ANG PAMUMUHAY NG MGA PILIPINO SA PANAHON NG

MGA ESPANYOL

Pangkabuhayan

1. MONOPOLYO NG TABAKO

itinatag ito ni Jose Basco y Vargas noong ika- 1 ng Nobyembre 1782

Layunin: upang madagdagan ang kita ng pamahalaan at ng di na umaasa pa sa Mexico

may multa ang mga magsasakang hindi makatupad sa itinakdang aanihin.

sa Maynila, dinadala ang mga dahon ng tabako

nakilala ang Pilipinas na pangunahing tagagawa ng tabako sa alin mang bansa sa Silangan.

mabuting epekto:-ang pamahalan ay nakapagpagawa ng kalsada, gusali, tulay at nakapagpalagay ng karagdagang ilaw sa mga bayan

di mabuting epekto:-bumaba ang produksyon ng pagkain

umabot sa hari ang katiwaliang bunga ng monopolyo kaya ipinatigil ito at tuluyang nahinto sa panahon ni Gobernador Primo de Rivera taong 1882.

2. ANG KALAKALANG GALYON

nakilalang Kalakalang Maynila-Acapulco

malaki ang halagang kinikita sa kalakalan subalit hindi lahat ay nabigyan ng pagkakataon para lumahok.

Mga kasali sa Kalakalang Galyon:1. gobernador-heneral2. mga prayle3. miyembro ng Royal Audencia4. mga inulila ng mga Kastila5. mga kaibigan ng mga opisyal

upang sila ay makalahok sa kalakalang Galyon, kailangan nilang bumili ng boleta

boleta- tawag sa tiket para makakuha ng puwesto sa loob ng galyon para sa kanilang mga kalakal.

magandang epekto:-dahil sa kalakalang Galyon

umunlad ang Maynila

-malaking kita ng pamahalaan ay nakadagdag sa pananalapi ng bansa

hindi gaanong mabuting epekto ng Kalakalang Galyon:

-napabayaan ang pamamahala sa mga lalawigan at pagpapaunlad ng pagsasaka at ang iba pang industriya

-nakaranas ang mga tao ng kakulangan sa pagkain

Dahil sa katiwalian at pang-aabusong naganap sa kalakalang galyon, kaya binuwag ito ni Haring Ferdinand VII noong 1813.

3. ANG POLOpinairal ng sapilitan ang

patakarang polo y servicio sa Pilipinas

pinilit ang lahat ng mga kalalakihang may gulang na 16 hanggang 60 na maglingkod sa pamahalaan sa loob na 40 araw sa isang taon

polista- tawag sa mga kalahok sa polo

kailangan silang gumawa ng mga daan, gusali, simbahan at tulay

nagtratrabaho ng walang tigil at walang pahinga

ang mga maykaya ay hinahayaang magbayad ng falla o multa sa halip na magtrabaho.

Noong una, ang mga polista ay inaabot ng 40 araw sa paggawa subalit binabaan at ginawang 15 araw noong 1884.

hindi magandang epekto:

-napabayaan ang mga pananim sapagkat

-ipinadadala sila sa malalayong lugar para magtrabaho

-napalayo sila sa kanilang mga mahal sa buhay na umaasa sa kanila upang mabuhay

-naging sanhi ng pag-aalsa ng mga Pilipino

laban sa mga Espanyol

4. ANG BANDALA

sapilitang pagbibili sa pamahalaan ng mga produkto pansakahan

upang madagdagan at lumaki ang kita ng pamahalaan nagtakda ito ng kota ng produktong kailangang ipagbili ng mamamayan

hindi magandang epekto:

-binibili ng pamahalaan ang mga ani ng

mga magsasaka sa murang halaga

-inuutang pa ng pamahalaan ang produkto na madalas ay hindi

na rin nababayaran

5. ANG TRIBUTO ang mga mamamayan ay

kailangang magbigay ng buwis

sa simula ,walong reales o isang piso ang hinihingi sa bawat pamilya at kalahating real naman sa walang asawa ngunit nasa hustong edad

itinaas ito at naging sampung reales noong at labindalawang reales.

pinalitan ang tributo ng sedula noong 1885 at pinagbayad ang mga may edad 18 pataas.

mga taong maaaring di magbayad ng tributo:1. Kastilang dito nakatira sa Pilipinas2. mga prayle3. mga inulila ng mga opisyales na Kastila4. mga cabeza de barangay5. Principalia6. mga tapat na katutubong sundalo 7. mga matatandang may edad na animnapu (60).

ang nakukolektang pera ay ginagamit sa mga proyekto ng pamahalaan tulad ng pagtatayo ng simbahan, paaralan, gusali at iba pa

maaaring mabayaran ang tributo sa pamamagitan ng salapi o produkto

ngunit kapag marami ang ani, binababaan ng presyo at pinipilit ang mga tao na magbayad ng salapi. Dahil sa di makatarungang paniningil ng buwis, nag-alsa ang mga Pilipino laban sa mga Kastila

