kbu journal vol 13

VOLUME13

KASEM BUNDIT

JOURNAL ��ก�� Volume 13 Number 2 July � December 2012 ISSN 1513-5667

บทความวิจัย • Family Strength Scale Construction

ผ�องพรรณ เกิดพิทกัษ� • Satisfaction and Customer Loyalty in E-Commerce : A Case Study of Internet Users

in Bangkok. นลินรัตน� สัมฤทธ์ิวงศ�

• การศึกษาความเป1นไปได5ทางการเงินของโรงไฟฟ;าชีวมวลขนาดเล็กมากในจังหวัดประจวบคีรีขันธD ณัฏฐ�สิริ ลักษณะอารีย� • คุณภาพการให5บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) : การศึกษาเปรียบเทียบระหวLางสาขา

ประตูนํ้าพระอินทรDและสาขานวนคร ภัคจิรา บานเพียร

• การรับรู5คุณภาพบริการ : กรณีศึกษาโรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ ในจังหวัดนครสวรรคDและพิษณุโลก

เศกสิทธ์ิ ทองใบ

บทความวิชาการ • E-Learning as Edutainment – The Challenge for Educators

A. Noel Jones

• การพาณิชยนาวีไทย ธนสรรค� แขวงโสภา

บทความปริทัศนD • Stephan Grimmelikhuijsen (2012)

“Linking Transparency, Knowledge and Citizen Trust in Government: An Experiment” , International Review of Administrative Sciences 78(1) 50-73. ณัฐพล ขันธไชย

วารสารเกษมบัณฑิต วารสารราย 6 เดือน ป�ท่ี 13 ฉบับท่ี 2 กรกฎาคม – ธันวาคม 2555 Kesem Bundit Journal Volume 13 No. 2 July – December 2012 วัตถุประสงค? 1.เพ่ือเผยแพร�ข�าวสาร ความเคลื่อนไหวการพัฒนาผลงานทางวิชาการ การเสนอบทความทางวิชาการ การเสนอบทความวิจัยของคณาจารย"และผลงานวิจัยของดุษฎีบัณฑิต มหาบัณฑิตและบัณฑิตของมหาวิทยาลัยท่ีมีผลงานดีเด�น 2.เพ่ือเป-นศูนย"กลางแลกเปลี่ยนความคิดเห็นวิทยาการและเทคนิคใหม�ๆ อันนําไปสู�การพัฒนาทักษะและศักยภาพในการสร5างผลงานทางวิชาการ การค5นคว5า การวิจัยและบริการทางวิชาการในทุกสาขาวิชา 3.เพ่ือส�งเสริมความร�วมมือและการนําเสนอผลงานทางด5านการเรียนการสอน การวิจัย การบริการสังคม และการทํานุบํารุงศิลปวัฒนธรรมของบุคลากรของมหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิตและมหาวิทยาลัยหรือหน�วยงานอ่ืนๆ ท้ังภายในและต�างประเทศ คําช้ีแจง : ทัศนคติ ความคิดเห็นใดๆ ท่ีปรากฏในวารสารเ ก ษ ม บั ณ ฑิ ต ฉ บั บ นี้ เ ป- น ข อ ง ผู5 เ ขี ย น โ ด ย เ ฉ พ า ะ มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิตและบรรณาธิการ ไม�จําเป-นต5องมีความเห็นพ5องด5วย

กองบรรณาธิการ(Editorial Staff) ท่ีปรึกษา : (Consultants) :

ดร.วัลลภ สุวรรณดี ศาสตราจารย" ดร.สุพรรณี ชะโลธร รองศาสตราจารย" ดร.ประสาร มาลากุล ณ อยุธยา รองศาสตราจารย" ดร.คมเพชร ฉัตรศุภกุล

กองบรรณาธิการบริหาร (Executive Editors) :

ศาสตราจารย" ดร.สุรพงษ" โสธนะเสถียร ศาสตราจารย" ดร.ผ�องพรรณ เกิดพิทักษ" รองศาสตราจารย" ดร.สมบูรณ" ชิตพงศ" รองศาสตราจารย" ดร.ณัฐพล ขันธไชย รองศาสตราจารย" ดร.ชัยฤทธิ์ สัตยาประเสริฐ ดร.เสนีย" สุวรรณดี

บรรณาธิการ (Editor) : รองศาสตราจารย" ดร.ณัฐพล ขันธไชย

ประจํากองบรรณาธิการ (Staff) :

ดร.จิราทัศน" รัตนมณีฉัตร อ. อภินภัศ จิตรกร

นางทักษิณา มะณีแสง ศูนย"ออกแบบและสื่อสิ่งพิมพ"

ประสานงานการผลิต (Production Coordinators) :

สํานักวิจัย มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต จัดพิมพ?โดย (Publisher) : มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต

1761 ถนนพัฒนาการ แขวงสวนหลวง เขตสวนหลวง กรุงเทพฯ 10250 โทร. 02-320-2777 โทรสาร. 02-321-4444 ISSN 1513-5667

วารสารราย 6 เดือน ป�ท่ี 13 ฉบับท่ี 2 กรกฎาคม – ธันวาคม 2555

บรรณาธิการวิชาการ (Academic Editor): ผู2ทรงคุณวุฒิพิจารณาบทความ (Peer Reviewer)

ศาสตราจารย� ดร.จรรจา สุวรรณทัต มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต ศาสตราจารย� ดร.ผ�องพรรณ เกิดพิทักษ มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต ศาสตราจารย� ดร.สุรพงษ� โสธนะเสถียร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร� ศาสตราจารย� ดร.ติน ปรัชญพฤทธิ์ นักวิชาการอิสระ ศาสตราจารย� ดร.สุดา เกียรติกําจรวงศ� จุฬาลงกรณ�มหาวิทยาลัย ศาสตราจารย� ดร.ยุวัฒน� วุฒิเมธี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร� ศาสตราจารย� ดร.พัทยา สายหู จุฬาลงกรณ�มหาวิทยาลัย ศาสตราจารย� ดร.สมทรง บุรุษพัฒน� มหาวิทยาลัยมหิดล รองศาสตราจารย� ดร.สมโภชน� เอ่ียมสุภาษิต จุฬาลงกรณ�มหาวิทยาลัย รองศาสตราจารย� ดร.สมบูรณ� ชิตพงศ� มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต รองศาสตราจารย� ดร.รัญจวน คําวชิรพิทักษ� มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต รองศาสตราจารย� ดร.พนารัตน� ปานมณี มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต รองศาสตราจารย� ดร.ณัฐพล ขันธไชย มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต รองศาสตราจารย� ดร.ราเชนทร� ชินทยารังสรรค� สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร� รองศาสตราจารย� ดร.ชัยชนะ อิงคะวัต มหาวิทยาลัยรามคําแหง รองศาสตราจารย� ดร.กอบชัย เดชหาญ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล5าเจ5าคุณทหารลาดกระบัง รองศาสตราจารย�บัญญัติ จุลนาพันธุ� มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต รองศาสตราจารย�สุธรรม พงศ�สําราญ มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต รองศาสตราจารย�ไพบูลย� เทวรักษ� มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต รองศาสตราจารย�รักศานต� ววิัฒน�สินอุดม จุฬาลงกรณ�มหาวิทยาลัย รองศาสตราจารย�ดํารงค� ทวีแสงสกุลไทย จุฬาลงกรณ�มหาวิทยาลัย รองศาสตราจารย�ประศาสน� คุณะดิลก มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต รองศาสตราจารย�อรทัย ศรีสันติสุข นักวิชาการอิสระ รองศาสตราจารย� ดร.กาญจนา ธรรมาวาท มหาวิทยาลัยรามคําแหง รองศาสตราจารย� ดร.ปราชญา กล5าผจัญ มหาวิทยาลัยรามคําแหง รองศาสตราจารย� ดร.ไพศาล หวังพาณิชย� นักวิชาการอิสระ ผู5ช�วยศาสตราจารย� ดร.อัตถกร กลั่นความดี บริษัท เอส แอนด� เจ อินเตอร�แนชั่นแนล เอนเตอร�ไพร�ส จํากัด ผู5ช�วยศาสตราจารย� ดร.ป67นรัชฎ� กาญจนัษฐิติ จุฬาลงกรณ�มหาวิทยาลัย ผู5ช�วยศาสตราจารย� ดร.อาดิศร� อิดรีส รักษมณี มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต ผู5ช�วยศาสตราจารย� ดร.สุภาภรณ� ศรีดี มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ผู5ช�วยศาสตราจารย� ดร.ดารารัตน� ธนสุวงศ� สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร�

ดร.เสนีย� สุวรรณดี มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต ดร.กรภัค จ9ายประยูร มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต ดร.ศศิพรรณ บิลมาโนช มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต ดร.จารุวรรณ เกษมทรัพย� มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต ดร. เริงศักด์ิ สุทกวาทิน นักวิชาการอิสระ ดร. สุเทพ เดชะชีพ มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต

บรรณาธิการแถลง วารสารเกษมบัณฑิตป:7ท่ี 13 ฉบับท่ี 2 (กรกฎาคม – ธันวาคม 2555) นําเสนอบทความวิจัย 5 เรื่อง เก่ียวกับ คุณภาพของบริการ (Service quality) ความเข5มแข็งของครอบครัว โรงไฟฟRาขนาดเล็ก พาณิชยอิเล็กทรอนิกส� และโรงเรียนกวดวิชา บทความวิชาการ 2 เรื่องเก่ียวกับ พาณิชยนาวีไทย และนันทนาการศึกษา (Edutainment) และวิจารณ�บทความ 1 เรื่อง เก่ียวกับการบริหารจัดการแนวใหม� (NPM) และเป\นการบริหารเชิงวิทยาศาสตร� (Administrative sciences) ซ่ึงอาจใช5เป\นตัวอย�างของการวิจัยในยุค Digital นี้ได5ด5วย ส�วนบทความต�างๆ มีความหลากหลายในสาขาสังคมศาสตร� (Multidisciplinary) บรรณาธิการหวังว�า ท�านผู5อ�านจะเลือกอ�านในสาขาวิชาของตนเอง หรือในสาขาอ่ืนได5ตามความสนใจของท�าน

บรรณาธิการ

Kasem Bundit Journal Volume 13 No. 2 July – December 2012

สารบัญ

การสร$างแบบวัดความเข$มแข็งของครอบครัว Family Strength Scale Construction

ผ5องพรรณ เกิดพิทกัษ;

ความพึงพอใจและความภักดีของลูกค$าในการใช$ อิเล็กทรอนิกส;พาณิชย; : กรณีศึกษาผู$ใช$อินเตอร;เน็ตในเขตกรุงเทพมหานคร Satisfaction and Customer Loyalty in E-Commerce : A Case Study of Internet Users in Bangkok. นลินรัตน; สัมฤทธิ์วงศ;

การศึกษาความเปXนไปได$ทางการเงินของโรงไฟฟ\าชีวมวลขนาดเล็กมากในจังหวัดประจวบคีรีขันธ; Financial Feasibility Study of Very Small Biomass Power Plant in Changwat Prachuap Khiri Khan. ณัฏฐ;สิริ ลักษณะอารีย;

คุณภาพการให$บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) : การศึกษาเปรียบเทียบระหว5างสาขาประตูน้ําพระอินทร;และสาขานวนคร

Service Quality of the Bangkok Bank Public Company Limited : A Comparative Study of Pratoonam Pra-In and Nawanakorn Branches. ภัคจิรา บานเพียร

1

11

28

41


สารบัญ

การรับรู%คุณภาพบริการ: กรณีศึกษาโรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษในจังหวัดนครสวรรค>และพิษณุโลก The Perceived Service Quality: A Case Study of English Tutorial Schools in Nakhonsawan and Phitsanulok Provinces. เศกสิทธิ์ ทองใบ

E-Learning as Edutainment – The Challenge for Educators A. Noel Jones

การพาณิชยนาวีไทย

Thai Mercantile Marine ธนสรรค> แขวงโสภา

บทความปริทัศน> Stephan Grimmelikhuijsen (2012) “Linking Transparency, Knowledge and Citizen Trust in Government: An Experiment”, International Review of Administrative Sciences 78(1) 50-73. ณัฐพล ขันธไชย

70

96

111

54

1

วารสารเกษมบัณฑิต ป�ท่ี 13 ฉบับท่ี 2 กรกฎาคม – ธันวาคม 2555

Family Strength Scale Construction

Pongpan Kirdpitak1

Abstract

The objectives of this research were to construct a family strength scale: an instrument assessing social and psychological characteristics which created a sense of positive family identity and to determine the normative data for the family strengths. The research methods included the scale development and the normative data. The first step in scale development involved explicitly defining the concept of family strength, examined several measures of family strength and reviewed available research on strong family. Thus, the scale development strategies included the theoretical component and the structural component. Statistical analyses were conducted, which examined the content validity, the discriminatory power of each item, scale reliability, inter-correlation among scales, and the confirmatory factor analysis.

From these analyses a 71-item instrument, designated Family Strength Scale (FSS), was developed. The FSS comprised of six strength themes: affection and affiliation, positive communication, togetherness, valuing each other, religious and moral beliefs, and problem coping strategies. The FSS utilized a five-point Likert scale for each of the items. The reliability of FSS was .979. Besides, the FSS measurement models was fitted to the empirical data with constructive reliability of .98 and its variance extracted of .77. Also, the FSS was designed to be self-administered and took 20-25 minutes to complete. It was simple to administer and could be given individually or in groups. The respondent needed only a test booklet and an answer sheet.

The normative data for the FSS came from an analysis of 1,940 family members: 498 fathers, 647 mothers, and 795 adolescent sons and daughters. Descriptive statistics (mean, standard deviation), T-scores, percentile ranks, and the FSS manual were given in the research report.

1 Professor of Psychology, Ph.D. Head of the Department of Psychology, Ph.D. Programe of Psychology, Kasem Bundit University


The research analysis showed that the family strength T-scores of this research ranged from 15 to 77 and the percentile ranks ranged from .02-99.69 while the total scores of the family strengths ranged from 100 to 355.

In the conclusion, the FSS had the advantage of being grounded in assisting families and family members to recognize their own strengths and to use these qualities to strengthen their resilience against the challenge of family life. Other research projects were suggested which would continue to increase the understanding of family strengths. Key words: Family Strength Scale, Construction

3


ผ�องพรรณ เกิดพิทักษ,1

บทคัดย�อ การวิจัยนี้มีวัตถุประสงคZเพ่ือสร^างแบบวัดความเข̂มแข็งของครอบครัว ซ่ึงเปeนเครื่องมือท่ีใช^วัดหรือ

ประเมินคุณลักษณะทางสังคมและทางจิตวิทยาท่ีชjวยรังสรรคZเอกลักษณZของครอบครัว และหาเกณฑZปกติหรือปกติวิสัยของความเข̂มแข็งของครอบครัว สําหรับข้ันตอนแรกของการสร^างแบบวัดคือ กําหนดแนวคิดของความเข̂มแข็งของครอบครัว สํารวจรูปแบบตjางๆ ของการวัดความเข̂มแข็งของครอบครัว ศึกษาเอกสารและงานวิจัยท่ีเก่ียวข̂อง โดยกลยุทธZในการสร^างแบบวัดนั้นครอบคลุมองคZประกอบเชิงทฤษฎีและองคZประกอบเชิงโครงสร^าง สjวนสถิติท่ีใช^ในการวิเคราะหZข̂อมูล ได̂แกj การตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา การวิเคราะหZหาคjาอํานาจจําแนกรายข̂อ การหาคjาความเท่ียง การหาคjาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธZระหวjางตัวแปรชี้วัด และการตรวจสอบความตรงเชิงโครงสร^างโดยการวิเคราะหZองคZประกอบเชิงยืนยัน

ผลการวิเคราะหZข̂อมูลได̂แบบวัดความเข̂มแข็งของครอบครัว จํานวน 71 ข̂อ ประกอบด̂วยความเข̂มแข็งของครอบครัว 6 ด̂าน คือ ด̂านความรักความผูกพัน ด̂านการสื่อสารทางบวก ด̂านการใช^ชีวิตรjวมกัน ด̂านการเห็นคุณคjาของกันและกัน ด̂านการยึดม่ันในศาสนาและธรรมจริยา และด̂านการมีกลยุทธZในการเผชิญปuญหา แบบวัดความเข̂มแข็งของครอบครัวนี้เปeนแบบวัดแบบ Likert กําหนดคําตอบเปeน 5 ระดับ และใช^เวลาในการตอบแบบวัดประมาณ 20-25 นาที รวมท้ังสามารถนําไปใช^ทดสอบเปeนกลุjมหรือรายบุคคล โดยแบบวัดท่ีนําไปใช^วัด ควรจัดพิมพZเปeนรูปเลjมและมีกระดาษคําตอบแยกไว^ตjางหาก แบบวัดนี้มีคjาความเท่ียงเทjากับ .979 และโมเดลการวัดองคZประกอบของความเข̂มแข็งของครอบครัวมีความเหมาะสมพอดีกับข̂อมูลเชิงประจักษZ และมีคjา Construct Reliability (Pc) เทjากับ .98 และมีคjา Variance Extracted (Pv) เทjากับ .77

สjวนเกณฑZปกติหรือปกติวิสัยของแบบวัดความเข̂มแข็งของครอบครัวได̂มาจากการวิเคราะหZคําตอบ

การตอบแบบวัดดังกลjาวของกลุjมตัวอยjางท่ีเปeนสมาชิกครอบครัว จํานวน 1,940 คน ประกอบด̂วย บิดา จํานวน 498 คน มารดา จํานวน 647 คน และบุตรธิดาท่ีอยูjในวัยรุjน จํานวน 795 คน ผลการวิเคราะหZเกณฑZปกติของความเข̂มแข็งของครอบครัว นําเสนอในรูปคjาเฉลี่ย คjาสjวนเบ่ียงเบนมาตรฐาน T-scores ตําแหนjงเปอรZเซนไทลZ รวมท้ังนําเสนอคูjมือของแบบวัดความเข̂มแข็งของครอบครัวในรายงานการวิจัย

ผลการวิเคราะหZข̂อมูลของการวิจัยครั้งนี้ พบวjา คjาคะแนนมาตรฐานปกติ T-score ของคะแนนความเข̂มแข็งของครอบครัวมีคjาอยูjระหวjาง 15-77 และตําแหนjงเปอรZเซนไทลZอยูjระหวjาง .02-99.69 โดยมีคะแนนความเข̂มแข็งของครอบครัวโดยรวมอยูjระหวjาง 100-355

การสร2างแบบวัดความเข2มแข็งของครอบครัว


กลjาวโดยสรุป แบบวัดความเข̂มแข็งของครอบครัวเปeนเครื่องมือท่ีจะชjวยให^ครอบครัวและสมาชิกของครอบครัวได̂ทราบถึงความเข̂มแข็งของครอบครัวตามความคิดความรู^สึกของเขา และจะเปeนประโยชนZตjอการพัฒนาชีวิตครอบครัวให^ม่ันคงยิ่งข้ึน รวมท้ังจะมีคุณคjาตjองานวิจัยอ่ืนๆ หากสามารถดําเนินการศึกษาเพ่ือท่ีจะทําความเข̂าใจเก่ียวกับความเข̂มแข็งของครอบครัวตjอไป

คําสําคัญ : แบบวัดความเข̂มแข็งของครอบครัว, การสร^าง

บทนํา

This research entitled “Family

Strength Scale Construction” provided useful information and perspectives for he lp i n g p ro fe s s i on s : coun se l i n g , psychologists and social workers concerned with the knowledge gap on family strengths. Research Objective

The objectives of this research were to construct a family strength scale and to determine the normative data for the family strengths. Research Methods

The research methods included the scale development and the normative data.

1. The Family Strength Scale (FSS) development:

The first step in scale development involved defining each construct as well as specifying functional linkages among constructs in the theoretical model of fami ly funct ion ing . Thus , the scale development strategies included 1) the theoretical component: preparing a precise definition of each construct and generated a large pool of items, and 2) the structural component: choosing items for the family strength scales, administering scales to relevant samples, conducting statistical analysis to evaluate item properties and scale reliability, and selecting best items for each family strength scale. The best items for each scale were administered to 100 relevant individuals. Each individual was asked to answer each item for his or her family as a whole. Statistical analyses were conducted, which examined the content validity, the discriminatory power of each item, scale reliability, inter-correlation

5


among scales, and the confirmatory factor analysis.

From these analyses a 71-item instrument, designated Family Strength Scale (FSS), was developed. The FSS comprised of six strength themes: affection and affiliation, positive communication, togetherness or sharing life together, valuing each other, religious and moral beliefs, and problem coping strategies.

The FSS utilized a five-point Likert scale for each of the items. Items were summed for a total score and six subscales scores.

The FSS properties were as follows: 1. The Item Objective Congruence

(IOC) index of FSS ranged from .90-1.00.

2. The discriminatory power of each item of FSS analyzed by t-test ranged from 3.855-9.818.

3. The discriminatory power of each item of FSS analyzed by Pearson’s Product Moment Correlation obtained the Corrected Item-Total Correlation (CITC) ranged from .403-.777.

4. C ronbach’ A lpha re l i ab i l i t y statistics of FSS revealed .979 and the reliabilities of each subscales ranged from .878-.912.

5. The internal consistency reliability of FSS ranged from .624-.908, as presented in Table 1.

Table 1 Internal Consistency reliability of Family Strength Scale

Family Strength Scale Affection Communication Togetherness Valuing Religious Coping

Affection 1 .749** .862** .708** .624** .739** Communication 1 .715** .848* .801** .837** Togetherness 1 .648* .582** .686**

Valuing 1 .890* .908** Religious 1 .908** Coping 1

Family Strength .870** .919** .837** .927** .891* .943** ** p < .01

6. The confirmatory factor analysis

(second order) of the FSS model was analyzed by using the LISREL program. The data analyses showed that the FSS


measurement model was fitted to the empirical data. The model development and validation resulted in Chi-square = 246.25, df = 451, p = 1.00, CFI = 1.00, GFI = .99, AGFI = .94, RMSEA = 0.000, and the FSS

constructive reliability (Pc) was .98 and its variance extracted (Pv) was .77. (Hair et al, 1995). This confirmatory factor analysis of the FSS model was presented on Figure 1.

7


Figure 1 The confirmatory factor analysis (second order) of the FSS model


The FSS was designed to be self-administered and generally took around 20-25 minutes to administer and it was completed by family members who were fathers, mothers, and adolescent sons or daughters.

2. Normative data: The normative data for the FSS

came from an analysis of 1,940 family members: 498 fathers, 647 mothers, and 795 adolescent sons and daughters. These family members were tested at various setting in Bangkok metropolis area. Each family member completed 71-item Family Strength Scale by marking responses to items on the scale.

Once the family finished the family strength scale form, the administrator should check the form to make sure all 71 responses have been made. Each response was scored as 1, 2, 3, 4, or 5. Summing these scores resulted in total scores of the FSS and also summing each subscales or each component of the family strength. This score could then be converted to T-score or a percentile rank using the conversion table 2. These T-scores allowed each family member to gauge responses in terms of how he or she compared with what are “typical” or “average” responses.

Table 2 Normative data for Family Strength from of 1,940 family members.

T-score* Percentile Ranks** Total Raw Scores of the Family Strength

Frequencies Cumulative Frequencies

71-77 98.40-99.69 353.5-355 32 1940 66-70 94.33-97.94 350.5-353 68 1908 61-65 86.96-94.12 344-350 169 1840 56-60 72.96-85.57 333-343 264 1671 51-55 54.79-72.16 316-332 354 1407 46-50 35.10-53.43 296-315 379 1053 41-45 18.58-34.41 273-295 317 674 36-40 8.40-18.41 243-272 198 357 31-35 2.91-8.04 207-242 103 159 26-30 0.88-2.83 178-206 40 56 21-25 0.23-0.83 138-176 12 16 15-20 0.02-0.18 100-132 4 4

* Linear T-scores were used for this research. ** Percentiles of this research were approximate based on normal curve conversions of the standard scores.

9


Table 2 showed that the family strength T-scores of this research ranged from 15 to 77 and the percentile ranks ranged from 0.02 to 99.69 while the total raw scores of the family strength ranged from 100 to 355.

3. Interpretation of the Family Strength Scale (FSS)

3.1 T-score

T-score had a mean of 50 and a standard deviation of 10. If an individual’s raw score converted to a T-score of 50, the individual was responding at the average of the reference group. T-scores lower than 50 indicated less than average family strength. Guidelines for interpreting T-scores were provided in Table 3. However, the Linear T-scores were used in this research.

Table 3 Guidelines for Interpreting T-scores and Percentile Ranks

T-score* Assessment of Family Strength Percentile Ranks 65 or above Very high family strength or Excellent 94.12 to 99.69

56 to 64 High family strength or Increasing Strengths

72.96 to 93.04

45 to 55 Average family strength or Typical 31.39 to 72.16 36 to 44 Low family strength or Increasing

Problems 8.40 to 30.23

35 and below Very Low family strength or Problematic 6.78 and below * Linear T-scores were used.

The guidelines for interpreting T-scores and percentile ranks were presented in Table 3.

3.2 Percentiles Percentiles of this research were

approximate based on normal curve conversions of the standard scores.

A percentile showed the percentage of individuals in the appropriate norm group who had scores as high as or higher than the respondent. In other words, very few respondent’s responses yielded such a low score, and the respondent was perceiving an unusual degree of family strength difficulty.


3.3 Key aspects of interpretation 1) Overa l l in te rpre ta t ion :

T-scores of 35 and below often indicated problematic family strength. T-scores between 36 to 44 might also merit further investigation, especially when accompanied by other indications of problematic family strengths.

2) Item level interpretation: An examination of responses to specific items could indicate particular areas of difficulty. When the overall T-score was low, the items indicated the basis for difficulties. When the overall score was not high, an item level analysis might indicate a specific problem area worth exploring further.

I n fo rmat ion f rom observat ions and interviews should be used in conjunction with the findings of the Family Strength Scale before making decisions.

In conclusion, the Family Strength Scale had the advantage of being grounded in assisting families and family members to recognize their own strength and to use these qualities to strengthen their resilience against the challenges of family life. Other research projects were suggested which would cont inue to inc rease the understanding of family strength

References Hair, J. R., Anderson, R. E., Tatham, R. L. & Black, W. C. (1995). Multivariate data analysis

with readings. 4th ed. N.J.: Prentice Hall. Knox, D. & Schacht, C. (2010). Choices in relationships: An introduction to marriage and the

family. Belmont, CA: Wadsworth. Lamanna, M. A. & Riedmann, A. (2012). Marriage, families, and relationships: Making

choicesin a diverse society. Belmont, CA: Wadsworth. Lee, M. Y., Greene, G. J., Hsu. K. S., Solovey, A., Fraser, J. S. Washburn, P., & Teater, B. (2009).

Utilizing family strength and Resilience. Family Process, Vol. 48, No. 3. Marsh, J. C. (2003). Arguments for family strength research. Social Work. Vol. 48, No. 2/April. Moore, K. A., Chalk, R., Scarpa, J., & Vandiverse, S. (2002). Family Strength: Often overlooked

but real. Washington, D. C.: Child Trends. Olson, D. H. (2000). Complex models of marital and family systems. Journal of Family

Therapy, 22: 144-167.

11


Satisfaction and Customer Loyalty in E-Commerce : A Case Study of Internet Users in Bangkok.

Nalinrat Samritwong1

Abstract

The main purpose of this research was to examine factors influencing customer satisfaction and customer loyalty in e-commerce. Data was collected from a sample of 384 respondents who had had experience in using e-commerce in Bangkok. It was indicated that 6 factors, i.e. perceived service quality, perceived usefulness, enjoyment, firm’s reputation, trust and customer satisfaction were significantly and positively related to customer loyalty. The researcher focused on B2C e-commerce in Bangkok area. This research provides useful information for e-commerce vendor to manage the factors influencing customer satisfaction and customer loyalty. Customer loyalty is a significant factor for e-commerce vendor’s survival and success.

Keywords : E-commerce, Perceived service quality, Perceived usefulness, Enjoyment, Firm’s reputation, Trust, Customer satisfaction, Customer loyalty

1 Graduate student, Faculty of Business Administration, Assumption University.


นลินรัตน) สมัฤทธิ์วงศ)1

บทคัดย7อ

วัตถุประสงคNของการศึกษาในครั้งนี้เพ่ือศึกษาปWจจัยท่ีมีอิทธิพลต[อความพึงพอใจและความภักดีของลูกค̀าในการใช`อิเล็กทรอนิกสNพาณิชยN (E-commerce)

นักวิจัยได̀ใช` แบบสอบถามในการเก็บข̀อมูล จากกลุ[มตัวอย[าง ท่ีมีประสบการณNในการใช`อิเล็กทรอนิกสNพาณิชยNในการซ้ือสินค̀าและบริการมาก[อนในเขตกรุงเทพมหานครจํานวน 384 คน พบว[า ปWจจัยท้ัง 6 ปWจจัย ประกอบไปด̀วย 1) การรับรู`คุณภาพของการบริการ (Perceived service quality) 2) การรับรู`ถึงประโยชนNการใช`งาน (Perceived usefulness) 3) ความเพลิดเพลิน (Enjoyment) 4) ชื่อเสียงของบริษัท (Firm’s reputation) 5) ความเชื่อม่ัน (Trust) และ6) ความพึงพอใจ (Satisfaction) มีผลต[อความภักดีของลูกค̀า อย[างไรก็ตามการศึกษาครั้งนี้มุ[งเน`นการศึกษาในรูปแบบ บริษัทกับผู`บริโภคในเขตกรุงเทพมหานคร

การศึกษานี้ให`ข̀อมูลท่ีเปlนประโยชนNสําหรับเจ`าของอิเล็กทรอนิกสNพาณิชยNในการจัดการปWจจัยท่ีมีอิทธิพลต[อความพึงพอใจของลูกค̀าและการสร`างความภักดีของลูกค̀า เพราะความภักดีของลูกค̀าเปlนปWจจัยท่ีสําคัญอย[างหนึ่งในการดํารงอยู[และความสําเร็จของธุรกิจ คําสําคัญ : อิเล็กทรอนิกสNพาณิชยN, การรับรู`คุณภาพของการบริการ, การรับรู`ถึงประโยชนNการใช`งาน,

ความเพลิดเพลิน, ชื่อเสียงของบริษัท, ความเชื่อม่ัน, ความพึงพอใจของลูกค̀า, ความภักดีของลูกค̀า

1 นักศึกษาปริญญาโท มหาวิทยาลัย อสัมชัญ คณะบริหารธุรกิจ

ความพึงพอใจและความภักดีของลกูคGาในการใชG อิเล็กทรอนิกส)พาณิชย) : กรณีศึกษาผูGใชGอินเตอร)เน็ตในเขตกรุงเทพมหานคร

13


1.Introduction The loyal customers are significant to business survival. E-commerce has many advantages for buyers , se l lers , and producers. It can reduce cost, and eliminate barrier of time zone, reduce middle man, and sale staff, etc. Moreover, the internet has created opportunities for firm to compete by providing customers with a livable, faster, and budget price procedure in order to purchace through the internet. E-commerce is rapidly growing. Therefore, no company can afford to ignore e-commerce as their marketing strategy. At the highest level of e-commerce, companies can deliver their products and services through the internet to their customers who have never seen, or met, or spoken together before. It uses only space of digital to interact and build relationship between companies and customers. Therefore, the internet provides many opportunities for companies to make customers satisfied and build customer loyalty. Many e - commerce vendor s concentrate on developing trust than customer’s satisfaction. Trust can reduce perceived risk of customer e-purchase (Ranaweera and Prabhu, 2003). Trust is possibly a major factor affecting satisfaction and customer loyalty in e-commerce. However, there are many studies that

found that customer satisfaction was a major drive to profitability of the firm. Customer satisfaction essentially can lead to customer loyalty, repurchase intention, po s i t i ve wo rd o f mouth , and recommendation to others. E-commerce vendors should make customer confidence when they provide their personal information and payment. Anderson and Kerr (2002) claim that more than 75 percent of online shoppers use e-commerce to find and research products and services, and then they will complete their purchasing by visiting the store or through a phone call. This research studied significant fac to r s cont r ibut ing to success fu l e-commerce. Customer satisfaction for e-commerce in principle was hypothesized to be resulted from service quality, perceived usefulness, enjoyment, firm’s reputation, and trust. Customer satisfaction, customer loyalty, repurchases intention, positive word of mouth, and recommending others to use e-commerce are significantly related factors. E-commerce environment is less manifest than physical store, because customers cannot see the products. Brick-and-mortar stores can compensate for some emotional losses, and provide a good bargain or opportunity to consul with friends while shopping.

The researceh objectives were as follow :


1.To test whether perceived service

quality, perceived usefulness, enjoyment, f i rm’s reputa t ion , and t rus t a f fect satisfaction for e-commerce.

2.To test the relationship between satisfaction of e-commerce and customer loyalty. 2.Theoretical framework.

2.1 Perceived service quality Service quality was defined as the

overall impression of the superiority of services. It refers to how well a delivered se rv ice leve l matches cus tomer expectat ions of service qual i ty . The SERVQUAL tool has been widely tested as a means of measuring customer perceptions of service quality (Parasuraman et al., 2008). Although currently, there is short of congruence in the literature, the SERVQUAL model has been the most comprehensive and complete measurement of service quality in the twenty first century (Tsoukatos and Rand, 2006) . The dimens ions of serv ice qual i ty in e-commerce consisted of ease of use, website design, and assurance. Recently, serv ice qual i ty in e-commerce has significantly become the major drive to enhance customer satisfaction and has strong impact on building up loyal customers (Parasuraman et al., 2005).

The ease of use dimension was defined as the essential element of customer usage of computer technologies (Ribbink et al., 2004). Moreover, ease of use can be defined as the consumer belief that e-commerce will be easy to use (Chiu et al., 2009). If the websites is difficult to use, customers will ignore that site and leave the page (Pearson et al., 2007). The skill of internet users vary, thus, the e-commerce’s vendor should provide a simple form for every user to be able to use in order to let them stay on page.

The web design dimension is suggested to create satisfaction which is directly related to the user interface (Van Riel et al., 2004). It is significant to e-commerce and has essentially effected users’ perception of ease of use. Web design describes the appeal that user interface design presented to customers (Lee and Lin, 2005).

Finally, the assurance dimension was defined as customer’s perceived security and privacy. It is the most significant and the strongest factor that impact the relationship between trust and assurance in e-commerce (Parasuraman et a l . , 2005 ) . When cu s tome r s have confidence in e-commerce, it can crecrate customer loyalty in both new comers and existing customers. Based on the above

15


discussions, the researcher set up the following hypotheses :

H1 : Perceived service quality in terms of ease of use was related to satisfaction.

H2 : Perceived service quality in terms of web design was related to satisfaction.

H3 : Perceived service quality in terms of assurance was related to satisfaction.

2.2 Perceived usefulness Perceived usefulness was defined as the boundary at which customers’ transaction execution could be applied by e -commerce . There i s a s i gn i f i cant relationship between perceived usefulness and customer repurchase intention which is a fundamental determination of customer’s repurchase (Chiu et al., 2009). H4 : Perceived usefulness was related to satisfaction. 2.3 Enjoyment

Enjoyment was defined as the fun the users gained through the website. It has many supported studies suggesting that enjoyment has direct influence on behavioral intention and the role of enjoyment in repurchase intention (Koufaris, 2002; Bart et al., 2005; Cyr et al., 2006).

H5 : Enjoyment was related to satisfaction.

2.4 Firm’s reputation Firm’s reputation refered to the grasping of customers impression toward the firm and how the firm plays its role whether directly or indirectly to customers and how the firm was concerned about firm’s well-being (Hess, 2008). H6 : Firm’s reputation was related to satisfaction. 2.5 Trust Trust was defined as the customer’s belief that the online vendors were likely to behave benevolent ly , capably , and ethically. Customers are likely to be uncertain of e-commerce if they do not feel certain toward a website that they are visiting (Collier and Bienstock, 2006). Customers are unlikely to transact through the website which lacks trust, because of fear of vendor opportunism. However, the dimension of trust in this research consisted of responsiveness, system availability, and contact. The dimension of responsiveness was defined as the effective dealing with the problem through the Internet (Parasuraman et al., 2005). The dimension of system availability refered to the correct technical functioning


of the e-commerce website. A steady and reliable website generates an impression about the competence of the vendor, and consequently consumers tend to trust the vendors (Kim, 2005). However, the roles of system availability lie in establishing trust towards on e-commerce. The dimension of contact was defined as the availability of assistance information, in such a way that the customer can easily contact the online vendors (Parasuraman et al., 2005). However, providing contact information is one method to build customer trust in e-commerce ambient (Drost, 2005). H7 : Trust in terms of responsiveness was related to satisfaction. H8 : Trust in terms of system availability was related to satisfaction. H9 : Trust is terms of contact was related to satisfaction. 2.6 Customer satisfaction Customer satisfaction was defined as the customers’ pleasantness according to perceived expectation of performance productivity. If the providers realize the requirement of customers’ need and make an attempt to meet customer’s needs, then the providers can fulfill customer satisfaction (Michale et al., 2000). The higher level of customers satisfaction have been shown to reduce customers’

perception of the potential benefits from the supplier choice and thus enhance repeated purchasing from the present supplier. H10 : Satisfaction was related to customer loyalty. 2.7 Customer Loyalty Customer loyalty was defined as a deep commitment to re-buy or re-patronize preferred products or services consistently in the future, thereby causing repetitive same-brand or same brand-set purchasing, despite situation influences and marketing efforts having the potential to cause switching behavior (Oliver, 1999). In addition, pricing does not affect loyal customers to purchase products or services and they also recommend the business to others (Reichheld and Schefter, 2000). The dimension of customer loyalty included the following : repurchase intention, positive word of mount, and recommending others. Typically, many consumers believe and credit word of mouth more than other commercial communications (Herr et al., 1991).

However, satisfied customers are likely to provide positive word of mouth to those of no relation, or with a relation to a specific transaction which eventually will influence customer loyalty which has

17


repurchase intention to be primary determinant of customer loyalty. In order to create repurchase intention, businesses should concentrate on customer

satisfaction and influence them to trust the vendor’s product.

The conceptual framework for this research is presented below:

Figure 1: Conceptual Framework for the Research

3. Methodology 3.1 Questionaire design and data

analysis technique In this research, the researcher

collected both primary and secondary data. The primary data was collected from questionnaires. They were distributed to

384 respondents who had had experience in e-commerce in Bangkok area in six districts. Secondary data were the information published mostly in books, journals and newspaper.

The questionnaire was divided into f i ve pa r t s : s c reen ing ques t ions ,

Perceived Service Quality • Ease of Use • Web Design • Assurance

Perceived Usefulness

Enjoyment

Trust • Responsiveness • System Availability • Contact

Satisfaction

Firm’s Reputation

Customer Loyalty • Repurchase Intention • Positive Word of Mouth • Recommending Others


demographic information of respondents, including the frequency of using e-commerce, factors affecting overall satisfaction for e-commerce which were perceived service quality, enjoyment, firm’s reputation, and trust, satisfaction of using e-commerce, and customer loyalty which included repurchase intention, positive word of mouth and recommending others

3.2 Data Collection Probability sampling was done in

three steps : simple random sampling to select the districts in Bangkok area for gathering the data by questionnaire, quota sampling to determine the numbers of respondents in six districts namely, Yanawa, Bangkapi, Sathorn, Silom Rama iv, and Pinklao, and accidental sampling was applied to save time and budget in gathering the information from the target respondents.

3.3 Data Analysis The collected data were processed

and analyzed by SPSS computer software. Descriptive statistical techniques presented the demographic profile of the sample

whereas Person’s correlation was used for testing the bivariate relationship.

4.Results and discussion 4.1 Demographics profile The majority of respondents were

females (66.7%). The highest percentage of respondent’s age is 21-30 years old (59.9%). The highest percentage of educational level is Bachelor’s degree (64.6%). And the most frequent purchase from e-commerce is less than two times per months (62.5%).

4.2 Hypothesis testing The hypotheses were tested by

calculat ion of Pearson correlat ion coefficients. Table I shows the result of hypotheses testing and Pearson correlation coefficients as well as their respective significant levels. The significant value which is less than 0.05, meaning that the hypothesis is accepted. The criteria of significant at .01 or .05 for hypothesis testing are as follows : 0.81 - 0.99 very strong relationship, 0.61 - .080 strong relationship, 0.41 - 0.60 moderate relationship, 0.21 - 0.40 weak relationship, and 0.01 - 0.20 very weak relationship.

19


Hypotheses Correlation coefficient

Result Significant level

H1 : Perceived service quality in terms of ease of use was related to satisfaction

0.650 Accepted Strong and positive

relationship

H2 : Perceived service quality in terms of web design was related to satisfaction

0.430 Accepted Moderate and positive relationship

H3 : Perceived service quality in terms of assurance was related to satisfaction


H4 : Perceived usefulness was related to satisfaction


H5 : Enjoyment was related to satisfaction

0.367 Accepted Weak and positive

relationship H6 : Firm’s reputation was related to satisfaction


H7 : Trust in terms of responsiveness was related to satisfaction


H8 : Trust in terms of system availability was related to satisfaction


H9 : Trust in terms of contact was related to satisfaction


H10 : Satisfaction was related to Customer loyalty

0.794 Accepted Strong and positive

relationship

Table I Result of Hypotheses Testing


Regarding the hypotheses testing, perceived service quality was positively correlated with satisfaction. Norizan et al., (2010) suggests that the quality of service is provided by the online vendors in order to keep customer satisfied and feeling secured when visited the websites. The enjoyment was positively cor re lated with sat i s fact ion as hypothesized. Enjoyment is a kind of consumer affection toward e-commerce and it is related with satisfaction (Westbrook, 1987). Firm’s reputation was positively correlated with satisfaction as hypothesized and supported by the previous study of Byougho et al., (2007). Chai et al., (2010) suggests that online retailer should aim to build reputation which will continuously enable the buyers to buy from online vendor. Trust was positively corretaled with satisfaction. This is consistent with a previous study that trust plays a significant role to gain success in e-commerce (Lee and Turban, 2001). Finally, satisfaction was positively correlated with customer loyalty. Norizan et al., (2010) indicats that satisfaction has positive relationship with customer loyalty in terms of repurchase intention and positive word of mouth.

