APARAT BEZPIECZEŃSTWA W POLSCE Kadra kierowniczaipn.gov.pl/ftp/pdf/Aparat_kadra_kier_tom I.pdf · przez wiele lat wyznaczały kanon dozwolonego przez władze spojrzenia na początki

APARATBEZPIECZEŃSTWAW POLSCE

Kadra kierownicza

APARATBEZPIECZEŃSTWAW POLSCEKadra kierownicza

tom I1944–1956

I N S T Y T U T P A M I Ę C I N A R O D O W E JKOMISJA ŚCIGANIA ZBRODNI PRZECIWKO NARODOWI POLSKIEMU

WARSZAWA 2005

Redakcja naukowaKrzysztof Szwagrzyk

UB

Autorzy opracowań:Krystian Bedyński (więzienia, obozy), Wacław Dubiański (woj. katowickie i opolskie),

Adam Dziurok (woj. katowickie i opolskie, więzienia, obozy), Wojciech Frazik (woj. krakowskie, więzienia, obozy), Igor Hałagida (woj. koszalińskie i szczecińskie), Dariusz Iwaneczko

(woj. rzeszowskie, więzienia), Paweł Kalisz (woj. olsztyńskie, więzienia, obozy), Bogusław Kopka(woj. kieleckie), Maciej Korkuć (woj. krakowskie, więzienia, obozy), Waldemar Kowalski

(więzienia, obozy), Piotr Łapiński (woj. białostockie, więzienia, obozy), Grzegorz Majchrzak(woj. kieleckie), Zbigniew Nawrocki (rozdz. 1, woj. rzeszowskie), Piotr Niwiński (woj. gdańskie),

Alicja Paczoska (woj. bydgoskie, więzienia, obozy), Sławomir Poleszak (woj. lubelskie),Tomasz Rochatka (woj. poznańskie, szczecińskie i zielonogórskie), Konrad Rokicki

(woj. warszawskie i m.st. Warszawa), Krzysztof Szwagrzyk (wstęp, rozdz. 1, MBP, KdsBP,woj. opolskie, wrocławskie i zielonogórskie, więzienia, obozy), Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki (woj. kieleckie), Joanna Żelazko (woj. łódzkie, więzienia, obozy), Jacek Żurek (woj. kieleckie)

Współpraca:Tomasz Balbus, Sylwia Krzyżanowska, Dorota Ponikowska, Wojciech Trębacz

OkładkaKrzysztof Findziński, Wojciech Czaplicki

RedakcjaAnna Mirecka

Redakcja technicznaAndrzej Broniak

KorektaŁukasz Żakowski

IndeksTomasz Ceranka

Skład i łamanieKatarzyna Szubka

Druk i oprawaInstytut Technologii Eksploatacji

ul. Pułaskiego 6/10, 26-600 Radom

© Copyright by Instytut Pamięci NarodowejKomisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

ISBN 83–89078–94–5

5

SPIS TREŚCI

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7Nota redakcyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

1. Aparat bezpieczeństwa w latach 1944–1956 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19Struktura aparatu bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Kadry aparatu bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

2. Obsada kierowniczych stanowisk w aparacie bezpieczeństwa publicznego w latach 1944–1956 (zestawienie tabelaryczne) . . . . . . . . . . . . . . 77Centrala

Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77Komitet do spraw Bezpieczeństwa Publicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

Województwo białostockieWUBP/WUdsBP w Białymstoku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie białostockim . . . . . . . . . . 110

Województwo pomorskie/bydgoskieWUBP/WUdsBP w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie pomorskim/bydgoskim . . . 130

Województwo gdańskieWUBP/WUdsBP w Gdańsku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie gdańskim . . . . . . . . . . . . . 157

Województwo śląskie/katowickie/stalinogrodzkieWUBP/WUdsBP w Katowicach/Stalinogrodzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie śląskim/katowickim/stalinogrodzkim. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180

Województwo kieleckieWUBP/WUdsBP w Kielcach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie kieleckim . . . . . . . . . . . . . 208

Województwo koszalińskieWUBP/WUdsBP w Koszalinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie koszalińskim . . . . . . . . . . 228

Województwo krakowskieWUBP/WUdsBP w Krakowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie krakowskim . . . . . . . . . . . 252

Województwo lubelskieWUBP/WUdsBP w Lublinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie lubelskim . . . . . . . . . . . . . 278

6 7

Województwo łódzkieWUBP/WUdsBP w Łodzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie łódzkim . . . . . . . . . . . . . . 301

Województwo olsztyńskieWUBP/WUdsBP w Olsztynie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie olsztyńskim . . . . . . . . . . . 322

Województwo opolskieWUBP/WUdsBP w Opolu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie opolskim. . . . . . . . . . . . . . 343

Województwo poznańskieWUBP/WUdsBP w Poznaniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie poznańskim . . . . . . . . . . . 364

Województwo rzeszowskieWUBP/WUdsBP w Rzeszowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie rzeszowskim. . . . . . . . . . . 392

Województwo szczecińskieWUBP/WUdsBP w Szczecinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie szczecińskim . . . . . . . . . . 417

Województwo warszawskieWUBP/WUdsBP w Warszawie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie warszawskim . . . . . . . . . . 438UBP dla m.st. Warszawy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456

Województwo wrocławskieWUBP/WUdsBP we Wrocławiu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie wrocławskim . . . . . . . . . . 481

Województwo zielonogórskieWUBP/WUdsBP w Zielonej Górze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie zielonogórskim . . . . . . . . 505

Więzienia w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515Obozy w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535

Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 540

Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 543

Indeks osób . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 549

6 7

WSTĘP

Działalność Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i jego terenowych ogniw od kilkunastu lat jest przedmiotem szczególnego zainteresowania osób zajmujących się historią najnowszą Polski. Poszukują oni odpowiedzi na pytania o początki apa-ratu bezpieczeństwa, stopień jego zależności od sowieckich służb specjalnych, kadry, metody oraz skutki działań. Jednym ze źródeł tego zainteresowania jest specyfika in-stytucji, która, jak żadna inna w minionym półwieczu, odcisnęła swe piętno na życiu milionów obywateli. Nie bez znaczenia jest także aura tajemnicy, otaczająca sposób funkcjonowania resortu. Przez lata wyobraźnię pobudzała także domniemana za-wartość ukrytych przed społeczeństwem archiwaliów. Ich niedawne udostępnienie pozwala na badanie nieznanych wcześniej źródeł. Jednakże liczba dokumentów wytworzonych przez MBP i powstały po jego rozwiązaniu Komitet ds. Bezpieczeń-stwa Publicznego, przy uwzględnieniu możliwości badawczych stosunkowo nielicznej grupy zainteresowanych tą problematyką osób, pozwala przypuszczać, że pełne na-ukowe ich opracowanie będzie procesem skomplikowanym i długotrwałym.

Kilkadziesiąt lat reglamentowano, fałszowano i utajniano informacje o wszech-władnej instytucji, bez której istnienia trudno sobie wyobrazić sprawowanie władzy przez komunistów w Polsce. Z czasem okazało się, że działalność aparatu bez-pieczeństwa: stosowany przez niego terror i towarzyszące mu bezprawie stały się symbolem pierwszej dekady powojennych rządów. Aż do połowy lat pięćdziesiątych powszechna wiedza o MBP i podległym mu UB ograniczała się do obiegowych opi-nii o jego funkcjonowaniu, powstałych zazwyczaj na podstawie ustnych świadectw represjonowanych obywateli. W przeciwieństwie do Polaków zamieszkałych w kraju dość szeroką wiedzę o bezpiece posiadały pozostające na emigracji polskie władze polityczne i wojskowe1. W wyniku działalności wywiadowczej podziemia antykomu-

1 IPiMS, A. XII 24/131, Raport płk. dypl. F. Arciszewskiego do płk. dypl. Stanisława Gano, zastępcy szefa Sztabu Generalnego WP dla spraw ogólnych, dot[yczący] służby bezpieczeństwa, Londyn 25 VII 1946 r. (kse-rokopia raportu udostępniona przez Piotra Niwińskiego); ibidem, Komunikat informacyjny sztabu Oddzia-łu Informacji Dowództwa 2. Korpusu WP z 4 III 1946 r., k. 5; ibidem, Komunikat informacyjny nr 117 sztabu Oddziału Informacji 2. Korpusu z 12 IX 1946 r., k. 60–72. Zob. także: Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” w do-kumentach, t. 1–3, Wrocław 1997 (t. 1: Opracowania problemowe i sprawozdania informacyjne ZG WiN z IV kwartału 1945 r. i I kwartału 1946 r., s. 317–329; Sprawozdanie informacyjne Zarządu Głównego WiN z kwietnia 1946 r., s. 423–430; Sprawozdanie za maj 1946 r., s. 505–509; Sprawozdanie za czerwiec 1946 r., s. 596–602; t. 2: Memoriał do Organizacji Narodów Zjednoczonych, s. 54, 69–71, 78–82, 90–97; Sprawozdanie za lipiec 1946 r., s. 137–149; Sprawozdanie za sierpień 1946 r., s. 260–279; Sprawozdanie za wrzesień 1946 r., s. 322–341; Sprawoz-danie za październik, listopad, grudzień 1946 r., s. 371–384; Sprawozdanie za styczeń 1947 r., s. 432–450; t. 3: Spra-wozdanie za luty 1947 r., s. 49–68; Sprawozdanie za marzec 1947 r., s. 108–118; Sprawozdanie za kwiecień 1947 r.,

8 9

nistycznego, głównie WiN i siatek informacyjnych podporządkowanych polskim ośrodkom emigracyjnym na Zachodzie, nawet w okresie największego nasilenia ter-roru i rozbudowy struktur aparatu represji uzyskiwano dane o trudnej do przecenie-nia wartości. Zawdzięczano je w dużej mierze operatywności osób realizujących za-dania wywiadowcze, a także umiejętnemu zatrudnianiu w UB członków podziemia2. Równie cennym źródłem wiedzy były relacje osób, którym udało się nielegalnie wy-dostać z Polski. Głównie dzięki nim sztab Wydziału Informacji 2. Korpusu WP mógł w 1946 r. sporządzić trafną ocenę polskiej policji politycznej: „W miarę »uwalniania« terenów polskich, obszary te były obsadzone przez placówki NKWD i NKGB. Rów-nocześnie delegowano na ten teren Radkiewicza, który miał w oparciu o tę sowiecką sieć »kontrrazwiedki« tworzyć polskie jej odpowiedniki (Radkiewicz był i jest w całej tej robocie figurantem, poprzez którego pracują generałowie NKGB). W późniejszej fazie placówki sowieckie zaczęły przybierać polskie szyldy, dokooptowując »pew-nych« dla tej pracy Polaków lub zlały się z placówkami Radkiewicza, a całość przyjęła nazwę Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, nie wychodząc w gruncie rzeczy dotychczas z ogólnej sieci sowieckiej bezpieczeństwa i wywiadu. Jest to w pierwszym rzędzie policja polityczna, rekrutowana w 1945 r. ochotniczo spośród członków PPR, a obecnie z ludzi przydzielanych ze szkół wojskowych spec[jalnych] lub wprost z od-działów wojskowych Żymierskiego”3.

Rzeczywistym przełomem w ujawnianiu informacji o MBP i UB stała się dopiero ucieczka z kraju 5 grudnia 1953 r. ppłk. Józefa Światły, którego zeznania nagłośniono wkrótce poprzez emitowane zza granicy audycje radiowe, a później także broszury4 zrzucane nad Polską w tzw. akcji balonowej. Relacje Światły wstrząsnęły społeczeń-stwem i samym aparatem. Mimo prób zdyskredytowania nadchodzących z Zachodu wiadomości o polskiej bezpiece i samego ich autora, po raz pierwszy przełamana została, szczelna jak się dotąd wydawało, bariera milczenia.

Przez ponad trzy następne dziesięciolecia publikacje o bezpiece miały charakter niemal wyłącznie hagiograficzny, a prawo pisania o niej zagwarantowano stosunkowo

s. 173–180; Sprawozdanie za maj 1947 r., s. 391–488; Sprawozdanie za czerwiec 1947 r., s. 281–293; Sprawoz-danie za wrzesień 1947 r., s. 321–331). Tej problematyce poświęcony był również artykuł Tomasza Balbusa, Wrocławski Urząd Bezpieczeństwa w 1945 roku. Raport wywiadu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, „Wro-cławskie Studia z Historii Najnowszej”, t. 29, Wrocław 2001, s. 133–144 oraz tekst Bogusława Kopki i Grze-gorza Majchrzaka, Raport O służbie bezpieczeństwa publicznego z 1946 roku, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 1, s. 251–261.2 T. Balbus, Ludzie podziemia w Urzędzie Bezpieczeństwa, „Biuletyn IPN” 2002, nr 4, s. 58–65.3 IPiMS, A. XII 24/124, Raport sztabu Wydziału Informacji 2. Korpusu WP z początku 1946 r. (brak daty dziennej), k. 4–5. Michał Rola-Żymierski, właśc. Michał Łyżwiński, (1890–1989), generał/marszałek WP; żołnierz Legionów Polskich (1914–1917); do 1926 r. oficer WP; w 1927 r. za malwersacje i nadużycia w woj-sku skazany na 5 lat więzienia, zdegradowany i usunięty z armii; w okresie pobytu we Francji pozostawał w kontakcie z wywiadem sowieckim; od 1943 r. związany z ruchem komunistycznym; dowódca GL (1944 r.), kierownik resortu obrony narodowej PKWN, minister obrony narodowej (1944–1949); w latach 1953–1956 więziony.4 W edycji książkowej relacje Światły ukazały się w połowie lat osiemdziesiątych w Londynie; zob. Z. Bła-żyński, Mówi Józef Światło. Za kulisami bezpieki i partii 1940–1955, Londyn 1985. W Polsce pierwsze oficjalne wydanie tej książki przygotowało wydawnictwo Rytm (Warszawa 1990). Wcześniej, w latach 1981–1990, uka-zało się kilka jej wydań podziemnych (zob. Katalog druków zwartych wydanych w Polsce poza cenzurą w latach 1976–1990 w zbiorach Ośrodka KARTA, „Karta” 1999, nr 29, s. 147–148).

8 9

nielicznej grupie historyków partyjnych i resortowych. Przełom lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych to okres wzmożonej aktywności twórczej Władysława Góry5, Ryszarda Halaby6, Marii Turlejskiej7 i Tadeusza Walichnowskiego8, których książki przez wiele lat wyznaczały kanon dozwolonego przez władze spojrzenia na początki „władzy ludowej” w Polsce.

W dość szeroki nurt publikacji dotyczących tego zagadnienia wpisują się także prace: Jana Czapli9, Józefa Fedoruka10, Zenona Jakubowskiego11, Norberta Mich-ty12, Mariana Orzechowskiego13, Longina T. Szmidta14, Romana Szpali15 i Waldemara Wolskiego16 oraz opracowania zbiorowe17.

Wśród prac poświęconych „utrwaleniu władzy ludowej” znalazły się także wspo-mnienia byłych funkcjonariuszy UB, m.in.: szefa PUBP w Kościerzynie Jana Bab-czenki18, szefa PUBP w Iławie i Nidzicy Aleksandra Omiljanowicza19, wsławionego walką z oddziałem „Ognia” szefa PUBP w Chrzanowie, Limanowej i Nowym Sączu Stanisława Wałacha20 czy naczelnika więzień w Świdnicy (1945–1946) i Koronowie (1946–1947) Romana Pietrasa21. Działalnością literacką zajął się także zastępca sze-fa UBP dla miasta stołecznego Warszawy Ryszard Nazarewicz22. Jeszcze w ostatnim roku istnienia systemu komunistycznego w Polsce legionowski Ośrodek Szkolenia SB wydał zbiór wspomnień funkcjonariuszy23.

W schyłkowym okresie PRL historycy po raz pierwszy podjęli próby przygoto-wania prac o charakterze monograficznym poświęconym MBP i UB, by wymienić

5 W. Góra, Z zagadnień organizacji służby bezpieczeństwa w pierwszych latach Polski Ludowej 1944–1945, „WPH” 1967, nr 1, s. 115–145.6 W. Góra, R. Halaba, O utworzenie i utrwalenie władzy ludowej 1944–1948, Warszawa 1966; W walce o utrwa-lenie władzy ludowej 1944–1947, red. W. Góra, R. Halaba, Warszawa 1967.7 Z walk przeciwko zbrojnemu podziemiu 1944–1947, red. M. Turlejska, Warszawa 1966.8 T. Walichnowski, U źródeł walk z reakcyjnym podziemiem, Warszawa 1975.9 J. Czapla, Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego w latach 1944–1945, „WPH” 1965, nr 3, s. 32–62.10 J. Fedoruk, Współdziałanie jednostek WP z organami Bezpieczeństwa Publicznego i MO w latach 1945–1946, „WPH” 1984, nr 3, s. 116–127.11 Z. Jakubowski, Powstanie i rozwój MO i SB oraz ich udział w walce o utrwalenie władzy ludowej w latach 1944–1948, „WPH” 1979, nr 3, s. 61–93.12 N. Michta, Walka o utrwalenie władzy ludowej w Krakowskiem 1946–1947, „WPH” 1972, nr 3, s. 129–147.13 M. Orzechowski, By inni mogli żyć spokojnie, Wrocław 1967.14 L.T. Szmidt, Koncepcja organów bezpieczeństwa w działalności PPR, „WPH” 1983, nr 2–3, s. 354–362.15 R. Szpala, Z dziejów MO i SB w pierwszych latach władzy ludowej w pow. Bielsk Podlaski, „WPH” 1977, nr 4, s. 181–207.16 W. Wolski, Organy bezpieczeństwa publicznego 1944–1955. Powstanie i rozwój bezpieczeństwa publicznego, „WPH” 1982, nr 100, s. 94–114.17 Kronika dziejów Ziemi Opolskiej w świetle działalności Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa w okresie najnowszej historii, Opole 1975; W pierwszym szeregu. 30 lat organów bezpieczeństwa i porządku w woj. katowic-kim, Katowice 1974.18 J. Babczenko, R. Bolduan, Front bez okopów, Gdańsk 1969.19 A. Omiljanowicz, Zanikające echa, Warszawa 1978.20 S. Wałach, Był w Polsce czas, Warszawa 1974.21 R. Pietras, Wspomnienia byłego naczelnika – więźnia politycznego okresu stalinowskiego, „Przegląd Więzien-nictwa Polskiego” 1997, nr 16–17. Ryszard Pietras został aresztowany 20 X 1948 r. i skazany na 5 lat więzienia za przynależność do AK.22 R. Nazarewicz, Drogi do wyzwolenia, Warszawa 1979.23 Kujbyszew–Lublin–Łódź, cz. 1: Wspomnienia absolwentów Centrum Wyszkolenia, cz. 2: Wspomnienia kadry dydaktyczno-wychowawczej Centrum Wyszkolenia, Legionowo 1989.

10 11

Mariana Jaworskiego24, Zenona Jakubowskiego25, Tadeusza Walichnowskiego26, Mieczysława Sodela27 czy Wacława Fijałkowskiego28.

Omawiając publikacje dotyczące komunistycznego aparatu represji, nie sposób pominąć resortowych czasopism: „Granica”, „Na straży” (tygodnik KBW), „Na stra-ży demokracji” (organ KG MO) i „Ormowiec” (dwutygodnik ORMO), które przez lata były obowiązkową lekturą jego funkcjonariuszy. Wspomnieć należy także o do-robku pracowników i studentów szkół oficerskich MSW, Biura Historycznego MSW oraz Katedry/Instytutu Historii i Archiwistyki Akademii Spraw Wewnętrznych29. Choć owoce pracy wspomnianego grona historyków nie weszły do naukowego obie-gu, mogą być do dziś, mimo swoich mankamentów, wynikających głównie z ideolo-gicznych przesłanek, istotnym źródłem poznawczym.

Zasadnicze zmiany w peerelowskim schemacie widzenia powojennej historii Pol-ski dokonały się na skutek wydarzeń sierpniowych 1980 r., a zwłaszcza możliwości publikowania zakazanych wcześniej książek, co kontynuowano nielegalnie w okresie stanu wojennego i po jego zakończeniu. W mnogości tytułów nie zabrakło i tych dotyczących aparatu bezpieczeństwa w Polsce. Poza kolejnymi wydaniami relacji Światły ukazała się duża liczba wydawnictw wypełniających lukę edukacyjną społe-czeństwa o początkach „władzy ludowej” i podporządkowanych jej organach30.

Przełom systemowy w Polsce końca lat osiemdziesiątych stworzył po raz pierwszy od półwiecza szansę na podjęcie gruntownych i rzetelnych badań nad polską bez-pieką. Dość długo panowało złudne przekonanie o mającym niebawem nastąpić szerokim dostępie do nieznanych wcześniej źródeł, głównie tajnych dokumentów UB/SB. Nadzieje historyków i badaczy zajmujących się tą problematyką mogły się jednak spełnić dopiero kilkanaście lat później, z chwilą powstania Instytutu Pamięci Narodowej.

Braki i ograniczania w dostępie do materiałów archiwalnych wyznaczały ramy prowadzonych w latach dziewięćdziesiątych badań i w znacznej mierze determino-wały ich kierunek. Stąd prawdopodobnie w historiografii polskiej tego okresu daje

24 M. Jaworski, Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego 1945–1965, Warszawa 1984.25 Z. Jakubowski, Milicja Obywatelska w latach 1944–1956, Warszawa 1988.26 Ochrona bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w Polsce 1944–1988, red. T. Walichnowski, Warsza-wa 1989.27 M. Sodel, W walce o ład i bezpieczeństwo na Dolnym Śląsku w latach 1945–1948, Wrocław–Warszawa–Kra-ków 1979.28 W. Fijałkowski, Milicja Obywatelska i Służba Bezpieczeństwa w województwie wrocławskim w latach 1945––1987, Wrocław 1989.29 Kształtowanie się i rozwój struktur organizacyjnych SB i MO w latach 1944–1978 (raport materiałowy), Warsza-wa 1986 (opracowanie MSW do użytku wewnętrznego). Więcej o wydawnictwach resortowych zob.: B. Kopka, G. Majchrzak, Stan badań nad historią aparatu represji w PRL (1944–1989), Warszawa 2002.30 Były to m.in.: K. Kersten, Narodziny systemu władzy. Polska 1944–1948, Warszawa 1985, 1987, 1988; J. Ko-walski, Metody i praktyki bezpieki w pierwszym dziesięcioleciu PRL, Warszawa 1985; M. Łatyński, Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych, Warszawa 1987; J. Marcickiewicz, Wojna domowa w Polsce 1944––1953, t. 1, Poznań, b.d.w.; W. Minkiewicz, Mokotów, Wronki, Rawicz. Wspomnienia 1939–1954, Warszawa 1988; D. Suchorowska, Wielka edukacja. Wspomnienia więźniów politycznych PRL w latach 1945–1956, t. 1–2, Kraków 1985; System represji w Polsce 1947–1955, Warszawa 1987; P. Woźniak, Zapluty karzeł reakcji. Wspomnienia AK--owca z więzień PRL, Warszawa 1984, Katowice 1987; S. Wyszyński, Zapiski więzienne, Kraków 1983, Warsza-wa, b.d.w.; Zbrodnie. Okres stalinowski, Gdańsk, b.d.w.; T. Żenczykowski, Dramatyczny rok 1945, Warszawa 1981, 1983, 1985, 1986, Gdańsk 1988. Zob. Katalog druków zwartych...

10 11

się zauważyć nadreprezentację (skądinąd zrozumiałą) edycji materiałów źródłowych kosztem opracowań monograficznych. Do najważniejszych należą publikacje An-drzeja Paczkowskiego, autora i współautora m.in. edycji źródeł dotyczących aparatu bezpieczeństwa w latach 1944–195431, Antoniego Dudka32, Dariusza Jarosza33, Alek-sandra Kochańskiego34, Andrzeja K. Kunerta i Rafała E. Stolarskiego35. Dokumenty źródłowe (w tym protokoły odpraw i normatywy resortu, raporty o nastrojach w re-sorcie, wykazy i notki biograficzne funkcjonariuszy) ogłaszali także drukiem Tomasz Balbus i Zbigniew Nawrocki36, Bogusław Kopka i Grzegorz Majchrzak37, Janusz Paśnik38 i Krzysztof Szwagrzyk39.

Ze względu na problematykę niniejszej książki specjalnego znaczenia nabiera praca Ludzie bezpieki w walce z narodem i Kościołem40 przygotowana do druku przez Mirosława Piotrowskiego. Opublikowana przez Klub Inteligencji Katolickiej w Lublinie, była w istocie (w zasadniczej części) efektem pracy zespołu osób z Biura „C” (Ewidencji i Archiwum) MSW, które przed 1978 r. opracowały przeznaczony do użytku wewnętrznego informator o osobach i strukturze organizacyjnej organów bezpieczeństwa w minionym czterdziestoleciu. Podobny charakter miały wcześ-niejsze publikacje lubelskiego wydawnictwa Retro, któremu udało się w połowie lat dziewięćdziesiątych podbić rynek wydawniczy reprintami nieznanych wcześniej opracowań MSW41.

Trudności w dotarciu do polskich archiwów w pewnej mierze zrekompensowane zostały cennymi edycjami źródeł sowieckich: NKWD o Polsce i Polakach42, Teczka

31 Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1956. Taktyka, strategia, metody, oprac. A. Paczkowski, cz. 1: Lata 1945–1947, cz. 2: Lata 1948–1949, Warszawa 1994–1996; Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1950–1952. Taktyka, strategia, metody, oprac. A. Dudek, A. Paczkowski, Warszawa 2000; Aparat bezpieczeń-stwa w Polsce w latach 1953–1954. Taktyka, strategia, metody, oprac. G. Majchrzak, A. Paczkowski, Warszawa 2004.32 Centrum władzy. Protokoły posiedzeń kierownictwa PZPR. Wybór z lat 1949–1970, oprac. A. Dudek, A. Ko-chański, K. Persak, Warszawa 2000 („Dokumenty do dziejów PRL”, z. 13).33 D. Jarosz, Nieznany dokument na temat nastrojów w aparacie bezpieczeństwa publicznego w Polsce w końcu 1954 r., „Biuletyn GKBZpNP-IPN” 1993, t. 36.34 Protokoły posiedzeń Biura Politycznego KC PPR 1944–1945, oprac. A. Kochański, Warszawa 1992 („Doku-menty do dziejów PRL”, z. 2); Protokół obrad KC PPR w maju 1945 roku, oprac. A. Kochański, Warszawa 1992 („Dokumenty do dziejów PRL”, z. 1); A. Kochański, Sprawozdanie z działalności Komitetu do Spraw Bezpie-czeństwa Publicznego (maj 1955 – kwiecień 1956) „Teki archiwalne” 1998, t. 3.35 „Bijące serce partii”. „Dzienniki Personalne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego”, t. 1: 1945–1947, red. A.K. Kunert, R.E. Stolarski, Warszawa 2001.36 T. Balbus, Z. Nawrocki, Ludzie Różańskiego. Pion śledczy rzeszowskiego UB w 1948 roku, „Studia Rze-szowskie” 2002, t. 9, s. 141–190; Rozpracowanie i likwidacja rzeszowskiego wydziału WiN w dokumentach UB (1945–1949), wybór i oprac. T. Balbus, Z. Nawrocki, Warszawa 2001.37 B. Kopka, G. Majchrzak, Raport O służbie...38 J. Paśnik, Dwa dokumenty z historii organów bezpieczeństwa publicznego PRL, „Dokumenty i Materiały Ar-chiwum Polski Podziemnej 1939–1956” (Warszawa) 1995, nr 3, s. 149–158.39 K. Szwagrzyk, Golgota wrocławska 1945–1956, Wrocław 1996.40 Ludzie bezpieki w walce z narodem i Kościołem. Służba Bezpieczeństwa w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1944–1978 – Centrala, oprac. M. Piotrowski, Lublin 2000.41 Informator o nielegalnych antypaństwowych organizacjach i bandach zbrojnych działających w Polsce Ludowej w latach 1944–1956, Lublin 1993; Informator o osobach skazanych za szpiegostwo w latach 1944–1986, Lublin 1994.42 NKWD o Polsce i Polakach. Rekonesans archiwalny, red. W. Materski, A. Paczkowski, Warszawa 1996.

12 13

specjalna J. W. Stalina43, NKWD i polskie podziemie 1944–194544, Polska–ZSRS. Struktury podległości45, Polska w dokumentach z archiwów rosyjskich 1949–195346.

Wspomnienia, relacje i wywiady osób odpowiedzialnych politycznie za funkcjono-wanie urzędu oraz samych funkcjonariuszy resortu publikowali między innymi Maciej Korkuć47, Piotr Lipiński48, Jerzy Sławomir Mac49, Roman Peska50, Henryk Piecuch51, Jacek Snopkiewicz i Stanisław Marat52, Teresa Torańska53 i Zdzisław Uniszewski54.

Z powstałych po 1989 r. opracowań, studiów i monografii, podejmujących zagad-nienia środowiskowe i biograficzne Urzędu, szczególnie ważne są publikacje Andrze-ja Paczkowskiego55, Tadeusza Żenczykowskiego56, Zbigniewa Nawrockiego57, Hen-ryka Dominiczaka58, Anny Bilińskiej-Gut59 i Piotra Majera60. Inne tego typu prace,

43 Teczka specjalna J. W. Stalina. Raporty NKWD z Polski 1944–1946, oprac. T. Cariewskaja, A. Chmielarz, A. Paczkowski i in., Warszawa 1998.44 NKWD i polskie podziemie 1944–1945. Z „teczek specjalnych” Józefa W. Stalina, red. A. Fitowa, Kraków 1998.45 Polska–ZSRS. Struktury podległości. Dokumenty WKP(b) 1944–1949, oprac. G.A. Bordiugow, A. Kochański i in., Warszawa 1995.46 Polska w dokumentach z archiwów rosyjskich 1949–1953, wybór i oprac. A. Kochański, G.P. Muraszko i in., Warszawa 2000.47 M. Korkuć, Wspomnienia czekisty. Służba śledcza Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego (IX 1944––VIII 1945), „Arcana” 1998, nr 5, s. 139–158.48 P. Lipiński, Humer i inni, Warszawa 1997.49 J.S. Mac, Przesłuchanie supergliny. Gorzki smak władzy. Wspomnienia, Warszawa 1990.50 O śmierci myślałem jak o zbawieniu. Mówią katowani i ich kaci 1945–1956, oprac. R. Peska, Pabianice 1997.51 H. Piecuch, Imperium służb specjalnych. Od Gomułki do Kani, Warszawa 1997; idem, Akcje specjalne. Od Bieruta do Ochaba, Warszawa 1996; idem, Spotkania z Fejginem. Zza kulis bezpieki, Warszawa 1990; Siedem rozmów z generałem dywizji Władysławem Pożogą, I zastępcą ministra spraw wewnętrznych, szefem wywiadu i kontrwywiadu, rozmawiał H. Piecuch, Warszawa 1978.52 S. Marat, J. Snopkiewicz, Ludzie bezpieki. Dokumentacja czasu bezprawia, Warszawa 1990.53 T. Torańska, Oni, Warszawa 1990.54 Z. Uniszewski, Józef Różański, „Karta” 2000, nr 31, s. 111–115; Samokrytyka Józefa Różańskiego, oprac. Z. Uniszewski, ibidem, s. 116–126.55 A. Paczkowski, Aparat bezpieczeństwa w latach odwilży. Casus polski, „Zeszyty Historyczne” 1995, z. 114, s. 3–33; idem, Aparat bezpieczeństwa w Polsce (1944–1990), „Mówią wieki” 1992, nr 5; idem, Aparat bezpieczeń-stwa w Polsce. Lata 1954–1956, „Puls” 1992, nr 1; idem, Aparat bezpieczeństwa wobec podziemia niepodległo-ściowego w latach 1944–1948 [w:] Wojna domowa czy nowa okupacja? Polska po roku 1944, red. A. Ajnenkiel, Wrocław 1998; idem, Dzieci Feliksa Edmundowicza. Związek Radziecki a polski aparat bezpieczeństwa w latach 1944–1956, „Rzeczpospolita” 1993, nr 23; idem, Krótki kurs historii Departamentu X, „Krytyka” 1993, nr 41/42; idem, Od sfałszowanego zwycięstwa do prawdziwej klęski. Szkice do portretu PRL, Kraków 1999; idem, Polacy pod obcą i własną przemocą [w:] Czarna księga komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania, red. S. Courtois i in., Warszawa 1999; idem, Polski aparat bezpieczeństwa jako kanał wpływów radzieckich [w:] Elity władzy w Pol-sce a struktura społeczna w latach 1944–1956, red. P. Wójcik, Warszawa 1992; idem, System nomenklatury kadr w Polsce (1950–1970), Warszawa 2000; idem, Żydzi w UB – próba weryfikacji stereotypu [w:] Komunizm. Ideolo-gia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001.56 T. Żenczykowski, Polska lubelska 1944, Warszawa 1990.57 Z. Nawrocki, Zamiast wolności. UB na Rzeszowszczyźnie 1944–1949, Rzeszów 1998; idem, Powstanie i roz-budowa aparatu bezpieczeństwa publicznego w województwie rzeszowskim (sierpień 1944–luty 1945), „Studia Rzeszowskie” 1995, t. 2, s. 45–58.58 H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL w walce z Kościołem katolickim 1944–1990 w świetle doku-mentów MSW, Warszawa 2000; idem, Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990. Rozwój i działalność w świetle dokumentów MSW, Warszawa 1997.59 A. Bilińska-Gut, Struktura i organizacja Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w latach 1944–1954, „Ze-szyty Historyczne WiN-u” 2001, nr 15, s. 89–119.60 P. Majer, Milicja Obywatelska 1944–1957. Geneza, organizacja, działalność, miejsce w aparacie władzy, Olsz-tyn 2004.

12 13

ograniczone w naszym przypadku cezurą 1956 r., publikowali m.in.: Tomasz Balbus61, Waldemar Brenda62, Piotr Matusak63, Tadeusz Mołdawa64, Leszek Piłat65, Krzysztof Szwagrzyk66, Andrzej Werblan67, Zygmunt Woźniczka68 i Leszek Żebrowski69. Wzbo-gacają je także publikacje opisujące funkcjonowanie więziennictwa w okresie stali-nowskim. Wymienić tu należy przede wszystkim pracę Krystiana Bedyńskiego70.

Jedną z pierwszych prób omówienia historiografii i stanu badań nad dziejami apa-ratu bezpieczeństwa w Polsce podjął w 1984 r. Piotr Majer71. W 1998 r. Andrzej Rzep-liński opublikował bibliografię prac naukowych i publicystycznych za lata 1989–1996 dotyczących działalności aparatu bezpieczeństwa72. Kilka lat po nim najpełniejszy jak dotąd przegląd bibliografii z zakresu omawianej tematyki opracowali Bogusław Kopka i Grzegorz Majchrzak. W 2002 r. w formie working paper przygotowali przegląd publi-kacji dotyczących całego komunistycznego aparatu represji, wskazując tam również na – często hagiograficzne – prace resortowe MSW powstałe do przełomu 1989/199073. Rok później Andrzej Paczkowski dokonał naukowej analizy aktualnego stanu badań nad aparatem bezpieczeństwa PPR/PZPR, ich możliwości i perspektyw74.

W ostatnich latach wzmożoną aktywność w dokumentowaniu działalności i struk-tur aparatu bezpieczeństwa w Polsce wykazują historycy IPN, by wymienić choćby ich najnowsze publikacje: Instrukcje pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa75, Rok pierwszy. Powstanie i działalność aparatu bezpieczeństwa publicznego na Lubelszczyź-nie76, Aparat bezpieczeństwa a wojskowy wymiar sprawiedliwości77, Biuletyny dzienne

61 T. Balbus, Ludzie podziemia...; idem, Wrocławski Urząd Bezpieczeństwa...62 W. Brenda, Aparat represji w województwie olsztyńskim w latach 1945–1947 i jego rola w zwalczaniu polskiej konspiracji antykomunistycznej, „Znad Pisy” 2004, nr 12.63 P. Matusak, Aparat służby bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1945, „Zeszyty Naukowe. Nauki Humani-styczne. WSRP Siedlce” 1996, nr 45, s. 135–144.64 T. Mołdawa, Ludzie władzy 1944–1991. Władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, Warszawa 1991.65 L. Piłat, Struktura organizacyjna i działalność Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie 1944–1945, „Studia Rzeszowskie” 1999, t. 6, s. 77–92.66 K. Szwagrzyk, Kwestia przynależności narodowościowej i służbowej kierownictwa MBP i wrocławskiego WUBP w latach 1945–1954, „Zeszyty Historyczne WiN-u” 2000, nr 14, s. 283–296. 67 A. Werblan, Kulisy procesu Romkowskiego i innych, „Polityka” 1989, nr 25, s. 80–99.68 Z. Woźniczka, Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa w Katowicach (1945–1956), „Kronika Katowic” 1999, nr 8.69 L. Żebrowski, Ubole, „Ład” 1995, nr 5.70 K. Bedyński, Napiętnowani naczelnicy, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 1993, nr 4–5, s. 17–28; idem, Niektóre oblicza więziennictwa w okresie stalinowskim, „Forum Penitencjarne”, styczeń 1999; idem, Przedwojen-ni funkcjonariusze straży więziennej naczelnikami więzień w latach 1944–1949, „Przegląd Więziennictwa Polskie-go” 1999, nr 24–25, s. 83–101; W. Kowalski, Dwie strony krat. Z historii więzienia w Gdańsku, Gdańsk 2003.71 P. Majer, Historiografia i stan badań nad dziejami aparatu bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz wojsk wewnętrznych, Warszawa 1984.72 A. Rzepliński, Państwo bezprawia – Polska Ludowa 1944–1956. Bibliografia prac naukowych i publicystycz-nych za lata 1989–1996, „Studia Iuridica” 1998, t. 35.73 B. Kopka, G. Majchrzak, Stan badań...74 A. Paczkowski, Archiwa aparatu bezpieczeństwa PRL jako źródło: co już zrobiono, co można zbadać, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 1, s. 9–21.75 Instrukcje pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa 1945–1989, oprac. T. Ruzikowski, Warszawa 2004.76 Rok pierwszy. Powstanie i działalność aparatu bezpieczeństwa publicznego na Lubelszczyźnie (lipiec 1944–czer-wiec 1945), red. L. Pietrzak, S. Poleszak i in., Warszawa 2004.77 J. Borowiec, Aparat bezpieczeństwa a wojskowy wymiar sprawiedliwości. Rzeszowszczyzna 1944–1954, Warsza-wa 2004.

14 15

Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego78, Urząd Bezpieczeństwa w Przemyślu 1944––195679. Znaczna część nr. 5 „Pamięci i Sprawiedliwości”80 oraz Pamiętnik Zdzisława Brońskiego „Uskoka”81 zostały poświęcone dyskusji o aparacie bezpieczeństwa i jego walce z polskim podziemiem niepodległościowym. Zagadnieniu temu poświęcony jest nowy periodyk IPN „Aparat represji w Polsce Ludowej 1944-1989” ukazujący się od 2004 r. Na jego łamach Wojciech Frazik, Bogusław Kopka i Grzegorz Majchrzak podsumowali też najnowszy stan badań82.

Po 1989 r. na rynku księgarskim dużą popularność zyskała, bardzo cenna z po-znawczego punktu widzenia, literatura wspomnieniowa, tworzona przez byłych więź-niów – ofiary terroru komunistycznego83.

Nota redakcyjnaPrezentowana praca stanowi końcowy wynik pierwszej części programu ba-

dawczego „Struktury i metody działania aparatu bezpieczeństwa 1944–1989”, re-alizowanego w latach 2002–2004 przez pracowników oddziałowych biur edukacji publicznej i delegatur IPN w Białymstoku, Gdańsku, Katowicach, Kielcach, Krako-wie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Poznaniu, Rzeszowie, Warszawie i Wrocławiu oraz centralnego BEP IPN w Warszawie. Efektem badań kilkunastoosobowego zespołu jest opracowanie danych o blisko 10 tys. najwyższych stanowisk w komunistycznym aparacie bezpieczeństwa w latach 1944–1956 oraz identyfikacja ponad 3 tys. piastu-jących je osób.

Na niniejszy tom składają się zestawienia obsady kierowniczych stanowisk w Mi-nisterstwie Bezpieczeństwa Publicznego (centrali), Komitecie ds. Bezpieczeństwa

78 Biuletyny dzienne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1949–1950, wybór i oprac. Ł. Kamiński, Warsza-wa 2004.79 D. Iwaneczko, Urząd Bezpieczeństwa w Przemyślu 1944–1956, Rzeszów 2004.80 Zob. m.in.: J. Kurtyka, Światy przeciwstawne: komunistyczna bezpieka wobec podziemia niepodległościowego i Aparat bezpieczeństwa publicznego w walce z polskim podziemiem niepodległościowym (dyskusja), „Pamięć i Sprawiedliwość” 2004, nr 1, s. 11–21, 23–59.81 Z. Broński „Uskok”, Pamiętnik (1941–maj 1949), wstęp, red. naukowa i oprac. dokumentów S. Poleszak, Warszawa 2004.82 W. Frazik, B. Kopka, G. Majchrzak, Dzieje aparatu represji w Polsce Ludowej (1944–1989). Stan badań, „Aparat represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2004, nr 1.83 Zob. m.in.: R. Czaplińska, Z archiwum pamięci. 3653 więzienne dni, Wrocław 2003; S. Dziurzyński, Ofiary terroru stalinowskiego mówią, Radom 1996; J. Fijałkowski, Wspomnienia (fragmenty), „Zeszyty Historyczne WiN-u” 2000, nr 14; J. Gerung, Czy to tylko trzy lata?, Warszawa 1994; C. Hajduk, Z podciętymi skrzydłami, Płock 1994; J. Horodniczy, Młodsi od swoich wyroków, Warszawa 1997; T. Jędrzejkiewicz, Cela śmierci, Warsza-wa 2000; J. Kiełboń, Z. Leszczyńska, Kobiety Lubelszczyzny represjonowane w latach 1944–1956, Lublin 2002; S. Krupa, X Pawilon. Wspomnienia AK-owca ze śledztwa na Rakowieckiej, Warszawa 1989; Księga świadectw. Skazani na karę śmierci w czasach stalinowskich i ich losy, red. K. Madej, J. Żaryn, J. Żurek, Warszawa 2004; W. Minkiewicz, Mokotów...; T.K. Mróz, Stalin umarł w polskim „gułagu”. Wiersze więzienne z lat 1950–1956, Wrocław 1998; D. Suchorowska, Wielka edukacja. Wspomnienia więźniów politycznych PRL (1945–1956), Warszawa 1990; W złowieszczych murach Wronek i Rawicza lat 1945–1956. Wspomnienia więźniów politycznych, Poznań 1995; Więźniowie polityczni 1944–1956, red. B. Otwinowska, Warszawa 1997; Wolność przyszła później. Kombatanckie biografie więźniów politycznych PRL, red. E. Tuźnik, t. 1–2, Wrocław 1997–1999; J. Woźniak, By-łem medykiem więziennym. Wspomnienia i refleksje, „Zeszyty Historyczne WiN-u” 1992, nr 1; J. Zator-Przytoc-ki, Pamiętniki, Wrocław–Gdańsk 1999; Zawołać po imieniu. Księga kobiet – więźniów politycznych 1944–1958, oprac. B. Otwinowska, t. 1–2, Nadarzyn 1999–2003.

14 15

Publicznego, siedemnastu wojewódzkich oraz ponad trzystu powiatowych i miej-skich urzędach/delegaturach bezpieczeństwa publicznego oraz w kilkudziesięciu więzieniach i obozach w Polsce w latach 1944–1956.

W publikacji uwzględniono ruchy kadrowe w aparacie bezpieczeństwa od sierp-nia 1944 r. do 28 listopada 1956 r. (data likwidacji KdsBP, będącego bezpośrednią kontynuacją rozwiązanego w 1954 r. MBP). Późniejsze zmiany organizacyjne w re-sorcie zostaną zaprezentowane w przygotowywanym do druku drugim tomie Apara-tu bezpieczeństwa w Polsce, obejmującym lata 1956–1975.

W badaniach wykorzystano przede wszystkim materiały archiwalne IPN--KŚZpNP, uzupełnione o dokumenty Centralnego Archiwum Wojskowego, Mini-sterstwa Sprawiedliwości, Centralnego Zarządu Zakładów Karnych oraz okręgowych inspektoratów służby więziennej84. Obsadę UB opracowano głównie na podstawie kilkunastu tysięcy akt osobowych byłych funkcjonariuszy, zbiorów rozkazów oraz zarządzeń personalnych MBP i wojewódzkich UBP, poszczególnych departamentów i wydziałów MBP/KdsBP dzienników personalnych, ksiąg etatowych, dokumentów dotyczących organizacji i struktur aparatu BP, alfabetycznych spisów do dzienników personalnych85, a w niewielkim zakresie także opracowań wykonanych w latach sie-demdziesiątych i osiemdziesiątych przez pracowników SB86.

W założeniach badawczych za kierownicze stanowiska w aparacie bezpieczeństwa uznano: w MBP – ministra, jego zastępców i pomocników, kierowników wydziałów i ich zastępców, dyrektorów departamentów i ich zastępców; w wojewódzkich UBP – kierowników/szefów urzędów i ich zastępców, naczelników wydziałów i ich zastęp-ców; w powiatowych UBP – kierowników/szefów urzędów i ich zastępców; w więzie-niach i obozach – naczelników i komendantów.

Podejmując decyzję o opracowaniu obsady aparatu bezpieczeństwa, uzgodnio-no konieczność realizacji tego przedsięwzięcia, mającego charakter ogólnopolski i prowadzonego jednocześnie w kilkunastu ośrodkach IPN, według jednego, uni-wersalnego schematu. Dla nadania pracy uporządkowanego i czytelnego charakteru

84 Wykorzystano materiały archiwalne OISW w Krakowie, Olsztynie i Wrocławiu.85 Wykorzystano m.in.: AIPN, 0990/79, 0990/80–81, 0990/82, 0990/84, 0990/85, 0990/86, Dzienniki personalne MON [za lata 1944–1949]; AIPN, 0990/87, 0990/83, Alfabetyczny spis do dzienników personalnych za rok 1946 i 1947; AIPN, 0990/88–89, Dzienniki personalne – awanse za lata 1945–1947; Księgi etatowe i wyciągi z rozkazów personalnych poszczególnych województw; AIPN, 0297/02–16, Organizacja – struktury aparatu BP oraz przejawy wrogiej działalności reakcyjnego podziemia i przeciwdziałanie organów w latach 1945–1960 (dla poszczególnych województw); AIPN, 0990/1, t. 1–2, 0990/2, t. 1–2, 4, 0990/3, 0990/5–7, 0990/8–9, 0990/10–12, 0990/13–17, 0990/18–22, 0990/23–26, 0990/28–33, 0990/34–39, 0990/40–44, 0990/45–49, Rozkazy personalne MBP [za lata 1944–1956]; AIPN, 0990/51–94, Rozkazy personalne MBP z lat 1945–1954 (do wszystkich jed-nostek wojewódzkich, powiatowych podległych byłemu MBP, przesłane do wiadomości i wykonania); AIPN, 0990/76, 0990/78, Zarządzenia personalne Biura Ochrony Rządu za lata: 1949–51, 1955–1959; AIPN, 0990/71––72, Wyciągi z rozkazów personalnych Departamentu Łączności za lata 1952–1956; AIPN, 0990/74, Wyciągi z rozkazów personalnych Szefostwa Zaopatrzenia za lata 1945–1947; AIPN, 0990/75, 0990/73, Wyciągi z rozka-zów personalnych Kwatermistrzostwa za lata:1948–1952, 1954–1956; AIPN, 0990/50, Zarządzenia personalne Centralnej Szkoły MBP.86 Zob. Służba Bezpieczeństwa w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1944–1978. Centrala, t. 1–2, Biuro „C” MSW, Warszawa 1978 – informator opracowany przez funkcjonariuszy Biura „C” o obsadzie personal-nej MBP/MSW (przedruk w opracowaniu Mirosława Piotrowskiego pt. Ludzie bezpieki...); W. Fijałkowski, Milicja Obywatelska...; W pierwszym szeregu...; Z dziejów kontrwywiadu w Polsce Ludowej (wybór dokumentów 1944–1984), oprac. Departament Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego MSW, Warszawa 1987.

16 17

przygotowano ją w układzie odpowiadającym strukturze aparatu bezpieczeństwa (departamenty, wydziały, biura, inspektoraty) w ujęciu tabelarycznym. Tabele zawie-rają: strukturę, nazwisko i imię funkcjonariusza (i ewentualne dane o ich zmianie), imię ojca, stopień/stopnie służbowe w okresie przebywania na danym stanowisku i czas pełnienia funkcji. Wszystkie dodatkowe informacje, istotne do dokonania bliż-szej identyfikacji osoby, umieszczono w przypisach. Zawarto w nich m.in.: wiadomo-ści o ukończeniu kursu NKWD w Kujbyszewie, o dacie, miejscu lub okolicznościach śmierci, o wyjeździe za granicę. Niewypełnione rubryki oznaczają, że na podstawie istniejącego materiału archiwalnego nie ma obecnie możliwości dokonania wia-rygodnego zapisu. Wytyczając kierunek przyszłych badań, miejsca takie wskazują jednocześnie na potrzebę ich kontynuowania.

Część tabelaryczną (Rozdział 2) Aparatu bezpieczeństwa... otwiera wykaz kadry kierowniczej Resortu/Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego. Po centrali zaprezentowano obsadę stanowisk kierow-niczych kilkunastu wojewódzkich UBP i podległych im powiatowych oraz miejskich urzędów/delegatur oraz wykaz więzień i obozów w całej Polsce z nazwiskami naczel-ników i komendantów.

Jednym z wielu problemów w pracy nad książką było ustalenie właściwych danych osobowych funkcjonariuszy. Dokonywane przez nich zmiany nazwisk i imion oraz częste przypadki zniekształcania form nazwisk żydowskich i rosyjskich, przy uwzględ-nieniu niskiego poziomu wykształcenia pracowników kadr MBP, były przyczyną po-jawienia się w dokumentacji ministerstwa niekiedy nawet kilku wersji tego samego nazwiska. Klasyczny jest przykład znanej postaci MBP Julii Brystigerowej87, którą np. Henryk Piecuch w Akcjach specjalnych88 nazywa Bristigier, a dla odmiany w teczce Rozkazy personalne MBP za rok 194689 wymieniona jest jako Julia Brystygier i ta wersja pojawia się także w jej aktach osobowych, w których pisano również: Brystiger, Brystigier i Brystyger90. Z kolei w wydanym w połowie lat osiemdziesiątych Słowniku biograficznym działaczy polskiego ruchu robotniczego, w jej biogramie są aż cztery wersje nazwiska: Brystiger, Brystygier, Bristyger i Brüstiger91. W prezentowanej pracy przyjęto ostatecznie nazwisko Brystiger, używane przez samą zainteresowaną92.

Szczególne problemy badawcze nastręczało dokładne, niewywołujące wątpliwo-ści, odtworzenie okresów sprawowania przez poszczególne osoby funkcji kierow-niczych. Podczas pracy wielokrotnie odnajdywano bowiem dokumenty, w których zapisy odnoszące się do konkretnego pracownika budziły poważne zastrzeżenia. Uwaga ta nie dotyczy wyłącznie lat 1944–1945, gdy w specyficznych, wojennych jeszcze warunkach tworzono zręby aparatu. W zależności od rodzaju analizowanych archiwaliów napotykano na dwie, a nawet trzy znacznie różniące się od siebie daty dzienne, miesięczne, a nawet roczne. Tak duże niekiedy rozbieżności nie zawsze

87 Julia Brystiger (1902–1975), działaczka komunistyczna, członek KPZU i MOPR, funkcjonariusz MBP/KdsBP; dyrektor Departamentu V (1950–1954) i III MBP (1954) oraz III KdsBP (1954–1956).88 H. Piecuch, Akcje specjalne..., wg indeksu.89 AIPN, 0990/5, Rozkazy personalne MBP za rok 1946, k. 433.90 AIPN, 0154/49, Akta osobowe Julii Brystiger, k. 1, 3, 4, 8, 16, 23.91 Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, t. 1, Warszawa 1978, s. 327–328.92 AIPN, 0154/49, Akta osobowe Julii Brystiger, k. 8.

16 17

można wytłumaczyć panującym w dokumentacji aparatu bezpieczeństwa bałaganem i niskim poziomem wykształcenia jego funkcjonariuszy. Jedną z przyczyn mógł być np. fakt wykonywania tajnych zleceń lub delegowanie do pracy w innych jednostkach resortu.

Źródłem niejasnych lub wyraźnie błędnych zapisów były niekiedy względy poli-tyczne. Zbiegły 5 grudnia 1953 r. na Zachód ppłk Józef Światło93 jeszcze przez dzie-sięć miesięcy pozostawał w ewidencji funkcjonariuszy MBP. Dopiero rozkaz perso-nalny nr 1093 z 5 października 1954 r. normował urzędowo sprawę jego ucieczki. „W związku ze zdradą organów BP” minister Stanisław Radkiewicz94 nakazał zdjąć go z „wszelkiego zaopatrzenia w MBP z dniem 30 września 1954 r. oraz skreślić z ewidencji składu osobowego”95.

Dodatkowym powodem komplikacji przy ustalaniu czasu pełnienia służby były znaczne niekiedy różnice pomiędzy dokumentacją kierownictwa resortu/ministerstwa w Warszawie a aktami osobowymi pracowników aparatu bezpieczeń-stwa. Wyznaczenie np. rozkazem 1 X 1948 r. na stanowisko szefa WUBP we Wro-cławiu nie określało w rzeczywistości dnia, w którym nowo mianowany objął posadę. Sprawy osobiste (wykorzystanie należnego urlopu, zorganizowanie przeprowadzki do innego miasta, itp.) dzień ten przesuwały czasami nawet o kilka tygodni. Aparat bezpieczeństwa... tylko sporadycznie zawiera także dane o okresach, w których z po-wodów zawodowych (np. szkolenia) i osobistych (np. urlopy, zwolnienia lekarskie, pobyty w szpitalu) funkcjonariusze, mimo że nominalnie pełnili określone funkcje kierownicze, w rzeczywistości byli wyłączeni z pracy w aparacie.

Bazę do określenia czasu pełnienia funkcji stanowiły zapisy w aktach osobowych, rozkazach personalnych MBP/KdsBP i księgach etatów. Przy braku możliwości precyzyjnego ustalenia dnia, miesiąca i roku autorzy byli zmuszeni do publikowania w niektórych przypadkach dwóch różnych dat lub ograniczenia się do zapisów cząst-kowych np.:

• 1945 (rok sprawowania funkcji, brak danych dla dokładniejszego określenia czasu jej pełnienia;

• –1945 (funkcje pełnione w i przed rokiem 1945);• 1945– (funkcje pełnione w i po roku 1945);• X 1948 lub 13 X 1948 (pojedyncze daty oznaczają występowanie funkcjona-

riusza w dokumentach z reguły o charakterze sprawozdawczym i brak możliwości precyzyjnego określenia dat ramowych; przytoczenie dwóch dat wskazuje na roz-bieżności w archiwaliach);

93 Józef Światło, właśc. Izaak Fleischfarb (1915–1975), funkcjonariusz MBP; zastępca kierownika WUBP w Warszawie (1945 r.), zastępca kierownika Grupy Operacyjnej MBP na Okręg Warmińsko-Mazurski (1945 r.), zastępca szefa WUBP w Krakowie (1946–1948), wicedyrektor Departamentu X (Biura Specjalnego) MBP (1950–1954); 5 XII 1953 r. zbiegł do sektora amerykańskiego w Berlinie; autor nadawanych przez RWE audycji radiowych; mieszkał w USA.94 Stanisław Radkiewicz (1903–1987), płk/gen. dyw., działacz komunistyczny, minister bezpieczeństwa publicz-nego; członek KZMP i KPP; w okresie przedwojennym szkolił się w szkole Kominternu w Moskwie; więziony za działalność komunistyczną; oficer polityczny 1. DP im. Tadeusza Kościuszki (1943 r.), sekretarz CBKP, ZG ZPP (1944 r.), kierownik Resortu/Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (1944–1954); po rozwiązaniu MBP przeniesiony na stanowisko dyrektora PGR.95 AIPN, 0990/38, Rozkazy personalne MBP za rok 1954, k. 255.

18 19

• –15 IX 1951 (funkcje pełnione do 15 IX 1951 r., brak daty początkowej);• 15 IX 1951– (funkcje pełnione od 15 IX 1951 r., brak daty końcowej);• –4 VII 1946– (zachowane dokumenty pozwalają na odnotowanie jedynie daty

dziennej, jednocześnie informują o sprawowaniu wymienionej funkcji zarówno przed, jak i po cytowanej dacie).

Innym utrudnieniem była konieczność zachowania właściwej terminologii w odniesieniu do poszczególnych wydziałów i departamentów, których nazwy wie-lokrotnie zmieniano. Dla przykładu: 25 III 1946 r. Wydział Personalny MBP prze-mianowano na Zarząd Personalny, 6 IV 1946 na Biuro Personalne, 12 VII 1949 r. na Departament Kadr, a 10 XII 1955 r. na Departament Kadr i Szkolenia (KdsBP), który często niesłusznie utożsamiany był z niezależnym Wydziałem/Inspektoratem Szkolenia.

Autorzy opracowania, oddając je w ręce czytelnika, mają nadzieję, że książka, mimo swych niedoskonałości, stanie się nie tylko źródłem wiedzy dla historyków zajmujących się badaniem historii najnowszej Polski po 1944 r., ale też przedmiotem dyskusji nad wciąż mało znanym a istotnym elementem życia politycznego w Polsce w okresie stalinizmu. Będzie też ważnym uzupełnieniem wydanego w 2000 r., a ogra-niczonego do centrali, informatora Ludzie bezpieki...

Krzysztof Szwagrzyk

18 19

APARAT BEZPIECZEŃSTWA W LATACH 1944–1956

Sięgając po władzę w Polsce komuniści mieli świadomość, że jej zdobycie, a przede wszystkim utrzymanie, nie będzie możliwe bez aparatu przemocy mogącego skutecz-nie realizować postawione przed nim zadania. Tworzony od lipca 1944 r. Resort/Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego został wyposażony w szerokie uprawnie-nia, dające mu w zasadzie nieograniczoną władzę. Do jego dyspozycji oddano także ogromne środki finansowe, znacznie przewyższające możliwości budżetowe zrujno-wanego wojną państwa. Do 1955 r. fundusze przewidziane na MBP/KdsBP stanowiły z reguły drugi (po MON1) pod względem wielkości składnik wydatków państwa2. Kwoty przeznaczone na utrzymanie obu instytucji pochłaniały ok. 30 proc. budżetu państwa3. Już w 1946 r. na działalność MBP przewidziano 19 590 tys. zł. Było to o 100 tys. więcej niż budżet Ministerstwa Oświaty, znacznie więcej niż budżety Mini-sterstwa Pracy (1113 tys.) i Ministerstwa Zdrowia (1244 tys.) i aż ośmiokrotnie więcej niż kwota przewidziana na odbudowę wyniszczonego wojną kraju4. Dwa lata potem MBP otrzymało sumę aż dziesięciokrotnie większą niż Ministerstwo Odbudowy5. W 1947 r. dla MBP zagwarantowano 17 010 tys. zł, co przewyższało łączne budżety Ministerstwa Ziem Odzyskanych (5308 tys.), Ministerstwa Komunikacji (5320 tys.), Ministerstwa Przemysłu i Handlu (2572 tys.) i Ministerstwa Administracji Publicznej (1511 tys.). W tym kontekście nadużywana przez dziesięciolecia minionego syste-mu propagandowa teza o wybitnym zaangażowaniu „władzy ludowej” w odbudowę kraju jest kolejnym stworzonym przez komunistów mitem PRL. Bez odpowiedzi prawdopodobnie pozostanie pytanie: jakie mogłoby być tempo odbudowy i poziom życia w kraju, gdyby kwoty przewidziane na utrzymanie aparatu bezpieczeństwa były wykorzystane zgodnie z rzeczywistymi potrzebami społeczeństwa i nie służyły party-kularnym interesom PPR/PZPR?

Resort Bezpieczeństwa Publicznego został utworzony na mocy dekretu KRN z 21 lipca 1944 r. powołującego PKWN. Jak wynika z zachowanych akt resortu – jego pierwsze rozkazy pisano często jeszcze na odwrocie formularzy przejętych po okupancie hitlerowskim z nadrukiem: Generalgouvernement, Distrikt Lublin,

1

1 Wyjątkiem były lata 1948–1949, gdy drugi pod względem wielkości budżet miało Ministerstwo Oświaty.2 Zob. Ustawy budżetowe z lat 1946–1955; Dz.U. 1946, nr 7, poz. 59; Dz.U. 1947, nr 19, poz. 73; Dz.U. 1948, nr 1, poz. 1; Dz.U. 1949, nr 22, poz. 151; Dz.U. 1950, nr 16, poz. 138; Dz.U. 1951, nr 18, poz. 145; Dz.U. 1952, nr 17, poz. 101; Dz.U. 1953, nr 26, poz. 101; Dz.U. 1954, nr 34, poz. 142; Dz.U. 1955, nr 15, poz. 82. 3 H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990..., s. 27.4 Dz.U. 1946, nr 50, poz. 284.5 Dz.U. 1948, nr 1, poz. 1.

20 21

Abteilung Arbeit (Generalna Gubernia, Dystrykt Lublin, Oddział Pracy)6. Pięć mie-sięcy później – 1 stycznia 1945 r., z chwilą utworzenia Rządu Tymczasowego, Resort BP przemianowano na Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, wszechwładne, okryte równie ponurą sławą, kierowane, jak Resort BP, przez cały okres swego ist-nienia przez płk./gen. Stanisława Radkiewicza. Przez kilkadziesiąt lat, mimo podej-mowanych prób, nie uregulowano całościowo prawnych aspektów działalności insty-tucji. W omawianym okresie na uwagę zasługuje Dekret z 20 lipca 1954 r. o służbie w organach bezpieczeństwa publicznego7.

Najważniejsze decyzje dla powstającego organu, nie mającego odpowiednika w in-stytucjach II RP, zapadły w pierwszym roku jego istnienia, od lipca 1944 r. do września 1945 r. Mimo dokonywanych wielokrotnych modyfikacji ukształtowana wówczas struktura w zasadzie przetrwała do 1954 r., tzn. do czasu podziału MBP na Minister-stwo Spraw Wewnętrznych i Komitet do spraw Bezpieczeństwa Publicznego8.

Do zmian organizacyjnych w połowie lat pięćdziesiątych Ministerstwu Bezpie-czeństwa Publicznego podlegało wiele formacji: urzędy bezpieczeństwa publiczne-go, Milicja Obywatelska, Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Wojska Ochrony Pogranicza, Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej, Straż Przemysłowa, Służba Więzienna. W 1953 r. siły MBP liczyły łącznie ponad 321 tys. osób, z tego: UB – 33,2 tys., MO – 47,5 tys., KBW – 41 tys., WOP – 32,3 tys., Straż Przemysłowa – 32,2 tys., ORMO – 125 tys., straż więzienna – 10 tys.9

Najważniejszym jednak organem MBP był, stanowiący jego rdzeń i przedmiot niniejszego opracowania, aparat bezpieczeństwa, zwany w skrócie UB lub bezpieką. W listopadzie 1944 r. liczył ok. 2,5 funkcjonariuszy10, w końcu 1945 r. ok. 24 tys.11, w 1953 już ponad 33 tys.12 Znawcy problemu szacują, że „Na 1 funkcjonariusza przy-padało ok. 1300 obywateli. W resortowych kartotekach »elementu podejrzanego« znajdowało się 5,2 mln nazwisk, tzn. ok. 1/3 dorosłych Polaków. W 1955 r. liczba agentów, tajnych informatorów i rezydentów KdsBP wynosiła 72 956 osób, z czego 864 agentów, 67 648 informatorów i 4444 rezydentów”13.

W jednym z pierwszych rozkazów organizacyjnych z listopada 1944 r. minister Resortu BP zatwierdził etaty stanowisk w wojewódzkich, miejskich, powiatowych i gminnych UB oraz terenowych oddziałach cenzury. W rozkazie ustalono obowią-zujące odtąd liczbowe obsady stanowisk:

„Z dniem 10 XI 1944 r. zatwierdzam etaty:1. Wojewódzkich Urzędów Bezpieczeństwa Publicznego na 308 osób.2. Miejskiego (miast wojewódzkich) Urzędów Bezpieczeństwa Publicznego na

148 osób.

6 AIPN, 0990/1, t. 1, Rozkazy personalne MBP za rok 1944, k. 4–5.7 Dz.U. 1954, nr 34, poz. 142. O prawnych aspektach istnienia MBP pisała Anna Bilińska-Gut, Struktura i or-ganizacja...8 Aparat bezpieczeństwa w latach 1944–1956..., cz. 2, s. 5.9 H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990..., s. 27.10 Ibidem, s. 21.11 Ludzie bezpieki..., s. 15.12 Ibidem, s. 17.13 AIPN, GZI, t. 9, Pisma KdsBP za okres 12 IX 1955–31 XII 1956 r., k. 12.

20 21

3. Powiatowego UBP i miast powiatowych wydzielonych na 51 osób.4. Gminnego UBP przy posterunku Milicji Obywatelskiej na 3 osoby.5. Wojewódzkiego Oddziału Cenzury Wojennej z zasięgiem 500 000 listów mie-

sięcznie na 69 osób.6. Powiatowego Oddziału Cenzury Wojennej z zasięgiem 100 000 listów mie-

sięcznie na 19 osób”14.Po kilku latach kształtowania się aparatu bezpieczeństwa powstała struktura

o ściśle pionowej zależności składająca się z MBP (centrali), wojewódzkich urzędów bezpieczeństwa publicznego, powiatowych urzędów bezpieczeństwa publicznego, a na niektórych terenach w latach 1944–1945 również gminnych urzędów bezpie-czeństwa publicznego, referatów ochrony (RO)15 i referatów wojskowych (RW)16. Z chwilą powstania KdsBP powstały delegatury do spraw BP.

Podstawową jednostką organizacyjną w MBP były departamenty, w których skład wchodziły wydziały, podzielone z kolei na sekcje; w WUBP odpowiednikami departamen-tów były składające się z kilku sekcji wydziały; w PUBP występowały referaty (sekcje).

W szczytowym, przypadającym na rok 1953, okresie rozwoju liczebnego i organi-zacyjnego MBP na terenie całego kraju, oprócz rozbudowanej centrali w Warszawie, funkcjonowało: siedemnaście wojewódzkich UBP, dwa miejskie UBP na prawach wojewódzkich (w Warszawie i Łodzi), czternaście miejskich UBP, dziesięć UBP na miasto i powiat (Toruń, Będzin, Bielsko, Bytom, Częstochowa, Gliwice, Radom, Tar-nów, Jelenia Góra, Wałbrzych), 265 powiatowych UBP, jeden UBP na Nową Hutę i placówki UBP na m.st. Warszawę: UBP Wawer i UBP Włochy17.

Dwunastoletni okres istnienia MBP i powstałego na jego bazie KdsBP obfitował w decyzje, zarządzenia i rozkazy, na których podstawie w latach 1944–1956 resort pod-legał rozbudowie i częstym zmianom organizacyjnym. W literaturze przedmiotu struk-tura aparatu bezpieczeństwa jest zazwyczaj opisywana w początkowym (lata 1944–1945) i końcowym (rok 1953) etapie jego istnienia. Analiza resortowego rozkazodawstwa po-zwala wyróżnić w latach 1944–1956 kilka okresów funkcjonowania MBP/KdsBP, w któ-rych dokonały się znaczne zmiany organizacyjne, strukturalne i kompetencyjne18.

W okresie 1944–1956, wraz ze zwiększeniem liczby etatów, ewoluowała także struktura aparatu, dostosowując się do jego aktualnych potrzeb. Po latach jedynie nieliczni specjaliści są w stanie wymienić poszczególne wydziały/departamenty resor-tu, podać ich prawidłową nazwę i określić zakres przewidzianych dla nich kompeten-cji. Dla przykładu: tylko jeden z kilkunastu istniejących w MBP działów – Szefostwo Zaopatrzenia – w 1951 r. składał się aż z czternastu wydziałów: Uzbrojenia, Mun-durowego, Nadzoru i Odbioru Technicznego, Centralnego Magazynu Mundurowo--Taborowego, Transportowego, Centralnego Garażu, Budowlanego, Kwaterunkowo-

14 AIPN, 0990/1, t. 1, Rozkaz nr 29 z 14 XI 1944 r., k. 61.15 Placówki UB tworzone w ważniejszych zakładach przemysłowych.16 Placówki UB tworzone w zakładach przemysłowych produkujących na potrzeby wojska.17 AIPN Rz, 051/194, Wykaz Urzędów Bezpieczeństwa Publicznego wg województw Polskiej Rzeczypospoli-tej Ludowej, k. 310–329.18 Zmiany organizacyjne aparatu bezpieczeństwa opracowano na podstawie monografii: A. Bilińska-Gut, Struktura i organizacja..., s. 89–120, H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944-1990..., s. 21–33 i Ludzie bezpieki..., s. 49–57, 170–171.

22 23

-Eksploatacyjnego, Ogólnoorganizacyjnego, Planowania, Administracyjno-Gospo-darczego, Administracji Nieruchomościami, Inspekcji i Żywnościowego.

Stale powiększający się resort w krótkim czasie stał się państwem w państwie, z własną siecią punktów usługowych, szpitali, przedszkoli i sanatoriów. Na począt-ku lat pięćdziesiątych MBP posiadało m.in.: dwa szpitale i poliklinikę w Warszawie i kilkanaście podobnych ośrodków leczniczych w miastach wojewódzkich, dwanaście sanatoriów19, siedem domów wczasowych20, a nawet pięć przedszkoli w samej tylko stolicy. Rozrost aparatu niósł ze sobą również wzrost liczby etatów pomocniczych. Rozkazy personalne MBP zawierają wiele informacji o stanowiskach, świadczących o przeroście zatrudnienia w resorcie. W wykazie stanowisk resortowych przewidzia-no etaty np.: pedalarza Centralnej Drukarni MBP w Łodzi21, pielęgniarki oseskowej oddziału ginekologiczno-położniczego Centralnego Szpitala MBP22, inspektora ds. trykotarstwa i tkactwa Wydziału Pracy Departamentu Więziennictwa23 czy magazy-niera działu leków suchych, specyfików, trucizn i narkotyków Centralnej Składnicy Sanitarnej Szefostwa Służby Zdrowia24.

W ciągu pierwszych dwunastu lat swego istnienia aparat bezpieczeństwa w Polsce zmieniał nie tylko swą liczebność i strukturę. Znacznym zmianom uległy także me-tody pracy, w której coraz powszechniej zaczęto wykorzystywać środki techniczne. Począwszy od 1953 r. funkcjonariusze MBP byli stałymi klientami międzynarodo-wych Targów Lipskich25, na których kupowano nowoczesny sprzęt niezbędny w pracy operacyjnej i środki łączności. Poprzez pośredników zakupów dokonywano także na terenie wrogiej NRF26. Stale podwyższano przy tym kwalifikacje pracowników. Dokumenty MBP i KdsBP z okresu 1953–1956 świadczą o częstych wyjazdach funk-cjonariuszy z Polski na szkolenia do NRD27, ZSRR28 i Czechosłowacji29.

Realizację zasadniczych działań aparatu bezpieczeństwa przewidziano dla dwóch jego głównych pionów: operacyjnego i śledczego. Czynności usługowe wobec nich spełniały służby pomocnicze (np. łączności, kwatermistrzostwa, uzbrojenia).

Urząd Bezpieczeństwa posługiwał się metodami działań typowymi dla służb spe-cjalnych państw totalitarnych. Funkcjonariusze operacyjni i śledczy na skalę masową stosowali m.in.: rozmowy prewencyjne, zatrzymania i aresztowania, pobicia, brutalne śledztwa, inwigilację osób, korespondencji, lokali, ale także porwania i uprowadze-nia, mordy polityczne, egzekucje w więzieniach i aresztach. O przypadkach zabójstw,

19 Sanatoria w Busku, Cieplicach, Głuchołazach, Kańsku, Korczakowie, Krynicy, Kudowie, Otwocku, Szklar-skiej Porębie (Jurata, Rzemieślnik i Witoldówka) oraz Żegiestowie.20 Domy wczasowe w Bierutowicach („Marysieńka”), Jastrzębiej Górze, Karpaczu (Zameczek „Raj”), Między-wodziu, Sopocie, Zakopanym i Zatrzebiu.21 AIPN, 0990/12, Rozkazy personalne MBP za rok 1945, k. 175.22 AIPN, 0990/22, t. 4, Rozkazy personalne MBP za rok 1946, k. 200.23 AIPN, 0990/15, t.1, Rozkazy personalne MBP za rok 1946, k. 43.24 AIPN, 0990/28, Rozkazy personalne MBP za rok 1948, k. 248.25 AIPN, 0990/37, Rozkazy personalne MBP za rok 1953, k. 349; AIPN, 0990/40, Rozkazy personalne MBP za rok 1954, k. 413; AIPN, 0990/43, Rozkazy personalne KdsBP za rok 1955, k. 250, 361.26 AIPN, 0990/44, Rozkazy personalne KdsBP za rok 1956, k. 51.27 Szkolenia w Stasi prowadzono głównie w zakresie techniki operacyjnej (AIPN, 0990/44, Rozkazy personalne KdsBP za rok 1956, k. 166).28 AIPN, 0990/45, Rozkazy personalne KdsBP za rok 1956, k. 337, 408.29 AIPN, 0990/44, Rozkazy personalne KdsBP za rok 1956, k. 196.

22 23

otruć, rozstrzeliwań bez sądu zeznawał w 1954 r. oficer sowiecki mjr Bronisław Szymański30. Wśród skrytobójczo zamordowanych wymienił m.in. członka KG NZW Tadeusza Łabędzkiego31, kapelana 27. Wołyńskiej DP AK ks. Jana Dąbrowskiego32 i naczelnika więzienia w Rawiczu Zygmunta Grabowskiego33.

W zakresie obowiązków pracowników operacyjnych przewidziano: zakładanie i prowadzenie różnego rodzaju spraw (np. agenturalnego rozpracowania, spraw-dzenia, poszukiwania), werbowanie i prowadzenie osobowych źródeł informacji, organizowanie zasadzek, inwigilacji, aresztowań, wstępne przesłuchania.

Budzący powszechną grozę oficerowie śledczy UB z kolei, po przejęciu spraw od funk-cjonariuszy z pionu operacyjnego, prowadzili przesłuchania, opracowywali akty oskarże-nia, werbowali agenturę celną, doraźnie brali udział także w aresztowaniach. Głównym celem ich pracy było poszerzenie informacji zebranych przez pion operacyjny, przydat-nych do dalszych działań operacyjnych oraz do przyszłych czynności procesowych.

Badane od kilkunastu lat w szerokim zakresie skutki prowadzonych przez UB działań operacyjno-śledczych odsłaniają kolejne obszary aktywności wszechobec-nego aparatu. Obiektami działalności operacyjnej funkcjonariuszy aparatu bezpie-czeństwa byli autentyczni lub wyimaginowani przeciwnicy władzy komunistycznej instalowanej od 1944 r. w Polsce, zarówno ci instytucjonalni, jak i personalni, zwią-zani rodzinnie lub środowiskowo ze strukturami Polskiego Państwa Podziemnego, tradycją lub instytucjami II RP czy Kościołem34. „Wrogiem ludu” (de facto wrogiem partii) była ponadto każda osoba, niezależnie od wieku, płci, pochodzenia czy naro-dowości, nieuznająca władzy PPR/PZPR, niegodząca się z narzuconym systemem, niezadowolona z poczynania władz lub je krytykująca, niepotrafiąca sprostać stawia-nym przez partię zadaniom (np. dostawy obowiązkowe) itp.

Z czasem system bezprawia i terroru dotknął również, w znacznie mniejszej jed-nak skali, ludzi go tworzących i bezgranicznie mu oddanych. Za kratami znaleźli się m.in. Władysław Gomułka35, Michał Rola-Żymierski36 (do 1949 r. minister obrony

30 Bronisław Szymański (ur. 1922), funkcjonariusz MBP; żołnierz 1. DP im. Tadeusza Kościuszki (1943–1944), absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie (1944), członek grupy MBP gen. Romana Romkowskiego (1944–1945), oficer śledczy w Departamencie Śledczym MBP (1945–1954); w 1954 r. odwołany do ZSRR; 15/16 XII 1954 r. został przesłuchany przez KGB w Gatczynie pod Petersburgiem na okoliczność jego służby w MBP w Polsce.31 Tadeusz Łabędzki (1917–1946), członek Stronnictwa Narodowego, Młodzieży Wszechpolskiej, redaktor konspiracyjnego pisma „Wszechpolak”, żołnierz NZW (1945–1946); aresztowany w Łodzi 7 IV 1946 r., zamor-dowany 9 VI 1946 r. przez funkcjonariuszy MBP.32 Jan Dąbrowski „Rafał” (1910–1945), ksiądz rzymskokatolicki, kapelan 27. Wołyńskiej DP AK; aresztowany w Lublinie w sierpniu 1944 r., zamordowany przez funkcjonariuszy MBP w maju (25?) 1945 r.33 Zygmunt Grabowski (1887–1945), funkcjonariusz więziennictwa; zastępca naczelnika więzienia w Rawiczu (1936–1939); po wojnie zgłosił się do pracy w więzieniu w Rawiczu, naczelnik w okresie 29 III–10 IV 1945 r.; 10 IV 1945 r. zamordowany przez funkcjonariuszy MBP. Zob. M. Grabska-Taczanowska, Major Bronisław Szymański zeznaje w Gatczynie w 1954 r., „Pamięć i Sprawiedliwość. Biuletyn GKBZpNPIPN” 1995, t. 38, s. 262–282. K. Bedyński, Przedwojenni funkcjonariusze...34 A. Paczkowski, Aparat bezpieczeństwa w latach odwilży...35 Władysław Gomułka „Wiesław” (1905–1982), działacz komunistyczny, polityk; w okresie przedwojennym kilkakrotnie więziony za działalność komunistyczną; sekretarz (1943–1945), następnie sekretarz generalny KC PPR, członek BP KC PPR/PZPR (1944–1948), I wicepremier i minister Ministerstwa Ziem Odzyskanych (1944–1949); w 1948 r. oskarżony o „odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne”, więziony w latach 1951–1954; 1956–1970 I sekretarz KC PZPR.36 Zob. przypis 16.

24 25

narodowej), Marian Spychalski37, Grzegorz Korczyński38, Wacław Komar39 i wielu innych. W okresie przyspieszonej stalinizacji kraju strach przed uwięzieniem i repre-sjami dotykał wszystkich bez wyjątku grup społecznych i zawodowych.

Następstwa wydarzeń 1953 r. w ZSRR stworzyły warunki do przeprowadzenia – początkowo niewielkich i powolnych – zmian politycznych w Polsce, które nie mo-gły ominąć wszechwładnego – jak się wydawało – aparatu bezpieczeństwa. Kierujący od 1944 r. RBP/MBP gen. Radkiewicz po raz pierwszy wypowiedział słowa krytyki pod adresem podległych sobie służb 4 III 1954 r. na naradzie aktywu partyjnego MBP40. Na fali odwilży coraz częściej otwarcie krytykowano sposób funkcjonowania ministerstwa. Ogromną rolę odegrały wówczas, nadawane począwszy od 28 września 1954 r., zeznania zbiegłego na Zachód Józefa Światły, kompromitujące MBP i jego funkcjonariuszy.

W grudniu 1954 r. w oficjalnym organie partii „Nowe Drogi” zamieszczono tekst krytykujący „wypadki poważnego naruszania praworządności przez poszczególne ogniwa służby bezpieczeństwa”41. Po raz pierwszy zapowiadano w nim możliwość otrzymania zadośćuczynienia za doznane krzywdy.

Zanim doszło do realizacji formułowanych u schyłku 1954 r. deklaracji, pod-jęto działania likwidujące MBP. 9 grudnia 1954 r. na jego miejsce powołano dwa odrębne resorty: Komitet ds. Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Zasadnicze obowiązki zlikwidowanego ministerstwa przejął KdsBP. Wspomniany Dekret z 20 lipca 1954 r. zadania stojące przez funkcjonariuszami nowego urzędu formułował słowami, których treść nie pozostawiała złudzeń, co do wyznaczonej Komitetowi roli: „Działając na podstawie prawa ludowego organy bezpieczeństwa publicznego prowadzą nieugiętą walkę z agentami imperializmu, szpiegami, dywersantami, sabotażystami i innymi elementami godzącymi w ustrój demokracji ludowej oraz z wszelką działalnością wymierzoną przeciw budownictwu socjalistycznemu w Polsce”42.

37 Marian Spychalski (1906–1980), działacz komunistyczny, marszałek WP; organizator GL, członek KRN, szef sztabu WP, zastępca naczelnego dowódcy WP ds. polityczno-wychowawczych, I wiceminister ON (1944–1949); po usunięciu z wojska w 1949 r. minister budownictwa, architekt we Wrocławiu; więziony w latach 1950–1956; po zwolnieniu m.in. minister obrony narodowej (1956–1968), przewodniczący Rady Państwa (1968–1970).38 Grzegorz Korczyński, właśc. Stefan Jan Kilanowicz (1915–1971), gen. bryg.; uczestnik wojny domowej w Hiszpanii (1936–1938), jeden z organizatorów GL i AL, pomocnik ministra BP ds. operacyjnych (1946–1948); aresztowany w 1951 r. w związku ze sprawą Władysława Gomułki; po zwolnieniu z więzienia szef Zarządu II Sztabu Generalnego WP (1957–1965); wiceminister ON (1965–1971), ambasador w Algierii (1971).39 Wacław Komar, właśc. Mendel Kossoj (1909–1992), gen. bryg.; uczestnik wojny domowej w Hiszpanii (1936––1938), szef oddziału II Sztabu Generalnego WP (1945–1947), dyrektor Wydziału II Samodzielnego MBP (1947), dyrektor Departamentu VII MBP (1947–1950), wiceminister ON i kwatermistrz WP (1951–1953); więziony w latach 1953–1956; po zwolnieniu dowódca Wojsk Wewnętrznych (1956–1960); dyrektor generalny MSW (1960–1967).40 D. Jarosz, Nieznany dokument...41 Umacniamy ludową praworządność (artykuł wstępny), „Nowe Drogi” 1954, nr 12, s. 7: „Partia i rząd ostatnio stwierdziły wypadki poważnego naruszania praworządności przez poszczególne ogniwa służby bezpieczeństwa, wypadki postępowania sprzecznego z ustawami władzy ludowej, z polityką partii, z humanistyczną ideą socja-lizmu, której służy nasze państwo ludowe. Wypadki te są obecnie badane. Obywatele, którzy padli ofiarą tego rodzaju naruszeń praworządności, zostali zwolnieni z więzienia i otrzymują pełne zadośćuczynienie za wyrzą-dzoną im krzywdę; zostanie uczynione wszystko, aby ułatwić im powrót do normalnego życia i pracy...”.42 Dz.U. 1954, nr 34, poz. 142.

24 25

Istniejący zaledwie dwa lata KdsBP rozwiązano 28 listopada 1956 r. Jego kompe-tencje przejęło Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Na bazie kadr i struktur Urzędu Bezpieczeństwa powstała zamaskowana przed społeczeństwem w komendach woje-wódzkich Milicji Obywatelskiej Służba Bezpieczeństwa (w powiatach Referaty SB)43, spełniająca przez następne ponad trzydzieści lat rolę tajnej policji politycznej w Polsce.

W latach 1944–1956, w wyniku zastosowanego terroru, rozbito (przy współpracy sowieckiej) zbrojne i polityczne podziemie niepodległościowe, zdławiono legalną opozycję polityczną, wyniszczono elity II RP, uderzono w Kościół katolicki i pol-ską wieś. Opierając się na niezwykle represyjnym ustawodawstwie, skazano na karę śmierci i w większości stracono ok. 5 tys. osób44. Na wzór sowiecki stworzono Gułag liczący w 1954 r. 179 obiektów więziennych, w tym 51 więzień centralnych, 85 wię-zień karno-śledczych, 2 zakłady dla młodocianych, 2 kolonie rolne i 39 Ośrodków Pracy Więźniów45, przez który przeszło ponad milion osób. Tylko w 1951 r. więziono 110 tys. osób, w tym 14 tys. więźniów tzw. antypaństwowych. W 1953 r. liczby te wynosiły odpowiednio 162 tys. i 9 tys.46 Nawet w opinii osób pełniących kierownicze stanowiska w służbie więziennej: „Polska była jednym wielkim więzieniem”47.

Równie tragiczny bilans dwunastu powojennych lat sprawowania przez komuni-stów władzy w Polsce nie byłby możliwy bez istnienia rozbudowanego, podporządko-wanego PPR/PZPR, powiązanego ze służbami specjalnymi ZSRR aparatu bezpie-czeństwa, działającego na krawędzi nawet ówczesnego prawa, a także poza nią.

Krzysztof Szwagrzyk

Struktura aparatu bezpieczeństwaPonad dwunastoletni okres funkcjonowania Resortu/Ministerstwa Bezpieczeń-

stwa Publicznego i powstałego na jego bazie Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicz-nego obfitował w zarządzenia, decyzje i rozkazy, na podstawie których w latach 1944–1956 aparat bezpieczeństwa podlegał rozbudowie i reorganizacji. Analiza re-sortowych aktów normatywnych i dostępnej literatury nie pozwala, przynajmniej do czasu powołania KdsBP, na wyodrębnienie jakichkolwiek cezur, które dzieliłyby ten przedział czasu, na pewne naturalne, naznaczone gruntowną reorganizacją całego aparatu, okresy. Zmiany dokonywały się najczęściej w sposób doraźny, niesystemo-wy. Bezpieka bowiem, przez cały okres działalności doskonaliła i dostosowywała swe struktury do potrzeb wynikających z polityki realizowanej przez suwerena jej poczy-nań, partię komunistyczną.

Już w kilka dni po przybyciu do Lublina, 1 sierpnia 1944 r., Stanisław Radkiewicz rozpoczął organizowanie struktur RBP. Utworzono wówczas trzy pierwsze jednostki:

43 Ludzie bezpieki... s. 19.44 O karach śmierci w latach 1944–1956 z Krzysztofem Szwagrzykiem i Janem Żarynem rozmawia Barbara Polak, „Biuletyn IPN” 2002, nr 11, s. 4–29.45 H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990..., s. 71.46 K. Bedyński, Niektóre oblicza..., s. 12.47 Ibidem.

26 27

Wydział Operacyjny (Kontrwywiad), na którego czele stanął Roman Romkowski, Wydział Personalny z kierownikiem Mikołajem Orechwą i Sekretariat kierownika Resortu z Julianem Konarem. Ówczesny Kontrwywiad realizować miał całość za-gadnień operacyjnych wynikających z kompetencji przydzielonych RBP: zwalczanie szpiegostwa (głównie pozostałości niemieckiej agentury, likwidacja resztek niemiec-kiej administracji okupacyjnej, ujawnianie zdrajców narodu polskiego oraz rozpra-cowywanie i zwalczanie, określanych mianem „reakcji”, cywilnych i wojskowych struktur Polskiego Państwa Podziemnego48. Sukcesywnie powoływano dalsze jed-nostki organizacyjne Resortu: 22 sierpnia 1944 r. został utworzony Wydział Ochrony PKWN (rządu) – kierownik Leon Andrzejewski. W grudniu tegoż roku w skład wy-działu weszło jeszcze 837 żołnierzy z Brygady Wojsk Wewnętrznych49. Następnymi jednostkami były: powołana 30 sierpnia 1944 r. Komendantura (ochrona gmachów i obiektów podległych RBP) – kierownik Stefan Sobczak; 1 września 1944 r. Wydział Cenzury (perlustracja korespondencji) – kierownik Michał Rossner i 26 września 1944 r. Biuro Prawne – kierownik Zygmunt Braude. W połowie września 1944 r. w skład resortu weszła Sekcja Więzienna – kierownik Adam Wróblewski, która w listopadzie tego roku została przemianowana na Wydział Więziennictwa i Obo-zów, kierowany przez Teodora Dudę, 20 grudnia powstał Wydział Finansów – kie-rownik Edward Kalecki, zaś 28 tegoż miesiąca pełniącym obowiązki kierownika organizowanego już od sierpnia 1944 r. Wydziału Wywiadu mianowano Stefana Antosiewicza50.

Przekształcenie PKWN w Rząd Tymczasowy, a w ślad za tym RBP w Minister-stwo Bezpieczeństwa Publicznego zapoczątkowało w pierwszej połowie 1945 r. reor-ganizacyjne zmiany w strukturze resortu. Według jego kierownictwa, nowa struktura miała być zbudowana tak, by aparat „mógł wniknąć przy pomocy swojej agentury do wszystkich warstw społecznych i potencjalnie wrogich środowisk i by mógł z powodzeniem walczyć z antypaństwowymi elementami”51. Już 1 stycznia dotych-czasowy Kontrwywiad został przemianowany w Departament I MBP. Tworzyło go na szczeblu centrali osiem wydziałów: Wydział I – do walki z niemieckim szpiego-stwem i pozostałościami podziemia hitlerowskiego w Polsce; Wydział II – do walki z reakcyjnym podziemiem; Wydział III – do walki z bandytyzmem politycznym; Wy-dział IV – ochrona gospodarki narodowej; Wydział V – ochrona legalnych organi-zacji politycznych i społecznych przed infiltracją podziemia; Wydział VI – transport, łączność; Wydział VII – obserwacja zewnętrzna; Wydział VIII – śledczy52.

Zadania poszczególnych komórek organizacyjnych Kontrwywiadu w terenie, już jednak ze znaczącymi zmianami kompetencyjnymi, precyzuje pismo kierow-

48 Ochrona bezpieczeństwa państwa..., s. 15–16; Z. Jakubowski, Organy bezpieczeństwa i porządku publicznego (historia i dzień dzisiejszy), Warszawa 1984, s. 25–26.49 Rozkaz nr 6 kierownika RBP z dnia 21 XII 1944 r. [w:] Z. Nawrocki, Zamiast wolności..., s. 28.50 Ochrona bezpieczeństwa państwa..., s. 16–17.51 Pismo kierownika Wydziału Personalnego MBP do kierownika WUBP w Lublinie z dnia 16 lutego 1945 r., Wyjaśnienie do Wojewódzkiego Etatu [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 26.52 Ochrona bezpieczeństwa państwa..., s. 23–24; H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990..., s. 21–22. Autorzy obu opracowań podają mylnie zakresy kompetencyjne wydziałów IV, V i VI Departa-mentu I.

26 27

nika Wydziału Personalnego MBP do kierownika WUBP w Lublinie z 16 lutego 1945 r. Według niego Sekcja 1 Wydziału I WUBP (odpowiednik Wydziału I De-partamentu I MBP): „organizuje pracę w kierunku wykrycia niemieckiej agentury, volksdeutschów i innych niemieckich sługusów. Werbuje, wychowuje i utrzymuje łączność z agenturą w celu rozpracowania wrogiego elementu”; Sekcja 2: „orga-nizuje prace przeciwko wszystkim antypaństwowym elementom znajdującym się w różnych nielegalnych partiach i organizacjach, jak: sanacja, endecja, antypaństwo-we elementy chłopskie i mniejszości narodowe. Werbuje, wychowuje i utrzymuje łączność z agenturą w celu rozpracowania tego elementu”; Sekcja 3: „organizuje pracę przeciwko wszystkim antypaństwowym elementom, które przenikają do partii rządzących, zaśmiecają je, oraz przeciwko wrogiej agenturze wśród duchowieństwa, inteligencji i młodzieży. Werbuje agenturę, wychowuje ją i utrzymuje z nią łącz-ność w celu rozpracowania tego elementu”; Sekcja 4: „prowadzi pracę przeciwko wszystkim antypaństwowym elementom działającym w przemyśle i usiłującym or-ganizować sabotaże, dywersję, szpiegostwo i szkodnictwo w przemyśle państwowym oraz przeciwko prywatnym przemysłowcom, którzy świadomie nie dopuszczają do wykonywania państwowych zadań gospodarczych. Werbuje agenturę, wychowuje ją i utrzymuje z nią łączność w celu rozpracowania tego elementu”; Sekcja 5: „pro-wadzi pracę przeciwko działalności antypaństwowej osób i organizacji stawiających sobie za zadanie zwalczanie reformy rolnej, zarówno jak i innych posunięć rządu w dziedzinie rolnej. Prowadzi pracę przeciwko różnym wrogim agenturom, ukry-wającym się we wsiach i folwarkach. Werbuje agenturę i wychowuje ją, jak również utrzymuje z nią łączność w celu rozpracowania tego elementu”; Sekcja 6: „Prowadzi pracę przeciwko antypaństwowej działalności osób i organizacji, stawiających sobie za zadanie dezorganizowanie transportu kolejowego, samochodowego, drogowego, rzecznego, morskiego i powietrznego oraz łączności: poczta, telefony, telegraf, radio – drogą organizacji sabotażu, szkodnictwa i dywersji, jak również przeciwko osobom pracującym w transporcie i łączności, a zajmującym się szpiegostwem na rzecz ob-cego mocarstwa. Werbuje agenturę, wychowuje ją i utrzymuje z nią łączność w celu rozpracowania tego elementu”; Sekcja 7: „przeprowadza dla wszystkich operacyj-nych sekcji i wydziałów […] wywiad lub zewnętrzną obserwację obiektów”; Sekcja 8: „na podstawie materiałów otrzymanych od kierownictwa [Departamentu I – Z.N.] i na jego zlecenie przeprowadza aresztowania i prowadzi śledztwo. Werbuje w razie potrzeby agenturę spośród znajdujących się w śledztwie”53.

Po konferencji poczdamskiej sankcjonującej granice nowej Polski i po zorga-nizowaniu sieci terenowych urzędów bezpieczeństwa publicznego w całym kraju, jesienią 1945 r. nastąpiły dalsze zmiany w strukturze organizacyjnej kontrwywiadu. Z dotychczasowego Departamentu I wyłączono niektóre piony odpowiedzialne za rozpracowywanie i zwalczanie przeciwników władzy komunistycznej, a „nowy” kontrwywiad, zachowując numerację Departamentu I, podzielony został na pięć wydziałów: Wydział I: do walki z niemieckim szpiegostwem, składał się początkowo z dwóch sekcji: Sekcja 1 – szpiegostwo niemieckie, Sekcja 2 – volksdeutsche. W lutym

53 Z dziejów kontrwywiadu..., s. 28–29.

28 29

1946 r. utworzono Sekcję 3 do zwalczania podziemia niemieckiego54, po czym w lip-cu tego roku połączono sekcje 1 i 2 w Sekcję 1, a Sekcja 3 otrzymała numer 255; Wydział II – do walki z wywiadem angielskim; Wydział III – do walki z wywiadem amerykańskim i francuskim, Sekcja 1 – wywiad amerykański, Sekcja 2 – wywiad fran-cuski; Wydział IV – do walki z wywiadem innych państw; Wydział V – „operacyjnej obsługi i ochrony Misji Zagranicznej na terytorium Polski”, Sekcja 1 – agenturalno--operacyjna, Sekcja 2 – obserwacji zewnętrznej, Sekcja 3 – techniki operacyjnej56. Czasowo podporządkowany personalnie dyrektorowi Departamentu I miał pozostać także dotychczasowy Wydział II byłego Departamentu I (do walki z reakcyjnym pod-ziemiem, nazywany – dla odróżnienia od komórek stricte kontrwywiadowczych – Wy-działem „A”)57.

W terenie praca kontrwywiadu zorganizowana miała być w czterech sekcjach: wy-wiad niemiecki, angielski, amerykański i francuski, pozostałe wywiady, choć bardzo prawdopodobnym jest, że w niektórych województwach istniały jedynie trzy sekcje. Przykładowo, w WUBP w Rzeszowie Sekcja 1, oprócz walki z wywiadem niemieckim, zajmowała się także: volksdeutschami, niemieckimi konfidentami i współpracowni-kami byłych niemieckich władz okupacyjnych, rozpracowaniem stanów osobowych władz i służb hitlerowskich: gestapo, SS, SD oraz Kripo, kontrolowała ruch osobowy Polaków-repatriantów (m.in. powracających do kraju jeńców wojennych, więźniów obozów koncentracyjnych i powracających z przymusowych robót), zbierała także materiały pomocne różnym instytucjom tropiącym hitlerowskich zbrodniarzy; Sek-cja 2 – pracowała „na kierunku” angielskim, ale zajmowała się także nielegalnymi wyjazdami obywateli polskich za granicę, kontaktami Polaków z cudzoziemcami, powracającymi do kraju żołnierzami Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, tzw. andersowcami, oficerami wywiadu AK i przedwojennej „dwójki” oraz rozpracowy-waniem obiektów „podatnych na działalność szpiegowską”: SP, PSL i PUR; wreszcie Sekcja 3, która, oprócz pracy „na kierunku” romańskim i amerykańskim, zajmowała się także zwalczaniem działalności wywiadowczej pozostałych państw, przeciwdzia-łaniem przemytowi, a także, biorąc pod uwagę specyfikę województwa, rozpracowa-niem i przeciwdziałaniem działalności OUN-UPA58.

Kolejna reorganizacja pionu kontrwywiadu nastąpiła w początkach roku 1948. Departament I MBP rozbudowany został wówczas do liczby ośmiu wydziałów: Wy-dział I – „zagadnienia: organizacje poniemieckiej okupacji, Gestapo, agenci Gesta-po, volksdeutsche, kryminalna policja, podziemie niemieckie, siatka wywiadowcza niemiecka, ekstradycja, itp.; placówki dyplomatyczne i inne placówki oficjalne,

54 AIPN, MBP, 870, Gabinet Ministra, Organizacja Departamentu I MBP 1946 r., Rozkaz organizacyjny o utworzeniu 3 Sekcji w Wydziale I Departamentu I MBP dyrektora I Departamentu MBP, płk. Romkowskie-go, 8 II 1946 r., k. 2–4.55 Ibidem, Rozkaz organizacyjny [bez numeru] ministra BP z lipca 1946 r. [brak daty dziennej], k. 5–6.56 Rozkaz nr 51 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 6 września 1945 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 34–35.57 Ibidem, s. 35.58 Rozkaz nr 76 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 27 listopada 1945 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 40; AIPN Rz, 04/49, Sprawozdania z pracy Wydziału I WUBP w Rzeszowie za lata 1945–1949; L. Pawliko-wicz, Kontrwywiad Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w latach 1948–1954, według relacji płka Stefana Antosiewicza, „Rzeszowskie Zeszyty Naukowe. Prawo-Ekonomia”, t. 17, Rzeszów 1995, s. 131–144.

28 29

jak – charytatywne, kulturalne, handlowe, sportowe itp. Austrii”; Wydział II – „za-gadnienia siatek wywiadowczych oraz placówek dyplomatycznych i innych placówek” oficjalnych Anglii i jej dominiów (Kanada, Indie, Australia, itd.)”; Wydział III – „za-gadnienia krajów romańskich (Belgia, Francja, Szwajcaria, Luksemburg, Hiszpania, Portugalia, Włochy), siatka wywiadowcza tych krajów oraz placówki dyploma-tyczne i inne oficjalne”; Wydział IV – „zagadnienia siatek wywiadowczych oraz placówek dyplomatycznych i innych krajów skandynawskich (Szwecja, Norwegia, Finlandia, Dania, Holandia [sic!]), krajów bałkańskich (Jugosławia, Bułgaria, Ru-munia, Węgry [sic!], Czechosłowacja [sic!], Albania, Grecja), Bliskiego i Dalekie-go Wschodu (Egipt, Turcja, Palestyna i kraje arabskie, Chiny, Japonia, Malaje)”; Wydział V – „zagadnienia siatek wywiadowczych oraz placówek dyplomatycznych i innych oficjalnych – Stanów Zjednoczonych i krajów Ameryki Południowej i Cen-tralnej (za wyjątkiem Kanady)”; Wydział VI – „zagadnienia siatek wywiadowczych polskich ośrodków emigracyjnych (andersowska, międzymorze, Oddział VI, dwójka przedwojenna) oraz wywiadu organizacji podziemnych w okresie okupacji i obecnie, zagadnienia rozpracowania repatriacji i filtracji repatriantów”; Wydział VII – „za-gadnienia rejestracji cudzoziemców”; Wydział Ogólny – „sprawy ogólne, kancela-ryjne, organizacyjne, personalne, ewidencyjne, sprawozdawczość”59. W rok później przedstawiona wyżej struktura kontrwywiadu wzbogaciła się o Wydział „O”, mający za zadanie prowadzenie obserwacji zewnętrznej placówek dyplomatycznych państw kapitalistycznych i ich pracowników60.

Brak zachowanych aktów normatywnych nie pozwala na precyzyjne odtworzenie zmian zachodzących w strukturze organizacyjnej pionu kontrwywiadu do końca funkcjonowania MBP i w okresie działalności KdsBP. Z całą pewnością można przyjąć, iż jeszcze przed likwidacją MBP Departament I uległ rozbudowie. Świadczy o tym m.in. przesunięcie w czerwcu 1954 r. do kontrwywiadu (jako Wydział X) do-tychczasowego Wydziału II Departamentu III, zajmującego się „nacjonalizmami”: ukraińskim, litewskim, białoruskim oraz tzw. białą emigracją61. W ramach KdsBP dokonano jedynie powierzchownej reorganizacji struktur służby bezpieczeństwa. W jej wyniku nastąpiła także częściowa zmiana numeracji pionów operacyjnych i śledczego. Działalnością kontrwywiadowczą, której kierunki pozostały, można za-łożyć, bez większych zmian, miał odtąd zajmować się Departament II62.

Na początku kwietnia 1945 r. utworzono w MBP nową jednostkę, Departa-ment II63. Jej organizację rozpoczęto jednak wcześniej, o czym świadczy pismo kie-rownika Wydziału Personalnego MBP, mjr. Orechwy, z lutego 1945 r. do kierownika WUBP w Lublinie. Czytamy w nim m.in.: „Wydział II […] [WUBP] Sekcja 1 orga-

59 Pismo dyrektora Departamentu I MBP, płk. Gajewskiego do naczelników wydziałów I Wojewódzkich Urzędów Bezpieczeństwa Publicznego z dnia 12 lutego 1948 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 45–46.60 Rozkaz nr 22 wiceministra bezpieczeństwa publicznego, gen. M. Mietkowskiego z dnia 11 maja 1949 r. [w:] ibidem, s. 47.61 AIPN, MBP, 172, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 045/org. mini-stra BP, 12 VI 1954 r., k.76–77.62 Zarządzenie 05/54 Przewodniczącego KdsBP z dnia 29 XII 1954 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 59–60; AIPN, KdsBP, 608, 543, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 017/org. przewodniczącego KdsBP, 11 III 1955 r., k. 37–38.63 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 69.

30 31

nizuje kartotekę szpiegów, dywersantów, volksdeutschów, AK-owców, NSZ-owców i innych antypaństwowych elementów. Na żądanie wydaje operacyjnym sekcjom in-formacje o elementach antypaństwowych, znajdujących się w ewidencji. Organizuje przechowywanie (archiwum) spraw zakończonych przez sekcje operacyjne. Orga-nizuje przechowywanie i ewidencję depozytów aresztowanych i rzeczy skonfisko-wanych. Grupa szyfrowa rozszyfrowuje i zaszyfrowuje telegramy. Grupa łączności radiowej utrzymuje łączność radiową ze swoimi abonentami”. Z pisma dowiadujemy się także, iż jednostka ta miała nadzorować i koordynować pracę Laboratorium Daktyloskopijnego, Cenzury Wojennej (perlustracja korespondencji) i Centralnego Biura Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk64. Jednostkę stopniowo rozbudowywa-no i reorganizowano. W lipcu 1945 r. Departamentowi podporządkowano Wydział Kontroli Pomiarów (Miernictwa), do którego zadań należało m.in.: wykonywanie zdjęć fotograficznych i topograficznych, zaopatrywanie jednostek MBP w mapy, wydawanie zezwoleń dla uprawnionych instytucji na wykonywanie prac mierniczych, udzielanie zgody na wykonywanie fotografii obiektów specjalnych. W listopadzie tego roku CBKPPiW, podległe dotąd Departamentowi II, wyłączono z MBP i pod-porządkowano Prezydium Rady Ministrów65. Najprawdopodobniej w tym samym roku wyłączono jeszcze z Departamentu II zagadnienia związane z cenzurą (przede wszystkim perlustracja korespondencji), a w styczniu 1946 r. dotychczasowy Wydział Cenzury przekształcono w Główny Urząd Cenzury, który miał prowadzić działal-ność „w celu wykrycia szkodników, wrogów państwa i narodu polskiego, korzysta-jących w swej zbrodniczej działalności z łączności pocztowo- i telekomunikacyjnej i radiowej”. Prawdopodobnie nowa jednostka nosiła nazwę zastępczą: na szczeblu centrali – Samodzielny Wydział VIII, w terenie – Wydział VIII66. W grudniu 1946 r. powołano na jej miejsce Biuro „B”67, o tych samych kompetencjach, które rok póź-niej rozwiązano, a jego komórki wraz z zadaniami przejął na powrót Departa-ment II68. W pierwszej połowie 1948 r. jego struktura przedstawiała się następująco: Wydział I – kartoteka, ewidencja operacyjna; Wydział II – fotografika i ekspertyzy; Wydział III – radiołączność; Wydział IV (specjalny) – szyfrowy; Wydział V – poczta specjalna; Wydział VI – zaopatrzenia technicznego; Wydział VII – kontroli (kore-spondencji?); Wydział VIII – techniki specjalnej; Wydział IX – łączności; Wydział Ogólny (w jego składzie sekcja archiwum) i Stacja Specjalna. Ponadto w strukturze tej funkcjonowały: Wydział Kontroli Pomiarów (Miernictwa) w latach 1945–1946; Wydział Łączności w roku 1946; Sekretariat Główny w latach 1947–1948; Wydział Zaopatrzenia Technicznego w latach 1945–1948; Wydział Specjalny w roku 1945 i Wydział Druków w roku 194569.

64 Pismo kierownika Wydziału Personalnego MBP do kierownika WUBP w Lublinie z dnia 16 lutego 1945 r., Wyjaśnienie do Wojewódzkiego Etatu [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 24–31.65 Ochrona bezpieczeństwa państwa..., s. 14; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 82.66 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 26.67 Rozkaz nr 113 ministra BP z 2 XII 1946 r. (ibidem).68 AIPN, MBP, 2585, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1947 r., Rozkaz organizacyjny nr 082/org. mi-nistra BP, 2 XII 1947 r., k. 122–123.69 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 69–83; AIPN, MBP, 2586, Departament Kadr, Rozkazy organizacyjne 1948 r., Rozkaz organizacyjny nr 026/org. ministra BP, 31 III 1948 r., k. 48–49.

30 31

W czerwcu 1950 r. Departament II zreorganizowano. Wyłączono z niego przede wszystkim zagadnienia zabezpieczenia łączności jednostkom MBP oraz łączności specjalnej władz państwowych i partyjnych, tworząc nowy Departament Łączno-ści (w KdsBP pod niezmienioną nazwą) oraz kwestie związane z gromadzeniem, przechowywaniem, zabezpieczeniem i udostępnianiem materiałów archiwalnych, tworząc samodzielne Centralne Archiwum MBP (w KdsBP zmieniło nazwę na Archiwum KdsBP). W Departamencie II pozostały: Wydział I – kartoteka i ewi-dencja operacyjna; Wydział II – fotografii śledczej i dokumentacji operacyjnej; Wy-dział III – pocztowy; Wydział IV – szyfrowy; Wydział V – technika operacyjna: PT (Podsłuch Telefoniczny) i PP (Podgląd Pokojowy); Wydział VI – ekspertyzy i regi-stratury; Wydział VII – sekcja opracowań, informacji i kontroli terenu, technika i la-boratorium. W końcu tego roku Departament II przejął jeszcze od Departamentu V zagadnienia związane z operacyjnym zabezpieczeniem instytucji radiowych i Przed-siębiorstwa „Ruch”. W 1952 r. wyłączono z pionu II Wydział IV – szyfrów, tworząc Biuro „C”70.

W ramach KdsBP na bazie dotychczasowego Departamentu II utworzono po-czątkowo departamenty IX i X, a w grudniu 1955 r. jeszcze Biuro „W”71. Departa-ment IX – Techniki Operacyjnej (Instytut Techniki Operacyjnej), w składzie którego znalazły się: wydziały I–VI, Wydział „K”, Sekretariat Ogólny i Centralne Labora-torium Ekspertyz, przejął z Departamentu II zagadnienia techniki operacyjnej, a także zadania utworzonego jako samodzielna jednostka w listopadzie 1954 r. In-stytutu Techniki Operacyjnej MBP72. Jednostka zajmowała się także daktyloskopią osób aresztowanych. Departament X – Ewidencji Operacyjnej, w składzie którego znalazły się: wydziały I–II, Dział Statystyczno-Sprawozdawczy, Dział Kartotek, Sekcja Wojskowa i Sekretariat Ogólny, przejął od dotychczasowego Departamen-tu II kartotekę centralną osób i spraw będących w zainteresowaniu MBP, ewidencję operacyjną i opiniowanie osób wyjeżdżających za granicę. Koordynowała także zainteresowania operacyjne KdsBP, MO i Zwiadu WOP73. Biuro „W” (perlustracja korespondencji), składające się z trzech wydziałów i Sekcji Informacyjno-Sprawoz-dawczej, istniało początkowo na zasadach autonomicznych przy Departamencie IX. Do zadań tej jednostki należały m.in.: kontrola przesyłek krajowych i zagranicznych na zamówienie jednostek operacyjnych; realizacja zamówień dotyczących przestęp-ców politycznych, dywersantów, terrorystów, bandytów w celu ujawnienia miejsca ich zamieszkania/pobytu, w tym zabezpieczenie całości korespondencji, paczek, tele-gramów, przekazów pocztowych; wykonywanie ekspertyz pism; wyrywkowa kontrola

70 AIPN, MBP, 170, Rozkazy organizacyjne 1952 r., Rozkaz organizacyjny nr 0131/org. ministra BP, 11 IX 1952 r., k. 206–207.71 Zarządzenie 05/54 Przewodniczącego KdsBP z dnia 29 XII 1954 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 59–60; AIPN, KdsBP, 608, 543, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 054/org. przewodniczącego KdsBP, 18 III 1955 r., k. 143; ibidem, Rozkaz organizacyjny nr 019/org. przewodniczącego KdsBP, 11 III 1955 r., k. 41–42; AIPN, KdsBP, 42, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 0159/org. przewodniczą-cego KdsBP, 7 XII 1955 r., k. 230–235.72 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 369–373; AIPN, MBP, 172, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 0105/org. ministra BP, 17 XI 1954 r., k. 228–229.73 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 377–378.

32 33

przesyłek w celu ujawnienia agentów obcych wywiadów oraz osób uprawiających wrogą działalność; przechwytywanie korespondencji z wrogą propagandą (ulotki, anonimy) i ustalanie ich autorów, wykorzystywanie środków chemicznych do wykry-wania tajnopisów; współpraca z siecią agenturalną74. W grudniu 1955 r. Biuro „W” zostało ostatecznie wyłączone ze struktury Departamentu IX i odtąd funkcjonowało jako samodzielna jednostka75.

Wspomniane już wcześniej zmiany w strukturze MBP, przeprowadzone we wrześ-niu 1945 r., polegające na częściowym demontażu funkcjonującego do tej pory Departamentu I, doprowadziły do utworzenia czterech nowych jednostek: depar-tamentów IV (Ekonomicznego) i V (Społeczno-Politycznego) oraz Samodzielnego Wydziału Obserwacji Zewnętrznej (Wydział III MBP) i Samodzielnego Wydziału Śledczego76.

W skład Departamentu IV, powstałego na bazie dotychczasowego Wydziału IV Departamentu I, weszło osiem wydziałów: Wydział I – przemysłu ciężkiego, podzie-lony na sześć sekcji: Sekcja 1 – instytucji państwowego planowania i ekonomiki, Sek-cja 2 – górniczo-hutnicza, Sekcja 3 – chemiczna i paliw płynnych, Sekcja 4 – metalowa, Sekcja 5 – energetyczna i Sekcja 6 – zbrojeniowa; Wydział II – przemysłu lekkiego, pięć sekcji: Sekcja 1 – włókiennicza, Sekcja 2 – pozostałe gałęzie przemysłu lekkiego oprócz spożywczego, Sekcja 3 – przemysłu prywatnego, Sekcja 4 – rzemiosła i spółdzielczości pracy i Sekcja 5 – przemysłu komunalnego; Wydział III – handlu, aprowizacji i spół-dzielczości, cztery sekcje: Sekcja 1 – świadczeń i aprowizacji, Sekcja 2 – handlu pań-stwowego i prywatnego, Sekcja 3 – handlu spółdzielczego oraz Sekcja 4 – przemysłu spożywczego; Wydział IV – handlu zagranicznego i finansów, cztery sekcje: Sekcja 1 – skarbowa, Sekcja 2 – banków i ubezpieczeń, Sekcja 3 – handlu zagranicznego i Sek-cja 4 – żeglugi i portów; Wydział V – rolnictwa i lasów, dwie sekcje: Sekcja 1 – rolna i przemysłu rolnego, Sekcja 2 – leśna i przemysłu leśnego; Wydział VI – auto- i awio-transportu oraz łączności, cztery sekcje: Sekcja 1 – autotransportu i dróg kołowych, Sekcja 2 – dróg wodnych, Sekcja 3 – awiotransportu i Sekcja 4 – poczty, telefonów, telegrafów i radia; Wydział VII – odbudowy, trzy sekcje: Sekcja 1 – odbudowy War-szawy, Sekcja 2 – odbudowy ośrodków prowincjonalnych, przemysłu i portów oraz Sekcja 3 – pomiarów, planowania i projektowania; Wydział VIII – kolejowy, pięć sekcji: Sekcja 1 – obsługi Ministerstwa Komunikacji, Sekcja 2 – obsługi DOKP War-szawa–Łódź–Lublin, Sekcja 3 – obsługi DOKP Kraków–Katowice, Sekcja 4 – obsługi DOKP Wrocław–Poznań–Szczecin i Sekcja 5 – obsługi DOKP Gdańsk–Olsztyn. Od grudnia 1946 r. wydziałowi temu podlegała także, utworzona przy Służbie Ochrony Kolei, służba kontroli i referaty kontroli przy okręgowych komendach SOK77.

W wojewódzkich UBP nie istniał odpowiednik Wydziału VIII – kolejowego. Jego zadania spełniały w owym czasie w terenie ekspozytury kolejowe umiejsco-

74 AIPN, KdsBP, Wydział Organizacyjno-Etatowy, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 067/org. przewodniczącego KdsBP, 21 IV 1955 r., k. 172; AIPN, KdsBP, 538, Biuro „W”.75 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 312; AIPN, KdsBP, 42, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 0159/org. przewodniczącego KdsBP, 7 XII 1955 r., k. 230–235.76 Rozkaz nr 51 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 6 września 1945 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 34–39.77 Ibidem, s. 35–37.

32 33

wione w miastach – ważniejszych węzłach kolejowych i podlegające bezpośrednio naczelnikom wydziałów IV właściwych terytorialnie WUBP. W znaczącej większości w WUBP nie były zorganizowane także odpowiadające Wydziałowi VII (odbudo-wy) Departamentu IV MBP sekcje 7 (istniały jedynie w gdańskim i warszawskim WUBP). Praca wydziałów IV w terenie zorganizowana miała być więc w sześciu bądź siedmiu sekcjach. Ich numeracja odpowiadała numeracji wydziałów departamentu w centrali, jednak warunki lokalne wymusiły na kierownictwie MBP połączenie pewnych komórek: sekcji 1 (przemysłu ciężkiego) i 2 (przemysłu lekkiego) w jedną sekcję przemysłową (tak było w Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Kielcach, Ko-szalinie, Krakowie, Lublinie, Olsztynie i Rzeszowie), a sekcji 3 (handel, aprowizacja i spółdzielczość) i 4 (handel zagraniczny i finanse) w sekcję handlowo-finansową (Białystok, Bydgoszcz, Kielce, Koszalin, Lublin, Olsztyn i Rzeszów). W praktyce więc większość wydziałów IV WUBP miała tylko cztery sekcje i podległe komórki kolejowe78.

W sierpniu–wrześniu 1949 r. nastąpiła, przede wszystkim w terenie, etatowa rozbudowa pionu ekonomicznego MBP. Działające do tej pory w zakładach prze-mysłowych tzw. referaty ochrony przekształcono w ekspozytury UB o niezmienionej nazwie. Miały być umiejscowione we wszystkich ważnych dla gospodarki narodowej obiektach i prowadzić w nich pracę operacyjną przeciwko aktom sabotażu i dywersji. Do podstawowych zadań RO należały m.in.: wykrywanie i likwidacja tzw. wrogiej działalności w obiektach przemysłowych; ewidencjonowanie wrogich środowisk i osób w zakładach i tworzenie w nich sieci agenturalnej; rozpracowywanie agentu-ralne wrogich środowisk i osób; typowanie i usuwanie z zakładów osób stanowiących zagrożenia; rozpoznawanie form sabotażu; badanie nastrojów załóg pracowniczych, rozmowy profilaktyczne z pracownikami – inspiratorami nastrojów strajkowych, wyjaśnianie przyczyn awarii i analiza zebranych materiałów w każdej z takich spraw; zabezpieczenie tajemnicy państwowej w ochranianych obiektach i nadzór nad Strażą Przemysłową i Strażą Pożarną w zakładach pracy79.

Na podstawie analizy dokumentacji administracyjnej pionu ekonomicznego MBP można przyjąć, że pod koniec 1949 r. Departament IV miał dziesięć wydziałów: Wy-dział Ogólny; Wydział I – przemysł ciężki, górnictwo, energetyka; Wydział II – prze-mysł lekki i spożywczy; Wydział III – handel i spółdzielczość; Wydział IV – skar-bowość i finanse; Wydział V – rolnictwo i leśnictwo; Wydział VI – budownictwo; Wydział VII – handel zagraniczny i żegluga morska; Wydział VIII – komunikacja i transport; Wydział X – obiekty specjalne, nadzorował najprawdopodobniej pracę referatów ochrony i referatów wojskowych, które miały prowadzić pracę operacyjną w zakładach produkcyjnych ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa80.

Kolejna zmiana w strukturze Departamentu IV, tym razem „odchudzająca” nastąpiła w grudniu 1950 r. Wyłączono wówczas z niego komórki organizacyjne

78 Rozkaz nr 76 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 27 listopada 1945 r. [w:] ibidem, s. 40–41; AIPN Rz, 04/73, Sprawozdania z pracy Wydziału IV WUBP w Rzeszowie za lata 1945–1950; AIPN, MBP, 2582, Departa-ment Kadr, Rozkazy organizacyjne [1945 r.], Rozkaz nr 71 ministra BP, 12 XI 1945 r., k. 7–8.79 Aparat bezpieczeństwa w latach 1944–1956..., cz. 2, s. 22–26.80 AIPN, MBP, 1451–1452, Departament IV, Sprawozdania Departamentu IV MBP za lata 1949–1950; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 103–116.

34 35

zabezpieczające operacyjnie komunikację oraz transport (PKS, PKP, LOT i żegluga) i na ich bazie utworzono Departament VIII81. W styczniu 1953 r. na bazie komórek organizacyjnych pionu IV powstał kolejny zupełnie nowy Departament IX, który przejął z Departamentu IV zagadnienia przemysłu ciężkiego prowadzone dotych-czas przez Wydział I tegoż pionu (sekcje 1 wydziałów IV WUBP) i obiekty specjalne, ochraniane przez RO i RW82. Historia tej jednostki okazała się jednakże krótka. Już bowiem w czerwcu 1954 r. została zlikwidowana, a jej wydziały włączono na powrót do Departamentu IV83. W tym samym miesiącu dokonano jeszcze jednej reorgani-zacji tegoż departamentu. Wyłączono z niego mianowicie Wydział V zajmujący się ochroną operacyjną szeroko rozumianej gospodarki rolnej. Stał się on bazą do utwo-rzenia Inspektoratu Wiejskiego MBP na prawach departamentu, z wydziałami I–III i Ogólnym (ewidencja, statystyka i sprawozdawczość) na szczeblu centrali84. Tuż przed rozwiązaniem MBP w jego skład wchodziły: Sekretariat, Inspektorat, Wydział Ogólny i wydziały I–VI85.

Po utworzeniu KdsBP pion ekonomiczny utrzymał swoją dotychczasową numera-cję jako Departament IV. Składał się z siedmiu wydziałów, a jego zadania zostały po-nownie rozszerzone o zagadnienia rolne (włączono do niego dotychczasowy Inspek-torat Wiejski MBP jako Wydział VI) i obiekty łączności przejęte z dotychczasowego Departamentu II (Wydział VII)86. Wydziały od I do V zajmowały się zagadnieniami przemysłu ciężkiego i lekkiego, budownictwem, handlem i instytucjami skarbowo--finansowymi. Do podstawowych zadań Departamentu IV w ramach KdsBP należało wg jego przewodniczącego rozpoznawanie, przeciwdziałanie i likwidacja „dywer-syjnej, szkodniczej, szpiegowskiej i innej antypaństwowej działalności agentury wywiadów imperialistycznych, wrogiego podziemia i innych wrogich elementów na obiektach przemysłowych, rolnych, handlu, łączności, a przede wszystkim na obiek-tach mających poważne znaczenie dla gospodarki narodowej”. Z tego też względu priorytetem pracy funkcjonariuszy wspomnianego Departamentu powinna stać się operacyjna ochrona ważnych zakładów przemysłu obronnego, górniczego, hutni-czego, maszynowego, motoryzacyjnego, stoczniowego, energetycznego, zakładów budowy taboru kolejowego, większych zakładów produkcyjnych przemysłu lekkiego, obiektów łączności, wielkich budów, baz paliwowych, magazynów rezerw państwo-wych, wreszcie instytutów naukowo-badawczych i biur konstrukcyjnych pracujących na rzecz obronności i ważnych gałęzi gospodarki narodowej.

W wyniku wspomnianej już wcześniej wrześniowej reorganizacji Departamen-tu I MBP z 1945 r. doszło także do utworzenia Departamentu V (Społeczno-Po-litycznego). Jednostka ta powstała na bazie dotychczasowego Wydziału V Kontr-

81 Rozkaz nr 0132/org. ministra BP z 27 XII 1950 r. (Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 19, 24).82 AIPN, MBP, 171, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1953 r., Rozkaz organizacyjny nr 01/org. mini-stra BP, 8 I 1953 r., k. 1; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 157–160.83 Rozkaz nr 046/org. ministra BP z 12 VI 1954 r. (Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 20, 24).84 AIPN, MBP, 172, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 047/org. mini-stra BP, 12 VI 1954 r., k. 80–81.85 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 103–116.86 AIPN, KdsBP, 42, Gabinet Przewodniczącego, Rozkaz nr 07/org. przewodniczącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 10.

34 35

wywiadu i miała być odpowiedzialna za operacyjną ochronę partii i organizacji „demokratycznych” przed wpływami „reakcji”, nadzór nad wszelkimi organizacjami i stowarzyszeniami społecznymi (w tym młodzieżowymi), przeciwdziałanie wpły-wom związków religijnych, w tym głównie Kościoła rzymskokatolickiego na życie społeczne, sprawować miała operacyjną kontrolę nad aparatem administracyjnym, szkolnictwem i instytucjami kultury. W skład departamentu weszło początkowo pięć wydziałów: Wydział I – operacyjnej obsługi oraz ochrony partii i ugrupowań politycznych przed atakami reakcji, sześć sekcji: Sekcja 1 – ochrony PPS, PPR, TUR i ZWM; Sekcja 2 – ochrony Stronnictwa Ludowego, Wici i PSL; Sekcja 3 – ochrony Stronnictwa Demokratycznego, Stronnictwa Pracy i ich młodzieżowych organiza-cji; Sekcja 4 – operacyjnej obsługi nielegalnych partii i ugrupowań politycznych; Sekcja 5 – związków zawodowych i organizacji społeczno-politycznych; Sekcja 6 – politycznych organizacji mniejszości narodowych; Wydział II – obsługi instytu-cji oświatowych, kulturalnych i wolnych zawodów, trzy sekcje: Sekcja 1 – instytucji oświatowych; Sekcja 2 – instytucji kultury i sztuki; Sekcja 3 – wolnych zawodów; Wydział III – administracji państwowej, trzy sekcje: Sekcja 1 – obsługi Ministerstwa Administracji Publicznej i PUR; Sekcja 2 – obsługi rad narodowych; Sekcja 3 – ob-sługi Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Opieki Społecznej i Ministerstwa Zdrowia; Wydział IV – młodzieżowy, trzy sekcje: Sekcja 1 – wyższych uczelni; Sek-cja 2 – szkół średnich; Sekcja 3 – sportowych i innych organizacji; i Wydział V – ob-sługi duchowieństwa, trzy sekcje: Sekcja 1 – obsługi Kościoła rzymskokatolickiego; Sekcja 2 – obsługi Kościoła grekokatolickiego, prawosławnego, ewangelickiego i innych, Sekcja 3 – obsługi organizacji religijnych87.

W ślad za reorganizacją w centrali resortu, w wydanym ponad dwa miesiące póź-niej rozkazie Radkiewicz polecił dokonać także odpowiednich zmian w strukturze terenowej dotychczasowych wydziałów I WUBP. Oprócz nowych wydziałów I i IV miał tam zostać utworzony Wydział V, swą strukturą odpowiadający podziałowi or-ganizacyjnemu jednostki nadrzędnej, czyli liczący pięć sekcji. Sekcja 1 Wydziału V WUBP miała zajmować się ochroną operacyjną partii i organizacji „demokratycz-nych” oraz związków zawodowych przed infiltracją „reakcji”, a także operacyjną obsługą PSL i SP oraz nielegalnych partii i organizacji politycznych; Sekcja 2 miała nadzorować instytucje oświatowe, w tym uczelnie, szkoły (także nauczycieli), kultu-ralne i tzw. wolne zawody, czyli głównie środowiska inteligencji, m.in. lekarzy, adwo-katów itp.; Sekcja 3 ochraniała urzędy, rady narodowe i szeroko pojętą administrację państwową; Sekcja 4 – organizacje młodzieżowe, natomiast Sekcja 5 – Kościoły, du-chowieństwo, związki wyznaniowe i organizacje religijne88.

Dalsze zmiany organizacyjne w strukturze Departamentu V MBP nastąpiły w końcu 1949 r. Składał się on wówczas z Wydziału Ogólnego i siedmiu wydziałów operacyjnych: Wydział I zajmował się ochroną ruchu robotniczego przed dywersją ze strony byłej PPS i PPS WRN; Wydział II ochroną ruchu ludowego; Wydział III

87 Rozkaz nr 51 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 6 września 1945 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 37–38.88 Rozkaz nr 76 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 27 listopada 1945 r. [w:] ibidem, s. 41–42; AIPN Rz, 04/82-83, Sprawozdania z pracy Wydziału V WUBP w Rzeszowie za lata 1945–1946.

36 37

ochroną organizacji masowych, m.in. związków zawodowych; Wydział IV ochroną organizacji młodzieżowych; Wydział V operacyjną ochroną Kościołów, ducho-wieństwa, związków wyznaniowych i organizacji religijnych; Wydział VI ochroną administracji państwowej i quasi-samorządowej, instytucji oświatowych i kultu-ralnych, a Wydział VII ochroną ruchu robotniczego przed dywersją ze strony tzw. nacjonalistycznych, trockistowskich i innych prowokatorskich elementów89. Pion V MBP zajmował się w tym czasie także komórkami przedwojennej Policji Państwowej i „dwójki”, które rozpracowywały działalność KPP i innych grup komunistycznych, a od połowy 1950 r. operacyjną ochroną Powszechnej Organizacji „Służba Polsce”. W końcu tego roku część urzędów dotychczas ochranianych operacyjnie przez De-partament V przejął Departament II. Były to m.in.: Centralny Urząd Radiofonii, Państwowe Przedsiębiorstwo Radiofonizacji Kraju, Polskie Radio i Państwowe Przedsiębiorstwo Kolportażu „Ruch”. Jednakże w dalszym ciągu Departament V sprawował nadzór nad jednostkami programowymi i wydawniczymi Polskiego Ra-dia: Dyrekcją Planowania, Koordynacji i Wykonania Programu, Dyrekcją Progra-mów Politycznych i Społeczno-Oświatowych, Dyrekcją Programów Artystycznych, Dyrekcją Programów dla Zagranicy i Biurem Wydawnictw.

W styczniu 1953 r. po raz kolejny zreorganizowano strukturę Departamentu V MBP. Wyłączono z niego mianowicie zagadnienia związane z Kościołami, związkami wyznaniowymi, organizacjami religijnymi i duchowieństwem i na bazie dotychczaso-wego Wydziału V i części Wydziału III utworzono Departament XI. Nowa jednostka składała się z Sekretariatu Ogólnego i czterech wydziałów: Wydział I – kler świecki, Wydział II – zakony, Wydział III – katolickie zgromadzenia masowe i Wydział IV – Ko-ścioły niekatolickie i sekty90. W ramach KdsBP departament ten zmienił jedynie nume-rację na Departament VI, zachowując liczbę wydziałów i główne kierunki działania91. Struktura Departamentu V MBP przetrwała bez większych zmian do czerwca 1954 r., kiedy to połączono go z Departamentem III w Departament III92.

W wyniku reorganizacji kontrwywiadu w styczniu 1945 r. w ramach ówczesnego Departamentu I MBP powstały dwa wydziały, których zadaniem było rozpraco-wywanie i zwalczanie struktur Polskiego Państwa Podziemnego i rodzącego się antykomunistycznego podziemia zbrojnego. Były to, jak już wcześniej wspomniano: Wydział II – do walki z reakcyjnym podziemiem i Wydział III – do walki z bandy-tyzmem politycznym. W kwietniu 1945 r. Radkiewicz powołał do życia jednostkę mającą „prowadzić i organizować walkę z bandami terrorystycznymi, pojedynczymi bandytami o politycznymi zabarwieniu, nieprzyjacielskimi spadochroniarzami, de-zerterami i uchylającymi się od służby wojskowej oraz ścigać osoby współpracujące z bandami i dezerterami”. Nazwano ją Wydziałem do Walki z Bandytyzmem. Nowa

89 AIPN, MBP, 168, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1949 r., Rozkaz organizacyjny nr 0116/org. mi-nistra BP, 24 XII 1949 r., k. 155–156.90 AIPN, MBP, 171, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1953 r., Rozkaz organizacyjny nr 02/org. mini-stra BP, 9 I 1953 r., k. 3.91 AIPN, KdsBP, 608, 543, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 018/org. przewodniczącego KdsBP, 11 III 1955 r., k. 39–40.92 AIPN, MBP, 172, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 045/org. mini-stra BP, 12 III 1954 r., k. 76–77.

36 37

jednostka, zorganizowana przy Departamencie I MBP, miała tam zachować pewną samodzielność, w terenie zaś miała działać jako oddział (nazywany Wydziałem) przy WUBP i sekcja przy PUBP. Na szczeblu centrali wydział miał składać się z dwóch sekcji: Sekcja 1 – do walki z bandytyzmem i terrorystami i Sekcja 2 – do walki z de-zerterami i uchylającymi się od służby wojskowej93.

W styczniu 1946 r., „w celu wzmocnienia walki z reakcyjnym podziemiem i ban-dytyzmem”, Wydział do Walki z Bandytyzmem połączono z byłym Wydziałem II Departamentu I (od września 1945 r. Wydziałem „A” podporządkowanym operacyj-nie dyrektorowi Kontrwywiadu) w Departament VII MBP. Początkowo na szczeblu centrali znalazły się w nim trzy wydziały: Wydział I – do walki z bandytyzmem (na bazie obu sekcji byłego Wydziału do Walki z Bandytyzmem); Wydział II – do walki z podziemnymi organizacjami sanacyjnymi i pokrewnymi i Wydział III – do walki z podziemnymi organizacji endeckimi i pokrewnymi94. Numeracja nowo powstałej jednostki była tymczasowa. Ponad dwa miesiące później, 25 marca 1946 r., Radkie-wicz rozkazał zmienić ją na Departament III MBP95.

Prawdopodobnie nowy Departament III rozpoczynał swą działalność mając te same trzy wydziały co wcześniej Departament VII. Brak zachowanych aktów nor-matywnych nie pozwala jednoznacznie odtworzyć jego początkowej struktury, ale dowodem potwierdzającym tę tezę jest struktura terenowa pionu III. Otóż do maja 1948 r. wydziały III WUBP opierały się w pracy operacyjnej na trzech sekcjach: Sek-cji I – do walki z bandytyzmem (w zakresie zadań miała także prowadzenie spraw o nielegalne posiadanie broni oraz, w województwach Polski Południowo-Wschod-niej, rozpracowywanie cywilnych i wojskowych siatek OUN-UPA); Sekcja II – do walki z podziemiem sanacyjnym, czyli przede wszystkim z organizacjami poakow-skimi i strukturami Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” i Sekcja III – do walki z podziemiem endeckim (NSZ, NZW-NOW) i pokrewnym. Tak więc przynajmniej struktura terenowa Departamentu III pozostała niezmieniona w stosunku do tej z czasów Departamentu VII MBP96.

Pierwszej reorganizacji doczekał się Departament III w maju 1948 r. Zmiany po-legały głównie na oddzieleniu od tzw. bandytyzmu i osobnym potraktowaniu kwestii ukraińskiej oraz połączeniu na szczeblu centrali w jednym wydziale zagadnień walki z podziemiem sanacyjnym i endeckim. W wyniku tych przeobrażeń Sekcja 1 Wy-działu I Departamentu III zajmowała się odtąd jedynie kwestią ukraińską; Sekcja 2 tegoż wydziału – walką z bandytyzmem, uznanym teraz za działalność polityczną osłabiającą władzę ludową; Sekcja 1 Wydziału II – walką z endecją; Sekcja 2 tegoż Wydziału – walką z sanacją, Sekcja 3 – terenowa, nadzorowała i koordynowała pracę jednostek terenowych.

Kolejną reorganizację pionu III przeprowadzono 1 czerwca 1950 r. W jej wyni-ku został rozbudowany na szczeblu centrali do czterech wydziałów i Sekretariatu.

93 Rozkaz nr 16 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 28 kwietnia 1945 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 32–33; Ochrona bezpieczeństwa państwa..., s. 24; H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990..., s. 21–22.94 Rozkaz nr 6 ministra BP z 15 I 1946 r. (Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 23).95 Rozkaz nr 22/org. ministra BP z 25 III 1946 r. (ibidem, s. 24).96 AIPN Rz, 04/56-58, Sprawozdania z pracy Wydziału III WUBP w Rzeszowie za lata 1945–1949.

38 39

Struktura, z późniejszymi korektami, przedstawiała się w sposób następujący: Se-kretariat, dwa referaty: statystyczno-ewidencyjny i sprawozdawczy; Wydział I – dwie sekcje: Sekcja 1 – północno-wschodnia i Sekcja 2 – południowo-zachodnia; Wy-dział II – cztery sekcje: Sekcja 1 – „białogwardziści”, Sekcja 2 – podziemie ukraiń-skie, Sekcja 3 – podziemie białoruskie, litewskie, łotewskie i Sekcja 4 – ogólna; Wydział III – „sanacja”, trzy sekcje: Sekcja 1 – podziemie zbrojne byłych formacji wojskowych, Sekcja 2 – podziemie zbrojne polityczne, Sekcja 3 – terenowa; Wy-dział IV – „endecja”, trzy sekcje: Sekcja 1 – podziemie zbrojne byłych formacji wojskowych, Sekcja 2 – podziemie zbrojne polityczne i Sekcja 3 – terenowa. Sekcja ogólna Wydziału II została zlikwidowana już w listopadzie 1950 r., natomiast sekcja terenowa Wydziału IV została utworzona w sierpniu 1951 r.97 Można przypuszczać, że Wydział I w tak rozbudowanej strukturze powstał na bazie dotychczasowej Sek-cji 2 Wydziału I, a problem zwalczania bandytyzmu został rozdzielony pomiędzy dwie sekcje terytorialne. Analogicznie, Wydział II utworzono z dotychczasowej Sek-cji 1 Wydziału I, przy czym jego zadania zostały rozszerzone o kwestie dawnej białej emigracji rosyjskiej i zagadnienia związane z antypaństwową działalnością mniejszo-ści: białoruskiej, litewskiej i łotewskiej (kwestie dotyczące mniejszości niemieckiej pozostały w gestii Departamentu I – kontrwywiadu); Wydział III powstał z dotych-czasowej Sekcji 2 Wydziału II, zaś Wydział IV, z byłej Sekcji 1 tegoż wydziału.

W 1951 r. przeprowadzono następną reorganizację Departamentu III. Najpierw w marcu tego roku rozwiązano Sekretariat, tworząc na jego miejsce Wydział Ogólny składający się z Sekcji sprawozdawczo-statystycznej i Referatu Ewidencji i Hali Ma-szyn(?)98. Potem w listopadzie dokonano bardziej gruntownej restrukturyzacji. W jej wyniku w skład Departamentu wchodziły: Wydział Ogólny składający się z: Kancelarii, sekcji: sprawozdawczo-statystycznej, szkoleniowej, studiów, referatu ewidencji i hali maszyn; Wydział I – do walki z bandytyzmem, trzy sekcje: Sekcja 1 – rozpracowy-wanie i zwalczanie band specjalnie groźnych, dezerterzy z WP, Sekcja 2 – terenowa, Sekcja 3 – rozpracowywanie organizacji młodzieżowych, ulotki, anonimy; Wy-dział II – nacjonalizm, trzy sekcje: Sekcja 1 – biała emigracja rosyjska, nacjonalizm białoruski i litewski, Sekcja 2 – Ukraińcy, Sekcja 3 – najprawdopodobniej terenowa; Wydział III – podziemie sanacyjne, cztery sekcje: Sekcja 1 – AK, Zrzeszenie WiN, Sekcja 2 – Oddział II KG AK i jego struktury terenowe, komórki wywiadu WiN, Sek-cja 3 – terenowa i Sekcja 4 – zagraniczna, rozpracowująca najprawdopodobniej posa-nacyjną emigrację polityczną, w tym m.in. Delegaturę Zagraniczną WiN; Wydział III „A” – trzy sekcje i Wydział IV – podziemie endeckie, cztery sekcje: Sekcja 1 – SN i jego struktury wojskowe, Sekcja 2 – ONR, Sekcja 3 – terenowa i Sekcja 4 – zagraniczna, analogicznie jak w przypadku Sekcji 4 Wydziału III99. Należy przy tym przypuszczać, iż nowo utworzona Sekcja 3 Wydziału I powstała głównie z myślą o rozpracowywaniu i zwalczaniu licznych w tym czasie niepodległościowych organizacji młodzieżowych.

97 AIPN, MBP, 2589, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1951 r., Rozkaz organizacyjny nr 0124/org. ministra BP, 22 VIII 1951 r., k. 321.98 Ibidem, Rozkaz organizacyjny nr 019/org. ministra BP, 14 III 1951 r., k. 48.99 AIPN, MBP, 2589, Departament Kadr, Rozkazy organizacyjne 1951 r., Rozkaz organizacyjny nr 0154/org. ministra BP, 2 X 1951 r., k. 395; ibidem, Rozdzielnik do Rozkazu organizacyjnego nr 0154/org., k. 396.

38 39

Pewne trudności sprawia wyjaśnienie umiejscowienia w strukturze Departamen-tu III Wydziału III „A”, chyba że przyjmiemy, iż jest to jednostka, której korzenie, a więc i nazwa, sięgają jesieni 1945 r., kiedy to w wyniku reorganizacji ówczesnego Departamentu I oprócz departamentów IV i V powstały także: Samodzielny Wy-dział Śledczy, zwany inaczej Wydziałem IV, i właśnie Wydział III, inaczej Wydział III „A”, inaczej Samodzielny Wydział Obserwacji Zewnętrznej100. Przy takim założeniu wydział ten miałby się zajmować obserwacją zewnętrzną obiektów i osób pozostają-cych w ich zainteresowaniu na potrzeby pozostałych komórek organizacyjnych w De-partamencie III. W marcu 1953 r. jednostka ta została jednak wyłączona ze struktury pionu III MBP, prawdopodobnie jako samodzielny Wydział „A” Obserwacji101.

W czerwcu 1954 r. nastąpiła ostatnia przed rozwiązaniem reorganizacja MBP. Połączono wtedy dotychczasowe departamenty III i V w Departament III102. Rozpo-czął on „nową” działalność 1 lipca tego roku, mając siedem wydziałów i mniejszych komórek samodzielnych. Struktura była wówczas następująca: Wydział I – PSL, BCh i inne wrogie elementy na wsi, trzy sekcje: Sekcja 1 – aktyw centralny, Sekcja 2 – ak-tyw terenowy, Sekcja 3 – brak materiałów archiwalnych pozwalających odtworzyć jej zadania, być może nadzorowała pracę odpowiednich komórek terenowych; Wy-dział II – PPS-WRN, prawica socjaldemokratyczna, trzy sekcje: Sekcja 1 – aktyw centralny, Sekcja 2 – aktyw terenowy, Sekcja 3 – aktyw reformistycznych związków zawodowych, syndykaliści i inne; Wydział III – sanacja, AK, WiN i pokrewne, praw-dopodobnie cztery sekcje103, z tego Sekcja 1 – rozpracowywanie aktywu centralnego, Sekcja 2 – aktywu terenowego, nie znamy natomiast kompetencji dwóch pozosta-łych, być może Sekcja 3 to komórka terenowa; Wydział IV – endecja, NSZ, NZW i pokrewne, Sekcja 1 – aktyw centralny, Sekcja 2 – terenowy; dwie pozostałe sekcje podobnie jak w przypadku poprzedniej jednostki104; Wydział V – rewizjonizm, dwie sekcje: Sekcja 1 – aktyw centralny, Sekcja 2 – osoby związane z ośrodkami zagra-nicznymi; Wydział VI – młodzież, cztery sekcje: Sekcja 1 – młodzież akademicka, Sekcja 2 – wrogie ośrodki wśród młodzieży, Sekcja 3 – sport, turystyka, prasa mło-dzieżowa, Sekcja 4 – młodzież szkół średnich i nauczyciele; Wydział VII – obiekty, pięć sekcji: Sekcja 1 – obiekty naukowe, Sekcja 2 – obiekty kulturalne, Sekcja 3 – ad-ministracja państwowa, Sekcja 4 – prasa, radio, film, Sekcja 5 – organizacje masowe. Strukturę Departamentu III uzupełniały ponadto: Sekretariat; Samodzielna Sek-cja 1 – kolportaż, ulotki; Samodzielna Sekcja 2 – studia i analizy; Referat sprawoz-dawczy; Referat ewidencji i archiwum; hala maszyn i biblioteka105. Można przyjąć, iż

100 Rozkaz nr 51 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 6 września 1945 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 34–39; Rozkaz nr 76 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 27 listopada 1945 r. [w:] ibidem, s. 40–42.101 AIPN, MBP, 171, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1953 r., Rozkaz organizacyjny nr 027/org. mini-stra BP, 11 III 1953 r., k. 42–51.102 AIPN, MBP, 172, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 045/org. mini-stra BP, 12 VI 1954 r., k.76–77.103 Służba Bezpieczeństwa..., t. 2, s. 357 (tam przebieg służby Karola Pawłowicza, od 15 VI 1954 do 31 III 1955 r. kierownika Sekcji 4 Wydziału III Departamentu III MBP).104 Ibidem, s. 485 (tam przebieg służby Zygmunta Bieleckiego, od 15 czerwca 1954 do 31 marca 1955 r. starszego referenta Sekcji 4 Wydziału IV Departamentu III MBP).105 AIPN, MBP, 172, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 045/org. mini-stra BP, 12 VI 1954 r., k. 76–77.

40 41

wydziały I i II „nowego” Departamentu III zostały utworzone na bazie odpowiednio wydziałów: I i II byłego Departamentu V, wydziały III i IV przejęły zadania swych odpowiedników ze „starego” Departamentu III, natomiast wydziały V–VII przejęły po pewnej modyfikacji zadania (oprócz kościoła) pozostałych wydziałów Departa-mentu V. Z byłego Departamentu III nowa jednostka nie przejęła zainteresowań związanych z tzw. nacjonalizmami (przeszły do Departamentu I – Kontrwywiadu) i zagadnienia bandytyzmu (15 lipca 1954 r. powołano do życia oddzielną jednostkę o nazwie Samodzielny Wydział do Walki z Bandytyzmem)106.

W ramach KdsBP reorganizację Departamentu III przeprowadzono w sposób formalny dopiero 1 kwietnia 1955 r., kiedy to połączono departament byłego MBP z Samodzielnym Wydziałem do Walki z Bandytyzmem w Departament III107. Składał się z siedmiu wydziałów, Sekretariatu, Samodzielnej Sekcji „A” oraz Sekcji Sprawoz-dawczo-Ewidencyjnej108. Nie zachowały się akty normatywne pozwalające odtworzyć kompetencje poszczególnych komórek organizacyjnych, toteż w znacznej mierze skazani jesteśmy na niezbyt konkretne hipotezy. Na podstawie sprawozdań jedno-stek terenowych z dużym przybliżeniem można przyjąć, że w kręgu zainteresowań Wydziału I leżały kwestie związane z pozostałościami podziemia sanacyjnego i en-deckiego, dawna opozycja pepeesowska, trockiści, syndykaliści i syjoniści; Wydział II – zagadnienia tzw. kułactwa i mikołajczykowskiego PSL; Wydział III – antypaństwo-wa działalność mniejszości narodowych; Wydział IV – nielegalne organizacje mło-dzieżowe, „wroga” działalność w szkolnictwie, operacyjna ochrona ekip sportowych biorących udział w zawodach zagranicznych; Wydział V – tzw. bandytyzm polityczny, przestępstwa kryminalne o podłożu politycznym; Wydział VI – praca kontrwywia-dowcza w instytucjach naukowych, kulturalnych, wydawniczych, w prasie i radiu, w służbie zdrowia i opiece społecznej w organizacjach i stowarzyszeniach społecz-nych, ochrona delegacji naukowych i artystycznych wyjeżdżających do państw kapi-talistycznych; Wydział VII – wroga propaganda, ulotki, nielegalne wydawnictwa109.

Wrześniowa reorganizacja z 1945 r. spowodowała wydzielenie z dotychczasowe-go pionu kontrwywiadu Wydziału VIII (w terenie Sekcji VIII WUBP) i utworzenie Samodzielnego Wydziału Śledczego MBP, zwanego także Wydziałem IV „A”110. Na szczeblu centrali w ramach nowego wydziału zorganizowano dwie sekcje: Sekcja 1 – odpowiedzialna za tzw. realizacje, czyli zatrzymania i aresztowania, i Sekcja 2 – śled-cza. W marcu następnego roku nazwę pionu śledczego zmieniono na Wydział Śledczy MBP111, zaś w czerwcu 1947 r. podniesiono rangę pionu do szczebla Departamentu Śledczego MBP112. Nie zachowała się większość aktów normatywnych pozwalających

106 Ibidem, Rozkaz organizacyjny nr 053/org. ministra BP, 6 VII 1954 r., k. 93–94.107 AIPN, KdsBP, 42, Gabinet Przewodniczącego, Rozkaz nr 06/org. przewodniczącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 9.108 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 339–343.109 AIPN Rz, 04/61–62, 68, Sprawozdanie z pracy Wydziału III WUdsBP w Rzeszowie za lata 1955–1956.110 Rozkaz nr 51 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 6 września 1945 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 34–39; Rozkaz nr 76 ministra bezpieczeństwa publicznego z dnia 27 listopada 1945 r. [w:] ibidem, s. 40–42.111 Rozkaz nr 22 ministra BP z 25 III 1946 r. (Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 25).112 AIPN, MBP, 2585, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1947 r., Rozkaz organizacyjny nr 040/org. mi-nistra BP, 29 VI 1947 r., k. 51.

40 41

zobrazować szczegółowo strukturę tej jednostki. Możemy ją odtworzyć głównie na podstawie obsady stanowisk kierowniczych w centrali departamentu, przyjętych za opracowaniem MSW113, oraz części rozkazów MBP dotyczących etatów jednostki. Tak więc przed likwidacją MBP w końcu 1954 r. Departament Śledczy liczył siedem wydziałów: w Wydziale I stanowisko naczelnika tej komórki obsadzono 1 wrześ-nia 1951 r. (do 9 grudnia 1954 r.); nic nie wiemy o wcześniejszym okresie funkcjo-nowania tegoż wydziału; być może istniał bez obsady funkcji kierowniczej albo też nie odnaleziono akt osobowych osób pełniących te funkcje; brak też informacji na temat kompetencji tej komórki; Wydział II – do spraw specjalnej wagi, trzy sekcje: Sekcja 1 – polityczna, Sekcja 2 – ekonomiczna, Sekcja 3 – kontrwywiadowcza114; nie-które stanowiska kierownicze były obsadzone od 1 lipca 1947 r., a więc od początku istnienia Departamentu Śledczego, byli to m.in.: zastępcy naczelnika (jak wynika z cytowanego opracowania, naczelnik został powołany 1 kwietnia 1949 r.), kierow-nicy Sekcji 1 i 3 (kierownik Sekcji 2 został powołany 1 lutego 1948 r.); Wydział III, działający od początku, czyli od 1 lipca 1947 r., cztery sekcje, ale obsada ich funkcji kierowniczych każe sądzić, że powstawały w różnym czasie: Sekcja 1 – 1 sierpnia 1951 r., Sekcja 2, być może z inną numeracją, jako Sekcja 1, istniała od początku, tj. od 1 lipca 1947 r., Sekcja 3 – 1 stycznia 1953 r. i Sekcja 4 – 1 września 1951 r.; brak informacji na temat zadań tego Wydziału; Wydział IV – utworzony, jak każe sądzić obsada stanowisk kierowniczych, najprawdopodobniej 1 września 1951 r., trzy sekcje: Sekcja 1, z obsadą kierowniczą od 1 sierpnia 1952 r., Sekcja 2 – od 1 stycz-nia 1953 r. i Sekcja 3 – od 1 września 1951 r.; brak informacji na temat zadań; dwie następne komórki organizacyjne, wydziały V i VI, utworzono podczas gruntownej reorganizacji MBP w czerwcu 1954 r., oba miały po dwie sekcje i oba powstały w wy-niku przejęcia z rozwiązanego Departamentu X komórek: śledczej, prowadzącej dochodzenia w stosunku do oskarżanych o wrogą działalność działaczy partyjnych, i ochrony (obiektów rządowych i partyjnych?). Należałoby zatem przyjąć, że nowo powstałe Wydziały Departamentu Śledczego przejęły te właśnie zadania.

W ramach KdsBP pion śledczy przyjął nazwę Departament VII. Składał się z czterech wydziałów, Samodzielnej Sekcji „A” i Sekretariatu Ogólnego na prawach wydziału. W wydziałach I i II działały na prawach sekcji grupy śledcze, natomiast wydziały III i IV pozostawały bez sekcji. Być może dwa ostatnie wydziały i Sekcja „A” pełniły funkcje pomocnicze wobec jednostek śledczych i miały za zadanie obserwa-cję, realizacje (zatrzymania i aresztowania), pracę operacyjną z agenturą celną oraz ochronę obiektów rządowych115.

Jeszcze w sierpniu 1944 r. w ramach RBP zaczęto organizować jednostkę wywiadu, której zadaniem, jak należy sądzić, była początkowo realizacja celów operacyjnych resortu na ziemiach polskich znajdujących się pod okupacją niemiecką116. W sposób

113 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 181–185.114 AIPN, MBP, 168, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1949 r., Rozkaz organizacyjny ministra BP, 15 I 1949 r., k. 9.115 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 359–361; AIPN, KdsBP, 42, Gabinet Przewodniczącego, Rozkazy organiza-cyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 09/org. przewodniczącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 12.116 Ochrona bezpieczeństwa państwa..., s. 16.

42 43

formalny, jako Wydział Wywiadu MBP, jednostka powstała dopiero 2 stycznia 1945 r., kiedy p.o. kierownikiem wydziału został, mianowany 28 grudnia 1944 r., Stefan An-tosiewicz. W skład wydziału miała wchodzić jedna sekcja117. Trzy miesiące później nazwę jednostki wywiadu zmieniono na Wydział II – Samodzielny MBP i pod tą nazwą działał do lipca 1947 r. Jego struktura organizacyjna według obsady stanowisk kierowniczych przedstawiała się w tym okresie następująco: Oddział I (1 lipca 1946 – 16 lipca 1947); Oddział II (21 marca 1946 – 16 lipca 1947); Oddział III (1 listopada 1946 – lipiec 1947); Oddział IV (16 lutego 1946 – 16 lipca 1947); Oddział Specjalny (1 kwietnia 1946 – lipiec 1947) i Sekretariat (16 czerwca 1946 – 16 lipca 1947). W ramach Wydziału istniały dwie sekcje: Sekcja „A” (od 17 lipca 1945 r.) i Sekcja Gospodarcza (od 14 sierpnia 1945 r.), które następnie weszły w skład Oddziału Specjalnego118. W lipcu 1947 r. po raz kolejny zmieniono nazwę jednostki wywiadu na Departament VII119 (numerację tę utrzymano do czasu rozwiązania MBP) i do-konano jego reorganizacji. Sądząc po obsadzie stanowisk kierowniczych, w latach 1947–1954 w ramach tegoż departamentu, w różnych okresach, istniało dwanaście wydziałów i sześć samodzielnych sekcji. W lipcu 1947 r. zorganizowano wydzia-ły I, II, III i V oraz najprawdopodobniej rozpoczęto tworzenie Wydziału IV (jego zadania realizowała w tym czasie sekcja, wydział zaś formalnie utworzono z dniem mianowania naczelnika, tj. 15 stycznia 1950 r.). W ramach Wydziału I i w różnym czasie do grudnia 1954 r. zadania realizowało pięć sekcji, w Wydziale II – sześć, w Wydziale III – cztery, w Wydziale IV – siedem, w Wydziale V – sześć. W 1949 r. powołano dwa następne wydziały: VI (sześć sekcji) i VII.

Struktura wywiadu przedstawiała się w tym czasie prawdopodobnie następują-co: Wydział I – organizacyjno-szkoleniowy; Wydział II i III – wywiadowcze; Wy-dział IV – Biuro Studiów; Wydział V – kontrwywiad; Wydział VI – gospodarczy; Wydział VII – paszportowo-wizowy, Samodzielna Sekcja Finansowo-Budżetowa; Samodzielna Sekcja Personalna i Samodzielna Sekcja Techniczna120. W 1951 r. w wy-wiadzie znalazły się ponadto jako samodzielne komórki: Samodzielna Sekcja In-formacji, Samodzielna Sekcja Szyfrów i Samodzielna Sekcja Specjalna121. W latach 1953–1954 utworzono kolejne wydziały: VIII–X i Ogólny. W roku następnym część kompetencji wydziałów X i Ogólnego przejął z kolei Wydział XI Departamen-tu VII. W tym ostatnim znalazły się także Sekcje: Finansowa i Gospodarcza122. Po kolejnej reorganizacji zadania poszczególnych wydziałów przedstawiały się nastę-pująco: Wydział I – wywiad polityczny, Europa; Wydział II – wywiad polityczny, kraje pozaeuropejskie; Wydział III – wywiad w środowiskach polskiej emigracji w Europie; Wydział IV – wywiad w środowiskach polskiej emigracji w krajach po-zaeuropejskich; Wydział V – wywiad techniczny; Wydział VI – kontrwywiad; Wy-

117 Ibidem; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 137.118 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 139–140.119 AIPN, MBP, 2585, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1947 r., Rozkaz organizacyjny nr 049/org. mi-nistra BP, 17 VII 1947 r., k. 62–63.120 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 141–149; AIPN, MBP, 168, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1949 r., Rozkaz organizacyjny nr 038/org. wiceministra BP, 25 IV 1949 r., k. 44.121 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 152.122 Ibidem, s. 150–152.

42 43

dział VII – Biuro Opracowań Materiałowych; Wydział VIII – techniki operacyjnej; Wydział IX – kadrowo-(personalno-)szkoleniowy; Wydział X – finansowo-gospodar-czy; Wydział XI – ogólno-administracyjny i Samodzielna Sekcja Szyfrów123.

W ramach KdsBP wprowadzono w większości nową numerację departamentów. Dotychczasowy Departament VII MBP (wywiad) zmienił więc tym razem nazwę na Departament I KdsBP. Strukturę organizacyjną Komitetu, w tym i nowego Departa-mentu I, wprowadzano począwszy od 1 stycznia 1955 r., choć formalnie utworzenie jednostki wywiadu Komitetu nastąpiło dopiero w marcu tego roku124. Liczyła, tak jak poprzednio, jedenaście wydziałów numerowanych (I–XI), wydaje się więc, że ich za-dania również nie uległy zasadniczym zmianom, choć ograniczono tym razem liczbę sekcji w poszczególnych wydziałach. Całość struktury uzupełniały: Wydział Ogólny, Sekretariat Ogólny na prawach wydziału, Sekcja Foto, Sekcja Ewidencji i Samodziel-na Sekcja „A” (szyfrów)125.

Pozostałe jednostki operacyjne MBP na prawach departamentu tworzono w la-tach późniejszych. W grudniu 1950 r. powstał Departament VIII (komunikacyjny)126. Jak wspomniano wyłączone zostały wówczas z Departamentu IV (ekonomicznego) zagadnienia ochrony operacyjnej komunikacji i transportu (PKS, PKP, LOT, żeglu-ga) i na bazie wydziałów VII i VIII tegoż pionu utworzono nową jednostkę mającą cztery wydziały: Wydział I (kolejowy), w składzie czterech sekcji (powstawały w róż-nych okresach); Wydział II (komunikacja i transport drogowy), w składzie czterech sekcji; Wydział III (żegluga), trzy sekcje i Wydział Ogólny, składający się z Sekcji In-formacyjno-Sprawozdawczej i Samodzielnej Sekcji Informacji i Analiz127. W KdsBP dotychczasowy Departament VIII zmienił numerację na Departament V – do walki z wrogą działalnością w transporcie128. Jego zadania pozostały bez zmian.

Departament IX MBP do walki z wrogą działalnością w przedsiębiorstwach kluczowych dla gospodarki narodowej powstał także z wydzielenia komórek orga-nizacyjnych Departamentu IV. W styczniu 1953 r. mianowicie wyłączono z pionu ekonomicznego zagadnienia związane z ochroną operacyjną przemysłu ciężkiego, prowadzone dotychczas przez Wydział I (sekcje 1 wydziałów IV WUBP) i specjal-nego, ochranianego przez RO i RW129. Nowa jednostka liczyła od początku pięć wydziałów: Wydział I (cztery sekcje); Wydział II (trzy sekcje); Wydział III (cztery sekcje); Wydział IV (dwie sekcje); Wydział V (zorganizowano Sekcję 1 i 2). Ponadto

123 Ibidem.124 Zarządzenie 05/54 Przewodniczącego KdsBP z dnia 29 XII 1954 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 59–60; AIPN, KdsBP, 608, 543, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 031/org. przewodniczącego KdsBP, 12 III 1955 r., k. 76–77.125 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 323–330.126 Rozkaz nr 0132/org. ministra BP, 27 XII 1950 r. (ibidem, s. 19, 24).127 Ibidem, s. 153–155; AIPN Rz, 04/94–98, Sprawozdania z pracy Wydziału VIII WUBP w Rzeszowie za lata 1950–1954.128 Zarządzenie 05/54 Przewodniczącego KdsBP z dnia 29 XII 1954 r. [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 59–60; AIPN, KdsBP, 608 543 (46/200), Wydział Organizacyjno-Etatowy, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 08/org. przewodniczącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 16; ibidem, Rozdzielnik do Rozkazu Orga-nizacyjnego nr 08/org., k. 17.129 AIPN, MBP, 171, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1953 r., Rozkaz organizacyjny nr 01/org. mini-stra BP, 8 I 1953 r., k. 1.

44 45

w Departamencie IX istniały na prawach wydziału: Sekretariat Ogólny, Sekcja In-formacyjno-Sprawozdawcza i Laboratorium130. Historia departamentu była krótka – już w czerwcu 1954 r. został zlikwidowany, a jego wydziały włączono na powrót do Departamentu IV131.

W grudniu 1951 r. powstał Departament X132. Jego początki sięgają jednak poprzedniego roku, kiedy to w marcu 1950 r. powstało Biuro Specjalne, mające za zadanie zwalczanie „prowokacji w ruchu robotniczym”. Miała to być przede wszystkim jednostka ochraniająca operacyjnie partię komunistyczną przed wrogą działalnością obcych wywiadów oraz najrozmaitszej maści „prowokatorów” czy „od-szczepieńców”133. Biuro miało pięć wydziałów: Wydział I (trzy sekcje); Wydział II (trzy sekcje); Wydział III (trzy sekcje); Wydział IV (dwie sekcje) i Wydział V (trzy sekcje)134. W Departamencie X znalazły się początkowo cztery wydziały i dwie sek-cje, które w lipcu 1953 r. weszły w skład nowo utworzonego Wydziału Ogólnego. Także w lipcu 1953 r. utworzono Wydział V departamentu. Wydział I zajmował się prawdopodobnie zagadnieniem tzw. odchylenia prawicowego w partii i miał dwie sekcje; Wydział II – walka z penetracją obcych wywiadów w partii (dwie sekcje); Wy-dział III – zagadnienia prowokacji w ruchu komunistycznym przed wojną i w okresie okupacji ze szczególnym uwzględnieniem działalności KPP, PPR i GL (cztery sek-cje); Wydział IV – śledczy (trzy sekcje); Wydział V – ochrona obiektów rządowych i partyjnych? (trzy sekcje) i Wydział Ogólny (trzy sekcje)135. Podczas reorganizacji MBP w czerwcu 1954 r. Departament X rozwiązano. Powodem bezpośrednim była oczywiście ucieczka zastępcy dyrektora departamentu Józefa Światły na Zachód w grudniu 1953 r., choć jako jeden z powodów rozwiązania podano „znaczne zmniej-szenie zakresu zadań i spraw należących do kompetencji jednostki”. Wydziały: Śled-czy i Ochrony przekazano, jak wspomniano wcześniej, do Departamentu Śledczego, natomiast z pozostałego składu kadrowego rozwiązanej jednostki utworzono wąską, dziewięcioosobową Samodzielną Grupę przy Ministrze BP136. Ta z kolei uległa likwi-dacji wraz z rozwiązaniem MBP 9 grudnia 1954 r.137

Całość struktury MBP i KdsBP uzupełniał Gabinet Ministra utworzony w lipcu 1945 r. na bazie sekretariatu kierownika RBP. We wrześniu włączono do niego Biuro Prawne, a najprawdopodobniej podlegała mu też Komendantura. W marcu 1955 r. jednostkę przemianowano na Gabinet Przewodniczącego KdsBP. Do jego zadań należało m.in. opracowywanie i opiniowanie projektów aktów prawnych ministra i ministerstwa, kontrola wykonywania uchwał rządu, zarządzeń i poleceń ministra

130 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 157–160.131 AIPN, MBP, 172, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 046/org. mini-stra BP, 12 VI 1954 r., k. 78–79; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 103–116, 157–160.132 AIPN, MBP, 2589, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1951 r., Rozkaz organizacyjny nr 0168/org. ministra BP, 30 XI 1951 r., k. 434.133 Rozkaz nr 018/org. ministra BP, 2 III 1950 r. (Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 19, 25).134 Ibidem, s. 161–163.135 Ibidem, s. 165–168.136 AIPN, MBP, 172, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 044/org. mini-stra BP, 12 VI 1954 r., k. 72–74.137 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 169.

44 45

(przewodniczącego), obsługa prasowa i radiowa ministerstwa (Komitetu)138. Od września 1951 r. zadania kontrolno-inspekcyjne (m.in. kontrola organizacji i dyscy-pliny pracy, przestrzegania tajemnicy państwowej i służbowej, kontrola jakości pracy operacyjnej i śledczej) z upoważnienia ministra przejął Inspektorat Ministra BP (od marca 1955 r. Inspektorat Przewodniczącego KdsBP)139. Za kontrolę finansowo-go-spodarczą jednostek podległych ministrowi BP od maja 1949 r. do listopada 1954 r. odpowiadało natomiast Biuro Kontroli140.

Powstały 1 sierpnia 1944 r. Wydział Personalny RBP kilkakrotnie zmieniał na-zwę: w marcu 1946 r. na Zarząd Personalny, miesiąc później na Biuro Personalne i w sierpniu 1949 r. na Departament Kadr, liczący sześć, a następnie osiem wydzia-łów: I – kadry operacyjne ministerstwa, II – kadry operacyjne jednostek tereno-wych, III – kadry MO, formacji wojskowych i służb więziennych, IV – kadry jedno-stek logistycznych i Służby Zdrowia MBP, V – awansów i odznaczeń, VI – ewidencji i statystyki, Wydział Organizacyjno-Etatowy oraz Sekretariat Ogólny, który w 1952 r. uzyskał rangę wydziału. Jednostka generalnie zajmowała się sprawami kadrowymi: naborem funkcjonariuszy, załatwianiem formalności związanych z ich przyjmowa-niem, przenoszeniem, awansowaniem i zwolnieniem, prowadziła także ich ewidencję i przechowywała akta osobowe czynnych funkcjonariuszy141.

W lipcu 1947 r. na bazie dotychczasowego Wydziału Szkoleniowego Biura Per-sonalnego powstał Departament Szkolenia odpowiedzialny za opracowywanie pro-gramów i szkolenie zawodowe pracowników. W lipcu 1953 r. wyodrębniono z niego dwie samodzielne jednostki: Wydział do spraw Kultury i Oświaty, mający za zadanie organizację życia kulturalno-oświatowego pracowników organów, i Wydział Kultury Fizycznej, sprawujący ogólny nadzór nad resortowymi klubami sportowymi i organi-zujący imprezy sportowe dla funkcjonariuszy142.

W początkowym okresie działalności resortu sprawami dyscyplinarnymi, a także wykroczeniami i przestępstwami popełnianymi przez funkcjonariuszy zajmował się, jak się wydaje, Wydział Personalny. W kwietniu 1945 r. utworzony został w tym celu Samodzielny Wydział do spraw Funkcjonariuszy – wewnątrzresortowa jednostka po-licyjno-śledcza, do której zadań należało ponadto: wykrywanie tzw. obcych czy wro-gich elementów, które przedostały się do resortu, oraz wykrywanie braku czujności wobec przeciwników władzy ludowej i naruszeń przestrzegania tajemnicy państwo-wej i służbowej. W sierpniu 1949 r. rangę wydziału podniesiono do poziomu Biura

138 Ibidem, s. 23, 29, 303, 310; AIPN, KdsBP, 608 543 (46/200), Wydział Organizacyjno-Etatowy, Rozkazy orga-nizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 04/org. przewodniczącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 8.139 Rozkaz organizacyjny nr 0129/org. z 17 IX 1951 r. (Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 26); AIPN, KdsBP, 608 543 (46/200), Wydział Organizacyjno-Etatowy, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 05/org. przewodniczącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 10.140 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 20, 28, 253; AIPN, MBP, 74, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1954 r., Rozkaz organizacyjny nr 075/org. ministra BP, 31 VIII 1954 r., k. 122–123.141 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 18–19, 23, 41–51; AIPN, MBP, 168, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1949 r., Rozkaz organizacyjny nr 071/org. ministra BP, 12 VII 1949 r., k. 89–92.142 AIPN, MBP, 2585, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1947 r., Rozkaz organizacyjno-etatowy nr 046 ministra BP, 12 VII 1947 r., k. 59; AIPN, MBP, 171, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1953 r., Rozkaz organizacyjny nr 0102/org. ministra BP, 14 VII 1953 r., k. 147–148; ibidem, Rozkaz organizacyjny nr 0106/org. ministra BP, 28 VII 1953 r., k. 160–161; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 27–28, 227–231, 255–257.

46 47

do spraw Funkcjonariuszy, z trzema, a od 1953 r. czterema wydziałami o funkcjach operacyjnych, śledczych i kontrolnych. Po utworzeniu KdsBP Biuro włączono, wraz z Departamentem Kadr i Departamentem Szkolenia, w strukturę Departamentu Kadr i Szkolenia składającego się z sześciu wydziałów i Sekretariatu Ogólnego143.

Jak wcześniej nadmieniano, całością zagadnień związanych z więziennictwem zajmowała się począwszy od września 1944 r. Sekcja Więzienna, przemianowana w listopadzie tegoż roku na Wydział Więziennictwa i Obozów. Zapewne już w począt-kach 1945 r. po raz kolejny zmieniono nazwę pionu na Wydział Więzień i Obozów, by w marcu następnego roku utworzyć na jego bazie Departament Więzień i Obozów, a w sierpniu 1946 r. Departament Więziennictwa (inaczej Departament VI). Jego szczegółowa struktura jest niezmiernie rozbudowana, a zarazem trudna do odtworze-nia. Na podstawie m.in. obsady stanowisk kierowniczych w MBP za opracowaniem Służba Bezpieczeństwa... można przyjąć, że w różnych okresach w pionie więziennic-twa istniały następujące wydziały: III (od sierpnia 1953 r.), IV (czerwiec 1947 – maj 1950), V Operacyjny (sierpień 1945 – grudzień 1946), Administracyjno-Inspekcyjny (od sierpnia 1945 r.), Ewidencji i Statystyki (od czerwca 1951 r.), Gospodarczo-Fi-nansowy (od marca 1945 r.), Kontroli (marzec 1951 – lipiec 1953), Lekarski (czerwiec 1945 – styczeń 1950), Ochrony (od sierpnia 1953 r.), Ogólny (od października 1948 r.), Pracy Więźniów (kwiecień 1946 – luty 1951), Ośrodków Pracy Więźniów (sierpień 1950 – grudzień 1952), Kadr (od listopada 1944 r.), Polityczno-Wychowawczy (od lute-go 1945 r.), Specjalny, odpowiadający, jak się wydaje, m.in. za agenturę celną (listopad 1950 – sierpień 1953), Szkoleniowy (od października 1953 r.), Techniczno-Budowlany (maj 1945 – kwiecień 1949), Remontów Samochodów (październik 1950 – maj 1952) oraz Planowania i Statystyki (od lutego 1951 r.). Ponadto istniały dwie samodzielne sekcje: administracyjno-gospodarcza (styczeń 1951 – wrzesień 1953) i zatrudnienia (od stycznia 1953 r.). Po likwidacji MBP, w grudniu 1954 r. więziennictwo zostało podpo-rządkowane ministrowi spraw wewnętrznych144.

Już w sierpniu 1944 r. w ramach RBP utworzono Wydział Ochrony Rządu (po-czątkowo pod nazwą Wydział Ochrony PKWN) w celu operacyjnej i przede wszystkim fizycznej ochrony członków kierownictwa partyjnego i państwowego. Wydział liczył cztery oddziały (I–IV). W styczniu 1949 r. uzyskał rangę Departamentu Ochrony Rządu i składał się z: Sekretariatu, Wydziału Ogólnego, Wydziału I ochrony prezy-denta (a po likwidacji tego urzędu – ochrony prezesa Rady Ministrów), Wydziału II ochrony członków Biura Politycznego PZPR, Wydziału III ochrony marszałka, wice-marszałków, wicepremiera i ministrów rządu, Wydziału IV ochrony trasy rządowej, Wydziału V operacyjno-wyjazdowego, Wydziału VI agenturalno-operacyjnego, Wy-

143 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 26, 187–191, 311, 383–385; AIPN, MBP, 168, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1949 r., Rozkaz organizacyjny nr 082/org. ministra BP, 20 VIII 1949 r., k. 105–106; AIPN, KdsBP, 42, Gabinet Przewodniczącego, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 012/org. przewodni-czącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 15.144 AIPN, MBP, 2583, Departament Kadr, Rozkazy organizacyjne 1946 r., Rozkaz organizacyjny nr 19 ministra BP, 10 VIII 1946 r., k. 25; AIPN, MBP, 171, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1953 r., Rozkaz organi-zacyjny nr 0107/org. ministra BP, 28 VII 1953 r., k. 162–163; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 20, 24, 125–136; Pismo kierownika Wydziału Personalnego MBP do kierownika WUBP w Lublinie z dnia 16 lutego 1945 r., Wyjaś-nienie do Wojewódzkiego Etatu [w:] Z dziejów kontrwywiadu..., s. 24–31.

46 47

działu VII (w okresie wrzesień 1953 – grudzień 1954), Wydziału VIII transportowego, Wydziału Komendantur, Wydziału Gospodarczego (kwiecień 1951 – kwiecień 1952), Samodzielnej Sekcji ds. Funkcjonariuszy i Samodzielnej Sekcji Personalnej. W KdsBP Departament Ochrony Rządu przyjął numerację Departamentu VIII145.

W styczniu 1952 r., najprawdopodobniej ze struktur Departamentu Łączności, wyłoniono jeszcze jedną samodzielną jednostkę MBP pod nazwą Służba B.O. Miała ona zapewnić nasłuch i zagłuszanie obcych i wrogich stacji nadawczych, a także prze-ciwdziałanie wrogiej propagandzie radiowej146.

Obsługę logistyczną aparatu bezpieczeństwa publicznego zapewniały wydziały: finansowy i gospodarczo-administracyjny. Utworzony jeszcze w grudniu 1944 r. Wy-dział Finansowy miał za zadanie opracowywanie budżetu resortu/ministerstwa i pod-ległych mu jednostek organizacyjnych oraz ich zabezpieczenie finansowe. W marcu 1947 r. przemianowano go na Biuro Finansowo-Budżetowe, a w listopadzie 1951 r. na Departament Finansowy (w ramach KdsBP zachował tę nazwę)147. Wydział Go-spodarczo-Administracyjny utworzono 2 stycznia 1945 r. Do którego zadań należało „rozporządzanie, organizowanie zaopatrzenia i zaopatrywanie wszystkimi material-nymi zasobami ministerstwa i jednostek wojskowych wchodzących w skład resortu”. Jednostka często zmieniała nazwę: już w kwietniu 1945 r. na Departament III (za-opatrzenia), w marcu 1946 r. – Zarząd Gospodarczy, a w kwietniu 1946 r. przekształ-cono ją w Szefostwo Zaopatrzenia. W maju 1953 r. została zreorganizowana i na jej bazie powstały aż cztery nowe: Departament Zaopatrzenia (wydziały: Mundurowo--Taborowy, Odbioru i Magazynowania Wyposażenia, Transportowy, Uzbrojenia, Za-opatrzenia Materiałowego i Żywnościowy), Departament Organizacji i Planowania – planowanie zaopatrzenia MBP i jednostek mu podległych (wydziały: Gospodarki Materiałowej, Organizacji, Planów Zbiorczych, Przedsiębiorstw), Departament Kwaterunkowo-Budowlany – planowanie, projektowanie i nadzór nad budownic-twem dla potrzeb resortu (wydziały: Administracyjno-Kwaterunkowy, Budownictwa i Remontów, Budowy Gmachów Centralnych, Finansowy, Inwestycji Bezpośrednich, Organizacji i Planowania) i Kwatermistrzostwo Centralnych Jednostek MBP – za-opatrzenie centrali ministerstwa (wydziały: Administracji Domów Mieszkalnych, Fi-nansowy, Kwaterunkowy, Mundurowo-Żywnościowy, Remontów i Konserwacji oraz Ogólny). Wszystkie cztery jednostki podporządkowano Generalnemu Dyrektorowi ds. Zaopatrzenia MBP, któremu ponadto podlegała jeszcze jedna samodzielna jed-nostka – Wydział Kadr przy Generalnym Dyrektorze ds. Zaopatrzenia, zajmująca się sprawami osobowymi ww. jednostek148. W ramach KdsBP w marcu 1955 r. jednostki

145 AIPN, KdsBP, Wydział Organizacyjno-Etatowy, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 055/org. przewodniczącego KdsBP, 18 III 1955 r., k. 144; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s.20, 26, 203–213, 311, 363–367.146 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 26, 223.147 AIPN, MBP, 2585, Rozkazy organizacyjne 1947 r., Rozkaz organizacyjno-etatowy nr 020 ministra BP, 5 III 1947 r., k. 14; AIPN, MBP, 169, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1951 r., Rozkaz organiza-cyjny nr 0156/org. ministra BP, 7 XI 1951 r., k. 207; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 20, 27–28, 247–251, 312, 391–392.148 AIPN, MBP, 171, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1953 r., Rozkaz organizacyjny nr 062/org. mini-stra BP, 13 V 1953 r., k. 89–90.

48 49

te oraz dotychczasowe Biuro Socjalne MBP połączono w Departament Administra-cyjno-Gospodarczy149. W marcu 1945 r. utworzono w MBP Szefostwo Służby Zdro-wia administrujące lecznictwem w resorcie, od maja 1953 r. pod nazwą Departament Służby Zdrowia. W grudniu 1954 r. jednostki służby zdrowia dotychczasowego MBP podporządkowano MSW150.

Pozostałe jednostki funkcjonujące w różnych okresach w ramach MBP/KdsBP: Biuro Paszportów Zagranicznych nadzorujące sprawy związane z wyjazdami zagra-nicznymi (od czerwca 1950 r.)151; Biuro do spraw Dowodów Osobistych nadzorujące prace przygotowawcze do wprowadzenia dowodów osobistych dla obywateli pol-skich (od października 1947 do końca 1949 r.; pewne struktury do połowy czerwca 1950 r.)152; Wydział Mobilizacyjny (MOB) nadzorujący sprawy mobilizacyjne (powo-łany w lutym 1949 r. i przekształcony w maju 1951 r. w Biuro Wojskowe, a w ramach KdsBP w Samodzielny Wydział „C”)153; Departament Ogólno-Administracyjny (od stycznia 1953 r.) regulujący m.in. prawo pobytu cudzoziemców w Polsce, obywatel-stwa, ekstradycje i deportacje, wydający zezwolenia na posiadanie radiostacji, broni i materiałów wybuchowych, zwiedzanie i filmowanie obiektów chronionych, wykony-wanie pomiarów topograficznych; jednostka ta przejęła z Gabinetu Ministra Wydział Prawny z dotychczasowymi kompetencjami, czyli przede wszystkim opracowywanie i opiniowanie projektów aktów prawnych ministra i powstających w ministerstwie154; Biuro Socjalne zajmujące się sprawami socjalnymi pracowników i funkcjonariuszy resortu (od września 1950 r.)155. Strukturę KdsBP uzupełniały: Biuro „A” (Szyfrów) powstałe po przemianowaniu byłego Biura „C” MBP156, Wydział „B”, a od paździer-nika, bądź grudnia 1955 r. Biuro „B” (Obserwacji), utworzone na bazie dotychczaso-wego Wydziału „A” MBP157, i Komendantura Ochrony KdsBP158.

Zbigniew Nawrocki

149 AIPN, KdsBP, 42, Gabinet Przewodniczącego, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 057/org. przewodniczącego KdsBP, 18 III 1955 r., k. 95–96; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 20–21, 28–29, 259–293, 312, 407–415.150 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 20, 29, 295–299.151 Ibidem, s. 21, 27, 233–234.152 AIPN, MBP, 2585, Rozkazy organizacyjne 1947 r., Rozkaz organizacyjny nr 077/org. ministra BP, 10 XI 1947 r., k. 114–115; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 20, 27, 235.153 AIPN, MBP, 71, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1951 r., Rozkaz organizacyjny nr 045/org. mi-nistra BP, 14 V 1951 r., k. 78; AIPN, KdsBP, 42, Gabinet Przewodniczącego, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 070/org. przewodniczącego KdsBP, 28 IV 1955 r., k. 112; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 27, 239–242, 312, 405.154 AIPN, MBP, 171, Gabinet Ministra, Rozkazy organizacyjne 1953 r., Rozkaz organizacyjny nr 011/org. mini-stra BP, 28 I 1953 r., k. 15; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 21, 27, 243–244.155 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 21, 29, 301, 312.156 AIPN, KdsBP, 42, Gabinet Przewodniczącego, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 010/org. przewodniczącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 13; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 312, 399–400.157 AIPN, KdsBP, 42, Gabinet Przewodniczącego, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 011/org. przewodniczącego KdsBP, 10 III 1955 r., k. 14; AIPN, KdsBP, Wydział Organizacyjno-Etatowy, Rozkazy organizacyjne 1955 r., Rozkaz organizacyjny nr 0137/org. przewodniczącego KdsBP, 8 X 1955 r., k. 348–353; ibidem, Rozkaz organizacyjny nr 0167/org. przewodniczącego KdsBP, 15 XII 1955 r., k. 430; Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 311, 379–382.158 Służba Bezpieczeństwa..., t. 1, s. 312, 415.

48 49

Kadry aparatu bezpieczeństwa„Byłbym Wam bardzo wdzięczny, jeślibym mógł pod Waszym Dowódz-twem wziąć udział w bezpośredniej walce z agentami Sosnkowskich i Raczkiewiczów...”159

W badaniach nad aparatem bezpieczeństwa w Polsce istotne są wątki związane z jego kadrami. Bez ich poznania nie jest możliwe sformułowanie całościowej oceny MBP i jego roli w instalowaniu nowego systemu politycznego w Polsce oraz uzyska-nie odpowiedzi na pytania fundamentalne dla zrozumienia istoty tej instytucji, m.in. o stopień zależności jej struktur i pracowników od sowieckich służb specjalnych, o liczbę i rolę doradców sowieckich czy o rzeczywisty wpływ PPR/PZPR na działania aparatu bezpieczeństwa. Postulaty badawcze dotyczą także pytań o samych funk-cjonariuszy160: o motywy wstąpienia do służby, pochodzenie, wykształcenie, wiek, narodowość, przebieg kariery.

Do czasu odtajnienia i przejęcia w 2002 r. przez Instytut Pamięci Narodowej pod-stawowych zbiorów archiwalnych komunistycznych służb specjalnych badania obsady, struktur i działalności Urzędu Bezpieczeństwa były prowadzone w dość wąskim zakre-sie. Ograniczenia w dotarciu do zbiorów archiwalnych spowodowały, że poza Mieczy-sławem Moczarem161 i Józefem Różańskim162 żaden z wysokich funkcjonariuszy MBP nie doczekał się dotychczas163 wnikliwych prac biograficznych. Udostępnienie akt oso-bowych funkcjonariuszy reżimu spowodowało długo oczekiwany przełom w badaniach zmierzających do ukazania społeczeństwu rzeczywistej roli, jaką ludzie UB odegrali w zdławieniu polskich dążeń niepodległościowych po 1944 r. O ile bowiem ich praca i jej skutki nie są już białymi plamami najnowszej historii Polski, o tyle same kadry stanowią nadal ogromny i w znacznej mierze nieznany obszar badawczy.

