51
JANI Kh o sát các ngu n tài chính chi cho các ho t ng gi m nh r i ro thiên tai i các c p a ph ng Vi t Nam Tháng 6 n m 2013

JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

JANI

Kh o sát các ngu n tài chính chi

cho các ho t ng gi m nh r i ro thiên tai i các c p a ph ng Vi t Nam

Tháng 6 n m 2013

Page 2: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình
Page 3: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

án JANI ch c DWF n ng Chính sách qua M ng l i1 i th o Phát tri n Pháp

Mã d án ECHO/DIP/BUD/2012/93001 do CARE Vi t Nam u ph i

Kh o sát các ngu n tài chính chi

cho các ho t ng gi m nh r i ro thiên tai i các c p a ph ng Vi t Nam

Nhóm Kh o sát Nhóm tr ng: D ng V n Hùng

DWF

u ph i: Guillaume Chantry

1 JANI là c m t vi t t t cho D án Joint Advocacy Network Initiative, m t D án v n ng chính sách trong l nh v c phòng ch ng thiên tai. JANI do m t m ng l i 18 t ch c qu c t và Phi chính ph ti n hành, g m: CARE Qu c t t i Vi t Nam ( u ph i), T m nhìn th gi i, Y t th gi i, H i th o phát tri n Pháp, H i Ch th p c, Oxfam, Malteser International, ADRA, ADPC, Plan, Action Aid, H i Ph n , C u Tr tr em, Help Age International, Live and Learn, H i Ch th p Hà Lan, H i Ch th p Vi t Nam, H i Ch th p Th y S . D án do ECHO tài tr thông qua ch ng trình Phòng ng a thiên tai DIPECHO (Dành cho khu v c ông Nam Á n m 2012-2013). Kh o sát này là ho t ng s 1.3 trong D án JANI.

Page 4: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Vi t t t

AusAID quan Phát tri n Qu c t Ôxtrâylia. CFSC Ban ch huy phòng ch ng l t bão CPMO n phòng Qu n lý D án Trung ng CT Ch th p ECHO Ban C u tr nhân o và B o v th ng dân c a y Ban Châu Âu DRR Gi m nh r i ro thiên tai DWF ch c H i th o Phát tri n Pháp GD T Giáo d c và ào t o GDP ng tr ng t ng s n ph m qu c n i GNDR ng l i Gi m nh Thiên tai Toàn c u

ND i ng nhân dân HFA Khung hành ng Hyogo JANI án V n ng chính sách qua m ng l i KH T K ho ch và u t NNPTNT B Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn NTP Ch ng trình M c tiêu qu c gia ODA Ngu n v n h tr phát tri n chính th c PMO n phòng Qu n lý d án SDG Các m c tiêu phát tri n b n v ng SEDP ho ch Phát tri n kinh t xã h i TNMT Tài nguyên và Môi tr ng TC Tài chính UBND y ban nhân dân UNESSCO T ch c Giáo d c, Khoa h c và V n hóa c a Liên hi p qu c USAID quan H p tác phát tri n Hoa K VCCI Phòng Th ng m i và Công nghi p Vi t Nam WB Ngân hàng Th gi i

giá s d ng: 1 ô la M i 20,900 ng Vi t Nam

Page 5: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 1

i nói u

ch s và n n v n minh c a Vi t Nam kéo dài t th i c i, và Vi t Nam c ng có m t l ch s lâu dài phòng ch ng thiên tai. N c ã luôn mang l i s th nh v ng, cho phép ng i nông dân tr ng lúa trên các cánh ng t i t t, nh ng n c c ng ã gây ra s tàn phá và ói nghèo do h u qu c a các tr n l l t l p i l p l i trong các n m. Các làng xã d c theo ng b bi n dài c a Vi t Nam ã khai thác ngu n l i h i s n (trong ó có ngh ch bi n n c

m hay n c m m lên men) và n m b t c h i giao th ng v i n c ngoài, nh ng các làng xã ó u n m trong ng i c a các c n bão có s c tàn phá ghê g m. Ng i Vi t Nam ã luôn luôn ph i i m t v i nh ng nguy hi m, s ng trong cu c chi n không ng ng gi a S n Tinh2 và Th y Tinh3. Trong th i phong ki n, nhà n c t p quy n dành ngu n l c áng k vào vi c c i thi n và duy trì các h th ng t i tiêu và h th ng ê u, ch y u là b o v quy n l c c a Hoàng . C ng ng làng xã tham gia vào công vi c

o v nhà c a và c s h t ng thôn xã. Nh ng nh ng thay i trong xã h i, n n kinh t , và trong tinh th n oàn t c ng ng ã thay i toàn di n cách th c Vi t Nam i u v i thiên tai. ê u hi n nay ch y u c các

công ty th ng m i u th u xây d ng và s a ch a vì m c ích l i nhu n, và k ho ch thì c chu n b b i các chuyên gia ôi khi có ki n th c h n ch v tình hình a ph ng.

n ây, bi n i khí h u ã làm thay i l ng m a và nhi t , làm gia t ng c ng c a các hi n t ng th i ti t c c oan nh bão, l l t và l c xoáy. Thi t h i do thiên tai gây ra c tính kho ng 1% GDP 4 i n m trong giai

n 1989-20085, m c thi t h i cao h n s t ng tr ng c a ngành nông nghi p trong nh ng n m g n ây6.

phát tri n c a ô th hóa, xây d ng và c s h t ng thi u ki m soát mà không quan tâm úng m c n qu n lý n c c ng ã d n n thi t h i nhi u h n. L y ví d sau: khu v c nh c m i không có h th ng thoát n c,

ng giao thông bên s n i không có ng thoát n c, do ó t ng th i gian l l t; b sông không c xây ng, giám sát hay b o v c n th n và d dàng b phá h y (C n Th , tháng 5 n m 2013); p th y n x n c

không có c nh báo k p th i (c n bão Xangsane, Ketsana n m 2009); m r ng t canh tác ng p l có l i t i ng ng Sông C u Long b ng các con ê y u; xây d ng nhà c a mà không c n gia c (do cho r ng bê tông là "ch c

ch n ") và các công trình công c ng m i không có kh n ng ch u c s c tàn phá c a bão. Th t không may là t t nh ng cách th c này ã góp ph n t ng thi t h i và m t mát do thiên tai gây ra.

Gi m nh r i ro thiên tai là m t m c tiêu toàn c u: chi n l c, lu t, t ch c, s tham gia c a toàn b xã h i, quan

i tác và l ng ghép vào các k ho ch phát tri n v.v. u r t c n thi t t c ti n b trong gi m nh thiên tai. Trong 15 n m qua, Vi t Nam ã có nh ng ti n b áng k . Tuy nhiên t kh o sát ý ki n ng i dân (View From the Frontline) c ti n hành trong n m 2011 và 20137 ã cho th y, các ngu n l c tài chính gi m tác ng c a thiên tai i v i cu c s ng và tài s n qu c gia ang b thi u h t t i nhi u c p và c bi t là c p a ph ng.

2 Th n núi S n tinh 3 Th n n cTh y tinh 4 Theo Báo cáo ánh giá toàn c u n m 2013 c a UNISDR công b tháng 5/2013, thì s li u chính th c ph i t ng thêm ít nh t là 25% thì m i ph n ánh th c t thi t h i c a Vi t Nam 5 Phòng ch ng bão: Các l a ch n tài tr cho gi m nh thiên tai t i Vi t Nam / Ngân hàng th gi i, 6/2010 6 Ngu n: T ng c c th ng kê: óng góp c a nông nghi p cho t ng tr ng GDP: 2010 (0,47% /t ng tr ng GDP 6,78%), 2011(0,66%/5,89%), 2012 (0,44%/5,03%) 7 Kh o sát Ý ki n ng i dân – do DWF là thành viên c a GNDR ti n hành t i Vi t Nam n m 2011

Page 6: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 2

Tuyên b chung c a M ng l i Gi m nh r i ro toàn c u cho giai n h u HFA8 n m 2015 a ra các ki n ngh sau: "Gi i quy t các nguyên nhân sâu xa c a tình tr ng d b t n th ng c a con ng i tr c thiên tai b ng cách: ng c ng qu n lý r i ro a ph ng và h tr ti n b xã h i nh m gi i quy t nh ng b t bình ng xã h i và

th ch c ng nh s m t cân b ng quy n l c t n t i gi a các nhóm xã h i, kinh t và nhân kh u và là nguyên nhân sâu xa c a các hình th c d b t n th ng khác nhau;

Phát tri n các liên k t chi n l c v i ch ng trình phát tri n sau giai n 2015, nh các m c tiêu phát tri n n v ng, m c tiêu thiên niên k , bi n i khí h u, xóa ói gi m nghèo t o s g n k t trong các chính sách

qu c gia Thúc y các khung phát tri n b n v ng d a trên kh n ng ph c h i cao, trong ó có các ch ng trình tích

p và các chính sách h tr , ho c cân b ng nhu c u c a con ng i v i qu n lý môi tr ng và phát tri n b n ng".

i Di n àn Gi m nh r i ro thiên tai Toàn c u do C quan Qu n lý thiên tai c a Liên h p qu c t ch c (Vi t Nam

oàn cán b cao c p tham d ) tháng 5 n m 2013 t i Geneva, Ch t a k t lu n9 c th là c n: "T ng c ng qu n tr r i ro: Có b ng ch ng m nh m r ng trao quy n cho c ng ng và chính quy n a ph ng xác nh và qu n lý các lo i r i ro hàng ngày c a h là m t n n t ng v ng ch c cho vi c xây d ng chi n l c, ch ng trình và ngân sách liên quan. Trao quy n cho c ng ng s là m t y u t quan tr ng trong qu n tr r i ro. C n th a nh n r ng công tác phòng ch ng và gi m nh thiên tai ph i là m t ngh a v t ng th , bao g m: ánh giá r i ro,

p h th ng c nh báo s m, và tuyên truy n thông tin r i ro. Do ó, c ng c n a ra các quy t c hi u qu nêu rõ trách nhi m, c h i tham gia c ng nh các c ch gi i trình c a t t c các bên liên quan".

Phân b ngu n l c tài chính là m t v n r t quan tr ng n u chúng ta mu n t ng c ng n ng l c và ng th i gi m nguy c t n th ng c a các c ng ng a ph ng, v n là nh ng ng i i u tr c ti p v i thiên tai. t kh o sát này có m c ích chính là thu th p các thông tin c th liên quan n phân b ngân sách cho công tác gi m nh r i ro thiên tai t i Vi t Nam. K t lu n c a t kh o sát này c n c xem xét m t cách c n th n: ''gi m nh r i ro thiên tai không t n t i trong h th ng qu n lý th c t t i a ph ng không ph i vì thi u

quan tâm, mà vì không có dòng ngân sách (m c chi) riêng cho gi m nh r i ro thiên tai t i t t c các c p''. Do ó câu h i sau ây v n còn quan tr ng :''Làm th nào mà t c m c tiêu gi m nh r i ro thiên tai khi mà

không có ngân sách riêng bi t c th cho công tác ó, th m chí ngay c khi m c tiêu ó ã c xây d ng phù p”.

Chúng tôi hy v ng r ng t kh o sát này s óng góp vào cu c th o lu n v quy n c a các c ng ng c b o v tr c thiên tai.

Hu , ngày 01 tháng 6 n m 2013 Guillaume Chantry

u ph i viên D án ch c DWF t i Vi t Nam

8 Khung Hành ng Hyogo 2005-2015 9 Ngu n: http://www.preventionweb.net/files/33306_chairssummarypostdraft1.4.pdf

Page 7: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 3

Tóm t t Vi t Nam là m t trong nh ng n c ch u nhi u thiên tai nh t trên th gi i. Hàng n m Vi t Nam ph i h ng ch u t 5-8 c n bão và áp th p nhi t i. Tính trung bình thi t h i và m t mát trong 2 th p k g n ây c tính là 1% GDP10 m i n m, x p x kho ng 21,000 t ng. M c dù Chính ph u t nhi u ngu n l c tài chính cho phát tri n và t ng tr ng kinh t , song l i ch a phân b ngân sách cho các c p a ph ng tích c c ch ng gi m nh r i ro thiên tai, giúp làm gi m thi t h i và m t mát. Tính n nay, Vi t Nam ã có m t ch ng trình chuyên bi t tr c ti p gi i quy t v n r i ro thiên tai t i c p a ph ng, án Nâng cao nh n th c c ng ng và Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng. Tuy nhiên, t ng ngân sách c a án c ng ch d ng l i kho ng g n 1,000 t

ng cho 64 t nh thành và các B ngành liên quan trong giai n t n m 2009 n n m 2020.

Ngu n v n phân b t ngân sách nhà n c s là ngu n duy nh t và quan tr ng nh t dành cho các ho t ng gi m nh r i ro thiên tai t i Vi t Nam trong t ng lai không xa. Ngu n tài tr t các t ch c Phi Chính ph và các nhà tài tr song, a ph ng, d i hình th c không hoàn l i ho c cho vay u ãi ã gi m i áng k và s rút h t trong

t c các ngành, l nh v c. Trên th c t , c Chính ph và các nhà tài tr c ng không xem công tác gi m nh r i ro thiên tai là m t l nh v c u tiên, không gi ng nh l nh v c khác nh n c s ch v sinh, xóa ói gi m nghèo, phòng ch ng HIV/AIDs hay ng phó v i bi n i khí h u. Trong nh ng th p k g n ây, Vi t Nam ã h ng l i t các ch ng trình song ph ng tr c ti p hay gián ti p góp ph n gi m nh r i ro thiên tai. Do ó, u quan tr ng là các t ch c quan tâm c n v n ng Chính ph dành m t dòng ngân sách (m c chi) riêng cho công tác gi m nh r i ro thiên tai t i c trung ng và a ph ng .

Trong các ph n sau c a Báo cáo s nói rõ s thi u h t ngân sách t i các c p a ph ng, và ngân sách ó ch y u a vào s phân b c a trung ng và không có dòng ngân sách (m c chi) riêng cho công tác gi m nh r i ro

thiên tai. T i các xã kh o sát, 80% ngân sách hàng n m c a xã c trung ng phân b qua t nh, huy n. Ngoài ra, do tình hình kinh t v mô g p nhi u khó kh n nên ngân sách trung ng phân b cho nhi u xã ã b c t gi m trong vài n m g n ây.

Trong b i c nh này, các nhà ho ch nh chính sách và các t ch c quan tâm c n v n ng Chính ph , c bi t là Tài chính và B K ho ch u t cho phép thêm m t dòng ngân sách (m c chi) riêng cho công tác gi m nh r i

ro thiên tai vào k ho ch ngân sách hàng n m. Hi n nay, m u l p ngân sách hàng n m không có m c chi riêng cho gi m nh r i ro thiên tai. Do ó phân b ngân sách cho công tác này c coi là không h p l , d n n vi c không có ngu n l c tri n khai các ho t ng gi m nh r i ro th ng xuyên.

ng ghép công tác gi m nh r i ro thiên tai vào k ho ch phát tri n kinh t xã h i giúp m b o nh ng n l c, quy t tâm và kinh phí tri n khai t i c p a ph ng. M t u m trong án Nâng cao nh n th c c ng ng và Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng là huy ng các cá nhân, t ch c khác cùng tham gia nh m t n d ng

t cách hi u qu ngu n l c ngày càng khan hi m. Hi n nay có nhi u ch ng trình m c tiêu qu c gia c coi là ang góp ph n gi m nh r i ro thiên tai. Nh ng n u các ch ng trình ó c xây d ng khi có s hi u bi t t t v

ph ng pháp gi m nh r i ro thiên tai ngay t ban u thì hi u qu s cao h n r t nhi u. Hi n nay B NN-PTNT ang tri n khai m t s ch ng trình m c tiêu qu c gia nh Nông thôn m i, N c s ch v sinh, và Tr ng r ng. ng ghép ph ng pháp và khái ni m gi m nh r i ro vào các ch ng trình này có th là m t cách góp ph n

làm cho công tác gi m nh r i ro tr nên rõ ràng h n t t c các c p.

Hi n nay Lu t Phòng Tránh gi m nh thiên tai ã c thông qua. Lu t không ch t o ra khung pháp lý cao nh t cho các k ho ch, ch ng trình gi m nh r i ro thiên tai trong n c mà có th còn t o ti n cho m t ch ng trình m c tiêu qu c gia v gi m nh r i ro thiên tai. Trong t t c các ngành, l nh v c khác t i Vi t Nam, nh Giáo

c, Nông nghi p nông thôn, HIV/AIDS, Y t , n c s ch v sinh, Bi n i khí h u, v.v. u có ch ng trình m c tiêu qu c gia và có m c chi ngân sách riêng tri n khai k ho ch công tác t i trung ng và a ph ng . Ngu n ngân sách ó là t ng và liên t c, m b o ch ng trình c tri n khai có h th ng, th ng xuyên và không b gián n. Do ó, u quan tr ng là nh ng n l c v n ng c n h ng t i Chính ph ra m t ngh nh hay chính sách c p ngu n l c tài chính cho công tác gi m nh r i ro thiên tai.

i v i án Nâng cao nh n th c c ng ng và Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng, các b ngành c n y nhanh ho c th m chí a ra m t quy ch tri n khai riêng b b t các th t c hành chính ngu n v n c

10 Ngu n : Ban Ch o Phòng ch ng l t bão – Xem Ph l c 1

Page 8: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 4

chuy n xu ng a ph ng m t cách nhanh chóng, cho phép các t nh tri n khai k ho ch công tác k p th i và hi u qu . M c dù án ã c Chính ph phê duy t t cách ây vài n m, song tính n nay nhi u t nh tr ng m thiên tai v n ch a nh n c kinh phí c n thi t. Quy t nh s 333/Q -TTg c a Th t ng Chính ph ngày 18 tháng 2 n m 2013 phê duy t phân b 150,8 t ng cho 39 t nh thành, B NN-PTNT và B Giáo d c ào t o tri n khai k ho ch giai n 2013-2015. ây là m t tín hi u t t p cho các t nh và án, vì sau kho ng th i gian dài các t nh tr ng m thiên tai s có ngu n l c th c hi n k ho ch công tác c a mình trong án. 24 t nh thành còn l i c n c h tr , ng viên hoàn t t và g i k ho ch tri n khai lên trung ng. n l u ý là Quy t nh này không có ngh a là các B , t nh s c nh n thêm ngân sách phân b t trung ng trong n m 2013. Thay vào ó, các t nh ch ng chuy n kinh phí t ngu n ngân sách ho t ng th ng xuyên hi n có c a mình, t c là t m t m c chi này sang m c chi khác, tri n án 1002.

Chính ph có th xem xét a ra b tiêu chí phân b v n t ng t nh tiêu chí trong Quy t nh s 60/2010 xác p các tiêu chí và nguyên t c phân b v n ngân sách. B tiêu chí nh v y s m b o vi c phân b c th c

hi n công b ng gi a các t nh. Trong H i th o T ng k t t i Nha Trang tháng 4/2013 v a qua, m t s i bi u cho ng ngân sách không nên c phân b ch d a trên vi c g i k ho ch úng h n và có h th ng m b o tri n

khai và qu n lý v n có hi u qu , mà c n có các tiêu chí b sung xét n c thù a ph ng nh t nh giàu t nh nghèo, m c tr ng m thiên tai,v.v.

Yêu c u quan tr ng hi n nay là kh i ng các c ch thu hút tài chính mà Chính ph ã nêu ra trong Quy t nh 1002 phê duy t n i dung án Nâng cao nh n th c c ng ng và Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng m 2009. Theo ó, ngu n ngân sách tri n khai án là 55% t Chính ph , 40% t các nhà tài tr qu c t , và 5% các doanh nghi p, a ph ng và c ng ng. Các c quan trung ng c n quan tâm xét xét l ng ghép các l p p hu n k n ng gây qu vào các l p t p hu n chuyên môn, chính quy n a ph ng có kh n ng huy ng

thêm ngu n l c tài chính t các h gia ình, doanh nghi p, và c ng ng. ây là ngu n l c tài chính quan tr ng khi ngu n phân b t trung ng không v k p ho c không dùng cho c p xã.

ã có m t vài ví d n hình r t áng khích l trong vi c huy ng ngu n l c t kh i doanh nghi p tài tr cho các ho t ng nâng cao nh n th c c ng ng t i thành ph à N ng và An Giang. C n l u ý là 2 a ph ng này không h n là m nh h n các t nh khác xét v góc t ng tr ng kinh t . M c dù s óng góp c a các doanh nghi p còn h n ch , song nó ch ng t r ng doanh nghi p và ng i dân r t quan tâm n phòng ch ng gi m nh thiên tai, và có nhi u ti m n ng óng góp h n n a. Các n hình nh v y c n c khuy n khích và nhân r ng sang các t nh khác trên c n c.

i c p qu c gia, B Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn và Phòng th ng m i và Công nghi p Vi t Nam (VCCI) ã ký Biên b n ghi nh h tr tri n khai án Nâng cao nh n th c c ng ng. N i dung c a Biên b n c n

c tri n khai trong th c t . VCCI và các c quan ngành d c c a mình c ng th ng t ch c các h i th o và s ki n nh m nâng cao s hi u bi t và nh n th c v gi m nh r i ro thiên tai. Theo báo cáo, thì s tham gia c a kh i doanh nghi p trong các s ki n này là r t cao. T i t nh An Giang, Phú Th và Th a Thiên Hu , c ng ng doanh nghi p c ng tham gia các khóa t p hu n và h c h i thêm v phòng ch ng thiên tai, góp ph n t o ra m t nét v n hóa an toàn tr c thiên tai ngay trong n i b doanh nghi p. Th c ch t, tác d ng c a các s ki n này còn v t ra ngoài ph m vi doanh nghi p, vì doanh nghi p còn óng vai trò tuyên truy n v thiên tai cho cán b , công nhân viên và c ng ng. M t trong nh ng b c u tiên là có th l p m t qu do c hai bên ng qu n lý. Theo ó, nhi m v c a Nhóm qu n lý có i di n t c hai bên c ng nh c ch qu n lý qu c a ra c th , rõ ràng ngay t ban u.

t ngu n v n khác tri n khai án là t các nhà tài tr qu c t , mà theo ó Chính ph hy v ng nh n c 40% óng góp, t ng ng 395 t ng. Tuy nhiên hi n không rõ Chính ph s thu x p hay huy ng ngu n v n này nh th nào. Nhóm kh o sát xu t là Chính ph có th thành l p m t qu tín thác cho các sáng ki n d a vào c ng ng, trong ó ngu n l c óng góp cho qu có th t các nhà tài tr qu c t và kh i doanh nghi p. Khi

c a vào ho t ng, c ch này s khuy n khích các xã tích c c ch ng t k ho ch ho c sáng ki n c a riêng mình, ã c xây d ng phù h p v i k ho ch chung c a t nh và chi n l c c a Chính ph , và không ph i i qua nhi u khâu th m nh, phê duy t m t th i gian. Nói chung, chính t i c p xã m i c n tri n khai các ho t ng gi m nh r i ro thiên tai, vì t i ây ho t ng có th có tác ng tr c ti p làm gi m nguy c t n th ng, gi m r i ro cho ng i dân.