5.Conclusions and recommendations Perceived service quality, perceived

usefulness , en joyment , t rust , and satisfaction as well as firm’s reputation were positively and significantly correlated with customer loyalty for e-commerce in Bangkok areas.

E-commerce at present is an increasingly significant tool to increase sale volumes or to start the new marketing channel in many companies. Therefore, online vendors should understand factors which affect customer satisfaction and understand how customers come to buy products or services continuously. For these reasons the vendors, both new and exciting, should provide lay out and steps of using sites which can make customers use sites easily although they lack computer skills. Moreover, the vendor should manage the system as steady and reliable sites which can keep customer satisfied and confident. The vendor should also provide contact information on the first page of the sites. Customers will feel more confident when they can contact the vendor. Satisfaction of customers is the primary factor of customer loyalty. Customer loyalty is a significant key factor of existence in any kind of business.

21


Annotated Bibliography An, M., Lee, C., and Noh, Y. (2010). Risk factors at the travel destination: their impact on air travel satisfaction and repurchase intention, 4, 155-166 Anderson, R. E., and Srinivasan, S. (2003). E-satisfaction and e-loyalty: a contingency

framework, Psychology & Marketing, 20 (2), 123-138 Anderson, E. W., and Sullivan, M. W. (1993). The antecedents and consequences of

customer satisfaction for firms, Marketing Science, 12 (2), 125-43 Andreas, B.E. and Simon, L.B. (2007). Maintaining customer relationships in high credence

services, Journal of Service Marketing, 21(4), 253-262 Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior, Organizational Behavior and Human

Decision Processes, 50 (2), 179-211 Aron, D. (2006). The effect of counter-experiential marketing communication on satisfaction

and repurchase intention, Journal of Consumer Satisfaction, Dissatisfaction and Complaining Behavior, 19, 1-17

Babin, B.J. and Babin, L. (2001). Seeking something different? A model of schema typicality, consumer affect, purchase intention and perceived shopping value, Journal of Business Research, 54(4), 89-96

Bansal, H. and Taylor, S. (1999). The service switching model (SSM): A model of switching behavior in services industries, Journal of Service Research, 2(2), 18-200

Bennett, R. and Thiele, R. S. (2004). Customer satisfaction should not be the only goal, Journal of Services Marketing, 7(18), 514-523

Bickart, B. and Schindler, R.M. (2001). Internet forums as influential sources of consumer information, Journal of Interactive Marketing, 15(3), 31-40

Blau, P. M. (1964). Exchange and power in social life. New York, NY : John Wiley and Sons. Byoungo, J., Jin, Y.P., and Jiyoung K. (2007). Cross-cultural examination of the relationships

among firm reputation, e-satosfaction, e-trust, and e-loyalty, Journal of International Marketing, 25(3), 324-337

Chai, H. L., Uchenna, C. E., and Nelson, O. N. (2011). Analyzing key determinants of online repurchase intentions, Journal of Marketing and Logistics, 23 (2), 200-221

Chao, W., Chenyan, X., and Victor, P. (2011). An integrated model for customer online purchase intention, The Journal of Computer Information Systems, 52 (1), 14-23


Cronin, J. J., Brady, M. K., Tomas, G. and Hult, M. (2000). Assessing the effects of quality, value, and customer satisfaction on consumer behavioral intentions in service environments, Journal of Retailing, 76(2), 193-218

Cronin, J.J. and Taylor, S.A. (1992). Measuring service quality: a re-examination and extension, Journal of Marketing, 56, 55-68

Dimitrios, I. M., and Konstantinos, T. (2010). Satisfaction determinants in the Greek online shopping context, Information Technology & People, 23 (4), 312-329

Donio, J., Massari, P. and Passiante Dabho, G. (2006). Customer satisfaction and loyalty in a digital environment: an empirical test, Journal of Consumer Marketing, 7(23), 445-457

Frey, E. (1988). The evolution of performance measurement, Industrial Management, 32(4), 19-22

Gefen, D., Karahanna, E., and Straub, D. W. (2003). Trust and TAM in online shopping: an integrated model, MIS Quarterly, 27 (1), 51-90

Godes, D. and Mayzlin, D. (2004). Using online conversations to study word-of-mouth communication, Marketing Science, 23(4), 60-545

Gwo, G.L. and Hsiu, F.L. (2005). Customer perceptions of e-service quality in online shopping, International Journal of Retail and Distribution Management, 33(2), 161-176

Hart, C. W., and Johnson, M. D. (1999).Growing the trust relationship, Marketing Management, Spring, 8-19

Hellier P. K., Geursen G. M., Carr R. A. and Rickard J. A. (2003). Customer repurchase intention a general structural equation model, European Journal of Marketing, 37(11/12), 1762-1800

Hennig-Thurau, T., and Klee, A. (1997). The impact of customer satisfaction and relationship quality on customer retention: a critical reassessment and model development, Psychology and Marketing, 14 (8), 737-764

Henning-Thurai, T., Gwinner, K.P., Walsh, G. and Gremler, D.D. (2004). Electronic word-of-mouth via consumer-opinion platform: what motivates consumers to articulate themselves on the interner?, Journal of Interactive Marketing, 18, 38-52

Herr, P.M,. Kardes, F.R. and Kim, J. (1991). Effects of word-of-mouth and product attribute information on persuasion: an accessibility-diagnosticity perspective, Journal of Consumer Research, 17, 62-454

Heskett, J. L., Jones, T. O., Loveman, G. W., Sasser, W. E. Jr., and Schlesinger, L. A. (1994). Putting the service-profit chain to work, Harvard Business Review, 72, 164-74

23


Hoffman, D. L., Novak T. P., and Perlta M. (1999). Building customer trust online, Communication of the ACM, 42(4), 50-60

Hong, Y. H., Swinder, J., and Siva, K. M. (2008). A new understanding of satisfaction model in e-re-purchase situation, Journal of Marketing, 44 (7/8) 997-1016

Jacob, W., Dov T., and Limor A. (2011). Past purchase and intention to purchase in e-commerce, Internet Research, 21 (1), 82-96

Kenneth C. L., and Carol G. T. (2002). E-commerce business, technology Society (4th ed.). New Jersy, NJ: Practice Hall.

Kotler, P. (2000). Marketing Management (Millennium edition). New Jersey: Prentice Hall. Kuo, L. H., Judy, C. C. L., Xiang, Y. W., Hsi, P. L., and Hueiju, Y. (2010). Antecedents and

consequences of trust in online product recommendations, 34 (6), 935-953 L. Jean Harrison-Walker. (2001). E-complaining: a content analysis of an Internet complaint

forum, Journal of Service Marketing, Journal of Service Marketing, 15(5), 397-412 Lin, J.S.C. and Hsieh, P.L. (2006). The role of technology readiness in customers’ perception

and adoption of self-service technologies, International Journal of Service Industry Management, 7(5), 497-517

Lori, K. M., Russell, A., Paul, D. (2008). Satisfaction, quality and value and effects on repurchase and positive word-of-mouth behavioral intentions in a B2B services context, 22/5, 363-373

Luc, H. P. Y., Frederic, M., and Marti, C. (2011). Customer’s loyalty and perception of ISO 9001 in online banking, 111 (8), 1194-1213

Mayer, R. C., Davis, J. H. and Schoorman, F. D. (1995). An integrative model of organizational trust, Academy of Management Review, 20 (3), 709-734

Montry C. (2009). The social media marketing, Journal of Marketing, 4 (11), 34-45 Michael H. and James H. (2000). Service Quality in the Knowledge Age: Huge Opportunities

for the TWENTY-FIRST Century, Measuring Business Excellence, 4 (4), 31 - 36 Morgan, R. M., and Hunt, S. D. (1994). The commitment-trust theory of relationship

marketing, Journal of Marketing, 58, 20-38 NECTEC. Thailand E-commerce trends in 2011 Retrieved from search blog Asia:

http://www.searchblog.asia/thailand-e-commerce-trends-in-2011. Oliver, R. L. and Swan, J. E. (1989). Consumer perceptions of interpersonal equity and

satisfaction in transactions: a field survey approach, Journal of Marketing, 53, 21-35 Oliver, R. L. and Swan, J. E. (1989). Equity and disconfirmation perceptions as influence on


merchant and product satisfaction, Journal of Consumer Research, 16, 372-83 Parasuraman, A., Zeithaml, V. A., and Malhotra, A. (2005). E-S-QUAL: a multiple-item scale for assessing electronic service quality, Journal of service research, 7 (3), 213-235

Park, D.H. and Kim, S. (2008). The effects of consumer knowledge on message processing of electronic word-of-mouth via online consumer reviews, Electronic Commerce Research and Applications, 7, 399-410

Patterson, P. G., Johnson, L. W. and Spreng, R. A. (1997). Modeling the determinants of customer satisfaction for business-to-business professional services, Journal of Academy of Marketing Science, 25, 4-17

Pavlou, P. A., and Fygenson, M. (2006). Understanding and predicting electronic commerce adoption: an extension of the theory a planned behavior, MIS quarterly, 30 (1), 115-143

Payne, A., and Rickard, J. (1997). Relationship marketing, customer retention and service firm profitability, Cranfield School of Management, Cranfield, working paper.

Pearson, J.M., Pearson, A. and Green, D. (2007). Determining the importance of key criteria in web usability, Management Research News, 30(11), 28-816

Phillip, K.H., Gus, M.G., Rodney, A.G. and John, A.R. (2003). Customer repurchase intention a general structural equation model, Journal of Marketing, 37(11), 1762-1800

Pound, R. (1915). Interests for personality, Harvard Law review, 28(1), 343 Ranaweera, C. and Prabhu, J. (2003). On the relative importance of customer satisfaction

and trust as determinants of customer retention and positive word of mouth, Journal of Targeting, Measurement and Analysis for Marketing, 12(1), 82-90

Reichheld, F.F. and Schefter, P. (2000). E-loyalty: your secret weapon on the web, Harvard Business Review, 78(4), 13-105

Ribbink, D., van Riel, A., Liljander, V., and Streukens, S. (2004). Comfort your online customer:Quality, trust and loyalty on the Internet. Managing Service Quality, 14(6), 446–456.

Richins, M.L. (1983). Negative word-of-mouth by dissatisfied consumers: a pilot study, Journal of Marketing, 47, 68-78

Rowley, J. (2006). An analysis of the e-service literature: towards a research agenda, Internet Research, 16(3), 59-339

Rousseau, D.M., Sitkin, S.B., Burt, R.S. and Camerer, C. (1998). Not so different after all: a cross-discipline view of trust, Academy of Management Review, 23(3), 393-404

25


Sekaran, U. (2000). Research method for business: A skill building approach. New York: John Wiley and Sons, Inc.

The research advisor (2006). Sample size table. Retrieved from The research advisor website : http://research-advisors.com/tools/SampleSize.htm.

Triandis, H.C. (1980). Values, Attitudes and Interpersonal Behavior, University of Nerbraska Press, Lincoln, NE.

Westbrook, R.A. (1987). Product/consumption-based affective responses and post-purchase process, Journal of Marketing Research, 24, 258-70

White, C., and Yu, Y.-T. (2005). Satisfaction emotions and consumer behavioral intentions, Journal of Services, 19 (6), 411-420

Wolfinbarger, M., and Gilly, M. C. (2003). eTailQ: Dimensionalizing , measuring and predicting etail quality, Journal of Retailing, 79 (3), 183-198

Zboja, J. J., and Voorhees, C. M. (2006). An empirical examination of the impact of brand trust and satisfaction on retailer repurchase intentions, Journal of Service Marketing, 20 (5), 381-390

Zeithaml, V. A., Berry, L. L. and Parasuraman, A. (1996). The behavioral consequences of service quality, Journal of Marketing, 60, 31-46

Zikmund, W. G. (2003). Business Research Methods, 7th edition. Ohio-USA: Thomson, South-Western, chapter 5

Appendix Service quality dimension 1. Ease of use

E-commerce is easy to use. E-commerce makes it easier for me to make products comparisons among few retailers. E-commerce website should have alternative payment channels. E-commerce should provide a website that is flexible to interact with.

2. Web design The website layout and colors should be attractive. The information on the website should be easy to understand and follow. The information on the website should be have goods.


3. Assurance The electronic payment system on the website should be secured. The website should be secured when the user provides private information. The online systems should be secured in conducting online transactions.

4. Perceived usefulness E-commerce enhances my behavior of searching for and buying products. E-commerce develops my productivity. E-commerce increases my capability in buying products. E-commerce has benefit for buying products.

Enjoyment The website should be fun. The website should provide a lot of enjoyment. Purchasing goods on the websites is interesting. Firm’s reputation I will like to purchase online, if the firm has a good image. I compare firm's image before my purchase decision. I will purchase products/services from website that is popular. Trust dimension

1. Responsiveness E-commerce should offer a meaningful guarantee. E-commerce should tell me what to do if my transaction is not processed. E-commerce should solve my problems promptly.

2. System availability E-commerce should always be available for business. E-commerce should launch and run straightaway. E-commerce should not crash while I am surfing.

3. Contact E-commerce should provide information in order to contact the vendor. E-commerce should have customer service representatives available online. E-commerce should offer the ability to speak to a live person if there is a problem.

27


Satisfaction I like to purchase products or services from E-commerce. I am satisfied with the experience of purchasing products from E-commerce. I am happy with using e-commerce Customer loyalty If I have the chance, I will use e-commerce to buy products and services. It is likely that I will continue to purchase products/services from e-commerce. I expect to purchase products and services through e-commerce. I will say positive things about e-commerce to others. I will encourage others to purchase products/services through e-commerce.

I will support the idea of using e-commerce to do business. Recommending relatives to use e-commerce. Recommending friends to use e-commerce.


ณัฏฐ�สิริ ลักษณะอารีย�1 คําสําคัญ แบบวัดความเข�มแข็งของครอบครัว, การสร�าง

บทคัดย�อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค�เพ่ือวิเคราะห�หาปริมาณท่ีเหมาะสมของชีวมวล คือ ทางปาล�ม เศษไม�ยางพารา และกะลามะพร�าวท่ีใช�เป,นเชื้อเพลิงในการผลิตไฟฟ/าเพ่ือให�เกิดต�นทุนตํ่าท่ีสุด และการศึกษาความเป,นไปได�ทางการเงินของการลงทุนสร�างโรงไฟฟ/าพลังงานหมุนเวียนขนาดเล็กมาก ขนาด 1,000 กิโลวัตต� ในจังหวัดประจวบคีรีขันธ�

ผลการวิเคราะห�เพ่ือให�ได�ต�นทุนการผลิตท่ีตํ่าท่ีสุด คือ การใช�ทางปาล�มเพียงชนิดเดียวในการ ผลิตไฟฟ/า ปริมาณท่ีใช�เท6ากับ10,084 ตันต6อป9 มูลค6า4,033,613บาท ต6อป9 การวิเคราะห�ต�นทุนและผลประโยชน�ทางการเงินจะพิจารณาจากค6าตัวชี้วัด คือ มูลค6าป=จจุบันสุทธิ อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ อัตราส6วนผลประโยชน�ต6อต�นทุน และระยะเวลาคืนทุนคิดลด ณ ระดับอัตราคิดลดร�อยละ 4 อายุของโครงการ 25 ป9 กรณีฐานใช�ทางปาล�มเป,นวัตถุดิบเพียงชนิดเดียวตลอดจนการวิเคราะห�ความอ6อนไหวของโครงการ แบ6งออกเป,น 3 กรณี ได�แก6 กรณีท่ี 1 ใช�ทางปาล�มและเศษไม�ยางพารา กรณีท่ี 2 ใช�ทางปาล�มและกะลามะพร�าวเป,นเชื้อเพลิง กรณีท่ี 3 ใช�ทางปาล�ม เศษไม�ยางพารา และกะลามะพร�าวเป,นเชื้อเพลิง

ผลการศึกษาด�านการเงินพบว6าโครงการโรงไฟฟ/าชีวมวลจากในระบบแก็สซิฟCเคชั่น ในกรณีพ้ืนฐานมีความคุ�มค6าในการลงทุนโดยมีมูลค6าป=จจุบันสุทธิเท6ากับ 128,578,547 บาท อัตราผลตอบแทนภายในโครงการมีค6าเท6ากับร�อยละ 16 อัตราผลประโยชน�ต6อทุนมีค6าเท6ากับ 1.4 เท6า ระยะเวลาในการคืนทุนคิดลดเท6ากับ 8 ป9 1 เดือน จากการศึกษาความอ6อนไหวของโครงการพบว6าโครงการจะคุ�มค6าในการลงทุนทุกกรณีกรณี โดยกรณีท่ี 1 เม่ือใช�ทางปาล�มกับเศษไม�ยางพารา เป,นวัตถุดิบ มีความน6าสนใจในการลงทุนมากท่ีสุด รองลงมาคือ กรณีท่ี 3 ใช�ทางปาล�ม เศษไม�ยางพารา และกะลามะพร�าวเป,นเชื้อเพลิง และ กรณีท่ี 2 ใช�ทางปาล�มกับกะลามะพร�าว มีความน6าสนใจในการลงทุนน�อยท่ีสุด

1 สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล�าเจ�าคุณทหารลาดกระบัง

การศึกษาความเป นไปได#ทางการเงินของโรงไฟฟ(าชีวมวลขนาดเล็กมากในจังหวัดประจวบคีรีขันธ�

คําสําคัญ: ความเป,นไปได�ทางการเงิน ชีวมวล โรงไฟฟ/า

29

วารสารเกษมบัณฑิต ป9ท่ี 13 ฉบับท่ี 2 กรกฎาคม – ธันวาคม 2555

Financial Feasibility Study of Very Small Biomass Power Plant in Changwat

Prachuap Khiri Khan

Natsiri Laksanaaree

Abstract

The purpose of this study was to analyse the financial feasibility of biomass power plant with palm oil brunch, para rubber chip and coconut shell as fuel for electricity production to achieve the lowest cost for investment of a very small biomass power plants for 1,000 Kilo-watt in Changwat Prachuap Khiri Khan.

For comparison purposes, 4 cases were appraised by means of net present value (NPV), internal rate of return (IRR), and benefit present-cost ratio (BCR) and payback period at the discount rate of percent. The base case used only palm oil brunch as fuel for electricity production. The sensitivity analysis of the project carried out in three cases, the first one using the palm oil brunch and coconut, the second using the palm oil brunch and coconut shell, and the third using the palm oil brunch, para rubber chip and coconut shell.

The result of the study showed that the biomass power plant under gasification technology in the base case was feasible and most profitable since net present value was 128,578,547 baht, internal rate of return was 16 percent, benefits cost ratio was 1.4 and discounted payback period was 8 years and 1 month. The sensitivity analysis of the project showed that all of the cases were feasible. The first case which used palm oil brunch and para rubber chip was the best choice to invest. The second choice was the palm oil brunch, para rubber chip and coconut shell. The third choice was palm oil brunch and coconut shell.

Key words: Financial feasibility, Biomass, Power plant


บทนํา

ป=จจุบันพลังงานไฟฟ/าถือเป,นป=จจัยสําคัญท่ีสุดป=จจัยหนึ่งสําหรับการดํารงชีวิตประจําวัน ท้ังในด�านการสื่อสาร การคมนาคม การให�ความรู� การศึกษา ไฟฟ/ายังเป,นตัวแปรสําคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจการเพ่ิมผลผลิตท้ังการเกษตรกรรมและอุตสาหกรรมท่ีทันสมัย อีกท้ังประเทศไทยเป,นประเทศท่ีกําลังพัฒนามีประชากรเพ่ิมมากข้ึน ตลอดจนการขยายตัวทางเศรษฐกิจในประเทศและการลงทุนของภาคเอกชนและภาครัฐบาลท่ีเพ่ิมข้ึนอย6างต6อเนื่อง เป,นป=จจัยท่ีสําคัญท่ีทําให�ความต�องการพลังงานไฟฟ/าเพ่ิมสูงข้ึน จากการท่ีแนวโน�มและอัตราการขยายตัวของปริมาณการบริโภคไฟฟ/า รัฐบาลจึงได�ตระหนักถึงความจําเป,นในการจัดหาพลั ง ไฟฟ/าให� เ พียงพอกับความต�องการใช�ไฟฟ/าภายในประเทศโดยรัฐบาลได�วางแผนขยายกําลังการผลิตไฟฟ/าของประเทศในระยะยาวของการไฟฟ/าฝqายผลิต เพ่ือใช�เป,นกรอบการขยายระบบการผลิตและระบบส6งไฟฟ/าของประเทศซ่ึงเรียกว6า “แผนพัฒนากําลังผลิตไฟฟ(าของประเทศไทย พ.ศ. 2553 – 2573” (การไฟฟ/าฝqายผลิตแห6งประเทศไทย, 2552)โดยให�ความสําคัญกับความม่ันคงของระบบไฟฟ/าให�มีการกระจายแหล6งเชื้อเพลิงในการผลิตไฟฟ/า ซ่ึงมุ6งเน�นการใช�การใช�พลังงานหมุนเวียนในการผลิตไฟฟ/าโดยจะเพ่ิมปริมาณการรับซ้ือไฟฟ/าจากผู�ผลิตไฟฟ/าจากพลังงานงานหมุนเวียนรายเล็กมาก ประเทศไทยนั้นมีการผลิตไฟฟ/าจากเชื้อเพลิงชนิดต6างๆ หลากหลายประเภท ซ่ึงเชื้อเพลิงท่ีสําคัญในการผลิตไฟฟ/าของประเทศไทย คือ กsาซธรรมชาติ และถ6านหิน เชื้อเพลิงเหล6านี้ได�สร�างมลพิษในปริมาณท่ีสูงมากอีกท้ังมีราคาแพงข้ึน และนับวัน

จะมีปริมาณน�อยลง กระทรวงพลั งงานจึ ง มีนโยบายจะพัฒนาพลังงานทดแทนเป,นแหล6งพลั ง ง านหลั ก ขอ งป ร ะ เทศด� ว ย ก า รจั ด ทํ าแผนพัฒนาพลังงานทดแทน 15 ป9 (พ.ศ. 2551 –2565) ข้ึน เพ่ือเพ่ิมสัดส6วนการใช�พลังงานทดแทนให�เพ่ิมข้ึนร�อยละ20ของการใช�พลังงานท้ังประเทศ (กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ�พลังงาน, 2550) โดยชีวมวลถือเป,นพลังงานทดแทนอีกประเภทหนึ่ ง ซ่ึงสามารถนํามาใช� ในการผลิตกระแสไฟฟ/าได� ชีวมวลมีแนวโน�มจะเพ่ิมมากข้ึนในอนาคต เนื่องมาจากปริมาณผลผลิตทางการเกษตรท่ีก6อให�เกิดชีวมวลมีแนวโน�มจะผลิตได�เพ่ิมข้ึน ในขณะท่ีความต�องการใช�ชีวมวลเป,นเชื้อเพลิงก็มีแนวโน�มเพ่ิมข้ึนในอนาคต ผู�ผลิตไฟฟ/าขนาดเล็กมาก (VSPP) ส6วนใหญ6จะใช�ชีวมวล เป,นเชื้อเพลิง เนื่องจากข�อจํากัดในด�านของปริมาณชีวมวลทําให�สามารถผลิตไฟฟ/าได�ในปริมาณท่ีจํากัด ดังนั้นการเลือกพ้ืนท่ี ต้ังโรงไฟฟ/าชีวมวลและวัตถุดิบท่ีใช�เป,นเชื้อเพลิงจึงมีความสัมพันธ�กัน ซ่ึงในการเลือกพ้ืนท่ีต้ังโรงไฟฟ/าชีวมวล ควรจะต�องเลือกพ้ืนท่ี ท่ีมีศักยภาพมากท่ีสุดเพราะในการเลือกพ้ืนท่ีต้ังโรงไฟฟ/านั้นจะส6งผลมาถึงปริมาณวัตถุดิบและราคาวัตถุดิบท่ีนํามาใช�เป,นเชื้อเพลิง

ชีวมวลท่ีสามารถใช�เป,นวัตถุดิบในการผลิตไฟฟ/า เช6น แกลบ ชานอ�อย เศษไม� กากปาล�ม ซังข�าวโพด เป,นต�น ซ่ึงแต6ละพ้ืนท่ีของประเทศไทยจะสามารถสร�างโรงไฟฟ/าชีวมวลจากวัตถุดิบท่ีแตกต6างกันเนื่องจากข�อจํากัดในด�านทรัพยากร โดยจังหวัดประจวบคีรีขันธ�เป,นจังหวัดหนึ่งท่ีมีวัตถุดิบท่ีสามารถใช�ผลิตไฟฟ/าได�จํานวนมากเนื่องจากเป,นแหล6งปลูกปาล�ม ยางพารา และมะพร� า ว โดยมี เ ศษ เหลือ ทิ้ ง จ ากผลผลิตท างการเกษตรคือ ทางปาล�ม เศษไม�ยางพารา

31


และกะลามะพร�าว ซ่ึงชีวมวลท้ัง 3 ชนิดนี้ ให�ค6าความร�อนสูง จึงมีศักยภาพในการผลิตไฟฟ/า แต6เนื่องจากชีวมวลแต6ละชนิดมีปริมาณการใช�ไม6เท6ากันต6อการผลิตไฟฟ/าหนึ่งหน6วย อีกท้ังราคา ชีวมวลแต6ละชนิดก็แตกต6างกันประกอบกับการผลิตไฟฟ/าโดยใช�ระบบแกsสซิฟCเคชั่น เป,นระบบท่ีสามารถใช�เชื้อเพลิงได�หลากหลายชนิด เป,นผลให�สามารถใช�เชื้อเพลิงท้ัง 3 ชนิดคือทางปาล�ม เศษไม�ยางพาราและกะลามะพร�าวร6วมกันในการผลิตไฟฟ/าได� การศึกษาความเป,นได�ของโครงการจึงมีค ว า ม สํ า คั ญ แ ล ะ จํ า เ ป, น แ ก6 นั ก ล ง ทุ น เ พ่ื อประกอบการ ตัดสิน ใจในการลงทุน ดั งนั้ นใ น การศึกษาครั้งนี้จึง กําหนดให� พ้ืนโครงการโรงไฟฟ/าชีวมวลต้ังอยู6 ท่ีจังหวัดประจวบคีรีขันธ� เพ่ือศึกษาระบบย6อยธุรกิจการเกษตรท่ีเก่ียวข�องกับการผลิตไฟฟ/าจากชีวมวลและจัดสรรการใช�วัต ถุ ดิบคือ ทางปาล�ม เศษไม�ยางพาราและกะลามะพร�าว ให�มีต�นทุนตํ่าท่ีสุดในการผลิตไฟฟ/าและวิเคราะห�ความเป,นไปได�ทางการเงินของการลงทุนสร�างโรงไฟฟ/า ชีวมวลขนาดเล็กมากจากทางปาล�ม เศษไม�ยางพารา และกะลามะพร�าว เพ่ือให�ทราบถึงความคุ�มค6าทางการเงินในการสร�างโรงไฟฟ/าชีวมวลขนาดเล็กมากในพ้ืนท่ีจังหวัดประจวบคีรี ขันธ�โดยกําหนดให�มีอายุโครงการ 25 ป9 อุปกรณ�และวิธีดําเนินการวิจัย

วิธีการดําเนินการวิจัยในครั้งนี้ ผู�วิจัยได�ใช�ข�อมูลปฐมภูมิ (Pr imary Data ) ได�จากก า ร สัมภาษณ�เกษตรจังหวัดประจวบคีรี ขันธ�ผู � ป ร ะ ก อ บ ก า ร แ ล ะ เ ก ษ ต ร ก ร ข �อ ม ูลทุติยภูมิ (Secondary Data) ได�จากการรวบรวมจากหนังสือ บทความ วารสาร เอกสารงานวิจัยท่ี

เก่ียวข�องและเว็บไซต�ต6างๆ ของหน6วยงานท่ีเก่ียวข�อง ประกอบด�วย

1. ข�อมูลสถิติผลผลิตปาล�ม ยางพาราและมะพร� า วจากสํ านั ก งานเกษตรจั งหวั ดประจวบคีรีขันธ�และสํานักงานเศรษฐกิการเกษตร

2. ข�อมูลศักยภาพของแหล6งพลังงาน ชีวมวลจากกรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ�พลังงาน กระทรวงพลังงาน

3. ข�อมูลเก่ียวกับต�นทุนของโรงไฟฟ/าโดยครอบคลุมเ ก่ียวกับข�อมูลทางเทคนิคของโรงไฟฟ/า ค6าใช�จ6ายต6างๆ ของโรงไฟฟ/า ปริมาณการผลิตพลังงานไฟฟ/าของประเทศจากการไฟฟ/าฝqายผลิตแห6งประเทศไทย และการไฟฟ/าส6วนภูมิภาค

4. ข�อมูลสถานการณ�พลังงานของประเทศจากสํานักงานนโยบายและแผนพลังงาน กระทรวงพลังงาน

การวิเคราะห�ข�อมูลประกอบไปด�วยการวิเคราะห�ดังต6อไปนี้

1. วิ ธี ก า ร พ ร ร ณ น า (Descriptive Method) เ พ่ือศึกษาระบบธุรกิจการเกษตรท่ีเก่ียวข�องกับการผลิตไฟฟ/าจากชีวมวลด�วยระบบแกsสซิฟCเคชั่น (Gasification) คือระบบย6อยป=จจัยการผลิต ระบบย6อยการแปรรูปและเก็บรักษา และระบบย6อยการจัดจําหน6ายและระบบย6อยสินเชื่อการเกษตร (สมคิด ทักษิณาวิสุทธิ์, 2544)

2. ก า ร วิ เ ค ร า ะ ห� เ ชิ ง ป ริ ม า ณ (Quantitative Method) จะใช�ข�อมูลผลผลิตปาล�ม ยางพาราและ มะพร�าวย�อนหลัง 15 ป9 จาก


สํานักงานเกษตรจังหวัดประจวบคีรีขันธ� โดยใช�สมการถดถอยเพ่ือวิเคราะห�หาแนวโน�มปริมาณ ชีวมวลของพ้ืนท่ีศึกษา ใช�แบบจําลองเชิงเส�นตรง (ศานิต เก�าเอ้ียน, 2538) เพ่ือวิเคราะห�หาปริมาณวัตถุดิบท่ีเหมาะสมให�เกิดต�นทุนตํ่าท่ีสุด และการวิเคราะห�ทางการเงิน เลือกใช�ตัวชี้วัดความคุ�มค6าของโครงการ ได�แก6 มูลค6าป=จจุบันสุทธิของการลงทุน อัตราผลตอบแทนภายใน อัตราส6วนผลประโยชน�ต6อต�นทุน และ ระยะเวลาคืนทุน คิดลด (ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ, 2542)

ผลการวิจัย

1. วิธีการพรรณนา อธิบายถึงระบบย6อยธุรกิจการเกษตรท่ีเก่ียวข�องกับโรงไฟฟ/าชีวมวล ได�แก6 ระบบย6อยป=จจัยการผลิต ระบบย6อยการแปรรูปและเก็บรักษา ระบบย6อยการจัดจําหน6าย และระบบย6อยสินเชื่อการเกษตร

ระบบย�อยป]จจัยการผลิต

วัตถุดิบแต6ละชนิดมีคุณสมบัติท่ีต6างกัน ราคา และปริมาณการใช� ในการผลิตไฟฟ/าก็แตกต6างกัน

พลังงานไฟฟ/าท่ีใช�ภายในโรงไฟฟ/าคิดเป,นร�อยละ 10 ของไฟฟ/าท่ีผลิตได� น้ําประปาสําหรับระบบทําความสะอาดแกsสโดยมีปริมาณการใช�น้ํา 10 ลูกบาศก�เมตรต6อการผลิตไฟฟ/า 300 ชั่วโมง

ระบบย�อยการแปรรูปและการเก็บรักษา

การแปรรูปชี วมวลเป,นพลังงานไฟฟ/าแบ6งเป,น 2 ข้ันตอน ได�แก6 การเปลี่ยนชีวมวลเป,นกsาซ และการเปลี่ยนกsาซเป,นไฟฟ/า

ระบบย�อยการจัดจําหน�าย

โรงไฟฟ/าสามารถขายพลังงานไฟฟ/าได� 2.9278 บาทต6อหน6วย และในช6วง Off Peak สามารถขายพลังงานไฟฟ/าได� 1.1154 บาทต6อห น 6 ว ย ร ว ม ถ ึ ง เ ง ิ น ส 6 ว น เ พิ ่ ม ร า ค า ร ับ ซื ้ อไฟฟ/า (Adder) 0.5 บาทต6อหน6วย และ ค6า Ft. ท่ี 0.9373 บาทต6อหน6วย รายได�จากการขายเถ�า ซ่ึงการผลิตไฟฟ/าจากชีวมวลด�วยเทคโนโลยีแกsส ซิฟCเคชั่นจะได�ผลพลอยได� คือ เถ�า ซ่ึงสามารถนําไปใช�เป,นปุ}ยทางการเกษตรได�โดยมีปริมาณเถ�าท่ีได�ร�อยละ 3 ของปริมาณเชื้อเพลิงทางปาล�มท่ีใช� ราคาขายเถ�ากิโลกรัมละ 5 บาท

ระบบย�อยสินเช่ือการเกษตร

ได�รับการยกเว�นภาษีนําเข�าเครื่องจักร อุปกรณ� และยกเว�นภาษีเงินได�จากการดําเนินกิจการพลังงาน เป,นเวลา 8ป9 จากสํานักงานคณะกรรมการส6งเสริมการลงทุน (BOI)รัฐบาลสนับสนุนเงินกู�ดอกเบ้ียตํ่า โครงการท่ีมีสิทธิ์ขอรับการสนับสนุนต�องเป,นโครงการอนุรักษ�พลังงานหรือเพ่ิมประสิทธิภาพการใช�พลังงานหรือเก่ียวกับการลงทุนด�านพลังงานทดแทน โดยสถาบันการเงินจะเป,นผู�อนุมัติเงินกู�เพ่ือโครงการอนุรักษ�พลังงานและพลังงานทดแทนตามหลักเกณฑ� ดอกเบ้ีย วงเงินกู� และระยะเวลาการกู�จะข้ึนอยู6กับการพิจารณาและข�อตกลงระหว6างผู�กู�กับสถาบันการเงิน ซ่ึงมีอัตราดอกเบ้ียไม6เกินร�อยละ 4 ต6อป9 2. การวิเคราะห�เชิงปริมาณ แบ6งได�ดังนี้

33


กา ร วิ เ ค ร า ะห� แน ว โ น� ม วิ เ ค ร า ะห�หาแนวโน�ม พ้ืน ท่ีปลูกปาล�ม ยางพาราและกะลามะพร�าว ได�สมการ ดังนี้

พ้ืนท่ีปลูกปาล�ม = 28327.3 + 4186.12t

R-squared = 0.95

พ้ืนท่ีปลูกยางพารา = -5725.18 + 9294.14t

R-squared = 0.91

พ้ืนท่ีปลูกมะพร�าว = 415494.6 + 4958.6t- 292t2

R-squared = 0.51

จากผลการวิเคราะห�หาแนวโน�มพ้ืนท่ีปลูกปาล�ม ยางพาราและกะลามะพร�าวตลอดเวลา25 ป9 พบว6าแนวโน�มพ้ืนท่ีปลูกปาล�ม อยู6ระหว6าง 95,305 ไร6 ถึง195,772 ไร6แนวโน�มพ้ืนท่ีปลูก ยางพารา อยู6ระหว6าง 142,981 ไร6 ถึง366,040 ไร6 และแนวโน�มพ้ืนท่ีปลูกมะพร�าว อยู6ระหว6าง 437,810 ไร6 ถึง 146,639 ไร6

ใช�สถิติข�อมูลผลผลิตปาล�ม ยางพารา กะลามะพร�าว ย�อนหลัง 15 ป9 (พ.ศ.2540 -2554) จากสํานักงานเกษตรจังหวัดประจวบคีรีขันธ� โดยกํ า ห น ด ใ ห� พ้ื น ท่ี ป ลู ก ป า ล� ม ย า ง พ า ร า กะลามะพร�าวเป,นตัวแปรต�น และปริมาณผลผลิตปาล�ม ยางพารา กะลามะพร�าวเป,นตัวแปรตาม ได�สมการดังนี้

ผลผลติปาล�ม = 36096 + 0.996*พ้ืนท่ีปลูกปาล�ม

R2 = 0.61

ผลผลติยางพารา = 1044.95 + 0.098*พ้ืนท่ีปลกูยางพารา

R2 = 0.97

ผลผลติมะพร�าว = 295928.5566

+ 0.5671630489*พ้ืนท่ีปลูกมะพร�าว

- 0.0000005701174151

*พ้ืนท่ีปลูก มะพร�าว2

R2 = 0.66

จากนั้นจึงนําสมการดังกล6าวมาวิเคราะห�หาแนวโน�มของผลผลิตลูกปาล�ม ยางพาราและกะลามะพร�าว โดยนําผลการพยากรณ�พ้ืนท่ีปลูกปาล�ม ยางพาราและมะพร�าวในแต6ละป9 แทนค6าในสมการเ พ่ือคํานวณหาปริมาณผลผลิตปาล�ม ยางพาราและมะพร�าวในแต6ละป9 นําผลการพยากรณ�แนวโน�มผลผลิตปาล�ม ยางพาราและมะพร�าวในแต6ละป9คูณด�วยอัตราส6วนวัสดุเหลือใช�ต6อผลผลิตจะได�ปริมาณชีวมวลคือทางปาล�ม เศษไม�ยางพาราและ กะลามะพร�าว ดังนี้

ทางปาล�ม = ผลผลิตปาล�ม x 0.27

เศษไม�ยางพารา = ผลผลิตยางพารา x 0.25

กะลามะพร�าว = ผลผลิตมะพร�าว x 0.25

จากสมการดังกล6าวนํามาคํานวณหาแนว โ น� มท า งป าล� ม เ ศษ ไม� ย า งพาร าแล ะกะลามะพร� าวตลอดเวลา 25 ป9 จากผลการวิเคราะห�หาแนวโน�มผลผลิตปาล�ม ทางปาล�ม ยา งพาร า เศษไม� ย า งพาร า มะพร� า ว และกะลามะพร�าว พบว6าแนวโน�มผลผลิตปาล�ม อยู6ระหว6าง 131,020 ตัน ถึง 231,085 ตัน ทางปาล�มมีแนวโน�มประมาณ 35,375 ตัน ถึง 62,393 ตัน แนวโน�มผลผลิตยางพารา อยู6ระหว6าง 15,086 ตัน


ถ ึ ง 36 , 992ต ั น เ ศ ษ ไ ม � ย า ง พ า ร า มีแนว โน� มประมาณ 3,772 ตัน ถึง 9,248 ตัน ดัง และแนว โน� มผลผลิ ตมะพร� า ว อยู6 ร ะหว6 า ง 433,575 ตัน ถึง 366,837 ตัน กะลามะพร�าวมีแนวโน�มประมาณ 108,394 ตัน ถึง 91,709 ตัน

จากแนวโน�มปริมาณผลผลิตทางปาล�มและเศษไม�ยางพาราพบว6ามีแนวโน�มเพ่ิมสูงทุกป9 แต6ปริมาณกะลามะพร�าวมีแนวโน�มลดลง

แบบจําลองเชิงเส#นตรง

ใช�แบบจําลองเชิงเส�นตรงเพ่ือหาสัดส6วนปริมาณชีวมวล คือ ทะลายปาล�ม เศษไม�ยางพาราและกะลามะพร�าวเพ่ือให�เกิดต�นทุนท่ีตํ่าท่ีสุดในการผลิตไฟฟ/า ชีวมวลแต6ละชนิดให�ปริมาณไฟฟ/าท่ีผลิตได� และมีราคาชีวมวลแตกต6างกัน ดังแสดงในตารางท่ี 1 โครงการมีกําลังการผลิตไฟฟ/า 7,200,000 กิ โลวั ตต� -ชั่ ว โมงสามารถกําหนดรูปแบบได� ดังนี้

Minimize Cost: Z = 400Dt + 500Et + 1,500Ft

Subject to:

714 Dt + 649 Et + 680 Ft = 7,200,000

ทางปาล�ม พ้ืนท่ีปลูกปาล�ม

เศษไม�ยางพารา พ้ืนท่ีปลูกยางพารา

กะลามะพร�าว พ้ืนท่ีปลูกมะพร�าว

ตารางท่ี 1 ปริมาณไฟฟ/าท่ีผลิตได�และราคาต6อตัน

จําแนกตามเชื้อเพลิง

ชนิดเช้ือเพลิง ปริมาณไฟฟ/า ราคา Kwh/ตันdry บาท/ตัน

ทางปาล�ม 714 400 เศษไม�ยางพารา 649 500 กะลามะพร�าว 680 1,500

หมายเหตุ: พิจารณาความชื้นวัตถุดิบ 15% wb

ท่ีมา: วีรชัย อาจหาญและคณะ (2552)

จากความต�องการผลิตไฟฟ/าจากการใช�วัตถุดิบ คือ ทางปาล�ม เศษไม�ยางพาราและกะลามะพร�าว เพ่ือให�เกิดต�นทุนตํ่าท่ีสุด จากผลการวิเคราะห�พบว6าการใช�ทางปาล�มเพียงชนิดเดียวทําให�เกิดต�นทุนในการผลิตตํ่าท่ีสุด โดยปริมาณทางปาล�มท่ีใช�เท6ากับ 10,084 ตันต6อป9 เป,นเงิน 4,033,613 บาทต6อป9

ความเป นไปได#ทางการเงินของโรงไฟฟ(าชีวมวลขนาดเล็กมาก

ในการศึกษาครั้งกําหนดอัตราส6วนลดท่ีร�อยละ 4 ค6าใช�จ6 ายในการลงทุนเป,นค6าใช�จ6าย ท่ีเก่ียวกับการลงทุนในสินทรัพย�ถาวรทําให�โครงการสามารถทําการผลิตได� ค6าใช�จ6ายในการลงทุนของโครงการประมาณ 64,150,000 ล�านบาท

ต�นทุนในการผลิต ค6าเชื้อเพลิง ค6าบริหารจัดการ ค6า เดินเครื่องและซ6อมบํารุง ค6าวัส ดุสิ้นเปลืองและอ่ืนๆ เป,นเงินประมาณ 17,600,257บาท ค6าใช�จ6ายสําหรับการลงทุนในการผลิตไฟฟ/าครั้งนี้จะมีการกู�ยืมเงินจากธนาคารเพ่ือใช�ในการ

