dnevnik-p

Д РАБОТАНА

ЗЕЛЕНИТЕ КЛУБОВИ

НЕВНИК ЗА

Green Schools

Проект на УСАИД Зелени училишта

Подготвиле

Милица Петрушевска Кординатор на проектот на УСАИД Зелени училишта ОфелијаПетр ска педагог ОУ Григор Прличев Охрид Сузана Поповска наставник поанглиски јазик ОУ Мрче Ацев Скопје Данче Димчева професор по биологија ОУ ГоцеДелчев Неготино Шабан Ковачи педагог ОУ Дрита с Рашче Себијан ФејзулаАсистент на проектот на УСАИД Зелени училишта

Стручен тим

Зора Ѓоршовска наставник по биологија ОУ Григор Прличев Охрид СунчицаМилошевска Стојановиќ наставник по географија ОУ Мрче Ацев Скопје МеџдиИсмани наставник по биологија ОУ Дрита с Рашче Горан Ќимов наставник побиологија и хемија ОУ Гоце Делчев Неготино Зуле Партинова наставник побиологија ОУ Видое Подгорец Струмица Ристо Тасев наставник по географија ОУВидое Подгорец Струмица

РецензијаАница Алексова Проект на УСАИД за основно образование

Јазична редакцијаМилица Петрушевска

Техничка подготовка

КАД ИНГ доо Скопје

Печати

ИздавачМДЦ Ти НетОрце Николов 98/1-41000 СкопјеРепублика Македонија

Проектот Зелени училишта во чиишто рамки е и ова публикација е финансиран одУСАИД преку Проектот за основно образование спроведуван од Академијата за развојна образованието од САД и Проектот за рециклирање пластика спроведуван од МДЦТи Нет од Македонија Оваа публикација и делови од неа може да бидатрепродуцирани во секаква соодветна форма под услов изворот на податоците дабиде соодветно наведен Правото на печатење и препечатување на публикацијата гозадржуваат Академијата за развој на образованието и МДЦ Ти Нет

, ,

. .

.. .

:

– ;e – , , ; –

, , ; – ,, ; – , , . , –

.

:

, - , , ;- – , – ;

- , , . , –, , ; –

, , ; – ,, .

:,

:

:

-

:

????

:.

Д РАБОТАНА

ЗЕЛЕНИТЕ КЛУБОВИ

НЕВНИК ЗА

Скопје, 2009

СОДРЖИНА

Вовед

Запознавање со темите

Листа за евиденција на Зелената патрола

Форми за анкетирање

Форми за интервјуа

Снимање на инфраструктурната состојба

Анализа на податоците

Форма за проект

Евалуација

5

6

16

22

28

46

66

76

86

Почитувани членови на Зелениот клуб,

Пред вас е Дневникот за работа на Зелениот клуб. Тој е наменет да ви послужи за евидентирањена работата на Клубот и на резултатите од неа во текот на една учебна година. Во него ќенајдете воведни информации за темите енергија, отпад, вода и транспорт, како и за тоа на којначин вие во вашето училиште и дома може да придон сете за заштита на животната средина.Понатаму, Дневникот содржи и најразлични форми со кои ќе можете:

Се надеваме дека под водство на координаторот на Зелениот клуб во вашето училиште, ќеможете соодветно да работите и да го пополните овој Дневник, и дека на тој начин Вие, какочленови на Зелениот клуб, ќе го дадете својот придонес кон заштитата на животната средина.

Се надевам дека работата со овој Дневник ќе ви претставува задоволство и уживање!

е

да извршите собирање на податоци за нивото на свеста, училишната политика и практика иинфраструктурната состојба на училиштето што влијаат врз животната средина,

да ги анализирате податоците и да поставите приоритети за работа на Зелениот клуб,

да изработите проект за постигнување на целта во училиштето, и

да ги следите и да ги евалуирате резултатие од вашата работа.

�

�

�

�

ЗЕЛЕНИ

УЧИ

ЛИШТА SHKOLLA

TËGJELB

ËRTA

Green Schools

5

ЗАПОЗНАВАЊЕСО ТЕМИТЕ

1 Запознавање со темите.

Во овој дел од Дневникот за работа на Зелениот клуб ќе најдете воведниинформации за глобалните проблеми на животната средина поврзани со темитеенергија, отпад, вода и транспорт, ќе ги согледате проблемите на училиштата воврска со овие теми и ќе сознаете мали трикови за тоа како можете да придонсетекон заштитата на животната средина.

7

1. ЗАПОЗНАВАЊЕ СО ТЕМИТЕ

1 1 ОТПАД

Отпад е сето она што луѓето повеќе не го употребуваат и го фрлаат Речиси со секоја нашаактивност создаваме отпад во кујната кога готвиме кога ја косиме тревата во дворот когаработиме во канцеларија и употребуваме канцелариски материјали кога решаваме стариотмебел да го замениме со нов Значи отпадот може да биде од најразличен материјал хартијапластика дрво стакло остатоци од храна

Отпадот е особено непријатен кога наместо во контејнери или депонија луѓето случајно илинамерно го фрлаат по тротоари паркови улици Исто така ветрот или животните може да горасфрлаат доколку уличните контејнери не се затвораат соодветно Расфрланиот отпад оставанеуреден впечаток и влијае врз квалитетот на животот и безбедноста на определено место

Справувањето со отпадот е тешка и скапа работаПоголемиот дел од отпадот завршува во дупки во земјатадепонии или пак се спалува во посебни печки Тоа

негативно влијае врз здравјето на луѓето порадизагадувањето што се создава од депониите или пак одспалениот отпад Затоа експертите предлагааталтернативни начини за справување со отпадот со кои сенамалува произведеното количество отпад и помалку сезагадува животната средина

.

.: ; ;

;. , : ,

, , , .

,, , .

...

( ), .

. ,,

.

Тоа се:

�

�

�

Редуцирање, односно намалување на отпадот, штоз н а ч и п р о м е н а н апроизводствените процеси, илипак на купувачките навики, пришто ќе се создава помалкуотпад;

Реупотреба, односно повторнаупотреба на добрата;

Рециклирање и компостирање,односно правење природно ѓубриво одостатоци од храна или друг органски отпад;

Овие три начини се познати како тројно Р редуцирај реупотребуваји рециклирај

: ,.

8


редуц

ирај,

ре

употребувај, р

ец

икл

ирај

Пластичен отпад. Дрвен отпад.Комунален отпад.

Депонија.

Отпад несоодветно фрленпокрај улица.

Како и во секој друг објект или средина, кадешто живеат и работат луѓе, така и во училиштетосе создава определено количество отпад. Овој отпад најмногу е сочинет од храна хартија иамбалажен отпад Исто така може да содржи и стакло метали пластика Училиштето честопати има проблеми со расфрланиот отпад во училишниот двор за кој се одговорни самитеученици Училиштата со расфрлан отпад не само што изгледаат неуредно туку и не себезбедни за учениците

Прва и најважна работа за справувањето со отпад во училиштето е подинување на свеста научениците преку предавања, кампањи, приредби и сл. Потоа треба да има доволен број наканти за ѓубре, кои соодветно ќе бидат распределени по училниците, ходниците, холовите иучилишниот двор. Еден од најсигурните начини за намалување на отпадот е селектирање на онашто може повторно да се употреби или да се рециклира. Стаклото, хартијата и пластикатадоколку се одвојат од останатиот отпад, може да се рециклираат и повторно да се употребат.Така, на пример, училиштето може да воведе шема за собирање и рециклирање хартија ипластика.

За да го намали своето штетно влијание врз животната средина, училиштето треба да гоодржува училишниот двор чист, да ги разгледа можностите за алтернативно справување соотпадот, и да дејствува соодветно. Чистиот училишен двор ќе придонесе за подобро здравје научениците и вработените во училиштето, ќе биде побезбедно место за поминување на времетово игра, и ќе влијае позитивно врз угледот на училиштето кај родителите и кај локалнотонаселение.

,. , , .

,. , ,

.


9

Совети за справување со отпадот:

Отпадот фрлај го во канта за отпадоци!

Селектирај и рециклирај ја пластиката!

Пластичните шишиња фрлај ги во контејнерза пластика!

Направете во училиштето програма засобирање и рециклирање пластика и хартија!

�

�

�

�

Видови контејнери: за на улица иза во двор.

Ученици селектираат пластика восвоето училиште.

Контејнери за селектирање пластика ихартија: синиот е за пластика, жолтиот

за хартија.


1 2 ЕНЕРГИЈА

Енегијата значи можност да се изврши некоја работа. Во природата таа се појавува во многуформи, како светлинска, топлинска, механичка, електрична, хемиска и нуклеарна енергија.Низ историја, човекот научил како да ја менува енергијата од еден вид во друг и како со нејзинапомош да си го подобри животот. Така, денеска, тешко би можеле да го замислиме нашетосекојдневие без енергија. На пример, како би изгледал нашиот живот без електирчна енергија?Не би имале телевизор дома, или шпорет или компјутер или машина за перење. На училиште,не би можеле да работиме во втора смена, зашто би било премногу темно без светлината насветилките што трошат електична енергија. Машините во фабриките не би работеле. Со другизборови, нашиот живот целосно би се променил и би го загубил својот квалитет.

Енергијата ја добиваме од природните извори на енергија Тие може да бидат обновливи инеобновливи Обновливи значи дека колку и да трошиме енергија од изворот тој постојано се

обновува и затоа не може никогаш да се потроши Примери за обновливи извори на енергија сесонцето и ветрот Колку и да ја трошиме топлината и светлината на сонцето тие постојано сеобновуваат Колку и да ја трошиме механичката енергиија на ветрот неа секогаш ќе ја имаповторно кога ќе задува тој Примери за необновливи извори на енергија се јагленот и нафтатаодносно фосилните горива Кога горат тие ослободуваат топлинкса енергија која се користиза многу работи за загревање на домовите за придвижување на автомобилите запроизводство на електрична енергија итн Но нафтата и јагленот се создале пред многумилиони години само во ограничени количества кои може да се потрошат и кои не сеобновуваат

Од индустриската револуција кон крајот на 18-тиот и почетокот на 19-тиот век до денескачовекот речиси ги исцрпил необновливите извори на енергија Нивните резерви се многу малии затоа треба да се штедат Од друга страна при согорувањето на фосилните горива сеослобоува јаглероден диоксид кој е еден од гасовите на стаклената градина и кој придонесувакон глобалното затоплување Затоа треба да се свртиме кон користењето на обновливитеизвори сонцето ветрот водата наместо необновливите извори на енергија јагленот нафтата

.

.. ,

.. ,

. ,. ,. , ,

: , ,, . ,

,.

, ,.

. ,,

. ,( , , ) ( ,

10

Обновливи извори на енергија: соларни панели, ветерница и геотермален извор.

Необновливи извори на енергија: јагленокоп и нафтено наоѓалиште.

и природниот гас Со тоа ќе придонесеме постоечките резерви на фосилни горива да ни траатподолго ќе го намалиме емитувањето на јаглеродниот диоксид во атмосферата и ќе влијаемеда се успори глобалното затоплување

Енергија употребуваме и во нашето училиште и тоа за осветлување и затоплување научилиштето за работа на компјутерите и на другата училишна опрема и во училишната кујна затоплење вода и за готвење Значи енергијата може рационално да ја употребуваме и да јаштедиме и на училиште Тоа може да го сториме со мали промени во нашето однесување но иво однесувањето на другите ученици и на наставниците во училиштето Понатаму конштедењето придонесуваат и мали инфраструктурни зафати во училиштето кои заедно сопримерното однесување на учениците и на наставниците може да доведе до заштеда наенергијата и до 10%. На тој начин и нашето училиште ќе придонесе кон заштеда на фосилнитегорива намалување на емисијата на јаглеродниот диоксид во воздухот зачувување на нашетоздравје но и до финансиска заштеда

).,

.

, :,

. ,. ,

. ,,

,

, ,, .


11

Штедливи сијалици.

Совети за рационално трошење на енергијата:

Изгаснете ги светилките кога ја напуштате просторијата, па макар и за кратко.

Изгаснете го светлото кога надвор е ден.

Користете штедливи сијалци. Тие трошат и до пет пати помалку струја од обичните.

Затворајте ги вратите кога просторијата се затоплува или кога е вклучен клима-уредот.

Исклучете ги телевизорот, компјутерот и другите домашни уреди целосно.

Изолирајте ги вратите и прозорците.

Кога ви е ладно, облечете потопла облека наместо да го вклучувате греењетопосилно.

Ставете завеси во просториите во кои престојувате бидејќи тие за време на зимата јачуваат топлината внатре, а летно време не дозволуваат таа да влезе внатре.

Ставете алуминиумска фолија зад радијаторите. Таа нема да дозволи топлината дазамине низ ѕидор, туку ќе ја врати внатре.

�

�

�

�

�

�

�

�

�


1 3 ВОДА

Водата има основно значење во нашите животи. Освен за пиење и миење, се употребува и воиндустријата, земјоделството, како и за производство на кој било продукт. Глобално, нашитепотреби за вода се пораснати дотаму што природниот воден циклус не може да го издржитемпото.

Според потеклото постојат следните видови на вода: површинска (реки, езера, мориња,океани); подземна (чиишто извори се наоѓаат под површината на земјата); атмосферска (дожд,град, снег).

Без вода не можеме да живееме и истата ја користимесекојдневно. Денеска помалку од 2% од водените резервиво светот се чиста вода. Додека кај нас с уште има доволноприродно чиста вода за пиење, во многу земји таа е реткапривилегија поради нејзиното загадување, најчестопредизвикано од отпадните води и од хемискиот отпад.Потрошувачката на вода постојано се зголемува како во

домаќинствата,т а к а и в оиндустријата.

Главен загадувачн а в о д а т а ечовекот. Водата ја загадуваат: отпадоците шточовекот не ги фрла на соодветно место,канализационите води, хемикалиите, фабриките штоиспуштаат непрочистени води во реките и во езерата.

Во земјите каде што има недостаток од чиста вода,водата што се употребува во домаќинствата и воиндустријата е рециклирана, односно вештачкипречистена, како замена за нејзиното природнопречистување преку испарување и дожд.

.

è

Ова е скап процес, што го прави и снабдувањето на домаќинствата со вода скапо. Од другастрана, во многу други земји на светот поради својата географска положба, климата, но и

развиеноста на општеството,недостига чиста вода за пиење. Коннедостатокот на чиста водапридонесуваат и климатскитепромени.