Zgoła odmiennie od polskich doświadczeń przedstawia się biografistyka aparatu bezpieczeństwa naszych sąsiadów, w równym stopniu – jak można domniemywać – zainteresowanych rozliczeniem z komunistyczną przeszłością. W 1998 r. jako pierwsi słownik funkcjonariuszy Stasi wydali Niemcy164. Rok później podobne wydawnictwa

159 AIPN, 0193/6975, Akta osobowe Adama Korneckiego (Dawida Kornhendlera), Prośba o przyjęcie do pracy w UB z 1945 r., k. 2.160 W przemówieniu na odprawie krajowej aktywu partyjnego 18 XI 1949 r. Stanisław Radkiewicz stwierdził: „Żaden pracownik naszego systemu […] nie może szukać sobie równych w czujności, gdyż nie ma i nie może być nikogo bardziej czujnego, bardziej zmobilizowanego do walki z wrogiem klasowym – szpiegiem, dywersantem, bandytą i każdym innym przestępcą” (AIPN, GZI WP, 835/162, t. 8, Korespondencja różna Wydziału Inspek-cji GZI MON za rok 1953, k. 62). W literaturze przedmiotu przyjmuje się, że była to kontynuacja odprawy z 28–29 X 1949 r. Nawiązanie we wstępie przez ministra Radkiewicza do uchwał II Plenum PZPR, przekazanych przez Jakuba Bermana, pozwala przypuszczać, że była to jednak odrębna odprawa aktywu MBP. W książce Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1956, cz. 2, s. 215, publikowany jest stenogram wystąpień wysokich rangą funkcjonariuszy MBP z odprawy aktywu 21 XI 1949 r. Oba dokumenty pochodzą prawdopodobnie z tej samej narady, odbytej 18–21(?) XI 1949 r., zwołanej natychmiast po zakończeniu obrad III Plenum partii.161 K. Lesiakowski, Mieczysław Moczar „Mietek”. Biografia polityczna, Warszawa 1998.162 B. Fijałkowska, Borejsza i Różański. Przyczynek do dziejów stalinizmu w Polsce, Olsztyn 1995.163 W 1989 r. próbę charakterystyki środowiska podjął T. Zdybała; zob. idem, Funkcjonariusze i żołnierze resortu bezpieczeństwa publicznego w latach 1944–1952, „Zeszyty Naukowe ASW” 1989, nr 56, s. 147–164.164 Wer war wer im Ministerium für Staatssicherheit. Kurzbiographien des MfS-Leitungspersonals 1950 bis 1989, oprac. J. Gieseke, Berlin 1998.

50 51

ukazały się w Rosji165 i na Litwie166. W 2003 r. równie udaną próbę podjęto w Cze-chach167. Kontynuacją rosyjskich wydawnictw z końca lat dziewięćdziesiątych jest encyklopedia tajnych służb Rosji opublikowana w 2003 r. w Moskwie168.

Tymczasem w Polsce książka poświęcona kadrom aparatu bezpieczeństwa ukaza-ła się wprawdzie w 2000 r.169, lecz w swej zasadniczej części powstała przed rokiem 1978 i była efektem pracy funkcjonariuszy SB, których celem było stworzenie infor-matora personalnego przeznaczonego wyłączenie do użytku wewnętrznego i będą-cego w rzeczywistości księgą chwały kierowniczych kadr aparatu bezpieczeństwa, zasłużonych „w walce o utrwalenie władzy ludowej”. Informator opracowany został przez zespół pracowników Biura „C” Ewidencji i Archiwum MSW, pracujących pod kierunkiem ppłk. Jan Zabawskiego, byłego szefa WUBP we Wrocławiu. Po uwzględ-nieniu zastrzeżeń dotyczących przede wszystkim kwestii wykształcenia i narodowości pracowników MBP/KdsBP, informator MSW stanowi obecnie podstawę badań m.in. nad narodowością i przynależnością służbową kierowniczych struktur MBP.

Dla potrzeb niniejszego opracowania przebadano głównie akta osobowe funk-cjonariuszy MBP szczebla centralnego, wojewódzkiego i powiatowego170. Pewną

165 H.W. Pietrowa, K.W. Skorkin, Kto rukowodił NKWD 1939–1941, Moskwa 1999.166 L. Truska, A. Anusauskas, I. Petraviciute, Sovietinis Saugumas Liteuvoje 1940–1953 Metais. MVD-MGB. Organizacine, struktuta, personalas ir veikla, Vilnius 1999.167 P. Benda, Přehled svazků a spisů vnitřního zpravodajství centrály Státní bezpečnosti v roce 1989, Praha 2003.168 Encykłopedija siekrietnych służb Rosii, red. I.A. Kołpakin, Moskwa 2003.169 Ludzie bezpieki...170 Przebadano akta osobowe ze zbiorów AIPN m.in.: Stefana Antosiewicza (sygn. 0218/2075), Józefa Arskie-go (0193/7717), Jefima Artymowicza (0329/4), Aleksandra Banulewicza (0193/7179), Mieczysława Baumaca (0193/9014), Wiktora Biełycha (0329/6), Adama Bienia (0193/8919), Leona Borejszy (0194/1409), Teresy Brau-de (0193/281), Zygmunta Braude (0193/6984), Mieczysława Broniatowskiego (0194/1763), Idziego Bryniar-skiego (0194/2849), Julii Brystigerowej (0154/49), Juliusza Burgina (0154/48), Tigrana Chaczaturiana (0329/10), Józefa Chanachowicza (0193/6981), Henryka Chmielewskiego (0194/1764), Władysława Ciastonia (0604/1618), Nikity Czełmadinowa (0193/212), Włodzimierza Czubaka (0194/1221), Walentego Czyslera (0329/16), Tadeusza Diałtowieckiego (0193/73399), Władysława Dominika (0154/51), Eugeniusza Dowkana (0154/50), Michała Drzewieckiego (0604/195), Alfonsa Duczki (0193/6982), Teodora Dudy (0194/927), Hipolita Duljasza (0194/1346), Józefa Dziemidoka (0327/35), Anatola Fejgina (0194/716), Jerzego Grigorija Fesenki (0329/19), Zbigniewa Fijałka (0193/8623), Leona Fojera (0193/8652), Jana Freya-Bieleckiego (00220/23), Adama Ga-jewskiego (0329/23), Bolesława Galczewskiego (0604/143), Leona Gangela (0193/6913), Feliksa Goldsztajna (0194/2404), Jana Góreckiego (0604/811), Witolda Górnego (0194/1873), Heleny Grudy (0193/6983), Faustyna Grzybowskiego (0329/27, t. 1 i 2), Michała Hakmana (0194/1722), Adama Humera (0193/6972), Michała Ja-chimowicza (0194/1071), Józefa Jurkowskiego (0154/54), Edwarda Kaleckiego (698/1411), Marii Kamińskiej (698/1434), Witolda Kaszkura (0194/1194), Stanisława Klaro (0193/6967), Jana Klimaszewskiego (0193/6966), Stefana Kłosiewicza (0194/3154), Wacława Komara (0218/2076), Juliana Konara (0194/921), Bernarda Ko-niecznego (0194/2390), Stanisława Kończewicza (0194/3476), Grzegorza Korczyńskiego (0193/599), Eliasza Kotona (0193/8705), Józefa Krakowskiego (0193/6974), Józefa Kratko (0193/6976), Mikołaja Krupskiego (00805/58), Jana Lecha (0218/652), Wiktora Leszkowicza (0193/6995–6996), Edwarda Leśniewskiego (0194/2421), Amelii Leśniewskiej (706/45), Wacława Lewikowskiego (0193/6992), Grzegorza Łanina (0193/6994), Michała Łanina (01024/1081), Dagoberta Jerzego Łańcuta (0193/3061), Anny Madalińskiej (0194/1205), Ryszarda Matejewskiego (0604/19), Edwarda Matusiaka (0194/2104), Kazimierza Michalaka (0154/52), Mie-czysława Mietkowskiego (0193/7004), Teodora Mikusia (0604/141), Stefana Młynarczyka (0154/53), Józefa Mrozka (0193/7001), Jana Niedbały (710/184), Aleksandra Nikolenki (0193/754), Artura Nowaka (0604/2), Zygmunta Okręta (0194/1077), Jana Olkowskiego (00244/163), Mikołaja Orechwy (0193/6999), Aleksandra Paczkowskiego (0194/2877), Henryka Palki (0218/83), Jefima Parfieniuka (0193/7016), Zbigniewa Paszkow-skiego (0194/1496), Tadeusza Paszty (0706/935), Henryka Piaseckiego (0193/7015), Daniela Piękniewskiego (0193/8619), Henryka Piętka (0604/238), Stanisława Pizły (0193/3795), Ludwika Przysuskiego (0193/7397), Jana Ptasińskiego (0194/787), Antoniego Pundy (0194/1425), Stanisława Radkiewicza (0218/1417), Czesława

50 51

przeszkodą w pracy były braki występujące w materiałach archiwalnych. Historykowi zajmującemu się problematyką kadr MBP pozostaje dziś jedynie snucie bardziej lub mniej trafnych hipotez, dlaczego znajdujące się w zbiorach IPN akta osobowe ministra BP Stanisława Radkiewicza zaczynają się w… 1958 r.171, zaś akta innych wysokich funkcjonariuszy aparatu: Stefana Antosiewicza172, Anatola Fejgina173, Wa-cława Lewikowskiego174, Mieczysława Mietkowskiego175, Romana Romkowskiego176 czy Henryka Wachowicza177 liczą zazwyczaj kilka stron, a pierwsze zapisy w nich do-konano często dopiero po 1956 r.

W obecnych warunkach nie ma możliwości skorzystania ze zbioru archiwalnego, zawierającego dane o pracy w Polsce doradców sowieckich, stanowi bowiem wła-sność rosyjskich służb specjalnych. Sytuacja ta w sposób zasadniczy ogranicza możli-wości badawcze historyków, którzy odpowiedzi na wiele pytań dotyczących aparatu bezpieczeństwa w Polsce muszą poszukiwać w archiwach moskiewskich.

Mówiąc o początkach aparatu bezpieczeństwa w Polsce, zwykło się go wiązać z okresem tzw. Polski Lubelskiej. Z reguły pomija się przy tym fakty z lat 1939–1944, mające bezpośredni związek z jego tworzeniem i rzutujące na jego późniejsze oblicze. We wrześniu 1940 r. na przedmieściach Smoleńska zorganizowano tzw. Aleksandrow-ską Szkołę NKWD, w której umieszczono około dwustu osób narodowości polskiej, ukraińskiej i białoruskiej – mieszkańców terenów II Rzeczpospolitej zagarniętych przez Armię Czerwoną w 1939 r. Po przeszkoleniu, w marcu 1941 r. część z nich zosta-ła wysłana do wykonania zleconych przez NKWD zadań w rejonie swego zamieszka-nia. Innych z kolei skierowano na dalszą naukę do specjalnej szkoły w m. Gorki, gdzie kształcono już przyszłe kadry kierownicze aparatu. Obie szkoły ukończyli ludzie zaj-mujący po wojnie wysokie stanowiska w MBP: Józef Czaplicki, Stanisław Kończewicz, Mieczysław Moczar, Władysław Sobczyński, Konrad Świetlik178. Sam Sobczyński na-ukę tę określił w swoich aktach osobowych jako „kurs wywiadowczo-dywersyjny”179.

Radziukiewicza (0193/7006), Czesława Ringera (0193/7005), Antoniego Rodniewskiego (0329/76), Kuźmy Romaniuka (0218/1153), Romana Romkowskiego (0194/717), Józefa Różańskiego (0193/7094), Leona Rubinszteina (0193/7007), Ludwika Sielickiego (0193/969), Stefana Sobczaka (0194/2561), Władysława Sob-czyńskiego (0305/388), Jana Stefańczaka (0194/1624), Feliksa Suczka (0329/83), Tadeusza Szczęśniaka (0194/1749), Stanisława Szota (0305/390), Zdzisława Szymczaka (0193/7010), Józefa Światły (0193/7549), Konrada Świetlika (0327/36), Michała Taboryskiego (0193/7033), Jana Tataja (0193/7013), Józefa Tymińskiego (0193/8807), Henryka Wachowicza (0193/1132), Kamila Warmana (0193/7022), Hanny Wierbłowskiej (0193/7019), Karola Więckowskiego (0327/34), Juliana Wojtusika (0194/3067), Edmunda Wziątka (0604/262, 0193/1180), Jana Zabawskiego (0218/1839), Włodzimierza Zacharewicza (0193/7255), Włodzimierza Zwierchanowskiego (0194/2548), Henryka Żmijewskiego (0218/68).171 AIPN, 0218/1417, Akta osobowe Stanisława Radkiewicza, k. 4. Odnotowano tam: „akta osob[owe] S[tani-sława] Radkiewicza nie figurują na liście akt przekazanych do Wydziału IV MSW w 1958 r.” Zapis ten pozwala przypuszczać, że akta te zostały w sposób nieprawny usunięte ze zbiorów po byłym MBP lub też być może znajdują się w zbiorach po KC PZPR.172 AIPN, 0218/2075, Akta osobowe Stefana Antosiewicza.173 AIPN, 0194/716, Akta osobowe Anatola Fejgina. 174 AIPN, 0193/6992, Akta osobowe Wacława Lewikowskiego. 175 AIPN, 0193/7004, Akta osobowe Mieczysława Mietkowskiego. 176 AIPN, 0194/717, Akta osobowe Romana Romkowskiego. 177 AIPN, 0193/1132, Akta osobowe Henryka Wachowicza. 178 T. Żenczykowski, Polska lubelska 1944, s. 71.179 AIPN, 0305/388, Akta osobowe Władysława Sobczyńskiego, k. 6.

52 53

Poza grupami wyszkolonymi pod Smoleńskiem i w Gorkim, w aparacie bezpie-czeństwa znalazła się nieznana jeszcze w większości liczba pracowników i współpra-cowników NKWD/NKGB. Do swojej współpracy z sowieckimi służbami specjalnymi począwszy od 1939 r. przyznawali się m.in.: Juliusz Burgin180 – dyrektor Gabinetu Ministra BP w latach 1948–1949, oraz Tadeusz Paszta181 – wicedyrektor Departamen-tu V MBP (1946 r.) i szef WUBP w Warszawie (1946–1948). Inną drogę przeszedł jeden z najbardziej znanych funkcjonariuszy bezpieki – Józef Różański (Gold-berg). We własnoręcznie napisanym życiorysie przyznał: „W 1939 r. pracowałem w NKWD, pow. kostopolskiego, a potem rejonu [kostopolskiego], jako pracownik »gosudarstwiennoj biezopasnosti«. Przeniesiony do Lwowa, do Politycznego Wy-działu NKWD, pracowałem przy obozach jeńców polskich z 1939 r. na Ukrainie”182. We lwowskich organach NKWD w latach 1939–1941 służył także Bernard Borys Schildhaus, występujący od 1945 r. pod nazwiskiem Bolesław Krzywiński, m.in. szef PUBP w Jarosławiu (1944) i Przemyślu (1945), zastępca szefa WUBP w Olsztynie (1946–1949), Łodzi (1950–1951), Lublinie (1952–1954) i szef WUBP/WUdsBP w Lublinie (1953–1955) oraz w Białymstoku (1955–1956)183. Funkcjonariuszem NKWD był również Michał Kołacz, naczelnik Wydziału I WUBP w Rzeszowie (1945–1948), szef PUBP w Przemyślu (1948–1951), Nisku (1951–1952) i Legni-cy (1953–1956): „We Lwowie, kiedy Armia Czerwona wyzwoliła miasto Lwów, pracowałem od 1939 r. w NKWD, do napaści Niemiec na Związek Radziecki”184. Współpracownikiem sowieckiego wywiadu był ppłk Ludwik Schönborn, szef UBP dla miasta stołecznego Warszawy (1952–1955)185.

Etapem przygotowań przyszłych kadr aparatu bezpieczeństwa były szkolenia dy-wersyjne w ramach powstałego z inicjatywy Radkiewicza Samodzielnego Batalionu Szturmowego, przekształconego następnie w Polski Samodzielny Batalion Specjal-ny, oraz szkolenia i kursy w jednostkach Polskiego Sztabu Partyzanckiego lub innych sztabach partyzanckich (np. białoruskim)186.

W każdym przypadku instruktaż i nadzór prowadzili pracownicy NKWD/NKGB187. Zwieńczeniem ich kilkuletniej pracy nad wyłonieniem i wykształceniem kadr polskiego aparatu bezpieczeństwa był specjalny kurs NKWD w Kujbyszewie, rozpoczęty wiosną 1944 r. Około 200 jego absolwentów stanowiło rdzeń przyszłe-go resortu, wokół którego w dalszym etapie tworzono poszczególne struktury188. Obecne zaawansowanie badań nie pozwala jeszcze na pełną identyfikację wszyst-kich wyszkolonych w Kujbyszewie funkcjonariuszy resortu. Wśród kilkudziesięciu znanych, zatrudnionych od jesieni 1944 r. zarówno w centralnym, jak i terenowych

180 AIPN, 0154/48, Akta osobowe Juliusza Burgina, k. 4–5.181 AIPN, 706/935, Akta osobowe Tadeusza Paszty, k. 8.182 AIPN, 0193/7094, Akta osobowe Józefa Różańskiego, k. 5.183 AIPN, 0154/63, Akta osobowe Bolesława Krzywińskiego. 184 AIPN Wr, 059/3943, Akta osobowe Michała Kołacza, k. 24.185 M. Krzysztofiński, Ludwik Andrzej Szenborn, „Aparat represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2005, nr 1 (w druku).186 Aparat bezpieczeństwa w latach 1944–1956, cz. 1, s. 11.187 Teczka specjalna J.W. Stalina... i in., s. 347.188 Zob. M. Korkuć, „Kujbyszewiacy” – awangarda UB, „Arcana” 2002, nr 46–47, s. 91–92.

52 53

urzędach UB w całej Polsce znaleźli się189: Leon Andrzejewski (Wolf Ajzen) – wy-kładowca, Wiktor Babul, Marian Beck (Bek), Stefan Bobrecki, Ludwik Bojanow-ski, Henryk Butkiewicz, Michał Cendrowski, Zbigniew Chomina, Bronisław Cze-chowicz, Włodzimierz Czubak, Aleksander Daniel, Henryk Doksztulski, Henryk Dubaniewicz, Teodor Duda, Władysław Dziadosz, Jan Dziobak, Kazimierz Feret, Leon Fijałkowski, Stanisław Francek, Lesław (Wiesław?) Gawalewicz, Wiktor Głu-ski, Władysław Gojszyk, Kazimierz Górecki, Adam Górka, Stanisław Grębowiec, Mieczysław Griesgraber, Faustyn Grzybowski, Piotr Grzymajło, Mikołaj Hasiuk, Nesaniol Horn, Roman Jagiełło (Rytter), Mieczysław Janucik, Antoni Kalinowski, Piotr Kiergiet, Zenon Kiwerski, Stanisław Klaro, Michał Kołacz, Longin Kołarz, Eliasz Koton, Józef Krakowski, Ludwik Krakowski, Stanisław Kroch, Antoni Kul-banowski, Pinkus (Paweł) Kutner, Mikołaj Lachowski, Wiktor Leszkowicz, Antoni Lubiniecki, Józef Łaniewski, Jan Łężny, Władysław Łężny, Józef Łobatiuk, Wiktor Łoj, Mikołaj Łojko, Stefan Maćko, Bolesław Marczak (Martiuk), Henryk Marko-wicz, Mirosław Markowski, Mikołaj Maszara, Tymoteusz Matkowski, Eugeniusz Misicki, Andrzej Mokrzycki, Henryk Mor (Zamorski), Edmund Nowicki, Edward Nowicki, Tadeusz Ochocki, Stanisław Ostaniewicz, Leon Ozgowicz, Henryk Palka, Antoni Pańkowski, Józef Paszkiewicz, Jan Pawliszewski, Tadeusz Piątkowski, Jó-zef Pieczeń, Kazimierz Pietras, Wincenty Podłubny, Józef Raca, Stefan Radecki, Jan Ragiel, Zygmunt Rogowski, Michał Rogozin, Marceli Srokowski, Stanisław Stańczuk, Roman Szachtej, Jan Szewczyk, Bernard Borys Schildhaus (Bolesław Krzywiński), Władysław Szysz, Kazimierz Świderski, Jan Święcicki, Michał Wę-grzynowski, Edmund Wieprzewski, Jerzy Wiśniewski, Wiktor Wojeński, Julian Wojtusik, Borys (Bronisław) Wróblewski, Józef Zapałowski, Antoni Zaremba, An-toni Zarembiuk, Stanisław Zasztoft, Włodzimierz Zwierchanowski.

Druga połowa 1944 r. – czas tworzenia pierwszych ogniw bezpieczeństwa w Polsce – była początkowym etapem współpracy aparatu z sowieckimi służbami specjalnymi. Wówczas zdarzały się przypadki przekazywania UB sieci agentury będącej przedtem na usługach sowieckich. Okres ścisłej współpracy znany jest m.in. z życiorysów pra-cowników UB: „Po przeniesieniu do Woj[ewódzkiego] UBP – pisał Józef Światło – pracuję w operacyjnej grupie ppłk. Lichaczowa, biorąc czynny udział w likwidacji »Białowieży«, a następnie w operacyjnej grupie płk. Michajłowa aż do ostatniego dnia”190.

Do 1989 r. historycy resortowi starannie unikali prezentowania bliższych danych na temat początkowego okresu istnienia organów bezpieczeństwa, szczególnie ich powiązań z NKWD191. Wyniki badań prowadzonych już po zmianie systemu politycz-nego w Polsce nie pozostawiają wątpliwości, że organa te stanowiły integralną część sowieckich służb specjalnych192.

189 W wykazie absolwentów kursu NKWD w Kujbyszewie wykorzystano wyniki ustaleń dokonanych przez Zbi-gniewa Nawrockiego; zob. idem, Zamiast wolności..., s. 24–25.190 Życiorys Józefa Światły z 31 V 1945 r. (AIPN, 0193/7549, Akta osobowe Józefa Światły, k. 6).191 J. Paśnik, Dwa dokumenty..., s. 149–158.192 Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1956, cz. 2, s. 5; A. Paczkowski, Aparat bezpieczeństwa w latach odwilży..., s. 5.

54 55

Za twórcę polskiej bezpieki dość powszechnie uważa się gen. Iwana Sierowa193. Specjalna rola przypadała sowieckim doradcom194 przy ministrze Bezpieczeństwa Publicznego, zwanych sowietnikami. W latach 1944–1956 byli to kolejno: wspomnia-ny gen. Sierow195 (do kwietnia 1945 r.), gen. Nikołaj Seliwanowski196 (do kwietnia 1946 r.), płk Siemionow i Siergiej Dawydow (do 1950 r.), płk Michaił Bierzoboro-dow (1950–1953), Nikołaj Kowalczuk197 (1953 r.), gen. Serafin Lalin (do początków 1954 r.), gen. Gieorgij Jewdochimienko (od 1954 r.)198. Niezależnie od funkcji spra-wowanej przy ministrze BP, główny doradca był też każdorazowo zwierzchnikiem doradców przy terenowych UBP oraz doradców umieszczonych w poszczególnych departamentach MBP. Biorąc pod uwagę fakt, że doradcy funkcjonowali w MBP i we wszystkich WUBP oraz PUBP, należy przyjąć za Andrzejem Paczkowskim liczbę kilkuset ludzi umieszczonych w newralgicznych punktach aparatu199. Tylko w 1953 r. płk Bierzoborodow kierował zespołem liczącym 47 wyższych oficerów sowieckich200.

Niezależnie od licznych doradców, szeroko korzystano także z doświadczeń i pra-cy delegowanych oficerów NKWD/NKGB, sowieckiego uzbrojenia, umundurowa-nia i sprzętu łączności201. Oficerowie sowieckich służb specjalnych kierowali prawie wszystkimi wydziałami/departamentami MBP: administracją, biurem wojskowym, kadrami, kontrwywiadem, finansami, łącznością, szkoleniem, uzbrojeniem, ochroną rządu i zaopatrzeniem. Symbolicznym wręcz przykładem ich roli w instalowaniu wła-dzy komunistycznej w Polsce jest sprawowanie do 19 lipca 1945 r. osobistej ochrony Bolesława Bieruta, Władysława Gomułki i Edwarda Osóbki-Morawskiego przez żołnierzy 6. Zarządu Wojsk NKGB, podlegających bezpośrednio Nikołajowi Seliwa-nowskiemu202.

Wasalną zależność od wschodniego sąsiada obrazuje zdarzenie związane ze służ-bą delegowanego do Polski oficera „Smiersza” Wiktora Biełycha. 27 lutego 1954 r. inny oficer sowiecki Mikołaj Orechwa pisał w swoim raporcie do gen. Stanisława Radkiewicza: „Melduję Ob. Ministrowi, że w miesiącu styczniu 1954 r. Głównemu Zarządowi Informacji MON zostały wypożyczone przez nas, celem zreferowania przebywającemu wówczas w Głównym Zarządzie Informacji przedstawicielowi MWD, akta osobowe ppłk. Białycha203 Wiktora – wicedyrektora Departamentu IX MBP, które nam nie zostały zwrócone. Ów przedstawiciel MWD oświadczył, że akta osobowe na ppłk. Białycha zostały założone bezpodstawnie, gdyż takowe na

193 Z. Błażyński, Mówi Józef Światło..., s. 59.194 Decyzję o mianowaniu doradców przy MBP podjął Państwowy Komitet Obrony ZSRR 20 II 1945 r., zob. Teczka specjalna J.W. Stalina..., s. 196.195 K.A. Zalesskij, Impierija Stalina. Biograficzieskij encikłopediczeskij słowar, Moskwa, 2000, s. 410–411.196 Encykłopedija siekrietnych służb Rosii, s. 703–704.197 Ibidem, s. 572–573.198 Biogram Gieorgija Jewdochimienko w: W.M. Lurie, W.J. Koczik, GRU, dieła i liudi, Sankt Petersburg–Mo-skwa 2003, s. 708–709; zob. N. Pietrow, Biogramy doradców, „Karta” 1995, nr 15, s. 52; A. Paczkowski, Aparat bezpieczeństwa w latach odwilży..., s. 7.199 Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1956, cz. 1, s. 5.200 Ibidem.201 Teczka specjalna J.W. Stalina..., s. 63; J. Paśnik, Dwa dokumenty..., s. 156–158.202 Teczka specjalna J.W. Stalina..., s. 347.203 Powinno być: Biełycha.

54 55

niego posiada Zarząd Kadr MWD, natomiast tutaj, jako na oficera KW [kontrwy-wiadu – K.S.] przebywającego w delegacji służbowej, można sporządzić informację uwzględniającą jego krótkie dane personalne oraz materiały charakteryzujące z pra-cy na zajmowanych stanowiskach. Jednocześnie prosił o wycofanie akt osobowych ppłk. Białycha i przesłanie takowych do Zarządu Kadr MWD. W związku z powyż-szym melduję, że w razie jeśli Ob. Minister, względnie KC PPR będzie potrzebował akta osobowe ppłk. Białycha, takowych nie będę mógł przedłożyć. Proszę Ob. Mini-stra o decyzję w tej sprawie”204.

Aparat bezpieczeństwa w Polsce, podobnie jak w innych krajach bloku wschod-niego, oprócz podporządkowania sowieckim służbom specjalnym, charakteryzowała całkowita dominacja nad nim partii komunistycznej. Wytyczne polityczne205, cele i metody działalności operacyjnej, dobór kadr resortu, stopień upartyjnienia funk-cjonariuszy, a w końcu skutki prowadzonych działań, dają podstawę do postawienia tezy, że UBP był w istocie służbą partii komunistycznej (PPR/PZPR). Podstawą roz-kazodawstwa dla funkcjonariuszy były wytyczne Biura Politycznego KC PPR/PZPR (otrzymującej instrukcje również z Moskwy), przekładane w centrali MBP na język resortowych rozkazów i instrukcji przekazywanych następnie w dół, do wydziałów/departamentów, jednostek terenowych (WUBP i PUBP). Kierownictwo resortu utrzymywało ścisłe kontakty z członkami Biura Politycznego, lokalni szefowie WUBP z I sekretarzami komitetów wojewódzkich, powiatowi z ich odpowiednikami w komitetach powiatowych. Osobą bezpośrednio nadzorującą wpływy partii w apa-racie i czuwającą nad realizacją postawionych przez nią zadań był Stanisław Radkie-wicz, od 1944 r. członek Biura Politycznego partii206. W tym zakresie polska służba bezpieczeństwa może być porównywana z tajnymi służbami innych dyktatur europej-skich połowy XX wieku (ZSRR, Niemiec, Włoch), których głównym zadaniem było identyfikowanie, rozpracowywanie i eliminacja (różnymi metodami) rzeczywistych i wyimaginowanych wrogów rządzącej partii.

W 1949 r. nadzór PZPR nad aparatem bezpieczeństwa przybrał nowy kształt. 24 lutego powołano niejawną Komisję Bezpieczeństwa, która jako Komisja Biura Politycznego ds. Bezpieczeństwa Publicznego miała sprawować nadzór partii nad organami bezpieczeństwa. Na jej czele stanął Bolesław Bierut, a współpracowali z nim: Jakub Berman207, Hilary Minc208, Stanisław Radkiewicz oraz wiceministrowie

204 AIPN, 0329/6, t. 2, Akta osobowe Wiktora Biełycha, k. 28.205 Zob. m.in.: Protokoły posiedzeń Biura Politycznego KC PPR 1944–1945, oprac. A. Kochański, Warszawa 1992; Protokół obrad KC PPR w maju 1945 roku, oprac. idem, Warszawa 1992; Protokoły posiedzeń Sekretariatu KC PPR 1945–1946, oprac. idem, Warszawa 2001; Protokoły posiedzeń Biura Politycznego KC PPR 1947–1948, oprac. idem, Warszawa 2002; Centrum władzy. Protokoły... 206 Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1956, cz. 1, s. 18.207 Jakub Berman (1901–1984), działacz komunistyczny; przed wojną więziony za działalność komunistyczną, członek KPP, ZPP, CBKP (1943–1944), BP KC PPR/PZPR (1945–1956), podsekretarz stanu w Prezydium Rady Ministrów (1947–1954), wicepremier (1954–1956).208 Hilary Minc (1905–1974), działacz komunistyczny, płk WP (1943 r.); członek Związku Młodzieży Komunistycznej, KPRP, KPP, FPK, WKP(b), PPR i PZPR; w latach 1928–1929 przebywał w ZSRR; współorganizator ZPP oraz 1. DP im. Tadeusza Kościuszki, kierownik Biura Ekonomicznego PKWN i kierownik resortu przemysłu PKWN, członek KC i BP PPR (1944–1948), też KC PZPR (1948–1959); minister przemysłu (1944–1947), przewodniczący Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów (1945–1950), wiceprezes Rady Ministrów i przewodniczący PKPG (1949–1954).

56 57

MBP209. Do 1947 r. nadzór partii nad bezpieczeństwem sprawowali osobiście Go-mułka, Berman, a od 1952 r. Bierut210.

W systemie komunistycznego państwa totalitarnego to PPR/PZPR wyznaczała kolejne strategiczne cele polityczne i wyznaczała ludzi zdolnych je realizować. Decy-zje o obsadzie wyższych stanowisk w UB (od szczebla szefów w UBP i ich zastępców wzwyż) wymagały każdorazowo akceptacji odpowiednich czynników partyjnych211. Ro-man Romkowski w liście do ministra spraw wewnętrznych pisał o okolicznościach swe-go zwolnienia z resortu: „W związku z ucieczką J[ózefa] Światło za granicę zostałem zwolniony z pracy w aparacie bezpieczeństwa. O zwolnieniu mnie została mi zakomu-nikowana decyzja kierownictwa partyjnego. Natomiast w b[yłym] MBP nie powzięto żadnej decyzji i żadnego dokumentu lub dowodu motywującego zwolnienie mnie – nie przedstawiono mi. Jak mi wiadomo, dokumentu takiego w ogóle nie ma”212.

Dla wielu funkcjonariuszy ich praca w resorcie stanowiła jedynie kolejny etap pracy partyjnej. Tak rozumował m.in. naczelnik więzienia w Białymstoku Jefim Parfieniuk, pi-sząc: „Po wyzwoleniu kraju spod okupacji niemieckiej powołano mnie na partyjną robotę. […] W roku 1945 zostałem przeniesiony na inny odcinek pracy tj. do Organów UBP”213.

O awansie lub jego braku decydowały w aparacie bezpieczeństwa nie względy merytoryczne, lecz dyspozycyjność wobec czynników partyjnych i umiejętność uło-żenia sobie stosunków z lokalnym komitetem PPR/PZPR. Potwierdzeniem tej tezy mogą być losy szefa WUBP w Gdańsku Józefa Mrożka. Kontrolujący jesienią 1946 r. pracę tamtejszego urzędu wicedyrektor Departamentu V MBP Romuald Gadomski w raporcie do ministra BP zauważył: „W czasie mego pobytu służbowego w Gdańsku odbyłem rozmowę z I sekretarzem WK PPR […]. Mówił mi on, że Szef UB ob[y-watel] Mrozek uchyla się od wszelkiej współpracy z partią, mimo że jest członkiem egzekutywy WK PPR. Uniemożliwia to Wojewódzkiemu Komitetowi Partii porozu-mienie się z UB w sprawach ważnych. […] W związku z tym ob. Dworakowski prosi ob. Ministra o przyjazd na inspekcję do Gdańska, m.in. celem ponownego, skutecz-nego pośredniczenia i ustalenia współpracy, lub zamienia [zamienienia – K.S.] obec-nego szefa UB lepszym”214.

Konsekwencje partyjne i służbowe nie ominęły dwóch innych szefów WUBP: w Olsztynie i w Warszawie. Henryka Palkę z Olsztyna, absolwenta specjalnego kur-su NKWD w Kujbyszewie, uchwałą CKKP PZPR z 9 lipca 1949 r. ukarano naganą partyjną i przewieziono do Poznania. Postawiono mu zarzuty, że: „1. Dopuścił do zaistnienia w wielu powiatach niezdrowych stosunków pomiędzy PUBP a Komi-tetami Powiatowymi. 2. Nie przejawiał aktywnego zainteresowania działalnością organizacji partyjnej w WUBP”215. W przypadku Tadeusza Paszty – szefa WUBP

209 H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990..., s. 24–25.210 T. Torańska, Oni, s. 70; Z. Błażyński, Mówi Józef Światło..., s. 74.211 Centrum władzy w Polsce 1948–1970, red. A. Paczkowski, Warszawa 2003, s. 128.212 AIPN, 1094/717, Akta osobowe Romana Romkowskiego, k. 5.213 AIPN, 0193/7016, Akta osobowe Jefima Parfieniuka, k. 17.214 AIPN, 0193/7001, Akta osobowe Józefa Mrożka, Raport wicedyrektora Departamentu V MBP Romualda Gadomskiego do ministra BP Stanisława Radkiewicza z 14 XI 1946 r., k. 17. W dolnej części pisma ręczny dopi-sek: „Ob. Ministrze. Dzwonił wczoraj Mazur w tej samej sprawie. Mówił, że jeszcze nie stawia sprawy cięcia, ale uważa, że Mrożkowi dać jeszcze jedną lekcję i jeśli to nie pomoże stanie sprawa cięcia [podpis nieczytelny]”.215 AIPN, 0218/83, Akta osobowe Henryka Palki, k. 23.

56 57

w Warszawie – CKKP 20 marca 1948 r. doszła do wniosku, że „tow[arzysz] Paszta oderwał się od Partii i klasy robotniczej, z której się wywodzi. […] CKKP chce jed-nak wierzyć, że tow. Paszta nie jest całkowicie stracony dla klasy robotniczej i Partii i dlatego daje mu możność otrząśnięcia się od wpływów wrogiego otoczenia drugiej swej żony i ostatecznego zerwania z obcym środowiskiem. CKKP postanawia: […] Zaproponować Sekretariatowi KC spowodowanie zdjęcia tow. Paszty ze stanowiska szefa Woj[ewódzkiego] Urzędu Bezpieczeństwa w Warszawie i usunięcie go z apa-ratu bezpieczeństwa w ogóle. […] skierowanie go na pracę według specjalności na fabrykę”216. 22 marca 1948 r. Pasztę zwolniono z UB.

Wśród wielu dokumentów potwierdzających pełne podporządkowanie funk-cjonariuszy aparatu bezpieczeństwa PPR/PZPR jest samokrytyka szefa WUBP w Kielcach (1944 r.) i Bydgoszczy (1945 r.), później dyrektora Departamentu Wię-ziennictwa (1951–1954) Hipolita Duljasza z 19 grudnia 1945 r. skierowana do KC PPR: „Wyjaśnienie – czy ja za ostatni rok wypełniłem należycie postawione przede mną zadania przez partię i czy godnie reprezentowałem ją w swojej pracy. […] Przez mój niedbały stosunek do majątku państwowego zostaje zmarnowany (częściowo) wykopany partyzancki spirytus. Nawiązuję stosunek z kobietą z wrogiego nam obozu (AK) i utrzymuję z nią stosunki, kompromitując siebie (żona z dzieckiem znajduje się wówczas na Uralu) i jednocześnie partię, która wyznaczyła mnie na to stanowi-sko. Przez to osłabienie czujności w budowie aparatu (do aparatu dostaje się grupa wywiadu akowskiego) i osłabienie czujności aparatu w walce z reakcją. […] W tym czasie zostaję wezwany do Ministerstwa i tu, przypuszczając, że zrozumiałem całą niesłuszność mego postępowania i ogrom szkód, które wyrządziłem partii – daje mi się możność rehabilitacji i wysyła na woj[ewództwo] pomorskie. […] Z powrotem odżywają stare momenty demoralizacji i braku czujności. […] Rozprzężenie, naduży-wanie władzy, brak dyscypliny, szastanie majątkiem poniemieckim, szabrownictwo i nie tylko, nie zwalczam rozpalonym żelazem, a sam te rzeczy dopuszczam (meblo-wanie swojego i rodziny mieszkania), przez co pozwalam na szerzenie się dalszej demoralizacji. Nie dochodzi do wnętrza mojego, że te rzeczy wywołują wstręt w spo-łeczeństwie do Bezpieczeństwa, które masy pracujące winny otaczać szacunkiem i za-ufaniem. […] Odnoszę się do swych pracowników wg swego widzimisię, nie dbam, by mnie ogół pracowników szanował i poważał, przez co dzielę swoich pracowników na zadowolonych i niezadowolonych ze mnie, przez co osłabiam aparat w walce z re-akcją, z niedostatkami we własnym aparacie, tym samym nie walczę o podniesienie autorytetu partii, którą reprezentuję. Zdaję sobie sprawę, że przestępstwem wobec

216 AIPN, 706/935, t. 1, Akta osobowe Tadeusza Paszty, k. 48–49. „Uchwała Centralnej Komisji Kontroli Partyj-nej przy KC PPR z dnia 20 III 1948 r. w sprawie tow[arzysza] Paszty Tadeusza […]. Opierając się na zebranym materiale, zeznaniach świadków i wyjaśnieniach oskarżonego CKKP stwierdziła: że płk Paszta stary członek Partii i Szef Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, całkowicie zatracił czujność partyjną i przez to obiektywnie dał się wykorzystać wrogowi klasowemu. Przejawem tej karygodnej ślepoty politycznej jest fakt, że dom tow. Paszty, a zwłaszcza jego gospodarstwo rolne na Z[iemiach] O[dzyskanych] były w ciągu niemal trzech lat swego rodzaju azylem dla ludzi związanych z podziemiem reakcyjnym. Tow. Paszta związawszy się z kobietą wywodzącą się z podziemia reakcyjnego, b[yłą] sanitariuszką bandy »Łopaszki« [„Łupaszki” – K.S.] nie potrafił odizolować jej od jej byłego środowiska. Kierując się oportunizmem życiowym wziął z nią ślub w kościele, ochrzcił dziecko i tolerował jej bardzo podejrzane kontakty z ludźmi z band pod-ziemnych” (ibidem).

58 59

partii było moje uchylanie się od pracy w Bezpieczeństwie. Po tym wszystkim, co dokonałem złego w swej pracy i piętnuję swoją krnąbrność i brak posłuszeństwa wo-bec mych zwierzchników, których partia – a nie kto inny – postawiła dla kierowania pracami Bezpieczeństwa”217.

Konsekwentnie realizowana przez lata polityka kadrowa w aparacie bezpieczeń-stwa przyniosła spodziewane efekty. Już w 1950 r. stopień upartyjnienia kadry kie-rowniczej wyniósł 96 procent. Podobnymi sukcesami w tym czasie nie mógł się wyka-zać żaden inny resort218. Niezależnie od odpowiedniego doboru kadr, władze resortu dokładały wszelkich starań, aby były one należycie uświadomione politycznie. Temu celowi służyły stałe narady, konferencje, kursy i szkolenia ideologiczne. W krótkim czasie komórki partyjne istniały już nie tylko przy kierownictwach terenowych urzę-dów, lecz nawet przy poszczególnych wydziałach.

Z czasem struktury nadrzędne nie tylko kontrolowały, lecz także ingerowały w pry-watne życie swoich funkcjonariuszy i ich rodzin219. Krytykowały i piętnowały jakiekol-wiek kontakty z obcym środowiskiem (Kościołem, przedwojennymi elitami politycz-nymi, członkami AK, NSZ itp.). Ostracyzmowi środowiska podlegali funkcjonariusze wyższego szczebla, wśród których takie sytuacje ujawniono. Szczególne wzburzenie kierownictwa resortu wywołał przypadek byłego oficera sowieckiego, absolwenta spe-cjalnego kursu NKWD w Kujbyszewie Włodzimierza Zwierchanowskiego. W uzasad-nieniu wszczętego postępowania wyjaśniającego zapisano: „Mimo twardego kręgosłu-pa ulega jednak żonie, której nie umiał się przeciwstawić i wziął [z nią] ślub kościelny, a następnie chrzcił dzieci, mimo że osobiście jest niewierzącym”220.

Jedną z najbardziej drażliwych i wciąż niewyjaśnionych kwestii związanych z funkcjonowaniem UB i MBP jest przynależność narodowościowa jej kierowniczych struktur. Panuje pogląd, że najważniejsze stanowiska w MBP, a także w terenowych jednostkach UB, zajmowali oficerowie sowieccy oraz osoby innych niż polska naro-dowości. Polacy zaś – według tej samej teorii – byli przede wszystkim komunistami, co determinowało ich stosunek do własnej narodowości. W raporcie WiN z 1946 r.221 kadrę wyższego szczebla ministerstwa podzielono na trzy podstawowe grupy:

1) Rosjan lub całkowicie zrusyfikowanych Polaków z Rosji (tzw. popów – „pełnią-cych obowiązki Polaka”),

2) Żydów,3) Polaków w pełni komunizmowi oddanych, przeważnie przeszkolonych w Rosji,

nie tylko myślących, ale czujących po „sowiecku”.

217 AIPN, 0194/1346, Akta osobowe Hipolita Duljasza, k. 8–10.218 Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1950–1952..., s. 9.219 „Jak zostało stwierdzone – wśród żon: zastępcy szefa UBP na m. Łódź mjr. [Jana] Gorlińskiego, z[astęp]cy szefa WUBP – Łódź ppłk. [Władysława] Śliwy oraz szefa WUBP Łódź mjr. [Czesława] Boreckiego zaistniały plot-karskie i intryganckie wzajemne stosunki na tle drobiazgowych zakupów w Konsumie, wzajemnego wypożyczania przedmiotów domowego użytku oraz pieniędzy itd. Nieukładność ta we współżyciu, częściowo powodowana była ich niskim poziomem politycznym. Ich mężowie, odpowiedzialni pracownicy organów BP, zajmując wysokie stanowiska kierownicze, zamiast zareagować i przeciąć tę atmosferę plotkarstwa i spowodować ułożenie między nimi właściwych stosunków – ulegli ich wpływom i tym samym upewnili je w swych przekonaniach” (AIPN, 0990/26, Rozkazy personalne MBP za rok 1952, Rozkaz personalny nr 888, 28 X 1952 r., k. 243).220 AIPN, 0194/2548, Akta osobowe Włodzimierza Zwierchanowskiego, k. 16.221 B. Kopka, G. Majchrzak, Raport O służbie..., s. 251–262.

58 59

Po przebadaniu akt osobowych oraz innych dokumentów dotyczących 450 osób zajmujących kierownicze stanowiska w MBP oraz 249 z KdsBP uzyskano wyniki zaskakująco zbieżne z treścią raportu. Raport przedstawia jednak nie tyle ilościowy udział poszczególnych nacji we władzach aparatu, ile ich rzeczywisty wpływ na jego funkcjonowanie.

Tabela 1. Narodowość i przynależność służbowa kierowniczej kadry RBP/MBP w la-tach 1944–1954

Narodowość i przynależność służbowa Liczba osób Udział proc.polska 221 49,1żydowska 167 37,1oficerowie sowieccy 46 10,2ukraińska 5 1,1białoruska 4 0,9rosyjska 1 0,2inne222 4 0,9brak danych 2 0,5Razem 450 100

Źródło: obliczenia autora na podstawie analizy akt osobowych funkcjonariuszy oraz danych o narodowości zamieszczonych w Ludziach bezpieki...

Tabela 2. Narodowość i przynależność służbowa kierowniczej kadry KdsBP w latach 1954–1956

Narodowość i przynależność służbowa Liczba osób Udział proc.polska 142 57,0żydowska 86 34,5oficerowie sowieccy 12 4,8białoruska 3 1,3ukraińska 2 0,8rosyjska 2 0,8inne223 1 0,4brak danych 1 0,4Razem 249 100


Dwie najliczniejsze grupy narodowościowe w kierownictwie MBP/KdsBP i apa-racie bezpieczeństwa w Polsce to polska i żydowska. Pierwszą z nich tworzyli przede

222 Osoby z dwóch rodzin polsko-żydowskich, jednej polsko-białoruskiej i jednej polsko-rosyjskiej.223 Osoba z rodziny polsko-białoruskiej.

60 61

wszystkim przedwojenni działacze komunistyczni, członkowie KPZB, KPZU, KPP, KZM i MOPR, m.in.: Wacław Dominik, Maria Kamińska, Stanisław Radkiewicz, Jan Szewczyk, Jan Tataj oraz aktywiści partyjni, członkowie GL-AL z okresu oku-pacji, m.in.: Stanisław Filipiak, Władysław Imiołek-Śliwa, Grzegorz Korczyński, Grzegorz Łanin.

Egzemplifikacją losów i postaw tych ludzi wobec Polski i ZSRR jest życiorys wspomnianego już ppłk. Jana Zabawskiego, pochodzącego z rodziny polsko-białoru-skiej. Urodził się 6 czerwca 1910 r. w miejscowości Jeremicze, pow. Nowogródek; syn Mikołaja i Anny. Edukację zakończył na siódmej klasie gimnazjum w Nowogródku. Od 1924 r. związany z KZM, działał w Nowogródku i okolicznych wsiach. W 1927 r. aresztowany za działalność komunistyczną; od 1927 r. członek KPP, aktywista w ko-mitecie rejonowym i podokręgowym w Nowogródku. W 1928 r. przez KC partii delegowany do Moskwy na Komunistyczny Uniwersytet Naukowy Marksizmu-Leni-nizmu im. Juliana Marchlewskiego, który ukończył 8 marca 1932 r. pod nazwiskiem Jan Paryn. Przez kilka miesięcy pracował w redakcji gazety partyjnej w Mińsku. Po powrocie do kraju pracował pod ps. „Franek” i „Czesław” w sekretariacie młodzieżo-wym i jako sekretarz do spraw narodowościowych KPP w Wilnie. 23 sierpnia 1932 r. aresztowany pod fałszywym nazwiskiem Mieczysław Wierzbicki. 29 maja 1933 r. wy-rokiem Sądu Okręgowego w Wilnie skazany na 7 lat więzienia, które spędził w Wil-nie (do 1 sierpnia 1933 r.), Grodnie (do września 1935 r.), Wronkach (do 10 lutego 1936 r.) i Grudziądzu (do 1937 r.). Zwolniony 29 sierpnia 1937 r. na podstawie amnestii z 1936 r. W więzieniu utracił obywatelstwo polskie. Po skontaktowaniu się z przedstawicielami KC KPP skierowany do sanatorium w Miedzeszynie. Po wielo-krotnych zatrzymaniach na terenie Nowogródczyzny i Wileńszczyzny przeprowadził się do Warszawy, gdzie kontynuował działalność komunistyczną. 30 stycznia 1939 r. ponownie aresztowany i przewieziony do Stołpców, nad granicę polsko-sowiecką. 3 lutego 1939 r. zmuszony przez żołnierzy KOP do przejścia na stronę sowiecką, gdzie został aresztowany i skazany na pięć lat obozu za... nielegalne przekroczenie granicy i szpiegostwo. W rzeczywistości w łagrach sowieckich przesiedział siedem lat. 30 listopada 1945 r. zwolniony z łagru na skutek interwencji KC PPR, do kraju po-wrócił 13 kwietnia 1946 r. Od 29 maja 1946 r. zatrudniony w MBP: zastępca naczel-nika Wydziału ds. Funkcjonariuszy MBP (1946–1947), zastępca szefa (1948 r.) i szef WUBP we Wrocławiu (1948–1951), następnie dyrektor Departamentu V (1955 r.) i X (1955–1956) KdsBP; zmarł w Warszawie 9 lutego 1988 r.224

Nie mniej burzliwe były losy innego funkcjonariusza MBP Henryka Chmielew-skiego, skazanego w 1942 r. na karę śmierci przez podziemny sąd AK w Wilnie. Urodził się 12 kwietnia 1907 r. w miejscowości Siemień, województwo lubelskie; syn Jana i Heleny z domu Skoczyńskiej. W latach 1927–1930 pracownik kancelaryjny w Katolickim Związku Młodzieży w Wilnie, następnie do 1939 r. kierownik biura i zastępca sekretarza w Instytucie Akcji Katolickiej w Wilnie. W 1937 r. ukończył ze stopniem magistra Wydział Prawa na USB w Wilnie. W 1940 r., po obaleniu Republiki Litewskiej, był jednym z inicjatorów powstania polskojęzycznej „Gaze-

224 AIPN, 0218/1839, Akta osobowe Jana Zabawskiego.

60 61

ty Ludowej”, przekształconej następnie w „Prawdę Wileńską” – organ Komitetu Miejskiego LKP(b) – której ostatni numer ukazał się 23 czerwca 1941 r. W grudniu 1942 r. podziemny sąd AK w Wilnie skazał Chmielewskiego i grupę jego współpra-cowników na karę śmierci. Wyrok ogłoszono w podziemnym organie wileńskiej AK „Niepodległość” i przedrukowano w warszawskiej „Samoobronie” w marcu 1943 r. W tym samym roku podjął współpracę z ZPP, od którego w marcu lub kwietniu 1944 r. otrzymał zadanie rozpracowania Szkoły Podchorążych AK. Po ustaleniu, że szkoła znajduje się przy 6. Brygadzie AK w okolicach Bieniakoń-Ejszyszek, w pierw-szych dniach czerwca dołączył do brygady i przez cztery tygodnie realizował zlecone mu zadania wywiadowcze. Został zdekonspirowany i tylko szybkie nadejście Armii Czerwonej, do której wstąpił, uratowało go od sądu polowego. W 1946 r. inspektor PAP w Warszawie i naczelnik Wydziału V Departamentu V, 1946–1949 wicedyrektor Departamentu V MBP. Od 1 listopada 1949 r. p.o. dyrektor Departamentu Nadzoru Sądowego w Ministerstwie Sprawiedliwości. Z jego inicjatywy, mimo sprzeciwu kie-rownictwa Sądu Najwyższego, powstała tzw. Sekcja Tajna Sądu Najwyższego, orze-kająca kary śmierci w sfingowanych procesach o rzekomą współpracę z okupantem. W 1955 r. przeszedł do pracy w MSW225.

Mimo upływu lat nadal wiele kontrowersji wzbudza w Polsce problem zatrudnio-nych w UB Żydów i osób pochodzenia żydowskiego. Zagadnienie to dostrzegano już od pierwszych chwil instalowania nowego systemu politycznego w Polsce. W stycz-niu 1945 r. komendant Okręgu AK Białystok w swoim raporcie do Londynu pisał: „NKWD przy pomocy pozostałych Żydów urządza krwawe orgie”226. Rok później kierownictwo WiN informowało: „Na każdym kroku daje się odczuć ich [Żydów – K.S.] serdeczny stosunek do Sowietów i odwrotnie oraz popieranie ich tak przez Sowietów i PPR, jak i przez władze administracyjne i Bezpieczeństwa”227; „Najważ-niejsze i materialnie najwięcej popłatne placówki państwowe są obsadzone Żydami. W administracji państwowej, w szkolnictwie średnim i wyższym, w sądownictwie i w wojsku tkwią Żydzi na nadrzędnych stanowiskach”228; „Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Polski – Żydzi komuniści, oddając się w zupełności jako znawcy sto-sunków i terenu na usługi NKWD, byli […] czynnikiem, który najwięcej przyczynił się do masowych aresztowań, rozstrzeliwań, deportacji, zwłaszcza członków polskie-go ruchu niepodległościowego”229.

O obecności Żydów i osób pochodzenia żydowskiego w MBP pisał także Nikołaj Seliwanowski, doradca NKWD przy MBP, w swoim raporcie do Berii z 20 paździer-nika 1945 r. „W Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego pracuje 18,7% Żydów, 50% stanowisk kierowniczych zajmują Żydzi. W I Departamencie tego Ministerstwa pracuje 27% Żydów. Zajmują oni wszystkie stanowiska kierownicze. W Wydziale Personalnym – 23% Żydów, na stanowiskach kierowniczych – 7 osób. W Wydziale

225 AIPN, 0194/1764, Akta osobowe Henryka Chmielewskiego; AMS, Akta osobowe Henryka Chmielewskiego.226 Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, t. 5, Wrocław 1991, s. 251.227 Sprawozdanie informacyjne Zarządu Głównego WiN z kwietnia 1946 r. [w:] Zrzeszenie „Wolność i Niezawi-słość” w dokumentach, t. 1, s. 454.228 Sprawozdanie Zarządu Głównego WiN za czerwiec 1946 r., [w:] ibidem, s. 622.229 Memoriał WiN do Organizacji Narodów Zjednoczonych [w:] ibidem, t. 2, s. 85.

62 63

ds. Funkcjonariuszy (inspekcja specjalna) – 33,3[%] Żydów, wszyscy zajmują odpo-wiedzialne stanowiska. W Wydziale Sanitarnym MBP – 49,1[%] Żydów, w Wydziale Finansowym – 29,9[%] Żydów”230. Do dziś funkcjonuje pogląd sformułowany na łamach „Naszego Losu”: „po roku 1944 rozpoczęły się w Polsce krwawe rządy ży-dokomuny, wdrażane przy pomocy sowieckich czołgów i bagnetów”231; Żydzi byli „pomocnikami rewolucji”232, ukrywającymi się pod „dobrymi, słowiańskimi nazwi-skami”233; w UB „kluczowe stanowiska zawsze okupowali […] Żydzi”234.

Przeciwnicy takich i podobnych poglądów negują z kolei wysoki procent osób narodowości żydowskiej, zarówno w całym MBP, jak i w jego kierowniczych struktu-rach. Prof. Krystyna Kersten szacuje, że w listopadzie 1945 r. w UB pracowało tylko 1,7 proc. osób narodowości żydowskiej. Na stanowiskach kierowniczych zaś odsetek ten wzrastał do 13 proc.235 Podobnymi danymi szacunkowymi posłużył się także Andrzej K. Kunert, określając udział osób narodowości żydowskiej w sądownictwie, bezpiece i informacji na nie więcej jak 10 proc.236 Jeszcze inny pogląd zaprezentował podczas prelekcji zatytułowanej „Żydzi w UB” prof. Andrzej Paczkowski w kwiet-niu 1995 r. w Żydowskim Instytucie Historycznym. Jego zdaniem w latach 1944–1956 w centrali resortu bezpieczeństwa publicznego na 447 osób pełniących funkcje kie-rownicze (od naczelnika wydziału wzwyż) było 131 Żydów (ponad 29 proc.)237.

Jak pisał Abel Kainer: „Symbolem roli Żydów w pierwszym dziesięcioleciu PRL jest […] żydowski bezpieczniak. […] W newralgicznym punkcie systemu, w policji politycznej, potrzebni byli najbardziej zaufani ludzie, najchętniej przedwojenni komuniści, wśród których było wielu Żydów. Ponieważ starych było mało, dobrym był każdy lojalny. A więc ktoś możliwie osamotniony, bez zaplecza rodzinnego i sąsiedzkiego”238.

Do wymienionych przez Kainera przedwojennych komunistów pochodzenia żydowskiego należała znaczna część elity późniejszej bezpieki: Leon Andrzejewski, Zygmunt Braude, Mieczysław Broniatowski, Julia Brystiger, Józef Czaplicki, Anatol Fejgin, Marek Fink, Leon Gangel, Marian Jurkowski, Edward Kalecki, Julian Konar, Józef Kratko, Mieczysław Mietkowski, Zygmunt Okręt, Henryk Piasecki, Ludwik Przysuski, Roman Romkowski, Józef Różański, Leon Rubinsztein, Józef Światło, Michał Taboryski. Warto zauważyć, że droga niektórych z nich do przyszłych karier w bezpiece wiodła, podobnie jak wspomnianego wcześniej Romualda Gadomskiego,

230 Teczka specjalna J.W. Stalina..., s. 419–420.231 J. Pelc, Bez kamuflażu. Żydzi w nomenklaturze PRL, „Nasz Los” 1995, nr 9, s. 5–7.232 L. Żebrowski, Żydzi w UB, „Nasz Los” 1995, nr 7–8, s. 4–7.233 Ibidem.234 H. Pająk, S. Żochowski, Rządy zbirów 1940–1990, Lublin 1996, s. 140–141.235 K. Kersten, Polacy, Żydzi, komunizm, Warszawa 1992, s. 81.236 „Panuje opinia, że bezpieka, informacja wojskowa, prokuratura, sądownictwo były pełne Żydów. To jest opinia całkowicie fałszywa” (wywiad z A.K. Kunertem, „Gazeta Wyborcza”, 24–25 IV 1992). W tekście brak wyjaśnienia, czy skala 10 proc. dotyczy wszystkich osób tej narodowości pracujących w sądownictwie, bezpiece i informacji, czy tylko tych, którzy pełnili funkcje kierownicze.237 Dane z referatu za: L. Żebrowski, Żydzi w UB. O udziale Żydów w UB pisali także: A. Bilińska-Gut, Struk-tura i organizacja..., s. 89–120; K. Kersten, Narodziny systemu władzy. Polska 1943–1948, Poznań 1990, s. 196; Z. Nawrocki, Zamiast wolności...; A. Paczkowski, Żydzi w UB – próba weryfikacji stereotypu [w:] Komunizm. Ide-ologia, system, ludzie; K. Szwagrzyk, Kwestia przynależności..., s. 283–295; L. Żebrowski, Ubole, s. 4.238 A. Kainer, Żydzi a komunizm, „Krytyka” 1990, nr 15, s. 9.

62 63

poprzez armię gen. Władysława Andersa. Julian Konar – późniejszy wicedyrektor Departamentu I MBP, dezerter z odtwarzanego w ZSRR Wojska Polskiego, swój stosunek do służby w Wojsku Polskim określił lakonicznie: „Z armią Andersa uda-łem się do Buzułuku, następnie Saratowa, skąd jako podchorążowie zostaliśmy ode-słani do kompanii i w tym czasie zażądaliśmy wraz z innymi towarzyszami zwolnienia i przekazania do Armii Czerwonej”239.

Większość Żydów i osób pochodzenia żydowskiego piastujących kierownicze stanowiska w bezpiece wojnę spędziła w ZSRR, skąd wrócili do kraju razem LWP lub jako repatrianci w latach 1945–1946. Znacznym uproszczeniem byłoby jednak traktować przedstawicieli narodowości żydowskiej pracujących w bezpiece jako śro-dowisko zwarte, jednolite i utrzymujące swą narodową odrębność. Ludzie ci czuli się przede wszystkim komunistami. Wielu – o czym świadczą przygotowane przez nich życiorysy – czuło się także Polakami, starającymi się nie pamiętać o swych żydowskich korzeniach. O tym, że są Żydami, niektórzy dowiedzieli się dopiero w 1968 r.240

Nie analizując przyczyn, dla których tak wielu Żydów i osób pochodzenia żydow-skiego znalazło się w UB – nie sposób jednak negować wyników danych statystycz-nych. W okresie największego terroru i bezprawia w Polsce, w latach 1944–1954, na 450 osób pełniących najwyższe funkcje w MBP (od naczelnika wydziału wzwyż) aż 167 było pochodzenia żydowskiego (por. tabelka 1). Biorąc pod uwagę, że po wojnie Żydzi i osoby pochodzenia żydowskiego stanowili niespełna 1 proc. ludności kraju, to ich 37-procentowy udział w kierownictwie MBP stanowi trudną do ukrycia nadreprezentację osób jednej narodowości. Niższy, lecz nadal znaczny, był odsetek pełniących najwyższe funkcje kierownicze w jednostkach terenowych. Ze 161 szefów i zastępców szefów WUBP/WUdsBP, aż 22 (13,7 proc.) było pochodzenia żydow-skiego.

Tabela 3. Narodowość i przynależność służbowa szefów i zastępców szefów WUBP/WUdsBP w latach 1944–1956

Narodowość i przynależność służbowa Liczba osób Udział proc.polska 107 66,4żydowska 22 13,7oficerowie sowieccy 6 3,7białoruska 4 2,5ukraińska 3 1,9brak danych 19 11,8Razem 161 100


239 AIPN, 0194/921, Akta osobowe Juliana Konara, k. 11. W armii gen. Andersa w ZSRR znaleźli się też inni późniejsi wyżsi oficerowie MBP: Józef Krakowski i Józef Kratko.240 AIPN, MSW, Biuro Paszportów i Dowodów Osobistych 1970, 0397/397, z. 1, t. 18, z. 2, t. 8, z. 3, t. 9, z. 4, t. 12, z. 5, t. 15, z. 6, t. 16, Notki biograficzne niektórych emigrantów do Izraela; ibidem, t. 20, Wykaz osób pochodze-nia żydowskiego w podziale na grupy odnośnie sposobu wykorzystania w środkach masowego przekazu.

64 65

Najwięcej Żydów znalazło się w strukturach WUBP w województwach: szcze-cińskim (18,7 proc.), wrocławskim (18,7 proc.), katowickim (14,6 proc.), łódz-kim (14,2 proc.), warszawskim (13,6 proc.)241, gdańskim (12,0 proc.) i lubelskim (10,1 proc.). W pozostałych województwach odsetek ten wynosił średnio około 7 proc., osiągając najniższy poziom w zielonogórskim (3,5 proc.).

W ostatniej dekadzie szczególnie wiele mówiono i pisano w Polsce o Salomo-nie Morelu, naczelniku obozów w Świętochłowicach-Zgodzie (1945 r.) i Jaworznie (1949–1951), komendancie więzień m.in. w Opolu (1945–1946), Katowicach (1946––1948) i Iławie (1951–1953). Z czasem postać ta stała się wręcz symbolem udziału Ży-dów w polskiej bezpiece i sztandarowym przykładem bezradności polskiego wymiaru sprawiedliwości wobec zbrodniarzy komunistycznych. Poza Morelem więzieniami i obozami w Polsce kierowali inni funkcjonariusze pochodzenia żydowskiego: Mieczy-sław (Moszek) Flaum – naczelnik obozu w Milęcinie koło Włocławka (1945–1946), Beniamin Glatter – naczelnik więzienia w Goleniowie (1949 r.), Franciszek (Efraim) Klitenik – naczelnik więzień we Wrocławiu (1946–1947), Dzierżoniowie (1947–1951) i Łodzi (1951–1958), Sewer Rozen – naczelnik więzień w Wieluniu (1947 r.) i Barcze-wie (1947–1951), Oskar Rozenberg – naczelnik więzienia w Potulicach (1951–1953), Kazimierz Szymanowicz – naczelnik więzienia w Rawiczu (1945–1947) i Saul Wajn-traub – naczelnik więzień w Kłodzku (1948–1951) i Warszawie (1951–1954).

Należy wspomnieć także o niewielkiej liczebnie grupie osób narodowości białoru-skiej i ukraińskiej. Do najbardziej znanych przedstawicieli pierwszej z nich – według wielu – należał Mieczysław Moczar. Jednakże kwestia ta, podobnie jak wiele innych wątków jego biografii, nie jest do końca wyjaśniona. Białorusinem był za to z pew-nością Mikołaj Orechwa. Do MBP trafił jednak jako oficer sowiecki i za takiego też uważał się przez cały dwunastoletni okres swojej służby w Polsce.

Pomijając sowiecki korpus oficerski, Białorusinami lub osobami pochodzącymi z rodzin polsko-białoruskich byli m.in.: Daniel Kubajewski – szef WUBP w Opolu (1950–1951), Białymstoku (1951–1953) i Wrocławiu (1953–1954), Jan Onacik – szef WUBP w Opolu (1951–1954) i we Wrocławiu (1954–1955), Czesław Radziukiewicz (Lalko) – p.o. dyrektor Departamentu VIII MBP (1950–1951), i Jan Zabawski – szef WUBP we Wrocławiu (1948–1951), dyrektor Departamentu VIII MBP (1951–1955) – by wymienić najbardziej znanych, oraz mniej znani: Wiktor Głuski – szef PUBP w Sandomierzu (1945–1947), Busku (1947–) i Ostrowcu Świętokrzy-skim (1948–1950)242, Mikołaj Łojko – szef PUBP w Łęczycy (1945 r.), Opocznie (1945–1946), Wieluniu (1946–1947), Biskupcu (1948–1950) i Nidzicy (1950 r.)243, Jefim Parfieniuk – naczelnik więzienia w Białymstoku (1945–1946), domagający się jesienią 1945 r. repatriacji do ZSRR244, i Adolf Tarasiuk – naczelnik więzień w Lubaniu (1950–1953) i Częstochowie (1953–). W porównaniu z innymi regionami największy odsetek Białorusinów był zatrudniony w wojewódzkim i terenowym UB w województwie białostockim.

241 Łącznie WUBP i UBP dla m.st. Warszawy.242 AIPN Kr, 0165/451, Akta osobowe Wiktora Głuskiego. 243 AIPN, 0194/1311, Akta osobowe Mikołaja Łojko. 244 AIPN, 0193/7016, Akta osobowe Jefima Parfieniuka, k. 10.

64 65

Pochodzenia ukraińskiego byli m.in.: Teodor Duda – m.in. kierownik Departa-mentu Więziennictwa (1944–1945), szef WUBP w Lublinie (1944 r.), Rzeszowie (1947–1948), Krakowie (1948–1950) i Łodzi (1950–1951), Marek Gil – szef PUBP w Trzebnicy (1945–1946), Sycowie (1946 r.) i Kamiennej Górze (1946–1947), Stefan Sobczak (Sobczuk) – kierownik Wydziału ds. Funkcjonariuszy MBP (1945–1946) i wicedyrektor Departamentu I (1947–1949) oraz Antoni Zarembiuk – naczelnik Wydziału do Walki z Bandytyzmem WUBP w Lublinie (1945 r.), Wydziału ds. Funk-cjonariuszy WUBP w Lublinie (1946 r.) i Warszawie (1947–1948) oraz Wydziału II Biura ds. Funkcjonariuszy MBP (1949–1954).

Informacje o narodowości pracowników bezpieki należy uzupełnić o tzw. Francuzów (reemigrantów z Francji) oraz komunistów innych narodowości. W WUBP we Wro-cławiu np. pracowały osoby narodowości greckiej, m.in.: Georgis Chariditis245, Wagelis Karadimas246, Sotiris Kazaros247, Olga Korodima248, Nikos Taksidis249. Jak wynika z za-chowanej dokumentacji, nie zajęli oni jednak nigdy żadnych eksponowanych stanowisk.

Przegląd najważniejszych stanowisk resortu obsadzonych przez oficerów so-wieckich należy rozpocząć od kierownika/dyrektora pionu personalnego. W latach 1944–1955 był nim obywatel ZSRR, Białorusin z pochodzenia, Mikołaj Orechwa, urodzony 24 listopada 1902 r. w Borunach, pow. Oszmiana. W rubryce obywatelstwo wpisał: „Obywatel ZSRR”, co dodatkowo własnoręcznie podkreślił. Od 1915 r. prze-bywał w Nowgorodzie, gdzie w 1919 r. wstąpił do Komsomołu. W tym samym roku został żołnierzem Armii Czerwonej. Walczył m.in. – jak sam napisał – „na froncie przeciw biało-Polakom”, latem 1920 r. pod Warszawą. Od 1920 r. członek WKP(b). Do 1923 r. pracował jako sekretarz komitetu gubernialnego w Nowogrodzie, 1923––1924 sekretarz KC Komsomołu Białorusi. Jako delegat Białorusi w 1924 r. uczest-niczył w II Zjeździe Komsomołu i Kongresie Komunistycznego Międzynarodowego Związku Młodzieży. W 1924 r. wytypowany i skierowany do pracy komunistycznej w Polsce, gdzie przebywał trzykrotnie w latach 1924–1930, 1934–1935 i 1936–1937 pod fałszywymi nazwiskami Malinowski i Kłyszko. W 1926 r. aresztowany w Wilnie i skazany na 5 lat więzienia, które spędził na Łukiszkach w Wilnie, w Białymstoku, na Mokotowie w Warszawie i we Wronkach. Od 1926 r. członek KC KPZB. W 1935 r. delegat Zachodniej Białorusi na VII Kongres Kominternu. W latach 1936–1939 pro-wadził intensywną działalność komunistyczną w Pradze czeskiej, dokąd przedostał się z Polski; w marcu–lipcu 1939 r. więziony, dzięki współpracy niemiecko-sowieckiej i dwustronnym porozumieniom w grudniu 1939 r. wyjechał do ZSRR. Do czerwca 1941 r. redaktor w radiu w Mińsku, następnie pracownik personalny w Zarządzie Elektromontażu w mieście Gorki. W życiorysie z 1946 r. okres podjęcia pracy w re-sorcie bezpieczeństwa opisał następująco: „W roku 1944 (maj) zostałem wezwany do Moskwy i przez odnośne instancje skierowany ponownie do pracy w Polsce, gdzie

245 AIPN, 0990/42, Rozkazy personalne MBP/KdsBP za rok 1955, k. 4.246 Ibidem.247 AIPN Wr, 059/2959, Akta osobowe Sotirisa Kazarosa. 248 AIPN Wr, 053/48, Kopie charakterystyk zwolnionych funkcjonariuszy WUdsBP we Wrocławiu wystawionych przez Wydział Kadr do wiadomości KZ PZPR za okres 20 X 1954–28 II 1956 r., k. 35.249 AIPN Wr, 059/3201, Akta osobowe Nikosa Taksidisa.

66 67

wraz z szeregiem innych ludzi, zostałem przydzielony do Resortu Bezpieczeństwa Publicznego, od pierwszej chwili jego powstania”250.

Oprócz Orechwy szczyty władzy w MBP osiągnęli m.in.: płk Zbigniew Fijałek – dyrektor generalny ds. zaopatrzenia MBP (1954 r.), płk Adam Gajewski – dyrektor Departamentu I (1946–1948), płk Faustyn Grzybowski – dyrektor Departamentu Ochrony Rządu (1949–1955), płk Jan Kisielow – dyrektor Departamentu Finanso-wego (1945–1956), Ludwik Sielicki – dyrektor Departamentu I (1946 r.) i Departa-mentu Ochrony Rządu (1946–1948), płk Feliks Suczek – dyrektor Departamentu Łączności (1950–1954), płk Jan Śnigir – dyrektor Departamentu II (1945–1947), mjr Włodzimierz Zacharewicz – dyrektor Wydziału Ochrony Rządu (1944–1945).

Badania nie objęły licznej grupy oficerów zajmujących inne ważne stanowiska, np.: płk. Jana Gwoździewa – dowódcy Samodzielnej Brygady Łączności Międzymiastowej Rządowej251, płk. Wincentego Kuczyńskiego – naczelnika Katedry Marksizmu-Lenini-zmu CW MBP252, ppłk. Aleksego Łozowoja – instruktora Departamentu Ochrony Rzą-du253 czy mjr. Bronisława Szymańskiego – inspektora w Departamencie Śledczym254.

Jeszcze wyższy niż w UB odsetek oficerów sowieckich występował w WP i KBW. W każdej z wymienionych formacji ich znaczenie i rola były jednak zależne nie tyle od liczby, ile od umiejscowienia w strukturach aparatu i zakresu posiadanej kompetencji. Nie brakowało wśród nich osób narodowości polskiej. Z reguły były to dzieci lub wnuki Polaków wychowane w obcym środowisku, często nieznające nawet języka przodków. Zindoktrynowani w systemie bolszewickim nie rozumieli spraw kraju, w którym przyszło im pracować. Każdy z nich, być może wbrew wewnętrznemu odczuciu, pisał raporty o powrót do ZSRR, traktując pracę w MBP jako czasową delegację. Mimo otrzymywanych w Polsce awansów, stanowisk i lepszych niż w kraju warunków życia, do końca 1956 r. do Związku Radzieckiego wyjechali m.in.: Jefim Artymowicz, Adam Gajewski, Romuald Jurcewicz, Józef Kamiński, Longin Kołarz, Mikołaj Lachowski, Apolinary Minecki, Bronisław Pietrakowski, Ludwik Sielicki, Feliks Suczek, Bronisław Trochimowicz. Odmiennie postąpiło jedynie trzech wyższych oficerów: Zbigniew Fija-łek, Faustyn Grzybowski i Włodzimierz Zwierchanowski, którzy dzięki podjętym stara-niom uzyskali zgodę władz sowieckich na zmianę obywatelstwa i pozostanie w Polsce.

Z wymienionych szczególną karierę zrobił Faustyn Grzybowski zmarły w Białym-stoku w 1999 r. Urodził się 16 sierpnia 1913 r. w Mikołajewce, k. Dniepropietrow-ska, syn Filipa i Wincentyny. W 1929 r. ukończył sowiecką szkołę podstawową. Od 1933 r. członek i aktywista partyjny w organizacji młodzieżowej i WKP(b). Pracował na stanowiskach rachmistrza w kołchozie i sekretarza gminnego we wsi Cariwodar, koło Chersonia. 30 października 1935 r. powołany do służby w Armii Czerwonej, do 1938 r. służył kolejno jako elew szkoły podoficerskiej 64. Kolejowego Pułku NKWD, a następnie podoficer tej szkoły i podoficer w mieście Czadzuj w Republice Turk-meńskiej. 13 lutego 1938 r. zdemobilizowany w stopniu podporucznika. W okresie

250 AIPN, 0193/6999, Akta osobowe Mikołaja Orechwy, k. 4.251 AIPN, 0990/22, Rozkazy personalne MBP za rok 1949, k. 313.252 AIPN, 0990/18, Rozkazy personalne MBP za rok 1948, k. 400.253 Ibidem.254 AIPN, 0990/38, Rozkazy personalne MBP za rok 1954, k. 530.

66 67

1938–1941 przewodniczący kołchozu im. Stalina w powiecie chersońskim. 13 sierp-nia 1941 r. ponownie zmobilizowany do Armii Czerwonej, służył do 1943 r.: dowódca kompanii w 9., następnie w 51. Armii oraz dowódca kompanii w Przymorskiej Armii m. Sewastopola i kompanii niszczycieli czołgów Południowoukraińskiego Okręgu Wojskowego. Od 7 czerwca 1943 r. w LWP, początkowo dowódca kompanii rusznic przeciwpancernych w stopniu porucznika. Uczestnik bitwy pod Lenino. W kwietniu 1944 r. skierowany na kurs specjalny do szkoły NKWD w Kujbyszewie; po jego ukoń-czeniu rozpoczął służbę w Resorcie/Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego: szef WUBP w Białymstoku (1944–1945), Lublinie (1945 r.) i Wrocławiu (1945–1948) oraz naczelnik Departamentu Ochrony Rządu MBP/Departamentu VIII KdsBP (1949–1956). Służbę ukończył w stopniu pułkownika255.

W kierownictwie resortu znalazło się kilku oficerów, którzy okres okupacji spę-dzili w oflagu II C w Woldenbergu (Józef Dziemidok, Józef Klimaszewski, Bernard Konieczny), a także były żołnierz II Korpusu Romuald Gadomski, którego pod zarzutem prowadzenia propagandy komunistycznej wydalono z wojska, osadzając w irackim areszcie256. Jako znawca spraw żydowsko-arabskich wkrótce oddał nieoce-nione usługi komunistom, tworząc przedstawicielstwo ZPP na Bliskim Wschodzie i prowadząc dla nich szeroką kampanię wywiadowczą.

Z powodu trudnych powojennych warunków bytowych do pracy w UB zgłaszało się także wielu ludzi przypadkowych, karierowiczów, ludzi zdeprawowanych, którym instytucja ta, w zamian za okazywaną lojalność, dawała możliwości niespotykanego gdzie indziej awansu społecznego i kariery. Problem ten uwidocznił się szczególnie w pierwszych powojennych latach, gdy nie istniały jeszcze skuteczne instrumenty eli-minacji z resortu osób o wątpliwej reputacji. Z czasem, głównie dzięki pracy Wydziału ds. Funkcjonariuszy, sytuacja uległa zmianie. Zjawiskiem powszechnym stały się pro-cesy przeciwko funkcjonariuszom aparatu. Zarzut popełnienia nadużyć lub współpracy z okupantem w okresie wojny postawiono m.in. szefowi PUBP w Tarnowskich Górach Karolowi Michence i szefowi PUBP w Gostyniu Włodzimierzowi Naumiukowi. Obu skazano na kary śmierci. Za popełnienie wielu przestępstw WSR w Warszawie skazał w 1953 r. na więzienie byłego szefa Departamentu III MBP Jana Tataja257.

W jednym z raportów oceniających poziom przestępczości wśród funkcjonariuszy na terenie województwa warszawskiego kontrolujący napisał: „Przestępstwa dokony-wane przez funkcjonariuszy UB na terenie woj[ewództwa] warszawskiego wcale nie maleją, a odwrotnie w ostatnich miesiącach wzmogły się, na co wskazuje kilkanaście faktów zabójstw i postrzeleń, łapówki, wrogi niepewny element oraz inne nadużycia. Przyczyną takiego wysokiego stanu przestępczości moim zdaniem jest zaśmiecenie aparatu Woj[ewódzkiego] Urzędu elementem niepożądanym i zły dobór kadr, za co winę ponosi przede wszystkim wydział Personalny, który dotychczas nie oczyścił się z elementów przypadkowych. […] Znane są przypadki, że na kierownicze stanowiska Wydział Personalny typuje nieodpowiednich ludzi, którzy potem zostają aresztowani i kierowani do sądu […] np. szef UB Działdowo [Wacław] Gieleniewski oddany pod

255 AIPN, 0329/27, Akta osobowe Faustyna Grzybowskiego.256 AIPN, 01737/12, Akta osobowe Romualda Gadomskiego.257 AIPN, 0193/7013, Akta osobowe Jana Tataja, k. 19–20.

68 69

sąd za dokonanie gwałtu i zdradę tajemnicy służbowej, b[yły] szef UB w Mińsku Ma-zowieckim oddany pod sąd za zwalnianie aresztowanych, nielegalne posiadanie broni i inne nadużycia, b[yły] szef UB w Makowie [Tadeusz] Jasiński, aresztowany i sprawa oddana do sądu za postrzelenie osoby cywilnej […], [Henryk] Kuckowski b[yły] szef UB we Włochach (obecnie Naczelnik Wydziału I), na którego znowu wpłynęły ma-teriały kompromitujące do Wydziału ds. Funkcjonariuszy, [Józef] Dzikowski, b[yły] szef UB w Płońsku za dokonanie nadużyć ukarany dyscyplinarnie i zdjęty ze stanowi-ska, b[yły] szef UB w Sokołowie Podlaskim [Roman] Czubak dyscyplinarnie zdjęty, [Władysław] Jagiełło i Tobiasz [imię nieznane] zdjęci dyscyplinarnie, Trams Ignacy szef UB w Przasnyszu niepewny politycznie, bije podwładnych, żona i brat podejrza-ni o współpracę z Niemcami, Kuła Kazimierz, szef UB w Garwolinie karany dyscy-plinarnie i zdjęty ze stanowiska decyzją ob[ywatela] Ministra”258.

W pierwszych powojennych latach plagą UB stały się dezercje. Dopuszczali się zarówno funkcjonariusze terenowego aparatu, jak i przedstawiciele kadry dowódczej. Najgłośniejszą była ucieczka Józefa Światły, ale już przed nim decyzje o dezercji (czę-sto także o przedostaniu się na Zachód) podejmowali inni. W sierpniu 1945 r. wraz z częścią podległej sobie załogi zdezerterował nieznany z imienia Jabłoński – szef PUBP w Koźlu. Decyzję taką podjęli też m.in.: 18 lutego 1945 r. Piotr Sokołowski – szef PUBP w Wąbrzeźnie, w bliżej nieznanym czasie 1946 r. Edward Forst – zastępca szefa WUBP w Gdańsku, 30 sierpnia 1946 r. Antonina Bajewicz – zastępca naczelnika Sekcji Finansowej WUBP w Krakowie, 22 listopada 1946 r. kpt. Mieczysław Gold-chard – dyrektor Drukarni MBP w Łodzi i we wrześniu 1948 r. kpt. Jan Bernsztajn – naczelnik Wydziału Ogólnego Departamentu Więziennictwa, który wykorzystując legalny wyjazd do Czechosłowacji, nielegalnie przedostał się na Zachód.

Charakter i warunki pracy, wykonywanej w stałym obciążeniu psychicznym, skłania-ły niektórych funkcjonariuszy do podejmowania dramatycznych decyzji. 28 listopada 1945 r., po krytyce na odprawie w WUBP w Lublinie, popełnił samobójstwo ppor. Ste-fan Pietruszyński – szef PUBP w Tomaszowie Lubelskim. Na podobne rozwiązanie ży-ciowych problemów zdecydowali się: 18 września 1946 r. Kazimierz Baran – szef PUBP w Ostrowi Mazowieckiej, 1 lipca 1949 r. Władysław Dziadosz – p.o. szef PUBP w Sano-ku, 27 marca 1950 r. Michał Hać – zastępca naczelnika Wydziału ds. Funkcjonariuszy WUBP we Wrocławiu, 1 lipca 1950 r. Eustachy Sawka – szef PUBP w Koźlu.

W wielotysięcznym aparacie bezpieczeństwa pracowali również ludzie, których poglądy polityczne nie zostały w porę rozpoznane przez komórki personalne i wy-działy ds. funkcjonariuszy. Tylko w okresie trzech letnich miesięcy 1945 r. z 333 aresz-towanych w całym kraju pracowników bezpieczeństwa 265 zatrzymano pod zarzu-tem współpracy z podziemiem. W tym samym czasie 176 innych zdezerterowało do podziemia259. Za współpracę z podziemiem skazywano nie tylko pracowników średniego i niższego szczebla UB260. Wiosną 1946 r. na karę śmierci skazano szefa

258 AIPN, 706/935, t. 1, Akta osobowe Tadeusza Paszty, Raport z kontroli przeprowadzonej w Wydziale ds. Funkcjonariuszy WUBP w Warszawie 1–6 X 1947 r., k. 35–41.259 Fragment raportu Nikołaja Seliwanowskiego do Berii o stanie organów bezpieczeństwa publicznego w Pol-sce z 11 X 1945 r. w: Teczka specjalna J.W. Stalina..., s. 413.260 Zob. T. Balbus, Ludzie podziemia..., s. 58–65.

68 69

PUBP w Kluczborku Henryka Bogdańskiego, aresztowanego za współpracę z KWP. Najwyższy wymiar kary orzeczono także wobec byłego kierownika Wydziału do Walki z Bandytyzmem WUBP w Gdańsku Ryszarda Baranowskiego. Aresztowany w 1946 r. za stworzenie grupy podziemnej we Wrocławiu, przesłuchującemu go ofi-cerowi śledczemu oświadczył: „uświadomiłem sobie, że w Polsce jest źle, gdyż rządzą nami Sowieci i Żydzi, którym na nas nie zależy. Z drugiej strony wiem, że nasz rząd jest tymczasowy, zmiana jego musi nastąpić i dlatego podjąłem tę walkę”. 30 września 1946 r. został stracony w Więzieniu Nr I przy ul. Kleczkowskiej we Wrocławiu261.

Za kontakty lub współpracę z podziemiem na kary więzienia lub śmierci skazywa-no również naczelników więzień i obozów oraz ich zastępców. W grupie tej znaleźli się m.in.: Irena Odrzywołek (więzienie w Krakowie, 1946 r.), Bolesław Romaniak (więzienie w Gdańsku, 1946 r.), Zbigniew Smoleński (obóz w Zimnych Wodach, 1946 r.), Zygmunt Góralski (więzienie w Wągrowcu, 1953 r.). 13 lipca 1946 r. na karę śmierci skazano Alojzego Bruskiego – komendanta obozu w Zimnych Wodach. 17 września tr. wyrok wykonano w więzieniu we Wronkach262.

W pojedynczych przypadkach naczelnicy więzień sami stawali się ofiarami terro-ru UB. 10 kwietnia 1945 r. w lesie pod Legionowem grupa specjalna złożona z funk-cjonariuszy MBP zamordowała naczelnika więzienia w Rawiczu Zygmunta Grabow-skiego. Bezpośrednim powodem zabójstwa miała być jego przedwojenna przeszłość w więziennictwie, zwłaszcza udział w szykanowaniu więzionych komunistów263.

Pewne wyobrażenie o stosunkach panujących wewnątrz UB oraz stosowanych tam metodach wymuszania zeznań oczekiwanych przez zwierzchników dają doku-menty dotyczące łódzkiego WUBP. „Płk J. Różański przyjechał do Łodzi, do Wy-działu Śledczego w grudniu 1951 r. i zrobił odprawę z pracownikami Wydziału Śled-czego. W czasie odprawy oficerowie śledczy Szasiński i Jasiaczek referowali sprawy, jakie mieli w tym czasie w prowadzeniu i oświadczyli: Jasiaczek – że on nie będzie na polecenie Dudy przyjmował i prowadził sprawy przeciwko biednym chłopom, którzy nie popełnili przestępstwa, a Duda i Krzywiński każą im podpisywać hektary i robić z nich kułaków. To samo oświadczył Stasiński. Wówczas Różański powiedział,

261 K. Szwagrzyk, Straceni na Dolnym Śląsku 1945–1956, Wrocław–Rzeszów 2002, s. 66.262 K. Bedyński, Niektóre oblicza..., s. 13.263 Ibidem; M. Grabska-Taczanowska, Major Bronisław Szymański..., s. 268–269. „Przypominam sobie jedynie, że gdy wyszedłem z gabinetu [Józefa] Różańskiego, to w korytarzu spotkał mnie [Jan] Szewczyk, który polecił mi niezwłocznie przygotować znajdujący się w dyspozycji wydziału śledczego samochód, ponieważ trzeba będzie pojechać nim w jedno miejsce. Moją uwagę, że wezwano mnie do ministra, Szewczyk skwitował, że mogę tam nie iść, ponieważ sprawa ta została już uzgodniona i muszę pilnie z nim jechać. W tym czasie podeszli do mnie [Czesław] Dominiak i [Borys (Bronisław)] Wróblewski, po czym wszyscy razem skierowaliśmy się na podwórze do samochodu. Już w samochodzie, kiedy wyjechaliśmy z podwórza, zapytałem, dokąd jechać. Szewczyk wska-zując drogę powiedział mi, że tylko co na przyjęciu u ministra był u [Romana] Romkowskiego, dokładnie nie wspomnę, były naczelnik politycznego więzienia o specjalnym reżimie, w którym wcześniej trzymano skazanych komunistów, w szczególności zdaje się ministra Radkiewicza i kogoś z kierownictwa KC. Szewczyk przy tym do-dał, że człowiek ten to wielki wróg, a będąc naczelnikiem więzienia w byłej burżuazyjnej Polsce, znęcał się nad więźniami politycznymi. Przed nami, kontynuował Szewczyk, postawiono zadanie dogonić za wszelką cenę tego człowieka, zatrzymać i rozstrzelać […]. Za Legionowem, w odległości 1–1,5 km od miasta Szewczyk rozkazał mi zatrzymać samochód i wszyscy oni razem z zatrzymanym poszli od szosy w kierunku lasu. Gdzie mianowicie i jak był rozstrzelany zatrzymany, dokładnie trudno mi powiedzieć, ponieważ odchodząc od samochodu, oni wkrótce schowali się za piaszczystymi wydmami i krzewami. Wrócili z powrotem za około pół godziny, ale już bez zatrzymanego. Któryś z nich trzymał w ręku teczkę i jakieś dokumenty rozstrzelanego” (ibidem).

70 71

że jeśli oni wyjdą z aresztu, to »Wy będziecie za nich siedzieć«. I faktycznie tak się stało. Podejrzani wyszli z aresztu, a na miejsce ich płk Różański i kierownik Urzędu spowodowali aresztowanie ww. funkcjonariuszy i skazani zostali obaj na 1,5 roku więzienia”264.

Przebieg operacji łódzkiego UB przeciwko ujawnionym w 1945 r. członkom In-spektoratu Łódzkiego AK może stanowić podręcznikowy przykład represjonowania niewinnych ludzi za ich akowską przeszłość. W wyniku zastosowanych metod śled-czych uzyskano informacje o rzekomej współpracy pracowników miejscowego UB z AK. W atmosferze rozpętanej paranoicznej podejrzliwości aresztowano ponad 200 funkcjonariuszy UB i MO, których dramat odnotowano w aktach osobowych szefa WUBP w Łodzi Teodora Dudy265. „W 1950 r. Wojewódzki Urząd Bezpieczeń-stwa Publicznego w Łodzi dokonał szeregu aresztowań b[yłych] członków wydziału AK, tzw. Inspektoratu Łódzkiego AK. W pierwszej fazie aresztowani zostali ludzie pełniący kierownicze stanowiska w poszczególnych szczeblach wywiadu AK […]. Był to okres kiedy kierownictwo byłego MBP kładło szczególny nacisk na rozszyfrowanie komórek wywiadu AK. W trakcie śledztwa niezbicie ustalono, że aresztowani działa-li do miesiąca lipca 1945 r. i z tym to okresem zaprzestali działalności. […] Mimo to kierownictwo Wojewódzkiego Urzędu w osobach Dudy i Krzywińskiego266 w uzgod-nieniu z kierownictwem b[yłego] MBP postanowiło pójść na szerokie areszty ludzi w jakikolwiek bądź sposób powiązanych z wymienionymi powyżej 5 zatrzymanymi. […] Z tą chwilą (wrzesień 1950 r.) zmontowano grupę operacyjną krypt. »Miotła« z dobranych przez T[eodora] Dudę pracowników Wydziału do spraw funkcjonariu-szy i innych Wydziałów operacyjnych […], której jednym z zadań było »uzyskanie wszelkich tzw. wyjść na funkcjonariuszy aparatu BP, MO i WP« […].

Metody śledztwa były w odniesieniu do wszystkich aresztowanych, łącznie z ko-bietami, brutalne i nieludzkie. Dążono aby poprzez załamanie psychiczne i fizyczne podejrzany zeznał o faktach obciążających jego i innych badanych w areszcie lub jeszcze na wolności, z którymi go coś łączyło. […] Ludzi, co do których padł chociaż cień podejrzenia w śledztwie, aresztowano i poddawano ich torturom. Wielu pra-cowników Wojewódzkiego Urzędu wówczas przesłuchiwano niemal bez przerwy, całymi tygodniami, na stojąco, bez snu, przy ograniczonych do minimum posiłkach, przy otwartym oknie, w zimnych nieopalanych celach. […] Cyfra wyjść operacyjnych i aresztów coraz bardziej rosła. W dniu 8 grudnia 1950 r. Kierownik grupy śledczej Szwech267 pisał w raporcie do Dudy: »W toku dotychczasowego rozpracowania do

264 AIPN, 0194/927, t. 2, Akta osobowe Teodora Dudy, k. 15–16.265 AIPN, 0194/927, Akta osobowe Teodora Dudy. Teodor Duda, ur. 25 XI 1914 r. w Cześnikach, pow. Toma-szów Lubelski, syn Filipa; przed wojną członek KZMP i KPP; w okresie wojny współpracownik NKWD; w la-tach 1944–1953 na kierowniczych stanowiskach w aparacie bezpieczeństwa, m.in. kierownik WUBP w Lublinie, dyrektor Departamentu Więzień i Obozów MBP, szef WUBP w Rzeszowie i Krakowie; 1950–1951 szef WUBP w Łodzi, następnie zastępca komendanta głównego MO i zastępca szefa Zarządu II WOP. 266 Bolesław Krzywiński (właśc. Bernard Borys Schildhaus), ur. 24 X 1913 r. w Przemyślu, syn Mojżesza; przed wojną członek KZM i KPZU; w okresie wojny w ZSRR, absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w latach 1944–1956 na kierowniczych stanowiskach w aparacie bezpieczeństwa w województwach rzeszowskim, olsztyń-skim, łódzkim, lubelskim i białostockim; 1950–1951 zastępca szefa WUBP w Łodzi (AIPN Wr, 0154/63, Akta osobowe Bolesława Krzywińskiego).267 Brak bliższych danych.

70 71

chwili obecnej ujawniono: – wyjść na pracowników aparatu BP i MO – 218 z tego: pracowników UB – 115, pracowników MO – 103.

Do dnia dzisiejszego zatrzymano 104 osoby, w tym: 57 spoza aparatu UB i MO« […].Kiedy w końcu u niektórych pracowników z grupy operacyjno-śledczej zaczęły

powstawać wątpliwości, co do słuszności niektórych aresztów i metod śledztwa – Kierownictwo w osobach Dudy, Krzywińskiego, Bordowicza268, Kaukusa269 i Dyrek-tora ówczesnego Biura do Spraw Funkcjonariuszy płk. Siedleckiego270, spowodowało zebranie grupy partyjnej. Na zebraniu tym uświadamiali oni, że wroga należy trakto-wać surowo, a ci, którzy się załamują, idą wrogowi na rękę przez zatracenie czujności rewolucyjnej. Duda osobiście robił wszystko, aby własnym – wyzutym ze wszystkich instynktów ludzkich – przykładem zachęcić innych do brutalnego obchodzenia się z zatrzymanymi. […]

W wyniku wyjść śledczych miał być aresztowany członek WiN nazwiskiem Ka-linowski z zawodu piekarz, pomyłkowo aresztowano jego brata. Po wyjaśnieniu pomyłki Duda polecił po kilku dniach Szwechowi zawerbowanie Kalinowskiego przed jego zwolnieniem z aresztu. Kilkudniowy werbunek nie przyniósł rezultatu, gdyż pomyłkowo zatrzymany Kalinowski nie wyraził zgody na współpracę, a żądał prokuratora i przedstawienia mu zarzutów. Wówczas Duda zalecił przywiezienie Kalinowskiego do swego gabinetu. Duda zarzucał Kalinowskiemu, że do Polski z armii Andersa wrócił celowo, aby szkodzić, czego dowodem jest jego uporczywa odmowa współpracy. Kiedy w końcu pod naciskiem i oszczerczymi zarzutami Dudy – Kalinowski skłonił się do współpracy z UB, Duda deklaracji nie przyjął – uważając widocznie, że nie złamał dostatecznie mocno zatrzymanego. Oświadczył natomiast Kalinowskiemu, że przy Wojewódzkim Urzędzie w Łodzi istnieje pluton egzekucyj-ny, którego zadaniem jest rozstrzeliwać wszystkich wrogów PRL, a między innymi tych, co siedzą w więzieniu przy ul. Kraszewskiego. W plutonie tym brak jest jed-nego egzekutora – zaproponował Kalinowskiemu tę funkcję, w celu udowodnienia swej lojalności wobec Rządu PRL. Po usilnych błaganiach ze strony Kalinowskiego, Duda skończył swa ohydną komedię odebraniem zobowiązania o współpracy z UB od Kalinowskiego”271.

Ostatnim wątkiem badań nad kadrami aparatu bezpieczeństwa jest analiza socjolo-giczna pod względem wieku, wykształcenia i pochodzenia społecznego funkcjonariuszy. Jej wyniki dostarczają wielu nowych informacji o ludziach resortu. Niskie wykształcenie i brak przygotowania zawodowego były podstawowymi, nierozwiązanymi przez lata, mankamentami kadrowymi272. Jak zauważyli sami pracownicy resortu: „W większości byli to ludzie młodzi, pochodzenia robotniczo-chłopskiego, którzy mimo ofiarności i od-dania sprawie Polski Ludowej nie posiadali sprecyzowanego poglądu na zadania stojące przed aparatem bezpieczeństwa. […] Brak wykształcenia ogólnego, które u większości

268 Brak bliższych danych.269 Brak bliższych danych.270 Jerzy Siedlecki, ur. 29 VII 1907 r.; przed wojną członek KPZU; w latach 1946–1954 kierował pracami Wydziału/Biura ds. Funkcjonariuszy MBP, początkowo (styczeń–czerwiec 1946 r.) jako p.o., następnie dyrek-tor; zmarł 10 III 1996 r. w Warszawie (Ludzie bezpieki..., s. 382).271 AIPN, 0194/927, t. 2, Akta osobowe Teodora Dudy, k. 17–21.272 W. Fijałkowski, Milicja Obywatelska..., s. 20.

72 73

zaangażowanych pracowników ograniczało się do wykształcenia podstawowego (wielu miało tylko kilka klas szkoły podstawowej), nadrabiali gorliwością”273.

Wyniki tej analizy pozwalają dostrzec prawidłowość polegającą na odrębności zjawisk zachodzących w MBP i w terenowych UB, w których np. poziom wykształ-cenia kadr był nieporównywalnie niższy niż w centrali. „Ilość aktywu (ogólna) kierowniczego – mówił na naradzie 26 maja 1950 r. Stanisław Radkiewicz – wynosi 2059 ludzi. W wieku do 22 lat mamy 2 osoby, do 25 [lat] 283. […] Można powie-dzieć, że w zasadzie, jeśli chodzi o wiek – aparat kierowniczy naszego ministerstwa w WUBP jest na ogół zadawalający. Rzecz jasna, że nie jest normalną rzeczą, że mamy 283 osoby, które nie mają pełne 25 lat. […] Robotników mamy 76%, chło-pów 16%, inteligencji pracującej 10%, drobnomieszczaństwa 4%, innych 3%. Stan społeczny kadr naszego aparatu w zasadzie przedstawia się zadowalająco. Ze szkołą powszechną mamy 38% (800 osób); 43 ludzi na kierowniczych stanowiskach naszego aparatu w całym kierownictwie ma zaledwie 7 kl[as] wykształcenia. Pod względem wykształcenia ogólnego kadra nasza przedstawia się opłakanie”274.

Co ciekawe, niski poziom wykształcenia ganił człowiek, który sam ukończył zale-dwie kilka klas szkoły powszechnej. Podobne lub niewiele wyższe wykształcenie (je-dynie w zakresie edukacji elementarnej) posiadało wielu prominentnych członków kierownictwa MBP: Wacław Dominik, Michał Jachimowicz, Józef Jurkowski, Grze-gorz Korczyński, Stefan Młynarczyk, Michał Moczar, Mikołaj Orechwa, Tadeusz Paszta, Antoni Punda, Roman Romkowski, Władysław Sobczyński, Feliks Suczek, Władysław Imiołek-Śliwa, Józef Światło, Jan Tataj, Józef Tymiński.

Wśród funkcjonariuszy powiatowych i wojewódzkich UB można odnaleźć jedynie po-jedyncze osoby z wyższym wykształceniem. Inna jest sytuacja wśród kierowniczych kadr samego MBP, gdzie – o czym świadczy polityka kadrowa – zdawano sobie sprawę z wagi wykształcenia, bez którego trudno byłoby prowadzić instytucję zatrudniającą na początku lat pięćdziesiątych ponad 30 tys. ludzi. W tym czasie kadrę kierowniczą MBP stanowiło już ponad dwudziestu absolwentów wyższych uczelni. Najwyższym wykształceniem legi-tymowała się, ciesząca się szczególnie złą sławą, Julia Brystigerowa, wieloletnia dyrektor Departamentu V. Nawet wśród znawców problemu nie ma powszechnej świadomości, że była ona przedwojennym doktorem filozofii Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W gronie magistrów i inżynierów było dwóch absolwentów uczelni zagranicznych: Da-gobert Łańcut ukończył w 1939 r. wydział architektury na Politechnice w Paryżu, a Leon Gangel (doktor medycyny) w 1925 r. Uniwersytet Karola w Pradze. Leon Fojer kształcił się kilka lat w Grenoble we Francji i w Modenie we Włoszech. Ukończonymi studiami prawniczymi mógł pochwalić się cały zespół radców prawnych Wydziału/Biura Prawnego Gabinetu Ministra BP: Julian Tewel, Felicja Fiszman, Jerzy Rundstein i inni. Szesnaście osób w centrali MBP legitymowało się wykształceniem niepełnym wyższym.

Kariera znanego z wydarzeń z lat osiemdziesiątych Władysława Ciastonia – byłe-go szefa PUBP w Bolesławcu w województwie wrocławskim może świadczyć o wadze przykładanej w kierownictwie MBP do zatrudniania osób z wyższym wykształceniem. Po ukończeniu w 1951 r. studiów na Wydziale Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego

273 AIPN, MBP, 0297/16, t. 14, Organizacja, struktury aparatu BP 1945–1960, województwo wrocławskie, k. 9.274 Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1950–1952, s. 24–25.

72 73

w ciągu kilku miesięcy awansował i został przeniesiony do pracy w MBP w Warsza-wie. Z biegiem lat w resorcie przybywało osób wykształconych, co spowodowało, że u schyłku swego istnienia MBP dysponowało już dość liczną wysoko kwalifikowaną kadrą, potrafiącą sprostać nowym wymaganiom. Już w 1953 r. w samym tylko Szefo-stwie Zaopatrzenia zatrudnionych było 20 inżynierów275.

Radkiewicz miał – jak się wydaje – świadomość niewielkiej przydatności do służ-by na wyższych stanowiskach ludzi młodych, bez niezbędnego w tego typu pracy do-świadczenia życiowego. I w rzeczywistości najliczniejszą grupę w kadrze kierowniczej MBP stanowiły osoby między 35. a 50. rokiem życia, urodzone między 1905 a 1915 r. Do wyjątku należeli urodzeni u schyłku XIX w.276 Na początku lat pięćdziesiątych ta sytuacja zaczęła ulegać wyraźnej zmianie i do głosu zaczęli dochodzić ludzie młodzi, urodzeni już w II RP277.

O ile w ministerstwie coraz szerzej korzystano z wiedzy osób wykształconych i nowoczesnych środków operacyjnych, o tyle w terenie nadal dominowały tradycyj-ne metody pracy, wykorzystujące fizyczny terror. Praca prymitywnych, wulgarnych, stosujących drastyczne metody śledztwa szeregowych funkcjonariuszy byłaby bez-użyteczna bez nadzoru kierowniczego osób potrafiących analizować wielowątkowe rozpracowania i działania operacyjne. Bez starannie wyselekcjonowanego i przygo-towanego przez sowieckie służby specjalne kierownictwa aparatu bezpieczeństwa, korzystającego w szerokim zakresie z wiedzy i pomocy sowieckich doradców, nie byłoby możliwe rozbicie w krótkim czasie wszystkich struktur polskiego podziemia, PSL, spacyfikowanie wsi i Kościoła oraz prowadzenie przez lata skutecznej gry z polskimi ośrodkami emigracyjnymi na Zachodzie i doświadczonymi oficerami oraz politykami (np. operacja „Cezary”).

Od początku istnienia UB był kojarzony z działalnością skierowaną przeciwko legalnym jeszcze wówczas strukturom Polskiego Państwa Podziemnego, a następnie antykomunistycznemu podziemiu. Agenturalny charakter Urzędu i rozmiar represji zmuszał do działań obronnych i odwetowych. W przeciwieństwie do żołnierzy LWP, funkcjonariusze UB, ujęci przez pozostające w konspiracji oddziały zbrojne, byli likwidowani na miejscu. Szczególnie w latach 1944–1947 pracownicy resortu byli celem, spektakularnych niekiedy, akcji zbrojnych. Jedną z nich był zamach na szefa PUBP w Hrubieszowie Feliksa Jacentego Grodka. Jak zapisano w rozkazie nr 43 ministra Radkiewicza z 7 sierpnia 1945 r.: „[30 III 1945 r.] Do kierownika Urzędu ob. Grodka zgłosił się 10-letni chłopak z »podarunkiem« – doniczką kwiatów i koszy-kiem z szynką, kiełbasą, wódką i innymi rzeczami. Warta chłopaka przepuściła bez przepustki, a kierownik »podarunek« przyjął. Przy rozpakowywaniu nastąpił wybuch, w wyniku którego został zabity kierownik PUBP w Hrubieszowie ob. Grodek”278.

275 AIPN, 0990/30, Rozkazy personalne MBP za rok 1952, k. 101–105.276 Leon Gangel (ur. 1889 r.), Edward Kalecki (ur. 1895 r.), Maria Kamińska (ur. 1897 r.), Zygmunt Okręt (ur. 1897 r.), Hanna Wierbłowska (ur. 1893 r.).277 Stanowiska kierownicze objęli wówczas m.in.: Daniel Piękniewski (ur. 1921 r.), Stanisław Kończewicz, Stefan Młynarczyk, Kazimierz Michalak, Jan Górecki i Bolesław Galczewski (wszyscy urodzeni 1922 r.), Ryszard Ma-tejewski (ur. 1923 r.), Stanisław Filipak i Władysław Ciastoń (urodzeni 1924 r.) i Idzi Bryniarski (ur. 1927 r.).278 AIPN Wr, 053/932, Rozkazy byłego MBP z lat 1945–1947 (do wszystkich jednostek wojewódzkich, powiato-wych itp., podległych byłemu MBP, przesłane do wiadomości i wykonania), k. 9.

74 75

Likwidacji MBP i KdsBP towarzyszyły aktywne działania władz, mających na celu zapewnienie zwalnianym funkcjonariuszom zatrudnienia w nowych instytucjach i rekompensaty za utracone pobory. Ten niemający precedensu fakt uwidoczniony został m.in. w uchwale Rady Ministrów z 13 listopada 1956 r. „w sprawie zatrudnie-nia funkcjonariuszów zwolnionych ze służby w organach bezpieczeństwa publiczne-go i ich materialnego zaopatrzenia”. W paragrafie 1. ustawodawca stwierdzał: „Do funkcjonariuszów zwolnionych ze służby w organach bezpieczeństwa publicznego po dniu 31 października 1956 r. stosuje się postanowienia uchwały nr 782 Prezydium Rządu z dnia 1 października 1955 r. w sprawie zatrudnienia oficerów zawodowych zwolnionych ze służby wojskowej i ich materialnego zaopatrzenia (Monitor Pol-ski, nr 88, poz. 1072) oraz postanowienia uchwały nr 581 Prezydium Rządu z dnia 22 września 1956 r. o uzupełnieniu uchwały nr 782 z dnia 1 października 1955 r. (Monitor Polski, nr 82, poz. 967)”279.

W rozumieniu tej uchwały oficerów WP zrównano w prawach i przywilejach z funkcjonariuszami organów bezpieczeństwa. Obowiązek zapewnienia miejsc pra-cy nałożono na wojewódzkie i powiatowe rady narodowe, które winny zaoferować zatrudnienie „odpowiadające kwalifikacjom, wykształceniu i zdrowiu funkcjona-riusza”. Byłym pracownikom resortu zagwarantowano sześciomiesięczny dodatek wyrównawczy w sytuacji, gdyby nowa praca była gorzej opłacana (przeniesionym do MO dodatek przedłużono do dwunastu miesięcy) i prawo do rocznego leczenia w zakładach Służby Zdrowia MSW280.

Starania władzy o zabezpieczenie bytu materialnego zwalnianej kadry aparatu bezpieczeństwa nie oznaczały wyłączenia jej spod stale ulepszanego systemu poli-tycznego nadzoru. Podobnie jak ogół obywateli, byli funkcjonariusze, także wysokie-go szczebla, stawali się obiektami działań operacyjnych, jednakże skala inwigilacji i represji była nieporównywalna z podobnymi działaniami wobec innych grup, śro-dowisk społecznych i zawodowych. Klasyczną, choć nie jedyną ilustracją tego zjawi-ska były m.in. zabiegi KS MO w Warszawie z lat 1967–1970 skierowane przeciwko osobom, które – zdaniem kierownictwa partii i resortu – „zajęły stanowisko proizra-elskie”. Po kilkunastu latach od rozwiązania MBP wyżsi oficerowie resortu: Anatol Akerman, Wacław Dominik, Teodor Duda, Hipolit Duljasz, Leon Fojer, Juliusz Litoczewski, Dagobert Łańcut, Bronisław Nechamkis, Leon Rubinsztein i Henryk Zamorski (Mor) oraz ich rodziny stali się „obiektami podejrzanymi” i gromadzono na nich materiały obciążające281. Niektórzy z chwilą emigracji z kraju przeobrażali się we wrogów systemu, któremu przez lata gorliwie służyli, otrzymując w zamian wysokie stanowiska. W 1968 r. słuchacze Wolnej Europy w Polsce mogli poznać głos ppłk. Adama Korneckiego (Dawida Kornhendlera) – byłego zastępcy szefa WUBP we Wrocławiu i Szczecinie, opowiadającego o zbrodniach aparatu bezpieczeństwa w Polsce, pomijającego przy tym swój w nich udział282.

279 AIPN, Zespół GZI, Uchwała nr 707/56 Rady Ministrów z 13 XI 1956 r., k. 550–552.280 AIPN, Zespół GZI, Zasady zatrudniania funkcjonariuszów zwolnionych ze służby w organach bezpieczeń-stwa publicznego i ich materialnego zaopatrzenia, k. 353–361.281 Zob. AIPN, WUSW, 0722/1, Materiały dotyczące osób, który zajęły stanowisko proizraelskie w latach 1967–1970, t. 1, k. 107–113, t. 2, k. 30–36, t. 6, k. 67–69, t. 8, k. 68–72, t. 10, k. 9–13, t. 11, k. 172, t. 12, k. 243.282 J. Nowak-Jeziorański, Polska z oddali. Wojna w eterze. Wspomnienia, t. 2: 1956–1976, Londyn, 1988, s. 231.

74 75

Analiza kadr kierowniczych MBP-UB nie może na obecnym etapie badań uwzględ-niać wszystkich elementów ogromnej machiny, jaką było MBP i podległy mu aparat bezpieczeństwa. Podjęcie studiów nad obsadą UB w Polsce z latach 1944–1956 pozwa-la jednak na przybliżenie wiedzy o tej instytucji i jej pracownikach.

Bohaterowie książki często do końca lat osiemdziesiątych piastowali wysokie funkcje w komunistycznym aparacie bezpieczeństwa. Niektórzy – jak mieszkający w Niemczech Marceli Reich-Ranicki – są nadal znanymi osobistościami świata kul-tury. Do dziś żyje w Polsce kilkudziesięciu dyrektorów, zastępców dyrektorów de-partamentów MBP/KdsBP, szefów i zastępców szefów wojewódzkich i powiatowych UBP. Zmiana systemu politycznego spowodowała, że ich losy i przebieg służby stały się przedmiotem badań naukowych, rzadziej obiektem postępowania prokurator-skiego.

Krzysztof Szwagrzyk

76

77

OBSADA KIEROWNICZYCH STANOWISK W APARACIE BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO W LATACH 1944–1956

(ZESTAWIENIE TABELARYCZNE)

CENTRALA

Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego

Nazwisko i imię Imię ojca Stopieńsłużbowy Czas pełnienia funkcji

Gabinet Ministra

MinisterRadkiewicz Stanisław1 Franciszek gen. dyw. 22 VII 1944–9 XII 1954

WiceministrowieMietkowski Mieczysław (Bobrowicki Mojżesz)2

Zachariasz mjr/gen. bryg. 16 X 1944–9 XII 1954

Wachowicz Henryk brak stopnia 4 IV–31 VII 1946Świetlik Konrad3 Maciej płk 1 VIII 1948–30 XI 1954Lewikowski Wacław4 Stanisław 27 X 1949–21 X 1952Ptasiński Jan Wincenty ppłk 5 XII 1952–9 XII 1954

Pomocnicy ministraRomkowski Roman (Grinszpan Menasze)5

Stanisław płk/gen. bryg. 15 I 1946–9 I 1949

Korczyński Grzegorz (Kilanowicz Stefan Jan)6

Szczepan płk/gen. bryg. 15 III 1946–5 IX 1948

Moczar (Diemko) Mieczysław7

Mikołaj(Tichon)

gen. bryg. 25 V–5 IX 1948

1 Zmarł 18 XII 1987 r. w Warszawie; wg Tadeusza Mołdawy Radkiewicz zmarł 13 XII 1987 r. (idem, Ludzie władzy 1944–1991, Warszawa 1991, s. 415).2 Do 1 I 1945 r. zastępca kierownika RBP; zmarł 27 IV 1990 r. w Warszawie.3 Absolwent kursu NKWD w m. Gorki w 1941 r.; zmarł 4 IX 1998 r. w Warszawie.4 Zmarł 23 VIII 1994 r. w Warszawie.5 Niektóre źródła wymieniają też formę Grinspan-Kikiel Natan; zmarł 12 VII 1968 r. w Warszawie.6 Pomocnik ministra ds. operacyjnych; miał nadzór nad pracą Departamentu I, Wydziału I Samodzielnego, Zarządu Informacji, Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Głównego Urzędu Cenzury; zmarł 22 X 1971 r. w Algierze.7 Pomocnik ministra ds. operacyjnych; absolwent kursu NKWD w m. Gorki w 1941 r.; zmarł 1 XI 1986 r. w Warszawie.

2

78

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

79

Wydział Personalny/Zarząd Personalny/Biuro Personalne/Departament Kadr

KierownicyOrechwa Mikołaj8 Szymon kpt./płk 1 VIII 1944–9 XII 1954

ZastępcySzot Stanisław Mateusz kpt./mjr 12 IX–28 X 1944Andrzejewski Leon (Ajzen Lajb Wolf)9

Stefan(Bencjon)

ppłk 12 X 1944–19 VI 1946

Jurcewicz Romuald10 Wacław mjr 12 IV 1945–1 X 1946Klimaszewski Jan11 Władysław por./mjr 1 VIII 1946–16 III 1950Banulewicz Aleksander12 Alfons ppłk 17 III 1950–9 XII 1954

Kontrwywiad/Departament I

DyrektorzyRomkowski Roman (Grinszpan Menasze)

Stanisław kpt./ mjr/płk 1 VIII 1944–14 I 1946

Sielicki Ludwik13 Jan płk 21 II–24 IX 1946Jastrzębski (Ritter) Artur14 Jan (Johann) ppłk p.o. 1 VII–30 IX 1946Gajewski Adam15 Ignacy płk 1 XII 1946–15 VI 1948Jastrzębski (Ritter) Artur Jan (Johann) ppłk 1 IV–24 IX 1948Antosiewicz Stefan16 Wacław ppłk/płk 1 IX 1948–9 XII 1954

Wicedyrektorzy/zastępcy dyrektorówSzczepanik Kazimierz por./kpt. 30 VIII–31 XII 1944Czaplicki Józef (Kurc Izydor)

Henryk(Hereks)

mjr 27 VII 1945–14 I 1946

Jastrzębski (Ritter) Artur Jan (Johann) mjr/ppłk 1 X 1946–19 II 1947Sobczak (Sobczuk) Stefan Grzegorz ppłk 15 II 1947–28 II 1949Czaplicki Józef (Kurc Izydor)17

Henryk(Hereks)

ppłk/płk 20 XII 1947–1 III 1950

Konar Julian (Kohn Julian Jakub)

Józef ppłk 1 II 1950–1 I 1952

8 Oficer sowiecki; w 1956 r. wyjechał do ZSRR.9 Wykładowca na kursie NKWD w Kujbyszewie; zmarł 18 I 1978 r. w Warszawie.10 Oficer sowiecki; w 1946 r. wyjechał do ZSRR.11 16 III 1950 r. przekazany do dyspozycji KC PZPR; zmarł 30 XI 1989 r. w Warszawie.12 Zmarł 23 XII 1995 r. w Warszawie.13 Oficer sowiecki; w lipcu 1948 r. wyjechał do ZSRR.14 1 III 1950 r. przekazany do dyspozycji KC PZPR; od 1960 r. generał WP; zmarł 7 V 1981 r. w Warszawie.15 Oficer NKWD/NKGB; w 1948 r. wyjechał do ZSRR.16 Zmarł 15 V 1998 r. w Warszawie.17 Absolwent kursu NKWD w m. Gorki w 1941 r.; zmarł 26 VI 1985 r. w Warszawie.

78


79

Leśniewski Edward Walenty ppłk 1 I 1952–9 XII 1954Konar Julian (Kohn Julian Jakub)

Józef ppłk/płk 20 X 1953–31 XII 1954

Departament II

DyrektorzyŚnigir Jan18 Jan płk p.o. 1 IV 1945–31 III 1947Rubinsztein Leon (Leiba)19 Mojżesz płk p.o. 1 IV 1947–9 XII 1949

10 XII 1949–13 I 1951Taboryski Michał (Mojżesz) Rafał ppłk p.o. 11 I 1951–28 II 1955

Wicedyrektorzy/zastępcy dyrektorówDuczko Alfons20 Józef kpt./ppłk 10 XI 1946–14 II 1955Taboryski Michał (Mojżesz) Rafał ppłk 15 XII 1947–20 I 1949

Wydział do Walki z Bandytyzmem/Departament VII (do Walki z Bandytyzmem)/Departament III

Kierownicy/dyrektorzySielicki Ludwik Jan ppłk/płk 14 IV 1945–14 I 1946Czaplicki Józef (Kurc Izydor)

Henryk(Hereks)

ppłk 15 I 1946–19 XII 1947

Tataj Jan21 Filip ppłk 15 XII 1947–10 XI 1949Czaplicki Józef (Kurc Izydor)

Henryk(Hereks)

płk 1 III 1950–1 IV 1953

Andrzejewski Leon (Ajzen Lajb Wolf)

Stefan(Bencjon)

płk p.o. 1 IV 1953–14 VI 1954

Brystiger Julia22 Henryk(Herman)

płk 1 VIII–9 XII 1954

ZastępcySzot Stanisław Mateusz mjr/ppłk 5 IV–13 VII 1945Kwiatkowski Jan kpt. 16 IX 1945–14 I 1946Sielicki Ludwik Jan płk 15 I–4 II 1946Dominik Władysław23 Jan ppłk 1 IV 1946–20 I 1949Andrzejewski Leon (Ajzen Lajb Wolf)

Stefan(Bencjon)

ppłk/płk 20 IV 1949–14 VI 1954

Wolański Stanisław24 Michał mjr/ppłk 1 IX 1950–14 I 1953Krupski Mikołaj Antoni mjr 15 I 1953–1 VI 1954

18 Oficer sowiecki; 30 IV 1947 r. wyjechał do ZSRR.19 Zmarł 23 X 1993 r. w Warszawie.20 Zmarł 21 VI 1955 r. w Warszawie.21 W 1953 r. skazany na 15 lat więzienia; zmarł 26 IX 1996 r. w Warszawie.22 Z domu Prajs (Preiss); zmarła 9 X 1975 r. w Warszawie.23 Zmarł 18 XI 1969 r. w Warszawie.24 Od 10 X 1953 r. komendant główny MO.

80


81

Samodzielny Wydział do Walki z Bandytyzmem

KierownicyJastrzębski Stanisław 15 VII–9 XII 1954

ZastępcyMikołajski Stefan 15 VII–9 XII 1954

Departament IV

DyrektorzyWolski Aleksander (Dyszko Aleksander Salomon)25

Adam(Abraham)

ppłk/płk 1 X 1945–19 VI 1947

Kratko Józef26 Antoni (Azriel)

płk 20 VI 1947–14 I 1953

Galczewski Bolesław Bolesław ppłk 15 I 1953–14 II 1954Wicedyrektorzy/zastępcy dyrektorów

Szymczak Zdzisław Bronisław por./mjr p.o. 22 X 1945–19 V 1948Lech Jan27 Ignacy mjr 15 V 1949–14 II 1951Konieczny (Bernstein) Bernard28

Markus mjr/ppłk 15 V 1949–9 XII 1954

Biełych Wiktor29 Piotr ppłk 1 III 1951–19 I 1953Galczewski Bolesław Bolesław mjr/ppłk 15 X 1951–14 I 1953Andrzejewski Leon (Ajzen Lajb Wolf)

Stefan(Bencjon)

płk 15 VI–9 XII 1954

Górecki Jan Władysław ppłk 15 VI–31 XII 1954

Departament V

DyrektorzyBrystiger Julia Henryk

(Herman)kpt./płk p.o. 1 X 1945–14 I 1950

płk 15 I 1950–31 VII 1954Wicedyrektorzy/zastępcy dyrektorów

Paszta Tadeusz30 Józef mjr/ppłk 1 III–14 V 1946Chmielewski Henryk31 Jan kpt./mjr 1 VII 1946–25 X 1949Gadomski Romuald Stanisław mjr 11 IX 1946–30 VI 1947Więckowski Karol32 Karol ppłk 1 I 1950–14 I 1953

25 Zmarł 30 V 1988 r. w Warszawie.26 W 1969 r. wyjechał do Izraela.27 Zmarł 1 IV 1990 r. w Warszawie.28 Zmarł 7 III 1989 r. w Warszawie.29 Oficer NKWD i „Smiersza”; w 1954 r. wyjechał do ZSRR.30 Od 1940 r. współpracownik NKGB.31 Od 1949 r. dyrektor Departamentu Nadzoru Sądowego w Ministerstwie Sprawiedliwości.32 Zmarł 3 IX 1991 r. w Warszawie.

80


81

Filipiak Stanisław Antoni mjr 25 I 1953–15 II 1954Tymiński (Kuchta) Józef Jan mjr 1 I–30 IX 1954

Departament VI/Wydział Więzień i Obozów/Departament Więziennictwa

Kierownicy/dyrektorzyKwiatkowski Stanisław kpt. p.o. 1–30 X 1944Duda Teodor33 Filip mjr/ppłk 1 XI 1944–27 IX 1945Łańcut Dagobert Jerzy34 Maksymilian mjr/ppłk 28 IX 1945–7 XI 1946Pizło Stanisław Antoni Jan ppłk/płk p.o. 7 XI 1946–1 VI 1947

płk 1 VI 1947–21 III 1951Duljasz Hipolit Antoni komisarz

I stopnia19 III 1951–9 XII 1954

Zastępcy kierowników/wicedyrektorzy/zastępcy dyrektorówKwiatkowski Stanisław 1 XI 1944–4 X 1945Łańcut Dagobert Jerzy Maksymilian mjr 3 IX–27 IX 1945Pizło Stanisław Antoni Jan mjr/ppłk 29 X 1945–6 XI 1946Bartczak Jan Józef komisarz

II stopnia1 I 1947–9 XII 1954

Duljasz Hipolit Antoni ppłk 7 I 1950–18 III 1951Rybicki Marian Stanisław ppłk 1 IX 1951–23 VIII 1953Troszczyński Józef35 Franciszek komisarz

III stopnia15 I–9 XII 1954

Wydział II Samodzielny/Departament VII

Kierownicy/dyrektorzyKonar Julian (Kohn Julian Jakub)

Józef ppłk p.o. 4 IV–20 VI 1945

Burgin Juliusz36 Michał(Mojżesz)

ppłk 21 VI 1945–19 VI 1947

Komar Wacław (Kossoj Mendel)37

Dymitr gen. bryg. 20 VI 1947–31 V 1950

Sienkiewicz (Lewin) Witold38 Feliks ppłk 1 VI 1950–1 XII 1954Zastępcy kierowników/wicedyrektorzy/zastępcy dyrektorów

Konar Julian (Kohn Julian Jakub)

Józef ppłk 21 VI 1945–14 VII 1946

Wargin-Słomiński Józef Jan mjr 31 VII 1946–28 II 1947

33 Rozkaz z 6 X 1944 r.; zmarł 15 VI 1986 r. w Warszawie.34 7 XI 1946 r. aresztowany; wyrokiem WSR w Warszawie z 30 VI 1947 r. skazany na 8 lat więzienia za naduży-cia i malwersacje.35 Od 9 XII 1954 r. do 1 IV 1955 r. dyrektor Departamentu Więziennictwa MSW.36 Od 1939 r. współpracownik NKWD/NKGB; od 15 VII 1947 r. do 15 VII 1948 r. w dyspozycji KC PPR; zmarł 9 II 1973 r. w Warszawie.37 Zmarł w 1992 r.38 Zmarł 13 I 1990 r. w Warszawie.

82


83

Gadomski Romuald Stanisław mjr 1 VII 1947–15 IX 1949 Kamiński Jan Leon 1 XI 1948–15 III 1952Okręt Zygmunt (Nachemiasz)

Ignacy(Izrael)

płk 1 V 1949–24 II 1951

Fink Marek (Finkienberg Mark)39

Julian(Jura)

ppłk 21 V 1952–9 XII 1954

Czaplicki Józef (Kurc Izydor)

Henryk(Hereks)

płk 1 IV 1953–9 XII 1954

Departament VIII

DyrektorzyRadziukiewicz (Lalko) Czesław

Kazimierz mjr p.o. 16 X 1950–31 X 1951

Zabawski Jan40 Mikołaj ppłk 1 I 1951–9 XII 1952

Wicedyrektorzy/zastępcy dyrektorówRadziukiewicz (Lalko) Czesław

Kazimierz mjr 16 X 1950–9 XII 1954

Departament IX

DyrektorzyWolański Stanisław Michał ppłk 15 I–9 X 1953

Zastępcy dyrektora/wicedyrektorzyBiełych Wiktor Piotr ppłk 20 I 1953–31 VIII 1954Górecki Jan Władysław ppłk 12 X 1953–14 VI 1954

Departament X (Biuro Specjalne)

DyrektorzyFejgin Anatol41 Mojżesz mjr/ppłk/płk 1 III 1950–31 XII 1953

ZastępcyŚwiatło Józef (Fleischfarb Izaak)42

Gabriel ppłk 1 III 1950–30 IX 1954

Piasecki Henryk (Pesses Izrael Chaim)43

Marek (Mordka)

ppłk 1 III 1950–30 XI 1953

Michalak Kazimierz Stanisław ppłk 15 XII 1953–31 VII 1954

39 W latach siedemdziesiątych zmienił nazwisko na Witold Jóźwicki.40 Zmarł 9 II 1988 r. w Warszawie.41 Zmarł 28 VII 2002 r. w Warszawie.42 5 XII 1953 r. zbiegł za granicę.43 Zmarł 17 IV 2003 r. w Warszawie.

82


83

Samodzielna Grupa przy Ministrze BP

KierownicySieradzki Kazimierz 15 VI–9 XII 1954

Zastępcy – brak danych

Departament XI

DyrektorzyWięckowski Karol Karol ppłk/płk 15 I 1953–31 XII 1954

Wicedyrektorzy/zastępcy dyrektoraDziemidok Józef Michał ppłk 20 III 1953–9 XII 1954

Inspektorat Wiejski

KierownicyPaszkowski Zbigniew Zygmunt płk 1 VIII–9 XII 1954

ZastępcyKubajewski Daniel Antoni ppłk 8 X–9 XII 1954

Wydział III – Samodzielny Wydział „A”

KierownicySzewczyk Jan44 Józef kpt./ppłk p.o. 16 IX 1945–14 II 1952

ZastępcyWojciechowski Józef p.o. 1 VII–31 VIII 1946

1 IX 1946–9 XII 1954ZwierchanowskiWłodzimierz45

Ignacy mjr p.o. 10 IV 1947–31 I 1949

Sadura Wacław Piotr mjr 1 VIII 1950–14 II 1954

Wydział IV Samodzielny

KierownicyRóżański (Goldberg) Józef46 Adam

(Abram)płk 16 IX 1945–30 VI 1947

ZastępcyStarzycki (Pachołek) Jan Franciszek kpt./mjr 16 XII 1945–30 VI 1947Humer (Umer) Adam47 Wincenty mjr/ppłk 1 VII 1947–1 IV 1949

44 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł 23 I 1968 r. w Warszawie.45 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; uzyskał zgodę władz na zmianę obywatelstwa i pozostanie w Polsce; zmarł w 1976 r. w Warszawie.46 W latach 1939–1941 funkcjonariusz NKWD; zmarł 21 VIII 1981 r. w Warszawie.47 Do 1 IV 1949 r. naczelnik Wydziału II Departamentu Śledczego; zmarł 9 IX 2001 r. w Warszawie.

84


85

Departament Śledczy

DyrektorzyRóżański (Goldberg) Józef Adam

(Abram)płk 1 VII 1947–5 III 1954

Wicedyrektorzy/zastępcy dyrektoraHumer (Umer) Adam Wincenty mjr/ppłk 1 VII 1947–9 XII 1954Leszkowicz Wiktor48 Kazimierz ppłk 15 XI 1951–8 IV 1954Matejewski Ryszard Stanisław ppłk 1 VII–31 XII 1954Michalak Kazimierz Stanisław ppłk 1 VIII–9 XII 1954

Wydział ds. Funkcjonariuszy

KierownicySobczak (Sobczuk) Stefan Grzegorz ppłk 19 IV 1945–10 VI 1946Siedlecki Jerzy49 Gotfryd płk 1 VIII 1949–1 IX 1954

ZastępcyBraude Teresa (Cwi Estera) Adam kpt. 19 IV 1945–10 VII 1946Siedlecki Jerzy Gotfryd mjr 1 I–10 VI 1946Zabawski Jan Mikołaj kpt./ppłk 1 VI 1946–31 I 1948Michalak Kazimierz Stanisław ppłk 15 II 1948–31 VII 1949Tracz Edward Jakub mjr/ppłk 15 II 1948–31 VII 1949

Wydział Cenzury/Główny Urząd Cenzury

KierownicyRossner Michał mjr 1 IX–6 XII 1944Wierbłowska Hanna50 Maurycy kpt./mjr 9 IX 1944–14 I 1946Taboryski Michał (Mojżesz) Rafał kpt./mjr 15 I–29 XII 1946

ZastępcyTaboryski Michał (Mojżesz) Rafał por./kpt. 2 X 1944–14 I 1946Fojer (Feuer) Leon Chaim mjr 21 I–30 XI 1946

Biuro/Wydział „B”

KierownicyTaboryski Michał (Mojżesz) Rafał mjr/ppłk 1 XII 1946–14 XII 1947

ZastępcyFojer (Feuer) Leon Chaim mjr 1 XII 1946–14 XII 1947

48 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.49 Zmarł 10 III 1996 r. w Warszawie.50 Z domu Fagot.

84


85

Biuro „C” – Szyfry

KierownicyBoński Antoni Aleksander mjr p.o. 1 X 1952–9 XII 1954


Inspektorat Ministra BP

Starsi inspektorzyWierbłowska Hanna Maurycy mjr 15 I 1946–1 IX 1949Zabawski Jan Mikołaj ppłk 1 IX–31 X 1951Jurkowski (Jungman) Józef51 Daniel

(Dawid)ppłk 1 IX–30 XI 1951

Punda Antoni52 Szymon płk 1 XII 1951–1 IX 1953Paszkowski Zbigniew Zygmunt płk 1 I 1953–31 VII 1954

ZastępcyPluta Józef Michał ppłk 20 VII 1951–30 IV 1954Szemiot Stanisław Antoni płk 12 VII 1953–9 XII 1954Wojeński Wiktor53 Adam mjr 12 VII 1953–9 XII 1954Nowak Adam Walenty mjr 26 XI 1953–9 XII 1954Krupski Mikołaj Antoni mjr 1 VI–14 VIII 1954Futerał Edward (Eliasz)54 Mieczysław

(Mojżesz)mjr 15 VI–14 VIII 1954

Wydział/Departament Ochrony Rządu

Kierownicy/dyrektorzyAndrzejewski Leon (Ajzen Lajb Wolf)

Stefan(Bencjon)

por. 22 VIII–11 X 1944

Zacharewicz Włodzimierz55 Wiktor kpt./mjr 9 XI 1944–17 VIII 1945Zasztoft Stanisław Józef por. p.o. 1–19 VII 1945Dolecki Stanisław 20 VII 1945–30 IX 1946Sielicki Ludwik Jan płk 25 IX 1946–1 VI 1948Rubinsztein Leon (Leiba) Mojżesz płk p.o. 27 I–9 XII 1949Grzybowski Faustyn56 Filip płk 10 XII 1949–1 I 1955

Zastępcy kierowników/wicedyrektorzy/zastępcy dyrektorówKrakowski Józef57 Ignacy kpt. 6 XI 1944–19 I 1945Ringer Czesław (Chaskiel) Bernard por./kpt. 3 I–30 XI 1945

51 W 1969 r. wyjechał do Danii.52 Zmarł 13 X 1962 r. w Warszawie.53 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł 25 I 1990 r. w Wydninach, powiat Giżycko.54 Zmarł 27 VII 1995 r. w Warszawie.55 Oficer sowiecki; w grudniu 1947 r. wyjechał do ZSRR.56 Oficer sowiecki; w latach 1935–1938 funkcjonariusz NKWD; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; uzy-skał zgodę władz na zmianę obywatelstwa i pozostanie w Polsce; zmarł 9 IV 1999 r. w Białymstoku.57 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1968 r. wyjechał do Izraela.

86


87

Zasztoft Stanisław58 Józef por./kpt./mjr 19 VII 1945–1 IV 1947Bartosiewicz Władysław 1 XI 1945–30 IX 1946Szczepanik Kazimierz Jan mjr 1 VI 1947–14 VII 1948Janic Marian 1 IV 1948–20 I 1949Korski (Gransztof) Julian59 Julian mjr 1 IV 1948–13 III 1949Dominik Władysław Jan ppłk 21 I–9 XII 1949Grzybowski Faustyn Filip ppłk 21 I–9 XII 1949Klaro Stanisław60 Marcin mjr/ppłk 1 II 1950–20 IX 1954Lachowski Mikołaj61 Roman mjr 1 VII 1953–31 V 1954

Departament Łączności

DyrektorzySuczek Feliks62 Antoni płk 1 V 1950–9 XII 1954

Wicedyrektorzy/zastępcy dyrektoraRodniewski Antoni63 Michał ppłk 1 I 1952–20 III 1953Surutkowicz Aleksander64 Aleksander płk 20 II 1953–9 XII 1954

Służba B.O.

KierownicyJegliński Anatol 1 II 1952–9 XII 1954

ZastępcyCzysler Walenty65 Sergiusz ppłk 1 I 1952–14 VI 1954Trzciński Władysław 1 VI 1953–9 XII 1954

Departament/Instytut Techniki Operacyjnej

DyrektorzyCzysler Walenty Sergiusz ppłk 15 VI–9 XII 1954


Departament Szkolenia

DyrektorzyKamińska Maria66 Bolesław mjr 16 VII 1947–28 II 1949Kratko Józef Antoni

(Azriel)płk 15 I 1953–9 XII 1954

58 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; 9 X 1947 r. zwolniony i skierowany do ZSRR.59 Zmarł 17 X 1975 r. w Lęborku.60 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł 30 VIII 1965 r. w Warszawie.61 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1954 r. wyjechał do ZSRR.62 Oficer sowiecki; 16 IX 1956 r. wyjechał do ZSRR.63 Oficer sowiecki; w 1953 r. wyjechał do ZSRR.64 Oficer sowiecki; w 1955 r. wyjechał do ZSRR.65 Oficer sowiecki; w 1955 r. wyjechał do ZSRR.66 Przeniesiona do pracy w KC PZPR.

86


87

ZastępcyKamiński Józef67 Ignacy płk 15 II–31 V 1948Szymczak Zdzisław Bronisław mjr 15 II 1949–31 I 1953Gruda Helena (Gitla)68 Mordka por./kpt. 1 VIII 1951–14 XII 1953Piasecki Henryk (Pesses Izrael Chaim)

Marek (Mordka)

ppłk 1 XII 1953–9 XII 1954

Wydział Paszportów Zagranicznych

KierownicySobczyński (Spychaj)Władysław69

Wincenty ppłk 15 VI 1950–20 I 1952

Leśniewska Amelia70 Piotr kpt. p.o. 1 I–31 XII 1952kpt./mjr 1 I 1953–9 XII 1954


Centralne Archiwum MBP

DyrektorzyPiasecka Jadwiga Henryk

(Chaim)kpt. p.o. 1 X 1950–24 II 1951

Okręt Zygmunt(Nachemiasz)

Ignacy(Izrael)

płk 25 II 1951–9 XII 1954


Wydział Mobilizacyjny/Biuro Wojskowe

KierownicyWojciusz Wincenty71 Mikołaj mjr 1 V 1949–30 IV 1951Garbowski Roman (Garber Rachmiel)

Grzegorz (Gerszon)

ppłk/płk 1 V 1951–9 XII 1954

ZastępcyWojciusz Wincenty Mikołaj mjr/ppłk 1 V 1951–9 XII 1954

Departament Ogólnoadministracyjny

DyrektorzyDowkan Eugeniusz72 Adolf ppłk 20 I 1953–30 IV 1954


67 Oficer sowiecki; w 1948 r. wyjechał do ZSRR.68 Z domu Rapaport; w 1953 r. przeniesiona do dyspozycji KC PZPR; zmarła 4 V 1989 r. w Warszawie.69 Absolwent tzw. Aleksandrowskiej Szkoły NKWD w Smoleńsku w 1941 r., w latach sześćdziesiątych attaché wojskowy ambasady PRL w Bułgarii; zmarł 2 X 1986 r. w Warszawie.70 Zmarła 31 V 1988 r. w Warszawie.71 Oficer sowiecki; w 1954 r. wyjechał do ZSRR.72 30 IV 1954 r. zdegradowany i zwolniony ze służby.

88


89

Wydział Finansowy/Biuro Finansowo-Budżetowe/Departament Finansowy

Kierownicy/dyrektorzyKalecki Edward (Tenenbaum Szymon Ela)73

Józef(Moszek)

por./ppłk 20 XII 1944–31 V 1945

Kisielow Jan74 Jan płk 1 VI 1945–9 XII 1954Zastępcy

Kalecki Edward (Tenenbaum Szymon Ela)

Józef(Moszek)

por./ppłk 1 VI 1945–31 I 1953

Szczęśniak Tadeusz75 Antoni ppłk 15 V 1953–9 XII 1954

Biuro Kontroli

Kierownicy – brak danychZastępcy

Getzel Joachim Abraham ppłk p.o. 15 IX 1949–14 XII 1952Artymowicz Jefim76 Kazimierz ppłk 15 XII 1952–9 XII 1954

Wydział ds. Kultury i Oświaty

KierownicyJezierska Maria p.o. 1 VIII 1953–9 XII 1954

ZastępcyJezierska Maria 1 VIII 1953–9 XII 1954

Wydział Kultury Fizycznej

KierownicyNeuding Julian Henryk mjr 1 VIII 1953–7 V 1954

ZastępcyKraft Henryk Salomon kpt. 1 VIII 1953–1 IV 1955Piękniewski Daniel (Dawid) Wojciech mjr 7 VI–9 XII 1955

Wydział Gospodarczy/Departament III (Zaopatrzenia)/Szefostwo Zaopatrzenia/Departament Zaopatrzenia

Kierownicy/dyrektorzyTrochimowicz(Trachimowicz?) Bronisław77

Marcin kpt./mjr p.o. 5 I–26 VII 1945

73 Zmarł 1 III 1979 r. w Warszawie.74 Oficer sowiecki; w 1956 r. wyjechał do ZSRR.75 Zmarł 7 III 1989 r. w Warszawie.76 Oficer sowiecki; w 1955 r. wyjechał do ZSRR.77 Oficer sowiecki; w 1954 r. wyjechał do ZSRR.

88


89

Nikolenko Aleksander78 Fiedor płk 12 V 1945–25 IV 1947Minecki Apolinary79 Zenon płk 25 IV 1947–24 VII 1951Lech Jan Ignacy ppłk p.o. 1 VI 1953–9 XII 1954

ZastępcyDuda Teodor Filip ppłk 15 X 1945–19 II 1947Ringer Czesław (Chaskiel) Bernard kpt./płk 1 XII 1945–15 IX 1953Czełmadinow Nikita80 Józef płk 21 II–8 VII 1947Karczmarek Stanisław 1 VIII 1947–20 XII 1949Lech Jan Ignacy mjr/ppłk 20 I 1953–9 XII 1954

Departament Organizacji i Planowania

DyrektorzyCzubak Włodzimierz81 Teodor ppłk p.o. 15 VI–14 IX 1953Hakman Michał Paweł

(Abram)płk 15 IX 1953–9 XII 1954

ZastępcyCzubak Włodzimierz Teodor mjr p.o. 15 VI 1953–9 XII 1954

Departament Kwaterunkowo-Budowlany

DyrektorzyPizło Stanisław Antoni Jan płk 1 IX 1953–9 XII 1954

ZastępcyKłosiewicz Stefan Andrzej ppor./kpt. 15 VI 1953–9 XII 1954

Kwatermistrzostwo Centralnych Jednostek MBP

KierownicySawicki Henryk 1 VIII 1953–9 XII 1954

ZastępcyKaraśkiewicz Jan 1 VI 1953–14 VIII 1954Minko Bolesław Józef ppłk 1 VI 1953–9 XII 1954

Wydział Kadr przy Generalnym Dyrektorze ds. Zaopatrzenia MBP

KierownicySobczyński Marian Józef 15 V 1953–9 XII 1954

ZastępcyNalazek Franciszek 1 XII 1953–30 XI 1954

78 Oficer sowiecki.79 Oficer sowiecki; 24 VII 1951 r. przeniesiony na stanowisko wiceprzewodniczącego Głównego Komitetu Kultury Fizycznej; w 1951 r. wyjechał do ZSRR.80 Oficer sowiecki; w 1947 r. wyjechał do ZSRR.81 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł 3 III 1990 r. w Warszawie.

90


91

Szefostwo/Departament Służby Zdrowia

Kierownicy/dyrektorzyWarman Kamil Jakub mjr/ppłk 22 III 1945–30 VI 1947Gangel Leon (Lew) Jakub płk 1 VIII 1947–9 II 1954Stach Leon (Storch Werner Leon Dorn)

Maks(Maksymilian)

ppłk p.o. 10 II–24 XII 1954

Przysuski Ludwik (Salomon) Herman (Hersz)

płk 25 III–9 XII 1954

ZastępcyGangel Leon (Lew) Jakub mjr/ppłk 22 IX 1945–1 X 1946Bielicki Zygmunt Zygmunt płk 6 IX 1946–15 XII 1947Stach Leon (Storch Werner Leon Dorn)

Maks(Maksymilian)

ppłk 1 VIII 1951–9 XII 1954

Górny Witold82 Józef mjr 15 X–6 XII 1954

Biuro Socjalne

KierownicyPizło Stanisław Antoni Jan płk 22 III 1951–31 VIII 1953Szewczyk Jan Józef ppłk p.o. 1–9 XII 1954

ZastępcyMatysiak Mieczysław Józef mjr 26 II 1951–24 IV 1952Szewczyk Jan Józef ppłk 15 II 1952–31 I 1954Radoszewski Tadeusz Wacław mjr 12 IV–9 XII 1954

Komendantura MBP

KierownicySobczak (Sobczuk) Stefan Grzegorz mjr/ppłk 30 VIII 1944–4 I 1945Smolin Piotr83 18 V–10 VII 1945Pietrakowski Bronisław84 Michał mjr/ppłk 23 VIII 1945–31 X 1953Strzelecki Stanisław Tomasz kpt. p.o. 1 XII 1953–3 II 1954Pietrakowski Bronisław Michał mjr/ppłk 4 II–9 XII 1954

ZastępcyTrochimowicz (Trachimowicz?) Bronisław

Marcin kpt. p.o. 22 XI 1944–4 I 1945

Strzelecki Stanisław Tomasz chor./kpt. 23 VI 1945–9 XII 1954

82 Zmarł 27 X 1997 r. w Warszawie.83 Oficer sowiecki.84 Oficer sowiecki; od 1 XI 1953 r. do 3 II 1954 r. słuchacz Wyższej Szkoły Piechoty w Rembertowie; w 1955 r. wyjechał do ZSRR.

90


91

Komitet do spraw Bezpieczeństwa Publicznego


Przewodniczący KdsBPDworakowski Władysław85 Józef 10 XII 1954–29 III 1956Pszczółkowski Edmund86 Józef 30 III–13 XI 1956

Zastępcy Alster Antoni87 10 XII 1954–27 XII 1956Sienkiewicz (Lewin) Witold Feliks 10 XII 1954–28 XI 1956Ptasiński Jan Wincenty ppłk 12 XII 1954–12 XII 1956

Sekretarze Paszkowski Zbigniew Zygmunt płk 1 IV 1955–27 XI 1956

Gabinet przewodniczącego Drzewiecki Michał (Holzer Maurycy Aron)88

Antoni (Aron)

płk 1 I 1955–30 VI 1956

Nowakowski Jerzy Aleksander mjr 15 VII–27 XI 1956

Inspektorat przewodniczącego

InspektorzyTracz Edward Jakub ppłk 15 III 1955–16 XI 1956

Zastępcy Wojeński Wiktor Adam mjr 15 III 1955–27 XI 1956Niemirowski Emil Hipolit ppłk 25 VI 1955–31 I 1956

Departament I

DyrektorzyCzaplicki Józef (Kurc Izydor)

Henryk (Hereks)

płk p.o. 1 II 1955–1 II 19561 II–28 XII 1956

WicedyrektorzyCzaplicki Józef (Kurc Izydor)

Henryk (Hereks)

płk 1 I 1955–31 I 1956

Fink Marek (Finkienberg Mark)

Julian(Jura)

ppłk/płk 1 I 1955–21 XI 1956

Makowski Czesław 15 III 1955–14 IX 1956Andrzejewski Leon (Ajzen Lajb Wolf)

Stefan (Bencjon)

płk 1 IV–16 XI 1956

Dybała Zbigniew Henryk Szczepan mjr 1 V–27 XI 1956

85 Zmarł 17 XI 1976 r. w Warszawie.86 Zmarł 3 I 1997 r. w Warszawie.87 W 1969 r. rodzina wyjechała do Izraela.88 W 1973 r. wyjechał do Szwecji.

92


93

Departament II

DyrektorzyLeśniewski Edward Walenty ppłk p.o. 1 I–14 III 1955

ppłk/płk 15 III 1955–28 XI 1956

WicedyrektorzyLeśniewski Edward Walenty ppłk p.o. 1 I–14 III 1955Konar Julian (Kohn Julian Jakub)

Józef płk 1 I 1955–27 XI 1956

Goleniewski Michał Michał ppłk 15 III–14 XII 1955Nowak Artur (Lerner Abraham)89

Józef(Rubin)

mjr/ppłk 10 XII 1955–27 XI 1956

Żmijewski Henryk90 Antoni ppłk 1 I–27 XI 1956

Departament III

DyrektorzyBrystiger Julia Henryk

(Herman)płk 1 I 1955–16 XI 1956

WicedyrektorzyFilipiak Stanisław Antoni mjr/ppłk 10 V–31 XII 1955Jachimowicz Michał91 Henryk

(Hersz)ppłk 10 XII 1955–28 XI 1956

Wendrowski Henryk92 Hugon kpt. 10 XII 1955–28 XI 1956

Departament IV

DyrektorzyGórecki Jan Władysław ppłk 1 I 1955–28 XI 1956

WicedyrektorzyAndrzejewski Leon (Ajzen Lajb Wolf)

Stefan (Bencjon)

płk 1 I 1955–31 III 1956

Konieczny (Bernstein) Bernard93

Markus płk 1 I 1955–31 V 1956

Ciastoń Władysław Ignacy mjr 1 III–28 XI 1956Kończewicz Stanisław Franciszek mjr 1 VIII–27 XII 1956

89 W 1968 r. wyjechał do Izraela.90 Zmarł 20 IV 2000 r. w Brwinowie.91 W 1987 r. wyjechał do Izraela.92 Zmarł 19 III 1997 r. w Warszawie.93 Zmarł 7 III 1989 r. w Warszawie.

92


93

Departament V

DyrektorzyZabawski Jan Mikołaj płk 1 I–31 V 1955Jurkowski (Jungman) Józef Daniel

(Dawid)płk 1 VI 1955–12 VI 1956

Kubajewski Daniel Antoni mjr p.o. 1 VI–14 IX 195615 IX–16 XI 1956

WicedyrektorzyKubajewski Daniel Antoni mjr 1 IV 1955–31 V 1956Stefańczak Jan94 Jan mjr 1 IX–31 XII 1956

Departament VI

DyrektorzyWięckowski Karol Karol płk 1 I–31 V 1955Dziemidok Józef Michał ppłk 1 VI 1955–28 XI 1956

WicedyrektorzyDziemidok Józef Michał ppłk 1 I–31 V 1955Morawski Stanisław Jan mjr 1 V 1955–28 XI 1956

Departament VII

DyrektorzyKratko Józef Antoni

(Azriel)płk p.o. 1 I 1955–31 V 1956

Matejewski Ryszard Stanisław płk p.o. 1 VI–28 XI 1956Wicedyrektorzy

Kratko Józef Antoni (Azriel)

płk 1 I 1955–31 V 1956

Matejewski Ryszard Stanisław ppłk p.o. 1 I 1955–31 V 1956Bryniarski Idzi Tadeusz mjr 1 VIII–28 XI 1956

Departament VIII

DyrektorzyGrzybowski Faustyn Filip płk 1 I 1955–7 IX 1956

WicedyrektorzyPaczkowski Aleksander Konstanty ppłk 1 II 1955–28 XI 1956Klaro Stanisław Marcin ppłk 1 IX–27 XI 1956

Departament IX

DyrektorzyTaboryski Michał (Mojżesz) Rafał ppłk p.o. 1 III 1955–31 V 1956Więckowski Karol Karol płk 1 VI 1955–27 XI 1956

94 Zmarł 11 III 1990 r. w Warszawie.

94


95

WicedyrektorzyTaboryski Michał (Mojżesz) Rafał ppłk 1 III 1955–31 III 1956Konieczny (Bernstein) Bernard

Markus płk 1 VI–28 XI 1956

Departament X

DyrektorzyZabawski Jan Mikołaj płk 1 VI 1955–27 XI 1956

WicedyrektorzyMotyl Elżbieta95 Michał

(Mojżesz)kpt. 1 I 1955–28 XI 1956

Wydział/Biuro „B”

DyrektorzyWojciechowski Józef 1 I 1955–31 III 1956Drzewiecki Michał (Holzer Maurycy Aron)

Antoni (Aron)

płk 1 VII–28 XI 1956

WicedyrektorzyWojciechowski Józef 1 I 1955–27 XI 1956Sadura Wacław Piotr mjr 1 V 1955–27 XI 1956

Departament Kadr i Szkolenia

DyrektorzyOrechwa Mikołaj96 Szymon płk 1 I–21 IX 1955Matusiak Edward Franciszek mjr 22 IX 1955–27 XI 1956

WicedyrektorzyMłynarczyk Stefan97 Michał ppłk 1 I 1955–16 XI 1956Piasecki Henryk (Pesses Izrael Chaim)98

Marek (Mordka)

ppłk 1 I 1955–27 XI 1956

Matusiak Edward Franciszek kpt./mjr 1 V–21 IX 1955

Archiwum

DyrektorzyOkręt Zygmunt (Nachemiasz) Ignacy

(Izrael)płk 25 II 1951–28 XI 1956

Wicedyrektorzy – brak danych

95 Z domu Kowieńska; zmarła 21 X 1987 r. w Warszawie.96 Od 22 IX 1955 r. do 10 I 1956 r. na urlopie zdrowotnym.97 Zmarł 21 III 2002 r. w Warszawie.98 Zmarł 17 IV 2003 r. w Warszawie.

94


95

Instytut Techniki Operacyjnej

DyrektorzyCzysler Walenty Sergiusz ppłk 1 I–10 VIII 1955

WicedyrektorzyMekler Anna99 Izaak mjr 1 VI 1955–28 XI 1956

Departament Finansowy

DyrektorzyKisielow Jan Jan płk 20 XII 1954–16 X 1956

WicedyrektorzySzczęśniak Tadeusz100 Antoni ppłk 20 XII 1954–28 XI 1956

Departament Łączności

DyrektorzySuczek Feliks Antoni płk 1 I–31 VIII 1955Bogusławski Aleksander Stefan kpt. p.o. 1 VIII–28 XI 1956

WicedyrektorzyFesenko Jerzy (Grigorij)101 Timofiej płk 15 VI 1955–27 XI 1956Bogusławski Aleksander Stefan kpt. 5 IV–31 VII 1956

Biuro „A”

DyrektorzyBoński Antoni Aleksander mjr 1 I 1955–27 XI 1956

WicedyrektorzySkwierczyński Sławomir Wiktor mjr 15 VII–27 XI 1956

Biuro „W”

DyrektorzyPalka Henryk102 Marian ppłk 1 IX–28 XI 1956

WicedyrektorzyTaboryski Michał (Mojżesz) Rafał ppłk 1 IV–14 IX 1956Wosiński Tadeusz 15 X–27 XI 1956

Samodzielny Wydział „C”

DyrektorzyJałkowski Aleksander Aleksander kpt. 1 VIII 1955–27 XI 1956


99 Żona Leona Rubinszteina.100 Zmarł 7 III 1989 r. w Warszawie.101 Oficer sowiecki; w 1956 r. wyjechał do ZSRR.102 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

96


Departament Administracyjno-Gospodarczy/Kwatermistrzostwo

DyrektorzyLech Jan Ignacy ppłk p.o. 17 XII 1954–31 V 1955

1 VI 1955–28 XI 1956Sawicki Henryk 1 IV 1955–27 XI 1956

WicedyrektorzyCzubak Włodzimierz Teodor mjr p.o. 17–31 XII 1954

ppłk 1 I 1955–28 XI 1956Sampolski (Byk) Stefan Władysław mjr 1 IV 1955–28 XI 1956

Komendantura KdsBP

DyrektorzyMałecki Wincenty 1 II 1955–27 XI 1956


Opracowanie: Krzysztof Szwagrzyk

97

WOJEWÓDZTWO BIAŁOSTOCKIE


WUBP/WUdsBP w Białymstoku

Kierownicy/szefowieGrzybowski Faustyn1 Filip por./kpt./mjr 13 VIII 1944–16 I 1945Piątkowski Tadeusz2 Piotr por./kpt./mjr p.o. 12 I 1945–20 VII 1946Pluta Józef Michał kpt./mjr/ppłk 20 VII 1946–24 VII 1947Szysz Władysław3 Filip kpt./mjr 24 VII 1947–14 II 1949Mikuś Teodor4 Władysław mjr 14 II 1949–10 V 1951Kubajewski Daniel Antoni mjr 1 VI 1951–20 I 1953Mrożek Stanisław Jan mjr 20 I 1953–1 X 1955Krzywiński Bolesław (Schildhaus Bernard Borys)5

Maks, Maksym

(Mojżesz)

ppłk 1 X 1955–16 I 1957

ZastępcyPiątkowski Tadeusz6 Piotr ppor./por. 15 VIII 1944–12 I 1945Kozłowski Jan por. 31 X–3 XII 1944Koton Eliasz7 Zygmunt ppor./por./kpt./

mjr12 I 1945–20 II 1947

Pluta Józef Michał kpt./mjr 1 II–20 VII 1946Kociołkowski Tadeusz Zygmunt por./kpt. 2 XI 1946–1 XII 1947Parfieniuk Jefim Jefim por./kpt. p.o. 1 XII 1946–15 V 1947Szysz Władysław Filip kpt. 15 V–24 VII 1947Grzymajło Piotr8 Jan kpt. 1 II–1 X 1948Srokowski Marceli9 Józef mjr 15 III 1949–5 VIII 1951Domowski Adam (Aba)10 Szymon

(Szloma)mjr 1 VII 1951–9 XI 1953

Kwiatkowski Roman11 Konstanty por./kpt. 1 VII 1951–15 II 1955

1 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; pozostał w Polsce; zmarł 9 IV 1999 r. w Bia-łymstoku.2 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.3 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zginął 26 XII 1949 r. w wypadku samochodowym.4 W 1971 r. awansowany do stopnia gen. bryg.; zmarł 8 VI 1986 r. w Warszawie.5 W latach 1939–1941 funkcjonariusz NKWD we Lwowie; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; od 1945 r. pod nazwiskiem Krzywiński.6 Kierownik kontrwywiadu, następnie zastępca kierownika WUBP.7 Kierownik kontrwywiadu, od 22 VIII 1945 r. zastępca szefa WUBP; absolwent kursu NKWD w Kujby-szewie.8 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1951 r. powrócił do ZSRR.9 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.10 W 1969 r. wyjechał do Szwecji.11 Zastępca szefa ds. administracyjno-gospodarczych.

98


99

Domowski Adam (Aba) Szymon (Szloma)

mjr/ppłk 9 II 1954–1 XI 1955

Molski Jan Walenty mjr 1 IX 1955–1 IX 1956Koperek Józef N.N.,

Sewerynakpt./mjr 10 XII 1955–1 X 1956

Żydzik Stanisław Józef mjr 15 IX 1956–15 I 1957

Wydział Personalny/Kadr/Kadr i Szkolenia

NaczelnicyPrzestrzelski Stanisław Jan por. 10 VIII–8 XII 1944Kozłowski Jan por. 5 XI 1944–5 VII 1945Sawicki Teodor Sergiusz por. p.o. 5 VII 1945–15 IV 1947Adamowicz Jan Ignacy ppor./por./kpt. 15 IV 1947–1 X 1948Górski Marian Stanisław ppor./por./kpt. 10 VI 1950–15 II 1953Płonka Witold Wiktor por./kpt. 15 II 1953–31 XII 1954Sawicki Teodor Sergiusz mjr 15 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyWoronowicz Halina Mieczysław st. sierż. 20 III–27 VI 1945Tomczak Stefan Walenty chor. 24 X 1945–10 V 1946Adamowicz Jan Ignacy st. sierż./chor./

ppor.10 V 1946–15 IV 1947

Sereda Aleksy Józef ppor./por. 15 VIII 1947–30 III 1950Lis Tadeusz Władysław ppor. 15 X–3 XI 1950Chamerliński Hilary Tytus por./kpt. 1 IV 1951–1 IV 1955Bzdela Józef Józef kpt. 15 VIII 1956–1 I 1957

Kontrwywiad/Wydział I

NaczelnicyPiątkowski Tadeusz Piotr ppor./por. 15 VIII 1944–12 I 1945Koton Eliasz Zygmunt ppor./por./kpt. 12 I–22 VIII 1945Wawrzeniuk Jan Jan por. p.o. 5 IX 1946–15 V 1947Górecki Kazimierz12 Piotr kpt. 10 IV 1947–1 II 1948Faber (Farber) Samuel13 Chaim por. 1 II–1 X 1948Bednarski Stanisław Piotr kpt. 1 X 1948–15 XII 1951Pikała Tadeusz Franciszek kpt. p.o. 15 XII 1951–1 IV 1955

12 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.13 1 X 1948 r. zawieszony w czynnościach, 30 XI 1948 r. zwolniony dyscyplinarnie; 22 IV 1949 r. skazany przez WSR w Białymstoku na 5 lat więzienia.

98


99

ZastępcyWojeński Wiktor14 Adam por. 15 VI–9 VIII 1945Czyżnikowski Andrzej Stanisław por. p.o. 16 II 1946–15 V 1947Faber (Farber) Samuel Chaim ppor./por. 15 VIII 1947–1 II 1948Bobowik Jan Jan chor./ppor./por. 1 II 1948–1 VII 1952Pikała Tadeusz Franciszek kpt. 15 XII 1951–1 IV 1955Apanowicz Konstanty Jerzy por. 1 VIII 1952–9 XI 1953Nowik Sergiusz Andrzej por. 1 IV 1954–1 IV 1955

Wydział II

NaczelnicyDuczko Alfons Józef kpt. 20 III 1945–10 XI 1946Ochrymiuk Andrzej Paweł por. 1 X 1946–10 I 1948Czarnecki (Czarniecki) Jan Jan kpt. 1 II–23 III 1948Ochrymiuk Andrzej Paweł por. 1 IV 1948–1 XI 1950Jeziorski Stanisław Piotr por./kpt. 1 XI 1950–1 IV 1955Apanowicz Konstanty Jerzy kpt. 1 VIII 1955–28 XI 1956

ZastępcyOchrymiuk Andrzej Paweł por. 10 I–1 IV 1948Kuczyński Aleksander Włodzimierz por. 1 IV 1948–1 VI 1952Chorzempa Michał Józef por. 4 VII 1952–1 IV 1955Nowik Sergiusz Andrzej por./kpt. 1 IV 1955–1 I 1957

Wydział do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem

NaczelnicyOstaniewicz Stanisław15 Ignacy ppor. 22 V–28 VII 1945Onacik Jan16 Bazyli (Wasyl) ppor. p.o. 12 VI 1945–1 II 1946Koperek Józef N.N.,

Sewerynakpt. 15 VII 1954–1 IV 1955

ZastępcyPańkowski Antoni17 Piotr ppor. 28 VII–24 VIII 1945Karpowicz Dymitr18 Łukasz sierż. p.o. 24 VIII 1945–15 I 1946

Wydział III

NaczelnicyKociołkowski Tadeusz Zygmunt chor./ppor. p.o. 15 II 1946–

por. –2 XI 1946

14 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.15 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.16 W latach 1943–1944 członek sowieckiej dywersyjno-rozpoznawczej grupy desantowej NKGB na Białostoc-czyźnie; zmarł 3 X 1988 r. w Białymstoku.17 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.18 W latach 1943–1944 współpracownik żandarmerii i gestapo; 17 III 1948 r. zawieszony w czynnościach, 1 IX 1948 r. zwolniony dyscyplinarnie; prowadzone przeciwko niemu śledztwo 24 XI 1948 r. zostało umorzone; 1 XII 1948 r. uniewinniony.

100


101

Wawryniuk Borys Andrzej por. 8 X 1946–1 IX 1947Łaniewski Józef19 Władysław por./kpt. p.o. 15 IX 1947–1 III 1949

kpt. 1 III 1949–20 II 1951Szataniak Wacław Stanisław kpt. 1 XII 1950–1 II 1952Więckowski Henryk Józef kpt./mjr 10 VII 1951–1 IX 1953Koperek Józef N.N.,

Sewerynapor./kpt. 1 XII 1953–15 VII 1954

Sobczyk Leon Karol kpt. 15 VII 1954–1 IV 1955Koperek Józef N.N.,

Sewerynakpt. 1 IV–10 XII 1955

Lewkowicz Czesław Michał kpt. 1 I–28 XI 1956Zastępcy

Wawryniuk Borys Andrzej ppor. p.o. 5 IV–20 VI 1946ppor./por. 20 VI–8 X 1946

Czyżnikowski Andrzej20 Stanisław por. 15 V–15 VIII 1947Pańkowski Antoni Piotr ppor./por. 15 VIII 1947–1 II 1948Łaniewski Józef Władysław por./kpt. 15 IX 1947–1 III 1949Chrząstek Adam Stanisław por./kpt. 1 II 1948–18 IV 1950Janowski Konstanty Filip ppor./por. p.o. 1 VIII 1950–16 IV 1951Koperek Józef N.N.,

Sewerynachor./ppor./por. 10 VII 1951–1 XII 1953

Wolny Mieczysław Franciszek por. 1 XI 1951–1 IX 1952Kalinowski Tadeusz Michał por. 1 XI 1953–1 XI 1954Piaseczny Stanisław Michał kpt. 15 VII 1954–1 IV 1955Sowul Mieczysław Michał por. 15 XI 1954–1 IV 1955Lewkowicz Czesław Michał kpt. 1 V 1955–1 I 1956Czaplejewicz Feliks Aleksander kpt. 1 VIII 1955–1 I 1957Jarocki Aleksy Jan kpt. 1 IV 1956–1 I 1957

Wydział IV

NaczelnicyGrzymajło Piotr Jan por./kpt. 1 I 1946–1 II 1948Stańczuk Stanisław21 Stanisław kpt. 1 II 1948–1 II 1950Siniawski Stanisław Antoni kpt./mjr 1 II 1950–20 V 1953Czaplejewicz Feliks Aleksander kpt. 15 VII 1953–1 IX 1954Szkudelski Józef Antoni kpt. 1 IX 1954–1 IV 1955

19 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; skazany 22 XI 1952 r. przez WSR w Białymstoku na 2 lata więzienia.20 We wrześniu 1947 r. zbiegł na Zachód.21 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

100


101

Czaplejewicz Feliks Aleksander kpt. 1 IV–1 VIII 1955Białokozowicz Bazyli Tymoteusz kpt. 15 X 1955–28 XI 1956

ZastępcyWawrzeniuk Jan Jan ppor. 14 V–5 IX 1946Krzyścień Aleksander Władysław chor./ppor. 15 X 1946–15 VI 1948Siniawski Stanisław Antoni kpt. 1 VII 1948–1 II 1950Niedbała Jan Marceli por. 1 VII 1950–1 I 1951Milewski Mirosław22 Bolesław ppor./por. 1 VI 1951–1 III 1953Sawicki Aleksander Jan ppor./por. 15 IV 1953–15 XI 1954Szkudelski Józef Antoni kpt. 1 IV 1955–1 XI 1956Gołdowski Zygmunt Aleksander kpt. 1 XI 1956–1 I 1957

Wydział V

NaczelnicyOnacik Jan Bazyli (Wasyl) ppor./por./kpt. p.o. 1 II 1946–1 VI 1947Tomczak Stefan Walenty por./kpt. 15 VIII 1947–1 IV 1949Rogowska Sonia23 Mojżesz por./kpt. 1 VI 1950–1 IV 1952Sobczyk Leon Karol kpt. 1 IV 1952–15 VII 1954

ZastępcyTomczak Stefan Walenty chor. 10 V 1946–1 IV 1947Różawska Sonia Mojżesz ppor. 15 IV 1947–1 II 1948Kutyłowski Marian Ignacy ppor. p.o. 1 I 1948–1 IV 1949Rogowska Sonia Mojżesz ppor./por. 1 IV 1949–1 VI 1950Kamiński Roman Włodzimierz por. 1 XI 1950–16 IV 1951Zajda Wiesław Józef kpt. 1 XI 1951–1 I 1953Piaseczny Stanisław Michał kpt. 1 I 1953–15 VII 1954

Wydział Więzień i Obozów/Więziennictwa

NaczelnicySzarało Włodzimierz Benedykt ppor. 18 IV–1 XII 1946Parfieniuk Jefim Jefim por./kpt. 1 XII 1946–15 VIII 1947Szarało Włodzimierz Benedykt por./kpt. 1 X 1947–1 I 1949Strycharski Bronisław Józef por. 1 I 1949–1 IV 1951Ozgowicz Leon24 Józef kpt. 1 IV 1951–31 XII 1954

ZastępcyKarpowicz Konstanty25 Mikołaj st. sierż./chor. p.o. 20 VIII 1945–23 III 1946Łuszcz Michał Jerzy ppor./por. 15 III 1948–31 VII 1951

22 W 1979 r. awansowany do stopnia gen. dyw.; 1980–1981 minister spraw wewnętrznych.23 Do ślubu (16 III 1948 r.) jako Różawska.24 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.25 Zginął 1 IV 1946 r. w wyniku nieostrożnego obchodzenia się z bronią.

102


103

Wydział VIII

NaczelnicyKuczyński Aleksander Włodzimierz chor. p.o. 13 IX 1946–Niedbała Jan Marceli kpt. –24 XI 1952Grygoruk Bazyli Wsiewołod por. 1 II–1 XI 1953Szkudelski Józef Antoni por./kpt. 1 XI 1953–1 IX 1954

ZastępcyKuczyński Aleksander Włodzimierz chor. 13 IX 1946–Andrzejewski Jan Jan por. 1 IX 1952–1 VIII 1954

Wydział IX

NaczelnicyJeziorski Stanisław Piotr kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyCieślik Mieczysław Józef kpt. 1 II–31 XII 1956

Wydział X

NaczelnicyRogowska Sonia Mojżesz kpt. 1 IV 1952–15 X 1954

1 IV 1955–28 XI 1956Zastępcy

Bzdela Józef Józef por. 1 VII 1952–15 VI 1954

Wydział XI/Wydział VI (od 1955 r.)

NaczelnicySobczyk Leon Karol kpt. 1 IV 1955–1 III 1956Grygoruk Bazyli Wsiewołod kpt. 1 IV 1956–

ZastępcyNejfert Wacław Andrzej por./kpt. 1 III 1953–30 VI 1956Cichocki Edmund Mieczysław chor./ppor. p.o. 15 II 1954–1 IV 1955Dudek Daniel Wawrzyniec por. 1 XI 1956–

Wydział Miejski

Naczelnicy – brak danychZastępcy – brak danych

Inspektorat Wiejski

NaczelnicyCzaplejewicz Feliks Aleksander kpt. 1 IX 1954–1 IV 1955


102


103

Wydział „A”

NaczelnicyCzarnecki (Czarniecki) Jan Jan por. p.o. 1 I 1946–1 I 1947

por./kpt. 1 I 1947–1 II 1948

Antoniuk Piotr Filip ppor./por. p.o. 1 I 1948–1 VIII 1950

Ptasznik Henryk Adolf por./kpt. 1 VI 1950–1 III 1953

Wolny Mieczysław Franciszek por. p.o. 1 IV–15 VII 1953

por./kpt. 15 VII 1953–1 IV 1955

ZastępcyPtasznik Henryk Adolf chor./ppor./por. 12 XI 1946–1 VI 1950

Wasiluk Jan Dymitr ppor./por. 1 VI 1950–15 V 1951

Rożek Wacław Franciszek ppor./por. 15 V 1951–1 IX 1952

Wolny Mieczysław Franciszek por. 1 IX 1952–15 VII 1953

Skrzypczak Antoni Jan por. 1 XI 1953–1 IV 1955

Wydział Śledczy/Wydział VII (od 1955 r.)

NaczelnicyWołodko Janusz Daniel por./kpt. p.o. 1 I–1 VIII 1946

Józefowicz Anatol Prochor ppor. 1 VIII 1946–15 V 1947

Bezpokojew Konstanty Michał ppor./por. 15 V 1947–1 VIII 1950

Mielniczuk Bolesław Ludwik por. p.o. 1 VIII 1950–1 V 1951

1 V 1951–1 I 1952

Pactwa Stanisław Jan por./kpt. p.o. 6 II 1952–1 IV 1953

kpt. 1 IV 1953–15 VII 1954

Stachowiak Jan Jan kpt. 1 IX 1954–20 I 1957

ZastępcyJózefowicz Anatol Prochor ppor. p.o 1 I–1 VIII 1946

Bezpokojew Konstanty Michał ppor. p.o. 10 VIII–13 XII 1946

13 XII 1946–15 V 1947

Kroszel Jerzy Józef ppor./por. 1 VIII 1947–31 XII 1949

Kazimierski Bonifacy Feliks ppor./por. 1 III 1950–25 IV 1951

Mielniczuk Bolesław Ludwik por. 1 VIII 1950–1 V 1951

Cieślik Mieczysław Józef ppor./por. 1 IX 1951–1 XI 1953

Pactwa Stanisław Jan por./kpt. 6 II 1952–1 IV 1953

Tomczyk Jerzy Antoni por. 15 I–22 III 1954

Siemionowicz Wacław Jan por./kpt. 1 VI 1954–1 IX 1955

Buczek Józef Franciszek por. 1 VI 1956–1 I 1957

104


105

Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

NaczelnicyMurawski Konstanty Andrzej ppor./por. p.o. 1 V–15 XII 1946Reszczyński Jan Konstanty ppor. p.o. 14 XII 1946–15 V 1947Wawrzeniuk Jan Jan por./kpt. 15 V 1947–1 I 1949Jakubowski Stanisław Władysław ppor. 15 XII 1948–1 III 1949Rejdych Jan Jan por./kpt. 1 XI 1950–1 IX 1951Letmanowski Edward Karol kpt. p.o. 1 IX 1951–15 I 1952Molski Jan Walenty kpt. p.o. 1 I–1 XII 1952

1 XII 1952–15 V 1954Zastępcy

Reszczyński Jan Konstanty ppor. 14 XII 1946–15 V 1947Rejdych Jan Jan ppor./por. 1 XI 1948–1 XI 1950Marczuk Michał Józef ppor./por. 1 XI 1950–15 IV 1951Letmanowski Edward Karol kpt. 1 IX 1951–15 I 1952Molski Jan Walenty kpt. 1 I–1 XII 1952

Wydział Cenzury

NaczelnicyKubiak Anna Jankiel 1 X–17 XI 1944Lewi Sabina Szloma st. sierż. 20 III–15 XI 1945

ZastępcyBartnicki Józef 1 II 1945–


NaczelnicyKuczyński Aleksander Włodzimierz ppor./por. p.o. 12 XI 1946–10 I 1948Wolny Mieczysław Franciszek kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyKuczyński Aleksander Włodzimierz ppor./por. 2 XI 1946–10 I 1948Skrzypczak Antoni Jan por./kpt. 1 IV 1955–1 I 1957

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”


Wydział „W”


104


105

Inspektorat Kontroli


Biuro Studiów


Wydział Łączności

NaczelnicyRomanowicz Władysław Piotr chor./ppor. p.o. 1 X 1950–15 XI 1952Bakalarz Wojciech Jan ppor./por. 1 XI 1952–

ZastępcyRomanowicz Władysław Piotr chor./ppor. 1 X 1950–15 XI 1952Dubieniecki Grzegorz Ignacy por. 1 IV 1955–1 I 1957

Wydział/Inspektorat Szkolenia/Inspektorat Szkolenia Zawodowego

NaczelnicyMiądowicz Franciszek Franciszek por. p.o. 1 X 1949–1 III 1951

por./kpt. 1 III–6 XII 1951Zastępcy

Gawryluk Teodor Konstanty ppor. 1 VII 1948–15 VIII 1949Miądowicz Franciszek Franciszek por. 1 X 1949–1 III 1951Kisler Efroim Julian

(Abram)ppor./por. p.o. 1 VI 1950–1 VIII 1951

por. 1 VIII 1951–15 III 1953

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa/Samodzielna Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

NaczelnicyPora Maksymilian Antoni kpt. 5 V 1949–1 IX 1950Firsowicz Szymon Zenon ppor./por. 15 IX 1952–31 XII 1954


Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP/Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny

NaczelnicyŁoj Wiktor26 Jakub (Jakow) chor. 17 VIII 1944–15 I 1945Wesołowska Czesława –16 XII 1945Ochrymiuk Andrzej Paweł chor./ppor. 14 II–1 X 1946Gołdys-Ismach Perla Judel st. sierż./chor. 1 X 1946–1 I 1948

26 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1954 r. powrócił do ZSRR.

106


107

Sidorczuk Aleksy Joachim por. 1 IX 1947–1 VI 1948p.o. 1 VI–1 X 1948

Kłosowska Maria Wincenty ppor. p.o. 1 XI 1948–31 XII 1949Gołdys-Ismach Perla Judel ppor./por. 15 XII 1949–1 XI 1950Grygoruk Bazyli Wsiewołod por. p.o. 15 I–1 XI 1951

1 XI 1951–1 II 1953Cieślik Mieczysław Józef por./kpt. 1 XI 1953–1 IV 1955Chamerliński Hilary Tytus kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcySidorczuk Aleksy Joachim por. 1 VI–1 X 1948Kłosowska Maria Wincenty ppor. 1 XI 1948–31 XII 1949Grygoruk Bazyli Wsiewołod por. 15 I–1 XI 1951Rubicka Helena Samuel chor./ppor. 1 X 1951–1 IV 1955

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego


Komendantura

NaczelnicyKamiński Józef Stefan 23 IX–18 X 1944Szysz Władysław Filip chor. 28 XII 1944–15 I 1945Brzozowski Władysław Piotr sierż./st. sierż. 27 II–22 V 1945Knaś (Kniaź) Wiktor Stefan ppor. 17 I 1946–1 I 1948Tarasiewicz Włodzimierz(Władysław)

Konstanty sierż./st. sierż./chor./ppor./por.

1 XII 1947–15 III 19481 I 1949–1 I 1957


Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/Finansowy

NaczelnicySzeremeta Szymon Antoni chor./ppor./por./

kpt./mjrp.o. 1 I 1946–1 IV 19471 IV 1947–28 XI 1956

ZastępcyKozioł Aleksy Jan chor. 20 VI 1946–1 XI 1948Sienkiewicz Aleksander Konstanty sierż./chor. 1 VII 1950–15 II 1951

chor./ppor./por. 1 II 1952–31 XII 1954Skowroński Włodzimierz Gabriel chor. 1 II 1955–

106


107

Samodzielna Sekcja ds. Kultury i Oświaty


Samodzielna Sekcja ds. Kultury Fizycznej


Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/Administracyjno-Gospodarczy

NaczelnicySzpakowski Antoni Jan szer. 14 IX–18 XI 1944Baumac Eliasz Dawid st. sierż. 22 I–22 II 1945Ostaniewicz Stanisław Ignacy chor. p.o. 20 III–22 V 1945Brzozowski Władysław Piotr st. sierż./chor. 22 V 1945–5 VII 1946Pik Jan Jan chor./ppor. 1 V–15 VIII 1947Parfieniuk Jefim27 Jefim kpt. 15 VIII 1947–31 III 1949Kwiatkowski Roman Konstanty ppor./por. 1 X 1949–1 VII 1951Górny Artur Mose kpt. 20 VII 1951–Flaks Bolesław Salomon kpt. 15 III 1952–15 X 1954Jaroszewicz Piotr Bazyli ppor. p.o. 7 XII 1954–1 IV 1955

ppor./por. 1 IV 1955–28 XI 1956Zastępcy

Baumac Eliasz Dawid st. sierż./chor. 3 X 1945–15 V 1946Pik Jan Jan chor. p.o. 15 V 1946–1 V 1947

ppor. 15 VIII 1947–1 V 1949Rozmysłowicz Romuald Kazimierz 1 IX 1949–1 VII 1950Czupryk Marian Leon ppor./por. 15 IX–31 XII 1954Żakiewicz Stanisław Józef por. 1 IV 1955–1 I 1957

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba Transportowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyCecerko Piotr Łazarz chor./ppor./por. 1 VI 1946–15 III 1952Niedbała Jan Marceli por./kpt. 1 I 1951–Cecerko Piotr Łazarz por. 15 VII 1952–31 III 1954Lewsza Wiktor Tomasz st. sierż./chor./

ppor.1 IV 1954–1 I 1957

27 1 V 1949 r. zawieszony w czynnościach; 1 VIII 1949 r. zwolniony dyscyplinarnie, 23 XI 1951 r. skazany przez WSR w Białymstoku na 3 lata więzienia.

108


109

ZastępcyRogowski Zorach Mejer chor. 1 VII–1 XI 1953

Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyKarczewski Tadeusz Jan ppor. 15 II 1948–15 II 1951Sienkiewicz Aleksander Konstanty chor. 15 II 1951–1 II 1952Szarało Jan28 Benedykt por. p.o. 1 VI 1952–30 IV 1953Bołtromiuk Bazyli Grzegorz ppor./por. 1 XI 1953–1 IV 1955

ZastępcySoroka Mikołaj Józef 15 XII 1947–1 VII 1948Bołtromiuk Bazyli Grzegorz ppor. 1 II 1952–1 XI 1953Szarało Jan Benedykt por. 1 VI 1952–30 IV 1953Fiedoruk Jan Grzegorz ppor. 1 XI 1953–31 XII 1954

Służba Kwaterunkowo-Budowlana Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyKwiatkowski Roman Konstanty ppor./por. 1 X 1949–1 VII 1951Górny Artur Mose kpt. 20 VII 1951–Żakiewicz Stanisław Józef chor./ppor./por. 1 XII 1951–1 I 1957


Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyŁukasiak Roman Marian chor./ppor. 1 I 1949–1 X 1953Czupryk Marian Leon chor./por. 1 X 1953–15 IX 1954


Wydział Uzbrojenia/Służba Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyGrycewicz Józef Michał chor./ppor. 1 I 1949–15 XI 1952Łojowski Stefan Jan ppor./por. 1 VII 1953–31 XII 1954


28 Skazany 7 IX 1953 r. przez WSR w Białymstoku na 2,5 roku więzienia.

108


109

Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyMilukowski Aleksander (Milukow Aleksy)29

Aleksander (Aleksy)

ppor./por. 1 VI 1948–1 I 1949

Radziszewski Stanisław Józef st. sierż. 1 VII–4 XI 1952

st. sierż./ppor. 1 X 1953–1 IV 1955

ZastępcyKapłan Szejna Icchak plut./sierż./chor./

ppor.1 I 1949–15 IV 1953

Wydział Służby Zdrowia

NaczelnicyTurek Mojżesz Abram mjr 1 IX 1945–10 IX 1948

Stawowiak Stanisław Leon 5 IX 1948–15 VII 1949

Wodziński Piotr Jan mjr 15 VII 1949–31 XII 1950

Smolski Tamerlan Tamerlan kpt. 1 I 1954–

ZastępcyDobrowolski Edward Jan por./kpt. 15 III 1953–

Szpital/Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

DyrektorzyMenkes-Maciejewski Stanisław

Dawid 21 X 1945–13 VI 1946

Normark Wiesław30 Włodzimierz 1 XII 1948–30 IV 1950

Narkiewicz Wacław Ignacy ppłk 1 IX 1951–15 III 1954

ZastępcyZabłocki Władysław Adam ppor. 1 III 1949–15 II 1953

Narkiewicz Wacław Ignacy ppłk 15 IV 1950–1 IX 1951

Smolski Tamerlan Tamerlan kpt. 15 VIII 1952–1 I 1954

Bereznowski Józef Michał 15 II 1953–

Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielny Referat Socjalny


29 Oficer sowiecki; w 1955 r. wyjechał do ZSRR.30 Zwolniony dyscyplinarnie; skazany 10 IX 1951 r. przez WSR w Białymstoku na rok więzienia.

110


111

Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie białostockim


PUBP/PUdsBP/Delegatura w Augustowie

Kierownicy/szefowieJanucik Mieczysław31 Adolf kpr. 13 IX 1944–20 III 1945Kuczyński Aleksander Włodzimierz chor. 20 III 1945–13 IX 1946Szyszkowski Stanisław Jan chor. 20 IX 1946–1 III 1947Pora Maksymilian Antoni kpt. p.o. 19 II–1 IX 1947Szostak Jan Józef chor./ppor./por. p.o. 1 IX 1947–1 XI 1948Zajda Wiesław Józef por./kpt. p.o. 1 X 1948–1 XII 1949

kpt. 1 XII 1949–1 VIII 1950Czaplejewicz Feliks Aleksander ppor./por. 1 VIII 1950–1 I 1952Guszcza Paweł Michał por. 1 V–10 IX 1952Pańkowski Antoni Piotr kpt. 15 IX 1952–1 IV 1955Bielski Włodzimierz Niczypor por. 1 V 1955–1 I 1957

ZastępcyŁaniewski Józef32 Władysław plut./chor. 13 IX 1944–20 III 1945Caban Ryszard Jan ppor. p.o. 1 I 1946–1 VI 1948Pora Maksymilian Antoni kpt. 19 II–1 IX 1947Szostak Jan Józef chor./ppor./por. 1 IX 1947–1 XI 1948Bortnowski Bronisław Feliks ppor./por. 1 VI 1948–1 XI 1949Zajda Wiesław Józef por./kpt. 1 X 1948–1 XII 1949Czaplejewicz Feliks Aleksander chor./ppor. 1 II–1 VIII 1950Borowik Władysław Damian ppor. 1 IX 1950–1 VII 1952Konik Józef Franciszek chor./ppor. 1 VII 1952–1 IX 1953Bielski Włodzimierz Niczypor por. 15 X 1954–1 V 1955

PUBP/PUdsBP w Białymstoku

Kierownicy/szefowieŁojko Mikołaj33 Bazyli st. sierż./chor. 15 VIII 1944–15 I 1945Stańczuk Stanisław Stanisław chor. p.o. 22 I 1945–

chor./ppor./por./kpt.

12 VI 1945–1 II 1948

Pańkowski Antoni Piotr por./kpt. 1 II 1948–6 XII 1951Sobczyk Leon Karol kpt. 1 I–1 IV 1952Guszcza Paweł Michał kpt. 1 X 1953–15 XI 1954Sawicki Aleksander Jan por. 15 XI 1954–1 I 1957

31 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.32 Kierownik kontrwywiadu.33 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

110


111

ZastępcyStańczuk Stanisław34 Stanisław chor. 16 VIII 1944–22 I 1945

Szuster Mojżesz35 Mordechaj chor. 20 III 1945–1 I 1946

Kalinowski Antoni36 Władysław ppor. 1 I–6 IV 1946

Dąbrowski Konstanty37 Aleksy chor./ppor. p.o. 1 VI–11 XI 1946

Szostak Jan Józef chor. p.o. 9 XI 1946–1 IX 1947

Pora Maksymilian Antoni kpt. 1 IX 1947–2 V 1949

Kamiński Roman Włodzimierz por. 15 V–1 XI 1949

Skrzypczak Antoni Jan ppor./por. 1 XI 1949–1 XI 1953

Gawryluk Włodzimierz Grzegorz chor. 1 IX 1952–15 VI 1954

Ciosek Anatol Aleksander por. 1 IV 1955–

MUBP/MUdsBP w Białymstoku

Kierownicy/szefowieGrzymajło Piotr Jan chor./ppor. 14 IX 1944–1 I 1946

ZastępcyRogowski Zygmunt38 Antoni plut./chor. 13 IX 1944–15 I 1945

Karpowicz Konstanty Mikołaj p.o. 26 X–20 XI 1944

Czarnecki (Czarniecki) Jan Jan st. sierż./chor./ppor.