35


ลงทุนจํานวน 50 ล�านบาทโดยคิดอัตราดอกเบ้ียร�อยละ 4 เป,นระยะเวลา 7 ป9 และใช�เงินทุนส6วนของเจ�าของเป,นจํานวน 50 ล�านบาท การจ6ายคืนเงินกู� โดยมีดอกเบ้ียท้ังหมด 7,407,600 บาท รวมจ6ายคืนเงินต�นและดอกเบ้ีย 57,408,400 บาท

ผลตอบแทนของโครงการ ราคารับ ซ้ือพลั ง งานไฟฟ/ าจากผู� ผลิ ต ไฟฟ/ าพลั ง งานหมุนเวียนขนาดเล็กมากนั้นมี 2 ช6วงเวลา คือ Peak และ Off Peak โดยในช6วง Peak โรงไฟฟ/าสามารถขายพลังงานไฟฟ/าได� 2.9278 บาทต6อหน6วย และในช6วง Off Peak สามารถขายพลังงานไฟฟ/าได� 1.1154 บาทต6อหน6วย รวมถึงเงินส6วนเพ่ิมราคารับซ้ือไฟฟ/า (Adder) 0.5 บาทต6อหน6วย จากสํานักนโยบายและแผนพลังงาน (สนพ.) และ ค6า Ft. ท่ี 0.9373 บาทต6อหน6วยรวมรายได�จากพลังงานไฟฟ/าในป9 2555 เท6ากับ 23,303,731 บาท กําหนดให�มีอัตราการเพ่ิมข้ึนขอค6าพลังงานไฟฟ/าร�อยละ 2 ต6อป9 จากเปอร�เซ็นต�การเปลี่ยนแปลงค6าแรงข้ันตํ่าเฉลี่ยย�อนหลัง 10 ป9 ค6า Ft. เพ่ิมข้ึนร�อยละ 3 ทุกป9 จากเปอร�เซ็นต�การเปลี่ยนแปลงค6า Ft. เฉลี่ยย�อนหลัง 5 ป9

รายได�จากการขายเถ�า โดยมีปริมาณเถ�าท่ีได�ร�อยละ 3 ของปริมาณเชื้อเพลิงทางปาล�มท่ีใช� ราคาขายเถ�ากิโลกรัมละ 5 บาท โดยมีอัตราการใช�ทางปาล�ม 10,084 ตันต6อป9 ซ่ึงจะได�ปริมาณเถ�า 302.52 ตันต6อป9โดยการศึกษาครั้งนี้กําหนดให�ราคาเถ�ามีอัตราเพ่ิมข้ึนร�อยละ 5.5 ตามเปอร�เซ็นต�การเปลี่ยนแปลงดัชนีราคาผู�ผลิตเฉลี่ยย�อนหลัง 10 ป9

การวิเคราะห�ความเป,นไปได�ทางการเงิน กรณีพ้ืนฐาน คือการใช�ทางปาล�มเป,นวัตถุดิบเพียง

ชนิดเดียว พบว6า มูลค6าป=จจุบันสุทธิ จากผลการคํานวณพบว6ามีค6าเท6ากับ 128,578,547 บาท ซ่ึงมีค6ามากกว6าศูนย� แสดงว6าโครงการมีผลตอบแทนคุ�มค6ากับการลงทุน

อัตราผลตอบแทนภายในโครงการ คือ ผลตอบแทนท่ีทําให�มูลค6าป=จจุบันของรายรับเท6ากับมูลค6าป=จจุบันของค6าใช�จ6ายโครงการ หรืออัตราผลตอบแทนท่ีทําให�มูลค6าป=จจุบันเท6ากับศูนย� จากการคํานวณ อัตราผลตอบแทนภายในโครงการมีค6าเท6ากับร�อยละ 16 ซ่ึงมีค6าสูงกว6าอัตราคิดลดของโครงการนี้ ท่ีเท6ากับร�อยละ 4 ดังนั้นโครงการจึงเป,นโครงการท่ีน6าลงทุน

อัตราผลประโยชน�ต6อทุน คือ อัตราส6วนระหว6างมูลค6าป=จจุบันของผลตอบแทนท่ีได�รับต6อมูลค6าป=จจุบันของค6าใช�จ6ายท้ังหมดตลอดอายุโครงการ จากการคํานวณ พบว6ามีค6าเท6ากับ 1.4 เท6าแสดงว6ากระแสเงินสดรับ ของโครงการท่ีวัดเป,นมูลค6าป=จจุบันแล�วมีค6าสูงกว6ามูลค6าป=จจุบันของกระแสเงินสดจ6าย ดังนั้น โครงการมีความน6าสนใจในการลงทุน

ร ะ ย ะ เ ว ล า ก า ร คื น ทุ น คิ ด ล ด คื อ ระยะเวลาต้ังแต6เริ่มเปCดดําเนินโครงการจนกระท่ังผลตอบแทนสุทธิท่ีคิดลดแล�วของโครงการมีค6าเท6ากับค6าใช�จ6ายในการลงทุน จากการคํานวณพบว6า โครงการมีระยะเวลาในการคืนทุนคิดลดเท6ากับ 8 ป9 1 เดือน


การวิเคราะห�ความอ�อนไหวของโครงการ

แบ6งเป,น 3 กรณี ดังนี้

กรณีท่ี 1 กําหนดให�ใช�ทางปาล�มและเศษไม�ยางพาราเป,นเชื้อเพลิง ในอัตราส6วน 1 ต6อ 1 โดยมีราคาทางปาล�มอยู6ท่ี 400 บาทต6อตัน ราคาเศษไม�ยางพาราอยู6ท่ี 500 บาทต6อตันปริมาณทางปาล�มท่ีใช�เท6ากับ 5,040ตัน/ป9 มูลค6า 2,016,000บาท/ป9 ปริมาณเศษไม�ยางพาราท่ีใช�เท6ากับ 5,544 ตัน/ป9 2,772,000 บาท/ป9

ก ร ณ ี ที ่ 2 กํา ห น ด ใ ห � ใ ช �ท า ง ป า ล �มและกะลามะพร�าวเป,นเชื้อเพลิง ในอัตราส6วน 1 ต6อ 1 โดยมีราคาทางปาล�มอยู6ท่ี 400 บาทต6อตัน ราคากะลามะพร�าวอยู6ท่ี 1500บาทต6อตัน ปริมาณทางปาล�มท่ีใช�เท6ากับ 5,040 ตัน/ป9 มูลค6า 2,016,000 บาท/ป9 ปริมาณกะลามะพร�าวท่ีใช�เท6ากับ 5,292 ตัน/ป9 7,938,000 บาท/ป9

กรณีท่ี 3 กําหนดให�ใช�ทางปาล�ม เศษไม�ยางพารา และกะลามะพร�าวเป,นเชื้อเพลิง ในอัตราส6วน 1 ต6อ 1 ต6อ 1 โดยมีราคาทางปาล�ม เศษไม�ยางพารา กะลามะพร�าวอยู6ท่ี 400, 500 และ 1500 บาทต6อตัน ตามลําดับ ปริมาณทางปาล�มท่ีใช�เท6ากับ 3,360 ตัน/ป9 มูลค6า 1,344,000 บาท/ป9 ปริมาณเศษไม�ยางพาราท่ีใช�เท6ากับ 3,696 ตัน/ป9 1,848,000 บาท/ป9 ปริมาณกะลามะพร�าวท่ีใช�เท6ากับ 3,528 ตัน/ป9 5,292,000 บาท/ป9

ตารางท่ี 3 เปรียบเทียบผลการวิเคราะห�ความอ6อนไหวของโครงการทางการเงินของโรงไฟฟ/า ชีวมวลขนาดเล็กมาก

รายการ NPV IRR BCR (เท6า)

DPB (ป9)

กรณีพ้ืนฐาน 128,578,547 16 1.4 8.1

กรณีท่ี 1 118,805,257 15 1.3 8.8 กรณีท่ี 2 51,878,281 8 1.1 15.8 กรณีท่ี 3 60,799,750 9 1.2 14.9 ท่ีมา: จากการคํานวณ

จากการวิ เคราะห�ความอ6อนไหวของโครงการตามตารางท่ี 3 ได�ผลดังนี้

กรณีท่ี 1 สามารถคํานวณมูลค6าป=จจุบันสุทธิ (NPV) ได�เท6ากับ 118,805,257 บาท อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เท6ากับร�อยละ 15 อั ต ราส6 วนผลประโยชน�ต6 อต�นทุนของ โครงการ (B/C Ratio) เท6ากับ 1.3 เท6า และระยะเวลาการคืนทุน 8 ป9 8 เดือน

กรณีท่ี 2 สามารถคํานวณมูลค6าป=จจุบันสุทธิ (NPV) ได�เท6ากับ 51,878,281 บาท อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เท6ากับร�อยละ8 อัต ร า ส6 ว นผ ลประ โ ยชน�ต6 อ ต�นทุนของ โครงการ (BCR) เท6ากับ 1.1 เท6า และระยะเวลาการคืนทุน 15 ป9 8 เดือน

กรณีท่ี 3 สามารถคํานวณมูลค6าป=จจุบันสุทธิ (NPV) ได�เท6ากับ 60,799,750 บาท อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) เท6ากับร�อยละ9อัตราส6วนผลประโยชน�ต6อต�นทุนของโครงการ (BCR) เท6ากับ 1.2 เท6า และระยะเวลาการคืนทุน 14 ป9 9 เดือน

37


จากการวิเคราะห�ความอ6อนไหว ตามตารางท่ี 3 พบว6าท้ัง 3 กรณีคือ ยังคงมีมูลค6าป=จจุบันสุทธิมากกว6า ศูนย� มีอัตราผลตอบแทนภายในของโครงการมากกว6าอัตราคิดลดท่ีใช�ในการคํานวณท่ีร�อยละ 4 มีอัตราส6วนผลประโยชน�ต6อทุนของโครงการมีค6ามากกว6า 1 และระยะเวลาคืนทุนคิดลดยังอยู6ในช6วงอายุของโครงการ แสดงว6าโครงการดังกล6าวมีความคุ�มค6าในการลงทุน

สรุปและอภิปรายผล

ประเทศไทยมีความต�องการใช�พลังงานไฟฟ/าท่ีเ พ่ิมมากข้ึน แต6เนื่องจากพลังงานจากฟอสซิลท่ีใช�กันมานานกําลังจะหมดไปในอนาคต และมีราคาสูง ทําให�ป=จจุ บันมีการมุ6 งเน�นให�ความสําคัญความสําคัญด�านการใช�พลังงานอย6างมีประสิทธิภาพ โดยพลังงานทดแทนเป,นทางเลือกหนึ่งท่ีน6าสนใจเนื่องจากเป,นพลังงานท่ีสะอาดไม6กระทบกับสิ่งแวดล�อมและมีศักยภาพ เพราะประเทศไทยเองมีผลผลิตทางเกษตรกรรมท่ีมีความหลากหลายและมีเศษวัสดุเหลือใช�ทางการเกษตรเป,นจํานวนมาก ซ่ึงชีวมวลเหล6านี้สามารถใช�เป,นเชื้อเพลิงในการผลิตไฟฟ/าได� ซ่ึงลดการสูญเสียเงินตราในการนําเข�าเชื้อเพลิงจากต6างประเทศ โดยการศึกษาครั้ งนี้ มีวัตถุประสงค� เ พ่ือศึกษารวบรวมข�อมูลในการศึกษาความเป,นไปทางการเงินของโรงไฟฟ/าชีวมวลขนาดเล็กมากในจังหวัดประจวบคีรีขันธ�

การศึกษาความเป,นไปได�ทางการเงินของโ ร ง ไฟฟ/ า ชี ว มวลขน าด เล็ กมาก ในจั งหวั ดประจวบคีรีขันธ� ได�แบ6งการศึกษาเป,น 4 ส6วน ได�แก6

ส6วนท่ี 1 ระบบย6อยธุรกิจการเกษตรท่ีเก่ียวข�องกับการผลิตไฟฟ/าจากชีวมวล

ส6วนท่ี 2 พยากรณ�แนวโน�ม ทางปาล�ม เศษไม�ยางพารา กะลามะพร�าว

ส6วนท่ี 3 แบบจําลองเชิงเส�นตรง

ส6วนท่ี 4 การวิเคราะห�ความเป,นไปได�ทางการเงิน

1. ระบบย6อยธุรกิจการเกษตรท่ีเก่ียวข�องกับการผลิตไฟฟ/าจากชีวมวล

วัตถุดิบท่ีใช�ในการศึกษาครั้งนี้ ท้ัง 3 ชนิด คือทางปาล�ม เศษไม�ยางพารา ซ่ึงเป,นวัสดุเหลือใช�ทางการเกษตรของจังหวัดประจวบคีรีขันธ� มีจุดเด6นและจุดด�อยท่ีแตกต6างกันไป ทางปาล�มมีความชื้นสูงแต6มีปริมาณเหลือท้ิงเป,นจํานวนมากโดยยังไม6มีการนําไปใช�ประโยชน�เท6าท่ีควร เศษไม�ยางพารา มีความชื้นค6อนข�างสูงถึง 50% ยังมีการนําไปใช�ประโยชน�ไม6มากนัก กะลามะพร�าว มีค6าความร�อนสูงถึง 17.93 เมกกะจูลต6อกิโลกรัม แต6มีขนาดใหญ6ต�องนําไปย6อยก6อนนําไปใช�

พลังงานไฟฟ/าท่ีใช�ภายในโรงไฟฟ/าคิดเป,นร�อยละ 10 ของไฟฟ/า ท่ีผลิตได� มีการใช�น้ําประปาสําหรับระบบทําความสะอาดแกsสโดยมีปริมาณการใช�น้ํา 10 ลูกบาศก�เมตรต6อการผลิตไฟฟ/า 300 ชั่วโมง

การแปรรูปชีวมวลเป,นพลังงานไฟฟ/าแบ6งเป,น 2 ข้ันตอน ได�แก6 การเปลี่ยนชีวมวลเป,นกsาซ ซ่ึงกระบวนการนี้ชีวมวลบางส6วนท่ีนํามาใช�เป,นเชื้อเพลิงจะถูกสันดาปไม6สมบูรณ�ซ่ึงจะทําให�ได�กsาซท่ีติดไฟได� กระบวนการแกsสซิฟCเคชั่นเป,น


การเปลี่ยนแปลงเชื้อเพลิงแข็งให�เป,นกsาซท่ีใช�ในการเผาไหม�ได� โดยมีการใช�ปริมาณกsาซออกซิเจนท่ีจํากัด จะใช�อากาศเป,นตัวทําให�เกิดกsาซได� ซ่ึงกsาซชีวมวลท่ีได�จากการเผาไหม� คือ ปฏิกิริยา Oxidation หรือการสันดาปท่ีไม6สมบูรณ� กsาซท่ีได�จากเตาแกsสซิ ไฟเออร� ซึ่ ง เรียกว6า ซินแกsส (Syngas) หรือโพดิวเซอร�แกsส (Producer Gas) และกระบวนการเปลี่ยนกsาซเป,นไฟฟ/าจะรับกsาซจากกระบวนการแรกโดยการป/อนเชื้อเพลิงท่ีเป,นกsาซให�กับห�องเผาไหม�ของเครื่องจักรแล�วทําให�เกิดการจุดระเบิดเชื้อเพลิงจะทําปฏิกิริยากับออกซิเจนทําให�ได�พลังงานความร�อน จากนั้นพลังงานความร�อนจะถูกเปลี่ยนเป,นพลังงานกล ทําให�เพลาซ่ึงต6ออยู6กับเครื่องกําเนิดไฟฟ/าเกิดการหมุน แล�วจะได�กระแสไฟฟ/าออกมา

รายได�ของโรงไฟฟ/ามาจาก 2 ส6วน คือ การขายไฟฟ/า และการขายเถ�า โรงไฟฟ/าจะขายไฟฟ/าให�กับการไฟฟ/าส6วนภูมิภาค ซ่ึงราคารับซ้ือพลั ง งานไฟฟ/ าจากผู� ผลิ ต ไฟฟ/ าพลั ง งานหมุนเวียนขนาดเล็กมากนั้นมี 2 ช6วงเวลา คือ ช6วงเวลาความต�องการไฟฟ/าสูงสุด (Peak) ราคา 2.9278 บาทต6อหน6วย และช6วงเวลาความต�องการไฟฟ/าตํ่าสุด (Off Peak) 1.1154 บาทต6อหน6วย รายได�จากค6าไฟฟ/าผันแปร 0.9373 บาทต6อกิโลวัตต�-ชั่วโมง อัตราส6วนเพ่ิมราคารับซ้ือไฟฟ/าสําหรับผู�ผลิตไฟฟ/าขนาดเล็กมากจากพลังงานหมุนเวียน สําหรับการผลิตไฟฟ/าจากชีวมวลและมีกําลังการผลิตน�อยกว6าหรือเท6ากับ 1 เมกะวัตต� เป,นเงิน 0.50 บาท ต6อหน6วย

รายได�จากการขายเถ�า โดยมีปริมาณเถ�าท่ีได�ร�อยละ 3 ของปริมาณเชื้อเพลิงทางปาล�มท่ีใช� ราคาขายเถ�ากิโลกรัมละ 5 บาท

รัฐบาลสนับสนุนเงินกู�ดอกเบ้ียตํ่าใ ห� กั บ โ ค ร ง ก า ร อนุ รั กษ� พ ลั ง ง าน ห รื อ เ พ่ิ มประสิทธิภาพการใช�พลังงานหรือเก่ียวกับการลงทุนด�านพลังงานทดแทน ซ่ึงมีอัตราดอกเบ้ียไม6เกินร�อยละ 4 ต6อป9

2. พยากรณ�แนวโน�ม ทางปาล�ม เศษไม�ยางพารา และกะลามะพร�าว

จากการพยากรณ�แนวโน�มพ้ืนท่ีปลูกปาล�ม ยางพารา และมะพร�าว พบว6า พ้ืนท่ีปลูกปาล�มและยางพาราท่ีวิ เคราะห�ได� เป,นสมการเส�นตรง พ้ืนท่ีปลูกปาล�มและยางพารามีแนวโน�มเพ่ิมสูงข้ึนในอนาคต แต6พ้ืนท่ีปลูกมะพร�าวได�สมการเป,นรูประฆังคว่ํ า มีแนวโน�มพ้ืนท่ีปลูกมะพร�าวลดลง เม่ือนํามาวิเคราะห�หาปริมาณผลผลิตของชีวมวลท้ัง 3 ชนิด พบว6าผลผลิตปาล�มและยางพารามีแนวโน�ม เ พ่ิม ข้ึน แต6ผลผลิตมะพร�าวลดลงเนื่องจากแนวโน�มพ้ืนท่ีปลูกท่ีลดลง เ ม่ือนําปริมาณผลผลิตปาล�ม ยางพารา และกะลามะพร�าวมาคํานวณหาแนวโน�มปริมาณทางปาล�ม เศษไม�ยางพารา และกะลามะพร�าว พบว6า ทางปาล�มมีแนวโน�มประมาณ 35,375ตัน ถึง 62,393 ตัน เศษไม�ยางพารามีแนวโน�มประมาณ 3,772 ตัน ถึง 9,248 ตัน กะลามะพร�าวมีแนวโน�มประมาณ 108,394 ตัน ถึง 91,709 ตัน

3. แบบจําลองเชิงเส�นตรง ในการศึกษาครั้งนี้ใช�แบบจําลองเชิงเส�นตรงเพ่ือหาความเหมาะสมของการใช�ทางปาล�ม เศษไม�ยางพารา และกะลามะพร�าว ท่ีมีอยู6อย6างจํากัดเพ่ือให�เกิดต�นทุนท่ีตํ่าท่ีสุดในการผลิตไฟฟ/า ผลการวิเคราะห�จากแบบจําลองเชิงเส�นตรงพบว6าการใช�ทางปาล�มเพียงชนิดเดียวจะทําให�เกิด

39


ต�นทุนตํ่าท่ีสุด และทําให�สามารถเลือกพ้ืนท่ีต้ังโรงไฟฟ/าได�คือ อําเภอบางสะพานน�อย ซ่ึงเป,นอําเภอท่ีมีการปลูกปาล�มมากท่ีสุดในจังหวัดประจวบคีรีขันธ�

4.การวิเคราะห�ความเป,นไปได�ทางการเงิน

ต�นทุนและค6าใช�จ6ายของโครงการ พบว6า เงินลงทุนของโครงการอยู6ท่ี 64,150,000 บาท และเม่ือโครงการเปCดดําเนินการจะมีค6าใช�จ6ายในการบริหารเท6ากับ 1,344,000 บาทต6อป9 ค6าใช�จ6ายในการซ6อมแซมและบํารุงรักษาเครื่องจักรและอุปกรณ�ผลิตไฟฟ/า ค6าใช�จ6ายด�านเคมีภัณฑ�และดอกเ บ้ียเ งินกู� เท6า กับ 11,162,644 บาทต6อป9 สามารถผลิตพลังไฟฟ/าสุทธิได� 1,000 กิโลวัตต� โดยโรงไฟฟ/าต�องซ้ือทะลายปาล�ม ในราคา 400 บาทต6อตัน

ผลการวิ เคราะห�ความเป,นไปได�ทางการเงินของโรงไฟฟ/าชีวมวลท่ีใช�ทางปาล�มเป,นวั ต ถุ ดิบพบว6 า มี มู ลค6 าป= จจุ บั นสุ ทธิ เท6 า กับ 128,578,547 บ า ท มี ค6 า ม า ก ว6 า 0 อั ต ร าผลตอบแทนภายในโครงการมีค6าเท6ากับร�อยละ 16 อัตราผลประโยชน�ต6อทุนมีค6าเท6ากับ 1.4 เท6า ระยะเวลาในการคืนทุนคิดลดเท6ากับ 8 ป9 1 เดือน แสดงว6าโครงการมีผลตอบแทนคุ�มค6าในการลงทุน

เม่ือทดสอบความอ6อนไหวของโครงการภายใต�การสมมติ กรณีท่ี 1 ใช�ทางปาล�มกับเศษไม�ยางพาราเป,นเชื้อเพลิงร6วมกันในอัตราส6วน 1 ต6อ 1 โดยมีราคาทางปาล�มอยู6ท่ี 400 บาทต6อตัน ราคาเศษไม�ยางพาราอยู6ท่ี 500 บาทต6อตันพบว6ามูลค6 าป= จจุ บันสุทธิ เท6 า กับ118,805,257 บาท อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ เท6ากับร�อย

ละ 15 อัตราส6วนผลประโยชน�ต6อต�นทุนของโครงการ เท6ากับ 1.3 เท6า และระยะเวลาการคืนทุน 8 ป9 8 เดือน กรณีท่ี 2 ใช�ทางปาล�มกับกะลามะพร�าวเป,นเชื้อเพลิงร6วมกันในอัตราส6วน 1 ต6อ 1 โดยมีราคาอยู6ท่ี 1500 บาทต6อตัน พบว6ามูลค6 าป= จจุ บันสุทธิ เท6 า กับ 51,878,281 บาท ผลตอบแทนภายในของโครงการ เท6ากับร�อยละ 8 อัตราส6วนผลประโยชน�ต6อต�นทุนของโครงการเท6ากับ 1.1 เท6า และระยะเวลาการคืนทุนคิดลด 15 ป9 8 เดือน กรณีท่ี 3 ใช�ทางปาล�ม เศษไม�ยางพารา และกะลามะพร�าวเป,นเชื้อเพลิง ในอัตราส6วน 1 ต6อ 1 ต6อ 1โดยมีราคาทางปาล�ม เศษไม�ยางพารา กะลามะพร�าวอยู6ท่ี 400, 500 และ 1,500 บาทต6อตัน ตามลําดับ พบว6ามูลค6าป=จจุบันสุทธิเท6ากับ 60,799,750 บาท อัตราผลตอบแทนภายในของโครงการ เท6ากับร�อยละ 9 อัตราส6วนผลประโยชน�ต6อต�นทุนของโครงการเท6ากับ 1.2 เท6า และระยะเวลาการคืนทุนคิดลด 14 ป9 9 เดือน

ผลการวิ เคราะห�ความอ6อนไหวของโครงการมีความคุมค6าในการลงทุนทุกกรณี โดยกรณีท่ี 1 เม่ือใช�ทางปาล�มกับเศษไม�ยางพาราเป,นเชื้อเพลิงร6วมกันในอัตราส6วน 1 ต6อ 1 มีความน6าสนใจในการลงทุนมากท่ีสุด รองลงมาคือ กรณีท่ี 3ใ ช� ท า ง ป า ล� ม เ ศ ษ ไ ม� ย า ง พ า ร า แ ล ะกะลามะพร�าวเป,นเชื้อเพลิง ในอัตราส6วน 1 ต6อ 1 ต6 อ 1 แ ล ะ ก ร ณี ท่ี 2 ใ ช� ท า ง ป า ล� ม กั บกะลามะพร�าวเป,นเชื้อเพลิงร6วมกันในอัตราส6วน 1 ต6อ 1 ตามลําดับ แต6เม่ือเปรียบเทียบกับกรณีฐาน คือการใช�ทางปาล�มเป,นวัตถุดิบเพียงชนิด มีความคุ�มค6าทางการเงินมากกว6ากรณีอ่ืนๆ


บรรณานุกรม

การไฟฟ/าฝqายผลิตแห6งประเทศไทย. (2552). แผนพัฒนาการผลิตไฟฟ(าของประเทศไทย พ.ศ.2553- 2573 (online). http://www.egat.co.th/thai/files/PDP2010-Apr2010.pdf, 30 เมษายน 2554. กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ�พลังงาน. (2550). แผนพัฒนาพลังงานทดแทน 15 ปc (พ.ศ. 2551-

2565) (online). http://www.dede.go.th/dede/fileadmin/upload/nov50/mar52/REDP_15_yrs_3pages.pdf, 15

เมษายน 2554 ประสิทธิ์ ตงยิ่งศิริ. (2542). การวางแผนและการวิเคราะห�โครงการ. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ�

ซีเอ็ดยูเคชั่น. วีรชัย อาจหาญ, ชิงชัย วิริยะบัญชา, สาพิศ ดิลกสัมพันธ�. (2550). การศึกษาต�นแบบโรงไฟฟ/าชีวมวล ขนาดเล็กสําหรับชุมชน. สํานักงานคณะกรรมการวิจัยแห6งชาติ. ศานิต เก�าเอ้ียน. (2538). เศรษฐศาสตร�การผลิตทางการเกษตร. ภาควิชาเศรษฐศาสตร�เกษตรและ

ทรัพยากร คณะเศรษฐศาสตร�, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร�. สมคิด ทักษิณาวิสุทธิ์. (2544). ธุรกิจการเกษตรเบ้ืองต#น. กรุงเทพมหานคร: มปท. สํานักงานธนารักษ�พ้ืนท่ีจังหวัดประจวบคีรีขันธ�. (2551). บัญชีประเมินทุนทรัพย�ท่ีดิน พ.ศ. 2551 –

2554.

41


ภัคจิรา บานเพียร1

บทคัดย�อ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค&เพ่ือศึกษาระดับคุณภาพการให0บริการและเปรียบเทียบคุณภาพการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) จําแนกตามป8จจัยส9วนบุคคล และจําแนกตามสาขาท่ีให0บริการ ประชากร คือ ลูกค0าท่ีมาใช0บริการธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) สาขานวนคร และสาขาประตูน้ําพระอินทร&รวม 1,047,500 คน การเลือกกลุ9มตัวอย9าง จํานวน 400 คนใช0วิธีกลุ9มตัวอย9างอุบัติการณ& เครื่องมือท่ีใช0ในการเก็บรวบรวมข0อมูลคือ แบบสอบถามเก่ียวกับป8จจัยส9วนบุคคล และเก่ียวกับคุณภาพการให0บริการ ส9วนสถิติท่ีใช0ในการวิเคราะห&ข0อมูล ได0แก9 ค9าร0อยละ ค9าเฉลี่ย และค9าเบ่ียงเบนมาตรฐาน สถิติท่ีใช0ทดสอบสมมติฐาน ได0แก9 ค9าสถิติทดสอบที ค9าความแปรปรวนทางเดียว เม่ือพบความแตกต9างจะทําการเปรียบเทียบรายคู9โดยวิธีของเชฟเฟD (Scheffé test) โดยกําหนดนัยสําคัญทางสถิติไว0ท่ีระดับ .05 และ .01 ผลการศึกษาพบว9า กลุ9มตัวอย9างส9วนใหญ9เปPนเพศหญิง มีอายุ 25 - 35 ป� มีการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย/ปวช. อาชีพพนักงานบริษัท/หน9วยงานเอกชน และรายได0เฉลี่ยต9อเดือน 10,001 - 25,000 บาท

คุณภาพการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) สาขาประตูน้ําพระอินทร& และสาขานวนครใน ภาพรวม อยู9ในระดับสูง เม่ือพิจารณาตามสาขา พบว9า สาขาประตูน้ําพระอินทร& ภาพรวม อยู9ในระดับสูง โดยมีความคิดเห็น ด0านความเชื่อถือและไว0วางใจได0สูงสุด และด0านสิ่งท่ีสัมผัสได0ตํ่าสุด สาขานวนคร ภาพรวม อยู9ในระดับสูงท่ีสุด โดยมีความคิดเห็น ด0านความเชื่อถือและไว0วางใจได0สูงสุด และด0านสิ่งท่ีสัมผัสได0ตํ่าสุด ผลการทดสอบสมมติฐาน พบว9า ลูกค0าท่ีมีเพศ รายได0เฉลี่ยต9อเดือน และสาขาท่ีใช0บริการแตกแต9งกัน ประเมินระดับคุณภาพการให0บริการแตกต9างกัน และลูกค0าท่ีใช0บริการสาขาแตกต9างกัน ประเมินระดับคุณภาพการให0บริการด0านสิ่งท่ีสัมผัสได0 ด0านความเชื่อถือและไว0วางใจได0 ด0านความรวดเร็ว และด0านการรับประกันแตกต9างกัน อย9างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ.05และประเมินระดับคุณภาพการให0บริการด0านการเอาใจใส9ลูกค0าเปPนรายบุคคลแตกต9างกันอย9างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ .01 โดยลูกค0าท่ีใช0บริการท่ีสาขานวนครประเมินระดับคุณภาพการให0บริการสูงกว9า ลูกค0าท่ีใช0บริการสาขาประตูน้ําพระอินทร&ทุกด0าน

คําสําคัญ: คุณภาพการให0บริการ, ธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน)

1 เจ0าหน0าท่ีการตลาด ธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) สาขาประตูน้ําพระอินทร&

คุณภาพการให�บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) : การศึกษาเปรียบเทียบระหว�างสาขาประตูน้ําพระอินทร.และสาขานวนคร

Kasem Bundit Journal Volume 13 No. 2 July - December 2012

Service Quality of the Bangkok Bank Public Company Limited : A Comparative Study of Pratoonam Pra-In and Nawanakorn Branches.

Pakjira Barnpien

Abstract The purposes of this research were to study the level of service quality, and to compare service quality of the Bangkok Bank Public Company Limited classified by individual factors and the branches of the services. The population consisted of 1,047,500 customers who used the services at Navanakorn and Pratunam Phra-In branches. The accidentel sampling was used to select the sample of 400 customers. Data was collected through the questionnaire which was concerned with the individual factors and the quality of the service. Statistical tools for data analysis included percentage, mean, standard deviation, t-test, one-way ANOVA, and Scheffé test at the significant levels of .05 and .01. As far as the individual characteristics were concerned, the majority of the sample group were female, aged between 25 and 35 years old, held below a bachelor’s degree, employed in the company or private sectors, and the average income per month ranging from 10,001 to 25,000 baht. Overall, service quality of the Bangkok Bank Public Company Limited at Navanakorn and Pratunam Phra-In branches was quite at a high level. The credibility and reliability aspects of the service quality at the above branches were highest, while the tangibility of service quality was lowest. Different individuals in terms of sex, average income per month, and service access assessed a different over all level of service quality. It was also revealed that there was significant difference of service quality in terms of tangibility, credibility, reliability, responsiveness, and assurance at the level of .05. There was significant difference of service quality in terms of empathy with each customer at the level of .01. Overall, as well as each and every aspect of service quality, the Navanakorn branch delivered a higher level of service quality than the Pratunam Phra-In branch.

Key words : Service quality , Bangkok Bank Public Company Limited

43


บทนํา

เศรษฐกิจไทยป8จจุบันยังขยายตัวดี และมีแนวโน0มจะขยายตัวได0ต9อเนื่องจากการส9งออกท่ีขยายตัวดี การบริโภคภาคเอกชนท่ียังได0รับแรงสนับสนุนจากรายได0เกษตรกรและสภาวการณ&จ0างงานท่ียังดีต9อเนื่อง การลงทุนภาคเอกชนท่ีขยายตัวตามภาคการผลิตและความเชื่อมั่น ที่ดีขึ ้น รวมท้ังการใช0จ9 ายของภาครัฐ ท่ียั งช9วยกระตุ0นเศรษฐกิจอยู9 จากป8จจัยพ้ืนฐานทางเศรษฐกิจท่ีค9อนข0างเข0มแข็งดังกล9าว (ธนาคารแห9งประเทศไทย, 2554) ส9งผลถึงการขยายตัวของท้ังเงินฝากและสินเชื่อท่ีเพ่ิมสูงข้ึนจากป�ผ9านมา ประชาชนมีการติดต9อกับธนาคารมากข้ึน การท่ีประชาชนจะตัดสินใจเลื อก ใช0 บ ริ ก า รของธนาคาร ใดนั้ น มี หล ายองค&ประกอบด0วยกัน รวมท้ังคุณภาพการให0บริการของพนักงาน นํามาซ่ึงการแข9งขันของธนาคารพาณิชย& เพ่ือดึงดูดลูกค0าให0มาใช0บริการมากท่ีสุด ดังนั้น กลยุทธ&การแข9งขัน ธนาคารพาณิชย&ทุกแห9งเน0นกลยุทธ&สร0างภาพลักษณ&ท่ีดี การปรับปรุงคุณภาพการให0บริการทางการเงินให0มีความหลากหลาย คุณภาพการให0บริการจึงเปPนเรื่องสําคัญอย9างหนึ่งในการแข9งขันสําหรับธุรกิจธนาคารพาณิชย& เพ่ือจูงใจลูกค0าใหม9และสามารถรักษาลูกค0าเดิมไว0 รวมท้ังกระตุ0นให0กลับมาใช0บริการอย9างต9อเนื่อง

ในป8จจุบันการแข9งขัน ทางด0านธุรกิจสถาบันการเงินมีความรุนแรงมากข้ึน ทําให0ธนาคารกรุงเทพหันมาให0ความสําคัญกับการบริการมากข้ึน ธนาคารกรุงเทพจึงมุ9งพัฒนาการบริการให0เปPนการบริการท่ีเปPนเลิศ ด0วยคุณภาพและน้ําใจ (ศุภชานันท& ขุนแก0ว และใจนุช ประยูรชาติ, 2550) ดังนั้น ผู0วิจัยจึงสนใจท่ีจะศึกษาคุณภาพการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) โดยศึกษาคุณภาพการให0บริการท้ัง 5

ด0าน ประกอบด0วย ด0านสิ่งท่ีสัมผัสได0 ด0านความเชื่อถือและไว0วางใจได0 ด0านความรวดเร็ว ด0านการรับประกัน และด0านการเอาใจใส9ลูกค0าเปPนรายบุคคล ซ่ึงจะเปPนประโยชน&ต9อการดําเนินงานของธนาคาร โดยสามารถนําผลท่ีได0จากการศึกษาค0นคว0า ไปเปPนแนวทางในการพิจารณาปรับปรุงและพัฒนากลยุทธ&ในการให0บริการให0มีประสิทธิภาพยิ่งข้ึนต9อไป

วัตถุประสงค.ของการวิจัย

1. เ พ่ื อ ศึ ก ษ า ร ะ ดั บ คุ ณ ภ า พ ก า รให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน)

2. เพ่ือเปรียบเทียบระดับคุณภาพการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน)จําแนก ตามป8จจัยส9วนบุคคล

3. เพ่ือเปรียบเทียบระดับคุณภาพการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน)จําแนก ตามสาขาท่ีให0บริการ

สมมติฐานของการวิจัย

1. ผู0 ใช0 บริ การ ท่ี มีป8 จจั ยส9 วนบุคคลแตกต9างกัน ประเมินระดับคุณภาพการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) แตกต9างกัน

2. ผู0 ใ ช0 บ ริ ก ารสาขา ท่ี แตกต9 า ง กั น ประเมินระดับคุณภาพการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) แตกต9างกัน


ภาพท่ี 1 กรอบแนวคิดในการศึกษาวิจัย

ประโยชน.ท่ีคาดว�าจะได�รับ 1.ข0อค0นพบทําให0เกิดคุณค9าในการนําไป

เปPนแนวทางในการพัฒนา แก0ไขปรับปรุง คุณภาพการให0บริการในด0 านต9างๆ ให0 เหมาะสมและสอดคล0องกับความต0องการของลูกค0า

2.ผลการวิจัยสามารถนําไปปรับใช0เปPนข0อมูลพ้ืนฐานในการศึกษาวิจัยเก่ียวกับคุณภาพการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) สาขาประตูน้ําพระอินทร& และสาขานวนครในเชิงลึกต9อไป

3.ผู0วิจัยสามารถนําผลการวิจัยเสนอต9อผู0บังคับบัญชา เพ่ือใช0ปรับปรุงให0พนักงานสาขามีแนวทางในการให0บริการลูกค0าไปในทิศทางเดียวกัน

ขอบเขตของการวิจัย

1.เนื้ อหาในการวิ จั ยครั้ งนี้ มุ9 ง ศึกษาคุณภาพการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) สาขาประตูน้ําพระอินทร& และสาขา นวนคร

2.ตัวแปรท่ีศึกษา ตัวแปรต0น ได0แก9 ป8จจัย

ส9วนบุคคลประกอบด0วย เพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชี พ ร ะ ดับ ร าย ได0 และสาข า ท่ี ใ ช0 บ ริ ก า ร ประกอบด0วยสาขาประตูน้ําพระอินทร& และสาขา นวนคร

ตัวแปรตาม ได0แก9 คุณภาพการให0บริการ ประกอบด0วย ด0านสิ่งท่ีสัมผัสได0 ด0านความเชื่อถือและไว0 ว าง ใจได0 ด0 านความรวดเร็ วด0 านการรับประกันและด0านการเอาใจใส9ลูกค0าเปPนรายบุคคล

ประชากรและกลุ�มตัวอย�าง

1.ประชากร ได0แก9 ลูกค0าท่ีมาใช0บริการธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) สาขาประตูน้ํา พระอินทร&จํานวนเฉลี่ย 463,729 คนต9อป� และสาขา นวนครเฉลี่ย จํานวน 583,771 คนต9อป� รวมเปPน 1,047,500 ค น ( ท่ี ม า : ฝD า ย ป ร ะ ม ว ล ผ ลข0อมูลคอมพิวเตอร&ธนาคารกรุงเทพ ณ สิ้นเดือน ธันวาคม 2553)

�� 1. �� 2. �� 3. ��ก ��ก� 4. �� 5. ��

��ก��

1. �� !"� ��# $ %

2. �� & '

� ��ก��ก�� 1. �� #()$�(��*+�� 2. �� '&*��,(�-,�./��&�&)01�� 3. �� '&* &�� 2& 4. �� ก �� ก� 5. �� ก ��010�3/�ก'��4 ��''/

45


2.กลุ9มตัวอย9าง 1) ขนาดของกลุ9มตัวอย9าง ในการศึกษาครั้ง

นี้ ได0มาจากสูตรของยามาเน9 (Yamane, 1967 อ0างใน สิทธิ ธีรสรณ&, 2551: 120) กําหนดค9าความคลาดเคลื่ อนท่ีระดับ .05 ได0ขนาดกลุ9 มตัวอย9างจํานวน 400 คน

จากสูตร n = 2)e(N1

N

+

เม่ือ n แทน ขนาดกลุ9มตัวอย9าง N แทน จํานวนประชากรท่ีศึกษา e แทน ความคลาดเคลื่อนของกลุ9ม

ตัวอย9างกําหนดเปPน .05 แทนค9า n =

2)05.0(500,047,11

500,047,1

+

n = 399.85 กลุ9มตัวอย9างในการศึกษาครั้งนี้จึงใช0กลุ9ม

ตัวอย9าง จํานวน 400 คน 2) วิธีการเลือกตัวอย9างใช0เลือกตัวอย9าง

แบบอุบัติการณ& (Accidental sampling)จากผู0ท่ีมาใช0บริการ โดยจะทําการเลือกตัวอย9างตามหมายเลขบัตรคิวท่ีเปPนเลขคู9 ต้ังแต9เวลา 8.30 – 15.30 น. จนได0กลุ9มตัวอย9างครบตามต0องการจํานวน 400 คน

สถิติ ท่ีใช�ในการวิเคราะห.ข�อมูล

ในการวิจัยครั้งนี้ผู0วิจัยได0ใช0สถิติในการวิเคราะห&ข0อมูล ดังต9อไปนี้

1.ค9าความถ่ีและร0อยละ (Percentage) เพ่ือใช0อธิบายความถ่ีและร0อยละของข0อมูลท่ีได0 จากแบบสอบถามส9วนท่ี 1 เปPนข0อมูลเก่ียวกับป8จจัยส9วนบุคคลของผู0ท่ีมาใช0บริการธนาคารกรุงเทพ จํากัด

(มหาชน) ประกอบด0วยเพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ ระดับรายได0 และสาขาท่ีให0บริการ

2.ค9าเฉลี่ย (Mean) ใช0แสดงค9าเฉลี่ยของข0อมูลท่ีได0จากแบบสอบถามในส9วนท่ี 2 เปPนมูลเก่ียวกับระดับคุณภาพการให0บริการประกอบด0วย ด0านสิ่งท่ีสัมผัสได0 ด0านความเชื่อถือและไว0วางใจได0 ด0านความรวดเร็ว ด0านการรับประกัน และด0านการเอาใจใส9ลูกค0าเปPนรายบุคคล

3.ค9าเบ่ียงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) เพ่ือใช0แสดงค9าความเบ่ียงเบนของข0อมูลท่ีได0จากแบบสอบถาม ส9วนท่ี 2 ข0อมูลเก่ียวกับระดับคุณภาพการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน)

