Akkara Fanzin Eylül 2013 - Sayı 4

fanzinak

ayllk özgün içerikli fanzinNo: 201304 SayI: 04Fiyat : 3.00 TL. Eylül 2013

kara

Uzak diyar olUdeniz

SAH NEDEN PASIFTIR ?

ADIM ADIM JAZZ ARMONISI

BIR DELININ ANLATTIKLARI

Omer ZULFU LIVANELI.. .

.

.

..

. .

.

. . .

.

. . .

. . . . .

PERABANDorkestrası,uzunyıllardırPeraSanatKurumlarıbünyesindeçalışmalarınısürdürenPERAGENÇ-LİKORKESTRASI’nınbakırüflemelivebrassbölümüüyelerinden,büyükorkestradanfarklıvejazzağırlıklımüzikan-layışıileyenibiroluşumolarak2011yılınınAralıkayındakurularak,SerhatAKYOLyönetimindeçalışmalarınısürdür-mektedir.

Pera Gençlik OrkestrasI/ iletisim:

Serhat AKYOL "Orkestra sefi" : Tel: 05365445120 e-mail: [email protected]

ESERLER MÜZiK ORKESTRA DÜZENLEME

1)FEELIN’THEFUNK ErikMorales ErikMorales2)DON’TKNOWWHY JesseHarris(NorahJones) P.Martha3)RESPECT OtisRedding RogerHolmes4)SPAIN ChickCorea P.Jennıngs5)THELOOKOFLOVE BurtBacharach&WordsBy:HalDavid MarkTaylor6)NOMOREBLUES A.CarlosJobin N.Tailor7)Mr.ZOOTSUITMarkCally RogerHolmes8)KNOCKONWOOD E.Floyd-S.Cropper RogerHolmes9)FEVER johnDavenport/EddieCooley RogerHolmes10)TICLETOE LesterYoung DaveWolpe11)JONAJAM VictorLopez VictorLopez

EYLÜL 2013 akkara fanzin 2

.

PERABAND JAZZ ORKESTRASI

PERABAND JAZZ ORKESTRASI KONSER REPERTUARI


KiTAPLIGIMDAN : Ömer Zülfü Livaneli 5 GEZ, GÖR, ARPACIK : Uzak Diyar Ölüdeniz 6 GARiP BiLGiLER : Sah Neden Pasiftir? 9 BiR DELiNiN ANLATTIKLARI : abcdefg 10 Antik MIsIrda MÜZiK : Arp, Lir, Lut, Davul, Çıngırak 11 ADIM ADIM JAZZ ARMONiSi : Ders 4 15

ÖZLÜ SÖZLER İyiliği yalnız iyiler anlar, kö-

tülüğü herkes.---Cenap Şahabettin---

--------------------------------Nankör insan, her şeyin

fiyatını bilen fakat hiçbir şeyin değerini bilmeyen kimsedir.

---Oscar Wilde-----------------------------------Eğer yürüdüğünüz yolda güç-lük ve engel yoksa, bilin ki o yol sizi bir yere ulaştırmaz.

---Bernard Shaw---

Güzel olan sevgili değil, sevgili olan güzeldir.

---Tolstoy-----------------------------------

Gideceğiniz yeri bilmiyor-sanız, vardığınız yerin

önemi yoktur.---P. Drucker---

--------------------------------Dünyada insana yardım eden

şey raslantı değil, azim ve sebattır.

---Samuel Smiles---

Akkara Fanzin Tel : 0543 667 53 67 / Mail @ : [email protected]

iÇiNDEKiLER

Fanzin EkibiOktayKULAOĞLU

NilayOĞURGökhanDAMGACIArzuCihanUĞURMurathanBEŞİAyselYILMAZ

ZeynepBALOĞLUBuşraUĞUR

Çizimler & Kapak ResimleriÖn Kapak FotografIOktayKULAOĞLUArka Kapak Çizim

ArzuCihanUĞUREditör

MurathanBEŞİArastIrma Editörleri

OktayKULAOĞLUGökhanDAMGACI

YazI isleriNilayOğur

YayIn YönetmeniMurathanBEŞİ

[email protected]

www.facebook.akkarafanzin.comSatIs NoktalarI

Senan /Sahaf & KitabeviMeşrutiyetCad.SahneSok.AslıhanPasajıNo:18/39

Beyoğlu/İstanbulTel:05383399113

Ada KitapeviBeyoğluSahaflarÇarşısı

MeşrutiyetCad.No18/3380090Galatasaray/İstanbulTel:02122527816

AtlantisMühürdarCad.AkmarPasajı

No:70/15Kadıköy/İstanbulTel:02164144323

Meyman KafeOsmanağaMah.PiriçavuçSk.

No:3/AKadıköy/İstanbul

akkarafanzin

(

(

.

.

.

.

.

E

4EYLÜL 2013 akkara fanzin

Merhaba...