5 VII–27 VIII 1945

PUBP/PUdsBP w Bielsku Podlaskim

Kierownicy/szefowiePietras Kazimierz39 Franciszek szer./ppor. 15 VIII 1944–12 VI 1945

Jakson Czesław Piotr chor. p.o. 1–28 VII 1945

Ochrymiuk Andrzej Paweł st. sierż. p.o. 28 VII–20 X 1945

Stasiuk Włodzimierz Mikołaj chor. p.o. 20 X–1 XII 1945

Mossakowski Zygmunt Bronisław chor./ppor./por. 1 XII 1945–15 V 1947

Szczawiński Adolf Kazimierz por./kpt. 15 V 1947–1 XI 1949

Bortnowski Bronisław40 Feliks por. 1 XI 1949–1 V 1950

Kalinowski Antoni Władysław kpt. 1 I–24 VII 1951

Piaseczny Stanisław Michał kpt. 10 VII 1951–1 I 1953

Jarocki Aleksy Jan por. 1 I 1953–15 XI 1954

34 Kierownik kontrwywiadu.35 W 1946 r. wyjechał z kraju.36 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; 19 X 1952 r. zginął w wypadku samochodowym we Wrocławiu.37 Zginął 29 XII 1946 r. w wypadku samochodowym.38 Kierownik kontrwywiadu; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.39 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zginął 4 VII 1945 r. w wypadku motocyklowym.40 1 V 1950 r. zdjęty dyscyplinarnie z zajmowanego stanowiska.

112


113

Rajski Ryszard Stefan por. 15 XI 1954–1 IX 1955Cywoniuk Mikołaj Jan kpt. 1 III 1956–1 I 1957

ZastępcyWieprzewski Edmund41 Aleksander plut. 15 VIII–18 XI 1944Kuczyński Aleksander42 Włodzimierz st. sierż. 30 XII 1944–15 I 1945Czyżnikowski Andrzej Stanisław st. sierż. p.o. –10 VIII 1945Czarnecki (Czarniecki) Jan Jan ppor. 27 XI–1 XII 1945Karpowicz Dymitr Łukasz chor. 15 I–4 VII 1946Pańkowski Antoni Piotr ppor. 4 VII 1946–15 VIII 1947Burdziej Igor Jan por. 1 I–1 X 1948Przybysz Marian Jan ppor./por. 1 X 1948–15 I 1950Kalinowski Antoni Władysław por./kpt. 15 II 1950–1 I 1951Jarocki Aleksy Jan ppor./por. 1 IX 1951–1 I 1953Tarasewicz Paweł Julian por. 1 VII 1952Słowik Leon Józef ppor. 1 I 1953–30 I 1954Pawełczyk Zdzisław Michał ppor./por. 1 IV 1955–1 IX 1956Marczyński (Moczygęba) Eugeniusz

Ignacy por. 15 IX 1956–1 I 1957

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Dąbrowie Białostockiej43

Kierownicy/szefowieRajski Ryszard Stefan por. 1 II 1956–1 I 1957


PUBP/PUdsBP w Ełku

Kierownicy/szefowieSikorski Henryk chor. VI–VIII 1945Jakson Czesław Piotr chor. p.o. 22 VIII–25 IX 1945Szczawiński Adolf Kazimierz ppor./por. p.o. 25 IX 1945–15 V 1947Mossakowski Zygmunt Bronisław por. 15 V 1947–1 II 1950Barycki Albin Grzegorz kpt. 1 II–1 VII 1950Tarasewicz Paweł Julian chor./ppor./por. 1 IX 1950–1 VII 1952Hendel Józef Franciszek por. p.o. 1 VII 1952–1 II 1954

por./kpt. 1 II 1954–15 X 1955Żyła Edward Jan ppor./por. 15 X 1955–1 I 1957

41 Kierownik kontrwywiadu; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.42 Kierownik kontrwywiadu.43 Powiat powstał w 1955 r.

112


113

ZastępcyStymach (imię nieznane) st. sierż. –VIII 1945Sikorski Henryk chor. VIII 1945–Szostak Jan Józef chor. p.o. 9 XI 1946–Burdziej Igor Jan ppor./por. 1 III 1947–1 I 1948Kalinowski Antoni Władysław por. 1 II 1948–15 II 1950Tarasewicz Paweł Julian chor. 1 V–1 IX 1950Jarocki Aleksy Jan ppor. 1 IX 1950–1 IX 1951Hendel Józef Franciszek ppor./por. 1 III 1952–1 II 1954Bobrowski Stanisław Andrzej chor./ppor. 15 II 1953–1 IX 1955Piecek Józef Julian ppor. 1 X 1955–

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Gołdapi

Kierownicy/szefowiePypłacz Marian44 Szymon chor. VI–VIII 1945Ligocki Kazimierz Józef st. sierż. p.o. VIII–X 1945Grycuk Mikołaj Bazyli ppor. p.o. 20 X 1945–6 IV 1946Kalinowski Antoni Władysław ppor./por. p.o. 6 IV 1946–1 III 1947Szyszkowski Stanisław Jan chor./ppor./por. 1 III 1947–1 XI 1949Szczawiński Adolf Kazimierz kpt. 1 XI 1949–1 IV 1950Grygoruk Bazyli Wsiewołod ppor./por. 15 III 1950–15 I 1951Kalinowski Tadeusz Michał ppor. 1 I 1951–1 IV 1952Słowik Leon Józef ppor. 1 IV 1952–1 I 1953Pyrko Czesław Wacław por. 1 I 1953–1 II 1954Abramowski Wacław Mateusz por. 1 II 1954–1 IV 1955Markowski Tadeusz Walenty kpt. 1 IV 1955–1 I 1957

ZastępcyLigocki Kazimierz Józef st. sierż. VII–VIII 1945Grycuk Mikołaj Bazyli ppor. 6 IV–11 VI 1946

PUBP/PUdsBP w Grajewie45

Kierownicy/szefowieDubaniewicz Henryk46 Bolesław chor. p.o. 20 III–15 V 1945Wojtulewski Janusz47 Alfons st. sierż. p.o. 1 VI–23 VII 1945Górecki Kazimierz Piotr ppor./por./kpt. 1 VII 1945–10 IV 1947

44 Zaginął 20 VIII 1945 r.45 W 1948 r. siedzibę powiatu przeniesiono ze Szczuczyna do Grajewa i zmieniono jego nazwę na grajewski.46 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; od 29 I 1945 r. szef GO powiatu szczuczyńskiego; zwolniony dys-cyplinarnie 27 VII 1945 r.47 26 VI 1945 r. zabity przez podziemie.

114


115

Szataniak Wacław Stanisław ppor./por. p.o. 10 IV–15 VIII 1947Czyżewski Piotr N.N., Anna ppor./por. p.o. 15 VIII 1947–1 XI 1949Kamiński Roman Włodzimierz por. 1 XI 1949–1 XI 1950Lewkowicz Czesław Michał ppor./kpt. 1 XI 1950–1 IV 1955Pańkowski Antoni Piotr kpt. 1 IV 1955–1 I 1957

ZastępcyMossakowski Zygmunt48 Bronisław st. sierż. I–III 1945Szataniak Wacław Stanisław ppor. p.o. 1 I–1 IX 1946

ppor./por. 1 IX 1946–15 VIII 1947Czyżewski Piotr N.N., Anna ppor./por. 15 VIII 1947–1 XI 1949Jarota Józef Ignacy chor. p.o. 1 XI 1947–1 X 1948Gołdowski Zygmunt Aleksander chor. p.o. 1 X 1948–1 III 1949

chor./ppor. 1 III 1949–1 II 1950Kwasiborski Stanisław Józef ppor./por. 1 II 1950–15 IX 1951Nowak Feliks Ludwik chor./ppor./por. 20 IX 1951–17 IX 1954Abramowski Wacław Mateusz por./kpt. 1 IV 1955–1 I 1957

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Hajnówce49

Kierownicy/szefowieSagański Henryk Antoni por./kpt. 1 V 1954–1 I 1957

ZastępcyJanus Stanisław Franciszek st. sierż./chor. 1 V–15 XII 1954

PUBP/PUdsBP w Kolnie50

Kierownicy/szefowieSzataniak Wacław Stanisław por./kpt. 1 VI 1948–1 II 1950Michalski Bolesław Franciszek ppor./por. 1 II 1950–1 VIII 1951Hrynczyszyn Stefan Jan por./kpt. 1 VIII 1951–1 XI 1954Jarocki Aleksy Jan por./kpt. 15 XI 1954–1 V 1956Janus Stanisław Franciszek ppor. 1 V 1956–1 I 1957

ZastępcyWolny Mieczysław Franciszek ppor. 1 VI 1948–7 II 1949Pastuszko Edward Andrzej ppor. 15 IV 1949–1 VIII 1950Korczyński Wiktor Marian chor./ppor. 1 VIII 1950–15 IX 1951Kalinowski Tadeusz Michał ppor./por. 1 IV 1952–1 XI 1953

48 Kierownik kontrwywiadu; od 29 I 1945 r. zastępca szefa GO powiatu szczuczyńskiego.49 Powiat powstał w 1953 r.50 Powiat powstał w 1948 r.

114


115

Częsz (Czesz) Józef Stanisław ppor. 15 XI 1953–1 IV 1955Janus Stanisław Franciszek chor./ppor. 1 XI 1955–1 V 1956Borowik Paweł Stefan ppor. 1 VI 1956–1 I 1957

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Łapach51

Kierownicy/szefowieKwiatkowski Konstanty Konstanty por./kpt. 1 XI 1954–15 IX 1956Cytryniak Stanisław Michał por. 15 IX 1956–1 I 1957


PUBP/PUdsBP w Łomży

Kierownicy/szefowieKarpowicz Konstanty Mikołaj st. sierż./chor. 20 XI 1944–9 VIII 1945Szarało Włodzimierz Benedykt st. sierż./chor./

ppor.9 VIII 1945–18 IV 1946

Siniawski Stanisław Antoni kpt. 18 IV 1946–15 III 1947Tomczak Stefan Walenty por. 1 IV–15 VIII 1947Rewucki Zygmunt52 Bronisław ppor. p.o. 15 VIII–8 XI 1947Borowski Władysław Julian ppor. p.o. 15 III 1948–1 VI 1949

ppor./por. 1 VI 1949–1 VIII 1950Zajda Wiesław Józef kpt. 1 VIII 1950–16 IV 1951Wasiluk Jan Dymitr por. 15 V–1 VIII 1951Sobczyk Leon Karol kpt. 16 VII 1951–1 I 1952Czaplejewicz Feliks Aleksander por./kpt. 1 I 1952–15 VII 1953Czerniawski Jan Ludwik ppor./por. 1 VI 1953–1 X 1955Krasowski Władysław (Włodzimierz)

Ambroży por. 1 X 1955–1 I 1957

ZastępcyWieprzewski Edmund53 Aleksander plut. 18 XI 1944–30 IV 1945Barycki Albin Grzegorz chor./ppor./por. 26 IX 1945–1 IX 1946Rewucki Zygmunt Bronisław ppor. p.o. 19 VIII 1946–15 VIII 1947

15 VIII–8 XI 1947Malczewski Piotr Jan chor./ppor. 1 II 1948–31 XII 1949Borowski Władysław Julian ppor. 15 III 1948–1 VI 1949Sybilski Jan Marian ppor. 1 II–1 IX 1950Mudel Stefan Jan chor./ppor. 1 IX 1950–1 VI 1951Dudek Daniel Wawrzyniec ppor. 1 VI 1951–1 III 1953

51 Powiat powstał w 1954 r.52 8 XI 1947 r. zabity przez funkcjonariusza UBP.53 Kierownik kontrwywiadu, od marca 1945 r. zastępca kierownika PUBP.

116


117

Rożek Wacław Franciszek por. 1 IX 1952–1 XII 1955Mierzejewski Mirosław Andrzej ppor. 1 XII 1955–

PUBP/PUdsBP w Mońkach54

Kierownicy/szefowieKarpowicz Jan Antoni ppor./por. 15 XI 1954–1 I 1957

ZastępcyKobrzyniecki Czesław Stanisław chor./ppor. 15 X 1954–1 VI 1956

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Olecku

Kierownicy/szefowieBednarski Stanisław Piotr chor. p.o. 20 X 1945–15 III 1946Wendrowski Henryk Hugon ppor. p.o. 1 IV–2 VIII 1946Chrost Antoni Józef kpt. p.o. 1 VIII–10 X 1946Dąbrowski Konstanty Aleksy ppor. p.o. 11 XI–29 XII 1946Kalinowski Antoni Władysław por. 1 III 1947–1 II 1948Skrzypczak Antoni Jan chor. p.o. 1 I–1 III 1948Radzicki Paweł Michał ppor. 1 III 1948–1 VII 1949Sagański Edward Antoni por. 1 VII 1949–1 II 1950Gołdowski Zygmunt Aleksander ppor./por. 1 II 1950–1 VI 1952Bolek Mieczysław Stanisław por. 1 X 1953–1 IX 1955Kozioł Sergiusz Julian kpt. 1 IX 1955–1 I 1957

ZastępcyDąbrowski Konstanty Aleksy ppor. 11 XI–29 XII 1946Skrzypczak Antoni Jan chor./ppor. 1 I 1948–1 XI 1949Mudel Stefan Jan chor. 1 III–1 IX 1950Kalinowski Tadeusz Michał ppor. 1 IX 1950–1 I 1951Karpowicz Jan Antoni chor. 1 III 1952–Abramowski Wacław Mateusz por. 1 IX 1952–1 II 1954Czaban Konstanty Michał st. sierż./chor. 1 III 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Sejnach55

Kierownicy/szefowieStanisławiuk Paweł Metody por. 1 II 1956–1 I 1957


54 Powiat powstał w 1953 r.55 Powiat powstał w 1955 r.

116


117

PUBP/PUdsBP w Siemiatyczach56

Kierownicy/szefowieTarasewicz Paweł57 Julian por. 1 VII 1952–25 XI 1953Milczarek Mieczysław Józef por. 1 IV 1954–1 I 1957

ZastępcyMarkiewicz Michał Bazyli chor. 1 IX 1952–1 II 1954Słyszko Władysław(Włodzimierz)

Tomasz (Timofiej)

st. sierż./chor./ppor.

1 III 1954–1 I 1957

PUBP/PUdsBP w Sokółce

Kierownicy/szefowiePaszkiewicz Józef58 Antoni chor. 15 VIII–18 XI 1944Górecki Kazimierz Piotr st. sierż./chor./

ppor.18 XI 1944–1 VII 1945

Pik Jan Jan chor. p.o. 15 VII 1945–15 III 1946Bednarski Stanisław Piotr chor./ppor. p.o. 15 III 1946–1 IV 1948

ppor./por./kpt. 1 IV–1 X 1948Kozłowski Aleksander Julian ppor./por. p.o. 1 X 1948–1 II 1950

por. 1 II–1 VII 1950Guszcza Paweł Michał por. 1 VII 1950–1 V 1952Białokozowicz Bazyli Tymoteusz por./kpt. 1 V 1952–15 X 1955Hendel Józef Franciszek kpt. 15 X 1955–31 XII 1956

ZastępcyStańczuk Stanisław Stanisław kpr. 15 VIII 1944–12 VI 1945Bergiel Edward59 Wawrzyniec p.o. 25 I–12 II 1945Grycuk Mikołaj Bazyli ppor. 11 VI 1946–1 VII 1947Nowakowski Gustaw Władysław chor. p.o. 15 VII 1947–1 I 1948Sawczuk Włodzimierz Roman chor. 1 I–1 X 1948Jarota Józef Ignacy chor. p.o. 1 X 1948–15 VI 1949Kozłowski Aleksander Julian ppor./por. 1 X 1948–1 II 1950Guszcza Paweł Michał por. 1 X 1949–1 VII 1950Borowik Władysław Damian por. 1 VII 1952–1 X 1953Sagański Henryk Antoni por. 1 IX 1953–1 V 1954Gościk Jan Józef ppor./por. 1 IV 1955–15 IX 1956Szymczuk Konstanty Gabriel por. 15 IX 1956–1 I 1957

56 Powiat powstał w 1952 r.57 25 XI 1953 r. zawieszony w czynnościach; 15 VI 1954 r. zwolniony.58 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.59 P.o. kierownik kontrwywiadu; od maja 1944 r. współpracownik gestapo; aresztowany 12 II 1945 r., wyrokiem Sądu Okręgowego w Białymstoku uniewinniony z braku dowodów, zwolniony 26 IX 1947 r.; ponownie aresz-towany 26 VII 1948 r., skazany 11 III 1949 r. przez WSR w Białymstoku na karę śmierci; wyrok wykonano 9 VI 1949 r.

118


119

PUBP/PUdsBP w Suwałkach

Kierownicy/szefowieKalinowski Antoni60 Władysław szer. 13 IX 1944–6 II 1945Kuczyński Aleksander Włodzimierz chor. 6 II–20 III 1945Truszkowski Józef Kazimierz 20 III–26 V 1945Mossakowski Zygmunt Bronisław st. sierż./chor. p.o. 26 V–1 XII 1945Stasiuk Włodzimierz61 Mikołaj chor./ppor. p.o. 1 XII 1945–20 II 1946Szysz Władysław Filip por./kpt. 8 II 1946–15 V 1947Szarało Jan Benedykt por. p.o. 15 VIII 1947–1 II 1950Sagański Edward Antoni por. 1 II–15 XI 1950Gładki Czesław Aleksander chor. 11 VII 1951–1 II 1952Nowik Sergiusz Andrzej ppor./por. 1 II 1952–15 X 1953Marek Zbigniew Antoni por./kpt. 15 X 1953–1 I 1957

ZastępcyPańkowski Antoni62 Piotr kpr. 13 IX 1944–20 III 1945Mossakowski Zygmunt Bronisław st. sierż. III–V 1945Kwiatkowski Jan63 Jan sierż./chor. VI 1945–II 1946Tarasiewicz Henryk Jan plut./chor. p.o. 11 XI 1946–1 IX 1947

chor./ppor. 1 IX 1947–1 II 1950Szarało Jan Benedykt por. 15 VIII 1947–1 II 1950Kwiatkowski Konstanty Konstanty ppor./por. 1 II 1950–1 XI 1954Stanisławiuk Paweł Metody por. 1 IV 1955–1 II 1956Chilimoniuk Konstanty Józef ppor. 1 IV 1956–1 I 1957

PUBP/PUdsBP w Wysokiem Mazowieckiem

Kierownicy/szefowieZasztoft Stanisław64 Józef por. 15 VIII 1944–1 VII 1945Kudaj Eugeniusz65 Stanisław p.o. 15 VI–1 XI 1945Czarnecki (Czarniecki) Jan Jan ppor. p.o. 1 XII 1945–1 I 1946Chrost Antoni Józef kpt. p.o. 1 II–1 VIII 1946Barycki Albin Grzegorz por. p.o. 1 IX 1946–1 IV 1947

por./kpt. 1 IV 1947–1 II 1950

60 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.61 20 II 1946 r. zabity przez funkcjonariusza UBP.62 Kierownik kontrwywiadu.63 Skazany 8 XI 1946 r. przez WSR w Białymstoku na 8 lat więzienia.64 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1947 r. zwolniony i skierowany do ZSRR.65 Aresztowany 1 XI 1945 r., skazany 24 V 1947 r. przez WSR w Białymstoku na 5 lat więzienia.

118


119

Szataniak Wacław Stanisław kpt. 1 II–18 IV 1950Żukowski Michał Michał chor./ppor. p.o. 1 X 1950–9 VIII 1951Szkudelski Józef Antoni ppor./por. 10 VII 1951–24 XI 1952Cytryniak Stanisław Michał ppor. p.o. 1 II–1 X 1953

ppor./por. 1 X 1953–17 IX 1954Hrynczyszyn Stefan Jan kpt. 1 IV 1955–1 IX 1956Nowak Feliks Ludwik por. 1 IX 1956–1 I 1957

ZastępcyKiergiet Piotr66 Szymon sierż./chor./ppor. 15 VIII 1944–15 I 1945Łaniewski Józef Władysław chor./ppor./por. p.o. 30 VI 1945–19 II 1947Guszcza Paweł Michał chor./por. 15 VIII 1947–1 X 1949Wareluk Aleksander Bolesław ppor. 1 X 1949–1 X 1950Kubiak Antoni Kacper ppor. 1 IX 1950–1 VI 1951Żukowski Michał Michał chor./ppor. 1 X 1950–9 VIII 1951Cytryniak Stanisław Michał chor./ppor. 1 II 1952–1 X 1953Dudek Daniel Wawrzyniec ppor. 1 III 1953–Żyła Edward Jan chor./ppor. 1 III 1954–15 X 1955Stachowicz Stefan Sylwester por. 1 I 1956–

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Zambrowie67

Kierownicy/szefowieKalinowski Tadeusz Michał por. 1 XI 1954–1 I 1957


Opracowanie: Piotr Łapiński

66 Kierownik kontrwywiadu; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.67 Powiat powstał w 1954 r.

120


121

WOJEWÓDZTWO POMORSKIE/BYDGOSKIE1


WUBP/WUdsBP w Bydgoszczy

Kierownicy/szefowieDuljasz Hipolit Antoni kpt. p.o. 5 II–7 XII 1945Jurkowski (Jungman) Józef2

Daniel(Dawid)

mjr 23 XII 1945–14 III 1948

Mróz Zdzisław Jan mjr 14 III–14 V 1948Nowak Adam Wolf kpt. 15 V–4 VIII 1948Krupski Mikołaj Antoni mjr 5 VIII 1948–12 II 1950Leluch Jan Stanisław mjr 13 II 1950–9 II 1953Górecki Kazimierz3 Piotr ppłk 1 III 1953–31 VII 1955Szenborn (Schönborn)Ludwik4

Jerzy ppłk 8 VIII 1955–15 IX 1956

Onacik Jan5 Bazyli ppłk 15 IX–31 XII 1956Zastępcy

Paluszkiewicz Stefan Mateusz por./kpt. 15 I 1946–28 II 1947Zalewski Franciszek Władysław por. 20 III–10 XII 1947Nowak Adam Wolf kpt./mjr 15 V 1948–30 IV 1952Maszara Mikołaj Piotr mjr 1 V 1952–30 VI 1955Cygański Alojzy Franciszek kpt. 15 V 1955–31 III 1956Mądrzejowski Bronisław Julian kpt. 1 IV–27 XI 1956


NaczelnicyCzapski Wacław Wojciech 1 III 1945–20 II 1946Krupiak Stanisław Franciszek III–7 V 1946Grzymski Feliks Józef por. 20 IV 1947–2 VIII 1948Górski Marian Stanisław ppor. 1 VI 1948–31 V 1949Wilk Stefan Franciszek por. 1 VII 1949–10 VI 1950Wika Alojzy Andrzej por. p.o. 15 VII 1952–31 III 1955

por./kpt. 1 IV 1955–XII 1956Podłubny Wincenty6 Julian mjr 15 V 1955–III 1957

1 W latach 1945–1950 województwo pomorskie, od 1950 r. – bydgoskie.2 Rozkaz z 7 XII 1945 r.; w 1969 r. wyjechał do Danii.3 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.4 Zmarł 1 VII 1990 r. w Rzeszowie.5 Zmarł 3 X 1988 r. w Białymstoku.6 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

120


121

ZastępcyBilska Leokadia (Wolfgang Lea)7

Józef(Izaak)

por. 31 VIII 1945–

Woźnicki Władysław Ignacy brak stopnia p.o. 15 VIII–X 1946Wilk Stefan Franciszek por. 15 XI 1946–1 II 1948Górski Marian Stanisław ppor. 1 VI 1949–10 VI 1950Olejnik Stanisław N.N., Zofia ppor. 1 X 1950–19 IV 1951Wika Alojzy Andrzej ppor. 15 VI 1951–VI 1952Maciejewski Władysław Stanisław ppor. 1 I 1953–15 V 1955


NaczelnicyJakubowicz Mieczysław Julian

(Maksymilian)ppor. 23 I–14 II 1946

Koryciński Tadeusz Kazimierz por./kpt. p.o. –15 II 194615 II 1946–1 III 1948

Mądrzejowski Bronisław Julian kpt. 1 III 1948–25 II 1950Strzelec Bolesław Szczepan por./kpt. 1 XII 1950–31 VIII 1954Kotarski Kazimierz Henryk kpt. 1 IX 1954–I 1955

ZastępcyGrzymski Feliks Józef ppor. 1 III–X 1945Mickiewicz Artur Bronisław kpt. 1 I 1948–II 1949Detmer Jan N.N.,

Leokadiapor. 1 VI 1950–XII 1951

Cygański Alojzy Franciszek ppor. 1–30 VIII 1952Kotarski Kazimierz Stanisław kpt. 1 X 1952–31 VIII 1954Bąk Stanisław Stanisław por. 1 X 1954–IV 1955

Wydział II

NaczelnicyDorlich Jan Michał ppor. 23 III 1946–30 VI 1947Gołąbek Irena Wojciech chor. 1 VII 1947–Szuster Ryszard Stanisław por. 10 I 1948–30 XI 1950Ratusiński Adolf Stanisław kpt. 1 XII 1950–31 III 1955Kotarski Kazimierz Henryk kpt. 1 IV 1955–31 X 1956Michałowski Jan Andrzej kpt. 1–15 XI 1956Bąk Stanisław Stanisław kpt. 15 XI 1956–I 1957

ZastępcyBrzezicki Eugeniusz por. –1947–Gołąbek Irena Wojciech ppor. 1 VII 1947–20 VIII 1948

7 Nie zgłosiła się do pracy.

122


123

Danieluk Grzegorz kpt. –1948–Ratusiński Adolf Stanisław kpt. 8 II 1950–VI 1952Ciesielski Władysław Konstanty por. 1 VII 1954–31 III 1955Bąk Stanisław Stanisław por. 1 IV 1955–I 1957

Wydział do Walki z Bandytyzmem


Wydział III

NaczelnicyPawłowski Piotr Jan chor. 1 II 1944–22 VI 1945Szwagierczak Ryszard Stanisław por. 9 XI 1945–31 I 1946Jakubowicz Mieczysław Julian

(Maksymilian)ppor. p.o. 23 I–19 V 1946

Pietraszkiewicz Aleksander8 Teodor mjr 19 IV 1946–31 VII 1947Mądrzejowski Bronisław Julian kpt. 1 VII 1947–1 III 1948Fijałkowski Marek (Finkelsztejn Aron)9

Aleksander por./kpt. 1 III 1948–15 X 1950

Gruniecki Stanisław Szczepan por. 15 X 1950–28 II 1951Łaniewski Józef Władysław kpt. 20 II–30 VI 1951Karbowski Bolesław Władysław por. 1 XI 1951–30 IV 1952Szwagierczak Ryszard Stanisław kpt. 1 VII 1952–9 XI 1953Kusz Jan Jan mjr 15 VII 1954–30 III 1955

ZastępcyPawłowski Piotr Jan chor. 27 VI 1945–VI 1947Fijałkowski Marek (Finkelsztejn Aron)

Aleksander por./kpt. 1 VII 1947–28 II 1948

Wiśniewski Stanisław Stanisław por. 5 II 1950–31 V 1951Szwagierczak Ryszard Stanisław por. 15 VII 1951–30 VI 1952Majewski Jan Michał kpt. I 1952–30 XI 1954Piórkowski Kazimierz Antoni por. 15 VII 1954–31 III 1955Kiełbasiński Edward Edward kpt. 1 IV 1955–I 1957

Wydział IV

NaczelnicyDorlich Jan Michał ppor. 22 I–3 X 1945Birnbach Stefan Józef ppor. 15 IX 1946–V 1949

8 Oficer sowiecki; po zakończeniu służby w sierpniu 1947 r. powrócił do ZSRR.9 W 1968 r. wyjechał do Izraela.

122


123

Mickiewicz Artur Bronisław kpt. 1 X 1950–1 VII 1951Detmer Jan N.N.,

Leokadiakpt. 1 I 1952–1 III 1953

Michałowski Jan Andrzej kpt. 1 IX 1954–1 XI 1956Górecki Jerzy Walerian kpt./mjr 1 IX 1955–XI 1956

ZastępcyBirnbach Stefan Józef por. 1 V 1948–30 IX 1949Piasecki Albin Izydor por./ kpt. 1 VIII 1949–IV 1951Mickiewicz Artur Bronisław kpt. 1 X 1950–VI 1951Babczenko Henryk Hipolit kpt. 7 VII 1951–Szarszewski Wacław Józef por. 1 X 1951–1 III 1953Górecki Jerzy Walerian por. 1 III 1953–XI 1954Filipiak Tadeusz Michał por. 1 IX 1954–30 III 1955Górecki Jerzy Walerian por. 1 IV–IX 1955

Wydział V

NaczelnicyDorlich Jan Michał ppor. 23 I 1946–Sandowski Filip Stanisław por. 1 IV–30 VII 1946Stankiewicz Włodzimierz Tadeusz por. 1 VIII 1946–20 IV 1947Wołos Tadeusz Ludwik kpt. 21 IV–30 VI 1947Kurzawczyk Stanisław Stanisław por. 1 VII 1947–15 VIII 1950Anczura Józef Antoni kpt. 15 IX 1950–6 XII 1951Kusz Jan Jan kpt. p.o. 1 III 1952–14 VII 1954

ZastępcySandowski Filip Stanisław por. p.o. 1 X 1945–30 VII 1946Wołos Tadeusz Ludwik kpt. 28 IV 1946–30 VII 1947Czarnobrodzki Leon (Gilderman Jud Lejb)

Jerzy por. p.o. 1 VII 1947–XII 19481 I 1949–31 I 1950

Kusz Jan Jan kpt. 1 II 1950–31 VIII 1953Gibski Jan Tomasz ppor. 1 II 1952–15 I 1953Piórkowski Kazimierz Antoni ppor. 1 VI 1953–15 VII 1954


NaczelnicyHalewski (Heller) Bolesław Józef kpt. 27 XI 1945–31 VIII 1946Bardadyn Aleksander Józef ppor. p.o. 1 IX 1946–30 VI 1947Halewski (Heller) Bolesław Józef kpt. 24 VII 1947–21 IV 1948Pietrewicz Bolesław Nikodem ppor. p.o. 22 IV–31 V 1948Boguwola Jan N.N. kpt. 1 VI 1948–15 II 1951Jakubowski Ignacy Wincenty mjr 1 VI 1951–15 VII 1954Zając Wacław Józef mjr 15 VII–7 XII 1954

124


125

ZastępcyRóżycki Mieczysław Franciszek por. 27 VI 1945–1 II 1946 Bardadyn Aleksander Józef ppor. 1 IX 1946–30 VI 1947Drewczyński Władysław Franciszek ppor. p.o. 1 III 1947–1948Żychaluk Jan Adam kpt. 1 V 1952–7 XII 1954

Wydział VIII

NaczelnicySakiewa Tadeusz Ignacy chor. p.o. 1 III–15 IX 1946Szuster Ryszard Stanisław por. p.o. 5 IX 1946–XII 1947 Piasecki Albin Izydor kpt. 1 I 1951–30 VII 1954Wegiera Stanisław Andrzej por. p.o. –15 II 1952

ZastępcySakiewa Tadeusz Ignacy chor. 1 III–15 IX 1946Szuster Ryszard Stanisław por. IX–XII 1946Wegiera Stanisław Andrzej por. –15 II 1952Byler Stanisław Andrzej por. 15 II 1953–31 VII 1954

Wydział IX

NaczelnicyMichałowski Jan Andrzej kpt. 1 III 1953–XI 1954Ślifierz Kazimierz Franciszek kpt. 1 IX 1955–XI 1956

ZastępcySzarszewski Wacław Józef por. 1 III 1953–30 IV 1954Piasecki Albin Izydor 1 VIII 1954–31 III 1955Ciesielski Władysław Konstanty kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

Wydział X

NaczelnicyStankiewicz Włodzimierz Tadeusz por. 2 X 1946–IV 1947Kaszarek Jerzy Franciszek por. 1 II 1953–30 VI 1954Ratusiński Adolf Stanisław mjr 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyPiotrowski Edmund Wawrzyniec por. 1 VI 1952–30 VII 1953Lechowski Stanisław Stanisław kpt. 1 XI 1953–1 VII 1954


NaczelnicyGibski Jan Tomasz kpt. 15 III 1954–30 III 1955

124


125

ZastępcyGibski Jan Tomasz por. 15 I 1953–15 III 1954

Wydział Miejski

NaczelnicyŚlifierz Kazimierz Franciszek por. p.o. 1949

ZastępcyMichałowski Jan Andrzej ppor. 1 VII 1949–31 I 1950

Inspektorat Wiejski

NaczelnicyGórecki Jerzy Walerian kpt. 1 IX 1954–IV 1955

ZastępcyMajewski Jan Michał kpt. 1 X 1954–IV 1955

Wydział „A”

NaczelnicyŻurawicz Zygmunt Walenty chor. p.o. 15 V–15 VIII 1946Kossakowski Władysław Adam chor. p.o. 1 IX 1946–6 VIII 1947Ragiel Jan10 Stefan mjr/kpt. 30 VII 1947–1 III 1954Woźniak Leon Władysław ppor./por. 1 III 1954–30 III 1955

ZastępcyKossakowski Władysław Adam chor. 1 II 1946–31 VII 1947Murawski Stanisław Józef por. 1 VI 1950–31 VII 1952Sadowski Henryk Teodor por. 1 IX 1952–31 III 1955Huryń Ryszard Aleksander ppor. 1 IV 1955–I 1957


NaczelnicyJakubowicz Mieczysław Julian

(Maksymilian)ppor. 15 II–20 V 1946

Ziemnicki Jan Jan por./kpt. 1 X 1947–4 VI 1949Studziński Józef Maciej por./kpt. 1 VI 1949–1 VII 1951Kazimierski Bonifacy Feliks por. p.o. 25 VI 1951–15 VIII 1952Gryz Tadeusz Antoni por. p.o. 1 IV 1953–1 IV 1954Zajdler Władysław Jan kpt. 1 VIII 1955–28 XI 1956

ZastępcyKłoda Wilhelm Jan chor. 15 II–30 IX 1946Zdrojewski Walerian Walerian chor. 1 XI 1947–10 VI 1951Mazur Stefan Stefan ppor. 19 VI 1951–1953

10 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł w latach dziewięćdziesiątych w Białymstoku.

126


127

Kazimierski Bonifacy Feliks por. 25 VI 1951–15 VII 1952Gryz Tadeusz Antoni por. 1 IV 1953–31 III 1954Gruchała Zenon Stanisław kpt. 1 VII 1954–30 III 1955

por. 1 IV–30 XI 1955Domański Stanisław Konstanty por. 1 XII 1955–31 XII 1956


NaczelnicySzemiot Stanisław Antoni por. 1 VII 1947–30 IV 1948Sowiński Bolesław Herman kpt. 1 V 1948–25 X 1949Pożoga Władysław Stanisław por./kpt. p.o. 1 IX 1951–1 XI 1953

1 XI 1953–31 III 1955Zastępcy

Gołębiowski Tadeusz Mikołaj chor. –5 I 1947Pyskło Roman Kazimierz chor. 1 I 1947–15 IV 1949Letmanowski Edward Karol ppor./por. 21 VI 1949–30 VIII 1951Pożoga Władysław Stanisław ppor. 1 X 1951–30 X 1953

Wydział Cenzury



NaczelnicySzuster Ryszard Stanisław por. 1 I 1947–10 I 1948

ZastępcyWoźniak Leon Władysław por. 1 IV–1 XI 1955Antoszewski Józef Józef por. 1 XI 1955–30 XII 1956



Wydział „W”



NaczelnicyNowaczyk Jan Jan chor. 1 XII 1950–X 1953


126


127

Biuro Studiów

Naczelnicy – brak danychZastępcy– brak danych


NaczelnicyRutkiewicz Edward Władysław kpt. 1 II 1952–30 XI 1956



NaczelnicyGabryelski Józef Adam ppor. p.o. 1 I–10 XI 1948Białek Kazimierz Adam por. p.o. 25 XI 1948–15 X 1953Kruglak Aleksander Stefan por. 1 VII 1954–31 VII 1955

ZastępcyGabryelski Józef Adam ppor. 1 I–10 XI 1948Białek Kazimierz Adam por. 29 XI 1948–15 X 1953Niewiadomski Zygmunt Kazimierz ppor. –30 V 1953




NaczelnicyJagodziński Aleksy11 Marian plut. –2 V 1945Bednarek Mieczysław Józef brak stopnia 1 V 1945–16 XII 1946 Hajdusiewicz Helena Paweł brak stopnia 1 VI 1947–30 VI 1948Zagrabski Franciszek Julian chor. –II 1949Skupień Konstanty Wincenty kpt. 15 VIII 1951–15 XII 1954Pożoga Władysław Stanisław kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyHajdusiewicz Helena Paweł brak stopnia 1 VII 1948–1 III 1949Skupień Konstanty Wincenty kpt. 1 IX 1949–15 VIII 1951Frączek Michał Ignacy por. 1 X 1952–1 IV 1955


NaczelnicyZagrabski Jan Franciszek 1 III–V 1945


11 Aresztowany za przynależność do AK.

128


129

Komendantura

NaczelnicyPająk Józef Szczepan chor. 1 V 1948–IV 1949Gientkowski Stefan IV 1949–Szostak Michał Antoni chor./ppor. 1 IV 1950–15 VI 1952



NaczelnicyIzyderczak Longin Andrzej por. 1 I 1946–15 V 1948Ziółkowski Jan Wincenty ppor. p.o. 15 V 1948–

–15 IX 1952Symba Henryk Józef kpt. 16 IX 1952–31 I 1954Kulikowski Antoni Antoni por. 7 XII 1954–28 XI 1956

ZastępcyZiółkowski Jan Wincenty chor. 1 VII 1946–15 V 1949Kubiński Kazimierz Michał chor. 1 XI 1949–1 XI 1950 Kulikowski Antoni Antoni ppor. 1 VIII 1953–28 XII 1954






NaczelnicyPuzio Antoni Michał chor. 1 V 1945–6 V 1947Pawłowski Piotr Jan chor. 1 V 1947–31 VII 1949Nowak Klemens Józef ppor. 1 III 1950–IV 1954Rybkowski Bogumił Jan mjr 7 XI 1954–28 XI 1956

ZastępcyNowak Klemens Józef por. 1 VII 1947–III 1950Przybyła Marian Józef ppor. 1 III–30 XI 1950Szewczyk Otokar Wiktor chor. 1 I 1951–26 III 1952Huryń Ryszard Aleksander ppor. 1 V 1952–1 III 1953

128


129

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu/Służba TransportowaKwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyKubiak Edmund Walenty ppor. 1 VII 1949–V 1950Kozłowski Jan Jan ppor. –1950–Piasecki Albin Izydor por. 1 I 1951–31 VII 1954

ZastępcyKozłowski Jan Jan ppor. 1 XII 1949–1 III 1950 Wypij Jerzy Jan por. 1 V 1951–10 III 1952


NaczelnicySikora Marian Paweł ppor. 1 X 1947–30 XI 1950

ZastępcyMarkowicz Chaim Aron por. 1 III 1952–31 X 1954

Wydział Kwaterunkowo-Budowlany Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyDorlich Jan Michał por. p.o. 1 I–15 IX 1949Huryń Ryszard Aleksander ppor. p.o. 1 III–30 XII 1953

1 I 1954–I 1957



NaczelnicyLassa Alojzy Franciszek chor. 1 VI 1950–


Wydział/Służba Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyMardal Jan Paweł kpt. 1 V 1950–


Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/WydziałuAdministracyjno-Gospodarczego


130


131


NaczelnicyNowaczyk Jan Jan ppor. 1 X 1953–31 XII 1954

ZastępcyGierak Michał Maciej por. 15 VII 1951–31 VIII 1952Flis Kazimierz Walenty ppor. 1 VI 1953–7 XII 1954


NaczelnicyGałęzowski Kazimierz Stefan ppor./kpt. 8 VIII 1945–8 III 1949Biskup Edmund Kazimierz kpt. p.o. 1 IV 1949–II 1950

mjr 15 II 1950–10 VII 1951Zastępcy

Biskup Edmund Kazimierz kpt. p.o. 1 I 1947–IV 19491 IV 1949–II 1950


DyrektorzyHoffman Zygmunt Maurycy ppłk 1 V 1950–31 X 1952

ZastępcyHoffman Zygmunt Maurycy ppłk 1 IV 1947–1 V 1950Kelner Benjamin (Bronisław)

Szyja(Szymon)

mjr 1 VI 1950–7 XII 1954



Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie pomorskim/bydgoskim


PUBP/PUdsBP w Aleksandrowie Kujawskim12

Kierownicy/szefowieRóżycki Mieczysław Franciszek por. 22 I–III 1945Kilanowski Władysław p.o. 15 III–23 X 1945

12 W 1948 r. zmieniono nazwę powiatu z nieszawski na aleksandrowski.

130


131

Wipijewski Józef Antoni p.o. 9 XI 1945–16 I 1946Wieszaczewski Wacław Ignacy por. 24 V–31 VII 1946Szwagierczak Ryszard Stanisław por. 1 VIII–15 X 1946Braciszewicz Paweł Leon chor. 15 X 1946–15 IV 1948Zieliński Józef Stanisław por. 1 XII 1951–28 II 1953Gorzechowski Tadeusz Leopold ppor./por. 1 XI 1953–31 I 1956

ZastępcyBrzyski Bronisław Andrzej sierż. I–10 X 1945Mickiewicz Artur Bronisław ppor. 1 II–X 1947Szwed Edward Jan ppor. p.o. 15 II–10 VII 1949Strzelec Bolesław Szczepan ppor. 15 VII 1949–II 1950Zapiec Kazimierz Bolesław ppor. 1 III–15 VII 1950Zieliński Józef Stanisław por. 15 VII 1950–30 XI 1951Strelczuk Jerzy Mikołaj ppor. 1 IX 1950–1 IX 1951Gorzechowski Tadeusz Leopold ppor. 15 X 1951–30 X 1953Piwowarski Józef Władysław por. 1 V 1954–31 I 1956

PUBP/PUdsBP w Brodnicy

Kierownicy/szefowieStasiak Leon Franciszek ppor. 23 I–VIII 1945Antoszewski Zenon Kazimierz chor. 15 VII 1945–20 III 1946Kwefel Henryk Władysław 20 III 1946–30 IV 1947Sadokierski Stanisław Piotr por. 20 IV 1947–31 I 1949Gidzgier Mieczysław Adam kpt. 1 VI 1949–24 IX 1951Krupienicz Filip Andrzej por. 1 X 1951–20 IX 1953Lewandowski Aleksander Jan por. 1 VII 1954–30 X 1955Grabek Andrzej Józef por. 1 XI 1955–25 IX 1956Rosiński Zygmunt Jan por. –1 X 1956–

ZastępcyKołubiec Jakub Salomon por. 15 II–30 VII 1946Koszałka Czesław Jakub ppor. 1 VIII 1946–1 III 1948Brzuszczak Leon Stanisław chor. 1 XI 1948–Hrynczyszyn Stefan Jan chor./ppor. 15 II 1949–1 II 1950Krupienicz Filip Andrzej ppor. 1 III 1950–30 IX 1951Rozborski Bronisław Józef ppor. 15 XI 1952–Lewandowski Aleksander Jan por. 15 XI 1953–30 VI 1954

PUBP/PUdsBP w Bydgoszczy

Kierownicy/szefowieRudziński Jan p.o. 20 III–1 VI 1945Gucman Władysław Robert p.o. 1 VI–22 VII 1945

132


133

Wołos Tadeusz Ludwik por. 8 VIII 1945–28 IV 1946

Grzymski Feliks Józef ppor. V 1946–IV 1947

Korsak Piotr Michał chor. 20 IV–30 XI 1947

Łabuz Stanisław Szczepan chor. –1948

Szwagierczak Ryszard Stanisław kpt. 1 I 1949–15 VII 1951

Żbikowski Kazimierz Michał por. 1 VI 1952–31 XII 1956

Rosiński Zygmunt Jan por. 1 X–30 XII 1956

ZastępcyCzarnobrodzki Leon (Gilderman Jud Lejb)

Jerzy ppor. III–XI 1946

Fitali Henryk Józef por. p.o. 1 XI 1946–30 XI 1947

Szwagierczak Ryszard Stanisław kpt. 1 XII 1947–31 XII 1948

Anczura Józef Antoni por. 1 I–14 IV 1948

Grupka Lucjan Stefan ppor. 1 II 1950–15 II 1951

Żbikowski Kazimierz Michał por. 15 II 1951–31 V 1952

Portala Henryk Feliks chor. 15 XI 1952–15 XI 1953

Majewski Jan Michał kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Chełmnie

Kierownicy/szefowieKańczugowski Władysław Tadeusz por. 23 I–19 X 1945

Jezierski Karol Jacenty por. 1 XI 1945–XI 1946

Roszkowski Tadeusz Józef ppor. 1 X 1946–30 IV 1947

Łabuz Stanisław Szczepan por. p.o. 1 V 1947–15 III 1948

Białokozowicz Jan Wincenty por. p.o. 1 III 1950–30 VIII 1951

Kuliński Zygmunt Stanisław ppor. 1 IX 1951–31 VII 1952

Sykut Stefan Jakub chor./ppor. 1 IX 1952–31 VIII 1954

Wysoczyński Mieczysław Stanisław por. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyMaciąg Ziemowit Jan I 1945–15 II 1946

Brzuszczak Leon Stanisław p.o. 1 I–15 IV 1948

Białokozowicz Jan Wincenty por. 15 IV 1948–28 II 1950

Drąg Władysław Andrzej ppor. 15 V–IX 1949

Kuliński Zygmunt Antoni ppor. 1 IX 1950–30 VIII 1951

Sykut Stefan Jakub chor. 1 IX 1951–31 VIII 1952

Żbikowski Eugeniusz Zygmunt ppor. 1 X 1952–15 IX 1953

Wysoczyński Mieczysław Stanisław ppor. 5 XI 1953–30 III 1955

132


133

PUBP/PUdsBP w Chojnicach

Kierownicy/szefowieJanek Jan Antoni ppor. V–23 VII 1945Roszkowski Tadeusz Józef ppor. VII 1945–VII 1946Sadecki Bronisław Teofil chor. 1 VII–30 X 1946Czynsz Zbigniew Franciszek –10 X 1946Błachewicz Zdzisław13 Władysław ppor. 10 X 1946–10 XII 1947Kłos Franciszek Antoni chor. p.o. III 1948–30 VI 1949

1 VII 1949–31 III 1950Rożko Władysław Mikołaj ppor. 1 IV 1950–14 X 1952Ratajczyk Stanisław Stanisław por. 15 X 1952–31 III 1955Jaworski Stanisław Józef ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyLebiedziński Mikołaj Eliasz 1 II–1 VII 1945Rożko Władysław Mikołaj ppor. 1 IX 1945–IV 1946Braciszewicz Paweł Leon 1 V–15 X 1946Zwierzchowski Tadeusz Antoni ppor. 15 XII 1947–III 1948Kłos Franciszek Antoni ppor. 1 IX 1948–30 VI 1949Kuczyński Franciszek Konstanty ppor. 1 VII 1949–1 II 1952Ratajczyk Stanisław Stanisław por. 1 IX–14 X 1952Chwiałkowski Jan Jan ppor. 15 XI 1952–15 II 1953Dobielski Piotr Józef ppor./por. 1 IV 1953–14 III 1956Malinowski Andrzej Szczepan por. 1 VII–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Człuchowie14 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Grudziądzu

Kierownicy/szefowieWieszaczewski Wacław Ignacy por. I–15 V 1945Kubajewski Daniel Antoni chor./por. 5 VII 1945–31 XII 1948Milewski Wincenty Jan kpt. p.o. 15 IV 1948–II 1949

1 III 1949–1 XII 1950Sadokierski Stanisław Piotr por. 15 IX–20 XII 1950Michałowski Jan Andrzej ppor. 1 II 1951–28 II 1953Stelmaszczyk Stanisław N.N. por. 15 III 1953–31 III 1955Ratajczyk Stanisław Stanisław kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

13 Zmarł 10 XII 1947 r.14 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie pomorskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. kosza-lińskim.

134


135

ZastępcyRożko Władysław Mikołaj ppor. 15 X 1946–14 IV 1948Milewski Wincenty Jan por. 15 IV 1948–1 III 1949Sadokierski Stanisław Piotr por. 1 II–14 IX 1950Jaworski Stanisław Józef ppor. 15 XII 1951–30 IX 1952Januszak Stanisław Franciszek por. 1 X 1952–22 II 1954

PUBP/PUdsBP w Inowrocławiu

Kierownicy/szefowiePopławski Teodor Adam ppor. lato 1945Piesiakowski Stanisław Józef p.o. 23 X 1945–1 IV 1946Nowakowski Czesław Antoni chor. p.o. 10 II 1946–15 III 1948Ligiejko Bolesław Franciszek ppor. 1 V 1948–24 XII 1949Biliński Jan Józef kpt. 1 II–XII 1950Kiełbasiński Edward Edward ppor. 15 IX 1950–30 IX 1951Remsak Józef Andrzej por. 1 X 1951–25 IV 1954Nawotka Stanisław Jan kpt. 1 IV 1955–1 X 1956Remsak Józef Andrzej por. 1 X–30 XII 1956

ZastępcyPopławski Teodor Adam ppor. –12 XI 1945Mickiewicz Artur Bronisław ppor. 1 X–XII 1947Koszałka Czesław Jakub ppor. 1 III 1948–20 V 1949Ligiejko Bolesław Franciszek ppor. p.o. 1 V 1948–24 II 1949Kiełbasiński Edward Edward ppor. 1 II–IX 1950Grochowski Zygmunt Alfons ppor. IX 1950–30 IV 1952Grabek Andrzej Józef ppor./por. 1 V 1952–31 X 1955Lewandowski Aleksander Jan por./kpt. 1 XI 1955–30 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Lipnie

Kierownicy/szefowieRuciński Franciszek Andrzej ppor. 30 VI–10 X 1945Meizner Antoni Antoni ppor. 28 IX 1945–15 I 1948Kusz Jan Jan por. p.o. 16 I–31 XII 1948

1 III 1949–31 I 1950Michałowski Jan Andrzej ppor. 1 II 1950–31 I 1951Paszkiewicz Jan Stefan ppor./por. II 1951–15 X 1952Rożko Władysław Mikołaj kpt. 1 VII 1952–17 IX 1954Kuryłak Józef Andrzej por. 1 IV 1954–30 XII 1956

134


135

ZastępcyMusiał Władysław Andrzej 8 III–25 VI 1945Jankiewicz Adam Jan brak stopnia 15 VIII–23 XI 1945Czernielewski Czesław15 Józef kpr. p.o. 13 IX 1945–24 I 1947 Zwierzchowski Tadeusz Antoni ppor. 1 VI–XII 1947Kusz Jan Jan por. 15 I–II 1948Połowniak Czesław Jan ppor. p.o. 1 II 1948–1 III 1949Paszkiewicz Jan Stefan ppor./por. I 1950–I 1951Żbikowski Eugeniusz Zygmunt ppor. 15 X 1951–1 X 1952Piwowarski Józef Władysław por. 1 X 1952–30 IV 1954Lubecki Józef Jan ppor. 1 IV 1955–1 II 1956

PUBP/PUdsBP w Mogilnie16

Kierownicy/szefowieŁadziak Władysław Władysław –1945–Gierak Michał Maciej 15 X 1945–X 1947Kruszyna Władysław N.N.,

Michalinappor. p.o. 1 XI 1947–15 VIII 1951

Gidzgier Mieczysław Adam kpt. 1 X 1951–15 III 1953Tomaszewski Jan Franciszek chor./por. 1 VI 1953–III 1957

ZastępcyBorowiak Jan Wojciech VII 1945–7 III 1946Szyller Kazimierz Ignacy 1 X 1947–Kruszyna Władysław N.N.,

Michalinappor. 1 XI 1947–15 VIII 1951

Grzyl Alojzy Leon chor. 15 II 1950–1 X 1951Śnieżawski Bolesław Antoni por. 1 X 1952–13 II 1954Mieszczyński Władysław Szczepan chor./ppor. 1954–

PUBP/PUdsBP w Nowym Mieście Lubawskim17 – zob. województwo olsztyńskie

PUBP/PUdsBP w Rypinie

Kierownicy/szefowieKusz Jan Jan chor. p.o. 1 X 1945–14 I 1948Kańczugowski Władysław Tadeusz por. 15 I 1948–15 V 1949Kiełbus Tomasz Józef por. 1 I 1950–15 I 1953Trzebuniak Stanisław Andrzej por. 1 VI 1953–31 III 1955Goździewski Stanisław Stanisław por. 1 IX–31 XII 1956

15 Aresztowany 6 IX 1946 r.16 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie bydgoskim.17 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie pomorskim, następnie olsztyńskim.

136


137

ZastępcyKwefel Henryk Władysław 1 VII 1945–IV 1946Sadecki Bronisław Teofil 15 IV–X 1946Guzik Tadeusz Jan ppor. XII 1946–15 III 1948Kiełbus Tomasz Józef ppor./por. 15 II 1948–31 XII 1949Michalak Roman Jan ppor./por. 1 II 1950–1951Błaszczyk Jerzy Jan por. 1 II 1952–1 X 1953

PUBP/PUdsBP w Sępólnie Krajeńskim

Kierownicy/szefowieKłoda Franciszek Jan chor. 8 III–20 VII 1945Woźnicki Władysław Ignacy ppor. p.o. 15 VII 1945–15 III 1946Sawa Jan Stanisław ppor. p.o. 1 IV 1946–31 XII 1948 Wieszaczewski Wacław Ignacy por. 1 I 1949–1 II 1950Trzebuniak Stanisław Andrzej por. 15 IX 1950–31 V 1953

ZastępcyKiełbus Tomasz Józef chor. 1 V 1946–30 XI 1947Wieszaczewski Wacław Ignacy por. 1 I 1949–31 I 1950Trzebuniak Stanisław Andrzej por. 1 II–14 IX 1950Nowak Feliks Ludwik chor. 1 IX 1950–20 IX 1951Kwiatkowski Władysław Jan ppor. 1 XII 1952–IV 1955

PUBP/PUdsBP w Szubinie

Kierownicy/szefowieKołubiec Jakub Salomon p.o. 1945 Ślifierczyk Wacław 20 IV–20 X 1945Kańczugowski Władysław Tadeusz por. 20 X 1945–16 IV 1947Biliński Jan Leon por. 1 V 1947–1 II 1950Hrynczyszyn Stefan Jan chor. 1 II 1950–30 VII 1951Remsak Józef Andrzej por. p.o. 1 V–VII 1951

1 VII–31 VIII 1951Michalak Roman Jan por. 1 XI 1951–15 I 1953Molenda Edmund Andrzej chor./ppor. p.o. I–IX 1953

1 X 1953–20 IX 1955Lange Czesław Wiktor ppor. 1 IV 1955–30 XII 1956

ZastępcyJanek Jan Antoni 22 VII–28 X 1945Maciejewski Stanisław18 Franciszek chor. 1–15 I 1946

18 15 I 1946 r. unieważnienie rozkazu o nominacji.

136


137

Zapiec Kazimierz Bolesław ppor./por. 15 VII 1950–31 V 1952Molenda Edmund Andrzej chor. 15 XI 1952–1 X 1953Lange Czesław Wiktor ppor. 1 X 1953–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Świeciu

Kierownicy/szefowieRączka Mieczysław Piotr 8 III–5 VIII 1945Gidzgier Mieczysław Adam por. p.o. 2 XI 1945–VII 1948Sawa Jan Stanisław ppor. p.o. XII 1945–31 III 1946Szwed Edward Jan ppor. p.o. VI/VII 1947–VI 1948Piotrowski Edmund Wawrzyniec ppor. 1 V–VI 1948Meizner Antoni Antoni ppor. p.o. 1 VII 1948–1 VIII 1950Szwed Edward Jan ppor. 15 II–10 VII 1949Dojerski Henryk Franciszek por. 15 VII 1950–15 II 1954Przychodzeń Mieczysław Franciszek chor. I–III 1954Kozłowski Stefan19 Stefan por. 1 IV 1954–IX 1955Molenda Edmund Andrzej ppor. IX 1955–30 XII 1956

ZastępcySawa Jan Stanisław ppor. 17 IV 1945–1 IV 1946Kiełbus Tomasz Józef chor. 1 X 1945–I 1946Pozorski Edward Marceli chor. 1 IX 1946–31 V 1947Meizner Antoni Antoni ppor. 1 VII 1948–1 VIII 1950Szwed Edward20 Jan ppor. p.o. 1 VIII 1948–15 II 1949

15 II–10 VII 1949Śnieżawski Bolesław Antoni por. 1 III 1950–1 X 1952Przychodzeń Mieczysław Franciszek chor./ppor. 1 X 1952–30 IX 1956Kwiatkowski Władysław Jan por. IX–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Toruniu

Kierownicy/szefowieDuda Edward Wojciech por. 20 II–20 XI 1945Zalewski Franciszek Władysław por. 3 X 1945–III 1947Bengom Mieczysław Józef por. 20 I 1946–1950Wołos Tadeusz Ludwik kpt. 1 VIII 1947–5 II 1949Mickiewicz Artur Bronisław kpt. 5 II 1949–30 IX 1950Kłos Franciszek Antoni por. 1 X 1950–30 IV 1952Cygański Alojzy Franciszek por. 1 IX 1952–II 1954Grochowski Zygmunt Alfons kpt. 1 VIII 1954–31 XII 1956

19 Do czerwca 1953 r. pod nazwiskiem Kozioł.20 Aresztowany 10 VII 1949 r.

138


139

ZastępcyCzarnobrodzki Leon (Gilderman Jud Lejb)

Jerzy 1 X 1945–31 I 1946

Popowski Marek Jan p.o. 1 II–15 XII 1947

Janicki Jan Tomasz ppor. 1 I 1948–5 II 1949

Kortus Czesław Leonard ppor. II 1949–X 1951

Wysoczyński Mieczysław Stanisław ppor. 1 XI 1951–1 XI 1953

Grochowski Zygmunt Alfons por. 1 V 1952–VII 1954

Krupienicz Filip Andrzej por. 20 X 1953–1 IV 1955

Błaszak Janusz Adam ppor. 1 VIII 1955–30 XII 1956

MUBP/MUdsBP w Toruniu

Kierownicy/szefowieDuda Edward Wojciech por. 20 II–20 XI 1945

Zalewski Franciszek Władysław por. 3 X 1945–III 1947

ZastępcyDorlich Jan Michał ppor. 3 X 1945–I 1946

PUBP/PUdsBP w Tucholi

Kierownicy/szefowieBiałokozowicz Jan Wincenty por. I 1945–VI 1946

Szwagierczak Ryszard Stanisław por. VI 1946–VII 1947

Ruciński Franciszek Andrzej ppor. p.o. VII–XI 1946

Milewski Wincenty Jan chor. p.o. XI 1946–15 IV 1948

Kołubiec Jakub Salomon ppor. III–IV 1947

Marmol Stanisław Józef chor. VII–30 XI 1947

Hrynczyszyn Stefan Jan chor. III–15 IV 1948

Rożko Władysław Mikołaj por./kpt. 15 IV 1948–31 III 1950

Woźnicki Józef Emil por. 1 XI 1950–30 IX 1953

Koprowski Jerzy Józef por. p.o. X 1953–1 II 1954

1 II 1954–1 IV 1956

ZastępcyKoszałka Czesław Jakub 1 V 1945–30 VII 1946

Kołubiec Jakub Salomon 1 VIII 1946–30 IV 1947

Marmol Stanisław Józef chor. 1 V–30 XI 1947

Hrynczyszyn Stefan Jan chor. III 1948–

Rożko Władysław Mikołaj kpt. 15 IV 1948–30 XI 1949

Ratajczyk Stanisław Stanisław ppor. 1 II 1950–VIII 1952

138


139

Koprowski Jerzy Józef por. 1 IX 1953–31 I 1954

Szymański Jan Stanisław chor. 1 XI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Wąbrzeźnie

Kierownicy/szefowieSokołowski Piotr21 Michał 22 I–18 II 1945

Pawłowski Mieczysław Kazimierz kpr. –III 1945

Śmiechowski Stefan Wincenty ppor. 10 III–15 X 1946

Filipski Franciszek Józef chor. 16 X 1946–30 VIII 1948

Anczura Józef Antoni por. p.o. 1 XII 1948–1 I 1950

1 I–14 IX 1950

Śnieżawski Leonard Antoni por. IX 1950–IX 1952

Jaworski Stanisław Józef por. 1 X 1952–30 III 1955

Szymański Jan Stanisław ppor. IV 1955–1 III 1956

Kafliński Tadeusz Walenty ppor. 1 III–30 XII 1956

ZastępcyChodan Michał Jan 8 IX 1945–20 III 1946

Śmiechowski Stefan Wincenty ppor. p.o. 7 I–10 III 1946

Anczura Józef Antoni por. 15 IV–1 XII 1948

Śnieżawski Leonard Antoni ppor. 7 VII 1949–29 IX 1952

Maciejewski Edward Wacław ppor. 15 IX 1950–20 XI 1951

Szulc Franciszek Wojciech chor. 1 X 1952–31 I 1953

Błaszczyk Jerzy Jan por. 1 X 1953–31 III 1955

PUBP/PUdsBP we Włocławku

Kierownicy/szefowieKubajewski Daniel Antoni por. II–V 1945

Paluszkiewicz Stefan Mateusz por. V 1945–I 1946

Markowski Stefan Stanisław I–VII 1946

Roszkowski Tadeusz Józef ppor. 1 VIII–30 IX 1946

Śmiechowski Stefan Wincenty ppor. p.o. 15 X 1946–16 V 1947

Wójcik Stanisław Franciszek ppor. p.o. III–X 1947

23 X 1947–I 1948

Andrusiewicz Tadeusz Maksymilian por. VI–X 1947

Meizner Antoni Antoni ppor. p.o. I–15 VI 1948

Gidzgier Mieczysław Adam por. 16 VI 1948–24 V 1949

21 Zdezerterował 18 II 1945 r.

140


141

Koszałka Czesław Jakub ppor. 25 V 1949–15 V 1952Korsak Piotr Michał por. 15 V 1952–31 X 1954Michnik Władysław Teodor por. XI 1954–I 1957

ZastępcyŚmiechowski Stefan Wincenty ppor. p.o. 7 I–IV 1946Czapski Wacław Wojciech 13 III–VI 1946Śmiechowski Stefan Wincenty ppor. 15 X 1946–III 1947Wójcik Stanisław Franciszek por. 1 II 1947–1 VII 1948Meizner Antoni Antoni ppor. 15 I–1 VII 1948Szarszewski Wacław Józef por. 1 I–1 X 1951Kopania Stanisław Jan ppor. 1 II 1952–31 X 1954Stelmaszczyk Stanisław N.N. por. 1 IX 1952–13 III 1953Szymański Leon Ignacy chor./ppor. X 1954–28 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Wyrzysku

Kierownicy/szefowiePrzezorski Eugeniusz Kazimierz sierż. 10 VII–23 X 1945Skowroński Jan22 Antoni ppor. 24 VII 1945–Jakubowski Zygmunt Stanisław brak stopnia 13 X 1945–30 X 1946Korsak Piotr Michał por. p.o. 6 V 1949–30 XI 1951

1 XII 1951–15 V 1952Kortus Czesław Leonard ppor. 1 VII 1952–IV 1955Mieszczyński Władysław Szczepan ppor. 1 IV 1955–31 I 1957

ZastępcyPiestrak Kazimierz Stanisław 1 I–14 IX 1945Błachewicz Zdzisław Władysław ppor. 1 VI 1946–10 XII 1947Korsak Piotr Michał por. 20 XII 1947–30 XI 1951Żbikowski Kazimierz Michał por. 1 II 1950–14 II 1951Kortus Czesław Leonard ppor. 1 XI 1951–30 VI 1952Strączkowski Franciszek Ludwik ppor. 1 IX 1953–31 X 1954Roszak Roman Stanisław chor. 1 XI 1954–

PUBP/PUdsBP w Złotowie23 – zob. województwo koszalińskie

22 Skazany 31 V 1948 r. przez WSR w Białymstoku na karę śmierci za przynależność do NSZ; wyrok wyko-nano 29 VII 1948 r. 23 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie pomorskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszaliń-skim.

140


141

PUBP/PUdsBP w Żninie24

Kierownicy/szefowieLibuda Jan –15 VI 1945

Baszczyński Bernard Stanisław ppor. p.o. 1 VI 1946–31 VII 1947

Łukasiewicz Kazimierz Karol por./ kpt. X 1947–20 VIII 1953

Kozłowski Stefan Stefan por. p.o. VIII 1953–II 1954

Śnieżawski Bolesław Antoni kpt. 15 II 1954–XII 1956

ZastępcyNiciejewski Stanisław Antoni II–26 VI 1945

Lubawy Piotr Józef VIII–XI 1945

Modelewski Kazimierz Józef 20 IV 1947–

Łukasiewicz Kazimierz Karol kpt. 1 VII 1947–31 XII 1948

Kozioł (Kozłowski) Stefan25 Stefan ppor./por. 1 VI 1950–28 II 1954

Lubecki Józef Jan chor. 1 XI 1954–31 III 1955

Opracowanie: Alicja Paczoska

24 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie bydgoskim.25 W czerwcu 1953 r. zmienił nazwisko na Kozłowski.

142


143

WOJEWÓDZTWO GDAŃSKIE


WUBP/WUdsBP w Gdańsku

Kierownicy/szefowieKorczyński Grzegorz (Kilanowicz Stefan Jan)1

Szczepan płk 4 IV–7 VI 1945

Krakowski Józef2 Ignacy mjr/płk p.o. 8 VI–4 IX 1945Korczyński Grzegorz (Kilanowicz Stefan Jan)

Szczepan płk 5 IX 1945–21 III 1946(–15 III 1946?)

Mrozek Józef Andrzej ppłk 22 III 1946–28 II 1947Jastrzębski (Ritter) Artur3 Jan (Johann) ppłk 1 III 1947–14 III 1948 Jurkowski (Jungman) Józef4 Daniel

(Dawid)ppłk 15 III 1948–15 VIII 1950

Radoszewski Tadeusz Wacław mjr p.o. 1 VIII 1950–29 VI 1951Cieślak Marian Władysław ppłk 20 V 1951–31 VIII 1953Matejewski Ryszard Stanisław ppłk 1 IX 1953–30 VI 1954Żmijewski Henryk5 Antoni ppłk 16 VIII 1954–24 V 1955Małkiewicz Kazimierz Karol mjr 25 V 1955–14 IX 1956Koton Eliasz6 Zygmunt płk 15 IX–16 XI 1956 Dąbrowski Leon Jan mjr p.o. 16 XI 1956–

ZastępcyŁanino Michał Bazyli kpt. 11 IV 1945Forst Edward7 17 X 1945–1 III 1946

(20 X 1945–28 II 1946?)Wątorek Władysław Józef por./kpt. 5 IV 1946–9 III 1947Korski (Gransztof) Julian8 Julian mjr 15 VI 1946–1 III 1947Gałecki Julian Karol kpt. 24 XII 1946–4 III 1947Trochimowicz (Trachimowicz?) Bronisław9

Marcin mjr 5 III 1947–4 IX 1948

Korski (Gransztof) Julian Julian mjr 4 IV 1947–1 II 1948 Radoszewski Tadeusz Wacław por. 2 VIII 1948–30 IV 1952

1 Odkomenderowany do dyspozycji Rządowej Komisji Walki z Bandytyzmem; zmarł 22 X 1971 r. w Algierze.2 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1968 r. wyjechał do Izraela.3 Zmarł 7 V 1981 r. w Warszawie.4 W 1969 r. wyjechał do Danii.5 Zmarł 20 IV 2000 r. w Brwinowie.6 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.7 W 1946 r. zbiegł do amerykańskiej strefy okupacyjnej w Niemczech.8 Zmarł 17 X 1975 r. w Lęborku.9 Oficer sowiecki; w 1954 r. wyjechał do ZSRR.

142


143

Nowak Adam10 Wolf (Walenty)

mjr p.o. 1 V 1952–15 XI 1953

Dąbrowski Leon Jan kpt. 15 VIII 1953–15 XI 1956Mroszczak Hieronim11 Franciszek kpt. 15 IX 1953–1 II 1955Gutowski Antoni Antoni mjr/ppłk 1 IV–14 X 1956Kotarz E. (imię nieznane) płk –17 IX 1956–Kwolik Kazimierz12 Karol mjr 15 X–27 XI 1956


NaczelnicyWajntraub Saul (Stanisław) Srul chor. –7 VII 1945Buda Andrzej Kacper kpt. p.o. 11 IV 1945–1 X 1947

1 X 1947–15 VI 1952Melcer Aleksy Mikołaj por./kpt. 1 XI 1952–1 IX 1954Wilk S. (imię nieznane) kpt. II 1953–Hać Micha Filip por. 15 III 1953–Zakrocki Wincenty Władysław kpt./mjr 1 V 1955–31 I 1957

ZastępcyFranko Anna Stanisław chor. 2–23 IV 1945Górwicz (Gorewicz?) Halina Nikodem por. 1 V 1945–24 V 1946Buda Andrzej Kacper ppor. 23 VI 1945–Żmijewski Erazm Józef por. 1 VIII 1946–31 X 1947Sidor-Łobaszewska Maria Antoni kpt. 1 II 1949–31 I 1951Melcer Aleksy Mikołaj por. 1 III 1951–31 X 1952Hać Michał Filip kpt. 15 III 1953–30 IV 1955Jerzy Władysław Franciszek kpt. 16 VII 1955–1 IV 1956


NaczelnicyKowalski Józef Tadeusz por./kpt. p.o. 11 IV–1 VI 1945

1 VI–1 XII 1945Wołkow Jan13 Aron 1 XII 1945–1 I 1946 Suchecki Mieczysław Dionizy kpt. 1 IX 1946–31 V 1947Dybała Zbigniew Henryk Szczepan por./kpt. 1 II 1948–15 V 1950Supruniuk Stanisław Adam kpt. 22 IX 1949–Goleniewski Michał Franciszek(?) kpt./mjr 1 VI 1950–1 VI 1953Bobowik Jan Jan por. 15 VII 1953–30 VII 1954

(–17 IX 1954?)

10 27 X 1953 r. zmienił imiona rodziców z Wolfa i Toszy na Walentego i Tamarę.11 Zastępca ds. administracyjnych.12 Zmarł 7 III 1985 r. w Poznaniu.13 Zmarł 24 I 1999 r. w Warszawie.

144


145

ZastępcyForst Edward por. 11 IV–2 VI 1945

Szymański Stefan Wacław mjr 10 VIII 1946–30 IV 1947

Radzikowski Zdzisław Wacław ppor./kpt. 22 IV 1947–31 V 1948

Dybała Zbigniew Henryk Szczepan por. 1 X 1947–31 I 1948

Jachowicz Jerzy Franciszek ppor./por. 1 VII 1948–31 V 1950(–1 VIII 1950?)

Szkupińska Zofia Henryk chor. 1 VII 1949–

Nowak Artur (Lerner Abraham)

Józef(Rubin)

ppor./por. 15 VIII 1950–14 VI 1951

Lesiński Daniel Adam (Abram)

por./kpt. 1 VII 1951–31 III 1955(1 VIII 1951–1 IV 1955?)

Górecki Roman Michał por. 15 III–1 IX 1953

Nowacki Czesław Mieczysław por. 15 II 1954–31 III 1955

Wydział II

NaczelnicyŻmijewski Erazm Józef ppor. 11 IV 1945–

Jodłowski Zygmunt Stanisław ppor. 1 VII 1946–10 I 1948

Michalak Seweryn (Sewek) (Gold Izrael)

Piotr(Lejb)

mjr 10 I 1948–1 XI 1951

Białek Roman Adam 1–30 V 1952

Kiec Feliks Stanisław kpt. 1 V 1952–30 IV 1953

Socha Marcin Wojciech kpt. 1 V 1953–31 III 1955

Lesiński Daniel Adam (Abram)

mjr/ppłk 1 IV 1955–15 IX 1956

Mazurek Janusz Stanisław mjr 15 IX 1956–

ZastępcyJodłowski Zygmunt Stanisław ppor./por. 10 IV 1945–1 VII 1946

Franko Anna Stanisław ppor. 5 VII 1946–10 I 1948

Huppert Józef (Finkel Herman)

Rudolf (Mojżesz)

por. 10 I–31 V 1948(–3 VII 1948?)

Gołąbek-Michalak Irena Wojciech chor./ppor./por. 20 VIII 1948–23 VII 1952

Seklecki Jan Józef por. 15 III 1954–31 III 1955

Ślusarz Jan Edward por. 1 IV–20 V 1955

Nowacki Czesław Mieczysław por. 1 IV–30 XI 1955

Boboli Ryszard Teodor por. 1 IX 1955–31 XII 1956

Rydlewski Zbigniew (Jerzy?) Stanisław por. 1 XII 1955–1 I 1957

144


145


NaczelnicyBaranowski Ryszard14 Mikołaj ppor. p.o. 15 V 1945–Kiełbowicz Marian brak stopnia p.o. 23 V 1945–Maj Zbigniew p.o. 10 XII 1945–1 IV 1946

ZastępcyKijewski Jan brak stopnia 25 V 1945–Sendek Stanisław brak stopnia –26 VII 1945Kuryło Józef 1–15 X 1945Michalak Seweryn (Sewek) (Gold Izrael)

Piotr(Lejb)

mjr 15 X 1945–

Wydział III

NaczelnicyPopowski Karol Stefan kpt. 11 IV 1945–Pietras Stanisław Adam 9 VIII–4 XII 1945Wołkow Jan Aron kpt. 1 I 1946–31 VII 1947

(–2 VIII 1947?)Majewski Stanisław Wiktor por./kpt. p.o. 1 IX 1947–1 V 1948

kpt. 1 V 1948–31 I 1949Michalak Seweryn (Sewek) (Gold Izrael)

Piotr(Lejb)

mjr –10 I 1948

Białek Roman Adam kpt./mjr 1 X 1950–31 VIII 1954Woliński Makary Piotr kpt. 15 VII 1954–28 VI 1955

(–1 VIII 1955?)Zastępcy

Tomaszewski Karol ppor. 11 IV–22 V 1945Smereka Adam brak stopnia 15–22 V 1945Radliński Bolesław Dawid brak stopnia 22 V 1945–Majewski Stanisław Wiktor por. p.o. 1 V–1 IX 1947

1 IX 1947–30 IV 1948Iżycki Jan Teofil por. 1 II 1948–15 III 1950Maciaszek Hieronim Józef por. 1 V–1 X 1950Krakowiak Tadeusz Szczepan kpt. 1 VIII 1951–15 IX 1954Sawicki Wiesław Jan kpt. 1 IV 1955–31 III 1956

(15 VII 1954–?)Cybulski Jan Paweł kpt. 1 II–1 IX 1956

14 Po dezercji z UB jesienią 1945 r. założył organizację antykomunistyczną; aresztowany, skazany na karę śmierci i stracony 30 IX 1946 r. we Wrocławiu.

146


147

Wydział IV

NaczelnicyLachowicz Gustaw VIII–11 XII 1945Depak Jan Józef p.o. 1 X 1945–23 III 1946Gołembiewski Stefan Ludwik p.o. 5 XII 1945–1 I 1946

1 I 1946–30 IV 1947Kalbarczyk Stefan Józef

(Maciej?)kpt. 1 V–1 X 1947

Łobaszewski Jan Jan ppor. p.o. 15 XII 1947–20 XI 1949Birnbach Stefan Józef kpt. 1 X 1949–15 X 1950Paul Michał Stefan kpt. 1 XII 1951–28 II 1953

(–1 III 1953?)Kujawa Jan Walenty por./kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

(1 IX 1954–?)Zastępcy

Dybała Zbigniew Henryk Szczepan por. 1 V–31 XII 1947Śliwa Czesław Stanisław ppor. 5 II 1949–Bindryn Henryk Bronisław por./kpt. 15 VII 1951–30 VIII 1952Lesiński Daniel Adam

(Abram)kpt. 1 III–30 XI 1953

Sobotka Tadeusz Aleksander chor. 1 VII 1953–15 II 1954Bindryn Henryk Bronisław kpt. 15 VI 1954–1 IX 1955Stawowski Stanisław Andrzej kpt. 1 I 1956–

Wydział V

NaczelnicyDobrzyński Romuald Wilhelm ppor. 3 VII–5 XII 1946Basak Zdzisław Karol por./kpt. 1 XII 1947–30 IV 1949Supruniuk Stanisław Adam kpt. 1 V 1949–15 IV 1950Kowalik Franciszek Józef por. 15–31 X 1951

(–6 XII 1951?)Niedziela Tadeusz Józef ppor. 1 XI 1951–Woliński Makary Piotr por./kpt. p.o. 1 II–1 VIII 1952

1 VIII 1952–15 VII 1954Poselt Tadeusz Bolesław kpt. 1 IV–31 V 1955Skoczek Antoni Józef ppor. 17 VI–7 VII 1955Piszczek Kazimierz Szymon kpt. p.o. 1 VIII 1955–1 X 1956

ZastępcyDobrzyński Romuald Wilhelm ppor. 17 VII 1945–31 V 1947

(1 IV 1946–?)

146


147

Basak Zdzisław Karol por./kpt. 3 IV 1947–30 IV 1949Piątkowski Wacław Edmund ppor./kpt. 1 X 1947–1 V 1950Machnicki Antoni Tomasz ppor. 1 V 1950–31 VII 1951Piątkowski Wacław Edmund ppor./kpt. 1 VII–1 XI 1951Woliński Makary Piotr ppor./por. p.o. 1 XI 1951–1 II 1952

1 II–1 IX 1952Adamaszek Godzisław Roman ppor./por. 1 III 1952–24 IV 1953Sawicki Wiesław Jan kpt. 15 IV–15 VII 1954Kołtuński Antoni Władysław por. 1 IV 1955–15 X 1956Piszczek Kazimierz Szymon kpt. 1 VIII–1 XII 1955Artwich Piotr Piotr por. 15 X–31 XII 1956

Wydział V „A”

NaczelnicyKwolik Kazimierz Karol mjr 1 IV 1955–15 X 1956Woliński Makary Piotr por./kpt. 1 X 1956–Więckowski Henryk Józef mjr –28 XI 1956

ZastępcyJaworski Władysław Bolesław por. 1 IV–30 VIII 1955Łuczyk Antoni Władysław por. 1 VIII 1955–


NaczelnicyKiełbowicz Marian brak stopnia p.o. 14–23 V 1945Jerzy Władysław Franciszek por./kpt. p.o. 2 VI 1945–1 IX 1947

1 IX 1947–1 VII 1952Hoc Jan Stefan kpt. 1 I 1954–

ZastępcyWajntraub Saul (Stanisław) Srul kpt. 5 X 1945–9 I 1948Jodłowski Zygmunt Stanisław por./kpt. 10 I 1948–1 VIII 1949Hoc Jan Stefan ppor./kpt. 1 VI 1950–1 I 1954

Wydział VIII

NaczelnicyZaklicki (imię nieznane) 24 I–1 III 1946Lerman (Lehrman) Michał Mojsiej chor./ppor. p.o. 1 III–10 IX 1946Huppert Józef(Finkel Herman)

Rudolf (Mojżesz)

por. 1 IX 1946–3 VII 1947

Wegiera Stanisław Andrzej por. p.o. –15 II 1952Poselt Tadeusz Bolesław por./kpt. 15 II 1952–31 III 1955Nader (Najder?) Jan Jan kpt. 1 X 1953–

148


149

ZastępcyKuryło Józef –1 III 1946Lerman (Lehrman) Michał Mojsiej chor./ppor. 1 III–19 IX 1946Huppert Józef(Finkel Herman)

Rudolf (Mojżesz)

por. 1 IX 1946–3 VII 1947

Bazel Marian Jan chor./por. 1 XI 1951–1 XI 1952Wegiera Stanisław Andrzej por. –15 II 1952Sawicki Wiesław Jan por. 1 XII 1952–15 IV 1954Łuczyk Antoni Władysław ppor. 1 I 1953–Jaworski Władysław Bolesław ppor. 15 V 1954–31 III 1955

Wydział Żeglugi Morskiej/VIII „A”

NaczelnicyFijałkowski Leon15 Jan kpt. 1 XII 1950–30 XI 1952Sokołowski Ewaryst Józef por. p.o. 1 XII 1952–1 X 1953Nader (Najder?) Jan Jan kpt. –30 IV 1955

ZastępcySokołowski Ewaryst Józef ppor. X 1950–30 XI 1952Łuczyk Antoni Władysław ppor. 1 I–9 XI 1953

Wydział IX

NaczelnicyPaul Michał Stefan kpt. 1 III 1953–15 I 1954Roztropiński Zenon Serafin kpt. 1 IV 1955–31 VII 1956

ZastępcyRatajczak Zygmunt Władysław kpt. 1 IV 1954–15 II 1955Buda Andrzej Kacper kpt. 1 IV 1954–15 VI 1955

Wydział X

NaczelnicyRoztropiński Zenon Serafin kpt. 1 XI 1953–31 VIII 1954Socha Marcin Wojciech kpt. 1 IV–30 VI 1955

ZastępcyRoztropiński Zenon Serafin por. 1 IX 1952–31 X 1953Lipiński Antoni Franciszek ppor. 1 X 1953–15 VII 1954

15 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

148


149


NaczelnicyMazuś Józef Józef por. 1 III 1953–31 VII 1954Hejmanowski Józef Stanisław por. p.o. 1 VIII 1954–31 III 1955

ZastępcyPietras Edward Władysław ppor. 1 III 1953–15 VI 1954Hejmanowski Józef Stanisław por. 1 VIII 1954–31 III 1955Maczkowski Jan Józef kpt. 1 VIII 1954–31 III 1955

Wydział Miejski

NaczelnicyZawistowski Feliks 1 VIII–30 XI 1945Roztropiński Zenon Serafin kpt. 1 IX 1954–31 III 1955

ZastępcyHuppert Józef (Finkel Herman)

Rudolf (Mojżesz)

por. 1 VI 1948–31 VIII 1949(–16 III 1949?)

Śliwa Czesław Stanisław ppor. 1 V–31 XII 1949

Inspektorat Wiejski

NaczelnicyRoztropiński Zenon Serafin kpt. 15 VII 1954–30 IV 1955

ZastępcyŚliwa Czesław Stanisław ppor. 1 V 1949–Krakowiak Tadeusz Szczepan por./kpt. 15 VII 1954–31 III 1955

(1 IX 1954–?)

Wydział „A”

NaczelnicyLesik Bronisław Franciszek ppor. p.o. 1 I 1946–30 XI 1947Żmijewski Erazm Józef por. p.o. 1 XI 1947–31 I 1948Górny Artur Mozes

(Mojżesz?)por./kpt. p.o. 12 X 1948–20 VII 1951

(1 I 1949–?)Kowalik Stanisław Władysław por./kpt. 1 XII 1951–31 III 1955

ZastępcyRadzikowski Zdzisław Wacław por. 1 VI–15 XI 1948Górny Artur Mozes

(Mojżesz?)por. 12 X 1948–

Major Zbigniew Franciszek ppor. 1 V 1950–31 VII 1952Sękowski Zdzisław Stanisław por. 1 IX 1952–31 III 1955

150


151


NaczelnicyKowalski Józef Tadeusz 15 IV 1945–Forst Edward 18 IV–17 X 1945Bik Józef16 Antoni por. 17 X 1945–3 IX 1946Strąk Tadeusz Antoni por. p.o. 1 IX 1946–14 II 1948Kwasek Edmund17 Stanisław kpt. 15 II 1948–1 VI 1949

(5 III 1948–31 V 1949?)Zimnicki Jan Jan kpt. 4 VI 1949–1 VI 1950Kac Markus Fiszel por./kpt. 2 IV 1951–31 VIII 1953

(–15 IX 1953?)Królikowski Józef Stanisław ppor./kpt. 1 IX 1953–30 VI 1955Kaczmarczyk Henryk Leon kpt. p.o. 30 III 1955–31 I 1957

ZastępcyBik Józef Antoni ppor. –17 X 1945Strąk Tadeusz Antoni por. 1 IX 1946–14 II 1948Skarżyński Stefan Henryk

(Mendel)ppor./por. 1 VI 1947–10 IV 1949

Kac Markus Fiszel por. 10 IV 1949–1 IV 1951Królikowski Józef Stanisław por. 15 VI 1951–31 VIII 1953Szulc Stanisław Stanisław ppor. 1 I 1954–4 V 1955Kaczmarczyk Henryk Leon kpt. 1–30 VIII 1955


NaczelnicyZakrojczyk Leon chor. 13 VI–1 XII 1945Tomaszewski Kazimierz18 Antoni chor./por. p.o. 1 XII 1945–11 VI 1947Kwiatkowska-Stolarska Zofia Anna

Franciszek p.o. 1 I 1948–31 VIII 1949

Łapiński Piotr Józef por./kpt. p.o. 1 IX 1949–15 IV 1951Podłubny Wincenty19 Julian kpt./mjr 15 IV 1951–1 IV 1955

ZastępcyKwiatkowska-Stolarska Zofia Anna

Franciszek 1 I 1948–31 VIII 1949

Łapiński Piotr Józef ppor./kpt. 1 IX 1948–13 XII 1949

16 4 III 1950 r. zmienił nazwisko na Bukar.17 Zmarł 24 VI 2002 r. w Warszawie.18 Zwolniony za zatajenie danych personalnych.19 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

150


151

Wydział Cenzury

NaczelnicyPalenker Leon ppor. 14 V 1945–Polkowski Jerzy 8–30 VIII 1945Olszyna Aniela p.o. 31 VIII 1945–

ZastępcyKuryło Józef –1 III 1946


NaczelnicyHuppert Józef (Finkel Herman)

Rudolf (Mojżesz)

por. p.o. 1 I–1 IX 19471 IX 1947–10 I 1948

(11 X 1947–?)Kowalik Stanisław Władysław kpt. 1 IV 1955–31 V 1956Bobowik Jan Jan kpt. 1 IX 1956–31 I 1957

ZastępcyHuppert Józef (Finkel Herman)

Rudolf (Mojżesz)

por. 1 I–31 VIII 1947(3 VII–11 X 1947?)

Kłos (Kulczycka) Stanisława Emanuel ppor. p.o. 1 I 1947–10 I 1948Artwich Piotr Piotr kpt. I 1950–Sękowski Zdzisław Stanisław por. 1 IV 1955–29 II 1956Fatyga Mieczysław Jan kpt. 1 IX 1956–Andrzejewski Janusz Józef kpt. 1 IX 1956–



Wydział „W”

NaczelnicyOleszuk (Oleszczuk?) Włodzimierz

Leon kpt. p.o. 1 IV–31 XII 1956



NaczelnicyŻmijewski Erazm Józef por./kpt. 1 II 1948–1 VI 1950Birnbach Stefan Józef kpt. 15 X 1950–25 XI 1951Michalak Seweryn (Sewek) (Gold Izrael)

Piotr(Lejb)

mjr 17 XI 1951–20 IV 1953

Białek Roman Adam mjr 1 IX 1954–Seklecki Jan Józef por. 1 IV 1955–5 I 1957


152


153

Biuro Studiów



NaczelnicyPytlakowski Marian Adam chor./ppor./por. 1 XII 1951–13 VIII 1955

ZastępcyPytlakowski Marian Adam chor. 1 VI–30 XI 1951Ledziński Kazimierz Ignacy ppor./por. 1 II 1953–14 IX 1955


NaczelnicyBojman Dawid Mendel kpt. p.o. 1 XI 1947–1 V 1950

1 V 1950–1 III 1954Kowalik Kazimierz Władysław por. p.o. –10 I 1951Jerzy Władysław Franciszek kpt. 15 XII 1955–17 IX 1956

ZastępcyBojman Dawid Mendel por./kpt. 1 XI 1947–30 IV 1950Korzeniowski Mieczysław Jan ppor. 15 IV 1949–27 III 1950Kowalik Kazimierz Władysław por. –10 I 1951Kifner Zofia Henryk ppor. 1 VIII 1951–1 V 1952


NaczelnicyNeuman Marian Franciszek chor./por. 1 II 1950–15 XII 1954



NaczelnicyWojtas Jan ppor. –28 V 1945Krakowiak Wanda Zygmunt p.o. 26 XI 1945–1 IX 1947

1 IX 1947–1 VI 1948Radzikowski Zdzisław Wacław por. p.o. 15 XI 1948–15 V 1950Sidor-Łobaszewska Maria Antoni kpt. 1 VII 1951–31 VII 1952Buda Andrzej Kacper kpt. 1 VIII 1953–31 III 1955Orłowski (Frajermauer) Szymon20

Henryk (Gerszon)

kpt. 7–31 XII 1954

20 Do 1953 r. występował pod nazwiskiem Frajermauer.

152


153

Uszyński Marian Tomasz por. p.o. 31 XII 1954–1 IV 1955por./kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyRadzikowski Zdzisław Wacław por. p.o. 15 XI 1948–15 V 1950Szkupińska-Kifner Zofia Henryk chor. /ppor. 1 VII 1949–31 VII 1951Ratajczak Zygmunt Władysław por./kpt. 1 XII 1951–15 III 1954Mroszczak Hieronim Franciszek kpt. 15 IX 1953–Michalak Irena21 Wojciech por. 15 III 1954–1 IV 1955Mazurek Jan Walenty por. 1 IV 1955–30 IV 1956Gumienny Michał Antoni por. 1 V 1956–


NaczelnicyWoźniak Zbigniew brak stopnia 25 VII 1945–Kamizelski Henryk brak stopnia 1 IX 1945–1 II 1946Piszczek Kazimierz Szymon brak stopnia 1 II 1946–1 VII 1947Jeliński Franciszek Michał st. sierż. 1 VIII 1947–30 IV 1949Korczewski Franciszek Jan st. sierż. 1 V–13 VIII 1949Gałązka Stanisław –30 IV 1951Woźniak Władysław Wincenty chor./ppor. 15 VII 1952–15 VIII 1955


Komendantura

NaczelnicyPaczek Wacław 17–19 IV 1945Czeczotka Adolf st.sierż. 19 IV–10 V 1945Stefanowicz Bolesław st.sierż. 10 V 1945–1 IV 1946Oziemski Kazimierz Stanisław 1 IV–1 XI 1946Niewiadomski Stefan Walenty kpt. 1 XI 1946–14 VII 1947Pietras Stanisław Adam por. 1 II 1948–1 I 1949Ilis Roman Franciszek ppor. 1 I 1949–31 V 1952Pasek Franciszek Piotr por. 1 VIII 1954–30 VII 1955

ZastępcyAugustyniak Piotr 17 IV 1945


NaczelnicyPopowski Karol Stefan kpt. 1 I 1946–29 II 1952Mroszczak Hieronim Franciszek kpt. 1 III 1952–14 IX 1953

21 Z domu Gołąbek; żona Seweryna Michalaka; wcześniej Gołąbek-Michalak.

154


155

Lubański Henryk Stanisław chor./por. 29 III 1953–28 XI 1956(1 XI 1953–?)

Maciejewski Edward Franciszek chor. p.o. 1–30 VII 1955Zastępcy

Ścigała Stanisław Wojciech ppor. 1 IV 1946–31 X 1948Sidor-Łobaszewska Maria Antoni kpt. 1 II–30 VI 1951Lubański Henryk Stanisław chor./por. 1 VIII–31 X 1953Maciejewski Edward Franciszek chor. 1 II 1955–






NaczelnicyPietras Stanisław Adam 15 XII 1945–Michalak Seweryn (Sewek) (Gold Izrael)

Piotr(Lejb)

mjr 18 II 1946–18 I 1948(15 XII 1945–?)

Handkammer Stanisław Franciszek kpt. 1 I 1949–31 XII 1952Orłowski (Frajermauer) Szymon

Henryk (Gerszon)

por./kpt. 1 X 1953–7 XII 1954

ZastępcyRadliński Bolesław Dawid chor. 22 V 1945–31 I 1947Korzeniowski Edward Jan ppor./por. 1 I 1950–15 VIII 1952

(–15 III 1952?)Frąckowiak Roman Marcin ppor. –1950–Orłowski (Frajermauer) Szymon

Henryk (Gerszon)

ppor./por. 15 III 1952–30 IX 1953

Uszyński Marian Tomasz por. 10 XII 1953–31 XII 1954Mazurek Jan Walenty por. 1 IV 1955–30 IV 1956Gumienny Michał Antoni por. 1 V 1956–


NaczelnicyWegiera Stanisław Andrzej chor. p.o. 1 XII 1950–

154


155

ZastępcyWegiera Stanisław Andrzej chor. 1 XII 1950–Bazel Marian Jan ppor. 1 VI 1951–


NaczelnicyZamorski Dominik22 Elertyn –31 XII 1946Handkammer Stanisław Franciszek kpt. 1 VI 1947–9 I 1948Kamiński Marian Henryk st.sierż. 1 VII 1948–30 III 1952

(–1 V 1954?)Zastępcy

Kamiński Marian23 Henryk 1 VI 1946–30 IX 1947Riedel Eugeniusz24 Edward 1 II 1948–31 I 1949

Służba Kwaterunkowo-Budowlana Kwatermistrzostwa/WydziałuAdministracyjno-Gospodarczego



NaczelnicyKorzeniowski Edward Jan 1 X 1948–1 I 1950Sobiecki Leon Aleksander kpt. 1 VIII 1951–Szuba Stanisław Marcin st. sierż. 1 IV 1953–

ZastępcyWieszaczewski Wacław sierż. 23 II 1949–Dałek Franciszek Józef kpr. 1 VII 1949–Skrzypczak Czesław Michał st. sierż./chor. –30 IV 1952

Wydział Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyWiśniewski Ludwik Józef chor. 1 VIII 1949–


Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyHandkammer Stanisław Franciszek kpt. 1 VIII 1948–1 I 1949

22 Pracownik kontraktowy.23 Pracownik kontraktowy.24 Zwolniony dyscyplinarnie.

156


157

ZastępcyKordowski Lucjan Julian 1 IX–1 I 1949


NaczelnicyMazurek Jan Walenty 1 IV 1949–



NaczelnicyBerezowski Stefan Jakub kpt./mjr 11 VIII 1945–30 VII 1953Skowron Edward Stanisław mjr 1 IV–7 XII 1954

ZastępcySkowron Edward Stanisław mjr 15 I 1952–31 III 1954


DyrektorzyKomornicki Ryszard 1 X 1945–Paszyński Stanisław Aba kpt. 1 I 1947–1 IV 1950Bordziłowski Eugeniusz Bronisław kpt. 1 X 1952–7 XII 1954

ZastępcyGołąbowski Sylwester Adam por. 1 VIII 1948–15 III 1950Kieszkowski Kazimierz25 Tadeusz kpt. 15 III 1950–1 VI 1952Wieremiejczyk Mikołaj26 –30 V 1951Rosenbaum (Różycki) Feliks27

Szulim kpt. 1 III–31 X 1952

Barański Eugeniusz28 Edmund (Edward?)

kpt. 1 VI 1952–15 II 1954

Babczenko Jan29 Hipolit por. 1 III–30 VIII 1953Frajer Zbigniew30 Juliusz kpt. –7 XII 1954Melcer Aleksy31 Mikołaj kpt. –7 XII 1954

25 Zastępca ds. leczniczych.26 Zastępca ds. administracyjnych.27 Zastępca ds. administracyjnych; w 1968 r. wyjechał do Izraela.28 Zastępca ds. leczniczych.29 Zastępca ds. administracyjnych.30 Zastępca ds. leczniczych.31 Zastępca ds. administracyjnych.

156


157



Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie gdańskim


PUBP/PUdsBP w Białogardzie32 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Bytowie33 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Elblągu

Kierownicy/szefowieKorski (Gransztof) Julian Julian kpt. 24–29 V 1945

Reksa Bolesław Piotr por. p.o. 27 VII 1945–1 X 1947

1 X 1947–1 II 1948

Supruniuk Stanisław Adam kpt. 1 II 1948–30 IV 1949

Podłubny Wincenty34 Julian kpt. 1 V 1949–14 I 1950

Paul Michał Stefan por. p.o. 1 VI–1 VIII 1951

1 VIII–1 XII 1951

Sawicki Wiesław Jan por. 15 I–1 IX 1952

Kuriata Józef Roman kpt. 1 IX 1952–1 IV 1956

ZastępcyBiały Zygmunt Jan ppor. 1 VI 1946–

Szachterski Michał Dawid (Daniel)

chor./ppor. 15 VI 1949–1 VI 1950

Paul Michał Stefan por. 1 IV 1950–1 XII 1951

Fol Edmund Józef chor. –15 IX 1951

Artwich Piotr Piotr ppor. 1 X 1951–1 IV 1953

Kobylecki Zbigniew Józef por. 1 V 1953–1 X 1954

Wojtczak Kazimierz Józef por. 1 IV–1 IX 1955

Brzeski Stefan Stanisław ppor. 1 XII 1955–

32 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.33 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.34 14 I 1950 r. skierowany na kurs aktywu kierowniczego MBP.

158


159

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Gdańsku35

Kierownicy/szefowieLiguziński Tadeusz36 15 IV–20 X 1945Łanino Michał Bazyli kpt. 28 VIII 1945–Andrzejewski Jerzy Antoni por. p.o. 1 IV 1946–1 II 1948Białkowski Kazimierz Stanisław 22 IV–20 V 1946Rusik Michał Walenty –1 X 1947Fijałkowski Leon Jan kpt. 1 II 1948–30 IV 1949Ozimiński Stanisław Adolf ppor. 1 VI–25 XI 1949Łobaszewski Jan Jan ppor./kpt. 20 XI 1949–24 XI 1952Seklecki Jan Józef por. 15 XII 1952–1 I 1954Sobotka Tadeusz Aleksander chor./ppor. 15 II 1954–17 VII 1955

ZastępcyKazmierski Witold Bernard 1 VI–1 XII 1946Kocemba Henryk Józef chor. p.o. 1 IV–1 XI 1947Ozimiński Stanisław Adolf chor./ppor. 1 II 1948–1 VI 1949Wroński Józef Wojciech ppor./por. 15 VI–31 XII 1949Busma Mieczysław Stanisław chor. 1 II–1 XII 1950Piątkowski Wacław Edmund kpt. 1 XI 1951–1 VI 1954Kulpa Antoni Franciszek chor./ppor. 1 VI–15 XII 1954

PUBP w Gdańsku Oliwie

Kierownicy/szefowieLesik Bronisław Franciszek ppor. IV–5 VI 1945Nawrot Eugeniusz por. 5 VI 1945–

ZastępcyJerzy Władysław Franciszek por. p.o. 15–22 V 1945

MUBP/MUdsBP w Gdyni

Kierownicy/szefowieKorski (Gransztof) Julian Julian kpt. 14 III–24 V 1945Borowski (Borkowski?) Jan 15 IV–11 V 1945

(–23 III 1946?)Kondracki Zygmunt por. p.o. 11 V–1 XII 1945Dorowski Jan 5 X 1945–

35 PUBP/PUdsBP z siedzibą w Sopocie, od 1 IV 1955 r. Delegatura z siedzibą w Pruszczu Gdańskim.36 W październiku 1945 r. aresztowany jako współpracownik siatki wywiadu WiN na Pomorzu; faktycznie od-sunięty od pracy w końcu sierpnia 1945 r., 23 III 1946 r. formalnie zwolniony ze stanowiska.

158


159

Kowalski Józef Tadeusz por./kpt. 1 XII 1945–15 II 1947Supruniuk Stanisław Adam kpt. p.o. 15 II–1 X 1947

1 X 1947–31 I 1948Górecki Jan Władysław por./kpt. 1 II 1948–30 IV 1949Fijałkowski Leon Jan kpt. 1 V 1949–18 IV 1950Zalewski Ryszard Wincenty por./kpt. 17 IV 1950–15 IX 1953Chmielecki Jerzy Józef por./kpt. 15 IX 1953–1 VII 1954Kwolik Kazimierz Karol mjr 5 VIII 1954–1 IV 1955Białek Roman Adam mjr 1 IV–19 XI 1955Fol Edmund Józef por. –1 V 1956

ZastępcyKondracki Zygmunt por. 11 V 1945–Kukliński Henryk –21 VIII 1945Ryś Stanisław VI–6 VII 1946Supruniuk Stanisław Adam kpt. 15 II–1 X 1947Śliwa Czesław Stanisław chor./ppor. 1 II 1948–1 V 1949Sobiecki Leon Aleksander por./kpt. 1 VI 1949–1 V 1950Sawicki Wiesław Jan ppor. 1 V 1950–1 V 1951Fol Edmund Józef ppor./por. 1 IX 1952–30 VII 1955Artwich Piotr Piotr ppor. 1 IV 1953–17 IX 1954Lewandowski Tadeusz Adam por. 1 V 1956–

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Kartuzach

Kierownicy/szefowieUliasz Jan 15 III–29 VIII 1945Kowalik Franciszek Józef ppor./por. p.o. 1 IX 1945–1 VI 1948

(1 IV 1946–?)Krawczyk Mikołaj Bazyli por. 1 VI 1948–15 I 1949Pawłowski Henryk Stefan ppor. p.o. 1 III 1949–15 I 1951Seklecki Jan Józef ppor./por. 15 I 1951–III 1954

(–15 XII 1952?)Andrzejewski Janusz Józef por./kpt. 15 XII 1952–1 IV 1955Nowak Jan Michał por. 1 IV 1955–1 III 1956

ZastępcyTomaszkiewicz Bronisław Franciszek st.sierż./chor. p.o. 1 II 1948–31 III 1949

31 III 1949–1 VII 1951Pawłowski Henryk Stefan ppor. 13 XII 1949–15 I 1951Pokało Aleksander Piotr ppor. 1 VII–15 X 1951Romik Lucjan Stanisław ppor. 1 IX 1952–1 I 1954Nowak Jan Michał ppor. 15 VII 1954–1 IV 1955

160


161

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Kościerzynie

Kierownicy/szefowieBaranowski Ryszard Mikołaj ppor. 30 IV–11 V 1945Krężel Stanisław 11 V–5 VI 1945Zawistowski Feliks por. 5 VI–4 IX 1945Białkowski Kazimierz Stanisław p.o. 12 XI–15 XII 1945

(–1 IV 1946–?)Kowalczyk Czesław por. 18–28 I 1946Szymczak Adam 28 VI 1946–Babczenko Jan Archip chor. 30 VI 1946–Paul Michał Stefan ppor. p.o. 15 VII–17 XII 1946Fijałkowski Leon Jan por. 1 I 1947–1 II 1948Starosta Franciszek Józef ppor. p.o. 1 II–1 VI 1948Kowalik Franciszek Józef ppor./por. 1 VI 1948–15 X 1951Pokało Aleksander Piotr ppor./por. 15 X 1951–31 III 1955Lipiński Antoni Franciszek ppor./por. 1 IV–30 VII 1955

ZastępcyBiałkowski Kazimierz Stanisław 11 V 1945–Starosta Franciszek Józef ppor. p.o. 15 XI 1947–1 II 1948

1 II–1 VI 1948Golczyk Zygmunt Józef chor. p.o. 1 VI–1 XII 1948

1 XII 1948–15 XI 1949Lehman Władysław37 Jan ppor. 31 VII 1950–10 IX 1952Wartak Henryk Jan sierż./por. 15 IX 1952–15 I 1954Lehman Władysław Jan por. 7 XII 1953–Lipiński Antoni Franciszek ppor. 15 VII 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Kwidzynie

Kierownicy/szefowieElas Edward 7 VII–1 VIII 1945Korzeniak Tadeusz 1 VIII–24 IX 1945Górecki Jan Władysław ppor. 24 IX–8 XI 1945

p.o. 9 XI 1945–31 I 1948Reksa Bolesław Piotr por. 1 II–10 XI 1948Bielawski Antoni Władysław por. p.o. 10 XI 1948–1 VIII 1950

1 VIII 1950–31 I 1951

37 Od 1954 r. występował pod nazwiskiem Leman.

160


161

Pieńkowski Zygmunt Franciszek chor. 15 I–10 IV 1952

Borowicz Jerzy Józef ppor. 1 VI 1952–30 VI 1953

Turowski Józef N.N., Petronela

ppor. 1 VIII 1953–1 IX 1956

Anastaziak Mieczysław Franciszek por. 1 IX 1956–

Zastępcy

Barański Czesław Józef ppor. p.o. 1 I–1 IV 1948

Pawłowski Henryk Stefan chor. p.o. 1 IV 1948–1 III 1949

Bielawski Antoni Władysław por. p.o. 10 XI 1948–31 III 1949

31 III 1949–1 VIII 1950

Busma Mieczysław Stanisław chor./ppor. 1 XII 1950–1 VII 1952

Faltynowski (Foltynowski?) Stanisław

Jan chor. 1 XII 1952–1 V 1954

Turowski Józef N.N., Petronela

ppor. 1–30 VIII 1953

Dziuk Adam Jan st. sierż./chor. 15 VII 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Lęborku

Kierownicy/szefowie

Korski (Gransztof) Julian Julian kpt. p.o. 19 V 1945–15 VII 1946

Stępień Zygmunt Jan kpt. p.o. 15 VIII 1946–1 V 1948

1 V 1948–1 IX 1949

Golczyk Zygmunt Józef ppor. 1 II 1950–15 XI 1951

Owsiejczyk Włodzimierz Włodzimierz kpt. 1 XI 1951–1 V 1954

Pawłowski Edmund Piotr por. 19 VI 1954–1 IX 1955(15 VII 1954–?)

Solecki Tadeusz Wacław por. 1 IX 1955–

Zastępcy

Stępień Zygmunt Jan kpt. 15 VIII 1946–1 V 1948

Kowalik Wiesław Bronisław p.o. 1 VI–1 XII 1947

1 XII 1947–1 II 1948

Pawłowski Henryk Stefan chor. p.o. 1 II–1 IV 1948

Salamon (Salomon?) Józef Stefan p.o. 1 IV–1 XII 1948

Cegielski Stanisław Józef chor. 1 VI–15 XI 1949

Golczyk Zygmunt Józef chor. 15 XI 1949–1 II 1950

Lewandowski Tadeusz Adam ppor. 30 VIII–15 IX 1951

Pietras Edward Władysław ppor. 1 IX 1952–1 III 1953

Gołdyń Wacław Karol chor./ppor. 15 X 1953–30 IV 1955

162


163

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Malborku

Kierownicy/szefowiePolakowski Edward 7 VII 1945–Lesiński Daniel Adam

(Abram)1945–17 IV 1946

Ratajczak Zygmunt Władysław ppor. 26 VI 1946–Dybała Zbigniew Henryk Szczepan por. p.o. 1 X 1946–1 V 1947Szymański Stefan Wacław mjr 1 V 1947–1 II 1948Kowalik Wiesław Bronisław ppor. p.o. 1 II 1948–1 VI 1951Sawicki Wiesław Jan ppor. p.o. 1 V 1951–15 I 1952Ptaszyński Adam Andrzej chor./ppor. 15 I–10 IX 1952Kwasiborski Stanisław Józef por. 1 IX 1952–1 IX 1953Sobecki Roman Stefan por. 15 IX 1953–1 IV 1955Cielicki Stefan N.N., Ewa ppor. 1 IV–31 VIII 1955Kierzek Marian Walenty ppor. 1 IX 1955–

ZastępcyRatajczak Zygmunt Władysław ppor. 17 IV–15 IX 1946Salamon (Salomon?) Józef Stefan p.o. 31 X 1947–1 IV 1948Kowalik Wiesław Bronisław ppor. 1 II 1948–13 XII 1949Barański Czesław Józef ppor. p.o. 1 IV 1948–15 IV 1949Sawicki Wiesław Jan ppor. 1 V 1951–15 I 1952Krawczyk Ryszard Walenty sierż./chor. 15 V–30 VII 1951Borowicz Jerzy Józef chor. 1 XII 1951–1 VI 1952Kobylecki Zbigniew Józef por. 1 IX 1952–1 V 1953Cielicki Stefan N.N., Ewa chor./ppor. 1 V 1953–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Miastku38 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Nowym Dworze Gdańskim

Kierownicy/szefowieWojnicz Bolesław Michał ppor. 1 X 1954–31 V 1956Kowalczyk Tadeusz Florian ppor. 1 IV 1956–


PUBP/PUdsBP/Delegatura w Pucku

Kierownicy/szefowieKobylecki Zbigniew Józef por. 1 IV 1955–1 VII 1956


38 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.

162


163

PUBP/PUdsBP w Sławnie39 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Słupsku40 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Starogardzie Gdańskim

Kierownicy/szefowieKurek Stanisław por. 1 IV–5 XII 1945Zalewski Ryszard Wincenty chor. 5 XII 1945–10 V 1946Garczyński Przemysław Karol ppor. p.o. 10 V–7 XI 1946Aszychmin Borys Beniamin por./kpt. 20 VII 1946–Podłubny Wincenty Julian por./kpt. p.o. 1 IX 1946–30 IX 1947

1 X 1947–1 V 1949Ciechanowski Tadeusz Józef por. p.o. 10–30 XI 1949Chmielecki Jerzy Józef por. 25 XI 1949–30 XI 1952Skalny Stefan Wincenty ppor./por. 1 XII 1952–30 VI 1955

ZastępcyKazmierski Witold Bernard 1 IV–1 VI 1946Ciechanowski Tadeusz Józef chor./ppor. p.o. 1 VI 1947–31 III 1949

31 III 1949–17 IV 1950Lebiedziński Zygmunt 23 XI 1947–Seklecki Jan Józef chor. 15 IV 1950–15 I 1951Borkowski Edmund Bolesław chor. –15 X 1951Skalny Stefan Wincenty ppor. 15 XII 1951–1 XII 1952Kidon Jerzy Jan (Antoni?) chor./ppor. 1 I 1953–1 V 1954Faltynowski (Foltynowski?) Stanisław

Jan chor./ppor. 1 V 1954–30 IX 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Sztumie

Kierownicy/szefowieRatajczak Zygmunt Władysław 12–17 VIII 1945Złotogórski Wacław Józef ppor. p.o. 17 VII 1945–1 VII 1946 Pilipczuk Aleksy41 Michał por. 1 VII 1946–15 IV 1949Głuchowski Andrzej42 Andrzej ppor. p.o. 1 V 1949–26 V 1950Szachterski Michał Dawid

(Daniel)por. 1 I 1951–1 VI 1954

Leman (Lehman) Władysław Jan ppor./por. 1 VI 1954–30 VIII 1955

39 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.40 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.41 Zwolniony dyscyplinarnie.42 Zginął podczas akcji.

164


165

ZastępcyRatajczak Zygmunt Władysław brak stopnia 13 VIII 1945–17 IV 1946Możdzeński Lucjan Franciszek ppor. p.o. 1 IX 1947–31 III 1949

31 III 1949–15 IV 1950Głuchowski Andrzej Andrzej ppor. 1 V 1949–26 V 1950Szachterski Michał Dawid

(Daniel)ppor. 1 VI 1950–1 I 1951

Pieńkowski Zygmunt Franciszek chor. –15 I 1952

PUBP/PUdsBP w Tczewie

Kierownicy/szefowieSerafin Czesław ppor. III–15 VIII 1945Andrzejewski Jerzy Antoni chor./ppor. 15 VIII 1945–1 IV 1946Białkowski Kazimierz Stanisław 1 IV–1 VII 1946

(–25 VI 1946?)Krawczyk Mikołaj Bazyli por. p.o. 1 VII 1946–1 VI 1948Zalewski Ryszard Wincenty ppor./por. p.o. 1 VI 1948–1 VI 1949

por. 1 VI 1949–17 IV 1950Ciechanowski Tadeusz Józef ppor. p.o. 17 IV–1 IX 1950Kieler (Kieller?) Marian Adam por. p.o. 1 IX 1950–1 VI 1954Andrzejewski Jan Norbert kpt. 15 V 1954–15 XI 1956Smółka Władysław Józef kpt. 1 XI 1956–

ZastępcyAndrzejewski Jerzy Antoni chor./ppor. 13 VI–15 VIII 1945Brzeziński Stefan43 p.o. 18 X 1945–4 III 1946Krawczyk Mikołaj Bazyli ppor. 1 IV–1 V 1946Ozimiński Stanisław Adolf 30 VI 1946–Zalewski Ryszard Wincenty ppor./por. 15 VII 1947–1 VI 1949Starosta Franciszek Józef ppor. 1 VI 1948–1 I 1950Bindryn Henryk Bronisław ppor. p.o. 15 III–15 VII 1950

1 VIII 1950–30 VI 1954Ciechanowski Tadeusz Józef ppor. 17 IV–1 IX 1950Kieler (Kieller?) Marian Adam por. p.o. 1 IX 1950–1 VI 1954Turowski Józef N.N.,

Petronelachor./ppor. 1 XII 1951–1 VIII 1953

Kierzek Marian Walenty chor. 1 X 1953–10 IX 1954Andrzejewski Jan Norbert kpt. 15 V 1954–Dziuk Adam Jan ppor. 1 IV 1955–1 III 1956

43 Zwolniony dyscyplinarnie.

164


165

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Wejherowie

Kierownicy/szefowieSmereka Adam brak stopnia p.o. 27 IV–14 V 1945Ronowski Franciszek brak stopnia p.o. 14 V–2 VI 1945Żmijewski Erazm Józef ppor. 2 VI–15 X 1945 Garczyński Przemysław Karol ppor. p.o. 15 X 1945–10 V 1946Zalewski Ryszard Wincenty chor./ppor. p.o. 10 V 1946–15 VII 1947Foksowicz Marian Eligiusz kpt. p.o. 1 IX 1947–14 III 1948Ratajczak Zygmunt Władysław ppor./por. p.o. 15 III 1948–1 IX 1950Kuriata Józef Roman por. 1 IX 1950–15 IX 1951Sobecki Roman Stefan ppor./por. 1 III 1952–15 IX 1953Ptaszyński Adam Andrzej por. 15 IX 1953–30 VIII 1955Pietras Michał Stanisław ppor. 1 I 1956–

ZastępcyKondracki Zygmunt brak stopnia 2 VI 1945–Stępień Zygmunt Jan por. p.o. 1 VI–15 VIII 1946Fijałkowski Leon Jan por. 1 IX 1946–1 I 1947Foksowicz Marian Eligiusz kpt. 1 IX 1947–14 III 1948Kuśnierz (Kuśmierz?) Mieczysław

Józef chor./ppor. p.o. 15 II 1948–31 III 194931 III 1949–1 IX 1950

Ratajczak Zygmunt Władysław por. 15 III 1948–1 IX 1950Sobecki Roman Stefan ppor. 1 IX 1950–1 III 1952Lewandowski Tadeusz Adam ppor. 1 IX 1952–1 III 1953Solecki Tadeusz Wacław chor./ppor. 1 III 1953–1 IX 1954

Opracowanie: Piotr Niwiński

166


167

WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE/KATOWICKIE/STALINOGRODZKIE1


WUBP/WUdsBP w Katowicach/Stalinogrodzie

Kierownicy/szefowieJurkowski (Jungman) Józef2 Daniel

(Dawid)kpt./mjr 23 I–7 XII 1945

Wargin-Słomiński Józef Jan kpt./mjr p.o. 7 XII 1945–19 VII 1946Kratko Józef3 Antoni

(Azriel)ppłk/płk 20 VII 1946–7 VI 1947

Antosiewicz Stefan4 Wacław płk 2 VI 1947–1 IX 1948Fink Marek (Finkienberg Mark)5

Julian(Jura)

mjr p.o. 1948–II 1949

Dowkan Eugeniusz6 Adolf ppłk 5 II 1949–28 II 1951Punda Antoni7 Szymon płk 1 III–1 XII 1951Jurkowski (Jungman) Józef Daniel

(Dawid)płk 1 XII 1951–1 IV 1955

Szlachcic Franciszek Jan płk/gen. bryg. 20 V 1955–1 I 1957Zastępcy

Duljasz Hipolit8 Antoni kpt. 21 I–6 II 1945Połowniak Henryk9 Jan mjr 2 IV 1945–1 III 1946Pluta Józef Michał por./kpt. 15 X 1945–1 II 1946Fink Marek (Finkienberg Mark)10

Julian(Jura)

por./ppłk 20 I 1946–21 V 1952

Kowalski Józef11 Piotr kpt./mjr 1 II 1946–11 VII 1949Kłosowicz Mieczysław12 Mikołaj kpt. 20 VII 1948–1 I 1949Piękniewski Daniel Wojciech kpt./mjr 1 XI 1951–20 V 1954Serkowski Ludwik13 Roman ppłk 12 XI 1952–1 VII 1954

1 W latach 1945–1950 województwo śląskie, w latach 1950–1953 katowickie, następnie stalinogrodzkie (do 10 XII 1956 r.).2 Kierownik GO na Górnym Śląsku; w 1969 r. wyjechał do Danii.3 W 1969 r. wyjechał do Izraela.4 Zmarł 15 V 1998 r. w Warszawie.5 W dokumentach podpisywał się jako mjr Marek; w latach siedemdziesiątych zmienił nazwisko na Witold Jóźwicki.6 30 IV 1954 r. zdegradowany i zwolniony ze służby.7 Zmarł 13 X 1962 r. w Warszawie.8 Zastępca kierownika GO na Górnym Śląsku.9 Pełnomocnik WUBP Katowice do dyspozycji szefa Urzędu dla obsady grup operacyjnych UB na Śląsku Opolskim.10 Odpowiedzialny za sprawy operacyjne.11 Odpowiedzialny za sprawy gospodarcze i kadrowe.12 Zwolniony na własną prośbę.13 Zmarł 12 IX 1990 r. w Warszawie.

166


167

Stefańczak Jan Jan mjr 12 XI 1952–31 VIII 1956Morawski Eugeniusz Ludwik kpt./mjr 25 V 1955–1 I 1957Piwoński Stanisław Franciszek mjr/ppłk 1 VI 1955–28 XI 1956Gajek Jan Mieczysław mjr/ppłk 15 XII 1955–1 III 1961


NaczelnicyMiedzigórska Danuta p.o. 15 V–9 VIII 1945Dobrowolski Wacław Jan kpt. 9 VIII 1945–31 XII 1946Kost Adolf Ambroży p.o. 1 XII 1946–Weis Jerzy Franciszek por. 1 XII 1946–31 V 1950Maj Kazimierz ppor. p.o. –31 XII 1947Sawicki Teodor Sergiusz mjr 1952–15 IV 1955Mizera Tadeusz Franciszek kpt./mjr 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyWoźniak Aleksander 1946Kost Adolf Ambroży 1 XII 1946–1 III 1947Ulewicz Kazimierz Stanisław ppor. 1 III 1947–1 I 1948Woźnica Alicja Jakub por./kpt. 1 VI 1948–1 VIII 1951Fugas Mieczysław Stefan ppor./kpt. 15 IX 1951–1956Mika Alojzy Augustyn por. 15 XII 1951–1952Forycki Stefan Franciszek kpt. 1 IV 1955–30 IV 1956Kowalik Ferdynand Piotr kpt. 1 V–27 XII 1956


NaczelnicyDoksztulski Benedykt por. –26 VII 1945Zasztoft Stanisław Józef por. 22–26 VII 1945Kucharski Tadeusz Józef p.o. 27 VII–28 IX 1945Huszcza Tadeusz 1946Szymczyk Bolesław Henryk p.o. I 1946Jachno Mieczysław14 Antoni p.o. 28 VIII 1946Cuber Marian Adam por./kpt. 15 V 1947–1 VI 1949Wolniczek Stanisław por. 1 I 1948–Dyszy Wacław15 Stanisław por./kpt. 1 VI 1949–31 I 1951Flak Stanisław Stanisław sierż. 1950Jachowicz Jerzy Franciszek por. 1951Baniak Stanisław Wincenty por./kpt. 1 XII 1951–31 VIII 1952Kasztański Zenon Eliasz kpt./mjr 1 IX 1952–18 IX 1955

14 28 VIII 1946 r. aresztowany; sprawę przekazano do prokuratury wojskowej.15 Zwolniony dyscyplinarnie; sprawa skierowana do sądu.

168


169

ZastępcyMąka Paweł (Pinek) Ignacy

(Izrael)kpt. 15 II–24 X 1945

Szer Eliasz Salomon ppor. p.o. I–31 XII 1946ppor./por. 31 XII 1946– 1 III 1948

Szymczyk Bolesław Henryk p.o. –15 XI 1946Zyl Jerzy Wolf chor. 1947Wolniczek Stanisław por. –31 XII 1947Zilberfaden (Zylberfaden?) Beniamin

Wolf chor./ppor. p.o. 1947–1948

Torbus Jan Marceli por./kpt. 15 V 1949–1 III 1950Jachowicz Jerzy Franciszek por. 1 VIII 1950–30 XI 1951Dziekan Marian Bronisław por. 1 XI 1951–1 XI 1952Baniak Stanisław Wincenty kpt. 1 XII 1951–31 VIII 1952Paulukiewicz Tadeusz Józef kpt. 20 I 1953–31 III 1954Figiel Antoni Szczepan por. 1 IV 1954–31 III 1955–Baszkiewicz Józef Bronisław

(Kazimierz)kpt. 15 VII 1954–1 IV 1955

Wydział II

NaczelnicyFortretlich (Vortrefflich?) Salomon

28 VI 1945––10 III 1946

Bendek Antoni16 Stanisław chor./kpt. p.o. 11 III 1946–1 XI 19471 XI 1947–6 XII 1951

Złotkowski Stefan kpt. 1 II 1950–Bendek Antoni Stanisław kpt. 1 I–1 II 1953Białas Henryk Józef por./kpt. p.o. 1 II 1953–31 III 1955Baszkiewicz Józef Bronisław

(Kazimierz)kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyŁobacz Mieczysław 1946Pechalski Franciszek Franciszek 1947Szymańska Irena Stanisław ppor. 15 V 1947–9 I 1948Skulski Mieczysław Józef por. 10 I 1948–15 IV 1949Jasińska Helena Abram por./kpt. 10 V 1949–15 VIII 1953Białas Henryk Józef por. 15 XI 1952–31 I 1953Kozak Marian Bolesław por. 10 XI 1953–1 IV 1955Adamiec Bonawentura Paweł por. 1 IV 1955–

16 Wg teczki akt osobowych zatwierdzony na stanowisku naczelnika 10 I 1948 r.

168


169

Baszkiewicz Józef Bronisław (Kazimierz)

kpt. 1 IV 1955–

Łukasik Czesław Władysław por. 1 IV 1955–Nosol Zdzisław Kazimierz kpt. 1 X 1955–



Wydział III

NaczelnicyŁyko Stefan por. 15 IV–1 XII 1945Modrzejewski Bronisław Julian por. 25 III 1946–15 III 1947Kubiak Zdzisław Władysław kpt. 1 III 1947–22 II 1952Gajek Jan Mieczysław por./mjr 1 V 1952–15 XII 1955Czubak Tadeusz kpt. –31 VII 1955Kruszyński Włodzimierz Filomen por. 1 VI–27 XII 1956

ZastępcyGrotte Józef (Roman Feliks)17

Antoni (Abram)

1946

Winiawski (Wajntraub) Leon Filip ppor. 1 II–1 VI 1946Filipczyk Ryszard Stanisław chor./ppor. 26 XI 1946–7 IX 1947Last Edward Izaak kpt. –4 XI 1947Dyszy Wacław Stanisław por. p.o. 1 VI–1 X 1948Cios Stanisław Ludwik por. 1 VIII 1950–15 X 1951Gajek Jan Mieczysław ppor. 15 X 1951–1 V 1952Zwoliński Ignacy (Zynger Icek)

Chaskiel kpt. 1 V 1952–21 XI 1953

Baszkiewicz Józef Bronisław (Kazimierz)

kpt. 15 I–15 VII 1954

Jeziorski Edward18 Józef mjr 15 VII 1954–7 II 1955Zygmunt Eugeniusz Karol por. 15 VII 1954–31 XII 1955Kruszyński Włodzimierz Filomen ppor./por. 1 IV 1955–1 VI 1956Figiel Antoni Szczepan kpt. 1 I 1956–Danielewski Walenty Walenty kpt. 15 VIII–27 XII 1956

Wydział IV

NaczelnicyGorczak Franciszek kpt. 1946Lech Jan Ignacy p.o. 1 II 1946–1 V 1947

17 W 1969 r. wyjechał do Izraela.18 Zmarł 7 II 1955 r.

170


171

Kłosowicz Mieczysław Mikołaj kpt. 1 V 1947–20 VI 1948Rak Józef Józef ppor. 1 VII 1948–Lasak Roman Marcin ppor./mjr 15 V 1949–16 IV 1951Opitek Stanisław Franciszek por./kpt. 1 VIII 1951–15 IV 1953Syposz Henryk Stanisław kpt./mjr 1 II 1953–1 IX 1954Świerczyński Aleksander Leon por. 1 IX 1954–Sikora Henryk Jan kpt. 1 IX 1954–31 XII 1956

ZastępcyLech Jan Ignacy 11 XII 1945–Kłosowicz Mieczysław Mikołaj p.o. 1946–1 V 1947Szer Eliasz19 Salomon por. 1 III–30 VI 1948Rumelt Abraham Izaak chor./ppor. 15 VII 1948–31 VII 1950Budzyn Józef Teofil por./kpt. 1 VIII 1950–15 VII 1951Opitek Stanisław Franciszek ppor./kpt. 1 VIII 1950–1 VIII 1951Bryniarski Idzi Tadeusz ppor. 15 VII 1951–31 III 1955Syposz Henryk Stanisław kpt. 20 X 1951–1 II 1953Sikora Henryk Jan ppor. –31 I 1953Świerczyński Aleksander Leon chor./por. 15 VIII 1953–31 VIII 1955Rosowski Zygmunt Jan por. 1 IX 1954–1956Budzyn Józef Teofil mjr 1 I–1 IV 1955Kozera Roman Adam ppor./por. 1 XII 1955–31 XII 1956

Wydział IV „A”

NaczelnicyKasperski Aleksander Maksymilian por. 1 II 1946–Michalik Stanisława Piotr por. p.o. 1 III 1947–15 I 1948Szachtej Roman20 Władysław kpt. 1 VIII 1951–31 VII 1952

ZastępcyCzerwiński Tadeusz N.N., Anna 1 I 1946–Michalik Stanisława Piotr 1 II 1946–Mikuła Jerzy Stanisław por. 1 IX 1951–1952

Wydział V

NaczelnicyKucharski Tadeusz Józef kpt. p.o. 28 IX 1945–1947Kania Jan Franciszek chor./kpt. p.o. 15 VIII 1947–15 IX 1948

19 Zwolniony dyscyplinarnie.20 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

170


171

Suszek Jerzy21 Saul por. p.o. 15 IX 1948–15 III 1949Winiawski (Wajntraub) Leon Filip kpt. 15 III 1949–1 VIII 1950Jeziorski Edward Józef kpt. 1 VIII 1950–15 I 1952Szczepara Edward22 Michał ppor./por. p.o. 1 IV 1953–

–1 XI 1954Radoszycki E. (imię nieznane) kpt. 1955Opitek Stanisław Franciszek mjr 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyKazmierski (Kazimierski) Wacław

10 XI 1945–10 VIII 1946

Kania Jan Franciszek chor./kpt. p.o. 15 XII 1947–15 IX 1948Suszek Jerzy Saul por. 1 VI–15 IX 1948Jeziorski Edward Józef por./kpt. 1 I 1949–1 VIII 1950Wziątek Edmund Wacław por./kpt. 1 VIII 1950–1 XI 1951Stankiewicz Czesław Karol ppor./por. 1 VI 1951–1 V 1953Proszowski Stanisław Jan por. 15 VIII 1951–20 I 1952Pikuła Lucjan Jan ppor. 1 IV 1952–31 I 1953Szczepara Edward Michał ppor./por. 1 IV 1953–1 XI 1954Zygmunt Eugeniusz Karol ppor. 15 VIII 1953–15 VII 1954Szymik L. (imię nieznane) por. 1955Pobrotyn Tadeusz Władysław por. 1 IV 1955–15 III 1956Gocek Tadeusz Józef kpt. 1 II 1956–Girek Dionizy Franciszek por. 1 VI–27 XII 1956


NaczelnicyStudencki Henryk (Studniberg Chaim)23

Henryk (Hersz)

ppor./por. 1 V 1946–1 VIII 1949

Skowyra Tadeusz Paweł kpt. 15 III 1950–15 IX 1952Szarało Włodzimierz Benedykt kpt./mjr 15 IX 1952–1953

ZastępcyStudencki Henryk (Studniberg Chaim)

Henryk (Hersz)

13 II 1945–30 IV 1946

Limanowski Alfred (Lerman Aron)24

Władysław (Srul)

st. sierż. 1946

Grodecki Tadeusz Edward chor. 1947Kost Adolf Ambroży kpt. 1 III 1947–1 V 1950Michalski Józef Franciszek por./kpt. 1 VI 1950–31 VIII 1954

21 Aresztowany i sądzony przez WSR Katowice.22 Mianowany p.o. naczelnikiem, następnie zatwierdzony na stanowisku naczelnika.23 Wydalony dyscyplinarnie.24 Prawdopodobnie p.o. naczelnik.

172


173

Ziarkowski Mieczysław Michał por. 10 I–1 VI 1952Morel Salomon Chaim kpt. 15 VI 1953–31 V 1955Mika Alojzy Augustyn por. 1954

Wydział VIII

NaczelnicyMyszor Mieczysława Franciszek p.o. 1 IX 1946–1 I 1947Szymczyk Bolesław Henryk kpt. 1952–9 XI 1953Paulukiewicz Tadeusz Józef kpt. 1 IV 1954–31 III 1955

ZastępcyBednarowicz Franciszek Franciszek 1946Balsam Ignacy –1 III 1946Boksenbaum Edmund (Eliasz) Maks ppor. p.o. 1 III–15 IX 1946Osłoński Henryk Feliks chor./por. 1 X 1952–15 I 1954Pobrotyn Tadeusz Władysław ppor./por. 1 II 1954–31 III 1955Paulukiewicz Tadeusz Józef kpt. 1 IV 1954–

Wydział IX

NaczelnicyBiałas Henryk Józef kpt. 1 IV 1955–1956

ZastępcyBobon Jerzy Franciszek ppor. 1 II 1953–Budzyn Józef Teofil kpt. –15 VII 1953Rosowski Zygmunt Jan ppor./por. 15 VII 1953–31 VIII 1954Kozak Marian Bolesław kpt. 1 IV–31 XII 1955Soczawa Stanisław Lucjan kpt. 1 IV 1955–27 XII 1956

Wydział IX „G” (Górniczy)

NaczelnicySikora Henryk Jan ppor./kpt. 1 II 1953–1 IX 1954Budzyn Józef Teofil kpt./mjr 15 VII 1953–1954

ZastępcyBobon Jerzy Franciszek kpt. –1 IV 1955

Wydział IX „H” (Hutniczy)

NaczelnicyOpitek Stanisław Franciszek kpt. 15 IV 1953–1 IV 1955

ZastępcyBrzytwa Stanisław Stanisław ppor./por. 1 IV 1953–1 IV 1955

172


173

Wydział Górniczo-Hutniczy

NaczelnicyWziątek Edmund Wacław kpt. 1 XI 1951–1952Budzyn Józef Teofil mjr 1 IV 1955–

ZastępcyBudzyn Józef Teofil por. 15 VII 1951–Wziątek Edmund Wacław kpt. 1952Wierczyński (Wiercigroch) Alojzy25

Jan kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

Budzyn Józef Teofil mjr 1 IV 1955–Rudolf Józef Józef kpt. 1 X 1955–1 IX 1956

Wydział X

NaczelnicyJeziorski Edward Józef mjr 15 I 1952–15 VII 1954Trzęsimiech Wanda Józef por. 1 IV 1955–31 VIII 1956Szopa Feliks Szczepan kpt. 1 IX–28 XI 1956

ZastępcySzopa Feliks Szczepan por./kpt. 15 I 1952–15 XI 1954


NaczelnicyPikuła Lucjan Jan por./kpt. 1 II 1953–31 III 1955

ZastępcyJanuszewski Ryszard Stanisław ppor. 1 II 1953–1 IV 1955

Wydział Miejski

NaczelnicyDyszy Wacław Stanisław por. 1 X 1948Cyran Edward26 Franciszek por. 1 IV 1949–


Inspektorat Wiejski

NaczelnicySyposz Henryk Stanisław mjr 1 IX 1954–1 IV 1955


25 Zmiana nazwiska w 1951 r.26 Zmarł 10 X 1989 r.

174


175


NaczelnicyKasperski Aleksander Maksymilian por. –1 IV 1946Michalik Stanisława Piotr por. 1947Cebo Kazimierz Feliks kpt./mjr 15 I 1948–1 I 1951Bukar (Bik) Józef27 Antoni kpt./mjr 1 I 1951–15 IX 1953Kac Markus Fiszel kpt./mjr 15 IX 1953–1 I 1957

ZastępcyCzerwiński Tadeusz N.N., Anna –31 III 1946Michalik Stanisława Piotr ppor. 1946–1 III 1947Bukar (Bik) Józef Antoni por./kpt. 1 III 1947–31 XII 1950Marzec Jerzy Mikołaj ppor. 15 VI–13 XII 1951Janoszek Karol Karol kpt. 26 IX 1953–31 XII 1956


NaczelnicySowiński Bolesław Herman por./kpt. p.o. 1946–1 II 1947

1 II 1947–1 V 1948Buchacz Mieczysław Antoni 1 IV 1946–30 III 1947Zakrocki Wincenty Władysław ppor./por. p.o. 20 IV 1948–1 VIII 1950Pest Dawid Judek (Jutka) kpt. 1 X 1952–1 VI 1954Szopa Feliks Szczepan kpt. 1954

ZastępcyBuchacz Mieczysław Antoni 1 IV 1946–30 III 1947Wiśniewski Mieczysław Michał chor. p.o. 1 III 1947–Nalberski Stanisław Józef chor./ppor. 1 I 1948–15 VII 1949Letmanowski Edward Karol ppor. 21 VI 1949–Pest Dawid Judek

(Jutka)por./kpt. p.o. 1 XI 1949–1 XI 1950

1 XI 1950–1 X 1952Forycki Stefan Franciszek kpt. 1 VI 1952–31 III 1955

Wydział „A”

NaczelnicyDuda Michał Jakub ppor./por. p.o. 6 II 1946–1 X 1947

1 X 1947–22 X 1948Cuber Marian28 Adam kpt. 1 VI 1949–30 XI 1952Zelek Antoni Franciszek por./kpt. 15 XII 1952–31 III 1955

27 4 III 1950 r. zmienił nazwisko na Bukar.28 Zwolniony dyscyplinarnie.

174


175

ZastępcyChojecki Aleksander29 Franciszek chor./ppor. 1 III 1947–30 XII 1948Zelek Antoni Franciszek plut./por. p.o. 30 XII 1948–1 IX 1950

1 IX 1950–14 XII 1952Odrzywołek August Wawrzyniec ppor. 1 V 1949–1 VIII 1950Siuda Zygmunt Józef por./kpt. 15 VIII 1953–28 II 1955

Oddział/Wydział Cenzury Wojskowej

NaczelnicySkulski Mieczysław Józef chor. 1 VI 1945–

ZastępcySkulski Mieczysław Józef chor. 5 II–31 V 1945

Wydział Cenzury Zagranicznej

NaczelnicySkulski Mieczysław Józef chor. –1 V 1946


NaczelnicyMyszor Mieczysława Franciszek p.o. 1 I 1947–Skulski Mieczysław Józef por. 1 I 1947–10 I 1948Zelek Antoni Franciszek kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyGrodecki Tadeusz30 Edward chor. 1 VIII 1946–1 III 1947Jasińska Helena Abram ppor. p.o. 1947Figiel Antoni Szczepan por./kpt. 1 IV–31 XII 1955Plaszczyk Kazimierz Bolesław chor./kpt. 1 I–31 XII 1956

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „Naczelnicy”


Wydział „W”

NaczelnicyBendek Antoni Stanisław mjr 1 III 1956–

ZastępcyKozak Marian Bolesław kpt. 1 I–31 XII 1956

29 Zwolniony w związku z aresztowaniem.30 Zwolniony w związku z aresztowaniem.

176


177



Biuro Studiów



NaczelnicyLipski Stefan kpt. p.o. 1 VII 1952–Zieliński Lucjan Aleksander ppor./kpt. 15 XI 1952–28 XI 1956

ZastępcyZieliński Lucjan Aleksander ppor. 1 VI 1951–15 XI 1952Lipski Stefan kpt. 1 VII 1952–Olszewski Kazimierz Jan chor./por. 15 XI 1952–1955


NaczelnicyUlewicz Kazimierz Stanisław kpt. 15 III 1949–1 IX 1952Miądowicz (Miadowicz, Miodowicz) Franciszek

Franciszek kpt. 1 IX 1952–1 V 1953

ZastępcyMizera Tadeusz Franciszek por. 1 IX 1951–1 IV 1953Kason (Kosson) Tadeusz Władysław por. 1 IV–1 XI 1953



Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP /Wydział Ogólny/Ogólno-Administracyjny

NaczelnicyBabecka Anna Antoni 1946Ulewicz Kazimierz Stanisław ppor./por. 1 I 1948–15 III 1949Opałko Leonarda Szymon por. 1 VI 1948–10 X 1951Worobiec Jerzy Józef por. 1 XII 1951–28 II 1953Brzoza Jerzy Zbigniew 1 XII 1951–1 III 1953Mizera Tadeusz Franciszek por./kpt. 1 IV 1953–15 X 1954Trzęsimiech Wanda Józef por. 15 X 1954–31 III 1955Grela Zdzisław Bolesław por. 1 IV 1955–1 IX 1956Trzęsimiech Wanda Józef por. 1 IX–28 XI 1956

176


177

ZastępcyOpałko Leonarda Szymon ppor./por. 1 VI 1948–1 XI 1949Brzoza Jerzy Zbigniew por. 1 II–1 XII 1951Worobiec Jerzy Józef ppor./por. 1 II–1 XII 1951Trzęsimiech Wanda Józef chor./ppor. 15 II 1953–15 X 1954Badura Alojzy Stanisław ppor. 1 IX–30 XI 1956



Komendantura



NaczelnicySampolski Stefan Władysław chor./por. p.o. 6 II 1946–1 I 1949

1 I 1949–1 V 1950Rojewski Ryszard Wincenty por./kpt. 1 X 1950–15 IV 1956Caba Henryk Józef ppor. 15 IV 1956–

ZastępcyGwóźdź Władysław Franciszek ppor. 1 VI 1946–1 VII 1947Rojewski Ryszard Wincenty chor./ppor. p.o. 1 X 1948–1 I 1949

1 I 1949–1 X 1950Stonawski (Stanowski?) Leon Rudolf por. 1 XI 1953–31 XII 1954Rojewski Ryszard Wincenty kpt. 7 XII 1954–28 XI 1956Caba Henryk Józef ppor. 1 II 1955–15 IV 1956





Wydział Przemysłowo-Ekonomiczny

NaczelnicyPazio Aleksander Edmund p.o. 28 IX 1945–1 II 1946

31 Zwolniony na własną prośbę.

178


179


NaczelnicyWolski Witold31 Józef 1 X 1945–5 VI 1946Koziarski Wacław Ignacy 1 VI–11 IX 1946Magdziarz Adam Piotr por./kpt. p.o. 1 X 1946–1 IX 1947

1 IX 1947–31 XII 1948Nowak Klemens Józef mjr/ppłk 7 XII 1954–31 V 1956Rojewski Ryszard Wincenty kpt. 15 IV–28 XI 1956Grela Zdzisław Bolesław por. 1 IX 1956–

ZastępcyKoziarski Wacław Ignacy 17 VII 1945–6 VI 1946Magdziarz Adam Piotr por. 1 IV 1946–31 VIII 1947Odrzywołek August Wawrzyniec chor./ppor. 1 IV 1947–1 II 1949Małach Zygmunt Rafał ppor. –1 X 1950Witek Edward Franciszek kpt. 31 XII 1954Badura Alojzy Stanisław kpt. –31 I 1957


NaczelnicySzymczyk Bolesław Henryk por. 1 XII 1950–Senyszyn Władysław Teodor por. 1954

ZastępcyStankiewicz Czesław Karol por. 1 V 1953–


NaczelnicyWisenberg (Wieselberg?) Jakub

p.o. 1946

Kos Henryk Mateusz st. sierż. 1 X 1954–Zastępcy – brak danych

Wydział Kwaterunkowo-Budowlany Kwatermistrzostwa/WydziałuAdministracyjno-Gospodarczego


Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/WydziałuAdministracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy – brak danychZastępcy

Jaros Edward Józef chor. 1954

178


179

Wydział/Służba Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/WydziałuAdministracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyPiekarczyk Władysław Franciszek ppor. –15 II 1952Kwinta Marian Władysław por. 15 II 1952–1954





NaczelnicyMagner Mieczysław32 Antoni chor. –1 VI 1953



NaczelnicyIwański Jerzy Mojżesz mjr 23 II 1945–1 VI 1948Stachowiak Stanisław 1 IX 1948–Stach Leon (Storch Werner Leon Dorn)

Maks (Maksymilian)

mjr/ppłk 1 V 1949–1 VIII 1951

Łagan Jan Franciszek mjr/ppłk 1 V 1952–1954

ZastępcyKaczyński Ryszard (Henryk?) Wolf 1946Stach Leon (Storch Werner Leon Dorn)

Maks (Maksymilian)

mjr 1947–1 V 1949

Łukaszewicz Julian Paweł kpt. 1 II 1951–


Dyrektorzy – brak danychZastępcy – brak danych



32 Wydalony dyscyplinarnie.

180


181

Powiatowe i miejskie UBP/UBdsBP w województwie śląskim/katowickim/stalinogrodzkim


PUBP/PUdsBP w Będzinie33

Kierownicy/szefowieKowalski Józef34 Piotr por./kpt. 1 II 1945–1 II 1946Gajda Stefan Antoni ppor. p.o. 17 IV 1946–1 VIII 1947

1 VIII 1947–1 II 1948Lasak Roman Marcin ppor./mjr p.o. 15 I 1948–1 I 1949

1 I–15 V 1949Sawka Eustachy Jan por. 1 VII 1950–1 VI 1951Syposz Henryk Stanisław por./kpt. 1 VI–20 X 1951Panek Michał Stanisław por./kpt. 20 X 1951–15 VI 1953Kulka Stanisław35 Piotr kpt. 15 VI 1953–1954Syjota Władysław Ludwik kpt. 1 IV 1955–27 XII 1956

ZastępcyFink Marek (Finkienberg Mark)

Julian(Jura)

por. 1 II 1945–19 I 1946

Jasiński Bronisław Antoni 1946Rak Józef Józef p.o. 1 II 1946–1 II 1947Budzyn Józef Teofil chor. p.o. 1947Lasak Roman Marcin chor./ppor. p.o. 1 III 1947–15 I 1948

15 I 1948–1 I 1949Najderski Zygmunt Konstanty chor. p.o. 1948Witkowicz Zenon Michał chor./ppor. 1 III 1949–1 VIII 1950Janoska Kazimierz Józef ppor./por. 1 I–15 XI 1951Krauze Zdzisław Ludwik kpt. 15 XI 1951–1 VI 1953Jarosiński Henryk Franciszek chor./ppor. 1 VII 1952–1 VI 1953Rudolf Józef Józef por./kpt. 1 VIII 1953–1 IV 1955Girek Dionizy Franciszek por. 1 IX 1953–31 III 1955Szopa Feliks Szczepan kpt. 1 IV 1955–1 IX 1956Wojdas Eugeniusz Jan por. 1 IX–27 XII 1956

MUBP w Bielsku

Kierownicy/szefowieŚwiderski Kazimierz36 Bronisław ppor. 21 I 1945–1 II 1946

33 W 1945 r. istniały MUBP i PUBP, I 1946–1 XI 1947 UBP MiP, 1 XI 1947–1952 PUBP, 1952–1955 UBP MiP, 1955–1956 PUdsBP.34 Od 12 I 1945 r. kierownik GO powiatu będzińskiego.35 We wrześniu 1954 r. skierowany na dwuletni kurs aktywu kierowniczego MBP.36 Początkowo jako kierownik GO powiatu bielskiego.

180


181

ZastępcyBadylak Zdzisław Edward ppor. 10 X 1945–1 IV 1946

PUBP/PUdsBP w Bielsku/Bielsku-Białej37

Kierownicy/szefowieJóźwiak Władysław Dymitr ppor. 18 I 1945–Łukasiewicz Kazimierz Karol por. p.o. 20 VII 1945–Biegański Stanisław ppor./por. p.o. 1 II–1 VIII 1946Torbus Jan Marceli ppor./kpt. p.o. 6 VI 1946–1 I 1948

1 I 1948–15 V 1949Wypchał Stefan Wojciech ppor./por. 15 V 1949–1 VI 1950Czapla Czesław Kazimierz ppor. 1 VI 1950–1 XII 1951Nanuś (Nanus?) Marian Józef por./kpt. 1 XII 1951–1 XII 1953Kubica Tadeusz Władysław ppor./kpt. 1 I 1954–31 III 1955Kręgiel Stanisław Józef por./kpt. 1 IV 1955–27 XII 1956

ZastępcySławek (imię nieznane) 1945Łyczko Serafin Feliks p.o. 1–26 V 1946Pająk Antoni Wojciech ppor. p.o. 1 XI 1947–31 V 1949Wachełko Tadeusz Stanisław chor. p.o. 1949–1 II 1950Stanisławek Szymon Józef ppor./por. 1 II 1950–1 XII 1951Szymona Stanisław por. 1951Kaczmarczyk Jan Józef ppor./por. 1 XII 1951–1 XII 1953Korepta Witold Adam ppor. 15 XII 1952–30 IX 1954Marek Edward38 chor. p.o. 1954Kowalski Czesław Józef chor./ppor. 1955–1956Białas Jerzy Józef ppor. 1955–15 II 1956Szamota Władysław Edward por. 15 II–27 XII 1956

MUBP/MUdsBP w Bytomiu39

Kierownicy/szefowieMarkowski Mirosław40 Adam 1945Rewers Bolesław Stanisław por. 14 XII 1945–27 IV 1946Pycia Józef Jan 4 II 1946–1 II 1947Kasperski Aleksander Maksymilian por./kpt. 1 IV 1946–1 VII 1948

37 Na mocy rozkazu personalnego z 7 XI 1945 r. pracowników PUBP w Bielsku przeniesiono z datą 15 X 1945 r. do MUBP w Bielsku; I 1946–1 XI 1947 istniał UBP MiP, 1 XI 1947–1952 PUBP, 1952–1955 UBP MiP; w 1950 r. połączono miasta Biała Krakowska i Bielsko.38 Zwolniony dyscyplinarnie.39 W 1945 r. istniał MUBP, I 1946–1 XI 1947 UBP MiP, 1 XI 1947–1952 PUBP, 1952–1955 UBP MiP, 1955 PUdsBP, 1955–1956 MUdsBP.40 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

182


183

Chmielnicki Naum Beniamin por. 1 VII 1948–1 IX 1949

Michalik Bolesław Kazimierz por. 1 IX 1949–1 XII 1950

Bereda Lucjan Tomasz ppor. 1 XII 1950–

Bartosz Roman Józef ppor. 1951–1952

Kozak Marian Bolesław por. 1 XI 1952–10 XI 1953

Zając Edward Adam ppor./kpt. 10 XI 1953–31 VIII 1955

Kowalik Apolinary41 Franciszek por./kpt. 1 XII 1955–27 XII 1956

ZastępcyProkopski Stefan Michał p.o. 15 IX 1945–1 II 1946

Czerwiński Tadeusz N.N., Anna chor. 1 IV–15 VII 1946

Basiak Eustachiusz (Eustachy?)

Edward chor. p.o. 1 V 1947–1 X 1948

Kulka Stanisław Piotr ppor./por. 1 XII 1950–20 X 1951

Kozak Marian Bolesław ppor./por. 15 XI 1951–1 XI 1952

Gorniak Teofil Andrzej ppor./por. 1 II 1953–15 VIII 1954

Polczyk Zygmunt Wilhelm chor./por. 1 IX 1953–31 I 1956

Kowalik Apolinary Franciszek por. 15 VIII 1954–1 XII 1955

Białas Jerzy Józef por. 15 II 1956–

Łuczak Zdzisław Walenty por. 15 II 1956–

MUBP/MUdsBP w Chorzowie

Kierownicy/szefowieMarkowski Mirosław Adam 1945

Pieszko Kazimierz42 Kazimierz por. p.o. 21 I 1945–20 I 1946

Masternak Józef43 N.N., Agnieszka

ppor. p.o. II–V 1945

p.o. 1 X 1945–

Kanarek Beniamin Ozjasz chor. 1 I–15 VII 1946

Rak Józef Józef chor./ppor. p.o. 1 II 1947–I 1948

Cyran Edward Franciszek por./kpt. 15 XII 1947–1 VI 1949

Nalberski Stanisław Józef ppor. 1949

Tracz Czesław Ignacy ppor. 1949–1 X 1950

Martyniak Feliks Feliks ppor./kpt. 1 X 1950–1 IV 1955

Cierpiał Ryszard Jan kpt. 15 IV–XII 1956

41 Nieoficjalnie obowiązki szefa urzędu pełnił od sierpnia 1955 r.42 Najpierw jako kierownik GO w Chorzowie; od lutego do maja 1945 r. przebywał w szpitalu; zawieszony od 1 X 1945 r.43 P.o. szef w czasie nieobecności szefa związanej z leczeniem szpitalnym, a następnie zawieszeniem dyscypli-narnym.

182


183

ZastępcyMasternak Józef N.N.,

Agnieszkappor. 15 III–20 X 1945

Odrzywołek August Wawrzyniec chor. 1 I 1946–1 IV 1947Nalberski Stanisław Józef chor. 1947Rak Józef Józef chor./ppor. 1 II 1947–I 1948Pałys Kazimierz Wawrzyniec p.o. 1 III–15 IX 1947Ptak Józef Wawrzyniec chor. p.o. 1948Tracz Czesław Ignacy chor. 1 III–15 VII 1949Nalberski Stanisław Józef ppor. 15 VII 1949–28 II 1950Martyniak Feliks Feliks chor./ppor. 1 III–1 X 1950Nanuś (Nanus?) Marian Józef ppor. 1 X 1950–1 VI 1951Brzytwa Stanisław Stanisław ppor. 1 VI 1951–1 IV 1953Krakowiak Edward Jan chor./ppor. 1 VII 1952–1 IV 1955Kozak Jan Stanisław chor./ppor. 1 VII 1953–1955Cierpiał Ryszard Jan por./kpt. 1 IV 1955–15 IV 1956Grudziński Stanisław Jan ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956Samborski Feliks Zygmunt por. 1 X 1955–27 XII 1956Piskorz Władysław Ludwik por. 1 V–27 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Cieszynie

Kierownicy/szefowiePazio Aleksander44 Edmund 21 I 1945–Siniawski Stanisław kpt. 1945–1946Świderski Kazimierz Bronisław ppor. 1 II–30 VII 1946Winiawski (Wajntraub) Leon Filip por./kpt. 1 VI 1946–15 III 1949Kędziora Henryk Leon ppor. p.o. 1 III 1949–Królikowski Władysław Czesław ppor./por. 1 IX 1950–1 VIII 1952Kubica Tadeusz Władysław ppor. 1 XI 1952–1 I 1954Kręgiel Stanisław Józef chor./por. 15 IV 1954–1 IV 1955Gustab Ryszard Franciszek por./kpt. 1 IV 1955–27 XII 1956

ZastępcyWojarski Stanisław45 N.N.,

Bronisława4 VII–12 XI 1945

Kozioł Henryk46 Antoni st. sierż. –10 I 1946Zawadzki Czesław47 Ignacy ppor. p.o. 10 I–8 VII 1946Mrożek Stanisław Jan ppor. 15 VII 1946–1 VII 1948Kędziora Henryk Leon st. sierż./ppor. 1 X 1948–1 III 1949

44 Kierownik GO powiatu cieszyńskiego.45 Zwolniony; w późniejszych dokumentach UB czasem mylnie podawany jako Nowarski.46 10 I 1946 r. zastrzelony w czasie akcji przeciwko podziemiu.47 Zastrzelony w czasie akcji przeciwko podziemiu.

184


185

Królikowski Władysław Czesław ppor. –1 IX 1950Syjota Władysław Ludwik ppor. 1 X 1950–1 VI 1951Kubica Tadeusz Władysław ppor. –1 XI 1952Biernacki Mieczysław Mikołaj chor./ppor. 15 XII 1952–15 XI 1954Gajek Mieczysław Wawrzyniec por. 15 XI 1954–1 I 1956Krzyworzeka Wiesław Józef por. 1 X 1956–

PUBP/PUdsBP w Czeladzi48

Kierownicy/szefowieBereda Lucjan Tomasz 1945–

ZastępcyKowal Józef Franciszek chor. 9 II–10 IX 1945

MUBP w Częstochowie49

Kierownicy/szefowieDziadosz Władysław50 Ludwik por./kpt. 12 I–10 IV 1945Podłubny Wincenty51 Julian por. V–13 XI 1945Korol Stanisław52 Michał por. XI 1945–29 VI 1946Borecki (Byk) Czesław Bronisław mjr/płk 3 IX 1946–1 XI 1947Mozal Stanisław Władysław por. p.o. 1 X 1947–1 I 1948

ZastępcyMusiał Stanisław I–III 1945Andree (Andre) Edward Adolf 30 III 1945–Zborowski Kazimierz –20 VII 1945Brol Jan Antoni 8 VIII 1945–6 IX 1946Jakóbczak Jan Stanisław por. XII 1945–IX 1946Gawron Józef Tomasz 6 VIII–25 XI 1946Mozal Stanisław Władysław por. –1 X 1947

PUBP/PUdsBP w Częstochowie53

Kierownicy/szefowiePodłubny Wincenty54 Julian por. I 1945–Dąbrowski (imię nieznane) por./kpt. 1948–1949

48 W 1946 r. włączony do UBP MiP w Będzinie.49 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie kieleckim, następnie katowickim.50 Kierownik GO; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.51 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.52 Zginął 29 VI 1946 r.53 W XII 1945 r. nastąpiło połączenie PUBP i MUBP w Częstochowie pod nazwą MUBP; po przyłączeniu Czę-stochowy do województwa katowickiego 1950–1952 istniał PUBP, 1952–1955 UBP MiP, 1955–1956 PUdsBP.54 Kierownik GO.

184


185

Piwoński Stanisław Franciszek por./kpt. 1950–1951Klikiewicz Antoni Antoni kpt. 1 IX 1952–Krauze Zdzisław Ludwik kpt. 1 VI 1953–1955Korepta Witold Adam por./kpt. 15 IV 1955–27 XII 1956

ZastępcyJakóbczak Jan Stanisław por. II–IV (V?) 1945 Gajda Jan Jan por. –1 II 1949Piwoński Stanisław Franciszek por./kpt. 1950–1 IX 1952Dziwirek Kazimierz Ludwik ppor. 15 XI 1951–30 IX 1954Ostachowski Stanisław Jan chor./ppor. 1 VII 1952–15 III 1953Kręgiel Stanisław Józef chor. 15 V 1953–15 IV 1954Ostachowski Stanisław Jan ppor./por. 1 VI 1954–31 III 1955Korepta Witold Adam ppor./por. 30 IX 1954–15 IV 1956Nowak Antoni Ignacy por. 1 IV 1955–Józefowski Mieczysław Jan por. 15 IV–31 XII 1956

MUBP w Dąbrowie Górniczej55

Kierownicy/szefowieRusinek Bronisław Michał p.o. 1 II–10 V 1945Rak Józef Józef p.o. 1 II–8 VIII 1945Łyczko Serafin Feliks p.o. 5 VIII 1945–1 II 1946Przybylski Jan Henryk p.o. 10 I–15 VII 1946

ZastępcyBereda Lucjan Tomasz p.o. 3 VIII 1945–1 II 1946Siudak Euzebiusz Jan chor. p.o. 5 II–22 XII 1946

PUBP/PUdsBP w Gliwicach56

Kierownicy/szefowieOgórek Bolesław Paweł ppor. p.o. 12 II–6 X 1945Kubica Kazimierz57 Szymon kpt. p.o. 1945–25 I 1946Michalik Bolesław Kazimierz chor. p.o. 1 I–15 VII 1946Panek Stanisław 26 I 1946–Kanarek Beniamin Ozjasz chor./ppor. p.o. 15 VII 1946–1 I 1948Jasiński Bronisław Antoni por. p.o. 1949Michalski Józef Franciszek por. 15 VII 1949–1 VI 1950Szlęk Kazimierz Józef kpt. 1 VI 1950–1 IX 1952Piwoński Stanisław Franciszek kpt. 1 IX 1952–1 XI 1953Loska Kazimierz Karol ppor./kpt. 1 XI 1953–27 XII 1956

55 Istniał w latach 1945–1946; w 1946 r. wcielony do UBP MiP w Będzinie.56 W 1945 r. istniał MUBP w Gliwicach, I 1946–1 XI 1947 UBP MiP, 1 XI 1947–1952 ponownie PUBP, 1952–1955 UBP MiP, od 1955 do 1956 PUdsBP.57 Przeniesiony na szefa PUBP w Wałbrzychu.

186


187

ZastępcyŚlęzak Władysław Piotr ppor. p.o. 6 XI 1945–10 I 1946Jasiński Bronisław Antoni por. 26 II 1946–15 VII 1949Syjota Władysław Ludwik chor./ppor. 15 II–1 X 1950Kaczmarczyk Jan Józef chor. 1 X 1950–1 XII 1951Szczepara Edward Michał chor./ppor. 1 XII 1951–1 IV 1953Wrona Henryk Stefan ppor. 15 I 1953–15 VII 1954Zborowski Marian Stanisław ppor./por. 1 XI 1953–1955Puss Alfred Stanisław chor./por. 15 VII 1954–27 XII 1956Bartosz Roman Józef kpt. 1 IV 1955–1 I 1956Pokrzywiec Jan Miron por. 1 IX 1955–1 VII 1956Nikiel Zygmunt Jan kpt. 1 VIII 1956–

PUBP/PUdsBP w Głubczycach58 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Grodkowie59 – zob. województwo opolskie

MUBP w Katowicach/MUdsBP w Stalinogrodzie60

Kierownicy/szefowieDąb (Domb) Józef p.o. –20 IV 1945Syposz Henryk Stanisław mjr 1 IV 1955–27 XII 1956

ZastępcyGrotte Józef (Roman Feliks)

Antoni (Abram)

por. 1946

Danel Franciszek Wilhelm por. 1 IV 1955–Dankowski Bolesław Ludwik kpt. 1 IV 1955–27 XII 1956Witkowski Henryk Stefan por. 15 X 1955–31 XII 1956

PUBP w Katowicach(z siedzibą w Świętochłowicach)

Kierownicy/szefowieDąb (Domb) Józef61 21 I 1945–Będlewski Józef Adam p.o. 15 III–31 XII 1945Kowalski (imię nieznane) kpt. 1946Pazio Aleksander Edmund por. 1 II–11 VI 1946Szczepanik Jan Jan p.o. 1 V 1946–1 III 1947

58 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.59 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.60 W latach 1945–1946 MUBP, 1955–1956 MUdsBP.61 Kierownik GO powiatu katowickiego.

186


187

Żmijewski Henryk62 Antoni ppor./por. 1 II 1947–15 VII 1948Michalik Bolesław Kazimierz por. 1 III–1 IX 1949Bereda Lucjan63 Tomasz ppor. 1 IX 1949–31 I 1951Klikiewicz Antoni Antoni por./kpt. 1951–1 IX 1952Gustab Ryszard Franciszek ppor. 1953

ZastępcySmyczek Leon Franciszek 7 VIII 1945–1 I 1946Grosse Beno (Dymant Benek)64

Fischel 1 II–27 VIII 1946

Michalik Bolesław Kazimierz chor./por. p.o. 1 II–1 VIII 19471 VIII 1947–1 III 1949

Gach Józef N.N., Apolonia

chor. 1 III–1 IX 1949

Gęborski Czesław Aleksander ppor. –1 IX 1950Tracz Czesław Ignacy ppor./por. 1 X 1950–1 VI 1951Nanuś (Nanus?) Marian Józef ppor. 1 VI–1 XII 1951Jura Tadeusz Franciszek ppor. 1 XII 1951–1953

PUBP/PUdsBP w Kluczborku65 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Kłobucku66

Kierownicy/szefowieSzota Julian Franciszek ppor. 1 XI 1952–15 VI 1953Mazurek Ryszard Teofil chor./por. p.o. 15 VI 1953–1955Gorniak Teofil Andrzej por. 1 X 1955–

ZastępcySzota Julian Franciszek ppor. 1 IX–1 XI 1952Mazurek Ryszard Teofil chor. 15 XI 1952–Suchoń Bernard Jan ppor. 15 XI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Koźlu67 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Lublińcu

Kierownicy/szefowieRajecki Wacław68 21 I 1945–Siepietowski Władysław Jan por. 1 III 1945–1 II 1946

62 Zmarł 20 IV 2000 r. w Sosnowcu.63 Zwolniony dyscyplinarnie, sprawa skierowana do sądu.64 Zdezerterował.65 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.66 Powiat powstał w 1952 r.67 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.68 Kierownik GO powiatu lublinieckiego.

188


189

Prokopski Stefan69 Michał p.o. 1 II–30 XII 1946Bebłot Marian Władysław chor./por. p.o. 15 VII 1946–10 XI 1947

10 XI 1947–1 IX 1949Chmielnicki Naum Beniamin por. 1 IX 1949–1 IX 1950Gustab Ryszard Franciszek chor./ppor. p.o. 1 II–15 IX 1951Rąp (Rap?) Mieczysław Stanisław ppor./por. 15 XII 1951–15 VI 1953Szota Julian Franciszek ppor./por. 15 VI 1953–1 IV 1955Dowgiało Feliks Józef por. 1 IV 1955–1 VII 1956Pokrzywiec Jan Miron por./kpt. 1 VII–31 XII 1956

ZastępcyGwóźdź Czesław Dominik

(Wilhelm)ppor. 15 VI–24 IX 1945

Bielaszka Czesław p.o. –15 III 1946Szymański Stanisław Piotr p.o. 1947Gwóźdź Czesław Dominik

(Wilhelm)ppor. –24 V 1946–X 1947

Domagalik Edward Władysław plut. p.o. 1948Gustab Ryszard Franciszek chor./ppor. 1 II–15 IX 1951Czechowski Bolesław Władysław ppor. 15 XI 1951–1 XI 1952Dowgiało Feliks Józef ppor./por. 15 XII 1952–1 IV 1955

MUBP w Mysłowicach70

Kierownicy/szefowieRewers Bolesław Stanisław por. 7 VII–14 XII 1945Mały Kazimierz Józef ppor. 1 XI 1952–31 V 1954Danel Franciszek Wilhelm por. 1 VI 1954–1 IV 1955

ZastępcyMały Kazimierz Józef ppor. 1 IX–1 XI 1952Suchoń Bernard Jan ppor. 1 IX 1952–15 XI 1954Biernacki Mieczysław Mikołaj ppor. 15 XI 1954–31 III 1955

PUdsBP w Myszkowie71

Kierownicy/szefowieMaj Mieczysław ppor. 1956


PUBP/PUdsBP w Niemodlinie72 – zob. województwo opolskie

69 Zawieszony 11 X 1946 r.70 MUBP istniał 1945–1946 i 1952–1955.71 Powiat powstał w 1955 r.72 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.

188


189

MUBP w Nowym Bytomiu73

Kierownicy/szefowieOlszewski Jan Piotr ppor./por. 1 XI 1952–1 IV 1955

ZastępcyOlszewski Jan Piotr chor./ppor. 1 VIII–1 XI 1952

Cierpiał Ryszard Jan por. 15 V 1953–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Nysie74 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Oleśnie75 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Opolu76 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Prudniku77 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Pszczynie

Kierownicy/szefowieWilk Jan78 Wojciech ppor. 21 I 1945–15 IV 1946

Siepietowski Władysław Jan por. p.o. 1 II 1946–15 III 1947

Syposz Henryk Stanisław chor./por. 10 XI 1947–1 VI 1951

Syjota Władysław Ludwik ppor./por. 1 VI 1951–10 IX 1952

Sobkowiak Józef Ignacy por./kpt. 1 IX 1952–15 XI 1954

Panek Michał Stanisław kpt. 1 IV 1955–1956

ZastępcyRadoszewski Tadeusz Wacław bez stopnia 1 IV–15 VII 1946

Budzyn Józef Teofil chor./ppor. p.o. 1 III 1947–1 I 1948

Szumilas Bruno p.o. 1948

Kułak Seweryn Jan chor./ppor. 1 I 1950–30 XI 1951

Stanisławek Szymon Józef por. 1 XII 1951–1 I 1953

Otrębski Zbigniew Stanisław st. sierż./ppor. 15 XI 1952–28 II 1955

Pokrzywiec Jan Miron ppor. 1 VII 1953–1954

PUBP/PUdsBP w Raciborzu79 – zob. województwo opolskie

73 MUBP istniał 1952–1955.74 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.75 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.76 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.77 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.78 Najpierw jako kierownik GO powiatu pszczyńskiego; zawieszony dyscyplinarnie 7 II 1946 r.79 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.

190


191

MUBP w Rudzie Śląskiej80

Kierownicy/szefowieDankowski Bolesław Ludwik mjr 1952Kowalski Stefan Bronisław ppor. p.o. 1 X 1952–

ppor./por. p.o. 1 X 1954–Zastępcy

Mały Kazimierz Józef chor./ppor. 1 VII–1 IX 1952Kowalski Stefan Bronisław ppor. 1 IX 1952–Nowakowski Bolesław Franciszek chor./ppor. 15 IX 1952–1953Kowalski Stefan Bronisław ppor. (?) 1 X 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Rybniku

Kierownicy/szefowieAdamczyk Paweł81 Dominik ppor. 21 I–15 III 1945Łobacz Władysław82 III–31 VII 1945Wróbel Marian (Wajnberg Eliasz)83

Władysław (Abram)

p.o. 1 VIII 1945–1 VIII 1946

Szlęk Kazimierz Józef ppor./por. p.o. 1 VIII 1946–1 XI 19471 XI 1947–1 VI 1950

Panek Michał Stanisław ppor./por. 1 VI 1950–20 X 1951Kulka Stanisław Piotr por./kpt. 20 X 1951–1 VI 1953Bartosz Roman Józef kpt. 1 IX 1953–1 IV 1955Janoska Kazimierz Józef kpt. 1 V 1955–27 XII 1956

ZastępcyKowal Józef Franciszek chor. 9 II–10 IX 1945Sikora Marian Paweł ppor. 13 VIII 1945–17 IV 1946Świergała Bogusław84 Piotr ppor. p.o. 16 II 1946–8 II 1947Panek Michał Stanisław chor./ppor. p.o. 1 VII 1946–10 XI 1947

10 XI 1947–1 VI 1950Gajek Jan Mieczysław ppor. 15 VIII 1950–15 X 1951Osłoński Henryk Feliks st. sierż./chor. 1 II–1 X 1952Marek Edward chor. 1953

80 Utworzony w 1952 r., istniał do 1 IV 1955 r. – został rozwiązany; pracownicy przeszli do służby w MUdsBP w Chorzowie.81 Kierownik GO; Rybnik został wyzwolony 26 III 1945 r., więc stanowisko piastował nominalnie.82 Kierownik GO powiatu rybnickiego.83 Aresztowany.84 Zwolniony.

190


191

Bieniek Władysław Józef ppor. 15 I 1953–31 III 1955Danel Franciszek Wilhelm ppor./por. 1 III 1953–1 VI 1954Gorniak Teofil Andrzej por. 15 VIII 1954–1 X 1955Danel Franciszek Wilhelm por. 1956

MUBP w Siemianowicach85

Kierownicy/szefowieMikulski Bolesław Piotr por./kpt. 10 IV–18 X 1945Demczuk Mikołaj Maksymilian por./kpt. 1 V 1945–1 I 1946Potempa (Potępa?) Józef Józef ppor. 15 X 1952–28 II 1955Grudziński Stanisław86 Jan ppor. III 1955

ZastępcyPotempa (Potępa?) Józef Józef chor./ppor. 1 VII–15 X 1952Góra Bolesław Wawrzyniec ppor. 1953–31 III 1955

MUBP/MUdsBP w Sosnowcu

Kierownicy/szefowieDemczuk Mikołaj87 Maksymilian kpt. 12 I–1 V 1945Knieja Józef ppor. 1945Będlewski Józef Adam p.o. 1 I–15 VII 1946Pycia Stanisław Wincenty ppor. p.o. 15 VII 1946–18 IV 1947Witkowski Julian Mieczysław chor./ppor. p.o. 1 XI 1947–1 X 1948Szymczyk Bolesław Henryk ppor./por. 1 X 1948–1 XII 1950Bartosik Józef Józef chor./por. p.o. 1 II 1951–1 V 1952

1 V 1952–9 XI 1953Syjota Władysław Ludwik kpt. 1 XI 1953–1 IV 1955Kowalski Edward Wojciech por. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyKula Józef Michał p.o. 15 IX 1945–1 XI 1946Stankiewicz Czesław Karol chor. p.o. 1 II 1947–Ciurlik Zygmunt88 Wawrzyniec st. sierż./chor. p.o. 1 VII 1948–

–15 VI 1949Samiec Zygmunt89 Stanisław ppor. 15 VI 1949–31 I 1951Bartosik Józef Józef chor. 1 II 1951–

85 Istniał 1945–1946 i 1952–1955; 1946–1952 wcielony do PUBP w Katowicach.86 Według rozkazów personalnych do 1 IV 1955 r. zastępca szefa MUBP w Świętochłowicach, a od 1 IV 1955 r. zastępca szefa MUdsBP w Chorzowie. Jako szef MUBP w Siemianowicach pojawia się w dokumencie datowa-nym 31 III 1955 r.87 Kierownik GO w Sosnowcu; szef od 1 II 1945 r.88 Zwolniony dyscyplinarnie.89 Zwolniony dyscyplinarnie, sprawa skierowana do sądu.

192


193

Mały Kazimierz Józef chor. 15 XI 1951–1953Gajek Mieczysław Wawrzyniec chor./por. 1 VII 1952–15 XI 1954Kowalski Edward Wojciech ppor./por. 15 XI 1952–1955Stankiewicz Czesław Karol por./kpt. –25 III 1954Szopa Feliks Szczepan kpt. 15 XI 1954–1 IV 1955Szczepara Edward Michał por. 1 IV–1 IX 1955Pobrotyn Tadeusz Władysław por. 15 III–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Strzelcach Opolskich90 – zob. województwo opolskie

MUBP w Szopienicach91

Kierownicy/szefowieDubiel Tadeusz Franciszek chor./por. p.o. 15 VII 1952–1 XI 1954Szczepara Edward Michał por. 1 XI 1954–1 IV 1955

ZastępcyOlczyk Władysław92 Piotr 20 IV–10 IX 1945Kaczorowski Tadeusz Władysław 1 VIII–15 XII 1945Najderski Zygmunt Konstanty ppor. 1 VII 1952–1954Dubiel Tadeusz Franciszek chor. 15 VII 1952–

MUBP w Świętochłowicach93

Kierownicy/szefowieWiecheć Bolesław Grzegorz ppor. II 1945–18 I 1946Paulukiewicz Tadeusz Józef kpt. 1 XI 1952–20 I 1953Gustab Ryszard Franciszek ppor./por. 20 I 1953–1 IV 1955Gocek Tadeusz Józef 1955

ZastępcyJura Tadeusz Franciszek ppor. –1 V 1953Grudziński Stanisław Jan ppor. 1 IX 1953–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Tarnowskich Górach

Kierownicy/szefowieWójcik Stanisław94 21 I–13 VIII 1945Michenko Karol95 Stanisław ppor. 12 VI–11 X 1945

90 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.91 Istniał 1945–1946 i 1952–1955; 1946–1952 wcielony do PUBP w Katowicach.92 Zwolniony.93 Istniał 1945–1946, a następnie 1952–1955.94 Najpierw jako kierownik GO powiatu tarnogórskiego.95 Aresztowany i skazany na karę śmierci za nadużycia.

192


193

Napora Kazimierz96 Piotr p.o. 1 IX 1945–15 VII 1946

Zawadzki Stanisław Jan –27 XII 1946

Ciesielski Józef Stanisław por./kpt. p.o. 1 I–1 III 1949

1 III–1 X 1949

Cyran Edward Franciszek por./kpt. 15 X 1949–1 X 1950

Pendziński (Pędziński?) Bonifacy

Józef por./kpt. 1 X 1950–1954

Kazielski Tadeusz Andrzej ppor./por. 1 XI 1954–1 IV 1955

Szota Julian Franciszek por. 1 IV 1955–1956

ZastępcySyposz Henryk Stanisław p.o. 2 VIII 1945–15 IV 1946

Wojtkowski Henryk Jan chor. p.o. 15 IV–15 VII 1946

Ciesielski Józef Stanisław por. 15 VII 1946–1 III 1949

Michalik Bolesław Kazimierz chor. p.o. 15 VII 1946–1 II 1947

Grzyb Aleksander Marceli chor. 15 XI 1947–1 X 1948

Pendziński (Pędziński?) Bonifacy

Józef ppor. 1 III 1949–1 X 1950

Rąp (Rap?) Mieczysław Stanisław ppor. 1 VI–15 XII 1951

Jedrusik Czesław Marcin chor. 15 XII 1952–1 III 1953

Kuryło Mieczysław Piotr ppor./por. 15 IV 1953–1955

Pobrotyn Tadeusz Władysław ppor. 1 VI 1953–1 II 1954

Pokrzywiec Jan Miron por. 1954

Miszta Eugeniusz Piotr ppor. –31 III 1955

PUdsBP w Tychach97

Kierownicy/szefowieWikliński Zygmunt96 Roman kpt. 1 IV 1955–27 XII 1956

ZastępcyJasiński Jan Jan ppor./por. 1955–1956

Piskorz Władysław Ludwik por. 1 VIII 1955–1 V 1956

PUdsBP w Wodzisławiu Śląskim99

Kierownicy/szefowieSobkowiak Józef Ignacy kpt. 15 XI 1954–27 XII 1956


96 Od końca lat czterdziestych prokurator wojskowy.97 Powiat powstał w 1954 r.98 Jako kierownik urzędu występuje w dokumentach już od 31 XII 1954 r.99 Powiat powstał w 1954 r.; Urząd istniał od 1954 r.

194


195

MUBP/MUdsBP w Zabrzu

Kierownicy/szefowieAdamczyk Paweł Dominik ppor./por. p.o. 20 III 1945–1 II 1946Demczuk Mikołaj100 Maksymilian por./kpt. p.o. 1 I 1946–1 II 1948Rak Józef Józef ppor. I–1 VII 1948Siemionka Władysław 1951Rak Józef Józef kpt. –1 IX 1951Paulukiewicz Tadeusz Józef por./kpt. 1 IX 1951–1 XI 1952Dziekan Marian Bronisław por./kpt. 1 XI 1952–1 IV 1955Martyniak Feliks Feliks kpt. 1 IV 1955–Michalik Bolesław Kazimierz kpt. 1 XII 1955–31 XII 1956Dziekan Marian Bronisław kpt. 1 IX–27 XII 1956

ZastępcySmyczek Leon Franciszek p.o. 1 I 1946–1 II 1947Jachimowicz Michał Henryk

(Hersz)ppor. –31 I 1946

Szumański Stanisław Piotr p.o. 1 III–1 XI 1947Romkiewicz Bronisław Leon p.o. 1 XI 1947–Najderski Zygmunt Konstanty chor. 1 VII 1948–1 III 1949Herod Józef Franciszek chor. 1 III–1 IX 1949Paulukiewicz Tadeusz Józef chor./por. 1 II 1950–1 IX 1951Lorenc (Lorens?) Stanisław Piotr chor./por. 1 VII 1952–28 II 1955Gustab Ryszard Franciszek ppor. 1 IX 1952–20 I 1953Michalik Bolesław Kazimierz por./kpt. 1 III 1953–1 XII 1955Olszewski Jan Piotr por. 1 IV 1955–27 XII 1956Kilka Alojzy N.N., Elżbieta chor. 1 XII 1955–31 XII 1956

MUBP w Zawierciu101

Kierownicy/szefowie – brak danychZastępcy – brak danych

PUBP/PUdsBP w Zawierciu

Kierownicy/szefowieSiniawski Stanisław102 por. 12 I–18 III 1945Jachimowicz Michał Henryk

(Hersz)por. IV–VI 1945

100 Aresztowany 18 I 1948 r. pod zarzutem współpracy z WiN i wkrótce zwolniony; zmarł w 1996 r. w Zabrzu.101 Istniał tylko w 1945 r.102 Najpierw jako kierownik GO powiatu zawierciańskiego.

194


195

Świerkot Jacek Jan ppor. p.o. 1 VII–12 XI 1945Dubiński Kazimierz Michał p.o. 1945–1946Proszowski Stanisław Jan por. p.o. 17 IV 1946–1 II 1947Ziemliński Jan Adam ppor./kpt. p.o. 20 III 1947–1 III 1949

1 III 1949–1 II 1950Grzyb Aleksander Marceli ppor. 1 II–1 IX 1950Wikliński Zygmunt Roman ppor./kpt. 1 VI 1951–1 IV 1955Brzytwa Stanisław Stanisław por. 1 IV 1955–1956

ZastępcyNapora Kazimierz Piotr 1 III–1 VIII 1945Dubiński Kazimierz Michał 1 VIII 1945–23 II 1946Ginter Stanisław Jan chor. 1 II 1946–1 II 1947Tomalak Czesław Wincenty p.o. 1 II–1 V 1947Ziemliński Jan Adam ppor./kpt. 20 III 1947–1 III 1949Martela Zygmunt Szczepan chor. 1 IV–1 XI 1947Pycia Stanisław Wincenty ppor. 16 IV 1948–1 IV 1949Wikliński Zygmunt Roman chor./ppor. 15 V 1949–1 VI 1951Kwećko Jan Michał por. 1 VI 1951–31 III 1955Kubat Stanisław Stefan chor. 1955

Opracowanie: Wacław Dubiański, Adam Dziurok

WOJEWÓDZTWO KIELECKIE


WUBP/WUdsBP w Kielcach1

Kierownicy/szefowieDuljasz Hipolit Antoni kpt. 22 VIII 1944–20 I 1945

(–15 I 1945?)Wójcik Wacław 1945Kornecki Adam (Kornhendler Dawid)2

Michał (Moszek)

mjr 12 I–1 X 1945

Szczepanik Kazimierz Paweł kpt./mjr p.o. 1 X 1945–12 VIII 1946Sobczyński (Spychaj) Władysław3

Wincenty mjr 22 I–9 VII 1946

Tataj Jan4 Filip kpt./mjr 15 VII 1946–I 1947Kołarz Longin5 Stanisław kpt./ ppłk 5 III–31 VII 1947Pluta Józef Michał mjr/ppłk 24 VII 1947–5 II 1950Borecki (Byk) Czesław6 Bronisław mjr p.o. 5 II 1950–30 XI 1951Andrzejewski Jerzy Antoni kpt./mjr 12 XI 1952–10 IX 1954Nowak Stanisław Józef ppor. 1 XI 1953–Piasecki Marian Izydor kpt. 15 VII 1954–Wałach Stanisław Szczepan ppłk p.o. 1 XI 1954–1 XII 1955

1 XII 1955–22 XI 1956Lasak Roman Marcin mjr p.o. 22 XI–31 XII 1956

ZastępcyWróblewski Borys (Bronisław)7 Jan por. 12 I 1945–Sobczyński (Spychaj) Władysław8

Wincenty kpt./mjr 15 I–27 VI 1945

Szczepanik Kazimierz Paweł kpt./mjr p.o. 9 VIII–1 X 19451 X 1945–12 VIII 1946

Mucha Jan Józef kpt./mjr 1 VI 1946–4 IV 1949Borecki (Byk) Czesław Bronisław mjr 1 III 1948–4 II 1950

1 Początkowo (do stycznia 1945 r.) siedziba WUBP w Kielcach mieściła się w Sandomierzu.2 P.o. kierownika GO województwa kieleckiego; zdjęty dyscyplinarnie; w 1968 r. wyjechał do NRF; kilkakrot-nie wystąpił w RWE; zmarł 3 VII 1986 r. we Frankfurcie nad Menem.3 Absolwent tzw. Szkoły Aleksandrowskiej NKWD w Smoleńsku w 1941 r.; w latach sześćdziesiątych attaché wojskowy ambasady PRL w Bułgarii; zmarł 2 X 1986 r. w Warszawie.4 Zmarł 26 IX 1996 r. w Warszawie.5 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; rozkaz personalny o mianowaniu z 13 II 1947 r.; w 1952 r. wyjechał do ZSRR.6 16 IV 1951 r. skierowany na półroczny kurs przeszkolenia politycznego aktywu kierowniczego MBP.7 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.8 Zastępca kierownika GO.

196

Mądrzejowski Bronisław9 Julian kpt. 25 II 1950–30 V 1955Andrzejewski Jerzy Antoni kpt./mjr 11 XII 1950–10 XI 1952Wałach Stanisław Szczepan ppłk 1954–1955

(30 IV 1954–?)Lasak Roman Marcin mjr 1 VI 1955–31 XII 1956Szwagierczak Ryszard Stanisław mjr 1 X 1955–30 IX 1956


NaczelnicyDomowski Adam (Aba)10 Szymon

(Szloma)szer. 22 IX 1944–9 VIII 1945

Kasprzyk Tadeusz11 chor. p.o. –25 II 1946Kwaśniewski Mieczysław Berek kpt. p.o. 25 II–1 XI 1946Maj Kazimierz Kazimierz ppor. p.o. 30 X 1946–31 XII 1947Jesion Zenon Walenty por./kpt. 1 XI 1947–15 III 1949Dębski Marian12 Walenty por./kpt. 10 III 1949–19 I 1951Czech Andrzej Józef kpt. 20 IX 1950–15 II 1953Nowak Henryk Andrzej kpt. 15 II 1953–31 III 1955Mruklik Teofil Jan kpt. 1 IV 1955–

ZastępcyKwaśniewski Mieczysław Berek kpt. 2 XI 1945–25 II 1946Maj Kazimierz Kazimierz ppor. 1 III 1947–Wróblewska Eugenia Józef p.o. –23 IV 1947Mansz Hieronim Ignacy ppor./por. 1 II–1 XI 1949Chamerliński Hilary Tytus ppor./por. 1 II 1950–31 III 1951 Nowak Henryk Andrzej ppor. 1 VII 1952–14 II 1953Oleszczuk Włodzimierz Leon por. 1 III–15 V 1953Lipiński Henryk Jan chor./ppor. 1 XII 1953–1 IV 1955Nowak Henryk Andrzej kpt. 1 IV 1955–


NaczelnicyMucha Jan Józef kpt. 10 VIII 1945–1 VI 1946Srokowski Marceli13 Józef kpt. 1 I 1946–Wolniczek Stanisław14 Wincenty por. p.o. 1 VII 1947–1 I 1948

kpt. 1 I 1948–1 I 1949

9 1 X–30 XI 1954 r. urlop zdrowotny.10 W 1969 r. wyjechał do Szwecji.11 Zwolniony ze służby „na własną prośbę”.12 20 IX 1950 r. przeniesiony do dyspozycji dyrektora Departamentu Kadr.13 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.14 Zwolniony dyscyplinarnie.

