แผนยุทธศาสตร์ องค์การสวน ...¹ผนกลยุทธ์... · 2013-11-04 · แผนยุทธศาสตร์องค์การสวนพฤกษศาสตร์

แผนยทธศาสตร องคการสวนพฤกษศาสตร

ป 2556-2560 (ทบทวนและปรบปรง ป 2556)

ฉบบผานการพจารณาของคณะกรรมการองคการสวนพฤกษศาสตร ครงท 7/2556 วนท 24 กนยายน 2556

สารบญ หนา บทสรปส าหรบผบรหาร ก บทท 1 บทน า 1 1.1 ประวตความเปนมา 1 1.2 วตถประสงคในการจดตง 3 1.3 อ านาจหนาท 3 1.4 ประเภทกจการ 4 1.5 ความหมายของสวนพฤกษศาสตร 4 1.6 พนทด าเนนงาน 4 1.7 ลกษณะเฉพาะทางธรกจ 5 1.8 องคประกอบของสวนพฤกษศาสตร 8 1.9 บทบาทและหนาทของสวนพฤกษศาสตร 10 1.10 สวนพฤกษศาสตรมาตรฐานสากล 11 1.11 มาตรฐานสวนพฤกษศาสตรภมภาค 15 1.12 เกณฑการจดตงสวนพฤกษศาสตรภมภาค 16 1.13 ขนตอนการด าเนนงานเพอจดตงสวนพฤกษศาสตรภมภาค 17 บทท 2 นโยบายรฐบาลและการเตรยมความพรอมสประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยน 18

2.1 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต 18 2.2 ยทธศาสตรประเทศ (Country Strategy) และยทธศาสตรการเขาส

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 20

2.3 นโยบายของผถอหนภาครฐ (Statement of Directions) 21 2.4 นโยบายและยทธศาสตรกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 22 2.5 แผนจดการคณภาพสงแวดลอม 28 2.6 ศกยภาพของจงหวดเชยงใหมในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 31 บทท 3 การวเคราะหสภาพแวดลอม 33 3.1 สถานการณของประเทศไทย 33 3.2 สวนพฤกษศาสตรในตางประเทศ 34 3.3 สวนพฤกษศาสตรในทวปเอเชย 36 3.4 สวนพฤกษศาสตรในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตและจน 36

สารบญ (ตอ) หนา 3.5 สวนพฤกษศาสตรในประเทศไทย 45 3.6 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในและภายนอก (SWOT Analysis) 48 3.6.1 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน 48 3.6.2 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก 54 3.6.3 SWOT Analysis 57 3.7 การรบฟงความคดเหนของผมสวนไดสวนเสย 60 3.8 การวเคราะหผมสวนไดสวนเสย 61 บทท 4 ยทธศาสตรในการด าเนนงาน 62 4.1 วสยทศน (Vision)

4.2 เปาประสงค 62 62

4.3 พนธกจ (Mission) 63 4.4 คานยม (Core Value) 63 4.5 ต าแหนงเชงยทธศาสตร (Strategic Positioning) 64 4.6 แผนทกลยทธ 2556 - 2561 (Strategic Roadmap) 66 4.7 ยทธศาสตรการด าเนนงานระยะ 5 ป (2556 – 2560) 67 ยทธศาสตรท 1 พฒนาสวนสวยแหงการเรยนรคความเพลดเพลน

(Gardens of Edutainment) 69

ยทธศาสตรท 2 สงเสรมกระบวนการเรยนร เผยแพรและถายทอดองคความรสประชาชน

72

ยทธศาสตรท 3 ศกษา วจย และพฒนาพรรณพชเพอเปนฐานการพฒนาทยงยน

73

ยทธศาสตรท 4 สงเสรมภาพลกษณและพฒนาธรกจ 75 ยทธศาสตรท 5 พฒนาเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมและรบผดชอบ

ตอสงคม (Green & Clean Organization) 76

ยทธศาสตรท 6 เพมสมรรถนะการบรหารจดการและพฒนาองคกร 77 บทท 5 โครงการส าคญเพอรองรบยทธศาสตร (Flagship Project) 81 แผนงาน/โครงการตามยทธศาสตร 84 บทท 6 การบรหารแผนยทธศาสตรและการตดตามประเมนผล 93

สารบญ (ตอ) หนา ภาคผนวก นยามศพท 95

แผนยทธศาสตรองคการสวนพฤกษศาสตร ป 2556 – 2560 (ทบทวนและปรบปรงป 2556) ก

บบทสรปผบรหารทสรปผบรหาร

บรบท

องคการสวนพฤกษศาสตร (อ.ส.พ.) เปนรฐวสาหกจในสงกดกระทรวงทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม จดตงขนตามพระราชกฤษฎจดตงองคการสวนพฤกษศาสตร ลงวนท 7 เมษายน 2535 โดยไดกาหนดวตถประสงคในการจดตงองคการฯ ไวดงน

1. รวบรวมพรรณไมตางๆ เพอจดปลกเปนหมวดหม 2. ทาหนาทเปนศนยรวมตวอยางพรรณไมแหง ขอมล เอกสาร สงพมพเผยแพร

และแลกเปลยนความรทางวชาการพฤกษศาสตรกบองคการอนทงภายในและภายนอกราชอาณาจกร 3. ขยายพนธ และอนรกษพรรณไมของประเทศไทย 4. ศกษา คนควา ฝกอบรม และวจยทางดานพฤกษศาสตรและผลตภณฑทผลตขน

จากพช รวมทงสงเสรมและใหความรวมมอในกจการดงกลาวของสวนราชการ รฐวสาหกจ และเอกชน 5. เปนสถานศกษาพรรณไมในสภาพธรรมชาต ตลอดจนเปนสถานทสาหรบการ

สนทนาการ พกผอนหยอนใจ และใหความรโดยเฉพาะทางดานพฤกษศาสตร 6. ปลกฝงและกลอมเกลาจตใจ รวมทงใหความรแกเยาวชน ใหตระหนกถงคณคา

ของทรพยากรธรรมชาต 7. นาเขามาในและสงออกไปนอกราชอาณาจกรเพอจาหนายซงของทเกยวกบ

กจการพฤกษศาสตร 8. ประกอบกจการพฤกษศาสตร รวมทงกจการอนทเกยวกบหรอตอเนองหรอ

ใกลเคยงกบกจการพฤกษศาสตร ในชวงทผานมารฐบาลไดตระหนกถงความสาคญและการเตรยมความพรอมของ

ประเทศไทยเพอเขาสประชาคมอาเซยนในป 2558 โดยการใหความรความเขาใจและขอมลแกประชาชน รวมทงใหมการจดทาแผนแมบทในการดาเนนการ โดยบรณาการแนวทางการดาเนนงานของหนวยงานภาครฐในแตละภาคสวนทเกยวของ และจดทายทธศาสตรประเทศ (Country Strategy) โดยม 4 ยทธศาสตร คอ 1. การสรางความสามารถในการแขงขน (Growth & Competitiveness) 2. การลดความเหลอมลา (Inclusive Growth) 3. การสรางการเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอม (Green Growth) 4. การปรบสมดลและพฒนาระบบการบรหารจดการภาครฐ (Internal Process) ประกอบดวย 30 ประเดนหลก 79 แนวทางการดาเนนงาน

กระทรวงการคลงไดประสานกบกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในฐานะกระทรวงเจาสงกด และหนวยงานทเกยวของ เพอสรปทศทางทสาคญของภาครฐ (Statement of Direction : SOD) ทจะใชเปนแนวทางในการกากบดแลและชประเดนท อ.ส.พ. ควรใหความสาคญและเรงดาเนนการ รวมถงการใชเปนแนวทางในการกาหนดตวชวดสาหรบการประเมนผล

แผนยทธศาสตรองคการสวนพฤกษศาสตร ป 2556 – 2560 (ทบทวนและปรบปรงป 2556) ข

การดาเนนงานของ อ.ส.พ. ตอไป ซงแนวนโยบายผถอหน/ภาครฐ (Statement of Direction) สาหรบ อ.ส.พ.ดงน

แผนระยะสน 1. จดทาแผนยทธศาสตรและทบทวนโครงสรางองคกรใหเหมาะสมกบภารกจการ

ดาเนนงานในปจจบน เพอรองรบทศทางการดาเนนงานในอนาคต 2. สรางความรวมมอกบหนวยงานทงภาครฐ ภาคเอกชน รวมทงสถาบนการศกษา

ทงในและตางประเทศ ในการคนควาเพอประโยชนทางวชาการและเชงพาณชย 3. จดทาแผนการพฒนาระบบการบรหารจดการองคกรใหเปนไปตามระบบ

ประเมนผลการดาเนนงาน และแผนการพฒนาองคประกอบและระบบการบรหารจดการงานดานพฤกษศาสตร

แผนระยะยาว 1. พฒนาสวนพฤกษศาสตรใหมองคประกอบและระบบการบรหารจดการงานดาน

พฤกษศาสตรทสามารถเทยบเคยงกบสวนพฤกษศาสตรชนนาในภมภาคเอเชยและในระดบสากลได 2. พฒนาหลกสตรดานพฤกษศาสตรรวมกบสถาบนการศกษาชนนาของประเทศ

เพอสรางบคลากรดานพฤกษศาสตร 3. พฒนาหองปฏบตการ (Laboratory) ใหเปนศนยปฏบตการกลาง (Central

Laboratory) ดานพฤกษศาสตรในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ทศทางและยทธศาสตรการด าเนนงาน วสยทศน เปนสวนพฤกษศาสตรชนนาในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต To be Outstanding Botanical Gardens in SE-Asia เปาประสงค

1. อนรกษพรรณไม สรางความสมดลทางธรรมชาต รกษาระบบนเวศ และฟนฟความหลากหลายทางชวภาพ

2. สงเสรมการศกษาวจยและพฒนาพนธพช และสรางความเปนมออาชพดานการจดการสวนพฤกษศาสตร

3. เปนแหลงเรยนร สรางจตสานกดานพฤกษศาสตรเพอคณภาพชวตทดและการมสวนรวมของประชาชน

4. สรางเอกลกษณของสวนพฤกษศาสตรแตและแหงใหมความโดดเดนและตอบสนองตอความตองการของประชาชน

5. เสรมสรางความรบผดชอบตอสงคม และอนรกษสงแวดลอมอยางยงยน 6. เสรมสรางและเผยแพรภาพลกษณทดขององคกร

แผนยทธศาสตรองคการสวนพฤกษศาสตร ป 2556 – 2560 (ทบทวนและปรบปรงป 2556) ค

พนธกจ 1. สรางองคความรและแหลงการเรยนรทางดานพฤกษศาสตรและความ

หลากหลายทางชวภาพ (เพอใหสวนพฤกษศาสตรเปนแหลงรวบรวมพนธพชและองคความรทางดานพชเพอการศกษาของประชาชน)

2. เผยแพรองคความรและสรางมลคาเพม (เพอใหมการถายทอดความรสประชาชนใหตระหนกถงความสาคญของทรพยากรพรรณพชใหเกดประโยชนเชงสงคมและเชงพาณชย)

ต าแหนงเชงยทธศาสตร (Strategic Positioning) ในการกาหนดวสยทศการดาเนนงานขององคการสวนพฤกษศาสตรเพอใหมภาพท

คาดหวงของการดาเนนงานทชดเจน จงไดกาหนดชวงระยะเวลาของการดาเนนงานออกเปน 3 ชวงเวลา และกาหนดวสยทศนในแตละชวงเวลาไวดงน

ป 2556 – 2558 ป 2559 – 2561 ป 2561 เปนตนไป

ตวขบเคลอนเชงคณคา (Value Driven) - Edutainment (องคความร + ความสนกสนาน ตนเตน นาคนหา) = สวนสวยแหงความรคความ

เพลดเพลน - Green & Clean Organization เปนองคกรทรกษาสงแวดลอมและรบผดชอบตอสงคม

Leading Botanical Garden of Thailand เปนสวนพฤกษศาสตรชนนาในประเทศไทย

Outstanding Botanical Garden in SE-Asia เปนสวนพฤกษศาสตรชนนาในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และเปนทรจกในภมภาคเอเชย

Outstanding Botanical Garden in the world เปนสวนพฤกษศาสตรชนนาในภมภาคเอเชยและเปนทรจกในระดบโลก

แผนยทธศาสตรองคการสวนพฤกษศาสตร ป 2556 – 2560 (ทบทวนและปรบปรงป 2556) ง

ยทธศาสตรในการด าเนนงาน 5 ป (2556 – 2560) จากตาแหนงเชงยทธศาสตรทองคการฯ กาหนดเปน 3 ชวงระยะ จงไดกาหนดเปน

ยทธศาสตรการดาเนนงานระยะ 5 ป (ป 2556 – 2560) จงไดกาหนดยทธศาสตรการดาเนนงานไว 6 ยทธศาสตร ดงน

ยทธศาสตรท 1 : พฒนาสวนสวยแหงการเรยนรคความเพลดเพลน ยทธศาสตรท 2 : สงเสรมกระบวนการเรยนร เผยแพรและถายทอดองคความรส

ประชาชน ยทธศาสตรท 3 : ศกษา วจยและพฒนาพนธพชเพอเปนฐานในการพฒนาทยงยน ยทธศาสตรท 4 : สงเสรมภาพลกษณและพฒนาธรกจ ยทธศาสตรท 5 : พฒนาเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมและรบผดชอบตอสงคม

(Green & Clean Organization) ยทธศาสตรท 6 : เพมสมรรถนะการบรหารจดการและพฒนาองคกร โดยกาหนดใหการดาเนนงานขององคการฯ ในทกๆ ยทธศาสตรใหความสาคญกบ

การเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมและรบผดชอบตอสงคม (Green & Clean Organization)

แผนยทธศาสตรองคการสวนพฤกษศาสตร ป 2556 – 2560 (ทบทวนและปรบปรงป 2556) จ

จากการวเคราะหสภาพแวดลอมสภาพแวดลอมภายในและภายนอก องคการสวนพฤกษศาสตร จงไดกาหนดยทธศาสตรในการดาเนนงานในชวงป 2556 – 2560 ดงน

ยทธศาสตร เปาประสงค ตวชวด 2556 2557 2558 2559 2560 2561 1. พฒนาสวนสวยแหง

การเรยนรคความเพลดเพลน (Garden of Edutainment)

สวนแตละแหงมเอกลกษณ มความสวยงาม และเปนแหลงเรยนรทตอบสนองความตองการของประชาชน

ระดบความสาเรจในการพฒนาสวนพฤกษศาสตรแตละแหงไมตากวา

80% 80% 80% 85% 85% 85%

ความพงพอใจของผมาใชบรการ

80% 80% 80% 85% 85% 85%

2. สงเสรมกระบวนการเรยนร เผยแพรและถายทอดองคความรสประชาชน

ประชาชนไดรบความรทางดานพชผานกระบวนการถายทอดองคความรในรปแบบตางๆ ซงจะเปนการสรางจตสานกในการรกและหวงแหนในทรพยากรธรรมชาต

จานวนผเขารวมกจกรรมการใหความรทเพมขนไมนอยกวารอยละ

30 30 30 30 30 30

3. ศกษา วจย และพฒนาพรรณพชเพอเปนฐานการพฒนาทยงยน

พรรณไมหายากของประเทศไทยไดรบการอนรกษ ศกษา พฒนา และสงเสรมใหมการใชประโยชนอยางยงยน

จานวนชนดพรรณไมแหงทรวบรวมไวในสวนพฤกษศาสตร (สะสม)

จานวนผลงานทางวชาการทไดรบการเผยแพรในวารสารสากลปละไมนอยกวา

10 เรอง 10 เรอง 10 เรอง 10 เรอง 10 เรอง 10 เรอง

4. สงเสรมภาพลกษณและพฒนาธรกจ

ประชาชนรบรและรจกสวนพฤกษศาสตรมากยงขน

จานวนผเขาเยยมชมทเพมขนไมนอยกวา

15% 15% 15% 15% 15% 15%

มรายไดจากการดาเนนงานเพมขน

รายไดจากการดาเนนงานทเพมขนไมตากวา

15% 15% 15% 15% 15% 15%

5. พฒนาเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมและรบผดชอบตอสงคม (Green & Clean Organization)

ประชาชนมความชอมนและยอมรบในการรกษาสงแวดลอมและแสดงความรบผดชอบตอสงคม

ความสาเรจในการดาเนนการโครงการรวมกบภาคประชาชนและหนวยงานภายนอก

- 80% 80% 80% 85% 85%

ศนยรวมตวอยางพชเพอสารองพนธกรรมพช 3 กลม

ปรบปรงระบบคมนาคม เสนทางสญจร, ปายสอความหมาย, สงอานวยความสะดวก และสาธารณปโภค

จานวนชนดพรรณไมแหง 80% ของไมทกระจายพนธในประเทศ

จานวนชนดพรรณไมแหงของกลวยไม,ขง-ขา 60%th, 10%SE-Asia

จานวนชนดพรรณไมแหงของพชถนเดยว/พชเสยงตอการสญพนธ 60%th, 10%SE-Asia

จานวนชนดพนธไมในพช 3 กลมสาคญทไดรบการอนรกษไวในสวนพฤกษศาสตรมไมนอยกวารอยละ 50

แผนยทธศาสตรองคการสวนพฤกษศาสตร ป 2556 – 2560 (ทบทวนและปรบปรงป 2556) ฉ

ยทธศาสตร เปาประสงค ตวชวด 2556 2557 2558 2559 2560 2561 6. เพมสมรรถนะการ

บรหารจดการและพฒนาองคกร

องคการฯ สามารถพฒนาขดสมรรถนะและความพรอมในการดาเนนงาน

ผลการประเมนดานการบรหารจดการองคกรมคาเกณฑไมตากวา

ระดบ 3 ระดบ 3 ระดบ 3 ระดบ 3 ระดบ 3 ระดบ 3

ไดรบการรบรองระบบการจดการดานคณภาพ

ยทธศาสตรท 1 พฒนาสวนสวยแหงการเรยนรคความเพลดเพลน (Gardens of Edutainment)

1.1 ก าหนดเอกลกษณของสวนพฤกษศาสตรแตละแหงใหมความโดดเดน 1.1.1 พฒนาสวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต เชยงใหม ใหโดดเดนดานการรวบรวม

พชในตระกลกลวยไม ขง-ขา และไมหายากของประเทศไทย 1.1.2 พฒนาสวนพฤกษศาสตรบานรมเกลา พษณโลก ในพระราชดาร ใหโดดเดนในดานการ

รวบรวมพชในกลม Rhododendron และ Magnolia 1.1.3 พฒนาสวนพฤกษศาสตรระยอง ใหโดดเดนดานการเปนแหลงทองเทยวระบบนเวศ

Wetlands และสงเสรมวสาหกจชมชน ภมปญญาทองถน 1.1.4 พฒนาสวนพฤกษศาสตรเมองพล ขอนแกน ใหโดดเดนในการเปนแหลงรวบรวมพชและ

ภมปญญาทองถนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และพฒนาวสาหกจชมชน 1.1.5 พฒนาสวนพฤกษศาสตรพระแมยา สโขทย ใหเปนแหลงทองเทยวดานพชกบวฒนธรรม

(Green Heritage) 1.1.6 พฒนาสวนพฤกษศาสตรเกาะระ พงงา ใหเปนแหลงทศนศกษาพฤกษศาสตรบนเกาะ

โดยนาเสนอเปนพนทอนรกษทรพยากรธรรมชาตเพอรวมเฉลมพระเกยรตฯ สมเดจพระเทพฯ 60 พรรษา

1.2 สรางและพฒนาแหลงเรยนรในสวนพฤกษศาสตร ดวยการปรบปรงและตกแตงพรรณไมมชวต (Living Collection) ใหสอดคลองกบฤดกาล (Seasonal Event) พฒนาและตกแตงสวนตามแนวความคด (Theme Garden) ใหมความสวยงาม โดยใหมการศกษาวจยความตองการของผเขามาใชบรการ จดทาศนยรวมกลวยไม ปรบปรงพนทรวบรวมพรรณไมใหมความโดดเดน ใหมการนาเสนอขอมลทางวชาการทมความนาสนใจ เพมกจกรรมการเรยนรและฐานการเรยนรทอยในกระแสความสนใจของประชาชน (In trend) การสรางเรองราว (Story) ใหนาสนใจและนาคนหากบกจกรรมการเรยนร รวมถงการลดการใชสารเคมในพนทสวนพฤกษศาสตรทกแหงโดยการนาระบบเกษตรอนทรยมาใชเพอใหเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมอยางแทจรง (Green Garden)

ISO9001

แผนยทธศาสตรองคการสวนพฤกษศาสตร ป 2556 – 2560 (ทบทวนและปรบปรงป 2556) ช

1.3 ปรบปรง เปลยนแปลงระบบสาธารณปโภคขนพนฐานเพอรองรบการใหบรการ โดยการปรบปรงระบบไฟฟา โทรศพท ระบบอนเตอรเนต ระบบนา หองนา ระบบบาบดนาเสย ถนน ระบบขนสงและระบบสญจรภายใน สงอานวยความสะดวกรองรบการใหบรการของนกทองเทยว/การใหบรการทางการศกษา รองรบผดอยโอกาสในสงคม การซอมแซมและปรบปรงสงกอสรางเดมใหมความพรอมในการใชงานและการใหบรการ รวมถงระบบรกษาความปลอดภยและการขอความชวยเหลอในกรณเกดเหตฉกเฉนในพนท

ยทธศาสตรท 2 สงเสรมกระบวนการเรยนร เผยแพรและถายทอดองคความรสประชาชน

2.1 สงเสรมการเรยนรและการทองเทยวเชงพฤกษศาสตรไดทกฤด (Year Plan) เนนใหมจดเทศกาลในแตละชวงฤด อยางนอยปละ 4 ครง เพอจงใจใหประชาชนเขามาทองเทยวในสวนพฤกษศาสตรมากยงขน จดกจกรรมการอนรกษทรพยากรธรรมชาต กจกรรมการแสดงความรบผดชอบตอสงคม กจกรรมเนองในวนสาคญตางๆ ในพนทสวนพฤกษศาสตรทกแหง รวมถงกจกรรมการใหความรภายในอาคารพพธภณฑธรรมชาต เพอเสรมใหความร สรางความตระหนกในความสาคญของทรพยากรธรรมชาต และทาใหประชาชนรจกสวนพฤกษศาสตรมากยงขน

2.2 พฒนาหลกสตรการถายทอดความรใหสอดคลองกบกลมเปาหมาย และขยายไปยงกลม เปาหมายใหม จากนกเรยน นกศกษา เยาวชน และประชาชนทวไปไปยงองคกรปกครองสวนทองถน ชมชน รวมถงการพฒนาหลกสตรการฝกงานสาหรบนกศกษาดานพฤกษศาสตรในประเทศไทย และขยายไปสนกศกษาในระดบนาชาต คายเยาวชนรกษธรรมชาตในระดบนานาประเทศ

2.3 สรางเครอขายความรวมมอทงภายในและภายนอกประเทศ จดการหรอเขาไปมสวนรวมในการประชมสมมนาทางวชาการในระดบนานาชาต การนาเสนอผลงานทางวชาการ การประชมสมมนาเฉลมพระเกยรต การเพมเครอขายอาสาสมครทงในประเทศและตางประเทศ รวมถงการเขาไปมสวนรวมในโครงการอนรกษพนธกรรมพชและเครอขายสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนอกดวย

2.4 ใชสอเทคโนโลยในการเผยแพรและถายทอดความรสประชาชน โดยการนาสอเทคโนโลยสารสนเทศในรปแบบ Interactive มาใหความรแกประชาชนในพนทจดแสดงพรรณไม เพอสรางความนาสนใจ นาตนเตน และดงดดใจเยาวชนรนใหมใหสนใจศกษาพรรณไมมากยงขน การพฒนาหนาโฮมเพจขององคการฯ ใหมความทนสมย งายตอการเขาถง และการสบคนขอมล รวมถงเพมเตมการใหบรการแกประชาชนใหครอบคลมมากยงขน

