ھفتنامیكی رۆژناموانیی گشـــتیی ئــــازادە

دەزگای چاپ و بوكردنوەی "بدرخان" دەریدەكات

ژمارە (١١٠) پنج شمم ٢٠٠٩/١/٢٢ زایینیبرانبر ب ربندانی ٢٧٠٨ی كوردی

سای نۆیم

بدرخانی و لسر الچ لموپاش، ل گشت الوە دەتانھاڕن وەكو ئاش

دالی بكوردی گۆرانی دەت

ل ھونر

www.bedirxan.netbedrxan@yahoo.com

سمكۆی شكاك

قارەمانی كوردستان

ل١٦

سعدی پیرە: پیوەندی

كوردی عرەبیباش

ل٨

تایبت ب بدرخان - فڕەنسا(بدرخان) وەك چۆن ھمیشـــ پشـــەو بووە ل بوكردنوەی زانیـــاری وەرگرتن سبارەت ب دوایین كار و برھمكانی نووسران و بتایبتی برھمكانی د.نجاتی م زانیارییزیان ئڕب (درخانب) ت دا بۆكی تایبوەندییپ ل ۆژانمل ،ـــبدوع

نویانی پاگیاندین:"ماوەی شـــش مانگی ڕەبـــق زیاترە، خریكی وەرگانی كتبـــی "مژووی توركیای ھاوچرخ"ی پرۆفیسۆر حمید بۆز ئرسالن-م ك سای ٢٠٠٤ چاپی یكم و سای ٢٠٠٧ (La Decouverte) وەیوكردنن دەزگای چـــاپ و بالیپاریس ل چاپـــی دووەمی لب زمانی فڕەنســـی بوكراوەتوە. ئم كتبـــ یكك لو كارە نایابانی حمید بۆز ئرســـالن، ك لبر گلك ھۆ بیارمدا بیكم كـــوردی. یكمیان : كارەك بۆ خۆی بمیتۆدكی نوێ نووسراوە و بڕوانینكی زۆر نووە تماشای مژووی سدەی بیستمی توركیا دەكات و پشت ئستوورە ب گلك سرچاوەی باوەڕپكراوی توركی، ئینگلیزی، فڕەنســـی، ئمانی و كوردی. دووەمیان: لبر ئوەی بڕاستی تا ئستا كتبخانی كوردی لبارەی مژووی توركیا ل ســـدەی بیســـتم یك تاق كتبیشی تدا نیی، چ ك لكمی یقب ك بم كتانی ئوەرگ بۆی ،نانالیكی زانســـتی و بجای كارپرۆفیسۆرە ھرە بتواناكانی كورد نووسراوە، ك ل ھموو ڕوویكوە شایانی ئوەبوو بكرت كوردی، جگ لوەش نووســـری ئم كتب حمید بۆز ئرســـالن یكك لو ی كشتانبب مو قل ككموو دنیا ناسراوەو یر ئاستی ھسل ی كراننووسبداخوە، چونك كارەكانی ترجمی كوردی نكراون، بۆی خونری كورد (بتایبت ل كوردســـتانی خواروو"عراق"دا) نایناســـ، ئم كتب ك ترخانی مژووی سدەی بیســـتمی توركیا كراوە لگڵ ئم كتبی دیكم: (سردەمی تنزیمات ١٨٣٩-١٨٧٨)،

ك كۆتایی سای پار لالین دەزگای ئاراس بوكرایوە و ترخانی مژووی ســـدەی نۆزدەھمـــی ئیمپراتۆریای عوسمانی كراوە (قرار وابوو پكوە بوببنوە)، ئـــم دوو كتب پكوە برچاوڕوونییكی خوندنوەیـــان خشـــدەب كورد بخونری تواو لبارەی مژووی توركیا ل ســـدەی نۆزدەھموە تـــا ڕۆژی ئمۆ. ئم كتب بۆ ئوانی دەیانوێ لبارەی مژووی ئســـتای توركیا و ڕەوشی سیاسیی ئستای تبگن، دەب زۆر ب وردییوە بخونرتوە. ماوەتوە ســـر ئوەی بم وەرگانی كوردی ئم كتبـــ تواوبووەو پرۆفیســـۆر حمید بۆز ئرســـالن لســـر داوای وەرگ پشكییكی تایبتی بۆ چاپی

كوردی نووسیووە.بناوی دەزگای چاپ و بوكردنوەی بدرخان، دەستخۆشی و پیرۆزبایی ل د.نجاتی عبدولو اوانبل ین كــــدەك ســــانو كمــــوو ئــــھشــــو دەخن ســــر رۆژ بــــۆ دەومندكردنی

كتبخانی كوردی.

شخ عدنان شخ محمدی شخ ل نقشـــبندی حوســـامدینی بنمایكی ل باغكۆن گوندی ئاینپروەر ل دایك بووە، باغكۆن ســـبارەت بـــو گونـــدە گوتی: ر بكی زۆر پیرۆزە و ســـگایجھلبجی شھیدە، ئمش لبر ئوەی گۆڕی شـــخ حوسامدینی ،یـــل گورەمانـــی باپیـــرە بووە، بڕادەیك پیرۆزەییكانی

ك یكك ل شـــخكانی ئزھر مژوویی كۆچی شخ حوسامدینی ابھاء دە:(باغكۆن و نووسیوە انوار) ب پیتـــ ئبجدییكان و كۆی بكـــوە كۆچی دوایی شـــخ حوســـامدین دەردەچت، ئم وا دەستمان ل روەردەكراوین، كپچـــاوی كس نبت، راســـت من دایكم و باوكم خاۆزا و پوورزان، چونك دایكی دایكم درایت شـــخ

ئبووبكر، ك خوشـــكی شـــخ حوســـامدین بووە، باپیرم شخ ئوان خلیفـــی ئبووبكریش بووە، خلیفی شخ سیراجدین باغ ی من لو حوكمـــبووە. بكۆن ل دایكبووم، ل گوندی(گوپ) دەستم ب خوندن كردووە، ك ھر ك باغتوە و بكی خۆمانگوندكۆنوەی، ئم تا پۆی پنجمی ســـرەتایی، ئو قوتابخانیش

باوكم ب بـــردو گچ دروســـتی كردبـــوو زۆر خۆشـــی كردبـــوو، باوكـــم زۆر حـــزی دەكرد خك بخونت. دوای پۆی پنج ئیدی خكك فقیر بوو دەچوو ئیشی دەكرد وازی لـــ خوندن دەھنا، رو لولھ وە من ھاتمپاش ئـــ ل (اربیـــل الپانیـــ)یقوتابخانھولر درژەم ب خوندن داوە...

ل١٧

وە ژیانكركووك شاری پالل كتی مام جھیمم ب ** ئو ئكترە ژنی زللیكی ل وەزیری ناوخۆی دەوتی عوسمانی دا

* ئحالم منسوور : شوانی من بلۆكن ... تا دێ لسر سینگم برز دەبنوە* كۆمپانیای ئی ڤی الین و وەرگان و دۆبالژكردنی فیلم بیانییكان

* بتكدانی دوكانكانی دەخانی ھولر ... كاسبكاران پرتوازە بوون* ئافرەتانی سركردە پشانگای شوەكاری ئكادیمیایی دەكنوە

بدوجاتی عد. ن"مژووی توركیای ھاوچرخ" بكوردی بودەكاتوە

ل١٧

چاپی بیروتی بوكراوەكانی بدرخان ل كوردستانل كتبخانكانی كوردستان دەست دەكوت

یستا وەزیفقیدەبوو، ئتی جاران عندی: حزبایقشبدنان نخ عش

دوای ئوەی دەنگۆی وەســـتانی یكجارەكی برنامی برنام بوكرایوە، پیوەندیمان ب مســـتفا ئحمد دەرھنری ئو برنامی كرد و ئویش ســـبارەت بوە گوتی: بڕای من جاركی دیك برنامی برنامی

بارەت بس .رنامی برنامب ل و جیاواز دەب كی دیكوازش وە بتر بكرگوە، یانی ئتناكركاستی برنامی داھاتووش گوتی: رازی نیم لگڵ ھندك لو برادەرانی لو كاستی كاریان

كردووە، كاریان لگڵ بكم. سبارەت ب ھۆكاری ئوەش گوتی: ھۆكارەكی ئوەی ئو برنامی كۆمك كش و گرفتی ھبوو، ھمووی بسر یكوە كك بوون و ئو برنامیش ئو ھز و توانا و كاریگرییی جارانی نمابوو، وایلھاتبوو و شتانئ بۆی ،كوەكو ی بو ن بب یرنامو بس دەیانگوت ئندێ كھ

بوون ھۆی ئوەی برنامك رابگیرێ.

لمودوا برنامی برنام پشكش ناكرتوە

كاردینا حمعلی:ھموو ھوكم بۆ گیشتنم ب ئاواتكانم

مال محمد شماشی: عرەب و فارس و تورك دینیان بۆ برژەوەندی دنیا دەوێ، ئوەی ك دینی بڕاستی بوێ كوردە و تشیدا فوتاوە

جلیل زەنگن غروور نییلوقمان سلیم و سرۆكدشاد عبدول ل ئنقرە

ل٢٠

ل ھونر ل ھونر ل كلچر

ل ٢ ل ١٠

ل ٣

عومر علی ئمین ژیانئاوایی

لكردین

ژمارە (١١٠)ی كانوونی دووەمی ٢٠٠٩/١/٢٢ربندانی ٢٧٠٨ی كوردی

2

ربندانی ٢٧٠٨ی كوردی

ئاراستی سیم

حیكمت و منتقئگر پیــــاو بیوێ منتــــق و حیكمت بیكوە گرێ بدات، ئوە دەب بۆ ھر كاركی نامنتیقی حیكمتك بدۆزتوە، ئو منتقی ل شونكوە بۆ شونكی ش لكتو حیكمیجیــــاوازی ھ دیك

كسكوە بۆ كسكی دیك دەگۆڕێ.كســــتی باری یاســــای ئیمزانكردنی كوردستانوە ھرمی سرۆكی لالین كاركــــی زۆر نامنتقی بــــوو، نامنتقی بــــو مانایی ناكرێ یاســــایكی ئوھا گرنگ بچت بردەستی سرۆكی ھرم و ئویــــش نیخوندبتــــوە، ئگــــر خوندبتیوەش چــــۆن دەرفتی ئوەی ل م وایپ بووە ئیمزای بكات، بۆینپشــــتوەی ئــــو ئیمزانكردنیدا ئگر

. یك ھتحیكم نتقیش بنام ی لتو حیكمئــــیاسای رۆژنامگری ا نیشــــد ستا د ر كو ، ا ر ھنــــد ر كا بزوــــم بوو پیــــان ل رۆژنامنــــووس كوردستان حسانی ھبــــت و لســــر رۆژنامگری كاری

دەستگیر نكرێ. مــــئ بھرحــــال خریكی ھر ئگر ھر بۆ بیــــن ئوە نامنتقی كاركــــی نمون ك بتحیكمئــــوە بنینــــوە، ھیچ ناكــــم باوەڕ حیكمت ب شتك چ بــــم بــــت،

حیكمتك . ئو حیكمــــت و منتقی لــــ رادوی كی ماوەیویو رادئــــ ،یدا ھ(دز)ل ھولر كتۆتكارو بانگشی ئوە دەكات ك دەنگی بــــاب و باپیران، پیاو گرێ نازانران ویو رادتا گوێ لــــھرادوی (زد) زدو دەنگی باب و باپیران یانــــی چی، چونك ئوەی ئم پشــــتر تگیشــــتبووین ئوھا نییــــ، گۆرانی ئینگلیزی و ھیندی بشــــكی ســــرەكی دەنگی رادوك پكدنن، ھرك دە زد رادو زدی بــــاب و باپیران گۆرانییكی ئینگلیزی یان ھیندی پیاو بۆ خواش ب رەنگ ،دەبزۆرجاریش كوردیت گوێ ل ،نتقی بكی نامكار وەمان پئ مئ وە بدەین كتی ئــــر دەیقگــــم ئب زمانی كوردی ب ــــدە یك ھیقســــشوەیك ل شــــوەكان دەچتوە سر تارادەیك ئــــوە ھیندۆئوروپییكان، دەگین ئو راستییی ك لوانی ئو مســــلی پیوەندی بو مسلیوە

. بھ لوانشــــ لندانی گۆرانی عرەبی و فارسی و توركیش ل رادوی زدی باب و باپیران حیكمتكی تدا بت، دووریش نیی حیكمتك پیوەندی ب ئاسایشی

نتوەییوە ھبت.ئو حیكمتی زۆرجار ل نووسینیشدا دەبینرت، كاتك نووسرك ل كۆتایی رســــتكیدا، یــــك دەرزەن نیشــــانی پرســــیارو سرســــوڕمان و خابند ریز یرمان ھوەنا نووســــر ئدەكات، ھقس بت قسی خۆی ب ملیكی نادات، بــــم ئامادەی ل ھموو شــــونك، ھــــر بوكراوەیك ئگــــر بۆ یكجار لسر ئاستی گڕەككیش دەرچ تدا بنووســــ، بڕاستی پم سیرە نووسین بگات ئو ئاســــتی ھر ب بای كیت، بم نا رەنگ ئمشــــیان حیكمتكی

. دا بتئو حیكمتی ماوەیك شــــتی دیكشی گرتۆتوە، ئستا ئگر بتوێ كسك ل شــــونكوە بگوازیتوە بۆ شونكی دیك، ئــــوە كســــك حیكمتی خۆی بكار دن و یــــك دونیا ئیمزا ل دژی ئوەی بۆ كۆدەكاتوە، نامنتقییكت ڕێ كوەش گدرێ، لی النكنشو لتا دوا ھناس ل خبات و تكۆشانكی بوون لردارنت بۆ دەستبردەوام دەببكورسیی دەوارەكی، خۆ ئگر الشدرا، ئوا دەیخات قابی حزبایتی و ھزارو

یك ئاین و ئۆینی بۆ دنتوە.

سمكۆ عبدولكریم

دەروازە

جی دخۆشــــیی ك ئســــتا رژەی كچانی ناو ،زیادبوون دەبی روو لری و ئگۆڕەپانی ھون ی لو كچانل ككلیش یع مكاردینا حھریك ل دنیای ئدەب وەكو شــــیعر و دنیای یی خۆی ھنجپ ریش وەكو نواندن جھونو لــــ ماوەیكی كمدا توانی خۆی ب بینر و خونری كورد بناســــن، ل پناسی خۆشی دە: (من كچكم ل ســــادەیی و ل تمننای سپی و ل پناو كشانی ونیكی حقیقی و ئبدی بۆ تمنناكانم دەژیم و دەموێ بگم

ب ھیواو خۆزگ كچانییكانم).ئا: تیمی بدرخان - سلمانی

* تمنی مندایت چۆن بسربرد؟- تمنی مندایم بژیانیكی ســــادە و ساكار بسر بردووەو وەك ھموو منداك زۆرحزم ل یاریكردن بووە و زۆریش

حزم بشوی برات بووە. * چــــی تكــــی دنیــــای نووســــین و ھونری

كردی؟ باوەشی نووسیندا بووم كاتمن ل -ب ئاگا ھاتم، ھستم كرد ك نووسین بشـــك لژیانم و رۆحم بردەوام

پویستی پیتی.ســـبارەت بدنیـــای ھونریش من ھمیشـــ خۆشویستییكی گورە و بھرەیكم لخۆمـــدا بدی كردووە،

ھر بۆی ھاتم دنیای ھونرەوە.* بۆچی كاردینای ســــپی، مبســــت ل ســــپی پاكیی ل ژیان، یان ھیوای ب ژیانكی شاد؟

- ب دنیاییوە مبســـتم ل سپی یشـــتنروەھا گژیان، ھل پاكییبو ژیان شـــادەی ك لـــ پناویدا

دەژیم وماوم و چاوەڕوانی دەكم.* لنوان دنیای نووسین و نواندن ھوكانت

زیاتر بۆ كام الین؟ - من ھردوو الینك ب دوو بشی گرنگی ژیانـــم دەزانـــم و وەك یك ھوڵ بۆ خزمت كردن و پرە پدانی ھـــردوو الینكـــ دەدەم و دەموێ ی، كنو الیردوو ئی ھـــگر لھوی خۆمـــی تیا دەدەم ســـوود و

خزمت ب میللتكم ببخشم.* كاردیناو كانی دوو كچی ماك، چی تكی

ھونری كردوون؟- دەتوانم بم ئندامانی خزانكم ھونر دۆستن و دایكی بڕزم ھاوكار ھونرمند ھروەھا ،پشتمانپا و (كانی) خوشـــكم، ك خوندكاری دوا كانرە جوانیمانگای ھونقۆناغی پبشی شـــانۆ، منیش ئو بھرەیم لخۆمـــدا بدی كـــردووەو ئارەزووم ربۆیر، ھدنیای ھون مب بووە ك

تكی دنیای ھونر بووم.* درامای ئارەزوو، چ كاركی كردە سر ژیانی

ھونریت؟- ئوەی ك من سرەتا مبستم بووە ،وەیوكارەدا ئنجامدانی ئـــئ ل وە. ئاواتمنمئاگا بھ كی بخكتاڕادەیكـــی بـــاش توانیبتم ھزری خـــك ڕووناك بكمـــوە تا لوە بگن، ك ژنانیش بشـــكی گرنگی ژیانن و خاوەن مافی خۆیانن، ناكرێ پیـــاوان وەك كرەســـت مامیان لگڵ بكن، چونكـــ بدنیاییوە نازدار و ئارەزووی كچی گوزارشـــت ل كشـــو ئازارەكانـــی ژنان دەكن ۆ، چونكمـــوە تا ئو رۆژانـــلبـــ داخـــوە توندوتیـــژی برامبر ژنان و كچانی كوردســـتان تا ئمۆ بردەوامـــو دەخـــوازم لـــ ڕگی پیشـــاندانی ئم درامایـــو زۆری تر ھۆشـــیاركردنوەی ھۆكارەكانی لكۆمگ ئیتر خكی ب ئاگا بنوە تا ئیتـــر ژنانیش وەك پیاوان خاوەن مـــاف و بیاری ژیانـــی خۆیان بن و كاریگری (ئـــارەزوو) بدنیاییوە باشی ھبووە لسر ژیانی ھونری كی زۆر باش بوو الم بزموونمن و ئ

ئنجامدانی ئو كارە ئاسوودەم.* یكم كاری ھونریت كی و چۆن و لكوێ

بوو؟ - ھرلـــ قۆناغـــی ناوەندییـــوە بشـــداری چاالكی ھونریم كردووە، بتایبت كاری شـــانۆیی، ھروەھا بشـــدار رابووندا درامای لزنجیرە بـــووم، بـــم لزنجیـــرە درامای ئـــارەزووەوە، كـــ یكـــك بـــووم درامای ئو زنجیرە لپاوانكانی

دەتوام ناوی بنم سرەتایكی دیار و ھوڵ دەدەم لخزمتكردنی ھونری

كوردی بردەوام بم.* كی دەستت ب نووسینی شیعر كرد؟

- لـــ یكـــی ناوەندییوە دەســـتم بنووسینی شعر كردووە.

بپشت شاعیر ن ك لشقر عگن ئدە * ل كشقوە چ عئ ،دایك نابشــــیعریش ل

پشت نووسینكانتوە؟ ،شـــقشـــیعر الی من بۆ خۆی ع - ناســـو ھمـــوو ئمن عاشـــقی ھلناوســـینی كـــ ھیوایانم پـــ

شیعرەكانمدا دامناون.* مرج و پوەری بشــــداریكردنت ل كاركی

ھونری چیی؟- ئگر ســـیناریۆی كارەكم ب دڵ بت و بزانم كاركی سركوتوودەبت

ب خۆشحاییوە بشداری دەكم. * لــــ ئافرەت ھونرمنــــدەكان حز دەكی ی بیو پب ،ئاستت وەكو ئاستی كامیان ب

نواندنكی سرسامی؟ - ژن ھونرمندی ســـركوتومان زۆرەو ئاسودە دەبم، ك دەبینم ژنان ل بواری ھونردا برەو پش دەچن و سركوتوون، خۆشویستیم ھی بۆ بواری سركتووانی خاتوون ئم ھونری نواندن وەك:( ژیان ئیبراھیم خیات، نرمین كاوانی، مامۆســـتا ئاریان،.. دایكـــی دارتاش، دیعبھتد) ھیوای سركوتن بۆھموو ئم ژن ھونرمندان دەخوازم و دەخوازم

نموونیان زیاد بت.* ل خوندن لكوێ دای و رۆژان ژیانت چۆن

بسر دەبیت؟ - خوندكاری قۆناغی دووەمی بشی عرەبـــی كۆلـــژی زمانـــی زانكۆی ســـلمانیم. كاتكانم ب دەوام كردن

وخوندنوە بسر دەبم.* وەكو نووســــین چی و ك دەخونییوە، كش

كاریگر بسر نووسینكانتوە ھی؟نووســـین بوارەكانـــی لـــ زۆر -ڕۆمان، بتایبـــت دەخونمـــوە، وەك كاریگـــری، كاریگری كســـم بســـرەوە نییـــ، مـــن نووســـین وشیعرەكانی مامۆستا شركۆ بكس ھروەھـــا بختیار علـــی و جمال

.شرنجم ڕادەكمبار سغ* چی وایكردووە رۆماننووسی گورە موكری داوا

بكا بایخت پ بدرت؟- زۆر سوپاســـی مامۆســـتا موكری بڕـــز دەكـــم ئـــوە دســـۆزی و گورەیی خۆیتی، ك داوای كردووە گرنگی ب من بدرێ دووبارە سوپاسی دەكم و دەخوازم ھمیش بردەوام و

سركوتوو تمن درژبت.

* زۆرجار نووســــرانی كورد ب شیعر دەستیان ب نووسین كردووە، دواتر رەوی نووسینیان بۆ ژانركی دیك گۆڕیوە؟ تۆ لسر شیعر بردەوام

دەبی، یان رەوی نووسینت دەگۆڕی؟ - تاڕۆحم زیندووبت لسر نووسینی شـــیعر بردەوام دەبم، چونك شیعر تكڵ ب ڕۆحم بـــووەو ناتوانم لی

جوداببموە. * كۆســــپ و لمپرەكانی بردەمت ل نووسین

چیی؟ - ھیچ كۆســـپ ناتوانـــ دامببێ لنووسین، دەنووسم بم كۆسپكان لدوای نووســـینوە دروست دەبت، چونكـــ بداخـــوە ئمۆخزمـــت بنووســـین ناكرێ وەك پویســـت، بكو خزمت بكۆم ناو دەكرێ، كـــ ئمـــ وا دەكات ئدەبی كوردی

برەو پش نچت.* ئگر ل داھاتوو داوات لبكرێ یان شــــیعر

یان ھونر ھبژری كامیان ھدبژری؟ ھردووكیـــان بدنیاییـــوە -دەســـت ناتوانم ھدەبژرمـــوە، بـــرداری ھیچیان بـــم، چونك دوو

الینی گرنگی ژیانمـــن، ك ناتوانم دەست برداریان بم.

* وەكو شــــیعر تائســــتا برھمی چاپكراوت چاپكردنــــی بیــــاری كاتكیــــش چ ،یــــھ

شیعرەكانت دەدەی؟ و ل مـــی چاپ كـــراوم نییرھب -ئایندەدا گر دەرفت ڕەخسا خۆشحاڵ

دەبم، ك شیعرەكانم چاپ بكم.* لــــ ژیانتدا چی بــــ گرنگ دەزانی و ھوی

بۆ دەدەی؟ یشـــتنگ الم گرنگـــ ئـــوەی -بئاواتكانم و بـــ وچان ھوڵ بۆ

گیشتن بئاواتكانم دەدەم.* چ جۆرە كسكت خۆشدەوێ؟

- كســـك ڕاســـتگۆبت و كمترین ھ بكات و خۆپرست نبت.

* دوا كار و پــــۆژەت وەكو نواندن و نووســــین چین؟

لـــ دواكارم نوانـــدن وەك -كردووە كارم كورتفیلمی(مـــرگ)دا وەك ســـرەكی، ئكتـــری وەك نووسینیش شیعری نوم نووسیوە،

بم ھشتا بوم نكردۆتوە.

كاردینا حمعلی: عاشقی ھموو ئو ھناس پ ھیوایانم، ك لناو سینی شیعرەكانمدا دامناون

ژینگی فیزیك..!

* ب درژایی مــــژووی ئدەب و ھونر و داھنانــــی مرۆڤایتی، بندیوارییكی پتوی ب"ژینگی سروشــــت"ەوە ھبــــووەو ھیو رەنگی بۆ رشــــتووەو دەشژێ، گرنگی شــــاخ و شكفت و دەشت و پدەشت و بیابان و جنگڵ و كانی و رووبــــار و زەریاو زربار و دەریاچو رەزو باغ و چمنزار دارو و ســــرچم لــــەوارو و دەوەن و خۆروەنــــوزان و ھیڤ و ئسترەو باھووز و زریاو كژە بارانو گرماو سرماو زۆزان و ندە لزندەو چندەو گندەو فبادەوریدا خرمانی داوە ب مۆركی خۆی زاخیداوەو خاراندوویتی..! * ھــــر ئــــو ژینگیــــش ئو ئــــدەب و ھونــــر و ئفراندنی ك لئاوازەی ژ كردووە بوڕلئاوازەكانی ژیان و كاركی كاراشی ل روخســــار و رەفتار و كردار و داب و نریت و رەوشت و خون و خولیاو ھوەس و حز و گزوفتی كی وا كمرۆڤ كردووە، با رەنگنالوێ ژینگی سروشت و ژینگی كۆمیتی لــــ یكتر بترازن و جیا بكرنوە، ھر ئوەش وای زۆر كردووە: جوگرافیاناسان لپشت ب تیۆری ژینگی جوگرافی نــــدا بخســــتن و مرۆڤی تبب

چوارچوەوە..!؟ * بــــر لــــ چنــــد چاخكیش لم ھــــر زاناش "مۆنتیكــــۆ"ی ســــۆنگیوەو بۆ ماوەی"٢٠"ساڵ ل چاخ جیــــا جیاكانی ژینگو كۆیوەتــــوەو مژووەكــــی لــــ كتبــــ ناودارەكیدا"رۆحی یاساكان" ئاماژەی بۆ ئو رەگز و توخمانی ك نتوەو دەوت پكدەھنــــن كــــردووەو كــــش و ھــــوای ناوچ سروشــــتی زەوی و جــــۆری بازرگانــــی و ربازی ئایینی كردۆت سر رشتیك بۆ جۆری پكھاتی چژگو خون و لكدانوەی گــــالن و ب"ژینگی

فیزیك"یشی ناود كردووە..!؟

بۆسی رۆژنامنووسیپوولباوكی پ

رۆژنامی ھولر ل بۆسدا رۆژان ب بردەوامی رادیو تلفزیونكان ھندەی پشـــت بو ھوان دەبســـتن ك ل رۆژنامو ســـایتكاندا بو دەكرنوە نیو ھندە ب دوای كاری رۆژنامگری خۆیانوە نین، ئاسایی بدواداچون بكی بۆ ھر ھواك ل شونكی دیك بوكرابتوە، بم قت ئاســـایی نیی ھواڵ وەك خۆی و بب ئوەی ئاماژە ب سرچاوەك بدەی وەریبگری ناوخۆیش ب كواوەی ھوە، چ جای ئیتوی بكو ب

و ب ئاسانی بتوانی ب دواداچوونی بۆ بكی.رۆژنامـــی ھولر لـــ ژمـــارە (٤٤٥) ی رۆژی ٢٠٠٩/١/١١ ھواكی ل رۆژنامی كوردســـتانی نوێ ژمارە (٤٧٦٧)ی رۆژی ٢٠٠٩/١/٩ ك ل سایتی پیوكی میداشدا بوكراوەتوە وەرگرتوەو وەك خۆی ب ھندێ دەستكاری دوور ل كاری م دوور لوە دەر ئـــبوە، لوكردۆتری بگـــرۆنامكاری رۆژنامگـــری، چونكـــ جگ لـــوەی ھواكی دزیوە، ھاتـــوە لدوانی كریم بحـــری ئندامی لیژنی یاسایی پرلمانیشی خستۆت سر زاری شروان حیدەری

سرۆكی لیژنی یاسایی.من نازانم ئوە ل رۆژنامگری سردەمدا چی پدەوترت، بم ســـیرەك ئوەی تۆ بی سرۆكی لیژنی یاسایی ك ھاتبیالیدا نخ وەو، بتندبخوی نـــواو ھئئو ھیچ جۆرە لدوانكی وای بۆ رۆنامی ھولر نداوە.

٣

رۆژنامی ھولر رۆژنامی كوردستانی نوێ

كاردینا حم علی

تایبت ب بدرخانھمزە ئرسالن الو ھونرمندی لم ماوەیدا سیدییكی نوی خۆی تواو كـــردووە ل ژر ناوی (مڕۆ مڕۆ)، ك خۆی لـــ حوت تراك تودەك م نزیكانوە و بتدەبینبازاڕ، ھونرمندیش لسر ئركی

خۆی برھمی ھناوە.لمبارەیـــوە ھونرمنـــد گوتی: كارەكانی سیدیی (ئستا سرجم ٧ خۆی ل واو بووە كمم تـــكیتراك دەبینتوە و بریتین ل: (مڕۆ مڕۆ، غریبی، كۆچ، عیشقی تۆ، وازم ل بن، ھتا كی، عشقت) (رزگار لالین ھۆنراوەكانیش كھمزە و گۆران رواندزی و حسن شیدا و شیعركی خۆشم) دانراوە، )ك لریـــئاوازەكانیـــش ھی ھخـــۆم، رزگار ھمـــزە، محمـــد عبولمجید، زیرەك شخانی و دوو ئاوازیـــش وەرگیراوە، كارەكانیش ل ســـتۆدیۆی ســـازان و لالین ئندازیاری دەنگ زیرەك شخانی تۆمار كراوە، ھـــر ئویش كاری مۆسیقای بۆ كردووم و سنتری

ئربائیلۆ بوی دەكاتوە.

ئاماژەی ھونرمنـــد ھروەھـــا بوەكرد بنیازە دوو گۆرانی كلیپ بكات، یكیان لسر ئركی خۆی

و ئـــوی دیكیان لســـر ئركی ھكـــوت زاھیـــری راوـــژكاری

.ت دەبرۆكی حكومری سھون

مڕۆ مڕۆی ئرسالن ھمزە

ئرسالن ھمزە

محمود زامدار

٢٠٠٩

/١/٢

٢ می

وەدو

ی ون

نو كا

)ی١١

٠)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧٠

٨ نی

نداب

ر

3

نــا

مــدی

كازم عومر دەباغئم وەك كورد شـــانازی بوە دەكین شاركی كوردستانی ســـیفتی جوانی برایتی و پكوە

ژیانی بروخسارییوە دیاربت.ئاشكرای ھموو ئم نتوانی، ك لم شارە ژیاون بھمان شوەی كورد دووچاری پاكتاوی نژادی و راونان و گرتن و تۆقاندن بوونتوە لژر دەســـتی حوكمان یك ل دوایككانی

عراق.ھر بۆی كـــورد لھموو قۆناغكانی خباتی خـــۆی مســـلی ئـــم نتوانـــی بھند

وەرگرتـــووە، بتایبتی برا توركمانكانمان و داكۆكی ل كشكانیان كردووە بھمان بیروبۆ

چوون، ك ل كورد كراوە. ،یندی خۆی ھتمی توركمان تایبدۆســـیھر بۆیـــ كۆمیتو مبندەكانـــی (ی.ن.ك) دۆســـیی تایبتمنـــدی دامزرانـــدووە بـــۆ بـــرا توركمانكانمـــان، ل ســـای (٢٠٠٧) ئم

ئاوڕدانوەی زیاتر بوو .ئم ھوستی (ی.ن.ك) وای ل پیاو ماقووڵ و كسایتیی توركمانكان كرد بن ناو رزی (٢٠٠٨/٦/٧) وە لئ یشتكخستن. تا كار گر

مبندی ھاریـــكاری توركمانكان دامزرا ئم دەستگای وایكرد توركمان ھست ببوونی خۆیان بكن، چونك ئازارو ئشكنجی توركمان كمتر نبووە ل ئازارو ئشكنجی كورد لم شارە، ركووك كگوندەكانی دەرەوەی ك تی لتایببژمارەیان دە گوند دەبوو، وەك بشیرو تۆبزاوەو ئركالن.....ھتد.دوای سردانكانی مام جالل بۆ شاری كركوك، ب تایبتی سردانكی ئم دواییی ل (٢٠٠٨/١٢/١٢) ٠ بڕز سرۆك كۆمار ب لھاتوویی خۆی توانـــی كۆبوونوە لگڵ ھموو الینكان بكات و ب نی جبجكردنی

داواكارییكانیانی ببرا توركمانكان دا.ئم ھنگاوەی بڕز مام جالل وای كرد شقامی كركوك ت بگن، ك كورد دۆستی راستقینو

خمخۆری توركمان و عرەب رەسنكان، ھیچ كاتك كورد ئوەی ببیـــر دانایت میللتكی دیك بچوســـنتوە، چونكـــ خۆی قوربانی دەســـتی رژم زۆردارە یـــك لدوایككانی

عراق بووە ٠بڕـــز مام جالل لگل شـــیع و ســـونن و ركخراوی بدرو بزووتنوەی وەفای نیشتمانی و توركمـــان ئیلی و پارتی عدالـــت كۆبۆوە. جی نیشتكد ییاری دروســـت كردنی سببوونـــی دا بـــۆ توركمانكان جگ ل دروســـت كردنی (٣٠٠) یكی نیشت ج بوون ل گوندی بشـــیرو قرەبووكردنوەی زیان لكوتووانی

تقینوەكان .(ی.ن.ك) بۆ سلماندنی نیت سافی خۆی بۆ برا

توركمانكان مووچی بۆ شش ھزار خزانی كـــم دەرامتی توركمان لشـــاری كركوك و دوزخورماتـــور بیوەتوە .جگ لم مووچی شـــھیدانی بیوەتـــوە بۆ حفتـــا خزانی

شھیدی توركمانی سردەمی بعس .ئـــم ھنگاوە ئیجابیانـــی (ی.ن.ك) برانبر توركمانكان وایكردووە گفتـــو گۆو پیوەندی و حیزبـــ (ی.ن.ك) نـــوان لـــ بـــردەوام توركمانییكان ھبت وەك برەی توركمانی و

ئمانی ل دەرەوەی ئم برەیدان.بھـــز كردنی پیوەندی ل نـــوان كوردو برا توركمانـــكان ل كركـــوك دەگڕتـــوە بۆ گلكمان راســـتقینی دسۆزی خمخۆری

بڕز مام جالل تابانی .

مــام جــالل و كركــووك

بــرڤ

گادگرۆسپیره ژنکـــی ئه مانی له ســـه ر کوڕه کـــه ی دانیشـــت و گـــه وره ی کردو ژیـــان و چاوو ته مـــه ن و ســـه فه رو رابواردنی شـــه وانه و گه رمی سه ر ده ریای له سه ر کوڕه تاقانه که ی دانـــا، کوڕه کـــه ی گه وره بـــوو و زانکـــۆی ته واوکردو خۆشبه ختانه و به کامه رانی و زۆر به شانازییه وه بووه کامیرامان و فۆتۆکارو ســـه رچ و نه ترس، له رۆژانـــی راپه ڕینی به ھاری سای ١٩٩١ گه یشته کوردستان، له گه رمه ی شه ڕه کانی که رکووک به شداری کردو کامیراکه ی ئه ویش وه ک بیکه یسی و ئارپی چییه کان به شـــداری شه ڕه کانی سه ربازگه ی خالیدی ناو شـــاری بابه گوڕگوڕی کرد، له ٣١ی مارتدا پشمه رگه شکان و ده بابه کانی دۆژمن ھاتنـــه وه (ره حیماوه )ی که رکووک و (ته په ی مه عومه ر)و (که یوان)، کورده کان بـــه دوو لق و بـــه ھـــاواره وه گه یشـــتنه سه رســـنووره کان، به م (گادگـــرۆس) له که رکووک ھـــه ر نه ھاتـــه وه ، شـــه ڕه کان ته واوبـــوون و ســـه فاره تی ئه مانـــی لـــه به غدا ھاته قســـه و ســـۆراخ، ھه وای ئه و ژوورنالیسته ھه ر نه بوو! که س کامیراکه ی نه دۆزیه وه ! ونه کانی لـــه ھیچ تاقیگه یه ک

نه شـــوورانه وه ! چاوه کانی جه سته و وه ک نه نـــژران! ن نييـــه کا میا گه رئه نفاڵ کـــرا، وه ک نـــی نیه کا ا ز ر باقوشته په سۆراخیان نه بوو. که حکومه تی کوردستان ھه رمی پیره ژنه دامـــه زرا، داماوه که ی ئه مانیا پـــاره ی بـــێ پاشةکه وتی ھه بوو، به تـــری ھه ندکی قه رزو ســـه ده قه وه

په یداکردو ناردیيه وه کوردستان، به پاره که ی دایکی ئه و ژوورنالیستانه په یکه رکی سپی بۆ گادگـــرۆس و کامیراکه ی کراوو له چوار ڕیانی ئیســـکانی ھه ولر به رزکرایه وه ، که شه قامه که و چوار ڕیانه که نۆژه ن و نۆپردو نۆجوان کرایـــه وه ، په یکه ره که ھه گیـــرا، بـــه م له کۆگایه ک وه ک ته رمه کـــه ی وه ک کامیراکـــه ی وه ک دی دایکـــی وه ک ماده ی ١٤٠ی ده ستووری عراق الته ریک کرا ، ره نگه چاوه ڕوانـــی ته واوبوونی چـــوار ڕیانه که بکه ن، که وا کاری تداماوه ، ئه و بگه ڕته وه

سه ر کورسییه ره قه که ی.له و ســـه فه ره مداو له ســـه فه ری رابردووش نه مبینـــی په یکه ره که بته وه و به شـــکۆوه دابنرتـــه وه ، ده بـــ وه مـــی ده ســـته ی جوانـــکاری ھه ولـــرو شـــاره وانی ئـــه وه بـــت و بن په یکه ره که پاک ده که ینـــه وه و له ســـه ر ســـه کۆیه کی شـــیاوترو باتـــر دایده مه زرنینه وه ، به م ئه مجاره له ســـه ر ئه رکی حکومه ت، نه ک له سه ر ئه رکی دایکی گادگرۆس و چوار ڕیانه که شی به ناو ده که ن، به وه ش یادی ئه و ســـه رچ و گیانفیداکه ره ده که ینه وه ، ده ب په یکه ره که وه ک ته رمه که ی گووم نه کرت و بگه ڕتـــه وه ، ئه گه ر دایکی ئاگای له و به زمه نه بت، ئه گه ر ھونه رمه ند په یکه رتاشـــیش ســـه عی) حةمـــه (دارا که مـــ دووربـــت، ئه گـــه ر ســـه ندیکای رۆژنامه نووســـانیش که س پشـــنیازی بۆ نه کردبن، ئه گه ر منیش که له ده سته ی دانان و سازکردنی په یکه ره که بووم، ئستا ده ستم

نه ڕوات، ده ب په یکه ره که بگه ڕته وه .مـــن رۆژانه به پیاده یی له و شـــه قامه چاوم له په یکه ره که ده گم، چونکـــه ماوه یه کی زۆر له ھنـــان و ســـازکردن و دانانه که ی کارم بـــۆی کـــرد، رۆژانه ش تا لـــه وت ده رچووم، کـــه به یانیان ده چوومـــه ده وام ســـوکم له به رزی ئه و نه بـــه رده ده کرد، خۆم بۆ زوومـــی کامیراکه ی راده گرت، دی ســـوتاوی دایکيم به بیرده ھاتـــه وه . ئه گه ر په یکه ره که دابنرته وه و کامیراکـــه ی جوان پاک بکه نه وه و ســـه کۆیه کی شایســـته یان بۆ دانا، توخوا له ژره که ی بنووســـنه وه ، ئه و کامیرامانه له که رکووک شـــه ھیدبوو، ته رمه که ی نه گه ڕایه وه و ئه رکی په یکه ره که ش له ســـه ر ئـــه رک و گیرفانی دایکی بـــووه ، پارزگاو شاره وانی له بیرتان نه چت، ناوی

گادگرۆس بوو.!

شرزاد ھینی

شـــخ عدنان شخ محمدی شخ حوسامدینی كـــۆن لگونـــدی باغ ندی مـــن لـــقشـــبن باغ ،دایك بووم روەر لكی ئاینپیمابنكۆن ســـبارەت ب ئم جگایكی زۆر پیرۆزە و ســـر ب ھلبجی شھیدە، ئمش لبر ئوەی گۆڕی شخ حوسامدینی باپیرە گورەمانی ك بووە، كڕادەیـــكانـــی بپیرۆزەیی ،یـــلیكك ل شـــخكانی ئزھر مژوویی كۆچی شخ حوسامدینی نووســـیوە و دە:(باغكۆن ابھـــاء و انـــوار) ب پیتـــ ئبجدییكان كۆی بكوە كۆچی دوایی شخ حوسامدین دەردەچت، ئم وا پروەردەكراوین، ك دەستمان ل چاوی كس نبت، راست من دایكم و باوكم خاۆزا و پـــوورزان، چونك دایكی دایكم درایت شـــخ ئبووبكر، ك خوشكی شخ حوسامدین بووە، باپیرم شـــخ ئبووبكریش خلیفـــی ئوان

بووە، خلیفی شخ سیراجدین بووە.بـــو حوكمی من ل باغ كـــۆن ل دایكبووم، ل گوندی(گوپ) دەســـتم ب خوندن كردووە، ك باغتوە و بكی خۆمانـــر گوندھـــ كـــكۆنوەی، ئم تا پۆی پنجمی سرەتایی، ئـــو قوتابخانیـــش باوكـــم ب بـــردو گچ دروســـتی كردبوو زۆر خۆشی كردبوو، باوكم زۆر حزی دەكرد خك بخونت. دوای پۆی پنج ئیدی خكك فقیر بوو دەچوو ئیشی دەكرد وە من ھاتمنا، پاش ئندن دەھخو وازی ل ل (اربیـــل الپانی)یقوتابخان ـــرو لولھ

ھولر درژەم ب خوندن داوە.ئا: حمید بدرخان–عبدولەحمان معروف

* كواب شـــخ عدنان ھولرییو تمنی خۆی لرە بسر بردووە؟

- ب من لسر ھولر حسبم و وكاتئ تبری، ھولھ تبوومخام(شـــخ مای تـــھاتووم من دەكات ندی)، كقشـــبفای نمستئوكاتش چلـــكان، ناوەڕاســـتی خوندن لو مكتب ب عرەبی بوو، منیش یك وشی عرەبیم ندەزانی، ھر كوردییكم دەزانی، كوردییكشم مورامی بوو، ئوەزاری ھزیاتر شدوانـــزە برا بووین، بـــم ل دایك تا ھاتیندووبـــرا بووین، مـــن و عھولـــر، لبیرم ســـعیدە فندی موفتی، ك برا گورەی رەشادە فندی مســـۆزبوو موریدی ئبوو، زۆر دبوو، منی بـــردە قوتابخانك بۆالی بڕوەبر(ئحمد ناجی)، ســـعید ئفندی ب ئحمـــد ئفندی وت: دەزانی ئوە كی؟ ئوە نوەی شخ حوســـامدین، دەب ئاگات لبت،

ئویش وتی: باش بسرچاو.ســـعیدە فندی زاتكی گورەبوو، ندی داوە، ئال فشانی م شانی ل ،دانانیش قوتابخان ڵ من لگخۆ لخۆی رۆیشـــت منی جھشت، منیش سیرم كرد لناو قوتابخانك وەكو ناناسم، كس غریب، باندەیكی شـــوەزاری ھولریش باش نازانم، ی چـــووم خۆم لكاتـــی پشـــووەكقوژبنك مات كرد، ئوكاتی قوتابی عـــرەب كم بوو ل ھولر، یكك ھـــات دیاربـــوو ب عرەبی قســـی كرد، منیش تینگیشـــتم، باشـــی دەوت خراپی دەوت، من نازانم، منی ترنجانـــدە قوژبنكی، نـــ دەزانم پی بـــم وازم لبن، ندەزانم چی دەی و چی پبلم، ب ئاخیری ھر وازی نھنـــا، منیش یك بۆكســـم لناو دەمـــی دا، چونك من ل وتی خۆمـــان خانوادەیكی دەســـتدار ســـمان داوەو نك ل بووین و نـــ ی داوە، ئیدی بۆیمئ ســـیش لكمنیـــش ئـــو مشـــتكۆیم لدا و برگریم ل خۆمكرد، ئوەبوو زاری پـــ خون بوو، دیاربـــوو چووە الی بانگمی بڕوەبریش بڕوەبـــر، كرد، ناشـــزان تاوانبار كی! تازە ردراوم، ئیدی كوە راســـپمـــن بـــچـــووم، ئحمد ناجـــی برەحمت بت باستۆنكی مشھووری ھبوو، دەمی پ یدەزانی چی بكا، كابرا بنب خونوە شـــكایتی كردووە، ئیدی دوو باستۆی لوی دا، باستۆنكیشی لمندا، باستۆنك ندەیشا، بم غریبی دایكم دەكرد گریان ل گرووم ما، ھاتم دەرێ ب بھانی شـــلم فـــرۆش، وتم بچم الی خام شـــخ ،وە نییو ھی ئم ئكفا، یمســـت و دەـــم، ئرچی بدوایـــی من ھ میشھ ،ســـووچی مامۆســـتا نییمامۆستا لسر ھق، باشترین رگا

ئوەی بچمالی سعیدە فندی، ھر دەرگای(ئحمدی)ی سرق، شارەزا لوێ قوتابخانكشـــمان بـــووم، نزیك بوو، ك چووم خوالخۆشبوو ســـعیدە فندی ئاویان ب دەســـتی دادەكرد، خریكی دەستنوژ شووشتنی نیوەڕۆبوو، وتی: خرە، منیش وتم: وە بڕوەبر لی دایم، ك ئوەی بیســـت، لالی ئو وابت دنیا كاول بوو، چـــۆن دەبت لمن بدات، وتی: بھیچ جۆرێ ناب و من قس لگڵ بڕوەبر دەكم و زۆر تووڕە بوو، كی بشرح قوتابخان یانی ھاتبئحمد ناجـــی كرد، ئویش دەیوت: ئفندی وەھی ئمن نمزانی شخ یدەزانی كو نراستیدا ئدنان لعكوڕی(ئامیر كـــوڕەش ئو ،یدایللیوای)، با كـــوڕی ئامیر لیوا بت، كوو لی دەدەی، دواتر ھواش ھواش وانك لیـــ ھاوەـــم پیداكردن، رەحمتی خوای لبت، ك پار كۆچی دوایی كرد(نجدەت كوڕی موحســـین ئاغا)، ك ســـرۆكی شارەوانی كۆنی ھولر بوو، ل بیرم ندیم سلیم رەب بوو، باوكی، كع نوحاس، كبڕوەبری تندروستی بوو، ئیدی تا ئو سام تواو كردو پشووی ھاوین داھات ھاتن دوام و گڕاموە ئوال،

بم شوەی قوتابخانم تواوكرد. ن لمت و ھاوتھاوپۆ ،كی دیكسانك *

قوتابخان ك بوون؟- كســـكی دیكـــ عومـــر دزەیی بـــووە، محمـــدی كوڕی ھاوپۆلم داود، نوری گرەبت لگمان بوو، كوڕكـــی ئرمنیمان لگـــڵ بوو، كوڕكی دیك دوو ناوی ھی(ئومد) و (عبدولخالیق) ئســـتا ل ھولر ئندازیارە، ســـتار خورشید كۆچی

دوایی كردووە.ســـالح جمیـــل، شـــخ فاتـــح شـــخ رەئووفیش، ســـای پشـــتر مـــئ لـــ و دەرنچووبـــوون

گورەتربوون ھر ئوانم لبیرە.* ل ھڕەتی گنجتی یكم كس كناسیبت

و عشقكت لگی ھبووبت؟- وەھـــی مـــن وای بۆناچم ھیچ

گنجك لـــو تمن بت(١٦ و ١٧)ە بت دی لی ندابـــت، بم مرج ،م عیشقانك لندھ رەنگ ،نییعیشـــقكی ھوایی بـــت، ھاتووەو

بسر چووە.* عاشق بوویت؟

.ب -* ئو كچ یان ئو ژن ئستاش بیبینی پاش ئوەندە سا ھمان ئو عیشقی جارانت بۆی

ھی؟- عیشق شتكی وای، سرچاوەكی س نازانك ،وەندە دوورو قووئ

ب ل چییوە سرچاوە دەگرت.*مامۆستا دوای سرەتایی، قۆناغی ناوەندی و دواناوەندی دت و تمنكی خۆش، ئوەی لو

تمن بیرت ناچتوە چیی؟- بگومان ئم ك ھاتین قوتابیان ل قۆناغی ناوەندی بووین و شونی گواســـتینوە، قوتابخانكیـــان ئمیـــان بردە خانوویك ل پشـــت مای عزیزی پاشای ئوكاتی، ئستا دەكات الی مای نیھاد نورەدین، پیان دەوت پاشكۆ(ملحق)، ل دواناوەندی ی كو دواناوەندییبۆوە، ئمان نجئستا شونكی پارزگای ھولرە، پۆی یكممان لو شون خوند، بۆ پۆـــی دووەم گوازراینوە بۆ ئم خانووە ســـ ژووریی، بڕوەبری ئوساك(عوســـمان دواناوەندییمان

قۆج قساب) بوو.ئوكات مامۆســـتایكی میســـریمان بوو، جیوشی) ناوی(ئحمد ھبوو ك مالكمیش بوو، ئوكاتش خك لبر فیلمی میسری، خكی میسریان ودەمیربوو، ئیـــدی ئزۆر ســـ پشۆڕشی(١٩٥٢)ی میسر ھات پشوە و باس لـــ (عبدوالناســـر) دەكرا، ئویش زۆر ب شـــانازییوە باســـی دەكرد، من ل راستیدا ئوكات ئاگام ل سیاســـت نبوو، یكم سۆزی گرت، ســـرچاوەی لوە سیاستم خزمكمان ھبوو بنـــاوی (ئحمد وە ھاتموانگای ئڕ س)، لـــكبناو سیاســـتوە، ھبت فیكرەو شتكم لســـر كوردایتی ھبووە، بم بب ئوەی ل بواری ركخستن و پیوەندییـــوە كاربكم، ئوەبوو میســـریی و مامۆســـتایك ئرۆژلناو پۆدا ھات و چوو وتی: ئوەی گلـــی عراقی ھیچ نینـــ و ھیچتان پناكرت...لـــم جـــۆرە قســـانی دەكرد وتـــی: ك دەزانـــ حجاجی گلی لبـــارەی ســـقفی كـــوڕی برادەرك(د. وتـــووە؟ عراقوە چی عیسا عســـاف)، ك لپش منوە دادەنیشت، عیســـا دەستی بندكردو وتـــی: وەـــ وتوویتی(اھل العراق اھل النفاق) منیش نمزانی مامۆستا چـــاوی لمان، وتم: شـــرم ناكی یم قســـبۆ ئ ،ریبغ م كابرایئدەكیـــت، ئیدی ك مامۆســـتاكمان بینـــی، خۆشـــی كابرایكی ئوەی فیلتـــن و زەبالح بوو ھات ســـر

سرم، ب شوازی میسری وتی:(ئه یا اخی تخوف بعینیك) لڕاستیدا من چاوم لو برادەرە سوورنكردبووەوە، وتی:(افتھمـــت وال الء) منیش وەمم نداوە، ئویش زۆری پناخۆش بوو، ئوجارە ھات سر سرم، بۆكسكی راســـتكردەوە وتی:(افتھمت وال اكسر راســـك) وتم:(افتھمت) ئوجا ڕۆیی، ئوە سرەتای رووكردن سیاستمان بوو، ئم ل پۆی ســـی ناوەندی ھواش ھـــواش خریكی قوتابیان و

تكڵ ب كاری ركخستن بووین.* ك تۆی ھنای ریزی قوتابیانوە؟

غمگین)، بكر(جوھر جوھر -ئستاش ماوە ل ھولر پارزەرە، من یكم جار لری ئوەوە ھاتم ریزی ریكخســـتنكان، زۆر جار ل نوان ئیشـــی حزب و قوتابیان كارەكانمان تكـــڵ دەكرد، ئم وەكو لژنیك بووین ئو برپرسمان بوو، ك بریتی بووین ل: جالل عبدولقادر كۆیی، ك برای كمال عبدولقادرە و ئستا ئندازیارە، واحید ســـعید ئویش خكی كۆی بوو، شـــاخوان نامیق ئستا دكتۆرای ھی و ل دەرەوەیو كردووە، ھروەھا جوھر سفری

غمگین - یش.جا لرەدا پویســـت ئامـــاژە بوە بكین، ك لـــ ھفتنامكی ئوە ل ژمارەكانی رابردوو نووسیبووتان فتحی شـــخ جمیل و سالح شخ رەئـــووف بوون، ل راســـتیدا ئوان نبوون، بكو ئوە ئم بووین من و جوھر و شاخوان و واحید سعید بـــوو دەچووینشـــراتمان پن مئكۆی، ئوە سای (١٩٥٤) بوو، ئمش چۆن بوو لۆرییكی پیپســـی ھبوو، ئوكاتش رگای كۆی زۆر رەزالت و ناخۆش بوو، ھرچندە ھاوینیش خم لكوڕی ش و حوكمبوو، من بپشوەی لۆرییكوە سواریانكردم، شـــاخوان و جوھـــرو واحیدیش چوون ســـرەوەی لۆرییك، (١٢)ی شوێ چووین، ئستا نخۆشخانی رزگاری ل كوی، ئم لوێ سواری لۆرییكبوویـــن، مـــن ماوەیـــك ل پشـــوە ســـواربووم، ئو رۆژە تازە جووت پوكی بیانی باشـــم كی بـــوو، جا وتم چـــۆن دەب من بشداری ئو شۆڕش و خبات بكم لسرەوەی ئو لۆریی سوار نبم، یم برادەرەكانم وتیان كـــوڕە بابخوارەوە وتم: ناب، چووم لگڵ وان سواربووم، شو درەنگ بوو، چووین ل دگ نـــان و ھلكمان خوارد، ،كۆی یشتینیانی بوو گب ینسبھبتـــ چووین ماـــی قادر بگی زاوای واحید بگ لوێ میوان بووین، (١٠) رۆژ لوێ ماینوە زۆر خزمتیان كردیـــن، یكم ناســـینم لگڵ ئو كمـــال محدین لو شـــون بوو، ھروەھا خوالخۆشبوو دكتۆر خالید سعیدیشم ھر لوێ ناسی، ئوان

ل مئ زۆر خۆشـــحاڵ بوون، كـــھولر ڕا ھاتووین كۆی، بگومان ســـ شـــت ھی لالی ئینسان زۆر خۆشویستن، یكم ھاوەلی زیندان، دووەم ھاوەی قوتابخانو، سیمیش ھاوەلـــی بیروبـــاوەڕ، ئـــو چند رمی و چاالكانگ رۆژەمان زۆر بـــبڕێ كـــرد، ئوكاتش ل كۆی باغ و باغاتكی زۆر ھبوو، ك ئســـتا كریم عبدە نماوە، شـــونواری خۆشبوو، دەھات بوو زۆر قســـھالمان و قســـی خۆشی بۆ دەكردین، برادەركـــی دیكش ئیبراھیم محمد م بوو، كویش ھاوپۆئ لی، كعل ركخســـتنكانی حیزبی شیوعی عراق بـــوو، ئویش دەھات المان و قسی بۆ دەكردین، ئوكاتی دەوتی سۆشیالستی و رووسیا لالی خكی زۆر گرینـــگ بوو، ئمـــش ھموو دەزانی، لوە نو بارەیكمان لشتبیرم لو قسان دەیوت: ل مۆسكۆ دار دەچنـــن دەرمانكی لبن دەكن ھر شـــوەك پیك زیـــاد دەكات،

.ش دەمان وت: راستمئئو ئیبراھیم محمد علیی خكی مخمـــوور بـــوو، دوایی ل ســـای نجشـــكر ئژ (١٩٦٣) گرتیـــان لكوژرا، من ل شـــارۆچكی (اصالح) بووم ل (ناصریی) ت عمیمك ھات دە ئوان ل زیندان دیار نماون، بگومان ئوان خۆیان كوشـــتویانن،

ئم كورتی ئم سفرە بوو.* لـــ ژمـــارەی رابـــردووی ھفتنامكمـــان لی باســـتان لســـر و تت زتان زۆر بربتـــواوی ژیانی شـــھید مئمـــوون دەباغ كرد، بم دەموێ پرسیارك سبارەت ب چۆنیتی ھاتن ریزی قوتابیان و ریكخســـتنی شـــھید

مئموون دەباغ بكم؟- مـــن وای بۆ دەچم و لراستیشـــدا ھروایـــ شـــھید مئمـــوون دەباغ مـــزەوە ھاتۆتیـــدەر ھی حڕلریـــزی قوتابیانـــوە، ئمش لو رگایوە، ك ئوكات حاجی ھاشم چلبی ل ھولر سرپرشـــتیاری جـــا بـــوو، بنزینخانـــكان خوالخۆشبوو حاجی ھمزەش لسر یكك ل بنزینخانكان بوو، بو یدەریـــش زۆر زوو لش ححوكمـــقوتابیان بوو، جۆرك ل پیوەندی و بیـــك گیشـــتن و لیك نزیك بوونوە دروســـتبوو، كـــ وەك وتم حیدەر زۆر زوو پیوەندی ب یكتی قوتابیانوە كردبوو، جاركیان من و حیدەرو فازل ســـعیدو لتیف نادر رواندزی، كـــ كۆچی دوایی كردووە، لگڵ كچكی خزمی ك ناوی قدەم ی (١٩٥٥) چووینـــربـــوو ســـاخكركـــووك بـــۆ كۆنفـــراس، كچی

كۆنفراسك نبستراو گڕاینوە.* ئمۆی حزبایتی چۆن پناس دەكیت؟

- حزبایتـــی جـــاران عقیدەبوو، .یستا وەزیفئ

بشی یكم

یستا وەزیفقیدەبوو، ئتی جاران عندی: حزبایقشبدنان نخ عش

شخ عدنان نقشبندی

ل راستوە كمال محیدین و شخ عدنان نقشبندی - كۆنگرەی چوارەمی پ.د.ك - بغدا - ١٩٥٩

ژمارە (١١٠)ی كانوونی دووەمی ٢٠٠٩/١/٢٢ربندانی ٢٧٠٨ی كوردی

4

مژوو

رەگزی كورد د. نبز مجید ئمینبگشـــتی د.جمال رەشـــید دەت ك ناوی نتوەی كورد ل دوو سرچاوەی مژووییـــوە ھاتووە، یككیان(كورد)، ك ل (كوردا)ی تابلۆكانی ســـردەمی وی تریشیان لزایین وەرگیراوە، ئر لمی بیزارەی ســـھكان لدییكئ وە ھاتووە وەك لكانكانی ھۆزە میدییھۆزیی ناوی فیدراسیونل (كورت)، كتۆمارە ئاشورییكان ئاماژەی پكردووە، ك ناویان ب(قورتی) ھناوەو دواتریش الی یۆنانییكان بووە ب(KURTI) و ڕۆمكانیش ب شوەی (KYRTI) دەریان بیوە تا سرەنجام الی عرەبكان ب (الكرد) ھاتووە، بم الی سریانكان تا

ئمۆش ھر بشوەی(كوردای-یان قورزای) ماوەتوە(49).بھرحاڵ د.جمال رشید باوەڕی وای، ك ئگر بت و وشی (كورت) ی پھلوی لـــ زمانی عرەبی بووبت ب (كورد) و ل زمانی توركی و ئرمنی وەك خۆی مابتوە، ئوە ئم دیاردەی شـــان بشانی پرۆسی قۆناغكانی كام بوونی زمانی كوردی بردەوام بووە و ئم دوو دیاردەی بیكوە بنما سرەكییكانی دەركوتنی نتـــوەی كوردیان داناوە ل مژوودا.بم ســـبارەت ب ھردوو پیتی(ت) و (د) كۆتایی وشـــی كوردو كورت دەت: ك(د) ھی ئكدییكان بووە ل وشی كاردا دواتریش الی سامییكان ھربكارھاتووە، بم پاشان ل الین فارســـكانوە كراوە ب (ت) وەك ل وشـــی (كورتان) دا دەردەكوت ئیتر الی

فارسكان و تورككان ھربكارھاتووە(50).دەتوانیـــن بین ك وشـــی كورد تا گیشـــتۆت ئمـــۆ مژوویكی درینی ھیو چندین قۆناغی جیا جیای بیوەو ھر لســـرەتاكانی ســـرھدانی دەستدارتی لسرخاكی كوردستان و ھزارەی سیمی بر ل زایینوە ئم وشی ب شوەیك ل شـــوەكان ھاتۆت ئاراوە و لگڵ ڕەوتی برەو پش چوونی مژووی ناوچكدا گۆڕاوەو گشی كردووە، ئم لالیك، لالیكی ترەوە لبرئوەی ك ئم وشی زیاتر ل دەق و تۆمارەكانی گالنی دەوروبری كورد دۆزراوەتوە، بۆی ھر گلو ب پی شـــوەزاری زمانی خۆی و ب پی م دیاردەیتا ئیستاش ئ یوە، كیان دەربیم وشر زاریان ئسگونجاندنی لھرمـــاوە، ك ئمۆش تورككان بكورد دەـــن (كویرتلر) و ئرمنییكان

.(51)(قورزای) ندەڕاستییكی تر ئوەی، ك ئم وشی ل مژوودا ب واتای جیاجیاو ب چمكی یتی و جاری واش ھیكی كۆمكارھاتـــووە، زۆر جار واتای جۆراوجۆر بوەك سیفتك ھاتووە، بھمان شوە ئم ناوە جاری وا ھی وەك چمككی جوگرافی بكارھاتووە، ھندك جاریش چمككی ئتنیكی بووە و جاری واش ھبوو بۆ ناوچیكی دیاریكراو بكارھاتـــووەو، زۆر جاریش وەك چمككی

تۆبۆگرافی.بم بگشـــتی ئم وشی ھرچۆنك بكارھاتبت و بھر شوەیك بت و ئامـــاژە بت بۆ ھرچمكك گرنگ ئوەی بـــ درژایی مژووی ناوچك ئم ناوە یـــان داڕژراوەكانی ھـــردەم ل ناوچ كوردنشـــینكان بكارھاتووە و دەتوانین بین، ك زۆربی واتاكانی لیكوە نزیكن و ئاماژە ب كورد دەكن، ھرلسردەمی ئكدییكانوە تاسردەمی ساسانییكان، ئم وشیی ئمۆ ھاتۆتـــ ئاراوە، لرەدا دەتوانین بین ك وشـــی كورد بر ل پگیشـــتن و

كامبوونی نتوەی كورد ھاتۆت ئاراوەو لسر زاردا گڕاوە.ئمان و جگ لوەی ك وشـــی كورد بم شـــوەیی، كـــ ئمۆ ب كاردت بۆ یكمجار لســـردەمی ساسانییكان ھات ئاراوەو لكاتی ھاتنی لشكری ئیســـالم بۆ ناوچك ئم ناوە ل ئارادا بـــوو، بم وەك چمككی نتوەیی و لشـــوەی وشی عرەب و فارس و تورك لسدەی (10)ی زایینی ب دواوە

دەركوتووە.وشی كرمانج

وشی كرمانج دەســـتواژەیك لناو كورداندا بچند شوەیك بكاردت، لوان كوردەكانی باكووری كوردستان وەك ئاماژەیك بۆ ب ئینتمای نتوەیی بـــكاری دنن و دەن (ئز كرمانجم) و زیاتریش ب زیادكردنی پاشـــگری (ی) بۆ ئم مبســـت بكاردت، ك ئمش زیاتر ل شیعرەكانی خانی و جزیریدا

برچاو دەكوت ئوەتا خانی ل شیعركیدا دەت(52):بفكر ژ عرەب….ھتا ڤ گورجان كرمانجی ب بوی شبیھی بورجــــان

ھنـــدێ جاریش وەك فۆنتیكی (لھج) ی زمـــان بكاردت، وەك (كرمانجی خـــواروو) و ( كرمانجی ژووروو).ھروەھا ب شـــوەی واتایكی چینایتی یان وەیان لكی گونـــدی و جووتیار و جیاكردنت، وەك خكاردتی بیكۆم ب ردا باوە، كولو ھكانی كۆیناوچ زیاتر ل مئ كان، كشارســـتانییگوندنشینكان دەن (كرمانج)، كچی لناوچی خانقین ب خكانی ڕۆژئاواو باكوور دەوترت، زۆرجاریش ڕۆژھتناسكان ب واتای (دەست كورت)(فقیر- یم وشـــوەن ئی ئگمووی بھ مانئ ناوە، كـــكاریان ھمســـكین) بڕەگ و ڕیشـــیكی چینایتی ھیو دەگڕتوە بۆ ســـردەمی دەرەبگایتی ل یم وشـــئ ك یان وایژەران پتو ندێ لم ھكوردســـتان(53)، ب لوشی كورد كۆنترە و ل وشی "كورد+ماد+جی" یوە ھاتوە و دواتر وشی كورد شونی ئو وشیی گرتۆتوە(54)، بم د.جمال نبز ئم بۆچوونیان ڕەت دەكاتوە ببگی ئوەی، ك ئگر وشی كرمانج ل كور- مادەوە ھاتبت ئوا لگڵ مژووی وشی كوردا یك ناگرتوە، چونك وشی كورد چندین ر لگنیا ھاتووە،وەئتكاندا بردەمی ساسانییسو ل یم وشرلجار بكورد مادەوە ھاتبت ئوا ھردوو وشك ل كرمانج كۆنترە، وات ھر چۆنك یم وشـــئ وەی كل جگ مبووە، ئكرمانج ھ ر لی كورد بت وشـــبوشـــیكی ناوخۆیی بووە و ل ھیچ ســـرچاوەیكی مژوویدا نبینراوە بر لســـدەی شازدەی زایینی، جگ لوەی ك ئم وشی وشیكی چینایتییو یاتی لگوتنـــی دەرەبوە بۆ دەركتـــڕدانی دەگرھســـ ك ،ئاشـــكرایكوردستان.بمجۆرە دەتوانین بین ك وشی كورد ل وشی كرمانج كۆنترەو، وشـــی كرمانج وشـــیك، ك كوردەكان ل ناوخۆدا بۆ چینك یان گروپكی

كۆمیتی بكاریان ھناوە(55).دووەم – وشی كوردستان:

وشی كوردستان ناوك ئمۆ بۆ ناوچ كوردنشینكان بكاردت، ك سنوركی جوگرافی و سروشتی تایبتی ھی و بشی سرووی یان باكووری عراقی ئمۆ و ڕۆژئـــاوای ئران و ڕۆژھتی توركیاو چند ناوچیك ل باكوری ســـوریا دەگرتخۆ. وشـــیكی لك دراوەو ل دووە بگ پكھاتووە، بگی یكمی كورد، ك ناوی نتوەی گلی كوردەو بگی دووەمیش پاشـــگری (ســـتان)، یان ناوچ (جنی نیشتشـــو)كان واتایوروپایییھیندۆ ئ ی زمانزۆربلدەبخشـــت، ك لزمانی ئوروپی برامبر بـــ (stad-state-stan)دت، بشـــوەیكی گشتی دەتوانین بین، واتای ئم وشی (ناوچ كوردنشینكان

یان نیشتمانی كوردە). ڕاستیدا ل پاشگری (ستان)ەوە ل ب وات وەیم شواژەی كوردستان بدەستســـرچاوە كۆنكاندا برچاو ناكوت و مژووی دەركوتنی، ك لسرچاوە مژووییكاندا برچاو كوتبت دەگڕتوە بۆ سدەی دوازدەی زایینی، بم بھدانوەی الپڕەكانی مژووی كۆنی ئم خاك وت چندین دەســـتواژە و زاراوەمان برچاو دەكوت ك ھمان واتای وشی (كوردستان)دەبخشت بم

ب شوەی جیاجیا. شـــوتن و گژووی دەركوەی مكۆلینی تاوتوێ كردن و لمیان شـــتر لپكردنی وشـــی كورد بۆمان دەركوت ك سرھدانی ناوی نتوەو گلی كورد ل ئنجامی پرۆســـیكی مژوویی دوورودرـــژدا ھاتۆت ئاراوە و ب چندین قۆناغی جیاواز لیكتریدا تپڕیوە، گومانی تدانیی دەركوتنی دەستواژەی كوردستان بشكی داباو نیی لو پرۆس مژوویی، وەك سرەتاش بینیمان ك لگڵ سرھدانی سرەتاكانی دەستداریتی وشی كورد ھاتۆت ئاراوەو ل دەق كۆنكاندا ئاماژەی پكراوە. لبارەی دەســـتواژەیك ك واتای وشی كوردستانی بخشیبت ك لدەقكۆنكاندا برچاو كوتبت، ئوا كۆنترینیان كونترین ناوی تۆبۆگرافیی ك ،( mat kurda ki-تی كوردخاكی و) ل بریتییبۆ ناوچكانی ســـرووی خاپوور (جزیرە) بكارھاتووە و سرەتا ب ڕەنوسی مســـماری نوسراوەو مژووەكی دەگڕتوە بۆ سردەمی بابلی كۆن وشیكی ســـۆمرییو زۆر پدەچت ك ل(kur-da) دانیشـــتوانی كوڕ وات(شاخ) پك ھاتبت(56) . جگ لمش لســـرچاوە كۆنكاندا و ب ناوچكانی كوردستان یان بشـــكی دەوترا (كوردوئین) ك ئم ناوچی وەك ل نخشكانی (مارك سایكس) و ھندك ســـرچاوەی تردا ھاتووە، دەكوت نوان سرچاوەكانی زی گورەو ڕووباری دیجل ل باشـــووری دەریاچی وان(57)،(ســـن-مارتن) دەت وتی كوردۆئین ل كۆندا ب (كوردجیخ) ناسراوە، ك ئمش وشیكی

ئرمنیی(58). بشی پنجم

كمال محیدین: ل ٦٠ سای رابردوو ھموو دانووستانكانی كورد لگڵ حكومتكانی عراقی ل رگای دەزگاكانی موخابرات و ئمنی عراقی بووە

كمال محیدین - ھولر ٢٠٠٨

پاش كودەتـــای عبدولســـالم عارف لسر بعســـییكان و گفتوگۆی كورد لگیدا دووبارەو ســـبارە شكســـتی ھناو تا گڕانوەی بعســـییكان بۆ دەســـت ل ٣٠/١٧تممووزی ١٩٦٨ و دەســـت پكردنوەی مفـــاوەزات لگڵ بای مكتبی سیاسی پارتی و بدەست ھنانـــی ھندێ دەســـتكوتی گورەو پاشـــان گیشتن ب رككوتنكی ١١ی ئازاری ١٩٧٠، ك بڕاستی سركوتنكی گورەبـــوو لـــ مـــژووی جونوەی كوردایتی، ھموو ئو سركوتنانو رووخانـــی رژمـــ دیكتاتۆرییكـــی ســـدامیش لـــ ٢٠٠٣/٤/٩، كـــ ھزە كوردســـتانییكان بشدارییكی چاالك و برچاویـــان ھبـــوو لـــم رووداوە

گـــورەو چســـپاندنی فیدراییت بۆ حكومتی دروســـتبوونی و كوردستان شداری كورد لمی كوردستان و برھدەستی عراق و پرلمانی عراقی.. ب ھموو ئو دەستكوتان و رۆی جنابی مام جالل لئاستی كوردستان و عـــراق و دنیا پمان دەت رەوشـــی وتووەو دەبـــشـــككـــورد زۆر زۆر پبیپارزین و ب قسی دوژمنانی ناوەوەو حكومتكـــی كوردســـتان دەرەوەی ھرمـــی كوردســـتان گوللـــ بـــاران نكین بكو دەبـــ ھموو الیكمان نیشتیشمانیی جیاوازی"یكتیی ببكوردستان و پارتی دیموكراتی و ئیسالمی خۆ ژن و پیاو"ببینربنـــی ســـو الیشورەیكی پۆین بۆ برپرچدانوەی ھرشی دوژمنان دژی حكومتی ھرمی

كوردستان و سركردەكانی. رەخنكاری دەرگای دەبـــ بگومـــان و چاكســـازیش كراوەب ل ســـنووری یاساو برژەوەندی نتوایتی كورد و

كوردستان. * ئمۆ پیوەندیی عرەب و كورد چۆن دەبینی؟ - ماوەی"٥"پنج ســـا لپرســـراوی نووسینگی پیوەندییكانی نیشتیمانی نیشـــتیمانیی یكتیـــی عرەبـــی و كوردستانم ل بغدا، ھمیش پیوەندیم ھبووە ب حزب و الین سیاسییكانی عرەبی زۆر یان كم یارمتیمان داون، ئاشـــنابوونیان لـــڕووی بتایبتی لگـــڵ كـــورد و كوردســـتان، بـــم تائســـتا ئو پیوەندیی كزو الوازەو حیزبكان ســـركردایتی لئاســـتی تپڕی نكـــردووەو دەب ئمی كورد رووبكین عرەب رەسن پشكوتوو

وە لوینكان و دوور بكدیموكراســـچكاوخۆرەكانـــی بعـــس و جـــاش و پیەوی ئســـتا وەك جاسووسكان

دەكین...!!! ل ٦٠ شســـت ســـای رابردوو ھموو لگـــڵ كـــورد دانووســـتانكانی رگای لـــ عراقـــی حكومتكانـــی دەزگاكانی موخابرات و ئمنی عراقی بـــووە، كـــ ھمیشـــ ھویانـــداوە نن، دەبوایكان شكست بدانووســـتانئم الینـــ سیاســـییكانی عرەبی یوەندی و دانووستانانو پراقیمان لعلگڵ حكومتكانی عراقی بشـــدارو وەی لوە بـــۆ ئـــینـــئـــاگادار بكراســـتییكان ئاگادار بن و پشتگیریمان بكن، چونك ھمـــوو عرەبی عراق موە ئداخـــم بنی نین، بشـــۆڤ كنییشۆڤ رەبڵ عگســـتا لتا ئدانووستان دەكین و دۆستی راستقینو درژ خاینی خۆمان ل عراق دەســـت نیشـــان نكردووە، عراق ئســـتا ھی كورد و عرەب دەب ئم لگڵ عرەبی

رەسن قسی خۆمان بكین. * دیبلۆماسییتی ئمۆ چۆن ئگر زەعیف چی

بكین بۆئوەی بھزبت؟ - لســـایی جنابـــی مـــام جالل و كاك مســـعود و كاك ھوشیار زباری دیبلۆماســـییتی كورد باش، بۆئوەی باشـــتربت دەب حكومتـــی ھرمی لـــ نونرەكانمـــان و كوردســـتان ھندەران"ھی حیزبی وەكو حكومی"كار زبگرین لو رســـتبو من بۆ ئبك ت دەبمافی مـــرۆڤ و دیموكراســـییدەســـت و دەم و دەروونمان پاك بت، ناب ل سیاســـتی نودەوتی دوور

كوینوە. * بۆچـــی تائســـتا كورد رەش و ســـپی لك جیا

نكردۆتوە؟ چواری"٤"پارتـــی كۆنگـــرەی لـــ - ـــراق لدیموكراتـــی كوردســـتانی عو كوردایتی جونـــوەی ١٩٥٩/١٠/٧پیشـــەوەكی زۆر ب ئاشكرا، رەش و ســـپیان لك جیا كردەوەو بارودۆخی یگستای كوردستانیش باشترین بئ

.م راستییبۆ ئ* ھیـــچ جارـــك لـــ نزیكوە ســـدام حوســـنت

بینیوە؟ - ب زۆرجار لگڵ"مامۆستا ئیبراھیم ئحمد و عبدولەحمـــان زەبیحی و كاك عومر دەباب"ی رەحمتی بۆ كاری حیزبی خۆمان لگڵ سدام حوسن و ھاوڕكانی كۆبووینوە، چند جاریش لماـــی كاك تھـــا محدین معروف

دانیشتنمان كردووە. ســـدام پیاوكی درۆزن و پیاوكوژ و دژ دەكردەوە كوە نكورد بوو، بیری ل ب

بب ب سرۆكی ھموو دنیا. * ســـدام حوســـن و فوئـــاد عارف دانیشـــتنیان

كردووە؟ - كاك فوئـــاد عارف كـــ پیاوكی زۆر بڕز و كوردپـــروەر و مردە، چند جار لالی ئم باسی ئوەی كردووە، ك ھمیش ھاتووچۆی سدام حوسنی

كردووە بۆ برژەوەندی كورد. * پتوای سیاست فنی مومكینات؟

- ب ھیچ شـــتك بدەســـت نایت ئگر لـــ بناغـــدا مومكیـــن نبت سیاستیش رگایك بۆ وەدەستھنانی

ماف و برژەوەندی. بشی ششم

كمال محیدین - ھولر ٢٠٠٨

كرچییككاتك ب ناو شقام و گڕەككانی ناو شــــاری ھولر گــــوزەر دەكین لرەو لــــوێ فرمانگی حكومتی ھرمی كوردستان برچاو دەكوت ئای كوردستانیان بسرەوەی .ئم لخكی ھمــــووی ھر خانووانبكرێ گیراوە .ئم دیاردەی ئوەمان بــــۆ دەردەخات حكومتــــی ھرمی كوردســــتان لگڵ ئــــوەی تمنی حوكمرانی حڤدە ســــا ك چی تا

ئســــتا فرمانگكانی لــــ خانووی كــــرێ كارەكانیان ئنجــــام دەدەن و كرێ یكی یكجار زۆر خرج دەكن م خانووانك لندك ھتارادەیــــ. دەگات ی ییاكانیان زۆر خكرێ ی

شش ھزار دۆالر .ئـــم بە پـــارە زۆرانـــ كاریگری برچاوی كردۆت ســـر نرخی كرێ لناو شار بۆ كسانی كم دەرامت تارادەیـــك گنجـــكان ناتوانـــن خانـــوادەی نوێ پك بھنن ل بر

گرانی كرێ .ماوەیك بر لئســـتا پرلمانی كوردســـتان ھرمـــی حكومتـــی بـــۆ بـــوو یاســـایك خریكـــی كرێ ی خانوو ك وە بـــداچوونپچی خۆیـــان ل بدەنگ كرد .دەبوو شتكیان بكردبای ھر نبوای كرێ ی فرمانگكان كم دەكرایوە و ئم ھموو پارەی ب ھـــدەر ندەچوو تا رۆژك دـــت، حكومت كرچی

یكمان ل كرێ رزگاری دەبت !!