İşteyeni sayımızlakarşınızdayız.Bir sürükar-maşanın yaşanıp, külahımızı önümüze koyup kendi-mizeveolanbitene“neleroluyor?”sorusunusormayabaşladığımız ve bunun içselliğini yaşadığımız zaman-lardangeçmekteyiz. Ülkemizinheryerindeaynıhavayısoluyoruzvesoluduğumuzbuhavabudefaneyazıkkibirazbiber-liydi.İnsanlarınbirarayagelerekbukadarkenetlenmişolması uzun zamandır görmediğim ve özlemini çekti-ğimbirdurumdur.Bunuenson17Ağustosdepremindegörmüştüm.OdönemgrubumlaBodrumGüvercinlik’tebulunanbiroteldemüzikyapmayagitmiştik.Çokkeyif-lizamanlardı.Bodrum’dan16Ağustos’tadönmüştükvedöndüğümüzgününgecesidepremolmuştu.Uyandım.Önceannemivebabamıkaldırıpdışarıçıkarttım.Dahasonra apartmandan dışarı çıkmaya çalışanlara mum-la ışık tuttumvedışarıyaçıkmalarınayardımcıoldum.Dahasonrasanırımolayınşoku ileçoğunuzamantık-sızgelebilecek,şuandüşündüğümdebanadamantıksızgelenbirşeyiyaptım.Evegiripkapıyıkapattımvebalko-naçıktım.Oangördüğümmanzarabenigerçektendeçoketkilemişti.Bütünmahalletıpkıgeziparkındakigibibirbirinekenetlenmişbirhaldeydi.Normalşartlardayol-dabirbirinisürekligörenamaselamvermegereğibileduymayaninsanlarbirbirleriylebattaniyelerini,hırkaları-nıpaylaşıyorlardı.Buacayipmanzarayabakarakbirci-garayaktımvebenböyleişiniçine...demektenkendimialamadım. Nedensehepkötüzamanlardabirbirimizigörü-yor,duyuyorvetutunacakbirdalolarakbenimsiyoruz.Gerçibenbunundaönemlibirdeğerolduğunudüşünü-yorum.Hiçdeğilsedarzamanlardainsanlarınbirbirleri-nekenetlenmesidebence iyibirşeydir.Güzelbirülke-mizbirçokrenktengüzel insanımızvar.Buülkeyigü-zelyapanda farklı renkteolsalardayerigeldiğindebir-biriylehırkasını,battaniyesinipaylaşabileninsanlarınınolmasıdeğilmizaten?Sonuçitibariylebuülkehepimi-zin.Sonzamanlardabirazbiberkoksadahavasıherşe-yerağmensoluduğumuzhavaaynıbiberkokuluhavadeğilmidostlarım? Hadişimdihepberaberbuaykisayımızdanelervarmışonabirbakalım.

Ömer Zülfü Livaneli’nin üç kitabını okudum.Okuduğumkitaplarınüçündedeönemliayrıntıların iz-lerivardı.Buaykisayımızda“Kitaplığımdan” bölümü-müzdeÖmerZülfüLivaneli’yibirazdahayakındantanı-yacağız. Buay“Gez, Gör, Arpacık” bölümümüzde,haladenizegirmefırsatıbulamayanlaravetatileçıkamayan-larabirazişkenceyapabilmekadınadenizvedoğaha-rikasıbiryerolanÖlüdeniz’imercekaltınaaldık.Amacı-mızaulaşabilirseknemutlubize... Satrançoynamayısevermisinizbilmemamase-venlerevebirazdagenelkültürdağarınıgenişletmekis-teyenler için “Garip Bilgiler” bölümümüzde satrançkonusunuişleyerek“Şahniçinokadarpasiftir?”sorusu-nacevapbulmayaçalıştık. Hayatinsanıdelirtiyorzamanzaman.Delilikas-lındabazeniyigelir.Deliliğinnezamangeleceğidebel-liolmaz.Olurolmazzamanlardadergimizedegelebilir.Busayımızdadergimizedelinintekigeldiveiçindenge-lenleri bize anlattı.Anlattıklarınımerak ettiyseniz “Bir Delinin Anlattıkları” bölümünebirgözatınderim. Günümüzdemüzikdinlemealışkanlıkları,müzi-ğinarmoniyapısı,müziğioluştururkenkullanılanmüzikaletleri,analog-dijitalyapılarvebuyapılarınilişkilendiril-diğisistematikbirçokfarklıkapsamdabilgibirikimininveteknolojininkullanımı,müziğinilkortayaçıktığızaman-lardahayalbileedilemezdi.EskiMısırlılar’ınmüzikan-layışları nelerdi, nasılmüzikaletleri kullanmışlardı, bumüzikaletlerininicraediliştarzları,toplumsal,sosyalal-gılanışveuygulanışbiçimlerinelerdi?Tümbusorularıncevaplarını“Antik Mısır’da Müzik”bölümümüzdebu-labilirsiniz. Müzikleuğraşanlarbilir,müziğinhangitarzıylail-gilenirsenizilgileninneyazıkkiülkemizdeyeterlivedo-yurucubirkaynakbulmakneredeyseimkansızdır.Helekonu “jazz” olduğunda bu durum daha da vahim birhalalmaktadır.AkkaraFanzinolarakbudurumun far-kındaolanbizler,elimizdengeldiğikadarıylabukonu-ya“Adım Adım Jazz Armonisi” bölümümüzdeyerve-riyoruz. İlgilenenler4.dersinyeraldığısayfamızagözatabilirler. Keyifliokumalar... Murathan BEŞİ [email protected]

DiTÖR...