แผนยทธศาสตรองคการสวนพฤกษศาสตร ป 2556 – 2560 (ทบทวนและปรบปรงป 2556) ซ

ยทธศาสตรท 3 ศกษา วจย และพฒนาพรรณพชเพอเปนฐานการพฒนาทยงยน

3.1 เรงส ารวจและรวบรวมขอมลความหลากหลายทางชวภาพในประเทศไทย โดยเนนสารวจและรวบรวมกลวยไม ขง-ขา และพรรณไมหายากตามบญชรายชอพรรณไมหายากของประเทศไทย (Red List) การสารวจพรรณไมในพนทเสยงตอการสญพนธ รวมถงการสารวจและเกบรวบรวมขอมลความหลากหลายทางชวภาพของพรรณไมทเปนไมทมความโดดเดนในพนททองคการฯ มสวนพฤกษศาสตรประจาภมภาคสารวจ และดาเนนการสารวจและจดทาฐานขอมลความหลากหลายทางชวภาพของแมลง เพอรองรบการจดทาพพธภณฑแมลงในพนทสวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต

3.2 เรมการส ารวจและรวบรวมพรรณไมในประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต การแลกเปลยนตวอยางพรรณไม การสารวจและเกบตวอยางพรรณไมทงในประเทศและนอกประเทศ การสรางเครอขายความรวมมอทางวชาการ การแลกเปลยนบคลากรระหวางหนวยงาน โดยเนนการจดทาขอตกลงกบหนวยงานทภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยเนนในพนททประเทศพมา สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว กมพชา เวยดนาม และทางตอนใตของประเทศจน

3.3 พฒนาและตอยอดงานวจยไปสผลตภณฑและบรการ เนนศกษาวจยเพอหาแนวทางในการพฒนาผลตภณฑจากพชใหเปนผลตภณฑเพอสขภาพ ผลตภณฑเพอความงาม ผลตภณฑสมนไพร พฒนาและจดทาสอสงพมพทางวชาการในรปแบบตางๆ ปรบปรงรปแบบการนาเสนอใหนาสนใจใหมการเผยแพรไปสประชาชนไดอยางกวางขวางมากขน

ยทธศาสตรท 4 พฒนาธรกจและสงเสรมภาพลกษณ

4.1 สรางภาพลกษณของสวนพฤกษศาสตร (Brand Identity) เพอสรางการรบรภาพลกษณของสวนพฤกษศาสตรทจะใหประชาชนไดรบรในคณคาและจดจาภาพลกษณของสวนพฤกษศาสตร ประชาสมพนธผานสอทกชองทาง และเนนสอทางอนเตอรเนต สอทาง Social Network

4.2 ประชาสมพนธและเผยแพรสวนพฤกษศาสตรใหเปนทรจกและยอมรบ ดวยการจดนทรรศการ และเผยแพรประชาสมพนธผานสอโทรทศน หนงสอพมพ นตยสาร ปายโฆษณา และเพมการใชพนทสวนพฤกษศาสตรใหเปนสถานทถายทารายการโทรทศน สารคดตางๆ

4.3 เพมศกยภาพในการหารายได สรางจดเนนของการเนนใหความสาคญของพชในกลมสาคญ 3 กลม คอ กลวยไม ขง-ขา และไมหายาก ดวยการจดทาของทระลก จาหนายตนไม กลาจว จดทาแพคเกตทองเทยวใหสอดคลองกบกจกรรมการทองเทยวในแตละชวงฤด เพมสนคาและบรการ ผลตภณฑจากศนยเกษตรอนทรย ผลตภณฑเพอความงามทไดจากผลงานวจย รวมถงการขยายชองทางการจดจาหนายสนคา และการเพมชองทางในการจาหนายในระบบอนเตอรเนต

แผนยทธศาสตรองคการสวนพฤกษศาสตร ป 2556 – 2560 (ทบทวนและปรบปรงป 2556) ฌ

ยทธศาสตรท 5 : พฒนาเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมและรบผดชอบตอสงคม (Green&Clean Organization)

5.1 เนนการด าเนนงานโครงการ/กจกรรมพเศษเพอสนองพระราชด าร โครงการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝก โครงการศกษานเวศวทยาและชววทยาของหงหอยในพนทสวนพฤกษศาสตร ฟนฟและอนรกษหงหอยในพนทสวนพฤกษศาสตร จดทาปายใหความร รวมถงการนาขอมลจากการศกษาวจยทมอยมาจดทาเปนสอใหความร รวมถงการประชมทางวชาการ/จดกจกรรมทางวชาการเพอรวมเผยแพรพระราชกรณยกจดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเฉลมพระเกยรตสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตในประเทศไทย

5.2 สรางจตส านกใหบคลากรใหมสวนรวมในการพฒนาองคกรใหเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมและรบผดชอบตอสงคม ดวยการนาระบบมาตรฐานการจดการสงแวดลอมมาใชภายในองคกรและสรางเสรมคานยมในการรวมกนดแลรกษาสงแวดลอมใหกบบคลากรทกระดบ สงเสรมใหมการใชผลตภณฑทรกษาสงแวดลอมในกจกรรมและบรการตางๆ ขององคการฯ รวมทงการเปดเผยขอมลใหแกประชาชนไดรบทราบเพอสรางภาพลกษณในการเปนสวนหนงในการรวมรกษาสงแวดลอม

5.3 เสรมสรางความรกและความตระหนกในความส าคญของทรพยากรธรรมชาตและการการแสดงความรบผดชอบตอสงคมใหแกบคลากรและประชาชนทวไป ดวยการสงเสรมใหภาคประชาชนและหนวยงานอนมสวนรวมในการสรางสมดลใหกบธรรมชาตและสงแวดลอม นาระบบการจดการมาตรฐานการจดการสงแวดลอมมาใชทวทงองคกร เสรมสรางคานยมในการรวมกนดแลรกษาสงแวดลอม การจดหาพนทสาหรบเปดโอกาสใหหนวยงานภาคราชการ อตสาหกรรมและเอกชนเขามากจกรรมการแสดงความรบผดชอบตอสงคมในพนทสวนพฤกษศาสตร รวมถงการสงเสรมคณภาพชวตใหแกชมชนละแวกใกลเคยง ชมชนทเขารวมเปนเครอขายในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตกบสวนพฤกษศาสตร ดวยการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณภาพชวต สนบสนนกจกรรมและวฒนธรรมทองถน

ยทธศาสตรท 6 : เพมสมรรถนะการบรหารจดการและพฒนาองคกร 6.1 เพมขดสมรรถนะของบคลากรใหมความเปนมออาชพ ดานความรพนฐานดานพฤกษศาสตร

เพอใหเปนผทจกสามารถถายทอดความรใหกบเยาวชนและประชาชนทวไปไดอยางมประสทธภาพ (Train the Trainer) เตรยมความพรอมของบคลากรเพอการกาวไปสประชาคมอาเซยน พฒนาทกษะทางดานการสอสาร ภาษาองกฤษ ภาษาอนๆ สาหรบเจาหนาทใหบรการ รวมถงทกษะในการสอสารภายในองคกร (Communication skills) เสรมสรางวฒนธรรมในการทางานทมความหลากหลาย สามารถทางานขามหนวยงานและสายงานได พฒนาสมรรถนะของผนาการเปลยนแปลงในระดบตางๆ เชน ผบรหารระดบสง ผบรหารระดบกลาง ผบรหารระดบตน เสรมสรางนกบรหารรนใหม เพอใหเปนกลมผบรหารทบกเบกหรอเปนผสรางนวตกรรมในการขบเคลอนและพฒนาองคการฯ ใหกาวไปสความเปนองคกรชนนา รวมถงจดกจกรรมสงเสรมใหมการกากบดแลกจการทดใหกบคณะกรรมการ อนกรรมการ เพอใหมการผลกดนการดาเนนงาน

แผนยทธศาสตรองคการสวนพฤกษศาสตร ป 2556 – 2560 (ทบทวนและปรบปรงป 2556) ญ

ขององคการฯ ใหเปนไปตามวตถประสงคและเปาหมายอยางเปนรปธรรม รวมถงการสงเสรมใหทกหนวยงานมความรบผดชอบตอสงคม (Social Responsibility)

6.2 พฒนาระบบการจดการทรพยากรบคคล ดวยการศกษาและวเคราะหรปแบบการจดการสวนพฤกษศาสตรทเหมาะสมเปรยบเทยบกบหนวยงานในรปแบบใกลเคยงกนหรอหนวยงานทเปน Best Practice และการปรบปรงโครงสราง อตรากาลง ใหมความเหมาะสม สอดคลองกบภารกจและการเจรญเตบโต จดใหมระบบสรรหา (Recruitment) การรกษา (Retain) พฒนาระบบบรหารผลตอบแทนและสทธประโยชน ระบบการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรโดยใชระบบการวดผลการดาเนนงานรายบคคลทโปรงใสและเปนทยอมรบ พฒนาและเสรมสรางระบบแรงงานสมพนธ จดหาแนวทางการจดการความขดแยงทางผลประโยชน กลไกดแลรบผดชอบเรองเงนเดอน คาตอบแทน และสวสดการทเหมาะสม รวมถงการนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศดานการบรหารจดการทรพยากรบคคล และการปรบปรงกฎ ระเบยบรองรบการจางผเชยวชาญและการเตรยมพรอมเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

6.3 ปรบปรงระบบการตดสนใจ การบรหารความเสยง และก ากบตรวจสอบในการด าเนนงาน โดยการเสรมสรางความเขมแขงของการกากบดแลกจการทด และการควบคมภายในทดขององคการฯ การเสรมสรางบทบาทและความเขมแขงของคณะกรรมการ คณะกรรมการตรวจสอบ เพอชวยทาหนาทสอบทานระบบการบรหารงานและการควบคมภายในทด และจดใหมชองทางสอสารใหผมาใชบรการสามารถเขาถงขอมลสารสนเทศขององคการฯ ไดโดยงาย รวมถงพฒนาการบรหารจดการความเสยง การรายงานผลการบรหารจดการความเสยงในระดบทมความรนแรง ใหมการรายงานอยางตอเนอง และใหมการดาเนนการวเคราะหความเสยงในทกโครงการทจะดาเนนงานเพอผลกดนใหเปนวฒนธรรมขององคกร รวมถงการนาระบบการจดการคณภาพ ISO9001 มาใชในการดาเนนงานใหเปนมาตรฐานเดยวกน

6.4 พฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศรองรบการเปลยนแปลง โดยจดทา ทบทวนระบบเทคโนโลยสารสนเทศทเหมาะสมกบภารกจหลกและภารกจสนบสนนขององคการฯ รวมถงการจดทาและทบทวนแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศเพอเปนเครองมอในการบรหารจดการระบบสารสนเทศทเปนรปธรรมเพมระบบสารสนเทศเพอสนบสนนการตดสนใจของผบรหาร ระบบสารสนเทศเพอสนบสนนการบรหารจดการความเสยง ระบบสารสนเทศเพอการบรหารทรพยากรบคคล ระบบสารสนเทศทสนบสนนการควบคมและการตรวจสอบภายใน และพฒนาระบบสารสนเทศทตอบสนองตอความตองการของผใชบรการ และระบบสารสนเทศทจะตอบสนองผมสวนไดสวนเสยภายนอกองคการฯ

แผนยทธศาสตรองคการสวนพฤกษศาสตร ป 2556 – 2560 (ทบทวนและปรบปรงป 2556) ฎ

โครงการส าคญเพอรองรบยทธศาสตร เพอใหการดาเนนงานขององคการสวนพฤกษศาสตรเปนไปในทศทางเดยวกน ทก

หนวยงานมทศทางการดาเนนงานทชดเจน มการดาเนนงานรวมกน และมจดมงเนนในการดาเนนงานใหบรรลเปาหมายในระยะเวลาทกาหนดดวยทรพยากรทมอยางจากด จงกาหนดใหมโครงการสาคญเพอรองรบการดาเนนงานตามยทธศาสตรจานวน 7 โครงการสาคญเรงดวนดงน

1. โครงการปรบปรงระบบสาธารณปโภคและบรการพนฐานเพอรองรบการขยายตวใหกาวไปส

ASEAN สรปสาระส าคญ :

มวตถประสงคหลกในการปรบปรงระบบสาธารณปโภคขนพนฐานเพอรองรบการขยายตวทงดานการจดการพนท การขยายตวทางดานการศกษา และการใหบรการนกทองเทยว โดยมงเนนการปรบปรงระบบสาธารณปโภคพนฐานเดมใหสามารถใชงานไดอยางเตมประสทธภาพ เชน ระบบไฟฟา ระบบไฟฟาสารอง ระบบโทรศพท ระบบอนเตอรเนต ระบบนาเสนทางสญจรภายในพนท หองสขา สงอานวยความสะดวกสาหรบนกทองเทยว รวมถงการปรบปรงอาคารและสงกอสรางตางๆ ใหพรอมใชงานและมความเหมาะสมในการเปนแหลงศกษาเรยนรของประชาชน

2. โครงการสรางและพฒนาแหลงเรยนรสวนพฤกษศาสตร

สรปสาระส าคญ : มวตถประสงคหลกในการจดทาและพฒนาสวนพฤกษศาสตรใหเปนแหลงเรยนร

สาหรบประชาชนทสามารถเขาศกษาเรยนรไดทกเพศ ทกวย ทกสถานะ และมกจกรรมสาหรบการศกษาเรยนรทดงดดใจใหศกษาเรยนรไดตลอดทงวน ปรบปรงการจดพนท เพมฐานการเรยนรเปนสวนแหงความรคความเพลดเพลน

3. โครงการสงเสรมการเรยนรและการทองเทยวเชงพฤกษศาสตรไดทกฤด (Year Plan)

สรปสาระส าคญ : มวตถประสงคหลกในการจดกจกรรมเพอสงเสรมการทองเทยวและการเรยนร

ภายในสวนพฤกษศาสตร โดยใหมการกระจายตวของจานวนผเขามาทองเทยวตลอดทงป การนาเสนอความงามของพรรณไมในแตละชวงฤดกาลกบการจดกจกรรมทสลบเปลยนหมนเวยนใหสอดคลองกบความตองการของผเขามาใชบรการ

4. โครงการสงเสรมการเรยนรดานพฤกษศาสตรในระดบภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต

สรปสาระส าคญ : มวตถประสงคหลกทจะใหองคการสวนพฤกษศาสตรเปนหนวยงานชนนาทางดาน

การใหความรแกเยาวชนและประชาชนทวไปโดยเฉพาะองคความรทางพช โดยมการจดทาและพฒนาหลกสตรใหสอดคลองกบกลมเปาหมาย ขยายการฝกอบรมในหลกสตรทเขมแขงของ

แผนยทธศาสตรองคการสวนพฤกษศาสตร ป 2556 – 2560 (ทบทวนและปรบปรงป 2556) ฏ

องคการฯ ไปยงกลมเปาหมาย การสรางเครอขายความรวมมอทางวชาการกบหนวยงานทงภายในประเทศและตางประเทศ

5. โครงการส ารวจความหลากหลายทางชวภาพของพช

สรปสาระส าคญ : มวตถประสงคหลกในการเรงรดสารวจความหลากหลายของพรรณพชโดยเฉพาะ

พรรณไมหายากในประเทศไทย ใหมการเกบรวบรวมและอนรกษไวในทสวนพฤกษศาสตร และการขยายการสารวจและเกบรวบรวมตวอยางพรรณไมในพนทประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยเนนในกลมพชทองคการฯ มความเชยวชาญและมศกยภาพในการพฒนาและตอยอด ทไดแก กลวยไม และพชในตระกลขง-ขา และไมหายาก เพอใหเปนศนยกลางในการรวบรวมพรรณไมในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

6. โครงการสรางภาพลกษณ (Brand Identity) สรปสาระส าคญ :

มวตถประสงคหลกในกาหนดและสรางภาพลกษณสวนพฤกษศาสตร คณคาของสวนพฤกษศาสตรมอบใหแกประชาชน เพอเปนแนวทางใหเกดการประชาสมพนธและเผยแพรภาพลกษณสวนพฤกษศาสตร

7. โครงการพฒนาทรพยากรบคคล

สรปสาระส าคญ : มวตถประสงคหลกในการพฒนาทรพยากรบคคลทเปนเครองมอและกลไกทสาคญ

ในการพฒนาองคกรใหบรรลเปาประสงคทตงไว การดาเนนงานเนนการพฒนาและสรางความเขมแขงใหกบบคลากรทงในดานทเปนงานในภารกจความรบผดชอบและภารกจในดานการใหบรการแกประชาชน รวมถงการพฒนาระบบประเมนผลการดาเนนงานทสะทอนผลการปฏบตงานทแทจรง โปรงใสและเปนทยอมรบ

8. โครงการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการดแลรกษา และฟนฟทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอม เพอการพฒนาทสมดลและยงยน สรปสาระส าคญ :

มวตถประสงคหลกในการสรางการมสวนรวมประชาชน หนวยงานภาครฐ เอกชน รวมถงภาคอตสาหกรรมตางๆ ใหเขามามสวนรวมในการดแลรกษา และฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอเพมการมสวนรวมและแหลงเงนสนบสนนจากการจดกจกรรมสงเสรมการแสดงความรบผดชอบตอสงคม และเปนการสรางภาพลกษณการเปนผนาทางดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตทสาคญของประเทศไทยใหกบสวนพฤกษศาสตรอกทางหนง

แผนยทธศาสตรองคการสวนพฤกษศาสตร ป 2556 – 2560 (ทบทวนและปรบปรงป 2556) ฐ

สรปงบประมาณตามแผนงาน/โครงการตามยทธศาสตรประจ าป 2556 – 2560 องคการสวนพฤกษศาสตร

สรปงบประมาณตามยทธศาสตร งบประมาณ (ลานบาท)

ป 56 ป 57 ป 58 ป 59 ป 60 รวม งบประมาณตามยทธศาสตรท 1 86.02 58.22 219.05 347.63 579.87 1,290.79 งบประมาณตามยทธศาสตรท 2 5.01 4.75 8.12 12.17 18.00 48.05 งบประมาณตามยทธศาสตรท 3 11.18 24.83 75.73 83.58 95.36 290.68 งบประมาณตามยทธศาสตรท 4 7.80 6.45 15.66 21.48 31.71 83.10 งบประมาณตามยทธศาสตรท 5 1.75 1.60 2.38 3.57 5.35 14.65 งบประมาณตามยทธศาสตรท 6 104.97 111.00 144.93 186.45 247.89 795.24

รวมทงสน 216.73 206.85 465.87 654.88 978.18 2522.51 หมายเหต : เปนงบประมาณประมาณการไมรวมคาใชจายบคลากร คาสวสดการ คาสาธารณปโภค และคาใชจาย

ตามภารกจประจา

แผนยทธศาสตรองคการสวนพฤกษศาสตร ป 2556 – 2560 (ทบทวนและปรบปรงป 2556) 1

บทท บทท 11 บทน า

1.1 ประวตความเปนมา ประเทศไทยมความหลากหลายของทรพยากรพรรณพช ทงพชชนสงและพชชนตา

ประมาณไดกวา 15,000 ชนด พชพรรณหลายชนดเปนพชเศรษฐกจ หลายชนดเปนยาสมนไพร สามารถนาใชเปนยารกษาโรคตางๆ และจากการประเมนสถานการณดานพชของไทยในปจจบน พบวาความรและการศกษายงเปนไปอยางมขอบเขตจากด ไมทนตอการเปลยนแปลงในการพฒนาประเทศ

ในเดอนตลาคม 2534 คณะกรรมการ วาดวยความหลากหลายทางชวภาพแหงประเทศไทย ไดจดใหมการประชมเกยวกบความหลากหลายทางชวภาพของประเทศไทยขนทกระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม ทประชมไดตระหนกถงความสาคญของทรพยากรดานพชทจะทวขนในอนาคต และวตกวาพชพรรณตางๆ หลายชนดจะหมดสนไป ทงทยงไมเปนทรจก จงไดมงสนบสนนกจกรรมดานอนรกษพรรณพช โดยเฉพาะงานดานสวนพฤกษศาสตร

ทประชมไดสรปความเหนวา ประเทศไทยยงไมมสวนพฤกษศาสตรทแทจรง อนจะเปนองคประกอบทจะผลกดนใหประเทศไทยไดรบผลประโยชนในดานการศกษาวจยจากทรพยากรดานพชอยางเตมกาลง ตลอดจนการเพมนกวทยาศาสตรชนสงในสาขาพชใหเพยงพอสาหรบการพฒนาประเทศ ในการนควรจดใหมองคกรเฉพาะทมความคลองตวในการดาเนนงาน มนกวชาการระดบสงในหลายสาขามาปฏบตงานอยางเพยงพอ มงบประมาณสนบสนนทเหมาะสม และควรรบดาเนนการจดตงขนกอนททรพยากรดานพชเหลานจะหมดสนไป

จงไดเสนอใหมการจดตงองคการสวนพฤกษศาสตรขนในประเทศไทย โดยใหมลกษณะเปนองคกรเฉพาะ เพอทาหนาทรวบรวมพรรณไมชนดตางๆ นามาจดปลก ขยายพนธ โดยเฉพาะไมประจาถน ไมหายากและไมทกาลงจะสญพนธ ทงนจะเปนการอนรกษทรพยากรทางพรรณพชอนลาคาของประเทศไว และเพอการศกษาหาประโยชนจากทรพยากรพชอยางยงยนตอไป ขอเสนอนไดพองกบดารของ ดร.สงา สรรพศร รฐมนตรวาการ


กระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม ดร.ไพจตร เออทวกล รฐมนตรประจาสานกนายกรฐมนตร ดร.อาณต อาภาภรม รฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและ สหกรณ และ ดร.สปปนนท เกตทต รฐมนตรวาการกระทรวง อตสาหกรรม ในขณะนน กอรปกบในป พ.ศ. 2535 เปนปมหามงคลเฉลมพระชนม พรรษา 5 รอบ ของสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ รฐบาลจงไดเสนอใหโครงการนเปนโครงการเฉลมพระเกยรตสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ ในวาระพระชนมพรรษาครบ 60 พรรษา ทงนตามหนงสอสานกเลขาธการคณะรฐมนตร ดวนทสด ท นร 0202/2325 ลงวนท 14 มนาคม 2535

องคการสวนพฤกษศาสตรไดรบการจดตงขนในป พ.ศ.2535 ซงเปนปมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 5 รอบของสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ ตามพระราชกฤษฎกาจดตงองคการสวนพฤกษศาสตร พ.ศ.2535 โดยมสถานภาพเปนรฐวสาหกจอยในสงกดสานกนายกรฐมนตร ตามประกาศในราชกจจานเบกษา เลมท 109 ตอน 40 ลงวนท 7 เมษายน พ.ศ.2535 โดย ฯพณฯ นายกรฐมนตร ไดมอบหมายใหรฐมนตรประจาสานกนายกรฐมนตรเปน ผกากบดแลและวางนโยบายรวมกบคณะกรรมการองคการสวนพฤกษศาสตร ใหองคการมความกาวหนาในระดบนานาชาตใหประเทศไทยมสวนพฤกษศาสตรทไดระดบมาตรฐานสากล และเปนสถานทเชดชความงามและคณคาพรรณไมไทยใหเปนทประจกษแกชาวโลก

ในป พ.ศ. 2537 ทางองคการฯ ไดรบพระมหากรณาธคณอนหาทสดมได พระราชทานพระราชานญาต จากสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ ใหใชชอสวนพฤกษศาสตรในภาคเหนอขององคการฯ ทอาเภอแมรม จงหวดเชยงใหม วา “สวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต Queen Sirikit Botanic Garden”

ในป พ.ศ.2545 รฐบาลมนโยบายในการปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม โดยนาหนวยงานราชการทมภารกจคลายคลงกนไวในหนวยงานเดยว องคการสวนพฤกษศาสตรจงไดโอนยายจากสงกดสานกนายกรฐมนตรมาสงกดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ตามพระราชกฤษฎกาโอนกจการบรหารและอานาจหนาทของสวนราชการ ใหเปนไปตามพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 โดยประกาศในราชกจจานเบกษา เลมท 119 ตอน 102 ก ลงวนท 8 ตลาคม 2545


