JUAN 8 254

Nagiging kasabwat ng Diyablo ang gumagawa ngmasama at kahit hindi niya gusto, nahuhulog siya samga bitag nito. Kaya hindi na niya matatanggihan angmga pakita at masamang lakas na ginagamit ng Amang kasinungalingan upang mapasailalim ng kanyangkapangyarihan ang mundo (47).

Hanggang wala pa tayong pakialam sa ating tunayna kalagayan, mga alipin tayo kahit na umangat sayaman, kaalaman o uniporme. At kabilang tayo samundong nasa ibaba na di matatag. Henerasyon ngmga alipin ang susunod tulad ng alon ng dagat:pansamantala lamang nasa bahay ang alipin (b. 34).Ngunit ngayon, ipinapasok tayo ni Kristo sa ibangmundo, ang mundo sa itaas kung saan mananatilitayong mga anak magpakailanman (b. 35). Mula saoras na maging anak tayo ng Diyos, magbubunga parasa eternidad ang lahat ng gawin natin.

• 9.1 ANG MANALIG AY MAKAKITASi Jesus ang liwanag: ang bulag ay nakakita ng

liwanag. Si Jesus ang liwanag ngunit nahahati tungkolsa kanya ang sambayanan. May mga taong bukas sa

niwalaan? 47 Nakikinig sa mga pananalitang Diyos ang mula sa Diyos. Dahil hindikayo mula sa Diyos kaya hindi kayonakikinig.

48 Sumagot ang mga Judio at sinabi sakanya: “Di ba’t tama ang sinasabi namingSamaritano ka nga at may demonyo?”

49 Sumagot si Jesus: “Wala akongdemonyo kundi iniinsulto n’yo ako sa-mantalang iginagalang ko ang akingAma. 50 Hindi ko hangad ang sarilingpapuri. May ibang gumagawa nito atsiyang maghuhukom. 51 Talagang-tala-gang sinasabi ko sa inyo, kung may nag-sasakatuparan ng aking salita, hinding-hindi niya papansinin ang kamatayanmagpakailanman.”

52 Kaya sinabi sa kanya ng mga Judio:“Alam na namin ngayon na may demon-yo ka nga. Namatay si Abraham pati angmga propeta at sinasabi mong ‘Kung maynagsasakatuparan ng aking salita,hinding-hindi siya lalasap ng kamatayanmagpakailanman.’ 53 Mas dakila ka pa bakaysa ama naming si Abraham na nama-tay? Nangamatay pati ang mga propeta.Sino ka ba sa akala mo?”

54 Sumagot si Jesus: “Kung ako ang

pumupuri sa aking sarili, walang saysayang aking papuri. Ang ama ko angpumupuri sa akin, siya na sinasabi n’yong‘Diyos namin.’ 55 Hindi n’yo siya kilalapero kilala ko siya. Kung sasabihin konghindi ko siya kilala, magiging sinungalingakong tulad n’yo. Pero kilala ko siya atisinasakatuparan ko ang kanyang salita.

56 Nagalak ang inyong amang siAbraham at makikita niya ang Araw ko;nakita nga niya at siya’y natuwa.”

57 Kaya sinabi ng mga Judio sa kanya:“Wala ka pang limampung taon at nakitamo na si Abraham?” 58 Sinabi sa kanila niJesus: “Talagang-talagang sinasabi ko sainyo, bago pa man si Abraham, ako nanga.”

59Kaya dumampot sila ng mga batopara ibato sa kanya. Pero nagtago siJesus at umalis sa Templo.Pinagaling ni Jesus ang lalakingipinanganak na bulag

• 1 Sa kanyang pagdaan, nakitaniya ang isang taong ipinanganak

na bulag. 2 Tinanong siya ng kanyangmga alagad: “Rabbi, sino ang nagkasalaat ipinanganak siyang bulag: siya ba oang kanyang mga magulang?”

liwanag, ibig sabihin, sa pananampalataya; nananati-ling bulag naman ang iba, ibig sabihin, nakahawak silasa kanilang mga isipin at pananalig at ayaw manalig sasugo ng Diyos.

Mapapalalim ang pagkaunawa sa kapitulong itokung pagmamasdan ang reaksyon ng mga Judio sahimala. Ipinakita sa atin ng ebanghelyong ito angmadaling pagkaunawa ng bulag sa kahalagahan ngpaggaling, ang mga takot at praktikal na mga ma-gulang niya at ang mga Pariseong wala namangmagagawa maliban sa humatol at walang malay nakinondena ang sarili sa kanilang paghahatol.

Pero binuksan din sa atin ng Ebanghelyo ang ibangkahulugan ng himala: ang taong nagsimulang maka-kita ay ang sumasampalataya (b. 4 at 39-41).

Guro, sino po ang nagkasala, ito o mga magulangniya (b. 2). Ayaw ipalagay ni Jesus na parusa ng Diyosang lahat ng kasamaang palad. Sa Araw ng Pahingapinagaling ang bulag. Kaya nag-iisip ang mga tao kungkapanig ang Diyos sa batas na nagbabawal na gumawasa Araw ng Pahinga, o sa taong magsagawa ng pagpa-pagaling. Ipinagtatanggol ng mga Pariseo ang Batas:ito’y maaasahan sa mga taong mas sanay pang mag-

9

255 JUAN 9

turo at maghatol kaysa tumulong sa mga nangangai-langan.

Hindi ninyo alam kung saan siya nanggaling?(b. 30). Sino ang karapat-dapat tumanggap ngkatotohanan? Madaling makita kung bakit itiniwalagng Pariseo ang bulag: dahil inihiwalay ng pananampa-lataya ang Kristiyano sa mga hindi nakakita sa pagkilosng Diyos.

Nakakakita ang bulag: natagpuan niya si Kristo atnagsimulang manalig.

Maraming tao ang nag-iisip na ilusyon lamang angpananampalataya. Iniisip nilang pantakip lamang satunay na realidad ang pananampalataya at ang tunayay mga bagay lamang na nakikita, nahahawakan,nabibilang o nasusukat.

Kaiba ang katotohanan. Nakikita ng nananalig angmga nakikita ng iba; subalit bukod dito, may natutuk-lasan siyang hindi nakikita ng walang pananalig.

Ang Kristiyano ay hindi lamang naniniwala sa isangDiyos na mas mataas kaysa atin. Binibigyang-kaka-yahan tayo ng pananampalataya na makita sa pama-magitan ng liwanag ni Kristo ang lahat ng katoto-hanan, sa mga layunin man o sa mga pamamaraangginagamit ng tao. Kadalasan nadidinig natin angganitong pagtawag: “Inaanyayahan namin ang lahat,walang pinipili, kahit na anong opinyon o paniniwala.”Sa totoo lang, kaisa tayo ng mga hindi nananalig samaraming bagay . Ngunit hindi natin dapat isipin naang maniwala o hindi ay isang bagay na maliit anghalaga sa mga pagpupunyagi sa buhay.

3 Sumagot si Jesus: “Hindi dahil nag-kasala ni ang kanyang mga magulangkundi upang mahayag ang mga gawa ngDiyos sa kanya. 4 Kailangan nating gawinang mga gawa ng nagpadala sa akin sa-mantalang araw pa. Dumarating ang gabiat wala nang makagagawa. 5 Habang nasamundo ako, liwanag ako ng mundo.”

6 Pagkasabi niya ng mga ito, lumurasiya sa lupa at gumawa ng putik mula salura at nilagyan ng putik ang mga mata ngtao. 7 At sinabi sa kanya: “Pumunta ka’t atmaghilamos sa palanguyan ng Siloam (nakung isasalin ay sinugo).” Kaya pumuntasiya at naghilamos at umalis na nakaka-kita.

8 Kaya sinabi ng kanyang mga kapit-bahay at ng mga dating nakakapansin sakanyang nagpapalimos: “Di ba’t ito angnakaupo at namamalimos?” 9 Sinabi ngilan: “Ito nga siya!” At sinabi naman ngiba: “Hindi! Kamukha lamang siya.”Ngunit sabi niya: “Ako siya!” 10 Kayasinabi nila sa kanya: “Paano napadilat angiyong mga mata?”

11 Sumagot siya: “Gumawa ng putikang taong tinatawag na Jesus at pinahiranang aking mga mata at sinabi sa akin,‘Pumunta ka sa Siloam at maghilamos.’Kaya umalis ako at naghilamos at naka-kita ako.” 12 Sinabi nila sa kanya: “Nasaansiya?” Aniya: “Hindi ko alam.”

13 Dinala nila siya sa mga Pariseo, siyana dating bulag. 14 Araw ng Pahinga noon

nang gumawa ng putik si Jesus at nagpa-dilat sa kanyang mga mata. 15 Kaya mulisiyang tinanong ng mga Pariseo kungpaano siya nakakita. At sinabi niya sakanila: “Nilagyan niya ng putik ang akingmga mata at naghilamos ako at nakaki-ta.” 16 Kaya sinabi ng ilan sa mga Pariseo:“Hindi mula sa Diyos ang taong iyon dahilhindi niya ipinangingilin ang Araw ngPahinga.” Ngunit sinabi naman ng iba:“Paanong magagawa ng taong maka-salanan ang ganitong mga tanda?” Atnahati sila.

17 Kaya sinabi nilang muli sa bulag:“Ikaw, ano’ng masasabi mo tungkol sakanya pagkat mga mata mo ang pinadilatniya?” At sinabi niya: “Siya ang Propeta!”

18Hindi nga naniwala ang mga Judio nadati siyang bulag at nakakakita na, hang-gang ipatawag nila ang mga magulang ngtaong nakakita. 19 At tinanong nila sila:“Ito ba ang inyong anak na sinasabin’yong ipinanganak na bulag? Paano’tnakakakita siya ngayon?”

20 Kaya sumagot ang kanyang mgamagulang: “Alam naming ito ang aminganak at ipinanganak siyang bulag. 21 Perohindi namin alam kung paano’t ngayo’ynakakakita siya, at wala kaming kaalam-alam kung sino ang nagpadilat sa kan-yang mga mata. Siya ang tanungin n’yo.May edad na siya at makapangungusapmismo tungkol sa kanyang sarili.”

22Sinabi ito ng kanyang mga magulang

JUAN 9 256

Sa pagdating ni Kristo, isang pagpapasya o isangkahatulan ang naisakatuparan (9:39). Ito’y na-ngangahulugan ng pagkakahati ng sangkatauhan dahildapat magpasya ang lahat: para kay Kristo o laban sakanya. Hinahatulan ni Jesus ang mga tao; tayo mismoang humahatol sa ating sarili sa pagtanggap o pag-ayaw natin sa kanya.

• 10.1 BAYANG WALANG HANGGANAN

Sa pagbasa sa talinhaga ni Jesus, mailalarawan saating isip ang isa sa mga kulungan ng tupa kung saantinitipon ng mga pastol ang kani-kanilang tupa upang

bantayan sa gabi. Sa pagbubukanliwayway, tinatawagng bawat pastol ang kanyang mga tupa at inilalabasang mga ito.

Nagpropesiya ang Biblia tungkol sa araw natitipunin ng Diyos ang nagkalat na tupa ng kanyangbayan upang mabuhay sila sa kanilang sariling lupain.Si Jesus ang pastol, at naparito siya upang isaka-tuparan ang naipangako, ngunit hindi niya gagawin itosa paraang inaasahan. Inisip ng mga Judio na mulingibabangon ng Pastol ang dati nilang kaharian atkasaganaan: magiging isang bansa silang pinagpala salahat ng bansa.

Ngunit maliwanag na sinasabi ni Jesus na hindi ang

dahil takot sila sa mga Judio. Sapagkatnapagkasunduan na ng mga Judio naitiwalag sa sinagoga ang sinumangkikilala sa kanya bilang Kristo. 23 Dahildito kaya sinabi ng kanyang magulang:“May edad na siya. Siya ang inyong tanu-ngin.”

24 Kaya makalawa nilang tinawag angtaong dating bulag at sinabi sa kanya:“Umamin ka sa harap ng Diyos. Alamnaming makasalanan ang taong ito.”

25 Kaya sumagot siya: “Kung maka-salanan siya, hindi ko alam. Iisa ang alamko: bulag ako noon at ngayo’y nakaka-kita.” 26 Kaya sinabi nila sa kanya:“Ano’ng ginawa niya sa iyo? Paano niyapinadilat ang mga mata mo?” 27 Sinagotniya sila: “Sinabi ko na sa inyo at ayawn’yong makinig. Ano’t gusto n’yo nanamang marinig? Hindi kaya gusto n’yoring maging mga alagad niya?”

28 At nilait nila siya: “Alagad ka niyapero mga alagad kami ni Moises. 29 Alamnaming kay Moises nangusap ang Diyospero hindi namin alam kung saan galingang taong ito.”

30 Sumagot ang tao sa kanila: “Ito ngaang kataka-taka: hindi n’yo alam kungsaan siya galing at pinadilat niya angaking mga mata. 31 Alam natin na hindidinidinig ng diyos ang mga makasalananpero kung merong maypitagan sa Diyosat ang kalooban niya ang ginagawa,dinidinig niya ito. 32 Kailanma’y wala pangnarinig na may nakapagdilat sa mga matang isang ipinanganak na bulag. 33 Kung

hindi siya galing sa Diyos, wala siyanganumang magagawa.”

34 Sumagot sila sa kanya: “Tinuturuanmo ba kami, ikaw na ipinanganak natagos ng mga kasalanan?” At ipinagta-buyan nila siya palabas.

35 Narinig ni Jesus na ipinagtabuyannila siya palabas. At pagkatagpo niya sakanya, sinabi niya: “Nananalig ka ba saAnak ng Tao?” 36 Sumagot siya: “Sino posiya upang manalig ako sa kanya?”37 Sinabi ni Jesus: “Nakikita mo siya atsiya ang nakikipag-usap sa iyo. (38 Aniya:“Nananalig ako, Panginoon.” At nagpa-tirapa siya sa kanyang paanan. At sinabini Jesus:)

39 Sa paghatol ako dumating sa mun-dong ito: makakakita ang mga walangpaningin, at magiging bulag ang mganakakakita.”

40 Narinig ito ng ilang Pariseo na nasatabi ni Jesus at sinabi nila sa kanya: “E dibulag din kami?” 41 Sumagot sa kanila siJesus: “Kung sakaling bulag kayo, walasana kayong kasalanan. Ngunit ngayongsinasabi n’yong ‘Nakakakita kami,’namamalagi ang inyong kasalanan.”

Ang mabuting pastol• 1 “Talagang-talagang sinasabiko sa inyo, magnanakaw at tulisan

ang hindi dumaraan sa pintuan pagpasoksa kulungan ng mga tupa kundi lumuksosa ibang dako. 2 Ang pastol ng mga tupaang pumapasok sa pintuan. 3 Pinagbu-buksan siya ng bantay-pinto, at nakikinig

10

257 JUAN 10

ang mga tupa sa kanyang tinig. At tina-tawag niya sa pangalan ang sarili niyangmga tupa at inaakay palabas. 4 Kapagnapalabas na niya ang tanang kanya, saharap nila siya naglalakad at sa kanyasumusunod ang mga tupa, pagkat kilalanila ang kanyang tinig. 5 Hinding-hindi silasusunod sa dayuhan kundi lalayuan nilaito sapagkat hindi nila kilala ang tinig ngmga dayuhan.”

6 Ito ang talinhagang sinabi ni Jesus sakanila. Ngunit hindi nila naintindihan anggusto niyang sabihin sa kanila.

7 Kaya sinabi uli ni Jesus: “Talagang-talagang sinasabi ko sa inyo: Ako siyangpintuan ng mga tupa. 8 Magnanakaw attulisan ang lahat ng nauna sa akin. Ngunithindi sila pinakinggan ng mga tupa. 9 Akosiyang pintuan; kung may pumapasok sapamamagitan ko, maliligtas siya, atpapasok at lalabas, at makakatagpo ngpastulan. 10 Hindi dumarating ang magna-nakaw kundi para lamang magnakaw,pumaslang at magpahamak. Dumatingnaman ako upang magkaroon sila ngbuhay at lubos na magkaroon nito.

11 Ako siyang mabuting pastol. Nag-aalay ng kanyang buhay alang-alang samga tupa ang mabuting pastol. 12 Angupahan at hindi pastol, na hindi naman

kanya ang mga tupa, pag napansin ni-yang dumarating ang asong-gubat, ini-iwan niya ang mga tupa at tumatakas.Kayat inaagaw ng asong-gubat ang mgaito at pinangangalat. 13 Sapagkat upahansiya at wala siyang pakialam sa mga tupa.

14 Ako siyang mabuting pastol. Kilalako ang mga akin at kilala ako ng mgaakin, 15 kung paanong kilala ako ng Amaat kilala ko ang Ama. At itinayo ko angaking buhay para sa mga tupa.”

16 May iba akong mga tupa na di mulasa kulungang ito. Maging sila ay kaila-ngan kong akayin palabas, at makikinigsila sa tinig ko at magkakaroon ng iisangkawan, iisang pastol.

17 Kaya mahal ako ng Ama dahil itina-taya ko ang aking buhay, at saka muli koitong kukunin. 18 Walang nag-aalis nito saakin, kundi ako ang kusang nagtatayanito. May kapangyarihan akong itayo ito,at may kapangyarihan akong kunin itongmuli. Ito ang utos na tinanggap ko mula saaking Ama.”

19 Muling nagkaroon ng pagkakahatiang mga Judio dahil sa mga salitang ito.20 Sinabi ng marami sa kanila: “May de-monyo siya at nababaliw. Ba’t n’yo siyapinakikinggan?” 21 Sinabi naman ang iba:“Hindi sa sinasapian ng demonyo ang

bansang Judio ang kanyang bayan. Sa kanya angmga naniniwala at sila lamang. Kukunin niya muna samga Judio ang mga sa kanya. Pagkatapos, kukuninniya ang ibang tupa na di mula sa kulungang ito (b.16), ibig sabihin, mula sa mga di-Judiong bansa. Kayanga, pamumunuan niya silang lahat at papatnubayanniya ang kawang ito – isang bayang walang hang-ganan – papunta sa alam niya. Ang iisang kawan,ito’y ang iisang Iglesya, na lumalakad hanggang samatapos ang kasaysayan at hindi nakukulong ngalinmang kulungan; hindi siya nakikiisa sa alinmangbansa o kultura.

Inisip ng mga pastol ng bayang Judio na makakamitnila ang pagkakaisa kung ipagmamalaki nila angkanilang bansa, tatangkilikin ang “matataas” na uringpanlipunan, at kapopootan ang mga hindi Judio.Napagbuklod naman ni Jesus ang kanyang bayan sapag-akit dito sa kanyang sarili, at pagpapabayangmaranasan ng mga tao kung sino nga siya. Sa kanyaang sinumang naakit sa kanya, nakikilala ang tinigniya at naniniwala sa kanyang salita.

Kadalasan nagkakalipumpunan ang mga ma-mamayan sa paligid ng mga dakilang tao, punongbayan man o mga banal. Pero lalo pang kailangan angisang Pastol kung walang hangganan at armas angisang bayan, at walang panlahat na wika o batas namagtatanggol sa kanila laban sa panlabas at panloobna krisis. Mas nabubuklod tayo ng pananampalatayakay Kristo kaysa pagsunod sa mga matandang tra-disyon o pakikiisang damdamin sa ating karelihiyon.Hindi masa ang bayan ni Kristo; hindi Sangkatauhanna may malaking letrang S. Binubuo ito ng mgapersona na mahalaga ang bawat isa sa kanila at ng mganagsimulang maglakbay kasama ni Jesus sa tugunangpagtitiwala at pagmamahal. Kilala ko ang akin atmakikinig sila sa tinig ko (14 at 16).

Kung minsan, kapag binabanggit ng Biblia angPastol, ang tinutukoy nito ay ang Diyos mismo, angkaisa-isang hari ng Israel. Ngunit kung minsan, angkahulugan nito’y ang Haring Mesiyas na sinugo ngDiyos. Sinasabi ni Jesus na iisa lamang ang pastol.Kahit iba siya sa Ama, iisa kami ng aking Ama (30).

