Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    1/74

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    2/74

    PERDELK CNAYETAGATHA CHRSTEALTIN KTAPLAR YAYINEVTABIN ORNAL ADI MURDER IN THREE ACTSYAYIN HAKLARI AKALI Telif Haklar Ajans ALTIN KTAPLAR YAYINEV ve TCARET A..Bu kitabn her trl yayn haklar Fikir ve Sanat Eserleri Yasas gereince ALTIN KTAPLARYAYINEV ve TCARET A..'ye aittir.BASKI3. BASIM / OCAK 2000 AKDENZ YAYINCILIK A..Matbaaclar Sitesi No: 83 Balar - STANBULISBN 975-405-189-5ALTIN KTAPLAR YAYINEVCell Ferdi Gkay Sk. Nebiolu hanCaalolu - istanbulTel: (0212) 520 00 92 - 526 80 12511 51 00-511 32 26 Faks: (0212)526 80 11www. altinkitaplar. com info (altinkitaplar. com.tr.

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    3/74

    PERDELK CNAYETTE ROL ALANLAR:

    Bay Satterthwaite : Ya bir adam. insanlar incelemekten holanyor.Sir Charles Cartwright : nl aktr. Rol yapmaya merakl.Sir Bartholomew Strange : Mehur doktor, Sir Charies'n ocukluk arkada.Violet Milray : Sir Charies'n sekreteri. irkin bir kadn.Hermione Lytton : Ho bir kz. Herkes onu 'Egg' diye ayor.Gore Lady Mary Lytton : Egg'in annesi. Pek nazik bir hanm.Gore Angela Sutcliffe: ilgi ekici bir kadn. Tiyatro oyuncusu.

    Cynthia Dacres : Tannm bir terzi. klyla gzleri kamar.Freddie Dacres : Cynthia'nin kocas. At yarlarna dkn.Muriel Wills: Silik bir tip. 'Anthony Astor'adyla n yapm.Leonard Babbington : Ya rahip. Uysal bir ihtiyar.Margaret Babbington: Rahibin kar. Kocasna ok dkn.Oliver Manders: Yakkl bir gen. Facia ukala.veHERCULE POROT

    HERCULE POROT'NUN ELNDE U PULARI VARDI: Mektup taslaklar... Bir telgraf... Bir kadeh... Porto arab... Mrekkep lekesi... Gazetede kan bir yaz... Bir toplant... Eski bir defter... Bir kutu ikolata...

    HERCULE POROT ESRARI ZEBLMEK N U SORULARI CEVAPLANDIRMAK ZORUNDAYDI: Uak Ellis ne olmutu? M. Kimdi? Telgraf kim ekmiti? Hastanedeki kadn ne biliyordu? Sir Bartholomew'un yapaca srpriz neydi? Sr, rahibin gemiiyle mi ilgiliydi? Zehir kurbanlara nasl verilmiti? Miss Wills ne biliyordu? Yazar nereye kaybolmutu? Oliver'n geirdii kazann iyz neydi?

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    4/74

    Birinci Perde : Davet

    Bay Satterthwaite Karga Yuvas'nn terasnda oturmu, ev sahibi Sir Charles Cartwright'mdenizden kan yolu trmanmas seyrediyordu. Karga Yuvas modern ve gzel bir villayd. Evebu ad, tepeden Loomouth Koyu'na bakt iin takmlard. Gerekten de terasn, salam birrabzann koruduu kesinden aya, denize doru dimdik bir yama iniyordu. Bir uurum.

    Karayoluyla gidilirse, Karga Yuvas kasabadan iki kilometre kadar tedeydi. Eve yryerek, SirCharles Cartwright'm imdi trmand dik balk patikasndan yedi dakikada eriiliyordu.Sir Charles orta ya, atletik yap, teni gneten yanm bir adamd. Arkasna beyaz bir kazakve eski gri flanel bir pantolon giymiti. Yrrken biraz yalpalyordu. Yumruklar da hafifekm. Onu gren on kiiden dokuzu, "Emekli bir denizci," derdi. "Tipik bir gemici." Amadaha zeki ve anlay olan onuncu kii duraklar, pek yerine oturmayan bir ey yzndenrd. Sonra belki de istemeden gznn nnde bir sahne belirirdi. Bir geminin gvertesi...Ama gerek bir geminin deil. Kaln, renkli perdelerin ereveledii bir gverte. Ve gneleilgisi olmayan bir n aydnlatt bir erkek... Charles Cartwright. Yumruklar skm,gemiciler gibi hafife yalpalayarak dolayor. Bir ingiliz denizci ve centilmeninin rahat ve tatlsesi etrafta yanklanyor. "Hayr, efendim. Korkarm bu sorunuzu cevaplaya-mayacam."Sonra ar perdeler hrdayarak kapanyor. Salonun klar yanyor. Ve bylece Charles

    Cartwright'm Amiral Vanstone roln oynad "Denizin a" oyununun birinci perdesi sonaeriyor....Oturduu yerden aya bakan Bay Satterthwaite glmsedi. Ufak tefek, kupkuru bir adamd.Sanat ve tiyatro koruyucusu, nazik ve sevimli bir zppeydi. nemli toplantlara ve partileredaima ard. ok zekiydi, insanlar ve olaylar incelemesini iyi bilirdi.Bay Satterthwaite ba sallayarak mldand. "Bu aklma gelmezdi... Hayr, hi gelmezdi."Terasta yanklanan ayak seslerini duyarak ba evirdi. Bir iskemleyi ekerek oturan iriyar,r sal adamn meslei zeki bak gzlerinde, sevecen ifadeli yznde yazyd sanki."Doktor," diye. Sir Bartholomew Strange mesleinde ok baar olmutu. Tannm bir sinirmtehassyd. Kralienin doum gnnde valyelik verilenlerin arasnda o da vard.Sandalyesini Bay Satterthwaite'inkine yaklararak, "Ne aklza gelmezdi?" dedi. "Aklaynbakalm."Bay Satterthwaite, hzla yokuu kan Sir Charles' iaret etti. "Sir Charles'n bu kadar zamanbyle sakin bir hayata dayanabilecei hi aklma gelmezdi. Bu adeta bir srgn hayatnabenziyor.""Ah, gerekten! Ben de yle." Doktor ba arkaya atarak kahkahayla gld. "Charles' taocukluumuzdan beri tanm. Oxford niversitesinde de beraberdik. Daima aynyd o. zelhayatnda, sahnedekinden daha stn bir oyuncuydu! Her zaman rol yapar Charles. Bu elindedeil. Artk onda bir huy halini ald. Charles bir odadan kmaz. "Sahneden ayrr." Ve tabiibunu yaparken anlaml, nemli bir sz de syler. Ama o rol deikliinden de holanr. ki ylnce sanat hayat brakt. Sakin bir kyde yaamak istediini sylyordu. Dnyadan elinieteini ekecek ve eski a denize dnecekti. Buraya gelerek bu villay yaptrtt. Charles'agre sade bir ky kulbesi bu. Ve bu lks villada banyo, trl modem gere var! Ben desizin gibi bu yaantya dayanamayaca dnyordum, Satterthwaite. Neticede Charles dabir insan. Ve onun her zaman seyircilere ihtiyac var. ki emekli kaptan, birka ya kadn

    ve bir rahip. Charles iin karlarnda rol yapaca uygun ve yeterli bir grup deil bu. Ben bu"denizi seven basit bir erkek" rolnn ancak alt ay sreceini sanyordum. Akas bundan

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    5/74

    kaca dnyordum. Bundan sonra Monte Carlo'da dnyadan bkm, tecrbeli bir erkekveya skoyal bir derebeyi rolne kacandan emindim. Charles'n repertuvar genitir."Doktor sustu. Uzun bir konuma olmutu. Patikay trmanan adama bakarken gzlerinde sevgive nee vard. Sir Charles bir iki dakika sonra yanlarna eriecekti.Sir Bartholomew, "Sanm yanlm olduumuz anlayor," diye ekledi. "Sakin hayattan hlkmad."

    Bay Satterthwaite de hatrlatt. "Bazen melodrama kaan tavrlar taknan kimseler hakkndayanl yargya varr. nsan onlarn baz iddialar ciddiye almaz."Doktor ba sallad. "Evet. Bu doru."Sir Charles neeyle, "Merhaba!" diye seslenerek terasn basamaklarndan abucak kt."Mirabelle bugn ahaneydi. Gelmeliydiniz, Satterthwaite."Bay Satterthwaite ba sallad. Man ok kere a iin midesinin denize dayanklkonusunda byk hayalleri yoktu. Ayrca o sabah yatak odasn penceresinden Mirabelle'iizlemiti. Sert bir rzgr vard. Ve Bay Satterthwaite karada olduu iin de Tanr'yakretmiti.Sir Charles hizmetiden iki getirmesini istedi.Sonra da doktor arkadana, "Sen de gelmeliydin, Tollie," dedi. "Muayenehanende oturuphastalarna denizin ok iyi geleceini sylemiyor musun?"

    Sir Bartholomew, "Doktor olmann en iyi taraf," diye cevap verdi. "nerilerini yerine getirmekzorunda olmamandr."Sir Charles gld. Hl farkna varmadan neeli, canl denizci roln oynuyordu.nanlmayacak kadar yakkl bir erkekti, Sir Charles. Atletik yap vcudu biimli, ince, neeliifadeli yznn hatlar dzgnd. akaklar aarm olan salar ona daha dikkati eken, kibarbir hava veriyordu. Yznden ne olduunu anlamak mmknd. nce bir 'centilmen', sonra dabir aktrd o.Doktor sordu. "Tekneyle yalnz bana m ktn?""Hayr." Sir Charles ikisini tiril tiril niformal orta hizmetisinden ald. "Yardmcm vard. Yaniu... Egg adl kz."Sesinde acayip bir ifade belirmiti. Adeta utanca benzer bir ey. Bu Bay Satterthwaite'inkafas abucak kaldrmasna neden oldu. "Miss Lytton - Gore'u mu kastediyorsunuz? O

    yelkenlilerden anlyor deil mi?"Sir Charles ac ac gld. "Benim kendimi denize ilk defa kan bir insan gibi hissetmemeneden oluyor. Ama Egg'in sayesinde yelkencilii renmeye bayorum."Bay Satterthwaite'in kafasnda dnceler sratle birbirini kovalyordu. "Acaba?... Egg Lytton -Gore... Belki Sir Charles'n buradan bkmamasn nedeni o kz. Pek hotur o."Sir Charles szlerini srdrd. "Ah, deniz... Deniz gibi gzel hibir ey yok. Gne, rzgr,deniz ve dnebileceiniz kck bir kulbe." Ve byk bir honutlukla arkasndaki banyolu, her odasnda scak ve souk su bulunan, kaloriferli, hizmeti ve bir an alahane villaya bakt. Sir Charles'n sade yaant konusundaki fikirleri biraz acayipti anlalan.Uzun boylu, son derecede irkin bir kadn evden karak onlara doru geldi."Gnaydn, Miss Milray.""Gnaydn, Sir Charles... Gnaydn..." Kadn bayla dierlerine hafif bir selam verdi. "Akamyemeinin listesi bu. Bunda bir deiklik yaplmas ister misiniz?"Sir Charles listeyi alarak mldand. "Bakaym... Hm... ok gzel... Herkes drt buuk treniylegelecek.""Holgate'e gereken emirleri verdim. Ah, aklma gelmiken. Affedersiniz, Sir Charles, fakat bugece benim de sizinle birlikte yemek yemem doru olacak."Sir Charles rd, ama kibar bir tavrla, "ok memnun olurum, Miss Milray," dedi. "Fakat...ey..."Miss Milray sakin sakin aklad. "Aksi takdirde sofrada on kii olacaksz, Sir Charles. Veok kimsenin batl inanlar vardr." Sesinden, hayat boyunca her gece on kiiyi hiekinmeden ayn sofraya oturtabilecei anlayordu. Szlerini srdrd. "Her ey tamamsanm. Holgate'e Lady Mary ve Babbington'larm arabayla alnacaklar syledim. Sanmyle olacakt deil mi?""Evet. Ben de size bunu syleyecektim."

    Miss Milray irkin yznde zafer oldu bir glmseyile uzakla.

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    6/74

    Sir Charles saygyla, "te mkemmel bir kadn," dedi. "Sabahlar gelip dilerimi oymayakalkmasndan korkuyorum."Sir Bartholomew, "Her ynyle becerikli birisi," diye mldand.Sir Charles, "Miss Milray alt yldr yanmda," dedi. "nce Londra'da sekreterliimi yapyordu.Burada bir tr khyalk grevi yklendi. Buray saat gibi dzenli bir ekilde ynetiyor. Amaartk gidiyor."

    "Neden?"Sir Charles kukulu bir tavrla burnunu oturdu. "Yatalak bir annesi olduunu iddia ediyor.Akas ben bu hikyeye inanmyorum. yle bir kadn annesi olamaz. Miss Milray'in bir 'di-namo'dan verdiinden eminim. Hayr, gitmek istemesinin baka bir nedeni olmal."Sir Bartholomew, "Herhalde etraftakiler dedikodu yapyorlar," diye cevap verdi."Dedikodu mu yapyorlar?" Aktr hayretle arkadana bakt. "Ne hakknda?""Charles'cm, dedikodunun ne olduunu bilirsin.""Yani Miss Milray'le... benim hakkmda m konuuyorlar? O suratla? O yata?""Kadn herhalde henz ellisinde deil.""Herhalde." Sir Charles bir an bu sorunu dnd. "Fakat Tollie, Miss Milray'in yzne dikkatettin mi? Evet onun da iki gz, bir a ve burnu var. Ama bu "yz" diye tanmlanacak bir eydeil. Bir kadn yz yani. Buradaki en rezalet dkn bir dedikodu kumkumas bile yle bir

    suratla bir skandali birbirine balayamaz.""Sen ihtiyar ngiliz kzlarn hayal gcn kmsyorsun."Sir Charles ba sallad. "Buna inanmam. Miss Milray'in yle korkun, saygdeer bir hali varki... Bu ihtiyar ngiliz kzlar bile etkiler. O canl bir saygdeerlik ve drstlk rnei. Ve ieyarayan bir kadn. Ben sekreterlerimi daima gnah kadar irkin kadnlardan seerim.""Akll bir adamsn."Sir Charles birka dakika derin derin dnd.Sir Bartholomew sessizlii bozmak iin, "Bugn kimler geliyor?" diye sordu."Angie...""Angela Sutcliffe mi? Bu iyi."Bay Satterthwaite ilgiyle ne doru eildi. Konuklarn kimler olduunu renmeyi okistiyordu. Angela Sutcliffe ok tannm bir aktristi. Artk gen deildi, ama halk hl ona

    hayrand. Zeks ve sevimliliiyle n yapm."Sonra... Dacres'lar."Bay Satterthwaite ba sallad. Bayan Dacres, nl moda evi 'Ambrosine'in sahibiydi. Tiyatroprogramlarnda ounlukla yle bir yazya rastlardz. 'Miss Falan - filan'n birinci perdedekiyafetleri Ambrosine tarafndan hazrlanmr. Kocas Bay Dacres biraz esrarengiz bir adamd.Zamann nemli bir ksm at yarlarnda geirirdi. Kendisi de vaktiyle 'Grand National'yarnda jokeylik etmiti. Sonra bir eyler olmutu. Kimse bu konuda bir ey bilmiyordu, amabir hayli dedikodu km. yle ak ak ararma filan yaplmam. Ama nedense FreddieDacres'dan sz edildii zaman herkes hafife ka kaldrmaya balam."Sonra... oyun yazar Anthony Astor."Bay Satterthwaite, "Ah, tabii," dedi. "Tek Tarafl Yol' oyununu yazan kadn. Eser pek beenildi.Ben de oyunu iki kez grdm." Anthony Astor'un isminden sanlaca gibi erkek deil de kadnolduunu bildiini aklad iin pek memnundu.Sir Charles, "Evet, yle," diye cevap verdi. "Onun asl ad unuttum. Wills'ti sanm. Benonunla bir kere karlam. Yazar, srf Angela'y memnun etmek iin ardm... te konuklarbu kadar."Doktor sordu. "Ya civardan gelecek olanlar?""Ah, onlar m? nce... Babbington'lar, Babbington burann rahibi, iyi bir adam. yle fazlapapaz tavrlar taknmyor. Kar da, gerekten ho bir insan. Bana bahvanlk konusundanutuklar ekiyor. Onlar geliyorlar... Sonra Mary'yle Egg. Hepsi bu kadar... Ah, hayr, Mandersadl bir gen de var. Gazeteci mi ne? Yakkl bir gen. te grup bu kadar."Bay Satterthwaite her eyin dzgn olmas isterdi. Onun iin konuklar sayd. "MissSutcliffe... bir, Dacres'lar... , Anthony Astor... drt, Lady Mary'yle k... alt, rahiple kar...sekiz, gen adam... dokuz. Biz... on iki. Ya siz ya da Miss Milray yanl hesapladz, SirCharles."