ئبو روغالباوكی دابان

راق لی ئــــازادی عدوای پرۆســــدواب٢٠٠٣/٤/٩ خۆشــــی خۆشــــیمان بوو بۆ كی دیكاو ببرای جارببــــ تایتاھھ می دیكتاتــــۆری حوكمرانی ناكات لرژعراق ئو عراقی ك ماوەی ھشــــتاو حــــوت ســــاڵ ختانــــی خوــــن بوو رۆكانی لسر دەستی حكومت یك

لدوایككانی عراق .بــــم بــــم دوایی یــــ للدوان یك لدوایككانی سرۆك وەزیرانی عیراق نوری مالیكی ھست بگرانوە پشوی دیكتاتۆریــــت دەكرــــت وا پدەچــــت فاكتــــری ئھریمن زاڵ بت لســــر

فاكتری دیموكراسی لعراق .ســـرۆك وەزیرانـــی عـــراق ئامـــاژە عراق ھمیشیی دەستوری بگۆرینی دەكات ل لدوانكانی ئم دەســـتورەی زیاتـــر ل دوانزدە ملیـــۆن كس دەنگی بۆ داوە و ئیمزای لسر كردووە .لبار بردنی ئم دەســـتورەو گۆرینی ب ھیچ كلۆچك مایـــی قبول نییـــ لالین سركردایتی كوردو الینكانی دیكی ناوپرلمانـــی عراقی.چونك ناكرت ســـیری دەســـتور بكرت وەك شتكی

سیاسی.نوری مالیكی ســــنوری دەستی خۆی بزانــــدووە زیادەرۆیــــی كردۆت ســــر دەس تكانی سرۆك كۆماری عراقی

فیدراڵ.لبار بردنی دەستور لالین ھركسك و الینكوە بت زەنگیكی مترسییدارە دەبت كورد.بۆیــــ ســــركردایتی بۆ ھویســــت وەربگیرت ئم بیرۆكیی یگۆرینی دەســــتور عمقــــی ئیقلیمی ھ یلم پب م دواییبۆ ب ر وانییگئپشیمانی خۆی برانبر ئم دەستورە دەخاتــــ روو .ئــــی جنابــــی نبوو لــــ لدوانكی بۆ رۆژنامــــی (صباح) لــــ ٢٠٠٦/٦/١٣ گوت بووی دەســــتوری راق باشترین دەستورە لیی عمیشھجیھان ! ئی ئم دەســــتورە نیی ئوی گیاندۆت پۆپی دەست باوەڕ نكردن بم دەستورە باوەڕ نكردن بشرعیتی

! م پۆستوەرگرتنی ئدژی كاتــــك ھیــــچ كــــورد ئمــــی بھمواركردنی ماددەیك یان بگیك كر بارودۆخگناو دەستور. ئنین ل م ئامــــادە نییویســــت بكات .بــــپ

سركردایتی كورد سازش لسر گۆرینی دەستورو ماددە سرەكی یكانی بكات. ھنانكایی ئم بیرۆكان ئوە پیشان دەدا كبیری شــــۆڤنی كاریگری خۆی ھیــــ بۆ نانوەی پشــــوی و ئاژاوە. كی دیكالیوەستاوە لش نمر بھبپچوانی عراق وەزیرانی سرۆك دەســــتور ھنگاو دەنــــت و كار دەكات ئویش ب دروست كردنی ھزی چكداری نایاسایی بناوی (ئنجوومنی پالپشتی كردن – وات ئیسناد ) مگر لدەستور ئاماژە بــــوە نكراوە ك نابت كس و ل جگت بدەســــت بك بك چنالیسوپا. ســــوپاش ئركی پاراستنی وتی

!! ستۆ دایئ لدروستكردنی ئم ئنجومن ب تایبتی لم ناوچانی ك تا ئســــتا كشیان لســــرە ك ماددەی (١٤٠) یكالیی یان دەكاتوە شــــتكی كارەسات بارە .وەك ســــرۆكی ھرمی كوردستان، مسعود شــــتگل گڕانوەی لكاتی بارزانی ســــركوتووەكی لــــ ئوروپا لناو فرۆكخانــــی ھولری نــــو دەوتی ئامــــاژەی بــــوەدا كــــ دروســــتكردنی (ئنجومنی پالپشــــتی كردن –ئیسناد) كوردســــتان ھرمــــی لناوچكانــــی

گمكردن ب ئاگر!ئیســــناد ئنجومنــــی دروســــتكردنی ل الدان ،كــــی ناشارســــتانیدیاردەیپرۆســــی دیموكراســــی و ژیانــــوەی ل جگ كــــی یــــلتــــووی و خدواكلناو متمانیــــی بــــ دروســــتكردنی

كۆمگای ئمرۆ٠ نــــنجومئ ئــــم دروســــتكردنی ی جارانكتییوەی جاشایزیندوكردنك حكومت یك ل دوایككانی عراق ی ١٩٦١ پیادەیان كــــردووە دژ بســــال

خواست و ئارەزووی میللت .نــــوری مالیكی دەیوــــت لڕگای ئم بیرۆكی مرامكانی دەست بر بكات. ئمش جۆركی دیكیــــ لب نمكی تی كورد، چونكركردایر ســــرانببتا دون ئوانی ئمرۆ پیالن دادەڕژن تی كورد لركردایری ســــبر سژلكوردســــتاندا بردەوامیــــان ب چاالكی

یكانیان دەدا.حكومت یك لــــ دوا یككانی بغدا بكاربوونیــــان دەســــت لســــرەتای بدروشــــمی بریقــــدار لكــــورد نزیك كاتــــك ھــــر بــــم بوونتــــوە. پگیان توند بووبت ھســــوكوتیان بپچوانی قسو دروشمكانیان بووە دەستو تاقم و خۆفرۆشیان بكارھناوە بناوی (جاش پۆلیس) و (غیرە نیزام)و

(مفرەزەی تایبت) و (فوجی سوك). تانم حكومك ئر كاتیرە ھوەی سئبووبت جــــب جــــ مرامكانیــــان برەیان كردوون و ھیچ حیســــابكیان بۆ نكــــردوون . ھر بۆی حاجی قادری كۆیی ل چند دركدا ل شــــیعرەكانی ئم جۆرە كســــانی ك لســــنگری ت دەوەستن شوبھاندووە بمیلل دژ ب

مریشك و مراوی و دەت :وەكو مریشك عقلی نیھنتبت و ھلكی مراوی ھھنتوەك بگات كناری جۆگیك

بمرێ نایت شونی جوجویكجگی ئو وشكو جگی ئو ئاو

تدەگات كینگ درانی پماوە.دەردەكوــــت بــــۆ ئوەمــــان لــــرە خزمتكردنــــی بگانــــ ھر نوشســــتی بدواوەیو پشــــیمانیش ل دوارۆژ داد

نادات .جاشــــایتی بیرۆكــــی ھبوونــــی

مگای ئنــــاو كۆم ر لــــت ھبوەنھن كســــانك لكۆنــــوە ھبــــت زاری یرمشــــل پــــ گایــــم رئــــھدەبژرن٠لسرەتای بو بوونوەی ئاینی پیرۆزی ئیسالمیش كسانی، وەك (ئبوروغال) ھبووە ب كوا ســــووری

پش لشكری ب باوەڕەكان .ھر كۆمگیك ئم جۆرە بیرۆكیی تدا بوو ئــــوە خۆی لنــــاو ئاژاوە و

توندو تیژی دەبینتوە .لســــایی كوردســــتان ھرمــــی ل كی پنشو ی بكتی یركردایسئمن و ئاســــایش و ئۆ قرەی دادەنرت ر بۆیشاھیدی دۆست و دوشمنان ھ بناحزان ھتا بۆیان بكرت دەیانوت ئم ئارامی ی بشونن و ئالۆزی بكن٠

ھر بۆیــــ لــــ ٢٠٠٨/١١/١٠ ھــــردوو نیشتیمانیی یكتیی سیاسی مكتبی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان ئنجامدا بپلیان كۆبوونوەیكــــی راگیاندنكی بپلشــــیان بوكردەوە دژ ب دروســــتكردنی ئنجومنی ئیسناد جگ لم ل ٢٠٠٨/١١/٩ كۆنگرەیكیش ل دوكان بسترا دژ بسربازی كردنی

٠گكۆمچكدارەكانی ھوســــتی نابت مئخۆمان فرامۆش بكین لكاتی راپرینی بھــــاری ١٩٩١ دەوركــــی رۆر گرنگیان ھبوو بۆ سركوتنی راپرین و راماینی دام و دەزگاكانــــی رژمــــی لناو چوو بھاوكاری ھزی پیشمرگی كوردستان

و جماوەری بشرەفی كوردستان ٠ل كۆتاییدا دەبت ســــركردایتی كورد ژیران مام لگــــڵ ئم بارودۆخدا بكات بۆ ئوەی دوشــــمنانمان زەفرمان نــــی كورد بوەی خوبن بــــۆ ئن پ

دەستی كورد نڕژت.

ـــتـــی حـــكـــومھـــــــــرـــــــــم ـــچـــیـــیـــكـــر

٢٠٠٩

/١/٢

٢ می

وەدو

ی ون

نو كا

)ی١١

٠)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧٠

٨ نی

نداب

ر

5

ئحمد خالیدیكم ئزگی ل ١٩٣٦/٧/١ كاتژمر ٨ی شوكرایوە كلھفتدا دوو رۆژ پرۆگرامكانی پخش دەكرد، كردنوەی ئزگش بچنـــد ئایتك لقورئان دەستی پكرد ئینجا دەنگوباس و دوو گۆرانـــی تۆماركراو لســـر (قوان) (ام كلثوم)و خانم ك لریدەنگی ھبگۆرانیبژكی توركی پشكش دەكرا، لكۆتاییدا خانم گۆرانیبژی عراقی (ســـلیم مراد) بئاھنگكی تایبت

كۆتایی بپخشـــی رادیۆك دەھنا، و ماچایخاننھا لری رادیۆ تئامدەومندەكان ھبوو و شوان خك ی، كو چایخانـــو ئـــن دەخزانرادیۆیان تیا بوو. ھرچندە ك ھندێ الینی ســـلفی لسرەتا خوندنی قورئانیـــان لنـــو رادیۆ بشـــتكی ویســـتپ ئوەی لقمدا، حرام لرەدا بیین پش رادیۆ تنھا ئامری (گرامافۆن) ھبوو، بم پاشان ھندێ كۆمپانیا ئامری رادیۆیان لدەرەوەی

عـــراق ھنـــاو وردەوردە بوبۆوە، لكاتی برپابوونـــی جنگی دووەمی جیھانی، خك گویان لدەنگوباسی جنگ دەگرت، ك لرادیۆی (برلین) بدەنگی بژەری عراقی (یونس بحری) بوو، خكیش ھمـــوو ئاواتخوازی چونك (ھیتلر)بوون، ســـركوتنی دەبـــووەوە. لھاوپیمانان رقیـــان ئوەی شایانی باس ھر گۆرانیبژك ك دووجار یا ســـنیـــا قورئان خوجار لرادیۆ دەنگی بوبكرابووایوە، ناوبانگـــی دەر دەكـــرد، ئیتـــر ئـــم پـــرەی ســـندو چندین رادیۆیـــبـــژەری بناوبانـــگ ھواـــكان و

پرۆگرامكانیـــان دەخونـــدەوە و تا برپابوونی شۆڕشی ١٤تمموزی ١٩٥٨ بردەوام بوون، لوان (محمد علی كریم – صبیح المدرس – نازم بترس – سعاد ھرمزی – عادل نورس – فیصل حسون – حافز القبانی – قاسم نعمان

السعدی)پاشـــكردنوەی تلفزیۆن لســـای ١٩٥٦ رۆـــی ئم ئامـــرە برەو كزی چـــوو، لبرئوەی خـــك ھواڵ و رووداوەكانیان راســـتوخۆ لسر شاشـــكانی تلفزیـــۆن دەبینـــی و گواستنوەی گرنگتر لھمووشـــیان رووداوەكانی نو ھۆـــی دادگای گل

(محكمة الشعب) بوو، ك داگایی كردنی پیاوانی رژمی سردەمی پاشایتی تیا

بڕوەدەچوو. سرچاوە: گۆڤاری (العراقیة)

نخۆش، تاران و ویژدان

زۆرك لو كسانی ك نخۆشییكانیان سختو ل ھرمی كوردستان چارە سری نیی، حكومتـــی ھرمی كوردســـتان و ھردوو حزبی با دەست (یكتی و پارتی) وە، بكراوەكانـــی خۆیانی باوەڕپڕلمبســـتی چارەســـركردن دەیان نرن بۆ ئران، ئمیان زۆر كاركی ئینســـانییو ھموو خكی كوردســـتان دوعای خریان

بۆ دەكات.نخۆش ھشتا نازان چیتی دە ب دوو یانرم بۆ دەكرێ، ھر دۆالر چارەسدەفت ك لوەم مانگری مانرگشتن ب دە

شارەكانی ئران چوار ،دەچت دەفتـــری دە یھ واش ھی تنیـــا بۆ ســـفرو كات بســـر بـــردن ب بۆنی نخۆشـــی دەكم... گشـــتك و بدان نموونســـحالتـــی ھـــزاران مرۆڤ ل ،یـــوا ھئاست ئو ب ویژدانی ســـروبریدا ب و دەتوانـــ ھـــر ھاووتیان ب(مادام وە كنوابیـــر دەك یوەســـتوەیان پئ

بـــ چارەنووســـی ژیانی خـــۆی و ماڵ و یی چی لگلل ی، ئاخۆ دەبـــكـــمندا

دەستی كوردی بكین...!)ئوەتا ل برامبر كموكوڕی و وەرگرتنی پارەو ب فیرۆدانی ھیچ نا و ئگر بۆشی :دە كاكی ھاووتـــی جبجنكـــن،

دەستی كوردی گندە و دزن....زیندوو نموونیكـــی لـــرەدا دەمـــوێ بھنموە، ك دوو برادەری دەزگای بدرخان یككیان رۆژنامنـــووس و ئوەی تریان یاریاندا كوەی بتی...پـــاش ئـــباوكیبچن بۆ تاران ب مبستی چارەسركردن، بمنیـــان وت چـــۆن ڤیـــزا وەردەگریـــن، ھریكیـــان بـــ (٢٥$) دۆالر ڤیزایـــان ،"پاس چوون بـــۆ "رەزای وەرگرت، بـــلوشـــوە بۆ تـــاران و لـــ تارانیش بۆ نخۆشخانو ل پاشانیش بۆ ئجزاخانو شویش ل ئوتل و ل پاشانیش گڕانوە،

...ش زۆر باشكخۆشندرووستی نتچـــوون و ھاتنوەیان و چارەســـركردنی نخۆشـــییك ب گۆڕی ھموو شھیدانی تچـــوو، دۆالری ($٢٢٥) كوردســـتان زۆر ســـربرزانو بـــ ئوپـــڕی باوەڕ بخۆبوون پاش ھاتنوەیان و سردانیان، زۆریش دخۆشـــبوون، ب دیتنی وتك و

چارەسركردنی...ئوەی دەیگموە خون نیی، سیناریۆش كتقیقكو ھب ،ماستاویش نیی ،نییخوازیارم ھموو ھاووتیانی كوردستان، با یكمجـــار ب ھر جۆرـــك بت بچن بۆ چارەســـرو لپاشـــان بـــ وەزارەتی تندرووستی و یا مكتبی سیاسی حزبكان بن، چونك شـــتكان زۆر تكڵ بووە، ھیچ كس ب كـــس رازی نیی، وتی من ســـدان شتی پیرۆز و جوانی تدای، كس باسی ناكات تنیا بدوای شت ناشرینكان دەگڕن، ب ژوژكیان وت بچووەكانت زۆر ناشرین و دڕكاوین، ئویش ل وەمدا پان دە: نخر ئوە ھن بچووەكانی من

زۆر جوان و تووك نرمن...خۆزگ ھمـــوو ھاووتیك ب چشـــنی ئو كوڕو باوك، ھستیان ب لپسراوتی دەكرد و تندروســـتی خۆیان ال مبســـت بـــوو، خۆیان بچووك نكـــردەوە لالیان رپرســـان...لدیتنی بدانی پـــارە و نپجی خۆیتـــی چند لژنیك دابنرێ بۆ خۆشان ...تكایكانی نیركردنی مامسپارەو نـــاردن و ســـیركردنی نخۆش بۆ یوانبازرگانی و ل تان راگرن...چونكو خـــوازراو دژ ب ی نندێ شـــتی دیكـــھئمنی قومی كوردســـتان لبكوتوە...ھندێ ئوەندە نفســـیان نزم ب بۆ پارە ئوە بكات.. ئوەی دیك ب قسی وەستا

!یتریف زەش ژمارەی رابردوودا، مرۆ ژمارە (١٠٠) بوو، ب بینی: لت

ھ نووسرابوو (٩٩).

مــرۆ (١٠١)

حمید ئبوبكر بدرخان

تھا

رس

ب

نازم دبندلبرلینوە ئمتان بۆدەگتوە

(پامـــۆك) ل رۆمانی (قی ســـپی) جوانی گوتـــووە: (مـــرۆڤ جاروبار لـــ ھســـوكوتی مناـــك یاخۆ گنجكدا، منای یـــان الوتی خۆی دەبین و بخۆشویستی و پرۆشوە چاودری دەكات...)، منیش برامبر (ســـیروان) لو ئانوســـاتدا واخۆم بھموو خود و جستوە دەخوندەوە یلیری چاوە موە ستدیقو زۆر بو كزبووەكانی ئوم دەكرد و ھشـــتا نھنی كۆم ھشتنی چاوەڕی تربووم، چونك توانینی (مولود) بۆ ئوان و گوپندانی ئوان بۆ ئو جۆرك ل تۆكردنوەی دەبخشی.سیركی دیكی (ســـیروان) م كرد و چاوكی بمـــال و بوالی خۆیدا گا وەك ئوەی ســـر لنوێ ل ژیانیدا (مولود)كی دی دروســـتبوبتوە و مژكی دیكشـــی لـــ جگرەكیدا و برداومبـــوو گووتی: بـــدەم رگاوە ھندجار ســـیری دایكم و ئم دوو خوشـــك كۆم دەكـــرد دەھاتموە ســـر بیركردنوەی یكمم ئویش مامـــ (مولـــود)م بكـــوژم و رابكم و خـــۆم بدەمـــ دەســـت قـــدەری كی نادیـــار، دووبارە كچارەنوســـ مانم دەكردەوە و كۆمیری ئســـشت لالم دروست دەبوو لسرووی ئم پڕاگنـــدەی ھمووشـــیانوە پپوالن بدایكیشموە لم خیاندا بووم (نازە) گیان ھات تنیشتموە و

بھمنی پی ۆ نمرەی ١٠٠م وەرگرت لمگووتم: ( ئدەرسی ماتماتیك)، زۆر بزوویی لم بارە دەروونیموە بووم ئینسانكی زۆر كیفخـــۆش و خریكبـــوو ھر لـــ رگا تر تر ماچـــی بكم، زۆر پیرۆزباییم لكرد و ھیواشم خواست دوارۆژدا ببین موومـــان لـــھ كـــكســـك ك دای و ھموو ئوانی ئاواتیان ئم پبگین دخۆشبكین، گیشتین نزیكی دەرگای مای خام دایكـــم ھاتـــ تنیشـــتموە و زۆر ی گووتم: (كوڕم راســـتمنی پھبعقـــت گورەی، بم ھشـــتا تۆ منای كشـــك بووردی و بھمنی

ل خاكانت دەگینین..).براستی لو ســـاتوەخت گورەیی دایكم و گورەیی شورەیی دایكم زیاتر

لالم گورەتر و گورەتر بۆوە.ل دەرگاماندا و ھر ل حوشكوە خا گچككیانم ك مامۆســـتا بوو كمانی لرســـوە ھرمیـــگزۆر بباوەشـــگرت: (من بتواوی ھموو گانوەكانی برەو ســـرنجكانم نم رەڕای بارینی نموبوو، ســـئبارانیـــش، بم ھیچ ھســـتم بم تڕبوون ندەكرد، بھاتنی كچك و كوڕكی (ھیپی) ك داوای جگرەیكیان كرد سرم برزكردەوە و (سیروان)یش زۆر بخرایـــی جگرەكـــی دان و بب ئوەی ئوەندە بایخیان پبدا یان ھر سیریشیان بكات و كوتوە

(..قسدەستی لسر شانی من و (سیران) دانـــا و بـــرەو ژوورەوە چوویـــن، ھموو مراســـیمكی ئم ھاتنی بۆ كردین و ببردەوامیش خۆشویستی جگم بوە ئخشیندەبوانی پخا ی ككردوو كچی و ھـــكژن لـــئوانیـــش لگـــڵ نازە و ســـیران پكوە ل مكتب بوون و بۆخۆیان ھرزوو ئـــوان چوونـــ ژوورەكی دیك و خریكبوون، خاۆژنم ژنكی عاقبـــوو و خزمی دایكـــم خاكانم بوو، دوای ھموو شتك من و دایكم ســـیركی یكترمان كرد خام ئم سیركردنی بینی و ھرزوو گووتی: (ئم سیركردنی یكترتان ئاسایی ،(...یكتان ھوە شـــتبـــوو، ئنكۆمـــ شـــتی باســـكرد، وەكـــو پویست من بتایبتی رزی دایكم و خوشككانم بگرم، ئگر پویستیان ب چی ھی ئم یارمتیتان دەدەین، دەبـــ بخونین و ئـــاگاداری دەرس و مكتبـــی خۆت بیـــت .. ئمان و

زۆریتر.

من تا ئو كات سرم بردابۆوەو گوم بۆ قسكانی ئو شـــلكردبوو، بم وەبوو چۆن بچمالی ئســـتم لھناو ئم مسل گرنگوە، خریكبوو واو دەبوو بۆیكانی تقســـ و لئب گرمیوە دیســـانوە گووتی: (من دەزانم شـــتك ھی و جارێ بۆ منی باس بكـــن و ئگر پویستیشـــی كرد ئوە لگڵ ھـــردوو خاكی دەكم، ھرچندە شتان قســـدیك ك لخانوو یارمانداوە كب ندونزیكی خۆمـــان بدۆزینوە بۆ ئوەی

بن نزیكی خۆمانوە...).لـــرەوە وەك ئـــوەی بمخن نو گۆمئاوكی ھند ساردی زستان ئاوا راچنیم و بووردی سیرمكرد و پم گووت: (چۆنت زانی ئم پویستمان

بوە ھی ل ئوە نزیكببینوە..؟).ئویش ل شـــونی خۆیـــوە چووە

نـــاو عالمكی دیك و زۆر ب ووردی سیركی من و دایكمی كرد و سركی بـــادا و گووتـــی: (مـــن دەمزانی ئم ككتری جۆروە بۆ یی ئیركردنس

ل تروكاندنی نھنییكی گرنگ..)نمھشـــت ھیچ شـــتكی دیك ب و ك ویستم بم قســـ دایكم ھردوو چاوی پ فرمســـك بوو و خایشم خاۆژنیشـــم و ھگـــڕا ســـوور وەكو عاتیفیك بـــۆ دایكم ئویش چاوەكانی پ فرمسكبوو بب ئوەی ھشتا ھیچ لمسلیك بزانرێ، زۆر بخرایی و زۆر بب شرموە گووتم: (خا گیان (مولود)ی مامم واز ل دایكم ناھن و داوای لدەكات می ئالنم ھبكات و ئ شووی پھتكن و دواجاریش گووتویتی یان شـــووم پدەكی یـــان ئابووت دەبم، جا من و دایكیشم بیارماندا ئم مسلی بگینین ئوە نوەك ئم كابرای شـــتك بكات ئابووی

دایكمی پ لكدار بكات...).خام ل شـــونی خۆیوە سوورتر ھگـــڕا و دەموزاری ووشـــكبوو و سری بۆ الی ئژنۆی شۆڕكردەوە و ھردوو دەستی خست ژر چناگی و ماوەیكی كم دۆشـــداما و سری برزكردەوە و ســـیركی دایكمی كرد ل كـــی پینتـــۆزێ زەردەخو بددانوە گووتی: (زەمنكی سیرە، ئ ھشتا كفنی براكیان زەرد نبووە، نخر ئم ئابرۆچوونی دایكی ئوە نی، ئم ئابۆچوونیی (مولود)ە، ھیچ خممخـــۆن، ئم برای دایكی تۆین، چۆن كاتـــی خۆی بیارماندا بیدەینـــ باوكی تـــۆ و خاوەنی ئو مر ئرواین و ھستاش ھبووین، ئ ســـیش ناتوانوین و كخاوەنی ئتجاوزی سر كرامتی ئم بكات، بم ھیچ شتك ب ھچوون نابت، من خۆم وەكو ئوان بیر ناكموە و پدەگینم، نوەیك مامۆســـتام ئمشو ئوە لرەبن من ھر ئستا دوای ھردوو خاكشـــتان دەچمو ھموومان دادەنیشـــین وچارەیك

دەدۆزینوە..).(سیروان) دەستی بۆ جگرەكی برد و

تازەك كی منی كرد و گارسۆنیرسھات المان و ســـرمزەكی سیوە و بزمانی ئمانی پی گووت: (دوو قاوەمان بۆ بن و ب منیشی گووت: توخوا لـــم بزار مب لبر ئوەی ئم ســـاتوەخت دەرگای خمكانی دی خۆم بۆ تۆ كردۆتـــوە، دەزانم كسم ل تۆ دسۆزتر دەست ناكوێ نازی ئم خمانم ھگرێ، دەزانم حـــزت لی لـــ كۆت ببمـــوە و جوانان قامو شناو ئسی و بھبســـوڕیتوە و شـــونی جـــوان و ئپارتمانی جوان و كچی جوان ببینی، بم تـــكات لدەكـــم گوم لبگرە چونكـــ مینتی چندین ســـای كســـك كمدەكیتوە، لو كاتدا من زۆر ب گرمیوە پكنیم و گووتم: (دنیات دەكموە لم شون ل تۆ كی دیكس و شتھیچ ك زیاتر بیر ل

ناكموە، دنیاشت دەكوە ئگر تا بگیتوە ئم سربردەیت بیانی بـــن بت، بدیارتوە دانیشـــم، چونك ئم بشـــك ل خمی ھر ھموومان، من چـــۆن دگران دەبم، ب پچوانوە كـــ گڕاموە ھموو وە، كچی تر دەنوســـممانم خئقاوەكانی كگارســـۆن چاوشـــین می گووت ئمانی پئ نا و بـــھشـــاعیر و ژورنالیست و من دەموێ ھیالكیكانی ژیانـــی خۆمی بۆ باس بكم، كچـــ ئمانیك ب بزەیكی ل كی پموەب زۆر راســـتگۆیانحوزنـــوە پی گووتـــوە و ئویش بۆ منی وەرگـــا گووتی: (وای ژیان دەكات، ســـخت ھموومان ھیالك بم ئو شاعیرە ژیان ل ھموومان

زیاتر ئوی ھیالك كردووە...).من ل شونی خۆموە ئوەندە سوتام بۆ ئم وەم، زۆر راستیدەكرد، ژیان ھموومانی ھیالك كردووە، راستگۆیی ئم ئینسان و راستگۆیی سیروان-م زۆر ب گورەیی بینی، چونك ھیچیان ن، رەنگڵ زاتی خۆیان ناكگدرۆ لســـیروان لـــو (٣٠) ســـای ژیانی ئوی زۆر شت فربووب لسرووی وە، راســـتگۆیی كـــمووشـــیانھئمش ھشـــتا ل كۆمگی ئمدا ئـــم راســـتگۆیی دەشـــاردرتوە، ئمـــش زۆرجـــار دەوروبـــر وای لدەكات نوـــرێ حقیقتی ژیانی ند زەرووریچ نی كـــخۆت بتروكرەنگـــ ببت ھۆكاركی گـــورە بۆ ســـوككردنی ھموو ھیالكی و خم و حاڵ داوام لر ھكانت، بتیینم(سیروان) كردەوە من ل گت دەژیم و ئمۆم بۆ تۆ ترخانكردووە و لگڵ ك لوەكانیشتم جۆرموو بیركردنھخۆشنوودی لسر روخساری سیروان دروستبوو و جاركی تر ھاتوە سر قسكانی، بم ل ھمووی گرنگتر ئوەبوو ھستتدەكرد ك ھموو ئم واقعیتی ژیانی لســـر شریتكی مایی تۆماركـــردووە، چونكســـینبب وەستان دەیگایوە، دیسانوە كانی و گووتی: لر قســـســـ ھاتھموو ســـیرتر ك مام (مولود)م

بم شوەی ئمی بینیبوو یكسر رگای مای خا گورەكمی گرتبوو ك گیشتبووە ئوێ و دوای تاوكی كم وای ل خا گورەكم گیاندبوو ك دایكـــم ب گوی ئـــوان ناكات و بكیفی خۆی دەسوڕتوە و بگی ئوەشی ھنابۆوە ك ئگر باوەڕیش ناكن فرموون ئســـتا بـــم ئوارە درەنگ با بچتوە ماوەیان بزانن ل ما یان ل مـــاڵ نی، بگومان زۆر ســـخت گورەكشـــم خاببـــوو، لم كاتدا خاـــ گچككم وێ و كئ مامۆســـتا بوو دەگات كچاوی بـــ (مولود) دەكوێ جۆرك لـــ رق لالی دروســـت دەب، بم ئو كابرایكی زیرەك و ل كاروباری سیاسیش دەستكی ھبوو سیركی (مولود)ی مامـــم دەكات بجۆركی ڵ دەكات و خاگـــی لتر مام

:ـــی دەر پكســـشـــم یورەكگباشبوو ھاتی، چونك كاك (مولود) ی كرد دیارە للسندێ مباسی ھ یمتی و خزمی ئســـۆزی خۆیدو ئمش دەب پشـــتگیری لبكین، بـــم مامۆســـتای خام ھـــرزوو پشی ل ھموو شـــتكان گرتبوو و زیاتر پیوەندی ئمیان گوتبووی: ب من و تۆوە ھی، پویست ناكات كاك (مولود) ئوەندە خۆی بھیچ مسلیكی ئموە سرقاڵ بكات، لو كاتدا مامـــم دەیوێ وەك ئوە خۆی نیشـــان بدات ك ل قسكانی خام توڕە دەب و دوعاخوازی دەكات و خا گورەكشـــم بم رەفتارەی ك ،گـــران دەبمامۆســـتا تۆزێ دمامم دەڕوا ھردووكیان دن ژوورك :دە ھـــرزوو خاگورەكـــم و ناب ئم خوشـــكی ئم وا بكات و لمای خۆی داننیشـــ و ھشـــتا جاح و خك قســـ دەكات و بر ل ھموو شتك بۆ ئم شورەییو ینســـب خواســـتخوان ئگـــر خـــك قســـیك بـــكات، ئوەتا (مولود) دە، لماڵ دانانیشـــ و بمن دە ئگـــر باوەڕیش ناكی وەیان بزانن لما رموو با بچینف

ماوەی..؟مامۆســـتا دادەمینـــ و وەك ئـــو كسی بھموو ھزكی جستیی و عقنیوە شـــتك ب ك ھموو نبشـــك درۆئامزەكانی دەمامكـــو تـــا دەگات ئو ئاســـتی بتۆزێ ھچوونوە قس بكات و ب: (ئم ل مدرۆ دەكا، خوشـــكی ئ كابرایگوڵ پاكترە و ل پپول ب وەیترە، ئـــوەی دەیـــوێ شـــورەیی ئم و شورەیی خوشكی ئم ببات و ھالنی سیروان و سیران و نازە تكبدات ئو

.(...یویژدانب سكســـرك بـــۆ ئاســـمان ھدەبێ ئاھك ھناســـیوە بھمـــوو و ھدەكش و روو لخا گورەكم دەكات و دە: (مولود درۆ دەكات، بمناكانی و بخۆی خوشـــكمان و لترســـی ئــــــی مـــن و لمالماكی خۆیان رایانكردووە و داوای

لكردووە ئگر شـــوو بـــو نكات ئابوی دەبات..).

لرەدا ھموو گۆمكان دەشـــقن، مـــوو دەموچـــاوەكان بـــرەدا ھللرەدا دەشـــكنوە، دیكدا باركی خا گورەكـــم ب ئاقاركی دیكدا بیر دەكاتوە و ب توانینكی دیكدا شھاتاننی و پموو نھم ھیری ئسدەكات و ھـــر بم شـــوە دەســـتی مامۆستا دەگرێ و برەو ماكی ئو ھنگاو دەھاوژێ و ل بیری خۆشیدا زۆر بیروبۆچـــوون لكدەداتـــوە و دەگڕتوە ســـر یكم سربردەی (مولود) ك بر لوەی براكی داوای ب (ولودم) (شاناز)ی خوشكی بكات نازان مس ئم كمای بوو، بت زۆر ب ك بو و (شاناز) نئ ل جگرقوە ل كاتی خۆیدا رەتیكردۆتوە و ھر حسبی پیاویشی بۆ نكردووە و لدواجاریشدا چارەنووس ھر بو مای ئاشنا كردۆتوە، بم لگڵ پیاوكی خۆشمر و خاوەن كسایتی برز و دیار لناو دەوروبر، بك داو لودای نـــرگ مـــیف مـــحعومركی كورتـــدا مای خۆی لگڵ كردو كۆتای بم ھموو ھیوا و عشق دواجاریش و وخۆشویســـتی ھنا (مولود) بھموو عقلیتی خۆیوە و لپنای نیازكی خراپوە دەیوێ ئم تۆی بكاتوە و لم سبرەوە تۆزێ بحســـتوە ك نازان ھموو ك وەنیك ئوادەیـــس و خانك(مولود) بیركردنوە نخۆشیكانی خۆی بۆ بنخشن.. بدرژایی ئم رگایـــ فزایكی بدەنگی بســـر ســـیمای ھردوو خاكانم داھاتبوو تا گیشتن بردەمی مای مامۆستاو یكم كس ك پشوازی لكردن من رەو ژوورەوە ھموومان ببووم.. ھ وتبووینمووشمان ككشـــاین و ھنـــاو جۆرك لـــ بدەنگـــی، بم خایاند و دایكم زۆر بزۆری ن مئجورئتوە رووی كردە براكانی و پی

گوتن: (مولـــود دەیـــوی شـــورەیی من و

شورەیی ھمووتان برێ...) بھرحـــاڵ ب ھنســـكی گریانوە ھموو شتكی گایوە و ھتا ھندێ شت ھبوو ل منیشی نگیاندبوو، بم لناخوە پناخۆشبوونی خۆی بۆ ئم زۆم ھدەڕشت.. ئمشوە تا درەنگی شـــو ئو مشتومەبوو، ل یشـــتم دایكم جگوە گوە لولبخو كردن و پگیاندنی ئم ھیچ تاوانكی دیكی نبوو. من ئمشوە بیارمـــدا لـــ عومری خـــۆم زتر ھسوكوت بكم.. ببم پاسوانكی رۆحـــی دایكـــم و ســـیران و نازە.. دا بـــووم.. خاوانم بیركردنلـــگورەكم بۆئـــوەی ھموومان ئم وە و بچینتمان بیر بچیلسم

ناو عالمی گالتكردنوە و گوتی: ر ئاون. دەببلقی ســـ م قسانئ) ســـانم جۆرە كتا دونیـــا ماوە ئخـــون بم نیـــازە نخۆشـــانیان ببینـــن.. ئمـــ خۆمان و خوشـــكی خۆمـــان چاكدەناســـین و دەزانیـــن ئگر مسل بگات ئم ئاست چۆن ھسوكوت دەكین و چیتر ناموێ بم شوەی بیر بكینوە.. ئو چند رۆژەش ل خۆمانتان نزیكدەكینوە و ئگـــر دایكتـــان خۆی بـــۆ ئوە ترخان كردب ئمش ھتا دەمرین چاودریتـــان دەكیـــن و ھمووتان

پدەگینین....).بڕاستی لو ساتدا وامدەزانی ھموو دونیا ھی من.. لو ساتدا ھستمكرد بحق پشـــتمان ھی و كسانك ھی پشتگیریمان لدەكات و سیركی دەم و چاوكی دایكیشـــم كرد جۆرك لـــ شـــادبوونوە و ئارەزووبوون و وەدیاربـــوو و بۆینیابوونـــی پد

لناكاو روویكردە براكانی و گوتی: ـــوەم.. ناكرێ ھمن خوشـــكی ئ)بكـــم.. من دەموێ ھمـــوو عومرم نـــم.. من دوبھجب مانبـــۆ ئچھرەی ئمپیاوەم نویســـتووە تا ئمۆ بدوای بكوم.. لدوایشدا قت وەناكم ئم مندانـــم ب باوكیان پوەدیارب و من دەبم ھردووكیان

بۆیان...). ئمشوە راكشـــا.. ھموومان شو لـــوێ ماینـــوە، بم مـــن خو دەمزانی چونك چاوانم.. ندەچووە

غدركی گورەمان لدەكرێ.بشی دووەم و كۆتایی

لگڕەككی ھژارانی ھولرەوە

سیروان: دەمزانی غدركی گورەمان لدەكرێ..!!

یكم ئزگی رادیۆ ل عراق

ریم. راوەستاوەكان للی كد عممودەریس، مح بیحوە: نازم بوترس، سراست دانيشتووان لراستوە: سوعاد ھورمز، عادل نورەس، فیسڵ حسون، حافز قبانی، قاسم نوعمان سعدی.

ژمارە (١١٠)ی كانوونی دووەمی ٢٠٠٩/١/٢٢ربندانی ٢٧٠٨ی كوردی

6

یگشــــت

ی كوردیربندانی

رۆژانی بوو... زنجیرەیك ل بیرەوەرییكانم(٣٧)دەســـتمان بڕۆیشـــتن كردەوە، لم ھت و دوندو برزی و نزمی و بزنڕێ و ســـركوتن و شۆڕبوونوەیدا، ھســـتمان ب ماندوو بوون ندەكرد، گیشتین گوندی"ملكان" نیوەڕۆبوو لبردەرگی ماك و لنزیك بندارك چند زارۆكمان دی و ســـ چوار ژن خریكی نانكردن و تبدەكات، ھ نو شوی ئبۆ زگی برسی، چاو ئاراست رسبرژاندن بوون، بۆنی نانی سژنكانیش ھستیان بم حاتی ئم كرد، چند نانكی گرمیان ب منداكان بۆ رەوان كردین، ھندكی تر رۆیشتین، یكمجاربوو گوزی ملكان، ك بناوبانگ بشكنم و لگڵ نانی گرم نۆشی كم، لبن سبری دارك و لنزیك كانیاوك ئم لزەت سروشتیی خوایی چۆن لبیر دەكرێ، یكمجاریش بوو لســـر كپك بشـــخ و لنو گرووی دەرەشیر سیری سروشتی جوان و راكشاوی شاخ و برزایی و نزمییكانم كردب، دوای س رۆژ رۆیشتن بپای پتی لنو بردەن و دڕكزی و شـــاخی رك و تنگبر و ھورازو نشـــودا، ئوارەبوو گیشتین ناو ریزە پرژینكانی باخ باخڵ پەكان و بســـر جۆگلی پ لئاوی سازگار، ك بسریدا بازمان دەداو ھوای فنك و ئارام گیانمانی پ دەكرد، ب بقۆناغ گیشتین"ھیران"ی جوان.. ئوكات :یدابووین. "كۆنفۆشیوس" دەرەتی جحھل ڤاشت ھو ھموومان ئوە ھمدووپاتی دەك

بپیری جوانیت دتوە بیر... جوانیت رۆیشت نایتوە گیر. "باون جاكسۆن"یش دەت: چاوەڕوانی ئوەت نب ژیان ھمیش لسر پاژنیكی باش بۆت بســـوڕێ" ب گیشـــتین منزل"ھیران".جارێ زوو گیرفانكانم بسركردەوە، بزانم ئو دوو نام تایبتم ھنـــاوە، ك یككیان بۆ بڕز"محمد مال قادر"بـــوو، ئوكات كارگی لقی "2.پ.د.ك"بوو لھیران، ئویتریان بۆ ھڤاڵ علی ھژار بوو، ك لپرسراوی ناوچی جووتیارانی دەشتی ھولر بوو، ھبت نامكانیشم بۆ ئوە ھنابوو، ك ل"ھیران" وەك مامۆستای شۆڕش و كادیركی پارتی بمنموە، چونك"ھیران"بۆ من بنكیـــك بوو تا بتوانم پیوەندی بردەوام لگڵ ماوەم لھولر نپچێ و ئاگام لدەنگ و باسیان ھب، دیارە ئۆقرەم نگرت، ھر شـــو چووم الی ھڤاڵ"محمد مال قادر،"بم بدكی شكستوە گڕاموە، چونك گوتیان ب"معایش"رۆیشـــتووە لشـــاخی گلزەردەی ھشـــتا زۆری ماوە بگڕتوە. رووم سوڕاندەوە برەو ھوراز بووموە، چووم ناوچی جووتیارانی دەشتی ھولر، الی ھڤای شھید"علی ھژار"،لوشـــدا فرموویان بئیش وكار دابزیوە بۆ گوندی"شاخپیسك"،لتان ناشارموە بدەســـتختی خۆم نامیكم بناوی نام نووسی پشوو، ك بۆ ئو دوو ھڤای نووسیبوو، نووسیم و ئیمزای ھمان لپرسراوم كرد بۆ ھڤاڵ"عبدولەحمان گۆمشینی"ئویش ئوكات ئندامی لقی2 "پ.د.ك"بوو لھیران، كارەكم ســـری گـــرت و لالین سرپرشـــتیار ھڤاڵ"تاھیر گۆمشینی"فرمانمی دەرچواند لقوتابخانی ھیران جگیربم، ك ھمان قوتابخان ژووركی ببوو ب ناوچی ھزی ســـفین،

ئوكات"قادر حمشین"لپرسراوی ئو ناوچی بوو.ھرلو ســـا (1969)ل ھیران گیرساموە ل قوتابخانیكدا كبۆمان ترخان كرابوو، چند مامۆستایك بووین ل دەرچوانی پیمانگای مامۆستایانی شۆڕشـــی ئیلوول بیك فرمان لو قوتابخانی جگیر بووین، ك پكھاتبووین ل (كانیی) خكی گیاوە (ئـــازاد حم گمحان_ ئیبراھیـــم عبدولواحد) كۆیی بووین (نوری متی_محمد ئحمد بگ) شقوەیی، بینایی قوتابخانك كبینایكی بردین لبرزایك بوو لناوەڕاستی ی پكی باوەشی واوەندرەكی ڕووەو نی سردەرگدا، بناحی الی دەستك دەڕۆیشت بخوارەوەیدا ڕووبارڕەز و باخ و ل لچپ، شـــاخی نپساوەی ســـفین و بالی دەست ڕاست، گوندی كاموسك و كونفلوس و برزی و نزمی گردو شاخكانی دەوروبر دەبینرا، دەرگی پشتوەی برامبر بخانوبرەكانی دانیشتوانی ئو شارۆچكی بوو، ئگر ڕۆژ بدەرەوە بوای ئوە لو ل جگ ردینب و قوتابخانر خۆر و شـــتی تر...ئب دەر و خۆمان دەدای وە دەچوویندەرگـــژووری بڕوەبر و مامۆستایانی، ژووركی گورەی بۆ نووستن و ھسانوەی خۆمان ترخان كرابـــوو، ھروەھا دوو ژووریش بۆناوچی ھزی ســـفین بوو، كپشـــتر ئاماژەم پكردبوو، لپرسراوەكی(قادر حمشـــین) بوو، جگرەكیشی (حاكم ئیبراھیم ئاكرەیی) بوو برای مرحوم عزیز ئاكرەیی و بڕز كاروان ئاكرەیی، ئوەی شـــایانی باســـ یك لو ونانی سرەنجی ڕاكشام لتنیشت دەرگاكی سرەكی ئو بینایدا بقد پنجرەیكی یك متری چوار گۆشیی كونكی ڕەشداگڕاوی ڕوخاوم بینی، ل لپسراوی ناوچی ھزی سفینم پرسیار كرد، ئرە بۆچی ،م بینایكی ڕاوەشاندە ئكم موشكی ڕژیۆكستا فئ ر لك بند ڕۆژڕووخاوە، گوتی چیكك ل پشـــمرگكانمان فریای ئوە نكوت لو بینای بچتدەر، شھید بوو، ھروەھا وتیشـــی ئوەی مامۆســـتایان ئاگاداربن ئم قوتابخانی لگڵ ئو دوو بینایی برامبرمان، ی خوارەوە، كردینب و بینایڵ ئگل یخانستفین و خزی ســـرماندەی ھگای فج ك(لقی2.پ.د.ك) تیای ڕەچاوی ھمیشیی ھرشی فرۆككانی ڕژمی ل دەكری بتایبتی ك لو قوتابخانی (ناوچی ھزی سفین)یشـــی تیای، بیانیان بر ل ڕۆژ ھتن نیوەڕۆیان كاتی نـــان خواردن و دەمو مغریبان وای دان ئو بینای دەبت پارووی دەمی یك ناپامی فرۆكی دەنگی فرۆكتان لگو م كنم، بزوە دابورەی ئ وەم نییروەھا وتی بۆ ئلیۆشـــن، ھئبوو لناو ئو بینای نمنن و ڕوەو خوار بنوە بۆناو ڕەزو ئو باخانی خوارەوە...ئم وتانم بیست ك سرەتای دامزراندنم لو جگای، بڕاستی ھر وەكو لو دوو درە شیعرەی(نالی)دا

ھاتووە: دەورانی ی وەك ھگی سودا سری گژم... بۆی ب دەقیقی مسل ھرچی دەبژم

دوای ئم وتانی بیستم تووشی دڕاوك بووم و ترسك لم نیشت، لدی خۆمدا دەمگووت خۆ منیان بۆ گوندی ملكان و دواتر (نازەنین) دەستنیشـــان كرد بۆ ھر پم داگرت و ئو جگایم ھبژارد، كوابت دەبت شـــوو ڕۆژ ب ھســـت و خوســـت و ل دەنگ و ھاشـــی فۆككان ھوشـــیاربم، دواتر ھر خۆم ب خۆمم گووت تۆ ھاتی ببی ب پشـــمرگ ن ل ئوتلكی چند ئسترەیی دابزی، دەب تحمولی ھموو بارك و زروفك و ناخۆشییك بكی، واتا(جارێ لسر زین و جارێ زین لسر پشت) لڕاستیشدا ئو جگای ھر وابوو، دەبوای لگڵ گردی بیانیان ھشتا دنیا تاریك و ڕوون بوو ھسین و ئوەستی ھات و نھاتنی فۆككانی ڕژم روەك لكمانی دەكرد، ھموو الیردانی ھوەفابوون زوو زوو ســـماندا بگل ین، چونكبكپنـــدی كوردەواریدا ھاتووە:(برادەری باش ل خزمی خراپ چترە)، ئو برادەرانی لو بینایدا بوون، وەكو خزم و دۆســـت و خۆشویســـت بوون، ڕۆژ ب ڕۆژ میانو دۆســـتایتیمان پتو تر كككانی كاكی ھیرانی و خخی شما بن ر لھ یو ناحیك و دانیشتوانی ئدەبوو، خزۆر ڕووخـــۆش و بگفت و لفت بـــوون لگڵ ئمدا، ئوەتا جاركی تر پندكی تری ھناموە

یاد ك دەن:بووس ڕەش و تاریكپیاوی ع ...پیاوی ڕووخۆش سپی و ڕووناك

یك دوو مانگ دەبوو لو ھیران دگیرە بووم لگڵ زۆر كســـان یكترمان ناســـی و زۆر خزم و ناســـیاوو كۆن برادەرانم بینی بم ئوەی زۆر بالموە گرنگ بوو ك باســـی بكم ڕۆژكیان یكك ل ئندامانی ھزی سفین، ك ناوی (سمكۆ بارزانی)بوو لگڵ یكك ڕاوەستابوو، گنج بوو، ئگر لیادم ماب جلكی خاكی لبردا بوو، سمكۆ بارزانی بانگی كردم، منیش ك چووم گوتی وەرو تعارف لگڵ ئو كوڕە جوان بك، نووســـرەو ڕۆشـــنبیرە دوای ئوەی دەستمان خســـت ناو دەستی یكتر، (سمكۆ) گوتی ئوە كاك (محمد موكری)ی و منیشی پناساند، پی ووت ئو كورە الوەش كم كم شـــیعر دەنووستوەو شـــاعیرە...لو ساوە (1969) ل ھیران لگڵ كاك(محمد موكری) چیرۆكنووس و ڕۆماننووســـی تعارفمان كردو یكتریمان ناســـی، پیاوی عاق)رچاو، وەكو گووتویانب ند ھاتـــی زۆر ژیرومكی جحت كوڕوەی ڕاســـتی بئوەكو نرگل قســـ دەكات، لســـریوە دەچت زگی ئینجا ل دەمییوە دت دەرەوە) من وام دی و ھـــرواش كوتوە، جگ لم زۆر لخزمكانم چاوم پیان دەكوت و تكلیفی دەعوەت و می ئكزە بۆ باوكم و مام ڕم ئكیان نیشـــان دەدا، دەتوانم بلت و ئامادەییموو خزمھدەگڕتوە، ك ەمامان ل ناوەڕاســـتی شاربووە و بردەوام خزمكان ك ل گوندەكانی دەشتی ھولر دەھاتن نو شار لمای ئمدا میوان دەبوون، بخۆڕایی نگوتراوە، پیاوی میوان گر،

.یت نان و خوانی خۆی پمن ب ،یرجچووە ھ

موحسین ئاوارە

دەباغبھۆی دەومندە وتكی عراق ھبوونی ســـامانی سروشـــتی زۆر بتایبتی (نوت) . بۆ بوژاندنوەی ئابوری ھمیش پشت بداھاتی ئم دەرامت دەبستت .دەتوانین نوت بشادەماری ئابوری عراق دابنین بســـر یك ھرگۆرانكاری بۆینرخی نوت دابت لكاتی فرۆشتنی كاریگری جیھانـــی لبازارەكانی برچاوی دەبت لســـر ئابوری و

. تم ولكی ئوی خبژنـــوت نرخـــی (٢٠٠٨) لســـای برچـــاوی برزبوونوەیكـــی بخۆوە دیت ئم وایكرد بودجی م(٦٧ ملیار دۆالر ) ئ راق بگاتعوایكرد ئابوری وت گشسندنكی

برچاو بخۆیوە ببنتلیستی ھاوپیمانی پاش ملمالنیكی یم بودجباش توانـــی (١٧٪) ی ئبۆ ھرمی كوردستان دەست نیشان

بكات.بۆی پرلمان و حكومتی ھرمی كردنی زیـــاد بیاری كوردســـتان بـــۆ دا مووچـــی فرمانبرانـــی چاككردنی بژوی ژیانی فرمانبران

.بم بـــم دوایی یـــ نرخی نوت

دابزینی جیھانیـــدا لبازارەكانی برچـــاوی بخۆیـــوە دیـــت ئم دابزینـــ كاریگـــری كردە ســـر بودجی ئمساڵ و ببی (نۆ ملیار دۆالر ) بودجـــ كمی كرد وات بوو یم بودج(٥٨ملیار دۆالر) ئـــ بـــكاتك ئمنـــدە دەبت ئگر ھات و رۆژان دووملیـــۆن برمیل نوت رەوانی بندەرەكانی دەرەوە بكرت بۆ فرۆشتن و نرخی ھر برمیلك

(٤٠دۆالر) بت .بۆی شـــتكی گرنگ ھیـــ دەبت ئامـــاژەی پـــ بكیـــن ئویـــش كی تیرۆرســـتی كركارھ وەیئبكرت ســـر بـــۆری یكانی نوت یاشكاندنیان ئم كاریگری دەبت ویستپ ی كوتە نم بر ئسلبنردرت دەرەوە بۆ ئوەی بودجی عراق ب (٥٨ ملیار دۆالر) بمنتوە. كمكردنـــوەی بودجـــ كاریگری دەبت لســـر ئم رژەیی ك بۆ

كوردستان دابینكراوە.كـــم بوونوی بودجـــ كاریگری بســـر ھموو الینكانی دەبت ئابـــوری وەك برنامی خۆراك و سودی بانكی و پرۆژەی پیشسازی و كشتوكاڵ و دامزراندنی دەرچووی

كۆلژەكان و ئاوەدانكردنوە !!

ئوەی سرنجی شارەزایانی بانكی دراوی نـــو دەوتـــی راكشـــاوە كوردستان (٦٠٪) ی بودجل وەیئبۆ مووچی ك لجیھان برژەی (٪١٨) مـــل (١٨٪ تـــا ٢٥٪) .جگبودجی ھرم بۆ نفقاتی سیاسی

سرف دەكرت . ی كم گۆرانكاریانموو ئڵ ھگلبسر بودج دادت بھۆی دابزینی نرخی و بـــی ناردنـــ دەرەوە بۆ

فرۆشتن لبازارەكانی جیھان.وا بیـــارە ھیچ گۆرانـــكاری یك بسر مووچدا نیت بپ ی ئم كۆبوونوانی كبستراوە ل ئوردن لگڵ (بانكی دراوی نو دەوتی ) ھۆكارەكشـــی دەگرتوە بۆ ئوە چونك پرلمان و حكومتی ھرمی كوردستان بیاری لسر زیادبوونی مووچ داوە .فرمانبرانیش لسر ئم بە زیادەیی مووچ نخش و پالنیان بۆ ژیانی خۆیان دارشتووە.

بۆی ھر دەستكاریك ل مووچی فرمانبران كاریگری خراپی دەبت بسر بارودۆخی حكومتی ھرمی كوردستان و تیرۆرستان و نیاران ئم كشـــی دەقۆزنوە بۆ مرامی

گوی خۆیان .جگ لم ئم بـــە پارە بدراوەی

مانگـــی تشـــرینی دووەم و كانونی یكمی/٢٠٠٨ دەبـــت ل بودجی بـــۆ بگرتـــوە (٢٠٠٩) ســـای

فرمانبران .قیرانـــی دابزینـــی بودج واپش كی دیكت بـــۆ ماوەیبینـــی دەكربـــردەوام بـــت .بـــۆ برەنـــگار ل ویستپ یرانم قوەی ئبوونئســـتاوە ئامادە باشی بۆ بكرت و دەبت بیر لسرچاوەیكی دیكی داھات بكینوە .ئویش بایخدان

ب (كرتی كشتوكال). یرانم قش ئر چی دەبوو پگئبیری ل بكرابایوە بۆ بوژاندنوەی ویســـتپ كشـــتوكای كرتـــی ئاوەدانكردنـــوە لـــ گوندەكانوە دەســـت پـــ بكین بشـــوەیكی شارەزایان لرگای یانو زانستی پالنی راستی بۆ دابژین نك بم

شوەی سقتی ك كردمان .ئویـــش بـــوە دەبـــت ھمـــوو ژیـــان بۆ گوند پداویســـتیكانی ـــت لـــكان دابیـــن بكرنیشـــینخوندنگاو قوتابخانو كردنوەی رگاو بان و راكشـــانی تۆری ئاوو كارەباو دابینكردنی كرەستو كل و

پلی كشتوكای و تۆی باش . دەست مانتوانیمان ئو كات كئبر بكین دەبین ب وتكی برھم ھنـــر نك وەك ئمرۆ تماشـــا نـــم و جۆ تـــا دەگاتیـــن گدەكمیوەو سوزە ل دەرەوە بۆمان دت

بپارەی (قورس).حكومتـــی ھرمـــی كوردســـتان چند ســـاك لموبر پارەیكی یكجـــار زۆری خرجكرد لپناوی ئاوەدانكردنـــوەی گوندەكان بم ئـــوەی بپالنكی رـــك و پك و زانســـتی یان نبوو بســـقتی خرجكرا نتوانرا كرتی كشتوكاڵ وەك پویست گش بكات ئم بوە ھۆی ئوە گوند نیشینكان جاركی تر برەو شـــارەكان كـــۆچ بكن و

زەوی و كلگكانیان بج بھلن .بۆ ئـــوەی رووبـــرووی قیرانی میشھ ویستوە پبینئابووری نمووچ خـــۆران بئاگابن ئم بە پارەیی ك وەری دەگرن ببرنامو پالنـــی گونجاو خرجی بكن و بیر لـــ دانانی (یـــدەگ ) بكنوە بۆ رووبرووبوونوەی ھر پشھاتك

ك رووبروویان دەبتوە.

نرخ و نوت و بازاڕ

و: لئینگلیزییوە : ئیحسان سابیر خیات برەنگاری ١-فلیمكی سكســــی

یاسای خوانناسی دەبت ل كسی ككی سری فلیمندەرھدیمانكانیدا جختی كردۆت سر پرسداركی (راھیبیكی) سدەی شانزدەھمدا بم زوان ل بردەم دادگای مافی مرۆڤـــــ ل ئوروپا خوانناسی یاســـای برەنگاری دەبت، بریتانی فرەخوایتی و كـــ مژووەكی بۆ ســـدەكانی

ناوەڕاست دەگڕتوە . كانی دادگاكشـــرووی كس ل و فلیمی چارەنووســـی ئشك٢٠ خولكییـــ، ك تژی دیمنی مستبوون. لژنی سانسۆر ئو فلیمی قدەغـــ كردبوو، لبر ئوەی ل یـــك ل دیمنكانیدا ب نر دەردەھمبـــغعیســـا پدرژایـــی ماوەی لـــ خاچدانیدا راھیبیك تخشـــدەب لزەت ب خـــۆ ككـــردن لـــ ئامزیدا. جیۆفـــر رۆبرتـــس، پارزەری ) ناوی كفیلم برھمھنـــری نیجیل ونگرۆف ) ە جخت لسر ئـــوە دەكات، ك یاســـایكی خوانناســـی مافی قســـكردن و ل دەكات كـــشـــیـــن پرادەربلـــ بگنامكانی كۆنفرانســـی

ئوروپای مافی مرۆڤدا ھاتووە .٢-خۆی و پارەكی دەسووتنت یاند كپۆلیســـی ئیتالیـــا رایگ

پیاوكی تمن حفتا و چوار ساڵ ھدەســـت ئۆتۆمبلكی خۆی ب خســـتی بنزین رژ دەكات و دەچت نـــو ئاگری تپڕدەدات و نایتـــ دەرەوە ھتـــا ئۆتۆمبل دەبت یك پارچ دۆزەخ و كابرا

خۆیشی دەبت كبابی برژاو .پۆلیس گیشـــتن شونی رووداو و ترمكی دینۆڤانینیان ل نو جگ دەرھنا ئۆتۆمبلكیـــوە لـــ یك كۆمڵ پـــارەی كاغزی ســـووتاو ك ل ٢٢٠ ملیۆن لیرە كمتر نبـــوو ( دەكات ١٤٠ ھزار كاغزكـــی پارچـــ . ( دۆالر وە لسووتاویشـــیان دۆزییـــننو پارەكاندا، ك تیایدا ھاتبوو ن لكانی تـــر رادەرببا خ " :ســـر رەفتارەكـــم " پۆلیس ئم كرداری خۆكوژی ل رووداوەیان ب

قمدا .٣-ئمریكای باكوور

ـــ مشیگان پۆرت ھۆرۆنـ ئفســـركی پۆلیـــس رایگیاند یكك لو چـــوار قوتابیانی، كـــ تاوانبار كرابـــوون ب پیالن دانان بۆ قتلوعامكردنی قوتابیان قوتابخانـــ مامۆســـتایانی و ناوەندییكی خۆیان ( ھۆند ودز ) دەمودەست دانیان ب پیالنكیان نا . ئفسرەك و چندین قوتابی قوتابخانك، كـــ تنھا ٦٠ میل شـــاری دیترۆیـــت دوورە ل لـــلكۆینوەیكی سرەتاییدا دژی

دوو قوتابی تمن چواردە سای (جۆستن شنپ) و (جیدای زنزۆ) گواھیاندا، ك گوای لگڵ دوو تاوانباركراوی دی تمن ســـزدە ســـاڵ (دانیال فیك) و (جۆناسان ماكدۆنالـــد) پیالنیـــان بۆ دزینی چنـــد پارچ چكـــك داناوە و ناچاركردنی بڕوەبر بۆ سازدانی كۆبوونوەیـــك ئینجا ب كۆمڵ كوشتنی ھاوڕێ و مامۆستاكانیان.

٤-وارشۆـ ـــ پۆنداو حكوومـــی ســـرچاوەیكی كســـای كاســـۆلیكی رۆمانـــی رایگیاند ك ســـربازەكانی سر ب ســـوپای پۆندا ھســـاون بـــ گواســـتنوەی نزیكـــی ٣٠٠ وە، ككیان گواســـتخاچ و زنجكاســـۆلیك توندڕەوەكان ل سر تخووبی گۆڕستانی ( ئاوشڤتز ) ی نازی پشوو دایانمزراندبوون. بـــو كارەی ھوەشـــاندنوە و نوكردنوەی ئـــو ژمارە زۆرەی خاچانو نخشاندنیان حكوومتی وە بوو، كدی ئئوم ندا بپۆئو مشتومی ك پیوەندییكانی لگـــڵ ئیســـرائیل و كۆمـــڵ و كان لییـــككخـــراوە جوولرجیھاندا شلژاندبوو بر ل ساك

كۆتایی پ بت .٥-خۆكوشتنی خزانك

ـــ ڤیتنام ھانۆیـ پۆلیس رایگیانـــد ك خزانكی ر بنج سپ كھاتوو لڤیتنامی پژەھری ( مشك كوژ ) ل رقی دایكی پیاوەك ( فام ھوانگ نام ) خۆیان كوشـــتووە. نام و ھاوسرەكی (

ڤۆسی لۆت ) ھردووكیان تمن چل ساڵ و س مندایان تمن نوان ١٥ ) یان ل٦ تا ١٤ســـاڵ ژەھرەك)ی مانگی مایس خواردووە . دوای دەرگایان دراوســـكانیان رۆژك شـــكاندووە و چوونت ژوورەوە و ھر پنجیان ب مردوویی دیوە . ل راڤی خۆكوشـــتنكدا ( نام ) دایككـــی خۆی سرزەنشـــت كردووە، چونك نوەی تری زیاتر

خۆشویستووە .٦-قش داواكارییكی مارە بین

ب ھۆی نزۆكی رەتدەكاتوەپیاوكی بڕازیلی كـــ دووچاری یاند، كئیفلیجی ھاتـــووە رایگب نیازی شـــكاتكردن ل قشی ئۆلیڤر (جوابوســـكۆ كاسۆلیك دی ڤاریا )، چونك داخوازییكی مارەبینی ب بیانـــووی نزۆكی رەتكردۆتـــوە. پیاوەك ك ناوی ( ھیدەر ئنتۆنیۆ )ی دانیشتووی : دە شـــاری ( پاترۆ سینیۆ )یل نامكیدا قشـــ پم دەت :" لبر ئوەی تۆ ئیفلیج بوویت، كوات تۆ نزۆكی " منیش دەم قشـــ بو ھوســـت دوو جار زومی لكـــردووم . ل نامكیدا دەـــ :" گنجكان بـــۆ ئوەی ویستشـــیاوی جووتبوون بن پل چاكترین باری تندروســـتیدا بن ." قش نیگران ئاخۆ ل نو نوینی بووكنیدا چ ئنجام دەدرت . بم من نوین ب شونی ئڤینی

و شادمانی دادەنم . Turkish Daily : یرچاوە : رۆژنامس

News

ل ھندەران چ باس؟!

باوكی لزانبپـــ ی راگیاندنـــكان وا پدەچـــت مالیكی ھفتی داھاتوو سردانی ھرمی كوردستان بكات. وەك پشینیان دەن ئم ھاتن ب ھۆ نیی پشبینی ئوە دەكرت

ئم ماست موویكی تدابت.ســـرۆك وەزیرانی عراق ھـــر لیكم كات م ســـاتەوایـــی تا ئرمانرۆژی فبپچوانی ھسوكوتكانی میشھقســـكانیتی و تاكەویی لـــ كارەكانی

بـــدی دەكرت ئـــم جـــۆرە رەفتارانی برز نوری مالیكی بسیاســـتی رژمی بعـــس ھوەشـــاوەمان دەھنتوە بیر .وا دەكات خلكـــی د راوك و ترســـی گڕانـــوەی دكتاتۆریتیان ل پیدا بت یی چارەنووسی ساز ھشـــك كندھ ج ب ج وانوە لتـــدەدزخۆیـــان لكردنی ماددەی (١٤٠) ی دەستور ك بكلیلی

چارەسركردنی كشكان دادەنرت .

ئاشكرای درژە ب جبجكردنی دەدرت بۆ ئـــوەی كركوك و ناوچ دابراوەكانی دیكی دەرەوەی ھرم نخرنوە ســـر

ھرمی كوردستان .لمـــش گرنگتـــر ئوەی برـــز نوری مالیكی ل لدوانكانی باسی ل پاراستنی سروەری عراق دەكات بم كام سروەری ئو ســـروەرییی رۆژان توركیاو ئران لرگای فرۆك بۆمبا ھاوژەكانیان ھرش دەكن ســـر دھات كورد نیشـــینكانی كوردســـتان و خلكی ب تـــاوان ل ژن و مندان ختانی خون دەكن خككی ئـــاوارەو دەربدەر دەكن لســـر زدی

بـــاو باپیرانیان .ئگر برز ســـرۆكی وەزیرانی عراق بتنگ سروەری عراق بووای لكاتی سردانكانی بۆ توركیاو ئران باسی لم كشی دەكردو سنوركی بۆ ئـــم زیادە رۆیانـــ دادەنا نك خۆی ویســـتپ بۆی. دەنـــگ بكردبایب للپرسراوانی حكومتی ھرمی كوردستان لكاتی ســـردانی برز نـــوری مالیكی ئم كشـــانی لگڵ یكالیی بكنوە، با ب عاتیف ماملـــ لگڵ رووداوەكان نكن، چونك لبردەم لپرســـراویتی یكی یكجار گورەی چارەنووس سازی

مژوویی داین.

ھگبی مالیكی

٢٠٠٩

/١/٢

٢ می

وەدو

ی ون

نو كا

)ی١١

٠)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧٠

٨ نی

نداب

ر

7

و: ھۆشیار محمد ئمین كۆیی ل زســـتانی ســـای (١٩١٦) ئستانبۆل بســـردانی میوزیكـــی گـــورە (لیھار) بختوەر بوو، ك بیاوەری تیپكی نایاب ل ئكتری ژن و پیاوی (ڤینا) ھاتبوون، (میلوفیتش) ئكتـــری ئافرەتی یكـــم ســـركوتنكی گـــورەی بدەســـتھنا، ئفسرە ئمانكان و بگ تورككان پی سرســـامبوون و بپل بۆ پاداشتی ئو

ئافرەت لی دەچوون پش. و دیاریانچیرۆكـــی ئـــ (ریـــمح) لـــ رە ژنكتو ئشی بشكپ باسدەكرا، ك نرخبوون، ك ھاو بب زۆر ب كرابوو، كمرۆڤ باوەڕی پندەكرد، دەن پیاوكی ناسراو مافوركی پشكش كرد ل كاغزی پارەی (١٠٠) جونیھی دروستكرابوو و لسر التختك ڕایخســـتبوو، چونك ئكترە

ژنك جوانبوو چژی لوەردەگرت.لبشی (حریم) پست پست بوبووەوە، كی لیگاورە زلل و ژنـــچۆن ئـــ كـــ

(تلعت پاشا) وەزیری ناوخۆ داوە؟.چیۆكك بـــ پكنینوە دەگدرایوە، (تلعت پاشـــا) ئو ئكتـــرە ژنی بۆ داوەتكرد، شـــڕاب ڕزلنان خوانكـــی و شـــامپانیا بســـخاوەت دابشدەكرا، ئكتـــرە ئافرەتكـــش برامبـــر بم سخاوەت زەردەخنو (سخاوەتی) تری پدەبخشین، خوانی ئوارە دەستیپكرد، خزمتكارەكان شۆربایان ھنا، (تلعت ی زۆر بكـــری میوانچاودپاشـــا) لئاگابوو، لپ ئكترەك ڕەونقی نماو دەستی بكۆك كردو ھویدەدا كۆككی بشـــارتوە، (تلعت پاشـــا) دەســـتی ل پشـــتی دەداو تكای لدەكـــرد، ك ئو خواردنـــی لناو دەمیتـــی قووتی بدا، بم ئكترەك ئـــوەی لناو دەمی بوو لناو پشـــت مالكی كردو ئاوڕكی داوەو زللیكی ل (تلعت پاشـــا) دا، وەزیر ناو شۆرباكورەی لكی گوە ماسدزییبدانابوو، بۆئوەی كتوپ بیبین، السایی (كیلوباترە)ی كردبوو، ك مرواریكی لناو ئكترە تواندبـــووەوە، می پرداخك ژنك بوەی نزانی، شۆرباكی ببكی كماس مابوو، كندەی نزۆر خوارد ھقوڕگـــی بگرـــت، شـــازادەكان بۆبینینی ئو ئكتـــرە بگانی، كـــ پیاوەكانی شـــیداكردبوو زۆر تامزرۆ بوون، بم ڕگا بژنی موسمان ندەدرا بچت شونی گشـــتی پیاوان، لبر ئـــوە وا بباش زانرا، كـــ دوو ئاھنگ، تایبت بژنان ل سكۆی شانۆ(بیتی شامب) بۆ ھاوكاری

(مانگی سوور) سازبدرێ.)یكم ھنگاو بۆ سربستی ژنانی بشی

حرەم(شـــازادەك ل ھردوو ئاھنگك لۆجی تایبتیان گـــرت، ئو بۆنی كاریگریی زۆری ھبوو لســـریان ھروەك چۆن ،یر مـــرۆڤ ھســـری لكاریگ (یم)بۆی زاتی وەیان دا برخۆیان و بیاریاندا تـــودەك كـــ ئوتلی(توكاتالیـــان)، ئوبری كناری(بســـفۆر) دەستنیشـــان بكن بۆ بیكگیشـــتن و دواتر بۆ شانۆ بڕبكون، ئو شازادان بۆ چوون ئوتل ڕازی نبوون، بم بۆنك ورووژنربوو و ل دەروونیـــان تھچوونكی تكو لتـــرس و ئازایتی ھبوو، دەبوای ئو ھوا لشازدە بتمنكان بشارنوە، تانیش بدەنـــا تـــووڕە دەبوون و ســـوھواكی دەزانی، ك دەبووە كارەسات، ل ڕگای (فاتیم) ھستیكرد، ك خاوەن شكۆ سوتانی شازادە (رۆمیا) ھاوسری شـــریف عبدولمجیـــد كـــوڕی علی حیدەر، ك ل گالیسكك لگلیدابوو ھچوونی پـــوە دیاربوو، پی ڕاگیاند ،ل ئاســـایی بیشـــتنی بۆ ئوتگب كچونك ئو ھۆی بۆ شازادەكان گیرابوو لوپـــڕی ئوتلك بـــوو و دوور بوو، چونك ھر ھســـوكوتكی پشـــۆكاو یان نائاســـایی ســـرنجی دانیشـــتوانی ھیوانك ڕادەكشـــ و كارەك ئاشكرا دەب و دواتر ل ناو خك بودەبتوەو دەگات خودی شـــریف علـــی حیدەر، كاتك ك گالیسكك گیشت بردەرگای ئوتلك شـــازادە(فاتیم) دیمنكی دیت زۆر پـــی نیگرانبوو، ھردوو شـــازادە عدیل و عتی، ك خوشـــكی (روقیا)و نوەی سوتان(موراد) بوون لبر دەرگای

ئوتلك وەستابوون و ئاغاكان و پیاوە لپ ندراوەكان دەوریان دابوون، بسخبۆالی فاتیمـــو ھردوو كچ بچووككو روقیای خوشـــكیان ھاتـــن و ھموویان ماچكردن و پیـــان ڕاگیاندن، ك ترس و د ڕاوكیـــان ھی، (فاتیم) ھویدا ك كشـــك ئاســـایی بكاتـــوە، پیلی عتیی گـــرت و داوای ل وانی دیكیش كیواننـــاو ھوان بپاش ئ كرد، كـــھنگاو بنن، ھموویان پشۆكاوبوون، كیوانھمووان زیاتـــر لھروقیـــا لھوەســـتی كـــرد و شـــقاوی ناڕكی دەھاوشت لبر ئو پچی لسرچاوی ی لوانوە ئر ئبقورس بـــوو، ل كھیوانكـــ چایان دەخـــواردەوە چاویان تبیبوون و ســـرنجیان ڕاكشا بوون، ھنگاوی یكم برەو سربســـتی ژنان

یشتنگ ركخت بوو! ھند سبۆیان چئو ھۆی ك بۆیان دیاریكرابوو، خۆیان فدای سر قنفكان و وتیان (جاركی تر ھمیشـــ ئـــو تنگبـــرە دووبارە

نابتوە).(فاتیم) پـــی ڕاگیاندن كـــ ھمن بن، چونكـــ تنگبركی دیك ماوە، ئویش دەرچوون ل ئوتلكو ڕۆیشـــتن برەو شانۆی، لوكاتدا كارمندكی خزمتچی ئوتلك چای بۆ بردن، ھرك شازادەكان ھســـتیان پكـــرد، ماوەیـــك بدەنگ بوون و بچرپـــ بیكتریـــان وت(پیاو لپشازادەكان ب (ند شـــورەییھات چلســـر قنفـــكان بازیانـــدا و خۆیان ،كژانی ھۆ شـــاردەوەو بووە ھۆی شلحرەمســـرا) ئاغاكان(خزمتچییكانی دەوری خزمتچی ئوتلكیاندا و ئویش

شواو شـــلژانی پوە دیاربوو و نیزانی ئـــو نھنیی چییـــ! ھنـــدەی نمابوو چایكان و كرســـتكانی تر بربداتوە!

