Anatomi & Fisiologi

Dibentangkan oleh:

Abdul rahim agus

PJM3106

DefinisiAnatomi dan

Fisiologi

Anatomi dan fisiologi

Definisi Anatomi Anatomi berasal daripada perkataan Greek

yang bermaksud “memotong atau

membelah anggota badan”.

Anatomi ialah bidang sains yang berkaitan

dengan struktur tubuh manusia. Anatomi

juga dikenali sebagai morfologi atau sains

bentuk.

Konsep Asas

Anatomi merangkumi bebarpa subdisiplin

seperti anatomi kasar dan mikroskopik.

“Anatomi kasar” mengkaji struktur

tubuh yang dapat dilihat dengan mata

kasar. Cth: paru-paru, otot, dsb.

“Anatomi mikroskopik” (histologi) ialah

kajian tisu dengan bantuan mikroskop.

Anatomi kasar terbahagi kepada:

Konsep Asas

1) Anatomi kawasan (regional)

Semua struktur badan dalam bahagian atau kawasan

tubuh yang dikaji secara berkumpulan. Sebagai

contoh, anatomi bahagian abdomen atau kepala.

2) Anatomi bersistem (systemic)

Semua organ yang mempunyai fungsi yang ada

kaitan antara satu sama lain akan dikaji secara

bersama. Pendekatan anatomi bersistem ini sesuai

bagi melihat hubungkait antara struktur dan

fungsinya.

Konsep Asas

3) Anatomi permukaan (surface)

Kajian ini melibatkan struktur –

struktur tubuh yang dapat dilihat dan

dirasa pada permukaan tubuh.

Konsep Asas

Definisi Fisiologi

Anatomi berkait rapat dengan fisiologi

iaitu disiplin yang mengkaji fungsi

struktur tubuh badan. Sebagai contoh,

tulang-tulang kaki yang panjang dan

tebal seperti femur, tibia dan fibula

dapat menyokong berat badan kita.

Konsep Asas

Sistem Tubuh Badan

Sistem Tubuh Badan

Sistem Tubuh Badan

Sistem Integumentari

Komponen utama

Fungsi

KulitRambutKukuKelenjar peluh

• Melindungi dan mengelakkan kecerdaan pada tisu-tisu dalaman.

• Pembalut luar tubuh• Sintesis vitamin D• Peka kepada rangsangan

sakit, sejuk, panas, tekanan dan sentuhan.

• Mengkumuhkan air, asid urik dan lebihan garam mineral.

Sistem Tubuh Badan

Sistem Tubuh Badan

Struktur kulit

Struktur kuku

Sistem Tubuh Badan

Sistem Rangka

Komponen utama

Fungsi

Tulang rangkaKartilejLigamen sendi

• Memberi dan mengekalkan bentuk badan

• Menyokong berat badan• Melindungi organ-organ

dalaman.• Tuas untuk pegerakan badan• Lokasi pembentukan sel

darah merah dan putih serta platelet dalam sum-sum tulang.

• Lokasi pelekatan tulang.

Sistem Tubuh Badan

Sistem Rangka

Sistem Tubuh Badan

Sistem Otot

Komponen utama

Fungsi

Otot rangka • Menghasilkan lokomotor• Mengekalkan postur badan• Menghasilkan haba melalui

aktiviti sel di dalam otot• Mempamerkan ekspresi

muka• Menstabilkan sendi.

Sistem Tubuh Badan

Sistem Otot

Sistem Tubuh Badan

Sistem Saraf

Komponen utama

Fungsi

OtakSaraf tunjangSaraf periferiReseptor

• Sistem kawalan tindak balas pantas badan

• Mengesan, menerima dan bergerak balas terhadap rangsangan yang diterima.

• Menyimpan maklumat.

Sistem Tubuh Badan

Sistem Saraf

Sistem Tubuh Badan

Komponen utama

Fungsi

Kelenjar:- Tiroid- Pituitari- Adrenal- Pankreas

• Kelenjar merembeskan hormon untuk menyelaraskan dan mengawal atur proses fungsi tubuh seperti pertumbuhan, reproduktif dan metabolisma.