Merhaba, Nereden başlasam, nasıl anlatsam gerçektenbilemiyorum.Oöylebirsanatçıkiyaptığıherişibencehakkıylayaptı. Tarih20Haziran1946’yıgösterdiğindeKonya’nınIlgınilçesindedoğduveadısanatdünyasınaaltınharf-lerleyazıldı.SorguHakimidedesiZülfüEfendi,YargıtayBaşkanıbabasıMustafaSabriLivanelioğluolanÖmerZülfüLivaneli... Müzisyen,Senarist,Yazar,Yönetmen,PolitikacıÖmerZülfüLivaneli... Ilgın’da yaşadığı dönemde Eniştesi TurhanYücel’den bağlama çalmayı öğrendi. Bağlamayı elineilkaldığında300’eyakınbesteye,25albümeve30filmmüziğineimzasınıatacağınısöyleselerdibelkideinan-mazdı. 18yaşındaykenÜlkerTuncayileevlendive20yaşındaykenkızıAylinLivaneli’yikucağınaalarakbaba-lıkheyecanınıyaşadı. 25 yaşındayken siyasi görüşü nedeniyle cezaevinegirdi.27yaşındaİsveç’etaşındı.OdönemdekienbüyükarzusuTürkanŞorayiletanışmaktı. Sanatçı1yılStockholm’demüzikeğitimialdıveilk albümü “Chats Revolutionnaines Turcs” Belçika’dayayınlandı.Batımüziğiilegelenekseltürküformunuba-şarılı bir şekildeperçinleyerek zenginbir altyapı oluş-turdu.Bestelerionlarcayerliveyabancısanatçıtarafın-danyorumlandı.Eserleridünyacaünlüsanatçılarınilgi-siniçektiveçoksayıdaödülaldı. Livaneli,NazımHikmet’in şiirlerini besteledi ve1978 yılında “Nazım’ın Türküsü” albümünü yayınladı.Bualbüm2002yılındayenidenbasıldı. İlkfilmi“YerDemirGökBakır”için1987yılındakamera arkasına geçti.Bu filmi ile iki festivalde (Ger-man CameraAward ve San Sebastian Film Festival)ödülelayıkgörüldü.1988yılındaçektiğiikincifilmi“Sis”isebaşroloyuncusuEliaKazan’ınsonfilmioldu.Bufil-miylede iki festivalde (MontpelierMediterraneanFilmFestival ve Valancia Festival Of Mediterranean Cine-ma)ödülaldı.BaşrollerindeTürkanŞoray’ındabulun-duğusonfilmi“Şahmaran”iseilkikifilmigibisesgetir-medivebufilmle,filmmüziğiçalışmalarınısonlandırmışoldu. Livaneli’yedünyakültürüvedünyasanatlarınıngelişmesiiçinyaptığıçalışmalarakabindeUNESCOta-rafındanbüyükelçilikverildi.

1994yerelseçimlerindeİstanbulBüyük-şehir Belediye Başkalığı’na aday oldu ancak cok azfarklaüçüncüoldu.2002genelseçimlerindeiseİstan-bulMilletvekiliseçildi;ancak2004’teistifaetti. Livaneli,1993yılında16kitabınilkiolan“Dikta-törvePalyaço”yuyayınladı.Bukitabınardından“Sos-yalizmÖldümü?”, “Orta Zekalılar Cenneti”, “Arafat’taBir Çocuk”, “Livaneli Besteleri-Nota”, “Engereğin Gö-zündekiKamaşma”,“Sis”,“GeçmiştenGeleceğeTürkü-ler”,“BirKediBirAdamBirÖlüm”,“Mutluluk”,“SevdalımHayat”,“SonAda”,“SanatUzun,HayatKısa”,“Leyla’nınEvi”,“Serenad”vesonolarak“KardeşiminHikayesiki-taplarını yayınladı. Bu kitaplar içinde Leyla’nınEvi veSerenadbeniençoksarsanveuzunsüredüşündüğümkitaplar oldu. Bu yüzden bu sayımızda Serenad’danbahsetmekistiyorum. İstanbulUniversitesi’ndeHalkla İlişkiler görevi-ni yürüten 1 çocuk annesiMayaDuran’ın hayatı, Şu-bat2001’deİstanbul’agelenAlmanasıllıProfesörMaxi-millianWagneriletanışmasıyladeğişti.Maya,Profesö-rüisteğiüzerinekemanıylaŞile’yegötürür.Profesörünsoğukbirgündedenizekarşıkemançalmasınaanlamveremez;ancakikiülkearasındakianlaşmazlığasıkışıpkalanvesoykırımkurbanıolandokunaklıbiraşkhika-yesininiçinekarışacağınıbilemezdi.Profesör’ün60yılsürenaşkınıokurkenYahudisoykırımını,tarihintozunakarışanMaviAy’ıveharcananinsanlarınhayatlarınıdaokumuşolacaksınız. Okurkenelinizkalbinizdeacıyıhissedeceksiniz,aşkadokunabileceksiniz vegözyaşlarınızahakimola-mayacaksınız. Livaneli’nin usta romancılığı ile keyifli okuma-lar... Nilay OĞUR [email protected]

KitaplIgImdan / Ö.Zülfü Livaneli


(

Uzak Diyar Ölüdeniz...

Yine bir yıllık izin dönemiydi, uzun beklemeden son-ra nazlı adımlarla gelen "yaz" nihayet yüzünü göstermişti. Belki de "yaz", kışı sevmediğim için bir insanı beklemek gi-biydi.. Bu yılki planlar uzun zamandır görmeyi istediğim "Ölüdeniz" üzerine kuruluydu. Yaklaşık 11 saatlik yolculuk-tan sonra Ölüdeniz'e varmıştık, ilk iş otele yerleşmek ar-dından Ölüdeniz'i tanımaktı.

Ölüdeniz Ölüdeniz, Muğla'nın Fethiye ilçesine bağlı 2748 nü-fuslu bir beldesidir. Ortaçağda buraya "Uzak Diyar" adı ve-rilmiştir. Resimlerde gördüğümüz Ölüdeniz aslında tam ola-rak Belceğiz Plajı'nın kuzey batısındaki milli park kısmının Kumburnu olarak adlandırılan bölgesidir; ancak buranın ha-ricinde Ölüdeniz'de görülmesi gereken muhteşem yerler bu-lunmaktadır.

Ölüdeniz


Gez, Gör, ArpacIk / Ölüdeniz


O dönemdeki adı Aya Nikola "Aziz Nikola" olup karşısında Gemiler Koyu ve Gemiler Vadisi ile 1. dere-ce sit alanı olan doğa harikası bir yerdir.

Faralya Köyü Faralya Köyü, Ölüdeniz sınırları içerisinde Roma ve Likya dönemlerine ait evlerin ve kalıntıların bulunduğu, Fethiye ile arası 30 km. olmasına rağmen Fethiye-Faralya arasında minibüs seferleri olan ender köylerden biridir. Dün-yanın en güzel yürüyüş parkuru olarak adlandırılan Likya yolunun izleri hala bu köyde yer almaktadır. Bu izler Kaya Köy ve Leton'a doğru devam etmektedir.