دواتر ھۆكی جھشت و نگڕایوە.بنمایشـــكردنی چیۆكی دداری ل سر

(شوورەی)یانرا پرەمسشانۆ ژنانی حترس و پشـــۆكاوی وای لشـــازادەكان كردبوو ك لسر قنفكان ھنستن، بم شازادە (فاتیم) توانی شازادەكان بۆ جھشـــتنی ئوتل و ڕۆیشتن برەو شانۆ ڕازیبكا، ھموویان گیشتن شانۆی(بیتی شـــامب)، كـــ بڕووناكـــی و جوانـــی

دەدرەوشایوە.میسباح پشتر شانۆی ندیبوو و لدەورو پشـــتی خۆی ڕامابوو و دی زۆر پخۆش بوو، شازادەكان ل لۆجكانیان دانیشتن و ھۆك پبوو لكسایتی چینی برزی حرەمســـرای (گوكانی) ناوكۆمگا، ئســـتانبۆل لشـــانۆی (بیتی شـــامب) كۆبونوەو جۆرەھا جلـــو برگی جوان و قشـــل و زیان لبر بوو ك ھۆكیان چرپـــو گوبیســـتی گشـــاندبووەوە،

پكنینی نرم دەبووی.ھاوسری (تلعت پاشا) وەزیری ناوەخۆ لنوان ئـــو خانمان بـــوو، ك بلیتی ئاھنگكیان دەفرۆشـــت بۆ برژەوەندی (مانگی ســـوور)، ژنكی ڕك و جوانبوو، ئویـــش وەك ڕەگزی مـــ ھاتبوو ئو ئكترە ژن ببین، ك زللی ل (تلعت پاشا)ی مردی دابوو، كات ك ئندامانی (ئوركسترا) ھاتن ســـر سكۆی شانۆ و بدیاركوتن، قســـو دەنگ دەنگ لناو شـــازادەكان پیدابوو، ل ناكاو سرۆكی (ئوركسترا)، ك ناوی (لیھار) بوو لسر سكۆك ھاتپش، ئوە یكم پیاوبوو ژنكانی ناو ھۆك لشـــانۆ برامبری دانیشـــن، دواتر رووناكـــی كمكرایوەو پردە لسر شانۆ الدرا، (میلۆفیتش) ئو ئكترە ژنی زللی ل (تلعت پاشـــا) دابوو ب دیاركوت، ژنان ب ھچونوە پست پســـتیان دەكردو دەیان وت(ئمان، مینی لڕەگـــزی ھیچی ســـیركن، تر زیاتر نیی)، (روقیـــا) ب پنجكانی ب ئاوازەوە ل شـــانی (میسباح)ی دەدا، بـــم پنجكانی لـــ لدان وەســـتا، كات ك پاوانكی شـــانۆی پیاو ژنكی كنزەككان گورەی ماچكرد، ئكتری فسك ،(!و شـــوورەییئای ل)ھاواریكرد

فسك دەستی پكردو دەیان وت:(ئوروپییـــكان ئوەبـــوو بـــۆ ئمیان ھنا نیشـــانمان بدەن؟ دـــداری لنوان ژن و پیاوك نمایش بكن؟)، باشـــتربوو واننجامدەن، ئك ئنایپ وكارە لئ راون، دوایی كڕەوشت داما كن لتمیللخانمكان ل شانۆ ڕۆیشتن، خككی زۆر لبردەرگای شانۆ وەستابوون، بۆ ئوەی ئو كچ و ژن الوە جوان و قشـــنگانی (حریم) ببینن. بشی دەیم

بۆ ئو مســـئوالنی وەك من ل ژنكانیان دەترسن!! كس نازانی قدەری مرۆڤ چۆن ھدەكاو بكام ئاراســـتدا دەڕوا؟ ئوەی لرەدا بۆتانی دەگموە بســـرھاتی شە مســـئولكی وەك منو وەكو منیـــش تابلی زۆرە، بـــم لتانی ناشـــارموە، ڕەنگ من ل چاو ھندكیان باشـــبم...خكانكی زۆرم دیوە كاتك قافی قسیان دێ ھیتلركن و ھیچـــی تدا ناھلنوە، كچی ب پچوانوە ئوەندەی ل ژنكانیان دەترسن، نیو ھندەی ل خوا بترسانای ب چندوچوو دەچوون ب ھشـــت...من دان بـــوە دادەنم ئۆمرم، ئۆمری كوڕی ئۆمر و ئوەندەی ل ژنكم دەترسم قت چارەگی چارەگ ل كس نترســـاوم و شام ب ســـپان نزانیوە، ئوجا سیریشم بخۆدێ و زۆرجار لبر خۆوە مینگ مینگ و بم بمم لوە دت:(ئو ترســـی دەوێ من ل ژن بترسم؟ ترس ل پای چی؟ دەك غیرەت سگ بتخوا، ئو غیرەتت بۆ كـــی ھگرتووە؟ بس نیی؟ برێ وە بس ئو جارە الم و جیمی كرد ناماقوییكـــی كرد ئاوی لناخۆموە ل دووڕ دەوی دەدەم) ئفســـووس قسكانم وەكو بقی سرئاو دەپووكانوە...ئ مردەنی نیی، شوورەیی نیی منك بكۆ ئسترەو مسئولكی وەھابرز، ك رۆژ نیی چاو لم و لو سوور نكموە و موحاسبی دەیان و ســـدان كس نكم ئوجا ل راســـت ئو ژن حول حولیم ك رۆژان...نیم تیبوەی سام و ھییو، ئماســـتی م تدا بوومبلشی شـــكت و كیل و ماندووبونوە ل دەوام دەگڕاموە ماڵ، دەكردم، دەبوایشوازی نپ باوان كوشتیی و ژنئ ویســـتوەكو پ ردەبوە، بۆ خۆشوشتن ھمرم ككانم بشۆم و ئاش گخۆم گۆرییخۆم ئاگر ھكم و منج ئاوی بنم ســـر، ئوجا ھشتا قایل نیی پم دە پیاوەك من ب دەست و ب ھیالك چووم كاتكیش مات و ملوولی دایدەگرت، ب مكرەوە رووی تدەكردم دەی وت:(پیاوەك دم تنگ، تنگ نفسم دم خریك دەتق، دەبی � دوای نانخواردن یارە دەبوایس ر دوای نانخواردن بھ (ر چاوسب) ،(دەرەوە یبمببـــوالو بوالی بگم، چیی؟ دی تووندبووە، ئگر نیبم دەرەوە دەغزرێ و لچی خۆیم ل شۆردەكات ھر ھندە لچی شۆڕ كرد ئیدی ب ھفت قســـم لگڵ ناكات و شویش تا بیانی قوونم تدەكات،

.قتمرە، مدەوەرە ممـــن و تووتی ھاوڕم ھرچی جارێ تووشـــی یك دەبین، ك ئویش وەك من شـــە مســـئولیتكی ھیـــو ل جیاتی بـــاس ل ئیش و كارەكانی دایرە بكات، تواوی ئو وەختان سری زمان و بنی زمانمان میشـــوە دەكوژین...رەمزی ھكانمانتی ژنبیعباســـكردنی ت ب ،ینتیككی عراســـتی ترســـیدام، بمن ت وە ژیان نییدەیوت:(ئبیانیان ناب ژنكم ل خوكم، دەب ب بدەنگی ھســـم نبادا ل چرپی پم خبری بتوەو لو خوە خۆشی بكم، ئوجا بۆ بر بدەنگی نان بخۆ پاشان ھ ب و ب ڕكنان ت ..نبۆخۆت چا ل

دەنگی دەرگای حوشـــ بخرە سر گازەرەی پشـــت و بچۆ دایرە دیسان ناب تق ل دەرگا وە، چونكتری ببوەكو خنم، نلســـتھتبیعتی قۆڕە، خانم ھر چاوی كردەوە ئیدی خوی لناكوتوە...شـــوكیان گل بیرم جبكم بۆ ھات، بۆ جیناو برد، بیرۆكھكردنی ئـــو بیرۆكی بیانی رۆژی پاشـــتر ب نووســـراوكی فرمی ناردمـــ دوای ھموو ئوانی ل ئیجـــازە دابوون و كۆبونوەیكم لگیان گردا، پم وتن:(ئم ل ئینزارداین.. ئوی لســـرتان ئو چند رۆژە چاوكتان بكن چوارچاو، وریا بن دەستی تیرۆر ھموو الیكی گرتۆتوە، لـــ برنامیاندای ئاژاوە وەیدەســـتیانی بو پیالنن و ئدروســـتكزیاتر بۆ من بتانبینم و نتانناسم" قسكشم

درۆی تدانیی ھر قســـیكی رەقی ژنكم ب تیرۆركردنك ھیو تیرۆری دوژمنانم پ لوە خۆشترە، نك ئوەی ژنكم رووی خۆی گرژكات. وای دوو سیارەی ناو دایرەو سیارەیكی ھاتوچۆشم بۆ ر ئیش و لســـ نھا بۆ چوونت رۆژان ك وەرگرت، كنـــد رۆژچگڕانـــوەم بۆ ماڵ لگمدابن و حیمایتیم بكن...ھیچ شـــت لوە خۆشتر نیی تۆ وەك بووك ل پش و پاشت سیارە بوا، سیارەی ھاتووچۆت ب ویق ویق و واق واقوە ب پشـــتكوێ...بو ڕەنگ و نو دیمبینینی ئ دەرگای كردەوە ب م ككوە ماڵ، ژنڕامگ بۆینامۆی، ئوە ژمارەیك چكدار ئو ناوەیان توق كردووە، تواوێ تاسا، چاوی ئبق بوو(ئای ئوە پیاوەكی من ئو ھموو حیمایی ھی؟) كاتك خۆم گۆڕی و نانم خوارد بســـریدا چایكی خســـتم ھلقوڕاند، ئیدی ئو ژن بولبولم ھندەی گۆت و ھندەی رســـت، گلك پرســـیاری كرد، تا لبووەوە ھر سرم بۆی لقاند، ئوجا پم وت:(لماـــوە خاكو خۆم، لدەرەوە كوڕكـــی قۆزم...ئافرەت گوبگرە، گـــر زۆران بۆ كمان نین ئـــوەی بینیت بۆ ئمنیتی من، دەرھق بوانی ل یاســـا دەرچوون، ب قسم ناكن و ئاژەوە چین، دەب ب سزای خۆیان بگن، یكسر ل فیتی خۆی گیشت چی چارەگ دەدەق ش دەوام بی چنی...رۆژی پاشتر پوە كج م، لدەھمان تاقمی ســـیارە ب نفرەكانوە، ھاتنوەو ب ھموو الیكی ئو دەوروبرە پرت بوون، ویق ویقی ھاتووچۆ ژنكمی ناچاركرد بچت بر پنجرەكو تمشایكی دەرەوەی كرد، رەنگی دەم و چاوی كی كردم و وتی:(پیاوەكماشـــایوە تژاویی شـــل ڕاو بگزەرد ھئوەچی بووە لدەرێ، ئاخیر زەمان، شـــتك بـــووە من نایزانم؟) وەھـــا ب قزو بزەوە زمانی گڕاند دەتـــووت ل گڵ منداڵ دەدوێ...وای دەزانـــی جاری جاران ھر پرســـیاركی كرد دەبـــ ل نووكوە بۆی بگموە، ئاھكی قووم ھكشـــاو ب باكان پم وت:(ئافرەت تی منمنیوەی بینیت بۆ ئوە ئمی؟ دووبارەی دەكم ناگی تدەدەرھق بوانی ل یاســـا دەرچوون، ب قسم ناكن و ئاژاوە چین، دەب ب سزای خۆیان بگن)، دیسا قوكپی لكردو دوورو نزیك زاری ب كی دیكڕەتوەمدا، كڕانگ دەوام ل ی، دوای چوونـــپچنھتوسوە لی پرسیم:(پیاوەك ل پش چاوم گۆڕاوی، دم تقی دە پم ب ئو گردبوونوە مانای چیی؟ ھیچ بووە؟) بنخت تووڕە بوونوە بسریم نڕاند:(خۆ من ب ئینگلیزی قست لگڵ ناكم ئوجارەش دەیموە ئوەی بینیت بۆ ئمنیتی من دەرھق بوانی ل یاســـا دەرچوون، ب قســـم ناكن و ئاژاوە چین، دەب ب ســـزای خۆیان

بگن).لماوەیكی زۆر كورت یك ب ســـد گۆڕا و ترســـی لنیشـــت، بو

.بییوی لم وەك ماستی مكیفساز بووم، ژنك كۆ ڕەشانھل بڕوەبرایتی گشتی بروسكم بۆ ھات:(ئاگادار كراوین جنابتان سیارە بۆكاری شخسی بكار دنن، ئوەش پچوانی تعلیماتو خكی گڕەكتان بسیارەی نجدە ھراسان كردووە، ئم دووبارە نبتوە)، ل وەمی ئو بروســـكی بۆیانم نووسی:(من سرپچی تعلیمـــات ناكم، ئمم بۆ ئمنیتی خۆم و ترس و بیمی برامبرو ناحزانی دژ ب یاسا بكارھناوە ئوانی ل یاسا ڕادەكن، یاساش واتا ئم، ئمش برپرسین ل ھمبر ناڕەحتییكانی ھر تاككی كوە بارو دۆخندو زاندا، لناوەوەی خ تی لتایبـــگا، بكۆم یارانو ســـنانی ئكارھب ل بۆی وا ئاســـاییش و ھگۆڕاوە، ك

بیاری كشانوەم دا، لگڵ رزدا).ھمان رۆژ وەمـــی برقییكیان داموە:(كاركی باشـــت كردووە..

سوپاست دەكین).ژنكم لو رۆژەوە بۆت مرھم...بقســـم دەكا...تووڕە ناب، نا غزرێ و گۆرەوییكانم جوان بۆ دەشـــوا و بۆ خۆشوشـــتن ئاگرم بۆ ھدەكا و منجی ئاوی دەنت ســـرو بیانیـــان ب جوانی بڕم دەكا...ئوە من توانیم ترسی خۆم ل ژنكم بشكنم و وای لبكم لم ك بگرنگایچ ڕ ی دیكسئولزار مزار ھو ھئ ئاخۆ دەب ،بترس

بر تا ژنكانیان لیان بترسن؟

عیب نبی

شاخوان علی حمد

یەر

ەواد

ی

ئو ئكترە ژنی زللیكی ل وەزیری ناوەخۆی دەوتی عوسمانیدا یادەوەری شازادەیكی عرەب لنو حرەمسراكانی عوسمانیدا

ئا: بدرخانگمكانـــی دەســـت دواییـــن كتبی چاپكراوی د. ئازاد حم شریف، ك لو ماوەیدا لالین ســـنتری رۆشنبیری خۆی ل كبكت ھرە چاپكـــراوە، كب

س دەقی شانۆیی دەبینتوە.ســـبارەت ب دواكاری نووسینی خۆی و ب چاپگیاندنـــی كتبكانی خۆی د. ئازاد حم شریف تایبت ب بدرخان گوتـــی: دوا كتب ك چاپمكرد گمكانی

دەســـت بوو، ك ســـ شـــانۆگری لـــ خۆگرتووە، ئوانیـــش: (گۆڕەپانی دیموكراسی: ك لالین تیپی شانۆڤانی كوردی ل شوانی رەمزان ل ھۆی گل باسی ل رییم شـــانۆگنمایشكرا، ئپراوزخستنی كسانی دسۆز و داھنر و نیشتیمانپروەر دەكرد، ك لبرامبر ئوان كسانی گندەڵ و مشخۆر و نا رۆشنبیر ھوسنری وت و پۆسی دیموكراسین شانۆیی خونكانی التك:

ك ئو شـــانۆیش باس ل گندەی و گندەكارانـــی كوردســـتان دەكات و تا ئســـتا كس نیوراوە بیخات ســـر شانۆ، شـــانۆیی نورۆزی ئازادی: ئم شانۆیی ب شوەیكی كۆمیدی تراژیدی ل سای ٢٠٠٧ ل پاركی منارە نمایشكرا و ھردوو كنای جزیرە و ستالیتی كارەكیـــان راســـتوخۆ كوردســـتان گواستوە و باســـی ل داستانی كاوەی

ئاسنگر و زوحاك دەكرد.

ســـبارەت ب ســـرقابوونی ئستای خۆشـــی ب نووســـین و وەرگان، د. ئازاد گوتی: ئســـتا خریكی شـــانۆیی (بســـرھاتی ھیچـــك)ە و بـــ نیازم نم، كزر(تیپی شـــانۆیی ئـــازاد) دابمشانۆگرییكان ب ناوەڕۆككی تراژیدی و كۆمیدی و بوران پشـــكش دەكات، ســـرەڕای ئوەی خریكی كاری دانان و وەرگانم ل بوارەكانی دیكی رۆشنبیری

كوردیدا.جی ئاماژەی د. ئازاد حم شریف تا ئستا خاوەنی چندین كتبی خۆیتی و ل مودواش چاوەڕوانی كاری باشـــتر و

چاكتری ل دەكین.

د. ئازاد حم شریف و گمكانی دەست

دیمنك ل نمایشكردنی ئاھنگك لسر شانۆ

ونی حرەمسرا ل دەرەوە

ژمارە (١١٠)ی كانوونی دووەمی ٢٠٠٩/١/٢٢ربندانی ٢٧٠٨ی كوردی

8

میزاجی گندەی قتزاج و دەمم بۆت تم وك لموو شـــتھ وای لھاتووە كس لكـــس ناگات، ھندێ جار قوتابی لپۆلدا پرسیار ل مامۆستا ناكات، نوەك مامۆستای بڕز مزاجی تواونبت، دواتر دیسان ل ژووری مامۆســـتایان كاریان بیكترەو پرسیار ل یكتر ناكن، نوەك مامۆستای ھاوڕی مزاجی تواو نبت، زۆر قسش لم نوان ناكرت نوەك برادەرەكی مزاجی بو قسان تك بچ، ئمش وەك ئوە وای یكك پســـپۆڕی ل كشـــتوكادا ھی، كچی مزاجی نیی تاك دركیش سبارەت یوەی ھم میزاجی ئب ،كشـــتوكاڵ بنووس بكارگـــی فرمانگیك بـــ ھرلبرئوەی پی بن ئـــوە بڕوەبرە، مامۆســـتاش ل زانكۆدا كس ناورێ ســـبارەت ب توژینوەیك قسی لگدا بكات، نـــوەك بڕزیان مزاجیان تواو نبت، وەك وتمان ھموو شتك بمزاج، بمیزاجی رۆشـــنبیرو ب ئو خۆمان ،دەزانـــ رۆژنامنـــووس ك بمیزاجیش خ ر بھ

ناڕۆشنبیر دەزانین.فرمانگكانی زۆربـــی ل ـــك لـــكوردســـتاندا زۆر تیان بران و ھاوورمانبفدەنانن، مزاجوە دەست وەك تـــا كاتژمـــر (10)ی بیانی ھندێ جار تا (12)ی فرمانبرو ھرچی نیوەڕۆ ب چاوی یـــھ ھاووتی ژووری وەزیـــرو بڕوەبر ناكوت، نوەك بڕزیان ب نووسراوەكان تك بچن، ئو ھقی خۆیتی، چونك كاتك بڕزیان دانرا ب مـــزاج دانرا، چونك مزاجـــی لگڵ مزاجی ئاغاكانی دەگونجـــت، ئمش وەك ئوە وای من لم گڕەك نیشـــتج نابم، چونك مزاجم ئو خك ناگـــرێ، نوەك خك پی بن بڕزتان ئو ھموو خانوو و تالرەت ل كوێ ھناوە، واتای ئم وای لھاتووە مزاجی گندەڵ بووە، مزاجی گندەیـــش ئســـتا بۆت یكك لـــ ئاكارەكانی دەكات ب وەی دیكیی لمووشـــی گلك، ھخیكتـــر دەن ئوكات مزاجت نبوو ئســـتا وای لھاتووە ب ھموو شـــتك بین باش و جوان و ڕك، نوەك بڕزیان مزاجی تك بچ، لوالو ت بدەب ند رۆشـــنبیرە، بۆین چت بمال پلمزاجی ئو قســـ بكیت، مزاجیـــش چۆت نو

چوارچوەی گندەی میزاج.

رەسول بختیار

كاتك لیكتر ناگین

ئا/مھستیكاتـــك ك بـــ مـــژوو كلتوورو كلپـــوری ھـــر نتوەیكـــدا دەچیتوە خوندنوەی ڕچككانی و سازشـــی فۆلكلۆرو ســـردەم و ك لك یكانـــی، یرخانوەرچدوای یكـــی بـــۆ دەكیت دەبینیت بناغی و ســـرھدان چندەھا جـــودا جـــودای لـــ خوقـــاوە، ر لشـــدا بگـــرە ھمانڵ ئگلزاراوەو دیالكتی جیاوازی سیردا ئاخنیوە. جیھانیـــان ناوچكانی دەر نییتی خۆشمان بگومان وبلو نخش بر بوەی دابشبوون یین كت بكرئ ،وە قانینو تكوردستان زۆرتر ل ھر ناوچیكی ك لـــق و پۆی لبۆتوە، ھۆكاری ئمـــش ئگڕتوە بـــۆ ھۆكارە جیۆپۆلۆتیككانـــی و سیاســـی ری لوە ســــــر زەماند ل ككـــورد شـــواندووەو ل ڕاســـتیدا كرمانجییكان خۆشیان ھۆكاركی

فرمی بوون بۆ گمك. دەتوانین بین یكك لو ھۆزە جیاوازانی ئستا ل كوردســـتاندا دەگوزەرن ڕەگزی كاكییكان، ك زۆركیان بجی ھشارۆچك ستادا لئ لنیشتجن و لووە بوبوونتوە دیكی كوردستان، ناوچكانی ببیركردنـــوەو لـــ ئـــوان ھسوكوتدا تواوك ل خكانی دیك جیاوازن، ك ئمش چندین تی لیری ئاینـــی و كۆمفاكتپشـــتوەی، لم چنـــد مانگی بووم لگیاندا كاتك ڕابردوودا و بـــوون ب ھاوەم و ئو تقدیرە ســـركش و مزنـــی ئوانم دی ئاینزاكانی تر، ب بارەت بســـباشـــم زانی ك گفتـــو گۆیكیان لگدا ئنجام بدەم ل سۆنگی بیـــارو میكانیزمـــی قرارەكانی ئایندە و پرۆســـی ھاوسرگیری لگڵ كسانك ك كاكییی نبن.(ز،س) ڕوومكـــردە ســـرەتا زانكۆی ســـلمانی، ندكار لخو

لـــ وەمدا وتی: ئـــوان ئاینكی بكو ئیســـالم، لـــ جیـــاوازن ھاوشـــوەی ئیســـالمیش ڕەفتارو یكی دیكجۆر وەیان ببیركردنوتیشی : ئگر دەتوت بۆچونی من لو ڕوانگیـــوە بزانیت ئایا دواڕۆژی خۆم ب كسكی بگانوە ببستموە، ئوا دنیات ئكموە ك لن ،یو پرۆسئ حام كمن بكو ھر كسكی تری كاكیی بوەشـــتوە، چونك ئم و ھر ئاینزایكی دیك ل چندین ڕووەوە

بیك ناگینوە.یككی تریان ك ســـرەتا گوی بۆ گرتبووین و پاشـــتر پرسكم فافانڕووی كردەوە زۆر شڕووبدواندم، بـــم ســـوورتر لوەی پشبینی بكم ل وەمدا ك تواو وابكب وتـــی: كردم سرســـامی لگماندا، ماندوودەكیت خۆت چونك من زیاتر جخت لســـر لگڵ ھاوســـرگیری پرۆســـی ھاو ڕەگزەكـــم ئكموە، دەی

ئاینكم ڕگ نادات، خۆم ناموت لئكوتوە دەرئنجامی پاشان پمنایت ك خۆی تووشـــی ئم گژاوە ئكات؟ لو بوایش نیم، بم بیركردنوەی سربخۆشمان

. یال ھل ناوەندی گرموگوڕی لدوانكاندا ك پرسیارم ئاڕاســـتی ( ئ،س) وە خۆتان لڕاســـتی ئ موت بپپرسیارەكان ئدزنوە، پرسیارتان ل ئكـــم بۆچی ئازادی تواوتان تیا بدی ناكم، ھۆی چیی ؟ لگڵ ئوەی بۆ پرسكم ھمان قسی ھبوو بۆ پرسیارە ڕاستوخۆكشم دامـــاو سرســـامی خۆی تۆزك دەربی و دیسانوە تھچووەوە ك ڕگ پدراو نیـــن ل ڕووكاری ئاینكیانـــوە ئبـــ بیبوورم.. لڕاســـتیدا ئوەندەی بیزانم ھیچ كام ل كوڕەكانیان ئامادەی لدوان نبوون، بم ب ھر جۆرك بت ڕووبـــڕوی پرســـكم كردنوە، لگڵ ئوەشـــدا ب شـــوەیكی

گشـــتی ئوەیان دووپات كردەوە، ك ھیچ كام لوان ڕۆژك ل ڕۆژان ناتوانن بیاری لو چشن بدەن ھمان فاكتركانی پشووتریان بۆ دووبارە كردموە، بم ك لوان دابام خوندكاركی دیكم بینی، بۆ ئو مبست یارمتیم لوەرگرت، ل وەمدا وتی ب مرجی نابینم، ك ئبت پرۆســـك حتمی بت، بو واتایی ك ھاوڕەگز بت نا، قسكم پبی و وتم ئگر كچكی بدەر لڕەگـــزی خۆت ببینیت و عاشقی ببیت ئایا بیاری لگدا وخۆ وتی بدەیـــت؟ ڕاســـتئ

بۆچی نا؟؟؟!تاك بۆچوونك ك مابتوە لم نوەندەدا ئوەی ئو توانینی مبـــوو بھ كلســـمـــن بۆ مدیكدا شكایوە، ئوەش خاكی بھۆی ئو پیەوەوە، ك ل مژە ئكن مومارەســـی كاكییكان و دامزرانـــدن و ھكۆلنیشـــی ئگڕتوە وەكو خۆیان ئاماژەیان پكـــرد بۆ پغمبـــری زەمینی و ئھریمن ھـــردوو دامزرنری و ئھورامـــزدا زەردەشـــتی كورد

ڕەگز.

كاكییكان لنوان ئایدیاو بیاردان و ئایندەدایكك لـــ رنماییكانی وەزارەتـــی پروەردە بۆ ھمـــوو قوتابخانـــو خوندنگایكانـــی ھرمی كوردســـتان دوور كوتنوەیـــ لـــ بكارھنانی توندوتیژی و دەســـتواژەی ناشـــرین بـــ رامبر قوتابیـــان و خوندكاران، بـــم وادیارە ھندك ل قوتابخانو خوندنگاكان بـــ پچوانی ئم ڕنمایان ھســـوكوت دەكات، رۆژی ٢٠٠٩/١/١٤ كاتژمـــر (٩:٤٠) دەقیق ل كاتی وانی ســـیم، یاریدەدەری خوندنـــگای ئامادەیی زۆزانی كچان، شـــلم كۆرم ھیچ ناپرســـم كوت لدان و دەست وەی لبیانووی ئ ندكاران، بخو وەشـــاندن لژر كراســـ شینكانیان بلوزی زســـتانیان لبر

كردووە.ئم كردارە نا پروەردەییـــ وایكرد زریك و ھۆڕو گریان و فرمسك بكوت سر چاوی خوندكاران، وەدیـــار بوو، لمی پندنگا ماتم رۆژە خوئـــشـــونك دەچوو، ك تازیی لبت، بۆی دەبت وەزارەتی پـــروەردە ب دواداچـــوون بكات لگڵ یاریـــدەدەری خوندنگا، ئم مامۆســـتای جاری وەی بت!! بۆ ئكی بۆ دابنربا سنوور می نییكیپچوانی سیستمی نوی پروەردە ھسوكوت نكرت، لپســـراوانی سرپرشتیاریش لالین

باوكی یكك لم خونكاران ئاگادار كراونتوە.

فاوڵ

بدئاو

یگشت

تایبت ب بدرخانھونرمند جیھاد دپاك دوای ئوەی واتا چاوەڕێ بمایی كفیلمی سین لسرەكی رۆكی تیدا و بشداربوو بینی و وەكو یكك ل پاوانكانی ئو فیلم كاریكرد، ئستا ھونرمند درامای سیمی بشی ل نیازە برۆكی و بكا گردەلوولدا بشداری

.برچاوی ھبتایبتدا دیداركی ل و بارەی لو

ھونرمند باسی ل چندین توەرەی ھونری كرد و ل ھمووشیان گرنگتر فیلمی ل خۆی كاركردنی ل باسی كواتا چاوەڕب كرد و باسیشی لو ئوكارە لسر ك كرد نووسینانوانبوو شتكان گوتی: و نووسرا فیلمدا لو راست كرا، گورە كوا بو بــم ھبوو، ســروبــری بكرا، باسی ك نبوو شوەیش گوت ئوەشی ھونرمند ھروەھا ك وەكو بیارە و جلیل زەنگن پی

راگیاندووە ل بشی سیمی درامای و برچاو رۆكی ب گردەلوولدا دوای ئوەش دەركوتوە، كاریگر بشی ل ھونرمند ك دت ئوە یكمی ئو درامای رۆكی برچاوی دووەمـــدا بشی ل ــم ب ھــبــوو، سیناریۆی دراماك ئوەندە پویستی

پ نبوو.جیھاد ھونرمند ئاماژەی جی ركووكك شاری لدایكبووی دپاك نیشتجی كسا چند مــاوەی و

شاری سلمانیی و ل چندین فیلمی سینمایی و درامای كوردیدا رۆی دیار (مامۆستا بینیوە، وەكو و برچاوی ھمن ل ژا و مام ریش و درامای كواتا و پیرۆز گردی و گردەلوول

.ندین كاری دیكو چ چاوەڕێ ببدرخاندا داھــاتــووی ژمـــارەی لجیھاد ھونرمند لگڵ دیدارك باسی تیدا ك بخوننوە، دپاك ھونری گرنگی الینی چندین ل

كردووە.

دیداری: حمید بدرخانسبارەت ب رەوشی ئمۆی پیوەندییكانی كــــوردی- عرەبی ل بغدا، ب پویســــتمان زانی سعدی پیرە ئندامی مكتبی سیاسی یكتیی نیشــــتمانیی كوردســــتان و برپرسی نووســــینگی پیوەندییكانی كوردی عرەبی لــــ بغدا بدونین، ســــرەتا لمان پرســــی پیوەندی ئمۆی كوردی- عرەبی ل بغدا

چۆن دەبینی؟- پویست ئم تۆزك پیوەندی كـــوردی- عرەبی شـــی بكینوە، ل رەبی جگیوەندی كوردی- عپھاووتییتی عراق وەكو دەوت، ك بـــ یكوە دەیانبســـتتوە، تكۆشـــرانش پیوەندییكـــی كـــی زۆر لڵ ژمارەیگـــل یھو عراقی سیاســـی پكھاتكانـــی پكھات سیاسییكانی كوردستانی، ھروەھا ئو پیوەندییی خبات و متی رژباتی دژایكۆشان و ختیك لـــ دوای یككانـــی عراق، ك دەستیان ســـوور بوو ب خونی كورد و عرەب و توركمان و ھموو روەر، براقی نیشتمانپكی عخ ل كان كزە سیاســـییتی ھتایبدروستبوونی دەوتی عراقوە وەكو كورد ل عراق دەچوســـنرنوە، ئو پیوەندییان دەستیان پكردووە ل كوردی زیندان و سنگری خبات و لســـر گۆڕســـتانكان ل كاتی ناشتنی شـــھیدەكان، ل مھجر ئوانـــی لـــ رووی سیاســـییوە ن و لب ت جنگاو كـــراون وت كترمـــان ناســـیوە، بۆیدەرەوە ی تو بابكی لیوەندییپ موایـــپك ب خونی شـــھیدانی ھردووال ئاودراب، باوەڕ ناكم ھوستكی و بیروڕایـــی دوو و دیاریكـــراو یوەندییانو پبۆچوونی جیا جیا ئتكبچـــ، چنـــدە پیوەندییكان گرژب لسر كشیكی دیك، بم راق برانی عكۆشنجامدا تئ لعرەب و كورد و ھمـــوو ئوانی دیكـــ دەتوانن زمانكـــی ھاوبش چارەســـركردنی بـــۆ بدۆزنـــوە زۆرە، نموونشـــمان كشـــكان، ل ســـای ٢٠٠٣وە پـــاش روخانی رژمی بعس و ســـدام حوسن تا ئمۆ چندین كۆســـپ و تگرەی نراوەتن ھر شـــكمورەی كگـــرـــگا ل الیـــن ناحزانی عراق و كورد و عـــرەب، بـــم توانراوە بسریدا زاڵ بن و كۆتایی پ بنن، وە بدەین، كئاماژە ب ویستیشپبوونی ســـرەكی و رۆی ســـرەكی جنابی سرۆك كۆماری عراق مام جالل، نـــك تنھا لنوان كورد كھاتوان پنكو لرەب، بو عـــعرەبییكانیش لنوان شـــیع و ســـونن، جاری وا ھبووە لنوان شـــیع و شـــیع و زۆربی زۆری

گای كنھا جكان تناكۆك نـــالیلســـری كۆدەبنوە خوانی ئو و ل بیرۆی تایبتی و رەسمی جنابی كنایوە پروەھا بھ ،اللمام جئستا ھوی ئوە دەدرێ ونیكی ناشیرینی كورد نیشانبدرێ لالین ھندك ھز و گروپی وابســـت و ئق لـــ گوی بگان و ناحزانی عراق، دەتوانم بم ل ماوەی زۆر كـــم توانراوە كشـــی زۆر گورە چارەسر بكرێ و ل كۆتایی سای ٢٠٠٧ و ل ســـرەتای ســـای ٢٠٠٨ چندین كشی گورە ھبوو وەكو میزانیی عراق و ئاشـــتبوونوەی یاســـای ھبژاردنی وەكو گشتی، پارزگاكان، وەكو لبووردنی گشتی خك، لـــ ناحزەكانی عراق و میللتانی عـــراق پیانوابوو ئیتر ئو كشان دەبن ھۆكاری تكچوون و لباریكچوونی پرۆسی سیاسی و كۆتایـــی ھاتن بـــو پرلمان و لـــ عراق رووخاندنـــی حكومت پشكشـــكردنی تكچوونـــی و برنامیكـــی پ و چـــ ل الین بڕز مام جالل لـــ ماوەی كمتر شـــانو كموو ئدوو مانگ ھ للـــ پرلمان دەنگی لســـر درا و

ئالیتی لسر دانرا.و كۆمیتــــی یوەندییــــپ بــــم * یوەندییــــپ ناگاتــــ رۆشــــنبیرییكان سیاسییكان، ك كورد ھشتا ئو پگی خۆی

نیی و دەستتوەردانی دەرەكیش ھی؟- من دژی ئـــوەم بن كورد لناو عـــراق پگی نیی، كـــورد لناو

موایو پ یی خۆی ھگراق پعكـــورد پارســـنگی ترازوویكی نا برامبرە و تنھـــا ب بوونی كورد ئو تـــرازووە ركدەخـــرێ، كورد ش نییری، بچارەس ل كشب ورە لكی گودەزانم ھ ،شك لكایدای، ك كـــورد و بالنی كمی ســـوننی موس و دیال و تكریت و كركووك بشڕ بدەن، رەنگ ھز ھب، كـــ ب پشـــتیوانی دەرەكی بیوێ ئو كشـــان دروســـت بكا، دا كورد یان سوننو كاتل چونك ،و دەبر قازانجی ئھـــ ز بھبئو ھزان ئگر شیعش بن، ھزی نیشـــتمانی نین و لـــ بۆچوونكی تو بابوە داوای شتی لنیشتمانییناكن، بـــم دنیام لوەی لناو عراقدا بـــ تایبتی لنـــاو ھزە ،ین ھزی رەسكانیشدا ھشیعییك وەكو (مجلیســـی ئیســـالمی و حزبی دەعوە)، ك دوو ھزی گورەن چاالك بوون میشراقدا و ھع للـــ رژم یك بـــدوای یككانی النسو مل ویستپ راق، بۆیعجارێ چاو ب خۆمان بخشـــنین، بزانین ك بشكی زۆر كمترخمی ھی، رۆشـــنبیری ئم ماوەیكی اوە، مومكینراق دابـــع زۆرە ل ،ربووبف گانـــكی بند زمانچبم تا ئســـتا ھموویـــان تواو دەستیان بسر زمانی عرەبیدا ناشـــك، ك زمانی تگیشـــتن و زمان ل ككو ی كردنوە قسكپرەســـمییكانی عـــراق، بۆ ئوەی

ی كرۆشـــنبیرییان و چاالكییئلـــ ھرمی كوردســـتان دەكرێ یا تراق دەكرێ، بچدەرەوەی ع لـــ راقیش، رەنگغدا و باشووری عببارودۆخی ئمنیش یارمتی ندابن، مـــن پموای ئوە لـــ داھاتوودا چ رۆشنبیری كورد بچن بۆ ناوەڕاست بانـــی چ عـــراق، خـــوارووی و ن تا لراقی بكـــرۆشـــنبیرانی ع نراق بخواروو و ناوەڕاســـتی ع

كوردستان.* ئجنــــدای كــــورد چییــــ بۆ ئــــوەی زیاتر

پیوەندییكان برەو پشوە بچ؟دنیاییـــوە بـــ یكمیـــن -ئوانی یاســـاییكان یوەندییپنونران ئنجوومنـــی رگای ل ،یكان ھسیاسیی وان كوتلو نك ئیشـــی رۆژانیان بـــ یكوە مســـتا ئوەش ئل جگ ،یـــھنووسینگیكمان كردۆتوە ل بغدا یو نووسینگئ ئایندەدا رەنگ و لببت نووســـینگی ھموو ھرم، نووسینگی پیوەندیی گشتییكان ئیشـــی ئوەی لگڵ كســـایتی سیاســـی و زانستی و كۆمیتی و مزھبی و لگڵ ھونرمند و ئو كسانی چاالكن ل بواری راگیاندن و دامزراوە عشـــایرییكان و بگرە ببستین پیوەندی پارزگاكانیش بۆ تگیشتنی ئسی داخوازی كورد و تگیشـــتنی كورد بۆ پكوەژیان وە دەبـــراق، ئـــو ئاینـــدەی ع نھا لر بكـــرێ، تســـی لقســـرـــگای رۆژنام یان كس و الینی

ســـیموە ناب بگینرێ، بكو دەبـــ كـــورد خۆی بچتـــ میدان بۆ ئو بابتانـــ و لگڵ خكی ر دانیشرامبنی بالی ت لتایب كوە یباس بكا، ئ تانو بابو ئل چاالكییكانی ئو نووسینگیی

.یمئعرەبـــی كـــوردی- پیوەنـــدی بۆچـــی * توایوە، تۆ پتناكر كوردستانی بیری لئگـــر كوردســـتانی بیـــری لـــ بكرتـــوە

باشترە؟- كوردســـتانی ئگر مبســـتت ،ورەیـــمـــوو كوردســـتانی گھ ،نیی می ئوە جارێ وەزیفـــئـــ شتا لستا ھراقی ئبارودۆخی ع ی سیاســـی لوحل ،دایمدەجوودای و ل عراق تنگژەیك ،یرانی ناسنامن قی دەپ یھعـــراق لـــ بنڕەتوە كـــ وەكو دەوت دامزراوە، ب شـــوەیكی ھزكی دامزراوە، ناتندروســـت دەرەكی دوو وتی دروستكردووە لو بـــۆ رازیكردنی بنمای یناوچھاشـــمییكان، ھموو خكانی تر و سونن رەب و شیعكورد و ع بو مســـیحی و توركمان دسۆزی و خۆشویستیان زۆر كم بووە بۆ ئو عراق، ك كشی ل دروستكراوە ك براقـــی یكانـــی عتو حكومدوای یكیش وا نھاتوون ك خۆیان ب نونری ھمـــوو خكی عراق و بشـــوەیكی گشـــتی یكسانی ھاریكاری یك بكن لگڵ ھموو خكی عراق، بۆی بۆ كوردكی تا ٢-٣ مرۆڤی پل ی ٢٠٠٣ش كســـابووە، گنجی كورد تنگژەی ھبووە ب من عراقیم، ك چوساوەتوە لبر ئوە نیی ك عراقیی، بكو و رەنگ كوردستانیی وەیر ئبلشیعیك زۆر ئاسای بووە عراقی دەوـــت بیانداتـــ بـــر ھرش و شاوی گولل، برەو ئرانیان ببا تا ل عراق جیایان بكاتوە لژر چتری خۆیان، یان ھتا ئوانی ،تی شـــیعتایب راویشـــنراون بوت عرەبیی ســـوننكان ئامادە نبوون لژر چتری خۆیان جیان بكنوە، جا ئوان ئگر ئســـتا فارســـییكیان بھز بـــووە، یان شـــیعگرتییكیان بھز بووە، ئوە پش ئـــوەی گلیی ل ھزە گلیی ویستپ بكن، شیعییكان ل وت عرەب سونییكان بكن، ك ئوان دەبـــووا یارمتیان بدەن، بۆ نموون بۆ ســـعودیا و كوت زۆر ئاســـان بوو لرووی جوگرافیشوە بكی باشـــوور وەربگـــرن، بخئوەی رگایان بدەن رابكن ئران، ،رەبی نییكـــی عتـــران وئ ك ،ب وەی شیعر لراق بی عشیع

.راقییع

سعدی پیرە: رۆشنبیری ئم ماوەیكی زۆرە ل عراق داباوە

سعدی پیرە - ٢٠٠٩

جیھاد دپاك ل كواتا چاوەڕێ ب بۆ گردەلوول

ھونرمند جيھاد دپاك

٢٠٠٩

/١/٢

٢ می

وەدو

ی ون

نو كا

)ی١١

٠)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧٠

٨ نی

نداب

ر

9

رانانی بدرخانكتبی (پیســـبوونی بینیـــن و كاریگریی لســـر رەفتـــاری كۆمیتـــی) ك ل نووســـینی ھوراز محمـــدە، لـــ بوكراوەكانـــی مكتبـــی بیـــرو ھۆشـــیاری (ی.ن.ك)ــــــ، كـــ لكۆینوەیكـــی كۆمناســـیی، كـــ بریتیی لـــ (٢٣٦) الپڕە، مدی لخشی حدەزگای چاپ و پ ی ٢٠٠٨ لسا

سلمانی چاپ كراوە.بمبستی زیاتر تیشك خستن سر الینكانی ئـــو كتبـــ، بدرخـــان بچاكی زانی نووســـری لكۆینوەكـــ بدونـــت و بـــم جـــۆرە باس لم

ئزموونی خۆی بكات:ئگر وادابنرت ك ژینگ ســــرجمی ئــــو چوارچوە سروشــــتی و ژیاری و مرۆڤی دەوری كــــ ،یــــتیییكۆم

گرتوە، ئوا ئوەی لم توژینوەیدا قســــی لبــــارەوە كــــراوە چوارچوە ژیارییكیــــ، كخۆی ل پناســــی دەكات. شار بریتیی سترجشــــاردا بل پگیكی دەســــتكرد كــــ مرۆڤكان ویستییی پپویســــتی خۆیان و بب ژینگــــ لھنــــاوی ژیارییكانیــــان سروشتییكدا دروستیدەكن، ئم بو مانایی، شار، ك لم توژینوەیدا زۆرجــــار بژینگی دروســــتكراو ناوی ل كراوەیــــكی جیانشــــھاتــــووە بژینگی سروشتی، بگرە درژكراوەیتی. توژینوەك بگشــــتی ل چوارچوە و شوەی دەرەوەی شار دەكۆتوە. ئو شوەیی، ك مرۆڤ ل رگی چاوەوە دەكوت پیوەندیوە لگیدا. لرەدا باس ل پیوەندی و كاریگری مرۆڤ و ژینگكی دەكرت لسر یكتری، بم بگشتی جخت دەكرت سر كاریگری ژینگــــی بینــــراو لســــر دەروونــــی ریو كاریگمــــرۆڤ و دواجاریش ئــــدەروونیانــــ چۆن ل رەفتــــاری مرۆڤدا رەنگ دەداتوە، چوارچوەی ژیاری یان ژینگ مادییكی ناو ژینگی دروستكراو وەك برھمی خــــودی مرۆڤ، جاركی ی كریانو كاریگك لكی تر بوەتكار لســــر دەروونی مــــرۆڤ دەكات و بئاڕاســــتیك رەفتار ب مرۆڤ دەكات ك سیمبول و ھماكانی ئو چوارچوە مادیی دەیبخشــــن بدەرەوەی خۆیان. لم توژینوەیدا زیاتر قس لبارەی فۆرمی شت (شوە)ەوە ئكرت، جاركی

چۆن كاردەكات وەیم شتر كۆدەكانی ئسر خودی دروستكری ئو شتو بچ

ئاڕاستیكدا رەفتاری پدەكات. رلی ھكــــمانا مادییواتا شــــار ب(باخان و شقام و رگاوبان و پارك و شونی نیشــــجبوون و بازاڕەكان و وە تادەگاتكانتگشتی و تایب نشوھمــــوو ئو فۆرمانی تــــر، ك مرۆڤ دەتوانت ل رگی چاوەوە بیانبینت).

و كۆدانوەی ئكلیلی كردن توەی دەبئ ،ســــتی جوانییدا ھوەیژینم تولھســــتكردن بــــ جوانی و ناشــــیرینی فۆرمی شــــتكان و برەنجامكانی ئو ھستان لسر دەروون و بیركردنوە و رەفتارە دیاردەكانی مرۆڤ ل ئاۆزترین شوەیدا ك رەفتاری كۆمیتیی. ئم توژینوەیــــ ھوك بۆ دەرخســــتن یوەندیی جوانی بو ئاشــــكراكردنی پرەفتــــارەوە (ئو جوانییــــی ل رگی

چاوەوە ھست پدەكرت).توژینوەك كاری لسر ئوە كردوە، ك ئایا مرۆڤ ب بینینی ناشــــیرینی، توشــــی نائارامی دەروونی دەبت؟ ئایا پیســــوونی بینین وەك زەقترین شوەی ناشیرینی بینین، چۆن كاریگریی لسر ھست و دواتر بیركردنوەو دواجاریش

رەفتاری مرۆڤ دادەنت.بابتی سرەكی توژینوە لبارەوەكراو پیسبوونی بینین یان ژینگی بینراوە، ك دەكرت بین: ( پیســــبوونی ژینگی بینــــراو، بریتییــــ لتكچونــــی ھر تچــــاوی مــــرۆڤ دەچــــك كبینراو

ســــری و ھســــتی پدەكات و لكاتی سیركردنیدا ھست ب نائارامی دەكات. ھروەھا دەتوانرت بوشــــوەی باس جۆرەكانی ب لــــ كجۆر ت كــــبكرزەوقیی ھونری، یان ونبوونی رووكارە جوانكارییــــكان، لــــ ســــرجم ئو چواردەورمانوە وندەكك شــــتانی

لباخانكان و رگاوبان و شۆستكان و زۆر شتی تریش).

شـــاینی باس، ھوراز محمد لو بوارەدا كتبی دیكشی بچاپ گیاندووە.

كتبی "نووســـین لنو ئاودەســـتی مزگوتكاندا" ل ،یدانییـــتـــی میوەی كۆمینـــكۆل كـــبوكردنـــوەی و چـــاپ دەزگای بوكراوەكانـــی

بدرخان، ســـای ٢٠٠٦ ل سلمانی چاپ كراوە، ك لكۆینوەك ل (١٥٢) الپڕە پكدت.

ھژای گوتنی، ھوراز محمد ئندامی ســـتافی كارای بدرخانو ل ژمارە براییكانی ھفتنامی

.ردەوامدرخاندا كاری كردووەو ببدەستخۆشـــی و پیرۆزبایـــی لو كتبـــو بھیواین

برھمكانی دیكی تزی ماسترو دكتۆرا بت.

تشـ

ادای

ئحالم منسورئو شـــوە كـــ دایكم بـــووك بوو باوكـــم زاوای ســـر زەمیـــن بوو، نازانم ب چ جۆرە قدەرك ناویان وەندا(قوولكانی ئپۆلر شسلیبانوو)ی باوەگزی نووســـی، ھر پردی تمنكدابـــوون، ل یكو تمنی نوانیان بیست ساڵ دەبوو.

دایكم بـــ قاچ خـــو خپكانی حزی ندەكرد، برەو رووی باوكم ھنگاوێ پشـــبكوێ، باوكیشـــم و كاتوە، ئچاوە كزەكانییـــ بدووربیـــن نبوو، ھرچندە ئقی باوكـــم ئقكـــی ئماســـی بوو و كـــس نیبـــردەوە، بـــم بم خۆی تایبتی ژیانـــی نانـــژنھدۆڕاند، لوانی بكس بووب وای زانیب باپیرم تاق ددەی بووب و دایكمی پشكشـــكراب، بۆ ئوەی وەكو چترێ ل رۆژانی ســـختیدا یـــان رازی بووب ،نكاری بھببـــو ژوورە ك تیایـــدا بیكوە وەكو كلشركی خسنراو لگڵ تیایدا ھختـــاو مریشـــككی

ئاخنرابن.و براكانـــم ســـب دایكـــم وەك نوەكانی دە: ھیان ختاندم، وتیان لباتی كچكی الدیی مارەت دەبین...مـــن ل پۆـــی پنجمی سرەتایی بووم، حیف دەریانكردم ســـتا لگینا ئئ ،قوتابخان لبووم مامۆستا ھاوپۆكانمدا گڵ ئوەشم بوو، ئیدی قاچكانم گوادی

بوون.زۆر جار لسر شكاندنی پرداخك چینك بننكـــم دەكات وەك بی تازە ھرزەكار بووەتوە، دوای سی ســـاڵ برگری لمافی خۆی دەكات و برھستی ئو بیارە شوومی نكـــم و باپیـــرم دەكات، ئاگر لندەمییـــوە دەردەچـــ، ھروەكـــو ئاگری باباگوڕگوڕ قت ناكوژتوە، ننكیشم نایبرتوە، كورد وتنی بم شوەی وەمی دەدایوە: كچم حپباپیرت ق ،من گوناھم چییـــبازبوو ترســـا لســـر نامووسی تۆی ب تۆ ترسا، بۆی خۆی و لمندای ب شوو دا، ل ١٩٥٠ تا ١٩٩٠ ئـــو درامای ھمـــوو رۆژ دووبارە یی لر گلســـتاش ھدەبووەوە ئبختی خۆی دەكات و بۆ نوەكانی

حیكایتـــی شـــووكردنی ب تۆبزی ھزار بارە دەكاتوە.

شـــش حوت حكومت ل عراقدا گـــۆڕاو و جنگی عـــراق و ئران برپابوو كوڕكی ل دەستدا، سدام لـــ ســـدارە درا، حیكایتكـــی لالی خۆیو دایكم شووكردنكی جۆركـــ ل جۆرەكانـــی ئنفال و ل ی كو كارەســـاتو ئ بجھعراق و ئفغانســـتان و فلستین و دارفـــۆر روودەدەن، یـــان ئـــو كارەساتی ك ل كۆسۆڤۆ و شڕی براكوژی لوبنانی یان شـــڕەكانی ئفریقاو رووخاندنی سیســـتمی سۆشیالیستی سۆڤیت بس نبوون بۆ كۆتایی ھنانی یان ســـینوەی یادەوەریی شوومكانی تپڕبوونی ئو جۆرە زەلیلیی باوكیشم بووە دەرزك بۆ من، ك ھمیش بۆ كس خانم بموە، نمكرم شۆرنس قین، كی خانرەكـــكدەنـــگ نھمیش نازناوی ئو پیاوان بوو، ك لمادا ھمیشـــ زەلیل بوون و

پیان دەوتن(ئاغای دەنگ نكر).راست ئقی باوكم تقكی زین بوو و گری ئلكترا وای لنكردم، كو بم، ببكـــ یم قســـئ كشوەیك دەتوت ھموو باخكانی ل نو مشـــكیدا ئاودر دەكرن و ڕەگ و ریشی درەختكانیان خونی ك لیند جۆگچ دەمژن و دەبنفرمسك ب ئسپایی و ھمنییوە دەكوـــن و دادەچۆڕنـــوە نـــاو ی باوكم و دبیر ئاســـاك ناخـــسبوورەكی و دووبارە ھدەقون و وەكو تاڤگی پند دەبارن سر ئو یكم ھنگاوەی ك بھوە نای بۆ ئوەی جووت بتوە و ھر جووت نبـــووەوە لگڵ ئو كیژە دوانزە ســـای قوتابی سرەتایی

قوتابخانی كچانی خان قین.قیتـــووری ختانـــب خـــۆش ئمگنتوە ســـر (قدەم خر)، ناشزانم ب چند پشتك ھنگاوەكانم دەگن دەنـــگ دانوەكان ئو، من تنیا یك پشـــتم بینیوە، ئویش پشـــتی باوكم، ك بســـدەھای

خاڵ و گۆشتی وردو خی دەرپڕیو وەكو مـــووروو دەژمـــردران، ئم ســـاتش ك ئم دران دەنووسم، وە لـــیـــكگۆچان رۆژگار بـــدەـــی دەدات، یادەوەرییكانـــم ھلالجو متكی ل دەستدای و ھست و نستم دەكات لۆك، بم چ جۆرە لۆكیك لۆكیكی ڕەشی قترانی و خوناوی، مگر زەمن ھرخۆی بزان ب چ جۆرە خونك

پارچكانی سوور بوون.ناتوانم دەســـتی خونـــر بگرم و بیبم گۆڕســـتانی پاشا كۆپری و چاوی ب مۆدلی گۆڕی زۆر سادەیی باوكم بكوێ، بـــ بزمارو چكوچ ونكانـــی باوكم ل ئلبوومی نو چوانمـــدا ھواســـراون داخكم باوكم ب نووســـینی ھـــزار رۆمان زیندوونابتـــوە، دی جاركـــی ھرچند دەكم ئـــم ونانم بیر بچنوە دەشزانم محا، ل نیوەی شویشدا یككیان یان ھندكیان میوانم، ن موویان دەبنر ھیان ھب وش دەتوانم زیندویان بكموە و نـــ لـــدوای مرگیشـــمدا وازم لدەھنت، من و ئو ونان حج وتنی: وەكـــو می و ئاو زۆالین، سبرەكانمان تكی یكدی دەبن یادەكانم دەگن حاتی نائومدی و سرلنوێ ل یادەوەریمدا نخشی میشكی ھشـــن و منخۆیان دەكســـرگردان و وـــ ناچـــار دەبم بتمـــوە و خۆم بخۆموە، نازانم چ گۆڕك بۆ خۆی پلكشم دەكات و تیایدا ئارام دەگـــرم، بۆی پش مم بكبم كتیارمدا ئـــمردنم بگۆڕستان و دووبارە ھموو شتكی خۆمم تیایدا بنژم...پرســـیارەكان وەكو گولل رووەو ســـرم خۆیان ئاراست دەكن، سرە چترەكشم زەفر بمل و چناگ لۆچاییكم دەبات و بب پشكی ڕۆ دەچم ناو گۆڕەكانی ئازیزەكانم و ھودەدەم پناســـنامكانیان بدەم دەستوە كانم لسوور و رەش و سپیی كخ منم و رووبكرۆحی نامۆیان دەربھئـــوەو پتان بم ڕەگ و ڕیشـــی

چاوی لنـــاو منســـوور ئحالم كزی كامیان دایو چۆن نووكی ئم ش و بمووك مـــم بكنووســـپ بوە، بسپاییڕی وردی ئوپئئوەی كســـمان دگرانبین، بم:

.(...من بریتیم ل)بـــكاری پاپشـــت بۆ نووســـین، النـــلھھ ئـــو دەنگدانـــوەی گویكانم نازرنگننوە بۆ ئوەی باســـی ئو ئاھنگـــ خنجیالنو شـــوومی دایكی خۆمتان بۆ بكم، راجح) ندە دەزانـــم، كمر ئھالبیاتـــی) ھاو پـــۆڵ و ھاوتمن و پورزای خۆی ڕازاندویتی و ھندێ س و كارو ژنانی دراوســـكـــ لئامادەی ئو ئاھنگ رەش بوون، بووك شووشیكی وەكو دایكیشم قوڕمیشـــكراو دەستی ڕاستی لسر وكاتئ پی دانا، كـــدەســـتی چجۆرك بوو ل نریتی بووككانی خانقین و برەو چارەنووســـكی لمای كراوە...ھر ڕەوان نادیار تاریكدا ژووركـــی لـــ باپیرمدا، گوزراوەتوە بۆ ژووركی تاریكتر،

شوومتر...زاوا ڕوی نی توانیوە ئو شـــوە بـــ ئنجام كارە تایبتییكـــی بگین، شـــاد پشیمان بۆتوە، ناچاربووە قاچی لسر قاچی دایكم دابن بپی ئو نریت كۆنان ئو قۆناغـــ بۆ ئوەی زاب بســـر دایكمـــدا و قتیـــش زاڵ نبـــووەو

نریتكش پووچڵ نبووەوە.گرـــكان زۆر كوـــرن زۆر...دوای نووشـــت ھنـــان و بـــردن، دوای البردنی لیرەو بـــازن، دایكمیان بھزار نووشتوە كردووە ب جنۆكی ئاودەســـت و دوای چل شـــو و چل رۆژ ب فرمانـــی قوولی بانوو و بشوەیكی درامی مگر تنھا ھر خوا بزان دایكم چۆن ھڕەشكانی بربووكی جبجكردوەو لســـر یڕووە ســـپی و چوار گۆشو پئدانیشـــتووە و بـــدەم گریانـــوە ن وەكو ریقنك خویۆپند دچ ك ،یو پارچر ئـــســـ كردووتبالی كسوكاریدا بگی پاراستنی

بـــووە، بنماكـــی شـــرەفی وڕەسمم ڕوەی ئكاردان یوانلزۆر خوناوی نب بالی دایكموە، لخـــوارەوە ددانكانم مـــن بم تیژبـــوون، ھروھا نینۆككانم بۆ دڕینی ئو پارچ ســـپیی، ناچار ئیشم ب نووكی پنوسكم سری ك ،ریتم نم و ئكان ببـــیگر ،ی(شھر العسل)یشـــدا باوی ھلرەت بكمـــوە و ھـــاوارێ بكم:( بســـ خۆ پردەی كچنی پردەی مای خوا نیی، بـــۆ ئوەی ئگر نڕووشـــایوە دنیا بوخ و ژیان میشــــــن پژان ھخو (بوەســـتپیشی من بووە، لگڵ روشاندنی پردەی كچنی ھر كچك، گلنی

چاوەكانم دەڕووشن و كور دەبم. بھـــر حـــاڵ باوكـــم بـــ تفكی خســـتوە منی ل مندادانی دایكم چانـــدو ك ل دایك بووم لســـر تبقك دایان نـــام، خۆزگ بۆق یان مشـــك بوومایـــ، وەك دەن چـــواردەورم زۆر قلباـــغ بووەو ھمووشیان برســـیان بوو ب ماچ منیان خـــواردووە، كســـیان تر نبووەو ب فرمسكی من تینووتیان ب دیسان ئویش نشـــكاندووە،

فرمان قولی بانوو.ئگڕم، ئگڕموە بۆ موداكان بۆ ئوەی ل خشتم برن و رامپچن و فمدەن ناو كۆی ئوەنوە، ك تۆڕی ڕاوچییكان توانیان بمكن ب نچیری خۆیان و ن قراغكان كرد... ئسقانكانم ل پشوازیان شـــو دەدوورمـــ دەمـــی رۆژەوە، تاریكـــی دەكمـــ كفنـــی رۆژگارو ســـپدە كم كفنكی رەش...بم ناتوانم ل نـــوان باوكم و دایكمدا خۆم خونكانم زیندە بچاڵ بكم، ناشزانم بۆچی چواشو شپرزەم، باســـكانم تكی یكدی دەبن و نمتوانی ل ســـرەتایك بۆ ئم نووسینم دارژم، دەی لبرامبر دانیشتووم، وەك دەروونناســـكدا وانـــچكان پـــك راســـتییكی ك پیسایی دەخاتوە و مشتدەكات

ناو دەمموە. من ئســـتا نازانم چی ل دی دایكم دایـــ، لوانیـــ ھـــر دی خۆی بالونتـــوە و حزبـــكات یكك ـــی بتوانبگـــرێ، تۆ بی لگوگوی شوانی تنیایی خۆی بكێ تیایدا بئاخن یی ھرچی كاو ھو توزێ.. ھرســـات ئارام بگرێ و

خوی لبكوێ؟تـــۆ بـــی شـــوانی تنیایی من وەكو شـــوانی ئوبـــت؟ نخر، شـــوانی من بلۆكن، تا دێ لسر یوانل برزدەبنـــوە، ســـینگم ئســـتا بووبتن قیـــك، یان شاخك یاخوود تالرو كۆشكك، ل و بندیخانـــن راســـتییكی تاقكسی ژووركدا خونكی ھر تیایدا باوشك دەدات، من لسر دەكانم ھنگاو دەنم، ھیچ جادەو خۆیانوە، نامگرنـــ شـــقامك بۆی ھناسكانم تووندن و لشم

.تی پیرییش دەاللمو ئقورسبشی بیست و سیم

بدنیاییوە دەیم (٣٧)ئحالم منسوور : شوانی من بلۆكن، تا دێ لسر سینگم برزدەبنوەبھۆی ژاپۆن وەزیرانی فۆكۆدا"سرۆك *"یاسۆ دەستی كابینكی پشتیوانی ئاستی دابزینی سلماندی ھوستی بو كشایوە. لكار ــات. نك ئو رادەك بــدوای ئو ك پۆستكی راكردنی لرەدا رابــكــات.. پۆستكدا ــدوای بكاربدەستكانی رۆژھتیم دت برچاو ك چۆن و.. كورسی پارەو پایو پلو بدوای راكردنك رادەكن. تنانت ئگر ل رگادا سرپۆشی و وەیبدەن و گرنگ ئو...یشی فرواڵ و ناسنامشچۆنی دواتریش .كورییچ ب بگات دەستیان دەشۆن ئوا گرنگ نیی چونك پشتر دەستیان ھرگیز بۆی شوشتووە. پوەر بھاو زۆر لناوخۆی وەزیــری پاتیل"ی ھوستی"شوازی كارەساتكی لــدوای ك نابت ھیندستانیان ھر لكاركشایوە. دەستی ئویش بۆمبای ئۆمرت"سرۆك نموونی"ئیھۆد بــوارەدا لم ك لدراوییھۆی تاوانپاائیل بوەزیرانی ئیسكشایوە. كارەكی ل دەستی ئویش دادگاوە وەزیــری ل متمانی ل"ئران"یش تنانت

ناوخۆكی سندەوە. شیاو لشونی شیاو كسی دانانی ب دنیام ھروەكو سردەمی شاخ تنیا جوامرەكان جوی

سخت پــــگــی و ــار ــی بدەستبر دەكن..

ــر بــنــمــاو جــۆری ــگ * ئپیوەندی توركیا- ھرمی كوردستان ل پیوەندییكی ئاسایشییوە و دیفاكتۆ پیوەندی قۆناغی ــرەو بدامزراوەیی بوات. وات ئم دامزراوەیك وەك مرھكاری لگڵ دەكرت و ھم لسر نوانمان پیوەندی دەبــــت. دەوــــت ئاستی چونك حیزب و حكومت دن و دەوــت بم دەڕۆن، و

دامودەزگا دەمنن. دامودەزگاییبین. ئاستكان ھموو ل با ئیتر چونك ھر ب دەزگایی بوونمان دەور ل بیاری تاك كسی و حیزبی. گشاوەتر دەبین. ئاسۆمان

رووناكتر دەبتوە.. * ل رۆژنامیكی رۆژانی ئم پایتختو بابتك بوكراوەتوە لژر ناونیشانی"ئگر ھیچ ژانكی مرۆڤایتی ناتھژن، ئم ھاوارە مخونوە". بابتكی ئاماژە بوو بۆ"دیلمان"ی كیژە نخۆش،

ك كچ كركاركی پایتختمان بوو. دوای دەستمان پگی باترین ل سرەنجام لسر خوندبۆوە ھواكیان ك ــوەی ئ /١٠/٢٦ ل پزانینوە، ب خۆیان، بودجی وت دەرەوەی رەوانــی مانگدا"دیلمان" ھمان بم .كرۆژنام ل دەستخۆشی وــای كــرا. گیاندنی"دیلمان"ی ھوای بوكردنوەی دوای دەبواین وت. دەرەوەی بۆ كخۆشن كیژە لدوور یان نزیك ئاماژەی ب خام رەنگینكی گی"بكات، فرھاد رۆژنامنووس"جوان كچ كوای وروژاندنی ھی مایكرەنگین خام ك چوون ھانا ب ئــم ھنگاوی یكم ــووە، بلالی"جوان"خان دەستی پكردووە ب داڕشتنكی

.كوابۆ ھ* گڕانوەی شاوی رەشی فاشیزم بۆ فڕەنسای خوندنگای و روونــــاك بــیــری ھـــزرو النــكــی دەبت كینموون لیبرالیزم. و دیموكراسییت لم قۆناغدا ھمیش ل یادمان بت. با وانی

ل وەربگرین. و كۆشك ئم گندەی گنیوی رەشبای با * ھاتۆت راپڕین سایی ل جوانییی و تالر لئاست بدەستانمان كار با و نوخین دی برپرسیارییتییكانیانبن. با ل ورد و درشتی

كارەكان بپچنوە.ل چپوە: محمد موكری، جالل زەنگئابادی، ئحالم - بعقوب - سای ١٩٧٨

قاسم محمد مستفا

كتبی (پیسبوونی بینین و كاریگریی لسر رەفتاری كۆمیتی)ی ھوراز محمد

ژمارە (١١٠)ی كانوونی دووەمی ٢٠٠٩/١/٢٢ربندانی ٢٧٠٨ی كوردی

10

دادوه ری لره و له وێبه راوردکی دادودادوه ریانه له نوان تاراوگه وکوردســـتان، بۆ ئه وه ی به راســـتی بزانرێ، که دادوه ری له ژرســـبه ری ده ســـتوورو یاســـادا پیاده کرێ، نه ک به زه بری ده سه تی میلیشـــیایی و زه بروزه نگی حزب و ھه ڕه شه ی توندڕه وانی

ئاینی په یه وده کرێ.ماوه ی دوانزه ســـاه له وتی ئه لمانیا دا ده ژیم، ســـه دان ھه زار ئیسالمی تیاداده ژی، ھه موو ئه وانه ی له م وته دا به ھاووتیانی ئه لمان و سه رجه م په نابه رانی نه ته وه جیاجیاکان و ھاووتیانی وتانی تری رۆژئاوایی،له به رامبه ر یاسادا یه کسانن به ب بوونی جیاوازی، له کاتی لپرسینه وه دا یاسا سه روه ره ، زه مانه تی کۆمه یه تی بۆ ھه موان وه کو یه ک وایه ، کار بکه یت و نه که یت ژیانی مرۆڤه کان پارزراوه،منداک نییه نه چت بۆ خونـــدن ئه گه ر نه چت بـــه دوای دایک و باوکیدا ده نرن، منداک له شـــه قام و بازاڕ ودوو کانه کان نابینی کاری ده ستفرۆشـــی بکات، دیموکراسی راسته قینه ھه یه ، پۆلیس له خۆیه وه که س ناگرێ، دوای چاودرییه کی درژخایه ن و بوونی به گه و شایه د، ئینجا به شـــوه یه کی ئوســـولی و ئینسانی مرۆڤه که ده ستگیرده کرێ و لپرسینه وه ی له گه دا ده کرێ، به رتیل ده توان پارزه ر نابته وه ، شونی به دواداچوونـــی یاســـایی بۆ بکات، که ســـیش له برســـان نامرێ، کورد گوته نی که س تومنه تت به سه ره وه ناکات، خزم خزمنه و خاترو ختوری فالن و فیساروته زکییه ی حزبی و له م جۆره شتانه نییه و به خه یای که س

دانایت.کۆمه گـــه ی خۆمـــان الی بـــه م کوردســـتان، بجگـــه لـــه ئاینـــی ئیســـالم،ئاینه کانی وه ک مه سیحی و مه ندائیـــی و یه زیـــدی کاکه یی و بـــه م دواییانه په یه وانـــی دیانه تی زه رده شـــتیش په یدا بوون وھه ن،به م ئاینی ئیسالم وه ک ســـه ره کی ده ژمردرت و له جیاتی یاســـاش حوکم ده کات له غیابی حوکمی حه ڤده ســـاه ی ب ده ستووری یاساییدا، له گه ڵ ئه وه شـــدا له قورئانـــی پیـــرۆزدا و فرموودەكانی پغه مبه ر(د.خ) لبت باسی له عه داله ت و یكسانی و به گو شاھد ده کات،به م که س کاری پناکات، وه ک له (سوره تی النساء ئایه تی 58،له سوره تی البقر ە ئایه تی 282)،دا باس له عه داله ت راگرتن ده کات و له کاتی پویستدا ده ب شاھد ھه بن، فرموودەیكی پغه مبه ر ده فه رموێ: کلکم راع وکلکم مســـۆول عن رعیته . به م به داخه وه له گه ل نه بوونی یاسا وده ستوور له کۆمه گه یه کی ئیســـالمی کوردیدا، په یه وی ده قه کانی قورئانی پیـــرۆزو فرموودەكانی پغه مبه ر(د.خ)

ناکه ن.جیاوازییه کی زۆر له نوان چین و توژه کانی کۆمه دا ھه یه ، که مینه یه کی خه ک داھاتی چاکیان ھه یه و له خۆشترین ژیاندا ده ژین، ھه رچی بازرگانی و سه رچاوه ی داھات و ده سه تی وت ھه یه له ژرحوکم و ده سه تی واندایه ، به که یفی خۆیان یاری به چاره نووسی ئه م گه له ده که ن، زۆرترینی کۆمه گه ش به ده ست ھه ژارییه وه ده نانن و بوون به سوته مه نی چینی با ده ســـت، که چی خه کی ھه ژارو بکارو نـــه دار ھه یه، ئه گه ر رۆژانه نه چت بـــۆ کا ر نان بۆ خۆی و خزانی نییه بیخۆن، ھـــه زاران خه کی ھه ژاری ب ماڵ وج و ڕێ ھه یه سوکنه یه کیان نییه لی بژین، له خوندن و سه ره تایی ترین مافی خزمه تگوزاری ب به شـــن، که س نییه لپرسینه وه و به دواداچوونیان بۆ بکات، ده ردیان که موکوڕیان چاره سه ر بکات، بازاڕو شـــه قامه کانی شار پرن له منای ده ستفرۆش و شـــاگرد، به ھۆی نه بوونییه وه له خوندن داباون و کار ده که ن،ســـه ره ڕای ئه وه ی ده که ونه داوی خه کانکی داون پیس ده ستدرژی سکسیان ده کرته سه ر، تووشی جۆره ھا کاری خراپ ده بن و چاره نووسکی خراپیان ده بت، سه ره ڕای بکاری ھه زاران کرکارو گه نجی کورد، سه رمایه داری کورد بۆ قازانجی خۆی به ھه رزان کرکاری بیانی ھناوه ، که چی ئه وانیـــش که پاره یان پنادرێ، لشـــاره کان که وتوونه ته ده رۆزه کـــردن، ئه وه ئه وپـــه ڕی بویژدانی ســـه رمایه داری کورد ده رده خات، ســـه ره ڕای ئه م ھه موو داھاته له ســـایه ی فه رمانه وایـــی خۆماـــی، ژیانی خه ک تادـــت گرانترو خراپتـــر ده بت، خه کی وا ھه یه ب تـــاوان و ب به گه و شاھد و لپرسینه وه ده گیرن و ده خرنه زیندانه کان، دوای ئه شـــکه نجه یه کی زۆرو ماوه ی چه ند مانگ و ســـاڵ ئینجا به که فاله ت و ده یان واسته و ده ست ماچکردن به رتیل دان ئازاد ده کرن، یا ده پرسی فالنه که ستان بۆ گرتووه بتاوانه به ری گه و ب به ب ،به ر ناب ن تا ته حقیق ته واونه ب ده ن،دهشـــاھد دوای ئازا ردانکی زۆر، ئینجا ده ن ھیچی له سه ر نییه ، زۆربه ی ئه م حاه تانه ته سفییه ی حساباته به به رتیل و خاترانه ئه نجـــام ده درن، جاری واش ھه بووه ســـولح له نوان ھه ردوو ال کراوه له مای لپرسراوک، ئه وه ش بۆ ترساندن و چاوســـوورکردنه وه له که سی ب پشت و په ناو

بده سه الت.به کورتی تروســـکایی عه داله ت و یه کســـانی به دی ناکرێ، جیاوازییه کـــی زۆر له نوان مرۆڤه کاندا ھه یه ، ئه وه ش دژی ھه موو شه ریعه تکی دینی و یاسایی و جارنامه ی گه ردوونی مافه کانی مرۆڤ و مرۆڤه کانی کۆمه گه ی کوردستانه ، الیه نی که م بچووکتریـــن مافه کانی بوونی ئـــازادی و عه داله ت و زه مانه تی کۆمه تی و کارو نان و شونی ژیان بۆ مرۆڤه کان

ھه بت !.

یوسف منتک - ئه لمانیا

ل تاراوگوە

ریپۆرتاژ

تایبت ب ھونری بدرخاندوای ئوەی دەنگۆی وەستانی یكجارەكی بوكرایـــوە، رنامـــب برنامـــی پیوەندیمـــان بـــ مســـتفا ئحمـــد دەرھنری ئو برنامی كرد و ئویش سبارەت بوە گوتی: بڕای من جاركی دیك برنامـــی برنامی ناكرتوە، كی دیكوازش وە بتر بكرگیانی ئ .رنامی برنامب لـــ و جیاواز دەبسبارەت ب كاستی برنامی داھاتووش گوتـــی: رازی نیم لگـــڵ ھندك لو

برادەرانی لو كاستی كاریان كردووە، كاریان لگڵ بكم. سبارەت ب ھۆكاری ئوەش گوتـــی: ھۆكارەكی ئوەی ئو برنامیـــ كۆمك كشـــ و گرفتی كوە ككر یسمووی ببوو، ھھبـــوون و ئو برنامیـــش ئو ھز و توانا و كاریگرییی جارانی نمابوو، وایلھاتبوو ھندێ كس دەیانگوت ئو بۆی ،كوەكو ی بو ن بب یرنامب كرناموەی بھۆی ئ بوون و شتانئ

رابگیرێ.

سبارەت ب كشكانی ناو كاستكش توی دەكشك كموو گروپگوتی: ھناو و كشـــ دروســـت دەب، بم لو كۆتاییان كشكان كۆببوونوە و وای لھاتبوو ھندێ ل برادەرەكان قسیان لگڵ یكتر نبـــوو، بۆی ك رۆكت دەدای ئكترك یك دووانكیان حادز دەبوون و ئیشك ب باشی ندەڕۆیی، بۆی ھوماندا ھندێ گنج ل ھردوو رەگزەك بنیـــن، ب تایبتی ئوانی كـــ خوندكاری پیمانـــگا بوون، ئیتر

ئیـــدارەی تلفزیۆنك پیان ناخۆش بوو، ئم ویســـتمان ئوان پروەردە كرنامب ردەوامی ببن و وردە وردە ببـــدەن و كاری باشـــتریش بكن، بم بداخوە نیانھشـــت. ئی برنامی داھاتووی مستفا چی دەب، ئو گوتی: ھرچندە ئستا ھندێ ناساغم و باری تندروســـتیم باش نیی، بم ھندێ كار ل مشـــكما ھی و بنیازم كاریان تدابكم. جارش پویســـت ناكا باسی ن: لئینگلیز دە م، چونككارەكان بكوتانی ئم و مانان جارێ شـــتكیان نكردووە، كچی باســـی دەكن، بم ئـــوان ئیشـــك دەكن ئوجـــا دوایی باســـی دەكن، منیش ھمـــوو جارك

وابووم، راســـت لخول پیزەدا لگڵ جلیـــل زەنگنی ھاوڕـــم ٥-٦ مانگ زووتر رامانگیانـــد و دواتر كارەكمان كرد، بم ھندجار واچاك زوو لدوان ندەی تا كارەك دەكرێ، چونك زۆرجار ھونرمندان ئو خونانی ھیانبووە ئوەنـــدە كۆســـپیان ھاتۆتـــ رك و

نیانتوانیوە جبجی بكن. ئایا بیرۆككانـــی خۆی ھر ل دەزگای خاك دەكا، یـــان لـــ دەزگایكی تر، بۆ ئوە گوتی: جـــارێ بیارم نداوە، بـــم مـــن خاكـــم خۆشـــدەوێ و ھر لـــ دامزراندنییـــوە لـــوێ بووم و تبب كانی دیكنازمدەكرد وەكو كحئاسمانی و حزیشـــمدەكرد ئیدارەیكی

تۆكمـــ و رك و پك و زانســـتییانی ھبووای و كسانی دسۆز كاریان تدا بكردابووای، نك وەك ئستا زۆربیان

خریكی برژەوەندی تایبتی خۆیانن.