• Mengubahsuai aktiviti sistem organ-organ yang lain dengan bertindsak balas secara perlahan terhadap struktur atau persekitaran.

Sistem Endokrin

Sistem Tubuh Badan

Sistem Saraf

Sistem Tubuh Badan

Komponen utama

Fungsi

JantungDarahSalur darah

• Jantung mengepam darah• Darah merupakan

pengangkutan utama badan dengan membawa hormon, nutrien dan oksigen ke seluruh badan serta bahan kumuh seperti karbon dioksida ke sistem respiratori

• Salur darah menyerap oksigen dari paru-paru ke jantung secara resapan

Sistem Kardiovaskular

Sistem Tubuh Badan

Sistem Tubuh Badan

Komponen utama

Fungsi

Nodus limfaPembuluh limfatikDuktus torasikTimus

• Rumah kepada sel darah putih yang menjadi sistem pertahanan badan

• Menghasilkan limfosit• Mengangkut bahan kumuh

dari tisu ke sistem darah untuk diuraikan oleh hati.

Sistem Limfatik

Sistem Tubuh Badan

Sistem Tubuh Badan

Komponen utama

Fungsi

Rongga hidungFarinksLarinksBronkiolParu-paru

• Membekalkan oksigen ke dalam darah danmengkumuhkan karbon dioksida

• Pertukaran gas oksigen dan karbon dioksida antara paru-paru

• Mengekalkan keadaan dan persekitaran dalaman tubuh yang stabil (homeostasis)

Sistem Respiratori

Sistem Tubuh Badan

Sistem Tubuh Badan

Komponen utama

Fungsi

Rongga mulutEsofagusPerutUsus besarUsus kecilRektumIleumHati

• Memecahkan makanan kepada unit-unit kecil yang boleh diserap oleh darah

• Makanan yang tidak dicernakan dikumuhkan dalam bentuk najis

Sistem Pencernaan

Sistem Tubuh Badan

Sistem Tubuh Badan

Komponen utama

Fungsi

GinjalPundi kencingUreter Uretra

• Menyingkirkan bahan kumuh nitrogen dari badan

• Mengawal air dan eletrolit• Mengawal keseimbangan

asid-bes dalam darah

Sistem Urinari

Sistem Tubuh Badan

Sistem Tubuh Badan

Komponen utama

Fungsi

TestisPenisPundi postatSkrotumVasikel semen

• Menghasilkan zuriat• Testis menghasilkan sperma

dan hormon seks lelaki• Duktus dan kelenjar

membantu menyalurkan sperma ke trek reproduktif wanita.

Sistem Reproduktif (lelaki)

Sistem Tubuh Badan

Sistem Tubuh Badan

Komponen utama

Fungsi

OvariTiub fallopioUterusVagina

• Ovari menghasilkan telur dan hormon seks wanita

• Uterus merupakan lokasi persenyawaan antara sperma dan ovum dalam perkembangan janin semasa kehamilan

Sistem Reproduktif (wanita)

Sistem Tubuh Badan

Peringkat Kimia, Selular dan Tisu

Organisma

Peringkat

Kimia ialah bidang sains yang mengkaji jasad

yang kecil serta interaksinya.

Bidang ini adalah penting kerana setiap unit

jasad adalah terdiri daripada bahan kimia.

Contohnya, air adalah dibentuk melalui

penggabungan satu ato oksigen dan dua atom

hydrogen. Garam masak pula adalah daripada

natrium dan klorin

Pengenalan

Pengenalan

Peringkat Kimia

Atom

Unsur (elemen)

Kompaun

(sebatian)

Molekul

Elektrolit

Karbohidrat

Lipid

Protein

Peringkat Kimia

Kimia Utama Dalam Badan

Atom adalah satu struktur yang asas untuk

membina sesuatu bahan kimia.

Setiap atom mempunyai elektron bercas negatif,

proton bercas positif dan neutron yang neutral.

Atom boleh dibezakan antara satu sama lain

dengan bilangan subatomnya iaitu elektron,

proton dan neutron yang terkandung dalam

suatu atom.

