Lizingu Financiar Ne Shqiperi

kopje

1 “ Lizingu Financiar ne Shqiperi ” Punoi: Andi PIHO

UNVERSITETI ALEKSANDER MOISIU DURRES

PROGRAMI MASTER SHKENCOR

TEMA : “ LIZINGU FINANCIAR NE SHQIPERI ”

Udhëhoqi : Fatbardha KADIU

Punoi : Andi PIHO

DURRËS, 2013

kopje


ABSTRAKT

Në këtë temë hidhet një vështrim mbi lizingun financiar dhe mënyrën e tij të

funksionimit. Proçedurat që ndiqen për të marrë shërbimin e lizingut dhe

dokumentacioni që nevojitet. Për këtë aspekt bëhen dhe krahasime midis kompanive të

lizingut që e ushtrojnë aktivitetin në Shqipëri përsa i përket lehtësisë së proçedurave të

dhënies së lizingut.

Tema vazhdon me njohjen e legjislacionit të lizingut dhe trajtimi kontabël i tij

nga pikpamja e qeradhënësit dhe qeramarrësit dhe si përfundim kokluzionet e arritura

gjatë studimit të temës.

ABSTRACT

In this topic we talk about Financial Leasing and its mode of operation. The

procedures to folloë to get the leasing service and documentation required. For this aspect

ëe made comparisons betëeen the leasing companies operating in Albania in terms of

ease of procedures for the granting of the lease.

Theme continues ëith knoëledge of legislation and accounting treatment of leasing

it from the standpoint of the lessor and lessee and conclusion reached in the study of the

topic.

kopje


PERMBAJTJA

HYRJE........................................................................................................................4

HISTORI ...................................................................................................................5

KREU I. LIZINGU FINANCIAR, LLOJET, RËNDËSIA, KARAKTERISTIKAT

1.1 Lizingu........................................................................................................7

1.2 Karakteristikat e një kontratë Lizingu......................................................11

1.3 Rëndësia e Lizingut...................................................................................11

1.4 Llojet e Lizingut........................................................................................13

1.5 Avantazhet dhe disavantazhet e lizingut...................................................15

1.6 Ndryshimi i Lizingut nga qeratë operative dhe kredia.............................17

1.7 Kushtet e zhvillimit të një kompanie Lizingu...........................................19

1.7.1 Kushtët e brëndshme..................................................................19

1.7.2 Kushtet e jashtme........................................................................20

KREU II. LIZINGU NË SHQIPËRI DHE EVROPË..........................................22

2.1 Kushtet e zhvillimit të Lizingut në Shqipëri..............................................23

2.2 Kompanitë që e ofrojnë..............................................................................26

2.2.1 Tirana Lizing...............................................................................26

2.2.2 Landeslease.................................................................................27

2.2.3 Raiffeisen Leasing Albania.........................................................30

2.2.4 Credins Leasing..........................................................................35

2.2.5 Sogelease ( Societe Generale Group)………………………….35

2.2.6 Albarent………………………………………………………..36

2.3 Strategjia marketing për të qenë konkurues në treg...................................38

2.4 Manaxhimi i riskut .....................................................................................39

2.5 Kontabiliteti i Lizingut................................................................................40

2.5.1Kontabiliteti i qerasë financiare të qeramarrësit.............................40

2.5.2 Kontabilitet i qerasë financiare të qeradhënësit..............................47

2.6 Lizingu në Evropë........................................................................................53

KREU III. PËRFUNDIMET.......................................................................................55

REFERENCAT.............................................................................................................57

kopje


HYRJE

Në këtë temë tentohet të trajtohet një shërbim i ofruar nga sektori bankar i cili

është lizingu financiar. Arsyeja kryesore që më shtyu të zgjedh këtë temë është fakti që

lizingu financiar konsiderohet një shërbim i ri në sistemin bankar shqipëtar dhe duke u

konsideruar si i tillë trajtimi i tij mund të përbëjë interes. Lizingu financiar, duke patur

parasysh edhe nivelin ekonomik të vendit tonë ofron kushte lehtësuese për bizneset e

vogla dhe të mesme pasi është forma më e re e blerjes edhe kur nuk ke të gjithë

likuiditetin e nevojshëm.

Në këtë temë hidhet një vështrim mbi lizingun financiar dhe mënyrën e tij të

funksionimit. Proçedurat që ndiqen për të marrë shërbimin e lizingut dhe

dokumentacioni që nevojitet. Për këtë aspekt bëhen dhe krahasime midis kompanive të

lizingut që e ushtrojnë aktivitetin në Shqipëri përsa i përket lehtësisë së proçedurave të

dhënies së lizingut. Ashtu sikurse u përmend edhe më sipër flitet për tregun në të cilin

zhvillohet duke ju referuar tregut në Shqipëri, kompanive të cilat e ofrojnë shërbimin e

lizingut dhe paralelisht tregu i lizingut në Europë, zhvillimi që ka dhe shtrirja e tij në të

ardhmen.

Gjithashtu tema vazhdon me njohjen e legjislacionit të lizingut dhe trajtimi

kontabël i tij nga pikëpamja e qeradhënësit dhe qeramarrësit dhe si përfundim

konkluzionet e arritura gjatë studimit të temës.

kopje


Histori

Lizingu është një mjet që ka gjetur zbatim shumë kohë më parë. Ishin babilonasit

ata që zbatuan një variant të tij me anijet dhe kafshët e tyre. Mbreti i tyre Hamurabi, 50

vjet më vonë, në vitin 1960 para erës së re, kishte implementuar ligjin e parë mbi

lizingun. Qytetërimet e lashta të Egjiptit, Greqisë dhe Romës kryenin transaksione lizingu

mbi pronat e tyre, ndërkohë që Fenikasit e promovonin atë duke u dhënë tregtarëve lokalë

anije me qera.

Lizingu u shfaq për herë të parë në SHBA gjatë viteve 1700 për të financuar

përdorimin e karrocave me kuaj.

Nëfillimet e viteve 1900 shoqëritë filluan të silleshin si qiradhënës të pajisjeve

duke i dhënë ato me lizing ndërkohë që vazhdonin të mbanin mbi vete pronësinë e tyre.

Kjo pasi shpesh qiramarrësit donin të ishin dërgues të ngarkesave të ndryshme pa

mbajturmbi vete përgjegjësitë e pronësisë. Në të njëjtën kohë prodhues të tjerë po

kërkonin për rrugë të reja për të shitur mallrat e tyre. Ata krijuan shitjen me këste e cila

bëri të mundur rritjen e vëllimit të blerë, duke paguar në kohë për këto mallra.

Në mesin e viteve 1920 po i jepej shume rëndësi investimive mbi shitjet me kredi

nga ana e prodhuesve. Dështimi i tyre në njohjen e këtij rreziku shkaktoi Depresionin e

Madh të viteve 1929-1933.

Lizingu u shfaq sërisht gjatë Luftës së Dytë Botërore. Prodhuesit hynë në kontrata

kosto-plus me qeverinë. Këto kontrata i lejonin prodhuesit të rikuperonin kostot e tyre të

prodhimit plus një përfitim shtesë të garantuar. Në mënyrë që të minimizonin kostot,

shumë nga këto kompani merrnin me lizing pajisje për qëllime të veçanta nga qeveria.

Ato mund ti kthenin mbrapsht këto pajisje në fund të lizingut, duke krijuar kështu një

mbrojtje nga risku i pajisjeve të vjetëruara pasi të kishte mbaruar lufta.

Në vitet 1950 konsumatorët filluan të kërkojnë një gamë të gjerë mallrash. Ata

kërkonin shpejtësi, fleksibilitet dhe leverdisshmëri. Prodhuesit përdorën lizingun për të

ndihmuar përmirësimin e prodhimit të produkteve të rinj si televizorët, pajisjet e

avancuara të komunikimit dhe avionët. Kjo rritje me ritme kaq të shpejta krijoi një shtrat

ideal për krijimin e një industrie formale të lizingut.

kopje


Nëfund të viteve 50-të, fillim i viteve 60-të, lizingu financiar filloi të zhvillohej

edhe në Europë. Kushtet më të përshtatshme si dhe tatimi më i favorshëm që ofronte

lizingu financiar bënë të kthehej në mjetin financiar më tërheqës për shoqëritë në Evropë.

Nëvitet 1970 ky koncept lëvizi edhe drejt vendeve në zhvillim të Azisë, Amerikës

së Jugut dhe Afrikës. Vitet 1980 shënuan një njohje të lizingut financiar në të gjithë

botën.

Lizingu është burimi i jashtëm më i madh i financimit të pajisjeve për koorporatat

amerikane, është më i madh se kreditë bankare, se financimi me obligacione, aksione apo

edhe me pengje tregtare. Por mbi të gjitha është biznesi që ka patur dhe vazhdon të ketë

rritjen më të shpejtë ndonjëherë. Megjithëse lulëzimin më të madh ai e ka njohur në

SHBA dhe në Mbretërinë e Bashkuar.

Në Europën Lindore dhe në atë Qëndrore, lizingu konsiderohet gjerësisht si

alternativa më e favorshme për financimin e investimeve.

kopje


KREU I : ELEMENTET KRYESOR TE LIZINGU FINANCIAR

1.1 Lizingu... ?

Lizingu është Qira financiare" është marrëdhënia juridike, sipas së cilës

qiradhënësi i blen furnizuesit një send të përzgjedhur nga qiramarrësi pranë furnizuesit

dhe ia jep atë qiramarrës it për ta përdorur për një afat të caktuar, kundrejt një çmimi të

caktuar në kontratë dhe, me mbarimin e afatit të kontratës, qiramarrësi mund ta blejë

sendin, të vazhdojë ta mbajë me qira për një afat tjetër ose t'ia kthejë atë qiradhënësit. Në

kontratë përcaktohen koha e përdorimit të sendit, përgjegjësia për mbulimin e risqeve,

mirëmbajtja e sendit, shuma dhe periodiciteti i pagesave (zakonisht mujore, tremujore

apo vjetore), opsioni i blerjes së sendit nga lizingmarrësi, etj.

Lizingu ka elementë të mardhënieve të qerasë së zakonshme, të shitblerjes dhe të

huasë. Në varësi të këtyre elementëve dallohet lizingu operacional, që afrohet më shumë

me qeranë e zakonshme dhe lizingu financiar ose qeraja financiare, që afrohet më shumë

me blerjen me këste apo blerjen me kredi.

1.2 Karakteristikat e kontratës së lizingut:

Palët në kontratën e lizingut:

Kontrata e lizingut lidhet me shkrim dhe bëhet me akt noterial, kur kontrata përmban

kushtet për rimarrjen jashtëgjyqësore të sendit, në rastet e zgjidhjes së kontratës para

afatit, për faj të qiramarrësit

Palët pjesmarrëse në kontratën e lizingut janë :

1. Pronari (Qiradhënësi)

2. Përdoruesi ( qiramarrësi )

3. Furnizuesi

Qiradhënësi, që nuk është institucion financiar ose bankë, nuk mund të kryejë veprimtari

tjetër përveçse atë të qirasë financiare, i cili, në çastin e regjistrimit si person juridik në

gjykatë, duhet të ketë një kapital jo më të vogël se 20 000 000 lekë.

Qiramarrësi është pala, që i kërkon qiradhënës it t'i blejë sendin e përzgjedhur prej tij të

furnizuesi dhe t'ia japë qiramarrësit me qira financiare.

Detyrimet e qiramarrësit mund të merren përsipër nga dorëzanës, me anë të kontratës së

dorëzanisë, të lidhur ndërmjet qiramarrësit dhe dorëzanësit.

kopje


Furnizuesi është pala që ka në pronësi, prodhon ose ndërton sendin, sipas kërkesës së

qiramarrësit dhe më pas ia shet atë qiradhënësit, përkundrejt pagimit të çmimit të shitjes

së sendit nga qiradhënësi.