JUAN 10 258

Jesus na naitala sa ebanghelyo ni Juan. Sadyangbinabanggit sa unang salita ang taong maysakit.Kinakatawan ni Lazaro ang taong nasugatan ng kasa-lanan, nasa bingit ng kamatayan ang tao maliban kungtawagin siyang muli ni Kristo sa buhay.

Muling nabuhay si Lazaro! Huwag tayong mabiglana nagkaroon si Lazaro ng magandang kapalaran namabuhay pa ng ilang taon at masamang kapalaran namuling mamatay. Tunay na layunin ng himalang itoang pagpapahayag sa tunay na pagkabuhay na hindilamang pahabain ang buhay kundi baguhin ang buongpagkatao. Espirituwal ang Muling Pagkabuhay.

ganyang pananalita.” Hindi mapapadilatng demonyo ang mga mata ng mgabulag!”Inihayag ni Jesus ang pagiging Anak ngDiyos

22 Piyesta ng Pagtatalaga sa Jerusalem,taglamig noon. 23 Palakad-lakad si Jesussa Templo sa patyo ni Solomon, 24 at pina-ligiran siya ng mga Judio at sinabi sakanya: “Hanggang kailan mo ba kamiibibitin? Kung ikaw ang Kristo, sabihin mosa amin nang lantaran.”

25 Sinagot sila ni Jesus: “Sinabi ko na sainyo pero hindi kayo naniniwala. Nag-papatunay tungkol sa akin ang mgagawang tinatrabaho ko sa ngalan ngaking Ama. 26 Ngunit hindi kayo nani-niwala sapagkat hindi kayo kabilang saaking mga tupa.

27 Dinidinig ng aking mga tupa angaking tinig at kilala ko sila, at sumusunodsila sa akin. 28 Buhay magpakailanmanang ibinibigay ko sa kanila at hinding-hindi sila kailanman mapapahamak niwalang aagaw sa kanila mula sa kamayko. 29 Mas dakila sa anuman ang ibinigaysa akin ng aking Ama, at walang maka-aagaw mula sa kamay ng Ama. 30 Iisakami: ako at ang Ama.”

31 Muling dumampot ng mga bato angmga Judio para batuhin siya. 32 Sinagotsila ni Jesus: “Maraming mabubutinggawa mula sa Ama ang itinuro ko sa inyo.Dahil sa alin sa mga ito at binabato n’yoako?” 33 Sinagot siya ng mga Judio:“Binabato ka namin hindi dahil sa isang

mabuting gawa kundi dahil sa pagla-pastangan, pagkat gayong tao ka, itinu-turing mong Diyos ang iyong sarili.”34 Sumagot sa kanila si Jesus: “Di ba’tnasusulat sa inyong Batas:Sinabi ko, mgadiyos kayo? 35 Kaya tinawag na mgadiyos ang mga kinakausap ng salitang itong Diyos, at hindi mapawawalang-saysayang Kasulatan. 36 Kung gayon, bakit n’yosinasabing lapastangan ako sinasabikong Anak ako ng Diyos – ako na pina-banal ng Ama at sinugo sa mundo?

37 Kung hindi ko tinatrabaho ang mgagawa ng aking Ama, huwag n’yo akongpaniwalaan. 38 Kung ginagawa ko naman,kahit na hindi kayo naniniwala sa akin,paniwalaan ninyo ang mga gawa. Kayamalalaman n’yo na nasa akin ang Ama atako’y nasa Ama.”

39 Kaya muli nilang pinagtangkaangdakpin siya ngunit nakatalilis siya sakanilang kamay. 40 At muli siyang lumayopakabilang-ibayo ng Jordan sa lugar napinagbibinyagan ni Juan sa simula. Atdoon siya namalagi. 41 Marami ang pu-munta sa kanya at kanilang sinabi: “Walangang ginawang tanda si Juan perototoong lahat ang sinabi ni Juan tungkolsa kanya.” 42 At doo’y marami ang nanaligsa kanya.Ang muling pagkabuhay ni Lazaro

• 1 Ngayon, may isang maysakitna Lazaro ang pangalan. Taga-

Betania siya, sa nayon ni Maria at niMartang kapatid nito. 2 Si Maria ang nag-pahid ng pabango sa Panginoon at nag-

11

Sa Biblia kung minsan tinatawag ang mga anghel naanak ng Diyos, at pinupuna ni Jesus na maging angmga pinunong bayan ay tinatawag na diyos. Dahildito, ayaw ni Jesus na ipahayag na Anak siya ng Diyos.Mas mabuti pa at mas malakas ang sabi niya: Nasaakin ang Ama at ako’y nasa Ama: kapantay sakapantay (38). Kasabay ng pagbibigay-diin sa kanyangpan-Diyos na kapangyarihan (b. 15, 18, 29, 38),ipinahayag din niya ang ganap na pagtalima niya saAma. Dito, makikilala natin ang Diyos Anak.

• 11.1 Ito ang pampito at panghuling himala ni

259 JUAN 11

Nagsimula na ito sa pag-iiwan ng mananampalataya samaling pamumuhay at pagtanggap niya sa buhay ngDiyos.

Naniniwala ang mga Judio sa Muling Pagkabuhay ngmga patay sa huling araw gaya ng sabi ni Marta (24).Ngunit inisip nila na isang maka-Diyos na puwersa angdarating upang yugyugin ang sangnilikha at buksanang mga puntod upang makalabas ang mga patay. Sakatunayan, hindi isang pangyayari ang mulingpagkabuhay, kundi isang persona, ang Anak ng Diyos,na nasa kanya ang lahat ng kapangyarihang kailanganupang muling buhayin ang tao at mapagbagong-anyoang sangnilikha. Nakatawid na mula sa kamatayantungo sa buhay ang taong sumusunod kay Kristo (5:24)at dahil dito, hindi siya mamamatay (26).

Dahil dito, si Jesus ay tinawag na Panginoon ngpitong beses. Bagamat ang karamihan sa mga tao aytumawag kay Jesus ng “Guro”, sadyang inilagay niJuan sa kanilang bibig ang salitang “Panginoon”. Naisniyang ituro sa atin na nagpapahiwatig ang mulingpagkabuhay ni Lazaro ng maluwalhating mulingpagkabuhay ni Jesus, ang Panginoon.

Gustong batuhin ng mga Judio si Jesus (8), ngunitmahihirapan silang ipakulong si Jesus nang ayon saBatas. Magagawa lamang nila ito sa probinsya ngJerusalem, kung saan naging malakas ang relihiyo-song komunidad at pampulitikong organisasyon nila.Hanggang nananatili si Jesus sa kabila ng ilog Jordan,siya ay panatag. Dahil dito nagpadali sa oras ngkamatayan at pagluluwalhati kay Jesus ang pagpuntaniya upang buhayin si Lazaro.

May 12 oras (9). Bubuuin ni Jesus ang labin-dalawang oras ng kanyang paglalakbay (ng kanyangmisyon) nang walang takot sa mga panganib na taglaynito. Hindi madadapa ang mga katulad niyanglumalakad sa araw, ibig sabihin, ayon sa plano ngDiyos; para sa kanila, si Kristo ang magiging liwanagng mundo.

Nananalig nga ako na ikaw ang Kristo (27).Kahanga-hanga ang pagpapahayag ng pananam-palataya ni Marta! Katulad nga ni Pedro (Mt 16:16) atsa maikling panahon, si Maria ang magsasabi sa mgaapostoles tungkol sa muling pagkabuhay ni Jesus.Tunay, na ang Ebanghelyo ay hindi kumikiling sa mga

punas ng kanyang buhok sa mga paaniya. At maysakit ang kapatid niyang siLazaro.

3 Kaya nagsugo ang magkapatid kayJesus para sabihin: “Panginoon, maysakitang iyong iniibig.” 4 Pagkarinig nito, sinabini Jesus: “Hindi tungo sa kamatayan angpagkakasakit na ito kundi alang-alang saikaluluwalhati ng Diyos at luluwalhatiinang Anak ng Tao sa pamamagitan nito.”

5 Mahal ni Jesus si Marta at ang kapatidnitong babae at si Lazaro. 6 Ngunit pagka-rinig niyang may sakit ito, dalawang arawpa siyang namalagi sa lugar na iyon.7 Pagkaraan lamang nito saka niya sinabisa mga alagad: “Tayo na uli sa Judea.”8 Sinabi sa kanya ng mga alagad: “Rabbi,ngayon-ngayon lang eh pinagtatangkaankang batuhin ng mga Judio, at pupuntaka uli roon?”

9 Sumagot si Jesus: “Di ba’t labin-dalawang oras meron sa maghapon?Hindi natitisod sinumang naglalakad saaraw sapagkat nakikita niya ang liwanagng mundong ito. 10 Ngunit natitisod angsinumang naglalakad sa gabi sapagkatwala sa kanya ang liwanag.”

11 Sinabi niya ito at saka niya winika sakanila: “Nahihimlay na ang kaibigan

nating si Lazaro pero pupunta ako paragisingin siya.” 12 Kaya sinabi ng mgaalagad sa kanya: “Panginoon, kung nahi-himlay na siya, pagaling na siya.” 13 Angpagkamatay niya ang tinutukoy ni Jesus.Inakala naman nilang paghimlay napagtulog ang sinasabi niya. 14 Kaya noo’ylantarang sinabi sa kanila ni Jesus: “Patayna si Lazaro. 15 Pero nagagalak ako parasa inyo at wala ako roon kaya maniniwalakayo. Puntahan natin siya.” 16 Kaya sinabini Tomas na tinaguriang Kambal sa kan-yang mga kapwa-alagad: “Pumunta rintayo at mamatay kasama niya.”

17 Pagdating ni Jesus, apat na araw napalang nakalibing si Lazaro. 18Malapit angBetania sa Jerusalem, halos tatlong kilo-metro ang layo. 19 Marami sa mga Judioang pumunta kina Marta at Maria paramakiramay sa kanila sa kanilang kapatid.

20 Kaya pagkarinig ni Marta na duma-rating si Jesus, sinalubong niya ito. SiMaria naman ay nakaupo sa bahay. 21 Atsinabi ni Marta kay Jesus: “Panginoon,kung naririto ka, hindi sana namatay angkapatid ko. 22 Ngunit kahit na ngayon,alam kong anuman ang hingin mo saDiyos ay ibibigay sa iyo ng Diyos.”

23 Sinabi sa kanya ni Jesus: “Babangon

JUAN 11 260

ang kapatid mo.” 24 Sinabi naman sakanya si Marta: “Alam ko na babangonsiya sa pagkabuhay sa huling araw.”

25 Sinabi sa kanya ni Jesus: “Akosiyang pagkabuhay (at ang buhay.)Mabubuhay ang nananalig sa akin kahitna mamatay siya. 26 Hinding-hindi mama-matay kailanman ang bawat nabubuhayat nananalig sa akin. Pinaniniwalaan moba ito?”

27 Sinabi niya sa kanya: “Opo, Pangi-noon. Nananalig nga ako na ikaw angKristo, ang Anak ng Diyos, na dumaratingsa mundo.”

28 Pagkasabi nito, umalis siya at pabu-long na tinawag si Mariang kapatid niya:“Narito ang Guro at tinatawag ka.” 29 Pag-karinig naman nito, madali itong tumindigat pumunta sa kanya. 30 Hindi pa nakara-rating si Jesus sa nayon kundi naroon pakung saan siya sinalubong ni Marta. 31 Na-kita ng mga Judiong kasama ni Maria sabahay at nakikiramay sa kanya nanagmamadali siyang tumayo at lumabaskaya nagsunuran sila sa kanya sa pag-aakalang papunta siya sa libingin upangdoon humagulhol.

32 Pagkarating ni Maria sa kinaroroonanni Jesus at pagkakita sa kanya, nagpa-tirapa siya sa paanan nito at nagwika sakanya: “Panginoon, kung naririto ka, hindi

lalaki o inilalagay sila sa pedestal ng hirarkiya ngIglesya.

Ama, pinasasalamatan kita… (41). Ito lamang angpagpasasalamat na mababasa natin kay Juan malibansa mahabang panalangin sa kabanata 17, na puno ngpapuri sa Ama. Mababasa rin natin ang ganitongpanalangin sa Lc 10:21. Maaaring sabihin na angnalathalang pagpapasasalamat ni Jesus ay kakauntigayong esensyal na damdamin ng Kristiyano angpasasalamat. Ngunit ipinahahayag ni Jesus angkanyang pasasalamat sa lahat ng kanyang ginawa. Sakanyang mortal na pag-iral, inalis niya ang sarilingkalooban at kapangyarihan upang magamit siya ngAma para sa kanyang mas dakilang kaluwalhatian (Jn12:27-28).

Kalagan ninyo siya (44). Para sa paglilibing,pinupuluputan ng mga Judio ang kanilang patay ngkayong panlibing. Ngunit may iba pang kahulugan angsalitang “kalagan”: ginamit ito ng Unang Iglesya sa

pagtukoy sa kapatawaran ng kasalanan. Tulad niLazaro, ang tumanggap ng kapatawaran ay mulingnabuhay.

• 45. ANG IGLESYANG KATOLIKO

Natupad ang salita ni Caifas ngunit hindi ayon sakanyang inakala. Mamamatay talaga si Jesus upangtipunin ang mga nakakalat na anak ng Diyos (52).Gaya ng sinabi ni Jesus: “Kapag itinaas ako mula salupa, hihilahin ko sa akin ang lahat” (12:32). Ang ibigsabihin nito’y ang krus at muling pagkabuhay angpagmumulan ng komunyon at kapatiran.

Pinag-iisa ng Iglesya ang lahat ng nananalig mula salahat ng lahi at kultura: tinatawag natin itong“Katoliko”, ibig sabihin, para sa lahat. Gayunman,isang panimula lamang ang Iglesya at isang tanda ngdapat na matupad sa huling panahon kapag magigingkaisa ni Kristo ang buong sangkatauhan.

sana namatay ang aking kapatid.” 33 Kayanang makita ni Jesus na humahagulholsiya pati ang mga Judiong nangagsisamasa kanya, nabagabag ang loob niya atnaligalig ang sarili. 34 At sinabi niya: “Saann’yo siya inilagay?” Sinabi nila sa kanya:“Panginoon, halika’t tingnan mo.” 35 Lu-muha si Jesus.

36 Kaya sinabi ng mga Judio: “Tingnann’yo kung gaano ang pag-ibig niya sakanya.” 37 Sinabi naman ng ilan sa kanila:“Pinadilat nga niya ang mga mata ngbulag; hindi rin kaya niya magagawanghuwag mamatay ang taong ito?”

38 Muling nabagabag ang sarili ni Jesusat dumating siya sa libingan. Isang yungibito, at may batong nakatakip doon.39 Sinabi ni Jesus: “Alisin n’yo ang bato.”Sinabi sa kanya ni Martang kapatid ngyumao: “Panginoon, nangangamoy nasiya ngayon dahil apat na araw na.”40 Sinabi sa kanya ni Jesus: “Di ba’t sinabiko sa iyo, na kung nananalig ka, masa-saksihan mo ang kaluwalhatian ngDiyos?” 41 At inalis nila ang bato.

Tumingala naman si Jesus – sinabi:“Ama, pinasasalamatan kita pagkat dini-nig mo ako. 42 Alam kong lagi mo akongdinidinig ngunit dahil sa mga taongnakapaligid kaya ako nangusap upangmanalig na sila na ikaw ang nagsugo sa

261 JUAN 12

akin.” 43 Pagkasabi niya nito, buong-lakassiyang sumigaw: “Lazaro, halika salabas!” 44 Lumabas ang namatay nanatatalian ng telang panlibing ang mgapaa at kamay, at napupuluputan din ngpanyo ang mukha niya. At sinabi ni Jesussa kanila: “Kalagan siya nang maka-lakad.”Ang pakanang patayin si Jesus

• 45 Kaya nanalig sa kanya ang maramisa mga Judiong pumunta kay Maria atnakasaksi sa kanyang ginawa. 46 Pumuntanaman sa mga Pariseo ang ilan sa kanilaat sinabi ang mga ginawa ni Jesus.

47 Kaya tinipon ng mga punong-pari atng mga Pariseo ang Mataas na Sang-gunian (o Sanhedrin) at sinabi: “Ano’nggagawin natin? Marami siyang ginaga-wang mga tanda. 48 Kung pababayaannatin siyang paganito, mananalig sakanya ang lahat at darating ang mgaRomano at buburahin kapwa ang atingBanal na Lugar at ang ating bansa.”

49 At isa sa kanila, si Caifas na Punong-pari sa taong iyon, ang nagsabi: “Walakayong kaalam-alam. 50 Ni hindi n’yonaiintindihan na mas makabubuti sa inyona isang tao ang mamatay alang-alang sasambayanan kaysa mapahamak angbuong bansa.”

51 Hindi sa ganang sarili niya ito sinabikundi bilang Punong-pari sa taong iyon

nagpropesiya siyang mamamatay nga siJesus alang-alang sa bansa, 52 at hindilamang alang-alang sa bansa kundiupang tipunin din at pag-isahin ang mganakakalat na anak ng Diyos.

53 Kaya mula sa araw na iyon, pinag-pasyahan nilang patayin siya. 54 Kayahindi na lantarang naglibot si Jesus samga Judio, kundi umalis siya roonpatungo sa lupaing malapit sa disyerto, saisang bayang Efraim ang tawag, at doonsiya tumigil kasama ang mga alagad.

55 Ngayon, malapit na ang Paskuwa ngmga Judio, at umahon pa-Jerusalem angmarami mula sa lalawigan bago mag-Paskuwa upang maglinis ng sarili.56 Hinahanap nila si Jesus at nang nasatemplo na sila, sinabi nila sa isa’t isa: “Anosa tingin ninyo? Hindi nga siya paririto sapiyesta?” 57 Nagpalabas naman ng ka-utusan ang mga punong-pari at mgaPariseo na ipagbigay-alam ng sinumangmakaalam kung nasaan siya nang maipa-dakip nila siya.Ang hapunan sa Betania(Mt 26:6; Mk 14:1)

• 1 Anim na araw bago mag-Paskuwa, pumunta si Jesus sa

Betania, na kinaroroonan ni Lazaro napinabangon ni Jesus mula sa mga patay.2 Kaya naghanda sila roon ng hapunanpara sa kanya. Nagsilbi si Marta at kabi-

Nananatili sa ating mundo ang pang-aapi sa masadahil sa paghadlang sa mga taong makapagbuklodupang pag-usapan at maunawaan ang kanilangsitwasyon. Kalaban ng pagkakaisa ang di-lantad nakarahasang iyon. Sumusuporta ang ilang kasaluku-yang ideolohiya sa isang pakikibaka para sa kalayaanna hinahangad na pagbuklurin ang tao, ngunit angpamamaraan nila ay ang patuloy na panunuligsa samga kaaway at pagpapasya kung sino ang ititiwalag.Ngunit nagsisilang ang bagong karahasang ito(sapagkat ang pagpatay at di-pagtanggap ay kapwakarahasan) sa mga lipunang lubhang mapang-api.

Kaya dapat sanang makita ng mga Kristiyano na sadi-pangkaraniwang siglo tayo nabubuhay. Sa unangpagkakataon, nakikibahagi ang lahat ng mga bansa saiisang kasaysayan at dapat nilang tanggapin nangmaluwag sa puso, o kahit sapilitan, ang iisang kapa-laran nila. Ang kamalayang ito ang magbibigay kaka-

yahan sa atin upang makita at matalastas ang mgalayunin na dapat hanapin ng sangkatauhan. Hindinatin dapat kalimutan ito at masayang ang lahat ngating lakas sa mga proyektong pantulong sa mgamahihirap.

• 12.1 Naitala din nina Mateo at Marcos ang tagposa isang hapunan kung saan ipinakita ni Maria angkanyang marubdob na pagmamahal kay Jesus.Minahal niya si Jesus nang buong lakas; hindi siyabinulag ng kanyang pagmamahal kundi masnaunawaan at iginalang niya ang mahiwagangpagkatao ni Jesus.