مستفا ئحمد: جاركی دیك برنامی برنام ناكرتوە

زۆر دەمكـــ بینـــری كوردیـــش حـــزدەكا زمانی شـــیرینی كـــوردی درامـــا و فیلم بـــجیھانییكان ببین و لیان تبگا، بگومان باشـــترین رگاش بۆ گیشـــتن بـــو حزە، كاری وەرگان، جی دخۆشـــی ك ئستا چندیـــن تلفزیۆن و ســـتالیتی كوردی فیلمـــ جیھانی و بناوبانگـــكان بزمانی رنووســـگای ژرشـــیرینی كـــوردی یـــان ل كك دەدەن، یكان پیشـــانی خكوردییلـــو كۆمپانیایانـــی، كـــ ئـــو كارە دەكا و لـــ رـــگای تلفزیۆنـــ كوردییـــكان و (newline) خۆیـــان تلفزیۆنكـــی ســـتبو مكی دەدەن، بۆ ئپیشـــانی خبـــ باشـــمانزانی راپۆرتـــك لنـــاو ئـــو كۆمپانیای ئنجامبدەیـــن و وردەكاری كاری

ئو كۆمپانیای بخینڕوو:راپۆرتی: كاروان علی علی نیھـــال سرەتاشـــدا لـــســـتۆدیۆیكانی بڕوەبـــری ئـــو كۆمپانیای كـــ یكك لو ڕاگیاندكارانی ســـانكی دوورو درژە ل بواری راگیاندن كاردەكات و خزمت ب بـــوارە جیاجیاكانی كنتی ساتایب ر دەكات، بھونئاوتی دۆبالژ و وەرگان بووە،

بۆی لیمان پرسی* دۆبالژ بالی تۆوە چی دەگین؟

- لراســـتیدا دۆبالژ لـــ الی من دۆبالژ چونك ھونـــرە، ترۆپكی ،كرنـــد ھونبوونـــی چتئاوئینجـــا دۆبـــالژی لوە لـــ دایك بـــووە، لبر ئوەی گر مرۆڤك نتوانت تمســـیل بكات بگومان ناتوانت دۆبـــالژ بكات، ھروەھا دۆبالژ بالی منوە خزمتكردنكی

گورە دەگینت.* وەكـــو بڕوەبـــری ســـتیۆدیۆی(ئی ڤی الیـــن) مرجی ھبژاردنی فیلـــم الی ئوە چۆن؟ یان ب دیوكی تر ئایا رەچاوی ھی

سوور دەكن؟- بگومان ئم یاســـاو رسای خۆمان ھی، ھموو فیلمك دۆبالژ ناكین، مرجی ھبژاردنی فیلم الی ئم ئوەی، دەب تارادەیك ئو فیلم لگڵ كۆمگاو داب و نریتی خۆمان بگونج، سرباری ئوەش فیلمك شایســـتی ئوە بت ك وەربگردرت و ســـوودی روەھـــا بــــــت، ھببینر لـــدنیاییوە رەچاوی ھی ســـوور دەكیـــن، چونك ئم میللتكی ھروەھا بگردین، ئاینپروەرو ئو فیلمـــ میوانی ھموو ماك دەبت، ئمـــش دەب حورمتی ئو ماـــ بگرین، ئگر رەچاوی ھی سوور نكرێ ئم تاوانبار دەبین، دەبینـــ تكدانی چندین نج، لبیروبۆچوونـــی فكرەی گھمانكاتـــدا ھی ســـوور ھیچ گر ھروەھا ینناگ خزمتك ھر چ فیلمك بۆ ھر چ كناك دۆبالژ بكین ھی سووری تدابت ئم بڕەزامندی ئوان میكساجی

دەكین.* بۆچی كار لســـر درامـــاو فیلمی كوردی

ناكن؟- (ب پكنینوە) ئم پرســـیارە زۆر ل كۆمپانیا دەكرێ، بگومان ئمـــ ھومانداوە پنـــا بخوا كاركی بـــاش ھبت ئم درخی ناكین و ھوی بۆ دەدەین، بم نكردنی دەگڕتـــوە بۆ چندین ھۆ: وەكو نبوونی الینی ماددی، ،بوونی فیلمی شایستروەھا نھ ،ر نییھ م فیلمی شایســـتناھی بـــم ب پنجی دەســـت

دەژمردرن.* ھماھنگـــی كۆمپانیـــای ئـــی ڤی الین

لگڵ كۆمپانیاكانی تری بیانی چۆن؟- گـــر ھماھنگـــی نبت كاری

كۆمپانیا بڕوە ناچت.* گر بتانوێ فیلمك دۆبالژ بكن مۆت

لك وەردەگرن؟- بۆ كنا ناوخۆییكان مۆت ل كس وەرناگرین، بم ئگر بۆ كناـــ ئاســـمانییكان بت مۆت لو كۆمپانیای وەردەگرین، ك ئـــو فیلمـــی برھمھناوە، زۆربی لگـــڵ مئ ھروەھـــا كۆمپانیاكانـــی دیكی بوارەكمان پیوەندیمان ھیـــ وەكو ئران،

توركیا، سوریا، ئوردن.* پارە و الین مادییكانی كۆمپانیا چۆن

و لكوێ پیدای دەكن؟- تنھـــا لـــ الیـــن كارەكانی

.وەیخۆمان* دووبارەبوونـــوەی دەنگـــكان لـــ یـــك

فیلمدا بۆ؟- دیـــارە ئم لبر كمی بوونی یس ھم كك رە، چونكـــدۆبلبتوان خۆی ل قـــرەی دۆبلری بدا، چونك بڕاســـتی ھونركی گرانو دووبارەبوونوەی دەنگكان كارناكات سر فیلم لبر ئوەی ل ھموو دنیا دۆبلر دەتوانت دوو

س دەنگ ببینت.دوای ئویش گۆران نازم سبارەت ان چی پـــوەی كاری وەرگبـــبخشـــیوە، گوتی: خۆشویستی و راســـتگۆیی و ماندووننـــاس و بگومان ب كاری وەرگان ناژیم، چونك وەكو ئامـــاژەم پكرد زۆر شتم پدەبخشـــ و یكم كاری راگیاندنم بوو جگ ل دۆبلریش

كاری پیامنری دەكم.* ھســـت دەكرێ ل فیلم رۆمانســـییكان

گۆران گۆران نیی؟- ب ئو قســـ كراوە ئوەش لبر ئـــوەی دەنگی سروشـــتیم بۆخـــۆی ئوھای، كـــ ل دەنگی

.مكارو پیاو كوژ دەچستتالر ئازاد دۆبلركی سركوتووە و خاوەن دەنگكی ناسك و خۆشو ر بووە لئاشـــنای دۆبل كساسای ٢٠٠٧ پشكشكاری برنامی رۆژانی زانكۆ بـــووە، ل رادیۆی مانپرسی بۆچی وازت لزانكۆ، لبرنام ھناو ویســـتت ب دۆبالژ

ئاشنابیت؟- ب پشـــتر من پشكشكاری برنامی رۆژانـــی زانكۆ بووم، وازھنانم لبرئوەبوو ھســـتم دەكرد تواناكانی خـــۆم ل دۆبالژ زیاتـــر دەبینموە، بـــم كارەش

زیاتر دخۆشم. رنامشكردنی بشكجیاوازی دۆبالژ و پ *

لچی دای؟كاركی رنامب پشكشكردنی -گرانـــ، بم نك بـــ ئندازەی دۆبلری، چونك دۆبلری كاركی وەیر ئبوەش لئـــ زۆر گرانتۆ دەبت ل یـــك كاتدا بگری و پبكنی، واتا ھبزی و دابزینی

.زۆر تیای* ئكادیمیت چند بوونی ھی؟

- بگومان ئكادیمیت ل ھموو بواركدا بوونی ھی، بم ھست ناكم لـــ دۆبژدا بوونكی دیاری ھبـــت، چونكـــ گـــر مرۆڤك بتوانت تمسیل بكات لم بوایدام

بتوانت كاری دۆبلریش بكات.* باش گر مرۆڤك ئكادیمی نبت چۆن

دەتوانت تمسیل بكات؟- مـــن ناـــم ئكادیمیت بوونی نیی، بـــم زۆر كســـیش ھن

تمسیل دەكن و ئكادیمی نین.* تـــا ئســـتا ل چنـــد فیلـــم و زنجیرەدا بشـــداریت كـــردووە و بـــكام دەوری خـــۆت

سرسامی؟- ببوورن نازانـــم ل چند فیلمدا زۆرن، چونك كردووە، بشداریم وەكو سرسامبوونم ب دەوری خۆم ل فیلمی عاشـــق بوونی ئیبراھیم

لگڵ فیلمی كریشی ھیندی.پۆ سعدی یكك لو دۆبلرانی خزمتكی زۆری ب دۆبالژ كردووە ماوەیكـــی زۆرە خزمـــت دەكات ن، بۆیبواری مندا تی لتایببجی خۆیتی بین ساسۆكی بالی

پۆ سعدی چی دەگین؟- ساسۆكی بالی پۆ سعدییوە جیھانكـــی راســـتی و بـــ پردە دەنونت بۆ منـــدان، ل الیكی ،رەتای كاری منتر ساسۆكی س ناســـی من لم پدەتوانم ب بۆی

.ردا ساسۆكییو دۆبلن* ئایـــا ل بواری دۆبـــالژدا منداڵ فرامۆش

نكراوە؟- ل راســـتیدا ئمـــ ھموومان منداندا، لبرامبر گوناھبارین چونك بڕاســـتی منـــداڵ ل كم الینوە مافكانی تواو پدراوە، ل الینی دۆبالژیش دەتوانم بم باشـــترە، چونك سرەتای دۆبالژ ل كوردســـتاندا بۆ منـــدان كرا، ئوەش لبر ئوە ناكا دسۆزی منداڵ بین، بكو لبر ئوە بوو كاری مندان ئاســـانتربوو، بم

ئستا زۆر باش بووە.* با ل دنیای مندادا بچین دەرەوە كشی

نبوونی ئافرەت لم بوارەدا چۆن دەبینی؟ ،یھ ـــم بمـــن ناتوانم ب - كارام كســـی كۆم چونكـــل میدانك دان، بم كشـــی ھموو لـــ ئافـــرەت نبوونـــی بواركدا ھی، وەكو مامۆستایی و میوزیك ب تایبتی ل راگیاندن

و دۆبلردا.* بین سر زنجیرە درامای دڕندەو شاجوان ناوی پۆ سعدی گۆڕاوە بۆ پۆ ھولری

ئم بۆچی؟ خۆشـــم پرســـیارەم زۆر پئ -براســـتی من كـــوڕی ھولرم و شـــانازی ب ھولـــرەوە دەكم، بـــم ئم لســـر ویســـتی من نبـــووە، دیارە ئـــو برادەرانی لســـر كاری میكساج و تایتیان بۆ ئنجامداوە لبرئوەی كوڕی م خۆشـــرم وایان زانیوە پولھ

پۆ ھولری بت.شۆخان نازم وەكو دۆبلركی كارای كۆمپانیا بـــ دۆبالژ زۆر ماندووە، درامای زنجیـــرە لـــ بتایبتی گوھری كۆشك چونك یكم كاری بـــووەو جگ ل دۆبلریش زۆرجار كارئاسانی بۆ دۆبلرەكانی ھاوەی كردووە، ب بینینـــوەی دەقكان بۆیان، بۆی لم پرسیارەوە دەست

پدەكین...* جۆنگوما چی پ بخشی ك یكم كاری

تۆ بووە؟- جۆنگوما فری ئارامگرتنی كردم لسر كشكانی رۆژان ھروەھا فری كردم مرۆڤ نابت ھیچ كات خـــۆی بدات بدەســـتوە و دەبت ھمیش بۆ بدیھنانی ئاواتكانی

كاربكات.* جۆنگوما یكم كاركت بووە رۆی چند

كسكت بینیوە؟ بۆ تۆ زۆر ئستم نبوو؟- بگومـــان من زۆر پوەی ماندوو بووم، بم مرۆڤ ب ماندوو بوون ئاگای ب ھیچ نابـــت، ھاوكاری ســـتافكم لـــ یادكم كـــ زۆر

پشتگیرم بوون.* پناســـت بۆ دۆبلری چییو، پشیمان

نیت ك ئستا دۆبلریت؟- دۆبلری ئو دایكی ك شۆخانی گورە كرد، ھروەھا پشیمان نیم ھیـــوادارم بتوانم زیاتـــر خزمت

بكم.* بۆچی شـــۆخان ل ســـتۆدیۆ ھارو ھاج و

چپس دەخوات؟- نا ھاروھـــاج نیم، بكو چبس خواردنكـــم وای لكردووم ھارو

ھاج بم. ل شـــك تناب م چبـــس خواردنـــئـــ *

ستۆدیۆدا؟- بگومان دەبت كشی بچووك، بم ب مانای كشـــ نا، زۆرجار نیھال خان تمشام دەكات ل كاتی چپس خواردندا، منیش تدەگم و

دەچم دەرەوە.كارزان داود یكك لو دۆبلرانی رۆكـــی گرنكی بینیوە ل زنجیرە ری كۆشـــك، بوھـــدرامـــای گ ـــی كانگ دۆگ، بۆیتی رۆتایبپرسیمان كسایتی كارزان ل كانگ دۆگوە نزیكـــ؟ گرنا بۆچی ئو

دەورەت وەرگرت؟- رۆـــی كانگ دۆنـــگ ببیاری نیھال خان، بوو ك برپرسی بشی دۆبـــالژە، ئمش بـــۆ ئوەبوو، كی كۆمیدی و قستییسایك كخۆش لـــو درامایدا ھبت، ھر بۆی منیش رۆی كانگ دۆنگم بینی و توانیم قسی خۆشی بۆ ركبخم و دەنگی خۆشم بگۆڕم بۆ شوازی

كانگ دۆگ.* پشوازی كردنی ئو خك نبووە ھۆی

غرووری تۆ؟- نخـــر بـــ پچوانـــوە ئم پشوازی كردن بووە ھۆی ئوەی، كـــ من زیاتـــر ھوبـــدەم زیاتر خزمت بكم و خك دخۆشـــتر

بكم.* زیـــار حزل رۆی كۆمیدی یان تراژیدی

دەكیت؟- زیاتـــر حز لـــ بینینی رۆی ،ندە قوڕسرچم ھكۆمیدی دەكبم زۆر خۆش، دی برامبرت خۆش دەكیت، بتایبتی بۆ ئمی كورد، كـــ زۆر ئازارو مینتیمان چشتووە، بداخوە من باسی ئو كورت فیلمان دەكم، ك ئســـتا ل بازاڕەكانن بناوی كۆمیدییوە دەفرۆشرن، بم ئمان كۆمیدی نین و ناویان لخۆ ناوە كۆمیدی،

.گای داخج مئ* خۆشترین بسرھاتت ل جۆنگومادا؟

- (بـــ پكنینـــ جۆنگوما بابی بابـــم) بوابك ھمـــوو كاتكمان مئ ر خۆشـــی بـــووە، چونكھستافكین ئامانجمان دخۆشكردنی

.تكردنك و خزمخســـرەكی وەرگی كاكیی قانع كۆمپانیای ئی ڤی الین و دەرچووی بشی وەرگانی زمانی ئینگلیزی، جگ ل زمانی كـــوردی عرەبی و ئینگلیزی دەزانت. ئم ســـربازە ونـــ زۆر گرنگـــی بـــ ئرككی دەداو جگـــ ل وەرگـــان ئركی رە، بۆیســـی لگۆڕینی وشـــلگڵ لیسینگ چند ھوی زمانی

ستاندارد دەدەیت؟

- مـــن وەكـــو وەرگـــی ئی ڤی الیـــن زۆر گرنگـــی ب لیســـینگ دەدەم، چونك ئـــم وەرگان بۆ دۆبالژە، بۆی دەبت گرنگی تواو وەی للیســـینگ بدەی، بۆ ئ بكاتی دۆبالژدا كشـــ بـــۆ دۆبلر دروست نكات زۆر گرنگی ب زمانی مئ ستانداردیش دەدەین، چونك

ئیشی وەرگە. * زمانی كوردی كشت بۆ دروست ناكات؟

- ب دنیاییـــوە، چونك زمانی كوردی زمانی شـــیكردنوەی، تۆ ل جیاتی یك وشـــی ئینگلیزی دەبت یك رســـت بنووســـییوە نھا وشـــر تگوەی ئر ئبـــلھیـــچ وەرگـــی كـــئینگلیزیی

.ینك ناگمانای* ل وەرگاندا كار لسر زمانی سرەكی فیلم دەكیت یاخود كار لســـر زمانی تری

وەرگ دەكیت؟- بگومان ئم كار لسر زمانی ســـرەكی فیلم دەكین، چونك تۆ بتـــوێ و نتوێ گر باشـــترین وەرگ بی، ك بابتكت وەرگا ل سدا بیستی ماناكی دەڕوات، ك ناتوانی لھیچ وەرگ چونكسدا ســـد مانا بگوازتوە، لرە ئوە دەردەكوت تۆ فیلمك لسر ی لاو وەرگزمانی تری وەرگ ی دەڕوات، چونكدا چلی ماناكس ویستپ اوە، بۆیدووجار وەرگ كژادی فیلمزمانی ن ســـوود ل

وەربگرین.* گۆڕیـــن لالیـــن دۆبلـــرەوە بۆ قســـی

كۆمیدی و نشیاو كار ل كارەكت ناكات؟ تو بابر ئسك لند جارچ -گفتوگـــۆم كـــردووە، بگومان گر مم ئبگـــۆڕدرێ كار دەكات، ب

ئاگاداری كاری یكترین.گر ســـرك ل ژووری میكساجی كۆمپانیـــای ئی ڤی الیـــن بدەین دەبینین گنجكی خاوەن ئزموون دانیشـــتووەو بوچان كار دەكات، ئویش دارا ساح، ك تا ئستا ســـدەھا فیلمی میكساج كردووە، یندەك پرســـیارمان رووی بۆی ین پسپۆری میكساج لو و دەئ

كوردستاندا ھی؟ نیانیم كی من دكراســـتییب -پســـپۆری میكســـاج ھی یان نا، ،وەندەی مـــن بزانم نییم ئب

.ورەیكی گیشش كمئ* چی بكین بۆ بنبكردنی ئم كشی؟

- بنبكردنـــی ئم كشـــی ئاوا ئاسان نیی، بم بۆ كمكردنوەی ئم كشـــی كردنوەی خول بۆ ھموو ئوانی ك كاری میكســـاج

دەكن.* تـــا ئســـتا ھیـــچ خولكـــی میكســـاجت

نبینیوە؟- نخـــر، ھیـــوادارم خولكی وا بكرتـــوە من یكم كـــس دەبم پشـــوازی ل دەكـــم، بۆ ئوەی زیاتر بـــ ئكادیمیتوە كارەكم

بكم.* زۆر ب میكساجی (ئاونی ژیان) ماندوو

بووی بۆ؟- لبر ئوەی كاتك ل ئاونی كۆم دەكرد، میكســـاجم ژیان ئاونی ھبـــوو، دیكـــم كاری ژیانیش پویستی ب كاتكی باش ھبوو بۆی ترخان بكرێ، لبر ئـــوە من زۆرم لخـــۆم دەكرد بۆ ئوەی ب ھموو كارەكان ڕابگم، وەی زۆر بش بـــووە ھۆی ئمئ

ئاونی ژیانوە ماندوو بم.

كۆمپانیای ئی ڤی الین و وەرگان و دۆبالژكردنی فیلم جیھانییكان

كارزان داوودپۆ سعدیگۆران نازمتالر ئازادنیھال علی

٢٠٠٩

/١/٢

٢ می

وەدو

ی ون

نو كا

)ی١١

٠)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧٠

٨ نی

نداب

ر

11

ویژدانی كوردو كوشتنی مردووەكان

ل كرتــــی غزەی فلســــتین، لگڵ بردەوامی ھرشكانی ئیسرائیل بۆسر ناوچكــــ و لگڵ كوتن ســــریكی ترمكان ك زۆربیان منداڵ و ئافرەتن، وتانی عرەبی "ھاونتوە" و "ھاوزمان" و "ھاوئاییــــن"ی خكــــی كرتی غزە، ل و جگ رمنانكردنی شئیدان ل جگكۆبوونوەی بسوود و داواكردنی راگرتنی

شڕ، ھوستكی جیدیان نبوو.ھمان ئو وت عرەبییان، پشــــتر و برامبر ئو كارەساتانی بسر گلی كورددا ھات، ھیچ ھوستكیان نبوو. ئم ئوكات وامــــان دەزانی لبر ئوە

ستن، چونكوھبكــــورد ھاونتــــوە و ھاوزمانــــی ئوان ئســــتا بم نین، دەبینین برامبر ئو كارەساتی ك بسر ی كــــ ە و ت ن و ھادــــت خۆشــــیاندا ئــــوە بدەنگــــن. گۆرانیبژی بۆیش لوبنانــــی "جولیــــا لــــ پتــــرۆس" ب پ گۆرانییكیدا گرووی ھاوار دەكات "عــــرەب ل كون؟! تووڕەیــــی عــــرەب

لكوی؟!".كوات ئوەی ھیــــ پیوەندی بوەوە نیی ك ھاونتوەی عــــرەب بیت یان نــــا، بكو پیوەندی ب ماســــتاوچتی دەســــتدارانی عرەب ھیــــ، بۆ ئو الینانی ك لی دەترســــن و یككیش

.تی ئیسرائیلدەو دیاران نو الیل س دەبینــــم، كــــنــــدێ كــــــــرە ھلباســــی ھواــــی غزەیان بــــۆ دەكی، ،ناخۆش زۆر بالوە باســــكردنكیان نــــك لبرئوەی ك بــــرووداوەكان و بو ھموو كوشــــتن و بینــــ كاریگر یــــان وایوەی پرئبكــــو لبــــن، بناب ئم بــــو رووداوان كاریگر بین، بجكاتــــی كیمیابارانكردنی ھ چونكو ئنفالكردنــــی كــــورد، عــــرەب ھیچ ھوستكیان نبووە، لكاتكدا ئوەی ھویستی نبووە عرەب نبووە (وەكو گــــل ب گشــــتی)، بكو دەســــتدارە ترسنۆككانی عرەب بوون و ئستاش ھوســــتیان برامبر كوشــــتنی نك منداڵ و ئافرەتكانی فلستین ل كرتی غزە نیی، بكو ھوستیان برامبر چونك ،كانیش نییــــرمكوشــــتنی تئیســــرائیل لم شــــڕەدا، جگ لوەی منداڵ و ئافرەت دەكــــوژێ، مردووەكانی ناوگۆڕیش دەكوژت، ئوەتا رۆژنامی ك لكی ن"ی ســــعودی لــــلوەتئ""ئیســــرائیل نووســــیبووی ژمارەكانیدا بۆردومانــــی گۆڕەكان دەكات و ئســــك و پروســــكی مردووەكان لگڵ الشــــی ئو شــــھیدان تكــــو دەكات ك تازە

نژراون".تاكی كورد پویســــت لــــ تاكی ھموو میللتكی دی، بو كارەسات بوروژت و ئگر ھیچیشــــی لدەســــت نیت، ویژدانی بجوــــت و پی ناخۆش بت، چونك كورد نھامتــــی زۆری بینیوەو وەك چۆن دنیا بدیــــار ئموە بدەنگ بوو، بھمانشوە بدەنگیش برامبر خك مدەنییكی كرتی غزە دووبارە دەبتــــوە، ئو دەنگــــ دەنگی لم الو ،وتۆ نییكی ئوالش دەبیسترێ شتلچونك تازە ئیسرائیل كاری خۆی كرد و

گوورزی خۆی وەشاند.گلی كــــورد ك خــــۆی دەمكــــ برینی ھاوشــــوەی برینكی كرتــــی غزەی ھی، دەب بزانــــ ئازارەكی چندە و ئگر ویژدانی بــــ دیمنكانی كاریگر نبت، پوســــت بخۆیــــدا بچتوە و پرســــیاری ئوە بكات: چــــۆن ویژدانی ك ،ــــك ناجور كارەســــاترامبــــبنك تنھا زینــــدووەكان راپچی مرگ دەكات، بكــــو مردووەكانیش دووبارە ناتواوییك مــــئ ئایا دەكوژتوە؟! نیی ل ویژدانی ئو جۆرە كســــی ئم

شوە بیركردنوەی ھی؟!

(١٤) ببا ھ

سنگر زراری

ار ش

یكان

مخ

ھۆشیار محمد ئمین ساحل ھنــــگاوی یكمــــی جبجكردنی لســــنتری ماســــتر پالنی ھولر شــــار، ھــــردوو باخانــــی حاجی یحیاو عوســــمان موھندیس و بازاڕی ر، كولی ھش قــــی پلخاندە(٦٤٠) دووكان لخۆدەگرت ب مبستی تكدانیان ھۆشداریان درای و چۆكران ك لدووكان ك بــــر دووكاندارو ھكرایوە، قرەبوو نیشــــتیمان بازاڕی جبجكردنی ماســــتر پالنی ھولر پۆژەیكی شارســــتانیی بۆ جوانكاری ھولــــری پایتخــــت، بــــم ئوەی ئــــو دووكاندارانی نیگــــران كردووە نــــا دادپروەریی لشــــونی قرەبوو كردنوەكــــ، دەربــــارەی دووكانكانی دەلخانو بازاڕی فرھادو حنان ھیچ

گرفتكیان نیی و شونكیان شیاوەو ل پشــــوەی بــــازاڕی نیشــــتیمانن و دووكانكانیشیان لھی پشتر باشترە وتنیان ئاوەدان كردەوەو ككنو شو

سر كارو كاسبی خۆیان.بم دووكانكانی ھردوو باخانی موھندس، عوســــمان یحیاو حاجی ك ژمارەیان لــــ (٣٥٠) دووكان زیاترە و دووكانكانیش لوانی دیك گورەتر ی كنو شــــوچی ئنرخترن، كو ببۆ ئوان دانراوە ل بازاڕی نیشــــتیمان دەكوت برامبر بازاڕی دۆالر فرۆشان تائستا تواو نبووەو كاری تداماوە، توانایدابوو لوەی لوەی ئــــرئبلشونی جیاجیا دوكانكی تری كیوەو پرتوازە بوون، ئوانی دیكش ئوەی

توانــــای دووكان كینی نبــــوو، ئوا بكارمایتوە.

بۆ ئم مبســــت سردانی ئم بشی بازاڕی نیشــــتیمانمان كرد و ســــیری دووكانكانمــــان كــــرد، كــــ زۆربیان بــــۆ دەراب(خپنك)یــــان تائســــتا داننراوەو ل چقی بازاڕەكشی چند ســــلینگكی گــــورە، ك لســــرەتای دامــــزراوەو بازاڕەك درووســــتكردنی ھر لــــ شــــونی خۆیتــــی و پاركی ئوتومبل، ك دەكوت ژر بازارەكو بازاڕەك سرەوەری داپۆشین مسعدو تواونبــــووە لــــ كاتی بــــاران بارین بازاڕەك پ ئاودەب دیســــانوە كاری بۆ تداماوە، خزمتگــــوزاری كارەباو دووكاندارمان ھندك ســــتبم ئم

ھنای دواندن، بم شوەی ڕای خۆیان دەربی:

*ســـرەتا حاجـــی ســـمایل ســـردۆی وتی: من دووكانم ل نھۆمی سر زەوی باخانی حاجــــی یحیــــا بــــوو و بدووكانكی ژر زەوی بازاڕی نیشــــتیمان قرەبوو می ئكششتا بم ھوە، بكراینكاری تدامــــاوەو دەبوای تواوی بكن ئوجا دەرمانبكن، ئســــتا زۆربمان

لبازاڕی قیسری ھولر دووكانمان كیوە و نچووین بازاڕی نیشتیمان.

ل (رســـیڤ)عوســـمان قادر خاوەنی پیشانگای* ل می ئشو بوتی: ئ خانمـــان باھبازاڕی نیشتیمان ھشتا تواو نبووە و لشــــونی تریش دوكانم پنكاوەو كلوپلكانیشــــم بۆ ماوە بردیتوە و قرزكی زۆریشــــم بسردا مایتوەو

ئستا بكارم.*حاجـــی نووری چوەییش: بھمان شــــوە ڕای خۆی دەربی و وتی: كارەك پلی لكــــرا، دەبوای تا ھاویــــن مۆلتمان

.بدەن*دووكانـــدار شـــڤان عـــادل لمبارەیـــوە وتـــی: ئم ســــرپۆش و عبــــای خلیجمان باشترین دەفرۆشت، بكۆمڵ بدانو شــــونمان ھبــــوو، كچــــی ئســــتا یخانو دوو بادووكاندارەكانی ئــــپرتوازە بوویــــن و ھندكیان بكارو كاسبی ماینوە، لبر ئوەی شونی قرەبوو كردنوەمان تا ئســــتا تواو وە، دەبوایبوویتبووەو ئاوەدان ننكارەكانیــــان تواو بكردبــــا ئینجا ئو

پۆژەیان دەستپكردبا.

ب تكدانی دووكانكانی بازاڕی پش قی ھولركاسبكاركی زۆر پرتوازە بوون و بكارمانوە

ناحیی ناو دەشت:ل پش من كاك رۆبیتان ئمین جاف ١٩٥٣/٥/١٧ بوو ل ری ناحیوەبڕبھمـــوو ١٩٥٥/٥/١٧ ھتـــا وە مئمووركی ئیداری، ك دەگوازرتوە ئبت دەبوای راپۆرتكی دوورو درژ لســـر ناحیك بنوســـیای بۆ ئو بڕوەبر ناحیی، ك ھاتۆت جگای بگورەی روویكوە لھموو ئو، رنمایـــی وەرزارەتی ناوە خۆوە، ئم راپۆرتش دانیكی دەچووە بۆ قایمقام و پارـــزگار، ئوانیش دەیان نارد بۆ بریتی كراپۆرت ناوخـــۆ. وەزارەتی بوو ل سنووری ناحیك سرژمری ،شیرەتی تیایند جۆرە عھات، چدرەوشـــت و داب و نریتیـــان، پیـــاو و راپۆرتئ یـــو ناوچنی ئماقوزۆر سوودی ھبوو بۆ ئو بڕوەبر ناحیی، ك تازە دەچت ناحیكوە یا ل قزاكدا وەكو كلیلك بۆدەرگای

پ دەكرایوە.ئـــم ناوچیـــ كـــ ناوی رەســـمی (ناودەشت)بوو، پای دابوو ب سنووری ئرانوە لبناری شاخی قندیلوە ھتا سنووری قالدزە، چند عشیرەتكی ناوداری تیا دەژیا، وەكو عشـــیرەتی (منگوڕ) ك ســـرۆكیان ئوسا علی ئاغـــا حســـن ئاغا بـــوو ھروەھا سرۆككیان عشیرەتی(مندەمرە) ئاغای كانبی ئاغا بوو، عشـــیرەتی (بنزیریی) سرۆككیان رەسوڵ ئاغا

بوو.ئم عشیرەتانش دەبن چند بشك وەكـــو منگوڕ، كـــ بریتیی ل پنج رەزگیـــی، چنارەیی، (زودی، بش

خدر مام سن، باوەبی).

ســـئ رە بندەمـــشـــیرەتی معدەچنـــوە ســـر (ئاكـــۆ)، ھروەھا خلیـــی) و عشـــیرەتی(باوەبی دادەنیشن، ئاشـــان پشت لناوچی ل یان ئیسماعیل ئاغابوو، كرۆكسنوەی غفور خـــان بوو، ھموو ئو عشـــیرەتان، كباسمان كرد لسر خورەوشتی باو باپیرانیان دەرۆیشتن، ئو جـــۆرە كردەوانی، ك لكۆنوە بۆیان مابووەوە ھر بردەوام بوون و پیرەویان دەكرد، ئگرچی ھندك لگڵ قانوون و یاســـاو شـــریعتی ئیسالمدا ندەگونجا ومراجعتی كار

بدەستانی میریان ن دەكرد.بكـــو لنـــاو خۆیـــان ئـــم جۆرە ن یا ن فتا گر ) ن یا ن تا ســـا ە ر كا)جبجدەكرد، ك ئم بالی منوە ناتواوبـــوو واتـــ دامودەزگایكـــی عشایری وەك سولتیكی عشایری لناو سوتیی حكومتدا بوو، جا بۆ نموون مـــن ئموت یكك لو جۆرە كارانی ك رووی داوە لناو ئو عشیرەتاندا، بتایبتی عشیرەتی

منگوڕ باسی بكم. پویســـت بزانین مئمووری ئیداری دەبت زۆر خۆی ھیـــالك بكات و بیر بكاتوە لو جۆرە كردەوان، ك لناو كۆمدا روودەدات، چۆن دەبت وەكو دكتۆرك، ك دەرمان و عیالج دادەنت بۆ نخۆش ئاوا دەبت چارەسری ئو كردەوە ناشـــرینان بكات، ك باوك و باپیری ئو عشـــیرەت لســـری رۆیشـــتوون بشـــوەیكی چوت و

ختا.ئوەی ك من بـــر چاوم كوت لناو بتایبتی منگـــوڕدا، عشـــیرەتی داوە كشـــی ئافرەتـــی كـــ رووی بسزمان، ك كاتی خۆی ھیچ جۆر بایخكیان پ نـــدراوە، لناو ئم عشـــیرەتدائافرەت(كچ، ژن، ژنـــی بمرد)ھیان دەگـــرت وات دەچوون ،بكردای لئافرەتك حزیان ئگر دەڕۆیشت ن ئاســـایی بشوەیكی بـــۆ داخوازی ئو كچ یـــا ئافرەتك ك مـــردی ھبوو، كتو پـــر دەچون كچیان ئفان،یـــا ژنیان دەفراند، دواجار دەچـــوون پیوەندییان دەكرد تووەی بكئاغاكانیان، بۆئـــ بـــبینوە، ئاغاش دەی نارد بۆ شـــون خاوەنـــی ئافرەتكـــدا دەیـــوت ئم كوڕە ئم پیاوە حـــزی لم كچ لم ئافرەت كـــردووە، ھردووكیان دیان

بیكوەیـــ جا (پـــك) بن، پیان دەوت: حقی خون.

ھمـــوو جـــۆرە كارك لـــم بارەوە نرخكیان بۆ دانابوو بپارە ل زمانی بۆنموون ،(توونلیرەی ئا) شووداپ(٣٠)دیناریـــان دادەنا بۆ خاوەنی كچ و (١٠) دیناریش بۆ ئاغا و(١٠) دیناریش بۆ كوخای ئـــو گوندە، وات كچكی وا ك دەفنرا (٥٠)دیناری ئوســـای ت دەچـــوو، بب ئـــوەی ئاگاداری بڕوەبـــری ناحیو قائیمقام بكن، كاتك ك بودەبوەوە فن كس كچی فنی ھگرتـــووە، ئینجا با بینوە سر ئافرەتانی ك وەكو ژنی ب مردو بوە ژن ئم جۆرە ئافرەتان نرخیان كمتـــرە لوانی، ك بـــۆم دەركوت شـــو تنپـــرێ ژنك یـــان كچك وە، كنتـــا دەگھ ،گیراینھ ك ئاسایی شـــووی بكردابایئافرەتئاغا دەیگوت: ئگر ئو ئافرەت خری

تدابوای ھبت ھڵ دەگیرا.براســـتی من ئم جـــۆرە حاتانم بالوە زۆر ســـیر بـــوو، بۆچی ئو بڕوەبـــری ناحیان ك لپش مندا كاربدەست بوون لم ناوچیدا ئم ئیشیان خســـتۆت پشت گوێ و ھیچ نرخب م جۆرە ئیشـــكیان بخباینـــداوە، بتایبتی ئافرەت بۆچی وا ب نرخ بت، بۆچی ھیچ جۆرە نرخك بۆ خاوەن كچ داننـــدراوە، ك چند ساڵ ئم كچی ب خو كردووە، ئستا كوڕك دـــت كچك دەرفنت،باوكی ت، كن رازی بكـــناچـــار ئ كچ ،یو كچق بم كورە الیـــت ئدەلكـــ دەت ئو كچـــ رازیی، یا لو م جۆرە ئیشـــانقلی بكچ ع قۆناغ ،وەییرتر ئمووی سھت، لناشك ی دایردەكـــی مباغك لژن كـــ ت كتوپیدا دەبپۆز پ كی زرتكابرایدەی دەگرـــت، ئی كوا پرۆســـی ھاوسرگیری و مارەیی، ئی كوا مافی ئافـــرەت و كوا حقی پیاو، ك ب پی شریعتی ئیسالم ھموو جۆرە مافكی ھی لســـر ژن. لمشكم بیارم دا چارە سركی رك و پكی قانوونی و ك ،م ئیشانوە بۆ ئرعی بدۆزمشبردی بناغی بۆ دابنم تاوەكو ئوە لدوای من دت پیەوە بكات، ئینجا ئیشـــكانم بم جۆرە چارەسر دەكرد (ناردم بدوای ئاغای منگوڕ و ھموو كوخاكانی دیكانی منگوڕ ھروەھا ھموو پیاوە دینییكان وات مالو شخ

و پیاو ماقونی ناوچك)كۆنفرانسكی گورەم دروست كرد، لپش ھموویان دەستم كرد بگفتوگۆ لگیان، ئی م جۆرە ئیشانئ كدانیشتووی ناوچزۆر زۆر مغدوریتی تدای بۆ ئافرەت ئافرەت ب ویستو خاوەن ئافرەت، پرازی خۆی شوو بكات، برازی دایك و باوك، ك ئوان پیاو دەناسن، ئوان حقیان ھی رای بدەن، جنابی ئاغا تۆ حقت چیی بسر كچوە، ك شوو دەكات، جنابی كخوا پم نایت تۆ

كوخایی بۆ كوێ دەكیت بۆ ژن،كچ.كتوپ جنابی ئاغا نامیكی دەرھنا لبڕكـــی، وتـــی: فرمـــوو جنابی بڕوەبر ئم نام بخونوە، ك باو باپیرانمان مۆریان كردووە ھموو ئو و نرخانی ئپب جۆرە كارەساتانك دانراوە ئیتفاقیان لســـركردووە، پكھاتوون. منیش لپاش خوندنوەی ئم نامی، ك دوروودرژ نوسرابوو، ھجـــۆرە دوا لمـــو ئیتـــر وتـــم كارەســـاتك رووی دا لـــم رووەوە پویست ئاگاداری میرو كاربدەستان بگرتنی ئافرەت بھ ت، چونكبكررەزامندی خۆی، ك ل ســـدا ســـد ھیچ ئافرەتك نیی رازی بت بوە، پویســـت ئاگادارمان بكن، ھروەھا (ئاغاو كوخـــا دێ) ھردووكیان یك

فلس نابت وەر بگرن.ئـــی ئھلـــی دین، مالكان شـــخ و پیـــاو چاكان ئـــی ئـــوە دەن چی ھمـــوو بیك دەنـــگ وتیان قوربان ئم جۆرە كردەوان ھمووی مخالیفی شرعیتی ئیسالم، لپاش روودانی مالی ئ نـــموو دھ ككارەســـات ،مارە بك مان لم كچال ئن مدەئوجا ئركی خۆمـــا چیی دەی كین وەیم شتیان، جا بدەســـ ب لتوانیم كشكان بن ب بكم ھیچ جۆرە رووداوـــك رووی ن داوە تا ئم ماوە ١٩٥٥/٥/١٧ وێ بووم لمن ل ی، كی وە، كشـــانازیتا ١٩٥٦/٧/٣١ بھلو ناحی گوازرامـــوە بۆ نا حیی چنـــاران، راپۆرتی ئیدار یم نووســـی بۆ ئـــم مودیرەی ل جگای من دت، دەلم بشـــانازییوە نووســـیم لو ماوەی، كمن بڕوەبری ناحی بووم ل سنگســـر ھیچ جۆرە رووداوك ئافرەت ھگرتن رووی ندا. ك ئمش ئـــوە رادەگینـــت، كـــ مئمووری ئیـــداری ئگر خۆی ھیالك كرد ھوڵ و تقی دا، ك ژیانی كۆمیتی،

میللـــت بـــرز بكاتوە، كـــ ئوان ھب ن خوندەزارییـــوە بھۆی دەچن، دەتوانت ســـوودكی گشـــتی ك ئوانی، بناوچكی بگینت لرووی ن زانینوە ب ھ چوون، ئو تنگوچمان لرەگ و ریشوە ھكن، ژیانكی ئاسوودەیی دروست گرنگترین كار ك .كـــبكات بۆ ناوچ كدا ككاتل ك ئیدارە دا كردووم لبڕوەبر بووم لناحیی ناو دەشت ئوە بـــوو، كئاغایك ســـندكی تاپۆی كۆنی ھبوو، كپیان دەگووت سندی(یوقلم) ئم سندە بناوی دوو دی خۆی (شروت، سیدەن)وە بوو بھر شـــوازك بت چوو بوو ئم ســـن دەی خستبووە ماموە، كســـندەكی تازە بكاتـــوە، ئم ناوچـــی منگورایتیی ك بریتیبوو لـــ (٢٥) دێ، ھمـــووی بخاتـــ ناو وە تاپۆی بـــكات، چونكدەكنســـوای دەبینـــی ك ئـــو زەكاتی وەری دەەگرـــت، بنـــاوی ئاغایتییوە، ئو پوشـــانی ك وەری دەگرت لو جۆرە زەویانـــ ك لوەڕگا بوون ئم ت، كینوە دەگئـــ جـــۆرە زەكات وەڕگایانـــك و زەوی و لو مولوئ مووی، خاتتـــی ھموو ھی خۆیھ ك كوە، كاتیـــكنـــاو تـــا پۆیتئیـــدی ئو ســـندەی وەر گرتبوو ،تی تاپۆی گشـــتییرایوە بڕبلمامكـــی ھات رانیـــ مئمووری سنجاقیان راسپاردبوو، كتاپۆی كو

ئو مامی جبجبكات.بلـــ نزیكی مانگـــك ئندازیار و یم مامریكی ئتی تاپۆ خیئھبوون، منیش دانرابـــووم ب نونری پارـــزگاری زەوییكانی بـــۆ دارایی میری، بل ئمرم بۆھات، ك تعین كراوم ب (نونـــری دارایی)، كاتك كـــ ئم كارە دەســـتی پكرد، خكی دانیشـــتوانی ئم ناوچیـــ ھاواریان بۆ مـــن ھنـــا، جنابـــی بڕوەبر ھاوار سد ھاوار ئاغا خریك ھموو بـــراو و زەویمان ھیـــ تاپۆی دەكا فریامان بكوە، منیـــش ئم ھاوارەم ب بشـــوەیكی ژیرانـــو ئیداری و وە دەستم كرد بشكم قانونی خستبیر كردنوە ب چ شـــوازكی یاسای كتر میللسل چم و گم زوئ

ھگرم.بشی چوارەم

محمد سعید محموود: لنو عشیرەتی منگوڕ كچ دەچوسنرایوە

ئم ونی ل رككوتی ١٩٧٠/٤/٣ ل غاباتی وستگی شمندەفری ھولـــر (غاباتی محت) گیراوە. ك ئو كات تاق شـــون بوو الوان تیایدا ھندك بحسنوە، دیارە لو سردەم چند الوك گشتكی بھارانیـــان كـــردووە و چندین ھولریانیان خواردنـــی جـــۆری

لگڵ خۆ بردبوو و كاتكی خۆش و پ برائتیان بسر بردبوو.

راوەستاوەكان ل راستوە :١ ـ ســـعدەدین یوســـف سرداری ـ ٢ تالرســـازی) (ئندازیـــاری ئحمد ٣ـ زوھر جاسم توتونچی (زەڕەنگر) ٤ ـ حوســـامدین یاسین سرداری(پارزەر) ٥ـ عیماد ئحمد

شارســـتانی) نجاڕ(ئندازیـــاری ٦ ـ شـــروان موحســـین دزەیی ٧ ـ

عبدولجلیل عبدولواحددانیشتوەكان :

٨ـ بارزان موحسین دزەیی (وەزیری شارەوانی پشوو) ٩ ـ سحددین (بازرگانـــی ســـرداری یوســـف

كوتاڵ).

نی ٣٩ سامك تینو

شڤان عادل حاجی نوری چیوەیی عوسمان قادر حاجی سمایل سردۆی

ژمارە (١١٠)ی كانوونی دووەمی ٢٠٠٩/١/٢٢ربندانی ٢٧٠٨ی كوردی

12

ئا: ھونرى بدرخاندوای ئوەی سردانی شاری سلمانی كرد، سرسامی خۆی ب پشكوتنی شارستانی ئم شارەو ڕازاوەی كۆشك و تالرەكانی نیشاندا، جختی لسر ئوەكـــردەوە، كـــ بنزیكترین كات بزمانی كوردی گۆرانی دەت و ھیچ بارەت بســـ وتۆی نییكی ئگرفت

وتنی وشو پیت كوردییكان. ی كنگانو ئاھژەی ئدر (دالی) للگڵ ھونرمندان (سنگر كمال)

و (شـــیدا) ب بۆنی سری ساڵ لم

ك لژمارەی نابوو لكی ھشارە پئســـترەییكان، پنج پل لھۆتئوەی ڕاگیاند ك لـــ ئایندەیكی نزیكدا دووبارە ســـردانی ئم شارەو شـــاری ھولرو شـــارەكانی دیكی

كوردستان دەكات.ناســـراو ھونرمندی كچـــ (دالی) یدایرنامب ل وەی روونكردەوە كئكلیپك ب برھم بھنت ل ھرمی كوردستان ب ھاوكاری كنای (گلی نام ككوردســـتان)ی ئاسمانی و ئ

كارى ونگرتن و برھمھنانی ئم كلیپ ل ئستۆ دەگرت.

ل وەمدانوەی پرسیاركدا سبارەت بوەی ئایا ك ئامادەی ب دوو قۆی و ب زمانی كوردی لگڵ ھونرمندكی كچ یان كـــوڕ گۆرانی بت و كلیپك برھـــم بنت؟ وتـــی: ئگر ھاتوو پۆژەیكی لم جۆرەم بۆ پشـــنیاز بكرت یكسر ڕەزامندی خۆم نیشان دەدەم، ھر وەكو پشتریش ئاماژەم بۆكـــرد، ھیـــچ گرفتكم لـــ بارەی

بكارھنانی وشو پیت كوردییكان نیی، ل چاوەڕوانی ھر ئزمونكی

ھونریم لم جۆرە كارەدا) دا كو گفتوگۆیژەی ئدر (دالی) للگی ئنجامـــدراوە ل رۆژنامی (الشـــرق االوســـط) بوبۆتوە لم ی بندانوپاگو پدا ئـــیـــفتھ تو بابو لـــئ وە، كدرۆ خســـتھونرمندانـــ بـــت ب مبســـتی گیشتی بۆ ناودی گوگرو بینرانی لـــش و الری خـــۆی بـــ رازاوەیی نیشـــانبدات، ئو وتی نیشـــاندانی شون ھســـتیارەكانی لشی ژن و ھونرمندان ساناترین شوازە كچ

بۆ ئـــوەی ب دی بینـــران بگن و ھرزانترین شوازە، بم لگڵ تواو بوونی یكم گۆرانی ئویش یكسر وەی كدوای ئ ت، چونكواو دەبتبرووتی خۆی نیشـــانی خككدا،

دواتر چی پشكش دەكات؟! رگیز لو وتی دەربـــارەی خۆم ھئونگرتنی ھـــر كاركـــی ھونریم پۆشـــیوە، كوتۆم نكی ئپۆشـــاكنیگایكی ورووژنری ئوتۆی لش و الرم بدەربخات و سرسامم سبارەت بـــو دەنگۆیانی ك لـــم بارەیوە

لسرم باسی لوەدەكرت.الشرق االوسط/١٠٩٩٤، ١٠٠٩/١/٣

ھونریژمارە ٢١ - ١١٠ - پنج شمم ٢٠٠٩/١/٢٢ی زایینی

درخان دەردەچڵ بگل ریی گشتییكی ھونوكراوەیببسرپرشتی: مسعود ئیبراھیم مال ھمزەmasoud_ibrahim_ar@yahoo.com

ساك لتمنی ھونری بدرخانســـاك بر لـــ ئمۆ و لـــ ٢٠٠٨/١/٢٢دا بندە وەكو سرپرشـــتیاری بشی ھونری كاربووم، كدرخان دەستبی بنامفتھ لبگومان ئامانج ل كردنوەی ئو بشدا زیاتر ندان، بۆیرمژی ھونتو تكردن بوو بخزمبر لوەی ھیچ شتك بم ھیوادارم ل ماوەی ئو ســـادا و بو ٢١ ژمارەیدا توانیبتمان خزمتكی بچووك ب رەوشی ھونری كوردی

بكین.زۆرجـــار ك ســـیری ئرشـــیفی ژمارەكانی بدرخان دەكم، دەزانم بر لمن چند كاری ھونری لـــو بوكراوەی كـــراوە و ھردەم ھونر بشـــكی گرنگـــی بدرخـــان بووە، لوەشـــدا ب ئركی خۆمی دەزانم ناوی ھمن جمیـــل و محمد فتاح و ھوراز محمد و كاروان ئنوەر و ساح بچار و شھرام نامیق و ئیســـماعیل تاھیر جیھانگیر لگڵ ستافی وانڕاستی ئب نم، كمانیا بئ رەوەند لكاركی وایان كردووە ناكرێ وا ب ســـانایی بسریان بۆین و رەنجی ئوان ببا بدەین، بم ب تایبتی ھمن و ھـــوراز و محمد بم دەموێ فتاح، ھونر ل ســـرەتای دەرچوونی بدرخانوە پگی خـــۆی ھبووە و بایخـــی پـــدراوە ك بوە ننھا ئـــتئـــو كارانـــ لری تایبت پاشـــكۆیكی ب بـــم نبـــووە، دنیاییوە دەم كارە ر لكانی برییھونھاندەری ٢٠٠٨/١/٢٢ســـرەكی منن بۆ ئنجامدانی كاری ھونری

زیاتر.دەشـــموێ ئوە بـــم بھیچ شـــوەیك جیاوازیمان لنوان ھونرمندان نكردووە و ھیچ كاتك گومان بوە نداوە ئو ھونرمند سر ب چ الینك و چۆن بیر دەكاتوە بقد ئوەی بیرمان ل جوانی ھونر و داھنانكانی ئو ھونرمنـــدە كردۆتوە، ھر چۆن ھیچ جیاوازییكمان نكردووە لنوان بشكانی نموو الیمانداوە ھوردەم ھر و ھـــھونھونرییكان لو بشـــدا جگ بكینوە، بم راســـتییكیش ھی ناكرێ بســـری پازبدەین، ئویـــش ئوەی ك لناو ئمی كورد ھندێ بشـــی ھونـــر بایخی لوانی دیك زیاتر پدراوە، ھر ئوەش وایكردووە ئمش بشك لو پشكی زیاتر بایخدانمان

.وتبركبجگ لوەش راســـت بشی ھونری بدرخان خـــۆی ٢ الپڕەیـــ و لوانیـــ خك بن ئوەنـــدە كم بۆ ئو بشـــ، بـــم ھیچ ژمارەیـــك نبـــووە ل ٣-٤ الپـــڕە كمتر ھونری ب، ئوەش ئوە دەگین ك ھونر بشـــكی گرنگ الی ســـتافی كارای بدرخان بگشـــتی و حمید ئبوبكر بـــ تایبتی، وە نییمیدیش ماستاو گرتنباســـكردنی حبۆی، چونكـــ كاری لگڵ دەكـــم، بكو ئو پیاوە تا ئستاشی لگداب وشیكی ل ھیچ دیـــدار و بابت و راپۆرتك نبیوە ،ست وەرگرتن بوشـــیاوی باس و ھ كبیاریش نیی بیبێ، ب ئاشـــكراش دەم دژایتی كسیشمان نكردووە و ئامانجیشمان نیی، چونك كاری ئم ئوەی راستییكان بخینروو وەكو خۆی، دنیاشبن قمفرۆش نین و كسی نا ھونرمند ناب ھیچ شتكی ل بدرخان بوبتوە، ئـــوە جگ لوەی ھومـــداوە رۆژنامنووســـكی ھونری بم و زیاتـــر خۆم بۆ ئو بـــوارە ترخان بكم، ئوەندەش ســـربرزیی بۆ من ك بشكی زۆری ھونرمندان ئو بش ب مای خۆیان

دەزانن.بكاربوونیشـــموە دەســـت ل ســـرەتای گوتووم و دەشم راست ئو بش ناوی منی بسرەوەی وەكو سرپرشتیار، بم ھموو قمكان خاوەن رییھون نووسرۆژنام

سرپرشتیار و خاوەنی ئو بشن.ل كۆتایـــی دەم ســـاك كاركـــردن لو وتینـــی زیاترمان پوەی گل جگ ،شـــبدەبخشـــ، ئوە ب دنیاییوەش دەم تا تمن ربدا ھودەدەین خزمتی ئو بش و ھونرمندان بكین، ھونری بدرخانیش ماڵ و پگی ھموو ھونرمندكی ئزمووندار و خاوەن پگی و ھرگیزاو ھرگیزیش ھونری بدرخـــان نابت ســـنگر بۆ ئـــوەی ھیچ ھونرمندك ســـنگر لوەی دیك بگرێ، گب ناوی خوازراو و بتیش شـــتمان بقبو نكردۆتوە و نایكنوە، بكو ئوەی ھمانب ب شـــوەیكی راســـتوخۆ و دوور

لترس و موجاملكردن دەیین.

پرۆفیشناڵ

دالی : لم نزیكان ب كوردی گۆرانی دەم

جلیل زەنگن سیناریســـت و دەرھنری درامای درخانـــدا باس لكی بدیدار ردەلـــوول لـــگچندین توەری گرنگی دراماكی دەكا و ھندێ ران دەخاتنمیش بۆ خویشـــی سوردەكاری ب

روو:ئا: تیمی بدرخان- سلمانی* جیـــا ل دراماكانی تر، رژەی بشـــداربوونی ل ،وە چۆنردەلـــوول زۆرە، ئـــگ ئافـــرەت لكاتكـــدا دەرھنرانـــی تـــر كشـــی نبوونـــی

ئافرەتیان ھی؟ئافرەتیــــش ویســــتپ - حتمــــن ،بی خۆی ھشــــانی پیاو رۆشانب بــــ نــــكالیی كئیشــــ چونكــــلبرئوەشــــی ،دەب كموكورتــــی الی من ئافرەت رۆــــی جوان دەبینی، خۆیــــان حزدەكن بن و بشــــداری بكن، لبرئــــوەی رۆك تنھا بۆ شــــایی و جوانكاری خۆیان نیی، یان تنھا بــــۆ ئوە نیی نــــاوی ئافرەتی تیاب،الی منیــــش ئوەندەی كچكان ناویان دەركرد كوڕەكان ئوەندە ناویان ،ژیان شكرد، الی من ئافرەت بدەرنگردەلوول بب ئافرەت نووقسان و .نك الیی تو دەب ردەلوول نییگ

* ل گردەلوولدا موفاجئاتكی زۆر دەبینرێ، ئوان چۆن و بۆچی؟

زی لردەوام حبــــ مری ئبینــــ - زی لح ،ئاتشــــتی تازە و موفاجشتك پشبینی نكا، ك پشبینی كرد الی دەناســــرێ، ئم خۆمان ئوەندە یزمان لشتی ناســــراومان بینیوە ح ك بین شتزدەكح ،ناســــراو بننبووب و پشبینی نكین بۆ ئوەی بۆچوون و روئیاكانی خۆمان گورەتر ب و دوای بكویــــن، لبر ئوە الی ،یكــــی دیكنتیقك و ممــــن واقیع یەوی خۆی ھواقیع و ر كچیرۆكو خۆی دەڕوا، باوەڕ بكن بۆ دیمنكی موفاجئ یان رۆمانسی یان توندوتیژی جاری وا ھی دوو شــــو بۆ دیمنكی بچووك دەوەستم، دەیگۆڕم، دواتر لمۆنتاژیش ب سریدا دەڕۆموە بزانم ئو ئقی موفاجئات و تشویق و یقم ئئ ،ری چی تیاینرسوڕھسلگڵ ئقی رابردوو چ جیاوازییكی ،یكی ھیوەندیییا چــــی پ ،یھئی لــــ ئایندە چیم بــــۆ دەكات و چ شــــتكی تازەم بۆ دنت پشــــوە، ئوە ھمووی پرسیارە، چونك دراما و دەب ورەیكی گتییرپرسیارییب شــــی و برایك تماوەرەی ھو جئبیھنی، لگڵ خۆت خۆشویســــتی نــــك بــــوەی ك ســــیرت بــــكا تۆ خاوەنی ئو دەستی دەب خاوەنی بیروبۆچوون بی، خزینیكی گورەت ھب ل معریف، ل ھونری دراما و نواندن و سیناریۆ، دەب پ چك بی، ئگر پر چــــك نبی دەكوی و دۆش دادەمنی ل بردەم بابتكان، بوەش بابتكت سادە و سواو دەب، خك ل ئقــــی (٣-٤) وازت لــــ دنن، بم دەب تۆ ھزە موگناتیسییكت ئوەنــــدە بھز ب بتوانــــی بردەوام ھناســــی جماوەرت لگڵ ب و بۆ خۆت رایبكشــــی، ئوەش كسایتی و بابتــــكان وای لــــدەكا، ئگــــر كســــایتی و بابتت نب و رووداو و كســــایتییكانت بھز نب ئو دەب وێ، بۆیمــــاوەرە دوات ناكججگ ل ئیحساسكت پرۆفیشناڵ بی

ل مسلی ھونر و درامادا.* بشك ل ھونرمندان و خكیش پیانوابوو ئكشن ل بشی دووەمی گردەلوول ب ھز بوو،

چی دەی؟ ٤٠-٥٠ سا یوە برادەر ھداخ ب -لنــــاو ھونر ئیش دەكا، ئســــتاش نازان ھونر چیی، دێ قســــ دەكا، كانی خۆی ســــواون، ھیچی پشــــت ل ،بازرگانیی نمــــاوە، خریكــــی بازرگانیشــــدا قۆی خــــك دەبێ، ،ردەلوول دەگ ب وجا دێ قســــئمن دەزانم بــــۆ وا دە، وەكو دە جار بمنــــی نگوتب بشــــداری پ بكم ناموێ، چونك ل سای ٧٧ ھر ئو

كس ل ژیانا رۆكم دای نیدەتوانی حیوار ب، ناچار لســــر لوحكی گورە حیوارەكم بۆ نووسی تنھا بۆ ئوەی بی ك نشیتوانی بی، ناچار رۆكم ل سنییوە، بم بداخوە ئم رەخنمان نیی، رەخنكان زیاتر كادیمیانئ مان نییرەخن ،خسییش یمئ ئوەش ختایی بنووســــرێ، دراماكانی نكــــردوون، پروەردەمان وانز و زۆر نین تا ئھوەندە بئ مئپروەردە بكن، ئگینا ل بشی دووەم ئكشن زۆر زیاتر و زۆر باشتریش بوو

ل بشی یكم.* ئـــو ئكترانی ھولر كن ك ل بشـــی

سیمی گردەلوول بشدار دەبن؟- ناتوانــــم ناو بم، بــــم زۆریان الی من ناویان نووســــراوە و ئامادەن و ھونرمنــــدی گورە و بناوبانگن، لــــ ھمانكاتــــدا ئكتری تازەشــــی تیای، چونك من ناتوانم ب كســــك بم ھونرمند كــــ دوو جار نواندنی كردووە، ھونرمند ئوە نیی، بكو دەب ئخالق و زۆر ســــیفتی دیكی ھب ئوجا پی دەگوترێ ھونرمند، من ٤٠ سا لو بوارە كاردەكم ناورم بخۆم بــــم ھونرمند كــــ خاوەن ریشــــو ژیان و مام رەزە و ژامــــو خول پیــــزە و گردەلوول و زیاد و كــــژاوەی مرگ و زیاتــــر و زیاترم، مبــــك پخ ــــم دەبشــــتا دەھ

ھونرمند.* بشـــی سیمیش وەكو دوو بشكی پشوو، ھرســـ الینـــی عشـــق و كۆمیدیا و ئكشـــنی

تدای؟- ناتوانم ئــــوەت پ بــــم، تنھا ی زۆری تیایئم موفاجوەندە دەئك پشبینی ناكرێ و ل بشی یكم و

دووەمدا نبووە.* وا بوكراوەتوە ك دەی ل بشـــی سیم ٧٥٪ ھونرمندان بشـــداری پـــ ناكم، ئوە

چۆن؟- من وام نگوتووە، ئوان بشدارن، بم سیناریۆك جارێ ئوانی ناوێ، با روونی بكموە، چونك من ھموو ئكترەكانم خۆشــــدەوێ و ب توانان و گردەلوولیــــان خۆشــــدەوێ، بم ئوانی سیناریۆك وەیئ كلسمناوێ، چونك ئگر سیناریۆك ھمان ،م و دووەم بكشی یســــیناریۆی بكواتا من خۆم دووبــــارە دەكموە و بشی ســــیمیش وەكو بشی یكم وای وەش بۆیدێ، ئ و دووەمی لــــچونك سیناریۆك زیاتر پل دەھاوژێ بۆ ئمالو ئوال بۆ نموون ل بشــــی ســــیم گرمیان و بغدا و ھولر و بشــــك ل دھــــۆك و باكایتی و ســــیناریۆك بۆی ،یم ھشــــارباژپویستی ب شتی تازەتر ھی، ناچار

دەب ئكتری تازەی بۆ بنی.* وەكو ئاگادارم، چندینجار سردانی ھولرت كردووە، بۆ كۆكردنوەی زانیاری بۆ بشی سیمی ك بوە وایكردووە خئ تواییردەلوول، پگ

جلیل زەنگن مژوو دەنووستوە؟- من ن بگنووسم، ن مژوونووسم، وەردەگرم، وانــــل ســــوود بكــــو ئوەكی من دیارە سای ١٩٧٦ تا مانگی ٢ی ١٩٧٧بشــــی یكم بوو، ل مانگی ٢ی ١٩٧٧ەوە تا كۆتایی مانگی ســــی ١٩٧٨ بشی دووەم بووە، بشی سیم ل ١٩٧٨/٤/١ دەستپدەكا، لوانی تا ،كانی مننزەم موا یانی ئ١٩٨٣ ببم دەتوانم ئوەندە بم شتی تازەم

بۆ ھاتووە. م زۆر شار و شارۆچكیشی سی بوەكو دە *دەگرتوە، ل زمانی نووســـینی ســـیناریۆدا چۆن

رەفتارت كردووە؟- ئگر جمــــاوەر پلم ل نكن، سر كم و ھر دەكوەش چارەســــئو دەب ب شــــوەزاری ناوچی خۆی قسبكا، ئستاش ل كۆتایی ئقكانی

سیناریۆی بشی سیمم.* تۆ باركی قورس دەخی سر شانی ئكتر، بـــوەی رۆكی دیـــاری دەدەیتـــ و وایلدەكی ل ھموو كارك بشـــدار نب، ئامانجت لوە

چیی؟ ل م كرەككتم ئزدەكــــمــــن ح -گردەلــــوول دەركوت و بــــوو بوەی ك جماوەر بیناســــ و خۆشی بوێ، ویســــتییو خۆشب پرە حزدەكم بــــدا و نیدۆڕن، ك لــــ درامایك بشــــدار دەب ئگر لــــ گردەلوول بھزتر نب گوناھ بشدارب و ئو خۆشویســــتییی ھیتی بیدۆڕنی، یانی ھندێ ئكترمان ھی ٥ ســــاڵ بینیــــوە تا لی ندانیشــــتووە و رۆئیشكی باش رۆی بینیوە، بم ھی وا ھیــــ بس خوا خوایتی دەركوێ گوــــی نادات، بۆی منیش لرە گوی

.نادەم* ئی قســـت چیی لســـر لخۆبایی بوون و

غروریتی ھونرمندی كورد؟- غرور یانی ھكندنی قبر ب دەستی خۆت، كوتۆت ســــر دوایین پیژە، توو دەك نــــیــــژە ناموەوە پلخوارەوە، ئگر غرور نتگرێ دەڕۆی و ھر ســــردەكوی، بــــم ك غرور گرتی دت خوارەوە. غرور یانی مردنی ئــــو كســــ و جماوەریش خۆشــــی ناوێ، ئم ھونرمندی ئم گلین،

پویست خۆشمانبوێ.* ھونادەی ل بشـــی ســـیم و كۆت و بندە

كۆمیتییكان بشكنی؟- بمن ب با، بۆ نموون ل بشــــی دووەم گزیزە لمنــــداڵ بوونكیدا، كــــوا شــــتی وا ھبووە، یــــان براكی خــــۆی دەگرت باوەش، یــــان لگڵ

وشــــیاردا دەكون باوشــــی یكتری، یم ئافرەتمــــان ھســــتدەكھ بۆیجریئ، كچمان ھی ناورێ، شرم ل كۆمگا و ھندێ شت دەكا، بم ئم دەب حورمت و قدر و شرمك دابنین، بم نك بكویت شتك دژ

.كو خو عادەتی ئ قع ب* دوای تواوبوونی ھردوو بشكی گردەلوول لالین وەزارەتی رۆشنبیرییوە بانگ نكراوی؟

- تا ئستا ھیچیان بمن نگوتووە، ھیچ بانگشتیشیان نكردووم، تنانت ك نكردووم، ل دەستخۆشیشــــیان

ئم كوردین.* دەن جلیل زەنگن بۆ ناچیتوە كركووك ئیـــش بكـــی، چیت داوە ل ســـلمانی، تۆ چیان

پ دەی؟- بــــا ئوان زەمینــــم بۆ خۆش بكن بك برپرســــم بدەچم، مــــن دە(٥٠) پاســــوان دەتوان بسووڕتوە، ك كم منبــــ ،س نایناســــك كھونرمنــــدم و ھمــــوو كوردســــتان دەمناســــ، ماقو من بۆم و بزۆر م وەرن وام لكوشت، ب خۆم بدەم ب ن، كرە بانگم ناكولوە ھن، ئبكپایتختی كوردستان، خۆ من پویستم پ نییــــ لخوا بزیادب لرە ھموو شــــتك ھیــــ، بــــم وات لدەكن جیاوازی بكی، بم جیاوازی ناكم، لــــ ھركوێ بم خۆم ب كوردســــتانی

دادەنم.* وەكو ستافی گردەلوول، لالین دەستدارانی

كوردییوە ھیچ داوەتكراون و خت كراون؟- كسیان، تنھا كاك عومر فتاح داوەتـــی كردین و یكـــو ختكی ھرۆخانیش و كردیـــن ھاكزایـــی داوەتی كردین، سوپاســـی دەكین، ،پشـــتمانپا براســـتی چونكـــھروەھا كوڕەكی شـــخ محمودی حفید نامیكی بۆ ناردم و نامكی زۆر ھانی منی داو دی زۆر خۆشكردم و لوـــوە زانیـــم كچیم بـــۆ كورد

كردووە.

بك ھداھاتـــوودا كۆمپانیایـــ ر لـــگـــئ *ئامادەبـــ گردەلـــوول چ بژر نووســـكراوی یا وەرگانی راســـتوخۆ وەربگدرت ســـر زمانی

دیك، ھوستت چی دەب؟- پمخۆشــــ، بم دەكوت ســــر كوردســــات، چونك ئوان دراماكیان برھمھنــــاوە، بــــم دەبــــ خۆم مۆنتاجــــی بكموە، یــــان لگیان دانیشــــم و شــــت نكن پچوانی كورد بشــــكتوە، چونك من دەموێ م كواقیعی كــــورد بۆ جیھان باس بكئم میللتكی ئاشتیخوازین و تحدا لكــــس ناكیــــن، كچی بــــردەوام ئوان تحدایان لــــ ئم كردووە و ئمیان كیمیاباران كردووە و داگیریان

كردووین. و درامایھیدەكانت لی شـــوەی رۆدوای ئ *زیندوو كردەوە، ھوستی بنمای شھیدەكان

چۆن بوو؟- بــــاش بوو، یك لوان ســــعدی گچك، ھموویان پیرۆزباییان لكردم و بــــ ھمــــوو شــــوەیك ھویاندا یارمتیم بدەن و پارەشم بدەن، قبوم نكرد، لبرئوەی من بۆ میللتكم كردووە، ئگر قبوــــم بكردای یانی شــــتك بۆ پارە بووە نك بۆ ھونر، چونك ئو ك خۆی كردە قوربانی بۆ ئم، قی چیی ئگر ئوەی پشكش

بكین. ر قســـننی دەرھســـجار ناســـر حندھ *لســـر كارەكانی تۆ و بتایبتـــی ژا دەكا،

قست چیی؟- من رزم بۆی ھیــــ، بم ژاش بیاربوو من كاری دەرھنانی بۆ بكم، بــــم لبرئوەی لــــ تلفزیۆنی كركووك گوتیان دەبــــ كارمندكی خۆمان ئو كارە بكا، بۆی منیش ناسر حســــنم ھبژارد لبر ئوەی ئو كورد بوو، ئوانی دیك عرەب بوون، دوایی من خۆم رۆكانم دابشكردووە و كاك ناسر ئاگای لزۆر شت نیی ك بۆ ئو كارە كراوە، ئوانش لكاتی خۆی ھمووی باسدەكم و روونیاندەكموە. جگ لوە ھندێ بناو دەرھنر ھن ك بر لــــوەی بچنــــ ئوروپا لرە لپشــــت كامراكانــــوە كاریان دەكرد م كدەگــــرت، بلیان ھلوپو كھاتوونتــــوە لرە ھنــــدێ كاریان كردووە ك خراونت ئرشیف، لگڵ ئوەش قســــی گورە دەكن، كچی كارەكانیان ل ئرشیفخان كوتووە و وە نییی ئن، ئكی نمایش نایكبحیدەر عبدولرەحمان ل راپۆرتكی ١٣ درامامــــان راگرتووە ك وە دەئبككی نمایش نایــــن. بۆی دەم ك كاتی خۆی ھات ناویشــــیان دنم و

باسیان دەكم.* رات لسر بدرخان؟

- ھستدەكم بدرخان ژمارە ب ژمارە و ھیوادارم ل وە دەچــــشــــرەو پب خ بزیاتــــر بای كرییڕە ھونالپــــ ر بمانكاتیش بوھ بدرێ و ل نوموجامل نكا، پمخۆشــــ بدرخان گفتوگۆیكــــی رەخنیی ھونری بگرێ و ٥-٦ كس داوەت بكا لســــر كاری دراما بۆ ئوەی شی بكاتوە و یكسر ئوەش بكاتــــ ریپۆرتاژك و بوی

بكاتوە.