Mund te jenë:

1) individe

2) partner

3) Shoqëri anonime

4) Institucione financiare

5) Sekseri

6) Financier

Kushtet bazë të kontratës

Kontrata e qirasë duhet të përmbajë, ndër të tjera:

a) përshkrimin e sendit, në mënyrë të tillë, që e bën të mundur dallimin e tij;

b) afatin fillestar dhe të drejtën e qiramarrësit për ta përtërirë atë për një afat tjetër ose

disa afate të tjera, por përtëritja bëhet kur sendi është në gjendje të plotësojë nevojat, për

të cilat është marrë me qira;

c) të drejtën e blerjes së sendit nga qiramarrësi dhe çmimin përkatës ose formulën e

caktimit të çmimit;

ç) numrin dhe shumën e pagesave të qirasë ose formulën e llogaritjes së tyre;

rastet e mospranimit të sendit nga qiramarrësi;

dh) rastet e zgjidhjes së kontratës dhe procedurat e rimarrjes së sendit nga qiradhënësi;

e) detyrimin e palëve për mbulimin e shpenzimeve dhe barrën e administrimit, përfshirë

mbështetjen teknike, shpenzimet e mirëmbajtjes dhe të shërbimeve ndihmëse, që lidhen

me

përdorshmërinë e sendit;

ë) përgjegjësinë ndaj palëve të treta;

f) detyrimin për sigurimin e sendit;

g) detyrimet e Palëve, në rastin e të metave të send.

kopje


Kontrata e qirasë quhet e zgjidhur kur:

a) mbaron afati i caktuar në kontratë;

b) falimenton qiradhënësi, furnizuesi ose qiramarrësi;

c) sendi shkatërrohet ose humbet;

d) palët vendosin me marrëveshje zgjidhjen e saj

1.4 Te mirat materiale ( Sendet)

Sendet që përfshihen në kontratën e lizingut mund të jenë të luajtshme ose të

paluajtshme:

Sendet e luajtshme, me afat konsumimi deri në pesë vjet jepen me lizing (qira

financiare) për një afat të paktën një vit, që llogaritet nga data e pranimit të sendit

nga qiramarrësi, deri në datën e shlyerjes se pagesës së fundit.

Sendet e luajtshme me afat konsumimi mbi pesë vjet, mund të jepen me qira

financiare për një afat të paktën dyvjeçar, që llogaritet nga data e pranimit të sendit

nga qiramarrësi deri në datën e shlyerjes së pagesës së fundit.

Sendet e paluajtshme mund të jepen me qira financiare për një afat minimal të

paktën tre vjeçar, që llogaritet nga data e pranimit nga qiramarrësi deri në datën e

shlyerjes së pagesës së fundit.

Këto sende ( të mira materiale ) mund të jenë : automjete, makineri, pajisje, toka,

ndërtesë, fabrika,biznesi,avion,anije,etj.

kopje


Afati i lizingut:

Periudha kohore e marrveshjes se lizingut deri në momentin e fundit të perdorimit të

saj:

a) Gjate gjithe aktivitetit ekonomik

b) Më e shkurtër se aktiviteti ekonomik

c) Rinovimi i kontratës.

Afati i përfundimit te lizingëshëe kur perfundon afati kohor i kontratës.

Por ka edhe mënyra të tjera të mundshme :

1. Kontrata mund të rinovohet.

2. Prona i përket qiradhënësit dhe ai ka të drejtë t’ia shes një pale tjetër.

3. Qiradhënësi ia shet pronën qiramarrësit.(nënqiraja financiare)

Pagesa e lizingut

Eshtë shuma e përcaktuar që i paguan qiramarrësi qiradhënësit,e cila mund të jetë:

a) Pagesa për investimin mbi pronën.

b) Pagesa për riparimet mbi pronën.

c) Pagesa për shërbimet e bëra mbi pronën.

1.3 Rëndësia e Lizingut

Lizingu është një burim i rëndësishëm i financimit afatmesëm dhe afatgjatë në

ekonomitë e zhvilluara si dhe në ato në zhvillim, sepse është një zgjidhje efikase

ekonomike e problemit të marrjes në zotërim një aktiv. Konsiderohet mjaft i rëndësishëm

dhe një iniciativë fitimprurëse sidomos për financimin e bizneseve të vogla e të mesme.

Në ekonomitë në zhvillim shpeshherëështë mënyra e vetme e financimit për

njësitë me pamundësi financiare për të paguar menjëherë koston e blerjes së aktivit.

Qiramarrësi mund të rrisë kapacitetin prodhues të tij pa kërkesa kolaterali siç do

të ndodhte me një hua bankare.

Ndërkohë edhe qiradhënësi ka një risk më të ulët në financimin e bizneseve, sepse

mban pronësinë mbi aktivin derisa të shlyhet tërësisht detyrimi. Gjithashtu ai ka

kopje


mundësinë të mbajë nën kontroll investimin e tij duke monitoruar rregullisht pajisjen

objekt lizingu financiar.

Për palën e tretë të transaksionit, furnizuesit, lizingu ka rëndësi sepse zgjeron

bazën e tyre të tregut duke u dhënë bizneseve një mënyrë për blerjen e pajisjeve pa patur

menjëherë kosto të lartë.

Lizingu rrit investimin e përgjithshëm të kapitalit në ekonomi, duke përbërë një

formë plotësuese financimi si dhe zëvendësuese të huave bankare

Lizingu rrit shitjen e pajisjeve. Ai u ofron furnizuesëve vendas dhe të huaj një

mekanizëm të ri për rritjen e bazës së klientelës dhe për akses në klientelë të re

sidomos në ato me mundësi të pakta financimi.

Në këtë mënyrë lizngu përbën një mekanizëm efektiv për ti dhënë shtysë një

ekonomie duke mobilizuar mundësi të mëdha për rritjen dhe zgjerimin e

sektorëve të ndryshëm të ekonomisë.

Në tërësi kjo formë lehtëson zhvillimin ekonomik të vendit me anë të fluksit në

rritje të financimit të sektorit prodhues të ekonomisë, rritjes së prodhimit vendas

dhe përmiresimin e mundësive për financimin e biznesit.

Lizingu krijon konkurencë duke mos mbartur aq risqe sa format e tjera të

financimit, si dhënia hua e kapitalit qarkullues. Ai konkuron drejtpërsëdrejti me

huatë bankare duke krijuar një mënyrë alternative financimi. Në vendet në

zhvillim, lizingu plotëson financimin bankar, lejon bizneset të kenë akses si në

financimin me lizing ashtu edhe në financimin shtesë bankar pa rritur borxhin e

tyre me kolateral.

Lizingu ofron një mjet për të modernizuar prodhimin dhe zhvillimin e bizneseve

të vogla, të cilat kanë nevojë për financim për tu zgjeruar, por shpeshherë nuk

kanë një historik kredie apo kolateral të mjaftueshëm për burime të tjera

financimit.

kopje


1.4 Llojet e Lizingut

Kryesisht njihen pesë lloje lizingu:

1) Lizingu Financiar (Financial Lease) – Është një mënyrë për të financuar blerjen e

pajisjeve. Në lizingun financiar, periudha e qiramarrjes është fikse dhe përcaktohet

përafërsisht sa jeta ekonomike e parashikuar e pjaisjes. Këstet e qirasë janë të

përcaktuara në mënyrë të tillë, që totali i pagesave gjatë periudhës së qiramarrjes të

mbulojë koston e aktivit bashkë me interesat dhe fitimin e qiradhënësit. Në fund të

periudhës së qiramarrjes, zakonisht qiramarrësi ka të drejtën të blejë pajisjen. Vlera e

mbetur e aktivit në fund të periudhës është shumë e vogël ose e parëndësishme për

qiradhënësin.

2) Lizingu

Ndërkombëtar(International Lease) – Qiraja është ndërkombëtare kur si qiradhënësi

ashtu edhe qiramarrësi ose njëri prej tyre nuk kanë rezidencë apo banim të përhershëm

në Shqipëri. Qiraja financiare në këtë rast rregullohet nga e drejta ndërkombëtare e

qirasë financiare ose, sipas rastit, nga marrëveshjet dy Paleshe, ku Republika e

Shqipërisë është Palë.

3) Lizingu Operativ (Operating Lease)- Qiramarrësi lidh një kontratë për përdorim

afatshkurtër të pajisjes.Qiradhënësi blen një pajisje dhe përfiton nga dhënia me qira e

aktivit në përdorues të ndryshëm. Qiradhënësi mbart riskun që përbën vlera e mbetur e

pajisjes si dhe riskun e vjetërimit të saj.

4) Shitja dhe lease-back- është pak a shumë si lizingu financiar, përveç faktit që

qiramarrësi është pronari fillestar i aktivit. Qiramarrësi i shet pajisjen qiradhënësit dhe

lidh një kontratë për të rimarrë me lease-back aktivin në këmbim të pagesave të

kesteve. Qiramarrësi mund të përdorë fondet e përfituara nga shitja e pajisjes si kapital

qarkullues.

5) Blerje e kushtëzuar (hire-purchase)- e cila është e ngjashme me leasing-un financiar,

është një mënyrë për të financuar blerjen e aktiveve. Normalisht kjo formë përdoret

për blerje të pajisjeve të vogla (psh makina qepëse apo frigoriferë). Në blerjen e

kushtëzuar, transferimi i pronësisë bëhet në mënyrë graduale, pas pagesave të çdo

kësti. Pas pagesës së këstit të fundit, qiramarrësi bëhet pronar i mirëfilltë i pajisjes.

kopje


Format më kryesore janë : lizingu financiar dhe lizingu operativ.Perveç këtyre pesë

formave bazë të lizingut ekzistojnë edhe disa forma të tjera në literaturë si psh. :

Lizingu financiar i

drejtpërdrejtë

Kontrata e qirasë financiare e drejtpërdrejtë, ndërmjet qiradhënësit dhe qiramarrësit,

nuk ka Palë ndërmjetëse dhe është e njëjtë, në formë e në përmbajtje, me atë të qirasë

financiare.

Një qira e tillë realizohet kur qiradhënësi ble apo prodhon një aktiv me qëllimin e vetëm

për ta përdorur atë në një transaksion lizingu financiar. Në këtë rast nuk kontabilizohen

dy lloje të ardhurash, por vetëm të ardhura nga interesat. Vlera e tregut e aktivit në

momentin e kontratës është e njëjtë me vlerën e tij kontabël, pra me koston e sigurimit të

tij.

Lizingu financiar i

tipit të shitjes

Një kontratë e tillë vlerësohet atëherë kur permbush së pari kushtet e

lizingutfinanciar dhe së dyti kur veprimi është strukturuar në një mënyrë të tillë që përveç

të ardhurave nga interesat e qirasë, kontablizon edhe fitim ose humbje nga veprimi. Që të

ndodhë kjo duhet që vlera e tregut e aktivit, ose në rast se është më e ulët, shuma e

vlerave aktuale të pagesave minimale të kësteve plus vlerën e mbetur të pagarantuar të

aktivit në fund të afatit të kontratës, të jetë e ndryshme nga kosto e aktivit.

Lizingu i influencuar

apo i kontrolluar

Ku qiradhënësi merr hua një pjesë tëçmimit të blerjes së pajisjes që do të japë më

pas me qira, duke përdorur si garanci për huanë e marrë, kontratën e lizingut. Kjo nuk

ndryshon kurrsesi detyrimet e qiramarrësit por mund të komplikojë analizën e

qiradhënësit në mënyrë të konsiderueshme.

kopje


1.5 Avantazhet dhe Disavantazhet e Lizingut

Si çdo veprim edhe proçesi i Lizingut mbartë në vetvete si avantazhet ashtu dhe

disavantazhet e tij të cilat janë si mëposht :

1.5.1 Avantazhet

Mungesa e kërkesës për kolateral

Për të blerë një pjesë të re të makinerive apo pajisjeve mund të jetë i kushtueshëm dhe

kërkon kapital të konsiderueshëm. Lizingu mundëson bizneseve për të ruajtur rezervat e

çmuara të mjeteve monetare.

100% financim

Në kontratën e lizingut financohet 100% e vlerës së pajisjes dhe pagesa e menjëhershme,

varion mbi 10% të vleres totale . Kjo i krijon mundësi qiramarrësit që të përdorë më

shumë burime si kapital qarkullues.

Pagesa më të ulëta mujore si dhe fleksibilitet në shlyerje

Pagesat e rregullta të vogla të kërkuara nga një marrëveshje qiraje mundësojnë bizneseve

me kapital të kufizuar për të menaxhuar rrjedhën e parave të tyre në mënyrë më efikase

dhe të përshtaten shpejt me ndryshimin e kushteve ekonomike.Si dhe ajo ofron

fleksibilitetin e periudhës së shlyerjes duke u përputhur me jetën e dobishme e pajisjeve.