197


Mozal Stanisław Władysław kpt. 15 III 1949–15 IX 1951Kosiarz Bogusław15 Jan por./kpt. 1 XI 1953–17 IX 1954

ZastępcySrokowski Marceli Józef kpt. 10 VIII 1945–15 IV 1946

(–1 I 1946?)Wolniczek Stanisław Wincenty por. p.o. 1 VI 1946–30 VI 1947Starzemski Stefan16 Władysław kpt. 1 IX 1950–15 IV 1952Kosiarz Bogusław Jan por. 1 V 1951–31 X 1953Nabiałek Ireneusz Wojciech por. 1 VI 1954–1 IV 1955

Wydział II

NaczelnicyDuksztulski Benedykt17 Ignacy por. 12 I 1945–Błażejewski Kazimierz18 Bronisław p.o. 5 III 1945–1 VIII 1946Hamera Jan Jan p.o. 1 VIII 1946–13 II 1947Markiewicz Andrzej Jan chor. p.o. 13 VIII 1946–10 I 1948

10 I 1948–1 VIII 1950Kiec Feliks Stanisław kpt. 15 IV 1951–1 V 1952Szymoniak Edmund Franciszek ppor./por. p.o. 1 V 1952–15 VII 1953Ragiel Jan19 Stefan mjr 1 VI 1954–30 III 1955Sitek Antoni Józef kpt. 1 IV–1 VII 1955Piechnik Czesław Władysław mjr 1 IX 1955–

ZastępcyMarkiewicz Andrzej Jan chor. 13 VIII 1946–10 I 1948Kiec Feliks Stanisław kpt. 10 I 1948–14 IV 1951Chustecki Jan Jan ppor./por. 15 IV 1952–31 III 1955Szymoniak Edmund Franciszek ppor. 1 V 1952–15 VII 1953Nabiałek Ireneusz Wojciech por. 1 IV 1955–


NaczelnicySzymański Stefan Wacław mjr 1 V 1945–6 II 1946Duda Władysław Józef kpt. 15 VII 1954–31 III 1955


15 25 IX 1954 r. skierowany na dwuletni kurs oficerów BP.16 16 IV 1951 r. odwołany i skierowany na półroczny kurs.17 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.18 Zwolniony jako nienadający się do służby.19 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

198

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji Wydział III

NaczelnicyPochodyła Franciszek Władysław p.o. 1 VI 1945–29 XI 1946Mucha Jan20 Józef kpt. 1 III–31 V 1946Kiec Feliks Stanisław p.o. 13 VIII 1946–Marczak (Martiuk) Bolesław21 Jan kpt. 1 XII 1947–14 XII 1949Bykowski Tomasz22 Feliks kpt. 1 IV 1950–28 VI 1951

(–1 VII 1951?)Jaskólski Józef23 Jan por./kpt. 15 X 1951–17 IX 1954Piasecki Marian Izydor kpt. 15 VII 1954–1956

ZastępcySzymański Stefan Wacław mjr –10 VIII 1946Kiec Feliks Stanisław 13 VIII 1946–10 I 1948Mazur Józef Jan ppor./por. p.o. 1 XI 1947–1 III 1949Siudeja Marian24 Walenty ppor. p.o. 1 III 1949–

–1 VII 1951Duda Władysław Józef ppor./por./kpt. 15 X 1951–1955Bielawski Jan Franciszek por./kpt. 15 VII 1954–1 IX 1956Ziółek Wacław Roman kpt. 1 IX 1955–

Wydział IV

NaczelnicyGłowacki Romuald25 Stanisław ppor. p.o. 1 IX 1946–30 X 1947

(1 I 1946–?)ppor./kpt. 1 XI 1947–17 IV 1950

Głuski Wiktor26 Konstanty kpt. 1 XII 1950–1 XI 1953Ciosek Tadeusz27 Józef por./kpt. 1 XI 1953–17 IX 1954Sawicki Marian Franciszek kpt. 1 IX 1954–1 IX 1955

(1 VIII 1952–?)Rupniewski Antoni Jan kpt. p.o. 1 XI 1955–Jaskólski Józef Jan mjr –1 IX 1956Staciewiński Jerzy Jan kpt. –31 XII 1956

20 Przyjęty na podstawie rozkazu z 19 IV 1946 r.21 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.22 Zwolniony dyscyplinarnie.23 25 IX 1954 r. skierowany na dwuletni kurs oficerów BP.24 Zwolniony dyscyplinarnie.25 18 IV 1950 r. odwołany z zajmowanego stanowiska i skierowany na półroczny kurs przeszkolenia polityczne-go aktywu kierowniczego MBP.26 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł w 1992 r. w Gdańsku.27 25 IX 1954 r. skierowany na dwuletni kurs oficerów BP.

199

200


201

ZastępcyPiasecki Albin Izydor por. p.o. 1 I 1948–1 VIII 1949Kołacz Marian Jan por. 6 VIII 1949–30 VI 1952Ciosek Tadeusz Józef por. 15 VI 1952–31 X 1953Sawicki Marian Franciszek kpt. 1 VIII 1952–1 II 1953Sitek Antoni Józef kpt. 12 VIII 1953–31 VIII 1954Rupniewski Antoni Jan kpt. 1 IX 1954–Zaremba Mieczysław Bolesław kpt. 1 IV 1955–15 IX 1956

Wydział IV „A”

NaczelnicyKwasek Edmund28 Stanisław ppor./kpt. p.o. 21 II 1946–19 I 1948

(1 I 1946–)Zastępcy – brak danych

Wydział V

NaczelnicyGóralski Tadeusz Jan ppor. p.o. 1 I–30 V 1947Filipiak Stanisław Antoni por./kpt. p.o. 15 V 1947–18 X 1948Muszyński Wiktor29 Jerzy kpt. p.o. –1 XI 1948–6 XII 1951Piasecki Marian Izydor kpt. p.o. –15 VII 1954

ZastępcyMareczko Stefan Franciszek chor. 1 I–23 VIII 1946Terkowski Jan 1 IV 1946–Filipiak Stanisław Antoni por./kpt. 15 V 1947–Góralski Tadeusz Jan ppor. –30 V 1947Machnicki Antoni Tomasz ppor. 1 VI 1948–1 V 1950Muszyński Wiktor Jerzy por. 1 XI 1948–Piątkowski Wacław Edmund por./kpt. 1 V 1950–30 VI 1951Górski Jan30 Tadeusz kpt. 1 II–24 XI 1952Wnuk Jan Jan por. 1 XII 1952–1 III 1953Staciewiński Jerzy Jan kpt. 1 III 1953–Piasecki Marian Izydor kpt. 15 VIII 1953–15 VII 1954Bielawski Jan Franciszek por. 1 XII 1953–15 VII 1954Lewandowski Jerzy Józef por. 17 XII 1953–

28 Zmarł 24 VI 2002 r. w Warszawie.29 6 XII 1951 r. odwołany z zajmowanego stanowiska i skierowany na półroczny kurs aktywu kierowniczego MBP.30 24 XI 1952 r. skierowany na kurs aktywu kierowniczego MBP.

200


201


NaczelnicyZborowski Kazimierz31 Dawid p.o. 20 VII 1945–18 IV 1946Opiłko (Opiłka?) Stefan Wincenty p.o. 24 IV 1946–15 VIII 1947Basa Marcin Mikołaj chor. p.o. 1 X 1947–1 VI 1948

(–1 I 1949?)Szarało Włodzimierz Benedykt kpt. 1 I 1949–20 XI 1951Mazur Józef Jan por. 1 VI 1950–

p.o. 20 XI 1951–Jakubowski Ignacy Wincenty 1 IX 1954–

ZastępcyBasa Marcin Mikołaj ppor. 1 VI–31 XII 1948Mazur Józef Jan por./kpt. 20 XI 1951–31 I 1954

Wydział VIII

NaczelnicyKonarski Stefan32 Jan kpt. 1 I 1952–10 I 1953Mruklik Teofil Jan kpt. 1 VIII 1953–1 VIII 1954

ZastępcyArtemjew (Artiemow) Władysław33

Michał kpt. 5 IV 1946–

Mruklik Teofil Jan por./kpt. 1 I 1952–1 VIII 1953

Wydział IX

NaczelnicySawicki Marian Franciszek kpt. 1 II 1953–1 IX 1954

(15 IX 1953–?)Gawron Józef Tomasz kpt. 1 IV 1955–30 XI 1956

ZastępcySawicki Marian Franciszek kpt. 1 II–15 IX 1953Rupniewski Antoni Jan por./kpt. 1 IX 1953–Chustecki Jan Jan por. 1 IV 1955–1 IX 1956

Wydział X

NaczelnicyZawadzki Feliks34 Jan mjr 1 II 1952–8 XI 1953Staciewiński Jerzy Jan kpt. 1 XII 1953–31 III 1955Ragiel Jan Stefan mjr 1 IV 1955–28 XI 1956

31 Zdjęty ze stanowiska w związku z wszczętym dochodzeniem.32 Zwolniony dyscyplinarnie.33 Oficer sowiecki; w 1947 r. wyjechał do ZSRR.34 Odwołany z zajmowanego stanowiska i skierowany na kurs aktywu kierowniczego MBP.

202


203

ZastępcyLewandowski Jerzy Józef por. 1 I 1953–30 XI 1954


NaczelnicyWnuk Jan Jan por. 1 III 1953–Muszyński Wiktor Jerzy mjr 15 III 1953–1 IV 1955Staciewiński Jerzy Jan kpt. 1 IV 1955–1 IX 1956Grabiwoda Tadeusz Stanisław kpt. 1 XI 1956–

ZastępcyWnuk Jan Jan por./kpt. 1 III 1953–1 IV 1955Grabiwoda Tadeusz Stanisław kpt. 1 IV 1955–1 IX 1956Bielawski Jan Franciszek por. 1 IX 1956–

Wydział Miejski


Inspektorat Wiejski

NaczelnicySitek Antoni Józef kpt. 1 IX 1954–31 III 1955

ZastępcyZaremba Mieczysław Bolesław kpt. 1 X 1954–31 III 1955

Wydział „A”

NaczelnicyKowalik Stanisław Władysław ppor./por. 1 VI 1948–1 XII 1951Mączak (Monczak, Maczak) Eugeniusz

Jan kpt./mjr 1 XII 1951–1 IV 1955

ZastępcyMazur Józef Jan por. p.o. 1 III 1949–1 VI 1950Murawski Stanisław35 Józef por. 1 VIII 1952–8 XI 1953Wielgus Zygmunt Józef ppor./por. 1 II 1954–31 III 1955


NaczelnicySrokowski Marceli Józef kpt. 12 I 1945–Kwasek Edmund Stanisław kpt. p.o. –20 I 1948

35 9 XI 1953 r. odwołany z zajmowanego stanowiska i skierowany na kurs aktywu kierowniczego MBP.

202


203

Sawicki Marian Franciszek por. p.o. 1 III 1949–1 I 1950por./kpt. 1 I 1950–1 VIII 1952

Korzeniowski (Kocur) Józef36 Adolf kpt. 1 VII 1953–1 IX 1954Staciewiński Jerzy Jan kpt. 1 IV 1955–Mielniczuk Bolesław Ludwik kpt. 1 IV 1955–

ZastępcySawicki Marian Franciszek ppor. p.o. 1 I 1948–

por. 1 III 1949–1 I 1950Korzeniowski (Kocur) Józef Adolf ppor./kpt. 15 VI 1951–1 VII 1953Szota Zenon Szczepan por. 1 VIII 1953–31 III 1955–


NaczelnicyStruski Antoni Ignacy chor./ppor. p.o. 1 X 1946–1 X 1947Lindorf Józef Antoni por./kpt. p.o. 15 III 1949–30 IV 1954

kpt. 30 IV–30 VI 1954Grabiwoda Tadeusz Stanisław kpt. 1 VIII 1954–31 III 1955

ZastępcyLechowski Stanisław Stefan ppor./por. p.o. 1 I 1948–15 III 1949Lindorf Józef Antoni por. 15 III 1949–30 VI 1954Grabiwoda Tadeusz Stanisław por./kpt. 1 III 1953–1 VIII 1954

Wydział Cenzury

NaczelnicySzymsiak Zbigniew Józef 1 II–5 IV 1945Papińska Jadwiga p.o. 8 III–15 XI 1945Szczepański Franciszek –IV 1945–



NaczelnicyGóralski Tadeusz37 Jan ppor. 1 VI 1947–14 I 1948Mączak (Monczak, Maczak) Eugeniusz

Jan mjr 1 IV 1955–

ZastępcyArtemjew (Artiemow) Władysław

Michał kpt. –15 VII 1947

Wielgus Zygmunt Józef por. 1 IV 1955–

36 W 1953 r. zmienił nazwisko na Korzeniowski.37 15 I 1948 r. przeniesiony na stanowisko naczelnika Wydziału VII Departamentu II MBP.

204


205



Wydział „W”




Biuro Studiów



NaczelnicyCzech Andrzej Józef kpt./mjr 1 III 1953–1 IV 1955

ZastępcyStępień Eugeniusz Piotr ppor./por./kpt. 1 II 1952–1 IV 1955


NaczelnicyKowalik Kazimierz Władysław ppor./por. p.o. 1 VI 1948–10 I 1951Rejment Władysław Andrzej por./kpt. p.o. 1 XII 1950–30 IX 1953

ZastępcyKowalik Kazimierz Władysław ppor. 1 VI 1948–10 I 1951Rejment Władysław Andrzej por./kpt. p.o. 1 XII 1950–30 IX 1953

Sekcja Mobilizacyjna/Wojskowa

NaczelnicyDymczyk Mieczysław Andrzej ppor. 1 II 1951–31 VII 1954Struzik Edmund Teofil ppor. –VI 1954–



NaczelnicyOdrobina Władysław38 Karol 22 IX 1944–19 X 1945

38 19 X 1945 r. – data rozkazu.

204


205

Mareczko Stefan Franciszek ppor./kpt. 15 V 1947–1 IV 1955Mazur Stanisław Jan por. 1 IV–8 VII 1955

ZastępcyPiasecki Marian Izydor kpt. 1 III 1951–9 VIII 1952Mowny Edward39 Józef chor./ppor. 1 IV 1954–31 III 1955


NaczelnicyBykowski Leon40 –1 II 1946Zbróg Stanisław 29 III 1945–1 II 1946Niekurzak Stefan Józef 1 II 1946–20 VIII 1947Nowak Józef Bartłomiej sierż. 20 VIII 1947–1 XI 1953Figura Bronisław Jan st. sierż. –VI 1954–


Komendantura

NaczelnicySiemieniuch Ignacy 20 VI 1945 –15 I 1946Pietras Stanisław –9 VIII 1945Kocot Józef Wincenty ppor. p.o. 1 X 1945–30 IV 1947Ilis Roman Franciszek chor. 1 VI 1947–6 I 1949Stankowski Stanisław Michał por. –1 VIII 1952–

ZastępcyKochański Jan 1 VIII 1945–


NaczelnicyDalach Felicja p.o. 3 V 1945–Krzywicka Stanisława Franciszek chor. p.o. 1 V 1947–1 III 1949Langenfeld Władysław Adolf 1 III–31 V 1949

(–30 VI 1949?)Siankowski Józef Jan chor./ppor. 1 IV 1950–15 III 1954Laskowski Jacek Stanisław ppor. p.o. 15 III 1954–

ppor./por. 1 XI 1954–Zastępcy

Dalach Felicja –9 XI 1945Kostowicz Jadwiga –1946–Krzywicka Stanisława Franciszek chor. 1 V 1947–14 IV 1950

39 Przeszedł do pracy w KW PZPR w Kielcach.40 Rozkaz z 7 III 1945 r.; zwolniony z powodu choroby.

206


207

Laskowski Jacek Stanisław ppor. 1 IX 1953–Król Jerzy Władysław st.sierż./chor. 15 III 1954–1 III 1956






NaczelnicyPietras Stanisław 15 IX 1944–Sołtyk Jan –VII 1946–Pochodyła Franciszek41 Władysław –29 XI 1946Bejm Kazimierz Walerian ppor. 18 V 1947–Moskalewicz Zygmunt Jan ppor. 1 VI 1947–30 IX 1950Siemion Michał (Mowsza) Mendel kpt. 1 X 1950–1 III 1951Pląder Edward42 Wawrzyniec ppor./por. 1 V 1953–1 IV 1955

ZastępcyMarecki Antoni43 Klemens chor. 1 II 1945–20 III 1946Bejm Kazimierz Walerian 1 V 1946–18 V 1947Będziak Władysław Franciszek p.o. 1 III–31 XII 1948

–1 V 1949Pląder Edward Wawrzyniec chor./ppor. 1 XI 1950–Sowiński Zdzisław Wacław chor./por. 1 XI 1950–Cendrowicz Hieronim Józef chor. 1 VI 1953–Pląder Edward Wawrzyniec por. 1 IV 1955–


NaczelnicyZalejski Jan Władysław ppor. 1 I 1949–30 XI 1952Kanarski Stefan Jan por. 1 I 1951–Pytlewski Janusz Władysław ppor. 1 XII 1952–

41 29 XI 1946 r. aresztowany.42 1 X 1954 r. skierowany do dyspozycji szefa WUBP Kielce po zakończeniu kursu MON.43 20 I 1946 r. delegowany do Centralnej Szkoły MBP.

206


207

ZastępcyBaran Władysław Eliasz chor. 1 VII 1950–

Janas Jan Antoni ppor. 1 I 1954–


NaczelnicyPierzchała Piotr Wincenty chor. 1 VII 1948–21 VII 1953

ZastępcySkowierzak Marian Stanisław chor. p.o. –1 IX 1947

1 IX 1947–1 X 1950

Wydział Kwaterunkowo-Budowlany Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego



NaczelnicySiankowski Józef Jan p.o. 1 I 1949–

ZastępcySiankowski Józef Jan p.o. –1 I 1949

Kaczor Aleksander Jan chor. 1 XI 1950–15 VII 1954–

Michałek Stanisław Jan por. 1 VII 1952–

Wydział/Służba Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyStępniewski Stanisław Stanisław plut./por. XI 1950–9 VIII 1952



NaczelnicyMoskalewicz Zygmunt Jan ppor. –31 XII 1948



NaczelnicyMichałek Stanisław Jan por. 1 XII 1950–30 VI 1952

Rzadkowska Anna Jan sierż. p.o. 1 VII 1952–1 XI 1953

208


209

ZastępcySowiński Zdzisław44 Wacław chor. –30 IX 1949


NaczelnicyKozłowski Czesław Stanisław mjr 1 V 1948–17 II 1950–Stachowiak Stanisław Leon –15 VII 1949



DyrektorzyBalicki Janusz Stanisław 1 IX 1946–Sedek Stanisław Wojciech por./kpt. 1 X 1947–28 II 1949Rotter Jan Jan kpt./mjr 1 V 1949–1 V 1954Szalecki Mieczysław Wincenty mjr/ppłk 1 V 1954–

ZastępcyBalicki Janusz Stanisław 1 X 1947–Szalecki Mieczysław45 Wincenty mjr 1 VII 1952–1 V 1954Zapora-Kowalski Władysław46 Wojciech por. 1 VII 1952–

Sekcja Socjalna/Referat Socjalny/Samodzielna Sekcja Socjalna


Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie kieleckim


PUBP/PUdsBP w Będzinie47 – zob. województwo śląskie/katowickie/stalinogrodzkie

PUdsBP/Delegatura w Białobrzegach48

Kierownicy/szefowieŚwider Marian Józef por. 1 II 1956–


44 1 X 1949 r. odkomenderowany na Kurs Oficerskiej Szkoły Kwatermistrzostwa MON.45 Zastępca ds. leczniczych.46 Zastępca ds. administracyjnych.47 Powiat do 24 II 1945 r. w województwie kieleckim, następnie śląskim/katowickim/stalinogrodzkim.48 Powiat utworzono 1 I 1956 r.

208


209

PUBP/PUdsBP w Busku Zdroju49

Kierownicy/szefowieMarzec Stanisław Kazimierz 1 XI 1944–31 XII 1945

Baran Bronisław50 12 I–14 III 1945

Mozal Stanisław Władysław por. p.o. 20 X 1945–

2 XI 1945–31 VIII 1946

Brol Jan Antoni p.o. 6 IX 1946–30 IX 1947

Głuski Wiktor Konstanty por. 1 X 1947–

Tomala Andrzej Stanisław ppor. p.o. 1 IX 1948–2 I 1949

Machula Henryk Wawrzyniec por. 1 V 1949–1 II 1950

Ciosek Tadeusz Józef por. 1 II 1950–15 VI 1952

Grześków Franciszek Michał kpt. 1 IX 1952–30 IV 1955

Prokop Tadeusz Leon por. 1 IV 1955–

kpt. 1 III 1956

ZastępcySocha Bolesław 22 IX 1944–

Brol Jan Antoni 6 IX 1946–30 IX 1947

Sękiewicz Stanisław Józef ppor. 1 X 1947–30 V 1948

Machula Henryk Wawrzyniec ppor./por. 1 VI 1948–1 V 1949

Tomala Andrzej Stanisław ppor. 1 IX 1948–2 I 1949

Kowalik Władysław51 Tomasz chor. 1 VI 1949–31 VIII 1950

Wojdała Tadeusz52 Antoni ppor./por. 1 VII 1952–23 V 1954

Prokop Tadeusz Leon por. 1 VII 1954–1 IV 1955

Rokicki Henryk Piotr ppor. 1 VIII 1955–

PUdsBP/Delegatura w Chmielniku53

Kierownicy/szefowieChmiel Zygmunt Stefan por. 1 II 1956–


PUBP/PUdsBP w Częstochowie54 – zob. województwo śląskie/katowickie/stalinogrodzkie

PUBP w Iłży – zob. PUBP w Starachowicach

49 23 II 1948 r. zmieniono nazwę powiatu ze stopnickiego na buski.50 Kierownik GO powiatu stopnickiego; aresztowany.51 Zwolniony w związku z aresztowaniem i skierowaniem jego sprawy na drogę sądową.52 Zginął 23 V 1954 r.53 Powiat utworzono 1 I 1956 r.54 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie kieleckim, następnie katowickim.

210


211

PUBP/PUdsBP w Jędrzejowie

Kierownicy/szefowieGrześków Franciszek55 Michał ppor. (?) 12 I–1 V 1945

Kiraga Marian Jan ppor. (?) p.o. 20 V 1945–31 VII 1946

Pronobis Józef Franciszek chor. 1 I–31 VIII 1946

Filipiak Stanisław Antoni por. 1 IX 1946–14 V 1947

Michałek Władysław Jan ppor. p.o. 15 V 1947–15 VI 1948

Wojtal Stefan Józef ppor./por. p.o. 15 VI 1948–30 V 1949

por. 1 VI–30 X 1949

Jaskólski Józef Jan chor./ppor. 1 II–15 IV 1950

Remsak Józef Andrzej ppor./por. p.o. 1 V 1950–10 VII 1951

Kołacz Marian Jan por. 1 VII 1952–15 I 1954

Teter Włodzimierz Stanisław por. 15 I 1954–1 IV 1955

Kusa Józef Ignacy chor./ppor./por. p.o. 1 IV–1 XII 1955

1 XII 1955–26 III 1956

ZastępcyPiekarczyk Roman56 –1 VIII 1945

Filipiak Stanisław Antoni por. 15 IV 1947–

Michałek Władysław Jan ppor. 15 V 1947–15 VI 1948

Wojtal Stefan Józef ppor./por. 1 X 1947–30 V 1949

Jaskólski Józef Jan chor. 1 IX 1948–31 I 1950

Jarczyński Bogusław Klemens ppor./por. 1 II 1950–31 V 1952(–1 VI 1952?)

Remsak Józef Andrzej ppor. 1 V 1950–10 VII 1951

Banach Roman Jan chor. 1 II 1952–1 X 1953

Kusa Józef Ignacy chor./ppor. 15 IV 1954–1 XII 1955

Dybilas Jan Tomasz ppor. 1 II 1956–

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Kazimierzy Wielkiej57

Kierownicy/szefowieAntonkiewicz Jan Maciej ppor. 1 II 1956–


55 Kierownik GO.56 Zastępca kierownika GO.57 Powiat utworzono 1 I 1956 r.

210


211

MUBP/MUdsBP w Kielcach

Kierownicy/szefowieBorecki (Byk) Czesław Bronisław 25 I–27 VIII 1945

(–22 VIII 1945?)Mazur Józef Jan p.o. 1 VI 1945–1 I 1946

ZastępcyMazur Józef Jan 26 V 1945–

PUBP/PUdsBP w Kielcach

Kierownicy/szefowieWójcik Wacław58 12 I 1945–Brociek Józef 1 II–24 IV 1945–Ratusiński Adolf 2 XI–1 XII 1945Gajewski Tadeusz Jan por. p.o. 1 II 1946–15 VI 1947Dąbrowski Władysław Antoni ppor./por. p.o. 1 IX–31 XII 1947Kiraga Marian Jan por. p.o. 1 III 1948–28 II 1950Machula Henryk59 Wawrzyniec por. 1 IV 1950–16 IV 1951Krawczyk Stanisław Józef por./kpt. 1 IX 1952–1 IV 1955Prokop Tadeusz60 Leon por. –1 VII 1954Sosnowski Jan61 Wawrzyniec ppor. –15 XII 1954Nowak Stanisław Antoni kpt. 1 IV 1955–1 IV 1956

ZastępcyGrynbaum (Grinbaum) Albert62

Majer chor. 1 I–7 VIII 1946

Piasecki Albin Izydor chor. p.o. 1 X 1946–31 XII 1947Dąbrowski Władysław Antoni ppor./por. 1 IX–31 XII 1947Rybak Henryk Stanisław chor. p.o. 15 I–31 VIII 1948

(–1 IX 1948?)Kiraga Marian Jan por. 1 III 1948–28 II 1950Sękiewicz Stanisław Józef ppor./kpt. 1 IX 1948–30 VIII 1954Górka Jan63 Michał kpt. 1 II–10 IX 1952Sosnowski Jan Wawrzyniec ppor. 1 XII 1954–Rajca Stanisław Stanisław ppor. 1 IV 1955–1 IV 1956

58 Kierownik GO.59 16 IV 1951 r. odwołany i skierowany na półroczny kurs.60 Od 25 V 1954 r. zawieszony w wykonywaniu czynności służbowych.61 15 XII 1954 r. wysłany na kurs rolny przy szkole partyjnej.62 Zaginął.63 Skierowany na roczny kurs przeszkolenia oficerów.

212


213

PUBP/PUdsBP w Końskich64

Kierownicy/szefowiePajączkowski Bronisław65 12 I 1945–Czechowicz Bronisław66 15 I 1945–Pluta Józef Michał kpt. 16 IV–23 VIII 1945

(–13 VIII 1945?)Piętek (Piętka) Henryk Antoni por. 20 IX 1945–30 III 1947

(1 VIII 1945–?)Wrocławski Antoni Józef por./kpt. 1 IV 1947–1 III 1951Teter Włodzimierz Stanisław ppor./por. 1 IV 1951–15 I 1954Nabiałczyk Stefan Ignacy por. 1 I 1954–Pakuła Tadeusz Jan por. 1 VIII 1955–

ZastępcyPiętek (Piętka) Henryk Antoni por. 1 III–19 IX 1945

(–1 VIII 1945?)Jedynak Bonifacy Józef por. 1 II 1946–31 VIII 1948Szumlak Józef Stanisław por. 1 IX 1948–1 II 1951Olczyk Marian67 Jan chor. 1 III–15 IX 1951Fortuna Stefan68 Władysław ppor. 1 II–1 VI 1952Suliga Stanisław Franciszek ppor. 15 IX 1952–31 III 1953Nabiałczyk Stefan Ignacy por. 1 X 1953–14 I 1954Grabczak Franciszek Stanisław por. 1 XII 1954–1 II 1956Olczyk Marian Jan kpt. 1 IX 1956–

PUBP/PUdsBP w Kozienicach

Kierownicy/szefowieMarszałek Franciszek69 12 I 1945–Osiński Stefan70 por. 8 II–27 III 1945Pawelec Jan 27 III 1945–Filipiak Stanisław Antoni ppor./por. 31 III 1945–31 VIII 1946Machnicki Antoni Tomasz chor. p.o. 15 VIII 1946–30 IX 1947Brol Jan Antoni ppor. p.o. 1 X 1947–31 VIII 1948

64 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie łódzkim, następnie kieleckim.65 Kierownik GO.66 Kierownik GO w Koninie.67 15 IX 1951 r. skierowany do Centrum Wyszkolenia MBP.68 1 VI 1952 r. zdjęty na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy.69 Kierownik GO.70 Zdezerterował i utworzył grupę podziemną podporządkowaną kpt. Władysławowi Melendzie ps. „Grab” (Delegatura Sił Zbrojnych).

212


213

Brandenburg Edward Antoni ppor./por. p.o. 1 IX 1948–20 X 1949Kanarski Stefan Jan por. 20 X 1949–31 XII 1950Sitek Antoni71 Józef por./kpt. 1 V 1951–24 XI 1952Prokop Tadeusz Leon por./ppor. 1 IV 1953–25 V 1954Bednarski Stanisław Jan chor./ppor./por. 1 XI 1954–26 III 1956

ZastępcyArendarski Leopold Tomasz 3 IV 1945–15 V 1946Jaskólski Józef Jan chor. p.o. 1 IX 1946–1 IX 1947

1 IX 1947–31 VIII 1948Brol Jan Antoni ppor. 1 X 1947–31 VIII 1948Brandenburg Edward Antoni ppor./por. 1 IX 1948–20 X 1949Rybak Henryk Stanisław chor. p.o. 1 IX 1948–15 X 1949Ziółek Wacław Roman ppor./por. 1 II 1950–1 VIII 1951Nabiałczyk Stefan72 Ignacy chor./ppor. 1 II–10 IX 1952Bednarski Stanisław Jan chor./ppor. 10 IX 1952–31 X 1954Talarski Jan Wincenty ppor. 1 IV 1955–

PUdsBP/Delegatura w Lipsku73

Kierownicy/szefowieRadłowski Stefan Antoni ppor. 1 II 1956–


PUBP/PUdsBP w Miechowie74 – zob. województwo krakowskie

PUBP/PUdsBP w Olkuszu75 – zob. województwo krakowskie

PUBP/PUdsBP w Opatowie – zob. PUBP w Ostrowcu Świętokrzyskim76

PUBP/PUdsBP w Opocznie77

Kierownicy/szefowieDaniel Aleksander78 Stanisław 12 I 1945–Kuczyński Aleksander79 15 I 1945–Szumlak Józef Stanisław por. 31 III–24 VIII 1945

71 Odwołany i skierowany na kurs aktywu kierowniczego MBP.72 Przeniesiony na roczny kurs przeszkolenia oficerów BP.73 Powiat utworzono w 1 I 1956 r.74 Powiat do 26 II 1945 r. w województwie kieleckim, następnie krakowskim.75 Powiat do 26 II 1945 r. w województwie kieleckim, następnie krakowskim.76 Ze względu na duże wpływy komunistów w lokalnej społeczności w Ostrowcu Świętokrzyskim (przemysł ciężki) PUBP w powiecie opatowskim zorganizowano w tym ośrodku miejskim.77 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie łódzkim, następnie kieleckim.78 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; kierownik GO w Opocznie.79 Kierownik GO.

214


215

Łojko Mikołaj80 Bazyli por. 23 VIII 1945–31 I 1946Wrocławski Antoni Józef por. 1 II 1946–1 IV 1947Kleczyk Tadeusz Antoni ppor./kpt. 1 IV 1947–1 XI 1949Cieśla Antoni Walenty por./kpt. 1 I 1950–31 III 1952Pastuszko Edward Antoni por./kpt. 1 IV 1952–1 IV 1955

ZastępcyWrocławski Antoni Józef chor./ppor. 28 IV 1945–1 II 1946Kleczyk Tadeusz Antoni ppor. 14 VI 1946–1 IV 1947Sujecki Józef Jan chor. p.o. 1 IV–31 X 1947

1 XI 1947–1 V 1948Franaszek Jan ppor. 1 V 1949–10 II 1950Trela Czesław Andrzej ppor. 1 IX 1952–31 X 1953Staszowski Roman Florian st. sierż./chor. 15 I 1954–1 IV 1955Wroniewski Mieczysław Jan chor./ppor. 1 IV 1955–1 IV 1956

PUBP/PUdsBP w Ostrowcu Świętokrzyskim

Kierownicy/szefowiePronobis Józef Franciszek chor. (?) 9 II–20 X 1945Machnicki Antoni Tomasz p.o. 20 II 1945–Góralski Tadeusz Jan p.o. 2 XI 1945–1 XI 1946Kiraga Marian Jan chor./por. p.o. 1 VIII 1946–28 II 1948Tomala Andrzej Stanisław ppor. p.o. 1 III–31 VIII 1948Głuski Wiktor81 Konstanty por./kpt. 1 IX 1948–17 IV 1950Pastuszko Edward Antoni ppor./por. 15 IX 1950–31 III 1952Cieśla Antoni82 Walenty kpt. 1 IV 1952–1 III 1953Górka Jan Michał kpt. 1 X 1953–1 IV 1955

ZastępcyMozal Stanisław Władysław por. (?) 30 I–1 VII 1945Siepietowski Władysław –24 IV 1945Góralski Tadeusz Jan 6 VIII–24 IX 1945Kiraga Marian Jan chor./por. 1 VIII 1946–28 II 1948Tomala Andrzej Stanisław chor. 1 X 1947–31 VIII 1948Michalski Feliks83 Franciszek ppor. 1 VI 1948–1949Duda Józef84 Józef ppor. 1 IV–15 IX 1951

80 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.81 18 IV 1950 r. skierowany na półroczny kurs przeszkolenia politycznego aktywu kierowniczego.82 Zwolniony dyscyplinarnie.83 31 VIII 1950 r. zwolniony z organów BP i przeniesiony do rezerwy MBP.84 15 IX 1951 r. skierowany do Centrum Wyszkolenia MBP.

214


215

Szumlak Józef Stanisław por./kpt. 1 IX 1952–30 XI 1954Lewandowski Jerzy Józef por. 1 XII 1954–1 IV 1955–

PUBP/PUdsBP w Pińczowie

Kierownicy/szefowieKowalczuk Grzegorz85 Józef 12 I 1945–Koza Jan 11 II–3 V 1945Czajka Stefan86 kpt. p.o. 1 VI–10 X 1945Pronobis Józef Franciszek chor. (?) 20 X 1945–1 I 1946Nowak Stanisław Antoni chor. p.o. 1 VI 1946–30 IX 1947Grześków Franciszek Michał por./kpt. p.o. 1 XI 1947–1 VI 1948

1 VI 1948–15 III 1949Łapa Andrzej87 Andrzej chor./ppor. 15 VII–30 X 1949Bogusz Tadeusz Jan por./kpt. 15 VIII 1950–1 VII 1952Krawczyk Stanisław Józef por. 1 VII–31 VIII 1952Olczyk Marian Jan por. 1 IX 1952–30 III 1953Antonkiewicz Jan Maciej ppor./por. 15 X 1953–1 II 1956Jeziorowski Stanisław Stanisław por. 1 II 1956–

ZastępcyBorycki Marian88 Piotr 1 II–21 II 1945Nowak Stanisław Antoni chor. 1 VI 1946–30 IX 1947Dąbrowski Władysław Antoni por. 1 V–30 VIII 1947Grześków Franciszek Michał por. 1 XI 1947–1 VI 1948Piwoński Stanisław Franciszek ppor. 1 VI 1948–31 I 1949Gajda Jan Jan por. 1 II–1 VIII 1949Antonkiewicz Jan Maciej ppor. 1 IX 1952–15 X 1953Jeziorowski Stanisław Stanisław ppor./por. 1 X 1953–1 II 1956

PUdsBP/Delegatura w Pionkach

Kierownicy/szefowieDuda Józef Józef kpt. 1 IV 1955–


PUdsBP/Delegatura w Przysusze89

Kierownicy/szefowieGrabczak Franciszek Stanisław por. 1 II 1956–


85 Kierownik GO.86 10 X 1945 r. zginął w wyniku nieostrożnego obchodzenia się z bronią.87 20 VIII 1950 r. przeniesiony do dyspozycji Departamentu Kadr MBP.88 Aresztowany.89 Powiat utworzono 1 I 1956 r.

216


217

MUBP/MUd/BP w Radomiu

Kierownicy/szefowieKonopko Henryk90 Bolesław ppor. 12 I 1945–Borecki (Byk) Czesław Bronisław mjr 22 VIII 1945–31 VIII 1946Pronobis Józef Franciszek chor. p.o. 1 IX 1946–

ZastępcyGłowacki Romuald Stanisław ppor./por. 20 V 1945–Mareczko Stefan Franciszek ppor. 23 VIII 1946–15 V 1947Franczak (Frańczak) Tadeusz Piotr por. 1 V 1947–1949Mruklik Teofil Jan por. –31 V 1951Świder Marian91 Józef por./kpt. 15 VI 1951–1 VII 1952Szczerba Marian Stanisław por. 1 IV 1955–

PUBP/PUdsBP/Delegatura nr 3/UBP MiP w Radomiu

Kierownicy/szefowieBulba Aleksander92 12 I 1945–7 III 1946

Chruściński Stanisław 25 I–24 IV 1945

Głowacki Romuald Stanisław ppor./por. 20 V 1945–31 VIII 1946

Pronobis Józef Franciszek ppor. p.o. –31 XII 1947

Mozal Stanisław Władysław kpt. 1 I 1948–15 III 1949

Grześków Franciszek Michał por./kpt. 15 III 1949–1 IX 1952

Strzelczyński Eugeniusz Franciszek por./kpt. 1 IX 1952–1 IV 1955

Nowak Stanisław Józef por. 1 IV 1954–1 IX 1955

Krawczyk Stanisław Józef por./kpt. 1 IV 1955–1 IX 1956

Bogusz Tadeusz Jan mjr 1 IX 1955–

Ciosek Tadeusz Józef kpt. 1 IX 1956–

ZastępcyMareczko Stefan Franciszek chor. 23 VIII 1946–15 V 1947

Franczak (Frańczak) Tadeusz Piotr chor. 1 V–31 XII 1947

Brandenburg Edward Antoni ppor. 1 I–31 VIII 1948

Mruklik Teofil Jan ppor./por. 1 IX 1948–31 V 1951

Świder Marian Józef por. 15 VI 1951–1 II 1956

Duda Józef Józef por. 1 IX 1952–1 IV 1953

90 Kierownik GO; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.91 Od 1 VII 1952 r. zastępca szefa UBP MiP Radom.92 Kierownik GO.

216


217

Rokicki Henryk93 Piotr chor./ppor. 15 X 1953–15 XII 1954Szczerba Marian Stanisław por. 1 IV 1955–

PUBP/PUdsBP w Sandomierzu

Kierownicy/szefowieParlicki Roman94 22 IX–15 XII 1944Bryła Józef95 Paweł p.o. 20 XI 1944–1 III 1945Głuski Wiktor Konstanty por. 1 V 1945–30 IX 1947Woźniak Adam Józef chor. p.o. 1 X 1947–15 VII 1949Łapa Andrzej Andrzej chor./ppor. 15 VII–30 X 1949Wojtal Stefan Józef por. 1 XI 1949–8 XI 1950Krawczyk Stanisław Józef por. 1 III 1951–30 VI 1952Rupniewski Antoni Jan chor./ppor./por. 1 VII 1952–31 X 1953Trela Czesław Andrzej ppor./por. 1 XI 1953–1 IV 1955

ZastępcySłotwiński Alojzy sierż. 22 IX 1944–21 II 1945Czajka Stefan 3 III–26 V 1945Łapa Andrzej Andrzej chor. 1 X 1947–14 VII 1949Woźniak Adam Józef chor. 1 X 1947–15 VII 1949Krawczyk Stanisław Józef ppor./por. 1 II 1950–1 III 1951Rupniewski Antoni Jan chor./ppor. 1 III 1951–1 VII 1952Gościk Jan Józef ppor. 1 VIII 1952–1 IX 1953Szewczyk Zdzisław Karol ppor. 1 X 1953–31 X 1954Karasiński Edward Jan chor./ppor. 1 IV 1955–1 IV 1956

MUBP/MUdsBP/Delegatura nr 4 w Skarżysku-Kamiennej

Kierownicy/szefowieSiewierski Eugeniusz 10 IV–14 XI 1945 Grześków Franciszek Michał ppor. (?) 1 V–20 X 1945Niedziela Tadeusz96 Józef kpt. 1 IV–30 XI 1955

ZastępcyDebniak (Dębniak) Czesław Walenty por. 1 IX 1955Sosnowski Jan Wawrzyniec por. 1 IX 1955–

MUBP w Sosnowcu97 – zob. województwo śląskie/katowickie/stalinogrodzkie

93 15 XII 1954 r. skierowany na kurs rolny przy szkole partyjnej.94 15 XII 1944 r. aresztowany za współpracę z AK.95 Usunięty ze stanowiska w związku z aresztowaniem.96 Wydalony ze służby w organach BP w związku ze skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego.97 Sosnowiec do 24 II 1945 r. w województwie kieleckim, następnie śląskim/katowickim/stalinogrodzkim.

218


219

PUBP/PUdsBP w Starachowicach98

Kierownicy/szefowieChomina Zbigniew99 Adam chor. 12 I–9 VII 1945Wójcik Zygmunt 27 III–24 IV 1945Ryś Jan 28 V 1945–Wolniczek Stanisław Wincenty por. p.o. 10 VII 1945–31 V 1946Bykowski Tomasz Feliks por. p.o. 8 II 1946–1 X 1947

1 X 1947–30 III 1950Jaskólski Józef Jan chor. 15 IV 1950–15 X 1951Machula Henryk Wawrzyniec por./kpt. 1 XI 1951–1 IX 1952Pawelec Kazimierz Jan ppor./kpt. 1 IX 1952–26 III 1956

ZastępcyAndre (Andree) Edward Adolf ppor. 1 VII 1946–30 IX 1947Walczyk Jan Franciszek p.o. 1 XII 1946–1 XI 1947Franczak (Frańczak) Tadeusz Piotr chor./por. 1 I 1948–1 III 1953Cieśla Antoni Walenty kpt. 1 III 1953–1 IV 1955Dudkiewicz Stefan Stanisław kpt. 1 IV 1955–

PUdsBP/Delegatura w Staszowie100

Kierownicy/szefowieSzewczyk Zdzisław Karol ppor./por. 1 XI 1954–1 IV 1955–


PUBP/PUdsBP w Szydłowcu101

Kierownicy/szefowieFijał (Fijoł) Lucjan Jan ppor./ por. 1 XI 1954–30 XI 1956


PUBP/PUdsBP we Włoszczowej

Kierownicy/szefowieBykowski Tomasz102 Feliks chor. 12 I 1945–8 II 1946Sułkowski Józef 28 II 1945–Woźniak Adam Józef chor. p.o. 21 X 1946–30 X 1947

98 Do 19 VIII 1949 r. powiat iłżecki z siedzibą władz w Starachowicach Wierzbniku, następnie powiat staracho-wicki z siedzibą w Starachowicach.99 Kierownik GO; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; 31 III 1964 r. popełnił samobójstwo w budynku KW MO w Olsztynie.100 Powiat utworzono 11 VIII 1954 r.101 Powiat utworzono w 1954 r.102 Kierownik GO, od 20 I 1945 r. kierownik PUBP.

218


219

Walczyk Jan Franciszek p.o. 1 XII 1946–Andre (Andree) Edward Adolf ppor./por. 1 X 1947–15 VIII 1950Walczyk Jan Franciszek sierż. p.o. –1 XI 1947Kosiarz Bogusław Jan ppor. 15 VIII 1950–30 IV 1951Jarczyński Bogusław Klemens por. 20 VI–1 XII 1952Prokop Tadeusz Leon ppor./por. 1 XII 1952–1 IV 1953Walczyk Mieczysław Władysław por./kpt. 1 IV 1953–29 II 1956Łata Władysław Łukasz por./kpt. 1 III 1956–

ZastępcyWalczyk Jan Franciszek p.o. 1 XII 1946–1 XI 1947Andre (Andree) Edward Adolf ppor. –1 X 1947Piwoński Stanisław Franciszek ppor. p.o. 1 X 1947–31 V 1948Sękiewicz Stanisław Józef ppor. 1 VI–31 VIII 1948

(–1 IX 1948?)Kanarski Stefan Jan por. 15 V–20 X 1949Pawelec Kazimierz103 Jan ppor. 1 VI 1950–15 IX 1951

(15 VI 1950–?)Prokop Tadeusz Leon ppor. 1 II–1 XII 1952Fijał (Fijoł) Lucjan Jan ppor. 1 X 1953–31 X 1954Sosnowski Jan Wawrzyniec ppor. 15 VII 1955–Debniak (Dębniak) Czesław Walenty por. 1 IX 1955–

PUBP/PUdsBP w Zawierciu104 – zob. województwo śląskie/katowickie/stalinogrodzkie

PUdsBP/Delegatura w Zwoleniu105

Kierownicy/szefowieSękiewicz Stanisław Józef kpt. 1 XI 1954–1 IV 1955–


Opracowanie: Bogusław Kopka, Grzegorz Majchrzak,Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki, Jacek Żurek

103 15 IX 1951 r. skierowany do Centrum Wyszkolenia MBP.104 Powiat do 24 II 1945 r. w województwie kieleckim, następnie śląskim/katowickim/stalinogrodzkim.105 Powiat utworzono w 1954 r.

220


221

WOJEWÓDZTWO KOSZALIŃSKIE1


WUBP/WUdsBP w Koszalinie

Kierownicy/szefowieSiwanowicz Leonard2 Adolf ppłk 1 VI 1950–10 IX 1951Małkiewicz Kazimierz Karol kpt. p.o. 10 IX 1951–6 I 1953Imiołek-Śliwa Władysław3 Wincenty ppłk p.o. 1 VI 1953–20 V 1955Cieślak Marian Władysław ppłk 20 V 1955–31 XII 1956

ZastępcyMałkiewicz Kazimierz Karol kpt. 4 XII 1950–5 I 1953Imiołek-Śliwa Władysław Wincenty ppłk 1 XII 1952–31 V 1953Jeżak Andrzej Wojciech kpt. p.o. 1 IX 1953–1 I 1955

1 I–15 XII 1955Imiołek-Śliwa Władysław4 Wincenty ppłk 1 I–20 V 1955


NaczelnicyUścinowski Mieczysław Mieczysław chor. p.o. 15 VI 1950–15 XII 1951Tokarz Stanisław Antoni por./kpt. 1 III 1952–1 IV 1955Jasiecki Bolesław Józef kpt. 1 V 1955–28 XI 1956

ZastępcyPiaskowska Władysława N.N.,

Franciszkapor. p.o. 15 VI 1950–15 IX 1951

Uścinowski Mieczysław Mieczysław por. 15 XII 1951–1 IV 1955Tokarz Stanisław Antoni kpt. 1 IV 1955–27 XII 1956


NaczelnicyWesołowski Kazimierz Józef kpt. p.o. 20 X 1950–1 II 1952

1 II 1952–1 VII 1955Pindor Tadeusz Jan por. 1 IX 1955–31 VIII 1956Pudło Aleksander Edward kpt. 1 IX–31 XII 1956

ZastępcyWesołowski Kazimierz Józef por. 20 X 1950–18 II 1952Pindor Tadeusz Jan ppor./por. 1 IV 1953–1 IX 1955Galant Bronisław Józef kpt. 1 II–28 XI 1956

1 Województwo koszalińskie zostało utworzone 28 VI 1950 r. 2 1 VI–20 VII 1950 r. szef delegatury MBP w Koszalinie.3 Funkcję pełnił prawdopodobnie od stycznia 1953 r. Występował też jako Śliwa-Imiołek, w 1948 r. powrócił do właściwego nazwiska Śliwa; zmarł 18 XII 1976 r. w Warszawie.4 Formalnie zastępca, w rzeczywistości p.o. szef.

220


221

Wydział II

NaczelnicyMarkiewicz Andrzej Jan por. 1 VIII 1950–29 XI 1952

Minnicki Jerzy Wincenty ppor./por. 15 VIII 1953–1 IV 1955

Ryba Józef Franciszek kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyMinnicki Jerzy Wincenty ppor. 1 V 1952–15 VIII 1953

Nowak Franciszek Franciszek ppor. 1 VIII 1953–1 I 1954

Wyrębkiewicz Władysław Maciej por. 1 IV 1954–1 IV 1955


NaczelnicyDąbrowski Tadeusz p.o. 14 IX 1945–


Wydział III

NaczelnicyBurdziej Igor5 Jan kpt./mjr 1 XII 1951–28 XI 1956

ZastępcyBurdziej Igor Jan por. 1 VIII 1950–1 XII 1951

Wilim Leonard Władysław ppor. 15 VII 1954–1 IV 1955

Zapłacki Zenon Antoni por. 1 IV–27 XII 1956

Wydział IV

NaczelnicyRoszkowski Eugeniusz Ludwik kpt. 15 I 1951–15 IV 1953

Zawadzki Jan Wawrzyniec por. p.o. 1 I–1 IX 1954

Sokołowski Ewaryst Józef por. 1 IX 1954–1 IV 1955

Zawadzki Jan Wawrzyniec por. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyBiałoboki Włodzimierz6 Bazyli ppor./por. 1 VIII 1950–15 IX 1951

por. 1 IX 1952–

Zawadzki Jan Wawrzyniec ppor. 1 I–1 IX 1954

Sokołowski Ewaryst Józef por./kpt. 1 IV 1955–1 IX 1956

5 Od 1 VIII 1950 r. do 1 XII 1951 r. kierował wydziałem, pełniąc formalnie funkcję zastępcy; od 28 XI 1956 r. do 1 XI 1961 r. kierował Wydziałem III KW MO w Koszalinie.6 Faktycznie od 1 VIII 1950 r. do 15 I 1951 r. kierował wydziałem.

222


223

Wydział V

NaczelnicySzajak Gustaw Izaak ppor./por. 1 VIII–15 XI 1950Kunicki Kazimierz Bolesław kpt. 15 XI 1950–24 XI 1952Żurek Władysław7 Walenty ppor. p.o. 1 III 1953–1 VII 1954

ZastępcySrokowski Krzysztof Franciszek por. –20 IV 1952Żurek Władysław Walenty chor./ppor. 1 V 1952–28 III 1953Wilim Leonard8 Władysław ppor. 1 XI 1953–15 VII 1954


NaczelnicyPrzybylski Władysław Stanisław ppor. p.o. 15 VIII 1950–15 X 1951Kruk Stanisław kpt. 15 X 1951–1 VIII 1955

ZastępcyPrzybylski Władysław Stanisław ppor. 15 VIII 1950–15 X 1951

(–15 X 1954?)

Wydział VIII

NaczelnicyPiszczek Kazimierz Szymon por. 29 III 1952–4 III 1953


Wydział Żeglugi Morskiej/Wydział VIII „A”

NaczelnicyBloch Franciszek9 Józef mjr 1 I–1 VIII 1951Sokołowski Ewaryst Józef por. p.o. –1 X 1953

1 X 1953–1 IX 1954Zastępcy

Piszczek Kazimierz Szymon por. 1 III–9 XI 1952Osys Zygmunt Jan por. 1 X 1952–1 II 1953Marcinkowski Zdzisław Antoni por. 1 II 1953–1 X 1954

Wydział IX

NaczelnicyWyrębkiewicz Władysław Maciej por. 1 IV 1955–28 XI 1956


7 Faktycznie kierował wydziałem od listopada 1952 r.8 Faktycznie pełnił tę funkcję od października 1952 r.9 Używał imienia Bogdan, które w rzeczywistości było pseudonimem z GL; 1 VIII 1951 r. zginął w przypadko-wej strzelaninie między funkcjonariuszami UB.

222


223

Wydział X

NaczelnicyDługosz Władysław10 Wincenty por. 1 II 1952–15 VI 1954

ZastępcyDługosz Władysław Wincenty por. 1 II 1952–15 VI 1954



Śron Marian Jan por./kpt. 1 V 1953–1 IV 1955

Inspektorat Miejski

NaczelnicyZawadzki Jan Wawrzyniec brak danych

ZastępcyTruchan Marian Szymon ppor. 1 I 1954–15 VII 1955

Inspektorat Wiejski

NaczelnicyZawadzki Jan Wawrzyniec por. 1 IX 1954–1 IV 1955

ZastępcyBiałoboki Włodzimierz Bazyli por. 1 IX 1954–1 IV 1955

Wydział „A”

NaczelnicyOgonowski Walenty Konstanty chor./por. p.o. 15 VIII 1950–15 IX 1954

por. 15 IX 1954–1 IV 1955Zastępcy

Przewoźniak Marian Jan ppor. 1 XII 1951–31 III 1955


NaczelnicySitka Alfons Antoni kpt. 1 VIII 1950–31 I 1952Szymański Bronisław Antoni por./kpt. 1 IX 1952–28 XI 1956

ZastępcySzymański Bronisław Antoni por. 15 XII 1951–1 IX 1952

(–31 XII 1952?)Jaroszewski Jerzy ppor. 1 VI 1952–Gruchała Zenon Stanisław ppor. 1 IV 1953–1 VII 1954Cieślik Władysław Franciszek por. 1 IX 1954–27 XII 1956

10 W rzeczywistości zastępca, kierował wydziałem nie mając nominacji.

224


225


NaczelnicyRóżański Kazimierz Bronisław kpt. 1 IX–31 XII 1950Wrocławski Zdzisław Józef kpt. 1 I 1951–24 XI 1952Ryba Józef Franciszek por./kpt. 1 IX 1953–31 III 1955

(1 I 1953–?)Zastępcy

Ryba Józef Franciszek por. 1 I–1 IX 1953Ściernicki Bolesław11 Michał kpt. 1 IX 1953–1 IV 1955

Wydział Cenzury



NaczelnicyUścinowski Mieczysław Mieczysław por. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyBiałoboki Włodzimierz Bazyli por. 1 IV 1955–1 I 1957


NaczelnicyMartelus Wiesław Ignacy chor./ppor. 1 IX 1952– IV 1956Kolenda Mieczysław IV 1956–


Wydział „W”

NaczelnicyZubel Jan 1 I–1 IV 1956




Biuro Studiów


11 Przez jakiś czasu używał przybranego nazwiska Ścierko.

224


225


NaczelnicyKonieczny Zenon Tomasz por./kpt. p.o. 7 IX 1950–1 IV 1955

kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956Zastępcy

Truchan Marian Szymon chor. 1 I 1954–15 VII 1955



Wyrębkiewicz Władysław Maciej ppor. 26 VII 1951–1 I 1954


NaczelnicyStachyra Józef Stanisław ppor. 15 VIII 1950–



NaczelnicyWypych Józef Stanisław chor./ppor. 1 VIII 1953–1 IV 1956Gritzman Paweł Herman por. 1 IV–31 XII 1956

ZastępcyBorowski Władysław Julian por. p.o. 1 VIII 1950–1 VI 1953

1 VI 1953–1 IV 1955


NaczelnicySzulc Antoni 1 IV–15 IX 1954Korczak Stanisław 1 IV 1955–31 XII 1956


Komendantura

NaczelnicyKobylański Zygmunt Paweł chor. 1 IX 1950–1 VII 1951Jewdosiuk Jan Antoni chor. 1 VIII 1951–15 VII 1952Szostak Michał Antoni ppor. 1 VIII 1952–1 VI 1953Najda Stanisław Bazyli chor. 1 VI 1953–31 V 1954



NaczelnicyHołub Jerzy Kazimierz chor. p.o. 1 V 1951–1 II 1952

226


227

Dajek Franciszka Izrael bez stopnia 1 II 1952–1 XII 1954Cichosz Antoni Antoni ppor. p.o. 7 XII 1954–1 IV 1955

ppor./por. 1 IV 1955–28 II 1957

ZastępcyCichosz Antoni Antoni ppor. 1 XI 1952–7 XII 1954Hołub Jerzy Kazimierz ppor. 1 IV 1955–1 I 1957


NaczelnicyGromadziński Bogdan sierż. p.o. 1 IX 1953–1 I 1954



NaczelnicyMaciejewski Witold chor. 1 VIII 1953–1 I 1955



NaczelnicyKorzeniowski Edward Jan por. p.o. 15 III 1952–1 II 1953Gładysiak Bernard Franciszek por. 1 X 1953–28 XI 1956

ZastępcyFrajermauer Szymon12 Gerszon

(Henryk)ppor. 1 VI 1950–15 III 1952

Korzeniowski Edward Jan por. 15 III 1952–1 II 1953Gładysiak Bernard Franciszek ppor. 1 II–30 IX 1953Gajos Jan Józef por. 1 X 1953–31 XII 1954


NaczelnicyDrożdż Stanisław Walenty chor. 1 VI 1950–31 I 1952Lipowski Władysław Tadeusz ppor. 15 VII 1953–1 IV 1955

ZastępcyLipowski Władysław Tadeusz ppor. 1 X 1950–15 VII 1953

12 W 1953 r. zmienił nazwisko na Orłowski.

226


227


NaczelnicyBrandwajman Boruch Bernard bez stopnia 1 XII 1950–29 II 1952Adamski Franciszek Wojciech chor./ppor. 1 III 1952–1 IV 1955

ZastępcyObałek Zygmunt bez stopnia 1 XI 1954–


NaczelnicySochaczewski Paweł Jacek ppor. 1 VI 1950–1 IV 1955

ZastępcyTruskawski (Trzuskowski) Henryk

Józef 1 VI 1950–1 XI 1952


NaczelnicyWalendzik Jerzy Jan kpr. 1 VI 1950–1 III 1952Januszewski Henryk Bronisław st. sierż. 1 III 1952–25 V 1953Graczkowski Feliks Józef ppor. 1 VI 1953–31 III 1955



NaczelnicyLeszczyński Józef Mikołaj chor. 1 VI 1950–1954






Gajos Jan Józef chor. 1 VI 1950–30 IX 1953


NaczelnicyLisikiewicz Tadeusz Kazimierz kpt. 1 XII 1950–1 I 1955


228


229


DyrektorzyStudzieniecki Zdzisław Józef mjr p.o. 1 VIII 1950–15 III 1954Świątkowski Zbigniew por. 15 III–7 XII 1954



NaczelnicyWołyński Edmund st. sierż. 1 I 1953–


Sekretariat kierownictwa WUBP/WUdsBP


Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie koszalińskim


PUBP/PUdsBP/Delegatura w Białogardzie13

Kierownicy/szefowieWitczak Witold Józef bez stopnia p.o. 17 V–10 VI 1945Krakowski Ludwik14 Jakub por. p.o. 10 VI 1945–1 V 1946Dominiak Bronisław Antoni por. p.o. 1 V 1946–1 X 1947

1 X 1947–1 IX 1948Wiśniewski Jan Antoni ppor. 1 IX 1948–31 XII 1949Kapuściński Kazimierz N.N.,

Michalinachor./ppor. 1 I 1950–1 VIII 1951

Chądzyński Władysław Stefan por. p.o. 1 VIII 1951–20 III 1952Zawadzki Jan Wawrzyniec ppor./por. 1 VI 1952–1 I 1954Nowak Franciszek Franciszek por. p.o. 1 I 1954–1 IV 1955

1 IV–1 IX 1955Wygonowski Marian Józef ppor. 15 X 1955–31 XII 1956

ZastępcyWitczak Witold Józef bez stopnia 10 VI–29 VII 1945Zając Zygmunt Stanisław VI 1945–

13 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.14 Zdezerterował 18 IV 1946 r.

228


229

Jakowiec Jan Piotr chor. 1 I–1 IV 1950Nowicki Henryk Piotr ppor. 1 IV–1 VIII 1950Chądzyński Władysław Stefan por. 1 VIII 1951–20 III 1952Zawadzki Jan Wawrzyniec ppor. 20 III–12 IX 1952Aniszkiewicz Jan Hilary chor./ppor. 15 IX 1952–1 XI 1954

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Bytowie15

Kierownicy/szefowieMoliński Bronisław Szczepan p.o. 18 IV–1 VIII 1945Redo Leonard Walenty ppor. 1 VIII–9 IX 1945Połatyński Antoni chor. 9 XI 1945–26 I 1946Stawicki Wincenty Jan chor. 27 I–30 IV 1946Krawczyk Mikołaj Bazyli p.o. 1 V–1 VII 1946Woronowski Henryk 2 VII–1 XII 1946Szymonik Wacław Aleksy chor. p.o. 1 XII 1946–31 VII 1947Hołodowski Józef Wacław chor. p.o. 1 VIII 1947–31 I 1948

chor./ppor. 31 I 1948–31 XII 1949Tabor Kazimierz Paweł por. 1 I–1 IV 1950Sikora Ludwik Antoni ppor. 1 IV–22 VIII 1950Matusz Zygmunt Józef chor./ppor. p.o. 25 IX 1950–30 XI 1954Klimkiewicz Jan Julian ppor. p.o. 1 XII 1954–1 IV 1955

1 IV 1955–XII 1956Zastępcy

Szymonik Wacław Aleksy st. sierż./chor. 1 XII 1946–31 VII 1947Hołodowski Józef Wacław chor./ppor. 1 VIII 1947–31 XII 1949Matusz Zygmunt Józef chor. 25 IX 1950–Leporowski Stanisław Leon chor./ppor. 15 XI 1952–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Człuchowie16

Kierownicy/szefowieWitosławski Henryk p.o. 18 IV–29 V 1945Dudek Wiktor 18 VI–19 XI 1945Strzałka Kazimierz Mateusz ppor. p.o. 10 XII 1946–31 XII 1947Brylski Zygmunt Józef ppor. p.o. 1 I 1948–31 XII 1949Długosz Władysław Wincenty chor./ppor. p.o. 1 I–1 VIII 1950

1 VIII 1950–1 V 1951Kaliszka Bronisław Antoni por. 1 X 1952–31 III 1955Kurach Antoni Franciszek ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956

15 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.16 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie pomorskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.

230


231

ZastępcyKilanowski Władysław17 Władysław bez stopnia p.o. 23 X 1945–V 1946Brylski Zygmunt Józef ppor. 1 I 1948–31 XII 1949Rymkiewicz Piotr Antoni chor. 1 II–28 VI 1950Kaliszka Bronisław Antoni ppor. 1 V 1951–1 X 1952 Wygonowski Marian Józef st. sierż./chor. 1 VI 1952–1 VIII 1953

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Drawsku18

Kierownicy/szefowieDąbrowski Jan Józef bez stopnia 17 V 1945–Owczarek Bolesław Gabriel p.o. 30 I–31 V 1946

(–30 VII 1946?)Andrysiak Kazimierz Klemens ppor. p.o. 11 VI 1946–15 IV 1947Piękniewski Daniel Wojciech ppor./por. 10 IV–31 XII 1947Wesołowski Kazimierz Józef ppor./por. p.o. 10 XII 1947–14 VI 1949Kossakowski Roman Tomasz chor./por. p.o. 15 VI 1949–31 VII 1950

por. 1 VIII 1950–1 IX 1951Ćmielowski Jan 2 IX 1951–1 II 1952Kuczyński Franciszek Konstanty por. 1 II 1952–31 XII 1953Kuberski Zygmunt Józef por. XII 1953–27 XII 1956

ZastępcyMydlarz Marek 23 VII 1945–Dąbrowski Jan Józef III 1946–Wesołowski Kazimierz Józef por. 1 I–14 VI 1949Kossakowski Roman Tomasz chor. 1 VII 1949–31 III 1950Żurek Władysław Walenty st. sierż./chor. 1 IV–28 VI 1950Tylimoniuk Adam Bartłomiej ppor. 15 II 1951–Witczak Witold Józef por. 1 IX 1952–15 II 1954Molenda Ignacy Franciszek ppor. 15 IX 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Kołobrzegu19

Kierownicy/szefowieBednarek Edward Władysław p.o. 17 V 1945–2 II 1946Godik Jerzy20 por.(?) 16 II–11 V 1946Wiśniewski Jan Antoni chor./por. p.o. 1 III–31 VIII 1948Stelmaszczuk Piotr Zachar ppor./kpt. 1 X 1948–1 VI 1952

(–1 VI 1950?)

17 Aresztowany w maju 1946 r.18 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim.19 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim.20 Prawdopodobnie funkcję tę pełnił już wcześniej.

230


231

Starosta Bolesław Adam por. 15 II–1 V 1952Tylimoniuk Adam Bartłomiej por. p.o. 1 X 1952–1 XII 1953Latocha Wacław Kazimierz st. sierż. p.o. 1 XII 1953–15 XII 1954

ppor. 15 VIII 1955–1 VIII 1956Starosta Bolesław Adam por./kpt. 1 VIII–31 XII 1956

ZastępcyKołodziejski Władysław Józef 17 V 1945–Wiśniewski Jan Antoni chor./ppor. 1 III–31 VIII 1948Kuźmicz Mikołaj Paweł ppor. 1 I 1950–1 V 1951Tylimoniuk Adam Bartłomiej ppor. 15 II 1951–1 VI 1952Kozłowski Mieczysław Karol chor. 1 VI 1952–20 IX 1954Bierski Henryk Wincenty ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Koszalinie21

Kierownicy/szefowieKwiatkowski (imię nieznane) 1945Pysiewicz Tadeusz Michał 4 XII 1945–15 II 1947Józefiak Władysław p.o. –30 I 1946Sawicki Stanisław Borys por. p.o. 26 VIII 1946–1 XI 1947Roszkowski Eugeniusz Ludwik por. p.o. 1 XI 1947–31 I 1948

por./kpt. 31 I 1948–15 I 1951Górecki Paweł(Zylberg Izrael)

Chaim ppor. 1 VI 1951–15 II 1952

Starosta Bolesław Adam por. 15 II 1952–1 XII 1954Bednarek Henryk Franciszek por. p.o. 1 XII 1954–1 IV 1955

1 IV–1 IX 1955 Kielar Piotr Jan 1 XI 1955–13 XI 1956

ZastępcyBabiński Stanisław Stanisław chor. 10 XII 1947–31 XII 1948Polewka Mieczysław Andrzej ppor. 1 VI–31 VIII 1949Górecki Paweł(Zylberg Izrael)

Chaim st. sierż./chor./ppor.

15 XII 1949–1 VI 1951

Bączkowski Zdzisław Władysław chor. 1 VI 1952–1 II 1953Kułak Leszek Józef chor./ppor. 1 X 1953–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Miastku22

Kierownicy/szefowieLeski Roman Roman ppor. p.o. 1 VIII 1945–1 VI 1947Zaremba (Zaręba?) Mieczysław

Bolesław ppor. p.o. 1 VI 1947–31 I 1948ppor./por. 31 I–1 VIII 1948

21 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim.22 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.

232


233

Wojcieszak Kazimierz Tomasz st. sierż./ppor. p.o. 1 VIII 1948–1 V 1951Malinowski Zdzisław Roman chor. 1 V 1951–1 VIII 1953Dymkowski Stanisław Wacław chor./ppor. 1 VIII 1953–30 IV 1955Kifner Bronisław Bronisław por. 1 IV 1955–27 XII 1956

ZastępcyWojcieszak Kazimierz Tomasz st. sierż./chor. 1 VIII 1948–28 VI 1950Irzykowski Feliks N.N.,

Władysławappor. 1 IX 1950–1 XII 1951

Dymkowski Stanisław Wacław chor. 15 IX 1952–1 VIII 1953Kifner Bronisław Bronisław por. 1 XI 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Sławnie23

Kierownicy/szefowieKlecha Adam Stanisław 17 V 1945–Górski Kazimierz Walenty(?) 22 X 1945–22 II 1946Pilipczuk Aleksander24 Michał por. p.o. 18 II–1 VII 1946Złotogórski Wacław Józef ppor./por. p.o. 1 VII 1946–30 IX 1947

por./kpt. 1 X 1947–1 VIII 1948Bloch Franciszek Józef kpt./mjr 1 VIII 1948–1 I 1951Kuźmicz Mikołaj Paweł ppor./por. p.o. 1 V 1951–1 VI 1952

1 VI–1 IX 1952Hryniewiecki Janusz Jan por. 1 IX 1952–10 VII 1954Wilim Leonard Władysław ppor. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyBazan Michał Jan chor./ppor. p.o. 1 I–1 VIII 1950

ppor. 1 VIII 1950–1 VIII 1951Kuźmicz Mikołaj Paweł ppor. 1 V 1951–1 VI 1952Makuś Wiktor Jan sierż./chor. 1 VII 1952–1 XI 1953Kuśmierkiewicz Kazimierz Aleksy ppor. 15 V 1954–

PUBP/PUdsBP w Słupsku25

Kierownicy/szefowieKrakowski Ludwik Jakub por. p.o. 25 IV–10 VI 1945Lasota Józef p.o. VII–IX 1945Wysocki Adam Antoni bez stopnia 14 IX–27 XI 1945

23 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.24 Występuje też jako Aleksy Filipczuk.25 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.

232


233

Makowski Jerzy ppor. XI 1945–26 VIII 1946Chumek Tadeusz Aleksy ppor./por. p.o. 5 VIII 1946–15 IV 1947Andrysiak Kazimierz Klemens ppor./por. p.o. 15 IV–30 IX 1947

por. 1 X 1947–1 IX 1948Różański Kazimierz Bronisław por./kpt. 1 X 1948–31 VIII 1950Chumek Tadeusz Aleksy por. 1 IX 1951–30 VI 1952Kuźmicz Mikołaj Paweł por. 1 IX 1952–9 XI 1953Żurek Władysław Walenty por./kpt. 1 VII 1954–27 XII 1955

ZastępcyZając Zygmunt Stanisław IV–VI 1945Wysocki Adam Antoni VI–18 XI 1945Biały Zygmunt Jan ppor. p.o. 1 I–1 IX 1946Stawicki Wincenty Jan chor. p.o. 1 VIII 1947–31 XII 1949Chwiałkowski Leon Roch ppor. p.o. 1 I–31 VII 1950

1 VIII 1950–Zawadzki Jan Wawrzyniec chor. 1 IX 1951–20 III 1952Nowacki Henryk Piotr por. 1 IX 1952–1 II 1954Zimnowłocki Józef Michał por. p.o. 1 IX 1954–1 IV 1955Dorynek Władysław Jan por. 1 IV 1955–1 IV 1956Zimnowłocki Józef Michał por./kpt. 1 IV 1956–3 I 1957

PUBP/PUdsBP w Szczecinku26

Kierownicy/szefowieRutkowski Wacław Jakub 18 IV 1945–1 V 1946Witosławski Henryk 29 V 1945–1946Stefański Mieczysław Wacław ppor. 20 II–30 VI 1946 Brylski Zygmunt Józef chor./ppor. p.o. 11 IX 1946–1 I 1948

(12 IV 1946–31 XII 1947?)Strzałka Kazimierz Mateusz ppor. 1 I–30 VIII 1948Zaremba (Zaręba?) Mieczysław

Bolesław por./kpt. 1 VIII 1948–1 VIII 1950(–28 VI 1950?)

Achramowicz Stanisław Wincenty kpt. p.o. 15 VIII 1950–1 V 1951Wilczek Ryszard Maciej ppor. 1 IX 1951–1 XI 1953Makuś Wiktor Jan chor./por. 1 XI 1953–I 1957

ZastępcyBoba Aleksander Józef st. sierż. III–18 IV 1945Ettinger Filip Izaak chor. 1 II–10 XII 1946Boba Aleksander Józef chor. p.o. 1 XII 1946–1 X 1947

1 X 1947–1 VII 1948

26 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim.

234


235

Sikora Ludwik Antoni ppor. 15 VI–15 VII 1949Szymczak Jan Adam chor./ppor. p.o. 15 VII–1 XII 1949Kaliszka Bronisław Antoni ppor. p.o. 1 I–1 VIII 1950

1 VIII 1950–1 V 1951Wilczek Ryszard Maciej ppor. 1 V–1 IX 1951Dorynek Władysław Jan por. p.o. 1 IX 1951–1 IV 1955

por./kpt. 1 IV 1955–1 IV 1956Kupski Zenon Antoni por. 1 IV–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Świdwinie27

Kierownicy/szefowieAniszkiewicz Jan Hilary ppor. p.o. 1 XI 1954–1 IV 1955Molenda Ignacy Franciszek ppor. 1 IV 1955–XII 1956

ZastępcyAniszkiewicz Jan Hilary ppor. 1 XI 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Wałczu28

Kierownicy/szefowieSzczepański Józef Jan p.o. 18 IV–17 V 1945Kamiński Edward p.o. 17 V–15 IX 1945Romiszewski Mieczysław Jan p.o. 15 IX 1945–31 VII 1946Nowicki Henryk Piotr chor. 1 VIII 1946–1 IV 1947Stelmaszczuk Piotr Zachar chor./ppor. p.o. 1 IV–1 X 1947

ppor. 1 X 1947–1 IX 1948Chumek Tadeusz Aleksy por. p.o. 1 IX 1948–1 IX 1951Godlewski Bronisław29 Witold ppor. 1 IX 1951–15 VII 1952Ćmielowski Jan IV–28 VII 1952 Klimkiewicz Jan Julian chor. p.o. 15 VII 1952–1 XII 1954Wątroba Henryk Jan por. 1 XII 1954–1 IX 1956Koziar Eugeniusz Trofim kpt. 1 IX 1956–3 I 1957

ZastępcySzczepański Józef Jan 18 IV–16 V 1945Kamiński Edward p.o. 17 V 1945–Stelmaszczuk Piotr Zachar chor. p.o. 1 VI 1946–31 III 1947

1 IV–9 X 1947Romiszewski Mieczysław Jan p.o. –31 VII 1946

27 Powiat utworzony 11 VIII 1954 r.28 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim.29 1 II 1952 r. zawieszony w czynnościach.

234


235

Nowicki Henryk Piotr chor. p.o. 1 VIII 1946–1 IV 1947Chumek Tadeusz Aleksy por. p.o. 1 V 1948–1 VIII 1950

1 VIII 1950–1 IX 1951Klimkiewicz Jan Julian ppor. 15 VII 1952–1 XII 1954Bobrowicz Stanisław Stefan ppor. 1 XII 1952–15 IV 1954Kurach Antoni Franciszek ppor. 1 XII 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Złotowie30

Kierownicy/szefowieCielma Mieczysław ppor. p.o. 18 IV–16 V 1945Obuchowicz Czesław Michał p.o. 17 V–20 XII 1945Popławski Teodor Adam p.o. –10 II 1946Chrapkowski Stefan Jan chor. p.o. 23 III 1946–31 VII 1947Kuchiwczak Michał31 Jan por. p.o. 1 VIII 1947–1 V 1948

1 V 1948–1 V 1949Jakowiec Jan Piotr p.o. 1 V–30 VI 1949Godlewski Bronisław Witold

(Witalis)ppor. p.o. 1 VII 1949–28 VI 1950

1 VIII 1950–1 IX 1951Wątroba Henryk Jan kpt. p.o. 1 IX 1951–1 VI 1952

1 VI 1952–1 XII 1954Starosta Bolesław Adam por. 1 XII 1954–1 VIII 1956

(1 IV 1955–?)Piekarski Stanisław Władysław 1 VIII 1956–

ZastępcyLebiedziński Mikołaj Eliasz VII 1945–I 1946Dawidowicz Antoni Józef p.o. 18 III–30 IV 1947Kuchiwczak Michał Jan por. 1 VIII 1947–1 V 1949Godlewski Bronisław Witold

(Witalis)ppor. 1 VII–31 XII 1949

Chądzyński Władysław Stefan ppor. p.o. 1 I–1 VIII 19501 VIII 1950–1 VIII 1951

Wątroba Henryk Jan kpt. 1 IX 1951–1 VI 1952Kułak Leszek Józef st. sierż./chor. 1 VI–10 IX 1952Proć Mikoła Jakub chor. 1 I 1953–

(–1 IV 1955–?)

Opracowanie: Igor Hałagida

30 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie pomorskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.31 Zwolniony dyscyplinarnie, skazany na 9 miesięcy więzienia przez WSR w Szczecinie.

236


237

WOJEWÓDZTWO KRAKOWSKIE


WUBP/WUdsBP w Krakowie

Kierownicy/szefowieImiołek-Śliwa Władysław1 Wincenty kpt./mjr p.o. 13 I–4 IV 1945Bielecki (Frey) Jan2 Wacław mjr/ppłk 4 IV 1945–10 X 1946Olkowski Jan Mikołaj kpt./mjr 25 VIII 1946–12 X 1948Duda Teodor3 Filip płk 16 X 1948–22 II 1950Łanin Grzegorz Bazyli ppłk 23 II 1950–30 XI 1953Stypczyński Lutosław Czesław mjr 1 XII 1953–31 XII 1955Filipiak Stanisław4 Antoni ppłk 1 I–27 XI 1956Koperek (Koperek-Marecki) Józef5

N.N., Seweryna

mjr p.o. 28 XI–31 XII 1956

ZastępcyGorliński Jan (Monderer--Lamensdorf Cezary)

Dawid ppor./por. 15 V 1945–5 I 1946

Suchecki Mieczysław Dionizy por. p.o. 15 I–27 V 1946Franaś Władysław Tomasz por. p.o. 27 V 1946–31 V 1947Olkowski Jan Mikołaj kpt. 27 V–24 VIII 1946Koton Eliasz6 Zygmunt mjr 1 X 1946Światło Józef (Fleischfarb Izaak)7

Gabriel mjr 25 X 1946–30 IX 1948

Strzałka Stanisław8 Mateusz por. 1 II 1948–Schönborn Ludwik9 Jerzy kpt. 15 III 1949–28 II 1950Szlachcic Franciszek Jan mjr 1 V 1949–31 V 1950Kaszkur Witold Józef por./kpt./mjr 4 XII 1950–31 VII 1955Stypczyński Lutosław Czesław mjr 12 XI 1952–30 XI 1953Łobaszewski Jan Jan kpt. 1 VII 1954–30 VI 1956Gliński Zygmunt Józef kpt. 1 IX 1955–31 XII 1956Koperek (Koperek-Marecki) Józef

N.N., Seweryna

mjr 1 X–31 XII 1956

1 Występował też jako Śliwa-Imiołek, w 1948 r. powrócił do właściwego nazwiska Śliwa; zmarł 18 XII 1976 r. w Warszawie.2 Od 25 VIII 1946 r. urlopowany; w 1956 r. Jan Frey-Bielecki.3 Zmarł 15 VI 1986 r. w Warszawie.4 Urzędował do 30 XI 1956 r.5 Rozkaz z 1 XII 1956 r.6 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; rozkaz o nominacji anulowany.7 5 XII 1953 r. zbiegł za granicę.8 16 VI 1948 r. anulowano rozkaz o nominacji.9 Major tytularny; od 7 XI 1949 r. w dyspozycji Romana Romkowskiego (delegacja) zmarł 1 VII 1990 r. w Rze-szowie.

236


237


NaczelnicyBuda Andrzej Kacper bez stopnia/ppor. 13 I–7 VI 1945

Brandszaft Maria Szymon bez stopnia/chor. p.o. 5 V 1945–20 V 1946

Skowronek Józef Józef bez stopnia/ppor.

p.o. 20 V–17 IX 1946

Pękała Wilhelm Rudolf ppor./kpt. 9 IX 1946–13 IV 1951

Trepa Eugeniusz10 Stanisław por. p.o. 14 IV–31 XII 1951

Ćwik Jan Antoni kpt. p.o. 1 I 1952–31 I 1953

Pająk Eugeniusz Jan por./kpt. p.o. 1 VII 1953–1 III 1954

kpt. 1 III 1954–31 III 1955

Szumski Antoni Bazyli mjr 1 V 1955–31 I 1957

ZastępcyKorbas Mieczysław11 Feliks 5 II–12 VI 1945

Stawarczyk Stefan Jan 7 VI–25 VIII 1945

Farb Adam Dawid por. 20 V 1946–31 V 1948

Legomska Bronisława Chaim ppor./por. 10 V 1948–31 XII 1949

Ćwik Jan Antoni por./kpt. 1 X 1950–31 XII 1951

Pęchalski Aleksander Franciszek kpt. 1 X 1951–31 VII 1954

Pająk Eugeniusz Jan por./kpt. 1 VI 1952–28 II 1954

Książek Roman Stanisław por./kpt. 15 VI 1953–31 III 1955

Pająk Eugeniusz Jan kpt. 1 IV 1955–31 I 1956

Książek Roman Stanisław kpt. 1 IV–31 XII 1956


NaczelnicyZamorski (Mor) Henryk12 Karol por. p.o. 14 VII–1 XI 1945

Tuczyński Bolesław13 Antoni st. sierż./ppor. p.o. 1 II 1946–31 V 1947

Szymczuch Edward Piotr ppor./por. p.o. 1 IV 1947–9 I 1948

Grotte Józef (Roman Feliks)14

Antoni (Abram)

kpt. p.o. VII 1947–VIII 1948

Kociołkowski Tadeusz Zygmunt kpt. 1 IX 1948–6 XII 1951

Pękała Eugeniusz Rudolf por./kpt. 1 V 1952–31 III 1955

10 Zwolniony z UB na własną prośbę.11 Zwolniony na własną prośbę.12 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; faktycznie naczelnik od 10 V 1945 r.13 Zwolniony z resortu.14 Niezatwierdzony rozkazem i jako p.o. naczelnik i zastępca; formalnie na etacie p.o. zastępcy naczelnika Wydziału IV.

238


239

ZastępcyGrabowski Józef (Gleich Tadeusz)

Antoni (Leon)

bez stopnia/ppor.

1 I–31 V 1946

Winiarski Ignacy Franciszek ppor. p.o. 9 XI 1946–11 X 1947Grotte Józef (Roman Feliks)

Antoni (Abram)

kpt. VII 1947–VIII 1948

Pękała Eugeniusz Rudolf ppor./por. 1 V 1950–30 IV 1952Gliński Zygmunt Józef kpt. 1 V 1952–1 V 1953Sztuka Jerzy Jan kpt. 1 V 1953–31 III 1955

Wydział II

NaczelnicyWołoszyn Edward Jan ppor./por. p.o. 8 V–20 X 1945Pękała Eugeniusz Rudolf chor. p.o. 1946–1947Szymczuch Edward15 Piotr por. 10 I 1948–14 IV 1949Skulski Mieczysław Józef por./kpt. p.o. 15 IV 1949–30 XI 1951Farb Adam Dawid kpt. 1 XII 1951–14 V 1953Franaś Władysław Tomasz mjr 15 V 1953–31 III 1955Pękała Eugeniusz Rudolf kpt. 1 IV–1 VII 1955Sztuka Jerzy16 Jan kpt. 1 II–31 XII 1956

ZastępcyBrandszaft Maria17 Szymon chor. 9 VII 1946–30 XI 1947Wiernek Stefan18 Stefan por. 10 I 1948–Szymańska Irena Stanisław por. 10 I 1948–30 IV 1950Skulski Mieczysław Józef por. 15 IV 1949–30 XI 1951Haberko Józef Adam kpt. 1 VIII 1952–31 III 1955Sztuka Jerzy Jan kpt. 1 IV 1955–31 I 1956Kałuża Kazimierz Władysław por. 1 IX 1955–31 XII 1956


NaczelnicyPodworski Leon19 Franciszek kpt. 5 V 1945–17 III 1946Helbin Kazimierz Jan kpt. p.o. 1 XII 1954–31 III 1955

15 1 V 1949 r. zwolniony z UB.16 Zaliczono mu staż pracy na tym stanowisku od 1 IX 1955 r.; pozostał na nim do 20 VII 1973 r.17 Po wyjściu za mąż, od kwietnia 1947 r. nosiła nazwisko Najar; od połowy 1947 r. p.o. naczelnik Wydziału II (bez zatwierdzenia).18 Rozkaz anulowany 1 III 1948 r., do tego czasu pełnił funkcję.19 Zwolniony za nadużycia.

238


239

ZastępcyWojstarowicz Sylwester (Silberg Adolf)20

Maksymilian bez stopnia 2 V 1945–

Wydział III

NaczelnicyPaszkiewicz Roman21 Chaim ppor./por. p.o. 1 I–4 VIII 1946Martiuk (Marczak) Bolesław22 Jan por./kpt. 1 IX 1946–30 XI 1947 Kociołkowski Tadeusz Zygmunt kpt. 1 XII 1947–31 VIII 1948Wałach (Zdzich-Wałach) Stanisław23

Szczepan mjr 1 IX 1948–30 IV 1952

Sokołowski Stefan24 Jan kpt. 1 V 1952–28 II 1954Farb Adam25 Dawid mjr. p.o. 15 VII 1954–31 III 1955

1 IV 1955–30 IX 1956Gibski Jan26 Tomasz kpt. 1 XI 1956–31 V 1968

ZastępcyGrabowski Józef (Gleich Tadeusz)27

Antoni (Leon)

ppor. 1 VI–30 VII 1946

Wojstarowicz Sylwester (Silberg Adolf)28

Maksymilian ppor. –15 VI 1946

Partykowski Stefan Stanisław ppor./por. 3 III 1947–30 IX 1950Niklas Leon29 Stanisław por. 1 X 1950–15 II 1952Chachaj Tadeusz30 Franciszek por. 5 VII–6 X 1951Chrząstek Adam Stanisław kpt./mjr 1 XI 1952–31 XII 1956Waluszkiewicz Karol Walenty kpt. 15 VII 1954–31 XII 1956

Wydział IV

NaczelnicyMartiuk (Marczak) Bolesław31 Jan ppor./por. 1 I–1 IX 1946Kozik (Goldstein) Zygmunt32 Łazarz chor. p.o. VI–4 VII 1946

20 Odwołanie zob. Wydział III.21 4 VIII 1946 r. zdezerterował ze służby. 22 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w październiku–listopadzie 1947 r. na kursie aktywu WUBP w CW MBP.23 Tak w rozkazie, faktycznie naczelnik do listopada 1951 r.24 Tak w rozkazie, faktycznie naczelnik od grudnia 1951 r.25 Zwolniony ze służby 31 III 1957 r.26 Faktycznie sprawował funkcję już w październiku 1956 r.27 Zmarł 16 VIII 1946 r. z ran odniesionych w potyczce 30 VII 1946 r.28 Objęcie funkcji zob. Wydział do Walki z Bandytyzmem; zdezerterował 3 VII 1946 r. z funkcji sekretarza Wydziału IV (przed zatwierdzeniem zmiany obsady przez MBP).29 Wg rozkazu od 1 VII 1951 r. zastępca naczelnika Wydziału III WUBP w Lublinie – rozkaz anulowany 18 XI 1951 r.30 6 X 1951 r. zginął w walce z podziemiem.31 Faktycznie przestał pełnić funkcję w czerwcu 1946 r.32 Niezatwierdzony rozkazem, formalnie kierownik Ekspozytury Kolejowej; aresztowany.

240


241

Ligięza Henryk33 Walery ppor.(?) p.o. 1 IX–3 XII 1946Piechnik Czesław Władysław ppor./por. p.o. 1 VI–31 XII 1947Więcławek Franciszek34 Kazimierz kpt. 1 XII 1947–1 III 1949Skotniczy Franciszek35 Stanisław por. 1 XII 1950–30 VI 1951Kowalczyk Czesław Aleksander kpt. 15 IX 1951–(XII 1953)–Popiołek Zygmunt36 Jan kpt./mjr 1 IX 1954–31 XII 1956

ZastępcyMartiuk (Marczak) Bolesław Jan ppor. 12 XI 1945–1 I 1946Grotte Józef (Roman Feliks)37

Antoni (Abram)

por./kpt. p.o. 4 XII 1946–1 X 1948

Cichosz Mieczysław38 Walenty ppor./por. 1 V 1948–1 VIII 1951Spisak Józef Józef ppor./por. 1 IX 1951–31 X 1953Śliwiński Bolesław Jakub kpt. 1 X 1951–14 V 1952Witkowicz Zenon39 Michał ppor. 1 XI 1952–28 II 1953Ćwik Antoni Jan por. 15 V–31 VIII 1954Mrowiec Tadeusz40 Józef kpt. 15 VII 1954–(30 V 1956)–Ćwik Antoni Jan por./kpt. 1 IV 1955–31 III 1956Głąb Stefan Józef kpt. 1 X 1955–31 XII 1956

Wydział V

NaczelnicyStrzałka Stanisław Mateusz ppor. 1 II–3 VIII 1946Kozłowski (Senator) Marian41

Mieczysław (Wolf)

ppor./por./kpt./mjr

7 I 1947–31 VII 1953

Farb Adam42 Dawid mjr 1 VIII 1953–15 VII 1954Spisak Józef Józef por./kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyPaszkiewicz Roman Chaim ppor. 15 XI–31 XII 1945Wiernek Stefan Stefan chor./por. 1 I 1946–31 VII 1947Putrament Maria Władysław ppor./por. 1 IX 1947–31 X 1949Dudek Bolesław Wincenty por. 1 XI 1949–18 IV 1950

33 Niezatwierdzony rozkazem, faktycznie pełnił tę funkcję; 20 XII 1946 r. awansowany na porucznika.34 Zwolniony z UB.35 Błędnie Skotniczny; zwolniony dyscyplinarnie z UB.36 Zwolniony z pracy w organach BP.37 Występował też jako p.o. naczelnik Wydziału IV; faktycznie od lipca 1947 r. do sierpnia 1948 r. p.o. naczelnik i zastępca naczelnika Wydziału I (bez zatwierdzenia rozkazem MBP); zwolniony dyscyplinarnie z UB.38 Faktycznie pełnił funkcję co najmniej od września 1947 r.39 Faktycznie pełnił funkcję od maja 1952 r.40 Zaliczono mu pracę na tym stanowisku od 15 V 1954 r.41 Zwolniony z pracy w organach BP.42 Zaliczono mu pracę od 15 V 1953 r.

240


241

Karkoszka Józef Paweł por. 15 VII 1950–31 V 1951Bigaj Antoni Jan por. 1 IX 1952–14 III 1953Głąb Stefan Józef por. 15 III 1953–31 I 1954Waluszkiewicz Karol Walenty por./kpt. 15 III 1953–15 VII 1954Macuda Czesław Jan por. 1 IV 1955–31 XII 1956


NaczelnicySmólski Tadeusz43 Włodzimierz bez stopnia/

chor./ppor.21 VI 1945–31 VIII 1946

Kozłowski (Senator) Marian44

Mieczysław (Wolf)

ppor. p.o. (IX 1946 ?)–7 I 1947

Hamerschmidt (Halicki) Jakub45

Adolf chor./por. p.o. 1 I 1947–1 IV 1951

Konkol Antoni46 Paweł kpt. 1 IX 1952–8 I 1955Zastępcy

Białecki Antoni47 Jan bez stopnia 1 V 1945–1 I 1946Krawiec Benedykt48 N.N., Zofia bez stopnia/chor. p.o. 1 XII 1945–1 II 1947Hamerschmidt (Halicki) Jakub

Adolf chor./por. 1 I 1947–1 IV 1951

Frankowicz Karol Marcin por./insp. 1 IV 1951–30 IX 1954Krupa Marian49 Henryk st. insp. 1 X 1954–8 I 1955

Wydział VIII

NaczelnicyKüchler Nesanel Iljasz ppor. 1 III–5 XII 1946Poselt Tadeusz50 Bolesław por. p.o. –14 II 1952Spisak Józef Józef por. 1 XI 1953–31 III 1955

ZastępcyGórski Henryk Ferdynand 1 III–5 XII 1946Poselt Tadeusz Bolesław por. –14 II 1952Letmanowski Edward51 Karol kpt. –31 X 1953Wegiera Stanisław Andrzej por. 15 II 1952–15 V 1954Macuda Czesław Jan ppor./por. 15 V 1954–31 III 1955

43 Zwolniony dyscyplinarnie.44 W więziennictwie używał imion Andrzej Marian; formalnie od 27 VIII 1946 r. w dyspozycji MBP.45 6 IX 1948 r. zmienił nazwisko na Halicki; zwolniony z resortu.46 Przeniesiony z wydziałem do MSW (8 I 1955 r. – data na wykazie przekazanych).47 Faktycznie pełnił funkcję 18 IV–15 XI 1945 r.48 Zwolniony na własną prośbę.49 Przeniesiony z Wydziałem do MSW; data na wykazie przekazanych.50 Mianowanie na p.o. naczelnika i zastępcę zob. Wydział Komunikacji.51 Mianowanie zob. Wydział Komunikacji.

242


243

Wydział IX

NaczelnicyPopiołek Zygmunt Jan kpt. 1 IV 1953–31 VIII 1954Franaś Władysław Tomasz mjr 1 IV 1955–31 I 1956Pająk Eugeniusz52 Jan kpt. 1 II–31 XII 1956

ZastępcyWitkowicz Zenon53 Michał ppor. 1 III 1953–4 VII 1954Paczyński Henryk Józef por. 1 VIII 1955–28 II 1956Bednarczyk Marian Stanisław kpt. 1 III 1956–31 XII 1956

Wydział X

NaczelnicyZarzycki Kazimierz Wincenty kpt. 20 VII 1953–30 XI 1954Haberko Józef Adam kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyWojnar Antoni Daniel por. 1 I 1952–19 VII 1953


NaczelnicyGliński Zygmunt Józef kpt. 1 V 1953–30 VI 1954Florek Stanisław Franciszek kpt. 15 IX 1954–31 XII 1956

ZastępcyFlorek Stanisław Franciszek por./kpt. 15 I 1953–15 IX 1954Fiałkowski (Fijałkowski) Zenon54

Józef por./kpt. p.o. 1 VIII 1955–30 IV 1956

Faryna Zbigniew Kasper por. 1 VI–(4 X 1956)–Mocha Czesław Henryk kpt. 1 IX–31 XII 1956

Wydział Miejski55

NaczelnicyPiechnik Czesław Władysław kpt. –27 IX 1948–(przed 1 I 1949)


52 Zwolniony z pracy w organach BP.53 Grudzień 1953 r. – lipiec 1954 r. występował także (podpisywał dokumenty) jako naczelnik Wydziału IV.54 Zwolniony ze struktur BP.55 Istniał w latach 1948–1949.

242


243

Inspektorat Wiejski

Naczelnicy – funkcja nieobsadzonaZastępcy

Ćwik Antoni Jan por. 1 IX 1954–31 III 1955

Wydział „A”

NaczelnicySokołowski Stefan56 Jan por./kpt. p.o. 1 XII 1946–1 V 1951

kpt. 1 V 1951–30 IV 1952Helbin Kazimierz Jan por./kpt. 1 II 1953–30 XI 1954 Zarzycki Kazimierz57 Wincenty kpt. p.o. 1 XII 1954–31 III 1955

ZastępcySokołowski Stefan Jan por./kpt. 1 I 1946–30 IV 1951Helbin Kazimierz Jan chor./por. 1 V 1950–31 I 1953Miśkiewicz Adam Antoni por. 1 V 1953–31 III 1955Zarzycki Kazimierz58 Wincenty kpt. XI 1954


NaczelnicyKosowski Władysław Franciszek bez stopnia/

ppor.1 VI–1 XI 1945

Wołodko Janusz Daniel kpt. 1 VIII 1946–30 IX 1947Karpiński Jan (Alberg Emanuel)

Izaak por./kpt. 1 X 1947–31 III 1949

Gałuszka Franciszek Wojciech ppor./por. 1 V 1949–1 VII 1951Zdrojewski Walerian Walerian por./kpt. 10 VI 1951–31 III 1955Capiga Henryk Jan por. p.o. 1 IV–31 VIII 1955Dawidiuk Stanisław59 Grzegorz kpt. 1 IX 1955–28 XI/31 XII 1956

ZastępcySzachtej Roman60 Władysław ppor. I–III 1945Gałuszka Franciszek Wojciech ppor./por. p.o. 1 VI 1946–31 I 1948

por. 1 II 1948–30 IV 1949Biernat Bolesław Wawrzyniec ppor. 20 XII 1946–21 VII 1947Pęcikiewicz Romuald Franciszek por. 1 V 1949–31 VIII 1950Kulikowski Bolesław Józef ppor./por. 15 VI 1951–31 I 1952Cekiera Antoni Edward por. 1 V–24 XI 1952

56 Faktycznie od grudnia 1951 r. naczelnik Wydziału III.57 Zwolniony z pracy w organach BP.58 W tym czasie formalnie jeszcze naczelnik Wydziału X.59 Do 1967 r. kierownik Samodzielnej Sekcji Śledczej i Wydziału Śledczego SB KW MO w Krakowie.60 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

244


245

Dawidiuk Stanisław Grzegorz por. 15 III–9 XI 1953Lechowski Stanisław Stefan kpt. 1 VII 1954–31 III 1955Capiga Henryk Jan por. 1 IV–31 VIII 1955Mederer Florian Antoni kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

Sekcja/Wydział/Biuro ds. Funkcjonariuszy/Wydział „F”

NaczelnicyFranaś Władysław Tomasz ppor./por. 1 VI 1945–27 V 1946Żydzik Stanisław Józef ppor./por. p.o. 1 VIII 1946–

–30 VI 1947Franaś Władysław Tomasz por./kpt. 1 VI 1947–30 XI 1951Kamer Kelman (Karol)61 Bajnyś

(Bejnysz)kpt. 1 III 1954–30 IV 1955

ZastępcyGawroński Czesław Jan sierż. 15 V 1945–1 I 1946Żydzik Stanisław Józef chor./ppor. 15 XII 1945–31 VII 1946Boksa Stanisław Jan ppor./por./kpt. p.o. 1 VIII 1946–31 I 1948

1 II 1948–30 IX 1951Papiernik Stanisław Teofil por./kpt. 15 XI 1951–31 III 1955

Wydział Cenzury

NaczelnicyKüchler Nesanel62 Iljasz chor./ppor. 23 I 1945–

23 VI 1945––1 III 1946Zastępcy

Górski Henryk Ferdynand –1 III 1946


NaczelnicyKüchler Nesanel Iljasz por. 5 XII 1946–31 VII 1947Wiernek Stefan Stefan por. 1 VIII 1947–9 I 1948Helbin Kazimierz Jan kpt. 1 IV 1955–30 IX 1956Klita Edward Stanisław kpt. 1 X–30 XI 1956

ZastępcyGórski Henryk Ferdynand ppor. 5 XII 1946–31 VII 1947Smoleń Apolinary Piotr 1 VIII 1947–9 I 1948

61 17 I 1955 r. jako były naczelnik; 30 IV 1955 r. zwolniony ze struktur BP.62 Jako inspektor II Sekcji Centralnego Wydziału Cenzury Wojennej delegowany 23 I 1945 r. do organizacji Wojewódzkiego Wydziału w Krakowie; powrócił 23 VI 1945 r. jako kierownik wydziału.

244


245

Miśkiewicz Adam63 Antoni por. 1 IV 1955–Książek Roman Stanisław kpt. 1 IV 1955–31 III 1956Klita Edward Stanisław kpt. 1 VII–30 IX 1956

Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „C”/Samodzielna Sekcja „A”

Naczelnicy Solarz Jan64 Grzegorz ppor. 1 XI 1952–31 XII 1956

Zastępcy – funkcja nieobsadzona

Wydział „W”

NaczelnicyFranaś Władysław65 Tomasz mjr 1 II–31 XII 1956

ZastępcyGlanowska Zofia Franciszek ppor. 1 II–31 XII 1956


NaczelnicyPawłowski Piotr Jan ppor./por. 1 VIII 1949–31 I 1953


Inspektorat Kierownika/Kierownictwa

Inspektorzy i starsi inspektorzySzlachcic Franciszek Jan mjr 1 II 1948–30 IV 1949Piechnik Czesław66 Władysław ppor. 1 IV 1948–18 IV 1950Sobociński Stanisław67 Michał bez stopnia 1 X 1948–15 IV 1949Siemek Józef68 Józef mjr 1 XI 1949–14 V 1951Śwital Józef69 Jan por./kpt. 1 III 1951–1 X 1953Piechnik Czesław70 Władysław ppor. –(VII)–6 XII 1951Wałach (Zdzich-Wałach) Stanisław

Szczepan mjr/ppłk 1 V–24 XI 1952

Łobaszewski Jan Jan kpt. –(VIII 1953)–30 VI 1954Siemek Józef71 Józef mjr 1 III–30 IV 1954Sokołowski Stefan Jan mjr 1 III 1954–31 VII 1955

63 Rozkaz nr 287 o mianowaniu anulowany rozkazem nr 461; rozkazem nr 465 z 19 IV 1955 r. z dniem 1 IV 1955 r. przekazany do dyspozycji dyrektora Departamentu Kadr.64 Wcześniej kierownik Samodzielnego Referatu Szyfru Wydziału II; 1 IV 1955–28 II 1979 r. kierownik Samo-dzielnej Sekcji „A”.65 Zwolniony z pracy w organach BP.66 W kwietniu 1950 r. skierowany na kurs do MBP.67 Zwolniony na własną prośbę.68 Po zwolnieniu w dyspozycji KW PZPR.69 Od 1 VI 1952 r. sekretarz POP.70 W grudniu 1951 r. skierowany na kurs do MBP.71 Po zwolnieniu w dyspozycji KW PZPR.

246


247

Kruczek Józef Tomasz por. 1 IV 1955–31 XII 1956Lechowski Stanisław Stefan kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956Helbin Kazimierz Jan kpt. 1 X–27 XI 1956Górski Jan Tadeusz mjr 5 X 1956–

Biuro Studiów



NaczelnicyFilipowski Stanisław Karol por./kpt. p.o. 1 XI 1950–1 X 1952

kpt./mjr 1 X 1952–28 XI 1956Zastępcy

Rosikoń Tadeusz72 Mikołaj ppor./por. 1 V 1952–31 XII 1956


NaczelnicyFarb Adam Dawid por./kpt. p.o. 1 XI 1947–31 V 1948

kpt. 1 VI 1948–30 XI 1951Putrament Maria Władysław kpt. 1 XII 1951–31 VIII 1953

ZastępcyFiałkowski (Fijałkowski) Zenon

Józef por. 1 XI 1951–14 IX 1953

Markowicz Kazimierz Franciszek por. 1 VIII 1953–


NaczelnicyPasierbiński Aleksander73 Wojciech ppor./por./kpt. 1 XI 1949–8 I 1955



NaczelnicyMaszek Stanisława Maksymilian bez stopnia/chor. p.o. 4 IV 1945–1 IX 1946Kapelan Adam Wincenty p.o. 5 V 1945–10 VIII 1946Radzikowski Zdzisław Wacław ppor. 10 X 1946–22 IV 1947

72 1 I 1957 r. przekazany do dyspozycji KW MO.73 Staż pracy na stanowisku naczelnika zaliczony od 1 IV 1949 r.; przekazany z sekcją do MSW (8 I 1955 r. – data zatwierdzenia wykazu przekazanych).

246


247

Jabłońska Irena Józef (Julian) 1 V–1 XII 1947Jarosz Irena Stanisław chor./ppor. 1 I–31 V 1948

ppor. p.o. 1 VI–31 VII 1948Wiernek Stefan74 Stefan por. 1 VIII 1948–1 XII 1950Franaś Władysław Tomasz kpt./mjr 1 XII 1951–14 V 1953Brandys Maria75 Stanisław por. 15 VIII 1953–31 III 1955

ZastępcyJarosz Irena Stanisław ppor. 1 VI 1948–31 VIII 1949Putrament Maria Władysław por./kpt. 1 XI 1949–30 XI 1951Pękała Alfreda Bolesław chor. 1 VI 1953–1 XII 1954


NaczelnicyGrzesiak Maurycy76 st. sierż. –1 XI 1949Barański Zygmunt77 Bronisław st. sierż./chor. 1 I 1950–31 III 1955


Komendantura

NaczelnicyGębala Stanisław Jakub por./kpt. 19 III 1945–1 VII 1947Sikora Władysław78 Dominik ppor./por. 1 VIII 1947–15 III 1948

1 VI 1948–15 IX 1951Boksa Stanisław Jan kpt. 1 X 1951–31 III 1955Bodzenta Józef79 Franciszek kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcySroka Franciszek Stanisław 25 VII–31 XII 1945Sumlet Stanisław80 Jan ppor. 1 VI 1954–31 XII 1956


NaczelnicyHauser Henryk p.o. 6–25 VII 1945Bejnar-Bejnarowicz Zofia Zenon bez stopnia p.o. 25 VII 1945–30 XI 1947

1 XII 1947–28 II 1949Nowakowski Jan81 Tomasz kpt. 1 III 1949–31 VII 1950

74 Przeniesiony w stan spoczynku.75 Z domu Stachowska.76 Zwolniony dyscyplinarnie.77 Faktycznie objął funkcję 1 XI 1949 r.; zwolniony ze służby 15 IV 1955 r.78 Od 15 III–29 IV 1948 r. słuchacz kursu dla komendantów Gmachu.79 Przekazany do dyspozycji komendanta KW MO.80 Faktycznie pełnił funkcję od 1 IX 1953 r.81 Zwolniony z UB.

248


249

Engelberg Salomea82 Hersz ppor./por. 1 I 1951–15 II 1954Jarocki Jerzy Władysław por. p.o. 7 XII 1954–31 III 1955

por./kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956Zastępcy

Bajewicz Antonina (Rubinstein Maria)83

Henryk bez stopnia 3 IX 1945–30 VIII 1946

Engelberg Salomea Hersz ppor. p.o. 1 XII 1946–30 XI 19471 XII 1947–31 XII 1950

Jarocki Jerzy Władysław chor./por. 15 VIII 1952–6 XII 1954Opial Jan84 Józef st. sierż./chor. 1 II 1955–31 XII 1956


KierownicyTabiś Jan Tomasz ppor. 1 VIII 1953–31 III 1955



NaczelnicyDziadur Jan85 Władysław por. 1954/1955

ZastępcyMarkowicz Kazimierz Franciszek por. 1 VIII 1953–30 IV 1955


NaczelnicyPiekarski Teodor (Tadeusz) 13 I 1945–Szymczuch Edward Piotr ppor. 22 V–31 X 1945Bombczyński Edmund86 Wojciech p.o. 1 X 1945–15 VIII 1946Klimowski Wincenty Józef ppor. p.o. 15 VIII 1946–31 XII 1948

ppor./kpt. 1 I 1949–31 VII 1950Goldschneider (Goldsznajder) Hugo87

Fedor (Teodor)

por./kpt. 1 VI 1951–1 IX 1954

Sampolski Stefan88 Władysław kpt./mjr 1 IX 1954–31 III 1955Brandys Maria89 Stanisław kpt. p.o. 1 VI 1955–31 I 1956

1 II–28 XI 1956

82 Zwolniona z UB.83 30 VIII 1946 r. zdezerterowała.84 Przekazany do dyspozycji komendanta KW MO.85 Wcześniej etat nieobsadzony; niezatwierdzony; formalnie zastępca naczelnika Służby Żywnościowej.86 Zwolniony na własną prośbę.87 Od 1953 r. jako Goldsznajder.88 Zmarł 16 III 1975 r. w Warszawie.89 Zwolniona z resortu 15 III 1957 r.

248


249

ZastępcySzatyn Bronisław 15 VI–27 VII 1945Klimowski Wincenty Józef ppor. 7 IX 1945–31 XII 1948Goldschneider (Goldsznajder) Hugo

Fedor (Teodor)

ppor. p.o. 1–31 I 19481 II 1948–31 V 1951

Urbanik Marian90 Jan por. 1 VI–30 XI 1951Pawłowski Piotr Jan por. 1 II 1953–1 VII 1954Paneczko Józef Stanisław kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956Brandys Maria Stanisław kpt. 1 VI 1955–31 I 1956

Wydział Komunikacji/Komunikacji i Transportu

NaczelnicyKowalczyk Czesław Aleksander por./kpt. 1 I–14 IX 1951Poselt Tadeusz91 Bolesław por. p.o. 15 IX 1951–

ZastępcyPoselt Tadeusz Bolesław por. 15 IX 1951–Letmanowski Edward92 Karol kpt. 15 I 1952–

Sekcja/Służba Transportowa/Służba Samochodowa Wydziału Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyLipiński Mieczysław93 Jan p.o. 3 IX 1945–5 VIII 1946Plinta Władysław Alfred

(Andrzej)1 IX 1946–1 I 1947

Urbanik Marian94 Jan chor./por. 1 I 1947–31 V 1951Głażewski Władysław Ludwik por./kpt. 1 II 1952–30 IV 1956Galicki Antoni95 Jan sierż. 1 V 1956–31 XII 1956

ZastępcyGłażewski Władysław Ludwik por. 15 VIII 1951–31 I 1952Macura Tadeusz –1 X 1953Marszałek Tadeusz96 Jan por. 1 X 1953–31 XII 1954Jaskowiec (Jaśkowiec?) Leon97

Wojciech chor. –(1 VIII)–30 IX 1955(?)

90 Zwolniony dyscyplinarnie.91 Dalsza służba jako p.o. naczelnika i zastępcy zob. Wydział VIII.92 Dalsza służba zob. Wydział VIII.93 Zwolniony za nadużycia.94 Po jego odwołaniu vacat.95 Faktycznie pełnił funkcję od 1 IV 1956 r.96 Przekazany do dyspozycji KW MO.97 Od 1 X 1955 r. do 31 XII 1956 r. st. technik; przekazany do dyspozycji KW MO.

250


251


NaczelnicyJaworski Władysław Tomasz por. –1 X 1947Łowczy Henryk Samuel 1 IV 1948–31 VII 1949Krupa Józef98 Jan st. sierż./por. 1 XII 1949–1 IV 1955

ZastępcyKrupa Józef99 Jan st. sierż. –1 V–30 XI 1949Reisner Michał Szymon 1 XII 1949–Latacz Janusz100 Markus chor. –31 XII 1954


NaczelnicyMichalczyk Zdzisław101 Szczepan chor./ppor. 31 I 1950–25 V 1953Dusza Jan Józef ppor./por. 1 II 1954–31 III 1955Paneczko Józef102 Stanisław kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956Brandys Maria103 Stanisław por. 1 VI 1955–31 I 1956

ZastępcyKlimontowicz Romuald104 Bolesław chor. –31 XII 1954


NaczelnicyGrün (Gryn) Maksymilian105 Eliasz

(Edward)chor./ppor./por. 1 I 1949–31 XII 1954

ZastępcyFreidenfeld Regina Chaim sierż./chor. 1 I 1949–31 VIII 1950Grzech Bolesław106 Paweł 1 XI 1954–22 II 1955

98 1 IV 1955 r. delegowany na stanowisko dyrektora PPH „Konsumy” w ramach MHW; 31 XII 1956 r. odwoła-ny z delegacji i zwolniony z pracy w organach BP.99 1 V 1949 r. zatwierdzony na zajmowanym wcześniej stanowisku.100 Naczelnik Wydziału Handlu Wojewódzkiego Oddziału Konsumów w Krakowie; 1 I 1955 r. Konsumy prze-kazane do MHW.101 Zwolniony dyscyplinarnie z UB.102 Jednocześnie zastępca naczelnika Wydziału Administracyjno-Gospodarczego; przekazany do dyspozycji KW MO.103 Jednocześnie zastępca i p.o. naczelnik Wydziału Administracyjno-Gospodarczego.104 Przekazany do dyspozycji KW MO.105 W 1953 r. zmienił nazwisko na Gryn; przekazany do dyspozycji KW MO.106 Zwolniony z resortu.

250


251


NaczelnicyKopczyk Józef Kazimierz chor./por. 1 I 1947–31 III 1953Bogacki Jan107 Stanisław ppor./por. 1 VI 1953–31 XII 1954



NaczelnicyJaniga Witold Józef por. 1 IV 1955–31 XII 1956


Służba Żywnościowa Wydziału Zaopatrzenia/ Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyDusza Jan Józef chor./ppor. 1 VI 1948–31 I 1954Paneczko Józef Stanisław kpt. 15 III 1954–31 III 1955

ZastępcyDziadur Jan Władysław chor./ppor./por. 1 I 1949–31 III 1955


NaczelnicyPierożyński Oktawian108 Oktawian 1 I 1946–10 VIII 1947Szałkowicz Jerzy109 Eugeniusz mjr 1 VII 1947–31 VIII 1949Stawowiak Stanisław110 Leon kpt. 15 VII 1949–31 III 1955

ZastępcyMikulski Roman Izaak ppor./kpt. –(1 IX 1948)–14 VIII 1950Poraj-Nowicki Jerzy Józef kpt. 1 IV 1952–31 V 1953


DyrektorzyReiss Maurycy Leon bez stopnia 8 II 1946–1 I 1948Ferster Władysława Józef kpt. 19 I 1948–15 IV 1950Reiss Maurycy Leon kpt. p.o. III 1950–17 I 1953Ferek Maria111 Roman por. –(1 VIII 1954)–8 I (31 III?) 1955

107 Przekazany do dyspozycji KW MO.108 Wcześniej naczelny lekarz WUBP.109 Zwolniony z UB 31 VIII 1949 r.110 Następnie naczelnik Wydziału Służby Zdrowia MSW w Krakowie.111 Przeniesiona ze szpitalem do MSW (8 I 1955 r. – data na wykazie przekazanych pracowników).

252


253

ZastępcyReiss Maurycy112 Leon bez stopnia/

kpt.1 I 1948–31 III 1953

Nawrot Marian113 Antoni ppor./por. 15 I 1948–31 VII 1954Pęchalski Aleksander114 Franciszek kpt. 1 VIII 1954–8 I (31 III?) 1955


KierownicyFreidenfeld Regina Chaim chor. 1 I 1951–20 IV 1953Rejdych Bolesław Karol por. 15 VII–30 X 1953Letmanowski Edward Karol kpt. 1 XI 1953–31 III 1955


Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie krakowskim


PUBP/PUdsBP w Białej Krakowskiej

Kierownicy/szefowieJóźwiak Władysław115 Dymitr bez stopnia/ppor. p.o. 18 I 1945–29 VIII 1946Rudolf Józef Józef ppor. p.o. 1 VIII 1946–1 I 1949Stawarczyk Stefan Jan ppor./kpt. p.o. 1 IV 1949–1 III 1951

kpt. 1 III–1 VI 1951

ZastępcyPiechnik Czesław Władysław p.o. 1 II–11 V 1946Dąbrowski Albin Ignacy chor. p.o. 1 VIII 1946–15 III 1948Stawarczyk Stefan Jan ppor./kpt. 1 IV 1949–1 III 1951Kowalski Franciszek Wojciech ppor. 1 VII 1949–15 III 1950Boruciński Tadeusz116 Józef ppor. 15 III 1950–(1 V 1951)–

112 Zastępca dyrektora ds. leczniczych.113 Zastępca dyrektora ds. administracyjnych.114 Zastępca dyrektora ds. administracyjnych; przekazany do MSW (8 I 1955 r. – data na wykazie przekazanych pracowników).115 Kierownik GO w Bielsku, 18 I 1945 r. mianowany p.o. kierownikiem w Białej.116 Potem wraz z PUBP w Oświęcimiu.

252


253

PUBP/PUdsBP/Delegatura WUdsBP w Bochni

Kierownicy/szefowieJarzyna Stefan117 Stanisław por. 22 I–23 VI 1945Dziobak Jan118 Jan ppor. 25 VIII 1945–14 I 1946Janiga Witold119 Józef ppor. p.o. 15 I–X 1946Sagan Mieczysław Józef chor./ppor. p.o. 1 XI 1946–1 XI 1948Kasperek Franciszek Piotr por. 15 III 1950–16 IV 1951Rak Zygmunt Józef ppor./por. 1 V 1951–15 III 1953Tracz Stanisław Stanisław ppor./por. 15 III 1953–30 VI 1954Feluś Antoni120 Augustyn ppor./por. 1 VII 1954–1 IV 1955Tomaszek Stanisław121 Stanisław ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyTuczyński Bolesław122 Antoni bez stopnia –1 II 1946Karkoszka Józef Paweł p.o. 1 II–1 VIII 1946Gawroński Czesław Jan sierż. p.o. 1 IV 1947–1 II 1948

1 II–1 IV 1948Mrowiec Tadeusz Józef por. 1 X 1948–15 VI 1950Ćwik Antoni Jan ppor./chor. 1 III–1 VII 1952Kifner Bronisław Bronisław chor./ppor. 1 VII 1952–1 VIII 1954

PUBP/PUdsBP/Delegatura WUdsBP w Brzesku

Kierownicy/szefowieGoleb Edward Franciszek por. 18 I–15 VI 1945Jarzyna Stefan123 Stanisław por. 23 VI–10 IX 1945Korga Michał Roman por. p.o. 22 VI 1945–1 II 1946Puła Józef Józef p.o. 1 II–1 VIII 1946Brancewicz Stanisław Jan p.o. –1 II 1947Helbin Jan Jan ppor./por. 1 II 1947–1 XI 1949Głowacki Mieczysław Karol ppor./por. 1 XI 1949–16 IV 1951Koperek (Koperek-Marecki) Józef

N.N., Seweryna

chor. 1 VI–10 VII 1951

117 Pomimo rozkazu o przeniesieniu do PUBP w Brzesku nie objął tam funkcji szefa i nadal kierował PUBP w Bochni.118 Rozkazy z: 22 IX 1945 r. i 20 II 1946 r.119 Niezatwierdzony; formalnie na etacie st. oficera śledczego PUBP.120 Błędnie Felus; rozkaz z 16 IV 1955 r.121 Zwolniony z organów BP.122 Prawdopodobnie błąd w rozkazie; wg akt personalnych sekretarz PUBP 25 VI–31 XII 1945, 1–31 I 1946 słuchacz kursu w Krakowie.123 Pomimo rozkazów personalnych nie objął funkcji w Brzesku; zginął 10 IX 1945 r. jako szef PUBP w Boch-ni.

254


255

Borkowicz Edward Marcin ppor./kpt. 15 IX 1952–1 IX 1956Musiał Stanisław Piotr por./mjr. 1 X 1956–16 IV 1972

ZastępcyLach Władysław Jan chor. p.o. –1 II 1948

chor./ppor. 1 II 1948–1 V 1950Chrabąszcz Ignacy Stanisław por. 15 II 1950–15 IX 1952Łukawski Stefan Adam por. 1 XII 1951–15 VI 1954Strama Mieczysław Władysław ppor./por. 15 VI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Chrzanowie

Kierownicy/szefowieZawiślak Ludwik124 Józef ppor. 27 I–1 V 1945Wałach (Zdzich-Wałach) Stanisław125

Szczepan mjr 20 IV 1945–1 II 1946

Czarny Tadeusz Aleksander st. sierż. p.o. 1 II–1 X 1946Siemek Józef Józef por./kpt. 18 XI 1946–1 XI 1949Solarczyk Stefan Jan ppor. 1 XI 1949–31 I 1950Popiołek Zygmunt Jan ppor./kpt. 15 VI 1950–1 IV 1953Knapczyk Jan Franciszek por./kpt. 15 IV 1953–20 V 1955Ćwik Antoni126 Jan por./kpt. p.o. 1 VII 1955–31 III 1956

1 IV–31 XII 1956Zastępcy

Białecki Antoni127 Jan bez stopnia 25 I–17 IV 1945Wałach (Zdzich-Wałach) Stanisław

Szczepan mjr 15 III–20 IV 1945(–1 V 1945?)

Doleżuchowicz Adam128 Stanisław st. sierż. 1 I–25 V 1946Helbin Jan Jan ppor. 1 VI 1946–1 II 1947Rubacha Roman Wincenty chor. 15 X 1948–1 I 1949Kasperek Franciszek Piotr ppor./por. 1 VII 1949–15 III 1950Krzewicki Tadeusz Sebastian chor./ppor. 15 III 1950–1 X 1951Knapczyk Jan Franciszek ppor./por. 1 IX 1951–15 IV 1953Kulig Stanisław Ludwik ppor./por 1 X 1952–17 IX 1954Lipowy Stanisław Jan por. 1 I 1954–31 III 1955Kupiec Michał129 Stanisław por. 1 IV 1955–31 XII 1956

124 Zginął 1 V 1945 r.125 Rozkazem z 30 VI 1945 r. mianowany 20 IV 1945 r.126 P.o. kierownik i zarazem zastępca naczelnika Wydziału IV WUdsBP.127 Formalnie na etacie wywiadowcy.128 Rozkazem MBP z 25 V 1946 r. anulowany (ze względów formalnych) rozkaz szefa WUBP mianujący Dole-żuchowicza zastępcą szefa z dniem 1 I 1946 r.; do tego czasu faktycznie pełnił tę funkcję.129 1 IV 1955 r. mianowany formalnie, faktycznie pełnił funkcję wcześniej.

254


255

PUBP/PUdsBP/Delegatura WUdsBP w Dąbrowie Tarnowskiej

Kierownicy/szefowieAndrusiewicz Tadeusz Maksymilian por. 18 I–1 IX 1945Puła Józef Józef sierż. 1 IX 1945–1 II 1946Kiełbasa Ignacy Michał plut./ppor./por. 1 II 1946–4 III 1947Kowal Henryk Jan chor. p.o. 3 III–1 XI 1947Kowalczyk Czesław Aleksander ppor./por. p.o. 1 III 1948–15 XI 1949Karkoszka Józef Paweł por. 15 XI 1949–15 VII 1950Łyszczek Władysław Wincenty ppor./por. 15 VII 1950–1 II 1951Bigaj Antoni Jan ppor./por. 1 V–15 IX 1951Głąb Stefan Józef ppor./por. 1 III 1952–15 III 1953Bigaj Antoni Jan por. 15 III–1 IX 1953Czopek Tadeusz Józef ppor./por. 1 IV 1954–31 XII 1956

Zastępcy130

Pacanowski Wojciech –IV 1945–Kiełbasa Ignacy Michał kpr./plut. 19 VI 1945–1 II 1946Łachut Jan131 Sebastian ppor./por. 21 VI–9 VIII 1945Dudek Bolesław Wincenty chor. –1 V 1947Kowalczyk Czesław Aleksander ppor./por. 1 III 1948–15 XI 1949Głąb Stefan Józef ppor. 1 II 1950–1 III 1952Czopek Tadeusz Józef chor./ppor. 1 III 1952–1 IV 1954Kasprzyk Stefan Tomasz ppor. 1 IV 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Dębicy132 – zob. województwo rzeszowskie

UBP Obiekt nr 13/UdsBP Dwory/UBP Obiekt nr 13/Delegatura nr 22 w Dworach

KierownicyBigaj Antoni Jan por. 1 IX 1953–31 III 1955Odrzywołek Ferdynand Jan kpt. 1 VI–31 XII 1956

ZastępcyOdrzywołek Ferdynand Jan por. 1 VI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Gorlicach133 – zob. województwo rzeszowskie

PUBP/PUdsBP w Jaśle134 – zob. województwo rzeszowskie

130 1955–1956 brak zastępcy, od kwietnia 1956 r. etat zniesiono.131 Błąd w rozkazach: rozkaz powołujący dotyczył zastępcy kierownika WUBP w Krakowie, faktycznie Łachut był zastępcą kierownika PUBP w Dąbrowie Tarnowskiej i z tej funkcji został odwołany.132 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie krakowskim, następnie rzeszowskim.133 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie krakowskim, następnie rzeszowskim.134 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie krakowskim, następnie rzeszowskim.

256


257

Delegatura nr 12 w Jaworznie135

Kierownicy/szefowieKasprzyk Józef Jan por. 1 II–30 IX 1956–Górski Jan136 Tadeusz mjr po 5 X–31 XII 1956


MUBP w Krakowie137

Kierownicy/szefowiePodworski Leon138 Franciszek kpt. 18 I–5 V 1945Szachtej Roman Władysław ppor. 13 III–6 VI 1945Grabowski Józef (Gleich Tadeusz)

Antoni (Leon)

p.o. 7 VI–31 XII 1945

ZastępcyNiedzielski Kazimierz139 Józef 18 I–1 III 1945Bubak Mieczysław Józef chor. 21 VI–31 XII 1945

PUBP/PUdsBP w Krakowie

Kierownicy/szefowieZamorski (Mor) Henryk140 Karol ppor. 18 I–14 VII 1945Oczkoś Stanisław141 Wincenty p.o. 25 V–1 IX 1945 (?)Nowak Feliks142 Marcin p.o. 1 IX 1945–27 VII 1946Oczkoś Stanisław Wincenty por. 1 VIII 1946–1 IV 1947Kubka Władysław143 Andrzej ppor. 1 IV–20 V 1947Pasierbiński Aleksander Wojciech ppor. p.o. 1 VI 1947–1 II 1948

1 II 1948–31 III 1949Solarczyk Stefan144 Jan chor./ppor. 1 VII–1 XI 1949Ciołek Stanisław Wawrzyniec ppor. 1 II 1950–1 V 1951Kroch Stanisław Zygmunt kpt. 1 V 1951–1 I 1954Ciołek Stanisław Wawrzyniec kpt. 1 I 1954–31 III 1955Żyła Władysław Tomasz kpt. 1 VIII 1955–31 XII 1956

135 Delegatura nr 12 wydzielona 1 I 1956 r. z PUdsBP w Chrzanowie.136 Do 13 VII 1963 r. zastępca komendanta miejskiego MO ds. BP w Jaworznie.137 MUBP istniał do końca 1945 r.138 Kierownik GO.139 Zastępca kierownika GO.140 Kierownik GO; faktycznie kierownik do 9 V 1945 r.141 Rozkaz odwołujący z 9 XI 1945 r. nie mówił o terminie odwołania.142 Rozkaz powołujący z 18 XII 1945 r.143 Rozkaz o powołaniu anulowany 22 V 1947 r.; w 1962 r. zmienił nazwisko na Kubicki.144 Faktycznie pełnił funkcję dłużej.

256


257

ZastępcyLipski Stanisław Franciszek 1 VI–11 XI 1947Pasierbiński Aleksander Wojciech ppor. 1 IX 1947–1 II 1948Wiórkowski Stanisław Wincenty chor./ppor. 15 VII 1949–1 VI 1951Żyła Władysław Tomasz ppor./por. 1 VII 1952–31 VII 1955Papiernik Stanisław Teofil kpt. 1 VIII 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP/Delegatura WUdsBP w Limanowej

Kierownicy/szefowieBubak Mieczysław145 Józef bez stopnia/chor. 18 I–21 VI 1945Trokało Stanisław146 Grzegorz kpr./ppor. p.o. 17 IV–IX 1945Wałach (Zdzich-Wałach) Stanisław

Szczepan mjr. 1 II 1946–1 IV 1947

Oczkoś Stanisław Wincenty por. 1 IV 1947–1 VII 1949Popiołek Zygmunt Jan ppor. 1 VIII 1949–15 VI 1950Mrowiec Tadeusz Józef por. 15 VI 1950–15 V 1954Bądek Jan Leopold st. sierż./ppor./

por.15 V 1954–1 IX 1956

Bieniek Franciszek147 Stanisław por. 1 IX–31 XII 1956Zastępcy148

Trokało Stanisław149 Grzegorz kpr. p.o. 18 I–17 IV 1945Świątek Adam Jan chor. p.o. 1 II–15 XII 1947Horwacik August Ignacy ppor./por. 1 I 1951–1 I 1954Kruczek Józef150 Józef ppor. p.o. IX 1953–VI 1954Bieniek Franciszek151 Stanisław ppor./por. 1 V 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Miechowie

Kierownicy/szefowieRadzikowski Zdzisław152 Wacław bez stopnia 18 I–8 V 1945Martiuk (Marczak) Bolesław Jan ppor. 16 VI–10 IX 1945Strzałka Stanisław Mateusz ppor. 1 X 1945–1 II 1946Kordyl Władysław Józef sierż. p.o. 1 II–1 X 1946Andrusiewicz Tadeusz Maksymilian por. 1 X 1946–16 V 1947Kubka Władysław Andrzej ppor. 20 V 1947–1 IV 1948

145 Kierownik GO.146 Niezatwierdzony; formalnie na etacie wywiadowcy.147 Faktycznie objął stanowisko (p.o.) 1 VI 1956 r. (tak w rozkazie).148 Etat zniesiono 1 IV 1955 r.149 Niezatwierdzony; formalnie na etacie wywiadowcy.150 Niezatwierdzony; formalnie na etacie st. referenta powiatowego.151 Od 1 IV 1955 r. w dyspozycji kierownika WUdsBP.152 Kierownik GO.

258


259

Sowa Bronisław Franciszek chor. p.o. 1 IV–15 XI 1948Rubacha Roman Wincenty chor./ppor./por. p.o. 1 I 1949–1 IX 1950

por. 1 IX–15 XI 1950Kowalczyk Czesław Aleksander por. 15 XI–31 XII 1950Łyszczek Władysław Wincenty ppor./kpt. 1 II 1951–1 X 1952Odrzywołek Jan Jan ppor./por. 1 X 1952–15 V 1954Bociek Mieczysław153 Jan por./kpt. 15 V 1954–31 XII 1956

ZastępcyMaśląg (Maszląg) Jan154 Józef por. p.o. II 1945–I 1946Dyśko (Dysko) Józef155 Bolesław bez stopnia/st.

sierż.1 IV 1945–11 IV 1947

Skotniczy Franciszek Stanisław chor. p.o. 1 I 1947–1 II 1948Gajda Mieczysław Michał chor. p.o. 1 II–1 XII 1948Sowa Bronisław Franciszek chor. 1 IV–15 XI 1948Rubacha Roman Wincenty chor./por. 1 I 1949–1 IX 1950Waligóra Władysław Józef chor./por. 1 II 1950–1 VI 1954Banaś Marian Piotr chor./ppor. 1 VI 1954–31 III 1955Musiał Stanisław Piotr por. 1 IV 1955–30 IX 1956

PUBP/PUdsBP w Mielcu156 – zob. województwo rzeszowskie

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Myślenicach

Kierownicy/szefowieSzlachta Franciszek157 Wojciech ppor. 22 I–19 IV 1945Gregorczyk Tadeusz Antoni chor. (20 IV) 28 V–15 VI 1945Goleb Edward Franciszek por. 15 VI 1945–1 V 1947Chłopicki Józef Jan chor./ppor. p.o. 1 V 1947–1 II 1948

ppor./por. 1 II 1948–1 V 1950Dąbrowski Albin Ignacy por. 1 V 1950–1 V 1951Ciołek (Ciołek-Ciszewski) Stanisław158

Wawrzyniec ppor./por. 1 V 1951–1 VII 1952

Ćwik Antoni Jan chor./por. p.o. 1 VII 1952–1 X 1953por. 1 X 1953–15 V 1954

Odrzywołek Jan Jan por./kpt. 15 V 1954–31 VII 1957

153 Potem szef SB w Miechowie.154 Niezatwierdzony; zwolniony z UB, zginął 8 X 1946 r.155 Faktycznie pełnił funkcję od 26 II 1945 r. do 12 XII 1946 r., kiedy został ukarany aresztem i przeniesiony do PUBP w Nowym Targu; używał obu form nazwiska.156 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie krakowskim, następnie rzeszowskim.157 19 IV 1945 r. aresztowany przez NKWD.158 W maju–czerwcu 1952 r. zapewne tylko formalnie.

258


259

Zastępcy159

Mańkut Stefan160 Jan I–IV 1945Czyż Władysław IV 1945Podstawski Adam N.N.,

Bronisława–koniec 1945

Biela Stanisław Rafał chor. p.o. 1 X 1946–18 X 1947Świątek Adam Jan chor. p.o. 15 XII 1947–1 VII 1949Piskorz Władysław Ludwik ppor. 1 III 1952–Ćwik Antoni Jan chor./por. 1 VII 1952–1 X 1953Tomaszek Stanisław Stanisław chor./ppor. 1 VII 1952–31 III 1955Strama Mieczysław Władysław por. 1 IV 1955–31 I 1956

UBP/MUdsBP/Delegatura nr 23161 w Nowej Hucie

Kierownicy/szefowieKroch Stanisław Zygmunt kpt. 1 I–30 IV 1951Siemek Józef Józef mjr 15 V 1951–1 III 1954Witkowicz Zenon162 Michał ppor./por./kpt. 5 VII 1954–31 XII 1956

ZastępcyKlita Edward Stanisław ppor./por./kpt. 15 X 1951–30 VI 1956Mocha Czesław Henryk por. 1 X 1952–17 IX 1954Cader Tadeusz163 Franciszek ppor./por. 1 VII–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Nowym Sączu

Kierownicy/szefowieKarkut Stanisław164 Antoni ppor. 19 I–10 VII 1945Trybus Tadeusz165 Władysław st. sierż. p.o. 28 V 1945–17 I 1946Kubka Władysław Andrzej ppor. 1 II 1946–1 IV 1947Wałach (Zdzich-Wałach) Stanisław

Szczepan mjr 1 IV 1947–1 IX 1948

Kroch Stanisław Zygmunt kpt. p.o. 1 IX 1948–1 II 1950Kowalski Franciszek Wojciech ppor. 15 III–10 IX 1950Gliński Zygmunt Józef kpt. 1 IX 1950–1 V 1952Bociek Mieczysław Jan ppor./por. p.o. 1 IX 1952–15 V 1954Topór Stanisław166 Jan por. 1 XI 1954–30 IX 1955Walczyk Piotr167 Michał por. 1 X 1955–31 XII 1956

159 Etat zniesiono w I kwartale 1956 r.160 Niezatwierdzony; formalnie na etacie wywiadowcy; aresztowany 27 VII 1945 r. za nadużycie władzy, następ-nie zwolniony z UB.161 Delegatura nr 23 w Nowej Hucie powołana (z MUdsBP Nowa Huta) zgodnie z Rozkazem organizacyjnym nr 012/org. z 2 II 1956 r.; etaty obsadzono 1 II 1956 r.162 Zwolniony z organów BP.163 Zwolniony z organów BP.164 Kierownik GO.165 Błędnie Trybuś; faktycznie do 1 XII 1945 r., potem na kursie szkoły specjalnej w WUBP.166 Błędnie Topor; od 1 X 1955 r. w dyspozycji kierownika WUdsBP.167 Później szef SB w Nowym Sączu.

260


261

ZastępcyJanczyk Wojciech168 Walenty kpr. 8 II–8 XII 1945Trybus Tadeusz Władysław st. sierż. p.o. 9 IV–28 V 1945Targosz Zdzisław Wilhelm X 1945–Popiołek Zygmunt Jan sierż./ppor. 1 IX 1946–1 VIII 1949Kroch Stanisław Zygmunt kpt. 1 IX 1948–1 II 1950Bigaj Antoni Jan chor./ppor. 1 II 1950–1 V 1951Kałuża Kazimierz Władysław chor./ppor. 1 V 1951–9 XI 1953Bociek Mieczysław Jan ppor./por. 1 IX 1952–15 V 1954Topór Stanisław Jan ppor./por. 1 II–1 XI 1954Solarski Edward169 Stefan por. 1 XI 1954–10 VII 1955Kuciel Władysław170 Wincenty kpt. 1 X 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Nowym Targu

Kierownicy/szefowieStrzałka Stanisław171 Mateusz ppor. 1 II–23 III 1945Kuraś Józef Józef por. 23 III–11 IV 1945Strzałka Stanisław Mateusz ppor. 11 IV–1 X 1945Klose Józef Józef chor. p.o. 15 X 1945–1 II 1946Trokało Stanisław Grzegorz ppor./por. p.o. 1 II–15 V 1946Mańkowski Sergiusz Karol ppor. 16 V–22 VII 1946Ringer Stanisław172 Julian ppor. p.o. –3 VIII 1946Podstawski Adam N.N.,

Bronisławast. sierż./ppor./

por.p.o. 27 VIII 1946–11 XI 1947

Śmiechowski Stefan Wincenty ppor./por. 11 XI 1947–19 II 1949Skotniczy Franciszek Stanisław ppor. p.o. 1 III 1949–18 IV 1950Bartoszewski Mikołaj Aleksander chor./ppor. 1 VI 1951–31 III 1952Kowal Marian Franciszek ppor./por./kpt. 31 III 1952–1 IX 1956Kulig Stanisław173 Ludwik por. 1 IX–31 XII 1956

ZastępcyNaumowicz Mieczysław Roman

II–III 1945

Strzałka Stanisław Mateusz ppor. 23 III–11 IV 1945

168 Niezatwierdzony; formalnie referent i starszy referent; zwolniony „ze względu na niegodne zachowanie się”.169 Zginął 10 VII 1955 r.170 Faktycznie od początku sierpnia 1955 r.171 Kierownik GO.172 Z akt personalnych nie wynika, by sprawował faktycznie tę funkcję; aresztowany na przełomie lutego i marca 1946 r. pod zarzutem przyjęcia łapówki, 3 VIII 1946 r. zwolniony z aresztu i z tą datą z organów BP.173 Zwolniony z organów BP.

260


261

Gadowski (Gadomski) Jan Stanisław p.o. 13–17/18 IV 1945Podstawski Adam N.N.,

Bronisławast. sierż./ppor./

por.27 VIII 1946–11 XI 1947

Gnyp Aleksander Jan chor. 1 X 1946–1 V 1947Dyśko (Dysko) Józef174 Bolesław st. sierż./chor. p.o. 11 IV 1947–1 I 1948

1 I–1 II 1948Skotniczy Franciszek Stanisław chor./ppor. 1 II 1948–18 IV 1950Bartoszewski Mikołaj Aleksander chor. 1 IX 1950–1 VI 1951Odrzywołek Jan Jan ppor. 1 VI–15 IX 1951Oleksy Stanisław Mateusz por. 15 IX 1951–31 XII 1953Kraczka Władysław N.N., Teresa ppor. 1 I 1954–31 III 1955Tusznicki Józef Jerzy por./kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Olkuszu

Kierownicy/szefowieGłuski Wiktor por. 19 I–III 1945–Kocjan Stefan175 Jan ppor. 22 II 1945–3 I 1946Andrusiewicz Tadeusz Maksymilian por. 1 I–1 X 1946Kordyl Władysław Józef sierż./ppor. p.o. 1 X 1946–1 II 1947Szlachcic Franciszek Jan kpt./mjr 1 II 1947–1 II 1948Dąbrowski Albin Ignacy chor./por. p.o. 15 III 1948–1 V 1950Chłopicki Józef Jan por./kpt. 1 V 1950–1 II 1952Kasperek Franciszek Piotr por./kpt. 1 XI 1951–31 III 1955Banaś Marian Piotr ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyEdward Popczyk176 Łukasz –21 V 1945Góras Leon Ignacy p.o. 8 I 1946–10 IV 1947Gajda Mieczysław Michał chor. p.o. 10 IV 1947–1 II 1948Dyśko (Dysko) Józef Bolesław chor. 1 II 1948–1 I 1949Dąbrowski Albin Ignacy chor./por. 15 III 1948–1 V 1950Gnyp Aleksander Jan ppor./por. 1 V–15 IX 1951Krzewicki Tadeusz Sebastian ppor./por. 1 X 1951–30 VI 1956Kłusak Tomasz por. 1 V 1952–Ciołek Stanisław Wawrzyniec por. 1 VII–10 IX 1952Bielawski Krzysztof Franciszek por. 1 X 1952–31 III 1955Morawski Stanisław Mieczysław ppor. 1 VII–31 XII 1956

174 Faktycznie od 12 XII 1946 r.175 Niezatwierdzony.176 Zginął 21 V 1945 r.

262


263

PUBP/PUdsBP w Oświęcimiu177

Kierownicy/szefowiePęcikiewicz Romuald178 Franciszek por. 1 VIII 1951–31 V 1952Kruczek Józef Tomasz chor./por. 1 IX 1952–31 III 1955Kasperek Franciszek179 Piotr kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyBoruciński Tadeusz180 Józef por. –15 V 1953Bardyn (Bardyń?) Jan Teodor por. 15 V 1953–31 III 1955Odrzywołek Ferdynand Jan por./kpt. 1 IV 1955–30 V 1956

PUBP/PUdsBP/Delegatura WUdsBP w Proszowicach181

Kierownicy/szefowieLont Marian182 Józef por. 1 IV 1955–31 XII 1956

Zastępcy – brak183

Powiatowa Delegatura ds. BP w Suchej Beskidzkiej184

Kierownicy/szefowieStrama Mieczysław Władysław por. 1 II–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Tarnowie185

Kierownicy/szefowieKroch Stanisław186 Zygmunt por. 18 I–15 VI 1945Wojtasow Ludwik Wojciech szer./ppor. p.o. 18 VI 1945–22 I 1946Korga Michał Roman por. p.o. 1 II–15 VII 1946Strzałka Stanisław Mateusz por./kpt. 3 VIII 1946–15 IX 1950Stawarczyk Stefan Jan kpt. 1 VI 1951–1 III 1953Lipka Alfred Józef por./kpt. 1 III 1953–15 IV 1957

177 Powiat powstał 30 XII 1950 r.178 30 VI 1952 r. zwolniony z resortu na własną prośbę.179 Zwolniony z organów BP.180 Mianowany jako zastępca szefa w Białej.181 Powiat powstał 11 VIII 1954 r.182 Faktycznie od listopada 1954 r. organizował PUBP; równocześnie formalnie do 31 III 1955 r. starszy referent Sekcji I Wydziału I WUBP.183 Urząd długo bardzo słabo obsadzony, brak zastępcy.184 Powiat powstał 12 XI 1955 r.; Powiatowa Delegatura ds. BP powołana zgodnie z Rozkazem organizacyjnym nr 07/org. z 12 I 1956 r.; etaty obsadzono 1 II 1956 r.185 Od 1 V 1952 r. do 1956 r. w miejsce PUBP istniał UBP MiP Tarnów; w rozkazie z 1 IV 1955 r. jako PUdsBP.186 Kierownik GO.

262


263

ZastępcyPaduch Jan187 por. 18 I 1945–Czarny Tadeusz Aleksander –1 II 1946Świątek Julian188 Jan bez stopnia 1 II–28 III 1946Doleżuchowicz Adam Stanisław st. sierż./ppor. p.o. 1 VII 1946–13 X 1947Świątek Adam189 Jan chor. 15 X–15 XII 1947Dyśko (Dysko) Józef Bolesław chor. 1 I–1 V 1949Kłusak Józef Karol ppor./por./kpt. 1 III 1952–30 V 1956Kurnik Władysław Antoni ppor. 1 IX 1952–1 IX 1953Musiał Stanisław Piotr ppor./por. 1 I 1954–31 III 1955Koziołek Franciszek190 Andrzej por. 1 VI–31 XII 1956

Delegatura WUdsBP nr 13 w Tarnowie191

Kierownicy/szefowieKociołek (imię nieznane) kpt. –(IV 1956)Kłusak Józef192 Karol kpt. 1 IV–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Wadowicach

Kierownicy/szefowieKubka Władysław193 Andrzej bez stopnia 18 I–1 XI 1945Kosowski Władysław Franciszek ppor. p.o. 1 XI 1945–11 V 1946Piechnik Czesław Władysław chor./ppor. p.o. 11 V 1946–1 VI 1947Śmiechowski Stefan Wincenty ppor. 1 VI–11 XI 1947Karkoszka Józef Paweł ppor./por. 11 XI 1947–15 XI 1949Kowalczyk Czesław Aleksander por. 15 XI 1949–15 XI 1950Rubacha Roman Wincenty por./kpt. 15 XI 1950–15 III 1952Bielawski Krzysztof Franciszek ppor./por. p.o. 1 VII–1 X 1952Łyszczek Władysław Wincenty kpt. 1 X 1952–20 XI 1953Wilk Antoni Jan ppor./por. 15 III 1954–31 XII 1956

ZastępcyKosowski Władysław Franciszek ppor. X–1 XI 1945Targosz Zdzisław Wilhelm p.o. 1 V–13 XII 1946Mrowiec Tadeusz Józef ppor. p.o. 8 IV 1947–1 II 1948

ppor./por. 1 II–1 X 1948

187 Zastępca kierownika GO; zginął 5 IV 1945 r.188 Niezatwierdzony; zlikwidowany przez podziemie.189 Po jego odwołaniu w 1948 r. vacat.190 Zwolniony z organów BP.191 Rozkazem z 12 I 1956 r. z RW PUdsBP w Tarnowie 1 I 1956 r. utworzono Delegaturę nr 13 WUdsBP w Tar-nowie.192 Faktycznie od 2 V 1956 r.; w rozkazie przewodniczącego KdsBP od 1 VI 1956 r.; zwolniony z organów BP.193 Formalnie na stanowisku do 1 II 1946 r.

264


265

Kwaśny Marian Wincenty ppor./por. 1 II 1950–1 VI 1951Bielawski Krzysztof Franciszek ppor./por. 1 III–1 X 1952Wilk Antoni Jan ppor. 15 VII 1952–15 III 1954Gadziała Alojzy194 Marcin ppor./por. 1 VII 1954–1 IX 1955

15 XI 1955–31 XII 1956

MUBP/MUdsBP/Delegatura WUdsBP w Zakopanem

Kierownicy/szefowieDziobak Jan195 Jan ppor. 16 VI–25 VIII 1945Ringer Stanisław196 Julian bez stopnia p.o. 25 VIII 1945–(XII 1945/II

1946?)Nowak Karol197 Jan bez stopnia p.o. –VI–VIII(X?) 1946Sagan Mieczysław198 Józef chor./ppor. p.o. 20 VII–1 XI 1946Janiga Witold199 Józef ppor. p.o. XI 1946–I 1947Doleżuchowicz Adam200 Stanisław ppor. p.o. 30 I–6 V 1947Dudek Bolesław Wincenty chor./por. 1 V 1947–1 XI 1949Moskal Julian Szczepan ppor. 1 II 1950–30 IX 1951Wikieł Ireneusz Józef por. 1 VIII 1952–9 XI 1953Tusznicki Józef Jerzy por. 15 III 1954–31 III 1955Łukawski Stefan Adam por./kpt. 1 IV 1955–30 VI 1956Krzewicki Tadeusz201 Sebastian por. 1 VII–31 XII 1956

ZastępcyKononowicz Józef202 Wacław kpr. I 1945–Makowski Marian203 Szczepan chor. –27 VI–6 IX 1947–Jaromin Władysław204 Jan chor./por. 1 II 1950–31 I 1952Satora Władysław Józef chor./ppor. 1 VII 1952–15 VI 1954Kotowski Władysław ppor. –2 I 1953–Łukawski Stefan Adam por./kpt. 15 VI 1954–31 III 1955

194 1 IX 1955 r. odwołany ze stanowiska i zaliczony w stan słuchaczy Wyższej Szkoły Podwyższania Kwalifikacji Aktywu Kierowniczego; zwolniony ze szkoły 15 XI 1955 r. wrócił na stanowisko.195 Rozkazy z 16 VI i 22 IX 1945 r.196 Rozkaz mianujący z 22 IX 1945 r.197 Niezatwierdzony; formalnie na etacie referenta Wydziału IV WUBP w Krakowie.198 Niezatwierdzony; formalnie na etacie st. referenta Sekcji I Wydziału V WUBP w Krakowie.199 Niezatwierdzony; formalnie na etacie st. oficera śledczego PUBP w Bochni.200 Niezatwierdzony; formalnie na etacie zastępcy szefa PUBP w Tarnowie.201 Zwolniony z organów BP.202 W aktach personalnych brak śladu, by sprawował tę funkcję; wnioskowany na kierownika kontrwywiadu, zatwierdzony jako oficer śledczy PUBP w Nowym Targu, aresztowany 24 VII 1945 r. za łapownictwo.203 W aktach personalnych brak śladu, by sprawował tę funkcję; zatwierdzony jako referent.204 Zwolniony dyscyplinarnie.

264


265

PUBP/PUdsBP w Żywcu

Kierownicy/szefowieBrancewicz Stanisław Jan por. 5 IV–2 VI 1945Tudor Piotr Jan bez stopnia/

ppor.15 VI 1945–

Trokało Stanisław Grzegorz ppor. 1 IX 1945–1 II 1946Trybus Tadeusz205 Władysław por. 1 II–12 VIII 1946Strzałka Stanisław206 Mateusz por. VII 1946Biel Adolf por. –VIII 1946–Kowal Henryk Jan chor./ppor. p.o. 1 X 1946–1 II 1947Karkoszka Józef Paweł chor. 1 II–11 XI 1947Lipski Stanisław Franciszek ppor. p.o. 11 XI 1947–1 XI 1949Ziajka Stefan Stanisław chor./ppor. 1 XI 1949–1 II 1951Tracz Stanisław Stanisław ppor. 1 II 1951–15 III 1953Rak Zygmunt Józef por./kpt. 15 III 1953–30 IV 1955Lipowy Stanisław207 Jan por. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcySobel Józef IX 1945–Wiśniowski Władysław –6 IX 1947–Lipski Stanisław Franciszek ppor. 11 XI 1947–1 XI 1949Ziajka Stefan Stanisław chor./ppor. 1 VII–1 XI 1949Tracz Stanisław Stanisław chor./ppor. 15 III 1950–1 II 1951Kowal Marian Franciszek ppor. 1 III 1951–31 III 1952Małota Eugeniusz Franciszek chor./ppor. 1 VII 1952–20 VIII 1953Wąsik Henryk208 Jan ppor./por. 1 I 1954–30 IV 1955Feluś Antoni209 Augustyn por. 1 IV 1955–31 XII 1956

Opracowanie: Wojciech Frazik, Maciej Korkuć

205 Aresztowany.206 Formalnie wówczas zastępca naczelnika Wydziału V WUBP.207 Rozkaz mianujący z 19 V 1955 r.; od 1 I 1957 r. szef SB w Żywcu.208 Błędnie Wasik.209 Zwolniony z organów BP.

266


267

WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE


WUBP/WUdsBP w Lublinie

Kierownicy/szefowiePalka Henryk Marian ppor. 1–30 VIII 1944Duda Teodor Filip mjr 31 VIII–28 X 1944Szot Stanisław Mateusz mjr 29 X 1944–15 I 1945Grzybowski Faustyn Filip mjr/ppłk 16 I–30 XI 1945Marszałek Franciszek Jan ppor./por. p.o. 1 XII 1945–14 IV 1946Piątkowski Franciszek Michał mjr/ppłk 15 IV 1946–14 III 1947Tataj Jan Filip ppłk 15 III–14 XII 1947Zalewski Franciszek Władysław mjr 10 XII 1947–24 IX 1948Jastrzębski (Ritter) Artur Jan (Johann) ppłk 25 IX 1948–10 I 1950Gorliński Jan (Monderer-Lamensdorf Cezary)

Dawid mjr p.o. 10 I–14 II 1950

Krupski Mikołaj Antoni mjr/ppłk 15 II 1950–14 I 1953Krzywiński Bolesław (Schildhaus Bernard Borys)1

Maks, Maksym (Mojżesz)

mjr/ppłk 15 I 1953–30 IX 1955

Mickiewicz Artur Bronisław mjr 1 X 1955–31 XII 1956Zastępcy

Antosiewicz Stefan Wacław por. 8 XI–31 XII 1944Wróblewski Borys (Bronisław)2

Jan kpt./mjr p.o. 10 III–8 VIII 194522 VIII 1945–31 VIII 1946

Gorliński Jan (Monderer-Lamensdorf Cezary)

Dawid kpt./mjr 1 III 1947–30 VI 1951

Mickiewicz Artur Bronisław kpt. 1 VII 1951–30 V 1952Krzywiński Bolesław (Schildhaus Bernard Borys)

Maks, Maksym (Mojżesz)

ppłk 1 VII 1952–31 XII 1954

Kwiatkowski Tadeusz Stanisław mjr/płk 1 IV 1953–27 XI 1956Narkiewicz Hipolit Józef por. 1 VI 1953–31 I 1955Andrzejewski Jerzy Antoni ppłk 11 X 1954–31 III 1956


NaczelnicyKrzykała Stanisław3 Antoni bez stopnia 8 VIII–5 XI 1944Kudliński Antoni Julian ppor. p.o. 5 XI 1944–31 VIII 1946

1 1939–1941 funkcjonariusz NKWD we Lwowie; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; od 1945 r. pod nazwiskiem Krzywiński.2 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.3 Zmarł w 1976 r. w Lublinie.

266


267

Placha Antoni Wojciech ppor./por. 1 IX 1946–31 V 1947Wróblewska Eugenia Józef ppor./por. p.o. 10 VI 1947–28 II 1949

1 III 1949–20 IX 1950Kasprowicz Franciszek Stanisław kpt. p.o. 15 III–31 V 1952

1 VI 1952–30 XI 1953Miroń Jan Franciszek kpt. p.o. 15 X 1954–31 III 1955Kiec Feliks Stanisław kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956Raj Edward Andrzej kpt. –1 VIII 1955Nieścior Kazimierz Andrzej kpt. 1 VIII 1955–31 XII 1956

ZastępcySiemion Maksymilian Mikołaj ppor. 1 X–1 XI 1944Wójcik Jan Andrzej por. 11 XII 1944–25 VII 1945Wach Michał Stanisław 20 II–15 VI 1945Miedzigórska Danuta Wojciech 9 VIII–3 X 1945Gorwicz Halina Nikodem 18 XII 1945Placha Antoni Wojciech ppor. 18 XII 1945–31 VIII 1946Żyhaluk (Zychaluk) Jan Adam ppor. 1 IX 1946–30 IX 1948Wróblewska Eugenia Józef ppor. 1 VI 1947–28 II 1949Ordyniec Jan Artem por./kpt. 1 XI 1949–1 VIII 1951Chac Antoni Ignacy por. 1 II–1 XI 1951Miroń Jan Franciszek por./kpt. 15 XI 1951–31 VII 1954

kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956


NaczelnicyPalka Henryk Marian kpt. 31 VIII 1944–9 III 1945Wróblewski Borys (Bronisław)

Jan kpt. 10 III–9 VIII 1945

Marszałek Franciszek Jan ppor./por. p.o. 13 IX 1945–14 IV 1946Pawliszewski Jan4 Jakub chor./kpt. p.o. 21 X 1946–31 XII 1947Gloza Stanisław Józef kpt. 1 X 1949–18 IV 1950Gallant Bronisław Stanisław kpt. p.o. 1 VI 1952–31 III 1953

1 IV 1953–30 IX 1954Mozgawa Marian Jan kpt. 30 IX 1954–31 III 1955

ZastępcyPietraszkiewicz Aleksander Teodor mjr 1 V–2 XI 1945Pawliszewski Jan Jakub chor./kpt. 16 I 1946–31 XII 1947Mikita Stefan Stanisław ppor./por. 1 I 1948–30 V 1950Jaworski Bolesław Stefan por./kpt. 1 VI 1950–31 V 1952Gallant Bronisław Stanisław kpt. 1 VI 1952–31 III 1953


268


269

Wydział II

NaczelnicyDeresiewicz Henryk5 Roman por./kpt. 13 II–27 IV 1945Gruntow Włodzimierz Nikifor por. 20 V–24 VI 1945Pupko Bronisław Władysław kpt. 25 VI 1945–1 VII 1946Złotkowski Stefan (Srul) Chaim ppor. p.o. 4 I 1946–9 I 1948

por. 10 I 1948–31 I 1950Socha Marcin Wojciech kpt. 1 II 1950–30 IV 1953Kiec Feliks Stanisław kpt. 1 V 1953–15 XI 1954Józefowicz Anatol Prochor mjr 15 XI 1954–31 III 1955Mozgawa Marian Jan kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956Walczyk Stanisław Jan kpt. 28 XI–31 XII 1956

ZastępcyPlacha Antoni Wojciech por. p.o. 1 VI 1947–4 VIII 1948Socha Marcin Wojciech kpt. 10 I 1948–31 I 1950Knap Krystyna Jakub ppor. p.o. 1 VIII 1950–30 VI 1952Altman Adam (Kłos Jan)

Moszek Mendel

(Mieczysław)

por./kpt. 1 VII 1952–31 III 1955

Rubin Michał Arnold kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

Wydział Do Walki z Bandytyzmem/Samodzielna Sekcja Walki z Bandytyzmem

NaczelnicyZarembiuk Antoni6 Aleksander por. 13 II–28 IV 1945Deresiewicz Henryk Roman por./kpt. 28 IV–24 V 1945Pietraszkiewicz Aleksander Teodor mjr 2 IX 1945–1 IV 1946Świta Bronisław Jan por./kpt. p.o. 1 XII 1954–31 III 1955

ZastępcyZając Wacław Józef kpt. 1 V 1945–16 III 1946Świta Bronisław Jan kpt. 1 XII 1954–31 III 1955

Wydział IIINaczelnicy

Lachowski Mikołaj Roman kpt./mjr 1 VII 1946–31 I 1949Majewski Stanisław Wiktor kpt. 1 II–30 IV 1949Kaliszczuk Włodzimierz7 Jan kpt. 1 V 1949–31 VIII 1950

5 Zginął w Lesie Stockim w bitwie ze zgrupowaniem mjr. Mariana Bernaciaka „Orlika”.6 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł w marcu 1978 r. w Warszawie.7 Zmarł w 1988 r. w Lublinie.

268


269

Chmielewski Józef Bolesław por. 1 IX 1950–15 II 1951Wołkow Jan Aron mjr/ppłk 5 II 1951–28 II 1952Zabawa Zdzisław Konstanty kpt./płk 1 III 1952–14 I 1954Dudek Bolesław Wincenty mjr 30 IX 1954–1 VIII 1955Świta Bronisław Jan por./kpt. 1 XI 1955–31 VIII 1956Dudek Bolesław Wincenty mjr 1 IX–28 XI 1956

ZastępcyZając Wacław Józef kpt. 16 III 1946–15 V 1947Chmielewski Józef Bolesław ppor./por. 15 II 1948–31 VIII 1949Chachaj Tadeusz Franciszek por. 1 IX 1950–30 VI 1951Niklas Lech por. 1 VII 1951–Świta Bronisław Jan por./kpt. 1 IX 1951–1952Pawłowicz Karol Władysław chor./por. 15 II–23 XI 1952Stępień Mieczysław Władysław por. 1 III–1 X 1953Kolendarski Kazimierz Jan por./kpt. –1954Rubin Michał Arnold por. 15 VIII 1954–31 III 1955Ogrodniczek (Ogrodniczak?) Zygmunt

Jakub chor./por. 1 IV 1955–31 I 1956

Świta Bronisław Jan por./kpt. 1 IV–31 X 1955Sobański Stanisław Józef kpt. 1 X 1955–1956Haponiuk Jan Prokop por./kpt. 1 IX–31 XII 1956

Wydział IV

NaczelnicyWojciusz Wincenty Mikołaj kpt./mjr 16 I 1946–15 I 1948Cendrowski Michał8 Piotr kpt. 1 IV 1948–31 VII 1950Dziura Leon Jan por./kpt. 1 VIII 1950–24 XI 1952Rycerz Bolesław Andrzej kpt./mjr 1 III 1953–30 XI 1954Osetek Józef Walenty kpt. p.o. 15 X 1954–31 III 1955

1 IV–1 VII 1955Kolendarski Kazimierz Jan kpt. p.o. VII–31 XII 1956

ZastępcyGloza Stanisław Józef por. 23 I–1 VII 1946Cendrowski Michał Piotr ppor./por. p.o. 20 IX 1946–15 VI 1949Dyrdak Aleksander Dawid ppor./por. p.o. 15 VI 1949–31 V 1950

por. 1 VI–30 XI 1950Smołuch Wacław Marian Wacław ppor./kpt. 1 X 1952–30 IX 1954Osetek Józef Walenty kpt. 15 X 1954–31 III 1955Kolendarski Kazimierz Jan kpt. 15 XI 1954–

8 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł w 1955 r. w Poznaniu.

270


271

Tarajko Jan Jan chor./kpt. 1 IV 1955–30 VIII 1956Lipiec Stanisław Władysław por. 1 IX 1955–31 XII 1956

Wydział V

NaczelnicyKaliszczuk Włodzimierz Jan por. IV 1946–I 1947Leluch Jan Stanisław chor./kpt. 17 V 1947–12 II 1950Oleksa Mikołaj9 Marek kpt. 1 VI–30 XI 1950Dudek Bolesław Wincenty kpt./mjr 1 XII 1950–30 IX 1954Sobański Stanisław Józef kpt. p.o. 1 IV–31 V 1955Kowalski Feliks Feliks ppor./por. 1 VI 1955–28 XI 1956

ZastępcyŚrodek Wiktor Jan chor. 16 I–28 V 1946Soroka Józef Eliasz chor. p.o. 27 VI 1946–25 XI 1947Błachnio Zdzisław Stanisław ppor./por. p.o. 30 X 1947–31 V 1951Gallant Bronisław Stanisław kpt. 1 IX 1951–31 V 1952Kolendarski Kazimierz Jan kpt. 1 XII 1953–15 XI 1954Sobański Stanisław Józef kpt. 1 IV–30 IX 1955Dworakowski Władysław Antoni por. 1 X 1955–30 IX 1956Markowski Marian Antoni kpt. 15 X–31 XII 1956


NaczelnicyLilian Leon Izaak chor. 3 III–29 VIII 1945Dawidiuk Michał Teodor kpt. 29 VIII 1945–28 II 1950Wójcik Jan Andrzej kpt. 1 III 1950–30 VI 1954Rycerz Bolesław Andrzej kpt./mjr 1–31 XII 1954

ZastępcyLilian Leon Izaak chor. 8 X 1945–23 III 1946Donner Maks Abraham chor. 1946Przytyk Andrzej Leon por. 15 II 1949–30 XI 1950

Wydział VIII

NaczelnicySocha Marcin Wojciech por. p.o. 15 III 1946–26 IV 1947Sobański Stanisław Józef kpt. 1 IV 1954–31 III 1955

ZastępcySobański Stanisław Józef kpt. 15 X 1952–31 III 1954Dworakowski Władysław Antoni por. 1 XII 1953–31 III 1955

9 Zmarł 15 XI 1989 r. w Lublinie.

270


271

Wydział IX

NaczelnicyGliński Walenty Franciszek por. 1 III 1953–17 IX 1954 Altman Adam (Kłos Jan)

Moszek Mendel

(Mieczysław)

kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyJachimiuk Wiktor Paweł kpt. 1 V 1955–31 XII 1956

Wydział X

NaczelnicyTychoniuk (Tichoniuk) Włodzimierz10

Piotr por. 1952

Walczyk Stanisław Jan por./kpt. 1 II 1953–31 III 1955Józefowicz Anatol Prochor mjr 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyTychoniuk (Tichoniuk) Włodzimierz

Piotr ppor./por. p.o. 1 I–30 VI 19521 VII 1952–1 VIII 1953


NaczelnicyToma Wacław Wiktor kpt. 1 XI 1953–31 X 1955Kita Wojciech Andrzej kpt. 1 XI 1955–27 XI 1956

ZastępcyToma Wacław Wiktor ppor./por. 1 II–31 X 1953Kita Wojciech Andrzej kpt. 1 IV–31 X 1955Biernat Florian Bartłomiej por. 1 XI 1955–31 XII 1956

Wydział Miejski


Inspektorat Wiejski

NaczelnicyKiec Feliks Stanisław kpt. 15 XI 1954–31 III 1955

ZastępcyKita Wojciech Andrzej kpt. 15 X 1954–31 III 1955

Wydział „A”

NaczelnicyRagiel Jan Stefan kpt. 16 III 1946–30 VII 1947

10 Od 7 IV 1952 r. Tychoniuk.

272


273

Błaszczak Eugeniusz Piotr ppor./por. p.o. VII 1947–15 I 195015 I–30 XI 1950

Oleksa Mikołaj Marek kpt./mjr 1 XII 1950–31 III 1955Szawdzin Jerzy Aleksander kpt. 1 II 1954–31 III 1955

ZastępcyBłaszczak Eugeniusz Piotr por. 25 VII 1947–14 I 1950Szawdzin Jerzy Aleksander ppor./por. p.o. 1 VI 1948–31 XII 1949

1 I 1950–31 I 1954Jaworski Bolesław Stefan kpt. 1 X 1954–31 III 1955


NaczelnicyKarpiński Jan (Alberg Emanuel)

Izaak chor./por. 1 I 1946–30 IX 1947

Wołodko Janusz Daniel kpt. 1 X 1947–30 VI 1948Józefowicz Anatol Prochor kpt. 1 VII 1948–1 VII 1951Dobrzyński Stanisław Stanisław por./kpt. 1 XI 1951–1953Gabski Lech Franciszek kpt. p.o. 1 X 1954–31 III 1955


Wtykło Stanisław11 Józef ppor. 1 I–5 III 1946Huszcza Jan Piotr por. 6 III 1946–25 VI 1948Rudnicki Leon Jan ppor./kpt. 21 VI 1948–1 VII 1951Prośniak Kazimierz Stanisław por./kpt. 25 VI 1951–9 VIII 1953Gabski Lech Franciszek kpt. 1 X 1953–30 IX 1954Styła Tadeusz Franciszek kpt. 1 X 1954–31 VIII 1955Mazur Stefan Władysław kpt. 1 IX 1955–31 XII 1956


NaczelnicyZarembiuk Antoni Aleksander kpt. 16 VI–14 XII 1946Murawski Konstanty Andrzej por./kpt. 15 XII 1946–1 VI 1948Lindorf Józef Antoni por. p.o. 31 III 1948–15 III 1949Kałkus Wacław Andrzej por. 15 III–1 X 1949Jakubowski Stanisław por. 1950Mierczyński Roman mjr/płk 15 VIII 1950–30 VI 1951Pyskło Roman Kazimierz por. p.o. IV–1 VII 1951

11 Zmarł w sierpniu 1953 r. w Lublinie.

272


273

ZastępcySzumski Antoni Bazyli ppor. p.o. 1 IX 1946–Przytyk Andrzej Leon ppor. 1 IX 1946–14 II 1949Lindorf Józef Antoni por. 31 III 1948–15 III 1949Kałkus Wacław Andrzej por. 15 II–15 III 1949Mikołajczyk Ignacy Karol por./kpt. p.o. 25 III–30 IX 1949

1 X 1949–14 VIII 1950Pyskło Roman Kazimierz por. 15 VIII 1950–1 VII 1951Bartkiewicz Kazimierz Szczepan por. 15 I 1951–31 III 1952Osetek Józef Walenty por./kpt. 1 VII 1951–15 X 1954Filipiuk Franciszek12 Feliks mjr 1 VII–31 XII 1956

Wydział Cenzury

NaczelnicyRozenblum Aleksander (Adam)

Wiktor chor. 8 XI 1944–2 II 1945

Witwicki Bronisław por. 7 I 1945–Wach Michał Stanisław 15 VI 1945–1 II 1946

ZastępcyKudliński Antoni Julian ppor. 15 X–5 XI 1944Rozenblum Aleksander (Adam)

Wiktor chor. 7 II 1945–


NaczelnicySzawdzin Jerzy Aleksander kpt. 1 IV 1955–27 XI 1956

ZastępcyJaworski Bolesław Stefan kpt. 1 IV 1955–8 XI 1956



Wydział „W”



NaczelnicyKasprzak Mieczysław Antoni chor. –15 XI 1951


12 Zmarł w marcu 1983 r. w Lublinie.

274


275

Biuro Studiów



NaczelnicyWasiewicz Edward Wincenty ppor./kpt. p.o. 1 IX 1950–14 II 1953

15 II 1953–30 XI 1956Zastępcy

Czyżowski Jan Mikołaj kpt. V–31 XII 1956


NaczelnicyGabara Alina Zygmunt ppor./por. p.o. 1 VI 1948–28 II 1949

1 III 1949–31 I 1951Florek Henryk Józef por. p.o. 23 VIII 1952–14 II 1953

15 II–30 IX 1953Nieścior Kazimierz Andrzej por./kpt. 1 VII 1954–31 III 1955

ZastępcyPazio Aleksander Edward por. p.o. 1 XII 1947–V 1948Gabara Alina Zygmunt ppor./por. 1 VI 1948–28 II 1949Pazio Aleksander Edward por. p.o. III–9 VIII 1949Niewiadomski Zygmunt Kazimierz ppor. 1 V 1951–31 I 1952Florek Henryk Józef por. 23 VIII 1952–14 II 1953Filipiuk Franciszek Feliks mjr 1 VII–31 XII 1956




NaczelnicyZelkowicz Jakub (Jankiel Dawid)

Pinkus chor. 21 XII 1945–12 III 1947

Chmielewski Józef Bolesław por. 15 IV 1947–15 II 1948Donner Maks Abraham chor. p.o. 15 IV–1 VII 1949Placha Antoni Wojciech kpt. 1 V 1950–1 VIII 1951Józefowicz Anatol Prochor mjr 1 VIII 1951–31 V 1953

1 V 1954–31 X 1955

274


275

Chrzanowski Jan Antoni por. p.o. 1 IV 1955–31 XII 1956Panich (Paruch?) Tadeusz Józef por. 1 IX–28 XI 1956

ZastępcyDonner Maks Abraham chor. 1 VI 1948–1 VII 1949Karaś Antoni Andrzej ppor./por. 1 III 1949–15 IV 1950Pasztelan Julian Henryk kpt. 1 IX 1952–9 I 1955Piskorska Janina Bolesław st.sierż./ppor. 1 VI 1954–1 IV 1955



Komendantura

NaczelnicySzpakowski Jan 18 XI 1944–Przybycień Władysław Jan 10 XII 1945–31 I 1946Wołkow Paweł Maksym chor. 22 III 1946–16 IV 1947

ZastępcyLudwikowski Karol por. 15 XII 1955


NaczelnicyRepelewski Stanisław Stanisław ppor./por. 31 VIII 1944–28 II 1945

16 III 1946–31 III 1949Skurzak Henryk Władysław por. 1 IX 1949–28 II 1952Narkiewicz Hipolit Józef ppor. 1 III 1952–31 III 1953Skurzak Henryk Władysław kpt. 1 II–31 XII 1954Bogusz Jan Józef ppor./por. p.o. 7 XII 1954–31 III 1955

1 IV 1955–31 XII 1956Zastępcy

Skurzak Henryk Władysław chor./por. 4 I 1946–31 VIII 1949Kurak Tadeusz 1947Narkiewicz Hipolit Józef ppor. 1 II 1951–1 III 1952Bogusz Jan Józef st. sierż./ppor. 15 VII 1953–28 XI 1956Markowska Lucyna Stanisław ppor. 1 II 1955–1956





276


277


NaczelnicySzpakowski Jan –18 XI 1944Pikuła Mieczysław p.o. –7 II 1945Stesłowicz Jan(Katz Lemil)13

Aleksander (Abraham)

chor./por. 1 II–13 XII 1945

Ziemichód Wacław Tomasz 16 I–1 VI 1946Murak Władysław Ignacy chor. p.o. 13 XI 1946–10 III 1947Bejm Kazimierz Walerian ppor. p.o. 18 V 1947–30 IX 1948Tarkowski Tadeusz kpt. 28 IV 1948–Romaniuk Kuźma Leon mjr 1 I 1949–Socewicz Konstanty Aleksander kpt. 15 II 1949–14 III 1952Szary Leon Aron ppor./por./kpt. 1 IX 1950–31 XII 1954Szewczyk Otokar Wiktor kpt. 7 XII 1954–28 XI 1956

ZastępcyZiemichód Wacław Tomasz 2 XI 1945–15 I 1946Swatek Stanisław Józef por./kpt. 16 I–18 V 1946Murak Władysław Ignacy chor. p.o. 13 XI 1946–10 III 1947

29 V 1947–31 V 1949Szary Leon Aron ppor./por. 1 IV 1949–31 VIII 1950Gołdysiak Bernard chor. 1 V 1951–Kukla Kazimierz Franciszek chor. 1 VII 1953–31 I 1954Paszkiewicz Wacław kpt. 1 IV 1955–31 X 1956Paszkowski Wacław Jan por. 1955–28 XI 1956


NaczelnicyWieczorek Czesław ppor. 1 VI 1948–1 VI 1950Kozłowski Jan Jan chor./kpt. 1 III 1950–31 V 1956Dyrdak Aleksander Dawid por. 1 XII 1950–9 XI 1953Czyżewski Czesław chor. 1 IX 1952–

ZastępcyKozłowski Jan Jan chor./ppor. 1949–28 II 1950Czyżewski Czesław chor. –31 VIII 1952Michniewicz Kazimierz Michał chor. 1 XI 1954–31 I 1955

13 W 1968 r. wyjechał do Izraela.

276


277


NaczelnicyKorkosz Stanisław Antoni bez stopnia p.o. 15 II–1 IX 1948Koniuch Michał Jan bez stopnia 1 VII 1948–31 VIII 1951

ZastępcyŚrodek Wiktor Jan ppor. 28 V 1946–1 VIII 1948Bartoszewski Tadeusz Wincenty bez stopnia 1 VI 1950–31 VIII 1951Kasprzak Mieczysław Antoni chor. 15 XI 1951–


NaczelnicyJurago Stanisław por. p.o. 1 V 1951–Szewczyk Otokar Wiktor por./kpt. 1 IV 1952–6 XII 1954

ZastępcyJurago Stanisław por. 1 I 1948–1 V 1951Flaks Bolesław Salomon ppor./por. 1 I–1 IX 1949


NaczelnicyWawrzonek Antoni Wawrzyniec ppor./por. 1 X 1950–31 XII 1954

por./kpt. 15 V 1955–31 XII 1956Zastępcy

Cecerski Piotr Antoni 1 I 1949–30 X 1951


NaczelnicyŁukasik Feliks Jan por./kpt. p.o. 1 I 1949–31 I 1950

1 II 1950–31 XII 1956Wawrzyniak Mieczysław chor. 1 II 1951–



NaczelnicyBejm Kazimierz Walerian ppor. 18 V 1947–30 IX 1948



NaczelnicyWiecheć Mieczysław Antoni chor./por. 1 I 1949–1 IX 1954Borowski Franciszek Antoni por. 1 IX 1954–31 III 1955

278


279

ZastępcyJaglewicz Władysław Józef bez stopnia 15 I 1949–1 VII 1950Jabłoński Jan Stanisław por. 1 III 1951–1954


NaczelnicyWodziński Piotr Jan mjr 1 VII 1947–15 VII 1949Stołecki Romuald Jan mjr 1 IX 1952–28 XI 1956

ZastępcyNadel Bernard Szymon mjr 1 V 1950–30 VI 1952





Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie lubelskim


PUdsBP/Delegatura w Bełżycach14

SzefowieKuś Edward Adam ppor. p.o. 15 II–30 IX 1956

30 IX–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Białej Podlaskiej

Kierownicy/szefowieRybicki Bronisław15 Jan sierż. 22 IX–8 XI 1944Wójcik Jan Andrzej kpr. XI 1944–I 1945Saczewa Serafin Dymitr por. 9 I–19 IV 1945Olko Feliks Józef chor./por. p.o. 28 IV–25 VI 1945Cygler Czesław Teodor ppor. p.o. VII–IX 1945

14 Powiat powstał w 1955 r.15 Aresztowany przez NKWD, wywieziony w głąb ZSRR, powrócił we wrześniu 1947 r.

278


279

Filipiuk Franciszek Feliks ppor./kpt. 1 X 1945–28 II 1950Rycerz Bolesław Andrzej kpt. 1 III 1950–28 II 1953Młynarczyk Roman Jan kpt. 1 III 1953–14 VI 1954Pasztelan Julian Henryk kpt. 15 VI 1954–31 III 1955Muszyński Aleksander Henryk ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyCygler Czesław Teodor ppor. 16 II–30 X 1945Stroceń Józef16 Mikołaj chor. p.o. 18 III–IX 1946Sujka Tadeusz Adam chor./por. p.o. 10 IV–31 X 1947

1 XI 1947–30 X 1949Kolano Andrzej Michał por. 1 XI 1949–31 III 1954Muszyński Aleksander Henryk ppor. 1 IV 1954–31 III 1955Wojtasiuk Władysław Stanisław ppor./por. 1 III–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Biłgoraju

Kierownicy/szefowieKrut Mikołaj Antoni chor. 1 X 1944–30 IX 1945Skibiński Ignacy Kazimierz ppor. p.o. 1 X 1945–15 IV 1946Leluch Jan Stanisław chor./ppor. 23 IV 1946–4 I 1947Gallant Bronisław Stanisław por./kpt. 4 I 1947–31 X 1948Tylimoniuk Adam Bartłomiej ppor./por. X 1948–31 XII 1950Sobański Stanisław Józef por./kpt. 1 III–14 X 1952Lewczuk Konstanty Adam ppor. p.o. 15 X 1952–31 V 1954Palka Tadeusz Antoni kpt. 1 IV–31 XII 1956

ZastępcySłowik Edward Kazimierz chor. 15 IX 1944–25 VI 1945Kolano Andrzej Michał chor./ppor. p.o. 12 VII–10 VIII 1945

10 VIII 1945–20 X 1946 Gallant Bronisław Stanisław kpr./pchor./kpt. 17 X 1945–1 I 1947Buczek Jan Józef p.o. 4 I–19 XII 1947Tylimoniuk Adam Bartłomiej por. XI 1948–31 XII 1949Markowski Józef Franciszek ppor./por. 1 III 1950–29 III 1955Lewczuk Konstanty Adam ppor./por. 1 I–15 IX 1951Sawecki Henryk Franciszek chor./ppor. 15 XI 1954–31 XII 1956

PUdsBP/Delegatura w Bychawie17

SzefowieWołoszyn Marian Paweł ppor. 1 II–31 XII 1956

16 P.o. bez zatwierdzenia.17 Powiat powstał w 1955 r.

280


281

PUBP/PUdsBP w Chełmie

Kierownicy/szefowiePilipczuk Aleksy Michał chor./por. 1 IX 1944–II 1945Gnoiński Aleksander18 Nikodem por. 13 II–25 IV 1945Olko Feliks Józef ppor./por. 25 VI 1945–4 IV 1946Rycerz Bolesław Andrzej por./kpt. p.o. IV 1946–31 V 1949

1 VI 1949–28 II 1950Wierzbicki Jan Stanisław ppor./kpt. 1 III 1950–31 I 1954Sierpień Marian Jan por. 30 IX 1954–31 III 1955Woliński Władysław Paweł kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyJaszczuk Jan Antoni st. sierż. IX 1944–17 III 1945Rycerz Bolesław Andrzej por. 13 IX 1945–1949Lipowiec Józef Stanisław chor./ppor. p.o. 1 VII 1949–31 III 1952Góra Paweł Marcin ppor./por. 1 V–9 IX 1952Stypuła Tadeusz Antoni chor./ppor. 1 XI 1952–15 XI 1954Wołoszyn Marian Paweł chor. 1 IV–XII 1955Pawluk Józef Jan por. 1 III–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Hrubieszowie

Kierownicy/szefowieJanuszewski Edward19 Karol bez stopnia 14 IX–27 X 1944Podłubny Wincenty Julian por. p.o. X–14 XI 1944Grodek Feliks Jacenty20 Stanisław sierż. 15 XI 1944–30 III 1945Oleksa Mikołaj Marek ppor./por. 1 IV–31 XII 1945Atłasiuk Włodzimierz21 Maksym chor. p.o. 10 I–28 V 1946Makuch Józef Michał chor./ppor. p.o. 1 VI 1946–31 XII 1947Stroceń Józef Mikołaj ppor./por. p.o. 1–31 I 1948

1 II 1948–31 XII 1949Dziura Leon Jan ppor./por. 1 III–31 VII 1950Chojęta Feliks Józef ppor./por./kpt. 1 IX 1950–15 X 1954Pokrywko Zenon Jan por. p.o. 15 X 1954–31 III 1955

1 IV–31 VIII 1955Góra Paweł Marcin por. 1 IX 1955–31 XII 1956

18 Zastrzelony przez strażnika aresztu PUBP w Chełmie.19 Zabity przez polskie podziemie niepodległościowe.20 Zginął w zamachu bombowym.21 Zmarł w lutym 1947 r.

280


281

ZastępcyPodłubny Wincenty Julian por. XI 1944–12 I 1945Krawczenko Józef22 Michał 1 VI–1 IX 1945Błażejczyk Jan Józef por. 1 XI 1945–1 VIII 1946Buczek Jan Józef p.o. 20 XII 1947–15 II 1949Stroceń Józef Mikołaj chor./por. 1 I 1948–31 XII 1949Milanowicz Stanisław Piotr chor. 15 II–10 IX 1949Dziura Leon Jan ppor. 1 XII 1949–28 II 1950Wiechnik Jan Jan ppor. 1 III 1950–15 IX 1952Czechowski Lucjan Bartłomiej ppor. 15 IX 1952–31 I 1953Wójtowicz Marian Stanisław ppor. 1 II–15 IX 1953Pokrywko Zenon Jan ppor./por. 1 III–30 IX 1954Szeremeta Wacław Bazyli chor./ppor. 1 IV 1955–31 XII 1956

PUdsBP/Delegatura w Janowie Lubelskim

SzefowieGraczyk Leonard Jan ppor. 1 II–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Krasnymstawie

Kierownicy/szefowieKaliszczuk (Kaliszczak?) Jan Paweł sierż. 30 VIII–26 IX 1944Król Gustaw Władysław st. sierż. 1 X–XII 1944Oleksa Mikołaj Marek ppor./por. XII 1944–30 III 1945Kowalski Antoni Piotr ppor. 5 VI 1945–15 IV 1947Moniuk Aleksander23 Bazyli por. 15 IV–21 VI 1947Słowik Edward Kazimierz por. p.o. 1 I 1948–1 IV 1949Dworakowski Aleksander Józef ppor. 1 V 1949–1 VIII 1951Młynarczyk Roman Jan por./kpt. 1 VIII 1951–28 II 1953Struś Ludwik Jan ppor./por. 15 III 1953–31 XII 1956

ZastępcyKról Gustaw Władysław st. sierż. VIII–1 X 1944Pilipczuk Józef24 Piotr por. X 1944–II 1945Huszcza Jan Piotr ppor. II 1945Kowalski Antoni Piotr kpr. II–4 VI 1945Dawidiuk Stanisław Grzegorz 13 IV–28 VII 1946Antoniak Władysław Jan chor. 1946–IV 1947Dworakowski Aleksander Józef ppor. p.o. 15 VIII 1947–1 VII 1948Słowik Edward Kazimierz por. 1 I 1948–1 IV 1949

22 Zabity przez ukraińskie podziemie nacjonalistyczne.23 Zmarł w 1990 r. w Kraśniku.24 Zmarł w lutym 1988 r. w Lublinie.

282


283

Sobański Stanisław Józef por. –30 IX 1949Wawrzonek Antoni Wawrzyniec ppor. 15 II–19 XI 1950Czechowski Lucjan Bartłomiej chor./ppor. 1 V–14 IX 1952Struś Ludwik Jan ppor. 15 IX 1952–28 II 1953Klewek Stanisław Ignacy st. sierż./ppor. 1 III 1953–31 III 1955Baran Eugeniusz Andrzej por. 1 IV 1955–V 1956

PUBP/PUdsBP w Kraśniku

Kierownicy/szefowieCzarnecki Jan Stanisław 7 IX–27 XI 1944Rycerz Bolesław Andrzej ppor./por. 29 XI 1944–30 VIII 1945Grzelak Zdzisław Franciszek chor./ppor. p.o. 30 VIII 1945–12 VI 1946Ostaszewski Arseni Onufry chor./por. p.o. 4 IX 1946–1 IX 1947Faryna Bazyli Mikołaj chor. p.o. 1 XII 1947–VII 1948Kaliszczuk Włodzimierz Jan por./kpt. 1 VII 1948–30 IV 1949Kość Jan Michał por. XI 1950–30 VIII 1954Chojęta Feliks Józef kpt. 15 X 1955–31 XII 1956

ZastępcyPiec Władysław25 Aleksander 15 V–11 VII 1945Pilipczuk Józef Piotr ppor./por. 15 VII 1945–4 IX 1946Kolano Andrzej Michał ppor./por. 21 X 1946–29 IV 1947Ostaszewski Arseni Onufry ppor./por. 1 IX 1947–1 VII 1948

1 I–14 II 1949(?)Ochal Walerian Aleksander ppor. p.o. 15 II 1949–31 VIII 1950Kość Jan Michał ppor./por. 1 IX 1950–31 VII 1952Tarajko Jan Jan por./kpt. 1 VII 1952–31 V 1954Graczyk Leonard Jan chor./ppor. 1 IV 1955–31 I 1956

PUBP/PUdsBP w Lubartowie

Kierownicy/szefowieDemczuk Mikołaj Maksym por. 5 VIII 1944–12 I 1945Żebrun Aleksander Wasyl chor./por. 7 II–31 VII 1945Moniuk Aleksander Bazyli ppor./por. 22 IX 1945–31 III 1947Łykus Lucjan26 Jacenty ppor./kpt. 10 IV 1947–28 II 1950Janek Stefan N.N., Paulina ppor./por. 1 III 1950–31 I 1952Palka Tadeusz Antoni ppor./por. 1 II 1952–31 V 1954Dubaj Wacław Stanisław ppor./por. 1 X 1954–31 XII 1956

25 Zmarł w listopadzie 1953 r.26 Zmarł w 2002 r. w Warszawie.

282


283

ZastępcyJabłoński Jan Stanisław ppor./por. 16 VIII 1944–14 VI 1945Moniuk Aleksander Bazyli chor. 17 VI–21 IX 1945Leptuch Jan Jan chor. 1 VIII 1945–I 1946Godlewski Edmund Władysław chor. 11 I–10 VII 1946Tylimoniuk Adam Bartłomiej ppor. 1 VIII 1947–31 XII 1949Mazurek Bronisław Kazimierz ppor./por. 1 III 1950–31 III 1954Dubaj Wacław Stanisław ppor./por. 1 X 1954–31 III 1955Drewniak Edward Wojciech chor./por. 1 VIII 1955–31 XII 1956

MUBP/MUdsBP w Lublinie

Kierownicy/szefowieKonopko Henryk27 Bolesław plut./ppor. 14 IX 1944–12 I 1945Wróblewski Borys (Bronisław) Jan por. 16 I–9 III 1945Palka Henryk Marian por./kpt. 10 III–15 VI 1945Wojciusz Wincenty Mikołaj kpt. 15 VI–XII 1945

ZastępcyWoźniak Edward Franciszek chor./ppor. 4–17 IX 1944Szuligowski Stanisław Józef ppor. XI–31 XII 1945

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Lublinie

Kierownicy/szefowieZając Wacław Józef st. sierż. 26 IX 1944–IV 1945Joszczuk Mikołaj Bazyli chor./ppor./por. 24 V 1945–25 XI 1947Soliński Michał Stanisław Roman p.o. –6 VII 1946Andrusiewicz Tadeusz Maksymilian ppor. 1 XI 1947–15 VI 1948Popowski Marek Jan ppor. p.o. 1 VII 1948–15 IV 1949Pilipczuk Józef Piotr ppor./por. 1 V 1949–31 V 1950Górka Adam28 Marian por./kpt. 1 IX 1950–31 III 1953Woliński Władysław Paweł por./kpt. 1 IV 1953–31 III 1955Pasztelan Julian Henryk kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyFink Marek (Finkienberg Mark)29

Julian(Jura)

chor. 1 X 1944–11 I 1945

Michalik Stanisław Paweł plut./ppor. 1 V 1945–7 VIII 1947Sobański Stanisław Józef chor. 1 IX 1948–V 1949Lewczuk Konstanty Adam ppor. 15 II–31 XII 1950Karczmarzyk Tadeusz Michał ppor. 15 I 1951–14 IX 1952

27 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.28 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.29 W latach siedemdziesiątych zmienił nazwisko na Witold Jóźwicki.