Kaya Köy 1957 depreminde büyük hasar almış, Osmanlı döne-minin kalabalık nüfuslu son Rum köylerinden biridir. Rum-ca adı Levissi olarak geçmektedir. Köy tam anlamıyla canlı müzedir. Nadir de olsa yasayan haneler olup yerli ve ya-bancı turistler köyü gezebilmek için köyün girişinde bulu-nan kültür bakanlığı kulübesinden kişi başı 10 lira ödeyerek bilet almalıdırlar.

Kelebekler Vadisi 1995 yılında 1.derecede sit alanı ilan edilen bu muh-teşem yerde milyarlarca kelebek; kayalık, çamlık ve ya-maçlarda yuva yaparak çoğalmakta ve inanılmaz gö-rüntüler oluşturmaktadır. Buraya ulaşım sadece tekneler-le yapılmakta olup tertemiz denizi ve kumsalı ile hayran-lık uyandıran bir mekandır. Bu doğal güzelliğin var olduğu-muz sürece korunması için elimizden gelen her şeyin tüm bireyler tarafından yapılması gerekirken ne yazık ki doğa harikası bu yerde konser ve etkinlikler de düzenlenebiliyor. Vadi yıllar önce 1. dereceden doğal sit alanı ilan edilmiş ve UNESCO tarafından koruma altına alınmış olsada gereken hassasiyet ve dikkat yeterince gösterilmemektedir.

Gemiler AdasI Ölüdeniz'e yaklaşık olarak 7 km. uzaklıktadır. Ada-da M.S. 5-13. yüzyıllar arasında yapıldığı anlaşılan Bizans ve Roma dönemlerine ait ev, depo, sarnıç ve kilise kalıntı-ları bulunmaktadır.

Gemiler Adası Köyü

Kelebekler Vadisi


Faralya Köyü

Kıdrak Plajı Ölüdeniz merkeze 3.km uzaklıktadır. Sık çam ağaç-ları arasından geçip beyaz kumlar üzerinden berrak sula-ra giden bir tabiat parkıdır. Burada denize girebilir, piknik yapabilirsiniz. Gün boyu vakit geçirmek isteyeceğiniz ve başka hiçbir yere ihtiyaç duymayacağınız kadar güzel bir yerdir.

Saklıkent Köprülü kanyondan sonra içine girdiğinizde dişlerini-zi birbirine çarptıracak ikinci soğuk su Saklıkent'tedir sa-nırım. Yazın 38 derece sıcağında bile ayakları dondurabilen 15 km. uzunluğunda, Beydağları'nın kaynak suyunu barın-dıran muazzam bir yerdir Saklıkent Kanyonu. Saklıkent'in keşfi de yakın tarihte olmuştur. Rivayetlere göre keçi-si kanyon yoluna kaçan bir çoban burayı keşfediyor, son-rasında Çevre ve Orman Bakanlığı'na haber veriyor. On-lar da doğal alanı korumak adına hemen girişine turnike-ler koyup 15 T L. ücretle bizleri içeri salıyorlar.

Baba Dağ 1965 metre yüksekliğindedir. Dünyanın en önem-li yürüyüş parkuru olan Likya yolu Baba Dağı'n etekle-rinden başlamaktadır ve bu yol 509 Km. uzunluğundadır. Dağda çok sayıda endemik bitki örtüsü de yer almaktadır. Birçoğunuzun duyduğu ya da bildiği üzere yamaç paraşü-tünün dünyadaki en önemli pistlerinden biri olarak sayıl-maktadır. Yamaç paraşütü yapmak için birçok tepe, dağ-mevcut; ancak hiçbirinin altında Ölüdeniz gibi bir manza-ra mevcut değildir. Adrenalin severlerin kesinlikle yapmasını önereceğim bir aktivitedir. Ölüdeniz'de Antalya'daki gibi çok fazla sayıda otel seçeneği olmasa da yeterince butik otel, pansiyon ve zincir otel mevcuttur. Bence Ölüdeniz'e gidecek kişiler tüm tatili otel oda-sında geçirmeyip, çevreyi de gezmeli, görmeliler. Bana göre bir tatilin anlamı yeni yerler, yeni lezzetler ve yeni kül-türler tanımaktır. Sabah kahvaltısıyla çıkıp akşam yeme-ğine otele vardığımız için yöresel yemeklerle ilgili önerilerim ne yazık ki yok ancak siz muhakkak arayışta olunuz.

Hosça kalın.

Oktay KULAOĞLU [email protected]

Kıdrak Tabiat Parkı



Garip Bilgiler / SatrançSatrançta Şah niçin o kadar pasiftir?