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    7/74

    Sir Charles kendinden emin bir tavrla, "Miss Milray yanlm olamaz," dedi. "O kadn hibirzaman hata yapmaz. Durun bakaym: Ah, evet haklz. Bir konuyu unuttum." Gld. "Bunuduysayd herhalde ok sinirlenirdi. imdiye kadar rastladm en kendini beenmi adam o."Bay Satterthwaite'in gzlerinde alayc bir plt belirdi. nk o kendini beenmi insanlarn enbanda aktrlerin geldiini dnrd. Sir Charles Cartwright'in farkl olduuna dainanmyordu. "Kim bu bencil adam?" diye sordu.

    Sir Charles, "Ufak tefek, acayip bir adam," dedi. "Ama dorusu ok da tannm biri. Belkiondan sz edildiini duymusunuzdur. Hercule Poirot. Belikal."Bay Satterthwaite mldand. "u zel dedektif. Onunla tanm, ilgi ekici bir insan."Sir Charles, "Tip bir adam," dedi.Sir Bartholomew aklad. "Ben onunla hi tanmadm. Ama hakknda ok ey duydum.Herhalde iittiklerimin ou hikye. Eh Charles, bu hafta sonu bir cinayet ilenmeyeceiniumalm.""Neden? Evde bir dedektif olduu iin mi? Sen arabay atn nne kouyorsun, Tollie!""Bu benim varsaymlarmdan biridir."Bay Satterthwaite, "Nedir bu varsaym?" diye sordu."Olaylar insanlara gelir. nsanlar olaylara gitmez. Neden baz kimselerin yaant okheyecanl, bazlarn da sr? evreleri yznden mi? Hi de deil. nsan dnyann bir

    ucuna gider, yine de bana bir ey gelmez. O bir yere eriemeden bir hafta nce katliam olur.Oradan ayrldktan bir gn sonra da iddetli bir deprem. Binemeyip kard gemi kazayarar. Baka bir adam kk bir kasabada oturur. Her gn ehre, iine gider. Ama bana trleyler gelir. antajclarla, gzel kzlarla, gangsterlerle karlar... Senin Hercule Poirot gibikimselere gelince, onlarn cinayet aramalarna gerek yoktur. nk cinayet onlar bulur."Bay Satterthwaite. "O halde," dedi. "Miss Milray'in bize katlmas iyi olacak. Bylece sofraya on kii oturmayz."Sir Charles hogrl bir tavrla, "Madem bu kadar istiyorsun, cinayet senin olsun, Tollie,"dedi. "Ama benim bir tek artm var. Ceset olarak beni semesinler." adam glerek ieri girdiler.Bay Satterthwaite'in en ok ilgilendii ey insanlard. Erkeklerden ok kadnlar ilgisiniuyandrd onun. Tam bir erkek olmasna ramen, kadnlar ok iyi anlard.

    Bu akam da modern bir dekoratrn lks bir gemi kamaras havas verdii salonda oturmu,ilgiyle Cynthia Dacres'n salarn yeni rengini inceliyordu. Yeilimsi bronz rengi, BaySatterthwaite boyann Paris'ten geldiinden emindi. Bayan Dacres uzun boylu, ince bir kadnd.Cildi ya gneten yanm ya da boyayla bu renge sokulmutu. Bayan Dacres kalar incecikalm, kirpiklerine bol bol siyah rimel srmt. Uzun etekli k akam tuvaleti koyu mavi,lt bir kumatan yaplm.Bay Satterthwaite, Cynthia Dacres' takdirle szerek, "Akll bir kadn," diye dnd. "Acabaiyz nasl?"Bayan Dacres ar ar konuuyordu, "imknszd bu hayatm. Bir ey ya olur ya olmaz. Bu daolacak gibi deildi."Sir Charles iddetle kokteyl 'eykr' sallyor. Angela Sut-cliffe'le konuuyordu. nl aktrisuzun boylu, kr sal, gzel gzl bir kadnd. Dudaklar alayc bir ifadeyle bklmt.Dacres ise Bartholomew Strange'le lafa dalm. "Ladisbo-urne'un durumu meydanda. Btnhara biliyor bunu." Ufak tefek, krm yanakl, tilki suratl bir adamd. Biraz hilekr bakgzleri, ince bir b vard. Tiz bir sesle, kesik kesik konuuyordu.Bay Satterthwaite'in yannda Anthony Astor veya asl adyla Miss Wills oturuyordu. Kadn"Tek Tarafl Yol" adl oyununun, Londra'da yllardan beri grlen oyunlarn en cretli ve enneelisi olduu syleniyordu. Miss Wills uzun boylu ve zayft. enesi geriye doru, biimsizvrlm salar saryd. Kelebek gzlk takm, yeil ifondan son derece biimsiz bir tuvaletgiymiti. Sesi ahenksizdi.Miss Wills, "Gney Fransa'ya gittim," diyordu. "Ama akas orada pek elenemedim, insanlarhi de dost halli deillerdi. Ama tabii bu benim iim iin yararl bir ey. Btn olanlar grmekyani..."Bay Satterthwaite, zavall kadn, diye dnd. Baar yznden, rahat ettii yerde oturmasimknsz artk. Yani kk bir ehirde, bir pansiyonda. Oysa orada olmay yle istiyor ki.

    Eserlerle yazarlar arasndaki fark onu rtyordu. Anthony Astor'un piyesi ince nktelerledoluydu. Miss Wills'in uuk mavi gzlerinin zek dolu olduunu fark etti. Kadn imdi Bay

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    8/74

    Satterthwaite'i biraz rahatsz eden bir tavrla onu inceliyordu. Sanki Miss Wills adamn hem dgrnn, hem de iyzn ezberlemeye alyordu.Sir Charles kadehlere kokteyl dolduruyordu.Bay Satterthwaite ayaa frlad. "Size bir kokteyl alaym."Miss Wills kr kr gld, "iyi olur."Kap ald, hizmeti Temple, Lady Mary Lytton - Gore'un, Bay ve Bayan Babbington'un ve Miss

    Lynton - Gore'un geldiini haber verdi.Bay Satterthwaite, Miss Wills'e kokteylini gtrdkten sonra usulca Lady Mary Lytton - Gore'ayakla. Soylulara bayrd. Ayrca, zppelik bir tarafa, kibar kadnlardan holanrd. GerektenLady Mary de kibar bir hanmefendiydi.Lady Mary, k yandayken dul kalm. Paras da yoktu. Bu yzden Loomouth'a gelerekkk bir ev tutmutu. O zamandan beri kyla ve ona ok ba olan hizmetisiyle oradaoturuyordu. Lady Mary elli be yanda olmasna ramen daha ihtiyar duran, uzun boylu, incebir kadnd. Yznde tatl ve biraz da utanga bir ifade vard. K ok seviyor, ama ondanbiraz da ekiniyordu.Nedense herkesin 'Egg' diye ard Hermoine Lytton -Gore annesine pek benzemiyordu.Lady Mary'den daha canl ve hareketliydi. Gzel deildi, ama gerekten ekici bir kzd. Ortaboylu, siyah sal ve ela gzlyd.

    Gen kz durmu yeni gelmi olan Oliver Manders'le konuuyordu. "Yelkenle dolamaktanneden bu kadar sld anlayamyorum. Bir zamanlar bayrdn.""Egg, hayatm, insan byyor." Yirmi be yalarnda, ok yakkl bir genti, Oliver Manders.Bay Satterthwaite, yalnz... diye dnd. Haddinden fazla m yakkl acaba? Yoksa...Manders'te yabanclara has bir hal mi var? Tam ngiliz deil mi?Baka biri de Oliver Manders'i inceliyordu. Kafas yumurta biimli, pos bkl, ufak tefek biradam. Bay Satterthwaite, Msy Hercule Poirot'ya kendini hatrlatt. lk karlaklar zamanBelikal ona ok nazik davranm. imdi de yle. Fakat eskisinin aksine bugn HerculePoirot'nun gzlerinde o neeli plt yoktu. Ciddi ve biraz da zgn gibiydi.Loomouth rahibi Leonard Babbington, Lady Mary'yle Bay Satterthwaite'e katld. Sayg tavrl,yorgun gzleri efkat dolu, altm gemi bir adamd.Rahip, Bay Satterthwaite'e, "Sir Charles aramzda yaad iin anslz," dedi. "Bize ok iyi ve

    cmert davrand. Bizim iin iyi ve ho bir komu. Lady Mary'nin de benimle ayn fikirdeolduundan eminim."Orta hizmetisi elinde kokteyl tepsisiyle yaklarken Bay Satterthwaite, kadnlarn anneliktaraflar ne kadar gl, diye dnd. Bir bakma eski kafal olduu iin bunu takdir deediyordu. Egg elinde bir kadehle abucak onlara yakla. "Sen de bir kokteyl iebilirsin,anneciim."Lady Mary uysal uysal, "Teekkr ederim, yavrum," dedi.Bay Babbington mldand. "Karn da benim bir kokteyl imeme izin vereceini sanyorum."Usulca gld.Bay Satterthwaite, Sir Charles'a gbreleme konusunda heyecanl bir konferans vermekte olanBayan Babbington'a bir gz att. Kendi kendine, gzleri gzel, dedi.Bayan Babbington iriyar, st ba fazla derli toplu olmayan bir kadnd. Hayat doluydu, iyihuylu bir kadn olduu anlayordu.Lady Mary ne doru eildi. "Bay Satterthwaite, biz ieri girdiimiz srada konutuunuz kadnkimdi? u yeil elbiseli olan.""Oyun yazar Anthony Astor.""Ne? O kansz cansz gen kadn m? Ah..." Lady Mary kendini toplad. "Ne ktym! Ama okrdm. Onda baar bir yazar hali yok. Yani... daha ok beceriksiz bir dadya benziyor."Lady Mary, Miss Wills'i yle gzel bir ekilde tanmlam ki, Bay Satterthwaitedayanamayarak gld. Bay Babbington, dosta bak miyop gzlerini ksm, salonda ileriyedoru bakyordu. Kokteylinden bir yudum ald, sanki bouluyormu gibi hafif bir ses kard.Bay Satterthwaite neeyle, kokteyle alk olmad belli, diye dnd. Herhalde bunumodernlik sayyor, ama kokteyllerden holanmyor.Bay Babbington ikisinden azimle bir yudum daha olarak yzn hafife buruturdu. "Sznettiiniz uradaki hanm m?... Ah, Tanrm..." Elini boazna gtrd.

    Egg Lytton - Gore'un sesi odada yankland. "Oliver, seni kurnaz Yahudi..."

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    9/74

    Bay Satterthwaite kendi kendine, ah, tabii, dedi. Tamam. Manders Musevi. Fakat... Egg'le nekadar ho bir ift oluturuyorlar! kisi de ok gen ve ok ho. Durmadan da kavga ediyorlar.Bu iyiye alamettir daima.Yanndan gelen bir ses dncelerinin yarda kesilmesine neden oldu. Bay Babbington ayaakalkm. ne arkaya sallanyordu. Yz hatlar arplm.Egg'in berrak sesi dikkatleri rahibin zerine ekti. Fakat o arada Lady Mary de ayaa frlam,

    elini endieyle Bay Babbington'a uzatm.Egg, "Bakn, bakn," diye bard. "Bay Babbington rahatszland."Sir Bartholomew Strange telala ilerleyerek rahibi tuttu. Onu adeta odann bir tarafndakikanepeye kadar ta. Dierleri onlarn evresini sardlar. Aciz, fakat endieliydiler.ki dakika sonra doktor dorularak ba sallad. Laf anda gevelemenin yarar olmayacabildii iin ak ak, "ok zgnm," dedi. "ld."Sir Charles kapdan ba uzatt. "Bir dakika gelir misiniz, Satterthwaite?"Aradan bir buuk saat gemi kargaaln yerini suskunluk alm. Lady Mary alayan BayanBabbington'u salondan karm, daha sonra da onu eve gtrmt. Miss Milray telefonunbanda, ne becerikli bir kadn olduunu kantlam. Kyn doktoru gelerek ie el koymutusonunda. Konuklara sade bir yemek verilmi, sonra hepsi aralarnda anlaarak kendi odalarnaekilmilerdi. Bay Satterthwaite de kendi odasna gitmek zereyken, Sir Charles rahibin ld

    salondan onu arm.Bay Satterthwaite titrememeye alarak odaya girdi. Artk lmle karlamaktanholanmayacak kadar yalanm. nk belki de yaknda kendisi de... Ama imdi bunu nedendnyordu?Bay Satterthwaite kendi kendine, azimle, "Ben daha yirmi yl yaarm," dedi.Lks kamaraya benzeyen salonda onlardan baka bir de Sir Bartholomew Strange vard.Doktor, Bay Satterthwaite'i grnce ba sallad. "Satterthwaite'in yard dokunur. Hayatbilir ol."Bu szlerden biraz ran ya adam doktorun yanndaki koltua oturdu. Sir Charles salondabir a bir yukar dolayordu. Yumruklar yar skmay unutmutu. O srada denizci hali deyoktu.Sir Bartholomew, "Charles durumdan holanmyor," diye aklad. "Yani ihtiyar Babbington'un

