GIAÙO DUÏC COÂNG DAÂN

KHOÁI 10

Söï Vaän Ñoäng Phaùt Trieån Cuûa Theá Giôùi Vaät Chaát

BAØI 3

Söï Vaän

Ñoäng Phaùt Trieån Cuûa

Theá Giôùi Vaät Chaát

MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC

Hieåu ñöôïc theá naøo laø vaän ñoäng, giaûi thích ñöôïc vaän ñoäng laø phöông thöùc toàn taïi cuûa caùc

SVHT trong theá giôùi khaùch quan

Hieåu ñöôïc theá naøo laø phaùt trieån, giaûi thích ñöôïc phaùt trieån laø khuynh höôùng taát yeáu cuûa quaù trình vaän ñoäng cuûa caùc SVHT trong theá giôùi khaùch quan

Xem xeùt SVHT trong söï vaän ñoäng vaø phaùt trieån khoâng ngöøng cuûa chuùng, traùnh caùc quan nieäm cöùng nhaéc ,

thaùi ñoä thaønh kieán baûo thuû trong cuoäc soáng

NOÄI DUNG BAØI HOÏC

I.- Theá giôùi vaät chaát luoân luoân vaän

ñoäng.

II.-Theá giôùi vaät

chaát Luoân luoân phaùt

trieån .

I.- Theá giôùi vaät chaát luoân luoânvaän ñoäng.

Trong voøng 2 phuùt ñeà nghò moãi toå leân ghi nhöõng hieän töôïng naøo

laø vaän ñoäng

Vaäy vaän ñoäng laø gì?

Vaän ñoäng laø moïi söï bieán ñoåi noùi chung

cuûa caùc söï vaät vaø hieän töôïng trong

giôùi töï nhieân vaø ñôøi soáng xaõ hoäi

Có ý kiến cho rằng

“Con tàu thì vận động, nhưng đường tàu thì không.”

Bạn nghĩ sao về điều này?

Thực chất cả con tàu và đường tàu đều vận động, nhưng cách chúng vận động thì khác nhau

Như vậy vận động theo triết học bao gồm vận động bên ngoài và bên trong các sự vật hiện tượng

Ở đây, quan hệ hữu cơ không phải là các liên kết như trong Hóa học, mà là mối quan hệ chặt chẽ, mật thiết và không thể tách rời của các sự vật, hiện tượng trong xã hội. Thiếu đi một yếu tố sẽ làm ảnh hưởng đến sự vận động và phát triển của các sự vật và hiện tượng khác.

Các sự vật và hiện tượng trong thế giới khách quan luôn có mối quan hệ hữu cơ với nhau, luôn luôn biến đổi, chuyển hóa từ cái này thành cái khác. Em hiểu thế nào về quan hệ hữu cơ ?

I.- Theá giôùi vaät chaát luoân luoânvaän ñoäng.

Vậy có bao nhiêu hình thức vận động ?

Thế giới vật chất rất đa dạng và phong phú, vì vậy hình thức vận động của nó cũng phong phú

và đa dạng.

Sự vận động tự quay quanh trục và quay quanh Mặt Trời của các hành tinh trong Hệ Mặt Trời, chim bay, rắn bò

Cơ hoïc

Sự trao đổi chất giữa cơ thể sống với

môi trường.

Sinh hoïc

Sự vận động của các phân tử, các hạt cơ bản, các quá trình nhiệt, điện,…

Lí hoïc

Quá trình hoá hợp và phân giải các

chất

Hoaù hoïc

Sự biến động, thay thế của các xã hội

trong lịch sử

Xã hội

Coù 5 hình thöùc vaän ñoäng cô baûn :Vaät lyù Hoaù hoïc, Sinh hoïc, Cô hoïc, Xaõ hoäi.

Chúng có mối quan hệ hữu cơ với nhau

I.- Theá giôùi vaät chaát luoân luoânvaän ñoäng.