1.2 วตถประสงคในการจดตง องคการสวนพฤกษศาสตรเปนรฐวสาหกจทไดรบการจดตงขนเพอทาหนาทในการ

อนรกษพรรณไมหายาก และพรรณไมใกลสญพนธของประเทศไทยไวใหคงอย โดยการเกบรวบรวมพรรณไมไวในพนทสวนพฤกษศาสตร จดแสดงและใหความรกบประชาชน รวมทงการเปนแหลงพกผอนหยอนใจสาหรบเยาวชนและประชาชนทวไป โดยการดาเนนงานทผานมาองคการฯ ไดพฒนาพนทจดแสดงพรรณไม อนรกษพชในพนทปาอนรกษหรอพนทแหลงชมนา โดยพระราชกฤษฎกาจดตงองคการสวนพฤกษศาสตร วนท 7 เมษายน 2535 ใหมวตถประสงคดงตอไปน

1) รวบรวมพรรณไมตางๆ เพอจดปลกเปนหมวดหม 2) ทาหนาทเปนศนยรวมตวอยางพรรณไมแหง ขอมล เอกสาร สงพมพเผยแพร

และแลกเปลยนความรทางวชาการพฤกษศาสตรกบองคการอนทงภายในและภายนอกราชอาณาจกร

3) ขยายพนธ และอนรกษพรรณไมของประเทศไทย 4) ศกษา คนควา ฝกอบรม และวจยทางดานพฤกษศาสตรและผลตภณฑทผลตขน

จากพช รวมทงสงเสรมและใหความรวมมอในกจการดงกลาวของสวนราชการ รฐวสาหกจ และเอกชน

5) เปนสถานศกษาพรรณไมในสภาพธรรมชาต ตลอดจนเปนสถานทสาหรบการสนทนาการ พกผอนหยอนใจ และใหความรโดยเฉพาะทางดานพฤกษศาสตร

6) ปลกฝงและกลอมเกลาจตใจ รวมทงใหความรแกเยาวชน ใหตระหนกถงคณคาของทรพยากรธรรมชาต

7) นาเขามาในและสงออกไปนอกราชอาณาจกรเพอจาหนายซงของทเกยวกบกจการพฤกษศาสตร

8) ประกอบกจการพฤกษศาสตร รวมทงกจการอนทเกยวกบหรอตอเนองหรอใกลเคยงกบกจการพฤกษศาสตร

1.3 อ านาจหนาท ตามพระราชกฤษฎกาจดตงองคการสวนพฤกษศาสตร พ.ศ. 2535 ลงวนท 7

เมษายน 2535 มาตรา 7 เพอใหเปนไปตามวตถประสงคในการจดตงจงไดกาหนดอานาจหนาทขององคการสวนพฤกษศาสตร ไวดงน

1) ถอกรรมสทธหรอสทธครอบครอง ทรพยสนตางๆ สราง ซอ จดหา ขาย จาหนาย เชา ใหเชาซอ ยม ใหยม แลกเปลยน โอน รบโอน หรอดาเนนการเกยวกบทรพยสนใดๆ ทงภายในและภายนอกราชอาณาจกร ตลอดทงรบทรพยสนซงมผอทศให

2) วาจางหรอรบจางทากจการทเกยวกบกจการขององคการสวนพฤกษศาสตร


3) ขายหรอแลกเปลยนพรรณไมหรอผลตภณฑทผลตขนจากพช ตลออดจนทาการคาและใหบรการเกยวกบกจการขององคการสวนพฤกษศาสตร

4) ก ยม ใหกยมหรอใหยมเงน โดยมหลกประกน ดวยบคคลหรอดวยทรพยสน เพอประโยชนแกกจการขององคการสวนพฤกษศาสตร ในกรณทเปนการกยมเงนทมจานวนเงนคราวละหาลานบาทขนไปตองไดรบอนมตจากรฐมนตรและกระทรวงการคลงกอน

5) รวมกจการหรอรวมทนกบบคคลอนเพอประโยชนแกกจการขององคการสวนพฤกษศาสตรรวมทงการเขาเปนหนสวนจาพวกจากดความรบผดชอบในหางหนสวนจากด หรอเปนผถอหนในบรษทจากดหรอนตบคคลใด ทงน เมอไดรบอนมตจากรฐมนตรแลว

6) ตงหรอรบเปนตวแทน ตวแทนคาตางหรอนายหนาเกยวกบกจการตามวตถประสงคขององคการสวนพฤกษศาสตร

11..44 ประเภทกจการประเภทกจการ องคการสวนพฤกษศาสตร เปนรฐวสาหกจประเภทสงเสรมหรอประเภททไม

แสวงหากาไร ทาหนาทในการสงเสรมและสนบสนนงานดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและทรพยากรพรรณพชของประเทศไทย

1.5 ความหมายของสวนพฤกษศาสตร สวนพฤกษศาสตรจดเปนสถาบนทางวชาการ มองคประกอบสาคญหลายประการ

รวมอยดวยกน ทเปนลกษณะเดนไดแก การมพรรณไมหลากหลายนานาชนด ทงพชเดมและพชตางถนททราบชอและทมาแนนอนนามาจดปลกรวมกนอยางเปนระบบในพนทขนาดใหญ มการใหชอถกตองจดเปนศนยกลางทางวชาการดานพช ทงการอนรกษและขยายพนธ ศนยการวจยคนควา ศนยพฒนาบคลากร ศนยรวมขอมลเอกสารอางองและสงพมพเผยแพร เปนสถานทใหการศกษาภาคสนามและพฒนางานดานพฤกษศาสตร ตลอดจนใหการพกผอนหยอนใจ ความสนทรยและสนทนาการแกประชาชนทวไป

1.6 พนทด าเนนงาน ปจจบนองคการสวนพฤกษศาสตรมสวนพฤกษศาสตรทอยในกากบดแลจานวน 6

แหง ดงน

1) สวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต อ.แมรม จ.เชยงใหม มพนทดาเนนงานจานวน 6,500 ไร หรอ 2,600 Acre หรอ 1,040 Hectare

2) สวนพฤกษศาสตรบานรมเกลา พษณโลก ในพระราชดาร อ.ชาตตระการ จ.พษณโลก มพนทดาเนนการ มพนทดาเนนการ 1,380 ไร หรอ 552 Acre หรอ 220.8 Hectare


3) สวนพฤกษศาสตรระยอง อ.แกลง จ.ระยอง พนทดาเนนการ 830 ไร หรอ 332 Acre หรอ 132.8 Hectare

4) สวนพฤกษศาสตรเมองพล ขอนแกน มพนทดาเนนการ 1,530 ไร หรอ 612 Acre หรอ 244.8 Hectare

5) สวนพฤกษศาสตรพระแมยา สโขทย มพนทดาเนนการ 340 ไร หรอ 136 Acre หรอ 54.4 Hectare

6) สวนพฤกษศาสตรเกาะระ พงงา อยระหวางการดาเนนการจดตง

1.7 ลกษณะเฉพาะทางธรกจ องคการสวนพฤกษศาสตรไดรบการจดตงขนเพอทาหนาทในการดแลรกษา

ทรพยากรธรรมชาต โดยมภารกจหลกในการดาเนนงานดงน

1) ดานการสรางองคความร ประกอบดวย 1.1) งานดานการศกษา คนควา วจย เพอการพฒนาองคความร ตอง

ประกอบดวยงานวจยพนฐาน งานวจยเพอการอนรกษ และงานวจยเพอการพฒนา โดยผลงานศกษาวจยนนตองเผยแพรสสาธารณชน เพอกอใหเกดการตอยอดและการพฒนาองคความรใหเกดประโยชนตอเศรษฐกจและสงคมโดยรวม

1.2) งานหอพรรณไม เพอสรางองคความรทางดานพฤกษศาสตรโดยเฉพาะทางดานอนกรมวธานและความหลากหลายทางชวภาพของพช มการรวบรวมตวอยางพรรณไมแหง โดยมจานวนชนดพรรณไมแหง ตวอยางพรรณไมดอง

1.3) หองปฏบตการทมเครองมอเครองใชททนสมย เพอใชในการทดลองดานพฤกษศาสตรสาขาตางๆ เชน อนกรมวธาน พนธศาสตร กายวภาค สรรวทยา และนเวศวทยา รวมถงสาขาอนๆ ทเกยวของ เชน พฤกษเคม การปรบปรงพนธพช เทคโนโลยชวภาพ และกฎวทยา เปนตน โดยตองมหองปฏบตการพรอมเครองมอททนสมย ตามประเภทและจานวนทเพยงพอและเหมาะสมตอการใชประโยชนในการศกษาวจย

1.4) งานดานการอนรกษ เพอใหทรพยากรคงอยอยางยงยน การสารวจ เกบรวบรวม ขยายพนธไม โดยตองมจานวนพชหายากและพชทถกคกคามรวบรวมไวในสวนพฤกษศาสตรในปจจบนไดทาการรวบรวมพนธพชโดยยดตามบญชพชทถกคกคาม (Thailand Red Data : Plants, ONEP 2006)

1 ไร = 0.40 Acre หรอ 0.16 Hectare


2) ดานการเปนแหลงเรยนร ประกอบดวย 2.1) การจดการสวนพฤกษศาสตร มพนทจดแสดงพรรณไมตามกลมพช เปน

ศนยรวบรวมพรรณไมนานาชนด จดปลกรวบรวมพรรณไมในรปแบบตางๆ เพอใหความรทางวชาการ และความสวยงาม โดยจดปลกพชเปนหมวดหม เปนวงศ ตามหลกอนกรมวธานพช เพอเปนแหลงเรยนรตามสภาพธรรมชาต มการรวบรวมขอมลเกยวกบพรรณไม รวมทงสภาพภมประเทศของพนท พรรณไมทรวบรวมมาตองเปนตวแทนของพชทใชศกษาทางดานเศรษฐกจ การอนรกษและการใชประโยชน สาหรบพชหายากและพชทถกคกคามตางๆ จะตองรวบรวมสาหรบการอนรกษนอกถน โดยสวนหนงนามาจดแสดงเพอใหความรแกประชาชน มการรวบรวมพรรณไมมชวต (Living Collection) พรอมทงขอมลตนไมในเชงวชาการ จานวนไมนอยกวา 6,000 ชนด จานวน 20,000 รายการ จานวนพรรณไมหายากรอยละ 60 ของบญชรายชอพนธไมทถกคกคาม (Thailand Red Data : Plants) ดานพนทจดแสดงมการจดแสดงไมนอยกวา 20 กลม/วงศ โดยพนทจดแสดงตองมการออกแบบวางผง (Landscape) เพอใหมความสวยงาม ดงดดผเยยมชมใหเขาไปในพนทและไดรบความร มการแสดงปายชอตนไม ปายขอมลวงศ ปายสอความหมาย มการตรวจสอบตนไมภายในพนทวงศ มระบบสาธารณปโภคเพอดแลพนท มพนทพกผอนและเจาหนาทดแล

2.2) โรงเรอนเพาะชา ทจะผลตพนธไมเพอใชในการประดบ ตกแตง ปลกเพมเตมหรอทดแทนในพนทตางๆ มโรงเรอนสาหรบรวบรวมพรรณไมประจาถนของแตละภาค รวมถงการรวบรวมพนธเพอการอนรกษนอกถนอาศย เปนสถานททดลองเพอหาวธการทเหมาะสมในการขยายพนธและการอนบาลพช โดยเฉพาะพชหายากและพชทถกคกคามตางๆ และโรงเรอนในโรงเรอนเพาะชา เพอการรวบรวม เพาะขยายพนธ หรอการอนบาลพชทมบญชหรอฐานขอมลพชทนามาปลกและเพาะขยายพนธ มการจดระบบการเพาะขยายพนธและการนาไปใชประโยชนทกโรงเรอน

2.3) ศนยขอมลพช เพอใหมแหลงรวบรวมองคความรและเปนแหลงเรยนรสาหรบรวบรวมขอมลเกยวกบพรรณไมทกรปแบบ การเกบรกษา การเพาะขยายพนธพช เรอนเพาะชา รปภาพ ภาพวาด มการจดการขอมลเพอการใหบรการทางวชาการตามหลกมาตรฐานสากล

2.4) หองสมด เพอเปนแหลงรวบรวมองคความรทมการจดการและดาเนนงานตามหลกมาตรฐานสากล มทงภาพและรายละเอยด เปนหองสมดทางพฤกษศาสตรชนนาทมเอกสาร หนงสอครอบคลมสาขาวชาทางดานพช และโดยเฉพาะเอกสารทางดานอนกรมวธานของภมภาค


2.5) พพธภณฑ มการจดแสดง เพอเปนแหลงเรยนรทางดานววฒนาการของธรรมชาต ความหลากหลายและองคความรทางดานพช ตลอดจนการอนรกษและการใชประโยชนจากพช

2.6) การใหความร (Education) เผยแพรและฝกอบรม เพอเปดความรไปสสาธารณชน เพอการพฒนายงขนตอไปในอนาคต มหลกสตรการใหความรทครอบคลมกลมเปาหมายตงแตกอนวยเรยน ปฐม มธยม อดมศกษา ประชาชน ผดอยโอกาส และนานาชาต มเอกสารสงพมพทางวชาการเผยแพรไมนอยกวาปละ 10 เรอง

3) ดานการสนบสนนการด าเนนงาน ประกอบดวย 3.1) ดานการบรหารจดการองคกร ตองมบคลากรทมความเชยวชาญ เพอ

จดการงานในดานตางๆ ทงทางดานพฤกษศาสตร วทยาศาสตร เกษตรศาสตร ภมสถาปตย และดานอนๆ ครบถวนเพอจดการงานสวนพฤกษศาสตรในจานวนทเหมาะสมเพยงพอกบการดาเนนงาน มการพฒนาศกยภาพพนกงานใหมความร ทกษะใหสงขนตลอดระยะเวลาการทางาน เพอคณภาพของงานทตองปฏบต มอปกรณและเครองมอในการปฏบตงานครบถวน เพอสนบสนนการทางาน มระบบบรหารจดการงานและระบบเทคโนโลยสารสนเทศททนสมยเพอกาวอยในระดบสากล และมกระบวนการจดการทมความรบผดชอบตอสงคม

3.2) ดานการดแลบรหารจดการสงอานวยความสะดวกพนฐาน

มความพรอมเกยวกบสถานท อาคารพนททาการตางๆ สานกงาน อาคารสารนเทศ ศนยบรการนกทองเทยว อาคารเอนกประสงค อาคารจดแสดง อาคารจาหนายสนคา หองประชมสมมนา หองจดนทรรศการ หองเกบของ หองนา ทจอดรถ รวมถงบานพนกงาน ทมการดแลการเจรจาในพนท การดแลบารงรกษาซอมแซมและการจดการดานยานพาหนะ

ระบบความปลอดภย มมาตรการปองกนภยทอาจเกดกบอาคารสถานท บคคลหรอทรพยสน มเจาหนาทรกษาความปลอดภย มระบบความปลอดภยเกยวกบการปฏบตงานทมการเลอกใชเครองมอทถกตองเพอความปลอดภย ปองกนความเสยงทอาจเกดขน งานกอสรางมการออกแบบและกอสรางทมนคง แขงแรงและปลอดภย ไมมความเสยงจากอนตรายทอาจเกดขนทงกบบคลากรภายในและประชาชนทวไป มการดแลความปลอดภยสาหรบผเขาชมพนท มการดแลระบบสญจรภายในพนทใหมความสะดวกปลอดภย มมาตรการปองกนภยจากไฟปา ปองกนความเสยหายทอาจเกดขนจากพชพนธไมทงในพนทและทรวบรวมไว

3.3) ดานการเผยแพรความร

มศนยฝกอบรม สมมนา เพอเปนแหลงเผยแพรความรและสนบสนนการดาเนนงานเชงพาณชย สวนนจะเปนสวนเชอมโยงงานสวนพฤกษศาสตรออกไปสสาธารณชน เปนการเผยแพรความร และเปนสวนเชอมงานทางดานการศกษากบสถาบนการศกษา


มศนยบรการขอมลทางวชาการและมโครงการเผยแพรและฝกอบรม เพอใหการศกษา ใหความรแกนกเรยน นกศกษาในทกระดบ รวมถงแกสาธารณชนทวไป

มการสรางเครอขายความรวมมอกบหนวยงานทงภายในและภายนอกประเทศ เพอการดาเนนโครงการศกษาวจย การรวบรวมพรรณไมและการเพมศกยภาพของนกวชาการ

3.4) ดานกจกรรมเชงพาณชย มกจกรรมและการดาเนนงานตางๆ เพอหารายได ผลตสนคาและผลตภณฑทสอดคลองกบกจกรรมดาเนนงานดานพฤกษศาสตร มการบรหารจดการดานรายไดผานกจกรรมบรการทางวชาการ การโฆษณา ประชาสมพนธ การตลาดทเหมาะสมเพอสนบสนนใหสวนพฤกษศาสตรมรายไดในการดาเนนธรกจทเหมาะสมกบลกษณะการดาเนนงาน

1.8 องคประกอบของสวนพฤกษศาสตร

สวนพฤกษศาสตรมบทบาทหนาทหลายดาน ทงการรวบรวมพรรณไมตางๆ การศกษาวจย การใหความร รวมทงการเปนแหลงพกผอนหยอนใจ และพนทสนทนาการ การตอบสนองบทบาทเหลานน ตองอาศยองคประกอบตางๆกน เชน สวนจดแสดงพนธไมตางๆ สวนเพอความสวยงาม พพธภณฑ หองปฏบตการตางๆ สถานทสาหรบการอบรมใหความร สงอานวยความสะดวกตางๆ ตลอดจนสถานทสาหรบการบรหารจดการสวนพฤกษศาสตร นอกจากนยงมสวนประกอบอนๆทจะทาให สวนพฤกษศาสตรเปนแหลงการเรยนรทสมบรณ และผคนนยมเขาคนควาหาความรและพกผอนหยอนใจ สวนพฤกษศาสตรแตละแหงอาจมองคประกอบทแตกตางกน เพอตอบสนองวตถประสงคการกอตงทแตกตางกน รวมถงบรบทแวดลอมตางๆ ซงสามารถจาแนกพนทออกเปนกลมตามบทบาทหนาทและการใชประโยชนไดดงน

1. พนทส าหรบสนทนาการ (1) พนทจดแสดงเพอความสวยงามและลานกจกรรม – เพอเปนทพกผอนแกผ

เยยมชม และเปนการดงดดใหประชาชนเขามาพกผอน และไดรบความรจากสวนอนๆของสวนพฤกษศาสตรไปในโอกาสเดยวกน

(2) พนทบรการ – สวนพฤกษศาสตรจะตองมสงอานวยความสะดวกตางๆ ตงแต ถนนทางเขา ทางรถยนต ทางเดนเทา รานขายอาหาร/เครองดม ระบบกาจดขยะ ระบบบาบดนาเสย ลานจอดรถ ระบบรกษาความปลอดภย ฯลฯ เพอความสะดวกของผเขาเยยมชม ปายเปนวธการททาใหผคนไดเรยนรเรองราวสาคญของพนท และกระตนใหผมาเยยมชมอยากรอยากคนเคยกบพนทมากยงขน

2. พนทส าหรบการใหความร (1) พนทจดแสดงพรรณไมตามกลมพช – สวนพฤกษศาสตรเปนศนยรวบรวม

พรรณไมนานาชนด จงตองมพนทขนาดใหญปลกรวบรวมพรรณไมในรปแบบตางๆ เพอใหความรทางวชาการและความสวยงาม โดยจดปลกพชเปนหมวดหม เปนวงศ ตามหลก


อนกรมวธานพช เชน วงศไทร (Moraceae) วงศขง-ขา (Zingiberaceae) กลมพชเมลดเปลอย (Naked-seed) เชน สน (Pinaceae) ปรง (Cycadaceae) และ พญาไม (Podocarpaceae) ปลกเปนกลมตามลกษณะการเจรญเตบโต เชน กลมไมเลอย ปลกพชผสมผสานตามลกษณะพนทอาศย เชน สวนหน และพชนา หรอปลกตามลกษณะการใชประโยชน เชน พชสมนไพร พชเสนใย พชนามน เปนตน โดยมการรวบรวมขอมลเกยวกบพรรณไม รวมทงสภาพภมประเทศของพนทไวลวงหนา พรรณไมทรวบรวมมาตองเปนตวแทนของพชท ใชศกษาทางดานเศรษฐกจ การอนรกษ และการใชประโยชน พชหายากและพชทถกคกคามตางๆ จะตองรวบรวมสาหรบการอนรกษนอกถน โดยสวนหนงจะนามาจดแสดงเพอใหความรแกประชาชนและกระตนจตสานกในการอนรกษทรพยากรพช ซงจะตองไดรบการดแลอยางดเปนพเศษ พชตางๆทนามาปลกตองมการวางแผนทดเพอการณตอไปในอนาคต การรวบรวมพชตามระบบอนกรมวธานและตามลกษณะภมประเทศ มคณคาสาหรบการศกษาเปรยบเทยบและการทาวจยทางดานอนกรมวธาน รวมถงการจดระบบการจดการพนท และปายสอความหมาย

(2) พนทจดนทรรศการ/ประชม/อบรม - นทรรศการเปนวธการททาใหผคนไดเรยนรเรองราวสาคญของพนทนน มกไมใหรายละเอยดลกซงมากนก แตกระตนใหผมาเยยมชมอยากรอยากคนเคยกบพนทมากยงขน ควรเลอกประเภทสอทสนองความตองการของผมาเยยมชมไดดทสดของแตละพนทเปนกรณไป จงจาเปนตองจดทาแผนการพฒนาสอของแตละพนทเปนการเฉพาะ สาหรบการจดประชม/อบรม/สมมนา เปนการใหความรเชงลก ใหขอมลมาก จานวนผรบความรจะนอยและใชงบประมาณสง แตมความจาเปนโดยเฉพาะการใหความรกบคร อาจารย หรอผนาชมชน ทสามารถนาความรไปเผยแพรตอไป กจกรรมการประชม/อบรม/สมมนามกจดในอาคาร ซงตองมความพรอมและสงอานวยความสะดวกสาหรบการจดกจกรรม เชน เครองฉายภาพ คอมพวเตอรและเครองเสยง เปนตน รวมถงพนทสาหรบรบประทานอาหาร ทพกผอนนอกหองประชม และหองสขา

(3) หองสมด ศนยขอมล และศนยสารนเทศ - สวนพฤกษศาสตร นอกจากจะเปนแหลงรวบรวมแลว ยงเปนแหลงเผยแพรความรเกยวกบพรรณไมแกประชาชนอกดวย ชดภาพนง ภาพยนตร และหนงสอประเภทตาง ๆ ใหความรลกลงในรายละเอยดแกผมาเยยมชมไดด ดงนน สวนพฤกษศาสตรจงจาเปนตองมหองสมด รวบรวมเอกสารตาง ๆ ทเกยวกบพช สวนศนยขอมลเปนการรวบรวมและประมวลผลขอมลและความรตางๆ ใหเปนหมวดหม สบคนไดงาย และเขาถงสะดวก รวมถงการสบคนบนอนเตอรเนตดวย ศนยสารนเทศ จะเปนดานแรกสาหรบการตดตอกบสวนพฤกษศาสตร เปนศนยรวบรวมขอมลทางพฤกษศาสตร เพอถายทอดความรใหกบประชาชนทวไป

3. พนทส าหรบการศกษา วจย และสรางองคความร (1) หอพรรณไม/พพธภณฑแมลง - เปนศนยรวมตวอยางพรรณไมแหง