Permisimi i aseteve

Lizingu gjithashtu lejon bizneseve për të përmirësuar asetetmë të shpeshtaduke siguruar

që ata të kenë pajisje të fundit, pa pasur nevojë të bëjë shpenzime të mëtejshme kapitale..

Siguron burime shtesë kapitali

kopje


Lizing nuk zëvendëson ose zvogëlon mundësinë për të përdorur para në dorë ose hua

bankare për blerje të tjera. Por ai shton një burim kapitali me produkte të cilat

maksimizojnë fleksibilitetin dhe ndihmojnë në përdorimin e teknologjisë bashkëkohore.

Siguria

Ajo jep bizneseve siguri për shkak se marrëveshjet financiare të aseteve nuk mund të

anulohet nga huadhënësit dhe pagesat janë të fiksuara në përgjithësi.

Megjithatë, ato gjithashtu mund të strukturohen për të përfshirë përfitime të tjera të tilla si

mirëmbajtja e pajisjeve ose pagesat mujore variable në varësi të nevojave të një biznesi.

1.5.2 Disavantazhet

Përhapja e lizingut për të kontrolluar territorin.

Kompanitë e lizingut në vendet në zhvillim, zakonisht i limitojnë shërbimet e tyre në

zonat urbane, kontratat midis kompanive në qytet dhe bizneseve të vogla në zonat rurale

janë jo të zakonshme.

Faktorët të cilët ndikojnë drejtpërdrejt në këtë janë:

i. Kosto e monitorimit të pajisjes.

ii. Qiramarrësit në zonat rurale ndodhen larg furnizuesve.

iii. Kosto e rizotërimit është më e lartë kur pajisja është larg

qiradhënësit.

Kapitali Qarkullues i Detyrueshëm.

Lizingu mund të financojë vetëm blerjen e aktiveve fikse. Lizingu nuk mund të plotësojë

direkt nevojat e qiramarrësit për kapital qarkullues, pavarësisht se këstet e vogla të

lizingut indirekt plotësojnë kapitalin qarkullues. Sidoqoftë qiradhënësit duhet të jenë të

kujdesshëm sepse mungesa e kapitalit qarkullues mund të rrezikojë aftësinë e

qiramarrësve për të gjeneruar flukse hyrëse nga pajisja e marrë me qira dhe të mos jenë

në gjendje të paguajnë këstet.

kopje


Disavantazhi i tatimeve

Avantazhet fiskale kanë luajtur një rol të rëndësishëm në zgjerimin e sektorit të lizingut

në vendet e zhvilluara, ndërkohë që e kundërta ndodh në vendet në zhvillim në të cilat

shume biznese të vogla dhe mikro-biznese nuk përfitojnë nga avantazhet e tatimeve për

arsye se operojnë jashtë ekonomisë formale ose sepse paguajnë tatime të cilat nuk janë të

bazuara në fitimin e vërtetë të tyre.

2.5 Ndryshimi i Lizingut nga qeratë operative dhe kredia

Me qera në përgjithësi kuptohet një kontratë e lidhur midi të paktën dy palëve, ku

njëra palë, qeradhënësi, i jep të drejtën e përdorimit te nje aktivi që ai zotëron një pale

tjetër, qeramarrësit, për një periudhë kohe të caktuar dhe kundrejt pagimit prej këtij të

fundit të një ose disa pagesave.

Në bazë të rreziqeve dhe përfitimeve prej aktivit qeratë klasifikohen në :

Qera financjare, ku pjesën kryesore të rreziqeve dhe përfitimeve e ka qeramarrësi.

Qera operative, ku pjesen kryesore te rreziqeve dhe përfitimeve e ka qeradhënësi, pronari

i aktivit të dhenë me qera.

Dallimet bazë midis qerasë financjare dhe asaj operative janë si më poshtë :

1. Qeraja finaciarë bën të mundur kalimin e të gjitha risqeve dhe përfitimeve, kurse

tek qeraja operative nuk kemi asnjë kalim përfitimi apo risku.

2.Tek qeraja financiare kemi transferim te pronësis në fund të afatit, kurse tek qeraja

operative s’kemi transferim të pronësisë.

3.Tek qeraja financiare natyra e objektit të dhënë me qera është e përshtatshme vetëm

për qeramarrësin,ndërsa tek qeraja operative mund të jenë përdorues të ndryeshëm

kopje


4. Qeraja financiare te jep mundesi për të blerë objektin me çmimin që pritet të

përdoret. Qeraja operative s’te jep asnjë mundesi për të blere objektin me çmimin që

pritet të përdoret.

5.Qeraja financeare s’mund të anullohet, qeraja operative mund të anullohet

6.Qeraja financiare ka të njëjtin risk me borxhin. Qeraja operative ka risk më të

madh se borxhi, sepse kontrata mund të prishet.

Ndryshimi i lizingut

nga kredia

Lizingu financiar është i ngjashëm me kredinë, por që ka disa ndryshime në strukturë nga

kredia. Një financim me lizing është më fleksibël se kredia, duke qenë së është një

financim mbi mjetin. Kur kemi të bëjmë me mjete me treg dytësor të qëndrueshëm,

shoqëria e lizingut, brenda normave të lejuara të menaxhimit të rrezikut, tregohet “më

tolerante” sesa në rastin e kredisë. Një financim me lizing është “teorikisht” më i lehtë

për t’u marrë sesa një financim më kredi. Ndërkohë, struktura e lizingut financiar mund të

jetë e ndryshme nga ajo e kredisë. Në këtë financim, vetë parapagimi mbi vlerën e mjetit,

si dhe vendosja e vlerës së mbetur në fund të financimit bëjnë që struktura e financimit të

përshtatet më shumë se kredia, sipas nevojave dhe aftësisë paguese të klientit. Në fund të

periudhës së financimit, klienti ka mundësinë e ushtrimit ose jo të së drejtës së blerjes së

mjetit, që në ndryshim nga kredia, i lehtëson atij menaxhimin e mjeteve në fund të

periudhës së një projekti të caktuar. Ky lloj financimi do t’i jepte mundësinë klientit që

duke qëndruar brenda strukturës lizing, të rinovonte teknologjinë në mënyrë periodike.

Lizingu operacional, për disa lloje mjetesh, sidomos për automjetet, është edhe me efikas

fiskalisht në krahasim me lizingun financiar apo kredinë, megjithëse më i shtrenjtë se të

dyja. Në këtë lloj lizingu, pagesat mujore janë 100 për qind shpenzim i zbritshëm.

kopje


1.7 Kushtet e zhvillimit të një kompanie Lizingu

Si të gjithë kompaniëtë e tjera edhe në kompanitë e Lizingut dy janë kushtet në të

cilat zhvillohet : kushtet e brëndshme dhe kushtet e jashtme.

1.7.1 Kushtet e brëndshme

Burimet njerëzore

Një kompani lizingu ka nevojë për aftësi të veçanta nga burimet njerëzore. Agjentët e

lizngut duhet të jenë të aftë të përcaktojnë vlerën e aktivit, përdorueshmërinë e tij, flukset

e arkës që do të përfitohen nga aktivi, kushtet e qiramarrësit, dhe të gjithë industrinë ku

biznesi operon.

Sistemi operacional

Qiradhënësi duhet të ketë kontroll të brendshëm operativ dhe sistem të mbajtjes së

kontabilitetit shumë të mirë. Përkrah monitorimit financiar, qiradhënësi, në çdo kohë

duhet të jetë i informuar edhe për gjendjen dhe vlerën e aktivit.

Përputhje të burimeve financiare

Një kompani që ofron lizing duhet të marrë borxhe për të financuar aktivitetin e saj të

qiradhënies. Një qiradhënës i cili ofron qiranë për periudha 2-3 vjeçare ka nevojë për

burime afatmesme financimi. Këto kompani në përgjithësi nuk janë depozitmbajtëse, por

operojnë në tregun e kapitalit për tek aktivet dhe për të marrë hua.

kopje


1.7.2 Kushtet e jashtme

Ekzistenca e një tregu paisjesh

Në vendet ku nuk ka treg të mirëfilltë pajisjesh apo ku mungon konkurrenca, qiradhënësit

do të kenë vështirësi në marrëveshjet me furnizuesit për kushtet dhe çmimet. Në qoftë se

kostot e transportit janë të larta, atëherë reduktohet përfitimi i qiradhënësit. Lizingu

gjithashtu ka nevojë për një treg sekondar, sepse qiradhënësi duhet të jetë i sigurtë për të

shitur pajisjen në momentin që e rizotëron. Ekzistenca e skemave të lizingut ndihmon në

zhvillimin e këtij tregu.

Mbështetja Teknike dhe Shërbimi pas shitjes

Një nga sfidat kryesore të qiradhënësit është mirëmbajtja e pajisjes. Analiza teknike është

shume e rëndësishme në zgjedhjen e teknologjisë së duhur dhe pajisjes së përshtatshme.

Shumica e Institucioneve Financare nuk e zotërojnë këtë kapacitet, dhe pikërisht për këtë

është shumë e rëndësishme që qiradhënësit të krijojnë lidhje me institucione të cilat mund

ta ofrojnë këtë shërbim.

Treg të mjaftueshëm për lizing

Treg i mjaftueshëm do të thotë që të ekzistojë një numër i konsiderueshëm njësish në

nevojë për financime afatmesme. Në qoftë se ka një numër të madh biznesesh të vegjël

të cilët kërkojnë pajisje të ndryshme, sigurisht ky nuk është një treg i mirë për lizing.

Gjithashtu qiradhënësi duhet të jetë i sigurtë që aktivet të cilat ai ofron kanë një vlerë të

qëndrueshme në treg.

Risqet për kompanitë

kopje


Aktiviteti i lizingut nuk varet aq shumë nga madhësia e shoqërisë sesa nga mënyra sesi e

koncepton atë. Lizing është një aktivitet i mirëfilltë tregtar, që varet nga cilësia e

produktit që ofron dhe shërbimi. Madje sa më e madhe të jetë kompania e lizingut, aq më

shumë rrezikon të humbasë ndonjë nga cilësitë e saj në shërbim. Thelbi është që brenda

ligjit, por edhe brenda kritereve të menaxhimit të rrezikut, të ofrohet një produkt sa më i

pranueshëm për një masë sa më të madhe njerëzish. Vetëm kjo gjë do të ishte produkti që

do t’i bënte blerësit e makinave p.sh., apo pajisjeve të tjera, që të largoheshin nga blerja

me para në dorë dhe ta zëvendësonin atë me blerjen me financim lizing. Ky financim

synon që ta bëjë sa më të thjeshtë për individët financimin e mjeteve, duke ofruar një

kosto hyrjeje në sistem sa më të ulët, si dhe duke ofruar një strukturë financimi që i lejon

klientët që të kenë një pagesë mujore të financimit sa më të përballueshme. Parapagimi

është një tjetër element i rëndësishëm për shoqëritë e lizingut, për të menaxhuar më mirë

rrezikun e financimit, në rast rimarrje të mjetit të financuar. Kjo pjesëmarrje e klientit në

financim, krijon mundësinë që në rast rimarrjeje të mjetit, ta rishesë atë pa humbje, ose

me një humbje minimale në rastin më të keq. Shqipëria është një treg i vogël për shitjen e

mjeteve si të reja ashtu dhe të përdorura. Për ato që rimerren nga klientët që dështojnë në

pagesa, sidomos për makineri të mëdha, apo linja prodhimi, është e vështirë të gjesh

mandej blerës brenda vendit. Kjo e vendos një shoqëri lizingu përballë një problemi jo të

vogël. Një problem tjetër për lizingun ngelet trajtimi i rasteve të rimarrjes së mjeteve në

rast dështimi në pagesë të klientëve, pasi edhe pse ligji e përcakton qartë rimarrjen

jashtëgjyqësisht të sendit, sistemi i përmbarimit është shumë joeficient.

kopje


KREU II : LIZINGU NË SHQIPËRI DHE EVROPË

Lizingu apo qeraja financiare është padyshim një nga aktivitetet dhe mardhëniet

juridike që është zhvilluar me ritme të shpejta në shumicën e vendeve të botës, përfshirë

ekonomitë në tranzicion, duke u bërë një nga metodat më të preferuara për financimin e

investimeve bisnesore por edhe të konsumit privat e familjar.