Водата ќе ја заштитиме одз а г а д у в а њ е с а м о п р е к уподигнуваање на еколошката свестна луѓето и преку донесувањезакони за строга контрола иказнување на сите што ја загадуваатводата. Европската повелба за водивели: „Водата е општо наследство,чија вредност мора сите да јапознаваат. Задача на секој од нас еводата грижливо да ја користи”.

12

Загадена вода.

Чиста вода за пиење.

Прочистување на водата.


Внимателното управување со потрошувачката на вода,како и ефективна едукативна програма, може да јанамалат потрошувачката на вода за две третини, и дадоведат до финансиски заштеди.

Затоа во секоја пригода, кога се користи водата треба дасе потсетиме на некои корисни совети за да дадеме својпридонес во напорите за зачувување на овој скапоценресурс.

Да ја чуваме водата чиста и да ја штедиме за да ја имаме навек!

13

Совети за штедење вода:

Затворете ги чешмите додека ги миете рацете изабите.

Користете го тушот 5 минути помалку.

Машините за миење садови и алишта употребувајтеги целосно наполнети.

Наводнувајте ги само тревните површини и не ја распрскувајте водата по патека илиулица.

Наводнувајте ги ноќе или рано изутрина, за да го избегнете испарувањето.

Одгледувајте растенија што бараат помалку вода.

Наместо да ги миете овошјето и зеленчукот под силен млаз, оставете ги да отстојат восад полн со вода.

Користете ја водата само кога навистина ви треба. Секогаш затворете ја чешмата когаќе завршите со работа.

Редовно и навремено поправајте ги сите расипани чешми или тоалетни казанчиња штотечат.

�

�

�

�

�

�

�

�

�

Користете вода само толкуколку што ви е неопходно.


14

1 4 ТРАНСПОРТ

Транспортот е дел од секојдневниот живот на современиот човек. Секој од нас користи некаковвид транспорт. Користиме автомобил или автобус за да стигнеме до училиште или работа, возили авион за да отпатуваме во странство или на одмор. Понекогаш користиме и брод за дапрошетаме по езеро или по море.

Зголемената употреба на автомобили значително влијае, како врз животната средина издравјето, така и врз социјалниот живот. Се поголемата употреба на автомобили предизвикуваградски метеж и го прават сообраќајот небезбеден. Статистиките покажуваат дека нашитепатишта се опасни, а смогот што го создаваат автомобилите им штети на нашето здравје идобросостојба. Издувните гасови од автомобилите придонесуваат и за глобалното затоплувањеи загадување на воздухот.

Стравот од сообраќајниот метеж, како и опасноста од непознати лица придонесуваат многуродители да ги носат своите деца на училиште со автомобили. Ова има голем број напоследици, како врз учениците, така и врз пошироката околина.

.

Транспортни средства:авион, автобус, воз и

автомобил.


15

Истражувањата покажуваат дека децата кои што пешачат до училиштето, ја зголемуваат својатаактивност, и со тоа стануваат пофокусирани и постигнуваат поголем успех во училиштето.Возењето на велосипед и пешачењето се одлични форми на физичка активност, и патот доучилиштето има значителен придонес за зголемување на ваквиот вид на активности. Навикитево однос на физичката активност се стекнуваат уште од најрано детство, па така недостигот одфизичка активност од најмали нозе доведува до зголемен ризик од подоцнежно дебелеење,висок крвен притисок, слаба психолошка добросостојба, како и срцеви заболувања. Возењетона велосипед и пешачењето на патот до училиштето, влијае и врз социјалниот живот на детето;тоа стекнува поголема самодоверба, пријатели, стекнува чувство за независност и чувство засообраќај.

Користењето јавен транспорт, пешачењето и возењето велосипед ги чуваат нашето здравјеи животната средина!

Совети за еколошки транспорт:

Вози велосипед!

Пешачи за да бидеш поздрав и за да живееш вопочиста околина!

Користи јавен транспорт!

Користи организиран превоз!

Во автомобил или такси не вози се сам!

�

�

�

�

�

ЕВИДЕНЦИЈАНА ЗЕЛЕНАТА ПАТРОЛА

2. Лист за евиденција на Зелената патрола

Во овој дел ќе најдете форма во која можете да ги евидентирате вашите увиди припатролирањето во училиштето, училишниот двор или во поблиската околина научилиштето. Патролирањето ќе ви овозможи постојано да следите дали постојатпромени во однесувањето на учениците, наставниците и на останатите граѓаникон животната средина, како резултат на останатите ваши активности во Зелениотклуб.

17

2. ЕВИДЕНЦИЈА


Датум: ________________

Членови на Зелената патрола: _____________________________________________________

Заокружете:

А) Патролирањето е изведено во училиште

Б) Патролирањето е изведено во училишен двор

Г) Патролирањето е изведено во околината на училиштето

1. При вашето патролирање дали се полни/празни контејнерите/корпите за отпад? Објаснете

детално

2. Дали наидовте на отпадоци надвор од контејнерите/кантите за отпад? Ако сте наишле,

објаснете на каков отпад и каде. (Во која училница, во кој ходник, во кој дел од училишниот

двор или каде надвор од училишниот двор).

3. Дали наидовте на пластични шишиња помешани со друг вид отпад? Ако сте наишле,

објаснете детално каде. (Во која училница, во кој ходник, во кој дел од училишниот двор или

каде надвор од училишниот двор).

2.1 Лист за евиденција на зелената патрола

18


7. Дали наидовте на електрични неисклучени уреди, кои работат иако никј не ги користи

(климатизери, бојлери, компјутери, ЛЦД-проектор и сл.)? Ако сте наишле, објаснете детално за

каков уред станува збор и каде.

6. Дали наидовте на светилки што светат иако е денското светло е доволно? Ако сте наишле,

објаснете детално колку и каде.

5. Дали наидовте на расипани тоалетни казанчиња или на расипана водна инсталација од кои

непотребно тече вода. Ако сте наишле, објаснете детално на што сте наишле и каде. (Во кој

тоалет, колку казанчиња и сл.).

4. Дали наидовте на расипани чешми од кои непотребно тече вода? Ако сте наишле, објаснете

детално колку и каде. (Во која училница/тоалет, во кој ходник, во кој дел од училишниот двор

или каде надвор од училишниот двор).

19


20

19

9 Дали забележавте при патролирањето автомобили што довезуваат само еден патник до

училиште? Ако наидете, разговарајте со патникот дали имал можност за поеколошки

транспортен избор, како на пример, пешачење, користење велосипед, или организирање на

повеќе патника во еден автомобил. Објаснете ја ситуацијата детално и наведете ги причините за

транспртниот избор на патникот. (На пр. Наидовме на 5 патника што сами се довезле со

автомобил на училиште. Тројца од нив користат автомобил зашто немаат доволно време да

пешачат, итн...)

.

19

10 Дали забележавте при патролирањето ученици и наставници што користат велосипед.

Разговарајте со нив за нивниот транспортен избор. Објаснете подетално колку велосипедисти сте

забележале при патролирањето и зошто го избрале тие велосипедот како превозно средство.

.

11 Дали забележавте ученици или граѓани што неприлично се однесуваат кон животната

средина? Ако забележавте, наведете за какво однесување станува збор и што сторивте вие како

мерка.

.

8. Дали наидовте на простории со отворени врати и прозорци, иако работи климата или

греењето во просторијата? Ако сте наишле, објаснете детално за што станува збор и каде.


Заклучок од патролирањето:

21

АНКЕТИРАЊЕ

3. Анкетирање

Во овој дел од Дневникот ќе ги најдете следните форми:

Анкетен лист за ученици, наставници и за родители

Анализа на резултатите доби ни од анкетата спроведена кај учениците ододделение

Анализа на резултатите добиени од анкетата спроведена кај наставниците.

Анализа на резултатите добиени од анкетата спроведена кај родителите

Со овие форми можете да извршите анкетирање за да дознаете колку е развиенаеколошката свест кај учениците, нивните родители и наставниците. За таа цел,направете колку што ви се потребни копии од анкетниот лист, а добиенитеподатоци внесете ги и обработете ги во формите за анализа на резултатитеодделно за секоја анкетирана група.

Истиве форми употребите ги:

за да соберете првични податоци како основа за создавње проект, и

за да ги евалуирате ефектите од вашата работа во текот на училишната година.

�

�

�

�

�

�

.

e V-IX.

.

23

3. АНКЕТИРАЊЕ

3. АНКЕТИРАЊЕ НКЕТЕН ЛИСТ1 - A

Никогаш Понекогаш Секогаш

1 Дали ги фрлате отпадоците на соодветно место?

2 Дали купувате производи со знакот за рециклирање тристрелки што прават триаголник

()?

3 Дали ги фрлате пластичната амбалажа и хартијата заедно соостанатиот отпад?

4 Дали оставате светилките да светат непотребно во вашиотдом?

5 Дали ги гасите светилките и електричните уреди коганакратко ја напуштате просторијата?

6 Дали го гасите компјутерот целосно по употреба?

7 Дали се обидувате да штедите струја (на пр. имате штедливисветилки или на некој друг начин)?

8 Дали ја затворате чешмата додека ги четкате забите?

9 Дали се троши непотребно вода во вашиот дом (се вклучуваатмашините за миење садови и перење алишта кога сеполупразни, чешмите и казанчињата течат итн.)?

10 Дали се обидувате да штедите вода?

11 Дали пешачите до училиште/работа?

12 Дали возите велосипед?

13 Дали користите автомобил за да стигнете до работа?

3.1 АНКЕТЕН ЛИСТ ЗА УЧЕНИЦИ, НАСТАВНИЦИ И ЗА РОДИТЕЛИ

Целта на анкетата е да се утврди еколошката свест на испитаниците на следниве теми: отпад,енергија, вода, транспорт. Ве молиме искрено одговорете на следниве прашања со ставањена знакот !

Благодариме!

Х

24

3.2 АНКЕТИРАЊЕ - АНАЛИЗА

25

3 V IX.2 Анализа на резултатите добиени од спроведената анкета кај учениците од – одд.

1 Дали ги фрлате на соодветно место?отпадоците

2 Дали купувате производи со знакот за рециклирање (тристрелки што прават триаголник)?







9 Дали се троши непотребно вода во вашиот дом (се вклучуваатмашините за миење садови и перење алишта кога сеполупразни, чешмите и казанчињата течат итн.)?





Вкуп

но

нкети

рани

a Никога

ш(с

оброј)

Понекога

ш(с

оброј)

Секога

ш(с

оброј)

Што може да заклучите од анализата за еколошката свест кај учениците во однос на темитеенергија, отпад, вода и транспорт?

Заклучоци:

Никога

ш(в

опроценти

)

Понекога

ш(в

опроценти

)

Секога

ш(в

опроценти

)

26

3.3 Анализа на резултатите добиени од спроведената анкета кај наставниците.

1 Дали отпадоците на соодветно место?ги фрлате








9 Дали се троши непотребно вода во вашиот дом ( севклучуваат машините за миење садови и перење алишта когасе полупразни, чешмите и казанчињата течат итн.)?





Вкуп

но

анкети

рани

Никога

ш(с

оброј)

Понекога

ш(с

оброј)

Секога

ш(с

оброј)

Што може да заклучите од анализата за еколошката свест кај наставниците во однос на темитеенергија, отпад, вода и транспорт?

Заклучоци:

Никога

ш(в

опроценти

)

Понекога

ш(в

опроценти

)

Секога

ш(в

опроценти

)


27

3.4 Анализа на резултатите добиени од спроведената анкета кај родителите.

1 Дали отпадоците на соодветно место?ги фрлате








9 Дали се троши непотребно вода во вашиот дом ( севклучуваат машините за миење садови и перење алишта когасе полупразни, чешмите и казанчињата течат итн.)?





Што може да заклучите од анализата за еколошката свест кај родителите во однос на темитеенергија, отпад, вода и транспорт?

Заклучоци:

Вкуп

но

анкети

рани

Никога

ш(с

оброј)

Понекога

ш(с

оброј)

Секога

ш(с

оброј)

Никога

ш(в

опроценти

)

Понекога

ш(в

опроценти

)

Секога

ш(в

опроценти

)


ИНТЕРВЈУА

4 Форми за интервјуа.

Во овој дел од Дневникот ќе најдете форми за интервју со админстративно-техничкиот и со менаџментскиот тим во училиштето за да дознаете повеќе заучилишната политика и практика во однос на аспектите на животната средина:енергија, отпад, вода и транспорт. Формите за интервју се изготвени одделно задиректорот и за техничко-административниот персонал и одделно по теми, наследниов начин:

Отпад – форма за интервју со техничкиот персонал.

Отпад – форма за интервју со директорот.

Енергија – форма за интервју со техничкиот персонал.

Енергија – форма за интервју со дректорот.

Вода – форма за интервју со техничкиот персонал.

Вода – форма за интервју со техничкиот персонал.

Транспорт – форма за интервју со директорот.


за да соберете првични податоци како основа за создавање проект, и


�

�

�

�

�

�

�

�

�

29

4. ИНТЕРВЈУА

30

4.1 ИНТЕРВЈУА - ОТПАД

4.1.1 Интервју со служителот, домаќинот и со хигиеничарот на училиштето.

Датум: ________________

: _____________________________________________________Разговорот го водел

Разговарајте со служителот, со домаќинот и со хигиеничарот во училиштето, во зависност одтоа кој може да ви даде одговор на прашањата подолу. Во табелата, на празните места подпрашањата, запишете ги одговорите на служителот, на домаќинот или на хигиеничарот воучилиштето. Барајте што е можно подетални и попрецизни податоци и објаснувања!

1. Колку често во текот на еден ден се празнат кантите за отпад од училниците? Објаснете. (На

пр.: два пати дневно, по завршувањето на секоја смена.)

2. Колку често во текот на еден ден се празнат кантите за отпад во ходниците? (На пр.: четири

пати во текот на денот, на секој голем одмор, и по завршувањето на смената.)

3. Колку често во текот на една недела се чисти училишниот двор? Објаснете. (На пр.: го

чистиме секој ден во неделата, и тоа по два пати, по завршувањето на секоја од смените.)

4 Колку често во текот на еден месец претпријатието за комунална хигиена го собира отпадот

од училиштето? (На пр.: по потреба, најчесто по два пати во текот на неделата.)

.

31


5. Колкаво количество отпад создава училиштето во текот на еден ден? Заедно со служителот,

избројте ги вреќите отпад собрани дента кога разговарвте со него.

Што може да заклучите од интервјуто за училишните практики во однос на отпадот?

