2009-11-17

1

Kognitywne SystemyWspomagające Zarządzanie

Ryszard Tadeusiewicz & Lidia Ogiela

AGH

Ilustracje użyte do prezentacji podczas wygłaszania referatu na konferencji

„KOMUNIKACJA I JAKOŚĆ W ZARZĄDZANIU” w dniu 07.11.2009.

Uwaga: większość slajdów jest mocno animowana, czego tu nie widać!

Uwaga wstępna:

Rozmaite systemy informatyczne

zaangażowane we wspomaganie

procesów zarządzania to dzisiaj

w praktyce norma.

Mało kto w to uwierzy,

ale naprawdę

możnamożnamieć system informacyjny

bez komputera.bez komputera.

Jednak nikt tego tak nie robi, bo jest to bardzobardzoniewygodne...

Komputer jest niezbędny zwłaszcza wtedy,

kiedy ilość danych, jakie trzeba

przetworzyć, jest bardzo duża

W miarę, jak sytuacje, z którymi trzeba się zmierzyć w procesie zarządzania, stają się coraz

bardziej złożone rośnie efekt „luki informacyjnej”, który można pokonać wyłącznie przy użyciu komputerów.wyłącznie przy użyciu komputerów.

Ilość informacji

potrzebnej

Ilość informacji dostępnej

Stopień złożoności rozwiązywanych problemów

Luka

informacyjna

Dlatego ludzie zaangażowani w działalność

biznesową używają coraz intensywniej coraz

większej liczby komputerów

2009-11-17

2

Truizmem jest więc stwierdzenie, że wykorzystanie komputerów

ma obecnie charakter autentycznie masowy.

Co więcej, wbrew rozpowszechnionym

mniemaniom ludzie w dojrzałym wieku

także wykazują pociąg do komputerów

Chociaż nie wszyscy!

Są więc przesłanki, żeby

komputerów w zarządzaniu używać

dużo i często

Zewnętrzne

źródło danych

Komputerowa analiza

i przetwarzanie danych

Podejmowanie decyzji

i zarządzania na podstawie przetworzonych

i przeanalizowanych danych

Zwykle wygląda to jakoś tak: Wielu ludzi to zachwyca

2009-11-17

3

Wierzą we

wszechmoc

komputerów

Niestety w pracy z komputerem nie zawsze wszystko idzie tak,

jakbyśmy tego chcieli

U niektórych użytkowników niemożność dogadania się z takim

cybermatołem wyzwalać może poczucie frustracji i gniew!

Dlatego nie

raz chciało by

się walnąć

klawiaturą

w biurko!

W łagodniejszej formie możemy w kontaktach

z komputerem odczuwać poczucie zniechęcenia

Niektórzy wręcz czują się pochwyceni

w komputerową pułapkę

2009-11-17

4

Fatalne jest, jeśli użytkownicy postrzegają system komputerowy jako

źródło zagrożenia

Dlatego niektórzy twierdzą, że najlepiej jest mieć komputer, ale go nie używać

Albo używać go do innych celów... Jednak zwykle nawet w polskich realiach często

potrafimy technik informacyjnych używać skutecznie

Pytanie jest tylko jedno:

Jakie narzędzia używać

w jakich okolicznościach?

Bardzo ważna jest przy tym umiejętność dobrania właściwych

narzędzi do właściwych zadań.

Inaczej przedsięwzięcie napędzane samym tylko entuzjazmem

zakończy się niepowodzeniem

2009-11-17

5

Jeśli jednak decydujemy się używać komputerów do

zarządzania to zwykle używamy systemów dających się

zakwalifikować do głównego ciągu rozwojowego:

1960 1970 1980 1990 2000

Stopień integracji

Czas

MRP

SET

MRP II

ERP

ERP II

Systemy ewidencyjno-transakcyjne

Bezpośrednie wspomaganie

produkcji

Wspomaganie produkcji i jej

przełożenie na

sprzedaż i finanse

Kompleksowe zarządzanie

przedsiębiorstwem

Wspieranie współpracy między przedsiębiorstwami

Aktualne metody

wykorzystania komputerów

do wspomagania

procesu zarządzania

Obiekt ekonomiczny

Gromadzenie

danych

Interpretacja

wskaźników

Podejmowanie

decyzji

Strategia ekonomiczna

Proste

kierowanie

nakazowe

Dlaczego nam to nie wystarcza?

Komputery, które

miały przynieść

strumienie

ożywczej informacji,

zalewają nas

potopem danych!

Konwersji danych w wiedzę

potrzebujemy jak powietrza!