(Herbarium Specimen) และตวอยางแมลงสาหรบการศกษาดานอนกรมวธานโดยเปดโอกาสใหนกวชาการทงในและนอกประเทศ ไดมโอกาสมาใชประโยชน ตวอยางอางองทงหมด จะเกบรวบรวมมาจากทวประเทศ รวมถงจากตางประเทศบางสวน เกบไวในอาคารทมระบบการจดการทดรองรบ ควบคมความชนและอณหภมได เพอรกษาตวอยางใหเสอมสภาพชาทสด และม


ระบบการปองกนกาจดแมลงและเชอราทเหมาะสม ตวอยางจะถกจดเรยงเปนหมวดหม ตามลาดบชน เพอใหผทจะทาการศกษาสามารถศกษารายละเอยดตางๆ ไดอยางสะดวกและตลอดเวลา โดยมเครองมอทจาเปนสาหรบการศกษาไวใหดวย เชน กลองถายรป กลองจลทรรศน และเครองชวยวาดรป เปนตน

(2) หองปฏบตการ - สวนพฤกษศาสตรทสมบรณและไดมาตรฐานสากล จะตองมหองปฏบตการทมเครองมอเครองใชททนสมย เพอใหนกวจยไดใชทดลองดานพฤกษศาสตรสาขาตางๆ ทควรจะครอบคลมสาขาวชาการทางพฤกษศาสตร เชน อนกรมวธาน พนธศาสตร กายวภาค สรรวทยา และนเวศวทยา รวมถงสาขาอนๆทเกยวของ เชน พฤกษเคม การปรบปรงพนธพช เทคโนโลยชวภาพ และกฏวทยา เปนตน รวมถงตองมอาคารทพกรบรองสาหรบนกวจยทตองการศกษาวจยในสวนพฤกษศาสตร และผเชยวชาญ ทมาใหคาปรกษาในดานตางๆ

(3) พนทปาธรรมชาต - มการสารวจพรรณไมและทาแผนท รวมทงความหลากหลายของสงมชวตอนๆ ในทองถน ซงตองดาเนนการในระยาว มการศกษาวจยดานตางๆ การสรางแปลงศกษาถาวร เพอใหเปนพนทสาหรบการวจยอยางตอเนอง มการจดระบบการเกบขอมลเพอใชวางแผน สามารถใชเปนหองปฏบตการธรรมชาต การมระบบฐานขอมลพรรณไมในสวนพฤกษศาสตร จะทาใหทราบจานวนชนดและจานวนตนไมทงหมด เพอใชประกอบการพจารณาจดสรรทรพยากรตางๆ เชน บคลากร พนท และงบประมาณ เพอการบารงรกษา ดแล ขยายพนธ และปรบปรงพนทเพอใหมความสวยงามอยตลอดเวลา

4. พนทส าหรบบรหารจดการสวนพฤกษศาสตร (1) สานกงาน – เปนสถานทปฏบตงานของเจาหนาทผปฏบตงานของสวนซง

ปฏบตงานตามภารกจตางๆ ทงงานดานบรหาร งานดานธรการ งานดานวชาการ หรอดานปฏบตการ ทงกลมสายงานหลก สายงานทปรกษา และสายงานสนบสนน

(2) เรอนเพาะชา – เปนสวนสาคญของสวนพฤกษศาสตร ทจะผลตพนธไมเพอใชในการประดบ ตกแตง ปลกเพมเตม ทดแทน ในพนทตางๆ รวมถงการรวบรวมพนธเพอการอนรกษนอกถนอาศย เปนสถานททดลองเพอหาวธการทเหมาะสมในการขยายพนธและการอนบาลพช โดยเฉพาะพชหายากและพชทถกคกคามตางๆ นอกจากน เรอนเพาะชายงเปนสวนสาคญในการเกบรกษาตนพนธและปลกพชเพอใชในการศกษาวจยทางพฤกษศาสตร สาขาตางๆ

11..99 บทบาทและหนาทของสวนพฤกษศาสตรบทบาทและหนาทของสวนพฤกษศาสตร

สวนพฤกษศาสตรจดเปนสถาบนทางวชาการดาน พช ทมองคประกอบสาคญหลายประการรวมอยดวยกน ทเปนลกษณะเดน ไดแก การปลกรวบรวมพรรณไมหลากหลายชนด ทงพชเดมและพชตางถนททราบชอและทมาแนนอนจดปลกรวมกนอยางเปนระบบในพนทขนาดใหญ ซงสวนพฤกษศาสตรเปนศนยกลางทางวชาการดานพช ทมการอนรกษและขยายพนธ ศนยพฒนาบคลากร ศนยรวมขอมลเอกสารอางอง สงพมพเผยแพร ศนยการ


วจยคนควา สถานศกษาภาคสนามและพฒนางานดานพฤกษศาสตร ตลอดจนใหการพกผอนหยอนใจ ความสนทรยและสนทนาการแกประชาชนทวไป

นอกจากการเปนศนยรวมพรรณพชนานาชนดทมการจดปลกไวอยางมระบบและเสรมดวยการตกแตงภมทศนแลว สวนพฤกษศาสตรทแทจรงยงตองประกอบดวยนกพฤกษศาสตร กจกรรมและสวนสนบสนนงานวชาการดานพชทเกยวของ อาท การใหความร การฝกอบรม การสมมนา การศกษาคนควาวจย การรวบรวมและถายทอดขอมล การผลตสอและสงพมพตางๆ ฯลฯ เพอใหเปนแหลงสรรพความรทางวชาการดานพชทสมบรณแบบอยางแทจรง

นอกจากนนสวนพฤกษศาสตรยงประกอบดวยสวนอน อาท ททาการ ศนยสารนเทศ หอพรรณไม พพธภณฑธรรมชาต ศนยวจยและปฏบตการ ศนยฝกอบรม โรงเรอนเพาะชาและอนบาลพช หองสมดทางพฤกษศาสตร ศนยรวมขอมลพช สวนรกขชาต เสนทางเดนเทาชมธรรมชาต ระบบรกษาความสะอาดและความปลอดภย รานขายของทระลก และวทยากรใหความรแกผเยยมชมอกดวย

11..1100 สวนสวนพฤกษศาสตรพฤกษศาสตรมาตรฐานสากลมาตรฐานสากล

สวนพฤกษศาสตรแตละแห ง มวตถประสงคในการกอต งแตกตางกน จงมองคประกอบทแตกตางกนไปดวยเพอใหสอดรบกบเปาหมายของการดาเนนงาน เชน

สวนพฤกษศาสตรคว ประเทศสหราชอาณาจกร เดมเปนอทยานของราชวงศ จงมอาคารเกาแก ทางประวตศาสตรเชน พระตาหนก และ Orangery มเปาหมายในการดาเนนการ คอ การเปนศนยตวอยางอางองระดบโลกทเขาถงงาย การศกษาวจยดานตางๆ การสงเสรมการอนรกษและการใชประโยชนอยางยงยน การเผยแพรกจกรรมผานการเปนสวนระดบโลก และการสงเสรมการศกษาในรปแบบตางๆ นอกจากพนทสวนและอาคารจดแสดงแลว จงมหอพรรณไมขนาดใหญ ศนยการวจย (Jodrell Laboratory) และหนวยงานสงเสรมการเรยนร เมอมโครงการเกบรวบรวมเมลดพชทวโลก จงไดกอสรางธนาคารเมลดพนธ (Millennium Seed Bank) เพมเตมขนในภายหลง

สวนพฤกษศาสตรสงคโปร มวตถประสงคเดมในการกอตงเพอรวบรวมพชเศรษฐกจตางๆ ทดลองปลก และปรบปรงพนธ จงมพนทจดแสดงพชเศรษฐกจและสวนกลวยไม มหนวยงานเพอรวบรวม ปรบปรงพนธและขยายพนธกลวยไม มสวนขงเพอสอดรบกบการเปนศนยจดทะเบยนลกผสมพชวงศขงทไดรบมอบหมายจากสมาคมพชสวนโลก สวนพฤกษศาสตรสงคโปรมงานวจยทางอนกรมวธานและความหลากหลายทางชวภาพทดาเนนการมาตงแตระยะแรก จงมหอพรรณไมและหองสมดทางพฤกษศาสตร แตไมมหนวยงานททาหนาทโดยตรงในการวจยทางพฤกษศาสตรอนๆ จงไมมหองปฏบตการสาขาอนๆ สวนพฤกษศาสตรสงคโปรสงกดกบ National Park Board จงมอกบทบาทหนงในการเปนสวนสาธารณะในเมอง พนท


สวนหนงเปดใหประชาชนเขาชมโดยไมเกบคาใชจาย องคประกอบภายในบางสวนถกออกแบบเพอการนนทนาการของประชาชน เชน เวทกลางนา เปนตน

เมอ พจารณาองคประกอบของสวนพฤกษศาสตร หลายแหงรวมกน สวนพฤกษศาสตรมาตรฐานสากล สามารถจดหมวดหมองคประกอบไดดงน

(1) ดานการสรางองคความร ประกอบดวย งานดานการศกษา คนควา วจย เพอการพฒนาองคความร ตองประกอบดวย

งานวจยพนฐาน งานวจยเพอการอนรกษ และงานวจยเพอการพฒนา โดยผลงานศกษาวจยนนตองเผยแพรสสาธารณะชนเพอใชประโยชนรอยละ 100 และตพมพ ไมนอยกวา 12 เรองตอป

งานหอพรรณไม เพอสรางองคความรทางดานพฤกษศาสตรโดยเฉพาะทางดานอนกรมวธานและความหลากหลายทางชวภาพของพช มการรวบรวมตวอยางพรรณไมแหง โดยมจานวน (ชนด) พรรณไมไทยไมตากวารอยละ 75 จานวน 100,000 รายการ

มหองปฏบตการทมเครองมอเครองใชททนสมย เพอใชในการทดลองดานพฤกษศาสตรสาขาตางๆ เชน อนกรมวธาน พนธศาสตร กายวภาค สรรวทยา และนเวศวทยา รวมถงสาขาอนๆทเกยวของ เชน พฤกษเคม การปรบปรงพนธพช เทคโนโลยชวภาพ และกฏวทยา เปนตน โดยตองมหองปฏบตการพรอมเครองมอททนสมย ตามประเภทและจานวนทเพยงพอและเหมาะสมตอการใชประโยชนในการศกษาวจย

งานดานการอนรกษ เพอใหทรพยากรคงอยอยางยงยน การสารวจ เกบรวบรวม ขยายพนธไม โดยตองมจานวนพชหายากและพชทถกคกคาม เพอดแลรกษาจานวน (ชนด) ไมนอยกวา รอยละ 60 พชทถกคกคาม (Thailand Red Data: Plants, ONEP 2006)

(2) ดานการเปนแหลงเรยนร ประกอบดวย การจดสวนพฤกษศาสตร มพนทจดแสดงพรรณไมตามกลมพช เปนศนย

รวบรวมพรรณไมนานาชนด จดปลกรวบรวมพรรณไมในรปแบบตางๆ เพอใหความรทางวชาการและความสวยงาม โดยจดปลกพชเปนหมวดหม เปนวงศ ตามหลกอนกรมวธานพช เพอเปนแหลงเรยนรตามสภาพธรรมชาต มการรวบรวมขอมลเกยวกบพรรณไม รวมทงสภาพภมประเทศของพนท พรรณไมทรวบรวมมาตองเปนตวแทนของพชทใชศกษาทางดานเศรษฐกจ การอนรกษ และการใชประโยชน สาหรบพชหายากและพชทถกคกคามตางๆ จะตองรวบรวมสาหรบการอนรกษนอกถน โดยสวนหนงนามาจดแสดงเพอใหความรแกประชาชน มการรวบรวม Living Collection Database พรอมขอมลตนไม ในเชงวชาการ จานวนไมนอยกวา 6,000 ชนด จานวน 20,000 ของ Red Lest (ชนด) ดานพนทจดแสดง มการจดแสดงไมนอยกวา 20 กลม/ วงศ โดยพนทจดแสดงตองมการการออกแบบวางผง Landscape เพอใหมความสวยงามดงดดผเยยมชมใหเขาไปในพนทและไดรบความร มการแสดงปายชอตนไม ปายขอมลวงศ ปายสอความหมาย มการตรวจสอบตนไมภายในพนทวงศ มระบบสาธาณปโภคเพอดแลพนท มพนทพกผอน และเจาหนาทดแล


โรงเรอนเพาะช า ทจะผลตพนธไมเพอใชในการประดบ ตกแตง ปลกเพมเตมหรอทดแทนในพนทตางๆ มโรงเรอนสาหรบรวบรวมพรรณไมประจาถนของแตละภาค รวมถงการรวบรวมพนธเพอการอนรกษนอกถนอาศย เปนสถานททดลองเพอหาวธการทเหมาะสมในการขยายพนธและการอนบาลพช โดยเฉพาะพชหายากและพชทถกคกคามตางๆ และโรงเรอนในการเกบรกษาตนพนธและปลกพชเพอใชในการศกษาวจยทางพฤกษศาสตร ทงน ตองมโรงเรอนเพาะชา เพอการรวบรวม เพาะขยายพนธ หรอการอนบาลพช ทมบญชหรอฐานขอมลพชทนามาปลกและเพาะขยายพนธ มการจดระบบการเพาะขยายพนธและการนาไปใชประโยชน ทกโรงเรอน

ศนยขอมลพช เพอใหมแหลงรวบรวมองคความรและเปนแหลงเรยนร สาหรบรวบรวมขอมลเกยวกบพรรณไมทกรปแบบ การเกบรกษา การเพาะพนธพช เรอนเพาะชา รปภาพ ภาพวาด มการจดการขอมลเพอการใหบรการทางวชาการตามหลกมาตรฐานสากล

หองสมด เพอเปนแหลงรวบรวมองคความรทมการจดการและดาเนนงานตามหลกมาตรฐานสากล มทงภาพและรายละเอยด เปนหองสมดทางพฤกษศาสตรชนนาทมเอกสารหนงสอครอบคลมสาขาวชาทางดานพช และโดยเฉพาะเอกสารทางดานอนกรมวธานของภมภาค

พพธภณฑ มการจดแสดง เพอเปนแหลงเรยนร ทางดานววฒนาการของธรรมชาต ความหลากหลาย และองคความรทางดานพช ตลอดจนการอนรกษและการใชประโยชนจากพช

การใหความร (Education) เผยแพรและฝกอบรม เพอเปดความรไปสสาธารณชนเพอการพฒนายงขนตอไปในอนาคต มหลกสตรการใหความรทครอบคลมกลมเปาหมายตงแตกอนวยเรยน ปฐม มธยม อดมศกษา ประชาชน ผดอยโอกาส และนานาชาต มเอกสารสงพมพทางวชาการเผยแพรไมนอยกวาปละ 10 รายการ

(3) สนบสนนก รด าเนนการ ประกอบดวย

ดานการบรหารจดการองคกร ตองมบคลากรทมความเชยวชาญ เพอจดการงานในดานตางๆ ทงทางดาน

พฤกษศาสตร วทยาศาสตร เกษตรศาสตร ภมสถาปตย และดานอน ๆ ครบถวนเพอจดการงานสวนพฤกษศาสตรในจานวนทเหมาะสมเพยงพอกบการดาเนนงาน มการพฒนาศกยภาพพนกงานใหมความร ทกษะ ใหสงขนตลอดระยะเวลาการทางาน เพอคณภาพของงานทตองปฏบต มอปกรณและเครองมอในการปฏบตงานครบถวนเพอสนบสนนการทางาน มระบบบรหารจดการงานและระบบเทคโนโลยสารสนเทศททนสมยเพอกาวอยในระดบสากล และมกระบวนการจดการทมความรบผดชอบตอสงคม

ดานการดแลบรหารจดการสงอ านวยความสะดวกพนฐาน มความพรอมเกยวกบสถานท อาคารพนททาการตางๆ สานกงาน สวน

สารนเทศ ศนยบรการนกทองเทยว อาคารอเนกประสงค อาคารจดแสดง สวนจาหนายสนคา สวนประชาสมพนธ หองประชมหองบรรยาย หองสมมนา หองจดนทรรศการ หองเกบของ


หองนา ทจอดรถ รวมทงบานพกพนกงาน มการดแลการจราจรในพนท การดแลบารงรกษาซอมแซม การจดการดานยานพาหนะ

ระบบความปลอดภย มมาตรการปองกนภยทอาจเกดกบอาคารสถานท บคคลหรอทรพยสน มเจาหนาทรกษาความปลอดภย มระบบความปลอดภยเกยวกบการปฏบตงานมการเลอกใชเครองมอทถกตองเพอความปลอดภย ปองกนความเสยงทอาจเกดขน งานกอสรางมการออกแบบและกอสรางทมนคงแขงแรงและปลอดภย ไมมความเสยงจากอนตรายทอาจเกดขนทงกบบคลากรภายในและประชาชนทวไป มการดแลความปลอดภยสาหรบผเขาชมพนท มหองปฐมพยาบาลซงมเตยงและเครองปฐมพยาบาลรวมทงยาเพอใชบรการเมอเกดอบตเหตตอพนกงานและผเขาชม มการดแลระบบการสญจรภายในพนทใหมความสะดวกปลอดภย มมาตรการปองกนภยจากไฟปา ปองกนความเสยหายทอาจเกดขนจากพชพนธไม ทงในพนทและทรวบรวมไว

การสาธารณปโภค ตองมระบบไฟฟา ระบบนาประปา ระบบสอสาร และระบบชลประทานทด มอางเกบนาเพยงพอในการเกบกกนาไวใชในพนทโดยแยกสวนนาทใชในการดแลพชพนธกบนาทใชในการอปโภคซงตองเปนระบบนาประปาทสะอาด มระบบบาบดนาเสย เชน ระบบบาบดทางชวภาพ การกรองดวยพช และสามารถนานาจากการบาบดนาเสยจากอาคารมาใชรดนาตนไมได

การอานวยความสะดวกและสนบสนนการบรการดานพนท ถนนหลกในสวนและทางเขามการออกแบบใหสอความหมายทเหมาะสมกบการเปนสวนพฤกษศาสตร จดใหมสถานทเทยวชมพนทอนเปนองคประกอบการจดแสดงสวนพฤกษศาสตร เพอดงดดผเขาเทยวชมใหมความสนใจเขาเทยวชม โดยจดใหมสถานท สงจดแสดงและสงอานวยความสะดวกตางๆ ไดแก อาคารจดแสดง เสนทางเดนชมพรรณไม ซงตองมวทยากรในการแนะนาและอธบายเพอสรางคณคาของกจกรรมนนๆ มจดชมวว ลานจดแสดง รปปนและปฏมากรรม ทพกผอน ซม ทนง สนามเดกเลน ใหมอาคารรานขายสนคา รานอาหาร และทจอดรถ

ดานการเผยแพรความร มศนยฝกอบรม สมมนา เพอเปนแหลงเผยแพรความรและสนบสนนการ

ดาเนนงานเชงพาณชย สวนนจะเปนสวนเชอมโยงงานสวนพฤกษศาสตรออกไปสสาธารณะชน เปนการเผยแพรความร และเปนสวนเชอมงานทางดานการศกษากบสถาบนการศกษา

มศนยบรการขอมลทางวชาการและมโครงการเผยแพรและฝกอบรม เพอใหการศกษา ใหความร แก นกเรยน นสต นกศกษา ในทกระดบ รวมถงแกสาธารณะชนทวไป

ตองมการสรางความรวมมอ มเครอขายของการทางานในแตละดาน กบทงสวนราชการอน สถาบนการศกษา เอกชน ทงภายในและภายนอกประเทศ เพอการพฒนาสวนพฤกษศาสตร

ดานกจกรรมเชงพาณชย มกจกรรมและการดาเนนงานตางๆ เพอหารายได มสนคาและผลตภณฑท

สอดคลองกบกจกรรมดาเนนงานสวนพฤกษศาสตร มการบรหารจดการดานรายไดผาน


กจกรรมบรการทางวชาการ มสอการโฆษณา ประชาสมพนธ การตลาด ทเหมาะสมเพอสนบสนนใหสวนมรายไดในการบรหารกจการ

11..1111 มาตรฐานสากลสวนพมาตรฐานสากลสวนพฤกษศาสตรภมภาคฤกษศาสตรภมภาค

สวนพฤกษศาสตรภมภาคจะดาเนนการบางสวนของวตถประสงคการกอตง จงตองการองคประกอบเพยงบางสวน เพอใหการดาเนนงานในระยะแรกเปนไปอยางคลองตวองคประกอบมาตรฐานของสวนพฤกษศาสตรภมภาค ตองประกอบดวยกจกรรมดานตางๆ ดงน

ดานการสรางองคความร การสรางองคความรสวนพฤกษศาสตรภมภาคจะเรมจากการศกษาความหลากหลาย

ของพรรณไมในพนทของสวนฯ การสารวจเพอศกษาความหลากหลายของพชในพนทใกลเคยง และการรวบรวมพนธพชในทองถนทหายาก ใกลสญพนธ หรอมศกยภาพในการพฒนาเพอเพมมลคา การศกษาวธการขยายพนธพชหายากหรอใกลสญพนธตางๆเพอเพมปรมาณสาหรบการอนรกษ หรอเพอประโยชนอนๆ ระยะหลงจากนนจะเปนการกาหนดพนทเพอจดทาแปลงศกษาถาวร เพอศกษาโครงสรางสงคมพชและการศกษาดานนเวศวทยาตางๆ

ดานการเปนแหลงเรยนร สวนพฤกษศาสตรสาขาจะมพนทจดแสดงตามกลมพช ทมการออกแบบพนทตาม

หลกภมทศน เพอความสวยงามสาหรบการพกผอน ดงดดใหเขาชม และเพอใหความรแกผเขาชม โดยจดพนทใหมองคประกอบครบถวน มปายชอตนไม ปายขอมลตางๆ และแผนท มการจดทาทะเบยนพนธพชในพนทจดแสดงเพอประโยชนดานการจดการและการนาเสนอแกสาธารณะ การสงเสรมการเรยนรดานพชเปนกจกรรมทสาคญของสวนพฤกษศาสตร มการจดกจกรรมการอบรมทงในพนทสวนพฤกษศาสตรและรวมมอกบหนวยงานภายนอก

การจดการพรรณไม มการจดทาทะเบยนพนธ พชทงในพนทตามธรรมชาตและในโรงเรอนเพอทราบจานวนและการใชประโยชน มแผนการขยายพนธพช โดยเนนพชหายากและใกลสญพนธ หรอพชทมกรใชประโยชนอยางอนๆ และมแผนการใชประโยชนจากพชทขยายพนธ

ดานการสนบสนนการด าเนนงาน การบรหารจดการ – มจานวนบคลากรทเหมาะสมกบขอบเขตงานและหนาทความ

รบผดชอบ มอาคารสถานทปฏบตงานทเหมาะสม มอปกรณและเครองมอในการปฏบตงานทเพยงพอ มการใชระบบสารสนเทศทเหมาะสมเพอการบรหารงาน และการใชเทคโนโลยเพอชวยใหการปฏบตงานรวดเรวขนและตนทนการบรหารงานลดลง

การจดการพนท – มระบบการดแลพนททเหมาะสม มระบบสาธารณปโภคทด มสงอานวยความสะดวก เชน ลานจอดรถ ศนยบรการขอมล หองประชม ทพกผอน และหองนา เพยงพอตอจานวนผมาเยยมชม และการรกษาความปลอดภยทวถง


1.12 เกณฑการจดตงสวนพฤกษศาสตรภมภาค

เปาหมายในการจดตงองคการสวนพฤกษศาสตร คอการมพนทในแตละภมภาค เพอรวบรวมพรรณไมประจาถน พรรณไมหายาก สาหรบการอนรกษ และเพอการสงเสรมการศกษาดานพฤกษศาสตรแกเยาวชน และประชาชนผสนใจในพนทใกลเคยง เขตพรรณพชในประเทศไทยจงเปนเกณฑสาคญในการพจารณาจดตงสวนพฤกษศาสตรภมภาค เพอใหครอบคลมแพรการกระจายของพรรณไมจาก 3 เขตการกระจายพนธ คอ

- เขตพรรณพชหมาลย - เขตพรรณพชอนโดจน - เขตพรรณพชมาเลเซย 1. เขตพรรณพชหมาลย ทพบทางภาคเหนอและภาคตะวนตก ปจจบนมสวน

พฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต ในจงหวดเชยงใหม และสวนพฤกษศาสตรบานรมเกลาในพระราชดาร จงหวดพษณโลก

2. เขตพรรณพชอนโดจน ทแพรกระจายอยทางภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคตะวนออก ปจจบนมสวนพฤกษศาสตรระยอง จงหวดระยอง และสวนพฤกษศาสตรเมองพล ในจงหวดขอนแกน

3. เขตพรรณพชมาเลเซย กระจายจากภาคใตขนมาจนถงประมาณจงหวดประจวบครขนท-เพชรบร ปจจบนมสวนพฤกษศาสตรเกาะระ จงหวดพงงา

4. เขตรอยตอของพชจากทง 3 เขตการกระจายพนธ บรเวณภาคกลางของประเทศ ปจจบนมสวนพฤกษศาสตรพระแมยา จงหวดสโขทย

เพอตอบสนองตอวตถประสงคขององคการสวนพฤกษศาสตร การต งสวน

พฤกษศาสตรสาขา จงควรมเกณฑการพจารณาดงตอไปน 1. ควรมสวนพฤกษศาสตรเพอรองรบเขตการกระจายพนธพชทง 4 เขต 2. มพนททสามารถดาเนนการไดตามมาตรฐานสวนพฤกษศาสตรภมภาค โดยม

พนทไมนอยกวา 600 ไร และไมหางไกลจากตวเมอง ไมมปญหาในเรองสทธในทดน 3. พนทมลกษณะท เปนเอกลกษณอยางใดอยางหน ง ทแตกตางจากสวน

พฤกษศาสตรทมอยเดม 4. มความพรอมดานปจจยพนฐานสาหรบการดาเนนกจการสวนพฤกษศาสตร เชน

มแหลงนาขนาดใหญทสามารถใชประโยชนได มเสนทางคมนาคมทสะดวก มระบบไฟฟาทสามารถเชอมตอได

5. ไมอยในพนทใกลเคยงกบสวนพฤกษศาสตรในสงกดหนวยงานอน เชน กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช

6. ตองไดรบงบประมาณสนบสนน ในการสารวจเพอจดตง จดทาผงแมบท และแผนแมบท ในจานวนเงนทเพยงพอกบคาใชจายในการดาเนนการ


1.13 ขนตอนการด าเนนงานเพอจดตงสวนพฤกษศาสตรภมภาค

เพอใหการจดตงสวนพฤกษศาสตรภมภาคเปนไปอยางมระบบ และสามารถดาเนนการไดเรยบรอย สาเรจตามวตถประสงค จงกาหนดขนตอนการดาเนนงานในเบองตนไวดงน

1. ดาเนนการสารวจพนทเพอพจารณาตามเกณฑเบองตนทกาหนดไว 2. นาเขาคณะกรรมการเพอพจารณาใหความเหนชอบในการกอตง 3. ดาเนนการสารวจทรพยากรธรรมชาตตางๆ ทมอยในพนทเดม 4. จดทาแผนพฒนาสวนพฤกษศาสตรภมภาค 5. จดทาผงแมบทการใชประโยชนพนท


บทท บทท 22 นโยบนโยบายรฐบาลและกายรฐบาลและการเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยนารเตรยมความพรอมเขาสประชาคมอาเซยน

2.1 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ในปจจบนรฐบาลไดใชแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555 – 2559) มาใชเปนเครองมอในการพฒนาประเทศ โดยไดอญเชญหลก “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” เพอชวยเสรมสรางภมคมกนและชวยใหสงคมไทยสามารถยนหยดอยอยางมนคงทามกลางกระแสการเปลยนแปลงทางสงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอมทเปลยนแปลง และไดกาหนดวสยทศน พนธกจ ยทธศาสตรการพฒนาในระยะแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ไวดงน

วสยทศน สงคมอยรวมกนอยางมความสข ดวยความเสมอภาค เปนธรรม และมภมคมกนตอ

การเปลยนแปลง

พนธกจ 1. สรางสงคมเปนธรรมและเปนสงคมทมคณภาพ ทกคนมความมนคงในชวต

ไดรบการคมครองทางสงคมทมคณภาพอยางทวถงและเทาเทยม มโอกาสเขาถงทรพยากรและกระบวนการยตธรรมอยางเสมอภาค ทกภาคสวนไดรบการเสรมพลงใหสามารถเขารวมในกระบวนการพฒนา ภายใตระบบบรหารจดการภาครฐทโปรงใส เปนธรรม

2. พฒนาคณภาพคนไทยใหมคณธรรม เรยนรตลอดชวต มทกษะและการดารงชวตอยางเหมาะสมในแตละชวงวย สถาบนทางสงคมและชมชนทองถนมความเขมแขง สามารถปรบตวรเทาทนกบการเปลยนแปลง

3. พฒนาฐานการผลตและบรการใหเขมแขงและมคณภาพบนฐานความร ความคดสรางสรรค และภมปญญา สรางความมนคงดานอาหารและพลงงาน ปรบโครงสรางการผลตและการบรโภคใหเปนมตรกบสงแวดลอม พรอมสรางความเชอมโยงกบประเทศในภมภาคเพอความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม

4. สรางความมนคงของฐานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สนบสนนการมสวนรวมของชมชน รวมทงสรางภมคมกนเพอรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยพบตทางธรรมชาต


ยทธศาสตรการพฒนาประเทศ ยทธศาสตรท 1 การสรางความเปนธรรมในสงคม ยทธศาสตรท 2 การพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน ยทธศาสตรท 3 ความเขมแขงภาคเกษตร ความมนคงของอาหารและพลงงาน ยทธศาสตรท 4 การปรบโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตอยางมคณภาพและยงยน ยทธศาสตรท 5 การสรางความเชอมโยงกบประเทศในภมภาคเพอความมนคงทาง

เศรษฐกจและสงคม ยทธศาสตรท 6 การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน การดาเนนงานขององคการสวนพฤกษศาสตร สอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนา

ของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตใน 2 ยทธศาสตร คอ ยทธศาสตรท 2 การพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน และยทธศาสตรท 6 การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน ดงน

ยทธศาสตรท 2 การพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนร 1. ปรบโครงสรางและการกระจายตวประชากรใหเหมาะสม 2. พฒนาคณภาพคนไทยใหมภมคมกนตอการเปลยนแปลง 3. สงเสรมการลดปจจยเสยงดานสขภาพ 4. สงเสรมการเรยนรตลอดชวต 5. เสรมสรางความเขมแขงของสถาบนทางสงคม ยทธศาสตรท 6 การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน 1. การอนรกษ ฟนฟ และสรางความมนคงของฐานทรพยากรและสงแวดลอม 2. การปรบกระบวนทศนการพฒนาและขบเคลอนประเทศไปสการเปนเศรษฐกจ

และสงคมคารบอนตาและเปนมตรกบสงแวดลอม 3. การยกระดบขดความสามารถในการรบมอและปรบตวตอการเปลยนแปลง

สภาพภมอากาศ 4. การเตรยมความพรอมเพอรบมอกบภยพบตทางธรรมชาต 5. การสรางภมคมกนดานการคาจากเงอนไขดานสงแวดลอมและวกฤตจากการ

เปลยนแปลงของสภาพภมอากาศ 6. การเพมบทบาทประเทศไทยในเวทประชาคมโลกทเกยวของกบกรอบความตก

ลงและพนธกรณดานสงแวดลอมระหวางประเทศ 7. การควบคมและลดมลพษ 8. การพฒนาระบบบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหม

ประสทธภาพ โปรงใส และเปนธรรมอยางบรณาการ


2.2 ยทธศาสตรประเทศ (Country Strategy) และยทธศาสตรการเขาสประชาคมอาเซยน

เมอวนท 29 มนาคม 2555 คณะรฐมนตรเหนชอบตามทนายกรฐมนตรเสนอใหมการเตรยมความพรอมของประเทศไทยเพอเขาสประชาคมอาเซยนในป 2558 โดยการใหความรความเขาใจและขอมลแกประชาชน รวมทงใหมการจดทาแผนแมบทในการดาเนนการ โดยบรณาการแนวทางการดาเนนงานของหนวยงานภาครฐในแตละภาคสวนทเกยวของ โดยมอบหมายใหสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตดาเนนการรวมกบสานกเลขาคณะรฐมนตร และหนวยงานทเกยวของ เพอดาเนนการจดทาแผนแมบทพรอมกรอบระยะเวลาในการดาเนนการเรองตางๆ โดยใหผลการศกษาวจยทเกยวของมาประกอบการพจารณาดาเนนการแลวนาเสนอคณะรฐมนตร โดยคณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบในวนท 26 มถนายน 2555 เสนอใหกระทรวง สวนราชการและหนวยงานของรฐ ทบทวน/ปรบปรงแผนปฏบตการใหสอดคลองกบการเตรยมความพรอมเขาสการเปนประชาคมอาเซยนในป 2558 โดยใหสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต รวบรวมและเปนเจาภาพจดประชมเชงปฏบตการเพอบรณาการแผน โดยคณะรฐมนตรมมตรบทราบแผนยทธศาสตรประเทศ และแผนปฏบตการการเขาสประชาคมอาเซยน ในวนท 2 พฤศจกายน 2555 และมอบหมายใหสานกงบประมาณใชประกอบการพจารณางบประมาณประจาปตอไป โดยยทธศาสตรประเทศและยทธศาสตรการเขาสประชาคมอาเซยน มสาระสาคญดงน 1

ยทธศาสตรประเทศ (Country Strategy)

ยทธศาสตรการเขาสประชาคมอาเซยน (ASEAN Strategy)


4 ยทธศาสตร 1. Growth &

Competitiveness 2. Inclusive Growth 3. Green Growth 4. Internal Process

28 ประเดนหลก 56 แนวทางการดาเนนงาน

8 ยทธศาสตร 1. การเสรมสรางความสามารถ

ในการแขงขนของสนคา บรการ การคา และการลงทน

2. การพฒนาคณภาพชวตและการคมครองทางสงคม

3. การพฒนาโครงสรางพนฐานและโลจสตกส

4. การพฒนาทรพยากรมนษย

4 ยทธศาสตร (ผนวกรวมประเดนอาเซยนแลว)

1. Growth & Competitiveness

2. Inclusive Growth 3. Green Growth 4. Internal Process

30 ประเดนหลก 79 แนวทางการดาเนนการ

1 สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, การบรณาการแผนปฏบตการยทธศาสตรประเทศ และแผนปฏบตการยทธศาสตรการเขาสประชาคมอาเซยน ครงท 3 (เอกสารประกอบการประชมเชงปฏบตการ) วนท 7 มกราคม 2556.



ยทธศาสตรการเขาสประชาคมอาเซยน (ASEAN Strategy)


5. การพฒนากฎหมาย กฎ และระเบยบ

6. การสรางความร ความเขาใจ และความตระหนกถงการเปนประชาคมอาเซยน

7. การเสรมสรางความมนคง 8. การเพมศกยภาพของเมอง

เพอเชอมโยงโอกาสจากอาเซยน

2.3 นโยบายของผถอหนภาครฐ (Statement of Directions)

กระทรวงการคลงไดนาระบบประเมนผลการดาเนนงานรฐวสาหกจเปนเครองมอในการพฒนารฐวสาหกจใหสอดคลองกบเปาประสงคของภาครฐและแนวทางการพฒนาประเทศ คณะกรรมการประเมนผลงานรฐวสาหกจ ไดมแนวคดใหมการจดทาแนวนโยบายของผถอหน/ภาครฐ (Statement of Direction: SOD) ขน ตงแตป 2549 เพอสรางความรวมมอระหวางหนวยงานภาครฐในการกาหนดแนวทางการพฒนาและกรอบการประเมนผลการดาเนนงานของรฐวสาหกจและมความสมพนธในเชงบรณาการ ครอบคลมภารกจหลกของรฐวสาหกจ และสอดคลองกบทศทางการพฒนาประเทศ โดยใหหนวยงานกากบรฐวสาหกจ ซงมสวนรวมในการกาหนด SOD ประกอบดวย

1. สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ในฐานะหนวยงานซงพจารณาแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และพจารณาแผนการลงทนของรฐวสาหกจ

2. กระทรวงการคลง โดย สคร. ในฐานะผถอหน และ 3. กระทรวงเจาสงกดของรฐวสาหกจ ในฐานะหนวยงานกากบดแลรฐวสาหกจ สคร. ไดจดทา SOD ของรฐวสาหกจ ตงแตป 2550 และมกระบวนการพฒนาและ

การทบทวนรวมกบหนวยงานกากบ และผเกยวของ เปนประจาทกป และมการรายงานผลการจดทา SOD ใหแกคณะกรรมการกากบนโยบายดานรฐวสาหกจ (กนร.) รบทราบ


แนวนโยบายของผถอหน /ภาครฐ (Statement of Direction) ส าหรบองคการสวนพฤกษศาสตร (อ.ส.พ.) ประจ าป 2556

กระทรวงการคลงไดประสานกบกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใน

ฐานะกระทรวงเจาสงกด และหนวยงานทเกยวของ เพอสรปทศทางทสาคญของภาครฐ (Statement of Direction) ทจะใชเปนแนวทางในการกากบดแลและชประเดนท อ.ส.พ. ควรใหความสาคญและเรงดาเนนการ รวมถงการใชเปนแนวทางในการกาหนดตวชวดสาหรบการประเมนผลการดาเนนงานของ อ.ส.พ. ตอไป ซงแนวนโยบายผถอหน/ภาครฐ (Statement of Direction) สาหรบ อ.ส.พ. ไดแก

แผนระยะสน 1) จดทาแผนยทธศาสตรและทบทวนโครงสรางองคกรใหเหมาะสมกบภารกจการ

ดาเนนงานในปจจบน เพอรองรบทศทางการดาเนนงานในอนาคต 2) สรางความรวมมอกบหนวยงานทงภาครฐ ภาคเอกชน รวมทงสถาบนการศกษา

ทงในและตางประเทศ ในการคนควาเพอประโยชนทางวชาการและเชงพาณชย 3) จดทาแผนการพฒนาระบบการบรหารจดการองคกรใหเปนไปตามระบบ

ประเมนผลการดาเนนงาน และแผนการพฒนาองคประกอบและระบบการบรหารจดการงานดานพฤกษศาสตร

แผนระยะยาว 1) พฒนาสวนพฤกษศาสตรใหมองคประกอบและระบบการบรหารจดการงานดาน

พฤกษศาสตรทสามารถเทยบเคยงกบสวนพฤกษศาสตรชนนาในภมภาคเอเชยและในระดบสากลได

2) พฒนาหลกสตรดานพฤกษศาสตรรวมกบสถาบนการศกษาชนนาของประเทศเพอสรางบคลากรดานพฤกษศาสตร

3) พฒนาหองปฏบตการ (Laboratory) ใหเปนศนยปฏบตการกลาง (Central Laboratory) ดานพฤกษศาสตรในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

2.4 นโยบายและยทธศาสตรกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดดาเนนการจดทาแผนปฏบตราชการ 4 ขน ตามนโยบายของรฐบาลทแถลงไวตอรฐสภา และแผนบรหารราชการแผนดนของรฐบาล โดยยทธศาสตรกระทรวงและกลมภารกจขน เพอใชเปนกรอบแนวทางของทกหนวยงานในสงกดในชวงปงบประมาณ 2556 – 2561 โดยมสาระสาคญดงน

วสยทศนกระทรวงวสยทศนกระทรวง คงความสมบรณของธรรมชาต พฒนาและสนบสนน สงเสรมใหประชาชนอยใน

สงแวดลอมทด สการเปนฐานการพฒนาทยงยน


พนธกจพนธกจ อนรกษ ฟนฟ ควบคมการจดสรร และการใชประโยชนจากใชทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอม รวมทงการสรางคณคาทเชอมโยงกบการพฒนาเศรษฐกจและสงคม โดยอาศยการเสรมสรางระบบและกลไกการจดการภายในใหสามารถดาเนนภารกจประสานกบเครอขายภาคและผมสวนไดเสยภายนอกอยางมพลงและสอดคลองกลมกลน

ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค และตวชประเดนยทธศาสตร เปาประสงค และตวช วดกระทรวงวดกระทรวง

แผนบรหารราชการแผนดน แผนบรหารราชการแผนดน 22555555 –– 22555588 นโยบายนโยบาย

ส าคญของรฐบาลส าคญของรฐบาล

ยทธศาสตรประเทศ ยทธศาสตรประเทศ ((CCoouunnttrryy SSttrraatteeggyy)) พ.ศ. พ.ศ. 22555566 –– 22556611

ยทธศาสตร ทส.ยทธศาสตร ทส.

เปาประสงค ทส.เปาประสงค ทส.

กลยทธ ทส.กลยทธ ทส.

11..66 เรงฟนฟเรงฟนฟความสมพนธและความสมพนธและความสมพนธกบความสมพนธกบประเทศเพอนบานประเทศเพอนบานและนานาประเทศและนานาประเทศ

ยทธศาสตรท ยทธศาสตรท 33 :: GGrreeeenn GGrroowwtthh ประเดน ประเดน 2211 การการจดการจดการทรพยากรธรรมชาตทรพยากรธรรมชาตและบรหารจดการและบรหารจดการนานา 2211..33 การจดการการจดการทรพยากรธรรมชาตทรพยากรธรรมชาต 2211..33..33 สงเสรมและสงเสรมและสรางความรวมมอสรางความรวมมอดานการจดการดานการจดการทรพยากรธรรมชาตทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมและสงแวดลอมอยางยงยนอยางยงยน

พฒนาองคกร พฒนาองคกร เครองมอ เครองมอ กลไก องคกลไก องคความร รวมทงความร รวมทงจตสานกและจตสานกและการมสการมสวนรวมวนรวมในการบรหารในการบรหารจดการจดการทรพยากรธรรทรพยากรธรรมชาตและมชาตและสงแวดลอมสงแวดลอม

พฒนาองคพฒนาองคความร กลไกความร กลไกและบคลากรในและบคลากรในการบรหารการบรหารจดการจดการทรพยากรธรรมทรพยากรธรรมชาตและชาตและสงแวดลอมใหมสงแวดลอมใหมประสทธภาพประสทธภาพเพอรองรบการเพอรองรบการเปลยนแปลงเปลยนแปลงทกระดบทกระดบ

สงเสรมการมสวนรวมในการสงเสรมการมสวนรวมในการบรหารจดการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมและพฒสงแวดลอมและพฒนาองคนาองคความร ศกยภาพคนในทกความร ศกยภาพคนในทกภาคสวน พรอมปรบปรง ภาคสวน พรอมปรบปรง พฒนาและบงคบใชกฎหมาย พฒนาและบงคบใชกฎหมาย รวมทงระบบความรวมมอรวมทงระบบความรวมมอกบตางประเทศใหเหมาะสมกบตางประเทศใหเหมาะสมและทนสมยและทนสมย

พฒนาทรพยากรมนษยใหมพฒนาทรพยากรมนษยใหมขดความสามารถในการขดความสามารถในการดาเนนภารกจรวมกบภาคดาเนนภารกจรวมกบภาคและเครอขายและเครอขาย

55..11 อนรกษ และฟนฟอนรกษ และฟนฟทรพยากรปาไมทรพยากรปาไมและสตวปาและสตวปา นโยนโยบายส าคญขอ บายส าคญขอ 22..99 :: การปลกปาการปลกปา

ยทธศาสตรท ยทธศาสตรท 33 :: GGrreeeenn GGrroowwtthh ประเดน ประเดน 2211 การการจดการจดการทรพยากรธรรมชาตทรพยากรธรรมชาตและการบรหารและการบรหารจดการนาจดการนา 2211..11 การปลกปาการปลกปา

สงวน อนรกษ สงวน อนรกษ ฟนฟและฟนฟและบรหารจดการบรหารจดการทรพยากรทรพยากร ธรรมชาตธรรมชาต เพอใหเพอใหตอบสนองตอตอบสนองตอการพฒนาการพฒนาอยางยงยนอยางยงยนและสอดคลองและสอดคลองกบปรชญากบปรชญาเศรษฐกจเศรษฐกจพพอเพยงอเพยง

ทรพยากร ทรพยากร ธรรมชาตทกธรรมชาตทกประเภทในประเภทในพนทเปาหมายพนทเปาหมายมความยงยนมความยงยน

อนรกษ ฟนฟ และบรหารอนรกษ ฟนฟ และบรหารจดการทรพยากรเพอรกษาจดการทรพยากรเพอรกษาสมดลและเปนฐานทมนคงสมดลและเปนฐานทมนคงของการพฒนาประเทศของการพฒนาประเทศ

สรางความมนคงของนเวศสรางความมนคงของนเวศพนททตอบสนองตอการพนททตอบสนองตอการพฒนาทยงยนและสอดคลองพฒนาทยงยนและสอดคลองกบปรชญาเศรษฐกจกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยงพอเพยง

พฒนพฒนาและสงเสรมการใชใหาและสงเสรมการใชใหเกดประโยชนสงสดอยางเกดประโยชนสงสดอยางยงยนและเปนธรรมยงยนและเปนธรรม

พฒนาระบบฐานขอมลพฒนาระบบฐานขอมลภมศาสตร เพอเพมภมศาสตร เพอเพมประสทธภาพการบรหารประสทธภาพการบรหารจดการใหสอดคลองกบจดการใหสอดคลองกบสถานการณปจจบน สถานการณปจจบน








55..22 อนรกษและฟนฟอนรกษและฟนฟทรพยากรทางทรพยากรทางทะเลและชายฝงทะเลและชายฝง

ยทธศาสตรท ยทธศาสตรท 33 :: GGrreeeenn GGrroowwtthh ประเดน ประเดน 2211 การการจดจดการการทรพยากรธรรมชาตทรพยากรธรรมชาตและการบรหารและการบรหารจดการนาจดการนา 2211..33 การจดการการจดการทรพยากรธรรมชาตทรพยากรธรรมชาต

อนรกษ ฟนฟอนรกษ ฟนฟและบรหารและบรหารจดการจดการทรพยากรทางทรพยากรทางทะเลและทะเลและชายฝงอยางชายฝงอยางยงยนยงยน

ทรพยากรทางทรพยากรทางทะเลและทะเลและชายฝง และปาชายฝง และปาชายเลนไดรบชายเลนไดรบการอนรกษ การอนรกษ ฟนฟและฟนฟและบรหารจดการบรหารจดการอยางมอยางมประสทธภาพ ประสทธภาพ รวมทงพนททมรวมทงพนททมปญหาการกดปญหาการกดเซาะชายฝงเซาะชายฝงไดรบการไดรบการปองกนและปองกนและแกไขแบบแกไขแบบบรณาการบรณาการ

อนรกษ ฟนฟ และบรหารอนรกษ ฟนฟ และบรหารจดการทรพยากรเพอรกษาจดการทรพยากรเพอรกษาสมดลและเปนฐานทมนคงสมดลและเปนฐานทมนคงของการพฒนาประเทศ ของการพฒนาประเทศ

55..33 ดแลรกษาคณภาพดแลรกษาคณภาพสงแวดลอมและสงแวดลอมและเรงรดการควบคมเรงรดการควบคมมลพษมลพษ

ยทธศาสตรท ยทธศาสตรท 33 :: GGrreeeenn GGrroowwtthh ประเดน ประเดน 2222 การการเปลยนแเปลยนแปลงสภาวะปลงสภาวะภมอากาศภมอากาศ 2222..11 การปองกนการปองกนผลกระทบและผลกระทบและปรบตวปรบตว

ดแลรกษาดแลรกษาคณภาพคณภาพสงแวดลอมสงแวดลอมและจดการและจดการมลพษ เพอมลพษ เพอรองรบการรองรบการเปลยนแปลงเปลยนแปลงสภาพสภาพภมอากาศภมอากาศ