    lmnden demek istiyorum."Bay Satterthwaite durumu anlamaya alarak dnceli bir tavrla, "ok zc bir olay," diyeldand. "ok zc."Sir Bartholomew doktorlara has o tavrlarla, "Hm..." dedi. "Evet. Sars."Sir Charles odada dolamaktan vazgeerek durdu. "Baka birinin bu rahip gibi ldngrdn m hi, Tollie?"Sir Bartholomew dnceli bir tavrla, "Hayr," dedi. "Grdm iddia edemem." Ksa birduraklamadan sonra ekledi. "Fakat senin sandn kadar fazla lm vakasyla da karladeilim. Bir sinir mtehass, hastalarn ounu ldrmez. Onlar sa tutar ve bylecekendine bol bir gelir de salar. Mac-Dougal'in benden ok lm grdnden eminim."Doktor MacDougal, Miss Milray'in ard ky hekimiydi... Sir Charles ba sallad."MacDougal rahibin ldn grmedi. O geldii srada Bay Babbington oktan lmt. Bizsadece ona grdklerimizi anlatabildik. Sen de yle. MacDougal da rahibin kriz geirmiolduunu aklad. Babbington'un ya olduundan, san iyi saylmayacandan sz etti.Ama bu bana yeterli gelmiyor."Doktor homurdand. "Herhalde bu durum MacDougal'n da houna gitmedi. Ama bir doktor bireyler sylemek zorundadr. "Kriz" iyi bir laftr. Hibir anlam yoktur, ama doktor olmayanlartatmin eder. Sonra... ne de olsa Bay Babbington yayd. Karn sylediine gre sa dason zamanlarda bozulmutu. Belki phelenilmeyen bir derdi vard.""Bu tipik bir kriz mi?""Nasl tipik bir kriz mi?""Yani bilinen bir hastalkla ilgili bir kriz olabilir mi bu?"Sir Bartholomew, "Tp eitimi grm olsaydn," dedi. "Tipik vaka diye bir ey olmadbilirdin."Bay Satterthwaite sordu. "Siz ne olduunu dnyorsunuz, Sir Charles?"

    Aktr cevap vermeksizin eliyle belirsiz bir iaret yapt.

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    10/74

    Sir Bartholomew gld. "Bunu Charles kendisi de bilmiyor. Sadece ii melodrama dkyor. Buda normal."Sir Charles ona sitemle bakt. Yznde dalgn ve dnceli bir ifade belirmiti.Bay Satterthwaite birdenbire aktrn bu kere hangi rol oynad anlad. nl oyunda GizliServis'in efi Aristide Duval, esrar zmeye alyordu. Ya adam bir dakika sonra yanl-mad anlad. Sir Charles farkna varmadan yrrken hafife topallyordu. Aristide Duval'de

    zaten "Topal Adam" diye tanyordu ajanlar arasnda.Sir Bartholomew, Sir Charles'n anlamsz kukular aman-szca incelemeyi srdrd. "Nedenkukulanyorsun, Charles? ntihardan m? Cinayetten mi? Zararsz, ya bir rahibi ldrmeyikim ister? nanlacak gibi deil... Ama tabii sen yle heyecanl bir olay peindesin. Kokteyliniinden yeni ve izi belli olmayan bir zehir kmas istiyorsun."Sir Charles yzn buruturdu. "Bunu istediimden pek de emin deilim. O kokteylleri benimyapt unutma, Tollie.""Birdenbire canice duygulara kapld, yle mi? Herhalde bizim vcutlarzda etki gecikti. Amahepimiz sabah olmadan leceiz."akay brak..." Sir Charles fkeyle sustu.Doktor, "Aslnda aka etmiyordum," dedi. Sesi birdenbire demiti. Ciddi ve haindi imdi."Zavall ihtiyar Babbington'un lmyle alay etmiyorum. Ben sadece senin fikrine glyorum,

    Charles. nk... Senin dncesizliin yznden bakalarna ktlk etmeni istemiyorum."Sir Charles bard. "Ktlk m?""Bay Satterthwaite, belki siz benim ne demek istediimi an-lyorsunuzdur."Bay Satterthwaite, "Tahmin ettiimi sanyorum," dedi.Sir Bartholomew szlerini srdrd. "Anlamyor musun, Charles? O yersiz kukularn baz ktsonular dourabilir. Byle eyler abuk duyulur. Hibir asl olmayan cinayet kukular, BayanBabbington'un ciddi bir ekilde zlmesine ve strap ekmesine yol aabilir. Ben byle eylerinolduunu bir iki kez grdm. Ani bir lm... Birka gevezenin szleri... Ve sonra gitgideglenen, kimsenin durduramad dedikodular. Charles, bunun ne kadar gereksiz ve zalimcebir ey olduunu anlayamyor musun? Sen sadece hayal gcnn dizginlerini brakmn."Aktr kararsz bir tavrla, "Ben bunu dnmemitim," diye itiraf etti."Sen ok iyi bir insansndr, Charles. Ama daima hayal gcnn etkisinde kalrsn. Haydi,

    haydi. Birinin kimseye bir zarar olmayan o zavall ihtiyar ldrebileceine gerekteninanmyorsun ya?"Sir Charles, "Herhalde," dedi. "Evet, dediin gibi, gln bir ey bu. Affedersin, Toilie. Fakatbenimki de oyun deildi. Bana gerekten bu ite bir terslik varm gibi geliyordu."Bay Satterthwaite hafife ksrd. "Bir teklifte bulunabilir miyim? Bay Babbington salonagirdikten birka dakika sonra rahatszland. Yani kokteylini itikten hemen sonra. Ben onunikisini yudumlarken yzn buruturduunu fark ettim. nce bunun nedenini, kokteyle al kolmamas sandm. Fakat... Bay Babbington intihar etmi olabilir. Belki bir doktor ona aresizbir hastal olduunu sylemitir. Kanser gibi rnein. Onun iin Bay Babbington'un bize bellietmeden kadehine zehir koymu olabileceini dnyorum... Bu odadaki takmlara henzdokunulmam olduunu gryorum. Kokteyl kadehleri brakldklar yerde duruyor. u BayBabbington'unki. Bunu iyi biliyorum. nk burada oturmu, onunla konuuyordum. En iyisi,Sir Bartholomew kadehteki ikiyi tahlil ettirsin. Bu usulca, dedikoduya yol amadanyaplabilir?"Sir Bartholomew kalkarak kadehi ald. "Pekl, Charles. Bu noktaya kadar suyuna gideceim.Ama seninle on sterline bahse girerim. Kadehte cin ve vermuttan baka bir eybulunmayacak."Sir Charles, "Kabul," dedi. Sonra alayc bir glmseyile ekledi. "Biliyor musun, Tollie, byleeylerin aklma gelmesinin bir nedeni de sensin.""Ben mi?""Evet, bu sabah tuttun, cinayetten sz ettin. Hercule Po-irot'nun frtnay haber veren yelkovankuu gibi bir insan olduunu, cinayetlerin onu izlediini syledin. Belikal buraya gelir gelmeziimizden biri pheli bir ekilde ld. Tabii benim de aklma hemen cinayet geldi."Bay Satterthwaite, "Acaba..." diye balad.Sir Charles, "Evet," dedi. "Bunu ben de dndm... Ne dersin, Tollie? Ona bu konuda ne

    dndn soralm m? Yoksa ayp m olur?"

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    11/74

    Bay Satterthwaite, "Doru," diye mldand. "Profesyonel bir arkdan bir toplantda sizeark sylemesini isteyemezsiniz. Acaba insan profesyonel bir dedektiften hafiyelik etmesiniisteyebilir mi? Evet, iyi bir soru."Sir Charles, "Sadece fikrini soracaz, ama," dedi.O anda kapya usulca vuruldu. Hercule Poirot eikte belirdi. Yznde zr dilermi gibi bir ifadevard.

    Sir Charles bard. "Buyurun, buyurun. Biz de sizden sz ediyorduk.""Rahatsz etmeyeyim...""Ne mnasebet! Bir iki iin.""Teekkr ederim, hayr. Ben viski pek imem."Sir Charles konuunu bir koltua oturtarak hemen konuya girdi. "Laf amda geveleyecekdeilim. Biz de sizden ve... bu gece olanlardan sz ediyorduk, Msy Poirot. Bakn, sizce bute bir terslik var m?"Poirot kalar kaldrd. "Terslik mi? Nasl bir terslik?"Sir Bartholomew, "Arkadam, Bay Babbington'un bir cinayete kurban gittiini sanyor," diyeaklad."Ama siz bu fikirde deilsiniz, yle mi?""Biz sizin ne dndnz renmek istiyoruz?"

    Poirot dnceli bir tavrla mldand. "Tabii, rahip birdenbire hastaland. Ani oldu bu. Pek ani.""Oras yle."Bay Satterthwaite intihar varsay ve kokteyl kadehinde-ki ikinin tahlil edileceini anlatt.Poirot bunu uygun buluyormu gibi ba sallad. "Hi olmazsa bir zarar olmaz. Ben insanlariyi tanm. Bir kimsenin sevimli, zararsz, ya bir adam ldrmek isteyeceini peksanmyorum. Fakat intihar fikri de hi houma gitmiyor. Ama neyse, kokteyl kadehi bizedurumu aklayacaktr.""Tahlil sonucunda ne reneceiz dersiniz?"Poirot omzunu silkti. "Bu bakmdan ancak bir tahminde bulunabilirim. Bunu mu renmekistiyorsunuz?""Evet.""Bence kadehte sadece fevkalade bir martininin izlerini bulacaklar." Sir Charles'a doru bir

    selam verdi. "Bir adam kokteylle zehirlemek ok zor bir eydir. Tepsiye trl kadeh konulur...ntihara gelince, eer o irin rahip intihar etmeyi dndyse bile, herhalde bunu bir partideyapmazd. Bu onun bakalarna nem vermediini gsterirdi. Oysa Bay Babbington bana incednceli bir insan gibi gelmiti." Bir an durdu. "Madem sordunuz, ite fikrim bu."sa bir sessizlik oldu. Sonra Sir Charles derin derin iini ekti. Pencereyi aarak dar bakt."Frtna biraz azald." Denizci geri gelmi, Gizli Servis efi de ortadan kaybolmutu.Fakat gznden bir ey kamayan Bay Satterthwaite'e, Sir Charles hl oynayamayaca orol zlyormu gibi geldi."Evet, ama siz ne dnyorsunuz, Bay Satterthwaite? Gerekte ne dnyorsunuz?"Bay Satterthwaite saa sola bakt, ama kurtulu yoktu. Egg Lytton - Gore onu rhtmdastrm. Bu modern gen kzlar amansz ve insan korkutacak kadar da hayat doluydular."Sir Charles aklza baz fikirler sokmu," dedi."Hayr, hayr. Ben zaten byle dnmeye balamm. Daha balangta. Bay Babbington okani ld.""Ya bir adamd ve sa da pek iyi deildi..."Egg onun szlerini kesti. "Bo laflar bunlar. Rahibin nefriti ve hafif bir artrz vard. Bunlarinsann kriz geirerek yere serilmesine neden olacak bir dert deildir. Bay Babbington hibirzaman kriz geirmedi. Bence kolu baca szlayp takrdayarak doksanna kadar yaard. Resmisoruturma konusundaki fikriniz nedir?"ey... bana normal gzkt.""Doktor MacDougal'n tankl hakknda ne dndnz? Bir sr tp terimi kulland durdu.Ama btn o sz bombardmann gerisinde MacDougal kaamakl konuuyormu gibi gelmedimi size? Doktorun btn o szleri u anlama geliyordu. Ortada lme normal nedenlerin yolamad gsterecek hibir ey yok... Ama MacDougal lme normal sebeplerin yol atda kesinlikle sylemedi."

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    12/74

    "K krk yarmyor musunuz, yavrum?" "Ama nemli olan doktorun byle konumas. rmo. nk elinde bir ipucu yoktu. Onun iin tp adamlarna zg bir havaya brnmekten bakaare bulamad. Sir Bartholomew Strange ne dnyordu?"Bay Satterthwaite nl doktorun fikirlerini tekrarlad. Egg dnceli dnceli, "Demek o bufikirde deil," dedi. "Ama tabii o tedbirli bir adamdr. Herhalde Londra'nn tannm birmtehass byle olmak zorundadr."

    Bay Satterthwaite ona hatrlatt. "Kadehte cin ve vermuttan baka bir ey yoktu.""Evet, bu kesin bir sonu. Ama resmi soruturmadan sonra olan bir ey beni dndrd.""Sir Bartholomew size bir ey mi syledi?" Bay Satterthwaite keyifli bir merak duymayabalam."Bana deil, Oliver'a... Oliver Manders'e. O da o akam villaya yemee gelmiti. Belki Oliver'hatrlamyorsunuz." "Tersine. ok iyi hatrlyorum. Sizin iyi arkadaz m?" "Eskiden yleydi.Ama imdi durmadan kavga ediyoruz. Londra'da, amcasn brosunda alyor ve....birazkendini beenmi tavrlar taknmaya balad. i brakp gazeteci olmaktan sz ediyor herzaman. Aslnda yaz yazmas iyi bilir. Ama artk bana bu szleri bo lafm gibi geliyor. Oliverzengin olmak istiyor. nsanlar para konusunda pek iren oluyorlar, deil mi, BaySatterthwaite?"Adam o zaman kn ne kadar gen olduunu bir kez daha anlad. "Yavrum, insanlar birok

    konularda irentir."Egg neeyle ba sallad. "Evet. insanlarn ou ok ak. te o yzden ihtiyar BayBabbington'a ok zldm. nk pek iyi bir insand. Sonra... olu... Robin'i bir zamanlar...ok beenirdim. Bir deniz kazasnda ld." Egg gzlerini krprarak denize doru bakt, sonratekrar Bay Satterthwaite'e ve imdiki zamana dnd. "te bu yzden bu olay beni okilgilendiriyor. Belki de rahibin lm normal deildi.""Sevgili yavrum!""Bu olay ok garip. Bunu siz de itiraf etmelisiniz.""Ama demin siz Bay Babbington'un iyi bir adam olduunu sylediniz. Herhalde bir dmanyoktu?"te olayn garip taraf da bu ya! Rahibin lmesi iin bir neden bulamyorum.""Garip! Kokteylde hibir ey yoktu."