Hindi lahat ng apostoles ang nakaunawa sa kanyangginawa dahil maraming bagay pa silang dapatmalaman tungkol sa pagmamahal kay Kristo.

Madalas, tulad tayo ni Judas magsalita, “ang pag-bibigay sa mga mahihirap.” Gayong hindi “mag-

12

JUAN 12 262

lang naman sa mga kasalo niya ay siLazaro. 3 Kinuha si Maria ang isang librangmamahaling pabangong mula sa purongnardo at pinahiran ang mga paa ni Jesusat pinunasan ng kanyang buhok ang mgapaa niya. At napuno ng halimuyak ngpabango ang pamamahay.

4 Sinabi ni Judas Iskariote na isa sakanyang mga alagad na siyang magka-kanulo sa kanya: “Ano’t 5 di ipinagbilinang tatlundaang denaryo ang paba-ngong ito para maibigay sa mga dukha.”6 Sinabi niya ito hindi dahil may malasakitsiya sa mga dukha kundi dahil magna-nakaw siya; nasa kanya ang bulsa ngpananalapi at nangungupit siya sa inila-lagay doon.

7 Kaya sinabi ni Jesus: “Pabayaan mosiya’t inilaan niya ito para sa araw ngpaglilibing sa akin. 8 Kasama ninyong lagiang mga dukha ngunit hindi n’yo akolaging kasama.”

9 Marami sa mga Judio ang nakaalamna naroon siya. At dumating sila hindidahil lamang kay Jesus kundi paramakita si Lazaro na pinabangon niyamula sa mga patay. 10 Pinag-usapannaman ng mga punong-pari ang pag-patay pati na kay Lazaro, 11 pagkatmarami sa mga Judio ang lumilisan dahilsa kanya at nananalig kay Jesus.

Pumasok ang Mesiyas sa Jerusalem(Mt 21:5; Mk 11:1)

12 Kinabukasan, pagkarinig ng maka-pal na pulutong na dumating para sapiyesta na parating si Jesus sa Jerusalem,13 kumuha sila ng mga palaspas at luma-bas para salubungin siya, at kanilanginihihiyaw: “Osanna! Kapuri-puri angdumarating sa ngalan ng Panginoon, siyaang Hari ng Israel!”

14 Pagkatagpo ni Jesus sa isang batangasno, sinakyan niya ito, tulad ng nasu-sulat, 15 “Huwag nang matakot, dalaganganak na Sion. Haya’t dumarating naang iyong hari, sakay sa bisiro ng isangasno.”

16 Hindi ito naintindihan ng kanyangmga alagad noong una pero nang malu-walhati si Jesus saka nila naalaala naginawa nila ito sa kanya at tungkol sakanya isinulat ang mga ito.

17 Kaya nagpatunay ang pulutong nakasama niya nang tawagin niya si Lazaromula sa libingan at ibangon ito mula samga patay. 18Sinalubong nga siya ngpulutong dahil narinig nilang ginawa niyaang tandang ito. 19 Kaya sinabi ng mgaPariseo sa isa’t isa: “Pansinin n’yo, walakayong silbi. Haya’t siya ang sinusundanng buong mundo!”

bigay” ang utos ng Panginoon kundi ang “magmahal.”Ang magmahal sa mahihirap ay ang pagpapahayag sakanila ng tawag ng Diyos, at tulungan silang umunladbilang tao, makapanaig sa kanilang kahinaan atpagkakahiwa-hiwalay at makatupad sa misyongipinagkatiwala ng Diyos sa kanila. Sila ang mgamagpapatotoo sa Ebanghelyo sa mundo. Kung hinditayo kabilang sa kanila, tayo ang makibilang sa kanilaupang matagpuan kasama nila ang Kaharian. Ngunitpapaano nating tunay na mamahalin ang mgamahihirap maliban lamang kung may tunay tayongpagmamahal kay Jesus? Kung tayo’y wala nito, madalipa nating masasabi ang tungkol sa pagbibigay samahihirap, kahit na ano pa ang nilalaman ngKasulatang ating tinatalakay.

Anim na araw bago mag-Paskuwa (b. 1). Sapagbasa kina Marcos at Mateo tila naganap anghapunang ito dalawang araw bago mag-Paskuwa athindi anim (Mt 26:2). Hindi rin nagkakasundo ang mga

ebanghelista tungkol sa araw ng paskuwa. Ipina-hahayag ni Juan na namatay si Jesus sa bisperas ngPaskuwa (Jn 19:14); nagsasabi naman ang tatlo nanaganap ang Huling hapunan sa araw ng pagdiriwangng Paskuwa. Ayon sa isang napakatandang tradisyonna hinahawakan ng ilang Iglesyang Oriental,ipinagdiwang daw ni Jesus ang Huling Hapunan hindinang Huwebes kundi Martes. Kung magkagayon,tumagal ng dalawang araw ang paglilitis kay Jesus:Miyerkules at Huwebes. (Ito marahil ang nangyari.Mahirap ngang tanggapin na naganap ang lahat ngnangyari sa dalawang paglilitis kay Jesus sa umaga ngBiyernes lamang). At inilalahad ng lahat ng teksto nanamatay si Jesus nang Biyernes.

Isang posibleng paliwanag sa mga di-pagkakaayongito ay ang sumusunod: Ipinagdiriwang ang Paskuwaayon sa bagong buwan at hindi ayon sa takdang petsa.At hindi laging madaling malaman kung ano ang petsang bagong buwan. Gayundin, may sariling kalendaryo

263 JUAN 12

Hangga’t hindi namamatay ang butil• 20 Ngayon, may ilang mga Griyego sa

mga umahon para sumamba sa Piyesta.21 Kaya lumapit sila kay Felipe na taga-Betsaida ng Galilea at ipinakiusap sakanya: “Ginoo, gusto naming makita siJesus.” 22 Pinuntahan at sinabihan niFelipe si Andres. Pinuntahan naman atsinabihan nina Andres at Felipe si Jesus.

23 Sumagot si Jesus sa kanila: “Duma-ting na ang oras para luwalhatiin angAnak ng Tao. 24 Talagang-talagang sina-sabi ko sa inyo, namamalaging nag-iisaang butil ng trigo kung hindi ito nama-matay pagkahulog sa lupa. Ngunit kungmamatay ito, nagdudulot ito ng mara-ming bunga.

25 Nagpapahamak ng kanyang sariliang umiibig dito ngunit iingatan namanito para sa buhay magpakailanman ngnapopoot sa kanyang sarili sa mundongito.

26 Patuloy akong sundan ng nagli-lingkod sa akin at kung nasaan ako,naroon din ang aking lingkod. Kung maynaglilingkod sa akin, pararangalan siyang Ama.

• 27 “Ngayo’y nababagabag ang akingkaluluwa. Sasabihin ko bang ‘Ama, iligtasmo ako sa hatid ng oras na ito? Ngunitdahil dito kaya ako sumapit sa oras na ito.28 Ama, luwalhatiin mo ang iyong Panga-lan.”

Kaya may tinig na nagmula sa langit:“Niluwalhati ko at muli kong luluwalha-tiin.” 29 Kaya pagkarinig ng mga taongnaroon, sinabi nila: “Kumulog!” Sinabinaman ng iba: “Nangusap sa kanya angisang anghel.”

30 Sumagot si Jesus: “Hindi alang-alang sa akin kaya ito ipinarinig kundialang-alang sa inyo. 31 Ngayo’y paghu-hukom sa mundong ito; ngayon itataboypalabas ang pinuno ng mundong ito. 32 Atkapag itinaas ako mula sa lupa, hihilahinko sa akin ang lahat.”

33 Sinabi niya ito para bigyang-tandaang uring kamatayang ikamamatay niya.34 Kaya sinagot siya ng mga tao: “Narinignamin mula sa Batas na namamalagimagpakailanman ang Mesiyas, paano momasasabing kailangang itaas ang Anakng Tao? Sino ba ang Anak na ito ng Tao?”

35 Kaya sinabi ni Jesus sa kanila: “Ka-

ang ilang grupo. Kaya maaaring ipinagdiwang ni Jesusang Paskuwa sa bisperas ng Miyerkules, samantalangang karamihan ay sa bisperas ng Sabado.

• 20. Maraming dayuhan (tinatawag na Griyegodahil sa kanilang wika) ang naniniwala sa kaisa-isahangDiyos ng mga Judio. Hindi man nila sinusunod angmga batas ng Judio, tinatanggap pa rin sila sa Templong Jerusalem kung saan may lugar para sa kanila nahiwalay sa mga Judio. Sinasamantala ni Jesus angtanong ng mga Griyego upang ipahayag angpaglaganap ng kanyang Kaharian sa buong mundokapag siya’y naitaas na sa krus.

Kung hindi mamatay ang butil (24). Si Jesus angmamamatay at isisilang ang Iglesya. Maililibing angwalang buhay na katawan ni Jesus; ngunit mula sapuntod, babangon ang niluwalhating katawan niya;sasaklaw sa mga sumasampalatayang nakabuklod sakanya.Ipagkakaloob sa lahat ng anak ng Diyos angbuhay na nasa kanya lamang ngayon.

Kung hindi mamatay ang butil. Ito ang batas parasa lahat ng buhay na nagnanais na maging mabunga(Mc 8:34). Sabi ng mga unang Kristiyano: “binhi angdugo ng mga martir.”

• 27. Maikling inihiwatig ng pahinang ito ni Juanang Pagbabagong-Anyo ni Jesus (Mc 9:2) at angPaghihirap sa Getsemane (Mc 14:32).

May tinig na nagmula sa langit (28). Habang nasagitna si Jesus ng makapal na tao, may narinig: isangmensahe mula sa langit o simpleng kaguluhan? Walamang saysay ang pangyayaring ito sa isang mana-nalaysay, para itong isang maikling pagparito ng tunayna mundo “sa itaas” sa gitna ng makalupang palabas.Hindi na inaalaala ni Jesus na hindi naunawaan ng mgatao ang kanyang mensahe at handa na nilang ibigaysiya sa mga punong bayan. Lumalampas ang kanyangpananaw sa mga bagay na ito. Alam ni Jesus na hindiniya maililigtas ang bayan sa pangkasaysayang kabi-guan at pagkawasak. Nalalaman na niya na sa kanyangkamatayan mababago ang takbo ng mundo. Siya angmananaig sa bandang huli sa palaruang paglulutasanng kahihinatnan ng sanlibutan.

Mula sa pasimula ng kasaysayan, pinalabo ngpinuno ng mundo, ang Espiritu ng kasamaan, angpagkakikilala ng sangkatauhan sa Diyos. Gayunmanginagabayan ng Diyos ang buong sangnilikha tungo saunti-unting pag-unlad at pagganap hanggang sapagsilang ng Bagong Tao. Dahil sa kasalanan lamang

JUAN 12 264

nagaganap ang pagsilang na ito sa gitna ngpaghihirap, pagwawalang-bahala at pagkaalipin.

Tanging daan tungo sa katubusan ang pagbabalik sapagtalima hindi sa “Diyos” kundi sa “Ama”. At binuk-san ni Jesus ang daan sa pamamagitan ng kanyangsakripisyo: Dahil dito kaya ako dumating sa oras naito (27).

Madalas nating makalimutan na ang pagbibigay-luwalhati sa Diyos ang layon ng ating buhay. Hindi angpaggawa ng mga templo at pag-awit ng: “Papuri saDiyos!” ang lalong nagbibigay-luwalhati sa kanyakundi ang pagiging kasiya-siya at buhay na mga sakri-pisyo sa Diyos. Sinulat ni San Ireneo, isang Obispo atmartir ng unang Iglesya: “niluluwalhati ang Diyoskapag ang tao ay nabubuhay nang ganap; at nabu-buhay naman nang ganap ang tao sa pakikipagkitaniya sa Diyos.

Pag-aalay ang sakripisyo. Ang ating sakripisyo ayang pagtanggap sa Diyos bilang ating buhay, upangmatulad tayo sa kanya, at ihanda tayo sa pagsasalaminng kanyang kaluwalhatian. Mahirap at mahalaga ang

unting panahon na lamang sa piling ninyoang liwanag. Lumakad kayo habang mayliwanag kayo, at baka abutan kayo ngdilim. Hindi alam ng naglalakad sa dilimkung saan siya papunta. 36 Habang mayliwanag kayo, panaligan n’yo ang liwanagupang maging mga anak kayo ngliwanag.”

Ang kawalang-paniwala ng mga Judio• Pagkasabi ni Jesus ng mga ito,

umalis siya at nagtago sa kanila. 37 Napa-karaming tanda ang ginawa niya sa harapnila, at hindi pa sila nanalig sa kanya.38 Ganoon naganap ang salita ni Isaias,ang Propeta: Panginoon, sino’ng nani-wala sa aming ipinangaral? At kaninoibinunyag ang bisig ng Panginoon?

39 Dahil dito, hindi sila makapaniwala,ayon sa sinabi rin ni Isaias:

40 Binulag niya ang kanilang mga mataat pinamanhid ang kanilang puso, upangwalang makita ang kanilang mga mata atwalang maunawaan ang kanilang puso;at baka manumbalik sila at akin silangpagalingin.

41 Sinabi ni Isaias ang mga ito sapagkatnakita nito ang kanyang kaluwalhatianniya at nangusap tungkol sa kanya.42 Gayunpaman, marami ang nananalig

sa kanya pati na sa mga pinuno pero hindinila ipinahahayag dahil sa mga Pariseo, atbaka sila itiwalag sa sinagoga. 43 Masminahal nga nila ang parangal ng mga taokaysa parangal ng Diyos.

44 Malakas namang sinabi ni Jesus:“Ang nananalig sa aki’y hindi sa akinkundi sa nagpadala sa akin. 45 Ang puma-pansin sa aki’y pumapansin sa nagpadalasa akin.

46 Dumating ako na liwanag sa mundoupang hindi mamalagi sa dilim ang bawatnananalig sa akin. 47 Kung may nakakari-nig sa aking mga salita at hindi ito iniinga-tan, hindi ako ang humahatol sa kanyasapagkat dumadating ako hindi parahatulan ang mundo kundi para iligtas angmundo.

48 May humahatol sa bumabale-wala saakin at di tumatanggap sa mga pananalitako. Ang salitang ipinangusap ko angsiyang hahatol sa kanya sa huling araw.49 Sapagkat hindi ako nangusap saganang sarili ko; ang nagpadala sa akin –ang Ama – siya mismo ang nag-utos saakin kung ano ang sasabihin ko at ipangu-ngusap. 50 Alam kong buhay magpa-kailanman ang kanyang utos. Kaya angipinangungusap ko’y ipinangungusap kogaya ng sinabi sa akin ng Ama.

ganitong sakripisyo dahil nais ng Diyos na patawirintayo mula sa kamatayan tungo sa buhay. Sa pagtalimanatin sa kalooban ng Diyos, tayo’y dumaraan sa iba atwalang-hanggang estado. Niluluwalhati ang Diyoskapag nakakaabot sa luwalhati ang kanyang anak, ibigsabihin, nagiging ganap at maganda, at binabago ngapoy at Espiritu Santo.

• 36. DI-MAPAPANAULING PASYA

Malapit nang matapos ang pangangaral ni Jesus.Nahirapan ang ebanghelista na maunawaan kungbakit nanatiling bulag ang bayan ng Diyos tungkol sakanilang Mesiyas. Sinikap ni Juan na hanapin angkahulugan ng pagtangging ito sa paggamit ngdalawang teksto mula sa mga propeta.

Ang una ay ang mahabang tula na tungkol saLingkod ni Yawe na kusang-loob na nag-alay ng buhaypara sa kanyang mga kapatid (Is 53:1). Ipinakikita nitosa atin na hindi madaling maniwala ang mga tao saisang inabang Tagapagligtas.

265 JUAN 13

IKALAWANG BAHAGI: TINAPOS NI JESUS ANGKANYANG GAWAIN

Ipinakikita naman ng ikalawang teksto na angpagtanggi kay Kristo ay ipinahiwatig na. Hindi rintinanggap ang mga dating propeta noong sila aynabubuhay pa. Ngunit dito isinasakatuparan ang mahi-wagang plano ng Diyos.

Binigyang-diin ni Juan ang kasalanan ng marami nahindi kumikilala kay Jesus nang lantaran, kahit namayroon silang respeto sa kanya. Kahit paano,naghinala ang mga Judio na nanggaling si Jesus saDiyos subalit ang maniwala sa kanyang sinasabi athinihingi ay ibang bagay na.

Para sa atin, dapat tanggapin ng naniniwala saebanghelyo ang Iglesyang itinatag ni Jesus. Subalithindi lahat ay nakakaunawa nito. Dumarating angkanyang salita sa gitna ng maraming alalahanin, athindi tayo napipilitang paniwalaan ito. Kapag sinuwayo kinaligtaan natin ang kanyang salita, madalas natingisipin na hindi naman ito grabe o seryoso. Gayunman,ang Diyos at ang Salita ng Katotohanan ang atingtinatanggihan. Ito ang ating tanging pagkakataon;walang patunay sa Biblia sa paniniwalang may iba patayong buhay at sa susunod na buhay maitutuwid natinang mga pagkakamali sa kasalukuyan. Ngayonpinagpapasyahan ang buhay na walang hanggan.

• 13.1 Dito nagsisimula ang ikalawang bahagi ngEbanghelyo ni Juan. Sa unang bahagi, sa pamama-gitan ng mga tanda at pagpapahayag ipinaliwanag niJesus ang gawa na gaganapin niya sa mundo at angluwalhati na ipagkakaloob sa kanya pagkatapos namaitaas na siya. Ngayon, dumating na ang oras niJesus, kung saan magaganap niya ang lahat ng mgaipinahayag.

Nagsimula ang ikalawang bahagi sa pamamaalamna paglalahad ni Jesus sa Huling Hapunan.

Tulad ng mga nakaraang kabanata, nag-uumpisa saisang himala ang bawat pagpapaliwanag ni Jesus. Angpamamaalam na makikita sa kabanata 14-17 aynagsisimula sa isang kahanga-hangang kilos: ang“paghuhugas ng paa” ng mga alagad. Dalawang aralang napapaloob dito:

– kailangang linisin muna ang sarili bago maki-bahagi sa Hapunan ng Panginoon.

– kung paano isasabuhay ang pagmamahal.

• 2. ANG RITUAL NG PAGSISISI

Hindi binabanggit ni Juan ang Eukaristiya nangisulat niya ang Huling Hapunan (Mc 14:12), ngunitpinalalim niya ang tema ng “paghuhugas ng paa”.

13• 1 Ngayon, bago magpiyestang Paskuwa, alam ni Jesus na

dumating na ang kanyang oras paratumawid mula sa mundong ito tungo saAma, sa pagmamahal niya sa mgasariling kanya na nasa mundo, minahalniya sila hanggang kaganapan.Hinugasan ni Jesus ang mga paa ng kanyangmga alagad

• 2 Naghahapunan sila at naisilid na ngdiyablo sa kalooban ni Judas na anak niSimon Iskariote na ipagkanulo siya.3 Alam naman ni Jesus na ipinagkaloobng Ama sa kanyang mga kamay anglahat, at mula sa Diyos siya galing at saDiyos siya pabalik.

4 Kaya tumindig siya mula sa hapunanat hinubad ang panlabas na damit, atpagkakuha ng tuwalya ay ibinigkis sasarili. 5 Pagkatapos ay nagbuhos siya ngtubig sa hugasan, at sinimulang hugasanang mga paa ng mga alagad at punasanng tuwalyang nakabigkis sa kanya.

6 Nang lumapit siya kay Simon Pedro,sinabi nito sa kanya: “Panginoon, ikaw baang maghuhugas sa aking mga paa?”7 Sumagot si Jesus: “Hindi mo alamngayon ang ginagawa ko pero mauuna-waan mo makaraan ang mga ito.”

