نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

1

چاوپكوتن د. مولود ئیبراھیم حسنفۆتۆ: عومر عزیز

ژیانی ھونرمندی گـــورەی كورد "حسن زیرەك"، پ ل رووداوی تاڵ و شـــیرین و نھنیی، ئمۆ ھندك لو رووداوو نھنییان ل ھفتنامی بدرخـــان بخونـــوە، ك لـــ زاری "راب خانم" خزانی ھونرمند خۆی ل ی كـــزانـــو خوەرگیـــراوە، ئـــناخۆشترین رۆژەكانی ژیانی زیرەك وەك خزانكی بوەفا خزمتی كردو

پشتی برنداوە.لـــم چاوپكوتنـــدا، "رابـــ خانـــم" دوای ٣٨ ساڵ پاش مردنی "حسن ھـــۆی ھونرمنـــد، زیـــرەك"ی راستقینی مردنكی ئاشكرا دەكات و دە: "ژنكی دسۆز پی گوتم، چۆن دەبینم تۆ ژنكی دسۆزی بۆ زیرەك و زیـــرەك ھونرمندكی گورەیو ،بی بزر نكنبا خو ،سی نییكزیرەك نخۆش نیی، "ساواك" ژەھری داوەت و دكتۆرەكانیش باسی ناكن

و نخۆشییكی دەشارنوە.ل الپڕەكانی ١٢ و ١٣ دەقی دیداری

راب خانم بخونرەوە.

بدرخانی و لسر الچ لموپاش، ل گشت الوە دەتانھاڕن وەكو ئاش

ھفتنامیكی رۆژنامـــوانیی گشـــتیی ئــــازادە

دەزگای چاپ و بالوكردنوەی "بدرخان" دەریدەكات

،ممك شژمارە (١٤٦) یتمووزی ٢٠١٠/٨/٨ زایینی

برانبر ب خرمانانی ٢٧١٠ی كوردیسای دەیم

www.bedrxan.netwww.bedrxan.com

bedrxan@yahoo.com

بۆ یكمینجار بدرخان ئاشكرای دەكات، "ساواك" حسن زیرەكی كوشتووە

حیكمت بامڕنی :جاران كورد ل حیساباتی سیاسی ئمریكا

و حیساباترەكین لكی سشستا ببوون، ئن

راب خانم نھنییكانی ژیانی زیرەك ئاشكرا دەكات

ئا: بدرخان فرجینال ویالیت یكگرتووەكانی ئمریكا ھروەكو ل نووسین و دیدارەكانی دیكـــی بدرخـــان باســـمان لـــوە كردبوو ل ئمریـــكا جیاوازی زمان ز نییلتـــوور و رەنـــگ و رەگو كلبرامبـــر ئـــازادە ھركـــس و شـــانازیكردن ب كلتـــووری خۆی، لـــ ئاھنگكی تایبتی مـــارە بینی ژنـــ گۆرانیبژی میســـری "ئنغام" و ھونرمنـــدی ســـووری "تۆنـــی"، ژنـــ گۆرانیبـــژی مغریبـــی "لیال دەنگ غریبـــی" مـــان بینـــی و بـــمزوڵ و قیرژنكی گۆرانی دەچی

و ل فرستك تواندرا ئو دیدارەی لگـــڵ ئنجام بدرێ پـــاش ئوەی ی نیشاندا بیال زۆر خۆشـــحال كخۆشویســـتی بۆ كـــوردان و وتی كوردســـتان، ھفتنامی بدرخان لـــ نزیكـــوە ئـــو دیـــدارەی لگڵ ئنجامدا و ســـرەتا پرسیاری كرد،

لیال مغریبی كیی؟ئـــو بـــۆ ســـوپاس زۆر -بسركردنوەی، من ل مژە كورد دەناسم ل رگای "سیف بدرخان و كاك ئیبراھیم"، بڕاستی دخۆش و دشادم ب كوردان، من ناوم لیال ل مـــاوەی "١١" ســـا ،غریبییـــم

ئمریكا دەژیم.

* تـــۆ مغریبیـــت، بـــم گۆرانـــی "ئوم كلسوم و كازم ساھیر"یش دەی؟

- من ھونرمندكـــی عرەبم، رز ل ھونـــری ھونرمندانی عرەب دەگرم، من دەنگی "ئوم كلســـوم"م ی دەژیـــم، من لگو ل ال خۆشـــ و "كوكبربووم، ئلسوم " فئوم ك"الشـــرق"ـ، ئـــو ل ئـــش و ئازاری عاشقانی دنیا گیشتبوو، بۆی وردی سر زارو بن زار و ھموو عاشقك ،لســـوم "ــــكانـــی ئـــوم كگۆرانیی"سبارەت ب ھونرمندی گورەی عرەبـــی عراقـــی "كازم ســـاھیر"، ئویش یكك لـــ دەنگ دلرەكان، چونك ئو فۆرمكی نوی ھنای نو

دنیـــای ھونر و ئـــاواز و میوزیكی عرەبـــی، من دەنگی نازم غزالی و

.د شم بژانی دیكگۆرانیب* بۆچی گۆرانی كوردی نای؟

- خۆزگ بمتوانیای، ئاوازی كوردی فـــر بوومایـــ بـــا زمانـــی كوردیـــم بزانیبای، ئینجا بزان چند بجوانی

گۆرانی كوردیم دەچی.* چۆن سیری گلی كورد دەكیت؟

- گلی كورد گلكی ب شرەف و گلكی گیانفیـــدا و لخۆبووردووە تووشی جینۆساید و كیمیابارانكردن

وە بوســـاوەتچ كلھاتـــووە، گكردەوەی ئنفال لـــ نو براوە. من گلی كوردم خۆش دەوێ، كوردەكان

و ســـادەن زۆر ل لھاتوون، خۆزگ دەتواندرا سوود

كلتووری یكتر وەربگرین.

لیال مغریبى : حز ب ئاوازو گۆرانى كوردى دەكمدنیـــای ھونر و ئـــاواز و میوزیكی عرەبـــی، من دەنگی نازم غزالی و

- خۆزگ بمتوانیای، ئاوازی كوردی فـــر بوومایـــ بـــا زمانـــی كوردیـــم بزانیبای، ئینجا بزان چند بجوانی

- گلی كورد گلكی ب شرەف و گلكی گیانفیـــدا و لخۆبووردووە تووشی جینۆساید و كیمیابارانكردن

وە بوســـاوەتچ كلھاتـــووە، گو كردەوەی ئنفال لـــ نو براوە. من ســـادەن زۆر

ل لھاتوون، خۆزگ دەتواندرا سوود

تایبت ب بدرخان حوتمیـــن كۆتایـــی" "بیانـــی لـــفســـتیڤای بدرخان ل واشنتۆن ٢٩ و ٣٠ حوزەیرانـــی ٢٠١٠ ھاتبـــوو، ك درخان لمینی بشـــتی ھســـتیڤافپاریســـی پایتختی فرەنســـا ئنجام دەدرـــت، بـــۆ ئـــم مبســـت پـــاش ســـركوتنی حوتمین فســـتیڤای بدرخان ل واشنتۆن و گڕانوەیان رۆژی كوردســـتان، خاكـــی بـــۆ چوارشـــمم ٢٠١٠/٨/٤ لـــ بارەگای قونســـوخانی فرەنســـی ل شاری بریتـــی بوو ل ك كـــر شـــاندولھحمیـــد بدرخان ســـرۆكی دەزگای چـــاپ و بوكردنـــوەی بدرخان و ھریك لـــ راوژكاری رووناكبیری د. ئازاد حم شریف و راوژكاری

كلتـــووری د. ئیســـماعیل قرەداغی و راوـــژكاری مـــژوو د. محمـــد عبدولـــ كاكـــ ســـوورو دەرھنر ستاری محمد ئمین ب سردانكی رەســـمی ســـردانی بڕز د. تیســـۆ رەنســـایان لی ففریدریك قونســـو

ھرم كوردستان كرد.ســـرەتا حمیـــد بدرخان تیشـــكی خستســـر حوتمیـــن فســـتیڤای بدرخـــان لـــ واشـــنتۆن و ھمـــوو شـــتر لپ ی كو كارانرنامو بئـــپشكشی بوكرابوونوە واشنتۆن قونسوی فرەنســـای كردو لپاشان باسی برنامی ھشتمین فستیڤای بدرخانی كرد، ك بیارە ل نورۆزی

٢٠١١ ل فرەنسا ئنجام بدرت.ل برامبر ئوەدا د. تیسۆ قونسوی فرەنســـا دەستخۆشـــی ل كارەكانی

ھیـــوای كـــردو بدرخـــان دەزگای خواســـت ھر بو گوڕوتین دەزگای

بدرخان كارەكانی رابپڕنت.سبارەت ب ســـازكردنی ھشتمین فستیڤای بدرخان ل پاریس، ھموو ئامادەگی و ھاوكارییكی نیشـــاندا بۆ سرخســـتنی فســـتیڤاكو لالین شـــاندی بدرخانوە ئو دیارییانی ك پشكشـــی ئمریكییكان كرابوو پشـــكش بویش كرا. بۆی دەزگای بدرخان ھمیش دەخوازێ ك پردی رووناكبیـــری ل نـــوان گلی كوردو گالنـــی دیكـــ لـــ رـــگای كلتوورو

ھونرەوە بنیات بنرت.پـــار لـــ ئمســـامان بھیوایـــن باشـــتربووب و ســـای ئایندەشـــمان

لمساڵ باشتر بت.

قونسوی فرەنسا ل كوردستان پشوازی ل ئنجوومنی دەزگای بدرخان دەكات

حمید بدرخان - واشنتۆنحیكمـــت بامڕنـــی ئـــو كـــوردە كـــ ،ەیخۆبـــردو و شۆڕشـــگلســـانك ل شاخ وەك پشمرگو لـــ دیپلۆماســـك وەك ئســـتاش برپرســـی عـــراق، ســـفارەتی قونســـوخانی عراق ل ئمریكا. بامڕنی بڕزەوە ل ھردوو رۆژی حوتمیـــن فســـتیڤای بدرخـــان ل واشـــنتۆن ئامادەگـــی بردەوامی ھبـــوو. ھر لنو قونســـوخانی عـــراق ل واشـــنتۆن لـــ دیداركی بدرخانـــدا كـــراوەی و تایبـــت بئامادەبوونی د. ئازاد حم شریف و د. ئیسماعیل قرەداغی و نجاتی عبدول، چندین پرسیار سبارەت ب پیوەندییكانی نـــوان عراق و

ئمریكاو رۆی قونســـوخانكیان لو وتو دۆزی كورد ل ســـانی حفتاكان و ھشـــتاكانی ســـدەی

رابردوو دوا...حیكمـــت بامڕنـــی خكـــی دـــی بامڕنییـــ، ٣٤ ســـا لـــ ئمریـــكا رگشمو كاتی خۆی پیجنیشتبووە ل شۆڕشـــی ئیلوول، ئســـتا

قونسوی عراق ل ئمریكا...بـــۆ تیشـــك خستنســـر رەوەندی تی كوردان لكوردی و دیپلۆماسییدەرەوەو كلتوورو پیوەندییكانی گلـــی كـــوردو گالنـــی ئمریـــكا، دیدارـــك لگـــڵ بڕـــز حیكمت لـــ عـــراق قونســـوی بامڕنـــی ئمریكاو برپرســـی لقی ئمریكای پارتی دیموكراتی كوردستان ل ل٣

بخونرەوە. راب خانم و حسن زیرەك

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

2

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

رەشبای رۆژنامنووسی

لیژنیـــی ئـــو ســـرەنجام وەزارەتـــی ناوەخـــۆی حكومتی ھرمی كوردستان پكیھناوە بۆ بدواداچوونی ئو پشلكاریانی ر برامبمـــاوەی رابردوودا ب ل وتنووســـان كـــراوە، كرۆژنامخۆو ســـرەتای كارەكانی دەست دوا دوای تایبتـــی بـــ پكـــرد، ی داكۆكیكردن لراپۆرتی لیژنـــمافـــی رۆژنامنووســـان، ك ئم لیژنی ھر شـــش مانگ جارك راپۆرتك ل بارەی پشلكارییكان و ئـــو رووداوانـــ بودەكاتوە ك دەرحق ب رۆژنامنووســـان

كراون.ب دەنگوە ھاتن و بھند وەرگرتنی ئمنییـــكان دەزگا ئمجـــارەی دەگڕتـــوە ئـــوە بـــۆ زیاتـــر دەرەوە لـــ لـــوەی جگـــ كـــ كانی دیكرەوشـــ جیاوازتـــر لـــدەڕوانرت رەوشی رۆژنامگری لـــ لـــ ھرمـــی كوردســـتان، ھمـــان كاتدا ھكشـــانی رووداو پشلكارییكانیش خاكی دیكی ئو بدەنگوە ھاتنی ئمجارەن، تیرۆركردنـــی دوای لـــ كـــ كردەشت عوســـمان رەوشسئالۆزییكـــی زیاتری بخۆە بینی، لـــوێ لـــرەو ئـــوەی بھـــۆی ھڕەشـــو چنـــد گوبیســـتی بوویـــن دیكـــ گوڕەشـــیكی رۆژنامنووســـان، لبرامبـــر نـــدە مـــن وای بۆدەچم كرچھبشـــكی ئو ھڕەشان زیاتر بۆ ئاۆزكردن و پشوی نانوە بوون، ھندكیشیان ساختكاری بوون، چنـــد رۆژنامنووســـك تنیا بۆ خۆھكشـــان و خۆ دەرخســـتن پنایان بردە بـــر بوكردنوەی پوپاگندەی ئوەی ك ل رگای مۆبایلـــوە ھڕەشـــیان لكراوە، كـــ دواتـــر دوای بدواداچوون و لكۆینوە دەركوتووە وانبووە ســـیناریۆییان ئـــو خۆیـــان و

دروست كردوە. كارییانو ســـاختئـــ ـــم وایـــپبـــوەی مترســـیدارترن، زۆر ھـــۆی تـــدەب ئاینـــدەدا لـــكنمانـــی متمانـــو ســـووككردنی پیشـــی رۆژنامنووســـی، ئستا شـــوەیك بـــ كـــبارودۆخ یھ رۆژنامنووس شـــونراوە ناورێ و لی بووەت عیب ئگر رووبـــڕووی ھڕەشـــو ھوی تیرۆركردنیش بتوە بویبكاتوە، ئمـــش كشـــیكی دیكو حق وای ھموومان لی بدەنگ بین، ل پش ھمووشـــیان سندیكای ویســـتپ رۆژنامنووســـان ھوستی ھبت، من زۆر سیرم بو سندیكای دت، ك ھرچندە من خۆم ئندامكی كارگری لقی ھولرم، بم تا ئستا ھنگاوك و ھوســـتكی لـــ برامبر ئو ئندامن الی رۆژنامنووســـانی و ســـاختكاریان كردوە نبووە، مـــن تناگم قســـی ســـندیكای لبرامبـــر رۆژنامنووســـان رۆژنامنووســـی دوو ئـــو پوپاگنـــدەی درۆیـــان بۆخۆیان بوكردەوە ك گوای ھڕەشـــی كوشتنیان لكراوە چی بوو، دوای یان جگمئ نرا كوەی وا راگئ

ل سیناریۆ شتكی دیك نبووە.نمدەویست باسی ئو رووداوەی خۆم بكم، بم شـــتك ك زۆر رووداوەك ئـــازاری دام، زیاتر لئوەبوو ك باسی ئو ھڕەشو گوللی بر ئۆتۆمبلكم كوتبوو بـــۆ چند برادەرك كرد ل جیاتی دنوایـــی، یك ل بـــرادەرەكان ،ندت پـــارە قازانجـــی وتـــم چپبرادەركـــی دیكـــش پـــی وتـــم دەترســـم ھر بۆخۆت دروســـتت

كردبت.وای وەیـــئ مترسســـییكش لھاتـــووە تنیا ئوكاتـــ باوەڕت پبكن كـــ ســـاردیان كردیتوە، خۆ ناكرێ ب كوشتنكشی بن مل ڕاســـت كـــب .ســـیناریۆی

برپرس؟

ئاراستی سیم

دەروازە

سمكۆ عبدولكریم

ئا/پروەر كریم قدزەیی و بناز عبدولقادر پیرخدری*

یویســـتی پیرۆزترین وشخۆش ل بتوان مئ ك لر تاكر ھگئمانای گورەیی ئو وشی بگات، دایك دەبل ر كمرۆڤ ھ چونكخۆی لنـــاو خۆشویســـتترین و باوەشدا دەبینتوە، راستگۆترین ئا لووە خۆشویستی سرچاوە دەگرت، بم ئوەی جی پرسیارە ئوەی ئایا ب گۆران و پشكوتنی تكنلۆژیـــا مانای خۆشویســـتی گۆڕانـــی بســـردا ھاتـــووە یـــان دكان توانای بیاردانیان بسر ماوە، كویستی نشق و خۆشعلگڵ پیشكوتن ھنگاوی جیاواز و لكدانوەی جیاواز ل خۆبگرێ. ینم ریپۆرتاژەدا تیشـــك دەخلسر بابتكی گرنگ وسردەمی، و عشـــق مســـلی ئویـــش خۆشویستیی لڕگای (چات)...

نبز خوندكاری زانكۆی ماوەی ،ریكی (چـــات) كردنخ ٥ ســـائو دە: "ھاوڕكانم زۆر باســـی چاتیـــان دەكـــرد، لـــ پـــاڵ نـــاوی نا، درۆیچاتیش ناوی كچیان دەھ ،مدەزانی چات چییم نر بگئدەمزانـــی بـــم نمدەزانی چات ئو ھموو شت لخۆدەگری وەك ئوەی كباسی لوە دەكن، ھر ئوەش سرنجی بۆچات راكشام چونكـــ (چـــات) تاكـــ رگی بۆ ئـــازادی قســـوەی بتوانـــی بئـــبكی، بدنیایـــوە لڕگای چات (ئگـــر دەكـــم خۆشویســـتی چـــات نكردبـــا خۆشویســـتیم دەرمانـــی دەردیشـــم بـــا بـــكارم ندەھنا). ھرچندە چات زۆربی كاتكانت دەبا، بم سوودیشـــی نج لتی گتوانیوی زۆرە، چونكـــ

زۆر شتی خراپ دوورخاتوە. شھن ك خوندكاری پۆلی١١ی زانســـتیی لبارەی خۆشویستی لـــ رـــگای (چـــات) دواو وتـــی: "تنانـــت گیاندارانیـــش ھســـتی دەب الدروست خۆشویســـتیان ئ خـــۆ منیش مرۆڤـــم ئگر من ھســـت ب خۆشویســـتی نكم ئـــی ك ل مانای خۆشویســـتی بگات. ئگر بمتوانی با ب ئازادی خۆشویســـتی خۆم بـــۆ رەگزی برامبـــر دەرببم ھانام بۆ (چات ) ندەبـــرد، چونكـــ زۆرجار ئو كســـی ب (چات) خۆشم دەوێ نـــاو و لبـــارەی ھیـــچ شـــتكی ناونیشـــان و روخســـاری نازانم، بم وەك شت راھاتووم پیوە تنانـــت ( ســـاكی خوندنیشـــم

لسر چات كردن دانا).ئارام كسكی دیكی بكارھنری چاتـــ، ئو لـــ بـــارەی چاتكردن خۆشویســـتی ئنجامدانـــی و لڕگای چات دواو گوتی:"شتكی زۆرئاسایی ب (چات) خۆشویستی بـــم بتلفـــۆن، یـــان بكـــم زیاتر باوە چونك كســـتا چاتئ

جـــۆری پیوەندییكانیـــش لگڵ پشكوتنی تكنلۆژیا دەگۆڕت، من و ھاوركانم كات باسی خۆمان بـــۆ یكتـــر دەكیـــن دەیـــن ھر یكرنیا مۆد ی جارانـــككۆن زیاتـــر وای كردوە (چات) ل مئبرامبر شتكانی تری پیوەندی ھیچ كات ،كاربكردندا زیاتـــر بپیوەنـــدی خۆشویســـتیم لگڵ ھیچ كچـــ داننـــاوە ك لســـر بنمـــای ھاوســـریتی بـــ واتـــا دەتوانم بم (ب بۆ خۆشویستی

نا بۆ ھاوسریتی).ھڤاڵ یككی ترە ل بكارھنرانی (چات)، ئـــو دە: من ماوەیكی زۆرە چات دەكم بم بھگری رەگزو كسایتی خۆم بژدارنیم زی مـــی رەگـــنـــنـــاو و وببـــژدارم، ھۆكارەكی بۆ ھژاری و كمدەرامتی خۆم دەگڕنموە من كاسبم خزانیشم ھی زۆریشم م كم، ب(چات) بكـــ یز لحـــ ینمـــوو كارت كو ھزانیـــم ئـــبۆمن زۆرە ناچاربووم ب رەگزی (م) بژداربم، ئستا كارت ناكم، كـــ دەزانم كارتم پ نماوە دەم بۆ ماوەیك لتان دادەبم، بم بـــ وریاییـــوە ئـــو كارە دەكم، چونكـــ ئگـــر ئاشـــكرابم مایی

.زارییرمشســـاالر و حنـــان دوو عاشـــقی بیكگیشـــتوی ڕـــگای چاتـــن، حمید بدرخان بـــاس لوە دەكا لپك بندازیارە و ڕۆژساالر ئپروزێ خۆی كردووە ب بارەگای دەزگای بدرخـــان باســـی لـــوە كنجـــك گنان ناوح كرد كـــ قاھیرەیـــ شـــاری دانیشـــتووی خۆشـــی دەوێ، بۆیـــ حـــز دەكا

ر بۆیھـــ ،دیدەنـــی شـــاد ب بـــ درخان لی بستیڤامین فنجپلقاھیرە تلفۆنمان بۆ حنان كردو پكخۆی و چك بعاتدوای ســـگوكی دەســـتی گیشت المان، ســـلماندی ساالری خۆش دەوێ، دوای گڕانوەمان بۆ كوردستان ســـاالر چـــووە قاھیـــرە و لگـــڵ

حنان بیك گیشتن.بكارھنركی چات دوای ئوەی كچك پـــی ڕادەبورێ ئم وای لـــ دەكات ئســـتا ئـــو بكچانی تـــر رابوـــرێ، ئحمـــد تمنـــی ٢٤سا وەك خۆی دە كارەكی .وەیســـووڕان و پیاســـكردن ھـــروەك پـــی وایـــ بوانامی دەرچوونی ل عشق وەرگرتووە.

دەنیز تمنی ٢٦ سا و ل ھولر دەژی، دەنیز بكارھنركی چاتو دەت: من بوام ب خۆشویستی ربردنســـنیا بۆ كات بت ،نییـــتا ئســـتا لچات ھیچ قســـیكی ڕاســـتم لگڵ كس نكـــردووە، تنیـــا بمســـج قســـ دەكمـــن جا ل ویســـتی خۆی درۆیخۆش ـــت رۆژانت چۆن ب(چـــات) دەب س زیاتـــر قســـڵ (دە) كـــگـــلدەكـــم، بم لگـــڵ ھیچ كامیان

قسیكی راست ناكم.د. موئید ئیســـماعیل جرجیس مامۆســـتا لبشـــی دەروونناسی زانكۆی سحدین لڕوی زانستی و دەروونییوە ئو دیاریدەی شی چاتكـــردن ل :ـــوەو دەدەكاتـــكۆمگایك بـــۆ كۆمگایكی تر دەگۆڕـــت، كۆمگا ھی لڕووی پروەردەكـــردن و گورەكردنـــی كچ و كوڕ ئاســـۆیكی برفراوانی ھیو ھیچ سانســـۆركی ئوتۆی

لســـر نییـــ، لـــ داینـــگاوە تاكو كۆلـــژ بیكـــوە گـــورە دەبن، ئـــوەش وادەكات ل بكارھنانی چـــات لالیـــن ئوانـــوە كـــس نتوانت دەنگیان تســـجیل بكات یـــان ونیان بگـــرێ، بكو بالی ئوان زیاتر برینداركردنی ھست و ســـۆزی یكتـــرە، وەكـــو وەفاو یكتـــرە، لگـــڵ خۆشویســـتی چونك مرۆڤی ئمۆ زۆر پویستی ب خۆشویستی و متمان ھی، جا ئو خۆشویســـتیی چی "خودای گورە یان نیشـــتیمان، یان رەگز ژیان ب واتـــت، كزان"بیان خخۆشویستی محا. ل كۆمگای فـــراوان كچ یـــا كوڕ تـــا تمنك سانسۆریان لسرە، لدوای ئوە سربخۆ دەبن، بم ل كۆمگای ئم ئو سربخۆیی نیی، ك كچ و كوڕمـــان بتوانن بشـــوەیكی ئاسایی قس لگڵ یكتر بكن و ھست و سۆزی خۆیان بۆ یكتر دەرببن، تنانت ناتوانن قســـی ن، چونككتر بكڵ یگئاساییش ل و دیاردەیر ئسمان لگاككۆمرانھاتووە، بۆی گنجكانمان پنا دەبن بر چات و ئو ھســـت و ســـۆزە ك مافی خۆیان ناتوانن یا رـــگا نادرت دەریببـــن لڕگای چات بئاســـانی دەردەبدرت، وا دەزانن ئوە حقیقتی ژیان، بم چونك ،یوە زۆر ھوە ئداخبل چـــات جۆرك ل تنگیشـــتن ھی لگڵ كسكی برامبرت، تناگیت، ھچوونت، قسكردنت، كینـــت و رق خۆشویســـتیت، دەرنابت، ل دواڕۆژیش ئوكاتی تنن دەبك درگیری پھاوس كھۆی كشـــیكی گـــورە، لچات

زیرەكتـــرو وردە وردە مـــرۆڤ ت بدەتوان ت كھۆشـــیارتر دەبپنجكانی گوزارشـــت ل ھموو شـــتكانی بـــكات، ئو كســـانی كـــ رۆژان شكســـت دەھنن پنا دەبن بر چات بۆ تركردنی حز و ئارەزووەكانـــی خۆیان، لدوای تمنـــی ھـــرزەكاری غـــوددەی مرۆڤ كاردەكات، وادەكات میلی كـــچ بۆ كوڕ و میلـــی كوڕیش بۆ كچ بچت، زانســـت ئوەی ئاشكرا كـــردووە، ل قورئانی پیرۆزیشـــدا ٤٠ ـــی مـــرۆڤ لد ھاتـــووە: كـــھزار خان پكھاتووە و وادەكات دـــی مـــرۆڤ وەك موگناتیســـك برامبـــری رابكشـــت، زۆرـــك لـــ كوڕان كچ لـــ دەوریان زۆرن، بـــم ئـــو یـــك كچـــی دەوت، ،وەیو خانانھۆی ئـــوەش بئـــلچـــات ئوە نیی چونك ھســـت و ســـۆزی برامبـــرت كاریگری

.رت نییسللگۆمـــگا چـــی ئگـــر پشكوتووەكان چات وەكو شتكی پۆزەتیف بكاردت، بم لوتی بشـــداربووانی ئـــو ریپۆرتاژەدا دەردەكـــوێ ك لنـــاو كۆمگای كوردی چات بۆ كات بسربردن و ڕابواردن، ئـــوەش لئنجامی بر تســـكی دەربینـــی بیروڕاو ھســـت و ســـۆزی تاك برامبر یكتر بشـــوەیكی راســـتوخۆ دروســـت بـــووە، وـــای ئوەی مكجار كر چی ژمارەیان یگئبـــم كســـانك ھـــن لڕگای

چاتوە بیك گیشتوون. یاندنـــی پـــشـــی ڕاگدەرچوانـــی ب *یمانـــگای تكنیكی ھ ولر بۆ ســـای

خوندن ٢٠٠٩-٢٠١٠

ندندایرەسپلیكترۆنى لویستى ئخۆشكورك: ھردەم ل خۆشویستی (چات)دا گوتووم ب بۆ خۆشویستی نا بۆ ھاوسریتی

كچك: ساكی خوندنم لسر (چات)كردن دانا

د. نرمین علىسازكردنی حوتمین فستیڤای دی واشـــنتۆن لـــ بدرخـــان ســـی لـــ ٢٩ و ٣٠ی حوزەیرانی ٢٠١٠ بشـــوەیكی پۆفیشناڵ و زۆر ســـركوتووان بڕـــوە ئاســـتی لـــ بتایبتـــی چـــوو. و بابتـــكان ئامادەكردنـــی یان، كندەكمدەو پرۆگرامـــدەبووایـــ زیاتر ل دوو رۆژبت، بۆ ئوەی بتواندرابـــا زیاتر كات دانرابایـــ و بابتكانیش ب چو

پی پشكش بكرابان.و كـــوردی جالیـــی بوونـــی ك شـــنو چئامادەبوونیـــان بپشـــوازی گرمیـــان لـــ ھموو حوتمیـــن چاالكییكانـــی

فســـتیڤای بدرخان كرد، بم زیاتر ئمریكییـــكان دەبووایـــداوەت كرابانایـــ و ماس میدیای ئامادەگیـــان زیاتـــر ئمركیـــش

.بووایھخـــت بـــ ســـبارەت دابشكردنیش، ھرچندە خت ھیچ كات پناسی باش و خراپی نیی، خت نووســـر یا لكۆر نـــاكات ب شـــت، بم شـــتكی

.دەروونییزۆر ســـازكردنی بھرحـــاڵ باشترە ل سازنكردنی، بھیوام ل فستیڤای بدرخان ل پاریس یی ھموكوڕییانو كموو ئھچارەسر بكرن و بۆ راپڕاندنی دەستخۆشی ل ورەیوكارە گئ

حمید بدرخان دەكم.

فستیڤای بدرخان ل واشنتۆن سركوتوو بووە

د. نرمین علی و د. ئیسماعیل قرەداغی ٢٠١٠/٦/٣٠

ئم ونی ل ئنترنت وەرگیراوە

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

3

كـــوردە ئـــو بامڕنـــی حیكمـــت كـــ ،ەیشۆڕشـــگ و لخۆبـــردو سانك ل شـــاخ وەك پشمرگو لـــ دیپلۆماســـك وەك ئســـتاش برپرســـی عـــراق، ســـفارەتی قونسوخانی عراق ل ئمریكا. بامڕنی بڕـــزەوە ل ھردوو رۆژی درخان لی بستیڤامین فوتحواشنتۆن ئامادەگی بردەوامی ھبوو. راق لی عخانو قونسونر لھواشـــنتۆن لـــ دیداركـــی تایبت و كراوەی بدرخاندا بئامادەبوونی د. ئازاد حم شریف و د. ئیسماعیل ،بدولجاتـــی عرەداغـــی و نق بارەت بـــندیـــن پرســـیار ســـچپیوەندییكانـــی نـــوان عـــراق و ئمریكاو رۆی قونســـوخانكیان لـــو وتو دۆزی كورد ل ســـانی حفتـــاكان و ھشـــتاكانی ســـدەی

رابردوو دوا...حیكمـــت بامڕنـــی خكـــی دـــی بامڕنیی، ٣٤ ســـا لـــ ئمریكا رگشمو كاتی خۆی پیجنیشـــتبـــووە ل شۆڕشـــی ئیلوول، ئســـتا

قونسوی عراق ل ئمریكا...

ئا: حمید بدرخان - واشنتۆن

* بو پیی ٣٤ سا ل ئمریكای، چـــۆن ســـیری بزووتنـــوەی كوردی

دەكی ل ئمریكا؟ ك شـــانازی بوەكـــو كورد - م لوەی كوردی دەكبزووتنئمریكا، ئگر لرە سیربكین كـــورد چۆن، دەتوانـــم بم ٣٤ ســـا جالیـــی كـــوردی لرە رۆكی زۆر گرنگ ببین ب پی قوارەی خۆی ل بشداریكردنی و خۆپیشـــاندانكان لـــ

بوكردنوەی كشی كوردی لـــ ئمریكا، ل پشـــتگیریكردن لـــ ئمریـــكاو ھســـوكوتی جالیی كوردی ل ئمریكا، بۆ نموونـــ كبڕای من شـــتكی زۆر گرنگـــ جالیـــی كـــوردی زۆر سووربوو لسر كشی كوردو ھوســـت ل برامبر كسوكاری ل كوردستان ھر لبردەم ل خۆپیشـــاندانكان دەرگای وەزارەت، ل بســـتن و یادكردنـــوەی جژنكانـــی نـــورۆز، لـــ برزكردنـــوەی نام ل سای "١٩٧٧-١٩٧٨"ەوە مریكا، لبۆ ســـیناتۆرەكانی ئبوكراوە ل بشـــداربوونیان باســـكردنی و ئمریكییـــكان كشـــی كوردی و زۆر شـــتی

.دیك* جـــاران كـــورد ھیـــوای دەخواســـت كسك ھب گوی ل بگرێ، كچی ئمۆ كورد سرۆك كۆمارە، وەزیری دەرەوەی، قونســـو، بڕای تۆ چی

دەگین؟- ئـــوە جگای شـــانازیی، من یكـــك بـــووم لوانـــی دوای كارەساتی ھبجو ئنفالكان راقی لفارەتی عردەم سبلئمریـــكا ھر لرە، ك ئســـتا من قونســـم خۆپیشاندانكمان كرد، جاران قدەغ بوو نزیكی ســـفارەت بكویتـــوە، دەبـــو تـــر دوورتر بـــووای ل٣٠٠ م مجـــار لكفارەت، بـــۆ یســـ یاردرا كمریكی بپۆلیســـی ئخـــك دەتوانـــ بت بـــردەم وەزارەت، ئمـــ وەكو جالیی كـــوردی ژمارەمان كـــم بوو، و تیكســـاس لـــ كـــوردەكان كانی دیكنواشـــنتۆن و شـــوھاتن بـــۆ گیاندنی ئـــازارەكان و دەربینـــی ناڕەزایـــی لمڕ كارەســـاتی ھبجـــ، مـــن و چنـــد برادەرـــك كـــ ھاتیـــن جماعتی سفارەت سیریان

پھـــات ك چـــۆن دەبـــ كورد بن ئرەو خۆپیشـــاندان بكن، ڕیان پـــشـــ قانـــحمزۆر ئفرۆشـــتین، ك ئوەم بینی دوو وال بوون چوومبرادەری ل سالیان، تا چووم ئوێ سیرم كرد كوڕەكی شخ محدینیان گرتـــووەو دەیبنـــ ژوورەوە، وەكـــو ھســـتكی كوردایتـــی رابووم و كوڕەكم لســـتاندو لو كات كوردەكان گیشتن و وانمان، چونكڕی نبووە شـــئمـــ لـــوان زۆرتـــر بوویـــن، ئمـــی ئمریكـــی پۆلیســـی

گـــرت و ك چووینـــ ژوورەوە كالشینكۆفیان دەرھنا تقمان مختی ئم بن، بـــبكـــ لپۆلیسكانیان بینی و نیانتوانی تقـــ بكـــن، ئســـتاش لخوا بزیادبـــ لســـایی خباتـــی كـــوردو خونـــی شـــھیدان و ئنفال ئستا ســـرۆكی كۆمار بارزانـــی ســـرۆك كـــوردەو تی ســـوورەوە دجامانـــ بكۆشكی ســـپی، یانی ئم زۆر ھاتووینت پش، من شـــانازی

بوە دەكم.* لـــ وتـــاری خۆی لـــ حوتمین فســـتیڤای بدرخان ل واشـــنتۆن قوبـــاد تابانـــی گوتـــی دەكـــرێ

لمۆ بـــدواوە دۆزی كورد لرگای كلتوورەوە ب دۆستانمان بناسنین،

تۆ رات لسر ئو قسی چیی؟- منیـــش لگـــڵ ئـــو رایـــم، ،نھـــا شـــۆڕش نییبـــات تخھر قۆناغـــو جۆرك خباتی پویست، خباتی ئستا خباتی وشـــو كلتـــوورو ناســـاندنی گلـــی كوردســـتان بھمـــوو "رۆشـــنبیری، جۆرەكانییـــوە كلتـــووری، رۆژنامنووســـی" دەب ھوكی زۆری بۆ بدەین باتـــی كورد بمجۆرە ختـــا ب

دەرەوە بناسنین.

* پتوایـــ كـــورد چووبتـــ نـــاو حیساباتی سیاستی ئمریكا؟

- جــــاران كــــورد ل حیســــاباتی ئمریكا نبوو، ئستا بشكی سرەكین ل حیساباتی ئمریكا، مــــن نموونــــی كورتتــــان بــــۆ دنموە، وەكو كوردك ك لرە لگــــڵ جوونــــوەی كوردی بــــووم، وەفدكی كوردســــتانی ھــــات بــــ ســــرۆكایتی مــــام جــــالل و ھوشــــیار زبــــاری و ســــامی كاك خوالخۆشــــبوو عبدولرەحمان و رەسول مامند، ھاتن لرە ویستیان یكك ببینن و باســــی ئنفال و كارەســــاتی ،ككن بــــۆ خبكــــ بجــــھ

محمــــد كاك نیانھشــــت، لــــرە نونــــری بارزانــــی بوو، قونســــوڵ بوو، دیبلۆماس بوو، ھویدا یكك ل ئمریكییكان ببینــــ و پشــــوازیان ل بكات، ئوالو ئــــوال گوتیان ناتانبینن، یانویست كورد ببینن، چونكنسیاستی خۆیان و برژەوەندی خۆیــــان لگڵ عــــرەب، كورد شــــتك نبــــوو الیــــان، ئســــتا كوردســــتان، بۆی تبایــــدن ددەم ئستا حیساباتی كوردی بشكی سرەكیی ل سیاستی رۆژھتــــی لــــ ئمریكــــی

ناوەڕاســــت، یانــــی دەبــــ وریا بین، سیاست ئمین نیی، بو مرج نیی ئستا ل حیساباتین و ١٠ ســــای دیك ل حیسابات دەمنیــــن، دەب كورد ســــوود لــــو ھلــــ وەربگــــرێ، زووتر بۆمــــان رەخســــاوە ســــوودمان لــــی وەرنگــــرت، بــــم وەكو كوردك شــــانازی بوە دەكم سركردایتی ئستا ئو ھلیان جوونــــوەی وەرگرتــــووەو سیاســــی كــــوردی زۆر ھاتۆتپشــــوە، خكك دە بۆچی كــــس ھمــــوو ،نییــــ زیاتــــر حزدەكا زیاترب، بم ھنگاو بــــ ھنــــگاو، برزركردنوەی

ئای كوردستان ل كوردستان بــــۆ فۆكخانــــو بوونــــی و دامزراندنی حكومتی ئیئتیالف دن ھولر و كوردستان، ئوە نیشــــانی ئوەی جوونوەی بــــ نــــك كــــوردی سیاســــی نسبت ئمریكا، ھتا ب نسبت ئوروپــــاش رــــزی ســــرۆكی كوردستان دەگرن و پشوازی ئــــای لپشــــتی و لدەكــــن كوردستانیش دادەنن، شتكی زۆر گورەیــــ، لــــ توركیا، یان لرە مــــن نموونی شخســــی ــــك كــــوە، جارنمــــخــــۆم دھاتووچۆمــــان ھبــــوو لگــــڵ قونســــولیت بــــۆ ڤیزەو شــــتی وا، ب تووڕەیــــی دەیگوت ئوە ئــــای كــــردووەو ئاھنگتــــان ھواســــیوە، كوردســــتانتان گوتــــم باب ل ئمریــــكا دەژین، لخوا بزیادب ئستا سرۆك بارزانی وەك ســــرۆكی ھرم دەچتــــ ئنقــــرە و ســــرۆك كۆمــــاری توركیــــا ب كــــوردی دە كاكــــ بخرھاتی، ئگر كین شتماشــــا بكواقیعی تھیــــچ پشــــوە، ھاتۆتــــ زۆر بۆتن برۆژــــك كســــكیش ھیچ، ئو ئمریكایی ئستا بو وە دەیبینن، بی خۆیورەییگقۆناغ گیشتۆت ئمۆ، توركیاو سوریاو عراقیش ھروا، بم ب وادەزان یس ھندێ كھرۆژك ھموو شــــتك دەكرێ، بــــم پموای ئیشــــا شــــتی

.باشتر دەب* دوای ئو ھموو سا، ب بوای تۆ سازكردنی حوتمین فستیڤای بدرخـــان ل واشـــنتۆن كاركی چۆن

بوو؟- شانازی بوەوە دەكم، ئوە نیشــــانی ئوەی جوونوەی پشــــوە بــــرەو كــــوردی نماندەتوانــــی جــــاران دەڕوا، لــــرە كوردســــتان ونیكــــی ھبواســــین، شــــتكمان نبوو پیشــــانی خكی بدەین، ئســــتا تــــب كوردســــتانی وەفدكــــی ئرە و فســــتیڤاك سازدەكاو خــــك دــــت، ئــــوە شــــتكی گورەیــــ، لوان نییــــ ھموو ،وەبچڕكاملــــی ب ك بشــــتبم ھودان بۆ باشــــتركردن كاركــــی چاكتركردنــــی و رحاڵ شــــانازی بھب ،باشــــ نستیڤاوجۆرە فسازكردنی ئدەكم، جاران شتكمان بدەست دەگیشت دخۆش دەبین، بم و جۆرە وەفدانستا ھاتنی ئئ

ب شتكی گورە دەزانین.دەستخۆشی ل بشی ھونری و كلتووری نونرایتی حكومتی ھرمی كوردستان ل ئمریكاو دەزگای بدرخــــان دەكــــم بــــۆ ســــازدانی حوتمین فستیڤای

بدرخان ل واشنتۆن.

تب

تایی

ارید

د

دوای سردانی ئمریكا..

موان و ئئ

بـــۆ ئمی وەفـــدی بدرخان، كـــ ھموومان یكمیـــن جارمان بوو پـــ بخین نو خاكی مایـــی ئمریـــكا، یكگرتووەكانـــی تـــوسرســـامی بـــوو، كـــ ئمریكاییـــكان بـــو ھمـــوو رز و رووگشـــییوە مام لگڵ برانبرەكانیـــان دەكـــن . جا ئو كســـی برانبریان چ وتییكی ئمریكی یان بیانییك تاك ( كس كیوزمیئ) ی بمبوورەت .وشبوشـــیك، ك رۆژان لسر زاری وتییانی ئمریكایی زۆرترین جار، ببراورد لگڵ ھر وشیكی دی، بكاردت . لھر جوویك، پرســـیاركردنك، لیـــك نزیكبوونوەیـــك، ھرھنگاوكدا، ھر سۆراخكردنكدا یكسر ب وشـــی بمبوورە دەست پدەكات، بمش وان خـــۆی و تۆدا تۆكمنوەندی لپـــردی پدەكات . بگومـــان ئم ھســـوكوت لخۆڕا نییو مایی بیاری تاككسانیش نیی، بكو پوەندیـــی ھی بو پروەردە و پگیاندنی ك ھر تاككی ئمریكایی، لسرەتای ژیانی لنو خـــزان و لقوتابخانـــدا وەریدەگرت ت بك دەبمـــوو تاكالی ھل مئیـــدی ئ .

نریتك لژیانیدا .بداخوە لوتی خۆمان سوپاس و بمبوورە، تنھا لالین ژمارەیكی دیاریكراو بكاردن . رۆژانـــ نواندنی دەیـــان چاك و جوامری و ھوســـتی جوان لالین ھندێ لتاككانی كۆمـــی خۆمانوە دەبینین، كچی كســـانی ـــت و نـــبایـــان دیب ریـــان، وەك نـــرانبب دەر . بۆ نموونتدەم نایقیـــان لبۆران، متلپڕینوەی سر جادەدا، ھم وتی و ھم دەزگای ھاتووچـــۆ كمترخمـــن . دەزگای ھاتووچـــۆ بۆی كمترخم، چونك ھشـــتا جگی پڕینوەی وتییانی لسر جادەكان، بپی سیستمی ترافیك الیت ركنخستووە و ت، كستوە دەبڕینی پھ نھا پشـــت بتئویش دوای دوو ھفت لكشـــانی ھكان، مـــت. ئنواریان ناموە و ئاســـكاڵ دەبنـــجگ لـــوەی پیادەی داماو مگـــر لبردەم ترافیك الیتكان و لكاتی داگیرســـانی گۆپی ســـووردا بتوان ب كشـــ بپڕتوە، ئگینا شوفرە بســـبر و بحوسكانی خۆمان، نك ھـــر بواری پڕینوەیـــان نادەن، بكو ھندێ شوفر كگۆپی چواری دادەگیرسنن و دەیانوێ بوار بپیـــادە بدەن بۆ پڕینوە، شـــوفری ئۆتومبیلكی پشتیان ھۆڕنیان بۆ جگ من ! ئـــدەدەن و ناڕەزایی دەردەبـــللوەی ك وتییانی پیادەی سرجادە لوالتی خۆمـــان ھر یكیـــان لئاوازك دەخون و لھـــر جگیـــك كخۆیان پیـــان باش بت

بپرش و بوی دەپڕنوە .ســـیر لوەی ســـرەڕای زەحمتیی لجادە پڕینـــوە لوتـــی ئمدا، كچـــی زۆرترین كســـان لوانـــی كـــ ھنـــدێ لشـــوفران یارمتییان دەدەن بۆ پڕینوە، سوپاسكیان

لدەم نایتدەر ! مبۆ ئ ی كوتانسوكو ھكی تر لكی *مایی سرســـامیبوو ئو رووگشـــییبوو، ك بدەموچـــاوی ئمریكاییكانوە دیاربوو. لھر جگییك ك كسكت دەبینی پیر یان الو بوایـــ، ژن یان پیاو بوایـــ . كچ یان كوڕ بوای ب روویكی گشوە سالمی لدەكردی تم وكی ئگشتی خیدەگوتی :ھای . بو پدەم بخندە و رووگش بوون. ك دەچووی بۆ ھر دوكانك، ماركتك، سوپرماركتك یان مۆـــك ئوانـــی لوێ ئیشـــیان دەكرد بروویكـــی خۆش و گشـــوە پشـــوازییان لدەكـــردی . دیـــارە ئـــوان مبســـتیان بوو بـــرووی گشـــی خۆیـــان ھانـــت بـــدەن تـــۆ شتیان لبكی، بپچوانی بشكی زۆری دوكانداری الی خۆمان، ك نك روویان گش نییی، بكو بشـــكیان بزەحمـــت وەمی پرسیاریشـــت دەدەنوە !ھروەھا مسلی دیاریكردنـــی نرخ لھمـــوو جگیكدا پەو دەكرـــت و تۆ ھیـــچ زەحمتییـــك نابینی بۆ زانینی نرخی ھر شتك . دەب ئوەش بم ك ســـرەگرتن لوێ بۆت نریت . ك دەچی لشـــونك نان بخۆیت یكمجار دەب بچی جۆری خواردنكت دیاری بكیت و پارەكی بدەیت، بـــم ئم بســـرەگرتن و ھموو كســـك دەب لریز بوەستت و كس مافی ئوە بخۆی نادات، ك پش یككی تر بكوت بنـــاوی ئوەی ئو پلیتی یان كوڕی فن و فیســـارە، یان پۆلیس ! تنانت لئوتلیشدا ك دەچی بۆ پرســـگ، ئگر یك پرســـیاری سرپیشـــت ھبت، ھر دەب ســـرەبگری .یان كدەتوێ ســـواری پاس بیت، وەك الی خۆمان نابت ب فكان فكان و پانان بیكتر و سرەبی، بكو خكك فربوون یكسر سرە دەگرن و رەچاوی ئوە دەكن ك پش ئوی تر وەستاوەو چاوەڕی. سرەگرتن لم وتدا بۆت نریت و جۆرك لیكســـانی و

رز و دنیایی ب ھمووان بخشیوە!