    "Belki biri enjektr onun koluna saplayverdi."Bay Satterthwaite usulca alay etti. "Ve enjektrn iinde de Gney Amerika yerlilerininoklarna srdkleri zehirden vard."Egg gld. "Tamam. zi bulunmayan bir zehir. Ah, benimle alay ediyorsunuz. Ama belki gnnbirinde bizim hakl olduumuzu anlarsz.""Bizim?""Sir Charles'n ve benim." Egg hafife kzarm.Bay Satterthwaite, gen kzlar, gemileri ilgi ekici, orta ya erkeklerden holanrlar, diyednd. Egg'in de onlardan olduu anlayor.Gen kz ansn, "Sir Charles neden hi evlenmedi?" diye sordu.ey..." Bay Satterthwaite duraklad. Az kalsn, "ihtiyatl olduu iin," diyecekti. Ama EggLytton - Gore'un bu szleri kabul etmeyeceini anlyordu. Sir Charles Cartwright aktrislerle de,baka kadnlarla da trl maceralara girimiti, ama evlilikten daima kanm. Egg'in isedaha romantike bir neden arad belliydi."Veremden len o kz... Ad R. harfiyle bayordu... u aktris... Sir Charles ona ok k deilmiydi?"Bay Satterthwaite sz konusu k hatrlyordu. Onunla Sir Charles hakknda biraz dedikodukm, ama Bay Satterthwaite aktrn srf onun anna sadk kalmak iin evlenmediinekesinlikle inanmyordu.Bunu mmkn olduu kadar usturuplu bir ekilde Egg'e de anlatmaya al.Egg, "Herhalde bandan bir hayli macera geti," dedi.Bay Satterthwaite'in eski kafal tuttu yine. "ey... hh... belki."Egg, "Erkeklerin bandan trl macera gemesi houma gider," dedi. "Bu onlarda bir acayiplikolmad gsterir."Bay Satterthwaite'in eski kafal taraf yine ar basm. Ne cevap vereceini bilemiyordu.

    Egg onun snt fark etmedi. Dnceli bir tavrla szlerini srdrd. "Biliyor musunuz, SirCharles sanldndan daha zeki. Tabii geri trl pozlar alyor, dramatik tavrlar takyor, ama

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    13/74

    btn bunlara ramen kafal bir adam. Yelkende aslnda sylediinden daha usta. Konumasduyduunuz zaman onun sadece rol yapt sanyorsunuz, ama aslnda yle deil. Bumeselede de durum ayn. Onun bu szleri herkesi etkilemek iin sylediini... sadece byk birdedektif rol oynamak istediini sanyorsunuz. Ama bana sorarsanz Sir Charles bu rolgerekten ok gzel oynard."Bay Satterthwaite ba sallad. "Herhalde." Sesinden duygular anlayordu.

    Egg hemen atld. "Ama siz 'Bir Rahibin lm'nn heyecanl bir macera olduunudnmyorsunuz. Bu sizin iin 'Bir Akam Yemeinde Olan zc Bir Olay.' Sadece toplumsalbir felaket. Peki, Msy Poirot ne dnyor? Onun bu ilerden anlamas gerekir.""Msy Poirot bize kokteyl tahlil edilinceye kadar beklememizi syledi. Ama durumdaphelenilecek bir ey olmad dnyor."Egg, "Ah," dedi. "O da yalanmaya balad artk. Msy Poirot dergilerin eski saylarndan."Bay Satterthwaite irkildi. Bu hainliinin farknda olmayan Egg szlerine devam etti. "Haydi,bize gelin. Annemle bir ay iin."Gururu okanan Bay Satterthwaite bu a kabul etti.Eve eriince Egg, "Sir Charles'a telefon edip villaya neden dnmediinizi anlataym," dedi.Bay Satterthwaite kk salonda oturarak Lady Mary'yle gevezelik etti. Sz bir ara SirCharles'a geldi.

    "Onu iyi tanyor musunuz, Bay Satterthwaite?""Kendisiyle samimi deilim. Birka yl nce Sir Charles'n oynad piyeslerden birine parakoymutum. Ondan sonra kendisiyle dost olduk."Lady Mary glmsedi. "ok sevimli biri. Bunu ben de hissediyorum. Egg de. Herhalde Egg'inSir Charles'a adeta taptn farkndasz?"Bay Satterthwaite, Lady Mary de bir anne, diye dnd. Acaba bu 'tapma' onu birazkayglandyor mu? Ama pek yle bir hali de yok.Lady Mary iini ekti. "Egg hayat pek iyi tanyor. Paraca pek kt durumdayz. Egg'isosyeteye kuzinlerimden biri takdim etti. Londra'da birka toplantya gtrd. Ama ozamandan beri bu kyden pek ayrlmad, Egg. Arada srada bir iki tana gitti. Bencegenlerin insanlar ve dnyann trl yerlerini bol bol grmeleri gerekir. zellikle insanlar. Aksitakdirde... ey... bazen birine ok yakn olmak tehlikeli sonular verebilir."

    Bay Satterthwaite, "Evet," der gibi ba sallad. Sir Char-les' ve yelkenliyle yaplan gezintileridnyordu. Fakat Lady Mary'nin bunu kastetmediini ksa bir sre sonra anlad."Sir Charles'n buraya gelmesinin Egg zerinde byk etkisi oldu. Burada pek az gen var.zellikle gen erkekler. Egg'in sadece bir tek kiiyi sk sk grd, baka kimseleri tanmadiin, kalkp byle biriyle evlenmesinden korkuyordum."Lady Mary saf bir hayretle kzard. "Ah, Bay Satterthwaite, bilmem bunu nasl anladz?Gerekten onu dnyordum. Bir zamanlar Egg'le hep beraberlerdi. Ben eski kafalm, amaOliver'n baz fikirleri de beenilecek gibi deil."Bay Satterthwaite, "Genlikte byle bir dnem geirilir," dedi:Lady Mary ba sallad. "O kadar korkuyordum ki... Tabii aslnda Egg'le birbirlerine uygunlar.Oliver' ok iyi tanm. Son zamanlarda onu yanna alan amcas da. ok zengindir. Sorun budeil. Belki ben gln davranyorum, ama..." Hislerini doru drst aklamay baaramadiin tekrar ba sallad."Fakat Lady Mary, herhalde kn kendisinin iki kat yata bir erkekle evlenmesiniistemezsiniz."Lady Mary'nin cevab adamrtt. "Bylesi daha gvenli olurdu belki. O yata bir erkeinlgnlklar da, gnahlar da geride kalmr artk. Hibiri nnde deildir."Bay Satterthwaite bir ey syleyemeden, Egg yanlarna geldi.Annesi, "Nerede kaldn, yavrum?" dedi."Sir Charles'la konuuyordum, hayatm. Yapayalnz kalm." Egg sitemle Bay Satterthwaite'ebakt. "Bana btn konuklarn kat sylemediniz.""Hepsi dn Londra'ya dndler. Sir Bartholomew Strange dnda. O yarn sabaha kadarkalacakt. Ama bu sabah gelen bir telgraf yznden acele gitmek zorunda kald. Hastalarndanbiri kritik durumdaym."Egg, "Yazk," dedi. "Ben konuklar incelemek istiyordum. Belki bir ipucu bulabilirdim."pucumu mu? Ne hakknda, yavrum?"

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    14/74

    "Bay Satterthwaite biliyor. Neyse, nemli deil, Oliver hl burada. Ondan yardm isteriz.stedii zaman kafas kullanmas iyi bilir."Bay Satterthwaite, Karga Yuvas'na dnd zaman ev sahibi denize bakan terastaoturuyordu."Merhaba, Satterthwaite. Lytton - Gore'larla ay m itiniz?""Evet. Sizce bir sakncas yoktu, deil mi?"

    "Tabii yoktu. Egg telefon etti. Acayip bir kz Egg."Bay Satterthwaite, "ekici," dedi."Hm... Evet, yle sanm." Sir Charles ayaa kalkarak amaszca birka adm att. Birdenbireac bir sesle, "Keke bu lanet olasca yere gelmeseydim," diye ekledi.Bay Satterthwaite, fena tutulmu, diye dnd. Birdenbire aktre ac. Trl kadn kalbinirm olan neeli ve yakkl Charles Cartwright, ellisini geince birdenbire k olmutu. Vekendisinin de bildii gibi bu macerann sonunda onu hayal kkl bekliyordu. nk sonundagenler daima genlere dnerlerdi. Bay Satterthwaite, kzlar aslnda kalplerindeki hisleri yleherkese belli etmezler, diye dnd. Egg ise Sir Charles'a kariddetli duygular varm gibidavranyor. Bu duygular nemli olsayd byle davranmazd. Aslnda o gen Manders'e k.Adam tahminlerinde pek yanlmazd.Ama belki de gz nne ald bir nokta daha vard. Kendisi bunun farknda deildi. Bu da,

    yalar genlie verdikleri abartlm deerdi. Ya bir adam olan Bay Satterthwaite iin,Egg'in ellisini gekin bir adam bir gence tercih etmesi inanlamayacak eydi. nk onun iingenlik, armaanlarn en sihir-lisiydi.Egg yemekten sonra telefon ederek Oliver Manders'i bir konsltasyon iin getirmek istediinisyledii zaman Bay Sat-terthwaite'in bu konudaki tahminleri de glendi.Oliver kin kapakl siyah gzleri ve evik, zarif tavrlaryla gerekten yakkl bir genti.Egg'in kendisini oraya srklemesine raz olmutu, ama tembel tavrlaryla da bu meseleyeinanmad belirtiyordu.Sir Charles'a, "Siz onu vazgeiremez misiniz, efendim?" diye sordu. "Onu byle enerjik bir halesokan, bu korkun denilecek kadar sakl ky hayat... Biliyor musun Egg, tiksinilecek kadarcanln! Zevklerin de pek ocuksu. Cinayet, heyecan ve buna benzer sama sapan eyler.""Siz bu meseleye inanmyor musunuz, Manders?"

    "Akas rahip ya, iyi bir insand. Onun doal olmayan nedenlerle ldn dnmeksama."Sir Charles, "Herhalde haklz," dedi.Bay Satterthwaite ona bir gz att. Sir Charles bu gece hangi rolde? Eski denizci deil... Gizliservisin efi de deil. O imdi yeni ve bilmediim bir rol oynuyor. Adam bu roln ne olduunuanlaynca bayaok geirdi. Sir Charles, barol Oliver Man-ders'e brakm. Kendisi oyununikinci derecedeki bir kiisi ro-lndeydi.Glgelerin arasnda otururken Egg'le Oliver' seyre koyuldu, iki gen tartyorlard. Eggheyecanla, Oliver tembel tembel.Sir Charles her zamankinden ya duruyordu. Ya ve yorgun. Egg birka kere ona heyecan vegvenle birka sz syledi. Ama aktr sesini karmad.iki gen on birde villadan ayrldlar. Sir Charles onlarla birlikte terasa karak, "Ta yoldanrahata inebilmeniz iin size cep fenerimi vereyim," dedi.Fakat buna gerek yoktu. Mehtapl, gzel bir geceydi. ki gen uzaklalar. Yamatan inerkensesleri de hafifledi.Bay Satterthwaite ayn klar uruna souk almak niyetinde deildi. Salona dnd. SirCharles daha bir sre terasta kald. Salona girince de pencereyi kapatt. Bir yan masayayaklaarak bir bardaa kendisi iin viskiyle soda koydu."Satterthwaite," dedi. "Ben yarn buradan ayryorum. Bir daha da dnmeyeceim."Fena halde alayan adam, "Ne?" diye bard.Uyandrd hayrete sevinen Sir Charles'n ehresinde ac bir memnunluk belirdi. "Bundanbaka yaplacak bir ey yok. Buray satacam. Bu villann benim iin ne deeri olduunu hikimse bilmeyecek." Sesi etkili bir ekilde hafifledi.Btn akam ikinci derecede role kan Sir Charles'n bencillii intikam alyordu.Bu da o byk "vazgeme" sahnesiydi. Sir Charles'n deik dramlarda sk sk oynad bir rol.

    Bakasyla evli olan kadndan vazgemek. Sevdii k brakp gitmek...

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    15/74

    Sir Charles szlerine devam ederken sesinde derdini gizleyen bir kaytszlk vard. "Zararnneresinden dnlse krdr... Genler geleri isterler. O ikisi birbirleri iin yaratlm. Ben pgideceim."Bay Satterthwaite sordu. "Nereye?"Aktr kaygz bir hareket yapt. "Nereye olursa... nemli mi?" Sonra sesinde deik birifadeyle ekledi. "Herhalde Monte Carlo'ya. Kalabaln ortasna... veya ln ortasna... nemli

    mi? Benliinin derinliklerinde her insan yapayalnzdr. Ben hep yalnzdm zaten."Bunun "sahneden cmlesi" olduu belliydi.Bayla Bay Satterthwaite'e selam vererek salondan ayrld.Bay Satterthwaite de ayaa kalkarak ev sahibini izlemeye hazrland. Hafife glerek, "Amaln ortasna gitmeyecek," diye dnd.Ertesi sabah Sir Charles, "Londra'ya gitmem gerekiyor, Sat-terthwaite," diye aklad."Kusuruma bakmayaca umarm. Benim yzmden misafirliinizi ksa kesmeyin, azizdostum. Sizinle yarna kadar kalman kararlarmk. Tavistock'a Har-bertson'laragideceinizi biliyorum. ofrm sizi oraya brakr. Anlayacaz, ben karar verdim. Onuniin artk geriye de bakmamalm. Hayr, geriye bakmak yok."Sir Charles erkeke bir tavrla omuzlar dikletirdi. Bay Satterthwaite'in elini heyecanlakarak onu Miss Milray'in becerikli ynetimine brakt.

    Miss Milray'de Sir Charles'n bir gece iersinde fikrini detirmesine gibi bir hal yoktu.Bu konuda Bay Satterthwa-ite de onu konuturamad. Kadn her eyi olaan karlamaya vegerekenleri yapmaya al. Villa iin emlaklara telefon etti, darya telgraflar ekti vemakinesinde yazlar yazd.Bu kadar beceriklilikten ii slan Bay Satterthwaite rhtma kat. Amaszca dolarken biriarkasndan yetierek kolunu sca tuttu. Bay Satterthwaite dnd. Egg'ti gelen. Kn yzbembeyazd.Egg adeta fkeyle, "Ne oluyor?" diye sordu.Bay Satterthwaite sordu, "Ne... ne oluyor?""Herkes Sir Charles'n buradan gideceinden sz ediyor. Karga Yuvas'n da satacakm.""Evet, doru.""Gidiyor mu?"