8 Sinabi sa kanya ni Pedro: “Hinding-hindi mo kailanman huhugasan ang akingmga paa.” Sumagot si Jesus sa kanya:“Kung hindi kita huhugasan, hindi kamakababahagi sa akin.” 9 Sinabi sa kanyani Simon Pedro: “Panginoon, hindi lamangang mga paa ko kundi pati na ang mgakamay at ulo.”

10 Sinabi sa kanya ni Jesus: “Mga paalamang ang kailangang hugasan ngnaligo na dahil malinis na ang buo niyangsarili. Malinis nga kayo pero hindi lahat.”11 Alam ni Jesus ang magkakanulo sakanya. Dahil dito kaya niya sinabing:“Hindi lahat kayo’y malinis.”

12 Kaya nang mahugasan niya angkanilang mga paa, kinuha niya ang

JUAN 13 266

kanyang panlabas na damit at bumalik sahapag, at sinabi niya sa kanila: “Nauu-nawaan n’yo ba ang ginawa ko sa inyo?13Tinatawag n’yo akong ‘Guro’ at ‘Pangi-noon.’ At tama ang pagsasabi ninyo: akonga. 14 Kaya kung hinugasan ko anginyong mga paa, akong Panginoon atGuro, gayundin kayo dapat maghugasanng mga paa ng isa’t isa.

15 Isang halimbawa ang ibinigay ko sainyo upang gawin din ninyo gaya ngginawa ko sa inyo. 16 Talagang-talagangsinasabi ko sa inyo, walang aliping masdakila sa kanyang panginoon, ni walangsinugong mas dakila sa nagpadala sakanya. 17 Kung alam ninyo ito, mapaladkayo kung isinasagawa n’yo ang mga ito.

18 Hindi kayong lahat ang tinutukoy ko.Kilala ko ang mga hinirang ko. Ngunitkailangang maganap ang Kasulatan: Angnakikisalo sa aking pagkai’y tumalapidsa akin.” 19 Sinasabi ko ito ngayon sa inyobago pa mangyari upang maniwalakayong Ako Nga kapag nangyari ito.

20 Talagang-talagang sinasabi ko sainyo: ako ang tinatanggap ng tuma-tanggap sa ipinadadala ko, at ang nagpa-dala sa akin ang tinatanggap ng tuma-tanggap sa akin.”

21 Pagkasabi ng mga ito, nabagabag

ang kalooban ni Jesus, at nagpatunay:“Talagang-talagang sinasabi ko sa inyo:ipagkakanulo ako ng isa sa inyo.” 22 Nag-tinginan ang mga alagad at pinagta-takhan kung sino ang tinutukoy niya.23 Nakahilig sa tabi ni Jesus ang isa sakanyang mga alagad, ang mahal ni Jesus.24 Kaya tinanguan ito ni Simon Pedro parausisain si Jesus kung sino ang kanyangtinutukoy.

25 Kaya paghilig niya sa tabi ni Jesus,sinabi niya sa kanya: “Panginoon, sino baiyon?” 26 Sumagot si Jesus: “Siya iyongipagsasawsaw ko ng kapirasong tinapayat siya kong bibigyan.” At pagkasawsawng kapirasong tinapay, ibinigay niya iyonkay Judas, anak ni Simon Iskariote.27 Kasunod ng kapirasong ito, pumasoksa kanya si Satanas. Kaya sinabi sa kanyani Jesus: “Magmadali ka sa gagawin mo.”

28 Walang nakaunawa sa mga nakahiligsa hapag kung ba’t sinabi niya iyon sakanya. 29 Dahil nakay ni Judas ang bulsa,inakala ng ilan sa sinasabi sa kanya niJesus: “Bumili ka ng mga kailangan natinpara sa Piyesta,” o kaya’y mag-abuloy samga dukha.

30 Kaya pagkakuha niya sa kapirasongtinapay, agad siyang lumabas. Gabi noon.

31 Pagkalabas ni Judas, sinabi ni Jesus:

Nagpasimulang hugasan ang kanilang paa. Sanaymaglakad nang walang tsinelas ang mga mahihirap naJudio, ang iba naman ay nagsusuot ng sandalyas. Kayasa pagtanggap ng mga Judio sa isang bisita, inuutusanang isang lingkod na hugasan ang paa ng nagbibiyahe(Gen 18:4). Walang utusan ang mga apostol, ngunitnang gabing iyon, nais ni Jesus na maging lingkod nila.

Hindi lamang pangkatawang kalinisan at aliw anghangad ni Jesus na ibigay sa mga apostol. Isangsagradong gawa ang ginanap niyang paghuhugas ngpaa, upang linisin sila katulad nang sa binyag. Nasagrasya na ng Diyos ang mga apostol: nagpalinis sakanila (15:3) ang salita ni Jesus na tinanggap nila ngmay pananampalataya. Gayunman, kailangan pa nilang paghahanda bago makisalo sa tinapay ng buhay sahapag ng kanilang Panginoon. May ritual ngpaghahanda o paglilinis ang anumang relihiyon bagoibigay ang mga sagradong bagay sa kanyang miyem-bro. Halimbawa, nagsasagawa ang mga Judio ng ritualng paglilinis bago makibahagi sa Pista ng Paskuwa.

Hinihingi rin ni Jesus na malinis tayo: siya mismo

ang naghugas sa paa ng kanyang apostol. Hindi niyahiningi na ikumpisal nila ang kanilang kasalanan;dapat lamang silang umayon na hugasan niya angkanilang paa.

Ipinaaalala sa atin ng pagkilos na ito ni Jesus angsakramento ng Binyag at Kumpisal. Dito nabibigkisang kababaang-loob at awa kapwa sa naglilinis at sanililinisan. Simula dito, gagawin ng mga apostol angginawa ng Panginoon sa kanila dahil isinugo niya silasa kanyang pangalan upang magpatawad ng mgakasalanan. Hindi sila kikilos bilang opisyal ng hirarkikao hukom na nagpapataw ng patawad sa mga maka-salanan. Susundan nila ang daan ng kababaang-loob atawa, upang linisin ang mga lalapit sa Hapunan ngPanginoon.

Pitong beses na inulit ang salitang “Panginoon” sakabanatang ito. Dahil dito mauunawaan natin na sapaghuhugas ng paa ng mga apostol, isinagawa niJesus ang isang napakahalagang kilos na nag-papakita sa atin kung sino ang ating Panginoon atDiyos at kung paano siya kumilos.

267 JUAN 14

“Niluwalhati na ngayon ang Anak ng Tao,at niluwalhati rin sa kanya ang Diyos. 32 Atagad naman siyang luluwalhatiin ngDiyos sa sarili nito.

• 33 Mga munting anak, sandali na la-mang n’yo akong kasama. Hahanapinninyo ako at gaya ng sinabi ko sa mgaJudio sinasabi ko rin sa inyo ngayon,‘Kung saan ako papunta, hindi kayomakaparoroon.’

34 Isang bagong utos ang ibinibigay kosa inyo: magmahalan kayo! Kung paanoko kayo minamahal, gayon kayo magma-halan. 35 Sa ganito makikilala ng lahat namga alagad ko kayo kung may pagma-mahal kayo sa isa’t isa.”

36 Sinabi sa kanya ni Simon Pedro:“Panginoon, saan ka papunta?” Sumagot

si Jesus: “Hindi ka makasusunod ngayonsa akin saan ako papunta; susunod kapagkatapos.” 37 Winika sa kanya ni Pedro:“Panginoon, bakit hindi ako makasu-sunod ngayon? Maiaalay ko ang akingbuhay alang-alang sa iyo.” 38 Sumagot siJesus: “Iaalay mo ang buhay mo alang-alang sa akin? Talagang-talagang sina-sabi ko sa iyo, hinding-hindi titilaok angtandang hanggang makaitlo mo akongmaitatuwa.”Papunta ako sa Ama

• 1 Huwag mabagabag ang inyongmga puso. Manalig kayo sa

Diyos, at manalig din kayo sa akin.2 Maraming silid sa bahay ng aking Ama.Kung hindi’y hindi ko sana sinabi sainyong: “Pupunta ako upang ipaghandakayo ng lugar.” 3 At pag pumunta na ako

• 33. KRISTIYANONG PAG-IBIGIsang bagong utos ang ibinibigay ko sa inyo. Ibig

sabihin, isang utos na tugma sa pagdating ng bagongpanahon. Nagsalita ang Lumang Tipan tungkol satunay na katapatan sa Diyos at pag-ibig sa kapwa,ngunit nanatiling nakatago ang mensaheng ito samasalimuot na mga batas. Bukod dito, maramingparaan ng pag-ibig: kahit na isang panatikong reli-hiyoso ay makapagsasabing mahal niya ang Diyos.Dito naman, iisang batas ang pag-ibig. At kung gustonating malaman kung ano ang pag-ibig, lagi natingtingalain ang mga halimbawang ibinigay ng Pangi-noon noong nabubuhay siya sa ating piling.

Hangad ng pag-ibig na ayon sa Diyos na palayainang ating kapwa at bigyang kakayahang paunlarin angmga abilidad na bigay ng Diyos. Iginagalang nito angmahiwagang persona ng bawat isa at tinutulungan angkapwa upang siya’y maging kung ano ang nais ngDiyos maging siya sa pagtawid mula sa kamatayantungo sa muling pagkabuhay.

Higit pa rito, habang tayo’y lumalalim sa misteryong maka-Diyos na pag-ibig na ibinunyag ni Jesus,nagiging kaisa ang ating pag-ibig sa walang hanggangpag-ibig ng Diyos na sa wakas ay gagawing iisa sapamamagitan natin. Galing sa Diyos ang tunay napagmamahal at gumagawa na bumalik ang lahat sapagkakaisa sa Diyos.

Paulit-ulit na binigyang diin ni Jesus ang Kristi-yanong pagmamahal. Nang lumaon, bubuurin ng mgaapostol (1 Jn 4:7) at ng Iglesya ang aral niya ng pag-ibig. Nakikilala ang pag-ibig sa Diyos sa pag-ibig sakapwa; nakaatang naman ang pag-ibig sa kapwa sapag-ibig sa Diyos. At ano nga ba talaga ang mahalinang Diyos? Sinasabi ng mga dakilang santo at mistiko

ng Iglesya na ang pag-ibig sa Diyos ay hindi lamang ang“madama ang Diyos”, at masiyahan sa pananalangin.Hindi nakikita ang Kristiyanong pag-ibig sa sentim-yento o damdamin (bagamat kung minsa’y naka-darama tayo ng debosyon, at ito’y nakatutulong). Maypag-ibig sa Diyos ang nagtitikang gawin kung ano angkalooban ng Diyos sa bawat sandali ng kanyang buhay.At ano ang kalooban ng Diyos tungkol sa ating kapwakundi ang paglilingkod at pagpapatawad.

• 14.1 ANG BUHAY ESPIRITUWALPagkatapos ng paghuhugas ng paa, ipinagpatuloy ni

Juan ang tatlong diskurso ng pamamaalam ni Jesus.Sa mga nakaranas ng matalik na pamumuhay kayJesus ng may ilang buwan, kailangan nilang ma-diskubre ang bagong pakikisama sa Kristong mulingnabuhay, na siya’y naroon kahit na di nakikita.Nakasama ninyo ako, sabi ni Jesus; ngunit mulangayon sasainyo ako. Matatagpuan sa kabanata 14ang una sa mga pagpapahayag na ito.

Hindi lamang sariling tagumpay ni Jesus ang pag-akyat niya sa Ama; nagbubukas din ito para sa atinglahat ng daan tungo sa ating tahanan, tahanang hindinapakataas, kundi tahanan sa Diyos. Maramingsilid… ibig sabihin ay may lugar din para sa atin. Hindilang isang tahanan para sa lahat kundi isa para sabawat isa, sapagkat hindi tayo bibigyan ng iisangpalabas na panonoorin ng lahat o ng iisang kaliga-yahang ibinabahagi sa lahat. Makakakuha mula sabawat isa ang kaniningningan ng Diyos ng himig nasiya lamang ang makapagbibigay. Mapapasakanyangsariling silid ang bawat isa at may pakikipag-isa salahat.

Ngayong alam natin ang layon, dapat nating

14

JUAN 14 268

puntahan ang ganap na pakikipag-isang iyan. Akoang daan, sabi ni Kristo. Nagkatawang-tao siya upangmakita natin ang Ama sa kanya. Sinunod niya angkanyang daan, na lubhang nakabibigla sa atin, at sapagninilay sa kanyang mga kilos, uunlad din tayo tungosa katotohanan. Bagamat sa simula maaaring hindinatin maunawaan ang kanyang kaisipan, sa paglipasng panahon, ating matutuklasan ang Panginoon atmauunawaan na ang kanyang daan ay daan natin. Sapagtawid sa krus at kamatayan, makakamit natin angating katotohanan at matatagpuan ang buhay.

Nasa Ama ako at nasa akin ang Ama, at nasa akinkayo (11 at 20). Ginagawa ni Kristo na makapasoktayo sa pansariling buhay ng Diyos. Kaya, hindi natinpuwedeng sabihin na tayo’y lumalapit sa Diyos na parabang napakalayo niya sa atin. Hindi natin nadadamana para bang iisang persona lamang ang Diyos saharap natin. Pumapasok tayo “sa” misteryosongbuhay ng mga Diyos na Persona na nakikibahagi salahat at nagiging tangi at nag-iisang Diyos. Hindimakapasok sa isa’t isa ang materyal na bagay at mgakatawan, subalit sa mundo ng espiritu ito ay posible.Nasa Ama si Kristo at nasa kanya. ang Ama. Sila’ymananahan sa atin.

Sa simula ng Ebanghelyo, ipinaliwanag ni Juan nanauunawaan ang lahat ng kilos ng Diyos sa mundo saliwanag ng malalim na ugnayan ng Ama at Anak.Ngayon, idinagdag niya na ginaganap ng isang per-sona, ang Espiritu Santo, ang presensya ng Diyos saatin. Ni ang Ama na wala namang nakakita, ni angAnak na nagpahayag ng sarili ay hindi makakapag-kaisa sa tao. Subalit maisasagawa ito sa pamamagitanng Espiritu, na matatawag nating Diyos naipinagkakaloob. Kaya, tinatatawag nating buhay naespirituwal ang lahat ng tumutukoy sa ating ugnayansa Diyos.

Tatlong pag-uugali ang napapaloob sa buhayespirituwal:

– pagpapahalaga sa mga salita ni Jesus: pagnilayin,isabuhay at sikaping maugat sa ating kaluluwa.

– pagkaturo sa atin ng Espiritu Santo ng mga bagayna dapat nating hingin sa pangalan ni Kristo, buongpananalig nating hinihiling ang mga bagay na kanyangninanais.

– sa bandang huli, ginagawa natin ang mga bagayna ginawa niya. Hindi niya pinarami lamang ang mgamabubuting kilos kundi tinapos ang iniutos ng Ama sakanya, kahit na para sa atin ay parang walangkabuluhan ang kanyang pagtalima.

Ibibigay niya sa inyo ang ibang Tagapagtanggol(16). Tinutukoy ni Jesus ang Espiritu Santo na kanyangtinatawag na Parakletos. Maraming kahulugan angsalitang Griyegong ito. Dito, ginagamit natin angsalitang Tagapagtanggol. Ipinagtatanggol ng Espirituang mga nananalig at pinapatnubayan ang kanilangpanalangin upang ito ay dinggin.

Ibibigay ko sa inyo ang ibang Tagapagtanggol (oTagapagsalin). Tinutulungan tayo ng Espiritu upangmaunawaan at maliwanagan ang mga salita ni Jesus salahat ng panahon.

Panginoon, paano mangyayaring sa amin moipapakita ang iyong sarili at hindi sa mundo? (22).Akala ni Judas ay nais ni Jesus na tumawag ng isangsikretong pulong. Ngunit iba ang ibig sabihin ni Jesus:ipakikilala niya ang sarili sa pamamagitan ng kanyangEspiritu. Ipakikita ang sarili sa pagtuturo sa kanilanang walang ginagamit na salita at sa pagbibigay ngkapayapaan.

Sapagkat mas dakila sa akin ang Ama (28). Hindinito sinasalungat ang itinuturo ni Juan sa buongEbanghelyo tungkol sa pagka-Diyos ni Jesus.

Dapat na basahin ito kasama ng 5:18; 10:30;

at naipaghanda kayo ng lugar, muliakong darating at dadalhin ko kayo saakin upang kung saan ako naroon,gayon din naman kayo.

4 At alam n’yo ang daan sa pupuntahanko.” 5 Sinabi sa kanya ni Tomas: “Pangi-noon, hindi namin alam kung saan kapupunta. Paano namin malalaman angdaan?” 6 Sinabi sa kanya ni Jesus: “Akosiyang daan, ang katotohanan, at angbuhay. Walang nakalalapit sa Ama kundisa pamamagitan ko. 7 Kung kilala ninyoako, makikilala rin ninyo ang aking Ama.Ngunit ngayon, kilala n’yo na siya atnakita ninyo siya.”

8 Sinabi sa kanya ni Felipe: “Pangi-noon, ipakita mo na sa amin ang Ama atsapat na sa amin.” 9 Sinabi sa kanya siJesus: “Ang tagal na panahon n’yo akong

kasama at hindi mo pa ako kilala, Felipe?Sa pagkakita sa akin ninuman, ang Amaang nakikita niya. Paano mong masasabi:‘Ituro mo sa amin ang Ama’?

10 Hindi ka ba naniniwalang nasa Amaako at nasa akin ang Ama? Hindi mula sasarili ko sinasabi ang mga salitang bini-bigkas ko. Sa akin nanunuluyan angAma, at siya ang gumagawa ng kanyangmga gawa. 11 Maniwala kayo sa akin nanasa Ama ako at nasa akin ang Ama.Kung hindi dahil sa akin, maniwala kayodahil man lamang sa mga gawa.

12 Talagang-talagang sinasabi ko sainyo, magagawa rin ng nananalig sa akinang gawang ginawa ko; at mas dakila pakaysa mga ito ang gagawin niya.Sapagkat sa Ama ako papunta. 13 Anu-mang hingin n’yo sa Pangalan ko’y gaga-

269 JUAN 15

16:15, kung nais nating maunawaan nang kahit kauntiang misteryo ni Kristo, “tunay na Diyos” tulad ngnasusulat sa Rom 9:5; Tit 2:13; 1 Jn 5:20.

Sa ikapat na siglo, sinulat ni San Hilario, isangdakilang obispo at tagapagtanggol ng pananampala-taya: “Dakila pa ang Ama sapagkat siya ang nagbi-bigay. Subalit ibibigay niya sa Anak ang lahat ng nasakanya, kaya hindi masasabing mababa sa Ama angAnak.

Bukod dito, katangian ng Anak na talikuran angsarili upang magbigay luwalhati sa Ama, hanggang saibigay na muli ng Ama “ang luwalhating nasa kanya sa

pasimula pa” (17:5 at 6:62). Dahil dito ang mgaapostol na nakakita sa kanya bilang tao sa panahon ngkanyang pagpapakumbaba ay dapat matuwa sa pag-alis niya.

Ang Espiritu Santong ipadadala ng Ama sangalan ko. (26). Ihambing sa 15:26. Sa Ama nagmulaang Espiritu Santo at gayon din sa Anak dahil naki-kibahagi sila sa iisang pagka-Diyos.

• 15.1 Sa pangalawang pagpapahayag ngpamamaalam, inaanyayahan tayo ni Jesus na mana-tiling tapat sa gitna ng mundo. Nahahati ang pagpa-pahayag sa apat na bahagi:

win ko upang luwalhatiin ang Ama saAnak. 14 At kung may hingin kayo sa akinsa Pangalan ko, gagawin ko.

15 Kung mahal ninyo ako, isasakatupa-ran ninyo ang mga kautusan ko. 16 Athihingin ko sa Ama at ibibigay niya sainyo ang bagong Tagapagtanggol upangmakasama ninyo magpakailanman:17 ang Espiritu ng katotohanan na hindimatatanggap ng mundo dahil hindi siyanito napapansin ni nakikilala. Kilala ninyosiya sapagkat namamalagi siya sa inyo atsasainyo siya.