درخان لی بســـتیڤامین فوتشـــداربووی حب *واشنتۆن

قم

حسن یاسین

حیكمت بامڕنی قونسوی عراق ل ئمریكا :

جاران ل ئمریكا نماندەتوانی ونیكی كوردستان ھبواسین، ئستا خۆشییی دك سازدەكات مایستیڤارەو فئ تكی كوردستانی دوەفد

منیش لگڵ ئو رایی كاك قوبادم، خبات تنھا شۆڕش نیی، ھر قۆناغو جۆرك لی كوردستانلتوورو ناساندنی گو كباتی وشستا خباتی ئخ ،ویســــتباتی پخبھموو جۆرەكانییوە "رۆشنبیری، كلتووری، خواردن" دەب ھوكی زۆری بۆ بدەین تا

بمجۆرە خباتی كورد ب دەرەوە بناسنین

حیكمت بامڕنی قونسوی عراق ل ئمریكا

حمید بدرخان و حیكمت بامڕنی لكاتی دیدارەكدا، واشنتۆن ٢٠١٠/٧/١٤

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨بی

ئا(١

٤٦ە(

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

زایینی٢٠١٠/٨/٨

ژمارە(١٤٦)ئابیكوردی

خرمانانی٢٧١٠ی

4

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨بی

ئا(١

٤٦ە(

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

زایینی٢٠١٠/٨/٨

ژمارە(١٤٦)ئابیكوردی

خرمانانی٢٧١٠ی

"ئارى" قادر حاجى ن:حوسنىپشكى:

ئگر كارەســـات رووداوو ھندێكسكیشـــوە تاك ب پیوەنـــدىتدەب دەیگیتـــوە، ت، كـــبھ

مژوو... بسرھاتى ل خاك،یـــھ خـــاڵ دوو لـــو بابتـــشیكیان لوەدەكرـــت، ك باســـیانك ،یكتباب لبشـــى یكمـــىو زوم و كارەسات و بسرھاتدەیان كـــ دەكات، بـــاس زۆردارىكوردە ئو بسر لموبر ساڵ

ھاتووە. خۆمان لقوماوەىناونیشـــانى ك خاـــى دوومیـــش

:یكتبابKurdistan is hot point واتـــا

رمگ خاكى كوردستاندر لـــ داگیركـــران كـــ وەیـــئپیالنـــى نخشـــو زەمانـــوەو پارچ پارچكردنى داگیركـــردنئاگرى كشـــاوەو، كوردســـتانیانخۆشـــكردووە، تدا دووبرەكییاندرژخایـــن پرۆگرامكشـــیان

داناوە.رۆژاندا لم بابتكش نووسینىتكۆشانى و ھودان مبستى بسیاســـییكان نـــالی ھمـــوو نیشـــتیمانپروەرو كســـانى و بـــۆ ھودان كـــوردە. دســـۆزانىبیـــروڕاى پتوكردنـــى لـــ پنـــاودۆستایتى و برایتى و چسپاندنپـــرۆژەى پشخســـتنى و بـــرەو

.ئاشتییئحمـــدى قـــادرى باوكـــم نـــاوىلمناوى س دایكى ،ەیدە خمحقادرى حاجى ب ناسراوە بۆی بوو،شارى ١٩٠٠ ل ســـاى ســـلمى.باوكم بم بـــووە، دایك ل كۆیـــلو ساڵ چوار یا ســـدەیگوت:"بل گورەتـــرم" ســـا ركـــوت وكۆچى كۆیـــل ١٩٧٨/٣/٢٣ ھـــر

كردووە. دوایىو ویژدان ب زۆر دنیادیتو پیاوكىھگیرسانى دواى بوو، بزەیى ب،١٩٦١ ســـاى ئیلوولى شۆڕشـــىجار فۆك جنگییكانى یكم كعبدولكریـــم حكوومتـــىرگاى و قاســـم چیـــاى چنـــارۆككۆیـــ لـــ ھیبـــت ســـوتانییانچوون كس زۆر كرد، بۆردومانو فۆككان ســـیرى و ســـربانباوكم دەكـــرد... بۆردومانكیانرۆ وەرە گووتى: و بانگى كردم

ب یارانت ئـــو چونك خوارەوە،لـــدەدەن رەشـــاش" "مترەلـــۆز=كار تـــازە ناپارـــزن، كـــس و ئاوكى ھویرە ئو لكارترازاوەو

دەوێ. زۆرى Kurdistan :گوتـــى ب ئینگلیزىكوردیـــش بـــ is hot pointرمگ خاكى "كوردستان گوتى:ئینگلیزى كابتنكـــى ل و ئمـــشجنگى لكاتى ر بووم، چونكـــفیكمى جیھانلناوچىفاو بدیلشارى ل ٥-٦ ساڵ ماوەى و گیراموەرە ھیندستاندیلبووم. "بۆمباى"ب خۆمت سرگوزشتى با دانیشپش بگموەوگووتى: تواوىبۆپشى ساڵ، دوو ب ســـفربلكیكمـــى شـــڕى ھگیرســـاندنىئنجامى ل ،١٩١٤ ســـاى جیھانىك ،كۆی لناو شارى رەشـــبگیرىكردیان عوســـمانى جندرمكانىشـــارەك ژمارەیك الوى لگـــڵو ناردیانین بۆ ســـربازى گیراین"ئنـــادۆڵ"، لوـــش بـــۆ ناوچـــىشارەكانى بنكى بۆ دابشـــكراینتوركیـــا، رۆژھتـــى و باشـــوورســـربازى پویســـتى ب گورەىلشـــكرەكیان بـــ جگۆڕكیـــانناوە لو نزیكى دوو ساڵ دەكرد.بووم، توركى زمانى فرى ماینوە،ناوى بوو، لگڵ كۆییـــم خزمكىبوو، قال چاوشـــین" بگى "حمد

.زاوام ھاوەڵ ئستاشـــارەزاتر و وریاتـــر زۆر لمـــنبووین، بیكوە رۆژ شوو بوو،شـــاركى ســـوپاى لـــ بنكیكـــىبســـر بوو كى لتق ،بچكۆ

دەڕوانى. رووباركیداھســـتاین لخو كـــ بیانییـــكپیـــاوى "٣٠-٤٠" بـــ چاومـــانكوت، برگـــدڕاو الوازى لـــڕووبوو، بسترا لپشتوە دەســـتیانلیان نزیك كس دەھشـــت نیانلسروسیماوگفتوگۆیان ببتوە.شـــڕو ئاخر كوردە ل دەركـــوت

خۆمـــان لمـــڕ لقوماوەكانـــىخواردنكـــى رۆژە ئـــو بـــوون. داھات شـــو ،دانـــ زۆر كمیـــانبیانى بۆ قدەغكـــرا، و ھاتوچـــۆب چاومان ھســـتاین ك لخـــوزۆر باركـــى ل كـــوت دیلـــكانخواردنكـــى بـــوون، ناخۆشـــدابـــم زۆربیـــان ،میـــان دانـــكراوەســـتن... بپوە نیاندەتوانـــىو ھات ئفســـرك پاش ماوەیكجنودان و لكردن ڕەشھ وتكى لســـانك ئو بـــو دیالنـــوە،یان ھدن و ســـربازى خزمتىشـــاخ دەدەن، چتكانى یارمتـــىسربازك دووجار ئوكاتى ھردەدرا. ل ســـدارە بكردای فیرارىئشـــكنجدانى دواى بۆ ئـــوارەبۆ شـــونكى نادیاریان دیلكانیانو ھات ئفســـرك بـــردن، ئینجابكوردان جونى ھندێھڕەشودیتتان خۆتان بچـــاوى دا گوتى:

لو وانـــئ چییـــان بســـرھات،فیـــرارى و یاخیبووانـــ چتـــو و سوتان بوون، دژى ســـربازىحكومتى و ئیســـالمى خلیفـــىكـــوردە یارمتـــى عوســـمانىھرایان ك داوە، تاوانبارەكانییاندروســـت شـــاخاوییكان ناوچلسربزوى ســـك ھر كردووە.جب ســـربازى ئركى و بـــكاتبو ئـــوا فیراربكات، نھنـــت ووەیـــئ" دەگینیـــن. ئنجامـــىدرژەى باوكم بكۆمـــڵ". گۆڕىئوارە گوتـــى: بـــ قســـكانى داوحمد لگڵ نخـــورا... پ نانـــمھاتـــن كـــ بـــگ دانیشـــتبووین،برپرســـى و ناوى پاســـوانكانخوندەوە،.. شـــویان پاسوانانىبرپرســـى ب بـــوو حمـــد بگناوى ك شـــوە، ئو پاســـوانانى

نبوو. تدا منىبوو خریـــك شـــو پـــش نیـــوەحمـــد بگ خـــوم لبكوـــت،بھواشـــى گووتـــى: و ھاتـــ المئـــوەى پت لبگرەو گوێ باشـــم،ى بكجبج بتـــواوى دەـــمپاســـوانكانمان زۆربى چونكـــئوانى وادەچم بنوون، داوە ئیـــزنر لھ تـــۆش دەدەم، دیش ئیـــزنچند خۆت ھوبدە دەوروپشـــتىپشتر ئوڕۆ و رۆژانى سموونىتوورەگى ل بكوە، كۆیـــان یھخۆمان ھگبكانى ھردوو و بكنب... حمد ھقت ئامادە بكوگوتم پ چى منیش ڕۆیشت، بگلنیـــوە دا، ئنجامـــم بتـــواوىبگ حمـــد دەبوایـــ و كـــشـــئـــوارە ر لـــســـ پاســـوانكانىشـــو نیوە پاســـوانى ت ببگۆڕنكردبوو، كارەى ئـــو و بیانى،ب كســـم گووتى: و الم ھاتـــوەشتكان ب چاوى ك نھناوە، ئاگا،ئامادەب زۆرباش گووتى: كوتجلكى بدەو فێ ســـربازى جلكىمن چونكـــ ،بكـــ خۆمـــان لبـــر

دەڕۆم، ئســـتا ھـــر بیـــارم داوەئوان ھات بســـر ئمۆ ئوەىتۆش كیفى ،یمنۆرەىئ ینسبخواحافیز... ناییت ئگـــر ،خۆتڕۆیشتم، چۆن لگى و چند ببخۆى لكۆى ھریكـــ ھگبـــىســـموونمان بســـت و كیســـىگردك یشتینگ گرت، بدەستوەپى رووبارەكوە، سرقراغى بئوھا دەكـــم تۆش چى من گوتم

.بكپچاو لســـرى جمدانییكـــىپشتى شتدەســـتى ھاو ھر دووخســـت پنجكانـــى و ســـرى ســـرمان تا گووتى: و نـــاو یـــكلسر خۆم ئســـتا من نشـــكت"بـــۆ دەكمـــوە گلـــۆر تنیشـــت واى یكســـر ،رووبارەك قراغىئـــو خۆم بـــدواى كـــردو منیشپاش گلۆركردەوە، تنیشت لسرراست ئاوەك قراغى ل ماوەیكئازارى ھندێ ب ھستم بووموە،كرد، كلكـــم و دەســـت و قـــاچل نھاتبوو. ســـرم ھیچى بمقراغى ل تاوـــك زۆر بخرایـــىئاودا بنـــاو تاوك رووبارەكـــوئـــاوەڕۆى لگڵ برەو باشـــوورجۆرە رووبارەك دەڕۆیشتین، بمتاكـــو دنیا رووناك "٥-٦" ســـعاتل پنـــاى داروبردى ئینجا بـــوو.خۆمان ئوارە تاكو دەوروپشـــت،

شاردەوە.برەو ئمجـــارە شـــو داھـــات وناو ملمان رۆژھـــت باشـــوورىموونس یكدووجارپشووماندا،خوارد، دەمان تڕدەكرد و رەقمانســـموون لدوو رۆژێ دەبواین١٥ رۆژ مـــاوەى زیاتـــر بخۆیـــن..و رۆیشـــتن شـــو ب رێ وتینكخۆشاردنوە، و پشوودان رۆژیشعوسمانى، سربازەكانى ترسى لدەڕۆیشـــتین ئاوەدانـــى دوور لـــب ماوەیـــك دڕان، پوەكانمـــاندواى نزیكى پخواسى رۆیشتین،گوندكى گیشـــتین نزیك ٢٠ رۆژچیایكى دامنـــى لـــ ـــنـــد ماچناوەمان لو شـــو زۆر ســـخت،بگ حمد بیانـــى بۆ بڕكـــرد،

ئو برەو ناچارین دەبـــ گوتـــى:بكو خوا، تماى ب بچین گونـــدە.بدەنـــ و نانمـــان كونـــ پـــوئافرەتكمان پیرو پیاوكى چوویندیتبخرھاتنكىگرمیانكردینبۆ داناین باشیان و ماستكى نان ودوو داواى خـــوارد، ترمـــان و لكردن، كون پومـــان جـــووتلالیان شو و داین ئوانیشـــیانبیانى نووستین، بنۆرە ماینوە،لكردن، رگاوبانمـــان پرســـیارىباســـى ناوچكیان وردى زۆر بب رۆژ لمـــودوا گووتیان كـــردوترســـى شو ل تا بۆن باشـــترە

ك دووربـــن، دڕنـــدە گیانلبـــرىب دان پارەمان ھندێ رۆیشـــتینڕێ، كوتینوە كرد، قبوویان زۆرناوچـــى یشـــتین٢٥ رۆژ گ -٢٠ب لوـــش رەوانـــدوزى خۆمـــان،ك خۆشـــناوەتى، ناوچـــى دۆى ٣-٤ ب ھبـــوو تدا شـــارەزاییمانشـــارى ل خۆمان دزییوە رۆژ برەقى زەالمى دوو دیتـــوە، "كۆی"پمان برینـــى ،شـــ لـــڕوالوازىچاك بۆوە، ئینجا مانگك تیماركردھاتینن زۆر لماـــوە ماوەیكىنزیك خزم و كســـى دەرەوە لـــبھاتنوەمانـــى كســـى بـــوالوە

نزانى.و ھكشـــا باوكم ھناســـیكى

گوتى:.پوولـــم كۆكردبۆوە، پارەو ھندێ ل ئیزنم دەبوو، ١٠ لیـــرە نزیكىئگرچى وەرگرت، دایكم و باوكبـــوو، كۆیم پ ناخۆش زۆریـــان"سردەشت"، شتوچوومھجبپـــارەى كـــ ھمبوو، لـــوێ بـــوخۆشم زۆر ھاوینى چایخانیكىو "٣-٤" شـــاگردم راگرت كـــى وو ماســـت ھلكو و نان خواردنىبنانى ھنگوینى و قیماغ كـــرەوكدەفرۆشـــت، ئیش ل گرممانكباغ لناو ھـــر بوو. زۆربـــاشیكیان كرد، دروست ژوورم دووچایخانـــى كردمـــ گـــورە بـــووبۆ دیـــش ژوورەكـــى زســـتان و

خۆم. ئیسراحتى و نووستنھمبـــوون شـــاگردانى لـــو ناوى گورەكیان بـــوون، "٣"بـــراخۆش زۆرم عجم بوو. یزوفراست داناو زۆر چونك دەویست،كردبوومـــ بـــوو، لســـرخۆ و ھروەھا كـــچایخان برپرســـى"سید جار- خوالخۆشـــبوو چندكوردســـتانى" ئســـغرى علـــى دەنگ بـــ و كـــچایخان دەھاتـــ

دەگوت... گۆرانى خۆشكىرۆژكیان دەموعسربوو كاروانىبخرھاتنى ،جیشـــتگ كۆییانالم، ھات یكیان لكردن... گرممكو ئامادە گوتى: خۆت بدزییوەو بفۆشـــ، بـــاوك چایخانكـــتدەبن، شت تۆ مراقى ل وا دایكت

لگڵ ئگر خواردووە سوندیانھردووكیان ئوان نییتوە، مندانیشـــانى ئوەش دـــن بۆ ئـــرە.

ناردووى... بۆى ك دایكتلھاتوو ناودارو ژن لھرە دایكم -زۆرم بـــوو، كانـــى كۆیـــو جوانرزیم ب قتیش خۆشدەویســـت،بیارم بۆی نكردبوو، برامبرىفرۆشت و چایخانكم بیانى دا بۆگڕانوە. خۆئامادەكردنى وتمكھوســـتى ناخۆشـــتر لھمووىبرا شـــوك بـــوو. شـــاگردەكانو بگریان و الم ھاتـــ ورەكـــگو نكردن ســـفر داواى پاڕانوە

ك لكردم، بوونـــوەى پشـــیمانسوندىخوارد ،دیتىسوودىنییینـــت دگل گووتـــى: "ئمـــشب مســـۆگرى ئگر بزانین ،كۆیكۆی یـــان ل لـــ رگا ھموومـــانلگڵ ناچار دەمریـــن. ل برســـاندامانمزرانـــدن. و خۆمـــم ھنـــانبرا "فیزوالى" ١٩٦١ ساى "ئستابرگدوورى باشـــترین گورەیاندامزراون دیشى براكانى و یكۆی

مندان. و ماڵ خاوەنى ویكمى جیھانى سرەتاى جنگىبرسییتى نخۆشى و گرانى بوو،و ناكرت لـــوە و نزانـــى باســـىسب خۆى "ســـفربرلك" ناوىلرەشبگیرییكى پناسكردنى. بۆعوســـمانى دى ك ســـربازەكانىوەكـــو دڕندەى كردیـــان كۆی لـــنچیریـــان پالرمـــارى برســـى پایبـــرزى حكومتـــى دەداو خۆى ئستمبۆڵ ل موســـمانانلم كردبوو، شڕ ئاگرى ب تكڵلگڵ گیراو باوكم رەشبگیرییشدەســـتى ھرزەكار ب الوكـــىو عراق كران رەوانى خوارووىچند مانوە، "بسرە" ناوچى لناردبوویان مفـــرەزە ب جارـــكك ئوســـا كوت چونك كوـــت،

بوو. بسرە قزاى ب سرعوسمانى دەوتى گووتى:. باوكم١٩١٤ ســـوپاى ســـاى ب ھزبوویشـــتو گ دابزى ل فاو ئینگلیـــزبرەنگارییكى ئنجامى ل بسرە.ســـوپاى ئینگلیز لگڵ نایكسانكوژرا ئوەى ھزەكمان شـــكاو،گیران، بدیـــل تریـــش و ئوانـــىك بووم، دیلـــكان ل یك منیـــشبرەو لوش ناردین، "فاو"یان بۆ

ھیندستان. ل "بۆمباى" شارىســـربازگیكى لـــ - ماوەیـــكشـــارى دەرەوەى لـــ ئینگلیـــزىو ســـووك چـــاوى بۆمبـــاى" بـــ"و ســـیردەكراین، رووت دیلیتىبگارمان و سوغرە رۆژان رەجاڵ،

پدەكرا.تفتیشدەكراین. ھفتىیكجارل ك تفتیش، كاتى لـــ رۆژكیانراوەستابووین، ریز ب كگۆڕەپانبوو، وامان ل گەگـــك گومان

ماوەیـــك پـــاش ،یـــۆكزانـــى فبچكۆى ئۆتۆمبلكى ســـربازىالمان. ھات سوز میلو زەردىســـوورەى بابرزى ئفسركىپانتۆكى كورتى لپ، پشسینگســـوور ب ئســـترەو نیشـــانىو دابزى كلئۆتۆمب لـــ رازاوە،بۆ ســـوى سربازى ھات المان.ل ناوەندىگۆڕەپانك وەستاو كرا،ژمارەمان نزیكى تفتیشى كردین،ســـ جار دوو دەبوو، ٥٠ كـــسدوایى كرد، ئوسرى ئو ســـروكرد، قســـى بـــرز بـــ دەنگكىدەت، چى تنگیشتم لسرەتازانیم دووبارەیكردەوە، كـــ دوایى

.:دە كوردییكى شكاوە بمبســـتى "دە تب "چ كوردەكوردە دیلكان لناو ك" ئوەبووبرادەركى ."راوەســـت دەرێ تببوو، راوەستا تنیشتموە ل كۆیىك دە ئو "مســـتفا" پمگووتدەچم وا من دەرێ، تـــب كوردەمســـتفا بـــۆم ویســـتم دەرێ، نیھشـــت و راكشـــام نیتاقكىنچـــى ئیعدامت كوڕە و گووتـــى:

دەكن!!دیســـان دەرەوە، چووم دووبارە"كابتن" بم رایكشـــام، مســـتفاو گرتم دەســـتى ھاتالم، دیتـــى و

كوردى؟... ئتۆ وەرە گووتى:بۆ ناردمى و ـــب منیـــش گوتـــمو ھاتالم پاشـــان كلئۆتۆمب الىپمگوت منیش ،ســـوارب" گووتى:ك كـــوڕەش كوردە، گـــورەم ئووەمى كابتن راوەســـتاوە، لـــوێناموێ!! ترسنۆك ئوە نا داموە،چى نازانم و مایوە لوێ مستفا

بسرھات؟بازاڕى و شقام بناو كلئۆتۆمبھندێ رۆیشت و ئوانیش بۆمبایدادوایـــى كـــى، شـــتى پویســـتیان-١٠ ماوەى شار، دەرەوەى برەوناوچیكى یشـــتینگ ١٥ خولككرپووچ ب شقامكى دارستانناوەڕاســـتى لـــ ركخرابـــووكۆشـــككى گورەو باخچیكـــىھیوانكى دەركـــوت، دوو نھـــۆمچنـــد بـــ بـــوو، بنـــدى لپـــشســـردەكوتن. بۆى قادرمیـــكجلك و دابزین كلئۆتۆمب ل كلبر دڕاوم شـــو زۆر برگكـــىئافرەتكى زانى ئوەندەم ھر بوو.تمـــن ركوپكـــى بـــا بـــرزى ژوورەوە ھات ل ٤٠ سا نزیكى٣ ساى دەســـتى كوڕكى دەرەوە،گرمى پشـــوازى زۆر ب گرتبوو،خۆى كـــمندا و كـــرد كابتنیـــانھاوشت باوەشى و كوتن گفتوگۆل رووى كابتن ئینجـــا و پكنین،بوو، خزانى كـــ كرد، كـــئافرەتھر ھبوو، ھر ئو كوڕەشـــیانمنى بانگى ك كوردییى شوە بوكردو ژنكى لگڵ كرد قســـىل كوردە باش كوڕە "ئو گوتى:.ھر ...یمئ كوڕى وەكو ئستاوەتزوویك بیست قسیم ئو كو داھـــات دەرونـــم بســـر دڵ ونمزانى ھشت، تاوێفرمسكمفرمسكى یان خۆشیی فرمسكىك ندەكـــرد ناخۆشـــیی، بـــاوەڕم

كوم؟! ل و چیم من ئستاكیوانھ ك لـــند كورســـییچو دانیشـــت كابتـــن داندرابـــوون،داواى و تنیشـــت لـــ منداكـــىل سر یكسر دانیشم، لمن كردنبوو، رازى بم دانیشتم، زەوىبرگكم جلـــك و بـــۆ ئیشـــارەتمتۆ وەك بم گووتى عاجـــز كرد،لســـر بـــ زۆر و كـــوڕى منـــى

دانام... كورسىلــــ لــــ كــــژن ماوەیــــك دواى جانتایكــــى ھاتــــدەر ژوورەوە، ئو گووتى: داناو تنكى "بــــاول"تاخمى ئوەشى !تۆی بۆ رگجلوبنیشــــاندام حمامكــــى ،راشــــتخۆت كــــمامح لــــ گووتــــى: تۆسوور و دایگرتم شرم دەشۆیت..زۆر ،كمامح چووم ھگڕام..ریشم شووشــــت، خۆم ب باشــــىتراشى، پاشان قاتك جلكو برگىئینجا پانتۆــــم لبركرد و چاكتمستفام و پدەكنیم بخۆم خۆم

بووم. دتنگ بۆى بیر، ھاتوەدوو جـــووت كـــ ھاتمـــ دەرەوەلپكرد جووتكم بوو، داندرا پورزلگرتن زۆرم الیـــان، و ھاتمـــو و ئوانیـــش پیرۆزباییان لكردم"good،good" جار گوتیان چند

گود، گود.یكم بشی

(رمگ خاكى (كوردستان Kurdistan is hot point گوتى: گاموە بۆى باوكمت

بسرھا

١٩٠٠-١٩٧٨ سلمی قادری - حاجی ئحمد قادر حاجی

١٨٩٥-١٩٦٦ چاوشین قال بگی حمد

پارچكردنى و پارچ داگیركردن پیالنى نخشو زەمانوە در ران لداگیركخۆشكردووە تدا دووبرەكییان ئاگرى كشاوەو، كوردستانیان

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

5

كردنوەی ســـوپر ماركت لناوەندی شاری ھولرو دەوروبر و گڕەككانی بۆت مۆدل و جنجای بردەوامی ســـنتری شـــاریش

دیاردەیكی برچاوی ترە.ھولـــر وەكـــو گورەترین شـــاری ھرمی كوردستان و پایتختیش ناتوانرێ نكۆی لو پشكوتن و ڕووتكردن ب شومارەی خكی ی دوایی و بنند ســـاو چل ین، كبكتایبتی دوای ئازادكردنی یكجارەكی عراق دەركوت، ڕۆژان ل گڕان و بدواداچوونمان كردنوەی چندین مینی ماركتی مۆدرن و ســـوپرماركت و مۆی زەبالحمان بر چاو دەكوـــت، ئمـــش تا ڕادەی پداویســـتی ھاوشاریان كاركی ئاســـایی، بم ئوەی بب ینی شار ھم كۆك رنجگای سجمینـــی ماركتك و كم گڕەكیش ھی پتر مانت. ئبتی تیا نرمارك( ٢) سوپ لجگ ل مۆبیلیات بۆ پداویســـتییكانی ناو ماڵ و پشانگای جۆربجۆری تر، ك ھموو ئوان وای باشیان جنجای ب شوماریان

لناو شار دروستكردووە. لـــو ڕیپۆرتـــاژەی بدرخانـــدا ھودەدەین خا نگتیڤ و پۆزەتیڤكانی بوونی ئو

سوپرماركتان بخینڕوو...ئا: سیران زەكریا مستفا*لبارەی ئو بابت(ئاكام) ك ھاووتییك بـــوو لناو یكـــك ل ســـوپرماركتكان ـــت): لیـــن بـــوو، دەریكـــی شـــت كخڕاســـتیدا كردنـــوەی ئـــو ھمـــوو سوپرماركت و مینی ماركت خۆی لـــ خۆیـــدا نیشـــانیكی ئاوەدانی و برەو پشچوون، بم ھمووشتك مانـــا، چونك ـــش بـــخـــوێ، خوبكردنوەی ئـــم ماركتان ب ھموو جۆر و شوەیوە ل قبارەی ئاسایی خۆی دەرچووەو بۆتـــ چاولكری، ڕەنگ پویستمان ب شتی تر ھبت، بـــا ھندـــك وەك زەرور ســـیری

بازرگانی بكرت. (ئاكام) درژەی بقسكانیدا و گوتی :(ئگر میوانكـــی بیانی كاتژمرك بم شـــارەدا پیاســـبكات وا ھست دەكات خكی ئم شارە تنیا دەخۆن

و دەخۆنوە).

ئـــوەی لبوونی ئو ھمـــوو زۆری و بۆرییـــی ســـوپرماركت و مینی كی برییكچاول ،یكان ھتماركشـــومارە، ك تاڕادەیك ھاووتیانی نیگـــران كردووە، (ئـــاكام) نیگرانی خۆی دەردەبـــێ و دەت :( ئوەی ھاوشـــوەیی رانییـــنیگ جگـــی

،یم ناوەند و ناوەندۆكانك لریھبـــۆ ھـــر كۆمكیـــان تنانـــت كراونتوە یكتر مونافســـكردنی

نوەك بۆ پداویستی خك).ســـوپرماركتكانیش خاوەنـــی نایشـــارنوە، كـــ ژمـــارەی ســـوپر ماركتكان زۆرە و لپویستی خۆی تیپڕانـــدووە و پویســـت حكومت تو بابری ئـــكی بۆ چارەســـپالنھبـــت، "ل ڕاســـتیدا كردنوەی ئم ھموو ســـوپرماركتان ل شـــاری ھولـــر بووەتـــ جۆرك لـــ خووی بازرگانـــی، ھیـــچ بنمایـــك ڕەچـــاو ناكرت لـــ كردنوەیـــان، خۆی ھر گڕەكـــك تنیـــا ســـوپرماركتكی

گرەك و ئگریش چند شقامكی گـــورەی تیابوو ئـــوا دەكرت مینی ماركتكیشی ل بكرتوە، بم لرە ھر كۆنك بچیت سوپرماركتكت ین ھت شونانت، تورچاو دەكببرامبر یاخود ل تنیشت یكتر دوو سوپر یا مینی ماركت كراونتوە،

بـــم پویســـت حكومـــت پالنكی دیاریكراوی ھبت و پوەرك دیاری وانموو ئھ .(ســـتبم مبكات بۆ ئ ك لكخاوەنی ی (لیئامانج ع ) یقســـ

سوپرماركتكانی شاری ھولرە.بزاركـــر دیكـــی دیاردەیكـــی ئویـــش ،یـــھ زۆرییـــدا لـــو ئم ،ناوەكانیان دووبارەبوونـــوەی قسانم پشت ئستوورن ب ڕایكانی (ئامانج علی)، كـــ دەت:(لماوەی سای ڕابردووشـــوە تنانت وەكو ك لجۆر كی ناوەكانیشـــیان بۆتیمۆدـــل و چاولكری بۆ ڕاكیشـــانی كیـــار، ئمـــش نیشـــانی كمـــی كیارە و ھوك بۆ ساغكردنوەی

كاكانیان).ســـوپر بۆرییـــی و زۆری لـــو ماركتكان كۆمپانیای گورە و زەبالح یـــشـــكردنی كان كاریـــان دابھـــبسر ئو ســـوپرماركتان، یكك ل كارمندانـــی كۆمپانیای (عراق الحدیث) بنـــاوی( عدنان)، ك لـــ كۆمپانیایكی تایبت ب دابشكردن كاردەكات، باس لو زۆری و بۆرییی ســـوپر ماركتكان دەكات و دەت: ( تنیا لنو شـــاری ھولر زیاتـــر لـــ (٧٠) ســـوپر ماركـــت و (٢٠٠٠) ماركـــت ب ھمـــوو جۆر و قبارەكانییوە ھی، ب گورەی ئم م ناوەندانوتنی ئرچاوكو بباسان ك لییرنامب ك و بـــزیادەڕۆییئارادایـــ ل ڕووی چند و چۆنی ئم

.(ناوەندە بازرگانیانك ژمارەی سوپرماركتكان زۆربوو و كوالتـــی كۆنتـــۆڵ نبـــوو یاخود وەكو پویســـت كاری نكرد، بشك ناوخۆییـــكان بیانـــی و لكۆمپانیـــا بســـر خـــراپ كای دەبنـــســـوپرماركتكان ســـاغ بكنوەو لپرسینوەش نیی (ژمارەیكی زۆر ل كۆمپانیا ناوخۆیی بیانییكان ھن كاریان ھنان و ساغكردنوەی كای جۆراو جۆرە بسر ئم ناوەنداندا ) ئم وتی كارمندكی كۆمپانیاكانی

.شكردنداب(تاھیـــر عبدوـــ) جگـــری پارـــزگای ھولر سبارەت بم بابت دەت: (ئم دیاردەی ب شوەیكی زەق ھستی پدەكرت، بووەت جۆرك ل السایی كردنوەی بازرگانی، ئم ناوەندانش زۆر زیاتـــرن لـــ توانا و پداویســـتی ھاووتیـــان و ھیـــچ لكۆینوەیكی ئابووریش ڕەچاو نكراوە ل چۆنیتی دروست كردن و دیاریكردنی شونی جوگرافـــی، تـــا ئســـتا حكومتیـــش پالنكی ئوتۆی نیی بۆ بدواداچوون و چارەسركردنی ئو كشی، بم دەكرێ پۆژەی ماستر پالن چارەی

بشك لم گرفت بكات). وێ، كم ڕیپۆرتـــاژەدا دەردەكـــلـــ ترماركموو ســـوپو ھبوونی ئـــكاریگریـــی خراپی دروســـتكردووە چندایتـــی و چۆنییتـــی لســـر ئســـتا تـــا ســـوپرماركتكان، حكومتیـــش پالنكی تۆكمی بۆ ئو

.نیی تباب* دەرچووی بشـــی ڕاگیاندنی پیمانگای

تكنیكی ھولر ٢٠٠٩ -٢٠١٠

سینم و حیران رۆژانـــی ژیانـــی لـــ

و مـــاڵ و كاركـــردن گڕان و گشـــتكانمدا لرەو لـــوێ، ھردەم من گـــورەی خمـــی جبجكردنـــی پیـــام و ئـــو كارەی ك بۆی زۆرجاریـــش چـــووم، فۆكخانـــی لـــھولر رۆیشـــتووم و تـــا گڕاومتـــوە بـــۆ تلفۆنم یك جاریش نكردووە. ئمجارەیان لـــ واشـــنتۆن ٦/٢٥ تا ٢٠١٠/٧/٢٠ ھاوســـرەكم تلفۆنـــی بـــۆ كردم و بۆ یكمینجار گوتی: سینمی كچت فرە حیران بووە، منیـــش ل وتـــی غیبییـــان زیاتر غریبیم ھســـاو ھـــر ئوكات لتـــك ھریك ل ھـــردوو میوانانی فستیڤاڵ"دلشـــاد عبدو و سامی ھادی" ل مۆك، كـــ ناوی"پنتاگـــۆن مۆڵ"بـــوو خریكی ســـیركردنی شـــتوومك بووین و دووبارە زەنگـــی مۆبایل لدراو چونكـــ جاری یكم نتواندرا قســـان بكـــم و بزانم ســـینم چ حیرانكم بۆ دە: دیســـان ھاوسرەكم گوتی: فرموو ئوە سینمی كچت: ئوەی چاوەڕوانم

...نیا"٣"سانی تمم تككچ دەكرد لنسینم گوتی: باب كوی، منیش گوتم: باشم ئدی ئتو چۆنی، ئویش یكاست وتی: باب فرە حیران بووم، منیش ئاســـایی گوتم: دەی بابـــ حیرانكم بۆ برێ، سینمیش وەكو ئایششان و حسن حیران دەستی

پكرد و گوتی:" ئمـــن دەرـــم حیران، حیـــران، بابگیان غریبیت

دەكم. ھای.. ھای..."منی دەق، منك ببردەوامی ســـركۆنو دژایتی و ھرچـــی شـــتی خراپ ھی بۆم ھدەبســـتن ھیچ كات پنـــام بۆ گریـــان و ھ ب ھ نبردووە، پاش تواوبوونی حیرانكی سینمی كچم كرفی غریبیم ھساو چاوەكانم پببوون ل فرمسك، زۆر ویستم و نمدەخواست ل حزووری ئو دوو پیاوە جوان بگریم و دان بخـــۆم دابنم و ھیگرم بۆ شـــو. نتواندراو نكراو ئو فرمســـكانی تنیا بۆ باوكم "بكرە سۆر" رشـــتم و دووبارە لبرامبر حیرانكی"ســـینم"ی كچم گریام و شویش زۆر ب گوڕتر لوەی "پنتاگۆن

مۆڵ".

بدرخانی برازامپش چوونم بۆ واشـــنتۆن بدرخانـــی برازام چندین جار ھڕەشی ئوەی لدەكردم ئگر بچم بۆ سفر ركھ ،م تووڕە دەبكی بۆ نكی دیجیتارایو كامگیشتم واشنتۆن و لتك ئو كوڕە بڕزە"سیروان نجمدین كریم"چووین بۆ كۆگایـــك بناوی"رادیۆ ریكۆردەركـــی بكـــو "Radio Shack شـــاك دیجیتـــاڵ و كامرایك بكم. ھردووكمان كی و بۆ ئوارەكـــ لگڵ د. ئازاد و د. ئیســـماعیل چووین بۆ "Pentagon Mall" ل نھۆمی ژرەوە، پیاوك ئای ھموو وتكی دەفرۆشت، توومز رۆژی پشووتر د. ئیسماعیل ئای كوردستانی بدیاری پشكشكردبوو، منیش پمگوت: بۆچی ئای كوردســـتان ھناواسی، ئویش ســـیری كتلۆكی ئای ھموو دنیای كرد. تان بكمنیـــش گوتـــم: بـــۆ. وتـــی: ئا Sory :وتـــیرەسمی لھیچ شونك نیی، د. ئازاد و د. ئیسماعیل قســـیان لگڵ كردو پاش گفتوگۆیكـــی زۆر، رازی بوو و رەزامندی نیشاندا، ك ئای كوردستان لتك ئاكانی دیكی دنیادا دابنت، منیش لخۆشـــیا ونم دەگرت ب كامراكی بدرخانی برازام. دیسان ونم گرتـــوە، ئمجارەیـــان كامراكم لدەســـت كوت و شـــكا. زۆر ھومدا چاكی بكموە، چاك نكرایوە. خمـــی ئوەم نبوو، كامراكم كیوەو ل واشـــنتۆن شكاوە، خمی ئوەم بوو، ك ونیكی زۆری لسر "Radio Shack "وە بـــۆرحـــاڵ چووینـــھبـــوو. بلتك نجـــات عبدو دانیكـــی دیكی نویان بۆ ھناین، بۆیان گۆڕینوە ك ھاتموەش بسرھاتكم بـــۆ بدرخانی برازام گایوە و لپاشـــان كامراكم پشكشكرد، ئستاش تا ماچكی نكین یك ونمان

ناگرت.

مرۆ (١٣١)

حمید بدرخان

اژرت

پۆر

كردنوەی سوپرماركتكان بووەت چاولكری كداویستی خرووی پس ر لولھ ت لرماركبوونی سوپ

رۆژگارك بوو كوردســـتان بدەســـت ئزمی ســـكنی و زۆری و گرانی كری خانووەكان و كمـــی خانـــوو دەینانـــد بتایبتـــی شـــاری ھولـــر، بـــم دوای پیدابوونی كۆمپانیاكانی دروســـتكردنی خانوو و یكی یشم كوەی قیست ئشبوون بجنیشتگۆڕانـــكاری ســـرەكی بســـرداھات و بووە ھۆی كم كردنوەی ئم كشی. كۆمپانیای (ھپـــی الند) یكك لـــم كۆمپانیایانی بھـــاوكاری لگڵ ســـكرتاریتی یكتی الوانـــی دیموكراتی كوردســـتان كـــ خاوەنی دروســـتكردنی بیرۆكی ئم پرۆژەی بوون، پرۆژەی (كۆمـــگای الوان)ی جبجكرد، ك بریتی بـــوو ل دروســـتكردنی كۆمك و دەیاندایوەی قیستی مانگانشخانوو ب توش دەكگایم كۆمئ تیان، كھاووســـر رگای كسنزان. ســـرەڕای ھاوكاری كردنـــی حكومـــت لدابینكردنـــی زەوی بۆ پۆژەكان و پدانی نیوەی قیستی خانووەكان لرگای سندوقی نیشتج بوون، لبرامبر كی زۆریان بسوود م پرۆژانوەشـــدا ئئ ی كوانتی ئتابب یانـــد، بنجان گگبشداربوون لم پرۆژەی تمنیان لخوار (٣٠) ساییوە بوو، ك بشك لپارەكیان

لالین حوكمتوە بۆ دەدرا. یندرخاندا تیشك دەخم ریپۆرتاژەی بلســـر خا پۆزەتیڤ و نگتیڤكانی ئو پرۆژەی، ھروەك ھاووتیان باس ل كشو

كموكوڕییكانی كۆمگاك دەكن...

ئا: ئاالن ئازاد جمیل ودەریا عومر عزیز*ھاووتی (زەیتۆ شخ محمد )یكك لم خكانی ك سوودمند بووە لو پرۆژەیو زۆر خۆشـــحایش بـــوو ل بشـــداری كردنی لـــم كۆمگای، ئـــو ئامادەبوو خكانی تریش ھاندا لبشداری كردنیان لم جۆرە پرۆژانـــ، بۆی گووتی: "دروســـتكردنی ئم خانووان لم شونان جگایكی زۆرخۆشـــ. ئاووھوایكـــی ســـاف و خۆشـــی ھیـــ، الی مـــن كاتـــك دادەنیشـــم ماكـــم لباخچكـــی .موو دنیا ھی منم ھست دەكواھ

ھرچندە شونك لڕووی شارەوە چونك ،نیی شوە كم ئدوورە، بئستا كم خك ھی ئۆتۆمبلی خۆی نبت سرەڕای ئوەش پاسیان دابین

.ی دیار نییكم كاتكردووە،ب(سوعاد علی شوكر) خاوەن ئو ما بوو ك دوای تواوبوونی خانووەكی پاش چند مانگك خانووەكـــی دەرەزی دابوو، كاتـــك چاوپكوتنمان لگڵ

ئنجامـــدەدا كرـــكارەكان خریكـــی چاككردنـــوەی دیوارەكانی ماكی بـــوون، ســـوعاد خانیش پـــی وابوو جگـــ لـــ دەرەزدانـــی خانووەكیان ئـــوان ماوەی (٣)مانگ بـــوو ئاویان ندەھات. سرەڕای نبوونی ئاویش قیســـتی مانگانـــی خانـــووەكان زۆر مجاران ئ" :سوعاد خان دە ،گرانلخانووی كرێ مانگان (٣٠٠) ھزار ســـتا مانگانم ئدینارمـــان دەدا، ب(٤٣٠) ھزار دینـــار دەدەین، ك ئو بـــە بۆ ئمـــ زۆرە. گووتیشـــی لو بە پارەیـــ مانگان (١٨٠ ) ھزار بۆ

كۆمپانیایو(٢٥٠) ھزار بۆ سندوقی .بوون جنیشت

شـــاركی وەكـــو كۆمگایـــك لـــبچووك كۆمـــك خزمتگوزاری بۆ ،یوێ ھئ جیتیانی نیشـــتھاوولوانـــ: (باخچی ســـاوایان، یاریگا، قوتابخانـــ) ك ھشـــتا تواونبووە، نرخـــی لـــ ھاووتیـــان بـــم تگوزاریانو خزمل بشـــداریكردن

نیگرانـــن، دایكـــی ئایـــ منداكانـــی كاتـــی ئوەیان ھاتووە بچن باخچی ساوایان، بم لبر گرانی نرخكی ناتوانـــ بیاننـــرێ (كرـــی باخچی ســـاوایان گرانـــ، كـــ دەب بـــۆ ھر زار دنیار بدەین، بۆیك ١٥٠ھمندا

ناچارین منداكانمان ننرین. (حاجـــی كۆمپانیاكـــ برپرســـی لبرامبـــر حوســـن) عبـــاس فـــاروق گووتـــی: خزمتگوزارییـــكان باســـكردنی لسر ھمووی خزمتگوزارییكان

.كۆمپانیایئـــو كشـــیی ھاووتیانـــی ئـــو

كۆمگایـــ بدەســـتییوە دەنانـــن كشـــی دەرەزی خانووەكانـــ، بـــۆ چارەســـری و ھـــۆكاری روودانـــی رپرســـی كۆمپانیاكب ،یشـــو كئگووتی:(ئم لیژنیكمان پكھناوە بۆ ."م خانوووانوەی دەرەزی ئچاككردنھۆكارەكشی گڕاندەوەوە بۆ كم و كوڕی دروستكردن و تواونبوونی مـــاددەی بینایك وەكـــو چیمنتۆ و شتی دیك، "كمترخمی ل ھندك ل كركارەكان ڕوویداوە). ئوەشـــی خستڕوو، ك ئوان بردەوام دەبن و ھـــوڵ دەدەن بـــۆ كمكردنـــوەی

كموكوڕییكان .ســـبارەت فـــاروق) (حاجـــی ھروەھـــا گووتـــی: دواو زیاتـــر پرۆژەیـــ بـــم "مبستی ئم ل دروستكردنی ئم كۆمگایـــ ھـــاوكاری كردنـــی چینی گشتی و الوان بكان بتمدەرامكتایبتی بوو ب ھاوكاری سكرتاریتی یكتی الوان و حكومت و سندوقی

خاننشینی.دەربـــارەی پشـــكی و كۆتایـــی ئم یویانتیان كھاوو كـــ ،خانوووانگووتی: سرەتا ھاووتیان (٥٠٠٠٠$) تواوبوونـــی دوای دەدەن، دۆالر خانووەك ل ماوەی ساك یان ساڵ و نیوك دوای وەرگرتنی كلیلكیان (٥٠٠٠٠) دۆالری تـــر دەدا، ئـــوەی وەی قیســـتی مانگانـــشـــتریـــش بدەبت، ك ئمش وابزانم سوودكی زۆر بھاووتیـــان دەگین، ئگر ھاتـــوو ئـــم خانووانـــ لكاتی خۆی تـــواو نبوون،ئـــوا بپـــی مرجی كۆمپانیا ل غرامك مام دەكین .

جـــۆرە ئـــم بوونـــی ئگرچـــی كۆمگای تاڕادەیكی باش كشـــی نیشتجبوونی ل ھرمی كوردستان ی لس نكۆم كوە، بم كردۆتكـــ م و كوڕی لكان و كـــگرانـــی نرخپرۆژەكان نیی، بۆی پویست حكومت

لم رووەوە بدواداچوون بكات.* دەرچووانی بشی ڕاگیاندنی پیمانگای

تكنیكی ھولر ٢٠٠٩ -٢٠١٠

كشی نیشتج بوون لكۆمگا تازەكاندا ھاووتییك :جاران كری خانوومان (٣٠٠) ھزار بوو، ئستا قیستی (٤٣٠) ھزار دەدەین

یكك ل سوپرماركتكانی ھولر

دیمنك ل گنجان ستی - ھولر ٢٠١٠

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

6

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

ي ئيفتيخارمداليا

ئا: عبدولوەھاب شخانیمــــام جبــــار كارەبــــا لمدالیــــای ســــربرزی

"مدالیای ئیفتیخاری" دا "جبار كارەبا"جبار محمد ئمین" كوڕی ی "١٩٦٤" چوویتســــا و منارە لــــقــــ تی قوتابیانی كوردســــتان لكریــــزی یرگای تكۆشــــری ھولر كاك "نوزاد محمــــد" زۆر چاالكی نوانــــدووەو ئازاو بتوانــــا بــــووە ل كارەكانی ركخســــتن، ھرچند كاك جبار كارەبا خۆی كوڕە ھژار بووە، بم ب دەســــت و مســــتی

خــــۆی پلــــو پایــــی وەرگرتــــووە تاكــــو نسكۆی شۆڕش لگدا بووە. یكك لو چاالكییان رۆژك نامیك بۆ ئاغایكی دەبــــ ــــت، كــــررۆك جــــاش دەنســــیارمتی بۆ شــــۆڕش بنرێ كاك جبار زۆر راشكاوانو ب ترس نامك دەبات دەب ی دەدەســــت "ب. ئاغا" پ دەیدات ی لكتییتی شۆڕش بدەی، یارمیارموەردەگرێ، نامی دووەم بۆ مامۆستایانی قوتابخانــــی "ھولــــر" لتیــــراوە دت دیسان نامك دەبات و دەیگینت دەست مامۆســــتایكان، نامی سیم دەبات بۆ مامۆســــتایانی قوتابخانی فیسیی و ری لبــــك خــــی دەكات. رۆژجبجدەدەن ل دائیرەی ئمن ســــانی "١٩٦٠" كاك جبــــار ب ترس دەچتــــ دائیرەی ئمــــن و دەــــ: چیتــــان دەوێ؟ دەــــن خبــــرت لــــ دراوە، كــــ یارمتــــی بۆ وا نیی ویش دەی. ئدەب رگشــــمپ تباب ی وادەســــو كئ ر وایگــــئ د لو كاتی من سرم. گووتی ئرامببسد دەمزانی كس ناوری بت شاھدی

لسر پشمرگ بدات. بــــ ناســــراو ئمیــــن جبــــار محمــــد جبــــار كارەبا ل ســــای ١٩٤٣ ل گوندی "قزنفــــر"ی دەڤــــری ســــایی ســــر بــــ شــــارۆچكی "پــــردێ"ی پارــــزگاری كركووك ل دایكبــــووە، خانوادەكیان تی ١٩٥٢ ھاتوونسا وی ژیان لبۆ بژ ،بوونجر و تیایدا نیشــــتولشــــاری ھ ل ،ــــری دەزانــــولھ ســــتا خۆی بــــئ نــــد بووە لوكات كارمی ١٩٦٤ ئــــســــافرمانگی كارەبای ھولر، ب شویش قوتابــــی بــــووە لــــ دواناوەنــــدی نقابی مامۆســــتایانی ھولــــر. كۆتایــــی ســــای خۆی خزاندووەت ١٩٦٤ وەك خۆی دەنــــاو گــــژاوی سیاســــت و حزبایتــــی لناو ركخســــتنكانی پارتی دیموكراتی كوردســــتان ب رابرایتی بارزانی نمر، ســــرەتا پیوەنــــدی ب ركخســــتنكانی یكتی قوتابییانی كوردستانوە كردووە،

ل رگای ئوانیشوە ب ركخستنكانی پارتی. واتا لســــرەتای سای "١٩٦٥"وە كاری نھنــــی و ژر زەمینــــی ئنجامداوە لناو ركخســــتنكانی یكتی قوتابیان و پارتی ل ناو شــــاری ھولــــر، ل كۆتایی ســــای ١٩٦٨ چنــــد ئندامكــــی یكتی لالیــــن دەســــگیردەكرن قوتابیــــان بیــــاری ھولــــر، ئمنــــی دەزگاكانــــی دەســــتگیركردنی ئویش دەدرێ و خۆی ب دەســــتوە نــــداوە، ب بیــــاری حزب دەگواســــترتوە ناوچــــ ئازادكراوەكانی كوردســــتان ب بیاری لقی دووی پارتی تھیران بووە دەب وكات بارەگای لق لئ

كادیــــری لژنــــی ناوچــــی جووتیارانی دەشــــتی ھولر. ئوكات شــــھید علی ھژار برپرســــی لژنــــی ناوچ بووە. سرەتا بووەت كادیری گوندەكانی پشت ری نوان رگای ھولر و كركووك و زوورگی دیدەوان، پاشان دەگواسترتوە ناوچی شمامك و لوێ ماوەتوە ھتا بیاننامــــی ١١ی ئازاری ١٩٧٠، پاشــــان تر دەبولوە ناو شــــاری ھتدەگوازربرپرســــی لژنــــی ناوچــــی ھولری

یكتی قوتابیانی كوردستان.ل كۆتایی ســــای ١٩٧٠ ب بیاری حزب دەگواســــترتوە بــــۆ شــــاری بغــــدا بۆ كاری ركخســــتنی ســــندیكای كركاران بــــ نونرایتــــی كركارانی شــــارەوانی كوردســــتان دەبتــــ جگــــری ســــرۆكی "سندیكای گشتی كركارانی شارەوانی"

ئــــوكات بپــــی یاســــا بارەگای گشــــتی ســــندیكا گشــــتییكان لــــ بغــــدا بووە دواتــــر لــــ كۆنگــــرەی گشــــتی "یكتــــی گشــــتی ســــندیكاكانی كركارانی عراق" لــــ ١٩٧١/١/٦ لبغــــدا ل ھۆــــی "الخلد" بســــتراوە بــــ نونرایتــــی كركارانی كوردســــتان بووەتــــ ئندامــــی مكتبی تنفیزی و ســــكرتاریتی "یكتی گشتی ســــندیكاكانی كركارانــــی عــــراق" لــــو كۆنگرەیــــ محمــــد عایــــش ئندامكــــی عس بوو بووەتتی حزبی بركردایســــ

سرۆكی یكتی كركاران.پــــاش ئــــوەی دەبت ئندامــــی مكتبی

تنفیــــزی بــــ بیاری مكتبی سیاســــی پارتی دەبت ئندامی "مكتبی ناوەندی كرــــكاران و جووتیارانــــی كوردســــتان" ئوكات برزتریــــن دەزگای پارتی بووە بۆ سرپرشــــتی گشــــتی ركخراوەكانی كرــــكاران و جووتیارانــــی كوردســــتان، شھید ساح یوســــفی ئوكات برپرس

بووە. راق بووەتكارانی عتی كررایننو بئندامی دادگای كار ل كرتی "رەساف"ی بغــــدا، ھروەھا بووەت ئندامی "مجلس االجتماعــــي والضمــــان التقاعــــد ادارة للعمال". ل ســــانی ١٩٧١، ١٩٧٢، ١٩٧٣ ب ســــرۆكانی وەفدی كركارانی عراق ســــردانی رووســــیا و رۆمانیا و لوبنانی كــــردووە بــــۆ بشــــداری یــــادی جژنــــی ی ١٩٧٣ بســــا كارانــــی جیھــــان لــــكر

یاوەری محمد عایش دەچت رۆمانیا و لوبنان بۆ ئیمزاكردنی چند پرۆتۆكۆكی

كركاری نوان عراق و رۆمانیا.لــــ ئنجامــــی پشــــیمانبوونوەی حزبی ئــــازاری لــــ بیاننامــــی ١١ی بعــــس ســــای ١٩٧٠ لــــ ٣/٣/ ١٩٧٤ بــــ بیاری سركردایتی پارتی بیاری كشانوەیان داوە ل گشــــت ركخراوە ھاوبشــــكانی عــــراق جووتیارانــــی و كرــــكاران لســــر ئــــو بیــــارە گڕاوەت شــــاخ بۆ ئازادكراوەكانــــی كوردســــتان ل ناوچــــشــــارۆچكی چۆمــــان بارەگایــــان بنیات ناوەتوە بۆ بڕوەبردنی كارەكانییان. بۆ ركخستنوەی ركخراوەكانی كركاران مانگی ١٩٧٤/٦ ل شاخ ل و جووتیاران لبارەگا تازەكیان ل شــــارۆچكی چۆمان لــــ كۆبوونوەیكی فراوانــــی نونرانی شــــارەكانی جووتیارانــــی و كرــــكاران كوردستان بۆ ركخستنوەی شوەیكی تازەی ركخستنكانیان لگڵ باری تازەی شــــاخ بگونجــــ لژنیكی ئامــــادەكاری یكتی كركاران و جووتیارانی كوردستان پكدەھنــــرێ و بووەتــــ برپرســــی ئو لژنی، ك راستوخۆ سر ب سكرتری مكتبی سیاســــی بووە. لو كۆبوونوە فراوان بڕز فــــازڵ میرانی یكك بووە ل نونرانی پارزگای موســــ و دھۆك، ك بووە لكز كۆسرەت رەسوول یڕبنونرانی جووتیارانی پارزگاری ھولر، تازە ل دەورەیكی رۆشنبیری كشتوكای گڕابــــووەوە بولغاریــــا دەوتــــی لــــ

كوردستان.دوا پلــــی ك پی ســــپردراوە دە زۆر شــــانازیم پوە كردووە، مائاواییم ل ماڵ و منداكانم كرد، دەســــت نیشــــانكردنی مانوەی بــــووە لگڵ بارەگای مكتبی سیاســــی و خودی ســــكرتری مكتبی سیاســــی بــــۆ شــــڕی پارتیزانــــی لگڵ وتنــــككر پــــاش عراقــــی حكومتــــی شوومكی جزائیری ١٩٧٥. وەك خۆی دە بداخــــوە ئوەش نكــــرا، كۆتایی

خباتی ئو قۆناغم ھات.دوا شتی ك ل پژارەیی و نھامتییكانی كم كردووەتــــوە ئو شــــاد بوونوەی بــــووە، ك ب دیداری بارزانی نمر شــــاد بووە. دە ســــرۆك بارزانی نمر لناو ــــی خۆیان لی ماوشــــكانی حوەتخ دەھات كی كران یدە"ی ئغشاری "نناو خوەتــــكان ددانــــوە و ئامۆژگاری

ئامادەبووەكانی دەكرد.منیش یكك بووم لــــ ئامادەبووانی ناو

خوەتكان.