Satranç oyununda Şah koru-ma altındadır. O sanki bir köşe-de korkudan sinmiş bir şekilde olanlara bakan, titrek adımlarla birer birer ilerleyen, arada sıra-da ‘hadi ne zaman rok yapacak-sanız, yapın’ diye inleyen bir in-san görünüşü verir. Halbuki ve-zir, satranç tahtasını oradan ora-ya dolaşarak, atlayarak, zıplaya-rak, rakibi yıpratarak, son dere-cede etkin bir şekilde hareket et-mektedir.Bu taşın bizdeki adı vezir (bakan gibi bir şey) olduğu için bu ha-reketlilik normal görülebilir ama Batı ülkelerinin bu taşa kraliçe anlamında ‘queen’ adını verdik- lerini düşünürseniz ortaya tuhafbir durum çıkar. Hele satrancın tarihinin 7. yüzyıldan ön-cesine gittiği göz önüne alınırsa, o zamanlar daima or-dularının başında savaşa giden krallara, şahlara satranç-ta niçin böyle pasif bir rol verilmiştir, anlaşılmaz. Satran-cın ilk olarak 6. yüzyıl içinde Hindular tarafından oynan-maya başlanıldığı, daha doğrusu Hinduların ‘chaturun-ga’ (şaturanga) isimli oyunundan geliştiği ileri sürülüyor. ‘Chaturunga’ sözcüğü Sanskritce’de ‘dört kol’, ‘dört kol-lu ordu’ veya ‘dört silah’ anlamına gelmektedir.O zamanki Hint ordusu dört bölümden oluşuyordu. Filler, savaş arabaları, süvariler ve piyade. Bugün bu dört kola, fil, kale, at ve piyon diyoruz. Avrupa savaşlarında fil kul-lanılmadığı için bu taşa piskopos (bishop) adı verilmiştir. Bizdeki at Arapçada süvari, Avrupa’da ise şövalye olarak adlandırılmıştır. Yani medeniyetler satranç terimlerinde kendilerine göre bazı değişiklikler yapmışlardır.Şaturanga Hindistan’dan önce İran’a geçti ve geçerken ismi ‘şatrang’ oldu. Arap orduları onu 1000 yıl kadar önce, fethettikleri İspanya üzerinden Avrupa’ya getirdi-ler. Araplar oyuna ‘şatranj’ veya ‘al-şah-mat’ (şah ölü) is-mini verdiler. Ancak şah oyunda hiçbir zaman ölmez, di-ğer taşlar gibi oyun tahtasının dışına çıkartılamaz. Vatanı olan karelerde kımıldayamaz hale gelince esir düşer. Sat-ranç ismi Türkçeye Arapçadan girmiştir. İlk oynanış şek-linde bugünkü hareket kabiliyetindeki bir vezir veya kra-liçe yoktu. Gerçi şahın yanında Araplar tarafından akıllı adam diye isimlendirilen bir taş vardı ama hareket imka-nı çok kısıtlıydı. Sadece bir kere o da çapraz olmak ko-şuluyla ilerleyebiliyordu. Asırdan asıra, ülkeden ülkeye

satranç oyunu gittikçe gelişti ve bazı değişikliklere uğra-dı. Avrupa’ya ulaştığında vezirin ismi kraliçe oldu ama hareket imkanı hala kısıtlıydı. Bununla belki o yıllarda Avrupa’da yaşayan güçlü kraliçelerin, krallarının daima yanında olup onları kollamaları şeklinde sosyal bir bağ-lantı kurulabilir.Bu şekli ile satranç oyunu çok yavaş oynanabildiğinden oyunu süratlendirmek için kraliçe (vezir) ve filin güçleri, yani hareket imkanları arttırıldı, etkinlik sahaları genişle-tildi. Bir başka kural değişikliği ile satranç tahtasının kar-şı kenarına varabilen bir piyonun kraliçe (vezir) olabil-mesi imkanı tanındı.Bu, çok çağdaş ve demokratik bir değişimdi. Taşların en güçsüzü ve alçak gönüllüsü piyade, işlerinde sebat eder ve başarı ile ilerlerse en güçlü taş olabiliyor, hatta kar-şı tarafın şahını mat ederek en son sözü söyleyebiliyordu. Avrupa’da gün geçtikçe gelişen demokrasi, yıkılan kral-lıklar satranca da yansıyordu. Şah artık örneği çok az kal-mış, güçsüz monarşik hükümdarlar gibi köşesinden pek çıkamıyordu.Gerçeği oyunda iken ikinci bir kraliçenin ortaya çıkması ise başlangıçta oyuncuların kafasını karıştırdı ama hangi şah bir yerine iki kraliçesinin olmasını istemez ki!

kaynak : LBA


Bir Delinin AnlattIklarI


Dışarıda çocuklar çığlıklar atarak oyun oynuyorlar,evimin pencere olan tarafı parka bakıyor. İnanılmazsesler çıkartıyorlar. İnsandüşünüyor bu sesler bir ço-cuktan nasıl çıkar diye. “Gidin başka yerde oynayın”diyebirsesgeliyorpencerenintekinden.Kafamızdaal-mıyorgürültüyüdemekkibüyüdükçeunutuyoruz.Hal-bukibirzamanlarbizlerdeoçocuklargibiseslerçıkart-mıyormuydukayrıcabuçocuklarparktaoynamayıpne-redeoynayacaklar...?

iki şeritlik yolda ilerlerkenarkadan makasatarakge-lenbiraraçlakarşılaştık.Tıpkıkrizinteyetgeçtiğigibioaraçdabiziteyetgeçti.Krizbubellimiolurhemenpla-kasınıaldımveihbaretmekiçin“155polisimdat”ser-visiniaradım.Telefon2defaçaldıvetelesekreterçıktı.“Lütfenacildurumlardışındailgilibirimleriarayınız.Gü-venlivekalitelihizmet içinkonuşmalarınızkayıtaltınaalınmaktadır...”veakabindehemenbiriçıktıdiyeceğimisanıyorsanızyanılıyorsunuz.“Şuandatümoperatörleri-mizmeşguldurumdadırlütfenbekleyiniz.”şeklindebenişokedenbirbildirimgeldi.Oanacildurumdaolanbiriolduğumuvebuşekildebirbildirimlekarşılaştığımıdü-şündüm.Tüylerimdikendikenolduürperdim...

Rüyadaymışgibiyaparakyaşamaknekadardako-lay...Meselamevsimiolduğuhaldepazarda3.5TL.’yemarkette ise5TL.’yesatılandomatesin tarladançıkışfiyatı50kuruşdeğilmişgibiyapmak,kaçakkullanılanelektriğindüzenlielektrik faturasıödeyenlerin faturası-na“enerji fonuveTRT”payıadıaltındayansıtılmıyor-muşgibiyapıpherdefasındasineyeçekerekkahretsindemekvebirsüresonrabunadaalışıp,hattaunutup,-muşgibibileyapamamak..!