18 Hindi ko kayo iiwang ulila; pabalikako sa inyo. 19 Kaunti pang panahon athindi na ako mapapansin ng mundo;ngunit papansinin ninyo ako sapagkatbuhay ako at mabubuhay din kayo. 20 Saaraw na ’yon ninyo malalaman na nasaAma ako, at nasa akin kayo at nasa inyonaman ako.

21 Ang tumutupad sa tinanggap niyangmga kautusan ko, siya ang nagmamahalsa akin. Mamahalin ng aking Ama angnagmamahal sa akin, at mamahalin ko rinsiya at ipamamalas ko sa kanya angaking sarili.”

22 Sinabi sa kanya ni Judas, hindi angIskariote: “Panginoon, paano mangyaya-ring sa amin mo ipamamalas ang iyongsarili at hindi sa mundo?” 23 Sumagot siJesus at sinabi sa kanya: “Kung may nag-mamahal sa akin, isasakatuparan niyaang aking salita at mamahalin siya ngaking Ama at pupuntahan namin siya atsa kanya kami gagawa ng silid para sa

aming sarili. 24 Hindi naman isinasaka-tuparan ng hindi nagmamahal sa akin angaking mga salita. At hindi sa akin angsalitang naririnig n’yo kundi sa Amangnagpadala sa akin.

25 Sinabi ko sa inyo ang mga ito habangnamamalagi pa akong kasama ninyo.26 Ituturo naman sa inyo ng Tagapag-tanggol ang lahat – ang Espiritu Santongipadadala ng ama sa ngalan ko – at ipaa-alaala niya sa inyo ang lahat ng sinabi kosa inyo.

27 Kapayapaan ang iniiwan ko sa inyo;kapayapaan ko ang ibinibigay ko sa inyo.Hindi gaya ng ibinibigay ng mundo angibinibigay ko sa inyo. Huwag mabagabagang inyong puso, ni panghinaan ng loob.28Narinig ninyong sinabi ko sa inyo.‘Paalis ako pero pabalik ako sa inyo.’Kung minahal ninyo ako, magagalakkayo’t papunta ako sa Ama pagkat masdakila sa akin ang Ama.

29Ngunit sinabi ko ito ngayon sa inyobago pa mangyari ito. 30Hindi ko na kayokakausapin nang mahaba sapagkatparating na ang pinuno ng mundo.Walang anumang kanya sa akin 31ngunitdapat malaman ng mundo na mahal koang Ama, at ayon sa iniutos sa akin ngAma, ito mismo ang aking ginagawa.Tumindig kayo, tayo na mula rito!”

Ang puno ng ubas at ang mga sanga• 1 “Ako siyang totoong puno ngubas at ang Ama ko ang mag-

sasaka. 2 Pinuputol niya ang bawat15

JUAN 15 270

sangang di namumunga sa akin; atpinupungusan naman niya’t nililinisanang bawat namumunga upang higit pangmamunga.

3 Ngayon malinis na kayo dahil sasalitang binigkas ko sa inyo. 4 Mamalagikayo sa akin, at ako sa inyo.

Hindi makapamumunga ang sanga saganang sarili, malibang mamalagi ito sapuno ng ubas; gayundin naman kayo,malibang mamalagi kayo sa akin. 5 Akosiyang puno ng ubas, kayo ang mgasanga. Ang namamalagi sa akin at ako sakanya, siya ang namumunga nangsagana pagkat hiwalay sa aki’y hindi kayomakagagawa ng anuman. 6 Kung hindinamamalagi sa akin ang sinuman, iha-hagis siya sa labas gaya ng sangangnatuyo na tinitipon at ginagatong sa apoyat nagliliyab.

7 Kung mamamalagi kayo sa akin atmamamalagi sa inyo ang mga pananalitako, hingin ninyo ang anumang loobin n’yoat magkakagayon sa inyo. 8 Sa ganitoparangalan ang aking Ama: kapag

– ang talinhaga ng puno: Isinugo ko kayo upangmamunga.

– mamumuhi sa inyo ang mundo.– ang gawain ng Espiritu Santo.– Sandali pa at makikita rin ninyo ako.Una, ang talinhaga ng puno. Ginamit ni Jesus ang

isang paghahambing sa Biblia, ngunit binago niya angdating kahulugan tulad ng ginawa niya sa pagsasalitatungkol sa Mabuting Pastol (Jn 10:1). Simbolo ngbayang Israel ang puno ng ubas. Itinanim mula sa pilingbinhi, inalagaan ng Panginoon at minarapat na mamu-nga ng katarungan (Mc 12:1). Ngunit pagdating niKristo, tapos na ang panahong kung saan kinatawanng bayang Israel ang kaharian ng Diyos.

Ngayon, nagkaugat ang tunay na puno. Si Kristoang puno kung saan umusbong ang mga sanga, tayona nabubuhay sa kanya. Ngunit siya rin ang buonghalaman, puno at sanga, dahil ang mga Kristiyano aykatawan ni Kristo.

Puno ng ubas dati ang buong bayan at nagingmahalaga sa mga Israelita ang pagkilos ng komunidadbilang isang katawan. Hindi ang bawat isa ang ma-halaga kundi ang Israel. Ngayon, hindi sinasabi niJesus: Ang Komunidad Kristiyano ang puno, ngunit:Ako ang puno. Kaya dapat pagnilayan ng bawat isa saatin kung paano tayo nakakabit kay Jesus sapamamagitan ng pananalig, panalangin at pagsa-

namunga kayo nang sagana at nagingmga alagad ko.

9 Kung paano ako minamahal ng Ama,gayon ko rin kayo minahal. Mamalagikayo sa pagmamahal ko. 10 Kung isasa-katuparan ninyo ang mga kautusan ko,mamamalagi kayo sa pagmamahal kokung paanong isinakatuparan ko angmga kautusan ng aking Ama at nama-malagi sa kanyang pagmamahal.

11 Sinabi ko sa inyo ang mga ito upangmapasainyo ang aking kagalakan atmaging ganap ang inyong kagalakan.12 Ito ang kautusan ko: magmahalan kayokung paano ko kayo minahal. 13 Walanang pagmamahal na hihigit pa sa pag-aalay ng sariling buhay alang-alang sakanyang mga kaibigan.

14 Mga kaibigan ko kayo kung gina-gawa ninyo ang iniuutos ko sa inyo.15 Hindi ko na kayo tinatawag na mgalingkod sapagkat hindi alam ng lingkodang ginagawa ng kanyang panginoon.

Mga kaibigan naman ang turing ko sainyo sapagkat ipinagbibigay-alam ko sa

sabuhay ng kanyang salita. Dapat mamunga angbawat isa. Hindi inilista ni Jesus kung ano ang mgabungang ito: paglilingkod, pag-unawa, o kilos para sakatarungang panlipunan o tahimik na buhay na alay saDiyos. Ngunit binibigyang-diin niya na dapat mang-galing sa kanyang Espiritu ang bungang ito atmatatakan ng kanyang sariling selyo. Hindi masusukatang tagumpay ng Iglesya sa kanyang mga nakamitkundi sa pag-unlad ng mga taong may kamalayan nghiwaga ng krus at muling pagkabuhay ni Jesus atnakikibahagi dito.

Pagkatapos linawin na tayo’y ganap na nababatay sakanya, binabanggit muli ni Jesus ang utos ng pag-ibig.Mayroong kaayusan sa pagtatayo ng buhay Kris-tiyano.

Masabi man natin sa pasimula: Dapat natingmahalin ang ating kapwa sapagkat ito lamang angutos, wala rin tayong makakamit. Sapagkat iba-iba angpagkaunawa ng mga tao sa pag-ibig habang hindi panatin nauunawaan ang pag-iisip ni Kristo. Hinihingimuna ni Kristo sa atin na makibahagi sa kanyang pag-iisip: ito ang kahulugan ng isasakatuparan ninyo angmga kautusan ko (10). Kaya nagiging kaibigan niyatayo, at nakikilala siyang nagmamahal sa atin atkumikilos sa pamamagitan natin. At saka, tayo’y nag-bibigay ng tunay na bunga ng pag-ibig na si Kristo angpinagmulan.

271 JUAN 15

ang sa inyo. 21 Gagawin nila sa inyo anglahat ng ito dahil sa aking pangalansapagkat hindi nila nakikilala ang nagpa-dala sa akin.

22 Kung hindi ako naparito at nangusapsa kanila, wala sana silang kasalanan.Ngunit ngayon, hindi nila mapagtatakpanang kanilang kasalanan.

23 Napopoot din sa aking Ama angnapopoot sa akin. 24 Kung hindi ko ginawasa piling nila ang mga gawang wala pangibang nakagawa, wala silang kasalanan.Ngayo’t nakita nila’y kinapootan ako atang aking Ama. 25 Kaya magaganap angsalitang nasusulat sa kanilang Batas:Napoot sila sa akin nang walang dahilan.Darating ang Espiritu

• 26 Pagdating ng Tagapagtanggol naipadadala ko sa inyo mula sa Ama, angEspiritu ng katotohanan na nagmumulasa Ama, iyon ang magpapatunay tungkolsa akin. 27 At magpapatunay din kayosapagkat kasama ko kayo mula sasimula.

inyo lahat ng narinig ko mula sa akingAma.

16 Hindi kayo ang humirang sa akin,ako ang humirang sa inyo at nagtalaga sainyo para humayo at mamunga, atmamalagi ang inyong bunga. At ipagka-kaloob sa inyo anumang hingin n’yo saAma sa pangalan ko.

17 Iniuutos ko nga sa inyo: magmahalankayo.Ang napopoot sa mundo

• 18 Kung napopoot sa inyo ang mundo,alamin n’yo na sa akin muna ito napootbago sa inyo. 19 Kung kayo’y makamun-do, inibig na sana ng mundo ang sarilingkanya. Ngunit dahil hindi kayo maka-mundo kundi hinirang ko kayo mula samundo kaya napopoot sa inyo angmundo.

20 Tandaan ninyo ang salitang sinabi kosa inyo: ‘Walang lingkod na mas dakila sakanyang panginoon.’ Di ba’t inusig nilaako? Uusigin din kayo. Tinupad ba nilaang aking salita? Gayon din nila tutuparin

• 18. Sa kabila ng pagbalik ni Jesus sa Ama upangpasimulan ang mas mabisa at mas malawak napresensya sa sangkatauhan, tuloy pa ring ginagamit niSatanas ang kapangyarihang kanyang kinamkam.Itinutuon niya sa mga nananalig at sa Iglesya ang pootng mga sakop niya: ang mga ito ay tinatawag saEbanghelyo ni Juan: ang mundo.

Pagkamuhi ng mundo ang kapalaran ng mgamananampalataya. Madalas mangyari na pagkasimulang sinuman na maging mas matapat na tao sa mastunay na Kristiyanong pamumuhay, agad siyangsinasalungat at kinagagalitan ng kanyang pamilya.Walang makaaalam kung ano ang pinagmumulan nggalit ngunit alam ng demonyo, siya na kumikilos upangmawalan tayo ng pag-asa.

Kahit na sa Iglesya, marami ang mga makamundona waring nag-aalay ng handog sa Diyos (16:2), sapag-uusig nila sa mga tunay na tagasunod ni Kristo.“Sa aba ninyo, kung kayo’y pinupuri ng lahat ng tao!”(Lc 6:26). Sinabi ito ni Jesus tungkol sa mgaKristiyanong sanay na makuha ang papuri ng mgamayayaman at pulitiko at maging ng makapang-yarihan din sa Iglesya. Hindi makita ng mga ito angpaggawa ng Espiritu ng Diyos sa mga may mababang-kalooban at kung minsan inuusig sila nang matindi.Tunay na hindi nila kilala si Kristo man o ang Ama.

Kung ang ating pag-asa ay di galing sa Diyos,manghihina tayo sa pagsubok; subalit kung galing sa

Diyos, lumalakas tayo at nagtatagal. Sa talinhaga ngpuno, sinabi ni Jesus: “Pinupungusan niya ang bawatnamumunga upang higit pang mamunga” (2).

• 26. ANG AMA, ANG ANAK AT ANGESPIRITU SANTO

Sa paggawa niya sa atin na mga anak ng Ama,ipinatutuklas ni Jesus sa atin ang malalim na hiwaga ngDiyos. Sa Diyos may pakikipag-isa ang tatlong per-sona: Ang Ama, ang Anak at ang iisang Espiritu nila.

Sinasabi nating iisang Espiritu, dahil nagpahayagsiya: Ibibigay ng Ama sa inyo ang isang Taga-pagtanggol (14:16), at ang Tagapagtanggol naipadadala ko (15:26). Ngayon, sinasabi niya: Mula saakin siya tatanggap at magbabalita sa inyo; angtanang sa Ama ay akin (16:15)

“Ang Espiritu” ay hindi lamang “pigura” ng tula:ito’y isang persona. Ipinaliwanag ito sa Jn 7:37 at14:1.

Mula sa araw ng Pentekostes, nagsimulang kumilosang Espiritu sa Iglesya, at ipinapakita na siya nga angEspiritu ni Kristo. Inakala ng mga di-nananalig na mgaJudio na kapanig nila ang Diyos, ngunit sakatotohanan hindi kumilos ang Espiritu nang ganoonsa piling nila. Kaya maliwanag na may kasalanan angbayan (9) sa hindi nila paniniwala kay Kristo.

Ilalantad niya sa daan ng pagkamatuwid” (8). SiJesus ang matuwid at ang mga taong matuwid ay

JUAN 16 2721 Sinabi ko sa inyo ang lahat ngito upang hindi kayo matisod at

mahulog. 2 Ititiwalag nila kayo sa kanilangkomunidad, at may oras na sasapit naaakalain ng sinumang papatay sa inyo napag-aalay ito ng pagsamba sa Diyos. 3 Atgagawin nila ang mga ito dahil hindi nilanakilala ang Ama ni ako. 4 Kaya namansinabi ko sa inyo ang lahat ng ito upangpagdating ng oras ay matandaan ninyongsinabi ko sa inyo ang mga ito.

Hindi ko sinabi sa inyo ang lahat ng itomula sa simula sapagkat kasama ninyoako. 5 Ngayon nama’y papunta ako sanagpadala sa akin, at wala sa inyong nag-tatanong sa akin kung saan ako papunta,6 kundi tigib ng lungkot ang inyong pusodahil sinabi ko sa inyo ang lahat ng ito.

7 Ngunit sinasabi ko sa inyo ang kato-tohanan: makabubuti sa inyong ako’yumalis sapagkat kung hindi ako aalis.hinding-hindi darating sa inyo angTagapagtanggol. Kung aalis naman ako,ipadadala ko siya sa inyo. 8 At pagdatingniya, hihiyain niya ang mundo tungkol sakasalanan, sa daan ng pagkamatuwid atsa paghatol.

9 Ito ang kasalanan: hindi sila nananaligsa akin. 10 Ito ang daan ng pagkamatuwid:sa Ama ako papunta, at hindi na ninyoako mapapansin. 11 At hinatulan na angpinuno ng mundong ito: ito ang paghatol.

12 Marami pa sana akong sasabihin sainyo pero hindi ninyo masasakyan nga-yon. 13 Ngunit pagdating niya, ang Espi-ritu ng katotohanan, ihahatid niya kayo sabuong katotohanan.

Hindi siya mangungusap mula saganang sarili kundi ang naririnig niya angipangungusap niya at ang mga bagay nadarating ang ibabalita niya sa inyo. 14 Mulasa akin siya tatanggap at magbabalita sainyo, at sa gayon niya ako luluwalhatiin.15 Akin ang tanang sa Ama. Dahil ditokaya ko sinabing ‘Mula sa akin siyatatanggap at magbabalita sa inyo.’Ang pangako ng bagong pamamalagi

• 16 Sandali pa at hindi n’yo na akomapapansin, at sandali pa at makikitaninyo ako.”

17 At sinabi ng kanyang mga alagad saisa’t isa: “Ano itong sinasabi niya sa atin:‘Sandali pa at hindi n’yo na ako mapa-pansin at sandali pa at makikita ninyo

yaong nananalig sa kanya sa kabila ng hindi pagkakitasa kanya (10).

Nasusulat sa Mga Gawa ng mga Apostol kungpaanong kumilos ang Espiritu sa mga unang alagad niJesus. Higit pa sa pagbibigay sa kanila ng mahiwagangkapangyarihan, pinagkalooban sila ng tuwa,kapayapaan at pag-ibig, at matibay na katiyakang nasakanilang piling si Jesus na muling nabuhay.

Pinapatnubayan ng Espiritu ang mga misyonero,pinagkakalooban silang gumawa ng himala. Bini-bigyan ang mga nananalig ng kaalaman sa Diyos, ngkakayahang kumilos, magpagaling, maglingkod atmagpabago sa mundong makasalanan. Sa buongkasaysayan, madadala ng Espiritu ang mga taong maymatibay na pananalig, ang mga martir at propeta, at sapamamagitan nila magbabagong-anyo ang mundo. Saganitong paraan, mabibigyang-matwid ang Manu-nubos, na parang natalo, at magiging malinaw natalunan si Satanas na hinatulan na (11). Napaalis angmasamang Espiritu, magaling na direktor ng maka-mundong palabas at nabawasan ang kanyang kapang-yarihan. Isang bagong lakas, ang Espiritu, angmagtutuwid sa kasaysayan at papatnubay tungo saganap na katotohanan.

• 16.6 SI JESUS SA ATING PILING

Nasa ating piling si Jesus, ngunit para matalos angkanyang presensya kailangan natin ng pananalig.Sinabi niya: “Makikita ninyo ako sapagkat buhay akoat nabubuhay din kayo” (14:19). Hindi mahalaga namadama natin ang kanyang presensya, kundi maka-tagal tayo sa mga daan niya. Upang maging ganap angating pananalig, kailangang bawiin sa atin ang aliw ngkanyang presensya sa humigit kumulang na mahabangpanahon: sandali pa at makikita rin ninyo ako.

Unang napatunayan ang salitang ito para sa mgaalagad sa oras ng kamatayan ni Jesus; pagkataposnakita nila siyang muling nabuhay. Gayundin,mapatutunayan ang salita para sa atin sa huling pana-hon, kapag natagpuan natin ang maluwalhating Kristona hinihintay nang may pananampalataya. Huwagmagpakasiguro ang sinuman sa mga oras na ipina-dama sa kanya ni Kristo ang kanyang presensya,halimbawa, kasunod ng isang pagbabagong-buhay,kapag ang lahat ay parang madali sa atin. Huwagnating maliitin ang mga kapatid na hindi pinagkalo-oban ng grasyang ating natanggap. Sandali pa bakatayo naman ang iiwan ng Panginoon sa kadiliman.

16

273 JUAN 17

ako.’ At ‘Papunta ako sa Ama’?” 18 Atsinabi nila: “Ano ba itong sinasabi niyang‘sandali’? Hindi natin maintindihan angsinasabi niya.”

19 Naintindihan ni Jesus na gusto nilasiyang tanungin kaya sinabi niya sakanila: “Nagtatanungan kayo tungkol ditodahil sinabi kong ‘Sandali pa at hindi n’yona ako mapapansin, at sandali pa atmakikita ninyo ako.’

20 Talagang-talagang sinasabi ko sainyo, iiyak kayo at tataghoy, at maga-galak naman ang mundo. Maninimdimkayo ngunit magiging kagalakan anginyong paninimdim. 21 Naninimdim angbabaeng malapit nang manganak sapag-kat sumapit na ang kanyang oras. Ngunitpagkasilang sa sanggol, dahil sa galak ayhindi na niya naaalaala ang kagipitan:isang tao ang isinilang sa mundo.

22 Gayon nga rin kayo naninimdimngayon. Ngunit muli ko kayong makikitaat magagalak ang inyong puso, at walangmakaaagaw ng inyong kagalakan sainyo. 23 At sa araw na iyon, wala nakayong itatanong sa akin sapagkattalagang-talagang sinasabi ko sa inyo naipagkakaloob sa inyo anumang hinginninyo sa Ama sa Ngalan ko. 24 Hanggangngayo’y wala pa kayong hiningi saNgalan ko. Humingi kayo at tatanggapkayo upang maganap ang inyong kaga-lakan.