Peringkat Kimia

Atom

Peringkat Kimia

Atom Hidrogen Atom Hellum

Bilangan proton sentiasa diimbangi dengan

bilangan elektron yang sama supaya

sesuatu atom adalah sentiasa bercas

neutral (tidak bercas).

Dalam tindak balas kimia, sesuatu atom

boleh kehilangan proton ataupun elektron

dan seterusnya menjadi atom yang bercas

positif atau negatif.

Peringkat Kimia

Peringkat Kimia

Unsur (elemen) Unsur pula merujuk kepada jenis atom iaitu nama

bagi sesuatu atom.

Unsur-unsur kimia telah diatur ke dalam jadual

berkala mengikut sistem elektron dan petalanya.

Hasilnya, atom-atom yang berlainan jenis

mempunyai nama yang unik seperti hidrogen,

oksigen, bromin, nitrogen dsb.

Unsur-unsur hendaklah selalu dalam keadaan yang

neutral kerana unsur yang bercas akan

mengelirukan.

Peringkat Kimia

Peringkat Kimia

Sebatian ialah satu kumpulan unsur yang

digabungkan secara ionik apabila satu unsur

kehilangan elektron (bercas positif) dan satu

lagi menerima elektron (bercas negatif).

Contoh sebatian ialah seperti NaCI, KNO3,

Fe(NO3)2 dan sebagainya.

Sebatian berperanan membekalkan elektrolit

(cecair yang bercas) untuk mengimbangi caj-caj

dalam cecair badan.

Kompaun (sebatian)

Peringkat Kimia

Sebatian Natrium Klorida

Peringkat Kimia

Dalam air, molekul tidak terlarut dan tidak

membentuk ion kerana sifat kimia adalah

berlainan dengan air (air merupakan

molekul yang berkutub).

Molekul boleh wujud dalam cecair apabila ia

dileburkan atupun larut dalam pelarut

organik yang bersifat kovalen.

Contoh molekul adalah seperti CCl4, O2,

Cl2, H2 dsb.

Molekul

Peringkat Kimia

Molekul Hemoglobin

Peringkat Kimia

Ion yang terhasil apabila sesuatu campuran

terlarut dalam air akan membentuk

elektrolit yang berupaya membawa elektrik.

Dalam biokimia, elektrolit dalam cecair

badan berfungsi untuk memekatkan /

mencairkan kandungan cecair badan.

Elektrolit

Kehadiran ion yang tinggi akan

memekatkan cecair dan seterusnya

mengawal tekanannya seperti dalam darah.

Ion-ion dalam elektrolit juga penting dalam

menolong proses- proses lain seperti

penghadaman yang memerlukan faktor

sampingan dan sebagainya.

Individu yang muntah dan cirit-birit

berlebihan boleh mengakibatkan kehilangan

ion yang berlebihan dan badan akan

menjadi lemah.

Peringkat Kimia

Peringkat Kimia

Elektrolit

Larutan Elektrolit

Peringkat Kimia

Ia adalah sejenis makanan organik yang

larut dalam pelarut organik kerana

kehadiran banyak ikatan kovalen antara

unsur-unsur C, H, dan O.

Dalam perkataan harian, karbohidrat adalah

gula. Namun, dalam istilah biokimia,

karbohidrat adalah sukrosa, maltosa,

glukosa, fruktosa dsb.

Karbohidrat

Kesemua gula ini akan dicernakan dalam

sistem pencernaan supaya menjadi unit

yang lebih kecil iaitu glokosa untuk diserap

oleh sel.

Kekurangan glukosa dalam darah bermakna

seseorang tidak mempunyai tenaga yang

mencukupi untuk meneruskan proses dalam

badan.

Kesannya, individu tersebut akan pitam dan

pengsan.

Nasi, roti, dan gandum merupakan sumber

karbohidrat yang utama.

Peringkat Kimia

Peringkat Kimia

Karbohidrat

Sistem Pencernaan

Lipid adalah lemak yang diperlukan untuk

melindungi badan kita.

Ia berfungsi sebagai penebat bawah kulit

untuk melindungi badan daripada kesejukan.

Ia juga bertindak sebagai minyak pelincir

untuk mengelakkan geseran antara organ

semasa bergerak.

Lipid juga merupakan komponen yang

penting dalam membentuk sel membran.