Заклучоци:

32


4.1.2 Интервју со директорот на училиштето.

Датум: ________________


Разговарајте со директорот на училиштето. Во табелата подолу, на празните линии подпрашањата, запишете ги одговорите на директорот во училиштето. Барајте што е можноподетални и попрецизни податоци и објаснувања!

1. Дали училиштето воспоставено шема за собирање и рециклирање стара хартија? Ако има,

опишете ја накусо.

има

2. Дали училиштето воспоставено шема за собирање и рециклирање пластика? Ако има,

опишете ја накусо.

има

3. Дали има училиштето склучено договор со локална компанија за откуп на стара хартија,

вклучувајќи го и транспортот на хартијата? Ако има, наведете ги деталите од договорот.

4. Дали има училиштето склучено договор со локална компанија за откуп на собрана пластика

за рециклирање, вклучувајќи го и транспортот на пластиката? Ико има, наведете ги деталите од

договорот.

33


5 Дали во училиштето простор во кој се чува собраната стара хартија, пред да биде

откупена?

. има

6 Дали во училиштето простор во кој се чува собраната пластика за рециклирање, пред да

биде откупена?

. има

7 Каква шема за собирање и рециклирање пластика и хартија би можело да воспостави

училиштето (ако нема)? Објаснете.

.

Заклучоци:

Што може да заклучите од интервјуто за училишните практики во однос на отпадот?

34

4.2 ИНТЕРВЈУА - ЕНЕРГИЈА

4.2.1 Интервју со служителот, со домаќинот и со хигиеничарот на училиштето.

Датум: ________________



1. Колку често ја проверувате исправноста на светилките, прекинувачите и на штековите во

училниците, ходниците, тоалетите и во другите простории во училиштето (на пр.: секојдневно,

еднаш/два пати неделно, месечно и сл.)? Објаснете.

2. Колку често ја проверувате исправноста на вратите и на прозорците во училниците,

ходниците, тоалетите и во другите простории во училиштето (на пр.: секојдневно, еднаш/два

пати неделно, месечно и сл.)? Објаснете.

3. Колку често ја проверувате исправноста на вратите и на прозорците во училниците,

ходниците, тоалетите и во другите простории во училиштето (на пр.: секојдневно, еднаш/два

пати неделно, месечно и сл.)? Објаснете.

4. Кого го информирате за дефектите што сте ги увиделе при проверката?

35


5. Во рок од колку време се врши замена на дефектите што сте ги пријавиле (на пр.: во текот на

истиот ден, истата недела, во зависност од дефектот и сл.)? Објаснете.

6 Колку често ЕВН дали е исправен мерачот на потрошената електрична енергија

(струјомерот) во училиштето? Дали има училиштето договор со ЕВН за вакви проверки?

Објаснете.

. проверува

7 Колку често проверувате дали се затворени сите врати по завршување на една смена (

секојдневно на крајот од работниот ден, одвреме на време, имам/немам такви задолженија и

сл.)? Објаснете.

. на пр.:

8 Колку често проверувате дали се изгаснати сите светилки по завршување и на првата и на

втората смена во училиштето ( секојдневно на крајот од работниот ден, одвреме-навреме,

имам/немам такви задолженија и сл.)? Објаснете.

.

на пр.:

Заклучоци:

Што може да заклучите од интервјуто за училишната практики во однос на енергијата?

36


4.2.2 Интервју со директорот.

Датум: ________________

Разговорот го водел: _____________________________________________________


1. Колку често во текот на една учебна година се организираат едукативни предавања во

училиштето на тема енергија и рационално користење на енергијата (на пр.: еднаш месечно, три

пати годишно, не се органзираат воопшто и сл.)? Објаснете.

2. Дали училиштето поставено пораки за штедење енергија во училниците, тоалетите,

канцелариите, кабинетите и во другите простории? Објаснете!

има

3. Дали сте реагирале во случај кога училиштето добило превисока сметка за струја или за

затоплување? Како сте изреагирале?

4. Дали имате лице задолжено да ја провери состојбата во оние училници во кои нема настава

(дали се изгаснати светилките, дали се затворени вратите, дали се затворени прозорците, итн.)?

Колку често се проверува состојбата (на пр.: секојдневно по за вршувањето на секој час, одвреме

навреме и сл.)? Објаснете подетално!

37

5. Дали училиштето склучено договор со Електростопанство за проверка на исправноста не

електричната енергија?

има

6. Дали има училиштето можност поставување сензорски сијалици? Каде сметате дека ќе биде

најсоодветно да се постават сензорски сијалици? Објаснете подетално.

7 Дали се употребуваат во училиштето енергетско-ефикасни сијалици, без жаречко влакно?.

8 Дали има училиштето склучено договор со некое претпријатие за проверка на исправноста и

на ефикасноста на системот за греење во училиштето?

.

9 Дали би поставиле завеси во училниците и во другите простории ако тоа помогне во заштеда

на топлинската енергија? Каде би поставиле? Објаснете подетално.

.

10 Дали се планира замена на прозорците и на вратите што не обезбедуваат енергетска

ефикасност за училиштето?

.


38

Заклучоци:

Што може да заклучите од интервјуто за училишната политика во однос на енергијата?

11. Кои мерки ќе ги преземете за порационално користење на енергијата во училиштето?


39

4.3 ИНТЕРВЈУА - ВОДА

4.3.1 Интервју со служителот, домаќинот и со хигиеничарот на училиштето.

Датум: ________________



1. Колку пати се користат чешмите за одржување на хигиената во текот на една смена? (На пр.:

Во текот на една смена училиштето го чистиме еднаш, и тогаш употребуваме и вода).

2. Дали тече водата постојано додека ја одржувате хигиената во училиштето?

3. Колку често проверувате дали се чешмите затворени во тоалетите и во другите простори? (На

пр.: секојдневно, еднаш/два пати неделно, месечно и сл.) Објаснете.

4. Дали ги проверувате по одморите чешмите во помошните простории и во тоалетите?

5. Дали ги проверувате по завршувањето на смената чешмите во училиниците и во тоалетите?

6. Во кои месеци најчесто го наводнувате дворот? Колку често во текот на една недела го

наводнувате дворот? Објаснете. (На пр.: Во мај го наводнуваме еднаш неделно. Во јуни, јули и

август го наводнуваме и до три пати неделно).

8 Дали се наводнуваат тревните површини од други извори на вода?.

9 Дали се наводнуваат тревните површини од водоводната мрежа?.

10 Како придонесувате вие за штедењето на водата во училиштето?.

7 Колку долго го наводнувате дворот при едно наводнување? Објаснете. (На пр.: Најчесто не

повеќе од еден час, но во август понекогаш и по два часа).

.

Заклучоци:

Што може да заклучите од интервјуто за училишните практики во однос на водата?

40


41



Датум: ________________


Разговарајте со директорот на училиштето. Во табелата подолу, на празните линии подпрашањата, запишете ги одговорите на директорот во училиштето. Барајте што е можноподетални и попрецизни податоци и објаснувања! Ако немате доволно место за да го запишетеодговорот, употрбете ја другата страна на овој лист.

1. Колку често се организираат едукативни предавања во училиштето на тема: вода, значење и

штедење? (На пр. еднаш месечно, три пати годишно, не се органзираат воопшто и сл.). Објаснете.

2. Дали училиштето има можност од поставување сензорски чешми? Ако има, каде би ги

поставиле за да придонесете кон штедењето вода во училиштето? Објаснете.

4. Дали училиштето има склучено договор со јавно претпријатие од општината за проверка на

исправноста на водомерот и одржување на водоводната и канализациската мрежа во училиштето?

3. Дали училиштето има поставено пораки за штедење вода? Ако има, каде се поставени тие?

Објаснете!

42


5. Дали е училиштето вклучено во колекторскиот систем на градот, ако го има? Во

колекторскиот систем се собираат сите фекални и отпадни води за да се пречистат пред да се

испуштат во реките или во езерата.

6 Дали има задолжено лице за проверување на исправноста на чешмите и на тоалетите? Ако

има, неведете кое е тоа лице.

.

7. Колку често добивате информации за исправноста на чешмите и на тоалетите? Од кого?

Објаснете. (На пр.: Служителот ја проверува исправноста еднаш неделно и ме известува за тоа).

Заклучоци:

Што може да заклучите од интервјуто за училишните политики во однос на отпадот?

8. Колку брзо се острануваат пријавените дефектите во училиштето? Објаснете. (На пр.:

Помалите дефекти што може да ги отстрани хаусмајсторот се поправаат најмногу за два дена.

Останатите ги отстрануваме за една недела. Или, на пр, немам ваква информација).

9. Кои мерки ќе ги преземете за порационално користење на водата во училиштето?

43

4.4 ИНТЕРВЈУА - ТРАНСПОРТ


Датум: ________________



1. Од колку населени места доаѓаат учениците во училиштето?

2. Дали има во училиштето ученици што користат организиран превоз? Колку ги има?

3. Дали користат наставниците организиран превоз? Колку ги има?

4 Дали е за истите ученици/наставници организиран превоз и за враќање од училиште?.

5. Дали се оптимално превозните средства при организираниот превоз (број на

патници наспрема број на седишта во средството за транспорт)?

искористени

6. Дали доаѓаат навреме на настава учениците што користат организиран превоз?

44


7 Дали има ученици што понекогаш го напуштаат последниот час со изговор дека немаат

превоз?

.

8. Дали превозниците учениците кои имаат повеќе часови од другите?ги чекаат

9. Дали се со патувањето опфатени ученици од двете смени?9. Дали се со патувањето ученици од двете смени?опфатени

10. Дали има доволно простор за возилата кога ги чекаат учениците?

11. Дали доаѓаат учениците/наставниците на училиште со велосипед?

12. Дали има безбедни велосипедски патеки до училиштето?

13. Дали има простор за оставање на велосипедите во училиштето?

45


14 Колку ученици доаѓаат на училиште со автомобил или со такси?.

15. Дали се нарушува безбедноста на учениците во периодот пред и по завршувањето на смената

поради големиот број возила околу училиштето?

9. Дали се со патувањето опфатени ученици од двете смени?16. Со што доаѓате вие на работа?

17. Дали учениците доаѓаат редовно на настава ?при лоши временски услови

18. Што преземате за безбедноста на учениците што патуваат?

19. Колку го сметате за серизен проблемот со масовното користење превозни средства?

Заклучоци:

Што може да заклучите од интервјуто за училишните политики во однос на отпадот?

СНИМАЊЕ НАИНФРАСТРУКТУРНТА

СОСТОЈБА

5 Снимање на инфраструктурната состојба во училиштето.

Во овој дел од Дневникот ќе најдете форми со кои ќе можете да ги снимите и да гиувидите оние аспекти на инфратструктурната состојба на училиштето што влијаатврз животната средина. Внимавајте, овде нема да се занимаваме со целокупнатаинфраструктура, туку само со онаа што може да ја подобриме со малиинвестиции, а што сепак доведува до значително намалување на негативнотовлијание на училиштето врз животната средина. Извршете го снимањето за секојаод темите одделно. За тоа ќе ви помогнат следниве форми:

Снимање на состојбата со отпадот во ходниците, кабинетите и во другитепростории во училиштето.

Снимање на состојбата со отпадот во училишниот двор.

Следење на состојбата со потрошувачката на електичната енергија и натоплинската енергија во училиштето.

Снимање на состојбата со компјутерската мрежа.

Снимање на состојбата со електричната и со топлинската енергија воучилниците.

Снимање на состојбата со електричната енергија во училишниот двор.

Снимање на состојбата со водата во тоалетите.

Снимање на состојбата со водата кабинетите и другите простории воучилиштето.

Снимање на состојбата со водата во училишниот двор.

Следење на бројот на автомобили што довезуваат учениници на училиштепред почетокот на првата смена.

Следење на бројот на автомобили што довезуваат наставници на училиштепред почетокот на првата смена.

Следење на бројот на автомобили што превезуваат учениници помеѓу дветесмени.


за да соберете првични податоци како основа за создавање проект, и


�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

47

5. СНИМАЊЕ

48

5.1

СНИМ

АЊ

Е-

ОТП

АД

Дату

м:

________________

Сост

ојб

ата

јасн

им

але:

_____________________________________________________

51

1С

ни

мањ

ена

сост

ојб

ата

соотп

адот

воуч

ил

ни

ци

те.

..

На

праш

ањ

ата

во

оваа

колона

одго

ворете

сода

или

не,

аодго

ворот

запиш

ете

гово

соодветн

ото

квадратч

еза

секоја

училница.

Во

оваа

редица

забележ

ете

јаваш

ата

озн

ака

зауч

илницата

.

Дали

им

аканти

заотп

ад

во

училницата

?

Дали

им

апосе

бни

канти

заф

рлањ

ехарти

јаи

пласт

ични

шиш

ињ

аза

рециклирањ

е?

Дали

харти

јата

зарециклирањ

еи

пласт

ичните

шиш

ињ

аза


е?

сепом

еш

ани

содруг

вид

отп

ад

Дали

им

аотп

ад

надвор

од

канти

тево


?

Дали

епразн

апред

почето

кот

на

смената

?канта

та

Дали

епразн

апо

заврш

увањ

ето

на

голем

иот

одм

ор?

канта

та

Дали

епразн

апо

заврш

увањ

ето

на

смената

?канта

та

Училница1

Училница2

Училница3

Училница4

Училница5

Училница6

Училница7

Училница8

Училница9

Училница10

Училница11

Училница12

Училница13

Училница14

Училница15

Училница16

Училница19

Училница20

Училница21

Училница22

Училница18

Училница17

Училница32

Училница42

Училница52

Училница62

49

Дату

м:

________________

Сост

ојб

ата

јасн

им

але:

_____________________________________________________

51

2С

ни

мањ

ена

сост

ојб

ата

соотп

адот

воходни

ци

те,

каби

нет

ите

иво

дру

гите

про

стори

иво

учи

ли

ште

то.

..

На

праш

ањ

ата

во

оваа

колона

одго

ворете

сода

или

не,

аодго

ворот

запиш

ете

гово

соодветн

ото

квадратч

еза

секој

ходник.

Во

оваа

редица

забележ

ете

јаваш

ата

озн

ака

заходникот/

кабинето

т/канцеларија

та/прост

орија

таво

училиш

тето

.

Дали

им

аканта

заотп

ад

во

ходнокот/

кабинето

т/прост

орија

та?

Дали

им

апосе

бни

канти

заф

рлањ

ехарти

јаи

пласт

ични

шиш

ињ

аза


е?