Page 9: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 5

Các c quan trung ng c ng c n xem xét t n d ng ngu n l c k thu t và các bài h c n hình t các t ch c Phi Chính ph qu c t và trong n c. Các t ch c này ã i tiên phong trong công tác gi m nh r i ro thiên tai, phòng ng a thiên tai d a vào c ng ng t i Vi t Nam trong th p k v a qua, và do ó h ã t li u hóa c nhi u mô hình và cách làm hi u qu . Hi n nay, Nhóm công tác v Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng g m có các thành ph n i di n t các t ch c này. B Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn và B Tài chính nên xem xét chia

ti n , khó kh n c ng nh các v n b n tài li u k thu t v i Nhóm này, và có th coi h là i tác giúp nâng cao ng l c cho án 1002.

Page 10: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 6

Ph l c

i nói u ................................................................................................................................................... 1

Tóm t t ........................................................................................................................................................ 3

1. Gi i thi u ........................................................................................................................................... 8

2. i c nh và m c tiêu c th c a t kh o sát .................................................................................... 9

2.1. M c tiêu c th .......................................................................................................................... 9

2.2. Ph ng pháp ............................................................................................................................. 9

2.3. M t vài h n ch ....................................................................................................................... 10

3. Ngân sách Qu c gia – Chi tiêu Qu c gia cho Gi m nh r i ro thiên tai ............................................. 11

3.1. T i c p Trung ng .................................................................................................................. 11

3.1.1. Phân b ngân sách Qu c gia .............................................................................................. 11

3.1.2. Chi tiêu Qu c gia tr c ti p cho gi m nh r i ro thiên tai: ................................................... 12

3.1.3. Chi tiêu Qu c gia gián ti p cho gi m nh r i ro thiên tai: ................................................... 12

3.1.4. C u tr thiên tai ................................................................................................................ 13

3.2. Ngân sách chi th ng xuyên cho c p B .................................................................................. 13

3.2.1. B Nông nghi p Phát tri n Nông thôn ........................................................................... 14

3.2.2. B Giáo d c và ào t o ................................................................................................. 14

3.2.3. B Tài nguyên và Môi tr ng ........................................................................................ 15

3.2.4. B Xây d ng .................................................................................................................. 16

3.3. Chi DRR t m t s ngu n vi n tr phát tri n ............................................................................ 17

3.3.1. Ban Nhân o và B o v dân s c a y ban Châu Âu .................................................... 17

3.3.2. C quan Phát tri n Qu c t Ôxtrâylia (AusAID) ............................................................. 17

3.3.3. Ch ng trình World Bank 5 ........................................................................................... 18

3.4. Các t ch c Phi Chính ph Qu c t .......................................................................................... 19

3.5. H tr t kh i t nhân trong n c ........................................................................................... 19

4. Ngân sách a ph ng – Chi tiêu a ph ng cho DRR .................................................................. 21

4.1. Chi cho DRR t i c p t nh ........................................................................................................... 21

4.2. Chi cho DRR t i c p huy n ....................................................................................................... 22

4.3. Chi cho Gi m nh r i ro thiên tai t i c p xã ............................................................................. 23

4.3.1. Các kho n thu c a c p xã ............................................................................................. 23

4.3.2. Các kho n chi u t phát tri n: ................................................................................... 24

4.3.3. Các kho n chi th ng xuyên......................................................................................... 24

4.3.4. Các kho n chi cho gi m nh r i ro thiên tai .................................................................. 25

4.3.5. Các kho n chi d phòng ................................................................................................ 25

4.3.6. M t s ho t ng gi m nh r i ro thiên tai do ng i dân t .................................. 25

4.3.7. M t s khó kh n trong phân b ngân sách trung ng ................................................. 26

Page 11: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 7

5. t s khó kh n trong phân b ngân sách cho gi m nh r i ro thiên tai ......................................... 27

5.1. DRR t i c p qu c gia............................................................................................................ 27

5.2. Ch ng trình Phòng ch ng thiên tai d a vào c ng ng .......................................................... 28

6. t lu n và khuy n ngh ................................................................................................................... 31

Ph l c 1: Thi t h i do thiên tai gây ra và b n r i ro thiên tai t i Vi t Nam ................................... 33

Ph l c 2: Chi ngân sách t i trung ng n m 2011, 2012 và 2013 ..................................................... 35

Ph l c 3: Các kho n chi ngân sách c a m t s B n m 2013 ............................................................ 36

Ph l c 4: Các h p ph n c a Ch ng trình World Bank 5 .................................................................. 37

Ph l c 5: M t s c ch phân b tài tr t AusAID cho Vi t Nam cho n m 2013 .............................. 38

Ph l c 6: N i dung c b n c a t kh o sát..................................................................................... 39

Ph l c 7: Danh sách ng i c tham v n ý ki n ............................................................................ 41

Ph l c 8: G ng n hình t t ......................................................................................................... 44

Ph l c 9: Tài li u tham kh o ............................................................................................................ 45

Ph l c 10: M t vài ý ki n c a i bi u Qu c H i v D th o lu t Phòng tránh thiên tai ................... 46

Ph l c 11: L ch trình c a t kh o sát.............................................................................................. 47

Page 12: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 8

1. Gi i thi u Vi t Nam là qu c gia th ng xuyên ph i h ng ch u nhi u thi t h i do thiên tai nh t trên th gi i do a hình, c

u kinh t và phân b dân c . Các lo i hình thiên tai chính và nguy h i nh t là bão và l l t (c l quét và l t), bên nh s t l t, h n hán và xâm nh p m n. Trong nh ng th p k g n ây, thi t h i c a thiên tai ngày càng nghiêm

tr ng do tác ng tiêu c c c a bi n i khí h u. Các thiên tai l n ã làm hàng ngàn ng i ch t, gây thi t h i nghiêm tr ng n c s h t ng, nhà c a nhân dân. c tính thi t h i hàng n m trong th p k v a qua bình quân là kho ng 1% GDP11.

th ng phòng ch ng thiên tai c a Vi t Nam c t ch c r t t t. Do có nhi u kinh nghi p ng phó v i thiên tai hàng n m, nên Vi t Nam có kh n ng ng phó, c u tr kh n c p và ph c h i ngay sau thiên tai m t cách h th ng, hi u qu t trung ng t i a ph ng . Trong h th ng t ch c này, B Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn (NN-PTNT) và các s , phòng ban t i a ph ng luôn óng vai trò chính. T i m i c p, u có Ban ch o (ch huy) phòng ch ng l t bão, và có thành viên là các i di n ngành Y t , giao thông, quân i, công an, ch Th p , môi tr ng, báo, ài, giáo d c,v.v. Ch c n ng nhi m v c a Ban ch o (ch huy) là nhanh chóng tri n khai và ng phó hi u qu i v i m i lo i hình th i ti t nguy hi m theo pháp L nh phòng ch ng l t bão. Chi n l c t ng quan hi n t i c a Vi t Nam nh h ng công tác ng phó thiên tai thông qua các bi n pháp công trình là ch y u. Vi t Nam u t nhi u ngân sách cho xây d ng công trình và tu b h th ng ê sông, ê bi n, h ch a, p th y l i, trang thi t b d ng c ,v.v h n là vào các ho t ng mang tính ‘phi công trình’ nh nâng cao nh n th c, cung c p d ng c thi t y u cho c p xã, ho c t p hu n cho ng i dân và các t ch c c ng ng t i a ph ng . Các chính tr gia th ng quan tâm h n t i các k ho ch công trình có th t o ra các k t qu c th . Còn các ho t ng c p c ng ng làng xã th ng c xem là c n nhi u th i gian tri n khai h n, mà l i không mang

i k t qu c th và ngay l p t c. Tuy nhiên trong xu th chuy n i toàn c u t th ng ng phó thiên tai sang ch ng phòng, tránh, gi m nh

i ro thiên tai, Vi t Nam ã và ang tích c c h c t p và áp d ng các bài h c th c t trong gi m nh r i ro thiên tai vào h th ng Ban ch huy phòng ch ng l t bão c a mình. Vi t Nam ang hoàn thi n quy nh th ch t o

u ki n h n n a cho công tác gi m nh r i ro thiên tai trên th c t . Chi n l c Phòng ch ng Gi m nh thiên tai n n m 2020 do Chính ph a ra, h ng t i m t xã h i an toàn h n c xây d ng và phát tri n trên n n t ng

ki n th c và am hi u các lo i hình thiên tai c ng nh các bi n pháp gi m thi u r i ro h p lý12. án 1002 – Nâng cao nh n th c c ng ng và Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng13 làm sâu s c thêm cách ti p c n c a Vi t Nam trong ti n trình này thông qua ph ng pháp gi m nh r i ro thiên d a vào c ng ng. Hi n nay, Qu c h i ã thông qua Lu t Phòng tránh gi m nh thiên tai, c xây d ng d a trên Pháp l nh phòng ch ng l t bão. ây là nh ng c t m c quan tr ng giúp hoàn thi n hành lang pháp lý áp d ng cách ti p c n gi m nh r i ro vào cu c

ng phòng tránh thiên tai hi u qu h n.

c dù Vi t Nam ang tr i qua giai n kinh t khó kh n, nh ng ã l t vào nhóm các qu c gia có thu nh p trung bình. Tính trung bình, Chính ph chi kho ng 25% ngân sách vào u t phát tri n và 40-52% vào chi th ng xuyên. Các ngu n l c tài chính c rót cho các b , ban ngành trung ng, các t nh và các ch ng trình m c tiêu qu c gia thông qua quy ch th ng nh t theo quy nh t i Lu t Ngân sách n m 2002 và các v n b n h ng d n liên quan. Câu h i t ra là trong b c tranh phân b ngân sách ó thì c ch phân b , ngu n l c c th dành cho công tác gi m nh r i ro thiên tai là nh th nào, và nh ng ngu n l c này c chi tr c ti p và gián ti p cho công tác

ó t i trung ng và a ph ng là nh th nào.

11 Xem s li u thi t h i t i Ph l c 1 12 Quy t nh s 172/Q -TTg ngày 16 tháng 11 n m 2007 c a Th t ng Chính ph 13 Quy t nh s 1002/Q -TTg ngày 13 tháng 7 n m 2009 c a Th t ng Chính ph

Page 13: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 9

2. B i c nh và m c tiêu c th c a t kh o sát m 2011, V n phòng t ch c H i th o Phát tri n Pháp (DWF) t i Vi t Nam ti n hành t kh o sát Ý ki n c a

ng i dân v các ngu n ngân sách chi cho các ho t ng gi m nh r i ro thiên tai (có t a ti ng Anh là "Views from the Frontline 2011" do D án V n ng chính sách qua m ng l i (JANI) và M ng l i gi m nh r i ro toàn

u (GNDR) tài tr . K t qu kh o sát cho th y t i xã Th y Thanh, huy n H ng Th y t nh Th a Thiên Hu ngân sách th c t dành cho các ho t ng có tính ch t phòng ng a thiên tai ch m c 1 ôla M trên h gia ình trong 1 n m.

t qu này ch ra r ng trong l nh v c này, v n còn kho ng cách gi a chính sách qu c gia và ngân sách thi u h t trên th c t t i a ph ng. án Nâng cao nh n th c c ng ng và Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng có m c tiêu là b o v ng i dân t t h n tr c thiên tai trong b i c nh nh h ng c a bi n i khí h u. án

ng nêu rõ là các ho t ng gi m nh r i ro thiên tai t i a ph ng c n nhi u kinh phí h n n a tri n khai hi u qu các k ho ch và bi n pháp c th . Câu h i t ra là các ngu n l c tài chính (t các kênh khác nhau) ang c s d ng nh th nào, và làm sao có th t ng thêm và phân b các ngu n l c ó cho các ch ng trình gi m nh r i ro thiên tai t i a ph ng. t Kh o sát này c t ch c DWF t i Vi t Nam ti n hành t i c p trung ng và a ph ng c a Vi t Nam, trong khuôn kh D án JANI do y ban Châu Âu tài tr thông qua ch ng trình DIPECHO.

2.1. M c tiêu c th c tiêu là xác nh các ngu n l c tài chính (t các kênh khác nhau) ang c s d ng nh th nào, và làm sao

có th t ng thêm và phân b các ngu n l c ó cho các ch ng trình gi m nh r i ro thiên tai t i a ph ng.

2.2. Ph ng pháp áp ng c yêu c u t ra, Nhóm t v n ã s d ng nhi u ph ng pháp, công c và ngu n thông tin khác

nhau, g m:

Nghiên c u tài li u:

Rà soát, nghiên c u t t c các tài li u liên quan n qu n lý thiên tai t i Vi t Nam, g m các v n b n, quy t nh, thích ng v i bi n i khí h u;

Rà soát, nghiên c u các tài li u ch ch t nh án 1002, Chi n l c Gi m nh r i ro thiên tai t i Vi t Nam n n m 2020, D th o Lu t phòng tránh và gi m nh thiên tai;

Nghiên c u Lu t ngân sách nhà n c và các ngh nh, thông t h ng d n c a B Tài chính, K ho ch u ;

Nghiên c u báo cáo kh o sát Ý ki n ng i dân do T ch c DWF ti n hành n m 2011.

Ph ng v n

Ti n hành ph ng v n chuyên sâu v i các cán b , chuyên viên thu c các V liên quan c a B Tài chính, K ho ch u t , Nông nghi p Phát tri n nông thôn, Tài nguyên môi tr ng

Ti n hành ph ng v n chuyên sâu v i các cán b qu n lý ch ng trình và cán b i di n c a m t s nhà tài tr song ph ng (AusAID, Ngân hàng th gi i, UNESCO), các t ch c Phi chính ph tham gia d án JANI (Plan, CARE, DWF, H i Ch th p ,v.v)

Ngoài ra, Nhóm t v n c ng ph ng v n, trao i v i cán b chính quy n và ng i dân a ph ng xác minh l i thông tin, và thu th p các thông tin b sung

Ti n hành ph ng v n chuyên sâu v i i di n chính quy n, các s ban ngành liên quan c a 03 t nh là Phú Th , Th a Thiên Hu và Ti n Giang

Ti n hành th o lu n nhóm v i cán b chính quy n xã v các câu h i liên quan n ngu n l c tài chính

Page 14: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 10

Ti n hành th m dò qua m t b n u tra câu h i thu th p thông tin v s hi u bi t c a ng i dân i v i tình hình thu, chi ngân sách t i a ph ng liên quan n gi m nh r i ro thiên tai

Ph ng v n qua n tho i i v i các cán b , h dân xác minh l i m t s thông tin ch a rõ

2.3. M t vài h n ch Nhìn chung, ngân sách qu c gia không ph i cho công chúng th o lu n. Các thông tin liên quan c coi là r t nh y c m và không c chia s v i t ch c, cá nhân bên ngoài. Ch có các thông tin th c p c ng t i trên trang tin c a Chính ph t i a ch (www.chinhphu.vn). Trang tin này a thông tin khái quát v ngân sách qu c gia, các h ng m c ngân sách, n v nh n ngân sách và các tài li u gi i thích quá trình l p ngân sách, phê duy t và phân b ngân sách. Tuy nhiên, thông tin luôn d ng chung chung và không tr c ti p tr l i c các câu h i trong t Kh o sát này.

i c p b , Nhóm kh o sát c ng g p nhi u khó kh n vì không c g p g , trao i tr c ti p v i các chuyên viên ph trách có liên quan n phòng ch ng thiên tai, và do ó c ng không có c các thông tin v : dòng ngân sách chi ti t, mã ngân sách/th ng kê, tiêu chí phân b và ngân sách phân b cho các d án, ch ng trình trong n m tài chính ti p theo. Thông tin, s li u d ng này c coi là t nh , nh y c m và do ó h không mu n th o lu n, tr

i các câu h i liên quan. Th c t thì h u h t nh ng ng i c h i u có các cách th c khác nhau t ch i cung c p thông tin, và nguyên nhân có th h không bi t y , ho c h không mu n tr l i. H n n a, các thông tin ki u này c ng không th y ng t i trên các trang m ng c a t t c các b liên quan. Nhìn chung, Nhóm t v n ch a có thông tin a ra m t cái nhìn t ng th v c ch phân b ngân sách, các dòng ngân sách và m c chi ngân sách c a các b .

t trong nh ng khó kh n l n nh t trong quá trình tham v n và thu th p thông tin v i các B , s ban ngành t i a ph ng là thi u các h th ng theo dõi t ng h p bài b n, h th ng và hi u qu i v i các kho n u t t

ngu n ngân sách nhà n c c ng nh v n vi n tr vào l nh v c gi m nh r i ro thiên tai. Vì th , báo cáo này không th a ra c con s ngân sách, t l ph n tr m ngân sách c rót vào l nh v c này trên ph m vi c n c hay ph m v m t t nh, m t khu v c. Hi n nay, m i ngành u l u tr thông tin d li u c a ngành mình, và th ng không liên thông v i ngành khác. Th c tr ng này c ng nói lên r ng Vi t Nam, hi n nay c ng không có h ng

n c th nào m t công trình, d án c coi là d án gi m nh r i ro thiên tai hay không. Ví d , r t nhi u các công trình, hay các ch ng trình d án c ng có th c coi là d án gi m nh r i ro thiên tai gián ti p.

Vi t Nam không có m t trung tâm d li u nào có th cung c p thông tin y v các ch ng trình có góp ph n ho c c coi là ch ng trình phòng ch ng gi m nh thiên tai chuyên bi t. Ví d , hi n có nhi u ch ng trình không n m trong danh m c các ch ng trình m c tiêu qu c gia, và c tri n khai c p t nh ho c khu v c, nh : ch ng trình kiên c hóa h th ng ê sông ê bi n; ch ng trình xây d ng c u tàu, c ng cá; ch ng trình xây nhà v t l t i ng b ng sông C u Long. có c các thông tin v các ch ng trình này, thì ph i n nhi u c quan, ban ngành khác nhau, t i Hà N i và các t nh trên toàn qu c.

t kh o sát c ng c ti n hành t i 3 t nh thí m t i mi n B c (Phú Th ), mi n Trung (Th a Thiên Hu ) và mi n Nam (Ti n Giang). M c dù các t nh này v c b n có tính i di n cho toàn vùng xét trên góc các lo i hình thiên tai ch y u, nh ng không có tính i di n góc thu ngân sách ho c c trung ng rót ngân sách.

ng t , Nhóm kh o sát c ng ch tham v n c m t vài ng i c p tin vài V , phòng, ban c a m t s b t i p trung ng.

Page 15: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 11

3. Ngân sách Qu c gia – Chi tiêu Qu c gia cho Gi m nh r i ro thiên tai

3.1. T i c p Trung ng

3.1.1. Phân b ngân sách Qu c gia Chi tiêu qu c gia Vi t Nam c chia thành 6 Nhóm chính: (1) u t phát tri n, (2) thanh toán n qu c gia, (3) chi phí ho t ng th ng xuyên, (4) các ch ng trình m c tiêu qu c gia, (5) u ch nh ti n l ng và, (6) d trù phát sinh Chi phí cho ho t ng th ng xuyên, Nhóm s 3, c phân thành các m c chi nh h n, bao g m: Qu c phòng và an ninh, Giáo d c và ào t o, Y t và Dân s , Khoa h c và công ngh , V n hóa và Thông tin, L ng h u và phúc

i xã h i, S nghi p kinh t , B o v môi tr ng, Qu n lý, H tr giá và chi khác. Nói chung, Nhóm chi th ng xuyên này th ng chi m t 40-52% ngân sách qu c gia (xem ph l c 2). Danh m c n v nh n kinh phí c p t trung ng bao g m các B , c quan trung ng, các ch ng trình m c tiêu qu c gia, các t nh thành, v.v. T ng c ng, có 9 nhóm dòng ngân sách khác nhau c p trung ng. Nhóm 1 bao

m t t c các b và c quan trung ng. Theo nhóm này, dòng ngân sách B NN-PTNT là 12, B GD T là 18 và TNMT là 27. M i B c phân b m t s ngân sách c th theo các phân Nhóm c p trên (xem ph l c

3). Vi c phân b ngân sách qu c gia do Qu c h i quy t nh. Trong quý III hàng n m, các a ph ng b t u th c hi n l p k ho ch ngân sách cho n m t i, d a trên các m c tiêu phát tri n kinh t xã h i do H i ng nhân dân cùng c p a ra. K ho ch ngân sách m i t nh c t ng h p l i c p t nh và c g i lên B Tài chính và B KH T th m nh và xem xét. i v i các t nh có th c hi n ch ng trình m c tiêu qu c gia, k ho ch ngân sách

ng c n ph i c g i cho Ban ch o các ch ng trình m c tiêu qu c gia ó. Nhìn chung, các khâu l p k ho ch, g i k ho ch, phê duy t ngân sách c u ch nh b i Lu t Ngân sách Nhà n c n m 2002 và các Ngh

nh, thông t có liên quan. T i khâu cu i, Chính ph trình bày và b o v k ho ch qu c gia, tr c khi Qu c h i phê duy t. Trong nh ng th i k n nh ngân sách giai n 2011-2015, hàng n m m i t nh ho c B s th ng nh n c m t ngân sách t ng i gi ng nhau qua các n m (xem bi u l p ngân sách d i ây).