Enerjibakanıhersenegelenekselleşenmüjdesinive-rerekbizleribirkezdahaihyaettisağolsun.Doğalga-zabuyazdazamolmayacakmış.Enaztüketimzama-nındazamyapılmamasıbüyükincelikdoğrusu.(incelikkelimesindenvecharflerininyerindebaşkaharflervargaliba...)

Nekadarzorşartlardakazanılırsakazanılsın,değer-leri değersizleştirmeye çalışan birileri her zaman ola-caktır.Önemli olan değerlerimize ve birbirimize, ülke-mize, toplumun değerlerine, doğrularımızı dikte ettir-meden karşımızdakini anlayarak, herhangi bir kutup-laşmayaizinverecekhareketvepolemiktebulunmaya-rakdoğaya,insana,hayvana,saygıvesevgiyleyakla-şabilmektir.Sonuçolarakbusaydığımdeğerleretoplu-muoluşturanbireylerinherbirisahipçıktığıölçüdeger-çek saygınlığa, gerçek insanlığa ve kamil insan olmastatüsüneerişebilir.

Gerçekten farkında olmak yada olmamak, bu seninyaptığın birşeymi?Yani, hayatın içindeyken birşeyle-rifarkediyormusunyoksafarketmiyormusun?Benza-manzamanbunuyapıyorum.Yanibazışeylerifarkedi-yorumamatabikibazışeyleridefarkedemiyorum.İnsa-nınbelkidedoğasındaolanbirşeybu.Şuanbirodanıniçindeyim.Seninbaktığınaçıdanbelkidegerçektenbirodaburası.Amabenimbaktığımaçıdanacabaodamı?Zamanzamanbazışeyleriunutuyoruzyadafarketmiyo-ruz.Bubizeunutturuluyoryadafarkettirilmiyordeğilsa-kınyanlışanlama...Belkiburasıbenimbaktığımaçıdanbirodadırda,benseninbaktığınaçıdanbirodaymışgibidüşünmüşümdürde...belkifarkındadeğilimdirde...

Elbette bir şeyleri iyi göstermek kadar kolaydır kötügöstermek de;mesela bugün yemek yedin ve dişininarasınadomatesparçasıtakıldı.Karşındakikişigerçek-ten dostunsa emin ol seni uyaracaktır. Eğer eve gitti-ğindeaynakarşısındagülümsediğindedişininortasın-dadomateskabuğuduruyorsaetrafagülücüklerleneşesaçarkengördüğünherkeshakkında...tekrarbirdurumdeğerlendirmesiyapacaksın.

Zamanzamaninsanlardoğrusöylemeninçoketikbirkavramolduğunusavunarakidealistbiryaklaşımdabu-lunurlar.Örneğinbiryerdegörevlisindiyelim.Birisigel-di ve sanabir emir ve yetki verdi.Sınırlarını istediğinkadarzorla,benvearkadaşlarımsonunakadaryanın-dayız dedi.Buolayın sonunda sana çok lezzetli, tap-tatlıvesupsulu2kiloportakalhediyeetti.Seniseda-yanamayıp2kiloportakalıorantısızbirşekilde,birke-rede midene indirdin.Bununsonucuolarakhastalan-dınveraporalmakzorundakaldın.Yediğinportakallarınneye sebep olduğunu ve portakalları orantısız kullan-manınbedelini portakalı yedikten sonraanladın.Hadişimdi idealist olup raporunsebebiolanportakalıanlatanlatabilirsen...

istanbul Büyük Şehir Belediye’si çok güzel çalışıyor.Her sene kaldırımları değiştirerek, köprü ve duvarlaraçiçekbloklarıasarak,otoyolkenarlarındakalansonye-şilalanmetrekareciklerinehergünyeniçiçeklerekerekhayatımızıgüzelleştirmeyedevamediyorlar.Aysonubirtaraflarımbirazcıkacısadaherseneyenikaldırımdayü-rümeburjuvazisiniyaşamanıntadıdaayrıbedostum...

Tebrikler. Burayakadarokuyarakgelebildiysensendedelininte-kisindemektir.

Delinin teki...

Antik MIsIr'da MÜZiK


MısırmüziğiantikçağlardanberiMısırkül-türününbirparçasıolmuştur.EskiMısırlılar,TanrıHathor’unmüziği icat ettiğine veOsiris’in de onudünyayımedenileştirmekiçinkullandığınainanırdı.Mısırmüzikenstrümanlarınadaireneskikaynak-lar hanedanlık öncesi dönemeait olmaklabirliktekazılarsırasındaEskiKrallık’ta(MÖ4000’liyıllarakadaruzanır)arp,flüt,çifteflütgibienstrümanla-rınkullanıldığıanlaşılmıştır.OrtaKrallıkdönemindebunlaravurmalıenstrümanlar,lirlervelutlardaek-lenmiştir.ZillergünümüzMısır’ındaolduğugibiAn-tikMısır’dadamüzikvedansasıklıklaeşliketmiş-tir. Mısır müziğinin tonal yapısı, Batı müziğin-dekimodlarabenzeyenmakamlardanoluşur.AntikMısırmüziğifrigyendominantdizi,frigyendizi,çiftarmonikdizi(Arapdizisi)velidyendizidenoluşur.