Istotny postęp w tej dziedzinie

może wnieść wprowadzenie

systemów kognitywnych

2009-11-17

6

Badania, które doprowadziły do

sformułowania tezy o możliwości

i celowości stosowania

Kognitywnych Systemów

Wspomagających Zarządzanie

wywodzą się z badań nad

możliwością rozumienia sensu

danych przez maszyny

Pierwsza książka wydana przez Springer Verlag w 2006 roku

Następna książka,

wydana także przez

wydawnictwo

Springr w 2008

Kolejna książka

z 2009 roku

Artykuły i referaty na konferencjach naukowych

1. Ogiela M.R., Tadeusiewicz R., Trzupek M.: Graph-based semantic description and information extraction in analysis of 3D coronary

vessels visualizations, In: Badica C., Paprzycki M. (eds.): Advances in Intelligent and Distributed Computing, Studies in

Computational Intelligence, vol. 78, Springer-Verlag, Berlin – Heidelberg – New York, 2008, pp. 303-309

2. Tadeusiewicz R., Ogiela L., Ogiela M.R.: The Automatic Understanding Approach to Systems Analysis and Design, International

Journal of Information Management, Vol. 28, Nr.1, 2008, pp 38-48

3. Ogiela L., Tadeusiewicz R., Ogiela M.R.: Cognitive techniques in medical information systems. Computers in Biology and Medicine,

Vol. 38, Nr. 4., 2008, pp. 501-507

4. Tadeusiewicz R., Ogiela M.R.: Why Automatic Understanding? In Beliczynski B., Dzielinski A., Iwanowski M., Riberiro B. (Eds.):

Adaptive and Natural Computing Algorithms, Lecture Notes on Computer Science, vol. 4432, Part II, Springer-Verlag, Berlin –

Heidelberg – New York, 2007, pp. 477 – 491;

5. Tadeusiewicz R.: Intelligent Web Mining for Semantically Adequate Images, Chapter in book: Wegrzyn-Wolska K.M., Szczepaniak P.S.

(Eds.): Advances in Intelligent Web Mastering, Advances in Soft Computing, vol. 43, Springer-Verlag, Berlin – Heidelberg – New York,

2007, pp. 3-10

6. Tadeusiewicz R.: What Does it Means “Automatic Understanding of the Images”? Proceedings of the 2007 IEEE International

Workshop on Imaging Systems and Techniques, IEEE Imaging Systems Technical Committee, 2007

7. Ogiela M.R., Tadeusiewicz R., Ogiela L.: Image Languages in Intelligent Radiological Palm Diagnostics, Pattern Recognition, Vol.

39/11. 2006, pp. 2157-2165, Impact Factor: 2.153

8. Ogiela M.R., Tadeusiewicz R., Ogiela L.: Graph Image Language Techniques Supporting Radiological, Hand Image Interpretations,

Computer Vision and Image Understanding, Elsevier, Vol. 103/2, 2006, pp 112-120, Impact Factor: 1.468

9. Ogiela L., Tadeusiewicz R., Ogiela M.R.: Cognitive Approach to Visual Data Interpretation in Medical Information and Recognition

Systems, In: Nanning Zheng, Xiaoyi Jiang, Xuguand Lan (Eds.): Advances in Machine Vision, Image Processing, and Pattern Analysis,

Lecture Notes in Computer Science, vol. 4153, Springer-Verlag, Berlin – Heidelberg – New York, 2006, pp. 244-250, Impact Factor:

0.402

10. Ogiela L., Tadeusiewicz R., Ogiela M. R.: Cognitive Computing in Intelligent Medical Pattern Recognition Systems, In: De-Shuang

Huang, Kang Li, Irwin G.W. (eds.): Intelligent Control and Automation, Lecture Notes in Control and Information Sciences, Vol. 344,

Springer-Verlag, Berlin – Heidelberg – New York, 2006, pp. 851-856, Impact Factor: 0.269

2009-11-17

7

Istota automatycznego rozumienia

Obiekt ekonomiczny

Gromadzenie

danych

Strategia ekonomiczna Obiekt ekonomiczny

Gromadzenie

danych

Strategia ekonomiczna

JęzykJęzyk

2009-11-17

8

Problem:Potencjalnych znaczeń, które trzeba

zrozumieć jest nieskończenie wiele.

Jak udostępnić komputerom

nieskończoność?

Bodziec wywołujący

reakcję językową

(opis sytuacji

ekonomicznej)

JĘZYK

Gramatyka

Potencjalnie

nieskończona liczba

możliwych zapisów

językowych

Obiekt ekonomiczny

Gromadzenie

danych

Strategia ekonomiczna

JęzykJęzyk

Opis aktualnej sytuacji

wynikający z jej analizy

Obiekt ekonomiczny

Gromadzenie

danych

Strategia ekonomiczna

JęzykJęzyk

Wiedza od

ekspertów

Oczekiwania i wymagania

dotyczące cech danych

przy różnych ich znaczeniach

wynikające z wiedzy ekspertów

Opis aktualnej sytuacji

wynikający z jej analizy

Obiekt ekonomiczny

Gromadzenie

danych

Strategia ekonomiczna

JęzykJęzyk

Wiedza od

ekspertów

Oczekiwania i wymagania

dotyczące cech danych

przy różnych ich znaczeniach

wynikające z wiedzy ekspertów

Opis aktualnej sytuacji

wynikający z jej analizy RezonansRezonans

kognitywnykognitywny

Parser

użytego języka

Rozumienie

sytuacji

Jako podsumowanie tych wywodów,

dla podkreślenia, że kognitywne

systemy wspomagające zarządzanie

dopiero będą się rozwijały,

warto przytoczyć znane powiedzenia

Winstona Churchila:

To wcale nie jest koniec.

To nawet nie jest początek końca.

To jest zaledwie koniec poczatku…