4.การทดสอบสมมติฐานด0วย t-test เพ่ือศึกษาคุณภาพในการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) ด0านสิ่งท่ีสัมผัสได0 ด0านความเชื่อถือและไว0วางใจได0 ด0านความรวดเร็ว ด0านการรับประกันและด0านการเอาใจใส9ลูกค0าเปPนรายบุคคล โดยจําแนกตามเพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ รายได0เฉลี่ยต9อเดือน และสาขาท่ีให0บริการ


ผลการวิจัย

จากตารางท่ี 1 ระดับคุณภาพการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) สาขาประตูน้ําพระอินทร& และสาขานวนคร ภาพรวม อยู9 ในระดับสูง ( X = 4.15, S.D. = 0.57จากคะแนนเต็ม 5.00) โดยระดับคุณภาพการให0บริการของสาขา นวนครสู งกว9 าสาขาประตูน้ํ าพระอินทร& เ ม่ือพิจารณาตามสาขา พบว9า สาขาประตูน้ําพระอินทร& ภาพรวม อยู9ในระดับสูง ( X = 4.05, S.D. = 0.55)

เม่ือพิจารณารายด0านพบว9า ทุกด0านอยู9ในระดับสูง โดยมีความคิดเห็น ด0านความเชื่อถือและไว0วางใจได0สูงสุด ( X = 4.14, S.D. = 0.66) และด0านสิ่งท่ีสัมผัสได0ต่ําสุด ( X = 3.97, S.D. = 0.62) สาขานวนคร ภาพรวม อยู9ในระดับสูงท่ีสุด ( X = 4.23, S.D. = 0.58) เม่ือพิจารณารายด0านพบว9า โดยมีความคิดเห็น ด0านความเชื่อถือและไว0วางใจได0สูงสุด ( X = 4.35, S.D.= 0.66) และด0านสิ่งท่ีสัมผัสได0ต่ําสุด ( X = 4.12, S.D. = 0.60)

ตารางท่ี 1 ค9าเฉลี่ย ส9วนเบ่ียงเบนมาตรฐาน และระดับคุณภาพการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) ภาพรวม

คุณภาพการให�บริการ ประตูน้ําพระอินทร. นวนคร ภาพรวม

X S.D. ระดับ X S.D. ระดับ X S.D. ระดับ

ด0านสิ่งท่ีสัมผสัได0 3.97 0.62 สูง 4.12 0.60 สูง 4.06 0.61 สูง

ด0านความเช่ือถือและไว0วางใจได0 4.14 0.66 สูง 4.35 0.66 สูงท่ีสุด 4.25 0.67 สูงท่ีสุด

ด0านความรวดเร็ว 4.00 0.64 สูง 4.15 0.70 สูง 4.08 0.68 สูง

ด0านการรบัประกัน 4.05 0.62 สูง 4.21 0.67 สูง 4.14 0.65 สูง

ด0านการเอาใจใส9ลูกค0าเปPนรายบุคคล 4.11 0.63 สูง 4.32 0.70 สูงท่ีสุด 4.23 0.68 สูงท่ีสุด

รวม 4.05 0.55 สูง 4.23 0.58 สูงท่ีสุด 4.15 0.57 สูง

47


**นัยสําคัญ 0.01 * นัยสําคัญ 0.05 การทดสอบสมมติฐาน จากตารางท่ี 2 ผลการทดสอบสมมติฐาน พบว9า ลูกค0าท่ีมีเพศ รายได0เฉลี่ยต9อเดือน และสาขาท่ีใช0บริการแตกต9างกัน มีความคิดเห็นต9อระดับคุณภาพการให0บริการแตกต9างกัน อย9างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ .05 เม่ือพิจารณารายด0าน พบว9า ลูกค0าท่ีมีเพศแตกต9างกัน มีความคิดเห็นต9อระดับคุณภาพการให0บริการแตกต9างกัน อย9างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ .01 ได0แก9 ด0านความเชื่อถือและไว0วางใจได0 อย9างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ .05 ได0แก9 ด0านสิ่ ง ท่ีสัมผัสได0 ด0านการรับประกัน และด0านความรวดเร็ว โดยเพศชายมีความคิดเห็นต9อระดับคุณภาพการให0บริการสูงกว9าเพศหญิงทุกด0าน ลูกค0าท่ีมีรายได0เฉลี่ยต9อเดือนแตกต9างกัน มีความคิดเห็นต9อระดับคุณภาพการให0บริการ ด0านความเชื่อถือและไว0วางใจได0 ด0านการเอาใจใส9ลูกค0าเปPนรายบุคคล และด0านการ

รับประกันแตกต9างกัน อย9างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ .05 เม่ือทําการทดสอบความแตกต9างเปPนรายคู9 ด0วยวิธีการของเชฟเฟD (Scheffé) พบว9า ลูกค0าท่ีมีรายได0เฉลี่ยต9อเดือน 10,001-25,000 บาท มีความคิดเห็นต9อระดับคุณภาพการให0บริการ สูงกว9าลูกค0าท่ีมีรายได0เฉลี่ยต9อเดือนไม9เกิน 10,000 บาท ลูกค0าท่ีใช0บริการต9างสาขาแตกต9างกัน มีความคิดเห็นต9อระดับคุณภาพการให0บริการทุกด0านแตกต9างกัน โดยด0านความเชื่อถือและไว0วางใจได0 และด0านการเอาใจใส9ลูกค0าเปPนรายบุคคลแตกต9างกัน อย9างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ .01 ส9วนด0านสิ่งท่ีสัมผัสได0 ด0านการรับประกัน และด0านความรวดเร็วแตกต9างกัน อย9างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ .05 โดยลูกค0าท่ีใช0บริการท่ีสาขานวนคร มีความคิดเห็นต9อระดับคุณภาพการให0บริการสูงกว9าลูกค0าท่ีใช0บริการท่ีสาขาประตูน้ําพระอินทร&ทุกด0าน

ตารางท่ี 2 ผลการทดสอบสมมติฐาน : ระดับคุณภาพการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) ตามป8จจัยส9วนบุคคล และสาขาท่ีให0บริการ ( ค9าสถิติ t)

คุณภาพการให�บริการ เพศ อายุ ระดับการศึกษา

อาชีพ รายได�เฉลี่ย ต�อเดือน

สาขาท่ีให�บริการ

ด0านสิ่งท่ีสัมผสัได0 2.57* 0.36 0.42 1.09 2.11 -2.50*

ด0านความเช่ือถือและไว0วางใจได0 3.3** 0.92 1.33 2.45* 2.78* -3.10**

ด0านความรวดเร็ว 2.20* 0.51 0.30 1.63 2.24 -2.30*

ด0านการรบัประกัน 2.24* 0.57 0.82 0.94 2.56* -2.50*

ด0านการเอาใจใส9ลูกค0าเปPนรายบุคคล 1.66 1.78 0.15 2.62* 2.70* -3.24**

รวม 2.81* 0.90 0.50 1.93 3.07* -3.13**


สรุปและอภิปรายผล การจากการศึกษาเปรียบเทียบคุณภาพการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) ระหว9าง สาขาประตูน้ําพระอินทร& และสาขา นวนคร มีประเด็นท่ีน9าสนใจนํามาอภิปรายผลดังนี้ ระดับคุณภาพการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) สาขาประตูน้ําพระอินทร& และ สาขานวนคร ภาพรวม อยู9ในระดับสูง โดยเครื่องมือในการวัดระดับคุณภาพบริการ ประกอบด0วย ด0านสิ่งท่ีสัมผัสได0 ด0านความเชื่อถือและไว0วางใจได0 ด0านความรวดเร็ว ด0านการรับประกัน และด0านการเอาใจใส9ลูกค0าเปPนรายบุคคล สอดคล0องกับงานวิจัยของแอนเดอร&สัน (Anderson,1995) ได0ศึกษา การวัดคุณภาพบริการคลินิกด0านสุขภาพ ในมหาวิทยาลัย โดยใช0 เครื่ องมือวัดคุณภาพบริการเซอร&ควอล (SERQUAL) และสอดคล0องกับผลงานวิจัยของ อัจฉรา สงวนทรัพย& (2552) ได0ศึกษาคุณภาพในการให0บริการของธนาคารออมสิน สาขาผักไห9 จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ผลการวิจัยพบว9า คุณภาพในการให0บริการของธนาคารโดยรวมอยู9ในระดับสูงท่ีสุด ผลการวิจัยพบว9า คุณภาพการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) โดยรวมและรายด0านมีคุณภาพอยู9ในระดับสูง เม่ือพิจารณาตามสาขา พบว9า ลูกค0าประเมิน ด0านความเชื่อถือและไว0วางใจได0สูงสุด เหมือนกันท้ัง 2 สาขา ท้ังนี้เนื่องจาก ธนาคารมีการฝ�กอบรมเก่ียวกับเทคนิคการเจรจา เพ่ือเพ่ิมความน9าเชื่อถือให0แก9พนักงานต้ังแต9ก9อนปฏิบัติงานจริงในสาขา ทําให0ลูกค0าท่ี ใช0บริการมีความคิดเห็นว9 าพนักงานท่ีให0บริการมีความรู0 ความสามารถ และม่ันใจได0ว9าข0อมูลท่ีได0รับจากพนักงานเปPนข0อมูลท่ีถูกต0อง ชัดเจน เชื่อถือได0 สามารถใช0เปPนข0อมูลในการตัดสินใจใช0บริการได0 นอกจากนี้การท่ีธนาคารมีการเปลี่ยน

เครื่องแบบพนักงานเพ่ือเสริมบุคลิกภาพให0มีความ ภูมิฐาน สง9างาม สอดคล0องกับผลการวิจัย ของ แคนดัมพูลลี่ (Kandampully,1998) ศึกษาเรื่องคุณภาพในการบริการ และความซ่ือสัตย& ในการให0บริการ ความสัมพันธ&นอกเหนือจากการให0บริการลูกค0าท่ัวไป พบว9าคุณภาพของการให0บริการเปPนกลไกการตลาดท่ีสําคัญ ในการท่ีบริษัทจะได0เปPนผู0นําตลาด แต9การท่ีจะรักษาสถานการณ&เปPนผู0นําในตลาดได0ตลอด จะต0องมี ความซ่ือสัตย&ในการให0บริการ บริษัทจะต0องให0ความสําคัญกับลูกค0าถึงความต0องการในอนาคต เพ่ือทําให0ลูกค0าเกิดความประทับใจ และกลับมาใช0บริการอีก และสอดคล0องผลงานวิจัยของ วัชรพงษ& สุขวงศ&พล (2552) ท่ีศึกษา ความสัมพันธ&ระหว9างคุณภาพการให0บริการกับความจงรักภักดีต9อตราสินค0าของบริษัท ตะวันแสงเดือน จํากัด (สาขาคลองตัน) พบว9า จากการศึกษาเก่ียวกับระดับคุณภาพการให0บริการตามความคิดเห็นของผู0ใช0บริการพบว9า ในภาพรวมอยู9ในระดับมาก ลูกค0าประเมิน ด0านสิ่งท่ีสัมผัสได0ตํ่าสุด ลูกค0าท่ีใช0บริการท้ังสองสาขาประเมินคุณภาพการให0บริการ ด0านสิ่งท่ีสัมผัสได0ตํ่าท่ีสุดเหมือนกัน สอดคล0องกับผลงานวิจัยของลินส& และชูล (Lynch & Schule, 1996) ได0ศึกษาถึงแหล9งท่ีมาของความพึงพอใจในคุณภาพบริการ พบว9า การรับบริการแล0วเกิดความพึงพอใจ ได0แก9 สถานท่ีรอคอย ห0องพัก อาหาร ทําเลท่ีต้ัง มนุษยสัมพันธ&ของผู0ให0บริการ ซ่ึงไม9สอดคล0องกับงานวิจัยของ อัจฉรา สงวนทรัพย& (2552) ได0ศึกษาคุณภาพในการให0บริการของธนาคารออมสิน สาขาผักไห9 จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ผลการวิจัยพบว9า คุณภาพการให0บริการในด0านสิ่งท่ีสัมผัสได0 ท้ังนี้เนื่องจาก งานวิจัยดังกล9าวเปPนงานวิจัยของสาขาต9างจังหวัด ซ่ึงมีพ้ืนท่ีเพียงพอสําหรับการจัดเปPนสถานท่ีจอดรถ แต9สําหรับงานวิจัยในครั้งนี้ สาขาท่ีเก็บข0อมูลเปPนสาขาท่ีต้ัง อยู9ในเขตชุมชน ใกล0นิคม

49


อุตสาหกรรม ลูกค0าท่ีใช0บริการมีจํานวนมาก สถานท่ีจอดรถสําหรับลูกค0าไม9เพียงพอ ผลการทดสอบสมมติฐาน พบว9า ลูกค0าท่ีมีเพศ รายได0เฉลี่ยต9อเดือน และสาขาท่ีใช0บริการแตกแต9งกัน ประเมินคุณภาพการให0บริการแตกต9 างกัน ซ่ึ งสอดคล0องกับการวิจัยของ สุภาวดี แสงเดือน (2550) ได0 ศึกษาความพึงพอใจต9อคุณภาพการให0บริการธนาคารออมสินในเขตอําเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี เม่ือทดสอบสมมติฐาน พบว9า ผู0ใช0บริการท่ีมีป8จจัยส9วนบุคคลแตกต9างกัน ได0แก9 เพศ อายุ ระดับการศึกษา อาชีพ รายได0 และสาขาท่ีใช0บริการ มีความพึงพอใจต9อคุณภาพการให0บริการธนาคารออมสินสาขาในเขตอําเภอเมืองจังหวัดนนทบุรี ท่ีแตกต9างกัน สอดคล0องกับผลงานวิจัยของ สุมารี พรรณนิยม (2548) ได0ทําการศึกษาเรื่อง พฤติกรรมและความพึงพอใจของลูกค0าท่ีใช0บริการธนาคาร ไทยธนาคาร จํากัด (มหาชน) พบว9า ลูกค0าท่ี เพศ อายุ อาชีพ รายได0 แตกต9างกัน มีพฤติกรรมการใช0บริการไม9แตกต9างกัน เม่ือพิจารณารายด0าน พบว9า ลูกค0าท่ีมีเพศแตกต9างกัน ประเมินคุณภาพการให0บริการ ด0านความเชื่อถือและไว0วางใจได0แตกต9างกัน ด0านสิ่งท่ีสัมผัสได0 ด0านการรับประกัน และด0านความรวดเร็ว โดยเพศชายประเมินคุณภาพการให0บริการสูงกว9าเพศหญิงทุกด0าน ท้ังนี้เนื่องจาก ลูกค0าท่ีเปPนเพศชายส9วนใหญ9ต0องการได0รับบริการจากพนักงานท่ีมีความรู0ความสามารถในการให0ข0อมูลท้ังในด0านของความถูกต0อง ชัดเจน และ ความน9าเชื่อถือ การเดินทางมาใช0บริการสะดวก สภาพแวดล0อมโดยรวมของอาคารสํานักงานเม่ือเข0ามาใช0บริการแล0วรู0สึกสบายและเปPนกันเอง ส9วนด0านการเอาใจใส9ลูกค0าเปPนรายบุคคลท้ังสองสาขาไม9พบความแตกต9างท้ังนี้เนื่องจากพนักงานให0ความเอาใจใส9ลูกค0าเท9าเทียมกันไม9ว9าเพศหญิงหรือเพศชาย สอดคล0องกับผลการงานวิจัยของจิตรลดา เทวีทิวารักษ& (2549) ได0ทําการวิจัยเรื่อง คุณภาพการให0บริการของสายการบิน

เอเชียน9า เม่ือเปรียบเทียบตามเพศพบว9า โดยภาพรวมและรายด0าน ได0แก9 ด0านการเข0าถึงลูกค0 า ด0านความสามารถ ด0านความน9าเชื่อถือ ด0านความไว0วางใจ และด0านการตอบสนองลูกค0า แตกต9างกัน ลูกค0าท่ีมีรายได0เฉลี่ยต9อเดือนแตกต9างกัน ประเมินคุณภาพการให0บริการ ด0านความเชื่อถือและไว0วางใจได0 เม่ือทําการทดสอบความแตกต9างเปPนรายคู9 ลู กค0 า ท่ี มี รายได0 เฉลี่ ยต9 อเ ดื อน 10,001-25,000 ประเมินคุณภาพการให0บริการ สูงกว9าลูกค0าท่ีมีรายได0เฉลี่ยต9อเดือนไม9เกิน 10,000 บาท ท้ังนี้ เนื่องจาก ลูกค0าท่ีมีรายได0เฉลี่ยต9อเดือน 10,001 – 25,000 บาท ส9วนใหญ9มีการใช0บริการทางการเงินกับธนาคารมากกว9า ลูกค0าท่ีมีรายได0เฉลี่ยเดือนละไม9เกิน 10,000 บาท กล9าวคือ ลูกค0าท่ีมีรายได0น0อยส9วนใหญ9จะใช0บริการฝากเงิน ถอนเงิน หรืออาจจะโอนเงินไปต9างสาขา ซ่ึงใช0เวลาไม9นานในการให0บริการ และความถ่ีในการใช0บริการก็ไม9มากเท9ากับลูกค0าท่ีมีรายได0เฉลี่ยต9อเดือน 10,001–25,000 บาท ซ่ึงลูกค0ากลุ9มนี้จะใช0บริการธุรกรรมอ่ืน ๆ ของธนาคาร เช9น การโอนเงินระหว9างประเทศ ซ่ึงต0องใช0เวลาในการให0บริการนานกว9า สอดคล0องกับผลงการวิจัยของโบลตัน และเลมอน (Bolton & Lemon, 1999) ได0ศึกษาเก่ียวกับแบบจําลองของการได0รับประโยชน&จากการบริการของลูกค0า ประโยชน&ในฐานะท่ีเกิดข้ึนก9อน และสิ่งท่ีเกิดตามมาของความพึงพอใจจากการศึกษายังพบว9าการชําระค9าบริการท่ีเปPนธรรม มีผลกระทบอย9างมากต9อความพึงพอใจของลูกค0า สอดคล0องกับผลงานวิจัยของ สุภารัตน& วัชรชัยสมร (2549) ได0ศึกษาคุณภาพการให0บริการของรถไฟฟ�ามหานครสายเฉลิมรัชมงคล เม่ือเปรียบเทียบตามรายได0ต9อเดือน พบว9า โดยภาพรวมและรายด0าน ได0แก9 ลักษณะท่ีสัมผัสได0 การตอบสนองลูกค0า ความน9าเชื่อถือ ความปลอดภัย ความสะดวก การติดต9อสื่อสาร การเข0าใจลูกค0า ความสามารถ ความสุภาพและเปPนมิตรแตกต9างกัน


ลูกค0าท่ีใช0บริการต9างสาขาแตกต9างกัน ประเมินคุณภาพการให0บริการทุกด0านแตกต9างกัน โดยลูกค0าท่ีใช0บริการท่ีสาขานวนคร มีความคิดเห็นเก่ียวกับคุณภาพการให0บริการสูงกว9าลูกค0าท่ีใช0บริการท่ีสาขาประตูน้ําพระอินทร&ทุกด0าน ท้ังนี้ เนื่องจาก สาขา นวนครเป�ดให0บริการก9อนสาขาประตูน้ําพระอินทร& สัมพันธภาพท่ีดีระหว9างลูกค0าและพนักงานจึงมีมายาวนานกว9า ถึงแม0ธนาคารจะมีนโยบายเก่ียวกับการยกระดับคุณภาพการให0บริการ โดยพัฒนาท้ัง 3 ด0าน ได0แก9 ด0านพนักงาน ด0านบริการ และด0านอุปกรณ&นั้น ซ่ึงการประเมินผลการฝ�กอบรมในเขตกรุงเทพและปริมณฑลมีการประเมินจากบุคคลภายนอก โดยการจ0างบริ ษัทเอกชนภายนอกประเมินคุณภาพการให0บริการ ทําให0พนักงานในสาขานวนครมีความกระตือรือร0นและเอาใจใส9ในการบริการกับลูกค0าท่ีมาใช0 บริ การทุ กคน สร0 า งความเปP น กัน เองและสัมพันธภาพท่ีดีกับลูกค0าทุกคน และการให0บริการต0องบริการด0วยความรวดเร็ว ถูกต0อง ต9างจากสาขาป ร ะ ตู น้ํ า พ ร ะ อิ น ท ร& ท่ี อ ยู9 ใ น เ ข ต จั ง ห วั ดพระนครศรีอยุธยา ซ่ึงเปPนเขตต9างจังหวัด ผู0ประเมินคุณภาพ การบริการคือคณะกรรมการประเมินคุณภาพการให0บริการของธนาคาร ซ่ึงอาจจะเปPนผู0จัดการสาขาต9างๆ ท่ีได0รับ การแต9งต้ัง จึงทําให0ผลการประเมินไม9ตรงกับความเปPนจริ งเท9 าท่ีควร สอดคล0องกับผลการวิจัยของนิวแมนและคณะ (Newman et al., 1998) ศึกษาความพึงพอใจของผู0ปDวยนอก ท่ีมารับบริการสุขภาพในจังหวัดมนิกา (Manica) ในประเทศโมแซมบิค (Mozambique) พบว9า ความพึงพอใจมีความสัมพันธ&กับระยะเวลาในการตรวจรักษา การรอนานทําให0ความพึงพอใจน0อยลง ข�อเสนอแนะจากการวิจัย จากผลการวิ จั ยการประเมินคุณภาพการการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) ระหว9าง

สาขาประตูน้ําพระอินทร& และสาขานวนคร ข0อท่ีตํ่าท่ีสุดในแต9ละด0าน ท่ีผู0บริหารของธนาคารกรุงเทพ ควรให0ความสําคัญและพัฒนาเพ่ิมเติม ดังนี้ 1) ด0านสิ่งท่ีสัมผัสได0 สาขาประตูน้ําพระอินทร& และสาขานวนคร ลูกค0าประเมินว9าธนาคารมีสถานท่ีต้ังสะดวก เหมาะสม ท่ีจอดรถเพียงพอตํ่าสุด ดังนั้น ผู0บริหารควรจัดหาสถานท่ีจอดรถเพ่ิมเติม ซ่ึงอาจจะเปPนการเช9าพ้ืนท่ีบริเวณใกล0เคียงกับสํานักงานเพ่ือใช0ในการจอดรถสําหรับสาขาท่ีเป�ดให0บริการแล0ว (รถยนต&ของพนักงาน) หรืออาจจะก9อสร0างอาคารจอดรถด0านหลังอาคารสํานักงานท่ีจะก9อสร0างใหม9สําหรับสาขาท่ีจะป�ดให0บริการใหม9และอยู9ในเขตชุมชน 2) ด0านความเชื่อถือและไว0วางใจได0 สาขาประตูน้ําพระอินทร& และสาขานวนคร ลูกค0าประเมินว9าพนักงานมีความรู0 ความสามารถในการให0ข0อมูลข9าวสารเก่ียวกับธนาคารตํ่าสุด ดังนั้น ผู0บริหารควรจัดให0มีสื่อเผยแพร9ข0อมูลของธนาคาร เช9น ข0อมูลด0านธุรกิจของธนาคารสําหรับให0บริการลูกค0า ทรัพย&สินของธนาคาร และข0อมูลในด0านอ่ืนๆ ของธนาคารท่ีสามารถเผยแพร9ได0 โดยจัดส9งให0ทุกสาขาไว0เปPนแหล9งข0อมูลให0พนักงานใช0ในการศึกษาเพ่ือเสริมสร0างความรู0และเพ่ือใช0อ0างอิงในการให0ข0อมูลกับลูกค0าได0อีกด0วย 3) ด0านความรวดเร็ว สาขาประตูน้ําพระอินทร& ลูกค0าประเมินว9าความรวดเร็วในด0านการแก0ไขป8ญหาเฉพาะหน0าของพนักงานตํ่าสุด ดังนั้น ผู0บริหารควรให0สาขาทุกสาขาจัดการประชุมภายในสาขา เพ่ือสํารวจ และรวบรวมป8ญหาต9างๆ ท่ีเกิดข้ึนระหว9างการปฏิบัติงาน พร0อมวิธีแก0ไขป8ญหาของแต9ละสาขา ไม9ว9าจะเปPนป8ญหาท่ีเกิดจากการปฏิบัติงานผิดพลาดของพนักงาน ป8ญหาท่ีเกิดจากการผิดพลาดของระบบงาน ป8ญหาท่ีเกิดจากลูกค0า โดยให0รวบรวม ทุกๆ สาขา และจัดส9งให0หน9วยงานส9วนกลางจัดทําเปPนระบบศูนย&กลางป8ญหาเพ่ือเปPนการแบ9งป8น

51


วิธีการแก0ไขป8ญหาให0สาขาอ่ืน ๆ ท่ีอาจจะประสบป8ญหาเดียวกัน และในขณะเดียวกันป8ญหาท่ีสาขาเคยเกิดข้ึนและเคยแก0ไขป8ญหาไปแล0วอาจจะไม9ใช9วิธีท่ีถูกต0อง และรวดเร็วท่ีสุดก็ได0 สาขานวนคร ลูกค0าประเมินว9าพนักงานสามารถส9งมอบบริการได0ทันตามกําหนดเวลาท่ีแจ0งไว0กับลูกค0าตํ่าสุด ดังนั้น ผู0บริหารควรศึกษาถึงป8ญหาท่ีเกิดข้ึนว9า เปPนเกิดจากสาเหตุใด หากเกิดจากระบบงานผู0บริหารควรติดต9อสํานักงานใหญ9เพ่ือแก0ไขป8ญหา หากเกิดจากพนักงานควรชี้แจงให0พนักงานปรับปรุงกระบวนการปฏิบัติงาน หรือให0พนักงานท่ีมีความชํานาญมากกว9ามาช9วยแนะนําวิธีการปฏิบัติงานให0รวดเร็วตามกําหนดเวลาท่ีควรจะเปPน แต9หากทําการปรับปรุงการปฏิบัติงานท้ังในระบบหรือพนักงาน และสาเหตุอ่ืน ๆแล0ว ยังไม9สามารถส9งมอบบริการได0ตามกําหนดอาจจะต0องปรับปรุงกําหนดเวลาท่ีจะแจ0งไว0ให0ลูกค0าทราบ โดยอาจจะเบ่ียงเบนความสนใจจากการรอคอยบริการท่ีจะได0รับเปPนกิจกรรมอ่ืนๆ ท่ีลูกค0ามีความสนใจ 4) ด0านการรับประกัน สาขาประตูน้ําพระอินทร& และสาขานวนคร ลูกค0าประเมินว9าธนาคารมีการรับประกันหากเกิดกรณีท่ีผิดพลาดตํ่าสุด ดังนั้น ผู0บริหารควรเริ่มจากการลดความผิดพลาดท่ีจะเกิดข้ึนให0 เหลือน0อยท่ีสุด ท้ังในด0านของระบบ กระบวนการ และพนักงาน และควรหาแนวทางในการป� อง กันการ เ กิดความผิ ดพลาดจากการปฏิบัติงานควบคู9กันไปด0วย และเม่ือทราบว9าเกิดความผิดพลาดข้ึนควรดําเนินการแก0ไขให0ถูกต0องโดยเร็วท่ีสุด 5) ด0านการเอาใจใส9ลูกค0าเปPนรายบุคคลสาขาประตูน้ําพระอินทร& และสาขานวนคร ลูกค0าประเมินว9ามีความกระตือรือร0น เอาใจใส9ให0บริการของพนักงานตํ่าสุด ดังนั้น ผู0บริหารควรจัดให0มีการคัดเลือกพนักงานท่ีมีความรู0ความเข0าใจในบริการ

โดยรวมของธนาคารฯ สํ าหรับต0อนรับลูกค0 าโดยเฉพาะ ซ่ึงพนักงานเหล9านี้จะไม9มีหน0าท่ีในการใช0ระบบงาน แต9จะมีหน0าท่ีในการให0ความรู0 ตอบคําถาม และอํานวยความสะดวกในการใช0บริการใ ห0 แ ก9 ลู ก ค0 า แ ล ะ ค ว ร มี บุ ค ลิ ก ภ า พ ท่ี ดี มีมนุษยสัมพันธ&ดี เพ่ือทําให0ผู0ท่ีมาใช0บริการรู0สึกว9าได0รับการดูแลเอาใจใส9จากพนักงานเปPนอย9างดีระหว9างรอรับบริการจากพนักงานท่ีมีหน0าท่ีในการใช0ระบบงาน จากผลการวิจัยการเปรียบเทียบคุณภาพการให0บริการของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) ระหว9างสาขาประตูน้ําพระอินทร& และสาขานวนคร ลูกค0าท่ีใช0บริการสาขานวนคร ประเมินว9าคุณภาพการบริการสูงกว9าบริการท่ีสาขาประตูน้ําพระอินทร&ทุกด0าน โดยเฉพาะด0านการเอาใจใส9ลูกค0ารายบุคคล ดังนั้น ผู0บริหารควรมีการปรับปรุงหลักเกณฑ&และวิธีการในการประเมินคุณภาพการให0บริการท่ีมีมาตรฐานเดียวกันท้ังประเทศ เปPนการกระตุ0นให0พนักงานในทุกสาขาต0องพยายามปรับปรุง และพัฒนาคุณภาพการให0บริการให0เปPนไปตามมาตรฐานท่ีธนาคารกําหนด ซ่ึงจะส9งผลต9อความคิดเห็นของลูกค0าท่ีใช0บริการในด0านมาตรฐานของคุณภาพการให0บริการของ ธนาคารฯ ท่ีมีความใกล0เคียงกันในทุกสาขาท่ีมาใช0บริการอีกด0วย ข�อเสนอแนะในการวิจัยครั้งต�อไป 1) ควร ศึกษาความสัมพันธ& ระหว9 า งคุณภาพชีวิตการทํางานกับคุณภาพการให0บริการของพนักงานธนาคารพาณิชย& 2) ควรศึกษาเปรียบเทียบป8จจัยท่ีใช0ในการตัดสินใจเลือกใช0บริการธนาคารพาณิชย& ร ะห ว9 า ง คุณภ าพกา ร ให0 บ ริ ก า ร แล ะ อั ต ร าผลตอบแทนทางการเงิน


บรรณานุกรม จิตรลดา เทวีทิวารักษ&. (2549). คุณภาพการให�บริการของสายการบินเอเชียน�า. วิทยานิพนธ&บริหารธุรกิจ

มหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ& ในพระบรมราชูปถัมภ&. ธนาคารกรุงเทพ. (2554). เงินฝาก และสินเชื่อของ 17 ธพ. ไทย เดือน ธ.ค. 2553. รายงานทางการเงินของ

ธนาคารพาณิชย.. 24 มกราคม 2554. ฝDายประมวลผลข0อมูลคอมพิวเตอร&ธนาคารกรุงเทพ. (2553). ระบบ Intranet ภายในธนาคารกรุงเทพ.

สืบค0นจาก http://www.intranet.bbl.co.th/personnel/index.html วัชรพงษ& สุขวงศ&พล. (2552). วารสารบัณฑิตศึกษา. มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ&

ในพระบรมราชูปถัมภ&.เล9มท่ี1. ศุภชานันท & ขุนแก0ว และใจนุช ประยูรชาติ. (2550). การกําหนดกลยุทธ.เพ่ือพัฒนาคุณภาพสําหรับการ

ให�บริการลูกค�าของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) กรณีศึกษา สาขาหลักส่ี. สืบค0นจาก http://department.utcc.ac.th/library/proceeding/36-proceeding-2008/1606-proceeding166.html

สิทธิ์ ธีรสรณ&. (2551). แนวคิดพ้ืนฐานทางการวิจัย. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ&มหาวิทยาลัย. สุภาวดี แสงเดือน. (2550). ความพึงพอใจต�อคุณภาพการให�บริการธนาคารออมสินในเขตอําเภอเมือง

จังหวัดนนทบุรี. ภาคนิพนธ&บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ& ในพระบรมราชูปถัมภ&. สุภารัตน& วัชรชัยสมร. (2549). คุณภาพการให�บริการของรถไฟฟiามหานครสายเฉลิมรัชมงคล. วิทยานิพนธ&บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ& ในพระบรมราชูปถัมภ&. สุมารี พรรณนิยม. (2548). พฤติกรรมและความพึงพอใจของลูกค�าท่ีใช�บริการธนาคาร ไทยธนาคาร จํากัด

(มหาชน). ภาคนิพนธ&บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ& ในพระบรมราชูปถัมภ&. อัจฉรา สงวนทรัพย&. (2552). คุณภาพในการให�บริการของธนาคารออมสิน สาขาผักไห� จังหวัด

พระนครศรีอยุธยา. ภาคนิพนธ&บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ& ในพระบรมราชูปถัมภ&. Anderson, R.E., et al. (1995). Human behavior in the social environment : a social systems

approach. London: Aldine transaction

53


Bolton, R.N., & Katherine N.L. (1999). A Dynamic Model of Customers’ Usage of Service : Usage as a Antecedent and Consequence of Satisfaction. Journal of Marketing Research. 36: 171-186.

Kandampully, J. (1998). Service quality to service loyalty : a relationship which goes beyond Customer service. Total Quality Management. 9:6 (Aug. 1998) 431-513.:

Lynch, J., & Schuler, D. (1990). Consumer evaluation of the quality of hospital services form an economics of information perspective. Journal of Health Care Marketing. 10(6):16-22.

Newman, R.D. et.al., (1998). Satisfaction with outpatient health service in Monica Province. Mozambique. Health Policy and Planning. 13: 174-180

Yaname, T. (1967). Statistics: An introductory analysis. (2nd ed.). New York: Harper & Row.


เศกสิทธิ์ ทองใบ1

บทคัดย�อ บทความนี้มีวัตถุประสงค�ดังนี้คือ 1 ) เพ่ือศึกษาเปรียบเทียบความแตกต#างระหว#างลักษณะท่ัวไปและ

พฤติกรรมผู,เรียนกับการรับรู,คุณภาพบริการ การสอนในโรงเรียนกวดวิชา ในจังหวัดนครสวรรค� และพิษณุโลก 2) ศึกษาความสัมพันธ�ระหว#างทัศนคติต#อส#วนประสมทางการตลาดบริการกับการรับรู,คุณภาพบริการ

กลุ#มตัวอย#างในการวิจัย คือ นักเรียนมัธยมศึกษาชั้นป4ท่ี 4 – 6 โรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ ในจังหวัดนครสวรรค�และพิษณุโลก รวมท้ังสิ้น 420 คน เครื่องมือในการรวบรวมข,อมูล ได,แก# แบบสอบถาม มีค#าสัมประสิทธิ์อัลฟาของครอนบัค = 0.978 ร,อยละ ค#าเฉลี่ย สถิติที ความแปรปรวนทางเดียว และสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ�แบบเพียร�สัน เปBนเทคนิคทางสถิติท่ีใช,วิเคราะห�ข,อมูล

ผลการทดสอบสมมติฐาน พบว#า ท่ีสาขานครสวรรค� นักศึกษาซ่ึงผู,ปกครองมีระดับการศึกษาต#างกัน มีการรับรู,คุณภาพบริการต#างกัน ท่ีระดับ นัยสําคัญ 0.05 ท่ีสาขาพิษณุโลกนักศึกษาท่ี ระดับชั้น โปรแกรมเรียน เกรดเฉลี่ยภาษาอังกฤษสะสม จํานวนหลักสูตรต#อป4 ต#างกัน มีการรับรู,คุณภาพบริการการสอนต#างกัน อย#างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ 0.05

ทัศนคติส#วนประสมทางการตลาดบริการท้ัง 7 ด,าน มีความสัมพันธ�กับการรับรู,คุณภาพบริการ ท้ัง 5 ด,าน ในเชิงบวก ท้ังสาขานครสวรรค�และพิษณุโลก อย#างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ 0.01

การรับรู�คุณภาพบริการ : กรณีศึกษาโรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ ในจังหวัดนครสวรรค'

และพิษณุโลก

คําสําคัญ: การรับรู, คุณภาพบริการ ทัศนคติ ส#วนประสมทางการตลาดบริการ

1 นิสิตปรญิญาโท สาขาบริหารธุรกิจ คณะวทิยาการจัดการและสารสนเทศศาสตร� มหาวิทยาลัยนเรศวร

55


The Perceived Service Quality: A Case Study of English Tutorial Schools in

Nakhonsawan and Phitsanulok Provinces.

Seksit Tongbai

Abstract

The purposes of this article were : 1) To compare general characteristics and learning behavior of the students with perceived teaching service quality in tutorial schools in Nakhonsawan and Phitsanulok provinces, and 2) To study the relationship between service marketing mix and service quality perception of the students.

The research sample consisted of 420 M. 4 – 6 students from two branches of English tutorial schools in Nakhonsawan and Phitsanulok provinces. Main research instrument of this survey was questionnaire, with Cronbach Alpha coefficient of 0.978. Percentage, means, t–test, One Way ANOVA, and Pearson’s correlation were used as analytical techniques.

Hypothesis testing revealed that in Nakhonsawan province, students with different parents’ educational level had different perception of service quality at p = 0.05. In Phitsanulok province, students with different class level, learning program, cumulative grade average and learning course had different perception of service quality at 0.05 level.

It was also revealed that 7 types of attitudes on service marketing mixes were positively correlated with 5 perceived service qualities at 0.01 significant level, both in Nakhonsawan and Phitsanulok provinces.

Keyword : Perception, Service quality, Attitude, Service marketing mix.