Antik MIsIr'da müzik enstrümanlarI Antik Mısır döneminde çok çeşitli enstrü-manlarkullanılmıştır.Arp,lir,lutgibitellienstrüman-larınyanında;davullar, çıngıraklar, tefler, çanlar(ilkolarakGeçDönem’dekullanıldı)veziller(Romadöneminde)gibivurmalıenstrümanlarveflüt,klar-net,çifteflüt,trompetveobuabenzeriüflemeliens-

Amun'un müzisyenleri, Nakht MezarI, 18'inci hanedanlIk

Antik MIsIr Arpi



Üflemeli enstrümanlar

Flütler kullanılan ilk müzik ens-trümanlarındandır.Çifteflütlerbaşta ikiparalelflüttenoluşsada,dahasonrabuikiflütayrılmışvebellibiraçıylabirleşti-rilmiştir.BunlarbugünMısır’dahâlâkul-lanılmaktadır.ÇifteobualarMÖ2800yı-lından beri bilinmektedir. Çifte obuadaise iki obuanın uzunluğu eşit değildir.Uzunolankısaolanlaçalınamayanses-leriçalmakiçindir.

Telli enstrümanlar

ArpleravdakullanılanyaylardangeliştirilmişveEskiKrallıkdönemindenberi kullanılmıştır. Arpler genelde üç-genveyayayşeklindeydi,8ila12ara-sıtelivardı.Hemerkekler,hemkadınlarbuenstrümanlarıoturarak,ayaktadura-rakveyadizçökerekçalardı.Çoğunluk-laahşapyapılıydılarvesesleriçokuza-ğayayılmazdı.

Resimde sol alt kösede çifte flüt görülmekte

Soldan saga; Arp, Lut ve Lir enstrümanlarI

.



YeniKrallıkdönemindearplerinşekilveboyutlarıfarklılıkgös-teriyorduve telsayısıartırılmıştı.Bazıarplerdesütunlarvardı,amabunlarçoknadirdi. Çin’den büyük boyutlu enstrümanların da getirilip kullanıldı-ğıbilinir.Büyükenstrümanlarçiçekvegeometrikşekillerlesüslenir-di.Arplerpartilerde,sosyaltoplantılardavetörenlerdegeneldediğerenstrümanlarlabirlikteçalınırdı.

YeniKrallık’labirlikteikitarafıdüz,küçük,yayvanbirgövdesi,üzerinde6veya8deliğiveuzunbirsapagerilmişdörtteliylelutadlıenstrümankullanılmayabaşlandı.

Lut

Lir


VurmalI Enstrümanlar

Antik Mısır’da vurmalı enstrümanlar çokçeşitlidir.Davul,tef,çıngırak,sistrum,zil,çangibivurmalıenstrümanlarkullanılmıştır.AntikMısır’dasavaşveyıkımtanrıçasıolanSekhmetvedans,müzikvesavaş(isyan)tanrısıBes’inözellikleda-vullarlabirlikteanılır.SistrumisemenatlabirlikteşölenvemüziktanrıçasıHathor’aadanmıştır.De-fleryuvarlakveyakareşeklindeydi,elleçalınırdıvegeneldedinitörenlerdekullanılırdı.YeniKrallık’labirliktekullanılmayabaşlandı.

SarkI Söyleme

Müzikdinitörenlerinbirparçasıydıvemü-zisyenliğe çok değer verilirdi. Yeni Krallık döne-minde, Eski ve Orta Krallık döneminde kullanı-lan “Tanrınınkulu”anlamınagelenHm.t.ntr gibiünvanların aksine, önemli kişilerin eşleri ve ba-yan akrabaları ünvanların aksine, önemli kişile-rineşlerivebayanakrabalarıarasındaSmaj.tveHsj.tgibimüzisyenünvanlarıyaygındı.YeniKral-lıkdönemindeIsisveyaNeftis’etapınmasırasın-da kullanılan tören metinlerinden bazıları günü-müzekadargelmiştir.Bumetinlerde,töreniçeriği-ninikirahiptarafındanşarkıgibiokunduğuvesolopasajların ise bir rahibe tarafından yorumlandığıbelirtilmiştir.EskiveOrtaKrallıkdönemineaitmezarlardadabirarpeşliğindeokunanezgile-rinsözlerinerastlanır.SonolarakmüziktarihiyleilgilenenokurlarımızıYouTube’takikanalımızabekliyoruz.

http://www.youtube.com/user/muziktarihi/videos bağlantısından kanalımızı ziyaretedebilirveyaaşağıdakikarekodvasıtasıylabirAntikMısırmüzikörneğinidinleyebilirsiniz.

Gökhan DAMGACI

Davul ve def

ÇIngIrak


,


AdIm AdIm Jazz Armonisi

Merhabaarkadaşlar. Dahaöncekiderslerdedebahsettiğimgibi,akorkuruluşlarıkonusuarmoniyapı-sınınenönemlikonularınınbaşındagelmektedir.Busebeptendolayıkonuyuiyikav-ramakadınabuaykisayımızdadayineakorkuruluşlarıkonusunadevamederekfark-lıyapılarıöğreneceğiz.

Majör7’liakorlarmodernarmonidesıklıklakullanılançokönemlitemelakorlar-dandır.Majör7’liakorlar,majördizininbirinci,üçüncü,beşinciveyedinciderecelerin-denoluşandörtseslibirakordur.

Armonikilerleyiş,verilenbirakoryürüyüşünüyatayolarakdüzbiryollaaronile-meişidir.İlgiçekiciveetkilieşlikleryazabilmekiçinbukonunçokiyibirşekildeöğre-nilmesigerekmektedir.

İlkolarak,birinciakorunkonumuseçilir.Armonileme işlemiyapılırkenarmonikilerleyişintemelkuralıolan“ortak notaları aynı seslerde tutma”kuralıuygulanır.

Bu kuralı daha iyi anlayabilmek için birkaç örnek yapalım.Mesela diyelim kiDo majör akorundanLab7 akorunageçişyapacağız.Do majörakorununseslerinin“Do,Mi,Sol,La” olduğunuveLab7 akorununseslerininise“Lab,Do,Mib,Solb”olduğu-nuhatırlayalım.Buikiakorarasındakiortaksesin“Do”olduğugörülmektedir.Örnek3’üincelediğimizdeDosesininDomajörakorunun1.sesiolduğunugörürüz.OhaldeDonotası,Lab7akorundada1.sesolarakkullanılmalıdırveakabindeLab7akorunundiğerseslerideDonotasınınaltınayerleştirilmelidir.