جلیل زەنگن: غرور یانی ھكندنی قبر ب دەستی خۆت

مسعود ئیبراھیم

دالی

جلیل زەنگن ل دیمنكی بشی دووەمی درامای گردەلوول

جلیل زەنگن ل دیمنكی بشی دووەمی درامای گردەلوول

٢٠٠٩

/١/٢

٢ می

وەدو

ی ون

نو كا

)ی١١

٠)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧٠

٨ نی

نداب

ر

13

یر

ونھ ئا: پ بدرخان

ســـرلبیانی رۆژی ھینی كاتژمر ١٠,٣٠ خولكـــی بیانـــی ل گلری شـــاندەر لناو پاركی شـــاندەری شـــاری ھولـــر بـــ ئامادەبوونی جماوەركی برچاو و چندین كنای راگیاندن ئكادیمیای ئافرەتی گنجی سركردە پشانگایكی شوەكاری بۆ ھریـــك ل: (ژا دارا میران، دلڤین

شرزاد بھجت، شلر، ھرۆ علی عبدولرەحمـــان) و چند ئافرەتكی

دیك كردەوە.لمبارەیوە و سبارەت ب كاری ئو ئكادیمیای رۆشنا دلشاد عبدوی مگوتی: ئ كادیمیایو ئندام لـــئ٢٥ كچیـــن ماوەی ســـاك تا ســـاڵ و نیوكـــ لـــ زۆربـــی بوارەكانی ژیـــان موعازەرەمـــان خونـــدووە و

دكتۆر لالین وانكانیـــش زۆربی ســـندوس گوتراونتوە، ل درژەی چاالكییكانیشـــمان و لـــ بھرەی ئوجارەیان ویستمان ئندامكانمان تابلۆی ئـــو كچانـــ نمایش بكین تا بتوانین بســـلمنین كـــ ئافرەت توانـــای ھی. لگڵ ئـــوەش ئو بھرەمندەشـــمان ھی، ك ژەنینی مۆســـیقا دەكا، ل داھاتـــووش ئو

.مان دەبكارانجی دخۆشیی ك شونك ھب بۆ پگیاندن و ئاشـــناكردنی تواناكانی ئافـــرەت و ژنی كورد بـــ تاكی كورد و جیھانیش تـــا ھموو خك بزانن متر نییئافرەتی كوردیش ھیچیان كلـــو ئافرەتانی داھنـــان دەكن و دەگن لووتكی كاركردن و پلكانی

دەست

پشانگای شوەكاری ئكادیمیای ئافرەتی گنجی سركردە ل ھولر كرایوە

شانگاكپ ك لندیم

جی دخۆشی و قسلسركردن ئمۆ ل گۆڕەپانی ھونری كوردی چندیـــن گۆرانیبژ ھكوتوون، لوقمـــان ســـلیم یككـــ لـــو ھونرمندانـــی ب ،یـــی دیـــاری خۆی ھگـــپ ناوەندەكـــ لـــ

پویستمانزانی دیداركی لگڵ سازبدەین…ئا: تیمی بدرخان- سلمانی* ئمۆی گۆرانی كوردی چۆن دەبینی، ل برامبر ئـــوەی دەـــن ئمۆی ھونـــری كوردی شـــواوی

تكوتووە؟- خــــۆی لوانی شــــواندنی ھونری كوردی بگموە بۆ ئو زۆری و بۆرییی ئمۆ كوتۆت بوارەك و ل ھمانكاتدا ب بوای من ل نتوەی ئم ھونرمند تا زۆرب كم، لبرئوەی ئم خۆمان كراویــــن ب چنــــد پارچیكــــوە، بۆ یكگرتنوەی ئو پارچان، ك ھیوادارین ھم لسر ئاستی سیاسی و ھم لسر ئاستی ھونری بتوانین یكدەنگ بین، ل الیكی دیك ئمــــۆ ئو بربویی ب یوانری لكاری ھونــــ وتۆتــــكرەقابیــــی دام و دەزگاكانــــی وەزارەتی بب ك ،رۆشــــنبیری و میدیاكان بــــبرنام و ب ھیچ پرەنسیپك جۆرەھا كلیپ و گۆرانی وەردەگرن و دایدەبزنن، یانــــی وا ل بینر دەكــــن خۆی تاقتی نب ســــیری بكا، لبرئوەی گۆرانی گوتن ھر ئوە نییــــ تۆ بیت كلیپك بكیــــت و چند كســــك بخیت دوای و دەب مووی حســــاباتوە ھخۆت، ئتۆ ھم لــــ ناوەرۆكی ھونرەكی خۆت بگی و بزانــــی چۆن، ھم بزانی ك تۆ كسكی ئكتیڤی لو بوارەدا و كسكی

.و ئاستئ ھاتیتن تگاب كو ھونرمنـــد جیانكردنـــوەی توانییـــپ *گۆرانیبژ و دەنگخۆش و بھرەمند و ئارەزوومند

ئو شواویی دروست كردووە؟- زۆر دەمكــــ باســــی ئــــو شــــتمان

كردووە.* ئی بۆچی نخراوەت بواری جبجكردن؟

- ب ئستا ل ھرس شاری ھولر و سلمانی و دھۆك ئم ٣ ركخراومان ك ندانرمھون ركخــــراوی ،یــــھئســــتا ھموو بــــ یكــــوە ركخراوی ھونرمندانی كوردستانمان پ دەن، ئــــوەی لو ركخــــراوە ئنــــدام بت، ئوان چنــــد الینكیان دیاری كردووە، وەك: (ئندامــــی كارا، ھاوكار، ئندام) ھی، دیارە ئوان بو شوازە ئوەیان یسو كندامی كارا ئوە و ئجیاكردۆت دایجوو ل كسندە و كرمھون ك

بۆ كاركردن ل ھونردا.* بـــم پتوانیی لوـــش جۆرك ل تكی و شـــواوی ھی و دەب لیژنكی ئـــوان ئاگاداری

ھونربن؟- ب دنیاییــــوە ئوەت پ دەم، من یتی ھدالدام نــــا عگوەشــــدا لل

لو بابتشــــوە، لبرئوەی ك تۆ یو لیژنئ ی دەبــــك دادەنیلیژنچاویان كراوەب بۆ ھموو الینكان و بو لیژنئ كان، دەشبنموو شوھبــــۆ خــــۆی لیژنیكی ئكتیــــڤ ب و ئــــاگاداری من و تۆ و ئــــو و ئو بت، رانكت دانــــاوە كویم تــــۆ لیژنببیار دەدا، منیش ئوە براست نازانم، ركخراوی ئاگاداربــــم ئــــوەی بــــم ھونرمندانــــی كوردســــتان – ناوەندی ســــلمانی گوبژركیان كردووە و ئو خكانی كاردەكن پۆلینیان كردوون، لــــ الیكی تریش من ھــــر دەیگموە یك ھردانییپاشــــا گ وەی كبۆ ئــــلــــرووی زۆری و بــــۆری ئــــو ھموو كســــی ك بنــــاوی ھونــــرەوە دت ك تۆمار دەكا و خۆی ناودەنگۆرانییــــھونرمند، لوانشــــ ن شــــارەزایی كناــــكان چ رادیۆ یــــان تلفزیۆنی لۆكای یان ستالیت ك لوانی لری بژەرەكــــوە كســــك داوەت دەكن بۆ مینبرەكی خۆیان لوانی گۆرانییك دوو گۆرانــــی ھب یان شــــیعرك دوو شــــیعری ھب، دە شــــاعیری گورە یان ھونرمندی گــــورەی گلكمان، واشند چرمھون النو موجامیانی ئدەكا و بــــرەو ھدری دەبا، ك خۆی بــــ الیوە ســــیرە و دە من ھشــــتا ئوەنیم ك ئوان وا حسابم بۆ دەكن، یانی پویســــت ھونرمند كا ب بای

خۆی ئیشی بۆ بكرت و بپی سلیق و زیرەكی و خزمتی ھونری و باگراوندی رۆشــــنبیری، ك ئمم تــــا چند ئوە ند دانی پیادەنرمگا وەكو ھونكۆمو تا چند مژوو دەســــلمن ك ئوە ھونرمندە و كسك بووە توانیویتی

فعلن خزمتی ھونری كوردی بكا.* كۆپـــی كـــردن و راســـتوخۆ ھنانی ســـتایلكی عرەبـــی یان بیانی و پشكشـــكردنی ب ھونری

كوردی، چۆن دەبینی؟- من بۆ خۆم یك قناعتم ھی، ھر شــــتك خۆش ب گوی ل دەگرم، ئیتر ،توركی ب ،ت، فارســــی برەبی بعك خــــۆش بــــ و رۆح و دڵ داوای بكات موتابعی دەكم، لبرئوە مۆســــیقا یە، جــــاری واھو گۆرانی ســــنوور بمۆسیقایك ك لوانی ئسن ئاشنا نییــــ ب كلتوور و نتــــوەی تۆ، بم ژی لبگــــری و چ ی لــــدەكا گوواتلوەرگری، ئوە الینكی، الینكی دیكی ئوەی ئستا زۆرن ئو ھونرمندانی ب ســــتایلی جیا جیا گۆرانــــی دەن، بــــم من خۆم تا ئســــتا بــــ ھونری كوردی و خۆڕســــكی كارمكــــردووە و ب ب ییوم، یانی توانیومگنالساییش پبرھم و ئیشی تازە و دەنگی خۆم خۆم پ بگینم، یكم ئیشیشم ب برھمی ب وەشــــی كتازە خۆم دروســــتكرد، ئســــتایلی عرەبی یان توركی كاردەكا، لوانیــــ ئمــــۆ تنگژەیكــــی زۆری

خســــتیت ناو بوارەكوە، بۆی زۆر پی نیگرانم و لوانی زۆربی ھاوڕكانی منیش بوە نیگران بن ك تۆ رك كۆپی

.نرەبی بكی توركی یان عمرھب* نمری گۆرانی لمۆدا كم ھســـتی پدەكرێ، بـــ تایبتـــی ئـــو گۆرانیانـــی بناوی ســـتایل پشكشدەكرێ كمتر دەمننوە و خك زوو لیان

بزار دەب، قست لسر نمری گۆرانی چیی؟- بــــڕای من یكم شــــت دەب گۆرانی ھقووی ناخ و كلتوور و دەروون و ئو م دەبدووھ ،ندە برمت و ھونمیللرەسنایتی ل دەنگی ئو ھونرمندە ھب، ســــیم ھــــم ئداكــــردن و ھم ئو تكســــتی دەخرت بر دەســــتی و مسلی ســــتۆدیۆ و میوزیك و ئدا و ب بتوان ندە، كرمو ھونژی ئدەنگبشوەیكی جوانتر و ئاوازیش یكك لو بوارانی كــــ زۆر زەڕورە ك تۆ بتوانی و گۆرانییر ئــــب كــــی وا بدەیئاوازتا راددەیكی بــــاش دەتوانی ب نمری بمنیتــــوە و ل الیكــــی دیك ئوەمان بیر نچ ھرچند ئمۆ میدیایكان و تكنلۆژیا وایكردووە تۆ ك سیدییكیش بكی ئگر یــــك دوو كلیپی بۆ نكی لوانیــــ وەكو پویســــت نچت ناو خــــك، عجبــــا جــــاران وا نبوو، ك تو حاوە بــــۆ ئموەش دەگئجاران ئم ھونرمندی زۆر زۆر باشمان ھبوو، ك پشنگ و گورەی ئم بوون وەكو مامۆســــتا حسن زیرەك و علی مردان و تاھیر تۆفیق و علی ئسغری كوردستانی و مامل و مزھری خالقی و ناســــری رەزازی و نجمی غومی و … ھتد، ئمان ك پشــــتر كلیپیشــــیان نبووە و كاتك بووە ك مسلی كلیپ ل ئارادا نبووە، بم گۆرانییكانیان ب نمری ماوەتوە، سیرە خۆ كلیپیشی یك گۆرانی ھندكراوە، یانی ھبۆ نب رەســــنایتی لدایك دەب و كاركی وا دەكا تا ئم نوەیش گوبیستی ئو گۆرانیانــــ دەبت و ھســــتدەكا فعلن ،و كوردیی نكی رەســــگۆرانیی مئبم بۆ خۆشــــم تناگم و زۆرجار ئو

پرسیاران ل خۆمان دەكین بۆ چی گۆرانی ئمۆ ماوەیكی كورت دەبێ و نامن، تا ئستا وەم ندراوەتوە، ل برامبریشدا زۆربی ئو گۆرانیانی ئمۆش كلیپیان بــــۆ دەكرێ، بم من الی خــــۆم یك وەمم ھیــــ بۆ ئوە، لوانیــــ ئوكات و ســــانی رابردوو، ب ك بوونــــــــك ھژنــــد گۆرانیبچپنجــــی دەســــت ھژمار كــــراون ئوە یك، دووھم ھیچ كناكی ناوخۆیی و ئاســــمانی و ھتا لوانی رادیۆیك ،بووبڕی دوو رادیــــۆ ھوپــــیــــان ئلبرئوە خكك ب گشتی وەكو ئستا

موتابعی نبووبــــ، ب ناچاری ھر موتابعی ئو بووە و توانیوی شــــتی خۆش و ناخۆش لیك جیابكاتوە، خۆ مرج نیی ھموو گۆرانییكانی مامۆستا ن زیرەك و ماملسردان یا حلی معو تاھیر تۆفیق خۆش بووب، مبستم ھتا ئو كاتیش خۆشــــی و ناخۆشــــی الی جماوەر لیــــك جیاكراوەتوە و ئو گۆرانییانی بــــ نمری ماونتوە و تا ئســــتاش نوەی حفتاكان و ھتا و شتی ئعموتاب یشتاكانیش ھھكۆنان دەكا و چژی ل وەردەگرێ، بم بزۆری من بــــۆ زۆری و بربوی میدیا و زۆربوونــــی تكنلۆژیــــا و زۆربوونی گۆرانیبــــژ و ھموو ئوانــــ وایكردووە خك گوچكی پب كاك سیر دەكم نمدرھب CD مساڵك ئندرمھونو ھشــــتا گۆرانییكانی بگوی گوگر كی دیكیCD بووە، دەچــــئاشــــنا نبرھم دنی، كوات ئوان سرگردانی

لناو ھونری كوردی دروستكردووە.* ھونرمنـــد ھیـــ ناتوان ب ٥ ســـاڵ جارك CDیـــك برھم بن، چونك ھاوكاری ناكرێ، لگڵ ئوەدا راوژكاركی ھونری ھی، كسك یكم جارییتی دت ناو دنیای گۆرانی و ھشـــتا رچكـــی خـــۆی ندۆزیوەتـــوە، CDیكـــی بـــۆ برھمدن، ئو ھاوكشی چۆن لكدەدەیوە و لو دانیشتنتان لگڵ سرۆكی ھرم، چند ئو

كشتان بۆی باسكرد؟- لمــــاوەی رابردوو جنابی ســــرۆك بانگھشتی كردین و دیارە داوای جنابی بووە، وەكو خۆی ئاماژەی پدا ك لڕی ھیچ كسكوە ئاگادار نكراوەتوە و بۆ خۆی ھستی بو نا یكسانیی كردووە، ھــــر بۆی بانگــــی كردوویــــن، ئمش تاراددەیك ھموو سكاكانی توانیمان ھونرمندان بگینین جنابی، یكك لو خانی ك ئم پداگریمان لسری ل یك ھتییدالناع وەبوو ككرد ئ ب یك ھكانوەزارەتی رۆشنبیری و خدەیــــان دەفتر دۆالری بۆ خرج دەكرێ و خكانكیش ھی ھر ئسن سوودمند نبووە، لوانش تا راددەیك زۆرشت ھی ل خوارەوەی وەزیری رۆشــــنبیری تی تحسوبیی ملسپیادەبكرێ و مبكوێ و پیوەندی شخسی ت بكوێ، من قناعتم وای ئگر جنابی وەزیر خۆی ئاگای لو شــــتان بــــ بواناكم قبووی بكا، بم ئایا چۆن شــــتكان ل خــــوار ئــــوەوە دەڕوا نازانم. وەكو ھونرمندانیش زۆر جختمان لســــر گڕاندنــــوەی رزلنــــان و ھبوونــــی یاسایك بۆ پاراستنی مافی ھونرمندان

كردەوە.* ئوە باســـی كشـــكانی وەزارەتی رۆشنبیریتان كـــردو خـــودی وەزیری رۆشـــنبیری ئامادەبـــوو، ئی

راوژكاری ھونری سرۆكی حكومت؟- بھمانشوە، یكك ل خاكانمان ك الی ســــرۆكی ھرم باسمانكرد ئوە

وە كرد كرد كو باســــی لتا ئبوو، ھ یھ ناعدالتییك كردووە ھســــتی ی لواننــــدان و ئرمــــوان ھوننلدەرەوەی وت دنوە و ل ھموو الیك كارئاســــانیان بۆ دەكــــرێ و پارەیان بۆ دەڕژن و ئوتلی باشــــیان بۆ دەگیرێ، ندانرمو ھونی ئبۆ زانیاریش زۆرب ،ینیان ھكوردســــتان ماڵ و شــــو لكچی ك دتوە باشــــترین ئوتلیان بۆ دەگیرێ و پارەیكی زۆریان بۆ ســــرف دەكرێ، سیرە بۆچی بو شوەی ئاوڕ ل ھونرمندانی كوردســــتان نادرتوە ك ھونرمندی زۆر باشــــن، ئوە بوو ی بو شتانویش ئئ ،مپرسیاری ئھند وەرگرت، بۆ راوژكاری ھونریش من خۆم یككــــم لوانی چند جارك بــــۆ چند برھمكی داواكاریم ھبوو ھونری ك داواكم ل خودی راوژكاری ســــرۆكی حكومت كرد، تا ئســــتاش وەمم ندراوەتوە و كاری بۆ نكردووم، بۆ زانیاریــــش خكانك ھی ك تازە

دەستپدەكا و سیدی بۆ برھم دێ. ك نیینھیچ شـــول وەیـــئ كشـــخـــۆی ك *كســـك لـــ ســـرەتای ھونـــر بـــCD یـــك دەستپبكا، گر یكك ستایلی خۆی و تۆنی قوڕگی خۆی ندۆزیبتوە، چۆن دەتوانی سیدییك برھم

بنی؟ یوەرانو تر ئسل می ئشــــك -ك سوپاسی ســــرۆكی ھرم دەكین، ك بانگھشــــتی كردیــــن و توانیمان زۆر دەرگا لســــر ئو بابتان بكینوە، لشــــتان ناشارم، رز و خۆشویستیم بــــۆ ھونرمندانی دەرەوە ھی و لوێ ھونرمندی زۆر باشــــمان ھی و جی وەیستم ئبم من، بمشــــانازی ئبۆچی لــــ راگیاندنكانی كــــورد ئو و توانایر ئــــگئ ،بھ جیاوازییــــمــــادی و معنویی ئــــوان بخن بر دەســــتی ئمش تحدا دەكــــم ك زۆر لوان باشتر كاردەكم و دەتوانم ئكتیڤ بم بۆ ھونری كوردی، بم ك دەســــت

.ستراو بین، گوناھمان چییل بپ* بم ئو دە من كار بۆ برزكردنوەی پگی

ئافرەت دەكم ل ھونری كوردی، تۆ چی دەی؟- ئســــن ببوورە، ئگر بم ســــر موە ئوان، ئــــنابت و ئی جقســــ ل یكی ئافرەتمان ھندرمند ھونچكوردستان، كوا من نابینم وەكو پویست كاریان بۆ كراب، ئوەندەی من شارەزا و ئاگادارم ل ســــلمانی چند خانمكی گۆرانیبژمان ھی ك فعلن ھونرمندن و پشتر ئیشی زۆر جوانیان ھی، كچی وەكو پویست كاریان بۆ نكراوە، ئگر مســــلی ئوەب ئو بیــــوێ كار بۆ ئافرەتان بكا، ئ دە وەرن دەســــتی ئم گۆرانیبژە خانمانی كوردســــتنا بگرن بواتــــان ھن، بو ئیشــــیان بۆ بكــــھونرمندی بــــاش و دەنگخۆش و زۆر

باشن، بۆچی كار بۆ ئوان ناكرێ؟.

لوقمان سلیم : پویست ھونرمند كا ب بای خۆی ئیشی بۆ بكرت

لوقمان سلیم

مانییدایكبووی ١٩٦٣ی شاری سلیان زەریفی لبو خوشـــك و براكانـــی بر لـــو كاری ھونرییان كردووە و خۆشی دەرچووی بشی شانۆی پیمانگای ھونرە جوانكان و یكك ل ناوە دیارەكانی ناو بواری ھونری كوردی، ب تایبتی ئو زیاتر بو رۆن ناسراوە ك ھار و ھاج و رۆی ئافرەتكی خراپ دەبین، ئـــوە جگ لوەی بیان بردەوام وجارەشـــیان لن بكا و ئزدەكا كار بۆ منداحـــ شداری كردووە، كت بتی عیللكملری مشانۆگشانۆگرییكی كۆمیدیی، بۆی ب پویستمانزانی

بیدونین...ئا: تیمی بدرخان- سلمانی* چیت ل برنامدای بۆ ئوەی كار بۆ مندانی

سر شقام بكیت؟- خــــۆی دەزگای دیك ھی بۆ ئوەی

ئو كاران بكا.* بم پتوانیی ئو دەزگایان كمترخمن؟

من، من لرخمتزۆر زۆر ك ــــب -خۆموە دەســــت پدەكــــم، دەم زۆر كمترخمین لبر ئوەی دەزگایكی وانیی تــــا بنبی نــــكا وازنھنی، یانی حكومت دەب شتك بكا، حیزب پشــــتگیری بكا، بم نیی، پشتگیری ،ن زۆر سستن، كاركردن بۆ منداناكئم بو حماسوە كاردەكین، بم بیان زەریفی ب تنیا ناتوان كارەكان بــــكا، دەب حكومت ل پشــــتی ب تا بتوان كارەكانی بكا و خزمتی مندان

بكا.* كاركردن لگڵ منداڵ ھستكی ناسكی دەوێ،

یـــان زەریفی لب وە بینیومانر ئـــرامبب لـــ ،ی ئافرەتی ھار و ھاج دەبیننـــدێ دراما رۆھئو جارەشیان ل مملكتی عیللت ب كۆمیدیا نواندن دەكی، چۆن ئو ھاوسنگییت راگرتووە؟

ئــــو توانیومــــ ختانخۆشــــب -ھاوسنگیی رابگرم لنوان منداڵ و لو جوە گورەدا، یانی ل منداوە رادەكم دەچم الی گورە، ب پچوانشوە، دەبینم یان رۆ ــــو رۆئ ســــتا كئھارەكان دەبینم سیردەكم منداڵ چژی ل وەردەگرێ، بۆ؟ لبرئوەی پشتر من شــــتی جوانم پشــــكش كردوون و دەشــــزانن ئوە نواندن و پشمگووتون ،ردەمتاندایب ستا لئ وەییان ئب ،مــــووی نواندنم ھی دەیكوانــــئچونك خــــۆم ھونری شــــانۆم تواو مووی بم ھو شــــتانكــــردووە و ئــــ

مندان گوتووە.* لـــ مملكتی عیللت وەكو ئكتر زۆر ھی سوورت بزاند، ك لوانی ھموو كس ھستی

پ نكردب، ئوە چۆن بوو؟- خۆشـــبختان جمـــاوەری ئمۆ و ل شـــك فراوانـــكـــی مماوەرجبابتكـــ تدەگا، ئو شتانشـــی، ك ئمـــ گوتوومان لناو كۆمگای خۆمان ھـــر ھی و شـــتكی زیادەم نگوتـــووە، بم ئـــوەی ك دەن ئافرەت وانیی، من دەم نخر نوانی ك ،ر ئیشكردنھ پیاو و ئافرەت نییخوی دای سیاست یا بازرگانی ھموو شتك دەكا لپناو ئوەی پشكوێ و

،وە جیاوازی نیییانی ئ ،نگاو بنھ یم زۆر ژن ھب ،یان ژن ب پیاو ب ،كانی ژنت نیشاندایدەبووا شت ،دە ینكانی ژن بخچاك شت ر دەببۆ ھروو، ژنیشمان ھی كاری خراپ دەكا، بم ب نھنی، من ئوەم بزاندووە، دەم ئافرەتیشمان ھی لگڵ ئوەی بو ناسكییی خۆی خۆی پشدەخا، و ب كی ئاشكرا نییوەیشـــ م بب ش برییو شانۆگوەی ئئ ،نیینھ تخستوومان م كنی كراوە، بنھرووی ئـــو خك ئوەیـــ ك ناخی ئافرەت بو شـــوەی ھیـــ، بم ئویش ل ھودان بۆ پشـــكوتن و زابوون بســـر ئوەی كـــ ژن الواز و بدەســـت، ئم ھودانك بۆ ئوەی ك ژن توانای ھموو شـــتكی

.یھ* پتوایـــ چ ھۆكارـــك وایكـــردووە مملكتی عیللت زیاد ل ١٠٠ رۆژ نمایشـــبكرێ و بینریشی

ھب؟- یكــــم كۆمیدیایــــ، دووەمیش ئو قســــانی ك دەكرێ ھی خك، یانی زۆر خــــك دانیشــــتووە ناتوان ئو ینمبیگ م من توانیومبكا، ب یقسخككــــ، ھروەھــــا ھاوكارەكانــــی دیكشــــم وایانكــــردووە، یــــان ئوەی ،ی خــــۆی دەینــــاخ و دت لمیللئم توانیومان ئو ھاوارە تاســــاوەی نین بیی شــــانۆوە بیگرــــك لخ زیاتر ئامانجمان مــــك، یانی ئخ

ك ئو شانۆگریی برفراوانتر ب بۆ شــــارەكانی دیك و بۆ وتانی دیكش، بۆ ئــــوەی بزانن كورد چند نھامتی كشاوە، موعاناتی ھی بم خك

ناتوان قس بكا.* پتوای مملكتی عیللت لكوی كۆمیدیای

كوردیدای؟ ككوە خم، ئناتوانم وەسفی بك -بــــكا باشــــترە، بم خۆی وەســــفی ھستدەكم شانۆ گینركی باش بۆ بی وە و ناتوانقوی ھو ناخــــئ م شــــانۆ دەتوانوە، بتنقو بیت

بیتقنتوە.* دوای مملكتی عیللت كاری نوت چیی؟

- بنیــــازم ل دوو كاری ســــینماییدا بشداربم، چونك پیانگوتووم، بم تا

ئستا نگیشتۆت قۆناغی ونگرتن.* جگ لو دوو كارە بشداری ھیچ كاركی دیكی

سینماییت كردووە؟- نخــــر ئمــــ یكــــم ئزموون و خونكی خۆشم ك بتوانم ل سینما

بشداربم.* پتوانیی دەستدرژ كردن بۆ ئو ھموو بوارە

دوورت دەخاتوە ل كاركردن بۆ مندان؟- نخر ئبد.

* بـــ كاركردن بۆ مندان جوانـــی یان ب كاری درامی و كۆمیدی؟

- من ھــــردوو كارەكــــم ال پیرۆزە و دەیپرســــتم، چونك ئو دوو كارە منی گیاندۆتــــ ئو تمنــــ، لبرئوە

ھردووكی دەپارزم.

بیان زەریفی لنوان ھاروھاجی و كاری مندان و كاری كۆمیدیادا

بیان زەریفی

ژمارە (١١٠)ی كانوونی دووەمی ٢٠٠٩/١/٢٢ربندانی ٢٧٠٨ی كوردی

14

كلچریدرخان دەردەچڵ بگل كی رووناكبیریی گشتییوكراوەیب

ستافی كلچری بدرخان:عبدولەحمان معروف، سعدول نووری، جوھر شخانی

ب ھاوكاری راوژكاری رووناكبیریی دەزگای چاپ و بوكردنوەی بدرخان:د.ھیمداد حوسن

ژمارە ٤٢ - ١١٠، پنج شمم ٢٠٠٩/١/٢٢ی زایینی

بــــرھــــمــــی دوا ـــزی وـــ بــــھــــزاد حبھزاد حوزی جگـــ ل برھمكانی لـــرووی ئدەبییوە وەك شـــاعیریش دوو دیوان شیعری (برۆح ئاشنابوونت مردنكی شیرینو ئازیز)و چیرۆكنامیك بناوی (فرمسكی مانگ)و نامیلكیكی چیرۆكیل بناوی (ســـبری كۆترەكان) جۆراوجۆریشی وتاری بدەیان ھیو،

ل رۆژناموگۆڤارەكاندا بوكردۆتوە.لبواری وەرگانیشدا چند برھمكی

ھیـــ لوانـــ: كتبـــی (مایـــ ھزو خۆشویســـتی) ل نووســـینی فرەنسوا ل میشـــی بریتییرھدوا ب ،فۆركیـــوەرگانی كتبی (مۆدرنیزم-١) ل زمانی عرەبییوە، ك بـــاس ل قۆناغكانی ربازەكانی ئدەبی ل ســـانی (١٨٩٠ - س ستاكئ مانل ١٩٢٠) دەكات، جگكتبی دیكی ئامادەی بۆ چاپ (ھونری ریك فرۆم لنووســـینی ئ گرتن) لگوبواری دەروونشـــیكاری، ئوی دیكیان بناوی (پۆست مۆدرنیزم وئق و ئایین) ل نووسینی ئارنست گیلنر، ك كتبكی فیكری – معریفیی وسیمیشان كتبی باس ل ك ،ـ(خالقییی ئفلســـف)تیۆرو چمككانی مۆراڵ بگشتی دەكات،

بناوی نامیلكیكیـــش مانـــل جگ(ئفالتوون).

وتـــی: كاری، بدواییـــن ســـبارەت كتبكم نزیكی چاپـــ بناوی (ل درزی كربژوتـــار) گوھـــزرەوە - كۆموەك رۆژنامنووســـیم ئزموونـــی لوەك دووەم بشـــی یكـــم، بشـــی وتارەكان نووســـینی قۆناغـــی دووەم تا ئمۆ، لـــ رووی وەرگانیشـــوە بنیـــازم كتبكی دیكـــی ئریك فرۆم بناوی (زمانـــی لیادكراو–دەروازەیك بۆ تگیشـــتن ل خـــون و ھقایت و بو كتكوردی،ئ م بئوســـتوورە) بكباس ل خـــون دەكات و ئاماژەدەدات، كـــ (ھرھموومـــان خـــون دەبینین،

بـــم زۆربمان تی ناگیـــن ...زمانی ك ،رەوەیكۆك زمان و تاكون ئـــخرەگزی مرۆیی توانیویتی برجستی بكات و سبارەت بگشت شارستانتی و بدرژایی سردەمان بیكات بیك شت) دیارە ئزموونی وەرگان الی ھركسك بجیا كوتۆتوە، بم كاركی گلك ئستمو لھاتوویی ودەستەنگینی زۆر پویســـت لگڵ دەستپاكی مامكردن لگڵ خودی دەق ئۆرگیناك، بشك پویستیش الینی جبجكار تابتوانت ئو كاروماندووبوون بھند بگرێ ومافی تواوی خۆی بو كتب وبرھمان بدات جا چ لرووی ھونری و تكنیكیوە بت

.نی مافی وەرگیا الی

ئنقرەبدولشاد عد كو و رۆژش

ل ئنقرە دەسوڕموە دم پشبینی دەكا

گنجینیك دەدۆزموە بشی ھموو تمن دەكا.

دەزانم ھر شارەو سیحری خۆی ب ترزەك دەشارتوە ھن زوو دەگی پیان

كۆشت پ دەكی ل ئفسوونی یارانی چاڤ دەنخش ب دیمنی

گۆڕەپان و شقامی ناودارانی یتت دەیگزەحم شن بھ

ناكرنوە ب ئاسانی دەرگاكانیبیانی زوو

جنتای سفر دەكمشان چ سیحركی ئو شارە

بۆ خۆم دەكم ب ناونیشان دم ل دەدا

لگڵ مۆسیقای پایزی دەست و پنجی گكانی تماشام پ دەب ل رەنگی

پڕیوی ئوارەكانی شقامی"قزل ئای"یك پارچ سوورە

ب چناری ژن بژن درژەكانی ب خوندكارە چپكانی

كدانیشتوون لسر كورسىو دەوری مزی گازینۆو باڕەكانی

ب گۆرانییكانی سردەمی مۆدرن و ئای ئای رابردووە خوناوییكانی.

ل باڕكدا بدیار ون غمگینكانی یماز گۆنای و

گیڤارا و ئحمد قایاوە

ئاوازە سربواوەكانی خۆم دۆزییوە بسر تلی سازكوە

گۆرانیبژەك بخۆشی ئموە سترانكی چیایی دەچی

بۆنی"راكی"ل دەھاتدەنگدانوەكانی كو و رۆژش

لناو كتبكی گورەدا بۆ وشیك دەگڕم

ل ئلبومكدا بۆ نیگایك

ھی كامیان تو وئھی ئتاتورك

یا پامۆك؟ل شقامی قزل ئایدا

كچكی كگت لناو ئاپۆڕەی خكیدا

ببر چاوی ئوارەوە دەگریا ھوركی نارنجی

ملوانكی مرواری ملی دەپچا خودای، ئی خودا!

ئوجۆرە مۆروان ھی بنی دەریان ھر دانو بھایان

رچی تشتی دنیایھ گرانترە لئو ئوارە پایزیی لكوی ھنان؟

بدڵ خیانم كردەوە سپدە

خانۆكف لژمارەیك پیرژن و پیرەمرد لگماندا

ئوانیش دەھاتن ئمانیا پریاسكیان پبوو ل خۆراكی جژن

جنتای منیش دوو دەست جل و

چند دەرپ و فانیلیك و ھندێ گۆرەوی و

كتبكی ئۆرھان پامۆك ل سوچكی جنتاكشدا

شوش بۆنكی نارنجی شكابوو ھموو شتكانی ل بۆنی خۆی وەردابوو

ل ھر وستگو ناو ھر پاس و میترۆیكدا

ھر ئو بۆنو ھر كتبكی پامۆك و

ی ناو باڕەكر ئاوازە تۆراوەكھلگما بوون.

بھزاد حوزی

ئاوەزی دەومندی كورت ... د ؟! میشھ ن، كریبرە تفاكت و جووتویستی ئسۆزی و خۆشد تدا ھنگاوی مــرۆڤ ك پۆژەیكن، كــارو ھر گرەنتی داینمۆو بیروڕاو ــرو دەوروب ب خزمتك لووە دەخوازت ھدنتوەو ھۆشیاری و ئاگاوە، ب و كارەش بر ئگكانی خۆی بكات. ئونخبرنامو پالنكی مكوم و تندروست بكرت رژە سركوتن و پانتایی زۆرجار دەبــن.. درژتر و برفراوانتر دەسكوتكانیش تمنی و نمری و جاویدانی ب بادا دەبت، ھركاتك لو دەلیڤوە لوەكان بقلیشن و قمكان جیە جی لبان كاغكان بكن، ئوا پشنگ و سردەفتر ئوان دەبن، بوپڕی خۆشویستی و دسۆزییوە بشی بوارەدا لم كاتی خۆیان و ژیان تواوی بگرە تمنی خۆیان زۆری وەگڕخستووەو ل كسیش چاوەڕوانی پاداشت و دەستخۆشی نبوون، زانیوەو خزمتك راستیان ب باوەڕیان پی ھبووەو شتك خۆیان ب برامبرو برژەوەندی گشتی بت ل برایی برژەوەندی و خونی دەستی لسر كوردی رۆژنامگریی كاری دەستپكی خۆی. خودی بنمای بدرخانییكان، نموونی ھرە زیندووی ناوەندی رۆشنبیری ب بواری رۆژنامنووسی نتوەكمان! چۆن و ژیان خستن مترسی و شكتی و شونخوونی رۆژنامی یكم خۆیان سامانی ــارەو پ ب و كوردییان كردۆت دیاری و خت و مژدەو چرای و سخت ھدرو پ رگای رووناككردنوەی نتوەیكی و دواكوتوو كۆمگایكی ئامزی ژر چپۆك و چوساوە.. ھموو ئو كارەشیان

ب برامبر و عافریم بووە.. یان ئوەی مژوونووس و ئدیب و رۆژنامنووسی ب پشكش موكریانی حوزنی حوسن مــزن نتوەكی رۆشنبیری نــاوەنــدی كتبخانو نمری و ســروەری تاجی لساییدا كــردووەو لسرناوە.. گیوی موكریانیش سیمبوی بواری خمخۆری چاپخانو ئشرافی و رۆژنامگریی دیوانی شاعیرانی كالسیك و حیكایت و سربردەی كــوردی نك پشكك بگرە ــوردەواری و وشی كئویش ھردەم بشی شر دەبات.. پیرەمردی فیلسوف و شاعیرو ناوەندی دیكی جناكی سوپاساالرو سركردەو رۆژنامڤانیش، پیرەمرد.. قلندەرخانكی ،كوردیی رۆژنامنووسیی ئدەبی نورۆزو مامیارەو ئاھنگان و راكشان و ھنان دەرەوەی خك ل ماكانیان و سیران چكردن و ماچبارانكردنیان ب پیڤی ناسك و پجۆش و خرۆش و تازەترین زانیاری و رۆشنبیریش لسر رووبرو م پیرە پیاوە.. بتی ئدییبكی ئمكانی خردی رۆژنامگی بمكو ك لرۆژ خۆ بوردووە بووە، كنج و لو چاالكی گ قو عستج

رۆژان بیر ل مدالیاو سوپاس و تندروستی و سكی نكردۆتوە.ھموو ئوشتانم بۆ ئوەی بم ئدی بۆ ئمۆ دەومندو پارەداری كورد بتنگ پۆژەیكی رۆشنبیری زەبالح ھر نادۆزیتوە ل خمی وەدا نییگومان ل ت، كماندا بوەكتو دواڕۆژی رۆشنبیری نوشو قازانج ب بڕوەدەچن دنیا لمۆی پۆژانی كارو ئو زۆربی دەستمای نابن!! بم كورتی ئم باسم ئوەی، زۆربی دەومندی ھلپرستن. و برژەوەندیخواز و نین نتوەیی دەومندی ئمۆ ئمش پتاو دەردكی زۆر كوشندەو پ سوی.. ھبت ژان و نخۆشی

.رو قورسم بوارو ناوەندە فرە كاریگو ناخۆشی ئ

عبدولەحمان معروف

بدولشاد عد

دوای ئـــوەی ســـرجم بوكراوەكانـــی كۆمـــاری كوردســـتان لـــ مھابـــاد لالیـــن د. ھیمـــدادی حوســـنوە كۆكرایوە و لكۆینوەیكی لســـر نووســـی ك تـــزی دكتۆرانامكی بـــوو، دەزگای چـــاپ و بوكردنـــوەی بدرخـــان ئـــو كتبـــی بتیراژی ٢٠٠٠ دان ل لوبنان ل چاپخانی گرین گالـــۆری بچاپگیاند و ئســـتا ئو كتب لبر ممكشوارەی رۆژی یو ئ راندایندەســـتی خو٢٠٠٩/١/١٨ ل مراسیمكدا عدنان موفتی سرۆكی پرلمانی كوردستان پشوازی ل ئامادەكاری كتب و سرۆكی دەزگای چاپ و بوكردنوەی بدرخان و علی قازی و مامۆستا عبدو حسن زادە كرد و دەستخۆشی ئوكارەی لكردن و ھیوای بردەوامی بۆ خواستن، سبارەت بو كتب دیداركمان لگڵ

د. ھیمدادی حوسن ئنجامدا.ئا: بدرخان

* بیرۆكی كۆكردنوەی ســـرجم بوكراوەكانی كۆماری كوردستان چۆن سری ھدا؟

- ل راستیدا، ئم بیرۆكی بۆ رۆژانی خوندنی بـــا (دكتۆرا)م لـــ زانكۆی ســـلمانی دەگڕتوە. ئو دەم بیرم ر لم ھرەكماســـت وە كردەوە، كلبارەی رۆژناموانی كوردی و ب تایبتی گۆڤاری ھیـــوا و یانی ســـركوتنی ناوی رۆژنام كوردان بوو، زۆرجاران ككۆمـــاری گۆڤارەكانـــی ســـردەمی و نیا بوت، ترگوێ دەككوردستانم بكورتی و ب پرش و بوی ھر ئوەندە نب، ناوی رۆژنامـــ و گۆڤارەكان و ویش بدەرچووە و ئ ند ژمارەی لچبۆچوونی جیاوازەوە یاداشـــت دەكران، رەزامنـــدی ئـــوەی دوای ئوەبـــوو

زانكۆم وەرگرت، خۆم بۆ لكۆینوەی بارودۆخی ئو ســـردەم و ب تایبتی ترخانكردو رۆژگارە ئو رۆژناموانی دەســـت بكاربووم، جارێ پش ھموو شت خۆی ل قرەی بابتكی وا دەگمن و ب زەحمت دەســـكوتنی سرچاوەی پویست و ب تایبتی دەسكوتنی ئو رۆژنام و گۆڤار و بوكراوانی كۆمی م ببوو، بكی ســـانا ن(ژ.ك) كارماندووبوون و سفركردن و ھاوكارانی ب ســـنووری ھاوڕێ و مامۆســـتایانی دیموكراتی دەفتری سیاســـی حزبـــی كوردســـتان، ب تایبتی مامۆستایان، جلیل گاوانی و مســـتفای مولودی و قادر وریا و كتبخانی مامۆســـتایانی بڕز مومتاز حیدەری و رەفیق ساح

و محمود زامـــدار و كتبخانی حزبی دیموكـــرات و چندین بـــرادەری دی و ھاوكاری سرپرشتی پیرۆفیسۆر دكتۆر عزەدین و ھاندانی خوندنوەی نامكی من و ســـرنج و تبینی ئـــو بگومان نامـــی دكتۆراكمی ل پیدابوو. دوای ئوە ل ســـای ٢٠٠٧ لـــ دەزگای چاپ و بوكردنـــوەی بدرخـــان، لگـــڵ بـــرای بڕز حمید بدرخان، ك وەكو راوژكاری رووناكبیری لو دەزگایش ھاوكاریان بووم و ھم ئو پشـــنیازەم بـــۆ كرد، كـــ ئگـــر دەرفـــت ب و ھاوكاریم بكات، سرجم بوكراوەكانی سردەمی كۆمار چاپ بكینوە و نامی دكتۆراكیشـــم، ك دەســـكاریم كردووە لگڵ ئو بوكراوان چاپ بكینوە، ئیتر ئویش مردان ھات پشـــوە و ھمـــوو ھاوكارییكی خـــۆی دەربی، ك وەكو بوكـــراوەی دەزگای بدرخان چاپی دەكات و شانازیشی پوە دەكات، تنانت ل یـــادی دەرچوونی (١٠٠)ەم مژدەی (بدرخان) ژمارەی ھفتنامی دەیخات م زوانب ئامادەبوواندا ك ببر دەســـتی خونـــران، ئیتـــر دوای چاوەڕوانییكی زۆر ئم برھم ئمۆ بوكرایـــوە و برامبر بـــ پیمانی خۆیان وەفادار بوون و ھیوادارم جگی خۆی بگرت و بۆ شـــیدایانی ئرشیف و لكۆرەوانـــی مژووی رۆژناموانی

كورد ب سوود بت.* پـــاش چاپكردنی ل بیروت، لرووی چاپوە

چۆنی دەبینی؟- بگومان، بیروت چ ل كۆن و چ لنوێ ســـنتركی رۆشـــنبیری و نوخوازی ئـــدەب و رۆشـــنبیری مدەنی عرەبی بووە، لبرئوە بواناكم ل جیھانی عرەبیدا ھندێ ئوان كس شارەزایی چاپ و جوانكاری لـــ چاپمنیدا بن، ئم كتبی بندەیش ك لوێ چاپكراوە

خشـــیوم، كب وەی پرەفی ئو شـــشـــانازی بكم، ب جوانترین شـــوە چاپ و برگ تگرتن و كاغزەكی بو ترزەی ك شایســـتی خونری كورد و كتبخانـــی كوردی بـــت، ھر لو دەرفتیش دەب بۆ مژوو ئوە بم، ئـــو ونانی ناو كتبكـــی من كاك درخان ئامـــادەی كردووە بمیـــد بحسوپاسی زۆرەوە، جۆرە رەونقكی دی

ب كتبك و چاپك بخشیوە.* پرۆژەی داھاتووت چیی؟

- ماوەیكی زۆرە، زیاتر ل ســـاك خریكـــی ئـــوە بـــووم، كـــ نامی بارەی گۆڤاری ھیوا، ب م لرەكماستدەســـكاری و بژاركردن و زیاد كردنوە، گۆڤاری ژمارەكانی ســـرجم لگگڵ نی ١٩٥٧- ١٩٦٣ لســـا ل ھیـــوا، كالین یانی ســـركوتن كـــ یادگاری بھشتی (مارف چیاوگ)ی ھولریی و

دواتر ئـــو یانی (٣٨) ژمـــارەی لو كی دیكوە، جاروكردۆتگۆڤـــارەدا بھمووی چاپ بكموە و بیكم دیاری م گۆڤارە لتی ئتایب ی ٢٠٠٩، بسارۆژگاركی تایبتی مژوو و بزووتنوەی رزگاریخوازی گلی كورد و ماوەی پش و پاش شۆڕشـــی ١٤ی تمووزی ١٩٥٨ی گالنی عراق دەرچووە. لڕووی ئدەبی یكی دیاری ھیگوە جو رۆشنبیریی رانی كوردســـتان بی نووســـو زۆرب ل بشدارییان جیاوازەوە ئاراســـتی نووسینی كردووە، ھیوادارم تمن باقی ی جوانیدا ب(یـــروتب) ر لت و ھبچند برگك و ب شوەیكی قشنگی كتبی (رۆژناموانی كوردی ســـردەمی كۆمـــاری كوردســـتان) چـــاپ بكرت، پموای ئوجـــارەش (حمید بدرخان) خۆی ل ھدەكات و بنی داوە زوو بزوویی ئو پیاوەتییم لگدا بكات،

ممنوونیم و مای ئاوا بت.

وەیڕدیارىو ھیواش ب وانی كوردی كۆماری كوردستان دەكاتدرخان رۆژنامن: بد.ھیمدادی حوس

بئسپایی

E-m

ail:

awra

hman

2000

@ya

hoo.

com

د. ھیمدادی حوسنی

٢٠٠٩

/١/٢

٢ می

وەدو

ی ون

نو كا

)ی١١

٠)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧٠

٨ نی

نداب

ر

15

خوندنوەی بدرخان بدونــــاوی (عب ك بــــم كتئتازەكردنــــوەی رابــــری گــــۆران شیعری كوردی)ی، لكۆینوەیكی راودكارە كری شیكاریی بگرەخنماســــترە نامیكی بنڕەتدا، لل ئــــدەب و رەخنــــی عرەبیداو سای(٢٠٠٨) پشــــكش ب (زانكۆی جیھانی ســــانت كلیمنتــــس) كراوە، ئكادیمییــــی كــــوردی بــــ چاپی كرشتكاری نامرپیاندووە، سگڕای ســــپاردووە كــــ پلــــی نایابی پببخشــــرێ و چوار مامۆســــتای و ســــحدین بغــــداو زانكــــۆی سلمانی و كۆی ب پلی پرۆفیسۆر و یاریدەدەری پســــپۆر لــــ زمان و رەخنو زانستی شواز كاری راپۆرتی زانستیان لسر نووسیوە، كشتی كی برچاوەیو ســــدایــــی تنوككــــو ســــوودی لوەردەگیرت، ئم نامی بریتیی ل پشــــكی و برایی ك باس ل ژیانی شــــاعیرو نھنــــی شــــاعیرییتكی دەكات و بشــــی نھنی شاعیرییتی و گۆران ل دیدەی نووسرو رەخنگران. ئم

نام بریتیی، ل س بش:بشی یكم: بسر س باس دابش

دەب باسی یكم س توەرە یكم: مانای نوێ و تازە.

لشعری ــوە ــردن ــازەك ت دووەم: عرەبیدا.

وە لرەتای تازەكردنم: سی سشعری عرەبیدا.

لــســرەتــاكــانــی ـــاس: ب دووەم ــی شــیــعــری ئـــازادو ــدان ــ ســرھ

بارودۆخكانی دەدوێ بــــــاس: ل ســــــیـــم وەی لـــ ـــردن ـــازەك تئاوایی رۆژ شیعری و كارتكردن دۆزی

كار تكراو دەدوێ.دووەم بــشــی دوو ل بریتیی

توەرەیــكــم:نــوێ ل ــازە ت و ـــری ـــع ش

كوردیدادووەم: ل ا-

شـــیـــعـــری ئازادی عرەبی

و كارتكردن ــاردەی دی ب- كارتكراو الی گۆران

ج- دیاردەی كارتكردن و كار تكراو الی شاعیرانی كورد

شوازی ل بریتیی سیم: بشی گۆران ل تازەكردنوەو پشخستنی شب ــم ئ كــ كـــوردی، شیعری لنامكدا بسر س بش دابش

:دەبكشكانی لــ تــازەكــردنــوە -١

شیعری گۆران و ریتمی مۆسیقا. ل تریبی دووپــاتــكــرنــوەو -٢

شیعری گۆراندا.٣- زمانی شیعری گۆران.

شیعری ونی -٤الی گۆران.

-٥

سونبولی

ئفسانیی ھستكردن و ب زەمــن الی

گۆران.ئــنــجــامــكــانــی ،وەكــــ تــوــژیــنسرچاوەو پرستی پوختی ژدەرەكان، توژینوەك ب كوردی

و ئینگلیزی. ،دانپ ئاماژە شیاوی (١٥٥) یــنــامــ ئـــم ــ كخۆوەدەگرێ ل ژــدەر سرچاوەو توژەر ك ــارە ج یكمین بۆ و تازەكردنوە رابرایتی مسلی ل شیعری كوردیدا ل نوان نوری ساغ گــۆران بدع و شخ ساح دەكاتوە، ك ل شوباتی(١٩٧٠)ەوە ــر راب بــ نـــوری شخ ئستا تــا

دانراوە، بپی بگو دەقی شیعر دەیسلمن، ك شخ نوری رابری جیاوازی ھروەھا ،وەیكردننوتازەكردنوەی نوكردنوەو نوان

نیشان داوە.كمال غمبار لــــم نامیدا تنیا شاعیری رۆمانســــییكانی شیعرە خســــتۆت بر دیدی لكۆینوە و نی خستۆتندێ الیراوردكاری، ھببــــر رووناكی، كــــ یكمین جارە باســــیان لوە دەكــــرێ، ھرچندە ئم نامی، نامی ماسترە، بم لڕووی پسپۆری و ژمارەی سرچاوەو ژدەرەكانی ل ئاستی دۆزی دكتۆرادا خۆی دەنون و ھندێ بابتی تدا روونكراونتوە، ك تا ئستا ھیچ نووسرك و ئكادیمییك بو شوە نو الیر ئس خستۆترووناكی نگۆران، شــــیعرەكانی شاردراوانی بــــو ھیوایی ك خونــــری ئازیز بتایبتــــی ئوانی كــــ عودای وەدەســــتھنانی زانیارین ل بابتی نوكردنوەو تازەكردنوەدا، ئوانی تنیــــا تازەكردنوە ل چوارچوەی سردەمی شاعیردا ھدەسنگنن و براوردی دەكن لگڵ شــــاعیرانی دیكی ئوكاتدا، كــــ ب گیانكی ی دوور لتیانــــی بابزانســــتیانكارتكردنــــی ئایدۆلۆژیــــا، دەق و گۆڕانــــكاری كردن لناو جســــتی گۆران ھدەســــنگنن، شــــیعردا بناســــن و، بچاوی بایخ سیری ئم برھمــــ بكن، ك شــــیاوی چاپكردن و بوكردنوەی و بابتی

تازە لخۆ دەگرت.

عبدالله گوران (رائدا لحركة تجدید الشعر الكوردي)دانراوە، بپی بگو دەقی شیعر دەیسلمن، ك شخ نوری رابری جیاوازی ھروەھا ،وەیكردننوتازەكردنوەی نوكردنوەو نوان

كمال غمبار لــــم نامیدا تنیا شاعیری رۆمانســــییكانی شیعرە خســــتۆت بر دیدی لكۆینوە و نی خستۆتندێ الیراوردكاری، ھببــــر رووناكی، كــــ یكمین جارە باســــیان لوە دەكــــرێ، ھرچندە ئم نامی، نامی ماسترە، بم لڕووی پسپۆری و ژمارەی سرچاوەو ژدەرەكانی ل ئاستی دۆزی دكتۆرادا خۆی دەنون و ھندێ بابتی تدا روونكراونتوە، ك تا ئستا ھیچ نووسرك و ئكادیمییك بو شوە نو الیر ئس خستۆترووناكی نگۆران، شــــیعرەكانی شاردراوانی بــــو ھیوایی ك خونــــری ئازیز بتایبتــــی ئوانی كــــ عودای وەدەســــتھنانی زانیارین ل بابتی نوكردنوەو تازەكردنوەدا، ئوانی تنیــــا تازەكردنوە ل چوارچوەی سردەمی شاعیردا ھدەسنگنن و براوردی دەكن لگڵ شــــاعیرانی دیكی ئوكاتدا، كــــ ب گیانكی ی دوور لتیانــــی بابزانســــتیانكارتكردنــــی ئایدۆلۆژیــــا، دەق و گۆڕانــــكاری كردن لناو جســــتی گۆران ھدەســــنگنن، شــــیعردا گۆڕانــــكاری كردن لناو جســــتی گۆران ھدەســــنگنن، شــــیعردا گۆڕانــــكاری كردن لناو جســــتی

بناســــن و، بچاوی بایخ سیری ئم برھمــــ بكن، ك شــــیاوی چاپكردن و بوكردنوەی و بابتی

نۆڤلت (٣)خرەندەكانی سنوور

دكتۆرەك وەك ئوەی نھنیكم پب، لو كاتی دەرزییكی ل ســـمتم دا، ســـری ل گوچكم نزیك كردەوە و ب ھناس، دەنگكی دەربی و وتی: خوا پشتیوانت ب! ئو قسی ھندەی دیك ترساندمی، ترپكانی دمی خراتركرد، بواری ئوەی بۆ نھشتموە شتكی دیك بم، لودەم ل دەرگادرا، بینیم كسكی زەبالحی ریشدار ھات ژوورەوە، پست پستكی ل بن گوی دكتۆرەك كرد، دكتۆرەك ڕەزامندی بۆ قسو داواكاریكانی دەربی، كابرا یك، ڕاست سیركی منی كردوو ل چاوەكانی خوندموە، ك من لگڵ خۆی دەبا، ھرواشبوو خرا ھات سرموە، زۆر ب ئدەبوە داوای لكردم، ھبستموەو لگی ڕبكوم، بڕاستی كوتم ژر سیحری ئاوازی دەنگكی، من لو بوایدا نبووم كسكی وا بو شوە نرم و نیان قسم لگدا بكا، منیش وەك ئوەی ل ھیچ و خۆڕایی زومم لكراب و ل مژب چاوەڕی دەنگكی ئاوا بووبم، یكســـر بۆی ھساموەو دەستكیشم خست نو دەستیوە، ل دەستگرتنكشدا ھســـتم نكرد پنجكانم بر دەســـتكی زبرو پ ل قین دەكون، ئو ب سۆزەوە دەستی گرتم، بم كی لی كرد، چاویری دكتۆرەكی سوكاتوە دۆخی جاران، ئنامیھ ،كی كابراكیك، جوینونوقاندو بزەیكی پ ل پرسیاری بۆ فدا، من جاركی دیك دم ب خورپ كوتوە، باوەڕم بوە لق بـــوو، ك ئو رزگاركری من ب، بم ھشـــتا ل ئومد دانبابـــووم، دەب بۆ كوم برێ؟ كۆمك تروسكایی، وەك بیانوێ كارەسات بننوە، بریككوتن، برە برە رووناكی ببر چاوموە نما. من ك لوسات بۆ شتكی دیك دەگۆڕام، دەبووم ئو ماسی ناسك و پ جو گیراوەی نو دەست ماسیگرك، ڕی، بدەپكدا ھموو الیھ م بستك، جملو پشتی بن مداتت، فنوە دەرم بكڕووبار ل ك ،وە بھانام ب نیی سك و دونیایستم دەكرد لنرا، ھو دەمم دەرھی نبوەكعاس ت قوالبزەحم

تنیا خۆمم ل شون خۆمدا خول دەخۆموە و ھدەپڕم.ل پ وەك شـــپۆ ئاوك بســـرمدا ڕەتبب و ل خوكی قوڕس ب ئاگا بموە، جاركی دیك خۆم بینییوە، ئمجارە لســـر زەوی ژوورك ڕاكشابووم، دوو كس ل تنیشتموە وەستابوون، دیاربوو رخۆ بسنا، لرمدا ھسكی بوە، دەستكیان بۆم نوشتایكرخۆ، یوە ســـموەبوون بی ئچاوەڕدەنگكی نزم پی وتم(چۆنی؟) من ھیچ وەمكم ندایوە، ھردووكیان ب ئوەی قسیكی دیك بكن، چووندەرەوە، ئاوڕكم ل دەورو پشتی خۆم دایوە، ژوورەك ھر ل ژووركی نخۆشخان دەچوو، بۆنی دەرمان، بتاییبتی دیتۆل، كاسی كردبووم، ل شون خۆم ھساموە لم پنجرە نزیك كوتموە، ك تیشـــكی رۆژ راســـتوخۆ لیوە دەھات ژوورەوە، لودیوی پنجرەك تكقژ قژانی دەنگكانم گوێ لدەبوو، سدای سروودەكانی شـــڕ، دیوارو شووشی پنجرەكانی دەبی، ل نو ژوورەك حروریان ھبوو، ژیان لدەرەوە پبوو ل جوو فینی باندەكان و ھراو ھۆریای خك و گریانی منداڵ و ھۆڕنی ئوتومبل و دەنگی مزادكردنی شـــت و مككان، ك سیریكی خۆمم كرد، من ل نو ژورك وەستابووم جیای ل ھموو ئو ژوورانی ك لدەرەوە ھن، ئو ژوورەی ك ھیچ پیوەندیكی ب دنیای دەرەوەدا ك دەھاتنســـاننھا كوێ تو ژوورە جیا كرابوەوە، لی خۆی، لجول ورەیی و پگ بوو، ژیان بنبرچاو ك ل كونی دیوارەكان خۆیان دەكرد ب ژوورەوە، من قسی دكتۆرەكم دەھاتوە بیر، مگر خوا ك بۆم ھاتوە وەستابووم، جل خاكیپر بمن ھ ،حام رزگاربكا، دەنا قورتاربوون مواندەست ئلژوورەوە، دۆكیكی سپی ب دەستوە بوو، لم نزیك بۆوە، دۆككی دای دەستم، سیركی ناوەوەم وە، كمووی بخۆمكردم ھنـــاوم، داوای لتی بۆ ھربكی ڕەنگ قاوەیی تیابوو، وامزانی شـــكرد ئاوتامم كرد ل شـــربت ندەچوو، ب دەســـت و چاو پم وت: ئوە چیی دەیخۆموە؟ جاركی دیك ب زارو دەست تیگیاندم ك دەب تواوی بكم، زۆرم ل خۆمكرد تا گیاندم نیوەی دۆكك، نخر ئوجارە ھڕەشی لكردم، ماوەی دوو دەقی بۆدانام، ك دۆپكی تیا نھموە، ھستم كرد دم دەژلدادەھات و كك مابوو ئاوە ڕەنگ قاوەییمدەرەوە ئامادەدەكرد، ك ناومدابوو، خۆی بۆ ھاتنھ وەی لریكبوو ئختواو ب، خرا وەك ئوەی گنجینیكیان دۆزیبتوە، تشـــتكیان لبر دەمم دانا، لپ بوڕكانك ل جســـتم تقیوە، ھزك ل بنا، ئوەی ل ھناومدا ھبوو، ھیكشای سرێ، لو دەم ھیچ شـــتكم نبینی، كچی وامدەزانی خككی زۆر، ل دەورووبرم وەستاون، ھریكو ل ئاست خۆیوە سرەڕمك ب جستمدا دەبات خوارێ، كۆمكیش ب زەرگی دەروشكان تواوی كللی سرم كون

دەم و كون ویدا بوو، لن وەی لچوو، ئناوم ھن، بوڕكانـــی ھكون دەكلـــووت و ھندكیش ل چاوەكانم ھات دەرەوە، من كســـم ندەھات برچاو، تنیا خۆمم دەبینی ك چۆن شپۆ ئاوەكان ل دەم و چاوموە، دەكوتن نو تشتك، جستم وەك بزمار ڕژكراب سدان مووچركی پدا ھدەگڕا، من چوار مشقی بۆی دانیشتبووم، دوو دەستم بینی، وەك ل نو دوككدا دەربكون ستابوو، لك برۆیپ س دەمولوتیان بوە، دوو كیان دوورخستكشـــتت زۆر ب ڕا كك دەگشت وەردەدا، دیاربوو لكی تكیان داركڕامان، ی كشتتنرخ بت، دنیابوو ك ھر دەیدۆزتوە، من ل بتاقتی خۆموە بالدا كوتم، دم بوە خۆشـــبوو ك تابیانی لو ئاوە قاوەییـــم بدەن، ھیچ نابیننوە، چونك لبنڕەتدا ھیچم نخواردبوو، تا بیدۆزنوە، من لوە دەترســـام، ئو ئدرس ببیننوە ك خستبووم نو كونی ئاوەڕۆكوە، ئستا ئوان دەیانوێ ل گروومدا دەریبنن، ئگر ئو پارچ كارتۆن بدۆزنوە، ك ئدرسی مای ھاوریكم لســـری كشرابوو، رەنگب ھموو سرداواكانیان گیر بكوێ، من ئگرچی ل ژوورەكدا بالدا كوتبووم، بم ھســـتم ب جوی پ نیگرانی ئوكسان دەكرد، ك ل ژوورەكدا دەھاتن و دەچوون، ئۆقرەیان نمابوو دوو ســـ جار دەھاتن تنیشتم و ب ڕقوە ھناسیكی نائومدیان ھدەكشا و ب جونك دەریان دەدایوە، من دەمزانی وا ب ئاســـانی دەستم ل ھناگرن،

خۆشـــم چند جاركی دیكش ھلنجی ڕشـــانوەم دەھاتوە، وەختك وەك ئوەی روحم بكشن، چند جارك تواوی ژوورەك ب ھموو كس و شـــتومككانوە لبر چاوم تكی یكتری بوون، ھموو شتكان ل خالكدا یكیان گرتوەو بسر سرموە وەك قونبلیك تقینوە، ئاگام لبوو دووكس زیادەوەش دەرژایناوم مابوو بھ وەی لوە بوو، ئكشتر تسیان گرتبووم، منیش دەمم بردوو قۆھنو تشتك، جاركی تر ب شلك دارك رشانوەكیان دەپشكنی، ھستم كرد ئو دوو كسی قۆیان گرتبووم لم دوور كوتنوە، ســـووكناییك رۆچووە جســـتم، زانیم لوەی ك چیان دەست نكوت، بتواوی نا ئومد بوون، گوم لبوو یك لوانی ل ژوورەكدا بوو، چندجار وتی (خۆم بینیم، بخوا شتكی قوتدا!) ھندەی نبرد ئوەی بۆ لكۆلینوەو پشكنین لگیان بوو، ئمری پكردن، ك ھمبگرن وەكشتی رشانو تن مبوو، لی ھتو تاقموو ئوە دەتوت ھرزیان كردمب وە زیندان، كنو بمبجم ھشتبوو، نمدەتوانی لسر پ بوەستم، چند جارك ھومدا نكوم، كچی قاچكانم توانای راگرتنی لشمیان ل دەست دابوو، ب ناچاری یكك لوانی ل ژوورەكدابوون، تووند قۆی گرتم، لوێ ھنامیی دەرەوە، ڕەوی نو خستخانك پبوو ل خكی ئاسایی، ئگرچی ھندك ھزی بینینیشم لدەســـت دابوو، بم توانیم ھندێ ل دەم و چاوەكان ببینم، لوێ كسم ندەناسی رووخسارەكانیش یری دەكردم دەیزانی كس وەی كم ئكرابوو، بن پچلدەســـتم ك كتری دەچوون، ڕاســـتیزۆر لمن كســـكی گیراوم، زۆرم حز دەكرد لو دەم كسكی ناسراو ببینم، كسك تنیا بوە بزان ك من ئستا زیندانیم، پاش كمكی دیك پلكشی زیندان دەكرموە، گیشتم بر دەرگای خستخانكش، ھیچ كسكی ئاوام نبینی، لبر دەمی ئۆتۆمبلك وەستاندمیان، زەالمكی چوارشانی قژ ڕەشی سمل تراشراوی ریشدار لم ھات پش، ب ئاستم قوڕسایی دەستكی خست سرشانم، وەك ئوەی دم بداتوەو داوای لبووردنم لبكا، زۆر ب نرمی و دوور ل زمانی رق و كین، پی وتم( ئوە تنیا گومانك بوو و

بس ...ب ئاسایی وەریبگرە!)من دیســـان خۆم وانیشاندا ك لی تنگیشـــتووم، ئو ل نبوونی ھیچ كاردانوەیكم بۆ قسكانی، زمانی ئاخاوتنی گۆڕی، ب عرەبییكی تكشكاو وتی(اعتژار للشك!) دەیویست پم ب لو ھی ڕوویدا داوای لبووردن دەكین، من ئوجارەیان ناچاربووم وەمی بدەموە و سوپاســـی لبووردنكیان بكم، ھشتا منیان سواری ئوتومبلك نكردبوو، ھستمكرد میزدانم فشارم بۆدن، ك ئوجارە ل پشوەی پیكابكیان دانام، بیرم كردەوە بۆ داوای لبووردنیان لكردم، ڕەنگب بیانوێ ئازادم كن، تۆبی واب؟ ئی ئو نامیی لمیانگرت چی لدەكن؟ ئاخر ھر من دەزانم ل نو نامك چ نووسراوە! من ناوی خۆم و ئو ھاوڕیشم بینی ك ئستا لگڵ من گیراوە، چیان پبم؟ بم ك ئو نامی پداوم، خۆ ھموو شـــتك وەك رۆژی رووناك دیارە، چۆن دەتوانم نكۆی لو قساندا بكم ك ل نامكدا ھاتوون، دەبا ھندەك ئارام بگرم، من چوزانم نامك چ پرســـیاركم بۆ دنت پش...ئوان ئستا بگیكی چاكیان دەست كوتووە، تازە محا بھن لبن دەستیان دەرچم، چما ئوان ھندە غشیمن باوەڕ ب قسیك بكن لگڵ نامكی بن دەســـتیان یك نگرتوە؟ ئوە خۆیشم بب گوناح نیشانی ھموان دا ئی بۆ نامك چ وەمكیان بدەموە، ئوە وتم بمبورن جاركی دیك پ لو خاك نانم، دەچموە وتی خۆم، تۆ م، ماقوش ئامادەكنجشكخۆم بۆ ئ خوا دەبم، بت باوەڕناكردەن؟ نا، قم بخی یو قسی ببب ئوەی شتكیان لم دەستكوێ ھروا دەرگاكانم بۆ بكنوە و فمدەن دەرەوە؟ باوەڕناكم، ئو دەست بسرداھنان و نرم قسكردنش برنامی خۆیان، دەزانن ل چ وەختكدا برخوردی چاك، یان خراپم لگڵ دەكن، من ك ل پشوەی پیكابك دانیشتبووم، خككی زۆرم ل ڕاست و چپی خۆمدا دەبینی، ك لوە رەت دەبن، ئاپورەی خی چاوەكانی منو قون وە دەردەچن و بنی جادەكانلك دەتـــوت لنو ئو شقاماندا ھندە زۆربوو، ھیوام دەخواست ھمووی بۆ ڕزگاركردنی من روو ل زیندان بكن، چ دەبوو ئستا ئم خك ب داروو برد ب ئاسن و تفنگ، ب ھاوارو ڕقكی ئستوورەوە، بسر شوورەی زیندانك ھگڕن و یكاست بچن نو ئو ژووران، ك خكیان تیا ئاخنراوە، بیكن بڕۆژی خۆیان، كو خڵ بكمنیش ت وكاتخۆ ئ ،نموە نكر یسرد بك دەن، داروو بك و پك تموو شتھدەبم، خكیش ھموو ئو چكانی دەستیان دەكوێ، دەتوانن ل دژی پاسوان و لپسراوەكان بكاری بننوە، ئگر منیش پارچیكم دەستكوت، ئوجا دەمزانی چ بزمك دەنموە، زیندانییكان سواری ئوتومبلك دەكم، ھریكو پارچ چككیشیان دەدەم دەست، بب منت، بۆ ئو شونیان دەبم كلی ھاتبوون، (تارا)ش لدەرەوە دەمبین، دی بوە خۆش دەب، ك نك ھرخۆم، بكو كۆمكی دیكشم ل زیندان رزگار كردوون، ئاخر چ دەبوو ئستا (تارا)ش لنو ئو خك بوای منی بینیبا ك چیم وە، خۆم دەچوومستردوو چاوم دەبی خۆم ھنو پشدنیشتم دەكرد، چۆن چۆنی برەی تو شوفلجگای ئو، ئوكات دەمزانی كوەی دەبم، دەمبردە ئاقاری شـــارو لوێ ل قدی دارك دەمبستوە، خۆشم تم دەتقاندو دەگڕاموە نو ھاوڕكانم، بم ئم شوفرە ل كسكی ب گوناح دەكا، كوڕكی زۆر بد بخت و غریب دت برچاوم، ھر دەی بزۆر كاری وای پدەكن، خۆ ھیچیشـــی پ نیی بۆ پی نم، لرە ڕاگرە پاكتك جگارە دەكم، ڕەنگ زۆریش ھژارب، چی تیای دەم پاكتكیش بۆتۆ دەكم...ئاوڕكم ل شوفرەك دایوە، ئویش یكسر تماشای كردم، ب ئیشارەت پم وت ك جگرەیكم بدات، بم دیاربوو ندەورا ھیچ قسیكم لگدا بكا، ئوەندە نب سری ناڕازیبوونی بۆ لقاندم رەكشوف ،قدەت ریكدانم خستم كرد میزھ كی دیكدەنگ بم، جارب یاندم كی گش تنجپ و بھستی ب ناڕەحتی جستم دەكرد، سیركی منی كردو دیواری ئو شونی نیشاندام، ك لی نزیك ببوینوە، خرایی ھاژووشتنكی كم كردەوە، رووی ئۆتۆمبلكی ل دەرگایك كردوو چووە ژوورەوە.

بدولكاروان ع

یر

چك

بــــــاس: ل بــــــاس: ل ســــــیـــم ســــــیـــم وەی لـــ ـــردن ـــازەك ـــوەی ل ت ـــردن ـــازەك تئاوایی رۆژ ئاوایی شیعری رۆژ شیعری و كارتكردن و دۆزی كارتكردن دۆزی

كار تكراو دەدوێ.دووەم بــشــی دوو ل بریتیی

توەرەیــكــم:نــوێ ل ــازە ت و ـــری ـــع ش

كوردیدادووەم: ل ا-

شـــیـــعـــری ئازادی عرەبی

و كارتكردن ــاردەی دی ب- كارتكراو الی گۆران

ج- دیاردەی كارتكردن و كار تكراو

ل تریبی دووپــاتــكــرنــوەو - ل تریبی دووپــاتــكــرنــوەو -شیعری گۆراندا.

٣- زمانی شیعری گۆران.شیعری ونی -٤

الی گۆران.

سونبولی

ئفسانیی ھستكردن و ب زەمــن الی

گۆران.ئــنــجــامــكــانــی ،وەكــــ تــوــژیــنسرچاوەو پرستی پوختی ژدەرەكان، توژینوەك ب كوردی

و ئینگلیزی. ،دانپ ئاماژە شیاوی ١٥٥) یــنــامــ ئـــم ــ ك

خالید عوسمان تھائایـــا ئـــدەب بیكجـــاری وازی لـــ ریالیزم

ھناوە؟ و گۆرانكارییوێ ئمانوێ یا نبمانگورانی، ك بسر شوازی ژیان و بیری مرۆڤایتیدا ھاتوون ڕاستوخۆ كاریان لبرھــــم ھنانی ئدەبیدا كردووە و ڕاســــتوخۆ لدەرگیكی فراوانــــوە لی ھاتوونت ژوورەوە و ھیــــچ ھبژاردنكیان لبردەمدا نبــــت ئــــوە نھشــــتۆتوە، خــــۆی بــــدات بدەســــتوەو بپیر ســــردەموە ئم داواكارییكانــــی بچــــت و ببت بھگــــری چمك ،ردەمم ســــوەكانی ئو بیركردنواتا سردەمی جیھانگرایی و دۆزو كشكانی ناو چوارچوە فراوانكی جیھانگرایــــی، ك یكجــــار وردو ئاۆزو التریك و ژیانی تاك تیایدا ژیانكــــی التریك و گۆشــــگیرە و كۆمیتییكان شــــدارییب بــــبپــــی برژەوەنــــدی تاككس و ھندێ جاریش گروپ و حزب پۆلن ســــنووردار كراون، ئمــــش ئوە دەگین، ك تاك وەك جاران فریای ناكوێ، كۆمیتییــــكان مخلجیاتی جووــــی نو ڕووبركی فــــرە ڕچكــــو ڕگای فــــراوان بھمجــــۆر، لچنــــد ڕچكیكی تسك و ئاڕاست دیاریكراو بوالوە ھیچی دیك شك نابات، ئم ڕەوشش لئاكامی گۆڕانی برژەوەندییكانی كۆمگــــوە ھاتۆتــــوە كایوە…برژەوەندییكانی كۆمگی ئمۆ وەك ئوەی سردەمی شڕی ساردی ك ،مریكایت و ئــــوان ســــۆڤینیاخوود ئایدیۆلۆژیا، دوو لنوان ســــ ئایدیۆلۆژیای ســــرەكییوە ئاڕاستدەكران و دەوروژنران و تیار ،كارو جوو وتنــــدەكران و دەكئمۆ شــــتك لــــ دنیــــادا نماوە نــــاوی كاری بكۆمــــڵ و جماوەر بــــت، بكــــو برژەوەندییــــكان وەكو لدرەكانی ســــرەوە ئاماژەم پــــدا لچند كنــــاڵ و دامزراوەو پارتكی دەستخوازو برژەوەندی تاككسیدا چدەبتوە، تاككانی كۆمگ ھر تنھا فریای كاركردنی ســــخت و بكاربــــردن و پیوەندی كســــانكی لگــــڵ ســــنووردار

دیاریكراوی لخۆی نزیك، دەكون بمش بایخ مرۆڤایتییكان الواز دەبن و لجی ئوانیش برژەوەندی تاككســــی جگیــــان دەگرتوە، كردنی ئامانجكشــــگومان پاشببكۆمییكان و نمانی زەروورەتی ئایدۆلۆژیای شۆڕشگی و گوتارو پرۆشــــدار ھچووی ئدەبیاتــــی ھۆی تبوون فاكتركــــن كۆمئامانجانی سرەوە، بم گیشتن ك بگومان ئمــــش ھر لخۆڕاو بووە، لن ــــفۆرمۆ شــــینپ بھــــۆكارە سیاســــی و ئابــــووری و كلتوورییكانی دەیكانی پشــــووی ،دەر نییــــدەی ڕابــــردوو بــــســــلڕەوشتكی وەھاشــــدا زەرورەتك وە، كتندەبی ڕیالیزم نامبۆ ئئدەبكی جماوەریی و گوزارشــــت لخــــم و ژان و برژەوەنــــدی گل دەكات، وەك ئــــوەی یــــك بیرو ئامانج بن، ئدەبــــی كۆمگرایی قۆناغكی رەنگدانــــوەی كدەبئمژووییــــ، كــــ ئویــــش قۆناغی خباتی چینایتــــی و نتوەیی و شۆرشگیی، ئدەبیش ل پراوزی ئــــو دوو خباتــــدا ڕنیشــــادەرو ھاندەرو ڕــــگا ڕووناككرەوە بووەو یامرك و پو ئــــدەرچوونیش لبدەرچوون ل ئــــرك و پیرۆزی و عورفی شۆڕشــــگی دادەنرا، لرەدا پرســــیاركی گرنگ و پویست خۆی دەســــپن و چاوەڕوانی وەمكی لۆژیكی و بابتی و گونجاو دەكات، پشــــتیان ل ــــك، كویــــش خئخوندنوەو بایخــــدان ب ئدەبی ڕیالیــــزم و كاری بكۆمڵ كردووە لســــر حقــــن، یاخــــوود ناھق و الدەرو رێ لــــ ونبــــوو…؟ مــــن ك دەدەمــــوە، وەھا وەمكــــی ھزری تنگبركی تووشــــی خۆم و میزاجی ڕادەربین نكم، بكو لجیاتی ئوە وەك دەرك كردووكی رەوشی خودی و بابتی و قابووی نو پرتووك و معریفی جدەلی، دەخــــوازم وەك ئامادەبووك لناو وگۆڕانكارییــــ شــــون و زەمــــن و گۆڕانكارییكان دان بزنجیرەیــــگورانــــ بنم، كــــ تاككانی ناو كۆمگی كوردەواری تا ڕاددەیكی زۆر برھمی ئو گۆڕانكارییانن و ئوان ھۆكارو ئنجامن، بم تای

ترازوو بالی ئنجامدا دەكوتوە، واتــــا زیاتــــر ئنجامــــن لــــوەی ی گۆڕانكاریییــــو پھۆكاربن، بسرتاسرییكانی دونیا، ك بپلی یكم ل ھوەشــــانوەی یكتی سۆڤیت و سركوتنی كاپیتایزمی ئمریكا، ھــــۆكارە ناوەخۆییكانی وتانــــی دیكــــی ب ھــــزە ماددی جونــــدو معنوییكانــــی و ئاراستكردو وای لكردن ل كۆتاییدا نــــاوەڕۆك و فۆڕمرایی بجیھانگشفافكانی قبوڵ بكن، ك بھیچ جۆرك ھاندەرو ڕگاپدەری شۆڕش و ئایدیۆۆلۆژیای خستی نتوەیی و چینایتی نییــــ، بكو لوەش سرســــختیتی، دوژمنكی زیاتر لبرامبریشدا لۆكاییتی سروشتی و غریــــزەی نتوەیــــی بزەقــــی ڕەنگــــی داوەتــــوە و ھاودەنگــــی و ھاوڕەنگییكی ب كۆم پابندیتی و لگیــــدا ھــــدەكات و چــــژو خۆشی لوەردەگرت و بشوەیكی دیمن و بــــكارو ســــردەمیانش شوازو شــــوە جیاوازەكانی ئامادە لڕووبری ژیانیدا موتربی دەكات، ك ئمــــش دەكرێ بڕاســــتییكی یگم كۆمتی ئسروشتی مرۆڤایلقم بدرێ و ب ھۆشــــیارییكی كم خزیندووی ویســــتراوی ئــــدابنــــرێ، كــــ ئمــــش تواركــــی پرەســــندوانیو ئنجامگیــــری خك قبووییتــــی ك ل حفتاو ھشتاكانی سدەی ڕابردوو ریالیزم كی ئاسایی بووە، چونكباوبووە شتكتوار وای خواستوەو وای ویستووە نریتــــی خوندنــــوەی ئدەبیاتی ك بــــووە بۆ كامرجریالیــــزم مڕاســــتقینو ئامادەبوونی و بوون ھبوونگرایی تاك كۆمڵ خوازەكانی و خوندنــــوە ،ردەمســــ ئــــو بایخــــدان و سرســــامبوون بو بۆ ڕۆمانكــــی وەك ڕۆمانــــی (دایك)ی ردەمو سی ئشتگۆركی دەرھاوبووەو بوونی دایكانكی كوردی لم جۆرە دیاردەیكی دروست و پۆزەتیڤ بووە، ك ئمۆش (دایك) فرامۆش كراوە، ئوا دایككــــی دیك جگی گرتۆتوە، كل ھوی ڕزگاركردنی زادەكیتــــی لنــــو كۆمگیكی تاكەوی وابســــت بشوە ژیان و

شوازی كارو بیركردنوەی جیاواز، كــــ خریك تنیایــــی و نائومدی ئم لسر ئاسوودەداری شونكی گتیی بۆ ناھتوە، لڕاســــتیدا كاركــــی ئاســــایی ئمــــۆ خك بم نخوننوە، ندو (دایك)ی ببۆچوونــــی خۆم كاركی ڕاســــت نییــــ، كــــ خوندنــــوەی (دایك) بخوندنوەی گنجینكانی ماركس وابست بكرێ، چونك ئگر دایكی دون قۆناغكــــی ڕابردووی چمك جیاواز ب و بككی ئمۆ نیت، ئوا ماركسیزم زانستكی گورەیو ئوروپای ل دۆگماتیزموە گواستوە بۆ عقگرایكی زانستی و دنیا بینكی ،قووڵ و وردو شیكاری و میتۆدیانماركســــیزم ناكرێ ئــــوەی لبر تنھا بچمكی شۆڕشگری دونوە مایم بنر ئتا سگرێ بدرێ و ھمامی لگڵ بكرێ، ماركســــیزم برنامی دون و ئمۆ و سبیو كۆمخوازییكی پ بھاو شفافیت و پشــــكوتن و باییــــو خونی لڕاستیشدا ،ئاییندەی خۆشــــی، دژایتیكردنی ماركســــیزم پشتگیری و ھپرســــتی لدۆگماو كردنــــی خۆپرســــتی و ونبوون، جوانترین گرییڕ ماركســــیزمدا ل شــــتیش بھایكی دروستكردنی ل(ونبون)و جــــوان و بھــــاوارە بــــۆ تاككانی جیــــاوازەكان، ب گــــــــو كۆمنو ســــرمایداری پچوانشــــوە جیھانگرایی ئگرچی پن ل الیانی چاك و پۆزەتیــــڤ، بم دوالیزمی سرمایداری و ئایین ب دروستكردن و ھاندانــــی جیــــاوازی و چینایتی و ھوــــی ســــپاندنی چمكی خۆ بدەستوەدان و ب ئومدی خونی مرۆڤكان دەزڕنن و ناین بخۆشی و دنیاییوە خــــون بداھاتووەوە ببینــــن و كاری جــــددی بــــۆ بكن، كاركردن ب میتۆدی ھوەشاندنوەی وەی لكلتــــووری رابــــردوو وەك ئئوروپا فیلسوفان و رووناكبیران لســــدەی حڤدەو ھژدە كردیان، لئرك لپشینكانی رووناكبیرو كۆمگیی ھۆشیارییكانی تاكئمی، ھوەشــــاندنوە پاشــــان ،یمشی ئپ وە كاری لبنیادنانئوەیان راست و دروستو ئاییندەی ،یو ژیارییانش بۆ ئش و باگو ھۆشــــیارییوە بئاگایــــی كــــملمالن بۆ داھاتوویكی ب جنماو لكاروانی پشكوتووی مرۆڤایتی

دەكن.