6. OBRAS PIASpondong kaloob ng mga mayayamang

tao sa mga relihiyosong orden

inilalaan para sa gawaing pagkakawanggawa sa mga sumusunod:

1. ospital2. edukasyon3. pangangalaga sa mga may kapansanan, mahihirap at kapuspalad

nagsilbing bangko komersyal ng mga negosyante

ipinautang ng mga prayle ang mga salapi at kumita ng malaking interes

dumating ang panahon at naubos ang pondo. Di- nakabayad ng pagkakautang ang mga negosyante dahil sa pagkalugi sa mga lumulubog at nawawalang galyon.

7. Ang Real Compania de FelipinasIka-10 ng Marso 1785 nang itatag

ang Real Compania de Felipinas.

lumabas ito sa panunungkulan ni Gobernador-Heneral Basco.

Layunin ng Espanya na maitaguyod ang kalakalan nito sa Pilipinas at malinang ang likas na yaman ng kolonya.

Ang Kompanya ay naging kakumpetensya ng Kalakalang Galyon na nang nagtagal ay nabuwag din dahil sa di- mabuting pamamalakal sa kompanya.

Pampulitika

Ang Pamahalaang Sentralisado

Ang kapangyarihan ng pamahalaan ay nagmumula sa pamahalaang pambansa.

Sakop nito ang buong kapuluan at nasa pangangasiwa nito ang lalawigan, lungsod, munisipyo at barangay at lahat ng may kaugnayan sa kapakanan at ng buong kapuluan.

Ang Gobernador heneral:

pinakamataas na pinuno na hinirang ng hari ng Espanya upang mamuno sa kolonya

pangulo ng Real Audencia o ang kataas-taasang Hukuman ng Pilipinas

maaari niyang ipagpaliban ang pagpapatupad ng batas kung sa akala niya ay di napapanahon para sa Pilipinas. Tinatawag itong cumplase

Vice Real Patron-titulo din ng gobernador heneral bilang pinakamataas na kinatawan ng hari ng Espanya na may titulong Real Patron

upang maiwasan ang pagmamalabis ng gbernador heneral, isinasagawa ang imbestigasyong tinatawag na residencia

visitador-isang opisyal ng pamahalaan ng Espanya na ipinadadala sa kolonya upang siyasatin ang paraan ng pamamahala nito.

Pamahalaang Lokal

Barangay-pinakamaliit na pamahalaang lokal

pinamumunuan ng cabeza de barangay

Cabeza de barangay- dating datu o galing sa hanay ng mga cacique

Tungkulin ng cabeza de barangay:◦ -nangungolekta ng buwis◦-naghahanap ng polista ◦-tagapamayapa

◦-walang sahod, ngunit kapalit ng kanyang paglilingkod ay hindi siya pinagbabayad ng buwis at hindi kailangang magtrabaho

Bayan o pueblo- ang pinuno ay ang gobernadorcillo

◦-galing sa hanay ng cacique

◦-hinahalal siya mula sa mga principales

◦-maliit ang sahod ngunit ang katungkulan ay simbolo ng mataas na antas sa lipunan

Tungkulin ng gobernadorcillo: ◦-naghahanda para sa rehistro ng mamamayan

◦-pagkalap ng kalalakihan para sa polo

◦-nagsisilbing hukom sa kasong sibil

◦-tagapamahala ng koreo ng bayan

Ang Sistema ng Pamahalaang Panlalawigan

◦Encomienda- simula ng lalawigan sa kapuluan -galing sa salitang Espanyol na encomendar ibig sabihin ay “ipagkatiwala”

-ipinagkatiwala ng hari sa isang opisyal na tinatawag na encomiendero ang lupaing nasakop at ang mga katutubong nakatira roon.

Tungkulin ng encomiendero:

-ituro ang kulturang Espanyol-ipaunawa at ituro ang Katolisismo-mangulekta ng buwis

naging mapang-abuso ang encomiendero kaya binuwag ito at pinalitan ng alcaldia

Alcaldia o pook na payapa

-pinamumunuan ng alcalde mayor

hinihirang ng gobernador heneral

Tungkulin:◦-mangolekta ng buwis◦-magpasya tungkol sa mga kaso ◦-nagpapagawa ng tulay o kalsada

◦ Corregimiento o lalawigang may nagaganap na kaguluhan o labanan

-pinamumunuan ng corregidor

Ayuntamiento- pamahalaang itinatag para sa mga lungsod◦-pinamumunuan ng cabildo (binubuo

ng alcalde, regidores at iba pa)