Lipid

Peringkat Kimia

Peringkat Kimia

Peringkat Kimia

Protein adalah sumber yang penting dalam

membina otot-otot badan.

Ia adalah unsur yang penting semasa

pertumbuhan dari peringkat kanak-kanak

ke dewasa.

Protein biasanya diambil dari daging-daging

seperti ayam, lembu, ikan, soya dsb.

Protein

Peringkat Kimia

Peringkat Selular

Sistem Sel Sebagai Unit Asas Hidup

Sel adalah unit yang paling asas untuk

kesemua benda hidup kerana ia mempu

menjalankan semua proses hidup seperti

bernafas, berkumuh, makan, bertumbuh dan

membiak.

Dalam biologi, sel dibezakan sebagai sel

haiwan dan sel tumbuhan.

Perbezaan utama antara kedua-dua sel

tersebut adalah kehadiran sel dinding dan

kloroplas.

Peringkat Selular

Peringkat Selular

Struktur Membran dan Fungsinya Dengan mikroskop elektron membran sel

kelihatan tersusun dari dua lapisan dengan ketebalan antara 7.5 hingga 8 nanometer

Membran plasma juga dikenali sebagai membran sel

Membran plasma mempunyai selaput nipis, kenyal, dan separa telap. Ia terbina daripada dua lapisan fosfolipid dan protein.

Fosfolipid mempunyai bahagian kepala berkutub yang bersifat hidrofilik (tertarik kepada air) dan bahagian ekor tidak berkutub yang hidrofobik (tidak tertarik kepada air).

Peringkat Selular

Peringkat Selular

Molekul protein dan fosfolipid tidak statik tetapi boleh bergerak bebas. Sifat ini menyebabkan membran plasma mempunyai sifat bendalir

Protein mempunyai tugas-tugas khusus seperti membantu pengangkutan molekulmolekul merentasi membran sel.

Tugas membran sel ialah memisahkan sitoplasma daripada bahagian luar sel (yang umumnya terdiri daripada cecair ekstrasel), ia juga membekalkan sistem pengangkutan untuk sebahagian bahan-bahan supaya dapat masuk ke dalam sitoplasma.

Peringkat Selular

Pergerakan bahan melalui Membran Sel

Pengangkutan pasif Pengangkutan aktif

Peringkat Selular

Pengangkutan Pasif

Pengangkutan pasif ialah bentuk

pergerakan molekul yang tidak

memerlukan tenaga apabila merentasi

membran sel dan halaju pergerakan

bergantung kepada kecerunan kepekatan

disebalik sempadan membran tersebut.

Peringkat Selular

Peringkat Selular

Bentuk pengangkutan pasif:

- Resapan mudah

- Resapan berbantu melalui terusan

protein

- Resapan berbantu melalui

perlekapan

- osmosis

Peringkat Selular

Resepan mudah

- Antara bahan-bahan yang merentasi

membran plasma melalui resapan mudah

ialah air, gas dan molekul yang telap lipid.

Melalui cara ini, pergerakan bahan

berkenaan adalah mengikut arus (‘pasif’).

Kadar pergerakan resapan bergantung

pada kecerunan kepekatan/tekanan/cas

bahan berkenaan

Peringkat Selular

Resapan berbantu melalui protein

terusan

- Bahan-bahan yang telap air, seperti ion

(K+, Na+, Ca2+) asid amino dan

monosakarid tidak dapat melepasi

dwilapisan fosfolipid ini. Ia memerlukan

suatu mekanisma bantuan untuk

membawanya melepasi membran.

Bantuan ini didapati daripada protin

terusan yang terdapat secara berselerak

terbenam dicelahcelah struktur membran.

Peringkat Selular

Resapan berbantu melalui perlekapan

pada protein pembawa

- Protein pembawa yangterdapat pada

membran mempunyai tapak pelekap untuk

bahan-bahan tertentu seperti asid amino,

gula dan protin yang kecil. Bahan-bahan

tersebut akan melekapkan diri pada pada

protin pembawa. Protein pembawa, yang

mulanya bertukar bentuk, akan balik semula

kepada bentuk asal selesai membawa bahan-

bahan tersebut.