Дали

пласт

ичните

шиш

ињ

аи

харти

јата

зарециклирањ

е?

сепом

еш

ани

содруг

вид

отп

ад

Дали

им

аотп

ад

надвор

од

канти

тево

ходникот/

кабинето

т/прост

орија

та?

Дали

епразн

апред

почето

кот

на

смената

?канта

та

Дали

епразн

апо

заврш

увањ

ето

на

голем

иот

одм

ор?

канта

та

Дали

епразн

апо

заврш

увањ

ето

на

смената

?канта

та

Ходник1

Ходник2

Ходник3

Ходник4

Ходник5

Фискултурнасала

Наставничкаканцеларија

Библиотека

Училишнакујна

Канцеларија1



Наставничкикабинет1







Помошнапросторија1




Другапросторија1

Другапросторија2

5.1

СНИМ

АЊ

Е-

ОТП

АД

50

Дату

м:

________________

Сост

ојб

ата

јасн

им

але:

________________________________

51

3С

ни

мањ

ена

сост

ојб

ата

соотп

адот

воуч

ил

иш

ни

от

дво

р..

.

На

праш

ањ

ата

во

оваа

колона

одго

ворете

сода

или

не,

аодго

ворот

запиш

ете

гово

соодветн

ото

квадратч

е.

Дали

им

аканти

/конте

јнери

заотп

ад

во

дворот?

Дали

им

апосе

бни

канта

/конте

јнер

заф

рлањ

ехарти

јаи

пласт

ични

шиш

ињ

аза


е?

Дали

сехарти

јата

ипласт

ичните

шиш

ињ

аза


епом

еш

ани

заедно

содруг

вид

отп

ад

во

канти

те/конте

јнерот?

Дали

им

адоволно

канти

/конте

јнери

заотп

ад

низ

дворот?

Дали

им

адел/делови

од

дворот

во

кои

сетр

упа

отп

ад

повеќе

отк

олу

во

ост

анати

от

двор?

Дали

им

аотп

ад

расф

рлан

по

дворот

пред

почето

кот

на

смената

?

Дали

им

аотп

ад

расф

рлан

по

дворот

по

заврш

увањ

ето

на

голем

иот

одм

ор?

Дали

им

аотп

ад

расф

рлан

по

дворот

по

заврш

увањ

ето

на

смената

?

Дали

секанти

те/конте

јнерите

заотп

ад

празн

ипред

почето

кот

на

првата

смена?

Дали

секанти

те/конте

јнерот

заотп

ад

празн

ипо

заврш

увањ

ето

на

голем

иот

одм

ор?

Дали

секанти

те/конте

јнерот

заотп

ад

празн

ипо

заврш

увањ

ето

на

смената

?Д

али

им

аотп

ад

расф

рлан

по

дворот

по

заврш

увањ

ето

на

смената

?

Одговор

Забелеш

ка

5.1

СНИМ

АЊ

Е-

ОТП

АД

51

Во

оваа

учебна

година

(септе

мври

–авгу

ст)

Во

претх

одната

учебна

година

(септе

мври

-авгу

ст)

Вкуп

но

потр

ош

ени

киловат-

часо

ви

електр

ична

енерги

ја

Вкуп

но

пари

потр

ош

ени

заелектр

ична

енерги

ја

Вкуп

но

потр

ош

ени

литр

инаф

та

Вкуп

но

пари

потр

ош

ени

занаф

та

Одговор

Забелеш

ка

Во

табелите

подолу

забележ

ете

гопотр

ош

еното

количест

во

електр

ична

енерги

јаи

потр

ош

еното

количест

во

наф

таза

зато

плув

ањ

еза

оваа

иза

претх

одната

учебна

година.

За

потр

ош

ената

електр

ичната

енерги

јаза

пиш

ете

говкуп

ниот

број

киловат-

часо

ви,

аза

потр

ош

ената

наф

таза

пиш

ете

говкуп

ниот

број

на

литр

и.

Ист

ота

ка

запиш

ете

јаи

вкуп

ната

сум

ана

пари

запотр

ош

ената

електр

ичната

енерги

јаи

потр

ош

ената

наф

та.

Доколку

епотр

ебно

побарајт

епом

ош

од

координато

рот

на

Зелениот

клуб

иод

служ

ите

лот/

секрета

рот

на

училиш

тето

.

Дату

м:

________________

Сост

ојб

ата

јасн

им

але:

_____________________________________________________

52

1С

лед

ење

на

сост

ојб

ата

соп

отр

ош

увач

ката

на

елек

тичн

ата

ина

топ

ли

нск

ата

енер

гија

воуч

ил

иш

тето

.

..

5.2

СНИМ

АЊ

Е-

ЕНЕР

ГИЈА

52

Дату

м:

________________

Сост

ојб

ата

јасн

им

але:

_____________________________________________________

52

2.

.С

ни

мањ

ена

сост

ојб

ата

соко

мп

јуте

рска

там

реж

а.

Одговор

Забелеш

ка

На

праш

ањ

ата

во

оваа

колона

одго

ворете

собројк

иили

сода/не,

во

зависн

ост

од

праш

ањ

ето

,а

одго

ворот

запиш

ете

гово

соодветн

ото

квадратч

еза

секоја

училница.

Во

оваа

редица

забележ

ете

јаваш

ата

озн

ака

запрост

орија

та.

Колку

ком

пју

тери

им

аво


?

При

сним

ањ

ето

,колку

од

тие

што

не

секорист

ат

не

сеиск

луч

ени?

Дали

сеиск

луч

ува

авто

матс

ки

ком

пју

терск

ата

мреж

аво


кога

не

секорист

и?

Училница1

Училница2

Училница3

Училница4

Училница5

Училница6

Училница7

Училница8

Училница9

Училница10

Училница11

Училница12

Училница13

Училница14

Училница15

Кабинет1

Кабинет4

кабинет5



Кабинет3

Кабинет2


канцеларија4



5.2

СНИМ

АЊ

Е-

ЕНЕР

ГИЈА

53

Дату

м:

________________

Сост

ојб

ата

јасн

им

але:

_____________________________________________________

52

3.

.С

ни

мањ

ена

сост

ојб

ата

соел

ектр

ичн

ата

исо

топ

ли

нск

ата

енер

гија

воуч

ил

ни

ци

те.

На

праш

ањ

ата

во

оваа

колона

одго

ворете

собројк

иили

сода/не,

во

зависн

ост

од

праш

ањ

ето

,а

одго

ворот

запиш

ете

гово

соодветн

ото

квадратч

еза

секоја

училница.

Во

оваа

редица

забележ

ете

јаваш

ата

озн

ака

зауч

илницата

.

Колку

прозо

рци

им

а?

Колку

од

нив

не

сеза

твораат

добро

ипропуш

таат

возд

ух?

Колку

од

нив

им

аат

двојн

о,

тројн

оили

терм

оизо

лациск

ост

акло?

Дали

им

аза

веси

на

прозо

рците

?

Дали

сеза

веси

те(а

ко

гиим

а)

добро

присп

осо

бени

на

широчината

на

прозо

рците

?

Дали

сеза

твора

добро

влезн

ата

врата

на


?

Дали

попуш

таврата

тавозд

ухкога

еза

творена?

Колку

свети

лки

им

а?

Колу

од

нив

сепрего

рени?

Училница1

Училница2

Училница3

Училница4

Училница5

Училница6

Училница7

Училница8

Училница9

Училница10

Училница11

Училница12

Училница13

Училница14

Училница15

Училница16

Училница19

Училница20

Училница21

Училница22

Училница18

Училница17

Училница32

Училница42

Училница52

Училница62

5.2

СНИМ

АЊ

Е-

ЕНЕР

ГИЈА

На

праш

ањ

ата

во

оваа

колона

одго

ворете

собројк

иили

сода/не,

во

зависн

ост

од

праш

ањ

ето

,а

одго

ворот

запиш

ете

гово

соодветн

ото

квадратч

еза

секоја

училница.

Колку

од

нив

сесо

жаречко

влакно

(обични

свети

лки)?

При

сним

ањ

ето

,дали

сеза

палени

свети

лките

иако

едоволна

природната

светл

ина?

Дали

сеисп

равни

прекинув

ачите

?

Дали

сеисп

равни

ште

ковите

?

Колку

радија

тори

им

а?

Колку

од

нив

сеисп

равни?

Училница1

Училница2

Училница3

Училница4

Училница5

Училница6

Училница7

Училница8

Училница9

Училница10

Училница11

Училница12

Училница13

Училница14

Училница15

Училница16

Училница19

Училница20

Училница21

Училница22

Училница18

Училница17

Училница32

Училница42

Училница52

Училница62

52

3.

.С

ни

мањ

ена

сост

ојб

ата

соел

ектр

ичн

ата

исо

топ

ли

нск

ата

енер

гија

воуч

ил

ни

ци

те.

5.2

СНИМ

АЊ

Е-

ЕНЕР

ГИЈА

54

Дату

м:

________________

Сост

ојб

ата

јасн

им

але:

_____________________________________________________

52

4.

.С

ни

мањ

ена

сост

ојб

ата

соел

ектр

ичн

ата

енер

гија

во

учи

ли

шни

от

дво

р.

На

праш

ањ

ата

во

оваа

колона

одго

ворете

сода

или

не,

аодго

ворот

запиш

ете

гово

соодветн

ото

квадратч

е.

Дали

сеза

твора

добро

влезн

ата

врата

на

училиш

тето

?

Дали

пропуш

тавозд

ухкога

еза

творена

влезн

ата

врата

на

училиш

тето

?

Дали

им

ам

еханиза

мза

авто

матс

ко

затв

орањ

ена

влезн

ата

врата

на

училиш

тето

?

Колку

свети

лки

им

аод

надвореш

ната

страна

на

влезн

ата

врата

на

училиш

тето

?

Колку

од

нив

не

сеисп

равни?

Колку

од

нив

сеобични

(со

жаречко

влакно)?

Дали

севклуч

уваат/

иск

луч

уваат

свети

лките

од

надвореш

ната

страна

на

влезн

ата

врата

?авто

матс

ки

Колку

свети

лки

им

аво

училиш

ниот

двор?

Колку

од

нив

сеисп

равни?

Колку

од

нив

сеобични

(со

жаречко

влакно)?

Дали

севклуч

уваат/

иск

луч

уваат

авто

матс

ки

свети

лките

во

училиш

ниот

двор?

Одговор

Забелеш

ка

55

5.2

СНИМ

АЊ

Е-

ЕНЕР

ГИЈА

Потр

ош

ено

количест

во

вода

во

оваа

учебна

година

во

куб

ни

метр

и(с

епте

мври

...)

Потр

ош

ена

сум

апари

во

оваа

учебна

година

во

денари

Потр

ош

ено

количест

во

вода

во

изм

ината

тауч

ебна

година

во

куб

ни

метр

и(с

епте

мври

–авгу

ст)

Потр

ош

ена

сум

апари

во

изм

ината

тауч

ебна

година

во

денари

Одговор

Забелеш

ка

Во

оваа

табела

забележ

ете

гопотр

ош

еното

количест

во

вода

заоваа

но

иза

изм

ината

тауч

ебна

година.

Ист

ота

ка,

забележ

ете

јаи

соодветн

ата

сум

апари

што

училиш

тето

јаплати

ло

запотр

ош

ената

вода.

За

ова

ќе

ви

бидат

потр

ебни

сметк

ите

засм

ет

ивода,

кои

заедно

сокоординато

рот

на

Зелениот

клуб

,м

ож

ете

да

гипобарате

од

секрета

рот

на

училиш

тето

.О

дсм

етк

ите

зем

ете

јапредвид

иза

пиш

ете

јаса

мо

онаа

сум

аш

тосе

однесу

ва

на

потр

ош

еното

количест

во

вода.

Дату

м:

________________

Сост

ојб

ата

јасн

им

але:

________________________________________________

53

1С

лед

ење

на

сост

ојб

ата

соп

отр

ош

увач

ката

на

вода.

..

56

5.3

СНИМ

АЊ

Е-

ВОДА

57

Дату

м:

________________

Сост

ојб

ата

јасн

им

але:

_____________________________________________________

53

2С

ни

мањ

ена

сост

ојб

ата

соп

отр

ош

увач

ката

на

вода

во

учи

лни

ци

те.

..

На

праш

ањ

ата

во

оваа

колона

одго

ворете

сода

или

не,

аодго

ворот

запиш

ете

гово

соодветн

ото

квадратч

еза

секоја

училница.

Во

оваа

редица

забележ

ете

јаваш

ата

озн

ака

зауч

илницата

.

Дали

им

ачеш

ма

во


?

Дали

им

ам

ија

лник

во

училиницата

?

Дали

ечеш

мата

исп

равна?

Дали

сеза

твора

добро

?чеш

мата

Дали

ем

ија

лникот

запуш

ен?

За

врем

ена

сним

ањ

ето

,дали

непотр

ебно

од

чеш

мата

?тече

водата

Училница1

Училница2

Училница3

Училница4

Училница5

Училница6

Училница7

Училница8

Училница9

Училница10

Училница11

Училница12

Училница13

Училница14

Училница15

Училница16

Училница19

Училница20

Училница21

Училница22

Училница18

Училница17

Училница32

Училница42

Училница52

Училница62

5.3

СНИМ

АЊ

Е-

ВОДА

58

Дату

м:

________________

Сост

ојб

ата

јасн

им

але:

______________________________

53

3С

ни

мањ

ена

сост

ојб

ата

сово

дат

аво

тоал

ети

те.

..

На

праш

ањ

ата

во

оваа

колона

одго

ворете

собројк

иили

сода/не,

во

зависн

ост

од

праш

ањ

ето

,а

одго

ворот

запиш

ете

гово

соодветн

ото

квадратч

еза

секој

тоалет,

кабинет

или

прост

орија

.

Во

овие

квадратч

ињ

аза

пиш

ете

гиваш

ите

озн

аки

зато

алети

тево

училиш

тето

.

Колку

чеш

ми

им

аво

тоалето

т?

Колку

од

нив

сеисп

равни?

Колку

чеш

ми

во

тоалето

тне

сеза

творат

добро?

За

врем

ена

сним

ањ

ето

,дали

непотр

ебно

од

некоја

од

чеш

мите

?те

че

водата

Колку

мија

лници

им

аво

тоалето

т?

Кај

колку

мија

лници

не

еисп

равен

одводот

под

мија

лникот

кон

канализа

ција

та?