284


285

Opaliński Jan Marcin ppor./kpt. 15 IX 1952–31 III 1953Król Michał Franciszek ppor. 1 X 1953–31 X 1954Makolus (Makolas) Eugeniusz Stanisław por. 1 IV 1955–31 I 1956

PUBP/PUdsBP w Łukowie

Kierownicy/szefowieJabłoński Kazimierz Jan sierż. 22 IX–12 XI 1944Woźniczka Władysław Jan 11 XI 1944–20 II 1945Pietruszyński Stefan Hipolit ppor. 20 II–20 VIII 1945Wojtas Hipolit30 Andrzej chor. p.o. 20 VIII 1945–24 I 1946Zawadzki Feliks Franciszek chor./ppor. 25 II–20 VI 1946Niemczuk Jan Antoni ppor. p.o. 10 VII 1946–20 IV 1947Godlewski Edmund Władysław ppor./por. 20 IV 1947–31 XII 1949Stroceń Józef Mikołaj por. 1 I 1950–12 VI 1951Karczmarczyk Tadeusz 1951Czubiński Stefan Ludwik ppor./por. 1 VI 1952–14 II 1953Mozgawa Marian Jan kpt. 15 II 1953–X 1954Wójtowicz Marian Stanisław por. 30 IX 1954–31 XII 1956

ZastępcyKiciński Michał –XI 1944Saczewa Serafin Dymitr por. 20 IV–1 V 1945Płudowski Franciszek Aleksander ppor./por. V 1945–25 IV 1946Sykut Stefan Jakub sierż./chor. 1 III 1950–31 VIII 1951Czubiński Stefan Ludwik ppor. 1 IX 1951–30 IV 1952Śmiechowski Ignacy Antoni chor./ppor. 1 V 1952–14 VII 1953Bekulard Marian Lucjan ppor. 1 IX 1953–31 III 1955Gucik Czesław Stanisław por. 1 XII 1955–31 XII 1956

PUdsBP/Delegatura w Opolu Lubelskim31

SzefowieStypuła Tadeusz Antoni ppor. 15 XI 1954–1 IV 1955Mazurek Bronisław Kazimierz por./kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

PUdsBP/Delegatura w Parczewie

SzefowieKlewek Stanisław Ignacy ppor. 1 IV 1955–31 XII 1956

30 Zabity przez polskie podziemie niepodległościowe.31 Powiat powstał w 1954 r.

284


285

PUBP/PUdsBP w Puławach

Kierownicy/szefowieZaremba Józef Mikołaj szer. 6 X 1944–11 I 1945Leptuch Jan Jan chor./por. p.o. 16 I–29 VII 1945Żebrun Aleksander Wasyl por. 1 VIII–11 XII 1945Dawidowicz Antoni Józef ppor./por. 16 XII 1945–31 XII 1946Kaliszczuk Włodzimierz Jan por. 4 I–31 X 1947Krut Mikołaj Antoni kpt. 1 XI 1947–14 IV 1948Oleksa Mikołaj Marek kpt. 1 VI 1948–30 IV 1950Całka Zygmunt Michał por./kpt. 1 V 1950–XI 1952Adamus Antoni Józef por. 15 II 1953–30 VIII 1954Haponiuk Jan Prokop por. 31 VIII 1954–31 VIII 1956Tarajko Jan Jan chor./kpt. 1 IX–31 XII 1956

ZastępcyLeptuch Jan Jan chor. 16 I–31 VII 1945Pilipczuk Józef Piotr ppor./por. 1 IV–14 VII 1945Siedlarczyk Władysław Wincenty st. sierż./chor. 5 VII 1945–9 IV 1946Krakowski Bronisław Antoni chor. 8 IV 1946–2 V 1947Woźniak Adam Józef ppor./por. 15 VII 1949–XII 1952Góra Paweł Marcin por. 1 X 1953–31 VIII 1955Węgliński (Morozow) Wiktor Włodzimierz por./kpt. 1 III–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Radzyniu Podlaskim

Kierownicy/szefowieFilipiuk Franciszek Feliks plut./ppor. 22 IX 1944–I 1945Marszałek Franciszek Jan bez stopnia 12 I–31 VIII 1945Krut Mikołaj Antoni ppor./kpt. 1 IX 1945–31 X 1947Gloza Stanisław Józef por./kpt. 1 XI 1947–30 IX 1949Sobański Stanisław Józef por. 1 X 1949–31 I 1952Chłopicki Józef Jan kpt. 1 II 1952–30 IX 1954Mazurek Czesław Józef por. 1 X 1954–31 XII 1956

ZastępcyMarszałek Franciszek Jan ppor. IX 1944–I 1945Godlewski Edmund Władysław chor. 7 V 1945–10 I 1946Milanowicz Stanisław Piotr chor. 1 XII 1947–14 II 1949Buczek Jan Józef chor./ppor. p.o. 15 II 1949–31 I 1950

1 II 1950–31 VIII 1951Piotrowski Stanisław Antoni ppor. 15 X 1951–31 I 1953Poliszuk Wiktor Józef sierż. 1 II 1953–VI 1954Słomka Henryk Franciszek ppor./por. 15 XII 1955–31 XII 1956

286


287

PUBP/PUdsBP w Siedlcach32 – zob. województwo warszawskie

PUdsBP/Delegatura w Świdniku

SzefowieGorodnik Włodzimierz Stefan por. 1 IV 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Tomaszowie Lubelskim

Kierownicy/szefowieŻebrun Aleksander Wasyl chor. 31 VIII–27 XII 1944Głowacki Mikołaj33 Stefan p.o. 12 XI–22 XII 1944Maćko Stefa34 Stefan ppor. 27 XII 1944–22 III 1945Wojtas Hipolit Andrzej chor. 25 III–20 VIII 1945Pietruszyński Stefan35 Hipolit ppor. 20 VIII–28 XI 1945Cygler Czesław36 Teodor ppor./por. 28 XI 1945–21 IV 1947Płudowski Franciszek Aleksander ppor./por. p.o. 26 IV–20 VI 1946Kolano Andrzej Michał por. 30 IV 1947–31 X 1949Antoniak Władysław Jan chor./ppor. 1 XI 1949–30 XI 1950Mozgawa Marian Jan por./kpt. 1 XII 1950–14 II 1953Kita Wojciech Andrzej por./kpt. 15 II 1953–31 X 1954Komińczyk Bolesław Kazimierz ppor. 1 XI 1954–31 XII 1956

ZastępcyGłowacki Mikołaj Stefan VIII–22 XII 1944Wojtas Hipolit Andrzej chor. 1–24 III 1945Leluch Jan Stanisław chor. 25 II–22 IV 1946Płudowski Franciszek Aleksander ppor./por. 26 IV–30 VI 1946Ochal Walerian Aleksander ppor. 1 I 1948–14 II 1949Deryło Henryk Szczepan chor. 15 II–14 XI 1950Woliński Władysław Paweł ppor./por. 1 XI 1951–30 XI 1952Sekuła Jan Jan st. sierż. 1 II–30 IX 1953Komińczyk Bolesław Kazimierz ppor. 1 X 1953–31 X 1954Słomka Henryk Franciszek ppor. 1 IV–30 XI 1955Sedłak Marian Jan por./kpt. 1 XII 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP we Włodawie

Kierownicy/szefowieKaliszczuk Włodzimierz Jan ppor./por. 14 IX 1944–15 XI 1945

32 Powiat do 1948 r. w województwie lubelskim, następnie warszawskim.33 Wyjechał do ZSRR.34 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zabity przez ukraińskie podziemie nacjonalistyczne.35 28 XI 1945 r. popełnił samobójstwo w WUBP w Lublinie po krytyce pracy na odprawie.36 21 IV 1947 r. zginął w wypadku drogowym.

286


287

Tylimoniuk Adam Bartłomiej chor. p.o. XI–31 XII 1945Oleksa Mikołaj Marek por./kpt. 1 I 1946–31 V 1948Krut Mikołaj Antoni kpt./mjr p.o. 1 VI 1948–29 IX 1950Mackiewicz Jan Mateusz ppor. 1 X 1950–16 VI 1951Odrobina Tadeusz Józef por. 20 VI 1951–1 III 1952Adamus Antoni Józef ppor./por. 1 III 1952–14 II 1953Czubiński Stefan Ludwik por. 15 II–30 XII 1953Smołuch Wacław Marian Wacław kpt. 30 IX 1954–31 XII 1956

ZastępcyPajączkowski Bronisław Marceli ppor. IX 1944–12 I 1945Tylimoniuk Adam Bartłomiej chor./ppor. 12 I 1946–31 VII 1947Krut Mikołaj Antoni kpt./mjr 1 VI 1948–29 IX 1950Wtorek Piotr Michał ppor./por. 1 V 1950–30 VI 1951Adamus Antoni Józef st. sierż./chor. 15 VII 1951–28 II 1952Król Michał Franciszek chor./ppor. 1 III 1952–30 IX 1953Wlizło Czesław Wojciech ppor. 15 X 1953–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Zamościu

Kierownicy/szefowieKowalski Józef Piotr ppor. 5 IX 1944–16 I 1945Lachowski Mikołaj Roman plut./por. 9 VI 1945–V 1946Gloza Stanisław Józef por. 1 VII 1946–1 XI 1947Całka Zygmunt Michał chor./por. p.o. 10 I 1947–28 II 1950Łykus Lucjan Jacenty kpt. 1 III 1950–1 III 1951Łoszak Edward Franciszek por. 1 II–30 XI 1951Nowak Józef Franciszek por./kpt. 15 VII 1952–31 VIII 1955Górka Adam Marian 1 IX 1955–31 XII 1956

ZastępcyKowalski Józef37 Paweł st. sierż./chor. 25 XI–2 XII 1944Lachowski Mikołaj Roman plut./por. 18 XII 1944–9 VI 1945Piec Władysław Aleksander bez stopnia 11 VII–1 XII 1945Kolano Andrzej Michał chor./ppor. 23 X 1945–11 XI 1946Całka Zygmunt Michał chor./por. p.o. 10 I–31 X 1947

por. 1 XI 1947–30 IV 1950Łukawski Stefan Adam chor./ppor. 1 V–20 IX 1950Kita Wojciech Andrzej ppor./por. 1 X 1950–31 I 1953Słomka Henryk Franciszek chor./por. 1 II 1953–31 III 1955Goncerz Alfred Michał ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956

Opracowanie: Sławomir Poleszak

37 Zabity przez polskie podziemie niepodległościowe.

288


289

WOJEWÓDZTWO ŁÓDZKIE


WUBP/WUdsBP w Łodzi

Kierownicy/szefowieMoczar (Diemko) Mieczysław1

Mikołaj (Tichon)

płk 20 I 1945–19 V 1948

Czaplicki Józef (Kurc Izydor)2

Henryk (Hereks)

mjr p.o. 8 VI–26 VII 1945

Mróz Zdzisław Jan mjr 20 V 1948–28 II 1950Duda Teodor3 Filip płk 1 III 1950–30 XI 1951Borecki (Byk) Czesław4 Bronisław mjr/ppłk 1 XII 1951–14 IV 1954Żydzik Stanisław5 Józef mjr 5 VIII–25 IX 1954Mikuś Teodor6 Władysław ppłk 28 IX 1954–8 I 1957

ZastępcyKrakowski Józef7 Ignacy kpt./mjr 20 I–7 VI 1945Paszkowski Zbigniew Zygmunt kpt. 1 VII 1945–19 I 1946Pluta Józef Michał por. 24 VIII–14 X 1945Mróz Zdzisław Jan kpt./mjr 8 I 1946–13 III 1948Krupski Mikołaj Antoni mjr 1 II–4 VIII 1948Szmidt Leszek Julian kpt. 28 VII 1948–14 III 1950Mikuś Teodor Władysław kpt. 1 VIII 1948–13 II 1949Krzywiński Bolesław (Schildhaus Bernard Borys)8

Maks, Maksym

(Mojżesz)

mjr 15 III 1950–30 VI 1951

Gorliński Jan (Monderer--Lamensdorf Cezary)

Dawid mjr 1 VII–30 XI 1951

Imiołek-Śliwa Władysław9 Wincenty ppłk 1 XI 1951–30 XI 1952Żelazko Witold Zygmunt mjr 10 VI 1953–15 II 1954

1 8 VI–26 VII 1945 r. delegowany do dyspozycji rządowej Komisji do Walki z Bandytyzmem; w 1941 r. odbył kurs agentów bliskiego rozpoznania w ośrodku szkoleniowym NKWD w Smoleńsku oraz ukończył międzyna-rodową szkołę dywersji i wywiadu w mieście Gorki; zmarł 1 XI 1986 r. w Warszawie.2 P.o. szef w czasie oddelegowania Mieczysława Moczara; absolwent kursu NKWD w mieście Gorki w 1941 r.; zmarł 26 VI 1985 r. w Warszawie.3 Zmarł 15 VI 1986 r. w Warszawie.4 Po jego odejściu prawdopodobnie nie mianowano szefa WUBP – rozkazy podpisywał zastępca szefa kpt. Kazimierz Piecychna.5 Jednocześnie zastępca szefa i szef UBP na miasto Łódź.6 W 1971 r. awansowany do stopnia gen. bryg.; zmarł 8 VI 1986 r. w Warszawie.7 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1968 r. wyjechał do Izraela.8 1939–1941 funkcjonariusz NKWD we Lwowie; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; od 1945 r. pod nazwiskiem Krzywiński.9 Występował też jako Śliwa-Imiołek, w 1948 r. powrócił do właściwego nazwiska Śliwa; zmarł 18 XII 1976 r. w Warszawie.

288


289

Piecychna Kazimierz Józef kpt. 1 III 1954–15 II 1955Stanisławski Mieczysław Stanisław kpt./mjr 1 VIII 1954–14 X 1956Mrożek Stanisław Jan mjr 1 X 1955–16 I 1957Baumac Mieczysław (Mojżesz)10

Adam (Abram)

mjr 15 X 1956–2 I 1957


NaczelnicyMiedzigórska Danuta Karol ppor. p.o. 22 I–11 V 1945Sobczyński Marian Józef ppor. p.o. 14 II 1945–31 I 1946

ppor./kpt. 1 II 1946–14 I 1948Dębski Marian Walenty por. 10 I–21 X 1948Szejnfeld Edward (Dawid) Michał

(Mojżesz)kpt. p.o. 7 II 1949–14 X 1950

Pawłowski Henryk por. VII 1951Mrozowski Józef Antoni por. p.o. IV–25 XI 1952Górski Marian Stanisław kpt./mjr 15 II 1953–30 IX 1954Wasiak Zbigniew Stanisław kpt. 15 XI 1954–30 VI 1956

ZastępcyBraun Jerzy (Peltel) Dawid por. 1 IV 1945–14 III 1947Szejnfeld Edward (Dawid) Michał

(Mojżesz)kpt. 7 II 1949–14 X 1950

Wiliński Jerzy Stanisław por. 15 VI 1950–15 XI 1951Mrozowski Józef Antoni por. 5 XI 1951–25 XI 1952Sawicki (Szatan) Zbigniew11 August por. 1 V 1952–31 I 1956Rychlik Zygmunt12 Bolesław por. 1 III 1956–


NaczelnicyCzaplicki Józef (Kurc Izydor)

Henryk(Hereks)

kpt. 20 I–7 VI 1945

Kiergiet Piotr13 Szymon por. p.o. 10 VI–3 VII 1945Krupski Mikołaj Antoni kpt. 29 IX 1945–15 II 1946Paszkiewicz Józef14 Antoni por./kpt. p.o. 1 V 1946–31 I 1948

kpt. 1 II–24 X 1948Gajewski Stefan Adolf kpt. 15 XI 1948–18 IV 1950Bednarski Stanisław Piotr kpt. 15 XII 1951–15 V 1953Chruśliński Leon Florian por./kpt. 1 X 1953–30 III 1955

10 W 1968 r. wyjechał do Izraela.11 26 V 1955 r. zmienił nazwisko na Sawicki.12 Nie krócej niż do 1 X 1956 r.13 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.14 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

290


291

ZastępcyKiergiet Piotr Szymon por. 25 IV–9 VI 1945Krupski Mikołaj Antoni por. 10 VI–IX 1945Paszkiewicz Józef Antoni ppłk 13 IX 1945–31 I 1948Dyszkiewicz Edward –17 I 1946 Dzikowski Józef Michał por. 11 IV 1947–15 XI 1948 Keller Karol Stanisław ppor./por. 2 XI 1948–17 VIII 1950Krakowiak Władysław Władysław ppor. 15 VIII 1953–30 III 1955

Wydział II

NaczelnicyCzaplicka Felicja 18 III–27 VII 1945Szmidt Leszek Julian por. p.o. 13 IX 1945–13 VI 1946Maus Szymon Eliasz p.o. 1 IX–30 XI 1946

por./kpt. 1 XII 1946–28 II 1950Stokowska-Wajsblech Irena Andrzej por. 1 VIII–14 XI 1954Wosińska Helena Kazimierz por. 1 XI 1954–31 III 1955Chruśliński Leon15 Florian kpt. 1 IV 1955–1956

ZastępcyCzaplicka Felicja 8 II 1945–Maus Szymon Eliasz p.o. 1945

1945–1946Malicki Stanisław Ludwik por./kpt. 1 XII 1946–29 II 1948Wosiński Tadeusz Kazimierz chor. p.o. 10 I–30 IX 1948Międzyrzecki Dawid16 Leon por. 1 X 1948–1949Stokowska-Wajsblech Irena Andrzej ppor./por. 1 IX 1950–30 XI 1951Serafin Bohdan Czesław ppor. p.o. 1 V 1952–Wosińska Helena Kazimierz chor. 20 VII 1953–31 X 1954Międzyrzecki Dawid17 Leon por./kpt. –14 IX 1953Nowak Józef Stefan por. 15 X 1954–30 III 1955Krakowiak Władysław Władysław por. 1 IV 1955–31 III 1956Prażuch Tadeusz Paweł kpt. 1 IV–30 VI 1956

Wydział do Walki z Bandytyzmem

NaczelnicyStelak Jerzy Stanisław mjr 1 VI–20 VIII 1945

15 Nie krócej niż do 30 VI 1956 r.16 Nie krócej niż do 6 V 1949 r.17 Nie później niż od lipca 1953 r.

290


291

ZastępcyRozenblum Aleksander chor. 23 V–9 VI 1945

Wydział III

NaczelnicySiemion Michał (Mowsza) Mendel por./kpt. 1 II 1945–1946Krupski Mikołaj18 Antoni kpt. 1946–28 II 1947Chojnacki Tadeusz Antoni por. p.o. 1 III–31 VII 1947

por./kpt. 1 VIII 1947–1 XII 1949Więckowski Henryk Józef kpt. 15 VI 1950–9 VII 1951Glonek Jan Mikołaj chor./ppor. p.o. –30 XI 1951Kruczek Bronisław Marcin kpt./mjr 1 XI 1952–31 VII 1954Pielużek Eugeniusz Antoni por./kpt. 1 VIII 1954–31 III 1955Wesołowski Józef Józef kpt. 1 IV 1955–31 VIII 1956Cinkowski Tomasz Michał kpt. 1 IX–28 XI 1956

ZastępcyMalicki Stanisław Ludwik kpt. 1 XII 1945–24 III 1946Sabaciński Jan Teofil chor. 17 I–14 VII 1946Chojnacki Tadeusz Antoni ppor./por. 15 VIII 1946–31 VII 1947Cieśla Antoni Walenty por. 1 VI–31 X 1948Pachowski Zdzisław Ludwik por. 1 VIII 1951–15 VII 1952Glonek Jan Mikołaj chor./ppor. 1 X–30 XI 1951Zwierzchowski Antoni19 Andrzej por. 1 VII 1952–31 VII 1953Krynicki Jan Franciszek por. 1 VIII 1954–31 III 1955Gulbas Jan Jan kpt. 1 IV 1955–30 VI 1956Lubiński Henryk Abram kpt. 27 IV 1955–31 VII 1956Rybiński Tadeusz Antoni kpt. 1 IX–31 X 1956

Wydział IV

NaczelnicyMalinowski Roman Karol 9 I–9 VII 1946Dobrzan Józef Gabriel ppor. p.o. 10 VII 1946–14 III 1947Rybiński Mieczysław Herman por./kpt. 15 III 1947–14 IX 1950Szumański Teodor Benedykt kpt. p.o. 1 IX 1950–14 VIII 1951Babczenko Henryk Archip

(Hipolit)kpt. p.o. 1 IX 1951–28 II 1953

Kacprzak Eugeniusz Bolesław por. p.o. 1 III–9 XI 1953Cinkowski Tomasz Michał por. 31 XII 1953–31 VII 1954Walczak Kazimierz Ludwik por. 1 VIII 1954–1955Kacprzak Eugeniusz Bolesław por. 1 VIII 1955–28 XI 1956

18 Nie później niż od czerwca 1946 r.19 Zwolniony dyscyplinarnie.

292


293

ZastępcyDobrzan Józef Gabriel ppor. 5 II 1946–25 III 1947

Mikuś Teodor Władysław chor. 1 X 1947–31 VII 1948

Witczak Tadeusz Adam ppor. 1 IX–31 XII 1950

Szumański Teodor Benedykt kpt. 1 IX 1950–14 VIII 1951

Babczenko Henryk Archip (Hipolit)

kpt. 1 IX 1951–28 II 1953

Kacprzak Eugeniusz Bolesław por. 1 III–9 XI 1953

Miksztal Roman Wincenty por. 1 IV–31 VII 1953

Mackiewicz Jan Mateusz por. 31 XII 1953–31 VII 1954

Biniek Lucjan Jan kpt. 1 VIII 1954–30 VI 1956

Kubisiewicz Eugeniusz Wawrzyniec kpt. 1 VIII 1954–30 III 1955

Mackiewicz Jan Mateusz por. 1 IV 1955–31 XII 1956

Wydział V

NaczelnicyNazarewicz (Raps) Ryszard Wiktor kpt. p.o. 8 I–31 V 1946

Szmidt Leszek Julian por. p.o. 25 V 1946–28 II 1947

Krupski Mikołaj Antoni kpt./mjr 1 III 1947–31 I 1948

Muszyński Wiktor Jerzy mjr p.o. 1 III–30 X 1948

Jachimowicz Michał Henryk (Hersz)

por./kpt. 25 X 1948–28 II 1950

Dwojak Feliks Jan kpt. p.o. 1 III 1950–9 VII 1951

Niedziela Tadeusz Józef por. 1 IX 1952–30 IX 1953

Pielużek Eugeniusz Antoni por./kpt. 1 X 1953–31 VII 1954

Cinkowski Tomasz Michał kpt. 1 IV–31 VII 1955

Dyrdak Aleksander (Szloma) Dawid kpt. 1 VIII 1955–31 XII 1956

ZastępcyDębski Marian Walenty ppor. 22 V 1946–16 II 1947

Braun Jerzy (Peltel) Dawid por. 15 III 1947–31 III 1948

Rogowski Zygmunt Antoni por./kpt. p.o. 1 III 1948–14 V 1950

15 V 1950–30 VI 1952

Dwojak Feliks Jan kpt. 1 III 1950–9 VII 1951

Stachlewski Marian Józef ppor. 15 V–19 X 1950

Pielużek Eugeniusz Antoni por. 15 II–24 XI 1952

Kieras Mieczysław Józef ppor./por. 1 IV 1953–31 VII 1954

Miller Zenon Edmund ppor. 15 I–31 VII 1954

Kubisiewicz Eugeniusz Wawrzyniec kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

292


293


NaczelnicyWięckowski Henryk Józef por. 25 III 1945–28 II 1947Strycharski Bronisław Józef ppor./por. 1 III 1947–31 XII 1948Basa Marcin20 Mikołaj por./kpt. p.o. 1 I 1949–31 III 1950

kpt. 1 IV 1950–1955Zastępcy

Makowski Zygmunt 1 IX 1945–Strycharski Bronisław Józef ppor./por. 15 IV 1946–31 XII 1948Basa Marcin Mikołaj ppor./por. 1 I 1949–31 III 1950Znojek Bronisław Józef kpt. 1 II–31 VII 1950Kwaśnik Julian Józef kpt. 1 XI 1954–

Wydział VIII

NaczelnicyLempart Tomasz (Fischer Dawid)

Franciszek (Leon)

ppor. 1 III–XII 1946

Rogowski Zygmunt21 Antoni kpt. 1 VII 1952–9 XI 1953Cinkowski Tomasz Michał kpt. 1 VIII 1954–30 III 1955

ZastępcyRozmaryn Helena (Rachela) Michał ppor. 1 III–25 VIII 1946Międzyrzecki Dawid Leon por. 1 VIII–31 XII 1946Zalewski Ryszard Julian por. IV 1953–30 III 1955

Wydział Włókienniczy

NaczelnicySzumański Teodor Benedykt kpt. 15 VIII–30 XI 1951Roszkowski Eugeniusz Ludwik kpt. 1 VIII 1954–31 III 1955Bilski Henryk Adam kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyWasiak Zbigniew Stanisław ppor. 1 X–30 XI 1951Krynicki Jan Franciszek por. 15 VII 1953–31 VII 1954Lis Stanisław Michał por. 1 VIII 1954–30 III 1955 Kieras Mieczysław Józef ppor./por. 1 VIII 1954–31 VIII 1956Pikała Tadeusz Franciszek kpt./mjr 1 V 1955–30 X 1956Gradecki Aleksander Zygmunt por. 3 IX 1956–Wesołowski Józef Józef kpt. 1 XI 1956–31 I 1957

20 Naczelnik nie krócej niż do grudnia 1955 r.21 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

294


295

Wydział IX

NaczelnicyMiller Edward Emil por. 1 IV 1955–30 VI 1956

ZastępcyLis Stanisław Michał por. 1 IV 1955–31 X 1956

Wydział X

NaczelnicySzejnfeld Edward (Dawid) Michał

(Mojżesz)mjr 1 IV 1952–18 III 1954

Wosińska Helena22 Kazimierz por. 1 IV 1955–28 XI 1956Zastępcy

Owsiejczyk Aleksander Włodzimierz por. 1 II 1952–14 VIII 1953Tosza Jan Józef ppor. 15 VIII 1953–15 X 1954


NaczelnicyRybiński Tadeusz Antoni kpt. 1 XI 1953–17 IX 1954Muszyński Wiktor Jerzy mjr 1 VI 1955–28 XI 1956

ZastępcyStaniszewski Zygfryd Hipolit ppor. 1 III 1953–31 VIII 1954Orszulak Henryk Jan por. 1 VIII 1954–31 XII 1955Godzikowski Mirosław Kazimierz chor. 1 XII 1955–30 VI 1956

Wydział Miejski


Kłosiński Stanisław Władysław kpt. 1 VII–15 XII 1948

Inspektorat Wiejski

NaczelnicyKruczek Bronisław Marcin kpt./mjr 9 XI 1954–14 IV 1955

Wydział „A”

NaczelnicyRadecki Stefan Michał kpt. p.o. 9 I 1946–31 I 1948

1 II 1948–30 XI 1951

22 Od 22 XI 1956 r. pod nazwiskiem Pryma.

294


295

Szumlewicz Jan Michał kpt. 15 V 1954–31 III 1955Miller Zenon Edmund por. 1 VIII 1954–30 III 1955

ZastępcyStrycharski Bronisław Józef ppor. 10 II–14 IV 1946Rosiński Mieczysław Józef 20 V–8 VIII 1946Babczenko Henryk Archip

(Hipolit)chor. 1 IX–9 XII 1946

Znojek Bronisław Józef por. p.o. 1 IV–VII 1947Słodkiewicz Cyprian Czesław por. 1 IX 1948–14 V 1950Łachut Bronisław Adam ppor. 15 V 1950–30 XI 1951Miller Zenon Edmund por. 1 VIII 1954–31 III 1955


NaczelnicyWojciechowski Leonard (Szmulowicz Jakub)

Ludwik ppor. 1 I–20 III 1946

Cebo Kazimierz Feliks ppor./kpt. p.o. 21 III 1946–14 I 1948Bocheński Edmund Antoni kpt. 1 I 1948–31 I 1950Świderski Wacław Stanisław por. –14 VI 1951Gałuszka Franciszek Wojciech por./kpt. 1 VII 1951–15 VII 1952Szymczak Jan Marcin kpt. p.o. 1 III 1953–14 IV 1954


Chojnacki Tadeusz Antoni chor./ppor. 22 II–14 VIII 1946Bocheński Edmund Antoni por./kpt. 1 X 1946–31 XII 1947Strąk Tadeusz Antoni por. 1 IV 1948–13 VI 1949Ircha Henryk Józef kpt. 1 I 1950–30 IV 1952Bereś Henryk Jan por. 20 V 1952–31 VIII 1953 Szymczak Jan Marcin por. 1 III 1953–14 IV 1954Chyżewski Jerzy Jan kpt. 15 I 1954–31 III 1955 Słowianek Tadeusz Paweł kpt. 1 IV 1955–VI 1956


NaczelnicyWojciechowski Leonard (Szmulowicz Jakub)

Ludwik ppor. p.o. 15 VII–31 XII 1945

Górski Edward23 Wojciech kpt. p.o. 1 I 1946–30 XI 1947por./kpt. 1 XII 1947–6 IV 1948

Brudzyński Jan Józef por./kpt. 1 IV 1948–10 XI 1950Rożnowski Kazimierz Jan por./kpt. 1 IX 1953–30 IV 1955


296


297

ZastępcyNiedźwiecki Henryk 1 V–3 X 1945Wojciechowski Leonard (Szmulowicz Jakub)

Ludwik ppor. 15 VI–14 VII 1945

Brudzyński Jan Józef ppor. p.o. 1 VI 1946–31 VII 19471 VIII 1947–31 III 1948

Kopiński Zenon Józef ppor. –31 XII 1949Rożnowski Kazimierz Jan por. 1 VII 1952–31 VIII 1953

Wydział Cenzury

NaczelnicyLemański Aleksander (Lajchman Izrael)24

Edward kpt. 6 II–27 VIII 1945

Lempart Tomasz (Fischer Dawid)25

Franciszek (Leon)

ppor. 28 VIII 1945–28 II 1946

ZastępcyRozenblum Aleksander chor. 21 I 1945–Rozmaryn Helena (Rachela) Michał ppor. 21 VII 1945–28 II 1946

Wydział „B”

NaczelnicyRozenblum Aleksander por. 1 I 1947–15 I 1948Rozmaryn Helena (Rachela) Michał kpt. 1 IV 1955–31 III 1956Rozenblum Aleksander por. 1 IV–30 VI 1956

ZastępcyMiędzyrzecki Dawid Leon por. 1 I 1947–10 I 1948Miller Zenon Edmund por. 1 IV–31 VIII 1955Ciszek Bolesław Bolesław por. 1 XII 1955–30 VI 1956


NaczelnicyKapitułka Kazimierz chor. 1 III 1953–1 IV 1955


Wydział „W”

NaczelnicyBedyk Zygmunt ppor. 1 I–31 III 1956


24 24 X 1944 r. zmienił nazwisko na Lemański.25 W 1968 r. wyjechał do Izraela.

296


297


NaczelnicyBedyk Zygmunt por. 15 VI 1954–


Biuro Studiów



NaczelnicyStarczewski Kazimierz Antoni por. 1 XI 1954–30 VI 1956

ZastępcyStarczewski Kazimierz Antoni chor./por. 1 VI 1951–31 X 1954Rogala Antoni Stanisław por. 1 IV 1955–XI 1956


NaczelnicyKoronkiewicz Włodzimierz Wincenty

Wincenty ppor. 1 XI 1947–

Bućkowska Maria Jakub kpt. 15 VI 1950–1 IV 1951Zastępcy

Klimek Jan Jan por. 1 VI 1948–30 VI 1950Miksztal Roman Wincenty por. 1 IV 1951–1 IV 1953Zawiślak Henryk Józef kpt. 15 IV–30 XI 1951


NaczelnicyStankiewicz Eugeniusz26 ppor. 1 II 1951–1953



NaczelnicyBućkowska Maria Jakub por./kpt. –1 VI 1948–14 VI 1950Szejnfeld Edward (Dawid) Michał

(Mojżesz)kpt. 15 X 1950–30 XI 1951

Gębicka-Nowak Maria Władysław ppor./por. 1 I 1952–31 XII 1956Zastępcy

Pryczek Henryk Michał ppor. 1 VI 1949–31 XII 1950

26 Funkcje pełnił przynajmniej do lipca 1953 r.

298


299


NaczelnicyMałecki Lucjan plut. VI 1951


Komendantura

NaczelnicyBaran Stanisław Andrzej ppor. p.o. –31 VII 1947

1 VIII 1947–Szyszka Mieczysław Antoni ppor. 5 V 1953–



NaczelnicyRajzbaum Aba27 Mojżesz ppor. 1 III 1945–15 I 1947Mroszczak Hieronim Franciszek kpt./por. p.o. 1 X 1947–28 II 1952Mirecki Stanisław Feliks por. 11 XI 1952–14 III 1954Sianoszek Bolesław Piotr st. sierż./por. 15 III 1954–30 VI 1956

ZastępcyMroszczak Hieronim Franciszek por. 1 X 1946–30 IX 1947Mirecki Stanisław Feliks ppor. 1 XI 1950–10 XI 1952Olszak Wiesław Władysław chor./ppor. 1 VIII 1954–28 II 1957Stankowski Alojzy Piotr por. 1 III 1955–


NaczelnicyErder Dorota ppor. 1 VIII 1953–



NaczelnicyMiędzyrzecki Dawid Leon kpt. 15 IX 1953–I 1955



NaczelnicySiemion Michał (Mowsza) Mendel por./kpt. 15–31 I 1945 Korczewski Benedykt ppor. –31 VII 1946

27 Przekazany do dyspozycji Naczelnej Prokuratury Wojskowej.

298


299

Czereśnia Józef ppor. p.o. 1 VIII 1946–Malicki Stanisław28 Ludwik kpt./por. 1 I 1949–31 XII 1950Słodki Jan Błażej chor. 1 XI 1951–30 IX 1953Urbaniak Edward Tadeusz por. 1 X 1953–Sikora Marian Paweł kpt. 1953–31 I 1954 Patkowski Adam Ignacy mjr p.o. 7 XII 1954–31 V 1955

1 VI 1955–30 VI 1956Zastępcy

Malicki Stanisław Ludwik kpt. 25 III–30 XI 1946Czereśnia Józef ppor. –31 VII 1946 Kwiatkowski Roman Konstanty chor. 1 III 1948–Radliński Władysław Anatol bez stopnia 1 II 1949–31 III 1954Zaks Ludwik Józef ppor. 1 III–30 IX 1950Patkowski Adam Ignacy mjr 1 VIII–6 XII 1954Frączkiewicz Jan Jan ppor. 1 IV 1955–


NaczelnicyChojnacki Tadeusz Antoni kpt. p.o. 1 XII 1949–Witczak Tadeusz Adam por. 1 I–30 XI 1951Jurczak Edward Jan por. 1 XII 1951–

ZastępcyZalewski Ryszard Julian ppor./por. I 1951–30 IV 1953


NaczelnicyJaniak Czesław29 Władysław 1 X 1947–27 VI 1949Rackier Ignacy Owsiej st. sierż. 1 VI 1950–1 IV 1955

ZastępcyPraszkier Leon Chemia 1 X 1947–31 VIII 1948Rackier Ignacy Owsiej st. sierż. 1 VII 1948–31 V 1950


NaczelnicyArski Józef (Flaksman Mordechaj)

Paweł (Newach)

mjr 1 II 1954–16 II 1955


28 Zwolniony dyscyplinarnie; 8 I 1952 r. skazany przez WSR w Łodzi na karę śmierci za współpracę z wywia-dem Inspektoratu Łódzkiego AK; wyrok wykonano 18 IV 1952 r.29 Zwolniony dyscyplinarnie.

300


301


NaczelnicySzelest Edward (Dawid) Piotr chor./ppor. 1 III 1950–31 VII 1952Goliński Władysław Franciszek chor. 1 X 1953–

ZastępcySzelest Edward (Dawid) Piotr chor. –28 II 1950 Błaszczyk Ryszard Ignacy –31 V 1950 Goliński Władysław Franciszek chor. p.o. XI 1951–IV 1952

IV 1952–30 IX 1953


NaczelnicyHajewski Kazimierz Marian ppor./por. 1 XII 1952–1955



NaczelnicySiemion Michał (Mowsza) Mendel kpt. –21 VIII 1948Malicki Stanisław Ludwik kpt./por. 22 VIII–31 XII 1948

ZastępcyKwiatkowski Roman Konstanty chor. –31 XII 1948


NaczelnicyZaks Ludwik Józef ppor. 1 II 1949–28 II 1950Zarzecki Antoni30 Fabian ppor. –15 VIII 1952Kulpiński Henryk Ignacy chor. 15 III 1953–1954

ZastępcyZarzecki Antoni Fabian 1951


NaczelnicyKiełczyński Bronisław31 Wacław kpt./mjr 1 VIII 1945–16 I 1954Poznański Marian32 Salomon mjr 1 VIII 1954–1955

30 Zwolniony na własną prośbę.31 Zmarł 16 I 1954 r.32 Nie krócej niż do grudnia 1955 r.

300


301

ZastępcyMalinowski Antoni Florian bez stopnia 21 IX 1945–30 XI 1951


DyrektorzyRotman (Rothmann) Stanisław33

Herman mjr 23 VI 1946–

Poznański Marian Salomon kpt./mjr 1 IV 1950–31 VII 1954Zastępcy

Poznański Marian Salomon kpt. –1 VI 1946 Oknowski Julian Owsiej kpt. 21 VI–1 X 1946Słucki Leon Eber mjr VIII 1948–Poznański Marian Salomon kpt. 1 IV 1949–31 III 1950 Słucki Leon Eber mjr 1 VI 1950–31 V 1951Bednarski Stanisław Piotr kpt. 15 V 1953–Zaremba Romuald Wiktor ppor. 1 III 1954–

Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie łódzkim


MUBP w Aleksandrowie Łódzkim34

Kierownicy/szefowieWesołowski Leon 31 III 1945–


Delegatura UdsBP w Bełchatowie35

Kierownicy/szefowieKlepacki Czesław Wawrzyniec por. 1 I–31 XII 1956


PUBP/PUdsBP w Brzezinach

Kierownicy/szefowieRogozin Michał36 Edward chor. 20 I–20 IV 1945Rzepkowski Romuald Jan Jan plut. 26 IV–19 X 1945Keller Karol37 Stanisław 20 X 1945–8 I 1946

33 Nie krócej niż do 1 I 1949 r.34 Istniał do grudnia 1950 r.35 Powiat powstał w 1955 r.36 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.37 Mianowany 1 IX 1945 r., faktycznie obowiązki objął 20 X 1945 r.

302


303

Karbowiak Władysław Wawrzyniec chor. 9 I–31 XII 1946Babczenko Henryk38 Archip

(Hipolit)chor. 10 XII 1946–28 II 1949

Kłosiński Stanisław Władysław kpt. p.o. 1 III 1949–30 IV 1950Rybiński Tadeusz Antoni ppor. 1 XII 1950–15 VIII 1952Błoch Henryk Franciszek ppor. p.o. 15 VIII 1952–14 XII 1953Śniady Stefan Władysław ppor. 15 XII 1953–31 VIII 1956Śmiałek Marian Jan por. 1 IX 1956–

ZastępcyRzepkowski Romuald Jan Jan plut. 15 II–25 IV 1945Żaba Władysław39 19 VII 1945–6 I 1946Wilczek Kazimierz40 Józef 8 I 1946–7 IV 1947Rybiński Tadeusz Antoni ppor. 1 IV 1947–30 XI 1950Kłosiński Stanisław Władysław kpt. 1 III 1949–30 IV 1950Oleszczuk Piotr Bazyli chor. 1 VI 1951–30 IX 1952Błoch Henryk Franciszek ppor. 15 VIII 1952–14 XII 1953Sobczyński Marian Franciszek chor. 1 VII 1953–31 III 1954Tarasiuk Henryk Antoni ppor./por. 15 IV 1954–31 VIII 1955Budziarek Roman Antoni chor. 1 XI 1955–

PUBP/PUdsBP w Końskich41 – zob. województwo kieleckie

PUBP/PUdsBP w Kutnie

Kierownicy/szefowieAchramowicz Stanisław Wincenty chor./ppor. 23 I 1945–21 VIII 1946Mitrus Eugeniusz Ludwik ppor./por. p.o. 1 X 1946–30 IX 1947

1 X 1947–30 VI 1950Andrzejewski Janusz Józef ppor./por. 15 VI 1950–20 II 1952Brener Feliks Wincenty por. 1 III 1952–31 III 1955Busma Mieczysław Stanisław por. 1 VI 1955–31 XII 1956

ZastępcyBrudzyński Jan Józef 30 V 1945–Mitrus Eugeniusz Ludwik ppor. p.o. 18 IX 1945–30 IX 1947Radzimierski Stefan Józef chor. 20 II–31 X 1947Andrzejewski Janusz Józef chor./ppor. 1 I–14 VI 1950

38 Rozkaz o mianowaniu z 16 I 1947 r.39 Zmarł 6 I 1946 r.40 Od grudnia 1948 r. porucznik.41 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie łódzkim, następnie kieleckim.

302


303

Żabicki Franciszek42 Józef chor. 1 XI 1950–1 I 1952Barczyński Józef Paweł ppor. 1 IX 1952–31 III 1955Stępniak Zygmunt Franciszek ppor. 1 IX 1955–

PUBP/PUdsBP w Łasku (z siedzibą w Pabianicach)

Kierownicy/szefowieSzysz Władysław43 Filip ppor. 24 I–31 V 1945Baśko Wacław Antoni kpt. p.o. 12 VI 1945–31 I 1948

1 II 1948–31 VII 1949Więckowski Henryk Józef kpt. 1 VIII 1949–14 VI 1950Zwierzchowski Antoni Andrzej por. 15 VI 1950–30 IX 1951Bilski Henryk44 Adam ppor./kpt. 1 II–24 XI 1952

kpt. 15 IX 1953–31 III 1955Krynicki Jan Franciszek por. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyRaczkowski Lucjan Józef 27 I–19 X 1945Szczerkowski Alojzy Stanisław ppor. p.o. 1 II 1946–31 VII 1947

1 VIII 1947–31 X 1948Wawroński Daniel Walenty chor. p.o. 1 XI 1947–Cieśla Antoni Walenty por. 1 XI 1948–1 I 1950Bilski Henryk Adam ppor. 1 II 1950–31 I 1952Jakubik Marian Tymoteusz ppor./por. 1 IX 1952–14 IX 1953Rabiega Tadeusz Józef por. 1 IX 1952–14 I 1954Miałko Henryk Franciszek por./kpt. 1 III–17 IX 1954Głowacki Józef Wawrzyniec ppor. 1 IV 1955–31 I 1956Skotowski Wacław Antoni ppor. 1 II–30 XI 1956

PUBP/PUdsBP w Łęczycy

Kierownicy/szefowieŁojko Mikołaj Bazyli por. 1 IV–19 VI 1945Wilczewski Jan Grzegorz por. 20 VI 1945–31 X 1947Radzimierski Stefan Józef chor. 1 XI 1947–14 II 1950Miałko Henryk Franciszek por. 15 II–14 X 1950Babczenko Henryk Archip

(Hipolit)kpt. 15 X 1950–31 VIII 1951

Nowak Józef Stefan por. p.o. 1 II 1952–30 IX 19531 X 1953–14 X 1954

Tosza Jan Józef ppor./por. 15 X 1954–31 VIII 1955Nowak Mieczysław Franciszek por. 1 IX 1955–31 XII 1956

42 Zwolniony dyscyplinarnie.43 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zginął 26 XII 1949 r. w wypadku samochodowym.44 Czasowo odwołany na kurs MBP.

304


305

ZastępcyGąsior Józef Konstanty ppor. 15 VII 1946–31 X 1947Keller Karol Stanisław ppor. 1 XI 1947–15 III 1948Andrzejewski Janusz Józef ppor. 1 VIII–31 XII 1949Biniek Stanisław Jan chor./ppor. 1 I–14 X 1950Grzyb Stanisław Antoni chor./ppor. 1 IV 1951–1 III 1952Nowak Józef Stefan por. 1 II 1952–30 IX 1953Mackiewicz Jan Mateusz por. 15 VIII 1952–31 I 1953Pisarski Sławosz Bolesław st. sierż./ppor. 15 XI 1953–30 IV 1956Szymczak Henryk ppor. –1 VI 1956–

PUBP/PUdsBP w Łowiczu

Kierownicy/szefowieŻakiewicz Stanisław p.o. 4 II–3 VIII 1945Kendzia Bogdan Franciszek chor. 3 VIII 1945–14 VII 1946Sabaciński Jan Teofil chor. 15 VII 1946–31 III 1947Czerwiński Stefan45 Leopold ppor./por. 1 IV 1947–15 IV 1950Szkudelski Józef Antoni chor. 1 V 1950–10 VII 1951Kulaziński Zdzisław46 Stanisław por. 1 I–31 VII 1952Kosiacki Stanisław Andrzej ppor. p.o. 1 VIII 1952–31 III 1955Miksztal Roman Wincenty por. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyFranaszek Jan Stanisław ppor. 7 VI 1945–30 IV 1949Miksztal Roman Wincenty chor. 1 IX 1950–31 III 1951Kusiak Zenon Andrzej chor./ppor. 1 IV–30 XI 1951Kosiacki Stanisław Andrzej ppor. 1 XII 1951–31 III 1955Bednarczyk Mieczysław Bronisław ppor. 1 IX 1952–14 X 1954Miksztal Roman Wincenty por. 15 X 1954–31 III 1955Kossakowski Jan Stefan chor./ppor. 1 IV–31 VIII 1956

MUBP/UBP/UdsBP na miasto Łódź47

Kierownicy/szefowieStelak Jerzy Stanisław kpt./mjr 25 II–31 V 1945Szysz Władysław Filip ppor. 1 VI 1945–25 II 1946Duda Teodor Filip płk 1 XII 1951–30 V 1953Żydzik Stanisław48 Józef mjr 21 XI 1953–26 VIII 1954

45 Zwolniony na własną prośbę.46 Zwolniony dyscyplinarnie.47 MUBP w Łodzi istniał od lutego 1945 r. do lutego 1946 r.; działalność wznowił w grudniu 1951 r. jako UBP na miasto Łódź.48 5 VIII–25 IX 1954 r. także szef WUBP w Łodzi.

304


305

ZastępcyNazarewicz (Raps) Ryszard Wiktor mjr 10 II–19 VI 1945Mróz Zdzisław Jan ppor. 20 VI 1945–7 I 1946Gorliński Jan (Monderer--Lamensdorf Cezary)

Dawid mjr 1 XII 1951–10 XI 1952

Żydzik Stanisław Józef mjr 12 XI 1952–25 IX 1954Stanisławski Mieczysław Stanisław kpt. 15 VIII 1953–31 VII 1954

PUBP/PUdsBP w Łodzi

Kierownicy/szefowieMadaliński Józef p.o. 11 II–8 IV 1945Wieczorek Stanisław Józef por. p.o. 1 IV 1945–6 VIII 1946Rybiński Mieczysław Herman por. p.o. 7 VIII 1946–14 III 1947Szmidt Leszek Julian por./kpt. 1 III 1947–27 IV 1948Jaszczak Jan Marcin por. p.o. 28 IV–31 V 1948Pachowski Zdzisław Ludwik por. p.o. 1 VI 1948–31 V 1949

1–30 VI 1949Baśko Wacław49 Antoni kpt. 1 VIII 1949–15 III 1951Szumigaj Marian Józef ppor. 1 I 1952–15 VIII 1954Nowak Mirosław Stefan por. 1 IX 1954–31 XII 1956

ZastępcyRybiński Mieczysław Herman por. 1 IV 1945–6 VIII 1946Jaszczak Jan Marcin por. 1 IX 1946–30 IX 1950Pachowski Zdzisław Ludwik por. 1 VI 1948–30 V 1949Staniszewski Zygfryd Hipolit ppor. 1 IX 1952–28 II 1953Błoch Henryk Franciszek por. 15 IV 1954–31 III 1956

PUBP/PUdsBP w Opocznie50 – zob. województwo kieleckie

MUBP w Ozorkowie51

Kierownicy/szefowieChmielewski Adam Adam 20 I–19 VI 1945Rogowski Zygmunt Antoni chor. 20 VI–23 X 1945Czerwiński Stefan Leopold ppor. p.o. 24 X 1945–10 VI 1946

ZastępcyJagodziński Józef Wawrzyniec 20 I–1 XI 1945

49 Zwolniony dyscyplinarnie.50 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie łódzkim, następnie kieleckim.51 Istniał do 1 I 1946 r.

306


307

Delegatura UdsBP w Pajęcznie52

Kierownicy/szefowieTomaszewski Henryk Kazimierz por. 1 II–31 XII 1956


PUBP/PUdsBP w Piotrkowie Trybunalskim

Kierownicy/szefowiePankowski Antoni ppor. II–III 1945Cieślak Marian Władysław ppor. 1 III 1945–14 I 1946Łojko Mikołaj Bazyli por. 1 II–30 IV 1946Piętek Henryk Antoni kpt. 1 IV 1947–31 X 1951Chruśliński Leon Florian chor./por. 1 XI 1951–24 XI 1952Cinkowski Tomasz Michał ppor. p.o. 1 I–14 VIII 1953

15 VIII–30 XII 1953Tomaszkiewicz Bronisław Franciszek por. 1 I 1954–31 III 1955Obarek Zdzisław Antoni por. 1 IV 1955–Skiba Władysław Bolesław ppor. 30 VI 1955–

ZastępcyDaniel Aleksander Stanisław 10 V 1945–31 VIII 1946Kiełbasa Stanisław Błażej 1 IX 1946–1 VIII 1947Stępień Tadeusz Roman chor. 1 XII 1947–15 III 1948Piaseczny Stanisław Michał ppor./por. 1 VI 1948–30 VI 1949Szumigaj Marian Józef chor. 1 II 1950–31 XII 1951Lewkowicz Leon Piotr chor. 1 II 1952–31 VII 1954Cinkowski Tomasz Michał ppor. 1 I–14 VIII 1953Błoch Henryk Franciszek ppor. 15 XII 1953–14 IV 1954Urbaniak Leon Józef por. 1 VIII 1954–1955

Delegatura UdsBP w Poddębicach53

Kierownicy/szefowieGrzyb Stanisław Antoni por. 1 VI–31 XII 1956


PUBP/PUdsBP w Radomsku

Kierownicy/szefowiePaszkiewicz Józef Antoni ppłk 23 I–26 VI 1945Guz Jan Józef 1 IV–22 IX 1945

52 Powiat powstał w 1955 r. 53 Powiat powstał w 1955 r.

306


307

Gielec Wacław Franciszek p.o. 1 IX 1945–9 II 1946Krystera Teodor Józef ppor. p.o. 1 VIII 1946–31 I 1948Zwierzchowski Antoni Andrzej por. 1 II 1948–14 VI 1950Brener Feliks Wincenty ppor. 15 VI 1950–29 II 1952Pawlak Jerzy Jan ppor. p.o. 1 II 1952–14 III 1953Jakubik Marian Tymoteusz por./kpt. 15 IX 1953–1955

ZastępcySadło Jan Bronisław54 31 III–24 XI 1945Owsiejczyk Włodzimierz Włodzimierz p.o. 1 VIII 1946–20 II 1947Smolarek Franciszek Andrzej p.o. 1 VI 1947–15 VI 1948Brener Feliks Wincenty ppor. 15 V 1949–14 VI 1950Marciniak Wacław Józef ppor. 15 VI 1950–15 VIII 1952Pawlak Jerzy Jan ppor. p.o. 1 II 1952–14 III 1953Tomczak Zdzisław Władysław ppor. 1 IX 1952–15 V 1953Busma Mieczysław Stanisław por. 1 VI 1953–31 V 1955Błoch Henryk Franciszek por. 1 IV 1955–31 XII 1956Tomaszewski Henryk Kazimierz por. 1 VI 1955–6 II 1956Bielecki Marian Bolesław chor./ppor. 4 II–30 X 1956

PUBP/PUdsBP w Rawie Mazowieckiej

Kierownicy/szefowieGołdys Michał Antoni ppor. 23 I–1 V 1945Jukiel Józef Jan kpr. 15 V 1945–1 III 1946Zwierzchowski Antoni Andrzej por. p.o. 15 III 1946–31 XII 1947

1–31 I 1948Jedynak Bonifacy Józef por. 1 IX 1948–18 IV 1950Peda Ryszard Jan por. 1 IV 1951–31 VIII 1952Kusiak Zenon Andrzej ppor. p.o. 1 IX 1952–30 VI 1953Stankowski Zdzisław Adam ppor. 1 VII 1953–14 X 1954Tokaj Jan55 Jan por. 15 X 1954–1955

ZastępcyKosiacki Stanisław Andrzej ppor. 30 V 1945–30 XI 1951Kusiak Zenon Andrzej ppor. 1 XII 1951–30 VI 1953Kasprzak Kazimierz Tadeusz ppor. 15 XII 1953–31 I 1956Hanczak Henryk Antoni ppor. 1 II 1956–

MUBP w Rudzie Pabianickiej

Kierownicy/szefowieOwczarek Bolesław 15 II 1945–


54 Zwolniony dyscyplinarnie.55 Przynajmniej do października 1955 r.

308


309

PUBP/PUdsBP w Sieradzu

Kierownicy/szefowieWilczewski Jan Grzegorz por. 1 II–19 VI 1945Pikała Tadeusz Franciszek ppor. 20 VI 1945–4 VIII 1946Kłosiński Stanisław Władysław kpt. p.o. 15 VIII 1946–30 VI 1948Romalewski Karol Ludwik ppor. 1 VII 1948–28 II 1949Babczenko Henryk Archip

(Hipolit)por./kpt. 1 III 1949–14 X 1950

Król Jan56 Stefan ppor. 15 X 1950–31 VII 1954Peda Ryszard Jan kpt. 1 VIII 1954–XI 1956

ZastępcyPikała Tadeusz Franciszek ppor. 21 II–19 VI 1945Karbowiak Władysław57 Wawrzyniec 19 VII–31 VIII 1945Gielec Wacław Franciszek 1 III–14 IX 1946Kłosiński Stanisław Władysław kpt. 15 VIII 1946–31 XII 1947Wawroński Daniel58 Walenty ppor. p.o. 1 VI–31 VII 1948

1 VIII 1948–1949Szkudelski Józef Antoni chor. 1 I–30 IV 1950Peciak Wincenty Józef st. sierż./ppor. 1 V 1950–29 IX 1951Busma Mieczysław Stanisław ppor. 1 VII 1952–31 V 1953Robak Feliks Józef chor./ppor. 1 IV 1955–

PUBP/PUdsBP w Skierniewicach

Kierownicy/szefowieKraska Józef ppor. 6 II–4 V 1945Głąbski Jan 5 V–5 IX 1945Szarało Jan Benedykt ppor. 1 IX 1945–21 XI 1946Krysiak Marian Antoni ppor. p.o. 1 XI 1946–6 II 1947Dębski Marian Walenty ppor. 17 II 1947–9 I 1948Miałko Henryk Franciszek ppor./por. 1 II 1948–14 II 1950Radzimierski Stefan Józef por. 15 II 1950–14 X 1954Teodorczyk Stanisław Franciszek por. 15 X 1954–31 XII 1956

ZastępcySztampke Ryszard II 1945–Brener Feliks Wincenty ppor. 25 II–30 VI 1945

56 Z chwilą odwołania zdegradowany do stopnia chorążego.57 Od 1946 r. chorąży.58 Nie krócej niż do 6 V 1949 r.

308


309

Kraska Józef ppor. 5 V–11 VII 1945Adrian Franciszek Walenty por. 18 IX 1945–31 XII 1946Kowalczyk Adam Michał 1 IV–22 VI 1947Brener Feliks Wincenty ppor. 15 IV 1948–14 V 1949Peda Ryszard Jan ppor. 1 I 1950–31 III 1951Robak Feliks Józef ppor. 1 IX 1952–31 III 1955Gładysz Józef59 Franciszek por. 1 IV 1955–1956

MUBP/MUdsBP w Tomaszowie Mazowieckim

Kierownicy/szefowiePrzestrzelski Stanisław por. 30 I–31 VII 1945Radzimierski Stefan Józef por. p.o. 1 IX 1945–8 I 1946Zalewski Zdzisław60 Wacław ppor. 1 VIII 1952–14 I 1954Rabiega Tadeusz Józef por. 15 I 1954–31 XII 1956

ZastępcyKiełbasiński Ignacy 1 IX 1945–10 I 1946

PUBP/PUdsBP w Wieluniu

Kierownicy/szefowieKołyga Ignacy Marcin 1 IV–20 X 1945Dębski Marian Walenty ppor. 21 X 1945–21 V 1946Łojko Mikołaj Bazyli por. 1 V 1946–31 III 1947Więckowski Henryk Józef por./kpt. 1 IV 1947–31 VII 1949Piaseczny Stanisław Michał por. 1 VII 1949–10 VII 1951Kulaziński Zdzisław Stanisław ppor. p.o. VII–X 1951Kacprzak Eugeniusz Bolesław ppor. p.o. 1 V 1952–28 II 1953Mazgajski Aleksander Władysław por. 15 IV 1954–15 II 1955Stankowski Zdzisław Adam por. 1 V 1955–27 III 1956

ZastępcyGąsior Józef Konstanty ppor. 10 VI–14 VII 1946Owsiejczyk Aleksander61 Włodzimierz chor./ppor. p.o. 1 I 1948–

–28 II 1949Szkudelski Józef Antoni chor. 1 VI–31 XII 1949Szymański Witold62 Józef ppor. 1 II 1950–31 V 1951Mackiewicz Jan Mateusz ppor. 27 VI 1951–14 VIII 1952Kacprzak Eugeniusz Bolesław ppor. 1 V 1952–28 II 1953Mazgajski Aleksander Władysław chor. 1 IX 1952–14 IV 1954

59 Nie krócej niż do 27 VI 1956 r.60 Zdjęty ze stanowiska dyscyplinarnie.61 P.o. zastępca przynajmniej do listopada 1948 r.62 Zwolniony dyscyplinarnie.

310


Stankowski Zdzisław Adam por. 15 X 1954–30 IV 1955Kanoniak Władysław N.N., Anna por. 1 VI 1955–29 II 1956

Delegatura UdsBP w Wieruszowie63

Kierownicy/szefowieZarzycki Józef64 Stefan chor./ppor. 1 X 1954–28 II 1956Kanoniak Władysław N.N., Anna por. 1 III–30 XI 1956


MUBP w Zduńskiej Woli65

Kierownicy/szefowieSzarało Jan Benedykt ppor. 31 I–31 VIII 1945Karbowiak Władysław Wawrzyniec 1 IX 1945–8 I 1946

ZastępcyKlemczak Kazimierz Konstanty 26 III–29 IX 1945Wilczek Kazimierz66 Józef 15 X 1945–7 I 1946

MUBP/Placówka/Delegatura UdsBP w Zgierzu67

Kierownicy/szefowieGoliński Czesław 30 I 1945–Sobczak Kazimierz Kazimierz 1 IV–18 XII 1945Śmiałek Marian Jan por. 19 VII 1952–17 IX 1954Radzimierski Stefan Józef por. 15 X 1954–31 III 1955Hanczak Henryk Antoni chor. 1 IV 1955–31 I 1956Głowacki Józef Wawrzyniec ppor. 1 II 1956–

ZastępcyChwałkowski Antoni 1 II 1945–10 I 1946

Opracowanie: Joanna Żelazko

63 Powiat powstał w 1954 r.64 20 I 1956 r. zawieszony w czynnościach; 1 III 1956 r. odwołany ze stanowiska.65 Istniał do grudnia 1950 r.66 Od grudnia 1948 r. porucznik.67 MUBP istniał do listopada 1945 r., następnie został zreorganizowany i działała tam jedynie placówka podle-gająca PUBP w Łodzi; w 1955 r. na jej bazie zorganizowano Delegaturę UdsBP w Zgierzu.

311

WOJEWÓDZTWO OLSZTYŃSKIE


WUBP/WUdsBP w Olsztynie

Kierownicy/szefowieNatan Michał1 Szymon ppor. 13 IV–15 VI 1945Palka Henryk2 Marian kpt./ppłk p.o. 15 VI 1945–11 VII 1949Punda Antoni3 Szymon płk 11 VII 1949–31 V 1950Szlachcic Franciszek Jan mjr p.o. 1 VI 1950–1 III 1953Romaniuk Kuźma4 Leon ppłk 15 V 1953–31 XII 1956

ZastępcyPalka Henryk Marian kpt. 9 VI 1945–31 VII 1949Światło Józef (Fleischfarb Izaak)5

Gabriel kpt./mjr 28 XII 1945–25 X 1946

Krzywiński Bolesław (Schildhaus Bernard Borys)6

Maks, Maksym

(Mojżesz)

kpt./ppłk 25 X 1946–25 V 1949

Woszkowski Zygmunt Jan kpt./mjr 25 V 1949–30 IX 1950Kowalski Józef Piotr mjr 11 VII 1949–15 II 1955 Maszara Mikołaj7 Piotr kpt./mjr 4 XII 1950–30 IV 1952Turlej Stefan Piotr kpt./mjr 1 VI–10 X 1955Majkowski Aleksander8 Wilhelm

(Wolf)mjr 10 X 1955–31 XII 1956


NaczelnicyDomowski Adam (Aba)9 Szymon

(Szloma)por. 9 VIII 1945–10 III 1946

Jesion Zenon Walenty por. p.o. 16 II 1946–12 XI 1947Sawicki Teodor Sergiusz por./kpt. 25 X 1947–25 IV 1951Kołba Jan Stefan por./kpt. 25 IV–1 XI 1951Chac Antoni10 Ignacy por. p.o. 1 XI 1951–1 IV 1955

1 P.o. kierownik UBP na Okręg Warmińsko-Mazurski.2 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; od 1940 r. członek WKP(b).3 Zmarł 13 X 1962 r. w Warszawie.4 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.5 5 XII 1953 r. zbiegł za granicę.6 1939–1941 funkcjonariusz NKWD we Lwowie; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; od 1945 r. pod nazwiskiem Krzywiński.7 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.8 W 1969 r. wyjechał do USA.9 W 1969 r. wyjechał do Szwecji.10 Występuje też jako Chać lub Sak.

312


313

Kiełbik Henryk11 Feliks por. 1 IV 1955–31 XII 1956Kotłowski Tadeusz Aleksander por.(?) 1 IX 1955–

ZastępcyZalasa Bolesław12 Ludwik 15 II–20 IX 1946Hadrian Władysław Wojciech chor. p.o. 1 X 1946–1 VII 1947Kołba Jan Stefan ppor./por. 15 X 1950–25 IV 1951 Chac Antoni Ignacy por./kpt. p.o. 1 XI 1951–1956Kotłowski Tadeusz Aleksander por. 1 XII 1954–31 VIII 1955


NaczelnicyKonopka Henryk por. 10 VI 1945–Krzywiński Bolesław (Schildhaus Bernard Borys)

Maks, Maksym

(Mojżesz)

kpt. 28 IX 1945–1 XI 1946

Piekarczyk Roman Michał kpt. 1 VIII 1946–31 III 1950 Kleczyk Tadeusz Antoni kpt. 15 V 1950–1 I 1951Maciejewski Antoni Piotr por. 1 I 1951–15 VII 1952Bobowik Jan Jan ppor. p.o. 1 VII 1952–

–15 VII 1953Lurie Marian (Samuel)13 Julian (Eliasz) por./kpt. 1 X 1953–31 III 1955

ZastępcyKrzywiński Bolesław (Schildhaus Bernard Borys)

Maks, Maksym

(Mojżesz)

kpt. 1 XI 1946–

Maciejewski Antoni Piotr ppor. 15 V 1950–1 I 1951Bobowik Jan Jan por. 1 VII 1952–15 VII 1953Lurie Marian (Samuel) Julian (Eliasz) por. 1 VII 1952–1 X 1953Suska Stanisław Leon ppor. 15 VII 1953–Szparak Mieczysław Jan por. 1 IX 1953–31 III 1955

Wydział II

NaczelnicyPodkowiński Rajmund Franciszek 15 V 1946–15 III 1949Zaklicki Lucjan Stanisław kpt. 1 I–1 IX 1950Kowal Stefan Antoni por. 1 I 1951–15 I 1953Borkowski Zdzisław Tomasz por. 15 I 1953–

11 Występuje również jako Kiełbek.12 Zwolniony dyscyplinarnie.13 Od 8 IX 1953 r. występował jako Marian Lurie.

312


313

Nosek Stanisław Marcin por. 1 II 1954–30 IV 1955Tychoniuk (Tichoniuk) Włodzimierz14

Piotr por. 1 X 1954–

Lurie Marian (Samuel) Julian (Eliasz) kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956Szparak Mieczysław Jan kpt. 1 V 1956–

ZastępcySzymańska Irena Stanisław 10 I 1948–Zaklicki Lucjan Stanisław por. 1 VII 1948–31 XII 1949Kowal Stefan Antoni por. 1 I 1950–1 I 1951Nosek Stanisław Marcin kpt. 1 VII 1953–1 II 1954 Tychoniuk (Tichoniuk) Włodzimierz

Piotr por. 1 X 1954–1 III 1955

Szparak Mieczysław Jan kpt. 1 IV 1955–1 V 1956Nyga Erwin Feliks kpt. 1 XI 1955–


NaczelnicyKoronkiewicz Włodzimierz Wincenty p.o. 27 XI 1945–

ZastępcyKoronkiewicz Włodzimierz Wincenty 27 XI 1945–

Wydział III

NaczelnicyWiśniewski Józef Adam mjr 20 III 1946–1 IX 1947Koronkiewicz Włodzimierz Wincenty p.o. –1 IV 1946Maszara Mikołaj Piotr kpt. 1 IX 1947–29 XI 1950Kleczyk Tadeusz Antoni kpt. 1 I 1951–22 II 1952Kubiak Zdzisław Władysław mjr 22 II 1952–1 IV 1953Pelc Jan Wojciech por./kpt. 15 IV 1953–1 IX 1954Wiśniewski Izydor Adam kpt. p.o. 15 VII 1954–1 IV 1955Piliszek Marian Andrzej por. p.o. 1 IV–1 XI 1955Targielski Mieczysław Siemion mjr 1 VI 1955–

ZastępcyKoronkiewicz Włodzimierz Wincenty –1 IV 1946Sałata Jan Stanisław ppor. 1 IX 1946–

por. –9 VI 1949Karaszewski Władysław ppor. 1 VI 1948–1 VIII 1950Zaremba Antoni15 Jan por. –5 VII 1950Rubicka Helena Samuel chor. 1 IX 1950–1 X 1951

14 Od 7 IV 1952 r. Tychoniuk.15 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

314


315

Sakowski Henryk por. 1 II 1952–1 IV 1955Pelc Jan Wojciech por. 1 IX 1952–15 IV 1953Piliszek Marian Andrzej por. 15 VII 1954–31 XII 1956Andrzejewski Jan Jan por. 1 IX 1954–

Wydział IV

NaczelnicyPodkowiński Rajmund Franciszek p.o. 15 XII 1945–15 V 1946Raczyński Stefan Marian ppor. p.o. 15 III 1947–31 VIII 1950Stanisławski Mieczysław16 Stanisław por./kpt. 1 IX 1951–12 VIII 1953Szczepaniak Kazimierz Jan kpt. 1 V 1953–1 IX 1954Pelc Jan Wojciech kpt. 1 IX 1954–1 IV 1955Szczepaniak Kazimierz Jan kpt. 1 IV 1955–(1956)

ZastępcyGrajek Zbigniew Kazimierz ppor. p.o. 20 II 1947–20 II 1948Raczyński Stefan Marian ppor. p.o. 1 VI 1948–Obtułowicz Stefan Józef por. 1 VIII 1949–15 II 1953Małek Bolesław Jan por. 15 II 1953–Kierczak Jan Dawid kpt. 15 IX 1955–31 XII 1956

Wydział V

NaczelnicyTrzciński Henryk Józef chor./kpt. p.o. 1 IX 1947–Małocha Stanisław Konstanty ppor. p.o. 1 II 1948–1 VIII 1950Wawrowski Stanisław Franciszek ppor. 1 I 1952–Madej Stanisław Wojciech kpt. 1 II 1952–1 II 1953Wiśniewski Izydor Adam kpt. 1 X 1953–15 VII 1954Sułczyński Mieczysław Szczepan por. XII 1953

ZastępcyMałocha Stanisław Konstanty ppor. 1 II 1948–1 VIII 1950Wiśniewski Izydor Adam por. 1 XI 1950–1 X 1953Trzciński Henryk Józef kpt. –1 VII 1951Wawrowski Stanisław Franciszek ppor. –1 II 1952Piliszek Marian Andrzej por. 1 X 1953–15 VII 1954


NaczelnicyCzekierda Jan p.o. 7 VI 1946–Flaum Mieczysław Salomon p.o. 1 VIII 1946–

16 24 XI 1952 r. skierowany na kurs.

314


315

Szczawiński Adolf17 Kazimierz kpt. p.o. 1 IV 1950–1 III 1952Gotta Józef Michał por. 1 IX 1952–1 IV 1953Mikołajczak Tomasz Ignacy por. 15 XI 1953

ZastępcyGotta Józef Michał por. 15 XI 1951–1 IX 1952Kabat Wacław Feliks por. 15 IV 1953–

Wydział VIII

NaczelnicyKoronkiewicz Włodzimierz Wincenty p.o. –1 IV 1946Orzechowski Ignacy Chaim por. 1 IV 1946–1 I 1947Bleja Czesław Stanisław kpt. –1 III 1953Kowalski Feliks Feliks por. 1 III 1953–1 VI 1955Najder Jan Jan kpt. 1 VI 1955–

ZastępcyKoronkiewicz Włodzimierz Wincenty –1 IV 1946Kowalski Feliks Feliks ppor. 1 II 1952–1 III 1953Suska Stanisław Leon ppor. 15 VII 1953–Niedzielski Marian Marian ppor. 15 VII–1 XI 1954Andrzejewski Jan Jan por. 1 X 1954–1 IV 1955–

Wydział IX

NaczelnicyRejdych Jan Jan kpt./mjr 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyTychoniuk (Tichoniuk) Włodzimierz

Piotr por. 1 IV–1 IX 1955

Górski Henryk Józef por. 1 XI 1955–1 I 1956–

Wydział X

NaczelnicyKaszarek Jerzy Franciszek por. p.o. 1 III 1952–1 II 1953Żuk Anatol18 Sergiusz kpt. p.o. 1 IV–18 VII 1953Tychoniuk (Tichoniuk) Włodzimierz

Piotr por. p.o. 1 VIII 1953–

Nosek Stanisław Marcin kpt. 1 IV 1955–Zastępcy

Żuk Anatol Sergiusz por./kpt. 1 II 1952–1 IV 1953Kaszarek Jerzy Franciszek por. 1 III 1952–1 II 1953Tychoniuk (Tichoniuk) Włodzimierz

Piotr por. 1 VIII 1953–1 IX 1955

17 Zwolniony dyscyplinarnie.18 Zwolniony dyscyplinarnie.

316


317


NaczelnicyMadej Stanisław Wojciech kpt. 1 II–1 X 1953Augustyniak Stefan Franciszek kpt. 1 II–15 X 1954Sałkowski Mieczysław Władysław kpt. 1 IV 1955–28 II 1956

ZastępcyHejmanowski Józef19 Stanisław por. 12 VIII 1953–1 VIII 1954–Sałkowski Mieczysław Władysław kpt. 15 VII 1954–1 IV 1955Kierczak Jan Dawid kpt. 15 X 1954–15 IX 1955Borecki Stefan Bazyli kpt. 15 IX 1955–

Wydział Miejski


Inspektorat Wiejski

NaczelnicySzczepaniak Kazimierz Jan kpr. 1 IX 1954–1 IV 1955


Wydział „A”

NaczelnicyKołodziej Stanisław p.o. 5 X 1945Turkiewicz Mikołaj Mikołaj ppor. p.o. 15 XII 1945–1 IX 1947

p.o. 1 I 1948–15 XI 1949Doraczyński Roman Walerian por./kpt. 15 XI 1949–(1956)

ZastępcyTurkiewicz Mikołaj Mikołaj ppor. 1 I 1948–15 XI 1949Najder Jan Jan ppor. 1 VII 1949–1 I 1952Cybulski Mieczysław Lucjan por. 1 I 1952–31 I 1954


NaczelnicyKoronkiewicz Włodzimierz Wincenty p.o. 28 XI 1945–Butkiewicz Henryk20 Zygmunt kpt. p.o. –28 II 1947Trybus Antoni Paweł kpt. 1 III 1947–1 VIII 1950Huszcza Jan Piotr kpt. p.o. 15 VIII 1950–1 XII 1951

19 Początkowo p.o.20 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

316


317

Nawrocki Celestyn Walenty por./kpt. p.o. 1 XII 1951–1 XII 1952kpt. 1 XII 1952–1 III 1955

Bereś Henryk Jan kpt. p.o. 1 IV 1955–30 VI 19561 VII–15 XII 1956

ZastępcyKoronkiewicz Włodzimierz Wincenty 28 XI 1945–Dublaszewski Eugeniusz Jan ppor. p.o. 1 VI 1946–20 V 1947Huszcza Jan Piotr kpt. 15 VIII 1950–Nawrocki Celestyn Walenty por./kpt. 15 VIII 1950–1 XII 1952Hyła Marian Marian por. 20 V 1952Pietrzykowski (Pietrykowski?) Stefan

Andrzej por. 15 VI 1952–31 VIII 1953

Bereś Henryk Jan kpt. 27 VIII 1953–30 VI 1956Kozubski Czesław Stanisław kpt. 1 IV 1955–Jańczyk Władysław Jakub kpt. 1 IX 1955–1 I 1957


NaczelnicyWiśniewski Mieczysław Michał kpt. p.o. 1 I 1948–15 II 1950

15 II 1950–1 IX 1951Rejdych Jan Jan kpt. 1 IX 1951–1 IV 1955

ZastępcyKałkus Wacław Andrzej ppor. p.o. 10 II 1946–1 IX 1947

1 IX 1947–Wiśniewski Mieczysław Michał kpt. 1 I 1948–15 II 1950

Wydział Cenzury



NaczelnicyOrzechowski Ignacy21 Chaim por. 1 I–1 XII 1947Wiśniewski Izydor Adam kpt. 1 IV 1955–

ZastępcyBereś Henryk Jan por. 1 IX 1953–31 III 1955


KierownicyCzaus Edward Józef chor. 8 VI 1953–



318


319

Wydział „W”



NaczelnicyMikunda Feliks Ignacy 1 II 1950–14 VIII 1953


Biuro Studiów



NaczelnicySzułczyński Mieczysław Szczepan por. 1 IX 1954–2 XI 1956

ZastępcySzułczyński Mieczysław Szczepan por. 15 VII 1953–1 IX 1954Truchan Marian Szymon ppor. 15 VII 1955–


NaczelnicyKoronkiewicz Włodzimierz Wincenty ppor./por. p.o. 1 XI 1947–11 IX 1949Augustyniak Stefan Franciszek kpt. 1 I 1951–1 VIII 1953

ZastępcySkrzypczyk Jan Jan chor. 14 VIII 1948–1 I 1949Pagacz Stefan Józef por. 1 VII 1949–1 IX 1950 Szlachcic Stefan Tomasz por. 1 I 1951–15 XII 1952Jarzębowski Henryk Adam por. 15 XII 1952–1 VIII 1953


KierownicyTargielski Mieczysław Siemion kpt. 1 III–1 X 1950 Łojko Mikołaj22 Bazyli por. 1 X 1950–1 V 1953 Mikołajewski Tadeusz Franciszek ppor. p.o. 1 VIII 1953–

ZastępcyMikołajewski Tadeusz Franciszek ppor. 1 VIII 1953–


318


319


NaczelnicyKalinowska Janina Jan p.o. 25 III–15 VIII 1946Maliszewski Ryszard Bronisław por. 15 VIII 1946–30 IX 1948Kraszewski Władysław Michał ppor. p.o. 1 VI 1948–Zaremba Antoni Jan por. p.o. 30 VI 1951–30 IV 1952Placha Antoni Wojciech kpt. 1 VIII 1951–1 VII 1952Gołdys-Ismach Perla Judel kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyKraszewski Władysław Michał ppor. 1 VI 1948–Rubicka Helena Samuel st. sierż./chor. 1 IX 1950–1 X 1951Zaremba Antoni Jan por. 30 VI 1951–30 IV 1952Bąkowski Henryk Ignacy chor./ppor. 1 II 1952–18 III 1955Jarzębowski Henryk Adam por. 20 XII 1952–

Areszt wewnętrzny Wydziału Ogólnego/Ogólno-Aministracyjnego


Komendantura

NaczelnicyBudzyński Stefan Józef por. 4 VII 1945–VII 1949



NaczelnicyMeldner Jadwiga Benedykt ppor./por. p.o. 11 X 1947–

1 I–31 III 1949Symba Henryk Józef kpt. 1 IV 1949–1 VII 1951Walichnowski Feliks Jan por./kpt. 1 XI 1952–7 XII 1954Jewdosiuk Włodzimierz Antoni por. p.o. 7 XII 1954–1 IV 1955

–28 XI 1956

ZastępcyNowak Jan23 Aleksander chor./ppor. 15 VIII 1947–23 IV 1949Walichnowski Feliks Jan por. 1 VI 1951–1 XI 1952Jewdosiuk Włodzimierz Antoni ppor. p.o. 1 XI 1952–1 IV 1955Jarząbek Jan Władysław chor. 1 II 1955–

23 Zwolniony dyscyplinarnie 10 V 1949 r.

320


321


NaczelnicyStronias Hipolit Antoni p.o. 30 IV 1947Moroz Roman24 Szymon por. –15 IX 1949Walichnowski Feliks Jan kpt. p.o. 7 XII 1954–1 IV 1955

1 IV–31 VII 1955Bakowski Henryk Ignacy por. 1 VIII 1955–28 XI 1956

ZastępcySmolik Włodzimierz Wacław chor. 15 V 1947–Książek Marian Jan ppor. 1 IV 1955–


NaczelnicyBanasik Władysław Józef ppor. 22 VII 1949–30 IV 1951Bleja Czesław Stanisław por. 1 I 1951–Senyszyn Władysław Teodor chor. –15 IV 1954 Bzdziuch Józef Józef chor. 15 IV 1954–

ZastępcySenyszyn Władysław Teodor chor. 1 V 1952–Kalokat Wacław por. 15 IV 1953–Bzdziuch Józef Józef chor. –15 IV 1954


NaczelnicyWrzoński Józef Leon chor. p.o. 15 IX 1947–1 III 1948

ppor. 1 VII 1948–1 VIII 1950Skrzypczak Jan Jan chor./por. 1 V 1952–1955

ZastępcyWrzoński Józef Leon chor. 15 IX 1947–1 III 1948


NaczelnicyStawieraj Barbara Edmund p.o. 1 VI 1948–1 VI 1949Leszczyński Mieczysław Franciszek st. sierż./chor. p.o. 1 IV 1952–

ZastępcyLeszczyński Mieczysław Franciszek st. sierż./chor. 1 VI 1952–

24 1 VIII 1949 r. zawieszony w wykonywaniu czynności służbowych.

320


321


NaczelnicyMoroz Roman Szymon por. 1 I 1949–Uszyński Marian Tomasz por. 1 XI 1950–Skrzypczyk Jan Jan chor. 1 XI 1951–1 V 1952Makal Mikołaj Szymon por. p.o. 1 V–1 XII 1952Kosztowny Jan Walenty ppor. p.o. 1 XII 1952–Kowalik Kazimierz Władysław por. 1 II 1954–(1956)

ZastępcySkrzypczyk Jan Jan chor. 1 I 1949–1 XI 1951Flaks Bolesław Salomon kpt. –1 IX 1950Uszyński Marian Tomasz por. –25 X 1951 Makal Mikołaj Szymon por. 1952Kosztowny Jan Walenty ppor. 1 XII 1952–Kowalik Kazimierz Władysław por. 1 III 1953–1 II 1954 Pieryszcz Leonid Aleksy ppor. 1 X 1954–Grzegorczyk Cyprian Kazimierz chor. 1955


NaczelnicyKorol Józef Hilary chor./ppor. p.o. 25 VIII 1946–1 IX 1948

1 IX 1948–1 I 1949Zastępcy – brak danych


NaczelnicyMoroz Roman Szymon por. –1 I 1949



NaczelnicyTarnowski Walenty25 Aleksander sierż. p.o. 1 IV 1952–20 III 1953Targielski Mieczysław Siemion mjr 20 III–25 IV 1953Staniewski Antoni Józef chor. 1 XI 1953–

ZastępcyTarnowski Walenty Aleksander sierż. 1 VI 1952–1 XI 1953Staniewski Antoni Józef chor. 1 VI 1952–1 XI 1953Kondraszuk Jan Ludwik chor. 1954

25 15 XII 1952 r. oddelegowany na kurs.

322


323


NaczelnicyAlter Julian Hilary por. 1 I 1947–1 XI 1948 Kubczak Stanisław Ignacy mjr 15 VIII 1952–(1954)

ZastępcyWoszczyński Roman26 Julian mjr p.o. 15 II–30 V 1950Muraszko Konstanty Andrzej 1 XII 1953–(1954)


DyrektorzyBronwald Amelia27 Adolf ppłk/płk (1948)–20 XII 1950Kołodziejczyk Tadeusz Tadeusz mjr 20 XII 1950–

ZastępcyBronwald Amelia Adolf mjr/ppłk 1948Kołodziejczyk Tadeusz Tadeusz mjr 1 IV 1949–20 XII 1950Formella Stefan Leon kpt. 1 VIII 1951–1954


Naczelnicy – brak danychŚwiderski Wacław Stanisław por. 27 V–23 IX 1953Kędzierski Andrzej ppor. 23 IX 1953–


Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie olsztyńskim


PUdsBP w Barczewie28

Kierownicy/szefowieDzwonkowski Stanisław Antoni por. 1 VI 1955–

ZastępcyKostrzewa Szczepan Franciszek ppor. 1 VI 1955–Wilk Roman Wojciech chor. –31 I 1956Foks Jerzy Jan ppor. 1 V 1956–

26 Pracownik kontraktowy.27 Oficer sowiecki; w 1951 r. wyjechała do ZSRR.28 PUdsBP powstał w 1955 r.

322


323

PUBP/PUdsBP w Bartoszycach

Kierownicy/szefowieNykiel (Nyckiel) Teofil Jan chor. p.o. 18 VIII 1945–1 XI 1946Kowalski Leon Walenty chor. p.o. 1 IX 1946–1 I 1948Bloch Tadeusz Józef p.o. 27 VI 1947–Traczyk Władysław Władysław chor./ppor./ por. p.o. 1 I 1948–1 II 1950Mańko Jan Jan chor. p.o. 15 V 1950–Brakowski Zdzisław Tomasz chor./por. 19 VI 1951–15 I 1953Konieczny Władysław Stanisław por. p.o. 15 I 1953–15 VIII 1954Podgórski Tadeusz Stefan por. 1 IX 1954–1 I 1957

ZastępcyTraczyk Władysław Władysław chor./ppor./por. 1 I 1948–1 II 1950Rybak Henryk Stanisław chor. 2 XII 1949–15 VIII 1950Mańko Jan Jan chor. 15 V 1950–1 VI 1951Skierś Edward Walerian sierż. 1 IV 1951–21 VII 1952Konieczny Władysław Stanisław por. 15 I 1953–15 VIII 1954

PUBP/PUdsBP w Biskupcu29

Kierownicy/szefowieMałocha Stefan Konstanty V 1945

p.o. 31 VIII–1 XII 1945Siwy Stanisław30 Paweł por. p.o. 25 VIII 1946–1 V 1948Adamczyk Mieczysław Franciszek st. sierż./podchor. p.o. 27 VI 1947–Fuks Celestyn Adam chor. p.o. 1 V–31 XII 1948Łojko Mikołaj Bazyli por. 31 XII 1948–1 IV 1950Połowniak Czesław Jan por. 15 V 1950–23 I 1951Wiśniewski Jerzy31 Franciszek ppor./por. 1 VI 1951–1 III 1953 Fiebig Stanisław32 Franciszek chor./ppor. 1 VI 1953–7 VI 1954Włodarczyk Franciszek Walenty ppor. 1 VIII 1954–

ZastępcyFuks Celestyn Adam chor. 1 V–31 XII 1948Szczepaniak Kazimierz Jan p.o. 1 VII 1948–1 V 1950Wiśniewski Jerzy Franciszek chor. 1 III 1950–1 VI 1951Rokoszewski Radzisław33 Wawrzyniec chor. 1 VI 1951–15 IX 1952Lisiecki Witold Szczepan ppor. 15 IX 1952–1 IV 1953

29 Powiat reszelski z siedzibą władz w Biskupcu.30 Aresztowany 12 V 1948 r.31 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.32 Przeniesiony dyscyplinarnie do Braniewa.33 W dyspozycji WUBP do 10 XI 1953 r.

324


325

Skora Stanisław Jan chor. 1 IV 1953–1 II 1954 Krzywiński Henryk Adam ppor. 15 VII 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Braniewie

Kierownicy/szefowiePatela Marian Józef chor. p.o. 18 VIII 1945–25 VIII

1946Pietrzyk Jan Jan por. p.o. 25 VIII 1946–15 VIII

1950Kapuściński Henryk Szczepan p.o. 27 VI 1947–Rybak Henryk Stanisław chor. p.o. 1 I–8 II 1951Michoń Józef Jan ppor./por. 1 I 1951–1 VI 1954Fiebig Stanisław Franciszek ppor. 1 VI 1954–1 IV 1955

ZastępcySosnowski Jacek Albin VII 1945–Madej Stanisław Wojciech ppor./por. 1 I 1948–15 IV 1949Pietrzyk Jan Jan por. 25 VIII 1946–15 VIII 1950Magalski Władysław Franciszek chor. 15 VIII 1950–Rybak Henryk Stanisław chor. p.o. 16 VIII 1950–8 II 1951Bryks Roman Feliks sierż./por. 20 III 1951–25 IX 1952 Nieścieruk Stefan Bazyli chor. 1 X 1952–15 III 1953Kobreńczuk Józef Marian chor. 15 III 1953–1 IV 1955Fiebig Stanisław Franciszek ppor. 1 VI 1954–1 IV 1955Kostrzewa Szczepan Franciszek chor./ppor. 1 IV 1955–

PUBP/PUdsBP w Działdowie34

Kierownicy/szefowieTobiasz Czesław Jan 10 IV 1945–23 IV 1946Łuczak Antoni Jakub por. p.o. 23 IV–26 XI 1946Gielniewski Wacław Władysław ppor. p.o. 26 XI 1946–1 II 1947Mazurowski Tadeusz Stanisław por. p.o. 1 II 1947–Madziar Stefan Stefan kpt. p.o. 1 VII 1948–15 IV 1949Krupiński Henryk Paweł por. 15 IV 1949–1 X 1950 Burzyński Kazimierz Stanisław kpt. 1 X 1950–1 XII 1951Szymański Kazimierz Feliks por. 1 III 1952–31 I 1954Bobrowski Zygmunt Tomasz por. 1 II 1954–1 IX 1955Grusiewicz Mieczysław Antoni por. 1 IX 1955–

34 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie warszawskim, następnie olsztyńskim.

324


325

ZastępcyBittner Adam35 st. sierż. –1 XII 1945Sochocki Stanisław36 Zygmunt chor. p.o. 3 VI 1946–1 XI 1947Madziar Stefan Stefan 1 II–1 VII 1948Młynarczyk Stefan Władysław plut. 1 IX 1950–15 III 1952Wieczorek Marian Józef chor. 1 III–15 X 1952Lisiecki Witold Szczepan ppor. 1 IV 1953–

PUBP/PUdsBP w Elblągu37 – zob. województwo gdańskie

PUBP/PUdsBP w Ełku38 – zob. województwo białostockie

PUBP/PUdsBP w Giżycku39

Kierownicy/szefowieTerlecki Bolesław40 Józef ppor. p.o. 31 VIII 1945–17 V 1946Kowalski Leonard41 Stanisław 10 I–1 III 1946Szelągowski Zygmunt42 Stefan ppor. p.o. 9 III–13 X 1946Sieraga Stanisław Stanisław ppor. 1 IV 1947–15 I 1950 Hes (Hess) Rajmud Jan p.o. 27 VI 1947–Drąg Władysław Andrzej ppor. 15 I 1950–1 VI 1952Matczuk Teodor Emil chor. p.o. 17 V 1950–1 IV 1951 Kostrzewa Jerzy Franciszek chor./por. 1 VI 1952–Piliszek Marian Andrzej ppor./por. 1 X 1952–1 X 1953Skołożyński Tadeusz Jan ppor. 1 X 1953–(1956)

ZastępcyMatczuk Teodor Emil chor. p.o. 15 V 1950–1 VI 1951Szymański Kazimierz Feliks ppor. 1 VI 1951–1 III 1952Skołożyński Tadeusz Jan chor. 1 III 1952–1 X 1953Micek Czesław Karol chor. 1 XII 1953–(1956)

PUBP/PUdsBP w Gołdapi43 – zob. województwo białostockie

35 Oficer sowiecki.36 Zmarł 31 VIII 1947 r.; skreślony z ewidencji 1 XI 1947 r.37 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie olsztyńskim, następnie gdańskim.38 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie olsztyńskim, następnie białostockim.39 W literaturze bardzo często pojawia się informacja, że siedzibą powiatu były Łuczany; tymczasem Łuczany to spolszczenie niemieckiej nazwy Giżycka (Lötzen).40 Aresztowany.41 Aresztowany.42 13 X 1946 r. zginął w czasie akcji.43 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie olsztyńskim, następnie białostockim.

326


327

PUBP/PUdsBP w Górowie Iławeckim

Kierownicy/szefowieSosnowski Jacek Albin chor. p.o. 1 IV 1947–15 VIII 1950Hermanowski Ignacy Hersz p.o. 27 VI 1947–Bińczyk Franciszek chor. p.o. 1 II 1950–20 III 1951Pietrzyk Jan Jan por. 15 VIII 1950–1 VIII 1952Rokoszewski Radzisław Wawrzyniec chor. p.o. 20 III–31 V 1951Cholewa Mieczysław Tomasz por. 1 VIII 1952–15 XII 1953Kostrzewa Szczepan Franciszek chor./ppor. 1 II 1954–1 VI 1955Skora Stanisław Jan chor. 1 IV 1955–(1956)

ZastępcySosnowski Jacek Albin chor. 1 IV 1947–15 VIII 1950Bińczyk Franciszek chor. 28 I–25 IX 1950Rokoszewski Radzisław Wawrzyniec chor. 1 IV 1951–

PUBP/PUdsBP w Iławie44

Kierownicy/szefowieMaksymiuk Bazyli Konstanty szer. 24 V–10 VIII 1945Borecki Stefan Bazyli p.o. 18 VIII 1945–1 VIII 1946Kraska Józef Józef p.o. 1 IX 1945–2 XII 1946Traczyk Władysław Władysław chor./ppor. p.o. 20 VII 1946–1 I 1948Gola Józef Franciszek st. strzel./ppor. p.o. 27 VI 1947–30 VI 1951 Omiljanowicz Aleksander Piotr chor./ppor. p.o. 1 I 1948–15 IV 1949 Burzyński Kazimierz Stanisław kpt. 15 IV 1949–25 IX 1950Krupiński Henryk Paweł por. 1 X 1950–15 XII 1952Szlachcic Stefan Tomasz por./kpt. 15 XII 1952–1 IX 1955Beśka Edward N.N.,

Wiktoriapor. 1 IX 1955–

ZastępcyJurga Józef IV 1945–Omiljanowicz Aleksander Piotr chor./ppor. p.o. 1 I 1948–15 IV 1949Rabczewski Bazyli Bazyli sierż./chor. 1 II 1950–8 VIII 1951Korajczyk Józef Sylwester chor. 8 VIII 1951–1 VI 1952Marczuk Marian Szczepan ppor./por. 1 IX 1952–1 II 1954Racławski Mieczysław Adam ppor./por. 1 II 1954–

44 W czerwcu 1945 r. siedzibę PUBP przeniesiono do Susza, siedziby władz powiatu; od października 1945 r. ponownie w Iławie.

326


327

PUBP/PUdsBP w Kętrzynie

Kierownicy/szefowieLis Ferdynand Franciszek chor. p.o. VII 1945Królikowski Zygmunt Antoni chor./por. p.o. 30 IX 1945–6 XII 1949Kamiński Jan Paweł plut./chor. p.o. 27 VI 1947–Kleczyk Tadeusz Antoni kpt. 6 XII 1949–15 V 1950Targielski Mieczysław Siemion kpt./mjr 1 IX 1950–20 III 1953Wierzbowski Zygmunt Antoni ppor. 1 VI 1952–1 I 1953Grusiewicz Mieczysław Stefan ppor./por. 20 III 1953–1 IX 1955Dzwonkowski Stanisław Antoni por. 1 IX 1955–1 I 1957

ZastępcyKomosa Józef Józef chor./por. VII 1945–Królikowski Zygmunt Antoni chor./por. 30 IX–6 XII 1949Połowniak Czesław Jan por. 6 XII 1949–15 V 1950Piliszek Marian Andrzej chor. 15 V 1950–30 V 1952Wierzbowski Zygmunt Antoni ppor./por. 30 V–24 XII 1952Magalski Władysław Franciszek ppor. 15 IV 1953–15 VII 1954Konieczny Władysław Stanisław por./kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Kwidzynie45 – zob. województwo gdańskie

PUBP/PUdsBP w Lidzbarku Warmińskim

Kierownicy/szefowieKraska Józef Józef ppor. p.o. 1945Wróblewski Henryk Władysław st. sierż./chor. p.o. 1 V 1945–27 V 1947Lis Ferdynand Franciszek chor./ppor. p.o. 4 VI 1945–1 X 1946Majewski Marian Roman chor./ppor. p.o. 31 VIII 1945–15 XI 1947Roszek (Rosek) Stanisław46 Jan plut. p.o. 27 VI 1947–1 IV 1948Bleja Czesław Stanisław por./kpt. p.o. 1 IV 1948–1 I 1951Szczepaniak Kazimierz Jan por. 1 II 1951–1 VI 1952Beśka Edward N.N.,

Wiktoriapor. 1 VI 1952–

Wieczorek Marian Józef chor. 15 I 1954–(1956)Zastępcy

Tarant Władysław47 Stefan sierż. 1945–10 I 1946Lis Ferdynand Franciszek chor./ppor. p.o. 4 VI 1945–1 X 1946Nawrocki Celestyn Walenty chor./ppor. 1 XI 1947–15 III 1948

45 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie olsztyńskim, następnie gdańskim.46 30 V 1948 r. przekazany do dyspozycji WUBP.47 Zginął 8 I 1946 r.

328


329

Bleja Czesław Stanisław chor./por. 1 IV 1948–1 I 1951Szczepaniak Kazimierz Jan ppor. 1 V 1950–1 II 1951Skołożyński Tadeusz Jan chor. 1 IV 1951–1 III 1952Fiebig Stanisław Franciszek chor./ppor. 1 III 1952–1 IV 1953Rabczyński Henryk Jan st. sierż. 1 X 1953–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Malborku48 – zob. województwo gdańskie

PUBP/PUdsBP w Morągu

Kierownicy/szefowieUlborski Marian por. 20 V 1945–Dobroniak Stanisław49 Stefan chor. p.o. 1 XII 1945–27 IX 1946Białkowski Franciszek Maksymilian ppor./por. 15 XI 1946–1 VII 1947Wilczewski Jan Grzegorz por./kpt. 10 XII 1947–1 IV 1950Sałkowski Mieczysław50 Stanisław por. 1 IV 1952–Wierzbowski Zygmunt Antoni por. 1 I 1953–Marczuk Marian Szczepan por. 1 IV 1955–

ZastępcyStrześniewski Zenon ppor. 20 V 1945–Młynarczyk Roman Jan ppor. 1 IX 1947–Płatek Aleksander Marcin ppor. 1 III 1950–1 II 1952Wieczorek Marian Józef chor. 15 X 1952–15 I 1954Krzywiński Henryk Adam ppor. 15 V–15 VII 1954Magalski Władysław Franciszek ppor. 15 VII 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Mrągowie

Kierownicy/szefowieKrowicki Kazimierz Franciszek chor./ppor. p.o. 31 VIII 1945–15 V 1947Kędzierski Stanisław Feliks chor./ppor. p.o. 5 V 1946–1 I 1948Kowalski Piotr Wincenty p.o. 27 VI 1947–Kosiński Józef Jan por. p.o. 1 I 1948–15 IX 1949Stanisławski Mieczysław Stanisław por. 1 II 1950–15 IX 1951Konieczny Władysław Stanisław por. 1 IX 1951–15 I 1953Nawrocki Jerzy Walenty por. 15 I–15 XII 1953Cholewa Mieczysław Tomasz ppor. 15 XII 1953–1 I 1957

48 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie olsztyńskim, następnie gdańskim.49 Aresztowany.50 Odwołany na kurs 24 XI 1952 r.

328


329

ZastępcyDebras Jan VII 1945Kowalski Piotr Wincenty 27 VI 1947–14 II 1948Kosiński Józef Jan por 1 I 1948–15 IX 1949Stanisławski Mieczysław Stanisław ppor. p.o. 1 V 1949–1 II 1950Konieczny Władysław Stanisław ppor./por. 15 V 1950–1 IX 1951Magalski Władysław Franciszek ppor. 1 I 1951–15 IV 1953Włodarski Remigiusz51 Feliks st. sierż. 1 X 1953–(1954)Krzywiński Henryk Adam ppor./por. 1 IV 1955–(1956)

PUBP/PUdsBP w Nidzicy

Kierownicy/szefowieKonkol Antoni Paweł ppor. p.o. 31 VIII 1945–30 X 1946Petolec Adam Teodor por. p.o. 15 IV 1946–1 IX 1947

1 IX 1947–15 VI 1948Szymański Kazimierz Feliks chor. p.o. 27 VI–4 X 1947Omiljanowicz Aleksander52 Piotr ppor. p.o. 15 IV–9 VI 1949Kowalski Leon Walenty chor./por. p.o. 1 VI–9 VII 1949

9 VII 1949–1 IV 1950Łojko Mikołaj Bazyli por. 1 IV–1 X 1950Sośnicki Lucjan Piotr ppor. 1 X 1950–1 VI 1952Gawron Tadeusz Ignacy ppor./por. 1 VI 1952–15 XI 1954Jankowski Stanisław Andrzej por. 1 IV 1955–(1956)

ZastępcyTomaka Wincenty VI 1945Omiljanowicz Aleksander Piotr ppor. 15 IV–9 VI 1949Kowalski Leon53 Walenty chor./por. 1 VI 1949–1 IV 1950Sośnicki Lucjan Piotr ppor. 1 II–1 X 1950Gawron Tadeusz Ignacy chor. 1 XI 1950–1 VI 1952Wojnicz Bolesław Michał st. sierż. 1 VI 1952–1 XII 1953Czyżewski Michał Tadeusz st. sierż. 1 XII 1953–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Nowym Mieście Lubawskim54

Kierownicy/szefowieBrzuszczak Leon Stanisław p.o. 1945Rogoziński Władysław 22 I–23 VII 1945Stasiak Leon Franciszek ppor. 22 VIII 1945–5 V 1946

51 15 XII 1954 r. oddelegowany na kurs rolny.52 Zwolniony dyscyplinarnie.53 Zwolniony dyscyplinarnie.54 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie pomorskim, następnie olsztyńskim.

330


331

Rożko Władysław Mikołaj ppor. V–15 X 1946Jezierski Karol Jacenty por. XI 1946–IX 1947Kiełbus Tomasz Józef 1 XII 1947–15 II 1948Strzelec Bolesław Szczepan ppor. p.o. – 15 VII 1949Brzuszczak Leon55 Stanisław ppor. 15 VII 1949–10 IX 1950Kostrzewa Jerzy Franciszek chor./por. 13 X 1950–1 VI 1952Biernacki Władysław Władysław chor. 20 XII 1950–1 I 1951Drąg Władysław Andrzej chor./por. 1 VI 1952–15 VIII 1954Skorupski Stanisław Jakub ppor. 15 VIII 1954–

ZastępcyDrąg Władysław Andrzej 1945Janek Jan Antoni 20 X 1945–28 II 1946Rogoziński Władysław IX 1946Kiełbus Tomasz Józef 1 XII 1947–14 II 1948Strzelec Bolesław Szczepan ppor. 14 XI 1948–15 VII 1949Kostrzewa Jerzy Franciszek chor. 1 II–13 X 1950 Biernacki Władysław Władysław chor. 20 XII 1950–Skorupski Stanisław Jakub ppor. 13 IX 1952–15 VIII 1954

PUBP/PUdsBP w Olecku56 – zob. województwo białostockie

MUBP w Olsztynie

Kierownicy/szefowiePiekarczyk Roman Michał p.o. 18 IX–16 XI 1945


PUBP/PUdsBP w Olsztynie

Kierownicy/szefowiePiekarczyk Roman Michał 16 XI 1945–1 VIII 1946Korecki Jan Antoni chor. p.o. VIII 1946–20 IX 1947Imiołek Edward Piotr chor./ppor. p.o. 1 X 1947–1 XI 1948Bachurski Szczepan Józef chor./por. p.o. 15 I 1949–1 III 1950Jasiński Bronisław por. p.o. 25 II 1950–1 XII 1951Nawrocki Jerzy Walenty ppor./por. 1 II 1952–15 I 1953 Dzwonkowski Stanisław Antoni ppor./por. 15 I 1953–1 IX 1955Szlachcic Stefan Tomasz por./kpt. 1 IX 1955–(1956)

55 Zmarł 10 IX 1950 r.56 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie olsztyńskim, następnie białostockim.

330


331

ZastępcyPańkowski Antoni57 Antoni 10 IX 1945–1 VIII 1946Imiołek Edward Piotr chor./ppor. 5 X 1947–1 XI 1948Nawrocki Jerzy Walenty chor. 1 II 1950–1 II 1952Jasiński Bronisław por. 1 III 1950–1 XII 1951Dzwonkowski Stanisław Antoni chor. 1 III 1952–15 I 1953Nieścieruk Stefan Bazyli chor. 5 III 1953–17 III 1954Wilk Roman Wojciech st. sierż. 1 V 1954–(1956)

PUBP/PUdsBP w Ostródzie

Kierownicy/szefowieSztampke Rafał ppor. p.o. 31 VIII 1945–1 I 1946Siwy Stanisław Paweł por. p.o. 1 I–25 VIII 1946Sałkowski Mieczysław Władysław ppor. p.o. 15 VIII 1946–15 V 1947Górecki Jerzy Walerian chor. p.o. 1 V–1 IX 1947

1 IX 1947–1 V 1949Szczepaniak Kazimierz Jan p.o. 27 VI 1947–1 VII 1948Młynarczyk Roman Jan ppor. 1 V 1949–1 IV 1950Sosnowski Jacek58 Albin por. 15 VIII 1950–13 XII 1951Wiśniewski Jerzy Franciszek ppor./por. 1 III 1953–1 IX 1955Korajczyk Józef Sylwester ppor./por. 1 IX 1955–1 I 1957

ZastępcyMłynarczyk Roman Jan por. 1 V 1949–1 IV 1950Barkowski Zdzisław Tomasz chor./por. 15 IV 1950–1 VI 1951Buczek Jan Józef por. 4 IX 1951–20 III 1953Włodarczyk Franciszek Walenty chor. 15 XI 1953–1 VIII 1954Leskiewicz Zbigniew Wincenty ppor. 9 XI 1954–(1956)

PUBP/PUdsBP w Pasłęku

Kierownicy/szefowiePopiołek Stanisław59 Jan chor./por. p.o. 18 VIII 1945–27 IX 1946Michalski Kazimierz Jan p.o. 30 VII 1946–17 V 1947Łaszczych Czesław Szczepan ppor. p.o. 7 VI 1947–31 XII 1948Nasiadko Józef Walenty p.o. 27 VI 1947–Sowa Bronisław Franciszek chor./por. p.o. 31 XII 1948–15 VIII 1950Nykiel (Nyckiel) Teofil Jan por./kpt. 15 VIII 1950–1 III 1954 Korajczyk Józef Sylwester ppor. 1 III 1954–1 IX 1955Bobrowski Zygmunt Tomasz por. 1 IX 1955–(1956)

57 Zwolniony za zaniedbywanie obowiązków służbowych; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.58 13 XII 1951 r. odwołany na kurs.59 Zwolniony dyscyplinarnie i aresztowany.

332


333

ZastępcySowa Bronisław Franciszek chor./por. 31 XII 1948–15 VIII 1950Nykiel (Nyckiel) Teofil Jan por. 16 VI–15 VIII 1950Michoń Józef Jan chor. 1 X 1950–1 I 1951Żmudziński Jerzy60 Józef ppor./por. 20 III 1951–1 II 1953Młynarczyk Stefan Władysław ppor. –15 III 1952Rynkiewicz Witold Antoni chor. 1 VII 1953–15 III 1954Grzebek Franciszek Władysław ppor. 15 IV 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Piszu61

Kierownicy/szefowieGoliński Władysław V 1945Hyła Marian Marian ppor. p.o. 30 XII 1945–15 II 1946Niedźwiedź Sławomir Stefan plut./sierż. p.o. 27 VI 1947–Tarkowski Henryk62 Teofil chor./ppor. p.o. 1 X 1947–24 II 1948Pancer Izydor Jan chor./por. p.o. 21 II 1948–1 VII 1952Kowalski Leon Walenty chor./por. p.o. 1 V 1949–Szczepaniak Kazimierz Jan por. 1 IX 1952–1 V 1953Wyporski Karol Jan ppor./por. 15 IX 1953–15 IV 1954Gawron Tadeusz Ignacy por. 15 XI 1954–1 IV 1955Rabczyński Henryk Jan st. sierż. 1 IV 1955–1 I 1956Kalicki Eugeniusz Michał chor. p.o. 1 I–1 XI 1956Młynarczyk Roman Jan kpt. 1 XI 1956–

ZastępcyPędzibok Jan V 1945Hyła Marian Marian ppor. 30 IX 1945–15 II 1946Pancer Izydor Jan chor./por. 21 II 1948–1 VII 1952Kowalski Leon Walenty chor./por. 1 VI 1949–15 I 1950Kowalski Piotr Wincenty sierż./chor. 15 I 1950–24 IX 1951Magalski Władysław Franciszek ppor. 24 IX 1951–Milukowski Aleksander (Milukow Aleksy)63

Aleksander(Aleksy)

kpt. –10 IX 1953

Wyporski Karol Jan ppor. 8 VIII 1951–15 IX 1953Bryks Roman Julian ppor. 1 X 1953–1 IV 1955Kalicki Eugeniusz Michał chor. 1 I–1 XI 1956

60 Zwolniony dyscyplinarnie.61 Do września 1945 r. z siedzibą w Białej Piskiej.62 24 II 1948 r. zabity przez UPA.63 Oficer sowiecki; w 1955 r. wyjechał do ZSRR.

332


333

PUBP/PUdsBP w Reszlu64 – zob. PUBP w Biskupcu

PUBP/PUdsBP w Szczytnie

Kierownicy/szefowieSałata Jan Stanisław ppor. p.o. V 1945–1 IX 1946Górecki Jerzy Walerian p.o. VI 1945Rzepka Władysław65 Michał ppor. p.o. 13 VIII–21 XI 1945Zakiewicz Stanisław p.o. –24 II 1946Jarosz Stefan Józef p.o. 17 V 1946–Dadej Władysław Kazimierz chor. p.o. 27 VI 1947–Kędzierski Stanisław Feliks chor./ppor. 1 I 1948–1 IV 1950Młynarczyk Roman Jan por. 1 IV 1950–1 VIII 1951Płatek Aleksander Marcin ppor. 1 III 1952–Rokoszewski Radzisław Wawrzyniec por. 10 XI 1953–Drąg Władysław Andrzej por. 7 VIII 1954

ZastępcyGórecki Jerzy Walerian p.o. VI 1945Rzepka Władysław Michał ppor. 13 VIII–21 XI 1945Zakiewicz Stanisław p.o. 1945–24 II 1946Beśka Edward N.N.,

Wiktoriasierż. 1 II 1950–1 VI 1952

Manelski Jan N.N., Leokadia

ppor. 1 X 1952–31 I 1956

Banat Józef Konstanty por. 1 II 1956–

PUBP/PUdsBP w Sztumie66 – zob. województwo gdańskie

PUBP/PUdsBP w Węgorzewie

Kierownicy/szefowieMałocha Stefan Konstanty p.o. 1 XII 1945–1 VII 1946Dudek Jan Jan p.o. 17 II–25 IX 1946Krowicki Kazimierz Franciszek ppor./por. p.o. 15 V–12 XI 1947

12 XI 1947–8 IV 1949Popławski Jerzy Bronisław sierż./ppor. p.o. 27 VI 1947–Madej Stanisław Wojciech por./kpt. 1 V 1949–1 II 1952Korajczyk Józef Sylwester chor./ppor. 1 VI 1952–1 III 1954

64 Powiat reszelski z siedzibą w Biskupcu.65 21 X 1945 r. zastrzelony w Szczytnie.66 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie olsztyńskim, następnie gdańskim.

334


Nykiel (Nyckiel) Teofil Jan kpt. 1 III 1954–1 IX 1955Włodarski Remigiusz Feliks ppor. 1 IX 1955–

ZastępcyMałocha Stefan Konstanty 1 XII 1945–1 VII 1946Klimczuk Jan67 Bronisław chor. 1 III 1950–15 II 1954Należyty Tadeusz 2 X 1952–Skora Stanisław Jan chor. 1 II 1954–1 IV 1955

Opracowanie: Paweł Kalisz

67 W 1953 r. oddelegowany na kurs.

335

WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE1


WUBP/WUdsBP w Opolu2

Kierownicy/szefowieRadoszewski Tadeusz Wacław por. p.o. 1 II–30 IX 1947

1 X 1947–1 IX 1948Kubajewski Daniel Antoni mjr p.o. 5 V 1950–15 V 1951Onacik Jan3 Bazyli (Wasyl) mjr 1 VI 1951–3 X 1954Żydzik Stanisław Józef mjr 1 X 1954–14 IX 1956Kaszkur Witold Józef mjr 15 IX–12 XII 1956

ZastępcyRadoszewski Tadeusz Wacław por. 1 II–30 IX 1947Jedynak Bonifacy Józef kpt. 4 XII 1950–14 II 1954Trzciński Henryk Józef kpt./mjr 1 V 1954–27 XI 1956Kaliszczuk Włodzimierz4 Jan mjr 1 XII 1955–27 XI 1956


NaczelnicySereda Aleksy Józef por./kpt. 1 VI 1950–1 X 1951Książek Roman Stanisław por. 1 XII 1951–15 V 1953Kostka Stanisław Stanisław por. p.o. 15 V–30 XI 1953

1 XII 1953–31 III 1955Olejnik Stanisław Antoni kpt. 1 V 1955–1956

ZastępcyKsiążek Roman Stanisław ppor. 1 X 1950–Kostka Stanisław Stanisław ppor. –15 XI 1953Stolarski Tadeusz Jan kpt. 15 XI 1953–15 III 1955Kostka Stanisław Stanisław por. 1 IV 1955–1956


NaczelnicyDzikowski Józef Michał kpt. 1 VIII 1950–1 IX 1952Piechnik Czesław Władysław kpt./mjr 1 IX 1952–31 III 1955Pudo Stefan Tomasz por. 1955

1 Województwo opolskie zostało utworzone 28 VI 1950 r.2 Na podstawie rozkazu personalnego ministra BP nr 58 z 2 IV 1945 r. kierownikiem GO WUBP w Katowi-cach dla zorganizowania UBP na Śląsku Opolskim wyznaczono mjr. Henryka Połowniaka.3 Zmarł 3 X 1988 r. w Białymstoku.4 Zmarł w 1988 r. w Lublinie.

336


337

ZastępcyMiś Kazimierz Józef por. 15 IV 1953–31 VIII 1955Pudo Stefan Tomasz por. 1955

Wydział II

NaczelnicyKuryło Józef Franciszek kpt. 1 VIII 1950–20 VII 1953Bendek Antoni Stanisław kpt./mjr 10 XI 1953–31 III 1955Piechnik Czesław Władysław mjr 1 IV–31 VIII 1955Miś Kazimierz Józef kpt. 1 IX 1955–1956

ZastępcyŚwiderski Mieczysław Stanisław kpt. 1 X 1952–1954Olejniczak Tomasz Tomasz kpt. 1 IV 1955–1956



Wydział III

NaczelnicyKaliszczuk Włodzimierz Jan kpt. 1 IX 1950–10 XI 1953Suszczyński Aleksander Franciszek kpt. 1953–1954Herod Józef Franciszek kpt. p.o. 15 VII 1954–31 III 1955

1 IV 1955–31 III 1956Roch Mieczysław Franciszek kpt. 1 VIII–28 XI 1956

ZastępcySuszczyński Aleksander Franciszek por. –31 V 1952Kuczawski Jan Franciszek ppor. p.o. 15 VIII 1954–Ciupek Józef Antoni por. 12 III–31 XII 1956

Wydział IV

NaczelnicyKędziora Henryk Leon por. 1 VIII 1950–15 XI 1953Stańczuk Stanisław5 Stanisław kpt./mjr 15 XI 1953–31 VIII 1954Śmiałek Mieczysław Józef por. 1 IX 1954–30 IV 1955Adamczyk Józef Antoni mjr 1 VII 1955–28 XI 1956


336


337

ZastępcyMusiałek Bogusław Ludwik ppor. 1 XII 1951–31 III 1953Roch Mieczysław Franciszek ppor. 20 IV 1953–1954Pelc Jan Wojciech kpt. 1 IV 1955–31 I 1956

Wydział V

NaczelnicyHerod Józef Franciszek ppor. 15 I 1951–

ppor./kpt. 1 XI 1951–15 VII 1954Zastępcy

Rybczyński Jerzy Bronisław por. 1 VIII 1950–15 II 1952Pindelski Bronisław Eugeniusz ppor. p.o. 1 III–31 VIII 1954


NaczelnicyChmielewski Edward Stanisław kpt. 1 IV 1951–

ZastępcyBabicka Ewa Bronisław ppor. –30 VI 1954

Wydział VIII

NaczelnicyGrzyb Aleksander Marceli por. p.o. 1 XII 1952–1 VI 1954

ZastępcyGrzyb Aleksander Marceli por. –1 XII 1952Skrzypiec Stefan Stefan kpt. –30 IV 1955

Wydział IX

NaczelnicyBortnowski Bronisław Feliks kpt. 15 II–10 IX 1953Śmiałek Mieczysław Józef por. 10 IX 1953–31 VIII 1954Bendek Antoni Stanisław mjr 1 IV 1955–1 III 1956Wieczorek Jan Franciszek por. p.o. 1 III–28 XI 1956

ZastępcyWieczorek Jan Franciszek por. 1 X 1955–28 II 1956Pycia Stanisław Wincenty kpt. 1 IV 1956–

Wydział X

NaczelnicyPycia Stanisław Wincenty por. p.o. 1 II 1952–15 III 1953Łapa Andrzej Andrzej kpt. 15 III 1953–15 IX 1954Świderski Mieczysław Stanisław kpt. 1 IV 1955–1956

338


339

ZastępcyPycia Stanisław Wincenty por. 1 II 1952–15 III 1953


NaczelnicyPomierny Jan Jan kpt. 10 XI 1953–31 III 1955

ZastępcyPomierny Jan Jan por. 15 II–10 XI 1953Pindelski Bronisław Eugeniusz por. 1 IX 1954–31 III 1955

Wydział Miejski


Inspektorat Wiejski

NaczelnicyStańczuk Stanisław Stanisław mjr 1 IX 1954–31 III 1955


Wydział „A”

NaczelnicyOdrzywołek Augustyn Wawrzyniec kpt. 1 VIII 1950–31 III 1955

ZastępcyKrzywański Józef Franciszek por./kpt. 1 VI 1951–31 III 1955


NaczelnicyGuzik Bronisław Antoni kpt. 1 VIII 1950–1 V 1952Glazman Michał Chaskiel por./kpt. 1 V 1952–31 VII 1956Miatkowski Feliks Stefan mjr 15 VIII 1956–

ZastępcyMiatkowski Feliks Stefan kpt. 1 VII 1952–1956Mikołajczuk Aleksander Józef kpt. –XII 1956


NaczelnicyZakrocki Wincenty Władysław kpt. 1 VIII 1950–30 IV 1955

ZastępcyGawlas Franciszek Marcin por. 1 III–20 IX 1954

338


339

Wydział Cenzury



NaczelnicyKędziora Henryk Leon kpt. 1 IV 1955–1956

ZastępcyKrzywański Józef Franciszek kpt. 1 IV 1955–1956



Wydział „W”




Biuro Studiów



NaczelnicyMasłowski Henryk Stefan kpt. 1 IV 1955–31 I 1957

ZastępcyWojtasik Wacław Adam ppor. 1 IX 1952–28 II 1955Czapliński Wiesław por. 1 VIII 1956–


NaczelnicyŚwiderski Kazimierz6 Bronisław kpt. 15 X 1950–15 VII 1953

ZastępcyLach Władysław Jan por. 1 VIII 1952–1953


340


341


NaczelnicyBrecher Rafał Wiktor ppor. 1951–1954



NaczelnicyKraszewski Władysław Michał ppor. 1 VIII 1950–1 XI 1953Kędziora Henryk Leon por. 15 XI 1953–XII 1954Lachowski Jerzy Józef por. p.o. –30 XI 1955

1 XII 1955–28 XI 1956Zastępcy

Babicka Ewa Bronisław ppor. 1 IV 1951–15 XI 1953Kraszewski Władysław Michał kpt. XI 1953–1 IV 1955


NaczelnicyDetko Leszek Jan sierż./chor. 1951–1955


Komendantura

NaczelnicyOlczyk Antoni Jan ppor. 1953–1956Paluch Franciszek Jakub chor. –15 VIII 1953



NaczelnicyGawron Franciszek Franciszek ppor. 1 I 1952–1 II 1954Rutkowski Zdzisław Józef ppor. p.o. 7 XII 1954–31 III 1956

1 IV–28 XI 1956Zastępcy

Gawron Franciszek Franciszek chor. 1 I–31 XII 1951Rutkowski Zdzisław Józef chor. 1 X–7 XII 1954Kostrzewski Jerzy Jan chor. 1 II 1955–1956



340


341




NaczelnicyFurkałowski Franciszek Paweł kpt. p.o. 7 XII 1954–31 III 1955Kędziora Henryk Leon kpt. –1955Furkałowski Franciszek Paweł kpt. 1955–31 I 1957

ZastępcyŚwięcicki Stanisław Jan 1 VI 1950–Kobus Franciszek Jan mjr 1 XII 1950–31 XII 1954Wójcik Wojciech Grzegorz chor. 1 IV 1955–1956


NaczelnicyWaśko Stanisław Paweł chor. 1 VI 1950–1954

ZastępcyGrzyb Aleksander Marceli ppor. 1 I 1951–


NaczelnicySkowierzak Marian Stanisław chor. p.o. 1 X–31 XII 1950

1 I 1951–Zastępcy

Skowierzak Marian Stanisław chor. 1 X–31 XII 1950Skiba Tadeusz Jakub st. sierż. 1 III 1954–


Naczelnicy – brak danychBoczar Tadeusz Jan ppor. –1 VIII 1952

ZastępcyKost Adolf Ambroży mjr 1 V 1950–Boczar Tadeusz Jan ppor. –1 VIII 1952


NaczelnicyMikita Stefan Stanisław por. 1 VI 1950–1953


342


343


NaczelnicyKrasowski Stanisław Jan mjr 1 VI 1950–15 X 1954Furkałowski Franciszek Paweł kpt. XI–7 XII 1954

ZastępcyKrasowski Stanisław Jan mjr 1952




NaczelnicyStańczuk Stanisław Stanisław kpt. 15 VI 1950–15 XI 1953Mikusek Seweryn Teofil st. sierż. 1 IV 1954–



NaczelnicyRosenman Michał Ozjasz mjr/ppłk 1 VII 1950–31 VII 1954Kuszmir Sergiusz Stefan mjr 1 III 1954–

ZastępcyKuszmir Sergiusz Stefan mjr 1 III–31 VIII 1954


DyrektorzyBronwald Amelia7 Adolf ppłk 20 XII 1950–Hałacińska Felicja Józef 1 III 1952–Faska Lotar Augustyn kpt. 1954

ZastępcyJadowski Wacław Józef ppor. 1 XI 1950–1954



7 Oficer sowiecki; w 1951 r. wyjechała do ZSRR.

342


343

Powiatowe UBP/UdsBP w województwie opolskim


PUBP/PUdsBP w Brzegu8

Kierownicy/szefowieJurek Czesław ppor. 1945Sawka Eustachy Jan ppor. 30 IV–7 XII 1945Kowalski Jan Ireneusz por. 7 XII 1945–Wieprzewski Edmund9 Aleksander por. p.o. 12 III 1946–17 IV 1947Konikowski Janusz Kazimierz por. p.o. 1947–30 VI 1948Salmonowicz Józef Adolf por. 1 VII 1948–VI 1950Gworek Władysław Karol por. 1 VI 1950–II 1951Świderski Mieczysław Stanisław kpt. II 1951–1 X 1952Łykus Lucjan10 Jacenty kpt. 1 XI 1953–1 IV 1955Majdak Stefan Ludwik por. 1 IV–VIII 1955Gawor Henryk Piotr por. 1 XII 1955–XII 1956

ZastępcyJurek Czesław ppor. 1945Kantor Józef Franciszek 9 VII 1945–Wołowski Marian Andrzej p.o. 1 II–15 VII 1946Janikowski Edward Michał ppor. 20 I–30 X 1947Konikowski Janusz Kazimierz por. 1947–30 VI 1948Salmonowicz Józef Adolf chor./ppor. p.o. –30 IV 1948

30 IV 1948–13 I 1950Sikora Zbigniew Józef ppor. p.o. 1 VII 1948–31 III 1949Wieprzowski Edward 1949Gworek Władysław Karol ppor. 1 I 1950–Łykus Leon Jacenty kpt. 1 V 1952–30 X 1953Rogala Feliks Antoni chor. 1953–30 V 1954Strzyżewski Kazimierz Ignacy ppor. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Głubczycach11

Kierownicy/szefowieGrynczuk W. (imię nieznane) ppor. 1945Knieja Józef 9 V 1945–Wojtkowski Henryk Jan 1 III–1 XI 1947

8 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie opolskim.9 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.10 Zmarł w 2000 r. w Warszawie.11 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.

344


345

Michalski Józef Franciszek chor./ppor. p.o. 1 II 1948–1 VI 1949Wachełko Tadeusz Stanisław chor. 1 II 1950–31 VIII 1951Majdak Stefan Ludwik por. 15 II 1952–15 IV 1953Malinowski Jerzy Ludwik por. 15 IV 1953–1 IV 1955Kowalczyk Władysław Wojciech ppor. 1 IV 1955–Łaciak Jan Jan por. 9 XI 1956–

ZastępcySikora Marian Paweł 13 VIII–1 X 1945Wojtkowski Henryk Jan p.o. 15 VII 1946–1 III 1947Czopiński Lucjan Franciszek 1 III 1947–Odrobina Józef Józef chor. p.o. 1 V–1 XI 1947Michalski Józef Franciszek chor./ppor. 1 II 1948–1 VI 1949Jasiński Bronisław Antoni por. 15 VII–1 XI 1949Olszewski Lucjan Franciszek ppor. 15 II 1950–Majdak Stefan Ludwik por. –15 II 1952Podpora Władysław Marcin ppor. 15 III 1953–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Grodkowie12

Kierownicy/szefowieKobyliński (imię nieznane) ppor. 15 VII 1945–Grotkiewicz Eugeniusz 1946–1947Dubiński Kazimierz Michał ppor. 1 I 1947–15 IX 1948Grzyb Aleksander Marceli por. p.o. 1 X 1948–1950Oleniak Franciszek Ignacy ppor. p.o. 1 II 1950–15 I 1951Będlewski Józef13 Adam por. 15 I 1951–1 VI 1953Góralczyk Zenon Jan chor. 1953Cebulski Józef Tomasz st. sierż. 1953–30 IV 1955Góralczyk Zenon Jan por. 1 XI 1955–1956

ZastępcyDymitr Michał14 1945Masternak Józef N.N.,

Agnieszkappor.(?) –15 I 1946

Dubiński Kazimierz Michał ppor. 23 II 1946–1 I 1947Kasprzyk Marian Augustyn sierż. 1 II 1947–15 IX 1948Grzyb Aleksander Marceli por. 1 X 1948–1950Oleniak Franciszek Ignacy ppor. 1 II 1950–15 I 1951Góralczyk Zenon Jan ppor. 1951–

12 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.13 Zmarł przed 1964 r. w Niemodlinie.14 W 1957 r. wyjechał do Izraela.

344


345

PUBP/PUdsBP w Kluczborku15

Kierownicy/szefowieBogdański Henryk16 por. 30 III 1945–II 1946Prokopski (imię nieznane) por. 1946–1947Burzyński Kazimierz Stanisław por./kpt. 1 II 1947–1 IV 1949Grotte Józef (Roman Feliks)17

Antoni (Abram)

kpt. 1948

Pycia Stanisław Wincenty por. p.o. 1 IV 1949–1 II 1952Szpakowski Kazimierz Józef por./mjr 15 II 1952–1962

ZastępcyKwinta Jan Jan p.o. 10 I 1946–1 II 1947Nowacki Władysław Marian chor. p.o. 1 IV 1947–1 I 1948Ścibor Jerzy Teodor chor. p.o. 1948Płatek Aleksander Marcin chor./ppor. 1 III 1949–Pycia Stanisław Wincenty por. 1949–1 VI 1951Baran Jan Paweł chor. 1 III 1953–1955

PUBP/PUdsBP w Koźlu18

Kierownicy/szefowieJabłoński (imię nieznane)19 por. –VIII 1945Sidorowicz Piotr VIII–XII 1945Wojciechowski Jan Grzegorz por. p.o. 1 V–1 IX 1946Siudak Euzebiusz Jan chor. 15 VII 1946–1 II 1947Dawid Stanisław Antoni ppor. –15 XII 1946Sawka Eustachy20 Jan chor./por. II 1947–1 VII 1950Rogacz Jan Jan chor. 1948–1949Ciszek Zbigniew Stefan ppor. 1950–1952Ziajka Stefan Stanisław por. 1952–28 II 1953Pycia Stanisław Wincenty kpt. 15 IV 1953–1 IV 1956Bigaj (imię nieznane) por. I–III 1956Ślusarski Józef Ludwik por. III–VII 1956Sołtysik Czesław por. VII 1956–

ZastępcyDawid Stanisław Antoni 5 II–15 XII 1946Sawka Eustachy Jan chor./por. 1 II 1947–

15 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.16 Wiosną 1946 r. aresztowany, skazany na karę śmierci za współpracę z KWP i stracony.17 W 1969 r. wyjechał do Izraela.18 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.19 1 VIII 1945 r. razem z sześcioma innymi funkcjonariuszami zdezerterował ze służby.20 1 VII 1950 r. popełnił samobójstwo.

346


347

Rogacz Jan Jan sierż./chor. 15 IV 1947–30 VI 1948Ciszek Zbigniew Stefan chor. 15 III 1950–1 IV 1951Kubiczek Marian Franciszek chor. 1 IX 1951–Marczewski Mieczysław Bronisław ppor. 15 IV 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Krapkowicach21

Kierownicy/szefowie – brak danychZastępcy

Walczak Stefan Jan ppor. 1 IV 1956–

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Namysłowie22

Kierownicy/szefowieŻyłka Józef p.o. –11 VII 1945Kolanko Józef por. 11 VII–6 XI 1945Gawlik Edward 7 XI 1945–Zajadacz Teofil p.o. –II 1946Szumlak Jan Stanisław kpt. p.o. 1 VI 1946–18 II 1947Kolasa Jan23 Stanisław chor. p.o. 1 III 1947–22 VII 1949Brandel Leon Zygmunt por. 1 II 1950–30 IV 1952Świderski Kazimierz Bronisław kpt. 1 V–14 X 1950Szpakowski Kazimierz Józef ppor. 1 XII 1950–15 II 1952Pomierny Jan Jan ppor. p.o. 15 III 1952–15 II 1953Kowalczyk Władysław Wojciech chor. 15 VIII 1953–1 IV 1955Gworek Władysław Karol kpt. 1 IV 1955–Rogala Feliks Antoni 1955

ZastępcyGawlik Edward 1945Brandel Leon Zygmunt por. 1 II 1948–31 I 1950Szpakowski Kazimierz Józef chor. –1 XII 1950Oleniak Roman Ignacy por. 1 V 1951–30 V 1952Pomierny Jan Jan ppor. 15 III 1952–15 II 1953Slogarski Józef 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Niemodlinie24

Kierownicy/szefowieFilipek Jan Wojciech por. p.o. 11 V 1945–6 IV 1946Dziekan Marian Bolesław por. p.o. 6 IV 1946–

21 Powiat powstał w 1950 r.22 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie opolskim.23 Zmarł 22 VII 1949 r.24 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.

346


347

Będlewski Józef Adam por. –3 VII 1947–15 I 1951

Miś Kazimierz Józef por. 1 VI 1951–15 IV 1953Gawlas Franciszek Marcin por. 1953–1 III 1954Rogala Feliks Antoni chor./ppor. 1 VI 1954–V 1957

ZastępcyChmielnicki Naum Beniamin ppor. 13 IX 1945–6 IV 1946Martynus Marian25 Michał ppor. 6 IV 1946–1949Będlewski Józef Adam por. 1949–15 I 1951Miś Kazimierz Józef por. 1951

PUBP/PUdsBP w Nysie26

Kierownicy/szefowieSztoblewski (Sztobelski?) Adam

24 IV 1945–

Dziekan Marian Bolesław ppor./por. p.o. 22 XI 1945–6 IV 1946Filipek Jan Wojciech por. 6 IV–15 VII 1946Radoszewski Tadeusz Wacław chor. p.o. 15 VII–15 XII 1946Chmielnicki Naum Beniamin ppor./por. 1 II 1947–30 VI 1948Mrożek Stanisław Jan por. 1 VII 1948–18 IV 1950Musiał Wacław Szczepan por. p.o. 1949–1950Śmiałek Mieczysław Józef ppor./por. 1 VI 1951–24 XI 1952Majdak Stefan Ludwik por./kpt. 15 IV 1953–1 IV 1955Legucki Jerzy Stanisław por. 1 IV 1955–1956Płatek Aleksander Marcin kpt. 1 X 1955–

ZastępcyTracz (imię nieznane) 1945Gieroba Feliks Stanisław 22 VIII 1945–Martynus Marian Michał ppor. 10 I–6 IV 1946Chmielnicki Naum Beniamin ppor. 6 VI 1946–Radoszewski Tadeusz Wacław chor./ppor. 15 VII–15 XII 1946Bednarowicz Franciszek Franciszek chor. –15 III 1948Swica Józef Jan chor. 1948–Musiał Wacław Szczepan por. 1949–1950Śmiałek Mieczysław Józef ppor. 15 VIII 1950–1 VI 1951Pomierny Jan Jan ppor. 1 VI 1951–15 III 1952Kucypera Władysław Stanisław ppor. 1 VII 1952–11 XI 1955Głośnicki Zygmunt Tadeusz ppor./por. 1 XII 1955–1956

25 Zmarł przed 1964 r.26 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim; w latach czterdziestych w dokumen-tach występuje UBP MiP Nysa.

348


349

PUBP/PUdsBP w Oleśnie27

Kierownicy/szefowieSzymanek (imię nieznane) por. 1945Ciesielski Józef Stanisław por./kpt. 14 VII 1945–15 VII 1946Szymczyk Bolesław Henryk chor./ppor. 15 XI 1946–1 X 1948Kuszerski Emil Stefan ppor. p.o. 1 X 1948–Gach Józef N.N.,

Apoloniachor. p.o. 1 IX 1949–31 VIII 1952

Oleniak Roman Ignacy por. 1953Legucki Jerzy Stanisław por. 15 II 1953–1 IV 1955Łykus Lucjan Jacenty mjr 1 IV 1955–1956

ZastępcyMichalski Józef Franciszek ppor. p.o. 18 VII 1946–1 II 1948Kyzioł Władysław Paweł p.o. 1948Kuszerski Emil Stefan ppor. 1 X 1948–Gach Józef N.N.,

Apoloniachor. 1 IX 1949–31 VIII 1952

Olszewski Lucjan Franciszek ppor. 1952Oleniak Roman Ignacy por. 1 VI 1952–Marczewski Władysław Bronisław ppor. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Opolu28

Kierownicy/szefowieJaworski Tadeusz Piotr por. 10 IV 1945–19 IV 1946Bebłot Marian Władysław por. p.o. 1 V–15 VII 1946Rewers Bolesław29 Stanisław por. –30 IV 1946Napora Kazimierz30 Piotr por. 15 VII 1946–13 XI 1947Pycia Józef Jan por. p.o. 1947Radoszewski Tadeusz Wacław chor. p.o. 1 II–XII 1947Bereda Lucjan Tomasz ppor. 1 I 1948–1 XII 1949Herod Józef Franciszek por. p.o. 1 XII 1949–15 I 1950

15 I 1950–15 I 1951Nosol Zdzisław Kazimierz por. 15 I–15 IX 1951Dobrzyński Henryk Hipolit kpt. 7 X 1952–1 X 1954

27 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.28 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim; w latach czterdziestych w dokumen-tach występuje UBP MiP Opole.29 Aresztowany.30 W późniejszym okresie prokurator wojskowy.

348


349

Suszczyński Aleksander Franciszek kpt. p.o. –1 XII 19541 XII 1954–3 IX 1955

Orzeszyna Jan Roch por./mjr 1 IX 1955–1962Zastępcy

Gursz Henryk Brunon por. p.o. 5 II 1946–5 III 1947Radoszewski Tadeusz Wacław 1 II–XII 1947Bereda Lucjan Tomasz ppor. 1 II 1947–1 IX 1949Herod Józef Franciszek por. 1 IX 1949–15 I 1950Cybulski Józef Tomasz chor. 1 II 1950–1953Dudek Wiktor Wiktor ppor. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Prudniku31

Kierownicy/szefowieRus Ber por. 11 V 1945–Filipek Jan Wojciech por. p.o. 1945–15 II 1947Mrożek Stanisław Jan chor./por. 10 XII 1945–15 VII 1946Łyczko Serafin Feliks 1946Musiał Wacław Szczepan ppor. 15 X 1947–1 XII 1949Nosol Zdzisław Kazimierz por. 15 II 1950–15 I 1951Oleniak Franciszek Franciszek por. 1951–31 VIII 1954Lisowski Stanisław Józef kpt./mjr 1954–1955Szymczyk Henryk Henryk por. p.o. 1 IX–1 XII 1955

1 XII 1955–1956Zastępcy

Łyczko Serafin Feliks p.o. 1 V 1946–Nosol Zdzisław Kazimierz chor. p.o. 1 III–10 XI 1947

10 XI 1947–1 VI 1949Nowacki Władysław Marian chor. p.o. 1 IV 1947–Pałka Władysław Franciszek chor. 15 III 1950–Kubica Tadeusz Władysław por. 1 IX 1951–1952Czerkawski Józef Franciszek ppor. 15 IX 1952–Ciszek Zbigniew Stefan chor./por. –31 VII 1955Szymczyk Henryk Henryk por. 1 IX–1 XII 1955Martyna Stanisław ppor. 1956

PUBP/PUdsBP w Raciborzu32

Kierownicy/szefowieAntman Marian (Martin) Gustaw 12 IV–21 XI 1945Jasiński Czesław(Huppert Herbert)

Herman chor. p.o. 1 XI 1945–1 VI 1946

31 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.32 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim.

350


Żmijewski Henryk Antoni por. p.o. 15 VII 1946–1 II 1947Rudziński Władysław Marian p.o. 1947Siudak Euzebiusz Jan ppor./por. 4 II 1947–5 X 1949 Śmiałek Mieczysław Józef st. sierż.(?) 1950Ziemliński Jan Adam kpt. 1 II 1950–5 XII 1951Bortnowski Bronisław Feliks kpt. 20 VI 1952–1955Gawlas Franciszek Marcin kpt. 1 IX 1956–

ZastępcyCieślik Józef Stanisław ppor. 1 I–22 VIII 1946Rudziński Władysław Marian p.o. 15 IX 1946–1 II 1947Gibała Emil Józef p.o. 1947Śmiałek Mieczysław Józef st. sierż. p.o. 1948Nosol Zdzisław Kazimierz por. –15 II 1950Serwiński Stefan Roman chor. 1951–30 IV 1955Palka Ludwik Ludwik chor. 1 IX 1955–Bortnowski Bronisław Feliks kpt. 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Strzelcach Opolskich33

Kierownicy/szefowieBaran Stanisław Józef kpt. III 1945–10 X 1946Suszek Jerzy Saul ppor./por. p.o. –1 XII 1947

1 XII 1947–1 VI 1948Świderski Mieczysław Stanisław ppor. 1 VII 1948–Gawlas Franciszek Marcin ppor. 1 IX 1951–Gworek Władysław Karol por. 1951–31 X 1953Kostrzewa Jerzy Franciszek kpt./mjr 1 XI 1953–1964

ZastępcyStrzempek Józef 1945Suszek Jerzy Saul ppor. p.o. 1 VIII 1946–1947Świderski Mieczysław Stanisław chor./ppor. 1 IX 1946–1 VII 1948Rogacz Jan34 Jan chor. 1 VII 1948–15 III 1950Majdak Stefan Ludwik ppor. 15 V 1950–Gawlas Franciszek Marcin ppor. 1951–15 IV 1953Pałasz Wacław Józef ppor. 1954–1955Barabasz Marian chor. 1955–1956

Opracowanie: Wacław Dubiański, Adam Dziurok, Krzysztof Szwagrzyk

33 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie śląskim, następnie opolskim; w latach 1945–1947 używano nazwy miasta: Strzelce Wielkie lub Wielkie Strzelce.34 Wg innych źródeł funkcję zastępcy od 1 I 1948 r. do 31 XII 1950 r. pełnił Władysław Podpora.

351

WOJEWÓDZTWO POZNAŃSKIE


WUBP/WUdsBP w Poznaniu

Kierownicy/szefowieSzot Stanisław1 Mateusz ppłk 21 I–4 IV 1945Antosiewicz Stefan2 Wacław ppłk p.o. 4 IV 1945–2 VI 1947Kornecki Adam (Kornhendler Dawid)3

Michał (Moszek)

mjr p.o. 3 VI–14 XI 1947

Siwanowicz Leonard Adolf ppłk 15 XI 1947–15 X 1948Mrozek Józef4 Andrzej płk 16 X 1948–31 I 1950Palka Henryk5 Marian ppłk p.o. 1 II 1950–4 IV 1952Górecki Jan6 Władysław mjr/ppłk p.o. 5 IV 1952–14 VI 1952

15 VI 1952–11 X 1953Niemirowski Emil Hipolit kpt./mjr p.o. 23 XII 1953–14 VI 1954

15 VI 1954–24 VI 1955Dwojak Feliks Jan mjr 25 VI 1955–27 XI 1956Głowacki Mieczysław Karol mjr p.o. 28 XI–31 XII 1956

ZastępcyGötz Edmund Natan por. 1 VI–23 IX 1945Beck Marian7 Edward kpt. 20 XII 1945–15 XI 1946Kornecki Adam (Kornhendler Dawid)

Michał (Moszek)

mjr p.o. 3 VI–15 XI 1947mjr/ppłk 15 XI 1947–22 III 1948

Mackiewicz Czesław Franciszek mjr 1 I–18 X 1948Zalewski Franciszek8 Władysław mjr 12 X 1948–18 II 1949Romaniuk Kuźma9 Leon mjr/ppłk 1 II 1949–14 V 1953Palka Henryk Marian ppłk 11 VIII 1949–4 IV 1952Górecki Jan Władysław mjr/ppłk 20 III 1950–14 VI 1952Piętek Henryk Antoni kpt. p.o. 1 XI 1951–20 V 1954Głowacki Mieczysław Karol kpt./mjr 25 IV 1953–26 XI 1956Domowski Adam (Abe)10 Szymon

(Szloma)ppłk 1 XI 1955–22 XI 1956

1 W latach 1945–1948 I sekretarz KW PPR w Lublinie; w latach 60. attaché wojskowy przy ambasadzie PRL w Rumunii i w ChRL.2 Zmarł 15 V 1998 r. w Warszawie.3 W 1968 r. wyjechał do NRF; kilkakrotnie wystąpił w RWE; zmarł 3 VII 1986 r. we Frankfurcie nad Menem.4 Od 1 II 1950 r. w dyspozycji KC PZPR.5 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.6 Został mianowany wicedyrektorem Departamentu IX MBP.7 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.8 Zwolniony i wydalony z organów BP w związku z przekazaniem sprawy do Sądu Wojskowego.9 Jednocześnie od 1 I 1949 r. p.o. kwatermistrza; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.10 W 1969 r. wyjechał do Szwecji.

352


353


NaczelnicyGrądman Anatol11 Ignacy ppor./kpt. 1 VI 1945–30 IX 1949Żychaluk Jan Adam por. p.o. 1 X 1949–9 XII 1951Murawski Aleksy12 Andrzej por./kpt. 10 XII 1951–14 XI 1953Borowski Franciszek Jan kpt. 15 XI 1953–1 V 1956Forycki Stefan Franciszek kpt. 1 V–28 XI 1956

ZastępcySzkatuła Feliks Ludwik p.o. 1 VII 1945–20 II 1946Wolanin Stefan Lucjan ppor. 16 II 1946–1 X 1948Żychaluk Jan Adam por./kpt. 1 X 1948–1 V 1951Płonka Witold Wiktor por. 1 V–14 VI 1951Czerniak Franciszek Ignacy ppor. 15 VI 1951–28 II 1953Regulski Marian Jan Piotr ppor./por. 1 III 1953–31 III 1955Biernat Zygmunt Walenty kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956


NaczelnicyKiergiet Piotr13 Szymon p.o. 4 VII 1945–1 VIII 1946Pawłowski Henryk Bronisław p.o. 1 VIII 1946–1 V 1947Wein Adam (Abraham) Józef ppor./por. 1 IV–25 X 1948Paszkiewicz Józef kpt. 25 X 1948–Goleniewski Michał Franciszek por./kpt. 15 XII 1948–31 V 1950Srebro Adam14 Borys kpt. 15 I 1951–15 XII 1953Matelski Tadeusz Stanisław kpt. 15 XII 1953–31 III 1955

ZastępcyWójciak Juliusz Wojciech VII–10 IX 1945Wein Adam (Abraham) Józef ppor. p.o. 1 XII 1946–31 III 1947

1 IV 1947–31 III 1948Srebro Adam Borys por. 15 XII 1948–31 XII 1950Matelski Tadeusz Stanisław ppor. 1 I–24 XI 1951Balcerzak Marian Antoni por./kpt. 1 VII 1953–31 III 1955

11 Zwolniony dyscyplinarnie i oddany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON.12 Przekazany do dyspozycji Dyrektora Departamentu Kadr MBP.13 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zwolniony na własną prośbę.14 W 1969 r. wyjechał do Izraela.

352


353

Wydział II

NaczelnicyZatorski Zygmunt –10 IX 1945Odrobina Władysław15 kpt. p.o. 12 XI 1945–10 IV 1946Grabowski Tadeusz Edmund chor. p.o. 10 IV 1946–15 IV 1947Sindel Wolf Kalman ppor./kpt. 10 I 1948–10 II 1951Miaskiewicz Wacław por. 1 III 1951–Złotkowski Stefan16 Chaim kpt. 5 VII 1951–15 III 1952Nowicki Władysław Bronisław por. p.o. 16 III 1952–28 II 1953

1 III 1953–17 IX 1954Ryba Daniel (Dawid) Marian

(Mojżesz)kpt. p.o. 15 XI 1954–31 III 1955

Matelski Tadeusz Stanisław mjr 1 IV–30 XI 1955Machnicki Stefan Adam mjr 1 III–28 XI 1956

ZastępcyGrabowski Tadeusz Edmund chor. 18 II 1946–10 IV 1947Sindel Wolf Kalman ppor. p.o. 15 IV–31 VII 1947

1 VIII 1947–10 I 1948Szczepanik Franciszek Józef kpt. 10 I 1948–31 VII 1950Złotkowski Stefan Chaim kpt. 1951–1952Nowicki Władysław Bronisław ppor./por. 1 III 1952–28 II 1953Ryba Daniel (Dawid) Marian

(Mojżesz)kpt. 15 IV 1953–14 XI 1954

Balcerzak Marian Antoni kpt. 1 IV 1955–27 XII 1956


NaczelnicyOstaniewicz Stanisław17 Ignacy por. p.o. 7 IX 1945–15 I 1946


Wydział III

NaczelnicyCzerwiński Bolesław Stanisław

(Natan)p.o. 20 VI 1945–16 VIII 1946

Mackiewicz Czesław Franciszek kpt. p.o. –1 I 19471 I 1947–1 I 1948

Cozas Stanisław18 Kazimierz ppor./por. p.o. 31 I–30 VI 1949

15 Zwolniony na własną prośbę.16 Zwolniony dyscyplinarnie zgodnie z wnioskiem Biura ds. Funkcjonariuszy MBP.17 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.18 Zwolniony jako nienadający się do służby w organach BP i skierowany do Departamentu Personalnego MON.

354


355

Gruniecki Stanisław Szczepan ppor./por. 15 VII 1949–14 X 1950Majkowski Aleksander19 Wilhelm

(Wolf)kpt./mjr 15 X 1950–14 I 1956

Borowski Franciszek Jan kpt. 1 V–28 XI 1956Zastępcy

Ostaniewicz Stanisław Ignacy por. –1 I 1948Cozas Stanisław Kazimierz ppor. p.o. 31 I–1 V 1948

ppor./por. 1 V 1948–30 VI 1949Mikołajski Stefan Stanisław chor./kpt. 1 VII 1949–19 I 1952Modelewski Kazimierz Józef kpt. 1 X 1952–14 VIII 1954Marciniak Czesław Wojciech kpt. 15 VIII 1954–31 III 1955Wiernicki Wacław Józef por. 1 IX 1955–27 XII 1956

Wydział IV

NaczelnicyCieślak Stanisław Michał 16 XI 1945–31 I 1947Perelmuter Abraham20 Aron por./kpt. 1 II 1947–15 IV 1949Marczak Stefan Franciszek kpt. 15 IV 1949–28 II 1951Górecki Jerzy21 Walerian kpt. 1 III–31 X 1951Adamczyk Józef Antoni kpt. 1 XI 1951–28 II 1953Pluta Mieczysław22 Michał por. 1 III 1953–14 I 1954Hoffman Leon Stanisław por. 1 IV–31 VIII 1954Konowalski Mieczysław Franciszek kpt. 1 IX 1954–31 III 1955Modelewski Kazimierz Józef kpt./mjr 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcySindel Wolf Kalman ppor. p.o. 28 II 1946–15 IV 1947Kaczmarek Marian23 N.N.,

Apoloniappor. 1 IV 1949–15 I 1951

Borowski Franciszek Jan ppor. 1 II–14 V 1951Pluta Mieczysław Michał por. 1 V 1952–14 IV 1953Hoffman Leon Stanisław por. 15 IV 1953–31 III 1954Podlasiak Lucjan Franciszek por. 1 II–31 VII 1954Wichniarek Edmund Wawrzyn por. 1 VIII 1954–31 III 1955Czaplejewicz Józef Józef kpt. 1 IV–31 X 1955Dworzyński Czesław Jan ppor./por. 1 XI 1955–30 XI 1956Cieślak Michał Stefan por./kpt. 1 XI 1955–31 I 1957

19 W 1969 r. wyjechał do USA.20 Zdjęty z zajmowanego stanowiska w związku z prowadzonym dochodzeniem.21 Zdjęty i oddany do dyspozycji Departamentu Kadr MBP w związku z prowadzonym dochodzeniem.22 30 VIII 1953 r. decyzją ministra BP zawieszony w wykonywaniu czynności służbowych.23 Zwolniony ze służby w organach BP i przeniesiony do rezerwy MON.

354


355

Wydział V

NaczelnicyDziemidok Józef Michał kpt. p.o. 1 XII 1946–9 XII 1947Jankowski Stanisław Marian por./kpt. 10 XII 1947–18 X 1948Filipiak Stanisław Antoni kpt. 18 X 1948–9 III 1950Goroński Zenon Stanisław por. 10 III–30 VI 1950Kunicki Kazimierz Bolesław kpt. 1 VII–14 XI 1950Korga Michał24 Roman kpt./mjr p.o. 15 XI 1950–30 XI 1951Wesołek Czesław Bolesław por. 1 XI 1951–19 I 1952Proszowski Stanisław Jan por. p.o. 20 I 1952–31 I 1953Korga Michał Roman mjr –23 IX 1954Bertrandt Józef Kazimierz kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyDziemidok Józef Michał ppor. p.o. 1 XII 1945–30 XI 1946Jachimowicz Michał Henryk

(Hersz)por. 1 XII 1946–29 X 1948

Goroński Zenon Stanisław ppor./por. p.o. 1 II–31 V 1949por. 1 VI 1949–30 VI 1950

Korga Michał Roman kpt. 15 XI 1950–31 I 1951Srokowski Krzysztof25 Franciszek ppor./por. 1 IV 1951–1 II 1952Wawrow Jan Michał por. 1 I–24 XI 1952Proszowski Stanisław Jan por. 20 I 1952–31 I 1953Górecki Paweł (Silberg Izrael)

Joachim (Chaim)

por. 1 II–9 IX 1953

Marciniak Czesław Wojciech por./kpt. 10 IX 1953–14 VIII 1954Czempiński Mieczysław Stefan por./kpt. 1 IV 1955–1956


NaczelnicyKoller Leon –14 IV 1946Kmiecik Jan26 Wincenty ppor. p.o. 15 IV 1946–1 II 1948

Kruk Stanisław Paweł por./kpt. 1 II 1948–14 X 1951Szarało Włodzimierz Benedykt kpt. 20 XI 1951–14 IX 1952Skowyra Tadeusz Paweł kpt. 15 IX 1952–7 XII 1954

ZastępcyPrzybylski Władysław Stanisław ppor. 1 IV–14 VIII 1950Krejza Leon27 Jan por. 15 VIII 1950–

24 1 II 1951 r. skierowany na półroczny kurs aktywu kierowniczego MBP.25 Zawieszony w czynnościach służbowych i zwolniony 30 IV 1952 r. na wniosek Wydziału ds. Funkcjonariuszy MBP.26 Oddany do dyspozycji szefa WUBP w związku z wszczęciem dochodzenia przez Wydział ds. Funkcjonariuszy MBP.27 Zwolniony dyscyplinarnie.

356


357

Czerniak Tadeusz Ignacy ppor. 15 VI 1951–Lewandowski Marian Michał por. 15 VIII 1953–7 XII 1954

Wydział VIII

NaczelnicySzczepanik Franciszek Józef ppor./kpt. 1 III 1946–Huppert Józef Rudolf chor. p.o. –1 IX 1946Machnicki Stefan Adam por./kpt. 1 I 1951–30 XI 1952Bertrandt Józef Kazimierz por./kpt. 1 XII 1952–31 III 1955

ZastępcyHuppert Józef Rudolf chor. 1 III–1 IX 1946Kuzupa Zenon Ignacy kpt. 1 II–30 XI 1952Malak Wacław Jakub por. 1 XII 1952–31 X 1954Wlekliński Jan Ludwik kpt. 1 XI 1954–31 III 1955

Wydział IX

NaczelnicyAdamczyk Józef Antoni kpt. 1 III 1953–30 IV 1954Konowalski Mieczysław Franciszek por./kpt. 1 V–31 VIII 1954Ryba Daniel (Dawid) Marian

(Mojżesz)kpt./mjr 1 IV 1955–31 I 1957

ZastępcyRegulski Marian Jan Piotr por. 1 IV 1955–31 XII 1956

Wydział X

NaczelnicyWalczyk Stanisław Jan por. 1 II 1952–31 I 1953Ryba Daniel (Dawid) Marian

(Mojżesz)kpt. 1953–31 III 1955

Płonka Witold Wiktor kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956Zastępcy

Wichniarek Edmund Wawrzyn por. 1 II 1952–31 VII 1954


NaczelnicyProszowski Stanisław Jan kpt. 1 II 1953–1 VIII 1955Wikieł Ireneusz Józef kpt. 1 IX 1955–28 XI 1956

ZastępcyKaczmarek Stanisław Stanisław por. 15 III 1953–31 VII 1955Konieczny Stanisław Ignacy ppor./por. 1 VIII 1955–27 XII 1956Czempiński Mieczysław Stefan por. –31 XII 1956

356


357

Wydział Miejski


Inspektorat Wiejski

NaczelnicyGoleniewski Michał Franciszek por. 1 VI–14 XII 1948Hoffman Leon Stanisław kpt. 1 IX 1954–31 III 1955

ZastępcyCzaplejewicz Józef Józef kpt. 1 X 1954–31 III 1955

Wydział „A”

NaczelnicyBis Ludwik28 Jan ppor. p.o. 1 I 1946–10 III 1947Sadura Wacław29 Piotr ppor./kpt. 1 VIII 1947–31 VII 1950Rodzko Jan Emilian por./kpt. p.o. 15 VII 1950–14 IV 1952Pietraszewski Józef Antoni (Jan?) por. p.o. 15 IV–31 VIII 1952Rodzko Jan Emilian kpt. 1 IX 1952–15 X 1953Wiórkowski Stanisław Wincenty por. p.o. 1 X 1954–31 III 1955

1 IV 1955–31 I 1957Zastępcy

Sadura Wacław Piotr ppor. p.o. 1 IX 1946–1 IV 19471 IV–1 VIII 1947

Mikołajczyk Józef Stanisław chor./ppor. 1 I 1950–14 IV 1951Pietraszewski Józef Antoni (Jan?) por. 1 IX 1951–14 IV 1952Kaczmarek Stanisław Stanisław ppor. 15 IV 1952–14 III 1953Jerszyński Mieczysław Piotr por./kpt. 15 III 1953–17 IX 1954Wiórkowski Stanisław Wincenty por. 1 X 1954–28 II 1955Kowalewski Henryk Roch ppor. 1 X 1954–28 XI 1956


NaczelnicySrokowski Marceli30 Józef kpt./mjr 15 IV 1946–15 III 1949Wołkowicz Henryk Bejzym por./kpt. p.o. 15 III 1949–15 V 1950Cebo Kazimierz Feliks kpt./mjr 1 I 1951–9 XI 1953Hyła Marian Marian por./ kpt. 1 I 1954–30 IX 1955Jeleń Bogdan Kazimierz kpt. p.o. 1 X 1955–28 II 1956

1 III–31 XII 1956

28 Zwolniony na własną prośbę i skierowany do Departamentu Personalnego MON.29 Mianowany zastępcą naczelnika Wydziału „A” MBP.30 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

358


359

ZastępcyOstaniewicz Stanisław Ignacy 15–31 I 1946Wołkowicz Henryk31 Bejzym ppor./por./kpt. 1 II 1946–15 V 1950Kurkiewicz Franciszek Franciszek chor./ppor. 1 VII 1950–30 VI 1952Hyła Marian Marian por. 20 V 1952–14 I 1954Jeleń Bogdan Kazimierz por./kpt. 15 I 1954–28 II 1956Pempera Franciszek Marian kpt. 1 III 1956–31 I 1957


NaczelnicyRomaniuk Kuźma Leon kpt./mjr 1 III 1947–31 I 1948Guzik Bronisław Antoni kpt. 20 IV–31 XII 1948Szumski Antoni Bazyli por./kpt. 1 I 1949–30 IV 1955

ZastępcyCzop Jan32 Michał por. 1 XI 1945–10 III 1947Łapiński Piotr Józef ppor. 15 III–31 VIII 1948Molski Jan Walenty por./kpt. 1 I 1949–31 XII 1951

Wydział Cenzury

NaczelnicySzczepanik Franciszek Józef ppor. 1945

ZastępcySzczepanik Franciszek Józef ppor. –1 III 1946

Wydział „B”

NaczelnicySzczepanik Franciszek Józef kpt. 1 I 1947–9 I 1948Wiórkowski Stanisław Wincenty kpt. 1 IV 1955–31 I 1957

ZastępcyZimnicki Szymon (Izydor Izrael)

Henryk (Chaim)

chor. 1 I 1947–10 I 1948

Kowalewski Henryk Roch ppor./por. 1 IV 1955–31 XII 1956



31 Zwolniony dyscyplinarnie i przeniesiony do rezerwy MON.32 Zmarł 15 IV 1970 r. we Wrocławiu.

358


359

Wydział „W”

NaczelnicyGancarczyk Adam Jan kpt. 1 X 1956–31 I 1957

ZastępcyJerszyński Mieczysław Piotr por./kpt. p.o. 4 I 1954–31 XII 1955

kpt. 1 I–27 XII 1956



Biuro Studiów



NaczelnicyŁokcik Wincenty Aleksander ppor. p.o. XI 1951–30 IV 1952

por./kpt. 1 XI 1953–1956Zastępcy

Łokcik Wincenty Aleksander ppor. 1 V 1952–31 X 1953Jabłoński Zbigniew Walenty por. 1 X 1954–31 XII 1956


NaczelnicyOrzeł Abek Jakir ppor. p.o. 1 IX 1948–1 III 1949

ppor./kpt. 1 III 1949–30 IX 1951Stańczyk Hieronim Antoni por. 1 X 1951–1 XI 1953

ZastępcyOrzeł Abek Jakir ppor. 1 IX 1948–31 VIII 1949Stańczyk Hieronim Antoni chor./por. 1 XI 1950–30 IX 1951Niciejewski Stanisław Antoni por. 1 X 1951–25 VII 1953




NaczelnicyBiałek Stefania –31 VIII 1945Bojko Józef Paweł por. 16 VII 1945–14 II 1946

360


361

Beller Zygfryd33 Piotr ppor. 15 II 1946–7 I 1949Terzyk Franciszek Ignacy ppor. 1 VI 1949–1 XI 1950Ciachurski Kazimierz Jakub ppor. p.o. 1 XI 1950–1 IV 1954

ppor./por. 1 V–30 XI 1954Jeziorkowski Zenon Franciszek chor./ppor. p.o. 1 IV 1955–30 VI 1956

ppor. 1 VII–28 XI 1956Zastępcy

Terzyk Franciszek Ignacy chor./ppor. 1 I–31 V 1949Haciuk Maria Walenty chor./ppor. 1 VI 1949–15 XI 1951Ciachurski Kazimierz Jakub chor./por. 1 XI 1950–30 IV 1954Kędziora Alojzy Franciszek bez stopnia 1 VII 1952–20 IX 1953Rodzko Maria Wawrzyniec por. p.o. 1 X 1953–1 II 1955


NaczelnicyMłynarek Jan Ludwik chor. 1947–1953Kosiuk Aleksander Józef sierż. 1954


Komendantura

NaczelnicyKaniewski Julian (Ajzenman Izrael)

por. 1945

Ozór Kazimierz Piotr chor. 18 XII 1945–15 VI 1946Marciniak Lucjan Stanisław 1947Ostaniewicz Stanisław Ignacy por. 1 I 1948–Czajka Kazimierz Józef ppor. 1949Dudziewicz Mieczysław Władysław por. 23 XI 1955–4 V 1956



NaczelnicyBojko Józef Paweł por. p.o. 15 II 1946–1 V 1947

1 V 1947–31 III 1949Cieślak Edmund Józef ppor./kpt. 1 IV 1949–1954Brodziak Józef Adam chor. p.o. 7 XII 1954–31 III 1955

chor./por. 1 IV 1955–28 XI 1956

33 Zwolniony ze służby w organach BP i przekazany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON.

360


361

ZastępcySrebro Felicja34 Mieczysław

(Moszek)ppor. 1 V 1949–1 IV 1954

Żuchowski Franciszek Jan por. 1954Brodziak Józef Adam chor. 7 XII 1954–1 IV 1955Stankowski Alojzy Piotr por. 1 IV 1955–31 XII 1956






NaczelnicyCzerwiński Bolesław Stanisław

(Natan)p.o. 16 VIII 1946–

Jamróz Zygmunt35 Franciszek kpt. 8 VII 1947–17 IX 1948Rościszewski Władysław Leon 1949–1950Romaniuk Kuźma Leon mjr/ppłk p.o. 1 I 1949–1951Szary Leon por. 1 IX 1950–1951Tarkowski Tadeusz Jan kpt. 1951–Ciachurski Kazimierz Jakub por. p.o. 1 XII 1954–31 III 1955


Jurago Stanisław Paweł ppor. 1 IX 1947–30 IV 1951Gładysiak Bernard Franciszek chor./ppor. 1 V 1951–28 I 1953Mikołajczak Jan Franciszek ppor. 1 IV 1955–28 II 1957


NaczelnicyWieczorek Czesław Józef chor./ppor. p.o. 1 VI 1948–31 V 1950Czyżewski Czesław Jan chor./ppor. 1 IX 1952–1955

ZastępcyCzyżewski Czesław Jan st. sierż./chor. 1949–31 VIII 1952Wojtera Tadeusz Stanisław ppor. 1 IX 1952–15 IV 1953Szyller Jan Henryk chor. 1954–1956

34 W 1969 r. wyjechała do Izraela.35 30 VI 1948 r. zawieszony w wykonywaniu obowiązków służbowych; zwolniony dyscyplinarnie i przekazany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON.

362


363


NaczelnicyKrzymień Kryspin Szymon 1 V 1949–1 II 1952Mrozikiewicz Jan Antoni plut./sierż. 1 II 1952–14 XII 1953Krzymień Kryspin Szymon 15 XII 1953–31 XII 1956

ZastępcyMossakowski Leon Witold 25 III–1 X 1947Krzymień Kryspin Szymon 1 VI 1948–1 V 1949


NaczelnicySocewicz Konstanty Aleksander kpt. 15 II–31 XII 1948Jurago Stanisław Paweł por./kpt. 1 V 1951–1956

ZastępcySzary Leon por. 31 VIII 1950–


NaczelnicyWawrzonek Antoni ppor. 1 X 1950–Liszka Paweł Stanisław ppor./por. 1 VI 1953–

ZastępcyPawłowski Mieczysław Walenty st. sierż. 1950Liszka Paweł Stanisław ppor./por. –31 V 1953


NaczelnicyŁukasik Feliks por. 1 I 1949–Wawrzyniak Mieczysław Stefan chor./por. 1 II 1951–1955



NaczelnicyDworczak Wiktor Franciszek 1 XI 1948–


362


363


NaczelnicyWiecheć Mieczysław chor. 1 IV 1949–Rosół Stanisław Stefan chor. 1 X 1953–1955

ZastępcyMarkiewicz Tadeusz Edmund 1949–1950Czabański Franciszek Andrzej chor. 1950


NaczelnicyKrauze Eugeniusz Konstanty p.o. 1 IX 1945–1 VIII 1947Chylewski Marian Tomasz mjr 1 IX 1947–31 V 1949Olejnik Edward36 Michał mjr 1 VI 1949–30 XI 1951Ziółkiewicz Tadeusz Jan mjr 1 XII 1951–10 IX 1954

(–7 XII 1954?)Zastępcy

Potyrała Andrzej37 Wojciech kpt. 1 II 1946–31 VIII 1948Ziółkiewicz Tadeusz Jan kpt./mjr 1 XII 1950–30 XI 1951

Poliklinika Wydziału Służby Zdrowia

DyrektorzyKrzymień Henryk Szymon bez stopnia 1 IV–31 XII 1946


Szpital Wydziału Służby Zdrowia

DyrektorzyChylewski Marian Tomasz 31 VIII–1 IX 1947Krzymień Henryk Szymon 1 X 1947–31 III 1948Perkowski Witold Marceli 1948–Fiszel Józef Bernard kpt. 1 VI 1949–30 XI 1950Mączyński Bogusław38 Józef ppor./kpt. 1 XII 1950–31 X 1953Trześniewski Edward Władysław 1 XI 1953–

ZastępcyKrzymień Henryk Szymon 1 I–30 IX 1947Woroszylski Mikołaj Jakub kpt. 1 X 1947–1948Olejnik Edward Michał mjr 1 I–31 V 1949Reiss Maurycy Leon 1 I 1949–

36 Zdjęty z zajmowanego stanowiska i przekazany do dyspozycji dowódcy WOP.37 Zwolniony na własną prośbę i oddany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON.38 Zwolniony ze służby w organach BP.

364


365

Nawrot Marian Antoni ppor. 1 I 1949–Dobryszycki Roman39 Władysław por./kpt. 15 VIII 1950–1955Czabański Franciszek40 Andrzej chor./ppor. 1 XII 1950–31 X 1952Machnicki Stefan41 Adam kpt. 1 XII 1952–1955



Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie poznańskim


PUBP/PUdsBP w Babimoście42 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Chodzieży

Kierownicy/szefowieWójcik (Oycyk) Karol Jan ppor. p.o. 15 II 1945–31 III 1947

31 III–11 VIII 1947Długi Zygmunt Antoni chor. p.o. 1 VII–31 VII 1947Choma Marian43 Stefan ppor. 12 VIII 1947–31 III 1949Zielazek Czesław Jan por. 1 IV 1949–30 VI 1952Tyranowski Andrzej Antoni ppor./por. 1 VII 1952–31 III 1955Liberski Sylwester Franciszek ppor. 1 IV 1955–15 I 1960

ZastępcyCzapkiewicz Zdzisław p.o. 14 VII 1945–VII 1946Czarny Zdzisław 1946Długi Zygmunt Antoni chor. 1 X 1947–15 VII 1949Jakubczak Władysław Adam sierż./ppor. 15 II 1950–30 XI 1954Liberski Sylwester Franciszek ppor. 1 XII 1954–31 III 1955

39 Zastępca ds. leczniczych.40 Zastępca ds. administracyjnych, wydalony dyscyplinarnie na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy MBP.41 Zastępca ds. administracyjnych.42 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie zielonogórskim.43 Przeniesiony dyscyplinarnie na wniosek Wydziału ds. Funkcjonariuszy MBP na stanowisko szefa PUBP w Międzychodzie.

364


365

PUBP/PUdsBP w Czarkowie

Kierownicy/szefowieMarianowski Tadeusz Feliks ppor. 18 III 1945–15 XII 1946Ryba Daniel (Dawid) Marian

(Mojżesz)ppor./kpt. 16 XII 1946–14 II 1950

Ruta Czesław Jan ppor. p.o. 1–31 VII 1947Konowalski Mieczysław Franciszek ppor./por. 15 II 1950–31 V 1952Dmitroca Jan Wasyl ppor./por. 1 VI 1952–30 XI 1954Gospodarek Michał Stanisław ppor. 1 XII 1954–31 XII 1956

ZastępcyRuta Czesław Jan ppor. p.o. 20 VI–31 X 1947

31 X 1947–30 IV 1948Stawowski Stanisław Andrzej chor. 15 VII 1949–31 VII 1950Molecki Czesław Stanisław st. sierż./chor. 1 XII 1953–31 VIII 1954

PUBP/PUdsBP w Gnieźnie

Kierownicy/szefowieKondracki Zygmunt 21 I–1 V 1945Strok-Zrębski (Strach-Zrębski) Franciszek

ppor. p.o. 25 III–2 V 19452 V 1945–31 I 1946

Marczak Stefan Franciszek ppor./por. p.o. 1 II 1946–20 VIII 1947Małek Kazimierz Jan p.o. 1–31 VII 1947Fijał Jan Michał kpt. 21 VIII 1947–31 I 1948Machnicki Stefan Adam ppor./por. p.o. 1 II 1948–31 XII 1950Kosmala Jan Józef ppor./por. 1 II 1951–28 II 1953Chybziak Michał Wawrzyniec kpt./mjr 1 III 1953–31 XII 1955Radziejowski Zenon Ignacy kpt. 15 III 1956–31 I 1957

ZastępcyTyranowski Franciszek chor. 1945–31 III 1947Marczak Stefan Franciszek ppor./por. 1 V–20 VIII 1947Małek Kazimierz Jan chor. p.o. 15 X 1947–31 V 1948Machnicki Stefan Adam ppor. 1 II 1948–14 VIII 1949Strzelczyński Eugeniusz Franciszek chor./ppor. 1 VI 1948–14 VII 1949Łabęda Franciszek Wojciech por. 15 VIII 1949–31 I 1952Nowak Henryk Franciszek chor./por. 1 IX 1952–14 III 1956Janik Wojciech Michał ppor. 15 III–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Gorzowie Wielkopolskim44 – zob. województwo zielonogórskie

44 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogórskim.

366


367

PUBP/PUdsBP w Gostyniu

Kierownicy/szefowieŚnieżek Stanisław por. 21 I 1945–14 VI 1946Libuda Ignacy Aleksander ppor./por. 15 VI 1946–15 XI 1947Płonka Witold Wiktor p.o. 1–31 VII 1947Naumiuk Włodzimierz45 Konstanty ppor. p.o. 15 XI 1947–31 V 1948Maksymiuk Teodor Włodzimierz por. 1 VI 1948–14 VI 1949Weinert Wacław Stanisław chor./por. 15 VI 1949–30 VI 1953Wolski Roman Bronisław chor. 1 VII 1953–31 VIII 1954Antkowiak Stanisław Michał por. 1 XI 1954–31 VIII 1955Sadowski Józef Stanisław ppor. 1 IX 1955–31 VIII 1961

ZastępcyMendyka Władysław Franciszek por. –VI 1945Busse Henryk 1946Serafin Czesław46 Antoni chor. 8 IV–13 XII 1947Weinert Wacław Stanisław chor. VII 1949–14 II 1950Ratajczak Henryk Michał kpr./chor. 15 II 1950–1 III 1951Adamczak Antoni Antoni ppor. 1 XII 1951–31 VIII 1952Gramza Florian Piotr ppor. 1 IX 1952–14 IV 1954Antkowiak Stanisław Michał ppor./por. 15 IV–31 X 1954Wojtkowiak Stanisław Józef chor. 1 XI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Gubinie47 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Jarocinie

Kierownicy/szefowieOrłowski Władysław Jan por. 21 I–1 XI 1945Palok Tadeusz p.o. 2–14 XI 1945Kruk Stanisław Paweł ppor. p.o. 15 XI 1945–1 III 1947Genstwa Andrzej Andrzej p.o. 1–31 VII 1947Tyranowski Andrzej Antoni chor. p.o. 1 IV–31 VIII 1948

1 IX 1948–14 III 1949Szymkowiak Ludwik Franciszek ppor./por. p.o. 15 III 1949–14 IV 1950

45 W 1949 r. aresztowany i skazany przez WSR w Białymstoku na karę śmierci za współpracę z okupantem i służbę w oddziałach żandarmerii niemieckiej na terenie Białostocczyzny.46 Zwolniony jako nienadający się do pracy w organach BP i przekazany do dyspozycji Departamentu Perso-nalnego MON.47 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.

366


367

Wójcik (Oycyk) Karol Jan kpt. 15 IV 1950–31 I 1952Krut Mikołaj Antoni kpt./mjr 1 II 1952–31 X 1954Łabęda Franciszek Wojciech kpt. 1 XI 1954–1956

ZastępcyGrala Romuald Jan p.o. 1 IX 1945–31 I 1946Ostek Jan Michał 1 II 1946–1 VII 1947Tyranowski Andrzej Antoni chor. 1 IV 1947–31 VIII 1948Szymkowiak Ludwik Franciszek chor./por. p.o. 1 IX 1948–15 III 1949Olczak Jan Andrzej chor./ppor. 16 III 1949–14 XII 1950Parzyński Ignacy Marcin chor./por. 1 V 1951–31 I 1956

PUBP/PUdsBP w Kaliszu

Kierownicy/szefowieFijał Jan Michał kpt. 21 I 1945–20 VIII 1947Grzywacz Czesław Józef p.o. 1–31 VII 1947Marczak Stefan Franciszek por. p.o. 21 VIII 1947–31 I 1948Guziołek Henryk Roch chor. p.o. 1 II 1948–14 II 1949Modelewski Kazimierz Józef ppor./kpt. 15 II 1949–31 VIII 1952Borowski Franciszek Jan por./kpt. 1 IX 1952–14 X 1953Nowaczyk Antoni Walenty por./kpt. 15 X 1953–31 VII 1955Korczyński Wiktor Marian kpt. 1 VIII 1955–1 V 1958

ZastępcyKwieciński Jan Stanisław chor. 14 IV 1945–14 II 1946Cozas Stanisław Kazimierz chor. p.o. 1 I–12 IV 1947Grzywacz Czesław Józef p.o. 1 VII–1 XI 1947Marczak Stefan Franciszek por. 20 VIII 1947–31 I 1948Guziołek Henryk Roch chor. 1 II 1948–15 II 1949Nowicki Władysław Bronisław chor./ppor. 1 VI 1949–14 IV 1950Bertrandt Józef Kazimierz ppor. 15 IV–14 IX 1950Chojnacki Władysław Antoni ppor./por. 15 IX 1950–14 IV 1953Pietraszewski Józef Antoni (Jan?) por. 1 IX 1952–15 II 1954Dembniak Franciszek Wincenty chor./ppor. 1 VI 1953–31 III 1956Borowski Władysław Marcin por. 15 IX 1954–31 III 1956Kaczmarek Józef Walenty por. 1 IV–27 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Kępnie

Kierownicy/szefowieHetman Kazimierz Michał p.o. 21 I–24 X 1945Ładniak Paweł Andrzej ppor. p.o. 2 XI 1945–30 IX 1947

1 X–1 XI 1947Nowaczyk Antoni Walenty p.o. 1–31 VII 1947

368


369

Wańczyk Marian Stanisław chor. p.o. 1 XI 1947–30 XI 1948Ruta Czesław Jan ppor./por. p.o. 1 XII 1948–14 II 1950Pluta Mieczysław Michał por. 15 II 1950–30 IV 1952Bystrzanowski Jakub Jan ppor./kpt. 1 VII 1952–30 IX 1962

ZastępcyMendyka Władysław Franciszek por. p.o. VI 1945–1 II 1946Wańczyk Marian Stanisław chor. 1 XI 1947–30 XI 1948Ruta Czesław Jan ppor./por. 30 XI 1948–14 II 1950Bętkowski Bolesław48 Jan chor./ppor. 15 II 1950–28 II 1953Olejniczak Marian Jan chor./ppor. 15 V 1953–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Kole

Kierownicy/szefowieGrechuta Edward ppor. 21 I–VI 1945Kniaź Ludwik Marian VI–15 X 1945Adamczewski Jan Władysław p.o. 15 X 1945–1 I 1946Łukasiewicz Kazimierz Karol por./kpt. p.o. 1 II 1946–10 VIII 1947Komisarek Stanisław Andrzej p.o. 1–31 VII 1947Wójcik (Oycyk) Karol Jan ppor./kpt. 11 VIII 1947–14 IV 1950Szymkowiak Ludwik Franciszek por. 15 VI–31 VII 1950Stawowski Stanisław Andrzej chor./por. 1 VIII 1950–15 IX 1951Łabęda Franciszek Wojciech por./kpt. 1 II 1952–31 X 1954Krut Mikołaj Antoni mjr 1 XI 1954–15 VII 1956Nowicki Władysław Bronisław kpt. 16 VII–31 VIII 1956Kosmala Jan Józef kpt. 1 IX 1956–1 II 1957

ZastępcyPawlak Jan Franciszek chor. 1 X 1947–15 X 1948Starosta Bolesław Adam sierż./ppor. 15 VII 1949–31 III 1951Nowak Zygmunt Michał chor. 1 IX 1952–14 VI 1954Misiura Jan Józef ppor. 15 VI 1954–31 III 1955Walentynowicz Mieczysław Władysław ppor. 1 VIII 1955–27 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Koninie

Kierownicy/szefowieZwolański Stanisław49 Andrzej p.o. 21 I 1945–26 III 1946Kwieciński Jan Stanisław ppor. p.o. 1 VIII 1946–31 XII 1948

1 I–1 XII 1949

48 Zdjęty dyscyplinarnie na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy MBP.49 Zwolniony jako nienadający się do pracy w organach BP.

368


369

Kozioł Stefan50 Stefan p.o. 1–31 VII 1947Chybziak Michał Wawrzyniec kpt. 15 II 1950–28 II 1953Kosmala Jan Józef por./kpt. 1 III 1953–31 VIII 1955Habowski Józef Andrzej ppor./por. 1 IX 1955–31 XII 1956

ZastępcyKwieciński Jan Stanisław chor./ppor. 15 II–14 X 1947Strzelczyński Eugeniusz Franciszek chor. 15 X 1947–1 VI 1948Małek Kazimierz Jan chor. p.o. 1 VI 1948–14 II 1949Radziejowski Zenon Ignacy plut./ppor. 15 IV 1950–15 IX 1951Misiura Jan Józef chor./ppor. 1 XII 1951–30 IX 1953Małek Kazimierz Jan por. 1 VI 1953–Marciniak Mieczysław Ludwik chor./ppor. 1 X 1953–30 VI 1954Kiełducki Józef Józef ppor. 15 XI 1954–31 III 1955Małek Kazimierz Jan por./kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Kościanie

Kierownicy/szefowieKruk Józef51 14 III–11 VII 1945Andrysiuk Antoni 11 VII 1945–II 1946Zwolański Stanisław Andrzej 27 III–IV 1946Gredczyszyn Aleksander Aleksander chor./por. p.o. 1 VIII 1946–1 II 1948Hirsch Florian Jan p.o. 1–31 VII 1947Bartoszewski Mikołaj Aleksander chor. p.o. 1 II 1948–1 XI 1949Chudzik Stefan52 Jan st. sierż./ppor. p.o. 15 II 1950–15 V 1951Starosta Bolesław Adam por. 1 VIII 1951–14 II 1952Górecki Paweł (Silberg Izrael)

Joachim (Chaim)

ppor./por. 15 VII 1952–31 I 1953

Marczak Stefan Franciszek kpt./mjr 1 II 1953–28 XI 1956Dmitroca Jan Wasyl kpt. 27 XII 1956–

ZastępcyMałecki Jan 13 III–1 V 1945Kruszyński Edward Jan 1 V 1945–1 II 1947Marcinkowski Czesław Kasper chor. p.o. 1 II–31 VIII 1947

1 IX 1947–31 I 1948Bartoszewski Mikołaj Aleksander chor. 1 II 1948–1 XI 1949Franciszczak Bogdan53 Stanisław chor. 1 VIII 1948–30 VII 1949Chudzik Stefan Jan st. sierż./ppor. 15 II 1950–15 V 1951

50 W czerwcu 1953 r. zmienił nazwisko na Kozłowski. 51 Zwolniony jako nienadający się do pracy w organach BP.52 Zwolniony dyscyplinarnie z pracy w związku z aresztowaniem i przekazaniem sprawy do sądu.53 Zwolniony jako nienadający się do pracy w organach BP i oddany do dyspozycji Departamentu Personalne-go MON.

370


371

Klarzyński Józef Stanisław chor. 15 V 1950–31 III 1951Starosta Bolesław Adam ppor./por. 1 IV–31 VII 1951Błaszczyk Edward Antoni por. 1 VIII–15 IX 1951Kieruzel Leon Józef st. sierż. 15 IV–10 VIII 1952Klimczyk Władysław Antoni sierż./ppor. 10 IX 1952–31 III 1955Wesołowski Mieczysław Walenty ppor./por. 1 IV 1955–27 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Krośnie Odrzańskim54 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Krotoszynie

Kierownicy/szefowieBeck Marian Edward kpt. 21 I–20 XII 1945Grzegorzewski Czesław Michał 20 XII 1945–8 III 1946Kiwerski Zenon55 Józef por. p.o. 8 III–1 IX 1946Woźniak Bolesław56 Franciszek por. p.o. 1 IX 1946–15 VII 1949Młodzieniak Józef Jakub p.o. 1–31 VII 1947Walczyk Stanisław Jan chor./ppor./por. p.o. 15 VII 1949–31 I 1952Wójcik (Oycyk) Karol Jan kpt./mjr 1 II 1952–1956

ZastępcyGrzegorzewski Czesław57 Michał 15 II 1945–10 VI 1946Synowiec Ignacy58 Ignacy ppor. 15 III–25 V 1946Jędrzejewski Piotr 26 V–31 VIII 1946Woźniak Bolesław Franciszek por. 1 IX 1946–14 VII 1949Walczyk Stanisław Jan chor./ppor. 15 VII 1949–15 II 1950Nowaczyk Antoni Walenty ppor. 15 II 1950–31 I 1951Stachowiak Kazimierz N.N., Elżbieta st. sierż./ppor. 1 VI 1951–31 XII 1952Panków Jan Jan chor./ppor. 15 V 1953–30 XI 1955Gradowski Bogdan Romuald ppor. 1 XII 1955–27 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Lesznie

Kierownicy/szefowieAugustyniak Stefan ppor. 3 XI 1945–IV 1946Szulc Ignacy Józef chor./ppor. 1 I 1947–31 I 1948

54 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogórskim.55 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.56 Zwolniony ze służby w organach BP na wniosek Wydziału ds. Funkcjonariuszy MBP i oddany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON.57 Zwolniony na własną prośbę.58 Zginął 25 V 1946 r. w czasie pełnienia obowiązków służbowych.