Peringkat Selular

Osmosis

- Air, seperti juga molekul-molekul lain,

bergerak melalui resapan daripada kawasan

yang tinggi kepekatan air kepada kawasan

yang rendah kepekatannya. Resapan air

melalui membran separa telap dan

mengikut kecerunan, dipanggil osmosis.

Bahanbahan terlarut merendahkan

merendahkan kepekatan molekul air bebas.

Osmosis tidak memerlukan tenaga sel.

Peringkat Selular

Pengangkutan Aktif

Pengangkutan aktif merupakan

pergerakan yang melawan arus; yakni

jenis melawan kecerunan kepekatan.

Dengan itu, ia memerlukan tenaga (yang

terdiri daripada Adenosine Trifosfat atau

‘ATP’) untuk menggerakkan bahan-bahan

melalui membran plasma.

Peringkat Selular

Peringkat Selular

Bentuk pengangkutan

aktif:

- Endositosis

- eksositosis

Peringkat Selular

Endositosis

- Bahan-bahan menerusi proses kemasukan

yang sukar yang di panggil endositosis

(bahasa Yunani bermakna ‘masuk kedalam

sel’). Semasa endositosis, membran plasma

mula2 sekali akan merangkumi partikel

tersebut, memencil dan seterusnya

membentuk suatu karung membran yang

dipanggil vesikel dengan partikel tersebut

terperangkap didalamnya.

Peringkat Selular

Jenis Endositosis

- Pinositosis: ialah pegerakan yang

membawa masuk bahan cairan,

khususnya cecair ekstrasel

- Endositosis berbantu mediator: ianya

dibawa oleh reseptor “Exositosis” jika

pergeraknannya menghala dari dalam sel

ke arah luar sel

- Fagositosis: dilakukan oleh sel darah

putih dan organisma peringkat tinggi.

Peringkat Tisu Organisma

Jenis dan Fungsi Tisu Utama Tisu ialah sekumpulan sel yang telah bersatu

untuk menjalankan tugas yang tertentu. Di

dalam tubuh manusia, terdapat empat jenis

tisu utama iaitu:

- Tisu Epitelium

- Tisu Otot

- Tisu Saraf

- Tisu Penghubung atau Pengikat

Peringkat Tisu Organisma

Peringkat Tisu Organisma

TISU EPITELIUM

- Epitelium ialah tisu yang dibina oleh

sekumpulan sel. Epitelium berasal

daripada ketiga-tiga lapisan germa

embrio, iaitu ektoderma, mesoderma dan

endoderma.

- Terbahagi kepada:

Tisu epitelium permukaan

Tisu epitelium kelenjar

Tisu epitelium khusus

Peringkat Tisu Organisma

Peringkat Tisu Organisma

Ciri-ciri umum epitelium:

- Epitelium menyelubungi seluruh

permukaan ekterior badan. Cth: epidermis

kulit.

- Epitelium juga melapisi semua saluran

yang mempunyai hubungan, samada

secara langsung ataupun tidak dengan

bahagian ekterior badan. Cth: epitelium

dalam sistem pernafasan, sistem

pencernaan dan sistem urogenital.

Peringkat Tisu Organisma

- Epitelium melapisi kaviti-kaviti badan

seperti kaviti peritoneum, kaviti pleural dan

kaviti perikardium

- Epitelium juga melapisi salur-salur sistem

kardiovaskular (jantung dan pembuluh).

Epitelium ini disebut endothelium

- Epitelium terletak diatas satu lapisan

membran yang dipanggil membran asas, i.e

satu lapisan yang memisahkan epitelium

dengan tisu perantara dibawahnya.

Peringkat Tisu Organisma

Tisu epitelium permukaan

- Epitelium yang menyelubungi atau melapisi

sesuatu permukaan. Ini termasuk

permukaan eksterior atau permukaan

interior badan atau organ.

- Faktor pengelasan epitelium:

i. Susunan lapisan selnya iaitu samada

selapis (simple) atau berlapis (stratified).

ii. Bentuk selnya iaitu samada skuamus, kiub,

kolumna atau peralihan.