(M i tên màu th hi n l p k ho ch, m i tên màu xanh th hi n phân b ngân sách)

Page 16: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 12

3.1.2. Chi tiêu Qu c gia tr c ti p cho gi m nh r i ro thiên tai: c p qu c gia, chi tiêu ngân sách qu c gia trong n m 2011, n m 2012 và 2013, không có dòng ngân sách riêng

cho công tác gi m nh r i ro thiên tai. Vi t Nam ã nh n th y t m quan tr ng c a công tác gi m nh r i ro, và vì th ã thông qua nhi u v n b n pháp lu t quan tr ng t n n t ng cho vi c phân b ngân sách y cho các ho t ng gi m nh r i ro trong t ng lai. Ví d , Chi n l c gi m nh r i ro thiên tai qu c gia, Ch ng trình m c tiêu qu c gia ng phó v i bi n i khí h u, án Nâng cao nh n th c c ng ng và Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng ã d n d n m ng cho vi c phân b thêm ngân sách qu c gia cho gi m nh r i ro thiên tai. Trong t ng lai g n, Chính ph r t có th s có m t ngh nh th c thi Lu t Phòng tránh, gi m nh r i ro thiên tai v a c thông qua g n ây, và theo ó s có m t c ch tài chính rõ ràng h n cho các ho t ng gi m nh

i ro thiên tai t i Vi t Nam. Tuy nhiên, hi n nay trong các dòng ngân sách c th c Chính ph phân b , hi n không có dòng ngân sách nào cho gi m nh r i ro thiên tai trong nh ng n m tài khóa g n ây. Hi n t i công tác gi m nh r i ro thiên tai v n không c chú ý nhi u, và tr ng tâm v n là c u tr thiên tai, và

t góc r ng h n là ph c h i s n xu t, i s ng ngay sau thiên tai. Trong khi tác ng và thi t h i c a thiên tai là r t l n, nh ng u tiên chi ngân sách v n c dành cho các u tiên có t m quan tr ng h n. Hi n nay, n n kinh

ang tr i qua giai n khó kh n và t ng tr ng ch m, nên thu ngân sách còn nhi u khó kh n. Do ó, Chính ph c ng ph i h n ch chi tiêu t i t t c các Nhóm, m c chi v t qua giai n khó kh n này. Nên vi c có m t

c chi/dòng ngân sách chi riêng cho công tác gi m nh r i ro thiên tai t i th i m này là ch a kh thi. Tuy nhiên, m t s ng i ph ng v n cho r ng Lu t phòng tránh gi m nh thiên tai ã c Qu c h i thông qua, công tác gi m nh r i ro thiên tai s tr thành m t u tiên, và r t có th Chính ph s xem xét c p ngân sách riêng cho công tác này trong t ng lai. Qu c h i ã thông qua Lu t Phòng tránh gi m nh thiên tai v i a s phi u tán thành (h n 90% i bi u thông qua Lu t). H u h t các i bi u ã th ng nh t v i Lu t và cho r ng Lu t ã bao quát toàn b các khía c nh c n

u ch nh và tính ch t c a công tác ng phó thiên tai. M t khía c nh quan tr ng là ngu n l c tài tr cho công tác gi m nh r i ro thiên tai. Lu t Phòng tránh gi m nh thiên tai xu t Chính ph s thành l p m t qu và m i công dân Vi t Nam s có trách nhi m óng qu trên c s b t bu c. u này th a nh n r ng kinh phí cho công tác gi m nh r i ro thiên tai hi n nay không , và Vi t Nam không th c mãi ph thu c vào s óng góp t bên ngoài khi mà tình hình bi n i khí h u ang di n ra ph c t p. Lu t Phòng tránh thiên tai nhìn chung v n c n

c tuyên truy n sâu r ng h n n nhân dân sau khi ã c Qu c h i thông qua trong k h p v a r i. Ngân sách qu c gia th ng c phân b theo ngành, l nh v c, và ây là ph ng pháp l p, phân b ngân sách thông th ng t i Vi t Nam. Công tác gi m nh r i ro thiên tai không ph i là m t l nh v c hay m t ngành t o ra giá tr phát tri n kinh t -xã h i. Gi m nh r i ro thiên tai c coi là m t v n liên ngành, và t m quan tr ng c a nó th p h n nhi u so v i các v n khác nh xóa ói gi m nghèo, n c s ch và v sinh môi tr ng, thích ng bi n

i khí h u, phòng ch ng HIV/AIDS, v.v. Trong các cu c tham v n v i m t s B , ngành thì c bi t công tác này ang c quan tâm h n. M c dù nó không có m t dòng ngân sách chi riêng, nh ng ngân sách cho các ch ng

trình, ho t ng gián ti p giúp gi m nh r i ro thiên tai l i ang t ng lên. Nhi u Ch ng trình m c tiêu qu c gia, các ch ng trình h tr ch ng trình m c tiêu qu c gia, các d án do B , ngành tri n khai c ng gián ti p góp ph n giúp gi m nh r i ro thiên tai cho ng i dân.

3.1.3. Chi tiêu Qu c gia gián ti p cho gi m nh r i ro thiên tai: t ví d v các ch ng trình m c tiêu qu c gia góp ph n gián ti p gi m nh r i ro thiên tai là Ch ng trình

Tr ng r ng. T ng các ngu n l c tài chính c u t vào công tác tr ng và b o v r ng t g n 6,300 t ng i n m, t n m 2005 n n m 2010. u t t các h gia ình chi m 23%, ph n còn l i là t Chính ph và các

nhà tài tr . Vi t Nam ã có nh ng n l c to l n khôi ph c r ng nguyên sinh, ph xanh i núi tr c, do ó làm gi m tính d b t n th ng tr c các lo i hình thiên tai nh l quét, s t l t, xói mòn và sa m c hóa. M t trong nh ng c ch g n ây ã thu hút nhi u ngu n l c a ph ng u t vào tr ng và b o v r ng là vi c giao t

ng cho c ng ng a ph ng (ti p t c u t và ch m sóc). Các ch ng trình m c tiêu qu c gia khác c ng óng góp gián ti p vào vi c gi m nh r i ro thiên tai. Nói chung, Chính ph ã phân b ngân sách cho các B có liên quan tri n khai công vi c c giao trong các ch ng trình

c tiêu qu c gia. Trong n m 2013, kinh phí phân b cho các B là kho ng 4,536 t ng. ng th i, Chính ph

Page 17: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 13

ã phân b kho ng 15,120 t ng cho 63 t nh thành. Do thông tin không y , nên Báo cáo này không a ra c con s c th cho các ch ng trình m c tiêu qu c gia n m 2013 cho t ng B , t nh. Lý do là hi n nay không

có trung tâm d li u m t c a giúp t ng h p s li u v các ngu n kinh phí khác nhau mà B , t nh có th huy ng c. Sau ây là m t s ch ng trình m c tiêu qu c gia áng chú ý nh t hi n ang c th c hi n.

- Ch ng trình m c tiêu qu c gia xây d ng nông thôn m i giai n 2010-2020. Quy mô c a ch ng trình

là trên toàn qu c, và m c ích là c i thi n u ki n kinh t , xã h i và môi tr ng, bao g m ng giao thông, tr m y t , trung tâm c ng ng, h th ng l i n, ch , h th ng th y l i, v.v.

- Ch ng trình m c tiêu qu c gia v ng phó v i bi n i khí h u giai n 2012-2015. Ch ng trình s

nâng cao n ng l c th ch , nh n th c c a nhân dân v tác ng bi n i khí h u, và t o ra các c s khoa c giám sát các tình hu ng khác nhau c ng nh ti n hành ánh giá tác ng môi tr ng. T ng kinh

phí cho giai n này là kho ng 1,764 t ng.

- Ch ng trình m c tiêu qu c gia v gi m nghèo b n v ng gia n 2012-2015 theo Ngh quy t 30a/2008. Ch ng trình này s t ng thu nh p h gia ình lên 150% và 200% h u h t các huy n nghèo trong c

c, và c i thi n ng sá và h th ng n, h th ng t i tiêu quy mô nh . Ph n l n các huy n h ng i các vùng mi n núi, ng bào dân t c thi u s sinh s ng. T ng kinh phí cho giai n này là 27,500 t ng.

- Ch ng trình m c tiêu qu c gia v thông tin liên l c trong khu v c khó kh n giai n 2012-2015. Ch ng

trình này nh m nâng cao n ng l c nhân viên, b o hi m thông tin và c s m ng l i thông tin liên l c trong khu v c mi n núi và ven bi n. T ng kinh phí cho giai n này là kho ng 1,722 t ng.

- Ch ng trình m c tiêu qu c gia v y t giai n 2012-2015. Ch ng trình nâng cao n ng l c cho h

th ng ch m sóc s c kh e và nâng cao nh n th c c a ng i dân v phòng ch ng d ch b nh và u tr các nh nguy hi m. T ng kinh phí cho giai n này là kho ng 12,768 t ng.

3.1.4. C u tr thiên tai Trong ngân sách qu c gia, có m c ngân sách d trù phát sinh và c s d ng trong các tr ng h p thi u h t ngân sách, các tr ng h p kh n c p, c u tr ph c h i thiên tai,v.v. Kho n ngân sách này th ng chi m t 2-5%

ng ngân sách hàng n m. M c ích s d ng c Th t ng xem xét quy t nh, ho c c Th t ng y quy n cho c p d i xét n tính kh n c p và u tiên theo t ng tr ng h p. Chính ph c ng có th cho phép dùng ngân sách này mua hàng hóa ho c d ch v tr c, và quy t toán sau. ây là c ch tài chính linh ho t, giúp c quan ph trách ho c B Tài chính, B NN-PTNT ch y ua v i th i gian c u ng i, gi m thi t h i và m t mát n m c th p nh t. Trong các tr n thiên tai quy mô l n g n ây, B Qu c phòng có vai trò chính trong s tán, tìm ki m c u h và ph c h i sau thiên tai. T i a ph ng, các c p cán b ch huy dân quân t v ã phát huy n ng l c, k n ng

m b o hoàn thành các nhi m v ra. Các c quan dân s ch u trách nhi m m b o khâu h u c n, ch m sóc y thu c men cho nhân dân b thi t h i. Nhìn chung, ngân sách c u tr kh n c p trong các tr ng h p thiên tai n là y , nh ng ngân sách ph c h i và tái thi t sau thiên tai là ch a .

3.2. Ngân sách chi th ng xuyên cho c p B có c ngân sách ho t ng th ng xuyên, các B u ph i tuân theo quy trình l p k ho ch ngân sách c

quy nh t i Lu t Ngân sách Nhà n c n m 2002. B KH T và B Tài chính s làm vi c v i t t c các B trong quý III hàng n m tr c khi trình K ho ch ngân sách t ng h p c a qu c gia lên y ban Ngân sách c a Qu c h i phê duy t. ây c ng là quy trình l p k ho ch xin ngân sách cho công tác gi m nh r i ro thiên tai t ngân sách qu c gia.

i c p B , ngân sách chi cho công tác gi m nh r i ro thiên tai th ng s d ng ngân sách t ngu n chi th ng xuyên cho s nghi p Giáo d c và ào t o và các nhi m v kinh t , t c là trong m c chi s 3 nêu trên. u này có ngh a là các B có quy n quy t nh tái phân b ngân sách t m t m c chi này sang m c chi khác. Khi ra quy t

nh nh v y, B s cân nh c và xem xét u tiên cho các m c chi có x p h ng cao. Sau ó, B t quy t nh tái

Page 18: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 14

phân b bao nhiêu t ngân sách th ng xuyên chi cho cho các ho t ng gi m nh r i ro thiên tai. Tuy nhiên, không có thông tin phân tích và hi u các quy t nh nh v y c a ra nh th nào. Ví d , Th t ng Chính ph quy t nh B NN-PTNT có th s d ng ngân sách chi th ng xuyên cho s nghi p kinh t và ào t o th c hi n k ho ch ho t ng 2013-2015 c a mình theo án 1002 Nâng cao nh n th c

ng ng và Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng. B GD T và 39 t nh c ng s d ng ngu n ngân sách chi th ng xuyên. Quy t nh s 333/QD-TTg ngày 18 tháng 02 n m 2013 Chính ph phê duy t kinh phí cho 39 t nh

th c hi n án 1002 cho giai n 2013-2015 v i t ng s kinh phí 150,8 t ng. Nói chung, Quy t nh này không có ngh a là các B , t nh s c nh n thêm ngân sách phân b t trung ng trong n m 2013. Thay vào ó, các t nh ch ng chuy n kinh phí t ngu n ngân sách ho t ng th ng xuyên hi n có c a mình, t c là t m t

c chi này sang m c chi khác, tri n khai án 1002.

3.2.1. B Nông nghi p Phát tri n Nông thôn Các cu c tham v n thông tin trong khuôn kh t Kh o sát này cho th y, B NN-PTNT c ng không có m t dòng ngân sách riêng cho công tác gi m nh r i ro thiên tai. Trong k ho ch công tác n m 2013, B NN-PTNT c c p

n 8,575 t ng (xem B ng 1). Hi n nay, B NN-PTNT ang tri n khai 2 ch ng trình gi m nh r i ro là án 1002-Nâng cao nh n th c c ng ng và Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng, và H p ph n 3, Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng, trong khuôn kh ch ng trình Qu n lý thiên tai s 5 do Ngân hàng Th gi i tài tr .

ng 1: Phân b các m c chi c a B Nông nghi p-Phát tri n nông thôn n m 2013

M c chi Ngân sách 2013 ( ng) Ngân sách 2013 ( ô la M ) % (1) Chi u t phát tri n 4,375,492,000,000 208,356,762 51.03 (2) Chi tr n qu c gia 148,300,000,000 7,061,905 1.73 (3) Chi ngân sách th ng xuyên 3,855,430,000,000 183,591,905 44.96

Qu c phòng an ninh - - Giáo d c ào t o 777,780,000,000 37,037,143 9.07 Y t , dân s 61,960,000,000 2,950,476 0.72 Khoa h c công ngh 693,540,000,000 33,025,714 8.09

n hóa thông tin - - ng h u và m b o xã h i - -

S nghi p kinh t 2,029,480,000,000 96,641,905 23.67 B o v môi tr ng 20,000,000,000 952,381 0.23 Qu n lý hành chính 226,320,000,000 10,777,143 2.64 Tr giá 46,350,000,000 2,207,143 0.54 Khác - -

(4) Chi các ch ng trình m c tiêu qu c gia

195,929,000,000 9,329,952 2.28

(5) Chi i u ch nh l ng - - (6) Chi d phòng - - T ng 8,575,151,000,000 408,340,524 100.00

(Ngu n: Công báo s 753+754, ngày 19/12/2012) Theo Quy t nh s 333/Q -TTg ngày 18 tháng 2 n m 2013, B NN-PTNT s c c p 7,3 t ng tri n khai k ho ch c a án 1002 cho giai n 2013-2015. Ngu n ngân sách c l y t các m c chi Th ng xuyên (bao

m chi s nghi p kinh t và ào t o). M c dù s kinh phí trên còn h n ch so v i nhu c u th c t c a án, song ây là ngu n kinh phí th ng xuyên và n nh. N u ngân sách qu c gia không b thâm h t nghiêm tr ng, thì

án 1002 s c c p kinh phí ho t ng y cho giai n ti p theo t 2016-2019.

3.2.2. B Giáo d c và ào t o ng theo Quy t nh s 333 c a Th t ng Chính ph , thì B Giáo d c và ào t o s nh n c 10 t ng

tri n khai giai n 1 c a án Nâng cao nh n th c c ng ng và Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng. Ngu n kinh phí c ng l y t ngu n chi s nghi p (bao g m s nghi p kinh t và s nghi p ào t o). T i th i m

Page 19: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 15

xây d ng Báo cáo này, B Giáo d c và ào t o c ng không có m c chi riêng cho công tác gi m nh r i ro thiên tai (xem b ng 2).

ng 2: Phân b các m c chi c a B Giáo d c và ào t o n m 2013

M c chi Ngân sách 2013 ( ng) Ngân sách 2013 ( ô la M ) % (1) Chi u t phát tri n 697,000,000,000 33,190,476 10.76 (2) Chi tr n qu c gia - - (3) Chi ngân sách th ng xuyên 5,413,310,000,000 257,776,667 83.55

Qu c phòng an ninh - - Giáo d c ào t o 5,075,430,000,000 241,687,143 78.33 Y t , dân s - - Khoa h c công ngh 239,050,000,000 11,383,333 3.69

n hóa thông tin - - ng h u và m b o xã h i 1,720,000,000 819,048

S nghi p kinh t 3,680,000,000 175,238 0.06 B o v môi tr ng 4,000,000,000 190,476 0.06 Qu n lý hành chính 88,870,000,000 4,231,905 1.37 Tr giá 550,000,000 26,190 0.01 Khác - -

(4) Chi các ch ng trình m c tiêu qu c gia

368,830,000,000 17,563,333 5.69

(5) Chi i u ch nh l ng - - (6) Chi d phòng - - T ng 6,479,140,000,000 308,530,476 100.00

(Ngu n: Công báo s 753+754, ngày 19/12/2012) Hi n nay, B Giáo d c và ào t o ang ph i h p v i T ch c Giáo d c, Khoa h c và V n hóa c a Liên hi p qu c (UNESSCO) tri n khai ch ng trình Giáo d c b o t n do SamSung tài tr . ây là ch ng trình toàn c u ph i h p gi a UNESCO và nhà tài tr . T i Vi t Nam, các s Giáo d c và ào t o, các c quan ban ngành khác c ng s ng tri n khai d án. T ng kinh phí d ki n kho ng 21 t ng trong giai n 2013-2014.

3.2.3. B Tài nguyên và Môi tr ng Theo b ng phân b ngân sách n m 2013, B Tài nguyên Môi tr ng c ng không có m c chi tr c ti p cho công tác gi m nh r i ro thiên tai. Tuy nhiên, B hi n ang tri n khai m t vài ch ng trình gián ti p gi m nh r i ro thiên tai. Ch ng trình m c tiêu qu c gia ng phó v i Bi n i khí h u c Th t ng Chính ph phê duy t tháng 12

m 2008, v i t ng kinh phí kho ng g n 2,000 t ng, ang c tri n khai trên nhi u t nh thành trong c n c. Ch ng trình này có 4 ngu n kinh phí khác nhau: Chính ph (30%), chính quy n a ph ng (10%), kh i t nhân (10%) và các nhà tài tr qu c t (50%). Trong ó, Chính ph m b o u tiên c p v n cho Ch ng trình, ng th i t o m i u ki n và c ch c n thi t huy ng các ngu n l c khác tri n khai các ho t ng trong Ch ng trình.

ng 3: Phân b các m c chi c a B Tài nguyên Môi tr ng n m 2013

M c chi Ngân sách 2013 ( ng) Ngân sách 2013 ( ô la M ) % (1) Chi u t phát tri n 629,300,000,000 29,966,667 23.90 (2) Chi tr n qu c gia - - (3) Chi ngân sách th ng xuyên 1,999,250,000,000 95,202,381 75.91

Giáo d c ào t o 74,130,000,000 3,530,000 2.81 Y t , dân s 4,520,000,000 215,238 0.17 Khoa h c công ngh 230,080,000,000 10,956,190 8.74 S nghi p kinh t 1,270,930,000,000 60,520,476 48.26 B o v môi tr ng 267,000,000,000 12,714,286 10.14

Page 20: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 16

Qu n lý hành chính 152,290,000,000 7,251,905 5.78 Tr giá 300,000,000 14,286 0.01 Khác 5,002,000,000 238,190 0.19

(4) Chi các ch ng trình m c tiêu qu c gia - - (5) Chi i u ch nh l ng - - (6) Chi d phòng - - T ng 2,633,552,000,000 125,407,238 100.00

(Ngu n: Công báo s 753+754, ngày 19/12/2012) Thông t S : 30/2011/TT-BTC c a B Tài chính, ngày 02 tháng 3 n m 2011, ã a ra m t danh m c các mã ngân sách c dùng trong h th ng qu n lý n i b c a Chính ph . Theo ó, Ch ng trình m c tiêu qu c gia ng phó

i Bi n i khí h u có m c chi/mã chi riêng. Ví d , ngân sách rót cho Ch ng trình này n m 2013 là 379,3 t ng. Các mã ngân sách sau ã c c p ngân sách:

Mã ngân sách 0350: Ch ng trình m c tiêu qu c gia ng phó v i Bi n i khí h u Các D án thành ph n: - Mã ngân sách s 0352: D án ánh giá m c bi n i khí h u, xây d ng các k ch b n bi n i khí h u và

c bi n dâng. - Mã ngân sách s 0353: D án xây d ng và tri n khai ch ng trình khoa h c công ngh v bi n i khí h u. - Mã ngân sách s 0354: D án t ng c ng n ng l c cho các ho t ng liên ngành v bi n i khí h u. - Mã ngân sách s 0355: D án nâng cao nh n th c và ào t o ngu n nhân l c. - Mã ngân sách s 0356: D án xây d ng và tri n khai các k ho ch hành ng ng phó v i bi n i khí h u. Tuy các d án thành ph n này không tr c ti p giúp gi m nh r i ro thiên tai, nh ng c ng góp ph n gián ti p nâng cao nh n th c, xây d ng n ng l c cho cán b và ng i dân, và tri n khai các ho t ng quy mô c ng ng, góp ph n áng k gi m nguy c t n th ng và r i ro thiên tai. ây là m t ví d n hình v m t Ch ng trình m c tiêu Qu c gia có mã s ngân sách riêng bi t và c rót kinh phí t ngu n ngân sách trung ng tri n khai các ho t ng c th .