    "Gitti bile.""Ah!" Egg, Bay Satterthwaite'in kolunu brakt. Haince klm kk bir kz hali vardimdi.Bay Satterthwaite ne syleyeceini bilemedi."Nereye gitti?""Darya. Fransa'nn gneyine.""Ah!"Adam hl ne syleyeceini bilemiyordu. nk Egg'in Sir Charles'a nl bir adam olduu iinhayranlk duymam olduunu anlyordu. Kza ac iin kafasndan trl avuntu szlerigeiriyordu.Sonra Egg tekrar konumaya balayarak onu rtt. "O Allah'n belas kadnlardan hangisineden oldu buna?" Sesi fkeliydi. bir kar ak kalan Bay Satterthwaite kza hayretle bakt. Egg onu yine kolundan tutarakiddetle sarst. "Bunu bilmeniz gerekir! Hangisi? O kr sal m? Yoksa br m?""Neden sz ettiinizi anlayamyorum, yavrum.""Anlyorsunuz! Anlamanz gerekir! Tabii, bu olaya bir kadn neden oldu. Sir Charles bendenholanyordu. Holand biliyorum. Geen akam gelen o iki kadndan biri de bu durumu farketti herhalde. Ve Sir Charles' benden uzaklarmaya karar verdi. Kadnlardan nefretediyorum! ren yaratklar. Elbisesini grdnz m? u yeil sal olannkini? Kyafetinebaktka nlkla dilerimi grdattm. yle giyinen bir kadn etkili olur. Bunu inkredemezsiniz. Geri olduka ya ve gnah kadar da irkin. Ama bu nemli mi? Onun yanndaherkes gen bir rahibin kksz kar gibi kalyor. Nedeni o mu? Yoksa dier kadn m? Kr salolan. O bir erkei elendirecek tip. Hemen anlayordu. Seksi o, seksi. Charles da onu,"Angie," diye ayordu. Bu iin nedeni, solmu sararm bir lahanaya benzeyen o kadnolamaz. Nedeni hangisi? O k kadn m, yoksa Angie mi?""Yavrum, olmayacak eyler dnyorsunuz. O... ey... Sir Charles o iki kadnla da

    ilgilenmiyor. Hi ilgilenmiyor.""Size inanmyorum. Kadnlarn onunla ilgilendikleri de belliydi."

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    16/74

    "Hayr, hayr. Yanyorsunuz. Bunlarn hepsi de hayal.""O halde neden byle birdenbire gitti?"Bay Satterthwaite hafife ksrd. "ey... bunun daha doru olaca dnd sanm."Egg onu dikkatle szd. "Yani benim yzmden mi?"ey... Belki yle bir ey var.""Ve bu yzden de kat. Sanm duygular biraz belli ettim. Erkekler kovalanmaktan

    holanmyorlar, deil mi? Charles da benden kat. Korktu. in kts, ben onun peindengidemeyeceim. Eer yle yapsaydm, herhalde bir gemiye atlayp dnyann br ucunakaardm."Bay Satterthwaite, "Hermione," dedi. "Sir Charles konusunda ciddi misiniz?"z ona sabrsz bir bakla bakt. "Tabii ciddiyim.""Ya Oliver Manders?"Egg ba sabrszca sallayarak Oliver Manders meselesini bir kenara atverdi. O imdi bakabir ey dnyordu. "Sir Charles'a mektup yazabilir miyim, dersiniz? yle korkutacak bir eydeil. Gen kzlara zg sevimli gevezeliklerle dolu bir mektup. Bylece Charles rahatlar,duyduu deheti de unutur." Kalar att. "Ne budalaym... Benim yerimde annem olsayddurumu ok daha iyi idare ederdi. Eskiler bu ileri bilirlermi. Kza-rp bozarr, ekingendavranrlarm... Ben bu konuda ok yanl-d:m. Sir Charles'a cesaret vermem gerektiini

    sandm. Syleyin..." Birdenbire Satterthwaite'e dnd. "Dn gece o benim Oli-ver'la oynad m'pme sahnesi'ni grd m?""Bilmiyorum... Ne zaman oldu bu?""Mehtapta... Patikadan inerken. Sir Charles'n hl terastan bakt dndm. Oliver'la benigrnce... ey... o zaman biraz uyanaca sandm. nk benden holanyordu. Buna yeminedebilirim.""Bu Oliver'a kar hain bir ey deil miydi?"Egg kesin bir tavrla ba sallad. "Hi de deildi. Oliver pt kzlarn bunu bir erefsaymalar gerektiine inanyor. Tabii kibiri bakndan kt bir eydi. Ama insan da artk hereyi dnemez ki! Charles' biraz krtmak istiyordum. Son zamanlarda demi... birazsoukla."Bay Satterthwaite, "Sevgili yavrum," dedi. "Sir Charles'n neden yle birdenbire p gittiini

    pek anlad sanmyorum. O senin Oliver'a k olduunu sanyordu. Daha fazla strapekmemek iin buradan ayrld."Egg hzla dnd. Ya adam omuzlarndan tutarak onun gzlerinin iine bakt. "Doru mu bu?Gerekten doru mu? Ahmak! Aptal! Ah!" Birdenbire Bay Satterthwaite'i brakt. Onun yanndasekercesine yrmeye balad. "O halde geri dnecek. Geri dnecek. Dnmezse...""Evet, ya dnmezse?"Egg gld. "Onu geri getirmeyi baaracam. Bakn grrsnz!"Bay Satterthwaite kn eski romanlardaki gzeller gibi klan kalp yznden lmek niyetindeolmad anlad.kinci Perde: Kesinlik 6Bay Satterthwaite o gn geirmek iin Monte Carlo'ya gelmiti. ngiltere'deki malikneleriziyaret mevsimi sona ermiti. stelik ya adam eyllde Riviera'dan pek holanrd.Bahede oturmu, gnein zevkini karyor, iki gn ncesinin Daily Mail gazetesini okuyordu.Birdenbire bir isme gz takld. "Strange.""Sir Bartholomew Strange'in lm."Ya adam yaz batan sona okudu."nl sinir mtehass Sir Bartholomew'un lmn zlerek aklyoruz. Sir BartholomewYorkshire'daki evinde konuklar arlamaktayd. Bildirildiine gre sa ve neesi okyerindeydi. Fakat akam yemeinin sonunda birdenbire ld. Dostlaryla gevezelik ediyor vebir kadeh porto iiyordu. Ansn bir kriz geirdi ve daha doktor alamadan ld. SirBartholo-mew'un lm byk bir zntyle karlanacaktr. Kendisi..."Bu kmda doktorun meslek hayat ve almalar anlatyordu.Gazete Bay Satterthwaite'in parmaklan arasndan kayd. Fena sarslm. Doktorun songrd zamanki halini hatrlyordu. riyar, neeli, sapasalam bir adam. Oysa imdi lmt.Haberdeki baz cmlecikler sanki yerlerinden frlam, Bay Satterthwaite'in gzlerinin nnde

    dans ediyordu, "...bir kadeh porto iiyordu... birdenbire bir kriz... doktor alamadan ld..."

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    17/74

    Kokteyl deil, porto. Ama bunun dnda, bu lm daha ncekini hatrlatyordu. BaySatterthwaite uysal, ya rahibin hatlar arplm yzn grr gibi oldu.Acaba...Ba kaldrd. Sir Charles Cartwright imlerin zerinden ona doru geliyordu."Satterthwaite! te bu ahane bir rastlant! Bana sorsalardu ara sizi grmek istediimisylerdim. Zavall Tollie'yle ilgili haberi duydunuz mu?"

    "Ben de imdi gazetede onu okuyordum."Sir Charles, ya adamn yanndaki bir koltua kt. ok k bir yat k giymiti. Artksveterlere ve gri flanel pantolonlara ilgi gstermiyordu. imdi Fransa'nn gneyinde yaayantecrbeli bir yatyd. "Dinleyin, Satterthwaite. Tollie sapasalamd. Hibir derdi yoktu. Benbudala gibi mi davranyorum? Yoksa bu olay size...""Loomouth'taki olay hatrlatyor mu, diyecektiniz sanm. Evet, hatrlatyor. Ama tabii yanlmolabiliriz. Belki bu sadece yzeyde kalan bir benzerlik. Ne de olsa, trl eylerin neden olduuani lmlere rastlanyor."Sir Charles sabrszca ba sallad. "Egg Lytton - Go-re'dan bir mektup aldm."Bay Satterthwaite bk altndan gld. "lk mektubu mu bu?"Sir Charles kukulanmad bile. "Hayr. Buraya geldikten ksa bir sre sonra da ondan birmektup aldm. Peim sra oradan oraya yollanm. Egg bana sadece haberleri filan yazm.

    Ona cevap vermedim. Anlayacaz, Satterthwaite, buna cesaret edemedim. Kn bundanhaberi yoktu tabii. Ama gln duruma dmek istemiyordum."Hl bk altndan glmekte olan Satterthwaite elini ana gtrd. "Ya bu mektup?""Bu baka. Egg bu sefer benden yardm istiyor."Ya adam kalar kaldrd. "Yardm m istiyor?""Evet, Egg de o srada oradaym... Yani o evde...""Egg'in Sir Bartholomew Strange ld srada doktorun kknde olduunu mu sylemekistiyorsunuz?""Evet.""Bu konuda ne diyor?"Sir Charles cebinden bir mektup karm. Bir an kararsz duraklad, sonra mektubu BaySatterthwaite'e uzatt. "Bunu okusanz iyi olur."

    Ya adam byk bir merakla mektubu at.'Sevgili Sir Charles,Bunun ne zaman elinize geeceini bilmiyorum. Pek yaknda alaca umarm. O kadarendieliyim ki, ne yapaca bilemiyorum. Herhalde gazetelerde Sir Bartholomew Strange'inldn okudunuz. O da... o da Rahip Bay Babbington gibi ld. Ayn ekilde. Bu bir rastlantolamaz. Olamaz... Endieden leceim.Bakn, ngiltere'ye dnp bir eyler yapamaz mz? Byle yaznca biraz kaba oluyor, ama sizdaha nce de durumdan kukulanmz. Kimse sizi dinlememiti. imdi ldrlen,arkadaz. Eer geri dnmezseniz belki de kimse gerei renemeyecek. Ben sizin gereiortaya karabileceinizden eminim. Bunu hissediyorum.Bir ey daha var. Baka biri konusunda da kesinlikle endieliyim. Onun bu olayla hibir ilikisiyok. Bunu biliyorum. Ama durum yine de acayip gzkebilir. Ah, bunu mektupta anlatmamimknsz. Geri dnmez misiniz? Siz gerei bulabilirsiniz. Bundan eminim.Acele selamlar yolluyorum. EGG1Sir Charles sabrsz bir sesle, "E?" diye sordu. :Tabii szlerinin bir ksmndan anlam kmyor.Ama bu mektubu acele yazm. Evet... ne diyorsunuz?Bay Satterthwaite bir iki dakika kazanabilmek iin mektubu ar ar katlad. Bir ksmanlalmyordu, ama ya adam bunun acele yazld da sanmyordu. Aksine, dikkatlehazrlanm mektup. Sir Charles'n gururunu, sporcu ynn ve valyelik hissini okayacakekilde yazlm. Bay Satterthwaite, Sir Charles' tanyor, mektubun onu etkileyeceini debiliyordu. "Egg'in 'biri' ve 'o' diye tanmlad kim dersiniz?""Oliver Manders herhalde.""O da kkte miymi?""yle olmas gerekir. Ama nedenini de anlayamyorum. Tol-lie, Manders'le bir tek kere, bizimevde karla. Onu kknde kalmaya neden davet etsin?"

    "Sir Bartholomew kkne sk sk byk gruplar ar myd?1"Ylda drt kere. St. Leger Bayram'nda hep ard."

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    18/74

    "Yorkshire'da uzun sre kalr myd?""Orada byk bir klinii vard. Eski bir kk olan Melforfu satn aim, iyice tamir ettirmiti.Klinii de onun byk bahesine yaptrtm.""Anlyorum..." Bay Satterthwaite bir sre sesini karmad. Sonra, "Acaba kkte baka kimlervard?" diye mldand.Sir Charles, "Belki eski gazetelerden birinde yazr," dedi.

    Ya adamla gidip gazeteleri karrdlar.Sir Charles, "Hah, ite," diye bard ve yksek sesle okumaya balad. "Sir BartholomewStrange, St. Leger bayram iin kkne yine her zamanki gibi dostlar davet etti. Konuklararasnda Lord ve Lady Eden, Lady Mary Lytton - Gore, Sir Jo-celyn ve Lady Cambell, Bay veBayan Dacres ve nl aktris Miss Angela Sutciiffe var."Sir Charles'la Bay Satterthwaite birbirlerine baktlar.Aktr, "Dacres'lar ve Angela Sutciiffe..." dedi. "Ama Oliver Manders'ten sz yok."Bay Satterthwaite, "Daily Mail'ln bugnk Avrupa say alalm. Belki onda bir ey vardr,"dedi.Sir Charles gazeteye bir gz att, sonra birdenbire irkildi. "unu dinleyin Satterthwaite.'"Sir Bartholomew Strange'in lm. Bugn Sir Bartholomew Strange'in ani lmyle ilgiliresmi soruturma yaplmr. Soruturmada jri, Sir Bartholomew'un nikotin zehirlenmesinden

    ldne kadar vermitir. Fakat zehirin doktora nasl ve kim tarafndan verildiini gsterecekkant henz bulunamamr."Sir Charles kalar att. "Nikotin zehirlenmesi... nsana hafif bir eymi, gibi geliyor. Krizgeirmeye neden olacak bir madde deilmi gibi... Ben hibir ey anlayamyorum.""Ne yapacaksz?""Ne mi yapacam? Bu gece 'Mavi Tren'de kendime bir yatakl kompartman ayrtacam."Bay Satterthwaite, "ey," dedi. "Bari ben de yle yapaym.""Siz mi?" Sir Charles hayretle ya adama dnd.Bay Satterthwaite alakgnlllkle, "Ben byle eylerden biraz anlarm," diye cevap verdi.ey... bu konuda biraz tecrbem var. Bundan baka, o blgenin polis mdrn tanm.Albay Johnson'. Bu da ie yarar."Sir Charles bard. "Bravo! Hemen trende yer ayrtalm!"

    Bay Satterthwaite, kz ii baard, diye dnd. Onun geri dnmesini salad. Bana bunuyapaca sylemiti. Acaba mektubunun ne kadar iten? Evet, Hermione 'Egg' Lytton - Gorersatn biri, belli.Sir Charles trende yer ayrtmaya gittikten sonra Bay Satterthwaite de bahede dola. Hlhayran hayran Egg'i dnyordu. Fakat ok dikkatli bir insand. Btn dalgnlna ramen,ben bu acayip kafa biimini daha nce nerede grmtm, diye kendi kendine sordu.Bu acayip biimli ban sahibi, bir banka oturmu, etraf seyrediyordu. Ufak tefek, boyunapouna hi uymayan pos bkl bir adamd.Bay Satterthwaite birdenbire yabanc tan. "Msy Poirot! Ne ho bir srpriz!"Belikal ayaa kalkarak onu selamlad. "ok sevindim, msy."El slar. Bay Satterthwaite de banka yerleti."Herkes Monte Carlo'da galiba. Yarm saat kadar nce Sir Charles'la karlam. imdi desizinle.""Sir Charles da m burada?""Evet. Yatla dolayormu. Loomouth'taki villas brakt biliyor muydunuz?""Ah, hayr. Bilmiyordum. Buna m.""Ben pek madm. Sir Charles yllarca aktrlk yapt ve ok al. Sonra sa bozulduuiin sahneyi brakmak zorunda kald. Ama bence Sir Charles dnyadan elini eteini tmyleekebilecek bir insan deil.""Ah, evet. Bu bakmdan ben de sizinle ayn fikirdeyim. Ben duruma baka bir neden yzndenm. Bana Sir Charles'n Loomouth'ta kalmas iin baka bir neden varm gibi gelmiti.Gzel bir neden... yle deil mi? Kendisinden sevimli bir ekilde 'Egg' diye sz edilen o kkhanm..." Gzlerinde alayc bir parlt vard Poirofnun."Ah, demek bunu fark ettiniz?""Tabii, fark ettim. Benim sevgililere zaafm vardr. Sizin de yle sanm. Hele genlik... onlar

    daima insann iine dokunurlar." Derin derin iini ekti.