Lizingu është veçanërisht i përhapur në financimin e teknologjive të reja,

makinerive e paisjeve, teknologjisë së informacionit, kompiuterave e programeve

kompiuterike, automjeteve, si edhe të nevojave familjare e individuale për pasuri të

patundëshme, për autovetura, paisje elektro shtëpiake, etj. Makineritë dhe pajisjet zënë

rreth 55% të portofolit të tregut të lizingut dhe pjesën më të madhe të potencialeve, në

financimin e mjeteve të punës.

Kompanitë e lizingut dhe bankat kanë krijuar marrëdhënie partneriteti me shitësit

më të rëndësishëm të mjeteve të rënda të ndërtimit dhe infrastrukturës, të pajisjeve

dentare e mjekësore, të linjave të prodhimit etj. Por, në pjesën më të madhe subjektet

shqiptare kanë tentuar drejt mjeteve të përdorura. Subjektet shitëse kanë shumë pak kohë

që i kanë kthyer sytë nga mjetet e reja.

Aktualisht në vendin tonë vetëm pak kompani dhe banka e ofrojnë një shërbim të tillë.

Vetëm disa auto-sallone, disa kompani imobiliare, pak firma elektro-shtëpiake dhe së

fundi keto banka: Banka Raiffeisen, Tirana Bank dhe Banka Kredins. Gjithashtu operon

dhe nje kompani e quajtur Landeslease SH.A.

Tregu i lizingut ka potenciale zhvillimi dhe hapësira të mëdha në vendin tonë,

ndaj parashikohet që shumë shpejt të jetë po aq i fortë në treg sa edhe konkurrentët

aktualë të mëdhenj.

kopje


3.1 Kushtet e zhvillimit te Lizingut në Shqipëri

Për herë të parë qeraja financiare në legjislacionin Shqiptar është përmendur në

“Kodin Civil të Republikës së Shqipërisë” dhe më saktësisht në nenin 849 “Qeraja

Financiare (Lizing)”. Në të thuhet se me kontratën e qerasë financiare, njëra palë

detyrohet të verë në dispozicion të palës tjetër, për një kohë të caktuar, një send të

luajtshëm apo të paluajtshëm, kundrejt një pagese me afate periodike, të përcaktuar në

lidhje me vlerën e sendit, me kohëzgjatjen e kontratës dhe eventualisht me elementë të

tjerë sipas marrëveshjes së palëve.

Gjithashtu sendi duhet të ishte i fituar ose i ndërtuar nga qiradhënësi sipas

dëshirës së qiramarrësit dhe ky i fundit kishte të drejtë të fitonte pronësinë në mbarim të

afatit të kontratës, kundrejt një shume të paracaktuar. Gjithashtu qiradhënësi duhet të

përgjigjej ndaj qiramarrësit sipas rregullave të përgjithshme për mosdorëzimin e sendit

ose vonesën në dorëzimin e sendit, si dhe për të metat e sendit.

Ndër të tjera me marrëveshje mund të parashikohej që qiramarrësi përpara se të

kërkojë nga qiradhënësi të drejtat e tij, duhet ti drejtohet atij që i dha sendin (furnizuesit)

për të drejtat e tij ose që i kanë kaluar atij.

Programi leasing u krijua në Tetor 2003 si një bashkëpunim midis Ministrisë së

Ekonomisë së Shqiperisë dhe Koorporatës Ekonomike të Europës Jugore.Ligji “Për

qiranë financiare”. u miratua nga paralamenti shqiptar në Maj 2005.

Ky ligj rregullon marrëdhëniet e qirasë financiare, domethënë atë marrëdhënie e cila lind

nga dhënia me qira financiare e aktiveve të luajtshme e të paluajtëshme dhe ka disa

veçori dalluese nga format e tjera të qirasë të cilat janë;

a- aktivi objekt i kësaj marrëdhënie përzgjidhet nga vetë qiramarrësi në pavarësi të

plotë nga qiradhënësi.

b- Sendi i përzgjedhur nga qiramarrësi, blihet apo sipas rastit ndërtohet me mjetet

financiare të qiradhënësit, me qëllimin e vetëm, për t`ia dhënë me qira financiare,

kopje


sipas kontratës së lidhur ose që do të lidhin palët e për të cilën furnizuesi ka dijeni

të plotë.

c- Qiraja është në formë pagesash, të cilat përllogariten duke patur parasysh edhe

normën e amortizimit të sendit, të një pjese apo të pjesës thelbësore të tij.

d- Me mbarimin e kontratës së qirasë financiare, qiramarrësit i lind e drejta; të blejë

sendin duke paguar një shumë simbolike të paracaktuar nga palët në kontratën e

lidhur apo të caktuar në momentin e ushtrimit të së drejtës së blerjes, të përtërijë

kontratën për një afat tjetër kundrejt një pagese qiraje më të ulët se ajo fillestare,

t’ia kthejë sendin qiradhënësit.

Lizingu shqiptar kishte kushtet e një kontrate financiare,një nga tipet kryesore te

lizingut.

Ligji parashikon edhe palët të cilat mund të jenë pjesë e kësaj marrëdhënieje. Në

marrëdhënien tipike të një qiraje, palët janë gjithmonë dy, qiradhënësi dhe qiramarrësi,

ndërsa në rastin tonë dalin si palë edhe furnizuesi e dorëzanësi, të cilët janë palë që

shfaqen më shumë në kontratat e huasë kreditore.

Ky ligj i ka mohuar të drejtën e të qënit subjekt i kësaj marrëdhenie si qiradhënës

të gjitha institucioneve financiare dhe bankave në qoftë se kjo e drejtë nuk është

përcaktuar shprehimisht në liçencën apo lejen përkatëse. Qiradhënësi duhet

domosdoshmërisht të jetë person juridik me një kapital themeltar jo më të vogël se

20.000.000 lekë dhe nuk mund të kryejë asnjë aktivitet tjetër përveç atij të qirasë

financiare.

Qiramarrës mund të jetë çdo person fizik e juridik, vendas apo i huaj dhe nuk

duhet domosdoshmërisht të jetojë apo të kryejë aktivitet në territorin e Republikës së

Shqipërisë. Detyrimet e qiramarrësit mund të merren përsipër nga dorëzanës.

Si palë në këtë marrëdhënie është edhe furnizuesi i cili ka në pronësi, prodhon apo

ndërton pajisjen sipas kërkesës së qiramarrësit dhe ia shet më pas atë qiradhënësit

kundrejt pagimit të çmimit nga ky i fundit.

kopje


Ligji gjithashtu sanksionon edhe të drejtat dhe detyrimet e palëve në këtë

marrëdhënie. Afatet dhe kushtet e furnizimit të sendit pranohen nga qiramarrësi në masën

që nuk cënohen interesat e tij. Qiramarrësit për efekt të mbrojtjes së të drejtave të tij, i

njihen të njëjtat të drejta si tek qiradhënësit në marrëdhënien që ky i fundit ka me

furnizuesin, njëlloj sikurse të ishte edhe vetë palë në këtë marrëdhënie, megjithëse është

një kontratë furnizimi e cila lidhet ndërmjet furnizuesit dhe qiradhënësit me objekt sendin

e paracaktuar nga qiramarrësi apo me karakteristikat e parashikuara.

Qiramarrësi në kontratën e furnizimit nuk merr asnjë përgjegjësi apo detyrim, nuk

gëzon të drejtën e zgjidhjes së kontratës apo të kërkojë uljen e çmimit të shitjes së sendit

të përcaktuar në kontraten e furnizimit, pa pëlqimin e qiradhënësit. Gjithashtu edhe

furnizuesi nuk mban përgjegjësi të dyfishtë ndaj qiradhënësit dhe qiramarrësit

njëkohësisht për të njëjtën mospërmbushje të kushteve të kontratës së furnizimit apo

detyrimeve e garancive të tjera të marra përsipër.

Qiramarrësi ka gjithashtu të drejtën e gëzimit të plotë të sendit. Është qiradhënësi

ai i cili duhet të përgjigjet për pretendimet e të tretëve mbi sendin, të cilët kundërshtojnë,

cënojnë ose kufizojnë gëzimin e plotë të sendit prej qiramarrësit, ndërkohë që ky i fundit

e ka pranuar sendin pa patur dijeni për këto pretendime. Ligji gjithashtu parashikon edhe

shpalljen si të pavlefshëm të çdo kushti të kontratës i cili kufizon apo shmang

përgjegjësitë e qiradhënësit për defektet ligjore të sendit.

Qiramarrësi mund të zgjidhë kontratën në rastin kur kufizohet ose zvogëlohet

gëzimi i plotë i sendit dhe qiradhënësi nuk ka mundur të çlirojë sendin nga pretendimet

apo cënimet e personave të tretë brenda një afati të arsyeshëm, edhe pse është njoftuar në

kohë nga qiramarrësi. Për dëmet e shkatuara dhe kur nuk ka patur dijeni për ekzistencën e

këtyre pretendimeve në kohën e lidhjes së kontratës, qiramarrësit ka të drejtë të kërkojë

zhdëmtim nga qiradhënësi. Qiramarrësi gjithashtu ka të drejtë të zhdëmtohet edhe në

rastet kur furnizuesi nuk ka përmbushur detyrimet ndaj tij dhe si pasojë e mosplotësimit

të këtyre detyrimeve i është shkaktuar një dëm ekonomik.

kopje


3.2 Kompanite që e ofrojnë

3.2.1 Tirana Lizing

Tirana Leasing Tirana Leasing është shoqëria e parë në Shqipëri, që

ushtron aktivitetin e qeradhënies financiare. Aktualisht Tirana

Leasing e ushtron aktivitetin e saj të qeradhënies financiare vetëm për

mjetet e transportit. Së shpejti aktiviteti i Tirana Leasing, në qeranë financiare do të

shtrihet, jo vetëm në mjetet e transportit, por edhe në objekte te tjera, siç janë makinerite

dhe paisje të nevojshme, per një biznes apo ndërtesat për të përmbushur nevojat e

konsumatorëve.Tirana Leasing u krijua në nëntor të vitit 2004, si një kërkesë e tregut për

më shumë mundësi kreditimi. Deri në atë kohë bizneset dhe individët mund të merrnin

kredi vetëm nga bankat, që kërkonin garanci për dhënien e kredive, duke e vështirësuar

në këtë mënyrë lindjen e bizneseve të reja.

Ndërkohë që avantazhi i qerasë financiare qëndron pikërisht në këtë fakt, se shoqëria që e

jep qeranë financiare nuk kërkon garanci për të, pasi vetë objekti shërben si garanci.

Tirana Leasing ofron blerjen me leasing (qera te kredituar) te automjeteve. Leasing

ofrohet per nje periudhe te caktuar kohe gjate te ciles shlyhet detyrimi leasing nepermjet

kesteve mujore qe paguhen per pjesen e financuar. Kjo forme leasign ju jep

mundesine klienteve te kene gjithmone nje automjet te ri, pa pasur nevoje per kolateral.

Specifikimet e Leasing-ut jane si me poshte:

Financim deri ne 80% te vleres se makines

Afati i financimit ne Euro eshte 1- 5 vjet

Interes konkurrues ne Euro,

Keste te barabarta qe perfshijne pjese kapitali + interes mujor

Garanci eshte makina qe blihet me siguracion full kasko

Shpenzim administrativ konkurues ne treg

kopje


Siguracion TPL dhe sigurim jete

Lista e dokumentave te kerkuar:

Kerkese me shkrim drejtuar TIRANA LEASING

Pasaporte ose leternjoftim personal

Certifikate familjare

Oferte (preventiv) nga shitesi i makines

Vertetim nga punedhenesi per pagen tuaj dhe per te ardhurat familjare

Ne rast se je i punesuar ne shtet: Vertetim page

Ne rast se je i punesuar ne kompani private: Vertetim page dhe License te

subjektit

Ne rast se je i vetepunesuar si biznes i vogel: License, vendim gjykate, tabela e

llogaritjes se fitimit te thjeshtuar.

Ne rast se je i vetepunesuar si person juridik: License, vendim gjykate, bilanci i

vitit te fundit.

Nese ke te ardhura nga qeraja: kontrata e qerase dhe vertetim i pronesise.