370


371

Niciejewski Stanisław Antoni por. p.o. 1–31 VII 1947Skrzypczak Edmund Jan por. p.o. 1 II–31 V 1948Kudyński Edward59 Edmund por. 1 VI 1948–15 VIII 1949Ryba Daniel (Dawid) Marian

(Mojżesz)kpt. 15 II 1950–14 IV 1953

Chojnacki Władysław Antoni por./kpt. 15 IV 1953–1 V 1958Zastępcy

Grzejda Adam 14 VII 1945–Szulc Ignacy Józef chor. 15 II–31 XII 1946Długi Zygfryd Antoni p.o. 1 I–1 V 1947Niciejewski Stanisław Antoni chor./por. p.o. 1 V 1947–31 VII 1950Skrzypczak Edmund Jan por. 1 II–1 VI 1948Bystrzanowski Jakub Jan chor./ppor. 1 IX 1950–30 VI 1952Kurkiewicz Franciszek Franciszek ppor./por. 1 X 1952–1 IX 1956

PUBP/PUdsBP w Międzychodzie

Kierownicy/szefowieZagórski Stanisław Cyreneusz p.o. 14 III–15 X 1945Jerzyna Kazimierz p.o. 16 X 1945–30 IX 1946Skowroński Jan Apoloniusz ppor. p.o. 7 XI 1946–1 IV 1949Dominiczak Kazimierz Kazimierz p.o. 1–31 VII 1947Choma Marian Stefan ppor./por. 1 IV 1949–31 V 1951Jańczak Roman Władysław ppor. 1 VIII 1951–31 I 1952Radziejowski Edmund Ignacy ppor./por. 1 IX 1952–28 II 1954Wiśniewski Edmund Michał ppor./por. 1 III 1954–28 II 1956Grabski Józef Jan por. 1 III 1956–30 IX 1962

ZastępcyOlczak Jan Andrzej 14 VII–9 VIII 1945Skowroński Jan Apoloniusz ppor. 7 XI 1946–1 IV 1949Jańczak Roman Władysław chor./ppor. 1 X 1950–31 VII 1951Kut Bonifacy Franciszek chor. 1 XII 1951–30 VI 1953Samulczyk Stefan Stanisław ppor. 1 X 1954–1956

PUBP/PUdsBP w Międzyrzeczu60 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Mogilnie61 – zob. województwo pomorskie/bydgoskie

59 Zwolniony ze służby w organach BP i oddany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON.60 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.61 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie bydgoskim.

372


373

PUBP/PUdsBP w Nowym Tomyślu

Kierownicy/szefowieCharlak Alfons Mateusz p.o. 14 III 1945–31 V 1946Czempiński Mieczysław Stefan ppor. p.o. 1 VI–9 X 1946Chrost Antoni Józef kpt. 10 X 1946–31 I 1948Terzyk Franciszek Ignacy chor. p.o. 1–31 VII 1947Gorgolewski Kazimierz Leon ppor. 1 II–31 V 1948Skrzypczak Edmund62 Jan por. 1 VI 1948–14 VII 1949Strzelczyński Eugeniusz63 Franciszek ppor./por. 15 VII 1949–6 XII 1951Podlasiak Lucjan Franciszek por. 1 VIII 1952–31 I 1954Czubiński Stefan Ludwik por. 1 II 1954–31 III 1955Nowak Leon Antoni kpt. 1 IV 1955–14 III 1956Fijałkowski Antoni Józef por. 16 III 1956–

ZastępcyCharlak Alfons Mateusz III 1945–31 V 1946Czempiński Mieczysław Stefan ppor. 1 VI–9 X 1946Terzyk Franciszek Ignacy chor. p.o. 1 VII 1947–30 IV 1948

1 V 1948–1 I 1949Kosmala Jan Józef chor./ppor. 15 VII 1949–31 I 1951Wicher Stanisław Tomasz st. sierż./ppor. 1 VI 1951–28 II 1955Roczek Czesław Feliks ppor./por. 15 III 1955–27 XII 1956Fijałkowski Antoni Józef ppor./por. 1 IV 1955–14 III 1956

PUBP/PUdsBP w Obornikach Wielkopolskich

Kierownicy/szefowieGredczyszyn Aleksander Aleksander ppor. p.o. 11 VIII 1945–31 VII 1946Gorgolewski Kazimierz Leon chor. p.o. 1 VIII 1946–31 VII 1947

1 VIII 1947–31 I 1948Najtkowski Kajetan Franciszek p.o. 1–31 VII 1947Chrost Antoni Józef kpt. 1 II 1948–15 X 1951Nowaczyk Antoni Walenty por. 1 XII 1951–24 XI 1952Wiśniewski Edmund Michał ppor. 15 XII 1952–28 II 1954Radziejowski Zenon Ignacy ppor./por. 1 III 1954–14 III 1956Nowak Leon Antoni kpt. 15 III 1956–15 IX 1959

ZastępcyWeinert Wacław Stanisław chor. 1 II–9 VIII 1946Kudyński Edward Edmund ppor. 10 VIII 1946–16 V 1947

62 Zwolniony dyscyplinarnie na wniosek Wydziału ds. Funkcjonariuszy MBP.63 Skierowany na półroczny kurs aktywu kierowniczego MBP.

372


373

Błaszak Czesław Jan chor./ppor. 15 VII 1949–31 VII 1950Niciejewski Stanisław Antoni por. 1 VIII–1 X 1950Nowaczyk Antoni Walenty ppor. 1 II–30 XI 1951Prętki Marian Antoni chor. 1 VI–10 IX 1952Habowski Józef Andrzej chor./ppor. 10 IX 1952–9 XI 1953Fijałkowski Antoni Józef ppor. 15 IV 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Ostrowie Wielkopolskim

Kierownicy/szefowieCyran Edward64 Franciszek por. 21 I 1945–1 III 1947Kruk Stanisław Paweł ppor. p.o. 1 III–31 VII 1947

1 VIII 1947–1 II 1948Wegner Zygmunt Bernard chor. p.o. 1–31 VII 1947Konowalski Mieczysław Franciszek chor. p.o. 1 II–30 VI 1948

chor./ppor. 30 VI 1948–14 II 1950Banaszak Mieczysław Marcin ppor. 15 II 1950–15 XI 1951Iskra Ignacy Andrzej kpt. 1 IX 1952–31 III 1955Hoffman Leon Stanisław kpt. 1 IV 1955–31 III 1956Woźnica Jan Andrzej por. 1 IV–31 XII 1956

ZastępcyNaumiuk Włodzimierz Konstanty ppor. 1945–14 XI 1947Wegner Zygmunt Bernard chor. p.o. 15 XI 1947–14 VII 1949Konowalski Mieczysław Franciszek chor. 1 II–30 VI 1948Szyller Kazimierz Ignacy ppor. 15 VII 1949–31 VII 1951Kuzupa Zenon Ignacy kpt. 1 XII 1952–31 III 1955Korczyński Wiktor Marian por. –9 XI 1953Woźnica Jan Andrzej chor./por. 15 XI 1953–31 III 1956Maniszewski Czesław Kazimierz ppor. 1 IV–17 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Ostrzeszowie

Kierownicy/szefowieKonieczka Henryk Stanisław ppor. 1 XI 1954–30 IX 1956Raciniewski Benedykt ppor. 1 X 1956–


PUBP/PUdsBP w Pile65

Kierownicy/szefowieSzymański Henryk Jan p.o. 17 VI 1945–2 II 1946Dylewski Czesław p.o. 18 IV–31 VII 1946

64 Zmarł 10 X 1989 r.65 PUBP w Pile do 29 V 1946 r. podlegał WUBP w Szczecinie.

374


375

Chybziak Michał Wawrzyniec ppor. p.o. 1 VIII 1946–31 V 194731 V 1947–31 I 1948

Błaszak Czesław Jan p.o. 1–31 VII 1947Marcinkowski Czesław Kasper chor. p.o. 1 II–15 VI 1948Woźniak Florian Stefan chor./ppor. p.o. 1 IX 1948–14 VII 1949

15 VII 1949–14 X 1950

Dmitroca Jan Wasyl chor./ppor. 15 X 1950–31 V 1952Konowalski Mieczysław Franciszek por. 1 VI 1952–30 IV 1954Antczak Stanisław Stanisław por./ kpt. 1 V 1954–27 XII 1956

ZastępcyMydlarz Marek 5 V–VII 1945Kucharski Mieczysław Roman VII–18 XII 1945Marcinkowski Czesław Kasper chor. –1 II 1948Woźniak Florian Stefan chor./ppor. 1 II 1948–14 VII 1949Kozioł Stefan Stefan chor./ppor. 15 VII 1949–31 V 1950Nowowiejski Bronisław66 Marcin chor./ppor. 1 VI 1950–15 IV 1952Antczak Stanisław Stanisław por. 1 IX 1953–30 IV 1954Misiura Jan Józef ppor. 1 X 1953–Zdankiewicz Stanisław Michał ppor./por. 15 IV 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Pleszewie

Kierownicy/szefowieBłaszak Czesław Jan kpt. 1 II 1950–1956


MUBP/MUdsBP w Poznaniu

Kierownicy/szefowieKozłowski Ludwik p.o. 16 VI 1945–Augustyniak Stefan ppor. –2 XI 1945Stefański Mieczysław ppor. p.o. 3 XI 1945–20 II 1946

ZastępcyCzapkiewicz Zdzisław –14 XII 1945Stefański Mieczysław ppor. 3 XI 1945–20 II 1946

PUBP/PUdsBP w Poznaniu

Kierownicy/szefowieKrejza Leon Jan p.o. 31 I–31 XII 1945Woźniak Bolesław Franciszek por. p.o. 1 I–31 VIII 1946


374


375

Kiwerski Zenon Józef por. p.o. 1 IX 1946–31 VIII 194731 VIII 1947–14 VI 1949

Bieliński Jan Władysław p.o. 1–31 VII 1947Jeżak Andrzej Wojciech chor./ppor. p.o. 15 VI 1949–14 VI 1950Iskra Ignacy Andrzej por./kpt. 15 VI 1950–31 I 1952Owczarzak Kazimierz Franciszek por./kpt. 1 II 1952–31 III 1955Adamczak Antoni Antoni por. 1 IV 1955–XII 1957

ZastępcyMachnicki Stefan Adam ppor. 1 IV 1947–1 II 1948Jeżak Andrzej Wojciech chor./ppor. 15 VI 1949–15 VI 1950Błaszczyk Edward Antoni chor./por. II 1950–31 VII 1951Gramza Florian Piotr ppor. 1 VIII 1951–31 VIII 1952Adamczak Antoni Antoni ppor./por. 1 IX 1952–31 III 1955Jaśko Mieczysław Władysław por. 1 IV 1955–27 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Rawiczu

Kierownicy/szefowieGötz Edmund Natan por. p.o. 21 I–31 V 1945Kamiński Zbigniew Aleksander kpr. 1 VI 1945–28 II 1946Wlekliński Jan Ludwik p.o. 1 III 1946–20 VIII 1947Łabęda Franciszek Wojciech p.o. 1–31 VII 1947Samolczyk Tomasz Tomasz ppor. p.o. 21 VIII–16 XII 1947Długi Zygfryd67 Antoni chor. p.o. 1 II–30 VI 1948

chor./por. 30 VI 1948–14 IV 1950Nowicki Władysław Bronisław ppor. 15 IV 1950–28 II 1952Urban Antoni Roman ppor./kpt. 1 IX 1952–30 IX 1962

ZastępcyKamiński Zbigniew Aleksander kpr. I 1945–31 V 1946Wlekliński Jan Ludwik 1 VI 1945–28 II 1946Kistowski Franciszek 1 III 1946–Łabęda Franciszek Wojciech chor. p.o. 1 VII–31 X 1947

31 X 1947–31 VIII 1948Długi Zygfryd Antoni 1 II–30 VI 1948Bertrandt Józef Kazimierz st. sierż./ppor. 1 IX 1948–14 IV 1950Czubiński Stefan Ludwik chor./ppor. 15 IV 1950–31 VIII 1951Krawiec Stanisław Władysław chor./por. 1 XII 1951–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Skwierzynie68 – zob. województwo zielonogórskie

67 Oddany do dyspozycji Departamentu Kadr MBP.68 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie zielonogórskim.

376


377

PUBP/PUdsBP w Słubicach69 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Słupcy

Kierownicy/szefowieOlejniczak Marian Jan ppor./por. 1 II–27 XII 1956


PUBP/PUdsBP w Strzelcach Krajeńskich70 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Sulechowie71 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Sulęcinie72 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Szamotułach

Kierownicy/szefowieMasłowski Ignacy Władysław por. 2 II–17 III 1945Bredow Jan 18 III–30 VI 1945Jaskólski Mieczysław Jan por. p.o. 1 VII 1945–15 II 1946Jachimowicz Michał Henryk

(Hersz)ppor./por. 16 II–1 XII 1946

Rozpędowski Józef Józef ppor. p.o. 1 III–20 VIII 1947Łyjak Franciszek Jan chor. p.o. 1–31 VII 1947Wilk Jan73 Wojciech ppor./por. p.o. 21 VIII 1947–14 I 1950Borowski Franciszek Jan chor./ppor. 15 I 1950–31 I 1951Hoffmann Leon Stanisław ppor./por. 1 II 1951–14 IV 1953Nowak Leon Antoni por./kpt. 1 VI 1953–31 III 1955Skowroński Władysław Władysław chor. 1 IV 1955–1956

ZastępcyŁyjak Franciszek Jan chor. p.o. 1 VI 1947–31 III 1949Wilk Jan Wojciech ppor./por. 20 VIII 1947–14 I 1950Podlasiak Lucjan Franciszek ppor./por. 15 IX 1950–31 VII 1952Teodorczyk Franciszek Stanisław ppor. 1 VIII 1952–31 V 1954Skowroński Władysław Władysław chor. 1 XI 1954–31 III 1955

69 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie zielonogórskim.70 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.71 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. w zielono-górskim.72 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie zielonogórskim.73 Zwolniony dyscyplinarnie i przeniesiony do rezerw MON.

376


377

PUBP/PUdsBP w Śremie

Kierownicy/szefowieOmiński (Teich) Marceli74 Izaak por. 21 I 1945–31 V 1947Maksymowicz Stanisław 1 IX–1 X 1947Czaplejewicz Józef Józef ppor. p.o. 1 X 1947–30 VI 1948

ppor./por. 30 VI 1948–14 III 1951Kaczmarek Alojzy Jan ppor./por. 15 III 1951–31 VIII 1952Błaszczyk Edward Antoni por./kpt. 1 IX 1952–15 X 1956Boruta Stanisław Jan ppor. 1 X 1956–30 IX 1962

ZastępcyGrzesik Stanisław Stefan 26 I 1945–31 V 1946Gruniecki Stanisław Szczepan chor. p.o. 1 II 1947–30 IV 1948

30 IV–1 VI 1948Czaplejewicz Józef Józef ppor./por. 1 X 1947–14 II 1950Kaczmarek Alojzy Jan chor./ppor. 15 II 1950–14 III 1951Nowak Stefan chor. 15 III–30 XI 1951Wojcieszak Bronisław Antoni chor./ppor. 1 XII 1951–28 II 1953Witaszyk Bronisław Zygmunt chor. 1 III 1953–14 VI 1954Wesołowski Mieczysław Walenty chor./ppor. 15 VI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Środzie Wielkopolskiej

Kierownicy/szefowieGęca Ryszard 21 I–15 XII 1945Choma Marian Stefan ppor. p.o. 16 XII 1945–30 IV 1947

30 IV–10 VIII 1947Nadra Antoni Tomasz p.o. 1–31 VII 1947Wojtera Tadeusz Stanisław chor./ppor. p.o. 11 VIII 1947–14 VI 1950Owczarzak Kazimierz Franciszek ppor. 15 VI 1950–31 I 1952Jańczak Roman75 Władysław ppor. 1 II–31 XII 1952Stachowiak Kazimierz N.N., Elżbieta ppor./por. 1 I 1953–31 III 1956Dembniak Franciszek Wincenty por. 1 IV–27 XII 1956

ZastępcyKudyński Edward Edmund 27 IX 1945–31 VII 1946Choma Marian Stefan ppor. 1 VIII 1946–10 VIII 1947Wojtera Tadeusz Stanisław chor./ppor. 11 VIII 1947–14 VI 1950Majewski Konstanty Stefan chor. 1 V 1948–1 II 1950

74 Zwolniony za podanie fałszywych danych w aktach personalnych i oddany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON.75 Zwolniony dyscyplinarnie ze służby w organach BP na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy MBP.

378


379

Krystkowiak Józef Józef chor./ppor. 15 II 1950–30 VI 1952Szymkowiak Stanisław Kazimierz ppor. 15 X 1952–31 I 1955

PUBP/PUdsBP w Świebodzinie76 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Trzciance77

Kierownicy/szefowieZdankiewicz Stanisław Michał por. 1 IV 1955–30 IX 1961


PUBP/PUdsBP w Turku

Kierownicy/szefowieStachowiak Stanisław 21 I 1945–31 I 1946Krejza Leon Jan ppor. 1 II 1946–30 IV 1947Szypulski Stanisław Stanisław p.o. 1–31 VII 1947Modelewski Kazimierz Józef chor./ppor. p.o. 1 IX 1947–14 II 1949Małek Kazimierz Jan chor./por. p.o. 15 II 1949–31 V 1953Kieruzel Leon Józef ppor. 1 X 1953–30 XI 1954Dmitroca Jan Wasyl por. 1 XII 1954–31 VIII 1956Wojcieszak Bronisław Antoni por. 1 IX 1956–1 IX 1962

ZastępcyModelewski Kazimierz Józef chor./ppor. p.o. 20 IV 1947–31 XII 1948

1 I–14 II 1949Małek Kazimierz Jan chor./por. 15 II 1949–14 II 1950Antczak Henryk Jan sierż./chor. 15 II 1950–14 IV 1952Bartkowiak Marian78 Józef chor. 15 IV 1952–28 II 1953Wojcieszak Bronisław Antoni ppor. 1 III 1953–17 IX 1954Jakubczak Władysław Adam por. 1 XII 1954–31 III 1955Kiełducki Józef Józef ppor./por. 1 IV 1955–27 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Wągrowcu

Kierownicy/szefowieŻerko Zygmunt Zygmunt ppor. p.o. 10 III 1945–20 VIII 1946Kruszyna Władysław N.N.,

Michalinachor. p.o. 21 VIII 1946–31 X 1947

76 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.77 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim; do kwietnia 1955 r. podlegał PUBP w Pile.78 Zdjęty dyscyplinarnie na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy MBP.

378


379

Rajkowski Stanisław Bolesław chor. p.o. 1–31 VII 1947Gierak Michał Maciej chor./por. 1 XI 1947–30 XI 1950Czaplejewicz Józef Józef por. 15 III 1951–31 I 1952Szypulski Mieczysław Ignacy ppor./por. 1 IX 1952–1 IX 1955Stachowiak Kazimierz N.N., Elżbieta por. 1 IV 1956–1959

ZastępcyLica Józef 1 III 1945–31 V 1946Musiatowicz Ryszard Józef p.o. 1 VI 1946–1 V 1947Rajkowski Stanisław Bolesław chor. p.o. 20 V 1947–14 VII 1949Kruszyna Władysław N.N.,

Michalinachor. 1 VIII–31 X 1947

Burzyński Ludwik Stanisław ppor. 15 IX 1950–30 VI 1951Szypulski Mieczysław Ignacy chor. 1 VII 1951–31 VIII 1952Gospodarek Mieczysław Stanisław chor. 1 IX 1952–30 XI 1954Żelezny Józef Antoni por. 1 XII 1954–27 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Wolsztynie

Kierownicy/szefowieAdamczewski Jan Władysław ppor. p.o. 18 III–15 X 1945Zeler Władysław Piotr kpr. p.o. 15 XI 1945–18 III 1946Wilk Jan Wojciech ppor. p.o. 15 IV 1946–20 VIII 1947Suterski Stefan Stanisław p.o. 1–31 VII 1947Rozpędowski Józef Józef ppor. p.o. 21 VIII 1947–14 III 1949Tyranowski Andrzej Antoni ppor. 15 III 1949–30 VI 1952Zielazek Czesław Jan por. 1 VII 1952–31 V 1954Teodorczyk Franciszek Stanisław ppor./por. 1 VI 1954–1 XI 1958

ZastępcyRozpędowski Józef Józef ppor. 21 VIII 1947–14 III 1949Kowalski Franciszek Marcin chor./ppor. 1 XII 1951–31 III 1955

PUBP/PUdsBP we Wrześni

Kierownicy/szefowieMachnicki Stefan Adam ppor. 21 I–26 VII 1945Sikorski Eugeniusz Piotr p.o. 27 VII 1945–17 III 1946Zeler Władysław Piotr chor. p.o. 18 III 1946–30 VI 1948

1 VII–30 XI 1948Wolniakowski Stefan Walenty p.o. 1–31 VII 1947Iskra Ignacy Andrzej por. 1 XII 1948–14 VI 1950Błaszak Czesław Jan ppor./por. 1 VIII 1950–14 XI 1953Boruta Stanisław Jan chor./ppor. 15 XI 1953–30 IX 1954Wesołek Mieczysław Franciszek por./kpt. 1 XII 1954–31 VII 1958

380


ZastępcyZeler Władysław Piotr chor. 18 III 1946–30 VI 1948Zielazek Czesław Jan ppor. p.o. 1 XI 1947–30 IV 1948

ppor./por. 1 V 1948–31 III 1949Łyjak Franciszek Jan chor. 1 IV 1949–1 XII 1951Liberski Sylwester Franciszek sierż./ppor. 1 IX 1952–30 XI 1954Kieruzel Leon Józef ppor. 1 XII 1954–30 IV 1955

PUBP/PUdsBP we Wschowie79 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Zielonej Górze80 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Żninie81 – zob. województwo pomorskie/bydgoskie

Opracowanie: Tomasz Rochatka

79 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.80 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.81 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie bydgoskim.

381

WOJEWÓDZTWO RZESZOWSKIE


WUBP/WUdsBP w Rzeszowie

Kierownicy/szefowieImiołek-Śliwa Władysław1 Wincenty kpt. p.o. 7 IX 1944–12 I 1945Kołarz Longin2 Stanisław kpt. p.o. 14 I–28 VI 1945Sobczyński (Spychaj) Władysław3

Wincenty mjr 28 VI 1945–4 I 1946

Wiśniewski Tomasz4 Franciszek kpt. p.o. 5 I–14 XI 1946Duda Teodor5 Filip płk 20 II 1947–15 X 1948Siwanowicz Leonard Adolf ppłk 23 X 1948–31 III 1950Cieślak Marian Władysław mjr 1 IV 1950–19 V 1951Górecki Kazimierz Piotr ppłk p.o. 20 V 1951–28 II 1953Szlachcic Franciszek Jan ppłk 1 III 1953–14 II 1954Zwierchanowski Włodzimierz6

Ignacy ppłk p.o. 6 III 1954–9 XII 195510 XII 1955–31 XII 1956

ZastępcyKołarz Longin Stanisław kpt. p.o. 7 IX 1944–15 I 1945Święcicki Jan7 p.o. 7 IX 1944–Łężny Władysław8 Franciszek ppor. p.o. 24 II–16 VI 1945Wiśniewski Tomasz Franciszek kpt. p.o. 31 VII 1945–4 II 1946Gałecki Henryk (Monderer--Lamensdorf Natan)9

Dawid kpt. 5 II–23 XII 1946

Cieślak Marian Władysław mjr 1 XII 1946–30 III 1950Gajda Stefan Antoni kpt. 5 VIII 1948–8 VI 1949Górecki Kazimierz Piotr mjr 25 II 1950–19 V 1951Kucharski Tadeusz Józef kpt. p.o. 1 VIII 1951–25 II 1952Mickiewicz Artur10 Bronisław mjr 1 VI 1952–30 IX 1955Zwierchanowski Włodzimierz

Ignacy ppłk p.o. 6 III 1954–14 VIII 1955

1 Występował też jako Śliwa-Imiołek, w 1948 r. powrócił do właściwego nazwiska Śliwa; zmarł 18 XII 1976 r. w Warszawie.2 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1952 r. wyjechał do ZSRR.3 Absolwent tzw. Aleksandrowskiej Szkoły NKWD w Smoleńsku w 1941 r.; obowiązki objął 4 VII 1945 r.; w latach sześćdziesiątych attaché wojskowy ambasady PRL w Bułgarii, zmarł 2 X 1986 r. w Warszawie.4 Zmarł w 1980 r. w Rzeszowie5 Zmarł 15 VI 1986 r. w Warszawie.6 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł w 1976 r. w Warszawie.7 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.8 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.9 Wg niektórych danych także p.o. szef; zmarł 8 XII 1993 r. w Warszawie.10 Wg rozkazu zastępca od 1 V 1952 r.

382


383

Maszara Mikołaj Piotr ppłk 15 VIII 1955–27 XI 1956

Kulikowski Bolesław Józef mjr 1 XI 1955–27 XI 1956


NaczelnicyBuda Andrzej 1 I 1945–

Rejment Władysław Andrzej p.o. 19 III 1945–

Pondo Henryk Tomasz por. p.o. 1 XI 1945–

–1 III 1947

Czech Andrzej Józef ppor. p.o. 1 III 1947–10 II 1948

10 II 1948–

Kępa Stanisław Kazimierz por. 1 I–20 IX 1950

Wróblewska Eugenia Józef kpt. –15 IV 1953

Gajecki Stanisław Józef por. p.o. 15 IV 1953–

ZastępcyCzech Andrzej Józef ppor. 1 V 1947–10 II 1948

Szczupiel Franciszek N.N., Agata por. 1 III 1948–1951

Twardochleb Władysław Jan por. 1 VIII 1951–15 X 1952

Gajecki Stanisław Józef por. 15 X 1952–

–15 IV 1953


NaczelnicyŁężny Władysław Franciszek ppor. 6 VI 1945–

Kołacz Michał11 Michał kpt. 26 XI 1945–1 VI 1948

Bek Grzegorz Piotr (Borys) por. 1 VI 1948–

Kuźmicz Łukasz Stanisław por. 1 V 1950–1 IV 1955

Warszawa Wacław Wincenty por. 1 VIII 1954–31 XII 1956

ZastępcyZaremba Antoni12 Jan ppor. 23 II 1946–

Kuźmicz Łukasz Stanisław por. p.o. –1 V 1950

Szymborski Ryszard Stefan ppor. p.o. 1 V 1950–

Marciniak Zygmunt Józef por. 1 VII 1953–

11 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.12 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

382


383

Wydział II

NaczelnicyZapałowski Józef13 Kazimierz por. 6 VI 1945–1 X 1946Banczak Marian Józef chor. p.o. 1 I 1946–1948Kuryło Józef Franciszek ppor. 10 I 1948–Kuźmicz Łukasz Stanisław kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyBanczak Marian Józef chor. 10 I 1948–

por. –31 VIII 1952Dronka Stanisław Tomasz ppor. 1 VII 1953–1 IV 1955


NaczelnicyWiśniewski Tadeusz (Biełozierow Aleksiej)14

Anisim kpt. 12 VI 1945–24 VI 1946

Witek Władysław Kazimierz por. 1 X 1954–Zastępcy

Radzik Józef 6 VI 1945–Dzyndra Stanisław15 Grzegorz 10 VII 1945–III 1947

Wydział III

NaczelnicyWiśniewski Tadeusz (Biełozierow Aleksiej)

Anisim kpt. –24 VI 1946

Bielak Mieczysław Antoni kpt. p.o. 1 III 1947–X 1951Owsiejczyk Włodzimierz Włodzimierz kpt. 1 V 1950–14 IX 1951Filipczak Ryszard Stanisław kpt. p.o. 15 IX 1951–1 VI 1953

1 VI 1953–Kalemba Mieczysław Jakub por. 1 VIII 1954–28 XI 1956

ZastępcySawka Kazimierz Bazyli 1945Sobiłło Janusz Wojciech ppor. p.o. 1 I 1948–1951Filipczak Ryszard Stanisław kpt. 15 IX 1951–15 VIII 1954Kolasa Edward Władysław por. 15 VIII 1954–Witek Władysław Kazimierz por. 15 II 1956–Wilk Ludwik N.N., Amelia kpt. 1 III 1956–

13 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.14 W 1946 r. wyjechał do ZSRR.15 Zmarł w 1957 r. w Zielonej Górze.

384


385

Wydział III „A”


Wydział IV

NaczelnicyCieślak Stanisław Michał ppor. 1 I 1948–Gwóźdź Czesław Dominik por. 1 V 1950–1 III 1953Burghardt Edward Bronisław por. –1 I 1951Pierzgała Bogdan Kazimierz ppor. p.o. 1 IV 1953–Włodarski Franciszek Franciszek por. p.o. 1 VII 1953–Marciniak Zygmunt Józef kpt. p.o. 1 IX 1954–28 XI 1956

ZastępcyKordyka Kazimierz Franciszek ppor. p.o. 1 I–1 VIII 1947

1 VIII 1947–Burghardt Edward Bronisław por. 1 II 1948–Włodarski Franciszek Franciszek por. 1 XI 1951–Pierzgała Bogdan Kazimierz ppor. 1 IV 1953–Włodarski Franciszek Franciszek por. –1 VII 1953Marciniak Zygmunt Józef kpt. 1 IX 1954–Grzebyk Stanisław Franciszek por. –1 VII 1956

Wydział V

NaczelnicyJarosz Kazimierz 1945–1946Grodzieński Stanisław Jan por. 23 II 1946–1 VIII 1947Szenborn (Schönborn) Ludwik16

Jerzy por. p.o. 3 VII 1947–1 V 1948por./kpt. 1 V–1 IX 1948

Krawczyk Franciszek Wojciech ppor. p.o. 1 VIII 1948–1 VI 1949Bartuzzi Aleksander Paweł por. 1 IX 1948–I 1949Krawczyk Franciszek Wojciech kpt. p.o. –10 VIII 1951Kalemba Mieczysław Jakub por. 1 VII 1953–1 VIII 1954

ZastępcySzenborn (Schönborn) Ludwik

Jerzy por. p.o. –3 VII 19473 VII 1947–1 V 1948

Krawczyk Franciszek Wojciech ppor. 1 VIII 1948–1 VI 1949

16 Zmarł 1 VII 1990 r. w Rzeszowie.

384


385

Sieradzki Kazimierz Czesław por. p.o. 1 VI–31 XII 1949Wesołek Czesław Bolesław por. 1 V 1950–Krawczyk Franciszek Wojciech kpt. –10 VIII 1951Kalemba Mieczysław Jakub por. 1 IX 1952–1 VII 1953Grzebyk Stanisław Franciszek ppor. 15 XI 1953–Grzeszczak Sylwester Andrzej ppor. 1 VI–15 IX 1954


NaczelnicyOzgowicz Leon17 Józef por. 1945Krawczyk Wincenty Kacper kpt. 15 VIII 1953–

ZastępcyKołarz Longin Stanisław por./kpt. 16 VIII 1944–15 I 1945

Wydział VIII

NaczelnicyKuryło Józef Franciszek ppor. p.o. –1 I 1947Burghardt Edward Bronisław por. p.o. –1 X 1953

1 X 1953–1 XII 1954Zastępcy

Kuryło Józef Franciszek ppor. –1 I 1947Burghardt Edward Bronisław por. –1 X 1953Kawalec Stanisław Władysław ppor. 15 II 1954–

Wydział IX

NaczelnicyGwóźdź Czesław Dominik por. 1 III 1953–Barkowski Zdzisław Tomasz kpt. 1 IX 1955–

ZastępcyMarciniak Zygmunt Józef kpt. –1 IX 1954Misicki Eugeniusz Ignacy kpt. 1 I 1956–

Wydział X

NaczelnicyHuss Jan Kazimierz st. sierż. 15 V 1952–30 IX 1953Pietrucha Mieczysław Stanisław kpt. 30 IX 1953–15 VIII 1954Dronka Stanisław Tomasz por. 1 IV 1955

ZastępcyPietrucha Marian Władysław por. 1 VII 1952–1 X 1953


386


387


NaczelnicyŁyszczek Władysław Wincenty kpt. 1 III 1954–

ZastępcyPietrucha Marian Władysław por. 1 V 1953–

Wydział Miejski


Inspektorat Wiejski

NaczelnicyWłodarski Franciszek Franciszek kpt. –1 IV 1955

ZastępcyGrzeszczak Sylwester Andrzej por. 15 IX 1954–

Wydział „A”

NaczelnicyLeśko Stanisław Tomasz por. p.o. –15 VI 1946Błaszczak Eugeniusz Piotr p.o. 15 VI 1946–VII 1947Doraczyński Roman Walerian por. p.o. 1 X 1947–1 V 1948

1 V 1948–Turkiewicz Mikołaj Mikołaj kpt. –1 IV 1955

ZastępcyRączy Michał Jan chor. 20 VI 1946–8 XI 1947Lubiniecki Antoni18 Michał por. 1 I 1954–


NaczelnicyGriesgraber Mieczysław19 Józef p.o. 10 I –20 XII 1946Zawadzki Feliks Franciszek 20 XII 1946–Jankun Zygmunt Zygmunt kpt. p.o. 1 VII 1949–1 X 1950

1 X 1950–1952Witek Kazimierz Józef ppor. –1 IX 1951Kulikowski Bolesław Józef kpt. –1 IV 1955–Czajka Jan Piotr kpt. 1–28 XI 1956

18 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł w 1995 r. w Rzeszowie.19 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

386


387

ZastępcyGołojuch Stanisław Ludwik 1 III–20 XII 1946Słomka Lucjan Kasper ppor. 20 XII 1946–Jankun Zygmunt Zygmunt kpt. 1 VIII 1948–1 X 1950Świderski Wacław Stanisław ppor. 1 VII 1949–2 V 1950Witek Kazimierz Józef ppor. 15 VI 1950–Beres (Bereś?) Henryk Jan por. –1 IX 1951Stachowiak Jan Jan por. 15 IV 1953–Czajka Jan Piotr por. 15 IX 1954–1 I 1956Budziak Wilhelm Józef ppor. 1 IX 1956–


NaczelnicyGawalewicz Lesław20 Stanisław por. 15 I 1947–Szumski Antoni Bazyli por. 1 III 1947–1 I 1949Pożoga Władysław Stanisław por. p.o. 1 IX 1951–Kamer Karol (Kelman) Bajnysz por. p.o. 1 IX 1951–1 VI 1952

1 VI 1952–Wiśniewski Mieczysław Michał kpt. 1 III 1954–

ZastępcySłabicki Michał Piotr por. 10 X 1946–25 X 1948Pożoga Władysław Stanisław por. 1 I 1951–Wawrzeniuk Jan Jan kpt. 1 IV 1951–Kamer Karol (Kelman) Bajnysz por. 1 IX 1951–1 VI 1952

Wydział Cenzury


Grabowski Władysław 17 IX 1944–


NaczelnicyKuryło Józef Franciszek ppor. 1 I 1947–10 I 1948Turkiewicz Mikołaj Mikołaj kpt. 1 IV 1955–





388


389

Wydział „W”




Biuro Studiów



NaczelnicyMielcarek Lech Stefan por. p.o. 1 I 1951–1 VI 1952

1 VI 1952–Bielecki Stanisław Kazimierz por. –28 XI 1956

ZastępcyMielcarek Lech Stefan por. –1 VI 1952Bielecki Stanisław Kazimierz ppor. 1 VII 1953–


NaczelnicyWojtusik Julian21 Władysław kpt. p.o. –1 XI 1950

1 XI 1950–1951Zastępcy

Kępa Stanisław Kazimierz por. 12 II 1949–1 I 1950Lubiniecki Antoni Michał por. 1 XI 1951–1 I 1954


NaczelnicyTwardochleb Władysław Jan por. 15 X 1952–



NaczelnicyPuzio Antoni Michał 13 IX 1944–12 I 1945Pondo Henryk Tomasz por. p.o. 18 VI 1945–


388


389

Dzwonka Maria Eugeniusz sierż. 1 XII 1947–1 VI 1948Zaremba Antoni Jan por. p.o. 1 VI 1948–Radzikowski Zdzisław Wacław por. p.o. 1 VIII 1950–1 VIII 1952

1 VIII 1952–Kluska Stanisław Henryk kpt. 1956–Wróblewska Eugenia Józef mjr 1 X–28 XI 1956

ZastępcyDzwonka Maria Eugeniusz sierż. –1 VI 1948Zaremba Antoni Jan por. 1 VI 1948–Radzikowski Zdzisław Wacław por. 1 VIII 1950–1 VIII 1952Godzic Stanisława Józef st. sierż. –1 VI 1953–1 IV 1955

Areszt wewnętrzny WUBP Wydziału Ogólnego/Ogólno-Administracyjnego


Komendantura

NaczelnicyRączy Michał Jan chor. –20 VI 1946Tarnowski Roch Józef chor. 1 III 1950–



NaczelnicySkórzak Henryk Władysław por. 1 XI 1952–Gawron Franciszek Franciszek por. 1 II 1954–

ZastępcyDubaj Stefan Andrzej ppor./por. 1 VIII 1948–1952Kmicikiewicz Włodzimierz Konstanty ppor. 1 I 1949–Łuszcz Władysław Józef kpt. 1 VI 1956–






NaczelnicyZadunajski Eugeniusz 10 X 1944–Piekarski Teodor 7 XII 1944–

390


391

Rybkowski Bogumił Jan kpt. 1 I 1949–1 XI 1954Pięta Franciszek Michał kpt. 7 XII 1954–28 XI 1956Głos Zbigniew Józef ppor. –1 V 1956

ZastępcySawka Kazimierz Bazyli –27 II 1947Bick Karol Oskar 10 IV–1 XII 1947Kobus Franciszek Jan por. 1 IV 1949–1 XII 1952Pięta Franciszek Michał chor. –15 VII 1954Głos Zbigniew Józef ppor. –1 V 1956


NaczelnicyWaśko Stanisław Paweł chor. 1 I 1949–1950Burghardt Edward Bronisław por. 1 I 1951–Wojtanowicz Zbigniew Józef ppor. 1 XII 1953–



NaczelnicyJaworski Władysław Tomasz por. 1 X 1947–11 III 1948Darski Stanisław Michał

(Wojciech?)1 V 1948–

Sośnicki Janusz Seweryn ppor. –1 VII 1948Hocaniuk Jan Piotr 1 VI 1952–

ZastępcySośnicki Janusz Seweryn ppor. 1 VII 1948–Grzywa Julian Ludwik 15 VII 1954–


NaczelnicyGromek Józefa Antoni chor. 1 I 1949–Rubinkiewicz Tadeusz Stanisław p.o. 1 X 1949–Kobus Franciszek Jan por. 1 XII 1952–Rubinkiewicz Tadeusz Stanisław ppor. p.o. –1 X 1953

1 X 1953–Symba Henryk Józef kpt. –31 XII 1954


390


391


NaczelnicyGromek Józefa Antoni por. 1–28 II 1953Lenczyk Józef Stanisław ppor. 15 VI 1953–

ZastępcyLenczyk Józef Stanisław ppor. –15 VI 1953


NaczelnicyPięta Franciszek Michał kpr. 1 VI 1950–

chor. –1 VI 1951Zastępcy

Ptaszyński Czesław Stanisław chor. 1 VI 1951–


NaczelnicyRybkowski Bogumił Jan kpt. 1 IX 1946–1 I 1949



NaczelnicyBałchan Tadeusz Władysław chor. 1 I 1949–

ZastępcyWieszaczewski Wacław22 Ignacy kpt. 15 V 1952–


NaczelnicyTkaczow Józef Roman kpt. 5 III 1946–1950

ZastępcyHabich Stanisław Witold ppłk 13 VII 1948–Balicki Władysław Jan kpt. 1 XII 1953–



22 Zmarł 3 IX 1986 r.

392


393

Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie rzeszowskim


PUBP/PUdsBP w Brzozowie

Kierownicy/szefowieWojtusik Julian Władysław ppor. 7 IX 1944–6 I 1945

(–29 I 1945?)Kiwerski Zenon23 Józef chor. 6 I–6 III 1945

(29 I 1945–?)Wilk Franciszek24 Wawrzyniec bez stopnia p.o. 7 III–5 VI 1945Ochocki Tadeusz25 Jan ppor. 6 VI 1945–I 1946Czech Bronisław26 Józef p.o. I–18 IV 1946Turek Ludwik Stanisław ppor. p.o. 19 IV 1946–14 IV 1947Kordyka Kazimierz27 Franciszek por. 16 VI 1947–31 V 1949Golema Michał Andrzej kpt. 1 VI 1949–14 IV 1952Kulij Piotr28 Jan ppor. 15 VI 1952–IV 1954Tworek Jan Józef por. p.o. V–30 IX 1954Tęcza Stanisław Wojciech kpt. 1 X 1954–31 XII 1956

ZastępcyMoralewicz Jan Bronisław p.o. 1 X 1944–5 I 1945Goleb Edward Franciszek 6 I–6 VI 1945Wilk Franciszek Wawrzyniec 7 VI–5 VII 1945

(–7 IX 1945?)Cebula Antoni Mikołaj 1 VII–31 XII 1945Wędzicki Henryk Stefan por. 1 XI 1947–15 I 1949Piątek Władysław Stanisław ppor. 15 I 1950–28 II 1951Kulij Piotr Jan chor. 1 XII 1951–31 V 1952Tworek Jan Józef por. 15 I 1953–14 X 1954Frądczak Eugeniusz Józef chor. 1 XI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Dębicy

Kierownicy/szefowieKiwerski Zenon Józef chor. 7 IX 1944–28 I 1945

(–5 I 1945?)Wojtusik Julian29 Władysław por. 29 I 1945–1 VII 1946

23 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.24 P.o. kierownik bez rozkazu.25 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.26 Zginął 18 IV 1945 r. w zasadzce przygotowanej przez WiN.27 Mianowany szefem z dniem 1 VIII 1947 r.28 Powołany 1 VI 1952 r.; odwołany formalnie rozkazem MBP 14 IX 1954 r.; w 1964 r. zmienił nazwisko na Kulej.29 W rzeczywistości kierował urzędem od 6 I 1945 r. do kwietnia 1946 r.

392


393

Chudzik Aleksander Władysław chor. p.o. 1 V 1946–31 III 1947Owsiejczyk Włodzimierz Włodzimierz kpt. 1 IV 1947–30 IV 1950Mietko Wacław Mikołaj por. 1 VI 1950–15 IV 1951Załuski Wasyl (Wacław) Maksym por. 1 VI 1951–31 I 1953Turek Tadeusz Jan por. 1 II 1953–31 III 1955Misicki Eugeniusz Ignacy kpt. 1 IV–31 XII 1955Gościmiński Mieczysław Antoni kpt. 1 I–31 XII 1956

ZastępcyFilipek Jan 6 I 1945–Tudor Piotr Jan 29 I–15 VI 1945Kowalczyk Adam Michał chor. p.o. 1 XI 1947–24 I 1948Załuski Wasyl (Wacław) Maksym ppor. 1 V 1950–31 V 1951Turek Tadeusz Jan por. 1 IX 1952–31 I 1953Pakuła Bolesław Adam kpt. 10 II 1953–31 III 1956

PUBP/PUdsBP w Gorlicach

Kierownicy/szefowieLubiniecki Antoni30 Michał chor. p.o. 13 I 1945–I 1946Babko Jan31 Michał p.o. I–IX 1946Mastej Tadeusz32 Józef p.o. X 1946–I 1947Kruszyna Józef Filip por. p.o. II 1947–31 III 1949Kruczek Bronisław Marcin kpt. p.o. 1 IV 1949–31 VIII 1950

31 VIII 1950–31 VII 1952Wnęk Henryk33 Wojciech chor. p.o. XII 1951–V 1952Rajchel Zbigniew Michał por. 15 IV 1952–28 II 1953Barański Włodzimierz Franciszek kpt. 1 III 1953–1 IX 1955Załuski Wasyl (Wacław) Maksym kpt. 1 VIII–30 XI 1955Szymański Czesław N.N., Agata por./kpt. p.o. 1 I–31 III 1956

1 IV–31 XII 1956Zastępcy

Babko Jan Michał 20 IV 1945–IX 1946Setlak Ludwik34 Józef sierż. p.o. 14 XI 1946–30 VI 1947Kusy (Kuszyński) Marcin Ludwik ppor. 1 VII 1947–31 III 1950Kruczek Bronisław Marcin kpt. 1 IV 1949–31 VIII 1950Kluska Stanisław Henryk por. –28 II 1951Pietrucha Stanisław35 Józef ppor. p.o. XII 1951–III 1952

30 Formalnie odwołany 30 VI 1946 r.31 P.o. szef bez rozkazu.32 P.o. szef bez rozkazu.33 P.o. szef bez rozkazu, jako starszy referent przy kierownictwie urzędu.34 27 IV 1947 r. skierowany na kurs.35 P.o. zastępca szefa bez rozkazu, jako starszy referent przy kierownictwie urzędu.

394


395

Sołtys Franciszek N.N., Maria por. 1 VII 1952–30 IX 1954Pietrucha Stanisław Józef ppor. 1 IX 1954–31 V 1955Szymański Czesław N.N., Agata por. 1 VI 1955–31 I 1956Czarny Jan Stanisław ppor. 1 II–31 VIII 1956Kwiatkowski Józef Maksym por. 21 VIII–15 IX 1956

PUBP/PUdsBP w Jarosławiu

Kierownicy/szefowieMielnicki Adam Ludwik plut. p.o. 10 VIII–IX 1944Stelczyk Roman36 VIII–IX 1944Ochocki Tadeusz Jan kpr. 14 IX–10 X 1944Schildhaus Bernard Borys (Krzywiński Bolesław)37

Maks, Maksym

(Mojżesz)

ppor. X–XI 1944

Łężny Jan38 Franciszek ppor. 6 VI 1945–10 III 1946Turek Ludwik39 Stanisław plut. p.o. XII 1945–I 1946Hudyma Stefan Jan p.o. I–V 1946Kuźmicz Łukasz Stanisław por. 11 V 1946–29 II 1948Stopka Józef40 Jan kpt. 1 III 1948–31 XII 1949Słonina Stanisław41 Marian kpt. 1 I–19 X 1950Klepacki Czesław Wawrzyniec por. 1 III 1951–19 XI 1953Piątek Władysław Stanisław kpt. 1 XII 1953–31 XII 1956

ZastępcyOchocki Tadeusz Jan chor. 11 XI 1944–5 VI 1945Moskwa Ludwik N.N., Zofia kpr. p.o. –25 IV 1945Drwięga Bronisław Michał 25 VII 1945–Hudyma Stefan Jan p.o. 14 X 1945–10 VII 1946Klepacki Czesław Wawrzyniec chor. 20 VI 1947–19 VI 1949Podstawski Adam N.N.,

Bronisławapor. 1 X–14 XI 1948

Bardyn Jan Teodor por. 15 I 1950–30 XI 1951Niedbalec Paweł Franciszek por. 1 X 1952Zygmunt Stanisław Józef por. 1 IV 1955–31 XII 1956

36 Prawdopodobnie bez rozkazu.37 Prawdopodobnie bez rozkazu; w latach 1939–1941 funkcjonariusz NKWD we Lwowie; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; od 1945 r. występował pod nazwiskiem Krzywiński.38 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; kierował PUBP do grudnia 1945 r.39 P.o. kierownik bez rozkazu.40 Aresztowany 7 X 1949 r.41 W 1961 r. zmienił nazwisko na Słowiński.

394


395

PUBP/PUdsBP w Jaśle

Kierownicy/szefowieKucharski Józef Jan chor. 18 I–24 IX 1945Mastej Tadeusz42 Józef p.o. 1 XI 1945–31 XII 1946Żyłka Stanisław43 Franciszek chor. VIII 1946–3 I 1947Bek Grzegorz44 Piotr (Borys) por. p.o. XII 1946–II 1947Pawiak Władysław Walenty ppor. p.o. 15 II–30 VI 1947Bek Grzegorz Piotr (Borys) por. p.o. 1 VII 1947–31 V 1948Cebula Antoni45 Mikołaj por. 1 VI 1948–15 IV 1951Chmiel Józef Franciszek ppor. p.o. VI–VII 1951Owsiejczyk Włodzimierz Włodzimierz kpt. 1 VIII–31 X 1951Mietko Wacław46 Mikołaj por. 1 XI 1951–28 II 1954Kulij Piotr Jan por. 15 IX 1954–31 XII 1956

ZastępcyFolta Tadeusz Michał bez stopnia p.o. 1 III–24 IX 1945Nawracaj Aleksander Karol chor. 24 IX 1945–19 VII 1947Pawiak Władysław Walenty ppor. p.o. 15 II–30 VI 1947Bek Grzegorz Piotr (Borys) por. 1 VII 1947–31 V 1948Klepacki Czesław Wawrzyniec por. p.o. 1 VII 1947–28 II 1949

28 II 1949–14 I 1950Chmiel Józef Franciszek ppor. 15 II 1950–31 VII 1951Sołtys Franciszek N.N., Maria por. 1 VIII 1951–30 VI 1952Kwiatkowski Józef Maksym por. p.o. 1 X 1952–14 IX 1956Szybka Józef Grzegorz ppor. 15 IX–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Kolbuszowej

Kierownicy/szefowieMor (Zamorski) Henryk47 Karol 7 IX 1944–13 I 1945Paduch Jan48 Andrzej por. 1 X 1944–15 I 1945Wiśniewski Tadeusz (Biełozierow Aleksiej)

Anisim kpt. 16 I–12 VI 1945

Sołtys Franciszek N.N., Maria ppor. p.o. 22 V 1945–30 IV 1947Babko Jan Michał ppor. p.o. 1 I 1948–31 III 1949

42 Na stanowisku do sierpnia 1946 r.43 Formalnie szef PUBP w Nisku.44 P.o. szef bez rozkazu.45 Stanowisko objął na przełomie sierpnia i września 1948 r.46 28 II 1954 r. zawieszony w czynnościach; zwolniony dyscyplinarnie 15 IX 1954 r.47 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.48 Zmarł 5 IV 1945 r. wskutek ran odniesionych w wypadku z bronią.

396


397

Warzocha Stanisław Wojciech por. 1 IV–14 X 1949Grycuk Mikołaj Bazyli por. 15 X 1949–14 IX 1951Niedbalec Paweł49 Franciszek ppor. p.o. IX 1951–V 1952Golema Michał Andrzej kpt. 15 V 1952–31 III 1955Kuliś Czesław Feliks por. 15 V 1955–31 XII 1956

ZastępcyBabko Jan Michał ppor. p.o. 1 I 1948–31 III 1949Niedbalec Paweł Franciszek ppor. p.o. V–30 IX 1952Zawiślak Kazimierz Józef por. 1 IX 1953–14 XI 1954

PUBP/PUdsBP w Krośnie

Kierownicy/szefowieFijałkowski Leon50 Jan ppor. p.o. 25 IX 1944–I 1946

(–15 VIII 1946?)Supruniuk Stanisław Adam kpt. 30 I 1946–9 I 1947Remion Józef Szymon por. p.o. 10 I 1947–14 I 1949Pacanowski Wojciech51 Jan por. 15 I–1 IX 1949Setlak Ludwik52 Józef ppor. p.o. IX 1949–14 VII 1950Płonka Wiesław53 Stanisław kpt. 1 XI 1950–9 IX 1952Kruczek Bronisław Marcin kpt. p.o. IX–XI 1952Kusiak Zdzisław54 Teofil kpt. p.o. XI 1952–31 III 1953

1 IV 1953–31 III 1955Radosz Bogusław Jan ppor. p.o. 1–31 III 1953Włodarski Franciszek Franciszek kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyKucharski Józef Jan chor. 1 X 1944–13 I 1945Orlicz Stefan55 Józef por. 1 III–24 IX 1945Remion Józef Szymon por. 1 IX 1947–14 I 1949Setlak Ludwik Józef ppor. 1 I 1949–14 VII 1950Dudek Jan Stanisław por. 1 XII 1950–14 V 1951Kusiak Zdzisław Teofil por. 1 XI 1952–31 III 1953Radosz Bogusław Jan ppor. 1 III 1953–31 I 1956Hoc Józef Michał ppor. 1 II–31 XII 1956

49 P.o. szef bez rozkazu.50 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie51 1 IX 1949 r. zawieszony w czynnościach; 15 XI 1949 r. zwolniony dyscyplinarnie.52 P.o. szef bez rozkazu, jako zastępca szefa.53 Aresztowany 9 IX 1952 r., odwołany 30 IX tr.54 P.o. szef bez rozkazu, jako zastępca szefa.55 Zwolniony 28 XI 1945 r.

396


397

PUBP/PUdsBP w Lesku

Kierownicy/szefowieŚwięcicki Jan 24 XI 1944–8 VII 1945Wilk Franciszek Wawrzyniec por. 5 VII 1945–14 II 1947

(–7 IX 1945?)Sieczkowski Wiktor56 N.N., Maria chor. II–XI 1947Grycuk Mikołaj57 Bazyli por. XI–XII 1947Setlak Ludwik Józef ppor. p.o. 1 I 1948–31 XII 1949Remion Ludwik Szymon por. 15 I 1949–28 II 1951Kluska Stanisław Henryk por. 1 III–5 XII 1951Kosiba E. (imię nieznane)58 I–IV 1952Barański Włodzimierz59 Franciszek por. 1 IV 1952–28 II 1953Kolczyński Bernard Tomasz por. 1 III 1953–31 I 1956Frądczak Eugeniusz Józef ppor. 1 II–31 XII 1956

ZastępcyDrwięga Bronisław Michał chor. 8 VIII 1945–Kozicki Marian60 Józef 16 IX–1 XII 1945Grycuk Mikołaj Bazyli por. 1 XI 1947–14 X 1949Setlak Ludwik Józef ppor. 1 I 1948–31 XII 1949Kaczmarczyk Stanisław61 Jan ppor. 15 II 1950–31 III 1951Jasicki Edward Jan ppor. 1 IX 1953–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Leżajsku62

Kierownicy/szefowieRadosz Bogusław Jan 1 II–31 XII 1956


PUBP/PUdsBP w Lubaczowie

Kierownicy/szefowieHasiuk Mikołaj63 Andrzej ppor. p.o. 22 XI–31 XII 1944Dzieniowski Mieczysław64 Józef p.o. 10 II–1 V 1945Moralewicz Jan65 Bronisław IV–25 V 1945

56 Kierował PUBP bez rozkazu, jako starszy oficer śledczy.57 Kierował PUBP jako zastępca szefa.58 Kierował PUBP bez rozkazu.59 Obowiązki objął w maju 1952 r.60 Ranny, od 25 X 1945 r. przestał pełnić obowiązki.61 Aresztowany 12 III 1951 r.62 Powiat powstał w 1955 r.63 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; 31 XII 1944 r. zginął w zasadzce zorganizowanej przez UPA.64 23 IV 1945 r. zdezerterował ze służby i zaginął.65 Kierował PUBP bez rozkazu.

398


399

Foryt Władysław66 Franciszek ppor. VIII 1945–28 IV 1946Załuski Wasyl (Wacław)67 Maksym ppor. V–VIII 1946Flis Stanisław68 VIII–X 1946Penar Józef69 Dominik ppor. XI 1946–IX 1947Pawiak Władysław Walenty ppor. p.o. 1–31 VII 1947Muller Stanisław70 Franciszek p.o. IX 1947Warchoł Józef Antoni ppor. 1 XI 1947–14 XI 1948Podstawski Adam N.N.,

Bronisławakpt. p.o. 15 XI 1948–14 VII 1950

Wilk Józef71 Jan ppor. VII 1950–I 1951Czapla Bronisław72 Tomasz ppor. VII 1950–I 1951Piątek Władysław Stanisław por. 1 III 1951–30 XI 1953Wnęk Henryk Wojciech por. 1 XII 1953–31 XII 1956

ZastępcyCzajkowski Jan73 Stanisław ppor. 25 XI 1944–30 VII 1945Argasiński Edmund74 Kazimierz VIII 1945Załuski Wasyl (Wacław) Maksym ppor. 16 IX 1945–30 IX 1946Pawiak Władysław Walenty ppor. 1–31 VII 1947Penar Józef Dominik ppor. p.o. 1 XI 1947–8 I 1948Warchoł Józef Antoni ppor. p.o. 1 XI 1947–14 XI 1948

14 XI 1948–31 I 1951Podstawski Adam N.N.,

Bronisławakpt. 15 XI 1948–14 VII 1950

Powrozek Tadeusz Andrzej chor. 15 I–14 VI 1950Weselak Paweł Antoni por. 1 VIII 1951–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Łańcucie

Kierownicy/szefowieGoleb Edward Franciszek por. p.o. 21 IX–4 XI 1944Łężny Jan Franciszek chor. 7 IX 1944–22 V 1945Filip Bolesław Franciszek ppor. p.o. 12 VI–20 IX 1945Pusz Michał Marek 1 X 1945–IV 1946

66 Kierował PUBP bez rozkazu.67 Kierował PUBP jako zastępca szefa.68 Brak rozkazu o nominacji.69 Kierował PUBP bez rozkazu.70 P.o. szef bez rozkazu; od 1953 r. pod nazwiskiem Miller.71 Brak rozkazu o nominacji.72 Oddelegowany z PUBP w Przeworsku; brak rozkazu o nominacji; zmarł 23 XII 1996 r.73 Prawdopodobnie jednocześnie kierownik PUBP.74 Kierował PUBP bez rozkazu.

398


399

Wojtusik Julian75 Władysław ppor. IV–VI 1946Leśko Stanisław Tomasz por. 15 VI–30 XI 1946Konkol Antoni76 Paweł chor. p.o. 1 XII 1946–30 VI 1947Bartuzzi Aleksander Paweł por. 1 VII 1947–31 VIII 1948Gwóźdź Czesław Dominik por. p.o. VIII 1948–30 IV 1950Janicki Józef Jan ppor. p.o. 15 VI 1950–30 III 1952Szapski Stefan Franciszek kpt. 1 VII 1952–16 IX 1954Elceser Stanisław Michał kpt. 15 XI 1954–31 XII 1956

ZastępcyBróż Franciszek Jan IX–17 X 1945Kowalczyk Adam Michał chor. 25 VI–31 X 1947Gwóźdź Czesław Dominik por. 1 VI 1948–31 XII 1949Janicki Józef Jan ppor. p.o. 15 VI 1950–30 III 1952Sobusiak Adam Tadeusz ppor. 1 VI 1951–14 I 1953Sobieski Franciszek Stefan st. sierż. 1 II 1953–31 I 1954Grybel Stanisław Ignacy ppor. 1 II 1954–31 I 1956

PUBP/PUdsBP w Mielcu

Kierownicy/szefowieGorliński Jan (Monderer--Lamensdorf Cezary)

Dawid ppor. p.o. 25 IX 1944–14 V 1945

Partykowski Stefan77 Stanisław p.o. IV–14 VI 1945Pacanowski Wojciech78 Jan por. p.o. 1 IV 1946–14 I 1949Bartuzzi Aleksander Paweł kpt. 15 I 1949–14 III 1952Rubacha Roman Wincenty kpt. 15 III 1952–30 XII 1954Kusiak Zdzisław Teofil kpt. 1 IV–30 XI 1955Załuski Wasyl (Wacław) Maksym kpt. p.o. 1 XII 1955–31 XII 1956

ZastępcyPartykowski Stefan Stanisław 28 II–14 VI 1945Czarnecki Czesław Józef kpr. 17 VII 1945–19 III 1946Załuski Wasyl (Wacław) Maksym ppor. p.o. 1 I 1948–II 1949

II–31 V 1949Marciniak Zygmunt Józef ppor. 15 I–30 IX 1950Kolczyński Bernard79 Tomasz ppor. 1 X 1950–31 V 1952Markut Henryk Andrzej por. 15 XI 1952–31 III 1955Klęba Stanisław Ludwik por. 1 IV 1955–31 XII 1956

75 Kierował PUBP bez rozkazu.76 P.o. szef od listopada 1946 r.77 P.o. kierownik bez rozkazu.78 P.o. kierownik od czerwca 1945 r.79 Zastępca od sierpnia 1950 r.

400


401

PUBP/PUdsBP w Nisku

Kierownicy/szefowieSupruniuk Stanisław80 Adam por. 21 IX 1944–29 I 1946Żyłka Stanisław81 Franciszek chor. 7 IX 1945–3 I 1947Młynarski Ryszard82 Józef chor. –VII 1947Żugaj Jan83 Jakub por. 13 VIII 1947–30 IX 1948Pietrucha Mieczysław Stanisław por. p.o. 1 X 1948–31 V 1949

31 V 1949–19 VIII 1950Włodarski Franciszek Franciszek por. 15 VIII 1950–31 X 1951Kołacz Michał Michał kpt. 15 XI 1951–24 XI 1952Zagrodnik Edward Tomasz ppor. p.o. XI 1952–31 I 1953Załuski Wasyl (Wacław) Maksym por. 1 II–8 XI 1953Misicki Eugeniusz Ignacy kpt. 25 XI 1953–31 III 1955Turek Tadeusz Jan kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyLubiniecki Antoni Michał chor. 7 IX 1944–12 I 1945Żyłka Stanisław Franciszek 28 V–6 IX 1945Wiśniewski Stanisław Stanisław ppor. 1 XI 1947–31 III 1949Pietrucha Mieczysław Stanisław por. p.o. 1 X 1948–31 V 1949Janicki Józef Jan ppor. 1 IV 1949–14 VI 1950Zagrodnik Edward Tomasz ppor. 15 II 1952–14 III 1954Zygmunt Stanisław Józef por. 15 III 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Przemyślu

Kierownicy/szefowieZaremba Antoni84 Jan por. p.o. 7 IX 1944–V 1945Zapałowski Józef85 Kazimierz ppor. II–11 VI 1945Schildhaus Bernard Borys (Krzywiński Bolesław)

Maks, Maksym

(Mojżesz)

12 VI–6 IX 1945

Żugaj Jan Jakub ppor. p.o. 7 IX 1945–12 VIII 1947Czapla Bronisław Tomasz ppor. p.o. VIII 1947

80 Rozkazem WUBP z 7 IX 1945 r. skierowany do PUBP w Przeworsku, pozostał w Nisku.81 Kierował PUBP bez zatwierdzenia przez MBP; funkcję sprawował od stycznia do sierpnia 1946 r., następnie szef PUBP w Jaśle.82 Kierował PUBP bez zatwierdzenia przez MBP.83 Obowiązki objął we wrześniu 1947 r.84 Od lutego 1945 r. kierował PUBP w Tarnobrzegu bez zatwierdzenia przez MBP.85 Brak rozkazu o nominacji.

400


401

Dziadosz Władysław Ludwik kpt. p.o. 13 VIII 1947–31 V 1948Kołacz Michał Michał kpt. 1 VI 1948–14 XI 1951Golczyk Zygmunt Józef por. 15 XI 1951–31 X 1954Remion Józef Szymon mjr 1 XI 1954–24 XII 1956

ZastępcyCyran Edward Franciszek ppor. p.o. 25 IX–XI 1944Żyłka Stanisław Franciszek 20 II–IX 1945Kuźmicz Łukasz Stanisław 11 IX 1945–10 V 1946Janicki Józef Jan chor. 1 XI 1946–31 III 1949Dziadosz Władysław Ludwik kpt. 13 VIII 1947–31 V 1948Wiśniewski Stanisław Stanisław por. 1 IV 1949–4 II 1950Wieszaczewski Wacław Ignacy por. 1 II 1950–IV 1952Papierz Kazimierz Antoni ppor. 1 V 1953–14 III 1954Klader Władysław86 Aleksander por. 15 III 1954–30 I 1955Cyburt Józef Jan por. 1 IV 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Przeworsku

Kierownicy/szefowieŁężny Władysław Franciszek st. sierż. 7 IX–28 XII 1944Raca Szabsia Eilezer Leon87 Chaim plut. XII 1944–13 I 1945Łężny Władysław Franciszek st. sierż. 24 I–24 II 1945Ozgowicz Leon Józef chor. 24 II–12 IV 1945Paprocki Józef Leon88 Bronisław IV–3 VI 1945Łężny Władysław89 Franciszek ppor. VI–IX 1945Czyżewski Piotr Piotr por. p.o. 8 X 1945–15 II 1947Grochowski Władysław90 Jan chor. II–IV 1947Czapla Bronisław Tomasz ppor. p.o. 10 IV–30 IX 1947

30 IX 1947–1 III 1951Powrozek Tadeusz Andrzej por. 15 I–31 VII 1951Wahełko Tadeusz Antoni ppor. 1 IX 1951–14 IX 1952Czapiga Jan Tomasz ppor. 15 IX 1952–31 X 1953Pasierb Mieczysław Wojciech por. 1 XI 1953–31 XII 1956

ZastępcyCzapla Bronisław Tomasz ppor. 10 IV–30 IX 1947Grochowski Władysław91 Jan chor. IV 1947–2 XI 1948

86 Zmarł 23 I 1998 r.87 Brak rozkazu o nominacji.88 3 VI 1945 r. zastrzelony przed wejściem do kina w Przeworsku.89 Brak rozkazu o nominacji.90 Kierował PUBP bez rozkazu.91 Aresztowany 3 XI 1948 r.

402


403

Powrozek Tadeusz Andrzej ppor. 15 VI 1950–14 I 1951Maj Józef Franciszek ppor. 15 IX 1952–14 XI 1953Papierz Kazimierz Antoni por. 15 III 1954–31 I 1956

Delegatura WUdsBP w Radymnie

Kierownicy/szefowieNiedbalec Paweł Franciszek por. 1 XI 1954–31 XII 1956

Delegatura WUdsBP w Ropczycach

Kierownicy/szefowieJakiełła Jan Andrzej por. 1 II–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Rzeszowie

Kierownicy/szefowieWilk Franciszek92 Wawrzyniec ppor. 21 IX 1944–6 VI 1945Kiwerski Zenon Józef por. 6 III–10 IX 1945Warzocha Stanisław Wojciech 22 IX 1945–25 IV 1946Słonina Stanisław Marian kpt. p.o. 21 III 1946–30 IX 1947

30 IX 1947–30 XI 1949Klepacki Czesław Wawrzyniec por. 15 I 1950–28 II 1951Remion Józef Szymon kpt. 1 III 1951–31 X 1954Burghardt Edward Bronisław kpt. 1 XII 1954–31 VIII 1956Mossoń Władysław Jan kpt. 1 IX–31 XII 1956

ZastępcyJarzyna Stefan Stanisław 24 X 1944–12 I 1945Konkol Antoni Paweł II–VI/VII 1945Sobiłło Janusz Wojciech bez stopnia p.o. 1 V–30 IX 1946Sołtys Franciszek N.N., Maria por. 1 X 1947–31 VII 1951Pawełek Stanisław Jan ppor. 1 I 1953–30 XI 1955Kwiatek Stanisław Stanisław por. 1 XII 1955–31 III 1956Pakuła Bolesław Adam kpt. 1 IV–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Sanoku

Kierownicy/szefowieOzgowicz Leon Józef ppor./por. p.o. 25 IX 1944–II 1945Sieradzki Tadeusz93 Czesław 24 II–15 VI 1945

92 Od marca 1945 r. p.o. kierownik PUBP w Brzozowie bez rozkazu.93 15 VI 1945 r. zastrzelony przed budynkiem PUBP.

402


403

Hudyma Stefan94 Jan bez stopnia VI–VII 1945Grajek Zbigniew95 Kazimierz bez stopnia VII–VIII 1945Zaremba Antoni Jan ppor. p.o. VIII–IX 1945

IX–19 XII 1945Cebula Antoni96 Mikołaj por. 1 I 1946–31 V 1948Dziadosz Władysław97 Ludwik kpt. p.o. 1 VI 1948–1 VII 1949Ryznar Józef N.N., Maria ppor. p.o. VII 1949–14 VII 1950Setlak Ludwik Józef por. p.o. 15 VII 1950–31 III 1955Paulukiewicz Tadeusz Józef mjr 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyDziadosz Władysław Ludwik kpt. 1 VI 1948–1 VII 1949Ryznar Józef N.N., Maria ppor. 15 XI 1949–30 XI 1951Setlak Ludwik Józef por. p.o. 15 VII 1950–31 VII 1953Wnęk Henryk Wojciech ppor. 1 VII 1952–30 XI 1953Witek Władysław Kazimierz por. 20 XI 1953–30 IX 1954Sołtys Franciszek N.N., Maria kpt. 1 X 1954–31 XII 1956

Placówka WUdsBP w Stalowej Woli98


Delegatura WUdsBP w Strzyżowie99

Kierownicy/szefowieZawiślak Kazimierz Józef 15 XI 1954–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Tarnobrzegu

Kierownicy/szefowieTudor Piotr Jan p.o. 21 IX–4 XI 1944Goleb Edward Franciszek por. 5 XI 1944–5 I 1945Zapałowski Józef100 Kazimierz ppor. 6 I–5 VI 1945Zaremba Antoni101 Jan ppor. II–V 1945Moskwa Ludwik N.N., Zofia kpr. p.o. 28 VI–27 VII 1945Górski Henryk102 VIII–IX 1945

94 Kierował PUBP bez rozkazu.95 Kierował PUBP bez rozkazu.96 Kierował PUBP do sierpnia 1948 r.97 1 VII 1949 r. popełnił samobójstwo.98 Powiat powstał w 1953 r.99 Powiat powstał w 1954 r.100 Od lutego 1945 r. kierował PUBP w Przemyślu bez rozkazu.101 Kierował PUBP bez zatwierdzenia przez MBP; formalnie p.o. kierownik PUBP w Przemyślu.102 Brak rozkazu o nominacji.

404


Czarnecki Czesław103 Józef kpr. IX 1945Sobiłło Janusz104 Wojciech bez stopnia X 1945–III 1946Warzocha Stanisław105 Wojciech por. 26 IV 1946–31 III 1949Przywara Władysław106 Jan chor. 1 VI 1949–IX 1950Marciniak Zygmunt Józef por. 1 X 1950–31 X 1951Misicki Eugeniusz Ignacy por. p.o. XI 1951–24 XI 1953Szpunar Jan107 Stanisław por. 1 II–8 X 1954Sobieski Franciszek Stefan por. p.o. 9 X 1954–31 III 1955Golema Michał Andrzej mjr 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyCzarnecki Czesław Józef kpr. IX 1945Baronowski Zdzisław108 Piotr 11 IX 1945–6 III 1946Gugała Franciszek Jan ppor. p.o. 24 IV–2 VIII 1946Babko Jan Michał 1 XI–31 XII 1947Pelc Józef Władysław por. 1 IV 1949–28 II 1950Kolczyński Bernard Tomasz ppor. 1 III–30 IX 1950Misicki Eugeniusz Ignacy ppor. 1 XII 1950–28 II 1952Szpunar Jan Stanisław ppor. 1 III 1952–31 I 1954Sobieski Franciszek Stefan por. 1 II 1954–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Ustrzykach Dolnych

Kierownicy/szefowieKolczyński Bernard Tomasz por. 1 VI 1952–28 II 1953Szymański Czesław N.N., Agata por. 1 III 1953–31 V 1955Pietrucha Stanisław109 Józef por. 1 VI 1955–31 XII 1956

ZastępcySzymański Czesław N.N., Agata ppor. 1 X 1952–28 II 1953Tworek Jan Józef por. 15 X 1954–31 III 1955

Opracowanie: Dariusz Iwaneczko, Zbigniew Nawrocki

103 Brak rozkazu o nominacji, formalnie zastępca kierownika.104 Brak rozkazu o nominacji.105 Kierował urzędem od marca 1946 r.106 Kierował PUBP bez rozkazu.107 8 X 1954 r. zawieszony w czynnościach.108 Zawieszony w czynnościach w grudniu 1945 r.(?)109 Obowiązki objął 15 VI 1955 r.

405

WOJEWÓDZTWO SZCZECIŃSKIE


WUBP/WUdsBP w Szczecinie

Kierownicy/szefowieKilanowicz Jerzy Szczepan kpt. 10 IV–24 VII 1945Kołarz Longin1 Stanisław kpt./ppłk 25 VII 1945–4 III 1947Mrozek Józef Andrzej ppłk 5 III 1947–15 X 1948Olkowski Jan2 Mikołaj mjr/ppłk 23 X 1948–31 I 1950Piękniewski Daniel Wojciech kpt. p.o. 1–5 II 1950Koton Eliasz3 Zygmunt ppłk/płk 6 II 1950–14 IX 1956Małkiewicz Kazimierz Karol ppłk 15 IX–XII 1956

ZastępcySołtyniak Jan 10 IV 1945–1946Gorliński Jan (Monderer--Lamensdorf Cezary)

Dawid ppor./kpt. 5 I 1946–1 III 1947

Koton Eliasz Zygmunt mjr 20 II 1947–31 I 1948Gajda Stefan Antoni kpt. 1 II–20 VII 1948Kornecki Adam (Kornhendler Dawid)4

Michał (Moszek)

ppłk 20 VII 1948–15 III 1949

Szysz Władysław5 Filip mjr 7 III–26 XII 1949Piękniewski Daniel Wojciech kpt. p.o. 28 XII 1949–30 XI 1950

30 XI 1950–31 X 1951Starzycki (Pachołek) Jan Franciszek ppłk 4 XII 1950–25 V 1951Zwierchanowski Włodzimierz6

Ignacy mjr/ppłk 1 XI 1951–5 III 1954

Głowacki Romuald Stanisław mjr 1 III 1954–27 XI 1956Galczewski Bolesław Bolesław ppłk 12 V–9 XII 1955Górecki Kazimierz Piotr ppłk 1 X–27 XI 1956


NaczelnicyKozłowski Jan Michał kpt. 3 VIII 1945–17 V 1946Budkowski Józef Marek chor./por. p.o. 17 V 1946–20 XII 1947

1 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w 1952 r. wyjechał do ZSRR.2 1 II 1950 r. przekazany do dyspozycji KC PZPR.3 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.4 Przekazany do dyspozycji KC PZPR; w 1968 r. wyjechał do NRF; kilkakrotnie wystąpił w RWE; zmarł 3 VII 1986 r. we Frankfurcie nad Menem.5 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zginął 26 XII 1949 r. w wypadku samochodowym.6 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; zmarł w 1976 r. w Warszawie.

406


407

Stankiewicz Włodzimierz7 Tadeusz kpt. 10 II 1948–31 I 1950Czech Andrzej Józef kpt. 1 II–19 IX 1950Bigaj Stanisław Jan por./kpt. p.o. 20 IX 1950–30 IV 1951

30 IV 1951–31 VII 1955Kruglak Aleksander Stefan por. 1 VIII 1955–Bigaj Stanisław Jan kpt. 1956

ZastępcyOpałko Leonarda Szymon ppor. 8 V 1946–1947Woźnicki Władysław Ignacy chor. p.o. –4 XI 1946Zając Wacław Józef kpt. 15 VI–30 XI 1947Adamkiewicz Zygmunt Stanisław por. 1 IX 1948–15 IX 1949

Bigaj Stanisław Jan por. 15 VI–19 IX 1950Szypulski Edmund Ignacy por./kpt. 1 II 1951–31 III 1955Rdzanek Tadeusz Antoni kpt. 1 IV 1955–Zakrzewski Zdzisław Bolesław kpt. 1 X 1955–1 XII 1956


NaczelnicyRogula Antoni p.o. –30 V 1945Konopko Henryk 20 VII 1945–Kwolik Kazimierz8 Karol por./kpt. p.o. 1 VIII 1946–31 XII 1947Piątkowski Franciszek Michał mjr 1 I–31 XII 1948Zwierchanowski Włodzimierz

Ignacy mjr 1 I 1949–14 IV 1951

Czajer Antoni Józef por./kpt. 15 VI 1951–28 II 1954Jaworski Zdzisław Stanisław por./kpt. 1 III 1954–31 III 1955

ZastępcyRoszkowski Eugeniusz Ludwik chor. 18 IV 1945–Kwolik Kazimierz Karol chor./por. 26 XI 1945–31 VII 1946Szarkowski Jan Leon por. p.o. 1 VIII 1946–25 III 1947Glanc Józef Wawrzyniec chor. 1 V 1947–1 II 1948Szadkowski Tadeusz Walenty ppor./por. 1 III 1948–31 XII 1949Czajer Antoni Józef ppor./por. 1 IV 1950–14 VI 1951Jaworski Zdzisław Stanisław ppor./por. 15 VI 1951–12 VIII 1953Grudziński Marian Kacper por./kpt. 1 X 1953–1 VI 1955Sawicki Stanisław Borys kpt. 20 VIII 1954–31 III 1955

7 Zwolniony i przeniesiony do rezerw MON.8 Zmarł 7 III 1985 r. w Poznaniu.

406


407

Wydział II

NaczelnicyDuksztulski Benedykt Ignacy por. p.o. 1 VI 1946–9 I 1948Ettinger Filip Izaak por./kpt. 10 I 1948–31 XII 1951Friedman Jerzy9 Zygmunt por. p.o. 1 VII 1952–15 XII 1953Domagała Tadeusz Adam kpt. 1 XI 1954–31 III 1955Jaworski Zdzisław Stanisław kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyDuksztulski Benedykt10 Ignacy por./kpt. 1 IX 1947–31 VII 1950

Friedman Jerzy Zygmunt ppor. 1 I 1952–14 VIII 1953Domagała Tadeusz Adam kpt. 15 VIII 1953–31 X 1954Sawicki Stanisław Borys kpt. 1 IV 1955–1956Kapron Stefan Jan kpt. 1 VII 1955–1956


NaczelnicyDąbrowski Tadeusz Andrzej 14 IX–30 XI 1945


Wydział III

NaczelnicyWietecki Adam Franciszek por./kpt. p.o. 5 XII 1946–31 VII 1949

31 VII 1949–31 VIII 1950Chłoń Andrzej Franciszek por./kpt. 1 I 1951–14 VII 1954Bojenko Zdzisław Kazimierz kpt. p.o. 15 VII 1954–31 III 1955Wesołek Czesław Bolesław kpt. 1 IV–30 VI 1955Orlicki Józef Stanisław kpt. 1 IX 1955–31 VIII 1956Chłoń Andrzej Franciszek kpt. 1 IX–27 XI 1956Piotrowski Jan Marceli mjr 28 XI 1956–16 VII 1960

ZastępcyWietecki Adam Franciszek por. 5 XII 1946–1 VIII 1949Zając Wacław Józef kpt. –15 V 1947Chłoń Andrzej Franciszek chor./por. 1 VII 1949–31 XII 1950Szycko Feliks11 Mikołaj por. 15 V–15 XII 1951Bojenko Zdzisław Kazimierz por./kpt. 1 V 1952–14 VII 1954Wielgoszewski Zygmunt Piotr kpt. 15 VII 1954–31 III 1955Łabędzki Bolesław Stefan kpt. 1 IV 1955–31 VIII 1956

9 Zwolniony dyscyplinarnie ze służby.10 Zwolniony i przekazany do rezerwy MON.11 Skierowany na półroczny kurs aktywu kierowniczego MBP.

408


409

Wydział IV

NaczelnicyDuksztulski Benedykt Ignacy ppor. p.o. 26 XI 1945–31 V 1946Romiszewski Mieczysław Jan por. p.o. 31 VII 1946–5 VI 1947Gabrysiak Jerzy Franciszek kpt. p.o. 1 I 1948–30 IV 1949

30 IV 1949–30 XI 1950Świnoga Władysław Franciszek kpt. 1 XII 1950–31 VII 1953Łabędzki Bolesław Stefan por. p.o. 1 VIII 1953–30 IV 1954

por./kpt. 30 IV–31 VIII 1954Świnoga Władysław Franciszek mjr 1 IX 1954–1955Piotrowski Jan Marceli kpt./mjr 1 IX 1955–27 XI 1956

ZastępcyGabrysiak Jerzy Franciszek ppor./kpt. p.o. 1 VII–31 XII 1947

1 I 1948–30 IV 1949Łabędzki Bolesław Stefan ppor./por. 1 IX 1951–31 VII 1953Roszak Wincenty Wincenty por./kpt. 1 IX 1954–30 XI 1955Brawman Leon Zygmunt por. 1 I 1956–

Wydział V

NaczelnicyPieczeń Józef12 Henryk kpt. –1 VII 1947Świnoga Władysław Franciszek ppor. p.o. 1 XII 1947–15 IV 1948

ppor./por. 15 IV 1948–14 VI 1949Kunicki Kazimierz Bolesław kpt. 15 VI 1949–30 VI 1950Goroński Zenon Stanisław por./kpt. 1 VII 1950–9 VII 1951Stankiewicz Czesław Karol ppor. 10 VII 1951–Wesołek Czesław Bolesław kpt. 1952–31 I 1953Rubin Michał Arnold por. 1 IV 1953–1 VII 1954Wypij Jerzy Jan kpt. 15 I–30 IX 1955Gliński Walenty Franciszek kpt. 1 X 1955–28 XI 1956

ZastępcyKunicki Kazimierz Bolesław ppor. 22 XI 1947–1 III 1948Rubin Michał Arnold ppor./por. 1 XI 1951–28 II 1953Wielgoszewski Zygmunt Piotr por./kpt. 1 VII 1953–14 VII 1954Wiśniewski Zenon Edward por. 1 IV 1955–1 VI 1956Tabor Kazimierz Paweł kpt. 1955–1956Wypij Jerzy Jan kpt. 1 X 1955–1956

12 Zwolniony dyscyplinarnie na wniosek Wydziału ds. Funkcjonariuszy MBP.

408


409

Wydział Więzień i Obozów/ Więziennictwa

NaczelnicyCzekierda Jan Michał ppor. p.o. 28 I–6 VI 1946Kwieciński Mieczysław13 Józef [Jakub] chor. p.o. 7 VI 1946–25 IX 1947Aszychmin Borys Beniamin kpt. 1 III–1 VIII 1948Siwko Wacław Jan chor./ppor. p.o. 1 X 1948–1 II 1949Zając Wacław Józef mjr 1 IV 1950–31 X 1953Stański Franciszek por. 1 XI 1953–

ZastępcyKabała Czesław Józef ppor./por. 1 II 1948–30 IX 1950Słoński Franciszek Jan por./kpt. 1 XI 1953–1954

Wydział VIII

NaczelnicyEttinger Filip Izaak ppor./por. p.o. 10 IV 1946–Arleth Ludwik Ludwik por. p.o. 1952–31 III 1953

31 III 1953–15 I 1955Zastępcy

Arleth Ludwik Ludwik por. 1 I 1951–31 III 1953Wypij Jerzy Jan por./kpt. 1952–14 I 1955

Wydział Żeglugi Morskiej/Wydział VIII „A”

NaczelnicyGabrysiak Jerzy Franciszek kpt. 1 I 1951–30 IX 1953Osys Zygmunt Jan kpt. p.o. 1 X 1953–31 III 1955

31 III 1955–1956Zastępcy

Osys Zygmunt Jan kpt. 1 X 1953–1954Tabor Kazimierz Paweł kpt. 20 VIII 1954–31 VIII 1955

Wydział IX

NaczelnicyŚwinoga Władysław Franciszek kpt./mjr 1 VIII 1953–31 VIII 1954Beński Stanisław Michał por. p.o. 1 VI–30 XI 1955

30 XI 1955–1956Zastępcy

Szypulski Edmund Ignacy kpt. 1 IV 1955–1956

13 Zdjęty z zajmowanego stanowiska i aresztowany.

410


411

Wydział X

NaczelnicyDomagała Tadeusz Adam kpt. 1 IV 1955–1956

ZastępcyGoldner Leon (Lejzor)14 Jankiel ppor./por. 1 I 1952–20 IX 1954


NaczelnicyWesołek Czesław Bolesław kpt. 1 II 1953–31 III 1955


Wydział Miejski

NaczelnicyStrzałka Kazimierz15 Mateusz ppor./kpt. 1 VIII 1948–15 IX 1950


Inspektorat Wiejski

NaczelnicyŁabędzki Bolesław Stefan kpt. 1 IX 1954–31 III 1955

ZastępcyBraciszewski Henryk Józef por. 1 IX 1954–

Wydział „A”

NaczelnicyWitkowski Bolesław Jan chor./ppor. p.o. 1947–30 IV 1948

30 IV 1948–15 IV 1949Czajer Antoni Józef chor. –1 VI 1949Wolnik Stefan Czesław ppor. p.o. 1 VI 1949–31 III 1950

ppor./por. 31 III 1950–31 I 1952Owczarek Wacław Stanisław por./kpt. 1 VIII 1952–31 VIII 1955

ZastępcyOwczarek Wacław Stanisław ppor./por. 1 IX 1950–1953Grzybowski Alfons Władysław por. 1 IX 1953–31 III 1955

14 Przekazany do dyspozycji dyrektora Departamentu Więziennictwa MBP na własną prośbę.15 Przeniesiony do rezerwy MON.

410


411


NaczelnicyMielnicki Zdzisław Wacław p.o. –30 VI 1946Zimerman Alfred Chaim kpt. 1 VII 1946–1 III 1948Sitka Alfons Antoni por. p.o. 1 III 1948–30 IV 1949

por./kpt. 30 IV 1949–31 VII 1950Merza Aleksander Aleksander ppor./kpt. 1 VIII 1950–31 III 1955Wojciechowski Bernard Piotr por./kpt. p.o. 1 IV–30 IX 1955

30 IX 1955–1956Zastępcy

Sitka Alfons Antoni por./kpt. p.o. 1 VIII 1946–30 IX 194730 IX 1947–30 IV 1949

Merza Aleksander Aleksander ppor. p.o. 1 V 1949–31 III 195031 III–31 VII 1950

Glazman Michał Chaskiel por. 1 VIII 1950–30 IV 1952Chyżewski Jerzy Jan por./kpt. 20 V 1952–15 I 1954Wojciechowski Bernard Piotr ppor./por. 1 II 1954–31 III 1955Gorczyński Bolesław Jan por. 1 IV 1955–1956


NaczelnicyGuzik Bronisław Antoni ppor./kpt. p.o. 1 XI 1946–31 I 1947

31 I 1947–20 IV 1948Maćkowiak Bronisław Jan por./kpt. p.o. 1 V 1948–21 I 1953Rdzanek Tadeusz Antoni por./kpt. 1 XI 1953–31 III 1955

ZastępcyMaćkowiak Bronisław Jan ppor./kpt. 1 VII 1947–1949Gryta Henryk Marcin kpt. 1 I 1951–30 VI 1952Rdzanek Tadeusz Antoni por. 15 II–31 X 1953

Wydział Cenzury



NaczelnicyEttinger Filip Izaak por. p.o. –10 I 1948Owczarek Wacław Stanisław kpt. 1 IV 1955–1956

ZastępcyGrzybowski Alfons Władysław por./kpt. 1 IV 1955–7 IX 1961

412


413



Wydział „W”




Biuro Studiów



NaczelnicyBanasz Artur Adam por./kpt. 1 XI 1950–31 VII 1954Czajkowski Tadeusz Teofil kpt. p.o. 1 IV–31 VIII 1955

31 VIII 1955–28 XI 1956Zastępcy

Czajkowski Tadeusz Teofil por./kpt. 15 III 1952–31 III 1955Płotczyk Szczepan Kazimierz chor. 1 VII 1955–1956


NaczelnicyWitko Bolesław Aleksy ppor. 15 VI 1948–30 XI 1950Fitali Henryk Józef por. p.o. 1 XII 1950–

por./kpt. –31 VII 1953Zastępcy

Wyrębkiewicz Władysław Maciej ppor. 1 VI 1948–25 VII 1951Fitali Henryk Józef por. 1951–Zakrzewski Zdzisław Bolesław por. 15 I–31 VII 1953



412


413


NaczelnicySław Marian p.o. 2 VII 1945–31 III 1946Kolanowska Zofia Ignacy p.o. 1 IV 1946–14 I 1948Zimerman Marcela Józef chor. 15 I–15 XI 1948Zimerman Alfred Chaim kpt./mjr 1 IX 1948–31 III 1955Kamola Feliks Michał por./kpt. 1 IV–30 IX 1955Pawlaczyk Stanisław Bolesław por. 1 X 1955–28 XI 1956

ZastępcyKamola Feliks Michał ppor./kpt. 1 II 1951–1 VI 1953

p.o. 1 VI 1953–31 III 1955



Komendantura

NaczelnicyCielma Mieczysław p.o. 10 IV 1945–1946Sypniewski Stanisław Jakub ppor. 1946–24 II 1949Mikołajczak Feliks Ludwik chor. 25 II 1949–31 V 1950Kula Piotr Jan ppor. 1 VI 1950–I 1954



NaczelnicyWalczak Eugenia16 Henryk ppor. p.o. 1 VII 1946–30 IV 1948

1 V 1948–28 II 1949Gajecki Joachim Jan chor. 1 III 1949–15 XI 1950Szpirt Józef Wolf chor./kpt. p.o. 1 XI 1950–6 XII 1954

6 XII 1954–28 XI 1956Zastępcy

Walczak Eugenia Henryk ppor. 1 VII 1946–25 III 1949Szpirt Józef Wolf chor. 1 III–31 X 1950Szereszewski Jakub Izjasz ppor./por. 1 XI 1953–1955



16 Zwolniona i przekazana do dyspozycji Departamentu Personalnego MON.

414


415



Wydział Gospodarczy/Zaopatrzenia/Kwatermistrzostwa/Administracyjno-Gospodarczy/Zaopatrzenia

NaczelnicyPachniewski Edward 10 IV–5 V 1945Pieńkawa Zygmunt Józef –18 VII 1946Arski Józef (Flaksman Mordechaj)

Paweł (Newach)

chor. p.o. 15 VII 1946–31 III 19481 IV 1948–31 I 1954

Sikora Marian Paweł kpt. 1 II 1954–16 V 1955Mazur Jan Maciej por. p.o. 1 I–31 III 1955

31 III 1955–28 XI 1956Zastępcy

Boba Aleksander Józef chor. 10 IV 1945–Różański Stanisław Moryc chor. –24 VIII 1945Bielański (Ajzner) Karol17 Adolf por. p.o. 10 VII 1946–30 IX 1947Arski Józef (Flaksman Mordechaj)

Paweł (Newach)

chor. 1 X 1947–31 III 1948

Sulczyński Jan Marian kpt. 1 I 1949–31 V 1950Mazur Jan Maciej ppor./por. 1 IV 1953–31 XII 1954Bochner Szymon (Abram) Mojżesz por. –31 III 1955


NaczelnicySuwalski Wincenty18 Jakub por. –28 II 1950Kiryczenko Konstanty Marek chor./ppor. 1 III 1950–30 IX 1951Arleth Ludwik Ludwik ppor. p.o. 1 I 1951–31 III 1953

ZastępcyLipa Ozjasz Lejb VII 1949–Kiryczenko Konstanty Marek ppor. 15 II 1950–30 IX 1951Arleth Ludwik Ludwik ppor./por. 1 I 1951–31 III 1953Frąckiewicz Jan Antoni chor. 22 X 1953–

17 Zwolniony i przekazany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON.18 Zwolniony i przeniesiony do rezerw MON.

414


415


NaczelnicyDattner Jakub Herman 1 VII 1946–31 III 1947Kasica Antoni Kazimierz mjr 1 IV–30 XII 1947Słucki Izydor Szymon p.o. 1 VII 1948–30 IV 1950Goldin Michał (Chaim) Józef st. sierż. 1 V 1950–1956

ZastępcySłucki Izydor Szymon 1 X 1947–30 VI 1948Goldin Michał (Chaim) Józef 1 VII 1948–30 IV 1950Baron Bolesław Grzegorz chor. 1 IX 1951–30 VI 1953

Służba Kwaterunkowo-Budowlana Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyBochner Szymon (Abram) Mojżesz ppor./por. 1 III 1949–1951

ZastępcyFrąckiewicz Jan Antoni chor. –1 IV 1953Bochner Szymon (Abram) Mojżesz por. –31 III 1955


NaczelnicySzojmer Józef Izrael chor. 1 II 1950–

ZastępcySzojmer Józef Izrael chor. 1 II 1950–Graczkowski Feliks Józef ppor. –1 IV 1953


NaczelnicyMazur Jan Maciej chor./ppor. 1 III 1949–31 III 1953Jaworski Florian Jan chor. 15 XI 1953–

ZastępcyMazur Jan Maciej chor./ppor. 1 III 1949–31 III 1953

Wydział/Służba Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/WydziałuAdministracyjno-Gospodarczego


Kiryczenko Konstanty Marek chor. 1 IX 1948–1 III 1949

416


417


NaczelnicyRóżański Stanisław Moryc chor./por. 1949–1952

ZastępcyGajos Jan Józef sierż. –31 V 1950


NaczelnicyCiemiengo Władysław Stanisław –11 VI 1947Rubiłowicz Mieczysław (Morduch)

Michał (Mowsza)

mjr 12 VI 1947–31 I 1951

Pumpiański Rafał (Rafael)19 Henryk kpt. 1 III 1951–14 VII 1953Kołodziej Jan Jan mjr 15 VII 1953–

ZastępcyNowiński Henryk Maksymilian 15 III 1948–15 II 1950Pumpiański Rafał (Rafael) Henryk por./kpt. 1 IX 1950–28 II 1951Żuchowski Józef Walenty por. 1 V–1 XII 1953


DyrektorzyLicht Edward Dawid kpt. 1 VI 1948–1949

ZastępcyMetzger Bernard 2 IV 1947–Grylewicz Jan20 Jan 1 XII 1948–1 XII 1949Gofman Pejsach21 Chaim chor. p.o. 1 XII 1949–31 V 1952

chor./ppor. 31 V 1952–31 I 1954Toczkowski Edmund22 Ryszard kpt. 1 V 1953–14 I 1954Szymczak Zbigniew23 Stanisław por. 15 I 1954–Pawlik Andrzej24 Antoni ppor. 1 II 1954–



19 Oddany do dyspozycji dyrektora Departamentu Służby Zdrowia MBP.20 Zastępca ds. gospodarczych.21 P.o. zastępca ds. gospodarczych.22 Zastępca ds. leczniczych.23 Zastępca ds. leczniczych.24 Zastępca ds. administracyjno-gospodarczych.

416


417

Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie szczecińskim


PUBP/PUdsBP w Białogardzie25 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Bytowie26 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Chojnie

Kierownicy/szefowieZlasko Józef Adolf por. 1 IV 1955–

ZastępcyFurmański Kazimierz Antoni por. 1954–1955

PUBP/PUdsBP w Choszcznie

Kierownicy/szefowieDobrowolski Jerzy 20 IV 1945–Żuk Anatol Sergiusz ppor. p.o. 1 II–4 IX 1946Chrapkowski Stefan27 Jan chor. p.o. 1 VIII 1947–28 II 1949

chor./por. 28 II 1949–30 IX 1950Węglarski Stefan Stanisław chor./ppor. 1 X 1950–1951Andrzejewski Stanisław Kazimierz por. 1 IX 1952–30 VI 1956Chrost Bolesław Antoni ppor. 1 VII 1956–

ZastępcyLaskowski Jerzy 20 IV 1945–14 III 1946Chrapkowski Stefan Jan por. p.o. 31 I 1948–30 IV 1949Wojcieszak Jan Tomasz chor./ppor. p.o. 1 V 1949–31 III 1951Fagas Czesław Adam chor. 1 XI 1951–31 VIII 1952Gołąb Jan Teofil ppor. 1 IX 1952–31 I 1954Chrost Bolesław Antoni st. sierż./chor. 15 IV 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Człuchowie28 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Dębnie29

Kierownicy/szefowieDominiak Bronisław Antoni ppor. p.o. 30 I–28 II 1946Bloch Bogdan Józef kpt. p.o. 1 III 1946–30 IX 1947

30 IX 1947–31 VII 1948

25 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.26 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.27 Zmarł 30 VIII 1967 r. w Szczecinie.28 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie pomorskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.29 W 1945 r. siedziba PUBP w Królewcu/Kostrzynie nad Odrą.

418


419

Złotogórski Wacław Józef kpt. 1 VIII 1948–30 VI 1949Babiński Stanisław Stanisław ppor./por. 1 VII 1949–31 I 1951Koziar Eugeniusz Trofim chor./kpt. 1 II 1951–17 IX 1954Zdanko Józef Adolf kpt. 1955–1956

ZastępcyKozakiewicz Zygmunt 1945–1946Dominiak Bronisław Antoni bez stopnia/

ppor.p.o. –30 I 1946

Mikołajczyk Stefan30 Józef ppor. 10 X 1947–30 XI 1950Kosela Stanisław Feliks ppor. 1 XII 1950–1951Furmański Kazimierz Antoni chor./por. 1 IX 1952–1954

PUBP/PUdsBP w Drawsku31 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Głębokim

Kierownicy/szefowieKalinowski Józef Teofil chor./ppor. p.o. 1 XI 1947–31 I 1948

ZastępcyMichałowski Lucjan Wiktor chor. p.o. 10 IV 1947–31 III 1948

chor./ppor. 1 IV 1948–PUBP/PUdsBP w Goleniowie

Kierownicy/szefowieKosela Stanisław Feliks por./kpt. 1 IV 1955–1956


PUBP/PUdsBP w Gorzowie Wielkopolskim32 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Gryficach

Kierownicy/szefowieLewandowski Jakub Bolesław

Władysław p.o. –2 IX 1946

Żuk Anatol Sergiusz ppor. p.o. 5 IX 1946–30 IV 1947Szadkowski Tadeusz Walenty chor. p.o. 1 V–31 XII 1947

chor./ppor. 1 I–28 II 1948Małkiewicz Kazimierz Karol ppor./por. p.o. 1 III 1948–28 II 1949

por./kpt. 28 II 1949–18 IV 1950Muszyński Tadeusz Karol ppor. 19 IV 1950–6 V 1951

30 Zwolniony dyscyplinarnie i przeniesiony do rezerwy MON.31 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim.32 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.

418


419

Domagała Tadeusz Adam ppor. 10 V 1951–14 IX 1952Wiechnik Jan Jan ppor./por. 15 IX 1952–14 I 1953Borzyszkowski Ludwik Feliks chor./por. 15 II 1953–31 VIII 1956

ZastępcyMałkiewicz Kazimierz Karol ppor./por. 1 III 1948–28 II 1949Ślusarek Witold Leonard chor./ppor. 1 I 1950–6 V 1951Włodarczyk Bolesław Stanisław ppor./por. –31 X 1951Antkiewicz Bazyli Andrzej chor./ppor. 1 XI 1951–14 IX 1952Olczyk Józef Władysław por. 15 IX 1952–31 I 1956

PUBP/PUdsBP w Gryfinie

Kierownicy/szefowieŻurek Władysław Jan ppor. p.o. 1 II 1946–31 VII 1947Szymonik Wacław Aleksy chor. p.o. 1 VIII–9 XII 1947Godlewski Bronisław Witalis chor./ppor. p.o. 10 XII 1947–30 VI 1949Czajer Antoni Józef chor./ppor. p.o. 1 VII 1949–31 III 1950Jakowiec Jan Piotr chor./ppor. p.o. 1 IV 1950–31 I 1951Babiński Stanisław Stanisław por./kpt. 1 II 1951–14 I 1953Husakowski Wacław Józef ppor./por. 15 I 1953–30 IX 1954Kulpa Józef Michał por. 1 XI 1954–30 VI 1956Andrzejewski Stanisław Kazimierz kpt. 1 VII 1956–

ZastępcySzymonik Wacław Aleksy chor. 1 VIII–9 XII 1947Godlewski Bronisław Witalis ppor. 10 XII 1947–30 VI 1949Czajer Antoni Józef ppor. 1 VII–31 XII 1949Andrzejewski Stanisław Kazimierz st. sierż./ppor. 1 I 1950–31 III 1952Jakowiec Jan Piotr chor./ppor. 1 IV 1950–31 I 1951Galiszkiewicz Ryszard Kazimierz st. sierż./chor. 1 IV–31 XII 1952Meżyński Zdzisław Władysław ppor. 1 I–31 XII 1953Zieliński Jan Władysław chor./ppor. 1 II–31 X 1954Maciejak Bolesław Stanisław chor. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Kamieniu Pomorskim

Kierownicy/szefowieJózefiak Jan Władysław Konstanty ppor. p.o. 8 VIII 1945–29 I 1946

29 I 1946–1 V 1947Mikołajczyk Marian Stanisław 1 V–15 VI 1947Wasowski Ryszard Antoni plut. 16 VI–1 VIII 1947Dawidowicz Antoni Józef p.o. 1 X–30 XI 1947Zając Wacław Józef kpt. p.o. 1 XII 1947–30 IV 1948

1 V 1948–31 III 1950Tabor Kazimierz Paweł ppor./kpt. 1 IV 1950–31 I 1952

420


421

Nowak Józef Franciszek por. 1 II–14 VII 1952Krukowski Zygmunt Feliks por. 1 IX 1952–31 X 1953Kowalczyk Mieczysław Ignacy ppor./por. 1 XI 1953–31 X 1954Banach Edward Józef chor. p.o. 1 XI 1954–31 III 1955Żukowski Michał Michał por. 1 IV–31 VIII 1955Kowalczyk Ryszard Aleksander por. 1 IX 1955–1956

ZastępcyDawidowicz Antoni Józef p.o. 1 V–30 IX 1947

30 IX–30 XI 1947Zając Wacław Józef kpt. 1 XII 1947–30 IV 1948Kwieciński Józef Łukasz chor./por. 1 VII 1949–31 I 1953Maroszek Ludwik Józef ppor. 1 IX 1953–31 V 1954Banach Edward Józef chor. 1 XI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Kołobrzegu33 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Koszalinie34 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Łobzie

Kierownicy/szefowieMotyczyński Kazimierz Bolesław p.o. 1 II–1 VII 1946Woźnicki Władysław Ignacy chor./ppor. p.o. 5 XI 1946–30 IX 1947

1 X 1947–14 III 1948Woskowski Jan Stanisław chor./por. p.o. 15 III 1948–28 II 1949

1 III–31 VIII 1949Sokołowski Jan Ignacy por. p.o. 1 X 1949–31 I 1951Jarecki Wiktor Stanisław por. 1 II 1951–14 IX 1952Wiśniewski Stanisław Aleksander kpt. 15 IX 1952–31 III 1953Machula Roman Franciszek ppor./por. 1 IV 1953–31 III 1955Dankowski Jerzy Bolesław kpt. 1 IV 1955–31 VIII 1956Orlicki Józef Stanisław kpt. 1 IX 1956–

ZastępcyWitosławski Henryk 5 VII 1945–Woźnicki Władysław Ignacy chor./ppor. 5 XI 1946–14 III 1948Woskowski Jan Stanisław chor./por. 15 III 1948–28 II 1949Sokołowski Jan Ignacy por. 1 X 1949–31 I 1951

33 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim.34 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim.

420


421

Kaszyński Tadeusz Józef sierż./chor. 1 I–30 IX 1950Jabłoński Mieczysław Stanisław ppor. 1 X 1950–Kosela Stanisław Feliks por. 1 X 1952–31 III 1955Kapuściński Walenty Walenty chor./ppor. 1 IV–30 XI 1955Sypniewski Stanisław Wincenty ppor. 1 IV 1956–

PUBP/PUdsBP w Miastku35 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Myśliborzu

Kierownicy/szefowieManes Henryk Aron p.o. 17 V 1945–31 I 1946Gliński Zygmunt Józef ppor./por. p.o. 25 III 1946–26 III 1948Wiśniewski Stanisław Aleksander chor./por. p.o. 1 IV 1948–1 X 1950Szycko Feliks Mikołaj por. 1 X 1950–14 V 1951Kaczorowski Antoni Józef ppor. 15 V–31 VIII 1951Dankowski Jerzy Bolesław por./kpt. 1 III 1952–31 III 1955Antkiewicz Bazyli Andrzej por. 1 IV 1955–1956

ZastępcyEttinger Filip Izaak chor. 1 II–10 IV 1946Gliński Zygmunt Józef ppor./por. 25 III 1946–26 III 1948Wiśniewski Stanisław Aleksander chor./por. 1 IV 1948–28 II 1950Paruszewski Leonard Władysław chor./ppor. 1 III 1950–30 IV 1951Kapuściński Walenty Walenty chor. 1 IX 1952–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Nowogardzie

Kierownicy/szefowieRoszkowski Eugeniusz Ludwik chor./por. p.o. 17 V 1945–31 X 1947Sawicki Stanisław Borys por. p.o. 1 XI 1947–31 I 1948Korski (Gransztof) Julian36 Julian mjr 1–28 II 1948Różański Kazimierz Bronisław ppor./por. p.o. 1 III–30 IX 1948Sokołowski Jan Ignacy ppor./por. p.o. 1 X 1948–30 IX 1949Ciesielski Józef37 Stanisław kpt. p.o. 1 X 1949–9 IX 1950Adamski Stanisław Antoni por./kpt. 1950–1951Gładki Czesław38 Aleksander chor. –9 VII 1951Żukowski Michał Michał ppor./por. p.o. 1952–31 III 1955Mostowski Wiktor Józef por. 1 IV 1955–30 VI 1956Kulpa Józef Michał por. 1 VII 1956–

35 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.36 Zmarł 17 X 1975 r. w Lęborku.37 Przekazany do dyspozycji Departamentu Kadr MBP.38 Przekazany do dyspozycji dyrektora Departamentu Kadr MBP.

422


423

ZastępcyBrysz Adam (Abram) Benoch 17 V 1945–1 IV 1946Dyląg Franciszek Karol chor. p.o. 10 XII 1947–1 III 1948Różański Kazimierz Bronisław ppor./por. 1 III–30 IX 1948Sokołowski Jan Ignacy chor./ppor. 1 III 1948–30 IX 1949Ciesielski Józef Stanisław kpt. 1 X 1949–1 IV 1950Bagiński Czesław Stanisław chor./ppor. 1 IV 1950–30 VI 1951Antczak Wiktor Michał chor. 1 XI 1951–1952Żukowski Michał Michał ppor./por. 1952–31 III 1955Flis Bolesław Piotr ppor. 1 XI 1952–30 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Pile39 – zob. województwo poznańskie

PUBP/PUdsBP w Pyrzycach40

Kierownicy/szefowieKulesiewicz Stanisław 17 V 1945–Krukowski Zygmunt Feliks 1947Żurek Władysław41 Jan ppor. p.o. 1 VIII 1947–28 II 1948Kasperski Kazimierz42 Jan chor./ppor. p.o. 1 III 1948–1 IV 1949Kaczorowski Antoni Józef chor. 15 V 1949–30 XI 1950

chor./ppor. 30 XI 1950–14 V 1951Grabowski Władysław Ignacy ppor. p.o. 15 V 1951–31 VIII 1952Nowiński Roman Kazimierz ppor./por. 1 IX 1952–1956

ZastępcyMandel Abram 17 V 1945–Żurek Władysław Jan ppor. 1 VIII 1947–28 II 1948Kasperski Kazimierz Jan chor./ppor. 1 III 1948–1 IV 1949Kaczorowski Antoni Józef chor. 15 V–31 XII 1949Nowiński Roman Kazimierz sierż. 1 I 1950–28 II 1951Grabowski Władysław Ignacy ppor. 15 V 1951–30 VIII 1952Kulpa Józef Michał chor./por. 1 VII 1952–31 X 1954Głód Mieczysław Wilhelm por. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Sławnie43 – zob. województwo koszalińskie

39 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim.40 Wcześniej siedziba PUBP w Lipianach.41 Zwolniony na własną prośbę i oddany do dyspozycji Departamentu Personalnego MON.42 Zwolniony dyscyplinarnie na wniosek Wydziału ds. Funkcjonariuszy WUBP.43 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.

422


423

PUBP/PUdsBP w Słupsku44 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Stargardzie Szczecińskim

Kierownicy/szefowieWoźniak Kazimierz p.o. 20 IV–29 V 1945Domagała Zygmunt ppor. 29 V 1945–31 I 1946Aszychmin Borys Beniamin por./kpt. 1 II 1946–28 II 1948Kunicki Kazimierz Bolesław por./kpt. 1 III 1948–15 VI 1949Świnoga Władysław Franciszek por. 16 VI–1 VII 1949Złotogórski Wacław Józef kpt. 1 VII 1949–1 IX 1950Barczyński (Baran) Jan Andrzej ppor./por. 1 X 1950––14 II 1954Antkiewicz Bazyli Andrzej ppor./por. 15 II 1954–31 III 1955Machula Roman Franciszek por. 1 IV 1955–1956

ZastępcyWłodarski Zygmunt 20 IV–11 V 1945Domagała Zygmunt p.o. 12 V–31 XII 1945Mikołajczyk Stefan Józef ppor. 20 XI 1946–9 X 1947Rutkowski Aleksander Aleksander 10 X 1947–Grabowski Władysław Ignacy chor./ppor. 1 XII 1949–1951Krukowski Zygmunt Feliks ppor. 1 XI 1951–1952Żychowicz Mieczysław Marian ppor./por. 1952Nowak Witold Wojciech ppor./por. 15 XII 1952–31 III 1955Jaskuła Bolesław Piotr por. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Strzelcach Krajeńskich45 – zob. województwo zielonogórskie

MUBP/MUdsBP w Szczecinie

Kierownicy/szefowieKilanowicz Jerzy Szczepan kpt./mjr 24 VII–31 XI 1945Dąbrowski Tadeusz46 Andrzej p.o. 1 XII 1945–21 IV 1946Zaręba Mieczysław Bolesław chor. 1947–31 VII 1948


PUBP/PUdsBP w Szczecinie

Kierownicy/szefowieHorn Nesaniol p.o. 25 IV 1945–Stefański Mieczysław Wacław ppor. –31 I 1946

44 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie gdańskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszalińskim.45 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.46 Aresztowany.

424


425

Szymański Henryk Jan p.o. 1 II–13 VIII 1946Kalinowski Józef47 Teofil ppor. p.o. 31 I–15 XI 1948Świnoga Władysław Franciszek por. 1 VII 1949–30 XI 1950Nowiński Roman Kazimierz chor./ppor. 1 III 1951–Wtorek Piotr Michał por. 1 VII 1952–9 XI 1953Szmit Antoni Stanisław kpt. 15 VII 1954–1956

ZastępcyKilanowicz Jerzy Szczepan kpt. 10 IV–24 VII 1945Kalinowski Józef Teofil ppor. 31 I–15 XI 1948Michałowski Lucjan48 Wiktor chor. p.o. –15 XI 1948Babiński Stanisław Stanisław chor./ppor. 1 I–30 VI 1949Kaliszka Bronisław Antoni por. 1 I 1950–31 VII 1951Wtorek Piotr Michał por. –30 VI 1952Meżyński Zdzisław Władysław chor./ppor. 1 VII–31 XII 1952Galiszkiewicz Ryszard Kazimierz chor./ppor. 1 I 1953–31 VIII 1954Zieliński Jan Władysław ppor. 1 XI 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Szczecinku49 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Świebodzinie50 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Świnoujściu

Kierownicy/szefowieKalinowski Józef Teofil chor. p.o. 1 VIII 1946–31 X 1947Szarkowski Jan Leon por. p.o. 1 XI 1947–30 IV 1948

por./kpt. 30 IV 1948–31 III 1950Nowak Józef Franciszek ppor./por. 1 IV 1950–31 I 1952Tabor Kazimierz Paweł kpt. 1 II 1952–19 VIII 1954Moch Mieczysław Ludwik por. 20 VIII 1954–1956

ZastępcyIwanicki Feliks Mieczysław p.o. 1 II–1 VIII 1946Małkiewicz Kazimierz Karol por. 10 IV 1947–1 III 1948Szarkowski Jan Leon por. 1 XI 1947–1 V 1948Polewka Mieczysław Andrzej ppor. 1 I–1 VI 1949Szymczak Jan Adam chor. p.o. 1 VI–14 VII 1949

47 Zwolniony w związku z prowadzonym dochodzeniem.48 Zwolniony w związku z prowadzonym dochodzeniem.49 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim.50 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.

424


425

Sikora Ludwik Antoni ppor. 15 VII 1949–31 III 1950Rudnicki Roman Stanisław st. sierż./chor. p.o. 1 IV–10 IX 1950Grudziński Marian Kacper ppor. 15 I–31 VIII 1951Husakowski Wacław Józef chor./ppor. 1 XI 1951–14 I 1953Brzeszczak Bogdan Franciszek chor. 1 IV 1954–1955

PUBP/PUdsBP w Wałczu51 – zob. województwo koszalińskie

PUBP/PUdsBP w Wolinie


Brzeszczak Bogdan Franciszek ppor. 1955–1956PUBP/PUdsBP w Złotowie52 – zob. województwo koszalińskie

Opracowanie: Tomasz Rochatka, Igor Hałagida

51 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie szczecińskim, następnie koszalińskim.52 Powiat do 29 V 1946 r. w województwie pomorskim, następnie szczecińskim i od 28 VI 1950 r. koszaliń-skim.

426


427

WOJEWÓDZTWO WARSZAWSKIE


WUBP/WUdsBP w Warszawie

Kierownicy/szefowieKwiatkowski Sergiusz 1–24 XI 1944

Broniatowski Mieczysław1 Paweł mjr –6 II 1945

Bielecki (Frey) Jan Wacław mjr p.o. 6 II–5 IV 1945

Dominik Władysław2 Jan mjr p.o. 6 IV 1945–15 I 1946

Olkowski Jan Mikołaj mjr 1 III–25 (27) V 1946

Paszta Tadeusz3 Józef ppłk/płk 15 V 1946–22 III 1948

Łanin Grzegorz Bazyli ppłk 12 IV 1948–22 II 1950

Trochimowicz (Trachimowicz?) Bronisław4

Marcin ppłk 17 II 1950–15 X 1954

Nowakowski Jerzy mjr p.o. 1 X 1954–30 XI 1955

1 XII 1955–15 VII 1956

Wołkow Jan5 Aron ppłk 15 VII 1956–15 III 1957

ZastępcyCzaplicki Józef (Kurc Izydor)6

Henryk (Hereks)

kpt. –15 I 1945

Światło Józef (Fleischfarb Izaak)7

Gabriel por./kpt. 17 I–16 IX 1945

Kwiatkowski Jan 17 II–16 IX 1945

Krakowski Józef8 Ignacy ppłk 15 IX 1945–4 IX 1948

Trochimowicz (Trachimowicz?) Bronisław

Marcin ppłk 5 IX 1948–16 II 1950

Sawicki Henryk mjr 1 III 1949–15 X 1951

Marzecki Jan Stanisław kpt. 21 X 1950–19 V 1952

Grynblat Borys (Boruch) Jerychim mjr 25 VII 1952–31 I 1953

Piecychna Kazimierz kpt. 1 I 1953–1 III 1954

Chudy Józef Józef kpt. 15 VI 1954–14 X 1955

Nowakowski Jerzy mjr 1 VIII 1954–30 XI 1955

1 Nie później niż od listopada 1944 r.; zmarł 22 VI 1989 r. w Warszawie.2 Zmarł w 1969 r. w Warszawie.3 Od 1940 r. współpracownik NKGB.4 Oficer sowiecki; w 1954 r. wyjechał do ZSRR.5 Zmarł 24 I 1999 r. w Warszawie.6 Absolwent kursu NKWD w m. Gorki w 1941 r.; zmarł 26 VI 1985 r. w Warszawie.7 5 XII 1953 r. zbiegł za granicę.8 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie w 1944 r.; w 1968 r. wyjechał do Izraela.

426


427

Wołkow Jan Aron ppłk 15 VIII 1955–14 VII 1956Imiołek-Śliwa Władysław9 Wincenty ppłk 1 IX–27 XI 1956


NaczelnicyGontarski Jerzy por. 6 X 1944–16 VII 1945Skowrońska Emilia 20 X–17 XII 1944 Kaczor Czesław Franciszek kpt. 5 VII 1945–14 I 1948Szostak Jan Jan por. p.o. 15 I–6 XII 1948Bartosik Stanisław Jan ppor. 6 XII 1948–Kowal Józef Franciszek kpt. p.o. 15 X 1950–15 I 1952

15 I 1952–Ostaś Józef Franciszek kpt. 1 IV 1955–

ZastępcySzostak Jan Jan por. 8 VI 1945–6 XII 1948Kowal Józef Franciszek kpt. 15 X 1950–15 I 1952Mrozowski Józef Antoni ppor. 1 XI 1950–5 XI 1951Adasiak Wacław Wacław kpt. 1 XII 1952–Knyziak Zygmunt Stanisław kpt. 1 IV 1955–Bober Jan Aleksander kpt. –31 VII 1955


NaczelnicyJałkowski Aleksander 2 II–16 XII 1945Witkowski Stefan p.o. 25 IV 1945–Konopka Henryk Bolesław kpt. 1 XII 1945–10 VII 1947Kuckowski Henryk Jan kpt. 1 III 1948–11 III 1949Kasztański Zenon Eliasz por. p.o. 1 VI 1949–Hajdukiewicz Jan Józef por./kpt. p.o. 15 III 1951–Kasztański Zenon Eliasz por. 1 VIII–6 XII 1951Goleniewski Michał Bolesław mjr –31 V 1953

ZastępcyKuckowski Henryk Jan kpt. p.o. 30 VI–24 VII 1945Chmiel Walenty Jan 24 VII 1945–15 I 1946Kuckowski Henryk Jan kpt. 25 IV 1947–1 III 1948Kasztański Zenon Eliasz chor. p.o. 1 VI 1948–31 V 1949

por. 31 V 1949–1 VIII 1951Kozera Jerzy Bolesław chor. 1 VI–1 IX 1949

9 Występował też jako Śliwa-Imiołek, w 1948 r. powrócił do właściwego nazwiska Śliwa; zmarł 18 XII 1976 r. w Warszawie.

428


429

Serwiński Eugeniusz Bronisław kpt. 15 VIII 1950–14 III 1952Hajdukiewicz Jan Józef por. 15 III 1951–1 IV 1955Kuczbajski Józef Ludwik ppor. 1 IV 1953–Czyż Tadeusz Adam por. 1 IX 1954–31 III 1955

Wydział II

NaczelnicyMarzysz Stanisława Wojciech chor./por. p.o. 20 IV 1945–1 XI 1947

por. 1 XI 1947–1 II 1950Wosiński Tadeusz Kazimierz por. p.o. 1 II–1 XII 1950Szuster Ryszard Stanisław por. 1 XII 1950–15 V 1951Rozenwaks Józef Mojżesz por. p.o. 15 VII 1951–31 X 1953Lasocki Edmund Kazimierz chor. p.o. 25 X 1951–(10 IX 1952?)Kozłowski Stanisław Aleksander kpt. 15 IV 1954–31 III 1955Osłowski Józef Józef kpt. 1 V 1955–31 I 1956Jasiński Kazimierz Stefan kpt. 1 III 1956–

ZastępcyMarzysz Stanisława Wojciech chor./ppor. 20 IV 1945–1 XI 1947Kwiatkowski Franciszek Michał por. 1 VI 1945–1 III 1948Oliwa Rozalia Henryk kpt. 10 I–16 X 1948Wosiński Tadeusz Kazimierz chor. 1 X 1948–31 I 1950Rozenwaks Józef Mojżesz ppor./por. 1 IX 1950–1 XI 1953Krzyżanowski Władysław Antoni kpt. 1 II–20 XI 1953Urbański Tadeusz Józef kpt. 15 XII 1953–31 III 1955Chabros Marian Józef por. 1 II 1955–Czyż Tadeusz Adam por. 1 IV 1955–


NaczelnicyPomorski Romuald Jan por. 1 VII–31 XII 1945

ZastępcyZelwiański Ryszard por. 10 II–23 VII 1945

Wydział III

NaczelnicyPomorski Romuald Jan por. 1 I 1946–Witkowski Stefan p.o. –15 IV 1946Chmiel Walenty Jan por. p.o. –11 VI 1946Maszara Mikołaj Piotr kpt. –31 VIII 1947

428


429

Wiśniewski Józef Adam mjr 1 IX 1947–28 VII 1948Kwiatkowski Tadeusz Stanisław por. p.o. 1 VIII 1948–18 IV 1950Żelazko Jan Zygmunt kpt. 1 VIII 1950–31 I 1951Głowacki Eugeniusz Bolesław kpt. 1 II 1951–Korga Michał Roman mjr p.o. 24 IX 1954–31 III 1955

1 IV 1955–Zastępcy

Witkowski Stefan 10 III–25 IV 1945Klitenik Leon Dawid 1 VII–27 X 1945Pomorski Romuald Jan kpt. 1 I 1946–12 XII 1947Koc Stefan Piotr kpt. 1 I 1948–31 III 1949Żelazko Jan Zygmunt kpt. 1 IV 1949–31 VII 1950Zabawa Zdzisław Konstanty kpt. 1 IX 1950–31 V 1951Szwagierczak Ryszard Stanisław kpt. 1 VI 1951–Zabawa Zdzisław Konstanty kpt. 1 I–15 II 1952Tabaczyński Ryszard Edward chor. 15 II–1 XII 1952Górnicki Zdzisław Mikołaj kpt. 1 II 1954–30 IV 1955Noga Jerzy Franciszek kpt. 15 VIII 1954–31 III 1955Piotrowski Jerzy Stefan ppor. 1 IV 1955–Gliński Dionizy Feliks ppor. 1 IV 1956–

Wydział IV

NaczelnicyStefańczak Jan Jan por./kpt. p.o. 31 V–1 XI 1946

kpt. 1 XI 1946–14 IV 1948Radziukiewicz (Lalko) Czesław

Kazimierz kpt. 15 IV–30 IX 1948

Grzymajło Piotr10 Jan kpt. 1 X 1948–31 XII 1950Szuster Ryszard Stanisław por. 15 V 1951–24 XI 1952Kozarzewski Włodzimierz Walerian kpt. 15 VIII 1953–16 IX 1954Milewski Mirosław Bolesław kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956Kołaczyński Jan por. –15 XII 1955

ZastępcyStefańczak Jan Jan por./kpt. 31 V–29 XI 1946Kupryniec Stefan Jan por. 1 IV 1946–16 II 1948Cytron Samuel11 Filip (Fiszel) ppor./por. p.o. 1 X 1948–1 IX 1950

por. 1 IX 1950–1 VI 1951Kozarzewski Włodzimierz Walerian kpt. 1 XII 1951–15 VIII 1953

10 Oficer sowiecki; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; w styczniu 1952 r. wyjechał do ZSRR.11 W 1969 r. wyjechał do Izraela.

430


431

Oleksiak Albin Feliks por. 1 VII 1953–31 VIII 1954Szczec Edmund Wacław kpt. 1 XII 1954–31 III 1955Karpiuk Ryszard Jan ppor. 1 IV 1955–Wyszyński Jerzy Marian por. 1 IV 1955–Kosakowski Wacław Józef kpt. 1 IV–31 V 1955Ćwik Aleksander Władysław kpt. 1 VI 1955–

Wydział V

NaczelnicyKonopka Tadeusz Leon kpt. 1 IV–29 XI 1946Halicki Ignacy Józef kpt. 1 X 1946–15 VI 1947Bartold Zygmunt Felicjan kpt. 20 XII 1947–Kania Jan kpt. p.o. 15 IX 1948–1 VII 1949Dobrzyński Edmund Jan kpt. 15 V 1950–Chudy Józef Józef por. p.o. 1 II 1951–14 III 1953Zalewski Władysław Ernest por. 15 III 1953–(16 IX 1954?)Kowalczyk Wacław Piotr por. 1 IV–1 IX 1955Bazel Marian Jan kpt. p.o. 1 IX 1955–28 XI 1956

ZastępcyBartosik Stanisław Jan chor. p.o. 1 V 1947–1 VI 1948

1 VI–6 XII 1948Kania Jan kpt. –1 VII 1949Chudy Józef Józef kpt. 1 IX 1950–15 III 1953Zajda Kazimierz Bernard por. 1 II 1951–15 I 1953Wojtala Marian Franciszek ppor. 15 V 1953–20 I 1954Bazel Marian Jan kpt. 1 IX 1955–28 XI 1956Jagodziński Ryszard Jan por. 1 X 1955–


NaczelnicyOsiewicz Franciszek Jan kpt. –1 VII 1947Rozalski Stanisław Szczepan por. 10 III 1948–1 IV 1949Koc Stefan Piotr mjr 1 IV 1949–31 VIII 1953Chojnowski Edward Maksymilian por. 1 IX 1953–

ZastępcyNaziębło Zygmunt Władysław por. 11 VIII 1945–31 VIII 1950Chojnowski Edward Maksymilian ppor. 1 IX 1950–1 IX 1953Skrzynecki Władysław Władysław por. 1 X 1953–

430


431

Wydział VIII

NaczelnicySzechter Ajzyk Abram por./kpt. 1 III–20 X 1946Oliwa Rozalia Henryk por. p.o. 20 X 1946–Grzymajło Piotr Jan mjr 21 XII 1951–Serwiński Eugeniusz Bronisław kpt. 15 III–4 VIII 1952

ZastępcyOliwa Rozalia Henryk por. p.o. 20 X 1946–Liwski Zygmunt Zygmunt por. 15 XII 1951–1 X 1953Serwiński Eugeniusz Bronisław kpt. –15 III 1952Kowalczyk Wacław Piotr por. 15 XI 1953–31 III 1955

Wydział IX

NaczelnicyMilewski Mirosław Bolesław kpt. 1 III 1953–31 VIII 1954

ZastępcyNowak Zbigniew Szczepan kpt. –10 VIII 1953Iwanow Leonard Maciej por. 1 IV 1955–

Wydział X

NaczelnicySzajak Gustaw Izaak (Icek?) por./kpt. 15 I 1952–30 IX 1954Kozłowski Stanisław Aleksander mjr 1 IV 1955–

ZastępcyPielasa Józef Jan por. 1 II 1952–30 XI 1953Czyż Tadeusz Adam por. 1 XII 1953–31 VIII 1954


NaczelnicyChudy Józef Józef kpt. 15 III 1953–14 VI 1954Mrozowicz Mieczysław Stefan por. 1 IV 1955–28 II 1956Pilawski Tadeusz por. 1 III–28 XI 1956

ZastępcyNowak Zbigniew Szczepan kpt. 10 VIII 1953–Mrozowicz Mieczysław Stefan por. 15 XI 1953–31 III 1955Koziński Henryk Wawrzyniec kpt. 1 IV 1955–Białobrzeski Mieczysław ppor. 1 I–15 XII 1956

Wydział Miejski


432


433

Inspektorat Wiejski

NaczelnicyMilewski Mirosław Bolesław kpt. 1 IX 1954–31 III 1955

ZastępcyOleksiak Albin Feliks por. 1 IX 1954–31 III 1955

Wydział „A”

NaczelnicyRozalski Stanisław Szczepan ppor. p.o. 12 II–1 V 1946

por. 1 V 1946–10 III 1948

Sawicki Władysław Hieronim kpt. p.o. 1 IV–14 X 1948

Marzecki Jan Stanisław por. 15 X 1948–21 X 1950

Nalazek Józef Józef ppor. 1 XI 1950–16 IV 1951

Naziębło Zygmunt Władysław kpt. 15 VII 1951–30 IX 1954

Szajak Gustaw Izaak(Icek?)

kpt. 1 X 1954–30 IV 1955

ZastępcyBitter Adam Michał ppor. p.o. 1 I 1947–1 II 1948

Marzecki Jan Stanisław por. 1 II–14 X 1948

Sawicki Władysław Hieronim por./kpt. 1 IV–14 X 1948

Naziębło Zygmunt Władysław kpt. 1 XI 1950–15 VII 1951

Wróblewski Ryszard Władysław por. 15 XI 1951–31 III 1955


NaczelnicyŁobanowski Jerzy mjr –10 XI 1949

Roykiewicz Ryszard Wacław por./mjr 1 IX 1950–9 VIII 1953

Prośniak Kazimierz Józef kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyHalicki Ignacy Józef kpt. 12 II–1 X 1946

Roykiewicz Ryszard Wacław por. 1 XI 1946–31 V 1948

Jakubowski Stanisław Władysław chor. 1 VI–10 XII 1948

Guzik Bronisław Antoni kpt. 1 I 1949–1 VIII 1950

Chudy Kazimierz Józef por./kpt. 1 X 1950–15 IV 1951

Ostaś Józef Franciszek por. 15 VI 1951–1 IX 1953

Radziszewski Wiesław Kazimierz kpt. 15 XI 1953–31 III 1955

Ircha Henryk Józef por. 1 IV 1955–

432


433


NaczelnicyRomaniuk Kuźma12 Leon kpt. p.o. 8 V–28 VII 1945

28 VII 1945–1 III 1947Zarembiuk Antoni13 Aleksander mjr 20 I 1947–1 V 1948Szemiot Stanisław por. 1 V 1948–15 II 1949Jakubowski Stanisław Władysław por. 1 III 1949–31 III 1951Wawrzeniuk Jan Jan kpt. 1 IV 1951–20 IX 1953Knyziak Zygmunt Stanisław kpt. 1 X 1953–31 III 1955

ZastępcyFeret Kazimierz14 Aleksander por. 1 V 1945–1 I 1952Minc Adam Henryk por. 1 VI 1952–28 II 1953Knyziak Zygmunt Stanisław por. 1 III–30 IX 1953Kosakowski Wacław Józef kpt. 1 XI 1953–31 III 1955

Wydział Cenzury

NaczelnicySzechter Ajzyk Abram por. 15 V 1945–1 III 1946

ZastępcySzechter Ajzyk Abram por. –15 V 1945


NaczelnicyOliwa Rozalia Henryk por. p.o. –1 XI 1947

1 XI 1947–10 I 1948Zastępcy

Książkiewicz Alicja Bolesław p.o. 1 I 1947–10 I 1948Oliwa Rozalia Henryk por. –1 XI 1947Czeredys Jan Jan por. 1 IV 1955–



Wydział „W”


Glińska Krystyna Stanisław ppor. 1 III 1956–

12 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.13 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.14 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

434


435



Biuro Studiów



NaczelnicyPloch Mieczysław Piotr chor. 15 IX 1950–15 VIII 1952Mućko Edward Stanisław ppor. p.o. 15 VIII 1952–23 II 1953Urbański Ryszard Feliks ppor. p.o. 1 IV 1953–1 XII 1954Mućko Edward Stanisław ppor. 1 XII 1954–31 I 1957

ZastępcyMućko Edward Stanisław ppor. 1 XI 1951–23 II 1953Romanowicz Władysław Piotr ppor. 15 I 1953–1 XII 1954Urbański Ryszard Feliks ppor. 1 IV 1953–1 IV 1955


NaczelnicyFronczak Jerzy Bernard por. 1 XI 1947–15 XII 1948Marzysz Stanisława Wojciech kpt. 1 II 1950–31 VIII 1953

ZastępcyKustra Roman kpt. 15 XII 1948–1 V 1950Naszkowska Zofia Michał chor. 15 VIII 1950–15 VIII 1953




NaczelnicySkowrońska Emilia 17 XII 1944–8 II 1945Michaelson-Sadowska Felicja Mojżesz 15 V 1945–Kirsz Regina Abram ppor. p.o. 12 II 1946–30 XI 1950

1 XII 1950–Naszkowska Zofia Michał por. 1 IV 1955–28 XI 1956

434


435

ZastępcyMichaelson-Sadowska Felicja Mojżesz –15 V 1945Sorokowski Bohdan Stanisław por./kpt. 1 VI 1948–31 V 1950Kirsz Regina Abram chor. 1 VI 1948–30 XI 1950Krzyżanowski Władysław Antoni kpt. 1 VI 1950–31 I 1953Feret Kazimierz Aleksander kpt. 1 I 1952–Czajka Eugenia Aleksander ppor. 1 IV 1953–1 IV 1955



Komendantura



NaczelnicyKiersnowski Aleksander Jan 1 I 1946–31 XII 1947Pietrucha Franciszek Wincenty kpt. p.o. 15 I 1948–21 XII 1949Perła Rafał (Rafael) Mojżesz por. 1 III 1950–15 II 1953Wołczak Stefan Konrad kpt. 1 XII 1954–28 XI 1956

ZastępcyKluczyński Feliks Wincenty chor. 1 I 1947–1 IV 1948Wajs Jadwiga Chaim 15 IV 1948–31 III 1950Pietrucha Franciszek Wincenty kpt. –21 XII 1949Wołczak Stefan Konrad por. 1 XI 1952–1 XII 1954Osiewicz Alicja Roman chor. 1 II 1955–






NaczelnicyLer Roman Stanisław ppor. 1 IV 1946–14 III 1947Giblak Jan Michał kpt. 15 III–14 X 1947Leniarski Zdzisław Piotr p.o. 15 X 1947–31 VIII 1949

436


437

Branicki Witold Jan mjr 1 VI–14 XII 1951Golnowski (Goldlust) Józef Herman kpt. 15 XII 1951–1 II 1953Grynblat Borys (Boruch) Jerychim mjr 1 II–31 V 1953Golnowski (Goldlust) Józef Herman kpt. 15 VI 1953–7 XII 1954

ZastępcyLer Roman Stanisław ppor. –31 III 1946Smulczyński Stanisław Franciszek p.o. 1 IV 1946–1 III 1947Słobodski Józef (Izaak) Abram por. 1 III–30 VI 1947Leniarski Zdzisław Piotr 15 X 1947–31 VIII 1949Czereśnia Józef (Mejlich Josek)15

Henryk (Chemia)

por. 1 IV 1948–15 V 1949

Sorokowski Bohdan Stanisław kpt. 1 VI 1950–1 VI 1951Golnowski (Goldlust) Józef Herman 1 VI–14 XII 1951Strzelczyk Stefan Jan por. 1 I–1 XII 1954Ruder Mieczysław Stanisław por. 1 IV 1954–


NaczelnicyHauc Marcin Marcin –11 IV 1949Witkowski Aleksander Władysław ppor. 1 IV 1949–15 I 1954Tomaszewski Edward por. 15 I 1954–



NaczelnicyKrasiczyński Bolesław Kazimierz por. 1 IX 1947–29 II 1948Bilanda Franciszek Marcin por. 1 IX 1948–

ZastępcyBaron Bolesław Grzegorz chor. 1 VII 1953–


NaczelnicyKurpis Kazimierz Tomasz 1 VII 1949–31 III 1951Perelmuter Abram Aron kpt. 1 XII 1951–31 I 1953Ruder Mieczysław Stanisław por. –31 III 1955



436


437

Służba Mundurowa/Taborowo-Mundurowa Kwatermistrzostwa/WydziałuAdministracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyGolnowski (Goldlust) Józef Herman por. 1 I 1949–1 VI 1951Repalski Czesław Franciszek chor. 1 VI 1951–

ZastępcyRepalski Czesław Franciszek chor. –1 VI 1951

Służba/Wydział Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/WydziałuAdministracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyStrzelczyk Stefan Jan chor./por. p.o. 1 I 1949–31 III 1953

por. 1 VI 1953–1 I 1954Zastępcy – brak danych




NaczelnicyBranicki Witold Jan mjr 1 VII 1949–1 VI 1951Knyziak Zygmunt Stanisław por. –1 VIII 1952Wojciechowski Józef Franciszek chor. 1 IV 1953–31 I 1954Elmam Władysław Józef ppor. 1 II 1954–



NaczelnicyTurski Jerzy Jan kpt. –14 VIII 1947Gamrada Ludwik Szymon mjr 15 VIII 1947–Wrzesiński Tadeusz Stanisław por. 15 VIII 1949–1 IV 1952Stankiewicz Mieczysław Władysław por. 1 VI 1952–1 V 1954

ZastępcyBebczuk Piotr Naum 1 XI 1946–Stankiewicz Mieczysław Władysław por. 1 VII 1951–31 V 1952Bobikiewicz Jan Antoni –15 II 1953



438


439



Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie warszawskim


MUBP/MUdsBP w Błoniu16

Kierownicy/szefowieMitko Aleksander Józef 10 II–21 VIII 1945Wojciechowski Franciszek p.o. 22 VIII 1945–1 II 1946

ZastępcyChudy Kazimierz Józef 25 I 1945–

PUBP/PUdsBP w Błoniu17

Kierownicy/szefowieJałkowski Aleksander Aleksander –1 II 1945Korol Stanisław 11 II–15 IV 1945Kwiatkowski Tadeusz p.o. 6 VI 1945–31 I 1947Sawicki Władysław Hieronim 1 IV–20 X 1947Kłuciński Antoni Andrzej p.o. 1 XII 1947–1 VII 1948Dobrzyński Edmund Jan 1 VII 1948–15 V 1950Miączyński Ireneusz Czesław 1 VI 1950–28 II 1951

ZastępcyKłociński Jerzy Paweł 12 III–4 VI 1945Chudy Kazimierz Józef –26 VIII 1945Antoniak Mieczysław Bronisław p.o. 14 IX–30 XI 1945Serwiński Eugeniusz Bronisław 1 I–27 V 1946Kłuciński Antoni Andrzej 15 IX 1946–1 IV 1947Mierzanowski Michał Jan 1 V 1947–31 III 1948Kłuciński Antoni Andrzej 1 XII 1947–1 VII 1948Miączyński Ireneusz Czesław 1 VII 1949–31 V 1950Szelągowski Mirosław Kazimierz 15 VI 1950–30 VI 1952

16 MUBP istniał w latach 1945–1946.17 Powiat błoński istniał do 1948 r.; PUBP w Błoniu z siedzibą w Pruszkowie, następnie w Grodzisku Mazo-wieckim.

438


439

PUBP/PUdsBP w Ciechanowie

Kierownicy/szefowiePetluch Aleksander18 –15 IV 1945Bielawski Antoni Władysław p.o. 6 IV 1945–28 II 1947Zabawa Zdzisław 20 II 1947–1 VI 1948Mazurowski Tadeusz19 Stanisław por. –12 VI 1948Baranowski Władysław Józef p.o. 1 VIII 1948–31 III 1949Woźnicki Tadeusz p.o. 1 IV 1949–30 IV 1951Koneczny Mieczysław I–31 V 1951Dukaczewski Zdzisław Władysław 1 VI 1951–30 IV 1954Kłuciński Antoni Andrzej 1 IX 1955–

ZastępcyStępień Czesław Kacper p.o. 15 IX 1945–31 I 1946

1 II–31 VIII 1946Kordas Tadeusz Karol 9 IX 1946–1 XII 1947Strzelec Stanisław 1 XII 1947–1 IV 1949Baranowski Władysław Józef 1 VIII 1948–1 IV 1949Ozimek Stefan p.o. 1 IV–1 X 1949Woźnicki Tadeusz 1 IV 1949–Koneczny Henryk Józef 1 VIII 1950–I 1951Cichocki Lucjan 1 VIII 1951–30 IV 1955Świerczyński Grzegorz 15 V 1955–

PUBP/PudsBP w Działdowie20 – zob. województwo olsztyńskie

PUBP/PUdsBP w Garwolinie

Kierownicy/szefowieSienkiewicz Władysław 12 XI 1944–Święcicki Roman 13 XII 1944–25 III 1945Pomorski Romuald Jan p.o. 26 III–30 VI 1945Słobodski Józef (Izaak) Abram 1 VII–24 X 1945Zabawa Zdzisław 22 I 1946–19 II 1947Kuła Kazimierz Józef chor. p.o. 20 II–1 IX 1947Wasilewski Teodor21 Józef 25 VI 1947–Tekliński Mieczysław Aleksander p.o. 15 X 1947–1 IX 1949Zaperty Stanisław Józef 1 XI 1949–15 IX 1951

18 Jednocześnie kierownik PUBP w Przasnyszu.19 Zginął 12 VI 1948 r.20 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie warszawskim, następnie olsztyńskim.21 Na mocy rozkazu z 25 VI 1947 r. objął obowiązki szefa urzędu na okres czterech tygodni.

440


441

Sowa Bronisław Franciszek p.o. 1 XII 1950–Zalewski Władysław Ernest por. 1 XII 1951–14 III 1953Jóźwiak Władysław Józef 1 VI–14 XII 1953Zaperty Stanisław Józef 15 XII 1953–31 III 1955–

ZastępcyOdziemczyk Henryk Jan 10 XI 1944–30 VI 1945Święcicki Roman 26 III–9 IV 1945Bojko Bogdan Dymitr 26 III–19 XI 1946Kuła Kazimierz Józef chor. 20 XI 1946–Wasilewski Teodor Józef chor. p.o. 15 IV–31 VIII 1947

chor./ppor. 1 IX 1947–14 VI 1950Tekliński Mieczysław Aleksander 15 VI 1948–1 VIII 1949Wierzbicki Jerzy Bolesław 1 IX 1950–30 VI 1952Sowa Bronisław Franciszek 1 XII 1950–Jóźwiak Władysław Józef 1 X 1952–31 V 1953Sysiak Stanisław Edward 1 V 1953–31 I 1956Chromiec Jan 1 II–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Gostyninie

Kierownicy/szefowieBaran Kazimierz Mateusz p.o. 26 I–19 XII 1945Osiecki Feliks Józef p.o. 15 XII 1945–26 V 1946Serwiński Eugeniusz Bronisław p.o. 27 V–9 VI 1946Kuła Kazimierz Józef chor. p.o. 10 VI–20 XI 1946Dobrzyński Eugeniusz Jan 25 X 1946–30 VI 1948Kłuciński Antoni Andrzej p.o. 1 VII 1948–1 IX 1950Sowa Bronisław Franciszek p.o. 15 XI 1950–14 VII 1951Filipski Tadeusz Julian 20 X 1951–31 I 1954Wyporski Karol Jan 15 IV 1954–31 III 1955

ZastępcyPustoła Stanisław Józef 20 VI–31 XII 1945Dankowski Władysław Bronisław 25 VII 1945–Wojtowicz Wacław Jan p.o. 20 III 1946–18 II 1947Wędrychowicz Zdzisław Wawrzyniec p.o. 15 IV 1947–14 III 1948

15 III 1948–Kłuciński Antoni Andrzej 1 VII 1948–Kozłowski Stefan p.o. 1 VI 1949–25 VII 1950Lao Ryszard Eugeniusz ppor. 1 IX 1950–30 VI 1952Sowa Bronisław Franciszek 15 XI 1950–14 VII 1951

440


441

Piotrowski Jan Roch chor. 1 VI 1952–14 IX 1953Łapczyński Marian 1 XII 1953–Wyporski Karol Jan 1 IV 1955–31 VII 1956

MUBP w Grodzisku Mazowieckim

Kierownicy/szefowieBirkowski Zygmunt Stanisław p.o. 15 II–5 VI 1945


PUBP/PUdsBP w Grodzisku Mazowieckim

Kierownicy/szefowieKwiatkowski Tadeusz p.o. 6 VI 1945–31 I 1947Sawicki Władysław Hieronim 1 IV–20 X 1947Kłuciński Antoni Andrzej p.o. 1 XII 1947–1 VII 1948Dobrzyński Edmund Jan 1 VII 1948–15 V 1950Miączyński Ireneusz Czesław por. 1 VI 1950–28 II 1951Brzeziński Zdzisław 1 III 1951–31 VIII 1953Kozłowski Stanisław Aleksander kpt. 1 IX 1953–15 IV 1954Cieślak Tadeusz Zdzisław 1 IV 1955–30 VI 1956Stypuła Tadeusz Antoni 1 VII–31 XII 1956

ZastępcySerwiński Eugeniusz Bronisław 3 I–27 V 1946 Kłuciński Antoni Andrzej 15 IX 1946–1 IV 1947Mierzanowski Michał Jan 1 V 1947–31 III 1948Kłuciński Antoni Andrzej 1 XII 1947–1 VII 1948Miączyński Ireneusz Czesław por. 1 VII 1949–31 V 1950Szelągowski Mirosław Kazimierz chor. 15 VI 1950–30 VI 1952Wierzbicki Jerzy Bolesław 1 VII 1952–30 V 1955Stypuła Tadeusz Antoni 1 VI 1955–1 VII 1956Grzybowski Tadeusz Franciszek 1 IX–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Grójcu

Kierownicy/szefowieInowolski Władysław22 p.o. 27 I–9 VI 1945Kamieniecki Wiktor –9 IV 1945Zaperty Stanisław Józef 13 VI 1945–16 II 1946Jagiełło Władysław Władysław p.o. 1 II–25 XI 1946Kruszczyński Witold Witold p.o. 1 I–4 V 1947Bielawski Antoni Władysław 1 III 1947–30 IV 1952

22 Zginął 9 VI 1945 r.

442


443

Guriew Konstanty Konstanty p.o. 15 IX–11 X 1947Reksa Bolesław Piotr 10 XI 1948–31 X 1949Smulczyński Stanisław Franciszek p.o. 1 XI 1949–8 I 1951Rypiński Jan Władysław por. 1 V 1952–Szeliga Józef Władysław 1 II 1954–31 XII 1956

ZastępcyMatuszewski Zygmunt –9 IV 1945Kowalski Leonard Stanisław 23 V–15 IX 1945Zajchowski Eugeniusz Jan p.o. 14 IX–29 X 1945Strzelec Stanisław 1 XII 1945–24 IX 1946Kruszczyński Witold Witold p.o. 1 X–31 XII 1946

1 I–4 V 1947Bielawski Antoni Władysław p.o. 1 III 1947–Oleksiak Albin Feliks 1 XII 1947–31 X 1949Smulczyński Stanisław Franciszek 1 XI 1949–8 I 1951Daniel Stanisław Jan 1 IX 1950–14 III 1951Pankowski Kazimierz 10 VI 1951–10 II 1952Morawski Albin 1 X 1952–31 VIII 1953Krysiak Jan Antoni 1 III 1954–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Łomży23 – zob. województwo białostockie

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Łosicach

Kierownicy/szefowieBoguszewski Czesław Tomasz 1 II 1956–


PUBP/PUdsBP/Delegatura w Makowie Mazowieckim

Kierownicy/szefowieSzemakowicz Adolf Adolf 10 I–12 VII 1945Zabawa Zdzisław 1 VII 1945–22 I 1946Kozarzewski Włodzimierz Walerian p.o. 1 VI 1946–30 IX 1947

1 X 1947–14 VIII 1949Piecychna Kazimierz p.o. 15 VIII 1949–10 V 1950Wasilewski Teodor Józef ppor. p.o. 15 VI 1950–31 VII 1951

por. 1 VIII 1951–14 XII 1953Kozdrój Mieczysław N.N.,

Leokadia1 X 1954–1 VII 1956

23 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie warszawskim, następnie białostockim.

442


443

ZastępcyJasiński Tadeusz Melchior 4 VII 1945–22 IX 1946Szymborski Bronisław Franciszek I 1947–31 VIII 1948Rypiński Jan Władysław 1 IX 1948–1 II 1950Piecychna Kazimierz 15 VIII 1949–14 V 1950Wiechetek Konstanty 15 V 1950–14 VI 1951Wasilewski Teodor Józef ppor. 15 VI 1950–31 VII 1951Zagórski Jan Piotr 15 VII–14 IX 1951Sochocki Ryszard 1 X 1952–31 XII 1953

PUBP/PUdsBP w Mińsku Mazowieckim

Kierownicy/szefowiePokorski Mieczysław Feliks 15 IX–25 XI 1944Koc Stefan Piotr p.o. 1 XII 1944–14 IV 1945Korol Stanisław p.o. 15 IV–26 XI 1945Sawicki Władysław Hieronim 1 XI 1945–31 III 1947Deptuła Zbigniew24 Ignacy kpt. 15 IV 1947–21 VII 1948Kozłowski Stanisław Aleksander 31 III 1949–31 VIII 1950Kłuciński Antoni Andrzej 1 IX 1950–14 VIII 1952Górnicki Zdzisław Mikołaj 15 VIII–30 IX 1952Kot Marian Andrzej 1 XI 1952–31 III 1956Marciniak Tadeusz VIII 1954–Borowski Kazimierz Henryk 15 VIII–31 XII 1956

ZastępcyStajkowski Eugeniusz Jan 15 IX 1944–14 I 1945Zgódka Bolesław25 Stanisław 15 III–23 IX 1945Wojciechowski Roman26 2 I 1946Kozłowski Stanisław Aleksander 1 IX 1946–31 III 1949Dudyk Piotr Stefan 15 V 1949–30 XI 1950Andrzejewski Mieczysław 1 VI 1951–14 I 1952Fajda Jan Bartłomiej ppor. 15 V–31 VII 1952Janaszkiewicz Edward Antoni 1 X 1952–31 XII 1953Bieńkowski Kazimierz Mateusz 1 IX 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Mławie

Kierownicy/szefowieDankowski Władysław Bronisław 15 I–26 VI 1945Górecki Kamil p.o. 1 VII–31 XII 1945

24 Zmarł 21 VII 1948 r.25 23 IX 1945 r. zabity przez żołnierzy Armii Czerwonej.26 Na podstawie rozkazu z 31 XII 1945 r. miał objąć obowiązki 2 I 1946 r. i tego dnia zdezerterował.

444


445

Święcicki Roman 1 I–15 VIII 1946 Majewski Czesław Józef p.o. 23 VII 1946–

1 I 1948–31 VIII 1950Kozłowski Stanisław Aleksander –31 VIII 1953Morawski Albin 1 IX 1953–Salach Władysław Józef 1 IV 1955–31 VIII 1956

ZastępcyGągała Franciszek Szczepan –9 IV 1945Kupryniec Stefan Jan 27 VI 1945–31 III 1946Piskorowski Kazimierz27 Józef p.o. 15 IX 1945–12 III 1946Wiórkowski Stanisław 21 III 1946–10 II 1947Szymborski Bronisław Feliks p.o. 1 IX 1946–Jasiński Tadeusz28 Melchior 22 IX 1946Miączyński Ireneusz Czesław ppor. p.o. 22 X 1946–14 X 1947

ppor./por. 15 X 1947–30 VI 1949Majewski Czesław Józef p.o. –1 I 1948Robakowski Franciszek Czesław 1 II 1950–31 VIII 1954Salach Władysław Józef 1 IX–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Nowym Dworze Mazowieckim

Kierownicy/szefowieMitko Aleksander Józef kpt. –IX 1950–Letkiewicz Wacław Szczepan Jan 1 IX 1952–14 IV 1953Andrzejewski Mieczysław 15 IV 1953–Dobrzyński Henryk p.o. 1 VIII 1955–

ZastępcySowa Bronisław Franciszek –IX 1950–Wroński Wacław 15 VIII 1952–15 XII 1953

PUBP/PUdsBP w Ostrołęce

Kierownicy/szefowieGągała Franciszek Szczepan 9 IV 1945–Koc Stefan Piotr 5 VII 1945–31 I 1947

(15 IV 1945–?)Kwiatkowski Tadeusz p.o. 1 II–31 XII 1947

1 I–9 III 1948

27 Przestał pełnić obowiązki 3 II 1946 r.28 22 IX 1946 r. aresztowany za dokonanie zabójstwa.

444


445

Pęski Jan Piotr kpt. p.o. 1 VIII 1948–31 XII 19501 I 1951–30 IV 1952

Zaremba Mieczysław Bolesław kpt. 1 V–14 X 1952Zieliński Michał 15 X 1952–

ZastępcyLubaszewski Władysław –4 IX 1945 Żelazko Jan Zygmunt 14 IX 1945–25 IX 1946Kwiatkowski Tadeusz 1 II 1947–1 I 1948Padzik Aleksander Karol p.o. 10 IV–15 X 1947

15 X 1947–1 I 1948Głowacki Eugeniusz Bolesław 1 III–31 XII 1948Peski Jan Piotr 1 VIII 1948–31 XII 1950Rycki Władysław p.o. 15 IV 1949–30 VI 1950

1 VII 1950–25 VI 1951Liwski Mieczysław Zygmunt 1 X 1952–14 XII 1953Jędrzejewski Jan 1 IX 1954–

PUBP/PUdsBP w Ostrowi Mazowieckiej

Kierownicy/szefowiePetluch Aleksander 3 XI 1944–15 I 1945Stefańczak Jan Jan 1 I–31 XII 1945Meter Zygmunt Gustaw p.o. 1 VII–30 IX 1945Baran Kazimierz29 Mateusz 20 XII 1945–18 IX 1946 Sumiga Jan –1 IV 1946Żelazko Jan Zygmunt p.o. 26 IX 1946–31 V 1948Piecychna Kazimierz p.o. 1 IX 1948–14 VIII 1949Kozarzewski Włodzimierz Walerian 15 VIII 1949–30 XI 1951Dobrzyński Ryszard Józef 1–31 VII 1952Zaperty Stanisław Józef 1 VIII 1952–14 III 1953Paczkowski Stanisław Edward p.o. 15 III 1953–28 II 1954Krzyżanowski Franciszek 1 IV 1955–

ZastępcyBartaszewicz Stanisław –15 VIII 1945Brzostek Paweł Jan 15 IX 1945–24 IX 1946Strzelec Stanisław 24 IX 1946–1 XII 1947Piecychna Kazimierz p.o. –30 VI 1948

1 VII–31 VIII 1948Skiba Aleksander 1 IX 1948–15 IX 1949Piecychna Kazimierz I–14 VIII 1949

29 18 IX 1946 r. popełnił samobójstwo.

446


447

Kozdrój Mieczysław N.N., Leokadia

1 VII 1950–15 IX 1951

Koperski Józef Franciszek 1 XI 1951–15 IV 1952Paczkowski Stanisław Edward 1 V 1952–28 II 1954Krzyżanowski Franciszek 15 IV 1953–31 III 1955Milik Cezary 15 VI 1955–

MUBP/MUdsBP w Otwocku

Kierownicy/szefowieOsiecki Feliks Józef 1 V–14 XII 1945

ZastępcyKupryniec Stefan Jan –26 VI 1945Maik Stanisław 25 VI–30 IX 1945Wieczorkowski Adam Józef –10 VII 1945

PUBP/PUdsBP w Otwocku

Kierownicy/szefowieDobrzyński Ryszard Józef 1 VIII 1952–15 X 1955Kleszcz Mieczysław Józef 1 II–31 XII 1956

ZastępcyFajda Jan Bartłomiej 1 VIII–9 IX 1952Koprowski Eugeniusz Piotr 1 XI 1952–31 X 1955

PUBP/PUdsBP w Piasecznie

Kierownicy/szefowieZaperty Stanisław Józef 28 I 1945–16 II 1946Zieliński Stanisław 13 VI 1945–Kisiel Konstanty Andrzej 15 IX 1952–30 XII 1953Goliszewski Tadeusz Jan 15 I 1954–31 XII 1956

ZastępcyJagiełło Władysław Władysław 20 VII 1945–1 II 1946Strzelec Stanisław –1 VIII 1945Karpiński Józef 26 V–31 XII 1952Dobrzyński Henryk Hipolit 1 VIII–6 X 1952Kleszcz Mieczysław Józef 1 VII 1953–31 I 1956

PUBP/PUdsBP w Płocku

Kierownicy/szefowieKonopka Tadeusz Leon kpt. 10 II 1945–1 IV 1946Łuczak Antoni Jakub p.o. 4 I–23 IV 1946

446


447

Gołembiewski Stefan Władysław p.o. 1 IV 1946–1 XI 19471 XI 1947–31 VIII 1948

Serwiński Eugeniusz Bronisław 1 IX 1948–15 VIII 1950Zaremba Mieczysław Bolesław kpt. –1 V 1952Pęski Jan Piotr kpt. 1 V 1952–1 IX 1955

ZastępcyMorawski Kazimierz –15 VII 1945Łuczak Antoni Jakub 4 I–23 IV 1946Niczyporuk Sergiusz Piotr p.o. 14 IV 1946–15 VIII 1947

(–30 VI 1948?)Murawski Konstanty Andrzej kpt. 1 VI–31 X 1949Piłkowski Edward 15 V 1950–14 I 1951Boguszewski Czesław Tomasz 15 I–30 XI 1951Szczęsny Stefan 1 XII 1951–10 IX 1952

(–1 X 1953?)Sowa Bronisław Franciszek –V 1952–

PUBP/PUdsBP w Płońsku

Kierownicy/szefowieDzikowski Józef Michał 29 I 1945–10 IV 1947Smulczyński Stanisław Franciszek p.o. 1 III 1947–31 X 1949Górnicki Zdzisław Mikołaj 1 XI 1949–14 VIII 1952Kłuciński Antoni Andrzej 15 VIII 1952–14 XII 1953Szelągowski Mirosław Kazimierz chor./ppor. 15 XII 1953–I 1955

ZastępcyPiszakowski Stanisław –13 IX 1945Isio Stefan Franciszek 1 X 1945–8 XI 1946Godlewski Mieczysław Władysław p.o. 1 III–21 X 1947Smulczyński Stanisław Franciszek 1 III 1947–31 X 1949Antoniak Mieczysław Bronisław 22 X 1947–30 VI 1948Andrzejewski Mieczysław 15 V 1949–1 IX 1950Piłkowski Edward 15 I–31 V 1951Sowa Bronisław Franciszek 15 VII 1951–30 VII 1953Śliwiński Władysław 30 IV–28 XI 1952Piwoński Zygmunt Bronisław 1 IX 1954–30 XII 1956

MUBP w Pruszkowie

Kierownicy/szefowieBirkowski Zygmunt Stanisław p.o. 6 VI–20 IX 1945

ZastępcyBojko Bogdan Dymitr 2 IX 1944–25 III 1946

448


449

PUBP/PUdsBP w Pruszkowie

Kierownicy/szefowieKwiatkowski Tadeusz p.o. 6 VI 1945–31 I 1947Madziar Stefan Stanisław 1 VIII–24 XI 1952Brzeziński Władysław 1 IX 1953–1 VII 1955Kot Marian Andrzej 1 IV–31 XII 1956

ZastępcyKłociński Jerzy Paweł 12 III–4 VI 1945Goliszewski Tadeusz Jan 15 X 1952–31 XII 1953Kuczbajski Józef Ludwik 15 II 1954–1 VIII 1955

(–1 IV 1955?)Orkwiszewski Andrzej Marian 15 IX–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Przasnyszu

Kierownicy/szefowiePetluch Aleksander –15 II 1945Stajkowski Eugeniusz30 Jan –14 VI 1945Szczubełek Jan Franciszek p.o. 6 VI–23 VII 1945Kuckowski Henryk Jan kpt. 24 VII 1945–1 III 1946

(30 VI 1945–?)Trams Ignacy p.o. 1 III 1946–30 VI 1948Antoniak Mieczysław Bronisław p.o. 1 VII–31 XII 1948Głowacki Eugeniusz Bolesław p.o. 1 I 1949–31 VIII 1950Dobrzyński Henryk Hipolit p.o. 1 IX 1950–14 VI 1951Pawłowski Kazimierz Jakub 15 VI 1951–31 III 1955Manecki Antoni Ignacy 1 IV–30 IX 1955Michalski Jan Józef 1 X 1955–31 XII 1956

ZastępcyMadziar Stefan Stanisław 1 III 1945–31 I 1948Gawarkiewicz Kazimierz p.o. 1 II–1 IX 1948Antoniak Mieczysław Bronisław 1 VII–31 XII 1948Szymborski Bronisław Franciszek 1 IX–15 X 1948Głowacki Eugeniusz Bolesław 1 I–15 V 1949Dobrzyński Henryk Hipolit 15 V 1949–14 VI 1951Jaworek Ryszard –X 1950–Manecki Antoni Ignacy 1 XI 1953–1 IV 1955

30 Sprawował funkcję bez zatwierdzenia.

448


449

PUBP/PUdsBP w Pułtusku

Kierownicy/szefowieDeptuła Zbigniew Ignacy p.o. 1 VI–19 XI 1946Marzecki Jan Stanisław p.o. 20 XI 1946–20 IV 1947Krupiński Henryk Paweł 10 IV 1947–14 IV 1949Madziar Stefan Stanisław 15 IV 1949–31 XII 1951Filipski Tadeusz Julian –XII 1950–Oleksiak Albin Feliks 15 I–14 IX 1952Cywiński Roman 15 IX 1952–VII 1954

ZastępcyDeptuła Zbigniew Ignacy 11 V 1945–1 IV 1946Skora Antoni –IX 1945–Oleksiak Albin Feliks p.o. 20 III 1946–1 III 1947Szymański Piotr Józef p.o. 8 IV–30 XI 1947Świtulski Tadeusz p.o. 1 XII 1947–15 III 1948Filipski Tadeusz Julian 1 VI 1949–19 X 1951Kozdrój Mieczysław N.N.,

Leokadia15 VIII 1952–VIII 1954

Michalski Jan Józef 1 XI 1954–30 IX 1955Chromiec Jan 1 X 1955–31 I 1956

PUBP/PUdsBP w Radzyminie

Kierownicy/szefowieMaj Stanisław Ignacy 14 XI 1944–15 IV 1945Szymanik Jan31 Franciszek 11 V–8 IX 1945Mitko Aleksander Józef 22 VIII 1945–14 X 1947Guriew Konstanty Konstanty p.o. 25 XI 1947–30 X 1949Oleksiak Albin Feliks 1 XI 1949–14 I 1952Andrzejewski Mieczysław 15 I 1952–14 IV 1953Letkiewicz Wacław Szczepan Jan 15 IV 1953–14 VIII 1954Zambrzycki Henryk Jan 15 VIII 1954–31 XII 1956

ZastępcyOsiecki Feliks Józef 24 XI 1944–30 IV 1945Dobrzyński Edmund Jan p.o. 15 VIII 1945–16 II 1946

16 II–24 X 1946 Łuczak Antoni Jakub 26 XI 1946–1 V 1948Guriew Konstanty Konstanty 25 XI 1947–30 X 1949

31 Rozkaz z 22 IX 1945 r.

450


451

Pankowski Kazimierz 1 VI 1949–9 VI 1951Wiechetek Konstanty 15 VI 1951–28 II 1952Zagórski Jan Piotr 15 VIII 1952–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Rembertowie

Kierownicy/szefowieJałkowski Aleksander Aleksander –15 I 1945Gawroński Ireneusz Antoni –20 II 1945Jagniaszczak Bolesław Bolesław p.o. 16 II–25 III 1945Stefański Mieczysław32 Wacław p.o. 26 III–21 VI 1945 Stajkowski Eugeniusz33 Jan 15 VI 1945–20 III 1946

ZastępcyKustra Zygmunt –20 III 1945Jagniaszczak Bolesław Bolesław 26 III–7 V 1945Urbański Tadeusz Józef chor. p.o. 15 IV 1947–

PUBP/PUdsBP w Rykach34

Kierownicy/szefowieSysiak Stanisław Edward 1 II–31 XII 1956


MUBP/MUdsBP w Siedlcach

Kierownicy/szefowieSuchecki Mieczysław Dionizy p.o. 25 IX 1944–


PUBP/PUdsBP w Siedlcach35

Kierownicy/szefowieGrodzki Zygmunt Teofil ppor. p.o. 14 IX–25 X 1944Suchecki Mieczysław Dionizy por. 25 X 1944–6 II 1945Kościuk (Jaskowski) Józef Jan kpr. 15 III–1 VI 1945Słowik Edward Kazimierz chor./por. 21 VI 1945–10 III 1946Wtykło Stanisław Józef por. p.o. 11 III 1946–30 VII 1947Płudowski Franciszek Aleksander por. p.o. 1 VII 1947–Kaliszczuk Włodzimierz Jan por. 1 XI 1947–1 VII 1948Faryna Bazyli Mikołaj chor. p.o. 1 VII 1948–31 VIII 1950

32 Rozkaz z 6 VII 1945 r.33 Rozkaz z 16 VII 1945 r.34 Powiat powstał w 1955 r.35 Powiat do 1948 r. w województwie lubelskim, następnie warszawskim.

450


451

Głowacki Eugeniusz Bolesław por. 1 IX 1950–31 I 1951Makowski Stanisław36 p.o. 1 II 1951–13 X 1952 Tymorek Stefan Antoni 1 II–14 III 1953Zaperty Stanisław Józef 15 III–14 XII 1953Kłuciński Antoni Andrzej 15 XII 1953–31 VIII 1955Rypiński Jan Władysław 1 IX 1955–

ZastępcyBeck Marian 1 X–30 XI 1944Stelmaszczuk Piotr 21 II 1946–Wichuła Antoni Kacper chor. 1 VIII 1946–1 XI 1947Płudowski Franciszek Aleksander por. p.o. –15 X 1947Iwaszczuk Stefan Piotr p.o. 1 I 1948–30 III 1949

31 III–31 X 1949Faryna Bazyli Mikołaj 1 VII 1948–31 VIII 1950Szczęsny Stefan 1 II 1950–30 XI 1951Makowski Stanisław 1 II 1951–Boguszewski Czesław Tomasz ppor./por. 1 XII 1951–1 II 1956Wodzicki Leon Ignacy 1 X 1952–

PUBP/PUdsBP w Sierpcu

Kierownicy/szefowieMeter Zygmunt Gustaw 1 V–30 VI 1945Żółtogórski Emil Stanisław 1 VII 1945–29 I 1946Zaperty Stanisław Józef p.o. 16 II 1946–30 X 1949Murawski Konstanty Andrzej kpt. 1 XI 1949–31 VIII 1950Andrzejewski Mieczysław 1 IX 1950–31 V 1951Olborski Marian Paweł 15 VII 1951–31 III 1952Piotrowski Jan Roch 15 IX 1953–30 XI 1954Lipczyński Antoni Franciszek 1 IX 1954–31 XII 1956

ZastępcyKałła (Ujazdowski) Jan37 Michał 20 IX–19 XI 1945Rypiński Jan Władysław p.o. 17 VI 1946–1 IX 1948Wierzbicki Jerzy Bolesław 15 VI 1949–31 VIII 1950Pawłowski Kazimierz Jakub 1 IX 1950–14 I 1951Pawłowski Jan 15 I–20 X 1951Kuśmierkiewicz Kazimierz Aleksy chor. 1 VII 1952–15 IV 1954Lipczyński Antoni Franciszek 1 IX 1954–31 X 1955

36 Zmarł 13 X 1952 r.37 Zginął 19 XI 1945 r.

452


453

PUBP/PUdsBP w Sochaczewie

Kierownicy/szefowiePiętek Władysław –4 V 1945Mazurowski Tadeusz Stanisław p.o. 22 VIII 1945–31 I 1947Serwiński Eugeniusz Bronisław p.o. 1 II 1947–31 III 1948

1 IV–31 VIII 1948Gołębiewski Stefan 1 IX–1 XI 1948Urbański Tadeusz Józef chor. p.o. 31 III 1949–14 VII 1951Iwaszczuk Stefan Piotr 15 VII 1951–31 III 1955Wągrodzki Eugeniusz Stanisław p.o. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyMazurowski Tadeusz Stanisław 4 VII 1945–Żurek Władysław –16 VIII 1945Birkowski Zygmunt Stanisław 15 X 1945–4 VII 1946Serwiński Eugeniusz Bronisław p.o. 20 IX 1946–31 I 1947

1 II 1947–1 VI 1948Mazurowski Tadeusz Stanisław –31 I 1947Urbański Tadeusz Józef por. 31 III 1949–14 VII 1951Frankowski Edward Adam 15 VI 1949–30 VI 1952Dutkiewicz Tadeusz 1 IX 1952–20 VI 1953Wągrodzki Eugeniusz Stanisław 1 IX 1953–31 XII 1956Rozum Marian Paweł 15 VI–31 XII 1955

PUBP/PUdsBP w Sokołowie Podlaskim

Kierownicy/szefowieGnoiński Aleksander Nikodem 12 IX 1944–5 I 1945Pomorski Romuald Jan p.o. 6 I–25 III 1945Sawicki Władysław Hieronim p.o. 26 III–31 X 1945Krupiński Henryk Paweł p.o. 16 I–30 VI 1946Czubak Roman Józef p.o. 1 VII–30 XI 1946Chudy Kazimierz Józef 26 XI 1946–14 X 1947Mitko Aleksander Józef 15 X 1947–31 I 1948Guriew Konstanty Konstanty p.o. 25 X 1947–31 VII 1952 Górnicki Zdzisław Mikołaj p.o. 1 XII 1947–31 I 1948

1 II 1948–31 X 1949Iwaszczuk Stefan Piotr p.o. 1 XI 1949–30 VI 1950

1 VII 1950–14 VII 1951Urbański Tadeusz Józef chor. p.o. 15 VII 1951–Kacperski Zygmunt Adam 1 X 1952–31 III 1955 Gmurzyński Rafał Stanisław 1 XI 1955–31 XII 1956

452


453

ZastępcySkoczek Jan 1945Krupiński Henryk Paweł p.o. 15 VIII–7 X 1945

8 X 1945–17 X 1946Czubak Roman Józef p.o. 7 X 1945–IV 1946

IV–1 XII 1946Nowak Zbigniew Szczepan p.o. 1 I–16 II 1947Guriew Konstanty Konstanty 25 X 1947–31 VII 1952Stępień Czesław Kacper 12 XI 1947–30 VI 1949Szeliga Józef Władysław p.o. 1 VI 1949–30 VI 1950

1 VII 1950–31 I 1954Iwaszczuk Stefan Piotr 1 XI 1949–30 VI 1950Urbański Tadeusz Józef 15 VII 1951–1 VII 1952Gmurzyński Rafał Stanisław 1 XI 1954–31 X 1955Kamiński Antoni Józef 1 XI 1955–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Węgrowie

Kierownicy/szefowieBielawski Antoni Władysław p.o. 12 XI 1944–5 IV 1945Kłociński Jerzy Paweł p.o. 5 VI 1945–31 VII 1946

(–1 IX 1946?)Stępień Czesław Kacper p.o. 1 IX 1946–11 XI 1947Guriew Konstanty Konstanty 1 VI–12 IX 1947Skiba Aleksander p.o. 1 XI 1947–31 VIII 1948Wędrychowicz Zdzisław Wawrzyniec p.o. 1 IX 1948–31 I 1950Rypiński Jan Władysław por. 1 II 1950–30 IV 1952Daniel Stanisław Jan 1 V 1952–31 XII 1956

ZastępcyZalewski Adolf Grzegorz 28 V 1945–19 III 1946Maik Stanisław 30 IX 1945–19 II 1946Kordas Tadeusz Karol p.o. 31 I–9 IX 1946Skoczek Jan Jan p.o. 15 IX 1946–1 X 1947Prachtel Kazimierz Marcin p.o. 1 XI 1947–14 III 1948Wędrychowicz Zdzisław Wawrzyniec 15 III–1 IX 1948Caban Józef Józef p.o. 1 IX 1948–30 III 1949

31 III 1949–15 IX 1951Wędrychowicz Zdzisław Wawrzyniec –1 II 1950Wodzicki Leon38 Ignacy 1 X 1952–19 VII 1953Salach Władysław Józef 1 XII 1953–31 III 1955

38 Zmarł 19 VII 1953 r. wskutek postrzelenia.

454


455

MUBP/MUdsBP we Włochach39

Kierownicy/szefowiePilarski Franciszek p.o. 24 VIII 1945–1 I 1946

ZastępcyGodlewski Mieczysław Władysław 10 VII 1945–1 I 1946

PUBP/PUdsBP/Delegatura we Włochach

Kierownicy/szefowieKuckowski Henryk Jan kpt. 1 III 1946–25 IV 1947Antoniak Mieczysław Bronisław chor. p.o. 1 I–14 V 1947Marzecki Jan Stanisław p.o. 21 IV–31 VIII 1947

1 IX 1947–31 I 1948Mitko Aleksander Józef 1 II 1948–5 XII 1951Madziar Stefan Stanisław 1 I–31 VII 1952Szymański Władysław –1 IV 1955–

ZastępcyGodlewski Mieczysław Władysław 10 VII 1945–1 I 1946Antoniak Mieczysław Bronisław chor. p.o. 1 I 1947–Urbański Tadeusz Józef chor. p.o. 5 IV–31 VIII 1947

1 IX 1947–30 III 1949Marzecki Jan Stanisław 21 IV–31 VIII 1947Guriew Konstanty Konstanty 1 XI 1949–31 VII 1952Achramowicz Stanisław –15 VIII 1950Sowa Bronisław Franciszek 15 VIII–14 XI 1950Pawłowski Kazimierz Jakub 15 I–14 VI 1951Dobrzyński Henryk Hipolit 15 VI 1951–31 VII 1952

PUBP/PUdsBP w Wołominie

Kierownicy/szefowieMaj Stanisław Ignacy 14 XI 1944–15 IV 1945Szymanik Jan Franciszek 11 V–8 IX 1945Mitko Aleksander Józef 22 VIII 1945–15 X 1947Guriew Konstanty Konstanty p.o. 25 XI 1947–30 X 1949Oleksiak Albin Feliks 1 XI 1949–14 I 1952Andrzejewski Mieczysław 15 I 1952–14 IV 1953Letkiewicz Wacław Szczepan Jan 15 IV 1953–14 VIII 1954Zambrzycki Henryk Jan 15 VIII 1954–31 XII 1956

39 MUBP we Włochach rozwiązano 19 XII 1945 r.

454


455

ZastępcyOsiecki Feliks Józef 24 XI 1944–30 IV 1945Dobrzyński Edmund Jan p.o. 15 VIII 1945–15 II 1946

16 II–24 X 1946Łuczak Antoni Jakub 26 XI 1946–1 V 1948Guriew Konstanty Konstanty 25 XI 1947–30 X 1949Pankowski Kazimierz 1 VI 1949–9 VI 1951Wiechetek Konstanty 15 VI 1951–28 II 1952Zagórski Jan Piotr 15 VIII 1952–31 XII 1956

PUBP/PUdsBP w Wyszkowie

Kierownicy/szefowieRomaniuk Kuźma Leon chor. 3–30 XI 1944

(–31 XII 1944?)Sternik Stanisław 30 XI 1944–


PUBP/PUdsBP w Żurominie40


MUBP/MUdsBP/Delegatura w Żyrardowie41

Kierownicy/szefowieZaremba Leonard42 Bolesław 1 V–8 XI 1945 Mierzanowski Michał Jan 15 XII 1945–1 V 1946Szelągowski Mirosław Kazimierz chor. 1 VII–10 IX 1952Tyll Jan 15 IX 1952–19 III 1953Seweryn Tadeusz 1 V 1953–1 IX 1955Zalewski Stanisław Franciszek 15 X 1955–31 XII 1956

Zastępcy Zaremba Leonard Bolesław 1 II–30 IV 1945Zalewski Stanisław Franciszek 1 VI 1953–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Żyrardowie

Kierownicy/szefowieSkowronek Czesław Józef p.o. 16 II–3 VII 1945

ZastępcyKuziemski Karol 16 VI 1945–1 I 1946

40 Powiat powstał w 1955 r.41 MUBP istniał do grudnia 1945 r. 42 Zginął 8 XI 1945 r.

456


457

UBP dla m.st. Warszawy

Kierownicy/szefowieChmiel Walenty Jan kpt. –15 I 1946Paszkowski Zbigniew Zygmunt mjr/ppłk 23 I 1946–30 IX 1952Szenborn (Schönborn) Ludwik43

Jerzy ppłk 1 X 1952–30 VI 1955

Krupski Mikołaj Antoni ppłk 1 VII 1955–14 I 1957Zastępcy

Gutowski Antoni 28 VI–24 VII 1945Siwanowicz Leonard Adolf kpt. 25 VII 1945–Gałecki Henryk (Monderer--Lamensdorf Natan)

Dawid kpt. 5 III 1947–10 I 1952

Nazarewicz (Raps) Ryszard Wiktor mjr p.o. 20 XII 1951–1 VII 19541 VII 1954–27 XI 1956

Marzecki Jan Stanisław kpt. 20 V 1952–15 VIII 1954Blajer Adolf mjr 15 VIII 1955–30 V 1956Sokołowski Stefan mjr 15 VIII–27 XI 1956


Naczelnicy Wolanin Stefan Lucjan kpt. 1 VI 1949–31 XII 1954Bober Jan Aleksander kpt. 1 VIII 1955–

ZastępcySzostak Jan Jan kpt. 8 VI 1948–Bartosik Stanisław Jan ppor. –6 XII 1948Kowal Józef Franciszek kpt. 15 X 1950–15 I 1952Mrozowski Józef Antoni ppor. 1 XI 1950–5 XI 1951Adasiak Wacław Wacław kpt. 1 XII 1952–


Naczelnicy Bień (Bajn) Adam Michał

(Noach)chor./por. p.o. 1 VI 1946–1 IV 1949

Piątkowski Bolesław Wojciech mjr –30 IV 1951Solecki Marek(Zalcman Majer)44

Mieczysław (Mojżesz)

por. p.o. 1 V 1951–1 VII 1952kpt. 1 VII 1952–15 XII 1953

43 Zmarł 1 VII 1990 r. w Rzeszowie.44 W 1968 r. wyjechał do Izraela.

456


457

Srebro Adam45 Borys kpt. 15 XII 1953–Sawicki Władysław Hieronim mjr p.o. 1 X 1954–31 V 1955

ZastępcyKuckowski Henryk Jan kpt. p.o. 30 VI 1945–Chmiel Walenty Jan 24 VII 1945–Damiński Henryk 20 III 1946–Kuckowski Henryk Jan kpt. 25 IV 1947–1 III 1948Kasztański Zenon Eliasz chor. p.o. 1 VI 1948–Bień (Bajn) Adam Michał

(Noach)chor. 22 IV 1949–19 II 1950

Kasztański Zenon Eliasz por. 1 VI 1949–1 VIII 1951Kozera Jerzy Bolesław chor. 1 VI 1949–Serwiński Eugeniusz Bronisław kpt. 15 VIII 1950–Hajdukiewicz Jan Józef por. 15 III 1951–Solecki Marek (Zalcman Majer)

Mieczysław (Mojżesz)

por. 1 V 1951–1 VII 1952

Kozarzewski Włodzimierz Walerian kpt. –15 III 1952Chabros Marian Józef por. 1 XI 1953–1 IV 1955

Wydział II

Naczelnicy Jasińska Helena Adam kpt. 1 XI 1953–Chabros Marian Józef kpt. p.o. –15 XII 1955

15 XII 1955–Turlej Stefan Piotr mjr 28 XI 1956–

ZastępcyJałkowski Aleksander 16 XII 1945–Szechter Ajzyk Abram kpt. 20 X 1946–Oliwa Rozalia Henryk por./kpt. 10 I–16 X 1948Kwiatkowski Franciszek Michał por. –1 III 1948Wosiński Tadeusz Kazimierz chor. 1 X 1948–Wiśniewski Tadeusz Kazimierz por. –1 II 1950Rozenwaks Józef Mojżesz por. 1 IX 1950–15 VII 1951Lasocki Edmund Kazimierz chor. p.o. 25 X 1951–Czeredys Jan Jan por. 1 IX 1952–15 VII 1954Jasińska Helena Adam kpt. 15 I–31 X 1953Iwanow Leonard Maciej por. 1 VI 1954–31 III 1955Chabros Marian Józef por. 1 IV–15 XII 1955Brand Henryk (Chaim) Bernard

(Berl)kpt. 1 VIII 1955–


458


459



Zelwiański Ryszard por. 10 II–23 VII 1945

Wydział III

Naczelnicy Fotek Jan Adam kpt. p.o. 22 II 1946–20 X 1947Pachowski Zdzisław Ludwik kpt. 15 VII 1952–31 X 1953Gapis Bolesław Stanisław kpt. 1 XI 1953–31 V 1954Anczura Józef Antoni kpt. p.o. 1 X 1954–31 III 1955

1 IV 1955–Zastępcy

Witkowski Stefan 10 III–25 IV 1945Klitenik Leon Dawid 1 VII–27 X 1945Pomorski Romuald Jan kpt. 1 I 1946–12 XII 1947Gapis Bolesław Stanisław kpt. 1 I–1 VI 1948Wójcicki Kazimierz kpt. p.o. 1 VI 1948–1 X 1950Koc Stefan Piotr kpt. –1 IV 1949Żelazko Jan Zygmunt kpt. –1 VIII 1950Zabawa Zdzisław Konstanty kpt. 1 IX 1950–15 II 1952Wójcicki Kazimierz kpt. 1 X 1950–20 VIII 1952Szwagierczak Ryszard Stanisław kpt. 1 VI 1951–Tabaczyński Ryszard Edward chor. 15 II 1952–Anczura Józef Antoni kpt. 1 X 1954–1 IV 1955Piotrowski Jerzy Stefan ppor. 1 IV 1955–Miros Witold Józef por. 1 IV 1956–

Wydział IV

Naczelnicy Wietrzny Józef Sebastian por. p.o. 1 V 1946–1 IX 1947Bajkowski Leszek por. 1 IX 1947–15 VII 1950Wysocki (Altajn) Roman46 Herman mjr 25 II 1953–31 VIII 1954Milewski Wincenty Jan mjr 1 IX 1954–31 X 1956

ZastępcyStefańczak Jan Jan p.o. 1 I–1 XI 1946Kupryniec Stefan Jan p.o. 1 IV 1946–


458


459

Cymerman Bogusław 1 V 1946–15 III 1947Warszawski Michał Julian ppor. 1 IX 1947–19 II 1948Kupryniec Stefan Jan kpt. –16 II 1948Zieliński Ireneusz Konstanty ppor. p.o. 1 V 1948–15 IX 1950Cytron Samuel Filip (Fiszel) ppor./por. 1 X 1948–1 VI 1951Serwiński Eugeniusz Bronisław kpt. 1 XII 1951–Rybiński Mieczysław Herman kpt. –15 I 1953Karpiuk Ryszard Jan ppor. 1 IX 1954–1 VII 1955Wyszyński Jerzy Marian por. 1 IV–1 IX 1955Górski Wacław por. 1 VIII 1955–

Wydział IV „B”

Naczelnicy Brzozowski Stanisław Wawrzyniec kpt. 15 X 1952–7 I 1954Wysocki (Altajn) Roman Herman mjr p.o. 1 IX 1954–1 IV 1955

ZastępcyWysocki (Altajn) Roman Herman mjr p.o. –1 IV 1955

Wydział V

Naczelnicy Brzozowski Stanisław Wawrzyniec chor. p.o. 22 III 1946–Nazarewicz (Raps) Ryszard Wiktor mjr p.o. 1 VI 1946–1 II 1948

1 II 1948–20 XII 1951Sadkowski Wacław Walenty ppor./por. 1 XI 1951–1 III 1953Sawicki Władysław Hieronim mjr 1 III 1953–30 IX 1954

ZastępcyBrzozowski Stanisław Wawrzyniec chor. p.o. 22 III 1946–20 II 1947Makowski Jerzy Wincenty ppor. 20 II 1947–14 IV 1948Jasiński Jan Jan p.o. 1 V 1948–1 V 1949Bartosik Stanisław Jan chor. p.o. –1 VI 1948

1 VI 1948–Szenauk Aleksander Adam por. 1 V 1949–1 III 1950Chudy Kazimierz Józef ppor. –1 IX 1950Serwiński Eugeniusz Bronisław kpt. p.o. 1 II 1951–Żurański Jerzy Józef por. 28 III 1952–28 II 1955Gliński Dionizy Feliks chor. 15 VIII 1953–1 IX 1955



Naziębło Zygmunt Władysław por. 1945–1 XI 1950

460


461

Wydział VIII

Naczelnicy Pindor Karol Teodor por. 1 II 1953–

ZastępcyStefańczak Jan Jan kpt. 15 IV 1948–Liwski Zygmunt Zygmunt por. 15 XII 1951–15 IX 1954Pindor Karol Teodor por. –1 II 1953

Wydział IX

Naczelnicy Milewski Wincenty Jan kpt./mjr p.o. 1 IV 1953–1 VI 1954

1 VI–31 VIII 1954Jasińska Helena Adam kpt. 1 IV 1955–Iwanow Leonard Maciej por. p.o. 1 III–15 XII 1956

ZastępcySmoczyk Józef por. 1 III 1953–Milewski Wincenty Jan kpt./mjr 1 IV 1953–1 IV 1955Karpiuk Ryszard Jan ppor. 15 VI–31 VIII 1954Iwanow Leonard Maciej por. 1 IV 1955–28 II 1956

Wydział X

Naczelnicy Koziarski Walter Władysław kpt. 1 II 1952–Sikora Marceli Jan kpt. 1 IV 1955–

ZastępcyBrand Henryk (Chaim) Bernard

(Berl)por. 1 II 1952–

Pielasa Józef Jan por. 1 II 1952–


Naczelnicy Żurański Jerzy Józef por. p.o. 1 III 1953–1 III 1955

1 IV–30 XI 1955Zastępcy

Żurański Jerzy Józef por. 1 III 1953–1 IV 1955Maczkowski Jan Józef por. 1 XI 1953–31 VII 1954

Wydział Miejski


460


461

Inspektorat Wiejski

Naczelnicy Żurawiński Zygmunt Józef ppor. p.o. 1 XI 1954–1 IV 1955


Wydział „A”

Naczelnicy Kossakowski Władysław Adam –5 IV 1948Makowski Jerzy Wincenty ppor. p.o. 15 IV 1948–15 IV 1951Gapis Bolesław Stanisław kpt. 1 VIII–31 X 1953

ZastępcyBieliński Władysław 20 III 1946–Bitter Adam Michał p.o. 1 I 1947–1 II 1948Kunda Władysław ppor. 3 II–31 XII 1947Marzecki Jan Stanisław ppor. 1 II–15 X 1948Sawicki Władysław Hieronim kpt. 1 IV–15 X 1948Makowski Jerzy Wincenty ppor. 15 IV 1948–15 IV 1951Gapis Bolesław Stanisław kpt./mjr 1 VI 1948–1 VIII 1953Naziębło Zygmunt Władysław por. 1 XI 1950–15 VII 1951Wróblewski Ryszard Władysław chor. 15 XI 1951–Grabowski Janusz Stefan por. 1 VIII 1953–31 V 1954Czeredys Jan Jan por. 1 VII 1954–31 III 1955


Naczelnicy Roykiewicz Ryszard Wacław kpt. 1 VI 1948–1 IX 1950Zieliński Jan Franciszek mjr 15 VIII 1950–1 IX 1955Ircha Henryk Józef kpt. 1 I 1956–31 I 1957

ZastępcySzymański Henryk chor. 10 II–5 VI 1946Halicki Ignacy Józef 12 II–1 X 1946Roykiewicz Ryszard Wacław por. 1 XI 1946–1 VI 1948Rudnicki Leon ppor. p.o. 1 V 1947–21 VI 1948

21 VI 1948–Jakubowski Stanisław Władysław chor. 1 VI–10 XII 1948Guzik Bronisław Antoni kpt. –1 VIII 1950Chudy Kazimierz Józef por. 1 X 1950–15 IV 1951Ostaś Józef Franciszek por. 15 VI 1951–Pajkert Władysław Włodzimierz kpt. 1 VIII 1951–

462


463

Ircha Henryk Józef kpt. p.o. 1 V 1952–31 III 19551 IV 1955–31 XII 1956

Dyndo Roman Stanisław kpt. 1 III 1956–


Naczelnicy Sikora Marceli Jan kpt. p.o. 1 II 1951–31 III 1955

ZastępcyFeret Kazimierz Aleksander por. 1 VI 1948–1 I 1952Sikora Marceli Jan kpt. 1 II 1951–Szymański Władysław ppor. 1 II 1951–15 XII 1952Koziński Henryk Wawrzyniec kpt. –31 III 1955

Wydział Cenzury


Szechter Ajzyk Abram por. –15 V 1945


Naczelnicy Sadkowski Wacław Walenty kpt. 1 IV 1955–

ZastępcyOliwa Rozalia Henryk por. –1 XI 1947Książkiewicz Alicja Bolesław p.o. –10 I 1948Czeredys Jan Jan por. 1 IV–15 XI 1955Wróblewski Ryszard Władysław por. 1 IV 1955–Madziar Stefan Stanisław mjr 15 XI 1955–



Wydział „W”


Glińska Krystyna Stanisław ppor. 1 III 1956–



462


463

Biuro Studiów




Mućko Edward Stanisław ppor. 1 XI 1951–15 VIII 1952


Naczelnicy Kielman Seweryn (Symcha) Noel por. –1 VIII 1950Butkiewicz Henryk47 Zygmunt kpt. p.o. –1 IX 1951Pachowski Zdzisław Ludwik kpt. 1 XI 1953–

ZastępcyNaszkowska Zofia Michał 15 VIII 1950–Butkiewicz Henryk Zygmunt kpt. 1 XII 1950–1 IX 1951Pajkert Władysław Włodzimierz kpt. –1 IX 1953




Naczelnicy Michaelson-Sadowska Felicja Mojżesz chor. 22 II 1946–15 V 1948Osowski Bronisław Leon por. 1 I 1950–30 VI 1952Placha Antoni Wojciech kpt. 1 VII 1952–15 V 1955Laskowski Tadeusz Kajetan ppor. p.o. 1 IV–30 VI 1955

1 VII 1955–Zastępcy

Michaelson-Sadowska Felicja Mojżesz –15 V 1945Kirsz Regina Abram chor. 1 VI 1948–Szkupińska Zofia Henryk chor. 1 VI 1948–15 VII 1949Smolarek (Wolanin) Regina48 sierż. 15 I 1950–1 XI 1951Krzyżanowski Władysław Antoni kpt. 1 VI 1950–1 II 1953Feret Kazimierz Aleksander kpt. 1 I 1952–Dzwonkowska Janina por. 1 IX 1952–1 II 1955

47 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.48 W 1950 r. zmieniła nazwisko na Wolanin.