خوندنوەی دون و ھۆشیاری ئاییندە

خۆخ فش دەرچوو لـــ چرخی عوســـمانییكان لم دەشتی ھولرە كچكی زۆر نایاب دەبـــ، نـــاوی (خۆخـــ) دەبت، خۆخ ل جوانی و نازو و ناســـكی ند كـــس زۆر نـــاودەردەكات، خوازبنـــی، لبـــر گرانی كس ناورێ خۆی لبدات، تا ل ئنجاما خۆخ درا ب (٣٠٠) قان، ك ئوسا پارەیكـــی زۆر بووە، ژن ئوپڕی گران بای ل (٧٠) قان تاكو (١٠٠)

قانـــی تندەپڕاند، ھـــر چوار قان مجیدییـــك بوو، ھر پنج جاران بـــووە، لیرەیك مجیدی لنـــاو زۆربی عشـــایر ئگر و كچئ ـــرد بدرابایم ك بكچخوا نخواستا خۆی بدۆڕاندبای و یان بو كچیانی ئب ،بایكچ نسواری ئھنایوە و بسر ماری داوە، جا خاوەن كچباوكیان دائ ب دەبوو سری شۆڕدەبوو...واش دزی دەیان ھنایوە لناوخۆ ڕك

دەكوتن.جـــا خۆخیان ب بزم و ھرایكی زۆر گـــورە گواستوە...شـــایی و

ڕەشـــبك، بم ك شـــو زاوا چـــووە الی خۆخـــ، دیتـــی كوا خۆخ بیال مانا كچ نیی و ژن!!جا ھر خوا دەزان چندی پیا چووە.

بیانی خۆخیان ســـواری كرك كردو لفكی سۆریان بسر پشتی داداو گوند ب گوند ھنایانوە مای باوكی، ك دەگیشت ھرگوندك... ك، بر جووتیارك، ھر شوانھ رز دەیـــان وت:(خۆخكی بدەنگفش دەرچوو، چونك خۆخ ناوی دەركردبـــوو، ھموو كـــس ناو و

ناوبانگی بیستبوو.جـــا خۆخ فـــش دەرچـــوو بووە

پند، تا ئستاش ئم پندە لناو كوردەواری باوە.

ئا: د. عبدول علیاوەیی

ل قس خۆشكانیمال محمدی علیاوەیی

ژمارە (١١٠)ی كانوونی دووەمی ٢٠٠٩/١/٢٢ربندانی ٢٧٠٨ی كوردی

16

عومر ئاوارە ی كوشارانل ككشاری خورماتوو یبدرژایی(١٢٨)كم دەكوت باشــــووری شــــارە كركووكوە...ئم پارــــزگای پاش بیاری ژمارە(٤١)ی ڕژمی بعسی بو لســــای(١٩٦٨)دژ كــــ ڕووخاو، شــــارە دەریكردووە...سر ب پارزگای كركــــووك بووە...دواتر بــــو بیارە ناڕەوای گوزراوەتوە ســــرپارزگای تكریت...ب پی سرچاوە مژوییكان لسردەمی دەستی عوسمانییكاندا ناحییك بوو لســــر شاری كفری...ســــدەی پنجاكانــــی لســــرەتای ڕابردوودا...لســــر شاری كفری البراو خرای سر شــــارۆچكی داقوق...دوای ماوەیك خورماتوو كراوە بشارو داقوق مجــــا داقوقی ناحیئ ناحیكــــراوە بخرای سر شاری خورماتوو...د.كمال مزھــــر لكتبی(كركــــووك و دەورو بــــری حوكمی ویــــژدان و مژوو)، بم جۆرە باسی خورماتوو دەكات: (كاتك تیان ئاشووردا گرتكان دەسخۆرییدەست، وەدەستیان بدروستكردنی چند جگیك كرد ل دەوروبری كركووك، لوان شاری خورماتوو ك تا ئستاش شارەك ھگری ئو ناوەی، ك ئوان لیان نا، ناوی تواوی ئم شارەش واتا ڕەسنكی(خورماتوو)ە، ك لھردوو وشــــی(خۆر) واتا خۆرییكان و (ماتو) واتا شار بزوبانی ئكدییكان بمانای شاری خورییكان، چونك خورییكان ئكدین، ل سردەمی ڕابردووشدا زۆر بر خورماتوو كــــراوە بســــباس ل

ك دەربارەی بزانك شتسوەی كئو لچ پكھاتووە، زۆر كســــانیش وا ی (خورماتوو) لوش یشتوون، كگت(خورما) و (توو) ھاتووە، لبر ئوەی زۆرینی داری ئم شارە خورماو تووە، كی(دوز)یان لكاند بشدا خم دواییلوشــــی خورماتوو و لــــ دوای ئوەش بوو ب(دوز_خورماتوو)، ك تا ئستاش خكی زۆربیان بو شــــوە ی ناوی دەھنن، ھروە ك چۆن لســــرەتاوە شــــوە بــــ ناوەكــــی باســــمانكرد سرەتاییكی واتا(خورماتوو)ماوەتوە م، چونكنۆزدەھــــ ســــدەی تاوەكو بگنگھام)ل بیانی(جیمــــس گشــــتیار سای(١٨١٦) بو شوەی ناوی بردووە.

شاركی ناودارو ناسراو:ھرچندێ لسرەتاوە بڕوونی باسی سرھدان و پیدابوونی ئم شارەمان كرد، بم ئم شارە ل ڕووی ئازایتی و دۆستایتی و قارەمانییوە ناسراوەو سدان خكی ئم شارە بۆ برگریكردن ل ماف رەواكانــــی گلكمانن گیانی خۆی بخشیووە.. ئم شــــارە ل دوو نتــــوە پكھاتووە، نتــــوەی كورد نتوەی توركمان ســــرەڕای بشكی كم ل نتوەی عرەب، ك لم شارەو دەوروپشتی نیشتجن، ئمش بھۆی سیاســــت شــــوفنییانی، ك ڕژمی بعس بكاری ھنا ب تعریب كردنی عرەبانش ئو كوردییكان، شــــارە ك لو شارەو دەورو بری نیشت جن بپــــی ئاماركــــی بعس(٤٠٠٠٠)ھزار نتوەش گورەتریــــن دەبــــن، كس

ل و شــــارە نتوەی كوردە ڕووبری ئم شــــارە(٤٤)كیلو متر دووجا دەبت بپی دانیشتوانكشی ژمارەی بپی سای(١٩٩٧)گیشت سرژمری ئاماری ۆت(١٧٠٠٠٠)ھــــزار كس...ڕژەی كورد ٥١٪ی دانیشــــتوانی مركزی شارەكی پكھناوە، لپاش ڕاگواستنی ژمارەیك خزانــــی ئــــم شــــارە بۆ شــــارەكانی دی، ســــرەڕای پۆســــی بدنــــاوی ئنفــــال.. عشــــیرەت كوردەكانی ئو شــــارە لمان پكھاتبوون: عشیرەتی _رزنجخان_برمك_ شیی_ گسا)بوونی زەنگن_لك_گل)ســــرەڕای دوو عشــــیرەتی عرەبــــی بناوبانگ لناوچك وەكو:عشیرەتی: (بیات و ئبو حمدان)، ك زۆر بیان نیشتجی

ئاواییكانی دەوروبری شارەكن.لســــر دەمی ڕژمی بعسدا زۆرینی گڕەككانی شــــاری خورماتوو بناوە وانــــل ناونرابــــوون، عرەبییــــوە گڕەكی(جمیل، ١٧ تموز، ٣٠ تموز، عســــكری، ئلتئمیم) ھتد...، یم لدوای روخانی ڕژمی بعســــوە چی ئاســــواری ئم رژم ھبوو ھمووی لناو بران و ســــانوە، سر ل نوێ ناوی نوێ بۆ ئم گڕەكان دانراون بم

جۆرەی الی خوارەوە:بۆ ١_گـــڕەكـــی(جـــمـــیـــلـــ)گـــۆڕاوە

گڕەكی(ڕزگاری)٢_گــڕەكــی(ئــلــتــئــمــیــم)گــۆڕاوە بۆ

گڕەكی(بنار)ــۆڕاوە بۆ ــووز)گ ــم ٣_گـــڕەكـــی(١٧ ت

گڕەكی(مال سفر)٤_گڕەكی(خالید كوڕی وەلید)گۆڕاوە بۆ

(ئۆرت)ڕەكیگبۆ ٥_گــــڕەكــــی(بــــعــــس)گــــۆڕاوە

گڕەكی(ئلحسن)٦_گڕەكی(تیار)وەك خۆی ماویوە.

ــی ــوچ ــوز_ك ــم ٧_گـــــڕەكـــــی(٣٠ تگڕەكی(ئیمام بۆ ئلسدیق)گۆڕاوە

ئحمد_كوچی ئلسدیق)شھید كوچی تموز_ ٨_گڕەكی(٣٠ گڕەكی(ئیمام بۆ فازڵ)گۆڕاوە محمد

ئحمد_كوچی برایتی(ئلتئاخی))ــی ــوچ ــوز_ك ــم ٩_گـــــڕەكـــــی(٣٠ تگڕەكی(ئیمام بۆ گــۆڕاوە ئلئیعمار)

ئحمد_كوچی ئلعدل).ــمــوز_كــوچــی ١٠_گــــڕەكــــی(٣٠ ت

گڕەكی(ئیمام بۆ ئلمیالد)گۆڕاوە ئحمد_كووچی ئیمام ئحمد)

١١_گــــڕەكــــی(كــــۆمــــار_كــــوچــــی بۆ ــۆڕاوە ــن)گ ــی ــوب ــم ــول ــح ــت ــف ــل ئ

گڕەكی(كۆماری_كوچی كۆماری)شھید ١٢_گڕەكی(كۆماری_كوچی گڕەكی(كۆماری_ بۆ حــمــ)گــۆڕاوە

كوچی شۆڕش)ـــوچـــی ـــاری_ك ـــۆم ـــی(ك ـــڕەك ١٣_گگڕەكی(كۆماری_ بۆ ئلقدس)گۆڕاوە

كوچی ھنجیرە)شھید ١٤_گڕەكی(كۆماری_كوچی گڕەكی(كۆماری_ بۆ یوسف)گۆڕاوە

كوچی ئاوە سپی)بۆ ــۆڕاوە گ ١٥_گڕەكی(ئلعسری)

گڕەكی(برایتی)...روباری ئاوە سپی:

بی(رحلكتالپاڕە(٥٤)ل لپراوــــزی المنشــــئ البغدادی)، ك مامۆستا سید محمد كوڕی سسد ئحمد حسنی ل (المنشئ البغدادی)، كناســــراوە بسای(١٨٢٢)ی زایینی ك بزمانی فارسی ئامادەی كــــردووە و مامســــتا عباس تگۆڕیوی لســــای(١٩٤٨) عــــزاوی سر زوبانی عرەبی ل بارەی روباری ئاوە ســــپییوە بم جۆرە دەت:(كورد پی دەن ئاوە ســــپی، ســــرچاوەی ھاتووە...لكاتــــی لكانییــــوە ھقوونیــــدا بســــپیتی دەبینرت، بۆی پی وتراوە ئاوە ســــپی، لكاتی وەرزی بھاردا ھموو ســــاك بھۆی بــــاران و الفاوی زســــتانو زیاددەكات و ئاوەكی ســــورە و وشــــك ناكات)، توە دەڕژتخۆرھ م روبارە لــــئناو شــــارەكو بودا تدەپڕت و بۆ گوندەكانی ینگیجو بیــــات و داودە تدەپرت، ھروەھا سوودكی باشیشی لوەردەگیرت بۆ ئاودری بخوكردنی مڕوومات، تنانت بۆ خوارنوەش

بكاری دەھنن...جگا كۆنكان وەكو بشك لكلتوور ماونتوە:گر بناوشــــاردا تپــــڕی مزگوتكی كۆنت برچــــاو دەكــــوێ، كتا وەكو ك لشــــســــتا وەكو خۆی وەكو بئكلتووری شارەك ماوەتوە، سرەتای دەگڕتوە وتمزگ ئم دروستكردنی بۆســــای(١٨٨٧)ی زاینی، لگ ئوشدا لنزیك شــــقامی گشــــتی(كركووك_

بغدا) و ل زنجیــــرە چیای خورماتوو منارەیكی كۆنت برچاو دەكوت، ئم منارەی دوكدانی كورەی دروست كردنی خشت بووە و دروستبوونی بۆ چلكانی

سدەی ڕابردوو دەگڕتوە...پۆژە خزمت گوزاریكان:

لدوای ڕوخاندنی ڕژمی سدامی ڕوخاو، شاری خورماتووش وەكو شارەكانی دی ب بــــش نكراوە ل پــــۆژە خزمت گوزارییكان لوان تاكو ئســــتا دوو بنكی تندروستی تداكراوە، سرەڕای قوتابخان چندەھا نۆژەنكردنــــوەی و قیتاوكردنــــی شــــقام و كۆنكانی شارەك و ڕكخســــتنی ئاوەڕۆككان و نۆژەنكردنــــوەی باخچیكی گشــــتی لو شــــارەو دروســــتكردنی شۆســــتو شــــقامی نوێ، ھروەھا دروستكردنی س فلك لناو شارەك بۆ كمكردنوی ئوتومبلكانــــی ھاتووچــــۆی بــــاری ناوشار، سرەڕای نۆژەنكردنوەی ئو

مزگوتی، ك ل سرەتا ناومان برد.داواكاری ھاووتییان:

ل ی، كۆژانموو پو ھرەڕای ئسشــــاری خورماتوو ئنجامدراوە، بم ھاووتیانی شــــارەك ھشتاداخوازیان

:وانل ،یھلســــر بكرــــت ١_جخــــت ھوەشاندنوەی بیاری (٤١)ی ڕژمی بعسی و گڕانوەی ئم شارە بۆسر

پارزگای كركووك.٢_چارەســــركردنی كشــــی كارەبــــا لرۆژیدا زیاتر ل(١٤)كاتژمر كارەبا، كوردییكان ڕەكــــگ لــــ بتایبتی

دەبدرت.ئاوگۆڕینی كشی ٣_چارەسركردنی ماتۆڕی ئاوی ئاوە ســــپی(ئاوی شاخ)، ك ئامركی كــــۆن و ڕزیوە و زۆر جار ل كار دەكوێ و س چوار ڕۆژ زۆربی

گڕەككانی ب ئاو دەبن.٤_زیادكردنی قوتابخان كوردییكان و زیادكردنی مامۆســــتای وانی كوردی،

بتایبتی بۆ ئمسای خوندن.٥_زیادكردنــــی تیمكانی پاككردنوەی پاشــــماوەكان ك موو زبھ شــــار لزۆربــــی ل گڕەككان بشــــوەیكی زۆر كۆمــــڵ بووە و بۆت ســــرچاوەی زۆری نخۆشییكان و مترسی لسر

ھاووتیان.

گشتك بناو شاری خورماتوودا

پــــــردباوكی بدرخان

كانـــدا بـــنگخانرھف پـــرد لـــوا یـــا پیـــ"دێ، مانای"پـــر، كی ناسراوە كوە "پرد"چتكدراوەتللسر جۆگو چۆم و زیان دروست دەكـــرێ بۆئوەی مـــرۆڤ، ئاژەڵ،

بســـریدا بپڕنوە" لوە دەگڕم ك یكم كس بووە پردی دروســـت كردووە، بۆ رایـــی كردنی كارەكانی بنیادەم و ئاژەڵ و ھندك جاریش دەب وە.. چونككیردووكیان بھپش ھموو شتك دەستخۆشی لو كســـ بكم، ك پردی دروستكرد، لبرئـــوەی كاری بـــۆ مـــرۆڤ و ئاژەن ئاسان كردووەو لم مینتی خنكانـــدن و رـــگا دوورەكان نزیك كردۆتـــوە، ئگر پـــرد نبا دەبا ھردوو ال نیـــوەی ژیانیان ب پیادە ئوكسی بم بردباو، بســـر

پردی دروستكرد نیزانی ئستا پرد بۆ مبستی دیك بكاردێ.. ل خیای خۆم دەمویست باس ل چیرۆككانی خانمـــ نووســـری كورد"ئحـــالم چیرۆكی ـــكۆم منســـور"بكم ل ھشـــتاكان بوكـــردەوە پردی بم بابتك یكانجۆر ندەبوو، دروســـتكردنی باســـی دەمویســـت پـــردا دەالل ل زاخـــۆ بكم ك چۆن كردووە، دروســـتیان عباسییكان ئوەشـــیان لجگای خۆی نبوو.. دەمویست باس ل پردەكانی ھرمی كوردستان بكم لكاتی بارانبارین و

الفاو دەڕوخ، ئوەشیان لجگای خۆیـــدا نبـــوو. لپاشـــان بیـــرم كوتوە ك مبســـت ل نووسینی ئوانی ئمجارەمان"پرد"ھمـــوو باسمان كردووە، ئوە نیی، بكو مبست ئو كسانی ك ھیچیان نك دەككانو خبارادا نییـــ لپرد و دەیانوێ بسریدا بپڕنوە، ئگینا با بیك ســـالم و چاك و چۆنییكـــت ھبووب، چۆن دەكرێ ناوی تۆو تۆش بكاتپشت تۆو بل

پرد بۆ حیسابتكانی خۆی.. ئو پردانـــی لژر ھـــر ناوكدا

دەكرێ و ب نھنی دەمنتوە، ئمۆ ،باشتر وای ،ی ئاشكرا دەبیا سبئوانی ئـــوكارە قزەونان دەكن رۆژێ دادێ ریســـواببن و بكون بر

تانو تشری كۆمنی خك. بب یس نركتی ھی خۆیجلب پرد بۆ خكانی نخۆش و ھیچ ل بارادا نبوو. چونك كات ئو پو پووچ بۆی ھبكوێ و دەستی بوا كۆمپانیای پردی ئاســـمانی دروست دەكات و ب فۆك ماڵ بماڵ سیر دەكات و ســـرووتر دەڕوانـــ پردی

ئستران دروستدەكات.

زۆرە،"پردی پردیـــش جۆرەكانـــی پڕینـــوە، پردی ســـیات، پردی نھنی، پردی ماســـتاوچتی، پردی پردی برژەوەندی، پردی ملشكان، كچ، پردی عیشـــق، پردی تپدۆر، پردی كریســـتاڵ، پردی مۆدە، پردی پۆست، پردی نخوندەواری، پردی دەســـت، پردی ھختاندن، پردی حزب، پـــردی مۆدرن، پردی عولم، پردی ھونر،..." چندین خودای ،یـــی پرد ھجـــۆری دیكلو ھموو جۆرە پردان بدوورمان

بگریت.

دیمنك ل شارۆچكی دوزخورماتوو

ب نتوەیكی كورد دەگوترێ كدەم ل خۆی قوربانییكانی زوو و وەفایزوو دوژمنانیشیدا لگڵ دەكــات، بیر ئو غدران ل بیر دەكات، ك زۆر جار غدری ئوەندە گورەی لكراوە، كچی مز لسر ك نیارەكی لگڵ كدانیشتوون وەك ئوە بووە ك قترەیك

.ڕژابن نخودوای پرۆسی ئازادی عراق و رووخانی ی بنگاوانو ھك لعس، یتی بحكومئاراستی سزادانی سرانی بعس نران، تاوانكانی بای دادگــای دامزراندنی ئنجامدەری ئوانی تا بوو، عراق كارەساتكانی سر گالنی عراق بوون، دیارە وەربگرن. خۆیان یاسایی سزای بعس تاوانكانی ھـــرەزۆری بشی كورد بم كراون، كورد نتوەی دژی خۆی كیسكانی بۆ ئامادەكاری لئوەندە خمسارد بوو، ك وات دەزانی بۆ بووە كلیپك بجھ كیمیابارانی مقامكی شڤان پروەر دروست كراوە.

ــدا ــغ ــــــای ب دادگـــۆ كــارەســاتــی ب یاری لیل بدوجسدام سدارەدانی دەركرد، حوسنی و یــك شیعكان نكرد ل دوویــان و ل رۆژی یكمی ــان ــی قــورب ــژن جــان ــی مــلــی ســدامپتی ــر ب خستئو ھر سدارە. دادگای ل برامبر ئنجامدانی تاوانی ـــزای ئــنــفــال سو مجید حسن علی بسر مرگی تا كچی سپاند، دا ھاشم سولتان كراون و جگن جبستا ھیچیان جئلوەی ب داخوە جاربجار گوبیستی ئوە دەبین ك كورد برگری ل سوتان ھیچ ئستا تا ھاوكات دەكــات، ھاشم ھوستكمان ل سركردایتی كوردەوە بینیوە كنارەسمی ن رەسمی چ ب چ بداوای جبجكردنی بیاری دادگا بسر

تاوانبارانی ئنفال بدات. بم ئگر ھموو ئوان كم تا زۆر، كورد سركردایتی ناراست، و راست توانیبتیان پاساوكی بۆ بدۆزنوە، بم دەب پاساویان بۆ ونكردنی تاوانباركی گورەی وەك فۆكوان (تارق رەمزان) لناو جرگی شاركی كوردی چی بت؟ ئایا سركردایتی كورد وەمی بۆ ئوە

چیی؟ ھـــمـــوومـــان ئــاســایــشــی كـــوردمـــان خودی ھر بۆی دەزانین، مبستو دنیایك ئاسایش روونكردنوەكی گومان ھدەگرێ، ئایا ئگر فرۆكوان نخۆش بوو بۆ دكتۆر نبرای زیندان بۆ چارەسر؟ ئگر نخۆشیكی ئوەندە تببر ــرد ك پویست وای ــوو ب زۆر نخۆشخان، ئی چۆن توانی رابكات؟ سوەفانی نخۆشی دەگــوتــرێ وەك قاچی ھی و تمنیشی ل 65 سای ئو تنیدەمانگ ئوە ،رەوەیسبقناعتی ك رای نكردووەو رەنگ بۆ رازیكردنی دی عشیرەتكی برای عرەبی چاوڕەشمان شقكمان ل باری دەروونی ،داب بجھ قوربانیانی كسوكاری دیان عــرەب برایانی وەیئ گرنگ

.رەنجمان نل ب كس مئ وتی ل ئــوەی لبر كس نیی و ب خاوەن ئیتر داڕشتنی سیناریۆ زۆر ئاسان، لم وتدا ئگر ئوا ،بمای تدا كوردایتی ــاوەڕی بسرۆكایتی و پرلمان ئستا دەبوا ھرم ب جدی ب دوای ئو مسلیوە بانگ ئاسایشیان برپرسانی و بن كردبا و لپرسینوەشیان لگڵ كردبا. ككردنی دادگاییبۆچی تا كاتی دەستپرانگینرا؟ بۆچی ئو كاتی ك رایكرد ئاسایشی گشتی خكی ئاگادار نكردەوە بۆ ئوەی ھر ھیچ نب خك ھاوكار بان ل دۆزینوەی، ئاخر عرەبكی پیر سلمانی ل ئاسانی ب دەتوان چۆن ویستپ مانموو ئر ھبل .دەربچو پــرلــمــان و ھــرــم سرۆكایتی خكی ل لبووردن داوای حكومت، كوردستان و ھبج ب تایبتی بكن، ئو كورسی بیریان بچت ناب چونكبرھمی ،یانھ ئمۆ پۆستانی و

.یبجنفال و ھقوربانیانی ئ

فی فی!!

بھرە حمڕەش

مژووی ھاوچرخ

بدوھوشیار عسمایل ئاغا كوڕی محمد ئاغای كوڕی علی خانی شــــكاك)ە، ل كوردەوایدا ب (سمكۆی شكاك) ناسراوە، پیاوكی نبردو ئازاو چاونترس و وریاو گورج و گۆل بــــووە، ل بنمایكی گورەو خاندان و كوردپروەرو وتپارز بوو، علی خانی باپیری ل شۆڕشی(شــــخ (١٨٨٠)ز ســــای نھری) عوبیدولی ر لشداری كردووە، سمایل ئاغا ھبپاش شــــھید بوونی (جوھر ئاغا)ی بــــرای ل شــــاری (تورز) ل ســــای (١٩٠٥)ز جلــــوی حوكمانــــی بنماو دەست، لشیرەتی شــــكاكی گرتۆتع(تیــــرەی عبدۆیی)ی، كــــ تیرەیكن شیرەتو عشــــیرەتی شكاك، ئع لل رۆژھت و باكووری كوردســــتاندا نیشــــتجن، بتایبتی ل پارزگای (ورم) و ل شارۆچككانی (سماس، خۆی، دیلمان، كۆن شار) و گوندەكانی دەوروبری، ك دەكون سر سنووری ئران و توركیا ل كۆن شــــار، چاری دەربنــــدی ملحــــم، (چھریــــق)، باكووری كوردستانیش ل قوتوور، لویالیتی (وان) ب تایبتی ل گوندەكانی وانل ،نجنیشت (باشق)دا قزای (نۆبین، ببلسان، واریشك، سوالڤ) گوندەكانی زۆرن، باوكی سمكۆ(محمد ئاغا) ل پاش كوژرانی (جوھر ئاغا)ی كوڕی لــــ ســــای (١٩٠٥) دەچت ژر ل دەوتی عوســــمانی فرمانەوایی (ئستنبۆل) داوای یارمتی ل سوتانی عوسمانی(عبدولحمیدی دووەم ١٨٧٦_١٩٠٨) دەكات، ســــوتان رزكی زۆری لدەگرێ و رووتبی پاشایتی پدەدات، لوێ زۆر تكــــوی لگڵ بنمای بدرخانیان دەكات، كاتك ك بنمای بدرخانی تووشی كشیكی گورە دەبن

ل سر كوشتنی (ڕەزوان پاشا) سوتان سرچی كرماندەدا ھمید فبدولحعل بنمای بدرخانییكان بگیرێ و ل ئستنبۆل دووریان خنوە، ئوە بوو ھموویــــان گیران و دوورخرانوە، محمد ئاغای باوكی ســــمكۆش بگڵ ھنووكــــش و بدرخانییكانیانــــدا بســــرو شــــون بوو، كس نیزانی چــــی بســــرھات، ســــمكۆی قارەمان لــــ ســــای ١٩١٥ ل الیــــان ھزەكانی رووسیاوە ب بیانووی ئوەی پیوەندی لگــــڵ تورككانــــدا ھی گیــــراوە، دەیبن(تفلیــــس)، لســــرتای مانگی نیســــانی ســــای ١٩١٦ ئازادی دەكن،

سمكۆ دەگڕتوە ناوچی (سماس).ل ســــای (١٩١٩) دەستی سمكۆ زیاد دەبت ھموو ناوچ كوردنشــــینكانی باكووری رۆژاوای دەكوت بردەســــت وەكو ورم، ســــماس، خۆی، ماكۆ، قوتوور، و عشــــیرەتكانی سابخ و دەوروبری وەكــــو مامش، منگووڕ، پیــــران، زەرزا، دیبوكــــری، گورگ و فیزولبگــــی دەچن ڕزی شۆڕشــــی سمكۆ، ل ســــای (١٩٢٢) سوپای ئران ھرشــــی دەكن ســــر، سمكۆ تووشی شكســــت دت و پاشكشــــ دەكات بۆ سر سنووری توركیا، لوێ تورككان ھرشــــكی توندی دەكن ســــر، لو ھرشدا ژنكی بناوی(جواھر خانم) لگڵ ژنی ئحمد بگی برای دەكوژرت و خســــرەوی كوڕی، كــــ تمنی (١٠) سان دەبت ب دیل دەگیرت، ھرچی چــــك و ســــامانی ھیبوو بــــ تان كــــی زۆریــــش لــــت، ژمارەیدەبردرپیاوە قارەمانكانی دەكوژرن، خۆی و ئحمد بگی برای و (١٠) كسیان دەرباز دەبن، سمكۆ دت باشووری كوردستان ماوەیك لگڵ ســــید تھای نھری

لناو خلكانــــی ھركی لگوندەكانی (سروكانی، درێ، ھرشم، شخان) بووە، ل سای (١٩٢٣) سردانی شاری ســــلمانی كردووە و چاوی ب ملیكی كوردســــتان (شــــخ محموودی حفید) دەكوــــت، نزیكــــی مانگــــك لوێ دەمینتوە، ل ١٩٢٣/٢/٢٨. سمایل ئاغا مانی بخۆی و سوارەكانی شاری سل بجدلت و دەگڕتوە پشــــدەر ل گڵ (بابكر ئاغای پشدەر) و (مالزم رەشید جودەت)یشــــیان بگــــڵ دەكوــــت، ماوەیــــك لــــ پشــــدەر دەمینتوە، كوردســــتان باشــــووری بارودۆخــــی تكدەچت، ئینگلیزەكان شاری سلمانی بۆمبا باران دەكن، شخ حفید ناچارما بگوازتوە حكومتكــــی بــــارەگای دۆی(سورداش) و درژە ب خباتكردن بدات، ســــمایل ئاغاش لــــ گڵ مالزم رەشــــید جودەت دەگڕتوە باكووری كوردستانی توركیا، لوێ ل ناوچی ك لڵ ژمارەیگ كدا لدۆ ل (راس)پیاوی ئازا دەژیــــا، چاوەڕوانی ئوەی دەكرد، بكو تورككان (خســــرەو)ی كوڕی كــــ بدیل گیرابــــوو بیدەنوە، ل ئاخرو ئۆخری ســــای(١٩٢٤) سمایل ئاغا ل ســــر سنووری توركیا و ئران دەژیــــا دۆســــتایتی لگــــڵ والی وان (سلمان سبری) بتین بوو و ھر ئو دۆســــتایتییش وایكرد، ك ســــلیمان وەی بــــۆ بدات، كی ئوبری ھســــخســــرەوی كوڕی بۆی ئــــازاد بكات و بیدەنوە دەســــتی سمایل ئاغا، سمایل

:نج(٥) برا بوونئاغا پ١_جوھر ئاغا.٢_ســــمكۆ. ٣_ئحمد

بگ. ٤_قورشید ئاغا. ٥_علی ئاغا.سمكۆی قارەمان ل ماوەی ژیانیدا چند جارك لالین كاربدەستانی دەوتی توركیا و ئرانوە پیالنی كوشــــتنی بۆ

داڕژراوە، ھموو جارك نزیكترین كس و كاری خۆی و بنمای لدەستداوە، لوان (٢) بــــرای و ژنی ئحمد بگی بــــرای و (٢) ژنــــی خــــۆی و ژمارەیك لپیاوە ھرە ئازاو چاونترسكانی و

خزمكانی خۆی.لسر پشــــنیازو داوای كاربدەستانی حكومتی ئران ســــمكۆ دەچت شاری

كــــی زۆریــــش لــــشــــنۆێ، ژمارەی رەكنی دەڤرۆك ھۆزو پیاوماقوســــلگــــڵ خــــۆی دەبات، لــــوێ لگڵ كاربدەستان دەكوت وتووژ و داوای تبۆ گفتوگۆ بچ ن، كدەكوەی لئــــشــــاری (تورز)ێ، بم ســــمكۆ ئوە ڕەتدەكاتــــوە، چونك زانیویتی ئوە تی ب دەردی (جوھر ئاغا)ی برای دەیبن، بــــم ل ژرەوە (رەزا شــــا) داوای سری سمكۆی ب زیندوویتی یان دەســــتانی شنۆیكارب مردوویی ل بكردبــــوو، ئــــوە بوو ل ٦/٢/ ســــای ١٩٣٠ ناجوامران تقیان لناو شاری ن، لدەكوە لكموو الیھ ل شنۆیئنجامدا ژمارەیكی زۆریان ل شھید بوون، بریندار ھندكیشیان دەكرن، ناوی شھیدەكان بپی ئو زانیاریانی

ك دەستمان كوتوون ئمانن:١_ســــمایل ئاغا ناســــراوە ب (سمكۆی

شكاك).٢_قورشــــید ئاغای كوڕی سادق ئاغای ھركی، كــــ دەكات برا گورەی فتاح

ئاغای ھركی.٣_عبدو ئاغای ھركی.

٤_محمد ئمین ئاغاو مڕوان ئاغای گردی.

بریندارەكانیش ئمان بوون:١_فتــــاح ئاغای ھركی و ئیســــماعیل

قورشید ئاغای ھركی.٢_كریم خانی خیالنی.

٣_عزیز بیبۆی كوڕی كلۆی ھركی، ك دەكات برای الوكبژ (شــــیرین بیبۆ) ناسراوە ب (شریف شرۆ)ی الوكبژ، ئــــو ئافرەت گلك جاران ســــردانی ســــمایل ئاغــــای كــــردووە، الوكی بۆ ســــتریی، ل سای(١٩٥٧) كۆچی دوایی

كردووە.٤_فرەج ھركی و بابك شكاك.

دەن ترمی (ســــمكۆی شــــكاك) ل بۆ كی كوردســــتان لچاوترســــاندنی خئوتومبلی دەبســــتن و لناو شــــاری

(شنۆ) و (ورم)دا رایدەكشن.

قارەمان و پنگی كوردستان سمكۆی شكاك

سمكۆی شكاك

٢٠٠٩

/١/٢

٢ می

وەدو

ی ون

نو كا

)ی١١

٠)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧٠

٨ نی

نداب

ر

17

بورھــــان محمد ل ســــای ١٩٦٢ ل مكندی وە خراوەتیینج ساپ دایكبووە و لمانی لسلبر خوندن، دوای چوونی بۆ قوتابخانی رەفیق حیلمی لووە دەستی بكاری ھونری كردووە وەك

گۆرانی و شانۆ...ئا: تیمی بدرخان- سلمانی* قست لسر ئمۆی مۆسیقا و گۆرانی كوردی

چیی؟- ئمۆ لـــ ھموو بوارەكانی گۆرانی كوردیدا كاریگری دەرەوەی ب سرەوە ت بوە خزمڕاســـتی ئـــدیـــارە، بھونری كوردی ناگین، تۆ دەتوانی سوودمند بی ل دراوسكان و وتانی ككوردیی تۆ مۆرك رجم ش، بدیك ،توە خزمدام ئوایو بی، لكون نبم ئوانی پچوانی ئوەبن ئوە زەرەرە ل ھونـــری كوردی و ھونری

كوردی بوە پش ناكوێ.* بشكیان دەن قی چییكا با ئمش وەكو وتانی دیك ئو جۆرە ســــتایالنمان ھب، تۆ

دەی چی؟- قـــی ئكا چۆن، تۆ كـــ ل بواری گۆرانی كاردەكی، حزدەكی ئاســـتی ھونری وتكت برەو پش بوات، بم ئی مۆركك لكوێ دنی، ئی تۆ گرت نابی لگو گانكی بسك ك ،كتھی چ میلل مئ ی و بپ نامۆ بتۆ ئگر یۆنانی یا توركی یان عرەبی یان فارسییك بنی و بس وشكانی بگۆڕی، كواتا تۆ ھیچ خزمتت نكردو

خزمتی بگانت كرد.* بــــڕای من ل شــــونی ئوەی خك ســــیری شاكیرا بكات، با سیری دەشن بكات، بم بو مرجــــی نــــك تنھا كار بۆ ئو بكرێ لســــر

حسابی تۆ و ئم و ئو، تۆ قست چیی؟ بنگاندن ھســـھ قم ھمن دە -بـــۆ كاری ھونرمنـــدان، ك ئوەیان

نییـــ، لبرئـــوەی كۆمك كس وەزارەت و میدیای كوردی، ك ن لھھســـنگاندنی تدانیی و ب ویژدان شتكان ھناسنگنن، ئو كسانی لو بوارەدا كاردەكن، دەب كسانك بن ب ویژدانـــوە كاربكن، بم ئو

.نیی ویژدان

* پتوانیی زۆری و بۆرییك لناو گۆرانیبژان ھی و تا ئستا ل یكتر جیانكراونتوە؟

- ئـــو قســـی راســـت، مـــن چند جارك گوتووم ئمی كورد (مطرب، مغني) لیـــك جیاناكینوە، ھموو كس گۆرانیبـــژە، بم ھموو كس ھونرمنـــد نیی و ناتوانـــ تڕەب

دروســـت كا، ئســـتا ئم ب ھموو كس دەین گۆرانیبژ، ئاخر كابرای دەكا و جووتیـــار كاری جووتیـــاری گۆرانی دە، ئوە گۆرانیبژە، بم كاروانچی كابـــرای ،نیی ھونرمند مانوە، ئمان شـــھكاریش بو كرپیان نان موترب، ئم گۆرانیبژە، ئاستی ئو تیشـــتووینگن مئئوەمان ئگـــر ئوە جیابكینوە، ،یكی دیكشـــت وكاتجیاكردەوە ئ ل بھ ھســـنگاندنك دەتوانین

نوان گۆرانیبژ و موترب.* بــــڕای تــــۆ چــــی بكــــرێ بــــۆ ئــــوەی رێ لو گۆرانیبژانــــ بگیرێ، تــــا كاری غیــــرە كوردی

نكرێ؟- من دەیگڕنموە بۆ ئو ژەنیارانی ھاوكاری ئو كســـان دەكن، ئگر ئوان نیكن ئویش ناتوان گۆرانی

تۆمار بكا.* ئــــی ئگر ئو كســــ پــــارەی ھبوو، چوو ل توركیا یان میســــر تۆمــــاری كرد، ئوكات چی

بكین؟- ئی تلفزیۆنكان، با لیژنیكی م بوا، بیدا بـــپ بری ھفیلتـــویژدانـــوە، نك ئمـــ خزمی فن كس، یان.. ئو شـــتان نب، ئو ،بنی ھدادەنرێ زەم ش كیلیژنئوە نب ھر دانـــراو تواو، بكو ،داب یو لیژنر ئســـگۆڕانكاری ببۆ ئوەی نبت واســـت و واستكاری ل بواری ھونردا، ئوكاتی تۆ دەتوانی بربست بی ل بردەم ئو جنجاییی

.یناو گۆرانی كوردیدا ھستا لئ* ئی قســــت لســــر ھاوكاریكردنی وەزارەتی

رۆشنبیری بۆ ھونرمندان چیی؟- ئگر بیكن ب شتكی باشی دەزانم و دەست خۆشیان ل دەكم، بم من

تا ئســـتا ھرگیز ھاوكاری نكراوم، حزیش دەكـــم ھاوكاری بكرم، بم ئگـــر راســـتی بین نابـــ وەزارەت بكا، گۆرانیبژ ھونرمندی ھاوكاری دەب یاســـایك ھب مافی بپارزێ و كۆمپانیا ھب ل وتكمان، ك من كارك دەكم دەبـــ كۆمپانیا رەفتارم

لگڵ بكا و بیفرۆش و دابشی بكا.* ئاخر ئســــتا یاســــامان نیی، بۆیــــ وەزارەت

ھاوكاری ھونرمندان نكا؟- كاك خۆ خوا نیبـــێ حكومتمان ھی و خكی ئوەندە دەومندمان ھی، بم كســـك نییـــ ھانی ئو

دەومندان بدا تا كۆمپانیا بكنوە.* ئی قست لسر كارەكانی راوژكاری ھونری

سرۆكی حكومت چیی؟ ك لســـموو كبۆ ھ یـــزم ھر -گۆڕەپانی ھونری كاربكا، بم رزم ھی بۆ حكومتكمان ك راوژكاری ھونری ھی، كـــوا پم ب ٤ گۆرانی كوردی رەســـن تۆماركراب، ھمووی رك میســـری و مۆرك میســـرییكی پوەی، ئوە ئسن خزمتی گۆرانی كوردی ناكا و ھركس گویكی مۆسیقی كوردی نیی و مۆركئ ،دەزان بـــھو عرەبییـــ، نك عرەبی عراقیش، ھی میســـرە. ئوە زەرەرە ل ھونری كـــوردی دەدا، من دەبیســـتم چندین ،و كارانرفكراوە بۆ ئر دۆالر سدەفت ،تیای نیی رچی ئاست بھ كیشكارباوەڕتان ھبـــ رۆژكیان ل ھۆندا بووم، برادەركـــی ژەنیارم ھی گوتی .خۆش رەبییع و گۆرانییبگرە لگوك لیدا سیرمكرد ئوە گۆرانیبژكی كوردە، ل ســـرەتا وامزانی سباح و گۆرانی بژەكانی دیكی عرەب، وتم ئوە چیی؟ گوتی ئم فن كس بۆی

كـــردووە و تواو، گوتـــم توخوا ئوە ،وە زەرەر نییی ئـــئ ،گوناح نییكســـك نیی ب ســـرۆكی حكومت ب سرۆكی حكومتكم ئو كست داناوە، ئسن زەرەر ل رەسنایتی

گۆرانی كوردی دەدا.حزناكم ناوی كۆم كسك بنم، بم ئـــاگام لی بۆ چند كســـك گۆرانی تۆمار كراوە، ك شاینی ئوە نیی و دوو رۆژە دەستی داوەت گۆرانی ،ری نییكی ھونمایكوردی و ھیچ بن

.لووتك تچی ھاتوون كردوویانك* دوا كارت چیی؟

بـــوو كـــ رنامـــدوا كارم دوو ب - كیان لشـــداریم كـــرد، ییانـــدا بت ویتریش لفزیۆنی كوردسات و ئلتستالیتی كوردستان، لوێ برھمم

پشكشكرد.* ئی وەكو سیدی، چی نوت ھی؟

م لم، بكیارمداوە ســـیدی نب -ھر برنامیك ك بۆ تلزیۆنكان مـــوو گۆرانییم ھشـــداری دەكـــبتازەكانـــم دادەبزنم، لـــ برئوەی ل ھـــزی مندا نیی بۆم ســـیدییك بكم چنـــد دەفتركی ت بچ و ھیچ

نگڕتوە.* رات لسر بدرخان؟

- بدرخانییكان بۆ خۆیان مژوویكن، مژووی رۆژنامگری لوانوە سری ھداوە، دەستخۆشیشتان ل دەكم، و ل كی زۆر جوانتان شتوكراوەكبھموو الینكی تیای، ھیوادارم بتوانن وانندە ئرچن، ھت بكزیاتر خزمخۆیان خزمتكاری میللتكیان بوون، ھیوادارم شـــتی باشتر و چاكتر لوەی ئســـتا بكن و خزمتی میللتكمان

بكن.

بورھان محمد: بیارمداوە سیدی نكم، لبرئوەی ل ھزی مندا نیی بۆم سیدییك بكم چند دەفتركی تبچ و ھیچ نگڕتوە

رـــ

ونھ

ھونرمند زاھیر علی لدایكبووی سای ١٩٤٥ شـــاری سلمانیی، تا ئســـتا ل چندین كاری درامیدا بشداریكردووە، جگ لوەی تا وەستانی برنامـــی برنامـــ ئـــو وەك ئكتـــر تیدا

بشدار بوو...ئا: تیمی بدرخان- سلمانی ۆی درامـــای كـــوردی چـــۆن دەبینی، بمـــئ *

براورد لگڵ ئاستی بزاڤی درامای جیھانی؟ ،زۆر قوڕســـ كـــراوردوە بئـــ -چونك ھشـــتا ل پلـــی یكماین، زۆر شـــتیش ھیـــ بۆت ھـــۆكار بۆ ئوەی ئم ل ســـرەتا بین، یكم مت ئبھ ویســـتی پكنیكو تئنیمان، دووھم ئو دەق كاریگرانی ك شونوار بج ب و ل قوویی مشتا ئوە، ھتنكان بمی خد

.و شتانئ تیشتووینگن ك ،مان نییو جۆرە دەقانبۆچی ئ باشـــ *

شون پنجی جب؟- لمژووی خۆمان شتی زۆر جوانمان ھی ك تا ئســـتاش شـــونواریان ج ھشـــتووە ل دی خك، بم نووســـینیش تكنیكی تایبتی خۆی م جۆرە دەقانی ئسو كئ ،یھدەنووست دەزان ل چ وەترك دەدا جكی درامی جوان بدا شتكو و لدی، یانی وەكو نواندن وای، سدان ئیشی نواندن ھی الی خك ھیچی بج نماوە، ھندێ شـــتی دیكش زۆر زۆر ب جوانی شتی بجھشتووە

و تا ئستا ماوە.* كمترخمـــی دەرھنـــری كـــورد لكـــوێ

دەبینی؟- لوەی ك تاقیكردنوەكانی ژیانی كم، جگ لو شـــت ئاكادیمییانی

.ر الی بندەرھ ویستپ* ئی بڕای تۆ دەرھنری كورد ل ھبژاردنی

دەموچاوی ئكتر ل چ ئاستك؟- تا راددەیك باش، توانیویان كار بكن، ب تایبتی ھندكیان بدوای ئوە دەگڕن دەموچاو بۆ ئو شت یان بۆ ئو كسایتیی و ئو رۆ ببینیت،

ب تكلیف پت دە، من خۆم لگڵ دوو س برادەری وا ئیشم كردووە، بۆ نموون كاك حوســـن میسری رۆژك

ھات، بمنی گوت ئگر ئیش دەكی لگما من رۆك بۆ تۆ دەنووسم، ئگر نایكی ناینووسم، ئیتر نازانم

لو ئیش سركوتوو بووم یان نا، ئوە دەكوت الی بینر.

ی لســـتدەكشـــداربووی، ھی بوكارانل *كامیان پیامی خۆت گیاندووە؟

- خۆی ئیشكان زۆرە و نازانم، بم ل ویســـتی الم زۆر خۆشو رۆئحسن فنیا بوو، ك رۆی مالیكم كرۆ و كارە خـــۆم لدەبینی و ل

رازی بوو.* كسكی رووخۆش و دەم ب پكنینی، كچی ھندێ رۆی شـــت یان مرۆڤی كافام دەبینی،

ئوە چۆن؟- نازانـــم ئوە دەكوت ســـر ئو وە نییوە، ئنمی من دەیخوتباب ،تییســـایو كبۆ ئ بك ھبقادەقـــاو دەق ئو قاب بنم، ئیتر بو می خۆم ھزموونـــو ئ نووســـین

ھوی لگڵ دەدەم.* بشداری ھیچ كاركی سینماییت كردووە؟

- ل نرگز بووكی كوردســـتان ئیشم كردووە و تواو.

* قســـت چیی لســـر ملمالنی نوان نوەی گنج و پیر؟

- پمخۆش ئوە ھبت، بم ئگر دونـــ نب ئمـــۆ نابت، چونكی ئمش لسر ئوانی دونی خۆمان ھاتین و گنج بووین ئوجا ھیوادارم ســـپی خۆیان تاودەن و بچنوان ئئ ن كو كاری وا جوان بك كگۆڕەپان

ئم بشارنوە.* تـــا ئســـتا ل الیـــن وەزارەتی رۆشـــنبیری

ھاوكاری كراوی یان رزت لنراوە؟- تاكو ئســـتا وەزارەت ھیچی بۆمن نكـــردووە، لـــدوای ٣٠-٤٠ ســـاڵ كاركردنم ھیچم بۆ نكراوە و قرزاری

كسیش نیم شوكر.* بۆ ھاوكاری نكراوی، برادەرت نیی؟

بن تی ببرادەرای ر بگئ وە -باشترە.

* كاری نوێ چیت بدەستوەی؟- ئســـتا ھیچ كاركم ب دەســـتوە

.نیی

زاھیر علی: لدوای ٣٠-٤٠ ساڵ كاركردنی ھونریم ھیچم بۆ نكراوەو قرزاری كسیش نیم شوكر

بورھان محمد

زاھیر علی

ئیمزا بزرەكی فرید زامداربدرخان - سلمانی

٢٠٠٩/١/١٣ بیانی ١١,٣٠ی كاتژمر مانی بی ســـلی مۆزەخانھۆ لبۆنی حڤدەمین سایادی رۆژنامی (كوردستانی نوێ) مكتبی ناوەندی پنجمیـــن (ی.ن.ك) راگیاندنـــی پشانگای تایبتی شـــوەكاری بۆ

فرید زامدار كـــردەوە، لژر ناوی (ئیمزایكی بزر ب قمی شاعیرك. نوقتی..بۆ ملیۆنـــك ســـفری ناوچكانی نوقتیكی شت...) تیدا فرید زامداری شـــاعیر و شوەكار چندین تابلۆی تایبتی نمایشكرد و

بووە جی دخۆشی ئامادەبووان.

تایبت ب ھونری بدرخانئیســــماعیل كوستانی ل سای ١٩٥٨ ل شارۆچكی مخموور ل دایكبووە، ل ســــانی حفتاوە دەستی ب كاری ھونــــری گۆرانــــی و فۆتۆگــــراف و شــــوەكاری كردووە، ل سای ١٩٧٥ ی كوردی لزگئ م گۆرانی لــــكی غدا تۆمار دەكات، ماوەی ٣٣ ساب

كاری ھونری دەكات.ســــبارەت ب رووخسار و ئزموونی

دووەم ھونرمنــــد گوتی: روخســــار رشیفی ئكی دیكزموون ســــاباتئلــــ ھونری كوردی، كــــ ب رووحی نمــــر ھونرمندانــــی ســــرجم پشكشــــ، ك ئمۆیــــان رووناك كردۆتوە مبست لم ئزموون بۆ زیاتر دەومندكردنی پرتووكخانو ب دیكیۆمنت كردنی چاالكی ھونری بن لش نبنــــدان تاك و برمھونچاپمنی ھونری، دروستبوونی ئم

بیرۆكی ئو كاتی، ك ل دەرەوەی وت بووم الم دروست بوو، ك كاركی ندانرمم ھونزموونی ئم ئوا بك ری فۆتۆگرافی و بكی ھونوەیشب م، چونككی نوێ دروست بكستیایلئوەی دون ل ئرشیف پارزرا بوو، ئوەی دون ھموومان ب عشقوە سیرمان دەكرد گورەی ھونری ئم كی پقۆناغ مــــان لــــندانرمھونمترسی و گوماناوی توانیان خزمت

رەكن و ھونری كوردی بكھون بببپارزن.

زموون بشی دووەم روخســــارو ئبدیزاینكی نوێ سرجم ھونرمندانی كوردستان ئوانی ل سانی پنجاكان تاكو ســــرەتایی ھشــــتاكان كاری ھونری میوزیك و گۆرانیان كردووە ل ئزگو تلفزیۆنكان خۆگرتووە، ئم جۆرە كارانش كاری وا ئاســــان نییــــ ئم پویســــتی ب ســــتافكی

،یوانی ھری و رۆژنامتی ھونتایببم ئم كارەم ب تنھا ئنجامداوە كشــــت مانگی خایاند، یماوەی ھیك ســــردانی ئــــم ھونرمندانم كــــردووە، كارەكانیانم كۆكردۆتوە و توانیم پیوەندی بو ھونرمندانش بكم ك ل ھندەرانن، پرۆژەی سیم بریتی دەبت ل ئرشــــیفی ھونری ھونرمندانی شــــانۆ لــــ ھرچوار پارزگای كوردســــتان، لــــ كۆتاییدا روخســــارو ئزموون بوە ناوەستت ھیوادارم ببت پردی پڕینوەی نوان

ھونرمندانی دون و ئمۆ .ئمش بناوی ســــتافی ھفتنامی

بدرخان و بشــــی ھونری بدرخان پیرۆزبایی ل ھونرمند ئیســــماعیل كوســــتانی دەكیــــن و ھیواداریــــن كاری جوانتر و بپزتر پشكشــــی كتبخانی كوردی بكا و تمنیشــــی

.ژبدر

ی ژیانمكی دیكزموونی دووەم قۆناغستانی: رووخسار و ئئیسماعیل كو

ژمارە (١١٠)ی كانوونی دووەمی ٢٠٠٩/١/٢٢ربندانی ٢٧٠٨ی كوردی

18

ئوەبوو ل زســــتانی ســــای (١٩٧٨)دا لبووردنی گشــــتی (عفوا عام) ل الین ل ندرا و جگیوە راگراقتی عحكوممال مستفا و كوڕەكانی و شخ خالیدی بووردنو لفا ئــــال مســــتبرازای مھموو كسی گرتوە، روونیان كردەوە كورد پناھندەیكــــی ھمــــوو كوا مافی گڕانوەی ھی بۆ سر ئیش و كاری جارانی خــــۆی، ھر دوا ب دوای ھاتن، ب (راتمــــن و مخابئ)وەشئھموو شــــارەكانی ئراندا گڕان، واتا ئو شارانی كوا پناھندەی كوردی تدا نیشتج بوو، نونری حكومتی ئرانیشــــیان لگدا بوو، كسیان بۆ ڕازی نكرا، كوا ل گیان بگڕتوە بۆ عراق و پاشــــان چند نونری تر ل ئاستی برز ب سرۆكایتی حسن علی ئندامی ســــركردایتی شۆڕش و وەزیری بازرگانــــی عزیز عقراوی وەزیــــری دەولــــ، بابكر پشــــدەری ســــرۆكی ئنجومنی یاسادانان ھاتن بۆ تاران، ئــــو كات پیوەندیی گرم و گوڕەكانی مابینی ھردوو حكومتی عراق و ئران بــــ تواوەتی ھاتبووە حزی ئران شــــای ســــاردبوونوە، ندەكرد كوا سرانی شۆڕش بگڕنوە عراق، ئینجا رۆژكیان كوا ل الین (محمــــد صبری عراق (بایــــۆزی) الحدیپی) ل تاران بانگشــــت كراین، ھموو ســــرانی شــــۆرش بتایبتی جنیشــــت (رەجك) وا لی كوانئناوبراو، ماــــی رۆیشــــتین بووین، ئویش ب ئاگاداری و رەزامنی(ساواك) ر لوا ھمان دەتوانی كــــگینــــا نئخۆوە بچین، بــــۆ مای (بالیۆز) ئیدی كوا نونرەكانــــی ھمــــوو لــــوێ باســــمانكرد ئامادە بــــوون، پاش نان خواردنی شو دەستكرا ب قسو گفتوگۆ بڕاســــتی گڕانوەمان، دەربــــارەی زۆر بــــن و پیمانیان بــــ ئمدا، ن بوێ بۆمان بكرچــــی بمانوا ھكمرج واز ل مال مســــتفا بھنین و كم ھیچ یوە، بیان جیا ببینــــل بووین و داواشــــمان لڕازی ن مئ لنونرەكان كرد، كوا لبووردنكیان مال مســــتفاش بگرتــــوە، ئوكات ونتی شۆڕش بكركردایڵ ســــگلوتووژ ب مبســــتی چارەسركردنی كشی رەوای كورد، بم ئوان وتیان ئوە بیاری ئنجومنی سركردایتی شۆڕش، ئم مافی دەستكاری كردنمان نیی، ئوەبوو شھید ئیدریس بارزانی خوا لخۆشبوو و كاك محمد خالیدش داوای چاوپكوتنی (وەفدە)كیان كرد، بم سرۆكی وەفدەك (حسن علی) رازی نبوو ب بینینیان(مواجھ)، لو كاتشدا ســــرۆك بارزانی لگڵ كاك مســــعودی كوڕی ل ئمریــــكا بوون وەكو پشتر باسمانكرد، ئوەی راستی بت كاربدەســــتانی حكومتی بعس لءپڕی لــــ خۆبایــــی بووندابوون، ئگینا ھكی باشــــیان بۆ ڕككوت، دەیانتوانی كشــــی كورد بئاســــانی ســــركردایتی و چارەســــربكن بارزانی ب تنیا ب حكومزاتییكی وا لوەی كدروســــتكراوی خۆیان ئــــ

ن، چونكر دایان نابوو رازی بكولھل حكومتی (شــــا) ئوەندە دخۆش و رازی نبــــوون، ل خوایان دەویســــت كوا ھندێ ب رووسووری بگڕنوە خاكی كوردســــتانی عــــراق، ھر لو كاتشــــدا واتا ب چنــــد رۆژك پاش ھاتنی وەفدەكــــ، ئوە بوو حكومتی بعس دەســــتی ب ڕاگواستنی خكی ناوچكانــــی (بارزان)كــــرد و ھمــــوو گوندەكانی ل تــــك و پكدان، چند ی(اجباری) بۆ لئــــۆردووگای زۆرەملدووری ناوچكی خۆیان دروستكردن، دەستیانكرد ب ڕاگواستنی دھاتكانی كوردســــتان ب قوویی (٣٠) كیلۆمتر دوور ل سنوورەكانی ئران و توركیا، وەك پشتر بیاریان دابوو ب ڕكوتن، عس بوو، كم ئامانجی بكوەش یئدەب نخشی كوردستان لسر خاكی عراق بسرتوە، ئینجا ھر ل كۆتایی كانی بھاتمــــوو دی (١٩٧٨) ھســــاسرتاسری كوردستان یان ب قوویی (٣٠) كیلۆمتــــرەوە تــــا (٧٠) كیلۆمتر دوور خســــتنوە، ھمــــوو رەزو باخ و خانویان ل وران كردن، تا ڕادەیك دان، خســــتیانرەبوویان پپارەی قناو ئۆردووگا زۆرەملیكانی ب (ئاو و ،خۆشخانو نقوتابخان كارەبا)و بھموو پداویستییكانی تندرووستی، واتا زۆربی زۆری ئو مانش، كوا ل ئرانوە گڕابونوە ئوانیشــــیان ڕەوانی باشووری عراق كردن، وەكو تۆ لسندنوە، ك ئمش كارك بوو، ھر تنیــــا لگڵ دكتاتۆریتی دەوەشــــاوەو شــــۆفینیتی(بعس) و ئوەبــــوو، ڕاستییكشــــی بــــس، كوا دەیانویســــت ھموو ناوچكانی كوردســــتان لسر نخشــــی عراق بسنوە، شــــونك نبت كوا پی بن(كوردســــتان) و جگ لوەش كوا ھموو ئو خكشیان دەربدەرو ماڵ ورانكرد دیسان دیان ئاوی نخواردەوە و ھر رۆژێ تاقمك خكی بتاوانیان دەگــــرت و بتاوانــــی پیوەندی كردن بدەرەوە، یان بھانای مانوەی خزم ندیخانناو ب سوكاریان دەخستو كجھنمییكوە و زۆریشیان ب كۆمڵ دەكوشتن و دەخران ناو چاوە، ئیتر بو شوەی ژیان ل كوردستان زۆر تاڵ بوو، ھموو خك ھاتن ســــر ئو توا خاكی كوردستان دەبباوەڕەی كناوچیك ل ناوچكانی عرەبنشین و ھموو كوردەكان ب تكایی ڕاگوز دەكرن بۆ باشــــووری عراق، ئوەی لرەدا پویست بوترێ ئوەی (حزبی بعــــس) ئگــــر جگ ل سیاســــتی داپۆسین و رەشكوژی ھیچ شتكی تری زانیبای، ئوكات ھكی زۆر زینی بۆ ھكوتبوو، ھكش ئوەبوو، دەیتوانی كــــوا بنرمی و ھواشــــی كوردستاندا خكی بســــر دەســــت بگرت و ب كمترین ماف ڕازیان بكات، ھانیشــــیان بدات ل دژی رژمی شای وە، چونكی خــــۆی بكاتران تۆئ ككایی خكت ی كوردســــتان بگزۆر داخ ل دڵ بوون ل حكومتی ئران، ل خوایان دەویست كوا پشتیوانكیان

ھبت و تۆی خــــۆی ل بكنوە، بــــم ب داخوە شــــۆفینیتی بعس ھر تنیــــا بیری رلوە دەكردەوە كوا چۆن بتوانت گلی كورد لناو برت و نیشتیمانكشــــی بكات ب (مۆگو

لوەڕگای) عرەب.دەوام كردنم ل كۆمیتی پناھندە

ئوەبوو كوا پشتر باسی ئوەمانكرد، (كۆمیتیكی) ئــــران حكومتــــی كپكھنابــــوو ل نونرانــــی وەزارەتی ناوەخۆ سوپا، ئمن، ساواك، شیرو خورشید(ھالل ئحمر) و نونركی پنا یو كۆمیتراق، ئندەیی كوردی عھراستوخۆ ھدەستا ب جبجكردنی جندەكان نیشتناھئیش و كاری پ رانــــدا، لموو شــــارەكانی ئھ لــــشاركیشدا كوا پنا ھندەی ل نیشپك فرعی تجكرابوو(كۆمیتیكی) ھاتبوو لسر ھمان شوەی سرەوە، ئگــــر بھاتای لــــ كۆمیتی(فرعی) چارەســــر نكرایــــ، ئوا یكســــر ب نوســــراوی رەســــمی دەنردرای بۆ كۆمیتــــی مركزیك، كوا ل تاران دانرابــــوو، ئیــــش و كارەكانــــی ئو

:ش بریتیبوو لیكۆمیت١_دانانی(معاش) بۆ ئو كسانی كوا

.ڵ (چوابگ) گونجابایگل٢_گواستنوە (نق) ل شاركوە بۆ

شاركی تر.ئــــو بــــۆ ئیــــش ٣_دۆزینــــوەی ئیش توانای كــــوا پناھندانــــی، كردنیان ھی ل كارگكانی (میری) یا

ئھلی.نخۆشــــییكان ٤_چارەســــركردنی چ لنــــاوەوە چ لــــ دەرەوە، و ئگر نخۆشــــییك لــــ ئران چارەســــر نكرای، ئــــوا دەیان نــــاردە دەرەوە وتانــــی ئوروپــــا لســــر خرجی

حكومتی ئران.پناھندەكان ھموو ٥_ســــرژمری ل ھموو شــــارەكانی ئرانــــدا، ھر یكــــش ڕەنگــــی ھویــــی تایبتی ئیتر پدرابوون، ســــوزیان بڕەنگی زۆر ئیشــــی تری وردە وردە، ك ھموو پویست نیی بوترت، چونك پشتر باســــمانكردووە، ئینجا ئوەبوو ھر ل یكم ســــای گیشتنمان ب خاكی یو كۆمیتی (١٩٧٥) ئران واتا سائدامزرا، شمسدین موفتی ك پشتریش ھر نونری شــــۆڕش بوو ل (تاران) ئوجارەش كرا ب نونری پناھندە لو كۆمیتیدا ئرانییكانیش بھۆی زیان لی ركزانینی زمانی فارســــییناوبراو دەگرت، ئیشــــكانیان باش بۆ ماوەیك پاش بم جبجدەكردن، ئوە بوو ســــرۆك بارزانی لی رازی نبوو ھر زوو دووری خســــتوە لو ئیش كاك شــــفیق قزازی ل جگای ئو لو كۆمیت دانا پاشان زۆری نبر. شفیق مای خۆی باركرد بۆ (لندەن) و لوی بوو ب پناھندە، پاشان كاك فیق لگای شج موحســــن دزەیی لكۆمیتكدا دانرا و ئویش زۆر نمایوە ل گڵ سرۆك بارزانی بۆ جاری دووەم رۆیشت ئمریكا و ماكشی باركرد بۆ

(لندەن)، لوێ بۆخۆی پناھندەیی وەرگرت. ئوجارە فتاح ئاغا محمد ئمیــــن ئاغا ل جــــگای ئویان دانا، ك وازی لپــــاش ماوەیــــ ئویــــش كۆمیتك ھنــــا، چونك ئرانییكانی ئندام ل كۆمیتك لی رازی نبوون، ب تایبتــــی ك زمانی فارســــی باش كیفی دەزگای ســــاواكیش ندەزانی، ش كو دەزگایر ئــــدەھــــات ھنپداوای ل كاك ئیدریسی خوا لخۆشبوو گــــرەوەی باوكی بوو، كج كــــرد، ك كی دیككتاح ئاغــــا یــــگای فج لدابنت ئیتر ئوە بوو چند برادەركی خۆشبوو ھاتنكاك ئیدریســــی خوا لالم بۆ ماــــوە، داوایان لكردم، كوا بو ئیشــــ ھبســــتم كاربكم، بو نــــاوەی، كوا من ل زمانی فارســــی و خوندنوەو نووســــینیش زۆر باشــــم و لــــ ھســــوكوتی ئرانییكان و م لریتیان زۆر شــــارەزام، بدابونرۆژی داخیــــل بوونمان ب خاكی ئران بیارمدابوو خۆم تیكوی ھیچ ئیش و كارــــك نكــــم، كوا دەمویســــت ھر خریكی نووســــینی یاداشتكانی خۆم بم، بھرحــــاڵ كاك ئیدریس و برادەرانــــی زۆر ھویــــان لگدام و ناچاریان كردم بچم ژر ئو بارەوە، كوا خزمتی رەشوروتكشی تدابوو، ناچاربووم، ئــــوەش ئیتر ھرلبر كوا رازی ببم، ئیتر ئوەبوو لسای پناھنــــدان) ل(كۆمیتــــی (١٩٧٧)دا كوتم ســــر ئیــــش، دەبوای ھموو رۆژك كاتژمــــر(٧) ل (كــــرەج) بۆ (تــــاران) دەربچم ل كۆمیت تا كاتژمر (٢) دەوام بكــــم، ئوجــــا بگڕموە ماوە و مابینی كــــرەج و تاران ٤٠ تا ٥٠ كیلۆمتر بوو، من ھموو رۆژك زۆر ماندو و ھیالك دەبووم، ب مرجك نشــــمدەتوانی كوا كاتــــی ئواران و شــــوانیش ھندێ پشــــوو وەربگرم، چونك زۆر ل پناھندەی شــــارەكان دەھاتن بــــارەگای (بارزانی) الی كاك مبستی ب خوالخۆشبوو ئیدریسی یارمتی وەرگرتنی پارەو پول، لوش خۆشــــبوو بــــكاك ئیدریســــی خوالنووســــراوك دەیناردە الم بۆ ماوە و ل رۆژی دووەمدا دەبوای ل گخۆمدا ھیانبگرم ل كۆمیتك ئیشكیان بۆ جبجبكم و ئســــتاش من ب دەیان نووســــراوی كاك ئیدریسم الماون و بســــدانیش فوتــــاون و لناو چوون، واتــــا ئــــو نووســــراوانی كــــوا بۆ خكی دەنووسی تاكو ئیشكانیان بۆ جبجبكم، ھیچ حسانوەكم نبوو جگ ل رۆژانی (ھینی)، دیســــانوە ختیار دەزانی، چونكب ر خۆم بــــھخزمتی ئو خك ھژارو دەربدەرەم (١٠٠)دەكرد، راستی كاك ئیدریس مانگان ب راقی بۆ دەنــــاردم، كدینــــاری عپارەی ئرانــــی دەیكردە (٢٠٠٠) تومن، بم ئو بە پارەی تنیا بشی خۆم و لتــــاران و ئۆتۆمبلكی دەكردم، زۆر جار دەبوای مــــن ل گیرفنی خۆم ھمیشــــییكی مووچــــ لــــ واتا پناھندەیــــی خرج بكم، ئویش بۆ ھندێ مرۆڤی پناھندە، ئوانی كوا ل شــــارەكانوە دەھاتن و خرجییان پندەما، ئوەی راستی بت من ھرگیز خۆم فرە خواست خواست نكردبوو، بگــــرە بــــ درژایی شۆڕشــــی ئیلول داوایكم ل سرۆك بارزانی و كوڕەكانی نكــــردووە، ئوانیش فرببوون ئگر كسك خۆی داوای نكردبای ھرگیز پارەیان بــــۆ كس خــــرج ندەكرد، بھرحاڵ من ل كۆمیتی پناھندەیی وتوو بــــووم كارەكانم بركزۆر ســــ

رك و پكی ئنجامــــدەدا و ئندامانی لژنكــــ زۆر لم رازی بوون تارۆژك وەزیــــری ناوخۆی ئران بۆ پشــــكنین ھات(كۆمیت) كاتك گیشت ژوورەكی من ھستام و ب زمانی خۆیان (فارس) پشوازییكی زۆر گرمم لكرد، چند داواو پویســــتییكم بۆ پناھنداكان بۆ باســــكرد، ئویش ب خۆشــــییوە داواكانــــی منی الی خــــۆی تۆماركرد، پرسیاری لكردم، كوا چۆن بۆ ماوەی و فارسییری ئف ك دوو ساو یئ ر لبــــووم، منیش گوتــــم ھ باشــــ ندووە لوە دەرسی فارسیم خوییمنداقوتابخانكانی عرق دەرسی فارسیان تدا دەوترایوە، ئینجا بۆ رۆژی دووەم نووسراوكی(شوكرو تقدیرم) ل الین وەزیر قانونی مشاوری ئاغا(فلسوفی) پــــدرا، منیش زۆر سوپاســــی وەزیرم كــــرد، ئوەبوو من تنیا ئیشــــكانم ھر تنیا ئیشــــی كۆمیت نبوو كاك ئیدریسی خوا لخۆشــــبوو زۆر ئیشی تری خســــتبووە ســــر شــــانم، وەكو

ئوانی الی خوارەوە:١_دەبوایــــ یارمتی(محمــــد ئمین بگ) ل بالیۆزخانی دەرەوە ل تاران ب مبستی ناردنی پناھندەیی كورد ك دەڕۆیشــــتن دەرەوە بــــ یكجاری بــــدەم لو وتانی وەكــــو ئلمانیا، ھۆندا، نمسا، بریتانیا، ئمریكا، وەردەگیــــران، ھرچندە كــــ ناوبراو كرابوو ب لپسراوی ئم ئیش، بم خۆی نیدەتوانی ب فارسی قس بكات و پی بچت الی ئیدارەی (ساواك) تاكو ڕگای ڕۆیشتنی بۆ(قونسوگرییكان) پبدەن و ئوان خۆیــــان ل وەزارەتی خارجی ئرانیان(لیساپاسی) رۆیشتنیان بــــۆ ئامادەدەكــــردن و ھروەھا كری سفری (فرۆك)یان پدەدا وات كری فۆكش لسر حكومتی ئران بوو، چونك خۆیان حزیــــان دەكرد، كوا دەست دەست ندەكانی كورد بناھپ

بۆن دەرەوە یا بگڕنوە بۆ عراق.٢_ كاری دیكم ئوە بوو ل وەزارەتی خارجی ئران موافقت وەربگرم، كوا ل دەرەوە دەھاتن بۆ ئران ب مبستی ئیش و كاری تایبتیان ب ھندكیان لــــ كۆنســــۆگری ئــــران (ڤیزایان) ر لدەگــــرت و دەھاتن ئینجا ھوەرنفرۆكخانی (تاران) رگای ھاتن ناو شاریان پندەدرا ئوسا كاك ئیدرسیی وا لدەكردم، كخۆشبوو داوای لخوالوەزارەتــــی خارجیی ئران كارەكیان بۆ جــــ بج بكــــم ئیتــــر ئوەبوو رۆژان ھر ل بیانییــــوە تا ئوارە ھر خریكی ئو جۆرە ئیشــــان بووم و پشوودانم تنیا ھر رۆژانی (ھینی)

ھبوو بس.بشی چوارەم

تیاداش

راست سیمای جوان ھمیش مقبولییتی خـــۆی زۆر دەبخشـــتوە لناو دی ھموواندا زووتر ھالنی بوونوەری ك لشـــب تو دەب خۆی بنیاتدەنتاكی گرموگوڕی خۆشویســـتییكی برامبر، ئمش لھموو دنیادا ھر وای.. بم ئوەی من لم نووسینی خۆم دەموێ بیخمڕو شانســـی ئو ســـیما جوانانی ك زوو دەكون بر توانین نخۆشـــكانی لپرسراوان و دەبن نچیركی بردەســـتیان و ھر زوو چی خۆیانی ل خۆشـــدەكن و توكیان بكر كارگـــئ خوازەنو پرســــــــــــراوانل ئـــم ژووری محا ئوەندە ب ســـووك و ئاسانی لدەســــــــتیان، رزگاریان بب لـــــو دەمـــانـــبـــوو سینكی و نو رۆژنــــــامــــــنـــووســــــكـــم ــدەوەو ــن ــو خوەبیرم ھاتوە ــــ لـــمـــڕ كــــاردە ـــم دی ئــی ــاك ــن ــرس تنی ا و ا لپرسرو نووسیبوو زۆری ترسكی كچان ـــالی ل ك دروستكرد ــــ:" ھــر دەكچكی جـــوان بچت ژووری لپرسراوك بب ھیچ لكدانوەیك تریسك نامیك داوای پیوەنـــدی لـــوە بكات" دیـــارە ئم نووســـین ھر زۆر راست و دروست و رەنگ تائستاك بســـر ژمارەیكی زۆر كچـــان داھاتب، بم زۆرجاریش راویان نیانتوانیوە پرسراوانل ئم

بكن. وە كمرحـــاڵ دووبـــارەی دەكھب تدەب ریكســـیمای جوانی كچان خباركی گران بســـر خودی كچانوە، بتایبـــت لـــ ســـردەمی ئمۆ و ل ســـردەمی كۆمگایكی ھشـــتا یاســـاو دەســـتی حیـــزب حوكمی موان دەكات و تـــا دەگاتســـای ھر

دەستوەردانی"یاسا"ش. سیریشـــم بـــوە دێ ل پنـــای ئم حوكمانی لپرســـراوانی و حوكمـــ نھا بدا ئامـــادەن تتم دەســـلـــزەردەخنیكی فالویشوە پشوازی ھیدان یان لكی شـــوادەیخان لـــپشـــمرگیكی درین بكـــن، بم ئامادەن ھمیش لپشتی مزەكانیانوە بن بر دەرگای"سكرتر"ەكانیشـــیان بـــۆ پشـــوازیكردنی كچكـــی جـــوان قشـــنگ ك شوانی ســـۆزانییكی پمیی لگڵ دروستدەكات، حیفم دێ ل رۆژنامـــكان دەخونموە ئوەندە ســـد متر زەوییـــ درا ب فن"كچ"، گوتووە، گۆرانییكی سقتی چونك ی"كرەمم"مئ وانییـــ كتقیقحتنھا لبر ئوەی لش و الركی جوان و سرنجاكشی ب ھمووان بخشییو كابرای لپرســـراویش ئوەندە"؟" ھر زوو دەكوتـــ داو ئوەی لدەســـتی ند ســـاتژێ و چدەڕـــت بۆی ھبوەختكی كمیشی پناچ ھر لزاری ئـــم گۆرانیبژەوە یـــان لمیانی ئم نووســـراوەی ك بۆی دەكـــرێ ھموو مســـلكان دەكوت ســـر الپڕەی توپرسراوە دەكم لكان و ئرۆژنامبردەم گورەترین لپرسراوییت قت ئوە نازانم بۆچی دەست بانگی ناكات و لپرسینوەی لگدا بكات..؟ بم وا پدەچ ئم پرۆســـی ل سرەوە شـــۆڕبۆتوە بۆ خوارەوە، كوات قوڕ بســـری ئو كچ جوانی ك رگای

دەكوت ژووری لپرسراوك. * تبینــــی: پیرو خــــڕۆ بمبســــتی تا كۆتا ژیان، بیكوە بوون، دوو خۆشویســــت تا مردن وە لبووننــــن، جوودانوە ژیان بگوزەركیبیكتــــر، مانوەی ژن ل مای ھاوســــرەكی تا

.ندان مانای دیكمردن و چ

پیرو خڕۆ* ،كجوان كچ

نكی بچیت ژووری !پرسراوەكل

دۆپك ل دەریای یاداشتكانی عبدو پشدەری

ھاتنی نونرانی حكومتی عراق بۆ تاران ب مبستی الواندنوەی پناھندەكانی كورد و گڕانوەیان بۆ عراق

عبدول پشدەری

ئیبراھیم بابو سیبح

پوشۆ خدر قسابئمـــۆ توركیـــا بفرمی و دەســـت لـــ دەكات پشـــوازی و پشـــخر كـــی كـــوردی، كناوەی ككردنـــبدرژایی سیاستی ئتاتورك قكردن وە لناوبردنی كلتوورو خۆدزینو لكشـــی رەوای كورد و قدەغكردنی زمانـــی دایـــك و شـــواندنی نـــاوی پیرۆزی كوردســـتان بووە، ل كاتكدا ل زانكۆكانی ئســـتنبول و ئنقرا دەرگای خوندن ب كوردی دەكاتوە، گـــۆڕان و پیادەكـــردن لـــ دەربینی وێ لدەی ئازادی و دیموكراســـی، ك

خاك پیادە بكـــرێ، ك ل مژووی توركیا رووی نداوە و خۆی ل خۆیدا دانپدان ب نتوەیكی تر ك خاوەن زمان و داب و نریت و مژوو كلتوورن بڕاستی ئم سیاســـتی حكومتی توركیا و پارتی دادو گشپدان جگای دەست خۆشـــیی، بم ل الیكی تر جگای مترسیی لوەی چاو بستان و چواشـــ كردن و سرنج راكشانی یكتی ئوروپای، ك توركیا ئمۆ دەیـــان كشـــو گرفتـــی ناوچیی و

.یكانی ھتی دراوسمایرھ شك ل ككی كورد توركیا یشك

حكومت سرەكییكانی خودی ھرە و سووپا لنو چوارچوەی دەوتی توركیـــا و رۆژھت بـــۆ ھنگاونان و چاكســـازی و كردنوەی كناكی كـــوردی و خونـــدن لـــ زانكـــۆكان رەتاییرو سخۆشـــكد ھنگاوكی ك بۆ حای بوونی سیاستی توركیا بۆ ئاشـــتی و تبایی و پكوە ژیان. ل ھمـــان كاتدا كردنـــوەی كنای (TRT٦) پخشـــی بـــ زمانی كوردی و وەك ھنگاوك و گشســـندن و ناساندنی زمان و كلتوری رەسنایتی كـــوردی گرنگیدان و رەنـــگ دانوەی

ناوچك جگای دەســـت خۆشـــی و شـــتایش كردن، ك چیتر ن كورد تورك كوییكانـــن یان یاخییكانی خشم پوەی ئكردن م بشاخن، بتنیا بۆ پیا ھدان بشـــان و بای حكومت و رای گشتی ئوروپا و ب گژ داچوونوەی خكی ناوچك نبت، ك ئم پخشـــ بكات ئامانجك بۆ پابندبـــوون ب یكتـــی ئوروپا و وكاتگومان ئرای گشـــتی جیھان، بھچوونی خـــك و جماوەر زیاتر یكتی وتی توركیـــا الواز دەكات و لدەست سووپاو یكم زەلرمندی دان و ھوەشاندنوەی خاكی توركیا

ناڕەزایی توندی لدەكوتوە.بوھیوایی ناوەڕۆك و برنامكانی (TRT٦) لـــ خزمـــت دۆزی ڕەوای كـــوردو كلتوری كـــوردەواری دابت،

،م بارە قوڕســـگرتنی ئھ بۆیـــك ئمۆ حكومتی توركیا دەســـتی پوە گرتووە پویستی ب یكسانی و دادپروەری و رەچاوكردنی مافكانی وەی كورد لتن دان بمرۆڤ و دانپچوارچوەی دەوتكی ســـقامگیرو ئـــارام و ئاشـــتی بـــۆ ھنانـــدی

مافگشتییكانی كورد.