พมนาเครองมอพมนาเครองมอและกลไกในและกลไกในการดแลรกษาการดแลรกษาคณภาพคณภาพสงแวดลอมและสงแวดลอมและการจดการการจดการมลพษ และเพอมลพษ และเพอรบมอกบการรบมอกบการเปลยนแปลงเปลยนแปลงสภาพสภาพภมอากาศ ภมอากาศ

สรางควาสรางความตระหนกมตระหนกเตรยมพรอมบรรเทาปญหาเตรยมพรอมบรรเทาปญหาและรองรบการเปลยนแปลงและรองรบการเปลยนแปลงสภาพสงแวดลอม โดยการสภาพสงแวดลอม โดยการใชมาตรการทางกฎหมายใชมาตรการทางกฎหมายและมาตรการทางสงคมและมาตรการทางสงคม

เพมศกยภาพองคกรเพมศกยภาพองคกรปกครองสวนทองถน และปกครองสวนทองถน และพฒนาความรในการจดการพฒนาความรในการจดการมลพษและของเสย รวมทงมลพษและของเสย รวมทงเสรมสรางความรบผดชอบเสรมสรางความรบผดชอบตอสงคมแกผกอมลพษตอสงคมแกผกอมลพษ

ถายทอดและปถายทอดและประยกตใชระยกตใชเทคโนโลยทเหมาะสมเพอเทคโนโลยทเหมาะสมเพอการแกไขและการปองกนการแกไขและการปองกนปญหาทสงผลกระทบตอปญหาทสงผลกระทบตอสงแวดลอมสงแวดลอม

พฒนาเครอขาย องคความร พฒนาเครอขาย องคความร เครองมอและกลไกในการเครองมอและกลไกในการบรหารจดการเพอรองรบบรหารจดการเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาพการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศภมอากาศ

ปรบเปลยนพฤตกรรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคสสงคมคารบอนตาทบรโภคสสงคมคารบอนตาทเปนมตรกบสงแวดลเปนมตรกบสงแวดลอมอม








55..44 สรางความเปนสรางความเปนธรรมและลดความธรรมและลดความเหลอมล าในการใชเหลอมล าในการใชประโยชนทดนและประโยชนทดนและทรพยากรทรพยากร ธรรมชาตธรรมชาต

ยทธศาสตรท ยทธศาสตรท 33 :: GGrreeeenn GGrroowwtthh ประเดน ประเดน 2211 การการจดการจดการทรพยากรธรรมชาตทรพยากรธรรมชาตและการบรหารและการบรหารจดการนาจดการนา 2211..33 การจดการการจดการทรพยากรธรรมชาตทรพยากรธรรมชาต

สงเสรม สงเสรม อนรกษ ฟนฟอนรกษ ฟนฟและบรหารและบรหารจดการจดการทรพยากรธรรทรพยากรธรรมมชาตอยางชาตอยางเปนธรรมและเปนธรรมและยงยนยงยน

บรหารจดการบรหารจดการเพอใหมการใชเพอใหมการใชประโยชนทดน ประโยชนทดน และและทรพยากรธรรมทรพยากรธรรมชาตอยางเปนชาตอยางเปนธรรมและยงยนธรรมและยงยน

พฒนาและสงเสรมการใชใหพฒนาและสงเสรมการใชใหเกดประโยชนสงสดอยางเกดประโยชนสงสดอยางยงยนและเปนธรรมยงยนและเปนธรรม

พฒนาระบบฐานขอมลพฒนาระบบฐานขอมลภมศาสตร เพอเพมภมศาสตร เพอเพมประสทธภาพการบรหารประสทธภาพการบรหารจดการใหสอดคลอจดการใหสอดคลองกบงกบสถานการณปจจบนสถานการณปจจบน

55..55 สงเสรมและสรางสงเสรมและสรางความตระหนกและความตระหนกและจตส านกทางดานจตส านกทางดานทรพยากรธรรมชาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตและสงแวดลอม

ยทธศาสตรท ยทธศาสตรท 33 :: GGrreeeenn GGrroowwtthh ประเดน ประเดน 2222 การการเปลยนแปลงสภาวะเปลยนแปลงสภาวะภมอากาศภมอากาศ 2222..11 การปองกนการปองกนผลกระทบและผลกระทบและปรบตวปรบตว

พฒนาองคกร พฒนาองคกร เครองมอ เครองมอ กลไก องคกลไก องคความร รวมทงความร รวมทงจตสาจตสานกและนกและการมสวนรวมการมสวนรวมในการบรหารในการบรหารจดการจดการทรพยากรธรรทรพยากรธรรมชาตมชาต

สรางความสรางความตระหนก ตระหนก จตสานก และจตสานก และการมสวนรวมการมสวนรวมในการบรหารในการบรหารจดการจดการทรพยากรธรรมทรพยากรธรรมชาตและชาตและสงแวดลอมสงแวดลอม

สงเสรมและมสวนรวมในสงเสรมและมสวนรวมในการบรหารจดการการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมและพฒนาองคสงแวดลอมและพฒนาองคความร ศกยภาพคนในทกความร ศกยภาพคนในทกภาคสวน พรภาคสวน พรอมปรบปรง อมปรบปรง พฒนาและบงคบใชกฎหมาย พฒนาและบงคบใชกฎหมาย รวมทงระบบความรวมมอรวมทงระบบความรวมมอกบตางประเทศใหเหมาะสมกบตางประเทศใหเหมาะสมและทนสมยและทนสมย

สรางความเขมแขงใหแกสรางความเขมแขงใหแกองคกร ภาคและเครอขายองคกร ภาคและเครอขายภายนอก เพอระดมความภายนอก เพอระดมความรวมมอในการคมครองและรวมมอในการคมครองและฟนฟทรพยากรธรรมชาตฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมและสงแวดลอม

สรางจตสานกสาธารณะสรางจตสานกสาธารณะใหแกประชาชนในการใหแกประชาชนในการออนรกษ ฟนฟ และรวมกนนรกษ ฟนฟ และรวมกนจดการทรพยากรธรรมชาตจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมและสงแวดลอม

กากบดแล ตดตามและกากบดแล ตดตามและตรวจสอบการบงคบใชตรวจสอบการบงคบใชกฎหมายใหทวถงและเทากฎหมายใหทวถงและเทาเทยม และสอดคลองกบเทยม และสอดคลองกบเจตนารมณเจตนารมณ

ปรบปรงโครงสรางกลไกการปรบปรงโครงสรางกลไกการจดการและระเบยบปฏบตใหจดการและระเบยบปฏบตใหมคณภาพและความคลองตวมคณภาพและความคลองตวในการดาเนนภารกจในการดาเนนภารกจ

ปรบเปลยนแปรบเปลยนแนวคดและนวคดและวธการใชงบประมาณใหมวธการใชงบประมาณใหมประสทธภาพและเชอมโยงประสทธภาพและเชอมโยงงานเพอรวมทนกบภาคงานเพอรวมทนกบภาค








เครอขายเครอขาย สนบสนนระบบการประเมนสนบสนนระบบการประเมน

และการกากบดแลองคกรและการกากบดแลองคกรโดยยดหลกธรรมาภบาลโดยยดหลกธรรมาภบาล

พฒนาทรพยากรมนษยใหมพฒนาทรพยากรมนษยใหมขดความสามารถในการขดความสามารถในการดาเนนภารกจรวมกบภาคดาเนนภารกจรวมกบภาคและเครอขายและเครอขาย

เสรมสรางวฒนธรรมองคกรเสรมสรางวฒนธรรมองคกรใหเใหเขมแขงและบรรยากาศในขมแขงและบรรยากาศในการทางานทเอออานวยตอการทางานทเอออานวยตอการรวมมอกนขบเคลอนการรวมมอกนขบเคลอนภารกจภารกจ

พฒนาระบบสารสนเทศและพฒนาระบบสารสนเทศและเทคโนโลยสนบสนนการเทคโนโลยสนบสนนการดาเนนภารกจใหครอบคลมดาเนนภารกจใหครอบคลมทวทงองคกร ทวทงองคกร

55..66 สงเสรมใหมการสงเสรมใหมการบรหารจดการน าบรหารจดการน าอยางบรณาการอยางบรณาการ

11..44 สงเสรมใหมการสงเสรมใหมการบรหารจดการน าบรหารจดการน าอยางบรณาการอยางบรณาการและเรงรและเรงรดขยายดขยายเขตพนทเขตพนทชลประทานชลประทาน

33..44..22 ขยายการขยายการใหบรการน าใหบรการน าสะอาดเพอการสะอาดเพอการอปโภคบรโภคใหอปโภคบรโภคใหครอบคลมครอบคลมประชาชนในทกประชาชนในทกพนท และสรางพนท และสรางการเขาถงบรการการเขาถงบรการน าสะอาดอยางเทาน าสะอาดอยางเทาเทยมกนทวเทยมกนทวประเทศ ประเทศ

ยทธศาสตรท ยทธศาสตรท 33 :: GGrreeeenn GGrroowwtthh ประเดน ประเดน 2211 การการจดการจดการทรพยากรธรรมชาตทรพยากรธรรมชาตและการบรหารและการบรหารจดการนาจดการนา 2211..22 การลงทนดานการลงทนดานการบรหารจดการการบรหารจดการนานา

บรหารจดการบรหารจดการนาผวดนและนาผวดนและนาใตดนอยางนาใตดนอยางบรณาการ มบรณาการ มประสทธภาพประสทธภาพเปนธรรมและเปนธรรมและยงยนยงยน

ประชาชนในประชาชนในพนทเปาหมายพนทเปาหมายมแหลงนาทมมแหลงนาทมการอนรกษ การอนรกษ ปรบปรง ฟนฟปรบปรง ฟนฟและพฒนาเพอและพฒนาเพอเปนแหลงนาเปนแหลงนาตนทนทมตนทนทมปรมาณปรมาณเพยงพอโดยเพยงพอโดยการมสวนรวมการมสวนรวม

ไกลการบรไกลการบรหารจดการนาหารจดการนาแบบบรณาการ และสงเสรมแบบบรณาการ และสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคการมสวนรวมของทกภาคสวนใหมการใชทรพยากรนา สวนใหมการใชทรพยากรนา เปนฐานในการพฒนาเปนฐานในการพฒนาประเทศและคณภาพชวตทดประเทศและคณภาพชวตทดของประชาชนของประชาชน

พฒนาและฟนฟแหลงนาพฒนาและฟนฟแหลงนาเพอเพมนาตนทน เพมเพอเพมนาตนทน เพมประสทธภาพการกระจายนา ประสทธภาพการกระจายนา บรณาการนาผวดน ใตดน บรณาการนาผวดน ใตดน และกาหนดมาตรฐานพฒนาและกาหนดมาตรฐานพฒนาระระบบนาสะอาดบบนาสะอาด

55..77 สรางภมคนกนและสรางภมคนกนและเตรยมความพรอมเตรยมความพรอมในการรองรบและในการรองรบและปรบตวตอปรบตวตอ

ยทธศาสตรท ยทธศาสตรท 33 :: GGrreeeenn GGrroowwtthh ประเดน ประเดน 2222 การการเปลยนแปลงสภาวะเปลยนแปลงสภาวะ

ดแลรกษาดแลรกษาคณภาพคณภาพสงแสงแวดลอมวดลอมและจดการและจดการ

การพฒนาการพฒนาเครองมอ และเครองมอ และกลไกในการกลไกในการดแลรกษาดแลรกษา

สรางความตระหนกสรางความตระหนกเตรยมพรอมบรรเทาปญหาเตรยมพรอมบรรเทาปญหาและรองรบการเปลยนแปลงและรองรบการเปลยนแปลงสภาพสงแสภาพสงแวดลอมโดยการใชวดลอมโดยการใช








ผลกระทบจากการผลกระทบจากการเปลยนแปลงของเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศสภาพภมอากาศและพบตภยและพบตภยธรรมชาตธรรมชาต

ภมอากาศภมอากาศ 2222..11 การปองกนการปองกนผลกระทบและผลกระทบและปรบตวปรบตว

มลพษ และมลพษ และเพอรบมอกบเพอรบมอกบการการเปลยนแปลงเปลยนแปลงสภาพสภาพภมอากาศภมอากาศ

คณภาพคณภาพสงแวดลอมและสงแวดลอมและการจดการการจดการมลพษ และเพอมลพษ และเพอรบมอกบการรบมอกบการเปลยนแปลงเปลยนแปลงสภาพสภาพภมอากาศภมอากาศ

มาตรการทางกฎหมายและมาตรการทางกฎหมายและมาตรการทางสงคมมาตรการทางสงคม

เพมศกยภาพองคกรเพมศกยภาพองคกรปกครองสวนทองถน และปกครองสวนทองถน และพฒนาความรในการจดการพฒนาความรในการจดการมลพษและของเสย รวมทงมลพษและของเสย รวมทงเสรมสรางความรบผดชอบเสรมสรางความรบผดชอบตอสงคมแกผกอมลพษตอสงคมแกผกอมลพษ

ถายทอดและประยกตใชถายทอดและประยกตใชเทคโนโลยทเหมาะสมเพอเทคโนโลยทเหมาะสมเพอการแกไขและการปองกนการแกไขและการปองกนปญหาทปญหาทสงผลกระทบตอสงผลกระทบตอสงแวดลอมสงแวดลอม

พฒนาเครอขาย องคความร พฒนาเครอขาย องคความร เครองมอและกลไกในการเครองมอและกลไกในการบรหารจดการเพอรองรบบรหารจดการเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาพการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศภมอากาศ

ปรบเปลยนพฤตกรรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคสสงคมคารบอนตา ทบรโภคสสงคมคารบอนตา ทเปนมตรกบสงแวดลอมเปนมตรกบสงแวดลอม

55..88 พฒนาองคความรพฒนาองคความรในการบรหารในการบรหารจดการดานจดการดานทรพยากรธรรมชาทรพยากรธรรมชาตและสตและสงแวดลอมงแวดลอม

ยทธศาสตรท ยทธศาสตรท 33 :: GGrreeeenn GGrroowwtthh ประเดน ประเดน 2211 การการจดการจดการทรพยากรธรรมชาตทรพยากรธรรมชาตและการบรหารและการบรหารจดการนาจดการนา 2211..33 การจดการการจดการทรพยากรธรรมชาตทรพยากรธรรมชาต

พฒนาองคกร พฒนาองคกร เครองมอ เครองมอ กลไก องคกลไก องคความร รวมทงความร รวมทงจตสานกและจตสานกและการมสวนรวมการมสวนรวมในการบรหารในการบรหารจดการจดการทรพยากรธรรทรพยากรธรรมชาตและมชาตและสงแวดลอมสงแวดลอม

พฒนาพฒนาองคองคความร กลไกความร กลไกและบคลากรในและบคลากรในการบรหารการบรหารจดการจดการทรพยากรธรรมทรพยากรธรรมชาตและชาตและสงแวดลอมใหมสงแวดลอมใหมประสทธภาพประสทธภาพเพอรองรบการเพอรองรบการเปลยนแปลงเปลยนแปลงทกระดบทกระดบ

สงเสรมการมสวนรวมในการสงเสรมการมสวนรวมในการบรหารจดการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมและพฒนาองคสงแวดลอมและพฒนาองคความร ศกยภาพคนในทกความร ศกยภาพคนในทกภาคสวนพรอมปรบปรง ภาคสวนพรอมปรบปรง พฒนาบงคพฒนาบงคบใชกฎหมาย บใชกฎหมาย รวมทงระบบความรวมมอรวมทงระบบความรวมมอกบตางประเทศใหเหมาะสมกบตางประเทศใหเหมาะสมและทนสมยและทนสมย

พฒนารปแบบและสงเสรมพฒนารปแบบและสงเสรมการใชประโยชนจากการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตามแนวปรชญาสงแวดลอมตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเศรษฐกจพอเพยง

สงเสรมการพฒนาธรกจทสงเสรมการพฒนาธรกจทเกยวของกบการดแล รกษา เกยวของกบการดแล รกษา และยกระดบคณภาพและยกระดบคณภาพทรพยากรธรรมชาตและทรพยากรธรรมชาตและสงแสงแวดลอมวดลอม

พฒนากระบวนการเรยนรในพฒนากระบวนการเรยนรในการสรางสมดลและใชการสรางสมดลและใชประโยชนจากประโยชนจาก








ทรพยากรธรรมชาตแลทรพยากรธรรมชาตแลสงแวดลอมบนพนฐานภมสงแวดลอมบนพนฐานภมปญญาทองถนปญญาทองถน

สรางงานวจยและใชสรางงานวจยและใชประโยชนจากการวจยผานประโยชนจากการวจยผานกระบวนการจดการความรกระบวนการจดการความร

2.5 แผนจดการคณภาพสงแวดลอม

สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดจดทาแผนจดการคณภาพสงแวดลอม ซงเปนไปตามมาตรา 35 แหงพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 เพอเปนกรองชนาใหภาคการพฒนาใชเปนแนวทางในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในชวงเวลา 5 ป โดยไดมการประกาศใชแผนจดการคณภาพสงแวดลอมฉบบปจจบน คอป พ.ศ. 2555 – 2559 โดยยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง การใหความสาคญตอบทบาทและสทธของชมชนตามทกาหนดในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 รวมถงมความสอดคลองและตอยอดกบทศทางของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555 – 2559) ซงใหความสาคญกบการสรางเศรษฐกจสรางสรรคและเศรษฐกจทเปนมตรตอสงแวดลอม มงเนนการสรางสมดลการพฒนาในทกมต การพฒนาทรพยากรมนษยอยางมคณภาพ การสรางความเปนธรรมในสงคม และการสรางภมคมกนตอความเสยงในมตตางๆ อยางยงยน โดยมวสยทศน เปาประสงค และยทธศาสตร ดงน

วสยทศน ประเทศไทยมการพฒนาอยางเปนมตรตอสงแวดลอม ดวยการจดการ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทเปนธรรม สมดล มประสทธภาพ และมสวนรวมของทกภาคสวน เพอเสรมสรางคณภาพชวตทดใหกบประชาชน

เปาประสงค 1) มรปแบบการผลตและการบรโภคทเปนมตรตอสงแวดลอมมากขน 2) รกษาความสมบรณของระบบนเวศ และอนรกษ ฟนฟทรพยากรธรรมชาตและ

ความหลากหลายทางชวภาพอยางยงยน 3) ลดความเหลอมลาของสงคมดวยการเพมโอกาสการเขาถงและใชประโยชน

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางเปนธรรม 4) สรางคณภาพสงแวดลอมทดใหกบประชาชน 5) สรางความพรอมเพอรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภย

ธรรมชาต 6) สรางสงคมใหมสานกรบผดชอบตอสงแวดลอม


ยทธศาสตรแผนจดการคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2555 – 2559 ยทธศาสตรท 1 การปรบฐานการผลตและการบรโภคใหเปนมตรตอสงแวดลอม ยทธศาสตรท 2 การอนรกษและฟนฟแหลงทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน ยทธศาสตรท 3 การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเพอเสรมสราง

ธรรมาภบาล ยทธศาสตรท 4 การสรางคณภาพสงแวดลอมทดใหกบประชาชนในทกระดบ ยทธศาสตรท 5 การเตรยมความพรอมเพอรบมอกบความเสยงจากการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยธรรมชาต ยทธศาสตรท 6 การพฒนาคนและสงคมใหมสานกรบผดชอบตอสงคม โดยใน 6 ยทธศาสตร องคการสวนพฤกษศาสตรมการดาเนนงานทสอดคลองกบ

ยทธศาสตรท 2 การอนรกษและฟนฟแหลงทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน โดยตามแผนไดกาหนดตวชวดไวดงน

ยทธศาสตรท 2 การอนรกษและฟนฟแหลงทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน

เปาหมาย แหลงทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพไดรบการสงวนรกษา อนรกษ และฟนฟอยางมประสทธภาพ (การอนรกษ หมายถง การรจกใชทรพยากรอยางชาญฉลาดใหเปนประโยชนตอมหาชนมากทสด และใชไดเปนเวลายาวนานทสด ทงน ตองใหทรพยากรธรรมชาตสญเสยโดยเปลาประโยชนนอยทสด และจะตองกระจายการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตโดยทวถง)

ตวชวด 2.1 พนทปาไมเพมขนเปนรอยละ 40 ของพนทประเทศ 2.2 จานวนชนดพนธตางๆ ทถกคกคามจนใกลสญพนธ (ลดลง) 2.3 สดสวนพนทอนรกษเพอพทกษความหลากหลายทางชวภาพตอ

พนททงประเทศเพมขน โดยรกษาพนทอนรกษไวไมนอยกวารอยละ 19 และเพมพนทปาชายเลนไมนอยกวาปละ 5,000 ไร

2.4 รอยละ 50 ของจงหวดชายทะเล มแผนบรณาการการฟนฟพนทชายฝงทไดรบผลกระทบตามแนวทางการจดการทเหมาะสม

2.5 จานวนพนททไดรบการจดทาระบบการอนรกษดนและนา


แผนงานและแนวทางการปฏบต แผนงานท 2.1 การสงวนรกษาและอนรกษทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน (ระบบนเวศภเขา

ระบบนเวศปาไม ระบบนเวศเกษตร ระบบนเวศพนทแหงแลงกงชน ระบบนเวศแหลงนาในแผนดน ระบบนเวศทางทะเลและชายฝง และระบบนเวศเกาะ)

แนวทางปฏบต หนวยงานรบผดชอบ

ระยะเรงดวน 2.1.4 สนบสนนบทบาทความรวมมอจากภาคเอกชนในการสงวนรกษาและ

อนรกษทรพยากรปาไมผานแนวทางตางๆ เชน การดาเนนธรกจดวยความรบผดชอบตอสงคม (Corporate Social Responsibility : CSR) เปนตน

อก (สกท.) ทส. (สส.)

ระยะปานกลาง 2.1.12 อนรกษความหลากหลายทางชวภาพ โดยการคมครองและสงวนรกษาพนท

ชมนาใหมความยงยน โดยสนบสนนการเสนอใหพนทชมนาทมความสาคญเปนแรมซารไซต รวมทงมการจดทาแผนการจดการอยางมสวนรวมของทกภาคสวน

ทส (สผ.)

2.1.14 สนบสนนใหมการจดตงธนาคารพนธกรรม (Gene Bank) เพอเปนแหลงรวบรวมและอนรกษดแลสายพนธและพนธกรรม รวมถงการรองรบนวตกรรมจากทรพยากรชวภาพ เพอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ

กษ (กวก.) วท (สวทช.)

2.1.15 สนบสนนการอนรกษชนดพนธในถนทอยอาศยตามธรรมชาต (in situ conservation) และนอกถนทอยอาศยตามธรรมชาต (ex situ conservation) พรอมทงสงเสรมใหมการศกษาวจยการนาพนธพชหายากหรอใกลสญพนธมาปลกและขยายพนธ

ทส (อส./ อ.ส.พ.) กษ

2.1.16 พฒนากฎระเบยบ และมาตรการในการอนรกษและคมครองความหลากหลายทางชวภาพในระบบนเวศตางๆ โดยเฉพาะชนดพนธทถกคกคาม โดยคานงถงความสมดลของระบบนเวศเปนสาคญ รวมทงพฒนากฎระเบยบวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ (Bio-safety)

ทส (สผ./อส./อ.ส.พ.) กษ.

2.1.17 สงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลยเพอการอนรกษพนททสาคญและมความเปราะบางเชงนเวศ รวมถงการลดผลกระทบจากภยคกคามทมตอความหลากหลายทางชวภาพและการประเมนมลคาการใหบรการของระบบนเวศตางๆ

ทส (สผ./อส./อ.ส.พ.) วท.

2.1.18 พฒนาฐานขอมลทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพใหไดมาตรฐานและสามารถเชอมโยงกบฐานขอมลระดบภมภาคและระดบนานาชาต

ทส (สผ./ทช./สพภ.) วท.