Колку

мија

лници

сеза

пуш

ени?

Колку

каза

нчињ

аим

аво

тоалето

т?

Од

колку

каза

нчињ

ане

сепуш

тавода?

Колку

каза

нчињ

ата

продолж

уваат

да

течат

ипо

пуш

тањ

ето

вода?

Колку

санита

рни

јазл

иим

аво

тоалето

т?

Колку

од

санита

рните

јазл

исе

запуш

ени?

Тоалет1

Тпалет2

Тоалет3

Тоалет4

Тоалет5

Тоалет6

Тоалет7

Тоалет8

Тоалет9

Тоалет10

Наставничкитоалет1




Тоалет1вофискултурнасала

Другитоалети










Тоалет2вофискултурнасала

5.3

СНИМ

АЊ

Е-

ВОДА

59

Дату

м:

________________

Сост

ојб

ата

јасн

им

але:

_____________________________________________________

53

4С

ни

мањ

ена

сост

ојб

ата

сово

дат

ака

бинет

ите

идру

гите

про

стори

иво

учи

ли

ште

то.

..

На

праш

ањ

ата

во

оваа

колона

одго

ворете

собројк

иили

сода/не,

во

зависн

ост

од

праш

ањ

ето

,а

одго

ворот

запиш

ете

гово

соодветн

ото

квадратч

еза

секој

тоалет,

кабинет

или

прост

орија

.

Дали

им

ачеш

ма

во

прост

орија

та?

Дали

им

ам

ија

лник

во

прост

орија

та?

Дали

ечеш

мата

исп

равна?

Дали

сеза

твора

добро

чеш

мата

?

За

врем

ена

смим

ањ

ето

,дали

тече

водата

непотр

ебно

од

чеш

мата

?

Дали

еисп

равен

одводот

под

мија

лникот

кон

канализа

ција

та?

Дали

ем

ија

лникот

запуш

ен?

Другапросторија






Наставничкиканцеларија














Училишнакујна






5.3

СНИМ

АЊ

Е-

ВОДА

60

Дату

м:

________________

Сост

ојб

ата

јасн

им

але:

_____________________________________________________

53

5С

ни

мањ

ена

сост

ојб

ата

сово

дат

аво

учи

ли

шни

от

дво

р..

.

На

праш

ањ

ата

во

оваа

колона

одго

ворете

сода

или

не,

аодго

ворот

запиш

ете

гово

соодветн

ото

квадратч

еО

дго

вор

Забелеш

ка

Дали

им

ачеш

ма

во

дворот?

Дали

сеза

твора

добро

?чеш

мата

За

врем

ена

сним

ањ

ето

,дали

непотр

ебно

од

чеш

мата

?те

че

водата

Дали

еисп

равна

водоводната

мреж

аво

дворот ?

(Н

априм

ер:

им

а/нем

апук

ната

цевка

исл

.).

Дали

еисп

равна

канализа

циск

ата

мреж

аво

дворот ?

(Н

априм

ер:

водата

не

ист

екув

аниз

канализа

ција

та,

па

сеправат

вирови

низ

дворот)

.

Дали

сенаводнув

аат

тревните

површ

ини

од

водоводната

мреж

а?

Дали

сенаводнув

аат

тревните

површ

ини

од

друг

иизв

ори

на

вода?

5.3

СНИМ

АЊ

Е-

ВОДА

61

5.4.1 Следење на бројот на автомобили што довезуваат учениници на училиште предпочетокот на првата смена.

Датум: ________________

Состојбата ја снимале:_____________________________________________________

1. Колку вкупно автомобили што не се такси-возила довезле ученици на училиште?

Во овој празен простор забележете по една цртичка за секој автомобил што довезол ученици на училиште.Снимањето започнете го 20 минути пред почетокот на првиот час. По ѕвонењето на ѕвончето, избројте го вкупниотброј на цртички, односно, бројот на автомобили што довезле ученици на училиште и запишете го на празнатацрта.

Вкупен број автомобили: ___________

2. Колку вкупно такси-возила довезле ученици на училиште?

Во овој празен простор забележете по една цртичка за секое што довезол ученици на училиште.Снимањето започнете го 20 минути пред почетокот на првиот час. По ѕвонењето на ѕвончето, избројте го вкупниотброј на цртички, односно, бројот на такси-возила што довезле ученици на училиште и запишете го на празнатацрта.

такси-возило

Вкупен број такси-возила: ___________

3. По колку ученици довезло секое возило?

Во овој празен простор забележете по една цртичка за секој автомобил или секое такси што довезле еден, два триили повеќе ученици. По ѕвонењето на ѕвончето што го означува почетокот на првиот час, избројте ги цртичиките изапишете го вкупниот број на возила што довезле еден, два, три или повеќе ученици.

Возила со еден ученик: _______

Возила со два ученика: _______

Возила со три ученика: _______

Возила со повеќе ученици: _______

Вкупен број возила со два ученика:________.Вкупен број возила со еден ученик:________.

Вкупен број возила со три ученика:________. Вкупен број возила со повеќе ученици:________.

5.4 СНИМАЊЕ - ТРАНСПОРТ

62

6.4.2 Следење на бројот на автомобили што довезуваат наставници на училиште предпочетокот на првата смена.

1. Колку вкупно автомобили што не се такси-возила довезле наставници на училиште?

Во овој празен простор забележете по една цртичка за секој автомобил со кој дошол наставник на училиште.Снимањето започнете го 20 минути пред почетокот на првиот час. По ѕвонењето на ѕвончето, избројте го вкупниотброј на цртички, односно, бројот на автомобили со кој дошле наставници на училиште, и запишете го на празнатацрта.


2. Колку вкупно такси-возила довезле наставници на училиште?

Во овој празен простор забележете по една цртичка за секое такси-возило што довезло наставници на училиште.Снимањето започнете го 20 минути пред почетокот на првиот час. По ѕвонењето на ѕвончето, избројте го вкупниотброј на цртички, односно, бројот на автомобили што довезле наставници на училиште, и запишете го на празнатацрта.


3. По колку наставника довезло секое возило?

Во овој празен простор забележете по една цртичка за секој автомобил или секое такси што довезле еден, два,три или повеќе наставници. По ѕвонењето на ѕвончето што го означува почетокот на првиот час, избројте гицртичиките и запишете го вкупниот број на возила што довезле еден, два, три или повеќе наставника.

Возила со еден наставник: _______

Возила со два наставника: _______

Возила со три наставника: _______

Возила со повеќе :наставници _______

Вкупен број возила со два :________.наставникаВкупен број возила со еден наставник:________.

Вкупен број возила со три :________.наставника Вкупен број возила со повеќе :________.наставници


Датум: ________________


63


5.4.3 Следење на бројот на автомобили што превезуваат учениници помеѓу двете смени.

1. Колку вкупно автомобили што не се такси-возила довезле или одвезле ученици на училиште

помеѓу двете смени?

Во овој празен простор забележете по една цртичка за секој автомобил што довезол или одвезол ученици научилиште помеѓу двете смени. Снимањето започнете го веднаш по завршувањето на последниот час од првтасмена. По ѕвонењето на ѕвончето што го означува почетокот на првиот час од втората смена, избројте го вкупниотброј на цртички, односно, бројот на автомобили што довезле ученици на училиште, и запишете го на празнатацрта.


2. Колку вкупно такси-возила довезле ученици на училиште?

Во овој празен простор забележете по една цртичка за секое такси-возило што довезло или одвезло ученици научилиште помеѓу двете смени истиот ден. Снимањето започнете го веднаш по завршувањето на последниот час одпрвта смена. По ѕвонењето на ѕвончето што го означува почетокот на првиот час, избројте го вкупниот број нацртички, односно, бројот на такси-возила што довезле или одвезле ученици на училиште, и запишете го напразната црта.


3. По колку ученици довезло или одвезло секое возило?

Во овој празен простор забележете по една цртичка за секој автомобил или секое такси што довезло или одвезлоеден, два три или повеќе ученици помеѓу двете смени истиот ден. Снимањето започнете го веднаш позавршувањето на последниот час од првта смена. По ѕвонењето на ѕвончето што го означува почетокот на првиотчас, избројте ги цртичиките и запишете го вкупниот број на возила што довезле или одвелзе еден, два, три илиповеќе ученици.

Возила со еден ученик: _______

Возила со два ученика: _______

Возила со три ученика: _______

Возила со повеќе ученици: _______

Вкупен број возила со два ученика:________.Вкупен број возила со еден ученик:________.

Вкупен број возила со три ученика:________. Вкупен број возила со повеќе ученици:________.

Датум: ________________


64


5.4.4 Следење на бројот на автомобили што довезуваат наставници на училиште помеѓудвете смени.

1. Колку вкупно автомобили што не се такси-возила довезле или одвезле наставници на

училиште помеѓу двете смени?

Во овој празен простор забележете по една цртичка за секој автомобил со кој дошол или си заминал наставник одучилиштето помеѓу две смени. Снимањето започнете го веднаш по завршувањето на последниот час од првтасмена. По ѕвонењето на ѕвончето што го означува почетокот на првиот час од втората смена, избројте го вкупниотброј на цртички, односно, бројот на автомобили со кој дошле или си заминале наставници од училиште, изапишете го на празната црта.


2. Колку вкупно такси-возила довезле наставници на училиште?

Во овој празен простор забележете по една цртичка за секое такси-возило што довезло или одвезло наставници одучилиште помеѓу двете смени истиот ден. Снимањето започнете го веднаш по завршувањето на последниот час одпрвта смена. По ѕвонењето на ѕвончето што го означува почетокот на првиот час од втората смена, избројте говкупниот број на цртички, односно, бројот на автомобили што довезле или одвезле наставници од училиштето, изапишете го на празната црта.


3. По колку наставника довезло секое возило?

Во овој празен простор забележете по една цртичка за секој автомобил или секое такси што довезло или одвезлоеден, два три или повеќе наставници помеѓу двете смени истиот ден. По ѕвонењето на ѕвончето што го означувапочетокот на првиот час од втората смена, избројте ги цртичиките и запишете го вкупниот број на возила штодовезле или одвезле еден, два, три или повеќе наставника помеѓу двете смени.

Возила со еден наставник: _______

Возила со два наставника: _______

Возила со три наставника: _______

Возила со повеќе :наставници _______

Вкупен број возила со два :________.наставникаВкупен број возила со еден наставник:________.

Вкупен број возила со три :________.наставника Вкупен број возила со повеќе :________.наставници

Датум: ________________


65


6.4.5 Следење на бројот на ученици и на наставници што доаѓаат на училиште со велосипед.

Датум: ________________


1. Колку вкупно ученици дошле со велосипед во првата смена?

Во овој празен простор забележете по една цртичка за секој кој дошол на училиште со велосипед вопрвата смена. Снимањето започнете го 20 минути пред почетокот на првата смена. По ѕвонењето на ѕвончето,избројте го вкупниот број на цртички, односно, бројот на ученици-велосипедисти, и запишете го на празната црта.

ученик

2. Колку вкупно наставници дошле со велосипед во првата смена?

Во овој празен простор забележете по една цртичка за секој на училиште со велосипед вопрвата смена. Снимањето започнете го 20 минути пред почетокот на првата смена. По ѕвонењето на ѕвончето штого означува почетокот на првиот час од првата цмена, избројте го вкупниот број на цртички, односно, бројот нанаставници-велосипедисти и запишете го на празната црта. .

наставник што дошол

Вкупен број наставници-велосипедисти: ___________

3. Колку вкупно ученици дошле со велосипед во втората смена во истиот ден?

Во овој празен простор забележете по една цртичка за секој ученик кој дошол на училиште со велосипед вовтората смена. Снимањето започнете го 20 минути пред почетокот на втората смена. По ѕвонењето на ѕвончетошто го означува почетокот на првиот час од втората смена, избројте го вкупниот број на цртички, односно, бројотна наставници-велосипедисти и запишете го на празната црта.

Вкупен број ученици-велосипедисти:________.

4. Колку вкупно наставници дошле со велосипед во втората смена во истиот ден?

Во овој празен простор забележете по една цртичка за секој наставник што дошол на училиште со велосипед вовтората смена. Снимањето започнете го 20 минути пред почетокот на првата смена. По ѕвонењето на ѕвончето штого означува почетокот на првиот час од втроата смена, избројте го вкупниот број на цртички, односно, бројот нанаставници-велосипедисти и запишете го на празната црта.

Вкупен број наставници-велосипедисти:________.

Вкупен број ученици-велосипедисти: ___________

АНАЛИЗАНА ПОДАТОЦИТЕ

6 Анализа на податоците.

Во овој дел од Дневникот ќе најдете форми за да извршите анализа на податоцитешто сте ги собрале при анкетирањето, интервјуата и снимањето. Преку анализата,ќе ги увидите целокупната состојба во училиштето, актуелните проблеми, како ипричините за нив. При тоа, јасно ќе се издвојат и приоритетите што ќе треба да гиостварите преку проект. Во Дневникот има форми за анализа за секоја од темитеодделно и тоа:

Анализа на состојбата со отпадот во училиштето и во училишниот двор.

Анализа на состојбата со потрошувачката на енергија во училиштето и воучилишниот двор.

Анализа на состојбата со вода во училиштето и во училишниот двор.

Анализа на состојбата со транспортните навики на учениците и нанаставниците.

�

�

�

�

67

6. АНАЛИЗА

68

6.1 АНАЛИЗА - ОТПАД

1. Употребете ги податоците што сте ги собрале при анкетирањето, интервјурањето иснимањето, сумирајте ги и опишете ја состојбата со отпадот во вашето училиште. На пр.: Вонашето училиште се/не се селектира отпадот. Во училниците има/нема корпи за селектирањеотпад.

При тоа, може да одговорите на следниве прашања, запишувајќи ги одговорите во форма натекст:

Наведете ги заклучоците од анкетате што се однесуваат на темата отпад.

Наведете ги заклучоците од интервјуата што се однесуваат на темата отпад.

Колку вкупно училници има во вашето училиште?

Дали има канти за отпад во секоја училница? Колку често се празната тие? Опишете јаподетално состојбата.

Дали има доволно канти за отпад во холовите и во ходниците на училиштето? Колку честосе празната тие? Опишете ја подетално состојбата.

Дали има доволно канти за отпадоци и контејнери во училишниот двор? Колку често сепразната тие? Опишете ја подетално состојбата.

Колку има или нема отпад во училиштето и во училишниот двор, надвор од кантите иконтејнерите за отпад? Опишете ја состојбата подетално.