Peringkat Tisu Organisma

Epitelium selapis:

-Epitelium squamus

selapis

-Epitelium kiub

selapis

-Epitelium kolumnar

selapis

-Epitelium kolumna

berlapis palsu

Epitelium berlapis:

-Epitelium skuamus

berlapis

-Epitelium kiub

berlapis

-Epitelium kolumna

berlapis

-Epitelium peralihan

Peringkat Tisu Organisma

- Epitelium squamus selapis

Sel-sel epitelium ini berbentuk pipih

menyerupai sisik ikan. Nukleusnya

memanjang dan terletak mengikut paksi

panjang sel. Fungsi, sel-sel epitelium ini

sesuai untuk aktiviti pemindahan gas, cecair

dan metabolit. Didapati di kaviti-kaviti badan

(peritonuem, perikardium, pleural), sistem

kardiovaskular dan saluran limfa, lapisan

parietal kapsul Bowman (ginjal), alveolus

paru-paru.

Peringkat Tisu Organisma

- Epitelium kiub selapis

Sel-sel epitelium ini berbentuk kiub.

Nukleusnya kelihatan lebih bulat dan terletak

ditengah sel. Dari segi fungsi, saiz dan

bentuk sel epitelium ini sesuai melapisi

duktus-duktus dan mempunyai peranan

dalam proses rembesan dan penyerapan.

(e.g tubul proksimal dan distal ginjal).

Didapati di tubul proksimal dan distal ginjal,

duktus kelenjar, bronkiol terminal

danpermukaan ovari.

Peringkat Tisu Organisma

- Epitelium kolumnar selapis

Sel-sel epitelium ini kelihatan lebih tinggi dan

mempunyai bentuk seperti satu turus

memanjang. Nukleusnya membujur mengikut

paksi panjang sel dan biasanya bertempat

berdekatan dengan bahagian dasar sel.

Epitelium ini sesuai untuk aktivit rembesan

dan penyerapan. Didapati di: sebahagian

besar trakus sistem pencernaan, duktus

kelenjar, uterus, bronkiol, oviduktus dan

pundi hempedu

Peringkat Tisu Organisma

- Epitelium kolumna berlapis palsu

Epitelium ini dikatakn berlapis palsu kerana

sel-selnya kelihatan seolah-olah mempungai

lebih dari satu lapisan Epitelium ini biasanya

mengandungi sel goblet dan mempunyai

silium atau stereosilium di permukaan

bebasnya. Didapati di sebahagian besar

trakus pernafasan, vas deferens, sebahagian

urethra lelaki dan wanita.

Peringkat Tisu Organisma

- Epitelium skuamus berlapis

Epitelium skuamus berlapis terdiri daripada

dua jenis iaitu yang berkeratin dan yang tak

berkeratin. Dalam jenis berkeratin, sel-sel

skuamus di bahagian permukaan epitelium

kelihatan tidak mempunyai nukeus. Untuk

epitelium skuamus tak berkeratin, kesemua

lapisan selnya masih mengandungi nukleus

sebab ia tidak mengalami proses

pengkeratinan.

Peringkat Tisu Organisma

- Epitelium kiub berlapis

Epitelium ini terbentuk daripada dua lapisan

sel kiub. Didapati di: duktus kelenjar peluh.

- Epitelium kolumna berlapis

Sel-sel kolumna yang membentuk eoitelium

ini hanya terdapat di lapisan superfisial

sahaja. Di bahagian bawah, bentuk sel

berbeza daripada kiub kepada polihedron.

Didapati di forniks konjunktiva, duktus

kelenjar yang besar.

Peringkat Tisu Organisma

- Epitelium peralihan

Epitelium ini agak unik kerana bentuk sel di

alpisan superfisialnya tidak menunjukkan

ciri-ciri skuamus atau kolumna tetapi lebih

membulat atau berbentuk kubah. Epitelium

ini sesuai bagi organ yang memerlukan

tindakan regang. Didapati di: trakus sistem

kencing seperti pelvis renal, ureter, pundi

kencing dan bahagian proksimal uretra.

Peringkat Tisu Organisma

Tisu epitelium kelenjar

Bermula dengan proliferasi sel-sel epitelium.