2.6 ศกยภาพของจงหวดเชยงใหมในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

จงหวดเชยงใหม มพนทประมาณ 20,107.1 ตารางกโลเมตร (12,566,911 ไร) มขนาดพนทเปนลาดบท 2 ของประเทศ รองจากจงหวดนครราชสมา แบงการปกครองออกเปน 25 อาเภอ 204 ตาบล 2,066 หมบาน มจานวนประชากรประมาณ 1.8 ลานคน มผลตภณฑมวลรวมกลมจงหวด (GPP) 178,663 ลานบาท

จงหวดเชยงใหมเปนจงหวดทมศกยภาพในองครวมอยางครอบวงจร ทงดานทาเล ทตงของจงหวดทเหมาะสมในการสงเสรมการคา การลงทนกบกลมประเทศ GMS และประเทศอนๆ การผลตสนคาทกประเภท ตงแตสนคาเกษตร อตสาหกรรมการเกษตร หตถกรรม ธรกจบรการและการทองเทยว ในขณะทผผลต ผประกอบการมความสามารถในการแขงขนทกระดบตลาด มศกยภาพและความพรอมโครงสรางพนฐานองคความร และบคลากรในการพฒนาสการเปนศนยกลางดานตางๆ เชน

- ศนยกลางการบน (Aviation hub) จงหวดเชยงใหมม 16 สายการบน ทบนจากเชยงใหมไปยง 175 จดทวโลก

- ศนยกลางธรกจบรการสขภาพ (Medical hub) จงหวดเชยงใหมมโรงพยาบาลของรฐขนาดใหญในตวเมองเชยงใหมจานวน 2 แหง โรงพยาบาลเอกชนจานวน 14 แหง มสถานประกอบการนวดแผนไทยกวา 90 แหง ธรกจสปาทมคณภาพและไดมาตรฐานจานวน 49 แหง

- ศนยกลางการศกษา (Education hub) จงหวดเชยงใหมมสถานศกษาระดบอดมศกษา จานวน 8 แหง ซงนกเรยน นกศกษาจากตางประเทศและประเทศเพอนบานเขามาเรยนตอในพนทจงหวดเชยงใหมเปนจานวนมาก

- ศนยกลางดานสนคาเกษตร จงหวดเชยงใหมมประชากรประกอบอาชพทานาถงรอยละ 90 ของประชากรทงหมด มการเพาะปลกพชไรพชผกเศรษฐกจทสาคญ ไดแก ขาว หอมแดง หอมหวใหญ กระเทยม ขาวโพดเลยงสตว สมเขยวหวาน มะมวง ลาไย และลนจ ซงลาไยและลนจ เปนพชเศรษฐกจของจงหวดเชยงใหม

- ศนยกลางดานสนคาหตถกรรม จงหวดเชยงใหมมความเจรญทางดานวฒนธรรม สงผลใหมงานศลปหตถกรรมและงานชางทหลากหลาย มผลตภณฑ OTOP จานวน 1,181 ราย 3,296 ผลตภณฑ

- ศนยกลางการประชมและจดนทรรศการนานาชาต (MICE) จงหวดเชยงใหมมศนยประชมและแสดงสนคานานาชาตเฉลมพระเกยรต 7 รอบ พระชนมพรรษา เป นศนยประชมทมขนาดใหญทสดในอาเซยน ขนาดพนททงหมด 326 ไร แบงเปนพนทจดงานภายในอาคารกวา 60,000 ตารางเมตร พนทจดงานภายนอกอาคารกวา 7,443 ตารางเมตร และทเหลอเปนพนทใชสอยสาธารณะอกกวา 365,000 ตารางเมตร รองรบจานวนนกทองเทยวทเขามาประชมประมาณ 4.5 ลานคนตอป สงเสรมรายไดเกยวกบธรกจ MICE ในเชยงใหมเตบโต 10 – 15 % โดยป 2554 ธรกจ MICE สรางรายไดใหกบเชยงใหมประมาณ 3.35 พนลานบาท ขณะทตลาดในอาเซยนมศกยภาพจากผเขามาในธรกจ MICE


ประมาณ 3 พนลานคนตอป สามารถจดกจกรรมไดหลากหลาย เชน การจดงานทางวฒนธรรม งานโชว งานคอนเสรต เชนเดยวกบศนยแสดงสนคาและการประชมอมแพคอารนาเมองทองธาน และศนยนทรรศการและการประชมไบเทค

นอกจากน ทาเลทตงของศนยประชมฯ ยงมความโดดเดน ทงในดานการขนสง การเดนทางดวยรถไฟ เครองบน และรถยนต อกทงบรรยากาศสวยงามแวดลอมไปดวยทศนยภาพอนงดงามของธรรมชาต หอมลอมดวยภเขา อากาศเยนสบายตลอดทงป และอยไมไกลจากตวเมอง ทพก โรงแรม รสอรท และรานอาหารตางๆ รวมทงใกลกบ เสนทางทองเทยวเชงธรรมชาตมากมาย เชน มอนแจม ปางชางแมสา สวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต สวนสตวจงหวดเชยงใหม อทยานหลวงราชพฤษ ไนทซาฟาร เปนตน

- ศนยกลางดานการทองเทยว จงหวดเชยงใหมมความโดดเดนและหลากหลาย สอดคลองกบ

กระแสความตองการของนกทองเทยว เนองจากจงหวดเชยงใหมมความพรอมไมวาจะเปนเรองของความบนเทง ทพกอาศยรองรบดวยโรงแรมกวา 100 แหง ระบบสาธารณปโภค รวมถงระบบโลจสตกสทครบครนทนสมย

ทงน รฐบาลยงมนโยบายสงเสรมใหกลมจงหวด เปนศนยกลางการพฒนาการคา การลงทนการทองเทยวและการศกษาเชอมโยงกบประเทศ GMS กลมประเทศ BIMSTEC


บทท บทท 33

การวเคราะหสภาพแวดลอม 3.1 สถานการณของประเทศไทย

3.1.1 สถานการณดานเศรษฐกจ สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดรายงานภาพรวม

สถานการณดานเศรษฐกจของประเทศไทยป 2545 – 2554 ไวดงน 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 ภาพรวม 5.3 7.1 6.3 4.6 5.1 5.0 2.5 -2.3 7.8 0.1 เกษตรกรรม 0.7 12.7 -2.4 -1.8 5.0 1.2 4.2 1.3 -2.3 4.1

อตสาหกรรม 7.1 10.7 8.2 5.2 5.9 6.2 3.9 -6.1 13.9 -4.3

บรการและอนๆ 5.0 3.6 6.7 5.4 4.5 4.9 1.1 0.0 5.1 2.9

นอกจากนยงไดประเมนสถานการณดานเศรษฐกจและประมาณการสถานการณเศรษฐกจของประเทศไทยในอก 10 ขางหนาไวดงน

เฉลย 5 ป (2550 – 2554)

เฉลย 10 ป (2545 – 2554)

5 ป (2555 – 2560)

10 ป (2561 – 2570)

ภาพรวม 2.6 4.2 6.0 5.0 - เกษตรกรรม 1.7 2.3 2.8 4.2 - อตสาหกรรม 2.7 5.1 7.8 5.1 - บรการอนๆ 2.8 3.9 6.1 5.2


โครงสรางเศรษฐกจ อตสาหกรรม

เปนตวขบเคลอนระบบเศรษฐกจ มอตราเตบโตเฉลยสงสด รอยละ 5.1

เกษตร แหลงรายไดหลก คนสวนใหญเปนฐานในการสรางมลคาเพมของอตสาหกรรม มแนวโนมการใชเพอผลต พลงงาน วสดชวภาพ แตไมสามารถพฒนาผลตภาพการผลตได การแปรรปเพอเพมมลคาสนคานอย

บรการ เปนแหลงจางงานขนาดใหญ มสดสวนแรงงานสงถงรอยละ 45 (ชวง 5 ปทผานมา) สวนใหญยงคงเปนแรงงานระดบลาง สดสวนคาตอบแทนแรงงานตอมลคาเพมจงคอนขางตา

3.1.2 สถานการณดานสงคม

สถานการณความเหลอมลาทางรายไดของประชากรและโอกาสการเขาถงทรพยากร ทาใหสดสวนรายไดระหวางกลมคนรวยรอยละ 10 ของประชากร กบกลมคนจนรอยละ 10 ของประชากรมความแตกตางกนมาก โดยรายไดของกลมคนรวยทสดกบกลมคนจนทสดนนหางกน 22.8 เทา (ขอมลป 2552) เปนสาเหตนาไปสความขดแยงในสงคม และเปนอปสรรคตอการพฒนาประเทศ

3.1.3 สถานการณดานสงแวดลอมและภาวะโลกรอน

ความตระหนกถงภาวะโลกรอน สงผลกระทบตอการเปลยนรปแบบการบรโภค ภาคการผลตจงจาเปนตองปรบตวและพฒนาการผลตใหมประสทธภาพ (Green production & Green productivity) ลดการใชพลงงานและการปลอยกาซ CO2 สรางอาชพสเขยว (Green Jobs) เพอผลตสนคาและบรการทเปนมตรตอสงแวดลอม (Green products) และตอบสนองความตองการผบรโภค (Green demands)

33..22 สวนพฤกษศาสตรในตางประเทศสวนพฤกษศาสตรในตางประเทศ สวนพฤกษศาสตรจดเปนสถาบนเกาแกมากทสดสถาบนหนง ทไดเกดขนพรอมไป

กบความเจรญของอารยะประเทศ แสดงถงความเจรญรงเรองทางดานวชาการ วฒนธรรม และศลปะของประเทศนน วตถประสงคเดมแตแรกเปนเพยงสถานทรวบรวมพรรณไมทสวยงาม มาจดปลกไวดวยกนขาดไมใหญโตนก ตอมาไดมการรวบรวมพรรณไมทมคณคาเปนยาสมนไพรหรอทมคาทางเศรษฐกจไวดวย และมการขยายพนทกวางขวางขน ทาใหนาไปสการศกษาทเกยวกบพชหลายสาขาควบคกนไปอยางตอเนอง ตอมาเมอมการรวบรวมพนธไมจากตางถนมาปลกเพมขน ทาใหสวนพฤกษศาสตรไดรบความนาสนใจและมความสาคญมากขน กลายเปน


แหลงศกษาธรรมชาตทใหประโยชนทงทางดานวชาการ การทองเทยวเชงนเวศและการพกผอนหยอนใจควบคไปกบการพฒนาเศรษฐกจดานพชของประเทศดวย

สวนพฤกษศาสตรทจดตงขนในระยะแรกๆ กระจายอยทวโลก ทงในคาบสมทรอาหรบ จน และเมกซโก แตไมมบนทกหลกฐานปรากฏแนชด ในภาวะทเกดสงครามขน สวนพฤกษศาสตรจะไมไดรบการดแล ถกทอดทง หรอตนไมถกหยบฉายเคลอนยายและทาลายไปในทสด ทมบนทกเปนหลกฐานปรากฏไดแกสวนพฤกษศาสตรในทวปยโรปทไดเรมกอตงขนในป ค.ศ.1543 ทเมองปซา ประเทศอตาล เพอรวบรวมพนธพชทเปนสมนไพรและยารกษาโรคมาจดปลกใหเปนแหลงศกษาของนกปราชญและนกศกษาแพทยทงในประเทศอตาลและทเดนทางมาจากประเทศใกลเคยงอนๆ ซงทาใหงานดานสวนพฤกษศาสตรมการตนตวขนอยางรวดเรว และมการจดตงสวนพฤกษศาสตรขนมากอกหลายแหง ทยงปรากฏอยจนถงปจจบนไดแกสวน Padua (1545). Florence (1545) และ Bologna (1547) ประเทศอตาล : Zurich (1560) ประเทศสวสเซอรแลนด : Leiden (1577) และ Amsterdam (1682) ประเทศเนเธอรแลนด : Leipzig (1579) และ Berlin (1679) ประเทศเยอรมนน : Paris และ Montpellier (1598) ประเทศฝรงเศส ; Uppsala (1655) ประเทศสวเดน ; Oxford (1621), Edinbugh (1670) และสวน Kew (1841) ประเทศองกฤษมการรวบรวมพชจากแหลงตางๆ ทงในยโรปและทวปอนๆ ทมความสวยงามแปลกตา และทคาดวาจะสามารถใหประโยชนทางดานเศรษฐกจและทเปนยารกษาโรค จดปลกไวในสวนพฤกษศาสตรเหลานโดยจดเปนหองสมดในธรรมชาต (Living library) และมการศกษาวจยและทดลองหาประโยชนตางๆ จากพชทรวบรวมไวเหลานปรากฏ

หลกฐานในสงตพมพตางๆ ไวมากมาย

สวนพฤกษศาสตรทมชอเสยงหลายแหงไดรบการจดสรางขนในชวงทเปนประเทศดอยพฒนา สรางในระยะแรกโดยประเทศเจาของอาณานคม ซงมงประโยชนทจะไดรบจากการศกษาพชในทองถนนนๆ เปนหลก โดยเฉพาะพชเศรษฐกจ สวนพฤกษศาสตรดงกลาวไดแก สวนพฤกษศาสตรทอยใตอาณานคมของประเทศองกฤษ ฝรงเศส สเปน และเนเธอรแลนด ทมการบนทกไว อาท ในทวปแอฟรกาตอนกลาง ป ค.ศ.1735 สวนพฤกษศาสตร Pamplemousses (ปจจบน Royal Botanic Gardens Pamplemousses) สรางขนทเกาะ Mauritius ซงเปนทาเรอสาคญภายใตอาณานคมของฝรงเศส ทงนเพอเปนแหลงพกและจดสงเสบยง ผก พชสด ผลไมใหกบเรอเดนสมทรของประเทศฝรงเศส ตอมาไดมการนาเอาพชเครองเทศหลายชนดและมนสาปะหลงมาทดลองปลก รวมถงพชในยานนนทคาดวาจะเปนประโยชนทางเศรษฐกจอกหลายชนด


33..33 สวนพฤกษศาสตรในทวปเอเชยสวนพฤกษศาสตรในทวปเอเชย

การสรางสวนพฤกษศาสตรในทวปเอเชยเกดขนมาพรอมๆ กบการลาอาณานคมและการตดตอคาขายกบประเทศทางเขตศนยสตรของประเทศมหาอานาจยโรป สวนพฤกษศาสตรในสมยนนจงมบทบาทในการเกบสะสมพนธไมในทองถนนนๆ เปนหลก เพอนามาศกษาวจย หาคณคาทางเศรษฐกจสาหรบประโยชนทางการคา ในการเกบรกษาพรรณไมในสวนพฤกษศาสตร ใชวธแบงหมวดหมตามหลกอนกรมวธานของ Linnaeus ซงจะเกดความสะดวกและเปนประโยชนมาก เมอมจานวนพชสะสมมากขน มการจดตงสวนพฤกษศาสตรขนาดใหญระดบสากลขนหลายแหลง ซงในปจจบนมจานวน 6 แหง ดงน

1) สวนพฤกษศาสตรอนเดย ในกลกตตา ประเทศอนเดย 2) สวนพฤกษศาสตรปนง ประเทศมาเลเซย 3) สวนพฤกษศาสตรโบอร ประเทศอนโดนเซย 4) สวนพฤกษศาสตรสงหล ประเทศศรลงกา 5) สวนพฤกษศาสตรสงคโปร ประเทศสงคโปร 6) สวนพฤกษศาสตรโตเกยว ประเทศญปน เปนสวนพฤกษศาสตรของไทย 2 แหง อก 6 แหงทเหลอมความสาคญในดานความ

เกาแก และมจานวนพรรณไมเกบสะสมไวมาก และจะกลาวเพมเตมอกเลกนอยเฉพาะสวนพฤกษศาสตรอนเดย โบกอร สงหล และสงคโปร ประเทศทตงของสวนพฤกษศาสตรเหลานเคยเปนอาณานคมของประเทศในยโรป

33..44 สวนพฤกษศาสตรในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตและจนสวนพฤกษศาสตรในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตและจน

จากขอมลของ Botanic Gardens Conservation International (BGCI) ป ค.ศ.2013 และขอมลขององคการสวนพฤกษศาสตร (2556) ในภมภาคอาเซยนมสวนพฤกษศาสตรทเปนของเอกชนและรฐบาล รวม 48 แหง ดงน

ประเทศ ชอสวน/หนวยงาน เมอง/รฐ สงคโปร 1. Singapore Botanic Gardens Singapore City 2. Garden by the Bay อนโดนเซย 1. Cabang Balai Kebun Raya Eka Karya Bali Bali 2. Center for Plant Conservation – Bogor

Botanic Gardens Bogor/Java

3. Cibodas Botanic Gardens Cianjur/west Java 4. Purwodadi Botanic Garden Pasuruan/East Java


ประเทศ ชอสวน/หนวยงาน เมอง/รฐ มาเลเซย 1. Penang Botanic Gardens Penang/Penang 2. Taman Botani Putrajaya Putrajaya 3. Agricultural Conservation Park Serdang/Selangor บรไน ไมมสวนพฤกษศาสตร ฟลปปนส 1. Siit Arboretum Botanical Garden Dumaguete/Negros

Oriental 2. La Union Botanical Garden La Union 3. Northwestern University Ecotourism Park

and Botanic Gardens Laoag City/IIocos Norte

เวยดนาม 1. Hanoi Botanic Garden Hanoi 2. Hanoi University of Pharmacy Hanoi 3. Jardin Botanique de Saigon Ho Chi Minh City 4. Saigon Zoo and Botanical Garden Ho Chi Minh City 5. Cuc Phuong Botanic Garden Ninh Binh 6. Tam Dao Botanic Garden Tam Dao/Vinh Phuc

Province กมพชา ไมมสวนพฤกษศาสตร ลาว 4 Pha Tad Ke Garden Luang Prabang พมา 1. Government Botanical Gardens Maymo 2. The Agri-Horticultural Society of Burma Rangoon 3. Wildlife and Sancturies Division –

Forestry Department Yangon

4. Kandagi Botanic Garden, Pyin Oo Lwin ไทย 1. Eastern (Khao Hin Son) Botanic Garden Chachoengengsao 2. Nong Nooch Tropical Botanical Garden Chonburi 3. Walai Rukhavej Botanical Research

Institute Mahasarakham


ประเทศ ชอสวน/หนวยงาน เมอง/รฐ 4. Phuket Zoo Co.,Ltd. Phuket 5. Central Phukae Botanic Gardens Sara Buri 6. Peninsular Botanic Garden (Thung Khai) Trang 7. Northeastern Dong-fa Huan Botanic Ubon Ratchathani 8. Queen Sirikit Botanic Garden Chiang Mai 9. Romklao Botanic Garden Romklao/Phitsanulok 10. Rayong Botanic Garden Klaeng/Rayong 11. Mueang Phon Botanic Garden Phon/Khon Kaen 12. Pramaeya Botanic Garden Mueang/Sukhothai จน 1. Chengdu Botanical Garden (Sichuan) Chengdu/Sichuan 2. South China Botanical Garden, Chinese

Academy of Sciences Guangzhou/Guangdong

3. Arboretum of Guizhou Institute of Forestry Science

Guiyang/Guizhou

4. Hangzhou Botanical Garden Hangzhou/Zhejiang 5. Zhejiang Ecological Botanical Garden Linan/Zhejiang 6. Medicinal Botanic Garden, Second

Military University (Shanghai) Shanghai/Shanghai

7. Shanghi Botanical Garden Shanghai/Shanghai 8. Shenzhen Fairy Lake Botanical Garden Shenzhen 9. Arboretum of Hainan institute of Forestry

Science Tunchang/Xinjiang

10. Turpan Desert Botanic Garden Turpan/Xinjiang 11. Wuhan Botanic Garden Wuchang/Hubei 12. Beijing (Northern) Botanical Garden Xiangshan/Beijing 13. Beijing Botanical Garden Xiangshan/Beijing 14. Xishuangbanna Tropical Botanical

Garden, CAS Xishuangbanna/Yunnan

15. Zhejiang Zhoushan Island Arboretum Zhoushan/Zhejiang


ซงจากการศกษาและคนหาขอมลมสวนพฤกษศาสตรทนาสนใจใชเปนขอมลเพอเปรยบเทยบการดาเนนงานกบองคการสวนพฤกษศาสตร รวมทงมทตงอยในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และประเทศสาธารณรฐประชาชนจน จานวน 7 แหง ดงน

1) South China Botanical Garden

หวเรอง ประเดน

ขอมลพนฐาน - กอตงขนในป ค.ศ.1929 ภายใตการดแลของสถาบนวทยาศาสตรแหงชาตจน - ตงอยทเมองกวางโจว มณฑลกวางตง สาธารณรฐประชาชนจน - ครอบคลมพนท 1155 เฮกตาร - มสภาพภมอากาศแบบอบอนชน ลกษณะอากาศของเขตนคออากาศอบอน

ฤดรอนอากาศรอนมฝนตกชกตลอดทงป หอพรรณไม - ถอเปนหนงในสามแหงของหอพรรณไมทมชอเสยงทสดในจน มตวอยางของ

พชทมทอลาเลยงมากกวาหนงลานตวอยาง และสามารถจาแนกไดรวม 7,000 ชนด

งานวจย - หวขอหลกในงานวจยประกอบดวยการเปลยนแปลงของโลกและระบบนเวศ ระบบของพชและววฒนาการทางชววทยา การอนรกษความหลากหลายทางชวภาพ และการประยกตใชอยางยงยน

พรรณไม - สกลแมกโนเลย - ปาลม - พชตระกลขง - บอนไซ - ไผ - ตนไมสาหรบปรบแตงภมทศน

งบประมาณในการด าเนนงาน

- ไดรบการสนบสนนจากสภาประชาชนแหงชาตจน ผานทางสถาบนวทยาศาสตรแหงชาตจน

จ านวนนกทองเทยว - มากกวา 500,000 คนตอป ทงจากภายในประเทศและชาวตางประเทศ Website www.scib.cas.cn


2) Xishuangbanna Tropical Botanical Garden

หวเรอง ประเดน ขอมลพนฐาน - กอตงขนในป ค.ศ.1959 ภายใตการดแลของสถาบนวทยาศาสตร

แหงชาตจน - ตงอยทเขตปกครองตนเองพเศษสบสองปนนา - คลอบคลมพนท 900 เฮกตาร - สภาพภมอากาศแบบปาฝนเขตรอน มฝนตกชก ไมมหมะตก อากาศ

ไมนาวเยนจนเกนไป ผนดนจงอดมไปดวยปาไมเขตรอน มความหลากหลายทางชวภาพ

หอพรรณไม - การจดเกบหลกของหอพรรณไมของสวนปาดบชนสบสองปนนา มงเนนทพชทมทอลาเลยงเขตเขตมณฑลยนาน

งานวจย - มงานวจยสกดตวยาจากพช เชน ตนเลอดมงกร (จนทนผา Dracaena cochinchinensis) วงศ Agavaceae พชชนดนมอายยน มคณคาทางยาชวยรกษาเลอกลมสตร ยงมเหดหลนจอปลกไวทนดวย

พรรณไม - ปาลม - ไทร - สวนพชยางและพชสงกลนหอม เปนพนทรวบรวมพชมกลนหอม

(Aromatic plants) มกระดงงา (สะบนงา) ในสวนนมประมาณ 100 กวาสายพนธ ตมสกดนาหอมออกมาสวนใหญขยายพนธโดยการตอน


- ไดรบการสนบสนนจากสภาประชาชนแหงชาตจน ผานทางสถาบนจน ผานทางสถาบนวทยาศาสตรแหงชาตจน

จ านวนนกทองเทยว - มากกวา 500,000 คนตอป Website www.xtbg.cas.cn


3) Singapore Botanical Garden


ขอมลพนฐาน - กอตงขนในป ค.ศ.1859 ภายใตการดแลของกระทรวงพฒนาการแหงชาตสงคโปร - ตงอยทสาธารณรฐสงคโปร - ครอบคลมพนท 74 เฮกเตอร - สงคโปรอยใกลเสนศนยสตร จงมอากาศและพชพรรณธรรมชาต