3.2.4. B Xây d ng Trong nh ng n m g n ây, B xây d ng tri n khai nhi u ch ng trình nhà giúp c i thi n u ki n s ng c a ng i nghèo. Ch ng trình Xóa nhà t m, Ch ng trình 135, Ch ng trình 167 (Nhà cho ng i nghèo s ng trong vùng thiên tai, tri n khai t n m 2008) ã và ang c tri n khai các huy n, xã nghèo nh t trong c n c. Theo ánh giá s b ban u, các ch ng trình do trung ng qu n lý này c ng ch a t c các m c tiêu ra do nhi u lý do khác nhau nh : ngân sách th p, thi t k không phù h p v i a ph ng , thi u giám sát thi công ch t ch ,v.v. Do u ki n thiên tai b t th ng (bão, l ) nhi u ngôi nhà ã b nh h ng nghiêm tr ng, và các h

ng l i l i m t l n n a ph i s a ch a nhà c a c a mình. Do ó, B Xây d ng ã quy t nh tri n khai m t ch ng trình có phân c p m nh h n t i 14 t nh mi n Trung, t p trung vào các vùng ch u thi t h i c a l l t (n i l có th t 1,5-3,6m). Ch ng trình 716 do Th t ng Chính ph phê duy t c tri n khai thí m t i 7 t nh mi n Trung g m Thanh Hóa, Ngh An, Hà T nh, Qu ng Bình, Qu ng Nam, Qu ng Ngãi và Phú Yên. Theo ó, 700 h gia ình t i 14 xã (2 xã/1 t nh) s c h ng l i. Ngân sách h tr m i h gia ình c chia làm 3 ph n: 10 tri u ng t ngân sách trung ng, 10 tri u ng vay

Ngân hàng chính sách xã h i v i lãi su t u ãi và 10 tri u ng do gia ình t óng góp. Tùy t ng u ki n mà v n ng thêm s óng góp c a các t ch c xã h i t i m i a ph ng, nh oàn Thanh niên, M t tr n T qu c,v.v. Sau ó, Ch ng trình s c m r ng ra 60,000 h gia ình t i 14 t nh trong giai n 2014-2015 v i

ng ngân sách kho ng 1,800 t ng.

Page 21: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 17

3.3. Chi DRR t m t s ngu n vi n tr phát tri n

3.3.1. Ban Nhân o và B o v dân s c a y ban Châu Âu Ban C u tr nhân o và B o v th ng dân c a y Ban Châu Âu (ECHO) là m t trong s các nhà tài tr qu c t

u tiên cho các ho t ng gi m nh r i ro thiên tai d a vào c ng ng t i Vi t Nam. Trong nh ng th p niên 2000, thông qua ch ng trình Phòng ng a thiên tai c a mình, ECHO ã tài tr các d ng ho t ng d a vào c ng

ng, nâng cao n ng l c, c nh báo s m, nâng cao nh n th c c ng ng nh m giúp các làng xã ch ng ng phó t h n v i thiên tai.

Trong giai n 2008-2012, ECHO ã chuy n t ng c ng kho ng 154 t ng cho Vi t Nam thông qua các ch ng trình t i c p trung ng và a ph ng. C ch tài tr chính là thông qua các t ch c Phi chính ph qu c t có v n phòng t i Vi t Nam và có tri n khai các d án t i các t nh tr ng m thiên tai. Các t ch c này bao g m: CARE, DWF, Plan, C u tr tr em, Oxfam, H i Ch th p , v.v. Nhìn chung, t t c các t ch c này u ph i h p ch t ch v i Trung tâm Phòng tránh thiên tai và các c quan khác c a Chính ph nh m thúc y xây d ng m t nét v n hóa an toàn tr c thiên tai trong giai n v a qua. Ngoài ra, h c ng cùng v i ng i dân th c hi n các lo i hình ho t ng c p c ng ng nh t p hu n, nâng cao nh n th c, ánh giá nguy c t n th ng, v.v. Ngoài hình th c chuy n v n cho t ng t ch c Phi chính ph riêng bi t, ECHO còn chuy n v n cho m t nhóm các

ch c này h cùng chung tay tri n khai. Ví d , ECHO ã h tr d án JANI do CARE u ph i chung v i t t c các i tác khác c a ch ng trình DIPECHO t i Vi t Nam nh m v n ng th ch hóa ph ng pháp ti p c n gi m nh r i ro thiên tai d a vào c ng ng. D án JANI c th c hi n l n u n m 2008, và n nay ã thành công trong v n ng th ch hóa nhi u v n u tiên trong phòng ch ng thiên tai.

3.3.2. C quan Phát tri n Qu c t Ôxtrâylia (AusAID) Ôxtrâylia là nhà tài tr không hoàn l i l n nh t cho Vi t Nam. i v i n m tài chính 2012/2013, t ng s ngu n ODA c a Ôxtrâylia dành cho Vi t Nam là 134,4 tri u ô la (xem Ph l c 5).

ng: Ngân sách tài tr c a AusAID cho n m 2012/2013

Các u tiên l (%) Ngân sách (tri u ôla) 1/H tr cu c s ng 22 29.6 2/Thúc y c h i bình ng cho m i ng i 34 45.7 3/Phát tri n kinh t b n v ng 36 48.4 4/Qu n lý nhà n c hi u qu 5 6.7 5/C u tr nhân o và kh c ph c thiên tai 2 2.7 6/Các v n chung 1 1.3

ng 100 134.4

AusAID hi n s d ng nhi u kênh chuy n v n cho Vi t Nam. Trong s ngân sách trên, các ch ng trình song ph ng qu n lý n 102,9 tri u ôla. Các d án khu v c và toàn c u do chính AusAID qu n lý nh n c 22,3 tri u ôla. Các c quan chính ph Úc qu n lý 9,2 tri u ôla. Nhìn chung, AusAID ph i h p v i các nhà tài tr khác chuy n v n tài tr qua các kênh sau:

1. Chính quy n trung ng và a ph ng (tri n khai các d án chung) 2. Các c quan, t ch c a ph ng 3. Các t ch c Phi chính ph

Phòng ch ng, gi m nh r i ro thiên tai th c ch t không ph i là m t u tiên trong các kho n h tr c a AusAID dành cho Vi t Nam. Các kho n chi d ng này th ng c l ng vào các u tiên s 3 và u tiên s 5 nêu trên. Theo

ó, ngân sách cho các u tiên này s c chuy n cho Vi t Nam thông qua nhi u kênh i tác c a AusAID. AusAID ang có nhi u i tác khác nhau nh : các c quan Chính ph Ôxtrâylia; các vi n nghiên c u, khoa h c; các

ch c Phi chính ph ; nhà tài tr song Ph ng ho c a Ph ng.

Page 22: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 18

Các c ch tài tr , chuy n v n AusAID s d ng n ng l c c a các t ch c Phi chính ph tri n khai các ch ng trình, d án tài tr . Trong chi n

c c a mình, AusAID tin r ng vai trò, n ng l c c a các t ch c Phi chính ph qu c t và Vi t Nam r t h u ích i i các v n chính sách c ng nh là tri n khai các d án, ch ng trình. Hi n nay AusAID ang phát tri n m t

di n àn khu v c phát huy t i a hi u qu các ch ng trình, d án và m i quan h i tác gi a AusAID và các ch c Phi chính ph . Di n àn này s t o ra m t c ch m i thúc y quan h i tác v i các t ch c Phi chính

ph trong khâu tri n khai và chuy n v n vi n tr t i các c p a ph ng c a Vi t Nam. Ngoài ra, AusAID c ng ph i h p v i các nhà tài tr khác nh Ngân hàng Phát tri n Châu Á, Ngân hàng Th gi i và Ch ng trình Phát tri n Liên H p Qu c. M t trong các sáng ki n chung là tri n khai H p ph n Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng trong D án Qu n lý r i ro L l t và H n hán c Ngân hàng Phát tri n Châu Á tài tr .

p ph n này c c p ngân sách kho ng 117 t ng cho giai n 2013-2016, t p trung tri n khai các ho t ng qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng t i 63 xã thu c 2 t nh tr ng m thiên tai ng b ng Sông C u

Long. Các ho t ng này s có s tham gia c a c c ng ng vào quá trình phòng ng a, tri n khai các công trình quy mô nh , nâng c p h th ng ng sá,v.v. AusAID c ng có th a thu n h p tác chính th c v i các nhà tài tr khác, nh c quan GIZ c a c (tri n khai d án thích ng v i bi n i khí h u t i ng b ng sông C u Long), th c hi n các ch ng trình s d ng v n vi n tr . Các ch ng trình này không tr c ti p ho c có tr ng tâm là gi m nh r i ro thiên tai, nh ng có các h p ph n liên quan n các v n v phòng ng a thiên tai. Các i tác theo ó ch ng l ng ghép công tác nâng cao nh n th c, thí m các mô hình thích ng quy mô nh , t p hu n và nâng cao n ng l c,v.v vào k ho ch hàng n m c a

p xã.

3.3.3. Ch ng trình World Bank 5 p ph n 3

Ch ng trình Qu n lý thiên tai 5 là m t ch ng trình m i do Ngân hàng th gi i tài tr , c phát tri n d a trên ch ng trình Qu n lý thiên tai s 4. Ch ng trình này s h tr 10 t nh mi n Trung, t Thanh Hóa tr vào. H p ph n 3 c a Ch ng trình s tri n khai nhi u ho t ng qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng, c th bao

m: 1/T ng c ng th ch t i c p xã; 2/Nâng cao n ng l c cho cán b xã; 3/Xây d ng và t ch c các di n àn liên xã; 4/L p k ho ch gi m nh r i ro c ng ng; và 5/T ng c ng s tham gia c a kh i t nhân.

ng ngân sách cho H p ph n 3 lên t i g n 410 t ng, và h p ph n này c k v ng là s t o ra s nh p nhàng, g n k t gi a t t c 5 h p ph n trong ch ng trình (xem Ph l c 4). m áng nói ây là kho n ngân sách này g n b ng n a ngân sách mà Chính ph ng ý thu x p cho án 1002, kho ng h n 1,000 t ng cho c

c. M t vài t nh mi n Trung s c h ng l i t c hai ch ng trình này, và m t câu h i thú v c t ra là Chính ph s u ph i các ngu n l c này ra sao m b o hi u qu s d ng ng v n cao nh t.

ch qu n lý ngân sách Ngân sách c a Ch ng trình này ch y u là ti n vay vi n tr phát tri n, và do ó s c coi là m t ph n ngân sách c a nhà n c. Ngh nh 131 c a Chính ph quy nh qu n lý các d án Ngu n v n h tr phát tri n chính th c (ODA) quy nh r ng ngu n ngân sách này s c phân b , giám sát và qu n lý theo h th ng c a chính ph . Tuy nhiên, công vi c qu n lý hàng ngày s do m t ban ch o ch ng trình m nhi m. Ban ch o này c thành l p v i m c ích a ra các nh h ng chính sách và h tr k thu t khi c n thi t. Thành viên g m i di n B NN-PTNT, B TNMT, B Tài chính, K ho ch u t và Ngân hàng nhà n c. Tr ng Ban ch o c giao cho B NN-PTNT và B TNMT vì ây là 2 c quan tri n khai. B NN-PTNT s ph trách h p ph n 1,3,4,5 và B TNMT s ph trách h p ph n 2. S tham gia c a các n v khác trong Ban ch o th hi n s ng thu n trong

ch chia s trách nhi m và giám sát ch ng trình thành công. Ban tri n khai ch ng trình s c thành l p t i c p B thúc y công vi c hàng ngày. T i B NN-PTNT, vai trò này c giao cho V n phòng Qu n lý D án Trung ng (CPMO). Còn B TNMT s thành l p v n phòng ch ng

Page 23: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 19

trình, và các trung tâm d báo th i ti t c p khu v c và c p t nh c ng s tham gia vào các nhi m v ánh giá nhu u, l p k ho ch, tri n khai và giám sát h p ph n 2.

ch chuy n v n tuân th quy nh qu n lý v n ODA c a chính ph . Ch ng trình s m tài kho n riêng, và v n

c rót vào tài kho n này theo k ho ch c duy t. CPMO sau ó s chuy n v n xu ng c p d i. ây là mô hình qu n lý các ch ng trình, d án ODA song Ph ng t i Vi t Nam.

3.4. Các t ch c Phi Chính ph Qu c t Các ngu n l c tài chính c a các t ch c Phi chính ph th ng do các nhà tài tr song ph ng cho Vi t Nam chuy n vào, nh AusAID, USAID, ECHO (thông qua ch ng trình DIPECHO),v.v. Xét m t cách khái quát, thì các t ch c Phi chính ph ang ho t ng t i Vi t Nam là n v tri n khai các d án gi m nh r i ro thiên tai, không ph i là nhà tài tr . M c dù các t ch c này có kinh phí ho t ng riêng, h v n trình các xu t d án xin tài tr lên các nhà tài tr song ph ng. Nhi u t ch c trình nhi u xu t d án cho các nhà tài tr khác nhau và c ng có nhi u thành công. Do h có nhi u kinh nghi m và ki n th c v hai l nh v c là gi m nh r i ro và thích ng v i bi n

i khí h u, nên các nhà tài tr song ph ng ã h p tác và chuy n v n cho h tri n khai các d án gi m nh r i ro trong nh ng n m v a qua. Ví d , AusAID g n ây ã ch p thu n tài tr các ch ng trình gi m nh r i ro thiên tai cho t ch c C u tr tr em, Plan, Oxfam, CARE, v.v tri n khai trên th c t n i dung c th có liên quan n

án 1002 t i ng b ng sông C u Long.

i nhà tài tr song ph ng có c ch tài tr riêng. AusAID hi n nay v n th ng s d ng các t ch c Phi chính ph ã có nhi u kinh nghi m trong gi m nh r i ro thiên tai, có kh n ng thay i c các u ki n khó kh n

a c ng ng. USAID ch y u h p tác v i các t ch c có tr s t i n c M , và sau ó các t ch c này chuy n l i ngân sách cho các t ch c Phi chính ph t i Vi t Nam. Do ó, không th tìm ra c m t c ch tài tr chung gi a các nhà tài tr , v n ng h t ng ngân sách cho ho t ng gi m nh r i ro thiên tai c. Tuy nhiên, v n có th u ph i s tài tr gi a các nhà tài tr này t i m t khu v c a lý nh t nh, tránh ch ng chéo ngu n l c c a các t ch c Phi chính ph .

3.5. H tr t kh i t nhân trong n c Nhìn chung, các doanh nghi p t nhân v n ch a tham gia tích c c vào công tác gi m nh r i ro thiên tai. M t trong nh ng nguyên nhân là doanh nghi p ch a hi u rõ tác d ng c a ph ng pháp này. H không cho r ng trong các nhi m v hàng ngày c a doanh nghi p thì u có th góp ph n làm gi m b t r i ro thiên tai, d n d n góp ph n làm gi m b t thi t h i, m t mát n u thiên tai x y ra trên th c t . Do ó, doanh nghi p th ng óng góp ti n ho c hi n v t cho các a ph ng b nh h ng trong khi c u tr ho c kh c ph c h u qu thiên tai, và th ng không tham gia cùng c ng ng cùng gi m nh r i ro thiên tai. Nhìn chung, nhân dân trong ó có kh i nhà tr ng, công ty t nhân, doanh nghi p nhà n c, v.v r t tích c c ng h các ho t ng c u tr nhân o. Ví

, các t quyên góp ng h n n nhân thiên tai c a H i Ch th p , hay c a M t tr n T qu c th ng nh n c hàng t ng.

i c p trung ng, B NN-PTNT ã có biên b n ghi nh v i Phòng th ng m i và Công nghi p Vi t Nam, i di n

cho c ng ng doanh nghi p, thúc y s óng góp và tham gia c a kh i doanh nghi p vào công tác gi m nh r i ro. Theo ó, hai bên ã có K ho ch hành ng chi ti t kèm theo biên b n ghi nh . Theo ó các doanh nghi p có th tham gia vào các ho t ng c th trong khuôn kh c a án 1002 Nâng cao nh n th c c ng ng và Qu n lý

i ro thiên tai d a vào c ng ng. Tuy nhiên, hi n nay không có s li u c th liên quan n con s óng góp tài chính c a các doanh nghi p. án 1002 hy v ng kêu g i c 5% kinh phí c n thi t t kh i doanh nghi p, nh ng

n không có m t c ch huy ng c th và rõ ràng nào khuy n khích các doanh nghi p óng góp kinh phí cho án trên. T i a ph ng c ng không có c ch huy ng kinh phí nào t kh i doanh nghi p.

Tuy nhiên c ng ã có s thay i áng k nh n th c, thái và hành vi c a c ng ng doanh nghi p t i Vi t Nam. Phòng th ng m i và Công nghi p Vi t Nam cùng h th ng các c quan ngành d c c a mình th ng t ch c các

i th o, s ki n nh m nâng cao s hi u bi t và ki n th c v công tác gi m nh r i ro thiên tai. Nhìn chung s tham gia c a c ng ng doanh nghi p có tích c c h n tr c nhi u. T i An Giang, Phú Th và Th a Thiên Hu ,

ng ng doanh nghi p th ng xuyên tham gia các l p t p hu n và chia s ki n th c v ch này, góp ph n

Page 24: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 20

o ra nét v n hóa an toàn tr c thiên tai trong c ng ng doanh nghi p. M c dù óng góp tài chính cho c ng ng và cho các t ch c, c quan phòng ch ng thiên tai v n ch a nhi u, song kh i doanh nghi p ang góp ph n

tuyên truy n v gi m nh r i ro thiên tai cho các công ty thành viên trong chính c ng ng mình. Qu Thiên tai Mi n Trung (www.qmt.vn) là m t t ch c phi l i nhu n Vi t Nam, c thành l p n m 2009 v i

c ích kêu g i s óng góp c a các doanh nghi p giúp các n n nhân thiên tai các t nh mi n Trung. Tính n nay, Qu ã huy ng c kho ng 159 t ng. N m 2010, T p oàn IMG ng h 11 t ng xây d ng tr ng ti u h c t nh Qu ng Nam. N m 2013, Công ty b o hi m ACE Life Vi t Nam ng h 2,1 t ng nâng c p m t tr ng ti u h c Th a Thiên Hu . Ngân hàng công th ng Vi t Nam ã ng h t ng c ng kho ng 29 t ng cho Qu xây d ng nhi u công trình khác nhau. T p oàn D u khí Qu c gia ã ng h 37 t ng trong giai n 2009 và 2012. Các kho n óng góp ng h c a các doanh nghi p này giúp Qu h tr c hàng tri u h gia ình trong vòng 5 n m qua. G n ây, Qu ã b t u ti n hành các công vi c góp ph n gi m nh r i ro thiên tai cho c ng

ng, nh xây d ng tr ng h c, trung tâm c ng ng, trung tâm y t ,v.v có l ng ghép các nguyên t c m b o an toàn tr c thiên tai. Trong các t nh kh o sát, c ng ng doanh nghi p v n ch a óng góp tài chính cho các ho t ng tích c c gi m nh r i ro thiên tai. Xu th hi n nay là doanh nghi p cao vai trò xã h i c a mình, theo ó h s h tr các l nh

c nh vi c làm, ch m sóc y t , giáo d c cho các i t ng c bi t, nh h nghèo, h ch u thi t thòi, ng i già, tr em có hoàn c nh c bi t,v.v. ây th c s là c h i cho các t ch c chuyên v phòng ch ng thiên tai trong

nh v n ng và huy ng s ng h c a doanh nghi p cho các ho t ng gi m nh r i ro thiên tai. Vi c huy ng kinh phí này hoàn toàn có th thành công, và nh ng chuyên gia gây qu c a các t ch c Phi chính ph qu c t

ng nên chia s kinh nghi m, k n ng và ki n th c gây qu cho các ban, ngành c p t nh c a Vi t Nam ti n hành gây qu thành công.

c dù không có c ch huy ng kinh phí t kh i doanh nghi p, nh ng m t vài t nh v n huy ng kinh phí thành công giúp tri n khai các ho t ng gi m nh r i ro thiên tai theo cách th c riêng c a mình. Ban Ch huy phòng ch ng l t bão t nh An Giang ã kêu g i c doanh nghi p tài tr các tài li u h c t p, thông tin tuyên truy n. Hi p h i Doanh nghi p à N ng ã óng góp h n 200 tri u ng nâng cao nh n th c ng i dân v nguyên t c xây nhà an toàn t i v ng có bão. Ch ng trình này b t u t n m 2011 t i t t c các huy n ven bi n c a thành ph . Hi p h i c nhân viên ã c t p hu n v các nguyên t c xây d ng nhà ch ng bão c b n xu ng ánh giá

ng h dân theo các ch s an toàn có s n. Hi p h i sau ó g i b n ki n ngh cho ch h c i thi n tình hình. Ngoài ra, Hi p h i c ng in n và c p phát sâu r ng các t r i, t b m v an toàn tr c bão khi mùa thiên tai n. Tính n nay, Hi p h i c ng ã huy ng c 150 công ty tham gia vào các ho t ng phòng ng a thiên tai th ng xuyên mà Hi p h i t ch c.

Page 25: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 21

4. Ngân sách a ph ng – Chi tiêu a ph ng cho DRR

4.1. Chi cho DRR t i c p t nh i c p t nh, ngân sách dùng cho ào t o, t p hu n nâng cao n ng l c cán b t i S Nông nghi p và phát tri n

nông thôn r t h n ch . Các S , ban ngành khác không phân b ngân sách cho các m c chi gi m nh r i ro thiên tai. Do tính nh y c m c a s li u, thông tin nên t kh o sát không thu th p c các thông tin mong mu n t i hai t nh Ti n Giang và Th a Thiên Hu .

i t nh Phú Th có thu th p c m t s thông tin r t h u ích. Trong các cu c trao i v i S Tài chính, S K ho ch u t thì Phú Th hi n v n ph thu c vào phân b ngân sách t trung ng. Hàng n m, 40% ngân sách là do trung ng rót v , 20% là ngu n thu c a t nh, 30% là ngu n óng góp t kh i t nhân và các t ch c, và 10% là t các ngu n khác. Ngu n thu t t nh ch y u là t thu thu , các lo i phí, thu s d ng t, thu thu nh p cá nhân, phí b o v môi tr ng, thu xu t nh p kh u, thu t x s . T ng ngân sách c a toàn t nh Phú Th trong n m 2013 d ki n là kho ng 7,1 ngàn t ng (xem b ng d i ây).