25 Sa mga paghahambing ko ipina-ngungusap sa inyo ang mga ito. Ngunitmay oras na sasapit na hindi sa pagha-

hambing ako mangungusap sa inyo kundilantaran ko nang ihahayag sa inyo angtungkol sa Ama.

26 Sa araw na ’yon, sa ngalan ko kayohihingi; hindi ko sinasabi sa inyo namakikiusap ako sa Ama alang-alang sainyo 27 pagkat iniibig kayo mismo ng Amadahil iniibig n’yo ako at pinaniniwalaangsa Diyos ako galing. 28 Galing ako sa Amaat dumating sa mundo. Muli kong iniiwanang mundo at papunta sa Ama.

29 Kaya sinabi ng kanyang mga alagad:“Hayan, lantaran ka na ngayong nangu-ngusap, at hindi na sa paghahambingnagsasalita. 30 Alam na namin ngayon naalam mo ang lahat at hindi mo kailangangmay magtanong pa sa iyo. Dahil dito kayananiniwala kaming sa Diyos ka galing.”

31 Sumagot sa kanila si Jesus: “Nani-niwala ba kayo ngayon? 32 Narito’t mayoras na sumasapit at sumapit na upangmangalat kayo – bawat isa sa sarilingkanya – at iiwan n’yo akong nag-iisa.Ngunit hindi ako nag-iisa sapagkatkasama ko ang Ama.

33 Sinabi ko sa inyo ang lahat ng itoupang sa akin kayo magkaroon ngkapayapaan. Kagipitan ang meron kayosa mundo pero lakasan n’yo ang loob,napagtagumpayan ko ang mundo.”

Panalangin ni Jesus para sa bagongbayang banal

• 1 Pagkasabi ni Jesus ng mga ito,tumingala siya sa langit at nagsabi:

“Ama, sumapit na ang oras. Luwalhatiin

Magsisimula ang isang tunay na pagsasama sapagitan ni Jesus at ng mga alagad niya pagkatapos ngkanyang muling pagkabuhay: ipahahayag niya sakanila ang Ama; sila’y hihingi sa kanyang pangalan.

Lantaran ko nang ihahayag sa inyo ang tungkolsa Ama (25)… Binibigyan-diin at inihahambing ngsimpleng tugon ng mga apostol sa b. 29 ang sinabi niJesus sa b. 25. Hindi ibig sabihin ni Jesus na babaliksiyang muli upang magturo pa nang mas maliwanag atwalang talinhaga kundi tinutukoy ni Jesus angespirituwal na kaalaman tungkol sa kanya at sakanyang salita na tatanggapin ng mga alagad mula sa

Espiritu. Ito ang tunay na kaalaman na napakahigitkaysa pagtuturo sa pamamagitan ng salita.

Sa ngalan ko kayo hihingi (26). Malalaman ng mganananalig na may tunay na kaalaman kay Jesus kungano ang dapat nilang hingin at bibigyan sila nito.Ganoon din, malalaman nila ang mga bagay na ayawipagkaloob ng Diyos at dahil dito, hindi na nila gu-gustuhin o hihingin ang mga iyon.

• 17.1 ANG IISA AT BANALPamparing Panalangin ang itinatawag ng marami

sa panalanging ito kung saan bago pa namatay si

17

JUAN 17 274

mo ang iyong Anak upang maluwalhati kang Anak 2 dahil ibinigay mo sa kanya angkapangyarihan sa bawat tao upang bigyanniya ng buhay magpakailanman ang lahatng bigay mo sa kanya. 3 Ito naman angbuhay magpakailanman: ang makilala ka,ang tanging totoong Diyos at si Jesu-cristong sinugo mo.

4 Niluwalhati kita sa lupa, ginanap koang gawang bigay mo sa akin para traba-huhin. 5 At ngayon, luwalhatiin mo ako,Ama, at ibigay sa aking katabi angluwalhating meron ako sa tabi mo bagopa man nagkaroon ng mundo.

6 Ipinahayag ko ang pangalan mo samga taong kinuha mo sa mundo atibinigay sa akin. Iyo sila at sa akin mo silaibinigay, at tinupad nila ang iyong salita.7 Ngayon, nakilala na nila na sa iyo galingang lahat ng ibinigay mo sa akin. 8 Totoo,ibinigay ko sa kanila ang mga pana-nalitang ibinigay mo sa akin, at tinanggapnila at kinilalang totoong sa iyo ako galingat naniwala sila na ikaw ang nagsugo saakin.

9 Sila ang ipinapakiusap ko. Hindi angmundo ang ipinapakiusap ko kundi angmga ibinigay mo sa akin dahil iyo sila.10 Iyo ang lahat sa akin, at akin naman angiyo, at naluwalhati ako sa kanila. 11 Walana ako sa mundo ngunit nasa mundo pasila habang papunta ako sa iyo. Amangbanal, ingatan mo sila sa iyong Pangalangibinigay mo sa akin upang maging isa silagaya natin.

12 Nang kasama nila ako, iningatan kosila sa iyong Pangalang ibinigay mo saakin, at pinangalagaan ko sila at wala sakanilang napahamak liban sa nagpa-hamak sa kanyang sarili upang maganapang kasulatan. 13 At ngayon, papunta akosa iyo at sinasabi ko ang mga ito habangnasa mundo upang maganap sa kanilaang aking kagalakan.

14 Ibinigay ko sa kanila ang salita mo atnapoot sa kanila ang mundo sapagkathindi sila mula sa mundo gaya nang hindiako mula sa mundo. 15 Hindi ko ipinapaki-usap na alisin mo sila sa mundo kundipangalagaan mo sila sa masama.

Kristo, nag-aalay siya ng kanyang buhay bilang pari athandog (19). Nagkaroon ng dalawang kahulugan angsalitang pabanalin. Pinabanal ng pari ang kanyangsarili: inihanda niya ang sarili upang makapaghandog.At pinabanal niya rin ang handog sa pagsakripisyonito.

Tinatapos ni Jesus ang pagsamba sa Lumang Tipanna inilaan ng mga Judio kay Yawe sa loob ng maha-bang panahon. Isang banal na bayan ang bayang iyon,ibig sabihin, ang kanilang sariling tungkulin sa gitna ngmga bansa ay maglingkod sa Banal na Diyos, nakanilang nakikilala bunga ng tanging pagtawag niya.

Ipinagdarasal ni Jesus ang kanya upang sila angmaging bagong banal na bayan, na pinabanal sakatotohanan (17). Dahil dito ipinagkaloob niya sakanila ang Espiritu ng katotohanan na ipinangako saIsrael, na siyang magtuturo sa kanila mula sa kanilangkalooban.

Ingatan mo sila sa iyong Pangalan (11). Sa ibangsalita: ingatan mo sa kaningningan at kapangyarihanng iyong kabanalan, ang kabanalan na yumakap saAnak. Sa oras na iyon, ipinagdarasal ni Jesus angIglesya, na pinagkakatiwalaan niya ng kanyang sarilingmisyon. Ang pagkilala sa Diyos ang magiging unangtungkulin ng Iglesya. (Pitong beses inuulit ang salitang“makilala” na ibig sabihin ay napakahalaga sa pagpa-pahayag na ito). Sa anumang panahon at kalagayan,

ang angkop at di mapapalitang misyon ng Iglesya ayang pagpapahalaga at pagpapahayag sa tunay nakaalaman sa Diyos at sa utos ng kanyang Anak.

Gusto rin ni Jesus na makakilala sa Diyos ang bawatkanya. Mapapasaatin ang kaalamang ito sa pagninilayng salita ng Diyos, pagpapatuloy sa panalangin, atpakikibahagi sa mga pagdiriwang ng komunidad. Dito,ating makakamit ang tulong ng Espiritu Santo, napinagmumulan ng mga kaloob (o karisma) na kaala-man at karunungan (Col 1:9). Mula sa kaalaman aybabalong ang mabubuting gawa at pag-ibig; ito angsimula ng buhay na walang hanggan (3) kung saanating makikita ang Diyos ng harapan (1 Jn 2:3).

Nananalangin si Jesus na maging isa ang kanyangIglesya, ibig sabihin, ito’y maging tanda ng pagkakaisasa nahahating mundo. Hindi sapat na ipahayag siKristo, kailangan ding makita ng mundo ang Iglesyangiisa at magkakabuklod.

Iglesyang Katoliko, ibig sabihin, pangkalahatan,dahil walang nakakaramdam na siya’y estrangherorito. Iglesya na iisa dahil iisang Espiritu at may naki-kitang pagkakaisa ng mga kasapi.

Parang kabaligtaran ng panalangin ni Kristo angkasaysayan ng Iglesya. Ginusto ni Jesus ng pagka-kaisa, at inilalahad ng mga ebanghelista kung paanohinirang si Pedro bilang puno ng mga apostol at nangbuong Iglesya. Ngunit nangangailangan ng dakilang

275 JUAN 1816 Hindi sila mula sa mundo gaya nang

hindi ako mula sa mundo. 17 Pabanalin mosila sa katotohanan. Katotohanan angsalita mo. 18 Kagaya nang ako’y sinugomo sa mundo, sinugo ko rin sila samundo. 19 At alang-alang sa kanila’ypinababanal ko ang aking salita upangpati sila’y pabanalin sa katotohanan.

20 Hindi lamang sila ang ipinapakiusapko kundi pati ang mga nananalig sa akinsa pamamagitan ng kanilang salita.21 Maging iisa sana ang lahat kungpaanong nasa akin ka, Ama, at ako’ynasa ‘yo. Mapasaatin din sana sila upangmaniwala ang mundo na ikaw ang nag-sugo sa akin.

22 Ibinigay ko naman sa kanila angluwalhating ibinigay mo sa akin upangmaging isa sila gaya nang tayo’y iisa:23 ako sa kanila at ikaw sa akin. Kayamagaganap sila sa kaisahan, at maki-kilala ng mundo na ikaw ang nagsugo saakin, at minahal ko sila kung paanongminahal mo ako.

24 Ama, sila ang ibinigay mo sa akinkaya niloloob kong kung nasaan ako’ymakasama ko rin sila at mapansin nilaang bigay mo sa aking kaluwalhatian kosapagkat minahal mo ako bago pa mannagkaroon ng mundo.

25 Makatarungang Ama, hindi ka kilalang mundo: kilala naman kita at kilala rin

ng mga ito na ikaw ang nagsugo sa akin.26 Ipinagbigay-alam ko sa kanila angNgalan mo at ipinagbibigay-alam paupang mapasakanila ang pagmamahalmo sa akin at ako ri’y mapasakanila.”

Ang pagdakip kay Jesus1 Pagkasabi ni Jesus ng lahat ngito, lumabas siya kasama ang

kanyang mga alagad sa kabilang-ibayong sapa ng Kedron. May bukid doon atpumasok siya roon at ang kanyang mgaalagad.

2 Alam din ni Judas na nagkakanulo sakanya ang lugar dahil doon malimitmagtagpo si Jesus at ang kanyang mgaalagad. 3 Kaya isinama ni Judas ang tropang mga sundalo at mga bantay ng Templomula sa mga punong-pari at mga Pariseo,at nagpunta sila roon na may mga sulo,ilawan at armas.

4 Alam ni Jesus ang lahat ng sasapitinniya kaya lumabas siya at sinabi sakanila: “Sino’ng hinahanap ninyo?”5 Sumagot sila sa kanya: “Si Jesus nataga-Nazaret.” Sinabi niya sa kanila: “Akosiya!” Naroon ding kasama nila si Judasna nagkanulo sa kanya.

6 At nang sabihin ni Jesus sa kanilang“Ako siya!” napaurong sila at nabuwal salupa. 7 Kaya muli niya silang tinanong:“Sino’ng hinahanap ninyo?” Sinabi

pag-ibig at pang-unawa para mapanatili ang pagka-kaisa ng mga taong iba’t iba ang ugali at kultura.

Sa simula pa, marami na ang di-tumanggap ngpananampalatayang ayon sa turo ng mga apostol, atmaraming grupo o sektang lumitaw.

Pagkatapos, sa makasaysayang dahilan, nahati sadalawang malalaking imperyo ang mga bansa ngRomanong daigdig. Una, ang Oriente na nagtataglayng Griyegong kultura at ang ikalawa, ang Occidente(Europa), kung saan isang bagong kultura ang lumitawpagkatapos ng pananalakay ng mga taong barbaro.Kaya naging mahirap ang pagkikita at pag-uugnayanng mga Kristiyano sa dalawang imperyong ito. Dahilisinabuhay nila ang iisang pananampalataya samagkaibang tradisyon at pagsamba, nagsimulangisipin nila na magkaiba ang kanilang relihiyon. Ito angdahilan ng paghihiwalay ng Orienteng Iglesya (Ortho-dox) sa Romanong Iglesya.

Nang lumaon naman, ang kapabayaan ng hirarkikana itigil ang mga abuso at kawalang-kaayusan angnaging okasyon ng paglitaw ng mga Protestante o“Evangelicals” na magtayo ng kanilang tinatawag naIglesyang nareporma. Gayunpaman, may malalim naugat pampulitika, panlipunan at pang-ekonomiya angpaghihiwalay na ito. Bahagi iyon ng isang krisis ngkultura na nagtulak sa mga Kristiyano na baguhin angkanilang pananaw tungkol sa Biblia, pilosopiya at sapulitika. Batay sa pananaw na ito sumapi sila saProtestante o nanatiling Katoliko. Sa ating panahon,nagliliwanag na ang mga nakaraang punto ng dipagkakaunawaan. Nagsisikap ang maramingKatoliko, Orthodox at Protestante na mabuklod bilangisang bayang sumasampalataya.

Gayunpaman, mga bagong problema ang nakikitasa bawat Iglesya. Hindi lamang sa pulitika nahahati angmga Kristiyano kundi sa kanilang pagkaunawa kay

18

JUAN 18 276

naman nila: “Si Jesus na taga-Nazaret.”8 At sumagot si Jesus: “Sinabi ko sainyong ako siya. Kaya kung ako ang hina-hanap ninyo, pabayaan n’yong makaalisang mga ito.”

9 Ganito kailangang maganap angsalitang sinabi niya: “Hindi ko iwinala isaman sa mga ibinigay mo sa akin.”

10 May tabak si Simon Pedro, binunotniya ito at tinaga ang utusan ng Punong-pari at tinagpas ang kanang tenga nito.Malko ang pangalan ng utusan. 11 Kayasinabi ni Jesus kay Pedro: “Ibalik mo angtabak sa sukbitan nito. Hindi ko baiinumin ang kalis na ibinigay sa akin ngAma?”

12 Kaya dinakip si Jesus ng tropa, ngkapitan at ng mga bantay ng mga Judio,at iginapos siya. 13 At dinala muna nilasiya kay Annas na biyenan ni Caifas nasiya namang Punong-pari nang taongiyon. 14 Ngayon, si Caifas ang nagpayo samga Judio na mas makabubuting isangtao ang mamatay alang-alang sa samba-yanan.

15 Sumusunod naman kay Jesus siSimon Pedro at ang isa pang alagad. Dahilkilala ng Punong-pari ang alagad na iyon,nakapasok siyang kasabay ni Jesus sapatyo ng Punong-pari. 16 Nakatayo namansa labas si Simon Pedro, sa may pintuan.Kaya lumabas ang isa pang alagad nakilala ng Punong-pari at kinausap angbabaeng bantay sa pinto at pinasok saloob si Pedro.

17 Kaya sinabi kay Pedro ng dalagitangbantay sa pintuan: “Di ba’t isa ka rin samga alagad ng taong ito?” Sumagot siya“Hindi ako!” 18 Nangatayo naman ang

mga utusan at mga bantay, nagsiga sila atnagpapainit dahil maginaw. Kasamanilang nakatayo rin si Pedro at nagpa-painit.

19 Siniyasat si Jesus ng Punong-paritungkol sa kanyang mga alagad attungkol sa kanyang turo. 20 Sumagot sakanya si Jesus: “Lantaran akong nangu-sap sa mundo. Lagi akong nagtuturo sasinagoga’t sa Templo na pinagtitipunanng lahat ng Judio. Wala akong ipina-ngusap nang palihim. 21 Ba’t ako angtinatanong n’yo? Ang mga nakarinig saipinangusap ko sa kanila ang tanunginn’yo. Siguradong alam nila ang mgasinabi ko.”

22 Sa pagsagot niya nang ganito,sinampal si Jesus ng isa sa mga bantayna nakatayo roon at sinabi: “Ganyan kaba sumagot sa Punong-pari? 23 Sinagotsiya ni Jesus: “Kung nangusap ako ngmasama. Patunayan mong masama;kung mabuti naman, bakit mo akopinagbuhatan ng kamay?”

24 At nakagapos siyang ipinadala niAnnas kay Caifas na Punong-pari.

25 Ngayon, nakatayo naman si SimonPedro at nagpapainit. Kaya sinabi nila sakanya: “Di ba’t isa ka rin sa kanyang mgaalagad?” Itinatuwa niya iyon at sinabi:“Hindi ako.” 26 Sinabi naman ng isa samga utusan ng Punong-pari, na kamag-anak ng tinagpasan ni Pedro ng tenga: “Diba’t nakita kitang kasama niya sa bukid?27 Ngunit muli itong itinatuwa ni Pedro. Atbiglang tumilaok ang tandang.Si Jesus sa harap ni Pilato

• 28 Mula kay Caifas, dinala si Jesus sa

Kristo at sa kanilang pananaw kung paanong maipa-hahayag ang kanyang salita ngayon.

Kaya kailangan pa ngayon ang Ekumenismo, angpagsisikap na magkaunawaan sa katotohanan atpagbuklurin ang mga Iglesya. Dapat nating magapiang mga bagong pagtatalo na yumayanig sa panloobna pagkakaisa ng Iglesya. Dapat na kumilos tayonglahat para maganap ang pagkakaisa ng lahat ng

Kristiyano tulad ng nais ni Kristo at sa mga paraangnais niya.

.• 18.28. KRISTONG HARI

Hindi sa mundong ito galing ang pagkahari ko(36). Alalahanin natin ang nasabi na sa Lc 8:9. Maytatlong kahulugan ang iisang salitang Hebreo: ang

277 JUAN 18

palasyo ng gobernador. Umaga na noonat hindi sila pumasok sa palasyo paramakakain ng Hapunang Pampaskuwa,kung hindi’y marurumihan sila ng lugarna iyon. 29 Kaya nilabas sila ni Pilato attinanong: “Anong sakdal ang dala n’yolaban sa taong ito?”

30 Sumagot sila: “Kung hindi guma-gawa ng masama ang taong ito, hindisana namin siya ipinaubaya sa iyo.”31 Kaya sinabi sa kanila ni Pilato: “Kuninn’yo siya, at kayo ang humukom sa kanyaayon sa inyong batas.” sinabi naman sakanya ng mga Judio: “Hindi ipinahi-hintulot sa amin na humatol ng kama-tayan.”

32 Sa gayon magaganap ang salitang

sinabi ni Jesus tungkol sa kamatayangikamamatay niya.

33 Kaya muling pumasok si Pilato sapalasyo, tinawag si Jesus at sinabi sakanya: “Ikaw ba ang hari ng mga Judio?”34 Sumagot si Jesus: “Mula ba sa ’yo angsalitang ito o may nagsabi sa ’yo tungkolsa akin?” 35 Sumagot si Pilato: “Ako ba’yJudio? Ipinaubaya ka sa akin ng mgakalahi mo at ng mga punong-hari. Anoba’ng ginawa mo?”

36 Sumagot si Jesus: “Hindi sa mun-dong ito galing ang pagkahari ko. Kung samundong ito galing ang pagkahari ko,makikibaka sana ang mga tauhan koupang hindi ako maipaubaya sa mga

Kaharian, ang pagkahari, (na ang dignidad atkarapatan ng hari), at ang Paghahari, na ang gob-yerno ng hari.