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    19/74

    Bay Satterthwaite, "Siz Sir Charles'n Loomouth'tan ayrlmasn nedenini kefettiniz," dedi. "Okat aslnda.""Matmazel Egg'ten mi kat? Ama kn ona tapt belliydi. Neden kat?"Bay Satterthwaite, "Ah," dedi. "Biz ngilizlerin komplekslerini bilemezsiniz... Neyse... Siz neyapyorsunuz? Burada tatildemisiniz?"

    "Benim her gnm tatil artk. Zenginim, Kendi kendimi emekliye ayrdm. Dolayor, dnyaygryorum." Poirot bir an durdu. "Dostum, hayalleriniz gerek olduu an korkun bir andr..."Bay Satterthwaite, "Cann sld anlayor," diye glmsedi.Poirot ba sallad. "Ne yazk ki yle."Bazen alayc bir orman ccesine benzerdi, Bay Satterthwaite. Ufak, kk yznde neeli birifade belirmiti. Elindeki gazeteyi aarak yaz iaret etti. "Bunu grdnz m, Msy Poirot?"Ufak tefek Belika!! gazeteyi ald. O yaz okurken Bay Satterthwaite de onu szyordu. zeidedektifin yzndeki ifade hi demedi, ama sanki vcudunun btn kaslar geriliver-miti.Hercuie Poirot yaz iki kez okuduktan sonra gazeteyi katlayarak Bay Satterthwaite'e verdi."ok ilgi ekici...""Evet. Sir Charles'n bandan beri hakl olduunu, bizim yanld dnmeye bayorum.Poirot, "Evet," dedi. "Sanm yanldk. Bunu itiraf ediyorum, dostum. O kadar zararsz, dost

    canl bir ihtiyarn cinayete kurban gideceine inanamadm. Ama yanlm olabilirim. Tabii buikinci lm de rastlant olabilir. Rastlantlar oluyor... Hem de akln almayaca rastlantlar. Ben,Hercule Poirot, sizi ok rtacak rastlantlara tank oldum." Bir an durdu. "Sir Charles'nnsezileri ona durumu haber verdi belki de. O bir sanat. Hassas, abuk etkilenen bir insan. Omanta bavurmuyor, sadece olanlar hissediyor. Hayatta byle bir yol, ou zaman felaketeneden olur. Ama bazen de insann hakl kmas salar. Sir Charles imdi nerede?"Bay Satterthwaite glmsedi. "Trende yer ayrtmaya gitti. Bu gece onunla birlikte ingiltere'yednyoruz.""Ah!" Poirot gld. "Sir Charles ok hevesli. Yine roln oynamaya hazrland anlayor. zeldedektif roln. Yoksa baka bir neden mi var?"Bay Satterthwaite sesini karmad. Ama Belikal bu sessizlikten bir anlam karm."Anlyorum... Matmazelin parlak gzlerinin de bu ile bir ilgisi var. Sir Charles' aran yalnz

    cinayet deil galiba."Bay Satterthwaite, "Egg ona mektup yazarak geri dnmesini rica etti," dedi.Poirot ba sallad. "Acaba?... Anlayamyorum... Neyse."Bay Satterthwaite ayaa kalkt. "Gzel bir tatil geirmenizi dilerim...""Teekkr ederim.""Londra'ya dndnz zaman beni grmeye gelirseniz sevinirim." Bay Satterthwaite kartuzatt. "te adresim.""ok naziksiniz, Bay Satterthwaite. Sizi grmeye kesinlikle geleceim.""O halde imdilik allahasmarladk.""Gle gle. yi yolculuklar."Bay Satterthwaite uzaklarken Poirot bir sre onun arkasndan bakt, sonra gzlerini maviAkdeniz'e dikti. Byle hi kldamadan on dakika oturdu.Sonra birdenbire ayaa kalkt. Mavi trende kendisine yer ayrtmak iin seyahat acentesinedoru yrmeye balad.Sir Charles'la Bay Satterthwaite, Polis mdr Albay Johnson' n alma odasndaoturuyorlard. Polis mdr iriyar, krm yzl, neeli tavrl bir adamd.Bay Satterthwaite'i byk bir sevinle karlam. nl aktr Charles Cartwright'la taniin de pek memnun olduu belliydi.Bir sre havadan sudan sz ettiler. Sonra Sir Charles, polis mdrne geli nedenleriniaklad.Albay Johnson, "Demek Sir Bartholomew arkadazd?" diye ba sallad. "Yazk... okyazk. Onu burada ok severlerdi. Klinii de ok beeniliyordu. Anladm kadar, SirBartholomew hem ok iyi bir doktor, hem de pek sevilen bir insand. Cmert, iyi, dost canl.nsan onun bir cinayete kurban gideceini aklndan bile geirmezdi. Ayrca bu olay gerektencinayete benziyor. ntihar gsterecek hibir ey yok. Kaza olmas ise imknsz."

    Sir Charles, "Satterthwaite'le Avrupa'dan yeni dndk," dedi. "Olay hakknda da sadecegazetede kan bir iki ksa haberi okuyarak bilgi edindik."

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    20/74

    "Ve tabii olay iyice renmek istiyorsunuz. Size durumun nasl olduunu anlatacam. Aslndaaramamz gereken kimsenin uak olduu kesin. e yeni girmi. Sir Bartholomew onu on begn kadar nce tutmu. Cinayetten hemen sonra da uak ortadan kayboldu. Havaya utusanki. Ya da yer yarld, iine girdi.""Onun nereye gittiini bilmiyor musunuz?"Johnson'n krm surat daha da kzard. "Buna bizim ihmalimizin neden olduunu

    dnyorsunuz sanm. yle gzktn itiraf etmeliyim. Tabii adam gz hapsine almk.Btn dierlerini de aldz gibi. Sorular dzgn ekilde cevaplandrd. Ona bu yerisalayan i bulma brosunun ad verdi. Daha nce Sir Horace Bird'n yannda alsyledi. ok terbiyeliydi. yle panie kaplm gibi bir hali de yoktu. Sonra... ortadankayboldu. Halbuki kk gzaltndayd. Adamlar azarladm tabii. Ama bana gzlerini bilerpmadklar sylediler."Bay Satterthwaite, "ok ilgi ekici," diye mldand.Sir Charles, "Her ey bir tarafa," dedi. "Bu aptalca bir davran. Herhalde uak kendisindenkukuland sanmyordu. Byle kaarak dikkatinizi zerine ekti.""Tabii ya. Kamas da imknsz. Btn karakollara ekli bildirildi. Artk yakalanmas gnmeselesi."Sir Charles, "ok acayip," dedi. "Bunu anlayamyorum."

    "Ah, nedeni belli. Adam birdenbire soukkanl kaybetti. Korkuya kapld.""Cinayet ileyecek kadar soukkanl olan bir adam, bunu daha sonra srdrmeyi de baaramaz?""Duruma ba. Ben katilleri bilirim. ou dlektir. Uak da kendisinden kukuland sandve kat."ddialarn doru olup olmad arardz m?""Tabii, Sir Charles. Bu polisin otomatik olarak yapt bir eydir. Londra'daki bro onunszlerini destekledi. Un Sir Horace Bird'ten ald bir referans mektubu varm. Mektuptaadamsrarla tavsiye ediyormu. Sir Forace Bird imdi Afrika'da.""Onun iin de, mektup sahte olabilir, yle mi?"Albay Johnson"zeki rencisini kutlayan bir retmen tavryla Sir Charles'a glmsedi. "yle.Tabii, Sir Horace'a telgraf ektik. Ama cevab gecikebilir. nk Sir Horace bir safariye

    katlm.""Uak ne zaman ortadan kayboldu?""Cinayetin ertesi gn. O gece akam yemeinde bir doktor da varm. Sir Jocelyn Cambell.Anladma gre zehirler konusunda bir hayli bilgisi var. Sir Jocelyn'le burann doktoru Davis,Sir Bartholomew'un lm konusunda ayn sonuca varmlar. Bu yzden durumu hemen bizebildirdiler. O gece herkesle konutuk. Ellis... yani u uak... o gece odasna kt. Ertesi sabahise ortadan kaybolmutu. O gece yatanda yatmad da belliydi.""Karanlkta m kat?""yle gzkyor. Kkteki konuklardan biri... Miss Angela Sutcliffe... yani u nl aktris... Sizonu tanyorsunuz herhalde...""Hem de ok iyi tanm.""Miss Sutcliffe bize uak Ellisin gizli bir dehlizden yararlanarak kkten ayrlm olabileceinisyledi." Albay Johnson zr dilermi gibi ekledi. "Edgar Wallace'in romanlarna benziyor. Amakkte gerekten de byle gizli bir dehliz olduu anlayor. Sir Bartholomew bununla okvnyormu ve dehlizi Miss Sutcliffe'e de gstermi. Dehlizin bir ucu bir kilometre kadartedeki harabelere ayor."Sir Charles ba sallad. "Evet, un kaybolmas byle aklanabilir. Fakat., uak byle birdehliz olduunu bilebilir miydi?""Evet, nemli nokta da bu. Fakat karm hizmetilerin daima her eyi bildiklerini syler. Haklolduunu sanyorum."Bay Satterthwaite, "Anladma gre Sir Bartholomews nikotinle zehirlemiler," dedi."Evet, yle. Yanlmyorsam, ender olarak kullanlan bir ze-hirmi. Nadir bulunan birmaddeymi. Doktor gibi fazla sigara ien kimselere bu zehirden verildii zaman durum dahakarmak bir hal aiabilirmi. Yani... Sir Bartholomew normal bir ekilde nikotinzehirlenmesinden lebilirdi. Ama bu olay normal saylamayacak kadar ani oldu."

    "Zehiri ona nasl vermiler?"

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    21/74

    Albay Johnson, "Bunu bilmiyoruz," diye itiraf etti. "Mahkemede iddia makamn en zayf tarafda bu olacak. Tp uzmanlar doktorun zehiri, lmnden birka dakika nce kendisinin almolabileceini sylyorlar.""Anladma gre o srada porto iiliyormu." "Evet. Biz de nce zehirin portoya karlmolduunu sandk. Ama yle deilmi. Doktorun kadehindeki s tahlil ettirdik. SirBartholomew'un bardanda sadece porto olduu ortaya kt. Sadece porto. Tabii dier arap

    kadehleri toplanm. Ama onlar da tepsiyle mutfaa gtrlmlerdi. Henz ykan-mamlard. Bir tanesinde bile yabanc madde bulunamad. Sir Bartholomew'un yediklerinegelince... Konuklarndan farkl bir ey yememi de. orba, zgara balk, sln ve patates,ikolatal sufle. Aysa on be yldan beri onun yannda alyor. Sir Bartholomew'a zehirvermi olmalar imknsz gibi gzkyor. Ama midesinde zehir bulundu. Kt bir olay bu."Sir Charles heyecanla, abucak Bay Satterthwaite'e dnd. "Ayney! Eskisinin ayn!" Sonrazr dilermi gibi polis mdrne bakt. "Size anlatmam gerekiyor. Cornwall'da, villamda birild..."Albay Johnson hemen ilgilendi. "Bu meseleyi duyduumu sanyorum. Bana gen bir hanm szetti. Miss Lytton - Gore." "Evet, o da villamdayd o srada. Size olay anlatt m?" "Evet.Fikrinden de vazgemiyordu. Fakat Sir Charles, ben onun varsayna pek inanmyorum.Sonra bu un kamas da aklamaz. Sizin uz da kayboldu mu?" "Benim um yok,

    orta hizmetim var." "O hizmeti kk detirmi bir erkek olamaz m?" Tam bir kadn olanTemple' hatrlayan Sir Charles gld. Albay Johnson da zr dilermi gibi glmsedi. "Sadecebir fikirdi benimki. Hayr, Miss Lytton - Gore'un varsay pek beenmedim. Anladma grevillanzda len ya bir rahipmi. yle ihtiyar bir'rahibi ldrmeyi kim ister?"Sir Charles, "Olayn insanrtan yan da bu ya," dedi."Bence bunun bir rastlant olduunu anlayacaksz. Emin olun, katil uak. Belki de sabkal. Neyazk ki Ellis'in parmakiz-lerini bulamadk. Parmakizi uzmanlarzdan biri un odas vemutfa arard, ama abalar bouna kt.""Katil uakt diyelim. Cinayeti neden iledi?"Polis mdr, "Karlaz glklerden biri de bu." diye aklad. "Belki adam kkerszla gelmiti aslnda. Sir Bartholomew da onu yakalad."Sir Charles da, Bay Satterthwaite de, nazik nazik sessizce oturdular.

    Polis mdr de fikrinin pek de inanlacak gibi olmadn farkndayd. "Akas, varsaymlaryrtmekten baka bir ey yapamyoruz. John Ellis'i yakalayalm bir kere. Onu ieri atp kimolduunu, sabkas bulunup bulunmad renelim... O zaman neden de ortaya kar.""Herhalde Sir Bartholomew'un ktlarna baktz?""Tabii, Sir Charles. Olayn o ynne btn dikkatimizi verdik. Sizi Bamfetti Crossfield'letanracam. Soruturmay o ynetiyor. Gvenilir bir insandr Crossfield. Ona cinayetinnedeniyle Sir Bartholomew'un meslei arasnda bir ba olabileceini syledim. Crossfield'teayn fikirde. Bir doktor birok sr renir. Sir Bartholomew'un ktlar dzenli bir ekildeayrp dizilmiti. Sekreteri Miss Lyndon'la Crossfield onlar incelediler.""Hibir ipucu bulunamad m?"pucu saylabilecek hibir ey bulunamad, Sir Charles.""Evden bir ey kaybolmu muydu? Gm takmlar, mcevherler gibi.""Hayr.""Evde kimler vard?""Bir liste yaptk... Nerede o? Ah, Crossfield ald sanm. Onunla tanmalz. Zaten ben deonu bekliyorum." Bir zil sesi duyuldu. "Galiba geldi."Bamfetti Crossfield ar ar konuan, zeki bak, mavi gzl, tknaz ve gl kuvvetli biradamd.er Bay Satterthwaite yalnz olsayd, belki de Crossfield'i yumuatamayacakt. Bamfettiamatrlerden hi holanmazd. Fakat Sir Charles'n orada olmas durumu ok detirdi.Crossfield'in sahneye kar adeta ocuksu bir hayranl ve sayg vard."Sizi Londra'da seyrettim, efendim. Karmla birlikte. Lord Aintre'nin Derdi. Oyunun ad buydu."Sir Charles, "Bildiiniz gibi artk sahneden ekildim," diye aklad. "Fazla alm ve iki ylnce fena hastalandm. Ama o tiyatrodakiler beni hl hatrlyorlar." Cebinden bir kartkararak zerine birka satr yazd. "Karzla Londra'ya gittiiniz zaman bunu giedeki adama

    verin. Size tiyatrodaki en iyi yerlerden ikisini ayr."