ความเปMนมาและความสําคัญของปOญหา งานวิจัยด,านคุณภาพการให,บริการ เปBนงานวิจัยท่ีทําให,สามารถพัฒนามาตรฐานของสินค,าและบริการให,สูงข้ึน การวัดคุณภาพการให,บริการแตกต#างจากคุณภาพของสินค,า เพราะการให,บริการเปBนสิ่งท่ีไม#สามารถจับต,องได, และทําการวัดผ#านการรับรู,ได,โดยผู,บริโภค งานวิจัยนี้ศึกษาปtจจัยด,านทัศนคติส#วนประสมทางการตลาดบริการท่ีมีต#อการรับรู,คุณภาพการให, บริ ก าร ศึ กษากรณีนั ก เ รี ยนระ ดับชั้ นมัธยมศึกษาตอนปลาย ในจังหวัดนครสวรรค� และพิษณุโลก การรับรู, คุณภาพการให,บริการ (Perceived quality of service) วัดค#าได,ยาก เนื่องจากบริการมีลักษณะเฉพาะท่ีมีความแตกต#างจากสินค,าท่ัวไป กล#าวคือ สินค,าท่ีไม#อาจจับต,องได, ไม#มีความแน#นอน ไม#สามารถแบ#งแยกการให,บริการได, และไม#สามารถเก็บรักษาไว,ได,นาน (ศิริววรณ เสรีรัตน�, 2538) โดยมีเกณฑ�ในการประเมินมิติคุณภาพการให,บริการ (Service Quality) ของ Parasuraman et.al

(1988) หรือ RATER ได,แก# ลักษณะท่ีจับต,องได, การตอบสนอง บริการ การรับประกัน ความเห็นอกเห็นใจ และความน#า เชื่ อ ถือไว,วางใจ ท่ีช#วยเพ่ิมการรับรู,ในการตัดสินใจมากยิ่งข้ึนในการบริการ สภาพการแข#งขันท่ีเกิดข้ึนในปtจจุบัน ทําให,แต#ละธุรกิจต,อง ค,นหากลยุทธ�หรือยุทธวิธี โดยส#วนประสมการตลาดท่ีได,นํามากําหนดลักษณะของสินค,า ตามแนวคิดของ McCarthy (1964:38)ประกอบด,วย 4 Ps ได,แก# Product (ผลิตภัณฑ�หรือบริการ) Price (ราคา) Place (ส ถ า น ท่ี ) แ ล ะ Promotion(ก า ร ส# ง เ ส ริ มการตลาด) แต#การบริการ มีลักษณะท่ีแตกต#างไปจากสินค,าท่ัวไป Boom and Bitner (1981) เพ่ิม P อีก 3 ตัว ในการตลาดบริการ คือ People (บุคลากร) Physical evidence (ส ภ า พ แ ว ด ล, อ ม บ ริ ก า ร ) แ ล ะ Process (กระบวนการบริการ)

ตาราง 1 จํานวนโรงเรียนกวดวิชาและนักเรียนท่ัวประเทศ ป4การศึกษา 2551– 2553

* ��ก��

ปQ จํานวนโรงเรียน (แห�ง)

รวม จํานวนนักเรียน (คน) รวมทั้งหมด

กรุงเทพ ภูมิภาค กรุงเทพ รวม ภูมิภาค รวม

ชาย หญิง ชาย หญิง

2551 246 826 1,072 71,595 80,517 152,112 118,695 127,539 246,234 398,346

2552 345 1,078 1,423 73,007 82,105 155,112 119,900 128,834 248,734 403,846

2553 -

410* 1,290* 1,700* 75,000* 84,000* 159,000* 121,000* 130,000* 251,000* 410,000*

57


การรักษามาตรฐานคุณภาพบริการ ข้ึนอยู#

กับ ทัศนคติ ความคาดหวัง และการรับรู,ข,อมูลของผู,ใช,บริการ โรงเรียนกวดวิชา ขยายตัวมากข้ึนท้ังประเทศ (ตาราง 1) ในช#วงป4 พ.ศ. 2551 – 2552 โดยในป4 พ.ศ. 2551 มีโรงเรียนกวดวิชาท้ังหมด 1,072 แห#ง และคาดการณ�ว#าในป4 พ.ศ. 2553 -2554 มีโรงเรียนกวดวิชาท้ังหมด มากกว#า 1, 700 แห#ง (สํานักงานคณะกรรมการส#งเสริมการศึกษาเอกชน (สช), 2554, ออนไลน�) ปtจจุบันโรงเรียนกวดวิชาในจังหวัดนครสวรรค� มีท้ังหมด 15 แห#ง และจังหวัดพิษณุโลก มีท้ังหมด 25 แห#ง ในป4 พ.ศ. 2551 (สํานักงานคณะกรรมการส#งเสริมการศึกษาเอกชน (สช), 2551, ออนไลน�) โดยท่ี จังหวัดนครสวรรค� มีท้ังหมด 25 แห#ง และจังหวัดพิษณุโลก มีท้ังหมด 34 แห#ง ในป4 พ.ศ. 2554 การตอบสนองต#อความพึงพอใจของผู,รับบริการ มีแนวโน,มเพ่ิมข้ึน ระหว#างป4 2551 - 2554 อย#างไรก็ดีต,องมีการพัฒนาบริการ คุณภาพและระบบกลยุทธ�ทางกา รตลาด เ พ่ื อ ให, ทั น กับคว ามต, อ งกา รขอ งผู,รับบริการ

วัตถุประสงค'ของการวิจัย 1.เพ่ือศึกษาเปรียบเทียบความแตกต#างระหว#างลักษณะท่ัวไปและพฤติกรรมผู,เรียนกับและการรับรู,คุณภาพบริการ ของโรงเรียนกวดวิชาใน สาขานครสวรรค� 2.เพ่ือศึกษาเปรียบเทียบความแตกต#างลักษณะท่ัวไปและพฤติกรรมผู, เรียนกับการรับรู,คุณภาพบริการ ของโรงเรียนกวดวิชาใน สาขาพิษณุโลก

3.เพ่ือศึกษาความสัมพันธ�ของทัศนคติของส#วนประสมทางการตลาดบริการท่ีมีผลต#อการรับรู,คุณภาพบริการ

ขอบเขตการวิจัย 1.ขอบเขตด�านเนื้อหา

การวิจัยครั้งนี้ มุ#งศึกษาเก่ียวกับส#วนประสมทางการตลาดบริการ และการรับรู,คุณภาพบริการ ของโรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ ในจังหวัดนครสวรรค�และพิษณุโลก

ส# วนประสมทางการตลาดบริการ 7 ลักษณะ (7P’s) ดังต#อไปนี้

1.ด,านผลิตภัณฑ� / บริการ 2. ด,านราคา 3. ด,านสถานท่ี 4.ด,านการส#งเสริมการตลาด 5. ด,านบุคลากร หรือบุคคล 6. ด,านกระบวนการ 7. ด,านลักษณะทางกายภาพ คุณภาพบริการ มี 5 ด,าน (RATER Model)

ดังต#อไปนี้ คือ 1.ความน#าเชื่อถือไว,วางใจ 2.การรับประกัน 3.ลักษณะท่ีจับต,องได, 4.ความเห็นอกเห็นใจ 5.การตอบสนองบริการ

2. กลุ�มตัวอย�าง กลุ#มตัวอย#างท่ีใช,ในการศึกษาครั้งนี้ ได,แก#

นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาชั้นป4ท่ี 4 – 6 ในโรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ สาขาละ 210 คน รวมท้ังสิ้นจํานวน 420 คน

3. ระยะเวลา การศึกษาในครั้งนี้ ใช,ระยะเวลาทําการเก็บรวบรวมข,อมูล ต้ังแต# เ ดือนกันยายน ถึงเดือนพฤศจิกายน 2553 เปBนระยะเวลา 3 เดือน


4. ตัวแปร

ตัวแปรอิสระ ได�แก� ลักษณะท่ัวไปของผู,เรียน ประกอบด,วย เพศ อายุ ระดับชั้น เกรดเฉลี่ย ภาษาอังกฤษสะสม โปรแกรมการเรียน อาชีพผู,ปกครอง และระดับการศึกษาผู,ปกครอง พฤติกรรมของผู�เรียน ประกอบด,วย ระยะเวลาท่ีเรียน จํานวนหลักสูตรต#อป4 จํานวนชั่วโมงเรียนต#อสัปดาห� ค#าใช,จ#ายต#อภาคเรียน และค#าใช,จ#ายต#อ

หลักสูตร และส�วนประสมทางการตลาดบริการ ประกอบด,วย ด,านผลิตภัณฑ� / บริการ ด,านราคา ด,านสถานท่ี ด,านการส#งเสริมการตลาด ด,านบุคลากร ด,านกระบวนการ และด,านลักษณะทางกายภาพ ตัวแปรตาม ได,แก# คุณภาพบริการ ประกอบด,วย ด,านความน#าเชื่อถือไว,วางใจ ด,านการรับประกัน ด,านลักษณะท่ีจับต,องได, ด,านความเห็นอกเห็นใจ และด,านการตอบสนองบริการ

กรอบแนวคิด

รูปท่ี 1 กรอบแนวคิดในการวิจัย

� ��

ลักษณะท่ัวไปผู�เรียน

พฤติกรรมผู�เรียน

ส�วนประสมทางการตลาดบริการ 1. ผลิตภัณฑ'/ บริการ 2. ราคา 3. สถานท่ี 4. ส�งเสริมการตลาด 5. บุคลากร 6. กระบวนการให�บริการ 7. ลักษณะทางกายภาพ

� ��

คุณภาพบริการ 1. ความน�าเชื่อถือไว�วางใจ 2. การรับประกัน 3. ลักษณะที่จับต�องได� 4. ความเห็นอกเห็นใจ 5. การตอบสนองบริการ

59


นิยามศัพท' 1.การรับรู�คุณภาพการบริการ หมายถึง การ

แสดงออกถึงความรู,สึก นึกคิด ความรู, ความเข,าใจ พฤติกรรม และความสามารถ ในเรื่องราวต#างๆ มากมาย ท่ีได,มาจากสิ่งเร,ารอบตัวท่ีอยู#ภายนอก โดยมีการแปลความหมาย ตีความ วิเคราะห� สังเคราะห� เหตุการณ�หรือเรื่องราวต#างๆ เหล#านั้น โดยอาศัยประสบการณ�เดิมหรือความรู,สึกเดิม ในการพิจารณาคุณภาพบริการ 5 องค�ประกอบ ได,แก# ด,านความน#าเชื่อถือไว,วางใจ ด,านการตอบสนองการบริการ ด,านการรับประกัน ด,านความเห็นอกเห็นใจ และด,านลักษณะท่ีจับต,องได,

2. ทัศนคติต�อส�วนประสมทางการตลาดบ ริ ก า ร ห ม า ย ถึ ง ก า ร ผ ส ม ผ ส า น กั น ข อ งองค�ประกอบท้ัง 3 ส#วนนั้นคือ ความรู,สึก ความรู, ความเข,าใจ และ พฤติกรรม หรือ การกระทํา ในตัวของบุคคลเหล#านั้นจะแสดงปฏิกิริยาตอบสนองหรือแสดงออกท่ีมีการวิเคราะห� และการสังเคราะห� เปBนกระบวนการข้ันสุดท,ายท่ีมีต#อสิ่งหนึ่งสิ่งใด บุคคลใดบุคคลหนึ่ง สถานการณ�ใดสถานการณ�หนึ่ง ท่ีเก่ียวข,องกับส#วนประสมทางการตลาดบริการ 7 องค�ประกอบได,แก# ด,านผลิตภัณฑ� ด,านราคา ด,านช#องทางการจัดจําหน#าย ด,านการส#งเสริมการตลาด ด,านบุคคล ด,านลักษณะทางกายภาพ และด,านกระบวนการบริการ โรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษอันอาจเปBนไปในทางยอมรับ หรือปฎิเสธก็ได, แนวคิดและทฤษฏี ก า ร รั บ รู, คุ ณ ภ า พ บ ริ ก า ร ห ม า ย ถึ ง กระบวนการท่ีมีการคัดเลือก แปลความหมาย

คัดสรร และประเมินด,านคุณภาพบริการท่ีเกิดข้ึนในธุรกิจบริการ จากนั้นก็ตัดสินใจว#าการรับรู,คุณภาพบริการ เปBนท่ีพึงพอใจ หรือไม#พึงพอใจ ชอบหรือไม#ชอบ หลังจากท่ีได,เคยมีประสบการณ� และรับรู,คุณภาพบริการ ท้ัง 5 ด,าน เปBนท่ีเรียบร,อยแล,ว แนวคิดคุณภาพบริการของ Parasuaman et.al.(1985:47) ในธุรกิจการบริการและคุณภาพเปBนหลัก มี 10 ด,าน ได,แก# ความเชื่อถือได, (Reliability) การตอบสนองความต,องการ (Responsiveness) ความสามารถ (Competence) การเข,าถึงได, (Access) ความสุภาพ (Courtesy) ความปลอดภัย (Security) การติดต#อสื่อสาร (Communication) ความน#าเชื่อถือ (Creditability) ความเข,าใจลูกค,า (Understanding the Customer) และความเปBนรูปธรรม (Tangibles)

คุ ณ ภ า พ บ ริ ก า ร โ ร ง เ รี ย น ก ว ด วิ ช า ภาษาอังกฤษ หมายถึง คุณภาพการให,บริการ ด,านลักษณะท่ีจับต,องได, (Tangibles) หมายถึง สิ่งความอํานวยความสะดวกต#างๆ ซ่ึงได,แก# เครื่องมือ อุปกรณ� บุคลากรและการใช,สัญลักษณ�หรือเอกสารท่ีใช,ในการติดต#อสื่อสารให,ผู,รับบริการได,สัมผัส และบริการนั้นเปBนรูปธรรมรับรู,ได,ในโรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ

คุณภาพการให,บริการ ด,านการตอบสนองการ

บริการ (Responsiveness) หมายถึง ความพร,อมและความเ ต็มใจ ท่ีจะให,บริ การ โดยสามารถตอบสนองความต,องการของผู,รับบริการได,อย#าง


ทันท#วงที สามารถเข,าถึงบริการได,ง#าย และได,รับความสะดวกจากการมารับบริการ รวมท้ังให,บริการรวด เ ร็ ว ไม# ต, อ งรอนานใน โ ร ง เ รี ยนกวดวิ ช าภาษาอังกฤษ การในแต#ละคนในโรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ

คุณภาพการให,บริการ ด,านการรับประกัน

(Assurance) หมายถึง ผู,ให,บริการมีทักษะ ความรู, ความสามารถในการให,บริการตอบสนองความต,องการของผู,รับบริการด,วยความสุภาพ และมารยาทท่ีดีในการบริการ สามารถท่ีจะทําให,ผู,รับบริการเกิดความไว,วางใจ และเกิดความม่ันใจว#าจะได, รั บบริ การ ท่ี ดี ท่ี สุ ด ในโ ร ง เ รี ยนกวดวิ ช าภาษาอังกฤษ

คุณภาพการให,บริการ ด,านความเห็นอกเห็น

ใจ (Empathy) หมายถึง ความสามารถในการดูแล ความเอ้ืออาทร เอาใจใส# ผู,รับบริการตามความต,องการท่ีแตกต#างกันของผู,รับบริการในแต#ละคนในโรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ

คุณภาพการให,บริการด,านความน#าเชื่อถือ

ไว,วางใจได, (Reliability) หมายถึง ความสามารถในการ ให, บริ การนั้ นตรง กับสัญญา ท่ี ให, ไ ว, กับผู,รับบริการ มีความถูกต,อง เหมาะสมและมีความสมํ่าเสมอในทุกครั้งของบริการ ท่ีจะทําให,ผู,รับบริการรู,สึกว#าบริการท่ีได,รับมีความน#าเชื่อถือ สามารถไว,วางใจได,ในโรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ

ทัศนคติส#วนประสมทางการตลาดบริการ

หมายถึง การประเมินหรือการตัดสินใจเก่ียวกับผลิตภัณฑ� / บริการ ท่ีเก่ียวข,องกับธุรกิจบริการ โดย

ใช,ส#วนประสมทางการตลาดบริการ ท้ัง 7 ด,าน เพ่ือมาช#วยในการพิจารณา และประเมินผลิตภัณฑ� / บริการ ท่ีสะท,อนให,เห็นถึงความรู,สึกหรือแนวโน,มของบุคคลท่ีแสดงต#อสิ่งใดสิ่งหนึ่ง โดยมีความรู,สึกหรือความเชื่อเปBนพ้ืนฐาน เปBนความรู,สึกด,านอารมณ� เช#น พอใจหรือไม#พอใจ ชอบหรือไม#ชอบสิ่งใดสิ่งหนึ่งของผลิตภัณฑ� / บริการ เปBนต,น โดยใช,แนวคิดของ ทฤษฎีส#วนประสมทางการตลาดบริการ (Boom & Bitner’s,1981) โดยส#วนประสมทางการตลาดบริการโรงเรียนกวดวิชา ภาษาอังกฤษ หมายถึง

1 . ด, า น ผ ลิ ต ภั ณ ฑ� / บ ริ ก า ร (Product) หมายถึง หลักสูตร เนื้อหาวิชา และวิธีการสอน

2. ด,านราคา (Price) หมายถึง ค#าใช,จ#ายต#อหลักสูตรและภาคเรียนของนักเรียน

3. ด,านสถานท่ี (Place) หมายถึง สถานท่ี อาคาร สิ่งอํานวยความสะดวกและสภาพแวดล,อมภายในตัวอาคาร

4 . ด, า น ก า ร ส# ง เ ส ริ ม ก า ร ต ล า ด (Promotion) หมายถึง การประชาสัมพันธ� การโฆษณา การให,ส#วนลด แลก แจก แถม คูปอง ซ่ึงเก่ียวข,องกับการส#งเสริมการขาย

5. ด,านบุคลากร (People) หรือพนักงาน (Employee) หมายถึง ครู ผู,สอน พนักงาน และเจ,าหน,าท่ี

6. ด,านการสร,างและนําเสนอลักษณะทางกายภาพ (Physical Evidence & Presentation) หมายถึง สภาพตึก ความปลอดภัยของสถานท่ี ความสะดวกสบายในการเรียน และสภาพแวดล,อมโดยรอบสถานท่ี

7. ด,านกระบวนการให,บริการ (Process) หมายถึง การดูแลความเรียบร,อยในโรงเรียนกวดวิชา การตอบข,อซักถามของนักเรียนและผู,ปกครอง การดูแลนักเรียนและเนื้อหาการสอนของครูผู,สอนและเจ,าหน,าท่ี

61


สมมติฐานการวิจัย 1.ลักษณะท่ัวไปและพฤติกรรมผู,เรียนมีผลต#อการรับรู,คุณภาพบริการ โรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ สาขานครสวรรค�และพิษณุโลก

1.1 ลักษณะท่ัวไปและพฤติกรรมผู,เรียนมีผลต#อการรับรู,คุณภาพบริการ โรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ ท่ีสาขานครสวรรค�

1.2 ลักษณะท่ัวไปและพฤติกรรมผู,เรียนมีผลต#อการรับรู,คุณภาพบริการโรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ ท่ีสาขาพิษณุโลก 2. ทัศนคติต#อของส#วนประสมทางการตลาดบริการ มีความสัมพันธ�ในทิศทางบวก กับการรับรู,ต#อคุณภาพบริการ โรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ สาขานครสวรรค�และพิษณุโลก

2.1 ทัศนคติต#อของส#วนประสมทางการตลาดบริการ มีความสัมพันธ�ในทิศทางบวก กับการรับรู,ต#อคุณภาพบริการ โรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ สาขานครสวรรค�

2.2 ทัศนคติต#อของส#วนประสมทางการตลาดบริการ มีความสัมพันธ�ในทิศทางบวก กับการรับรู,ต#อคุณภาพบริการ โรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ สาขาพิษณุโลก ระเบียบวิธีวิจัย ในงานวิจัยครั้งนี้ เปBนการวิจัยเชิงสํารวจ (Survey Research) จากกลุ#มตัวอย#างและเปBนการวิจัยสนาม (Field research) มีข้ันตอนดังนี้ การสร�างและตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือ

1. ศึกษาค,นคว,าข,อมูลจากตํารา เอกสาร บทความ Textbook ทฤษฎี แนวคิด การศึกษาแบบอิสระ วิทยานิพนธ� และงานวิจัยท่ีเก่ียวข,องเก่ียวกับทัศนคติต#อส#วนประสมทางการตลาดบริการและการ

รับรู,คุณภาพบริการ เพ่ือเปBนแนวทางในการกําหนดทิศทางและขอบเขตของงานวิจัย

2. ศึกษาวิธีการสร,างแบบสอบถามจากหนังสือ เอกสาร ตําราท่ีเ ก่ียวข,องกับการสร,างแบบสอบถาม เ พ่ือกําหนดรูปแบบของคําถาม เนื้อหา และขอบเขตของแบบสอบถาม เพ่ือจะได,มีความถูกต,อง ชัดเจนในประเด็นท่ีจะถามและเปBนไปตามจุดมุ#งหมายของการวิจัยมากข้ึน

3. นําข,อมูลท่ีได,จากการรวบรวมคําถาม มาสร,างเครื่องมือในการวิจัย นั่นคือแบบสอบถาม ให,ครอบคลุมวัตถุประสงค�และจุดมุ#งหมายของการวิจัย

4. นําแบบสอบถามท่ีได,มีการวิเคราะห�จากอาจารย�ท่ีปรึกษาไปนําเสนอต#อผู,เชี่ยวชาญ 5 ท#าน เพ่ือตรวจสอบความถูกต,อง และเท่ียงตรงเชิงเนื้อหา (Content Validity)

+1 หมายถึง ข,อคําถามสอดคล,องตามวัตถุประสงค�หลักของเนื้อหา

0 หมาย ถึ ง ไม# แน# ใ จว# าข, อ คํ าถามสอดคล,องตามวัตถุประสงค�หลักของเนื้อหา

-1 หมายถึง ข,อคําถามไม#สอดคล,องตามวัตถุประสงค�หลักของเนื้อหา

5. ปรับปรุงแบบสอบถามตามข,อเสนอแนะของผู,เชี่ยวชาญ 5 ท#าน ก#อนนําไปทดลองใช, (Try – Out) โดยนําแบบสอบถามท่ีปรับปรุงแล,วนั้นไปทําการทดลองใช,กับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาชั้นป4ท่ี 4 -6 ในโรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ อย#างละ 10 ตัวอย#าง ท้ังในจังหวัดนครสวรรค�และพิษณุโลก รวมท้ังหมด 60 ตัวอย#าง เพ่ือทดสอบหาค#าความเชื่อม่ัน (Reliability) โดยใช,สูตรหาค#าสัมประสิทธิ์ แอลฟ�า (α – Coefficient)


ของครอนบัค (Cronbach’s)ได,ค#าความเชื่อม่ันของแบบ สอบถามท้ังฉบับเท#า กับ 0.978 (Nunnally,1978)

6. ปรับปรุงแบบสอบถามอีกครั้ง แล,วนํา เสนออาจารย� ท่ีปรึกษาเ พ่ือแก, ไขจนได,เครื่องมือท่ีมีถูกต,องและมีประสิทธิภาพ

7. นําแบบสอบถามท่ีตรวจสอบแก,ไขสมบูรณ�แล,วไปเก็บรวบรวมข,อมูลต#อไป การเก็บรวบรวมข�อมูล

การศึกษาวิจัยในครั้งนี้ เปBนการวิจัยในเชิงปริมาณ เครื่องมือท่ีใช,ในการเก็บรวบรวมข,อมูล คือ แบบสอบถาม ซ่ึงผู,วิจัย ไปเก็บข,อมูลจากนักเรียนในระดับชั้นมัธยมศึกษาชั้นป4ท่ี 4 – 6 โรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ จังหวัดนครสวรรค�และพิษณุโลก โดยการเลือกตัวอย#างเพ่ือแจกแบบสอบถามโดยใช,วิธีการ ดังนี้ คือ ใช,การกําหนดขนาดตัวอย#างแบบโควต,า (Quota sampling) และการสุ#มตัวอย#างแบบมีระบบ (Systematic random sampling) แจกแบบสอบถามตามสัดส#วนของกลุ#มตัวอย#างท่ี

คํานวณได,รวม 420 ชุด ได,รับแบบสอบถามคืนท้ังสิ้น 420 ชุด คิดเปBนร,อยละ 100 ทําการเก็บข,อมูล วันจันทร� – วันอาทิตย� จํานวน 42 ชุดต#ออาทิตย� ต้ังแต#วันท่ี 1 กันยายน ถึงเดือน 30 พฤศจิกายน 2553 เปBนเวลา 3 เดือน การวิเคราะห'ข�อมูล

3.1สถิติเชิงพรรณนา ได,แก# การแจกแจงจํานวน ค#าร,อยละ และค#าเฉลี่ย 3 . 2ส ถิต ท่ี ใช, วิ เ คราะห� เ พ่ื อทดสอบส ม ม ติ ฐ า น ไ ด, แ ก# ส ถิ ติ ที แ บ บ อิ ส ร ะ (Independent t –test) เพ่ือทดสอบความแตกต#างระหว#างกลุ#มตัวอย#าง 2 กลุ#ม ซ่ึงท้ังสองกลุ#มอิสระต#อกัน สถิติค#าความแปรปรวนทางเดียว (One Way ANOVA) เพ่ือทดสอบความแตกต#างของกลุ#มตัวอย#างมีมากกว#า 2 กลุ#มข้ึนไป และค#าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ�แบบเพียร�สัน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) เพ่ือหาค#าความสัมพันธ�ของตัวแ ป ร ท้ั ง ส อ ง ตั ว แ ล ะ บ อ ก ทิ ศ ท า ง ข อ งความสัมพันธ�ระหว#างตัวแปรท้ังสอง

63


ผลการวิจัย ตารางท่ี 1. จํานวนและร,อยละข,อมูลพฤติกรรมและลักษณะท่ัวไปผู,เรียนในการเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ

ข�อมูลพฤติกรรมและลักษณะท่ัวไปผู�เรียน จํานวน ร�อยละ จํานวนหลักสูตรท่ีเรียน 1 หลักสูตรต�อปQ

2 หลักสูตรต�อปQ 155 185

36.9 44.0

ค�าใช�จ�ายต�อภาคเรียน 2, 500 – 2, 999 บาท >3,000 บาทข้ึนไป

190 146

45.2 34.8

ค�าใช�จ�ายต�อหลักสูตร 2, 000 – 2, 499 บาท 2, 500 – 2, 999 บาท

107 224

25.5 53.3

เพศ ชาย หญิง

91 329

21.7 78.3

อายุ 16 ปQ 17 ปQ

158 149

37.6 35.5

โปรแกรมเรียน สายวิทยาศาสตร' สายศิลปศาสตร'

355 65

84.5 15.5

เกรดเฉล่ียภาษาอังกฤษ 2.00 – 3.00 3.01 – 4.00

177 243

42.1 57.9

อาชีพผู�ปกครอง ค�าขาย หรือ ธุรกิจส�วนตัว รับราชการ

155 192

36.9 45.7

ระดับการศึกษาผู�ปกครอง ปริญญาตรี สูงกว�าปริญญาตรี

209 74

49.8 17.6

จากตารางท่ี 1 การวิเคราะห�ข,อมูลลักษณะท่ัวไปและพฤติกรรมผู, เรียน พบว#า นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาชั้นป4ท่ี 4 – 6 เรียน 2 หลักสูตรต#อป4 คิดเปBนร,อยละ 44.0 มีค#าใช,จ#ายโดยเฉลี่ยอยู#ในช#วง 2, 500 – 2, 999 บาทต#อภาคเรียน คิดเปBนร,อยละ 45.2 มี ค# า ใ ช, จ# า ย โ ด ย เ ฉ ลี่ ย อ ยู# ใ น ช# ว ง 2, 500 – 2, 999 บาทต#อ

หลักสูตร คิดเปBนร,อยละ 53.3 ส#วนใหญ#เปBนเพศหญิง คิดเปBนร,อยละ 78.3 มีอายุ 16 ป4 คิดเปBนร,อยละ 37.6 เปBนนักเรียนสายวิทยาศาสตร�คิดเปBนร,อยละ 84.5 มีเกรดเฉลี่ยภาษาอังกฤษอยู#ในระดับ 3.01 – 4.00 คิดเปBนร,อยละ 57.9 อาชีพผู,ปกครองเปBนอาชีพรับราชการ คิดเปBนร,อยละ 45.7 ระดับการศึกษาผู,ปกครองระดับ ปริญญาตรี คิดเปBนร,อยละ 49.8


ตาราง 2 เปรียบเทียบลักษณะท่ัวไปและพฤติกรรมผู, เรียนกับการรับรู, คุณภาพบริการ (สาขานครสวรรค�)

ด�านคุณภาพบริการ

ระดับการศึกษาของผู�ปกครอง

ประถม x = 4.08 ม.ต�น x = 4.36 ม.ปลาย x = 4.55 อนุปริญญา x = 4.40 ป.ตรี x = 4.54 > ป.ตรี x = 4.62

p

0.033 *

* ท่ีระดับนัยสําคัญทางสถิติท่ี 0.05

จากตาราง ท่ี 2 ผล ท่ี ได, จากทดสอบสมมติฐาน จากค#า F –test พบว#า พฤติกรรมของนักเรียนด,านระดับการศึกษาผู,ปกครอง ต#างกัน มีการรับรู, คุณภาพบริการ ด,านการ

รับประกัน ต#างกัน อย#างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ี 0.05 โดยลักษณะท่ัวไปและพฤติกรรมของนักเรียน ด,านอ่ืนๆ ไม#ต#างกันอย#างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ี 0.05

65

วารสารเกษมบัณฑิต ป4ท่ี 13 ฉบับท่ี 2 กรกฎาคา – ธันวาคม 2555

ตาราง 3 เปรียบเทียบลักษณะท่ัวไปและพฤติกรรมผู,เรียนกับการรับรู,คุณภาพบริการ (พิษณุโลก) คุณภาพบริการ ลักษณะท่ัวไปและพฤติกรรมผู�เรียน p

ลักษณะท่ีจับต�องได�

การรับประกัน

การตอบสนอง

บริการ

ลักษณะท่ีจับต�องได�


บริการ

การรับประกัน

ความเห็นอกเห็นใจ

ความน�าเช่ือถือไว�วางใจ


ระดับช้ัน ม.4 x = 4.41 ม.5 x = 4.59 ม.6 x = 4.61 ม.4 x = 4.36 ม.5 x = 4.54 ม.6 x = 4.54

โปรแกรมเรียน

วิทยาศาสตร� x = 4.53 ศิลปศาสตร� x = 4.31

เกรดเฉล่ียภาษาอังกฤษสะสม

ตํ่า x = 4.38 สูง x = 4.64 ตํ่า x = 4.36 สูง x = 4.68 ตํ่า x = 4.34 สูง x = 4.68 ตํ่า x = 4.31 สูง x = 4.54 ตํ่า x = 4.28 สูง x = 4.53

อาชีพผู�ปกครอง ค,าขาย x = 4.59 อาชีพอิสระ x = 4.04 ข,าราชการ x = 4.36 เกษตรกรรม x = 4.43 เอกชน x = 4.55 รัฐวิสาหกิจ x = 4.46

0.032*

0.046*

0.021*

0.000*

0.000 *

0.000*

0.000*

0.000*

0.002*


ตาราง 3 (ต�อ) ลักษณะท่ีจับต�องได�


บริการ การรับประกัน


ความน�าเช่ือถือ

ไว�วางใจ

จํานวนหลักสูตรต�อปQ (ค�า x ) 1 = 4.46 2 = 4.52 3 = 4.67 > 3 = 4.78 1 = 4.42 2 = 4.45 3 = 4.65 > 3 = 4.76 1 = 4.44 2 = 4.41 3 = 4.63 > 3 = 4.76 1 = 4.44 2 = 4.36 3 = 4.61 > 3 = 4.71 1 = 4.39 2 = 4.36 3 = 4.63 > 3 = 4.67

0.029*

0.022*

0.009*

0.018*

0.047* * ท่ีระดับนัยสําคัญทางสถิติท่ี 0.05

จากตาราง ท่ี 3 ผล ท่ี ได, จากทดสอบสมมติฐาน จากค#า t – test และ F –test พบว#า ลักษณะท่ัวไปของนักเรียน ด,านระดับชั้น โปรแกรมเรียน เกรดเฉลี่ยภาษอังกฤษสะสม อาชีพผู,ปกครอง ต#างกัน มีการรับรู, คุณภาพบริการ ต#างกัน และพฤติกรรมของนักเรียน ด,านจํานวนหลักสูตรต#อป4 ต#างกัน มีการรับรู,คุณภาพบริการ ต#างกัน ดังนี้ จากการทดสอบสมมติฐาน t – test 1.โปรแกรมเรียน ต#างกัน มีการรับรู,คุณภาพบริการ การตอบสนองบริการ ต#างกัน อย#างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ี 0.05 2. เกรดเฉลี่ยภาษาอังกฤษสะสม ต#างกัน มี ก า ร รั บ รู, คุ ณ ภ า พ บ ริ ก า ร ท้ั ง 5 ด, า น ประกอบด,วย ด,านลักษณะท่ีจับต,องได, การตอบสนองบริการ การรับประกัน ด,านความเห็นอกเห็นใจและด,านความน#าเชื่อถือไว,วางใจ ต#างกัน อย#างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ี 0.05

จากการทดสอบสมมติฐาน F –test 1.ระดับชั้น ต#างกัน มีการรับรู,คุณภาพบริการ ด, านลักษณะท่ีจับต,องได,และการรับประกัน ต#างกัน อย#างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ี 0.05 2.จํานวนหลักสูตรต#อป4 ต#างกัน มีการรับรู,คุณภาพบริการ ท้ัง 5 ด,าน ประกอบด,วยด,านลักษณะท่ีจับต,องได, การตอบสนองบริการ การรับประกัน ความเห็นอกเห็นใจและความน#าเชื่อถือไว,วางใจ ต#างกัน อย#างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ี 0.05 3. อาชีพผู,ปกครอง ต#างกัน มีการรับรู,คุณภาพบริการ ด,านความเห็นอกเห็นใจ ต#างกัน อย#างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ี 0.05 โดยลักษณะท่ัวไปและพฤติกรรมของนักเรียนด,านอ่ืนๆ ไม#ต#างกันอย#างมีนัยสําคัญทางสถิติท่ี 0.05

67


ตารางท่ี 4 ความสัมพันธ�ของทัศนคติส#วนประสมทางการตลาดบริการ 7 ด,าน กับด,านการรับรู,คุณภาพบริการท้ัง 5 ด,าน โรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ สาขานครสวรรค�และพิษณุโลก (ค#า สปส. สหสัมพันธ�)

** ระดับนัยสําคัญท่ี 0.01 N หมายถึง นครสวรรค� P หมายถึง พิษณุโลก

ตา รา ง ท่ี 4 ก าร วิ เ ค ราะห� เ พ่ื อทดสอบ

สมมติฐาน พบว#า มีค#าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ�อยู#ในช#วง 0.246 -0.701 ท่ีระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.01 และมีความสัมพันธ�ในทิศทางเดียวกันหรือเชิงบวก ท้ังสาขานครสวรรค�และพิษณุโลก

หมายความว#า นักเรียนกลุ#มตัวอย#าง มีความคิดเห็นว#า ถ,าทัศนคติส#วนประสมทางการตลาดบริการท้ัง 7 ด,านดี ก็จะทําให,การรับรู, คุณภาพบริการดีด,วยเช#นกัน และมีความสัมพันธ�ไปในทิศทางเดียวกัน

สาขานครสวรรค' ประเด็นท่ีมีความสําคัญ

มากได,แก# ส#วนประสมทางการตลาดบริการ ด,านลักษณะทางกายภาพ กับ คุณภาพบริการ ด,านลักษณะท่ีจับต,องได, ด,านการรับประกัน และ ด,านความเห็นอกเห็นใจ มีค#าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ� เท#ากับ 0.686, 0.651 และ0.646 มีความสัมพันธ�ระดับปานกลาง หมายความว#า การให,ความสําคัญด, า น ลั ก ษ ณ ะ ท า ง ก า ย ภ า พ เ ช# น ก า ร ดู แ ลสภาพแวดล,อมของโรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษมากข้ึนแล,ว จะส#งผลไปยังการรับรู,ท่ีเก่ียวกับคุณภาพการให,บริการ ด,านสิ่งท่ีจับต,องได,โรงเรียนกวดวิชา

ด,านลักษณะท่ี จับต,องได,

ด,านการตอบ สนองบริการ

ด,านการรับประกัน

ด,านการเห็นอกเห็นใจ

ด,านความน#าเช่ือถือไว,วางใจ

N P N P N P N P N P

ผลิตภัณฑ' /บริการ

0.530 (**)

0.583 (**)

0.432 (**)

0.575 (**)

0.540 (**)

0.589 (**)

0.534 (**)

0.553 (**)

0.500 (**)

0.536 (**)

ราคา 0.277 (**)

0.246 (**)

0.290 (**)

0.259 (**)

0.262 (**)

0.253 (**)

0.294 (**)

0.272 (**)

0.297 (**)

0.296 (**)

สถานท่ี 0.540 (**)

0.665 (**)

0.412 (**)

0.622 (**)

0.534 (**)

0.601 (**)

0.558 (**)

0.612 (**)

0.488 (**)

0.613 (**)

ส�งเสริมทางการตลาด

0.406 (**)

0.373 (**)

0.445 (**)

0.328 (**)

0.421 (**)

0.373 (**)

0.450 (**)

0.343 (**)

0.475 (**)

0.424 (**)

บุคคล 0.506 (**)

0.645 (**)

0.462 (**)

0.661 (**)

0.582 (**)

0.701 (**)

0.600 (**)

0.670 (**)

0.551 (**)

0.698 (**)

กระบวนการให�บริการ

0.601 (**)

0.600 (**)

0.549 (**)

0.577 (**)

0.548 (**)

0.639 (**)

0.584 (**)

0.615 (**)

0.577 (**)

0.598 (**)

ลักษณะทางกายภาพ

0.686 (**)

0.700 (**)

0.577 (**)

0.677 (**)

0.651 (**)

0.679 (**)

0.646 (**)

0.687 (**)

0.639 (**)

0.637 (**)

��

ก� ��

��

��ก�


ภาษาอังกฤษสูงข้ึน รวมถึงการรับประกันคุณภาพ และการดูแลเอาใจใส# เห็นอกเห็นใจ ท่ีดีมากยิ่งข้ึน

สาขาพิษณุโลก ประเด็นท่ีมีความสําคัญมากได,แก#ส#วนประสมทางการตลาดบริการ ด,านบุคคล กับ คุณภาพบริการ ด,านการรับประกัน มีค#าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ� เท#ากับ 0.701 อันดับท่ี 2 - 3 ส#วนประสมทางการตลาดบริการ ด,านลักษณะทางกายภาพ กับ คุณภาพบริการ ด,านลักษณะท่ีจับต,องได, แ ละด, า นคว ามน# า เ ชื่ อ ถื อ ไ ว, ว า ง ใ จ มี ค# าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ� เท#ากับ 0.700 และ 0.698 มีความสัมพันธ�ระดับปานกลาง หมายความว#า การให,ความสําคัญด,านบุคคล ถ,าครู ผู,สอนรวมท้ังเจ,าหน,าท่ีโรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษมากข้ึนแล,ว จะส#งผลไปยังการรับรู,ในเรื่องการรับประกันคุณภาพและ ความม่ันใจ ท่ีดีมากข้ึน รวมท้ังด,านลักษณะทางกายภาพ ถ,ามีการดูแลสภาพแวดล,อมของโรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษมากข้ึนแล,ว จะส#งผลไปยังการรับรู, เ ก่ียว กับสิ่ ง ท่ี จับต,องได, โ รง เรี ยนกวดวิชาภาษาอังกฤษ รวมถึงความน#าเชื่อไว,วางใจ ท่ีดีมากยิ่งข้ึน สรุปผลการวิจัย

นักเรียนกวดวิชาท้ังสาขานครสวรรค�และพิษณุโลกมีความคิดเห็นต#อส#วนประสมทางการตลาดบริการท้ัง 7 ด,าน ได,แก# ด,านผลิตภัณฑ� / บริการ ด, านราคา ด, านสถานท่ี ด, านการส# ง เสริมทางการตลาด ด,านบุคคล ด,านกระบวนการให,บริการ และด,านลักษณะทางกายภาพ มีความสัมพันธ�กับการรับรู, คุณภาพบริการ ท้ัง 5 ด,าน ได,แก# ด,านลักษณะท่ีจับต,องได, ด,านการตอบสนองบริการ ด,านการรับประกัน ด,านความเห็นอกเห็นใจ และด,านความน#าเชื่อถือไว,วางใจ ในทิศทางเดียวกัน หรือเชิงบวก หมายความว#า นักเรียนกลุ#มตัวอย#าง มีความคิดเห็นว#า ถ,าทัศนคติส#วนประสมทางการตลาดบริการท้ัง 7 ด,านดี ก็จะทําให,การรับรู, คุณภาพบริการดีด,วยเช#นกัน และมีความสัมพันธ�ไปในทิศทาง

เดียวกัน ซ่ึงผู,ประกอบการต,องพิจารณาเปBนรายคู# ถึงความสําคัญ ในการบริการ เพ่ือช#วยในการลดการลงทุนและได,เปรียบในเชิงธุรกิจในการแข#งขัน ข�อเสนอแนะ

เพ่ือส#งเสริมการตลาดสําหรับบริการกวดวิชา ผู,ประกอบการควรบริหารจัดการส#วนผสมทางการตลาดอย#างเหมาะสมท้ัง 7 ด,าน ซ่ึงจะมีผลทําให,คุณภาพบริการทางด,านต#างๆดีหรืออยู#ในระดับท่ีน#าพึงพอใจต#อไป ข�อจํากัดงานวิจัย

เนื่องจากเปBนการหาความสัมพันธ�ของทัศนคติส#วนประสมทางการตลาดบริการท้ัง 7 ด,าน กับ การรับรู,คุณภาพบริการ ท้ัง 5 ด,าน ซ่ึงไม#ได,มีการหาความสัมพันธ�กับความคาดหวังของคุณภาพบริการมาก#อน ทําให,ไม#สามารถเห็นความสัมพันธ�ระหว#างทัศนคติส#วนประสมทางการตลาดบริการท้ัง 7 ด,าน กับ ความคาดหวังคุณภาพบริการ ท้ัง 5 ด,าน และความสัมพันธ�ของความคาดหวังคุณภาพบริการ ท้ัง 5 ด,าน กับ การรับรู,คุณภาพบริการ ท้ัง 5 ด,าน ในจังหวัดนครสวรรค�และพิษณุโลก ข�อเสนอแนะสําหรับงานวิจัยคร้ังต�อไป

ควรศึกษา ในเขตกรุงเทพมหานคร กับเขตต#างจังหวัด เพ่ือศึกษาการเปรียบเทียบทัศนคติของส#วนประสมทางการตลาดท่ีมีผลต#อการรับรู,คุณภาพบริการ ในโรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ

ควรกําหนดกลุ#มตัวอย#างในนักเรียนระดับชั้น

มัธยมศึกษาตอนต,นกับมัธยมศึกษาตอนปลาย เพ่ือศึกษาการเปรียบเทียบทัศนคติของส#วนประสมทางการตลาดท่ีมีผลต#อการรับรู, คุณภาพบริการในโรงเรียนกวดวิชาภาษาอังกฤษ

69


บรรณานุกรม สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาเอกชน. (2551).รายช่ือโรงเรียนเอกชนกวดวิชา ในส�วนภูมิภาค.

กรุงเทพฯ: ค,นข,อมูล 8 กันยายน 2554. http://www.opec.go.th/UserFiles/nameschool/12TutorProv.xls.

สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาเอกชน. (2554).ข�อมูลและสถิติ. กรุงเทพฯ: ค,นข,อมูล 1 เมษายน 2554http://www.opec.go.th/index.php?option=com_content&view= category & id=28&Itemid=13& lang=th.

ศิริวรรณ เสรีรัตน�. 2538. พฤติกรรมผู�บริโภคฉบับพ้ืนฐาน.กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ�พัฒนาศึกษา. Booms, B. H. and Bitner, M. J. (1981), “Marketing Strategies and Organization Structures

for Service Firms”, in Donelly, J. H. and George, W. R. (eds.), Marketing of Services, Chicago, IL: American Marketing Association.

Cochran, W.G. (1953), Sampling Techniques, 1st ed., John Wiley &Sons. McCarthy, E.J. (1964), Basic Marketing, Richard D. Irwin, Homewood, IL, . Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory (2nd ed.). New York: McGraw-Hill. Parasuraman, A., Zeithaml, V. and Berry, L.L. (1985), “A conceptual model of service

Quality and its implications for future research”, Journal of Marketing, Vol. 49, Autumn, pp. 41-50.

Parasuraman, A., Zeithaml, V. and Berry, L.L. (1988), “SERVQUAL: a multiple-item scale for measuring consumer perceptions of service quality”, Journal of Retailing, Vol. 64, Spring, pp.12-40


A. Noel Jones¹ คําสําคัญ แบบวัดความเข�มแข็งของครอบครัว, การสร�าง

1. ศาสตราจารย�พิเศษ บริหารธรุกจิบัณฑิตวทิยาลัย มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต

บทคัดย�อ บทความนี้เป)นความพยายามในการแนะนําความหมายของ Edutainment ซ่ึงเกิดจากการผสม

ระหว:างคํา Education กับ Entertainment การเจริญเติบโตของการเรียนรู�ทางอิเล็กทรอนิกส�(E-Leaning) และการประยุกต� ICT จากพัฒนาการท่ีเกิดข้ึนและเครื่องมือทางด�าน MCE เป)นปLจจัยสําคัญท่ีทําให�มีโอกาสและความเป)นไปได�ของการเจริญเติบโตของ นันทนาการศึกษา (Edutainment) กล:าวกันว:าพัฒนาการของ Edutainment จะช:วยให�นักศึกษาสามารถควบคุมและปรับปรุงการเรียนรู�เพ่ือสนอง ตอบต: อคว ามต� อ งก า ร และคว ามท� า ทายต: า ง ๆ ในศตวร รษ ที่ 2 1 ไ ด� เ ป) นอั น มาก รว ม ทั้ ง ทําใ ห� ก า ร ศึ กษ าต ามประ เพ ณีนิยม (Traditional Edutainment) จากความเชื่อท่ีว:า “ครูเป)นผู�รู�ดีท่ีสุด” เป)นสิ่งท่ีต�องยกเลิกไป เพราะมีข�อเท็จจริงหลากหลายท่ีขัดแย�งกับแนวคิดด้ังเดิมดังกล:าว

จากการแสดงให�เห็นความแตกต:างอย:างชัดเจนระหว:าง ข�อมูลข:าวสาร (Information) กับความรู� (Knowledge) จะเห็นได�ว:าความรู�ใหม:ซ่ึงเป)นสิ่งเฉพาะ (Unique) ตัวผู�เรียน จะไม:เกิดข้ึนถ�าข�อมูลข:าวสารมิได�มีการประมวลผ:านสมองของผู�เรียน บทความนี้นําเสนอตัวแบบการเรียนรู�ของโจนส� (The Jones Model of Learning) เพ่ือแสดงให�เห็นว:ากระบวนการดังกล:าวนี้ดําเนินไปอย:างไรภายใต�การควบคุมของผู�เรียนแต:ละคน

บทความนี้อภิปรายถึงการเจริญเติบโตอย:างรวดเร็วของ Hypermedia และ Hypertextกับความเป)นไปได�ท่ีเกิดข้ึนในการออกแบบสาระของ Edutainment ยุคใหม:สําหรับนักศึกษา ด�วยการท่ีมีการขยายตัวอย:างรวดเร็วของ Social websites และความเชื่อมโยง กับ Websites อ่ืนทาง Internetอย:างกว�างขวาง จึงเป)นความท�าทายและโอกาส สําหรับการสร�างวัสดุอุปกรณ�ใหม:ๆทาง Edutainment

คําสําคัญ : การเรียนรู�ทางอิเล็กทรอนิกส� นันทนาการทางการศึกษา การศึกษาท่ีให�ผู�บริโภคเป)นศูนย�กลาง

"E-Learning as Edutainment – The Challenge for Educators”

71

วารสารเกษมบัณฑิต ปfท่ี 13 ฉบับท่ี 2 กรกฎาคม – ธันวาคม 2555

Abstract

This Paper has attempted to introduce the reader to the notion of a marriage between Education and Entertainment to create what is called Edutainment. The sheer growth of E-Learning and the application of new and evolving developments in ICT and MCE devices create many new possibilities and opportunities for the growth of Edutainment. It is argued that these Edutainment developments will greatly assist students to increase control over, and improve their own learning to meet their needs and challenges in the 21st century, while also forcing Traditional Education to move away from its belief that the ‘Teacher knows be s t , ’ when t he r e i s a wea l t h o f e v i dence t o t he con t r a r y .