ــــــ ــــــات بــــــــــــــــــــزەی ھـــ ئــاســۆم ـــاك گـــووتـــی، روون

وەرە جلالد پتت باوژە ئستۆمئوە پت نیی "مدالی ئیفتیخارە"خۆم میللتی قارەمانی بووم ككتۆ تۆرای ل چاوان وەك خوی منمن شــوی مانگ رەشترە لبسكت بۆمجنوون بلیالكی خۆت منازە من ئـــوی رۆی پتر كناوبانگی

مدالیای ئیفتیخار و شـۆڕەســوارانی ھولر

دانیشتووەكان ل چپوە: جبار كارەبا، كاك كۆسرەت و سیم و چوارەم نناسراوە،پنجم كس الی چپوە فازڵ میرانی

ل راستوە: قادر حمشین، جبار كارەبا، عبدول ئحمد مامو كاك كۆسرەت - ناوپردان - چۆمان تشرینی یكمی ١٩٧٤

ل ریزی پشوە: شھید ئارام، عادل مورادو یوسف قساب. ل ناوەڕاستیش جباری كارەباو علی ھژار - كۆنگرەی الوان ل شقوە، ١٩٧٠

من ئمریكییكانم خۆش دەوێقوبادی جلی زادە

(١)زرپۆشی ئمریكییكان پبوون،

ل خشتی سوور.بو خشت سووران، گوندەكانمان

ئاوەدان كردەوە.(٢)

ئمریكییكان،كورە كانییكانیان تقاندەوە.

گۆزەیان خستوە سر شانی ژن.ممك كوتنوە لرەلر.

(٣)ئمریكییكان،

شمشاكی ئاتونیان،خست سر لوی، قا مڕەكان.

گوانی مگلیان پ كردەوە ل شیر.(٤)

ئمریكییكان،قاچیان بسر كم ئندامكاندا،

بشییوە.ئستا ل وتكی مندا

كس ناشلت.(٥)

ئمریكاییك،قاچكی پڕی.

جۆگلیكم بۆ كرد، بدارشق(٦)

سربازكی ئمریكایی،ھر دە پنجی قرتا.

ماڵ بماڵ،پنجمان بۆ خ كردەوە.

(٧)پشمرگیكی ئمریكی شھید بوو.

خودەكییم كرد،ب ئینجانی گوڵ.

تبینی : ئم شیعرە لسر داوای خودی شاعیر نردراوە بۆ حوتمین فستیڤای بدرخان ل واشنتۆن.

تعینات شكل یكك بــوویــتــ تعینات مــســلــی گورەكانی ئستای حكومت، حكومت تعیناتی بعریزەیكی كسیش یــك ــدووەو ــان راگــی من بچمی ئعنایو مت، بعین نابلیم تس ر بدەمرسكی موختریزەیك و عوەزارەتمودیری عامی دیوان یان وەزیری موحترەم و

.ری بنووسیت الریمان نییسلــھــرحــاڵ كــاكــم گــۆتــی لـــم حــكــومــتــ ھیچ بوەزارەتكان ،نیی تعینی دەستی وەزیرك دادو بدادیتیان، ئو دەرەجانی بۆ وەزارەتكان دانرابو زۆربی زۆریان موسبقن ئو ژمارەیان بۆیان دانراوە، بۆنموون بودجل عینكراوە كبۆ تئگر وەزارەتك مافی تعینكردنی ھزار كسی ھبت ئوا موسبقن ھزارەكی بۆ تعینكراوە بۆی حكومت فریای ئوە نكوت خك بپی

تعلیمات تعین بكات.دەرچــووانــی بۆ ــدن ــزران دام راگینرا پشتر زانكۆیو دواتر دەستیش دەدرت وەزیرەكان، دەبت تایبتوە لیژنی لڕی دامزراندنیش ــرەكــان وەزی نــ بــم مرجك، چند بپی ــردوو ن ــك ــان ــۆی ـــی خ مـــومـــارەســـی دەســـتلیژنش پكھات بۆ دامزراندن چونك ئسن وەزیرانوە ئنجومنی لڕی دامزراندنكان

بوو نك وەزارەتكان.بۆی رژەیی لو یھ وەزارەت گۆتی كاكم دانراوە زیاتریان بۆ تعینكراوە، ئوە جگ لوەی بشی زۆری ئوانی تعینكراون بوانامكانیان لخوار بكالۆریۆس و دبلۆم، ئوانشی خاوەنی بوانامی بكالۆریۆس و دبلۆمن و دامزرنراون بپی پویستی ئیختیساس دانمزراون بكو

بپی پویستی دیك دامزرنراون.كاكم قسی دیكی پبو، ئو دەیگۆ وەزارەتی پــكــراوەتــوە بۆ میالكی ھموو تندروستی ئوال ئمالو و وەزیـــران ئنجومنی لالین بۆی لئستاوە خك ناونوس دەكن بۆ سای ٢٠١١ بكو وەزیر ل سای نوێ مومارەسی

دەستی خۆی بكات بۆ تعینات.و لیست لئستاوە وەزیرەكان كاكم بقسی قایم دروستدەكن بۆ دامزراندن لسای نوێ لئنجومنی وەزیرانو برادەرەی ئو ئگرنا ناھ ئــو ئیشیان بۆ دەكــات و (بتاع كــل)ە ھــروەك بكشن، تییزەحم ئو وەزیــرەكــان ئمسایش نیھشت ئو ئزیت بكشن و كتابنا الی خۆی لیستی پر لكو ھن، بو كتابكم بك

دەكردەوەو بۆ وەزارەتكانی دەنارد.

كاكم گۆتی

سرتیپ جوھر

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨بی

ئا(١

٤٦ە(

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

زایینی٢٠١٠/٨/٨

ژمارە(١٤٦)ئابیكوردی

خرمانانی٢٧١٠ی

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨بی

ئا(١

٤٦ە(

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

زایینی٢٠١٠/٨/٨

ژمارە(١٤٦)ئابیكوردی

خرمانانی٢٧١٠ی

7

پشكۆ علی ساحpshko ali@yahoo.com

و گشسندن ل زەرقاوی ڕۆی : چوارەم: تائیفیت پرەپدانی

ھۆی لــــو ھۆكارانی بووە یككمزھبی ملمالنی قووبوونوەیالزرقاوی) مصعب (أبــــو ل عراق،خكــــی جیھــــادی ســــلفییكیئوەش . بــــوو وتــــی (ئــــردەن)(٢٠٠١) لــــ دوای ئــــوەی ســــای(ئفغانستان) دەركرا، خۆیگیاندە(ئــــازاری تــــا كوردســــتانی عــــراقچاالكییكانی بۆ كاتكیش . (٢٠٠٣سونننشــــینكان رەبییع ناوچئوانــــی ناڕەزایــــی . گواســــتوە قۆستوە، كبارودۆخ بارەتبسناوچیك دروســــتكردنی تــــا بــــبۆ بكات. دژایتیھزەكانیئمریكاھستی ئامانجش ئم بدیھنانی

كرد باشــــترین كار، دروستكردنیبۆ .شیع سوننو نوان ل ئاژاوەیپشتی ۆژەیپ ئم كردنی جبجل ك بست، مادییان و ھاوكارییبئیسالمی جیھانی و عرەبی جیھانیبشــــكیش بدەســــتی دەكــــوت .لو ك زەكاتــــی لو بریتــــی بــــووگرووپكی كۆدەكرانوە. تانــــوفي القاعدة ناوی(تنظیم زەرقاویبكۆمككردنی بۆ النھرین) مابين بالد. پبست بچووكتر پشتی گرووپیخۆی دەستی توانی وەیم شبلم ناوچ سنووریانی نپبســــ. (ســــوریا) و (عــــراق) نــــوان ســــرەڕای ئــــو ھموو كــــردەوەتیرۆریستیانی، ك دژیالینكانیب شــــیع ئنجامیــــدا و ھمــــوویبدەگمن زۆر بم دانران، تائیفیئستۆی دەیانخســــت ب ڕەســــمینكویشــــیان تنانــــت خۆیــــان. (ئیلوولــــی لــــ بــــم لدەكــــرد، ئمریكاو ھیزەكانی كاتك ،(٢٠٠٥جنگدا بــــاری ل عراق ھزەكانــــییاخیبوو گرووپكــــی بــــوون لگڵئیدانــــی لــــ قــــزای (تلعفــــر)،تاوانبــــاری و كــــرد ھرشــــكانیشــــڕی سرتاسرییان ك كردن،ســــوننكان تییھاوو ب برامبرلالیــــن و ھگیرســــاندووە سرتاسری شڕكی خۆشییوەھبن كویك لھــــر دژی شــــیع(الروافض)ی ناوی بۆی برپاكرد،كوشتنی بۆ پاساو ئوەی بۆ لناندروست شــــو ك شــــیع بنتوەالروبیعــــی) موفــــق (د. بــــكات.

ناوەنــــدی "سیاســــتی ڕایگیانــــد:یشیع زەرقاوی، كوشتنی گروپیتائیفی" . بۆ ھگیرساندنی شڕی

زەرقاوی كاركردنی شوازەی ئمناوەەندیی بزاربوونی بووە ھــــۆیھاوسۆزی ك پشتر سوننییكان،یاخیبــــووەكان وپــــخۆیــــان بۆ گكردن ھرش یبوو، چونكــــدەربتاوان، ب و مدەنی خكی ســــرگومان دروســــتبوونی بووە ھــــۆیو كردنیان كاری برنامی لسر

كمبوونوەیپشتگیریھاووتیانسیاســــیی ڕكخــــراوە . بۆیــــان (رابطة وەك ســــوننكان، رەبییعئو ئیدانی االسالمیین) المفكرینو كــــردەوە تیرۆریســــتیانیان كرد(زەرقاوی) ل ڕەخنیــــان بتوندیئــــم ھبوونــــی لگــــڵ . گــــرت یاخیبووەكان گروپ ناكۆكیانــــش،بابت پناو وەی لشاردن ھویخــــرای ھاوبشــــی ئامانجــــی و بمشڕووبڕوو دەدەن. نوانیاندائــــم گرووپانو نوان ل بوونوەچونك زانرا، بــــدوور (زەرقاوی)ھژموونی دژی ل ئامرازك وەك

ل دامودەزگاكانی دەوت شــــیعی. بكار ھات

كاتی دەستی سیاستكانی پنجم:: ھاوپیمانان

دەستپكیكارەكانیدەستیكاتیدەركردنی عــــراق، ل ھاوپیمانانقدەغكردنی بــــۆ بیارــــك بــــووھوەشاندنوەی و (بعس) حزبیبۆ ئاسایش، و سربازییكان دەزگاچونك وت، گیریلزامنكردنیجبوو مترســــی زانھ ئم مانوەی

حوكمانیــــی لســــر سیســــتمیتائیفی . لڕاســــتیدا نوــــی عراقســــوپاو ســــرەكی ســــونن بنكیپشوو ڕژمی ئاسایشی دەزگاكانیدەســــتی بۆچوونی بــــوون. بــــ(س) ل عراق ھاوپیمانان، كاتیك پكھاتــــی ســــرەكی پكھــــات،وانل بوون، (سونن ،شیع (كورد،و بعسی زۆرینن (كوردو شیع)بارەیــــوە ھمان نبــــوون . لــــوئم . ھبوو ئمریكایان بۆچوونیتائیفی لسر بنمای سیاستشڕوانگیكی ل بنیاتنراو ڕەگزی وتوانینــــی . كــــرا تائیفییــــوە

بوو، جیاواز ســــوپا بۆ عراقییكانك (دەزگایكی پیان وابوو سوننمژووی ل كشب و نیشتمانی)یدەســــتی بعس پش و عــــراقبــــم ئوانیــــش بوونــــی ھبــــوو،گاردی كــــ (فیلقی وابوو، ڕایانكۆمــــاری (گاردی و كۆمــــاری)ل سرەكی تایبت) بشــــوەیكیبتایبت دت، پك سونن عرەبیبرزەكان، ربازییســــ پل خاوەنھر(دوو)دامزراوەكشبپالنكیتائیفــــی پشــــوەخت، دامــــزراوەیشیعكان ئیسالمیی كوردو . بوونوانییدەیان جیاواز شوەیكی بب ئمنییــــكان، دەزگای ســــوپا ودایاننــــان، دەزگای ســــركوتكردنبــــۆ كــــ بــــردەوام بكارھنــــراوەبــــ دەزگایكی كورد، لناوبردنــــیبھمــــان . داننــــان نیشــــتمانی ب شــــیعكانیش ئیسالمیی شــــوە

دەزگایكی سركوتكرو تۆقنریدادەنا، ڕەگزپرســــتی جیــــاكاریسونن تائیفی برژەوەندی ل كھوەشــــاندنوەی . كاری كردووەزۆری زیانكی ئم دەزگایانــــش،وای پیان سونن گیاند، سونن بداھاتوویان زامنكری و پارزەر كئــــم ئنجامــــی دەســــتداوە . لــــلبیارەیدەستیكاتیھاوپیمانانئــــاژاوەو پــــ بارودۆخــــ لــــم و كرد. زیادی یاخیبــــوون ،ناڕەزاییڕاستوخۆش بشوەیكی بمشدرزی زیادبوونــــی ھــــۆی بــــووە

ھروەھا . ســــونن نوان شــــیعوھوەشــــاندنوەی ئنجامــــی لــــكاریگری ھمان بعس)، (حزبیسرەكی ئامرازكی چونك ھبوو،ڕژم دەستی ســــپاندنی بوو بۆدەزگا كارەكانــــی تواوكــــری و ئاسایشــــكان بــــوو، ســــربازی وســــونن كات تپڕبوونی ب بــــمكرد، برزەكانیان پلــــ ھژموونیل پلی عرەب شــــیعكان بــــمدەســــتی دواتر نزمتردا بــــوون.إجتثاث ھیئــــ) كاتــــی ھاوپیمانانڕیشــــكش بۆ پكھنا البعث)یــــانب سرپرشــــتی كردنی بعــــس،ئو ئمیــــش (ئحمــــد چلبــــی)،لناوبردنی بۆ بكارھنا پۆســــتیبكارھنانی خــــۆی و نیارەكانــــیبــــۆ الینگــــر كۆكردنــــوەی بــــۆ ھبــــژاردن، بۆ خۆی ل پۆســــیلرەشدا . دەســــت ب گیشــــتنسیاستكی ب شــــیعكان پارت بلــــ كــــرد، مامیــــان دووفاقــــی ك ڕگیانــــدا خۆیــــان ناوچكانــــیتۆب (حزبــــی بعــــس) ئندامانــــیبرامبر ھوستیان بم بكن،تونــــد زۆر بعســــیی ســــوننكانو سیاســــی بــــوو، ھیچ پۆســــتكی. پنــــدرا حكومــــی و ئاسایشــــیانبعس) (حزبی ھوەشــــاندنوەیلالین چكــــك، وەك چۆن بووەدژی بكارھنــــرا حكومتی نــــوێبھمان بعســــییكان، خراپكارەســــونن تواوی شــــوە برامبــــر(تارق لــــو بارەیوە . ھات بــــكارگشتی پارتی ھاشــــمی) ئمینداریشــــیع" :دە ئیســــالمی عراقــــیلــــ دەیــــن ســــونن برپرســــیارنمم ئب سدام، ھكانی ھمووقوربانی نین، ئمش برپرســــیارو تیرۆر باســــی ئویــــن، ئســــتاشدەكن، بم وەھابیت بعسی و

. "یسونن مبستیاندەیم بشی

ارید

د

ھبژاردنی پۆسی لسر كاریگری و مزھبی ملمالنی"نموون ب نونران "ئنجومنی عراقدا ل "٢٠٠٥"

و سوپا وانییدەیان ب شوەیكی جیاواز شیعكان كوردو ئیسالمییبردەوام ك دایاننان، سركوتكردن دەزگای ب ئمنییكان، دەزگایداننان نیشتمانی ب دەزگایكی لناوبردنی كورد، بۆ بكارھنراوە

ناسراوە ھرشمى، ئحمدى مال خالیدلـــ كۆتایـــى ھرشـــمى" بـــ "شاســـوار پوونگین دى ١٩٥٩ ل رۆژەكانى ســـاىشـــارە لـــو خوندنـــى لـــ دایكبـــووە،بغدا ل جیۆلۆجى دواتر و تواوكردووەئمش سانكى سۆڤیت خوندووە، ونوانوە، وتۆتك پشمرگایتیشـــىبشى ل و سوید كردۆت رووى پاشانیشل مامۆستای ئســـتا دەخونت، مژووستۆكھۆم. دواناوەندییكانى ل یككب ســـبارەت بدرخاندا ل دیداركـــىبابتى مژوویى چندین پرســـگلك و

زمانوانى و دواندمان... و

معروف عبدورەحمان ئا:برگرى لـــ كاردانـــوە و * تۆ باســـتزمانى ئگر بـــراوردى كـــرد، ل زمانبۆ وشـــدا ل بكین فارســـى كـــوردى وكوردى پاراو وشكانى نموون ئوەندەىبدى ئوە فارسییدا زمانى ل رەسنن، و،زمانانى دیك وشـــى ل خۆى و ناكینسلى و عرەبى ن پاراستووە بتایبتىچۆن مئ وەرگرتنییان ل نكردۆتـــوە

دەدەیتوە؟ لكوایان كـــ ،زمانانـــ - خـــۆى ئـــوكى وشیارانوەیش ھاتووە، بلفـــارس نھاتـــووە، لـــ وایـــان زمانكـــى ٪٤٠ نیویســـتووەزمانى عرەبى ٪٦٠ و بت فارسىدیك، كوردیش ھر رژەیكى یانپاراو ئاوا زمانكى نیویســـتووەكم بگانى وشـــى بت، و پاكمژوویى پرۆسیكى مانئ بت.بـــۆى دەتوانـــى دیاریكـــراون،بگڕیتوەو ھۆیكانى بدۆزیتوە.بم كتبانى لـــو یكك من لـــبـــۆم كوردۆلـــۆژى لـــ دواییانـــئـــو تیشـــتوومگ چاپكـــراوە،زمانى فارسى زمانى ك باوەڕەى،كوردانى ل رـــی بووە، برگـــرىك پـــارس، كوردانى فـــارس یـــانژر ل بجھشتووە ناوچكیانك عـــرەب، دەســـتتى زوـــم وداگیركـــردوون، ل شـــونكیانبدەیـــان مـــئ ھتـــوون،باســـى مژوویـــى ســـرچاوەىخوراســـان بۆ كوردانـــى ھتنـــىتایبتى وەزارەتكى تـــا كـــردووە،ل ئـــاوارە ھبـــووە بـــۆ كوردانـــىخوڕاسان،ھروەھائوعرەبانىحوكمـــى ئموییان كـــ ھاوكارىبوون، علوییكان ك نكردووە،ئۆپۆزســـیۆنى گروپكـــى لـــوێ نموون بـــۆ پكھنـــاوە گورەیـــان"تبس" گورەى وەكو شـــاركىعرەبى لـــ خوڕاســـان شـــاركى

وە، واتكپ ھموو مانبـــووە، ئناوچكانى ل زمان پارس، كوردىو دەرى زمانى ئران، رۆژھتـــىو زوغـــدى خـــوزى و خـــوارزم وپكوە عرەب شانبشانى مانئدایكبوونى لـــ بۆ ھـــاوكار بـــوونفارسىھاوچرخ، فارسىھاوچرخئسین وشى عرەبییكانى وشئم دروستبوونى ل سرەتاوە لبووە، لگى یرخھاوچ زمانئو زمان كۆنى پھلوى، لگڵ

نبووە، تـــدا عرەبى ك وشـــى،جیای زۆر یـــان دەگمـــن بـــووەزمانى ئوەى لبر كوردى زمانىئو شرەفى دەستت نبووە،زمانى بـــ ببـــ كـــ پنـــ بـــاوە،دژى داگیركر، بشـــوە برگرىشاخاویی ناوچل فۆلكۆرییكىوخۆى دەستكانماوەتوە دوورەكھۆكار مئ واتك پاراستووە،ب كوردى زمانى كـــ وایكردووە،

مئ ئگـــر پـــاراوى بمنتـــوە،دەستت ئستا پش ساڵ ھزارو دەســـتت ھبا، و حكومتمانوشـــ ر لھ بڕوەبردن دەبوو،بازرگانى و خراج و باج وردەكانىســـوپایى، زاراوەیى و تـــا وشـــوبڕوەبران و لپرســـراوان ئیدىدەســـتتداران، پاشـــاو و زمانزانان ندەكـــرد، چاوەڕیـــانئم داڕژن، بۆ وشانیان ئم بنھاوسكانیان تمیلل ل وشانیان

وەكـــو میللتكانـــى قرزدەكـــرد،ســـیرى كردووە، وایان دیكـــشل ك تورككان ،بك توركى زمانىل روویان ھاتوون، دەیم سدەىرەوەند میللتكى كـــرد رۆژھتسنوورداریان زۆر زمانكى بوون،بـــوون پـــل كـــ ھبـــوو، بـــمزۆر ئیمپراتۆریتكـــى بخاوەنـــىئیســـتیعابى گـــورە، زمانكیـــاننكرد، دەوتى ئم بڕوەبردنى

ب عرەبییان وشـــى بھـــزارانزمانكیان، نـــاو ناچارى خســـتئوەیـــان بـــوارى دەســـتتداران

بگڕن. وشدا بدواى نبووســـردەمى تـــورك لـــ * لـــ راســـتیداكاروبارو نامـــو عوســـمانى خالفتـــىئایین و بوو، دین ب فارسى نووســـینیانعرەبى ب خواش لگڵ پیوەندییان وبـــوو، تنیا ئگـــر ل ســـنووركى زۆرزمانـــى ماـــوە تســـك و چوارچـــوەىمئ بـــكار ھنابت ئـــدى توركیـــانو جزیرى مـــالى لوە بـــر ئوكاتـــ وكچى ھبوون، و...مان خانى ئحمدىناكرت؟ زمان دوو ئم براوردى ئستاتوركـــى خاوەنى زمانـــى - ئســـتاھموو ب دەوتك وات ،تدەوســـربازى و ئكادیمى دامودەزگال پشتگیری دەستدارانییوە وزمانكانى ســـركووتى و دەكنتوركـــى و زمانـــى دیكـــ دەكـــنك دیاردەیـــى دەســـپنن، ئـــملســـدەى یھ توركیا ل ئســـتائورووپـــا لـــ ھـــژدە و نـــۆزدەشـــوە ئو ھمان ب داوە، رووىبالى تۆوە ئورووپیانـــى تووەك برچاو، نـــد زمان بیـــكوتانـــى و ســـووید و فڕەنســـانبوون ھرگیـــز یك زمان ،دیكزمان، بیك نبوون و ئســـتاشتوركیا ئستاى وەكو دەوت بمھیبت و و جبرووت ب ھمووخۆى پشتیوانى و تواناى قوڕسایىكورد كردووە، دەست زمانى لجیاوازى یمئ ،شـــب ب لـــوەزمانكانى و كوردى زمانى نوان

.دیكلـــ ئورووپـــا دەژیـــت، كنســـا *

پ چى چـــى لســـتاندووى و ئورووپـــابخشیوى؟

غریبى ستاندووم، ل چى نازانم -گرنگـــ بالمـــوە، زۆر وتكـــمبۆ سرنجاكشت شـــتكى ئیدىنزیكى وتكم ل من دەگموە:شـــش ســـپییو شـــش مانگـــىنیی تدا ھاوینى سوزە، مانگیششـــش ئو بھـــارە، میشـــو ھدەورەكت چـــوار ھموو یمانگ،درەختـــ دارو گـــوڵ و گوـــزارو

ئو بناو دەڕۆم كار بـــۆ مـــن كـــبم دەڕۆم، دارستان ســـوزەداوەبیر دۆپم دارەكى تاكـــ تنیال دۆممان جارـــك ك دتـــوە،

خواردووە. ژرئوێ ســـوزاییى ئو لناو * بـــمبوە ھســـتت ،نییـــ تۆلكـــو كنگـــر

نكردووە؟نموون ھنایوە، بـــ ئوەم - مندەڕۆم وزاییموو سھ ئو لناودارەى و تاقل بیر نابینم، تنیا ھیچدەكموە، پندكىكوردیش ۆپدخۆى ل شونى دە "برد ،یھب ئوێ میشـــھ من ."نگینســـ

دادەنم. غریبىكردۆت رووت بناچـــارى تـــبھ *

؟ ھندەران و ئوێپشمرگایتى لســـردەمى - منئوە دواى بووم، شاخ ل نۆ ســـاڵخوندن بـــۆ بوویـــن دەســـتیكخۆم بڕاســـتى دەرەوە، ناردراینئیدى دەرەوە، بچم نبژارد ھـــمشڕى یكمى كۆمك رووداو وو... كوـــت و راپڕیـــن و عـــراقو سووید بۆ برد پنام من وكاتئ

ماموە. لوێرووداوى كۆمـــك راپڕیـــن دواى *تراژیـــدى و شـــڕى خۆكوژى ناخـــۆش وچاوى لبـــر كوردایتـــى و رەشـــكردنىتۆ لكاتكدا خـــك، نـــوەى تـــازەورگشـــمك و پبوویت و خ ل شـــاخو بوون شھید پشبكیان بوو بۆ جارانلم بپیر مرگوە چوون، قوربانیدان و

دەى؟ چى بارەیوە،یــــدیك ســــردەمكى ئســــتا -دەردو ئو پگییوە، تازە نوەیكى،نیی ئازارەىئمى ندیوە، شارەزا

وەین لو ئامادەم من ئوە لبریتىخۆیان ھتایب بگم، پویستى،ن، مافى خۆشــــییاندەك و داواىنۆ مــــن لو .نیی گلییشــــم لیــــانھویر وەكو بووم، شاخ ل ساىكســــایتییكى و ھشــــلدراومزمانــــم دەرچــــوو، لــــ دیكــــم زمانوانى كارى بــــوو، دەومندمیشنجامداوە، ھئ ل شاخ زۆرمبووەو پ قمم چككم لگڵدوایی بم نووسیوەتوە، پ شتم

نووسینانىسردەمى بشكلوســــووید لــــ پشــــمرگایتیمسوودى من بۆ چاپكردووە. شــــاخكســــایتى، وەكــــو زۆرى ھبــــووجیام تواو وەكو گووتم كســــكىوەكو دەســــتكوتیش ل دەرچوو،زەویشــــم پارچ تــــا ئســــتا یــــكرۆژى لیك بم وەرنگرتــــووە،خۆم نیم. پشیمان پشمرگایتیمپشمرگایتیم خۆم ئارەزووى بئو ك ،خۆشــــ زۆر دم كردووە،ئازادە، خك پش و ھاتۆت رۆژەخــــك دەگرــــت، ــــك رەخنــــخبرپرسكاندا بگژ ،یھ داواكارىبوە دم وەكو گوتم: دەچنــــوە...لوانى بــــووم یكك خۆشــــ منھاتنــــ لــــ كــــردووە بشــــداریم

رۆژە. ئو پشوەىگڕایتـــوە ســـاڵ چنـــد دواى *

كوردستان؟١٩٨١ دەرچووم ســـاى مـــن لـــ -ساى ل و رگشـــمپ ب و بوومدواى ل و دەرەوە ١٩٨٩ چوومـــجار گڕاموە. بۆ یكم راپڕیـــنھاتنوەیشـــم شـــڕى دواى ئونمتوانى داھات، بســـر ناوخۆىســـاى ھولـــر بكم. ســـردانى

ھاتموە. دووەم جارى "٢٠٠٠"یكم گڕانـــوەى ل * من مبســـتم

كرد؟ بچى ھستت ،جارتھستم گڕاموە، ساڵ دواى"١٠" -ماكى غریبییكى زۆر كرد، بلســـردەمى ندۆزییوە، خۆمانمداگیركرابوو، ماكمـــان ســـدامبـــوون، زیندانـــى كارم كـــس و شـــونى ل ماكمـــان دەمزانـــىزۆر ب خۆمانم ماى خۆى نماوە،

دۆزییوە... زەحمتكۆتایی و چوارەم بشی

دەرچوو ل دیكم كسایتییكى ھشلدراوم و وەكو ھویر بووم، لشاخ ساى نۆ لو ھرشمی: شاسوار

شرەفى پنباوە، نبووە، ئو دەستت زمانى ئوەى لبر كوردى زمانىداگیركر دژى برگرى زمانى ب بب ك

ھرشمی شاسوار

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

8

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

لكۆینوە

ئا:- عبدالواحد دیبگیىلـــ ھفتنامـــی بدرخانی ژمارە ز، ٢٠١٠/٥/٨ ئایـــاری ١٤٠ی گونی ٢٧١٠ ی كـــوردی- الپڕە ید كاككـــی رزگار ســـت١٠ باب/دەربـــارەی خونـــدەوە، ڕەشـــم ســـید معروفی باداوەی ھولر، بابتك دەچت قالبی ورووژاندن مـــن بـــالی لكۆینـــوە، نـــك گرنگ نیی نووســـر بچ مرازك وەیم گرنگ ئتی؛ بنووسیویبروســـك ئاســـا بســـر ھنـــدێ تـــدا گـــوزەری كـــردووە، كـــبابناكـــرێ بدەنگـــی لـــ بكـــرێ، من سرزەنشتی ئم برا بڕزە ناكم، كـــ نچۆت بنـــج و بناوانی ڕەگی ئیبراھیـــم مژوویـــی (حزرەتـــی پیوەندییـــان و ســـیدەكان) و بكوردو كوردستانوە، ڕەنگ ئو م ك؛ ببو نستی ئبكارە مقس بم ئاقارەدا تپڕێ ئوەندەی ،تقی خۆی بدرح دەكرێ دەب جگ تم بابوەی ئینكۆل چونكلوەی كۆمك زانیاری راســـتی حپســـكراو!! بگۆڕێ وەردەكات، بقازانجی كوردیش دادەشكتوە، ھم كورد وەئاگادن لپشـــینی خۆی و ھم ئو درۆو بوختانانی دەقبـــڵ كـــورد كـــراون ئاشـــكرا

دەبن. نووسری بڕز لدوای پشكی دت ســـر حزرەتـــی (ئیبراھیم) .س. دە:- لبر دووركوتنوەی حزرەتی ئیبراھیم .س. لكۆمگای واوی بۆتتـــژادی خۆی بھاون زانیارییـــ گـــم برەب). ئـــعـــ ،ورەیكـــی گیوەی ھل جگرەنگـــ دەبت ھـــۆی بوانكردنی خونریـــش، بمـــش خونـــری كورد پتر لی دەشوێ و دوورتر تڕاســـتی، دەب وە لـــتـــودەكھـــۆكاری ئـــوەش رەنگـــ ھندێ كوردی ب بوا، لبر دەمارگیری كسك، رقی لحزرەتی ئیبراھیم بتـــوەو جنویشـــی پبـــدا وەك

ماكانی سحودینی ئیووبی!! ،ر بینووسیایدەبوو كاكی نووس(كـــراوە بعرەب)، ھـــر ئمش ڕاســـتییكی، حزرەتی ئیبراھیم .س. لبـــر ب خاوەنـــی و لبر بكســـی، فارس، تورك، عیبری،

عرەب،.... لكۆنـــوە خریكـــن ھـــر یكو ھی خۆی، چونك وێ بیكا بدەیـــ چونك ،!!(ترنكورد عاق)وان لئئـــوان لیـــان دیـــارە حزرەتـــی ئیبراھیم .س. گنجینیكی ھندە گـــران بھایـــ، ئـــوەی دەســـتی لـــ گیربـــ (دنیـــای پـــ دەخواو تاپـــۆ دەكات)!! خـــكان ھـــزاران درۆ دەھۆننـــوە، ھـــر بۆئـــوەی وە تا خۆیانی پك بدۆزنیـــگر(بحزرەتـــی ئیبراھیـــم) بلكنـــن، ئمش ئگرچی ببەی پشـــتی خۆمانـــ، لبـــر گومایی خۆمان،

دەرمانپڕانـــدو و ســـووتاندمان ئالـــرەدا ،!! لكـــرد حاشـــامان نبوونی ھستی نتوایتی كورد و بھـــزی ھســـتی نتوایتـــی بـــۆ دراوســـمان نتوەكانـــی دەردەكـــوێ، حزرەتی ئیبراھیم، ك (بتوات)ی(١) ج ھال نچووە عرەبســـتان وەك كاكی نووسر دەـــ، بكـــو چـــووە باكـــووری كوردستان، لئۆرف نیشتج بوو، دروستتر بگورەی سرچاوەكان تـــودەك (ھـــاران)، كـــ چۆتـــباكووری كوردستان، ھاران ناوی ملیكی وتكیو برای حزرەتی (٢٥) ورات بس. تـــ. ئیبراھیمـــئایـــت لـــ – ئیســـحاجی/ ١١ ی ســـفری تكویـــن. روڕەچلكـــی حزرەتی ئیبراھیمی سلماندووە، دەیباتوە ســـر (نـــوح) پغمبر تونئ" س. (نـــوح) یـــش دەكاتـــ.بشتم" ی سۆمرییكان و باپیرەی كگامیش (كـــ ملیكی پنجمو باپیرەی كـــوردە-ن) تكوینی ١١:

١٠تا ٢٦. تورات تئكید دەكاتوە، ك تارحی كـــوری ناحوكـــ، دەكاتـــ باوكـــی ئیبراھیم رابری كۆچكیان بووە، كـــ ل وتی خۆیان حاران=ھاران

دەرچوون. تكوینی ١١:٣١-٣٣ ھاران= حاران – باوكى/ لووت / ە، مایر–حیاە ابراھیم ص٢٥. قورئانى پیـــرۆز ناوى ل باوكـــى حزرەتى ئیبراھیـــم نـــاوە / ئـــازەر (واذ قال ابراھيـــم البيـــه آزر) س. انعام /٧٤ ئیبـــن حبیب لـــ – محبرەكى كتـــاب المجد / دار األفـــاق الجديدة

– بیروت/ د. ت – ص٤ دەت: ،دا نییتـــارح – ئـــازەرە گومانی تســـرجلكی لـــ كثیـــر ئیبـــن تـــورات – دەق وەك دەقـــاو –– باســـی دەكات تاكـــ جیـــاوازی لگڵ تـــورات الی ئو ل جیاتی تا. ح، تارخ –ی نووسیوە دەت :- تارح كوڕی ناحور كوڕی ســـاروج – لـــ تورات- ســـروج / ٥ كوڕی راعـــو، لتورات، رعویـــ، كوڕی شالح كوڕی ئرفخشد لتورات- ئرفكســـاد، كوڕی سام، كوڕی-

نوح/ە.تـــورات چییكان، كۆكن لســـر ئوەی، كـــ وتی رافیدەین وتی لـــم وتشـــدا، ئیبراھیمـــ .س. شـــاری ئووریـــان كردۆتـــ زاگو شونی لدایكبوون، ئم شونش دراوەتـــ پاڵ (كلدانـــكان)، كچی گب كان بوە زانســـتییژینتوئـــو زۆربـــی ،لماندوویانســـحزرەتـــی لمـــڕ زانیاریانـــی ئیبراھیم و شـــونی لدایكبوون و شـــوەی كۆچكانی و رەچكی، پە لدرۆ و، ھ و، ھبستراو!

:بی نیسابووری دەعلسزانـــاكان پـــك نھاتوون لســـر ئو شونی حزرەتی ئیبراھیمی لـــ لدایكبووە، ھندـــك دەن:-شـــونك (ســـووس) بـــووە، یان

دەـــن لبابل= (واتـــا وتی بابل ل شـــون پـــی گوتـــراوە- كوپا. شـــاری لناوەكانـــی =(ناوـــك مككـــش، لیكـــ لقۆناغكانی تمنیدا، كوپا- بووە، لزمانكوە بۆ زمانكی تر ھتا ل شوەزارەكانی یـــك زمانیشـــدا، دەگـــۆڕێ، كوپا دەبتـــ شـــاكۆ= شـــاكو، ئمش گوزارشت ل شونی لدایكبوونی زرەتی ئیبراھیم .س. دەكات، كحلناوچی شاخ لدایكبووە. شاری مككـــش، ك یك لـــ ناوەكانی كۆســـا= كۆشـــا،= شـــاكۆ.. بووە، ھر بۆئوە دەگڕتوە رەچلكی دەگڕتوە ككـــم دانیشـــتوانی بـــۆ حزرەتی ئیبراھیـــم و بۆ ئو

شونی لی لدایكبووە. مـــژوو و نـــووس ســـربردە نووسان لســـر ئوە پكھاتوون .س. ئیبراھیـــم حزرەتـــی :كـــلسردەمی نمروود بووە، بم .یی جیاوازی ھكنر شوسلتـــورات باوكـــی ئیبراھیـــم ئازەر دەكات سركردەی كۆچك، بم ل كلپووری ئیســـالم، پیوەندی لنـــوان دەدا پشـــان پتومـــان نمـــروود و ئازەر، بكـــو ئاماژە میشـــئازەر ھ وە كـــراوە، كبـــداكۆكـــی لـــ نمـــروود كـــردووە ھتـــا لســـر (نمـــروود) لگڵ وتۆتك كوڕیشـــی (ئیبراھیمـــی) كش، كوات ناچت عقل، ئازەر

قیـــادەی رۆیشـــتنكی (ئیبراھیم) بكات.

ئمی خوارەوە دەقی نخشـــی/ كتبی موقدەس واتا كتبی (عھدی ،وراتدیدی) تھدی جتیق و ععك دەربارەی حزرەتی ئیبراھیم و كۆچكانی كشاویتی، دیارە لوان رۆژگاریش تـــا پكھنانی دەوتی كوردســـتان عرەبـــی، عراقـــی یكپارچ بووە، لـــوان ڕۆژگاران خاكـــك نبـــووە بنـــاوی خاكـــی توركیا، یان ســـوریا، یـــان عراق، بكـــو وتـــی/ حـــوری، حـــاران، ناحار= ناھـــاری= نھری، وتی، گوتـــی، وتـــی- خـــۆری، وتـــی- میتانی= مدینـــی- میدی، وتی- حبسی= كیشـــی، ئیالمی، ... ھتد، ھر ھمووشـــی ھر كوردنشـــین

بووە.تـــورات دەلـــ:- تارحـــی ئازەری ڕابـــری كـــ ئیبراھیـــم باوكـــی كۆچك بـــوو، یكســـر نچووە بۆ خاكی كنعان واتا فلســـتین، بكو ھوراز ھكشا، ل ئوورەوە چووە (ھاران= حاران) تماشـــای نخشـــك بكـــن، تـــارح= ئازەر ل (ھـــاران) مـــرد، ئینجـــا خودای ئیبراھیـــم، بـــ ئیبراھیمـــی گوت:- لخاكی خۆت باركـــ، (واتا ھاران خاكـــی ئیبراھیمـــ – ن)، لماـــی باوكی خـــۆت بـــۆ دەرێ، بۆ ئو وتی ك پیشـــانت دەدەم، لوێ

مورەو دەتككی گلگ مدەتكمـــزن و پیرۆز،(واتا دوای ئوەی (زاگو مفتنی خۆت ج بھی- ن)، و لخاكی كنعان= فستین، سقامگیر بووی، دەتكم كسكی گـــورەو لتـــۆ و زووریتی تۆش

گلكی گورە دەكوتوە. تكوینـــی/ ١٢ ،٣١ :١١ تكوینـــی/

-١- ٥قورئانـــى پیرۆزیـــش ئامـــاژە بوە (وجعلنـــا دەفرمـــوێ: و دەكات فى ذريتـــه النبـــوة والكتـــاب).س. العنكبوت/ ٢٧= واتا لپشت و لتۆى ئیبراھیم نوەیك ل پغمبرانمان خســـتوەو، كتبى ئاسمانیشـــمان

دەقبڵ نوەكى كرد)).ل ئینجیل ل سفری تكوینكان، ٧: ٢- ٤/ دەـــ:- خودای مزن خۆی ب باوكمـــان (ئیبراھیم) پیشـــاندا، پی گوت:- دەرچ ل خاكی خۆت و لناو عشـــیرەتی خۆت، بۆ بۆ

خاكی- كنعان))...لرەدا ناب ئوە فرامۆش بكرێ، ئینجیل و توراتی راستقین، ھوڵ دەدەن، ئیبراھیـــم بكـــن بخكی بۆئوەی كلدانییـــكان) (ئـــووری لخاكـــی كوردســـتان دەریبنن و

پیوەندی بكوردەوە نھن. بـــا لـــرە ئـــوە ئاشـــكرا بكیـــن، عیبرانییـــكان= تـــورات- كـــجوولككان، یان نۆ سدە پشی زاینی نووسراوەتوە بو شوەیی بـــووەو گرەكیـــان خۆیـــان كـــبرژەوەندییكانـــی بگوـــرەی خۆیان یان سدەیك پشی زاینی توراتش ئم نووســـراوەتوە؟، جگ لـــ شـــواندنی زۆر زانیاری، زانیاری ڕاســـتیش خراوەت لگژر لیۆ، ئگر دەقكانی توراتی جوولك بـــراورد پبكین لگڵ دەقكانی قورئانی پیرۆز، دەبینین قورئـــان لنـــو زانیـــاری لـــگئیبراھیـــم حزرەتـــی دەربـــارەی ،وانـــدا نییوراتـــی ئتو لیـــھبپچوانـــوە دەبوایـــ كچـــی زانیارییكانـــی دەبـــوو ،بوایـــھتـــورات پتر بن، چونكـــ كۆنترە، قورئـــان درەنگتـــرە و بچنـــدان

.وراتیشدە دوای تسبـــۆ نموون:- شـــكاندنی بتكان و ســـووتاندنی ئیبراھیـــم و ملمالنی نمروودو.....ھتـــد، لگـــڵ لتوراتدا ئمان ھیچی نیی، بم لقورئان ئاماژەی پكراوە، لگڵ ئـــوەی زانیارییكانیان دەربارەی

.ئازەریش جودایمژوونووســـی زانـــاو ھنـــدێ ئیسالمیش جا ب نیازى شۆفنستى ب یان ھر ھۆكاركى نادروست، داوى نـــو ھاویشـــتۆت خۆیـــان كان، بـــســـیحییو، مكـــجوول وە بـــدەن، كـــوەى گـــوێ بـــئـــئم زیانكى گورە بڕاســـتى و بئیمانكیان دەگین، نووسرى كتـــب/ النبـــى ابراھیـــم والتأریـــخ المجھول محمود القمنى/ لالپڕە/ ١٨ دەـــ:- پویســـت ھموو ئو وە، كـــینـــرەت بك زانیارییانـــ

ئمان سرچاوەكان بن)).واتا ئو زانیاریانى ناو ئینجیل و تورات و زانیارى مژوونووسانى عرەبـــى ئیســـالمى رەتبكینـــوە لسر حزرەتى ئیبراھیم، ك ھر تى بك نووسیویڕی یان بكی بدەن، ك تم ئایوەى گوێ بـــئخودا دەربارەى حزرەتى ئیبراھیم زانیارییكانـــى شـــاردنوەى و ھناردوویتـــى:- (الذيـــن يكتمون ما انزل الله من الكتاب و يشـــترون به ثمنا قليـــال أوئيك ما يأكلون في بطونھم اال النار وال يكلمھم الله يوم القيامة وال يزكيھم ولھم عذاب أليم)

س البقرة/ ١٧٤.مژوونووســـانی ھر ســـ ئایین كۆكن ك/ ھـــاران= ئو حارانی- ناوخاكـــی وتۆتـــۆ كمـــئ كـــباكووری- سوریا، باوكی- لووت- بـــرازای (لووتیـــش) پغمبـــرە، حزرەتی ئیبراھیمـــ، ب گورەی بگـــكان كـــ دەیگن، ھـــاران- مملكتكی گـــورەو پان و پۆڕ بووە بناوی پاشاكی ك بناوی/

ھاران/ ناسراوە.تـــورات دەـــ نیـــاز لكۆچكی (ئیبراھیـــم)، بـــۆ وتـــی كنعان= فستین، بم (ئیبراھیم) لجیاتی ئـــوەی، ڕاســـتوخۆ لـــ ئووری كلدانـــوە بیابانـــی نوانیان ببت و بپڕتـــوە بـــۆ (كنعـــان) چوو لھاران نیشـــتج بوو!!! ئمیان

..ینند دەگچندی بچتمنـــی دەوتی كلدان و شـــاری

(ئوور) لمژوودادەوتـــی كلدان لنوان ســـانی/ ٦٢٥- ٥٣٨ ی پش زاینی پیدابووە.