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    22/74

    "ok naziksiniz, Sir Charles. ok naziksiniz. Olanlar karma anlattm zaman okheyecanlanacak."Bu olaydan sonra Bamfetti Crossfield, Sir Charles' memnun etmek iin elinden geleni yapt."Garip bir olay bu, efendim. Meslek hayatmda ilk defa nikotin zehirlenmesiyle karlayorum.Bizim Doktor Davis de yle.""Ben bunun fazla sigara ienlerin urad bir illet olduunu sanyordum."

    "Akas, ben de yle, efendim. Fakat doktor saf alkalinin kokusuz bir s olduunu sylyor.Birka damlas bir insan hemen ldrmeye yeterliymi."Sir Charles bir slk ald. "ok etkili demek?""Evet, dediiniz gibi, efendim. Oysa bu madde aslnda alelade ilerde de kullanyor. Bununsuda eritilmiini gllere syorlar. Bitkileri bceklerden korumak iin. Sonra bu zehir aleladettnden de karnabiliyor."Sir Charles, "Gller..." dedi. "Ben bunu nereden duydum?" Kalar att, sonra,"Hatrlayamadm," der gibi ba sallad.Albay Johnson sordu. "Yeni bir haber var m, Crossfield?""Kesin bir ey yok, efendim. Tabii Uak Ellis'in trl yerlerde grldne dair haberler geldi.Bunlar incelemek zorundayz." Crossfield dierlerine dnd. "Birinin ekli etrafa bildirilirbildirilmez, ngiltere'de herkes onu grm olduuna karar verir."

    Sir Charles sordu. "Uak nasl bir tip?"Johnson masasndan bir kt ald. "John Ellis... Orta boylu. Bir altm yedi buuk... bir yetmi.Hafife kambur. Kr sal. Ksa favorileri var. Koyu renk gzl, kk sesli. Gld zamanstten bir diinin eksik olduu grlyor. zel bir sakatl veya iareti yok."Sir Charles, "Hm," dedi. "Favorileri ve eksik dii dnda, dikkati ekecek bir yan yok. Tabiifavorilerini artk tra etmitir. Durmadan glmesini de bekleyemezsiniz."Crossfield, "in kts kimse fazla dikkatli deil," diye atld. "Kkteki hizmetiler adamkolay kolay tarif edemediler. Her zaman byle olur. Ayn adamn bana uzun, zayf, ksa,man, orta boylu, tknaz, ince diye tarif edildiini bilirim. Elli kiide bir kii bile gzlerini dorudrst kullanmas bilmez.""Katilin Ellis olduundan emin misiniz, Bay Crossfield?""Katil olmasayd kaar myd, efendim? Bu durum baka trl nasl aklanabilir?"

    Sir Charles dnceli bir tavrla, "Doru," diye mldand. "Kalmayacak bir yarg bu."Bay Satterthwaite, Sir Charles'n eski sorusunu Crossfield'e tekrarlayarak Sir BartholomewStrange'in ktlar konusunu at."Ktlarn arasnda hibir ey bulamadk, efendim. Onlara ben kendim baktm. Her ey yerliyerinde ve dzgnd."Sir Charles, "Tollie'nin sekreterini bir kere grdm sanyorum," dedi. "irkin fakat iini iyibilen bir kz.""Evet, yle efendim, iyi bir kz, ama fazla ciddi. Ha, aklma gelmiken... Sir Bartholomew'ungnlk defterini de inceledik. Aslnda bir not defteri o. ite u."Sir Charles heyecanla elini uzatt. "Ah..."Bamfetti aktre olduka eski, yeil, kk bir defter uzatt.Aktr defterin sayfalar evirirken Bay Satterthwaite de onun omzunun zerinden bakt.Sir Bartholomew deftere kurunkalemle bazeyler yazm."Eski Lathom sat. Gzel porto olduunu sanyorum. Gitmeyi unutmayaym.""L.'ye sofra rtleri almas syleyeyim.""ok yorgunum. Yaknda kendimi emekliye ayracam.""O budala bahvan azarlamal. Laleleri neden daha sk dikmiyor?"Deftere felaketten bir gn nce de bir eyler karalam doktor."M. iin endieleniyorum. Durum houma gitmiyor.""L.'ye kanepenin yaylarn bozuk olduunu sylemeliyim."Crossfield aklad. "L. diye sz ettii sekreteri Miss Lyndon.""Ya M.?""Onu bilmiyoruz. Hastalarndan biri olmal."Sir Charles cinayet gecesi kkte olanlarn listesini istedi. Listede hem hizmetiler ve hem dekonuklar yazyd.

    "Martha Leckie - a.Beatrice Church - st kat hizmetisi.

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    23/74

    Doris Cooker - hizmeti yardmc.COVictoria Ball - orta hizmetisi.Violet Bassington - mutfak yardmc."Bunlarn hepsi de uzun bir sreden beri Sir Bartholomew'un yan nda alyorlard vegvenilecek insanlard. Konuklar:

    "Lord ve Lady Eden,Sir Jocelyn ve Lady Cambell.Miss Angela Sutcliffe.Bay ve Bayan Dacres.Lady Lary ve Miss Hermione Lytton - Gore.Miss Muriel Wills.Bay Oliver Manders."Konuklarn adlarn yanna adresleri de yazlm.Sir Charles, "Hm," dedi. "Gen Manders de kkteymi."Crossfield, "O bir rastlant, efendim," diye cevap verdi. "Bay Manders tam kkn yakndamotosikletiyle duvara arpm. Onunla vaktiyle tan olan Sir Bartholomew da kendisiniieri alm ve geceyi kkte geirmesini sylemi."

    Sir Charles neeyle, "Tedbirsizlik," diye mldand.Bamfeti, "Oras yle, efendim," dedi. "Bana kalrsa o gen ikiyi bir hayli karm oakam. Akl banda olsayd, motosikleti duvarn tam o noktasna arpmazd."Sir Charles, "Delikanlk," diye glmsedi."Bana sorarsanz iki, efendim.""Neyse... Liste iin teekkrler, Bay Crossfield... Albay Johnson, gidip kke bir bakmamn birsakncas var m?""Ne mnasebet. Ama orada size anlattklarzdan daha fazlas renebileceinizisanmyorum.""Kkte kimse var m?""Sadece hizmetiler, efendim. Konuklar resmi soruturmadan hemen sonra kkten ayrldlar.Sekreter Miss Lyndon ise doktorun Londra'daki muayenehanesine gitti."

    Bay Satterthwaite mldand. "Belki doktor... ey... Davis'i de grebiliriz."yi fikir."Doktorun adresini aldlar. Albay Johnson'a nezaketi iin teekkr ettikten sonra oradanayrldlar. Yolda ilerlerken Sir Charles, "Ne dersiniz, Satterthwaite?" diye sordu."Ya siz?" Ya adam en son ana kadar karar vermemeye alrd.Ama aktr onun gibi deildi. Heyecanla, "Yanyorlar, Satterthwaite!" diye bard. "Hepsiyanyor! Akllar ua taklm. Uak kam... o halde, katil o. Uymuyor. Hibir eyeuymuyor. br lm de hesaba katmak gerekir! Benim villamdaki lm.""Bu iki lmn birbirine ba olduuna hl inanyor musunuz?" Bay Satterthwaite bu soruyusormasna ramen, iki olayn birbirine ba olduundan artk kendisi de emindi."Birbirlerine ba olmalar gerekir. Her ey bunu gsteriyor. Aradaki ortak noktay bulmalz,iki olay srasnda da orada olan birini."Bay Satterthwaite, "Evet," dedi. "Ama bu aslnda grnd kadar kolay bir i deil. Farkndaz, Sir Charles, sizin villadaki yemee gelenlerin hemen hepsi geen gece de bura-dalarm."Sir Charles ba sallad. "Onun farkndaym. Ama siz bundan ne sonu kacan farkndaz?""Ne demek istediinizi pek anlayamadm.""Yani siz bunu bir rastlant m sanyorsunuz? Hayr! Bu aslnda nceden kararlalm bir ey.Neden ilk lm srasnda evimde olanlar, ikinci lm srasnda da Tollie'nin kkndelerdi?Kazara m? Ne mnasebet! Bu bir plan sanm. Tollie'nin plan."Bay Satterthwaite, "Ah," dedi. "Evet. Bu mmkn.""Kesinlikle yle. Siz Tollie'yi benim kadar tanmazdz. O kimseye almayan, kendi kendinekarar veren bir insand. ok da sabrlyd. Onu yllardan beri tanrdm. Bir gn olsun Tollie'ninalelacele karar verdiini ya da bir fikrini aklad duymadm.

    "Bu olaya u adan bakn: Babbington, bir cinayete kurban gitti. Evet, bir cinayete. Artk lafmda geveleyecek deilim. Rahip bir akam benim evimde ldrld. Tollie kukularmdan

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    24/74

    dolay bana takld. Aslnda o da kukulanm. Fakat bundan sz etmedi. nk karakteriyleydi. Sessizce, iin iin olaylar birbirine balamaya balad. Bilmiyorum elinde ne gibiipular vard. Kesinlikle bir tek kiinin zerinde durduunu da sanmyorum. Sadece o gruptanbirinin cinayetten sorumlu olduunu dnyordu sanm. Bu yzden bir plan yapt. Katilinkim olduunu anlamak iin bir tr test.""Ya ard dier konuklar? Eden'lerle CambeH'ler?"

    "Onlar kamuflaj iindi. Bylece durumdan kimse kukulan-m ayacakt.""Sir Bartholomew'un plan neydi sizce?"Sir Charles yabanclarn yapt gibi abart tavrlarla omzunu silkti. Yine Gizli Servisi efiAristede Duval rolndeydi. Yrrken sol aya biraz aksyordu. "Bunu nasl bilebiliriz? Bensihirbaz deilim. Tahminde bulunamam. Ama Tollie'nin bir plan vard. O plan altst oldu.nk katil Tollie'nin sandndan biraz daha zekiydi. nce o adam harekete geti.""Adam m?""Evet, bir erkek. Ya da belki bir kadn. Zehiri erkekler de kullanabilir, kadnlar da. Ama zehirinkadnlarn silah olduu sylenir.Bay Satterthwaite bir ey sylemedi.Sir Charles, "Ne o?" dedi. "Benimle ayn fikirde deil misiniz? Yoksa siz de ounluu mututuyorsunuz? Yani... katil uak. Cinayeti o iledi."

    "Siz bu uak meselesini nasl aklyorsunuz?""Onu dnmedim. Bence uak hi nemli deil. Ama bir aklama yolu gsterebilirim.""Yani?""Polisin u noktaya kadar hakl olduunu syleyelim: Ellis bir profesyonel hrsz. Bir eteylealyor. Sahte belgelerle Tol-lie'nin yanna giriyor. Ama sonra Tollie ldrlyor. Ellis neyapacak imdi? Bir adam ldrlm ve kkte Scotland Yard'taki dosyada parmakizleri olanbir sabkal var. Polisin bildii bir hrsz. Tabii uak korkuya kapyor ve kayor.""Ama o gizli dehliz?""Brakn onu imdi! Evi gzetleyen ahmak polisler kestirirken uak, karanlktan yararanarakkayor.""Evet, bu olabilir.""E, siz ne diyorsunuz, Satterthwaite?"

    Bay Satterthwaite mldand. "Ben mi? Eh, ben de sizin gibi dnyorum, Sir Charles.Bandan beri hem de. Bence uak olay pek beceriksiz bir rtmaca. Ben Sir Bartholo-mew'lazavall Babbington'u ayn kimsenin ldrdne inanyorum.""Konuklardan biri mi?""Konuklardan biri..."Bir sre konumadlar.Sonra Bay Satterthwaite kaytsz bir tavrla sordu. "Sizce hangisi?""Tanrm! Satterthwaite! Nereden bilebilirim?"Ya adam sakin sakin, "Tabii bilemezsiniz," dedi. "Fakat bu konuda bir fikriniz olabileceinidndm. Mantkla yaklalan bilimsel bir fikri kastetmiyorum. Sadece bir tahminyrtebilirsiniz.""Yrtmedim henz." Sir Charles bir an dnd, sonra bard. "Satterthwaite, biliyormusunuz, insan dnmeye balaynca hibirinin katil olamayacana inanyor."Bay Satterthwaite, mldand. "Varsayz doru olmal. Yani kukularn bir araya toplanmaskonusundaki tahmininiz, demek istiyorum. Fakat kkteki baz kimselerin kesinliklealmam olduklar da unutmamalz. Siz, ben, Bayan Babbing-ton mesela. Gen Mandersde tabii. O bu ie kar deil.""Manders mi?""O kke bir kaza sonucu gelmi o akam. Davetli deilmi, Sir Bartholomew kendisinibeklemiyormu. Onun iin Manders'i kukulular listesine yazamayz.""Oyun yazar kadn da yle. u Anthony Astor.""Yok yok, o da kkteymi. Miss Muriel Wills.""Doru ya. O kadn asl adn Wills olduunu unutmutum." Kalar att.Bay Satterthwaite insanlarn kafasndan geenleri okumakta olduka ustayd. Aktr konumayabalaynca da, yanlmam olduunu anlad.

    "Biliyor musunuz, Satterthwaite, ok haklz. Tollie'nin sadece kesinlikle kukulandkimseleri davet ettiini sanmyorum. nk Lady Mary'yle Egg de oradalarm. Hayr... Belki

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    25/74

    de Tollie ilk lm sahnesini biraz aslna yakn ekilde canlandrmak istedi. Birindenkukulanyordu. Fakat iin kesinlemesi iin tanklar da gerekiyordu. Byle bir ey..."Bay Satterthwaite, "yle bir ey..." diye ba sallad. "nsan balangta sadece genelyarglara varabilir. Pekl. Lady Mary ile Egg'in bu ile ilgisi yok. Sizin, benim, Bayan Babbing-ton'un ve gen Manders'in de yle. Geriye kim kald? Angela Sutcliffe mi?""Angie mi? Aziz dostum! O yllardan beri Tollie'nin arkadayd."