Sel-sel epitelium akan menembusi lapisan

tisu perantara. Kelenjar ini membentuk dua

bahagian, i.e bahagian duktus dan bahagian

rembesan. Jika duktus kekal, membentuk

kelenjar eksokrin (Kelenjar parotid). Jika

duktus hilang, membentuk kelenjar

endokrin (Kelenjar tiroid).

Peringkat Tisu Organisma

- Kelenjar Eksorin

unisel dan multisel - berasaskan bilangan sel

yang membentuk kelenjar. Unisel – dibina

oleh satu sel rembs sahaja, eg. sel goblet.

Multisel – dibina oleh beberapa sel rembes.

Ringkas dan majmuk – berdasarkan sistem

duktus kelenjar

Peringkat Tisu Organisma

Tubul, alveolus (asinus) dan tubulo-alveolus –

berdasarkan bahagian rembesan yang

bersifat tubul, alveolus dan tubulo-alveolus.

Serus, mukus, dan seromukus – berasaskan

ciri-ciri bahan yang dirembeskan. Serus

rembes cecair, mucus rember mucus (cecair

pekat), seromukus rembes kedua-dua jenis

rembesan.

Merokrin, holokrin dan apokrin – berasaskan

cara sel epitelium merembeskan bahan.

Peringkat Tisu Organisma

- Kelenjar Endokrin

Tidak mempunyai sistem duktus. Bahan

rembesan masuk terus ke sistem darah. Cth:

kelenjar tiroid, adrenal dan pituitari.

Peringkat Tisu Organisma

Pengkhususan sel epitelium

Mikrovilus

Struktur berbentuk seperti jejari yang

terdapat dipermukaan bebas sel epitelium

yang menunjukkan fungsi penyerapan

seperti sel yang melapisi usus. Fungsi

mikrovilus adalah untuk menambahkan luas

permukaan sel bagi melicinkan proses

peyerapan.

Peringkat Tisu Organisma

Silium dan flagelum

Silium merupakan struktur rerambut pada

permukaan sel epitelium. Banyak pada

epitelium pada permukaan sistem

pernafasan dan tiub uterus. Flagellum lebih

panjang. Fungsi flagelum sebagai satu

struktur yang motil jelas dilihat dalam

pergerakkan spermatozoa..

Peringkat Tisu Organisma

Kompleks persimpangan

Struktur yang biasanya terdapat di sel-sel

epitelium yang mudah terdedah kepada

tarikan (traction) dan tekanan. Lekatan yang

wujud di antara sel bukan sahaja disebabkan

oleh bahan-bahan yeng terdapat diantara sel

malah juga dibantu oleh struktur ini. Terdapat

tiga bentuk :

- Zonula okludens atau persimpangan

ketat

- Zonula adherens

- Makula adherens atau desmosom

Peringkat Tisu Organisma

TISU PERANTARA/PENYAMBUNG DAN

PENYOKONG

- Ciri umum semua tisu penyambung dan

penyokong ialah berasal dari mesoderma.

Tisu penyambung embrio (mesenkima)

berasal dari mesodermal somites dan

splancnic mesoderm. Semua tisu

penyambung dan penyokong berasal dari

mesenkima.

- Semua tisu penyambung dan penyokong

terdiri daripada sel, serat dan

bahanbahan berbagai bentuk (amorphous

ground substance, yang terdiri daripada

proteoglycans) dalam komposisi yang

berbeza

Peringkat Tisu Organisma

Peringkat Tisu Organisma

Peringkat Tisu Organisma

Fungsi tisu perantara

- Membina bentuk atau menyokong

- Memberi perlindungan atau pertahanan

dari serangan mikroorganisma

Peringkat Tisu Organisma

Jenis tisu perantara:

- Tisu perantara sebenar

Ia merupakan tisu penyokong bagi sel-sel

epitelium, tisu otot dan tisu saraf. Selain itu

tisu perantara juga memainkan peranan

dalam fungsi pertahanan, pusat simpanan,

pengangkutan, pemulihan tisu dan sintesis

serat-serat kolagen. Tisu perantara wujud

daripada tisu mesenkima (iaitu tisu

perantara embrionik) yang berasal daripada

lapisan mesoderm.