Sa tugon ni Jesus kay Pilato, ang kahulugan ng salitaay hindi kaharian kundi pagkahari. Kaya isangmalaking kamalian ang unawain ang mga salita niJesus nang ganito: “Nasa ibang mundo ang akingkaharian, kaya wala akong pakialam sa katarungan atsa mga panlipunang problema ng mundong ito,” atisipin na naparito si Jesus upang bigyan ng “espiri-tuwal” na kaligtasan ang mga sumasampalatayang“kaluluwa”.

Gayundin, tulad ng sinabi ni Jesus: Wala kangkapangyarihan sa akin kung hindi ibinigay sa iyomula sa itaas (19:11). Huwag sana nating unawain natinanggap ng mga pinuno ang kanilang kapangyarihanmula sa Diyos at walang sinumang dapat kumilosupang palitan sila ng ibang hindi abusado at mas maykakayahan. Tingnan ang komentaryo sa Rom 13:1.

Bagamat nakatali ang mga kamay, waring hari siJesus sa harapan ni Pilato na siyang nakakulong sakanyang tungkulin at ambisyon. Si Jesus ay hindi haritulad ng mga nasa mundo, dahil wala siyang uri ngkapangyarihan na sumusupil sa mga tao. Hindi napa-rito ang hari ng mga Judio, upang muling itatag angmalayang kaharian ng Israel, kundi simulan ang Kaha-rian ng Katotohanan, mahal na bansang walanghangganang ipinangako ng Diyos sa kanila sa loob ngmahabang panahon.

Ngunit hindi sa pamamagitan ng armas umuunladang katotohanan, kundi dahil sa pagpapatotoo ng mganamumuhay ayon sa katotohanan. Kadalasanginuusig ang mga saksi ng katotohanan ngunit hindi silaang nang-uusig sa iba.

Hindi sa mundong ito galing ang aking pagkahari.Kaiba si Jesus sa mga nasa kapangyarihan na naitalagadahil sa puwersa o eleksyon. Isinugo siya at hinirang ngAma.

Sa kabilang dako, itinalaga si Pilato ng Emperadorng Roma, bunga ng kanyang ambisyon at ng

pagtangkilik sa kanya. Papaanong magkakaroon anggayong tao ng kapangyarihan sa Anak ng Diyos atipako siya dahil sa takot sa mga Judio kung hindi upangmatupad lamang ang isang pasya mula sa itaas?Tunay, wala kahit isang maya ang mahuhulog sa lupakung ito’y di-pinayagan ng Ama.

Hindi papayagan ng Diyos na sirain ng isang taongnilikha ang destino ng kanyang mga anak. Nililingapniya ang bawat isa sa atin sa paraang kahit na pang-aabuso na ginagawa sa atin ay nagagamit sa kanyangplano para sa ating kabutihan. Depende talaga angtadhana natin sa Ama at sa makataong kapangyarihandin, kaya dapat tayong maniwala na ginagamit ngDiyos ang kanilang mga pasya upang isakatuparanang kanyang plano kahit na nanggagaling sa daigdigna ito ang kanilang kapangyarihan, ibig sabihin, hinditunay at dapat pagdudahan.

Napilitan lamang na ikondena ni Pilato si Jesus.Dahil pinahirapan at walang kahihiyang inabuso angmga Judio, natatakot siya sa mga reklamong gagawinng mga ito kay Cesar na laban sa kanya. Kaya mayroonsiyang kasalanan. Pero, para sa kanya, kamatayanlamang ng isa pang Judio ang kamatayan ni Jesus:hindi siya ang nagtataglay ng buong kasalanan, dahilang gayong katarungan ay bunga ng sistemangkolonyal ng Roma.

Mas malaki naman ang kasalanan ni Caiaphas,ang Punong Pari (11). Kumondena siya kay Jesus sasadyang paninirang-puri sa mga gawa at salita ni Jesus.

Wala kaming hari liban kay Cesar (15). Ito angisinigaw ng mga tao sa paghimok ng kanilang mgapinuno kahit na kinamumuhian nila ang mga Romanoat ang emperador. Sa katunayan, mga ilang taon pa’twala na silang ibang hari liban kay Cesar at ang haringito ang pupuksa sa kanila.

Nais iligtas ni Pilato ang buhay ng bilanggo nangipakita sa kanila ang abang kalagayan ni Jesus. Ngunitsinugatan niya ang pagmamalaki ng mga Judio: angisang inabang Kristong Hari – ito’y hindi nilamatatanggap.

JUAN 18 278

Judio. Ngunit hindi nga dito galing angpagkahari ko.”

37 Kaya sinabi sa kanya ni Pilato: “Eh dihari ka nga?” sumagot si Jesus: “Sinabimong hari nga ako. Para dito ako isinilangat dahil dito kaya ako dumating samundo: upang magpatunay sa katotoha-nan. Nakikinig sa tinig ko ang bawatmakatotohanan.” 38 Sinabi sa kanya niPilato: “Ano ang katotohanan?”

Pagkasabi nito, lumabas siyang muli samga Judio at sinabi sa kanila: “Walaakong matagpuang krimen sa kanya.39 May kaugalian kayo na pinalalaya ko sainyo ang isang tao sa araw ng Paskuwa.Kaya gusto n’yo bang palayain ko sa inyoang Hari ng mga Judio?” 40 At muli silangnagsigawan: “Hindi siya kundi siBarabbas!” Si Barabbas ay tulisan.

1 Kaya ipinakuha noon ni Pilatosi Jesus at ipinahagupit. 2 Pagka-

pulupot naman ng mga sundalo ng isangkoronang tinik, ipinutong ito sa kanyangulo at binalabalan siya ng kapang pulang-panghari, 3 at naglapitan sa kanya sapagsasabing “Mabuhay ang Hari ng mgaJudio.” At pinagsasampal nila siya.

4 Nang muling lumabas si Pilato, sinabiniya sa mga Judio: “Narito’t inilabas kosiya sa inyo upang malaman n’yong walaakong matagpuang krimen sa kanya.”5 Kaya lumabas si Jesus, suot ang tini-kang korona at ang kapang pulang-panghari. Sinabi sa kanila ni Pilato:“Hayan ang Tao!”

6 Kaya nang makita siya ng mgapunong-pari at mga bantay, nagsigawansila: “Ipako sa krus! Ipako sa krus!” sinabisa kanila ni Pilato: “Kunin n’yo siya atkayo ang magpako sa krus dahil walaakong matagpuang krimen sa kanya.”7 Sumagot sa kanya ang mga Judio: “MayBatas kami at ayon sa Batas ay dapatsiyang mamatay sapagkat ginawa niyangAnak ng Diyos ang kanyang sarili.”

8 Nang marinig ni Pilato ang salitangito’y lalo siyang natakot. 9 Pumasoksiyang muli sa palasyo at tinanong siJesus: “Tagasaan ka ba?” Wala namangisinagot si Jesus sa kanya. 10 Kaya sinabisa kanya ni Pilato: “Hindi ka ba maki-kipag-usap sa akin? Hindi mo ba alam namay kapangyarihan akong palayain ka atmay kapangyarihan ding ipapako ka sakrus?”

11 Sumagot si Jesus: “Wala kanganumang kapangyarihan sa akin kunghindi ito ibinigay sa iyo mula sa itaas.Kaya mas mabigat ang kasalanan ngnagpaubaya sa akin sa iyo.”

12 Mula noo’y hinangad ni Pilato napalayain siya. Nagsisisigaw naman angmga Judio: “Kung palayain mo siya, hindika kaibigan ng Cesar. Nagsasalita labansa Cesar ang sinumang gumagawang harisa kanyang sarili!”

13 Nang marinig ni Pilato ang mgasalitang ito, ipinadala niya sa labas niJesus at pinaupo sa luklukan, sa lugar natinatawag na Lithostrotos, na sa Hebreo’yGabbatha.

14 Paghahanda noon ng Paskuwa,magtatanghaling-tapat ang oras. sinabiniya sa mga Judio: “Hayan ang inyongHari!” 15 Kaya nagsigawan ang mga iyon:“Alisin, alisin, ipako siya sa krus!” Sinabisa kanila ni Pilato: “Ipapako ko ba sa krusang inyong Hari?” Sumagot ang mgapunong-pari: “Wala kaming hari liban saCesar.” 16 Kaya noo’y ipinaubaya siya niPilato sa kanila upang ipako sa krus.

Ipinako si Jesus sa Krus

Kinuha nila si Jesus. 17 Siya mismo angnagpasan ng krus at lumabas tungo salugar ng kung tawagi’y Pook ng Bungo, nasa Hebreo’y Golgotha. 18 Doon nila siyaipinako sa krus, at kasama niya ang dala-wang iba pa sa magkabila, nasa gitnanaman si Jesus.

19 Ipinasulat din ni Pilato ang karatula at

19

279 JUAN 19

ipinalagay sa krus. Nasusulat: Jesus nataga-Nazaret, ang Hari ng mga Judio.20 Marami sa mga Judio ang nakabasa sakaratulang ito dahil malapit sa lunsod anglugar na pinagpakuan sa krus kay Jesus,at nasusulat iyon sa Hebreo, Latin atGriyego.

21 Kaya sinabi kay Pilato ng mgapunong-pari ng mga Judio: “Huwag mongisulat ‘ang Hari ng mga Judio,’ kundi ‘Itoang nagsabing “Hari ako ng mga Judio.’”22 Sumagot si Pilato: “Ako ang sumulat atnakasulat na.”

23 Nang maipako ng mga sundalosi Jesus sa krus, kinuha nila ang kanyangmga damit, at pinaghati sa apat – tig-isang bahagi sa bawat sundalo – at angtunika. Ngayon, walang tahi ang tunika, athinabi nang buo mula taas. 24 Kaya pinag-usapan nila: “Huwag natin itong punitinkundi pagsapalaranan natin kung mapa-pakanino.” Gayon kailangang maganapang kasulatan: Pinagbaha-bahagi nila sa

kani-kanila ang aking mga damit, atpinagpalabunutan ang aking suot. Itonga ang ginawa ng mga sundalo.

Mga huling wika ni Jesus• 25 Nangakatayo naman sa tabi ng

krus ni Jesus ang kanyang ina at angkapatid na babae ng kanyang ina, si Mariani Cleofas at si Maria Magdalena. 26 Kayapagkakita ni Jesus sa ina at sa alagad namahal niya na nakatayo sa tabi, sinabiniya sa Ina: “Babae, hayan ang anak mo!”27 pagkatapos ay sinabi naman niya saalagad: “Hayan ang iyong ina.” At mula saoras na iyon, tinanggap siya ng alagad sakanyang tahanan.

• 28 Pagkaraan nito, alam ni Jesus nangayo’y natupad na ang lahat. Ngunitkailangang maganap ang Kasulatan, atsinabi niya: “Nauuhaw ako!” 29 Maysisidlan doon na puno ng maasim na alak.Kaya ikinabit nila sa isopo ang isang

• 19.25. ANG INA NG MGASUMASAMPALATAYA

Kasama ni Adan si Eba sa pagkakadapa ngSangkatauhan. Ngayon, sa oras ng kaligtasan, angpangalawang paglikha, isang babae ang kasama ngAnak ng Tao, ang pangalawang Adan. Si Maria aywala nang asawa o anak na maaaring tumanggap sakanya, at para sa mga Judio parang isinumpa angbabaeng naiwan na mag-isa. Kaya ipinagkakatiwala niJesus si Maria kay Juan at gayon din ipinagkakatiwalasi Juan kay Maria. Nagpapatotoo si Juan na narinigniya ang mga salitang ito. Tingnan na isinulat niya:Sinabi ni Jesus sa Ina at hindi “sa kanyang ina”. Ito angisa pang makahulugang kilos ni Jesus: si Maria angmagiging ina ng mga sumasampalataya.

Sa huling kilos na ito ni Jesus, nakakakita ang Iglesyang isang katotohanan ng Kristiyanong buhay: angnananalig ay nagiging miyembro ng isang pamilyangespirituwal. Nangangailangan ang bata ng ama at inasa kanyang paglaki. Gayundin, kailangan ng suma-sampalataya ang isang inang Maria at ang Ama salangit. Ito’y di-mababagong pangangaral ng Iglesya nahindi naman ginagawang kapantay ng nilikha angLumikha. Ang sumasampalatayang tumanggap kayMaria sa kanyang bahay, tulad ni Juan, ay hindimagiging isang makitid ang isip o mapait ang damda-min tulad ng ulila na nawalan ng pag-ibig ng ina. Maykababaang-loob, tuwa at kapayapaan, sa tamangdebosyon ang mga nasa Iglesyang Katoliko, na

nalalaman kung paano buksan ang pinto kay Mariahabang hindi naman itinataboy si Kristo.

• 28. Ako’y nauuhaw. Napahirapan si Jesus nguhaw. Ngunit nauuhaw din siya sa pagganap sakaharian ng Ama sa mundo. Nauuhaw din sa di-makasariling pag-ibig ng mga taong nakikibahagi sakanyang malalim na damdamin, na magnanais nasumunod sa kanya hanggang sa Krus.

Natupad na. Ininom ni Jesus ang kopa ng hapis atpaghihirap hanggang sa huling patak. Sa kanyangkamay inilagay iyon ng Ama upang siya’y maging angTagapagligtas na kailangan natin. Natupad na angGawa ng Anak ng Diyos na naparito sa lupa paragumawa ng isang bagong paglikha sa sanlibutan.Natupad na ang makalupang pag-iral ng Anak ngDiyos, at mula sa binhing ipinunla sa lupa ay sisibol angBagong Tao.

Natupad na ang mga panahon ng Judiong relihiyon,panahon ng paghahanda nang naghari ang Batas atkailanma’y di-nawawala ang takot sa kasalanang hindipa napapatawad. Natupad na ang isang bahagi ngkasaysayan, kung saan nadala ng takot ang buongsangkatauhan at dinamdam ang pagsailalim nito saisang kapalaran na isang uri ng pagkaalipin sa Ma-samang Espiritu.

Ngayon nagsisimula ang bagong panahon ngkasaysayan, na panahon ng Bagong Tipan ng Diyos satao. Ipagkakaloob sa Iglesya ang Espiritu at ito ang

JUAN 19 280

esponghang ibinabad sa alak at idiniit sakanyang bibig. 30 Pagkasipsip ni Jesus ngalak, sinabi niya: “Natupad na!” At pagka-yuko ng ulo’y ibinigay ang espiritu.

Sinibat ang kanyang tagiliran, at mayumagos na dugo at tubig

• 31 Dahil paghahanda noon, ayaw ngmga Judio na mamalagi sa krus ang mgakatawan sa Araw ng Pahinga sapagkatdakilang araw ang Araw na iyon ngPahinga. At ipinakiusap nila kay Pilato nabaliin ang mga binti ng mga nasa krus atsaka alisin.

32 Kaya pumaroon ang mga sundalo.Binali nila ang mga binti ng una at ng isapang kasama niyang ipinako sa krus.33 Ngunit pagsapit nila kay Jesus, nakitanilang patay na siya kaya hindi nilabinali ang kanyang mga binti.34 Gayunma’y sinibat ng isa sa mgasundalo ang kanyang tagiliran, at biglangmay umagos na dugo at tubig. 35 Angnakakita ang nagpapatunay, at totoo angkanyang patunay. At Siya ang naka-aalam na totoo ang sinasabi niya paramaniwala kayo.

36 Gayon kailangang maganap angKasulatan: Walang babaliin sa kanyangmga buto. 37 At sinasabi ng isa pangKasulatan: Pagmamasdan nila angkanilang sinibat.

• 38 Pagkatapos ay nakiusap kay Pilatosi Joseng taga-Arimatea – alagad ngasiya ni Jesus pero palihim dahil sa takotsa mga Judio – upang maalis niya angkatawan ni Jesus. At pinahintulutan siyani Pilato. Kaya pumaroon siya at inalisang katawan niya.

39 Pumaroon din si Nicodemo, angpumaroon kay Jesus nang gabi noonguna, may dala siyang pinaghalong mira ataloe, na mga sandaan libra. 40 Kayakinuha nila ang katawan ni Jesus atbinalot iyon sa telang linen kasama angmga pabango, gaya ng kaugalian ng mgaJudio sa paglilibing. 41Ngayon, mayhardin sa lugar na pinagpakuan sa kanyaat sa hardin nama’y may libingang bagona wala pang nailalagay roon. 42 Kayadahil Paghahanda ng mga Judio at dahilmalapit ang libingan – doon nila inilagaysi Jesus.

dahilan kung bakit sinabi ni Juan: ibinigay niya angespiritu, (30) ibig sabihin, ibinibigay niya ang Espiritusa atin.

• 31. ANG KABANAL-BANALANG PUSOSa kamatayan ni Jesus gaya ng sa kanyang buhay

may mga detalye na nagpapaunawa sa atin sa kanyangsakripisyo, batay sa inilarawan sa Lumang Tipan.

Ang pagtusok sa puso ni Jesus ang pagkakataon natalagang napatunayan ang salita ni Propeta Zacarias:Pagmamasdan nila ang kanilang sinibat (Zac12:10). Itinala din ni Juan ang alituntunin ng Batastungkol sa Korderong Pampaskuwa: Walang babaliinsa kanyang mga buto (Ex 12:46). Natupad din ito sakamatayan ni Jesus, ang tunay na handog na pumalitsa Korderong Pampaskuwa.

Umagos ang dugo at tubig. Naniniwala ang mgaJudio na sa pamamagitan lamang ng dugo ng mgahandog makakamit nila ang patawad ng Diyos. Samatulaing pagsasalita, una si Juan at pagkatapos angIglesya, ang nagsasabi na mula sa bukas na dibdib niKristo dumaloy ang sakramento ng Bautismo atEukaristiya, tubig at dugo. Mula sa krus, dumadaloy saatin ang patawad at bagong buhay.

Nag-aanyaya sa atin ang bukas na puso ni Jesus

upang matuklasan ang malakas, nakatago atmahiwagang pag-ibig niya. Mararanasan ng mgaalagad ni Jesus ang unti-unting paglalaho ng kanilangalaala at damdamin sa takbo ng panahon; ngunitmapatutunayan din nila na walang salita, gawa o kahitna katahimikan ni Jesus na hindi nanggagaling sa pag-ibig niya sa Ama. Mula sa bukas na puso ni Jesus sakrus nagmumula ang ating debosyon sa Kabanal-banalang Puso ni Jesus. Huwag tayong paakit samagagandang pananalita o pagtatalo tungkol sapananalig; mas makabubuting pagnilayan natin angpag-ibig ng Diyos; hayaang baguhin tayo nito, upangmaging tulad niya.

• 38. Kamamatay pa lamang ni Jesus sa gitna ngdalawang salarin at dalawang Pariseo ang nag-mamalasakit magbigay sa kanya ng karapat-dapat nalibing. Dumating kay Pilato si Jose ng Arimatea dahilwalang kakayahan ang mga alagad na lapitan angRomanong gobernador. Mga palihim na alagad sinaJose at Nicodemus. Dahil nakiisa si Jesus sa mgapangkaraniwang tao, nahirapan ang mga nasa itaas nglipunan na makiisa sa grupo. May halimbawa dito ngdi maiiwasang resulta ng pag-eebanghelyo na maypagkiling sa mga mahihirap.

281 JUAN 20

Nabuhay ang Panginoon• 1 Ngayon, pagkatapos ng Arawng Pahinga, habang madilim pa,

maagang pumunta sa libingan si MariaMagdalena, nang makita niyang tanggalang bato mula sa libingan, 2 patakbosiyang pumunta kay Simon Pedro at saisa pang alagad na mahal ni Jesus. Sinabiniya sa kanila: “May kumuha sa Pangi-noon mula sa libingan, at hindi naminalam kung saan nila siya inilagay.”

3 Kaya lumabas si Pedro at ang isa pangalagad, at pumunta sa libingan. 4 Sabayna tumakbo ang dalawa. Ngunit masmabilis tumakbo kay Pedro ang isa pangalagad, at unang nakarating sa libingan.5 Pagkayuko niya’y nakita niyang nakala-tag ang mga telang linen pero hindi siyapumasok.