Дали се селектираат пластиката и хартијата од останатиот отпадот во училиштето?Опишете ја подетално состојбата.

Дали постојат посебни канти за пластика и хартија во училниците, ходниците, останатитепростории на училиштето и во дворот на училиштето? Опишете ја подетално состојбата.

�

�

�

�

�

�

�

�

�

6.1 Анализа на состојбата со отпадот во училиштето и во училишниот двор.

69

6.1 АНАЛИЗА - ОТПАД

2. Врз основа на описот, наведете ги главните проблеми и приоритети на училиштето присправување со отпадот, како и причините за проблемите. (На пр.: Училишниот двор е полн соотпад по завршувањето на големиот одмор затоа што нема доволно канти за отпад, паучениците го расфрлаат насекаде. Затоа, приоритет е поставување доволно канти за отпад водворот и едукција на учениците за тоа отпадот да се фрла во кантите за отпад).

70

6.2 АНАЛИЗА - ЕНЕРГИЈА

1. Употребете ги податоците што сте ги собрале при анкетирањето, интервјуирањето иснимањето, сумирајте ги и опишете ја состојбата со енергијата (електрична и топлинска) вовашето училиште. На пр. Во нашето училиште има/нема прегорени светилки.

При тоа, може да одговорите на следнива прашања, запишувајќи ги одговорите во форма натекст:

Наведете ги заклучоците од анкетате што се однесуваат на темата енергија.

Наведете ги заклучоците од интервјуата што се однесуваат на темата енергија.

Колку вкупно училници опремени со компјутери има во вашето училиште? При снимањето,колку компјутери што не се користат беа вклучени? Наведете каде.

Дали се исклучува автоматски комјутерската мрежа во училниците кога не се користи? Вокои училници и простории се исклучува, а во кои не?

Со какво стакло се прозорците во вашето училиште (двојно, тројно или термоизолацискостакло)? Опишете ја состојбата детално.

Колку од прозорците не се затвораат добро и пропуштаат воздух? Доколку пропуштаат,набројте каде.

Во колку училници и кабинети имате завеси, а во колку немате?

Дали завесите, таму кадешто ги има, се добро приспособени на широчината напрозорците? Доколку не се, напишете каде.

Дали се затвораат добро влезните врати на училниците и кабинетите? Доколку не сезатвораат и пропуштаат воздух, набројте каде.

Колку од светилките се прегорени? Каде?

Колку од светилките се обични (со жаречко влакно)? Каде?

При снимањето дали некаде имаше вклучено светилка иако природната светлина бешедоволна? Каде и и колку светилки?

Дали се исправни штековите и прекинувачите во училниците? Ако не се, набројте колку икаде.

Колку од радиаторите не се исправни? Дајте детален опис на состојбата.

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

6.2 Анализа на состојбата со потрошувачката на енергија во училиштето и во училишниотдвор.

71

6.2 АНАЛИЗА - ЕНЕРГИЈА

2. Врз основа на описот, наведете ги главните проблеми и приоритети на училиштето ипричините за нив во поглед на потрошувачката и заштедата на енергијата (електрична итоплинска). На пр.: Во нашето училиште често се оставаат вклучени светилките и кога неманикој во училницата.

72

6.2 АНАЛИЗА - ВОДА

1. Употребете ги податоците што сте ги собрале при анкетирањето, интервјуирањето иснимањето, сумирајте ги и опишете ја состојбата со водата во вашето училиште. На пр. Вонашето училиште има/нема неисправни чешми.


Наведете ги заклучоците од анкетате што се однесуваат на темата вода.

Наведете ги заклучоците од интервјуата што се однесуваат на темата вода.

Во колку училници има чешми? Колку од нив се неисправни или не се затвораат добро?Каде?

Во колку училници има мијалници? Колку од нив не работат или се запушени? Каде?

Колку вкупно чешми има во останатите простории (кабинети, канцеларии, библиотека,други простории)? Колку од нив се неисправни или не се затвораат добро? Каде?

Колку вкупно мијалници има во останатите простори? Колку од нив се запушени или неработат? Каде?

Колку вкупно чешми има во сите тоалети (во училиште, фискултурна сала, тоалети занаставници)? Колку од нив се неисправни или не се затвораат добро и каде?

Колку вкупно мијалници имате во тоалетите во училиштето? Колку од нив се неисправниили запушени?

Колку казанчиња има во тоалетите? Од колку казанчиња не се пушта вода и каде? Колу однив продолжуваат да течат по пуштањето вода и каде?

Колку санитарни јазли има во тоалетите? Колку од санитарни јазли се запушени и каде?

За време на снимањето, дали непотребно течеше водата и каде?

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

6.3 Анализа на состојбата со вода во училиштето и во училишниот двор.

73

6.2 АНАЛИЗА - ВОДА

2. Врз основа на описот, наведете ги главните проблеми и приоритети на училиштето припотрошувачката на вода, како и причините за проблемите. (На пр.: Во училиштето водата не сетроши рационално поради неисправните чешми и навиките на учениците).

74

1. Употребете ги податоците што сте ги собрале при снимањето, сумирајте ги и опишете јасостојбата со транспортните навики на учениците и наставниците во вашето училиште. На пр.Во нашето училиште голем број на ученици доаѓаат со автомобил.


Наведете ги заклучоците од анкетате што се однесуваат на темата транспорт.

Наведете ги заклучоците од интервјуата што се однесуваат на темата транспорт.

Дали доаѓаат учениците на училиште со автомобили или со такси? Кога? По колку ученициима во авотомобилите или во такси? Објаснете подетално.

Дали доаѓаат наставниците на училиште со автомобили или со такси? Кога? По колкунаставници има во авотомобилите или во такси? Објаснете подетално.

Колку ученици доаѓаат на училиште со велосипед? Кога?

Колку наставници доаѓаат на училиште со велосипед? Кога?

�

�

�

�

�

�

6. АНАЛИЗА - ТРАНСПОРТ4

6.4 Анализа на состојбата со транспортните навики на учениците и на наставниците.

75

6. АНАЛИЗА - ТРАНСПОРТ4

2. Врз основа на описот, наведете ги главните проблеми и приоритети на училиштето вопоглед на транспортот, како и причините за проблемите. (На пр.: Поради големиот број навозила околу училиштето, особено помеѓу двете смени, се намалува безбедноста научениците, итн.).

ФОРМАЗА ПРОЕКТ

7 Форма за проект.

Во овој дел од Дневникот ќе најдете кусо објаснување за тоа што е проект, како иформа за создавање проект. Проект е збир од активности што се изведуваат воопределен временски рок, а чиишто ефекти не доближуваат до целта што сме сија поставиле пред себе за да надминеме некој проблем. Искористете ја форматада создадете проект за приоритетниот проблем и целта што ги идентификувавтепри анализата на податоците. Ако сметате дека треба да создадете повеќепроекти за повеќе проблеми, направете копии од формата. Како и да е,препорачуваме во текот на една школска година да изберете еден проблем занадминување, со една цел и за него да изработите еден проект.

По формата што треба да ја пополните вие, дадени се примери на проекти засекоја од темите одделно. Разгледајте ги пред да го составите вашиот, за да вибиде појасно како да размислувате.

77

7. ФОРМА ЗА ПРОЕКТ

78

Што е проект?

Од каде потекнува зборот?

Кои елементи ги содржи проектот?

Проектот претставува привремена активност или збир од активности со дефиниранпочеток и крај, ко се изведува во определен времески рок и со определенифинансиски средства (буџет), за да се постигнат определени цели и резултати со целда се постигне посакуваната промена.

„projectum”„proicere”, „proicere”

„pro-”,iacere”,

Секој проект ги содржи минимум следниве елементи:

Формата за проект што ви ја нудиме во овој Дневник ги содржи сите овие елементи.

и ат

Зборот проект потекнува од латинскиот збор изведен од латинскиотглагол кој што значел фрла нешто нанапред. Глаголот есоставен од два дела, и тоа делот кој означува нешто што претходи наактивноста изразена во следниот дел од зборот, и делот кој значи фрла.Така зборот проект оригинално значел нешто што се случува пред што било друго дасе случи. Кога почнал да се применува зборот проект во нашиот јазик, тој пред симал значење на план, а не и на самиот чин на извршување на планот. Најчесто сеупотребувал во значење на разработен план на градежен објект, на машина, и слично,а поретко во значење на замисла, нацрт, концепт, скица и сл. Во последнитедваесетина години, зборот проект се почесто почнува да се употребува и да ги покриваи значењето на план за нешто, но и на активностите што се спроведуваат восогласност со планот.

, или она што сакаме да го видиме како промена во средината кога ќебиде завршен проектот,

, или што е тоа што ќе го правиме за да ја постигнемецелта,

, или што ќе видиме конкретно какорезултат на она што сме го направиле како активност, а што придонесува коностварувањето на целта.

, како на целокупниот проект така и на секоја одактивностите одделно,

, или предвидени финансиските средства што се неопходни заспроведување на преоктните активности,

за спроведување на проектот, или луѓето што во суштината ќе гикоординираат и ќе ги извршуваат предвидените активности.

�

�

„

,. ,

., ,

., . ,

. ,, .

�

�

�

�

�

�

главна цел

предвидени активности

резултати од предвидените активности

временска рамка (или рок)

буџет на проектот

одговорни лица

На што треба да внимаваме кога изработуваме проект?

Основен предвизик при креирањето проект и при полонувањето на оваа форма ќе вибиде тоа да поставите цели и резултати што ќе можете да ги остварите имајќи гипредвид временските и финансиските ограничувања како и бројот на луѓе со кои ќеработите На пример треба да внимавате дали имате доволно време и доволнофинанскиски средстава за да ги спроведете активностите што сте ги предвиделе Аконемате намалете го бројот на активности или размислете каде можете да најдетеповеќе финансиски средства При тоа дел од активностите можете да ги одложите заследната учебна година или за тогаш кога ќе имате повеќе средства Понатаму требада внимавате и дали активностите и резултатите од нив навистина придонесуваат коностварувањето на целта Ако не придонесуваат треба да размислите како да гиприспособите активностите или можеби како да ја промените својата цел


Треба да внимавате и дали имате доволно луѓе што ќе ги спроведат активнсотите напроектот Ако немате повторно или ќе најдете начин да ангажирате повеќе луѓе илиќе го намалиме бројот на активности па соодветно ќе ги приспособите и резултатите ицелта Ова не е едноставен процес ниту за искусните креатори на проекти Затоабидете трпеливи кога ја пополнувате приложената форма се додека не стигнете донешто што е навистина реално и остварливо како проект на Зелениот клуб

Тука сакаме да ви обрнеме малку повеќе внимание на проектните резултати затоа штонивното постигнување се смета за неопходно за постигувањето на променатапланирана со главната цел Покрај тоа тие може да ни дадат и добра информација затоа како напредуваме со реализирањето на проектот Затоа при спроведувањето напроектот треба да следите во која мера се остварени проектните резултати ВоЗелените клубови оваа работа ја вршат Зелените патроли

Ако не сме ги дефинирале добро проектните резултати и ако не следиме дали се тиеостварени може да завршиме со тоа што ќе ги потрошиме сите пари што ги имаме аништо да не постигнеме Затоа кога ги дефинираме резултатите при пополнувањето наформата мора да внимаваме тие да бидат дефинирани како

, или точно да знаеме што сакаме да постигнеме како резултат. Например: одржани едукативни часови е добар пример наспрема одржана едукацијазашто преку првиот пример точно знаеме што е едукација: тоа е одржување часови.

, или резултати што може да ги измериме во текот на спроведувањетона проектот. На пример: одржани едукативни часови во сите 40 класа во училиштето.Ова е добар пример затоа што бројот на часови што сме предвиделе да го одржимеможе да го измериме, односно да го изброиме, и според таа бројка да знаеме далисме го оствариле резултатот.

, или такви за коишто сме сигурни дека може да гиизведеме. На пример реално е дека ќе одржиме часови во сите одделенија, нонереално е да очекуваме дека сите ученици од училиштето ќе го променат своетооднесување по одржаниот час. Остварливо е одржувањето на часовите во сите класовиво училиштето да го завршиме за два месеца, но не и за деве недели.

, или да знаеме до кога очекуваме да бидат постигнатирезултатите. Погорниот пример може да го доразвиеме и да кажеме: одржаниедукативни часови во сите 40 класа во училиштето до крајот на месец март.

Пополнетите примери на формата за проект во овој Дневник ќе ви дадат добри насокиза тоа како да ги дефинирате резултатие на вашите проект запазувајќи гикритериумите што ги наведовме тука

. , , ,,

. . ,

.

. ,.

., .

, ,.

:

1)

2)

3)

4)

.

На што да внимаваме кога ги изработуваме проектните резултати

Прецизни

Мерливи

Реални и остварливи

Временски ограничени

?


79

Име на проект Цел на

проектот

Очекувани

резултати

Одговорен за

реализација на проектот

Време на

реализација

Образложение:(Објаснете го накусо проблемот штосакате да го надминете со овој проект.Објаснете зошто го избравте овојпроблем како приоритетен во однос надругите идентификувани со анализата наподатоците).

Вкупен буџет:

80


Им

ена

про

ект

Цел

на

про

екто

тО

чеку

вани

резу

лта

тиО

дго

воре

нза

реал

иза

ци

јана

про

екто

т

Вре

ме

на

реал

иза

ци

ја

Образл

ож

ение:

(Обја

снете

гонакус

опроблем

от

што

сакате

да

гонадм

инете

соовој

проект.

Обја

снете

зош

того

изб

равте

овој

проблем

како

приорите

тен

во

однос

на

друг

ите

иденти

фикув

ани

соанализа

тана

подато

ците

).

Вкуп

ен

буџ

ет:

Реден

број

на

акти

вност

и

Акт

ивн

ост

иќе

сеп

резе

мат

зада

сеп

ост

игн

ец

елта

што

Оче

кува

ни

резу

лта

тиод

спро

веден

ите

акти

вност

и

Реал

иза

тор

на

акти

вност

а

Вре

ме

на

реал

иза

ци

ја

1 2 3 4 5

7.1

ФОРМ

АЗА

ПРО

ЕКТ

81

Реден

број

на

акти

вност

и

Акт

ивн

ост

ико

иќе

сеп

ревз

емат

зада

сеп

ост

игн

ец

елта

Оче

кува

ни

тере

зул

тати

од

спро

веден

ите

акти

вност

и

Реал

иза

тор

на

акти

вност

а

Вре

ме

на

реал

иза

ци

ја

1Едуц

ирањ

ена

учениците

преку

одрж

увањ

еедук

ати

вни

часо

ви

во

одделение

зато

азо

што

икако

да

гисе

лекти

рам

ехарти

јата

ипласт

иката

.О

држ

ани

едук

ати

вни

часо

ви

во

секој

клас

на

наш

ето

училиш

теод

1.