Shembull i kohëzgjatjes së periudhës së lizingut dhe këstet përkatëse sipas vlerës së

marrë me qera paraqitet si më poshtë: (Burimi: TIRANA LEASING)

3.2.2 Landeslease

Eshtë kompani leasing ose sic quhet ndryshe (qera

financiare) e cila operon ne tregun shqiptar qe prej vitit 2005. Ajo u krijua si fillim me

inisiativen e disa invesitoreve vendas ndersa ne vitin 2008 kompanise iu bashkangjiten

dhe investitore te huaj te cilet me investimin e tyre i dhane mundesine e rritjes duke

ndihmuar ne menyre te drejtperdrejte biznesin shqiptar.

Landeslease ne ditet e sotme zoteron rreth 30% te tregut vendas te leasing. Ajo financon

cdo vit mbi rreth 350 automjete si dhe nje numer te madh klientesh te ndryshem qe

kerkojne financim pajisjesh.

kopje


Ajo u krijua si pasoje e kerkesave ne rritje te tregut te brendshem duke ofruar me shume

mundesi e lehtesi ne financimin e autoveturave te llojeve e tipeve te ndryshme,

kamioneve, autobuzave e makinerive te renda si dhe linjave te prodhimit, pajisjeve

mjekesore etj.

Nje nga pikat e forta te kompanise eshte fleksibiliteti dhe shpejtesia qe e karakterizon ne

permbushjen e kerkesave te klientit, ketu pa marre parasysh llojin e automjetit apo

pajisjes qe kerkohet te financohet. Gjithashtu nuk ka limit financimi bazuar ne vlera.

Periudha e financimit varion deri ne 5 vjet per automjetet ndersa per mjetet e punes kjo

periudhe arrin deri ne 7 vjet.

Klienteve i kerkohet te kryejne nje pjesmarrje ne formen e parapagimit e cila varion nga

20% deri ne 30% te cmimit te blerjes.

Nje nga sherbimet kryesor te Landeslease eshte mundesimi ndaj te gjithe klienteve te

mundshem te cilet kane nevoje per financim pa pasur nevoje per kolateral ose garanci

shtese duke qene se garanci eshte vete automjeti apo pajisja e financuar.

Te gjithe sherbimet dhe produktet e Landeslease i ofron si kompanive te medha e te vogla

ashtu dhe individeve

1.Lizing automjetesh

Automjete pasagjeresh dhe makina të rënda për përdorim biznesi, të tregtuara nga

shitësit e autorizuar.

Automjete private për përdorim personal, me financim lizing nëpërmjet shitësve

të zgjedhur të automjeteve.

2. Lizing për pajisje

Pajisje mjekësore sipas standardeve ndërkombëtare, të tregëtuara nga

përfaqësuesit e autorizuar.

Pajisje energjetike dhe elektrike të tregtuara nga përfaqësuesit e autorizuar të

prodhuesve.

kopje


Pajisje telekomunikacioni dhe komunikimi, të tregtuara nga përfaqësuesit e

autorizuar të prodhuesve.

Pajisje industriale (pajisje ndërtimi, industrie tekstile, industrie paketimi) e të tjera

që përputhen me kushtet e lizingut dhe përmirësojnë kapacitetin prodhues të

klientëve etj.

3. Lizing për makina tregtare dhe automjete për biznese

Automjete Transporti

1. Autobuze

2. Autovetura

3. Automjete komerciale te llojeve te ndryshme

4. Trailera

Makineri Levizese

1. Pirune (veteshkarkues)

2. Kamione transportues

3. Vinca te madhesive dhe tonazh te ndryshem

Makineri Ndertimi

1. Ekskavatore

2. Betoniere

kopje


3. Buldozera

3.2.3 Raiffeisen Lizing

Raiffeisen Leasing Sh.A me seli në Tiranë është pjesë e

Raiffeisen-Leasing International GmbH e shtrirë në 16 vende të

Evropës qëndrore dhe lindore. 75 % e kapitalit të saj zotërohet

nga Raiffeisen Bank Albania dhe 25 % zotërohet nga

Raiffeisen-Leasing International GmbH me qendër në Vienë.

Raiffeisen Leasing Sh.A ushtron aktivitetin e saj në Shqipëri që në Maj të vitit 2006,

duke ofruar financime për produkte në te cilat përfshihen që nga autoveturat e deri tek

makineritë e rënda dhe linjat e reja teknologjike.

Raiffeisen ofron lizing per automjete,makineri e pajisje si dhe për pasuri të patundshme.

1) Lizing për automjete

Kushtet e pergjithshme

Kushtet e pergjithshme per individet:

Financimi deri ne 80% te çmimit te automjetit

Nuk ka limit ne shumen e financimit te automjeteve

Kohezgjatja e financimit 12-60 muaj

Pergatitja e dokumenteve dhe aprovimi 24-48 ore

Kushtet e pergjitshme per bizneset:

Pjesemarrja 20%-30% varesisht prej asetit

Shume e financimit : Min - 4000 EUR , Max - e pa kufizuar

Kohezgjatja e financimit 12-72 muaj varesisht prej asetit

Dokumentet e nevojshme

Dokumentet e nevojshme per individet:

kopje


Oferta e Shitësit/Pro-Fatura/ Parakontrata e shitblerjes (në emër të Raiffeisen

Leasing)

Aplikacioni për Lizing (i plotësuar dhe i nënshkruar)

Një dokument identifikimi: Letërnjoftim ose Pasaportë

Patentë Shoferi (vetëm për Vetura)

Vërtetim nga punëdhënësi që përcakton pagesën mujore bruto, pozita dhe

kohëzgjatjen në punë (Ndalesa Administrative)

Kontrata e punës lëshuar nga punëdhënësi

Fatura e KEK-ut,jo me e vjetër se 3 muaj(Nese eshte ne emer te personit tjetër,

atëher duhet edhe leternjoftimi i personit ne emer te te cilit eshte leshuar fatura).

Gjendja e llogarise (6 mujore)

Dokumentet e nevojshme per bizneset:

Oferta e Shitësit/ Pro-fatura (e plotësuar)


Dokument Identifikimi: Pasaportë, letërnjoftim e Republikës se Kosovës te

pronarëve dhe -personave te autorizuar

Patent shoferi (vetem per vetura)

Çertifikata e Regjistrimit të biznesit në Ministrin e Tregtisë dhe Industrisë ( jo me

e vjeter se 3 muaj)

Informata mbi Biznesin e regjistruar ne Ministrin e Tregtisë dhe Industrisë

ëëë.arbk.org ( jo me e vjeter se 3 muaj)

Certifikata e regjistrimit për TVSH (nëse kompania është e regjistruar me TVSH)

Statuti i kompanisë (nëse kompania është e regjistruar si Sh.p.k.)

Pasqyrat financiare ( Bilanci i gjendjes dhe pasqyra e te ardhurave per vitin

2010,2011 dhe TM1 2012)

Pershkrimi i biznesit (veprimtaria, clientet, aktivitetet, konkurenca etj)

Kontratat e kredive ne bankat tjera ( nese keni)

Kontratat aktuale dhe Referencat

Gjendja e llogarise ne Bankat e tjera qe bashkpunoni (6 mujori i fundit)

Gjendja e Tatimpaguesit, i leshuar nga Administrata Tatiomore te Kosoves

2) Lizing për pajisje e makineri

kopje



Lizingu financiar ju mundeson financimin e pajisjeve per projektin tuaj nepermjet

lizingut financiar.

Raiffeisen Leasing financon:

Pajsje ndertimi (Ndertim te larte dhe te ulet)

Pajisje medicinale

Pajisje per perpunime te ndryshme si: perpunim te metalit, drurit, plastikes etj.

Pajisje shtypi

Pajisje Teknologjise Informative (IT)

Pajisje per telekomunikim

Linja prodhimi te ndryshme

Si dhe shume pajisje te tjera.




Leasing)













kopje






e vjeter se 3 muaj)






2010,2011 dhe TM1 2012)






3) Lizing për pasuri të patundshme


Lizing vetem per Banesat e ndertimit te vjeter dhe te reja* (* Ndertimtarë te

autorizuar nga Real Estate Leasing Kosova)

Te ardhurat ( Paga mujore, Qiraja dhe Pensionet nga jashte) minimale 250 Euro

qe mirren permese bankes.

Mosha e klientit min 18 - max 65 vjeçar/e para se te maturojë Lizingu

Produkti i ofrohet personave individualë: kosovarëve, emigrantëve dhe Stafit

ndërkombëtar që punon ne Kosove, si dhe per Pronaret e bizneseve të vogla,

Ndërmarrjeve të mesme dhe Korporatave.

Shuma e lizingut është prej 15,000 euro deri 350,000 euro

Interesi vjetor: persona individualë (PI) në Kosovë -8.7%, PI - emigrantë , staf

ndërkombëtar dhe Pronaret e Bisneseve - 11%

Afati i kthimit: PI- Kosovarë deri ne 240 muaj, PI-emigrantë dhe Stafi

ndërkombëtar deri ne 120 muaj

kopje


Pjesëmarrja: PI-Kosovar min 25%,PI-emigrantë, Stafi ndërkombëtar dhe Bizneset

min 35%.

PI- emigrantë dhe Stafi ndërkombëtar - 6 muaj keste ne konto margjinale (margin

account)

PI-emigrantë dhe Stafi ndërkombëtar duhet ta kene nje bashkëhuamarrës (Co-

leaser) qe jeton ne Kosove.




Leasing)

















e vjeter se 3 muaj)





kopje



2010,2011 dhe TM1 2012)






3.2.4 Credins Lizing

Credins Leasingaktiviteti i së cilës zyrtarisht ka filluar që në

shtator të vitit 2007, por faktikisht në janar të vitit 2008. Është një shoqëri që ka hyrë në

treg me ambicje të mëdha për të qënë ndër më të mirët në treg duke u fokusuar si në

strukturën e produktit që do të ofrojnë ashtu edhe shërbimin.

Produkti ishte i pranueshën për një masë sa më të madhe njerëzish, duke ofruar

një strukturë financimi që i lejon këta klientë të kenë pagesa mujore të financimit sa më të

përballueshme. Produkti lizing i prezantuar ndryshe nga ai i konkurentëve do të ketë një

parapagim 20% dhe jo më 30%. Rreth 55% të portofolit të lizingut të kësaj kompanie e

zënë makineritë dhe paisjet. Me gjithë vështirësitë Credins Leasing po planifikon të

ofrojë së shpejti produktin e lizingut operarativ në bashkëpunim me koncensionarët e

mjeteve.

Lizingu ofrohet për:

1.financim per autovetura

2.financim per kamione

3.financim pajisje dentare e mjekesore

3.2.5 Societe Generale eshte rritur konsiderueshem qe

prej 1997, fale zhvillimit te filialeve te saj si dhe blerjeve ne bizneset e saj ne

Europe dhe mbare boten. Me blerjen totale te Credit du Nord (duke blere

shumicen e aksioneve ne 1997 dhe pjesen tjeter te aksioneve ne 2009) Grupi

kopje


zgjeroi aktivitetin e tij ne bankingun Retail ne tregun vendas me nje rrjet

degesh rajonale. Ne vitin 2001, Societe Generale perfshiu teresisht Sogenal.

SOGELEASE mund te mbuloje:

4. Mjetet per transportin publik ose te mallrave

5. Instrumenta makinerish

6. Makineri ndertimi

7. Automjete

8. Pajisje

9. Pajisje printimi, etj.

10.

Perfitime:

Ruajtja e likuiditetit

Pagesat e qerase financiare jane te zbritshme per efekt tatimor, gje qe con ne

optimizimin tatimor te investimit

Skemat e pageses mund te strukturohen ne menyre fleksibel me pagesa lineare

(mujore ose tremujore)

Planifikimi i lehte financiar i kostove dhe fluksit te parase (keste fikse)

Proces me i shpejte

Kursim kohe dhe burimesh njerezore

Zgjidhje individuale / fleksible

kopje


3.2.6 eshte krijuar në Tetor 2009.Lindi nga kërkesa e

tregut shqiptar për një shërbim cilësor në fushat e automjeteve me qira,

shërbimeve me shofer, qirasë afatgjatë operacionale, shërbimeve të dedikuara për

evente, delegacione e shoqërime si edhe një shporte plotësuese shërbimesh

transporti e turizmi që mungonin në treg.

Qiraja Operacionale e Plotë, e Dedikuar & Qiratë Afatgjata.