A clear distinction is made between Information and Knowledge, pointing out that until and unless Information is processed by the learner’s brain it cannot be converted into new Knowledge, which will then be unique to the learner. The ‘Jones Model of Learning’ is presented to illustrate how this is done under the control of each learner. The rapid growth in Hypermedia and Hypertext is discussed together with the possibilities these have for the design of new Edutainment content for today’s students. Finally, with the rapid growth of social websites and new and powerful cyber connectivity sites emerging on the internet, these present new challenges and opportunities for the creation of new Edutainment Designed materials. Keywords : E- Leaning, Edutainment, Consumer Centric Education.


Introduction

With the twin parallel emergence of Demand Driven Consumer Centric Education and the massive growth in Social websites this is a time to re -examine how Educat ion and Entertainment can be brought together in new and exciting ways to complement each other and create Edutainment

Edutainment is defined as a form of entertainment designed to educate. Edutainment typically seeks to instruct or socialize its audience by embedding les sons in some fami l i a r fo rm of entertainment: televis ion programs, computer and video games, films, music, websites, multimedia software, et al. Most often, edutainment seeks either to tutor in one or more specific subjects, or to change behaviour by engendering specific socio-cultural attitudes. Various groups in the United States and the United Kingdom have used edutainment to address such health and social issues as substance abuse, immunization, teenage pregnancy, HIV / AIDS, and cancer.

This Paper explores some of the

recent developments in Education and Pedagogy together with both hardware and software that facilitate the creation and development of Edutainment.

Conservative estimates report that the worldwide e-learning industry is worth over 38 billion euros. However, the European Union only produces about 20% of e-learning products. The main sectors and enablers of eLearning are internet developments, the growth of multimedia technologies and services.

Growing Numbers using E-Learning

There has been a massive worldwide growth in the number of e-learners. As an example of this rapid growth, the 2010 Sloan Survey of Online Learning reveals that enrollment rose by almost one million students from a year earlier. The survey of more than 2,500 colleges and universities nationwide finds approximately 5.6 million students, up from 3.6 million in 2006, were enrolled in at least one online course in fall 2009, the most recent term for which figures are available.

73


Elaine Allen, Co-Director of the Babson Survey Research Group and Professor of Statistics & Entrepreneurship at Babson College reported that “Nearly

thirty percent of all college and university

students now take at least one course

online.” http://sloanconsortium.org/publications/survey/class_differences

Additional report findings include:

• “Almost two-thirds of for-profit

institutions now say that online learning is

a critical part of their long term strategy.

• The 21%growth rate for online

enrollments far exceeds the 2% growth in

the overall higher education student

population.

• Nearly one-half of institutions reports

that the economic downturn has

increased demand for face-to-face

courses and programs.

• Three-quarters of institutions report that

the economic downturn has increased

demand for onl ine courses and

programs.”

Many technologies can be, and are, used in e-Learning, from blogs to

collaborative software, ePortfolios, and virtual classrooms – see references below. Most eLearn ing s i tuat ions use combinations of these techniques. Most higher education for-profit institutions, now offer on-line classes. By contrast, only about half of private, non-profit schools offer them.

The Sloan report “Making the Grade: Online Education in the United States, 2006″ based on a poll of academic leaders, says that “students generally appear to be at least as satisfied with their on-line classes as they are with traditional ones. Private Institutions may become more involved with on-line presentations as the cost of instituting such a system decreases. Properly trained staff must also be hired to work with on-line students. These staff members must be able to not only understand the content area, but also be highly trained in the use of computers and the Internet.” Online education is rapidly increasing, and online masters and doctoral programs have been developed at leading research universities in the USA, Europe, Australasia and As ia , e .g . Harvard Univers i ty , USA http://extension.harvard.edu/alm; The


Open University, UK http://www.open.ac.uk/; University of New South Wales, Australia http://www.mbt.unsw.edu.au/facetofacedistanceclasses.html; and Assumption University in Thailand www.au.edu.

Collaborat ive software spending is up by 14.8% in 2008 according to Al lan Alter who reports on the Z i f f Dav i s Ente rpr i se 2008 Col laborat ive Sur -vey .http://www.cioinsight.com/ Other interesting findings are that

• Wikis were the 4th most used collaboration tool without IT support.

• Employees 18-30 are fastest to adopt new tools, but employees 31-49 were slightly more effective at finding the most useful ones.

Consumer Centric Education – the next wave “Edutainment”

While Traditional Education Models abound throughout the world there is a growing demand for Consumer Centred Educat ion (CCE) , dr iven in part by deve lopmen t s i n I n fo rma t i on Communications Technology (ICT), the growing d ivers i ty and power of Mobi le Consumer E lect ron ic (MCE) Devices for easy access, combined with

the emergence and popularity of Social Networks. Eduta inment can now be customized and personalized with Cultural inputs for different learning groups and made available to anyone, anywhere and at anytime. Furthermore, it is increasingly feasible to build Edutainment on the Great Story Telling Traditions of the World as exemplified through Hollywood and Bollywood. One of the fastest growing applications using ICT today is Computer and other MCE Video and Computer Games attracting a worldwide following. Visit any internet café today in countries as far apart as Ireland, USA, Thailand, Vietnam, Turkey and Tajikistan (all visited by the author recently) and there will be on-site Gamers widely available. The combinations of computer access to Video Games, and wireless hand-held devices able to access the internet have both helped to drive this growth in Gamers. In addition, the variety and range of interactive games make them ever more popular especially among the younger generations. We are also witnessing the blurring of lines between Film Studios and Hardware manufacturers such as Sony who have taken up a strong presence in the Gaming sector.

75


The application of games as education tools has been growing over the past few years as Educators and Manufacturers have both begun to exploit their educational potential. Both games and simulations are important ways of teaching online according to Prensky (2002) and Aldrich (2003) because today’s youngsters (and adults) seem to be excited by games, all learning should be interactive and engaging. Learning can come in a mix and match process that can be recombined to meet the unique content needs of learners (Longmire, 2004). Teacher vs Learner Control of Education Before addressing new Edutainment options both in terms of Hardware and software development that provide many exciting challenges for both Teachers and Students, it is worth briefly addressing the issue of Control over Learning. Traditional Education has been primarily under the control of those who are on the supply side, namely, Ministries of Education, cu r r i cu lum des i gners , Educat iona l Ins t i tut ions and teachers , wi th l i t t le thought given to what the student demands. Th is has a lways been predicated on the belief that the ‘Teacher knows best.’ However, having been an Educator for 40 years now, this has never been my position, nor has there been

convincing evidence of its success. On the contrary, many teachers have often questioned why after 10 years of schooling at the primary and secondary levels, many students graduate with so l i t t le knowledge of most subjects , whether languages, history, geography, mathematics, science, commerce, etc.? How can this be? The answer lies in the underlying tenet that the ‘Teacher knows best.’ Yet, if this were true why is it that so little is actually learned in school relative to the enormous amount of time spent attending classes? Why is it that many graduating students are so ill equipped for their role in society or their ability to get and hold onto employment and thus contribute to the development of their society? A recent contributor to an International Education Conference in Thailand who is a reputable American Educator in Chicago stated that each year up to 40% of all American High School graduates have literacy and mathematical levels equivalent of a 10-12 year old, when in fact their chronological age is 17 to 19 years old. What an indictment this is of the so-called Teacher Control of Education? How often have we heard from language teachers that students cannot seem to learn poetry, yet if you listen to these same students they can sing all the popular songs of the day, and can even write the lyrics for new songs – a song being in many cases a poem put to


music. Why is it that Mathematics teachers say that students don’t seem to know the basics, and yet these same students can make very complicated calculations on the odds for backing horses or gambling at a card game? Some of the major arguments against Teacher Control in Education today are as follows: • Most Teachers have spent their

entire lives as part of the Education system, first as students, then as HS graduates, on to College to study for their specialised (subjects) degrees followed by Teacher Training and then back to the classroom again as teachers.

• They thus have little real work-life experience outside the classroom.

• They are not well versed in the many new career and job opportunities opening up in the work world of today that their students will need to be equipped to enter and succeed

in. • They are frequently well behind

their students in their use of ICT and MCE devices.

• They still fundamentally believe that the ‘Teacher knows best,’ despite all the evidence to the contrary and the abject failure of traditional Education to meet the

challenges of the 21st century. • Teachers cont inue to re ly

heavily on outdated textbooks and information sources rather than keeping up-to-date with what is available on the web.

• They continue to treat the learning for all students as if they can learn at the same pace, when this is not the case.

• The i r dominant Behav iour i s t approach does not allow for student individuality, differences, and unique ways of learning.

• No matter how much the teacher imposes their dominance when it comes to

• content, sequencing, pace, practice, the level of d i f f icul ty , and evaluation methods, their students always adapt to this to the extent that they wish.

• The teacher often places more emphasis on their own teaching to meet certain curricular guidelines and timetables rather then on student learning, which is after all the real purpose of Education – Educare, to ‘draw out’ of the individual, and not to ‘put in’ large amounts of unprocessed information, that is easily forgotten.

77


Some of the major arguments for Student Control in Education today are as follows: • Students are able to tell what works

for them and what doesn’t when it comes to learning.

• They alone, understand their own attitudes and motivations to learn, and are also in control of how to change them if needed.

• They can define what ‘turns them on’ and what ‘turns them off’ about individual teachers and classroom learning.

• They are not wedded to their textbooks as teachers are.

• They are reared in a time of mass commun ica t ions a n d deve lopment s i n I CT and the growing power and diversity of MCE devices, and are in many cases using a variety of these.

• They are better ‘connected’ to diverse sources of information and learning material through both the internet and the world wide web, also through the many cyber social network sites available to them and their ability to manipulate data using the ICT at their disposal.

• Students learn in different ways, using different learning styles or modes, and also at a different

pace. Not all students in a subject classroom will be at Chapter 4 at the same time, some will not have fully understood Ch 2 or 3 while others would prefer to be at Ch 5 or 6.

• Students learn much of what they know through a Constructivist approach to learning, consistent with their own styles, pace, and motivations.

• No matter what the teacher tries to impose on his/her students in terms of content, sequencing, pace, practice, the level of difficulty, and evaluation methods, the student will come to class or skip class as they choose, they will work hard on some chapters or topics and leave others, based on degrees of difficulty, quality of the teaching inputs, and their own motivations.

• Each student is unique in the way they learn and how they learn, and will adapt to each classroom’s inputs and tasks as they choose. They will also extend their search for meaning and understanding outs ide the class room us ing resources and information sources that extend way beyond what the


teacher will do. Think of how a student with an interest in the guitar will explore all genres of guitar playing from the great musicians of the past whether the Spanish Classical guitarist Segovia, the works of BB King and Willie Nelson in the USA, Eric Clapton in the UK or The Edge of Ireland’s U2 fame. In a s imilar vein, those interested in computers and software development have started multi-million dollar internet businesses while still at school, or others have progressed into the professional sports arena, all driven by their own desire for success , and often against the guidance or advice of their teachers.

Information Vs Knowledge

As background to the above points about Teacher vs Learner Control over learning, according to this author, Learning is the processing of information that leads to knowledge (see figure 1). It is unique to the learner, but may be similar to what others have concluded by their processing of the same information. To share this knowledge is to give it to another person as in format ion for the i r individual processing. The result of their processing is that they then convert this information into their own knowledge

Figure 1. Basic Learning Model

Processing

Information Knowledge

79


However, in reviewing the literature on Education it seems that most authors use these terms interchangeably when in fact they are not the same. Understanding this essential ‘fact’ makes a huge difference to how Education and Learning are viewed. For example, my knowledge will be unique to me and you the readers’ knowledge will be unique to you. As you read this Paper in which this author shares his knowledge with you, you can only receive this as ‘information’ that you then will need to process to finally come to your own understanding and synthesis of your own knowledge about the Paper. This may well differ from the author’s knowledge and that is fine. An example of th is er roneous inter -changeabi l i ty of ‘ In format ion’ and ‘Knowledge’ is illustrated in T. Brown’s Paper (1997) on “Constructivism” http://scs.une.edu.au/573/573_5.html where he starts talking about ‘Information’ and ends referring to ‘Knowledge’ as an example of it.“Unfortunately, much of the

current education system is based on

secondary sources of information.

Teachers rece ive much of the i r

Information from secondary sources,

further process it and pass it on to their

students; the authors of textbooks do the

same thing, and so on. Unfortunately,

there is no real alternative to this

situation as each individual has not got

the time to obtain all the information

that they need from primary sources.

Even in traditional communities where the

knowledge base would be much smaller

than in our society, secondary knowledge

was passed from parent to children.

During the course of their lives, these

children would gain knowledge from pri-

mary sources and pass this, plus much of

the secondary knowledge that they

gained from their parents to their

children.”

In the Traditional Learning Model, which is used in most schools -- the Information In comes f rom the instruct tor, a text, or some other resource material used in the classroom. The brain is virtually by-passed in this process. Thus, the Information Out tends to be very similar to what went in. In the case of classroom learning -- in a test or exam situation -- as long as the information

out is similar to the information in, then the instructor feels that they have done a good job. Furthermore, as long as the information out is similar to the information


in, then the student feels that they have done a good job. Learning is erroneously

perceived by both to have occurred.

Figure 2. Traditional Learning Model

Information In Information Out

What’s wrong with this? The main problem is that the brain is not effectively utilized in the processing of the information in. The brain minimizes its activity by only storing the information for later recall, not for processing it into knowledge. There is no attempt by the learner to actually make use of the information in except for the purpose of recalling it later in a test or examination. This is why it is questionable whether students would still get the same, or even similar grade results, if they were to re-sit their exams again at the time they get their results a few weeks later?

If the brain is not engaged in processing the information in the learner is left to think (s)he has achieved some beneficial result by merely recalling the information in at a later date . The instructor implies that learning has occurred by the mere fact of later recall by their students. Not sufficient regard is taken of the importance of processing the information in to convert it to knowledge. The result! Both the instructor and the learner are deceived by this apparent learning, when none has actual ly occurred. The school system has done harm to both the instructor and the learner. The brain of the learner is v i r tual ly ignored in this process . The less impact of

The Brain

81


the bra in on the information in the better. Too much interaction with the information in wil l result in the information out being very different.

The Jones Model of Learning (Jones, 2006)

In attempting to make sense of all of this, this author spent ten or more years reflecting on how he learned and observed how others learned. He had plenty of opportunities to do this as he spent a total of 14 years taking college courses at universities in Ireland, Canada and the UK. He trained as a secondary school teacher, and taught secondary

school science and mathematics in Ireland, Canada, and Sierra Leone. He also had the opportunity of training teachers in all three countries.The result of his explorations was the creation of

“The Jones Model of Learning.” This is a five step process which centres on the process ing of an i n fo rma t i on s t imu lu s , f r om whatever source - a teacher, text, video, movie, a conversation with a colleague, or whatever

.


It is illustrated here in Figure 3

1. An information stimulus

5. Making this new knowledge 2. Q & A about the your own stimulus

4. Synthesizing/Developing 3. Relating information

new knowledge to what is already known

Figure 3. The Jones Model of Learning

1. The learner receives a stimulus in the form of information, from an instructor, text, or other learning resource.

2. The learner questions and analyses this information, and examines it from different perspectives.

3. The learner relates this information to what is already known.

4. The learner synthesizes knowledge from these two steps.

5. The learner makes the knowledge his/her own – and internalizes the knowledge.

The above points seem to be supported by Jonassen’s definition of constructivism as being:

“the belief that knowledge is

personally constructed from internal

representations by individuals using their

experience as foundation. Knowledge is

based upon individual constructions that

83


are not tied to any external reality, but

rather to the knower's interaction with the

external world. Reality is to a degree

whatever the knower conceives it to be.”

(Jonassen, 1990 : 32)

These steps seem quite reasonable until one thinks about what actually happens in many classrooms around the world. Step 1, is ‘a given’ in that all teachers prov ide in fo rmat ion s t imul i through their classroom lessons and also from texts. However, in Step 2, if students exercise their desire to question and analyze these stimuli, it won’t take long for the teacher to call a halt to this by moving on with the class in order to cover the agenda for that day. However, with Peer Learning, students who are ahead of a particular class can play an active and beneficial role in help-ing their less informed peers to learn new material.

In Step 3, students may also get little encouragement to relate what they are learning to what they already know, because this is not on the curricula for that day’s class. Yet! This is an essential part of the learning process.

In Step 4, the student must use the outputs of Steps 2 and 3 to synthesize/develop new knowledge, which reflects the student’s own understanding of the information stimulus after processing it.

Finally, in Step 5, the student makes this new knowledge his/her own. That is, they internalize the knowledge and make it their own. If they wish to share this new knowledge with others they may do so, but it will be received by others as information stimuli and not knowledge. For these others to convert it to their ‘own knowledge,’ they too must go through this five Step process.

Further modifications of this Model are seen in Figure 4.

What else can happen? The know-ledge acquired and internalized in step 5 can subsequently be used as a stimulus for Step 2 -- Q & A, or for Step 3 -- relating this new knowledge to previously acquired knowledge, thus providing for the synthesis of yet more new knowledge with a second round of Step 4. This new knowledge then moves to Step 5 for further internalization. In this way, it is possible for anyone to create


new knowledge from what they already know by simply using what they know to seek new connections and relationships by Q & A etc. What this means is that we have the capacity to generate a great deal of new knowledge through simple reflection and re-processing what is

already known. This does not necessarily require us to read another text or attend another lecture. This is not to say that such reading or attending lectures may provide useful additional stimuli for our brains to work on.

85


The Jones Model of Learning

1. An information stimulus

5. Making this knowledge 2. Q & A about the your own stimulus

4. Synthesizing/Developing 3. Relating information new knowledge to what is already

known

Figure 4. Making New Knowledge from What We Already Know

In the case of manipulative skills learning, the only difference is that in Steps 2 and 3 the learner adds practice for each. In Step 2 -- the practice maybe mere repetition. While in Step 3 -- the practice maybe connected to an already learned skill -- e.g., computer keyboard skills may be related to the skills of playing the piano or a musical keyboard.


Hypermedia & Hypertext

Hypermedia is an enabling rather than a directive environment, offering unusually high levels of learner control. Hypermedia systems allow huge collections of information in a variety of media to be stored in extremely compact form and accessed easily and rapidly. One of the most exciting potentials of hypermedia is the quality of learner control it allows.

Hypertext can facilitate the creation of connections or links within a large body of diverse pictures, facts, or activities; in this way, the learner is actively involved in building the learning environment.

The development and applications of Hypermedia and Hypertext both to formal classroom and informal Education add many new possibilities for both teachers and learners. The main characteristics of hypermedia systems that have great potential for teaching and learning were described twenty years ago by Marchionini (1988, 9). While these descr ipt ions have value today, the developments in this arena have been huge and thus the

opportunities available for teachers and students have also increased.

Hypermedia systems allow huge collections of information and content using a variety of textual, visual and auditory media to be stored in extremely compact form and accessed easily and rapidly by the learner;

Hypermedia offers the learner a very high level of control over their own learning, in contrast to more traditional learning where most of the control lies with the teacher. The focus is on enabling the learner rather than directing them. A significant advantage of Hypermedia is that it offers the user new ways of learning how to learn, as well as learning new content. This facilitates the learners’ ability and interest in creating their own learning pathways to mix‘n match content and media in different ways to suit their preferred learning styles. In turn, this also provides the learner with many options to choose from by tapping into their higher order thinking skills.

87


Hypertext facilitates the creation of connections or links within a large body of educational materials or content using pictures, texts, fact sheets, or interactive and other learning activities. The learner can then become actively involved in building their own learning environment and even selecting what content to be included. The learners then take control of their own learning in ways not possible in the past. Structured course material can also be used as in a conventional distance education program, where all material is provided electronically and can be viewed with a browser. Hyperlinks are used to connect text, multimedia parts and exercises in a way that brings new meaning to the learner.

In addition, there are other types of courses that can also use Hypermedia and Hypertext. These include:

• Video-based courses are like face-to-face classroom courses, with a lecturer speaking and Powerpoint slides or online examples used for illustration. Video-streaming technologies are used. Students watch the video by means of freeware or plug-ins (e.g. Windows Media Player, RealPlayer).

• Audio-based courses are similar but instead of moving pictures only the sound track of the lecturer is provided. Often the course pages are enhanced with a text transcription of the lecture.

• Animated courses: Enriching text-oriented or audio-based course material by animations is generally a good way of making the content and its appearance more interesting. Animations are created using Macromedia Flash or similar technologies.

• Web-supported textbook courses are based on specific textbooks. Students read and reflect on the chapters by themselves. Review questions, topics for discussion, exercises, case studies, etc. are given chapter-wise on a website and discussed with the lecturer. Class meetings may be held to discuss matters in a chat room, for example.

• Peer-to-peer courses are courses taught "on-demand" and without a prepared curriculum. A new field of online education has emerged in 2007 through new online education platforms.


Hypermedia: applications are designed for iterations of greater complexity, where access to information does not follow a hierarchical mode. For example, an extensive database with an intricate system of nodes and links allows the user to look at the same piece of information from different perspectives and contexts. Thus, interaction is of more dynamic form, allowing users to create a sequence of information retrieval more suited to their own knowledge base (Relan, 1991 : 9-10).

Introducing hypermedia may affect fundamental learning patterns in schools and certainly will affect instructional decision-making on the part of teachers.

A fu r the r expans ion and development of Hypermedia is the use of adaptive hypermedia in formal (or informal) education and training courses and programs in e-learning. Adaptive Hypermedia can also be used by industries, especially in the retail sector through e-commerce to increase sales and profits by adapting to consumers' needs for goods or services. An example of this retail adaptation is Amazon’s book recommendations to consumers based on

their purchasing history and interests. Following the lead and work of Al Gore in promoting and emphasizing the importance of e-Government services adaptive hypermedia makes it possible for citizens to get the type of help and assistance they need using a variety of hyperlinks and data sources.

The most popular and advanced hypermedia systems are web-based systems using hypertext.

Edutainment Possibilities

With these advances in the use of Hypermedia and Hypertext combined with the many options to use Hyperlinks within educational content the main limitation on the design and development of new and exciting Edutainment content will be that imposed by the thinking styles of teachers and students. There is no lack of information or Educational content to draw from today. One need only surf the web for any topic and they will get more information than they can possibly digest. Given this wealth of content, the challenge will be how to add Hypermedia and Hypertext to design the content into new and exciting Edutainment Formats

89


that will make it attractive to to-day’s learners. For example, Computers are also changing the face of medicine – in a typical year more than 100 million people go on-line for health and medical information and can visit 23,000 medical websites – this is an example of the power of the individual to engage in their own learning as needed (Pink, 2005).

One caution here is that this task need not be carried out exclusively by the teachers and curriculum designers alone; they should also provide opportunities for the learners to design their own Edutainment content to suit their preferred learning styles. In fact, the very process of doing so will be a tremendous and exciting learning opportunity for the students themselves. By the time they have designed their Edutainment content they will most likely have also learned the Educational content in ways that were never before possible in the classroom.

This reminds the author of a ‘teaching’ experience with students in Canada back in the late 60’s and early 70’s when Space travel was capturing the attention of the world’s youth and media with the first Moon Landings. This was

long before the availability of the Internet and so students had to rely on their libraries, encyclopedias and other popular magazines and journals for information. As a Science Teacher at a Canadian High School this author decided to teach a segment in his Biology class entitled “The Biomedical Aspects of Space Travel.” This was to be a six week seg-ment. He asked students to come to the first three classes on the subject and agreed with them that they would have to submit a project on some aspect of the topic every two weeks. This meant three projects over six weeks. They could work in pairs or small teams. He would propose a set of project topics for them to research and learn about or they could propose a subject themselves, but if they did so, they should discuss it with the teacher first. During the first three classes, he introduced them to the subject and showed them the materials he had gathered and made available for them to use. After these first three classes, he promised to be available at the same time each day in case any student or project team wanted to discuss anything with him. Otherwise, they could spend the time as they wished, in the library, in the cafeteria


or on the school grounds, but they had to submit a project every two weeks by 4.00pm every second Friday. Failure to meet this deadline meant that he would not accept the project and it would be given a zero score.

Not alone were all projects in on time but the quality of the work was far superior to anything he could have given them. The amount of research and learning that went on during the six weeks was impressive and more that he had ever seen from these students before. They designed their own learning to meet their Project’s Goals as self created in most cases. If HS students were so capable of doing so almost 40 years ago with such limited resources available to them, how much more capable are they in today’s classrooms?

Marchionini (1988 : 9) states that a major problem with this type of (Hypermedia and Hypertext) material is that teachers and instructional designers have to learn how to:

“shape this potential into quality learner

control experiences. We want our

students to learn to explore information

freely and easily, but with purpose and

discipline. The privilege of freedom

demands respons ib i l i ty ; the

responsibilities of using hyperdocuments

include knowing when and how to stay

oriented and attentive to goals.”

As an example of a hypertext system,Duffy and Bednar (1991) described one that a student designed as part of their course:

“What is distinct in each of these

examples is that there is no

pre-specification of content to learn nor

any expectation that each learner will

take the same thing away from the

learning experience. As much as possible

the activity that the student engages in

is authentic. The role of the instructor is

to model and guide. Additionally learner

control - the learner's judgements as to

what should be done and why - is seen

as an integral part of the learning process.

In each of these learning environments,

it would be strange indeed to consider

the nature of the task without learner

control. The approach does not

preclude guiding The student. Indeed,

apprenticeship is central to the pedagogy

(1991: 14-15).” The phrase “nor any

expectation that each learner will take

the same thing away from the learning

experience” is consistent with the earlier

91


points about the Jones Model of Learning where each learner develops their own unique knowledge from their learning experience.

Edutainment Design by the Learner and

Learning Communities

Learners and learning communities have the capacity today to create their own content and become their own best teachers. This has many possibilities and opportunities for all learners. A challenge to both Educators and eLearners is how best to utilize these social networks to create Learning Networks in cyberspace Examples include: FaceBook - www.facebook.com/ , UTube - www.UTube.com/ , hi5 - www.hi5.com/ , WAYN - www.wayn.com/waynsplash.html, Zorpia - http://www.zorpia.com/ , PerfSpot - http://www.perfspot.com/ , Plaxo - http://www.plaxo.com/ , Flickr - http://www.flickr.com/ and many others.

To sum up some of the challenges ahead for both eLearners and E-Learning Institutions and Colleges:

1.How will eLearners help to create

their own learning content? 2.How will they organize themselves

into ‘eLearning interest groups’ whether

around formal subject content such as Literature, Science, Environmental Studies, or around common interests in such topics as Music, Films, Sports, Hobbies, Games etc?

3.How will they use Hypermedia, Hypertext and Hyperlinks to create their own exciting Edutainment?

4..How can E-Learning Institutions and Colleges best utilize these social network websites or create new Virtual Learning Community websites to facilitate their students’ learning?

5.How can Course or Program content be designed to avail of these websites?

Summary

This Paper has attempted to introduce the reader to the notion of a marr iage between Educat ion and Entertainment to create what is called Edutainment. The sheer g rowth o f E-Learning and the application of new and evolving developments in ICT and MCE devices create many new possibilities and opportunit ies for the growth of Eduta inment . I t is a rgued that these Edutainment developments will greatly assist students to increase and improve their own learning to meet their needs and challenges in the 21st century,


while also forcing Traditional Education to move away from its belief that the ‘Teacher knows best,’ when there is a wealth of evidence to the contrary.

A brief discussion was presented on the importance of moving more to demand style Student Centered Learning and away from supply style Teacher Centered Education. The issues of Teacher vs Learner Control of Education was presented, and the case for greater Learner Control was made.

A clear distinction is made between Information and Knowledge, pointing out that until and unless Information is

processed by the learner’s brain it cannot be converted to new Knowledge, which will then be unique to the learner. The ‘Jones Model of Learning’ is presented to illustrate how this is done under the control of each learner.

The rapid growth in Hypermedia and Hypertext was discussed together with the possibilities these have for the design of new Edutainment content for today’s students. Finally, with the rapid growth of social websites and new and powerful cyber connectivity sites emerging on the Internet, these present new challenges and opportunities for the creation of new Eduta inment Des i gned mate r ia l s .

93


Bibliography

Assumption University, Bangkok, Thailand www.au.edu. Blogs, http://www.marketingterms.com/dictionary/blog/ Brown, T. (1997) ‘Information’ and ‘Knowledge’ is illustrated in T. Brown’s

Paper on “Constructivism” http://scs.une.edu.au/573/573_5.html Collaborative Software, http://whatis.techtarget.com/definition/0,,sid9_gci1047348,00.html

Computer & Video Games, http://www.thefreedictionary.com/Computer+or+video+games Duffy, T. M. & Bednar, A. K. (1991). Attempting to come to grips with alternative

perspectives. Educational Technology, (31) 10, 12-15. Educate, http://www.merriam-webster.com/dictionary/educating

or http://en.wikipedia.org/wiki/Educate Entertainment, http://www.dmoz.org/Arts/Entertainment/ ePortfolios, http://www.eportfolios.ac.uk/definition FaceBook - http://www.facebook.com/ Films, http://www.thefreedictionary.com/film Flickr - http://www.flickr.com/

Harvard University Distance Education, USA http://extension.harvard.edu/alm hi5 - http://www.hi5.com/ Hypermedia, http://www.techterms.com/definition/hypermedia Hypertext, http://www.cyberartsweb.org/cpace/ht/thonglipfei/hyper_defn.html Jonassen, David H. Thinking Technology: Toward a Constructivist View of

Instructional Design. Educational Technology, v30 n9 p32-34 Sep 1990 Jones, A. Noel. (2006) “From the Sage on the Stage to the Guide on the Side:

the Challenge for Educators Today.” ABAC Journal, Assumption University, Bangkok, Thailand, Vol. 26, No.1 (January – April, 2006, pp1 – 18)

http://www.journal.au.edu/abac_journal/2006/jan06/index.html Longmire, W. “A Primer on learning objects.” Learning Circuits 1 (3), 2004. www.learningcircuits.org/2000/mar2000/longmire.htm [retrieved June 27, 2004] Macromedia Flash, http://www.ehow.com/facts_5751850_definition-macromedia- flash.html Making the Grade: Online Education in the United States, 2006, http://sloanconsortium.org/publications/survey/making_the_grade_2006


Marchionini, G. (1990) Evaluating hypermedia-based learning. In D.H. Jonassen and H. Mandl (Eds.) Designing Hypermedia for Learning. Heidelberg: Springer-Verlag. pp. 355-373.

Marchionini, G. and Shneiderman, B. (1988) Finding facts versus browsing knowledge in hypertext systems. IEEE Computer, January, 70-80.

Multimedia Software, http://www.techterms.com/definition/multimedia Music, http://dictionary.reference.com/browse/music Neuro Linguistic Programming website: http://www.nlpinfo.com/

Online Education Grows by almost a Million Students Eighth Annual Sloan Survey of Online Education Shows Economy Still Driving Growth.

http://sloanconsortium.org/publications/survey/class_differences Open University, UK http://www.open.ac.uk/; PerfSpot - http://www.perfspot.com/ Pink, Daniel H. (2005) A Whole New Mind: Why Right-Brainers Will Rule the Future.

ISBN: 1-57322-308-5. Publisher, Riverhead Books, Plaxo - http://www.plaxo.com/ Prensky, M. (2002)“Digital game-based learning” New York. McGraw-Hill, Real Player, http://www.real-knowledge.com/real-player.htm Relan, A. (1991). The Desktop Environment in Computer-Based Instruction:

Cognitive Foundations and Implications for Instructional Design. Educational Technol ogy, 7-14.

Rosenberg, M. “E-Learning: Strategies for Delivering Knowledge in the Digital Age.” New York, McGraw-Hill.

Television Programs, http://www.allwords.com/word-television+program.html University of New South Wales - Distance Education, Australia, http://www.mbt.unsw.edu.au/facetofacedistanceclasses.html;

UTube - http://www.UTube.com/Virtual Classrooms, http://www.scribd.com/doc/9066601/Virtual-Classroom

WAYN - http://www.wayn.com/waynsplash.html Websites, http://dictionary.reference.com/browse/web+site White, Graham (1977) Socialisation, London: Longman. Windows Media Player,

http://whatis.techtarget.com/definition/0,,sid9_gci1227177,00.html Ziff Davis Enterprise (2008) Collaborative Survey. http://www.cioinsight.com/

Zorpia - http://www.zorpia.com/

95


Biographical Summary for Dr. A. Noel Jones

Dr Noel Jones began his career in Education in 1967, where he did Teacher Training and taught High School in Ireland, Canada and Sierra Leone, W Africa, and later worked with the Irish Industrial Training Authority, before becoming an International Business & Management consultant, throughout Europe, Africa, the Caribbean, Middle East and N. America. Over a period of 14 years from 1987, Dr Jones worked as a staff member at the International Monetary Fund HQ in Washington - responsible for Management and Organization Development, and at the World Bank HQ where he specialized in Strategic Planning and Organizational Change. Later as a consultant, he worked on World Bank funded Projects throughout the world. His consulting experience extends across the Public & Private Sector, in Infrastructure, Health, Education, and Environment. He has designed and facili-tated four Multilateral Development Bank Conferences on Organizational Change in Washington, Paris, Abidjan and Manila.

Dr. Jones is a Visiting Professor at Kasem Bundit University Graduate Business School in Bangkok, Thailand, where he has been a visiting faculty member for the past three years. He is also currently a Visiting Professor at Stamford International University and Assumption University in Bangkok, Thailand and at the National Economics University in Hanoi, Vietnam. He was also a Visiting Professor at the Austrian Joint Vienna Institute, between 1993 and 2004 where he worked with Government officials from 32 Transition Economy Countries stretching between E. Europe, Russia, and Central Asia (CIS) to China, Mongolia and Vietnam.

Dr. Jones has degrees in Biology, International Development, Management and Psychology, and has published books and articles in the fields of Economic Development, Management, Psychology, Education, and ICT. He i s a regu lar contributor to International Conferences.


ธนสรรค� แขวงโสภา¹

บทคัดย�อ ความก�าวหน�าทางเศรษฐกิจระหว�างประเทศส�วนใหญ�ข้ึนอยู� กับการใช�ทรัพยากรอย�างมี

ประสิทธิภาพและการกระจายอย�างเหมาะสมของผลผลิตและบริการท่ีเกิดจากทรัพยากรแต�เนื่องจากการค�าทางทะเลในป0จจุบันมีปริมาณถึงป4ละ80%ของการค�าท้ังหมดของโลก ฉะนั้นอุตสาหกรรมการเดินเรือจึงมีความสําคัญและมีบทบาทอย�างยิ่ง การปรับปรุงการเดินเรือและค�าใช�จ�ายในการขนส�งทางทะเล ย�อมมีผลท่ีจะช�วยการเพ่ิมตลาดการค�าของโลก ป0ญหาการขาดดุลการค�าของประเทศไทย ส�วนหนึ่งเป;นค�าระวางท่ีใช�เรือต�างชาติ ป4หนึ่งมากกว�า หนึ่งแสนล�านบาท ป0ญหามีว�าทําไมประเทศไทยไม�ลงทุนสร�างกองเรือพาณิชย�หรือกองเรือบรรทุกน้ํามันข้ึนเพ่ือขนสินค�าของเราเสียเองเพ่ือลดดุลการค�าจํานวนมากมายเหล�านี้เสีย แต�การสร�างกองเรือไม�ใช�ของง�าย จะต�องรวบรวมสถิติการค�า จํานวนเรือ การวิจัยตลาด และข�อมูลทางเศรษฐกิจต�างๆ เพ่ือคาดคะเนปริมาณการค�าหรือสินค�าท่ีเราสามารถขนส�งได� ก�อนจัดหากองเรือ การคาดคะเนปริมาณการค�าต�องหาการค�าเป;นรายประเทศ จากนั้นจึงคาดคะเนจํานวนกองเรือให�พอดีกับสินค�าท่ีเราจะทําการขนส�ง การวิเคราะห�ปริมาณสินค�าจะเป;นการกําหนดลักษณะเรือ และเม่ือสามารถคาดคะเนอุปสงค�อุปทานและตลาดในการขนส�งทางทะเลได�ก็จะนําไปสู�การนิยามโครงการและการประเมินโครงการจัดหากองเรือต�อไป

1 ศาสตราจารย�พิเศษ ที่ปรกึษาและอาจารย�คณะบริหารธรุกจิ มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต

การพาณิชยนาวีไทย

คําสําคัญ: การพาณิชยนาวีไทย การขนส�งทางทะเล เรือไทย เรือบรรทุกน้ํามัน คณะกรรมาธิการเศรษฐกิจและสังคม สําหรับเอเชียและแปซิฟAก

97

��ก�� 13 �� 2 ก�ก�� 2555

Thai Mercantile Marine Thanasan Kwaengsobha

Abstract International economic progress depends very largely on the efficient use of scare resources and the distribution of the products and services derived from them. Since seaborne trade is currently running about 80 per cent of total world trade, the shipping industry is of paramount importance. Improvements in shipping and economies in the cost of sea transport can expand the world market.

The problem of trade deficit suffered by Thailand is partly resulted from expenses for freight of foreign vessels which amount to over one hundred thousand million baht a year. The problem is that why Thailand does not invest to establish fleet of commercial vessels or oil tankers of its own in order to ship our goods and reduce the huge amount of such trade deficit. However, to create such fleet of vessels is not an easy task. It requires the availability of comprehensive trade statistics, number of vessels, marketing research and other economic parameters in order to estimate trade volume or goods to be shipped by ourselves before the provision of such a fleet.