до

9.

одделение.

Членовите

на

Зелениот

клуб

.Ф

евруа

ри

-м

арт

.2009

2П

одигн

увањ

ена

еколош

ката

свест

на

учениците

ина

наст

авниците

преку

пост

авув

ањ

епост

ери

иналепници

низ

училниците

иниз

холовите

заалте

рнати

вни

начини

засп

равув

ањ

есо

отп

адот.

Пост

авув

ањ

епост

ери

на

видно

мест

о,

најм

алку

во

секој

ходник

во

училиш

тето

.П

ост

авув

ањ

еналепници

засе

лекти

рањ

ехатр

ија

ипласт

ика

во

најм

алку

половина

училници

во

училиш

тето

.

Членовите

заЗелениот

клуб

.Ф

евруа

ри

.2009

3Редовно

потт

икнув

ањ

ена

учениците

ина

наст

авниците

засе

лекти

рањ

епласт

иката

ихарти

јата

преку

патр

олирањ

ена

Зелената

патр

олата

.

Зелените

патр

оли

гообиколув

аат

училиш

тето

ипроверув

аат

дали

сепласт

иката

ихарти

јата

пом

еш

ани

соост

анати

от

отп

ад

во

училиш

тето

,најм

алку

два

пати

неделно

инајм

алку

по

заврш

увањ

ена

смената

.

Членовите

на

Зелениот

клуб

.Секојд

невно

до

крајо

тна

учебната

година.

4И

зработу

вањ

еканти

(од

карто

нск

икут

ии)

засе

лекти

рањ

ехарти

јаи

пласт

ика

ипост

авув

ањ

ево

секоја

училница.

Изр

аботе

ни

канти

засе

лекти

рањ

ехарти

јаи

пласт

ика

сепост

авени

во

секоја

училница.

Членовите

на

Зелениот

клуб

во

соработк

асо

наст

авникот

по

ликовно

образо

ванит

исо

друг

иуч

еници.

Февруа

ри

.2009

5Н

абавув

ањ

еи

пост

авув

ањ

еконте

јнери

захарти

јаи

запласт

ика

во

училиш

ниот

двор.

Пост

авени

најм

алку

1конте

јнер

захарти

јаи

1конте

јнер

запласт

ика

во

училиш

ниот

двор.

Членови

на

Зелениот

клуб

,директо

р.

Март

.2009

6Склуч

увањ

едого

вор

соприватн

опретп

рија

тие

засо

бирањ

ена

пласт

иката

ихарти

јаод

училиш

тето

.Склуч

ен

дого

вор

соприватн

опретп

рија

тие.

Членови

на

Зелениот

клуб

,директо

р.

Март

.2009

7.2

ФОРМ

АЗА

ПРО

ЕКТ

-П

РИМ

ЕРОТП

РАД

82

Им

ена

про

ект

Цел

на

про

екто

т

Оче

кува

ни

резу

лта

тиО

дго

воре

нза

реал

иза

ци

јана

про

екто

т

Вре

ме

на

реал

иза

ци

ја

Алте

рнати

вно

справув

ањ

есо

отп

ад.

Селекти

рањ

епласт

ика

ихарти

јаво

училиш

тето

Подига

ње

на

еколош

ката

свест

а.

Нам

ален

број

кеси

соотп

ад

без

пласт

ика

ихарти

јаво

нив.

Координато

рите

на

Зелениот

клуб

.Д

окрајо

тна

учебната

година.

Образл

ож

ение:

(Обја

снете

гонакус

опроблем

от

што

сакате

да

гонадм

инете

соовој

проект.

Обја

снете

зош

того

изб

равте

овој

проблем

како

приорите

тен

во

однос

на

друг

ите

иденти

фикув

ани

соанализа

тана

подато

ците

).

Во

наш

ето

училиш

теприороите

тен

проблем

есп

равув

ањ

тосо

отп

адот

поради

ниск

ата

свест

инесо

одветн

ото

знаењ

еи

навики

на

членовите

на

училиш

ната

заедница,

како

ипоради

пост

оечката

училиш

на

полити

ка.

Спроведените

анкети

покаж

адека

учениците

,наст

авниците

иродите

лите

не

гир

или

ходник

нем

апосе

бни

канти

засе

лекти

рањ

ена

харти

јата

ипласт

иката

.Во

училиш

ниот

двор

нем

аконте

јнери

засе

лекти

рањ

ена

харти

јата

ипласт

иката

.Училиш

тето

нем

аск

луч

ено

дого

вор

соком

уналното

претп

рија

тие

или

сорециклато

рза

собирањ

ена

селекти

раната

пласт

ика

ихарти

јаод

училиш

тето

.

Вкуп

ен

буџ

ет:

Вкуп

но

50

2000,0

0М

КД

заодделни

конте

јнери

засе

лекти

рањ

ехарти

јаи

пласт

ика

мате

рија

ли

заја

вен

наст

ан

:-

,-

.

7.2

ФОРМ

АЗА

ПРО

ЕКТ

-П

РИМ

ЕРЕН

ЕРГИ

ЈА

83

Реден

број

на

акти

вност

и

Акт

ивн

ост

ико

иќе

сеп

ревз

емат

зада

сеп

ост

игн

ец

елта

Оче

кува

ни

тере

зул

тати

од

спро

веден

ите

акти

вност

и

Реал

иза

тор

на

акти

вност

а

Вре

ме

на

реал

иза

ци

ја

1Едуц

ирањ

ена

учениците

преку

одрж

увањ

еедук

ати

вни

часо

ви

во

одделение

зато

азо

што

икако

да

ште

дим

еелекти

рчна

енерги

ја.

Одрж

ани

едук

ати

вни

часо

ви

во

секој

клас

на

наш

ето

училиш

теод

1.

до

9.

одделение.

Членови

на

Зелениот

клуб

.Ф

евруа

ри

–М

арт

2009.

2П

одигн

увањ

ена

еколош

ката

свест

како

на

учениците

така

ина

наст

авниците

преку

пост

авув

ањ

епост

ери


низ


ихоловите

заш

тедењ

еелектр

ична

енерги

ја.

Пост

авув

ањ

епост

ери

на

видно

мест

о,

најм

алку

во

секој

ходник

во

училиш

тето

.П

ост

авув

ањ


заш

тедењ

еелектр

ична

енерги

јаво

најм

алку

половина

училници

во

училиш

тето

.

Членови

на

Зелениот

клуб

.Ф

евруа

ри

.2009

3Ш

тедењ

еелектр

ична

енерги

јапреку

редовно

патр

олирањ

ена

Зелената

патр

олата

ига

сењ

ена

сите

свети

лките

што

непотр

ебно

света

т .

Зелените

патр

оли

гообиколув

аат

училиш

тето

иги

гаса

тсв

ети

лките

што

непотр

ебно

света

тнајм

алку

два

пати

неделно

инајм

алку

по

заврш

увањ

ена

смената

.

Членови

на

Зелените

патр

оли.

Секоја

недела

до

крајо

тна

учебната

година.

4П

одобрув

ањ

ена

инф

раст

рук

турата

на

училиш

тето

заш

тедењ

еелектр

ична

енерги

јасо

зам

ена

на

обичните

свети

лки

сош

тедливи.

Сите

обични

свети

лки

(вкуп

но

20)

сеза

менети

сош

тедливи

или

неонки.

Сите

прего

рени

неонки

во

училиш

тето

(вкуп

но

20)

сеза

менети

сонови.

Членови

на

Зелениот

клуб

.Хаус

мајс

тор.

До

крајо

тна

март

2009

5О

рга

низи

рањ

еја

вен

наст

ан

по

повод

Светс

киот

ден

заш

тедењ

еенерги

ја.

Одрж

ана

еприредба

ија

вна

трибина

на

Светс

киот

ден

заш

тедењ

еенерги

ја.

Членови

на

зелениот

клуб

.Во

текот

на

месе

цм

арт

2009

година.

Им

ена

про

ект

Цел

на

про

екто

тО

чеку

вани

резу

лта

тиО

дго

воре

нза

реал

иза

ци

јана

про

екто

т

Вре

ме

на

реал

иза

ци

ја

Рационална

потр

ош

увачка

на

електр

ичната

енерги

јаво

училиш

тето

!Ш

тедењ

ена

електр

ичната

енерги

јата

во

училиш

тето

!П

одигн

увањ

ена

еколош

ката

свест

во

училиш

тето

.Н

ам

алени

сметк

иза

струј

а.

Нам

алени

сметк

иза

греењ

ево

училиш

тето

.


рите

на

Зелениот

клуб

До

крајо

тна

учебната

година.

Образл

ож

ение:

(Обја

снете

гонакус

опроблем

от

што

сакате

да

гонадм

инете

соовој

проект.

Обја

снете

зош

того

изб

равте

овој

проблем

како

приорите

тен

во

однос

на

друг

ите

иденти

фикув

ани

соанализа

тана

подато

ците

).

Во

наш

ето

училиш


тен

проблем

енерационалната

употр

еба

иза

губата

на

електр

ичната

енерги

јапоради

ниск

ата

свест

инесо

одветн

ото

знаењ

еи

навики

на

членовите

на

училиш

ната

заедница.


анкети

покаж

адека

учениците

,наст

авниците

иродите

лите

не

ште

дат

електр

ична

енерги

ја.

Во

училиш

тето

не

сега

сат

редовно

свети

лките

,се

употр

ебув

аат

обични

сија

лици

(вкуп

но

20),

им

араси

пани

неонки

(вкуп

но

20).

Никој

во

училиш

тето

не

еза

дож

ен

да

проверув

адали

сеизг

асн

ати

свети

лките

кога

не

сеуп

отр

ебув

аат.

Вкуп

ен

буџ

ет:

Вкуп

но

70

400,0

0М

КД

за:

- - -

ште

дливи

сија

лици:

неонки:

мате

рија

ли

заја

вен

наст

ан

7.2

ФОРМ

АЗА

ПРО

ЕКТ-

ПРИ

МЕР

ВОДА

84

Реден

број

на

акти

вност

и

Акт

ивн

ост

ико

иќе

сеп

ревз

емат

зада

сеп

ост

игн

ец

елта

Оче

кува

ни

тере

зул

тати

од

спро

веден

ите

акти

вност

и

Реал

иза

тор

на

акти

вност

а

Вре

ме

на

реал

иза

ци

ја

1Едуц

ирањ

ена

учениците

преку

одрж

увањ

еедук

ати

вни

часо

ви

во

одделение

зато

азо

што

икако

да

јаш

тедим

еводата

.О

држ

ани

едук

ати

вни

часо

ви

во

секој

клас

на

наш

ето

училиш

теод

1.

до

9.

одделение

Членовите

на

Зелениот

клуб

.Ф

евруа

ри

-м

арт

.2009

2П

роверка

на

чеш

мите

ина

каза

нчињ

ата

преку

редовно

патр

олирањ

ена

Зелената

патр

олата

.

Зелените

патр

оли

гипроверув

аат

сите

чеш

ми

иказа

нчињ

аво

училиш

тето

дали

течат

идали

сеисп

равни

најм

алку

два

пати

неделно

инајм

алку

по

заврш

увањ

ена

смената

.

Членовите

на

зелениот

клуб

.Секојд

невно

до

крајо

тна

учебната

година.

3П

одига

ње

на

еколош

ката

свест

на

учениците

ина

наст

авниците

преку

пост

авув

ањ

епост

ери


низ


ихоловите

заваж

ност

аи

заначините

на

ште

дењ

ето

вода.

Пост

авув

ањ

епост

ери

на

видно

мест

о,

најм

алку

во

секој

ходник

во

училиш

тето

.П

ост

авув

ањ


заначините

на

ште

дењ

ето

вода

најм

алку

во

половина

тоалети

иуч

илници

во

училиш

тето

.

Членовите

на

Зелениот

клуб

.Ф

евруа

ри

.2009

4П

одобрув

ањ

ена

инф

раст

рук

турата

на

училиш

тето

заш

тедењ

евода

соза

мена

на

неисп

равните

чеш

ми

иказа

нчињ

асо

нови

исп

равни.

Сите

неисп

равни

чеш

ми

(вкуп

но

10)

сеза

менети

сонови

Сите

неисп

равни

каза

нчињ

аво

училиш

тето

(вкуп

но

6)

сеза

менети

сонови.

Сите

неисп

равни

чеш

ми

во

училиш

тето

(вкуп

но

6)

сеза

менети

сонови.

Членовите

на

зелениот

клуб

,директо

рот;

Март

2009

5О

рга

низи

рањ

еја

вен

наст

ан

по

повод

Светс

киот

ден

на

водите

.О

држ

ана

еприредба

ија

вна

трибина

на

Светс

киот

ден

заводите

.Членовите

на

Зелениот

клуб

,наст

авниците

.М

арт

.2009

Им

ена

про

ект

Цел

на

про

екто

тО

чеку

вани

резу

лта

тиО

дго

воре

нза

реал

иза

ци

јана

про

екто

т

Вре

ме

на

реал

иза

ци

ја

Рационална

потр

ош

увачка

на

водата

во

училиш

тето

!Ш

тедењ

ена

водата

во

училиш

тето

.П

одига

ње

на

еколош

ката

свест

во

училиш

тето

.Н

ам

алени

сметк

иза

вод.


рите

на

Зелениот

клуб

.Д

окрајо

тна

учебната

година.

Образл

ож

ение:

(Обја

снете

гонакус

опроблем

от

што

сакате

да

гонадм

инете

соовој

проект.

Обја

снете

зош

того

изб

равте

овој

проблем

како

приорите

тен

во

однос

на

друг

ите

иденти

фикув

ани

соанализа

тана

подато

ците

).

Во

наш

ето

училиш


тен

проблем

енерационалната

употр

еба

на

вода

поради

ниск

ата

свест

инесо

одветн

ото

знаењ

еи

навики

на

членовите

на

училиш

ната

заедница.


анкети

покаж

адека

учениците

,наст

авниците

иродите

лите

не

јаш

тедат

водата

.Во

тоалети

тена

училиш

тето

им

араси

пани

чеш

ми

(вкуп

но

6)

ираси

пани

каза

нчињ

а(в

куп

но

6).