464


465



Komendantura


Janicki Marian kpt. 15 I 1955–



Kluczyński Feliks Wincenty chor. 1 I 1947–1 IV 1948Wajs Jadwiga Chaim 15 IV 1948–1 I 1949Minc Adam Henryk por. 1 VI 1952Wołczak Stefan Konrad por. 1 XI 1952Osiewicz Alicja Roman chor. 1 II 1955–




Naczelnicy Wołkowski Rudolf Wawrzyniec mjr 1 XII 1954–1 IV 1955

ZastępcyKopacki Jan Antoni por. 1 VIII 1953–1 XI 1954Fryłow Józef por. 1 XI 1954–1 IV 1955Wołkowski Rudolf Wawrzyniec mjr 1 XII 1954–1 IV 1955


Naczelnicy Ler Roman Stanisław ppor. –15 III 1947Giblak Jan Michał kpt. 15 III 1947–Kowalski Stanisław Feliks mjr 1 X 1950–7 XII 1954

p.o. 7 XII 1954–Zastępcy

Ler Roman Stanisław –1 IV 1946Swatek Stanisław –18 V 1946Smulczyński Stanisław Franciszek p.o. 1 IV 1946–1 III 1947

464


465

Słobodski Józef (Izaak) Abram por. 1 III–30 VI 1947Czereśnia Józef (Mejlich Josek)

Henryk (Chemia)

por. 1 IV 1948–



Pindor Karol Teodor por. 1I 1951–

Służba/Wydział Konsumów Kwatermistrzostwa/WydziałuAdministracyjno-Gospodarczego

Naczelnicy Sitarek Henryk Jakub p.o. 1 X 1947–1 VII 1948

ZastępcySitarek Henryk Jakub 1 X 1947–1 VII 1948



Repalski Czesław Franciszek chor. –1 VI 1951










Naczelnicy – brak danych

466


ZastępcyBebczuk Piotr Naum 1 XI 1946–Stankiewicz Mieczysław Władysław por. 1 VII 1951–1 VI 1952





Opracowanie: Konrad Rokicki

467

WOJEWÓDZTWO WROCŁAWSKIE


WUBP/WUdsBP we WROCŁAWIU

Kierownicy/szefowieImiołek-Śliwa Władysław1 Wincenty mjr 14 IV–5 XII 1945Grzybowski Faustyn2 Filip ppłk/płk 6 XII 1945–15 IV 1948Zabawski Jan3 Mikołaj ppłk 15 IV 1948–1 III 1951Dowkan Eugeniusz4 Adolf ppłk p.o. 1 III 1951–20 I 1953Kubajewski Daniel Antoni mjr 20 I 1953–25 IX 1954Onacik Jan5 Bazyl (Wasyl) ppłk 25 IX 1954–18 V 1955Jedynak Bonifacy Józef mjr p.o. 18 V–1 XII 1955

mjr/ppłk 1 XII 1955–31 XII 1956Zastępcy

Zacharewicz Włodzimierz6 Wiktor mjr 26 VI–26 XII 1945Trochimowicz (Trachimowicz?) Bronisław7

Marcin mjr 27 VII 1945–1 III 1947

Wątorek Władysław Józef por. I–5 IV 1946Stesłowicz Jan (Katz Lemil)8


por. p.o. 23 XI 1946–

Korski (Gransztof) Julian9 Julian mjr 1 III–3 IV 1947Paluszkiewicz Stefan10 Mateusz por./kpt. 1 III 1947–15 II 1950Nowak Adam Wolf kpt. 24 VI 1947–22 III 1948Zabawski Jan Mikołaj mjr/ppłk 1 II–14 IV 1948 Kornecki Adam (Kornhendler Dawid)11

Michał (Moszek)

ppłk 19 III–VII 1948

Sobczyński Marian12 Józef kpt. VII 1948–24 IX 1951Koton Eliasz13 Zygmunt mjr/ppłk 20 VII 1948–5 II 1950

1 Występował też jako Śliwa-Imiołek; w 1948 r. powrócił do właściwego nazwiska Śliwa; zmarł 18 XII 1976 r. w Warszawie.2 Oficer sowiecki; 1935–1938 funkcjonariusz NKWD; absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; uzyskał zgodę władz na zmianę obywatelstwa i pozostanie w Polsce; zmarł 9 IV 1999 r. w Białymstoku.3 Zmarł 9 II 1988 r. w Warszawie.4 30 IV 1954 r. zdegradowany i zwolniony ze służby.5 Zmarł 3 X 1988 r. w Białymstoku.6 Oficer sowiecki; w grudniu 1947 r. wyjechał do ZSRR.7 Oficer sowiecki; w 1954 r. wyjechał do ZSRR.8 P.o. zastępca szefa WUBP ds. gospodarczych; w 1968 r. wyjechał do Izraela.9 Zmarł 17 X 1975 r. w Lęborku.10 Stanowisko objął 15 III 1947 r.; od 1 I 1949 r. też p.o. szef Wydziału Kwatermistrzostwa.11 W 1968 r. wyjechał do NRF; kilkakrotnie wystąpił w RWE; zmarł 3 VII 1986 r. we Frankfurcie nad Menem.12 Zmarł 31 I 1991 r. w Łodzi.13 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

468


469

Olko Feliks14 Józef mjr 7 II 1950–3 V 1951Grad Karol15 Henryk

(Hersz)mjr 1 VI 1951–27 III 1952

Radoszewski Tadeusz Wacław mjr 1 V 1952–29 IV 1954Wziątek Edmund Wacław kpt./mjr 15 VIII 1953–31 XII 1956 Czajer Antoni Antoni kpt. 1 III 1954–1 VI 1955Jedynak Bonifacy Józef ppłk 10 V–9 VIII 1955 Jara Edward Marcin mjr 12 XI 1955–31 XII 1956


NaczelnicyOpałko Leonarda Szymon ppor. p.o. 18 VI 1945–1 IV 1946Onuszko Mikołaj Piotr ppor. p.o. 1 IV 1946–19 IV 1947Jarmuł Bronisław Jacenty por. p.o. 19 IV 1947–15 III 1949Jesion Zenon Walenty kpt. 15 III 1949–8 X 1950Pietraczuk Władysław Michał kpt. 9 X 1950–21 IV 1951Mazurek Zbigniew por. p.o. 22 IV 1951–Olejnik Stanisław Antoni kpt. 1953–30 IV 1955Kępa Stanisław Kazimierz kpt. 1 V 1955–Solarz Artur Lejb kpt. –30 IX 1955

ZastępcyJurcewicz Konstanty mjr 1945Łaskawski Jan 2 IX 1945–1 II 1946Onuszko Mikołaj Piotr ppor. 16 II–26 III 1946Jarmuł Bronisław Jacenty por. 17 XII 1946–18 IV 1947Pietraczuk Władysław Michał kpt. 15 VIII 1947–9 X 1950Jesion Zenon Walenty kpt. 9 X 1950–Stróżak Stanisław Jan kpt. 1 XII 1950–31 I 1953Mielcarek Władysław ppor. 1 IX 1953–1954Kukuła Teodor Franciszek por. p.o. 1 IV 1955–1956Sawicki (Szatan) Zbigniew August por. 1956–

Kontrwywiad /Wydział I

NaczelnicyWątorek Władysław Józef por. p.o. 23 V 1945–Konopko Henryk 1 XII 1945–Gajewski Stefan Adolf kpt. p.o. 15 VIII 1946–30 XI 1947

30 XI 1947–14 XI 1948

14 Zmarł w 1981 r.15 30 IV 1954 r. zdegradowany do szeregowca i wydalony ze służby, w 1969 r. wyjechał do Austrii.

468


469

Dzikowski Józef Michał por./kpt. 15 XI 1948–1 VIII 1950Wysocki (Altajn) Roman16 Herman mjr p.o. 1 XII 1950–31 X 1951Starzemski Stefan Władysław kpt./mjr 1 XI 1951–31 III 1955Gruber Eugeniusz Aleksander por. p.o. 1952

ZastępcyGajewski Stefan Adolf kpt. p.o. 23 III–15 VIII 1946Nowak Artur (Lerner Abraham)

Józef (Rubin) chor. 1 IX 1948–31 VIII 1949

Gruber Eugeniusz Aleksander por./kpt. 1 XI 1949–15 II 1952Polak Zenon Bazyli kpt. 1 III–1 X 1952Starzemski Stefan Władysław kpt. 1 XI 1952–1 IV 1954Jaromin Władysław Sebastian ppor./por. 1 IV 1954–31 III 1955

Wydział II

NaczelnicyGórni Jakub Jan ppor./kpt. p.o. 20 VI 1945–15 I 1946Sorokowski Bogdan Stanisław ppor. 1946–1947 Taube-Knebel Antonina17 Leon kpt. p.o. 10 I 1948–15 VI 1949Szczerba Stanisław18 Bernard chor. p.o. 1 VII 1949–1 V 1950Kamerling Leon (Leizer Wolf)19

Mieczysław (Mozes)

kpt. 1 V 1950–31 III 1955

Starzemski Stefan Władysław mjr p.o. 1 IV 1955–28 XI 1956Zastępcy

Wołoszyn Edward Jan por. 1 II–15 VI 1946Koziarski Walter Władysław sierż. p.o. 1 VI 1946–1 IV 1947Sorokowski Bogdan Stanisław por. 1 IV 1947–10 I 1948Szpacenko Daniel Adam kpt. p.o. 1 VI 1948–1 II 1949Taube-Knebel Antonina Leon kpt. 1 II–15 VI 1949Kamerling Leon (Leizer Wolf)

Mieczysław (Mozes)

ppor. 1 X 1949–1 V 1950

Leśniak Józef Antoni por. 10 XI 1952–30 IX 1954Mazurkiewicz Edward Stefan ppor. 1 X 1954–31 III 1955Starzemski Stefan Władysław mjr 1 IV 1955–1 IX 1956Maj Edward Jan kpt. 1 IX–31 XII 1956


NaczelnicyBurghart Piotr –30 VII 1945Trzaska Jan Grzegorz kpt. p.o. 23 X 1945–24 II 1946

16 W 1969 r. wyjechał do Izraela.17 Zmarła 27 VIII 1994 r. w Warszawie.18 Zmarł 13 X 1990 r. w Warszawie.19 W 1968 r. wyjechał do Izraela.

470


471

ZastępcySorokowski Bogdan Stanisław ppor. –1 II 1946

Wydział III

NaczelnicyŻółtogórski (Goldberg) Emil Stanisław por. p.o. 23 VIII–13 XII 1945Stesłowicz Jan (Katz Lemil)


por. 13 XII 1945–1946

Grela Jan 1946Starzycki (Pachołek) Jan Franciszek kpt. 1946Last Edward Izaak por. 9 XI 1946–18 VIII 1947Majkowski Aleksander20 Wilhelm

(Wolf)por. p.o. 18 VIII 1947–31 III 1948

31 III 1948–14 X 1950Fijałkowski Marek (Finkelsztejn Aron)21

Aleksander kpt. 15 X 1950–1 X 1951

Szataniak Wacław Stanisław kpt. 1 X 1951–21 II 1952Kleczyk Tadeusz Antoni kpt./mjr 22 II 1952–10 VII 1954Solarski Feliks Jan mjr 15 VII 1954–20 V 1955Jagiełło Stanisław Józef por. 1 IX 1955–1 I 1956Skierś Edward Walerian por. 15 III–31 XII 1956

ZastępcyŻółtogórski (Goldberg) Emil Stanisław por. p.o. –1 II 1946Maciąg Piotr Walenty ppor. 1 II–31 VIII 1946Chłoń Andrzej22 Franciszek por. p.o. 1 IX 1946–Kurczyna Jan Franciszek chor. p.o. 15 V 1949Ozimiński Stanisław Adolf por. 1 XII 1951–31 X 1953Lubiński Henryk Abram kpt. 15 VII 1954–Wekselberg Józef Abraham kpt. 28 II–31 VIII 1955Sobczak Apolinary Marcin por. 1 IX 1955–30 IX 1956Mazurkiewicz Edward Stefan por. 1–31 XII 1956

Wydział IV

NaczelnicyCelemer Zygmunt 1945–14 I 1946Górni Jakub Jan por. 15 I–23 XI 1946Grad Karol Henryk

(Hersz)por./kpt. p.o. 15 II–26 XII 1947kpt./mjr 26 XII 1947–14 VI 1950

20 W 1969 r. wyjechał do USA.21 W 1968 r. wyjechał do Izraela.22 Jednocześnie adiutant szefa WUBP.

470


471

Adamczyk Józef Antoni por. 15 VII 1950–30 VI 1952Salmonowicz Józef Adolf por. 1 VII 1952–22 VI 1953Ozimiński Stanisław Adolf kpt. 1 XI 1953–31 VIII 1954Kleczyk Tadeusz Antoni mjr 10 IX 1954–16 IV 1955Poździach Adam Michał kpt. p.o. 1 IV–31 VII 1956

1 VIII–31 XII 1956Zastępcy

Konikowski Janusz Kazimierz por. p.o. 15 V 1946–15 II 1947Grad Karol Henryk

(Hersz)por. 15 II–1 XI 1947

Adamczyk Józef Franciszek chor. 1 XII 1947–1 II 1950Fuks Rafał Józef ppor. p.o. 1 II–1 VII 1950Salmonowicz Józef Adolf ppor./por. 3 X 1950–1 VII 1952Poździach Adam Michał kpt. 1 VII 1952–31 III 1954Banyś Henryk Władysław kpt. 9 X 1954–28 I 1955Żukowski Konstanty Aleksander kpt. 28 I–15 IV 1955Dyrcz Tadeusz Franciszek por. 1 IV 1955–Piorun (Grażyński) Jan23 Jan kpt. 1 VIII 1955–1956Ozimiński Stanisław Adolf kpt. 1956

Wydział V

NaczelnicyBartold Zygmunt Felicjan por./kpt. p.o. 1 II 1946–4 XI 1947Kucharski Tadeusz Józef kpt. 15 XII 1947–Olko Feliks Józef kpt. p.o. 1 I 1949–6 II 1950Dwojak Feliks Jan por./kpt. p.o. 16 V 1950–1 VII 1951Dziemski Witold24 Cyprian kpt. 15 VII–11 IX 1951Gildiner Jefim (Józef) Lejb kpt. p.o. 13 XI 1951–31 I 1952Mogilski Henryk Zygmunt por. p.o. 1 II–21 VIII 1952Sikora Zbigniew Józef kpt. 1 XII 1954–31 III 1955Niedbała Jan Marceli kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcyDwojak Feliks Jan ppor./kpt. 1 II 1946–1 VII 1950Dziemski Witold Cyprian kpt. 1 VII–1 IX 1950Ostaszewski Mieczysław Roman por. 1 IX 1950–19 IV 1951Gildiner Jefim (Józef) Lejb kpt. –1 II 1952Mogilski Henryk Zygmunt por. 20 III–22 VIII 1952Turlej Stefan Piotr kpt. 17 XI–29 XII 1952Żukowski Konstanty Aleksander por./kpt. 29 XII 1952–29 X 1954

23 W 1955 r. zmienił nazwisko na Grażyński.24 Zginął 11 IX 1951 r. we Wrocławiu.

472


473

Gregorczyk Mieczysław Karol kpt. 30 X 1953–19 VII 1954Woźnica Stanisław Andrzej kpt. 30 III 1955–1 VIII 1956Miśta Mieczysław Marcin por. 1 VIII–XII 1956


NaczelnicyWachowiak Leon Stanisław por. 1 II–9 VIII 1946Limanowski Alfred (Lerman Aron)

Władysław (Srul)

por. p.o. 1 VII 1946–1 IV 1948

Matkowski Tymoteusz (Tomaszuk Wiktor)25

Włodzimierz kpt. 1 XI 1948–19 VI 1949

Kraft Henryk Salomon ppor./por./kpt. 1 XII 1950–1952Szpacenko Daniel Adam mjr 15 VIII 1953–31 VII 1955

ZastępcySzumacher Michał Joel por. 15 VI 1945–10 VIII 1946Matkowski Tymoteusz (Tomaszuk Wiktor)

Włodzimierz kpt. 29 X 1947–X 1948

Szpacenko Daniel Adam kpt. 1 II–31 XII 1949Kraft Henryk Salomon ppor./por./kpt. 1 XII 1950–1 VIII 1952Kabat Wacław Feliks por. –15 IV 1953

Wydział VIII

NaczelnicyWolisz Ignacy Ludwik por. p.o. 25 III 1946–1947Niedbała Jan Marceli kpt. 12 VIII 1953–31 III 1955

ZastępcyWolisz Ignacy Ludwik por. 25 III 1946–Tekeli Jan Ignacy chor. 1 VI 1951–30 IX 1953

Wydział IX

NaczelnicyOgonowski Stefan26 Antoni mjr 1 VI 1951–31 III 1953

ZastępcyGarbacz Stanisław Szczepan por. p.o. 1 VI 1951–Banyś Henryk Władysław por./kpt. 10 VII 1953–9 X 1954Minnicki Jerzy Wincenty por. 1 IV 1955–31 XII 1956

Wydział IX „K”27

Naczelnicy – brak danych

25 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.26 Zmarł 19 IX 1990 r. we Wrocławiu.27 Kopalnie Kowarskie, następnie od 1951 r. Zakłady Przemysłowe R-1 w Kowarach (kopalnie uranu).

472


473

ZastępcyGarbacz Stanisław Szczepan kpt. p.o. –VI 1952Jara Edward Marcin kpt. 29 VI 1952–1 III 1954Polak Michał Józef por. 1 III 1954–31 III 1955

Wydział X

NaczelnicyGildiner Jefim (Józef) Lejb kpt. 1 II 1952–15 VII 1954Mazurkiewicz Edward Stefan por. 1 IV 1955–31 V 1956Kołacz Michał28 Michał mjr 1 VI–28 XI 1956

ZastępcyGildiner Jefim (Józef) Lejb kpt. 1 II–15 XII 1952Mazurkiewicz Edward Stefan ppor. 15 XII 1952–30 IX 1954


NaczelnicyTurlej Stefan Piotr kpt. 15 VIII 1953–15 II 1954Irek Michał Stanisław kpt. 25 II–30 XI 1954Sikora Zbigniew Józef kpt. 1 XII 1954–28 XI 1956

ZastępcyŻukowski Konstanty Aleksander kpt. 1 IV–31 X 1955Kniaziuk Józef kpt. 1 IX–28 XI 1956

Wydział Miejski

NaczelnicyKonikowski Janusz Kazimierz por. p.o. 1 VII 1948–1949

ZastępcyNowak Artur (Lerner Abraham)

Józef (Rubin) chor./por. 1 VI–31 VII 1948

Konikowski Janusz Kazimierz por. 1 VIII 1948–

Inspektorat Wiejski

NaczelnicyOzimiński Stanisław Adolf kpt. 1 IX 1954–31 III 1955

ZastępcyPoździach Adam Michał kpt. 1 IX 1954–31 III 1955

Wydział „A”

NaczelnicyLast Edward Izaak por. 5 II–9 XI 1946Halicki Stanisław Michał por. p.o. 1 IV 1947–


474


475

Koziarski Walter Władysław chor./por. 1 IV–2 XI 1947Pejka Franciszek Józef kpt. 1 XII 1947–15 IV 1950Krawczyk Lech Lucjan ppor./por. 1 III 1951–31 III 1955

ZastępcyHalicki Stanisław Michał chor. p.o. 28 IV–28 XI 1947Ciempka Stefan Stanisław ppor. –1 VI 1948Strnadel Kazimierz Jan ppor. 1 VI 1948–30 X 1950Krawczyk Lech Lucjan kpt. 1 XI 1950–1 III 1951Konieczny Władysław Jan kpt. 1 III 1951–15 VII 1953Pietraszewski Józef Jan (Antoni?) kpt. 15 II 1954–31 III 1955


NaczelnicyMirski Jan29 –17 II 1946Suchecki Mieczysław Dionizy por. 27 V 1946–Marczewski Antoni Aron ppor. p.o. 1 X 1946–24 II 1947Starzycki (Pachołek) Jan Franciszek mjr 24 II 1947–1948Różycki (Rosenbaum) Feliks30 Szulim kpt. p.o. IV 1950–III 1952Helbin Adolf Władysław por. p.o. 1 II 1952–5 III 1954Korzeniowski (Kocur) Józef31 Adolf kpt. 18 II 1955–30 VI 1956Niewiarowski Zdzisław Leon kpt. 1 X–31 XII 1956

ZastępcyTurek Józef Jan chor. p.o. IV 1947–24 I 1948Huszcza Jan Piotr kpt. 25 VI 1948–1 V 1949Różycki (Rosenbaum) Feliks Szulim kpt. 1 V 1949–7 III 1952Dobrzyński Stanisław Stanisław por. 15 VI 1951–1 II 1952Helbin Adolf Władysław por. 1 II 1952–5 III 1953Sikora Józef Stanisław kpt. 1 VIII 1953–31 III 1954Górecki Jerzy Franciszek kpt. 24 IX 1954–13 IX 1955Niewiarowski Zdzisław Leon kpt. 1 X 1955–30 IX 1956Nowicki Józef Cyprian por. 1 X–31 XII 1956


NaczelnicyRomkowicz Bronisław (Bernkopf Maks)

Leon (Hersz) kpt. 30 VI 1946–V 1947

Żydzik Stanisław Józef por./kpt. 1 VII 1947–16 IV 1951

29 17 II 1946 r. zdezerterował.30 P.o. naczelnik bez nominacji i zatwierdzenia MBP; w 1968 r. wyjechał do Izraela.31 W 1953 r. zmienił nazwisko na Korzeniowski.

474


475

Mazurek Zbigniew por. p.o. 1952Bartoszyn Zdzisław Józef ppor. 1954

ZastępcySorokowski Bogdan Stanisław 31 VIII 1945–Czop Jan32 Michał kpt. 10 III 1947–30 VI 1949Hać Micha33 Michał por. 1 VII 1949–27 III 1950Gryta Henryk Marcin kpt. 1 VII 1952–1953

Wydział Cenzury



NaczelnicyTaube-Knebel Antonina Leon por. 1947Wolisz Ignacy Ludwik por. p.o. 1947Krawczyk Lech Lucjan kpt. 1 IV–1 VII 1955Pietraszewski Józef Jan (Antoni?) kpt. 1 VI 1956–

ZastępcyMaciąg Piotr Walenty ppor. 1 I–1 X 1947Wolisz Ignacy Ludwik por. 1 X 1947–Pietraszewski Józef Jan (Antoni?) kpt. 1 IV–31 X 1955Gerberg Jerzy Zudyk kpt. 1 X 1955–1956Niewiarowski Zdzisław Leon kpt. 1956



Wydział „W”

NaczelnicyTrzybiński Adam Józef ppor. 15 II–28 XI 1956

ZastępcyBalicki Józef Józef kpt. 1 IV 1956–



32 Zmarł 15 IV 1970 r. we Wrocławiu.33 27 III 1950 r. popełnił samobójstwo.

476


477

Biuro Studiów



NaczelnicyKraft Henryk Salomon ppor. 1950

Zdrojowy Florian Tomasz mjr 1 IV 1952–28 XI 1956

ZastępcyZdrojowy Florian Tomasz ppor. 1 IX 1950–1 IV 1952

Czyżowski Jan Mikołaj por. 10 VIII 1954–

Niemczyński Mieczysław Jan chor. 15 IV 1956–


NaczelnicyKrzyżanowski Władysław Antoni ppor./por. 1 I 1946–1 VI 1947

Elbaum Izaak Dawid kpt. 1948–1949

Ostaszewski Mieczysław Roman kpt. 1 IV 1955–31 XII 1956

ZastępcySelen-Kagan Leon Mendel ppor. 15 VIII 1951–31 VII 1953




NaczelnicyKrzyżanowski Władysław Antoni ppor./por. 1 I 1946–1 VI 1947

Horoszewski Leon Henryk chor. 1 VI 1947–

Sakaluk Paweł Jan chor. p.o. 1 IV–31 XII 1948

Ostaszewski Mieczysław Roman kpt. 20 IV 1951–31 XII 1956

ZastępcyHoroszewski Leon Henryk chor./ppor. –1 VI 1948

Sorokowski Bogdan Stanisław por. 1 VI 1948–

Czop Jan Michał kpt. 1 VII 1949–31 III 1952

Stępień Marian Władysław kpt. 15 II 1953–31 III 1955

476


477


NaczelnicyMielnik Nil 28 VIII–17 XII 1945Jędruszko Wacław Michał 17 XII 1945–20 VII 1946Kukuła Teodor Franciszek 20 VII 1946–Antończyk Andrzej Piotr –1 VI 1948

ZastępcyMałek Wacław –17 XII 1945

Komendantura

NaczelnicyKościełowski Adam 21 VI 1945–Ignasiak Edward Antoni por. 1 I 1950–1954


Sekcja Finansowa/Wydział Finansowo-Budżetowy/ Finansowy

NaczelnicyLipińska Jadwiga Wacław por. 1 IV 1947–1 IV 1949Ligoń (Lemberger) Stanisław Jan (Jonas) chor. 1 V 1949–28 II 1954Bogucki Kazimierz Roman ppor. p.o. 7 XII 1954–30 IV 1955

1 V 1955–28 XI 1956Zastępcy

Rudnicki Edward (Głac Stanisław)

Andrzej (Jakub)

chor. 1 II 1946–31 V 1952

Bogucki Kazimierz Roman st. sierż./chor. p.o. 1 VII 1953–7 XII 1954Mebel Henryk Stanisław chor. 1 IV 1955–





Kraft Henryk Salomon kpt. 1952–1954


NaczelnicyStesłowicz Jan (Katz Lemil)


mjr 15 XII 1946–1 XII 1947

Szwajkowski Stanisław Michał mjr 1 XII 1947–15 V 1948

478


479

Paluszkiewicz Stefan Mateusz por. p.o. 1 I 1949–15 II 1950Sakaluk Paweł34 Jan por. 1 III–24 IV 1950Flaks Bolesław (Beniamin)35 Salomon kpt. 1 IX 1950–15 III 1952Socewicz Konstanty Aleksander kpt. 15 III 1952–9 IX 1953Milukowski Aleksander(Milukow Aleksy)36

Aleksander(Aleksy)

kpt./mjr 9 IX 1953–24 XII 1954

Szelest Edward Piotr por. p.o. 7 XII 1954–31 XII 1956Zastępcy

Grad Karol Henryk (Hersz)

ppor./por. 18 III 1946–15 II 1947

Sakaluk Paweł Jan chor./por. 1 II 1948–1 III 1950Lemberger Stanisław Jonas chor. p.o. 1 VI 1948–30 IV 1949Mandel Arnold Mojżesz por. 1 VIII 1950–31 III 1953Suwaj Jan Antoni kpt. 1 VII–31 XII 1953Miklas Zygmunt Stanisław por. 1 I 1954–31 I 1955Ciesielski Lech Franciszek ppor. 1 IV 1955–


NaczelnicyBiałecki Teodor Leon por. 1 VII 1948–31 X 1949Sawicki Władysław Hieronim kpt. 1 I 1950–Suwaj Jan Antoni por. 1 IV 1950–30 VI 1953Bochenek Henryk Jan ppor. 1 X 1953–

ZastępcySuwaj Jan Antoni por. –1 IV 1950Bochenek Henryk Jan ppor. –30 IX 1953


NaczelnicyKraft Henryk Salomon ppor. VIII–30 XI 1950Michalak Eryk Szczepan por. 1 XII 1950–31 XII 1953Jakubowicz Dawid Szmul ppor. 1 I 1954–1955

ZastępcyMichalak Eryk Szczepan por. –26 X 1950Plesner Aleksander Emanuel ppor. 15 VIII 1952–

34 24 IV 1950 r. popełnił samobójstwo w gmachu WUBP we Wrocławiu.35 W 1969 r. wyjechał do Izraela.36 Oficer sowiecki; w 1955 r. wyjechał do ZSRR.

478


479


NaczelnicyGrzęda Witold Józef ppor. 1 IV 1950–15 V 1954

Frąckowiak Roman Marcin kpt. 15 V 1954–



NaczelnicyMandel Arnold Mojżesz chor. 1 IV 1949–1 VIII 1950

Krupa Ignacy Antoni por. 1 VIII–1 IX 1951

Szelest Edward Piotr ppor./por. 1 VIII 1952–7 XII 1954

ZastępcyPogoda Jan Jan chor. –31 I 1950

Asatanowicz Adam Lejzor 1952


NaczelnicyWilf Iser Abram kpt. 1949

Glinkowski Stanisław chor. 1949

Mordasow Jan Jerofiej kpt. 1 XI 1950–1 IX 1951

Kempka Stanisław Jan chor./por. 1 XII 1951–1954





NaczelnicyKosman Maurycy Salomon por. 1 V 1949–1 XII 1950

Halpern Naftali Kielman ppor. 1 XII 1950–1 VIII 1952

Inspektor Grzegorz Abram chor./ppor. 1 VIII 1952–31 X 1953

Szmeler Izydor Emil (Efroim)

1954–31 I 1955

ZastępcyŁazarczyk Jan Jan chor. 1950

Inspektor Grzegorz Abram chor. 1951–31 VII 1952

480


481


NaczelnicyPołoński Roman –9 IX 1945Witkowski Stanisław (Eimerl Samuel)

Ignacy (Izrael)

mjr 1 X 1945–25 VI 1947

Zagórski Aleksander Marceli ppłk 1 VII 1947–31 V 1953

ZastępcyLauriston Kazimierz 24 VIII–19 IX 1945Kasztelański Maksymilian Chaim 1948Nowiński Henryk 15 III 1948–Schindler Izaak Abraham por. 1 VII 1951–Stryjan Ignacy Abraham por. –15 V 1954Brodzikowski Emil Tomasz por. 15 V 1954–


DyrektorzyGrünspan Bernard Abraham kpt. p.o. 1947

1947–15 IV 1950Roth Jerzy Aleksander mjr 15 IV 1950–1 VI 1951Turzański Jan Salo 1 VI 1951–27 VI 1952Górny Witold Józef mjr 1 IX 1952–

ZastępcyGrünspan Bernard Abraham kpt. 1947Piesiakowski Stanisław Józef 1948Szajna Leon Aleksander 1950Bobrowski Witold 1 XII 1950–



480


481

Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie wrocławskim


PUBP/ PUdsBP w Bolesławcu

Kierownicy/szefowieFlorek Zenon Wojciech chor. p.o. 23 X 1945–30 III 1947Banachowicz Karol Józef chor. 1 IV–X 1947Ciastoń Władysław37 Ignacy chor. p.o. 1 XI 1947–9 VIII 1948

9 VIII 1948–1 VIII 1949Zazulak Józef Grzegorz ppor. p.o. 1 X 1948–Brandenburg Edward Antoni por. 1949–1 III 1951Kol Henryk Ignacy ppor. 1 IV 1951–30 VI 1952Grzyb Stanisław Józef por. 1 VII 1952–30 VI 1954Pasek Stanisław Stanisław por. 15 XI 1954–1956

ZastępcyKorycki Jan 1945Ciastoń Władysław Ignacy chor. 1 XI 1947–9 VIII 1948Zazulak Józef Grzegorz ppor. 1 XII 1947–20 X 1949Maj Kazimierz Ignacy ppor. 1 I 1950–30 IX 1951Cymerman Jakub Zyndel ppor. 15 IX 1952–31 I 1955

PUBP/PUdsBP w Brzegu38 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Bystrzycy

Kierownicy/szefowieTurek Jan por. VI–3 VIII 1945Nowak Adam Wolf por. 3 VIII 1945–31 I 1946Rybicki Ryszard Paweł ppor. 1 II 1946–14 III 1947Świderski Kazimierz39 Bronisław por. p.o. 1 IV–26 XI 1947

26 XI 1947–I 1948Wojciechowski Józef Jan por. 1 II 1948–Solarski Feliks Jan kpt. 1 II 1950–1 VIII 1951Jasiński Edward Antoni por. 1 X 1951–15 VII 1954Głowacz Józef Roman por. 1 XI 1954–1 IV 1955Płaziak Franciszek Jakub ppor. 1 IV 1955–

ZastępcyTurek Jan 3 VIII 1945–Bakuła Kazimierz p.o. –15 II 1946

37 Jednocześnie p.o. szef PUBP we Wrocławiu.38 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie opolskim.39 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

482


483

Rybicki Ryszard Paweł ppor. 1946Kaziród Mieczysław Michał chor. p.o. 1 V 1947–15 VIII 1948Wojciechowski Józef Jan 1948–1949Zezyk Bolesław Stefan st. sierż. 1 II–31 XII 1949Solarski Feliks Jan por. 1 II 1950–31 VII 1951Kozłowski Zbigniew Józef chor. 1 VIII–31 XII 1951Okwiet Teodor Władysław ppor. 1 I–23 VIII 1952Kostecki Władysław Władysław por. 23 VIII 1952–1 IV 1955Zbrojkiewicz Władysław Antoni ppor. 1 IV 1955–2 I 1957

PUBP/PUdsBP w Dzierżoniowie40

Kierownicy/szefowieBiały Tadeusz ppor. p.o. 1945Górny Artur Mozes por. 15 I 1946–11 X 1947Niebudek Gustaw ppor. p.o. 1947Wajsman Michał (Mojżesz) 1948Sawicki Władysław Hieronim kpt. 15 X 1948–1951Murawski Konstanty Andrzej kpt. 1 II–15 IV 1951Kulberg Adam41 Salomon por. p.o. 1 X 1951–1 II 1954Dyrcz Tadeusz Franciszek ppor. 15 II 1954–1 IV 1955Nowalski Czesław Paweł por. 1 IV 1955–1956

ZastępcyKoper Kazimierz sierż. 1945Last Edward Izaak ppor. 12 X 1945–1 II 1946Górny Artur Mozes chor./por. 1946Bylica Władysław p.o. 1 II–20 III 1946Sobczyk Leon Karol por. 5 VIII 1946–15 III 1950Kulberg Adam Salomon por. p.o. –30 IX 1951

1 X 1951–15 XII 1952Winkowski Zbigniew Piotr chor. 15 XII 1952–1 IV 1955Zajączkowski Zygmunt Leon ppor. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Głogowie42 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Górze Śląskiej

Kierownicy/szefowieMitas Józef ppor. p.o. 25 VIII 1945–15 VIII 1946Przybylski Jan Henryk ppor. 1946–1 IV 1947

40 Do 29 V 1946 r. używano nazwy Rychbach (z niem. Reichenbach).41 W 1968 r. wyjechał do Izraela.42 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim.

482


483

Turlej Stefan Piotr ppor. p.o. 19 IV–19 XI 1947Grzyb Stanisław Józef ppor. p.o. 1 VI 1949–30 VI 1952Wojciechowski Józef Jan kpt. 1 VII 1952–1954Lorek Stanisław Franciszek por. 1 IV 1955–

ZastępcyMiszczak Edward Józef 1 II–30 V 1946Grzyb Stanisław Józef ppor. 1 VI 1949–30 VI 1952Lorek Stanisław Franciszek por. 1952–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Gubinie43 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Jaworze

Kierownicy/szefowieKurczyna Jan Franciszek por. 1945–1 II 1946Fajgenbaum Leon Lejb por. 1 II 1946–30 III 1947Kusiński Wacław Aleksander chor. p.o. 1 IV 1947–28 IX 1948Kaliszuk Mikołaj Trofim chor./ppor. p.o. 1 XII 1948–1 VIII 1950Sudelski Józef N.N., Jadwiga ppor./por. 1 IX 1951–30 V 1956Wagneris Jan Jan kpt. 1 VI 1956–

ZastępcyFajgenbaum Leon Lejb chor. 16 VI 1945–1 II 1946Kowalski Jan Ireneusz por. 7 XII 1945–22 XII 1947Klepacki Czesław Wawrzyniec p.o. 1 I–25 VI 1947Myszkowski Bogusław Stanisław ppor. 1 XII 1947–30 V 1948Kaliszuk Mikołaj Trofim chor./ppor. 1 XII 1948–1 VIII 1950Sudelski Józef N.N., Jadwiga ppor. 1 I 1950–31 VIII 1951Kubicki Tadeusz Jan chor. 15 IX 1952–31 III 1955

PUBP/PUdsBP/UBP MiP w Jeleniej Górze

Kierownicy/szefowieStępień Marian Władysław por. 1945Nowak Adam Wolf por. p.o. 1 II 1946–23 VI 1947Pestrak Tadeusz ppor. 1947Baumgarten Edward (Markus)

Oskar (Oziasz)

ppor. p.o. II 1947–29 II 1948

Kucharski Tadeusz Józef kpt. 1948–1 VIII 1951Solarski Feliks Jan kpt. 1 VIII 1951–14 VII 1954Gregorczyk Mieczysław Karol kpt. 15 VII 1954–

43 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.

484


485

ZastępcySzmulak Jan ppor. 1945Wadowiec Julian 15 VII 1945–1 II 1946Baumgarten Edward (Markus)

Oskar (Oziasz)

ppor. p.o. 1 VI 1946–I 1947

Janikowski Edward Michał ppor. 17 I 1947–Sikora Zbigniew Józef ppor. p.o. 30 VI 1947–1948Bernacki Sergiusz Stefan chor. p.o. 1 I 1949–Leśniak Józef Antoni por. 1 VII–15 XI 1952Smołka Władysław Józef por. 15 IX 1952–31 I 1953Ścibor Tadeusz Józef por. 1 II 1953–1 X 1954Gerberg Jerzy Zudyk por. 1 X 1954–1 X 1955Rusak Jan Jan por. 1 XI 1955–Przybylski Adam Jakub ppor. 15 II 1956–

PUBP/PUdsBP w Kamiennej Górze

Kierownicy/szefowieBylica Władysław 1945Hałas Jakub Wojciech p.o. 1 II–10 V 1946Skupień Konstanty Wincenty kpt. 10 V–30 X 1946Gil Marek44 Andrzej por. 1 XI 1946–26 XII 1947Soroka Józef Eliasz ppor. p.o. –31 VIII 1948

31 VIII 1948–Miksiewicz Zygmunt Stanisław por. 23 XII 1948–15 XII 1949Maługa Stanisław Marian ppor. 1 VI 1949–1 VII 1952Sikora Zbigniew Józef kpt. 1 VII–23 XI 1952Węglarski Stefan Stanisław por. 1 I 1953–31 I 1955Winkowski Zbigniew Piotr chor. 1 IV 1955–

ZastępcyKlepacki Czesław Wawrzyniec 1 II–31 XII 1946Goderecki Michał Józef ppor. 1 IV–1 X 1947Soroka Józef Eliasz ppor. –31 VIII 1948Misikiewicz Zygmunt Stanisław por. 1 IX–15 XII 1949Miklas Marian Józef ppor. 1 II 1950–14 IX 1951Węglarski Stefan Stanisław por. 1 X–31 XII 1952Buczyński Kazimierz Bolesław sierż./ppor. 15 II 1953–31 III 1955Gierczak Stanisław Wincenty por. 1 IV 1955–1956

44 Zmarł 1 XI 1949 r.

484


485

PUBP/PUdsBP w Kłodzku

Kierownicy/szefowieSoliński Michał Stanisław ppor. 1945–31 I 1946Skupień Konstanty Wincenty kpt. p.o. 1 II–9 V 1946Olko Feliks Józef por. 1 VI 1946–1947Świderski Kazimierz Bronisław por. 16 II 1948–1 V 1950Brandel Leon Zygmunt kpt. 1 V 1950–30 IX 1953Miklas Marian Józef por./kpt. 1 X 1953–14 XII 1955Malik Józef Jakub kpt. 15 XII 1955–31 XII 1956

ZastępcyGrudziński Janusz Stefan 1945–25 V 1946Myszkowski Bogusław Stanisław ppor. p.o. 14 I–1 V 1947Krzyżanowski Władysław Antoni por. 3 VII 1947–29 VII 1948Ostaszewski Mieczysław Roman chor./ppor. 1 VIII 1948–26 VIII 1950Sobczak Apolinary Marcin ppor. 1 II 1951–1 VII 1952Lipiec Stanisław Marcin chor. 1 VII–31 VIII 1952Miklas Marian Józef por. 1 IX 1952–30 IX 1953Wegneris Jan Jan ppor. 1 X 1953–1 VI 1956Sudelski Józef N.N., Jadwiga por. 1 VI–22 IX 1956Trojanowski Henryk Józef por. –22 IX 1956

Delegatura UBP Nr 10 w Kowarach

KierownicyPolak Michał Józef kpt. 1 IV 1955–


PUBP/PUdsBP w Kożuchowie45 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Krośnie Odrzańskim46 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Legnicy

Kierownicy/szefowieChruścicki Władysław por. 1945Wojciechowski Józef Jan ppor. 1946–31 I 1948Trzaska Jan Grzegorz kpt. 1 II–20 VIII 1948Koziarski Walter Władysław por. 1 IX 1948–12 II 1949

45 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim.46 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.

486


487

Jara Edward Marcin kpt. p.o. 12 II 1949–1 IX 19501 IX 1950–10 IX 1952

Kurnik Władysław Jan ppor. –30 VI 1952Tomaszkiewicz Bronisław Franciszek por. 1 VII 1952–15 IX 1953Kołacz Michał Michał mjr 15 IX 1953–1 VI 1956Adamczyk Mieczysław Józef por. 1956Marcinek Tadeusz Patrycjusz kpt. 1956

ZastępcyKisiel Kazimierz por. 5 IX 1945–1 II 1946Ziółkowski Tadeusz Józef ppor. 30 III 1947–Skowroński Jan Apoloniusz por. –31 I 1949Jara Edward Marcin kpt. 12 II 1949–10 IX 1950Gerberg Jerzy Zudyk por. 1 IX 1952–1 X 1954Adamczyk Mieczysław Józef ppor. 1 IV 1955–

PUBP/PUdsBP w Lubaniu

Kierownicy/szefowieStaroń Kazimierz ppor. 1945Bałaga Władysław ppor. 1945Burghardt Antoni Jan kpt. p.o. 25 II 1946–31 VIII 1948

31 VIII 1948–22 I 1949Koziołek Roman Józef ppor. p.o. 22 I 1949–1 XI 1950Gliński Walenty Franciszek chor. 1 XII 1950–28 VIII 1951Janas Roman47 Józef por. 1 IV–1 XI 1952Smołka Władysław Józef por. 1 II 1953–1954Zawiślan Mieczysław Kazimierz por. p.o. 1954

ZastępcySolarski Feliks Jan ppor./por. 10 VI 1945–31 I 1946Burghardt Antoni Jan por./kpt. 25 II 1946–22 I 1948Lipko Mieczysław Jan chor. –31 XII 1948Koziołek Roman Józef ppor. 1949–1 XI 1950Janas Roman Józef ppor. 1951–1 IV 1952Weryszko Józef Lucjan chor./ppor. VIII 1952–1953Matujewicz Grzegorz Bazyli ppor. –15 VIII 1953Zawiślan Mieczysław Kazimierz chor./por. 15 VIII 1953–1954Korzon Piotr Wiktor ppor. 1 IV 1956–

47 Zmarł 1 XI 1952 r.

486


487

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Lubinie

Kierownicy/szefowieSamczuk Stefan por. 1945

Iskra Edward por. 1945–1946

Soliński Michał Stanisław ppor. p.o. 1 II–6 VII 1946

Michta Antoni Jan chor. p.o. 1 XII 1946–30 III 1947

Florek Zenon Wojciech chor./ppor. 1 IV 1947–8 XI 1949

Kurnik Władysław Jan chor. p.o. 1949

Ścibor Tadeusz Józef chor. 1 XII 1950–

Lichosik Edward Stanisław por. 1 IV 1952–1953

Smołka Władysław Józef por. 1953

Sroczyński Władysław Wiktor por. 1 XI 1953–

ZastępcyCzerwiński Andrzej ppor. 1945

Ścibor Tadeusz Józef chor. 15 III–30 XI 1950

Lichosik Edward Stanisław ppor. 1 XII 1950–30 IX 1953

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Lwówku Śląskim

Kierownicy/szefowieRybicki Ryszard Paweł ppor. p.o. 16 VI 1945–31 I 1946

Sobczyk Leon Karol por. p.o. 1 II–4 VIII 1946

Świderski Kazimierz Bronisław por. p.o. 1 IX 1946–30 III 1947

Irek Tadeusz Stanisław por. 1 IV 1947–1 VI 1948

Myszkowski Bogusław Stanisław ppor. p.o. 1 VI 1948–26 XII 1949

Sobczyk Leon Karol kpt. p.o. 15 III 1950–

Murawski Konstanty Andrzej kpt. 15 X 1950–31 I 1951

Stawarczyk Marian Jan ppor./por. 1 II 1951–27 VI 1952

Korbiel Władysław Józef por. 15 VIII 1952–10 IV 1953

Makuch Stanisław Antoni por. 1 X 1953–1 IX 1955

Sordyl Aleksander Józef ppor. 1 IX 1955–

ZastępcyBrynkiewicz Tadeusz p.o. 4 VI 1945–8 II 1946

Myszkowski Bogusław Stanisław ppor. 1 VI–1 IX 1948

Makuch Stanisław Antoni chor. 1 IX 1948–30 XII 1949

Tondowski Zenon Salomon chor. 1 I 1950–1 II 1951

Sobczyk Leon Karol kpt. 15 III 1950–

Broda Czesław Piotr ppor. 8 VIII 1951–30 VI 1952

Weryszko Józef Lucjan chor./ppor. 1 IX 1952–31 III 1955

488


489

PUBP/PUdsBP w Międzyrzeczu48 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Miliczu

Kierownicy/szefowieDyduch Karol –1 IX 1945Grodecki Eugeniusz Edward ppor. p.o. 1 IX 1945–Bigaj Jan Eustachy ppor. p.o. –1 II 1946

1946–15 VI 1948Wieprzewski Edmund49 Aleksander ppor. p.o. 10 II–1 IV 1949Nowalski Czesław Paweł ppor. 1 VII 1952Stokłosa Stanisław Michał chor. p.o. 1 X 1952–31 I 1954Witas Marian Roman ppor. 1 XI 1954–Płaziak Franciszek Jakub ppor. p.o. 1954–1955Michałowski Czesław Franciszek por. 1 IX 1955–

ZastępcyGruntowski (Gruntow) Włodzimierz50

Nikifor por. –1 XII 1947

Pokało Aleksander Piotr chor. 1 VI 1948–1949Tomaszkiewicz Bronisław Franciszek chor. –30 VI 1952Nowalski Czesław Paweł chor. 1 VII–15 X 1952Płaziak Franciszek Jakub ppor. 15 X 1952–1 IV 1953Stokłosa Stanisław Michał chor. –31 I 1954

PUBP/PUdsBP w Namysłowie51 – zob. województwo opolskie

PUBP/PUdsBP w Nowej Rudzie52

KierownicyKol Henryk Ignacy kpt. 1 I 1955–31 XII 1956

ZastępcyDutkiewicz Henryk Jan ppor. 1956

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Oleśnicy

Kierownicy/szefowieBaran Jan ppor. 1945Rubik Jan 1945–1946

48 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogórskim.49 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.50 W listopadzie 1948 r. wyjechał do ZSRR.51 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie opolskim.52 Powiat noworudzki powstał na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z 11 VIII 1954 r.

488


489

Jabłoński Stanisław Michał –1 X 1946Pietrykowski Ignacy Stefan ppor. 1 X 1946–1 XI 1947Turlej Stefan Piotr por. p.o. 20 XI 1947–1 IV 1949Korbiel Władysław Józef plut./ppor. p.o. 4 VIII 1949–15 VIII 1952Okwiet Teodor Władysław por. 1 IX 1952–1 IV 1955Jurek Gabriel Emil ppor. 1 IV 1955–Łykus Lucjan53 Jacenty kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyKrólik Józef st. sierż. 27 IV 1945–16 II 1946Sikorski Bronisław Jan por. 1 II 1946–Turlej Stefan Piotr por. 20 XI 1947–1 IV 1948Stawarczyk Marian Jan chor. p.o. 2–3 V 1948

4 V 1948–23 II 1949Korbiel Władysław Józef plut./ppor. 4 VIII 1949–15 VIII 1952Molenda Ignacy Franciszek ppor. 1 X 1952–Jurek Gabriel Emil ppor. 1 XI 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Oławie

Kierownicy/szefowieIskra Edward ppor. p.o. 28 IV–V 1945Irek Tadeusz Stanisław ppor. 1 II 1946–Szuligowski Stanisław Józef ppor. p.o. 1947—20 VII 1948Chmielecki Jerzy Józef ppor. 1 VII 1948–25 XI 1949Ozimiński Stanisław Adolf por. –1 XII 1951Gregorczyk Tadeusz Franciszek por. 15 X 1952–31 VIII 1954Witek Stefan Antoni ppor. 1 XI 1954–31 XII 1956

ZastępcyIrek Tadeusz Stanisław ppor. p.o. 1 V 1945–30 III 1947Szuligowski Stanisław Józef ppor. 1 V 1947–Sroczyński Władysław Wiktor st. sierż. p.o. 15 VII 1950–1 II 1952

1 II 1952–Gregorczyk Tadeusz Franciszek por. 1 VIII–14 X 1952Szydłowski Stanisław Antoni st. sierż. 15 VII 1954–

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Strzelinie

Kierownicy/szefowieKisiel Kazimierz por. –5 IX 1945Mirosław Ignacy Józef por. 1 II 1946–Grendecki Eugeniusz Bronisław ppor. 1946

53 Zmarł w 2002 r. w Warszawie.

490


491

Sztuka Jerzy chor. p.o. 1947Koziołek Roman Józef chor. 1 III 1947–31 XII 1948Leśniak Józef Antoni por. p.o. 1 VII 1949–31 VIII 1950

1 IX 1950–30 VI 1952Kol Henryk Ignacy ppor. 1 VII 1952–1954Oleniak Franciszek Ignacy kpt. p.o. 1 IX 1954–1 IV 1955

1 IV 1955–31 VIII 1956

ZastępcySobczyk Leon Karol por. 1945–31 I 1946Leśniak Józef Antoni por. 1 VII 1949–30 VI 1951Świetlak Jan54 Józef ppor. 15 VIII 1951–1 VII 1952Witek Stefan Antoni chor. 15 IX 1952–30 X 1954Oleniak Franciszek Ignacy kpt. 1954Zbrojkiewicz Władysław Antoni ppor. 1 XI 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Sulechowie55 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Sycowie

Kierownicy/szefowieMirosław Paweł p.o. 1945Gil Marek Andrzej por. 15 I–30 X 1946Skupień Konstanty Wincenty kpt. p.o. 1 X 1946–1 IV 1949Mogilski Henryk Zygmunt por. 20 XII 1950–1 II 1952Makuch Stanisław Antoni ppor. 1 X 1952–1953Murzyn Tadeusz Józef por. p.o. 1 XI 1953–1954

1956

ZastępcyBanachowicz Karol Józef 1945Mirosław Paweł 1 II–7 III 1946Michta Antoni Jan chor. 1 IV 1947–3 XI 1949Makuch Stanisław Antoni ppor. –1 X 1952Murzyn Tadeusz Józef por. 1954–1956

PUBP/PUdsBP w Szprotawie56 – zob. województwo zielonogórskie

54 Jednocześnie kierownik RO Wydz. IV WUBP we Wrocławiu.55 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. w zielono-górskim.56 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim.

490


491

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Środzie Śląskiej

Kierownicy/szefowieKusiński Wacław Aleksander chor. p.o. 4 IX 1945–30 III 1947

Piegza Władysław57 Szczepan por. 1 IV 1947–

Sikorski Bronisław Jan por. 1948–1949

Wojciechowski Józef Jan kpt. –30 VI 1952

Kurnik Władysław Jan por. 1 VII 1952–1 II 1954

Jasiński Edward Antoni por. 15 VII 1954–31 III 1955

Zagrodnik Edward Tomasz ppor. 1 IV 1955–29 II 1956

Szymański Józef Józef ppor. 1 IV 1956–

ZastępcyŁupiński Wacław ppor. 1945

Krzyżanowski Władysław Antoni por. 1 VIII 1948–1 VI 1950

Okwiet Teodor Władysław ppor. –31 XII 1950

Lorek Stanisław Franciszek st. sierż. 1 I 1951–

Kozłowski Stefan Roman ppor. –30 IX 1953

Zagrodnik Edward Tomasz ppor. 15 III 1954–1 IV 1955

PUBP/PUdsBP w Świdnicy

Kierownicy/szefowieMroczkowski Leon chor. 1945

Burghardt Antoni Jan ppor. p.o. II 1946

Trzaska Jan Grzegorz kpt. p.o. 25 II 1946–1 I 1948

Soroka Józef Eliasz p.o. I 1948

Solarski Feliks Jan ppor. 1 II 1948–1 II 1950

Salmonowicz Józef Adolf ppor. 14 I–2 X 1950

Malik Józef Jakub por./kpt. 15 IX 1950–8 XI 1953

Kulberg Adam Salomon kpt. 1 II 1954–

ZastępcyBurghardt Antoni Jan plut. p.o. 3 VII 1945–

Mroczkowski Leon p.o. –20 I 1946

Jurkowski Mieczysław (Moniek)

Rochamiel chor. 15 VI 1946–

Mogilski Henryk Zygmunt chor./ppor. 1 XII 1947–30 XI 1950

Jędrzejewski Adolf Paweł ppor. 15 VIII 1951–31 I 1953

Szyjka Ludwik Andrzej chor. 1 II 1953–1956

57 Zmarł 6 VII 1992 r. w Świdniku.

492


493

PUBP/PUdsBP/Delegatura w Trzebnicy

Kierownicy/szefowieGil Marek Andrzej ppor. p.o. 4 IX 1945–15 I 1946Partyka Stefan Kacper ppor. p.o. 1 II–1 XII 1946Banachowicz Karol Józef por. p.o. 1 XII 1946–30 III 1947Nurek Stanisław Tomasz por. p.o. 1 IV 1947–1 X 1948Kraft Henryk Salomon ppor. p.o. 1 X–31 XII 1948Słonina Stanisław Marian kpt. 1 V 1952–30 IX 1954Leśniak Józef Antoni por. 1 X 1954–31 III 1955Gregorczyk Tadeusz Franciszek por./kpt. 1 IV 1955–28 XI 1956

ZastępcyPartyka Stefan Kacper ppor. 23 X–7 XII 1945Kowalski Jan Ireneusz por. 7 XII 1945–22 XII 1947Dębowski Bogdan p.o. 1947Nurek Stanisław Tomasz por. 22 XII 1947–1 X 1948Janicki Władysław Jan ppor. p.o. –1 IX 1948

1 X 1948–1 XII 1950 Lipiec Stanisław Władysław chor. 1 XII 1950–30 VII 1952Zawiślan Mieczysław Kazimierz chor. 1 IX 1952–15 VIII 1953Gregorczyk Tadeusz Franciszek por. 1 X 1954–31 III 1955

MUBP w Wałbrzychu 58

Kierownicy/szefowieTatara Franciszek ppor. 1945Kubica Kazimierz Szymon ppor./kpt. 25 I 1946–25 IV 1947Wosz Józef Piotr chor. p.o. VI–VII 1947

ZastępcyAbramowicz Leon 1945Banachowicz Karol Józef ppor. p.o. –30 XI 1946

PUBP/PUdsBP w Wałbrzychu

Kierownicy/szefowieTatara Franciszek ppor. 1945Grodecki Eugeniusz Edward por. 1 IV 1947–Kasperski Aleksander Maksymilian kpt./mjr 1949–15 X 1950Werfel Władysław Wacław ppor./por. 1 XII 1950–1 V 1952Orzeł Czesław 1952

58 MUBP w Wałbrzychu istniał prawdopodobnie do 1948 r.; na jego miejscu powstał UBP MiP Wałbrzych.

492


493

Stawarczyk Marian Jan por. 1952Jara Edward Marcin kpt. 1 III 1954–11 XI 1955Kowalczyk Ryszard 1955Miklas Marian Józef kpt. 15 XII 1955–31 XII 1956

ZastępcyAbramowicz Leon 1945Banachowicz Karol Józef ppor. p.o. 10 VIII 1945–30 XI 1946Werfel Władysław Wacław ppor. 1948–1949

por. –1 XII 1950Osys Zygmunt Jan ppor. 1 IV 1951–Ścibor Tadeusz Józef por. 15 IX 1952–1 II 1953Brząkała Cyryl Wincenty ppor. 1 X 1953–1 IV 1954Miklas Marian Józef kpt. 1955Bagiński Marian Józef por. 1 X 1955–Jagiełło Stanisław Józef por. 1 II 1956–

PUBP/PUdsBP w Wołowie

Kierownicy/szefowieKaźmierkiewicz Edward ppor. 1 II 1946–Goderecki Michał Józef p.o. 1 VII 1946–30 III 1947Wieprzewski Edmund Aleksander por. p.o. 1 IV 1947–10 II 1949Gregorczyk Mieczysław Karol sierż. p.o. 1 XI 1950Murzyn Tadeusz Józef ppor. 1 XII 1950–1952Nowalski Czesław Paweł por. 15 X 1952–1 IV 1955Okwiet Teodor Władysław por. 1 IV 1955–1956

ZastępcyStryjniak Stefan por. –15 I 1946Baumgarten Edward (Markus)

Oskar (Oziasz)

ppor. p.o. II 1947–29 II 1948

Jarząbek Stanisław Michał chor. p.o. 15 V 1949–Gregorczyk Mieczysław Karol sierż. 1 XI 1950Murzyn Tadeusz Józef ppor. –1 XI 1953 Małota Eugeniusz Franciszek por. 1 XI 1953–31 III 1955

MUBP we Wrocławiu 59

Kierownicy/szefowieGrodecki Eugeniusz Edward ppor. 1945–1946Sarzyński Henryk60 –10 XI 1945


59 MUBP we Wrocławiu istniał prawdopodobnie tylko w latach 1945–1947.60 10 XI 1945 r. zdezerterował.

494


495

PUBP/PUdsBP we Wrocławiu

Kierownicy/szefowieGrodecki Eugeniusz Edward 5 II 1946–30 III 1947Mogilski Henryk Zygmunt ppor. 1947Jurkowski Mieczysław (Moniek)

Rachamiel chor. 15 IV–4 XI 1947

Ciastoń Władysław61 Ignacy chor. p.o. 1 XI 1947–9 VIII 1948Akawiec Andrzej Jakub chor. p.o. 15 II–1 IX 1950Kalinowski Antoni62 Władysław kpt. 6 VIII 1951–19 X 1952Brandel Leon Zygmunt kpt. 1 X 1953–31 III 1955Głowacz Józef Roman por. 1 IV 1955–

ZastępcyJanikowski Edward Michał ppor. 1 XI 1947–Halicki Stanisław Michał chor. 29 XI 1947–15 X 1949Akawiec Andrzej Jakub chor. 15 II–1 IX 1950Tarasiewicz Henryk Jan ppor. 15 IX 1950–Maj Kazimierz Ignacy ppor. 1 X 1951–31 II 1952Bujak Czesław Bolesław ppor./por. 15 X 1952–31 III 1955Głowacz Józef Roman por. 1955Bochnak Piotr Jan por. 1 IV 1955–

PUBP/PUdsBP we Wschowie63 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Ząbkowicach Śląskich

Kierownicy/szefowieSzyjko Ryszard ppor. 1945Żmuda Józef ppor. 1 IX 1945–1946Lech Franciszek Ignacy chor./ppor. p.o. 1 II 1946–21 IV 1947Koziarski Walter Władysław ppor. 1 X 1947–1 IX 1948Sikora Zbigniew Józef ppor. p.o. 1 IV 1949–30 VI 1952Maluga Stanisław Marian por./kpt. 1 VII 1952–10 III 1953Sordyl Aleksander Józef por. p.o. 1953Stokłosa Stanisław Michał chor. 1 II 1954–1 IX 1955Makuch Stanisław Antoni por. 1 IX 1955–1956

61 Jednocześnie p.o. szef i zastępca szefa PUBP w Bolesławcu.62 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie; 19 X 1952 r. zginął w wypadku samochodowym we Wrocławiu.63 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.

494


495

ZastępcyLech Franciszek Ignacy sierż./chor. 1945–1946Stein Herman 1946Będkowski Zygmunt Stanisław 1 II–1 VII 1946Kudła Antoni64 Antoni chor. p.o. 1 VI 1947–15 IX 1948

chor./ppor. 1 IX 1948–1 X 1949Sikora Zbigniew Józef ppor. 1 IV 1949–19 VI 1952Kysiak Roman Władysław ppor. –15 VIII 1952Sordyl Aleksander Józef chor. 10 X 1952–1 IX 1953Duszel Bolesław Antoni por. 1 IX 1953–31 III 1955Kostecki Władysław Władysław por. 1 IV–31 V 1955Rogut Ksawery Władysław chor. 1 X 1955–Makuch Stanisław Antoni por. 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Zgorzelcu

Kierownicy/szefowieWojciechowski Józef Jan ppor. 1945Tkaczyk Ryszard Władysław ppor. 1 II–30 X 1946Błachnio Zygmunt Stanisław ppor. p.o. 1946–1947Lech Franciszek Ignacy ppor./por. p.o. 5 II–20 VIII 1947Akawiec Andrzej Jakub chor. p.o. 1 XI 1948–15 II 1950Czekaj Tadeusz Jan chor./ppor. p.o. 1 IX 1950–1 XII 1951Jagiełło Stanisław Józef ppor. p.o. 15 IX 1952–31 XII 1953

1 I 1954–1 IX 1955Stokłosa Stanisław Michał chor. 1 IX 1955–

ZastępcyBłachnio Zdzisław Stanisław ppor. 1 II 1946–1947Akawiec Andrzej Jakub chor. 1 XI 1948–15 II 1950Kysiak Roman Władysław chor. 1 I 1950–Czekaj Tadeusz Jan chor. 1 IX 1950–1 XII 1951Jagiełło Stanisław Józef ppor. 1 I–15 IX 1952Wąsik Henryk Jan por. 1 IX 1952–20 VIII 1953Witas Marian Roman ppor. 15 X 1953–1 XI 1954

PUBP/PUdsBP w Zielonej Górze65 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Złotoryi

Kierownicy/szefowieGramza Władysław Wojciech ppor. p.o. 1 II–14 VII 1946Chmielecki Jerzy Józef ppor. p.o. 21 XII 1946–30 XII 1947

64 Zmarł w 1996 r. w Białej Podlaskiej.65 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogórskim.

496


Wolnicki Józef Franciszek ppor. 1 I 1948–1950Kopczyk Stanisław Paweł ppor. 1 X 1950–31 I 1952Marcinek Tadeusz Patrycjusz por. 1 VII 1952–1953Brząkała Cyryl Wincenty por. 1 IV 1955–

ZastępcyKolanko Józef p.o. 1 X 1945–Siokało Bogdan Jarosław chor. 1 II 1946–1 IX 1950Ogrodniczak Zygmunt Jakub ppor. –31 I 1952Zbęk J. (imię nieznane) ppor. 1952Matujewicz Grzegorz Bazyli ppor. 15 VIII 1953–Bromboszcz Stefan Paweł ppor. 1 IV–30 XI 1956

PUBP/PUdsBP w Żaganiu66 – zob. województwo zielonogórskie

PUBP/PUdsBP w Żarach67 – zob. województwo zielonogórskie

Opracowanie: Krzysztof Szwagrzyk

66 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim.67 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim.

497

WOJEWÓDZTWO ZIELONOGÓRSKIE1


WUBP/WUdsBP w Zielonej Górze

Kierownicy/szefowiePunda Antoni2 Szymon płk 1 VI–10 XII 1950Mrożek Stanisław Jan por./mjr p.o. 11 XII 1950–5 I 1953Małkiewicz Kazimierz Karol mjr 6 I 1953–14 II 1954Borecki (Byk) Czesław Bronisław ppłk 15 IV 1954–9 XI 1955Galczewski Bolesław Bolesław ppłk/płk 10 XII 1955–31 XII 1956

ZastępcyMoskalewicz Zygmunt3 Jan kpt. 1 X 1950–30 IX 1951Jeżak Andrzej Wojciech ppor./kpt. 5 XII 1950–31 VIII 1953Mrożek Stanisław Jan por./mjr 11 XII 1950–30 XII 1952Trzciński Henryk Józef kpt. 25 VIII 1953–1 IV 1954Wojtusik Julian4 Władysław mjr 12 IV 1954–27 XII 1956


NaczelnicyKnychała Antoni Feliks por./kpt. 15 VI 1950–30 XI 1952Dzierzgowski Stanisław Walenty por./kpt. p.o. 1 XII 1952–31 X 1954

kpt. 1 XI 1954–31 III 1955Rożnowski Kazimierz Bronisław kpt. 1 V 1955–28 XI 1956

ZastępcyDzierzgowski Stanisław Walenty por./kpt. p.o. 1 I–1 XII 1952Olech Bogumił Władysław por./kpt. 1 I 1953–31 III 1955Dzierzgowski Stanisław Walenty kpt. 1 IV 1955–1956


NaczelnicyTorbus Jan5 Marceli por./kpt. 1 VIII 1950–6 XII 1951Ziółkowski Tadeusz Józef kpt. 1 IX 1952–Czerwiński Kazimierz Franciszek kpt. 1 IV 1954–31 VIII 1955

ZastępcyZiółkowski Tadeusz Józef por./kpt. 1 II 1951–31 VIII 1952Czerwiński Kazimierz Franciszek por. 1 IX 1952–31 III 1954Szczepaniak Bogusław Michał ppor. 1 VIII 1954–31 III 1955

1 Województwo zielonogórskie zostało utworzone 28 VI 1950 r.2 Zmarł 13 X 1962 r. w Warszawie.3 Zastępca ds. gospodarczych.4 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.5 Skierowany na półroczny kurs aktywu kierowniczego MBP.

498


499

Wydział II

NaczelnicySzczepanik Franciszek Józef kpt. 1 VIII 1950–15 V 1951Zimnicki Szymon (Izydor Izrael)

Henryk (Chaim)

kpt. p.o. 15 VI 1951–31 III 1955

Czerwiński Kazimierz Franciszek kpt. 1 IV 1955–30 VI 1956Szczepaniak Bogusław Michał por. p.o. 1 VII–30 IX 1956

Potyra Jerzy Józef por. 1 X 1956–Zastępcy

Zimnicki Szymon (Izydor Izrael)

Henryk (Chaim)

por. 15 VI 1951–28 II 1952

Piastowicz Stanisław Andrzej ppor./por. 1 III 1952–31 III 1955Szczepaniak Bogusław Michał ppor./por. 1 IV 1955–30 VI 1956Kula Stanisław Ludwik por. 1 VII 1956–



Wydział III

NaczelnicyRóżański Kazimierz Bronisław kpt./mjr 1 X 1952–31 VII 1954Dzyndra Stanisław6 Henryk kpt. 1 VIII 1954–31 III 1955Kruczek Bronisław Marcin mjr 1 IV 1955–1956

ZastępcyDzyndra Stanisław Henryk por./kpt. 1 VII 1950–31 VII 1954Orlik Henryk Ludwik por. p.o. 1 VIII 1954–31 III 1955

1 IV–30 XI 1955Stankiewicz Stefan Mateusz por. 1 XII 1955–1956

Wydział IV

NaczelnicyCendrowski Michał Piotr kpt. 1 VIII 1950–15 XII 1951Kowalski Franciszek Wojciech por. –14 IV 1953Potyra Jerzy Józef ppor. p.o. 1 VI 1953–Wojciechowski Henryk Jan kpt. 1 IX 1954–28 XI 1956

6 Zmarł w 1957 r. w Zielonej Górze.

498


499

ZastępcyWojciechowski Henryk Jan ppor./por. 1 XI 1950–31 XII 1951

Rossowski Tadeusz Bronisław ppor./por. 1 I 1952–31 I 1953

Potyra Jerzy Józef ppor. 1 II 1953–1954

Podlasiak Lucjan Franciszek por. 1 VIII 1954–30 VI 1955

Wtorek Piotr Michał kpt. 1 VIII 1955–1956

Wydział V

NaczelnicyMałocha Stanisław7 Konstanty ppor./por. 1 VIII 1950–15 V 1951Trzciński Henryk Józef kpt. 1 VII 1951–24 XI 1952Zeler Władysław Piotr kpt. 1 X 1953–31 VII 1954

ZastępcyMistygacz Antoni Maciej ppor./por. 1 III 1951–14 IX 1952Zeler Władysław Piotr por. 15 IX 1952–30 IX 1953Orlik Henryk Ludwik por. 1 X 1953–14 VII 1954


NaczelnicyZnojek Bronisław Józef kpt. p.o. 1 VIII 1950–30 IV 1954

ZastępcyZnojek Bronisław Józef kpt. 1 VIII 1950–1 VIII 1953

Wydział VIII

NaczelnicyWlekliński Jan Ludwik kpt. 1 I 1951–31 X 1954

ZastępcyStankiewicz Stefan Mateusz por. p.o. –1 III 1952

1 III 1952–1 XII 1953

Wydział IX

NaczelnicyWojciechowski Henryk Jan kpt. 1 VI 1953–31 VIII 1954Różański Kazimierz Bronisław mjr 1 IV–31 X 1955Czerwiński Kazimierz Franciszek kpt. 1 VII–28 XI 1956

ZastępcyOlech Bogumił Władysław kpt. 1 IV 1955–1956

7 Zwolniony na wniosek dyrektora Biura ds. Funkcjonariuszy MBP i przeniesiony do rezerwy MON.

500


501

Wydział X

NaczelnicyKowalski Franciszek Wojciech kpt. 15 IV 1953–31 VII 1954Zimnicki Szymon (Izydor Izrael)

Henryk (Chaim)

kpt. 1 IV 1955–1956

ZastępcyKosiński Alfons Jan ppor./por. 1 II 1952–15 VII 1954


NaczelnicyKowalski Franciszek Wojciech kpt. 1 VIII 1954–1956

ZastępcyLipiński Wacław Kazimierz ppor. 1 V 1953–31 III 1955

Wydział Miejski


Inspektorat Wiejski

NaczelnicyRóżański Kazimierz Bronisław mjr 1 IX 1954–31 III 1955

ZastępcyLubieniecki Mieczysław Franciszek por. 1 X 1954–

Wydział „A”

NaczelnicyAntoniuk Piotr Filip por./kpt. 1 VIII 1950–31 III 1953Ptasznik Henryk Adolf kpt. 1–30 IV 1953Ozór Kazimierz Piotr por. 1 V 1953–

ZastępcyOzór Kazimierz Piotr por. 1 X 1951–30 IV 1953Antoniuk Piotr Filip kpt. 1 V 1953–31 III 1955


NaczelnicyTrybus Antoni8 Paweł kpt./mjr 1 VIII 1950–29 II 1952Gałuszka Franciszek9 Wojciech kpt. 1 III–14 VII 1952

1 XI 1953–31 I 1955Biestek Zygmunt Marian kpt. 1 III 1956–

8 Zwolniony dyscyplinarnie na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy MBP.9 Zdjęty dyscyplinarnie w lipcu 1952 r. i przeniesiony na stanowisko zastępcy naczelnika wydziału.

500


501

ZastępcyCenckiewicz Mieczysław Franciszek por. 15 IV 1952–20 VII 1953Gałuszka Franciszek Wojciech kpt. 15 VII 1952–31 X 1953Biestek Zygmunt Marian por./kpt. 1 XI 1953–29 II 1956Styła Tadeusz Franciszek kpt. 1956


NaczelnicyMikołajczyk Ignacy Karol kpt. 1 VIII 1951–30 XI 1953Jasiecki Bolesław Józef por./kpt. p.o. 1 I 1954–30 IV 1955

ZastępcyMikołajczyk Ignacy Karol kpt. 15 VIII 1950–31 VII 1951Niewiara Hieronim Jan ppor. 1 IX–31 XII 1953Jasiecki Bolesław Józef por. 1 I 1954–30 IV 1955

Wydział Cenzury



NaczelnicyCybulski Mieczysław Lucjan kpt. p.o. 1 IV–30 VI 1955

1 VII 1955–Kniaź Ludwik Marian kpt. 15 IV 1956–

ZastępcyDworak Jan Jakub por./kpt. 1 IV 1955–1956



Wydział „W”




Biuro Studiów


502


503


NaczelnicyPatuła Tadeusz Franciszek ppor./kpt. 1 X 1950–31 III 1956Łyczakowski Adolf Józef ppor. 1 VII 1956–

ZastępcyŁyczakowski Adolf Józef ppor. 1 VIII 1955–30 VI 1956


NaczelnicyButkiewicz Henryk10 Zygmunt kpt. p.o. 1 IX 1951–31 VIII 1953

ZastępcyButkiewicz Henryk Zygmunt kpt. 1 IX 1951–31 VIII 1953Cendrowski Michał Piotr kpt. 1 II 1952–20 IX 1953




NaczelnicyTopolski Marian Marcin ppor./kpt. p.o. 1 VIII 1950–31 X 1955

31 X 1955–28 XI 1956

ZastępcyMiklewski Henryk Zygmunt ppor./por. 1 VI 1952–31 III 1955



Miklewski Henryk Zygmunt ppor./por. 1 VI 1952–31 III 1955

Komendantura

NaczelnicyZbytniewski Franciszek Jan ppor./kpt. 1 VII 1950–1956



502


503


NaczelnicyKubiński Kazimierz Michał chor./por. 1 XI 1950–15 VII 1953Kowalczuk Tadeusz Walenty chor./por. 1 I 1954–1956

ZastępcyOstek Jan Michał por. 1 V–31 VII 1951Kowalczuk Tadeusz Walenty chor. 1 XI 1952–31 XII 1953Nawrocki Władysław Stanisław chor./ppor. 1 II 1955–






NaczelnicyWieczorek Czesław Józef por. 1 XI 1951–14 VII 1952Błaszczyk Ryszard Ignacy por./kpt. 1 VIII 1953–Smagała Zenon Jan ppor./por. p.o. 7 XII 1954–31 III 1955

por. 1 IV 1955–28 XI 1956Zastępcy

Wieczorek Czesław Józef por. 1 VI 1950–31 X 1951Błaszczyk Ryszard Ignacy ppor./por. 15 III 1952–31 VII 1953Gołębiowski Kazimierz Walenty por. 1 IV 1955–


NaczelnicyKubiak Edmund Walenty ppor./por. 1 VI 1950–30 IX 1952Czeszak Stanisław11 Józef chor. 1 VI 1953–14 IV 1954

ZastępcyStankiewicz Stefan Mateusz por. p.o. 1 I 1951–1 III 1952


NaczelnicyWrzoński Józef Leon chor. 1 VIII 1950–31 XII 1954Lisowski Józef Jan por. 1955–



504


505


NaczelnicyFrąckowiak Roman Marcin ppor./kpt. 1 VI 1950–14 V 1954

ZastępcyFrąckowiak Roman Marcin ppor. –31 V 1950Smagała Zenon Jan ppor. –7 XII 1954


NaczelnicyBłaszczyk Ryszard Ignacy chor./ppor. 1 VI 1950–14 III 1952Szatkowski Ryszard Stanisław chor. 1 IV 1952–

ZastępcyBłaszczyk Ryszard Ignacy por. 1 I 1955–

Służba Uzbrojenia Kwatermistrzostwa/Wydziału Administracyjno-Gospodarczego

NaczelnicyWawrzyniak Mieczysław Stefan sierż./chor. 1 VI 1950–31 I 1951Wojtal Stefan Józef por. 1 II 1951–


Wydział Zaopatrzenia Kwatermistrzostwa/WydziałuAdministracyjno-Gospodarczego


Służba Żywnościowa Kwatermistrzostwa/WydziałuAdministracyjno-Gospodarczego

NaczelnicySmoła Halina Franciszek chor. 1 VI 1950–1951

ZastępcySmoła Halina Franciszek chor. 1 VI 1950–Jaglewicz Władysław Józef chor. 1951–27 VI 1952


NaczelnicyPoraj-Nowicki Jerzy Józef por./kpt. p.o. 1 VIII 1950–31 III 1952

Czarnecki Józef Leon mjr 1 XI 1952–

504


505

ZastępcyCzarnecki Józef Leon mjr 1 IV–31 X 1952Poraj-Nowicki Jerzy Józef kpt. 1952


DyrektorzyBronwald Amelia12 Adolf ppłk 20 XII 1950–16 IX 1951Prauziński Stanisław Władysław por. 15 VIII 1952–31 V 1953

ZastępcyPrauziński Stanisław Władysław por. 1 IV–14 VIII 1952Andrzejewska Olga Michał mjr 15 VIII 1952–14 II 1954



Powiatowe i miejskie UBP/UdsBP w województwie zielonogórskim


PUBP/PUdsBP w Babimoście13

Kierownicy/szefowieLeśniewicz Kazimierz Kazimierz 27 X–10 XII 1945Ruta Czesław14 Jan por. 15 IV 1951–15 V 1952


PUBP/PUdsBP w Głogowie15

Kierownicy/szefowieSzczepaniak Kazimierz Marcin ppor. 1945–31 I 1946Żmuda Józef Wawrzyniec p.o. 1 II–30 VI 1946Nurek Stanisław Tomasz chor. p.o. 1 VII 1946–18 I 1949Myszkowski Bogusław Stanisław por. p.o. 27 XII 1949–20 XII 1950Paduch Zygmunt Władysław por. 1 III–31 VIII 1951Gabryszak Tadeusz Marek ppor. 1 XII 1951–9 IX 1952Sala Antoni Antoni ppor. 10 IX 1952–14 VI 1953

12 Oficer sowiecki; w 1951 r. wyjechała do ZSRR.13 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie zielonogórskim.14 Zdjęty dyscyplinarnie na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy MBP.15 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim.

506


507

Gabryszak Tadeusz Marek por. 1 IX 1953–31 III 1955Setlak Ludwik Józef kpt. 1 IV 1955–15 IV 1957

ZastępcyKarbowiak Henryk st. sierż. 1945Nurek Stanisław Tomasz chor. 1 VII 1946–18 I 1949Paduch Zygmunt Władysław chor./por. 1 IX 1948–28 II 1951Myszkowski Bogusław Stanisław por. 27 XII 1949–20 XII 1950Sala Antoni Antoni chor./ppor. 12 IV–15 IX 1951Kwiecień Marian Franciszek chor./ppor. 1 IV 1952–31 VIII 1954Sala Antoni Antoni ppor. 10 IX 1952–14 VI 1953Pysznik Leopold Antoni ppor. 1 IX 1954–31 III 1955Pasek Bolesław Józef por. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Gorzowie Wielkopolskim16

Kierownicy/szefowieZagórski Stanisław Cyreneusz ppor. p.o. 15 X 1945–1 III 1947Cyran Edward17 Franciszek por. 1 III 1947–14 II 1948Kaszkur Witold Józef chor./por. p.o. 15 II 1948–30 XI 1950Piorun Jan Jan por. p.o. 1 XII 1950–30 XI 1951Lubieniecki Mieczysław Franciszek por. 1 XII 1951–28 II 1953Paduch Zygmunt Władysław por./kpt. 1 II 1953–31 XII 1954Zeler Władysław Piotr kpt. 1 IV–30 XI 1955Orlik Henryk Ludwik por. p.o. 1 XII 1955–1956

ZastępcyKoracki Kazimierz 1946Ignatowski Eugeniusz 1947Wielebiński Zygmunt Piotr chor. p.o. 1 IV–31 VIII 1947

31 VIII 1947–31 I 1948Kaszkur Witold Józef chor./por. 15 II 1948–30 XI 1950Weinert Wacław Stanisław chor. 1 VIII 1948–14 VI 1949Rajkowski Stanisław Bolesław chor./ppor. 15 VII 1949–14 IV 1951Piorun Jan Jan por. 1 XII 1950–14 IV 1951Skotnicki Antoni Jan chor. 15 IV–1 XII 1951Niechciałkowski Henryk Wacław ppor. 1 IX 1952–31 XII 1953Konarski Czesław18 Jan chor. 1 IX 1952–31 I 1955

16 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.17 Zmarł 10 X 1989 r.18 Z dniem 15 XII 1954 r. zawieszony w czynnościach i następnie zwolniony ze służby za bezczynność.

506


507

Lipiński Wacław Kazimierz por. 1 IV 1955–31 VII 1956Solarek Józef Stanisław por. 1 IX 1956–

PUBP/PUdsBP w Gubinie19

Kierownicy/szefowieAdamczewski Jan Władysław p.o. 1 I–15 IX 1946Wegner Zygmunt Bolesław 1946–1947Pudło Aleksander Edward 1947Mikulski Bolesław Piotr kpt. p.o. 1947Patuła Tadeusz Franciszek chor./ppor. p.o. 1 XI 1947–14 II 1949Ruta Czesław Jan por. 15 II 1950–14 IV 1951Rajkowski Stanisław Bolesław por. 1 V 1952–31 III 1954Bendor Ryszard Władysław chor./por. p.o. 1 IV 1954–31 III 1956Topolski Czesław Stefan por. 1 IV 1956–

ZastępcyPerliński Marian 1 VIII 1945–Zalewski Longin 1946Patuła Tadeusz Franciszek chor./ppor. 1 XI 1947–14 II 1949Studziński Czesław20 Czesław chor./ppor. p.o. 1 XII 1947–28 II 1950Skotnicki Antoni Jan sierż./chor. 1 III 1950–14 IV 1951Rajkowski Stanisław Bolesław ppor./por. 15 IV 1951–30 IV 1952Bendor Ryszard Władysław chor./por. 1 IV 1954–1955

PUBP/PUdsBP w Kożuchowie21

Kierownicy/szefowieWoźniak Edward por. –20 I 1946Łężny Jerzy Franciszek por. 1946–31 I 1949Koziarski Walter Władysław por. 15 II 1949–31 VIII 1950Walczak Andrzej Marcin ppor. 1 IX 1950–31 VII 1951Borkowski Ignacy Feliks ppor./por. 1 VIII 1951–1952

ZastępcyMatlak Stanisław 1945Suduł Michał22 N.N., Jadwiga plut./chor. 15 III 1950–31 I 1951Szczepaniak Józef Franciszek chor. 1 VI 1951–1952

19 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.20 Zwolniony dyscyplinarnie i przeniesiony do rezerwy MON.21 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim.22 Zwolniony dyscyplinarnie na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy z przekazaniem sprawy do Prokuratury Wojskowej.

508


509

PUBP/PUdsBP w Krośnie Odrzańskim23

Kierownicy/szefowieLeśniewicz Kazimierz Kazimierz ppor. p.o. 15 VIII–26 X 1945Grzesik Józef Stefan p.o. 1 XII 1945–1947Wiernicki Wacław Józef chor./ppor. p.o. 1–31 VII 1947Ostek Jan Michał chor. p.o. –1 IX 1947

chor./por. 1 IX 1947–30 IV 1951Paduch Zygmunt Władysław por. 1 VIII 1951–31 I 1953Rossowski Tadeusz24 Bronisław por. 1 II 1953–30 IX 1954Tylutki Józef Leon kpt. 15 X 1954–31 X 1955Wawrzyniak Leon Szczepan ppor. 1 XI 1955–1956

ZastępcyWiernicki Wacław Józef chor./ppor. 15 VI 1947–15 II 1950Pietkiewicz Stanisław25 Jan chor./ppor. 1 III 1950–15 IX 1951Kojło Włodzimierz Bazyli ppor./por. 1 VI 1952–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Lubsku

Kierownicy/szefowieKałużny Franciszek Kazimierz ppor./por. 1 X 1954–28 II 1956Spryszyński Stanisław Konstanty por. 1 IV 1956–

ZastępcyKałużny Franciszek Kazimierz por. 1 III 1956–

PUBP/PUdsBP w Międzyrzeczu26

Kierownicy/szefowieGrzesik Józef Stefan –28 II 1946Naumiuk Włodzimierz Konstanty p.o. 1 III 1946–14 XI 1947Bubacz Marian Piotr p.o. 1–31 VII 1947Krejza Leon Jan ppor. p.o. 1 II–31 V 1948

31 V–27 VIII 1948Tylutki Józef Leon ppor. 1948–28 II 1952Szymkowiak Ludwik27 Franciszek por. 1 IX–2 X 1952Białkowski Wincenty Maksymilian ppor./por. 1 IV 1953–1956

23 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.24 Zwolniony dyscyplinarnie.25 Zwolniony dyscyplinarnie w związku z aresztowaniem i przekazaniem sprawy do sądu.26 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.27 Zmarł 2 X 1952 r.

508


509

ZastępcyWalczyk Stanisław Jan chor. p.o. 1 I 1946–1 XII 1947

chor./ppor. 1 XII 1947–14 VII 1949Krejza Leon Jan por. 1 II–30 V 1948Walczak Andrzej Marcin chor. p.o. 15 VII 1949–14 VII 1950

chor./ppor. 14 VII–31 VIII 1950Liszka Marian Wilhelm chor. 1 XII 1951–31 X 1953Koszański Stefan Józef chor./ppor. 1 XI 1953–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Nowej Soli28

Kierownicy/szefowieBorkowski Ignacy Feliks ppor. 1952–30 XI 1953Kurczyna Jan Franciszek ppor./kpt. 1 XII 1953–1956

ZastępcySzczepaniak Józef Franciszek ppor. –1 X 1953Podolecki Leonard Wincenty ppor. 1 X 1953–14 II 1954Dobrowolski (Dobrotowski) Czesław

Wacław ppor. 1 IX 1954–31 VIII 1955

Ptasznik Henryk Adolf kpt. 1 VIII 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Rzepinie


Stawczyński Adolf Stefan ppor. 1 IV 1955–1956

PUBP/PUdsBP w Skwierzynie29

Kierownicy/szefowieBorek Tadeusz p.o. 9 VIII–XI 1945Iskra Ignacy Andrzej chor. p.o. 17 I 1946–31 VII 1947Stefaniak Antoni Franciszek p.o. 1–31 VII 1947Iskra Ignacy Andrzej ppor. 1 VIII 1947–11 I 1949Zeler Władysław Piotr ppor./por. 1 VIII 1950–14 IX 1952Radon Stanisław Franciszek por. 15 IX 1952–15 XI 1953Montrymowicz Marian Kazimierz chor./ppor. p.o. 1 I 1954–1956

ZastępcyKojło Włodzimierz Bazyli chor./ppor. 25 II 1950–31 V 1952Montrymowicz Marian Kazimierz chor./ppor. 1 I 1954–1956

28 Powiat powstał w 1950 r.29 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie zielonogórskim.

510


511

PUBP/PUdsBP w Słubicach30

Kierownicy/szefowieKoperski Leon p.o. 26 X 1945–13 III 1946Wańczyk Marian Stanisław st. sierż./chor. p.o. 7 III 1946–1 XI 1947Ładniak Paweł Andrzej por. 1 XI 1947–28 II 1952Tylutki Józef Leon por. 1 III–30 IV 1952Czarny Edmund Franciszek ppor. p.o. 1 V 1952–14 VI 1953Sala Antoni Antoni ppor. p.o. 15 VI 1953–1956

ZastępcyStrachanowski Feliks Wincenty 1946Wańczyk Marian Stanisław st. sierż./chor. 1 IV–1 XI 1947Radon Stanisław Franciszek ppor. p.o. 1947–15 IX 1951Świderski Stefan Feliks chor./por. 1 XII 1951–31 III 1955Czarny Edmund Franciszek ppor. 1 V 1952–14 VI 1953Sala Antoni Antoni ppor. 15 VI 1953–1956

PUBP/PUdsBP w Strzelcach Krajeńskich31

Kierownicy/szefowieDurys Stanisław p.o. 17 V–25 VI 1945Czajkowski Kazimierz32 Władysław p.o. 25 VI 1945–18 IV 1946Baran Stanisław33 Józef –15 XII 1946Samolczyk Tomasz Tomasz p.o. 16 XII 1946–20 VIII 1947Bertrandt Józef Kazimierz p.o. 1–31 VII 1947Wlekliński Jan Ludwik 21 VIII 1947–31 V 1948Gruniecki Stanisław Szczepan ppor. p.o. 1 VI 1948–14 VII 1949Piasecki Józef Józef chor./ppor. p.o. 15 VII 1949–14 VII 1950Tylutki Józef Leon por./kpt. 1 V 1952–14 X 1954Pasek Bolesław Józef por. 15 X 1954–31 III 1955Tyranowski Andrzej Antoni por. 1 IV 1955–1956

ZastępcyBertrandt Józef Kazimierz st. sierż. p.o. 1 II–31 VIII 1947

31 VIII 1947–31 VIII 1948Gruniecki Stanisław Szczepan ppor. 1 VI 1948–14 VII 1949Piasecki Józef Józef chor./ppor. 15 VII 1949–16 IV 1951

30 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie zielonogórskim.31 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.32 Zdezerterował.33 Zawieszony i zwolniony w związku z popełnionymi nadużyciami.

510


511

Sternal Jan34 Andrzej chor./ppor. 1 VIII 1950–30 VI 1952Pasek Bolesław Józef ppor./por. 1 IX 1952–14 X 1954Frohlke Roman Wojciech ppor. 1 XI 1954–31 XII 1955Kulawik Stanisław Jan por. 1 I 1956–

PUBP/PUdsBP w Sulechowie35

Kierownicy/szefowieNajderek Kazimierz Andrzej por. 1 IX 1952–31 VIII 1954Rusin Jan Stanisław por. 15 IX 1954–X 1956

ZastępcyFrohlke Roman Wojciech st. sierż./chor. 1 V–10 IX 1952Olejniczak Tadeusz Józef chor. 1 XII 1952–31 III 1953Jóźwik Antoni Roch ppor. 1 IX 1953–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Sulęcinie36

Kierownicy/szefowieWitczak Józef Wojciech p.o. 1–31 VII 1947Weinert Wacław Stanisław chor. p.o. 1 IX 1947–1 II 1948Borkowski Ignacy Feliks chor. p.o. 1 II–30 VI 1948

chor./ppor. 30 VI 1948–31 VII 1951Walczak Andrzej Marcin ppor./por. 1 VIII 1951–1956

ZastępcyKruszyński Edward Jan –15 VIII 1946Weinert Wacław Stanisław chor. p.o. 16 VIII 1946–31 VIII 1947

31 VIII 1947–1 VIII 1948Borkowski Ignacy Feliks chor. 1 II–30 VI 1948Krzyżanowski Władysław 1 VIII 1948–31 V 1950Łabęda Franciszek Wojciech chor./por. 1 IX 1948–1949Gramza Florian Piotr sierż./chor. 15 II 1950–31 VII 1951

PUBP/PUdsBP w Szprotawie37

Kierownicy/szefowieGrendecki Eugeniusz Bronisław ppor. 1945–31 V 1946Goderecki Michał Józef 1 VI–14 VII 1946Gramza Władysław Wojciech ppor. 15 VII 1946–1 IV 1947Kociecki (imię nieznane) ppor. 1947Ziółkowski Tadeusz Józef ppor. p.o. 1947–15 III 1950

34 Zwolniony dyscyplinarnie.35 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. w zielono-górskim.36 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie poznańskim, następnie zielonogórskim.37 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim.

512


513

Fajgenbaum Leon Lejb por. 16 III 1950–30 XI 1951Cichacki Antoni N.N.,

Katarzynappor. 1 XII 1951–30 XI 1953

Wojtyniak Tadeusz Aleksander chor. p.o. 15 XII 1953–31 VIII 1956Pietrasiak Władysław Franciszek por. 1 X 1956–

ZastępcyRzepecki Józef 1945Ziółkowski Tadeusz Józef ppor. 1 IV 1947–15 III 1950Werfel Władysław Wacław 1 V 1948–30 IX 1949Kurczyna Jan Franciszek ppor. 1 X 1949–31 I 1951Kwiecień Marian Franciszek chor. 1 III 1951–31 III 1952Wojtyniak Tadeusz Aleksander chor. 15 XII 1953–Stawczyński Adolf Stefan ppor. 1 XII 1954–31 III 1955

PUBP/PUdsBP w Świebodzinie38

Kierownicy/szefowieRezulak Józef39 Stanisław p.o. 1 VII–20 XI 1946Pluta Mieczysław Michał chor. p.o. 1 IV–31 VII 1947

chor./por. 31 VII 1947–14 II 1950Patuła Tadeusz Franciszek ppor. 15 II–30 IX 1950Danielak Stefan Stanisław chor. p.o. 1 X 1950–31 VII 1951

chor./ppor. 31 VII 1951–31 III 1952Żak Adam40 Władysław chor./ppor. p.o. 1 IV 1952–15 II 1953Topolski Czesław Stefan ppor./por. 1 IV 1953–31 III 1956Harbat Czesław Wincenty ppor. 1 IV 1956–

ZastępcyPluta Mieczysław Michał chor. p.o. 1 XII 1946–31 III 1947

31 III–1 VIII 1947Majtczak Stanisław Józef st. sierż. p.o. 1 XII 1947–30 IV 1948

st. sierż./chor. 30 IV 1948–15 III 1949Gabryszak Tadeusz Marek chor./ppor. 1 VIII 1950–30 XI 1951Żak Adam Władysław chor./ppor. 1–15 IV 1952Głowacz Henryk Andrzej sierż./ppor. 16 IV 1952–31 III 1955

38 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie szczecińskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.39 Zmarł 20 XI 1946 r.40 Zwolniony dyscyplinarnie na wniosek Biura ds. Funkcjonariuszy MBP.

512


513

PUBP/PUdsBP we Wschowie41

Kierownicy/szefowieGniatkowski Zenon p.o. 1 VII 1945–1946Chruściński Stanisław Antoni kpt. 30 XII 1946–16 V 1947Kudyński Edward Edmund ppor. p.o. 16 V 1947–1 VI 1948Franciszczak Bogdan Stanisław p.o. 1–31 VII 1947Topolski Czesław Stefan chor./por. p.o. 1 XI 1950–31 III 1953Rusin Jan Stanisław ppor. 1 IV 1953–14 IX 1954Majewski Florian Józef ppor./por. 1 IV 1955–31 VIII 1956

ZastępcyKudyński Edward Edmund ppor. 16 V 1947–30 IV 1948Franciszczak Bogdan Stanisław chor. p.o. 1 XI 1947–30 IV 1948

30 IV–31 VII 1948Krawczyk Ryszard Walenty ppor. 1 VIII–30 XI 1951

PUBP/PUdsBP w Zielonej Górze42

Kierownicy/szefowieSzkatuła Feliks Ludwik p.o. 15 III 1946–1947Goleniewski Michał Franciszek chor. p.o. 1 V 1947–31 V 1948Wlekliński Jan Ludwik ppor./por. 1 VI 1948–31 XII 1950Różański Kazimierz Bronisław kpt. p.o. 1 I 1951–30 IX 1952Boruta Stanisław Jan chor./ppor. p.o. 15 X 1952–14 XI 1953Błaszak Czesław Jan ppor./kpt. 15 XI 1953–31 III 1955Bonisławski Bogusław Józef ppor./por. 1 IV 1955–1956

ZastępcyGoleniewski Michał Franciszek chor. p.o. 1 X 1946–30 IV 1947

30 IV 1947–31 V 1948Nadra Andrzej43 Tomasz ppor. p.o. 1 V–31 VIII 1947Turlej Stefan Piotr p.o. 1–30 IX 1947Lisowski Józef Jan ppor. 1 X 1947–31 XII 1950Różański Kazimierz Bronisław kpt. 1 I 1951–30 IX 1952Boruta Stanisław Jan chor. 15 X 1952–14 XI 1953Bonisławski Bogusław Józef ppor. 1 IX 1954–31 III 1955

41 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.42 Powiat do 7 VII 1945 r. w województwie wrocławskim, następnie poznańskim i od 28 VI 1950 r. zielonogór-skim.43 Zwolniony dyscyplinarnie w związku z przekazaniem sprawy do Prokuratury Wojskowej.

514


PUBP/PUdsBP w Żaganiu44

Kierownicy/szefowieWolnicki Józef Franciszek ppor. 1 II 1946–31 XII 1947Gil Marek45 Andrzej por. 1 I 1948–1 XI 1949Lubieniecki Mieczysław Franciszek chor. p.o. –1 VII 1951

chor./ppor. 1 VII–30 XI 1951Piorun Jan Jan por. p.o. 1–31 XII 1951

por./kpt. 31 XII 1951–9 XI 1953Niechciałkowski Henryk Wacław ppor. 1 I 1954–1956

ZastępcyTopolski Adam Jan 1 I–15 VI 1946Wojciechowski Henryk Jan chor./ppor. 1 I–31 X 1950Lubieniecki Mieczysław Franciszek chor. p.o. 1 XI 1950–31 VII 1951

chor./ppor. 31 VII–30 XI 1951Piorun Jan Jan por. 1–31 XII 1951Białkowski Wincenty Maksymilian chor./ppor. 1 XII 1951–31 III 1953Zaprzalski Roman Michał ppor. 1 II 1954–1955Perski Kazimierz Karol ppor. 1 X 1956–

PUBP/PUdsBP w Żarach46

Kierownicy/szefowiePiegza Władysław47 Szczepan ppor. 1945–30 III 1947Fajgenbaum Leon Lejb por. 1 IV 1947–14 III 1950Ziółkowski Tadeusz Józef por. 15 III 1950–31 I 1951Kurczyna Jan Franciszek ppor. 1 II 1951–30 XI 1953Leśny Stefan Antoni chor. p.o. 15 XII 1953–1956

ZastępcySerafinowicz Tadeusz 1945Rusin Jan Stanisław chor. 1 X 1950–1951Białkowski Wincenty Maksymilian chor. 15–30 XI 1950Kałużny Franciszek Kazimierz ppor. 1 IX 1953–30 IX 1954Leśny Stefan Antoni chor. 15 XII 1953–30 IX 1954Łuczak Franciszek Wojciech ppor. 1 X 1954–1955

Opracowanie: Tomasz Rochatka, Krzysztof Szwagrzyk

44 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim.45 Zmarł 1 XI 1949 r.46 Powiat do 28 VI 1950 r. w województwie wrocławskim, następnie zielonogórskim.47 Zmarł 6 VII 1992 r. w Świdniku.

515

WIĘZIENIA W POLSCE

Naczelnicy


Barczewo(woj. olsztyńskie)

Jarzyna Otton1 Jan 1946

Szarapow Michał Michał 3 VI–1 XII 1946

Bednarski Bogdan Bogusław kpt. –1 XII 1947

Rozen Sewer Alfred (Alter) por. 1 XII 1947–15 VIII 1951

Świeszek Mieczysław Michał por. 15 VIII 1951–1 IX 1952

Szulimowski Michał Franciszek kpt. –15 VII 1954

Szczubiał Edward Błażej por. 15 VII 1954–

Będzin(woj. katowickie)

Standera Franciszek 1945

Biała Podlaska(woj. lubelskie)

Grzymała Jan Jan chor. 22 III 1945–

Lesiuk Józef Andrzej ppor. –1 VI 1947

Mazurek Jan Jan por. 16 V–1 VII 1947

Raczyński Włodzimierz Józef por. 1952

Białystok

Staszkowski Jan Mikołaj kpt. 2 VIII 1944–V 1945

Parfieniuk Jefim Jefim por. 26 V 1945–22 XI 1946

Szarało Włodzimierz Benedykt ppor. 23 XI 1946–10 X 1947

Kołodko Teodor Benedykt por. 11 X 1947–1 XI 1949

Szyszkowski Stanisław Jan por. 1 XI 1949–XII 1952

Kościński Józef Józef p.o. 1953

Ozgowicz Leon2 Józef komisarz III stopnia

1954–1955

Należyty Tadeusz Antoni ppor. 1955

Kościński Józef Józef 1956–IX 1962

1 Zmarł 8 VIII 1969 r. w Katowicach.2 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie.

516


517

Bielsko/Bielsko-Biała(woj. katowickie)

Zasiadczuk Jan Michał chor. 25 III 1945–Orzechowski Adam –29 IV 1947–Halikowski Lucjan Józef por. –30 IV 1950

Bojanowo(pow. Rawicz, woj. poznańskie)

Dudek Antoni Szczepan kpt. 1 IX 1953–

Brzeg(woj. wrocławskie/opolskie)

Turczynski Kazimierz ppor. 1945Brabański Konrad Edmund chor. 16 III–15 VI 1946Dalanek Leon Jan 1946Chudecki Witold Kazimierz por. 13 IV 1947–31 XII 1949Suproń Bazyli Michał chor. 1950–1952

Bytom(woj. katowickie)

Stolarz Alojzy Jan por. 7 IX 1946–14 XII 1947Zagórski Stanisław Cyreneusz ppor. 15 XII 1947–28 II 1950Bebłot Marian Władysław ppor. 1 III 1950–30 IX 1953

Chełm(woj. lubelskie)

Mastalerz Konstanty 7 IX–6 XII 1944Bednarek Franciszek Maciej kpt. 1 XII 1944–30 VII 1945Rycerz Bolesław komisarz 1 VIII 1955–1 XI 1956

Chojnice(woj. bydgoskie)

Kwiatkowski Edward Stanisław sierż. 23 V 1945–IV 1946

Chorzów(woj. katowickie)

Maruszczyk Paweł Augustyn 9 II–7 V 1945Brabański Konrad Edmund chor. 9 II–25 X 1945

Cieszyn(woj. katowickie)

Skorupa Franciszek Józef 1 V–15 XII 1945Skowyra Tadeusz3 Paweł chor./por. 25 X 1945–29 II 1948

3 Faktycznie stanowisko objął w połowie grudnia 1945 r.

516


517

Dziedzic Antoni Antoni chor. 1 IV 1948–30 IV 1950

Tobiasz Czesław Jan por. 1 X 1950–

Częstochowa(woj. kieleckie/katowickie)

Lompe Franciszek 1945

Auguściak Antoni 19 I–2 VII 1945

Sapka Józef N.N. 17 VII–7 IX 1945

Niewiadomski Czesław Jan por. 15 XI 1947–31 I 1949

Kramarz Władysław Ludwik por. –31 XII 1951

Tarasiuk Adolf Maksim ppor. 1 IV 1953–

Działdowo(woj. warszawskie/olsztyńskie)

Gotta Józef Michał por. –15 XI 1951

Dzierżoniów(woj. wrocławskie)

Noworyta Bronisław Jan kpr. 26 VII 1945–8 VIII 1946

Klitenik Franciszek (Efraim)4 Daniel (Dawid)

por. 18 I 1947–30 III 1951

Maciejewski Władysław Antoni ppor. 10 I 1951–28 III 1953

Stachurski Jan Kazimierz ppor. 15 III 1953–1954

Elbląg(woj. gdańskie)

Bigoszewski Leon Nikodem 1 VI 1945–21 XI 1947

Mordasow Jan Jerofiej por. 1 I–30 V 1948

Korzeniowski Mieczysław Jan ppor. 1 VI 1948–15 IV 1949

Barański Czesław Józef ppor./por. 15 IV 1949–14 XI 1953

Margulies Wiktor Feliks kpt. 1953–

Ełk(woj. białostockie)

Kołodko Teodor Benedykt por. 20 IX 1946–10 X 1947

Merta Konstanty Szczepan ppor. 22 X 1947–30 XI 1949

Chrzanowski Józef5 Jan ppor. 1 XII 1949–?

Wiączek Jan 1955

Makuch W. (imię nieznane) 1956

4 W 1969 r. wyjechał do Izraela.5 Był naczelnikiem co najmniej do końca 1952 r.

518


519

Fordon(woj. bydgoskie)

Kozicz Michał Bazyli 21 XI 1945–20 IV 1946Zagórski Stanisław Cyreneusz ppor. 21 VIII–20 XI 1947Krawczyk Wincenty Kacper kpt. –4 XI 1947Ratusiński Adolf Stanisław por. 20 XI 1947–Kantor Marian Aleksander kpt. 1948–30 V 1949Dudek Antoni Szczepan ppor./kpt. 8 VI 1949–20 VI 1952Gralak Edward Stefan ppor. 1 IX 1953–1956

Gdańsk

Romaniak Bolesław6 Teodor por. IV–11 V 1945Wojtalik Aleksander Tomasz 12 V–15 IX 1945Sośnicki Wacław 15 IX–24 X 1945Pietruszewski Roman Franciszek 24 X 1945–26 II 1946Wójcik Jan Andrzej ppor. 26 II 1946–31 VIII 1949Kiliński Feliks Franciszek por. 1 IX 1949–15 IX 1950Groszewski Jerzy Felicjan por./kpt. 15 IX 1950–1 IV 1953Matwiejczuk Czesław Stanisław ppor. 1 IV 1953–1 IX 1954Wika Kazimierz Andrzej 1 IX 1954–1 VIII 1955Hoc Jan Stefan st. komisarz 1 VIII 1955–31 VIII 1969

Gliwice(woj. katowickie)

Młyńczak Eugeniusz Franciszek por. 1949–1 V 1950Dziedzic Antoni Antoni chor. 1 V 1950–

Gniezno(woj. poznańskie)

M. (nazwisko nieznane) Aleksander7

1947–1948

Grzymała Jan Jan chor. –15 III 1949

Goleniów(woj. szczecińskie)

Niewiadomski Czesław Jan por. 1 VIII–14 XI 1947Szymanowicz Kazimierz Szymon

(Joel)ppor. 22 XI 1947

6 W 1946 r. członek oddziału WiN „Wampira”; 7 V 1946 r. skazany na karę śmierci, stracony tego samego dnia w Kielcach.7 27 VII 1948 r. skazany na 4 lata więzienia.

518


519

Glatter Beniamin Markus ppor. 1949Sianoszek Władysław Franciszek por. –1 II 1952Mońko Ryszard Roman kpt. 1 II 1952–1953

Grodzisk Mazowiecki(woj. warszawskie)

Dąbrowski Marian 1 III 1945–

Grodzisk Wielkopolski(pow. Wolsztyn, woj. poznańskie)

Gaszka Leonard8 –15 V 1945Zapiec Franciszek Franciszek 1 VI 1945–10 IX 1946Prędki Stefan Stanisław 19 IX 1946–30 VI 1949

Grójec(woj. warszawskie)

Matusiewicz Jan p.o. 1 II 1945

Grudziądz I, ul. Wybickiego(woj. bydgoskie)

Groszewski Jerzy Felicjan ppor. 27 XI 1946–30 V 1949Wieczorek Edward Józef chor. –31 XII 1947Kantor Marian9 Aleksander kpt. 1 VI 1949–15 V 1950Niedziółka Stefan10 1 IV 1950–11 I 1954

Grudziądz II, ul. Sikorskiego

Mikołajczyk Józef Józef ppor. –30 IV 1950

Iława(woj. olsztyńskie)

Groszewski Jerzy Felicjan ppor./por. 1 VI 1949–15 IX 1950Jędrzejewski Zdzisław Stefan por. 15 IX 1950–9 XI 1951Morel Salomon11 Chaim kpt. 20 XI 1951–14 IV 1953Michalak Józef Józef por./st. insp. –13 X 1954–Chochoł Benedykt Stanisław por. 1956

Inowrocław(woj. bydgoskie)

Leśniewski Józef Józef ppor. –30 V 1950Obiała Helena Franciszek chor. –30 X 1952–Matusiak Z. (imię nieznane) insp. –11 X 1954–

8 Aresztowany 15 V 1945 r.9 25 V 1950 r. popełnił samobójstwo10 Zmarł w 1954 r.11 Na początku lat dziewięćdziesiątych wyjechał do Izraela.

520


521

Jawor(woj. wrocławskie)

Górecki Jan Józef kpt. 1945–1946Halikowski Lucjan Józef kpt. 1946Paździocha Zygmunt Henryk ppor. 15 IX 1947–31 X 1950Durmała Józef Antoni p.o. 1–28 VII 1948Wróblewski Józef Stanisław por. 1 XII 1950–13 V 1953Krzemiński (imię nieznane) 1953

Jaworzno(woj. krakowskie)

Morel Salomon Chaim kpt. II–19 XI 1951Jędrzejewski Zdzisław Stefan por./kpt. 20 XI 1951–30 IX 1954

Jelenia Góra(woj. wrocławskie)

Ramus Eugeniusz Franciszek p.o. 24 X 1945–1 XI 1947chor. 1 XI 1947–31 X 1950

Taras Jan Julian ppor. 1951Niewiadomski Czesław Jan kpt. 1 VI 1952–14 XI 1953Barański Czesław Józef por./kpt. 15 XI 1953–31 XII 1955

Kalisz(woj. poznańskie)

Bida Paweł Jan 1 II–30 IV 1946Maciejewski Stefan Jan chor. –28 II 1950

Katowice

Staszkowski Jan Mikołaj kpt. 1945–Morel Salomon Chaim ppor./kpt. 10 IX 1946–30 I 1948Karpiński Edmund Władysław por. 1949

Kępno(woj. poznańskie)

Majchrzak Władysław Adam 15 IV–15 VI 1945

Kielce

Klimczak Sylwester Stanisław chor. –31 X 1948Górka Jan Michał ppor. 1 XI 1948–Sawczak Michał Michał kpt. 1 XI 1952–

520


521

Kluczbork(woj. katowickie/opolskie)

Krut Aleksy12 Jan chor. (II?) 1946–31 I 1947Geliciński Tadeusz13 Jan chor. –31 VIII 1949Bebłot Marian Władysław ppor. 1 IX 1949–28 II 1950Zieliński Józef Stanisław ppor. 1952

Kłodzko(woj. wrocławskie)

Słodowski Julian Paweł 16 IX–15 XII 1945Adamski Stanisław Antoni chor./por. 10 VII 1946–31 I 1948Wajntraub Saul Srul kpt. 1 III 1948–15 I 1951Chałabiś Jan Jan por. 23 IV 1951–1953

Koło(woj. poznańskie)

W. (nazwisko nieznane) Tadeusz14

–20 VI 1945

Janowski Maksymilian15 Wincenty 1 VIII–10 IX 1945

Konin(woj. poznańskie)

Leśniewski Władysław Jan 8 III–12 IV 1945Kozakiewicz Józef Ildefons 26 V 1946–1 X 1948

Koronowo(pow. Bydgoszcz)

Belczyk Andrzej Józef por. 15 II 1945–30 X 1946Pietras Roman16 Adam chor. 1 XI 1946–31 I 1947Listwoń Jan Wawrzyniec ppor. 4 III–18 X 1947Krut Aleksy Jan por. 1 XII 1947–31 VII 1949Kozak Daniel Józef ppor. 1 VIII 1949–

kpt. 1952–1953

Koszalin

Bławat Czesław Mateusz ppor./por. 1 I 1948–31 VIII 1949Żygadło Mieczysław Bronisław chor. 1 IX 1949–15 IV 1952Pietruszewski Jan Piotr chor. 1 IV 1952–

12 Zarządzenie personalne z 24 II 1946 r.13 28 IX 1949 r. skazany na 4 lata więzienia.14 Aresztowany 20 VI 1945 r.15 Aresztowany 10 IX 1945 r.16 20 X 1948 r. aresztowany za przynależność do AK; 28 V 1949 r. skazany na 5 lat więzienia; zmarł w 1991 r.

522


523

Matwiejczuk Czesław Stanisław por. 1 IX 1954–Kruk Stanisław kpt. 1 VIII 1955–

Koźle(woj. katowickie/opolskie)

Palka Józef Jan ppor. –1 III 1950Berke Władysław Paweł chor. 1951–1953

Kraków, ul. Montelupich

Mikuśkiewicz Józef 1945Urbanek Tadeusz Szymon p.o. IV–11 VI 1946Charpiega Zdzisław p.o. –24 V 1946–Kozłowski Marian p.o. 11 VI–27 VIII 1946Urbanek Tadeusz Szymon p.o. 27 VIII–11 IX 1946Zborowski Kazimierz ppor. –1 IX–XI 1946Oczkowski Eugeniusz Władysław por. 4 XI 1946–5 V 1947Kubacki Bolesław Piotr ppor./por. 21 V 1947–31 VII 1948Pestka Władysław Walenty ppor./kpt. 1 VIII 1948–16 IX 1952Kubka Władysław17 Andrzej st. insp. 15 XI 1952–25 I 1966

Kraków (św. Michała), ul. Senacka

Obretenny Michał18 Jan 8 VII 1945–18 VIII 1946Bednarski Bogdan Bogusław kpt. –26 VIII 1946Kubacki Bolesław Piotr chor./ppor 30 IX 1946–20 V 1947Oczkowski Eugeniusz Władysław por. 6 V–3 IX 1947Szymilewicz Piotr Adam chor. 15 XI 1947–31 XII 1949Skowronek Józef Józef –1 V 1948

Krasnystaw(woj. lubelskie)

Grzązek Zygmunt 24 VI–2/3 VIII 1944Wasilewski (imię nieznane)19 3/4 VIII–IX 1944Mardal Jan Paweł ppor. 4 IX 1944–18 I 1945

Kutno(woj. łódzkie)

Zapiec Franciszek Franciszek 5 II–30 IV 1945

17 W 1962 r. zmienił nazwisko na Kubicki.18 Aresztowany 18 VIII 1946 r.19 W tym okresie więzienie było w zarządzie NKWD.

522


523

Legnica(woj. wrocławskie)

Stanisławski Zdzisław20 Ludomir 15 VII–30 XI 1945

Leszno(woj. poznańskie)

Kurowski Michał Walenty 1 II 1945–14 XI 1946

Lubań(woj. wrocławskie)

Bojko Florian (Trofim)21 Jan ppor. 21 X 1946–15 VII 1949

Wróblewski Józef Stanisław ppor. 1 IX 1949–1 XII 1950

Tarasiuk Adolf Maksim st. sierż./ppor. 1 XII 1950–1 IV 1953

Barański Czesław Józef kpt. 1 I–30 V 1956

Lublin (Zamek)22

Nesterowicz (imię nieznane) 24 VII–IX 1944

Gabara Bronisław23 Józef kpt. 18 IX–24 X 1944

Stolarz Alojzy Jan ppor. 24 X 1944–13 VII 1945

Sawczak Michał Michał 1945

Leszek Antoni Jan ppor. 18 VI 1946–30 XI 1947

Kiliński Feliks Franciszek ppor. 1 XI 1947–31 VIII 1949

Wójcik Jan Andrzej kpt. 1 IX 1949–28 II 1950

Kapron Stanisław Jan por. 1951–1952

Niewiadomski Czesław Jan kpt. 15 XI 1953–

Lublin, ul. Świętoduska24

Stolarz Alojzy Jan VIII–IX 1944

Lubliniec(woj. katowickie)

Krawczyk Robert Antoni chor. –28 II 1949

Aronowicz Józef N.N., Halina ppor. –15 III 1950

Łęczyca(woj. łódzkie)

Stachurski Jan Kazimierz sierż./ppor. 1 X 1948–30 IX 1952

20 10 II 1946 r. wydalony ze służby za związki z AK.21 W 1950 r. wyjechał do ZSRR.22 W sierpniu 1944 r. w zarządzie NKWD.23 Aresztowany w październiku 1944 r.; zmarł 8 VIII 1956 r. w Łodzi.24 Od września 1944 r. w zarządzie NKWD.

524


525

Łódź Nr I, ul. Szterlinga

Brudak Adam Józef por./kpt. 6 X 1945–1 IX 1952

Klitenik Franciszek (Efraim) Daniel (Dawid)

por. 15 VIII 1953–29 XI 1955

Łódź Nr II, ul. Kopernika

Maciejewski Stefan Jan chor. –1 III 1949

Jarszewicz Andrzej Aleksander kpt. 15 V 1949–31 VIII 1952


por. 1 IV 1951–14 VIII 1953

Mierzejewski Julian Andrzej por. 1 IX 1952–


por. 30 XI 1955–22 VIII 1958

Łódź Nr III, ul. Kraszewskiego

Bartel Lucjan IX 1947

Krawczyk Wincenty Kacper kpt. 4 XI 1947–1 IV 1951

Kwiatkowski Antoni Konstanty ppor. –31 XII 1953

Łódź, ul. Gdańska

Roman Jan Hilary 28 I–15 II 1945

Malbork(woj. gdańskie)

Budka Jan Franciszek ppor. 12 VI 1945–1 V 1949

Wisiński Feliks Wincenty 1 V 1949–

Mława(woj. warszawskie)

Budka Jan Franciszek ppor. 1 III–12 VI 1945

Mysłowice(woj. katowickie)

Kupczyk (imię nieznane) por. 1945

Grabowy (imię nieznane) kpt. 1946

Nowa Sól(woj. zielonogórskie)

Ładniak Paweł Andrzej por. 1 III 1952–

524


525

Nowogard(woj. szczecińskie)

Wojtecki Franciszek Jan 27 XI 1945–30 VI 1946Gol Jan Józef por. 19 IV 1946–Adamski Stanisław Antoni por. 1 IX 1949–15 VIII 1951Kuśmierowski Stanisław Jan ppor. 15 VIII 1951–

Nowy Sącz(woj. krakowskie)

Grzyb Henryk Sebastian por. 14 III 1947–1 X 1949Kubka Władysław Andrzej por. 1 IV 1951–

Nowy Targ(woj. krakowskie)

Racławski Jan25 Andrzej –12 VII 1946

Nowy Wiśnicz(pow. Bochnia, woj. krakowskie)

Zugaj Jan26 Aleksander 1 II–30 VII 1945Leszek Antoni Jan por. –1 XI 1948–1 VI 1949Brancewicz Stanisław Jan por. 1 VI 1949–Olejniczak Edward Andrzej podinsp. –1 IX–7 XII 1954–

Nysa(woj. opolskie)

Janiak Teodor Jan chor. 1951–1953

Olsztyn

Szargow Eugeniusz Witold ppor. 18 VIII 1946–

Opole

Morel Salomon Chaim chor./ppor. 17 XII 1945–9 IX 1946Chałabiś Jan Jan ppor. 1 VI 1949–Ostaszewski Dymitr Antoni chor. 1949–31 VIII 1950Skiba Mieczysław Jakub ppor./por. 1 X 1950–1953Włodarczyk Henryk 1955

Ostrołęka(woj. warszawskie)

Mierzejewski Eugeniusz27 Józef 1 II–15 IX 1945Zieliński Józef Stanisław chor. –31 V 1950

25 Zastrzelony 12 VII 1946 r.26 30 X 1945 r. zwolniony za związki z AK.27 15 IX 1945 r. zwolniony za związki z AK.

526


527

Ostrów Wielkopolski(woj. poznańskie)

Wojtecki Franciszek Jan 18 IV–26 XI 1945Kurowski Michał Walenty 15 XI 1946–31 V 1949Pieczkowski Paweł Jan chor. –1 IV 1952

Ostrzeszów(woj. poznańskie)

Zadworny Jan Piotr 20 V 1945–18 IX 1946

Pińczów(woj. kieleckie)

Chaimiec Filip (Stanisław) Trofim 15 I–30 IX 1945

Piotrków Trybunalski(woj. łódzkie)

Krawczyk Józef Wincenty 24 I–18 II 1945Mroziński Mieczysław Wawrzyniec 2 VII 1945–26 VIII 1946Wróblewski Bolesław Wojciech por. 24 VI 1947–31 X 1948Teleucki Antoni Józef chor. 31 X 1948–

Pleszew(woj. poznańskie)

Pruss Stanisław Franciszek 24 I 1945–

Płock(woj. warszawskie)

Sapka Józef N.N. 15 II–16 VII 1945Wiciński Ryszard28 –19 VIII 1945Kozicz Michał Bazyli 10 VIII–20 XI 1945Grabicki Alojzy Bolesław por. 21 XI 1945–15 IV 1947Szymański Stanisław Piotr por. 8 IV 1947–1 IV 1948Wyrzykowski Marian Wojciech chor. p.o. 1 IV 1948–1952Kurcwiel Marian Wilhelm por. 1 IV 1952–

Potulice(pow. Szubin, woj. bydgoskie)

Rozenberg Oskar Michał por. 1951–1 II 1953Jabłonowski Stanisław ppor. –24 XII 1953–

28 Aresztowany 19 VIII 1945 r.

526


527

Poznań

Wojtecki Franciszek Jan 27 II–17 IV 1945Maciejewski Julian Jan kpt. 19 IV–7 IX 1945Jakubowski Ignacy Wincenty kpt. 1 VII 1948–Kranich Fryderyk August ppor. p.o. 1 III 1949–15 II 1950Marciniak Czesław Wojciech ppor. 1 X 1950–

Prudnik(woj. katowickie/opolskie)

Jędrzejewski Zdzisław Stefan sierż. p.o. 1 I 1946–8 X 1947Pucek Julian Franciszek ppor. 1951–1952Kostrzewa Feliks Jan por. 1953

Przemyśl(woj. rzeszowskie)

Wojtas Ferdynand p.o. 11 IX 1944–Dalanek Leon29 Jan 10 XII 1945–9 I 1946Bartuzzi Aleksander Paweł por. 4 VI 1946–30 VI 1947Konkol Antoni Paweł chor. 1 VII 1947–14 IX 1949

Pszczyna(woj. katowickie)

Sztrajen (imię nieznane) chor. 1946

Pułtusk(woj. warszawskie)

Dwornik Jan30 Roman 10 VII 1945–27 XI 1946Grądziel Florian Józef chor. –31 V 1949

Racibórz(woj. katowickie/opolskie)

Rokicki Ludwik Adam por. 1947Morel Salomon Chaim kpt. 31 I–31 XII 1948Zagórski Stanisław Cyreneusz por. 1 III 1950–1 III 1954Kiliński Feliks Franciszek kpt. 1 IV 1954–

Radom(woj. kieleckie)

Bida Paweł Jan 22 I–31 VIII 1945Malec Antoni Izydor 29 VIII–10 IX 1945

29 Zwolniony w związku z aresztowaniem.30 Zwolniony w związku z aresztowaniem.

528


529

Hazelmajer Teofil Adam chor. 24 IX 1945chor./por. IX 1945–1 I 1947

Niewiadomski Czesław Jan por. 1 II 1949–30 V 1952Noga Franciszek Jan por. –1 IV 1949Ciaskowski Bronisław Stanisław por. 1952

Rawicz(woj. poznańskie)

Grabowski Zygmunt31 Wojciech 21 III–10 IV 1945Furmańczyk Wacław Jan 27 IV–15 XI 1945Szymanowicz Kazimierz Szymon

(Joel)ppor. 22 XI 1945–21 X 1947

Mardal Jan Paweł kpt. 1 XI 1947–Rokicki Ludwik Adam por. 1947–1948Konkol Antoni Paweł por. 15 III 1950–15 VIII 1951Adamski Stanisław Antoni kpt. 15 VIII 1951–30 VI 1954Wójcik Jan Andrzej kpt./komisarz

III stopnia1 VII 1954–

Skowyra Tadeusz Paweł kpt. 1 VIII 1955–31 VII 1957

Rogoźno(pow. Oborniki, woj. poznańskie)

Tomczak Jan Jan 24 I–1 VI 1945

Rybnik(woj. katowickie)

Marczyk Jan 1946

Rzeszów (Zamek)

Mikuśkiewicz Józef sierż./ppor. 7 VIII 1944–21 I 1945Bartoszek Adam ppor. –27 VII 1945Stolarz Alojzy Jan ppor. 27 VII 1945–IX 1946Kiliński Feliks Franciszek ppor. 1946–30 X 1947Świerczewski Jan Józef kpt. 1951–31 VIII 1952

Sanok(woj. rzeszowskie)

Grygo Henryk Józef 25 VIII 1944–30 IX 1948Hazelmajer Teofil Adam por. 1 X 1948–31 III 1949

31 10 IV 1945 r. zamordowany przez funkcjonariuszy MBP pod Legionowem.

528


529

Siedlce(woj. lubelskie/warszawskie)

Grodzicki Ignacy Stanisław 20 I 1945–5 IV 1946Niedziółka Stefan p.o. 8 IV–XII 1945Kantor Marian Aleksander kpt. 1947–1948Mazurek Jan Jan por. 1 VII 1947–30 X 1950

Sieradz(woj. łódzkie)

Roman Jan Hilary 15 II–25 V 1945Mardal Jan Paweł kpt. –30 X 1947Kurcwiel Marian Wilhelm por. 1949–30 III 1952Szczubiał Edward Błażej por. 1 IV 1952–Król Kazimierz N.N., Stefania por. 1 IV–15 IX 1953Kwiatkowski Antoni Konstanty ppor. 1 I 1954–

Słupsk(woj. gdańskie/szczecińskie/koszalińskie)

Cieślik Władysław IV–VI 1945Domański Zygmunt Stanisław chor. –30 IV 1950Krzyżaniak Stanisław 1953

Sosnowiec, ul. Ostrogórska(woj. katowickie)

Kołodko Teodor Benedykt por. 1 XII 1949–30 VI 1951Skorupa Władysław Jan ppor. 1 VII 1952–

Sosnowiec-Radocha

Wróblewski (imię nieznane) 1946Krut Aleksy Jan por. –30 XI 1947Chmielewski Edward Stanisław por. 1951Mikołajczak Tomasz Ignacy por. 1952–15 XI 1953Zieliński Eugeniusz Rudolf kpt. 1 I–30 IV 1955

Starogard Gdański(woj. gdańskie)

Świetlik Antoni 26 IV 1945

Strzelce Opolskie32

(woj. opolskie)

Wojtecki Franciszek Jan 1 VII 1946–30 I 1948Skowyra Tadeusz Paweł por./kpt. 1 III 1948–14 III 1950

32 W latach pięćdziesiątych w Strzelcach Opolskich istniało Więzienie Nr I i Więzienie Nr II.

530


531

Wolniarczyk Czesław Wacław chor. –13 IV 1949

Aronowicz Józef N.N., Halina ppor. 15 III–1 IX 1950

Ostaszewski Dymitr Antoni chor. 1 IX 1950–31 VII 1951

Nowak Edward Franciszek por. 1 X 1951–1953

Birecki Władysław Józef ppor. 1953–1954

Strzelin(woj. wrocławskie)

Pająk Henryk Walenty chor. 15 IX 1947–1949

Kadula Mieczysław p.o. 1949–1950

Cerach Mikołaj Bazyli por. –1 IX 1952

Suwałki(woj. białostockie)

Nowak (imię nieznane) –7 VI 1945

Skwierczyński Franciszek 14 VI 1945–

Szymilewicz Piotr33 Adam chor. –3 XII 1946

Grzymała Jan Jan chor. 4 XII 1946–27 II 1948

Chrzanowski Józef Jan ppor. 28 II 1948–30 XI 1949

Sakowski Kazimierz (Kuźma?)

Bazyli ppor. 1 XII 1949–1955

Darabasz Władysław 1956

Szamotuły(woj. poznańskie)

Brambor Franciszek 25 I 1945–30 III 1946

Kwiecień Stanisław Andrzej 29 I 1947–

Nowakowski Czesław Józef chor. 1 II 1952–31 XII 1955

Szczecin

Szymilewicz Piotr Adam chor. 4 XII 1946–14 XI 1947

Kaleta Antoni Jakub kpt. 1949–1950

Domański Zygmunt Stanisław chor. 1 V 1950–

Szczytno(woj. olsztyńskie)

Bańka Wacław Józef chor. –15 V 1953

33 Przynajmniej od maja 1946 r.

530


531

Sztum(woj. gdańskie)

Butwiłowicz Mieczysław Wincenty 7 VII–30 IX 1945Pietruszewski Roman Franciszek 11 III 1946–Belczyk Andrzej Józef kpt. 1 XI 1946–1 VII 1950Nowicki Henryk por. 1949Kowalski Piotr Jerzy por. 1 VI 1950–17 I 1953Groszewski Jerzy Felicjan kpt. 1 IV 1953–VIII 1954

Śrem(woj. poznańskie)

Andrzejewski Michał Józef 24 I 1945–30 I 1947Zasiadczuk Jan Michał chor. –29 VIII 1947

Środa Wielkopolska(woj. poznańskie)

Derliński Jerzy Stanisław chor. –1 VI 1948Skowronek Józef Józef ppor. –1 V 1949

Świdnica(woj. wrocławskie)

Pietras Roman Adam chor. 4 VI 1945–31 X 1946Szafrański Stanisław por. 1947–1949Skorupa Władysław Jan ppor. 1 II 1951–30 VI 1952Kołodko Teodor Benedykt por. 1 VII 1951–1955

Świecie(woj. bydgoskie)

Niedziółka Stefan 29 I 1946–31 III 1950

Targowa Górka(pow. Września, woj. poznańskie)

Fraszczyk Józef Walenty 5 III 1945–31 VII 1947Oczkowski Eugeniusz Władysław por. 4 IX 1947–15 V 1949

Tarnobrzeg(woj. rzeszowskie)

Warchoł Walenty 1944

Tarnów(woj. krakowskie)

Grzyb Henryk Sebastian chor./por. 10 VII 1945–13 III 1947Wiśniewski Stanisław Józef chor. 23 VI 1947–13 I 1950Szymilewicz Piotr Adam por. 1 I 1950–1952

532


533

Szewiernowski Jan Marcin ppor./podinsp. –II–VIII 1954–Zieliński Eugeniusz Rudolf kpt. 1 V 1955–1966

Toruń(woj. bydgoskie)

Wiśniewski Władysław Jan ppor. 1 IX 1952–

Trzemeszno(pow. Gniezno, woj. poznańskie)

R. (nazwisko nieznane) Brunon34

1952

Wadowice(woj. krakowskie)

Chaimiec Filip (Stanisław) Trofim p.o. 30 X 1945–10 IX 1946Wiśniewski Stanisław Józef chor. 9 IX 1946–30 IV 1947Brancewicz Stanisław Jan ppor./por. –X 1948–31 V 1949Frankowicz Karol Marcin por. –31 III 1951

Wałbrzych(woj. wrocławskie)

Hubicki Alojzy 20 VII–29 XI 1945Szarapow Michał Michał 3 VI–25 XI 1946Kurant Stanisław Mikołaj chor./ppor. 1 I 1949–30 XI 1951Margulies Wiktor Feliks kpt. 1952–1953Omelaniuk Henryk Michał ppor. 1 IV 1954–31 XII 1955Barański Czesław Józef kpt. 1 VI 1956–

Warszawa I (Mokotów), ul. Rakowiecka

Chmielewski Władysław Andrzej p.o. 22–26 I 1945Gabara Franciszek35 Wojciech –26 V 1946Chudecki Witold Kazimierz por. 9 VII 1946–V 1947Grabicki Alojzy Bolesław kpt./mjr 17 IV 1947–1 III 1954Goleniewski Michał Michał mjr –1 VI 1953Kurzyński Tadeusz Wojciech por. 1 III 1954–Jędrzejewski Zdzisław Stefan kpt. 18 X 1956–31 VII 1958

Warszawa II („Gęsiówka”), ul. Anielewicza

Wieczorek Edward Józef chor. 1 I–30 VI 1948Dobrzelewski Tadeusz Włodzimierz chor. p.o. 1 VIII 1948–Jędrzejewski Zdzisław Stefan kpt. 1 III–17 X 1956

34 18 XI 1952 r. skazany na 2,5 roku więzienia.35 Zmarł 26 V 1946 r.

532


533

Warszawa III („Toledo”, Praga), ul. 11 Listopada

Zdunek Czesław Stanisław 27 VIII 1946–30 VII 1947Stolarz Alojzy Jan por. 15 XII 1947–1 XII 1949Kamiński Marceli Aleksander por. 1950–1 VI 1951Wajntraub Saul Srul kpt. 1 VI 1951–1 XII 1954

Wejherowo(woj. gdańskie)

Baran Marceli Stanisław –10 XII 1946Odyniecki Jerzy Otton 4 I 1947–15 V 1949Kowalski Piotr Jerzy por. 1 VI 1949–30 VI 1950Wisiński Feliks Wincenty –1 II 1956

Wieluń(woj. łódzkie)

Babczyński Roman 21 I–15 IV 1945Rozen Sewer Alfred (Alter) por. –30 XI 1947Leszek Antoni Jan ppor. 1 XII 1947–31 V 1949Brancewicz Stanisław Jan por. 1 VI 1949–1 VIII 1953Zabłocki Stanisław Władysław ppor. –15 IX 1949Olejniczak Edward Andrzej podinsp. 1 IX–7 XII 1954

Wolsztyn(woj. poznańskie)

Kotlarski Ludwik Andrzej 11 II 1945–15 VIII 1946

Wrocław I, ul. Kleczkowska

Bida Paweł Jan por. 1 IX–16 XI 1945Markowicz Henryk36 Izydor ppor. 16 XI 1945–28 VI 1946Klitenik Franciszek (Efraim) Daniel

(Dawid)por. VI 1946–18 I 1947

Hazelmajer Teofil Adam por. 1 I 1947–28 II 1948Adamski Stanisław Antoni por. 1 III 1948–1 IX 1949Drozdowski Wiktor por. 1949Gol Jan37 Józef kpt. 1 IX 1949–5 X 1951Jarszewicz Andrzej Aleksander kpt. 1 IX 1952–31 VII 1955

Wrocław II, ul. Sądowa

Sawczak Michał Michał por./kpt. 20 II 1947–30 IX 1952Zieliński Eugeniusz Rudolf por. 1 XI 1952–

36 Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie w 1944 r.37 5 X 1951 r. zginął wskutek wybuchu granatu.

534


Wronki(pow. Szamotuły, woj. poznańskie)

Adamczewski Stefan 25 I–7 IX 1945Gol Jan Józef ppor. 7 IX 1945–15 VI 1946Bartczak Jan38 Józef por. 15 VI–29 XII 1946Boguwola Jan N.N. ppor./por. 30 XII 1946–30 V 1948Grzegorzewski Tadeusz Franciszek ppor. 1 VI 1948–1949Jakubowski Ignacy Wincenty kpt. 1949–1 VI 1951Troszczyński Józef Franciszek kpt. 1 VI 1951–14 I 1954Dróżbik Władysław Franciszek por. 1 III 1954–1956

Zabrze(woj. katowickie)

Stachurski Jan Kazimierz ppor. 1 X 1952–14 III 1953

Zakopane(woj. krakowskie)

Solański Mikołaj Aleksander 15 II–27 V 1945

Zamość(woj. lubelskie)

Dulla Antoni Stefan 15 XI 1944–1 V 1945Michalak Józef Józef por. –1 IX 1953

Zielona Góra

Jakubowski Ignacy Wincenty kpt. –30 VI 1948Rosiński Stefan Stanisław por. 1951

Złotów(woj. koszalińskie)

Kołtuński Stefan 1953

Opracowanie39: Krystian Bedyński, Adam Dziurok, Wojciech Frazik, Dariusz Iwaneczko, Paweł Kalisz, Maciej Korkuć, Waldemar Kowalski, Piotr Łapiński, Alicja Paczoska, Krzysztof Szwagrzyk, Joanna Żelazko

38 Zmarł 5 VI 1992 r. w Warszawie.39 Poza dokumentami źródłowymi wykorzystano także: K. Bedyński, Napiętnowani naczelnicy [w:] „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 1993, nr 4–5, s. 17–28; idem, Przedwojenni funkcjonariusze straży więziennej naczel-nikami więzień w latach 1944–1949 [w:] „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 1999, nr 24–25, s. 83–101; W. Kowalski, Dwie strony krat. Z historii więzienia w Gdańsku, Gdańsk 2003; R. Pietras, Wspomnienia byłego na-czelnika – więźnia politycznego okresu stalinowskiego [w:] „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 1997, nr 16–17, s. 94–109.

535

OBOZY W POLSCE1

Komendanci


Będzin(woj. katowickie)

Jaworski Stefan 1945

Brzeszcze(pow. Oświęcim, woj. krakowskie)

Rabe Bolesław Ludwik por./insp. –VII 1951–VIII 1954–

Jarosław(woj. rzeszowskie)

Duś Leon 1945

Jaroszów(pow. Świdnica, woj. wrocławskie)

Jarota Józef Ignacy ppor. 1 I–15 XI 1951

Walęga Walenty Franciszek ppor./por. 15 XI 1951–1955

Jaworzno(woj. krakowskie)

Szablewski Stefan 1945

Karaś Eryk p.o. 1945

Kwiatkowski Stanisław Antoni por./mjr 5 IX 1945–1 II 1949

Staniszewski Włodzimierz por. –X 1945

Hazelmajer Teofil Adam por. p.o. 1 III 1948–31 VIII 1949

Morel Salomon Chaim kpt. 1 VIII 1949–19 XI 1951

Jędrzejewski Zdzisław Stefan por. 20 XI 1951–30 IX 1954

Ilkiewicz Mikołaj2 Grzegorz kpt. 1 X 1954–31 XII 1955

Jaworzno-Chrusty(woj. krakowskie)

Kantor Jan kpt. 1946

Mleczko Henryk 1951

1 Wykaz nie obejmuje obozów dla jeńców wojennych i Niemców.2 Wg innych danych do 1 I 1956 r.

536


537

Jelcz(pow. Wrocław)

Kujszczyk Józef Ignacy kpt. 7 IV–10 X 1952Kwiatkowski Edward Stanisław por. 10 X 1952–30 IV 1955

Katowice-Załęże

Zieliński Henryk Wawrzyniec ppor. 1952

Knurów(pow. Gliwice, woj. katowickie)

Walęga Walenty Franciszek ppor. 1 IV–15 XI 1951

Krzesimów(pow. Lublin)

Trzcianka Aleksander –III 1945Krawczyk Tadeusz III–V 1945Stolarz Alojzy Jan ppor. p.o. VI–VII 1945Rozwadowski Michał VIII 1945–

Leszno-Gronowo(woj. poznańskie)

Stoiński Stanisław ppor. V/VI 1945–Staniszewski J. (imię nieznane) ppor. –XII 1945Zawadzki Władysław Paweł 22 XII 1946–31 XII 1947Zając Czesław Stanisław ppor. –18 I 1947Marciniak Czesław Wojciech ppor. 1949–30 IX 1950

Libiąż(pow. Chrzanów, woj. krakowskie)

Domin Kazimierz Stanisław chor./insp. 10 XII 1953–28 II 1956

Łambinowice(pow. Niemodlin, woj. opolskie)

Gęborski Czesław sierż. 1945Nawój Alojzy –XI 1945Drzemalski Stanisław –III 1946Szebesta Alojzy III–X 1946

Łęgnowo(pow. Bydgoszcz)

Orłowski Wacław por. –VI 1945Sobolewski Antoni ppor. VII–IX/X 1945Podejma Antoni p.o. XI 1945

536


537

Milęcin(pow. Włocławek, woj. bydgoskie)

Głowacki S. (imię nieznane) 1945Nowak Stanisław 1945Flaum Mieczysław (Moszek) Salomon ppor./por. 1945–1946Janiak Teodor 19 VII 1946–22 II 1947Kuliś Stefan Andrzej por. II 1947–Jaśkiewicz A. (imię nieznane) 1947

Milowice(pow. Sosnowiec, woj. katowickie)

Kędzierski Zbigniew Stanisław ppor. 1952

Mysłowice(woj. katowickie)

Skowyra Tadeusz3 Paweł sierż. 2 II–25 X 1945Brabański Konrad Edmund chor. 26 X 1945–28 II 1946Oczkowski Eugeniusz Władysław por. 16 III–3 XI 1946Piątkowski Franciszek Ludwik kpt. 30 IX 1954–31 XII 1955Szaran Kazimierz Feliks ppor.

Potulice(pow. Szubin, woj. bydgoskie)

Wasilewski Eugeniusz ppor./por. 16 II–VII 1945Wyczechowski Tadeusz por. VIII–X 1945Chudecki Witold4 Kazimierz por. p.o. 25 X 1945–18 VI 1946Nowak Stanisław 13–16 XI 1945Kwiatek-Kwieciński Marian por. 18 VI 1946–7 I 1947Gąska Józef Jan kpt. 7 I 1947–1 III 1948Zdrazil Wilhelm Grzegorz mjr 1 III 1948–1 III 1949Mardal Jan Paweł kpt. p.o. 1 III–XII 1949Rozenberg Oskar Michał chor. 9 XII 1949–19 V 1950

Rokitnica(pow. Bytom, woj. katowickie)

Kujszczyk Józef Ignacy kpt. 1950Kurant Stanisław Mikołaj ppor. 1 XII 1951–

3 Data odwołania przesunięta o 2 miesiące; w rzeczywistości stanowisko naczelnika zajmował do połowy grudnia 1945 r.4 Przerwa w okresie 13–17 XI 1945 r.

538


539

Siersza(pow. Chrzanów, woj. krakowskie)

Sobecki Marian Józef ppor./podinsp. –II–VIII 1954–

Sikawa(pow. Łódź)

Chudzyński Henryk –VI 1945Sadowski Franciszek ppor. –VI/VII 1945Bednarek Franciszek Maciej kpt. 1 X 1945–31 VIII 1946Kotlarski Ludwik Andrzej chor. 16 VIII 1946–11 X 1947Steczek Jan Leon ppor. 1947–1 II 1950

Strzelce Opolskie(woj. opolskie)

Birecki Władysław Józef ppor. 1953–1954

Świętochłowice-Zgoda(woj. katowickie)

Krut Aleksy Jan III–V 1945Morel Salomon5 Chaim sierż. 15 VI–16 XII 1945

Warszawa

Trzcianka Aleksander por. p.o. 1945Stoiński Stanisław por. 1945–VIII 1947Nowak Stanisław ppor./por. 1947–1949Rokicki Ludwik Adam kpt. 1952–15 XII 1953Streich Kazimierz Franciszek ppor. 15 XII 1953–

Wesoła(pow. Mysłowice, woj. katowickie)

Będkowski Edward Jan por. 1 VII 1952–

Wilków(pow. Złotoryja, woj. wrocławskie)

Wodnicki (Wodniak) Stanisław

Jan chor. 1951

Kuliś Stefan Andrzej kpt. 1952Cieślak Józef mjr 1953–1954

5 Wg innego rozkazu personalnego objął stanowisko 15 III 1945 r.; obóz zlikwidowano 20 XI 1945 r.

538


539

Wojcieszów(pow. Złotoryja, woj. wrocławskie)

Zoła Władysław Andrzej kpt. 1951–1952Taras Jan Julian por. 1 VI 1952–1953Nowakowski Czesław Józef chor./ppor. 1 I 1956–

Zaręba Górna(pow. Lubań, woj. wrocławskie)

Rusek Kazimierz Józef ppor. 1952–1953

Zimne Wody(pow. Bydgoszcz)

Bruski Alojzy6 1946

Opracowanie7: Krystian Bedyński, Adam Dziurok, Wojciech Frazik, Paweł Kalisz, Maciej Korkuć,Waldemar Kowalski, Piotr Łapiński, Alicja Paczoska, Krzysztof Szwagrzyk, Joanna Żelazko.

6 13 VII 1946 r. skazany na karę śmierci za współpracę z podziemiem; stracony 17 IX 1946 r. we Wronkach.7 Poza dokumentami źródłowymi wykorzystano także B. Kopka, Obozy pracy w Polsce 1944–1950. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 2002.

540 541

WYKAZ SKRÓTÓW

AIPN – Archiwum IPN w WarszawieAIPN Kr – Archiwum IPN Oddział w KrakowieAIPN Rz – Archiwum IPN Oddział w RzeszowieAIPN Wr – Archiwum IPN Oddział we WrocławiuAK – Armia KrajowaAL – Armia LudowaAMS – Archiwum Ministerstwa SprawiedliwościASW – Akademia Spraw WewnętrznychBCh – Bataliony ChłopskieBP – Bezpieczeństwo Publiczne; Biuro PolityczneCBKP – Centralne Biuro Komunistów PolskichCBKPPiW – Centralne Biuro Kontroli Prasy, Publikacji i WidowiskChRL – Chińska Republika LudowaCKKP – Centralna Komisja Kontroli PartyjnejCW MBP – Centrum Wyszkolenia Ministerstwa Bezpieczeństwa PublicznegoDOKP – Dyrekcja Okręgowa Kolei PaństwowychDP – dywizja piechotyDz.U. – Dziennik UstawFPK – Francuska Partia KomunistycznaGKBZpNP – Główna Komisja Badania Zbrodni przeciwko Narodowi PolskiemuGL – Gwardia LudowaGO – grupa operacyjnaGRU – Gławnoje Razwiedywatielnoje Uprawlenije (Główny Zarząd Wywiadowczy)GZI – Główny Zarząd InformacjiIPiMS – Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w LondynieIPN – Instytut Pamięci NarodowejKBW – Korpus Bezpieczeństwa WewnętrznegoKC – Komitet CentralnyKdsBP – Komitet do spraw Bezpieczeństwa PublicznegoKG – Komenda GłównaKGB – Komitiet Gosudarstwiennoj Biezopasnosti (Komitet Bezpieczeństwa

Państwowego)KOP – Korpus Ochrony PograniczaKP – Komitet PowiatowyKPP – Komunistyczna Partia PolskiKPRP – Komunistyczna Partia Robotnicza PolskiKPZB – Komunistyczna Partia Zachodniej BiałorusiKPZU – Komunistyczna Partia Zachodniej UkrainyKRN – Krajowa Rada Narodowa

540 541

KS – Komenda Stołeczna KŚZpNP – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi PolskiemuKW – Komitet Wojewódzki; Komenda WojewódzkaKWP – Konspiracyjne Wojsko PolskieKZ – Komitet Zakładowy KZM – Komunistyczny Związek MłodzieżyKZMP – Komunistyczny Związek Młodzieży PolskiejLKP(b) – Litewska Komunistyczna Partia (bolszewików)LO – Liceum OgólnokształcąceLOT – Polskie Linie Lotnicze „Lot”LWP – Ludowe Wojsko PolskieMBP – Ministerstwo Bezpieczeństwa PublicznegoMHW – Ministerstwo Handlu WewnętrznegoMO – Milicja ObywatelskaMON – Ministerstwo Obrony NarodowejMOPR – Międzynarodowa Organizacja Pomocy RewolucjonistomMSW – Ministerstwo Spraw WewnętrznychMUBP – Miejski Urząd Bezpieczeństwa PublicznegoMUdsBP – Miejski Urząd do spraw Bezpieczeństwa PublicznegoMWD – Ministierstwo Wnutriennich Dieł (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych)NKGB – Narodnyj Komissariat Gosudarstwiennoj Biezopasnosti (Ludowy Komisariat

Bezpieczeństwa Państwowego)NKWD – Narodnyj Komissariat Wnutriennich Dieł (Ludowy Komisariat Spraw

Wewnętrznych)N.N. – nazwisko nieznaneNOW – Narodowa Organizacja WojskowaNSZ – Narodowe Siły ZbrojneNZW – Narodowe Zjednoczenie WojskoweOISW – Okręgowy Inspektorat Służby WięziennejON – Obrona NarodowaONR – Obóz Narodowo-RadykalnyOOP – Oddziałowa Organizacja PartyjnaORMO – Ochotnicza Rezerwa Milicji ObywatelskiejOUN – Organizacja Ukraińskich NacjonalistówPAP – Polska Agencja PrasowaPGR – Państwowe Gospodarstwo RolnePKP – Polskie Koleje PaństwowePKPG – Państwowy Komitet Planowania GospodarczegoPKS – Państwowa Komunikacja SamochodowaPKWN – Polski Komitet Wyzwolenia NarodowegoPPH – Państwowe Przedsiębiorstwo HandlowePPR – Polska Partia RobotniczaPPS – Polska Partia SocjalistycznaPRL – Polska Rzeczpospolita LudowaPSL – Polskie Stronnictwo LudowePSZ – Polskie Siły ZbrojnePUBP – Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa PublicznegoPUdsBP – Powiatowy Urząd do spraw Bezpieczeństwa PublicznegoPUR – Państwowy Urząd Repatriacyjny

542 543

PZPR – Polska Zjednoczona Partia RobotniczaRBP – Resort Bezpieczeństwa PublicznegoRO – Referat OchronyRP – Rzeczpospolita PolskaRW – Referat WojskowyRWE – Radio Wolna EuropaSB – Służba BezpieczeństwaSD` – Sicherheitsdienst (służba bezpieczeństwa)SN – Stronnictwo NarodoweSOK – Służba Ochrony KoleiSP – Stronnictwo PracySS – Schutzstaffeln (sztafety ochronne)TUR – Towarzystwo Uniwersytetów RobotniczychUB – Urząd BezpieczeństwaUBP – Urząd Bezpieczeństwa PublicznegoUBP MiP – Urząd Bezpieczeństwa Publicznego na miasto i powiatUdsBP – Urząd do spraw Bezpieczeństwa PublicznegoUPA – Ukraińska Powstańcza ArmiaUSA – United States of America (Stany Zjednoczone Ameryki Pn.)USB – Uniwersytet Stefana Batorego w WilnieWiN – Wolność i NiezawisłośćWK – Wojewódzki Komitet WKP(b) – Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików)WOP – Wojska Ochrony PograniczaWP – Wojsko Polskie„WPH” – Wojskowy Przegląd HistorycznyWRN – Wolność, Równość, NiepodległośćWSR – Wojskowy Sąd RejonowyWUBP – Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa PublicznegoWUdsBP – Wojewódzki Urząd do spraw Bezpieczeństwa PublicznegoWUSW – Wojewódzki Urząd Spraw WewnętrznychZG – Zarząd GłównyZPP – Związek Patriotów PolskichZSRR – Związek Socjalistycznych Republik RadzieckichZWM – Związek Walki Młodych

542 543

BIBLIOGRAFIA

I. Źródła archiwalne

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie:Akta osobowe funkcjonariuszy MBP/KdsBPAkta osobowe funkcjonariuszy UBDzienniki personalne MON za lata 1944–1949Księgi etatowe i wyciągi z rozkazów personalnych poszczególnych województwNormatywy dotyczące obsady personalnej w województwachRozkazy personalne KdsBP za lata 1954–1956Rozkazy personalne MBP za lata 1944–1954Służba Bezpieczeństwa w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1944–1978. Centrala,

Biuro „C” MSW, t. 1–2, Warszawa 1978Zarządzenia personalne i wyciągi z rozkazów personalnych poszczególnych wydziałów i de-

partamentów MBP/KdsBPZespół MSW – Notki biograficzne niektórych emigrantów do Izraela, 1970 r.; Wykaz osób

pochodzenia żydowskiego w podziale na grupy odnośnie sposobu wykorzystania w środ-kach masowego przekazu, 1970 r.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, oddziały w Białymstoku, Gdańsku, Katowi-cach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie i Wrocławiu:

Akta osobowe funkcjonariuszy UBNormatywy dotyczące obsady personalnej w poszczególnych województwach

Archiwum Ministerstwa Sprawiedliwości:Akta osobowe Henryka Chmielewskiego

Archiwa Okręgowych Inspektoratów Służby Więziennej w Krakowie, Olsztynie i Wro-cławiu:

Akta osobowe funkcjonariuszy

Centralne Archiwum Wojskowe:Akta osobowe oficerów

Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych:Akta osobowe byłych funkcjonariuszy MBP/KdsBP

II. Źródła drukowane

Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1956. Taktyka, strategia, metody, oprac. A. Pacz-kowski, cz. 1: Lata 1945–1947, Warszawa 1994 („Dokumenty do dziejów PRL”, z. 5).

544 545

Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1956. Taktyka, strategia, metody, oprac. A. Paczkowski, cz. 2: Lata 1948–1949, Warszawa 1996 („Dokumenty do dziejów PRL”, z. 9).

Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1950–1952. Taktyka, strategia, metody, oprac. A. Du-dek, A. Paczkowski, Warszawa 2000.

Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1953–1954. Taktyka, strategia, metody, wstęp A. Pacz-kowski, wybór i oprac. G. Majchrzak, A. Paczkowski, Warszawa 2004.

Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, Wrocław 1991.„Bijące serce partii”. „Dzienniki personalne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego”, t. 1:

1945–1947, red. A.K. Kunert, R.E. Solarski, Warszawa 2001.Biuletyny dzienne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1949–1950, wybór i oprac. Ł. Ka-

miński, Warszawa 2004.Biuletyny informacyjne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1946, red. W. Chudzik,

I. Marczak, M. Olkuśnik, Warszawa 1996.Biuletyny informacyjne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1947, red. B. Gronek, I. Mar-

czak, Warszawa 1993.Biuletyny informacyjne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1948, red. B. Gronek, I. Mar-

czak, M. Olkuśnik, Warszawa 1995.Centrum władzy. Protokoły posiedzeń kierownictwa PZPR. Wybór z lat 1949–1970, oprac.

A. Dudek, A. Kochański, K. Persak, Warszawa 2000 („Dokumenty do dziejów PRL”, z. 13).

Dzienniki Ustaw z lat 1946–1956.Informator o nielegalnych antypaństwowych organizacjach i bandach zbrojnych działających

w Polsce Ludowej w latach 1944–1956, Lublin 1993.Informator o osobach skazanych za szpiegostwo w latach 1944–1986, Lublin 1994.Jarosz D., Nieznany dokument na temat nastrojów w aparacie bezpieczeństwa publicznego

w Polsce w końcu 1954 r., „Biuletyn GKBZpNP-IPN” 1993, t. 36.Kochański A., Sprawozdanie z działalności Komitetu do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego

(maj 1955 – kwiecień 1956), „Teki Archiwalne” 1998, nr 3.Kopka B., Majchrzak G., Raport O służbie bezpieczeństwa publicznego z 1946 roku, „Pamięć

i Sprawiedliwość” 2003, nr 1.Kształtowanie się i rozwój struktur organizacyjnych SB i MO w latach 1944–1978 (raport mate-

riałowy), oprac. MSW do użytku wewnętrznego, Warszawa 1986.Ludzie bezpieki w walce z narodem i Kościołem. Służba Bezpieczeństwa w Polskiej Rzeczypo-

spolitej Ludowej w latach 1944–1978 – Centrala, oprac. M. Piotrowski, Lublin 2000.NKWD i polskie podziemie 1944–1945. Z „teczek specjalnych” Józefa W. Stalina, red. A. Fito-

wa, Kraków 1998.NKWD o Polsce i Polakach. Rekonesans archiwalny, red. W. Materski, A. Paczkowski, War-

szawa 1996.Polska w dokumentach z archiwów rosyjskich 1949–1953, wybór i oprac. A. Kochański, G.P.

Muraszko i in., Warszawa 2000.Polska–ZSRS. Struktury podległości. Dokumenty WKP(b) 1944–1949, oprac. G.A. Bordiugow,

A. Kochański i in., Warszawa 1995.Protokoły posiedzeń Biura Politycznego KC PPR 1944–1945, oprac. A. Kochański, Warszawa

1992 („Dokumenty do dziejów PRL”, z. 2).Protokół obrad KC PPR w maju 1945 roku, oprac. A. Kochański, Warszawa 1992 („Dokumen-

ty do dziejów PRL”, z. 1).Teczka specjalna J.W. Stalina. Raporty NKWD z Polski 1944–1946, oprac. T. Cariewskaja,

A. Chmielarz, A. Paczkowski i in., Warszawa 1998.

544 545

Z dziejów kontrwywiadu w Polsce Ludowej (wybór dokumentów 1944–1984), oprac. Departa-ment Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego MSW, Warszawa 1987.

Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” w dokumentach, t. 1–3, Wrocław 1997.

III. Wspomnienia i relacje

Błażyński Z., Mówi Józef Światło. Za kulisami bezpieki i partii 1940–1955, Londyn 1985, War-szawa 1990.

Broński Z. „Uskok”, Pamiętnik (1941 – maj 1949), wstęp, red. naukowa i oprac. dokumentów S. Poleszak, Warszawa 2004.

Czaplińska R., Z archiwum pamięci. 3653 więzienne dni, Wrocław 2003.Dziurzyński S., Ofiary terroru stalinowskiego mówią, Radom 1996.Fijałkowski J., Wspomnienia (fragmenty), „Zeszyty Historyczne WiN-u” 2000, nr 14.Gerung J., Czy to tylko trzy lata?, Warszawa 1994.Hajduk C., Z podciętymi skrzydłami, Płock 1994.Horodniczy J., Młodsi od swoich wyroków, Warszawa 1997.Jędrzejewicz T., Cela śmierci, Warszawa 2000.Krupa S., X Pawilon. Wspomnienia AK-owca ze śledztwa na Rakowieckiej, Warszawa 1989.Księga świadectw. Skazani na karę śmierci w czasach stalinowskich i ich losy, red. K. Madej,

J. Żaryn, J. Żurek, Warszawa 2004.Mac J.S., Przesłuchanie supergliny. Gorzki smak władzy. Wspomnienia, Warszawa 1990.Minkiewicz W., Mokotów, Wronki, Rawicz. Wspomnienia 1939–1954, Warszawa 1988.Mróz T.K., Stalin umarł w polskim „gułagu”. Wiersze więzienne z lat 1950–1956, Wrocław

1998.Nowak-Jeziorański J., Polska z oddali. Wojna w eterze. Wspomnienia, t. 2: 1956–1976, Londyn

1988.O śmierci myślałem jak o zbawieniu. Mówią katowani i ich kaci 1945–1956, oprac. R. Peska,

Pabianice 1997.Piecuch H., Spotkania z Fejginem. Zza kulis bezpieki, Warszawa 1990.Pietras R., Wspomnienia byłego naczelnika – więźnia politycznego okresu stalinowskiego,

„Przegląd Więziennictwa Polskiego” 1997, nr 16–17.Siedem rozmów z generałem dywizji Władysławem Pożogą, I zastępcą ministra spraw wewnętrz-

nych, szefem wywiadu i kontrwywiadu, rozmawiał H. Piecuch, Warszawa 1978.Suchorowska D., Wielka edukacja. Wspomnienia więźniów politycznych PRL (1945–1956),

Warszawa 1990.W złowieszczych murach Wronek i Rawicza lat 1945–1956. Wspomnienia więźniów politycz-

nych, Poznań 1995.Wolność przyszła później. Kombatanckie biografie więźniów politycznych PRL, red. E. Tuźnik,

t. 1–2, Wrocław 1997–1999.Woźniak P., Zapluty karzeł reakcji. Wspomnienia AK-owca z więzień PRL, Warszawa 1984.Wyszyński S., Zapiski więzienne, Warszawa 1995.Zator-Przytocki J., Pamiętniki, Wrocław–Gdańsk 1999.Zawołać po imieniu. Księga kobiet – więźniów politycznych 1944–1958, oprac. B. Otwinowska,

t. 1–2, Nadarzyn 1999–2003.

IV. Opracowania

Babczenko J., Bolduan R., Front bez okopów, Gdańsk 1969.Balbus T., Ludzie podziemia w Urzędzie Bezpieczeństwa, „Biuletyn IPN” 2002, nr 4.

546 547

Balbus T., Wrocławski Urząd Bezpieczeństwa w 1945 roku. Raport wywiadu Polskich Sił Zbroj-nych na Zachodzie, „Wrocławskie Studia z Historii Najnowszej”, t. 29, Wrocław 2001.

Balbus T., Nawrocki Z., Ludzie Różańskiego. Pion śledczy rzeszowskiego UB w 1948 roku, „Studia Rzeszowskie” 2002, t. 9.

Bedyński K., Napiętnowani naczelnicy, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 1993, nr 4–5.Bedyński K., Niektóre oblicza więziennictwa w okresie stalinowskim, „Forum Penitencjarne”,

styczeń 1999.Bedyński K., Przedwojenni funkcjonariusze straży więziennej naczelnikami więzień w latach

1944–1949, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 1999, nr 24–25.Benda P., Přehled svazků a spisů vnitřního zpravodajství centrály Státní bezpečnosti v roce 1989,

Praha 2003 („Sešity”, t. 7).Bilińska-Gut A., Struktura i organizacja Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w latach

1944–1954, „Zeszyty Historyczne WiN-u” 2001, nr 15.Brenda W., Aparat represji w województwie olsztyńskim w latach 1945–1947 i jego rola w zwal-

czaniu polskiej konspiracji antykomunistycznej, „Znad Pisy” 2004, nr 12.Centrum władzy w Polsce 1948–1970, red. A. Paczkowski, Warszawa 2003.Czapla J., Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego w latach 1944–1945, „WPH” 1965, nr 3.Czarna księga komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania, red. S. Courtois i in., Warszawa

1999.Dominiczak H., Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990. Rozwój i działalność w świetle doku-

mentów MSW, Warszawa 1997.Dominiczak H., Organy bezpieczeństwa PRL w walce z Kościołem katolickim 1944–1990

w świetle dokumentów MSW, Warszawa 2000.Elity władzy w Polsce a struktura społeczna w latach 1944–1956, red. P. Wójcik, Warszawa

1992.Encykłopedija siekrietnych służb Rosii, red. I.A. Kołpakin, Moskwa 2003.Fijałkowska B., Borejsza i Różański. Przyczynek do dziejów stalinizmu w Polsce, Olsztyn 1995.Fijałkowski W., Milicja Obywatelska i Służba Bezpieczeństwa w województwie wrocławskim

w latach 1945–1987, Wrocław 1989.Frazik W., Kopka B., Majchrzak G., Dzieje aparatu represji w Polsce Ludowej (1944–1989).

Stan badań, „Aparat represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2004, nr 1.Góra W., Halaba R., O utworzenie i utrwalenie władzy ludowej 1944–1948, Warszawa 1966.Grabska-Taczanowska M., Major Bronisław Szymański zeznaje w Gatczynie w 1954 r., „Pamięć

i Sprawiedliwość. Biuletyn GKBZpNP-IPN” 1995, t. 38.Iwaneczko D., Urząd Bezpieczeństwa w Przemyślu 1944–1956, Rzeszów 2004.Jakubowski Z., Milicja Obywatelska w latach 1944–1956, Warszawa 1988.Jaworski M., Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego 1945–1965, Warszawa 1984.Kainer A., Żydzi a komunizm, „Krytyka” 1990, nr 15.Katalog druków zwartych wydanych w Polsce poza cenzurą w latach 1976–1990 w zbiorach

Ośrodka KARTA, „Karta” 1999, nr 29.Kersten K., Narodziny systemu władzy. Polska 1944–1948, Poznań 1990.Kersten K., Polacy, Żydzi, komunizm, Warszawa 1992.Kiełboń J., Leszczyńska Z., Kobiety Lubelszczyzny represjonowane w latach 1944–1956, Lublin

2002.Komunizm. Ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001.Kopka B., Majchrzak G., Stan badań nad historią aparatu represji w PRL (1944–1989), War-

szawa 2002.Kopka B., Obozy pracy w Polsce 1944–1950. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 2002.Korkuć M., „Kujbyszewiacy” – awangarda UB, „Arcana” 2002, nr 46–47.

546 547

Korkuć M., Wspomnienia czekisty. Służba śledcza Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Pu-blicznego (IX 1944–VIII 1945), „Arcana” 1998, nr 5.

Kowalski J., Metody i praktyki bezpieki w pierwszym dziesięcioleciu PRL, Warszawa 1985.Kowalski W., Dwie strony krat. Z historii więzienia w Gdańsku, Gdańsk 2003.Kronika dziejów Ziemi Opolskiej w świetle działalności Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpie-

czeństwa w okresie najnowszej historii, Opole 1975.Krzysztofiński M., Ludwik Andrzej Szenborn, „Aparat represji w Polsce Ludowej 1944–1989”

2005, nr 1.Lesiakowski K., Mieczysław Moczar „Mietek”. Biografia polityczna, Warszawa 1998.Lipiński P., Humer i inni, Warszawa 1997.Lurie W.M., Koczik W.J., GRU, dieła i liudi, Sankt Petersburg–Moskwa 2003.Łatyński M., Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych, Warszawa 1987.Majer P., Milicja Obywatelska 1944–1957. Geneza, organizacja, działalność, miejsce w aparacie

władzy, Olsztyn 2004.Marat S., Snopkiewicz J., Ludzie bezpieki. Dokumentacja czasu bezprawia, Warszawa 1990.Marcickiewicz J., Wojna domowa w Polsce 1944-1953, Poznań, b.d.w.Matusak P., Aparat służby bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944–1945, „Zeszyty Naukowe.

Nauki Humanistyczne. WSRP w Siedlcach” 1996, nr 45.Mołdawa T., Ludzie władzy 1944–1991. Władze państwowe i polityczne Polski według stanu na

dzień 28 II 1991, Warszawa 1991.Nawrocki Z., Powstanie i rozbudowa aparatu bezpieczeństwa publicznego w województwie rze-

szowskim (sierpień 1944 – luty 1945), „Studia Rzeszowskie” 1995 , t. 2.Nawrocki Z., Zamiast wolności. UB na Rzeszowszczyźnie 1944–1949, Rzeszów 1998.Nazarewicz R., Drogi do wyzwolenia, Warszawa 1979.O karach śmierci w latach 1944–1956 z Krzysztofem Szwagrzykiem i Janem Żarynem rozmawia

Barbara Polak, „Biuletyn IPN” 2002, nr 11.Ochrona bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w Polsce 1944–1988, red. T. Walich-

nowski, Warszawa 1989.Omiljanowicz A., Zanikające echa, Warszawa 1978.Orzechowski M., By inni mogli żyć spokojnie, Wrocław 1967.Paczkowski A., Aparat bezpieczeństwa w latach odwilży. Casus polski, „Zeszyty Historyczne”

(Paryż) 1995, z. 114.Paczkowski A., Aparat bezpieczeństwa w Polsce (1944–1990), „Mówią wieki” 1992, nr 5.Paczkowski A., Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Lata 1954–1956, „Puls” 1992, nr 1.Paczkowski A., Archiwa aparatu bezpieczeństwa PRL jako źródło: co już zrobiono, co można

zbadać, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 1.Paczkowski A., System nomenklatury kadr w Polsce (1950–1970), Warszawa 2000.Pająk H., Żochowski S., Rządy zbirów 1940–1990, Lublin 1996.Pelc J., Bez kamuflażu. Żydzi w nomenklaturze PRL, „Nasz Los” 1995, nr 9.Piecuch H., Akcje specjalne. Od Bieruta do Ochaba, Warszawa 1996.Piecuch H., Imperium służb specjalnych. Od Gomułki do Kani, Warszawa 1997.Pietrow N., Biogramy doradców, „Karta” 1995, nr 15.Pietrowa H.W., Skorkin K.W., Kto rukowodił NKWD 1939–1941, Moskwa 1999.Piłat L., Struktura organizacyjna i działalność Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie

1944–1945, „Studia Rzeszowskie” 1999, t. 6.Rozpracowanie i likwidacja rzeszowskiego wydziału WiN w dokumentach UB (1945–1949),

wybór i oprac. T. Balbus, Z. Nawrocki, Warszawa 2001.Rzepliński A., Państwo bezprawia – Polska Ludowa 1944–1956. Bibliografia prac naukowych

i publicystycznych za lata 1989–1996, „Studia Iuridica” 1998, t. 35.

548 549

Sodel M., W walce o ład i bezpieczeństwo na Dolnym Śląsku w latach 1945–1948, Wrocław–Warszawa–Kraków 1979.

Szwagrzyk K., Golgota wrocławska 1945–1956, Wrocław 1996.Szwagrzyk K., Kwestia przynależności narodowościowej i służbowej kierownictwa MBP i wro-

cławskiego WUBP w latach 1945–1954, „Zeszyty Historyczne WiN-u” 2000, nr 14.Szwagrzyk K., Straceni na Dolnym Śląsku 1945–1956, Wrocław–Rzeszów 2002.Torańska T., Oni, Warszawa 1990.Truska L., Anusauskas A., Petraviciute I., Sovietinis Saugumas Liteuvoje 1940–1953 Metais.

MVD-MGB. Organizacine, struktuta, personalas ir veikla, Vilnius 1999.Uniszewski Z., Józef Różański, „Karta” 2000, nr 31.W pierwszym szeregu. 30 lat organów bezpieczeństwa i porządku w woj. katowickim, Katowice

1974.W walce o utrwalenie władzy ludowej 1944–1947, red. W. Góra, R. Halaba, Warszawa 1967.W walce ze zbrojnym podziemiem, Warszawa 1972.Wałach S., Był w Polsce czas, Warszawa 1974.Walichnowski T., U źródeł walk z reakcyjnym podziemiem, Warszawa 1975.Wer war wer im Ministerium für Staatssicherheit. Kurzbiographien des MfS-Leitungspersonals

1950 bis 1989, oprac. J. Gieseke, Berlin 1998.Werblan A., Kulisy procesu Romkowskiego i innych, „Polityka” 1989, nr 25.Więźniowie polityczni 1944–1956, red. B. Otwinowska, Warszawa 1997.Wojna domowa czy nowa okupacja? Polska po roku 1944, red. A. Ajnenkiel, Wrocław 1998.Wywiad z A.K. Kunertem, „Gazeta Wyborcza”, 24–25 IV 1992.Z walk przeciwko zbrojnemu podziemiu 1944–1947, red. M. Turlejska, Warszawa 1966.Zdybała T., Funkcjonariusze i żołnierze resortu bezpieczeństwa publicznego w latach 1944–1952,

„Zeszyty Naukowe ASW” 1989, nr 56.Żebrowski L., Ubole, „Ład” 1995, nr 5.Żebrowski L., Żydzi w UB, „Nasz Los” 1995, nr 7–8.Żenczykowski T., Polska lubelska 1944, Warszawa 1990.

548 549

INDEKS OSÓB*

Abramowicz Leon 492, 493Abramowski Wacław 113, 114, 116Achramowicz Stanisław 454Achramowicz Stanisław, s. Wincentego 233,

302Adamaszek Godzisław 147Adamczak Antoni 366, 375Adamczewski Jan 368, 379, 507Adamczewski Stefan 534Adamczyk Józef, s. Antoniego 336, 354, 356,

471Adamczyk Józef, s. Franciszka 471Adamczyk Mieczysław, s. Franciszka 323Adamczyk Mieczysław, s. Józefa 486Adamczyk Paweł 190, 194Adamiec Bonawentura 168Adamkiewicz Zygmunt 406Adamowicz Jan 98Adamski Franciszek 227Adamski Stanisław 421, 521, 525, 528, 533Adamus Antoni 285, 287Adasiak Wacław 427, 456Adrian Franciszek 309Ajnenkiel Andrzej 12Ajzen Lajb Wolf zob. Andrzejewski LeonAjzenman Izrael zob. Kaniewski JulianAjzner Karol zob. Bielański KarolAkawiec Andrzej 494, 495Akerman Anatol 74Alberg Emanuel zob. Karpiński JanAlster Antoni 91Altajn Roman zob. Wysocki RomanAlter Julian 322Altman Adam (Kłos Jan) 268, 271Anastaziak Mieczysław 161Anczura Józef 123, 132, 139, 458Anders Władysław 63, 71

Andre (Andree) Edward 184, 218, 219Andree Edward zob. Andre EdwardAndrusiewicz Tadeusz 139, 255, 257, 261,

283Andrysiak Kazimierz 230, 233Andrysiuk Antoni 369Andrzejewska Olga 505Andrzejewski Jan, s. Jana 102, 314, 315Andrzejewski Jan, s. Norberta 164Andrzejewski Janusz 151, 159, 302, 304Andrzejewski Jerzy 158, 164, 196, 197, 266Andrzejewski Leon (Ajzen Lajb Wolf) 26,

53, 62, 78–80, 85, 91, 92Andrzejewski Michał 531Andrzejewski Mieczysław 443, 444, 447, 449,

451, 454Andrzejewski Stanisław 417, 419Aniszkiewicz Jan 229, 234Antczak Henryk 378Antczak Stanisław 374Antczak Wiktor 422Antkiewicz Bazyli 419, 421, 423Antkowiak Stanisław 366Antman Marian (Martin) 349Antoniak Mieczysław 438, 447, 448, 454Antoniak Władysław 281, 286Antoniuk Piotr 103, 500Antonkiewicz Jan 210, 215Antończyk Andrzej 477Antosiewicz Stefan 26, 50, 51, 78, 166, 266,

351Antoszewski Józef 126Antoszewski Zenon 131Anusauskas A. 50Apanowicz Konstanty 99Arciszewski F. 7Arendarski Leopold 213

* Nazwiska autorów opracowań wyróżniono kursywą.