كردنوەی كنای(TRT6) ھنگاوك برەو دانپدان

تایبت ب بدرخانكتبی زنجیرە بڕوەبرایتــــی مندان ســــرەتا ل سای (٢٠٠٤) بدیوانی ســــر بشــــكی وەكو دامزراوە رۆشــــنبیری وەزارەتی خاتوو(نیان ئحمد) دامزرنرو دواتریش دەبت، ھسوڕنری لبر كارو چاالكی و سركوتنی بشكو بایخی و ئیشــــكانی بتایبتــــی مندان، كــــ نوەی دواڕۆژن و پویســــتیان بــــ ئاوڕ

لدانوەی زیاترو باوەشی گرمتر ھی، ئم بش ل سای (٢٠٠٨) كراب بڕوەبرایتی و ھر سر ب دیوانی وەزارەت، تا ئستاش ب (٤٤) كتبی چــــاو و ھزرو دی مندانی رۆشــــنكردۆتوە، لمڕ كارو چاالكــــی و پــــۆژەو خونی تییرایوەبڕم بداھاتووی ئــــ(نیــــان ئحمد) وتی:(ئســــتا ١٣ كتبی دیكمــــان لژر چاپدایوە توكی زۆر نزیكدا دەكماوەیل

بازاڕو ب دیدەی گشــــی مندان، ك بــــی دیكندان كتچ ل جگــــلالیان نیگاركش و ھونرمندانی ونكانیان، بــــۆ دەســــتەنگین ئمش شش نیگار كشی دەست و پنج رەنگین و بســــلیقمان ھن بــــۆ جبج كردنــــی كارە كان، چوونكنكان و ورییھونھبتی كتبی مندان ب ونو تنیا نووســــین دەبتــــ بیابانی وشو لسلیق و حزی مندان

برامبر خوندنوە كمدەكاتوە.ئوەی تا ھنووكــــش چاپبوون زیاتر بــــواری شــــیعر و چیۆك و ســــیناریۆی، بــــم ب نیازین لمودوا ب ھــــاوكاری و ھولی وەرگو نووسرانی بواری مندان كارەكانمــــان برفراوانتــــر بكین و بواری زانیاری گشــــتی و تواو مندان رۆشــــنبیری بوارەكانــــی پشــــكش بــــ نــــوەی دوارۆژی

نتوەكمان بكین).

ر چاپدایژب لن (١٣) كتبی منداتی زنجیرە كترایوەبڕب

نیان ئحمد

٢٠٠٩

/١/٢

٢ می

وەدو

ی ون

نو كا

)ی١١

٠)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧٠

٨ نی

نداب

ر

19

یوان

مژنا

رۆ

بدرخان - سلمانی وتی ٢٠٠٨/١١/٢٨ لكینی ررۆرژی ھھۆی روناكی زانكۆی سلمانی گفتوگۆی ماســـترنامی خونـــدكاری خوندنی كۆلژی راگیاندنـــی بشـــی بـــای مرۆڤایتییكان(ئیبتیســـام زانســـتئیســـماعیل قـــادر) ك بناونیشـــانی رنامب لـــ (دۆزە دیموكراســـییكان دیالۆگییكاندا) (قضایا الدیمقراطیة في البرامج الحواریة) ك بزمانی عرەبی

ئامادە كرابوو ئنجامدرا.:ك لریھ ی گفتوگۆ بریتی بوو لژنل

دكتـــور یاریـــدەدەر پرۆفیســـۆری عبدولسالم ئحمد ثامر: سرۆك

پرۆفیســـۆری یاریدەدەر دكتور ھاشـــم حسن جاسم: ئندام

پرۆفیســـۆری یاریدەدەر دكتور ئنوەر محمد فرەج: ئندام

پرۆفیســـۆری یاریـــدەدەر دكتور علی جبار شمری ئندام و سرپرشتیار

توژەر لبارەی ماسترنامكی دەت: مامكردنكی وەیـــینكۆل ئـــم چمكـــی لگـــڵ وخۆیراســـتدیموكراســـیدا، كـــ وەك چمككـــی الستیكی دەردەكوت ل شوەی گشتیدا بروونـــی و ب گرێ خـــۆی دەنوت، بم ل پیادەكردنیدا كاتك وابستی تایبتمنـــدی ھر وتـــك دەبت و دەكوت بر مبنای بونیات رۆشنبیری و معریفـــی و كۆمیتییكانی ھر كۆمگایكوە و شوەی تر وەردەگرت دەگوزرتوە تۆرییوە ھاوچقی لبۆ وابســـتبوون ب ئایدۆلۆژیای ھر

الیكی دیاریكراو.

ھروەھا توژەر سبارەت ب نموونو وتی:(لم توژینوەكشـــی میتـــۆدی لكۆلینوەیـــدا جخـــت لـــو جۆرە برنامان كراوەتوە، ك بدیاریكراوی لـــ كناـــی كوردســـاتی ئاســـمانی بخشكراون و شـــیكردنوەیان بۆكراوە و ئاستی بانگشكردنیان ل سۆنگی دیموكراسییوە دیاریكراوە، بۆ ئمش بـــ پســـندمان زانیوە كـــ میتیۆدی

(شیكردنوەی ناوەرۆك) بكار بنین.توژینوەكش، پیكـــری دەربارەی ناوبـــراو روونیكردەوە، كـــ بم جۆرە

دابشیكردووە :تیـــۆری چـــوەی یكـــم: بشـــی

.وەكنكۆللتیـــۆری چـــوەی دووەم: بشـــی

دیموكراسیت.بشی سیم: برنامی دیالۆگییكان و

پرۆسی كومنیۆ كیشن.ئاراســـتكانی چـــوارەم: بشـــی

كناـــی دیالۆگییكانـــی رنامـــبئاســـمانی كوردســـات تایبت ب دۆزە

دیموكراسییكان ترخانكرراوە.توژینوەكشـــی ئنجامی بارەی لدەت: من ل كۆتاییدا گیشتوم چند ئنجامك كـــ بـــۆ دوو ئنجامكی وانشمكردوە، لتیۆری و پراكتیكی داببرنام دیالۆگییكان ل دیارترین ئو برنام ســـركوتوانن كـــ دەتوانن پیامكانی ڕاگیاندن بگینن بینران، بۆی ماوەیكی فراوانیان ل پخشـــی بۆ تلفزیۆنییكاندا ناك رۆژانی رنامانب ئم ئامانجی ترخانكراوە، و زانیـــاری پشكشـــكردنی تنھـــا بیروڕاكان نیی ب مبستی ڕاگیاندن، بكـــو بۆ بوكردنوەی پرینســـیپ و

.ھاكانیشماو ببنئم برنامان بیك كس بڕوەنابرت و گروپك بشداری ل پخشكردنیاندا

دەكن....ھتد.ل ناو ئنجام پراكتییكانیشـــدا ئوە

دەسلم، ك دۆزەكانی مافی مرۆڤ و پلی یكمـــی برنام دیالۆگییكانی كنای كوردساتیان ب ڕژەی (٦٣،٣٩٪) دۆزەكانـــی بدوایـــدا و پكھنـــاوە چاودریكردنـــی دەســـتت، و دوای

دۆزەكانی كۆمی مدەنی. ت كووە دەردەكدا ئوەیینكۆم للدیالۆگییكانی رنامب زۆری بشكی ھاوشـــوەی كوردســـات كناـــی برنامكانی لو جۆرەی كنا عرەبی

و جیھانییكان وەك: (العین الثالث) (تحلیـــل الخبر)، بۆی

داھنان تیایاندا كمترە. ی كوردسات بنامی ككخدانی یبایبابت سیاســـییكان و بابتكانی تر و بابتی الوەكی دەركوتوون، ئمیش بۆ گرمی بارودۆخی سیاســـی عراق و كوردستان دەگڕتوە، لم برناماندا رەچاوی پسپۆری گفتوگۆ لگكراوەكان بـــ پی بابتـــكان كـــراوە، ئویش

.ینام كتیڤی ئكی پۆزخاسبارەت بو راسپاردانش ك لبارەی بابتی توژینوەكیوە پپشكشـــی

كردوون.توـــژەر دەـــ: لـــ كۆتایـــی ئـــم كند راســـپاردەیدا چوەیـــینكۆل وەیدیارترینیان ئ شـــكران كشكپكـــ بـــ پویســـتی دەزانیـــن كنای كوردســـات برنامی تایبت ب دۆزە خ بـــت، بایكان دابندیموكراســـییپســـپۆرانی بواری میدیا كۆمینیكیشن بدرـــت لـــ كاركـــردن و برنامـــ و دیالۆگییكانـــدا و دانانی سیاســـتی میدیای روون بۆ كناك ك دووربت بایخ كســـییكانوە، وانینت ل

بپی تۆڕی ئنترنتی كناك بدەن و ناوەنـــدی لكۆینوە بۆ ڕاپرســـی و بدواداچـــوون بڕای بینران دابمزرن و لم بوارەشـــدا پشـــت ب پســـپۆران

ببسترت.* چۆن بوو ك چوویت بواری خوندنی ڕاگیاندن پـــاش ئوەی خوندنی بروەبـــردن و ئابووریتان

تواو كرد؟- ئـــوە خونی مـــن بوو لـــ بواری ر بۆیم...ھنم و كاربكیاندن بخوراگكاتك ك بشـــی راگیاندن ل زانكۆی ســـلمانی كرایوە بووم ب خونكاری

یكم خولی.لرەشـــدا دەموێ سوپاســـی د.مۆفق دەرگیی بكم، ك خونی ھموومانی ھنایدی و ئو بشی دامزراند و زۆر ماندوو بوو، ب خم بوو بۆ پگیاندنی

كادرەكانی.* بڕزتـــان وەك زانیـــن خزانـــی ھونرمندی شـــوەكار محمد فتـــاح و خاوەنـــی دوو مندان بنـــاوی (بنـــد و ســـرۆك) ئایا ئمانـــ گرفت

نبوون؟بپچوانوە...مـــن زۆر نخـــر -لالین مردەكموە زۆر پشگیری كراوم و بگرە ئو ھمیشـــ ھاندەرم بووە بۆ گیشـــتن بم قۆناغ و مبستیتی، ك زیاتریش بردەوام بم...بم بوونی چونك ،ترپرسیارییراستی بمنداڵ ب ،قی خۆیانوانیش كاتیان دەوێ و ھئ

ك كاتی خۆیان ھبت.* ئایا ب نیازن ل خوندن بردەوام بن؟

- بـــی ئگرچـــی ھنـــدێ جـــار بیردەكمـــوە، كـــ كاتـــی زیاتر بۆ خزانكـــم ترخـــان بكـــم، بـــم خوندنیش ســـنووری نییـــ ھیوادارم

دكتۆراكم تواو بكم. ســـ م گفتوگۆیشـــایانی باســـی ئسعات و نیوی خیاند و توژەر پلی (زۆرباشـــی با)ی لسر ئنجامدانی

ماسترنامكی پبخشرا.ئیبتیسام ئیســـماعیل قادر ل دایكبووی شاری سلمانی سای (١٩٧١) و خوندنی سرەتایی و دواناوەندی تواوكردووە، پاشـــتر پیمانگی ئیـــدارەو ئابووری بغـــدا تـــواودەكات و ســـای (٢٠٠٤) ژی زانســـتیانـــدن كۆلشـــی ڕاگبمرۆڤاییتكانـــی زانكـــۆی ســـلمانی تواودەكات و سای (٢٠٠٦) ل خوندنی ماســـتر وەردەگرێ و ئستا بوانامی رە لرمانبـــو ف یـــری ھماســـتبڕوەبرایتی ڕاگیاندنی ســـلمانی سر ب وەزارەتی رۆشنبیری و خاوەنی ل یاندنبـــی (بیبلۆگرافیـــای راگكترۆژنامی كوردســـتانی نوێ) ماوەتوە بن ل بشـــی ڕاگیانـــدن ل زانكۆی ســـلمانی ل مادەی ژانری تلفزیۆن

وان بژە.

ئیبتیسام ئیسماعیل: خونی من بوو ل بواری راگیاندن بوانام بدەست بھنم

ئیبتیسام ئیسماعیل

علی حسن مستفائمــــش لســــر بیاری لقــــی دووی ناوچــــی ھولــــری پارتــــی ئوكات ھڤاڵ كاكــــ حمی حاجــــی تایر، ك لپرســــراوی لق بــــوو، لیژنیك بمبستی پیتاك كۆكردنوەو یارمتی دانی شۆڕش پك ھندرا، ك ئمخۆی لخۆیدا پیتاك و یارمتییكی باش بوو بۆ شۆرش و توانیمان پارە و حیوانكی ركادرەو لــــوە و ھــــینــــزۆر كۆبكناوچــــی خــــۆی لگــــڵ ئندامانــــی لیژنكداو بیارمتــــی پیاوماقووڵ و خكی گونــــدەكان یارمتییكی باش كۆكرایوە، ب ڕاستی خك ب گیانی شۆرشــــگیانوە ھاوكاریــــان كردین و بنكیكی تازەمــــان ل چیای قرەچوغ سر ب قزای مخمور دانایوەو گوندی دارەخورمامــــان كردەوە بنكی خۆمان، ربوو لكی چــــاالك و كاریگیبنك كناوچكدا. من ب ســــواری ماتۆڕەكم ســــر (كۆزەپانك)ی گونــــدی چوومب ناحیی كندنــــاوە، بینیم ھموو خكی گوندەك لــــ گۆڕەپانی بردەم ئاواییــــدا دانیشــــتوون و كابرایكــــی عرەب ل نوانیاندا راكشــــاوە، كاك ( ئیبراھیم)، ك لپرسراوی گوندەك بوو ناودارو خۆشویست بوو چاوی ب من كوت ھســــا لناویانداو برەو ماڵ گڕایوە، منیش چووم ماوەو دوای قسیكی خۆشت گووتی بخرھاتن، بۆ دەگموە، پش ئستا ئوتۆمبلكی الندرۆڤر پ ل پشمرگبوو بالماندا تپڕیــــن و ســــویان لــــ كردین ئو

پیاوە عرەبش كــــ چاوت پی كوت لناوماندا راكشا بوو، ئوە سواكری (دەرۆزە) دەكات و خۆی سقتو قاچ و دەستكی شل، ما كوردەكان ھموو ســــاك یارمتــــی دەدەن و زەكات و ســــرفترەی دەدەن و خری پدەكن، ت بوو، كســــیف زۆر ب م كابرایئچاوی ب پشــــمرگكان كوت گووتی: ئمانــــ چین و چییــــان دەوێ!؟ مالی گوندەك پی گووت: ئوان پشمرگن خبــــات دەكن لــــ پنــــاوی ئوەی كوردســــتان ئــــازاد بت و لپرســــراوە ئیدارییــــكان كوردبن و ڕۆكانی كورد ب كوردی بنووســــن و بخونن. كچی عرەب شــــل سواكرەك، ك ژیانی لسر ما كوردەكان بوو دەستی ھتا نیوە قوچانــــد و گووتــــی ئوەندەتان نادرت و، ئمی عرەبیش ڕۆژك دێ دەــــن: (یجی فد یوم احنا العرب نگول

كان ھذا الجزیرة بھا االكراد).پــــاش ماوەیــــك لــــ دامزراندنــــی بنكی قرەچــــوغ ڕۆژك مفرەزەیك قرەچوغ بنكــــی لپشــــمرگكانی توانیان بۆســــیك لسر ری گشتی بننــــوە لتۆلی ھرشــــكی مای عنش بۆ ســــر گونــــدی تلرخمی گــــورەو تاوانباركی عــــرەب بناوی غفور، ك لپرسراوی حرەس قومی ڵ ابراھیم الطائي كگــــبوو گرتیان لمعاون شــــوڕت بوو ل زیندانی ماوەت ك ،ئام ك خولــــند كــــران. ڕۆژببروەبری زیندانییكبوو گوێ بیست دەب، كــــ بتمان ابراھیــــم الطائي بر بــــدەن، ئویش دەچت پی دەت ئیعدامت دەكن بۆ خۆت ھ، ئویش كدەالق و بوشــــئ ،ت باشــــدەھدێ، ئوانیش تقــــی ل ناكن، خول پی دە ك شۆڕبوویتوە بسر ران ئاودیو بببۆ دیوی ئ و شــــاخئ. شــــوێ لگڵ غفور رك دەكون، غفوریش الوازبوو سووك و باریك بۆی دەردەچ، پاش ســــ ڕۆژ ل ناو بفرو لسر شاخ رەق دەبتوە، بم ابراھیم الطائي بپچوانی غفور كابرایكی گورەو قو بوو لــــ دیوارەكی الی دەرەوە، ك زۆر برز بوو بر دەبتوە و القی دەشك بناچاری خۆی تسلیم كزیندان مان ڕۆژ لرھوە و ھدەكات

گیان لدەســــت دەدات. غفور ل قزای مخمور زۆر ئازاری كوردی دەدا توانیان بیگــــرن و (زدان مال ونس)، ك ھاورێ

ی بوو بكوژن. ك و بــــۆ تۆنــــد ڕۆژدوای چ لــــ كان دڕندانومییرەس قوە حندنسكوتن ئازاردانی خك و ژمارەیكیان كوشــــت و یك لوانیش (مام ھینی) چایچی ب تاوان بوو. ھرشی گورەی رژم كرای ســــرگوندی (تلرخم)ی كــــی گوندەكو خرگشــــمورە پگقارەمانانــــ لیــــان ھاتن دەســــت و زەرەروزیانــــی گورەیــــان پگیاندن، لئنجامدا شــــش ھاووتی شــــھید بوون و بوەش وازیان نھنا س رۆژ ت لم حكومرخلی تڕەكپاش شس قۆلوە (ھولروموس و كركوك) ب ھــــاوكاری ھزە ئاســــمانییكانی و جاش و حرەس قومییوە ھرشــــیان كانمان لرگشمی پر بنككردە ســــ رەچوغ، كبنــــاری ق دارەخورمــــا لبارەگای ناوچــــی ھولری ل بوو، ئندامانی ناوچ (ساح شرە، سید مجیــــد، حســــن مســــتفا، تۆفیق بنزینخانــــ و چند پشــــمرگیكی ئازا توانیان شڕكی قارەمانان بكن ل بیانی كات ژمر (٧)وە ھتا ئوارە بدەن و ل رەكشژە بر (٨)دڕكات ژمئنجامدا شش سربازو چوار حرەس قومــــی و دوو جاش كوژران و بیســــت و یك ســــرباز بریندار بوون، لبر ئوەی ھرەشكی دوژمن یكجار زۆر ر لســــ می ئزەكناچاری ھبوو بئوارە پاشكشــــی كرد بــــۆ ناوچی ددەوانــــی كۆی و زیانــــی ئم تنیا دوو بریندار بوو، دەســــتكوتمان دوو كشــــینكۆف و چوار سیمینۆف و یك تفنگی ئینگلیزی و جبكی رووسی بوو

ب جیھازكی ژمارە ششوە.ھزەكــــی دوژمن گونــــدی دارەخورماو گونــــدی كانــــی تــــرێ و دەوروبــــری ئاوارەكــــرد. خككــــی ســــوتاندو ئیتر پاش ماوەیــــك دوای گڕانوەی ،كۆی دەشتی گڕاینوە ،كرشــــھناوچی لیژنــــی بارەگاكانــــی كــــحزبــــی لــــ بــــوو، وردە وردە خكی گوندەكانیش دەگڕانوە ســــر ماڵ و بن و گونداننیا ئی خۆیــــان تحا

ك لبر سیاستی گندەی بعسییان یان و چاماع كارانو چاوچنۆكــــی تنوتیان تــــدا بوو ئاوەدان كردنوەیان قدەغبــــوو. مــــن لــــردا نــــاوی ئو گوندان بۆ ئوەی خۆشویســــت تۆمار دەكم ك زۆرینــــی خككانی گیران و ڕاپچــــی بندینخانكانــــی ناحیی (موســــیب)كران، لــــو گوندانــــش ،كانــــپ ســــارەلوو، (شــــناغا، ،رابخ ،رەكند، جاستان، گابدەرب ،جان ،قۆچ، بیرەبات، تیكالۆ، دڕكچرت، گسم، گزوەشان، شعل،

س بیران، گاو).ئمان ھمــــوو ئو گونــــدە پ خرو و بــــوون كوردســــتان برەكتانــــی ئابووری جوگرافیــــاو ھكوتــــووی میشــــدوژمنــــان ھ بۆیــــ وابوونــــدەیانویســــت گلی كوردی ل ب بری

بكن.دووبرەكی لپیالنی میشھ دوژمنان و تكدانی ریزەكانــــی گل دابوون و تا دەھــــات برنامو نخشــــی گویان ل دژمان دەكشــــاو بووە ھۆی ناكۆكی لــــ نوان باــــی مال مســــتفاو بای مكتبی سیاســــی، كۆسپ و تگرەی زۆر دروســــت بوو ھتــــا دەھات پرەی دەســــندو گیشــــت ڕادەیك ك ھتا ئمۆش گلی كورد بدەست ئم دەردە

.نوە دەناكوشندەیئاــــۆزەدا نالبــــارو بــــارە لــــو جیابوونوەو دووبرەكی زیانی گورەی یاند، كمان گكلی ڕەوای گشكبھتا ئمۆش نھاتوونت ســــرخۆو ینو الیستۆی ئئ شی لكئۆبا تت داربــــوو بوونزیاتر دەســــ كھۆی دروســــت كردنی كشــــو ئاژاوەو

جیابوونوە.ئمجارەش بختی كورد دوو بخت بوو:

دوای ئــــوەی تازە كار لــــ كار ترازاو بختی كورد ئم جارەشیان دوو بخت و دووالینــــ كوت، ئــــوە بوو حزب كۆنگــــرەی (٦)ی ل قدزێ بســــت و ئمــــو چندین ڕۆی دســــۆزی ناو ش داوامان كــــرد، ككۆنگــــرەی شــــوەفدك بناوی كۆنگرەوە بنرین الی خوالخۆشــــبوو (ئیبراھیــــم ئحمد)و ھڤانی مكتبی سیاسی، ك ئوانیش بشداربن ل كۆنگرەكدا، وەفدەكمان

برەو ماوەت بڕی خســــت، لماوەی شــــوو ڕۆژیكدا وەفدەكمان گڕایوەو تنیــــا نامیكی مامۆســــتا ئیبراھیم ئحمدیان پ بوو، ك نووســــیبووی (كۆبوونوەكتان سركوتوو دەبت و

كاری باش دەكن).كۆبوونــــوە دەســــتی پ كــــردو پاش ســــركردایتی ھبژاردنی و كۆتایی نوێ مال مستفا رووی كردە ئندامانی مرش دەبگووتی:(من ھ وەككۆبونمكتبی سیاســــی، ئندامانی ســــر چونكــــ ئوان مارو دووپشــــكن ئگر

لناویان نبین پمانوە دەدەن).ئم وتیــــی بۆ ئوە خوندەوە، كوا بزانــــ ئندامانی كۆنگــــرە ھتا چند كس پشــــتگیری ل ھوستی دەكن. م لكی زۆر كوەبــــوو ژمارەیم ئببشدار بووان پشتگیرییان كردو ئوانی تــــر ھموو بدەنــــگ بــــوون و لگڵ وە بوو لبوون. جا ئڕكردندا نشــــڕۆژی ششــــمی كۆنگرەكــــدا بارزانی ھــــزی ئاغایانــــی كۆكــــردەوەو وەك عباسی مامند ئاغاو ئیسماعیل سوار ئاغاو شخ حسین بۆسكن و ئاغاكانی رشكردنڕو ھخستن بۆ شڕپشدەر بسر مكتبی سیاسی، بم ئوەبوو ئوان شڕیان نكردو پاشكشیان بۆ سنووری ئران كرد، ھزەكی بارزانیش شــــكاندو گنجینیان كۆگاو ھندك

تانیان كردو گڕانوە.بســـر ھگرانوەیـــك و ١٩٦٤ ســـای

بعسییكان:ل سرەتای سای ١٩٦٤دا عبدولسالم عارف ھگڕانوەیكی بسر حرەس قومــــی و بعســــییكاندا كــــرد، مال دەستی لگدا وتووژی مســــتفاش پكــــردو بیاننامیكیــــان ل ئزگی رادیۆی بغداوە ب ناوی ئاگر بســــت كی پروپوچ و بیانم بكردەوە، ببناوەڕۆك بوو، تنیا مبســــتیان كات بســــر بردن و بفیۆدان و خۆ بھز (عبدولســــالم) پشتگیری بوو، كردن ل بارزانی دەكرد بۆ زیاتر دووبرەكی دروست كردن لنوان ڕۆكانی كورددا، ئوەبوو(بایز عزیــــز)، ك پارزگاری ئوكاتــــی رژم بوو بــــ نونرایتی عبدولســــالم ھفتی یــــك دوو جار فای دەكردو لال مســــتردانی مســــ

بارەی رــــك كوتنكیانوە قســــو باسیان دەكرد.

ئمش لگڵ ھموو پشــــمرگكاندا و بڕكوتین ســــرمزرا لگونــــدی بگفتوگــــۆ زۆر دخــــۆش و شــــادمان بووین و ئاھنگی خۆشــــیمان دەگا، بم نیــــاران و دوژمنــــان ل ژرەوە ھر خریكی خۆ ســــازدانوە و پیالنی گو بوون و خۆشیو شادییكانی گلی

كوردیش ھموو كاتی بوون.ئـــوە بوو لناكاو بپتـــاو (عزیزە شل) بسواری ھستركوە ھات المان و پی گوتین، كچكدارەكانی (حمی سابیر ئاغا)و جاشكانی دەوری گوندی سابخیان داوە، ئمش بپل ریزی ئاھنگی خۆشـــیمان ب ج ھشـــت ولگـــڵ چند پشـــمرگیكی ئازاو رگشـــمھانای پتوانـــا چووین بببیســـتنی پاش دراوەكانمان، وقئابمفرەزەكـــی ئم جاشـــكان دەوری گوندەكیان چۆڵ كردو ھھاتن ئمش ری خۆمان و لسكیاری عر بسلتۆی گوندی ســـابخدا دامان بسر گونـــدی (كـــرزۆر)دا تق لـــ نوان ھردووال دەستی پكردو شڕ ھتا پاش نیوەڕۆ درژەی كشـــا، ئوە بوو ڕژم بســـوپایكی زۆرو س (زری پۆش)ی سربازی و ب ھاوكاری جاشكی زۆرەوە می ئفرەزەكمب كشتوانیان پاش مكانی ئنجامدا قارەمانئ ن، لبكتوانیان (مدەرەع)كی ڕژم بشكنن و (ئســـكندەری كوڕی حاجی رەسوی) گوندی كرزۆر كوژرا و زیانی ئمش لدەســـت دانی گیانی پشمرگیكی ئـــازا (نـــادر حم بـــۆر) بـــوو، بۆ ڕۆژی دوایـــی جاشـــكان دیســـانوە لھرشكی نابرامبردا ھاتنوە سر ،مئ پشـــمرگكانی سنگرەكانی پشمرگكانیشمان قارەمانان دووبارە لیان ھاتن دەســـت و توانیان گورزی بور ئاســـای خۆیان بوەشنن و چند بكرێ گیراوك بكوژن و سربرزانو ب زیان ل شـــڕەكدا دەربازببن. زۆر كســـی پیاو چـــاك و دســـۆز بگل و نیشـــتیمان ھوـــی ناوبژیوانـــی و لو شـــڕیانداو ئاگری كوژانـــوەی میداندا جوامران دەوری كاریگریان گا، بم بداخوە ھموو ھوكان ھیچ برھمكیان نبوو، ك گل دی پخۆش بت. ئـــوە بوو پاش كۆتایی كۆنگرەی شـــش ئندامانـــی لقی دوو پیـــان باش بـــوو، كـــ ھبژاردنی ناوچی ھولر ل قدزێ ببسترێ.بشی دوانزەھم

علی حسن مستفا: عبدولسالم عارف پشتگیری ل مال مستفا بارزانی دەكرد

كگفتوگۆی ك لندیم

تایبت ب بدرخانرووداوی و كـــارەســـات تــــبــھــ تو ب دنیا، تــواوی ل ئۆتۆمبل دەیان رۆژان پشكوتووەكانیشوە، و بگرە سدان قوربانی ل دەكوتوە. كارەسات لــم كوردستانیش ــوە ئ ل بكو و نیی ــدەر ب انرگبجیكم: ئمش دــت، براییوەش ،كانلئۆتۆمب ژمارەی زۆری بھۆی ب تایبتی لم چند سای دواییدا،

ئۆتۆمبل زۆر یكجار ژمــارەیــكــی زیادی كردووەو شقام و رگاوبانكان

ھیانناگرن.دووەم: بھۆی ناڕكوپكی رگاوبانكان شقامی و سایدی دوو نبوونی و فراوان، سرەنجام ئم ھموو رووداوە وەك دەكوتوە. ل دتزنانی ئوەی سر ل بیانی ٢٠٠٩/١/١٩ پۆك مامۆستا، ك بریتی بوون ل: (ربوار رەجب سلیم، ربوار مغدید رەسول،

قادر ھگورد بكر، خالید ھــردی عومر) لرگای چوون قوتابخانیان لگڵ زباران) (قادسیی گوندی بۆ ئۆتۆمبلكی عنكبووتی خكی دھۆك بیكدا دەدەن و ل ئنجامدا جگ لو چوار مامۆستایی ك لناو ئۆتۆمبلكی سرنیشنانی ل دوو بــوون، ــۆڕددا فدەســت لــ گیان عنكبووتكش تروكانكدا چاو ل ئــوەش دەدەن، ل مائاواییان دواجـــار بۆ كــس ٦

سوكارو ھاوەڵ و قوتابییان كرد، ككھۆكاری سرەكی ئو رووداوەش خرا لالین بووە ئۆتۆمبل لخووڕینی دەكرێ تبینی شوفرەكانوە، ئوەی زۆربی رووداوەكــان ل ئنجامی ئو دەیانوێ ك ،رانشوف ھیی دوورترین نبگ ماوەدا كورتترین لئو باجی و یھ ئوەش شون،

.نزتش رووداوی ئاوا دھ ودوا بیر لمدەكرێ ل ی ئاماژەیجچاككردنوەی رگاكان بكرتوە، تاكو و روونــدەن لمجۆرە رووداوی چیتر ئوەندە مندان ب باوك و كسوكار ویستوەی پل وە جگوە، ئننمن

ل شونی بیر ـــروەردە پ وەزارەتـــی بكاتوە، مامۆستایان بۆ حوانوە

تاكو كمتر رووداوی ئاوا دتزن و جرگب رووبدات.

چوار مامۆستا ل رووداوكدا گیان لدەستدەدەنك

ووتكب

عن ل

مبۆتۆ

ی ئن

و

ژمارە (١١٠)ی كانوونی دووەمی ٢٠٠٩/١/٢٢ربندانی ٢٧٠٨ی كوردی

20

دیـــدار

كس ل ئم نیی ئاشنای رۆمانی بسرپرشتان و ب نوایان نب و نیخوندبتوە، ك ئو دوو رۆمان مال محمدی شماشی وەریگاوەت سر زمانی كوردی، لوانش گرنگتر برای مال ئاوارەی ب زوم ل ســــدارەدراو و رادەستكراوە، سبارەت بمۆی دونیای وەرگان و چۆنیتی كوشتنی مال ئاوارە و كردن فیلمی رۆمانی ب سرپرشــــتان و ژیان و گوزەرانی ل ئوروپا و برھم نویكانی

ئو دیدارەمان لگی سازكرد.ئا: بدرخان انــــی رۆمانــــی بــــوەرگ چــــۆن دەســــتت بــــ *

سرپرشتان كرد؟ ردەشـــتس كـــی برادەرم لالیم -كتبخانی ھبوو مال سابیری ناوبوو، بی بۆ نـــاردم، منیش كو دوو كتئـــخوندموە زۆرم بدڵ بوو، دەستمكرد

ب وەرگانی.* چــــۆن كورداندووت، چونك كم ھســــتدەكی

ئوە فارسیی؟- مـــن پموای كورد دەبـــ ب كوردی بنووس، وەختی خۆشی ئمن فارسیم الیانكی مندووە، فارسییچاك خو

دەزانم، نك وەك شتكی ئاسایی.* ئمی كوردی عراق ھندجار ب عرەبی بیر دەكینوە، ھســــت ناكی ئوەش ب فارسی بیر

دەكنوە؟- برێ وە، لـــ ئیرانیش زۆربی كوردەك نیوەی زمانكی بۆت فارسی، ئوە شـــتكی ئاســـایی، تۆ ناچاری دوكانكی یـــان فرمانگیك دەچییفـــارس وردە وردە ب تكـــوی فرە

زمانك دەبی.* رووداوكی خۆش ل كاتی نووسین ك بسرت

ھاتب چیی؟- كتبكـــم نووســـیبوو ئایینی بوو، تدابـــوو، زۆر "ئیســـالم"ی وشـــی ئو وەختـــ دەبوو بیدەیتـــ رەقابی بغدای، ئمنیش ك چووم وەرمگرتوە تماشام كرد ھر وشیكی ئیسالم بوو ھكی ســـووریان بســـرداھنابوو، ئـــو مودەقیقـــی تماشـــای كردبوو دیـــارە پیوەندی ب دینـــوە نبووە، موافقیـــان كردبوو بۆ چـــاپ، بم موو وشـــر ھســـی ســـووری بھئیسالمییكان داھنابوو، وا ھكوت بۆ بیانی ك ھناموە، پشـــنوژ و وتارخونی مزگوتی گورە تلفۆنی بۆ كردم، گوتی: وەرە ئرە. چووم لوێ گوتی ھســـت با بۆین دوكان بیارە خیرو تولفاح ب و داوای كردووین، كتبكشـــم لگڵ خۆم برد و لپشت یروكیان چاكردبوو خندوكان شوتولفاح ب ھلی كۆپتر ھات و نانمان خوارد و كتبكم پ نیشاندا، ئیمزای كرد گوتی: ھر گوادك موخالف بكا ئیعدامی دەكـــم، وە چووم كتبكم

چاپكردو كس قسی نكرد.چیــــت سرپرشــــتان بــــ لســــر ئــــی *

بسرھاتووە؟- جاركیان ل حوجرەكم دانیشتبووم،

كۆم كسك ل كركووكوە ھاتن، گوتیان تۆ ئو رۆمانـــت وەرگاوە، گوتم ب، گوتیـــان زۆری ل رازین و ھاتوویـــن چاومـــان پـــت بكوێ، ینركووك بیكك ریك بووین لـــخفیلم و ئوكات ل سردەمی بعس ٩٠٠ دیناری ویستووە و حكومت موافقی

نكردووە.* ئــــی دوای ئوەی لو دوایی كرای دراما رات

لسر دراماك چی بوو؟- پم ناخۆشبوو ك ئاوا ب كرچ و كای كارەكیان كردووە، بڕای من ناتواو مانی بیانكردایر ســـلگبوو، یانی ئ

پموای خۆشتریان دەكرد.* یانی پتوای ك كرا باش، یا نكرابا باشتر

بوو؟- وەھی وەكو كراوە نكرابا باشـــتر

بوو.* دەــــن (معلقات ســــبع)ت وەرگاوەت ســــر زمانی كوردی، لگڵ سوزە و میوەی شیفابخش،

ئوە چۆن؟- ب (معلقی ســـبع و سوزە و میوەی شیفابخش و فتح الربانی)م كیان لرســـھ كـــوردی، ك كردۆتزمانی وەرمگاونت سر فارسییوە

كوردی.* ئگر باسی خرمان لۆغ و ھگبی شماشی

و خاپرۆكمان بۆ بكیت؟- كاك پموای ئوە ل كتبخانكی خۆتاندا كشافتان ھی، ك تفسیركی زۆر كۆن و (علالمی زومخشـــری) دایناوە، ك یكك ل زانا گورەكانی ســـردەمی كـــۆن و یكم تفســـیری قورئان ئو كردوویتی و چند برگكی گورەی، گوتم كتبكی ھی بناوی ،ورەیرگی گچوار ب (ربیع االبرار) كباوەڕك ھزاران قسی وای تدابووە، م، گوتم كاكیب بـــووە وەریگم عپمال خۆ تۆ ن علالمی زومخشری و ن مـــن علالمی زومخشـــریم، زومخشـــری بـــو ھموو فـــزڵ و گورەییوە (ربیع االبـــرار)ی داناوە و ھزاران نوكتی تدابووە، من پم عیب بـــووە وەریگم، بۆچـــی بۆ عرەب و

.بۆ كورد دروست نیی ،فارس دروست* ب سورەتی ئنفالی قورئان قتوعامی كوردان

كراوە، وەكو مالیك چی دەی؟- من پموای ئوە ل قورئان دوورە و توھین ب قورئان، ســـورەتی ئنفال ھر ئســـن بۆ شـــڕ داننـــراوە، ســـوڕەتی ئنفال بـــۆ غزایك بووە، كـــ ئو كافران شـــڕیان نكردووە و عرەبكان تانكی گورەیان گرتووە، بوەی ك پغمبر دابشیكردووە دەن ئنفال، ك ئو جنگش جیا ل ھموو جنگكانی دیك شڕی تدا نكراوە، وتكیان و رۆیشـــتووە خككی بج ھشـــتووە و تانیـــان كردووە پی دەن ئنفال، من پموای ئسن وای قورئان و دینی ئیسالمیان پمست

ھناوەت خوارەوە، ھروەكو ئوانی ئســـتا بناوی دینی ئیسالموە سری وە، لننقن و خۆیان دەتك دەبخشونكی قورئاندا دە: (من قتل نفسا متعمدا جزائھم ئھم خالدا فیھا) كسك نفسك ب ئنقست بكوژێ پاداشتی جھننم، ئو خۆشی لگڵ خك دەكوژێ، پموای شتكی زۆر خراپیان دەرھق ب كورد كرد، جا ئنفال ئگر واشـــبووب ئو وەخت لگـــڵ كافر موایپ ،مانكراوە، خۆ كورد موســـئوانی ك ھاواریش دەكن بۆ ئیسالم

ئوانیش موسمان نین.* تــــۆ ئــــو رایانــــت بــــ محافیلــــی فنلندی

گوتووە؟- بـــ دوو جاریـــان بانگكـــردووم، ئاوا بـــ جلی مالیتی بـــۆ الی قازی فنلنـــدا، ك قـــازی فینلنـــد بقد رۆك وەزیران دەســـتی دەڕوا، لســـھلنســـكی بردوویانم بۆ توركوب، دوو ســـعات ری ئۆتۆمبل، سۆسیال و تلفزیۆن ھاتوون ب تایبتی لگڵ ئوەی سربازكی ئمریكی سووكایتی ب قورئان كـــردووە، یا لســـر ئو كاریكاترەی ل دانیمـــارك كراوە، بۆ نموونـــ تحریمی شـــیری دانیمارك لناو وت ئیســـالمییكان دەكرا، من

ڤیدیۆ گیراوە و ل و ب وێ گوتوومل ب فزیۆن نیشاندراوە، گوتووملتئو سربازەی سووكایتی ب قورئان كردووە شـــتكی خراپی كردووە، بم مانای وانیی ئـــوە دەوتی ئمریكا :تـــی قورئـــان دەوایكـــردووە، ئای ،وە نییســـملی كس بگوناھـــی كســـربازەك خراپی كـــردووە، دووەم ئو ســـربازە پابند نیی ب قورئان و ھـــر باوەڕی پی نییـــ، بم ئایا ئـــو وتارخونانی ل ھموو وتانی عرەبی ھاواردەكن، ك ئو سربازە شـــتكی خراپی كردووە دەب، تحریم مریكا كافـــرە، ٤٠٠٠ دێ لبكـــرێ و ئكوردستان ورانكرا و ھمووی مزگوتی ل بوو و ھمـــووی قورئانی تدابوو، ھمووشی سووتا و ورانكرا، ئوانی ك ئستا لســـر مینبر دەیقنن بۆ كس وەدەنگ نھـــات، ئوان بناوی ئیسالمیشوە ئوەیان كرد، كافریشن، یا كابرایكی كاریكاتریست ونیكی پغمبری كـــرد خـــۆ حكومتك و یانی ،نییـــ گوناھبار میللتكـــی چی تۆ تحریمی شـــیر و پنیری ئو وتـــ دەكـــی، ب چ دینـــك، ب چ

دەستوورك؟* مامۆستا لو ماوانی دواییدا درامای نوری توركی

وەرگدرای ســــر زمانــــی عرەبی و كوردەكانیش ســــیریان دەكــــرد، ل ســــعودیا ســــیركردنی ئو دراماییــــان حرامكــــرد، بــــم ئوەیــــان حرام ندەكــــرد، ك كاتی خۆی شــــخكانیان دەھاتن، كچ كوردە ئنفالكراوەكانیان دەبرد و ل ملھ و

دیسكۆكان كاریان پ دەكردن، رای تۆ چیی؟- ب وای، ئســـی عرەب و فارس و تورك دینیان بـــۆ برژەوەندی دنیا دەوێ، ئوەی ك دینی بڕاســـتی بوێ

كوردە و تشیدا فوتاوە.* یانی كورد باجی موسومانیتی دەدا؟

.موایمنیش پئ -* بڕای تۆ ئگر كورد زەردەشــــتی بووای باشتر

نبوو؟- وەھی زەردەشتی ل وەختی خۆیدا باش بووە، بم خۆ دینی ئیسالمیش ئگر دینی واقیعی بـــ پموای ھیچ ر دینگگوتـــووە، ئشـــتی خراپی نواقیعییك ب، ئمن ئستا ل فیلندام بڕاســـتی ك دەبینم ل كتبی شرعی ئمدا چی دە ئو كافران جبجی دەكن، ئسن درۆ و خیانت و بوختان و جنو نیی، بیم ھی ھموو خك ،قیر نییف تانم وچاكی دەژی، ل ببچۆ ھموو میوەكی سروبن بك كس نا بۆ وا دەكی؟ ھموو شتك نرخی ،نیی ر نووسراوە و مامسخۆی للرە دەچی ل دوكانداركی موســـمان ت١٠ دینارەوە بۆت د ی لدەك مامســـر ٧ دینار، لوێ ئگر لسری نووســـی ب ١٠ یۆرۆ، ئگر شـــتكی

.ناتدات متر بك* ئو پروەردە نادروستی كۆمگای رۆژھتی

بۆچی دەگڕتوە؟- بڕاســـتی ھمـــووی بـــۆ زومـــی زامكان و سرۆككان و حكومتكان تزۆری ھاتوون بـــ وە، كتڕدەگسر كار، خككیان وا فركردووە، خراپ ن و روو لكن چاك روو ل كبكن، بۆ نموون ئو سدام ئسن ل كوردستانی عراق ھیچ دیك نبوو مال و مزگوت و ریش سپی و رزگرتنی ل نب، ھمووی ھنای ناحیكان و كردیانی جاش و ئخـــالق و پیاوەتی

نماو ھمووی تكدا.* ئــــو ١٥ ســــای ل ئوروپــــای رات نگۆڕاوە

برامبر دیموكراسییت؟- كـــ ئوم بینیوە رام گۆڕاوە، دەم خۆزگ ك خكی بناو ئیسالمن لسر وەی لچونكی ئ ،وان بانخالقی ئئكتبكاندا ھی ئوان پیەوی دەكن، لرە ســـیردەكی كابرا ل جومع و كدوكان ھاتـــ ت حازرە كماعـــجخیانت دەكا بناوی ئیسالمیشـــوە، ئوان خواپرســـتن و پغمبریشیان ھی حزرەتی عیسا، تنیا پغمبری ئمیان نیی، وەھـــی جارێ گوتم ئگر من ل میدانی محشر دەستم ھبووای دەمگۆڕینـــوە. ئ كابرا درۆ كموو خو ھكا ئت نكا و خیانن

بخو دەكن، كاكـــ كركاری بیانی ھاتوونت ئرە كاردەكن، گنجكانی ئرە خۆیان ئیش ناكـــن و دەیانوێ ئیـــش ندەن بوانیـــش و دەریانكن، بم ھر كوردەك ب خۆی ك دتوێ م ناكا، ببیتقبو ـــو دەدا و دەجن

خكی ئوێ.* ئامۆژگاریت بۆ خك و حكومت چیی؟

- پموایـــ ھـــم خككـــ و ھـــم حكومتك خراپ دەڕۆن، ھیچیان ئو مبســـت نیی ك كورد دەیویســـت، پموای دەبوو حكومتك شانازی بو میللتوە بكا، ك ئو میللت ھزاران شـــھیدی دا، ھزاران دەربـــدەری و كترانـــی دی، دەبـــوو حكوموماچاویان لوەب، بم ب پچوانوە كتحكوم لـــ كتمیلل باوەڕبكـــ

خراپترە.* ھۆكارەكی چیی؟

ركراوە، بۆ نموونوا ف كـــتمیلل -جوولكـــ ھـــر یكی لـــ وتك بوون، ك وتكیان ئازاد بوو ھموو سروەتكیان جھشـــت و چوونوە وتی خۆیان، بم كورد ك ئازاد بوو بجی د، بڕاســـتی ئوە دەردكی كوشندەی، ل كوردستانی عراق دھات نماوە، ئو ھموو دھات جوان، ھم موایپ ،دایشی تكتتای حكومخ یدابووە، كرەكی پدووب شی لتاكخھموویان كردۆت پۆلیس و مووچخۆر چۆڵ كردوون و بۆت یان پكھاتو دكۆمگایكـــی بكارھن، برھمھن نین، بۆ نموون ئستا ئوەندە شتی دەیدەن خك ئوە ببێ، گرانییك دەب ســـد ئوەندەی ئستا گرانیتر، ھیچ مانای نیی وتكی وەكو عراق، ك شارەزووری ھب و بازیانی ھب و ،براجی ھو ق بی ھدەشتی رانی رانئ ل ،ران بـــئ تـــا دۆش لھسای جارێ شت دروست دەب، ئگر ل عراق بكرێ سای دوو جار دەتوانرێ ككخ موایـــپ ،بمـــی ھرھب كان لنجی بـــووە و گمبری تف خوای لب راپترن، كاكمـــووان خھئوروپای حكومـــت ب میللت دەژی، نیوەی كاســـبی میللتكـــ حكومت لی دەســـتن، دەی لرە ئو ھموو بازرگان ب گومرگ و ب ھموو شتك كاســـبی دەكن و ئاگات ل ھیچ نیی چ ب حكومت دەدەن، كاك پویست ژیان ك بموو شتماتیك و ھسیست تبكریاســـا ركبخرێ، لوێ شت كینكان ،وە دەبـــی بانقركان لو پارەدانتا حكومـــت بزان ب چندی كیوە و

.ۆكۆنت مووی بكان ھشت* راتان سبارەت ب بدرخان؟

- دەســـتتان خۆشـــب، دیارە ئوەش ماندوون و كاری باش دەكن، سبارەت

ب ھدانوەی بیرەوەرییكان.بشی دووەم و كۆتایی

وەی كرژەوەندی دنیا دەوێ، ئرەب و فارس و تورك دینیان بۆ بماشی: عد شمال محمدینی بڕاستی بوێ كوردە و تشیدا فوتاوە

مال محمدی شماشی - سلمانی - ٢٠٠٨/١٢/٢٩

حمسوار عزیز

ئگر بشـــوەیكی گشـــتی شرۆڤی رەوشـــی رۆژنامگری كوردی بكین، بتایبتیش رۆژنامگری نووســـراو، دەبینیـــن رۆژناموانـــی كـــورد وەك پویست بایخی ب ھونرو ھموو ئو فۆڕم و لۆكیشـــنان نداوە ك ھونر برجســـتیان دەكات وبشـــوازكی ر بۆیدەكات، ھت گوزارشتیان لتایب وە تا دەگاتكانحیزبیی رۆژنامر لھئو رۆژنامو ھفتنامانی ك خۆیان ب ئازاد ناوزەد دەكن وەك پویســـت ل بایخی بنڕەتی ھونرو كاریگری گشتی بشـــوەیكی كۆمگا بسر و یك یكـــی تاككانی بتایبتی، نگیشتوون، ھردەم گرنگیدان ب ھونر رەتینكردووە، ییرپوازە سو شلكبۆ زیاتر فرۆشی رۆژنامك ھوای ونیكـــی و ھونرمنـــد ھنـــدێ و رۆژنامانڕەی ئدواالپ ورەكراو لگ

بوكراوەتـــوە، بتایبتیـــش ئگر ئو گۆرانیبژە گورەیـــ ل رەگزی ناســـك بت، یا دیداركی ب ناوەڕۆك لگـــڵ ھونرمندـــك یـــا زۆرجار كسك ك ناوی ھونرمندی لنراوە، ئنجامدراوە، بروونیش ھست بوە دەكیت ك ئو بـــرادەرەی دیمانكی ئنجامداوە چند پرســـیاركی سواوی دەرخ كـــردووە و وەكو ببغا برووی ھموو ھونرمندك و ناھونرمندكدا ھیچ خۆی بئـــوەی دەیتقنتوە، ئیداراككی بۆ ھونرو پای وفلسفی ھبت، ھونرمندەوە ئو كاركردنی ھربۆی دەبینین كچند كسانكیان میشمی زەمان و ھرۆستكردووین بلونو ھوا ســـواوەكانیان رووپڕی رۆژنامكان رەشـــدەكاتوە، لكاتكدا دەیان ھونرمندی جیددی ئو دەڤرە ھی كسك ئاوڕیان لناداتوە، بم

نامانفتو ھو رۆژنامل مت ئدەكرچندكیان لو پوانگی جیابكینوە كـــ بڕاســـتی بایخیان بـــ ھونر داوەو پرســـی زۆر گرنـــگ و جیددیان نھـــا بۆ نمونر تورووژاندووە،ھـــدەكرت ناوی رۆژنام و ھفتنامكانی كوردســـتانی نوێ و میدیـــا وبدرخان وەربگرین، داخراوە) وجماوەر(ئستا كوردستانی نوێ جگ لوەی رۆژان دوا الپڕەو بشك ل الپڕەی ھمڕەنگ بۆ ھونر ترخانـــدەكات، ھفتانش پاشـــكۆیكی ئدەبـــی و ھونـــری و پاشـــكۆیكی ھمڕەنـــگ دەردەكات، كبایخی خۆیان ھی لو نوەندە، ھفتنامی (میدیا)ش ھونرو پرســـی بایخداری ھونری كردۆت سیمایكی برچاوی ئو رۆژنامی و وەك پویست لسر رەوشی ھونر كاردەكات و دەیان پرســـی گرنگی ئو نوەندەی لســـر

الپڕەكانی شرۆڤكردووە. ســـتمبوەی من زیاتر مم ئـــبقســـی لســـر بكـــم (ھونـــری بدرخان)ـ، بدرخان ئو بوكراوە ھمرەنگـــی ك ھمـــوو رۆژانی (٨

و٢٢) ی ھرمانگك دەگات دەســـتی درخانیش لوەی بر، ئـــنـــخوبوكراوەكانـــی تـــر جیادەكاتـــوە ئوەیـــ كـــ بدرخان سیاســـت و كردۆتـــكانی نسیاســـیی پرســـئامانجـــی یكم لـــ دەركردنی ئو بوكراوەی، بكو ئوەندەی بایخ ب مژوو وكلتـــوور دەدات ئوەندە ناپرژت سر سیاست، ك ئمش فاكتركـــی زۆر گرنگ ك بدرخانی كردووە بـــ رۆژنامی ھموو خك و دەكرت ھموو كسك سوود وچژ ل خوندنـــوە بدرخان وەربگرت، ك یشو بدرخانیش ئریی بھونھاوڕی رۆژنامنووسم كاك مسعود ل ككوەی دەبات، یڕئیبراھیم ببش ھرە بایخدارەكانی بدرخان و خریك دەبت ئـــو منزلگایی ك ھونرمنـــدان وھوادارانی ھونر رازونیازی تیادا دەگۆڕنوە، لھموو ب نگشـــق شـــو بكا ئژمارەیكۆمـــك بابتی ھونـــری جیددی كرییوەندە ھونو نكتیڤـــی نو ئدەكات وكاك رەنگیـــن الپڕەكانـــی

بـــو چلنگییـــ و مســـعودیش ھونرو بۆ زۆرەی ویســـتییخۆش ل یكی زۆر دیاری ھی رۆلكارەكھبژاردنی بابتی بپزو گرنگیدان بو پرســـ ھونرییانـــی كزیاتر قسكردن لسر رەھندی ھونركی ویســـتراو وخوازراو كدەكرت رۆی ئاكارەجوانكانی باكرنـــی ھبت نو كۆمگا و داڕشتنی ناسنامیكی شارستانی بۆ میللتك ك ئوەندەی وەك شـــڕكرك ومرۆڤكـــی چك بدەست خۆی بجیھان ناساندووە، نیو ئوەندە دەرفتی نبووە یا خۆی كمترخمبووە ك لرگی ھونرو داھنانی ھونری خۆی پناس بكات.

ئمۆش لسایادی ئو بش جوانی بدرخـــان، ھیـــوادارم ھمیشـــ ئو الپڕانی ك ئو بشـــ پكدەھنن، ی كو جوانیانموو ئھ وبن لوانللدەشـــ ھونركی جوان پی ببخشت بۆ تۆكمـــش ســـنگركی تـــوببدژایتیكردنی ھموو ئو ناحزییانی ك دەكرت لئستاو داھاتوو ھونری

میللتك ناحز بكن.

"ھونری بدرخان"و جوانییكانی ھونر

بدوفار عبدولغعدیارە ھفتنامی بدرخان وەكو ھموو ی كوكراوانو گۆڤار و ب و رۆژنامئدەردەچــ، یكك لو ل كوردستان توانیویتی ك باشانی نامفتھپانتایی ل بواری رۆژناموانی كوردیدا ھب و جگای خۆی بكاتوە، ئوەی بشی ھونری بكم باسی ستمبمئو ھفتنامیی، ك ماوەی ساك بسریدا تپڕ دەب، دیارە ھبوونی ئو بش ل ھموو رۆژنام و گۆڤارك

رۆژنام تنانت دەزانم، بپویست چونك كۆمیتییكانیش، سیاسی ئمۆ ھونر زمانك ل ھموو دنیادا بیك سنوور كۆمك دەتــوانــرێ لنوان كلتوورك تبب و نیبگدەرەوەش، وتــانــی و نــتــوەكــان كوردی ھونری ئستا ك دیاریشبخۆیوە فــراوانــی گۆڕانكارییكی جگی بۆی پشكوتووە، و بینیوە بــوكــراوەكــان ھــمــوو لــ خۆیتی بایخی پبدرێ، ھروەكو چۆن بایخ

الینكانی و وەرزش و سیاست بدیك دراوە.

بدرخان ئــوەنــدەی خــۆم وەكــو من ماپڕ لرگای چ دەخونموە، بدەستم دەگا، بی بو كاتیاخود ئموجامل دەتوانم بم بشی ھونری من الی ئوەی بم ،باش بشكی نك مخۆشپ ،رنجس جگای تسیاس ئو بدرخان ھفتنامی و گۆڤار ھموو بكو بكا، پیەو ب بایخ زیاتر دیكش رۆژنامكانی

دەن، چونكژ و میوزیكژەن نگۆرانیب ،یھ گــورەی پانتاییكی ھونر پمخۆش بواری شانۆ و دراماش بایخی پ بدرێ، ھر چندە ماوە ماوە كاری ئم ھموو ھوكان با دەكن، بۆ برچاو ــوەی ئ بــم نسینوە، دەكوێ زیاتر بایخ بگۆرانیبژ دەدرێ شب لو دەكم ئومد بشدا، لم بایخ ب ھموو بوارەكانی دیك بدا، چونك ھونر سینما و دراما و شانۆ و وە كتتا شیعریش دەگرمۆسیقا و ھبشك ل ھونر و پانتاییكی باشی ئو سرپرشتیكردنی ستافی ،یھئوە و ماندووە ستافكی دیارە كارە

ھاوڕی مسعود ك ــوەی ئ تبنخۆم، بۆی پھدانی بۆ بكم، بم دیكشم سرنجكی ،باش بشكی كشب ــوادارم ــی ھ ئــویــش ،یــھــفراوانتر بكرێ، براستی رەنگ زۆرجار توانن كشب سرپرشتیاری بكا، تدا كــاری ئــارەزووی خۆی بچونك منیش كارم لو جۆرە بشدا رەنگ یكردووە و دەزانم جاری وا ھبچووك راپۆرتك یــان دیمانیك الپڕەكانی ل ئــوەی بۆ بكنوە، شونی بكاتوە، ئومد دەكم ستافی بدرخان زیاتر بوار ب مسعود بدەن، بۆ ئوەی بشكی خۆی فراوانتر بكا

و ھروەھا ستافی بڕوەبردنیش ئگر لگیدا ھبن دیك كسانكی چند كشب بتوانن ئوەی بۆ كاربكن، باشتر بڕوە ببن، چونك بدرخان ،كی دیاریشو ناو یكی ھزموونئكــ بــدرخــانــیــیــكــان یــكــم كس كوردیدا رۆژنامگری لنو بووینپشنگدار مژوویكی توانیویتیان بۆ رۆژنامگری كوردی تۆمار بكن، دەب بدرخان بیر ل ھموو بوارەكانی دیكش بكاتوە، ك بیری ل ھونری كردۆتوە و ماوەی ساك بشكی بۆ كردۆتوە و پویست بوەش دەكا ئو

بش فراوانتر بكرێ.

بژ ننھا گۆرانیبر بدرێ، تموو بوارەكانی ھونھ خ ببای ویستپ

٢٠٠٩

/١/٢

٢ می

وەدو

ی ون

نو كا

)ی١١

٠)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧٠

٨ نی

نداب

ر

21

یت

یم

كۆ

خمخۆركی پروەردەلسد سد ئمساڵ بوو خۆشیمان خۆشی ھرمی حكومتی ــــروەردەی پ ــــی وەزارەتئامادە خوندن یكانی پداویستی كوردستان ب (٢٠٠٩/٢٠٠٨) خوندنی سای بۆ ــات دەكئومدی برەو پش چوونی سیستمی نوێ ی دەرنچوون وا خونكانمان بم خوندن، وامان لھاتووە بین ساڵ بساڵ خۆزگ بپار.یكم وەرزی دەزانــیــیــن ــاش ب ھــمــوومــان پڕی ت ھفتیك چند وا بــوو تـــواو

كتب ئستا تا چی ك دووەم وەرزی بسر خوندنگایكان قوتابخانو یشتۆتگنسردانی (٢٠٠٩/١/١٣) و (٢٠٠٩/١/١٠) .رۆژی قوتابخانی ھاوكاری بنرەتی و قوتابخانی خوندنی خرای چرامكرد رووبرووی گلیكی زۆری مامۆستایان بووموە ك تائستا كتبی كوردی و كتبی بابتی ئینگلیزی ئاستی یكم و دووەم و س یم بابتی زانستكانی ئاستی ردەستی قوتابیان رۆژانب یشتۆتگدووەم نلسر الپرەی رۆژنامكان و لسر شاشی

كناكانی راگیاندن دیمان ساز دەكرت لگڵ لپرسراوانی پرۆگرامكان و رەخنی توندیان ھموو ئم بردنی بھدەر ل دەگیرت لملیۆنھا دۆالرەی ك بسقتی خرج دەكرت .شوی پرۆگرامكان و كتبكان لچاپكردنی دیمانیك زەنــگ لبرنامی (٢٠٠٩/١/٧)پرۆگرامكان لپرسراوی لــگــڵ ســازكــرا رووبرووی چندین پرسیار كرایوە دەربارەی دۆالر ملیۆن ١٦) كردنی خرج و پرۆگرامكان دیوانی بروەبری مل جگ. بسقتی (وەزارەتی پروەردە شوی (٢٠٠٩/١/١٣) لسر شاشی كنای گلی كوردستان زۆر ب ڕاشكاوی باسی لنگیشتنی كتب كرد بۆ قوتابخانو خوندنگایكان جگ لم ئاماژەی بوەشكرد

ك وەزارەتــی پــروەردە سزای دوو كۆمپانیای كوردستان"سردەم" چاپخانیكی و لوبنانی داوە لسر خراپ چاپكردنی كتبكانی خوندن ببی (سد ملیۆن دینار ) من لرە وە دەم ئو بە پارەی دەكات (نوەت و پنچ ھزار دۆالر ) ئگر بــراوردی بكین ب (١٦ ملیۆن دۆالر)

!!!گای خۆی نییج ھیچ ل كسزایل كاتك وەزارەتی پروەردە خۆی بر پرس بت لكم و كوڕی ل پرۆگرام و كتب چاپكراوەكان ئمی سر پرشتیار چۆن دەتوانین لپرسینوە و ب دواداچوون و ھسنگاندن بۆ مامۆستایان بكین لكاتك وا بوا ئمساڵ ھسنگاندن بشوەیكی زۆر توند بۆ مامۆستایان ئنجام

دەدرت ل پچینوەشیان لگل دەكرت .

بئاراستی بھاوشترت ھنگاوك ھــر ھسنگاندنی مامۆستیان ب خراپ دەشكتوە بۆ مامۆستا ترخمی كم ھۆكاری چونكپداویستی دابینكردنی و كتب نبوونی یكانی خوندن دەگرتوە لالین وەزارەتی

پروەردە.پروەردە وەزارەتی رەیمس سیرو ئوەی بستنی دوای گوڕیی و گرم ئم بۆ نازانم ی (٢٠٠٧) سای ئیاری مانگی كۆنفراسی نماوە . ئمان كمترخمن ل لپرسراوانی پروەردەیی بال پچینوەیان لگدا بكرت بۆ برەو پشچوونی ئم سیستم نوێ یی پروەردەو فركردن .رگاش بدرت ب كسانی

شارەزا ئسپی خۆیان تاودەن لم بوارەدا.

پروەردە برەو ھدر!!

عومر ئاوارە - دوزخورماتووئـــازار... لئشـــكنجو (٤٨)كاژمر لـــدۆزەخ دەچوو...بســـر فاتیمی خونـــدكار لنـــاو خانوویكی چۆدا بغـــدا لگڕەككانـــی لیكـــك

تپڕبوو...فاتیم ئو كچ جوانـــ دەومندە، ت لنج گورگی برسی وەك خۆی دەپفرستكدا بۆسیكیان نایوەو دەست و دۆزەخرەو ئریان گرت و بســـب ك سنج كو پستی ئبرفاندیان...مگروپك بوون پكھاتبوون لس پیاو و دوو ژن...تنھا(١٠٠)ھـــزار دۆالر بوو ل دایكی كچك...ئو كچ دەومندە كناوبانگی ل بغدا دەركردبوو...بم پۆیس لداوی ئو گروپ زیرەكتر بوون و ھر لســـرەتای ڕفاندنی فاتیموە پۆیس لو ڕووداوە ئـــاگادار كرایوە و سات لدوای ســـات بدوای فاتیمو تاوانبـــاران دەگڕان، كـــ جگاكیان ڕزگاركـــرد فاتیمیـــان دۆزییـــوەو ڕایانكرد...ئمـــی تاوانبارانیـــش ســـرەوە كورتیك بـــوو ل ڕفاندنی قوتابییكی كچ لالیان پنچ كسوە، كـــ تنھا مبســـتیان پـــارە بوو...لدوای ئـــوەی بھرحاڵ فاتیممان بینییوە...ســـرەتا پی باش نبوو، ك باســـی ڕفاندنی خۆی بكات...بم دواتر كزانی ڕوداوەك لڕۆژنامیكی كوردی لكوردســـتان بـــو دەكرتوە ئامادەباشی خۆی دەربی، بب ئوەی ونـــی نگرین و ناویشـــی بتواوی

نھنت...فاتیم كی؟چۆن ڕفنرا...

فریشـــتیك و پنج دڕنـــدە پاوانی ئم تاوانن...ســـرەتای سرھدانی بیرۆكی تاوانك لالیان كسی یكمی گروپك، ك ناوی(خالید)ە دروست بوو پیشـــو كاری خالید تنھا شوفركی دەســـتكورت...تمنی لناوەڕاســـتی ســـییكان...وەك فاتیم ك ئامادەی بشـــی یكمی دادگاكبووە...دەت:كاتك خالیدو گروپكیان ھنای ناو دادگاوە دادوەر لپـــش مـــن و دایكم و

خزمكانم ڕوی لخالید كرد وتی:*تۆ خالیدی

-ب من خالیدم

*تۆ سرۆكی ئم گروپی-ب من سرۆكی ئم گروپم

*چی وایلكـــردی ئم تاوانـــ ئنجام بدەیت...

-لكاتك ھســـتم ب ھـــژاری كرد بفرۆشـــم... ئوتومبلكم بیارمـــدا لـــدوای ئـــوە فرۆشـــتم و پارەكیم بدەســـتوەنما، ترو ھپچی خواردو لگـــڵ ئوەشـــدا تمشـــای خكم دەكرد ھمـــوو جلی جوان لبر دەكن و باشـــترین خواردن دەخۆن.بیرم لوە كـــردەوە، ك منیـــش كاری وەھا بكم ڕاســـتوخۆ ببـــم بـــ دەومندترین كس...بۆی بیارمدا دەست بسر ئو ژن دەومندە بگرم ك ماوەیك پش ئســـتا وەك و شـــوفرك لالی كارم دەكرد...ئمـــالو ئوالمكرد چۆن بتوانم دەست بسر سروەت و سامانكیدا بگرم...بیرۆكی ئوەم لالدروستبوو، ك گوپك دروست بكم بۆئنجامدانی ئـــو كارەو لگڵ ئوەش نوەســـتام دوو كوڕو دوو كچی لشفرۆشم دەناسی پیوەندیـــم پكردن و ئـــو گوپمان ئوەمان پیالنی ئنجامی دروســـتكرد داڕشت ك ھوڵ بدەین فاتیمی كچی ئو ژن دەومندە بفنین و پیالنكشمان

...وت،پیالنی ڕفاندنی فاتیمركسلدرژەی قسكانیدا فاتیم وتی:ئمجا ی لكدادوەر پرســـیاری كاری پیالنخالید كرد و خالیدیش ل وەمدا وتی: ھر لسرەتا سركوتن و دۆڕاندنمان بۆخۆمان دانابوو و ڕۆژان پش ئوەی پیالنكمان ئنجامبدەین دیراسیكمان كرد و ھوماندا، ك بب ھیچ زیانك پیالنكمان ئنجامبدەین دواتر ئامادە باشی خۆمانمان دەربی بۆ ئنجامدانی كارەك، لبر ئوەی حاتی مادیمان

زۆر خراپبوو......نجامدانی كارەكئ

لدوای ئمـــ فاتیم مژكـــی قووی خـــواردەوە و یـــك دوو چرك چووە ناو بیركی قوووە و یك دوو دۆپ فرمسك بچاوەكانیدا ھات خوارێ...دووبارە ھات زوبان و گوتی:من ئستا بوا ناكم بڕفاندنم لالیان ئوانوە، لبرئوە خالید لـــو كاتوە لالی دایكـــم وەك و شـــوفرك كاری دەكرد

وەك كسك ل خزانكمان دەژمارد، تنانت وەكو براو خوشـــك لگیدا ڕاھاتبووین...بۆیـــ ڕۆژك پیوەندی پوەكردم، كـــ بۆ كاركی پویســـت ئامادەبم...ئو دیاریكراو لجگایكی دەیزانی ك من بب دایكم بۆ ھیچ الیك دەرناچم...بـــم گومانم لوە نبوو، ك ئـــو داوەی بـــۆم ئامـــادە كردبت بســـرمدابگرت... دەست ف وبو پیالنكشـــیان بم جۆرە بوو كاتك من دەگم جگای مبســـت و خالید ك لگروپكیـــان دەبینم...یكـــك ب(خالید)ەوە پیوەندی ناوی(ساح)ە بكات و داوای كچكی تمن مام ناوەندی لبكات بۆئوەی وەك ســـكرترب�ك لكۆمپانیاكـــی كاربـــكات ئویـــش منی پنیشـــان بدات...لـــدوای ئوەی خالید وتی:ئستا كوڕكی برادەرم دت ناوی(ساح)ە و داوای لكردم، ك كچكی وەك تـــۆی بۆ پیدابكـــم، بۆ ئوەی بیكات ب سكرتر لكۆمپانیاكی بۆ تۆ باش كار لودا بكیت...لو بارەیوە

من دەبم كفیلی بۆ ھموو شتك.-دواتر پرسیارم لكرد وتم:

لدوای ئوەی(ساح)ھات تۆ چیتكرد و چۆن ل(ساح)تگیشتی...

لوەمدا فاتیم وتی:ســـرەتا ساح ھاتوو ئاشنایم لگی پیدا كرد و ھیچ گومانم لسری نبوو، لبر ئوەی ھر لخاوەن كۆمپانیا دەچوو...بھر حاڵ من ڕازیبووم لسر ئوەی ككاری

لگدا بكم و لگیدا ڕۆیشتم.لوێ پرسیم..ئی(خالید)تان *ئمجا

بجھشت...؟فاتیم وتی:لدوای ئوەی -لوەمدا خالید وتی مـــن دەڕۆم بدایكت دەم، ك فاتیم لگڵ كوڕكی ناســـیاومان دەكات...ئـــوەی كار لكۆمپانیـــا

بجھالو ڕۆیشت...*ئمجارە پرســـیم: ئی تـــۆ بۆخۆت

پیوەندیت بدایكتوە نكرد...؟-فاتیمـــ گوتی:گومانم لســـر ھیچ بوو...گوتیشم زەروری نییسیان نك

پیوەندی بدایكموە بكم.*دواتر پرسیم:ئی دوای ئوەی ڕۆیشتن

لگڵ(ساح)چی ڕوویدا...؟وتی:ككاتـــك فاتیمـــ-

باسی لرگا لگڵ(ساح)ڕۆیشـــتین كۆمپانیاكی دەكرد و گوای ئو خاوەن كۆمپاینای...بۆماوەی نیوكاتژمر ڕمان كرد...لكاتی تپڕبونمان لژر یكك لپردەكانی ناوشـــاری بغدا لپكدا ئوتومبلكمانیان پشی چكدار س وتندرۆ ك وەی بدوای ئ گرت و لـــھـــات و ھـــاوار لگڵ(ســـاح) بزۆر منیان ل ئوتومبلك دەرھناو برەو

جگایكی نادیار ڕفاندمیان.*ئی دواتر چیت بسرھات...؟

لژووركـــی وتی:دواتـــر فاتیمـــ-تاریكی ناو حوشـــیكی چۆدا خۆمم بینییوە...سرەتا دوو ژنك ھاتن الم و وتیان...تۆ فاتیمی كچی فن كسی...منیش وتم ب...ماوەی(٧٢)كاتژمرت لبر دەســـتدای، بۆئوەی پیوەندی بدایكتـــوە بكیـــت بی(١٠٠)ھـــزار دۆالرمان بـــۆ ئامادە بـــكات برامبر بـــ ئـــازاد كردنت...یـــا دەتكوژین...ھر لو كاتوە ســـ كـــس دەمامك موە وتیان ئژوورەك ر ھاتنســـلھیچمان لتۆ ناوـــت تنھا(١٠٠)ھزار ش بمدوای ئت...لـــدۆالرمان دەومۆبایلكـــم پیوەندیـــان بدایكموە كرد...ئم دوای(٤٨)كاتژمر ل ئازارو ئشـــكنج...ك كاتك مـــن و دایكم گومان ل دەنگی یكتربوو دەســـتمان گریان كرد و داواكاری تاوانبارانم پبڕاگیاند...ئویش ناونیشـــانكی دانا بۆ ئوەی پارەك بـــ تاوانباران بدات

بمبستی ڕزگار بوونم.*دواتـــر ڕۆمان ل دایكـــی فاتیم كردو پرسیمان:لدوای ئوەی گوت لدەنگی كچكـــت بوو...چیت كـــرد بۆئوەی

رزگاری بكیت لدەستی ڕفنران...؟-لـــ وەمدا ئو وتی:ھـــر ك گوم لدەنگی فاتیم بوو زانیم، ك لالیان چنـــد كســـك ڕفنراوە یكســـر پیوەندیم بپۆیسوەكرد، ئوانیش ڕاستوخۆ تیمكی تایبتیان بۆ گڕان دەستگیركردنیان و تاوانباران بدوای كۆكردنـــوەی ئامادەكرد...لـــدوای زانیاری لســـر تاوانباران دەرەكوت كـــ یككیان كی پشـــتر شـــوفری تایبتی خۆم بـــووە و لخانوویكی چۆی ڕوخاو شاردراوەتوە...بۆ ئو

كارەش ئوتۆمبلكی ڕەنگ ڕەساســـی جۆری ئۆپ ڤیكترایان بكار ھناوە...لدوای چاودریكی تواو و ب ھزی لدوای(٤٨)كاتژمر توانیـــان كتیم

تاوانباران مبســـت بجگای بگن ببـــی ڕەتدانـــوە دەســـتگیر بكن و فاتیمش ڕزگار بكـــن وە تاوانباران

ڕاپچی دادگا بكن.