Automjeti është pjesë funksionale e pazëvendësueshme e stilit të jetës sonë. Por shpesh,

të poseduarit e një automjeti do të thotë stres, lodhje në rutinën e përgjithshme të

zgjidhjes së situatave që lidhen ngushtë me pronësinë e një automjeti. Ekziston një

këndvështrim i ri për paisjen me një automjet, deri edhe me automjetin e endrrave Tuaja.

Për këtë nuk është më e nevojshme të shpenzoni shuma të konsiderueshme financiare për

blerjen e një autoveture të re, apo detyrime të tjera administrative që lidhen me të, si

sigurimi i mirëmbajtjes dhe shërbimeve, ankthi i mbetjes pa automjet kur ka difekte të

rënda, pagesa e policave të shtrenjta të siguracioneve, sidomos kur posedoni një automjet

të shtrenjtë apo bezdisjen në fund për shitjen e automjetit të cilit në vite i ka rënë

ndjeshëm vlera krahasuar me shpenzimin Tuaj fillestar, pa harruar taksën mbi shitjen apo

posedimin e automjetit.

Një nga shumë ofertat e ALBARENT është Qiraja (Lease-ing) Operacionale e Plotë dhe

Qiratë Afatgjata në paketë të plotë dhe të dedikuar. Kjo qira ofron shumë avantazhe në

krahasim me blerjen e një automjeti me Leasing Financiar të zakonshëm, dhe është

zgjidhja përfundimtare e bezdisjeve në procedurat e gjata në lidhje me posedimin e një

automjeti personal ose të kompanisë suaj.

Nëse mendoni të blini një automjet të ri, ALBARENT është ë gatshme t’ju ofrojë

automjetin e ri, ashtu si e dëshironi ju dhe në sasinë që dëshëroni, nëpërmjet Qirasë

(Lease-ing) Operacionale të Plotë e të Dedikuar apo thjesht Qirasë Afatgjatë, për

periudhat 12, 24, 36 dhe 48 muaj. Pas përfundimit të kësaj periudhe, ALBARENT ofron

mundësinë që klienti të ndërrojë automjetin me një automjet tjetër të ri ose ta kthejë atë,

ose ta blejë atë plotësisht (vlera e mbetur e papaguar gjatë llogaritjes së LOP).

kopje


Ndryshime kryesore ndërmjet Qirasë (Lease-ing) Operacionale të Plotë e të

Dedikuar dhe Leasing-ut të Zakonshëm Financiar nga Banka:

Ekziston një ndryshim thelbësor mes këtyre dy praktikave. Në rastin e Qirasë (Lease-ing)

Operacionale të Plotë e të Dedikuar klienti nuk ka nevojë të bëjë pagesën e plotë të

depozitës së detyrueshme (20-30 ose 35 %) dhe poashtu klienti nuk është i detyruar të

paguajë tërë vlerën totale të automjetit të marrë me LOP por mjafton të respektojë kushtet

e marrëveshjes mes tij dhe ALBARENT për periudhën e rënë dakort për LOP.

Ndërsa në rastin e Leasing të Zakonshëm Financiar pagesa kryesisht përcaktohet për

periudhën prej më pak se 36 muaj, duke mos i dhënë klientit fleksibilitetin e duhur dhe

duke e detyruar që ai të blejë patjetër, me detyrim deri në përfundim, plotësisht

automjetin e zgjedhur prej tij, duke e kthyer këtë në një barrë të plotë për klientin.

Gjatë Leasing të Zakonshëm Financiar, përveç faktit që klienti detyrohet të paguajë

tërësisht vlerën e automjetit deri në fund të procedurës, është e nevojshme edhe pagesa e

detyrimeve shtesë si taksa e rrugës, taksa e rregjistrimit, kartoni jeshil, siguracioni ndaj

paleve të treta. Ndërsa në rastin e Qirasë Operacionale të Plotë e të Dedikuar dhe Qirasë

Afatgjatë, për klientin është detyrim vetëm pagesa mujore e faturës që përfshin gjithshka,

vetëm për periudhën që klienti posedon me marrëveshje automjetin me LOP.

3.3.Strategjia marketing për të qënë konkurues në treg.

Kompanitë e lizingut që operojnë në Shqipëri për të qënë konkuruese në treg dhe për të

arritur objektivat e vendosura si në anën e klientëve të synuar ashtu edhe në shifrat për

portofolin e kanë bazuar aktivitetin e tyre në strategjitë e mëposhtme marketing:

Duke ndjekur strategjinë Push, kompanitë bëjnë shitje të posaçme të shoqëruara

me një fushatë marketingu që përfshin reklama për lizing, si dhe postera, fletushka etj.

Kjo synon të arrijë segmente klientësh si bizneset tregtare dhe individët si dhe të

informojë dhe edukojë publikun për avantazhet e lizingut. Përveç kësaj marrëdhëniet e

biznesit mund të zgjerohen akoma dhe më shumë nëpërmjet përpjekjeve marketing

kopje


shumë aktive si nga njohjet personale të drejtorëve, vizita të shpeshta si dhe prezantime të

bërë me drejtorët e kompanive dhe institucioneve të përmendura më sipër.

Duke ndjekur strategjinë Pullkrijohen marrëdhëniet me rrjetin e distributorëve të

makinave. Për këtë arsye kompanitë kanë krijuar marrëdhenie në bazë të kritereve të tilla

si: volumi i shitjes dhe potenciali i rritjes në përputhje me preferencat e klientit për llojet

e makinës, organizimin dhe kapacitetin menaxhues, reputacionin në treg etj.

Kompanitë e lizingut të cilat janë pjesë të grupeve bankare si Tirana Leasing

(anëtare e grupit të bankave të Pireut) dhe Raiffeisen Leasing (pjesë e RBAL) apo edhe

së fundmi Credins Leasing (pjesë e Credins sh.a.) kanë avantazhin e kooperimit me

bankat përkatëse për të siguruar mbështetje për operimin e lizingut nëpërmjet përdorimit

të rrjetit bankar (degëve të shpërndara në të gjithë Shqipërinë) dhe shitjes së më shumë se

një produkti (njëkohësisht shiten produkti bankar dhe produkti i lizingut). Gjithashtu këto

kompani lizingu kanë mundësi të përdorin teknologjinë dhe shkëmbejnë eksperiencën e

grupeve ku bëjnë pjesë.

Tirana Leasing synon të bëhet lider ndër kompanitë e lizingut duke zhvilluar

lizingun e shumicës. Në këtë mënyrë përcaktohet kërkesa e kompanive të mëdha që

operojnë në Shqipëri, kërkesë kjo jo më pak se tre mjete për tu financuar (financim i

njëkohshëm i shumë aktiveve), por pa lënë mënjanë edhe lizingun e pakicës duke

financuar kompani ose individë me nevoja të kufizuara.

Përsa i përket Credins Leasing mënyra e parë dhe më efikase për promovimin e

produkteve është ajo e krijimit të bashkëpunimit me konçensionarët, duke krijuar

marrëdhënie sa më të ngushta, serioze dhe korrekte me ta nëpërmjet njohjes së filozofisë

së punës së secilit prej tyre (strategjia pull). Marrëdhënia e krijuar bazohet mbi besimin,

duke u garantuar atyre që çdo klient trajtohet me respektin maksimal dhe çdo rast i

preferuar prej tyre nuk shpërdorohet.

3.4.Menaxhimi i riskut.

Me gjithë problemet që paraqet tregu shqiptar dhe risqet që ai mbart ne mund të

përmendim disa prej kushteve që duhen aplikuar për të zvogëluar riskun në rast dështimi

të pagesave nga klientët:

1. Garancia e shitësve: Garancia, mundësia e riblerjes, marrëveshjet e

rimarketingut.

2. Parapagimet deri në masën 30% janë të nevojshme për vitin e parë. Këto

pagesa do të mundësojnë mbulim të mjaftueshëm në rast mospagesash, të cilat

mund të mbulojnë kostot që mund të lidhen me mundësinë e blerjes.

kopje


Parapagimi është një element i rëndësishëm për shoqërinë e lizingut për të

menaxhuar më mirë riskun e financimit, në rast rimarrje të aktivit të financuar.

Kjo pjesëmarrje e klientit në financim krijon mundësinë që në rast rimarrjeje

të aktivit, të rishitet pa humbje ose me një humbje minimale. Me rritjen e

mëtejshme të konkurencës parapagimi mund të ulet për klientë të veçantë.

3. Sigurim Full Casco dhe TPL i automjeteve të financuar me lizing. Në

vazhdim të kësaj, sigurimi i jetës se qiramarrësit në favor të qiradhënësit.

4. Në rastet e klientëve të bankave (RBAL ose Tirana Bank, ose Credins bank),

gjithshtu mund të vendosen depozitat (normë sigurie) në favor të kompanisë

së lizingut (RLAL, Tirana Leasing dhe Credins Leasing).

5. Mund të kërkohen gjithashtu edhe norma të tjera sigurie për kreditim më të

lehtë: garantues - individ privat (person i familjes) ose një tjetër kompani (në

rast të biznesit të mesëm), peng ose kolateral mbi aktive të tjera.

6. Zhvillimi i tregut sekondar (bërja e tij sa me likuid) pasi Shqipëria është një

treg i vogël për shitjen e mjeteve, sidomos për makineri të mëdha apo linja

prodhimi është e vështirë të gjesh blerës. Mbase zgjidhje do të ishte nxjerrja

në shitje jashtë vendit (mjetet që rimerren nga klientë që dështojnë në pagesa),

por këtu ka paqartësi në lidhje me TVSH-ne, nëse ajo është e rimbursueshme

apo jo.

Në rastin e furnizuesve të huaj, kujdesi i veçantë përfshin rishikim të të dhënave

primare dhe sekondare, referencat e siguruara nga kompania (dhe bankat në rastet e

kompanive që janë pjesë e grupeve bankare) dhe raportet financiare. Në vazhdimësi, kjo

performancë do ti sigurojë kompanisë së lizingut nje risk më të vogël për falimentimin e

furnizuesit.

3.5 Kontabiliteti i Lizingut

Qeraja financiare në thelb paraqet përdorimin e një aktivi nga përdoruesi sikur të

ishte i tij. Në formën ligjore pronar i aktivit mbetet qeradhënësi.

Sipas IAS 17 – parimi i përparësisë së përmbajtjes mbi formën e shfaqjes – qeraja

financiare nuk trajtohet si qera operative në rast të kundërt pasqyrat financjare nuk do të

ishin realiste dhe të besueshme.

Në rastin e qeras financiare qeradhënësi ose nuk do ta shohë më aktivin ose ai nuk

do t’i kthehet kurrë në formën fillestare. Në fakt, ajo që ai ka në pronësi nuk është thjesht

kopje


aktivi, por është një rrjedhë e flukseve të arkëtueshme të parave nga qeraja. Aktivi është

më tepër një shumë e arkëtueshme sesa një aktiv afatgjatë.

Në rastin e qeramarrësitai përdor një qera financiare për të financuar “blerjen“ e

një aktivi afatgjatë. Në këtë rast thelbii transaksionit është që ai ka blerë një aktiv

afatgjatë, prandaj ai e paraqit si aktiv të tij megjithëse me ligj qeramarrësi nuk mund të

bëhet kurrë pronari i aktivit.

3.5.1.Kontabiliteti i qerasë financiare të qeramarrësit

a) Njohja

Qeramarrësit duhet të njohin qeratë financiare në bilancet e tyre si aktive dhe si detyrime

në momentin e fillimit të kontratëskur transferohen thelbësisht rreziqet dhe

rikompensimet rastësore të pronës.

b) Vlerësimi

- Me vlerën e këmbimit (fair value) të aktivit të marrë me qera në momentin e fillimit të

qerasë,

-ose duke u vlerësuar me vlerën aktuale të pagesave minimale të qerasë, nëse kjo vlerë

është më e vogël. Vlera aktuale e pagesave minimale të qerasë del duke i shumëzuar këto

pagesa me normën e interesit të nënkuptuar në qeranë financiare.

-Me moment të fillimit të qerasë financiare është ajo e përcaktuar në qera ose e një

marrëveshje tjetër .