550 551

Argasiński Edmund 398Arleth Ludwik 409, 414Aronowicz Józef 523, 530Arski Józef (Flaksman Mordechaj) 50, 299,

414Artemjew (Artiemow) Władysław 201, 203Artiemow Władysław zob. Artemjew Wła-

dysławArtwich Piotr 147, 151, 157, 159Artymowicz Jefim 50, 66, 88Asatanowicz Adam 479Aszychmin Borys 163, 409, 423Atłasiuk Włodzimierz 280Augustyniak Piotr 153Augustyniak Stefan 370, 374Augustyniak Stefan, s. Franciszka 316, 318Auguściak Antoni 517

Babczenko Henryk, s. Archipa (Hipolita) 123, 291, 292, 295, 302, 303

Babczenko Henryk, s. Hipolita zob. Bab-czenko Henryk, s. Archipa (Hipolita)

Babczenko Jan, s. Archipa 9, 156, 160Babczenko Jan, s. Hipolita zob. Babczenko

Jan, s. ArchipaBabczyński Roman 533Babecka Anna 176Babicka Ewa 337, 340Babiński Stanisław 231, 418, 419, 424Babko Jan 393, 395, 396, 404Babul Wiktor 53Bachurski Szczepan 330Badura Alojzy 177, 178Badylak Zdzisław 181Bagiński Czesław 422Bagiński Marian 493Bajewicz Antonina (Rubinstein Maria) 68, 248Bajkowski Leszek 458Bajn Adam zob. Bień AdamBakalarz Wojciech 105Bakowski Henryk 320Bakuła Kazimierz 481Balbus Tomasz 8, 11, 13, 68Balcerzak Marian 352, 353Balicki Janusz 208Balicki Józef 475Balicki Władysław 391Balsam Ignacy 172Bałaga Władysław 486

Bałchan Tadeusz 391Banach Edward 420Banach Roman 210Banachowicz Karol 481, 490, 492, 493Banasik Władysław 320Banasz Artur 412Banaszak Mieczysław 373Banaś Marian 258, 261Banat Józef 333Banczak Marian 383Baniak Stanisław 167, 168Banulewicz Aleksander 50, 78Banyś Henryk 471, 472Bańka Wacław 530Barabasz Marian 350Baran Bronisław 209Baran Eugeniusz 282Baran Jan zob. Barczyński JanBaran Jan 488Baran Jan, s. Pawła 345Baran Kazimierz 68, 440, 445Baran Marceli 533Baran Stanisław, s. Andrzeja 298Baran Stanisław, s. Józefa 350, 510Baran Władysław 207Baranowski Ryszard 69, 145, 160Baranowski Władysław 439Barański Czesław 161, 162, 517, 520, 523, 532Barański Eugeniusz 156Barański Włodzimierz 393, 397Barański Zygmunt 247Barczyński (Baran) Jan 423Barczyński Józef 303Bardadyn Aleksander 123, 124Bardyn (Bardyń) Jan 262, 394Bardyń Jan zob. Bardyn JanBarkowski Zdzisław 331, 385Baron Bolesław 415, 436Baronowski Zdzisław 404Bartaszewicz Stanisław 445Bartczak Jan 81, 534Bartel Lucjan 524Bartkiewicz Kazimierz 273Bartkowiak Marian 378Bartnicki Józef 104Bartold Zygmunt 430, 471Bartosiewicz Władysław 86Bartosik Józef 191Bartosik Stanisław 427, 430, 456, 459

550 551

Bartosz Roman 182, 186, 190Bartoszek Adam 528Bartoszewski Władysław (Jan Kowalski) 10Bartoszewski Mikołaj 260, 261, 369Bartoszewski Tadeusz 277Bartoszyn Zdzisław 475Bartuzzi Aleksander 384, 399, 527Barycki Albin 112, 115, 118Basa Marcin 201, 293Basak Zdzisław 146, 147Basiak Eustachiusz (Eustachy?) 182Baszczyński Bernard 141Baszkiewicz Józef 168, 169Baśko Wacław 303, 305Baumac Eliasz 107Baumac Mieczysław (Mojżesz) 50, 289Baumgarten Edward (Markus) 483, 484, 493Bazan Michał 232Bazel Marian 148, 155, 430Bączkowski Zdzisław 231Bądek Jan 257Bąk Stanisław 121, 122Bąkowski Henryk 319Bebczuk Piotr 437, 466Bebłot Marian 188, 348, 516, 521Beck Marian zob. Beck (Bek) Marian, s. Ed-

wardaBeck Marian 451Beck (Bek) Marian, s. Edwarda 53, 351, 370Bednarczyk Marian 242Bednarczyk Mieczysław 304Bednarek Edward 230Bednarek Franciszek 516, 538Bednarek Henryk 231Bednarek Mieczysław 127Bednarowicz Franciszek 172, 347Bednarski Bogdan 515, 522Bednarski Stanisław, s. Jana 213Bednarski Stanisław, s. Piotra 98, 116, 117,

289, 301Bedyk Zygmunt 296, 297Bedyński Krystian 13, 23, 25, 69, 534Bejm Kazimierz 206, 276, 277Bejnar-Bejnarowicz Zofia 247Bejnarowicz Zofia zob. Bejnar-Bejnarowicz

ZofiaBek Grzegorz 382, 395Bek Marian zob. Beck (Bek) Marian, s. Ed-

warda

Bekulard Marian 284Belczyk Andrzej 521, 531Beller Zygfryd 360Benda P. 50Bendek Antoni 168, 175, 336, 337Bendor Ryszard 507Bengom Mieczysław 137Beński Stanisław 409Bereda Lucjan 182, 184, 185, 187, 348, 349Beres Henryk zob. Bereś HenrykBereś (Beres) Henryk 295, 317, 387Bereznowski Józef 109Berezowski Stefan 156Bergiel Edward 117Beria Ławrientij 68Berke Władysław 522Berman Jakub 49, 55, 56Bernaciak Marian „Orlik” 268Bernacki Sergiusz 484Bernkopf Maks zob. Romkowicz BronisławBernstein Bernard zob. Konieczny BernardBernsztajn Jan 68Bertrandt Józef 355, 356, 367, 375, 510Beśka Edward 326, 327, 333Bezpokojew Konstanty 103Będkowski Edward 538Będkowski Zygmunt 495Będlewski Józef 186, 191, 344, 347Będziak Władysław 206Bętkowski Bolesław 368Białas Henryk 168, 172Białas Jerzy 181, 182Białecki Antoni 241, 254Białecki Teodor 478Białek Kazimierz 127Białek Roman 144, 145, 151, 159Białek Stefania 359Białkowski Franciszek 328Białkowski Kazimierz 158, 160, 164Białkowski Wincenty 508, 514Białoboki Włodzimierz 221, 223, 224Białobrzeski Mieczysław 431Białokozowicz Bazyli 101, 117Białokozowicz Jan 132, 138Biały Tadeusz 482Biały Zygmunt 157, 233Bick Karol 390Bida Paweł 520, 527, 533Biegański Stanisław 181

552 553

Biel Adolf 265Biela Stanisław 259Bielak Mieczysław 383Bielański (Ajzner) Karol 414Bielaszka Czesław 188Bielawski Antoni 160, 161, 439, 441, 442, 453Bielawski Jan 199, 200, 202Bielawski Krzysztof 261, 263, 264Bielecki (Frey) Jan 50, 236, 426Bielecki Marian 307Bielecki Stanisław 388Bielicki Zygmunt 39, 90Bieliński Jan 375Bieliński Władysław 461Bielski Włodzimierz 110Biełozierow Aleksiej zob. Wiśniewski TadeuszBiełych Wiktor 50, 54, 55, 80, 82Bieniek Franciszek 257Bieniek Władysław 191Bień (Bajn) Adam 50, 456, 457Bieńkowski Kazimierz 443Biernacki Mieczysław 184, 188Biernacki Władysław 330Biernat Bolesław 243Biernat Florian 271Biernat Zygmunt 352Bierski Henryk 231Bierut Bolesław 54–56Bierzoborodow Michaił 54Biestek Zygmunt 500, 501Bigaj (imię nieznane) 345Bigaj Antoni 241, 255, 260Bigaj Jan 488Bigaj Stanisław 406Bigoszewski Leon 517Bik (Bukar) Józef 150, 174Bilanda Franciszek 436Bilińska-Gut Anna 12, 20, 21, 62Biliński Jan, s. Józefa 134Biliński Jan, s. Leona 136Bilska Leokadia (Wolfgang Lea) 121Bilski Henryk 293, 303Bindryn Henryk 146, 164Biniek Lucjan 292Biniek Stanisław 304Bińczyk Franciszek 326Birecki Władysław 530, 538Birkowski Zygmunt 441, 447, 452Birnbach Stefan 122, 123, 146, 151

Bis Ludwik 357Biskup Edmund 130Bitter Adam, s. Michała 432, 461Bittner Adam 325Blajer Adolf 456Bleja Czesław 315, 320, 327, 328Bloch Bogdan zob. Bloch FranciszekBloch Franciszek 222, 232, 417Bloch Tadeusz 323Błachewicz Zdzisław 133, 140Błachnio Zdzisław 270, 495Błachnio Zygmunt 495Błaszak Czesław 373, 374, 379, 513Błaszak Janusz 138Błaszczak Eugeniusz 272, 386Błaszczyk Edward 370, 375, 377Błaszczyk Jerzy 136, 139Błaszczyk Ryszard 300, 503, 504Bławat Czesław 521Błażejczyk Jan 281Błażejewski Kazimierz 198Błażyński Zbigniew 8, 54, 56 Błoch Henryk 302, 305–307Boba Aleksander 233, 414Bober Jan 427, 456Bobikiewicz Jan 437Boboli Ryszard 144Bobon Jerzy 172Bobowik Jan 99, 143, 151, 312Bobrecki Stefan 53Bobrowicki Mojżesz zob. Mietkowski Mie-

czysławBobrowicz Stanisław 235Bobrowski Stanisław 113Bobrowski Witold 480Bobrowski Zygmunt 324, 331Bochenek Henryk 478Bocheński Edmund 295Bochnak Piotr 494Bochner Szymon (Abram) 414, 415Bociek Mieczysław 258–260Boczar Tadeusz 341Bodzenta Józef 247Bogacki Jan 251Bogdański Henryk 69, 345Bogucki Kazimierz 477Bogusławski Aleksander 95Bogusz Jan 275Bogusz Tadeusz 215, 216

552 553

Boguszewski Czesław 442, 447, 451Boguwola Jan 123, 534Bojanowski Ludwik 53Bojenko Zdzisław 407Bojko Bogdan 440, 447Bojko Florian (Trofim) 523Bojko Józef 359, 360Bojman Dawid 152Boksa Stanisław 244, 247Boksenbaum Edmund (Eliasz) 172Bolduan Rajmund 9Bolek Mieczysław 116Bołtromiuk Bazyli 108Bombczyński Edmund 248Bonisławski Bogusław 513Boński Antoni 85, 95Bordiugow Giennadij 12Bordowicz 71Bordziłowski Eugeniusz 156Borecki (Byk) Czesław 58, 184, 196, 211, 216,

288, 497Borecki Czesław zob. Borecki (Byk) CzesławBorecki Stefan 316, 326Borejsza Leon 50Borek Tadeusz 509Borkowicz Edward 254Borkowski Edmund 163Borkowski Ignacy 507, 509, 511Borkowski Jan zob. Borowski JanBorkowski Zdzisław 312Borowiak Jan 135Borowicz Jerzy 161, 162Borowiec Janusz 13Borowik Paweł 115Borowik Władysław 110, 117Borowski Franciszek, s. Antoniego 277Borowski Franciszek, s. Jana 352, 354, 367,

376Borowski (Borkowski?) Jan 158Borowski Kazimierz 443Borowski Władysław, s. Juliana 115, 225Borowski Władysław, s. Marcina 367Bortnowski Bronisław 110, 111, 337, 350Boruciński Tadeusz 252, 262Boruta Stanisław 377, 379, 513Borycki Marian 215Borzyszkowski Ludwik 419Brabański Konrad 516, 537Braciszewicz Paweł 131, 133

Braciszewski Henryk 410Brakowski Zdzisław 323Brambor Franciszek 530Brancewicz Stanisław 253, 265, 525, 532, 533Brand Henryk (Chaim) 457, 460Brandel Leon 346, 485, 494Brandenburg Edward 213, 216, 481Brandszaft (Najar) Maria 237, 238Brandwajman Boruch 227Brandys Maria z d. Stachowska 247–250Branicki Witold 436, 437Braude Teresa (Cwi Estera) 50, 84Braude Zygmunt 26, 50, 62Braun Jerzy (Peltel) 289, 292Brawman Leon 408Brecher Rafał 340Bredow Jan 376Brenda Waldemar 13Brener Feliks 302, 307–309Brociek Józef 211Broda Czesław 487Brodziak Józef 360, 361Brodzikowski Emil 480Brol Jan 184, 209, 212, 213Bromboszcz Stefan 496Broniatowski Mieczysław 50, 62, 426Bronwald Amelia 322, 342, 505Broński Zdzisław „Uskok” 14Bróż Franciszek 399Brudak Adam 524Brudzyński Jan 295, 296, 302Bruski Alojzy 69, 539Bryks Roman, s. Feliksa 324Bryks Roman, s. Juliana 332Brylski Zygmunt 229, 230, 233Bryła Józef 217Bryniarski Idzi 50, 73, 93, 170Brynkiewicz Tadeusz 487Brystiger Julia z d. Prajs (Preiss) 16, 50, 62,

72, 79, 80, 92Brysz Adam (Abram) 422Brząkała Cyryl 493, 496Brzeski Stefan 157Brzeszczak Bogdan 425Brzezicki Eugeniusz 121Brzeziński Stefan 164Brzeziński Władysław 448Brzeziński Zdzisław 441Brzostek Paweł 445

554 555

Brzoza Jerzy Zbigniew 176, 177Brzozowski Stanisław 459Brzozowski Władysław 106, 107Brzuszczak Leon 131, 132, 329, 330Brzyski Bronisław 131Brzytwa Stanisław 172, 183, 195Bubacz Marian 508Bubak Mieczysław 256, 257Buchacz Mieczysław 174Buczek Jan 279, 281, 285, 331Buczek Józef 103Buczyński Kazimierz 484Bućkowska Maria 297Buda Andrzej 382Buda Andrzej, s. Kacpra 143, 148, 152, 237Budka Jan 524Budkowski Józef 405Budziak Wilhelm 387Budziarek Roman 302Budzyn Józef 170, 172, 173, 180, 189Budzyński Stefan 319Bujak Czesław 494Bukar Józef zob. Bik JózefBulba Aleksander 216Burdziej Igor 112, 113, 221Burghard Edward 384, 385, 390, 402Burghardt Antoni 486, 491Burghart Piotr 469Burgin Juliusz 50, 52, 81Burzyński Kazimierz 324, 326, 345Burzyński Ludwik 379Busma Mieczysław 158, 161, 302, 307, 308Busse Henryk 366Butkiewicz Henryk 53, 316, 463, 502Butwiłowicz Mieczysław 531Byk Czesław zob. Borecki (Byk) CzesławByk Stefan zob. Sampolski (Byk) StefanBykowski Leon 205Bykowski Tomasz 199, 218Byler Stanisław 124Bylica Władysław 482, 484Bystrzanowski Jakub 368, 371Bzdela Józef 98, 102Bzdziuch Józef 320

Caba Henryk 177Caban Józef 453Caban Ryszard 110Cader Tadeusz 259

Całka Zygmunt 285, 287Capiga Henryk 243, 244Cariewskaja Tatiana 12Cebo Kazimierz 174, 295, 357Cebula Antoni 392, 395, 403Cebulski Józef 344Cecerko Piotr 107Cecerski Piotr 277Cegielski Stanisław 161Cekiera Antoni 243Celemer Zygmunt 470Cenckiewicz Mieczysław 501Cendrowicz Hieronim 206Cendrowski Michał 53, 269, 498, 502Cerach Mikołaj 530Chabros Marian 428, 457Chac (Chać, Sak) Antoni 267, 311, 312Chachaj Tadeusz 239, 269Chaczaturian Tirgan 50Chać Antoni zob. Chac AntoniChaimiec Filip (Stanisław) 526, 532Chałabiś Jan 521, 525Chamerliński Hilary 98, 106, 197Chanachowicz Józef 50Chariditis Georgis 65Charlak Alfons 372Charpiega Zdzisław 522Chądzyński Władysław 228, 229, 235Chilimoniuk Konstanty 118Chłoń Andrzej 407, 470Chłopicki Józef 258, 261, 285Chmiel Józef 395Chmiel Walenty 427, 428, 456, 457Chmiel Zygmunt 209Chmielarz Andrzej 12Chmielecki Jerzy 159, 163, 489, 495Chmielewski Adam 305Chmielewski Edward 337, 529Chmielewski Henryk 50, 60, 61, 80Chmielewski Józef 269, 274Chmielewski Władysław 532Chmielnicki Naum 182, 188, 347Chochoł Benedykt 519Chodan Michał 139Chojecki Aleksander 175Chojęta Feliks 280, 282Chojnacki Tadeusz 291, 295, 299Chojnacki Władysław 367, 371Chojnowski Edward 430

554 555

Cholewa Mieczysław 326, 328Choma Marian 364, 371, 377Chomina Zbigniew 53, 218Chorzempa Michał 99Chrabąszcz Ignacy 254Chrapkowski Stefan 235, 417Chromiec Jan 440, 449Chrost Antoni 116, 118, 372Chrost Bolesław 417Chruścicki Władysław 485Chruściński Stanisław 216Chruściński Stanisław, s. Antoniego 513Chruśliński Leon 289, 290, 306Chrzanowski Jan 275Chrzanowski Józef 517, 530Chrząstek Adam 100, 239Chudecki Witold 516, 532, 537Chudy Józef 426, 430, 431Chudy Kazimierz 432, 438, 452, 459, 461Chudzik Aleksander 393Chudzik Stefan 369Chudzyński Henryk 538Chumek Tadeusz 233–235Chustecki Jan 198, 201Chwałkowski Antoni 310Chwiałkowski Jan 133Chwiałkowski Leon 233Chybziak Michał 365, 369, 374Chylewski Marian 363Chyżewski Jerzy 295, 411Ciachurski Kazimierz 360, 361Ciaskowski Bronisław 528Ciastoń Władysław 50, 72, 73, 92, 481, 494Cichacki Antoni 512Cichocki Edmund 102Cichocki Lucjan 439Cichosz Antoni 226Cichosz Mieczysław 240Ciechanowski Tadeusz 163, 164Cielicki Stefan 162Cielma Mieczysław 235Cielma Mieczysław 413Ciemiengo Władysław 416Ciempka Stefan 474Cierpiał Ryszard 182, 183, 189Ciesielski Józef 193, 348, 421, 422Ciesielski Lech 478Ciesielski Władysław 122, 124Cieśla Antoni 214, 218, 291, 303

Cieślak Edmund 360Cieślak Józef 538Cieślak Marian 142, 220, 306, 381Cieślak Michał 354Cieślak Stanisław 354, 384Cieślak Tadeusz 441Cieślik Józef 350Cieślik Mieczysław 102, 103, 106Cieślik Władysław 529Cieślik Władysław, s. Franciszka 223Cinkowski Tomasz 291–293, 306Ciołek (Ciołek-Ciszewski) Stanisław 256, 258,

261Ciołek-Ciszewski Stanisław zob. Ciołek Sta-

nisławCios Stanisław 169Ciosek Anatol 111Ciosek Tadeusz 199, 200, 209, 216Ciszek Bolesław 296Ciszek Zbigniew 345, 346, 349Ciupek Józef 336Ciurlik Zygmunt 191Courtois Stéphane 12Cozas Stanisław 353, 354, 367Cuber Marian 167, 174Cwi Estera zob. Braude TeresaCybulski Jan 145Cybulski Józef 349Cybulski Mieczysław 316, 501Cyburt Józef 401Cygański Alojzy 120, 121, 137Cygler Czesław 278, 279, 286Cymerman Bogusław 459Cymerman Jakub 481Cyran Edward 173, 182, 193, 373, 401, 506Cytron Samuel 429, 459Cytryniak Stanisław 115, 119Cywiński Roman 449Cywoniuk Mikołaj 112Czaban Konstanty 116Czabański Franciszek 363, 364Czajer Antoni, s. Antoniego 468Czajer Antoni, s. Józefa 406, 410, 419Czajka Eugenia 435Czajka Jan 386, 387Czajka Kazimierz 360Czajka Stefan 215, 217Czajkowski Jan 398Czajkowski Kazimierz 510

556 557

Czajkowski Tadeusz 412Czapiga Jan 401Czapkiewicz Zdzisław 364, 374Czapla Bronisław 398, 400, 401Czapla Czesław 181Czapla Jan 9Czaplejewicz Feliks 100–102, 110, 115Czaplejewicz Józef 354, 357, 377, 379Czaplicka Felicja 290Czaplicki Józef (Kurc Izydor) 51, 62, 78, 79,

82, 91, 288, 289, 426Czaplińska Ruta 14Czapliński Wiesław 339Czapski Wacław 120, 140Czarnecki Czesław 399, 404Czarnecki (Czarniecki) Jan, s. Jana 99, 103,

111, 112, 118Czarnecki Jan, s. Stanisława 282Czarnecki Józef 504, 505Czarniecki Jan zob. Czarnecki (Czarniecki) JanCzarnobrodzki Leon (Gilderman Jud Lejb)

123, 132, 138Czarny Edmund 510Czarny Jan 394Czarny Tadeusz 254, 263Czarny Zdzisław 364Czaus Edward 317Czech Andrzej 197, 204, 382, 406Czech Bronisław 392Czechowicz Bronisław 53Czechowicz Bronisław 212Czechowski Bolesław 188Czechowski Lucjan 281, 282Czeczotka Adolf 153Czekaj Tadeusz 495Czekierda Jan 314Czekierda Jan, s. Michała 409Czełmadinow Nikita 50, 89Czempiński Mieczysław 355, 356, 372Czeredys Jan 433, 457, 461, 462Czereśnia Józef 299Czereśnia Józef (Mejlich Josek), s. Henryka

(Chemiego) 436, 465Czerkawski Józef 349Czerniak Franciszek 352Czerniak Tadeusz 356Czerniawski Jan 115Czernielewski Czesław 135Czerwiński Andrzej 487

Czerwiński Bolesław 353, 361Czerwiński Kazimierz 497–499Czerwiński Stefan 304, 305Czerwiński Tadeusz 170, 174, 182„Czesław” zob. Zabawski Jan Czesz Józef zob. Częsz JózefCzeszak Stanisław 503Częsz (Czesz) Józef 115Czop Jan 358, 475, 476Czopek Tadeusz 255Czopiński Lucjan 344Czubak Roman 68, 452, 453Czubak Tadeusz 169Czubak Włodzimierz 50, 53, 89, 96Czubiński Stefan 284, 287, 372, 375Czupryk Marian 107, 108Czynsz Zbigniew 133Czysler Walenty 50, 86, 95Czyż Tadeusz 428, 431Czyż Władysław 259Czyżewski Czesław 276Czyżewski Czesław, s. Jana 361Czyżewski Michał 329Czyżewski Piotr, s. N.N. 114Czyżewski Piotr, s. Piotra 401Czyżnikowski Andrzej 99, 100, 112Czyżowski Jan 274, 476

Ćmielowski Jan 230, 234Ćwik Aleksander 430Ćwik Antoni 240, 243, 253, 254, 258, 259Ćwik Jan 237

Dadej Władysław 333Dajek Franciszka 226Dalach Felicja 205Dalanek Leon 516, 527Dałek Franciszek 155Damiński Henryk 457Danel Franciszek 186, 188, 191Daniel Aleksander 53, 213, 306Daniel Stanisław 442, 453Danielak Stefan 512Danielewski Walenty 169Danieluk Grzegorz 122Dankowski Bolesław 186, 190Dankowski Jerzy 420, 421Dankowski Władysław 440, 443Darabasz Władysław 530

556 557

Darski Stanisław 390Dattner Jakub 415Dawid Stanisław 345Dawidiuk Michał 270Dawidiuk Stanisław 243, 244, 281Dawidowicz Antoni 235, 285, 419, 420Dawydow Siergiej 54Dąb (Domb) Józef 186Dąbrowski (imię nieznane) 184Dąbrowski Albin 252, 258, 261Dąbrowski Jan 23Dąbrowski Jan, s. Józefa 230Dąbrowski Konstanty 111, 116Dąbrowski Leon 142, 143Dąbrowski Marian 519Dąbrowski Tadeusz 221Dąbrowski Tadeusz, s. Andrzeja 407, 423Dąbrowski Władysław 211, 215Debniak (Dębniak) Czesław 217, 219Debras Jan 329Dembniak Franciszek 367, 377Demczuk Mikołaj 191, 194, 282Depak Jan 146Deptuła Zbigniew 443, 449Deresiewicz Henryk 268Derliński Jerzy 531Deryło Henryk 286Detko Leszek 340Detmer Jan 121, 123Dębniak Czesław zob. Debniak CzesławDębowski Bogdan 492Dębski Marian 197, 289, 292, 308, 309Diałtowiecki Tadeusz 50Diemko Mieczysław zob. Moczar MieczysławDługi Zygfryd 371, 375Długi Zygmunt 364Długosz Władysław 223, 229Dmitroca Jan 365, 369, 374, 378Dobielski Piotr 133Dobroniak Stanisław 328Dobrotowski Czesław zob. Dobrowolski Cze-

sławDobrowolski (Dobrotowski) Czesław 509Dobrowolski Edward 109Dobrowolski Jerzy 417Dobrowolski Wacław 167Dobryszycki Roman 364Dobrzan Józef 291, 292Dobrzelewski Tadeusz 532

Dobrzyński Edmund 430, 438, 441, 449, 455Dobrzyński Eugeniusz 440Dobrzyński Henryk 444Dobrzyński Henryk, s. Hipolita 348, 446,

448, 454Dobrzyński Romuald 146Dobrzyński Ryszard 445, 446Dobrzyński Stanisław 272, 474Dojerski Henryk 137Doksztulski Benedykt 167Doksztulski Henryk 53Dolecki Stanisław 85Doleżuchowicz Adam 254, 263, 264Domagalik Edward 188Domagała Tadeusz 407, 410, 419Domagała Zygmunt 423Domański Stanisław 126Domański Zygmunt 529, 530Domb Józef zob. Dąb JózefDomin Kazimierz 536Dominiak Bronisław 228, 417, 418Dominiak Czesław 69Dominiczak Henryk 12, 19–21, 25, 26, 37, 56Dominiczak Kazimierz 371Dominik Wacław 60, 72, 74Dominik Władysław 50, 79, 86, 426Domowski Adam (Aba) 97, 98, 197, 311, 351Donner Maks 270, 274, 275Doraczyński Roman 316, 386Dorlich Jan 121–123, 129, 138Dorowski Jan 158Dorynek Władysław 233, 234Dowgiało Feliks 188Dowkan Eugeniusz 50, 87, 166, 467Drąg Władysław 132, 325, 330, 333Drewczyński Władysław 124Drewniak Edward 283Dronka Stanisław 383, 385Drozdowski Wiktor 533Drożdż Stanisław 226Dróżbik Władysław 534Drwięga Bronisław 394, 397Drzemalski Stanisław 536Drzewiecki Michał (Holzer Maurycy Aron)

50, 91, 94Dubaj Stefan 389Dubaj Wacław 282, 283Dubaniewicz Henryk 53, 113Dubiel Tadeusz 192

558 559

Dubieniecki Grzegorz 105Dubiński Kazimierz 195, 344Dublaszewski Eugeniusz 317Duczko Alfons 50, 79, 99Duda Edward 137, 138Duda Józef 214–216Duda Michał 174Duda Teodor 26, 50, 53, 65, 69–71, 74, 81, 89,

236, 266, 288, 304, 381Duda Władysław 198, 199Dudek Antoni 11Dudek Antoni, s. Szczepana 516, 518Dudek Bolesław 240, 255, 264, 269, 270Dudek Daniel 102, 115, 119Dudek Jan, s. Jana 333Dudek Jan, s. Stanisława 396Dudek Wiktor 229Dudek Wiktor, s. Wiktora 349Dudkiewicz Stefan 218Dudyk Piotr 443Dudziewicz Mieczysław 360Dukaczewski Zdzisław 439Duksztulski Benedykt 198, 407, 408Duljasz Hipolit 50, 57, 58, 74, 81, 120, 166, 196Dulla Antoni 534Durmała Józef 520Durys Stanisław 510Dusza Jan 250, 251Duszel Bolesław 495Duś Leon 535Dutkiewicz Henryk 488Dutkiewicz Tadeusz 452Dwojak Feliks 292, 351, 471Dworak Jan 501Dworakowski 56Dworakowski Aleksander 281Dworakowski Władysław, s. Antoniego 270Dworakowski Władysław, s. Józefa 91Dworczak Wiktor 362Dwornik Jan 527Dworzyński Czesław 354Dybała Zbigniew Henryk 91, 143, 144, 146, 162Dybilas Jan 210Dyduch Karol 488Dyląg Franciszek 422Dylewski Czesław 373Dymant Benek zob. Grosse BenoDymczyk Mieczysław 204Dymitr Michał 344

Dymkowski Stanisław 232Dyndo Roman 462Dyrcz Tadeusz 471, 482Dyrdak Aleksander (Szloma) 269, 276, 292Dysko Józef zob. Dyśko JózefDyszkiewicz Edward 290Dyszko Aleksander Salomon zob. Wolski

AleksanderDyszy Wacław 167, 169, 173Dyśko (Dysko) Józef 258, 261, 263Dziadosz Władysław 53, 68, 184, 401, 403Dziadur Jan 248, 251Dziedzic Antoni 517, 518Dziekan Marian, s. Bolesława 346, 347Dziekan Marian, s. Bronisława 168, 194Dziemidok Józef 50, 67, 83, 93, 355Dziemski Witold 471Dzieniowski Mieczysław 397Dzierzgowski Stanisław 497Dzikowski Józef 68, 290, 335, 447, 469Dziobak Jan 53, 253, 264Dziuk Adam 161, 164Dziura Leon 269, 280, 281Dziurzyński Stanisław 14Dziwirek Kazimierz 185Dzwonka Maria 389Dzwonkowska Janina 463Dzwonkowski Stanisław 322, 327, 330, 331Dzyndra Stanisław, s. Grzegorza 383Dzyndra Stanisław, s. Henryka 498

Eimerl Samuel zob. Witkowski StanisławElas Edward 160Elbaum Izaak 476Elceser Stanisław 399Elmam Władysław 437Engelberg Salomea 248Erder Dorota 298Ettinger Filip 233, 407, 409, 411, 421

Faber (Farber) Samuel 98, 99Fagas Czesław 417Fagot Hanna zob. Wierbłowska HannaFajda Jan 443, 446Fajgenbaum Leon 483, 512, 514Faltynowski (Foltynowski?) Stanisław 161, 163Farb Adam 237–240, 246Farber Samuel zob. Faber SamuelFaryna Bazyli 282, 450, 451

558 559

Faryna Zbigniew 242Faska Lotar 342Fatyga Mieczysław 151Fedoruk Józef 9Fejgin Anatol 50, 51, 62, 82Felus Antoni zob. Feluś AntoniFeluś (Felus) Antoni 253, 265Ferek Maria 251Feret Kazimierz 53, 433, 435, 462, 463Ferster Władysława 251Fesenko Jerzy (Grigorij) 50, 95Feuer Leon zob. Fojer LeonFiałkowski (Fijałkowski) Zenon 242, 246Fiebig Stanisław 323, 324, 328Fiedoruk Jan 108Figiel Antoni 168, 169, 175Figura Bronisław 205Fijał Jan 365, 367Fijał (Fijoł) Lucjan 218, 219Fijałek Zbigniew 50, 66Fijałkowska Barbara 49Fijałkowski Antoni 372, 373Fijałkowski Jerzy 14Fijałkowski Leon 53, 148, 158–160, 165, 396Fijałkowski Marek (Finkelsztejn Aron) 122,

470Fijałkowski Wacław 10, 15, 71Fijałkowski Zenon zob. Fiałkowski ZenonFijoł Lucjan zob. Fijał LucjanFilip Bolesław 398Filipczak Ryszard 383Filipczuk Aleksy zob. Pilipczuk AleksyFilipczyk Ryszard 169Filipek Jan 393Filipek Jan, s. Wojciecha 346, 347, 349Filipiak Stanisław 60, 73, 81, 92, 200, 210,

212, 236, 355Filipiak Tadeusz 123Filipiuk Franciszek 273, 274, 279, 285Filipowski Stanisław 246Filipski Franciszek 139Filipski Tadeusz 440, 449Fink Marek (Finkienberg Mark, Jóźwicki

Witold) 62, 82, 91, 166, 180, 283Finkel Herman zob. Huppert JózefFinkelsztejn Aron zob. Fijałkowski MarekFinkienberg Mark zob. Fink MarekFirsowicz Szymon 105Fischer Dawid zob. Lempart Tomasz

Fiszel Józef 363Fiszman Felicja 72Fitali Henryk 132, 412Fitowa Alina 12Flak Stanisław 167Flaks Bolesław (Beniamin) 107, 277, 321, 478Flaks Bolesław zob. Flaks Bolesław (Benia-

min)Flaksman Mordechaj zob. Arski JózefFlaum Mieczysław (Moszek) 64, 314, 537Fleischfarb Izaak zob. Światło JózefFlis Bolesław 422Flis Kazimierz 130Flis Stanisław 398Florek Henryk 274Florek Stanisław 242Florek Zenon 481, 487Fojer (Feuer) Leon 50, 72, 74, 84Foks Jerzy 322Foksowicz Marian 165Fol Edmund 157, 159Folta Tadeusz 395Foltynowski Stanisław zob. Faltynowski Sta-

nisławFormella Stefan 322Forst Edward 68, 142, 144, 150Fortretlich (Vortrefflich) Salomon 168Fortuna Stefan 212Forycki Stefan 167, 174, 352Foryt Władysław 398Fotek Jan 458Frajer Zbigniew 156Frajermauer Szymon zob. Orłowski SzymonFranaszek Jan 214Franaszek Jan, s. Stanisława 304Franaś Władysław 236, 238, 242, 244, 245,

247Francek Stanisław 53Franciszczak Bogdan 369, 513Franczak (Frańczak) Tadeusz 216, 218„Franek” zob. Zabawski JanFranko Anna 143, 144Frankowicz Karol 241, 532Frankowski Edward 452Frańczak Tadeusz zob. Franczak TadeuszFraszczyk Józef 531Frazik Wojciech 14Frąckiewicz Jan 414, 415Frąckowiak Roman 154, 479, 504

560 561

Frączek Michał 127Frączkiewicz Jan 299Frądczak Eugeniusz 392, 397Freidenfeld Regina 250, 252Frey Jan zob. Bielecki JanFrey-Bielecki Jan zob. Bielecki JanFriedman Jerzy 407Frohlke Roman 511Fronczak Jerzy 434Fryłow Józef 464Fugas Mieczysław 167Fuks Celestyn 323Fuks Rafał 471Furkałowski Franciszek 341, 342Furmańczyk Wacław 528Furmański Kazimierz 417, 418Futerał Edward (Eliasz) 85

Gabara Alina 274Gabara Bronisław 523Gabara Franciszek 532Gabryelski Józef 127Gabrysiak Jerzy 408, 409Gabryszak Tadeusz 505, 506, 512Gabski Lech 272Gach Józef 187, 348Gadomski Jan zob. Gadowski JanGadomski Romuald 56, 62, 67, 80, 82Gadowski (Gadomski) Jan 261Gadziała Alojzy 264Gajda Jan 185, 215Gajda Mieczysław 258, 261Gajda Stefan 180, 381, 405Gajecki Joachim 413Gajecki Stanisław 382Gajek Jan 167, 169, 190Gajek Mieczysław 184, 192Gajewski Adam 50, 66, 78Gajewski Stefan 289, 468, 469Gajewski Tadeusz 211Gajos Jan 226, 227, 416Galant Bronisław 220Galczewski Bolesław 50, 73, 80, 405, 497Galicki Antoni 249Galiszkiewicz Ryszard 419, 424Gallant Bronisław 267, 270, 279Gałązka Stanisław 153Gałecki Henryk (Monderer-Lamensdorf Na-

tan) 381, 456

Gałecki Julian 142Gałęzowski Kazimierz 130Gałuszka Franciszek 243, 295, 500, 501Gamrada Ludwik 437Gancarczyk Adam 359Gangel Leon (Lew) 50, 62, 72, 73, 90Gano Stanisław 7Gapis Bolesław 458, 461Garbacz Stanisław 472, 473Garber Rachmiel zob. Garbowski RomanGarbowski Roman (Garber Rachmiel) 87Garczyński Przemysław 163, 165Gaszka Leonard 519Gawalewicz Lesław (Wiesław?) 53, 387Gawarkiewicz Kazimierz 448Gawlas Franciszek 338, 347, 350Gawlik Edward 346Gawor Henryk 343Gawron Franciszek 340, 389Gawron Józef 184, 201Gawron Tadeusz 329, 332Gawroński Czesław 244, 253Gawroński Ireneusz 450Gawryluk Teodor 105Gawryluk Włodzimierz 111Gągała Franciszek 444Gąsior Józef 304, 309Gąska Józef 537Geliciński Tadeusz 521Genstwa Andrzej 366Gerberg Jerzy 475, 484, 486Gerung J. 14Getzel Joachim 88Gębala Stanisław 247Gębicka-Nowak Maria 297Gęborski Czesław 536Gęborski Czesław, s. Aleksandra 187Gęca Ryszard 377Gibała Emil 350Giblak Jan 435, 464Gibski Jan 123–125, 239Gidzgier Mieczysław 131, 135, 137, 139Gielec Wacław 307, 308Gielniewski Wacław 67, 324Gientkowski Stefan 128Gierak Michał 130, 135, 379Gierczak Stanisław 484Gieroba Feliks 347Gieseke Jens 49

560 561

Gil Marek 65, 484, 490, 492, 514Gilderman Jud Lejb zob. Czarnobrodzki LeonGildiner Jefim (Józef) 471, 473Ginter Stanisław 195Girek Dionizy 171, 180Glanc Józef 406Glanowska Zofia 245Glatter Beniamin 64, 519Glazman Michał 338, 411Gleich Tadeusz zob. Grabowski JózefGlinkowski Stanisław 479Glińska Krystyna 433, 462Gliński Dionizy 429, 459Gliński Walenty 271, 408, 486Gliński Zygmunt 236, 238, 242, 259, 421Glonek Jan 291Gloza Stanisław 267, 269, 285, 287Głac Stanisław zob. Rudnicki EdwardGładki Czesław 118, 421Gładysiak Bernard 226, 361Gładysz Józef 309Głażewski Władysław 249Głąb Stefan 240, 241, 255Głąbski Jan 308Głos Zbigniew 390Głośnicki Zygmunt 347Głowacki Eugeniusz 429, 445, 448, 451Głowacki Józef 303, 310Głowacki Mieczysław 253, 351Głowacki Mikołaj 286Głowacki Romuald 199, 216, 405Głowacki S. (imię nieznane) 537Głowacz Henryk 512Głowacz Józef 481, 494Głód Mieczysław 422Głuchowski Andrzej 163, 164Głuski Wiktor 261Głuski Wiktor, s. Konstantego 53, 64, 199,

209, 214, 217Gmurzyński Rafał 452, 453Gniatkowski Zenon 513Gnoiński Aleksander 280, 452Gnyp Aleksander 261Gocek Tadeusz 171, 192Goderecki Michał 484, 493, 511Godik Jerzy 230Godlewski Bronisław 234, 235, 419Godlewski Edmund 283–285Godlewski Mieczysław 447, 454

Godzic Stanisława 389Godzikowski Mirosław 294Gofman Pejsach 416Gojszyk Władysław 53Gol Jan 525, 533, 534Gola Józef 326Golczyk Zygmunt 160, 161, 401Gold Izrael zob. Michalak Seweryn (Sewek)Goldberg Emil zob. Żółtogórski (Goldberg)

EmilGoldberg Józef zob. Różański JózefGoldchard Mieczysław 68Goldin Michał (Chaim) 415Goldlust Józef zob. Golnowski JózefGoldner Leon (Lejzor) 410Goldschneider (Goldsznajder) Hugo 248, 249Goldstein Zygmunt zob. Kozik ZygmuntGoldsznajder Hugo zob. Goldschneider HugoGoldsztajn Feliks 50Goleb Edward 253, 258, 392, 398, 403Golema Michał 392, 396, 404Goleniewski Michał, s. Bolesława 427Goleniewski Michał, s. Franciszka 143, 352,

357, 513Goleniewski Michał, s. Michała 92, 532Goliński Czesław 310Goliński Władysław 332Goliński Władysław, s. Franciszka 300Goliszewski Tadeusz 446, 448Golnowski (Goldlust) Józef 436, 437Gołąb Jan 417Gołąbek Irena zob. Gołąbek-Michalak IrenaGołąbek-Michalak Irena 121, 144, 153Gołąbowski Sylwester 156Gołdowski Zygmunt 101, 114, 116Gołdyń Wacław 161Gołdys Michał 307Gołdys-Ismach Perla 105, 106, 319Gołdysiak Bernard 276Gołembiewski Stefan, s. Ludwika 146Gołembiewski Stefan, s. Władysława 447Gołębiewski Stefan 452Gołębiowski Kazimierz 503Gołębiowski Tadeusz 126Gołojuch Stanisław 387Gomułka Władysław 23, 24, 54, 56Goncerz Alfred 287Gontarski Jerzy 427Gorczak Franciszek 169

562 563

Gorczyński Bolesław 411Gorewicz Halina zob. Górwicz HalinaGorgolewski Kazimierz 372Gorliński Jan (Monderer-Lamensdorf Ceza-

ry) 58, 236, 266, 288, 305, 399Gorniak Teofil 182, 187, 191Gorodnik Włodzimierz 286Goroński Zenon 355, 408Gorwicz Halina zob. Górwicz HalinaGorzechowski Tadeusz 131Gospodarek Michał 365Gospodarek Mieczysław 379Gościk Jan 117, 217Gościmiński Mieczysław 393Gotta Józef 315, 517Götz Edmund 351, 375Goździewski Stanisław 135Góra Bolesław 191Góra Paweł 280, 285Góra Władysław 9Góralczyk Zenon 344Góralski Tadeusz 200, 203, 214Góralski Zygmunt 69Góras Leon 261Górecki Jan, s. Józefa 520Górecki Jan, s. Władysława 50, 73, 80, 82,

92, 159, 160, 351Górecki Jerzy, s. Franciszka 474Górecki Jerzy, s. Waleriana 123, 125, 331,

333, 354Górecki Kamil 443Górecki Kazimierz 53, 98, 113, 117, 120,

381, 405Górecki Paweł (Silberg Izrael, Zylberg Izra-

el) 231, 355, 369Górecki Roman 144Górka Adam 53, 283, 287Górka Jan 211, 214, 520Górni Jakub 469, 470Górnicki Zdzisław 429, 443, 447, 452Górny Artur 107, 108, 149, 482Górny Witold 50, 90, 480Górski Edward 295Górski Henryk 403Górski Henryk, s. Ferdynanda 241, 244Górski Henryk, s. Józefa 315Górski Jan 200, 246, 256Górski Kazimierz 232Górski Marian 98, 120, 121, 289

Górski Wacław 459Górwicz (Gorewicz?, Gorwicz) Halina 143, 267„Grab” zob. Melenda WładysławGrabczak Franciszek 212, 215Grabek Andrzej 131, 134Grabicki Alojzy 526, 532Grabiwoda Tadeusz 202, 203Grabowski Janusz 461Grabowski Józef (Gleich Tadeusz) 238, 239,

256Grabowski Tadeusz 353Grabowski Władysław 387Grabowski Władysław, s. Ignacego 422, 423Grabowski Zygmunt 23, 69, 528Grabowy (imię nieznane) 524Grabska-Taczanowska Maria 23, 69Grabski Józef 371Graczkowski Feliks 227, 415Graczyk Leonard 281, 282Grad Karol 468, 470, 471, 478Gradecki Aleksander 293Gradowski Bogdan 370Grajek Zbigniew 314, 403Grala Romuald 367Gralak Edward 518Gramza Florian 366, 375, 511Gramza Władysław 495, 511Gransztof Julian zob. Korski JulianGrażyński Jan zob. Piorun (Grażyński) JanGrądman Anatol 352Grądziel Florian 527Grechuta Edward 368Gredczyszyn Aleksander 369, 372Gregorczyk Mieczysław 472, 483, 493Gregorczyk Tadeusz, s. Antoniego 258Gregorczyk Tadeusz, s. Franciszka 489, 492Grela Jan 470Grela Zdzisław 176, 178Grendecki Eugeniusz 489, 511Grębowiec Stanisław 53Griesgraber Mieczysław 53, 386Grinbaum Albert zob. Grynbaum AlbertGrinspan-Kikiel Natan zob. Romkowski Ro-

manGrinszpan Menasze zob. Romkowski RomanGritzman Paweł 225Grochowski Władysław 401Grochowski Zygmunt 134, 137, 138Grodecki Eugeniusz 488, 492–494

562 563

Grodecki Tadeusz 171, 175Grodek Feliks Jacenty 73, 280Grodzicki Ignacy 529Grodzieński Stanisław 384Grodzki Zygmunt 450Gromadziński Bogdan 226Gromek Józefa 390, 391Grosse Beno (Dymant Benek) 187Groszewski Jerzy 518, 519, 531Grotkiewicz Eugeniusz 344Grotte Józef (Roman Feliks) 169, 186, 237,

238, 240, 345Gruber Eugeniusz 469Gruchała Zenon 126, 223Gruda Helena (Gitla) z d. Rapaport 50, 87Grudziński Janusz 485Grudziński Marian 406, 425Grudziński Stanisław 183, 191, 192Grün (Gryn) Maksymilian 250Gruniecki Stanisław 122, 354, 377, 510Grünspan Bernard 480Gruntow Włodzimierz zob. Gruntowski Wło-

dzimierzGruntowski (Gruntow) Włodzimierz 268, 488Grupka Lucjan 132Grusiewicz Mieczysław, s. Antoniego 324Grusiewicz Mieczysław, s. Stefana 327Grybel Stanisław 399Grycewicz Józef 108Grycuk Mikołaj 113, 117, 396, 397Grygo Henryk 528Grygoruk Bazyli 102, 106, 113Grylewicz Jan 416Gryn Maksymilian zob. Grün MaksymilianGrynbaum (Grinbaum) Albert 211Grynblat Borys (Boruch) 426, 436Grynczuk W. (imię nieznane) 343Gryta Henryk 411, 475Gryz Tadeusz 125, 126Grzązek Zygmunt 522Grzebek Franciszek 332Grzebyk Stanisław 384, 385Grzech Bolesław 250Grzegorczyk Cyprian 321Grzegorzewski Czesław 370Grzegorzewski Tadeusz 534Grzejda Adam 371Grzelak Zdzisław 282Grzesiak Maurycy 247

Grzesik Józef 508Grzesik Stanisław 377Grzeszczak Sylwester 385, 386Grześków Franciszek 209, 210, 215–217Grzęda Witold 479Grzyb Aleksander 193, 195, 337, 341, 344Grzyb Henryk 525, 531Grzyb Stanisław, s. Antoniego 304, 306Grzyb Stanisław, s. Józefa 481, 483Grzybowski Alfons 410, 411Grzybowski Faustyn 50, 53, 66, 67, 85, 86, 93,

97, 266, 467Grzybowski Tadeusz 441Grzyl Alojzy 135Grzymajło Piotr 53, 97, 100, 111, 429, 431Grzymała Jan 515, 518, 530Grzymski Feliks 120, 121, 132Grzywa Julian 390Grzywacz Czesław 367Gucik Czesław 284Gucman Władysław 131Gugała Franciszek 404Gulbas Jan 291Gumienny Michał 153, 154Guriew Konstanty 442, 449, 452–455Gursz Henryk 349Gustab Ryszard 183, 187, 188, 192, 194Guszcza Paweł 110, 117, 119Gutowski Antoni 456Gutowski Antoni, s. Antoniego 143Guz Jan 306Guzik Bronisław 338, 358, 411, 432, 461Guzik Tadeusz 136Guziołek Henryk 367Gworek Władysław 343, 346, 350Gwoździew Jan 66Gwóźdź Czesław 188, 384, 385, 399Gwóźdź Władysław 177

Haberko Józef 238, 242Habich Stanisław 391Habowski Józef 369, 373Haciuk Maria 360Hać Michał, s. Filipa 143Hać Michał, s. Michała 68, 475Hadrian Władysław 312Hajduk Czesław 14Hajdukiewicz Jan 427, 428, 457Hajdusiewicz Helena 127

564 565

Hajewski Kazimierz 300Hakman Michał 50, 89Halaba Ryszard 9Halewski (Heller) Bolesław 123Halicki Ignacy 430, 432, 461Halicki Jakub zob. Hamerschmidt JakubHalicki Stanisław 473, 474, 494Halikowski Lucjan 516, 520Halpern Naftali 479Hałacińska Felicja 342Hałas Jakub 484Hamera Jan 198Hamerschmidt (Halicki) Jakub 241Hanczak Henryk 307, 310Handkammer Stanisław 154, 155Haponiuk Jan 269, 285Harbat Czesław 512Hasiuk Mikołaj 53, 397Hauc Marcin 436Hauser Henryk 247Hazelmajer Teofil 528, 533, 535Hejmanowski Józef 149, 316Helbin Adolf 474Helbin Jan 253, 254Helbin Kazimierz 238, 243, 244, 246Heller Bolesław zob. Halewski BolesławHendel Józef 112, 113, 117Hermanowski Ignacy 326Herod Józef 194, 336, 337, 348, 349Hes (Hess) Rajmud 325Hess Rajmud zob. Hes RajmundHetman Kazimierz 367Hirsch Florian 369Hoc Jan 147, 518Hoc Józef 396Hocaniuk Jan 390Hoffman Leon 354, 357, 373, 376Hoffman Zygmunt 130Holzer Maurycy Aron zob. Drzewiecki MichałHołodowski Józef 229Hołub Jerzy 225, 226Horn Nesaniol 53, 423Horodniczy Janusz 14Horoszewski Leon 476Horwacik August 257Hrynczyszyn Stefan 114, 119, 131, 136, 138Hryniewiecki Janusz 232Hubicki Alojzy 532Hudyma Stefan 394, 403

Humer (Umer) Adam 50, 83, 84Huppert Herbert zob. Jasiński CzesławHuppert Józef (Finkel Herman) 144, 147–149,

151, 356Huryń Ryszard 125, 128, 129Husakowski Wacław 419, 425Huss Jan 385Huszcza Jan 272, 281, 316, 317, 474Huszcza Tadeusz 167Hyła Marian 317, 332, 357, 358

Ignasiak Edward 477Ignatowski Eugeniusz 506Ilis Roman 153, 205Ilkiewicz Mikołaj 535Imiołek Edward 330, 331Imiołek-Śliwa Władysław 58, 60, 72, 220,

236, 288, 381, 427, 467Inowolski Władysław 441Inspektor Grzegorz 479Ircha Henryk 295, 432, 461, 462Irek Michał 473Irek Tadeusz 487, 489Irzykowski Feliks 232Isio Stefan 447Iskra Edward 487, 489Iskra Ignacy 373, 375, 379, 509Iwaneczko Dariusz 14Iwanicki Feliks 424Iwanow Leonard 431, 457, 460Iwański Jerzy 179Iwaszczuk Stefan 451–453Izyderczak Longin 128Izydor Izrael zob. Zimnicki SzymonIżycki Jan 145

Jabłonowski Stanisław 526Jabłońska Irena 247Jabłoński (imię nieznane) 68, 345Jabłoński Jan 278, 283Jabłoński Kazimierz 284Jabłoński Mieczysław 421Jabłoński Stanisław 489Jabłoński Zbigniew 359Jachimiuk Wiktor 271Jachimowicz Michał 50, 72, 92, 194, 292, 355,

376Jachno Mieczysław 167Jachowicz Jerzy 144, 167, 168

564 565

Jadowski Wacław 342Jagiełło (Rytter) Roman 53Jagiełło Stanisław 470, 493, 495Jagiełło Władysław 68, 441, 446Jaglewicz Władysław 278, 504Jagniaszczak Bolesław 450Jagodziński Aleksy 127Jagodziński Józef 305Jagodziński Ryszard 430Jakiełła Jan 402Jakowiec Jan 229, 235, 419Jakóbczak Jan 184, 185Jakson Czesław 111, 112Jakubczak Władysław 364, 378Jakubik Marian 303, 307Jakubowicz Dawid 478Jakubowicz Mieczysław 121, 122, 125Jakubowski Ignacy 123, 201, 527, 534Jakubowski Stanisław 272Jakubowski Stanisław, s. Władysława 104, 432,

433, 461Jakubowski Zenon 9, 10, 26Jakubowski Zygmunt 140Jałkowski Aleksander 427, 457Jałkowski Aleksander, s. Aleksandra 95, 438,

450Jamróz Zygmunt 361Janas Jan 207Janas Roman 486Janaszkiewicz Edward 443Janczyk Wojciech 260Janek Jan 133, 136, 330Janek Stefan 282Janiak Czesław 299Janiak Teodor 537Janiak Teodor, s. Jana 525Janic Marian 86Janicki Jan 138Janicki Józef 399–401Janicki Marian 464Janicki Władysław 492Janiga Witold 251, 253, 264Janik Wojciech 365Janikowski Edward 343, 484, 494Jankiel Dawid zob. Zelkowicz JakubJankiewicz Adam 135Jankowski Stanisław, s. Andrzeja 329Jankowski Stanisław, s. Mariana 355Jankun Zygmunt 386, 387

Janoska Kazimierz 180, 190Janoszek Karol 174Janowski Konstanty 100Janowski Maksymilian 521Janucik Mieczysław 53, 110Janus Stanisław 114, 115Januszak Stanisław 134Januszewski Edward 280Januszewski Henryk 227Januszewski Ryszard 173Jańczak Roman 371, 377Jańczyk Władysław 317Jara Edward 468, 473, 486, 493Jarczyński Bogusław 210, 219Jarecki Wiktor 420Jarmuł Bronisław 468Jarocki Aleksy 100, 111–114Jarocki Jerzy 248Jaromin Władysław, s. Jana 264Jaromin Władysław, s. Sebastiana 469Jaros Edward 178Jarosiński Henryk 180Jarosz Dariusz 11, 24Jarosz Irena 247Jarosz Kazimierz 384Jarosz Stefan 333Jaroszewicz Piotr 107Jaroszewski Jerzy 223Jarota Józef 114, 117, 535Jarszewicz Andrzej 524, 533Jarząbek Jan 319Jarząbek Stanisław 493Jarzębowski Henryk 318, 319Jarzyna Otton 515Jarzyna Stefan 253, 402Jasiaczek 69Jasicki Edward 397Jasiecki Bolesław 220, 501Jasińska Helena, c. Abrama zob. Jasińska

Helena, c. AdamaJasińska Helena, c. Adama 168, 175, 457, 460Jasiński Bronisław 330, 331Jasiński Bronisław, s. Antoniego 180, 185, 186,

344Jasiński Czesław (Huppert Herbert) 349Jasiński Edward 481, 491Jasiński Jan 193, 459Jasiński Kazimierz 428Jasiński Tadeusz 68, 443, 444

566 567

Jaskowiec (Jaśkowiec?) Leon 249Jaskowski Józef zob. Kościuk JózefJaskólski Józef 199, 210, 213, 218Jaskólski Mieczysław 376Jaskuła Bolesław 423Jastrzębski (Ritter) Artur 78, 142, 266Jastrzębski Stanisław 80Jaszczak Jan 305Jaszczuk Jan 280Jaśkiewicz A. (imię nieznane) 537Jaśko Mieczysław 375Jaśkowiec Leon zob. Jaskowiec LeonJaworek Ryszard 448Jaworski Bolesław 267, 272, 273Jaworski Florian 415Jaworski Marian 10Jaworski Stanisław 133, 134, 139Jaworski Stefan 535Jaworski Tadeusz 348Jaworski Władysław, s. Bolesława 147, 148Jaworski Władysław, s. Tomasza 250, 390Jaworski Zdzisław 406, 407Jedrusik Czesław 193Jedynak Bonifacy 212, 307, 335, 467, 468Jegliński Anatol 86Jeleń Bogdan 357, 358Jeliński Franciszek 153Jerszyński Mieczysław 357, 359Jerzy Władysław 143, 147, 152, 158Jerzyna Kazimierz 371Jesion Zenon 197, 311, 468Jewdochimienko Gieorgij 54Jewdosiuk Jan 225Jewdosiuk Włodzimierz 319Jezierska Maria 88Jezierski Karol 132, 330Jeziorkowski Zenon 360Jeziorowski Stanisław 215Jeziorski Edward 169, 171, 173Jeziorski Stanisław 99, 102Jeżak Andrzej 220, 375, 497Jędruszko Wacław 477Jędrzejewski Adolf 491Jędrzejewski Jan 445Jędrzejewski Piotr 370Jędrzejewski Zdzisław 519, 520, 527, 532, 535Jędrzejkiewicz Tadeusz 14Jodłowski Zygmunt 144, 147Joszczuk Mikołaj 283

Józefiak Jan Władysław 419Józefiak Władysław 231Józefowicz Anatol 103, 268, 271, 272, 274Józefowski Mieczysław 185Jóźwiak Władysław, s. Dymitra 181, 252Jóźwiak Władysław, s. Józefa 440Jóźwicki Witold zob. Fink MarekJóźwik Antoni 511Jukiel Józef 307Jungman Józef zob. Jurkowski JózefJura Tadeusz 187, 192Jurago Stanisław 277Jurago Stanisław, s. Pawła 361, 362Jurcewicz Konstanty 468Jurcewicz Romuald 66, 78Jurczak Edward 299Jurek Czesław 343Jurek Gabriel 489Jurga Józef 326Jurkowski (Jungman) Józef 50, 72, 85, 93,

120, 142, 166Jurkowski Marian 62Jurkowski Mieczysław (Moniek) 491, 494

Kabała Czesław 409Kabat Wacław 315, 472Kac Markus 150, 174Kacperski Zygmunt 452Kacprzak Eugeniusz 291, 292, 309Kaczmarczyk Henryk 150Kaczmarczyk Jan 181, 186Kaczmarczyk Stanisław 397Kaczmarek Alojzy 377Kaczmarek Józef 367Kaczmarek Marian 354Kaczmarek Stanisław 356, 357Kaczor Aleksander 207Kaczor Czesław 427Kaczorowski Antoni 421, 422Kaczorowski Tadeusz 192Kaczyński Ryszard (Henryk?) 179Kadula Mieczysław 530Kafliński Tadeusz 139Kainer Abel 62Kalbarczyk Stefan 146Kalecki Edward (Tenenbaum Szymon Ela)

26, 50, 62, 73, 88Kalemba Mieczysław 383–385Kaleta Antoni 530

566 567

Kalicki Eugeniusz 332Kalinowska Janina 319Kalinowski 71Kalinowski Antoni 53, 111–113, 116, 118, 494Kalinowski Józef 418, 424Kalinowski Tadeusz 100, 113, 114, 116, 119Kaliszczak Jan zob. Kaliszczuk JanKaliszczuk (Kaliszczak?) Jan 281Kaliszczuk Włodzimierz 268, 270, 282, 285,

286, 335, 336, 450Kaliszka Bronisław 229, 230, 234, 424Kaliszuk Mikołaj 483Kalokat Wacław 320Kałkus Wacław 272, 273, 317Kałła (Ujazdowski) Jan 451Kałuża Kazimierz 238, 260Kałużny Franciszek 508, 514Kamer Karol (Kelman) zob. Kamer Kelman

(Karol)Kamer Kelman (Karol) 244, 387Kamerling Leon (Leizer Wolf) 469Kamieniecki Wiktor 441Kamińska Maria 50, 60, 73, 86Kamiński Antoni 453Kamiński Edward 234Kamiński Jan, s. Leona 82Kamiński Jan, s. Pawła 327Kamiński Józef, s. Ignacego 66, 87Kamiński Józef, s. Stefana 106Kamiński Łukasz 14Kamiński Marceli 533Kamiński Marian 155Kamiński Roman 101, 111, 114Kamiński Zbigniew 375Kamizelski Henryk 153Kamola Feliks 413Kanarek Beniamin 182, 185Kanarski Stefan 213, 219Kania Jan 430Kania Jan, s. Franciszka 170, 171Kaniewski Julian (Ajzenman Izrael) 360Kanoniak Władysław 310Kantor Jan 535Kantor Józef 343Kantor Marian 518, 519Kańczugowski Władysław 132, 135, 136Kapelan Adam 246Kapitułka Kazimierz 296Kapłan Szejna 109

Kapron Stanisław 523Kapron Stefan 407Kapuściński Henryk 324Kapuściński Kazimierz 228Kapuściński Walenty 421Karadimas Wagelis 65Karasiński Edward 217Karaszewski Władysław 313Karaś Antoni 275Karaś Eryk 535Karaśkiewicz Jan 89Karbowiak Henryk 506Karbowiak Władysław 302, 308, 310Karbowski Bolesław 122Karczewski Tadeusz 108Karczmarczyk Tadeusz 284Karczmarek Stanisław 89Karczmarzyk Tadeusz 283Karkoszka Józef 241, 253, 255, 263, 265Karkut Stanisław 259Karpiński Edmund 520Karpiński Jan (Alberg Emanuel) 243, 272Karpiński Józef 446Karpiuk Ryszard 430, 459, 460Karpowicz Dymitr 99, 112Karpowicz Jan 116Karpowicz Konstanty 101, 111, 115Kasica Antoni 415Kason (Kosson) Tadeusz 176Kasperek Franciszek 253, 254, 261, 262Kasperski Aleksander 170, 174, 181, 492Kasperski Kazimierz 422Kasprowicz Franciszek 267Kasprzak Kazimierz 307Kasprzak Mieczysław 273, 277Kasprzyk Józef 256Kasprzyk Marian 344Kasprzyk Stefan 255Kasprzyk Tadeusz 197Kaszarek Jerzy 124, 315Kaszkur Witold 50, 236, 335, 506Kasztański Zenon 167, 427, 457Kasztelański Maksymilian 480Kaszyński Tadeusz 421Katz Lemil zob. Stesłowicz JanKaukus 71Kawalec Stanisław 385Kazaros Sotiris 65Kazielski Tadeusz 193

568 569

Kazimierski Bonifacy 103, 125, 126Kazimierski Wacław zob. Kazmierski WacławKaziród Mieczysław 482Kazmierski (Kazimierski) Wacław 171Kazmierski Witold 158, 163Kaźmierkiewicz Edward 493Keller Karol 290, 301, 304Kelner Beniamin (Bronisław) 130Kempka Stanisław 479Kendzia Bogdan 304Kersten Krystyna 10, 62Kędzierski Andrzej 322Kędzierski Stanisław 328, 333Kędzierski Zbigniew 537Kędziora Alojzy 360Kędziora Henryk 183, 336, 339–341Kępa Stanisław 382, 388, 468Kiciński Michał 284Kidon Jerzy 163Kiec Feliks 144, 198, 199, 267, 268, 271Kielar Piotr 231Kieler (Kieller?) Marian 164Kieller Marian zob. Kieler MarianKielman Seweryn (Symcha) 463Kiełbasa Ignacy 255Kiełbasa Stanisław 306Kiełbasiński Edward 122, 134Kiełbasiński Ignacy 309Kiełbek Henryk zob. Kiełbik HenrykKiełbik (Kiełbek) Henryk 312Kiełboń Janina 14Kiełbowicz Marian 145, 147Kiełbus Tomasz 135–137, 330Kiełczyński Bronisław 300Kiełducki Józef 369, 378Kieras Mieczysław 292, 293Kierczak Jan 314, 316Kiergiet Piotr 53, 119, 289, 290, 352Kiersnowski Aleksander 435Kieruzel Leon 370, 378, 380Kierzek Marian 162, 164Kieszkowski Kazimierz 156Kifner Bronisław 232, 253Kifner Zofia zob. Szkupińska-Kifner ZofiaKijewski Jan 145Kilanowicz Jerzy 405, 423, 424Kilanowicz Stefan Jan zob. Korczyński Grze-

gorzKilanowski Władysław 130

Kilanowski Władysław, s. Władysława 230Kiliński Feliks 518, 523, 527, 528Kilka Alojzy 194Kiraga Marian 210, 211, 214Kirsz Regina 434, 435, 463Kiryczenko Konstanty 414, 415Kisiel Kazimierz 486, 489Kisiel Konstanty 446Kisielow Jan 66, 88, 95Kisler Efroim 105Kistowski Franciszek 375Kita Wojciech 271, 286, 287Kiwerski Zenon 53, 370, 375, 392, 402Klader Władysław 401Klaro Stanisław 50, 53, 86, 93Klarzyński Józef 370Klecha Adam 232Kleczyk Tadeusz 214, 312, 313, 327, 470, 471Klemczak Kazimierz 310Klepacki Czesław 301, 394, 395, 402, 483,

484Kleszcz Mieczysław 446Klewek Stanisław 282, 284Klęba Stanisław 399Klikiewicz Antoni 185, 187Klimaszewski Jan 50, 78Klimaszewski Józef 67Klimczak Sylwester 520Klimczuk Jan 334Klimczyk Władysław 370Klimek Jan 297Klimkiewicz Jan 229, 234, 235Klimontowicz Romuald 250Klimowski Wincenty 248, 249Klita Edward 244, 245, 259Klitenik Franciszek (Efraim) 64, 517, 524, 533Klitenik Leon 429, 458Klose Józef 260Kluczyński Feliks 435, 464Kluska Stanisław 389, 393, 397Kłociński Jerzy 438, 448, 453Kłoda Franciszek 136Kłoda Wilhelm 125Kłos Franciszek 133, 137Kłos Jan zob. Altman AdamKłos (Kulczycka) Stanisława 151Kłosiewicz Stefan 50, 89Kłosiński Stanisław 294, 302, 308Kłosowicz Mieczysław 166, 170

568 569

Kłosowska Maria 106Kłuciński Antoni 438–441, 443, 447, 451Kłusak Józef 263Kłusak Tomasz 261Kłyszko Mikołaj zob. Orechwa MikołajKmicikiewicz Włodzimierz 389Kmiecik Jan 355Knap Krystyna 268Knapczyk Jan 254Knaś (Kniaź) Wiktor 106Kniaziuk Józef 473Kniaź Ludwik 368, 501Kniaź Wiktor zob. Knaś WiktorKnieja Józef 191, 343Knychała Antoni 497Knyziak Zygmunt 427, 433, 437Kobreńczuk Józef 324Kobrzyniecki Czesław 116Kobus Franciszek 341, 390Kobylański Zygmunt 225Kobylecki Zbigniew 157, 162Kobyliński (imię nieznane) 344Koc Stefan 429, 430, 443, 444, 458Kocemba Henryk 158Kochański Aleksander 11, 12, 55Kochański Jan 205Kociecki (imię nieznane) 511Kociołek (imię nieznane) 263Kociołkowski Tadeusz 97, 99, 237, 239Kocjan Stefan 261Kocot Józef 205Kocur Józef zob. Korzeniowski JózefKoczik W.J. 54Kohn Julian Jakub zob. Konar JulianKojło Włodzimierz 508, 509Kol Henryk 481, 488, 490Kolanko Józef 346, 496Kolano Andrzej 279, 282, 286, 287Kolanowska Zofia 413Kolasa Edward 383Kolasa Jan 346Kolczyński Bernard 397, 399, 404Kolenda Mieczysław 224Kolendarski Kazimierz 269, 270Koller Leon 355Kołacz Marian 200, 210Kołacz Michał 52, 53, 382, 400, 401, 473, 486Kołaczyński Jan 429Kołarz Longin 53, 66, 196, 381, 385, 405

Kołba Jan 311, 312Kołodko Teodor 515, 517, 529, 531Kołodziej Jan 416Kołodziej Stanisław 316Kołodziejczyk Tadeusz 322Kołodziejski Władysław 231Kołpakin I.A. 50Kołtuński Antoni 147Kołtuński Stefan 534Kołubiec Jakub 131, 136, 138Kołyga Ignacy 309Komar Wacław (Kossoj Mendel) 24, 50, 81Komińczyk Bolesław 286Komisarek Stanisław 368Komornicki Ryszard 156Komosa Józef 327Konar Julian (Kohn Julian Jakub) 26, 50, 62,

63, 78, 79, 81, 92Konarski Czesław 506Konarski Stefan 201, 206Kondracki Zygmunt 158, 159, 165Kondracki Zygmunt 365Kondraszuk Jan 321Koneczny Henryk 439Koneczny Mieczysław 439Konieczka Henryk 373Konieczny (Bernstein) Bernard 50, 67, 80,

92, 94Konieczny Stanisław 356Konieczny Władysław, s. Jana 474Konieczny Władysław, s. Stanisława 323, 327–

–329Konieczny Zenon 225Konik Józef 110Konikowski Janusz 343, 471, 473Koniuch Michał 277Konkol Antoni 241, 329, 399, 402, 527, 528Kononowicz Józef 264Konopka Henryk 312Konopka Henryk, s. Bolesława 427Konopka Tadeusz 430, 446Konopko Henryk 406Konopko Henryk 468Konopko Henryk, s. Bolesława 216, 283Konowalski Mieczysław 354, 356, 365, 373,

374Kończewicz Stanisław 50, 51, 73, 92Kopacki Jan 464Kopania Stanisław 140

570 571

Kopczyk Józef 251Kopczyk Stanisław 496Koper Kazimierz 482Koperek Józef 98–100, 236, 253Koperek-Marecki Józef zob. Koperek JózefKoperski Józef 446Koperski Leon 510Kopiński Zenon 296Kopka Bogusław 8, 10, 11, 13, 14, 58, 539Koprowski Eugeniusz 446Koprowski Jerzy 138, 139Koracki Kazimierz 506Korajczyk Józef 326, 331, 333Korbas Mieczysław 237Korbiel Władysław 487, 489Korczak Stanisław 225Korczewski Benedykt 298Korczewski Franciszek 153Korczyński Grzegorz (Kilanowicz Stefan Jan)

24, 50, 60, 72, 77, 142Korczyński Wiktor 114, 367, 373Kordas Tadeusz 439, 453Kordowski Lucjan 156Kordyka Kazimierz 384, 392Kordyl Władysław 257, 261Korecki Jan 330Korepta Witold 181, 185Korga Michał 253, 262, 355, 429Korkosz Stanisław 277Korkuć Maciej 12, 52Kornecki Adam (Kornhendler Dawid) 49, 74,

196, 351, 405, 467Kornhendler Dawid zob. Kornecki AdamKorodima Olga 65Korol Józef 321Korol Stanisław 438, 443Korol Stanisław, s. Michała 184Koronkiewicz Włodzimierz Wincenty 297, 313,

315–318Korsak Piotr 132, 140Korski (Gransztof) Julian 86, 142, 157, 158,

161, 421, 467Kortus Czesław 138, 140Koryciński Tadeusz 121Korycki Jan 481Korzeniak Tadeusz 160Korzeniowski Edward 154, 155, 226Korzeniowski (Kocur) Józef 203, 474Korzeniowski Mieczysław 152, 517

Korzon Piotr 486Kos Henryk 178Kosakowski Wacław 430, 433Kosela Stanisław 418, 421Kosiacki Stanisław 304, 307Kosiarz Bogusław 198, 219Kosiba E. (imię nieznane) 397Kosiński Alfons 500Kosiński Józef 328, 329Kosiuk Aleksander 360Kosmala Jan 365, 368, 369, 372Kosman Maurycy 479Kosowski Władysław 243, 263Kossakowski Jan 304Kossakowski Roman 230Kossakowski Władysław 125, 461Kossoj Mendel zob. Komar WacławKosson Tadeusz zob. Kason TadeuszKost Adolf 167, 171, 341Kostecki Władysław 482, 495Kostka Stanisław 335Kostowicz Jadwiga 205Kostrzewa Feliks 527Kostrzewa Jerzy 325, 330, 350Kostrzewa Szczepan 322, 324, 326Kostrzewski Jerzy 340Koszałka Czesław 131, 134, 138, 140Koszański Stefan 509Kosztowny Jan 321Kościełowski Adam 477Kościński Józef 515Kościuk (Jaskowski) Józef 450Kość Jan 282Kot Marian 443, 448Kotarski Kazimierz, s. Henryka 121Kotarski Kazimierz, s. Stanisława 121Kotarz E. (imię nieznane) 143Kotlarski Ludwik 533, 538Kotłowski Tadeusz 312Koton Eliasz 50, 53, 97, 98, 142, 236, 405, 467Kotowski Władysław 264Kowal Henryk 255, 265Kowal Józef 184, 190, 427, 456Kowal Marian 260, 265Kowal Stefan 312, 313Kowalczuk Grzegorz 215Kowalczuk Nikołaj 54Kowalczuk Tadeusz 503Kowalczyk Adam 309, 393, 399

570 571

Kowalczyk Czesław 160Kowalczyk Czesław, s. Aleksandra 240, 249,

255, 258, 263Kowalczyk Mieczysław 420Kowalczyk Ryszard 493Kowalczyk Ryszard, s. Aleksandra 420Kowalczyk Tadeusz 162Kowalczyk Wacław 430, 431Kowalczyk Władysław 344, 346Kowalewski Henryk 357, 358Kowalik Apolinary 182Kowalik Ferdynand 167Kowalik Franciszek 146, 159, 160Kowalik Kazimierz 152, 204, 321Kowalik Stanisław 149, 151, 202Kowalik Wiesław 161, 162Kowalik Władysław 209Kowalski (imię nieznane) 186Kowalski Antoni 281Kowalski Czesław 181Kowalski Edward 191, 192Kowalski Feliks 270, 315Kowalski Franciszek, s. Marcina 379Kowalski Franciszek, s. Wojciecha 252, 259,

498, 500Kowalski Jan zob. Bartoszewski WładysławKowalski Jan 343, 483, 492Kowalski Józef, s. Pawła 287Kowalski Józef, s. Piotra 166, 180, 287, 311Kowalski Józef, s. Tadeusza 143, 150, 159Kowalski Leon 323, 329, 332Kowalski Leonard 325, 442Kowalski Piotr, s. Jerzego 531, 533Kowalski Piotr, s. Wincentego 328, 329, 332Kowalski Stanisław 464Kowalski Stefan 190Kowalski Waldemar 13, 534Kowieńska Elżbieta zob. Motyl ElżbietaKoza Jan 215Kozak Daniel 521Kozak Jan 183Kozak Marian 168, 172, 175, 182Kozakiewicz Józef 521Kozakiewicz Zygmunt 418Kozarzewski Włodzimierz 429, 442, 445, 457Kozdrój Mieczysław 442, 446, 449Kozera Jerzy 427, 457Kozera Roman 170Koziar Eugeniusz 234, 418

Koziarski Wacław 178Koziarski Walter 460, 469, 474, 485, 494, 507Kozicki Marian 397Kozicz Michał 518, 526Kozik (Goldstein) Zygmunt 239Koziński Henryk 431, 462Kozioł Aleksy 106Kozioł Henryk 183Kozioł Sergiusz 116Kozioł Stefan zob. Kozioł (Kozłowski) StefanKozioł (Kozłowski) Stefan 137, 141, 369, 374Koziołek Franciszek 263Koziołek Roman 486, 490Kozłowski Aleksander 117Kozłowski Andrzej Marian zob. Kozłowski

(Senator) MarianKozłowski Czesław 208Kozłowski Jan 97, 98Kozłowski Jan, s. Jana 129, 276Kozłowski Jan, s. Michała 405Kozłowski Ludwik 374Kozłowski Marian 522Kozłowski (Senator) Marian 240, 241Kozłowski Mieczysław 231Kozłowski Stanisław 428, 431, 441, 443, 444Kozłowski Stefan zob. Kozioł (Kozłowski)

StefanKozłowski Stefan 440Kozłowski Stefan, s. Romana 491Kozłowski Zbigniew 482Kozubski Czesław 317Kraczka Władysław 261Kraft Henryk 88, 472, 476–478, 492Krakowiak Edward 183Krakowiak Tadeusz 145, 149Krakowiak Wanda 152Krakowiak Władysław 290Krakowski Bronisław 285Krakowski Józef 50, 53, 63, 85, 142, 288, 426Krakowski Ludwik 53Krakowski Ludwik, s. Jakuba 228, 232Kramarz Władysław 517Kranich Fryderyk 527Krasiczyński Bolesław 436Kraska Józef 308, 309Kraska Józef, s. Józefa 326, 327Krasowski Stanisław 342Krasowski Władysław (Włodzimierz) 115Kraszewski Władysław, 319, 340

572 573

Kratko Józef 50, 62, 63, 80, 86, 93, 166Krauze Eugeniusz 363Krauze Zdzisław 180, 185Krawczenko Józef 281Krawczyk Franciszek 384, 385Krawczyk Józef 526Krawczyk Lech 474, 475Krawczyk Mikołaj 159, 164, 229Krawczyk Robert 523Krawczyk Ryszard 162, 513Krawczyk Stanisław 211, 215–217Krawczyk Tadeusz 536Krawczyk Wincenty 385, 518, 524Krawiec Benedykt 241Krawiec Stanisław 375Krejza Leon 355, 374, 378, 508, 509Kręgiel Stanisław 181, 183, 185Krężel Stanisław 160Kroch Stanisław 53, 256, 259, 260, 262Kroszel Jerzy 103Krowicki Kazimierz 328, 333Król Gustaw 281Król Jan 308Król Jerzy 206Król Kazimierz 529Król Michał 284, 287Królik Józef 489Królikowski Józef 150Królikowski Władysław 183, 184Królikowski Zygmunt 327Kruczek Bronisław 291, 294, 393, 396, 498Kruczek Józef, s. Józefa 257Kruczek Józef, s. Tomasza 246, 262Kruglak Aleksander 127, 406Kruk Józef 369Kruk Stanisław 222, 522Kruk Stanisław, s. Pawła 355, 366, 373Krukowski Zygmunt 420, 422, 423Krupa Ignacy 479Krupa Józef 250Krupa Marian 241Krupa Stanisław 14Krupiak Stanisław 120Krupienicz Filip 131, 138Krupiński Henryk 324, 326, 449, 452, 453Krupski Mikołaj 50, 79, 85, 120, 266, 288–292,

456Kruszczyński Witold 441, 442Kruszyna Józef 393

Kruszyna Władysław 135, 378, 379Kruszyński Edward 369, 511Kruszyński Włodzimierz 169Krut Aleksy 521, 529, 538Krut Mikołaj 279, 285, 287, 367, 368Krynicki Jan 291, 293, 303Krysiak Jan 442Krysiak Marian 308Krystera Teodor 307Krystkowiak Józef 378Krzemiński (imię nieznane) 520Krzewicki Tadeusz 254, 261, 264Krzykała Stanisław 266Krzymień Henryk 363Krzymień Kryspin 362Krzysztofiński Mariusz 52Krzyścień Aleksander 101Krzywański Józef 338, 339Krzywicka Stanisława 205Krzywiński Bolesław (Schildhaus Bernard Bo-

rys) 52, 53, 69–71, 97, 266, 288, 311, 312, 394, 400

Krzywiński Henryk 324, 328, 329Krzyworzeka Wiesław 184Krzyżaniak Stanisław 529Krzyżanowski Franciszek 445, 446Krzyżanowski Władysław 511Krzyżanowski Władysław, s. Antoniego 428,

435, 463, 476, 485, 491Książek Marian 320Książek Roman 237, 245, 335Książkiewicz Alicja 433, 462Kubacki Bolesław 522Kubajewski Daniel 64, 83, 93, 97, 133, 139,

335, 467Kubat Stanisław 195Kubczak Stanisław 322Kuberski Zygmunt 230Kubiak Anna 104Kubiak Antoni 119Kubiak Edmund 129, 503Kubiak Zdzisław 169, 313Kubica Kazimierz 185, 492Kubica Tadeusz 181, 183, 184, 349Kubicki Tadeusz 483Kubicki Władysław zob. Kubka WładysławKubiczek Marian 346Kubiński Kazimierz 128, 503Kubisiewicz Eugeniusz 292

572 573

Kubka (Kubicki) Władysław 256, 257, 259, 263, 522, 525

Kucharski Józef 395, 396Kucharski Mieczysław 374Kucharski Tadeusz 167, 170, 381, 471, 483Kuchiwczak Michał 235Küchler Nesanel 241, 244Kuchta Józef zob. Tymiński (Kuchta) JózefKuciel Władysław 260Kuckowski Henryk 68, 427, 448, 454, 457Kucypera Władysław 347Kuczawski Jan 336Kuczbajski Józef 428, 448Kuczyński Aleksander 213Kuczyński Aleksander, s. Włodzimierza 99,

102, 104, 110, 112, 118Kuczyński Franciszek 133, 230Kuczyński Wincenty 66Kudaj Eugeniusz 118Kudliński Antoni 266, 273Kudła Antoni 495Kudyński Edward 371, 372, 377, 513Kujawa Jan 146Kujszczyk Józef 536, 537Kukla Kazimierz 276Kukliński Henryk 159Kukuła Teodor 468, 477Kula Józef 191Kula Piotr 413Kula Stanisław 498Kulawik Stanisław 511Kulaziński Zdzisław 304, 309Kulbanowski Antoni 53Kulberg Adam 482, 491Kulczycka Stanisława zob. Kłos StanisławaKulej Piotr zob. Kulij PiotrKulesiewicz Stanisław 422Kulig Stanisław 254, 260Kulij (Kulej) Piotr 392, 395Kulikowski Antoni 128Kulikowski Bolesław 243, 382, 386Kuliński Zygmunt, s. Antoniego 132Kuliński Zygmunt, s. Stanisława 132Kuliś Czesław 396Kuliś Stefan 537, 538Kulka Stanisław 180, 182, 190Kulpa Antoni 158Kulpa Józef 419, 421, 422Kulpiński Henryk 300

Kuła Kazimierz 68, 439, 440Kułak Leszek 231, 235Kułak Seweryn 189Kunda Władysław 461Kunert Andrzej Krzysztof 11, 62Kunicki Kazimierz 222, 355, 408, 423Kupczyk (imię nieznane) 524Kupiec Michał 254Kupryniec Stefan 429, 444, 446, 458, 459Kupski Zenon 234Kurach Antoni 229, 235Kurak Tadeusz 275Kurant Stanisław 532, 537Kuraś Józef „Ogień” 9, 260Kurc Izydor zob. Czaplicki JózefKurcwiel Marian 526, 529Kurczyna Jan 470, 483, 509, 512, 514Kurek Stanisław 163Kuriata Józef 157, 165Kurkiewicz Franciszek 358, 371Kurnik Władysław, s. Antoniego 263Kurnik Władysław, s. Jana 486, 487, 491Kurowski Michał 523, 526Kurpis Kazimierz 436Kurtyka Janusz 14Kuryłak Józef 134Kuryło Józef 145, 148, 151Kuryło Józef, s. Franciszka 336, 383, 385, 387Kuryło Mieczysław 193Kurzawczyk Stanisław 123Kurzyński Tadeusz 532Kusa Józef 210Kusiak Zdzisław 396, 399Kusiak Zenon 304, 307Kusiński Wacław 483, 491Kustra Roman 434Kustra Zygmunt 450Kusy (Kuszyński) Marcin 393Kusz Jan 122, 123, 134, 135Kuszerski Emil 348Kuszmir Sergiusz 342Kuszyński Marcin zob. Kusy MarcinKuś Edward 278Kuśmierkiewicz Kazimierz 232, 451Kuśmierowski Stanisław 525Kuśmierz Mieczysław zob. Kuśnierz Mieczy-

sławKuśnierz (Kuśmierz?) Mieczysław 165Kut Bonifacy 371

574 575

Kutner Pinkus (Paweł) 53Kutyłowski Marian 101Kuziemski Karol 455Kuzupa Zenon 356, 373Kuźmicz Łukasz 382, 383, 394, 401Kuźmicz Mikołaj 231–233Kwasek Edmund 150, 200, 202Kwasiborski Stanisław 114, 162Kwaśniewski Mieczysław 197Kwaśnik Julian 293Kwaśny Marian 264Kwećko Jan 195Kwefel Henryk 131, 136Kwiatek Stanisław 402Kwiatek-Kwieciński Marian 537Kwiatkowska-Stolarska Zofia Anna 150Kwiatkowski (imię nieznane) 231Kwiatkowski Antoni 524, 529Kwiatkowski Edward 516, 536Kwiatkowski Franciszek 428, 457Kwiatkowski Jan 79, 426Kwiatkowski Jan, s. Jana 118Kwiatkowski Józef 394, 395Kwiatkowski Konstanty 115, 118Kwiatkowski Roman 97, 107, 108, 299, 300Kwiatkowski Sergiusz 426Kwiatkowski Stanisław 81Kwiatkowski Stanisław, s. Antoniego 535Kwiatkowski Tadeusz 438, 441, 444, 445,

448Kwiatkowski Tadeusz, s. Stanisława 266Kwiatkowski Tadeusz, s. Stanisława 429Kwiatkowski Władysław 136, 137Kwiecień Marian 506, 512Kwiecień Stanisław 530Kwieciński Jan 367–369Kwieciński Józef 420Kwieciński Mieczysław 409Kwinta Jan 345Kwinta Marian 179Kwolik Kazimierz 143, 147, 159, 406Kysiak Roman 495Kyzioł Władysław 348

Lach Władysław 254, 339Lachowicz Gustaw 146Lachowski Jerzy 340Lachowski Mikołaj 53, 66, 86, 268, 287Lajchman Izrael zob. Lemański Aleksander

Lalin Serafin 54Lalko Czesław zob. Radziukiewicz CzesławLange Czesław 136, 137Langenfeld Władysław 205Lao Ryszard 440Lasak Roman 170, 180, 196, 197Laskowski Jacek 205, 206Laskowski Jerzy 417Laskowski Tadeusz 463Lasocki Edmund 428, 457Lasota Józef 232Lassa Alojzy 129Last Edward 169, 470, 473, 482Latacz Janusz 250Latocha Wacław 231Lauriston Kazimierz 480Lebiedziński Mikołaj 133, 235Lebiedziński Zygmunt 163Lech Franciszek 494, 495Lech Jan 50, 80, 89, 96, 169, 170Lechowski Stanisław, s. Stanisława 124Lechowski Stanisław, s. Stefana 203, 244, 246Ledziński Kazimierz 152Legomska Bronisława 237Legucki Jerzy 347, 348Lehman (Leman) Władysław 160, 163Lehrman Michał zob. Lerman MichałLeizer Wolf zob. Kamerling LeonLeluch Jan 120, 270, 279, 286Leman Władysław zob. Lehman WładysławLemański Aleksander (Lajchman Izrael) 296Lemberger Stanisław zob. Ligoń StanisławLempart Tomasz (Fischer Dawid) 293, 296Lenczyk Józef 391Leniarski Zdzisław 435, 436Leporowski Stanisław 229Leptuch Jan 283, 285Ler Roman 435, 436, 464Lerman Aron zob. Limanowski AlfredLerman (Lehrman) Michał 147, 148Lerner Abraham zob. Nowak ArturLesiakowski Krzysztof 49Lesik Bronisław 149, 158Lesiński Daniel 144, 146, 162Lesiuk Józef 515Leski Roman 231Leskiewicz Zbigniew 331Leszczyńska Zofia 14Leszczyński Józef 227

574 575

Leszczyński Mieczysław 320Leszek Antoni 523, 525, 533Leszkowicz Wiktor 50, 53, 84Leśko Stanisław 386, 399Leśniak Józef 469, 484, 490, 492Leśniewicz Kazimierz 505, 508Leśniewska Amelia 50, 87Leśniewski Edward 50, 79, 92Leśniewski Józef 519Leśniewski Władysław 521Leśny Stefan 514Letkiewicz Wacław Szczepan 444, 449, 454Letmanowski Edward 104, 126, 174, 241, 249,

252Lewandowski Aleksander 131, 134Lewandowski Jakub Bolesław 418Lewandowski Jerzy 200, 202, 215Lewandowski Marian 356Lewandowski Tadeusz 159, 161, 165Lewczuk Konstanty 279, 283Lewi Sabina 104Lewikowski Wacław 50, 51, 77Lewin Witold zob. Sienkiewicz WitoldLewkowicz Czesław 100, 114Lewkowicz Leon 306Lewsza Wiktor 107Liberski Sylwester 364, 380Libuda Ignacy 366Libuda Jan 141Lica Józef 379Lichaczow 53Lichosik Edward 487Licht Edward 416Ligiejko Bolesław 134Ligięza Henryk 240Ligocki Kazimierz 113Ligoń (Lemberger) Stanisław 477, 478Liguziński Tadeusz 158Lilian Leon 270Limanowski Alfred (Lerman Aron) 171, 472Lindorf Józef 203, 272, 273Lipa Ozjasz 414Lipczyński Antoni 451Lipiec Stanisław, s. Marcina 485Lipiec Stanisław, s. Władysława 270, 492Lipińska Jadwiga 477Lipiński Antoni 148, 160Lipiński Henryk 197Lipiński Mieczysław 249

Lipiński Piotr 12Lipiński Wacław 500, 507Lipka Alfred 262Lipko Mieczysław 486Lipowiec Józef 280Lipowski Władysław 226Lipowy Stanisław 254, 265Lipski Stanisław 257, 265Lipski Stefan 176Lis Ferdynand 327Lis Stanisław 293, 294Lis Tadeusz 98Lisiecki Witold 323, 325Lisikiewicz Tadeusz 227Lisowski Józef 503, 513Lisowski Stanisław 349Listwoń Jan 521Liszka Marian 509Liszka Paweł 362Litoczewski Juliusz 74Liwski Mieczysław 445Liwski Zygmunt 431, 460Lompe Franciszek 517Lont Marian 262Lorek Stanisław 483, 491Lorenc (Lorens?) Stanisław 194Lorens Stanisław zob. Lorenc StanisławLoska Kazimierz 185Lubański Henryk 154Lubaszewski Władysław 445Lubawy Piotr 141Lubecki Józef 135, 141Lubieniecki Mieczysław 500, 506, 514Lubiniecki Antoni 53, 386, 388, 393, 400Lubiński Henryk 291, 470Ludwikowski Karol 275Lurie Marian (Samuel) 312, 313Lurie W.M. 54

Łabęda Franciszek 365, 367, 368, 375, 511Łabędzki Bolesław 407, 408, 410Łabędzki Tadeusz 23Łabuz Stanisław 132Łachut Bronisław 295Łachut Jan 255Łaciak Jan 344Ładniak Paweł 367, 510, 524Ładziak Władysław 135Łagan Jan 179

576 577

Łaniewski Józef 53, 100, 110, 119, 122Łanin Grzegorz 50, 60, 236, 426Łanino Michał 50, 142, 158Łańcut Dagobert Jerzy 50, 72, 74, 81Łapa Andrzej 215, 217, 337Łapczyński Marian 441Łapiński Piotr 150, 358Łaskawski Jan 468Łaszczych Czesław 331Łata Władysław 219Łatyński Marek 10Łazarczyk Jan 479Łężny Jan 53, 394, 398Łężny Jerzy 507Łężny Władysław 53, 381, 382, 401Łobacz Mieczysław 168Łobacz Władysław 190Łobanowski Jerzy 432Łobaszewski Jan 146, 158, 236, 245Łobatiuk Józef 53Łoj Wiktor 53, 105Łojko Mikołaj 53, 64, 110, 214, 303, 306, 309,

318, 323, 329Łojowski Stefan 108Łokcik Wincenty 359Łoszak Edward 287Łowczy Henryk 250Łozowoj Aleksy 66Łuczak Antoni 324, 446, 447, 449, 455Łuczak Franciszek 514Łuczak Zdzisław 182Łuczyk Antoni 147, 148Łukasiak Roman 108Łukasiewicz Kazimierz 141, 181, 368Łukasik Czesław 169Łukasik Feliks 362Łukasik Feliks, s. Jana 277Łukaszewicz Julian 179Łukawski Stefan 254, 264, 287Łupiński Wacław 491Łuszcz Michał 101Łuszcz Władysław 389Łyczakowski Adolf 502Łyczko Serafin 181, 185, 349Łyjak Franciszek 376, 380Łyko Stefan 169Łykus Leon 343Łykus Lucjan 282, 287, 343, 348, 489Łyszczek Władysław 255, 258, 263, 386

M. (nazwisko nieznane) Aleksander 518Mac Jerzy Sławomir 12Machnicki Antoni 147, 200, 212, 214Machnicki Stefan 353, 356, 364, 365, 375, 379Machula Henryk 209, 211, 218Machula Roman 420, 423Maciaszek Hieronim 145Maciąg Piotr 470, 475Maciąg Ziemowit 132Maciejak Bolesław 419Maciejewski Antoni 312Maciejewski Edward, s. Franciszka 154Maciejewski Edward, s. Wacława 139Maciejewski Julian 527Maciejewski Stanisław 136Maciejewski Stefan 520, 524Maciejewski Witold 226Maciejewski Władysław, s. Antoniego 517Maciejewski Władysław, s. Stanisława 121Mackiewicz Czesław 351, 353Mackiewicz Jan 287, 292, 304, 309Macuda Czesław 241Macura Tadeusz 249Maczak Eugeniusz zob. Mączak EugeniuszMaczkowski Jan 149, 460Maćko Stefan 53, 286Maćkowiak Bronisław 411Madalińska Anna 50Madaliński Józef 305Madej Krzysztof 14Madej Stanisław 314, 316, 324, 333Madziar Stefan, s. Stanisława 448, 449, 454,

462Madziar Stefan, s. Stefana 324, 325Magalski Władysław 324, 327–329, 332Magdziarz Adam 178Magner Mieczysław 179Maik Stanisław 446, 453Maj Edward 469Maj Józef 402Maj Kazimierz 167Maj Kazimierz, s. Ignacego 481, 494Maj Kazimierz, s. Kazimierza 197Maj Mieczysław 188Maj Stanisław 449, 454Maj Zbigniew 145Majchrzak Grzegorz 8, 10, 11, 13, 14, 58Majchrzak Władysław 520Majdak Stefan 343, 344, 347, 350

576 577

Majer Piotr 12, 13Majewski Czesław 444Majewski Florian 513Majewski Jan 122, 125, 132Majewski Konstanty 377Majewski Marian 327Majewski Stanisław 145, 268Majkowski Aleksander 311, 354, 470Major Zbigniew 149Majtczak Stanisław 512Makal Mikołaj 321Makolas Eugeniusz zob. Makolus EugeniuszMakolus (Makolas) Eugeniusz 284Makowski Czesław 91Makowski Jerzy 233Makowski Jerzy, s. Wincentego 459, 461Makowski Marian 264Makowski Stanisław 451Makowski Zygmunt 293Maksymiuk Bazyli 326Maksymiuk Teodor 366Maksymowicz Stanisław 377Makuch Józef 280Makuch Stanisław 487, 490, 494, 495Makuch W. (imię nieznane) 517Makuś Wiktor 232, 233Malak Wacław 356Malczewski Piotr 115Malec Antoni 527Malicki Stanisław 290, 291, 299, 300Malik Józef 485, 491Malinowski Andrzej 133Malinowski Antoni 301Malinowski Jerzy 344Malinowski Mikołaj zob. Orechwa MikołajMalinowski Roman 291Malinowski Zdzisław 232Maliszewski Ryszard 319Maluga Stanisław 494Małach Zygmunt 178Małecki Jan 369Małecki Lucjan 298Małecki Wincenty 96Małek Bolesław 314Małek Kazimierz 365, 369, 378Małek Wacław 477Małkiewicz Kazimierz 142, 220, 405, 418, 419,

424, 497Małocha Stanisław 314, 499

Małocha Stefan 323, 333, 334Małota Eugeniusz 265, 493Maługa Stanisław 484Mały Kazimierz 188, 190, 192Mandel Abram 422Mandel Arnold 478, 479Manecki Antoni 448Manelski Jan 333Manes Henryk 421Maniszewski Czesław 373Mansz Hieronim 197Mańko Jan 323Mańkowski Sergiusz 260Mańkut Stefan 259Marat Stanisław 12Marcickiewicz Jerzy 10Marcinek Tadeusz 486, 496Marciniak Czesław 354, 355, 527, 536Marciniak Lucjan 360Marciniak Mieczysław 369Marciniak Tadeusz 443Marciniak Wacław 307Marciniak Zygmunt 382, 384, 385, 399, 404Marcinkowski Czesław 369, 374Marcinkowski Zdzisław 222Marczak (Martiuk) Bolesław 53, 199, 239, 240,

257Marczak Stefan 354, 365, 367, 369Marczewski Antoni 474Marczewski Mieczysław 346Marczewski Władysław 348Marczuk Marian 326, 328Marczuk Michał 104Marczyk Jan 528Marczyński (Moczygęba) Eugeniusz 112Mardal Jan 129, 522, 528, 529, 537Marecki Antoni 206Mareczko Stefan 200, 205, 216Marek Edward 181, 190Marek Zbigniew 118Margulies Wiktor 517, 532Marianowski Tadeusz 365Markiewicz Andrzej 198, 221Markiewicz Michał 117Markiewicz Tadeusz 363Markowicz Chaim 129Markowicz Henryk 53, 533Markowicz Kazimierz 246, 248Markowska Lucyna 275

578 579

Markowski Józef 279Markowski Marian 270Markowski Mirosław 53, 181, 182Markowski Stefan 139Markowski Tadeusz 113Markut Henryk 399Marmol Stanisław 138Maroszek Ludwik 420Marszałek Franciszek 212Marszałek Franciszek, s. Jana 266, 267, 285Marszałek Tadeusz 249Martela Zygmunt 195Martelus Wiesław 224Martiuk Bolesław zob. Marczak BolesławMartyna Stanisław 349Martyniak Feliks 182, 183, 194Martynus Marian 347Maruszczyk Paweł 516Marzec Jerzy 174Marzec Stanisław 209Marzecki Jan 426, 432, 449, 454, 456, 461Marzysz Stanisława 428, 434Masłowski Henryk 339Masłowski Ignacy 376Mastalerz Konstanty 516Mastej Tadeusz 393, 395Masternak Józef 182, 183, 344Maszara Mikołaj 53, 120, 311, 313, 382, 428Maszek Stanisława 246Maszląg Jan zob. Maśląg JanMaśląg (Maszląg) Jan 258Matczuk Teodor 325Matejewski Ryszard 50, 73, 84, 93, 142Matelski Tadeusz 352, 353Materski Wojciech 11Matkowski Tymoteusz (Tomaszuk Wiktor) 53,

472Matlak Stanisław 507Matujewicz Grzegorz 486, 496Matusak Piotr 13Matusiak Edward 50, 94Matusiak Z. (imię nieznane) 519Matusiewicz Jan 519Matusz Zygmunt 229Matuszewski Zygmunt 442Matwiejczuk Czesław 518, 522Matysiak Mieczysław 90Maus Szymon 290Mazgajski Aleksander 309

Mazur 56Mazur Jan 414, 415Mazur Józef 199, 201, 202, 211Mazur Stanisław 205Mazur Stefan, s. Stefana 125Mazur Stefan, s. Władysława 272Mazurek Bronisław 283, 284Mazurek Czesław 285Mazurek Jan, s. Jana 515, 529Mazurek Jan, s. Walentego 153, 154, 156Mazurek Janusz 144Mazurek Ryszard 187Mazurek Zbigniew 468, 475Mazurkiewicz Edward 469, 470, 473Mazurowski Tadeusz 324, 439, 452Mazuś Józef 149Mączak (Maczak, Monczak) Eugeniusz 202,

203Mączyński Bogusław 363Mądrzejowski Bronisław 120–122, 197Mąka Paweł (Pinek) 168Mebel Henryk 477Mederer Florian 244Meizner Antoni 134, 137, 139, 140Mejlich Josek zob. Czereśnia JózefMekler Anna 95Melcer Aleksy 143, 156Meldner Jadwiga 319Melenda Władysław „Grab” 212Mendyka Władysław 366, 368Menkes-Maciejewski Stanisław 109Merta Konstanty 517Merza Aleksander 411Meter Zygmunt 445, 451Metzger Bernard 416Meżyński Zdzisław 419, 424Miadowicz Franciszek zob. Miądowicz Fran-

ciszekMiałko Henryk 303, 308Miaskiewicz Wacław 353Miatkowski Feliks 338Miączyński Ireneusz 438, 441, 444Miądowicz (Miadowicz, Miodowicz) Franci-

szek 105, 176Micek Czesław 325Michaelson-Sadowska Felicja 434, 435, 463Michajłow 53Michalak Eryk 478Michalak Irena zob. Gołąbek-Michalak Irena

578 579

Michalak Józef 519, 534Michalak Kazimierz 50, 73, 82, 84Michalak Roman 136Michalak Seweryn (Sewek) (Gold Izrael)

144, 145, 151, 153, 154Michalczyk Zdzisław 250Michalik Bolesław 182, 185, 187, 193, 194Michalik Stanisław 283Michalik Stanisława 170, 174Michalski Bolesław 114Michalski Feliks 214Michalski Jan 448, 449Michalski Józef 171, 185, 344, 348Michalski Kazimierz 331Michałek Stanisław 207Michałek Władysław 210Michałowski Czesław 488Michałowski Jan 121, 123–125, 133, 134Michałowski Lucjan 418, 424Michenko Karol 67, 192Michniewicz Kazimierz 276Michnik Władysław 140Michoń Józef 324, 332Michta Antoni 487, 490Michta Norbert 9Mickiewicz Artur 121, 123, 131, 134, 137, 266,

381Miedzigórska Danuta 167, 267, 289Mielcarek Lech 388Mielcarek Władysław 468Mielnicki Adam 394Mielnicki Zdzisław 411Mielniczuk Bolesław 103, 203Mielnik Nil 477Mierczyński Roman 272Mierzanowski Michał 438, 441, 455Mierzejewski Eugeniusz 525Mierzejewski Julian 524Mierzejewski Mirosław 116Mieszczyński Władysław 135, 140Mietko Wacław 393, 395Mietkowski Mieczysław (Bobrowicki Moj-

żesz) 50, 51, 62, 77Międzyrzecki Dawid 290, 293, 296, 298Mika Alojzy 167, 172Mikita Stefan 267, 341Miklas Marian 484, 485, 493Miklas Zygmunt 478Miklewski Henryk 502

Mikołajczak Feliks 413Mikołajczak Jan 361Mikołajczak Tomasz 315, 529Mikołajczuk Aleksander 338Mikołajczyk Ignacy 273, 501Mikołajczyk Józef, s. Józefa 519Mikołajczyk Józef, s. Stanisława 357Mikołajczyk Marian 419Mikołajczyk Stefan 418, 423Mikołajewski Tadeusz 318Mikołajski Stefan 80Mikołajski Stefan, s. Stanisława 354Miksiewicz Zygmunt 484Miksztal Roman 292, 297, 304Mikulski Bolesław 191, 507Mikulski Roman 251Mikuła Jerzy 170Mikunda Feliks 318Mikusek Seweryn 342Mikuś Teodor 50, 97, 288, 292Mikuśkiewicz Józef 522, 528Milanowicz Stanisław 281, 285Milczarek Mieczysław 117Milewski Mirosław 101, 429, 431, 432Milewski Wincenty 133, 134, 138, 458, 460Milik Cezary 446Miller Edward 294Miller Stanisław zob. Muller StanisławMiller Zenon 292, 295, 296Milukow Aleksy zob. Milukowski Aleksan-

derMilukowski Aleksander (Milukow Aleksy) 109,

332, 478Minc Adam 433, 464Minc Hilary 55Minecki Apolinary 66, 89Minkiewicz Władysław 10, 14Minko Bolesław 89Minnicki Jerzy 221, 472Miodowicz Franciszek zob. Miądowicz Fran-

ciszekMirecki Stanisław 298Miroń Jan 267Miros Witold 458Mirosław Ignacy 489Mirosław Paweł 490Mirski Jan 474Misicki Eugeniusz 53, 385, 393, 400, 404Misikiewicz Zygmunt 484

580 581

Misiura Jan 368, 369, 374Mistygacz Antoni 499Miszczak Edward 483Miszta Eugeniusz 193Miś Kazimierz 336, 347Miśkiewicz Adam 243, 245Miśta Mieczysław 472Mitas Józef 482Mitko Aleksander 438, 444, 449, 452, 454Mitrus Eugeniusz 302Mizera Tadeusz 167, 176Mleczko Henryk 535Młodzieniak Józef 370Młynarczyk Roman 279, 281, 328, 331–333Młynarczyk Stefan, s. Michała 50, 72, 73, 94Młynarczyk Stefan, s. Władysława 325, 332Młynarek Jan 360Młynarski Ryszard 400Młyńczak Eugeniusz 518Moch Mieczysław 424Mocha Czesław 242, 259Moczar (Diemko) Mieczysław 49, 51, 64, 72,

77, 288Moczygęba Eugeniusz zob. Marczyński Eu-

geniuszModelewski Kazimierz 141, 354, 367, 378Modrzejewski Bronisław 169Mogilski Henryk 471, 490, 491, 494Mokrzycki Andrzej 53Molecki Czesław 365Molenda Edmund 136, 137Molenda Ignacy 230, 234, 489Moliński Bronisław 229Molski Jan 98, 104, 358Mołdawa Tadeusz 13, 77Monczak Eugeniusz zob. Mączak EugeniuszMonderer-Lamensdorf Cezary zob. Gorliński

JanMonderer-Lamensdorf Natan zob. Gałecki

HenrykMoniuk Aleksander 281–283Montrymowicz Marian 509Mońko Ryszard 519Mor (Zamorski) Henryk zob. Zamorski (Mor)

HenrykMoralewicz Jan 392, 397Morawski Albin 442, 444Morawski Eugeniusz 167Morawski Kazimierz 447

Morawski Stanisław, s. Jana 93Morawski Stanisław, s. Mieczysława 261Mordasow Jan 479, 517Morel Salomon 64, 172, 519, 520, 525, 527,

535, 538Moroz Roman 320, 321Morozow Wiktor zob. Węgliński WiktorMoskal Julian 264Moskalewicz Zygmunt 206, 207, 497Moskwa Ludwik 394, 403Mossakowski Leon 362Mossakowski Zygmunt 111, 112, 114, 118Mossoń Władysław 402Mostowski Wiktor 421Motyczyński Kazimierz 420Motyl Elżbieta z d. Kowieńska 94Mowny Edward 205Mozal Stanisław 184, 198, 209, 214, 216Mozgawa Marian 267, 268, 284, 286Możdzeński Lucjan 164Mroczkowski Leon 491Mroszczak Hieronim 143, 153, 298Mrowiec Tadeusz 240, 253, 257, 263Mrozek Józef 50, 56, 142, 351, 405Mrozikiewicz Jan 362Mroziński Mieczysław 526Mrozowicz Mieczysław 431Mrozowski Józef 289, 427, 456Mrożek Stanisław 97, 183, 289, 347, 349,

497Mróz Tadeusz Kazimierz 14Mróz Zdzisław 120, 288, 305Mruklik Teofil 197, 201, 216Mucha Jan 196, 197, 199Mućko Edward 434, 463Mudel Stefan 115, 116Muller (Miller) Stanisław 398Murak Władysław 276Muraszko G.P. 12Muraszko Konstanty 322Murawski Aleksy 352Murawski Konstanty 104, 272, 447, 451, 482,

487Murawski Stanisław 125, 202Murzyn Tadeusz 490, 493Musiał Stanisław 184Musiał Stanisław, s. Piotra 254, 258, 263Musiał Wacław 347, 349Musiał Władysław 135

580 581

Musiałek Bogusław 337Musiatowicz Ryszard 379Muszyński Aleksander 279Muszyński Tadeusz 418Muszyński Wiktor 200, 202, 292, 294Mydlarz Marek 230, 374Myszkowski Bogusław 483, 485, 487, 505, 506Myszor Mieczysława 172, 175

Nabiałczyk Stefan 212, 213Nabiałek Ireneusz 198Nadel Bernard 278Nader (Najder?) Jan 147, 148, 315, 316Nadra Andrzej 513Nadra Antoni 377Najar Maria zob. Brandszaft MariaNajda Stanisław 225Najder Jan zob. Nader JanNajderek Kazimierz 511Najderski Zygmunt 180, 192, 194Najtkowski Kajetan 372Nalazek Franciszek 89Nalazek Józef 432Nalberski Stanisław 174, 182, 183Należyty Tadeusz 334Należyty Tadeusz, s. Antoniego 515Nanus Marian zob. Nanuś MarianNanuś (Nanus?) Marian 181, 183, 187Napora Kazimierz 193, 195, 348Narkiewicz Hipolit 266, 275Narkiewicz Wacław 109Nasiadko Józef 331Naszkowska Zofia 434, 463Natan Michał 311Naumiuk Włodzimierz 67, 366, 373, 508Naumowicz Mieczysław Roman 260Nawotka Stanisław 134Nawój Alojzy 536Nawracaj Aleksander 395Nawrocki Celestyn 317, 327Nawrocki Jerzy 328, 330, 331Nawrocki Władysław 503Nawrocki Zbigniew 11, 12, 26, 53, 62Nawrot Eugeniusz 158Nawrot Marian 252, 364Nazarewicz (Raps) Ryszard 9, 292, 305, 456,

459Nazarewicz Ryszard zob. Nazarewicz (Raps)

Ryszard

Naziębło Zygmunt 430, 432, 459, 461Nechamkis Bronisław 74Nejfert Wacław 102Nesterowicz (imię nieznane) 523Neuding Julian 88Neuman Marian 152Niciejewski Stanisław 141, 359, 371, 373Niczyporuk Sergiusz 447Niebudek Gustaw 482Niechciałkowski Henryk 506, 514Niedbalec Paweł 394, 396, 402Niedbała Jan 50, 101, 102, 107, 471, 472Niedziela Tadeusz 146, 217, 292Niedzielski Kazimierz 256Niedzielski Marian 315Niedziółka Stefan 519, 529, 531Niedźwiecki Henryk 296Niedźwiedź Sławomir 332Niekurzak Stefan 205Niemczuk Jan 284Niemczyński Mieczysław 476Niemirowski Emil 91, 351Nieścieruk Stefan 324, 331Nieścior Kazimierz 267, 274Niewiadomski Czesław 517, 518, 520, 523, 528Niewiadomski Stefan 153Niewiadomski Zygmunt 127, 274Niewiara Hieronim 501Niewiarowski Zdzisław 474, 475Nikiel Zygmunt 186Niklas Lech 269Niklas Leon 239Nikolenko Aleksander 50, 89Niwiński Piotr 7Noga Franciszek 528Noga Jerzy 429Normark Wiesław 109Nosek Stanisław 313, 315Nosol Zdzisław 169, 348–350Nowacki Czesław 144Nowacki Henryk 233Nowacki Władysław 345, 349Nowaczyk Antoni 367, 370, 372, 373Nowaczyk Jan 126, 130Nowak (imię nieznane) 530Nowak Adam 85, 120, 143, 467, 481, 483Nowak Antoni 185Nowak Artur (Lerner Abraham) 50, 92, 144,

469, 473

582 583

Nowak Edward 530Nowak Feliks, s. Ludwika 114, 119, 136Nowak Feliks, s. Marcina 256Nowak Franciszek 221, 228Nowak Henryk, s. Andrzeja 197Nowak Henryk, s. Franciszka 365Nowak Jan, s. Aleksandra 319Nowak Jan, s. Michała 159Nowak Józef, s. Bartłomieja 205Nowak Józef, s. Franciszka 287, 420, 424Nowak Józef, s. Stefana 290, 303, 304Nowak Karol 264Nowak Klemens 128, 178Nowak Leon 372, 376Nowak Maria zob. Gębicka-Nowak MariaNowak Mieczysław 303Nowak Mirosław 305Nowak Stanisław 537, 538Nowak Stanisław, s. Antoniego 211, 215Nowak Stanisław, s. Józefa 196, 216Nowak Stefan 377Nowak Witold 423Nowak Zbigniew 431, 453Nowak Zygmunt 368Nowak-Jeziorański Jan 74Nowakowski Bolesław 190Nowakowski Czesław, s. Antoniego 134Nowakowski Czesław, s. Józefa 530, 539Nowakowski Gustaw 117Nowakowski Jan 247Nowakowski Jerzy 426Nowakowski Jerzy, s. Aleksandra 91Nowalski Czesław 482, 488, 493Nowarski Stanisław zob. Wojarski StanisławNowicki Edmund 53Nowicki Edward 53Nowicki Henryk 531Nowicki Henryk, s. Piotra 229, 234, 235Nowicki Jerzy zob. Poraj-Nowicki JerzyNowicki Józef 474Nowicki Władysław 353, 367, 368, 375Nowik Sergiusz 99, 118Nowiński Henryk 480Nowiński Henryk, s. Maksymiliana 416Nowiński Roman 422, 424Noworyta Bronisław 517Nowowiejski Bronisław 374Nurek Stanisław 492, 505, 506Nyckiel Teofil zob. Nykiel Teofil

Nyga Erwin 313Nykiel (Nyckiel) Teofil 323, 331, 332, 334

Obałek Zygmunt 227Obarek Zdzisław 306Obiała Helena 519Obretenny Michał 522Obtułowicz Stefan 314Obuchowicz Czesław 235Ochal Walerian 282, 286Ochocki Tadeusz 53, 392, 394Ochrymiuk Andrzej 99, 105, 111Oczkoś Stanisław 256, 257Oczkowski Eugeniusz 522, 531, 537Odrobina Józef 344Odrobina Tadeusz 287Odrobina Władysław 353Odrobina Władysław, s. Karola 204Odrzywołek August 175, 178, 183, 338Odrzywołek Augustyn zob. Odrzywołek Au-

gustOdrzywołek Ferdynand 255, 262Odrzywołek Irena 69Odrzywołek Jan 258, 261Odyniecki Jerzy 533Odziemczyk Henryk 440„Ogień” zob. Kuraś JózefOgonowski Stefan 472Ogonowski Walenty 223Ogórek Bolesław 185Ogrodniczak Zygmunt, s. Jakuba 496Ogrodniczek (Ogrodniczak?) Zygmunt, s. Ja-

kuba 269Oknowski Julian 301Okręt Zygmunt (Nachemiasz) 50, 62, 73, 82,

87, 94Okwiet Teodor 482, 489, 491, 493Olborski Marian 451Olczak Jan 367, 371Olczyk Antoni 340Olczyk Józef 419Olczyk Marian 212, 215Olczyk Władysław 192Olech Bogumił 497, 499Olejniczak Edward 525, 533Olejniczak Marian 368, 376Olejniczak Tadeusz 511Olejniczak Tomasz 336Olejnik Edward 363

582 583

Olejnik Stanisław, s. N.N. 121Olejnik Stanisław, s. Antoniego 335, 468Oleksa Mikołaj 270, 272, 280, 281, 285, 287Oleksiak Albin 430, 432, 442, 449, 454Oleksy Stanisław 261Oleniak Franciszek, s. Franciszka 349Oleniak Franciszek, s. Ignacego 344, 490Oleniak Roman 346, 348Oleszczuk Piotr 302Oleszczuk Włodzimierz 197Oleszuk (Oleszczuk?) Włodzimierz 151Oliwa Rozalia 428, 431, 433, 457, 462Olko Feliks 278, 280, 468, 471, 485Olkowski Jan 50, 236, 405, 426Olszak Wiesław 298Olszewski Jan 189, 194Olszewski Kazimierz 176Olszewski Lucjan 344, 348Olszyna Aniela 151Omelaniuk Henryk 532Omiljanowicz Aleksander 9, 326, 329Omiński (Teich) Marceli 377Onacik Jan 64, 99, 101, 120, 335, 467Onuszko Mikołaj 468Opaliński Jan 284Opałko Leonarda 176, 177, 406, 468Opial Jan 248Opiłka Stefan zob. Opiłko StefanOpiłko (Opiłka?) Stefan 201Opitek Stanisław 170–172Ordyniec Jan 267Orechwa (Kłyszko, Malinowski) Mikołaj 26,

29, 50, 54, 64–66, 72, 78, 94Orkwiszewski Andrzej 448Orlicki Józef 407, 420Orlicz Stefan 396Orlik Henryk 498, 499, 506„Orlik” zob. Bernaciak MarianOrłowski (Frajermauer) Szymon 152, 154, 226Orłowski Wacław 536Orłowski Władysław 366Orszulak Henryk 294Orzechowski Adam 516Orzechowski Ignacy 315, 317Orzechowski Marian 9Orzeł Abek 359Orzeł Czesław 492Orzeszyna Jan 349Osetek Józef 269, 273

Osiecki Feliks 440, 446, 449, 455Osiewicz Alicja 435, 464Osiewicz Franciszek 430Osiński Stefan 212Osłoński Henryk 172, 190Osłowski Józef 428Osowski Bronisław 463Osóbka-Morawski Edward 54Ostachowski Stanisław 185Ostaniewicz Stanisław 53, 99, 107, 353, 354,

358, 360Ostaszewski Arseni 282Ostaszewski Dymitr 525, 530Ostaszewski Mieczysław 471, 476, 485Ostaś Józef 427, 432, 461Ostek Jan 367, 503, 508Osys Zygmunt 222, 409, 493Otrębski Zbigniew 189Otwinowska Barbara 14Owczarek Bolesław 307Owczarek Bolesław, s. Gabriela 230Owczarek Wacław 410, 411Owczarzak Kazimierz 375, 377Owsiejczyk Aleksander 294, 309Owsiejczyk Włodzimierz 161, 307, 383, 393,

395Oycyk Karol zob. Wójcik KarolOzgowicz Leon 53, 101, 385, 401, 402, 515Oziemski Kazimierz 153Ozimek Stefan 439Ozimiński Stanisław 158, 164, 470, 471, 473,

489Ozór Kazimierz 360, 500

Pacanowski Wojciech 255Pacanowski Wojciech, s. Jana 396, 399Pachniewski Edward 414Pachołek Jan zob. Starzycki JanPachowski Zdzisław 291, 305, 458, 463Pactwa Stanisław 103Paczek Wacław 153Paczkowski Aleksander 50, 93Paczkowski Andrzej 11–13, 23, 53, 54, 56, 62Paczkowski Stanisław 445, 446Paczyński Henryk 242Paduch Jan 263Paduch Jan, s. Andrzeja 395Paduch Zygmunt 505, 506, 508Padzik Aleksander 445

584 585

Pagacz Stefan 318Pajączkowski Bronisław 212Pajączkowski Bronisław, s. Marcelego 287Pająk Antoni 181Pająk Eugeniusz 237, 242Pająk Henryk 62Pająk Henryk, s. Walentego 530Pająk Józef 128Pajkert Władysław 461, 463Pakuła Bolesław 393, 402Pakuła Tadeusz 212Palenker Leon 151Palka Henryk 50, 53, 56, 95, 266, 267, 283,

311, 351Palka Józef 522Palka Ludwik 350Palka Tadeusz 279, 282Palok Tadeusz 366Paluch Franciszek 340Paluszkiewicz Stefan 120, 139, 467, 478Pałasz Wacław 350Pałka Władysław 349Pałys Kazimierz 183Pancer Izydor 332Paneczko Józef 249–251Panek Michał 180, 189, 190Panek Stanisław 185Panich (Paruch?) Tadeusz 275Pankowski Antoni 306Pankowski Kazimierz 442, 450, 455Panków Jan 370Pańkowski Antoni, s. Antoniego 331Pańkowski Antoni, s. Piotra 53, 99, 100, 110,

112, 114, 118Papiernik Stanisław 244, 257Papierz Kazimierz 401, 402Papińska Jadwiga 203Paprocki Józef Leon 401Parfieniuk Jefim 50, 56, 64, 97, 101, 107, 515Parlicki Roman 217Partyka Stefan 492Partykowski Stefan 239, 399Paruch Tadeusz zob. Panich TadeuszParuszewski Leonard 421Paryn Jan zob. Zabawski JanParzyński Ignacy 367Pasek Bolesław 506, 510, 511Pasek Franciszek 153Pasek Stanisław 481

Pasierb Mieczysław 401Pasierbiński Aleksander 246, 256, 257Pastuszko Edward, s. Andrzeja 114Pastuszko Edward, s. Antoniego 214Paszkiewicz Jan 134, 135Paszkiewicz Józef 352Paszkiewicz Józef, s. Antoniego 53, 117, 289,

290, 306Paszkiewicz Roman 239, 240Paszkiewicz Wacław 276Paszkowski Wacław 276Paszkowski Zbigniew 50, 83, 85, 91, 288, 456Paszta Tadeusz 50, 52, 56, 57, 68, 72, 80, 426Pasztelan Julian 275, 279, 283Paszyński Stanisław 156Paśnik Janusz 11, 53, 54Patela Marian 324Patkowski Adam 299Patuła Tadeusz 502, 507, 512Paul Michał 146, 148, 157, 160Paulukiewicz Tadeusz 168, 172, 192, 194, 403Pawelec Jan 212Pawelec Kazimierz 218, 219Pawełczyk Zdzisław 112Pawełek Stanisław 402Pawiak Władysław 395, 398Pawlaczyk Stanisław 413Pawlak Jan 368Pawlak Jerzy 307Pawlik Andrzej 416Pawlikowicz Leszek 28Pawliszewski Jan 53, 267Pawluk Józef 280Pawłowicz Karol 39Pawłowicz Karol, s. Władysława 269Pawłowski Edmund 161Pawłowski Henryk 289Pawłowski Henryk, s. Bronisława 352Pawłowski Henryk, s. Stefana 159, 161Pawłowski Jan 451Pawłowski Kazimierz 448, 451, 454Pawłowski Mieczysław, s. Kazimierza 139Pawłowski Mieczysław, s. Walentego 362Pawłowski Piotr 122, 128, 245, 249Pazio Aleksander, s. Edmunda 177, 183, 186Pazio Aleksander, s. Edwarda 274Paździocha Zygmunt 520Pechalski Franciszek 168Peciak Wincenty 308

584 585

Peda Ryszard 307–309Pejka Franciszek 474Pelc J. 62Pelc Jan 313, 314, 337Pelc Józef 404Pempera Franciszek 358Penar Józef 398Pendziński (Pędziński?) Bonifacy 193Perelmuter Abram (Abraham) 354, 436Perkowski Witold 363Perliński Marian 507Perła Rafał (Rafael) 435Persak Krzysztof 11Perski Kazimierz 514Peska Roman 12Pesses Izrael Chaim zob. Piasecki HenrykPest Dawid 174Pestka Władysław 522Pestrak Tadeusz 483Petluch Aleksander 439, 445, 448Petolec Adam 329Petraviciute I. 50Pęchalski Aleksander 237, 252Pęcikiewicz Romuald 243, 262Pędzibok Jan 332Pędziński Bonifacy zob. Pendziński BonifacyPękała Alfreda 247Pękała Eugeniusz 237, 238Pękała Wilhelm 237Pęski Jan 445, 447Piasecka Jadwiga 87Piasecki Albin 123, 124, 129, 200, 211Piasecki Henryk (Pesses Izrael Chaim) 50,

62, 82, 87, 94Piasecki Józef 510Piasecki Marian 196, 199, 200, 205Piaseczny Stanisław 100, 101, 111, 306, 309Piaskowska Władysława 220Piastowicz Stanisław 498Piątek Władysław 392, 394, 398Piątkowski Bolesław 456Piątkowski Franciszek, s. Ludwika 537Piątkowski Franciszek, s. Michała 266, 406Piątkowski Tadeusz 53, 97, 98Piątkowski Wacław 147, 158, 200Piec Władysław 282, 287Piecek Józef 113Piechnik Czesław 198, 240, 242, 245, 252, 263,

335, 336

Piecuch Henryk 12, 16Piecychna Kazimierz 426, 442, 443, 445Piecychna Kazimierz, s. Józefa 288, 289Pieczeń Józef 53Pieczeń Józef, s. Henryka 408Pieczkowski Paweł 526Piegza Władysław 491, 514Piekarczyk Roman 210Piekarczyk Roman, s. Michała 312, 330Piekarczyk Władysław 179Piekarski Stanisław 235Piekarski Teodor 389Piekarski Teodor (Tadeusz) 248Pielasa Józef 431, 460Pielużek Eugeniusz 291, 292Pieńkawa Zygmunt 414Pieńkowski Zygmunt 161, 164Pierożyński Oktawian 251Pieryszcz Leonid 321Pierzchała Piotr 207Pierzgała Bogdan 384Piesiakowski Stanisław 134, 480Piestrak Kazimierz 140Pieszko Kazimierz 182Pietkiewicz Stanisław 508Pietraczuk Władysław 468Pietrakowski Bronisław 66, 90Pietras Edward 149, 161Pietras Kazimierz 53, 111Pietras Michał 165Pietras Roman 9, 521, 531, 534Pietras Stanisław 205, 206Pietras Stanisław, s. Adama 145, 153, 154Pietrasiak Władysław 512Pietraszewski Józef 357, 367, 474, 475Pietraszkiewicz Aleksander 122, 267, 268Pietrewicz Bolesław 123Pietrow N. 54Pietrowa H.W. 50Pietrucha Franciszek 435Pietrucha Marian 385, 386Pietrucha Mieczysław 385, 400Pietrucha Stanisław 393, 394, 404Pietruszewski Jan 521Pietruszewski Roman 518, 531Pietruszyński Stefan 68, 284, 286Pietrykowski Ignacy 489Pietrykowski Stefan zob. Pietrzykowski Ste-

fan

586 587

Pietrzak Leszek 13Pietrzyk Jan 324, 326Pietrzykowski (Pietrykowski) Stefan 317Piękniewski Daniel (Dawid) 50, 73, 88, 166,

230, 405Pięta Franciszek 390, 391Piętek (Piętka) Henryk 50, 212, 306, 351Piętek Władysław 452Piętka Henryk zob. Piętek HenrykPik Jan 107, 117Pikała Tadeusz 98, 99, 293, 308Pikuła Lucjan 171, 173Pikuła Mieczysław 276Pilarski Franciszek 454Pilawski Tadeusz 431Pilipczuk Aleksander zob. Pilipczuk AleksyPilipczuk (Filipczuk) Aleksy 163, 232, 280Pilipczuk Józef 281–283, 285Piliszek Marian 313, 314, 325, 327Piłat Leszek 13Piłkowski Edward 447Pindelski Bronisław 337, 338Pindor Karol 460, 465Pindor Tadeusz 220Piorun Jan zob. Piorun (Grażyński) JanPiorun (Grażyński) Jan 471, 506, 514Piotrowski Edmund 124, 137Piotrowski Jan, s. Marcelego 407, 408Piotrowski Jan, s. Rocha 441, 451Piotrowski Jerzy 429, 458Piotrowski Mirosław 11, 15Piotrowski Stanisław 285Piórkowski Kazimierz 122, 123Pisarski Sławosz 304Piskorowski Kazimierz 444Piskorska Janina 275Piskorz Władysław 183, 193, 259Piszakowski Stanisław 447Piszczek Kazimierz 146, 147, 153, 222Piwoński Stanisław 167, 185, 215, 219Piwoński Zygmunt 447Piwowarski Józef 131, 135Pizło Stanisław Antoni 50, 81, 89, 90Placha Antoni 267, 268, 274, 319, 463Plaszczyk Kazimierz 175Pląder Edward 206Plesner Aleksander 478Plinta Władysław 249Ploch Mieczysław 434

Pluta Józef 85, 97, 166, 196, 212, 288Pluta Mieczysław 354, 368, 512Płatek Aleksander 328, 333, 345, 347Płaziak Franciszek 481, 488Płonka Wiesław 396Płonka Witold 98, 352, 356, 366Płotczyk Szczepan 412Płudowski Franciszek 284, 286, 450, 451Pobrotyn Tadeusz 171, 172, 192, 193Pochodyła Franciszek 199, 206Podejma Antoni 536Podgórski Tadeusz 323Podkowiński Rajmund 312, 314Podlasiak Lucjan 354, 372, 376, 499Podłubny Wincenty 53, 120, 150, 157, 163,

184, 280, 281Podolecki Leonard 509Podpora Władysław 344, 350Podstawski Adam 259–261, 394, 398Podworski Leon 238, 256Pogoda Jan 479Pokało Aleksander 159, 160, 488Pokorski Mieczysław 443Pokrywko Zenon 280, 281Pokrzywiec Jan 186, 188, 189, 193Polak Michał 473, 485Polak Zenon 469Polakowski Edward 162Polczyk Zygmunt 182Poleszak Sławomir 13, 14Polewka Mieczysław 231, 424Poliszuk Wiktor 285Polkowski Jerzy 151Połatyński Antoni 229Połoński Roman 480Połowniak Czesław 135, 323, 327Połowniak Henryk 166, 335Pomierny Jan 338, 346, 347Pomorski Romuald 428, 429, 439, 452, 458Pondo Henryk 382, 388Popczyk Edward 261Popiołek Stanisław 331Popiołek Zygmunt 240, 242, 254, 257, 260Popławski Jerzy 333Popławski Teodor 134, 235Popowski Karol 145, 153Popowski Marek 138, 283Pora Maksymilian 105, 110, 111Poraj-Nowicki Jerzy 251, 504, 505

586 587

Portala Henryk 132Poselt Tadeusz 146, 147, 241, 249Potempa (Potępa?) Józef 191Potępa Józef zob. Potempa JózefPotyra Jerzy 498, 499Potyrała Andrzej 363Powrozek Tadeusz 398, 401, 402Poznański Marian 300, 301Pozorski Edward 137Poździach Adam 471, 473Pożoga Władysław 126, 127, 387Prachtel Kazimierz 453Prajs Julia zob. Brystiger JuliaPraszkier Leon 299Prauziński Stanisław 505Prażuch Tadeusz 290Preiss Julia zob. Brystiger JuliaPrędki Stefan 519Prętki Marian 373Proć Mikoła 235Prokop Tadeusz 209, 211, 213, 219Prokopski (imię nieznane) 345Prokopski Stefan 182, 188Pronobis Józef 210, 214–216Proszowski Stanisław 171, 195, 355, 356Prośniak Kazimierz, s. Józefa 432Prośniak Kazimierz, s. Stanisława 272Pruss Stanisław 526Pryczek Henryk 297Pryma Helena zob. Wosińska HelenaPrzestrzelski Stanisław 309Przestrzelski Stanisław, s. Jana 98Przewoźniak Marian 223Przezorski Eugeniusz 140Przybycień Władysław 275Przybylski Adam 484Przybylski Jan 185, 482Przybylski Władysław 222, 355Przybyła Marian 128Przybysz Marian 112Przychodzeń Mieczysław 137Przysuski Ludwik (Salomon) 50, 62, 90Przytyk Andrzej 270, 273Przywara Władysław 404Pszczółkowski Edmund 91Ptak Józef 183Ptasiński Jan 50, 77, 91Ptasznik Henryk 103, 500, 509Ptaszyński Adam 162, 165

Ptaszyński Czesław 391Pucek Julian 527Pudło Aleksander 220, 507Pudo Stefan 335, 336Puła Józef 253, 255Pumpiański Rafał (Rafael) 416Punda Antoni 50, 72, 85, 166, 311, 497Pupko Bronisław 268Puss Alfred 186Pustoła Stanisław 440Pusz Michał 398Putrament Maria 240, 246, 247Puzio Antoni 128, 388Pycia Józef 181, 348, Pycia Stanisław 191, 195, 337, 338, 345Pypłacz Marian 113Pyrko Czesław 113Pysiewicz Tadeusz 231Pyskło Roman 126, 272, 273Pysznik Leopold 506Pytlakowski Marian 152Pytlewski Janusz 206

R. (nazwisko nieznane) Brunon 532Rabczewski Bazyli 326Rabczyński Henryk 328, 332Rabe Bolesław 535Rabiega Tadeusz 303, 309Raca Józef 53Raca Szabsia Eilezer Leon 401Raciniewski Benedykt 373Rackier Ignacy 299Racławski Jan 525Racławski Mieczysław 326Raczkowski Lucjan 303Raczyński Stefan 314Raczyński Włodzimierz 515Radecki Stefan 53, 294Radkiewicz Stanisław 8, 17, 20, 24, 25, 35,

36, 49–51, 54–56, 60, 69, 72, 73, 77Radliński Bolesław 145, 154Radliński Władysław 299Radłowski Stefan 213Radon Stanisław 509, 510Radosz Bogusław 396, 397Radoszewski Tadeusz 90, 142, 189, 335, 347–

–349, 468Radoszycki E. (imię nieznane) 171Radzicki Paweł 116

588 589

Radziejowski Edmund 371Radziejowski Zenon 365, 369, 372Radzik Józef 383Radzikowski Zdzisław 144, 149, 152, 153,

246, 257, 389Radzimierski Stefan 302, 303, 308–310Radziszewski Stanisław 109Radziszewski Wiesław 432Radziukiewicz (Lalko) Czesław 51, 64, 82, 429Ragiel Jan 53, 125, 198, 201, 271Raj Edward 267Rajca Stanisław 211Rajchel Zbigniew 393Rajecki Wacław 187Rajkowski Stanisław 379, 506, 507Rajski Ryszard 112Rajzbaum Aba 298Rak Józef 170, 180, 182, 183, 185, 194Rak Zygmunt 253, 265Ramus Eugeniusz 520Rap Mieczysław zob. Rąp MieczysławRapaport Helena (Gitla) zob. Gruda Helena

(Gitla)Raps Ryszard zob. Nazarewicz (Raps) RyszardRatajczak Henryk 366Ratajczak Zygmunt 148, 153, 162–165Ratajczyk Stanisław 133, 138Ratusiński Adolf 211Ratusiński Adolf, s. Stanisława 121, 122, 124,

518Rączka Mieczysław 137Rączy Michał 386, 389Rąp (Rap?) Mieczysław 188, 193Rdzanek Tadeusz 406, 411Redo Leonard 229Regulski Marian Jan 352, 356Reich-Ranicki Marceli 75Reisner Michał 250Reiss Maurycy 251, 252, 363Rejdych Bolesław 252Rejdych Jan 104, 315, 317Rejment Władysław 204, 382Reksa Bolesław 157, 160, 442Remion Józef 396, 401, 402Remion Ludwik 397Remsak Józef 134, 136, 210Repalski Czesław 437, 465Repelewski Stanisław 275Reszczyński Jan 104

Rewers Bolesław 181, 188, 348Rewucki Zygmunt 115Rezulak Józef 512Riedel Eugeniusz 155Ringer Czesław (Chaskiel) 51, 85, 89Ringer Stanisław 260, 264Ritter Artur zob. Jastrzębski ArturRobak Feliks 308, 309Robakowski Franciszek 444Roch Mieczysław 336, 337Roczek Czesław 372Rodniewski Antoni 51, 86Rodzko Jan 357Rodzko Maria 360Rogacz Jan 345, 346, 350Rogala Antoni 297Rogala Feliks 343, 346, 347Rogowska (Różawska) Sonia 101, 102Rogowski Zorach 108Rogowski Zygmunt 53, 111, 292, 293, 305Rogozin Michał 53, 301Rogoziński Władysław 329, 330Rogula Antoni 406Rogut Ksawery 495Rojewski Ryszard 177, 178Rokicki Henryk 209, 217Rokicki Ludwik 527, 528, 538Rokoszewski Radzisław 323, 326, 333Rola-Żymierski Michał zob. Żymierski Mi-

chał „Rola”Romalewski Karol 308Roman Feliks zob. Grotte JózefRoman Jan 524, 529Romaniak Bolesław 69, 518Romaniuk Kuźma 51, 276, 311, 351, 358,

361, 433, 455Romanowicz Władysław 105, 434Romik Lucjan 159Romiszewski Mieczysław 234, 408Romkiewicz Bronisław 194Romkowicz Bronisław (Bernkopf Maks) 474Romkowski Roman (Grinspan-Kikiel Natan,

Grinszpan Menasze) 23, 26, 28, 51, 56, 62, 69, 72, 77, 78, 236

Ronowski Franciszek 165Rosek Stanisław zob. Roszek StanisławRosenbaum (Różycki) Feliks 156, 474Rosenman Michał 342Rosikoń Tadeusz 246

588 589

Rosiński Mieczysław 295Rosiński Stefan 534Rosiński Zygmunt 131, 132Rosowski Zygmunt 170, 172Rosół Stanisław 363Rossner Michał 26, 84Rossowski Tadeusz 499, 508Roszak Roman 140Roszak Wincenty 408Roszek (Rosek) Stanisław 327Roszkowski Eugeniusz 221, 231, 293, 406, 421Roszkowski Tadeusz 132, 133, 139Rościszewski Władysław 361Roth Jerzy 480Rothmann Stanisław zob. Rotman StanisławRotman (Rothmann) Stanisław 301Rotter Jan 208Roykiewicz Ryszard 432, 461Rozalski Stanisław 430, 432Rozborski Bronisław 131Rozen Sewer 64, 515, 533Rozenberg Oskar 64, 526, 537Rozenblum Aleksander 291, 296Rozenblum Aleksander (Adam), s. Wiktora

273Rozenwaks Józef 428, 457Rozmaryn Helena (Rachela) 293, 296Rozmysłowicz Romuald 107Rozpędowski Józef 376, 379Roztropiński Zenon 148, 149Rozum Marian 452Rozwadowski Michał 536Rożek Wacław 103, 116Rożko Władysław 133, 134, 138, 330Rożnowski Kazimierz, s. Bronisława 497Rożnowski Kazimierz, s. Jana 295, 296Różański (Goldberg) Józef 49, 51, 52, 62, 69,

70, 83, 84Różański Kazimierz 224, 233, 421, 422, 498–

–500, 513Różański Stanisław 414, 416Różawska Sonia zob. Rogowska SoniaRóżycki Feliks zob. Rosenbaum FeliksRóżycki Mieczysław 124, 130Rubacha Roman 254, 258, 263, 399Rubicka Helena 106, 313, 319Rubik Jan 488Rubiłowicz Mieczysław (Morduch) 416Rubin Michał 268, 269, 408

Rubinkiewicz Tadeusz 390Rubinstein Maria zob. Bajewicz AntoninaRubinsztein Leon (Leiba) 51, 62, 74, 79, 85, 95Ruciński Franciszek 134, 138Ruder Mieczysław 436Rudnicki Edward (Głac Stanisław) 477Rudnicki Leon 461Rudnicki Leon, s. Jana 272Rudnicki Roman 425Rudolf Józef 173, 180, 252Rudziński Jan 131Rudziński Władysław 350Rumelt Abraham 170Rundstein Jerzy 72Rupniewski Antoni 199–201, 217Rus Ber 349Rusak Jan 484Rusek Kazimierz 539Rusik Michał 158Rusin Jan 511, 513, 514Rusinek Bronisław 185Ruta Czesław 365, 368, 505, 507Rutkiewicz Edward 127Rutkowski Aleksander 423Rutkowski Wacław 233Rutkowski Zdzisław 340Ruzikowski Tadeusz 13Ryba Daniel (Dawid) 353, 356, 365, 371Ryba Józef 221, 224Rybak Henryk 211, 213, 323, 324Rybczyński Jerzy 337Rybicki Bronisław 278Rybicki Marian 81Rybicki Ryszard 481, 482, 487Rybiński Mieczysław 291, 305, 459Rybiński Tadeusz 291, 294, 302Rybkowski Bogumił 128, 390, 391Rycerz Bolesław 516Rycerz Bolesław, s. Andrzeja 269, 270, 279,

280, 282Rychlik Zygmunt 289Rycki Władysław 445Rydlewski Zbigniew (Jerzy?) 144Rymkiewicz Piotr 230Rynkiewicz Witold 332Rypiński Jan 442, 443, 451, 453Ryś Jan 218Ryś Stanisław 159Rytter Roman zob. Jagiełło Roman

590 591

Ryznar Józef 403Rzadkowska Anna 207Rzepecki Józef 512Rzepka Władysław 333Rzepkowski Romuald Jan 301, 302Rzepliński Andrzej 13

Sabaciński Jan 291, 304Saczewa Serafin 278, 284Sadecki Bronisław 133, 136Sadkowski Wacław 459, 462Sadło Jan Bronisław 307Sadokierski Stanisław 131, 133, 134Sadowska Felicja zob. Michaelson-Sadowska

FelicjaSadowski Franciszek 538Sadowski Henryk 125Sadowski Józef 366Sadura Wacław 83, 94, 357Sagan Mieczysław 253, 264Sagański Edward 116, 118Sagański Henryk 114, 117Sak Antoni zob. Chac AntoniSakaluk Paweł 476, 478Sakiewa Tadeusz 124Sakowski Henryk 314Sakowski Kazimierz (Kuźma?) 530Sala Antoni 505, 506, 510Salach Władysław 444, 453Salamon (Salomon?) Józef 161, 162Salmonowicz Józef 343, 491Salomon Józef zob. Salamon JózefSałata Jan 313, 333Sałkowski Mieczysław, s. Stanisława 328Sałkowski Mieczysław, s. Władysława 316, 331Samborski Feliks 183Samczuk Stefan 487Samiec Zygmunt 191Samolczyk Tomasz 375, 510Sampolski (Byk) Stefan 96, 177, 248Sampolski Stefan zob. Sampolski (Byk) Ste-

fanSamulczyk Stefan 371Sandowski Filip 123Sapka Józef 517, 526Sarzyński Henryk 493Satora Władysław 264Sawa Jan 136, 137Sawczak Michał 520, 523, 533

Sawczuk Włodzimierz 117Sawecki Henryk 279Sawicki Aleksander 101, 110Sawicki Henryk 89, 96, 426Sawicki Marian 199–201, 203Sawicki Stanisław 231, 406, 407, 421Sawicki Teodor 98, 167, 311Sawicki Wiesław 145, 147, 148, 157, 159, 162Sawicki Władysław 432, 438, 441, 443, 452,

457, 459, 461, 478, 482Sawicki Zbigniew zob. Sawicki (Szatan) Zbi-

gniewSawicki (Szatan) Zbigniew 289, 468Sawka Eustachy 68, 180, 343, 345Sawka Kazimierz 383, 390Schildhaus Bernard Borys zob. Krzywiński

BolesławSchindler Izaak 480Schönborn Ludwik zob. Szenborn LudwikSedek Stanisław 208Sedłak Marian 286Seklecki Jan 144, 151, 158, 159, 163Sekuła Jan 286Selen-Kagan Leon 476Seliwanowski Nikołaj 54, 61, 68Senator Marian zob. Kozłowski (Senator)

MarianSendek Stanisław 145Senyszyn Władysław 178, 320Serafin Bohdan 290Serafin Czesław 164Serafin Czesław, s. Antoniego 366Serafinowicz Tadeusz 514Sereda Aleksy 98, 335Serkowski Ludwik 166Serwiński Eugeniusz 428, 431, 438, 440, 441,

447, 452, 457, 459Serwiński Stefan 350Setlak Ludwik 393, 396, 397, 403, 506Seweryn Tadeusz 455Sękiewicz Stanisław 209, 211, 219Sękowski Zdzisław 149, 151Siankowski Józef 205, 207Sianoszek Bolesław 298Sianoszek Władysław 519Sidor-Łobaszewska Maria 143, 152, 154Sidorczuk Aleksy 106Sidorowicz Piotr 345Sieczkowski Wiktor 397

590 591

Siedlarczyk Władysław 285Siedlecki Jerzy 71, 84Sielicki Ludwik 51, 66, 78, 79, 85Siemek Józef 245, 254, 259Siemieniuch Ignacy 205Siemion Maksymilian 267Siemion Michał (Mowsza) 206, 291, 298, 300Siemionka Władysław 194Siemionow 54Siemionowicz Wacław 103Sienkiewicz Aleksander 106, 108Sienkiewicz Władysław 439Sienkiewicz (Lewin) Witold 81, 91Siepietowski Władysław 214Siepietowski Władysław, s. Jana 187, 189Sieradzki Kazimierz 83Sieradzki Kazimierz, s. Czesława 385Sieradzki Tadeusz 402Sieraga Stanisław 325Sierow Iwan 54Sierpień Marian 280Siewierski Eugeniusz 217Sikora Henryk 170, 172Sikora Józef 474Sikora Ludwik 229, 234, 425Sikora Marceli 460, 462Sikora Marian 129, 190, 299, 344, 414Sikora Władysław 247Sikora Zbigniew 343, 471, 473, 484, 494, 495Sikorski Bronisław 489, 491Sikorski Eugeniusz 379Sikorski Henryk 112, 113Silberg Adolf zob. Wojstarowicz SylwesterSilberg Izrael zob. Górecki PawełSindel Wolf 353, 354Siniawski Stanisław 183, 194Siniawski Stanisław, s. Antoniego 100, 101, 115Siokało Bogdan 496Sitarek Henryk 465Sitek Antoni 198, 200, 202, 213Sitka Alfons 223, 411Siuda Zygmunt 175Siudak Euzebiusz 185, 345, 350Siudeja Marian 199Siwanowicz Leonard 220, 351, 381, 456Siwko Wacław 409Siwy Stanisław 323, 331Skalny Stefan 163Skarżyński Stefan 150

Skiba Aleksander 445, 453Skiba Mieczysław 525Skiba Tadeusz 341Skiba Władysław 306Skibiński Ignacy 279Skierś Edward 323, 470Skoczek Antoni 146Skoczek Jan 453Skoczek Jan, s. Jana 453Skołożyński Tadeusz 325, 328Skora Antoni 449Skora Stanisław 324, 326, 334Skorkin K.W. 50Skorupa Franciszek 516Skorupa Władysław 529, 531Skorupski Stanisław 330Skotnicki Antoni 506, 507Skotniczy Franciszek 240, 258, 260, 261Skotowski Wacław 303Skowierzak Marian 207, 341Skowron Edward 156Skowronek Czesław 455Skowronek Józef 237, 522, 531Skowrońska Emilia 427, 434Skowroński Jan, s. Antoniego 140Skowroński Jan, s. Apoloniusza 371, 486Skowroński Władysław 376Skowroński Włodzimierz 106Skowyra Tadeusz 171, 355, 516, 528, 529, 537Skórzak Henryk 389Skrzynecki Władysław 430Skrzypczak Antoni 103, 104, 111, 116Skrzypczak Czesław 155Skrzypczak Edmund 371, 372Skrzypczyk Jan 318, 320, 321Skrzypiec Stefan 337Skulski Mieczysław 168, 175, 238Skupień Konstanty 127, 484, 485, 490Skurzak Henryk 275Skwierczyński Franciszek 530Skwierczyński Sławomir 95Slogarski Józef 346Słabicki Michał 387Sław Marian 413Sławek (imię nieznane) 181Słobodski Józef (Izaak) 436, 439, 465Słodki Jan 299Słodkiewicz Cyprian 295Słodowski Julian 521

592 593

Słomka Henryk 285–287Słomka Lucjan 387Słonina (Słowiński) Stanisław 394, 402, 492Słoński Franciszek 409Słotwiński Alojzy 217Słowianek Tadeusz 295Słowik Edward 279, 281, 450Słowik Leon 112, 113Słowiński Stanisław zob. Słonina StanisławSłucki Izydor 415Słucki Leon 301Słyszko Władysław (Włodzimierz) 117Smagała Zenon 503, 504Smereka Adam 145, 165Smoczyk Józef 460Smolarek Franciszek 307Smolarek (Wolanin) Regina 463Smoleń Apolinary 244Smoleński Zbigniew 69Smolik Włodzimierz 320Smolin Piotr 90Smolski Tamerlan 109Smoła Halina 504Smołka Władysław 484, 486, 487Smołuch Wacław Marian 269, 287Smólski Tadeusz 241Smółka Władysław 164Smulczyński Stanisław 436, 442, 447, 464Smyczek Leon 187, 194Snopkiewicz Jacek 12Sobański Stanisław 269, 270, 279, 282, 283,

285Sobczak Apolinary 470, 485Sobczak Kazimierz 310Sobczak (Sobczuk) Stefan 26, 51, 65, 78, 84,

90Sobczuk Stefan zob. Sobczak StefanSobczyk Leon 100–102, 110, 115, 482, 487,

490Sobczyński Marian, s. Franciszka 302Sobczyński Marian, s. Józefa 89, 289, 467Sobczyński Władysław zob. Sobczyński (Spy-

chaj) WładysławSobczyński (Spychaj) Władysław 51, 72, 87,

196, 381Sobecki Marian 538Sobecki Roman 162, 165Sobel Józef 265Sobiecki Leon 155, 159

Sobieski Franciszek 399, 404Sobiłło Janusz 383, 402, 404Sobkowiak Józef 189, 193Sobociński Stanisław 245Sobolewski Antoni 536Sobotka Tadeusz 146, 158Sobusiak Adam 399Socewicz Konstanty 276, 362, 478Socha Bolesław 209Socha Marcin 144, 148, 268, 270Sochaczewski Paweł 227Sochocki Ryszard 443Sochocki Stanisław 325Soczawa Stanisław 172Sodel Mieczysław 10Sokołowski Ewaryst 148, 221, 222Sokołowski Jan 420–422Sokołowski Piotr 68, 139Sokołowski Stefan 456Sokołowski Stefan, s. Jana 239, 243, 245Solański Mikołaj 534Solarczyk Stefan 254, 256Solarek Józef 507Solarski Edward 260Solarski Feliks 470, 481–483, 486, 491Solarz Artur 468Solarz Jan 245Solecki Marek (Zalcman Majer) 456, 457Solecki Tadeusz 161, 165Soliński Michał 485, 487Soliński Michał Stanisław 283Sołtyk Jan 206Sołtyniak Jan 405Sołtys Franciszek 394, 395, 402, 403Sołtysik Czesław 345Sordyl Aleksander 487, 494, 495Soroka Józef 270, 484, 491Soroka Mikołaj 108Sorokowski Bogdan 469, 470, 475, 476Sorokowski Bohdan 435, 436Sosnowski Jacek 324, 326, 331Sosnowski Jan 211, 217, 219Sośnicki Janusz 390Sośnicki Lucjan 329Sośnicki Wacław 518Sowa Bronisław 258, 331, 332, 440, 444, 447,

454Sowiński Bolesław 126, 174Sowiński Zdzisław 206, 208

592 593

Sowul Mieczysław 100Spisak Józef 240, 241Spryszyński Stanisław 508Spychaj Władysław zob. Sobczyński (Spychaj)

WładysławSpychalski Marian 24Srebro Adam 352, 457Srebro Felicja 361Sroczyński Władysław 487, 489Sroka Franciszek 247Srokowski Krzysztof 222, 355Srokowski Marceli 53, 97, 197, 198, 202, 357Stach Leon (Storch Werner Leon Dorn) 90,

179Stachlewski Marian 292Stachowiak Jan 103, 387Stachowiak Kazimierz 370, 377, 379Stachowiak Stanisław 179Stachowiak Stanisław 378Stachowiak Stanisław, s. Leona 208Stachowicz Stefan 119Stachowska Maria zob. Brandys MariaStachurski Jan 517, 523, 534Stachyra Józef 225Staciewiński Jerzy 199, 200–203Stajkowski Eugeniusz 443, 448, 450Standera Franciszek 515Staniewski Antoni 321Stanisławek Szymon 181, 189Stanisławiuk Paweł 116, 118Stanisławski Mieczysław 289, 305, 314, 328,

329Stanisławski Zdzisław 523Staniszewski J. (imię nieznane) 536Staniszewski Włodzimierz 535Staniszewski Zygfryd 294, 305Stankiewicz Czesław 171, 178, 191, 192, 408Stankiewicz Eugeniusz 297Stankiewicz Mieczysław 437, 466Stankiewicz Stefan 498, 499, 503Stankiewicz Włodzimierz 123, 124, 406Stankowski Alojzy 298, 361Stankowski Stanisław 205Stankowski Zdzisław 307, 309, 310Stanowski Leon zob. Stonawski LeonStańczuk Stanisław 53, 100, 110, 111, 117,

336, 338, 342Stańczyk Hieronim 359Stański Franciszek 409

Starczewski Kazimierz 297Staroń Kazimierz 486Starosta Bolesław 231, 235, 368–370Starosta Franciszek 160, 164Starzemski Stefan 198, 469Starzycki (Pachołek) Jan 83, 405, 470, 474Stasiak Leon 131, 329Stasiński 69Stasiuk Włodzimierz 111, 118Staszkowski Jan 515, 520Staszowski Roman 214Stawarczyk Marian 487, 489, 493Stawarczyk Stefan 237, 252, 262Stawczyński Adolf 509, 512Stawicki Wincenty 229, 233Stawieraj Barbara 320Stawowiak Stanisław 109, 251Stawowski Stanisław 146, 365, 368Steczek Jan 538Stefaniak Antoni 509Stefanowicz Bolesław 153Stefańczak Jan 51, 93, 167, 429, 445, 458, 460Stefański Mieczysław 233, 374, 423, 450Stein Herman 495Stelak Jerzy 290, 304Stelczyk Roman 394Stelmaszczuk Piotr 451Stelmaszczuk Piotr, s. Zachara 230, 234Stelmaszczyk Stanisław 133, 140Sternal Jan 511Sternik Stanisław 455Stesłowicz Jan (Katz Lemil) 276, 467, 470, 477Stępień Czesław 439, 453Stępień Eugeniusz 204Stępień Marian 476, 483Stępień Mieczysław 269Stępień Tadeusz 306Stępień Zygmunt 161, 165Stępniak Zygmunt 303Stępniewski Stanisław 207Stoiński Stanisław 536, 538Stokłosa Stanisław 488, 494, 495Stokowska-Wajsblech Irena 290Stolarski Rafał E. 11Stolarski Tadeusz 335Stolarz Alojzy 516, 523, 528, 533, 536Stołecki Romuald 278Stonawski (Stanowski?) Leon 177Stopka Józef 394

594 595

Storch Werner Leon Dorn zob. Stach LeonStrach-Zrębski Franciszek zob. Strok-Zręb-

ski FranciszekStrachanowski Feliks 510Strama Mieczysław 254, 259, 262Strączkowski Franciszek 140Strąk Tadeusz 150, 295Streich Kazimierz 538Strelczuk Jerzy 131Strnadel Kazimierz 474Stroceń Józef 279–281, 284Strok-Zrębski (Strach-Zrębski) Franciszek 365Stronias Hipolit 320Stróżak Stanisław 468Struski Antoni 203Struś Ludwik 281, 282Struzik Edmund 204Strycharski Bronisław 101, 293, 295Stryjan Ignacy 480Stryjniak Stefan 493Strzałka Kazimierz 229, 233, 410Strzałka Stanisław 236, 240, 257, 260, 262,

265Strzelczyk Stefan 436, 437Strzelczyński Eugeniusz 216, 365, 369, 372Strzelec Bolesław 121, 131, 330Strzelec Stanisław 439, 442, 445, 446Strzelecki Stanisław 90Strzempek Józef 350Strześniewski Zenon 328Strzyżewski Kazimierz 343Studencki Henryk (Studniberg Chaim) 171Studniberg Chaim zob. Studencki HenrykStudzieniecki Zdzisław 228Studziński Czesław 507Studziński Józef 125Styła Tadeusz 272, 501Stymach (imię nieznane) 113Stypczyński Lutosław 236Stypuła Tadeusz 280, 284, 441Suchecki Mieczysław 143, 236, 450, 474Suchoń Bernard 187, 188Suchorowska Danuta 10, 14Suczek Feliks 51, 66, 72, 86, 95Sudelski Józef 483, 485Suduł Michał 507Sujecki Józef 214Sujka Tadeusz 279Sulczyński Jan 414

Suliga Stanisław 212Sułczyński Mieczysław 314Sułkowski Józef 218Sumiga Jan 445Sumlet Stanisław 247Suproń Bazyli 516Supruniuk Stanisław 143, 146, 157, 159, 396,

400Surutkowicz Aleksander 86Suska Stanisław 312, 315Suszczyński Aleksander 336, 349Suszek Jerzy 171, 350Suterski Stefan 379Suwaj Jan 478Suwalski Wincenty 414Swatek Stanisław 464Swatek Stanisław, s. Józefa 276Swica Józef 347Sybilski Jan 115Syjota Władysław 180, 184, 186, 189, 191Sykut Stefan 132, 284Symba Henryk 128, 319, 390Synowiec Ignacy 370Sypniewski Stanisław, s. Jakuba 413Sypniewski Stanisław, s. Wincentego 421Syposz Henryk 170, 173, 180, 186, 189, 193Sysiak Stanisław 440, 450Szablewski Stefan 535Szachtej Roman 53, 170, 243, 256Szachterski Michał 157, 163, 164Szadkowski Tadeusz 406, 418Szafrański Stanisław 531Szajak Gustaw 222, 431, 432Szajna Leon 480Szalecki Mieczysław 208Szałkowicz Jerzy 251Szamota Władysław 181Szapski Stefan 399Szarało Jan 108, 118, 308, 310Szarało Włodzimierz 101, 115, 171, 201, 355,

515Szaran Kazimierz 537Szarapow Michał 515, 532Szargow Eugeniusz 525Szarkowski Jan 406, 424Szarota Tomasz 12Szarszewski Wacław 123, 124, 140Szary Leon 276, 361, 362Szasiński 69

594 595

Szatan Zbigniew zob. Sawicki (Szatan) Zbi-gniew

Szataniak Wacław 100, 114, 119, 470Szatkowski Ryszard 504Szatyn Bronisław 249Szawdzin Jerzy 272, 273Szczawiński Adolf 111–113, 315Szczec Edmund 430Szczepaniak Bogusław 497, 498Szczepaniak Józef 507, 509Szczepaniak Kazimierz, s. Jana 86, 314, 316,

323, 327, 328, 331, 332Szczepaniak Kazimierz, s. Marcina 505Szczepanik Franciszek 353, 356, 358, 498Szczepanik Jan 186Szczepanik Kazimierz 78Szczepanik Kazimierz, s. Jana 86Szczepanik Kazimierz, s. Pawła 196Szczepański Franciszek 203Szczepański Józef 234Szczepara Edward 171, 186, 192Szczerba Marian 216, 217Szczerba Stanisław 469Szczerkowski Alojzy 303Szczęsny Stefan 447, 451Szczęśniak Tadeusz 51, 88, 95Szczubełek Jan 448Szczubiał Edward 515, 529Szczupiel Franciszek 382Szebesta Alojzy 536Szechter Ajzyk 431, 433, 457, 462Szejnfeld Edward (Dawid) 289, 294, 297Szelągowski Mirosław 438, 441, 447, 455Szelągowski Zygmunt 325Szelest Edward (Dawid) 300, 478, 479Szelest Edward zob. Szelest Edward (Dawid)Szeliga Józef 442, 453Szemakowicz Adolf 442Szemiot Stanisław 433Szemiot Stanisław, s. Antoniego 85, 126Szenauk Aleksander 459Szenborn (Schönborn) Ludwik 52, 120, 236,

384, 456Szer Eliasz 168, 170Szeremeta Szymon 106Szeremeta Wacław 281Szereszewski Jakub 413Szewczyk Jan 53, 60, 69, 83, 90Szewczyk Otokar 128, 276, 277

Szewczyk Zdzisław 217, 218Szewiernowski Jan 532Szkatuła Feliks 352, 513Szkudelski Józef 100–102, 119, 304, 308, 309Szkupińska Zofia zob. Szkupińska-Kifner ZofiaSzkupińska-Kifner Zofia 144, 152, 153, 463Szlachcic Franciszek 166, 236, 245, 261, 311,

381Szlachcic Stefan 318, 326, 330Szlachta Franciszek 258Szlęk Kazimierz 185, 190Szmeler Izydor 479Szmidt Leszek 288, 290, 292, 305Szmidt Longin T. 9Szmit Antoni 424Szmulak Jan 484Szmulowicz Jakub zob. Wojciechowski Le-

onardSzojmer Józef 415Szopa Feliks 173, 174, 180, 192Szostak Jan, s. Jana 427, 456Szostak Jan, s. Józefa 110, 111, 113Szostak Michał 128, 225Szot Stanisław 51, 78, 79, 266, 351Szota Julian 187, 188, 193Szota Zenon 203Szpacenko Daniel 469, 472Szpakowski Antoni 107Szpakowski Jan 275, 276Szpakowski Kazimierz 345, 346Szpala Roman 9Szparak Mieczysław 312, 313Szpirt Józef 413Szpunar Jan 404Sztampke Rafał 331Sztampke Ryszard 308Sztobelski Adam zob. Sztoblewski AdamSztoblewski (Sztobelski?) Adam 347Sztrajen (imię nieznane) 527Sztuka Jerzy 490Sztuka Jerzy, s. Jana 238Szuba Stanisław 155Szulc Antoni 225Szulc Franciszek 139Szulc Ignacy 370, 371Szulc Stanisław 150Szuligowski Stanisław 283, 489Szulimowski Michał 515Szułczyński Mieczysław 318

596 597

Szumacher Michał 472Szumański Stanisław 194Szumański Teodor 291–293Szumigaj Marian 305, 306Szumilas Bruno 189Szumlak Jan 346Szumlak Józef 212, 213, 215Szumlewicz Jan 295Szumski Antoni 237, 273, 358, 387Szuster Mojżesz 111Szuster Ryszard 121, 124, 126, 428, 429Szwagierczak Ryszard 122, 131, 132, 138,

197, 429, 458Szwagrzyk Krzysztof 11, 13, 62, 69Szwajkowski Stanisław 477Szwech 70, 71Szwed Edward 131, 137Szybka Józef 395Szycko Feliks 407, 421Szydłowski Stanisław 489Szyjka Ludwik 491Szyjko Ryszard 494Szyller Jan 361Szyller Kazimierz 135, 373Szymanek (imię nieznane) 348Szymanik Jan 449, 454Szymanowicz Kazimierz 64, 518, 528Szymańska Irena 168, 238, 313Szymański Bronisław 23, 66, 223Szymański Czesław 393, 394, 404Szymański Henryk 461Szymański Henryk, s. Jana 373, 424Szymański Jan 139Szymański Józef 491Szymański Kazimierz 324, 325, 329Szymański Leon 140Szymański Piotr 449Szymański Stanisław 188, 526Szymański Stefan 144, 162, 198, 199Szymański Witold 309Szymański Władysław 454, 462Szymborski Bronisław, s. Feliksa 444Szymborski Bronisław, s. Franciszka 443, 448Szymborski Ryszard 382Szymczak Adam 160Szymczak Henryk 304Szymczak Jan, s. Adama 234, 424Szymczak Jan, s. Marcina 295Szymczak Zbigniew 416

Szymczak Zdzisław 51, 80, 87Szymczuch Edward 237, 238, 248Szymczuk Konstanty 117Szymczyk Bolesław 167, 168, 172, 178, 191, 348Szymczyk Henryk 349Szymik L. (imię nieznane) 171Szymilewicz Piotr 522, 530, 531Szymkowiak Ludwik 366–368, 508Szymkowiak Stanisław 378Szymona Stanisław 181Szymoniak Edmund 198Szymonik Wacław 229, 419Szymsiak Zbigniew 203Szypulski Edmund 406, 409Szypulski Mieczysław 379Szypulski Stanisław 378Szysz Władysław 53, 97, 106, 118, 303, 304, 405Szyszka Mieczysław 298Szyszkowski Stanisław 110, 113, 515

Ścibor Jerzy 345Ścibor Tadeusz 484, 487, 493Ścierko Bolesław zob. Ściernicki BolesławŚciernicki (Ścierko) Bolesław 224Ścigała Stanisław 154Ślęzak Władysław 186Ślifierczyk Wacław 136Ślifierz Kazimierz 124, 125Śliwa Czesław 146, 149, 159Śliwa Władysław zob. Imiołek-Śliwa Włady-

sławŚliwa-Imiołek Władysław zob. Imiołek-Śliwa

WładysławŚliwiński Bolesław 240Śliwiński Władysław 447Ślusarek Witold 419Ślusarski Józef 345Ślusarz Jan 144Śmiałek Marian 302, 310Śmiałek Mieczysław 336, 337, 347, 350Śmiechowski Ignacy 284Śmiechowski Stefan 139, 140, 260, 263Śniady Stefan 302Śnieżawski Bolesław 135, 137, 141Śnieżawski Leonard 139Śnieżek Stanisław 366Śnigir Jan 66, 79Środek Wiktor 270, 277Śron Marian 223

596 597

Światło Józef (Fleischfarb Izaak) 8, 10, 17, 24, 44, 51, 53, 56, 62, 68, 72, 82, 236, 311, 426

Świątek Adam 257, 259, 263Świątek Julian 263Świątkowski Zbigniew 228Świder Marian 208, 216Świderski Kazimierz 53, 180, 183, 339, 346,

481, 485, 487Świderski Mieczysław 336, 337, 343, 350Świderski Stefan 510Świderski Wacław 295, 322, 387Świerczewski Jan 528Świerczyński Aleksander 170Świerczyński Grzegorz 439Świergała Bogusław 190Świerkot Jacek 195Świeszek Mieczysław 515Świetlak Jan 490Świetlik Antoni 529Świetlik Konrad 51, 77Święcicki Jan 53, 381, 397Święcicki Roman 439, 440, 444Święcicki Stanisław 341Świnoga Władysław 408, 409, 423, 424Świta Bronisław 268, 269Śwital Józef 245Świtulski Tadeusz 449

Tabaczyński Ryszard 429, 458Tabiś Jan 248Tabor Kazimierz 229, 408, 409, 419, 424Taboryski Michał (Mojżesz) 51, 62, 79, 84,

93–95Taksidis Nikos 65Talarski Jan 213Tarajko Jan 270, 282, 285Tarant Władysław 327Taras Jan 520, 539Tarasewicz Paweł 112, 113, 117Tarasiewicz Henryk 118, 494Tarasiewicz Włodzimierz (Władysław) 106Tarasiuk Adolf 64, 517, 523Tarasiuk Henryk 302Targielski Mieczysław 313, 318, 321, 327Targosz Zdzisław 260, 263Tarkowski Henryk 332Tarkowski Tadeusz 276Tarkowski Tadeusz, s. Jana 361Tarnowski Roch 389

Tarnowski Walenty 321Tataj Jan 51, 60, 67, 72, 79, 196, 266Tatara Franciszek 492Taube Antonina zob. Taube-Knebel AntoninaTaube-Knebel Antonina 469, 475Teich Marceli zob. Omiński MarceliTekeli Jan 472Tekliński Mieczysław 439, 440Teleucki Antoni 526Tenenbaum Szymon Ela zob. Kalecki EdwardTeodorczyk Franciszek 376, 379Teodorczyk Stanisław 308Terkowski Jan 200Terlecki Bolesław 325Terzyk Franciszek 360, 372Teter Włodzimierz 210, 212Tewel Julian 72Tęcza Stanisław 392Tichoniuk Włodzimierz zob. Tychoniuk (Ti-

choniuk) WłodzimierzTkaczow Józef 391Tkaczyk Ryszard 495Tobiasz (imię nieznane) 68Tobiasz Czesław 324, 517Toczkowski Edmund 416Tokaj Jan 307Tokarz Stanisław 220Toma Wacław 271Tomaka Wincenty 329Tomala Andrzej 209, 214Tomalak Czesław 195Tomaszek Stanisław 253, 259Tomaszewski Edward 436Tomaszewski Henryk 306, 307Tomaszewski Jan 135Tomaszewski Karol 145Tomaszewski Kazimierz 150Tomaszkiewicz Bronisław 159, 306, 486, 488Tomaszuk Wiktor zob. Matkowski TymoteuszTomczak Jan 528Tomczak Stefan 98, 101, 115Tomczak Zdzisław 307Tomczyk Jerzy 103Tondowski Zenon 487Topolski Adam 514Topolski Czesław 507, 512, 513Topolski Marian 502Topor Stanisław zob. Topór StanisławTopór (Topor) Stanisław 259, 260

598 599

Torańska Teresa 12, 56Torbus Jan 168, 181, 497Tosza Jan 294, 303Trachimowicz Bronisław zob. Trochimowicz

BronisławTracz (imię nieznane) 347Tracz Czesław 182, 183, 187Tracz Edward 84, 91Tracz Stanisław 253, 265Traczyk Władysław 323, 326Trams Ignacy 68, 448Trela Czesław 214, 217Trepa Eugeniusz 237Trochimowicz (Trachimowicz?) Bronisław 66,

88, 90, 142, 426, 467Trojanowski Henryk 485Trokało Stanisław 257, 260, 265Troszczyński Józef 81, 534Truchan Marian 223, 225, 318Truska L. 50Truskawski (Trzuskowski) Henryk 227Truszkowski Józef 118Trybus Antoni 316, 500Trybus (Trybuś) Tadeusz 259, 260, 265Trybuś Tadeusz zob. Trybus TadeuszTrzaska Jan 469, 485, 491Trzcianka Aleksander 536, 538Trzciński Henryk 314, 335, 497, 499Trzciński Władysław 86Trzebuniak Stanisław 135, 136Trześniewski Edward 363Trzęsimiech Wanda 173, 176, 177Trzuskowski Henryk zob. Truskawski Hen-

rykTrzybiński Adam 475Tuczyński Bolesław 237, 253Tudor Piotr 265, 393, 403Turczynski Kazimierz 516Turek Jan 481Turek Józef 474Turek Ludwik 392, 394Turek Mojżesz 109Turek Tadeusz 393, 400Turkiewicz Mikołaj 316, 386, 387Turlej Stefan 311, 457, 471, 473, 483, 489, 513Turlejska Maria 9Turowski Józef 161, 164Turski Jerzy 437Turzański Jan 480

Tusznicki Józef 261, 264Tuźnik Eugeniusz 14Twardochleb Władysław 382, 388Tworek Jan 392, 404Tychoniuk (Tichoniuk) Włodzimierz 271, 313,

315Tychoniuk Włodzimierz zob. Tychoniuk (Ti-

choniuk) WłodzimierzTylimoniuk Adam 230, 231, 279, 283, 287Tyll Jan 455Tylutki Józef 508, 510Tymiński (Kuchta) Józef 51, 72, 81Tymiński Józef zob. Tymiński (Kuchta) JózefTymorek Stefan 451Tyranowski Andrzej 364, 366, 367, 379, 510Tyranowski Franciszek 365

Ujazdowski Jan zob. Kałła JanUlborski Marian 328Ulewicz Kazimierz 167, 176Uliasz Jan 159Umer Adam zob. Humer AdamUniszewski Zdzisław 12Urban Antoni 375Urbanek Tadeusz 522Urbaniak Edward 299Urbaniak Leon 306Urbanik Marian 249Urbański Ryszard 434Urbański Tadeusz 428, 450, 452–454„Uskok” zob. Broński ZdzisławUszyński Marian 153, 154, 321Uścinowski Mieczysław 220, 224

Vortrefflich Salomon zob. Fortretlich Salo-mon

W. (nazwisko nieznane) Tadeusz 521Wach Michał 267, 273Wachełko Tadeusz 181, 344Wachowiak Leon 472Wachowicz Henryk 51, 77Wadowiec Julian 484Wagneris Jan 483Wahełko Tadeusz 401Wajnberg Eliasz zob. Wróbel MarianWajntraub Leon zob. Winiawski LeonWajntraub Saul zob. Wajntraub Saul (Sta-

nisław)

598 599

Wajntraub Saul (Stanisław) 64, 143, 147, 521, 533

Wajs Jadwiga 435, 464Wajsman Michał (Mojżesz) 482Walczak Andrzej 507, 509, 511Walczak Eugenia 413Walczak Kazimierz 291Walczak Stefan 346Walczyk Jan 218, 219Walczyk Mieczysław 219Walczyk Piotr 259Walczyk Stanisław 268, 271, 356, 370, 509Walendzik Jerzy 227Walentynowicz Mieczysław 368Walęga Walenty 535, 536Walichnowski Feliks 319, 320Walichnowski Tadeusz 9, 10Waligóra Władysław 258Waluszkiewicz Karol 239, 241Wałach (Zdzich-Wałach) Stanisław 9, 196, 197,

239, 245, 254, 257, 259Wałach Stanisław zob. Wałach (Zdzich-Wa-

łach) StanisławWańczyk Marian 368, 510Warchoł Józef 398Warchoł Walenty 531Wareluk Aleksander 119Wargin-Słomiński Józef 81, 166Warman Kamil 51, 90Warszawa Wacław 382Warszawski Michał 459Wartak Henryk 160Warzocha Stanisław 396, 402, 404Wasiak Zbigniew 289, 293Wasiewicz Edward 274Wasik Henryk zob. Wąsik HenrykWasilewski (imię nieznane) 522Wasilewski Eugeniusz 537Wasilewski Teodor 439, 440, 442, 443Wasiluk Jan 103, 115Wasowski Ryszard 419Waśko Stanisław 341, 390Wawroński Daniel 303, 308Wawrow Jan 355Wawrowski Stanisław 314Wawryniuk Borys 100Wawrzeniuk Jan 98, 101, 104, 387, 433Wawrzonek Antoni 362Wawrzonek Antoni, s. Wawrzyńca 277, 282

Wawrzyniak Leon 508Wawrzyniak Mieczysław 277Wawrzyniak Mieczysław, s. Stefana 362, 504Wągrodzki Eugeniusz 452Wąsik (Wasik) Henryk 265, 495Wątorek Władysław 142, 467, 468Wątroba Henryk 234, 235Wegiera Stanisław 124, 147, 148, 154, 155, 241Wegner Zygmunt, s. Bernarda 373Wegner Zygmunt, s. Bolesława 507Wegneris Jan 485Wein Adam (Abraham) 352Weinert Wacław 366, 372, 506, 511Weis Jerzy 167Wekselberg Józef 470Wendrowski Henryk 92, 116Werblan Andrzej 13Werfel Władysław 492, 493, 512Weryszko Józef 486, 487Weselak Paweł 398Wesołek Czesław 355, 385, 407, 408, 410Wesołek Mieczysław 379Wesołowska Czesława 105Wesołowski Józef 291, 293Wesołowski Kazimierz 220, 230Wesołowski Leon 301Wesołowski Mieczysław 370, 377Wędrychowicz Zdzisław 440, 453Wędzicki Henryk 392Węglarski Stefan 417, 484Węgliński (Morozow) Wiktor 285Węgrzynowski Michał 53Wiączek Jan 517Wicher Stanisław 372Wichniarek Edmund 354, 356Wichuła Antoni 451Wiciński Ryszard 526Wiecheć Bolesław 192Wiecheć Mieczysław 363Wiecheć Mieczysław, s. Antoniego 277Wiechetek Konstanty 443, 450, 455Wiechnik Jan 281, 419Wieczorek Czesław 276Wieczorek Czesław, s. Józefa 361, 503Wieczorek Edward 519, 532Wieczorek Jan 337Wieczorek Marian 325, 327, 328Wieczorek Stanisław 305Wieczorkowski Adam 446

600 601

Wielebiński Zygmunt 506Wielgoszewski Zygmunt 407, 408Wielgus Zygmunt 202, 203Wieprzewski Edmund 53, 112, 115, 343, 488,

493Wieprzowski Edward 343Wierbłowska Hanna z d. Fagot 51, 73, 84,

85Wiercigroch Alojzy zob. Wierczyński AlojzyWierczyński (Wiercigroch) Alojzy 173Wieremiejczyk Mikołaj 156Wiernek Stefan 238, 240, 244, 247Wiernicki Wacław 354, 508Wierzbicki Jan 280Wierzbicki Jerzy 440, 441, 451Wierzbicki Mieczysław zob. Zabawski JanWierzbowski Zygmunt 327, 328Wieselberg Jakub zob. Wisenberg JakubWieszaczewski Wacław 155Wieszaczewski Wacław, s. Ignacego 131, 133,

136, 391, 401Wietecki Adam 407Wietrzny Józef 458Więckowski Henryk 100, 147, 291, 293, 303,

309Więckowski Karol 51, 80, 83, 93Więcławek Franciszek 240Wika Alojzy 120, 121Wika Kazimierz 518Wikieł Ireneusz 264, 356Wikliński Zygmunt 193, 195Wilczek Kazimierz 302, 310Wilczek Ryszard 233, 234Wilczewski Jan 303, 308, 328Wilf Iser 479Wilim Leonard 221, 222, 232Wiliński Jerzy 289Wilk Antoni 263, 264Wilk Franciszek 392, 397, 402Wilk Jan 189, 376, 379Wilk Józef 398Wilk Ludwik 383Wilk Roman 322, 331Wilk S. (imię nieznane) 143Wilk Stefan 120, 121Winiarski Ignacy 238Winiawski (Wajntraub) Leon 169, 171, 183Winkowski Zbigniew 482, 484Wiórkowski Stanisław 444

Wiórkowski Stanisław, s. Wincentego 257, 357, 358

Wipijewski Józef 131Wisenberg (Wieselberg?) Jakub 178Wisiński Feliks 524, 533Wiśniewski Edmund 371, 372Wiśniewski Izydor 313, 314, 317Wiśniewski Jan 228, 230, 231Wiśniewski Jerzy 53, 323, 331Wiśniewski Józef 313, 429Wiśniewski Ludwik 155Wiśniewski Mieczysław 174, 317, 387Wiśniewski Stanisław, s. Aleksandra 420, 421Wiśniewski Stanisław, s. Józefa 531, 532Wiśniewski Stanisław, s. Stanisława 122, 400,

401Wiśniewski Tadeusz, s. Kazimierza 457Wiśniewski Tadeusz (Biełozierow Aleksiej),

s. Anisima 383, 395Wiśniewski Tomasz 381Wiśniewski Władysław 532Wiśniewski Zenon 408Wiśniowski Władysław 265Witas Marian 488, 495Witaszyk Bronisław 377Witczak Józef 511Witczak Tadeusz 292, 299Witczak Witold 228, 230Witek Edward 178Witek Kazimierz 386, 387Witek Stefan 489, 490Witek Władysław 383, 403Witko Bolesław 412Witkowicz Zenon 180, 240, 242, 259Witkowski Aleksander 436Witkowski Bolesław 410Witkowski Henryk 186Witkowski Julian 191Witkowski Stanisław (Eimerl Samuel) 480Witkowski Stefan 427–429, 458Witosławski Henryk 229, 233Witosławski Henryk 420Witwicki Bronisław 273Wlekliński Jan 356, 375, 499, 510, 513Wlizło Czesław 287Włodarczyk Bolesław 419Włodarczyk Franciszek 323, 331Włodarczyk Henryk 525Włodarski Franciszek 384, 386, 396, 400

600 601

Włodarski Remigiusz 329, 334Włodarski Zygmunt 423Wnęk Henryk 393, 398, 403Wnuk Jan 200, 202Wodniak Stanisław zob. Wodnicki StanisławWodnicki (Wodniak) Stanisław 538Wodzicki Leon 451, 453Wodziński Piotr 109, 278Wojarski (Nowarski) Stanisław 183Wojciechowski Bernard 411Wojciechowski Franciszek 438Wojciechowski Henryk 498, 499, 514Wojciechowski Jan 345Wojciechowski Józef 83, 94Wojciechowski Józef, s. Franciszka 437Wojciechowski Józef, s. Jana 481–483, 485,

491, 495Wojciechowski Leonard (Szmulowicz Jakub)

295, 296Wojciechowski Roman 443Wojcieszak Bronisław 377, 378Wojcieszak Jan 417Wojcieszak Kazimierz 232Wojciusz Wincenty 87, 269, 283Wojdała Tadeusz 209Wojdas Eugeniusz 180Wojeński Wiktor 53, 85, 91, 99Wojnar Antoni 242Wojnicz Bolesław 162, 329Wojstarowicz Sylwester (Silberg Adolf) 239Wojtal Stefan 210, 217, 504Wojtala Marian 430Wojtalik Aleksander 518Wojtanowicz Zbigniew 390Wojtas Ferdynand 527Wojtas Hipolit 284, 286Wojtas Jan 152Wojtasik Wacław 339Wojtasiuk Władysław 279Wojtasow Ludwik 62Wojtczak Kazimierz 157Wojtecki Franciszek 525–527, 529Wojtera Tadeusz 361, 377Wojtkowiak Stanisław 366Wojtkowski Henryk 193, 343, 344Wojtowicz Wacław 440Wojtulewski Janusz 113Wojtusik Julian 51, 53, 388, 392, 399, 497Wojtyniak Tadeusz 512

Wolanin Regina zob. Smolarek ReginaWolanin Stefan 352, 456Wolański Stanisław 79, 82Wolfgang Lea zob. Bilska LeokadiaWoliński Makary 145–147Woliński Władysław 280, 283, 286Wolisz Ignacy 472, 475Wolniakowski Stefan 379Wolniarczyk Czesław 530Wolnicki Józef 496, 514Wolniczek Stanisław 167, 168Wolniczek Stanisław, s. Wincentego 197, 198,

218Wolnik Stefan 410Wolny Mieczysław 100, 103, 104, 114Wolski Aleksander (Dyszko Aleksander Sa-

lomon) 80Wolski Roman 366Wolski Waldemar 9Wolski Witold 178Wołczak Stefan 435, 464Wołkow Jan 143, 145, 269, 426, 427Wołkow Paweł 275Wołkowicz Henryk 357, 358Wołkowski Rudolf 464Wołodko Janusz 103, 243, 272Wołos Tadeusz 123, 132, 137Wołoszyn Edward 238, 469Wołoszyn Marian 279, 280Wołowski Marian 343Wołyński Edmund 228Worobiec Jerzy 176, 177Woronowicz Halina 98Woronowski Henryk 229Woroszylski Mikołaj 363Wosińska (Pryma) Helena 290, 294Wosiński Tadeusz 95Wosiński Tadeusz, s. Kazimierza 290, 428,

457Woskowski Jan 420Wosz Józef 492Woszczyński Roman 322Woszkowski Zygmunt 311Woźniak Adam 217, 218, 285Woźniak Aleksander 167Woźniak Bolesław 370, 374Woźniak Edward 507Woźniak Edward, s. Franciszka 283Woźniak Florian 374

602 603

Woźniak Jerzy 14Woźniak Kazimierz 423Woźniak Leon 125, 126Woźniak Piotr 10Woźniak Władysław 153Woźniak Zbigniew 153Woźnica Alicja 167Woźnica Jan 373Woźnica Stanisław 472Woźnicki Józef 138Woźnicki Tadeusz 439Woźnicki Władysław 121, 136, 406, 420Woźniczka Władysław 284Woźniczka Zygmunt 13Wójciak Juliusz 352Wójcicki Kazimierz 458Wójcik Jan 267, 270, 278, 518, 523, 528Wójcik (Oycyk) Karol 364, 367, 368, 370Wójcik Przemysław 12Wójcik Stanisław 192Wójcik Stanisław, s. Franciszka 139, 140Wójcik Wacław 196, 211Wójcik Wojciech 341Wójcik Zygmunt 218Wójtowicz Marian 281, 284Wrocławski Antoni 212, 214Wrocławski Zdzisław 224Wrona Henryk 186Wroniewski Mieczysław 214Wroński Józef 158Wroński Wacław 444Wróbel Marian (Wajnberg Eliasz) 190Wróblewska Eugenia 197, 267, 382, 389Wróblewski (imię nieznane) 529Wróblewski Adam 26Wróblewski Bolesław 526Wróblewski Borys (Bronisław) 53, 69, 196,

266, 267, 283Wróblewski Henryk 327Wróblewski Józef 520, 523Wróblewski Ryszard 432, 461, 462Wrzesiński Tadeusz 437Wrzoński Józef 320, 503Wtorek Piotr 287, 424, 499Wtykło Stanisław 272, 450Wyczechowski Tadeusz 537Wygonowski Marian 228, 230Wypchał Stefan 181Wypij Jerzy 129, 408, 409

Wyporski Karol 332, 440, 441Wypych Józef 225Wyrębkiewicz Władysław 221, 222, 225, 412Wyrzykowski Marian 526Wysocki Adam 232, 233Wysocki (Altajn) Roman 458, 459, 469Wysoczyński Mieczysław 132, 138Wyszyński Jerzy 430, 459Wyszyński Stefan 10Wziątek Edmund 51, 171, 173, 468

Zabawa Zdzisław 439, 442Zabawa Zdzisław, s. Konstantego 269, 429, 458Zabawski Jan (Paryn Jan, Wierzbicki Mie-

czysław) „Czesław”, „Franek” 50, 51, 60, 64, 82, 84, 85, 93, 94, 467

Zabłocki Stanisław 533Zabłocki Władysław 109Zacharewicz Włodzimierz 51, 66, 85, 467Zadunajski Eugeniusz 389Zadworny Jan 526Zagórski Aleksander 480Zagórski Jan, s. Piotra 443, 450, 455Zagórski Stanisław 371, 506, 516, 518, 527Zagrabski Franciszek 127Zagrabski Jan 127Zagrodnik Edward 400, 491Zajadacz Teofil 346Zając Czesław 536Zając Edward 182Zając Wacław 123, 268, 269, 283, 406, 407,

409, 419, 420Zając Zygmunt 228, 233Zajączkowski Zygmunt 482Zajchowski Eugeniusz 442Zajda Kazimierz 430Zajda Wiesław 101, 110, 115Zajdler Władysław 125Zakiewicz Stanisław 333Zaklicki (imię nieznane) 147Zaklicki Lucjan 312, 313Zakrocki Wincenty 143, 174, 338Zakrojczyk Leon 150Zakrzewski Zdzisław 406, 412Zaks Ludwik 299, 300Zalasa Bolesław 312Zalcman Majer zob. Solecki MarekZalejski Jan 206Zalesskij K.A. 54

602 603

Zalewski Adolf 453Zalewski Franciszek 120, 137, 138, 266, 351Zalewski Longin 507Zalewski Ryszard, s. Juliana 293, 299Zalewski Ryszard, s. Wincentego 159, 163–165Zalewski Stanisław 455Zalewski Władysław 430, 440Zalewski Zdzisław 309Załuski Wasyl (Wacław) 393, 398–400Zambrzycki Henryk 449, 454Zamorski Dominik 155Zamorski (Mor) Henryk 53, 74, 237, 256, 395Zapałowski Józef 53, 383, 400, 403Zaperty Stanisław 439–441, 445, 446, 451Zapiec Franciszek 519, 522Zapiec Kazimierz 131, 137Zapłacki Zenon 221Zapora-Kowalski Władysław 208Zaprzalski Roman 514Zaremba Antoni 53, 313, 319, 382, 389, 400,

403Zaremba Józef 285Zaremba Leonard 455Zaremba Mieczysław zob. Zaremba (Zarę-

ba) MieczysławZaremba (Zaręba) Mieczysław 200, 202, 231,

233, 423, 445, 447Zaremba Romuald 301Zarembiuk Antoni 53, 65, 268, 272, 433Zaręba Mieczysław zob. Zaremba (Zaręba)

MieczysławZarzecki Antoni 300Zarzycki Józef 310Zarzycki Kazimierz 242, 243Zasiadczuk Jan 516, 531Zasztoft Stanisław 53, 85, 86, 118, 167Zator-Przytocki Józef 14Zatorski Zygmunt 353Zawadzki Czesław 183Zawadzki Feliks, s. Franciszka 284, 386Zawadzki Feliks, s. Jana 201Zawadzki Jan 221, 223, 228, 229, 233Zawadzki Stanisław 193Zawadzki Władysław 536Zawistowski Feliks 149, 160Zawiślak Henryk 297Zawiślak Kazimierz 396, 403Zawiślak Ludwik 254Zawiślan Mieczysław 486, 492

Zazulak Józef 481Zbęk J. (imię nieznane) 496Zborowski Kazimierz 184Zborowski Kazimierz 522Zborowski Kazimierz, s. Dawida 201Zborowski Marian 186Zbrojkiewicz Władysław 482, 490Zbróg Stanisław 205Zbytniewski Franciszek 502Zdankiewicz Stanisław 374, 378Zdanko Józef 418Zdrazil Wilhelm 537Zdrojewski Walerian 125, 243Zdrojowy Florian 476Zdunek Czesław 533Zdybała T. 49Zdzich-Wałach Stanisław zob. Wałach (Zdzich-

-Wałach) StanisławZelek Antoni 174, 175Zeler Władysław 379, 380, 499, 506, 509Zelkowicz Jakub (Jankiel Dawid) 274Zelwiański Ryszard 428, 458Zezyk Bolesław 482Zgódka Bolesław 443Ziajka Stefan 265, 345Ziarkowski Mieczysław 172Zielazek Czesław 364, 379, 380Zieliński Eugeniusz 529, 532, 533Zieliński Henryk 536Zieliński Ireneusz 459Zieliński Jan, s. Franciszka 461Zieliński Jan, s. Władysława 419, 424Zieliński Józef 131, 521, 525Zieliński Lucjan 176Zieliński Michał 445Zieliński Stanisław 446Ziemichód Wacław 276Ziemliński Jan 195, 350Ziemnicki Jan 125Zilberfaden (Zylberfaden?) Beniamin 168Zimerman Alfred 411, 413Zimerman Marcela 413Zimnicki Jan 150Zimnicki Szymon (Izydor Izrael) 358, 498, 500Zimnowłocki Józef 233Ziółek Wacław 199, 213Ziółkiewicz Tadeusz 363Ziółkowski Jan 128Ziółkowski Tadeusz 486, 497, 511, 512, 514

604

Zlasko Józef 417Złotkowski Stefan 168Złotkowski Stefan (Srul), s. Chaima 268, 353Złotogórski Wacław 163, 232, 418, 423Znojek Bronisław 293, 295, 499Zoła Władysław 539Zubel Jan 224Zugaj Jan 525Zwierchanowski Włodzimierz 51, 53, 58, 66,

83, 381, 405, 406Zwierzchowski Antoni 291, 303, 307Zwierzchowski Tadeusz 133, 135Zwolański Stanisław 368, 369Zwoliński Ignacy (Zynger Icek) 169Zychaluk Jan zob. Żychaluk JanZygmunt Eugeniusz 169, 171Zygmunt Stanisław 394, 400Zyl Jerzy 168Zylberfaden Beniamin zob. Zilberfaden Be-

niaminZylberg Izrael zob. Górecki PawełZynger Icek zob. Zwoliński Ignacy

Żaba Władysław 302Żabicki Franciszek 303Żak Adam 512Żakiewicz Stanisław 304Żakiewicz Stanisław 107, 108Żaryn Jan 14Żbikowski Eugeniusz 132, 135Żbikowski Kazimierz 132, 140Żebrowski Leszek 13, 62Żebrun Aleksander 282, 285, 286Żelazko Jan 429, 445, 458Żelazko Witold 288Żelezny Józef 379

Żenczykowski Tadeusz 10, 12, 51Żerko Zygmunt 378Żmijewski Erazm 143, 144, 149, 151, 165Żmijewski Henryk 51, 92, 142, 187, 350Żmuda Józef 494Żmuda Józef, s. Wawrzyńca 505Żmudziński Jerzy 332Żochowski Stanisław 62Żółtogórski (Goldberg) Emil 451, 470Żółtogórski Emil zob. Żółtogórski (Gold-

berg) EmilŻuchowski Franciszek 361Żuchowski Józef 416Żugaj Jan 400Żuk Anatol 315, 417, 418Żukowski Konstanty 471, 473Żukowski Michał 119, 420–422Żurański Jerzy 459, 460Żurawicz Zygmunt 125Żurawiński Zygmunt 461Żurek Jacek 14Żurek Władysław 452Żurek Władysław, s. Jana 419, 422Żurek Władysław, s. Walentego 222, 230, 233Żychaluk (Zychaluk, Żyhaluk) Jan 124, 267,

352Żychowicz Mieczysław 423Żydzik Stanisław 98, 244, 288, 304, 305, 335,

474Żygadło Mieczysław 521Żyhaluk (Zychaluk) Jan zob. Żychaluk JanŻyła Edward 112, 119Żyła Władysław 256, 257Żyłka Józef 346Żyłka Stanisław 395, 400, 401Żymierski Michał „Rola” 8, 23

Documents

APARAT BEZPIECZEŃSTWA W POLSCE Kadra kierowniczaipn.gov.pl/ftp/pdf/Aparat_kadra_kier_tom I.pdf · przez wiele lat wyznaczały kanon dozwolonego przez władze spojrzenia na początki