Fakultet za menadžment i poslovnu ekonomiju

Predmet:

Uvod u ekonomiju

Ekonomija potiče od

grčkih riječi

OIKOS(gazdinstvo, dom kuća)

NOMOS(pravilo,

zakon, red)

Ekonomija je naučno proučavanjekako društva upotrebljavaju sredstva

da bi proizvela korisne robe iraspodijelila ih različitim ljudima. (P.

Samuelson: ''Ekonomija'').

Ekonomija je proučavanje kako društvo upravlja svojim ograničenim

resursima(Mankiew)

Ekonomija je naučno proučavanje neophodnosti stalnog

unapređivanja efikasnosti proizvodnje materijalnih dobara i

usluga u uvjetima determiniranim ograničenim

mogućnostima i neograničenim potrebama (Šebić, F.:Uvod

u ekonomiju”)

“Naš ručak ne očekujemo zbog dobronamjernostitrgovca, mesara, pivara ili pekara, ved zbognjihovog obzira prema svom vlastitom dohotku”

Adam Smith, Bogastvo naroda (1776.)

Mikroekonomija se bavi ponašanjem manjih jedinica

ekonomskog sistema (pojedinci,kućanstva i kompanije) i utvrđuje njihove

međuovisnosti. Najvažnija područja istraživanja su funkcioniranje kompanija,

troškove kompanija, cijene proizvoda i način formiranja, ponuda i tražnja, plaće,

štednja, troškovi života

Makroekonomija se bavi ponašanjem cjelokupne ekonomije. Proučava nivo

proizvodnje društva,zaposlenost, potrošnju, monetarnu stabilnost, investicije,

ekonomski razvoj. Sve to prati putem ekonomskih agregata.

Ekonomija se može podijeliti i na pozitivnu i normativnu

Pozitivna ekonomija objašnjava kako stvarno funkcionira privredni život (šta, kako i za koga proizvoditi) i kako ga različite snage mijenjaju i od nje se očekuju i predviđanja o reagiranju privrede na određene promjene

Ekonomisti pozitivne ekonomije smatraju da se ekoniomska nauka treba usmjeriti ka istraživanju prirodne i tehniče strane poslovanja, odnosno racionalne upotrebe ograničenih resursač

Normativna ekonomija objašnjava kakav bi život trebao da bude.i zasniva se na preporukama koje su ekonomske promjene neophodne da bi se realizirali određeni društveni ciljevi.

Ekonomske kategorije su teorijski, misaoni izrazi određene ekonomske stvarnosti kojima se utvrđuje ono što je bitno i opšte u toj stvarnosti.

- cijena,

-roba,

- profit,

- tržište,

-novac,

-troškovi,

-moneta

Šta ?

Kako ?

Za koga ?

Da bi odgovorila na ta pitanja, ekonomija mora odlučiti o faktorima proizvodnje. To su svi prirodni, proizvedeni i ljudski potencijali koji se koriste za proizvodnju dobara.

Mogu se klasificirati na:

Zemlja - prirodni izvori,

Rad - mentalne i fizičke sposobnosti,

Kapital - trajna dobra ekonomije, proizvedena radi toga da se proizvedu druga dobra

Zemlja ili prirodni izvori predstavljaju dar prirode (za poljoprivredu i

gradnju, energetski izvori-nafta, ugalj,

zatim rude, pitka voda, čisti zrak...)

Rad se sastoji od vremena koje ljudi provedu u proizvodnji (npr u

tvornicama, zatim obrađivanje zemlje za poljoprivredu,....)

Kapital čine trajna dobra privrede, proizvedena kako bi proizvodila druga

dobra (strojevi, ceste, čeličane, građevine).

• posmatranje (opservacija)

• statistička analiza

• ekonomska analiza

• eksperiment

Osnovne metode

ekonomskog istraživanja su:

Posmatranje se sastoji od prikupljanja

podataka iz prošlosti, koji se se statistički

sistematiziraju i obrađuju.

Nakon toga se ekonomski

analiziraju radi izvođenja

odgovarajudih zaključaka.

Ekonomija ima ograničene mogudnosti

primjene eksperimentalne

metode, za razliku od prirodnih nauka gdje je eksperiment najvažnija metoda

analize.

Ekonomske pojave imaju neke zajedničke osobine injihovo proučavanje dovelo je do utvrđivanjaekonomskih zakonitosti u kretanju ekonomskih pojava iprocesa. Tako je nastala ekonomska teorija.

Ekonomska teorija se može objasniti putem:

1. Numeričke tabele,2. Grafičkog prikaza,3. Matematičkim jednačinama i4. Deskripcijom.

Primjena ekonomske teorije u rješavanju određenihekonomskih problema naziva se ekonomska analiza.

Ekonomska analiza se definira i kao skupekonomske teorije, ekonomske statistike iekonomske empirije ili iskustava

Osnovna zadada ekonomske analize je utvrđivanjemeđuzavisnosti koje postoje među ekonomskimpojavama radi njihovog objašnjavanja i predviđanja.

Ekonomski modeli su simplificirana slika ekonomske

stvarnosti, ekonomskogsistema u kojoj su predočene

međuzavisnosti izmeđunjegovih varijabli.

Elementi svakog modela su: varijable, relacije i parametri.

Varijable su kategorije ili pojave koje se proučavaju modelom i mogu

biti:

endogene ili zavisne (koje trebaodrediti pomodu modela)

• egzogene ili nezavisne (one čija je vrijednost unaprijed poznata).