كـــ بگومـــان پشـــی كلدانـــكان، عراق بگشـــتی و ئوور بتایبتی

ھبووە.سۆمرییكان (ك باپیرە گورەی نیـــوەی لھـــزارەی كـــوردن)، چوارەمـــی پش زاینـــی، حوكمیان گـــاوەو، عـــراق لباشـــووری یكمجـــار بـــۆ شارســـتانیت دەســـتی ئـــوان لسردەســـتی پكردووەو، ئووریش، یك بووە لشـــارە پیرۆزەكانیان، ئم شاری ئـــوورە لبـــر ئـــوەی بپیـــرۆز ناســـراوە، دوای سۆمرییكانیش ماوەتـــوە، پیـــرۆزی بـــ ھـــر باشووری ك ھتا(ئكادەكانیش) لســـانی داگیركـــرد عراقیـــان ٢٣٤٠- ٢١٨٠ ی پـــش زاینی، ئم شـــاری (ئـــوورە) ھـــر بپیرۆزی

ماوەتوە. كانیش كوانیـــش گۆتییدوای ئ ل كوەكانی كوردستانوە، خشین برەو (دەشتی لیتیی) باشووری ركفـــی ژـــر خســـت عراقیـــان خۆیان، ئیالمییكانیش، لســـانی ١٨٨٠- ١٥٩٥ حوكمی باشووریان

لدەستدابووە. ل كان كـــكان و كاســـییگوتییـــباكووری عراقوە نیشتجبوون لســـای ١٥٨٠ .پ.ز، باشـــووری عراقیـــان گـــرت، بگوـــرەی ئو مژووان و مژوو و لكۆینوەی تریش، شـــاری ئـــوور تـــا دەگاتســـای زاینی تمنی ســـ ھزار = DEVAWX مامۆســـتا ،دەبـــدیڤـــوش دە:- ئیبراھیم لســـای ١٩٠٠-١٨٥٠ بیـــاری خـــۆی دا بۆ

كۆچكردن. لـــ :ـــرە دەم نووســـر ئـــھـــناوەڕاستی ســـدەی بیستی پش زاینـــی، ئوور كوت بر شـــاوی ئیالمییـــ ئارییكانـــی خۆرھت، ئمووریییـــان خۆرئـــاوا تـــا

داگیركردووە.و ئیبراھیـــم مـــژووی ئگـــر كلدانـــكان پكـــدی بگریـــن، ئـــوا ١٠٠٠ ساڵ نوانیان، كوات چۆن دەچتـــ عق ئیبراھیـــم زەمان و لژر دەستی كلدانكان كۆچی وەیتیان ئنجھ تاكـــ ،!!كردببردك لئوور دۆزرایتوە، ناوی ئیبرام ی لســـر نووســـراوە، یان

ئابرام ئابراما. مرج نیی ئو بردە ھی سردەمی ئیبراھیـــم یـــان ،بـــ كلدانـــكان لـــوێ ژیابـــ، بگومـــان بـــردە نووسراوەك بسدان ساڵ پشتر

نووسراوەتوە. ٣١ لالپـــڕە/ محمـــود ســـید دەـــ:- ئایـــا وتـــى ئیبراھیم.س. ئـــوورى كلدانـــ، یان ھـــاران، یان ئـــارام نھرین، یان فـــدان ئارام؟ ئایـــا لوپـــڕی باشـــوورى عراق بووە لسر تخووبى عرەبستان یان لوپڕەكى باكوورى عراق، لناو وتـــى ئرمینـــا /٣١. ھر ئـــم بڕزە دە:- جگل ئوورى كلـــدان، ك تورات نـــاوى لناوەو دەیداتـــ پـــاڵ كلدانـــكان، چنـــد ئووركـــى ترھـــن، وەك- ئـــوور- شـــلیم، ئوورووك، عراقى، ئوور ئارتـــۆ ك لتـــك دەریاچى وان- ب ى كـــو چیایـــر ئـــســـە، لئارارات ناوى دەركـــردووە. ال/٤٩ (النبـــي ابراھیـــم والتأریخ المجھول سید محمود القمني)، ئورسیۆسی ســـای لـــدەورى مژوونـــووس -:دایكبووە، دە٣٧٥ ى زاینیی للســـر نـــوح.س. كشـــتییكى كوێ ل ئارمانیـــا لنگرى گرت، (بـــول ارســـيوس تاريـــخ العالـــم، الترجمة العربية القديمه حققھا وقدم لھا د.عبدالرحمن بدوي المؤسســـة العربية للدراســـات والنشر، بيروت

ط ١-١٩٨٢ ص٦٢، ٨٥ ســـید محموودی قمنی لالپرە/ ئای :ی دەپرســـكـــب٥٠ ی كتتورات بۆ شـــون و لدایكبوونی حزرەتی ئیبراھیم .س. مبستی كام ئـــوورە؟ ئایا دەب مبســـتی ئـــو ئـــوورە ب، كـــ كوتۆت نو وتی حور= (وتـــی خۆرییكان واتا سۆبارییكان واتا میدییكان- ن) ئو ئوورەی، ك لنزیك چیای كشـــتییكی (نـــوح)ە واتا ئاوور

ئارتۆ؟ عیبرییكیـــدا، دەقـــل تـــورات ك نییتیـــدا ھیـــچ ئایككجوولئاماژە ب ئـــووری - كلدان، بكات، نـــدان جار ناوی ئوور كم چب

سیدمی ھناوە.ئم سبارەت بكشی (حزرەتی ئیبراھیـــم) لگـــڵ (نمـــروود) دا نمـــاوە، دڕاوكیكمـــان ھیـــچ ســـرچاوەكان تكـــای چونكـــدانیان بوەدانـــاوە، ك لو كاتی

ئیبراھیم پغمبر (د.خ) كوردە

ھفتنامی بدرخان ژمارە ١٤٠ی ٢٠١٠/٥/٨

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

9

"بردەقانی" و "داری ڕب"

لـــو "شـــام"ـی كـــ جـــاران "شـــریف" بوو، بم ئســـتا زۆر "شـــریف" نییـــ، لگـــڵ دوو برادەری تر دەمانویســـت ھندێ گۆشـــتی "گۆلك" بكین و خۆمان ل شـــوق ســـووری وە و بیخۆیـــن، چووینینـــك رەبییو عك و بسابالی قشەی خۆمان ب ھرسكمان "گۆشـــتی بـــ نماندەزانـــی ك لكن چـــی؟ یگۆلـــك" دەبرادەرەكانـــم ب قســـابكی گـــوت "عدكـــم لحـــم.." تۆزك راوەستا، قسابك گوتی "لحم بقر؟" ئویش گوتی "ال ال بقرە. دامان مبس بقرە صغیرە!!!". ئ كسابم قنین، بكقاقای پھیـــچ پنكنی و تگیشـــت، چیمـــان دەوێ، بۆی مـــئ ك و ب گۆشـــتی گۆلكـــی داینـــ

ڕزەوە بڕی كردین. مئ وە دەكـــردەوە كبیرم ل ب تنـــاو خۆمـــان گار لھـــخۆمـــان دەكیـــن بۆیش ھیچ فـــر نابیـــن، ئمـــ گاتمـــان بـــ برادەرەكمـــان دەكـــرد و بـــردەوام دەمانگـــوت "بقـــرە بـــم عرەبكانی صغیـــرە"، ئوێ نك ھر بۆ ئم، بكو ھر شـــتكمان ویستبا، ئگر زمانكمـــان چنـــدە خراپیش با ك لمان تگیشـــتبان بس بـــوو بۆئـــوەی بـــ ڕـــزەوە بڕمان بكـــن، تنانت یك زەردەخنی گاتئامزیشیان می ئخراپ رەبییو عبۆ ئ

ندەكرد ك تریق بینوە!!. ی خۆمـــان كـــو كوردانـــئـــ "رجـــبـــازاری "م وێ لـــلـــكـــۆ دەبوونوە، بـــ تایبتیش رەكان كـــشـــوف نـــدێ لـــھعارەبكی دیشداشـــ لبریان دەبینی وەكو نقلیاتكی ئرە ب گاتوە دەیانگوت "ھولر، ھولر" یان "تیراوە. تیراوە". وانـــكـــدا دەیانزانـــی ئكاتلخكی ئون و ھیچ پیوەندیان ب ھولر و تیراوەوە نیی. جا بۆ ئوان و بـــۆ ئوێ؟ بۆ ئو قوتابییـــ داماوانی ئرە نای كـــ یكم ســـاڵ دەچن زانكۆ ر زوو بیمانـــگا، ھـــیـــان پ"قاز" بانگ دەكرن و ل جیاتی "عمادە" ئاودەستیان پ نیشان دەدەن، ئمـــ نوەی دوارۆژن و دەیانوێ ل ئایندەدا كۆمگا تمجۆرە گاوە بنوشیار بكب یكتر دەكن، كوات ئگر خكی دی لگیشمان خراپ

بن، چۆن گلییان ل بكین؟! كیـــان بكاتـــی خـــۆی برادەرئیفاد بۆ "یوگســـالفیا" ناردبوو، كـــ ھاتبـــووەوە، ھاوڕكانـــی گوتبوویـــان لـــوێ فری چی بـــووی؟ ئویـــش گوتبـــووی، ل كـــ ،وە بوومــــــری ئـــف ب میوگســـالفیاش وەكـــو ئ"بردەقانی" دەن "بردەقانی" و بـــ "ژن"یـــش دەـــن "ژن"، ئوانیش گوتبوویان باشـــ تۆ لـــو ھموو شـــت فـــری ئم دوو وشـــی بـــووی، ئو دوو وشـــیش خۆت دەتزانی؟! دە ئویش ھر فر نبای باشـــتر

بوو.رۆژئاوا كـــوردی برادەركـــی دەكات، كار لـــرە (ســـوریا) ئوانی لرە لگی كار دەكن چنـــد رۆژـــك بـــوو یخیان دەبـــ دەیانگـــووت گرتبـــوو "داری ڕب" وە بی ئمان بپدەن چی؟ وابزانم ئم داماوە ئســـتاش نیزانی مبستیان ل (داری ڕبـــ) چیی و ھروا بیری ل دەكاتوە!!! بكورتی ئم لبر گاتكردن ب خك

فری زۆر شت نابین!!

ببا ھ(٤٧)

سنگر زراری

یەر

روس

ببا ھ

حزرەتی ئیبراھیم .س. لدایك بووە، ملیككی زۆردار حوكمی عراقی دەگا بناوی (نمروود)

كوڕی كنعان.مقدیســـی ئامـــاژە بشـــونك دەكات لدەڤـــری (وان= ڤان)، چیایكـــی لووتكـــی لســـر قیكـــی نمـــروود بـــرز، دروســـتكردووە، ئاماژە بوەش كراوە لنزیك ئخالت لســـر لوتكی كوك پیكری پیاوك، لبرد تاشـــراوە، بقبارەیكی زۆرگـــورە، كـــ چاوەكانی ئو پیكرە پیاوە، ھنـــدە گورەن پیاویان پوە دەچ، دەن، ئم ،یو ئیماندارانل كرە ییكپك بوایان بحزرەتی ئیبراھیم ھناوەو نمروود، بئشكنجو

ئازاردان كوشتوویتی. ئگر بگڕینـــوە نو قورئانی ین، كدەك مـــپیـــرۆز درك بئاماژەمـــان لســـرەوە وەك پكردووە، ك حزرەتی ئیبراھیم نك ھر بدروستی لسردەمی بكـــو بـــووە، (نمـــروود) ڕاســـتوخۆ ھر كشكشـــی لگڵ خودی (نمروود) بووە، ئمش چند ئایتك لقورئان نـــوان كشـــی دەربـــارەی حزرەتی ئیبراھیم و، نمروود:

١- (ألـــم تـــرى الـــى الـــذی حاج

٢٥٨ البقـــرة/ ابراھيـــم......) دەقى ئم ئایت گوزارشـــت لم دەمقالیـــى نـــوان حزرەتى نمـــروود دەكات، ئیبراھیـــم و ك نمـــروود، ئیبراھیمى بانگى الى خـــۆى كرد، ب لكۆینوەو، ئـــوەى، دواى كـــى؟ بـــم ئیبراھیـــم.س. كارەكـــى خۆى ئنجامدابـــوو، ئویـــش كـــى؟، دیـــارە دواى ئوەى ك بتكانى شـــكاندبوو، دیقـــت بدەنـــ ئم

ئایتى خوارەوە:(وتالله ألكيـــدن اصنامكم بعد ان

تولوا مدبرين) س. االبنياء/ ٥٧بتخانـــو ئـــوەى دواى واتـــا ككو خ چۆل دەب شـــارەكتكـــا بـــۆ گانـــى (ئاھنگـــى نـــورۆز) دەچـــن بـــۆ دەشـــت، ھین حزرەتـــى ئیبراھیم ئم توەو، دەچتـــدەقۆز تدەرف .نكان دەشـــكبتـــ ،كـــبتخان مان دەى خوارێ پتم ئایئبـــچ شـــوەیك شـــكاندوونى: (فجعلھم جذاذا أال كبيرا لھم لعلھم

أليه يرجعون) س. االبنياء/ ٥٨ واتـــا حزرەتـــى ئیبراھیـــم.س. كـــردو وردوخـــاش بتكانـــى بئنقســـت بتكـــى گـــورەى لكاتـــى بۆئـــوەى ھشـــتوە، وەى بیكاتپرســـینگفتوگـــۆو لبگـــى قســـكانى و بۆئوەى

بـــكات، (نمـــروود) لـــ وا عقـــی وەئاگابـــت و بخـــۆدا

بچتوە....)).،خكك، گڕانوە ناو شـــارو، ئاشكرابوو ك بتكان شكنراون، ھژان و ڕۆژانك درروستبوو، گوتیـــان:- (قالـــوا من فعـــل ھذا بالھتنـــا انـــه لمن الظلميـــن) س.

االبنياء/ ٥٩واى یـــك ئـــوە =(گوتیـــان ئوەى لخوایكانمان كردووە، ئمى كـــردووە، (واتا بتكانى كســـكى مـــئ شـــكاندووە)، تاوانـــكارە)) (قالوا ســـمعنا فتى يذكرھم يقـــال لـــه أبراھيم) س.

االبنياء/ ٦٠لدەبـــوو گومـــان گوتیـــان =گنجك، كناوى (ئبیراھیم) ە، ھربخراپى نـــاوى خواكانمانى

دەھنا))(قالوا فاتـــوا به على أعين الناس لعلھم يشھدون) س. االنبياء/ ٦١

= گوتیـــان بیھنـــن و خكیش كۆكنـــوە باببینـــن بزانـــن چى

بسر دنن))(قالوا احرقوه وانصروا الھتكم أن

كنتم فاعلين) س. االبنياء/ ٦٨ یاریـــدا گوتیان با لجڤیـــن ب =

تۆى خواكتان بیسوتنن))ئینجـــا كوتنتگبیركردن ئاخۆ ،چۆن ب كوەى ســـوتاندنش

دوا تگبیریان ئم بوو(قالـــو ابنوا له بنيانـــا فألقوة في

الجحيم) س. الحافات/ ٩٧ = گوتیــــان تالركــــی برزی بۆ بینابكن و ئاگركی گورەی تیا نوە، ئینجا (ئیبراھیم) بخنبكنو دۆزەخكی، لرەدا سربردە (واقیــــدی) وەك گەوەكانــــی و ھندكــــی تــــری خوداننــــاس ك لبر دەمارگیــــری عرەبی، بــــدرۆ تنھا لرەش ناوی كورد دەھنــــن، بۆئوەی ڕووڕەشــــی لكــــی و، بكــــن مژوومــــان تاوان بنوچوانی كورد بلكن، وەی ئاگرەكرئــــبنــــن:- لدەھندە گورە بوو، كس نیتوانی لھاوەكــــی، نزیــــك بتــــوە، دەبوایــــ فــــك بدۆزرتوە بۆ دەنف وەی (ئیبراھیمی) پئــــنــــو ئاگرەك، كســــك بناوی (ھینــــوون= ھینی، ھــــزن...)، كوردكــــی ئرانــــی بــــوو، ھات، نمــــروود و خككی فركرد چــــۆن (ئیبراھیــــم) فدەنــــ نو ئاگرەك، ئویش بدروستكردنی منجنیــــڤ- منجنیــــق- واتــــا دارالســــتیكی گورە، كلجیاتی زرەتــــی ئیبراھیمیان پرد حبفدایــــ نــــاو ئاگر لشــــونكی دووری ئاگرەكــــ، شــــونكش پوورەی كلو كــــرەی ئگوب

بۆمــــان ماوەتــــوەو بگوــــرەی چنــــدان بگــــی تر كــــ دواتر ئامــــاژەی پدەكیــــن، لكۆتایــــی چیای (ماكــــۆك) بدیوی ڕانیدا ك ،و شــــاخكی قوولی ئچالتا ئمۆش پی دەگوترێ، (دۆڵ ناران)، واتا شــــونی سوتاندنی حزرەتــــی ئیبراھیــــم، لوێ بو منجنیقی ك مــــام (ھینون) ھزانــــی كــــوردی دروســــتیكرد، درایزرەتی ئیبراھیم .س. فححاشــــاماتكی ئاگرەكــــو، نــــو زۆریش بــــ فرمانی (نمروود) لــــ ژن و پیاو، كوڕو كچ، لوارو لواری چیا، خجزیان بستابوو، تاببینن ئیبراھیم .س. چۆن لنو ھمــــوو ،دەســــووت ئاگرەكــــلھموو لشــــوەی رەشبك گرتبــــوو، یكتریــــان دەســــتی م كڕین، بدەپخۆشیان ھلحزرەتی ئیبراھیم بساغی لئاگر نمروودییــــكان دەرێ، ھاتــــزۆر خككــــی و، حپســــان كی ئامادەی ســــوتاندنوانــــلبــــوون، خــــودا ھیدایتــــی دان و ئیســــالم بوون، ئیــــدی ئمجارە نــــۆرەی ئــــو ئیماندارانــــ ھــــات

لخۆشیان ھپڕین. یوەندى بپ (١) دەربـــارەى بتواتـــحزرەتى ئیبراھیم وە ل بابتكى

سر بخۆ دەدوین-ن.

ن:حمید رەشاشپشمرگی ناوداری گلكمان پشـــمرگی ســـرلقی دووەم ســـرەتای شۆڕشـــی ئیلـــوول كاك عریـــف ســـلمان ل رۆژی نجرپخۆشی شن ٢٠١٠/٧/٦ بكۆچـــی دوایی كـــرد و مائاوایی لـــ كس و كارو ھـــاو خبات و ھاوســـنگرەكانی كرد، لڕێ و ژارە بم و پخل كی پرەسمئامادە بوونی بڕز عدنان موفتی و بڕز مامۆستا سعدی پیرە و لپرسراوی ناوەندی كۆمیتی ھولر و ناوەندەكانی دەوروبر و جماوەرەكـــی زۆری شـــاری ھولـــری خۆشویســـت ترمی پیرۆزی لـــ گۆڕســـتانی گوندی

براغ بخاك سپردرا.راســـت عریف ســـلمان كۆچی دوایی كـــرد، بـــم خرمانكی گـــورەی ســـروەری و خبات و بیروباوەڕی كوردایتی بۆمان گای شانازییج شـــت، كھجعریف ســـلمان خـــاوەن ماڵ و ســـروەت و قســـرو سیارەی بـــاش نبـــوو، خـــاوەن خبـــات كوردایتـــی و ســـروەری و راســـتقینی پاك بـــوو، عریف بیروبـــاوڕو خاوەنـــی ســـلمان تـــی بوو، پلشـــی كوردایدەروعریفییكی خۆی بھزار پل و پایی گورە ندەدا، ھر بناوی عریفی خۆشویســـت ناســـراو بوو، كاك سلمان لوكاتی من دەیناسم تا كۆچی دوایی كرد ھر ھژار بـــوو، بم ھردەم خۆی بھـــژار ندەزانی، ھـــر خۆی بـــ دەومند دەزانی، بداخوە پشـــی نخۆش بكوێ دەیزانی نخۆشـــ، ن ئمش دەمانزانی تـــا بـــرادەرە خۆشویســـتكانی ن ئیســـماعیل لســـدكتـــۆر ح كی زۆر لـــنجامـــی پشـــكنینئتاقیگیكی دكتۆر حوسن بۆیان كرد دەركوت نخۆشـــی كاری لكردووە و چابوونوەی ئاسان نیی، ناردیان نخۆشخانو ئوەی كخۆشـــییویســـت بوو بۆ نپ كخۆشـــییم نبۆیـــان كرد، بھموو لشـــی داگرتبـــوو، كاك ســـلمان ورەی زۆر بـــرز بوو، دەیگووت: من ل مردن ناترسم، مامۆســـتا بڕـــز ھروەھـــا

عدنـــان مفتـــی بۆ چارەســـری نخۆشـــییكی عریف سلمان ل سلمانی تلفۆنی بۆ مامۆستا مـــال محمد بحركیـــی كرد، نمان ببریف ســـلگووتـــی: عباشترین نخۆشخان و باشترین ر لنن، ھتی بۆ بدكتۆری تایبپاش تلفۆنك من و مامۆســـتا و بحركیـــی محمـــد مـــال كاك علی خزمـــی كاك عدنان بـــردە تایبتیمـــان دكتـــۆری ماكـــی، دكتۆرەك تمشـــای ئیشـــاع و پشـــكنینكانی كـــرد، زانـــی كار لـــكار ترازای، لگڵ ئوەش بردمان نخۆشـــخانی ســـردەمی تایبتـــی، مـــاوەی ٣ رۆژ ماوە، دكتۆرەكان دەیانزانی گووتیـــان ،نییـــ چابوونـــوەی بیبنوە ماوە، بو ھودانی بڕـــز كاك عدنـــان، عریـــف مان زۆر خۆشـــحاڵ بوو، بسلمنی گووت: حمید گیان وادیارە نھنـــاوە، لمـــن وازی حـــزب منیش ھندەك دم داوە، عریف ســـلمان ئوەندە خباتی زۆرە، پیـــاو نازانی لـــ كووە دەســـت كی لشمان ببكات، كاك سلپخباتی سیاسی و پشمرگایتی وە بـــۆ گودەنك بی لـــكت لـــ جپاش خـــۆی بكان لنمـــگماوە، ك پە ل مژووی شۆڕشی ئیلوول و ل خباتی راستقینی ،مكشـــی یب و بیرەوەرییئبشـــی دووەم ماوە، ھیـــوادارم منداكانـــی نیفوتنن، ئمش درینـــی پشـــمرگكی وەكـــو شۆڕشـــی ئیلوول كاك سلمانم ھـــر بســـر لقی خـــۆم دەزانی و زۆریـــش شـــارەزای خباتـــی ئـــو قارەمانـــم، بـــ پویســـتی سرشـــانی خۆم دەزانم ھندەك زانیـــاری ل بـــارەی خباتی ئو شۆڕە سوارەتان پشكش بكم، كاك عریف ســـلمان ل ســـای ر لال ئۆمگوندی مـــ ١٩٢٨ لـــدایـــك بووە، پلـــی خوندەواری ل حوجرە بووە، ل سای ١٩٥٠ چوویت ریزی پ. د. ك، ل مانگی ٨ی ســـای ١٩٦١ پش شۆڕشی ئیلوول دەست پبكات لگڵ ٣ پۆلیسی قارەمان ب فرمانی حزب چوون شاخ و پاڵ چكدارەكانی سفین، ك ئوكاتی كاوانییكان و پشمرگ ناوەدارەكانی، وەكو: مامۆســـتا ئیســـماعیل حوســـن كاك ناســـر، حســـن كاك و حسن ناسر كسایتی ناوداری شـــقوەی و ئستا ل شقوە دەژی، كاك سلمان ل سرەتای مانگی ٩ی ١٩٦١ لگڵ شـــھید حمید كاوانی دەورەی مخفری سپانییان گرت، لندی گۆمدەربرۆژی ١١/ ٩/ ١٩٦١ حكومتـــی عراق بـــ فۆكـــ زۆر بتوندی بۆردوومانی ھزەكی دەربندی

كرد، لپاشـــان گڕانوە سفین و ھردەم لشڕ دابوون لگڵ جاشـــكان، ل ســـرەتای مانگی ١١ی سای ١٩٦١ ھزی سفین لبر ب فیشـــكی و لسرمان ھاتنـــ دۆڕەقـــ الی عباســـی مامند ئاغا، لكاتی دامزراندنی ،رگشـــمپ تشـــكیالتی ھـــزی ھمـــوو وكاتـــئ كـــناوچی ســـۆران پشـــمرگی دوو لق بـــوو، عریف ســـلمان ســـرلقی دوو بـــوو، لـــ ســـای ١٩٦٤ بھۆی شـــڕی براكوژی چووین ئران- ھمدان، لپاش گڕانوەمـــان ل ئـــران عریف

سلمان ھر سرلق بوو، لكاتی شڕەكان ھر الیك پویستیان ب ھز با لقكی عریف سلمان دەگیشـــت، ماوەیـــك لقكی عریف ســـلمان چووە ناوچی دوزخورماتـــوو چوونـــ گوندی ی و گونـــدی زەردەلیكا، لواقســـای ١٩٧٠ پـــاش بیانی ١١ی گڕاینـــوە ھموومـــان ئـــادار كاك پشـــوومان، ســـركاری ســـلمان مفوەز بوو لـــ بغدا، ھر لگڵ سرھدانی شۆڕشی نـــوێ، كاك ســـلمان ھاتوە ناو كۆڕی خبـــات و ماوەیكی زۆر ئاوارە بوو ل سلمانی، ل پاشان

ێ لتوانی خانووەكی ١٠٠م بكھولر تا لســـر خـــۆ بوو ھر بســـواری پاسكان ســـردانی برادەرانی خۆی دەكرد، ل بشی زۆری پرسكان بشدار دەبوو، وەنـــدەی چاكمان ئكاك ســـلچاندییـــ بشـــی منداكانیشـــی دەكات، ئو ھموو جماوەرەی ناشـــتن و پرســـی بشـــداری عریف سلمان بوون، بتایبتی ئـــوە درینـــكان، رگشـــمپنیشانی وەفاداری خباتی خۆی بوو، وادیارە خكی كوردستان رز ل كســـانی خاوەن خباتی

وەكوو عریف سلمان دەگرن.

مانی شۆڕشگریف سلك بۆ عیڤند پچ

عریف سلمان كات ل ئاسۆی كوردستانی دەڕوانی

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

10

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

درخان دەردەچڵ بگل ریی گشتییكی ھونبالوكراوەیبسرپرشتی: مسعودی مال ھمزەmasoud.press@yahoo.com

ژمارە ٥٥ - ١٤٦، ٢٠١٠/٨/٨ی زایینی

مسعودی مال ھمزە*ل تمنی ٢٠ سایدا یكم گشتی دوور و درـــژی ژیانـــی خۆمم بۆ ئمریكا ســـازكرد، ك ئویشـــیان شداریكردن بوو لستی ببم بحوتمین فستیڤای بدرخان، لو نووسیندا ب شوەیكی سرپیی ل شتو گكانی ئستگو باس ل غداو دواتریش لرەوە بۆ بولھھولرەوە بۆ عمان و لوشوە

بۆ نیۆرك و دواجار واشتنۆن.

ل ھولرەوە بۆ بغداھر ل ســـرەتادا و دوای ئوەی ئامـــادەكاری لیژنـــی لالیـــن فســـتیڤاوە ناوم خرای لیســـتی كستیڤاف شداربوو لندامانی بئ خـــۆش بـــووم، كك دوەیشـــبپموابوو ئوە یكك ل ئاواتكانم و پـــی گیشـــتووم، بۆیـــ دوای ئوەی لـــ ٢٠١٠/٣/٢٨ ب فۆكو لرگی فۆكخانی نودەوتی وتینغدا كرەو بـــرەوە بـــولھرێ و لوـــوە بـــۆ ھوتل و رۆژی دواتریش چووین قونســـوخانی ئمریـــكا لـــ عراق ب مبســـتی

ئنجامدانی دیدار لگمان.

تۆ مندای بۆچی دەچی چووینـــ ئـــوەی دوای ھـــر قونســـوخانی ئمریـــكا ل بغدا نجامدانی دیدارەكسرەم ھات بۆ ئلگـــم، ئـــو كچـــی دیدارەكی لگڵ دەكردم ھر زوو لی پرسیم تـــۆ منداـــی لگڵ ئـــو گروپ بۆ كوێ دەچی ك ھموویان تمنیان لتۆ زیاترە، ل وەمدا گوتم بندە ماوەی س ســـا ل ھفتنامی بدرخان سرپرشـــتیاری بشی ھونریـــم، ئویـــش پرســـی چۆن ئیش دەكی، گوتم ب گربســـت، گوتـــی كوا گربســـتكت؟ گوتم ل كردم كداوای ل بۆیـــ الم نییرگای ئیم بۆیان بنرم، ئوەبوو دوای ئـــوەی گڕاینـــوە ھولر گربســـتكم بۆیان نارد و وەكو تبینی بۆم نووسین ئوە ماپڕی فرمی بدرخانو دەتوانن سردانی بكـــن و بۆتان دەردەكوێ ك من ماوەی چنـــدە لـــوێ كاردەكم، ٢٠١٠/٤/٣٠ ك و لـــدوای ماوەیـــڤیزەكم ھاتوە ك ڤیزەكم ساك

بوو متی "ئۆپن"یش بوو.

ئامادەكارییكانی گشتدوای ئوەی بیـــاری كۆتایی درا رۆژانـــی ٢٩و٢٠١٠/٦/٣٠ لـــ كـــواشـــنتۆن حوتمین فســـتیڤای بدرخان سازبكرێ، دەستمان كرد ب خۆئامادەكـــردن بۆ ئنجامدانی گشـــتك، ئوەبـــوو بـــر لھر شـــتك حمیـــد بدرخـــان گوتی یوانو لیـــی پارەمان ھشـــكھركســـو لسر كیسی خۆی ئوەیـــان ئنجامبـــدا، كشـــتگســـاردی كردموە و خریك بوو بیاربدەم گشتك نكم، دواتر پیـــان راگیاندم ك پـــارەی بلیتی فۆكـــ دابیـــن كراوەو ئـــوەی تر ،ی خۆمـــان دەبـــر كیســـســـللوەشـــدا ھـــر قلـــق بـــووم و وـــ بـــووم بـــدوای پیداكردنی پارە بۆ گشـــتك، شوكر بۆ خوا ھاوڕكانیشـــم ھموویـــان مرۆڤی چاكن و بھاوكاری خزم نزیككانم توانیان بك پارەم بۆ دابین بكن می پكشـــتتـــا نیـــوەی گ كـــبڕێ بكـــم، ئوەبوو ل شـــوی ٢٠١٠/٦/٢٥ لرگای فۆكخانی

ھولرەوە كوتین رێ.

لـــ نیویۆركوە یكـــم نیگای ئمریكام كرد

تـــا ئوكاتـــش لـــ فۆكخانـــی بـــاوەڕم بڕكوتیـــن عممـــان ندەكـــرد ئـــوە مـــن بـــم بـــرەو ئمریـــكای زل و زەبـــالح بچـــم،

جـــاری واھبـــوو بڕادەیك بیرم لـــی دەكـــردەوە منك لـــ بازاڕی شـــخوە بۆ ئمریكا! ل لدانی پۆلیس و دەســـتگیركردن لســـر كاســـبی بۆ پیكـــری ئـــازادی بۆ لـــ فســـتیڤاكی بشـــداریكردن كلتووری، دوای بیست ساڵ تمن تا ئستا دھۆكم ندیوە، كچی ئوە دەچم ئمریكا، ل شامنتۆن و لۆبیا فرۆشـــتنوە بۆ ھگرتنی جانتای ســـفر بـــۆ ئمریـــكا، تـــا كۆتایی نوەدەكانیش بۆ سیركردنی فیلم و تلفزیـــۆن دەچووینـــ مـــان، كچی ئســـتا دەچمـــ گورەترین وتـــی برھمھنانی فیلم، ھموو ئـــو خیانـــو دەیـــان خیاـــی یان كردبووم، كشـــكشاگ دیكجگ ل داگیرســـاندنی سیگارەكم رگایكـــی دیك نبـــوو ھانای بۆ یشتینرحاڵ دواجار گھم، ببب ،"JFK' تیودەوی نخانـــۆكف وت كوێ بینیم و بـــۆم دەركلـــل ھموو دنیاوە خك ســـردانی ئمریكا دەكن، ھر ك گیشتین و لـــ ســـرە وەســـتابووین كـــوڕە كوردكـــی قـــۆز لمـــان ھكوت نـــاوی یاندنیـــن كــــــی راگپ و "مھدی" بوو، ك ئو راسپردراوە ھاوكاریمان بكات، ھر زوو گوتی ئوە دوو ڤانم بـــۆ دابین كردوون تا پـــی بچنـــ واشـــنتۆن، دواجار مدیـــس پرســـیارمان لبینیـــم ھدەكـــن و دەیانـــوێ بزانن ئامانج ،مان چییكشـــتھاتنمان و گ لو دایگرتـــم تـــرس نایشـــارموە گوتـــم لوانی دیســـان بچووكی تمنـــم تووشـــی كشـــم بكات، وانك لكم شـــوكر بۆ خوا یب یشـــتنر زوو مۆری گبووم ھـــنـــاو ئمریكایان بـــۆ لداین، ئیدی لوـــوە ل فۆكخانـــ دەرچووم و بـــۆ یكمجار بچـــاوی خۆم و ل واقیعدا ئمریكای راســـتقینم بینی، یكم نیگام چاوكوتن بوو ب باخانـــی بـــرزو جوانكاری ل ھونری بیناســـازی، ئا لووە قۆناغكـــی دیك ل ژیانم دەســـتی پكـــرد، قۆناغی روانین ل وتكی زل و زەبـــالح ب چاوی گنجكی

بیست سانی رۆژھتی.

نیوە شـــویان وەكـــو برەبیانی خۆمان بوو

دوای ٤-٥ سعات چاوەڕوانكردن، ل وەفدەك س لـــدواجـــار ٩ كـــفۆكخان ھاتن دەرەوەو بیاریاندا كـــ ئم بـــا زیاتـــر دوانكوین و بـــرەو واشـــنتۆن بكوینـــ رێ، ئوەبوو ھریك ل"د. میســـون، مریـــوان محمـــد، ســـمد مســـعود، د. ئاكۆ شوانی، حمید بدرخـــان، بنـــدە، د. ئیســـماعیل قرەداغی، عتا قرەداغی، د. ئازاد حم شـــریف" ب ڤانـــك برەو واشـــنتۆن كوتین ڕێ، دوای ٧-٨ سعات گیشتین واشنتۆن، بم ئوەی جگای سرســـوڕمان بوو ئو ھموو باخان برزەو جوانی و سرنجاكشـــی رگاكـــ بـــوو،

دواجار گیشتین ھوتلی "كاپیتاڵ ھیتـــن" كچی ھوتلكمان "گراند ،وەی دیكك ئـــیـــات" بوو، نحبۆیـــ ركوتیـــن و لـــوێ نجات عبدو لپرسراوی بشی ھونر و كلتـــوور ھاتـــ المـــان و كلیلی ژوورەكانی داپمـــان، لبرئوەی ندامانـــی وەفدەكشـــی زۆری ئبتمنیـــان یـــان وەك باوكـــم یـــان گورەتر بـــوو، بۆی پم باش بوو مـــن و ھوراز لیـــك ژوور بین، ،من نزیكنی لمو تئ بر نھبۆی لگڵ ھوراز بیكوە لیك ژوور خوتین، ئـــوەی زۆر جی سرسوڕمان بوو و لبرئوەشی شوی شمم گیشـــتین و نایت فرایدەی بوو لســـر شقامكان ردەم بـــاڕەكان دەمانبینی بو بـــسدان گنجی كچ و كوڕ بۆ خۆیان لـــ كیفـــی خۆشـــین و بیكوە خریكـــی قســـكردن و دانســـن، بینینی ئو دیمن ب چاوی خۆمان ل و شتانبینینی ئ وە لگواستینی

تیڤیوە بۆ واقیع.

پشـــوازی كوردانی ئوێ و نونرایتی وەفدەك ت لحكوم

بـــۆ ھر كســـك ك گشـــت بكا بۆ وتكـــی دەرەوەو لوێ كس نناس كارك خۆش نیی، وەل من بھاوكاری برای رۆژنامنووســـم ل كوردســـتان "ھمن مـــام رەش" مریكا بئ ریم لیدەر كڵ حگلتلفۆن قســـمان كردو ئو وەك برایكـــی دســـۆز پـــی راگیاندم ھر ك گیشـــتم ئوێ تلفۆنی بكم و ھیچیش ھست ب غریبی نكـــم، ئـــو برامو ماكشـــی شتمگ ر كھ بۆی ،ی خۆممانیویـــۆرك تلفۆنم بۆی كرد، ھر بـــۆ بیانـــی ھمـــان رۆژ حیدەر كریـــم ل ھوتل ھات المان و بر لھر شـــتك چووین بـــۆ كینی سیمكارت، لووە "من و حسن یاســـین، فیســـڵ علی، ھوراز محمد" بیارماندا وەك گروپك لـــو گشـــت بیكـــوە بگڕین،

كاك حیدەریش ھـــر زوو گوتی دەب یكی گرنگ ھنند شـــوچ رنامب خـــوا بـــنـــا ببیبینـــن، پسردانی ئو شونان دەكین، جیا لوە بشـــی ھرەزۆری كوردانی ئمریـــكا حزیان دەكـــرد لگت بن و خزمتت بكـــن، بڕادەیك زۆرجـــار لدـــی خۆمـــا دەمگوت بڕاســـتی كوردانی ئرە "ئمریكا"

زۆر بپرۆشن بۆ میوانداری.

لـــ برنـــج و بامیو دۆمـــوە بۆ چیكن ست

خـــواردن گرنـــگ شـــتكی وەك بشـــكی ھـــرە گرنگ لـــ ژیانی ھر تاكـــك، بۆی ھر یكم رۆژ لگڵ بـــرادەران بدوای خواردندا گڕایـــن، لبرئـــوەی راھاتووین كـــ الی ئم خـــواردن بـــ نان و ،نیوە مانای خۆی دەگمونسبۆی بدوای خواردنك دەگڕاین م جـــار چووینكـــی ،وابـــ كـــچشـــتخانیك، بر لھر شتك بالموە سیربوو ك ھركسو خۆی لسرە دەوەست و خواردن و پداویســـتی خـــۆی وەردەگـــرێ بو مانایـــی دەب خۆت خزمتی خۆت بكـــی، ھر زوو چاوم گا بناو خشـــتی خواردنـــوەكان و بیارمدا "چیكن ست" داوا بكم، بو حیســـابی ســـت ستی لفـــی چیكنكـــش خۆمانـــو مریشـــك، كچـــی دوای ئـــوەی تو لیتبۆمان ھات بینیم ســـگۆشتی مریشكی تیای، بۆی دەیم و شـــتـــك لكدا یشـــتو گلـــخۆشانی بیرم ناچتوە زۆرجار دەھاتخواردنمان داوا دەكرد تا ن

بردەممان نماندەزانی چیی؟

رۆژانی فستیڤاڵ و كوردانی ئمریكاھروەك ل پشتردا راگیندرابوو، درخان لی بستیڤامین فوتحواشنتۆن ل رۆژانی ٢٩و٢٠١٠/٦/٣٠ ل ھۆی مای سویدی ل واشنتۆن بڕوەدەچ، دوای ئوەی شوی ٢٠١٠/٦/٢٦ گیشـــتین واشـــنتۆن

لـــ خۆئامادەكردنـــا بووویـــن بـــۆ بـــر ،كســـتیڤاف ســـازكردنی لھر شـــتك خمـــی گورەمان گیاندنـــی كلوپلكان بوو بۆ ناو ھۆكـــ، ئوەبوو لگـــڵ "نجات عبدو، حمید بدرخان، ھوراز محمـــد" چووین و شـــتكانمان بـــۆ بیارمانـــدا ھۆكـــو بـــردە بیانی ھۆك ركبخین، ئوەبوو بیكـــوە بـــرادەران زۆرینـــی چووین ھۆكـــو كلوپلكانمان ركخست، ھر ل "دانانی كتبكان ھونرمندانـــی ئلبوومكانـــی و كورد و ھواسینی پۆسترەكان و ھموو شت گرنگكانی دیك، دواتر ھر لیكم رۆژی فستیڤاكوە ئمریـــكا كوردانـــی كۆمـــك كســـتیڤاف وە لـــوتینـــگ بـــبشـــداربوون و لـــوەش گرنگتر كوردان زۆر بـــوە دخۆش بوون ك گروپـــك ل كوردان ھاتوون و فستیڤاكی كلتووری ركدەخن، بۆیـــ ھر ســـیرت دەكـــرد ئوە كوردانن تعاروف دەكن و ژمارە مۆبایل و بزنس كارت دەگۆڕنوە.

قوباد وەك خۆیفســـتیڤاڵ یكمـــی رۆژی لـــچـــاوم كوت بـــ قوبـــاد تابانی، نایشـــارموە برپرس ئاسای الی خۆمان ل قوبـــادم دەڕوانی، بم وانـــچكانـــم پوانینمـــوو تھبوونـــوەو ئـــوەی بینیـــم قوبـــاد كســـك بوو تا سر ئسقان روح ســـووك و قســـ خۆش، ئو بوو لگڵ ئم ھۆـــی پاك دەكردەوە، ھـــر ئویش بـــوو لگمان وەك

برادەر رەفتاری دەكرد.

بـــ شـــتـــس و گی كۆنگربخانـــكتككۆم

فســـتیڤاڵ تواوبوونـــی دوای كـــ خۆشـــبختان بشـــوەیكی ســـركوتوو كۆتایی ھات و بووە جـــی دخۆشـــی كوردانـــی ئوێ بشـــداربووەكانی مریكییـــئ و فســـتیڤاڵ، ھر لـــوێ برادەرانی پیـــان حكومتـــی نونرایتـــی واتـــا بیانـــی كـــ راگیاندیـــن "٢٠١٠/٧/١" گشـــتك بـــ كۆمڵ بناو واشنتۆندا دەكین، ئوەبوو بـــۆ بیانـــی پـــاس ھاتـــ بـــردەم ھوتلـــی "گراند حیات" بڕكوتین و الی كۆنگرس دابزین، ئوەبوو ھموومـــان لبـــردەم كۆنگرس چندیـــن ونمـــان گـــرت، دواتـــر چووینـــ كتبخانـــی كۆنگرـــس و لـــوێ نونرایتـــی حكومتی لرـــگای كوردســـتان ھرمـــی پیوەندییكانی خۆی كسانكیان یـــبخانو كتر ئـــســـنـــاو لھقسیان بۆ كردین، بشداربووانیش باسیان ل چاالكییكانی فستیڤاڵ و چاالكی و برھمكانی دەزگای بدرخـــان كرد، بم ل راســـتیدا خۆشـــی بـــوو، كـــگای دزۆر جكتبخانیكی ئاوا گورەمان دی، بشوەیك ك سیری كتبكانت دەكـــرد، لخۆتـــوە دـــت خـــۆش

دەبوو.بیكـــوە ھموومـــان دواتـــر لوبنانی چشـــتخانیكی چووینقوبـــاد داوەتـــی ھموومـــان و تابانی بووین، لوێ لبرئوەی خواردنـــكان رۆژھتی بوون و ل خواردنـــی خۆمان نزیـــك بوو، دەتوانم بم توانیمـــان تۆی ئو چنـــد رۆژە بكینـــوە كـــ دابـــا

بووین ل خواردنی كوردەواری.

بدوشاد عی دكداوەتدشـــاد گشـــتدا لـــو ھـــر عبدوی شـــاعیر ك یكك بوو ل بشدارانی فستیڤای بدرخان، ئـــو زوو پی گوتیـــن ك دەیوێ ئوارەیك من و ھورازی ھاوڕم نانـــك بیكـــوە بـــكاو داوەت بخۆیـــن، ئوەبـــوو ئوارەیكیـــان "مـــن، ھـــوراز محمـــد، دشـــاد عبدو، ســـامی ھادی، ســـمد محمد، د. ئاكۆ شوانی، مریوان مســـعود" بڕكوتین بۆ ئوەی بچین نـــان بخۆیـــن، دوای ئوەی

گیشـــتین بـــردەم چشـــتخانو وێ بـــرادەران چوونـــك، لـــباڕدەرگا بـــر گاردی و ژوورەوە مـــن كرد، كداوای پاســـپۆرتی لدام ب داوای لبووردنوە گوتی: تۆ ناتوانی بچی ژوورەوە، ھشـــتا می، برادەران زۆر گوتیان ئمنداوەفدین و ئو ناخواتوە بتایبتی د. ئاكـــۆ شـــوانی كـــ زۆر ھوی ڵ دا، گوتی: ببوورن یاســـایگلناتوان بچت ژوورەوە، ل راستیدا ھستم ب نقس كرد، بم ھموو برادەران كۆك بوون لسر ئوەی ك بچین شونكی دیك نان بخۆن، وراز گوتمان دەبم مـــن و ھب دەچین موە بچن دانیشـــن و ئئالی كاك حســـن یاســـین و كاك وەبوو چووینلی، ئڵ عیســـفالیـــان و لگـــڵ ئـــوان نانی ئو ئوارەیمان خوارد، ئوجا زۆرجار بۆ گات دەیانگوت كاك تۆ مندای چ كارت بو گشـــت ھبوو، بم خۆشـــی كردم، كوەیان زۆر دئمنك ل تمنك ك ھشتا مندام توانیوم بگم ئمریكا، ھرچندە توانـــای خۆم ئوەی ســـپاندبوو، و چـــاپ دەزگای ئگـــر بـــم بوواین بدرخان بوكردنوەی ندەگیشتم ئو ئمریكایو ھر

دەبوو لTV ئمریكا ببینم.

ڤرجینیاو حیدەر كریم رەوە باسم كرد، لس روەك لھیكك سرەتای گشتكمانوە ل ھاوكارە ھرە ســـرەكییكانی گشتكمان حیدەر كریم بوو، ـــك رۆژانو وەك برادەرئـــ كـــ نشو دوامان و دەیبردین دەھاتزۆر خۆش و تایبتكان، ھر ئو بوو ئمی بردە ویالیتی ڤرجینیاو شی كیو پا، بی گموێ ئلماكی ل ڤرجینیا بوو، چندین جار چووین ماكی، بۆی ناكرێ كیالنـــی و خزانكـــی باســـی یـــن، ككیـــدەر نكچـــی كاك حبڕاســـتی خزانكـــی بدەســـت و پلـــ رەنگینكانـــی خـــۆی چند جارك ب خواردنـــی كوردەواری داوەتی كردین و كیالنی كچیشی دەچووین مان راھاتبوو كگوا لالی بـــدەم گۆرانییكانـــی عزیز وەیســـیوە لگمان ھدەپڕی، شـــت لھمان جوئ دواجـــار ك ر دەیگـــوت ماموە ھـــفۆنـــلت

وەرن وەیسی وەیسی...