TT ng M c chi Ngân sách 2013 ( ng) Ngân sách 2013 ( ôla M ) %

I Chi u t phát tri n 537,300,000,000 25,708,133.97 6.83%

1 Chi u t xây d ng c b n 255,400,000,000 12,220,095.69 3.25% 2 Chi u t t ngu n thu s d ng t 279,900,000,000 13,392,344.50 3.56% 3 Chi u t và h tr các doanh nghi p 2,000,000,000 95,693.78 0.03%

II Chi th ng xuyên 5,868,008,000,000 280,765,933.01 74.63% 1 S nghi p kinh t 780,075,000,000 37,324,162.68 9.92% 2 S nghi p xã h i 3,672,882,000,000 175,735,980.86 46.71%

3 Giáo d c ào t o 2,612,079,000,000 124,979,856.46 33.22% 4 Y t 612,023,000,000 29,283,397.13 7.78% 5 Khoa h c công ngh 27,228,000,000 1,302,775.12 0.35% 6 n hóa thông tin 114,565,000,000 5,481,578.95 1.46% 7 Th d c th thao 21,078,000,000 1,008,516.75 0.27% 8 Truy n hình thông t n 11,944,000,000 571,483.25 0.15% 9 An ninh 273,965,000,000 13,108,373.21 3.48%

10 Chi qu n lý hành chính 1,203,338,000,000 57,575,980.86 15.30% 11 Chi qu c phòng 117,935,000,000 5,642,822.97 1.50% 12 Chi khác 18,405,000,000 880,622.01 0.23% 13 Chi thanh toán các chính sách xã h i 75,373,000,000 3,606,363.64 0.96%

III D phòng phát sinh 158,590,000,000 7,588,038.28 2.02% IV Qu d phòng tài chính 1,200,000,000 57,416.27 0.02% V Chi i u ch nh ti n l ng 4,000,000,000 191,387.56 0.05% VI Chi t các ngu n u t 300,000,000,000 14,354,066.99 3.82% V Ngu n b sung t trung ng 979,500,000,000 46,866,028.71 12.46% VI Chi t ngu n x s 14,000,000,000 669,856.46 0.18% TOTAL 7,862,598,000,000 376,200,861.24 100.00%

(Ngu n: Công báo s 5 - 24 - 04 - 2013, ngày 1/2/2013)

Page 26: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 22

nh ã s d ng m t ph n ngân sách chi cho các m c tiêu u t phát tri n vào m t s ch ng trình có tác d ng gián ti p giúp gi m nh r i ro thiên tai. Các ch ng trình này bao g m: (i) rà soát k ho ch giao thông t ng th tr c b i c nh r i ro thiên tai ngày càng gia t ng, (ii) c i t o và nâng c p các h ch a, (iii) c i t o và s a ch a h th ng ê sông tránh s t l thân ê, (iv) tái nh c nh m phòng ng a thiên tai, (v) xây d ng h th ng th y l i, (vi) xây d ng ng s tán, (vii) tr ng r ng, (viii) c i t o h th ng ê sông H ng n qua huy n H Hòa.

i v i các ch ng trình tr c ti p gi m nh r i ro thiên tai ang c tri n khai, thì m t s các t ch c Phi chính ph qu c t ang h tr Phú Th th c hi n các ho t ng gi m nh trên a bàn m t s huy n. Các ho t ng này g m: (i) d án gi m nh r i ro t i 4 xã do AECID/Plan tài tr , (ii) d án áp d ng sáng ki n k thu t m i trong tr ng lúa n c do Oxfam US tài tr , (iii) phát tri n nông thôn d a vòa c ng ng do T ch c CORDAID tài tr .

4.2. Chi cho DRR t i c p huy n i c p huy n, gi m nh r i ro thiên tai c ng không c chi ngân sách y . Ví d , t i huy n Phú L c t nh Th a

Thiên Hu , ch có m t m c chi liên quan tr c ti p n trung tâm qu n lý thiên tai tr c thu c H i Ch th p huy n. T ng s chi c ng ch là 70 tri u ng cho c n m 2013. Nhìn chung b c tranh phân b ngân sách rõ h n t i huy n H Hòa t nh Phú Th . T ng chi c a huy n c tính là 289,7 t ng. Kho ng 90% ngu n thu là t t nh rót v . Hàng n m, k ho ch phát tri n kinh t xã h i c a Huy n

c H i ng nhân dân duy t và trình lên y ban Nhân dân t nh và S K ho ch u t xem xét phê duy t. i ây là chi ti t các m c chi n m 2010 c a huy n.

TT ng M c chi Ngân sách 2010 ng)

Ngân sách 2010 ôla M ) %

I Chi u t phát tri n 6,200,000,000 296,651 4.64 II Chi th ng xuyên 118,867,000,000 5,687,416 89.03

1 S nghi p kinh t 8,577,500,000 410,407 6.42 2 S nghi p xã h i 71,862,767 3,438 0.05

Giáo d c ào t o 55,721,823,000 2,666,116 41.73 Y t 241,000,000 11,531 0.18 Th thao, v n hóa thông tin 2,521,700,000 120,656 1.89 Truy n hình thông t n 709,900,000 33,967 0.53 An ninh 12,668,344,000 606,141 9.49

3 Chi qu n lý hành chính 33,951,143,000 1,624,457 25.43 4 Chi qu c phòng 3,118,990,000 149,234 2.34 5 Chi khác 556,600,000 26,632 0.42 6 Chi i u ch nh ti n l ng 800,000,000 38,278 0.60

III D phòng phát sinh 1,750,000,000 83,732 1.31 IV s h t ng 700,000,000 33,493 0.52 V Chi qu n lý 1,000,000,000 47,847 0.75 VI Chi các ch ng trình m c tiêu qu c

gia 5,000,000,000 239,234 3.74

T ng 133,517,000,000 6,388,373 100.00 Trong s các m c chi nêu trên thì không có m c chi cho gi m nh r i ro thiên tai. Huy n ch chi kho ng 60 tri u

ng cho các m c ích phòng ch ng bão l t nh h i h p, mua trang thi t b c u h . M t s h ng m c công trình thì ho c là do c p t nh tr c ti p chi, ho c là do c c p t nh và c p huy n chi. Các công trình v a ph c v phát tri n kinh t xã h i, v a có th coi là ph c v gi m nh r i ro thiên tai g m: (ii) c i t o h th ng ê, p th y l i d c sông H ng huy n H Hòa, (ii) xây d ng ng s tán dân.

Page 27: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 23

Ngoài ra, huy n có th rút 5% t ng ngân sách phân vào m c d trù phát sinh cho các ho t ng phòng ch ng, c u tr kh n c p. Ví d , n m 2012, huy n ã chi g n 610 tri u ng nâng c p các c s tr ng h c b gió l c h h i.

m 2010, huy n chi g n 3,5 t ng t ngu n d trù phát sinh và phân b sung t t nh cho công tác ph c h i sau l t.

4.3. Chi cho Gi m nh r i ro thiên tai t i c p xã

4.3.1. Các kho n thu c a c p xã Ngân sách c a c p xã có t hai ngu n thu chính: Ngân sách phân b t trung ng và ngu n thu a ph ng . Nhìn chung, ngân sách m t xã th ng t 4 t ng n 9 t ng m i n m, tùy vào quy mô dân s xã ó. Ví d , xã

ng Giã huy n H Hòa Phú Th ch có ngân sách là 3,2 t ng trong n m 2012. Ngân sách trung ng c phân b xu ng t nh, huy n tr c khi n xã, và c s d ng vào các m c chi u t xây d ng c b n và chi th ng xuyên. Ngân sách rót t trung ng th ng chi m t 80-85% t ng các kho n chi cho xã ó. Ngân sách này c phân b d a trên t l s l ng cán b xã so v i dân s xã ó, theo quy t nh s 59/2011 c a Chính ph (xem b ng d i ây). Ngu n thu t cân i a ph ng góp ph n quan tr ng vào ngân sách xã, và th ng là chi m 15-20% ngân sách xã (t l mà ngân sách trung ng không chuy n v ). Theo quy nh thì m i xã ph i có trách nhi m và quy n l i

ng thu nh p phù h p theo các quy nh hi n hành. Chính ph khuy n khích t t c các xã t cân i thu và chi. Tuy nhiên thì do kinh t phát tri n ch m trong nh ng n m g n ây nên a s các xã v n ph i ph thu c chính vào ngân sách rót t trung ng. Ch cá bi t có vài xã, ph ng các ô th du l ch ho c các t nh giàu có nh Hà N i và Thành ph H Chính Minh là có kh n ng t cân i.

thu c 15-20% s ngân sách còn thi u này, thì xã th ng d a vào 2 ngu n thu chính. Ngu n thu th nh t là các kho n xã c h ng 100%, g m:

a) Các kho n phí, l phí thu vào ngân sách xã theo quy nh;

b) Thu t các ho t ng s nghi p c a xã, ph n n p vào ngân sách nhà n c theo ch quy nh;

c) Thu u th u, thu khoán theo mùa v t qu t công ích và hoa l i công s n khác theo quy nh c a

pháp lu t do xã qu n lý;

d) Các kho n huy ng óng góp c a t ch c, cá nhân g m: các kho n huy ng óng góp theo pháp

lu t quy nh, các kho n óng góp theo nguyên t c t nguy n u t xây d ng c s h t ng do H i

ng nhân dân xã quy t nh a vào ngân sách xã qu n lý và các kho n óng góp t nguy n khác;

) Vi n tr không hoàn l i c a các t ch c và cá nhân ngoài n c tr c ti p cho ngân sách xã theo ch

quy nh;

e) Thu k t d ngân sách xã n m tr c;

g) Các kho n thu khác c a ngân sách xã theo quy nh c a pháp lu t.

i v i các kho n thu này, xã c quy n gi l i 100% mà không ph i phân chia cho c p trên. Trong các kho n

thu này, thì kho n thu chính là thu u th u, thu khoán t qu t công ích, th ng chi m t i 80%. Trong nh ng m th nh v ng c a th tr ng b t ng s n, thì các xã kh o sát c ng h ng l i áng k khi cho thuê, u th u d ng qu t công ích. Tuy nhiên, các xã này hi n nay c ng g p khó kh n do th tr ng này suy thoái, d n n

ngu n thu b h n ch không bù chi trong vài n m tr l i ây. Ngu n thu th 2 g m các kho n: Thu chuy n quy n s d ng t; Thu nhà, t; Thu môn bài thu t cá nhân,

kinh doanh; Thu s d ng t nông nghi p thu t h gia ình; L phí tr c b nhà, t. Theo quy nh thì các ngu n này ph i c phân chia theo t l xã h ng 70% và huy n h ng 30%. Xem các kho n thu n m 2012 c a các xã kh o sát trong b ng d i ây.

Page 28: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 24

Budget Xã V n Lang Xã B ng Giã Xã L c Trì Xã Th y Thanh Xã Ki m Ph c Xã Tân n

ng thu ( VND/USD) 3,398,525,960 3,273,370,613 4,549,160,000 10,900,900,839 6,404,287,444 3,036,250,000

162,609 156,621 217,663 521,574 306,425 145,275

Phân b t ngân sách trung ng (VND/USD)

2,594,897,800 2,027,980,800 4,119,160,000 9,688,384,000 4,560,599,758 2,233,818,064

124,158 97,033 197,089 463,559 218,211 106,881

Thu c gi l i 100% (VND/USD) 645,743,160 759,097,757 309,000,000 232,623,781 1,475,830,787 802,431,936

30,897 36,320 14,785 11,130 70,614 38,394

Thu c gi l i 70% (VND/USD) 157,642,000 256,891,000 121,000,000 56,231,000 367,856,900 2,576,413,222

7,543 12,291 5,789 2,690 17,601 123,273

ng chi (VND/USD) 3,398,525,960 3,273,370,613 4,299,400,000 9,577,191,987 5,991,408,203 5,542,755,256

162,609 156,621 205,713 458,239 286,670 265,204

4.3.2. Các kho n chi u t phát tri n: Nhìn chung, các kho n chi u t xây d ng th ng chi m 20-30% ngân sách xã (b ng d i ây). Theo ó, chính quy n xã lên k ho ch và t các công trình c n xây d ng. Tuy nhiên xã ch làm ch u t các công trình quy mô nh l . Huy n th ng m trách vai trò ch u t và qu n lý ngân sách u t cho các công trình quy mô

n. Các dòng ngân sách u t c p xã g m: 223 ng c p xã, thôn 463 Xây d ng và s a ch a tr s v n phòng

c chi Xã V n Lang Xã B ng Giã Xã L c Trì Xã Th y Thanh Xã Ki m Ph c

Xã Tân n

u t (VND/USD) 4,201,911,120 4,289,359,370 1,826,560,000 4,116,907,000 970,973,912 1,721,502,101

201,048 205,233 87,395 196,981 46,458 82,369

4.3.3. Các kho n chi th ng xuyên t c các xã kh o sát tuân th quy trình l p k ho ch, chi, phân b ngân sách xã theo quy nh hi n hành c a

Chính ph . Các m c chi c báo cáo, quy t toán theo m c l c ngân sách nhà n c. Hi n không th y m c chi riêng bi t cho phòng ch ng, gi m nh thiên tai các xã này. Th m chí, chi phòng ch ng thiên tai c ng không c

p thành m c chi riêng trong m c chi cho giáo d c, v n hóa thông tin, y t ho c kinh t xã h i. Các m c chi th ng xuyên n m 2012 c a các xã c trình bày trong b ng sau.

c chi Xã V n Lang Xã B ng Giã Xã L c Trì Xã Th y Thanh Xã Ki m Ph c

Xã Tân n

Chi th ng xuyên (VND/USD) 2,308,165,700 2,379,432 2,722,600,000 5,460,284,987 3,824,978,680 3,342,046,136

110,439 114 130,268 261,258 183,013 159,907

c dù có s khác bi t nho nh gi a các xã, nh ng các m c l c ngân sách sau ây là các m c th ng xuyên c d ng nh t t i các xã kh o sát.

463 Chi phí qu n lý, hành chính, nh chi l ng, v n phòng, h i h p, v.v; 526 Chi y t , thi t b liên quan, tr c p cho y t thôn b n; 528 Chi m b o xã h i; 554 Chi th d c th thao, v n hóa, thông tin, v.v; 369 Chi khác.

Page 29: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 25

i t t c các xã kh o sát, thì áng chú ý là ngân sách chi c duy t vào m c 369-Chi khác t ng i l n. Ví d , xã L c Trì duy t 30% chi th ng xuyên vào m c này. Xét t ng th , thì không có chi phí nào chi cho các ho t ng phòng ng a, gi m nh r i ro, ngo i tr kho n h tr cho cán b , nhân viên trong các t tr c canh phòng trong mùa thiên tai.

4.3.4. Các kho n chi cho gi m nh r i ro thiên tai t c 6 xã kh o sát u không có m c chi riêng cho phòng ch ng, gi m nh thiên tai. Các kho n chi cho m c ích

này th ng c duy t vào các m c chi th ng xuyên nh : m b o xã h i, giáo d c, an ninh hay th y l i. Nhìn chung, chính quy n xã toàn quy n quy t nh nên duy t vào m c nào. Kho n chi n m 2012 th ng r t nh m c dù các xã này u tr ng m thiên tai (xem b ng sau).

c chi Xã V n Lang Xã B ng Giã Xã L c Trì Xã Th y Thanh Xã Ki m Ph c Xã Tân n

Cho các ho t ng liên quan n gi m nh thiên tai (VND/USD)

119,457,200 65,200,000 0 15,000,000 26,500,000 21,093,000

5,716 3,120 0 718 1,268 1,009

t m áng l u ý là các kho n chi liên quan không hoàn toàn dành riêng cho công tác phòng ch ng gi m nh

thiên tai n thu n, mà có s tính toán n các l nh v c liên quan. Ví d , kho n chi ó có th là nâng c p h th ng th y l i, t p hu n nâng cao n ng l c cán b ,v.v.

4.3.5. Các kho n chi d phòng t s xã kh o sát có m c chi d phòng, nh ng m t s xã khác thì l i không có. M c ích chi d phòng c ng có

khác bi t gi a các xã. Ví d , xã V n Lang dùng bù vào các m c chi khác b thi u h t, còn xã L c Trì thì dùng tr ng i nghèo (Xem ngân sách chi d phòng n m 2012 t i b ng sau).

c chi Xã V n Lang Xã B ng Giã Xã L c Trì Xã Th y Thanh Xã Ki m Ph c Xã Tân n

Chi d phòng (VND/USD) 1,247,075,700 0 50,000,000 0 0 0

59,669 0 2,392 0 0 0

4.3.6. M t s ho t ng gi m nh r i ro thiên tai do ng i dân t Nhìn chung, c cán b chính quy n và ng i dân t i các xã kh o sát u mong mu n xã có m c chi riêng dành cho phòng ch ng, gi m nh thiên tai. Ng i dân th ng không n m c chính quy n chi bao nhiêu cho phòng ch ng thiên tai m i n m. Ng i dân c ng không bi t t ng thu, chi và các m c chi chính c a xã mình. Tuy nhiên, h bày

mong mu n chính quy n xã b trí kinh phí tri n khai các ho t ng c b n v phòng ch ng gi m nh thiên tai, và a ra con s c oán trong b ng sau.

c chi Xã V n Lang Xã B ng Giã Xã L c Trì Xã Th y Thanh Xã Ki m Ph c Xã Tân n

Nâng cao nh n th c, thông tin

qua h th ng loa phát thanh (VND/USD)

10,000,000-12,000,000

10,000,000-12,000,000

20,000,000-25,000,000

30,000,000-40,000,000

15,000,000-20,000,000

10,000,000-12,000,000

500-600 500-600 1,000-1,250 1,500-2,000 750-1,000 500,600

ch c di n t p (VND/USD)

10,000,000-20,000,000

15,000,000-20,000,000

15,000,000-20,000,000

20,000,000-30,000,000

10,000,000-20,000,000

10,000,000-20,000,000

500-1,000 750-1,000 750-1,000 1,000-1,500 500-1,000 500-1,000 ánh giá hi m a, t n th ng,

kh n ng (VND/USD)

15,000,000-25,000,000

15,000,000-25,000,000

15,000,000-25,000,000

20,000,000-30,000,000

20,000,000-25,000,000

15,000,000-25,000,000

750-1,250 750-1,250 750-1,250 1,000-1,500 1,000-1,250 750-1,250

p k ho ch gi m nh r i ro thiên tai

(VND/USD)

10,000,000-15,000,000

10,000,000-15,000,000

10,000,000-15,000,000

10,000,000-15,000,000

10,000,000-15,000,000

10,000,000-15,000,000

500-750 500-750 500-750 500-750 500-750 500-750 Tri n khai các

ng m c gi m nh r i ro thiên tai

(VND/USD)

30,000,000-80,000,000

30,000,000-70,000,000

50,000,000-100,000,000

50,000,000-100,000,000

50,000,000-100,000,000

30,000,000-80,000,000

1,500-4,000 1,500-3,500 2,500-5,000 2,500-5,000 2,500-5,000 1,500-4,000

Page 30: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 26

4.3.7. M t s khó kh n trong phân b ngân sách trung ng Khó kh n chính trong l p ngân sách cho các ho t ng gi m nh thiên tai là không có dòng ngân sách (m c chi) c th này. Các xã kh o sát u nêu ra khó kh n là m c dù xã ã l p ngân sách chi cho các ho t ng ó nh ng c p huy n s g t ra vì m c chi ó không có trong h th ng. Thông t 60 ngày 23 tháng 6 n m 2003 c a B Tài chính quy nh các khâu l p ngân sách, phân b và chi ngân sách c p xã. ây là v n b n pháp quy c th nh t quy

ng d n các xã chu n b l p ngân sách hàng n m cho xã mình.

c chi phòng ch ng gi m nh r i ro thiên tai không có, gây khó kh n cho khâu l p và phân b ngân sách. Phòng ch ng gi m nh r i ro thiên tai th c ch t không ph i là u tiên c a a ph ng , và vì th không có m c chi (dòng ngân sách) riêng. H u h t các xã kh o sát u th ng nh t cho r ng m c dù bão, l l t và các thiên tai khác gây thi t h i n ng n và m t mát tài s n, tính m ng c a ng i dân và c ng ng, nh ng ngu n ngân sách h n h p

n ph i chi vào các v n u tiên h n. Phòng ch ng HIV/AIDs, b o v môi tr ng, tr c p ng i có công v i cách m ng, nhà tr m u giáo và các u tiên m b o an sinh xã h i khác ph i c t lên hàng u. Hi n nay không có cách s p x p phân b ngân sách nào h p lý h n là u tiên s d ng s ngân sách h n h p cho các v n nêu trên t i c p xã. Nhìn chung, Ph ng pháp gi m nh r i ro thiên tai c ng không c hi u y t i c p xã. T t c các cán b ch ch t c p xã có ti ng nói quy t nh trong khâu l p k ho ch ngân sách u có quan m r ng gi m nh r i ro là các bi n pháp phòng ng a c tri n khai ngay tr c mùa thiên tai. H u h t các xã kh o sát không n m c yêu

u c n: xây d ng b n r i ro, ánh giá r i ro, x lý r i ro, nâng cao n ng l c, ki n toàn b máy, nâng cao nh n th c ng i dân, và tích c c ch ng a công tác này vào k ho ch phòng ch ng thiên tai hàng n m. ây có th là m t trong các lý do vì sao gi m nh r i ro thiên tai không c coi là m t u tiên ngang hàng v i các u tiên khác hi n ang c phân b ngân sách t i c p xã.