Vaän ñoäng laø thuoäc tính voán coù, laø phöông thöùctoàn taïi cuûa caùc söï vaät, hieän töôïng

Xöa yeâu queâ höông vì coù chim coù böôùm Coù nhöõng ngaøy troán hoïc bò ñoøn roi

Nay yeâu queâ höông vì trong töøng naém ñaátCoù moät phaàn xöông thòt cuûa em toâi

(Queâ Höông – Giang Nam)

Trong ñoaïn thô sau ñaây Phaûn aùnh hình thöùc vaän ñoäng naøo?

Tö duy

Heraclitus

(nhà Triết học duy vật)

“Không ai tắm hai lần trên cùng một dòng sông.”

Không có gì thường xuyên biến đổi như một dòng sông nhưng cũng không có gì ổn định như dòng sông. Bởi khi nó vận động cũng là khi nó đứng im. Nói cách khác, tính biến đổi của dòng sông không loại trừ sự đứng im, tức là cái mà nhờ đó dòng sông là xác định, ổn định và bất biến.

Ở Heraclitus, không những sông mà cả mặt trời cũng thường xuyên và liên tục đổi mới, cũng như dòng sông, ông cho rằng không có gì ổn định và bất biến hơn mặt trời luôn chiếu sáng

II.- Theá giôùi vaät chaát luoân luoân phát triển

Rong , rêu Tảo Hạt trần

Hạt kín Cây 1 lá mầnCây 2 lá mần

Giôùi töï nhieân phaùt trieån töø voâ cô sang höõu cô

Söï thay ñoåi caùc cheá ñộ xaõ hoäi

Söï phaùt trieån caùc coâng cuï saûn xuaát

Cho bieát caùc söï vaät vaø hieän töôïng treân theå hieän ñieàu gì ? Theo hướng nào

II.- Theá giôùi vaät chaát luoân luoân phát triển

Vận động

Phát triển

Vaäy theá naøo laø vaän ñoäng phaùt trieån

II.- Theá giôùi vaät chaát luoân luoân phát triển

Phaùt trieån ñoù laø söï vaän ñoäng tieán leân töø thaáp ñeán cao, töø ñôn giaûn ñeán phöùc taïp, caùi môùi ra ñôøi thay theá caùi cuõ, caùi tieán boä thay theá caùi laïc haäu.

Phaùt trieån laø khuynh höôùng chung cuûa quaù trình vaän ñoäng cuûa söï vaät.

Enghen

Theo Enghen, vật chất vận động từ thấp lên cao, từ vận động cơ học đến vận động hoá học, sinh học và cao hơn cả là sự vận động của xã hội loài người. Tương ứng với các hình thức vận động đó của vật chất – trong quá trình lịch sử – là các khoa học: cơ học, vật lí học, hoá học, sinh học, khoa học xã hội. Nhận thức phải đi từ các hình thái vận động thấp đến các hình thái vận động cao hơn.

Nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa nhaø maùy ñieän nguyeân töû laø : Duøng nhieät löôïng toaû ra bôûi phaûn öùng haït nhaân ñeå ñun nöôùc boác hôi, laøm chaïy maùy phaùt ñieän.

Vaäy nguyeân taéc naøy bieåu hieän söï chuyeån hoaù cuûa caùc hình thöùc vaän ñoäng naøo?

a.- Hoaù hoïc – Cô hoïc b.- Vaät lyù – Cô hoïc c.- Cô hoïc – Hoaù hoïc d.- Hoaù hoïc – Lyù hoïc

B

Baøi taäp 1

Ñoaïn thô sau ñaây Phaûn aùnh hình thöùc vaän ñoäng naøo?