Estimation of total trade volume requires stimation of trade with individual countries so that the calculation of the number of fleet to match the volume of goods to be shipped could be done. Product volume analysis is also required to determine characteristic of vessels. When demand and supply can be estimated for sea carriage, it will lead to project definition and project evaluation for provision of fleet of vessels at a later stage. Keyword : Thai mercantile marine , Maritime transport,Thai vessels , Oil tanker , Economic and Social Commission for Asia and Pacific ( ESCAP)

เรือบรรทุกน้ํามัน

The commercial oil tanker AbQaiq, on ballas


1.บทนํา ป0ญหาการขาดดุลการค�าของประเทศไทย ส�วนหนึ่งเป;นค�าระวางท่ีใช8เรือต�างชาติ ข�อมูลในตารางท่ี 1 แสดงให�เห็นว�าส�วนแบ�งค�าระวางเรือของเรือไทยมีเพียงร�อยละ 7.6 -10.9 ในระหว�าง พ.ศ. 2540 – 2550 เรื่องมีป0ญหาว�าทําไมประเทศไทยไม�ลงทุน สร�างกองเรือพาณิชยนาวีไทยข้ึนเพ่ือขนสินค�าของเราเสียเอง

ในป4 2548 เลขาธิการ สพว. กล�าวว�าป0จจุบันประเทศไทยขาดดุลค�าระวาง เป;นจํานวนเงินไม�น�อยกว�า 120,000 ล�านบาท การแก�ไขไม�อาจใช�วิธีทางคณิตศาสตร�ว�า โดยเพ่ิมเรือจะทําให�การขาดดุลค�าระวางลดลงได� การซ้ือเรือบางท่ีอาจทําให�การขาดดุลเพ่ิมข้ึน ถ�าเรือไม�มีสินค�าบรรทุกเพียงพอ

ตาราง 1 ส�วนแบ�งค�าระวางเรือของเรือไทย

ป> ค�าระวางเรือ

รวม

(ล8านบาท)

ส�วนแบ�งค�าระวางเรือของ

เรือไทย

ส�วนแบ�งค�าระวางเรือของเรือ

ต�างชาติไทย

(ล8านบาท) ร8อยละ (ล8านบาท) ร8อยละ

2540

2541

2542

2543

2544

2545

2546

2547

2548

2549

2550

102,940

112,930

126,994

144,927

161,640

193,865

209,751

160,322

195,213

189,493

202,475

7,926

8,695

9,651

11,304

13,524

17,517

18,288

17,757

19,380

20,731

17,497

7.7

7.7

7.6

7.8

8.4

9.0

8.7

11.1

9.9

10.9

8.6

95,014

104,235

117,343

133,623

148,116

176,348

191,463

142,565

175,833

168,762

184,978

92.3

92.3

92.4

92.2

91.6

91.0

91.3

88.9

90.1

89.1

91.4

ท่ีมา สารสนเทศการส�งเสริมพาณิชยนาวี 2540-2550 สํานักงานคณะกรรมการส�งเสริมพาณิชยนาวี

99

��ก�� 13 �� 2 ก�ก�� 2555

ป0ญหาเรื่องนี้ จึงอยู�ท่ีความสมดุลระหว�าง อุปสงค�และอุปทานของเรือนั่นเอง ซ่ึงจะต�องศึกษาหลายหัวข�อด�วยกัน โดยเฉพาะการคาดคะเนอุปสงค�และอุปทานของ เรือ ไทย และผลการสํ ารวจของคณะกรรมาธิการเศรษฐกิจและสังคมสําหรับเอเชียและแปซิฟAก(Economic and Social Commission for Asia and Pacific, ESCAP) ป4 1990-2000 เก่ียวกับพาณิชยนาวีภายในเขต ภูมิภาคเป;นแนวทาง 2. การสํารวจพาณิชยนาวีในเขตอาเซียนและแปซิฟPก ในป4 2000 คณะกรรมาธิการเศรษฐกิจและสังคมสําหรับเอเชียและแปซิฟAก (Economic and Social Commission for Asia and Pacific, ESCAP) ได�ทําการสํารวจพาณิชยนาวีภายในเขต ESCAP) มีเรื่องท่ีน�าสนใจดังนี้ 2.1 การพัฒนากองทัพเรือพาณิชยRของอินเดีย

อิน เ ดี ยนั บ ว� า เป; นประ เทศ ท่ีประสบคว าม สํ า เ ร็ จ ใ นก า ร พั ฒน าก อ ง เ รื อพ า ณิ ช ย� ความสําเร็จเกิดจากการช�วยเหลืออย�างแข็งขันของรัฐบาล ในการขยายกองเรือ โดยใช�มาตรการต�างๆ เช�น

1.การอนุญาตให�กู�ยืมเงินในอัตราดอกเบ้ียพิเศษในระยะเวลายาวนาน

2.การยินยอมให� ซ้ือเรือในฐานะเป;นสินค�า อย�างหนึ่ ง โดยชําระค�า เรือด�วยเ งินตราภายใน ประเทศ โดยอนุญาต ให�มีส�วนลดเป;นค�าพัฒนาการ สําหรับเรือใหม�ๆ อีกร�อยละ 40

3.ยกเว�นภาษีบางอย�างให�แก�อุตสาหกรรมการเดินเรือ

2.2 ประเทศกําลังพัฒนาจําเปSนจะต8องมีเรือชนิดต�างๆ

ความจําเป;นจะต�องมีเรือชนิดต�างๆ อยู�ในหมู�เรือประจําชาติของบรรดาประเทศสมาชิกท่ีกําลังพัฒนานับมีความสําคัญพร�อมๆ กับท่ีภาพของการเดินเรือค�าทางทะเล กําลังเปลี่ยนแปลงไป

แนวโน�มท่ีจะมีเรือชนิดต�างๆ อยู�ในหมู�เรือเหล�านี้ อาจจะประกอบด�วย เรือบรรทุกน้ํามันใหม�ๆ ท่ีกําลังสร�างข้ึนสําหรับประเทศสมาชิกบางประเทศก็ได�แก� อินเดีย สิงคโปร� อินโดนีเซีย มาเลเซีย เป;นต�น

2.3 ความก8าวหน8าทางเทคโนโลยีในการเดินเรือ

ความก�าวหน�าทางเทคโนโลยีในการออกแบบเรือ และพัฒนาการของการสร�างเรือแบบรวมหน�วยสินค�าและเรือแบบพิเศษ ได�ทําให�เกิดมีส�วนกระทบอย�างสําคัญต�อการพัฒนาอุตสาหกรรมเดินเรือ และเครื่องอํานวยความสะดวกในท�าเรือของประเทศท่ีกําลังพัฒนา

2.4 การบรรจุเรือแทน

โปรแกรมการบรรจุเรือเข�าแทนเป;นจํานวนมากย�อมจะก�อให�เกิดความยากลําบากหลายประการโดยเฉพาะอย�างยิ่งในด�านเงินลงทุน เป;นการแน�นอนอยู�เหมือนกันว�าถ�าเอาเรือท่ีใช�การแล�วมาบรรจุเข�าสับเปลี่ยนแทน ยอดการลงทุนท้ังหมดก็คงจะลดน�อยลงไป

แ ต� แ น ว ค ว า ม คิ ด นี้ อ า จ จ ะ ต� อ ง มี ก า รเปลี่ยนแปลงตามสถานการณ�

2.5 ปWญหาในการเลือกแบบเรือ

ประเทศท่ีกําลังพัฒนานั้นมีข�อจํากัดในการท่ีจะเลือกแบบของเรือ เช�น

1.ความสามารถท่ีจะแสวงหาเรือมาใช�การ เพราะจะต�องใช�เงินทุนท่ีสูงมากข้ึน


2.ป0ญหาเก่ียวกับลักษณะภายนอกของท�าเรือ 3.เครื่องอํานวยความสะดวกของท�าเรือ

3.ความต8องการเดินเรือของประเทศท่ีกําลังพัฒนา การเดินเรือมีความสําคัญต�อประเทศท่ีกําลังพัฒนา เพราะการค�าในด�านสินค�าเข�าและสินค�าออกของประเทศเหล�านี้ต�องอาศัยทะเลเป;นส�วนใหญ� ซ่ึงอาจพิจารณาได�ว�าควรพิจารณาเรื่องดังต�อไปนี้ 3.1 การปกปXองผลประโยชนRของผู8ส�งสินค8า

ผลประโยชน�ของผู�ส�งสินค�าอาจพิจารณาว�าได�แก�สินค� าขนส� งจากต�นทางไปยั งปลายทางความปลอดภัย รวดเร็ว ประหยัดและมีเรือขนส�งในระยะความถ่ีท่ีต�องการ

3.2 อันดับก�อนหลังของการพัฒนาอุตสาหกรรม

การเดินเรือ 3 . 2 . 1 ป ร ะ เ ท ศ กํ า ลั ง พั ฒ น า ไ ม� ใ ห8ความสําคัญ ในประเทศท่ีกําลังพัฒนาโดยท่ัวๆ ไปไม�ได�

ให�ความสําคัญ การพัฒนาการเดินเรือในลําดับสูง เหตุผล เช�น

1. อัตราส�วนของรายได�กับเงินลงทุนไม�อยู�ในเกณฑ�ดีพอ

2. การขาดความรู�ทางด�านวิชาการ 3. การขาดแคลนกําลังคนท่ีได�รับการฝvกฝน

มาอย�างดีแล�ว 3.2.2 การเปรียบเทียบการลงทุน

ถ�าหากค�าใช�จ�ายสําหรับเรือใหม� ได�ถูกนําไปเปรียบเทียบกับการก�อให�เกิดการว�าจ�างแรงงานโดยตรงแล�ว อาจปรากฏว�าประเทศสามารถก�อให�เกิดการจ�างแรงงานได�มากกว�า ถ�า

หากได�ใช�ไปในด�านอ่ืนๆ ท่ีมิใช�การเดินเรือ อย�างไรก็ดี ส�วนเทียบท่ีเก่ียวกับเงินทุนนั้น ควรพิจารณาเอาแต�เฉพาะท่ีเก่ียวกับเงินทุนท่ี “ลอยตัว” (free) เท�านั้นไม�รวมค�าเสียโอกาส

3.2.3 การเดินเรือช�วยให8เกิดแรงงานบนฝW\ง

อีกแง�หนึ่งซ่ึงอาจจะมองข�ามไป ในเรื่องท่ีว�า กิจการเดินเรือนั้นมิใช�ก�อให� เ กิดความต�องการแรงงานโดยตรง ในเรื่องท่ีเก่ียวกับลูกเรือเท�านั้น แต�การเดินเรือจําเป;นจะต�องมีพนักงานสําหรับให�ความช�วยเหลือประจําอยู�บนฝ0zง การก�อให�เกิดการจ�างแรงงานในด�านนี้จะต�องนําเข�ามาพิจารณาด�วย

3.2.4 ประหยัดเงินตราต�างประเทศ การแสวงหาเงินตราต�างประเทศด�วยการ

เดินเรือ ก็เป;นเรื่องท่ีมีความสําคัญแก�การพิจารณา เรือนั้นจะเริ่มหาหรือประหยัดเงินตราต�างประเทศได�ทันที ท่ีถูกนําออกมาปฏิบัติการ โดยไม�ต�องเสียเวลาเก่ียวกับระยะต้ังตัว และจะไม�มีการรั่วไหลเข�าไปในกิจการต�าง ๆ ท่ีเป;นเรื่องภายในประเทศเลย

3.2.5 การจัดหาเงินซ้ือเรือ

การขยาย ตัวอย� างขนานใหญ�ของการเดินเรือต้ังแต�เกิดสงครามโลกครั้งท่ีสองนั้นเป;นเงินท่ีได�มา โดยการกู�ยืมจากศูนย�กลางการเงินระหว�างประเทศ

4 . ก า ร ค า ด ค ะ เ น อุ ป ส ง คR แ ล ะ อุ ป ท า น เ รื อ (Forecasting Ship Demand and Supply) หัวข�อนี้เป;นประเด็นสําคัญของการปรับปรุงกองเรือพาณิชย�ไทยถ�าเราสามารถคาดคะเนอุปสงค�และ อุปทานเรื อ ในอนาคตได� การปรับปรุ ง พาณิชยนาวีไทยก็จะประสบความสําเร็จ

101

��ก�� 13 �� 2 ก�ก�� 2555

4.1 การคาดคะเน การคาดคะเนในการจัดการเดินเรือ ก็

เหมือนกับในด�านอุตสาหกรรมอ่ืนๆ คือจะต�องรวบรวมสถิติการค�า จํานวนเรือ การวิจัยตลาดและข�อมูลทางเศรษฐกิจต�างๆ ก�อน เม่ือเราสามารถคาดคะเนอุปสงค� อุปทาน และตลาดได�ก็จะนําไปสู�การจัดทําหรือนิยามโครงการและการประเมินโครงการต�อไป

4.2 วิธีการคาดคะเน การคาดคะเนเป;นวิธีการท่ีจะทําให�เราเข�าไป

ถึงความไม�แน�นอน คือ พยายามทําให�ความไม�แน�นอนนั้นหมดไป กรรมวิธีในการคาดคะเนในการตัดสินใจ อาจแสดงได�ดังนี้

รูปท่ี 1 แผนผังวิธีคาดคะเนในการตัดสินใจ

�� ก�

ก� �� ก� ��

ก� ��

ก� �� ก� � �!"�� #��

ก� ��

�� ก�

�� ก�

��!�


5.ข8อพิจารณาการคาดคะเนอุปสงคR อุปทานเรือ

มีสิ่งเก่ียวข�องควรพิจารณา 3 ข�อคือ 5.1 ถ8ายังไม�ได8ตั้งบริษัทเรือ ถามตัวเองก�อน

ดังนี้ 1. เรามีความชํานาญและมีเงินทุนพอหรือเปล�า 2. อุตสาหกรรมเดินเรือนี้ ดีพอท่ีควรจะทํา

หรือไม� 3. ด�านไหนของอุตสาหกรรมเดินเรือ จะ

สามารถทําความสําเร็จมากน�อยอย�างไร 4. ธุรกิจนี้จะเจริญเติบโตได�อย�างไร 5. เรามีส�วนในความเจริญเติบโตนี้มากน�อยแค�

ไหน กา รตอบป0ญหา เ ร านี้ เ ท� า กับ เ ร า กํ าลั ง

คาดคะเนอยู�

5.2 ถ8าดําเนินการธุรกิจเดินเรืออยู�แล8ว ถามตัวเองดังนี้

1. เราควรจะดําเนินธุรกิจอย�างไร�จึงจะดี 2. เราควรจะซ้ือ ขาย เรือลําไหน เม่ือไร หรือ

เช�าหรืออย�างไร 5.3 แบบวิธีการคาดคะเน เนื่องจากการคาดคะเนเป;นส�วนหนึ่งของธุรกิจ จะต�องคิดว�าจะต�องคาดคะเนอย�างไร ในรูปแบบใดท่ีจะใช�ในบริษัทเดินเรือ การคาดคะเนนี้จะเป;นส�วนหนึ่งในการตัดสินใจ 6. การคาดคะเนต8องมีการวิจัย

การคาดคะเนและพยากรณ� เป;นธรรมชาติของมนุษย�ทุกคนจะต�องคิดแล�วหาทางท่ีดีท่ีสุดให�บรรลุเป{าหมาย ไม�ว�าเป;นใคร อย�างไรก็ดีการคาดคะเนท่ีดีต�องอยู�บนพ้ืนฐานของการวิจัย

6.1ความสามารถในการคาดคะเน เราไม�สามารถคาดคะเนอย�างเฉพาะเจาะจงว�า

ตลาดจะเฟ|zองฟูเม่ือใด คู�แข�งขันจะกระโดดเข�ามาธุรกิจใด ภาคใด แต�เราก็สามารถคาดคะเนได� ตามสภาพความรู�ของเราอย�างกว�างๆ ว�ามีอะไรบ�างในระยะ 2-5 ป4ข�างหน�า เช�น

1.จํานวนเรือจะมากหรือน�อยไปในระยะเวลาดังกล�าว

2.แนวโน�มท่ัวๆ ไปของผลกระทบท่ีจะ เกิดแก�อัตราค�าระวาง

3.การขายเรือเพ่ือทําเป;นเศษเหล็ก 4.ใบสั่งสินค�าท่ีจะได�มาใหม� 5.กําไรในระยะเวลาระหว�างนั้น 6.2 ความสําเร็จในการคาดคะเน เราอย�าไปหวังอะไรให�มากกับความสําเร็จของ

การคาดคะเน แม�จะใช�ความระมัดระวังและมีหลักเกณฑ�มากเพียงไรก็ตามเพราะความสามารถของเราท่ีจะคาดคะเนอุปสงค�และอุปทานอยู�ภายใต�ข�อจํากัด เพราะการคาดคะเนเป;นการดําเนินการอย�างมีเง่ือนไข จากข�อสมมติ ซ่ึงอาจจะผิดหรือถูกก็ได� 7. ข8อจํากัดในการคาดคะเน มีข�อจํากัดซ่ึงแฝงอยู�ในคาดคะเน 3 ข�อคือ

7.1 ข8อจํากัดทางปรัชญา David Hume ได�กล�าวเม่ือ 200ป4 มาแล�วว�า “ต�อให�สิ่งต�างๆ ดําเนินไปตามแนวทางของมัน ในลักษณะประจํา

103

��ก�� 13 �� 2 ก�ก�� 2555

สมํ่าเสมอท่ีสุด ท่ีเป;นมาแล�วจนถึงบัดนี้และมิได�มีการเข�าไปยุ�งเก่ียวเสียใหม� หรือมีอิทธิพลใหม�เข�าไปกระทบเลย ก็ยังหาเป;นการพิสูจน�ไม�ได�ว�าในอนาคตมันจะเป;นเช�นนี้ต�อไป”

7.2 การอุบัติข้ึนและเปล่ียนแปลงของส่ิงต�างๆ ท่ีแล8วมาจนบัดนี้ โดยท่ัวไปจะไม�คงท่ีคงวา ซ่ึงเรามักจะพูดว�าให�ข�อเท็จจริงและสถิติตัวเลข มัน

บอกเองก็แล�วกัน โดยท่ีแท�จริงมันไม�ได�บอกอะไรเรามากนัก มีอยู�บ�อยครั้งท่ีสมการ 2 อัน แบบหนึ่งเป;นเส�นตรง อีกแบบหนึ่ ง ไม� เป;น เส�นตรง มีความสอดคล�องกับข�อมูลในอดีตเป;นอย�างดี เม่ือพูดในแง�เศรษฐกิจแล�ว เราไม�รู�จะเลือกอันไหน แม�ว�าส�วนท่ีเก่ียวพันกับอนาคตนั้น จะชี้ไปคนละทางก็ตาม

รูปที่ 2 การพยากรณRมูลค�าการค8าแบบต�างๆ

ท่ีมา: Lev Sychra, 197 2

7.3 ราคาดุลยภาพไม�เก่ียวกับอุปสงคRและ

อุปทานของเรือ เรามักจะให�อัตราค�าระวางเป;นกลไกท่ีจะถ�วงดุลให�เท�ากัน แต�การคาดคะเนต�อไปนี้ไม�เก่ียวกับราคาดุลยภาพ จะเก่ียวกับป0ญหาง�าย 2 ข�อเท�านั้น คือ

ปWญหาข8อแรก คือป0ญหาเก่ียวกับระยะเวลา

ปานกลาง 3-4 ป4 คือ อุปสงค�ท่ีถูกกําหนดโดยป0จจัยภายนอก อาจจะสูงหรือตํ่ากว�าอุปทานท่ีคาดไว�ภายใน 3-4 ป4 โดยราคาไม�เปลี่ยนแปลง ปWญหาข8อสอง เก่ียวกับระยะเวลายาว 4-8 ป4 คือความสามารถในการต�อเรือ และผลของการ


ต�อเรือจริง ๆ มากน�อยแค�ไหน ท่ีจะเสนอตอบอุปทานของเรือท่ีเพ่ิมข้ึน ตามป0ญหาข�อแรก 8. การคาดคะเนเก่ียวกับการจัดเดินเรือ มี 2 แบบคือ

8.1 การคาดคะเนแบบเศรษฐศาสตรR มหภาค คือ การจัดการเรือและอุปสงค�สําหรับเรือท่ัวโลก ซ่ึงเก่ียวกับจํานวนรวมท่ัวไป เช�นกองเรือของโลกท้ังหมด การค�าทางทะเลของโลกท้ังหมด และผลผลิตรวมแห�งโลกท้ังหมด โดยวิเคราะห�การเก่ียวโยงทางสถิติ

8.2 การคาดคะเนแบบเศรษฐศาสตรRจุลภาค

จัดหาเรือและอุปสงค�สําหรับเรือในการค�าท่ีเจาะจง เช�น สินค�าระหว�าง ไทย – ญ่ีปุ�น เป;นต�น 9. การคาดคะเนแบบ เศรษฐศาสตรRมหภาค การคาดคะเนแบบ มหภาค ในหลายป4ท่ีผ�านมา เราจะสังเกตได�ว� ามีความสัมพันธ�ทางสถิติระหว�างปริมาณการค�าระหว�างประเทศกับขนาดของกองเรือท่ียังวิ่งอยู� ปริมาณการค�าสูงข้ึน จํานวนเรือสูงข้ึนและปริมาณการค�าลดลง จํานวนเรือลดลงด�วย Lev Sychrava ได�สํารวจความสัมพันธ�ว�า ให�ผลทางสถิติเป;นท่ีน�าพอใจคือ S = aT+b s = กองเรือโลกท่ีวิ่งเป;น dwt. T = การค�าของโลกเป;นตัน ผลการคํานวณแบบ Regression ปรากฏผลดังนี้ S = 0.0727235T + 42.83;

r = 0.993 S = 0.0776298T + 15.92; r = 0.998

S = 0.079531T + 13.43; r = 0.998

การเลือกอีกแบบหนึ่ง คือแยก oil และ dry cargo ออกจากกัน St = 916 + 101.9 To;

r = 0.998 Sd = 7,525 + 136.796Td; r = 0.970 To = oil ,

Td = dry cargo St = 6.10 + 0.05782 To Sd = 33.67 + 0.09333 Td การคาดคะเนข�างต�น มองดูแล�วอาจจะบอกได�ว�าเป;นวิธี ท่ีง�ายเหลือเกิน แต�ปริมาณการค�าท่ีเท�ากัน บางครั้งอาจจะใช�เรือขนส�ง จํานวนไม�เท�ากันเพราะต�องคํานึงถึงตัวแปรท่ีมีเหตุผลคือปริมาณการค�าทางทะเลและยังมีตัวแปรอีกหลายตัว ท่ีเข�ามาเก่ียวข�องด�วย 10. การคาดคะเนเรือต8องหาสถิติการค8าระหว�างประเทศ

ถ�าเราสามารถหาการค�าระหว�างประเทศท่ีจะขนส�งว�าจะพัฒนาไปอย�างไรในระหว�างป4นี้กับป4หน�าก็จะสามารถโยงความสัมพันธ�ระหว�างความต�องการการค�าเก่ียวกับเรือมาประเมินคาดคะเนตามความต�องการเรือในอนาคตได� 11. หาการค8าระหว�างประเทศต8องหา GNP หรือ DNP วิธีนี้ใช�GNP หรือส�วนประกอบของ GNP หรือ DNP เป;นตัวแปรในการคาดคะเน

105

��ก�� 13 �� 2 ก�ก�� 2555

12. ความสัมพันธR GNP กับการค8า ความสัมพันธ� GNP (G) กับการค�า เราอาจพิจารณาเรื่องน้ํามันกับสินค�ารวมกันหรือแยกกันก็ได� แต�ควรแยกเป;น Linear correlation เป;นดีท่ีสุด จากตัวเลขของประเทศ OECD ในป4 1963 ได�ดังนี้ T = 2.26019G – 917.17;

r = 0.9993 T = 2.07183G – 983.45;

r = 0.9920 T = 2.157857G – 1,075.95;

r = 0.9800 13. การคาดคะเนการค8าของสมาคมต�างๆ สมาคมผู�ต�อเรือญ่ีปุ�น ใช� Linear และ Logarithmic formula กําหนดข้ันสูงและข้ันตํ่าในการคาดคะเน แต�เหตุผลของสมาคมไม�ชัดเจน และยากต�อการเข�าใจ สมาคมได�เสนอแนะดังนี้ Td = 160.63 + 0.8206 G Log Td = 2.1363 + 1.248 log G สม าคมผู� ต� อ เ รื อ ยุ โ ร ปตะวั น ตก ไ ด� ใ ช� a linear solution สําหรับสินค�าแห�งและ a modified logarithmic solution สําหรับน้ํามันดังนี้ Log Td = 1.3692 log (G-300) - 1.15727 Td = 270.16 + 0.8119 G ได�มีการเสนอดัดแปลงสมการ GNP กับการค�าให�ละเอียดข้ึน ให�สามารถคาดคะเนให�ดีข้ึนกว�าเดิม อัตราส�วนความเจริญเติบโตระหว�างการค�ากับเศรษฐกิจนั้นแตกต�างกัน ไม�เฉพาะสินค�าแต�แตกต�างกันในแต�ละประเทศด�วย 14. การคาดคะเนการค8าของโลก ต8องหาแต�ละประเทศ

การคาดคะเนการค� าของโลก โดยการประมวลสมการสินค�าต�างประเทศแต�ละประเทศ ให�เป;นพ้ืนฐานคงเส�นคงวาของโลก โดยต�องกําหนดขอบเขตการเก่ียวข�องระหว�างตัวแปรทางเศรษฐกิจกับปริมาณสินค�า ซ่ึงจัดชั้นเป;นกลุ�มสินค�า ซ่ึงถือว�ามีความสําคัญในการจัดการเดินเรือซ่ึงอย�างน�อย ต�องแยกให�เห็นระหว�างน้ํามัน วัตถุดิบ ฯลฯ 15.ประมาณการค8าได8ประเมินความต8องการเรือได8

หลังจากประมาณคาดการณ�ปริมาณการค�าสํ า ห รั บ อ น า ค ต ต� า ง ๆ แ ล ะ เ พ่ื อ สํ า ห รั บ ก า รเปลี่ยนแปลง ในรูปแบบการค�าต�างๆ และการเปลี่ยนแปลงท่ีมาจากภายนอกของประสิทธิภาพของเรือต�างๆ เราก็จะสามารถประมาณความต�องการของเรือในอนาคตได� โดยวิธีเก่ียวโยงความสัมพันธ�การค�า – กองเรือของเรานั้น หากแนวการคาดคะเนของเราไม�ไกลกว�า 4 หรือ 5 ป4 เราก็อาจนําเอาข�อมูลอันนี้มาดูว�าอุปทานจํานวนตันนั้นจะเท�ากับหรือมากน�อยกว�าอุปสงค�ท่ีคาดหมายไว� 15.1 การคาดคะเนอุปทานจํานวนตันใน 4 ถึง 5 ป>ข8างหน8า มีดังนี้ ในข้ันแรกเราต�องกําหนดขนาดของกองเรือของโลก ในระยะเริ่มต�นเสียก�อน ข้ันต�อไปเราก็คาด คะเนจํานวนตันท่ีจะต�องถอนออกไปในเหตุการณ� ธรรมดา ซ่ึงมี 2 แบบคือ

1. อุบัติเหตุอับปาง 2. การขายเป;นเศษเหล็กโดยสมัครใจ 15.2 คาดคะเนกองเรือใหม�เพ่ิม

ข้ันต�อมาเราคาดคะเนว�ากองเรือจะมีเรือใหม�เพ่ิม ระยะเวลานับต้ังแต�วันส�งต�อเรือจนถึงวัน


รับมอบ อาจกินเวลาถึง 5 ป4 เรา ก็ มีส ถิ ติพอสมควรเก่ียวกับการสั่งเรือเพ่ิมเติมอีก โดยเอาจํานวนเรือท่ีเราคาดหมายว�าจะขายเป;นเศษเหล็กออกจากกองเรือท่ีมีอยู�แล�ว และเอาจํานวนเรือท่ีคาดว�าจะได�รับมอบหมายใหม�บวกเข�าไป เราก็สามารถคาดคะเนจํานวนตัน (เรือ) ท่ีจะนํามาวิ่งในระยะเวลา 3 - 5 ป4ข�างหน�าได�

15.3 ปWญหาเรื่องราคาในการคาดคะเน การนําเอาเรื่องราคาเข�ามาไว�ในการคาดคะเน

อุปสงค�และอุปทานของเรือ ทําให�เกิดป0ญหาข้ึนหลายอย�าง โดยเฉพาะป0ญหา 2 อย�าง ซ่ึงขอกล�าวในท่ีนี้

15.3.1 ขนาดของเรือ เช�น Tanker ขนาดของเรือเป;นป0จจัยท่ีสําคัญท้ังในแง�ของอุปสงค�และในแง�ของค�าใช�จ�าย ถ�าเราพิจารณาขนาดก็จะต�องเจอป0ญหาสถิติตัวเลข ท่ีอาจจะมีการแทนกันได�ระหว�างกลุ�มขนาดต�างๆ

15.3.2 ประเภทของเรือท่ีนํามาใช8แทนการได8 เรือท่ีแยกประเภทกันเด็ดขาดนั้นนํามาใช�แทนกันได�เช�นเรือ OBO เอามาบรรทุกน้ํามันหรือสินค�าแห�ง เรือ Tankerอาจเอามาบรรทุกสินค�า Bulk หรือสินค�าท่ัวไป โดยท่ีอนุมานว�าเราอาจเอาชนะอุปสรรคเหล�านี้ได� ฉะนั้นโครงสร�างของ Model อุปสงค� อุ ป ท า น ก็ ดู ค ล� า ย ๆ ก ร า ฟ ดั ง นี้

รูปท่ี 3 การจัดหาเรือเปSนตันไมลR

ท่ีมา: Lev Sychra, 1972. t = ระยะเวลา tt = เริ่มต�นในระยะเวลาท่ี t

Xt = อุปสงค� (ตัน) สําหรับเรือใน ระยะเวลา t

107

��ก�� 13 �� 2 ก�ก�� 2555

Yt = ฟ0งก�ชั่น (f) ของอุปทานอู�ต�อเรือ ในระยะเวลาท่ี t

1.ขนาดของกองเรือ Bt = Bt-1 + Nt-1 - Gt-1

2.ใบสั่งต�อเรือถึงป4รับมอบเรือ Dt = Dt-1 + Ft-1 - Nt-1

3. โครงสร�างอายุกองเรือ Ct = f (Ct-1, Nt-1, Gt-1) 4. โครงสร�างค�าใช�จ�ายกองเรือ At = f (At-1, Nt-1, Gt-1) 5. การส�งมอบเรือสร�างใหม� Nt = f (Dt) 6. อัตราจุดเฉลี่ย Et = f (At, Bt, Xt) 7. ใบสั่งต�อเรือใหม� Ft = f (Et, Dt, Yt) 8. การทุบเรือเป;นเศษเหล็ก Gt = f (Ct, Et)

16. คาดคะเนแบบ เศรษฐศาสตรRจุลภาค เราได�มาสุดทางแล�ว ในเรื่องการคาดคะเนทางเศรษฐศาสตร�มหภาค และเรากําลังจะหันไปพูดกับการคาดคะเนในแบบท่ี 2 ต�อไป คือ การเลือกเป;นเจ�าของเรือเฉพาะแบบต�อไป ซ่ึงก�อนการตัดสินใจดังกล�าว ขอให�นําประโยชน�ท่ีได�จากการคาดคะเน แบบจุลภาค และสถานการณ�ในการเลือกเรือมาพิจารณา

16.1 ต8องมุ�งว�าจะไปทางภาคไหนในการเดินเรือ

เรือทุกลํายอมมีเรือแทนกันได�เสมอ และเม่ือพิจารณาข้ันสุดท�าย ตลาดการจัดการเรือก็ยังเป;นตลาดโลก ตลาดระหว�างประเทศท่ีมีการแข�งขัน

กันอย�างหนักนั่นเอง การจัดการเดินเรือเราต�องเจาะจงว�าเราจะมุ�งไปทางภาคไหนของการเดินเรือ และน�าจะเอา models ของการสั่งสินค�าเข�าหรือส�งสิ นค� า ออกมา ทํ า ดูสั ก 2 -3 อัน เ พ่ื อค� นหาเครื่องบ�งชี้ท่ัวๆ ไป models ท่ีนับว�าให�ประโยชน�นั้น พอหาได�จากฝ�ายวางแผนของรัฐบาล

16.2 คาดคะเนการพัฒนาการค8า เปSน

ประเทศ เม่ือเราตัดสินใจในการเดินเรือแบบหนึ่ง

แบบใดโดยเฉพาะแล�ว ข้ันต�อไป คือหาข�อมูลเก่ียวกับการพัฒนาการค�าเป;นประเทศ และของสินค�าเป;นแต�ละอย�างไป การวิเคราะห�ย�อนหลังอย�างน�อย 5 ป4 จะพอมองเห็นว�าแนวโน�มนั้นไปทางไหน

16.3 การวิเคราะหRข8อมูลในอดีตของการค8า

เปSนพ้ืนฐานในการประมาณการ คือ 1. ส�วนประกอบและทิศทางของอนาคต 2. การคาดหมายอย�างมีเหตุผลว�า ปริมาณ

การค�าท้ังหมดนั้น เราจะคว�าเอาไว�ได�เท�าใด 16.4 การคาดคะเนการค8าบางอย�าง การคาดคะเนสินค�าท่ัวไปบนเส�นทางบางสาย

โดยเฉพาะมีขอบเขตแคบกว�าการคาดคะเนทาง เศรษฐศาสตร�มหภาคอัตราความเจริญเติบโตของการสั่งสินค�าเข�าและส�งสินค�าออกท่ีแบ�งแยกไว�อย�างล ะ เ อี ย ด เ ท� า ท่ี จ ะ ทํ า ไ ด� ต า มช นิ ด ขอ ง สิ น ค� า แหล�งกําเนิดและจุดหมายปลายทางเป;นท�าๆ ไปเป;นจุดเริ่มต�นของการวิจัยทางเอกสารท่ีมีคุณภาพ เพ่ือคาดคะเนประมาณการค�าในอนาคตและเพ่ือใช�ในการวิจัยดังกล�าว เพ่ือท่ีจะชี้บ�งสินค�าใหม�ๆ อันเป;นผลจากโครงการต�าง ๆ ท่ีเตรียมดําเนินการอยู�หรือเ พ่ิมจะอยู� ใ นชั้ น ว า งแผน เ พ่ื อจะชี้ บ� ง กา ร


เปลี่ยนแปลงท่ีสําคัญในการค�าหรือโครงสร�างท่ีอาจจะกระบทถึง ปริมาณ วิธีการขนส�ง การเลือกเมืองท�า ประเภทและขนาดของเรือท่ีจะต�องใช�ในเวลาข�างหน�าด�วย ตัวอย�าง การคาดคะเนแหล�งพลังงาน แหล�งพลังงานเช�น น้ํามัน ถ�านหิน แก�ส ในชั้นแรกเราจะต�องหาอุปสงค�ให�ได�เสียก�อน จากเครื่องชี้บ�งกิจกรรมทางเศรษฐกิจไม�ว�าจะเป;นท้ังโลกหรือภาคของผู�บริโภค แต�ละอย�างก็ตาม จาก GNP จํานวนพลเมือง ความเจริญทางอุตสาหกรรม ฯลฯ และก็อาจนํามาใช�เป;นตัวแปรในเรื่องนี้ได�ด�วย

ข้ันต�อไปเราต�องแยกอุปสงค�ออกตามประเภทของเชื้อเพลิงแล�วกําหนดอุปทานท้ังภายในประเทศและท่ีสั่งมาจากต�างประเทศ แล�วกําหนดจํานวนท่ีสั่งเข�ามาจากต�างประเทศ ให�เข�ากับแหล�งท่ีมาต�างๆ เช�น มาจากอ�าวเปอร�เซียเท�านั้น มาจากอาฟริกาเท�านี้ ซ่ึงเป;นงานท่ียากพอดูทีเดียว

16.5 การวิเคราะหRต8องทําเปSนเมืองท�าๆไป เม่ือถึงการวิเคราะห�บางตอน เราจําเป;นจะต�องวิเคราะห�เป;นเมืองท�าๆ ไป คือแหล�งกําเนิดสินค�าและเมืองท�าท่ีเป;นจุดหมายปลายทาง ซ่ึงส�วนใหญ�แทบจะหาไม�ได�เลย ยกเว�นบางประเทศ เช�น สหรัฐอเมริกา ซ่ึงเจ�าหน�า ท่ีกรมศุลกากร และสรรพสามิต แต�ละเมืองท�ารวมข�อมูลเหล�านี้ไว� แต�การแยกแยะสินค�าออกเป;นแต�ละชนิดอาจจะทําไม�เป;นการเพียงพอ

16.6 การวิเคราะหRการค8าเปSนการกําหนดลักษณะเรือ การวิเคราะห�การค�าและการคาดคะเนจะเป;นการกําหนดลักษณะเรือท่ีต�องการสําหรับการค�า

นั้น เป;นน้ําหนัก ลูกบาศก� หรือต�องใช�ห�องเย็นมากน�อยแค�ไหน และกําลังเพ่ิมข้ึนหรือลดลง

16.7 รายละเอียดต�าง ๆของเรือจะปรากฏข้ึน จากการวิ เคราะห�และคาดคะเนการค�าดังกล�าว รายละเอียดต�างๆ ของเรือ เช�นประเภท ขนาดท่ีเป;นไปได� ก็จะค�อยปรากฏออกมาให�เห็นเป;นแถวท่ีสุด จะเหลือแต�เพียงการเลือกซ่ึงเป;นป0ญหาระหว�างการประนีประนอมระหว�างความต�องการต�างๆ และข�อจํากัดต�างๆ หลายอย�าง ท่ียังขัดกันอยู� 16.8 ประเมินโครงการ ส�วนการเลือกข้ันสุดท�ายต�องเอาค�าใช�จ�าย ของสิ่งท่ีเราเลือกมาประมวลดู ต�อไปเป;นข้ันกรรมวิธีการตัดสินใจและการประเมินโครงการต�อไปก�อนซ้ือ ท่ีจะซ้ือเรือหรือสร�างกองเรือต�อไป 17. สรุปและข8อเสนอแนะ การสร�างกองเรือไทยเป;นเรื่องใหญ� เป;นงานระดับชาติ แต�ถ�ามุ�งไปโครงการท่ีเล็กลงเช�นสร�าง กองเรือบรรทุกน้ํามัน พอเห็นทางท่ีจะดําเนินการได� ซ่ึงอาจจะสรุปได�ตามตัวอย�าง ดังนี้

ตัวอย�าง การคาดคะเน เรือบรรทุกน้ํามันไทย 1. ต8องกําหนดทิศทางว�าจะไปทางภาคไหนในการเดินเรือ เอา models ของการสั่งสินค�าเข�า หรือส� ง สิ น ค� า ออกมา ทํ า ดู สั ก 2-3 อัน เ พ่ื อค� นห าเครื่องบ�งชี้ท่ัวๆ ไป models ท่ีนับว�าให�ประโยชน�นั้น พอหาได�จากฝ�ายวางแผนของรัฐบาล

109

��ก�� 13 �� 2 ก�ก�� 2555

2.คาดคะเนการค8าเปSนประเทศ การวิเคราะห�ย�อนหลังอย�างน�อย 5 ป4 จะพอมองเห็นว�าแนวโน�มนั้นไปทางไหน เป;นพ้ืนฐาน ในการประมาณการ คือ

2.1 ส�วนประกอบและทิศทางของอนาคต คือ แห ล� ง กํา เ นิด สิน ค� า แ ล ะ เ มือ ง ท� า ท่ี

เป;นจุดหมายปลายทาง จากข�อมูล ปตท (2553) ไทยต�องการ น้ํามัน 600,000 บาเรล ต�อวัน จากแหล�งในประเทศ 100,000 บาเรล ต�อวัน นําเข�าจากต�างประเทศ 750,000 บาเรล ต�อวัน จาก - ตะวันออกกลาง - มาเลเซีย – แอฟริกา อาจสั่งจากรัสเซีย ซ่ึงผลิตได�7 ล�าน บาเรล ต�อวัน เท�า ซาอุดิอารเบีย

2.2 การคาดหมายอย�างมีเหตุผลว�า ปริมาณการค�าท้ังหมดนั้น เราจะมีสัดส�วนเท�าใด

2.3 คาดคะเนค�าขนส�งท่ีจะได�รับท้ังหมด 3. การวิเคราะหRการค8าเปSนการกําหนดลักษณะเรือ

3.1 การวิเคราะห�การค�าจะเป;นการกําหนดลักษณะเรือท่ีต�องการสําหรับการค�านั้น เป;นน้ําหนัก ลูกบาศก� หรือต�องใช�ห�องเย็นมากน�อยแค�ไหน และกําลังเพ่ิมข้ึนหรือลดลง 3.2 รายละเอียดต�างๆของเรือจะปรากฏข้ึนจากการวิ เ คราะห� และคาดคะ เนการค� า ดั งกล� า วรายละเอียดต�าง ๆ ของเรือ เช�นประเภท ขนาดท่ีเป;นไปได� ก็จะค�อยปรากฏออกมาให�เห็นเป;นแถวท่ีสุด เช�น ขนาดของกองเรือป4ท่ี 2550 ( t ) = ขนาดของกองเรือป4 t-1 + การส�งมอบเรือใหม�ป4 t-1 - การขายเรือเป;นเศษเหล็กป4 t-1

3.3 คํานวณหาค�าใช�จ�ายของกองเรือท่ีหาได�

4. ประเมินโครงการ ส�วนการเลือกข้ันสุดท�ายต�องเอา รายได�-รายจ�าย ของสิ่งท่ีเราเลือกมาประมวลดู ต�อไปเป;นข้ันกรรมวิธีการตัดสินใจและการประเมินโครงการต�อไป


บรรณานุกรม ธนสรรค� แขวงโสภา (2552) การขนส�งระหว�างประเทศ เอกสารประกอบการบรรยาย กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร� พระราชบัญญัติส�งเสริมพาณิชยนาวี พ.ศ.2521 พระราชบัญญัติการรับขนของทางทะเล พ.ศ.2534 United Nations.( 2000). Shipping and Ocean Freight Rates : Purpose – Built Tonnage. Singapore : ESCAP International Rules for the Interpretation of Trade terms (1990) as Adopted by the International Chamber of Commerce. United Nations (ESCAP).( 1983) .Report on Seminar on Freight Rate Making. Bangkok : P.K. Printing ltd. Branch , Alan E. (1979) .The Element Of Shipping . London : Chapman and Hall Ltd. United Nations. (1978). Report of the Workshop on Shipper's Co-operation. Singapore : ESCAP. United Nations. (1975). Handbook for Shipper for Asia and pacific region. Bangkok : ESCAP Lev Sychra, (1972).Forecasting Ship Demand and Supply , Lectures and Country Report. Singapore : ESCAP Stevens , Edward Frank( 1971) Dictionary of Shipping Terms and Phases. London : Pitman .

111


ณัฐพล ขันธไชย1

Ι ป� ญ ห า สํ า คั ญ ป ร ะ ก า ร ห นึ่ ง ซ่ึ ง ท ฤ ษ ฎี

แนวความคิด และวิธีดําเนินการในการบริหารแบบด้ังเดิม (Conventional Administration) ยังไม?สามารถทําใหAบรรลุผลไดAอย?างน?าพึงพอใจโดยเฉพาะอย?างยิ่งในระดับปฏิบัติการ คือประสิทธิผลและประสิทธิภาพในการบริหารจัดการในภาครัฐ ป�ญหาสํ า คัญ ดั งกล? า วนี้ ทํ า ใหA มี ก า รนํ า เสนอทฤษฎี แนวความคิดและวิธีดําเนินการซ่ึงเรียกว?าการจัดการภาครัฐแนวใหม? (New Public Management, NPM) และธรรมาภิบาล ( Good Governance) ซ่ึงเปVนการปฏิรูปการบริหารจัดการแบบด้ังเดิม ท้ังในภาครัฐและภาคเอกชน (Corporate Governance)

ΙΙ ในทัศนของ Stephan Grimmelikhuijsen

แห?ง Utrecht University, The Netherlands ผูAวิจัยและนําเสนอบทความนี้ การบริหารจัดการในภาครั ฐแบบ ด้ั ง เ ดิม ทํ า ใหA ประชาชนพล เ มือง (Citizen)ใหAความไวAวางใจ(Trust) ต?อรัฐบาลลดนAอยลง และเปVนป�จจัยสําคัญท่ีผลักดันใหAการปฏิรูป

การบริหารตามแนวทางของการบริหารภาครัฐแนวใหม? หรือ NPMโดยการใหAความรูAและขAอเท็จจริงแก?ประชาชนเก่ียวกับผลการดําเนินงานของรัฐบาล(Government performance outcome) ดAวยกระบวนการดําเนินการอย?างโปร?งใส เปVนป�จจัยสําคัญท่ีจะช?วยใหAประชาชนพลเมืองมีความไวAวางใจต?อรัฐบาลยิ่งข้ึน ความโปร?งใส (Transparencyในการวิจัยนี้ หมายความว?า การจัดใหAมี (Availability) ขAอมูลข?าวสาร (information) เก่ียวกับองคfกรหรือผูAปฏิบัติการ(Actor) ซ่ึงทําใหAบุคคลภายนอก (External actor) สามารถติดตามการดําเนินการหรือผลการดําเนินการขององคfกรหรือบุคคลไดAและการเปiดเผยขAอมูลเ ก่ียวกับผลการดําเนินงานพิจารณาในสองดAานคือดAานความสามารถเขAาใจไดA( Comprehensibility) แ ล ะ ค ว า ม ทั น ต? อ เ ว ล า (Timeliness) ของขAอมูลข?าวสารของรัฐบาล

ในการวิจัยนี้ผูA วิจัย ต้ังสมมุติฐานเพ่ือการทดสอบดังนี้

H1a : ความโปร?งใสในระดับสูงของผลการดําเนินงานในทางบวก เปVนสาเหตุของการมีความรูAระดับสูง ซ่ึงคาดว?าจะมีผลในทางบวกต?อการรับรูA

บทความปริทัศน�

Stephan Grimmelikhuijsen (2012)

“Linking Transparency, Knowledge and Citizen Trust in Government: An Experiment” ,

International Review of Administrative Sciences 78(1) 50-73.