    "O halde geriye Dacres'lar kalyor. Zaten aslnda siz sadece Dacres'lardan kukulanyorsunuz,Sir Charles. Sorduum zaman bunu bana aka syleyebilirdiniz."Sir Charles ona bakt. Ya adamn gzlerinde biraz zafer dolu bir ifade belirmiti.Aktr ar ar, "Galiba gerekten onlardan kukulanyorum," dedi. "Daha dorusu onlardankukulanmyorum. Ama bana onlar dierlerinden daha uygunmu gibi geliyor. Bir kere Dac-res'lar pek iyi tanyorum. Ama akas, hayat at yarlarnda geiren Freddie Dacres'n yada kadnlar iin ahane pahal elbiseler hazrlayan Cynthia'nn nemsiz, sevimli, ya bir rahibiortadan kaldrmas iin bir neden de gremiyorum." Ba sallad. Sonra birdenbire gzleriparlad. "Ah, Wills denilen kadn var. Onu yine unutuyordum. Kad byle unutmanza nedenolan nedir? Tabii, grdm insanlarn en silik ve sn o."Bay Satterthwaite glmsedi. "Bence o Burns'n nl sznn temsilcisi. 'Aranzda bir ocuknotlar alyor.' Miss Wills'in de zaman notlar alarak geirdiini sanyorum. O gzlkleri bir ift

    keskin gz gizliyor. Bu meselede dikkate deecek her eyi Miss Wills'in fark ettiindeneminim."Sir Charles kukuyla, "Seni mi?" dedi.Bay Satterthwaite, "imdi sra le yemeinde," diye aklad. "Ondan sonra kke gider,orada bir eyler renmeye alz."Sir Charles ona neeyle bakt. "Bu iten slmadz, belli, Bay Satterthwaite."Ya adam, "Cinayet ararmas benim iin yeni bir ey deil," dedi. "Bir keresinde arabambozulduu iin kk bir handa kalmam gerekmiti. Issz bir yerde..." Devam edemedi.Sir Charles yksek ve berrak bir sesle, "Hi unutmam," diye balad. "Yllar nce turneyektm zaman..."Sir Charles kazand.Sonbahar gneinin aydnlatt kk ile bahesi kadar sakin bir yer olmazd. Yeni klinik

    gerideki aalarn arasnda kalyor ve evden de gzkmyordu.Sir Charles'la Bay Satterthwaite'i man bir kadn olan a Bayan Leckie karlad. Uygun birekilde siyahlar giymi olan a hem sulu gzl, hem de gevezeydi. Tabii Sir Charles'tanyordu."Bunun benim iin ne demek olduunu herhalde anlamzdr, efendim. Beyefendininlm... Polisler... Her yere girdiler. Burunlar sokmadklar yer kalmad. nanr mz, ptenekelerini bile karrdlar? Ya sorular? Bitip tkenmek bilmedi o sorular. Ah, bu gnleri degrecekmiim demek! Doktor ne kadar sakin ve sessiz bir beydi. Ona Sir'lik verildii zamanhepimiz pek sevinmi ve gururlanmk. Ama o polis neler sordu neler. sterse bamfettiolsun, ondan "centilmen" diye sz edecek deilim." Bayan Leckie soluk almak iin durdu, sonradaha anlar bir ekilde konumaya al. "Durmadan sorular sordular. Evdeki hizmetilerhakknda. Onlar iyi kzlardr... Hepsi... Evet, Doris sabahlar gereken saatte kalkmyor. Buyzden haftada en a bir kere ona ihtarda bulunmak zorunda kalyorum. Vickie ise birazkstah. Ama genlerin iyi yetitirilmi olmalar bekleyemezsiniz. Artk anneleri onlar bu iiin iyi yetitirmiyor. Ama bizim kzlarn hepsi de iyidir. Ve hibir polis bamfettii bana bununtersini syletemez. Ona 'Kzlarn aleyhinde bir ey syleyeceimi ummayn,' dedim. 'Onlariyi kzlardr. Hele cinayetle bir ilikileri olmasna gelince... byle bir eyi dnmek bilegnahtr." Bayan Leckie bir an durdu. "Bay Ellis'e gelince, durum baka tabii. Bay Ellishakknda hibir ey bilmiyorum. Onun iin de kendisine kefil olamam. Bay Baker izinli olduuiin onu Londra'dan getirttiler. Burann yabancyd."Bay Satterthwaite sordu. "Baker m?""Bay Baker yedi yldan beri Sir Bartholomew'un uyd, efendim. nk zaman Londra'da,beyefendinin muayenehanesinin de bulunduu Harley Soka'ndaki evde alrd. Siz onuhatrlyorsunuz deil mi, efendim?" Sir Charles'a bakyordu. Aktr ba sallad. Akonumas srdrd. "Sir Bartholomew konuklar gelecei zaman Bay Baker' da alp buraya

    getirirdi. Fakat son zamanlarda Bay Baker'n sa bozulmutu. Sir Bartholomew ona birkaay iin izin verdi. Deniz knda bir pansiyona yerletirdi, masraflar kendisi dedi. Doktor pek

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    26/74

    iyi ve cmert bir beydi, efendim... Bay Baker'n yerine de, geici olarak Bay Ellis'i ald. Obamfettie de sylediim gibi Bay Ellis hakknda bir bilgim yok. Fakat szlerinden en iyiailelerin yannda al olduu anlayordu. Gerekten de kibar bir 'centilmen' gibidavranyordu."Sir Charles umutla sordu. "Onun dikkati ekecek, acayip bir yan yok muydu?""Bunu sylemeniz gerekten garip, efendim. nk... Hem vard, hem yoktu. Bunun ne

    olduunu kesinlikle syleyemeyeceim, ama bir ey vard..."Bay Satterthwaite fkeyle, bir olaydan sonra daima byle iddialarda bulunurlar, diye dnd.Bayan Leckie polisi a gryor, ama yine de onlarn etkisinde kalm. Ellis'in katil olduuanlarsa, Bayan Leckie de onun halinde bir acayiplik olduunu sezdiini iddia edecek."Bir kere kimseyle pek ahbap olmuyordu. Ah, ok terbiyeli ve nazikti. Bir centilmen gibi.Dediim gibi ok kibar evlerde al. Ama kimseye sokulmuyor, ou zaman odasnakapanyordu. Sonra... bilmem bunu nasl anlataym... ey, onda bir ey vard..."Bay Satterthwaite, "Onun aslnda bir uak olmadndan m kukulandz?" dedi."Ah, hayr, efendim, uak olarak al olduu belliydi. ok ey biliyordu... steliksosyetenin en tannm kimseleri hakknda..."Sir Charles usulca, "Mesela?" diye mldand.Fakat Bayan Leckie mutfak blndeki dedikodular tekrarlamak niyetinde deildi. Byle

    eyleri uygunsuz bulurdu o.Bay Satterthwaite kad yatrmak iin, "Belki bize u tarif edebilirsiniz," dedi.Bayan Leckie sevindi. "Ah, evet, efendim. Tabii. Saygdeer bir grn vard Bay Ellis'in. Krsalar ve favoriler. Hafif kamburumsuydu. Kilo almaya balam ve bu yzden deendieleniyordu. Elleri de hafife titriyordu. Ama sandz nedenden deil, ikiye elini bilesrmyordu. Yani baz tanm kimselerden farklyd o. Gzleri biraz zayft sanm, efendim.nk ktan rahatsz olurdu. zellikle parlak k gzlerinin sulanmasna yol aard. Bizimyanzda gzlk takard, ama grevdeyken karrd."Sir Charles, "Belirli bir yara izi var myd?" diye sordu. "Ya da bir ben? Ya da kk parmak gibibir ey?""Ah, hayr, efendim. yle bir ey yoktu."Sir Charles iini ekti. "Dedektif romanlar gerek hayattan ne kadar stn! Hikyelerde hep

    byle bir iz olur."Bay Satterthwaite, "Ellis'in bir dii eksikmi," dedi."yleymi sanm, efendim. Ama ben fark etmedim."Bay Satterthwaite biraz da ukalaca bir tavrla, "Felaket gecesi Ellis nasl davrand?" diye sordu."Dorusu bu bakmdan pek bir ey syleyemeyeceim, efendim. Mutfakta ok iim vard. Bireyi fark edecek durumda deildim.""Doru, doru.""Beyefendinin ld haberi gelince hepimiz donup kaldk. Alamaya baladmda beni birtrl susturamadlar. Beatrice'i de yle. Tabii genler zlmekle birlikte bir hayli deheyecanlanmlard. Bay Ellis elbette ki bizim kadar zgn deildi. Burada yeniydi. Ama okdnceli davrand. Sarsnt atlatabilmemiz iin Beatrice'le bana biraz porto ielim diye sraretti. Ve dnn, btn o srada... o alak..." Bayan Leckie boulur gibi sustu. Gzlerifkesinden ate sayordu."Anladma gre uak o gece ortadan kaybolmu?""Evet, efendim. Bay Eliis de bizim gibi odasna ekildi. Sabah onu bulamadlar. Tabii polis debu yzden ondan kukuland.""Evet, aptallk etmi. Onun evden nasl ayrld biliyor musunuz?""Hayr, hi bilmiyorum, efendim. Anlalan polis btn gece kk gzetlemi. Bay Ellis'ingittiini de grmemiler. Ama tabii polis de bizim gibi insan. Yine de birtakm tavrlar takyor,bir centilmenin evine girerek etraf karyorlar."Sir Charles, "Gizli bir geitten sz edildiini duydum," dedi.Bayan Leckie burnunu ekti. "Polis yle diyor.""Gerekten byle bir geit var m?"Bayan Leckie ll bir sesle, "Bundan sz edildiini duydum," diye mldand."Geidin giri yerinin nerede olduunu biliyor musunuz?"

    "Hayr, bilmiyorum, efendim. Gizli geitler hoeylerdir herhalde, efendim, fakat bunlardanmutfak blnde sz edilmemesi daha doru olur. nk kzlarn birtakm isteklere

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    27/74

    kaplmalarna yol aar. Gizli geitten dar kavermeyi dnmeye balarlar. Benim kzlarmarka kapdan gider gelirler. Bylece ben de onlarn nerede olduklar bilirim.""ok gzel, Bayan Leckie. ok akllz."Bayan Leckie, Sir Charles'n bu vgs karnda hindi gibi kabard.Aktr, "Acaba dier hizmetilere de bir iki soru sorabilir miyiz?" diye ekledi.- 62-

    "Tabii, efendim. Ama onlar da size daha fazla bir ey syleyemeyecekler.""Ah, biliyorum. Ben onlara Ellis'ten ok Sir Bartholomew hakknda bazeyler sormakistiyordum. O geceki hali filan. Bildiiniz gibi o benim arkadamd.""nce kimi araym, efendim?""Doris'i grmek isterim."Fakat Bayan Leckie kdeme inanan bir kadnd. Onun iin nce yukarki kat hizmetisi Beatrice'iard. Uzun boylu, sska, fazla saygdeer, incecik dudakl bir kadnd.Sir Charles nemsiz birka sorudan sonra sz felaket gecesi gelen konuklarn davranlarnagetirdi. ok sarslmlar myd? Ne demi ya da yapmlard?Beatrice biraz canlanr gibi oldu. "Miss Sutcliffe ok sarsld. yi kalpli bir hanmefendidir. Dahance de burada kalm: Kendisine konyak veya iyi demli bir ay getirebileceimi syledim.Ama beni dinlemek bile istemedi. Aspirin ald. Uyuyamayacan-dan emindi. Oysa ertesi sabah

    kendisine ay gtrdm zaman ocuk gibi ml ml uyuyordu.""Ya Bayan Dacres?""O han hibir eyin sarsaca sanmyorum." Beatri-ce'in sesinden, Cynthia Dacres' hisevmedii anlayordu. "Yalnzca bir an nce buradan uzaklamak iin sabrszlanyordu. ininzarar greceini sylyordu. Bay Ellis'in sylediine gre onun Londra'da byk bir modaevivarm.""Ya kocas?"Beatrice burnunu ekti. "Sinirlerini konyakla yatrmaya al. Ya da sinirlerini bsbtnbozduu da sylenilebilinir.""Ya Lady Mary Lytton - Gore?"Beatrice'in sesi yumuad. "O ho bir hanmefendi. Byk teyzem Lady'nin babasnatosunda alrd. Duyduuma gre Lady Mary genliinde pek gzelmi. K da pek ho bir

    kk hanm. Tabii Sir Bartholomew^ ok iyi tanyorlard. Fakat ok zldler.""Miss Wills?"Beatrice yine biraz soukla. "Miss Wills'in bu konuda ne dndn bilemem."Sir Charles, "Onun hakkndaki dncelerinizi de mi bilmiyorsunuz?" diye sordu. "Haydi,Beatrice. Biraz yumuayn."Umulmadk bir glmseyi, Beatrice'in tahtay andran yanaklar yumuatt. Sir Charles'ntavrlarnda sevimli bir okul rencisini hatrlatan bir eyler vard. Her gece tiyatro seyircilerinietkileyen o sevimlilie Beatrice de dayanamad. "Bilmiyorum ne anlatmam istiyorsunuz,efendim?""Sadece Miss Wills hakknda dndklerinizi ve hissettiklerinizi anlatn.""Anlatlacak bir ey yok, efendim. Hibir ey yok. Yalnz..." Beatrice duraklad."Devam edin.""O dierleriyle ayn tabakadan saylmazd, efendim. Biliyorum, bu elinde olan bir ey deildi."Beatrice bir an durdu, sonra ekledi. "Fakat o gerek bir lady'nin yapmayacaeylere kalk.Her eye burnunu soktu. Her taraf eeledi."Sir Charts onun bu szlerini daha da geniletmesini istedi. Fakat Beatrice bunu baaramad.Sadece Miss Wills'in zerine vazife olmayan eylere burnunu soktuunu syledi.Sonunda onu zorlamaktan vazgetiler.Bay Satterthwaite, "Gen Bay Manders beklenmedik bir anda deil, deil rri?" dedi."Evet, efencim. Kap kulbesinin yaknda motosikletiyle kazaya uram Burada kazayarad iin ansl olduunu syledi. Tabii ev doluydu, fakat sekreter Miss Lyndon onun iinkk alma odasna yatak yaptrtt.""O gelince herkes rd m?""Ah, evet, efendim. Tabii."Beatrice'e Ellis'i de sordular. "Ben onu pek az grdm. Tabii yle kamas kt oldu. Ama o

    neden beyefendiye ktlk yapmak istesin? Bunu anlayamyorum. Kimse de anlayamyorzaten."

  • 7/31/2019 Agatha Christie - Uc Perdelik Cinayet

    28/74

    "Kendisi nasld? Yani doktor? Konuklar sabrszlkla m bekliyordu? Dnceli miydi?""ok neeliydi, efendim. Sanki bir aka yapmaya hazrlanyormu gibi kendi kendineglyordu. Hatta onun Ellis'e takld da duydum. Oysa Bay Baker'a byle bir ey hiyapmazd. Sir Bar