سكای الین و ئشكوتی لورای دوای ئوەی ھوتلی گراند حیاتمان جھشت گروپكی ئم ل چوار كسوە بووە پنج كس، كاك عتا لگمـــان بوو، بۆیـــ گورەترین وەبوو كیـــدەر ئمـــی كاك حخئۆتۆمبلكی شونی چوار كس جكمان بوە، دەبوو یدەبوویـــبمنین، بم زۆرجار ھر پنجمان دەشترســـاین و ســـردەكوتین لـــوەی پۆلیـــس بیگـــرێ، بۆی بۆ گشـــتكی یكجـــار خـــۆش كاك حیدەر تلفۆنی بۆ ئحمد جافی ھاوڕی كردو ئویش ب ڤانكی خۆی ھات و چووین ئشـــكوتی ن وتشـــكو ئئـــ لـــورای، كـــقم و نزمان ناتوان باسی بكا، لبرئـــوەی شـــونكی ئوەنـــدە خۆش و دگیـــر بوو و پ خزمت بوو باســـی ناكرێ، دواتر چووینسكای الین و لوێ وەكو سفرەی الی خۆمـــان دانیشـــتین و نانمـــان خـــواردو قســـی خۆشـــمان كرد، بـــم وەكـــو الی خۆمـــان نبوو ك خواردنوە ئاســـایی ب، لوێ ناكرێ تۆ بخۆیتوەو ئازادی كسی ی، بۆیل بكـــشـــرت پرامبـــبلوێ بیرم لالی خۆمان دەكردەوە كـــ چـــۆن لســـر شـــقامكان دادەنیشـــن و بب گودان ئازادی ھیچ كســـك دەخۆنوەو زۆرجار گشـــت و ســـیران لخكی تك

دەدەن.بشی یكم

* بشـــداربووی حوتمین فستیڤای بدرخان ل واشنتۆن

گشتك ل كۆنكانی ھولرەوە بۆ ئمریكا

مسعودی مال ھمزەو قوباد تابانی

مسعودی مال ھمزە ل جۆرج تاون

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨بی

ئا(١

٤٦ە(

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

زایینی٢٠١٠/٨/٨

ژمارە(١٤٦)ئابیكوردی

خرمانانی٢٧١٠ی

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨بی

ئا(١

٤٦ە(

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

زایینی٢٠١٠/٨/٨

ژمارە(١٤٦)ئابیكوردی

خرمانانی٢٧١٠ی

11

انرخ

دیب

ڤاستی

ف

ھوراز محمد*ونی (یكم). (شین)

دوو لنـــوان خـــۆت وناكردنـــیھـــر ھردووكـــی كـــ رەنگـــدا، مگر ھر ئو ســـاتبت ،شـــیندەفیت شیندا ئاســـمانی ك بناوفـــراوان زەریـــا خوارەوشـــت و دوازدە لمـــاوەی .كۆتاكانـــب و كـــ لعممانی نیـــودا، و كاتژمـــرو بـــرە ئوردنـــوە پایتختـــی نیویۆرك لسفردابووین نزیكیكش سحراویدا كاتژمر لو نۆدەرەوەمـــان دنیـــای بوویـــن، كـــندەچوو لھیـــچ نبت لخـــونجارجارەیـــك و ســـراپا شـــینجوانیان ك ھور، واگ كۆمك

بیگتوە. ناتوان من قمیرەگكـــی لگأل جوانی میشـــھجوانـــی نیی ترســـدا بســـتراوە،و نبیتوە رووت لبرامبریـــداشـــتانی ئو لھموو دانبیتژیانتوە بمـــژووی پیوەندیـــانلبرامبر چركساتی ئو ،یھحوكم جوانی تنھـــا جوانیدایـــت،و لسرســـامبوون دەكات، جگـــمرۆڤ شتك تنھا وەرگرتن، چژنیگرانبكات مردن، بخۆتدەیئم جوانیم و نیی نمردم بـــسئو بمرم لـــوەی بر بی بینـــی،كی نازانم ك ببینم، تر جوانیانیرادەوەستم برامبریان لكوێ وترســـی لئاو، پدەبن و چاوەكانمســـاتچرك لم ئـــا ئـــوەی بی

نمرم.. تیایدا و بت كۆتاییدەكـــردەوە بیـــرم ھندـــك جـــاربزیاد الحزەب ۆكـــف ئم بیسدان ســـد سرنشین و سلو لبارســـتایی جگ مئ جانتـــاوچـــۆن خـــۆی. كـــش و قبـــارەیپدا ٦٨ ھـــزار ل زیاد لبـــرزیك دەفت بجگیكدا دەفت،لژر پل (٥٢) تیایدا گرمی پلیكداییگجل جوانی ،سفرەوەیژرەوەت و ئاســـمان ســـرەوەت٦٨ ھزار لبرزایی خۆت و زەریا

پدابیت.كورسیی ئو لسر ھند مردینبوانـــی خۆزگـــم دانیشـــتین،

لكوت... خویان

(16h) دووەم. ونییكمدا ونی بنـــاو بر لوەی(ســـروەر بمانگـــك، بۆیـــن، شـــانۆیی ھونرمندی ئحمد)یداھنانكی (گـــوگأل) ك وتم پـــیپی ـ وتم چییـــ؟ تـــری كـــردووە،شـــقام ئمریكا تواوی وتم كـــو كوچـــی كـــۆن و بشـــقامجووی ونی لڕگی دەتوانیترەھندی س گیراوی نو پشترخۆت بكیفـــی و (3D) ببینیـــتبكیـــت، پیاســـ بشـــقامكانیدا(گوگأل تری داھنانكـــی مئ كـــ

.(ماپبگیرفانمـــدا كـــرد خـــرا دەســـتمئـــو و دەرھنـــا مۆبایلكـــم و كاك پشتر ك خوندەوە مسجمناردبووم، بدرخان بـــۆی حمیدئم و شقام و ھۆتل ناونیشـــانیك سی دی واشـــینتۆن ناوچییكناوچ بینینـــی لـــی دادەبزین،زۆر قامشـــ ئو و كـــلو ھۆت(كاپیتألھیتۆن) سرسامی كردم،

بوو. ھیتۆن كاپیتأل خۆی بۆلفۆكخانـــی ئـــوەی دوای و بـــرە لنیویـــۆرك (JFK)دی سی بڕكوتین. واشینگتۆنبـــوەی ئوە كردن ھشـــتا بـــوائمینلئمریكاكمكقوڕسبوونزیكتر لخوەوە كواقع ھشـــتازیاتر پاش لراستییوە، وەك بووپاسدا مینی لو كاتژمر لحوتدەگواستوە، ئمی كۆمی كتر كۆمیكـــی چونكـــ پشـــتریشتینگ لھاوڕیانرۆیشتبوون. Washington D.C، 1001) th street N.W، Capitalحســـن یاسینم Hilton) بكاكئـــرەم بینیـــوە، وت مـــن پشـــتركی كردم وای زانی فشـــیرســـباس بۆم منیـــش پكنی، ئكـــم،ئمریكییك ئگـــر كـــرد. ئـــیلڕگی كوردستان تب بیوتشقام بكات، ئو چییوە سیریلی ئم تیادای ھۆتلـــی كـــ ئو

دادەبزت؟بـــوو، ـــھ ناونیشـــانكماندوو بـــۆ گۆڕدرابـــوو كـــھۆتیل grand) بـــۆ شـــقام ســـرووتر

.(hyatt، 16h

كوردەواری) (خواردنی سیم. ونیمارشـــی بوونـــی تـــواو دوای تابانی) (قوباد بڕز بدرخـــان،و میوانـــان بخرھنانـــی دوای لم گرنگی فستیڤای باســـكردنیراگرتنـــی یادی بـــرز چشـــن ودوپاتكردنوەی و رۆژنامگـــریكلتووری ناســـاندنی بۆ پاپشتیخوانكی ھتد، میوانانی بۆ كوردی.وەكو كوردەواری بانگھشت كرد،كســـتیڤاف لبر كار یكمینبت خـــۆش دەســـتی وەســـتاكیخواردنـــی كـــم لكوردســـتانیش

مئ بۆ ئخۆیـــت، بلزەت ھنـــدفاســـۆلیاوە برنـــج و كـــ لوتیزۆر خواردن ئـــم رۆیشـــتبووینسرســـام نبوو، گرنگی جگیو كوردانی مریكاییانو ئئ بوومھنـــد ئمریـــكا دانیشـــتوویبینینوە زەوق و چژ و بشوق

دەكرد.. نۆش لخوارنكیانكی ئف (ماگدۆنادو ئم بدوایپیزاھات و برگركینـــگ ســـی وبـــۆ بوویـــن و بافلـــۆ وینـــگ)ەوەئوانوە بھمان چژی خواردنخواردنی خواردنیكوردەواری، بۆ

دەكرد.. ئمریكایمان نۆشبدوای شتی میشھ ئاخر مرۆڤبـــدوای چژی دەگڕت، نوـــدادوای تپربوونی زیاد ،دا ونوبۆچی دەركوت بۆم رۆژ لبیستئو خواردنـــ كوردەوارییك الیچژی ھنـــد ئـــوێ ھاوڕیانـــیبگڕینوە لـــوەی ھبوو، بـــربرنج داوای ماوە كـــرد، بۆ تلـــمبژی قیســـیم كرد. و و فاســـۆلیا

كوردەواری.. خواردنی

(نیاگارا فۆس) ونی چوارەم.ئامادەییـــدا پنجمـــی لقۆناغـــیھنـــد جوگرافیـــا مامۆســـتایو وەك شـــونكی بســـیحراویباســـی تاڤگكانی نیاگارای سیرورەیگ چند كـــ بۆ كردبووین،لئمریـــكاوە لرووباركـــوە و و تـــرەوە رووباریكـــی تـــڕژئئمریكا و كندا دوو وتی ھـــرتوانایدایل دەكاتـــوە، لك جوداكارەبا برھم رـــژەی زۆرتریـــن

ھتد. و. بھنتو لزەمنكـــدا وەســـف ئـــم نـــو ئـــو تـــردا لزەمنكـــیفۆتۆگرافیانی لری ئینترنتوەخۆزگـــی و خولیـــا بینیبـــووم،شـــونیان رۆژ برۆژ ئو بینینیخۆزگـــ دەكـــردم. گورەتـــر ال ھند ئمدا لوتی ســـفركردندنیام چونكـــ ،بوایـــخت نســـئـــو بھیـــوان ھـــزاران كـــسمانوەمان دوای ببینـــن، نشـــوبۆ سفرماندا بیاری لڤرجینیالدۆستان ھندك مای بۆ بافلۆ.كۆم كـــ و خۆشویســـتانمان،

بوون ھندە میوانداریان كسانكھر مگر بوو بشكۆ و شیرینكوردی میوانداری نریتـــی داب ولوێ ئازیزانمـــان وابـــت. ئـــوبردیانین جیـــاوازدا لـــدوو كاتـــیھینی شـــوی جارك بۆ نیاگارا،باران رمن ئو خودای ئای بوو،باران رمن ئـــوە ،ند خۆشـــچئو پرژە لنیا ،نیایل ئـــوە ،نییو ل ك ئاوە خورەی ئو نمی وخوار تد خوڕیی بو برزایوەشـــوەی شـــیرە، وەك و رەنگـــی

..نیادایل لدۆخی ،فك وەك

شـــونی لھزاران كس ھزارانینو وجیاوازی دنیاوەبۆبینینیئو سروشـــتئ وێ بـــوون، كلـــدەیـــان دەبخشـــت، بمرۆڤـــیكشكی جۆرا و جۆر رووناكیكردبوو، ئفســـوناوی تر ھندەیھۆڕ و گرم ،قتب بوو ـــروەئئاســـمان تماشـــای برز بوەوە،چندە خودای ،ئاگرین یاریی ،بكئاگرینكان لو یاریی جوان بوون

شونئفسوناوییدا.ژر شـــتی چوینكب بیانیكیبۆ ئاســـمان ســـرمان و تاڤگكاننوقانـــد، چاومـــان و ھبـــی و برزكردبـــوەوە دەســـتكانمان

تڕ بووین.. تڕ

سكور) (تایم پنجم. ونیكوردستان بۆ لگڕانوەمان برگڕاینـــوە بـــۆ بچنـــد رۆژـــكلـــ دەبـــوو چونكـــ نیویـــۆرك، جۆن نودەوتـــی فرۆكخانـــیبگڕاینایتـــوە. كندیـــوەشـــونكی لســـر زانیاریمـــانبچین. بۆی ك دیاریكراو نبـــوو،ناوچیكی بووین، لجامایكا مئشار، دەرەوەی واتا مانھاتن نزیكعتا مامۆستا گرت تكســـیكمانســـركوت لپشـــوە قرەداغیلگیـــدا قســـكردن وتـــك و

و نشـــارەزاین كـــ تـــی گیانـــدـــت بمانباتودەمان گشـــتیارینمای شـــار، ناوەڕاســـتی مانھاتنتكسی شـــۆفیری كابرای ئاوابتمبســـت شـــونی یشـــتینتا گنیویۆرك تواوی لسر زانیاریشوازی و ئمریكا و نشو ئو وو تكســـی نرخی و مامكـــردنشونیترفیهوگشتیاریپداین،و لچل زیاد خۆشوە بروویكیو نیشانداین شـــونی دەقیق پنج

باسكردین. بۆیئمریـــكای یـــمئ ئـــا وتـــم بەكان باخان ھـــور حقیقـــیھزاران و بینینی زۆر قڕەباغـــیكۆشـــككانی جیـــاوازو مرۆڤـــی ھندەی ھـــر ك ر شۆســـتســـبعرەبی رۆژھتیت بیانزانیایلگـــت، قســـكردن وتنـــدەكبوون، زۆرینیان میســـری چونكو شـــونی ئیتاـــی چشـــتخانیو بخۆیـــان نـــاوداران ســـمای ئكتـــرە ئـــو گیتارەكانیانـــوە،ئكتری دیاربـــوو بناوبانگـــی شـــۆرتكی تنھـــا بـــوو پۆڕنـــۆ ونی كـــ بوو حوتـــی لپیـــادابـــوو لســـر ئـــای ئمریـــكایو دەیـــان كچ و ســـمای دەكـــردشنگ و ژنی گنج و پیر و شـــۆخئوەی بۆ وەســـتابوون لسرەداھندەی ھر بگرن لگدا ونـــیئو تنیشـــتی دەچوون ژنـــكانوتدەك و ملیان دەكردە دەســـتیراموســـانیان، ژنكان پدەكنین،و لـــدەدان بۆ ھمـــوو چپیـــانوڕما واق دەگرتن. ئمش ونیانپكنینم تماشـــادەكین، و تنھالســـر ھـــات الی ئمـــ ھشـــتاپیاوكدا لگأل قسكردن گومانیمرد لگأل ژن لوێ دەكوژن، ژندەســـتگیرانیتی یان یان ھـــاورێلگـــأل و ئـــدات بـــر دەســـت دەگرت نو پۆرنۆدا ئكتركـــیخۆ پدەكنـــت، ئاخر مردەكینیخواردووە،خۆ نچووەخیانتیســـنوور ب ئازادی بژی لبـــكات.فســـتیڤای بژی بـــۆ مرۆڤـــكان،بوواین ستیڤاف ئو بدرخان،من ئم ونان ببینم زەحمت بوو

بیانگرموە.. دواتر و

فستیڤای حوتمین * بشـــداربوویبدرخان ل واشنتۆن

ئمریكا بۆ كوردستانوە ل ونكان، و من

نیاگارا دگیرەكی رتاڤگسكو تایم گۆڕەپانی ل

واشنتۆن ٢٠١٠/٦/٢٨ حیات ئوتل - بدرخان حمید ئازادو د. سمد، د.كمال، فیسل، حسن، ھوراز، راستوە: ل

كالحزەب ۆكف لنو وەفدەكخۆشناو ئبوبكر د. عبدولو م. ئازاد، د. ھوراز، راستوە: ل

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

12

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

چاوپكوتن: د. مولود ئیبراھیم حسن

ڕەو ب ورەبـــگ بـــ كی ب

تدێ و زەحم وەك منـــى لـــچاب

(زیرەك)

چونكـــ كوردبـــووم ھونر بۆمن ھیچ بھرەیكى نبوو

(زیرەك)

خـــۆم ئزانـــم چۆن دخۆشـــیان بكم

(زیرەك)

مـــن بناســـكى ئســـر كھـــدەزان ھیچ كاتك دۆستایتى و پیاوەتیم ب پارە نگۆڕیوەتوە(زیرەك)

پیرە ھۆلگڵ بوبوونوەی یكم ئقی ل اوپك پن زیرەك: ژیانســـح"داھنـــان. لوانلو ل دەربـــدەری!؟ لـــ ژمـــارە ١٤٢ی رۆژی ٢٠١٠/٦/٨ ھفتنامی بدرخـــان كاك عومر عزیز ل بارەگای دەزگای بدرخان گوتـــی: دكتـــۆر دەزانـــی رابخانمی گوتم: ل .رەیـــزانـــی زیـــرەك لخھولر؟ گوتی: ب ھولر. گوتم: بمیوانی ھاتووە؟ گوتی: نخر مای لرەی. گوتم: دەكرێ بیبینین؟ گوتی:

ھودەدەم.ماوەیكـــی زۆرە پرســـیارك وی بـــدوای وەمكیـــدا كـــردووم و بـــ خـــۆم ھرچنـــدە دەگڕـــم، خوندنـــوە و لكدانـــوە، لبارەی ژیان و مردنـــی زیرەك، ھنگاوكی باشـــم بیوەو ل وەمی دروســـت تـــواو نزیـــك بوومتـــوە، بـــم كـــ ھی لـــ "رابخانـــم"ی خزانی بوەفای ھونرمند حسن زیرەك چاكتر و راســـتتر وەمی دروستی ر بۆیت! ھـــو پرســـیارەی البئـــپـــاش ئـــوەی كاك عومـــر دنیای كـــردم، ك ئو خانم لـــ ھولرەو ھویش دەدات چاومان پی بكوێ، بـــردەوام خیام الی رابخانم بوو و دەســـتم لســـر دم بوو، تۆ بی ئـــم چاوپكوتن ســـربگرێ، ھر جاركـــی كاك عومـــرم دەبینییوە قدەمگوت: چیت كـــردەوە؟ خوا ھئویـــش لگـــڵ چنـــد برادەركـــی بـــدوای ســـۆزاند زۆر دیكـــی

سرگرتنی چاوپكوتنكوە بوون، بـــم بداخوە باری تندروســـتی "رابخانـــم" كارەكی دواخســـت، تا عومـــر كاك ٢٠١٠/٧/١٨ رۆژی گوتـــی: دكتـــۆر رابخانـــم وەمـــی نـــاردووەو گوتوویتـــی: ســـبی نا دووســـبی پاش نیوەڕۆ چاوەڕتان دەكـــم. ھواكـــی زۆر خـــۆش و گرنگ و مژوویی بوو، بم سبی نـــا دووســـبی پاش نیـــوەڕۆ بۆ من زۆر دوور بوو، دەســـتم لسر دم بـــوو، دـــم لســـر ئاگر بـــوو، كات

ندەڕۆیشت. سعات پنج و بیست دەقیقی پاش نیـــوەڕۆی رۆژی ٢٠١٠/٧/٢٠ لگڵ كاك عومـــر برەو ماـــی خانمك بڕكوتین، خانمك جیای ل ھموو خانمكانی دیك، خانمك نھنییكانی ژیانـــی گورەتریـــن ھونرمنـــد و جیھانیتریـــن ھونرمنـــدی كوردی ،كی ئاسایی نییخانم خانمراب ،الی

.ژووییكی مخانملرـــگا ھرچـــی ئـــو گۆرانییانی زیرەك ب رابخانمیـــدا ھگوتووە، ھمـــووی لگومـــدا دەزرینگانوە، ھرچـــی میـــرزا كریـــم خۆشـــناو و ژنوەفایی ئبارەی ژنچاكی و بلبۆ زیرەك نووســـیبووی دەھاتنوە

برچاوم.عومـــر كاك شـــارەزایی بھـــۆی پچاوپچكـــی زۆرمـــان كـــرد، زۆر شـــقام و كۆنمـــان بـــی، دواجار لبر دەرگای ماك رامانگرت، كاك ی رابوە مار گوتی: دكتۆر ئعوم ی خۆمدا گوتم: خوداید ل ،خانمـــتـــۆ بكی رابخانـــم كرچی نب و ئو خانووە ھـــی خۆیان ب! مخابن وادەرنچـــوو، خانووەك كرێ بوو، زۆر دەترســـم رابخانـــم دواخزانی كـــورد ھونرمنـــدی گورەتریـــن ن زیـــرەك، لســـویش وەك حئكرچیاتیـــدا بمـــرێ!؟ كاك عومـــر لزەنگی دەرگاكی دا، ژنك لوبر گوتی: كاك قایـــم ل دەرگاك بدەن، زەنگكـــ كارنـــاكات و لبر دەنگی ،خانم نابیســـش رابریدەكـــموبلپـــ ل بلكۆنكی نھۆمی دووەم پیـــرە ھۆیـــك گردنی ھكشـــا، چاوی ب ئم كوت ب باخشـــاندن ب دیوارەكوە ل پلیكانكان دابزی، زۆر بـــ گرانی دادەبـــزی، دیاربوو رۆژگار كاری خۆی لگڵ رابخانم

كردبوو، ھستت دەكرد لژر باركی زۆر گراندای، ب: باری گرانی ١١ ســـاڵ ژیـــان لگـــڵ زیـــرەك، باری گرانی نھنییكانی ئو ھونرمندە، جـــا كـــ ھیـــ ئوەنـــدەی زیرەك نھنـــی لدـــدا بووبـــ، بخۆڕایـــی نبوو، زیرەك ب چ حســـرەتكوە دەیگوت: "سك ل دما بیم زمان دەســـووت پنھانـــی كـــم نیبژم مشك و ئسقان دەســـووت" وەك دواتـــر ل چاوپكوتنكـــ رابخانم بۆی بـــاس كردین، گوتـــی: "من دوا بـــووم، زیـــرەك خزانـــی زیـــرەك ھموو نھنییكانـــی ژیانی خۆی بۆ

باسكردووم".ك كۆتایی پلیكانكان ھات و دەرگای كـــردەوە، رابخانم یكســـر گوتی: شرمندە خۆم! بمبوورن ك درەنگ وەمم دانوە، خوا ئاگادارە نخۆش ـــخانـــم وا مبـــووم. گوتـــم: رابگورەیـــی تۆ لوەدای، كـــ دواجار ڕوودا بـــ خۆتـــت ماـــی دەرگای

كردینوە.گوتی: لخزمتتانم، گوتم: بمانبوورە ئزیتمـــان دای، گوتی: بخربن و ھرچیمان ســـركون، فرمـــوون كـــرد رابخانم پشـــكوێ، قبووی نكـــرد، دواجـــار گورەیـــی خـــۆی نواندو ئمی پشخۆی دا، ژووری میوان دەرگاكی لسر پشت بوو، ژووركی زۆر ســـادە، بم خاون و دگیـــر، ئـــوەی لھمـــووان پتر سرنجی رادەكشـــاو برچاو بوو، ونیكـــی زیـــرەك بوو لـــ برزی ینو وئـــ كنواســـرابوو، وھ

ری كوردانزیـــرەك ســـ بـــوو كـــیـــان بیردەكاتـــوە پچاوەتـــوەو كنزێ، وی خـــۆی دەگـــنجـــپلســـر مافـــوور چنرابـــوو، ونی زیرەك ئاوەدانییكـــی زۆری دابووە دواخزانـــی رابخانـــم ،ژوورەكـــزیرەك بوو، ل گۆشـــی ژوورەكو كـــی دیكـــینـــك وزر مســـللگرمـــی "دواجـــار داندرابـــوو، وتووژەكـــ" رابخانـــم پنجی بۆ ئم ونیش درژكردو گوتی: ئو مح" كانمباوكی مندا پیاوەش ك رگی زیرەك بۆیعید". دوای مســـشـــووم پكردەوە، چونكـــ زیرەكی

زۆر خۆشدەویست، پشمرگ بوو، ئویـــش مـــردووەو خـــوای لخۆش

بت.رابخانم زۆر میواندۆستان پشوازی لكردین، ئاوی ھنا، شربتی ھنا، میـــوەی ھنـــا، مـــن و كاك عومـــر ھرچندە دمان گیرابوو و گومان كرابـــووەوە، بـــم خـــوا ھناگرێ

شربتكی خۆش و بتام بوو.كاك عومر یكمین ون ك گرتی: ونـــی زیـــرەك بـــوو كـــ بســـر ســـرمانوە لبرزییـــوە ب چاوە

گشكانی سیری دەكردین. لماوەی دانیشتنكماندا، چندجارك

كارەبادەبا و دەھاتوە. كـــ كارەبادەبـــا رابـــ خانم (وەك ئـــوەی ختای ئوب !! ) دەیگوت : شرمندەم!! لدی خۆمدا دەمگوت : ھر تۆ ناخانم ! دەمك ھموومان وەك رابخانـــم شـــرمندەین،

ئامۆژگاری راگیاندكاركی شارەزا دەكردیـــن، كـــ لكوێ دانیشـــین و كسجیلچۆن دانیشین و كامیراو تلكـــوێ دابنین، بداخـــوە دواجار ھموومان ئوەمـــان لبیر كردبوو، نین، چونكمرڤ ریدە"كـــموب" ك نیوەچـــ كارەكمانـــی دەنگكـــی مابوو ریســـمان لكردبـــوو، زۆر ن

ببتوە خوری.تـــۆ كـــ كســـك بقســـھنانی یكمینجـــارە دەیبینـــی و دەیدونی بتایبـــت ،نییـــ ئاســـان كاركـــی ئگـــر تۆ بتوێ ئو كســـ برەو ئـــو ئاراســـتی ببی، كـــ وەمی

پرســـیارەكانی تـــۆ بداتـــوە، نـــك وێ، چونكخۆی دەی كـــ وە بئھرزوو بـــۆم دەركـــوت رابخانم نایـــوێ ھمـــوو شـــتك بـــ! من لـــوەدا ناھقـــی ناگـــرم، بـــم بۆ مـــن یك وەم گرنگ بـــوو، بۆ ئو پرسیارەی ك پشتر بشوەی جیا جیا بـــدوای وەمكیدا گڕاوم و ھندێ راستیشـــم دەست كوتووە، بـــم وەمـــی راســـت و تـــواو وا

.خانم دایی رابدلخواستنی رەش ئسمر

ســـرەتا بـــۆ ئـــوەی رابخانم لم زیرەك"یـــ" رۆژگاری پیـــری و بـــبگوزموە بۆ زیاتر ل پنجا ســـاڵ

پش ئمۆ گوتم:كتبـــ دوو لـــ میـــرزا كریـــم *برگییكیدا لبارەی ژیانی زیرەك زۆر ب ڕزەوە باسی جنابت دەكات و دەـــ: ژنكی زۆر بڕـــز و زۆر

بوەفا بوو بۆ زیرەك! مڵ ئگریـــم لگوتـــی: میرزا ك -یـــك مـــاڵ بـــوو، زۆریـــش زیرەكی ییم لم من گلخۆشدەویســـت، بمیرزاكریم ھی، كتبی چاپ كردووە ك بنووسموو شـــتھ دەبوواینو پرسیشـــی بئم نكردووە، ئم

كتبانی داوەت دەرەوە.ھستمكرد رابخانم ئستاش خۆی بمیراتگـــری زیـــرەك دەزان! نك میراتگری ماڵ و موك! چونك زیرەك لـــم رووەوە ھیچـــی نبـــوو، بم لوەوە ك ھركـــس ب ئارەزووی

خۆی باسی زیرەك نكات.گوتـــم: باشـــ تۆ چند ســـاڵ لگڵ زیرەكـــدا ژیـــای و چـــۆن شـــووت

پكرد؟رابخانم گوتی: دەب راســـتی بم، چون راستی نب ناب، ئوە شاییك بوو لـــ جیرانی ئمـــ، دەرگاكمان رووبـــڕوو بوو، گوتیان: حســـن زیـــرەك دـــت، محمـــدی مامل و مال حوسینی عبدو زادە ھموو داوەتن، ئم خانووبـــرەی خۆمان بـــوو، لگـــڵ دایكم نانمـــان دەكرد، چـــۆن دەســـتم بـــ ھویر بـــوو ئاوا لپشت خۆم شـــاردبووموە، وتیان ئوە حســـن زیـــرەك دت، منیش ھاتمـــ دەرەوە و لگـــڵ ژنـــكان راوەستاین و ھاتن و ئۆركستیشیان لگڵ بوو، لنو ئو ھموو ژندا دەستی بۆسری من درژكردو گوتی:"وەھی رەش

ئسمر ئگر بمنم ھردەب بتھنم" جا من ھیچم پ نما گوتم: بۆ جا من چۆن مرد بتۆ دەكـــم، من نۆزدە، بیست سام، تۆ زۆر بتمنی، ئو قسانمان كردو وابوو ل شاییكدا یكترمـــان بینـــی، پیـــاو حقیقـــت ب، من خۆشـــم ندەویســـت. دوای و بـــرای و داوام ھاتـــ كشـــاییبراژنی ھات و كاكمین ھات، برازای زەینب خانم و شـــخ و مشایخی ھنـــاو زۆری دیكشـــی ھنا، باوكم ھر گوتی نایدەم و كچكم دەبا بۆ شاران، ســـ خوشك بووین، منیان زۆر خۆشدەویســـت، باوكـــم ھـــر

نیھقز نســـ ما لم نیدا، عالنبۆ داوام، دوایی من گوتم بۆ شووی پ نكم، با ھیچیشـــی نب، چون ھونرمنـــدەو پیاوكی ئاوا لھاتوو و زرینگ، بكـــو بابم و ئو برایم رازی بكـــم، لگـــڵ باوكم قســـم كردو گوتی: خۆشـــت دەوێ؟ گوتم: وەھی ل ئوەڵ خۆشمندەویست، بم ئســـتا خۆشـــمدەوێ و بكو لگیـــا بختیـــار بم، وە شـــووم بـــوو، نكـــرد، زیـــرەك ھیچـــی نپخانوو، نـــ مای ھبـــوو، لوكاتدا رابخانم دەستی بۆ رایخكی ژر پـــی درژكرد، گوتی" ھا ئمشـــی نبـــوو" ك من گوزرامـــوە لمای براكی ژووركیان دابووێ، ماوەیك بیكوە بووین و خۆشمان رابوارد، با بچین ـــك گوتی: رابدوایی رۆژ ،ھیچمان نیی مگوتم: ئاخر ئ ،بان بۆ كـــوێ بچین، گوتی: راب م حابماڵ ھیچ نیی، دڵ خۆش ب، ســــر خۆش بــــ، مای دنیا ھیچ نیی، ئســــتا گرنگ ئوەیــــ من و تــــۆ یكترمان خۆشــــدەوێ، قز و چووینس ســـتاین چووینھحوشـــی مای باوكـــم، لوێ دوو ك و ســـداین و ســـاژووریـــان پ

مانگ لوێ بووین.گوتم: لـــو كاتان زیرەك چ كاركی

دەكرد، بۆ ئاھنگ و شت دەچوو؟رابخانم گوتی: ھیچ كاری ندەكردو و دواییدەچوو، لنگیـــش نبۆ ئاھمن رازیم كرد بۆ ئاھنگ بچ، جار جارە دەچووە رادیۆی كرماشـــان و برنامـــی دەكردو دەچووە تاران و ســـنو لو ئاخیرانش كـــ رادیۆی مھاباد دانرا، دەچووە مھابادیش، رۆژێ ھاتوە گوتی: راب دۆستكی چاكـــم پیدا كـــردووە، بـــا بچین بۆ بانـــ، گوتم: زیرەك تـــۆ ئم ھموو ،ھیچمان نیی مشـــارەو شـــارەو ئچۆن دەبـــ؟ گوتی: راب غم مخۆ ،ســـمانب بـــمان ھونانـــی شـــ ،بان خـــۆ، چووینوە مم لتۆ غـــ ،ریمو میـــرزا كـــی ئما چووینـــگوتـــم: میـــرزا كریم تـــۆ چ كارەی؟ گوتی: وە من پناھندەی عراقیم و لســـر ئو جبـــی كاردەكم و بـــ خۆشویســـتی زیرەك دەســـتم لـــو كارە ھگرتـــووەو ل خزمت زیـــرەك دام، وە چایخانیكی بۆ یو چایخانئ ،رەش قگرتین و ل و وەختانتا ئ بوو، رۆژانداھاتی ن"مبستی رابخانم سعات ششی ئوارە بوو" كارەكانم بۆ دەكردو من دەگڕامـــوە ماـــوە. بـــم رەفیق زیـــرەك لندەگـــڕان دۆســـت و كارەكان بكات، دەھاتن و دەیانبردو

شودرەنگ دەگڕایوە.

زیرەك چی ھبوو؟! ل وانخانم زیرەك شـــگوتـــم راب

خودا گۆرانی دەگوت؟.رخانم گوتی: براب

گوتم: گۆرانییكان گۆرانی تازەبوون یان كۆنكان بوو دەیگوتوە؟

رابخانـــم گوتی: تازەشـــی تدابوو كۆنشی تدابوو.

گوتـــم: زیـــرەك ھیـــچ گۆرانییكـــی تایبتی بۆ تۆ گوتووە؟

وە نییتی، ئخانم گوتی: گوتوویرابدە:" عمرو دیدەم راب"، جاركیان میوانمـــان ھاتبوو، میوانـــكان خزم بوون، زیرەك دواكوت و نھاتوە، منیش پانتۆڵ ئـــوە نیی ئوە دەن "شلوار" شلوارم ھكشاو ب پیان

بالوكراوەیكی ھونریی تایبت ب یادی ھونرمندیدرخان دەردەچڵ بگن زیرەك لسورەی كورد حگ

بسرپرشتی: دكتۆر مولود ئیبراھیم حسنژمارە ٥ - ١٤٦، ٢٠١٠/٨/٨ی زایینی

حسـن زیـرەكچاوپكوتنكی گرنگ و مژوویی لگڵ رابخانم خزانی ھونرمندی

گورەی كورد و جیھانی نمر حسن زیرەك ژیان و مردنی زیرەك ل دەمی رابخانمی خزانییوە

حسن زیرەك بمردنی خۆی مرد، یان ساواك كوشتی؟

زانا ئمریكاییكان پاش مردنی زیرەك ویستیان الشكی ببن و گرووی بپشكنن، بۆ ئوەی تایبتمندی گرووی زیرەك بزانن، بداخوە ركنكوت، بو ھیوایی ئستا پسپۆران ل سایی

لكۆینوە لدەنگی گۆرانییكانی بتوانن تایبتمندی دەنگ و گرووی زیرەك بدۆزنوە...

راب خانم خزانی ھونرمندی گورەی كورد حسن زیرەك ٢٠١٠/٧/٢٠ - ھولر

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨بی

ئا(١

٤٦ە(

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

زایینی٢٠١٠/٨/٨

ژمارە(١٤٦)ئابیكوردی

خرمانانی٢٧١٠ی

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨بی

ئا(١

٤٦ە(

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

زایینی٢٠١٠/٨/٨

ژمارە(١٤٦)ئابیكوردی

خرمانانی٢٧١٠ی

13

كرە

زین

سح

تبشووركم زیرەك، دوای چووملـــ ئـــودەم گـــرت، بدەســـتوە یوانـــح بـــراز و وەكانـــی بانـــكب زیرەك تا من چووم ھبوو، كویمنگڕاموەو نھاتبووەوە، كماشخۆوی و دامنم تۆزو ھمـــوو القكوت، ك چـــاوی پم زیرەك بـــوو،"دامین گوتی: گۆرانـــی ب یكســـرزۆر گۆرانییی گوت ئـــو و دامن"سرسام ئاوا ككخ گوت، خۆشیدەكرد، ســـیریان و راوەســـتابوونبوو، عجایب شـــتكی زیرەك كوڕەشـــیعری دەگوت، ب ھـــر بۆ خۆیھندێ وەل ،ب پی كس ئوەیوەفایی و گۆران مامۆســـتا شیعریو مـــام ھـــژار و ھمن و مامۆســـتا

نالی"یشیگوتووە.تۆی بۆ یـــھ كاســـتی گوتم: ھیچ

بونكرابتوە؟ و گوتبمـــئ ئـــودەم گوتـــی: رابخانـــم زۆریش نمانبوو نبوو، تسجیلمانتسجیلیان دەھاتن ك لوەبوو رقی

دادەنا. لپشتسجیل مای خۆی زیرەك ل گوتم:نبوو؟ تۆماركراوەكانی گۆرانیی و

لو بووی ئگریش گوتی: رابخانمنما. ئاخیرەدا

ل گوی زیرەك كـــ ل رادیۆ گوتم:دەگوت؟ خۆی دەبوو، چی دەنگی

دەخوارد، پ خمی گوتی: رابخانممن ســـدایی و دەنگ دەیگوت ئوھم، ئوشیعرانیمنھم، خمیدێ رۆژك دەیگوت: پ دەخـــواردودادەن لپـــش خۆی كتبك خكل زۆر قدریـــان ـــدە و گۆرانـــی

دەخوندەوە. ئوڕۆی دەگیرێ،كاستی و كتب ونو زیرەك گوتم:

ھنگرتبوو؟ خۆی الیھبوو، ســـندوقكی گوتی: رابخانمتدابـــوو، زۆری كتـــب و كاســـتیلـــ كوردســـتان" كتبـــی "چریكـــیپاسدار بوو شڕ ،دوایی ئم شڕینخۆش من برد، سندوقكیان ھاتنســـ مانگ ئـــاگادارە بـــووم، خـــوداســـوپای چووم كـــردو ھاتووچۆمدەستم ئیدی نیانداموە، پاسداران

نكوتوە.گوتم:زیرەكسرمایھونرییكانیپارە چندی مرد ك ئی بوو، ئـــوە

ھبوو؟نبوو، پارەی ھیچ گوتـــی: رابخانمپارەیـــان شـــایی ئگـــر دەچـــووەب ئاوا ھر پارەكی زیرەك ،دەدانئۆركستكان بسر دەســـتی لپیدیناركی خـــۆی دەكردو بۆ دابـــش

ھندەگرت.بناو موكی و خانـــوو چند گوتم:

بوو؟موكی رابخانم گوتی: ھیچ خانوو و

نبوو.خواردنك ل چ زیرەك حزی گوتم:

بوو؟بوو، خـــۆش پ - شـــیوی عراقـــیو محشـــی شـــخ و دۆمـــو یاپراغگۆشـــتی ندەھات، برنج ل خۆشـــیدەكرد، دۆمـــم ك بوو، پ خـــۆشب ئـــاوا دەیگـــوت گۆشـــتكی ھرژر بخ عراقیـــان پارچیـــی وەكو

.كمدۆو لســـری رۆیشت خۆی رابخانمچاك زۆر زیرەك پیاوكـــی گوتـــی:بوو، پاك زۆر خۆی عملی ب بوو،شخســـیت زۆر ب ،نیی ب عرەقئخیـــری ئو ژنی مـــن بـــوو، چونچـــواردە من پـــش بـــووم، زیـــرەكبووم، پازدەیمین من ھنابوو، ژنیشـــت لخـــۆوە زۆر ئســـتا خـــكئـــاواو زیـــرەك دەنووســـن، دەـــنتا وانشـــ زیرەك ،باب وانیی ئاوا،بۆ خۆی سرگوزەشـــتی درەنـــگل من راب دەیگوت دەگایوە، منھناوە، ژنم چـــواردە ئران و ئراقتۆش دنیام تۆ ســـری پازدەمینـــی،سرگوزەشـــتی قبـــر. یتـــدەمندەگاموە. خراپی بۆ و چاك خۆیبا وەل زۆر بوو، سواد كی بپیاوچاك بوو، دی ئوەندە سواد بوو،فامیدە پیاوكی بـــوو، ب حورمـــتتواوی دادەنیشـــتین وانبوو، شـــدەگایوە، خۆی سرگوزەشـــتینبوو من ســـوادم بداخوە وەلئستاش بینووسموە، بیومن ئوعمری بھیـــوام ماوە ئاوا لبیـــرمدەموێ بك شیعری ،ب باقی ئمانتھندك لگڵ بكشیعریشھیو ماوەوئوانی كوردســــتان و چریكی بــــو كتلئوەی بوو خۆمان، سرگوزەشــــتی دیك وبۆ كتبكی و بینووســــم لــــ ناخی ناخوە

بكم. چاپحكومت كوا بـــوو، ئوە ســـایادی

بكن، كـــرد، جگای دیاری بۆ چیاننمرن وانئ بكـــن، پیكركی بۆتایر تۆفیق، مردان، مامۆستا علیب ئمین و بـــھ گایج ئگـــردەف ماوە، كلوپلـــی بێ زیـــرەكو دایبنن لـــوێ ماوە، و دایـــرەی

كوا بداخوە. بم بیپارزن،زیرەك چایخانی *ئحمد مال كانی

"رەش ق" لـــ ئوەی گوتم: پـــاشچوون؟ بۆ كوێ نمان،

مال كانی چووین گوتـــی: رابخانمجگایی ئو كریم میرزا ئحمد،ئحمد، مـــال كانی لـــ بـــۆ گرتین،ھبوو، شـــاگردی دان زیرەك ســـزیرەك لوێ ئاشـــپز، دوو لگـــڵ

بوو. باش بازاڕیلكانی زیـــرەك كاتی گوتـــم: ئـــومال ئحمد چایخانی ھبوو، ھیچدەھاتن حكومـــت پیاوی و پۆلیـــس

دەویست؟ ل زیرەك چیان و الیزۆر دەھاتن، دەھاتن، رابخانم گوتی:

دەدا. ئزیتیانخوندوومانتـــوەو : گوتـــمجارـــك چنـــد كـــ ،بیســـتوومانزیرەكیان ل لوێ ھاتوون كسانك

ك بوون؟ وانداوە، ئكس خۆی زیــــرەك ھیچ رابخانــــم گوتی:ئاوا كســــك چند بم نبوو، ناحزیو كس پنــــج چــــوار چقۆكــــش بــــوون،ســــاواك دیارە بوو، لگڵ "ئیســــتوار"كیانكرماشــــانوە ل ئیســــتوارك بــــوون، دەنال كس پنج لگڵ چــــوار و بۆچــــی دت

دەدەن. زیرەكبوو و وەختـــئـــ جاركیـــان ئـــاوا"مبستی رابخانموەختی گفتوگۆیدەوری دەكات كـــ ئو، لگڵ مئنیـــوەڕۆ، پـــاش ســـعات ششـــیفرھاد ناوی بوو شاگردكی زیرەكبوو، سردەشـــتی بـــوو، كوڕكـــیفریاكوە رابخانم گوتــــی ھات لپ بپل رۆیشــــتم، ب كوشــــت. كاك زیرەكیانقوڕاوەك لناو لوێ زیرەك سیرەكم ك

تبشوكیان دەڕوا، لبری خون كوتووەوشق ببوو، ســــری دابوو، سری پشــــتلخون دابوو، سرەی وقت لو بردكیانرۆیشتبوون، ئوان بستبوو، جۆراوكیبـــوو لوێ مســـت تنیـــا یككیانئاغاجیبوو، ناویرەحمان كوتبوو،بوو، چقوكش ھاتبوو سقزەوە لكارمانپدەكرد، تبشوویكمانبووپشـــتوەو لگتـــھ تبشـــووەكمبوو، شق سری ئویانمدا، سریجی بوەككـــی پو تاك ھتبردە بماشـــن زیرەكمان ما، دواییتـــا ماوەیكـــی زۆر نخۆشـــخانو

خۆی. سر ھاتوەك نكرد باسی زیرەك دواتر گوتم:

داوە؟ لیان بۆچیگوتـــی: زیـــرەك رابخانـــم گوتـــی:لوێ ببـــوو، كس چۆڵ كچایخانگۆرانی دەكرد داوایان ھر نمابوو،من ناتوانم، كاك من گوتم: منیــــش بم،بكم، مام خۆم كاسبییكی كاسبم دەببوون، ھنجت ل ،یھ مندام ،یھوتنك ســـك پنج چوار بو ئیتـــر

زیرەك زۆری لدام. زۆریان گیانم وكشاوە، رەنج زۆری دیوە، ئزیت

نحساوەتوە. كوێ لھیچدەرەوە نانی لـــ ك گوتم: زیـــرەكنبوو؟ ھیچ ترسكی لدڵ دەخوارددڵ زۆر زیـــرەك گوتـــی: رابخانـــمجارێ دەیگوت: بوو، ھموو ســـافئوەبوو ،نییـــ من كـــس ناحـــزمدم كـــرد، دەعوەتیان لـــ شـــاییكداب مچۆ، زیرەك كوڕە گوتم: ترسا،ل رۆیشت، لوێ منی نكرد قسیوەختی و دەن گۆرانی شـــاییكدادەرەوە، من چووم گوتی: زیرەك نھارێ،زەكئاشــــپ شــــاگردكی ژن ك گڕاموەئاغای بۆ مئ گوتی: ھنا ئاشــــی قاپكقنداخ، ئیســــتیكانك زیرەكــــ، لگــــڵكوچكم شــــیوەك دوو لــــ زیــــرەك گوتی:ك خواردەوە، قنداخكم خوارد، بــــمگۆرانی لكاتــــی شــــاییكو چووینوە بۆ

بووموە. رھ بوو گژ سرم گوتنداگوتیان لدا زەنگیان بوو درەنگ ئاواخستخانیو ل زیرەك رابخانمخانستخچووینك،خۆشزۆرنوت ل ئاگای بوو، حاڵ ب زیرەكقۆی و لو باڵ ئاوا سرومیان نبوو،ژنك بـــوو، نخۆش زۆر خســـتبووبینـــی زۆر دی پم منی لوێ بـــووو كزەمین بردە ژر منی ســـووتاودەكم، باس بۆتی خوا لراھی من گوتــــی:زیرەك بۆ دســــۆزی چون دەبینم تۆ ژنكیكســــی گورەیو ھونرمندكی و زیرەكزیرەك ،بــــن بزر خونكی نییــــ، بــــاو داوەت ژەھــــری ســــاواك ،خــــۆش نییندكتۆرەكانیش ،بــــن بزر خونكــــی بــــا

دەشارنوە. نخۆشیكی و ناكن باسیھیـــچ زیـــرەك پشـــتر گوتـــم:

نخۆشییكیھبوو؟ھیـــچ زیـــرەك گوتـــی: رابخانـــم ئو لگـــڵ نخۆشـــییكی نبـــوو،و كـــوت زیـــرەك كارەســـاتوەبۆ عملی ھرچی ھنســـتایوەوبردمان یـــھ شـــاران كرا، ھرچیناوكییوە تا لـــ چـــاك نبوویـــوە،

ھـــردوو الكلكی و سرســـنگیشاردیانوە، دكتۆرەكان ھدڕابوو،وا ریئیتـــی، گوتیـــان ســـرەتانی

ندەگوت. راستییكیان نبوو،زیرەك رووداوە گوتـــم: پـــاش ئـــم

چند ژیا؟زیرەك دوایی تواو، بم سای دوو -مابووەوە، ك ل ئســـكی ھر تنیاكئوتوبوس دكتۆر، الی دەمانبردەمن رادەوەســـتا، كـــۆن لـــ ســـریدكتۆر، الی بۆ كۆم و دەمبرد دەكردە زیرەكمكشا، شوێ ئزیت زیرەك زۆریمیوانمان زۆر ماندووبـــووم، چونكلـــ تـــواوی خـــك زۆر دەھـــات،عراقیشـــوە ل دەھاتـــن، ئرانـــوەكوتبوو، لـــ ئـــاوا خوم ھاتوون،دەكات، بانگـــم زیـــرەك لـــ خومدادت و كما لنــــاو زیرەك ك ھســــامخون داناوەو قاپــــی پنج چوار دەچــــ وبۆ تشتم سھ راب گوتی: دانیشتووە،

رۆیشتبوو. لبر زۆری خونكی ،نبگۆرانی دوا نخۆشـــییدا لو گوتم:

گوتوویتی. زیرەك ك بوو چی

وەنییئ رابخانمگوتی:گوتوویتی،بلبلی مرواری "كلبابی :دە كدیكش خكـــی ،"ی ســـووربزدەگرت، ئاغای ل ونیـــان ھاتوونھات. رادیۆ بـــۆ قوڕەیش" "رەحیمـــیلكردن، جا نازانم چیان دەھاتن زۆرژنی دوو پیاوك ناســـیاومان بـــوو،ھبـــوو، كوڕكـــی تنیـــا ھبـــوو، بیت بۆ دەب زیـــرەك ھـــات گوتی:نخۆشم من باب گوتی: زیرەك ،كشاییخواردووە سوندم من گوتی: كابرا ناتوانم.ھر كوی ھی، نخۆشی.. تنیا كوڕكممن باب زیــــرەك گوتی: دەتبم، دەتــــوێدای، دەنا ســــكم دەردو عیلتكــــم لناوكوڕكی وەك ئســــتاش دەنــــگ و گــــرووم،بــــۆ دەم، گۆرانیت ،ســــا پازدە بیســــتبردیان، زۆر ب بوو رچۆنھ وەشـــاییكی زیرەك رۆژ وێ ســـلزیرەك مرد، ك ھفتیی گا، لو

ببوو. چاكتر بوو، باشھیچ زیـــرەك مردنـــی گوتـــم: پـــش

وەسیتكیكردبوو؟كرد، وەسیتی ب گوتی: رابخانمنشكوی نار كسر مردم لگئ گوتیراب گوتی: بۆمـــن بمنــــژن، ھروەھامای دەچیتوە رۆژ حوت پاش تـــۆحوت و كـــوێ نابی لھیچ و بابـــتحوت پاش ناكیتوە، ساڵ شـــوومندایشت دەكیتوەو ســـاڵ شـــوو

.دەبزیـــرەك مرد، ئـــوەی گوتـــم: پاش

نیانشاردەوە؟ نشكنا ل بۆچیناشـــكنیان ل گوتی: رابخانـــم،برســـتانق بردیانـــ نشـــاردەوە،فاتیحی لرە چۆو ئوێ گوتیان:

دەخوندرێ. بۆبردتان چۆن دواییكی ئی گوتم:

ناشكن؟ئـــوەی پـــاش گوتـــی: رابخانـــم من، خوی ھاتــــ زیرەك شـــاردیانوە،خوی خوشــــك چووە چووە خــــوی دایكی،"ئیمام خــــوی و براكانــــی، ھتــــا چــــووەئو بۆكانی، جومعــــی جومعــــ"ش، ئیمام

زیرەك مندای رەفیقی ل یجومع ئیمــــامبۆ بیگوزینوە دەكـــرد بــــووە، داوایرۆژێ جومع ئیمام ،نشك نا سرالی دایك مد ئوارە گوتی: ناردی..یھ قسم دوو زیرەك خزانی وگوتی: باداو دایكی دامنی ئاوا ھـــاتدەكات داوا ھاتووت خوم و زیرەكبـــۆ ســـر گۆڕەكـــی بگوزینـــوەوەسیتی ئو با وەرن ،نشكناوە گوتمان ئمـــش بنین. جبئوەبوو ئمـــش، خوی ھاتووتـــچلكـــی، بـــۆ حوتیكـــی مابـــوولســـر گواســـتوەو زیرەكمـــان

ناشكنناشتمان.زیرەكتـــان الشـــی كـــ گوتـــم:

نگۆڕابوو؟ گواستوە، الشكیخوا بخوایتـــی گوتـــی: رابخانـــمبـــۆ دەگمـــوە قســـم، چۆنتـــانزیرەكبـــ نگۆڕابوو، ئـــو ،ئاوایمخكی و عترەو گوڵ ئـــو تنیاكمك داندرابوو لسر خالتكی

گۆڕابوون.شـــارەكانوە تواوی ل ل چلكی

بسترا خیابانكان ھاتبوون، خكھاتووچۆی نبوو ج ماشن بوون،دوكاندارەكانی تـــواوی پیا بـــكات،دوكانكانی س رۆژ ،بۆكان شاریزیرەكی خاتری ب نكردەوە، خۆیانلـــ زیـــرەك براكانـــی ھتـــا دوایـــیكرد ككخ ل داوایان مزگوتوە

دوكانكانیانبكنوە.ك بوون خاریجیان ئو گوتم: ئی

ھاتبوون؟ بۆچی وزیرەك، مردنــــی پــــاش رابخانــــم گوتی:

جماعتك ل تارانــــوە ل خاریجــــوەپنج بوو، پ چاكیان سیارەی ھاتبوون،زیرەك الشی ویستیان بوون، كسك ششدەدا، زۆریان پارەیكــــی ئمریكا، نــــبببوون، رازی ھندك كسی و خزمخۆم یخـــی بیســـتم ك بـــم منگوتم: كرد، شـــكاتم چووم و دادڕیالشـــی دەیانوێ ھورەكانم ئـــوە

لنگڕام. بفرۆشن، زیرەكخاریجیان الشی ئو باشـــ گوتم:

بوو؟ بۆچی زیرەكیانفحســــی دەیبن گوتیان گوتی: رابخانمبۆ فحس دەكین، ئو حنجرەی دەكین،،كرەینجح چ چۆنو ئوە بزانین ئوەیدەدا، زۆریشـــیان یكجار پارەیكیگوتیان: دوایی ،وەختـــ ئو پـــارەیتنیاحنجرەكیدەبین،ھرچیتانگوتم: لنگڕام، ،دەتاندەین دەوێبـــووە، عمـــل كـــراوە، بدبخـــتناگڕن، گۆڕەكش لـــی ل ئســـتاھر مئ ماوەی س ساڵ ئوەبوومن ل گۆڕەكی گرتبوو، حرەسمانسر دەچووم ئوارە تا رۆژێ خۆملھاتبوو، وەكو شـــتانم گۆڕەكی،ل خوم گۆڕەكـــی لوێ لســـرشـــوانك، موســـمانك تا دەكوت،رادەبوورد دەیگوت: ربوارك لوێدەكردم، بانگی خوشـــك .خوشك

بم. شت بوو خریكماوەیكی ،دوایی لو زیرەك گوتم:بـــوو، كاری ندەكرد، زۆر نخۆشیارمتی كـــ دكتۆر زۆر دەچـــووە

دەدا؟بوو ھرچیمـــان گوتـــی: رابخانـــمنما، ھیچی خۆم زی فرۆشتمان،دەخست شتكیان دەھاتن، دۆستانژـــر دەیانخســـت و نـــاو پاكتـــكبوو، خانمــــك ئامین وانــــل ســـری،ئو بوو، شنۆ خكی بوو، زۆرچاك ژنكیزی تۆقی گــــوارەو زیرەك ژنــــ بخاتریبزیــــرەك، گوتی: با دای و خۆی فرۆشــــتھونرمندە، ببتوە، زیرەك چاك زیرەكدواییش ك نازانــــن، قدری ئــــو خكیئازاكردو گردنی خانم ئامین مرد، زیرەك

بوو. خۆش خۆی پارەكی ل

چندتبینییك:دەكم، كورد پارزەرانی لـــ ١- داوا

ھونرمنـــد دســـۆزانی بتایبـــتعراق و ئـــران زیرەك ل حســـندەرەوەش، و كوردســـتان و ھمووســـاواكی دەركـــوت كـــ ئســـتا زیرەكیان شـــا ئرانی لســـردەمیپارـــزەرە كـــردووە، دەرمانخـــواردب بكنوەو بۆ فایلكـــی بڕزەكانیا ئرانی یاســـای چ رگای یاســـاییشا حكومتی ل شكات نودەوتیئیســـالمی ل"كۆماری داوا و بكـــنتـــحكوم ئـــو ئران"میراتگـــری قرەبووی یاســـا بپی ن، كـــبكـــمافی زیرەك بكنوەو كســـوكاریمن ل ،وتـــفن ئـــم ھونرمنـــدەلكۆینوەیك نزیكدا داھاتوویكـــیلژرناوی"ســـاواك بودەكموە،كوشـــت؟!"لم زیرەكـــی بۆچـــی زەمینی پشـــینو لكۆینوەیـــداروون دەرمانخواردكردنـــ ئـــم

دەكموە.بدوایـــدا مـــئ ٢- ئـــو وەمـــیلكۆینوە ھنگاوكی و ب دەگڕایندروســـت وەمی ل باشـــم بـــی ولـــو لـــرە بوومتـــوە، نزیـــك "رابخانـــم" بڕـــز چاوپكوتنـــدازیرەك، حسن ھونرمند خزانیلگڵ زیرەك ناسدواھ خۆی تا كســــاواك :دە دوودی بـــب بووەوھر بۆی لرە كوشــــت، زیرەكی حســــنھمـــوو لمـــودوا پشـــنیازدەكم زنـــم ھونرمنـــدە الیـــك، ئـــمھـــر وەك بـــ "شـــھید" ناوببیـــن

كوردستان. تری شھیدكی:ــــدە رابخانــــم بڕــــز -٣ئمریكاییكانھاتبوونالشیزیرەك"حنجرە"ی تــــا ئمریكاو ببن بــــۆبــــۆ ئوەی بكن، فحس گــــروویبزانن، زیرەك گرووی تایبتمندیمشــــكی و زیرەك گرووی واتــــكســــیركراوە، ھرچندە ئنیشــــتاینبۆ دســــۆزییوە لرووی رابخانــــمگرووی ببن نداوە زیرەك رگایدەكرا، ئوە خۆزگ بم بیپشكنن، وگرووی زیرەك لكۆینوەی ئگرنــــاوو ئســــتا ،كرابووایــــ لســــر پوانیكی وەك زیــــرەك گــــروویبابتكی لــــ جیھانــــی ســــیردەكراوب زیرەك ناوو گــــرووی زانســــتیداتا ئستا من ك بودەبووەوە، دنیاداتر كســــكی گرووی نمبیســــتووەگرووی ئوســــا ،كراب بۆ ئمــــیمشــــكی ریــــزی زیــــرەك دەچــــووەھموو ل ئنیشــــتاین، ل تاقانییــــدا