-Me pagesa minimale të qerasë, sipas IAS 17 “qeratë”, kuptohen pagesat e

pandryshueshme gjatë afatit të kontratës së qerasë që i janë kërkuar ose mund t’i

kërkohen nga qeradhënësi që të bëjë qeramarrësi, duke përjashtuar qeranë e rastit, koston

e shërbimeve e taksat që duhet të paguhen nga qeramarrësi ose të marra prej tij nga

qeradhënësi, së bashku me:

Për qeramarrësin: çdo shumë të garantuar nga qeramarrësi ose nga palë të treta të

lidhura me të,

Në rastin e qeradhënësit, çdo vlerë të mbetur të garantuar nga qeramarrësi, nga një palë e

tretë e lidhur me qeramarrësin, dhe jo me qeradhënësin

-Kosto e kapitalit ose vlera e këmbimittë aktivit të marrë me qera = shuma që qeramarrësi

mund të parashikojë që të paguante po të kishte siguruar aktivin jo me qera financiare por

me para në dorë

kopje


-Me normë të interesit të lidhur me qeranë kuptohet norma e skontimit që, e cila kur

aplikohet në fillimin e kontratës së qerasë, bën që vlera agregate aktuale e :

a) Minimumit të pagesave të qerasë dhe e

b) Vlerës së mbetur të pagarantuar

c) Minus cdo pjesë të (a) dhe (b) për të cilën qeradhënësi i detyrohet qeramarrësit

të jetë e barabartë me shumën e:

(i)vlerën e këmbimit të aktivit të transferuar me qera.

(ii)ndonjë kosto fillestare direkte të qeradhënësit

Vlera e këmbimit (fair value ose vlera e drejtë)

Është cmimi me të cilin një aktiv mund të shkëmbehet midis palëve të njohura

dhe që e dëshirojnë këmbimin në kushtet e një veprimi të zakonshëm.

Mund të ndodhë qe gjatë veprimit të shkëmbimit të aktivit të mund të mërret ndonjë

shumë parash si konpensim diference. Ne këtë rast kjo shumë parash e marrë do të zbritet

nga vlera e këmbimit.

Normat e interesit të nënkuptuar është ajo normë që parashikohet në qeranë

financiare. Nëqoftëse ajo nuk do të përcaktohet,atëhere duhet të llogaritet duke iu referuar

normës së interesit që qeramarresi do te paguante në momentin e fillimit të kontratës së

qerasë sikur të merrte hua fonde per të blerë aktivin, duke supozuar që kjo huamarrje do

të ishte për një afat të ngjashëm kohe dhe me nivel sigurie të ngjashme me atë të qerasë

financiare.

Bazuar në vleren kontabël, në pagesat vjetore të qerasë, si edhe në vlerëne mbetur

në fund të qerasë, mund të llogaritet faktori i interesit sipas tabelave si edhe të gjendet

norma e interesit me anën e të cilët aktualizohen pagesat minimale të qerasë për të gjetur

vlerën kontabël.

Rregjistrimet kontabël në momentin fillestar

Aktivet e marra sipas një marreveshje financiare do të paraqiten si aktive në

bilancin e qeramarrësit dhe njëkohesisht edhe si detyrime ndaj qeradhënësit edhe atëherë

kur nuk transferohet pronësia mbi këtë aktiv.

Në këtë rast zbatohet parimi i përparësisësë thelbit të fenomenit në raport me formën

juridike të shfaqjes se tij. Prandaj është e përshtatshme që një qera financiare të njihet neë

kopje


bilancin e qeramarrësit si në aktivet e tij ashtu edhe në detyrimet, që pasqyrojnë detyrimet

e pagesave të ardhëshme të qerasë. Në fillim të ekzistencë së qerasë financiare, vlera e

aktiveve të marra me qera si dhe vlera e detyrimeve për të paguar qeranë në të ardhmen

janë të njëjta.

Nuk lejohet që detyrimet për aktivet e marra me qera financiare të paraqiten në

bilanç si zbritje nga vlera e aktiveve të marra me qera.

Rregjistrimet që bëhen në momentin e marrjes së qerasë mund te jenë në dy

alternativa :

a) Duke paraqitur vetem dy llogari që prekin llogarin e aktiveve dhe detyrimeve në

kontabilitetin e qeramarrësit.

Llogaria e aktivit xxx

te

Detyrime ndaj qeradhënësit xxx

b) Alternativa tjetër parashikon njohjen e detyrimit ndaj qeradhënësit me vlerën reale ose

aktuale të aktivit plus dhe shpenzimet e llogaritura të interesit për gjithë periudhen e

qerasë. Ketu llogaritet paraprakisht interesi si detyrim.

Llogaria e Aktivit-Makineri xxx

Interesi i llogaritur xxx

te

Llogaria e D.Qeradhënësit xxx

Detyrimet ndaj Qeradhënësit do jenë AGJ kur Aktivi është AGJ dhe e kundërta.

- Pse paraqitet si Aktiv dhe si Detyrim?

1.Sepse qeramarrësi ble të drejtën e marrjes së përfitimeve ekonomike për shumicën e

jetës së tij duke paguar si kudërvleftë kuotat e qerasë.

kopje


2.Sepse po të mos paraqiteshin atëhere rezervat ekonomike si edhe detyrimet e tij nuk

do të tregoheshin, duke shtrëmbëruar PF.

3.Sjell pamundësi në krahasimin e shoqërive.

Kontabiliteti i shpenzimeve që lidhen me qerat financiare

Dy janë shpenzimet kryesore e shkaktuara nga një qera financiare për

qeramarrësin

a)Shpenzimet e zhvlerësimit.

Njëlloj si aktivet e tjera. Kur kontrata përmban opsionin e blerjes dhe qeramarrësi

do to t’a blejë aktivin, ai zhvlerësohet gjatë jetës së aktivit. Kur nuk ka siguri të

arsyeshme që qeramarrësi do e blejë aktivin atëhere ai zhvlerësohet gjatë afatit të

kontratës së qerasë financiare ose jetës së Aktivit: kush është më e shkurtër.

Shpenzimet direkte fillestare (kostot e negocimit, komisoninet, ligjore) që mund

të kryhen në lidhje direkt me sigurimin e qerasë financiare do të përfshihen në shumën

me të cilën vlerësohet aktivi i marrë me qera financiare vetëm kur qeradhënësi nuk është

prodhues ose ndërmjetës.

b)Shpenzimet financiare

Pagesat e qirasë që bën qeramarrësi përfshijnë 2 elementë:

(a) Shpenzimin e interesit

për fondet e përftuara nga qiradhënësi.Kjo shpërndarje e secilës pagesë është interesi i

pagueshëm i cili përfshihet në shpenzimet e periudhës në pasqyrën e rezultatit të

qeramarrësit.

kopje


Keto pagesa në rastin e qeradhënësit paraqesin interesin e arkëtueshëm që përfshihet si e

ardhur në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve të qeradhënësit.

-Shpenzimet e interesit në total llogariten si diferencë

- totalit të pagesave të këstit

- me vlerën aktualizuar të pagesave minimum të qerasë

Pagesa financiare në formë kësti paraqitet si nje shume e vetme.

Problemi qëndron si të ndahet ajo : në pjesën e interesit dhe në pjesën e kapitalit

(principalit).

(b) Pjesa e kostos së kapitalit të aktivit që paguhet. Rregjistrohet në debit të llogarisë

së detyrimit ndaj qeradhënësit per të zvogëluar kështu detyrimin ndaj tij dh e në kredi të

një llogarie likuiditetesh.

Kurse në librat kontabël të qeradhënësit, duhet të kreditohetllogaria e të

drejtavendaj qeramarresit, për të zvogëluar kështu shumën që pret të marrë prej tij duke

debituar një llogari likuiditetesh

Metodat

Dy metodat bazë që mund të përdoren

si metoda të ndarjes së pagesës së këstit të qerasë në pagesë të principalit dhe në pagesë

të interesi janë :

- Metoda e aktualizimit

- Metoda e mbledhjes së shifrave

Kriteri i zgjedhjes së metodës:

që përfshirja e shpenzimeve të interesit nga qeraja në shpenzimet e periudhës të bëhen në

mënyrë të tillë që të sigurojë një normë konstante të kthimit nga detyrimet e deklaruara të

qerasë.

a) Metoda e aktualizimit

Regjistrimet kontabël:

kopje


Alternativa a) me llog e përkohshme të interesit

(a) Llogaria e aktivit xxx

Interes i llogaritur në avancë xxx

te

Detyrime ndaj qiradhënësit: xxx

(Regjistrimi i marrjes së aktivit sipas kontratës së qerasë financiare.)

(b) Detyrime ndaj qiradhënësit: xxx

te

Banka xxx

(Pagesa e bërë e këstit të plotë)

(c) Shpenzime interesi xxx

te

Llogaria e interesit të llogaritur xxx

(Rregullimi në fund të vitit të parë)

Alternativa b)Pa llog. e përkohshme të interesit

(a) Llogaria e aktivit xxx

te

Detyrime ndaj qiradhënësit xxx

(Regjistrimi i marrjes së aktivit sipas kontratës së QF)

Shpenzime interesi xxx

Detyrimi ndaj qeradhënësit xxx

te

Banka xxx

(pagesa e këstit te plotë dhe interesit të periudhës)

kopje


b)Metoda e mbledhjes së shifrave

E ndan interesin total në një mënyrë të tillë që pjesa më e madhe të rëndojë

shpenzimetnë vitet e para të kontratës së qerasë.

Proçedura që do ndiqet sipas kësaj metode është si më poshtë:

(a) I vendoset një shifër çdo kësti. Shifra 1 duhet t’i vendoset këstit të fundit, shifra 2

këstit të parafundit dhe kështu me rradhë.

(b) Mblidhen shifrat. Psh n.q.s ka 12 këste, atëherë shuma e shifrave do të jetë 78. Për

këtë arsye, metoda e shumës së shifrave shpesh quhet dhe rregulli 78.

(c) Llogaritet shuma e shpenzimit të interesit të përfshirë në secilin këst. Kjo bëhet duke

shumëzuar interesin total të mbledhur gjatë periudhës së qerasë me shifrën që

rezulton nga raporti i mëposhtëm :

Shifra e aplikuar tek kësti / Shuma e shifrave

3.5.2 Kontabilitet i qerasë financiare të qeradhënësit

Kontabiliteti i kundërt me atë të qeramarrësit. Qeradhënësi nuk do të paraqesë në

BK aktivin e dhënë me QF por në vend të tij do të paraqesë të drejtat ndaj qeramarrësit.

Këto të dreja do të vlerësohen me shumën e investimit neto në qera.

-Investimi neto në qera, pra shuma e pagesave që prêt të marrë qeramarrësi është e

barabartë me vlerën aktuale ( të skontuar) te pagesave të qerasë plus dhe vlerën e mbetur

të mundshme ( ose vlerën e mbetur të pa garantuar) në fund të afatit të qerasë. Pra

kopje


investimi neto është sa vlerë që rezulton nga skontimi I investimit bruto me normën e

interesit të nenkuptuar në qera.

-Investimi bruto në qera është shuma e pagesave minimale të arkëtueshme nga

qeradhënësi si dhe ndonje vlerë e mbetur e pa garantuar, që do ti krijohej qeradhënësit si

vlerë e arketueshme.

-Të ardhurat totale financiare të papërfitura përfshijnë të ardhurat financiare totale të

qeradhënësit përgjatë kohës së kontratës.

Llogariten:

Investimi total i qeradhënësit – Investimin neto në qera

Investimi neto i qeradhënësit përfshin :

investimi (total) bruto

+ kosto fillestare direkte

-të ardhura totale financiare të pa përfituara

a) Metoda e aktualizimit me llogaritjen e interesit në avancë

-Regjistrimi në hyrje do të paraqitej:

Llogari e qeramarrësit (Klient) xxx

te

Të ardhurat e shtyra nga shitjet xxx

Aktivi xxx

-Regjistrimi i arketimit të këstit të qerasë:

Banka xxx

te

Llogaria e qeramarrësit (Klientë) xxx

-Rregjistrimi rregullues në fund të vitit do të ishte:

Të ardhurat e shtyra nga shitjet xxx

te

Të ardhurat e periudhës xxx

b) Metoda e aktualizimit pa llogaritjen e interesit në avance

-Regjistrimi në hyrje do të paraqitej:

kopje


Llogari e qeramarrësit (Klientë) xxx

te

Aktivi xxx

-Regjistrimi i arketimit të këstit të qerasë:

Banka xxx

te

Llogaria e qeramarrësit (Klienta) xxx

Të ardhura nga interesat xxx

Problemi me këto regjistrime janë përcaktimi i vlerave:

a) - Aktivi do të bëhet dalje me koston e qeradhënësit pra me vlerën e këmbimit të aktivit

tek qeradhënësi, kur blihet për t’u dhënë me qera. Kurse kur jepet me qera një aktiv që

fillimisht është blerë për qëllime të aktivitetitdo të bëhet dalje me vlerën kontabël neto

tekqeradhënësi.

b) - Qeramarrësi paraqitet në bilanc me vlerën e investimit neto në qera, pra me shumën e

të drejtave që pritet të realizohen sipas kontratës së qeras financiare.