Page 31: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 27

5. M t s khó kh n trong phân b ngân sách cho gi m nh r i ro thiên tai

5.1. DRR t i c p qu c gia

i c p qu c gia, Vi t Nam không có m t dòng ngân sách riêng cho công tác gi m nh r i ro thiên tai. t kh o sát ã tìm thông tin liên quan n vi c phân b ngân sách nhà n c n m 2012 và 2013 cho các n v nh n ngân sách (nh các b , c quan trung ng, t ch c chính tr xã h i, các t p oàn, các t nh, v.v.) và không th y có m t dòng ngân sách riêng, c th cho các ho t ng, ch ng trình gi m nh r i ro thiên tai. t kh o sát t i c p t nh

i 3 t nh là Th a Thiên Hu , Phú Th và Ti n Giang c ng ã kh ng nh là không có dòng ngân sách nh trên cho p t nh, huy n và xã trong n m tài chính 2012 và 2013.

Do v y, chi tiêu cho công tác gi m nh r i ro thiên tai luôn luôn b thi u ngân sách. Hi n nay có s chênh l ch l n gi a nhu c u th c t và vi c c p ngân sách cho công tác trên t i c p t nh, huy n và xã. T i t t c 6 xã kh o sát, cán

và ng i dân u kh ng nh là các ho t ng d a vào c ng ng nh ánh giá nguy c t n th ng và kh ng l p k ho ch phòng ng a thiên tai, tuyên truy n nâng cao nh n th c, di n t p,v.v không c tri n khai do

không có ngân sách. M c dù các xã mong mu n và ý th c c s c n thi t tri n khai các ho t ng nh v y, song h không có ngân sách th c hi n. Do ó, các xã v n ti p t c ph i i m t v i các r i ro thiên tai có th gây thi t h i và m t mát tài s n, tính m ng, t o u ki n gia t ng nghèo ói. Ng i dân các xã th ng không bi t c các kho n thu và chi trong xã mình. H c ng không c thông báo các

c chi th ng xuyên, chi d phòng, chi gi m nh r i ro thiên tai, chi u t phát tri n,v.v. a s ng i dân c kh o sát gi i thích r ng m c dù có i bi u h i ng nhân dân, song nh ng thông tin liên quan n ngân sách thu, chi không c thông báo cho công chúng. Khi l p k ho ch ngân sách, thì các i bi u h i ng nhân dân s ng i cùng v i cán b k ho ch c a y ban nhân dân th ng nh t. Nhìn chung, khi l p k ho ch ngân sách hàng n m thì cán b xã c ng ã c thông báo s ngân sách n m t i c a xã mình, và u này là i ng c l i v i nguyên

c l p và g i yêu c u ngân sách t xã lên trung ng.

t h n ch d n n tình tr ng không có m t dòng ngân sách riêng cho công tác gi m nh r i ro thiên tai là trong u l p k ho ch theo các v n b n pháp quy (Lu t Ngân sách nhà n c n 2002, Ngh nh s 60/2013 c a Chính

ph , Thông t 59/2003 c a B Tài chính,v.v.) không có m c này. Các bi u m u này không cho phép chèn thêm t m c chi cho gi m nh r i ro thiên tai. N u m t xã nào ó chèn thêm m t dòng, m c chi này thì dòng, m c chi

ó v n b coi là không h p l và do ó ch c ch n s b lo i ra kh i k ho ch ngân sách n m ó. ây là h n ch chính gây khó kh n ngay t ban u cho vi c phân b ngân sách nhà n c cho gi m nh r i ro thiên tai.

n m 2008, Chính ph ã c t gi m chi tiêu u t phát tri n và chi th ng xuyên t 10% n 20% hàng n m. Ví , chi u t phát tri n, m t m c chi có th coi là có tác ng nh t nh n vi c gi m thi u r i ro thiên tai cho

ng i dân, ã b c t gi m kho ng 25% ki m soát l m phát và thi u h t ngân sách qu c gia. Ch tr ng c t gi m ngân sách này d n n ngân sách phân cho c p d i b gi m i áng k , c bi t là c p xã.

t c các xã kh o sát kh ng nh, ngân sách c a h ch v a duy trì b máy ho t ng c a chính quy n. Các cá nhân c ph ng v n c ng cho r ng tình hình này r t có th kéo dài n n m 2015, ph thu c vào s phát tri n

a n n kinh t qu c gia. Nhìn chung các ho t ng chi th ng xuyên t i c p xã dù sao c ng s c m b o, thì chi cho công tác gi m nh r i ro thiên tai s không c coi là m t u tiên chi ngân sách. Xã không ngu n l c tài chính th c hi n các ho t ng có m c ích gi m nh r i ro thiên tai.

Page 32: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 28

5.2. Ch ng trình Phòng ch ng thiên tai d a vào c ng ng Nhìn chung, ngân sách c a án Nâng cao nh n th c c ng ng và Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng là không tri n khai các ho t ng gi m nh r i ro, do nhu c u l n, tình tr ng d b t n th ng và ph m vi r i ro t i các t nh trong c n c. án nh h tr 6,000 xã, t c là m t n a t ng s xã trên c n c. Hi n nay, m t

a ngu n l c tài chính d ki n dùng tri n khai các ho t ng t i a ph ng v n ch a c m b o. Theo ch tài chính c a án, thì Chính ph s m b o 55% ngân sách, còn l i s huy ng t c ng ng, kh i

doanh nghi p (5%) và các nhà tài tr (40%). t kh o sát không tìm c thông tin hay b ng ch ng nào m b o t các các ngu n l c trên s có s n và rót cho án. T n m 2009 n 2012, Chính ph ã phân b kho ng 7,5 t ng cho B NN-PTNT tri n khai án. B NN-PTNT ã r t tích c c tri n khai các ho t ng chu n b c n thi t

nh ào t o và thành l p nhóm T p hu n viên c p t nh cho c 63 t nh thành; xây d ng các b ng video h ng d n phòng ng a t ng lo i hình hi m h a; phát hành h ng d n tri n khai án, và liên t c phát các b n tin nâng cao nh n th c trên các kênh truy n hình có ph sóng c n c. Giai n ó, Chính ph ch a phân b ngân sách cho các t nh và c quan khác có liên quan.

t trong các lý do ch a m b o c s kinh phí ngoài ph n c a Chính ph là thi u m t c ch rõ ràng thu hút óng góp c a các nhà tài tr cho 40% kinh phí c n thi t n u trên, t ng ng v i 395 t ng. Hi n nay các

quan liên quan v n ang tìm hi u, trao i a ra m t c ch thi t th c, và các nhà ho ch nh chính sách p cao c ng ã hi u rõ t m quan tr ng c a v n ó. Còn m t s nhà tài tr thì không hi u rõ là các kho n tài

tr ki u này s chuy n th ng cho các n v và các t nh hay giao cho n v nào. Nhìn chung ch a có thông tin gì là m t c ch nh v y s c a ra trong th i gian t i. Do v y, các nhà tài tr qu c t v n ti p t c tài tr các

án qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng thông qua các c ch tài chính c a riêng h . Hình sau ây nói rõ thêm các nhà tài tr qu c t ã phân b ngân sách tài tr c a mình, kho ng 2,200 t ng (t ng ng g n 105 tri u ôla), nh th nào cho giai n 2009 và 2012.

(Ngu n: t các websites c a các t ch c nên trên)

Hi n nay, kh i doanh nghi p v n ch a phát huy vai trò tích c c ch ng c a mình trong gi m nh r i ro thiên tai nói chung và các ho t ng phòng ng a thiên tai d a vào c ng ng nói riêng khu v c mình. M t trong nh ng lý do là doanh nghi p ch a hi u c Ph ng pháp gi m nh r i ro, và th ng là h tr c u tr và kh c ph c thiên tai. M c dù h hi u rõ các lo i r i ro và hi m h a thiên tai t i a bàn mình, nh ng h th ng không ch

ng th c hi n các ho t ng c th nh m làm gi m nh các r i ro ó. T i a ph ng c ng ít có các t tuyên truy n, chia s thông tin v Ph ng pháp gi m nh r i ro ho c v các lo i hình ho t ng gi m nh r i ro d a vào

ng ng mà doanh nghi p có th tham gia.

Page 33: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 29

Ngoài ra, án 1002 kêu g i s óng góp 5% kinh phí t kh i doanh nghi p, c ng ng a ph ng, song v n ch a t nh nào a ra c h ng d n c th là doanh nghi p óng góp nh th nào, cho n v nào qu n lý ho c

kinh phí óng góp ó s c s d ng cho ho t ng c th nào. Do v y, r t c n thi t a ra nh ng quy nh, ng d n c th doanh nghi p tích c c tham gia óng góp ngu n l c tài chính h n. Nhìn chung, s tham gia

a kh i doanh nghi p c n c thúc y m nh h n do hi n nay ã có biên b n ghi nh v s ph i h p gi a B NN-PTNT và Phòng th ng m i và Công nghi p Vi t Nam h tr án này. Có th thành l p m t qu d i s qu n lý chung c a các c quan chính quy n, i di n kh i doanh nghi p và i di n c ng ng b nh h ng b i thiên tai. Tiêu chí phân b ngân sách cho các t nh tri n khai k ho ch giai n này c a án ã c nhanh chóng a ra, và vi c này ã giúp thúc y tri n khai án trong th c t . Tiêu chí chính là các t nh n p k ho ch h p lý, theo

h ng d n và úng th i h n. ng th i t nh ph i có h th ng chu n b c n thi t qu n lý v n và tri n khai ho t ng hi u qu . Quy t nh s 333/Q -TTg c a Th t ng Chính ph c a ra ngày 18 tháng 2 n m 2013

phân b ngân sách cho 39 t nh thành ã n p k ho ch tri n khai cho giai n 2013-2015. Tuy nhiên Quy t nh này không nói rõ m i t nh c h ng l i bao nhiêu trong t ng s 133,5 t ng. M t s cán b a ph ng

c ph ng v n nghi ng i là s có s ch quan trong vi c phân b ngân sách cho m i t nh. H cho r ng t nh tr ng m thiên tai và ít thiên tai ch c c ng s nh n c s ngân sách không khác nhau là m y.

NN-PTNT ã r t tích c c ch ng giúp các t nh n p k ho ch ho t ng giai n này. Tuy nhiên, hi n nay v n

còn 25 t nh ch a n p c k ho ch và t t nhiên là ch a n m trong k ho ch gi i ngân 133,5 t ng này. Quá trình l p k ho ch, tham v n t i a ph ng là r t m t th i gian, và do ó r t có th 25 t nh thành này không n p

p k ho ch c a mình trong n m nay. Trong H i th o T ng k t án c t ch c tháng 4 n m 2013 t i Nha Trang, m t s i bi u lo ng i là án c phê duy t n m 2009, nh ng 4 n m sau án v n ch a c tri n khai t i a ph ng . Do ó, các t nh còn l i này c n c h tr nhanh chóng hoàn t t k ho ch cho t nh mình

m nay.

t s t nh ch a n p k ho ch bao g m các t nh tr ng m thiên tai nh Ngh An, Qu ng Bình, Qu ng Tr , Hu , Qu ng Nam, Bình nh mi n Trung và B c Liêu, Sóc Trang ng b ng sông C u Long. H u h t các t nh này r t có kinh nghi m trong vi c tri n khai các ho t ng phòng ch ng gi m nh r i ro thiên tai d a vào c ng ng, k

khâu l p k ho ch và l p ngân sách. Trong khi ó, 39 t nh s nh n c ngân sách giai n 2013-2015 l i không ph i là quá tr ng m thiên tai, theo m t s i bi u t i H i th o T ng k t nêu trên. Nhi u cán b tham gia kh o sát t i 3 t nh Th a Thiên Hu , Ti n Giang và Phú Th quan ng i r ng quá trình chuy n kinh phí xu ng a ph ng r t lâu và m t th i gian, t ng t nh các ch ng trình tr ng m khác c a chính ph . Vi c phân b này ph i i qua nhi u c quan, nhi u công n tr c khi t i c a ph ng, n i mà kinh phí c n c s d ng hi u qu . M c dù Chính ph ã ra quy t nh, và kinh phí ã s n sang c chuy n i, song hi n nay không có h ng d n chi sao cho h p lý, h p pháp. Hi n nay, các xã u ang ch h ng d n chung c a

NN-PTNT và B Tài chính v vi c này. Chính quy n các t nh r t mong ch kinh phí rót xu ng a ph ng k p th i tri n khai k ho ch. M t s t nh ã

t u th c hi n xong các ho t ng chu n b c n thi t ón ngu n kinh phí này. Ví d , y ban nhân dân t nh Qu ng Tr ã ra quy t nh s 79/Q -UBND ngày 21 tháng 1 n m 2013 thành l p nhóm công tác c p t nh thúc

y vi c tri n khai án. Nhóm công tác này s óng vai trò th ng tr c tri n khai ch ng trình và giúp vi c tr c ti p cho Ban Ch uy Phòng ch ng l t bão t nh. Quy t nh này cho phép Nhóm công tác qu n lý hi u qu ngân sách nhà n c và s óng góp t các t ch c Phi Chính ph trên a bàn, mà không ph i ph thu c vào ngu n kinh phí t án trên trong quá trình tri n khai. Quy t nh này ã t o hành lang pháp lý cho phép tri n khai các ho t ng d ràng và nhanh chóng h n trong n m 2013. Các t nh ch a c h ng d n cách chi tiêu h p lý, h p pháp, nên v n còn b ng và th ng trong vi c chi ngân sách cho các ho t ng trong án. Hi n nay ch a có h ng d n c th t c quan trung ng giúp các

nh hi u cách chi và cách quy t toán. Khi tham v n t i c p trung ng, c bi t s có m t thông t chung gi a NN-PTNT và B Tài chính vào tháng 5 n m 2013 gi i quy t v n trên. Tuy nhiên, t i th i m Báo cáo

này, thì thông t h ng d n này v n ch a c a ra.

Page 34: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 30

t thách th c th c t c các i bi u t i H i th o T ng k t t i Nha Trang tháng 4 n m 2013 a ra là các nh c chi quá th p, và không th khuy n khích s tham gia c a các cán b trong t p hu n, nâng cao n ng l c và các

ho t ng khác. nh m c c a án tuân theo quy nh chung c a Chính ph , và th p h n nhi u so v i nh m c c s d ng trong các ch ng trình, d án qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng s d ng ngu n kinh phí

ODA hay c a các t ch c Phi chính ph trên cùng m t a bàn. Do ó, có s lo ng i là t p hu n viên ho c cán b nhân viên tham gia án không có ng l c l n khi tri n khai k ho ch trên th c t .

Page 35: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 31

6. K t lu n và khuy n ngh t kh o sát này tìm hi u các thông tin liên quan n nhi u vi c nh y c m trong các khâu l p, th m nh, trao i

và phê duy t ngân sách. Thông tin và d li u v ngân sách hay các khâu l p, th m nh và duy t không th l y c, c bi t là t i c p trung ng. M t lý do là các thông tin này không c công b r ng rãi cho công chúng.

Lý do khác có v h p lý h n nhi u là b n ch t thông tin này r t nh y c m. Ph n l n các thông tin t i c p trung ng c phân tích và s d ng trong t kh o sát này c ti p c n thông qua trang tin n t c a Ch nh ph

i a ch www.chinhphu.vn ch không ph i do các cán b c p B tham gia ph ng v n cung c p.

t kh o sát này c ng b h n ch b i th i gian và ngu n l c c n thi t cho nhi m v thu th p thông tin t các ngành khác nhau, các nhóm cung c p thông tin khác nhau và các a ph ng khác nhau. Do ó, t kh o sát này không ph i là m t t kh o sát phân tích toàn di n v t t c các ngu n l c tài chính c ng nh các c ch tài tr cho các ho t ng gi m nh r i ro thiên tai tr c ti p và gián ti p. D i ây là m t s t chính c a t kh o sát. a. Hi n nay ngu n v n tài tr ODA cho Vi t Nam ang gi m i nhanh chóng, nên ngu n phân b t Chính ph

n d n s là ngu n duy nh t và quan tr ng nh t cho các ho t ng gi m nh r i ro thiên tai. u quan tr ng c n làm là các nhà ho ch nh chính sách và các c quan, ban ngành quan tâm c n v n ng B Tài chính và B K ho ch u t cho phép thêm m t dòng ngân sách (m c chi) riêng cho công tác gi m nh r i ro thiên tai vào k ho ch ngân sách hàng n m. Hi n nay, m u l p ngân sách này không có m c chi riêng cho gi m nh r i ro thiên tai, và do ó không có ngu n ngân sách nào chi cho các ho t ng này ngo i tr ngu n

án Nâng cao nh n th c c ng ng và Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng.

b. dài h n, hi n nay Lu t Phòng Tránh gi m nh thiên tai ã c thông qua r t có th s t o ti n hình thành m t ch ng trình m c tiêu qu c gia gi m nh thiên tai. Trong t t c các ngành, l nh v c khác t i Vi t Nam, nh Giáo d c, Nông nghi p nông thôn, HIV/AIDS, Y t , n c s ch v sinh, Bi n i khí h u,v.v. u có ch ng trình m c tiêu qu c gia và có m c chi ngân sách riêng tri n khai k ho ch công tác t i trung ng và a ph ng . Ngu n ngân sách ó là t ng và liên t c, m b o ch ng trình c tri n khai có h th ng, th ng xuyên và không b gián n.

c. i v i án Nâng cao nh n th c c ng ng và Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng, các b ngành c n y nhanh ho c th m chí a ra m t quy ch tri n khai riêng b b t các th t c hành chính ngu n v n

c chuy n xu ng a ph ng m t cách nhanh chóng, cho phép các t nh tri n khai k ho ch công tác k p th i và hi u qu . M c dù án ã c Chính ph phê duy t t cách ây vài n m, song tính n nay nhi u

nh tr ng m thiên tai v n ch a nh n c kinh phí c n thi t. Có 39 t nh thành s s m nh n c kinh phí tri n khai giai n 2013-2015 trong n m nay. 24 t nh thành còn l i c n c h tr , ng viên hoàn t t và g i k ho ch tri n khai lên trung ng.

d. Chính ph có th xem xét a ra b tiêu chí phân b v n t ng t nh tiêu chí trong Quy t nh s 60/2010 xác l p các tiêu chí và nguyên t c phân b v n ngân sách. B tiêu chí nh v y s m b o vi c phân b c th c hi n công b ng gi a các t nh. Trong H i th o T ng k t t i Nha Trang tháng 4/2013 v a qua, m t s i bi u cho r ng ngân sách không nên c phân b ch d a trên vi c g i k ho ch úng h n và có h th ng

m b o tri n khai và qu n lý v n có hi u qu , mà c n có các tiêu chí b sung xét n c thù a ph ng nh t nh giàu t nh nghèo, m c tr ng m thiên tai,v.v.

e. Ngu n huy ng t doanh nghi p, c ng ng và ng i dân c ng r t quan tr ng, góp 5% vào t ng ngu n v n tri n khai án này14. Các c quan trung ng c n quan tâm xét xét l ng ghép các l p t p hu n k n ng gây qu vào các l p t p hu n chuyên môn, chính quy n a ph ng có kh n ng huy ng thêm ngu n l c tài

14 Ngu n ngân sách tri n khai án Nâng cao nh n th c c ng ng (CBDRM Programme) : 55% t Chính ph , 40% t các nhà tài tr qu c t , 5% t các doanh nghi p, a ph ng và c ng ng

Page 36: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 32

chính t các h gia ình, doanh nghi p, và c ng ng. ây là ngu n l c tài chính quan tr ng khi ngu n phân t trung ng ch a v và ngu n ODA ang suy gi m.

f. ng ghép công tác gi m nh r i ro thiên tai vào k ho ch phát tri n kinh t xã h i giúp m b o nh ng n c, quy t tâm và kinh phí tri n khai t i c p a ph ng. M t u m trong án là huy ng các cá nhân, ch c khác cùng tham gia nh m t n d ng m t cách hi u qu ngu n l c ngày càng khan hi m. Hi n nay có

nhi u ch ng trình m c tiêu qu c gia c coi là ang góp ph n gi m nh r i ro thiên tai, song không ph i t c các ch ng trình, d án u làm c nh v y. Do ó, công tác gi m nh r i ro thiên tai c n c l p ho ch và c chu n b d a trên các t ánh giá ch t ch v tình tr ng d b t n th ng, kh n ng có

hi u qu cao. Ví d , xây d ng m t ngôi tr ng trên m t vùng t cao c coi là có tác d ng v i gi m nh i ro thiên tai, song c ng v n ngôi tr ng và v trí ó mà c xây d ng khi có s hi u bi t t t v gi m nh i ro thiên tai ngay t ban u thì hi u qu s cao h n.

g. Các c quan trung ng c ng c n xem xét t n d ng ngu n l c k thu t và các bài h c n hình t các t ch c Phi Chính ph qu c t và trong n c. Các t ch c này ã i tiên phong trong công tác gi m nh r i ro thiên tai, phòng ng a thiên tai d a vào c ng ng t i Vi t Nam trong th p k v a qua, và do ó h ã t li u hóa c nhi u mô hình và cách làm hi u qu . Hi n nay, Nhóm công tác v Qu n lý r i ro thiên tai d a vào

ng ng g m có các thành ph n i di n t các t ch c này. B NN-PTNT và B Tài chính nên xem xét chia ti n , khó kh n c ng nh các v n b n tài li u k thu t v i Nhóm này, và có th coi h là i tác giúp

nâng cao n ng l c cho án 1002.

h. Vi c thành l p m t qu tín thác cho các sáng ki n d a vào c ng ng c ng là m t l a ch n kh d trong b i nh các ngu n l c u i qua các c p trung ng. Các ngu n l c óng góp cho qu có th t Chính ph , các

nhà tài tr qu c t và kh i doanh nghi p. qu n lý hi u qu , c n t o ra m t c ch khuy n khích các xã tích c ch ng t k ho ch ho c sáng ki n c a riêng mình, ã c xây d ng phù h p v i k ho ch chung a t nh và chi n l c c a Chính ph , và không ph i i qua nhi u khâu th m nh, phê duy t m t th i gian.