جیھان.ھونرمندـــك وەك زیـــرەك -٤جیھانیبوونی مرجكانـــی ھمـــووخۆشی بۆ ھر ھیو ھونرمندیبـــۆ ئـــم بیـــوە ھنـــگاوی باشـــیماوەتوە ئـــوە ،بوونـــ بجیھانـــیكاری شـــیاو شـــوەیكی كـــورد ببوون بكات. بجیھانی ئم زیاتر بۆكوتنكچاوپ لكاتی رابخانم -٥لسر كتبك دەموێ خۆم گوتی:ھیـــوادارم بنووســـم، ژیانی زیرەكبكات، كارە ئم بزوویی رابخانـــمخانم ئو گرنگ زۆر بڕاستی چونلگڵ ســـای یازدە ئم یـــادگاری

ژیاوە بنووستوە. زیرەك

جوانیدا تافی ل زیرەك

ناو دەخست دەھاتن، شتكیان دۆستان نما، ھیچی خۆم زی فرۆشتمان، ھرچیمان بوو : رابخانمبوو، خكی شنۆ بوو، زۆرچاك ژنكی بوو، خانمك ئامین وانل سری، ژر و دەیانخست پاكتك

دای بزیرەك و فرۆشت خۆی گوارەو تۆقی زی زیرەك ژن بخاتری ئو

بوو ئنیشتاین مشكی وەك ئمریكاییكان زانا بۆ زیرەك حسن گرووی

نخۆشیدا لكاتی كچی ئارەزووی ساكارو لگڵ زیرەك

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

14

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

بـــوكـــراوەیـــكـــی روونــــاكــــبــــیــــریــــی گــشــتــیــیــ لــگــڵ

درخان دەردەچب

سرپرشتیاری كلچری بدرخان:awrahman2002@yahoo.com :عروفەحمان مبدولع

ب ھاوكاری راوژكاری رووناكبیریی دەزگای چاپ و بالوكردنوەی بدرخان:د.ئازاد حم شریف

ژمارە ٧٥ - ١٤٦ - ٢٠١٠/٨/٨ی زایینی

د. ئازاد حم شریفیكك لــــ بناوبانگترین زانكۆكانی ئمریكا زانكۆی (جۆرج تاون)ە. ئم زانكۆی لــــ٢٣ ی كانوونی دووەمی ســــای ١٧٨٩ ل ئمریكا دامزراوە و دروشــــمی زانكــــۆ (ھردووكیــــان لیك شــــتدا) وات: شــــت ئایینی و دنیاییكان پكوە كۆدەكاتوە. ئم زانكۆی لســــرەتادا لسردەستی باوكــــ (جــــۆن كارۆڵ)ی یكمیــــن دامــــزراوە ئمریــــكا ئســــقفی بیروباوەڕیشــــوە لــــڕووی بۆیــــكاریگری بیروباوەڕی كاســــۆلیكی تــــدا ماوەتوە. بــــم ئوە ب ھیچ جۆرــــك ئــــوە ناگینت كــــ ئم كی داخراوە چونكزانكۆی زانكۆیــــدیالۆگــــی كــــراوە و گــــڕان بدوای راســــتیدا ل ھمــــوو بوارەكانی ئم

زانكۆیدا رەنگی داوەتوە.زانكــــۆی (جۆرج تــــاون) زانكۆیكی سربخۆی و بودجكی ٩٥٧ ملیۆن ستای زانكۆكرۆكی ئدۆالرە و س(جــــۆن ج. دیگیۆیا)ی. ل ســــرەتادا ئــــم زانكۆی ل گردبوونــــوەی ١٢ قوتابــــی و چنــــد پرۆفیســــۆركوە دەستی ب كارەكانی خۆی كرد، بم ل سای ٢٠٠٨ دا ژمارەی قوتابیانی ئم زانكۆی گیشت (١٥٣١٨) كس و ژمــــارەی مامۆســــتا و وانبژانی گیشتبووە (١٩٥٧) كس و ژمارەی كارمندانیشــــی (١٥٠٠) كس. لم ژمارانــــش، رژەی نرین برامبر مین دوو بیك. لوێ مامۆســــتا و سیاســــتمدار و وانبــــژ و ناوبانگ وانگجار بكارگوزاری ی

ب خوندكاران دەنوە. ســــرۆكی زانكۆی ئســــتا (جۆن ج. ژانبی وانندامی دەستدیگیۆیا) ئو كســــانی زۆر پایبــــرزی وەكو (جمــــس ج. ئۆدۆنل) ی ســــرۆكی فیلۆلــــۆژی (كۆمــــی پشــــووی ی ھــــۆت) (جــــۆن و ئمریكــــی) ئایننــــاس و (جمــــس ڤ. شــــال)ی تیۆردانری سیاســــی و چاالكوانانی كۆمیتی (ســــام مۆرلۆ) و (چای فدبلووم) و تۆژەری دیاری بواری ھیپ ھــــۆپ (مایكل ئریك دایســــن) ن. زۆریش لم زانكۆیژی ئبوانسیاســــتمدارانی پشــــوو ئوەیان زانكۆی جۆرج تاون وان بژارد لھبنوە و لمان: (ئندرو ناتسیۆس) ی بڕوەبــــری (دەزگای ئمریكی بــــۆ گشــــپدانی نودەوتــــی) و نتوەیی ئاساییشــــی راوــــژكاری ئندامــــی و لــــك) (ئنتۆنــــی ئنجوومنی پیرانی ئمریكی (چك ھیگل) و بڕوەبری CIA (جۆرج تنت). لالینی نودەوتیشــــوە، زانكۆك ژمارەیكــــی زۆر ل بایۆز و ســــرۆكی وتانی بــــۆ الی خۆی (مادلیــــن لمانــــش: راكشــــاوە ئۆبرایــــت) ی وەزیــــری دەرەوە و

بایۆز (توركی بن فیسل ئالسعود) ئیســــپانیا وەزیرانــــی ســــرۆك و (خــــۆزێ ماریا ئزنار) و ســــرۆكی

پۆندا (ئلكزاندەر كوازنیوسكی).زانكۆی (جۆرج تاون) سرپرشتی و دابینــــكاری بــــۆ ١٨٠ پرۆگرامــــی خوندن لــــ چوار كۆلیژی خوندنی ئاساییدا دەكات، ھروەھا ٣ كۆلژی خوندنی با و پرۆفیشنای و چند برنامــــ و بابتــــی تریــــش. كۆلیژ و برنامكانــــی بــــواری كاروباری نودەوتی و یاســــا گرنگی تایبتی خۆیان ھی. ئم كۆلیژ و خوندنگا و برنامان ل زانكۆی (جۆرج تاون)

دەخوندرن:• كۆلیژەكانی: ئدەبیات، مرۆڤایتی، و كۆمیتــــی زانســــت زمــــان،

زانستكان.• خوندنــــگای (ئیدمۆند أ. واش) بۆ خزمتگوزاری بیانی ك (كاروباری نودەوتــــی، خوندنــــی ھرمی و

براوردكاری) دەگرتوە.ئمــــت (رۆبــــرت خوندنــــگای • ندنی ئیش وكار كماكدۆناو) بۆ خو(بڕوەبردنی ئیش وكار، برنامی ماســــتر بــــۆ بڕوەبردنــــی ئیــــش وكار و فركردنــــی جبجكــــردن)

دەگرتوە.و (پرســــتاری خوندنــــگای •(سیســــتمی كــــ تندروســــتی) مــــرۆڤ، زانســــتی تندروســــتی، تندروستی نودەوتی، پرستاری)

دەگرتوە.• كۆلیژی خوندنی با بۆ (ھونر و زانستكان) ك (ھونرە ئازادەكان، پكتربســــتراوەكان، رنامــــببایۆمدیــــكاڵ، سیاســــتی گشــــتی)

دەگرتوە.• خوندنگای پزیشكی ك(پزیشكی گشــــتی و پزیشكی پســــپۆرایتی و

توژینوەی پزیشكی) دەگرتوە.• ســــنتری یاســــا كــــ (یاســــای دەســــتووری، یاســــای تاوانــــكاری، یاســــای نودەوتی، یاسای دارایی

دامودەزگاكان) دەگرتوە. ردەوامبــــوون لــــندنــــگای بخو •خوندن ك ( خوندنی ساتوەختی، گشدان ب ئیش و كار و خوندنی

ھاوین) دەگرتوە.كتبخانــــی ،٢٠٠٨ ســــای تاكــــو زانكۆی (جۆرج تــــاون)،٢،٤٢٥،٣٥٤ گۆڤــــارو ٤٨،٦٢٢ و ســــرچاوە رۆژنامــــی زنجیرەیــــی تــــدا بــــوو. كۆلیژەكانی(جۆرج تاون) توژینوە لــــ ســــدان بابتــــی جۆراوجــــۆردا لــــ گرنگترینیــــان بــــم دەكــــن، بواری ئایین، رەوشتناسی، زانست، چارەســــری گشــــتی، سیاســــتی شرپنج. زانكۆی (جۆرج تاون) وا كزانكۆی " خۆی وەسف دەكات كجخت لسر تۆژینوەی قوتابیان دەكات" و لالین "دەزگای پۆلینكاری كارنیگی بۆ خوندنی با" وادانراوە ك ئم زانكۆی "چاالكییكی برزی

".دایوەی تژینتوتا ســــای ٢٠٠٠ قوتابیانی خوندنی ئاسایی زانكۆك ٦٤,٧٪ سپی پست و ٨,٨٪ ئاسیایی و ٦,٥٪ رەش پست و ٦,٢٪ برەگــــز ئیســــپانی بوون. رژەی قوتابیانی میینن لوێ ٥٤٪ ی قوتابیانی زانكۆكزۆرب .ســــكھی ناو ئمریكان و ١٢٪ ی قوتابیان ل ١٢٠ وتی جیاجیادا ھاتوون. لم زانكۆیــــدا ئوەی من بیزانم تنھا ٢ كیان ككی - یقوتابی كــــوردی لكیــــژە قوتابییكــــی ھولری دزەیی زۆر بڕز بوو ك لوێ (پیوەندی

خشانند و خۆبتی) دەخوودەونبــــۆ دەكــــرد ئمــــی رابرایتــــی بینینی زانكۆك و ئوەی تریشــــیانم ندی بــــم دەیانگــــووت كوردكی پارچیكی تری كوردســــتان لوێ

دەخونت.زانكۆی (جۆرج تاون) ١٧٢ ركخراوی كــــ دایــــــــدراوی قوتابیانــــی تپرحز و ئــــارەزووە جۆراوجۆرەكانی قوتابیانــــی تــــدا برجســــتبووە - لمانــــش: بڕوەبردنی كاروباری وەرزشــــی، یانــــی قوتابیــــان، راگیانــــدن و بوكــــراوە، ھونری نمایشكراو، ئایین، كاری خۆبخشی

و خزمتگوزاری. چندین گروپ و دەست و كۆمی

شــــانۆیی و مۆســــیقی ل ناو زانكۆدا بردەوام نمایــــش و چاالكی خۆیان پشــــكش دەكــــن. زۆربــــی ئــــو (گۆڕەپانی سوور)ە ك ش لكارانلــــ الیكی زانكۆكی و ب شــــونی چاالكیی جۆربجۆرەكانی قوتابییان

بناوبانگ پشكش دەكرت. ندیــــن رۆژنامــــنــــاو زانكــــۆدا چلقوتابیانــــوە لالیــــن گۆڤــــار و نــــاوی كۆنترینیــــان دەردەكرــــن. ھــــر لســــای ١٩٢٠ (ھۆیا)یــــ و ەوە دەســــتی بدەرچــــوون كردووە و لســــای ١٩٨٧ بــــدواوە ھفتی

(دەنگــــی دەردەچــــت. دووجــــاران جۆرج تاون) گۆڤارك ك لســــای چیرۆكــــ ــــت و بــــ١٩٦٩ دەردەچســــربرگی سرنجاكشــــكانی ناوبانگــــی دەركــــردووە و گرنگی بمسلكانی ناوشارەكان و نتوەیی دەدات. (جــــۆرج تاون ئیندیپندەنت) بوكراوەیكی مانگانی بۆ ھواڵ و شیكردنوە و ھونر. (ھفتنامی ل ككیاســــایی جۆرج تاون)یش یھفتنام بناوبانگ و ناسراوەكان ك تا ئستا سجار ختی (یكتی

پارزەرانی ئمریكی) پبخشراوە.(جــــۆرج تــــاون ئكادیمــــی) كــــ بۆ خونری كاســــۆلیكی نریتپروەر دەردەچــــت دوای چنــــد جارــــك پچوەی پچوەستان و دەرچوونسرلنوێ ســــای ٢٠٠٨ دەرچۆوە. ھروەھا (جۆرج تاون فیدرالیســــت) ســــای ٢٠٠٦ دامزرا و ھودەدات روانینــــ كۆنپارز و ئازادەكان لناو زانكــــۆدا پكتر بگینت. (شــــین و بۆر) مانگنامی وانبژو كارمندانی زانكۆیــــ و (زەفایــــر زیــــس تایم - ئاگری ئمجارە) تاق ســــرچاوەی ھواــــ بــــۆ كمــــ نتوەكانی ئم زانكۆیــــ. ( دەمدرژیكــــری جۆرج تاون) ك گۆڤاركی گاتئامزە سای ٢٠٠٣ لسر ئینترنت بوكرایوە و یكم ژمــــارەی چاپكراوی خۆی (گۆنــــزۆ) دەركــــرد. ٢٠٠٧ ســــای كــــ گۆڤاركی دیكــــی گاتئامزی قوتابیان بوو ل نوان سانی ١٩٩٣

تاوەكو ١٩٩٨ دەردەچوو. تــــا ســــای ٢٠٠٨ لنــــوان ٥٤٪ تــــا ٦١٪ دەرچووانــــی زانكــــۆی (جۆرج

تاون) یكســــر دوای دەرچوونیان چوونتــــ نــــاو بــــازاڕی كارەوە و ردەوامی بوە بتنوەی دەشمئخوندنكیــــان دەدەن. دەرچووانی ئــــم زانكۆی ٢٣ زەمالی (رۆدیس) و ١٨ زەمالــــی (مارشــــال) و ٢٤ زەمالــــی (ترومان)یــــان تا ئســــتا مووچــــی ھنــــاوە. بدەســــت دەرچووانــــی ئم زانكۆیــــ ل نوان ٥٥٠٠٠$ دۆالر تا ١١٠٠٠٠$ دۆالری ئمریكیی. ھروەھا دەرچووانی ئم زانكۆی بوونت سرۆكی دامودەزگا جیاوازەكان ل بواری كرتی گشتی تتــــدا و زۆرجاریش بوونیان تایبركخراوە سربازییكان سرۆكی لسرئاســــتی وت یــــان جیھــــان. زانكۆك یكك ل دە برھمھنرانی خۆبخشــــانی ئاشــــتیپارز ل سای

٢٠٠٩ دا. م زانكۆیدەرچووانــــی ئك لزۆرلالینی سیاسیوە چاالكن. شش دەرچوویــــان ل نــــاو (ئنجوومنی پیرانی ئمریــــكا) خزمت دەكن و شازدەشــــیان ل (خانــــی نونران – واتــــ پرلمــــان) دان. (رۆبرت گیتس)ی وەزیری برگری ئســــتا و (جنــــراڵ جمــــس ل. جۆنــــز)ی نتوەیی ئاساییشــــی راوــــژكاری ئســــتا ھردووكیان ل دەرچووانی ئــــم زانكۆیــــن. ھــــروەك چــــۆن (دیك دربن)ی ســــرۆكی دەستی زۆرینــــی (ئنجوومنــــی پیران) و (لویــــس فۆرتونــــۆ) ی فرمانەوای ســــتیل)ی و(مایــــكل پۆرتیریكــــۆ سرۆكی ئستای (لژنی نتوەیی ئــــم دەرچووانــــی لــــ كۆمــــاری)

زانكۆین.لبواری یاساشدا (ئنتۆنین سكالیا) ی دادوەری ئستای (دادگای بای ئمریكا) و (ئدوارد دۆگالس وایت) شــــووی دادگای بارۆكی پی ســــدەرچــــووی ھمــــان زانكــــۆ بــــوون. لپــــاڵ ژمارەیكــــی یگجــــار زۆری كاندا، دوانزە لدیپلۆماســــی دەستسرۆككانی ئستا یان ھی پشووی وتان دەرچــــووی ئم زانكۆین – لمانش: (گلۆریا ماكاپاگال ئرۆیۆ) ی سرۆكی ئستای وتی فیلیپین و (سعد حریری) سرۆك وەزیرانی لوبنان و (لۆرا چین چیال)ی سرۆكی ھرمی (كۆستاریكا) ك سای ١٩٨٩ بوانامی ماستری ل (پیمانگای جۆرج تاون بۆ سیاســــتی گشــــتی) وەرگرت. (بیل كلینتن) ی سرۆكی پشــــووی وتــــ یكگرتووەكانــــی ئمریكا دەرچووی ســــای ١٩٦٨ی .ــ(تگــــوزاری بیانیكۆلیژی خزم)وەلــــی عھدی ئیســــپانیا (فیلیپ) و ی دووەم) عبدولــــی (ملیــــك شای ئوردن و شازادە(فیلیپۆس)ی یۆنانستان و دانیمارك كسانی ئو بنماــــ شــــاھانن ك لــــو كۆلیژە

.ندوویانخولبواری ئیش و كاریشــــدا كسانی

(پاتریشــــیا وەكــــو ناســــراوی زۆر روسۆ) و (تد لیۆنسیس)ی خاوەنی (ســــرمایی واشــــنتۆن) و گلــــك بــــواری درەوشــــاوەی كســــانی ــــك لــــكبازرگانــــی دەرچــــووی ی

كۆلیژەكانی ئم زانكۆین. وەكو لبشی یكمی ئم وتارەمدا خوندنــــی سیســــتمی گوتوومــــزانكۆیی ل ئمریكادا ب پارەی. ھیچ قوتابی/خوندكار نییــــ زانكۆیــــك بخۆڕایــــی وەربگرــــت. پارەكــــش پــــ ی ھنــــدە زۆرە كــــم كــــس ر بــــۆ نموونــــت. ھــــدابیــــن دەكرپارەی ســــاكی خوندنی كۆلیژكی ئاســــایی ل زانكۆی (جــــۆرج تاون - واشــــنتۆن) ٣٨٦١٦$ سی و ھشت ھزار وشش سدوشانزە دۆالری ندنــــی باو بــــۆ خو مریكــــی یــــئ٣٦٧٤٤$ سی وشش ھزاروحوت ســــدو چــــل وچــــوار دۆالر و بــــۆ خوندنــــی پزیشــــكی ٤٢٨٠٣$ چــــل دو سشــــت ســــزارو ھو دووھدۆالرە. ئمــــ جگ ل پارەی كینی كتب و بشی ناوخۆیی. خۆ ئگر ش بدەیــــت، تاوەكو لو پارەیــــئــــتاقیكردنــــوەی برایــــی وەرگرتــــن دەرنچیت ئوا بھیچ جۆرك لوێ وەرناگیریــــت، چونكــــ وەرگیــــران پشــــبككاری لســــر لــــوێ كاریش نــــو واســــت واســــت .یــــلوەرگیران و ن لسانی دواتر بۆ دەرچوون و دەرنچوون نایخوات. ئــــوەی گرنگــــ لــــوێ خونــــدن و ئاستی خۆت و بس، ئگینا ل زانكۆ و دەزگاكانی تــــری خوندن پارەش بدەیت و ھرچییكی تریش بكیت، ھیچ ب ھیچ ناكیت. لناو زانكۆكدا گۆم ئاوك ھیــــ ك قبزەیكی تدایــــ. جا وەكــــو داب و نریتكی و دەرچــــوون رۆژی لــــ نســــابوانامــــ وەرگرتندا ھر قوتابیكی دەرچــــوو دەبــــت خــــۆی لــــو ئاوە ھبكشت وەكو ھمای سرلنوێ دەستكردنوە ب ژیان و پاكبوونوە

ل ھموو كم و كوڕیك. سرچاوە:

1- George Town University\Georgetown University - Wikipedia، the free encyclopedia.mht. (Accessed، 4 Aug. 2010).٢- ســــردانی خۆم و د. ئیســــماعیل قرەداغــــی و كاك حمید بدرخان و نجاتــــی عبدولــــ بــــۆ زانكــــۆی (جۆرج تــــاون) ل ڕكوتــــی ٧/١٥/ ٢٠١٠ بــــ یــــاوەری خاتوونی بڕز قوتابی زانكۆی جۆرج تاون (ســــما دزەیی)بوو. ئم گڕانمان لســــر داواكاری خۆمــــان بــــوو بــــۆ بینینی زانكۆیكــــی ئمریكی و نونرایتی لــــ واشــــنتۆن حكومتــــی ھرــــم بسوپاســــوە ئــــم دەرفتــــی بۆ

رەخساندین.بشی دووەم

ئمریكا ... دنیاى شت یكجار جیاوازەكانزانكۆی (جۆرج تاون) وەكو نموونی زانكۆیكی ئمریكی

زانكۆی جۆرج تاون

ئو گۆم ئاوەی ك خوندكاران خۆیانی تیاھدەكشن لكاتی بوانام وەرگرتندا نووسر لبردەم كتبخان مزنكی زانكۆی جۆرج تاون

ھكاری زانكۆی جۆرج تاون

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

15

رلچ

ك

عبدولوەھاب شخانی

فرھنگی ناوو نازناوو ناوو ناتۆرە

- ئاراس: كاتك كۆڕەوی بارزانی ل ئاوی ئارس پڕینوە بۆ سۆڤیت نـــاوی رووباری ئارس پیـــرۆز بوو،

بووە ناوی كوڕانی كوردی.- شۆڕش: ل دوای شۆڕشی پنجاو ھشـــت ئو ناوە زۆر لناو كورددا بـــاوی ھبـــوو، بووە نـــاوی كوڕانی

كوردی.نبزیـــن و ســـركوتن - كارۆخ:

بوویت ناوی كوڕانی كوردی. ست لبری چیا: مركۆ: شـــش -ئازایـــی و دلری نتـــوەی كوردە،

بوویت ناوی كوڕان. رگری و ئازایی، بوویتگورد: بھ -

ناوی كوڕانی كوردی.- ئژیـــن: وات نامرین، بوویت ناوی

كوڕو كچانی كوردی. ســـتی بژە ھم ئـــازاد: كـــورد ل -چوســـانوە كـــردووە، بۆیـــ ناوی مندای ل ناوە "ئازاد" چونك حزی

ل ئازادی كردووە.- ســـنگر: برگری كردن ل كورد

بۆی بوویت ناوی كوڕانی كوردی.- زمناكۆ: شاخی سربرزی كوردە،

بوویت ناوی كوڕانی كوردی.- ئاشتی: وات دوور ل شڕو ئاژاوە، كورد حزی بـــ ناوەكی كردووە، بۆی بوویت نـــاوی كوڕان و كچانی

كوردی.- پشـــوا: نازناوی سرۆكی كورد دە و بوویتمـــوا قـــازی محشـــپ

ناوی كوڕانی كوردی.رابر: پشوا: سرۆك و پشنگی كوڕانـــی نـــاوی بوویتـــ كـــوردە،

كوردی.ناوی دلرانی كۆن

ی كسانو كرانی كۆن: ئناوی بو -قارەمان و ئازا بووین ل نو میللتی كـــورد، برگریـــان لـــ نتوەكیان كـــردووە لبرامبر دوژمن یان ئازا بووینـــ لناو میلت خۆشویســـت

بووین، بوویت ناوی كوردی. ١- چتۆ: زۆر ئازا بووە لنو كورد، ئازایی ناوبانگی دەكردووە، بۆی بـــ

بوویت ناوی كوڕانی كوردی.٢- فرھاد: كوڕە كوردی كلووری، ستوونی كون كرد، خۆی لچیای ب كوشـــت دا، بوویت ناو شـــیرین بپ

ناوی كوڕانی كوردی.٣- زۆراب:كوڕی رۆستم بووە زۆر

ئازا بووە.٥- كاكـــ مم: دداری زینو بئاكام نگیشـــتووە، بوـــرو ئازا بـــووە تا مردن وازی ل دبرەكی نھناوە.

- نـــاوی ئـــاژەڵ و پلـــوەر: ھندێ كوردســـتان ب وەر للئـــاژەڵ و پئازایی و دلـــری ناویان دەكردەوەو بورن، كوردیش میللتكی ئازاو چاو نترســـ، بۆی لناو لنانیش حزی وەرانلو ئـــاژەڵ و پنـــاوی ئـــ ل بوویت ،زۆر ئازا بووین كردووە، ك

.ناوی كوڕان- شاھۆ: بۆت ناوی كوڕانی كوردی.

رە بۆیكی ئـــازا و بولـــۆ: مھ -كـــورد كردوویتی بنـــاوی كوڕانی

كوردی.- شروان: ئازا بوویت ناوی كوڕان.

- شرزاد: بوویت ناوی كوڕان.- شاھن: بوویت ناوی كوڕان.

گانناوی ببریتیی لو ناوانی ك كوردی نین و ل عرەبی و توركی و ئرانی و ھی

دیك وەرگیراون. ١- نـــاوی ئرانی كـــۆن بووەت ناوی كـــوردی: دارا، ئفراســـیاب، زۆراب، ئســـفندیار، ئردەشـــر، گیـــو،

ساوش. ی بۆ ناوی كوڕان بریتییگانناوی ب

لناوی٢- عرەبی وەك:

محموود، ئیوب، ئیبراھیم، یوسف، نیعمتوو، عبدو، عدولوەھاب،

بھائدین، عالئدین.٣- نـــاوی توركـــی عوســـمانییكان: بریتییـــ لناوی عرەبـــی و توركی ،كان بۆخۆیان گۆڕیویانعوسمانیی

ئمش وەرمان گرتووە.ھیدایـــت، شـــوكت، رەفعـــت، بھجـــت، ســـوداد، ویـــداد، نیھـــاد،

فھمی، حلمی.ناوی كچانی كوردی كۆن

١- ناوی كچی كوردی كۆن: بریتییلو ناوانی ك زۆر كۆنن وەك:

خاس، كوێ خاتووزین، بگیسی،

ئســـتی، خانـــ، خۆخـــ، رەعنا، گوشـــن، مزیژ، منیج، خرامان، تلـــی، خانـــزاد، ،ســـب پریـــزاد، گوخندان، نارنج، نارنجۆك، پرێ، سوسن، وەنوش، ھمین، كژێ، خنـــدان، جمیـــن، زیـــن، كابـــان، مـــرێ، گوـــ، خونچـــ، گولـــوك، گـــوەر، گوھـــر، شـــم، كـــژاڵ، دولبـــر، مامـــز، كۆتر، ناســـك، ناز، كا، ئامان، خیاڵ، لعلی، پریخان، خانم، زارێ، خانگوڵ، بگم، خزار، جـــوێ، ،دینـــ ئافتـــاو، خیـــاڵ،

نخشین، گوشان.ناوی گژوگیا

ناوی گژوگیا بۆت ناوی كچان لبر یجوانی و بۆن خۆشی گوڵ و گیای

.یان میوەك كھرمـــ، خۆخ، نرگز، ســـرگوڵ، شمام، ھرۆ، گزیزە، رووناز، شلر، رـــواس، نمـــام، گوچیـــن، گوناز، ،رمان، چنار، ژاخ ،ھشـــیالن، ب

چنوور، شوێ.ئو ناوانی ل سیفتوە ھاتوون

شرمین: ل شرموە.خوناو: ل ئاونگوە.

شۆڕێ: ل شلوملییوە.بفرین: لبفرەوە.

ناوی ئسترەناوی ئسترە بۆت ناوی كچان

ئختر، گالوژ، پروین، ئسترە.ناونان بناوی باوكوە

ناونـــان بنـــاوی باوكـــوە: لـــ در كوردەواری باوبووە، ك وە لزەمانناوی مندای بناوی باوكی مردووەوە

: شدا دەرەفنامش ن، لبن-"حاجی بگك رۆی حاجی بگ: وات حاجی بگ كوڕی حاجی بگ".. تمنـــی دوومانـــگان بـــووە ك بابی كـــوژراوە وەك لنـــاو كورداندا باوە كوڕ بناوی باوكی نماو ناونراوە..

شرەف ل٢٧٨.- حســـن حســـن: دوای باوكـــی لـــ دایكبووە، باوكی مـــردووە ناوی حســـن بـــوو، بۆی باوكـــی خۆیان

لناو ناویان نا"حسن حسن"سرچاوەكان

نگرھم فبۆ ســـوود وەرگرتن لـــسوود لم سرچاوان وەرگیراوە.

١- گۆڤاری رۆشنبیری.. ژمارە ١٠٩.رەوشنبیری

٢- تحفی مزەفری برگی یكم و "١-٢ دووەم. "تحف

٣- خـــاك و چوســـانوە رۆمـــان، عزیزی مال رەش. خاك -١-

٤- خـــاك و كشـــی مـــان، رۆمان، عزیزی مال رەش. خاك -٢-

٥- مـــژووی كۆیـــ: برگی دووەم . "مژوو-٢-"

٦- چشتی مجور، ھژار.. مجوور٧- گۆڤاری كۆڕی زانیاری كورد

كۆڕ برگی پنجم.. كۆر٨- خاتوو كالو زەر

نووســـینی حمكریـــم ھورامـــی، خاتوو

٩- مـــالی گـــورە زانـــاو ئدیـــب و شاعیر، "زانا"

١٠- ئامرەكانی مۆســـیقای كوردی، وریا ئحمد، "ئامر"

"قھ"،قوەی ھ١١- بزووتنبرگـــی رۆمـــان، حمـــدۆك: -١٢دووەم، یشـــار كمـــال، وەرگانی

عبدو حسن زادە، "حمدۆك"١٣- سیاحت نامی ئولیا چلبی،

"سیاحت"١٤- دەروازەیـــك بۆ ئاوازو گۆرانی كوردی نووســـینی محمـــد زامدار،

"ئاواز"١٥- مژووی ئدەبی كوردی، دكتۆر

مارف خزندار، ئدەب١٦- الوك، نووســـینی جـــالل مـــال

حسن، "الوك"١٧- ھولـــر: ل یـــادی دامزراندنی

شارەوانی ھولرو سیاســـی بزووتنـــوەی -١٨رۆشـــنبیری كورد نووسینی رەمزی

قزاز، "بزووتنوە"١٩- فرمانەوای موكریان، محمد

جمیل رۆژبیانی،"موكریان"ســـادق كـــورد ھۆزانڤانـــی -٢٠

بھائدین، "ھۆزان"٢١- گۆڤاری كوردستان، ژمارە "٣٢"

سای "١٩٧٥"ســـووتان، ھیبـــت ســـایی -٢٢

."ید برایم،"سایر سرەھب

د: ئیسماعیل قرەداغی ماردۆخیئمریــــكا بــــ ئاشــــنابوونم ســــانی بــــۆ دەگڕتــــوە شستكان، ك یكم جار ئاگام ل برھمــــی ھونری ئمریكی بوو، جگ ل برھمی سینمایی و پرتــــووك و میوزیــــك و پیشســــازی مانگانــــ، ھمــــوو برھمكی میوزیكی كۆمپانیای "كۆلۆمبیــــا"ی بناوبانگ، لگڵ ھموو پرتووكــــی d.c یاخود مارڤــــ، دەگیشــــت. ئمــــش وایكــــرد قووتر بچم ناو دنیای وژەیــــی ئمریكــــی و جیھانــــی فیكــــری ئمریكی. بۆ ماوەی ٢٣ مریكیم لدەبی ئی ئوان ،سازانكۆكانی كوردستان بتایبت گووتیتــــوە، ســــانی ســــدەی بیســــت و یكم، لــــ پرۆگرامی ب ســــتاش، كئ .ندنی باخوھــــاوكاری جیــــددی حكومتــــی ھرمی كوردســــتان و دەزگای یشــــتم شــــاندە گدرخان، ئبواشــــنتۆن، توانیمان دەرفتكی بــــۆ بكاربنیــــن بــــاش زۆر ر برامبیشتنی باشــــتر بگت

.USAشــــانۆنامنووس و دراماتیستی بریتانی گورە جۆن ئۆزبۆرن، Look back in یشانۆنام لanger""دا دەــــ: ھموومــــان دەژین: ئمریكی لســــردەمی پرۆگرامــــی ھۆیــــوود، فیلمــــی CNN، میوزیكی جاز، ھونری ،تبرۆك ئانــــدرۆڵ، تۆپی ســــكــــۆال ڤۆــــی بــــۆڵ، ماكدۆنادز، ،ئۆپــــرا، كنتاكــــی، دكتــــۆر فیــــھمنگوای، پرســــیلی، ئلڤیــــس لــــ جگــــ جاكســــۆن، مایــــك"ســــپایدەرمان و باتمان و میكی

ر لگشــــتیان ب مانماوس"، ئ "ردەمی "جیھانگیری/عولمســــكاریان كــــردووە بۆ ناســــاندنی

ئمریكا ب جیھان.ئمریــــكا ئو شــــونی ك رز ل كلتــــوورت دەگرێ، تنانت ئگر كلتوورەكت ھیچ رزی

.بمریكاش نئ ر برامببئمریــــكا ئــــو وتیــــ، كــــوا مرۆڤ مافی ئــــوەی ھی بژی ببــــ ئــــوەی ئاییــــن، رەگز، رەنگ، بیروڕا، دۆگما...ھتد رۆی ندبوون بپاب ،بۆ نموون .بھیاســــا، رزگرتن لبرژەوەندی گشــــتی، پدانــــی پــــارەی تاكس و بــــاج بــــۆ دەوــــت، وا دەكات ــــھــــزێ و نت بتپارــــدەوكس موحتاج ب. جا ئگر ئم تاك رەش پست، سوور پست، ،ست بست یان سپی پزەرد پ

.ش ببی بت ناھدەو ب بب ك دەتوانتمــــوو وھUSA: زۆر ھونری گرانی تدا :ی زۆر ئاســــانفۆرماك .نییــــگشــــتی برژەوەنــــدی ئگــــر كــــس تاكــــ برژەوەنــــدی و یكســــان بیــــك بــــن، ئگــــر یاســــاو دیموكراســــی و مافــــی مرۆڤ و رزگرتن ل مافی ژیان یكســــان بن، ئگر دروشــــمی ھموو مرۆڤك بب ب واقیعكی پراكتیكی، ئــــوا ھموو وتك

دەبت ئمریكا. ،؟ بیمریكا گرفتی ھئایا ئ "٣٠٧" ك كتو ،یــــگرفتی ھ جگ ،بــــملیــــۆن نفووســــی ھلــــ ملیۆنھــــا میــــوان، بگومان م خاب .ند گرفتی دەبــــچ خا جگار زیاترن لكان ئباش

نگتیڤكان. USA میر سیســــتگجا، ئڤ

ب كۆمپیترو تكنلۆژیا و نت ب دی ھندێ خكی كالسیكی و نا مۆدرن نب، كام سیستم تبب ت باشــــ؟! كام وباشــــنموونــــ بــــۆ جیھانی ســــدەی ویستم؟ زۆر پكبیســــت و یبیروڕایان برامبر ھاووتیان بكــــن ئاپدەیــــت ئمریــــكا بــــ

Update، واتا تازەی بكنوە، ،مریكا دۆســــتوا ئبزانــــن كــــ ،ورەیخاوەن ئابووریی زۆر گ ،یلیان ھك" گنھا یــــك "تیبم ب سدەھای باكگراوندە. بــــا ھمــــوو جیھان لــــ ئمریكا فربب! با ھموو جیھان سوود

ل ئمریكا وەربگرێ!

چۆن ئمریكام بینی؟ توانینم لسر ئمریكا

ئا: د. ئیسماعیل قرەداغىھندیی سوور پستكان

یكك لو راســـتیانی ك زۆر خـــك ھـــن نایزانـــن و ئگر ناكـــن، ئاشـــكرای بشـــزانن چیرۆكی كمبوونوەی ژمارەی كان لســـتســـوور پ ھیندییئمریـــكا، ئوەی ك باوە لالی

:یمتدا ئماوەری رۆژھجپیاوانی ســـپی پســـت خریكی ســـوور ھیندییـــ كوشـــتنی پســـتكان بوون ل ١٤٩٢ تاكو درووســـت مـــئ رۆژە! ئـــم نیی! راســـت، ھندێ ل سوور پســـتكان تعدایان ل ســـپی پســـتكان دەكرد، بم ســـپی پستكان، یاخود ئوروپاییكان دەسپشـــخر جنگـــدا لـــم

نبوون.رەســـنی خكـــی زۆرینـــی ئمریكا واتا" سوور پستكان" ت و بمھ نفلوەنزا و بئ بنخۆشی سورژە لناوچوون، لبر ئوەی لشـــیان برگری ئم نخۆشییانیان نبوو. ئم ر لمریكا بئ ل خۆشـــییاننزەمانـــی دۆزینـــوەی ئمریـــكا لالین كریستۆفر كۆلۆمبۆس

سای ١٤٩٢.ل مـــاوەی دە ســـاڵ بیســـت و س ملیۆن سوور پست مردن. ئو ژمارەی ك نناسراوبوون ملیۆنـــك نزیكـــی مانـــوە، دەبـــوون، وایان پ بـــاش بوو ل خكی ســـپی پســـت دوور بكونـــوە، لـــ شـــار و گوندی تایبت ب خۆیانوە دابنیشن و

نیشتج بن.بـــوو وا بوایـــان ھندكیـــان خواوەندەكانییـــان داوا دەكـــن قوربانیان پشكش بكن، وەكو كوشـــتنی منداڵ و كیژی جوان كان و رۆحیتانوەی شبۆ ئپیسكان ل ســـوور پستكان تووڕە نبن، چونك بڕاســـتی و شـــیتان خواوەندەكانییـــان رۆحـــی پیس و بـــدكار بوون. رۆح پیسكان پیان خۆشبوو

ھیندیی سوور پستكان.پیاوی كنیســـ و پیاوی ئایینی

مســـیحی ھوـــی زۆریـــان دا بۆ رزگار كردنییان ل شـــیتان

پرستی.ئمـــش بـــووە ھـــۆی جنگی الینـــك ال: ھـــردوو نـــوان دەیویســـت منـــداڵ كوشـــتن و ســـربینی كـــچ بپارزرت بۆ برز راگرتنی نـــاوی خواوەندە ئمانـــش شـــیتانییكانیان، دوژمنی پیاوە چاككان بوون، ك دەیانویست ئایین پرستنی خودای خۆشویســـت، خودای بـــو یكتـــا و پـــروەردگار بكنوە، بۆ ئوەی ھیندییكان رزگار ببن ل كوشـــتنی مندای خۆیـــان بـــ دەســـتی خۆیان بۆ

رازیكردنی شیتانكان.ئمـــش بـــوو بـــ چاپتركی و ھیندییانزۆر ل تاڵ، چونكـــ وتنـــوە"، كزانییـــھـــۆی نب" رەكان و رۆحدوای جادووگـــ

پیسكان.زۆری رژەیكـــی ئســـتاش، سوور پستكان پشیمانن، كوا

ریان دابوو ب جادووگرەكان دەستدرژی بكن سر مرۆڤی وا تاكرخواز، كستی خسپی پمبســـتی ئوە بـــووە: مرۆڤی ALahve نمریكـــی رەســـئ زانـــی و لـــن لـــ American

شیتانكان رزگار بكات.مرۆڤـــی ئگـــر بڕاســـتی، بـــ نگیشـــتبا ئوروپایـــی كیشـــوەری ئمریـــكا، ســـوور پســـتكان ب گشـــتی دەبوون بـــ قوربانـــی جادووگـــرەكان خراپكانـــی خواوەنـــدە و

جادووگرەكان. ـــت كنیوە ناگوەش ئـــئـــھمـــوو ئوروپاییك مرۆڤكی یـــان ھمـــوو ســـوور ،چاكـــ

پستك جادووگرە.نخر، بم، ب گشتی زۆرینی سپی پســـتكان پیاوی ئاشتی بشـــوەیكی زۆر و بـــوون ئاسایی تكڵ ب ھیندیی سوور

پستكان بوون.

بناوبانگـــكان: تییســـایكرۆماننووسی بناوبانگ روبرت ھاوارد: ئكتری بناوبانگ ڤال كمـــر: ئكتـــری گنج مایكا مشتل: ئكتری ناسراو ئالی بناوبانك ئكتـــری ماكبیـــل، برەگـــز ھموویـــان "شـــیر" ســـتن، یان بھیندی ســـوور پنـــژاد ھیندی ســـوور پســـتن، "ویســـتۆن دایكـــی ھروەھـــا چرچـــ" ســـرۆكی وەزیرانی بریتانیـــا ل جنگـــی دووەمی جیھاندا، ب نژاد ھیندی سوور

بووە.بشى دووەم

ل ھگبى مام سام

تابلۆی ھندیی سوور پستكان

د. ئیسماعیل و بدرخان ل ئشكوتی لۆرا ٢٠١٠/٧/٣ ڤرجینیا

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨بی

ئا(١

٤٦ە(

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

زایینی٢٠١٠/٨/٨

ژمارە(١٤٦)ئابیكوردی

خرمانانی٢٧١٠ی

16

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨بی

ئا(١

٤٦ە(

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

زایینی٢٠١٠/٨/٨

ژمارە(١٤٦)ئابیكوردی

خرمانانی٢٧١٠ی

ڕزان صادق عومر*نـــوەی منـــدان لبـــر ئـــوەیدواڕۆژوپكھنریكۆمگاكمانن،لشونی ئوانیشنلدواڕۆژدا ھربۆی كۆمـــگا بڕوە دەبن، مئپویستھمووتوانامانبخینكارلپناو پروەردەكردنیان بۆ بـــاشو بتوانا تاككـــی برھمھنانـــیئم كۆمـــگا، بۆ ڕەوشـــت بـــرزبت بجۆرك پروەردەكردنشزۆر گرنگییكی چۆن ھروەك ك

بالینیدەدرــــت، منــــدان تندروســــتیبگــــرە زیاتریــــش بھمــــان شــــوەبدرت بپروەردەكردنیــــان بایــــخو زانســــتی و بپــــی برنامیكــــیپــــروەردە ڕگیكی تندروســــتكســــكی ڕەنگــــچونك بكرــــن، زۆر بــــرز ڕەوشــــت كــــم ئندامیو بھــــز باشتربت،لكســــكیپروەردەكــــراو، ســــاغی لــــش خراپ،یككیش بپروەردەیكــــیپروەردەكردن خراپكانــــی گڕلبرامبر تیژییــــ و لــــدان و تونــــدلــــم تــــباب بــــم منداڵ،ســــبارەتالینكی بۆچوونیچند ڕیپۆرتاژەدا

دەخینڕوو. جیادكتۆر(موئیدئیسماعیلجرجیس)باس جۆرە بم دەروونی پســــپۆریباش پروەردەكردنكی ل گرنگــــیدەــــت:(( و دەكات و تندروســــتلژیانی گرنگ زۆر پروەردەكردنمرۆڤدا،چونكلپروەردەكردنــــداو دایــــك ھمــــوو شــــارەزاییكانیكــــبۆمندا دەوروبــــر و بــــاوك دایك دەگوازرتوە،جــــا بۆ ئــــوەیجــــوان، بشــــوازكی بــــاوكان و منــــداڵ كســــایتی ھمالینــــیگشپبدەن،پویستبشوەیكیكرداریچمكوشتكانیدەوروبرتا منداڵ ن،چونكــــبك فــــری منداڵمكچل سای (١١ ) تمنی گاتنبۆ نــــاگات. ژیــــان ھمجۆرەكانــــیباوككــــ لپش ویســــتپ نموونچاوی منداكی خۆشویستی خۆیچونك دەرببت، ھاوسرەكی بۆ

ك دەب فــــری ئوە كمندا مبخۆش دەوەروبری چۆن كســــانیئو بوت،ڕگدان بمنداڵ بۆكردنییارمتیــــدان كارەی كبمبســــتیخــــۆی ئنجامی توانای بگوــــرەیئوەی ھۆی تدەب دەدات،كئمشدەرەوە و ناوماڵ كاری فری منداڵبخۆی پشــــت لكارەكانیدا بــــت و

،ستببمنداڵ كــــ دیاردانی یكــــك لــــودەكات دەروونی شكســــتی تووشیگرتنانوەوگودەمداندیاردەیلئیســــماعیل (موئیــــد لی،دكتــــۆرقســــی دیاردەی ئو بۆ جرجیس)منداڵ دەمدانــــوە ل)):یخــــۆی ھئمش دەكات،ك شكست تووشیتوند كــــردن و بــــ دەســــت درــــژیو توند چونكــــ و تیــــژی دادەنــــرێ،بكو ناگرتوە، تیژی تنھا لــــداندانپ منداڵ، جنودان،شكاندنوەیئــــو لشــــونی منــــداڵ و الدانــــیجۆرەكانی بیكات دەیوــــت كارەیویســــتپ توندوتیژین،ھروەھــــاھندێ ت لــــمنــــداڵ بدر ب گــــڕنموون بیاربدات،بــــۆ شــــتدا خۆیو كــــل لھبژاردنــــی بیــــاردان فری مب لی یاریكردن،چونكــــپخاوەن لداھاتوودا ك ئوە دەبــــت

بیاری خۆی بت)).و دایــــكان بزانیــــن ئــــوەی بــــۆ لــــچی ھوســــتیان بــــاوكان بــــۆ لــــدان برامبــــر بكارھنانــــیبۆچوونی بــــ منداكانیان،ئامــــاژەدەكیــــن، باوكــــك و چنــــد دایــــك

..وانلگوتی: بھــــرام ) مامۆســــتا( تانیــــاناكم بلدان باوەڕ جۆرك ((بھیچچونك منداــــدا، لپروەردەكردنــــیبكاربھنرت تیژی توندو چند ھرمنداڵ پروەردەكردنی تر ئوەندەیلدان بھیكی ت، بۆیودوادەكلپــــروەردەی دادەنــــم گــــورە

مندادا)).لقسكانیبردەوام (تانیا) مامۆستاكات ھیچ لدان، دەــــت)): و دەبتپروەردەكردن، بــــۆ نییگڕ تاكــــڕووخۆشی قســــی خۆش و بكو

باش كسایتییكی منداڵ وادەكاتبۆی ،ببــــ دروســــت و تۆكمی بۆجارك باوكانچند دایكو ویستپمنداكانیان ئامــــۆژگاری ھوبدەنئاگادارییان لھكانیان وە بكــــن،ســــوودی ئمانش ئگر بكنوە،پنا دەب لو كاتــــدا نبوو، ئــــوالدانكی رجــــمن، ببب بۆلــــدانشــــونانی لــــو ســــووك بــــت وزۆری ئشی كترســــناكو ندرت

پدەگات)).قســــی )یــــش مامۆســــتا(كامرانشــــوەیك ((بھیچ خۆی ھبــــوو:بــــاوەڕم بلــــدان نیی بۆمبســــتیمدانبۆتلروەردەكردن،چونكپو تاك پروەردەكردن كردن نوەكوەك مامۆستایك نیی، من ڕگشتنھا دەھنم، بكار لدان زۆر كــــمزۆر نبــــت كمنداكم و كاتانئنگونجاودا شتكی لسر پداگیریڕازی بكم نیی ئوەم كاتی دەكات و

داواكارییی)). لو وازھنانی بدایكك وەك یش شــــونم) خاتوو(ویســــتپك دەكاتوە جخت لوەئامــــۆژگاری منــــداڵ چنــــد جاركئگرنا ئاگاداربكرتــــوە و بكرت((باوەڕم دەــــت: بۆی لی بدرت،منداڵ یھ بۆی چونك ،نیی بلداننخۆشــــی تووشــــی لكاتــــی لداندات،بۆیب جستیی یاخود دەروونیمنــــداڵ جارــــك چنــــد ویســــتپ

لھكانی و بكرــــت ئامــــۆژگاریئوەیمنداڵ لبر بكرتوە، ئاگادارمنوەكدایكك تناگات، بیكجارپویست لدان بكاردەھنم، لكاتیتبــــگات ــــمندا ئــــو بۆئــــوەی كردوویتی كارەی ئــــو ك لوەیك وا بشــــوەیكی ھبووە،بمزیاتــــر ل و پنــــگات زۆر ئــــازاری

دەدەم)) دەستیبكاركی لــــدان (كمــــال حســــن)دەت دەكات و وەســــف نگونجاوویســــتپ بكارناھنم، لدان :((منڕگایك ھموو باوكانیش و دایــــكھوركردنوەی لپنــــاو بگرنبــــربھیــــچ و تادەتوانــــن منداكانیــــانبكو بكارنھنن، لــــدان جۆركو بكــــن منداكانیــــان ئامــــۆژگاریھنی لــــو ئاگادارییــــان بكنوەمنــــداڵ ویســــتپ كدەیكــــن،وەڕەفتــــاری نواندنــــی ھانبدرــــت بــــۆشت جوان بو جوان، ھاندانكشیمندادا كلمشكی و خۆشــــانبتلداندا لكاتی چونكــــ دەخولنوە،لدەروونــــدا كینــــی منــــداڵ ڕق وكینیش و ڕق ئو دەبت، دروستڕەنگدانــــوەی خراپــــی لــــدواڕۆژدا

خزان)). لسر دەبتزۆرھن خكانكی ئــــوەی وایدەزانن،بــــم لــــدان بچارەســــركردارەن ئو دژی ھن كسانكیشلھندێ ئوانیش ك نایشارنوە ودەدەن،((بھیچ لمنداكانیان كات

ل چارە بشــــك ب لدان جۆرــــكدانل نازانم، چونك ڕەنگ ئو سرئاۆزكردنی باری زیاتر ھــــۆی تببوەك باوكك دەروونی منداك،منلدانبكاردەھنم،تنھا بكمی زۆردەبم دەمارگیر كزۆر لو كاتانــــیرگریكــــردن لب یــــان بمبســــتیبشــــك لوتكانی مــــخــــۆم)) ئ

. سلمان) ئسعد مامۆستا(و بڕەنگدانــــوە ســــبارەتمنــــداڵ لدانــــی كاریگرییكانــــی (حكیم مامۆستا كۆمگا، لســــركۆمیتی دەت پســــپۆری ( قادرخراپی و :)) دەتوانیــــن بین لــــدانپروەردەیی لالینــــی مامكردنوەســــف نادروســــت بڕەفتاركــــیو دەروونناسی دەكرت لزانســــتیكھۆكار مئ ناســــی،چونككۆمو جســــتیی بۆگیاندنــــی زیانــــیبــــۆ خــــودی دەروونــــی و مــــاددیئم مگا، كۆ و خزان و تاككسلدەرئنجامی ڕەفتــــارەش خراپــــییاخود كرداركی مبستدار، كاركسترجب خستن پشــــتگوێ یاخودو كوشــــتن ھۆی تدەبــــت، كدەب