1รองศาสตราจารยf บัณฑิตวิทยาลัย มหาวทิยาลัยเกษมบัณฑิต


เก่ียวกับสมรรถภาพ (Competency) และความเอ้ืออาทร (Benevolence) แต?มีผลในทางลบต?อการรับรูAความชื่อสัตยf (Honesty) H1b : ความโปร?งใสในระดับสูงของผลการเนินงานในทางลบ เปVนสาเหตุของการมีความรูAระดับสูง ซ่ึงคาดว?าจะมีผลในทางลบการรับรูAเก่ียวกับสมรรถภาพและความเอ้ืออาทร แต?มีผลในทางบวกกับการรับรูAความซ่ือสัตยf H2 : ความโปรงใสในระดับสูงของผลการดําเนินงานมีผลโดยตรงต?อการรับรูAเก่ียวกับสมรรถภาพ ความเอ้ืออาทรและความซ่ือสัตยf ตัวแปรหลักของการวิจัยไดAแก? ความโปร?งใส (Transparency) ความรูA (Knowledge) เก่ียวกับนโยบายและผลการดํา เนินงาน สมรรถภาพ (Competency) ความเอ้ืออาทร (Benevolence) ความซ่ือสัตยf (Honesty) ความไวAวางใจ (Trust) และความวิตกกังวล (Concern) เก่ียวกับรัฐบาลทAองถ่ิน (Municipality)

ΙΙΙ วิ ธี ก า ร วิ จั ย เ ปV น ก า ร วิ จั ย เ ชิ ง ท ดล อ ง (Experiment) โดยมีหน?วยศึกษา (Units of observation) เปVนประชาชนในทAองถ่ินจํานวน 658 คน เปVนตัวอย?างของการวิจัย โดยกําหนดใหAกลุ?มตัวอย?าง 4 กลุ?มเปiดดู Websites ซ่ึงมีระดับของความโปร?งใสในการดําเนินงาน (Performance outcome transparency) ของรัฐบาลในระดับต?างกัน ดังนี้

กลุ?ม 1 Website ซ่ึงมีความโปร?งใสตํ่าและผลการดําเนินเปVนลบ ( N = 175 ) กลุ?ม 2 Website มีความโปร?งใสตํ่า และผลการดําเนินงานเปVนบวก ( N = 160 ) กลุ?ม 3 Website มีความโปร?งใสสูง และผลการดําเนินงานเปVนลบ ( N = 168 ) กลุ?ม 4 Website มีความโปร?งใสสูง และผลการดําเนินงานเปVนบวก ( N = 177 ) การออกแบบการวิจัยโดยควบคุมใหAกลุ?มตัวอย?างท้ัง 4 กลุ?มดังกล?าวไม?แตกต?างกันอย?างมีนัยสําคัญในดAานต?างๆคือ เพศ อายุ ระดับการศึกษาแ ล ะ ค ว า ม นิ ย ม ท า ง ก า ร เ มื อ ง (Political preference) หลังจากกลุ?มตัวอย?างดู Websites ท่ีจัดใหAแต?ละกลุ?มแลAว ตัวอย?างแต?ละคนในแต?ละกลุ?มจะ ตอบแบบสอบถาม (Questionnaire) เก่ียวกับ ความไวAวางใจองคfกรรัฐบาลท่ีศึกษา (Trust in government organization) ในดAานสมรรถภาพ ความเอ้ืออาทร ความซ่ือสัตยf ความรูA ความไวAวางใจ และความวิตกกังวลเก่ียวกับรัฐบาลทAองถ่ิน

ΙV ในการวิเคราะหfขAอมูลเพ่ือทดสอบสมมติฐาน ผูAวิจัยดําเนินการ 2 ข้ันตอนโดยใชA เทคนิคการวิเคราะหfความแปรปรวนทางเดียว (ANOVA) และการวิเคราะหfความแปรปรวนร?วม 2 ทาง (A two-way MANCOVA) ซ่ึงไดAผลการวิเคราะหfโดยสรุปคือ ไดAรับความรูAสูงข้ึนเม่ือขAอมูลข?าวสารมีการนําเสนออย?างทันต?อเวลาและสามารถเขAาใจไดA หรือมีความโปร?งใส (Transparency) และไม?ว?าผลการดําเนินงาน (Performance) จะเปVนอย?างไร ความโปร?งใสทําใหAเกิดความรูAระดับสูง นอกจากนั้นการ

113


ทดสอบผลของความโปรงใสและความรูAกับความไวAวางใจในองคfกรของรัฐบาล โดยการวิเคราะหfความแปรปรวนร?วม 2 ทาง (A two-way MANCOVA) ในการทดสอบสมมติฐานปรากฏผล ดังนี้ ความรูAมีผลในทางบวกต?อการรับรูAสมรรถภาพและความเอ้ืออาทรหรือความไวAวางใจองคfกรของรัฐบาลไม?ว?าผลการดําเนินงานเปVนอย?างไร ซ่ึงเปVนการปฏิ เสธสมมติฐาน 1b และสมมติฐาน 1a บางส?วน และจากการทดสอบพบว?าความโปร?งใสมีผลโดยตรงต?อการับรูAเก่ียวกับสมรรถภาพ แต?อย?างไร ก็ดี ไม?พบผลทางตรงต?อการรับรูAเก่ียวกับตัวแปรอ่ืนๆ จึง ปฎิเสธสมมติฐาน 2 เปVนส?วนใหญ? V บทค ว า ม ซ่ึ ง นํ า เ ส น อ ใ น International Review of Administrative Sciences ดังกล?าวแลAว เปVนตัวอย?างท่ีดีของการศึกษาการบริหารในเชิงวิทยาศาสตรf (Administration as Science) ดAวยการนําเสนอการออกแบบการวิจัยเชิงการทดลอง (Experimental design) และการวิเคราะหfเชิงปริมาณ(Quantitative analysis) ทําใหAเห็นความแตกต?างจากการศึกษาการบริหารในเชิ ง ศิลป (Administration as arts) โดยท่ัวไป ดังนั้นจึงเปVนสิ่งท่ีนักศึกษาและนักวิจัยอาจใชAเปVนตัวอย?างในการวิจัย ซ่ึงในประเทศไทยในป�จจุบันเท?าท่ีผูAวิจารณfบทความนี้ทราบ ยังไม?มีผูAใดใชAดําเนินการในการวิจัยทางดAานรัฐประศาสนศาสตรf การออกแบบการวิจัยเชิงทดลองซ่ึงใชAตัวทดลอง (Treatment) ผ?านสื่อทาง Website นับไดAว?าเปVน นวตกรรมทางการวิจัยอีกประการหนึ่งท่ีนักวิจัยไทยอาจนํามาใชAในการออกแบบการวิจัยของตนเองไดAเนื่องจากป�จจุบันการใชA Internet มีความนิยมกันอย?างกวAางขวางพอควรแลAว

นอกจากนั้ น ในส?วนของภาคผนวกของบทความไดAนําเสนอมาตร (Scale) การวัดตัวแปรสมรรถภาพ ความเอ้ืออาทร ความซ่ือสัตยf ความน?าไวA ว าง ใจ และความวิตก กังวล พรAอมดAวยค? า Cronbach’s alpha ซ่ึงนักวิจัยผูAสนใจศึกษาวิจัยต?อไปในอนาคตอาจใชAเปVนมาตรวัดตัวแปรต?างๆดังกล?าวสําหรับการวิจัยของตนไดAต?อไปโดยตรง หรือ เพ่ือการทดสอบความแม?นตรงของตัวแปรท่ีสรAางข้ึน (Construct Validity) ก็ไดA อย?างไรก็ดีในทัศนของผูAวิจารณfบทความ มีความเห็นว? า ในส?วน ท่ี เ ก่ียว กับการวั ดความรูA (Knowledge) ดAวยมาตรวัดในแบบสอบถามซ่ึงนําเสนอในภาคผนวก B (Apendix B) ของบทความ ยังมีจุดอ?อน โดยท่ีเปVนการวัดความรูA โดยการวัดจากการรับรูA (Perception) ซ่ึงทําใหAความแม?นตรง (Validity)ของมาตรวัด เปVนสิ่งท่ียังน?าเคลือบแคลง ( Doubtful) หรือขาดความแม?นตรง (Invalid) ในการวัด หรือกล?าวอีกนัยหนึ่ง มาตรวัดความรูAของการวิจัยนี้อาจไม?สามารถวัดสิ่งท่ีตAองการวัด หรือความรูAท่ีตAองการวัดไดAตามเจตนารมณf ถึงแมAว?าจะมีการคํานวณค?า Cronbac’s alpha ไดAเท?ากับ 0.68 ก็ตาม

แบบ JKBU-1

แบบฟอร�มนําส�งบทความ/บทวิจารณ�หนังสือเพ่ือพิมพ�เผยแพร�ใน

วารสารเกษมบัณฑิต (ส�งพร�อมกับบทความ/บทวิจารณ�หนังสือ)

วันท่ี……….เดือน………..……..พ.ศ.………

เรียน บรรณาธิการวารสารเกษมบัณฑิต ข�าพเจ�า (นาย/นาง/นางสาว).................................................................................................................

(Mr./Mrs./Ms.)......................................................................................................................... คุณวุฒิสูงสุด และสถานศึกษา................................................................................................................. ตําแหน�ง/ตําแหน�งทางวิชาการ (ถ�ามี) .................................................................................................... ชื่อหน�วยงาน/สถาบันท่ีทํางาน................................................................................................................ ขอส�ง บทความจากงานวิจัย บทความวิชาการ บทความปริทัศน� (review article) บทวิจารณ�หนังสือ (book review) ชื่อเรื่อง (ภาษาไทย) ............................................................................................................................. ................................................................................................................................................................ ชื่อเรื่อง (ภาษาอังกฤษ) ......................................................................................................................... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… คําสําคัญ (ภาษาไทย) ............................................................................................................................. Keyword (ภาษาอังกฤษ)....................................................................................................................... ท่ีอยู�ทีสามารถติดต�อได�สะดวก......................หมู�ท่ี...................ซอย...................ถนน............................. ตําบล/แขวง....................อําเภอ/เขต.....................จังหวัด.............................รหัสไปรษณีย�................... โทรศัพท�...........................................โทรศัพท�มือถือ........................................โทรสาร.......................... E-mail................................................................................................................................................... ข�าพเจ�าขอรับรองว�าบทความนี้

เปRนผลงานของข�าพเจ�าเพียงผู�เดียว (ไม�ต�องกรอกแบบ JKBU-2 ) เปRนผลงานของข�าพเจ�าและผู�ท่ีระบุชื่อในบทความ (กรอกแบบJKBU-2 ด�วย)

บทความนี้ไม�เคยลงตีพิมพ�ในวารสารใดมาก�อน และจะไม�นําส�งไปเพ่ือพิจารณาลงตีพิมพ�ใน

วารสารอ่ืนๆ อีก นับจากวันท่ีข�าพเจ�าได�ส�งบทความฉบับนี้มายังกองบรรณาธิการวารสารเกษมบัณฑิต

ลงนาม............................................................ (.........................................................................)

แบบ JKBU-2

ข$อมูลผู$ร�วมเขียนบทความ

(ส�งแนบพร�อมกับบทความ/บทวิจารณ�หนังสือ)

ผู$ร�วมเขียนบทความคนท่ี 1 ข�าพเจ�า (นาย/นาง/นางสาว)........................................................................................................................................ (Mr./Mrs./Ms.)............................................................................................................................................... คุณวุฒิสูงสดุ และสถานศึกษา........................................................................................................................................ ตําแหน�ง/ตําแหน�งทางวิชาการ (ถ�ามี) ........................................................................................................................... ท่ีอยู�ทีสามารถติดต�อได�สะดวก......................................หมู�ท่ี...................ซอย...................ถนน.................................... ตําบล/แขวง.......................อําเภอ/เขต............................จังหวัด.............................รหัสไปรษณีย�................................ โทรศัพท�...........................................โทรศัพท�มือถือ................................................โทรสาร.......................................... E-mail.......................................................................................................................................................................... ข�าพเจ�าขอรับรองว�าบทความน้ี เปRนผลงานของข�าพเจ�าในฐานะผู�ร�วมวิจัยและร�วมเขียนบทความจากงานวิจัย (กรณีท่ีเปRนบทความจากงานวิจัย)

เปRนผลงานของข�าพเจ�าในฐานะผู�ร�วมเขียนบทความ ผู$ร�วมเขียนบทความคนท่ี 2 ข�าพเจ�า (นาย/นาง/นางสาว)....................................................................................................................................... (Mr./Mrs./Ms.).............................................................................................................................................. คุณวุฒิสูงสดุ และสถานศึกษา........................................................................................................................................ ตําแหน�ง/ตําแหน�งทางวิชาการ (ถ�ามี) ........................................................................................................................... ท่ีอยู�ทีสามารถติดต�อได�สะดวก......................................หมู�ท่ี...................ซอย...................ถนน.................................... ตําบล/แขวง.......................อําเภอ/เขต............................จังหวัด.............................รหัสไปรษณีย�................................ โทรศัพท�...........................................โทรศัพท�มือถือ........................................โทรสาร.................................................. E-mail.......................................................................................................................................................................... ข�าพเจ�าขอรับรองว�าบทความน้ี เปRนผลงานของข�าพเจ�าในฐานะผู�ร�วมวิจัยและร�วมเขียนบทความจากงานวิจัย (กรณีท่ีเปRนบทความจากงานวิจัย)

เปRนผลงานของข�าพเจ�าในฐานะผู�ร�วมเขียนบทความ หมายเหตุ : ถ�ามีผู�เขียนบทความมากกว�า 2 ท�าน กรุณากรอกรายละเอียดของผู�เขียนบทความร�วมท�านอ่ืน ๆ ด�วย

แบบ JKBU-3

รูปแบบการพิมพ�และการนําเสนอบทความ/บทวิจารณ�หนังสือ

1. การพิมพ� พิมพ�ต�นฉบับบทความ/บทวิจารณ�หนังสือด�วย Microsoft Word for Windows หรือซอฟต�แวร�อ่ืนท่ีใกล�เคียงกัน พิมพ�บนกระดาษขนาด A4 หน�าเดียว ประมาณ 26 บรรทัด ต�อ 1 หน�า ให�พิมพ�ด�วยอักษรTH Saraban ขนาดของตัวอักษรเท�ากับ 16 และใส�เลขหน�าตั้งแต�ต�นฉบับจนจบบทความ ยกเว�นหน�าแรกโดยจัดพิมพ�เปRน 2 คอลัมภ� สําหรับสาระของบทความ ยกเว�นบทคัดย�อท้ังภาษาไทยและภาษาอังกฤษเปRนแบบคอลัมภ� 2. การนําเสนอบทความ 2.1 บทความทุกประเภทท้ังท่ีเปRนบทความจากงานวิจัย บทความวิชาการ และบทความปริทัศน� (review article) มีความยาวประมาณ 12 – 15 หน�า A4 (รวมบทคัดย�อ) 2.2 ช่ือบทความให�ระบุท้ังภาษาไทยและภาษาอังกฤษ 2.3 ให�ระบุช่ือของผู�เขียนบทความ ท้ังภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ใต�ช่ือบทความ และระบุตาํแหน�งทางวิชาการ (ถ�ามี) ตําแหน�งงาน สถานท่ีทํางานของผู�เขียน โดยเขียนเปRนเชิงอรรถ(footnote) ในหน�าแรกของบทความ 2.4 การนําเสนอบทความให�นําเสนอ โดยมีองค�ประกอบดังน้ี

• บทคัดย�อ (เฉพาะบทความจากงานวิจัย) กรณีท่ีเปRนบทความจากงานวิจัย ต�องมีบทคัดย�อภาษาไทยและบทคัดย�อภาษาอังกฤษ โดยแต�ละบทคัดย�อมีความยาวไม�เกิน 1/3 ของกระดาษ A4 (ประมาณ 18 บรรทัด) และให�ระบุคําสําคัญ (Keywords) ในบรรทัดสดุท�ายของบทคัดย�อท้ังท่ีเปRนภาษาไทยและภาษาอังกฤษ

• 1 : บทนํา ระบุปgญหา/ความเปRนมา ความสําคัญของปgญหา/ประเด็นท่ีจะนําเสนอในบทความ และวัตถุประสงค�ในการวิจัย/การเสนอบทความ

• 2 : เนื้อหาสาระ นําเสนอประเดน็เน้ือหาต�าง ๆ ซ่ึงอาจประกอบด�วยหลายย�อหน�า และในกรณีของบทความจากงานวิจัย การนําเสนอในส�วนน้ีควรมีส�วนประกอบ ดังน้ี วัตถุประสงค�ของการวิจัย สมมติฐานการวิจยั (ถ�ามี) ขอบเขตของการวิจัย แนวคิดทฤษฎีและกรอบความคิดในการวิจัย การทบทวนเอกสาร วิธีการดาํเนินการวิจัยและผลการวิจัย

• 3 : สรุป สรุปผลการวิจัย/บทความและข�อเสนอแนะ (ถ�ามี) • 4 : เอกสารอ$างอิง ให�นําเสนอแยกภาษาไทยและภาษาอังกฤษ (เรียงลําดับอักษร) โดยนําเสนอ

ตามตัวอย�าง 3 • ภาคผนวก (ถ�ามี)

(ตัวอย�าง 1) การนําเสนอบทความจากงานวิจัย (Research Article)

บทคัดย�อ

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... คําสําคัญ : ......................................................................................... Abstract

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Keywords: .........................................................................................

บทนํา (ส�วนท่ี1ของบทความ) ระบุประเด็นปgญหาของการวิจัยให�ชัดเจนและปรากฏการณ�โดยสังเขป ในส�วนท�ายของบทนําให�ระบุวัตถุประสงค�ของการวิจัย(เฉพาะการนําเสนอเปRนบทความวิจัยมิใช�ในวิทยานิพนธ�/ดุษฎีนิพนธ�) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

เนื้อหา (ส�วนท่ี 2 ของบทความ) • การทบทวนเอกสาร/งานวิจัย (โดยสังเขป) • แนวคิดทฤษฎี/งานวิจัย กรอบความคิดในการวิจัย และสมมติฐาน (ถ�ามี) • คําจํากัดความของศัพท�/ตัวแปร • ระเบียบวิธีวิจัย (ประชากร/กลุ�มตัวอย�าง/วิธีการสร�างเครื่องมือ/วิธีการรวบรวมและ

วิเคราะห�ข�อมูล) • ผลการวิจัย

� ข�อมูลเชิงประจักษ� การวิเคราะห� และผลการวิเคราะห�ในรูปตารางท่ีนําเสนออย�างกะทัดรัด (Concise)

• ผู�เขียนอาจปรับชื่อหัวข�อในเนื้อหาสาระของการนําเสนอได�ตามความเหมาะสม เม่ือข้ึนย�อหน�าใหม� ไม�ควรเขียนเปRนข�อ ๆ

สรุปและเสนอแนะ (ส�วนท่ี 3 ของบทความ) เอกสารอ$างอิง (ส�วนท่ี 4 ของบทความ) ภาษาไทย............................................................................................................................................... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ภาษาไทยอังกฤษ................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. ภาคผนวก (ถ$ามี) ................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................

(ตัวอย�าง 2) การนําเสนอบทความทางวิชาการ (Academic Article) /บทความปริทรรศน� (Article Review) บทนํา (ระบุประเด็นสําคัญ ความเปRนมา และวัตถุประสงค�ของการนําเสนอ) ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... เนื้อหา (สรุปสาระสําคัญแต�ละบท/ตอน โดยนําเสนอเปRนย�อหน�าได�มากกว�า 1 ย�อหน�า) ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... สรุปและเสนอแนะ (ถ�ามี) ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... เอกสารอ$างอิง (กรณีเปRนบทความปริทรรศน� ควรมีเอกสารอ�างอิงตามสมควร) ภาษาไทย............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ ภาษาไทยอังกฤษ.................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ ภาคผนวก (ถ$ามี) ................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................

(ตัวอย�าง 3) การเขียนบรรณานุกรม

1. จิรธี กําไร.(2547). ก$าวแรกสู� e-Commerce. กรุงเทพฯ: เอส ซี พี บุoกส� 2. ทวีศักด์ิ อินทรรักขา. (2549). การยอมรับเทคโนโลยีคอมพิวเตอร�เพ่ือการปฏิบัติงานของ

บุคลากรบริษัทการบินไทย จํากัด (มหาชน). วิทยานิพนธ� ศิลปะศาสตร�มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฎจันทรเกษม

3. ลักขณา สริวัฒน�. (2544). จิตวิทยาในชีวิตประจําวัน. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร� 4. สํานักงานพัฒนาการท�องเท่ียว. (2551). สถิตินักท�องเท่ียว 2008 จาก :

http:www.tourism.go.th/2009/th/statixtic/tourism.phb?cid=12.10 มีนาคม 2551 5. Beek,Thorsten and Demirguc-Kurt,Asli. (2549). “Small and Medium Enterprises:

Access to Finance as a Grouth Constraint.”Journal of Banking and Finace. Volume 30,2931-2943.

6. Hughes, Allen. (2540). “Finance for SMEs: A U.K. Perspective.” Small Business Economics.Volume 9, 151-166.

การเขียนอ$างอิงภายในสาระบทความ

วารสารเกษมบัณฑิตใช�ระบบ นาม-ป� และระบุหน�า (เม่ือเปRนการอ�างอิงเฉพาะประเด็น) ไม�ใช�ระบบหมายเลขหรือเชิงอรรถะดังนี้ 1............(จิรธี กําไร, 2547: 4-5) ……………………….. 2............(ทวีศักด์ิ อินทรรักขา,2549) ……………………. 3............(สํานักงานพัฒนาการท�องเท่ียว,2551) ……………………….. 4............( Beek,Thorsten and Demirguc-Kurt,2549) ……………………. 5............( Hughes,2540:161-162)

3. การเขียนบทวิจารณ�หนังสือ (Book Review) 3.1 ต�องระบุข�อมูลเก่ียวกับหนังสือท่ีวิจารณ� ดังนี้

• ชื่อหนังสือ • ชื่อผู�เขียน/ผู�แต�ง • ป�ท่ีพิมพ� • สํานักพิมพ�/โรงพิมพ� • จํานวนหน�า

3.2 การนําเสนอบทวิจารณ�หนังสือควรมีส�วนนํา ส�วนเนื้อหา และส�วนสรุป ในทํานองเดียวกับการนําเสนอบทความ (โปรดพิจารณาตัวอย�างท่ี 2)

3.3 การนําเสนอสาระสําคัญในแต�ละบทโดยสรุปและวิจารณ�แยกแต�ละบทหรือแต�ละบทความ (กรณีเปRนหนังสือท่ีรวบรวมบทความ)

3.4 ความเห็นโดยสรุป (Concluding remarks)

4. การนําเสนอตารางและภาพประกอบ ในกรณีท่ีมีตารางและภาพประกอบในบทความ ให�นําเสนอดังนี้ 1. การนําเสนอตาราง

(ตัวอย�าง) ตารางท่ี....... : ………………………………(ชื่อตาราง)................................................ ท่ีมา : …………. (แหล�งท่ีมา และป�)......................... 2. การนําเสนอภาพประกอบ ภาพกราฟ หรือแผนภูมิต�าง ๆ ท่ีไม�ใช�ตาราง ให�เรียกว�า ภาพประกอบ โดยเขียนกํากับใต�ภาพประกอบ ดังนี้

(ตัวอย�าง) รูปภาพ

ภาพประกอบท่ี........ : ………………….(ชื่อภาพประกอบ).................................... ท่ีมา : ………………(แหล�งท่ีมา และป�)............(ถ�ามี)

การพิจารณาคัดเลือกบทความ/บทวิจารณ�หนังสือเพ่ือพิมพ�เผยแพร� ในวารสารเกษมบัณฑิต

1. บรรณาธิการจะมีหนังสือแจ�งให�ทราบว�าได�รับบทความเพ่ือพิจารณาลงตีพิมพ� 2. บรรณาธิการจะพิจารณากลั่นกรองบทความ/บทวิจารณ�หนังสือว�ามีรูปแบบการนําเสนอ

เปRนไปตามรูปแบบ แบบ JKBU-3 หรือไม� และสงวนสิทธิ์ท่ีจะไม�พิจารณาบทความ/บทวิจารณ�หนังสือ ท่ีการนําเสนอไม�เปRนไปตามรูปแบบ JKBU-3 (โดยไม�ส�งคืนต�นฉบับให�แก�ผู�เขียน)

3. บรรณาธิการจะนําบทความ/บทวิจารณ�หนังสือท่ีผู�เขียนส�งมาเสนอต�อผู�ทรงคุณวุฒิเพ่ือประเมินคุณภาพและความเหมาะสมของบทความ/บทวิจารณ�หนังสือ โดยใช�เวลาประมาณ 20-30 วัน

4. บทความ/บทวิจารณ�หนังสือท่ีจะได�พิมพ�เผยแพร�ในวารสารเกษมบัณฑิต จะต�องได�รับการประเมินให�พิมพ�เผยแพร�ได�จากกรรมการผู�ทรงคุณวุฒิจํานวนไม�น�อยกว�า 2 ใน 3 ของกรรมการผู�ทรงคุณวุฒิในแต�ละสาขาวิชา

5. ในกรณีท่ีผลการประเมินระบุให�ต�องปรับปรุงหรือแก�ไขก�อนพิมพ�เผยแพร� ผู�เขียนจะต�องดําเนินการให�แล�วเสร็จ และส�งบทความ/บทวิจารณ�หนังสือท่ีได�ปรับปรุงแก�ไขแล�วไปยังบรรณาธิการวารสารฯ ภายใน 15 วัน (หรือตามท่ีบรรณาธิการกําหนด) นับจากวันท่ีได�รับทราบผลการประเมิน ในกรณีท�านส�งบทความ/บทวิจารณ�หนังสือฉบับแก�ไขช�ากว�ากําหนด บรรณาธิการจะนําไปพิมพ�เผยแพร�ในวารสารฉบับต�อไป (โดยผู� เขียนจะต�องแจ�งให�บรรณาธิการทราบว�าประสงค�จะส�งช�า)

การส�งบทความ/บทวิจารณ�หนังสือเพ่ือพิมพ�เผยแพร�ในวารสารเกษมบัณฑิต

1. กรอกข�อมูลในแบบฟอร�มนําส�งบทความ/บทวิจารณ�หนังสือฯ (แบบ JKBU-1 ) 2. กรณีมีผู�เขียนมากกว�า 1 คน ให�ระบุข�อมูลของผู�ร�วมเขียนทุกคนเพ่ิมเติมในแบบ JKBU-2 3. การส�งบทความ/บทวิจารณ�หนังสือ กระทําได� 2 วิธีดังนี้

• วิธีท่ี 1 : ส�งผ�าน E-mail [email protected] • วิธีท่ี 2 : ส�งทางไปรษณีย�ไปยังอยู�ข�างล�างนี้

บรรณาธิการวารสารเกษมบัณฑิต สํานักวิจัย มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต

เลขท่ี 1761 ถนนพัฒนาการ แขวง/เขตสวนหลวง กรุงเทพมหานคร 10250

กรณีส�งทางไปรษณีย�ให�ส�งบทความ/บทวิจารณ�หนังสือ จํานวน 1 ฉบับ พร�อมบันทึกข�อมูลลงแผ�น CD จํานวน 1 แผ�น โดยนําส�งพร�อมแบบ JKBU-1 และแบบ JKBU-2 (ถ�ามี)

4. เ ม่ือส�งบทความ/บทวิจารณ�หนังสือด�วยวิธี ท่ี 1 หรือวิธี ท่ี 2 กรุณาโทรศัพท�แจ�งให�บรรณาธิการทราบด�วยวาจา โดยโทรศัพท�ไปท่ี 02-3202777 ต�อ 1129

บทคัดย�อ กระบวนการวิจัยทางวิทยาศาสตร�เริ่มด�วยการกําหนดประเด็นป�ญหาอย�างชัดเจน โดยการใช�แนวความคิดทางทฤษฎีทางวิทยาศาสตร� วิเคราะห�ปรากฏการณ�ท่ีเกิดข้ึนในป�จจุบัน สภาพแวดล�อมและความเป2นมาหรือพัฒนาการของประเด็นป�ญหาจากอดีต การวิจัยเพ่ือสร�างองค�ความรู�หรือแสวงหาคําตอบของป�ญหา เป2นงานในหน�าท่ีประการหนึ่งของนักวิชาการผู�เชี่ยวชาญ ในทฤษฎีในแต�ละสาขาของวิชาการทางวิทยาศาสตร� การวิจัยทางวิทยาศาสตร�จะไม�เกิดข้ึนถ�านักวิชาการไม�มีความอยากรู�อยากเห็นเพ่ือแสวงหาคําตอบ ป�ญหาหรือการสร�างองค�ความรู�ใหม� และไม�มีความเชื่อในปรัชญาของการศึกษาหาความรู�โดยใช�วิธีการทางวิทยาศาสตร� การกําหนดประเด็นป�ญหาสําหรับการวิจัยจะต�องระบุประเด็นป�ญหาในลักษณะของตัวแปรในประเด็นป�ญหาหลัก ซ่ึงต�องอาศัยความรอบรู�ทางทฤษฎีต�างๆ ของนักวิชาการ ความอยากรู� หรือความสนใจในปรากฏการณ�ท่ีเกิดข้ึนและเป2นต�นตอของป�ญหาของการวิจัย นําไปสู�การกําหนดวัตถุประสงค�ของการวิจัย ตัว แปรประเด็นป�ญหาของการวิจัย อาจกําหนดเป2นตัวแปรตาม ตัวแปรอิสระ หรือตัวแปรแทรกซ�อน อย�างใดอย�างหนึ่ง ข้ึนอยู� กับความอยากรู�ของนักวิจัย และทฤษฎีทางวิทยาศาสตร� โดยท่ีระบบของความสัมพันธ�ระหว�างตัวแปรในลักษณะดังกล�าว และตัวแปรต�างๆ ในแต�ละกลุ�มตัวแปรนั้น นักวิจัยจะพัฒนากําหนดข้ึนเป2นกรอบแนวความคิดทางทฤษฎีและสมมติฐานเพ่ือการทดสอบด�วยข�อมูลเชิงประจักษ�และวิธีการท่ีเหมาะสมต�อไป คําสําคัญ : ตัวแปรประเด็นป�ญหาหลัก ปรากฏการณ� ตัวแปรต�น ตัวแปรตาม ตัวแปรซ�อน

1รองศาสตราจารย� (เศรษฐศาสตร�) Ph.D. (Economics), University of Reading, ประเทศอังกฤษ

ปกิณกะระเบียบวิธีการวิจัย: การกําหนดประเด็นป�ญหาของการวิจัย

ณัฐพล ขันธไชย1

��ก��

��ก�� 13 �� 1 ( �.�. "��.#. 2555)

'(� 1

บทนํา

การวิ จั ยทางวิ ทยาศาสตร� ( Scientific research) คือกระบวนหารในการประยุกต�วิธีการทางวิทยาศาสตร� (Scientific method) ในการศึกษาเพ่ือแสวงหาคําตอบหรือนโยบายในการแ ก� ป� ญ ห า ห รื อ เ พ่ื อ พั ฒ น า อ ง ค� ค ว า ม รู� ท า งวิทยาศาสตร�ให�มีการสะสมเพ่ิมพูนและก�าวหน�ายิ่งข้ึน วิธีการทางวิทยาศาสตร� เป2นกระบวนการท่ีมีการดําเนินการอย�างเป2นระบบ และต้ังอยู�บนพ้ืนฐานของหลักเหตุผล (Logical reasoning) ข�อมูลเชิงประจักษ� (Empirical data) แลการทดสอบด�วยวิ ธี ก า ร ท่ี ชั ด เ จน เชื่ อ ถื อ ได� ( Rigorous) มี ก า รดําเนินการอย�างเป2นข้ันตอน กล�าวโดยท่ัวไป คือ การกําหนดประเด็นป�ญหาการต้ังสมมติฐาน การรวบรวมข�อมูล การทดสอบสมมติฐาน

และการสรุปผลการวิจัย บทความนี้ เป2นความพยายามท่ีจะนําเสนอ หลักเกณฑ�และวิธีการในการกําหนดประเด็นป�ญหาของการวิจัย ในกระบวนการข้ันตอนหนึ่งของการวิจัย

แผนภาพท่ี 1 นําเสนอตัวแบบของการกําหนดประเด็นป�ญหาในการวิจัยซ่ึงประกอบด�วยสิ่งท่ีควรพิจารณากําหนดเป2นหลักเกณฑ�ต�างๆ ท่ีเป2นองค�ประกอบสําคัญจะต�องนํามาพิจารณาในการกําหนดประเด็นป�ญหาสําหรับการวิจัย และระบบความสัมพันธ�ระหว�างองค�ประกอบต�างๆ ในตัวแบบของการกําหนดประเด็นป�ญหาในการวิจัย

แผนภาพท่ี 1 การกําหนดประเด็นป�ญหาของการวิจัย (The Identification of a Specific Research Problem) ปรัชญาของการศึกษาหาความรู�ทางวิทยาศาสตร� ประวัติพัฒนาการ

(The philosophy of scientific Inquiry ) (Historical Development)

ความอยากรู� ปรากฏการณ� แนวความคิดทางทฤษฎ ี(Curiosity) (Phenomena) (Theoretical Concept)

ประเด็นป�ญหาของการวิจยั (A Specific Research Problem) วัตถุประสงค�ของการวิจัย (Research Objectives) ตัวแปรประเด็นป�ญหา (The problematic Variable)

ตัวแปรอิสระ ตัวแปรแทรกซ�อน ตัวแปรตาม (Independent Variable) (Intervening Variable) (Dependent Variable)

��ก��

��ก�� 13 �� 1 ( �.�. "��.#. 2555)

'(� 3

การกําหนดแนวความคิดทางทฤษฎีและสมมติฐาน

“อุดมการณ�ทางการเมือง” เป2นตัวแปรเชิงคุณภาพทีมีระดับของการเป2นนามธรรมสูงท่ีสุดในบรรดาตัวแปรท่ียกตัวอย�างมาแล�วตามลําดับ ในการวัดค�ามีอุดมการณ�ทางเมือง แบบประชาธิปไตย หรือไม� ไม�สามารถสังเกต หรือใช�คําถามตรงได� การวัดหรือกําหนดค�าตัวแปรนี้ ต�องวัดโดยทางอ�อม โดยวัดจากตัวชี้แสดงต�างๆ เช�น ความเชื่อในหลักเสรีภาพ (Freedom) ภราดรภาพ (Fraternity) และสมภาพ (Equality) เป2นต�น ตัวแปร ท่ี มีระ ดับนามธรรมสูงและไม�สามารถวัดหรือสังเกตได�โดยตรงนี้ ในหลักการวิจัยจัดจําแนกเป2นตัวแปรประเภท Latent Variable ซ่ึงหมายถึงตัวแปรท่ีไม�สามารถสังเกตหรือวัดได�โดยตรง ต�องสังเกตหรือวัดจากตัวแปรอ่ืน ซ่ึงสามารถสังเกตหรือวัดได� หรือตัวชี้แสดง ดังกล�าวแล�ว (Jones, 2012) ตัวแปรในประเด็นป�ญหาหลัก และ ตัวแปรอ่ืนๆ ในการวิจัย จะมีท้ังตัวแปรในเชิงคุณภาพ และเชิงปริมาณ รวมท้ังมีระดับการเป2นนามธรรมต�างๆ กัน ผู�วิจัยต�องใช�ความสามารถและความรู�ทางระเบียบวิธีการวิจัยในการวัดหรือกําหนดค�าให�กับตัวแปรให� มีความเท่ียงตรง (Validity)และ มีความน�าเชื่อถือ (Reliability) ตัวแปรท้ังหมดในการวิจัย อาจกําหนดโดยหลักตรรกะ (Logical reasoning) โดยพิจารณาจากระบบความสัมพันธ� (Relation system) ของตัวแ ป ร เ ห ล� า นั้ น เ ป2 น ป ร ะ เ ภ ท ตั ว แ ป ร อิ ส ร ะ (Independent variable) ตัวแปรตาม (Dependent variable) และตัวแปรแทรกซ�อน (Intervening variable) กล�าวคือ ตัวแปรอิสระ หมายความว�า ตัวแปรท่ีเป2นเหตุ (Cause) ตัวแปรตาม หมายความว�า ตัวแปรซ่ึงเป2นผล (Effect)

ตัวแปรแทรกซ�อน หมายความว�า ตัวแปรระหว�างกลางของตัวแปรอิสระ

ตัวอย�างเช�น โดยกระบวนการทางตรรกวิทยา นักวิจัยพิจารณาเชื่อว�าการศึกษาตํ่า เป2นสาเหตุให�มีบุตรหลายคน หรืออัตราการเจริญพันธุ� (Fertility) สูงในกระบวนการตรรกวิทยานี้ การศึกษาเป2นเหตุ หรือตัวแปรอิสระ และอัตราการเจริญพันธุ�เป2นผล หรือตัวแปรตาม อย�างไรก็ดีนักวิจัยเชื่อว�า แม�ว�าจะมีการศึกษาตํ่า แต�ถ�ายอมรับการใช�การคุมกําเนิด (Birth control) ก็จะทําให�มีบุตรน�อยลง หรืออัตราการเจริญพันธุ� ตํ่าลง ลักษณะของความสัมพันธ�ระหว�าง ตัวแปรดังกล� าวนี้ ตัวแปรการใช�การคุมกําเนิด เป2นตัวแปรประเภทตัวแปรแทรกซ�อน ดังแสดงแผนภาพท่ี 2 ต�อไปนี้

ในข้ันตอนของการระบุประเด็นป�ญหาใน

การวิจัย ผู�วิจัยอาจใช�หลักตรรกวิทยา ทฤษฏีทางวิทยาศาสตร� และข�อมูลเชิงประจักษ�เบ้ืองต�นจากปรากฏการณ� กําหนดให�ตัวแปรในประเด็นป�ญหาหลักเป2นตัวแปรอิสระ หรือตัวแปรแทรกซ�อน หรือตัวแปรตาม ประเภทใดประเภทหนึ่ ง เช�น ถ�ากําหนดให�ตัวแปรกําลังขวัญ เป2นตัวแปรแทรกซ�อน ตัวแปรอ่ืนๆ ก็จะเป2นตัวแปรอิสระ และตัวแปรตาม ในกระบวนทรรศน�ทางปฏิ บั ติการวิจั ย (The operational paradigm for research) ต�อไป

แผนภาพที่ 2 ลักษณะความสัมพันธ�ของตัวแปรในการวิจยั

ตัวแปรอิสระ ตัวแปรแทรกซ�อน ตัวแปรตาม

การศึกษา การใช�การคุมกําเนิด อัตราการเจริญพันธุ�

��ก��

��ก�� 13 �� 1 ( �.�. "��.#. 2555)

'(� 10

7.สรุป เพ่ือให�การดําเนินการวิจัยทางวิทยาศาสตร� สามารถดําเนินการได�อย�างมีประสิทธิผล จะต�องเริ่มด�วยการกําหนดประเด็นป�ญหาของการวิจัยอย�างชัดเจน ความสามารถในการกําหนดประเด็นป�ญหาในการวิจัยได�อย�างชัดเจน เกิดจากความสามารถในการบูรณาการของปรากฏการณ� ความอยากรู�แนวความคิดทางทฤษฎีประวั ติพัฒนาการของปรากฏการณ� และปรัชญาการศึกษาหาความรู�ทางวิทยาศาสตร� การกําหนดประเด็นป�ญหาของการวิจัยมีความชัดเจน เม่ือผู�วิจัยสามารถระบุประเด็น

ป�ญหาในรูปแบบของตัวแปรในประเด็นป�ญหาหลักได� หรือกล�าวอีกนัยหนึ่ง ระบุได�ว�า ตัวแปรประเด็นป�ญหาหลักของการวิจัยของตนคืออะไร จากความอยากรู�หรือความสนใจ วัตถุประสงค�ของการวิจัย และแนวความคิดทางทฤษฎี นักวิจัยจะพัฒนาข้ึนเป2นกระบวนทรรศน�ทางปฏิบัติของการวิจัยต�อไป โดยมีตัวแปรในประเด็นป�ญหาหลักของการวิจัย เป2นจุดเน�น (Focus) ของการวิจัย

บรรณานุกรม

ณัฐพล ขันธไชย. (2517).

“การวิเคราะห�กําลังขวัญในการปฏิบัติงาน”วารสารพัฒนบริหารศาสตร'ปqท่ี 14 เล�มท่ี 4 ตุลาคม 2517 Baker, Therese L. (1998).

Doing Social Research 2 edition. McGraw-Hill lnc. Jones, Alun (2012)

Latent Variableshttp://www.users.aber.ad.uk /auj/ talks/ depttalk96/ latent.html

Khanthcchai, N.et.al. (1987). Technology and Skills in Thailand. Singapore: Institute of Southeast Asian Studies.

McQueen, Ronald A. and Christina Knussen. (2002). Research Methods for Social science: An introduction. Prentice Hall.

Neuman, W.Lavrence. (2006). Social Research Methods: Qualitative and Quantitative Approaches. 6th edition. Pearson International Education.

Trochim, Wiliam M.K. (2006). Research Methods Knowledge Base. http://www.socialrsearchmethods.net/variable.php

��ก��

��ก�� 13 �� 1 ( �.�. "��.#. 2555)

'(� 11

Documents

kbu journal vol 13