Никој

во

училиш

тето

не

еза

дож

ен

да

проверув

адали

сечеш

мите

затв

орени

добро

по

употр

еба,

од

кои

чеш

ми

тече

водата

ипо

затв

орањ

ето

,од

колку

каза

нчињ

ате

че

вода,

колку

неисп

равни

ираси

пани

чеш

ми

им

а,

колку

раси

пани

инеисп

равни

каза

нчињ

аим

а,

итн

.Н

ем

аниту

една

сензо

рск

ачеш

ма.

7.2

ФОРМ

АЗА

ПРО

ЕКТ

-П

РИМ

ЕРТРА

НСП

ОРТ

8385

Реден

број

на

акти

вност

и

Акт

ивн

ост

ико

иќе

сеп

ревз

емат

зада

сеп

ост

игн

ец

елта

Оче

кува

ни

тере

зул

тати

од

спро

веден

ите

акти

вност

и

Реал

иза

тор

на

акти

вност

а

Вре

ме

на

реал

иза

ци

ја

1Едуц

ирањ

ена

учениците

преку

одрж

увањ

еедук

ати

вни

часо

ви

во

одделенија

таза

тоа

зош

тои

како

да

сеоднесу

вам

епоеколош

ки

при

изб

орот

на

трансп

ортн

ите

средст

ва.

Одрж

ани

едук

ати

вни

часо

ви

во

секој

клас

на

наш

ето

училиш

теод

1.

до

9.

одделение.

Членовите

на

Зелениот

клуб

.Ф

евруа

ри

-м

арт

.2009

2Следењ

ена

бројо

тна

мото

рните

вози

ла

што

доаѓа

ат

во

училиш

тето

преку

редовно

патр

олирањ

ена

Зелената

патр

олата

.

Зелените

патр

оли

гобележ

ат

бројо

тна

мото

рните

вози

ла

сокои

доаѓа

ат

наст

авниците

иуч

ениците

во

училиш

тето

најм

алку

два

пати

неделно

инајм

алку

по

заврш

увањ

ена

смената

.

Членови

на

Зелениот

клуб

.Секојд

невно

до

крајо

тна

учебната

година.

3П

одигн

увањ

ена

еколош

ката

свест

на

учениците

ина

наст

авниците

преку

пост

авув

ањ

епост

ери


низ


ихоловите

.

Пост

авув

ањ

епост

ери

на

видно

мест

о,

најм

алку

во

секој

ходник

во

училиш

тето

.П

ост

авув

ањ


најм

алку

во

половина

училници

во

училиш

тето

.

Членовите

на

зелениот

клуб

.Ф

евруа

ри

.2009

4П

ром

овирањ

евозе

ње

велосп

ед

преку

пост

авув

ањ

ерам

пи

запаркирањ

евелоси

педи

во

училиш

ниот

двор.

Вкуп

но

15

паркирачки

мест

аза

велоси

педи

сепост

авени

во

предниот

дел

на

училиш

ниот

двор.

Членовите

на

зелениот

клуб

,хаус

мајс

торот.

Март

2009

5О

рга

низи

рањ

еја

вен

наст

ан

по

повод

Светс

киот

ден

на

планета

та.

Одрж

ана

еприредба

ија

вна

трибина

на

Светс

киот

ден

на

планета

та.

Членовите

на

Ззе

лениот

клуб

,наст

авниците

.М

арт

.2009

Им

ена

про

ект

Цел

на

про

екто

тО

чеку

вани

резу

лта

тиО

дго

воре

нза

реал

иза

ци

јана

про

екто

т

Вре

ме

на

реал

иза

ци

ја

Пом

алку

авто

мобили

заповеќе

здравје

!Н

ам

алув

ањ

ена

трансп

орто

тсо

мото

рни

вози

ла

до

иод

училиш

тето

.

Подига

ње

на

еклош

ката

свест

а.

Нам

алув

ањ

ена

бројо

тна

авто

мобили

ита

кси

-вози

ла

сокои

доаѓа

ат

учениците

инаст

авниците

на

училиш

те.


рите

на

Зелениот

клуб

.Д

окрајо

тна

учебната

година

Образл

ож

ение:

(Обја

снете

гонакус

опроблем

от

што

сакате

да

гонадм

инете

соовој

проект.

Обја

снете

зош

того

изб

равте

овој

проблем

како

приорите

тен

во

однос

на

друг

ите

иденти

фикув

ани

соанализа

тана

подато

ците

).

Во

наш

ето

училиш


тен

проблем

етр

ансп

орто

т.М

ногу

ученици

инаст

авници

доаѓа

ат

на

училиш

тесо

авто

мобил

сош

того

зага

дув

аат

возд

ухот

ија

нам

алув

аат

безб

едност

ана

пеш

аците

околу

училиш

тето

.Ретк

осе

корист

ија

вен

трансп

орт,

аво

вози

лата

најч

ест

оим

ане

повеќе

од

два

патн

ика.

Ова

беш

еув

идено

соработа

тана

Зелената

патр

ола,

како

ипри

изв

еденото

анкети

рањ

еи

инте

рвју

ирањ

е.

Сним

ањ

ето

на

сост

ојб

ата

покаж

аи

дека

учениците

не

практи

кув

аат

да

доаѓа

ат

на

училиш

тесо

велоси

пед

нам

ест

осо

авто

мобил

заш

тонем

акаде

да

гиост

аваат

велоси

педите

во

училиш

тето

.Н

акрајо

тод

сите

собрани

подато

ци

сеув

иде

дека

учениците

инаст

авниците

не

сесв

есн

иза

нега

тивното

влија

ние

на

трансп

орто

тсо

мото

рните

вози

ла

врз

животн

ата

средина

иврз

здравје

тона

луѓ

ето

.

ЕВАЛУАЦИЈА

83

9. Евалуација

Во овој дел од Дневникот ќе најдете форми за да извршите евалуација или оценана влијанието на активностите на Зелениот клуб во училиштето За таа цел најпрвотреба да извршите повторно вторично анкетирање интервјуирање и снимање насостојбата со формите приложени понапред во овој Дневник Преку анализа наподатоците што сте ги собрале при второто анкетирање интервјуирање иснимање како и преку споредба на оваа анализа со анализата што првично јанаправивте пред изработката на проектот ќе ја увидите новата состојба воучилиштето проблемите што останале актуелни како и причините за нив Притоа повторно јасно ќе се издвојат приоритетите на кои би можеле да сафокусирате во вашиот следен проект Во Дневникот има форми за анализа засекоја од темите одделно и тоа

Отпад Оцена на влијанието на активностие на Зелениот клуб

Енергија Оцена на влијанието на активностие на Зелениот клуб

Вода Оцена на влијанието на активностие на Зелениот клуб

Транспорт Оцена на влијанието на активностие на Зелениот клуб

.( ) ,

.,

,,

, , .,

., :

– .

– .

– .

– .

�

�

�

�

87

8. ЕВАЛУАЦИЈА

1. Со формите за анкетирање, интервјуирање и снимање, соберете повторно информации засостојбата со темата отпад во вашето училиште. Употребете ги податоците што сте ги собралепритоа, сумирајте ги и опишете ја состојбата со отпадот во вашето училиште и во училишниотдвор.


Наведете ги заклучоците од анкетате што се однесуваат на темата отпад.

Наведете ги заклучоците од интервјуата што се однесуваат на темата отпад.

Колку вкупно училници има во вашето училиште?

Дали има канти за отпад во секоја училница? Колку често се празната тие? Опишете јаподетално состојбата.

Дали има доволно канти за отпад во холовите и во ходниците на училиштето? Колку честосе празната тие? Опишете ја подетално состојбата.

Дали има доволно канти за отпад и контејнери во училишниот двор? Колку често сепразната тие? Опишете ја подетално состојбата.

Колку има или нема отпад во училиштето и во училишниот двор, надвор од кантите иконтејнерите за отпад? Опишете ја состојбата подетално.

Дали се селктираат пластиката и хартијата од останатиот отпадот во училиштето?Опишете ја подетално состојбата.

Дали постојат посебни канти за пластика и хартија во училниците, ходниците, останатитепростории на училиштето и во дворот на училиштето? Опишете ја подетално состојбата.

�

�

�

�

�

�

�

�

�

8.1 Оцена на влијанието на активностие на Зелениот клуб.

88

8.1 ЕВАЛУАЦИЈА - ОТПАД

2. Врз основа на описот, наведете ги главните проблеми и приоритети на училиштето присправување со отпадот, како и причините за проблемите.

3. Споредете ја состојбата со таа од анализата на податоците на оваа тема, како и сопроблемите и приоритетите што сте ги идентификувале тогаш и наведете кои проблеми стеуспеале да ги решите во меѓувреме со спроведувањето на активностите од вашиот проект, акои се уште останале како проблеми за надминување.

89

8.1 ЕВАЛУАЦИЈА - ОТПАД

1. Со формите за анкетирање, интервјуирање и снимање, соберете повторно информации засостојбата со темата енергија во вашето училиште. Употребете ги податоците што сте гисобрале притоа, сумирајте ги и опишете ја состојбата со енергијата во вашето училиште и воучилишниот двор.


Наведете ги заклучоците од анкетате што се однесуваат на темата енергија.

Наведете ги заклучоците од интервјуата што се однесуваат на темата енергија.

Колку вкупно училници опремени со компјутери има во вашето училиште? При снимањето,колку компјутери што не се користат беа вклучени? Наведете каде.

Дали се исклучува автоматски комјутерската мрежа во училниците кога не се користи? Вокои училници и простории се исклучува, а во кои не?

Со какво стакло се прозорците во вашето училиште (двојно, тројно или термоизолацискостакло)? Опишете ја состојбата детално.

Колку од прозорците не се затвораат добро и пропуштаат воздух? Доколку пропуштаат,набројте каде.

Во колку училници и кабинети имате завеси, а во колку немате?

Дали завесите, таму каде што ги има, се добро приспособени на широчината напрозорците? Доколку не се напишете каде.

Дали се затвораат добро влезните врати на училниците и на кабинетите? Доколку не сезатвораат и пропуштаат воздух, набројте каде.

Колку од светилките се прегорени? Каде?

Колку од светилките се обични (со жаречко влакно)? Каде?

При снимањето, дали некаде имаше вклучено светилка иако природната светлина бешедоволна? Каде и и колку светилки?

Дали се исправни штековите и прекинувачите во училниците? Ако не се, набројте колку икаде.

Колку од радијаторите не се исправни? Дајте детален опис на состојбата.

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�


90

8.2 ЕВАЛУАЦИЈА - ЕНЕРГИЈА

2. Врз основа на описот, наведете ги главните проблеми и приоритети на училиштето приупотребата на енергијата, како и причините за проблемите.


91

8.2 ЕВАЛУАЦИЈА - ЕНЕРГИЈА

1. Со формите за анкетирање, интервјуирање и снимање, соберете повторно информации засостојбата со темата вода во вашето училиште. Употребете ги податоците што сте ги собрале,сумирајте ги и опишете ја состојбата во вашето училиште и во училишниот двор.


Наведете ги заклучоците од анкетате што се однесуваат на темата вода.

Наведете ги заклучоците од интервјуата што се однесуваат на темата вода.

Во колку училници има чешми? Колку од нив се неисправни или не се затвораат добро?Каде?

Во колку училници има мијалници? Колку од нив не работат или се запушени? Каде?

Колку вкупно чешми има во останатите простории (кабинети, канцеларии, библиотека,други простории)? Колку од нив се неисправни или не се затвораат добро? Каде?

Колку вкупно мијалници има во останатите простори? Колку од нив се запушени или неработат? Каде?

Колку вкупно чешми има во сите тоалети (во училиште, фискултурна сала, тоалети занаставници)? Колку од нив се неисправни или не се затвораат добро и каде?

Колку вкупно мијалници имате во тоалетите во училиштето? Колку од нив се неисправниили запушени?

Колку казанчиња има во тоалетите? Од колку казанчиња не се пушта вода и каде? Колу однив продолжуваат да течат по пуштањето вода и каде?

Колку санитарни јазли има во тоалетите? Колку од санитарни јазли се запушени и каде?

За време на снимањето, дали непотребно водата течеше и каде?

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�


92

8.3 ЕВАЛУАЦИЈА - ВОДА

2. Врз основа на описот, наведете ги главните проблеми и приоритети на училиштето приупотреба на водата, како и причините за проблемите.


8.3 ЕВАЛУАЦИЈА - ВОДА

93

1. Со формите за анкетирање, интервјуирање и снимање, соберете повторно информации засостојбата со темата транспорт во вашето училиште. Употребете ги податоците што сте гисобрале, сумирајте ги и опишете ја состојбата со транспортот во вашето училиште и воучилишниот двор.


Наведете ги заклучоците од анкетате што се однесуваат на темата транспорт.

Наведете ги заклучоците од интервјуата што се однесуваат на темата транспорт.

Дали доаѓаат учениците на училиште со автомобили или со такси? Кога? По колку ученициима во авотомобилите или во такси? Објаснете подетално.

Дали доаѓаат наставниците на училиште со автомобили или со такси? Кога? По колкуученици има во авотомобилите или во такси? Објаснете подетално.

Колку ученици доаѓаат на училиште со велосипед? Кога?

Колку наставници доаѓаат на училиште со велосипед? Кога?

�

�

�

�

�

�


8.3 ЕВАЛУАЦИЈА - ТРАНСПОРТ

94

2. Врз основа на описот, наведете ги главните проблеми и приоритети на училиштето притранспортот, како и причините за проблемите.

3. Споредете ја состојбата со таа од анализата на податоците на оваа тема, како и сопроблемите и приоритетите што сте ги идентификувале тогаш, и наведете кои проблеми стеуспеале да ги решите во меѓувреме со спроведувањето на активностите од вашиот проект, акои с уште останале како проблеми за надминување.�

95

8.3 ЕВАЛУАЦИЈА - ТРАНСПОРТ

Користен литература и извори:

' ( )

( )

Зелен пакет, Регионален Центар за заштита на животната средина за Централна и ИсточаЕвропа, 2008 ( )

Како да се стане еко-училиште, ОХО – Програма Немаме резервна планета, 2008( )

a

The Kid s ISO 14000 Programme http://www.iso.org/iso/kidsiso_home.htm

WIKIPEDIAThe Free Encyclopedia www.wikipedia.org

http://www.wikipedia.org

http://www.oxo.org.mk/planeta

Green Schools

Documents

dnevnik-p