پگیاندنی)). زەرەرلژیانی گرنگ بشــــكی وەك ئایینبابتكاندا ھمــــوو ــــك لــــرتاكھمامۆستا مال بۆی،یھ قسی خۆی

(حسن:((ئایینــــی پیرۆزی ــــدە (وعــــ ئوەندە ڕگی بقد ئیســــالم ھركبمبســــتی داوە منداڵ بلدانیفربوونی بت،بۆ پروەردەكردنــــیبــــرز، بۆ ڕەوشــــتی شــــتی چاك وئو نوژ، فــــرزی ج بجكردنی

لدانشمنداڵ تمنی كــــ دەب لــــ كاتكژیر عق و سای و (١٠)تیشتبگوانبت لدانكی رجمت،ببووبشــــونی یان بھ كــــ زۆر ئشــــی

لدانكیدیاربت)).و دەروونناســــی زانســــتی بپــــی كۆمك منداڵ لدانی كۆمناســــیدەبت،ب پشــــت كاریگــــری خراپیزانستییكان ســــرچاوە ب بستندەت: تھا) قادر (حكیم مامۆستا

دروســــت كاریگری خراپ ١-لداندواكوتنــــی لســــر دەكات

منداڵ. گشكردنیبۆئــــوەی كــــھۆكار ٢-لــــدان تدەب بــــت، و تــــووڕە منــــداڵ زۆرمنداكــــی ھــــۆی پروەردەكردنــــیبت شوەیك بھر و شــــڕانگز،خۆی دەیوــــت تۆی ــــو مندائكاتــــك بكاتــــوە لدەورووبــــری

و كگورە دەبت،بتایبت دایكمامی ك كســــانی ئو باوك وزۆر كردووە،بۆی خراپییان لگــــڵو خۆكوشتن و تاوان دیاردەی جار

لدەكوتوە. كردنی دزیمنداڵ ئوەی بۆ كھۆكار لدان -٣گورەتر بكسانی نمن متمانی(دایك و باوك و كســــانی لخــــۆیوادەكات ئمــــش دەورووبــــر)،كجۆریپیوەندییكۆمیتییكانلكاتــــی ــــمندا بت،ئــــو الواز وەك ناتوانــــت گــــورە بوونیشــــداكسانی لگڵ پیوەندی پویســــتلــــ بــــكات، دەورووبــــر دروســــتئو و زانكۆ و قوتابخان و گــــڕەك

تدا دەكات. شونی ككاریلــــدان و ٤- خراپــــی مامكــــردنك بكات ھســــت وادەكات كمنداڵو بكات پارــــزگاری ك نییــــســــكپ خۆشویستی ســــۆزو ھست وسۆزداریی بۆشــــایی ببخش،ئمك دــــت، جــــب بــــدوای خــــۆیلژیانی گرنگ زۆر پداویســــتییكی

ھرتاكك.ترسنۆكی بلدان كسكی منداڵ -٥دەكات حز بۆیــــش و دەردەچللــــكارەكان كشــــمووكات پاشھبكسانی ستدەب پشــــت بكات و

.دیكو ٦-لــــدان ھۆكاركــــ بۆشــــژانمنداڵ دەروونــــی تكچوونی بــــارینخۆشی بچندین تووشبوونی وو خمۆكی ڕاوكد دەروونی وەك

.شتی دیك ودەردەكــــوێ ڕیپۆرتــــاژەدا لــــم و دایــــكان زۆری كبشــــی ھــــرەتووڕەبوون لكاتــــی كورد باوكانیدەستی خۆیان ســــپاندنی یان بۆئیســــالمیش بكاردنن،ئایینی لدانگونجاودا تمنی و پویست لكاتیئوەشدا داوە،لگڵ بلدان ڕگیھمووشوەیك ب دەروونناســــان

ڕەتدەكنوە. لدان

پیمانگای راگیاندنی بشی دەرچووی *٢٠٠٩-٢٠١٠ تكنیكی ھولر

حوسن* كمال ساكار ئا:تۆپی، بۆ جیھانـــی جامی مۆندیالیچوارســـاڵ ھمـــوو یـــو خولئـــلوتـــكان یكـــك ـــك لـــجاریكتی (٣٢)ھبژاردە، ببـــژاریئنجامی (Fifa) پی جیھانی تۆپیدرا ك ئنجام یكم مۆندیال دەدا،م(١٩٣٠)بـــوو، دوای ئ لســـایمۆندیـــال ھموو(٤)ســـاڵ جارـــك(١٩٤٦) تنھا سای ئنجام دراوە،ھۆكارەكشی جنگی ئنجام ندرادوای بـــوو، جیھانـــی دووەمـــی ھبـــژاردە (٣٢) بشـــداریكردنیزین كاسی ھبژاردە یك تنھاســـای بـــۆ دەھنـــت، بدەســـت لـــ تییـــوانپا ئـــم (٢٠١٠)ش بۆ درا ئنجام باشـــوور ئفریقیایباسكردن جی ئوەی جار، یكمیھ جماوەری زۆرترین مۆندیالجیھان لھمـــوو بۆ ســـیركردنییاری كۆتایی ســـیركردنی كتنھاكلنوان(ئیسپانیا_ھۆندا)ئنجامكـــس ملیـــۆن (٧٠٠) بـــ دراڕژەی سایشـــدا لم خملنـــراوە،بۆ برزبۆتوە پـــ تۆپی بینرانـــی

. (٪٥٠)ببــــش ناوەڕاســــتیش ڕۆژھتــــی،ژەكڕ برزبوونوەی لــــ نبووەلھموو ژەكزیادبوونی ڕ لگــــڵجیا جیا كاریگری چندیــــن جیھانوەكو ھاندەران جدەمنت سر لو توڕەبــــوون لــــك خۆكوشــــتن و

. ...ھتدرییانــــكاریگ لــــم كوردســــتانیشڕپۆرتاژەدا لــــم نبووە، بــــ بشھاندەران جیاجیای بۆچونكی چندڕوو یندەخ تباب بم ســــبارەت

:دەوێ كخۆشم ھبژاردەیی (ئو

خۆشــــحام ئوەنــــدە ببردنــــوەیل بتایبتی دەكم دابش شیرینیبالموە بدۆڕاندنی بــــم ماوە،پ تۆپی چونك سروشتیی شتكیبۆچوونی مئ ( نییــــ ــــی متمانجتمن (قاسم مولود)ی فرمانبر

(٦١) بوو .(٣٢)ساڵ (حیدەر جومع)ی تمن(من : وتی كی تۆپی پھاندەر وەكببردنــــوەی وەكــــو فرمانبرــــكخۆشــــحاڵ زۆر ھبژاردەكــــمشــــانزەی لقۆناغی دەبم بتایبتیھبژاردەكم ئگــــر یارییكانــــدا،لخۆشیان یكپاكتیكنت بباتوە

. دەكشم) یكوە بسرمحمــــد)ی (ئحمــــد فرمانبــــركســــكی (٥٠)ســــاڵ وەكو تمــــنلسیركردنی نیی ببش بتمنبم ئویــــش مۆندیــــال یارییكانــــیبكاریگرییكان ئامــــاژەی جــــۆرە ھبژاردەكم (ببردنــــوەی كرد :نامكورت دەبم خۆشــــحاڵ ئوەندەب دەنرم ھاوڕیان و بۆ دۆســــتدەبــــم دتنــــگ زۆر م بدۆڕاندنــــیمۆبایلكشــــم یــــھ و جــــاری وا

. لدتنگییان) دادەخم(عوسمان)یتمن مام ھروەھاسیری دەت : (من (٦٣)ســــاڵكجلــــی دەكــــم و یارییانــــئــــ

وەالینگیری زەردە یاریزانكانیــــانكجلكی دەكــــم ھبژاردەیــــكرەنگی پارتی حزبی چونك زەردبتحزبكی بۆ ھبــــژاردووە زەردیئو كار بۆ سا خۆشم چندین وەدەوت زۆرم خۆش دەكم و حزبــــھبژاردەیی ئو ببردنوەی بۆیزەردە یاریزانكانیــــان كجلــــیو دخۆش دابش دەكــــم شــــیرینیدەبم دنگ بدۆڕاندنی بــــم دەبملبیر وادەكم بت بھرجۆرك و

. ببموە خۆمیلبــــازاڕەكان مۆندیال (كاتــــیپشــــویك و ســــرقایخــــاوەن دروســــت دەبــــتئــــاگاداری دوكانــــكانكاكانیــــان فرۆشــــتنیدەچی نموون بۆ نابــــنبكــــی كایــــكســــیری لالیــــكدەكات كــــیارییلالیك كاكتدادەنــــ بــــۆ بــــۆ ناتوانــــك دەقــــیــــی یر ســــكریی یانــــكاتتــــا

بۆ كاكتبزارت دادەنزۆر

ببۆچوونــــی ( دەكات(٣٤) تمن مغدید)ی (سوعاد. دوا بۆمان كیارك وەك ساڵ،

وەك حوســــن) بدۆاللــــع)ئو فرمانبرك( حزدەكا پاپشتیھبژاردانبكات كخاوەنئزمووننایشارتوە بم زۆرن، مشقی و

بــــ و كــــ ببردنــــوەی خۆشــــحاڵدەبت). نیگران دۆراندنی

نیــــن ببــــش مندانیــــشنی د كر یر ســــ لنــــی كا یی ر یا

مۆندیالە بگــــرر جــــا ر ۆ زمندانن ئوەلگــــورەكان

زیاتــــر شیدایزۆر ھۆگرومنداكی جالل) (ئامانج یارییكاننبۆمان بمجۆرە بوو ساڵ تمن(٧)

بڕۆژبت یارییــــكان (ئگر دوا :لگڵ دراوســــكمان ئــــوا لماییارییــــكان ســــیری ھاوڕیكانــــملســــر ركدەكوین ئینجا دەكــــمبدەین دەب ب شیرناتی یان دیاریك ھبژاردەیی ئــــو ب ھاندەریھبژاردەكــــی ئگــــر دەیباتــــوە،گاتــــ بالینگرانــــی مــــن بباتــــوەھندك دەكــــم تر ھبژاردەكانــــی

شڕمان). تدەب جارھاوڕی كمنداك جمال) (ھاوكارســــیری بیكــــوە (ئامانجــــ)و:دە ھــــاوكار دەكــــن یارییــــكانمئ لمــــاڵ (زۆربــــی ھاوڕــــكانھبژاردەی ھانــــدەری كۆدەبنــــوە،ببردنــــوەی جیاجیایــــن،ن كیــــا ی ە د ر ا بژ ھو كــــ ی ر ھ كدەــــ ھــــی مــــنتدەب دەباتــــوەڕوودانــــی ھــــۆی و لنوانمان شــــڕتــــووڕە لــــ یكتــــریدوای چند بم دەبینئاشت دەبینوە) ڕۆژك

.تمن ســــابیر)ی (ھمتجــــۆرە بــــم ســــاڵ (٢٠)ڕوو خســــت كاریگرییكانــــیزۆر كاریگرییكی : (مۆندیــــاللالیك ھبوو، لســــرم خراپیب زۆر ھبژاردەكم بدۆڕاندنــــیلالیكی و خفتباربووم و تاقــــتھاوڕیانم قســــی تریــــش گاتــــولھات وای تــــا بمۆبایل بتایبتــــیڕۆژك مۆبایلكشم بۆماوەی چند

. دابخمبۆ یارییكان ســــیركردنی زۆرجارناخۆشییكان و خۆشــــی دەربینیو دەبتــــ ھــــۆی بزاركردنــــی مــــاڵخۆی كسك عزیز (یاسین منداڵ،دەكات لوە باس بووە وەرزشــــوانو دەربیوە خــــۆی چۆن دخۆشــــی

منداكی: ترساندنی ھۆی بۆتئاماژەی عزیز) بم جۆرە (یاسین(ڕۆژكیان ،: كرد بكاریگرییكانئــــو بــــووم، یارییكــــوە بدیــــار ل پشــــتگیری كمن ھبژاردەیی

كرد ھاوارم بردییوە، ئــــاوا دەكــــمڕاپری لخو منداكم لخۆشیان

. كوت) نخۆش ترساو زۆریكجار خكانكی ئــــوەی وــــایكبدۆڕاندنــــی ھــــن ئالــــودە دەبــــن، بتاقــــت ھبژاردەكانیــــانبردنــــوەو ھــــن وەكســــانكیش:الئاسایی ھبژاردەكانیان دۆڕاندنی(بدۆڕاندنوبردنوەیھبژاردەكمنابت، لســــرم ھیچ كاریگرییكیلبرامبر خۆڕاگربت پیــــاو دەبتمئ ( لژیانیدا سرنكوتنك ھربناوی(موخلیص كررمانبڕایف

خورشید).كــــ وابــــاوە لكۆمــــگای كــــوردیبۆ ســــیركردنی و پ یاری تۆپــــیمش ڕەگزی بم نرە، ڕەگــــزیمۆندیال یارییكانی لســــیركردنییارییك لھــــر (من : نین ببــــشدەكم بژاردەیھ ئــــو الینگیریكدەیباتوەالینگیریھبژاردەیكھیچ تا كۆتایی ســــیری نیم بتنیانیی تاقتــــم یارییكــــم نكــــردووەزوو چونكــــ لشــــودا بتایبتــــیبخوشككانم دەم دەخوم بیانیبۆی تۆ، الی دەــــن ك بردییــــوەنببردنوەی تنــــاكات ھیــــچ كارم(رژین ڕای ئــــوە نبدۆڕاندنــــی)

. بوو خوندكار كچ صاح)یبگوتــــرێ ویســــتپ لكۆتاییــــدابگریان خك ئوەندەی كمۆندیالئوەندە دەكات دتنگیــــان دنــــ و(٣٢) لبرئوەی ناكات دخۆشیانمۆندیــــال بشــــداری ھبــــژاردەیجامك برز ھبژاردە یــــك تنھاپی تۆپی یكتی دەكاتوەھروەكوبیارە (Fifa)ڕایگیانووە جیھانــــیئنجام (٢٠١٤)لبرازیل مۆندیالــــی

بدرت.دەردەكــــوێ رپۆرتــــاژەدا لــــو چوارســــاڵ ھموویان كھانــــدەرانتاكــــو مۆندیــــال چــــاوەڕێ دەكــــنژمارەیــــان ــــدە ئنجــــام بــــدرێ،تاكۆتایی ئوانــــی مــــكجــــار كی

. دەمننوە بدخۆشی مۆندیال

پیمانگای راگیاندنی بشی دەرچووی *٢٠٠٩-٢٠١٠ تكنیكی ھولر

رپۆرتاژ

مندادا لپروەردەكردنی لدان بكارھنانی كاریگرییكانی((نیدەگ كۆمگا و خزان و تاككس ماددی بخودی دەروونی و و جستیی زیانی لدان، )): توژەرك

لدەھج جیا كاریگری جیا مۆندیالدیوە بخۆیوە برچاوی سادا برزبوونوەی لم مۆندیال سیركرانی ڕژەی

حسن مال تھامامۆستا قادر حكیم

نیدایستھنا

بدە یاوەڕوان

چ ل ھانجی جارك ساڵ چوار ھموو

جامیئو

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

17

یاس

سی

شاخوان علی حمد

ژن..!

بــــۆ دواتــــر دەبــــ ھموومــــان كنــــۆش ل ژن بریتیی ین، چونككانی ژن بببابوجگورەترین خۆشی و گورەترین ژان، ئو ژانی نــــ مرۆماڤیتی بیری لكردۆتوەو

ن من و تۆش..ژن ئو برمای ھموو شوێ لسری دەخوین و ھموو بیانییكیش ببزاری ك یتییھامو نــــی دەردەچین، ژن ئــــلخودا وەك نعلتییك تووشی كردووین، ئو نیعمتشــــ، ك ســــرەتان و ئاووش یرشــــف ئــــو ژن دەكاتــــوە، چــــاك ئــــو راخــــراوە، لســــر بھشــــتی كــــجھننمشــــ ك تنھــــا بقودرەتی چوار وشــــی ســــر زاری، ئاگر لگیانی سدان پیــــاو بــــردەدا. ژن ئو ژانیــــ كزۆر لو ژانــــی (زان)ی لدایكبوون قورســــترە، ئو میھرەبانش ك زۆر لئاوریشم نرمترە.. چركب ك عاتی (بیگ بن)ەیو ســــژن ئ وەشــــواو خوامری خــــۆی النادا، ئئلكاتــــ پــــی دەــــی چایكی دیشــــلمم بۆ

.كتژن، ئــــو كائینیــــ كــــ خودا بــــو ھموو گورەییی خۆیوە نیتوانیوە وەسفی بكا، ئستا خۆشی نازان چۆنی دروستكردووە، ژن یا (ھپی بیازە)، یا دووششی تۆپیو، یا شــــرە، یــــا خــــت..! ژن، خاوەنــــی ئو چكی، یا نارنجۆك، یا دوو ممكی قوت،

یا فنك یا رەقھتوو..ژن، یــــا عیزرائیلــــو رۆحــــت دەكشــــ، یا ،شــــتت دەداتھو مــــوژدەی بیفریشــــژن، یادەتخاتــــ ســــر تختی پاشــــایتی و ناز بســــر ھموو جیھاندا دەكی، یانیش ق دەتخاتشرزەوە بب ختو تر ئسل

ناو زرابی مژوو..! یوانو شــــرەی ســــیوەیلی ئســــتژن، ئكاتــــ مانــــگ ون دەبــــ، ژن شــــای ئــــو كاتانیــــ ك(تــــاوس و كارمامز) دەخون. ژن قارەمانی ئو رۆژانی ك (كشــــر) ئــــو ژن ،دەســــتھ لخــــو درەنــــگ ڤایرۆســــی تــــا ئســــتا زانســــتی پزیشــــكی

چارەی بۆ ندۆزیوەتوە.ژن ئو مھمی ك لكاتی ئینزیالقدا پشتی پ چــــور دەكرێ..! ژن، ئــــو بوونوەرە دووســــرەی لنــــوان خرو شــــڕدا. ژن ئــــو بیی ك تووشــــی پیــــاو بووە، ئو شــــیلی ھنگوینشــــ ك نیوەشــــوان تك تــــك خــــۆی دەخزنت نــــو دەمتــــوە، ئو روەخترینتدا ھر سژل ك ینارنجۆكبیوێ دەتقتوە، ئو دوو سوەش ھر ئــــارەزوو بــــكا دەتباتوە ناو شــــیعرەكانی ســــوھراب. ئیتــــر نازانم لقیامتدا لســــر پــــردی ســــیراتدا كــــ جوانی و ناشــــیرینی، خرو شــــڕی فیفتی فیفتی ب، چۆن دۆش لئاخیرەتــــدا نازانــــ دانامنیــــن، ئویــــش بیبات ئمال یاخود ئوال..! كچی ســــیرە، ھموو پیاوانی دنیا، بسیاســــی و شاعیرو كاســــبكارو كركارو بازرگان و دوكاندارو عرەبانچــــی و بۆیاغچــــی و ماســــتاوچی و حیرانبژو الوكبژو ســــترانبژو نوكتزان و لزان و ك و ك، سر زارو بن زاریان

!..ر ژنھ

(كارۆس..!)

ئیدریس شیداھۆ

كی دژوار و ناشیرینكان كارناشیرین داكۆكی ل خۆ ناشیرین كردن ب

پارزەر: كمال محدین نھا بوەرەكانـــی جوانی و ناشـــیرینی تپبـــژن و باو دەم و چـــاوو لش و الر و رەنگی پست.... نیی، بكو لوان گرنگترو درژخاینتر جۆری رەوشت و ھوست و بیروباوەڕ و كردارەكانی دەست و دەم و دەروون لگڵ رادەی پابندبوون ب گل و نیشتیمان و ھموو برژەوەندییكانیان. رەنگ ل وتی ئمـــی نیمچ دواكوتوو بتایبتـــی لالی ھـــرزەكارەكان ب"نر و م"لش و الر و بژن و باو دەم و چاوو رەنگـــی پســـت و دەومندیـــش پوەری رەكی بن بۆ جوانی و ناشـــیرینی، كســـئمش بگومان دەگڕتوە بۆ بارودۆخی كۆمیتـــی و دواكوتوویـــی كۆمـــگای و خونـــدەواری لـــڕووی كوردســـتانی

تكوی و نتوایتی. ئگر بشـــوەیكی زانســـتیان ســـرنج بدەینـــ خودی تاككانی نـــاو كۆمڵ، واتا ھموو مرۆڤكان بخۆشـــمانوە، دەبینین لناخـــی دەروونمانـــوە دوو ھـــزی دژ بیكتـــری ل كبكدان، ھزی یكمیان، ھزكـــی بیـــر تســـك و خۆپرســـت و تاكەوە، ھموو شـــتكی خۆش و گش و باشـــی بۆخۆی دەوت بۆ مسۆگركردنی ســـۆز و چژی رۆژانی لش و گیرفانی، بۆ گیشـــتن ب پلو پای ھرە برزەكان، ھرچندە تمنیشیان كورت و كم خاین بـــت، ھموو ئمانش لســـر حیســـابی برژەوەندییكانی گل و نیشـــتیمان بت، ئگر باجكانیشـــی ھرچنـــدە قوڕس و گران بت تا رادەی سرشـــۆڕی و دیلی و ئابووچوون ن بایـــان پدا دت ن باران، چونك ھموو دنیاو ژیان الی خاوەنی ئم ھزانـــ تنھاو تنھا لـــش و الرو بژن و بـــاو دەم و چـــاوی جوان و پـــارەی زۆر و پلـــو پایـــی بـــرزە، بـــم ئـــم ھزە ت لن بژخایـــتوانـــاو درنـــدە برچھپـــكا وەك بلقی ســـرئاو دەپووكتوەو ل پیســـایی بوالوە شـــتك ل شونكی نامنـــ و مژووش ب خراپ و ناشـــیرین

تۆماری دەكات. ھمـــوو دەروونـــی لـــ دووەم: ھـــزی مرۆڤـــك ھـــزی پیاوەتی و ســـربندی و ئابوومندانی بـــۆ ژیانكی درژخاینی بـــۆ ھمـــوو كۆمنی خك، لـــ وتكی سقامگیر و سربخۆ، دوور ل خۆپرستی و ئابوچوون و راكردن بدوای پلو پایو

ئارەزووەكانی لش و گیرفان. ئوانـــی ملكچ دەكن بۆ ھـــزی یكم، واتـــا بـــۆ ھـــزی خۆپرســـتی و ســـۆز و چژی لش و گیرفان و پلو پای لســـر

حیســـابی كۆمـــڵ، ئمان ناشـــیرینكانن، باجی قـــوڕس و گـــران بـــدەن، ك دەبـــئویـــش سرشـــۆڕی و ئابووچـــوون و ،تایتا ھت ھن میللالیل رەفزكردنیانبگومـــان كاریگـــری خراپیشـــیان دەبت لســـر ژیانی ماڵ و مندایـــان، بم كس و خاوەن ھزان دەوترت: ناشـــیرینكانی ناو كۆمڵ، مژووش بـــم ناوە تۆماریان دەكات، بۆیـــ ناب حكومـــت و حزبكان م ناشـــیرینانبـــدەن و بیـــان پو پایپلـــ

خۆیان ناشیرین بكن. بـــم ئوانـــی ھـــزی دووەم لباوەش دەگـــرن و شـــان بشـــانی لـــ خبـــات و خۆبخـــت كرنـــدا درغی ناكـــن، ئوانن جوانكانـــی نـــاو كۆمی كـــوردەواری و

كوردستان.ئـــم جـــوان و ناشـــیرینان لنـــاو خودی تاككانـــی كۆمـــگاو خـــزان و حـــزب و الینـــ سیاســـی و ئایینـــی و حكومت و دەوـــت وجودیان ھی، زۆرجار ھندك لـــ تاككانـــی نـــاو كۆمـــڵ، ك لـــ ریزی ن بكانـــن خۆیـــان ناشـــیرین دەكـــجوانكـــردەوە دژوارو خراپـــكان لپنـــاو پلو پایـــو دابینكردنی ســـۆز و چژی لش و گیرفانیان و دوور دەكونوە ل چاكسازی و جوانـــی خۆیـــان و وردە وردە نزیـــك دەبنـــوە لـــ خانـــی ناشـــیرینی، ئمش لئنجامی ئـــو دووبرەكیی زاتیی پیدا دەبت، ك لناو دەروونی خودی تاككان ســـرھدەدات و ب ســـركوتنی ھزی یكـــم واتا ھزی خۆشـــی و چژی لش و گیرفـــان و پلو پایـــ، بۆی زۆربی ئم تاكانـــ تووشـــی دڕاوكـــو دووبرەكی دەبـــن لگـــڵ خـــودی خۆیـــان و چـــاوو گوی خۆیـــان دادەخن برامبر ناڕەزایی برامبرەكانیـــان، لـــ ئنجامدا تووشـــی كۆمك كشی تندروستی و نتوایتی و كۆمیتـــی دەبـــن، كاریگرییكی زۆر خراپیـــش دەخات ســـر ژیانـــی رۆژانی خزانكانیـــان و كۆمگاكیـــان. زۆرجار ئم دیاردە ناشـــیرین لناو خزانكانیش دەردەكوت، بم بجۆركی فراوانتر و وە روودەدات، كویش بترسیدارتر، ئمســـرۆكی ئم خزانان نك تنھا بدەنگ دەبت ل كردەوە ناشیرینكانی ئندامكی خزانكی، بكو بناچاری یاریدەدەری دەبـــت بپارەی زۆر و ئۆتۆمبل و مۆبایل و ... بپاســـاوی ئوەوە كـــ ئو مندای م كردەوانت، ئـــو خۆشـــی دەویتاقانلالین ســـرۆكی خزانك جا دایك بت یا باوك راستوخۆ كاریگرییكی خراپی دەبت لسر ئندامانی خزانكو خودی منداكـــو دەبتـــ ھـــۆی دروســـتبوونی كشـــو بگرەو بـــردە لنـــاو خزانك تا دەگات كارەساتی زۆر گورەو لكترازانی خـــودی خزانك، ئـــم جـــۆرە دیاردانو تشـــنكردنیان كۆمگا بھز و نخۆش دەكات، دەب نك ھر خۆمانی ل بپارزین بكو پویســـت بتووندی دژی بوەستین و ســـرۆك خزانكان ئامۆژگاری بكرن، ك رگای دروســـتبوون و پیدابوونی ئم جۆرە ناشیرینان ندەن و ئگر دروستیش بوون، ئوا ب بیانووی پوپووچ یارمتیان و بیانوـــت كـــزانخ ئگینـــا نـــدەن نیانوت دەكون خانی ناشیرینكان و تكدەچت، بم لھمووی مترسیدارتر ئوەیـــ، ك لناو حزب و الین سیاســـی و ئایینـــی و حكومـــت و دەوت یارمتی ئم ناشیرینان بدرت لكاتی پیدابوونیان، چونك ناشیرینكان زۆر بوون، واتا ئوانی

رادەكن بشـــون پلو پای و دابینكردنی سۆز و چژی دەروون و گیرفان، بگومان ھموو باج قورسكانیش قبووڵ دەكن، كـــ لپـــش ھموویانوە سرشـــۆڕی و ش لمانئ ،ســـتی باشوھ دیلی و ب كانن، رەنگعس و جاسووســـجاش و بحـــزب و حكومـــت و دەوت ب وردی و بـــ بردەوامی توانای دەستنیشـــانكردنی ئم جۆرە ناشیرینانیان نبت و نتوانن رگایان ل بگرن بھۆی تایبتی و البال، بۆی دزە دەكن ناو ریزەكانی ئم حزب و حكومت و دەوت و پلو پایو دەستی ب جۆراوجـــۆر وەردەگرن، وەكـــو مۆراندزییوە مرامكانی خۆیان تپڕ دەكن تا دەگن قۆناغی دوایی بۆ دەستكوتكانیان لسر حیسابی جوان و باشكانی ناو ئم حزب و حكومت و دەوت، ك ب سپاندنی دەســـتی تواوی خۆیان و یارمتیدانی دوژمنانی دەرەوەو ناوەوەی كوردستان و عـــراق بۆ تكدانی ئزموون دیموكراتی و تراقی فیدراڵ و حكومی عكتییفیدراخۆشویستكی كوردستان و گڕانوەی زوم و زۆرداری و برســـییتی و گرتن و لســـدارەدان و دەربـــدەری كاردەكـــن، دەبینیـــن ك تـــواوی عراقی دیموكرات و فیدراڵ، بتایبتیش حكومتكی ھرمی كوردســـتان ب قۆناغكی یكجار ناســـك ـــت، لـــڕ دەبپـــســـتیارو دژوار تو ھدووڕیانی ھات و نھاتین دوژمنمان زۆرەو ە لگامـــان دوور و پر ،مدۆســـتمان كھوراز و نشـــو كاروانكشمان ماندووە بۆیـــ زۆر پویســـت لســـر حكومتـــی عراقـــی فیـــدراڵ و حكومتـــی ھرمـــی كوردستان و حزب نیشتیمانپروەرەكان، بتایبتیـــش ســـرۆككانیان وردبیـــن و ئازاو ھۆشـــیاربن، زۆر ب زوویی لڕگای و خـــك كۆمنـــی دەزگاكانیانـــوەو كۆمـــی و دیموكراتییـــكان ركخـــراوە مدەنـــی ھوبـــدەن بۆ دەستنیشـــانكردن ناشـــیرینانو ئـــم دۆزینـــوەی و دوورخستنوەیان لناو ریزەكانی خۆیان و الدانیان لسر كورسی و پلوپایكانیان تا كار لكار نترازاوە، چونك وا ھستدەكم م ناشـــیرینانرمان بوردە وردە دەوروب

مینژكراوە. بـــۆ نائومدییكـــی زۆرە داخ و جـــگای و فیـــدراڵ عراقـــی گشـــی دواڕۆژی حكومتی كوردستان، ك دەبینین جاشك یا بعســـییك یـــا جاسووســـك و دەیان دز و درۆزن و دەیـــان رەوشـــت خـــراپ و گندەـــك یـــا فایلدارـــك دەگات ســـر كورســـی لپرســـراوییتی و دەست جا لنـــاو حكومت بت یا لنـــاو حزبكانی، ك خۆیان ب نیشـــتیمانپروەر دەزانن یان لناو ئنجومنی نونرانی عراقی فیدراڵ و كوردســـتان جا بھر رگاو پاســـاوك بت، چونك ئم دزو درۆزن و بعســـی و جاشان ناشیرینكانی ناو گل و نیشتیمانن، نـــ رۆژك جوان و باش و دســـۆزی گل و نیشـــتیمان بوون، ن ئســـتاش جوان و دســـۆزن، ن لدواڕۆژیش باشـــتر دەبن، ئـــوەی لالی ھموو دســـۆزك ســـیرە ئوەیـــ ك دەپرســـی فن جـــاش یا فن بعسی و جاسووس بۆ بووە بكاربدەست و لپرسراو؟ پمان دەن ئوە ب بیاری حزب بووە بجاش یا جاسووس یا بعسی تا دەنگوباسی دوژمنمان بۆ بنت یا چك مو وەئ رەنگـــ ،نیمـــان بداتمقو تتا رادەیك راســـت بت، بـــم قت قت م جاشیا ئ عسییم بئ ق نییرەوای ح

،رزیان بدەنی بو پایـــیا كوڕەكانی پلچونك لدواڕۆژ پشیمان دەبنوە، ئگر ئو دوژمنانی كورد دوو نھنی بچووكی دوژمنمان بۆ بنن بیست نھنی و كارەكانی ئم بـــۆ دوژمن دەبن، لگڵ ھموو ئم راســـتیان كسایتی باش و دۆستیان تدا

ھبووە. بابین ســـر باسی ئو فسۆس پاوان و میمـــون و چكاوخۆر و ھپرســـتانی، كـــ ھمـــوو نھنییكانی بارزانـــی نمر و شۆڕشـــی ئیلوولـــی مزنیـــان دای"فاچل البراك"ی بڕوەبری گشـــتی ئاسایشـــی ســـدام حوســـن، ك دوو كتبی لســـر ئـــم نھنییانـــ نووســـی، ئـــی ئوانـــی كـــی كارتۆنیان دروســـتكرد بند حزبچ عس، كوجیھاتی حزبی بتی و ترایرابتھا یاسین رەمزان لپرسراویان بوو، خۆ گروپكانی عیزەت دووری بناوی دین و ریشی پان و دەفژەنی دوژمنایتی كوردیان دەكرد، ئمان ھموویان دوژمنایتی گل و نیشـــتیمانیان كردووە، بـــم دفراوانی سركردایتی كورد ب لبوردنكی گشتی ھموویـــان ئازاد كردن ل كردە ناشـــیرین و دوژمنكارییكانیـــان تا بچنـــوە ناو ماڵ و مندایـــان و ب ئاســـوودەیی بژین لژر فیـــدراڵ و ســـایی حكومتـــی عراقـــی ھرمـــی كوردســـتان، بم ئـــوەی زۆر زۆر پویست و گرنگ ئوەی، ك ناب ئم تاوانبارانی رابردوو برز بكرنوەو پلو پایی برزیان بدرت وەك ئستا پیەو دەكرـــت، نابـــ ئوەشـــمان لبیربچـــت كـــ ژمارەیـــك لـــ كارمنـــد و ئندامانی حكومت و حزب دەستدارەكان خۆیان ناشـــیرین كردووە بـــ كردەوە ناشـــیرین و خراپكانـــی ناشـــیرینكان و ژەنگیـــان ھنـــاوەو ھندكیش یان ھســـت و بیر و چاوو گویـــان داخراوەو چاكو خراپو رەش و ســـپی لیك جیا ناكنوە، بم پرسراویشـــن دەبو لو پایخـــاوەن پلـــ م قۆناغت لكانیان چی بمرھب مانئ

ناسكدا. زۆرك لم كسان شیتان دەستی لسر ھگرتوونـــو میللتیش ل ھبژاردنكان رەفزییان كردوون، واتا بۆ دەب حكومت یـــا حزب دەســـتدارەكان ئم ناشـــیرین ببیانـــووی رەفزكراوانـــ و رزۆك و نن، كپتیان بسر میللسجۆراوجۆر بھیـــچ ســـوودكیان نیی ل زیـــان بوالوە، دەبا بچنوە ناو تالر و باغكانیان، برۆژ ملوانـــی بكن و ب شـــویش ســـریان گرم كن بـــ خیای پلو پایی برز و

خۆش و شیرین. بۆی دەب حكومت و حزبكان بخۆیاندا بچنـــوەو وردەكاری بكـــن و ریزەكانیان بـــژار بكـــن لـــو دڕكـــوداڵ و گندەنو خوندەوارەكانـــی نجـــگ نـــبك روو كوردســـتان ب"نر و م"لگڵ مامۆستاو كارمندانی زانكۆكان، ك كارگی زانستی و زانیاریـــن، پراوـــز نكردنی نونرانی دیموكراتییكانی ركخراوە راســـتقینی كوردســـتان لـــ داڕشـــتن و بیـــاردان بۆ یاســـاكان و ئاوەدانكردنوەی كوردستان بم ھنگاوانو ھنگاوی دیكش دەتوانین پرژینكی پۆیین ل دەوری حكومتكی ین بۆ پاراستن لكوردســـتان دروست بكپیـــالن و تیـــرە ژەھراوییكانـــی دوژمن و چكاوخۆر و ھپرســـتان تنھا بمجۆرە خۆمـــان جـــوان دەكین برامبـــر گل و ین بنیشـــتیمان و خۆشمان ناشیرین ناك

ناشیرینكان.

تنــــــــــــز كابـــرای پۆلیس بخۆی و دەســـتی تبلیغـــوە ھاتـــ بـــردەم مامان و ـــك دەرگام لـــدەرگای دا، كات لـــكردەوەو فمووی دانیشـــتنم لكرد، ببزەیكـــوە وتـــی: ئـــوە تبلیغی دادوەر لبـــردەم دەبـــ دادگایـــئامادەبـــی". كـــ وتم: "خـــرە بۆچی بـــووە؟". دای قاقای پكنین و وتی: "بۆ ناكا نزانی؟! ژنكت شـــكایتی

ل كـــردووی، دیـــارە لـــت داوە؟!". ســـرم باداو بـــ زەردەخنیكوە وتم: "ن ب خوا لم نداوە كشـــی كند سام ماوەی چو ژنمن و ئلســـر ئوەی: كاتی خۆی ھشـــتا دانمزرابـــووم، ئویـــش پش من دامزرابـــوو، ماوەیك لو پارەیی یارمتییـــی بـــو و وەریدەگـــرت باوكـــی دەیدام، ئمـــی كردبووە نبـــوو رۆژ بســـرموە، منـــت ئوەم بـــدەم و چـــاوی دانداتوە، ئمۆ ھر رستی رستی، وایری كم وت: ژنشكم شۆرتی كرد پمئوەندە خۆش نیی ئو شـــت بدەم و چـــاوم دادەدەیـــوە خـــۆ منیـــش یو قســـكردووە؟ بپیازم پـــاك نوەك بری دی بگرم، رقی ھساو ك بی نموە وتـــی: ھتووڕەییبحرام، بۆ ئوەندە ب منتی؟! خۆم بۆ نگیـــرا پموت: تۆ دەزانی زمانت زۆر درژە، خریك بجارێ بتامی دەكـــی؟! ھـــر نیبییـــوە، كچی ھر درـــژەی بو قســـاندا: باوكم نبوای تۆ لبرسان دەمردی ئوجا بـــ ژنكم زمـــان درـــژە، ئیمانم ل كللـــ نمـــا، بتووڕەبوونوە تا گرتم شـــقازلیكم لـــداو پموت: ئـــرێ وە زمانـــت ھنـــدە درژە

نبتـــوە، ئویـــش خۆی گـــۆڕی و چـــووە دەرەوە، وامزانی چووەتوە مای باوكـــی، چوزانم ھاتۆت دادگاو

شكایتی لكردووم".پۆلیسك وتی: "با قسیكی خۆشت بـــۆ بگموە: مـــن كاتی خۆی پش ئـــوەی ژنـــی دووەمـــم بنـــم، ژنی یكمینـــم رۆژ نبـــوو نپرتنـــ و نبۆنـــ و ســـركۆنم نـــكات و قســـم پ ن تا رۆژكیان دەستی دارم لگرت، مارانكـــوژم كرد، چوو ھفتیكیـــان و لكـــردم شـــكاتی گرتـــم، كاتـــك مـــن و ژنكمیـــان رووبڕووكـــردەوە، ژنكـــ دەیوت: نی لوێ بنابـــی حاكم دەمـــجوەربگـــری، نوری جاركی تر ئو ناماقویی بكات. نمھشت قسكی تـــواوكات، ب حاكمـــم وت: جنابی حاكم ب شـــاھدی تۆ ئوە تقمدا، تقمدا، تقمـــدا، ك بكس چاك نبتوە ئوجا تۆ دەمكوژی دەمگری بینـــی من و ئو ژن تواو. ژنكم قـــت چاوەڕوانـــی ئـــوەی ندەكرد ،ھـــۆش خۆی بچ ریكبـــوو لو خجنابی حاكم ك زانی تازە كار لكار تـــرازاو ككـــی با، بـــ دەم ئاھكی قووـــوە وتی: تـــواو، نوانی ئوە ب تان بابچكر یكۆتایی ھات، ھ

حای خۆیوە، یكســـر دەستم لی بربوو ئستا ژنكی ترم ھی دەی گو، دەـــ مرھمو زۆر لبری مورتاحم، جا بقسی برات دەكی، س ی نییت لتۆش وەرە مادام مندا ب ."نكی تر بقیدە و ژنت س ب ."ورەیم وت: "دەی خوا گكپۆلیستبلیغكم لی وەرگرت و ل وادەی خـــۆی چووم دادگا، ب یك و دوو حاكم منی بند كرد، چل رۆژ گیرام، بانگیان كردمـــ الی حاكم و لپش چاوی ژنكم حاكم وتی: "وەرە لو ك و بنووســـ زە ئیمزای بككاغـــ

شتی وا دووبارە نكیوە".ك وتـــم: "ئاخـــر جنابی حاكـــم..." نیھشـــت قســـكم تواوكم، چل رۆژی دیكـــی بندكردم و جاركی دی ناردییـــوە دوام، دووبارە وتی: "وەرە لســـر ئو كاغـــزە ئیمزای بك و بنووســـ ك جاركی تر ئوە دووبـــارە نبتوە". كـــ وتم: "ئاخر قوربـــان ئـــو شـــت ل نـــوان ژن و پیـــاو ھـــر روودەدات...". دیســـان نیھشـــت قســـكم تواوبكم چل رۆژی دیكی بندكردم و بۆ دواجار زە پو كاغوە وتی: ئبانگی كردمدەكیوە یا بۆ لمودوا ســـ مانگ ئوجا شش مانگ ئوجا ب ساڵ و

دوو ساڵ بندت بكم تۆ ئو قل نیت مافی ژن پشـــل بكی ئستا دەی چی؟". تواو لـــ وەزعی خۆم بزار بووم، وتم: "وەی بسرچاو قوربان ئوەی تۆ بیی من رەتی ناكموە، بن ئو كاغـــزەم بدەرێ". كاغزو قمكم ل دەستی وەرگرت و لم ل من ك .ننامت بنووســـی: بابخوارەوە ناوم نووســـراوە و ئیمزام كـــردووە بن دەدەم دســـۆزبم بۆ ژنك بھر دوو دەســـتم گوی شل و تونـــد دەخۆم بۆ ئـــو ناماقوییی كردم، بۆ لمودوا ب موو لقسی م نـــا. ببمـــرە نال دەرناچـــم، ب .م رەشدەل ،رەشـــ ماســـت رەشب ئاو بۆ سرەوە ھدەكش دەم گومانی تدانیی و حسابی پیاوی بۆ دەكم و خـــۆم بژنی ئـــو دەزانم، لمـــودوا مای بۆ دەشـــۆم، نانی بۆ حازر دەكم، قاپ و قاچاغی بۆ پاك دەكموە و چای دەدەم و قسی

رەت ناكموە".ل خـــوارەوە ناوی خۆم نووســـی و ئیمزام لسری كردو داموە دەست حاكمكـــ، ئویش كـــ خوندییوە دەســـت و پت ببیای لبر پكنین زەكر كاغسبوو، لخۆی نئاگای لمـــۆرو ئیمزای خـــۆی لســـركردو

سرو ونیكی دای من و ژنكم. ھفتیـــك لـــ مای خـــۆم ماموە، ژنك ببوورە پیاوی من، پی لسر پـــی دادەنا، دەیوت "بـــۆ نان ئامادە بكـــ" ك دەیـــوت: ""ئی ئـــو عقدە چیی؟!". دەموت: "ئاخـــر ئافرەت...". یكســـر عقدەكی پنیشان دەدام و دەیـــوت: "ئی ئـــو عقدە چیی؟". دەمووت: باش بسرچاو یكسر قـــاوەم بۆ لـــ دەناو لبر دەســـتیم دادەنا "بۆ ناوماڵ شووشتن و ھموو شتكان ئوھا بوو. تواو بزار بووم تـــا رۆژكیان ئو پارەیـــی ھمبوو ھموویـــم بـــردو چوومـــ پایتخت تا كـــس نمبینتـــوەو مای باوكم ئاگاداركردەوە، ك قســـ ھات ســـر قس، بن چووەت خاریج. ل پایتخت كچی ئامۆزایكـــی باوكم ھنا، دوای تمنك ئســـتا كوڕو كچم عازەبن ر، ژنســـ مكی خۆش دەبو ژیانكۆنكشم دوای بیست ساڵ تمن ھـــر وا تـــدەگا ژیان لـــ ھندەران دەبم ســـرو زۆریش پشیمان و ھر لچاوەڕوانـــی ئوەدای رۆژك داب بگڕموە الی، بم تا بئستا دەگات ھتـــا لســـر ئـــو ئقبـــم ناچموە الی و دەبـــ بو دەردەوە

بمرێ وەكو وای لمن كرد.

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

18

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

ی بدرخانكتب

نووسینی د. كمال مزھرو: ستار باقی كریم

پداچوونـــوە: عبدولەحمـــان معروف

ئـــو بارودۆخـــى كركـــووك و دەوروبرەكى وەك ل بشكانى دواتـــرى ئـــم لكۆینـــوە تبینى دەكین. ك تا دواى ھبژاردنوەى درـــژ ماوەیكـــى بـــۆ فیســـڵ

بردەوام بوو. گرنگتریـــن رووداوى سیاســـى كھاوكاتـــى حكومتى كاتـــى عراق بوو، ئو كۆنگرە تایبتییى قاھیرە بوو، ك ل چوارچوەى كشكانى تردا رەھندەكانى كشـــى كورد لـــ عـــراق و دوارۆژى باشـــورى كوردســـتان لالیـــ جیاوازەكانى، و كركـــووك لوەشـــیاندا دەوروبرەكـــى بـــ شـــوەیكى راســـتوخۆ لـــ چوارچوەیكـــى فرەوان وروژنران یاخود باسكران

. ى لرەكـــركـــووك و دەوروبك

بردەم كۆنگرەى قاھیرەداھاتنـــى كۆتایـــى لگـــڵ ھـــر مـــى جیھانـــى، خاككنگـــى یجدەســـتى بـــن داگیركراوەكانـــى كارەكانیـــان و ئیـــش بریتانیـــا فرەوان و زۆر پرۆش و بو بوو، نـــدەن كرد، كل وەش واى لئـــچاودرییكـــى وردى ئامانجدارى پشت ب دیبلۆماسى بستوو بكات. ل بنچشـــدا ئم فرەوان بوونى لســـر حیســـابى ئـــو ناوچانى رۆژھتوە ھات، ك بۆ یكمجار ئركى بڕوەبردنیان خرای ئامز بریتانییكانوە. گومانیشى ناوت عراق گرنگترینى ئـــو ناوچانى

پكدەھنا.سیاســـتمدارى گواســـتنوەى رچل"لچاوكراوە و ژیر "ونسن چھردوو وەزارەتى جنگ و ئاسمانى بۆ وەزارەتى داگیركراوەكان، یكك بوو لو روشونانى، ك لندەن ستوم ھركردنى ئبۆ چارەسنوی پناى بردەبر. یكم شـــت م وەزیـــرى داگیركارییـــئـــ كـــبریتانیی بیرى لكـــردەوە بریتى بوو لـــ دانانـــى بشـــكى تایبت رۆژھتـــى كاروبارەكانـــى بـــناوەڕاســـت، ئككشى دارشتنى و ناوچریتانى بوو لتى بسیاسگرم (حساس)ە. كمكردنوەى نفقكانـــى حكومتـــى بریتانى ك ركیشـــم ئكو ی م ناوچلـــخـــرا چارەســـركى چاوەرـــى ـــدى لئومر برانبـــبدەكات، لوەرگرتنى باج ل بریتانیا، ئوەى ك بشكى گورەى خرجییكانى زۆر و تچووەكانى جنگى یكمى جیھانى كوتبووە سر شانییوە.

لم سۆنگشـــوە "چرچل" بیرى لـــ ســـازدانى كۆنگرەیكى تایبت برپرســـانى تاوەكـــو كـــردەوە، بریتانى لـــ وتانـــى رۆژھتى ناوەڕاست ل نویاندا عراق تیایدا ئامادەبن ، ئمـــو چرچل بابتى لـــ فرمانەوایتـــى دوارۆژى

لكۆینوەیكى سادە خست بردەم كۆنگرەك .لم كۆنگرەیدا شاندى عراقـــى پكھاتبـــوو لـــ نونرى ســـامى بریتانـــى "ســـر برســـى كۆكـــس و مس بل"ى ســـكرترى رۆژھت بۆ بڕوەبردنى ئینتیداب وەزارەتكانـــى راوـــژكارى و دارایى، برگـــرى، ئاوەدانكردنوە

و گواســـتنوەى حكومتـــى كاتى، ھمـــوو ئوانـــ بریتانـــى بوون، ھروەھا وەفدەك ل دوو وەزیرى عراقـــى كـــ وەزیرانـــى برگرى (جعفر ئلعسكرى) و وەزیرى ل (ســـقیلساســـۆن ح) دارایـــىخۆگرتبـــوو پكھاتبـــوو. ئمـــش ئوانـــ ھردووكیان لبرئوەى بـــوون. راوـــژكارى ئندامـــى راقیـــش، دەبوایع بارەت بســـئـــم كۆنگرەی بیار لســـر ئم

بابتانى خوارەوە بدات:- پیوەندیى دەوتى عراقى نوێ ل الینى داراییوە ب بریتانیاوە.

- دیاریكردنـــى ئـــوەى ك جوى

تـــراق دەگرتـــى عەوایرمانفئستۆ .

- دیاریكردنـــى جـــۆر و شـــوەى سوپاى عراقى.

- "بارودۆخى ناوچ كوردییكان و پیوەندیان ب عراقوە"(٢٩٨).