- Tisu perantara khusus.

Tulang, darah, rawan, limfa dan tisu

hematopoiesis (seperti sumsum tulang,

nodus limfa, limpa dan timus) adalah

merupakan tisu perantara khusus. Ini kerana

mereka mempunyai fungsi yang lebih khusus

Peringkat Tisu Organisma

Peringkat Tisu Organisma

TISU OTOT

Tisu otot berasal dari mesoderm dan khusus

untuk kontraksi. Secara umum, otot boleh

dibahagikan kepada tiga jenis berasaskan ciri-

ciri morfologi dan fungsi-fungsinya.

i. Otot rangka/berjalur/terkawal - Otot yang

terdapat pada sistem rangka.

ii. Otot jantung - Otot yang terdapat pada

jantung.

Iii. Otot licin / tak berjalur / tak terkawal /

viscera - Otot yang terdapat dalam viscera

badan.

Peringkat Tisu Organisma

Peringkat Tisu Organisma

Otot berjalur

Terdiri daripada serat-serat multinukleus,

tidak bercabang dan memanjang. Terdapat

dua jenis otot berjalur: merah dan putih

(pink). Otot merah terdapat pada kawasan

yang melakukan kerja-kerja yang

berterusan, manakala otot putih terdapat

yang melakukan pergerakkan yang cepat

dan berselang-seli.

Peringkat Tisu Organisma

Otot Licin

Boleh didapati dengan banyak dalam trakus

sistem pencernaan, sistem pernafasan,

sistem pembiakan dan sistem kencing.

Terdapat dua jenis, satu dipaggil viscera dan

satu lagi otot multi-unit. Otot viscera

terdapat perut dan usus, sistem urogenital,

dan dalam otot arector pilli pada dasar

rambut, terutamanya pada bahagian leher

dan bahu disepanjang spine scapula.

Peringkat Tisu Organisma

Otot Jantung

Mempunyai ciri morphologi yang hampir

serupa dengan otot rangka. Perbezaan yang

ketara ialah dari segi bentuk selnya dan

kedudukan nukleus. Sel-sel otot jantung

mempunyai cabang dan bercantum dengan

sel-sel lain. Nukleus otot jantung terletak

dibahagian tengah sarkolemma. Otot jantung

bergerak secara involuntary dan berterusan.

Maka ia kaya dengan mitokondrion dan

glikogen.

Peringkat Tisu Organisma

TISU SARAF

- Melalui tisu saraf, isyarat atau stimulus

yang diterima dari luar dan dalam badan

akan diproses dan dianalisis terlebih dahulu

sebelum tindakbalas berlaku. Fungsi utama

ialah mekoordinasikan kesemua kegiatan

badan, khususnya yang berkaitan dengan

fungsi-fungsi visera, endokrin, motor dan

mental.

Peringkat Tisu Organisma

Peringkat Tisu Organisma

- Sistem saraf boleh dibahagikan kepada

dua bahagian utama: sistem saraf pusat

yang terdiri daripada otak dan korda spina,

dan sistem saraf periferi yang merangkumi

serat-serat saraf spina dan saraf kranium,

serta ganglion. Dua kumpulan sel yang

membina tisu saraf: neuron dan neuroglia

(sel bukan neuron)

Peringkat Tisu Organisma

Neuron

Terbahagi kepada 3 bahagian iaitu

Perikarion (badan sel), dendrit dan akson.

Dendrit dan akson adalah cuaran. Badan sel

adalah bahagian yang mempunyai nukleus.

Mengandungi organel sel – nukleus, ER,

lisosom, fibrils, tubul, mitokondria, granul,

vesikel dan alat golgi.

Peringkat Tisu Organisma

Neuroganglia

Merupakan kumpulan sel-sel kecil dalam tisu

saraf. Ia terletak diantara neuron. Selain

sebagai sel penyokong, ia juga

membekalkan makanan, dan pertahanan

neuron. Berdasarkan fungsi dan morfologi,

ia boleh dibahagikan kepada 4 jenis:

astrosit, oligodendrosit, mikroglia dan sel

ependima.

-TAMAT-

Sekian, terima kasih

PJM3106