لپناو(١٠٠)ھزار دۆالر كچكی قوتابی بۆماوەی(٤٨)كاتژمر لبغدا دەست بسر دەكرت

فریاد داودی/ دوزخورماتووســــرەتا دەموێ پتان بم ك ئمی لبر دەســــتی تۆ دایــــ ڕپۆرتاژكی میدانیی، ك ھندكیان لشــــوكی پیوەندییــــوە لرــــگای درەنگــــداو

وەرگیراوە.ئازاد كوڕكی گنجی تمن بیســــت و پنج ســــا، وەك ئوەی نھنییكی گورەی خــــۆی بدركنت كتاڕادەیك ئم كارەی خۆی بالوە ئاسایی نبوو ئگر بت و خكیش پی بزانت ھر لبــــر ئوە بــــوو زۆر بدەنگكی نزم لگم دواو باسی یكم پیوەندی بۆ

كردم.یكــــم جار نامیكم بۆ نــــارد، دوای نووك جرەســــكی ئــــو ماوەیــــك بۆكردم، ئیتر منیش تلفۆنم بۆ ئكرد تاماوەی پانزە رۆژ وەمی نئداموە، دواتر شــــوكیان نزیكی سعات (١)ی شــــو تلفۆنم بــــۆی كــــرد، وەمی دامــــوە، لدوای ئــــوەی ئازاد وەمی ئم قسانی داموە، ئوجا لم پرسی: سرەتا تۆ ژمارەی مۆبایلی ئو كچت چۆن و لكوێ وەرگرت؟ لوەمدا وتی:وەرم برادەرمــــوە كوڕكــــی لڕگای گرت، ك پشــــتر لگڵ ئو پیوەندی ھبوو، بم بھۆی ئوەی، ك خۆی نی دەتوانی كارت(وەحدە) بكت وازی لتلفۆن كــــردن ھنابوو، ھرچندە ئازاد پی شــــرم بوو بڕوونی باســــی شوازی مومارەس كردنی خۆی بكات، بم من باســــی زۆرك لم كسانم بۆكــــرد، ك بو شــــوەی ئون، ئیدی ئویش كاتك ھات ســــرباس گوتی: ئــــو كچی كمن تلفۆنــــی بۆدەكم تنھا لشودا واتا دوای سعات یك یان دووی شو موبایلكی دەكاتوە،

یو مومارەســــز بح ی كو كچانئدەكن شــــوازی قســــكردنیان دیارە، ك بشــــوەی جنســــی ئوھا قســــت ك، كوەیشــــن ئیتر بڵ دەكگــــلبدەســــت خۆت نبت دەچیتناو ئم مومارەســــیوە، ھربۆیــــ من دوای ئوە، بۆ یكم جار قســــم لگڵ كرد متوانی وازی لدواوە نبــــ مئیتر لبھنم و ناچار ھموو شوك تلفۆنی بۆدەكــــم زۆر جــــار منیــــش و ئویش م قساندوای ئت دەبین، ئازاد لرەحباسیشی لوە كرد، ك ئم ھرچندە بیوت تلفۆنی بۆنكات، بم ئو

شوان سدان جرەسی بۆ دەكات.بدرژا گشــــتكمدا بــــۆ یكك لو شــــونان، كــــ دەوروبری ســــعات دووی نیــــوەڕۆ بــــوو، ھــــر لكاتــــی چوونــــ ژوورەوەم یكــــك لوانی، ك لو شــــوندا بینم، ك زانی بۆ ئم مبست ســــردانم كردووە ڕاستوخۆ توالتكی نیشان دام و پی وتم: بۆ كزۆر دەم و كوڕە بگرە، كی ئنــــولگڵ كچكدا قســــدەكات. لم كاتدا ئو كوڕەی لپیوەنــــدی دابوو لگڵ كسك بدەستی ئاماژەیكی بۆكردم، ك گوای ئاسایی ونی بگرم، ئ پاش تواو بوونــــی ل پیوەندییكی یانی لمومارەســــكرن وەك خــــۆی دەت: ئگر ئــــو ونیت بوكردەوە، ئوا بــــادەم و چــــاوم دەرنكوت (من نك w.)نھاوەش تــــماكو لــــرە، بلc)یكمان شك دەبم، ك شوان یاخود بڕۆژ لیك پیوەندیدا كارتك سرف دەكم، لسرەتادا خۆزگم دەخواست و خواخــــوام بوو كچــــك ھبت تنھا قســــی لگدا بكم، ئســــتارۆژانو

دوای قســــكردنكی زۆر ھم من و ھم ئو لڕی دەنگ دەنگ و ئاخ و ئۆفوە

یكتر ڕەحت دەكین.ئم گنجــــ درژەی بقســــكانی داو گوتی:ھرچندە ئو كچ كپیوەندیم لگڵ بستووە زۆر جار پم دەلت تۆ كات بمنوە دەكوژیت، ئز نكارم وازی لبھنم تنھا بۆمومارەس، بگومان لم كاتدا پویست ئم ڕەگزی برامبریش بدونیــــن، ك كاریگری تــــواوی بم مسلیوە ھی، ئم تنھا لڕگای تلفۆنوە توانیمان ھندك لو كچ، ژنان بدونین، ك شــــوان لڕگای ســــانو كیوەندی ئوە پكانمۆبایلوەردەگرن و ك ببردەوامی تلفۆنی بۆ دەكن.(من سرەتا پم ناخۆش بوو، ك تلفۆنم بۆدەكرا پاشــــان ك زانیم ژمارەكم بوەی كردووە لھمان كاتدا شــــوان تلفۆنكی زۆرم بۆ دەھات، منیش تاڕادەیك بۆ كات بســــربردن لگیان دەدوام) سۆزان ئو ژن بوو، ك بۆماوەی چند مانگك تق درابوو ڕۆیشــــتبوەوە بۆ ماــــی باوكی خۆی، وەك خۆی دەیــــوت: زۆر بتاقتم. بۆ كات بسربردن جرەسك دەكم، ئیتر ئوان تلفۆنم بۆدەكنوە، من ھیچ

زەرەرك ناكم.ئینجا لم پرسی ئایا تۆ ھیچ چژ لو تلفۆنانــــوە وەردەگــــری؟ لوەمی ئمدا وتی: ئو كســــی ك تلفۆنم ــــدەكات، كبۆ دەكات خــــۆی داوام لھــــاوارو ئاخ و ئۆف بكــــم تاوەكو ئو ئارەزووی ھســــت، من ھرگیز ناوی خۆمیان پنالــــم، بكو ناوك دەم كــــ زۆر لناوەكی خۆموە دوور بت و ھیچ كاتكیش ڕاســــتی ناوونیشانی مایان پنادەم لكوی و خكی كوم، چونك ئزانم یكسر داوای مومارەسو

موعیدم لدەكن.بكوڕكم گاتپكــــردن بۆ جاركیان وت سعات (دوو)ی شو لفن شون چاوەڕم ب، بستزمان تاكو بیانی

بو شوە ساردە وەستابوو.یككی تر خۆی ب (شن)ناساند، زۆر ببــــاك لوەی، كــــ وەك یكك لو كوڕان شــــوان قســــی لگڵ دەكات دەیوت:نزیكــــی لگڵ بیســــت كوڕدا پیوەندی تلفۆنیم ھی، ك كاتك جگ ك ڵ دەكات وادەزانگت لقســــلتۆ ھیچ كســــكی تری لو دنیایدا خۆشــــناوت، ئو وتی: شوان لژر بتانییكمــــوە درەنگانكــــی شــــو لژوورەكــــی خۆمــــدا تاھركاتــــك ئارەزووم ل ھبت قس لگڵ كسك دەكم، ماوەی دوو مانگ لگڵ كوڕك قســــمان دەكــــرد بب ئــــوەی یكتر ببینیــــن، ھربۆیــــ دەــــم تنھا: بۆ كات بسربردن و ڕابواردن، زۆریشم پناخۆشــــ، كــــ ئم كــــچ بقدەر یوەندییم پژو خۆشی لكوڕەكان چنابینین، بم ئــــوە ھی ئم كارت

ناكین و وەحدە سرف ناكین.لكۆتاییدا كوڕكی تمن (٣٠)ســــای خۆی بكاروان ناســــاند، لم بارەیوە

وتی:من ســــرەتا دوای كچــــك كوتبووم چاوەڕی عیشــــق و خۆشویســــتییكی پــــاك بــــووم، بــــم ئــــو ناپاكی و خیانتــــی لكردم، ئیتر لــــم كاتوە باوەڕم بعیشق یان بم باوەڕم بھیچ كچك نما، ھر لبر ئوەی ئستا تنیا لبر پكردنــــوەی غریزە ئم پیوەندیی دەبستم، منیش ھر وەك ئو ھموو گنجی ك تینوون دەستیان بــــ ھیچ شــــونك نــــاگات، كاروانی (٣٠)سای درژەی بقسكانی داو وتی:ئســــتاك ئم ڕازی دەبین بۆ وازمان لناھنن، من شــــوان ھندێ جار دە دۆالر تواو دەكم تنھا ل پناو چژی جنســــی خۆمدا، ك ھیچ نبت تنھا بدەنگ كمــــك ئارامم دەكاتوە، بۆ نی كین ك پم وای ھیچ كســــكمان زەرەر ناكین و لھمان كاتیشدا زەرەر

لكس نادەین.

مومارەسی سكسی لرگای پیوەندی تلفۆنییوە

ژمارە (١١٠)ی كانوونی دووەمی ٢٠٠٩/١/٢٢ربندانی ٢٧٠٨ی كوردی

22

یوەندییان بندێ ڕەنگ و پسیفاتی ھ یقو ھلكستییوە باسدەكین:

سوور لدیدی یكمدا: تۆ سروشتی سركردایتیت ھی، نك مرۆڤكی پاشكۆیی، دەست پشخری، ،خۆتزۆری متمانـــات بری بنەو و داھشـــپكراوەی لژیاندا، حزت لبنار گرتن ھزو توانای سرەتاییت زۆر باش، ك ڕەنگی سوورت ھبژارد زۆر میلت بۆ پشـــكوتن دەچ، بـــردەوام دەبیت بۆ گیشتن ب مبستی دەســـكوت و سركوتن، تۆ جخت لســـر سركوتن دەكیتوە، كم گوێ دەدەیت ئوەی چـــۆن دتدی، زۆر پـــالن دادەنی ســـتراتیژیتت ل كاردا كـــم بكاردەھنی، بكو كی پسناوە، تۆ كخۆ ڕاھبر متمانسخۆت ل

جموجۆی ھست ناسك و ورووژاوی .سوور لدیدی دووەمدا: لو گرفتانی تووشت دن، خـــۆت ب ھزو توانا ڕادەینی، بم ڕەنگی ســـوور ،وە دایگۆڕان و بزووتن ل میشھ سروشتی وای ل وە خۆ دوورخستنرەنگاربوونو بك لشـــبخۆماندووكـــردن، گرنـــگ ئو توانای ب ســـبرو چاوەڕوانی دتدی، كارتكردنی ســـوور ل كستی وای كـــردووە، نھی كس ،ب دەســـت با لســـرت ھموو كات ب ئوین و ھمنی و ڕاستگۆیی ل دەرونی خۆت

دەدوی.سوور لدیدی س یمدا: ئوەی ،بھ ویســـتت پـــرە پلدەربین ب شـــوەی كردار، شوازی ئامانجت ویســـتپواقیعان بت، ئـــوە لگڵ دەبت بكو ،وندا جیایخكار بكیت ھر دەرفتك بۆ مبستكان بكاربت، وەك ماڵ گواســـتنوە بۆخانویكی تر، پۆژە دروســـتكردن یانی بوون ئندام ل یانیك، ئو دیدە وا پیشان دەدا تۆ ماندووی پویستت ب پشوودان ھی و دەبت سیری

ئاسمانی شین بكیت، بۆ ئارامی و دنیایی بوون.پرتقای ل دیدی یكمدا: تۆ سروشتكی دكراوەو جوانـــت ھیـــ، میزاجت ھمـــووی جموجۆ یان بختیاریی، میلی ھاریكاریی و ســـوور وەرگرتنت ل ژیان ھی، وەك پیاوكی ئازاو بجرگ ڕەفتار دەكیت، كسكی كۆمیتی كراوەی، بم زۆرجار زیادەڕۆیی دەكیت ناتوانی بسر خۆتدا زابی، ئو كسانی ئو ڕەنگ ھدەبژرن ھودەدەن كسانی

تر وال بكن سرنجیان بدەن. یوە ھویســـتیت بدا: پدیدی دووەمی لقاپرتخۆت لســـر یكســـان بوون ڕابھنی، كـــ داوای دنیایی بـــوون دەكات، دنیابوونی ئاوەز و لش، میان زەردو ســـوورە بۆیی لقاوەی پرترئبلدوو سروشت كۆدەكاتوە، سروشتی زەرد و سروشتی ســـوور ئم دووە وادەكن، كـــ لبرامبر خكدا زۆردرابی، پویست ھندێ وەخت بۆ خۆت دابنی، ئوانی ئو ڕەنگ ھدەبژرن ھست بكام بوون

دەكن.پرتقای ل دیدی س یمدا: پویست وەك كسكی ییلت ھیت، مكدەر ڕەفتار بكك تر نبونیادنـــبپل ھسو كوتبكیت، ب ئوی بیر بكیتوە، پویستت ب وردبینی ھی، داخراویت لسرخۆت ری، بۆیبژی ھقاتكردوونی ڕەنگـــی پوای ل

.خۆبت بتتر ببیت و متمانجورئ ب ویستپزەرد لدیـــدی یكمـــدا: ئو ڕەنگ نیشـــانی بۆ ھزو توانای چاك و ڕاســـتی مرۆڤ، وەك ھر پنج ھستك، ئاوەز ئو زانیاریان دەدا تا چمكی ژیان بشوەیكی جوان لك بدەیتوە، ئوانی ڕەنگی زەردیان خۆشدەوێ ل قسان لبلبانن و زۆرزانن، زۆر جار دەســـت وەردەگرێ یان پایك ل كۆمڵ

.ندەست دب ب برەودان بژاردنو ھدیدی دووەمدا: ئ زەرد لـــلشی خۆت، نك ب ئاوەز ل دنیای خون و خیاڵ فسوناوییو دنیا ئل ویستواقیع، پ ك لدەژی، ندەربازب، بیروڕاكانت پش سردەمكت دەكوی، ھزو توانات پرت و بوبووە،ل زۆر الوە كاردەكیت

بۆی توڕەو ناڕازیت.زەرد ل دیدی ســـمدا. پویستت ب ھندك مشق ھی بۆ كرانوەوفراوانكردنی ئاسۆی بیركردنوەت، پویست بابتك بدۆزییوە لت بوەشتوەو لی بختیاربی ك شـــتك ھدەبژـــری دەبت جوان ھسوكوت بكیت،ئو ڕەنگ ھنگاوی ڕووناكی و ئاسۆ فراوانی وختیاری و ھیوات بۆ دن، پویستت

ب پشودان و سوود وەرگرتن ل تیشكی ڕۆژ.كســـك ل دیدی یكمدا. تۆ ن كســـكی زۆرداری ببن دەســـت نكراوەی ن داخراو،تۆ ھوڵ دەدەی ترازوو بخیت كارو فمانكانت، زۆرجاران كاری جبشـــتی جبكارەكانت ب ،نـــكیت نامڕەمدەكی، ماكت خاون و ڕك و پك، ئویندارانی ڕەنگی كســـك جوان سروشتیان خۆشـــدەوێ، باغ و بســـتان سرنجیان ڕادەكشـــ، ھر كات بۆت بلوێ چواردەورت بگوڵ شـــارە دەكیت، شت جوان دروستكراوەكان سرنجت دەورووژنن، بم تۆ زۆر لخك دەسلمییوە، زۆر ئازار دەبینی ل شكاندنی بازنـــی دەورت، ئوانی ئـــو ڕەنگ ھدەبژرن

دەبت ژیان ترتیب بكن.كسك لدیدی دووەمدا: ئو ھبژاردن ھانت دەدا، ك خۆت لگل ئازاری سۆزەكانت ڕابنی،ك ھستی قووت بـــ نبوونی ئمان و وەھم كـــرد، دوودی ل خك و گومان ژیانت گمـــارۆدەدا، لناخوە ھمیش واھســـت دەكیت غدرت لكراوە، ھندێ ،م دیاردەیوەی ئبۆ ڕەتكردنـــ وەت دەبكاردانبم ب سوودە وا ھست دەكیت ھڕەشت لكراوە یان ئازار دەدری، دەتوێ بتپارزن، ناتوانی لگڵ

خك ھاوئاھنگ بیت ناخت خفت دەكیت.كسك لدیدی س یمدا: پویستت ھی لگڵ خك بژیت و تبابی، ك بم جۆرە بووی ھست دەكی، ك چند ب ســـوودی بۆ دەوروبرت و ھاوڕكانت، وە، لیتم دەكگیری كزیان و گۆش ستكردن بھ ستكردن بھ وەیئ تو حاكانی ئندییتمتایبلۆمو خاوبوونوەو تمبی، بۆ لناو بردنی ئو

بارە پویست وریاو ھستیاربیت.

رەنگاوڕەنگ (٣)

ھڤپیڤین

خالید جوتیار

نـــوزاد علـــی ئحمد شـــاعیرو نووســـر و رۆژنامنووس، ك یكك لو رۆژنامنووسانی ك ماستری بدەستھناوە، سبارەت بدنیای رۆژنامگـــری كـــوردی ھنـــدەران و ئزمونی خۆی و بیروڕای جیاوازو ئمۆی رۆژنامگری كـــوردی وەدەنگمان ھناو ڕوو بـــڕووی چند

پرسیاركمان كردووە.ئا: عبدولرحمان معروف*لماوەی كشی كوشـــت و بو شڕی نوان غزەو فلســـتینییكان و ئیدانكردن و ڕای برامبرو كۆمك بیروبۆچون لم جۆرە باس

دەكرن تۆ چی دەی؟شــــوەیك بھمــــوو مــــئ-دەبــــ ھوبدەین ســــۆزی وتانی عرەبــــی بــــرەو كشــــی كــــورد خكــــی بتایبتــــی ڕابكشــــین، پشكوتووخوازەك، ئو خكانی تا دونش پشــــتگیریان ل كشی كورد دەكرد، نخاســــم عرەبكان خریكــــ برەبــــرە برامبر دۆزی نتوەكمان سارد دەبنوە، ئوەی كــــ حكومتی ھرــــم كردوویتی، وابزانم نا ئیدان، دە نیگرانین برامبر بو ھرشانی ئیسرائیل، بۆ ســــر كرتــــی غــــزەو خكی ســــڤیل، من شخســــی خــــۆم نك دەكم، ئیدانــــی بكو نیگرانم، ل ھرشــــونك مرۆڤك بكوژرت من ئیدانی دەكــــم، ئوە تاوانكی گورەی تۆ ل ماكدا چوار خوشك پكــــوە كــــوژران، كۆمك منداڵ كوژران، ڕەنگ ئیتر ئو شــــڕە ھم لبرژەوەندی (حماس) بت و ھم

لبرژەوەندی ئیسائیلیش، بۆ؟باشـــ پرســـیارەك لرەدای: بۆ ھرشـــكان نكرانـــ ســـر ســـركردەكانی حمـــاس؟ بۆ ھرشـــكان كران ســـر پۆیس و نازانم ئو

دامودەزگایان، خۆ ھمویان ل غزە دەژین!باشــــ حماس بۆ بــــو ڕوكتانی ئیستیفزای ئیســــرائیل دەكن، ئیدی بین: كشك كشیكی دەتوانین زۆر ئاۆزە، ھر سرۆك وەزیرانكی ئیســــائیل دت ســــر حوكم ھرش مكان، ئستینییلر فس دەكاتبا ل ھلی ســــرەكی گفتوگۆكمان نــــاو چینــــوەو نوینــــكدوورنمســــلی سیاســــی و قوویی ئم كی باشــــكات مم ئب ،تــــبابحكومتــــی ھرم نیگرانــــ، ھر ھیچ نبت ســــۆزی دوو فلستینی بكشی برامبر پشكوتووخواز شین، چونكراك گكمان ڕەوای كان لســــتینییلرەبدا فناو عل رەبی، لتانــــی عمــــوو ور ھھھر ھمــــوو تاككانی عرەب زیاتر دژی كشــــی كــــوردن، مــــن نھنی ئم مســــلی نازانم، ڕاگیاندنی عرەبــــی وایــــان لــــ خككــــی ل بتایبتی گیانــــدووە، خۆیان كین لشب مئ كان كستینییلف

.راستیدا وانیی ل ائیل، كئس*نبوونـــی خوندنی ئكادیمی و مامۆســـتای مرچاوەی زانستی دروســـت، ئپســـپۆڕو ســـگرفتكـــی گـــورە نییـــ؟ ھرچنـــدە لـــم ســـانی دوایی ل پیمانـــگاو كۆلژەكانیش ریكـــری خگـــیانـــدن و ڕۆژنامشـــی ڕاگبســـرھدەدا؟ بـــم لئاســـتی خونكاندا نیـــن، الینكـــی دیكی ئم پرســـیارەش، بۆ ك لكی ری بگندەران بواری ڕۆژنامھل

خوندن ھرە قوڕسكان دادەنرت؟-ل كوردستاندا دیارە لدوای سای (١٩٩٨) بایخــــی بــــم بــــوارە درا و كۆمك بش كرانوە، دوای ئوەی ئو بشــــان ل زانكۆی ســــلمانی دین لالحزانكۆی ســــ پاشــــان لھولر كرانوە، واتا چوون ئاستی زانكۆیــــی، من ئوەندەی پرســــیارم ھاتوومتوە لوەتــــی كــــردووە كۆمك خك لوانی دەرچووی ئو بشانن، ئستا ل ڕۆژنامكان ئیــــش و ســــوودیان لــــ بینیــــوە، ھودەدەن زۆربشیان ھستدەكن ب شــــوەیكی ئكادیمی كار لگڵ ڕووداوەكانــــدا بكــــن، كار لگــــڵ ھواڵ و ریپۆرتاژو وتاری سیاسیدا ،كی زۆر باشــــوەش كارن، ئبكبم كشــــی ھرە ســــرەكی ئو زۆربیــــان بداخــــوە برادەرانــــنییــــ، لوە كوردییكیــــان باش باش ڕۆژنامنووسكی ببن دەچت ڕۆژنامنووسی، ئخالقی خاوەن و بــــم دەبــــ لالیكی دیكشــــوە پرە بزمان بدەن، من بۆ مسلی خوندنی ڕۆژنامنووسی ل وتكی وەندەی پرســــیوموەكو ســــوید، ئیكك لــــ خوندن قورســــكان، نك گرانترین بواری خوندن بت، ئمش ھــــم لباری تیــــۆردا ھم تایبتی بــــ پراكتیكدا، لبــــارەی بۆ خكــــی بگانــــ، لــــ ھموو ڕۆژنام ری ســــویددا لــــگڕۆژنامتلفزیۆنكاندا، بناوبانگكاندا، لــــ ڕادیۆیكانــــدا دەتوانیــــن بن نانو شوكار ل ك ،گانژەی بڕ ٪٥ یشتۆتگســــتا نن، تا ئدەكڕژەیكــــی ئمــــش و ٣٪، و ٤٪ زۆر كم، دیســــانوە ھردووكیان بیكوە دەبســــتموە، تۆ با ھر

ڕۆژنامنوســــكی باش بیت، ئگر سویدییكت خراپ بیت زمانكی ،و زمانتی ئتایب زانی، بباش نك تۆ فر دەبیت، وا ھست دەكیت ھمووی ئیدیۆم، كۆم ڕســــتی حازر بدەســــتو دەبــــت دووبارەی ،ڕاســــتیدا وانیی ل وە، كیتبكئگر تۆ زمانكت باش نبت، لو حات تۆ نابیت ب ڕۆژنامنووسكی ،موەی دوای ئتی نتایبباش، ب نجن زۆر باشترن لستا گی ئوانئ دەرەوەین ل مســــتا ئئ ك ،مئكۆمــــك گنجی كورد بــــ كوڕو كچوە ل چندان بواردا دەخونن، ك بۆ كورد زۆر گرینگ و پ بایخن، لوان دیبلۆمات، میدیا، سیاست،

پزیشكی،...ھتد. كم پرســــی، ككیژ ك لمــــن ڕۆژلــــ دیبلۆمات دەیخونــــد، وتم: بۆ ل دیبلۆمات دەخونــــی وتی بڕای ،مئ ھرەســــرەكی كشــــی من كــــ نمانتوانیــــوە دۆزی خۆمــــان وە دایینــــن، لمــــوو دنیا بگھبئم نمانتوانیوە بگین بناوەندی دەست ل ئوروپا و ل ئمریكادا، دبلۆمات ب ر من ببمــــگــــوتی ئبوانامكــــم دەتوانــــم بچــــم لم شوناندا كاربكم، ب بوانامكم دەتوانم بگم سنترەكانی بیار، لوێ ھر ھیــــچ نبت بتوانم باس

ل كشی میللتكم بكم، ئگر پشتگیریشــــی ل نكــــن! ئوا بو

.كی باشر شتش ھباسكردن*بایخنـــدان بـــ ئرشـــیف و بـــ ھنـــد ھنگرتنی كشكی الی ئمی كورد، تۆش

لم بوارەدا خریكی، قسی تۆ لم بوارەدا؟بداخــــوە ،مــــئ -حكومتــــی خانزو باتی كورســــی و محكومو ئو شــــتانی، دەستی پارتی و ،كتی ڕازیكردنی ختی، دەسكی شت پارە، بو كورســــی و بگپ بڕووكشــــكان، بداخوە حكومتی ئم حكومتك ســــیری پاشڕۆژ ناكات، تنیا ئمــــۆ دەبینت، بۆ دازیكردنــــی ئندامان و شــــقامی كــــوردی، ئمش بۆ ئــــوەی ئگر بیانی ھبژاردن بوو، بتوانن دەنگی ل كرینن، ھدەســــت بخۆیان بیكتی و پارتی بتوانت ئمال زۆرتر

بنت یا ئوال زۆرتر...حكومتی كوردی باخان دروســــت دەكات، ببــــ ئوەی كار لســــر معریفــــ بكات، بــــا حكومت ھر بینــــام بۆ دروســــتبكات! بــــۆ نمونچندان ھۆی درووستكردووە بناوی و برادەرانزم بۆ ئس، ڕندان كچبم ھۆكان ھمووكسی تیانیی و بتان، سای چند جارك بۆنیان تیــــدا دەكرت، بــــم ناچت لناو ئو گنجان بپرست بزانت خون و داخوازییكانیــــان چییــــ؟ دەیان ســــنتریان كردۆتوە، ب داخوە ری حزبین، خۆزگنتیان سزۆربدەزگاو ســــنترەكان ھــــر بناوی بارەگاكانــــی حــــزب ناوبنرابان، كخك ب ئدەبیاتی حزب پروەردە دەكن، بم تۆ ئرشیفكی گورەی دیكۆمنتت ھی، تا ئســــتا بیری لوە نكردۆتوە ئرشیفكی گورەو دەومند بۆ ئــــو نوەی دابنت، بــــ ئــــوە ئدەبیاتی منــــ، ئوە

كارو چاالكــــی من...ئــــوە خبات و تكۆشــــانی ڕابردووی من، دوای چند ســــاڵ ئوە برھمكی، تۆ ۆ بچینمر ئگۆ دەیخۆی، ئمئناو شــــقام و شاركی وەكو ھولر لــــ گنجان بپرســــین، بین ئرێ مژووی حزبی كوردی كی دەســــت جگیان نازانن، بــــدەكات؟ زۆربپ وانئ كانــــی حزب، كــــندامئلھر نخوندەوارن، ل ئندامكانی پارتــــی و یكتــــی بپرســــن پیەو ؟ نازانكانتان چییۆگرامی حزبپچی تدای، جا بــــا ھر باخانم بۆ دروســــت بكات، ئینجا ئرشیف یكك ل كۆلگ پتوەكان، یكك ل ســــرچاوەكان بۆ ئوەی بتوانین ڕابردووی لوە ھنجین و داھاتووی لســــر بونیادنین، تــــۆ دەتوانی بو دیدگای كاری لســــر بكیت، وەكــــو یككــــ لســــرچاوەكانی بوكردنــــوەی معریفــــ یان وەكو پزانینك بۆ ئوەی بزانیت مژووی ئو حــــزب و ئم حزب و حكومت و مژووی میللتكت چۆن درووستبووە و چۆن ھاتووەو چۆن پرەی پدراوەو

قۆناغكانی چین؟ئم ل ســـلمانی بۆ دروســـتكرنی ئرشـــیفكی نتوەیی، دەســـتمان پكرد، من بخۆم ئندامی دەستی ئیشـــكی بـــووم، دامزرنـــری

ھیچ بداخوە بم باشـــمانكرد، ئاوڕكی لندرایـــوە. دوا زانیاری ریكـــســـتا خـــت، ئمبھ كـــئرشـــیفك ئاو دەیبات، شـــ و تڕی لناوی دەبات، ئرشـــیف و دیكۆمنتكـــی ئم، بـــ پارتی و تی پارتی كتایب وە، بتیشكیل سای(١٩٤٦)ەوە دامزراوە، حزبی ھیواش، ڕكخراوەكانی خوندكاران، لـــرە ،دەرەوەیـــل ھموویـــان ئوەندە دوژمنكانمان لبرئوەی دڕنـــدەن كس نیتوانیـــوە ھیان بگرێ و بویـــان بكاتوە، ھزاران م نامانل كر یھ ك ،یھ نام ،یژوویی خۆیـــان ھخـــی مبایئوە لـــدەرەوە ل مان كوتووە، حكومتی ھرمی كوردستان دەیتوانی نـــك ب مالییـــن دۆالر ب چندان ھـــزار دۆالر ل دەرەوە شـــونك نـــاوی لنـــت دەزگاری بكاتوە، ڕۆشنبیری، مای یان ڕۆشـــنبیری دیكۆمنتكانی بئاســـانی زۆر تۆ لم شـــونان كۆبكاتوە، دەرەوە خریك سركردە كوردەكان ئوانی ئرشیفكانی دادەنیشن، لدەرەوە خۆیـــان دەدەن زانكۆكانـــی دەرەوە بۆ ئـــوەی لـــوێ بپارزرن، من لســـر لدەرەوە كســـا چند ئو ئرشـــیفان ئیـــش دەكم، من ناوم لناوە ئرشـــیفی مان دەیان ،دایـــی گرینگیـــان تنامـــگبئـــو كاركردنی من ئگـــر وەكو مسلیكی نتوەیی نبت، من زۆرجار بیر لوە دەكموە دەم، من گرت، كیان لڕ وشتانر ئھشیعر بنووسم، زیاتر بخونموە، زیاتـــر پـــرە بئدەبیات و شـــعر م كدەبی بـــدەم، بانی ئوەرگ ریكخ كانو خم ئیر دەكســـپیربوونـــ، ھیـــوادارم تمنیـــان درژبـــت، لگـــڵ مردنـــی ئوان

ئو شـــتان ئگر كســـك نبت بخۆیانوە بگرت، ئوا دەب فێ بدرن، چونك ھمووی ل كارتۆنن، ھرئوە كوتـــوون، زەمین لژر من چووم بوو، ك كرەكییس خادەرەوە، زۆر بایخم ب ئرشیف دا، الینكی دیكش مـــرۆڤ دەب بۆ خود بگڕتوە، وەكو بیرم كردەوە دەتوانن یـــھ دیكۆمنت ھندك ناوی مـــن بخن سرگۆشـــیكی دیك لگۆشـــكانی مژووی كورد، بژاركردن كۆكردنـــوەو ئویش ك ك ،ینتانو دیكۆمو پشـــكنینی ئئمۆ ئو وەچی ئم پویستیتی.

*تۆ لم كارانـــت ب چ پالن و برنامیك كار لسر ئو شتان دەكیت؟ یان وەكو كارو

حزكی شخسین؟-بــــ من ماســــترەكم لســــر نــــی بــــوو لــــری نھگــــڕۆژنامدەســــتم كــــ ســــای(١٩٦١_١٩٩١) بــــ ڕۆژنامگرییــــو كاری بــــو ماسترەكم نامی نووســــینوەی وەم نییتی ئــــكرد، زانیم دەســــ م ماوەیكانــــی ئنامگموو بھڕۆژنامــــو ھمــــوو كۆبكمــــوە، م ماوەیوكــــراوەو گۆڤارەكانی ئبكۆبكمــــوە، ل پشكییكشــــدا م كــــردم بــــوام نووســــیوە، بــــسرەتایك، بداخوە زۆربی ئو ،زانكۆكانن پالنیان نیی ی لسانكپالنیان بــــۆ ماســــترەكانی خۆیان نیی، ك كاری لسر بكی، من ئو پالنم ئیتر كارم لسر كرد، ئوەم كاتك پالنــــك(١٩٦١_١٩٩١) كــــردە چووم دەرەوە ل ھرشــــونك ھر ڕۆژنامو گۆڤارو بوكراوەیكی ئو ماوەیم دەبینی داوام دەكرد، ئگر نشــــیاندابام ئــــوا كۆپیم دەكرد، ئگر كۆپیشــــم نكردبا دەمنووسی ،ین ھن شــــوف ن ماڵ لف لــــئوە پالنكی من بوو، ئستاش من خاوەنی ئرشیفكی زۆر زۆر گورەم، ھیوادارم چوار پنج كتبم ھناوەتوە ئمســــاڵ لم چند مانگی داھاتوو ل ككوە ین، ئیتر ئــــچاپ بكر

ئنجامی ئو ھوڵ و تكۆشانم.*باســـی رۆژنامنووســـمان كرد، بم ئركی سرنووسر، ســـكرتری نووسین، بڕوەبری نووســـین، ئم ئركانی ئـــرە و لرۆژنامو دەزگاكانـــی دەرەوە چـــۆن بـــراورد دەكیـــت و

دەبینیت؟ وەیوەر ئدەرەوە پگومان لــــب-دەبت بڕاستی ڕۆژنامنووس بت، ئكادیمییك وەكــــو زۆربشــــیان ھیــــچ خوندبــــت، ڕۆژنامیــــان كسكیان وەكو پیاوكی دەومند نابــــت ب خاوەن ئمتیــــاز، خكی خــــاوەن بۆتــــن دەومنــــد ردەمســــت لوە دەچئیمتیاز، لكۆنكان ئــــوە روویدابــــت، بم ھموویان ســــتاكئ لســــردەمی خكی زیرەكــــن، خكی ئكادیمی و دەتوانیــــن بن كســــانی بیانی ئوانی ڕۆژنامگرین، مونزیری دەبن سرنووســــری ڕۆژنامكان، وتن، گــــورەی كســــایتییكی ھموو خك و وتك دەیناســــن، سرنووســــری بووە فــــالن دەن فــــالن رۆژنامــــ، من لــــم وتی خۆمان سرنووســــرم بینیوە ئوە كرۆژنام كــــی لــــوتار كســــاننووســــیوە، ل ھموو دنیا شتی وا نییــــ، لــــرە كاری بڕوەبری نووســــین و ســــكرتری نووسین و جگری سرنووسر و سرنووسری تكوكراون، ئگــــر ڕۆژنامیك نووســــینی ھب جگری سكرتری

سرنووسری بۆ چیی؟*ئوە رازیكردنی خك و دابینكردنی كورسی

نیی؟-ب، ب ئوە دەســــت ئو خكانــــ ڕازیــــدەكات بــــۆ ئوەی لدەرەوە ،بدات كورســــیان پگو ھندك رۆژنام ھــــن، رۆژنامی بناوبانگیشن، تنیا ناوی برپرسی ل ت، بۆ نمووندەنوســــ ڕەكالپ ڕەیم الپت ئدەنووسر كرۆژنام ،نووسری فالن رۆژنامر چاودژل ،ناوبانگزۆر ب كنووسرۆژنام ك ئیتر ل یوەی زانیاریــــم ھمن ئــــبایخ بھیــــچ شــــوەیك دەرەوە و شتانرو ئرنووســــگری سجبنادەن، زۆربی كارەكان سرنووسر دەیــــكات، ســــكرترەكی لگــــڵ بڕوەبری ئیدارەی نووسین، نك بڕوەبری ئیــــدارەی ئیدارە، لرە ھموو ئو شتان تكوكراون، من لرە رۆژنام دەبینم یك ریز ناویان نووســــیوە، لــــدەرەوە برپرســــی یھ ت، رۆژنامكان دەنووسرشبسبارەت ئیدی ناشینووست، ھر برۆژنامكش ب برنامو میتۆدی كاركردنكــــی دەزانی ئــــوە ل چ حزبــــك نزیك، ئــــوە لیبرال یان دیموكرات یــــان توندڕەوە، توندڕەو بو مانای نا كارك بكات وتكی بوشــــن، بــــم دەیوــــت ئو دەست ئاگادار بكاتوە، یان چند

گۆڕانی ل دەست كردووە!*دەمویســـت ئوە بپرســـم بۆ ل رۆژنامكانی بیانی و دەرەوە كاریگرییان بسر رای گشتی و الدانی وەزیرو برپرس و كابینی حكومتوە

ھی؟-دووساڵ لمو بر ل سوید سۆشیال ھبژاردندا لــــ دیموكراتییــــكان دۆراندیان، راسترەوەكان ھاتن سر حوكم، كــــ برەیكی چوار حزبین، گورەترین حزبیان(حزبی مۆدرات)، ئیدی ســــرۆك وەزیران كابینكی راگیاند ھشــــتا روڕەسمك تواو نببوو، رۆژنامكان كوتن پشكنینی كسایتی ئو وەزیران، رۆژنامیك الدا، وەزیرەكانــــی لــــ یكــــك لبرئوەی ل ماوەی كارەكركی ھبوو، كرێ و ھقدەستكی بڕەش پدابــــوو، ل ســــوید دەبت ھموو شتك ب ئاشــــكرابت، پت دەن ت، بت ئیشی سپی بت دەبكئیشواتا باج بدەیت، پارەكشی بزانرێ چندەو چند نیی! ئــــو وەزیرەی پارەی ب حكومــــت ندابوو، ئیدی مانگانــــ لگــــڵ كارەكرەك رك كوتبوو شتكی پدابوو، ب جۆرك بداواداچوون و پشكنینی كردو چووە ناو دیكۆمنتكان و چی كراوە، چی نكراوە؟! ئویش دانــــی بوە دانا، كــــ ب ئــــو كســــ لمای من كی دیككڕەش ئیشــــیكردووە، یبلوەزیرەكان لســــر ندانی پارەی فزیــــۆن الدرا، چونكلتی تخزمل ســــوید دەب لبرامبر خزمتی تلفزیۆن مانگان پارە بدەیت، دوای بدوا داچوونی دیكۆمنتكان و گڕان و پشــــكنین، ئو كس چندان ساڵ پارەی خزمتی تلفزیۆنی ندابوو، پش ئوەی بچت سر كورسیكی خــــۆی، الیاندا. كارل بیــــر وەزیری ،زو گرانركی بپیاو دەرەوە، كل ســــوید رۆژنامكان لســــریان رووســــیا پشكی ل نووســــیبوو، لكۆمپانیایك ھی، ئمش نابت، ئم پیاوە پش ئوەی روڕەســــمی وەرگرتنی دەســــت و كورسیكی بت، ئم گربست و پیوەندییی لگڵ ئم كۆمپانیای نمابوو، ئم وردەكاری و ســــۆراغ و پشكنینانش یقیننووسی راسترۆژنام ،وەیئ ،نووسوە كاری رۆژنامدەیكات، ئھرم حكومتی گندەییكانی ك

ئاشكرابكات.دوای گندەـــكان لـــرە وانییـــ *پـــت

ئاشكرابوونیان گورەتر دەكرن؟-ئــــوە دوو ســــری ھیــــ: ئوە دیســــان دەگرموە سر مسلی زۆر رۆژنام ،كئیستیفزاز و ھاندانبب ئــــوەی ناوی ســــرچاوەكان بنن، ب ب ئــــوەی دیكۆمنتكان وەزیر.. فــــن دەن بوبكنوە، برپرس گندەــــ، ئوە حوكمتی ھرم ئیدی پشــــت گوــــی دەخات، ئوانــــی بــــ دیكۆمنتیشــــوە بو بكرتــــوە، لبــــر ئــــوەی ئــــو حوكمت ھشتا یكی نگرتۆتوە، ھردووكیــــان دەیانوێ نفوزو دەنگ و جماوەرەكــــی خۆیان ب شــــت و رۆشــــنبیر و ھمــــوو جۆرەكانوە لدەســــت خۆیان نــــدەن، ب ھیچ حزبكیان نایانوت شــــوەیك بشكنن، كشك دەچتوە مكتبی و ســــركردایتی حزبكان سیاسی و لــــوێ دادەپۆشــــرت و كۆتایــــی ،دەرەوە وانیی م لت، بنردەھپبۆ نموون ئگر راســــتەوەكان ئم دوو وەزیرەیان الندابا، لوە دەچت بژاردنی داھاتــــوودا كار لھ لــــھزاران دەنگیان بــــكات، ل دەرەوە زۆر گرینگ بزانن سدا چند خك دەچن سر سندوقكانی دەنگدانوە، كچی لرە پارتی و یكتی زۆر زۆر بكرت، ھبژاردن بیانی ئاساییبــــم نخر لــــرە ئگر(٥٠٪)یش ئیدی ئــــوان دەنگدانوە، تــــبچكاركی وادەكن زۆربی سندوقكان پــــ لدەنگ دەكن، لوە دەچت بۆ برامبر تۆ نتوەییكان لسمنتوەیكــــی سردەســــتی عرەبی تونــــدڕەو بــــاش بت، بــــم ئوە واتا ،تدیموكراتی ناشــــرینكردنی بین ئمــــ لبرئوەی ملمالنمان توندڕەوە، نتوەیكی لبرامبر ،دەرەوە شــــتی وانییــــم لــــبــــگرینگترین شــــت ئوەی بزانی سدا چند خك دەچــــت دەنگ دەدات، دەتوانیــــن لرەدا لنــــاو بازنیك ئم رستی كورت بكینوە: ھموو فایلــــكان تكوكــــراون، فایلــــی دیموكراتی و فایلی رۆژنامنووسی و فایلی حزب و فایلی ئو ركخراوانی ك ناویان لنــــراوە مدەنی، فایلی ناویــــان ل ی كو رۆژنامانــــئــــخۆیان ناوە رۆژنامی ئھلی، فایلی مڕای من ئجاســــووس، ئینجا بكاری رۆژنامنووسی ھۆشیار خاوەن ئخالقی رۆژنامنووسیی، بتوانت

ئم فایالن لك جیا بكاتوە.بشی دووەم

نووسییخالقی رۆژنامنووسی ھۆشیار خاوەن ئد: رۆژنامحملی ئوزاد عن

نوزاد علی ئحمد - ھولر - ٢٠٠٩/١/١

٢٠٠٩

/١/٢

٢ می

وەدو

ی ون

نو كا

)ی١١

٠)رە

ژمادی

ور ك

٢ی٧٠

٨ نی

نداب

ر

23

بكت

ی وە

دنون

خ

مسعود ئیبراھیم مال ھمزەزۆرجار گوتــــراوە و دەگوترێ منداڵ پاكترین دەتوانی ب ر منداھ ،نترین كائینو خاوئارەزووی خۆت پروەردەی بكی و چۆنت بوێ وای ل بكی، كواب و مادام پروەردەكردنی گوناه نیی ،وەندە گرنگ بكی ئمنداڵ كارمندان ب بش بن ل ئدەب و ھونر و گۆڤار

و بوكراوەی تایبت بخۆیان!!؟؟لوانی الی ھموومان روون ب ب درژایی مژوو ھودراوە بۆ لناوبردن و فوتاندنی كلتــــوور و ئدەب و ھونری كــــوردی، ئوە جگ لوەی میللتی كــــوردی بدبخت وەكو میللتانی تریش نیتوانیوە لناو خاككی خــــۆی گۆڤــــار و بوكراوە بــــ زمانی خۆی بوبكاتــــوە، بم لگڵ ئــــوەدا بنھنی یشتۆتكان گكاركراوە و دەستاودەستیش شتشونی خۆی، كواب دەركردن و بوكردنوەی گۆڤار و بوكراوەی سیاسی و كۆمیتی و ھونری و.. ھتد ئاواب، كوای دەب ئوە بۆ منــــدان زۆر زەحمت ب، چونك دەب كاری تایبت بۆ مندان بكرێ و خمخۆری تایبتی ئو بوارە ھب.. بم ئوەی جگای بیارە ئایا تا چند كار بــــۆ مندانی كورد كراوە و چند ھوــــدراوە لرــــگای بوكردنوەی گۆڤار و بوكراوەی تایبت خزمتیان بكرێ و ھوی برزكردنوەی ئاستی رۆشنبیریان

بدرێ؟؟!!بگومان لوانی ل وەمی ئوەدا تووشــــی جۆرك ل خمســــاردی و وشی (كم) بین، چونكــــ براســــتی كاری كم بۆ ئــــو بوارە كراوە، ئوەشی لوە گرنگترە ئایا تا ئستا چند لكۆینوە لسر ئوە كراوە و تیشكی

خراوەت سر...؟!جی دەستخۆشــــیی وا ئوجارەیان نووسر و لكۆــــری دەســــت رەنگیــــن و ماندوو بۆ رۆژنامگری كوردی نــــوزاد علی ئحمد لدوو تووی كتبكی (٦٤) الپڕەییدا ھاتووە

بوردی باســــی لو ئدەب تایبت كردووە و باســــكی خۆی لــــ گۆڤاری ئســــترە تاڕاددەیكی توانیویتــــی و چكردۆتــــوە بــــاش خونر لو بابت ئــــاگادار بكاتوە. كتبش ل بوكراوەكانی مكتبی ناوەندی تی باس لی خۆییاندنی (ی.ن.ك)ە، جراگچند خاك بكرێ ك لكۆر لو كتبیدا

بوردی تیشكی خستۆت سری:نووســــر ھــــر لســــرەتای كتبكیدا و ل پشــــكییكیدا خم بــــۆ كۆنكردنوە و چاپنكردنــــوەی ھمــــوو بوكراوەكانی سردەمی شــــاخ و پشــــمرگایتی دەخوا و دەخوازێ رۆژك ل رۆژان ئوە بكرت پرۆژە و بایخی پ بدرێ، ھروەكو خۆی حز بو پرۆژەی دەكا و ئوە ب (ئســــترە یكمین گۆڤاری نھنی بــــۆ مندانی كورد) دەســــتی

پكردووە. ی جار لوە دەكا زۆربــــر باس لنووســــبوكراوەكانــــدا الپڕەی تایبــــت ب ئدەب و پــــروەردەی مندان ھبــــووە، ك ئوەش

بایخی خۆی ھبووە.ھروەھا جختیش لوە دەكاتوە ل ســــای ١٩٦١ تا ســــای ١٩٧٦ لــــ راگیاندنی پارتی دیموكراتی كوردستانی ئوكات گرنگی ندراوە بــــ رۆژنامگری منــــدان، ك ئوە جگی

.وەیوردبوون پرسیار و للگڵ ئوەدا و ل برامبریشی لكۆر دێ و ب بگوە دەیسلمن ك یكتی نیشتمانی كوردســــتان بایخی بو جــــۆرە ئدەب داوە و لگڵ ئوەشــــدا جگ لــــ ئۆرگانی حیزب چند بوكراوەیكی بوكردۆتوە، ك ھیچ پیوەنــــدی بــــ پیــــەو و پۆگرامی حیزب نبــــووە، تنھا ئوە نبــــ، ك كادیرەكان ئندامی حیزب بوون، بــــۆ ئوەش گۆڤاری

ئسترە ب نموون دنتوە.ئوەش ناشارتوە ك ل ژمارە ١ی گۆڤاری نووســــری كوردســــتان ٣ چیرۆكــــی مندان

بوبۆتوە و دوای ئویش برە برە شــــتی لو جۆرە بوكراوەتوە.

ل دوای ئوانشــــدا نــــوازد ھاتووە رابری ئسترەكانی نووسیوەتوە، ك تیدا باسی لــــو بوكراوان كردووە ك بناوی ســــتر یان ئســــترە دەرچوون، ئوە جگ لوەی ھر لگڵ ئوەدا ســــاڵ و ژمارەی دەرچوون و شــــونی دەرچوونــــی ھریــــك لوانی

نووسیوەتوە.ل بشــــی دووەمی لكۆینوەكیدا لكۆر ھاتۆت سر گۆڤاری ئسترە و ل دەستپكدا ناساندنكی زۆر جوانی بۆ گۆڤارەك كردووە لــــرووی قبــــارە و ژمارەی الپــــڕە و جۆر و شــــونی چاپی، لگڵ ئوەشــــدا ھاتووە ی نووسیوە كرانو نووسراســــتی ناوی ئئوكات بنــــاوی تر بابتیان نووســــیوە و

بوكردۆتوە.لــــ برامبر ئوەشــــدا پی وای ئســــترە ،نــــی كوردیینی مندام گۆڤــــاری نھكیچونكــــ گۆڤارك بووە ب مۆت و بنھنی دەرچووە، پشــــی وای ك گوگاڵ ب یكم گۆڤاری نھنی داناندرێ، چونك ئو گۆڤارە ل سردەمی كۆماری مھاباد و لژر سایی ئوان دەرچووە، باشــــترین بگش بۆ ئوە پشكشــــكردنی گۆڤارەكی بــــ كوڕی قازی محمد، ك ل پشكشــــكردندا نووسراوە: (پشــــكش ب تاق گوی ھیوای كوردســــتان پشــــەوی منانی كورد بۆ ری زانســــتی و ھونر اغای علی قاچی رۆی شیرینی حچرت

پیاوانی برزی كوردستان).ھروەھا لكۆر پشی وای تا سای ١٩٨٣ و كی تر برە ھیچ گۆڤارستگۆڤاری ئ ر لب

نھنی بۆ مندان دەرنچووە. ر باس لشــــدا نووسمانموو ئدوای ھلوەستان و دەرنچوونی ژمارە ٢ی ئو گۆڤارە دەكا و دە ك كاك عبی سرپرشتیاری وەی من لرئــــبراوەســــتا ل ــــی بۆیدەراگیاندن دووركوتموە و چووم ركخستن، بم نووسر پیوای لبر ب بابتی بووە، نك ھۆیكی پشــــوو، بگشی بۆ ئوە ئو قسی ك پیانگوتراوە ئوە ل شارەوە

بابتكانمان بۆ بنرن ئم چاپی دەكین.ل بشــــی ســــیمی كتبكش نووســــر ھاتووە ب پشــــكییك باسی كاك عب و وەك سرپرشتیاری كردووە. چاالكییكانی گۆڤاری ئســــترە و دواتر لمڕ ئو گۆڤارە دیداركی لگی ئنجامداوە و تیدا نووسر باس ل زۆربی الینكانی ئو گۆڤارە دەكا لــــ رووی چاپ و دابشــــكردن و كادیرەكانی كاركــــردن و وەستانیشــــی كــــ جخت لوە وەی بووە لوتنر دووركســــوە لدەكات

راگیاندن نوەك لسر ب بابتی.لبشــــی چوارەم و كۆتایی كتبك نووسر ھاتووە دەقی ھموو نووســــراوەكانی ژمارە ١ی ئــــو گۆڤارەی نووســــیوەتوە و لدوای ئویشدا گۆڤارەكی وەكو خۆی ب سكانكراوی داناوەتــــوە، ئوە جگ لوەی نووســــر بۆ نووســــینی ئو كتب سوودی ل ٨ سرچاوە

وەرگرتووە.ل كۆتاییدا دەم كاری وا جگای دەستخۆشییو پویست زیاتر بایخ ب ئدەبی مندان بدرێ، ویر وایمـــادام دەزانین منداڵ وەك ھ چونكچۆنت بوێ دەتوانی وای دروست بكی، بۆچی ھوندەین خۆمان مندانی خۆمان دروســـت

بكن نوەك خكی ترو كلتووری تر.

ئسترە. یكمین گۆڤاری نھنی بۆ مندانی كورد

خوندنوەی بدرخانزۆرجـــار باس ل نھامتی و دەردەســـرییكانی كورد دەكرێ و ھموو الیك كۆكن لسر ئو ھموو زوم و زۆرییی لالین دوژمنانوە ل میللتكی گورەی وەكو كـــورد كراوە، بم ئوەی كـــ بدرژایی مژوو وای ،مرخمتتابارە و كی خدەســـتی داگیركاران كورد ل

كۆنكردنوە و بایخ ندان ب ئرشیفی كورد. جی داخ ئمۆ حكومتكی كوردی ھی، كچی ئو حكومت ھر بیریش ل ئرشیف ناكاتوە، ل شونی ئو حكومت چند تاك كسك ھن ئو كارە دەكن

و دەیانوێ خزمتی كورد بكن.دیارە دنیای رۆژنامگری كوردیش، بدەر ،كردنرشـــیف نئ وتان و بو فل نییچونكـــ لوانی ل ســـردەمی جیا جیادا چندین بوكـــراوە و رۆژنامـــ و گۆڤاری وە و گوزارشـــتیان لوكرابنـــكـــوردی ب تی كوردی كردبوكاتی دەسستی ئوھو تا ئســـتا ئوان دیارنبـــن و وەك ئوە ختانم خۆشـــبب ،بوونر نھـــ وابئوا ئمجارەشـــیان نوزاد علی ئحمدی نووسر و خمخۆری ئرشیفی رۆژنامگری كوردی توانیویتی ٩ ژمـــارە ل ژمارەكانی ی ژینیش لوە و بنكـــتـــبـــات بدۆزخدووتووی كتبكی (١١٢) الپڕەیی بچاپیان گیاندووە، ك ئوانیش ژمارەكانی: (٤٦٥، ،٤٧٢ ،٤٧١ ،٤٧٠ ،٤٦٩ ،٤٦٨ ،٤٦٧ ،٤٦٦٤٧٣)یـــ، ك ل نیســـانی ١٩٦٢ تا كانوونی

دووەمی ١٩٦٤دا بوكراونتوە.ھر لو كتبدا نووسر ل سرەتا ب كورتی باسی ل مژووی رۆژنامی خبات كردووە بات دەكا لی خرۆژنام و پاشان باس ل تریم قاسم و دواتر دبدولكردەمی عســـسر باسكی زۆر گرنگتر ئویش ژمارە ٤٦٣ و ٤٦٤ی رۆژنامی خبات، ك تا ئســـتاش و دوو ژمارەیوە ئایـــا ئـــبۆتـــروون ن ل یو رۆژنامئ دەرچـــووە یان نا؟ چونك١٩٥٩/٤/٤ تـــا ١٩٦١/٣/٢٨ ب ئاشـــكرا ٤٦٢ ژمارەی ل دەرچووە و دیاریش ك نووسر ،٤٦٩ ،٤٦٨ ،٤٦٧ ،٤٦٦ ،٤٦٥ ژمارەكانـــی ٤٧٠، ٤٧١، ٤٧٢، ٤٧٣ی دۆزیوەتوە و وەك خۆشی باسی دەكا، بپی گرم و گوڕی ئو یا دەب وكراوەتژمارە ٤٦٥ ب ی لتانباب یانیش دەب چووبژمـــارە ٤٦٣، ٤٦٤ دەرن و دوو ژمارەیكانی ئـــتباب ك لشـــبلـــ ژمـــارە ٤٦٥دا دووبـــارە بوكرابنوە، جگ لوەش نووســـر باس ل سلماندنی نھنییتی ئو رۆژنامی دەكا، ئویش لبر بوبوونوەی بابتكان بب ناوی، لگڵ ئوەش نكی ل دیار ج پنجی مامســـتا

.كر رۆژنامسد ناكا بحمئیبراھیم ئل دوای ئوان نووسر دێ باس ل دروشمی ســـرەكی رۆژنامك لـــ قۆناغی ئو كات ب ك بژمـــارە ٤٧١ ن لـــ دەكات و جگـــكوردی دەرچووە، ئگرنا ئوانی تر ھموو دروشمكان ب عرەبین و بوكراونتوە،

:بریتین ل ك یا جماھیر شـــعبنا ناچلی من اجل جبھ -

اتحاد وگنی للعمل. و اخالفـــ چـــد االســـتعمار ومشـــاریع -

.واعوان- چد الدكتاتوری القاسمی المعادی للشعب

واھداف الكبری.- القام نڤام دیمقراگی برلمانی سلیم.

- لتمتین الروابـــگ االخوی والنچالی بین الشعبین العربی و الكردی.

- لتمتع الشعب الكردی بحقوقه القومی بما فیھا الحكم الژاتی لكردستان العراق.

- السترجاع حقوق البالد من شركات النفگ االستعماری فعال.

لچمان حقوق العمال والفالحین الدیمقراگی -.والمعاشی

ر دێ باس لنووســـ وانـــدوای ئدوا بـــنووسینگ و چاپخانكی پارتی ل برلینی رۆژئاوا و كاروچاالكییكانی راگیاندن پارتی لوێ دەكا، ك لپرســـراوی نووســـینگی ســـرەكی ئمانیا ســـعدی دزەیی بوو، عومر شخمووسیش لپرسراوی ركخراوی ســـاون بھ وانئ ریتانیا بـــوو، كب

بوكردنـــوەی بیاننامـــ و بوكـــراوەی حزبی.

ل بشـــكی دیكـــی لكۆینوەك نوزاد دێ و باس ل ھونـــركاری ل رۆژناموانی لـــو ژمارانـــ رۆژنامی خبـــات دەكا و پیوایـــ ژمارەی ٤٦٥، ٤٦٦، ٤٦٧ ب چاپكی زۆر ســـادە تایپ و چاپكراون و ھونركاری كراوە، كدا رەچـــاو نریـــان تگرۆژنام بووە، ك كۆیو مر ئبوەش لئ یوایپل شاری سلمانی چاپكراوە، ژمارە ٤٦٧یشی دیارە ل ك ،یدیارە چاپی دەرەوەشـــی ھچاپكی دەرەوە ھموو بابتكانیان چاپ نكردووە، بم پچوان ئو ٣ ژمارەیی پشـــوو، دیارە ل ژمارەكانـــی ٤٦٨، ٤٦٩، ٤٧٠، ٤٧١، ٤٧٢، ٤٧٣دا بایـــخ بـــ ھموو الینكانی رۆژنامگری دراوە و سلیقی رۆژنامنووسیان ل ھموو روویكوە تدا

پیەو كراوە. وەكینكك تری لوەرەیت ر لنووســـل باســـی گرنگی ئو ٩ ژمارەیی خباتدا و نـــاوەرۆك بـــ خوندنـــوەی :ـــدەبابتكانی ئـــو ٩ ژمارەیی خبات، ھم گوتاری ســـركردایتی كورد و ھم گوتاری پیالن ئامزی داگیركرانی كوردستانمان بۆ

دەردەكوت. ال١٥).ئو قســـیی لكۆر دەمانگینت سر ،بكی نرشیف ھیچ سوودر ئگوەی ئئ و نووســـین و رووداوانند لوا دەكرێ پئ

وەربگرین ك تیدا بوكراوەتوە.ل كتایی ئو لكۆینوەیدا نووسر باس :قۆناغی دوای ژمـــارە ٤٧٣ دەكا و دە لـــدوای ئوە دوو رۆژنام بناوی (خبات)ەوە دەرچـــووە و ھردووكیـــان ئۆرگانی پارتی دیموكراتی كوردستان بوون، ك ھریكك لو خباتان باكـــی پارتی دەریكردووە، چونك ل ســـای ١٩٦٤ بدواوە تا ســـای ١٩٧٠ دوو پـــارت ھبـــوون ب نـــاوی پارتی دیموكراتی كوردستان)ەوە، من زۆربی ھرە زۆری ژمارەكانی (خبات)ی ھردوو باكم لالی، بـــم ناكرت ئمـــۆ جاركی تر چاپبكرنوە، ب تایبتیش چندان وتاریان تدای، ك ل خزمتی بارودۆخی ناجگیری

ئمۆی كوردستاندا نین. دواتر نووسر ھاتووە ئیندكسی ژمارەكان وە كشاردتوەشـــی نوە و ئنووسیوەت

سوودی ل شش سرچاوە وەرگرتووە.ل بشـــی دووەم و كۆتایی ئو كتبشـــدا ونی ژمارە ئۆرجیناكانی ھر ٩ ژمارەی

خباتی بوكردۆتوە.

خبات.. ئۆرگانی پارتی دیموكراتی كوردستان - نیسانی ١٩٦٢ - كانوونی دووەمی ١٩٦٤

چۆنییتـــی بـــ ســـبارەت نتـــدیكۆم ئـــم شـــھیدكردنی مئمـــون دەبـــاغ لـــ رۆژنامـــی خبـــات ژمـــارە ٤٧٠ی ئیلوولی ١٩٦٣ ل الپڕە

٨ بوكراوەتوە. بۆی بپویستمانزانی بوی بكینوە.

لـــ كتبی خبـــات ئۆرگانی پارتـــی دیموكراتی كوردســـتان نیســـانی ١٩٦٢ – كانوونـــی دووەمی لـــ ٢٠٠٨ ئحمـــد علـــی نـــوزاد ،١٩٦٤چاپكراوەكانـــی بنكـــی ژین، بـــۆ بوژاندنوەی كلپـــووری بگنامیی و رۆژناموانی كوردی

وەرگیراوە.

محمد كریم نانواببوورە بڕز من باسی (ئیمام تابوور) ل و ئیمام تابوورەی كم، ئناكعسكری فستكی سوورو جبیكی خاكی ئاودامنی لبردابوو، نوژی لسر ترمی كوژراوان دەكرد، بم (عراق_ئران)دا جنگی لكاتی ھرجارەی ناچار ندەكوت، فریا پنج شش شاحینی گواستنوەی نییتی ڕیزدەكرد، بۆ كوژراویان ھموو بۆ نوژی یــك دەھناو

كوژراوەكان دەكرد، جا ھر كوژراوك چندی لم نوژە بردەكوت؟ ئوە نازانم...من لدەمی ئیشی من نییئم حیكایتخوانی شارم بیستووە

دەیوت:پیرە پیاوك بناو سادا كوتووە، ب كووڕەكووڕ بڕوەدەڕوات، ناوە دەكات، پشتی ناوە ھوەستیك ،دەدات بنكی دەكاتوە، ڕاست

ئگر بیدون...؟!وەكــو مندای ســاو زگــی پــاو پە گۆناكات زمانی ــ وەل ،قس ل

ــێ، بـــم ھــنــدێ جار ــب ــب دەریدەیدركن دە:(چونك زمانم دڕە، ناو و ناتۆرەم بۆ ھدەبستن دەن: ل تاندواتر ش ،(منجتابووری پقاقای پكنین دەدات و دە:(ئوانی ب تابووری پنجمیان وەگرتووە، كچی لم زەمنی باوی (عولم)و و دیموكراتیت سبری سایو ل دەیان تابوور ل ە حیزبیدا، بچتابووری حازر دان...ئــوە كبكخۆران، ئوە تابووری مشخۆران، ئوە شیلمژان، تــابــووری ئــوە

تابووری ئوە عم، عم تابووری حــپــلــووشــان، بــگــرە تــابــووری ھینی(لتیف) پرەی سندووە ئاگر دەكاتوە، جگ ل تابووری دەروازەو قاپی (.....) ن، بفرمی باویتی، (دوورە تابووری فیزی نازو باسی وت) ناكم، كات ك ل(منفا)وە خناوكو ب بخۆو بــســردان گوارەوە دنوە بۆ كوردستان...ئیتر

:نازانم تۆ ب تابووری چی و چی و چیتر، كاك

بمن حیساب ناكرێ.

حیكایتی شـــــــــــــــار

(تابوور)

* گـــر بكـــرێ، گیشـــتنی بۆ راگیانـــدن ھۆیكانـــی .ك بخر نگژەكنی تشوتلفزیـــۆن ونی دەیوێ. وەنـــدار بر كۆســـپی پگراپۆرتی ھبوو، رووبرەوە دەستی داپۆشینی رۆژنامیی ك ،نكاربھب كنشو لرۆژنامگری نونرایتـــی دەكا، كـــ ھـــر ھۆیكـــی كی دەبرنیانـــدن نوراگ- لـــ ئاژانســـی ھـــواأل، رۆژنام، تۆڕی تلفزیۆن، رادیـــۆ، گۆڤار و ونگرتن- ب ھدەست بشـــوەیك راپۆرت یـــك ئامادەكردنی و یككیـــش لـــ جیاتـــی ھاوكارەكانیان ون دەگرێ، بشیان لدواییدا رجمببۆیان كســـكیان بدا.ھیچ بكار راپۆرتان ئـــو نییبھنن، بۆ ئوانی بشداری تا دەكن، داپۆشـــینكش دابش ھمـــووان بســـر

دەكرێ.* پداویســـتییكان پرۆسی رۆژنامگری دابین بك، وەك دابینكردنی شونی ئۆتۆمبیل شونی تلفۆن، وەستان، بستنوەی توژمی كارەبا،

مزو كورسیش.ئـــو نـــاوی تۆمـــاری *رۆژنامنووسانی پوەندییان كردووە بپارزە، پرســـیاری چییان كـــرد، دوا مۆتیان، ئو پیمانانی پت داون و

كارەك ب ك راسپردرا.* ھمیش ل دواییدا وەمی بدەوە، ك فۆنانلو تئـــوەمـــت نداونتـــوە. گر ئوە نكی رۆژنامنووسان ل سرچاوەی دیكوە بدوای یان ب ،ن. بڕزانیاری دەگیارمتی تـــۆ راپۆرتكانیان بـــ دەنگوە ئامادە دەكن. نھاتنی تۆ دەبت مایی زاأل نبوونت بسر ھواكدا.

* ئاوەردانـــوەی ســـۆزداری ســـانا، یارمتی گڕانوەی دروستكردنی بوای جماوەر دەدا. گڕانوەی بوا نۆژەن كوە. بـــۆ یارمتیدانی ئو شك دووچاری كســـانی گڕانـــوەی بـــۆ و دەبـــن كاروبـــارەكان بـــۆ حاتی و كارڕایانئاسایی خۆی، ئرابگین، ك ئنجام دەدرن .كشركردنی كبۆ چارەسبم یكـــم دنیاب ئوەی

دەیكی دەیی ك دەیكی.* دنیاب، گوتبژی فرمی رۆژنامنووسی لگڵ گورە برپرســـان بشداری ل ھر بیاڕك و سیاستك دەكا، ك ئنجـــام دەدرێ. بۆ ھر بیاڕكیش (تداعیات)ی گشتی خۆی ھی، جا كارگی دانی

پدا بن یان نا. ئاڕاســـتكردنی گلیی ل *دوور بكـــوە. دەكـــرێ دوای وەكینكۆل تواوبوونـــی

بیكی. ،م بكینی سالی تكا ل *كۆششـــكانت پشـــتیوانی بـــكا. پشـــت ب كســـانی ك ،ســـتبب بواپكـــراو ھبووە. شارەزاییان ھمان ك ئاڕاســـترنجی خســـبكا، بۆ ئوەی ل جیاتی تۆ

بدوێ. * بـــ بردەوامی و برك و پكـــی زانیارییكانت نۆژەن بكوە. كاتی نۆژەنكردنوەی

.نیئایندەش رابگ* چاودری راپۆرتی ھۆیكانی یكســـر بكو راگیانـــدن

ھكانیش راست بكوە.ئینترنـــت ماپڕكـــی *دروست بك، بۆ ئوەی خك ئاگاداری دۆخك بت. گشت بانگوازە رۆژنامنوســـی و راستییكان و داخۆیانكان و ھموو ئو شتانی پوەندیان ل ،یوە ھزانیاری دیك ب

.دابن ڕەكپما* كۆمكی ھســـنگاندن كشـــكردنی كبـــۆ تاوتو وەی لبۆ ئـــ ،نك بھپئاینـــدەدا دووبارە نبتوە. ئوان ھر ناب ب ڕووات ھبن، بكو دەب دەستی

.بواویان ھت* ل بیـــرت نچ: كرانوەو بدەنگـــوە ھاتـــن ل كاتی روودانـــی تنگـــژەدا، رزو بواپكراوەییكت ل الین پتو راگیاندن ھۆیكانـــی دەكا. بۆ ماوەیكی دووریش

یارمتیت دەدا.دوای تنگژە

* كارایـــی پالنـــی تنگـــژە ھسنگنو خكیش چۆن

ب دەنگییوە دێ.* ھـــكان ڕاســـت بكوە، بـــۆ ئـــوەی ســـرل نوێ

روونداتوە.ربری ب ئاگا ل ناوەوە

بناغـــی راگینییكی كارا نگـــژەدا، لكاتـــی ت لـــ دایـــ لخۆئامادەكردنـــدا .نگژەكـــش روودانـــی تپلگڵ روودانی تنگژە كاتی بیركردنـــوەی زۆر لبـــر دەست نیی، جگ ل نبوونی كاتكی وا بۆ پالن دانان. گر ،بنگژەكانیشیت نپالنی ترووداوەكان نوقمی یوانل

بیت.پنج ئامۆژگاری ب كك

.نگژە دابنكی تپالن ** ل كاتی تنگژەكاندا راشكاو نیوە راگر ئم ھب ،ب

ك دەیزانی. * گورە برپرسان بۆ شونی

.نبھ نگژەكت رت لمـــاوەری دەوروبج *

راستییكان ئاگادار بكوە.* فایلكانت بـــ بردەوامی و بـــ رك و پكـــی ئاگادار

بكوە.كۆمگـــی داپۆشـــینی

رۆژنامگریكۆمگـــی داپۆشـــینی و كاتـــری ئـــگـــرۆژنامبـــكار دێ، گـــر شـــونی رووداوەكـــ یـــان كۆنگـــرە ئوەندە كـــرییگرۆژنامگورە نیی، تا جگای گشت ئو رۆژنامنووسانی بایخ بـــ چیرۆك ھـــواأل دەدەن.بۆ نموونـــ، زۆر جاران ئو شوازە ل وت یكگرتوەكان ل كۆشـــكی سپی بكار دێ، كـــ رووبری نووســـینگی ســـرۆك و ھندێ ناوچی

دیاریكراون.كۆمـــگای داپۆشـــینی *رۆژنامگری لوە پك دێ، كـــ نونری ھـــر جۆرك لـــ جۆرەكانـــی ھۆیكانی دەســـتیكی " راگیانـــدن بۆ بنـــرن" نونرایتـــی رووداوـــك. داپۆشـــینی ب ھدەســـتن ئوانیـــش یان راپۆرتـــك نووســـینی تۆماركردنـــی رووداوـــك و دانانی كرســـتی راگیاندن ردەم ھاوكارانیان لبـــو لیان رۆژنامنووسی ھۆیكی تلفزیۆن ھر یـــان رادیۆ لـــو كاتدا و پـــش ئوەی ئو كرستی بۆ ھۆیكانی

خۆیان بنرن.رۆژنامگری" "كۆمگای *ئاســـایی لـــ پیامنـــری ئاژانـــس و رۆژناموگۆڤارو رادیۆ تلفزیۆن و ونگری تكنیكاری و تلفزیۆنـــی ونگـــری و ئندازەیـــی ھندێ دێ. پك فۆتۆگرافی ل یك یـــوانل جاریش ونگرتنـــی بـــۆ كامیـــرا رووداوەكان پك ب، ك بۆ رێ لنووســـی دەنرۆژنام

ژووركی نزیك. ی"گو "كۆمئ یوانل * كات بـــ لـــوە بچووكتر سرۆك بیل كلینتۆن ئامادەی ترمی ئكادیمیای دەریاریی ئمریـــكا بـــوو، قـــوارەی پرۆتۆكۆل درەكو بچووكی ) راپۆرتكـــی كـــرد وای ندرێ. بۆیكار بھجماعی)برگا درا یك كامیرا بت درە رۆژنامنووس .كـــبچووكو كامیرەكانی دی ل نھۆمی خوارەوەی تالرەك مانوەو تماشـــای پخشی زیندووی ھر دەكرد، رووداوەكیـــان لسر ئو پخش زیندووەش

راپۆرتی خۆیان ئامادە كرد.بشی شانزەھم

راوژكاری مژوو: د. عبدول علیاوەییراوژكاری زمانوانیی: د.وریا عومر ئمینراوژكاری رووناكبیریی: د. ھیمداد حوسن

راوژكاری كــلتــووری: خالید جوتیاربشی كۆمپیوتر: ئیـوب یوسـف ئبوبكـر

ناونيشان:كوردســـتان، ھولر، شقامی ئاراس،

باخانی سردارینۆرماڵ: ٠٦٧٩ ٢٥١ ٠٦٦

مۆبایل: ٥٨٧٨ ٤٥٥ ٧٥٠ ٩٦٤ +سلمانی، باخانی رەحیمی مال علی

مۆبایل: ٨٥٥٤ ١٥٩ ٧٧٠ ٩٦٤ +

بدرخان یكم ھفتنامی ئھلی ئازادە، دوای راپڕین ژمارە سفری ل ٢٠٠٠/١٠/٢٢ ل سلمانی دەرچووەو ھموو ٨ و ٢٢ی مانگك دەزگای چاپ و بوكردنوەی بدرخان ل باشووری كوردستان دەریدەكات

خاوەن ئیمتیازو بڕوەبری برپرس:حمید ئبوبكر بدرخان (٥٨٧٨ ٤٥٥ ٧٥٠ ٠)

بڕوەبری نووسین:عبدولەحمان معروف (٠٧٥٠٤٦٣٨٥٤١)

ستافی كارا:حســـن یاســـین، نـــازم دبند، كازم عومـــر دەباغ، ھمـــن جمیل،

ھوراز محمد، محمد فتاح، مسعود ئیبراھیم.

نخشساز:ئاسۆ حسن ئحمد (٠٧٥٠٤٤٧١٨٢١)

..نیی شـــارچتی لســـم خۆ مســـل حقیقتكان.. ك ئم قســـان دەھنموە بۆ كشیكی پ خۆشویســـتی من و ھاوڕكم ئـــو زەمنكـــی دەگڕتـــوە.. زۆرە ل ئوروپـــا دەژی و نقومی شـــت عاتیفكانـــی دەوروبـــری س بكـــ یزی لبـــووە و حـــ ت لوەی دەبك ئوەیھیچ شـــكوردســـتان ب خراپ باســـیبكات ـــرەش بی ئوانـــمـــوو ئو ھپاوان و دەستپاك و ب ونیان دا لســـئ ل وەســـف بكات، ك مئ م دنیایكی ئھیچ كیشوەرنیی، چونكـــ دەب بباش بین بـــاش و ب خراپیش بین خراپ.. ئمشوەی دانیشتنی ئم خیالفی لســـر ئوە لكوتوە لڕووی پیشاندان و بردەوامبوونی دراماو ھونرەكانی دیكی كوردی كامیان یان (ســـلمانی دەستپشـــخرن ر كار بگاتگــــــر)، من ئولھئوەی ھموو شتكان بۆ شارچتی ل كوردستان بگڕتوە، ك پنا بـــ ھموو شـــت موقدەســـكان قـــت ئـــم ســـیفت ناگڕتوە ك و لســـموو كھ ر لمـــن بزۆربی برپرس و ئوانی ئمۆ (ھولرچتییوە) بـــ بازرگانی (ھولر)ی ل ھموویـــان دەكن ترم، چونك من رۆژی لدایكبوونم (عزیز مریشـــكی) ل حســـاری كـــ جـــاران (تجنیـــدی) كـــۆن چایخانیكـــی ئســـتا و بـــوو قرەباغـــی ناوەنـــدی گڕەكـــی ئگر بـــم بووە، ی(یراوەت) و دۆســـتوە بكرێ وەك ئباس لئازیـــزەی ئوێ شـــوم ئوەندە یشتی توندی كرد تا گشموناقئاســـتی لكتۆرانیـــش، ك بالی ئوەوە(درامای كوردی) یان ھندێ چاالكی ھونـــری كوردی بھموو حازر ھونرییكانوە حای مانا پشـــكوتووترە (ھولـــر) لـــ موایپ مانی، كـــســـل زیاتر لئم بۆچوون غدرلكردنكی زۆر گورەی ل درامای كوردی دەكرێ، چونكـــ قت وانییـــ و ب ھموو

(ھولر)ییتی خۆموە دەم: (نخر حاـــی حازر بزووتنوەی درامـــای كوردی ل ســـلمانی زۆر لـــ بزووتنوەی درامـــای كوردی لـــ ھولر ل پشـــترە) ئمش نـــ بۆچوونكـــی غدرمندان و ن نادروســـتی حقیقتكانیش و بۆ راســـتگۆیی ھموو قسیكیش مانگی كـــ ھنگـــرە، حاشـــا رەمزانی رابردوو ھموو ماكانی كوردستان و ما كوردەكانی دنیا بدرامـــای (گردەلـــوول) كاتكی خۆشیان بسردەبرد و بتاسوە ك دەكرد، چاوەڕی ســـبینیان بدیـــداری ئلقیكی نوێ شـــاد

ببنوە.. ك من ئـــم بۆچوونش دەردەبم عاتیفساالری مبســـتكی ھیچ و حیزب ســـاالری_م لخۆم شك نبـــردووە، تنھـــا بیـــرم لوە موو پارەیم ھئ وە، ككردۆتـــ گوای ی كسانو كندێ لبۆ ھدراماسازن ل ھولر سرفدەكرێ و ئنجامكشی ب شكستی درامای ل كچی دەشـــكتوە، كـــوردی و قسانموو ئی ھپمانی بسلھونرمنـــدە بۆچوونكانـــی و دراماسازەكان، و شـــانۆكارەكان ئوەندە خرجییـــكان فایلی ل ل م كارە پـــبـــۆ ئـــ پارەیـــو ســـرفناكرێ ماوەرییانـــجماكان ئوارەیك كچی ھموو بتاسوە چاوەڕی ھاتنی تایتی

دراماكانن.. كوات ھاوڕم قت منی (ھولر)ی گۆتبم ل كردووە، كـــم نـــھدراما الوازەو ل سلمانی ھولر

.كموو مادراما دۆستی ھ

نازم دبند ل الوازەو ھولر ل درامــا كموو مامانی دۆستی ھسل

www.bedirxan.netbedrxan@yahoo.com

ـــالمریك