وەك ئوەى بشدارى ل كارەكانیدا خۆیشـــى چرچـــل ئـــوە كـــرد،

دەكرد كۆنگرەكى سركردایتى ل ھمان كاتدا گورە برپرسانى بریتانى ل رۆژھتى ناوەراست ژمارەیكى زۆرى گورە برپرسى وەزارەتكانـــى جنـــگ، دارایى و

فۆكوانى تیایدا ئامادەبوون ."كۆنگـــرەى قاھیـــرە" ك بـــم ناوە چووە مژوەوە، ب دوو قۆناغوە گردرا :-یكمیان ل رۆژى ١٢ى ئازار ل قاھیرە دەستى بكارەكانى كرد و تاوەكو رۆژى ٢٤ى ئازارى ١٩٢١ بـــردەوام بـــوو، تـــا دواتر قۆناغى دووەمى ل قودس دەست پكـــرد و ئویش تـــا ٣٠ى ھمان مانگ درژەى كشا، ئوەش واتاى

دەدات، ك و كۆنگرەیـــگرنگـــى ئ:ننگدەسواى ھ مس ب

"كۆنگرەیكـــى ســـركوتوو بوو، كارى ھفتـــدا دوو لمـــاوەى ئوتۆى تیا بدەســـت ھات ك پتر بـــوون لوەى ل ســـاكى تواودا

بدەست دەھاتن " (٢٩٩).بـــۆ چارەســـرى دوارۆژى وتى لیكـــم كۆنگـــرە میزۆپۆتامیـــا كۆبوونوەى خۆیدا بابتى پرسى كـــورد و كركووكـــى وروژانـــد. لـــم كۆبوونوەیـــدا ئـــوە ھـــات كـــ برژەوەنـــدى وادەخوازـــت شـــوەیكى بـــ "كوردســـتان راستوخۆ و ب داباوى ل عراق خۆى لالین نونرى ســـامییوە بڕوە ببردرت "جڤینكاران تبینى ئوەیان كرد كـــ ھر ھولك بۆ ناچاركردنى كورد بدرت بۆ ئوەى "لالیـــن حكومتكى عرەبییوە فرمانرەوایتى بكرـــت، ئوەیان دەبت ھۆى برپابوونى برگرى". بم بۆنوە بابتى كشاندنوەى ئو ســـوپا بریتانییى گوزرابووەوە وەى كنـــرا، ئركـــووك وروژكرۆكى ســـرەكى لـــ لناوبردنى دا بینى، ككوردیی ڕینـــو راپئ ى ١٩١٩ لســـاحمود لخ مشـــدژى بریتانییكان سركردایتى

كردو تقاندیوە (٣٠٠ ). ،ست نییبموەیان بگومان ئبك لـــ رۆژى چوارەمى كۆنگرەدا، وات لـــ رۆژى ١٥ى ئازارى ١٩٢١ لژنـــى سیاســـى، كـــ گرنگترین لیژنكانى كۆنگرەك بوو، دانیشتنى چوارەمى ب شوەیكى سربخۆ بۆ گفتوگۆ ل بارەى پرســـى كورد وەزیـــرى .خـــودى بـــكات ســـاز چرچـــل" "ونســـتن داگیـــركارى

كۆبوونوەكـــى ســـركردایتى دەكرد، بم ئندام بشدارەكانى برســـى ســـر لـــ پكھاتبـــوون كۆكسى نونرى مندوبى سامى بریتانـــى ل عـــراق و مس بل و كۆلۆنل لۆرانس، ك ئوسا كارى راوژكارى بۆ وەزیرى داگیركارى بـــۆ كاروبارى رۆژھـــت دەكرد، لگـــڵ مـــژەر "یۆنگ"ى شـــارەزا لـــ كاروبـــارى دارایـــى و مـــژەر "نۆئ"ى شـــارەزا ل پرسى كورد و مژەر "بادكوك" سرپرشتیارى ركخســـتنى كارەكانـــى كۆنگرە و سكرترى دانیشتنكان . پاشكۆى

ژمارە "١٠"لو راپۆرتى ك ترخان كرابوو بۆ كار و بیارەكانى كۆنگرە م دانیشـــتنگفتوگۆكانى ئ باس ل

دەكات (٣٠١). ت بدا تایبم دانیشـــتنوەى لئ"كوردســـتانى باشـــور" و ھنـــدێ جاریش "باشـــوورى كوردســـتان" یوەندیـــدارە بـــپ وەش كـــو ئـــدەوروبرەكـــى و كركـــووك لسر ئاستى ناوەخۆ و نودەوتى و تـــتایب گرنگییكـــى خـــودان تیشككى روون دەخات سر زۆر ل رەھندە شـــاراوەكانى پرســـى كـــورد ل عراق. وا ل خوارەوەش ھودەدەین ئوەى لم كۆنگرەى قاھیرە تایبت ب پرسى كركووك و دەوروبرەكى ھی، ل رستى چنـــد خاكى ســـرەكیدا كورتى

بكینوە :-١- مامى لیژنى سیاسى لگڵ كشـــى كـــورد ل ژر رۆشـــنایى "لكۆینـــوەى بیاننامى ســـیڤر بوو" ك ئیمپراتۆریتى عوســـمانى ب پى بندەكانى (٦٢ – ٦٤) مافى چـــارەى خۆنووســـینى دا بكورد ، لســـر ئو بنمایش پشـــنیاز چنكـــوردى باشـــوور ن كرا، كژر دەســـتى حكومتى عراقى

.(٣٠٢)ئـــوەى رۆشـــنایى ژـــر لـــ -٢برســـى ســـر كـــرا، پشـــكش كۆكـــس جختى لـــوە كـــردەوە، ك "پش وەخت بـــ ئنجوومنى دەوتى راگیاند بوو (مبســـت لـــى حكومتى كاتـــى عراقى بوو بـــ ســـركردایتى (عبدالرحمـــن النقیب)، ك ل ماوەى ئو ســـاى كوردســـتان ب پـــى پیماننامى ســـیڤر مافـــى ھلبژاردنـــى خۆى وەردەگرـــت (٣٠٣). خودى خۆى وە دەبات لڕكان بكوردیی ناوچنویشیاندا كركووك (٣٠٤). لرەوە ست لبرســـى كۆكس ،مر بسناوچـــى كوردى دیـــارى دەكات، كات دە: بریتیی لو ناوچانى ك"كورد زۆرینى دانیشتوانكى ھـــردوو ئوانیـــش پكدەھنـــن،

ناوچـــى كركـــووك وســـلمانى لگڵ ئو ھرم دیاریكراوانى بـــرەو باكـــوورى موســـ درـــژ دەبنوە" پاشان كۆكس راستییكى تر، ك شـــایانى ھوەست لسر كردنـــ بـــاس دەكات، كـــ ئویش بریتیی لوەى ك" ئستا كركووك كان و بـــریفســـن موتالیـــل رە سیاســـییفســــــژكارى ئڕاوبڕوەدەچـــت، بریتانییـــكان واو لكى تڵ بوونى ژمارەیگلفرمانبرە كـــوردەكان لگیان". پاشان كۆكس قســـكانى ب تنھا لســـر كركـــووك دەھلتوە و كتوركمان تاح پاشـــا كف" :دە

و خاوەنـــى رزە ل نو كوردەكان ئوە ب موتســـریفى كركووك

دامزرنرا" (٣٠٥) .بابتى ئو شوە فرمانەوایتى كردنى، كـــ دەبوای "كوردەكانى باشـــوور" وەریبگـــرن ل بـــردەم جڤینكاران وروژنرا. مژەر یۆنگ بـــاوەڕى وابـــوو كـــ "دەوتكـــى كوردى پیوەندیدار ب شوەیكى راســـتوخۆ بـــ نونرى ســـامى پاشـــكۆ و نـــ ـــت و نـــزردابمبشك بت ل حكومتى عراقى". ل بارەى ھمان بابت و ل میانى پرســـیارك ك چرچـــ لى كرد، مـــژەر نوئ ب ســـیفتى ئوەى تایبتمنـــدە ل پرســـكانى كورد، ئـــاوا وەمـــى دایـــوە، ك"كـــورد وایدەبینن،ئوەى پیان دراوە، ھر ئوەبوو ك ل پیماننامى سیڤر خوازیارى بـــوون" پتر وتى:"كورد حز بـــHome Rule دەكن و رگش ل ھر برپرسیارییتكى

حكومتى عراقى دەگرن"(٣٠٧).دەمـــى رووى رچـــچ لـــرەوە لـــ لۆرانـــس كـــرد و پرســـیارى لبـــارەى كـــورد لكـــرد، ئویـــش بو سیفتى،لۆرانس تایبتمندە و عـــرەب پرســـكانى لـــنزیكتریـــن و شـــلگیربوونیتى بریتانییـــ لـــ ئمیـــر فیســـڵ، ئوەى ل كۆنگرەى قاھیرە بیارى ھبژاردنى بۆ تختى شـــاھانیى ل عراق درا، لمبـــارەوە لۆرانس وەمى دایوە"، كـــ ب بۆچوونى ئو كورد نخرت ژر سرپشتى حكومتكـــى عرەبییـــوە"، بكو لـــوەش پتـــر، تنانـــت رەخنى ریف لســـبوونـــى دوو موت لـــناوچك گرت،یككیان ل موس و ئویتریش ل كركووك، ھروەھا پشنیازى كرد "یك موتسریف ھب و پویســـت ناكات شـــونى بـــ وەربگرـــت" كـــورد میـــرى پشـــنیازكراو ھاوشـــوەى میرى بـــۆ تختـــى عـــراق (٣٠٨).دواتر مـــس ب رەخنى ل یكخســـتنى ھردوو موتســـریفییت، ك بۆ یك موتســـریف گرت، جاركى وە قســــــژەر یۆنـــگ ھاتـــتـــر م ســـتا لتـــا ئ و دەریخســـت، كـــباشورى كوردســـتان كات ل بارە بـــۆ ھبژاردنـــ ناوخۆییـــكان بۆ "ھبژاردنى ئنجومنى ناوخۆیى ھاوشوەى حكومتى كاتى عراق بـــت، بو مرجى جیـــا بت لو ھبژاردنى ك تایبت ب تختى بیـــارى عـــراق لـــ شـــاھانیى لســـر دراوە. ھروەھا "باوەڕى وابوو، ك پویست ب ناردنى لڤى عرەبى(٣٠٩) یـــا ھزى بریتانى ى كوردى ناكات، چونكبۆ ناوچدەكرێ ل رگى پكھنانى ھزى كـــوردى تایبـــت ئاســـایش دابین ھات چرەدا چـــت")٣١٠). لبكروەم و وتى"من لگڵ ئو پشنیازە ركدەكوم" پشنیازى مژەر یۆنگ "، كـــ دەتوانرێ ھـــاوكارى دارایى پشكش بو ســـركردە كوردەو ئو دارودەستانیان بكرت، ك پتر كاریگرن و ئاسانگارى بازرگانى ناوەخۆ ل چوارچوەى رككوتنك ب ـــت، كركردە بكرو ســـبۆ ئپى ئـــو رككوتن رگ بگیرت لـــ (كمالییـــكان) توركـــ لـــ ى، كتو سیاسكردنى ئجبجزیان ب برژەوەندییكانى بریتانیا

ل عراق دەگینت (٣١١).بشی نۆزدەھم

كركووك و دەوروبرەكی، حوكمی مژوو و ویژدانتوژینوەیكی بگنامیی ل بارەی دۆزی كورد ل عراقدا

"كركوك و دەوروبرەكی، حوكمی مژوو و ویژدان" ب

زمانكانی عرەبی، ئینگلیزی، توركی و

كوردی

دكتۆر كمال مزھر كات لناو شۆڕش بقمكی خبات دەكات

ئم بوكراوان ك برھمی شونخوونی نووسران و لكۆرانی كوردە، ك "رزگار شخانی، د. كمال معروف، عارف قوربانی، سامی قادر، بوكراوەی نوێمحمود ئحمد عوسمان و د. ئحمد شریف علی"ــ، بھیواین ل ژمارەكانی داھاتووی ھفتنامی بدرخان خوندنوەی تایبتیان بۆ بكین.

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

19

Azad Rojhilad

ayan Xatûn: Di sala 1874-an de tê dine.û Hevjina Mîr Êlî

Beyê,û piştî mirina wî dibe serokê êşîra Êzidîya û di sala 1957-an de ji têmenê di 83 salî de dimre.

-Qedem Xêr: Sêrkeşiya têvgera azadî ya Lorîstan dike.Li himberî Şahê Îrane,û dil tê girtin û di sê sala zindane de dimîne û davî dimire.

-Gamziye Xatun: Hevjina El-Melîk El-Muzaffer Mahmudê,Serokê Hikumeta Hanê ye.û pistî mirina mêrê xwe hikumetê ew revê dibe.

-Sah Xatun: Li piştî mirina hikumdarê Bilîsê Emîr Semseddîn ,ew hikumdariye rêve dibe.

-Safiye (Deyfiye)Hatun:Ji êşîreta Hêlebê ye,û piştî mirina bapîrê xwe El-MelîkAzîz Muhamud,ew nezi 6 mêha revê dibe.

-Fatma Xan: Nezî herêma Ravandûz jiyaye. Piştî mirina mêrê xwe dibe parlementêr û gel Fîzihdarli Mama,Pûra Helîme yên êşîreta Qafûrusî û Qaha Nerkic ya êşîra Şivan, himberî Osmaniya şêr dikin.

-Mah Seref Xan: Kêça pirênsa Erdelan Hûsrev xan û Ibin Muhammed axa ye.Di sala 1805-an de li dayîk bûye.Li îranê ,bi ilimê wejê tê nasîn.û 20 hezar bêyît nivîsandine.Li mixabin ji ber şêre navxû winda bûye.Serokê Kurdistana Maanif, 2 hezar bêyte dîvana wê de, kitaba bi nave(Dîvan-î Mah Şêref Xan Kurdistanî) di sala bêrî zayînê 1304-an de.pîştî zayînê di sala 1884-an de çapxana Sûrevî,li Terhan hatiye çapkirin.Li kitabêk dijî ya wê,bi nave( Dîroka Kurdistan)e.û ser îdara Erdelan û têkçûna wê ye.û di sala 1848-an de ji miriye.

-Hayran (Mîran)Xan: Kêça Kerîm Han El-Dûnbelî ye.Li Bajarê Nehçîvan tê dine.Li bajarê Urmiyê(Razaiye) ji jiyaye û piranî bi zimanê Farisî helbest nivîsiye.Lê zimanê,Tirkî û erêbî jî di zaniya.

-Sirriye Xan: Di sala 1814-an de li Amedê tê dine.û şairêkî bi nav û bange. û hêlbestên xwe Tirkî û Farisî nivîsine.

-Êysê Îsmed:Hêlbestên xwe yên yekêmîn zimanê Farisî gotinê û nivîsîne.

BI HATINA ÎSLAMÊ RE STATÛYA JINA KURD

Bi hatina îslamê re statûya jina kurd tê gûhertin. jina kurd, ji hemû jinên cîhanê cûdatirin, ji ber kû ji sê aliyên ve hatiye çewilsandin.1-ji aliye sîstemê ve.2-Ji ber ola îslame.3-ji ber kû di civkê de mêr desthilate.

Lê hertim di nava civaka kurd de ciheke yê jinê yê cûda û pîroz hebû. Lê hatina îslamê re ev pîrozî ji dest diçe. Ji hizir bigre heya cil û bergên wan hatin gûhertin.Ketina îslamê ya kurdistanê re tore, çand, kewnesopî û edetên wan jî gûhert.Mafê jinê yê gotin û axaftinê ji jê tên sitandin.Sitatûya nû ya jinê, bi îslamiyet û Hz.Mihemed bi dest dixe, her çend ji çanda

bavikanî ya qebîleyên çolê çêtir be jî di cewherê xwe de çanda îbraniyan esas wergirtiye.Sitatûya jinê ya baş bi şiklê xwe girtî di dema Hz.Dawûd û Silêman de çibe, di dema Hz.Mihemed de jî heman tiste.Wekî:Dîsa pir zewacên bi armanca siyasî û jiyanekê tê de zêde bi cariyê, rewa tê qebûlkirin.Her çend zewac bi çar jinan hatibe bi sinorkirin, ji cewher naguheraye.Têgihiştina Hz.mihemed ya evînê ji balkêşe.Di temenê xwe yê pêncî salî de bi Hz.Êyse ya 9 salî re evînê dijî û ev eleqeya wî ya zêde ji bo jinê eşkere dike.Em dibînin ku timî pesnê jina xweya yekemîn Xetîceyê dide û ev jî qîmet dana wî ya jinê nîşan dide.Bi giîtî li hemberî jinê bi hestiyarî tevdigere.Lê sazîya heremtî û cariyetî ya li pey xwe dihêle ji aliyê tebeqeyên dewletê yên pişt re tên ,pir xirab tên bi karanîn.Hz.Êyse,ji ber ku pistî wefata Hz.Mihemed ,tevlî şere îqtidarê yê nav bera xelîfeyan dibe û wenda dike.Wê qîmeta jinê bi êşkere,mezin hîn dibe û

dibêje;(Ya Rebbî,li şûna ku tê ez jin bi aniyama dûnyayê, tê ez wek kevirekî bi aniyama çêtir bû.) dide diyarkirin.Di rojame ya îro de mixabin ev yek hatine berovajîkirin û jiyana seqet,behest,giyan û ruh maye. ji roja ku dayîka Hewa sêv xwarî.(Sêv weke sembola zanistê tê dîtin,ango zanebûn,têgihiştin) û gunehê ve dikişînin,hemû neviyên wê ji aliyê xwedayên moderin ve tên cezakirin. Xwediyên moderan dibêjin,anko mêr ,sistema desthilatdariyê,mêtîn geriyê,sistema înkar û tine hesibandinê. ji xwe balkêşe ku dema mirov,li baweriya olên yek xwedayî giştî temaşe dike,mu dibîne ku bingeha baweriya xwe ji heman çîrokê digrin.Ango, hewa ji perasûyê Adem çêbûye,Sêva qedexe xwariye û gunehê mezin kiriye.Bi vê çîrokê nîrx û pîroziya dayîkê hatiye înkarkirin.Ked û berhemên

jinê hatine dizîn.Dîroka bi lanet hatiye nivîsîn ku îro mirovatî seqet hatiye hiştin. ji ber mirovatî ji rih û qûrmên xwe hatiye qutkirin,hişariyê li jêdera xwe tine, pîroziyên xwe herimandiye, civakek nexweş, har, neyarê cewherê xwe, kujer, bêrêz çêbûye. Rêza li hember dayîkê çawa winda bûya, rêza ji xwezayê re jî nemaye.Her tiştên pîroz bûne qurbanên berjewendiyên serdestiyê.Lewma di sedsala 21-an de dijîn kuştin, talan, dagirkerî, mêtingerî, tacîz, tecawîza li ser jinê bûne tiştên ji rêze.Yên li hember van berjewendiyên mirov kuj derdikevin terorist, xayîn tên dîtin û tên sizakirin.Lê ji aliyê din ve patronên xwediyên sistema ku ev yek kirine çarenûsa mirovatiyê, ango xwedayên moderin her weke ku rizgarkerên mirovatiyên ne li ser dikeyên xwînê bi çepikan tên pêşwazîkirin. Bêyî ku ez li ser mîjarê tiştekî zêde bikim, ka werin em nînakên sûsret yên ser tûnd û tijiyên kurdistanê rû dayîn têmaşe bikin.

RAPORTÊN SER TÛND Û TÎJIYÊ

1-Mafên mirovan a Hikumeta Herêma Kurdistanê,raporteka xwe ya sala 2008-an de ragahand ku,di Herêma Kurdistanê de 117 deh jin hatinê kuştin û 333 ê jinan jî,ji ber şewatê canên xwe ji dest dane.Wezarata mafên mirov dide diyarkirin ku,ji 117 jinên ku hatine kuştin,li Hewlêre:52 jin,li Sileymaniyê:43 ê jin, li Dihokê jî 22 jin dide dest nişankirin.

2-Rêveberiya Şopandina tûndiya li ser jinan, ya ji hêla wezarata navxweyî hatî vekirin, heta niha 6 (şêş) şax û 4 (çar) ofîs vekirie.Di nezikî 400 sed karmend û efser rêveberiyê de kardikin.Daye diyarkirin ku,tûnd û tijiya li hemberî jinan her diçê zêde dibe got; 3 hezar û 892 doz ji aliye jinan ve hatine tomarkirin daye destnîşankirin.

3-Dîsa gor lêkolineyekî,li herêma kurdistanê,

bajarokên Soran, Rewendiz, Çoman û MergêSorê, di 11 deh mehên derbas bûyî de ango, di sala 2009 an de 132 di jin rastî tûnd û tijiyê hatine.Ji wan tûnd û tijiyan 48 îskence,17 deh şewat, yek kuştin û pênc ji tecewîz hatine tomarkirin.Rêvebera Şopandina Tûndiya li dijî jinan ya li Hewlêrê, Komîser Jilemo Êvdilqadir ragahandiyê ku, piraniya bûyeran li ba wan tehdît, lêdan, zêwaca zorî, xwe kuştin û îxaneta hewseriyê ye.û gor îstatîka dide destnîşankirin ku,di sala 2007 an de 355-ê jina, di sala 2008-an de ji 311 yek xwe kuştine.û di sala 2009-an de ji rejê sadî 10 bûyerên xwe kuştine kem bûne , da destnişankirin.Rêvebera Navenda Xat û Zîn ku,bi pirgirekên jinên kurda re eleqeder dibe got; Li kurdistanê, xelk hê ji dema zarokatiyê xwe de bi şîdettê tên perwerdekirin û hebûna çekên li di nav malan de şidet û kuştina jinan zêde dike got..4-Rêxistina POINT ê, raporteka xwe de destnişan

dike ku,jî sedî 74-en jinên li herêma kurdistanê kar dikin rastî dest avetina mêran hatine, û jinên kar dikin ji ber kincên xwe, ji aliyên mêran ve rastî astengiyan tên got: Li ber dewamiya îstastîka de,ji sedî 77-an jinan rastî destavetinê hatine û ji malbatên xwe vêşartî hiştine. ji sedî 83-ê jî ber ku,wan destavetin qebûl nekirine, ew ji kar hatine dûr xistin.Ankêt bi hezar jinên karmed re hatiye kirin.29.12.2009

5-Komeleya Ciwanên kurdistanê (KYED) raporta xwe ya ku,di sala 2009-an de bal kişandiyê ser girtiyên jinên girtîgehên li herêma kurdistanê,û 459 jin tomarkiriye,li gor bajarên;li Hewlêrê:75, Silemanî:305, û li Dihokê jî 76 jinin.Berdewamiya raportê de bal dikşîne ser fuhuşa ya li wan bajaran.û got;45 grûbên çête fuhuşê, û 353-ê jin jî fuhuşê dikin hene.Li gor bajaran, Hewlêrê;19 deh grûbên çête fuhuşê û 108 jin, li Silemanî:17 deh grûbên çête fuhuşê û 125 jin, li Dihokê jî 9 grûbên çête fuhuşê û 120 jinê fuhuşê dikin hatine tomarkirin û jinên fuhuşê dikin jî;Piraniya wan Kurd, Ereb, Sînî, Bengladeş û Endonizî ne daye diyarkirin.

BAKÛRÊ KURDISTANÊ

1-Li gorî îstatikê mudiriyeta Ewlahiya Polîsê Tirkiyê,Di sala 2009-an de 81 bajarên wan de hezar û sed (1100) bûyerên kuştina jina pekhatiye û ji van 322 dû buyer ji bi hêceta(NAMÛSÊ) hatine kuştin.

2-Komeleya Alîkarkirina Hikûkî ya li himberî(Binçav de Destavetin û têcewîz û Cinsî) ya bi pişgiriya Av.Eren Keskîn dike,rapota xwe ya di sala 2006-an de daye diyarkirin ku, 222 jinên ser lêdana wan kirine,û ji van ser lêdana 60 kes têcewîz, 2 dû întihar, kêça têmenê wê 14 deh salî bi sêdema têcewîzê bi hela xizmê xwe û bi hêceta (NAMÛSÊ)hatine kuştin û yek jin ji cihê karxanê hatiye têcewîz kirin. Bi rêka destavetina bi dare zorê dû fuhuş, bi rêka rêvandine destavetin 11 deh, bi rêka ragehindinê yek, ji ber îşkenca bin çawe da ji 8 jinan zarokê xwe xistine.Yên malbatî hatî îskence kirî:7, yên bi rêka têcewîzê hemlê mayîn:4 hatiye tomarkirin.Dîsa destnîşan dike ku,piraniya wan jinan jî kurdin û bi hela lêşker û polîsên tirka ve hatine kirin hatiye tomarkirin.

3-Raporteka din ya Odeya Tîcaretê ya li Ênqarê ye.Li îstatîka xwe ya di sala 2004-an de, ya derheqê jinên xwe firoş û karxanê xwe firoş de dide diyarkirin.Ku li Tirkiyê giştî:56 karxanê laşên firoş hene, û têde ji bi fermî sê hezar(3000) jin kar dikin.û lê yên ne fermî re dihehejê sed hezarî. Ji wan sedî 30 mêrên wan, sedî 10 bavê wan, sedî 3 yên wan ji bi

rêka dayîk û birayên wan wa difroşine.

Dê werin ji ber van sosretê matmayî nemînin.Di aliyekê de jin dayîkê, hezkiriye, destgirtiye, evindare, ji aliyê din ve jî, di bin nave(NAMÛSÊ) de tê kuştin, şewitandin, recim kirin, îşkence kirin. Lê ji aliyê qaşo xwedî namûsan ve jin rastî tacîz û tecawîzê, dimîne, li kerxaneyan tê kirîn û firotin.Yanî bi berdêl û qelên ji aliyê bav, bira, xizmên xwe yên ku pir bi namûsin ve tên firoştin. Bi cezayê herî mêzin pir jiniyê. Di hemû qadên civakê de weke amûrekî tê bikaranîn. Lê hasten wê, ramana wê, heta bedena wê dile di destê serdestan da ye. Bê nasname, ziman, weke koleyên sedsala navîn tê dîtin û bikaranîn.Gelo kur, bav, bira, mam, xal, destgirtî, mêr, evîndar, bi giştî mirovê baş ma para tê ji dive çîrokê de nine…?Ger tu ji xwe hez dikî, nirx didî xwe, xwe bi rûmet dizanî, xwedî wîjdan û exlaqî, ma ne pêwîste ku ti jî, ji van kiryarên ku kirêt dikere bêjî bêse..!

Dive em çîroka OEDIPUS ji bîr nekin. Oedipus,di temenî xwe yê piçûk de ji lêla Dê û Bavê xwe sêwî dimînê û bi lêla hin mirovên din wî mêzin dikin.Li rojekî Dê û Bavê xwe dibîne,ev dîtin tirajîkê,bavê xwe dikujê û Dê ya xwe re diraze. Dema fer dibê ku mirovê kuştî bavê û ya pêre razayî jî Dayika wî ye.Xwe sûcdar dibîne û xwe siza dike. Çîrokê de em dibînin ku bûyer, Oedipus dibîne û rastî jî tiştekî karibê bike tine ji, lê ji bûna civakê em nikarin heman tiştê bejin, ji ber ku civak ne mecbûre bi xeletiyan re, xeletî bike, we deme ya civakê dibe tercîhê,bûyer tê Oedipus dibîne, lê dîsa xwe sûcdar dibîne. Civaka sûcdar ew xwe wekî mecbûrî dihesbîne..? lê civak sûcdare..? Oedipus,dema rastiya çîrokê ferdibê, çavê xwe di derxe. Lê mixabin, hejî pêwîstiya civaka kurd çavan heye..? ji buna ku karibê wan rastiya bibîne.

ÇAWKANÎ:

1-Dîroka Îslamê de Jina Kurd.Nivîskar:Muhammed Hayrî Yusuf

2-Ji berê Heya Niha Jina KurdNivîskar:Mehmed Bayrak

3-Navdarên Kurd û KurdistanêNivîskar:Mehmed Emîn Zekîbas

4-Navdarên KurdNivîskar:Nevîn Gungur

5-Rûye Girtî yê HewayêNivîskar:Neval El-Saddewî

6-TesniyêNivîskar:Fatmagul Berkan

pişka (2) u kotaiy

Hefitenameyekî Hunerîy Rojnamewanîy Giştîy Azade.Jimare (0)î le22/10/2000 da DerçuweBEDIRXAN

JINM

نیایی

ز٢٠

١٠/٨

/٨ی

ئاب (١

٤٦ە (

ارژم

دیور

ك٢ی

٧١ی٠

نانرما

خ

ژمارە (١٤٦) ئابی ٢٠١٠/٨/٨ زایینیخرمانانی٢٧١٠ی كوردی

20راوژكاری زمانوانیی: د.وریا عومر ئمین

راوژكاری رووناكبیریی: د. ئازاد حم شریفراوژكاری كلتووری: د. ئیسماعیل محمد قرەداغی

راوژكاری مژوو: د. محمد عبدو كاكسوورراوژكاری ھونری: محمد زادە

راوژكاری یاسایی: پارزەر حوسامددین یاسین سرداری

ناونيشان:شـــقامی ھولـــر، كوردســـتان،

ئاراس، باخانی سرداری

نۆرماڵ: ٠٦٧٩ ٢٥١ ٦٦ ٩٦٤ +مۆبایل: ٥٨٧٨ ٤٥٥ ٧٥٠ ٩٦٤ +

بدرخان یكم ھفتنامی ئھلی ئازادە، دوای راپڕین ژمارە سفری ل ٢٠٠٠/١٠/٢٢ ل سلمانی دەرچووەو ھموو ٨ و ٢٢ی مانگك دەزگای چاپ و بالوكردنوەی بدرخان ل باشووری كوردستان دەریدەكات

خاوەن ئیمتیازو بڕوەبری برپرس:حمید ئبوبكر بدرخان (٥٨٧٨ ٤٥٥ ٧٥٠ ٠)

بڕوەبری نووسین:عبدولەحمان معروف (٠٧٥٠٤٦٣٨٥٤١)

ستافی كارا: كازم عومر دەباغ، ھمن جمیل، ھوراز محمد، محمد فتاح، مسعودی مال ھمزە.

نخشساز:ئاسۆ حسن ئحمد (٠٧٥٠٤٤٧١٨٢١)

بشی كۆمپیوتر:ئیـوب یوسـف ئبوبكـر سرپرشتیاری سایت: فرھاد باپیر - ئمانیا

www.bedrxan.netwww.bedrxan.com

bedrxan@yahoo.com

ئـــوێ وەك الی خۆمـــان نیی، ریتمی ژیـــان ل ئمریكا یكجار خرای، ل رۆژانی ئاساییدا ھموویان دەی ھنگن دن و دەچن، پدەچ ھر ھموویان بیانوت "میترۆ" جیان نھـــت و ل كارەكانیان دوانكون، نبادا بكاری تونی چنراوی نوان خۆیان و خۆشویستكانیان ھوەشنتوە، ئیدی ھر بابای و یان دەســـتی خۆشویستكی گرتووە یان ساندویجكی پیو ب پرتاو خۆی دەكات بنو میترۆدا، ـــك لبك كتتیـــمـــوو ماندووای ھـــكیشـــیان وندھجانتاكیاندا دەردەھنن و دەســـت دەكن ب خوندنوەی، چونك ئوان بردەوام بوتك ئاو و ســـوك و كتبكیان تی بی كورد و رۆژھمواندا ئی ئیینجاو جل ،یپ رەوە بولپیرە ھوە، لكوردستان سی لكی ٢٢ كگروپدوو قۆناغ گیشتن شـــاری "نیویۆرك" ئو شارەی پشتر تنھا ل فیلمكانی كناكانی ســـتالیتدا بینیبومان، بم ئمجارە بوای "فســـتیڤای بدرخـــان"ەوە ھموو خۆمان لـــ نیویۆرك بینییوە، بۆ ھموومـــان ئزموونكی نوێ و سفركی خیاڵ ئاسا بوو، بش بحای خۆم لسفردا ھموو جستم دەكم ب چاو و گوچك، تا وەكو زۆرترین نـــوێ ببیســـتم و ببینم، نوێ فربـــم، ل ســـفردا خوتن گات بخۆكردن، خۆ خو لوتی خۆشـــمان ھی، ھندە نووستووین چاوەكانمان ئاوساون، بۆ دەب ل ئمریكاش

بنووین؟سفر پیتی ل سیرو سمرە، لو شتانی یكمجارە دەیانبینی و دەیان بیســـتی، ئم رۆژی ٢٠١٠/٦/٢٥ ســـر لـــ بیانـــی كات ژمـــر ١١:٣٠ ل فرۆكخانـــی "عممان"، بـــرەو نیویـــۆرك بركوتین، نزیكی دوانزە ســـعات و نیو ل فۆكدا بووین، كچی ك گیشـــتین ئوێ سعات ل مر ٢٥ی مانـــگ بوو، ئم ھســـر بـــوو، بچواری عفرۆكشدا شومان بسردا نھات، لوانی ئم حات بۆ ئم كالین زانیستیكی دەزانین ھندە متكی قورس

!یریشم ست، ببنكاتك گیشتین "نیویۆرك" كارەكانی فستیڤاڵ وایدەخواست یكاست بچین "واشنتۆن" بخۆمان بارك كارتۆن و جو جامشـــتوە ك تنھا حمید ئبوبكر خۆی دەیزانی چیان تدایـــ، ھندكیشـــیانی لبیرچوو بۆوە چـــی ت ئاخنیون، بھرحاڵ لواشنتۆن ئم س رۆژ ل چاوەڕوانی فستیڤادا بوویـــن ك ل رۆژانـــی ٢٩-٣٠/ حوزەیراندا بڕوە دەچوو، ئو ماوەی بۆ ئم زۆر باش بوو چ بۆ پشوودان یان بۆ چاو گانك لو دنیا تازەیدا، برادەرانی ھاوسفر دوان دوان و ســـیان و چوار دابش بووبووین، ھر گروپو بالیكدا دەگڕا، پلمان بوو زۆرترین پانتایی، شون، شت، دیاردە، دەم و چـــاو.. ھتـــد"ی نوێ ببینین، بایی خۆمـــان گڕاین و

سوڕاین تا فستیڤاڵ دەستی پكرد..الینی ئامادەكار و پشوازیكارمان نونرایتی حكومتی ھرمی كوردســـتان بوو ل واشـــنتۆن، ئوان ھوتلیان بۆ گرتبووین بۆماوەی شـــش شـــو، ھۆیان ترخانكردبوو بۆ رۆژانی فستیڤاڵ، میوانانی ئمریكی و كوردی ئویان بانگھشـــت كردبوو، بۆ بینینی چاالكی و كـــۆڕو كارەكانی بدرخان، بڕاســـتی لو سفرەدا ھستمان كرد كسك زیاتـــر ل ھمـــووان چاوی لمان و بســـرمان دەكاتوە، ئویش "قوباد تابانی" بوو، كسك، سادە و خاكی لخمی ئمی میواندا بوو، ھردوو رۆژی فستیڤاڵ لنو ھۆكدا لگماندا بشدار بوو، بۆ ساتك ئو شونی جنھشت، بۆ خۆم پشـــتر چنـــد جارك ل كوردســـتان بینیبووم و لگیدا دوابووم، بم وەك ئوێ نمناسیبوو، سادەیی و خاكتیكی ل باوكی دەچت، ل ھمن و لسرخۆییكی چۆتوە ســـر دایكی، بڕاستی ئو دووس رۆژە ئویش

ھاوڕی سفرمان بوو زۆر سوپاسی دەكین.ھر لو وت دوورە دەســـت كۆمـــك كوردی دیكمان ناســـی ك پشتر ناوی ھندكیانمان بیستبوو بم نمان بینیبوون، ھندكیان ل كوردستان دەمان ناسین، جاركی دیك یكترمان بینیوە، كوردەكانی ئمریكا بشـــوەیكی گشـــتی دوو گرووپن، گروپكیان ئوانن ك لناوەڕاستی حفتاكانی سدەی رابردوودا ل ئاكامی شكستی شۆڕشدا ل ن كوانمریـــكا، گروپـــی دووەم ئئ روویـــان كردۆتـــسای ١٩٩٦دا ل رگای ركخراوەكانوە گیشتن ئمریكا، ھندك لو بڕزان زۆر بتنگمانوە بوون و مبستییان بوو دســـۆزی خۆیان دەڕبـــن بتایبتی حیدەر كریم و خانوادەكـــی، مامۆســـتا قادر حمدەمین، بن ســـاح، جانی دیالن و شوق خنجیالنكی، دەخیل شمۆی ئزدی، ربوار كۆچانی، كاك سرداری موھندیس، كاك تحسین بادینی، ئو چند رۆژە بپی تواناو كاتی خۆیان خزمتیان یان لو دووریســـتمان دەكـــرد زۆر دوورن، ئكردین، ھكوردستانوە دیانی یكجار ناسك كردووە، ل فستیڤایشدا ئو دووریی وایلكردبوون چژی زۆری ل ببینن، تنانت ھـــردوو برا "جمیل و ئـــازاد" ل ویالیتی "تینیســـی"ـوە

.مالی ئ یشتبوونیبوو تا گگایان بعات ردوازدە سدواجار ئو گروپ ل ماوەی نوان ٢٥ی حوزەیران تا ١٨ی تمموز ل ئمریكا بووین، ھیچ كارو چاالكییك ب كم و كوڕی نابت، بم ئم مانای ئوە نیی لو فســـتیڤادا كاری جـــوان نكرابـــت، بپچوانـــوە كۆمك چاالكی رییكی چاك، شـــانۆگند كۆڕچ ل ش كرا، جگشـــكپناوازەكی ســـركوت تارۆ مایی ســـرنجی ھموومان بـــوو، دەشـــت ھموویان لیـــك ئاســـتدا نبووبن، بم بشـــوەیكی گشتی لو شون دوورە و ل وتی سیرو

سمرەیدا فستیڤاكی جوان و خنجیالن بوو. * بشداربووی حوتمین فستیڤای بدرخان ل واشنتۆن

سرنجكانی دوای فستیڤاڵ

د. ئاكۆ شوانی*

حمید بدرخان - نیویۆرك

لـــ نیویـــۆرك، ئـــو شـــارە جنجای نڵ سروشـــت و شـــوگمرۆڤ ل كـــ ـــب دەكات، ملمالنـــ دگیرەكانـــی ملمالن دەكن، ملمالنكردن بمبستی ب رقاوەندە مرۆڤ ســـئ وەی كئـــ وە وایروەكو ئـــكارەكانـــی خـــۆی، ھزۆرجاران مرۆڤ ل خۆشـــیا دەگری و ھندك جاریـــش ئوەندە چوونت نو كدا پپ وە وایكتـــر وەكو ئناخی یبكن، لـــ ئمریكا زۆر ل نووســـران و رۆماننـــوس و شـــاعیران و ئكتران و سیاســـتمدارانی ئوێ.. تدەكۆشن بـــۆ ژیـــان بمبســـت ژیاندۆســـتی و بختیاری و ژیانخۆشـــی و ھۆشـــیاری

كۆمگاكیان.. ئمریكییكان شانازی ب ئمریكیبوونی خۆیان دەكن و ھر ھموویان ل خاكدا بۆی "I Love USA" ویششن ئھاوبھر ل ئمریكا سدان نتوە و میللتی دیكش دەژیـــن، ئوانیـــش ئمریكایان خۆشـــدەوێ كات لـــ٧/١٦/ ٢٠١٠ پاش فیســـتیڤای حوتمیـــن تواوكردنـــی بدرخان ك ٢٩-٢٠١٠/٧/٣٠ ل واشنتۆن دی ســـی بناونیشـــانی "دروستكردنی پردی رووناكبیری لنوان گلی كورد و گلی ئمریكا "بسركوتوویی بكۆتا ھات، لتـــك راوژكارانی رووناكبیری و كلتـــووری دەزگای بدرخان "د. ئازاد حم شریف و د. ئیسماعیل قرەداغی مردۆخی" برەو نیویۆركی گورە شارو

دگیرەكی ئمریكا رۆیشتین.شـــونی "Jfkplaza" ھوتـــل لـــحوانوەمـــان بـــۆ دابیـــن كـــراو ھـــر لـــو ھوتلـــ زۆر بـــ ركـــوت لنـــو چشـــتخانكیاندا پیاوكی رەشـــتای زی بو حجوانـــی مرۆڤ دۆســـت، ئـــژیان و بختیاری مـــرۆڤ دەكرد. پاش یكتـــر ناســـین و قســـكردن لســـر دەبی لرەوشی سیاسی و كلتووری و ئكوردستان و عراق، ئویش باسی خۆی كـــرد و وتی: منیش میســـریم و خكی قاھیرەم. كات باســـی رۆژنامنووســـی و نووســـین و رووناكبیری كرا ئویش یكاســـت گووتـــی: منیـــش خریكـــی The Art of" ناویكم ببچاپكردنی كت

Living Happy" كـــ باس ل ھونری ژیانكـــی بختیـــار دەكات بـــۆ مـــرۆڤ. پـــاش ئـــوە ئمـــش باســـی ئوەمـــان كرد كـــ ھفتنامیكمان ھی بناوی "بدرخان" و دەخوازین دیداركت لگڵ ویش زۆر راســـتگۆیاننجامبدەین. ئئ ل جگ نـــدی نیشـــاندا. چونكـــرەزاموتی خۆمان لنو میللتانی دیك دیدار ئنجامدان پوســـت بـــ كات و چندین كۆنتاكت ھی. ھر بۆی ســـرەتا پرســـیم

"ئیبراھیم صبری" كی؟ ،كترناسینو دیدارو یســـوپاس بۆ ئ -مـــن ناوم "ئیبراھیم ســـبری"ـ، ســـای ١٩٥٩ لـــ شـــاری قاھیـــرەی پایتختی دایكبووم. بۆ ماوەی "١٥" سامیسر لل ئمریكا دەژیم. زمانی ئینگلیزی باش ب یكم ھزانـــدارم و كچدەزانـــم و خناوی "سارا". من كسكی زۆر بختیارم ،تییباتـــی من بۆ مرۆڤ و مرۆڤایو خ

.ختیاری ژیانبۆ ژیان و ب* بۆ بختیاری؟

- ھیـــچ شـــت لـــ بختیاری بـــۆ مرۆڤ یانـــی بختیـــاری ،نییـــ گورەتـــر "ئاســـوودەیی، ماخۆشـــی، ژیانخۆشی" بختیـــاری ژیان، ژیاندۆســـتی، مرۆڤ، مرۆڤایتی، ئاسانكردنی پداویستییكانی

تری ژیان.. ھتد"چونكـــ ئگر خـــزان یا ھـــر تاككی كۆمـــگا بـــ بختیـــاری بژیـــت ئـــوا ب دەتوان ژیان ك شـــورەترین كگ

كامرانی و ئاسوودەیی تپڕنت.بـــواری بختیـــاری و لـــ * تـــۆ پســـپۆڕی

ژیاندۆستی؟- نخر، پیســـپۆڕ نیم، بم ئوە چند ساك خریك كتبك بنووسم لسر بختیاری بناوی "فن الحیاە الســـعیدە" ل زمانی ئینگلیزی نووســـیووم ب كـــ Xlibris" وەیوكردندەزگای چاپ و ب

USA" ل نیویۆرك چاپدەكرت.* ئو كتب نووسین یان وەرگان؟

لـــ - نووســـینی خۆمـــ و مبســـت كتیدەرش یارمبو كتدەرچوونی ئبـــۆ خـــك كـــ چـــۆن مامـــ لگـــڵ پداویستییكانی ژیان بكات. بۆی ئوەی ژیانكی بختیاری فراھم بب، لگڵ ھموو ئو شـــتانی تووشـــی دەب و دت رگای، چۆنیتی زابوون بســـر

تنگ و چمكانی ژیاندا.من دەخوازم بشدارییكی باشم لگڵ خكدا ھب بگشـــتی لگـــڵ ھموو رم، چونكتی دەوروبتایبجیھاندا و بئزموونی ژیانی تایبتی خۆم زۆر شتی ژیان ك وەبووم لری ئركـــردم و ففچـــۆن مام لگڵ دەوروبرم بكم و بسر گیروگرفتكانی زابم. خباتكردن بۆ بختیاری، بۆ خزانكی ئاسوودە، بۆ گلكـــی بختیـــار ماندووبوونی دەوێ. منیـــش نیوەی تمنی خۆم بۆ ئو كارە

ترخانكردووە.* ئو كتب ل چند بش پكدت؟

- ئـــو كتب لـــ "١٣" بـــش پكھاتووە، ھیـــوادارم بـــش بـــش بـــۆ "بدرخان" وەش بـــرم و ئزمانـــی ئینگلیزی بنبزمانی شـــیرینی كوردی بـــۆ خونرانی كـــورد بـــوی بكنـــوە. بشـــكانیش بریتیـــن ل "بختیاری"، ئاشـــتی ناوخۆ،

ھبژاردنـــی ژیانكـــی گونجـــاو، چـــۆن زاڵ دەبـــی بســـر ســـۆزدارتی، چۆن نـــرم ونیان دەبـــی لگـــڵ منداكت، كاریگریت لســـر ھاوڕكانت، گرنگی گفتۆگۆكـــردن، ھونـــری گوگرتـــن، تكگیشتن، باوەڕ بخۆبوون، زابوون بسر كات ناخۆشـــكان، پروەردە و وانكجار دەژیـــت". ئركردن، تـــۆ یفھمـــوو ئو بشـــان بوون كـــ ل دوو تووی كتبی "ھونری ژیانكی بختیار"

دەیخونیتوە. بو كتوەی ئوبووندوای بھیواین لـــب *بزمانـــی ئینگلیزی، ب زمانـــی كوردیش بوی

بكینوە؟ - بـــ شـــانازییوە، زۆر دلشـــاد دەبـــم، كـــوردان كتبی مـــن بخوننـــوە، ئوە نوەی سحددین و ئحمد شوقی و محمد علی پاشـــای گورەن، ئوە میللتكـــن ھقی ژیـــان و بختیاریتان ھی، من دنیام گلی كورد ل نھامتی و كوشـــت و بی بعسییكان رزگاری بـــووە، جاركی دیك تووشـــی ئنفال و جینۆســـاید و كیمیابارانكردن نابتوە، زۆر و ھۆشـــیارن میللتكـــی ئـــوە پخۆشحابووم ئوەم ناسی، سوپاسیش

بۆ ئو دیدارە.

ئیبراھیم سبری: بۆ بختیاریی مرۆڤ تدەكۆشم

ئیبراھیم سبری - ٢٠١٠/٧/١٧ نیویۆرك

. . ییرپســـ دیمنـــی ھندـــك مرەقس

بۆ نووسینی تر. .(١ )

ل فۆكخانی نیۆیۆڕك ئم چند كوردكی عراق و ئرانییك و

چند ئفریقایی و دوو س عرەب بووین

جیاكرابووینوە . ئو ھموو خوا و خك ل ھموو سر

زەوییوە دەھاتن ئمریكا

ئتســـی ئۆقیانووســـی لـــواری لـــدادەبزین

كس لیانی ن دەپرسییوە بن سند كو چئ . . مئ

ســـپتمبر ی ١١ نفرەتـــی بـــر كوتبووین

ل سوچكی التریكی ناو فۆكخانی جۆن كندی

چوار پۆلیسی سر ڕەش و پرچ لوول وەكـــی خۆمـــان یكـــ یكـــ بانگیـــان

دەكردینلیان دەپرسین : ل كوێ دەژی ؟

چ كارەی ؟ دایكت ماوە ؟ ژمارەی تلفۆنكی چندە ؟

مامۆستای كام زانكۆی، چی دەیتوە ؟ وەكـــی ئـــوەی بـــۆ كاركـــردن ڕوومان

كردبت ئوێ ھریك و دانیشتبووین چاوەڕێ و پرسیارانوەی ئمدانبۆ وە زارەكیان موو زانیارییو ھئ

دەچوون ناو جستی كۆمپیتر و جیادەكردنـــوە لكـــی ئویـــش

ھریكیانی دەخست ناو خانی خۆی .

ل بغداش . . لبردەمی قونسدا ھمان پرسیار و

ھمان وەم درابوونوە .

خۆ ئگر وەمكانیش ھ بان ك دەیزانی ؟

ھریك و بشكی زانیاریی دابوو زۆریشی خستبووە بن زمان

بـــو شـــوەی . . ھریك و ب خیای خۆی

چۆن باش بووە وا وەمی دابووەوە عراقی بۆ ئو جۆرە كاران شارەزان

لـــ ســـد ئـــاوی وایـــان داوە و تڕیش نبوون !

كۆمپیتری بسزمان . . قسی ڕاست و ناڕاستی لك كردبووەوە

یشتینمووشـــمان گنجام ھچی ئكئمریكا .

كاری خۆی داوەت . یـــمریكا ئاو ھئدەست ئامر

ئویش ن ھستی ھی ن سۆز ن ڕقی تدای ن خۆشویستی

ڵ ژمارە و داتایگو لكاری ئھریك و فۆدەركی بۆ دەكاتوە

چی بدەیت ئو دەتوە . پشتر ك ھات ناو عراقوە

ھمان ھی دووبارە كردبووەوە پشتی بستبوو بو زانیاریانی

لســـركردە ھتووەكانی ژردەستی ڕژم

دەستیكوتبوو كۆمپیتر ئۆكی كردبوو

یموو ھو ھنجام ئئ یت تعاقیب

و داتایانژیان ب : وەیئ پرســـیارەكدەناسرتوە ؟

من دەم، دەب گوزەری تدا بكی ھستت تیدا ببزوێ

ئینجا ویژدانت بجو رە ســـاردانو ئامب . . رمـــژیـــان گ

ناپورێ . كچی لگڵ ھموو ئمانش . . ئمریكا

حیكایتی پ ئفسوونی

یردەمی نوسھموو زمانكان دەیگنوە

. شزمانی ھاوبل ئمریكا ئاوەز و ئیرادە ھكشـــاوە

تا ئو پڕی ھمـــن و ســـادەیی ھكشـــاوە تا ئو

پڕی تكنیك و پشكوتن تا ئو پڕی

پووچی و ب معنایش تا ئو پڕی ئاستی ناوەنجیدا نیی ك لھیچ شت

ل ئمریكا ناوەنجی ب ك نییشت

ش نییگچكھموو شتك ئوپڕییتی

ژیان ھنـــدە وا بســـتی بچركوە بۆت ئستا

ئوپڕی بھودەیش بۆت مغزا .

( ٢ ) ل فۆكخانی نیۆیۆڕك

ئمش تكڵ ب خوا و خكین ینی دمریكا لناو ئ مجارەیان ناچینئ

دەرێ نكس پرسیارك دەكا

نمان دەپرسكار و شو س لكنك فۆكك برز بووەوە

ھوركی تنك دەسمای الدا ئو قناعت دەركوت ك ئمریكا

نایوێ تماشـــای ھیچ شونك و ھیچ شتك بكا

یھ وەی كوەكی ئوا تماشای دەكا وەكی ئو دەیوێ

. یی ھوەش بناغئ

( ٣ ) خونكی گورە دن خوموە

لوەتی ل ئمریكا گڕاومتوە خونیشم گورەبووە بۆت كابووس

چونك ھرچندی فیكری ل دەكموە

ئمی دەست و پ شكت دراو ھست و عق داخراو وا بست ب ھزار داو ھی دین و عشیرەت ھی ڕەگز و میللت

زەحمت خونیش ب دنیای تازەوە ببینین دیموكراتیت ك بنشتخۆشی سرزاری

مووانھ درۆی

ڕۆیو پ مووی پینوە ھئ وەیئ د بی ئومر مایگك ئشت

ڕابردوومان بارك نیی ئاب ل ملمان تكی زەحمنگاو كارم ھب

تی دروستكردنی میللكاركردن بناغ . یئارەق . . نمریكا : خوژووی ئم

ماندووبوون .كارە . . زەحمتیی ئوجا حسانوە و

وەرییختبئم چۆن دەتوانین ببین ڕی دوور

. رییر و بس موو بوھب

دیمنك ل كاغز

بدوشاد عد