6 Dumating namang kasunod niya siSimon Pedro, at pumasok sa libingan.Napansin niya ang mga telang linen nanakalatag, 7 at ang panyo namang naka-

talukbong sa ulo niya ay di kasama samga telang linen na nakalatag kundihiwalay na nakabilot sa mismong lugarnito. 8 Pumasok noon ang isa pangalagad, ang unang nakarating sa libingan,at nakita niya at siya’y naniwala. 9 Sapag-kat hindi pa nila alam ang Kasulatan nakailangan siyang magbangon mula samga patay. 10 Kaya bumalik pauwi angmga alagad.

• 11 Nakatayo namang umiiyak salabas si Maria sa may libingan. Sa kan-yang pag-iyak, yumuko siyang naka-tanaw sa libingan. 12 At may napansinsiyang dalawang anghel na nakaputi nanakaupo, isa sa may ulunan at isa sa maypaanan ng pinaglagyan sa katawan niJesus.

13 Sinabi sa kanya ng mga iyon: “Ale,bakit ka umiiyak?” Sinabi niya sa kanila:“May kumuha sa Panginoon ko, at hindiko alam kung saan siya inilagay.” 14 Pag-

May hardin (41). Dating tibagan ng bato ang lugarng pagpapako sa krus, na malapit sa bakod ng Jerusa-lem. May mga puntod na hinukay sa mga gilid at sagitna ay may hardin. Sa kalagitnaan ng hardinmayroong batuhan na mga apat na metro ang taas.Ito’y tinatawag na Kalbaryo at sa ibabaw niyon naka-taas ang mga krus.

• 20.1 Dalawang araw pagkatapos ng libing,napatunayan na lumabas nang buhay si Jesus mula salibingan. Ang muling pagkabuhay ay naganap saunang araw ng linggo, na mula noo’y tatawaging Arawng Panginoon, o Linggo.

Sa Ebanghelyo ni Lucas, pagkatapos ng mulingpagkabuhay, tinutulungan ni Jesus ang mga alagad napagtibayin ang kanilang paniniwala at pag-asa. Dito,tahimik na pinagmamasdan ng mga alagad angmuling nabuhay na Panginoon. Nagpapakita siJesus kay Maria na hindi naman nakakakilala sakanya. Nang pumaroon siya sa gitna ng mgaalagad, kailangang ipakita niya ang sugat upang patu-nayan na siya nga ang namatay. Nasa piling nila siJesus, nang may nabagong anyo. Nagbagong-anyoang kanyang espirituwal na katawan, na nagpa-patunay ng tagumpay laban sa kasalanan at kama-tayan.

Dumating si Pedro. Maraming teksto ang nagtalana sumaksi si Pedro sa walang lamang libingan at kayJesus na muling nabuhay (Lc 24:12 at 24:24; 1 Cor15:5). Nababatay ang ating pananampalataya sa

pagpapatotoo ng mga apostol at lalo na sa pagpa-patotoo ng pinuno ng mga apostol.

Nakita niya ang mga telang lino (6). Ang telang linoay parang kumot na mga apat na metro ang haba,nakasapin sa likod ng katawan mula paa hanggang uloat gayon din sa ibabaw ng katawan mula ulo hanggangpaa. Nababalutan naman ang ulo ng patay ng isangpanyo.

Naroon ang tela sa pinaglagyan ng katawan subalitwala ang katawan sa loob. Ang panyo na nilulon nangnakatayo ay nanatiling gayon ang ayos.

Hindi binawi ni Jesus ang kanyang makalupangkatawan. Isinilang siyang muli para sa Diyos na gaya ngsinabi sa Salmo 100 (tingnan Lc 20:36). Kaya sapagbanggit sa katawan ng muling nabuhay na Jesus,tinutukoy natin ang di-makikita at di-mararanasanhabang nasa mundo tayo. Kung may pangitain angsinuman (at kahit na tunay ang pangitain) isanglarawan lamang ni Jesus (o ni Maria) ang nakita niya.

• 11. Huwag mo na akong pigilin, sapagkat hindipa ako nakaaakyat sa Ama (17). Bago siya namatay,hindi ipinagbawal ni Jesus ang marubdob nadamdamin at kilos ni Maria. Ngunit hindi na angkopang pamilyar na kilos ng babaeng gustong hawakanang kanyang Panginoon.

Siya na ngayon ang Muling Nabuhay at bagamatpinayagan niyang makita siya ng mga alagad ng mgailang araw, nasa Luwalhati na siya ng Ama. Dapat nanilang kalimutan ang pisikal na presensya ni Jesus na

20

JUAN 20 282

kasabi niya nito, tumalikod siya at napan-sin niya si Jesus na nakatayo pero hindiniya nakilalang si Jesus iyon.

15 Sinabi sa kanya ni Jesus: “Ale, bakitka umiiyak? Sino’ng hinahanap mo?” Sapag-aakala niyang iyon ang hardinero,sinabi niya sa kanya: “Ginoo, kung kayoang nagdala sa kanya, sabihin n’yo sa akinkung saan n’yo siya inilagay at kukunin kosiya.”

16 Sinabi sa kanya ni Jesus: “Maria!”Pagkaharap niya’y sinabi niya sa kanya saAramaiko: “Rabbouni!” (na ibig sabihi’yGuro). 17 Sinabi sa kanya ni Jesus: “Huwagkang humawak sa akin sapagkat hindi paako nakaaakyat sa Ama. Puntahan moang mga kapatid ko at sabihin sa kanila:‘Paakyat ako sa Ama ko at Ama ninyo, saDiyos ko at Diyos ninyo.’”

18 Pumunta si Maria Magdalena naibinabalita sa mga alagad: “Nakita ko angPanginoon.” At sinabi niya ang mga sinabisa kanya.”

• 19 Agaw-dilim na noon sa unang arawna iyon ng sanlinggo at nakasara ang mgapinto sa kinaroroonan ng mga alagad dahilsa takot sa mga Judio, dumating si Jesus

at pumagitna. At sinabi niya sa kanila:“Kapayapaan sa inyo!”

20 Pagkasabi nito, ipinakita niya sakanila ang mga kamay at ang tagiliran.Kaya nagalak ang mga alagad pagkakitanila sa Panginoon.

21 At muli niyang sinabi sa kanila:“Kapayapaan sa inyo! Kung paanongisinugo ako ng Ama, ipinadadala ko rinkayo.” 22 At pagkasabi nito, hiningahanniya sila at sinabi: “Tanggapin ang EspirituSanto! 23 Patatawarin ang mga kasalananninuman na inyong patawarin; at pana-natiliin naman sa sinuman ang inyongpanatiliin.”

24 Hindi nila kasama si Tomas na tina-guriang Kambal, na isa sa Labindalawa,nang dumating si Jesus. 25 Kaya sinabi sakanya ng iba pang mga alagad: “Nakitanamin ang Panginoon!” Sinabi namanniya: “Maliban lamang na makita sakanyang mga kamay ang tatak ng mgapako at maipasok ang aking daliri sapinaglagusan ng mga pako at maipasokang aking kamay sa tagiliran niya,hinding-hindi ako maniniwala!”

26 Makaraan ang walong araw, mulingnasa loob ang kanyang mga alagad at

lubha nilang nakasanayan. Yayakap kay Jesus ngayonang mga tagasunod, o mga kapatid at nagmamahal sakanya sa lihim at kahanga-hangang paraan kapaglumago sa kanila ang panalangin at pananalig. Sagayon, mayayakap ang buong Kristo ng kaluluwangmapagmahal, na inilalarawan ni Maria (tingnan angAwit 3:4).

Hindi pa ako nakaaakyat sa Ama. Ipinahahayag niJesus ang dakilang adhikain ng kanyang buhay.Nanggaling siya sa Diyos at dapat bumalik sa Ama. Itoang “pinakadakilang pag-ibig sa mundo”: Diyos Amaang pinagmulan at hantungan ng lahat ng pag-ibig.Tingnan ang komentaryo sa Mateo 19:16.

Hindi nagkataon lamang na inulit nang pitong besesang salitang Panginoon, ang huli ay binanggit niTomas: Panginoon ko at Diyos ko ikaw. Ito angpaniniwala ng Iglesya.

Ipapakita pa ni Jesus ang kanyang sarili sa kanyangmga alagad nang ilang araw upang patibayin angpaniniwala nila. Pero dapat na matuto silang makilalasi Jesus hindi na sa paningin kundi sa pananam-palataya. Dapat nating makilala at sundan si Jesus saliwanag ng pananampalataya, sa kalungkutan o tuwa,upang mapasama tayo sa mga pinagpala ni Jesus:

Mapapalad ang mga hindi nakakita at naniniwala(29).

• 19. Sa unang paglikha, binigyang-hininga ngDiyos ang tao, gayon din ang hininga ni Kristo aynagkakaloob ng buhay sa bagong espirituwal napaglikha. Si Kristong namatay upang gapiin ang kasa-lanan ng mundo ay nag-iiwan sa kanyang mga alagadng kapangyarihang magpatawad.

Natupad na ang pag-asa ng bayan ng Biblia.Pinangunahan sila ng Diyos sa paraang namalayannila ang pangkalahatang presensya ng kasalanan;kaya nag-alay sila ng mga hayop sa Templo nangwalang tigil upang maglubag ang kalooban ng Diyos.Ngunit hindi pumuksa sa kasalanan ang ilog ng dugo.Bago ipagdasal ng mga pari ang kanilang kapwa, nag-alay din sila ng sakripisyo para sa kanilang sarilingkasalanan. Hindi makalinis ng puso o magkaloob ngEspiritu Santo ang mga seremonya at ritwal.

Pero ngayon, sa persona ni Jesus na mulingnabuhay, nagsimula na ang bagong mundo. Kahit namanatili ang sangkatauhan sa kasalanan, ang una samga anak, ang panganay sa magkakapatid, ay ganapna nakikibahagi sa banal na buhay ng Diyos.

283 JUAN 21

kasama nila si Tomas. Dumating si Jesushabang nakasara ang mga pinto at puma-gitna.

At sinabi niya: “Kapayapaan sa inyo!”27 At sinabi niya kay Tomas: “Ilapit mo ritoang daliri mo at tingnan ang aking mgakamay. At ilapit ang kamay mo at ipasoksa aking tagiliran at huwag tumanggingmaniwala kundi maniwala!”

28 Sumagot si Tomas sa kanya: “Pangi-noon ko at Diyos ko – ikaw!” 29 Sinabi sakanya ni Jesus: “Dahil ba sa nakita moako kaya ka naniniwala? Mapapalad angmga hindi nakakita at naniniwala.”Konklusyon

30 Ngayon, marami pang ibang tandangginawa si Jesus sa harap ng kanyang mgaalagad, na hindi naman nasusulat sakasulatang ito. 31 Isinulat naman ang mgaito upang maniwala kayo na si Jesus angKristo, ang Anak ng Diyos. At sa pani-niwala ninyo’y magkaroon kayo ng buhaysa bisa ng kanyang Pangalan.Dagdag: ang pagpapakita ni Jesussa may dagat

• 1 Pagkaraan ng mga ito, mulingibinunyag ni Jesus ang sarili sa

mga alagad sa may Dagat ng Tiberias.Ganito ang kanyang pagbubunyag.

2 Magkasamang naroon sina SimonPedro, Tomas na tinaguriang Kambal,

Natanael na taga-Cana ng Galilea, ang mgaanak ni Zebedeo, at dalawa pa sa mgaalagad niya. 3 Sinabi sa kanila ni SimonPedro: “Aalis ako para mangisda.” Sinabinila sa kanya: “Sasama kami sa iyo.”

Lumabas sila at sumakay sa bangkanang gabing iyo’y wala silang nahuli.

4 Nang madaling-araw na, nakatayo siJesus sa dalampasigan pero hindi naki-lala ng mga alagad na si Jesus iyon.5 Tinatawag sila ni Jesus: “Mga bata, walaba kayong isda?” Sumagot sila sa kanya:“Wala!” 6 Kaya sinabi niya sa kanila: “Iha-gis n’yo ang lambat sa bandang kanan ngbangka at makakatagpo kayo.” Kaya ini-hagis nga nila at hindi na nila makayanghilahin iyon dahil sa dami ng isda.

7 Kaya sinabi kay Pedro ng alagad naiyon na mahal ni Jesus: “Ang Panginoonsiya!” Nang marinig ni Simon Pedro naang Panginoon iyon, ibinigkis niya ang[kanyang] damit dahil hubad siya, at sakatumalon sa dagat. 8 Dumating namangsakay ng maliit na bangka ang iba pangmga alagad pagkat hindi sila kalayuanmula sa pampang kundi mga sandaangmetro lamang. Hila-hila nila ang lambatng mga isda.

9 At pagkalunsad sa lupa, nakita nilangmay nagbabagang uling doon, napinagiihawan ng isda, at may tinapay.

10 Sinabi sa kanila ni Jesus: “Magdala

Higit na nahihirapan ang mga nagsisikap sa buhayespirituwal dahil namamalayan nila ang pangkalaha-tang presensya ng kasalanan. Malaking kalungkutannila ang hindi pa ganap na paglaya sa kasalanan. Kayakinikilala ang kapatawaran ng kasalanan bilang angdakilang kalooban ng Diyos sa Iglesya.

Ang kakayahang magpatawad ay ang tangingmakapagpapalaya sa sangkatauhan sa kanyang ma-lalaking salungatan. Kahit na di-madaling pumasok itosa puso, ito’y isang napakahalagang sikreto at dapatisaalang-alang ng Iglesya bilang kanyang espesyal nayaman.

Hindi marunong magmahal ang hindi marunongmagpatawad. Sa pagpapakita sa atin ng kasalanan atpaglilinis mula dito, tinutulungan tayo ng Iglesya naipakita ang higit na tunay na pagmamahal sa kapwa.

• 21.1 Dito naman nagpakita si Jesus sa tabi ngLawa ng Tiberias. Puno ng dibinong presensya ang

salaysay na ito habang nakatayo si Kristo sa isangtahimik na baybayin ng Lawa sa pagbubukang-liwayway. Waring isang dayuhan ang nakikita ng mgaapostol, ngunit si Juan, ang propeta, ay nakakilala kayKristo.

Nahuhuli ng mga apostol ang 153 malalaking isda.May kahulugan noon ang bilang na iyon; nilarawannito ang kasaganaan at kalahatan. Gayon din anggawa ng Iglesya: dadalhin kay Kristo ng mga apostolang lahat ng bansa. Maihahambing ang tatlong ulit natanong kay Pedro sa tatlong pagtatatwa sa panahon ngpaglilitis kay Kristo. Si Pedro rin na pastol ng mgapastol ay isang pinatawad na makasalanan. Ipinag-kakatiwala ni Jesus ang buong Iglesya sa kanya tulad ngnapapaloob sa Mt 16:13: Mahal mo ba ako? Ito angbatayan ng pagiging pastol sa Iglesya.

Araw-araw tinatanong din tayo ni Jesus: “Mahal moba ako nang higit pa sa mga ito?” Sumasagot tayo ng“oo” sa kabila ng ating mga kahinaan tulad ni Pedro;

21

JUAN 21 284

kayo mula sa mga isdang nahuli n’yongayon.” 11 Kaya sumakay si SimonPedro at hinila sa pampang ang lambat napuno ng sandaa’t limampu’t tatlong mala-laking isda. At kahit na napakarami’yhindi napunit ang lambat.

12 Sinabi sa kanila ni Jesus: “Halikayo’tmag-almusal!” Walang makapangahas samga alagad na mag-usisa sa kanya: “Sinoba kayo?” dahil alam nilang ang Pangi-noon iyon. 13 Lumapit si Jesus at kumuhang tinapay at ipinamahagi sa kanila.Gayundin sa isda.

14 Ito ngayon ang ikatlong pagbubunyagni Jesus sa mga alagad matapos siyangibangon mula sa mga patay.

15 Pagkapag-almusal nila, sinabi niJesus kay Simon Pedro: “Simon, anak niJuan, mahal mo ba ako nang higit sapagmamahal nila?” Sinabi nito sa kanya:“Oo, Panginoon, ikaw ang nakaaalam nainiibig kita.” Sinabi sa kanya: “Pakaninmo ang aking mga kordero.” 16 Sinabi sakanyang makalawa: “Simon, anak niJuan, mahal mo ba ako?” Sinabi nito sakanya: “Oo, Panginoon, ikaw ang naka-aalam na iniibig kita.” Sinabi sa kanya:“Ipastol ang aking mga tupa.” 17 Sinabi sakanyang makaitlo: “Simon, anak ni Juan,iniibig mo ba ako?”

Nalungkot na si Pedro dahil makaitlosiyang sinabihan: “Iniibig mo ba ako?”kaya sinabi niya: “Panginoon, ikaw angnakaaalam ng lahat; alam mong iniibigkita.” Sinabi nito sa kanya: “Pakanin moang aking mga tupa.

18 Talagang-talagang sinasabi ko sa iyo,nang bata-bata ka pa, ikaw mismo angnagbibigkis sa iyong sarili at palakad-lakad ka saan mo man naisin. Ngunit pag-tanda mo’y ididipa mo naman ang mgakamay mo, at iba ang magbibigkis sa iyosa hindi mo nais.” 19 Sinabi ito ni Jesus sapagbibigay-tanda sa paraan ng kamata-yang ipanluluwalhati ni Pedro sa Diyos. Atpagkatapos nito ay sinabi niya: “Sumunodka sa akin!”

20 Paglingon ni Pedro, nakita niyangsumusunod ang alagad na mahal ni Jesus,na siyang humilig sa tabi niya noonghapunan at nagsabing: “Panginoon, sinoba ang magkakanulo sa iyo?” 21 Kaya pag-kakita rito ni Pedro, sinabi niya kay Jesus:“Panginoon, ano naman sa kanya?” 22 Si-nabi sa kanya ni Jesus: “Kung loobinkong mamalagi siya hanggang ako’y pu-marito, ano sa ’yo? Ikaw, sumunod ka saakin!”

23 Dahil dito’y kumalat ang salitang itosa mga kapatid na hindi mamamatay angalagad na ito pero hindi naman sinasabi sakanya ni Jesus na hindi siya mamamataykundi “Kung loobin kong mamalagi siyahanggang ako’y pumarito.”

24 Ito ang alagad na siyang nagpa-patunay tungkol sa mga bagay na ito atang sumulat sa mga ito. At alam namin natotoo ang kanyang patunay. 25Marami paring ibang ginawa si Jesus, na kung isa-isang masusulat ang mga iyon, sa tantiyako’y hindi magkakasya sa mundo angisusulat na mga aklat.

inanyayahan tayo na sumunod sa kanya dahil sa pag-ibig (22), at makibahagi sa kanya sa pagpapastol sabayan ng Diyos. Wala nang nakahihigit pa sapagsunod kay Kristo liban sa pag-aalay ng ating buhaypara sa kanyang misyon.

Inaatasan ni Jesus si Pedro na lingapin ang Iglesyaat sa gayon inaatasan tayong sumunod. Malaya tayongsumusunod hindi dahil hindi nagkakamali ang mgapastol at laging may kakayahan kundi dahil isinasa-gawa nila ang kailangang tungkulin at taglay nilaang pangako ni Kristo. Sumusunod tayo sa mgaobispo dahil humahalili sila sa mga apostol at dahil

dito, natanggap nila ang kanilang misyon mula saDiyos.

Nagtapos ang Ebanghelyo sa mangyayari kayPedro at Juan. Namatay si Pedrong martir sa Roma sataong 66 o 67. Buhay pa naman si Juan hanggang samga taong 90. Siya ang huli sa mga saksi ni Kristo atmarami ang naniwala na hindi siya mamamatayhanggang hindi bumabalik ang Panginoon: kaya,binibigyang-diin ng Ebanghelyo na hindi ginawa niJesus ang gayong pangako.

Ang huling saknong ay idinagdag ng mga nakasamani Juan sa pagkamatay niya.