Nói chung, chính t i c p xã m i c n tri n khai các ho t ng gi m nh r i ro thiên tai, vì t i ây ho t ng có th có tác ng tr c ti p làm gi m nguy c t n th ng, gi m r i ro cho ng i dân.

i. ã có m t vài ví d n hình, m c dù không nhi u, trong vi c huy ng ngu n l c t kh i doanh nghi p tài tr cho các ho t ng nâng cao nh n th c c ng ng t i thành ph à N ng và An Giang. Các ho t ng nh

y c n c khuy n khích và nhân r ng. T i c p qu c gia, B NN-PTNT và Phòng th ng m i và Công nghi p Vi t Nam ã ký biên b n ghi nh h tr tri n khai án Nâng cao nh n th c c ng ng. N i dung th a thu n c n c tri n khai trong th c t . M t trong nh ng b c u tiên có th l p m t qu do c hai bên ng qu n lý. Theo ó, nhi m v c a Nhóm qu n lý có i di n t c hai bên c ng nh c ch qu n lý qu c a ra c th , rõ ràng ngay t ban u.

j. Vi c trao i v l p và phân b ngân sách c n c th c hi n r ng rãi. Di n àn Gi m nh r i ro thiên tai Toàn c u do C quan Qu n lý thiên tai c a Liên h p qu c t ch c mà trong ó Vi t Nam là m t thành viên tích c c t r ng c ng ng có quy n tham gia vào khâu l p ngân sách và ho t ng cho công tác gi m nh r i ro thiên tai. T i t t c các xã kh o sát, ng i dân không n m c thu chi ngân sách c a xã mình. H

ng không tham gia vào quá trình ra quy t nh. M t trong nh ng h u qu c a vi c này là c ng ng thi u quan tâm và không óng góp ngày công, ngu n l c cho k ho ch phòng ch ng thiên tai c a xã.

Page 37: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 33

Ph l c 1: Thi t h i do thiên tai gây ra và b n r i ro thiên tai t i Vi t Nam li u thi t h i do thiên tai gây ra t n m 1989 – 2008 15

m S ng i ch t ho c

t tích

S nhà b p

Di n tích lúa thi t h i

(ha)

L ng tôm cá b m t

(t n)

S tàu thuy n b

chìm, h h i

Di n tích cháy r ng

(ha)

T ng giá tr thi t h i (t

ng)

T ng giá tr thi t h i

(tri u ôla )

1989 516 235,729 765,375 30 2,299 n.a. 350 54

1990 354 14,521 237,800 25 598 n.a. 200 31 1991 490 15,063 211,377 1,130 n.a. 71 1992 452 8,211 366,572 3,550 321 n.a. 469 42 1993 420 29,475 171,560 1,097 n.a. 66 1994 508 7,302 658,676 6,364 43 8,322 2,850 258 1995 399 11,043 198,434 1,117 9,648 103 1996 1,243 96,927 927,506 4,761 1,017 12,758 7,998 725 1997 3,083 111,037 641,393 34,619 3,008 1,361 7,730 667 1998 434 12,171 103,422 215 231 14,812 1,797 136 1999 901 52,585 131,267 1,419 845 1,139 5,427 390 2000 775 12,253 655,403 2,877 109 850 5,098 360 2001 629 10,503 132,755 1,002 2,033 1,845 3,370 229 2002 389 9,802 46,490 310 26 15,548 1,958 128 2003 186 4,487 209,764 10,581 183 1,402 103 2004 212 1,192 422,806 1,334 68 n.a. 407 26 2005 399 7,586 504,098 3,663 381 n.a. 5,809 368 2006 612 74,783 139,231 566 1,151 n.a. 18,566 1,159 2007 495 9,908 173,830 3,308 266 n.a. 11,514 716 2008 538 5,180 146,945 100,104 52 n.a. 13,301 808

ng s 13,035 729,758 6,844,704 174,960 15,975 67,685 90,943 6,437 Bình quân 652 36,488 342,235 8,748 799 6,769 4,547 322

i thi u 186 1,192 46,490 26 850 26 i a 3,083 235,729 927,506 100,104 3,008 15,548 18,566 1,159

Giá tr thi t h i do thiên tai gây ra t 1989 – 2008 (tri u ô la M )

Giá tr thi t h i do thiên tai gây ra so v i GDP giai n 1998 - 2008

15 Ngu n: Phòng ch ng bão: Các l a ch n tài tr cho gi m nh thiên tai t i Vi t Nam / Ngân hàng th gi i, 6/2010

Page 38: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 34

n thiên tai t i Vi t Nam (d li u t CCFSC do DWF thi t k )

Page 39: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 35

Ph l c 2: Chi ngân sách t i trung ng n m 2011, 2012 và 2013

TT H ng m c Ngân sách

2011 (t ng) Ngân sách 2012

(t ng)

A T ng chi t i trung ng 425.500 526.132 550.325 I Chi u t phát tri n 78.800 95.400 81.900 1 Chi u t XDCB 72.220 89.510 2 Chi u t th ng m i, du l ch 160 800 3 Chi óng góp vào các t ch c qu c t 20 20

4 Chi cho vay các ch ng trình xã h i c bi t (dân t c, h nghèo, h c sinh sinh viên,v.v) 820 850

5 Chi bù t giá 4.500 4.030 6 Chi h tr ho t ng công ích qu c phòng 200 910 7 Chi b sung d tr qu c gia 880 II Chi tr n và vi n tr 86.000 100.000 105.000 1 Chi tr n 85.000 98.850 2 Vi n tr 1.000 1.150

III Chi qu n lý nhà n c, phát tri n kinh t xã h i 224.300 277.132

337.025 1 Chi giáo d c, ào t o, d y ngh 22.600 27.920 2 Chi y t 10.200 12.240 3 Chi dân s và k ho ch hóa gia ình 880 970 4 Chi khoa h c công ngh 4.870 5.410 5 Chi v n hóa thông tin 1.970 2.410 6 Chi phát thanh truy n hình, thông t n, TDTT 940 1.220 7 Chi th d c th thao 480 550 8 Chi l ng h u và phúc l i xã h i 59.450 69.310 9 Chi s nghi p kinh t 17.380 20.080 10 Chi s nghi p môi tr ng 1.100 1.200 11 Chi qu n lý hành chính 23.860 29.390 12 Chi tr giá các m t hàng chính sách 450 490 13 Chi khác 350 IV Chi th c hi n u ch nh ti n l ng 27.000 43.300 15.600 V Chi d phòng 9.400 10.300 10.800 B Chi t các kho n thu qu n lý qua ngân sách 46.024 46.089 64.621 C Chi t ngu n vay ngoài n c v cho vay l i 28.640 34.110 34,430 ng 500.164 606.331 649.376

(Ngu n: www.chinhphu.vn)

Page 40: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 36

Ph l c 3: Các kho n chi ngân sách c a m t s B n m 2013

TT H ng m c NN-PTNT

(tri u ng) GD- T

(tri u ng) TN-MT

(tri u ng) I Chi u t phát tri n

1 Chi u t XDCB 4.315.492 697.000 629.300 2 Chi b sung d tr qu c gia 60.000 - -

3 Chi c p bù lãi su t tín d ng nhà n c, cho vay

c sinh, sinh viên - -

-

4 Chi h tr ho t ng công ích qu c phòng - - - II Chi tr n và vi n tr - - - 1 Chi tr n 148.300 - - 2 Vi n tr - - - III Chi th ng xuyên - - - 1 Chi qu c phòng an ninh - - - 2 Chi giáo d c, ào t o, d y ngh 777.780 5.075.430 74.130 3 Chi y t , dân s và k ho ch hóa gia ình 61.960 - 4.520 4 Chi khoa h c công ngh 693.540 239.050 230.080 5 Chi v n hóa thông tin - - - 6 Chi l ng h u và phúc l i xã h i - 1.720 7 Chi s nghi p kinh t 2.029.480 3.680 1.270.930 8 Chi s nghi p môi tr ng 20.000 4.000 267.000 9 Chi phát thanh truy n hình, thông t n, TDTT - - - 10 Chi qu n lý hành chính 226.320 88.870 152.290 11 Chi tr giá các m t hàng chính sách 46.350 550 300 12 Chi khác - - - IV Chi các ch ng trình m c tiêu qu c gia 195.929 358.830 5.002 V Chi th c hi n u ch nh ti n l ng - - - VI Chi d phòng - - - ng 8.575.151 6.479.140 2.633.552

(Ngu n: www.chinhphu.vn)

Page 41: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 37

Ph l c 4: Các h p ph n c a Ch ng trình World Bank 5

p ph n Chính ph (Tri u, ôla

)

Vay c a WB (Tri u,

ôla M ) Mô t i tác

1) T ng c ng n ng c cho các c quan

ph trách qu n lý thiên tai; t ng c ng công tác thông tin và

p k ho ch

0 5.5

p ph n này s h tr th c thi các chính sách qu n lý thiên tai và qu n lý t ng h p vùng c a sông. H p ph n c ng s t ng

ng công tác l p k ho ch qu n lý thiên tai, các h th ng thông tin và c ch u ph i t i các c p

NN-PTNT, PPMUs, CPMU

2) T ng c ng các h th ng d báo th i ti t và c nh báo s m

2.5 27.5

p ph n này s t ng c ng h th ng d

báo th i ti t và c nh báo s m ph c v phòng ng a thiên tai t i t t c các c p; cung

p thông tin th i ti t chính xác, k p th i cho ng i dân

MONRE, PMO

3) Qu n lý thiên tai a vào c ng ng 1 18.5

p ph n này s h tr kho ng 100 xã c ch n trong h p ph n 4 nâng cao

i a s k t h p gi a u t công trình và phi công trình. S s d ng Ph ng pháp có

tham gia c a ng i dân m b o tính minh b ch và gi i trình

MARD, PPMUs, CPMU

4) u t gi m thi u i ro cho các d án

u tiên 24.5 92.5

p ph n này s h tr các công trình nh m gi m nh r i ro thiên tai các vùng

a sông. Các bi n pháp công trình g m gia ê sông, ê bi n, c ng tàu ( c a sông),

u c ng, trung tâm c u h , s a ch a các ch a n c

MARD, PPMUs, CPMU

5) Qu n lý 2 6 p ph n này ph c v các kho n chi hành

chính, k thu t m b o c ch ng trình c v n hành tr n v n.

MARD, PPMUs, CPMU

Total 30 150 (Ngu n: V n b n D án Qu n lý thiên tai t i Vi t Nam do Ngân hàng th gi i tài tr ngày 26 tháng 6 n m 2012)

Page 42: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 38

Ph l c 5: M t s c ch phân b tài tr t AusAID cho Vi t Nam cho n m 2013 Dành cho u tiên S 3: Phát tri n kinh t b n v ng

Các sáng ki n h tr l nh c bi n i khí h u

trong u tiên s 3:

Ngân sách 2012-13

(Tri u, ôla) Mô t i tác

Ch ng trình Bi n i khí u và H sinh thái ven

bi n $5.1

tr 5 t nh xây d ng các gi i pháp thi t th c b o v h sinh thái ven bi n và thích ng v i các tác ng tiêu c c c a bi n i khí h u GIZ, B NN-PTNT

Ch ng trình h tr bi n i khí h u t i a

ph ng $7.8

Tài tr thông qua các t ch c NGOs giúp c ng ng d b t n th ng qu n lý c các tác ng tiêu c c

a bi n i khí h u và gi m thi u các lo i khí nhà kính

H i CT Úc t i Vi t Nam; CARE Australia; Qu B o

môi tr ng; Oxfam Australia;

u tr tr em Australia; SNV

án D báo tình hình bi n i khí h u t i vi t Nam thông qua c quan CSIRO

$1

D án là m t quan h i tác gi a các nhà khoa h c Vi t Nam và Australia tìm hi u sâu h n và chu n

t t h n cho tác ng c a bi n i khí h u

CSIRO; Vi n Khí ng Th y v n và

Môi tr ng; i h c Bách khoa Hà N i

Dành cho u tiên S 5: C u tr nhân o và ng phó thiên tai

Các sáng ki n h tr trong u tiên s 3:

Ngân sách 2012-13

(Tri u, ôla) Mô t i tác

Qu n lý thiên tai d a vào ng ng $1.8

Là m t h p ph n trong D án Gi m nh r i ro h n hán và l t i ng

ng sông C u Long do ADB tài tr , d ng Ph ng pháp ti p c n có s

tham gia c a c ng ng

ADB

ng c ng n ng l c th ch trong công tác qu n lý r i ro thiên tai t i Vi t Nam

$0.5

tr cho các c quan qu n lý thiên tai chính c a Vi t Nam t ng c ng huy ng s tham gia c a các bên vào công tác phòng ng a và ng phó thiên tai

UNDP; H i CT Vi t Nam; H i Ph

Vi t Nam; T ch c Oxfam

(Ngu n: http://www.ausaid.gov.au/aidissues)

Page 43: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 39

Ph l c 6: N i dung c b n c a t kh o sát Thông tin chung

t Kh o sát “Views from the Frontline 2011 in Vietnam" (do JANI và GNDR tài tr và c DWF t i Vi t Nam u ph i) ã cho th y m c dù Vi t Nam có chính sách h tr các ho t ng gi m nh r i ro t i a ph ng , nh ng ngu n l c tài chính tri n khai các ho t ng này l i r t thi u.

t qu Kh o sát cho th y, t i m t xã c a t nh Th a Thiên Hu , ngân sách th c t dành cho các ho t ng có tính ch t phòng ng a thiên tai ch m c 1 ôla M trên h gia ình trong 1 n m. K t qu này ch ra r ng trong l nh

c này, v n còn kho ng cách gi a chính sách qu c gia và ngân sách thi u h t trên th c t t i a ph ng. án Nâng cao nh n th c c ng ng và Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng có m c tiêu là b o v ng i dân t t

n tr c thiên tai trong b i c nh nh h ng c a bi n i khí h u. án c ng nêu rõ là các ho t ng DRR t i a ph ng c n nhi u kinh phí h n n a tri n khai hi u qu các k ho ch và bi n pháp c th .

m nay, DWF xu t lên D án JANI th c hi n t Kh o sát v c ch phân b các ngu n l c tài chính ph c v cho DRR t i Vi t Nam. M c ích là xác nh các ngu n l c tài chính (t các kênh khác nhau) ang c s d ng nh th nào, và làm sao có th t ng thêm và phân b các ngu n l c ó cho các ch ng trình DRR t i a ph ng.

t Kh o sát này c D án JANI, do y ban Châu Âu tài tr thông qua ch ng trình DIPECHO, ch p thu n tri n khai t i c p trung ng và a ph ng c a Vi t Nam.

t kh o sát này chia làm 3 giai n: - Kh o sát t i c p trung ng; - Kh o sát t i c p t nh và c p xã; - ng h p và phân tích, báo cáo.

i vai trò là c quan u ph i cho t kh o sát này, DWF c n tìm m t chuyên gia T v n ng i Vi t th c hi n các nhi m v trong t kh o sát này:

i dung Kh o sát Giai n 1: Kh o sát t i c p trung ng Hi n nay, ngân sách ph c v ng phó thiên tai ch y u l y t ngu n ngân sách d phòng. Nhìn chung các ngu n

c và c quy trình ra quy t nh phân b ngân sách cho phòng ng a thiên tai c ng không có c ch rõ ràng. Ngu n l c c phân b qua các kênh khách nhau và ôi khi không dành riêng cho phòng ng a thiên tai.

t kh o sát có các nhi m v chính sau: - Xác nh rõ các dòng ngân sách trong Ngân sách qu c gia và c a các B ngành có th dùng vào m c ích

phòng ng a và ng phó v i thiên tai, th m chí c các ngu n chi th ng xuyên và u t xây d ng c b n; mô quy trình ra quy t nh t lúc a ph ng g i k ho ch lên trung ng, và trung ng phân b v n xu ng a ph ng .

- Phân tích cách th c phân b và s d ng v n c a 2 d án ODA (c a Ngân hàng th gi i và AusAID) - Phân tích cách th c phân b và s d ng v n c a 2 án ( án Nâng cao nh n th c c ng ng và Qu n lý r i

ro thiên tai d a vào c ng ngvà ch ng trình DRR do Samsung tài tr thông qua UNESCO - a ra các thông s c b n v các kho n chi cho phòng ng a và ng phó thiên tai trong nh ng n m g n ây

a Vi t Nam - Chu n b i kh o sát t i 3 t nh thí m (Thanh Hóa, Th a Thiên Hu và ng Tháp)

t 2: Kh o sát t i c p t nh và c p xã i m i t nh s kh o sát các s ban ngành c p t nh có thông tin và 2 xã trong m t huy n b t k . Nhi m v :

- Mô t c ch phân b ngu n l c tài chính cho công tác phòng ng a và ng phó thiên tai

Page 44: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 40

- ánh giá và phân tích các ngu n l c dành cho c p xã (t các ngu n chi th ng xuyên, d phòng,v.v. và quá trình l p k ho ch công tác và g i k ho ch xin c p v n lên c p trên (lên huy n, t nh, trung ng)

- Cung c p m t s thông tin v các t c u tr thiên tai g n ây và mô t các ngu n l c, nhóm h ng l i,v.v. Giai n 3: T ng h p và phân tích, báo cáo - Phân tích và Báo cáo s chênh l ch gi a nhu c u / u tiên c a a ph ng v i kh n ng áp ng c a trung

ng - Nêu ki n ngh , t cho các ch ng trình t i Vi t Nam nh án Nâng cao Nh n th c c ng ng: Làm cách

nào t ng ngu n l c cho c p xã tri n khai nhanh chóng và hi u qu các k ho ch công tác trong l nh v c phòng ng a và gi m nh r i ro thiên tai

- Tham gia báo cáo k t qu kh o sát trong m ng l i d án JANI Ph ng pháp - Nghiên c u tài li u: các báo cáo, tài li u, v n ki n d án liên quan n phân b tài chính t i Vi t Nam - Ph ng v n, g p g tr c ti p các cán b ph trách ho c có thông tin (B NN-PTNT, B TC, B KH- T,v.v.) - Phân tích, t ng h p thông tin v cách th c phân b tài chính t trên xu ng, và xác th c thông tin thu th p

c t i c p trung ng c p t nh/xã

i dung c a Báo cáo kh o sát c n g m các m c sau: Tóm t t chung Gi i thi u: Phân b ngân sách t i Vi t Nam / nh h ng c a thiên tai i v i c ng ng và n n kinh t qu c gia /

c u t ch c phòng ng a và ng phó thiên tai t i Vi t Nam Ph n 1: Ngân sách Qu c gia – Chi tiêu Qu c gia cho các ho t ng gi m nh r i ro thiên tai Ph n 2: Ngân sách a ph ng – Chi tiêu a ph ng cho các ho t ng gi m nh r i ro thiên tai M t s khó kh n trong phân b ngân sách cho DRR Ph n 3: K t lu n và khuy n ngh Ph l c: Các ph l c liên quan nh thông tin thi t h i, tài li u tham kh o, v.v.