“Giaëc nöôùc ñuoåi xong roài. Trôøi xanh thaønh tieáng haùtÑieän theo traêng vaøo phoøng nguû coâng nhaânNhöõng keû queâ muøa nay ñaõ thaønh trí thöùcTaêm toái caàn lao nay hoùa nhöõng anh huøng”(Ngöôøi ñi tìm hình cuûa nöôùc – Cheá Lan Vieân)

AXaõ hoäi

BCô hoïc

CVaät lyù

DCaû A,B,C

Baøi taäp

2

A

Baøi taäp

3 Choïn caâu phaùt bieåu ñuùng

a.- V/ñ laø söï thay ñoåi caùc hình thöùc cuûa toàn taïib.- V/ñ laø söï thay ñoåi caùc söï vaät

c.- V/ñ laø söï thay ñoåi trong khoâng gian, thôøi giand.- V/ñ laø quaù trình hoùa hôïp vaø phaân giaûi caùc chaát

C

Con ngöôøi nhaän thöùc ñöôïc söï toàn taïi cuûa vaät chaát thoâng qua caùc yeáu toá naøo?

a.- Caùc daïng toàn taïi cuûa vaät chaát b.- Hieän thöïc khaùch quan

c.- Theá giôùi vaät chaát d.- Söï vaän ñoäng cuûa vaät chaát

D

Baøi taäp 4

•Söï soáng treân traùi ñaát ñöôïc hình thaønh• töø söï chuyeån hoaù cuûa hình thöùc vaän ñoäng naøo• a.- Vaän ñoäng Sinh hoïc b.- Vaän ñoäng Hoaù hoïc c.- Vaän ñoäng Xaõ hoäi d.- Vaän ñoäng Vaät lyù

A

Baøi taäp 5

Baøi taäp

6

Vôùi quan nieäm phaùt trieån maø ta ñaõ hoïc, khi ñaùnh giaù veà moät con ngöôøi chuùng ta

caàn chuù yù ñieàu gì? Cho ví duï.

Baøi taäp

7

Moät hoïc sinh chuyeån töø caáp hoïc Trung hoïc cô sôû leân Trung hoïc phoå thoâng

coù ñöôïc coi laø böôùc phaùt trieån trong quaù trình hoïc taäp khoâng? Taïi sao?

Tìm caùc ví duï trong ñôøi soáng chöùng minh raèng :

a.- Vaät chaát khoâng taùch rôøi vaän ñoäng b.- Vaän ñoäng laø phöông thöùc toàn taïi cuûa

vaät chaát

Baøi taäp

8

Trái Đất chỉ tồn tại khi tự quay quanh trục và quay quanh Mặt Trời.

Sự sống chỉ tồn tại khi có trao đổi chất với môi trường bên ngoài

Baøi taäp

9 Trong các câu tục ngữ sau đây câu nào biểu hiện

là vận độnga. Nước chảy đá mòn b. Tre giá măng mọc c. Rút dây động rừng

d. Có chí thì nêne. Già néo đứt dây

f. Con hơn cha là nhà có phúc

D F B

@ Ví dụ: quá trình vận động của cách mạng Việt Nam từ 1945 - 1975

* 1945: cách mạng T/8 thành công

* 1946 – 1954: Pháp quay lại VN

* 1954: thắng Pháp

*1954 – 1975: Mỹ xâm lược VN

* 1975: thống nhất đất nước

Tiến lên

Tiến lên

Tiến lên

Thụt lùi

Thụt lùi

Công xã nguyên thủy

Chiếm hữu nô lệ

Xã hội Phong kiến

Tư bản chủ nghĩa

Cộng sản chủ nghĩa

Lạc hậu

Tiến bộ

? Nhân loại trãi qua

những hình thái xã hội

nào.

Daën doø

Laøm baøi taäp 4

SGK ttrang 21

Coi tröôùc baøi 4 :

Nguoàn goác Vaän ñoäng

Toå 4 Chuaån bò

Thuyeát trình Baøi taäp 4

CHUÙC CAÙC EM

HOÏC THAÄT TOÁT