AKOR KURULUSLARI )Devam)

Bu Sayfa Adnan ÖZALASAR'In AnIsIna HazIrlanmaktadIr.

ARMONiK iLERLEYiS

)

)

)

)

Örnek : 1

Örnek : 2

.

.

DERS-4

.


Dosesi,örnek4’degösterilenDomajörakorundakiikinciseskonumdaolsay-dıneolurdu?OzamanDonotası,Labakorundadaikinciseskonumundakullanıl-malıdır.

Dosesi,örnek5’degösterilenDomajörakorlarındakiüçüncüvedördüncüseskonumdaolsaydıneolurdu?OzamanDonotası,Labakorundadaaşağıdagösteri-lenkonumlardaolmalıdır.

a) Do,üçüncükonumdaolduğuzaman

b) Do,dördüncükonumdaolduğuzaman

)

)

Örnek : 3

Örnek : 4

Örnek : 5

AdIm AdIm Jazz ArmonisiDERS-4

Bu Sayfa Adnan ÖZALASAR'In AnIsIna HazIrlanmaktadIr..



Şimdibirbaşkaörnekçalışmayapalım.ÖncekiörnekteDo majörakorundanLab7 akorunageçişyapmıştık.BudefaLab7 akorundandaFam (Fa minör) akoru-nageçişyapacağız.Lab7akorununseslerinin“Lab,Do,Mib,Solb” olduğunuveFam akorununseslerininise“Fa,Lab,Do,Re”olduğunuhatırlayalım.Buikiakorarasındakiortaksesin“LabveDo”olduğugörülmektedir.LabakorundanFamakorunageçişya-parkenortaksesolanLabveDosesleriLabakorundadaaynıpartidetutulmalıdır.

Bazen,yanyanaikiakorarasındaortaksesolmayabilir.Butipbirdurumilekar-şılaşıldığındaaşağıdakikuraluygulanmalıdır:“YANYANA OLAN İKİ AKOR ARASINDA ORTAK SES BULUNMAMASI HALİN-DE: BİRİNCİ SESİ İKİNCİ AKORUN EN YAKIN SESİNE GÖTÜRÜN (YUKARI YADA AŞAĞI) VE BU SESİ İKİNCİ AKORUN DA BİRİNCİ SESİ OLARAK ALIN.”

DomajördenLabminöregeçişyaparkenortaksesolmadığındanaşağıdaveri-lenikiörnektedoğrudur.

)

)

a b

)

Örnek : 6

Örnek : 7

Örnek : 8

Başlangıç akoru bu konumdaolsaydıbuüçakorunsesilerleyişleriaşağıdakigibiolacaktır.

)




Domaj.akorunçevrimleri

Örnek : 9

Örnek : 10

Buarmonikilerleyişleriçalışırkenaşağıyadoğruhareketetmedurumununoldu-ğunufarkedeceksiniz.Budurum,armonikçözülmeninçoğundagözlenenaşağıyagit-meeğiliminindoğurduğubirsonuçtur.Aşağıdaanlatılanlararmonikhareketsahasınahakimolabilmemiziçingerekliolanönemlibirbilgidir.“AKOR AYNI KALDIĞI SÜRECE KONUM, EZGİSEL YÜRÜYÜŞE BAĞLI OLMAK-SIZIN ÖZGÜRCE DEĞİŞTİRİLEBİLİR.(FAKAT, AKOR DEĞİŞİRKEN ORTAK SES-LER İLKESİNE DİKKAT EDİLMELİDİR.)”

Şimdibütünbuanlatılanlarıdahaiyikavrayabilmekiçinbahsedilentümkuralla-rıiçerenyenibirörnekyapalım.

)

)

)

En yakın konum simgesi.

Aynı akorun çevrimleri simgesi.

Ortak ses simgesi.

Domajör Reb ma- Mib7 Labmajör

Famajör Reb7 Domajör

Domajör Lab7

Solmajör Sol7 Domajör Fa7

La7Solmajör Lab7 Solmajör




Örnek : 11

Örnek : 12

Cm

Cmaj.7

MAJÖRC Do majörD Re majörE Mi majörF Fa majörG Sol majörA La majörB Si majör

Do, Reb, Re, Mib, Mi, Fa, Fa#, Solb, Sol, Lab, La, Sib, Si, seslerini kullanarak mi-nör altılı akorları dört çevirimde yazınız. Bu ödevi yaparken örnek 11’den fayda-lanabilirsiniz.

ÖDEVLER :

MİNÖRCm Do minörDm Re minörEm Mi minörFm Fa minörGm Sol minörAm La minörBm Si minör

Müzik tarihinde seslerin isimlendirilmesi, gerçekleştirilen en önemli gelişme-lerden biridir. Bu konudaki temel çalışmayı yapan din adamı müzik araştırmacısıArezzo’luGuido(AretzoluGuido,990-1050)’dur.Günümüzdenotalarınisimlerikısalt-malarlaifadeedilmektedir.Bukısaltmalarevrenselbirdiloluşturur.Kısaltmaakorsim-geleriniaşağıdakitablodagörebilirsiniz.

)

Öd.1:

Öd.2:

Do, Reb, Re, Mib, Mi, Fa, Fa#, Solb, Sol, Lab, La, Sib, Si, seslerini kullanarak ma-jör yedili akorları dört çevirimde yazınız. Bu ödevi yaparken örnek 12’den fay-dalanabilirsiniz.


Antik MIsIr’da Muzik .. . .

Documents

Akkara Fanzin Eylül 2013 - Sayı 4