Page 45: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 41

Ph l c 7: Danh sách ng i c tham v n ý ki n TT H và Tên Ch c v quan 1 Ông V V n L c Tr ng Ban Ban Qu n lý Th m h a, TW H i CT Vi t Nam 2 Ông Nguy n H u Th ng Phó Ban Ban Qu n lý Th m h a, TW H i CT Vi t Nam 3 Ông Hoàng Gia Yên Qu n lý Ch ng

trình Ch ng trình Gi m nh r i ro, H i CT M t i Vi t Nam

4 Ông ng V n T o Qu n lý Ch ng trình

Ch ng trình Gi m nh r i ro, Hi p H i CT và Tr ng l i li m Qu c t t i Vi t Nam

5 Ông Lê Huy Hùng V phó V Khoa h c, Công ngh Môi Tr ng, B GD& T 6 Ông oàn V n Thái Chuyên viên V Khoa h c, Công ngh Môi Tr ng, B GD& T 7 Bà Nguy n Kim Dung Chuyên viên V Khoa h c, Công ngh Môi Tr ng, B GD& T 8 Ông Nguy n H ng S n V phó V Giáo d c th ng xuyên, B GD& T 9 Ông Nguy n L ng Nh t Chuyên viên V Giáo d c th ng xuyên 10 Ông Nguy n H u Ho ch Chuyên viên V Giáo d c th ng xuyên 11 Ông Tr n Anh Tr ng V phó V s h t ng, B GD& T 12 Ông Nguy n Tu n Anh V phó V KH-GD-TN-MT, B KH T 13 Bà Nguy n Lan H ng V phó V KH-GD-TN-MT, B KH T 14 Bà Tr n Th Mai Ph ng Chuyên viên V KH-GD-TN-MT, B KH T 15 Bà Bùi Vi t Hi n Qu n lý Ch ng

trình Ch ng trình Gi m nh r i ro, UNDP t i Vi t Nam

16 Ông Eric Debert Qu n lý Ch ng trình

Ch ng trình Gi m nh r i ro, CARE Qu c t t i Vi t Nam

17 Ông Tr n Thái Bình Qu n lý Ch ng trình

D án JANI, CARE Qu c t t i Vi t Nam

18 Bà Nguy n Th Th Chuyên viên Ban QL Ch ng trình SP-RCC, B TNMT 19 Ông ng Quang Minh Phó Giám c Trung tâm Qu n lý thiên tai, B NNPTNT 20 Ông Nguy n Thanh Ph ng Chuyên viên Trung tâm Qu n lý thiên tai, B NNPTNT 21 Ông Nguy n Hu nh Quang Chuyên viên Trung tâm Qu n lý thiên tai, B NNPTNT 22 Ông Bùi Quang Huy Chuyên viên Trung tâm Qu n lý thiên tai, B NNPTNT 23 Ông NGuy n V n V V tr ng V K ho ch Tài chính, T ng c c Lâm nghi p, B

NNPTNT 24 Ông Tr ng V n T n Phó Giám c S KH T Th a thiên Hu 25 Ông Hoàng Anh Xuân Anh

Tu n Chuyên viên S KH T Th a thiên Hu

26 Ông Nguy n Quang Bình Phó Giám c S Tài chính Th a thiên Hu 27 Bà Lê Th Th o Trinh Chuyên viên S Tài chính Th a thiên Hu 28 Ông Phan Thanh Hùng Chi C c tr ng Chi c c PCLT và Th y l i Th a thiên Hu 29 Ông ng V n Hòa Tr ng Ban Ban Phòng Ch ng thiên tai Th a thiên Hu 30 Ông Lê Diên Minh Phó Ban Ban Phòng Ch ng thiên tai Th a thiên Hu 31 Ông V ng ình Tu n Phó Phòng Phòng Tài chính K ho ch huy n Phú L c 32 Ông Nguy n Bá Quy Chuyên viên Phòng NN-PTNT huy n Phú L c 33 Ông Cái Tr ng Khang Ch t ch ND xã L c Trì 34 Ông Cái Tr ng Nh Phó Ch t ch UBND xã L c Trì 35 Ông L u Bình H ng Ch t ch UBND xã L c Trì 36 Bà Nguy n Th Bích Chi Chuyên viên Tài chính K ho ch xã L c Trì 37 Ông V ng B Ng i dân Thôn ông L u, xã L c Trì 38 Ông Lê Minh Thuyên Ng i dân Thôn Lê Thái Thi n, xã L c Trì 39 Ông Lê Minh H ng Ng i dân Thôn Lê Thái Thi n, xã L c Trì 40 Ông Lê Quang Ng i dân Thôn Lê Thái Thi n, xã L c Trì 41 Bà Lê Th Nhàn Ng i dân Thôn Trung Ph c, xã L c Trì 42 Ông Nguy n M u Hòa Phó Ch t ch UBND xã Th y Thanh

Page 46: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 42

43 Ông V n ình S Phó Ch t ch ND xã Th y Thanh 44 Bà Tr n Th Minh Th m Chuyên viên Tài chính K ho ch xã Th y Thanh 45 Bà Nguy n Th Loan Ng i dân Thôn Thanh Th y Chánh, xã Th y Thanh 46 Ông Phan Ki m Ng i dân Thôn Thanh Th y Chánh, xã Th y Thanh 47 Ông Tr n Duy Cho Ng i dân Thôn Lâm, xã Th y Thanh 48 Bà Ngô Th Thanh Ng i dân Thôn Thanh Th y Chánh, xã Th y Thanh 49 Bà Tr nh Th Em Ng i dân Thôn Thanh Th y Chánh, xã Th y Thanh 50 Ông Tr n Duy Công Ng i dân Thôn Thanh Th y Chánh, xã Th y Thanh 51 Bà Nguy n Th Thanh Mai Ng i dân Thôn Thanh Th y, xã Th y Thanh 52 Ông Tr n Duy Chi n Ng i dân Thôn Thanh Th y, xã Th y Thanh 53 Ông V n Ti n D ng Ng i dân Thôn s 5, xã Th y Thanh 54 Ông ng V n Hi p Ng i dân Thôn Thanh Th y Chánh, xã Th y Thanh 55 Nguy n c Th nh Chuyên viên BCH PCLB t nh Ti n Giang 56 Tr n V n Hùng Phó Giám c S Tài chính t nh Ti n Giang 57 u V n Hùng Chuyên viên S K ho ch u T t nh Ti n Giang 58 Nguy n T Ph ng Lan Chuyên viên S NN-PTNT t nh Ti n Giang 59 Võ V n Hoàng Chuyên viên Phòng NN-PTNT huy n Gò Công ông 60 Nguy n V n T n Chuyên viên Phòng Tài chính-K ho ch huy n Gò Công ông 61 Phan D ng B o Châu Ch t ch UBND xã Tân i n, Gò Công ông 62 Ph m H ng Phúc Phó Ch t ch UBND xã Tân i n, Gò Công ông 63 Nguy n Trung Tín Cán b UBND xã Tân i n, Gò Công ông 64 Nguy n Ng c Dùng Cán b UBND xã Tân i n, Gò Công ông 65 Nguy n T n Ph ng Phó Ch t ch UBND xã Ki ng Ph c, Gò Công ông 66 Lê V n T t Cán b UBND xã Ki ng Ph c, Gò Công ông 67 ng Th H ng Nga Cán b UBND xã Ki ng Ph c, Gò Công ông 68 Phan V n Tr ng Cán b UBND xã Ki ng Ph c, Gò Công ông 69 Bùi Th Th y Ng i dân Thôn Trung, xã Tân i n 70 Lê V n Bông Ng i dân Thôn R ch Bun, xã Tân i n 71 Nguy n Th Huy n Trân Ng i dân Thôn Trung, xã Tân i n 72 Nguy n Th Danh Ng i dân Thôn Trung, xã Tân i n 73 Võ Th M n Ng i dân Thôn Trung, xã Tân i n 74 Nguy n Th Tuy t Lan Ng i dân Thôn Trung, xã Tân i n 75 Nguy n Th Thu Vân Ng i dân Thôn Trung, xã Tân i n 76 Thái Thanh Thanh Ng i dân Thôn Trung, xã Tân i n 77 oàn Th Thúy Vân Ng i dân Thôn Gia u i, xã Ki ng Ph c 78 Tr n Công Sang Ng i dân Thôn Gia u i, xã Ki ng Ph c 79 Võ V n Hoàng Ng i dân Thôn Gia u i, xã Ki ng Ph c 80 Ph m Th Minh Nguy t Ng i dân Thôn Gia u i, xã Ki ng Ph c 81 Ph m Th Thanh Vân Ng i dân Thôn Ch , xã Ki ng Ph c 82 Lê Th p Ng i dân Thôn Ch , xã Ki ng Ph c 83 oàn V n Ti n Ng i dân Thôn Ch M i, xã Ki ng Ph c 84 Th Di m H ng Ng i dân Thôn Ch M i, xã Ki ng Ph c 85 Ngô V n M t Ng i dân Thôn Ch M i, xã Ki ng Ph c 86 ng Th Oanh Ki u Ng i dân Thôn Ch M i, xã Ki ng Ph c 87 Ph m V n Hòa Ng i dân Thôn Ch , xã Ki ng Ph c 88 Tr n Minh Hoa Ng i dân Thôn Ch , xã Ki ng Ph c 89 Bà Nguy n Th Kim Chi Phó Ch t ch Hi p h i doanh nghi p An Giang 90 Bà Nguy n Th H i Vân Phó Giám c Qu Phòng ch ng thiên tai Mi n Trung 91 Ông NGuy n Tri Thanh Qu n lý Ch ng

trình n Phòng Qu châu Á t i Vi t Nam

92 Bà Nguy n Th Hoàng Thúy Chánh v n phòng Hi p h i doanh nghi p à N ng 93 Ông ào Quy C ng Tr ng Ban Tài S Tài chính Phú Th

Page 47: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 43

chính K ho ch 94 Ông Nguy n Thành Chung Tr ng Ban K

ho ch S Nông nghi p và Phát tri n nông thôn Phú Th

95 Bà Huy n B o Ng c Tr ng ban kinh t S K ho ch và u t Phú Th 96 Ông Tr n V n Th o Tr ng phòng Phòng Nông nghi p và Phát tri n nông thôn huy n

Hòa t nh Phú Th 97 Ông Nguy n Minh Quân Cán B Phòng Tài chính K ho ch huy n H Hòa T nh Phú

Th 98 Ông Phùng Ti n Long Ch t ch UBND Xã B ng Giã, H Hòa, Phú Th 99 Ông Ph m Duy Công Phó Ch t ch UBND Xã B ng Giã, H Hòa, Phú Th 100 Ông Ph m Long Ch t ch ND Xã B ng Giã, H Hòa, Phú Th 101 Bà Nguy n Th Thúy Lan Cán b UBND Xã B ng Giã, H Hòa, Phú Th 102 Bà Nguy n Th Tình Ng i dân Thôn 6, Xã B ng Giã, H Hòa, Phú Th 103 Ông Cao Xuân Huy Ng i dân Thôn 6, Xã B ng Giã, H Hòa, Phú Th 104 Ông Lê Minh H nh Ng i dân Thôn 6, Xã B ng Giã, H Hòa, Phú Th 105 Bà Hoàng Th ào Ng i dân Thôn 6, Xã B ng Giã, H Hòa, Phú Th 106 Bà Lê Th Ng c Ng i dân Thôn 6, Xã B ng Giã, H Hòa, Phú Th 107 Ông ào V n T c Ch t ch UBND Xã V n Lang, H Hòa, Phú Th 108 Ông NGuy n Thành V n Ch t ch ND Xã V n Lang, H Hòa, Phú Th 109 Ông NGuy n V n Quang Phó Ch t ch UBND Xã V n Lang, H Hòa, Phú Th 110 Ông Ph m Ng c Doanh Cán b UBND Xã V n Lang, H Hòa, Phú Th 111 Ông Nguy n Xuân Bình Ng i dân Thôn 2, Xã V n Lang, H Hòa, Phú Th 112 Ông NGuy n Ti n D ng Ng i dân Thôn 2, Xã V n Lang, H Hòa, Phú Th 113 Ông Khu t V n Di p Ng i dân Thôn 2, Xã V n Lang, H Hòa, Phú Th 114 Ông Hoàng Minh Chí Ng i dân Thôn 2, Xã V n Lang, H Hòa, Phú Th 115 Bà Nguy n Th Xuy n Ng i dân Thôn 2, Xã V n Lang, H Hòa, Phú Th

Page 48: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 44

Ph l c 8: G ng n hình t t Mô hình: Nhân r ng các câu l c b d y b i cho tr em Ti n Giang Ti n Giang là t nh tích c c ch ng phòng và gi m thi u r i ro tr c các lo i hình thiên tai ph bi n. M t trong các nhóm i t ng c quan tâm nhi u là tr em, do th ng b i l i và g p nguy hi m trong mùa l . Tính

n nay, Ti n Giang ã nhân r ng c 200 câu l c b d y b i tr em, s d ng ngu i l c có s n t i a ph ng mà không c n ch i s h tr t án 1002-Nâng cao nh n th c C ng ng t Trung ng. Các t p hu n viên ã tr i qua các khóa hu n luy n chuyên bi t n m trong ch ng trình VANGOCA do C quan phát tri n Qu c t Úc tài tr t i hai huy n Cai L y và Cái Bè. c m n i b t c a mô hình này là không c n ph i có m t h b i hi n i ph c t p. H u h t tr em và ng i dân v n quen v i sông n c và kênh r ch quanh nhà. Các xã và thôn, p u có h th ng kênh, r ch, sông bao quanh. Nên mô hình này ã t n d ng di n tích m t n c có s n ó và bi n thành các b b i di ng. Vi c t o thành các b b i ki u này ch c n s d ng các nguyên v t li u có s n bao, quây l i thành b b i. Cách làm: S d ng tre và l i cá bao vây b các sông bãi b i làm n i th c hành b i. Chi u dài khung bao kho ng 10 m, r ng 4m tùy u ki n b sông. B n g c c b trí 04 gi ng viên giám sát t ng ho t ng c a các em d i n c. M i khóa h c th ng kéo dài 7 ngày, và c n 4 hu n luy n viên. M i khóa có th ào t o cho 25 tr em bi t b i thành th o. Mô hình này có nhi u ti m n ng nhân r ng ra các t nh lân c n trong ng b ng sông C u Long, giúp gi m thi u nguy c i n c cho tr em trong mùa l . Hi n t nh Ti n Giang ã có ch ng trình d y b i c b n cho tr em trong 1 tu n: Ngày th 1: H ng d n viên h ng d n h c sinh cách kh i ng và cách b i trên b trong kho n sân r ng (có th

n d ng sân tr ng). Sau ó các em c h c cách “th n c”. Ngày th 2: Sáng kh i ng và h c cách b i s y trên b sau ó xu ng th c hành d i n c. u tiên th c hành th n c tr c sau ó th c hành b i s y d i n c có kèm theo 2 phao tròn b ng nh a. Ngày th 3: Kh i ng – xu ng n c th c hành ti p b i s y có phao tròn. Ngày th 4: Kh i ng – Xu ng n c th c hành b i không mang phao. M i t th c hành t 4 – 5 em b i t u này sang u kia. 4 t p hu n viên (2 ng i u này, 2 ng i u kia) giám sát. Ngày th 5 - 6: Kh i ng – h c b i ch trên b - Xu ng n c th c hành. Ngày th 7: Ki m tra và ánh giá l p theo hình th c thi b i.

ng kinh phí cho m t khóa h c là 600 ô la M : - Ti n thù lao t p hu n viên: 4 ng i: 400 ô - Nguyên v t li u: 100 ô - c u ng cho các cháu: 50 ô - Bánh k o cho các cháu: 50 ô - ng: 600 ô

Page 49: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 45

Ph l c 9: Tài li u tham kh o 1. Chi n l c Qu c gia Phòng ch ng gi m nh thiên tai n n m 2020; 2. án Nâng cao Nh n th c c ng ng và Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng ng n m 2009; 3. th o Lu t Phòng tránh gi m nh thiên tai n m 2012; 4. Lu t Ngân sách Nhà n c n m 2002; 5. Thông t s 59/2003 c a B Tài chính v h ng d n tri n khai Lu t Ngân sách nhà n c 2002; 6. Thông t s 22/2012 c a B Tài chính v h ng d n l p k ho ch ngân sách n m 2013; 7. Thông t s 60/2003 c a B Tài chính v ngân sách c p xã; 8. Ngh nh s 131 c a Chính ph quy nh v Qu n lý ngu n vi n tr chính th c ODA; 9. Ngh nh s 60/2003 c a Chính ph v h ng d n tri n khai Lu t Ngân sách nhà n c 2002; 10. Quy t nh s 63/2008 c a B tr ng B Tài chính v M c l c ngân sách Nhà n c; 11. Quy t nh s 59/2010 c a Th t ng Chính ph v nh m c chi th ng xuyên; 12. Quy t nh s 60/2010 c a Th t ng Chính ph v các tiêu chí và nguyên t c phân b ngân sách chi u t

xây d ng c b n giai n 2011-2015; 13. Quy t nh s 333/2013 c a Th t ng Chính ph Phê duy t án Nâng cao nh n th c c ng ng và Qu n lý

i ro thiên tai d a vào c ng ng giai n 2013-2015; 14. Quy t nh s 79/2013 c a UBND t nh Qu ng Tr thành l p Nhóm công tác tri n khai án Nâng cao nh n

th c c ng ng và Qu n lý r i ro thiên tai d a vào c ng nggiai n 2013-2015; 15. Ngh quy t s 16/2011 c a Qu c h i khóa 13 v vi c Phân b ngân sách n m 2012; 16. Ngh quy t s 33/2012 c a Qu c h i khóa 13 v vi c Phân b ngân sách n m 2013; 17. Công báo s 753+754 c a Chính ph ngày 19 tháng 12 n m 2012; 18. Ch ng bão: Các l a ch n tài tr cho r i ro thiên tai t i Vi t Nam, Ngân hàng Th gi i, 2010; 19. u t vào Qu n lý r i ro m b o t ng tr ng và gi m nghèo b n v ng, ADB, 2012; 20. Gi m nh r i ro thiên tai: Chi tiêu vào các h ng m c hi u qu , GHA, 2012; 21. Gi m nghèo Vi t Nam: Thành t u và Thách th c, VASS, 2011; 22. Thúc y b o hi m r i ro tài chính ASEAN, Ngân hàng th gi i, 2012; 23. Chi n l c ng phó v i r i ro cho h gia ình, IPSARD & All, 2012; 24. Gi m nh r i ro và nguy c tr c thiên tai, Báo cáo thiên tai khu v c Thái Bình D ng, 2012; 25. Ngu n tài tr trong l nh v c Gi m nh r i ro thiên tai: T l i h a n hành ng, GHA, 2012; 26. Báo cáo Kh o sát ý ki n ng i dân v ngu n l c tài chính cho Gi m nh r i ro thiên tai, DWF, 2011; 27. n ki n d án Qu n lý r i ro thiên tai Vi t Nam l n th 5, Ngân hàng th gi i, 2012; 28. Báo cáo ánh giá Trách nhi m xã h i c a Doanh nghi p trong gi m nh r i ro thiên tai, Trung tâm Giáo d c và

Phát tri n, 2012;

Page 50: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 46

Ph l c 10: M t vài ý ki n c a i bi u Qu c H i v D th o lu t Phòng tránh thiên tai (tháng 6/2013)

Báo VietNamNet Bridge – Các i bi u Qu c h i trao i v nh ng m c n s a i trong d th o Lu t Phòng tránh gi m nh thiên tai ngày hôm qua, 06 tháng 6, t i Hà N i.

Ngu n l c tài chính và nhân s tri n khai thành công Lu t trong cu c s ng là các ch c tranh lu n trong phiên h p, trong ó có c ý ki n tán thành và không tán thành t các i bi u.

u h t các i bi u ng ý c n thành l p m t qu h tr công tác phòng ng a và ng phó thiên tai, nh ng ngu n l c t âu l i là m t câu chuy n c n tranh lu n.

i bi u inh Th Ph ng Khanh ( oàn t nh Long An) ng ý v i xu t trong D th o Lu t là công dân có trách nhi m b t bu c ph i óng m t kho n phí cho qu này, cho r ng vi c óng phí là th hi n tinh th n trách nhi m cá nhân m b o c ng ng làng xã c an toàn i v i thiên tai. Bà nói thêm: “Tôi không ngh s tài tr c a các t ch c và cá nhân s chi tr các kho n cho các ho t ng phòng ng a và ng phó v i thiên tai, và do ó công dân ph i óng góp b t bu c”.

i bi u Lê V n Hoàng ( oàn TP à N ng) cho r ng quy nh b t bu c óng góp c a qu s tr thành nguy c và o ti n l cho các lo i qu b t bu c khác s c a vào các v n b n lu t sau này”. i bi u Tri u La Ph m oàn Hà Giang) cho r ng ng i khuy t t t c n c mi n óng qu .

Trao i v ngu n nhân l c tri n khai lu t trong cu c s ng, i bi u Ph m Th M Ng c t oàn Ninh Bình nêu t vai trò ch ch t c a các l c l ng quân i, công an, dân quân a ph ng t i các t nh trên c n c.

i bi u Tr n D ng Tu n t t nh B n Tre ngh các t ch c xã h i nh H i Ch th p , oàn Thanh niên, các i giáo viên và h c sinh c ng c n c giao các trách nhi m c th .

Cu i phiên th o lu n, vài i bi u ngh nên a ra nh ng quy nh b sung h tr các công ty b o hi m thiên tai và các doanh nghi p ho t ng t i các khu v c tr ng m thiên tai. Các i bi u này cho r ng D th o lu t s a i c n quy nh các doanh nghi p và nhà th u c n mua b o hi m cho các d án và các công trình c a mình.

Trong khi ó, các cá nhân, t ch c nào không tr c ti p gây ra thi t h i cho cá nhân, t ch c khác thông qua các báo, c nh báo sai v di n bi n thiên tai c n b ph t hành chính ho c có th b truy c u trách nhi m hình s .

i bi u Hu nh V n Tính ( oàn Ti n Giang) ngh công nh n s hy sinh c a các cá nhân tr c ti p tham gia c u giúp, s tán nhân dân và h n ch tác h i c a thiên tai: “Các cá nhân b th ng thì c n c s tr giúp trong

ng lai và các cá nhân b thi t m ng c n c coi nh các li t s hy sinh”.

Nhìn chung các i bi u ng ý v i tên c a D th o Lu t, và cho r ng tên ó ã bao quát t t c các khía c nh c n u ch nh c ng nh b n ch t công tác ng phó thiên tai t i n c ta. Bu i chi u các i bi u th o lu n t i T v th o s a i lu t u th u và Lu t Qu n lý tài chính và Th c hành ti t ki m ch ng lãng phí.

Page 51: JANI JANI...JANI Ì án V ¨n ¾ng chính sách qua m ¢ng l Ç Ài KH T ¾ K ± ho ¢ch và ¥u t Ç NNPTNT B ¾ Nông nghi µp và Phát tri ³n Nông thôn NTP Ch Ç ¿ng trình

Tài tr Gi m nh r i ro thiên tai t i a Ph ng – JANI/DWF tháng 6/2013 47

Ph l c 11: L ch trình c a t kh o sát

TT Nhi m v Tháng 3 Tháng 4 Tháng 5 Tháng 6

Tu n 3

Tu n 4

Tu n 1

Tu n 2

Tu n 3

Tu n 4

Tu n 1

Tu n 2

Tu n 3

Tu n 4

Tu n 1 Tu n 2

Giai o n 1: Kh o sát t i p trung ng và chu n câu h i kh o sát t i c p nh

1 Nghiên c u tài li u 2 Ph ng v n và trao i

Trung tâm DMC

Nhóm d án UNESCO Samsung DRR

TC KH T TNMT c ê u, B NNPTNT Các t ch c Phi chính ph c Th y l i, B NNPTNT Các t ch c JANI

Các nhà tài tr (WB5, AusAID)

3 Chu n b câu h i kh o sát

i c p t nh

Giai o n 2: Kh o sát t i 3

nh

1

T i Hu (c quan c p t nh, 1 huy n và 2 xã trong huy n ó)

2

T i Ti n Giang (c quan p t nh, 1 huy n và 2 xã

trong huy n ó)

3

T i Phú Th (c quan c p nh, 1 huy n và 2 xã trong

huy n ó)

Giai o n 3: Phân tích và vi t báo cáo

1 Phân tích d li u 2 Vi t báo cáo l n 1 3 Vi t báo cáo l n 2

4 Trình bày báo cáo tr c DWF

5 Hoàn thi n và n p báo cáo