Te ardhurat nga financimi nga qeraja financiare

Arkëtimet e qerasë që merr qeradhënësi do të konisderohen prej tij si e ardhur

financiare për të rimbursuar dhe shpërblyer qeradhënësin për investimin dhe shërbimet e

tij.

Të ardhurat totale duhet të shpërndahen midis periudhave kontabël të afatit të

qerasë

Mënyra e shpërndarjes së të ardhurave totale duhet të synojë një normë kthimi periodike

konstante në investimin neto të qeradhënësit në çdo periudhë të qerasë financiare.

Vlerat e arkëtuara sipas kushteve të kontratës duhet të ndahen në elementin që

shkon për reduktimin e debitorit, pra në kthimin e principalit, dhe në pjesën tjetër që

përfshihet në rezultat si e ardhur.

Kostot direkte në fillimin e lidhjes së kontratës që përballohen nga qeradhënësi ose:

- do të njihen direkt si shpenzime (qera financiare shitje)

kopje


- ose do të shpërndahen gjatë afatit të kontratë së qerasë (qera financiare direkte)

Dy janë rezultatet që realizon qeradhënësi kur realizohet një kontratë qerasë finaciare të

shitjes:

a) fitime ose humbje të barabartë me atë fitim ose humbje që do të rezultonte nga shitja

e menjëhershme e aktivit të dhënë me qera me çmimet normale të shitjes, duke zbritur

ndonjë zbritje tregtare që mund të aplikohet

b) të ardhura financiare gjatë afatit të qerasë.

Po si llogariten e çfarë janë këto të ardhura?

-Të ardhurat nga shitja (QF e shitjes) e regjistruar në fillim të afatit të një kontrate qeraje

financiare nga një qeradhënë prodhues ose tregtar janë savlera e tregute aktivit, ose

nëseështë më e vogël, janë sa vlera e aktuale e pagesave minimlae të qerasë që i rriten

qeradhënësit, të skontuara me një normë interesi tregtar.

-Kosto e shitjes e njohur në fillim të afatit të qerasë është kosto ose vlera e mbetur, nëse

kjo është e ndryshme, e aktivit të dhënë me qera, minus vlerën aktuale të vlerës së mbetur

të pagarantuar.

Diferenca midis të ardhurave nga shitja me koston e shitjes, të treguara si më lart, paraqet

fitimin nga shitja, i cili njihet në përputhje me politikën e ndjekur nga shoqëria për

shitjen.

-Të ardhurat financiare janë të ardhurat që realizohen gjatë afatit të qerasë

Më poshte është paraqitur rregjistrimet e një kontratë qeraje financiare e tipit të shitje

Regjistrimet tek qeradhënësi do jenë:

1. Në momentin e lidhjes së QF më 1 janar

Llogari e qeramarrësit xxx

te

Të ardhura nga shitja xxx

Të ardhura të papërfitura nga interesi xxx

kopje


Dhe do të ç’regjistrojë koston e Aktivit

Kosto e Mallrave të Shitura xxx

te

Aktivi xxx

2. Arkëtimi i këstit të parë të qerasë

Banka xxx

te

Llogari e qeramarrësit xxx

3. Dhe regjistrimi i përfshirjes në të ardhurat nga interesi

Të ardhura të papërfituara nga interesi xxx

te

Të ardhura nga interesi xxx

Paraqitja e informacionit për qerat financiare në pasqyrat financiare të

qeradhënsit

Qeradhënësit do ti paraqesin informacionin e mëposhtëm për qeratë financiare :

- Shumat

- Afatet e qerasë

- Normat e interesit

- Monedhat bazë

- Kushtet të tjera të rëndësishme si psh

- Opsionet për rinovimin e marrëveshjes dhe të blerjes së aktivit

kopje


- Ekzistenca e pagesasve të mundhsme të qerasë

- Kufizimet e vendosura në marrëveshjen e QF

- Vlera te mbetura të pagarantura

Të ardhurat e papëërfitura nga QF të paanullueshme

Rimarrja në zotërim të aktivit të transferuar me qera

Aktivet me qera financimi mund t’i kthehen qeradhënësit para afatit nga

përdoruesi. Kjo ndodh kur qeradhënësi dështon në pagesat e kësteve.

Në këtë rsat përdoret një llogari “Rimarrja në zotërim të aktivit” që kreditohet me

vlerën me të cilin aktivi kthehet mbrapsht plus dhe ndonjë dënim të mundshëm dhe

debitohet për vlerën e mbetur të qeras financiare të pashlyer.

Teprica e llogarisë “Rimarrje në zotërim e Aktivit” do të paraqesë fitimin ose

humbjen nga rrimarrja e aktivit në zotërim.

-Regjistrimi që do të bëhet në ditarin e shoqërisë qeradhënëse për anullimin e të drejtave

ndaj qeradhënësit do të jetë:

Rimarrje aktivi në zotërim xxx

te

Të drejta ndaj qeramarrësit xxx

-Rregjistrimi i arkëtimit të shumës së dënimit të paguar i marrjes në inventar të makinës

dhe i fitimit të realizuar do të paraqitet si vijon:

Banka xxx

Makina xxx

te

Rimarrje aktivi në zotërim xxx

Fitimi nga rimarrja e aktivit në zotërim xxx

Veprimet e shitjes dhe të kthimit mbrapsht të qerasë

kopje


Pronari i një aktivi ja shet nje shoqërie tjetër dhe ja merr vetë përsëri me qera.

- Mund t’ja marrë me qera financiare.

Në këtë rast diferenca midis cmimit të shitjes dhe vlerës kontabël (humbje ose fitim) nuk

do të njihet në rezultat tek shitësi/qeramarrës por do të amortizohet gjatë periudhës së

qerasë financiare.

- Mund t’ja marrë me qera operative.

Në këtë rast cdo diference midis cmimit të shitjes dhe vlerës së këmbimit do të trajtohet:

- kur Cmimi i shitjes < se vlera e këmbimit, do të njihet në rezultatin e periudhës.

- kur Cmimi i shitjes > se vlera e këmbimit atëhere diferenca do të amortizohet

gjatë periudhës që përdoret aktivi.

-Kur vlera e këmbimit < se vlera kontabël e mbartur, atëhere diferenca do të njihet

mejëherë në rezultat.

3.6 LIZINGU NË EVROPË

kopje


Burimi: Shoqëria Lease Europe

Në këtë grafik jepet një informacion i përgjithshëm për kompaninë Lease Europe

e cila numëron 123 kompani anëtare të saj, numri i të punësuarve është 18.000 punonjës.

Nga këto 123 kompani, 78 prej tyre kanë lidhje me bankat, 17 janë të varura nga bankat

dhe 28

janë

kompani të pavarura të cilat e ushtojnë të vetme shërbimin e lizingut.

Kjo kompani parashikon se në të ardhmen tregu i lizingut do të ketë një shtrirje

mjaft të gjërë. Më poshtë jepet një grafik ku tregohet ecuria në përqindje e zotërimit të

tregut të lizingut në vitet e fundit dhe vitet në vazhdim.

kopje


kopje


KREU III : PËRFUNDIMET

Gjate trajtimit të kësaj teme dhe gjatë proçesit të kërkimit dhe studimit të

informacioneve është arritur ne disa përfundime :

Lizingu është fitimprurës për të gjitha palët e përfshira në të dhe si i tillë ndikon

në rritjen e mirëqënies së tyre dhe indirekt në zhvillimin e sektorit ekonomik.

Kjo formë financimi i ofron kredituesit garanci vetë të drejtën e pronësisë, fakt që

i siguron kredisë një shkallë të ulët riskut.

Lizingu është një alternativë shumë e mirë financimi dhe kjo sidomos për biznesin

e mesëm dhe të vogël të cilët kanë mundësi të kufizuara për t’u zhvilluar pa

burime financiare shtesë.

Kushtet më të përshtatshme që ofron Lizingu Financiar krahasuar me huamarrjen

apo blerjen e aktiveve të kapitalit, si dhe tatimi më i favorshëm bëjnë që lizingu të

kthehet në mjetin financiar më tërheqës për shoqëritë e lizingut për biznesin e

tyre.

Lizingu me anë të fluksit në rritje të financimit të sektorit prodhues të ekonomisë,

rritjes së prodhimit vendas dhe përmirësimin e mundësive për financimin e

biznesit, lehtëson zhvillimin ekonomik të vendit tonë dhe nis një rrugë drejt

integrimit europian.

Mungesa e vetëdijes nga ana e kompanive dhe stimujt e kufizuar për te nxitur

bankat që të përfshijnë produkte të reja ,gjithashtu,kufizon mundësitë e qirase

financiare në Shqipëri.

Shpenzimet e amortizimit për mjetet e dhëna me lizing si dhe shpenzimet

financiare llogariten për çdo periudhë ushtrimore. Normat e amortizimit të

përdorura për amortizimin e mjeteve të marra me qira janë të njëjta me ato që

përdoren për mjetet e tjera të njësisë ekonomike. Pasiguria e qiramarrësit për të

marrë mjetin nën pronësinë e tij në fund të afatit të qirasë, sjell amortizimin e tij

përgjatë afatit të qirasë.

kopje


Duke qenë se në Europën Lindore dhe atë Qëndore, Lizingu konsiderohet

gjerësisht si alternativa më e favorshme për financimin e investimeve duhet të

prezantohet gradualisht edhe në tregun shqiptar pranë SME-ve të cilat ndodhen në

vështirësi financiare dhe pamundësi investimi në blerje të aktiveve afatgjata.

Legjislacioni pritet të mbush një boshllëk të rëndësishëm financiar rreth bizneseve

te vogla e të mesme shqiptare ,të cilat kanë shpesh nevojë për pajisje të reja ,por

nuk mund të përmbushin kushtet e kredive nga bankat për të kryer blerjen.

Lizingu ështe një koncept relativisht i ri për Shqipërinë dhe do duhen të bëhen

përpjekje të konsiderueshme për të rritur sensibilizimin e tregut.Në te njëjtën

kohë,bankave i mungon ekspertiza lidhur me këto produkte dhe mungesa e

përvojës ndërlikon cështjet e vënies së çmimeve.

Zhvillimi i lizingut do të varet në masë të madhe nga eleminimi i pasigurive që

lidhem me trajtimin tatimor te qirave financiare.Megjithëse kuadri ligjor në lidhje

me tëështë përmisuar,trajtimi financiar mbetet i paqartë,sidomos ne lidhje me

trajtimin e taksës së vlerës së shtuar ( TVSH). Për importet e pajisjeve dhe

pagesën e qirase operative aplikohet një norme 20%.Sidoqoftë mbetet për tu

sqaruar aplikimi i Tvsh për qiranë financiare.

kopje


REFERENCAT

-I. Shuli, R. Perri Analiza e Pasyrave Financiare

-Sotiraq M. Dhamo Kontabiliteti i Avancuar

-Standartet Kombëtare të Kontabilitatit (grup autorësh), Tiranë, Dhjetor 2006

- Ligji “Për qiranë finaciare”

- Udhëzimet e dala në zbatim të këtyre ligjeve.Standarti kombëtar i kontabilitetit nr. 7

(SKK 7)

- Standardi ndërkombëtar i kontabilitetit no. 17 (IAS 17)

-Materiale të marra nga:

Credins Leasing

Landeslease

Tirana Leasing

Raiffeisen Leasing Albania

Societe Generale Group

Albarent.al

-ww. minfin.gov.al

-www.bankofalbania.org

- www.ubs - leasing.it

- www. nationmaster. Com

- www. leaseurope. Org/ELB/ Lease Form. Asp

- www. europa.eu.int

Documents

Lizingu Financiar Ne Shqiperi