แบบรอนชน แตไดรบอทธพลจากลมทะเล จงชวยใหมอากาศเยนสบาย

หอพรรณไม - มจานวนตวอยางทเกบรวบรวมไวกวา 650,000 ตวอยาง จานวน 6,800 ชนด

งานวจย - การปรบปรงพนธกลวยไม โดยเฉพาะชวงป ค..1925 – 1949 ภายใตผอานวยการสวน Professor Eric Holttum และไดตง National Orchid Garden ในเวลาตอมา นอกจากนยงมการผสมพนธกลวยไม Vanda Miss Joaquim ซงกาหนดใหเปนดอกไมประจาชาตของสงคโปร

พรรณไม - พรรณไมเดนและถอเปนไมมรดกของสวน คอพรรณไมทปลกมานาน และมขนาดใหญ เชน กระทง Calophyllum inophyllum กนเกรา (Fagraea fragrans) แซะ (Millettia atropurpurea) และอายกลง (Sindora wallichii)


- ไดรบการสนบสนนจากรฐบาลสงคโปร

จ านวนนกทองเทยว - ประมาณ 4,000,000 คนตอป Website www.sbg.org.sg


4) Bogor Botanical Garden


ขอมลพนฐาน - กอตงขนในป ค.ศ.1817 ภายใตการดแลของสถาบนวทยาศาสตรอนโดนเซย - ตงหางจากกรงจากาตา เมองหลวงของประเทศอนโดนเซยไปทาง

ตอนใตประมาณ 60 กโลเมตร - ครอบคลมพนท 80 เฮกเตอร - พนทสวนพฤกษศาสตรสวนใหญเปนทราบ มแมนาไหลผานกลาง

พนท - ระดบความสงจากระดบนาทะเล 235 – 260 เมตร อณหภมสงสด

เฉลย 30.2C อณหภมตาสดเฉลย 21.4C หอพรรณไม - รอยละ 60 ของตวอยางทถกรวบรวมในหอพรรณไม เปนพชทพบได

จากประเทศอนโดนเซย งานวจย - งานวจยดานพฤกษศาสตรและรวบรวมพรรณไมแถบหมเกาะใน

ประเทศอนโดนเซย พรรณไม - บกยกษ ซงเปนสญลกษณของสวนพฤกษศาสตรโบเกอร

- มะเกม Canarium spp. - สระรวมพรรณไมนา รวมไปถงสระบววคตอเรย


- ไดรบการสนบสนนจากรฐบาลอนโดนเซย

จ านวนนกทองเทยว - Website www.bogorbotanicgardens.org


5) Kunming Botanical Garden

หวเรอง ประเดน ขอมลพนฐาน - กอตงขนในป ค.ศ. 1938 ภายใตการดแลของสถาบนวทยาศาสตร

แหงชาตจน - ตงอยหางจากตวเมองคนหมงประมาณ 12 กโลเมตร - ภมอากาศเยนสบาย ฤดหนาวอากาศไมหนาวจดและฤดรอนอากาศ

ไมรอนจด หอพรรณไม - เปนหอพรรณไมทใหญเปนอนดบสองของจน

- มตวอยางมากกวา 1.22 ลานตวอยาง ประมาณ 12,000 ชนด งานวจย - ดานวทยาศาสตร การจาแนกประเภทพนธไม การศกษาสรระ

ศาสตรของพนธไม การศกษาพฤกษศาสตรชาตพนธหรอพฤกษศาสตรพนบาน - มการศกษาความหลากหลายทางชวภาพเพอการพฒนาอยางยงยน

ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต พรรณไม - สวนดอกชา พนททงหมด 150 กวาไร เปนสวนพฤกษศาสตรพเศษ

ใหญทสดของประเทศจน - สวนดอกตนนกแขกเตา มพนททงหมด 60 ไร เพาะปลกดอกตนนก

แขกเตาทมณฑลยนนานหลายประเภท 10,000 กวาตน แบงเปนสวนดอกตนนกแขกเตา สวนตนไหม



จ านวนนกทองเทยว - Website


6) Chenshan Botanical Garden


ขอมลพนฐาน - กอตงขนในป ค.ศ.2007 ภายใตการดแลของสถาบนวทยาศาสตรแหงชาตจน - ตงอยทเขตซงเจยง เมองเซยงไฮ - ครอบคลมพนท 207 เฮกเตอร - อยในเขตมรสมรอนเอเชยเหนอ แบงเปน 4 ฤดชดเจนและมปรมาณ

ฝนและแสงแดดทเพยงพอ ฤดใบไมผลและฤดใบไมรวงระยะเวลาคอนขางสน ฤดหนาวและรอนคอนขางยาวนาน

หอพรรณไม - ปจจบนมการเกบรวบรวมตวอยางพชเปนจานวนกวา 50,000 ตวอยาง โดยรวบรวมไวในหองเกบตวอยางทมขนาดกวา 100 ตารางเมตร

งานวจย - รฐบาลไดลงทนในการกอสรางทงสวนรวมไปถงกลมอาคารเรอนกระจก เปนเงนกวา 319 ลานเหรยญสหรฐ โดยมชาวเยอรมนเปนผออกแบบ

พรรณไม - พชวงศจาปา - วงศกหลาบ - เชอรร - พชนา - พชสมนไพร - พชเศรษฐกจ



จ านวนนกทองเทยว - Website www.csnbgsh.cn


7) Pha Tad Ke Botanical Garden


ขอมลพนฐาน - อยระหวางการดาเนนการพฒนา คาดวาจะแลวเสรจและเปดใหเขาชมไดในอก 2 ปขางหนา

หอพรรณไม - งานวจย - ทาการวจยเกยวกบพชทอยในปา และการประยกตใชของพช

ประจาถน พรรณไม - อนรกษพชในถนทอยอาศย งบประมาณในการด าเนนงาน

-

จ านวนนกทองเทยว - Website www.pha-tad-ke.com 33..55 สวนพฤกษศาสตรในประเทศไทยสวนพฤกษศาสตรในประเทศไทย

การจดสรางสวนพฤกษศาสตรในประเทศไทย ไดเคยพยายามทามาแลวในอดต แตไมประสบผลสาเรจ เมอพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวฯ เสดจขนครองราชย ไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหจดสรางสวนในลกษณะของสวนพฤกษศาสตรขนในสวนลมพน พรอมๆ กบการจดสรางสยามรฐพพธภณฑตามพระราชประสงคของสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว แตกไมสาเรจดงพระราชประสงค ตอมาในป พ.ศ. 2478 ไดมการจดตงสมาคมพชกรรมแหงประเทศสยามขน และไดพยายามจดทาสวนลมพน ใหเปนสวนพฤกษศาสตรอกครงหนงแตกไมสาเรจอก

ประเทศไทยไมเคยมหลกฐานการจดสรางสวนพฤกษศาสตรมากอน แตกมความสนใจในการนาพนธพชใหมๆ เขามาในประเทศ ซงมมาตลอดเวลาควบคกบการคาขายหรอตดตอราชการกบตางประเทศ ตงแตสมยพระนารายณมหาราช แตจะนามาจดสวนในลกษณะอทยานดงปรากฏในประวตศาสตรและวรรณคดไทย ในสมยสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว


พระองคทรงสนพระทยเกบสะสมพนธพช เมอเสดจประพาสตางประเทศแตละครงพระองคจะทรงนาพนธพชใหมๆ เขามา พระองคมพระราชดารใหจดสราง เรอนเพาะชาในพระราชวงสวนดสต สาหรบเกบสะสมพนธพชตางๆ ไว เมอเวลาเสดจประพาสเยยมราษฎรในหวเมองกจะพระราชทานพนธใหไปปลก และทกครงทมการตดถนนสายใหม พระองคจะทรงใหปลกตนไมกอน โดยนามาจากเรอนเพาะชาภายในพระราชวงสวนดสต ทรงเอาพระราชหฤทยใสและทรงประณต ในการเลอกพนธไมใหเหมาะกบสภาพถนนแตละทาเลไป ถนนอะไรควรปลกพนธพชชนดใด เพอใหเหมาะสมกบสงแวดลอม เกดความรมรนเปนระเบยบและสวยงาม และมพระราชดารใหปลกบวสายหลากส ในคนาสาหรบเปนทพกผอนของประชาราษฎร ดงนนถงแมประเทศไทยจะไมเคยมการสรางสวนพฤกษศาสตรมากอน แตกมการสะสมพนธพช ขยายพนธพชและนามาปลกไวตามถนนตางๆ

กรมปาไม ไดดารจดสรางสวนพฤกษศาสตรขนเปนครงแรกทบรเวณพระพทธบาท จงหวดสระบร เมอป พ.ศ. 2484 แตพนทไมเหมาะตอการเจรญเตบโตของพช เนองจากขาดแหลงนาและดนไมด กรมปาไมจงเลอกใหมท ปาพแค ชายดงพญาเยน มเนอทประมาณ 3,750 ไร การพฒนาสวนพแคดาเนนไปชามาก เพราะรฐบาลไมเหนความสาคญและไดรบงบประมาณไมเพยงพอ

สวนพฤกษศาสตรของประเทศไทยในปจจบนจาแนกตามหนวยงานทสงกดออกเปน 3 ประเภท คอ

1. สวนพฤกษศาสตรสงกดกรมอทยานสตวปาและพนธพช กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สวนทสงกดกรมปาไมม 2 ลกษณะ ไดแก

1.1 สวนพฤกษศาสตร มบทบาทในการรวบรวมพนธพชทกชนดตามหลกอนกรมวธานและนเวศวทยา เชนเดยวกบสวนพฤกษศาสตรทวไป ใชสาหรบศกษาทางพฤกษศาสตรโดยเฉพาะ และเปนสถานทพกผอนหยอนใจไดดวย ในสวนพฤกษศาสตรจะปลกพนธพชทงไมพนเมองและตางประเทศ โดยแยกเปนหมวดหม เปนวงศ และสกล ตามลาดบความสาคญของชนดไมนนๆ นอกจากนนยงทาการอนรกษและขยายพนธพชหายากและใกลจะสญพนธของไทย สวนพฤกษศาสตรทสงกดกรมปาไมนจดสรางไวทกภาคของประเทศไทย ขนาดของพนทประมาณ 800 – 2,500 ไร ปจจบนมอย 7 แหง และอก 8 แหง เปนสวนพฤกษศาสตรรวบรวมพชจากวรรณคดไทยและสวนรวบรวมพรรณไมปา

1.2 สวนรกขชาต เปนสวนทมเนอทนอยกวาสวนพฤกษศาสตร สรางขนเพอปลกรวบรวมพนธไมตางๆ โดยเฉพาะไมยนตนทมคาหายากในทางเศรษฐกจและพชไมดอกทหายากซงมอยในทองถน แตมไดปลกเปนหมวดหมเหมอนสวนพฤกษศาสตร หากแตมชอพนธไมตดไว มการทาถนนทางเดนเพอเขาชม จดมงหมายเพอการพกผอนหยอนใจโดยเฉพาะ และใหผเขาพกผอนไดรบความรเกยวกบพนธไมไปดวย ขนาดของสวนรกขชาตประมาณ 25 - 100 ไร สวนรกขชาตในปจจบนนบได 53 แหง

2. สวนพฤกษศาสตรสงกดกรงเทพมหานคร ไดแก สวนพฤกษศาสตรในสวนหลวง ร.9 ตงอยท แขวงหนองบอน เขตพระโขนง กรงเทพมหานคร มพนทประมาณ 500 ไร พนทนสวนหนงเปนของกรงเทพมหานครทซอไวนานแลว และบางสวนไดรบบรจาคจากผมจต


ศรทธา กรงเทพมหานครและมลนธสวนหลวง ร.9 จดสรางขนถวายพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ในวโรกาสมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 5 รอบ ในป พ.ศ. 2530 โดยมจดมงหมาย ดงน

1) เปนสวนสาธารณะ เพอถวายพระบาทสมเดจพระเจาอย หวฯ ในวโรกาสมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 5 รอบ ในป พ.ศ. 2530

2) เปนสถานทพกผอนหยอนใจของประชาชนทวไป 3) เปนศนยกลางรวบรวมสะสมและอนรกษพชพนธไม ทงในประเทศและ

ตางประเทศใหเปนสวนพฤกษศาสตรทสมบรณแบบแหงแรกของประเทศไทย 4) สงเสรมวชาการดานการศกษา คนควาวจย และเผยแพรความรดาน

พฤกษศาสตรแกนกเรยน นกศกษา และประชาชนทวไป 5) ปลกฝงทศนคตในการอนรกษธรรมชาตแกเยาวชนและประชาชนทวไป 6) ประกอบกจการสาธารณะประโยชน และการกศลตางๆ รวมทงทะนบารง

สงเสรมและพฒนาสวนสาธารณะ 7) รวมมอกบองคการกศล และหนวยงานทางราชการในกจการตางๆ 8) ไมดาเนนการเกยวของกบการเมอง สวนพฤกษศาสตรในสวนหลวง ร.9 เปนสวนพฤกษศาสตรสมบรณแบบตาม

หลกอนกรมวธานและนเวศวทยา เนองจากหนาทของสวนพฤกษศาสตรปจจบนไดเพมจากการเปนสถานศกษาวจยของนกวทยาศาสตรเพยงอยางเดยว มาเปนทพกผอนหยอนใจในเชงทศนศกษาเพมขนอกอยางหนง การจดรวบรวมพนธไมจงมงเนนการจดภมทศนใหสวยงามจาเรญตาดวย สวนของสวนพฤกษศาสตรมเนอทสทธประมาณ 90 ไร และหากนบทจอดรถและคนาดวยกจะมเนอทรวมเปน 120 ไร นบวาเปนสวนพฤกษศาสตรทมขนาดเลกมาก เนอทภายในสวนมการแบงออกเปนสวนๆ แตละสวนมคนาเพอการชลประทานและการระบายนาลอมรอบ สวนพฤกษศาสตรสวนหลวง ร.9 ทาการเกบรวบรวมพนธไมทงของไทยและตางประเทศ ทาการอนรกษและขยายพนธพชหายากและใกลสญพนธ เชนเดยวกบสวนพฤกษศาสตรอนๆ ปจจบนมหอพรรณไมเกบรวบรวมตวอยางพรรณพชอดแหงอยประมาณ 5,000 ตวอยาง มหองสมดขนาดเลก มเรอนเพาะชา และเรอนอนบาลพช แตยงไมมหองปฏบตการสาหรบงานวจยทางพฤกษศาสตรชนสง

3. สวนพฤกษศาสตร สงกดองคการสวนพฤกษศาสตร ไดแกสวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกตมสถานภาพเปนรฐวสาหกจ ดาเนนการภายใตพระราชกฤษฎกาจดตงองคการสวนพฤกษศาสตร พ.ศ. 2535 ไดรบงบประมาณและพนท เรมดาเนนการระยะแรกเมอป พ.ศ.2536 โดยใชพนทจดสรรจากกรมปาไม จานวน 6,500 ไร ตงอยทบรเวณชายเขตอทยานแหงชาตดอยสเทพ-ปย ทองทตาบลแมแรม อาเภอแมรม จงหวดเชยงใหม เปนพนททมความอดมสมบรณ มทางนาไหลผานตลอดป ภมประเทศเปนพนทราบและสงสลบเปนชนตาง ๆ ตงแตระดบความสง 400 เมตรขนไปจนถงระดบความสงประมาณ 1,200 เมตรเหนอระดบนาทะเล


ดงนนเมอเปรยบเทยบบทบาท หนาทและกจกรรมของสวนพฤกษศาสตรไทยแลว สวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต องคการสวนพฤกษศาสตรจะมความสมบรณแบบมากทสด เพราะ มการดาเนนงานทครบวงจรมทงหอพรรณไม หองสมดสวนพฤกษศาสตร พพธภณฑพช หองปฏบตการ และศนยฝกอบรมบคคลากร

33..66 การวเคราะหการวเคราะหสภาพแวดลอมสภาพแวดลอมภายในและภายนอก ภายในและภายนอก ((SSWWOOTT AAnnaallyyssiiss))

3.6.1 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน

ในการวเคราะหสภาพแวดลอมขององคการฯ ไดนากรอบแนวคด 7s Model ของ Mckinsey มาใชในกระบวนการวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน ซงประกอบดวย 7 ปจจย ดงน

1) คานยมรวม (Shared Values) คอ อทศ และ อนรกษ (Devote and Preserve) หมายถง

(1) Devote หมายถง อทศ เสยสละ เพอภารกจขององคกร ซงมความหมายรวมถงพนกงานมความมงมนพฒนาหนาทการงาน ใหบรการดวยความเตมใจ มความภาคภมใจในองคกร ทางานเพอองคกร ทางานเปนทม และมความรความชานาญงานในหนาท

(2) Preserve หมายถง ปกปอง รกษาทรพยากรธรรมชาตใหคงอยอยางยงยน ซงมความหมายรวมถงพนกงานทกคนมสวนรวมในกจการขององคการ มการศกษาวจยทางพฤกษศาสตร การรกษาสงแวดลอม รบผดชอบตอสงคม มจรยธรรมในการปฏบตงาน มความผกพนและสามคค ใหความสาคญตอการอนรกษทรพยากรธรรมชาต และการใหความรแกประชาชน

2) กลยทธ (Strategy) องคการสวนพฤกษศาสตรไดกาหนดตาแหนงเชงยทธศาสตร (Strategic

Positioning) ของการพฒนาออกเปน 3 ชวงเวลา ดงน ป 2556 – 2558 ป 2559 – 2561 ป 2561 เปนตนไป

Leading Botanical Garden of Thailand เปนสวนพฤกษศาสตรชนนาในประเทศไทย และกาวสการเปนทรจกใน Se-Asia

Outstanding Botanical Garden in SE-Asia เปนทรจกและยอมรบในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และมทศทางกาวส Asia

Outstanding Botanical Garden in the World เปนทรจกและยอมรบในภมภาคเอเชย และการเขาสในระดบโลก


กาหนดยทธศาสตรในการดาเนนงานเพอใหบรรลเปาหมายในการพฒนาทง 3

ชวงระยะเวลาออกเปน 6 ยทธศาสตร ดงน ยทธศาสตรท 1 : พฒนาสวนสวยแหงการเรยนรคความเพลดเพลน (Garden

of Edutainment) โดยกาหนดเปาประสงคใหสวนแตละแหงมอตลกษณ มความสวยงาม และเปนแหลงเรยนรทตอบสนองความตองการของประชาชน

ยทธศาสตรท 2 : สงเสรมกระบวนการเรยนร เผยแพรและถายทอดองคความรสประชาชน โดยกาหนดเปาประสงคทจะใหประชาชนไดรบความรทางดานพชผานกระบวนการถายทอดองคความรในรปแบบตางๆ ซงจะเปนการสรางจตสานกในการรกและหวงแหนในทรพยากรธรรมชาต

ยทธศาสตรท 3 : ศกษา วจยและพฒนาพนธพชเพอเปนฐานในการพฒนาทยงยน โดยกาหนดเปาประสงคทจะทาใหพรรณไมหายากของประเทศไทยไดรบการอนรกษ ศกษา พฒนา และสงเสรมใหมการใชประโยชนอยางยงยน

ยทธศาสตรท 4 : สงเสรมภาพลกษณและพฒนาธรกจ โดยกาหนดเปาประสงคททาใหประชาชนรบรและรจกสวนพฤกษศาสตรมากยงขน ตอยอดองคความรดานพรรณไมใหเกดประโยชนในเชงพาณชยและเพมขดความสามารถในการหารายได

ยทธศาสตรท 5 : มงพฒนาใหเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมและรบผดชอบตอสงคม โดยกาหนดเปาประสงคทจะทาใหประชาชนมความเชอมมนและยอมรบในการดาเนนงานเพอรกษาสงแวดลอมและการแสดงความรบผดชอบตอสงคม

ยทธศาสตรท 6 : เพมสมรรถนะการบรหารจดการและพฒนาองคกร โดยกาหนดเปาประสงคทจะทาใหองคการฯ สามารถพฒนาขดสมรรถนะและความพรอมในการดาเนนงานเพอทาใหประชาชนมความพงพอใจในการใชบรการมากยงขน

3) โครงสราง (Structure) โครงสรางการบรหารงานขององคการฯ มรฐมนตรกระทรวงทรพยากรธรรมชาตซงเปนกระทรวงเจาสงกดเปนผกากบดแลและวางนโยบายรวมกบคณะกรรมการ โดยมผอานวยการเปนผบรหารสงสด รองผอานวยการฝายบรหาร และฝายวชาการ และแบงโครงสรางการบรหารงานออกเปน 1 ศนย 4 สานก และ 5 สวนสาขา ดงน

(1) ศนยวจย – พฒนาสงา สรรพศร (2) สานกพฒนาและปลกบารง (3) สานกพฒนาธรกจ (4) สานกอานวยการ (5) สานกตรวจสอบภายใน (6) สวนพฤกษศาสตรบานรมเกลา พษณโลก ในพระราชดาร (7) สวนพฤกษศาสตรระยอง (8) สวนพฤกษศาสตรเมองพล ขอนแกน


(9) สวนพฤกษศาสตรพระแมยา สโขทย (10) สวนพฤกษศาสตรเกาะระ พงงา

4) ระบบ (System)

การดาเนนงานขององคการสวนพฤกษศาสตรไดรบการจดสรรงบประมาณจากรฐบาลเพอการดาเนนงาน ดงนนระบบการบรหารงานภายในจงอางองกฎ ระเบยบ ขอบงคบของกระทรวงการคลงและหนวยงานราชการเปนสวนใหญ อาทเชน ระเบยบพสด ระเบยบขอบงคบวาดวยการจายเงนสวสดการ และสทธประโยชนตางๆ

นอกจากน ยงมระบบทใชในการตดตามและเพมประสทธภาพในการดาเนนงานของกระทรวงการคลง คอ บนทกขอตกลงการประเมนผลประจาป โดยแบงออกเปน 3 สวน คอ การดาเนนงานตามนโยบาย การดาเนนงานของรฐวสาหกจ และการบรหารจดการองคกร เพอเปนสวนผลกดนและเพมประสทธภาพในการดาเนนงานขององคการฯ


5) สไตล (Style) รปแบบวธการทางานภายในองคการฯ แบงออกเปน 5 สานก ตามโครงสราง

กลาวคอ ดานวชาการ ดานพฒนาและปลกบารง ดานบรหาร ดานพฒนาธรกจ ดานตรวจสอบภายใน และสวนสาขา 5 แหง โดยพนกงานในแตละสานกตางปฏบตหนาททแตกตางกน มการโยกยายสบเปลยนกบในสวนของพนกงานในสายงานสนบสนน เชน พนกงานบรหาร พนกงานปฏบตการ แตในดานวชาการ เชนงานดานอนกรมวธานพช งานพชสวน และงานวจย ซงเปนความรและความเชยวชาญเฉพาะทาง มการแขงขนนอยมาก แตมการโยกยายจากนกวชาการไปเปนนกบรหาร เนองจากองคการฯ ขาดแคลนผบรหารในระดบสานก จงทาใหบคลากรตองปฏบตภารกจดานบรหารแทนงานวชาการ ซงยงไมมนกวชาการรนใหมมาสบทอดตาแหนงและความเชยวชาญไดทนเวลา

6) บคลากร (Staff) บคลากรทปฏบตงานในองคการสวนพฤกษศาสตร แบงออกเปน พนกงาน

จานวน 144 อตรา ลกจางชวคราว จานวน 6 อตรา ลกจางชวคราวรายวน จานวน 200 อตรา และลกจางโครงการ จานวน 234 อตรา รวมจานวน 584 อตรา ทงนหากวเคราะหในสวนของวฒการศกษาของบคลากรทงหมด จะไดดงน

ตารางท 5 : รอยละของบคลากรจ าแนกตามประเภท บคลากร จ านวน รอยละ

- พนกงาน 144 24.66 - ลกจางประจา 6 1.03 - ลกจางชวคราว 200 34.25 - ลกจางโครงการ 234 40.06

รวม 584 100.00

จะเหนไดวาอตรากาลงสวนใหญขององคการสวนพฤกษศาสตรคอลกจางโครงการทมสดสวนทรอยละ 40 รองลงมาคอลกจางชวคราวรายวน รอยละ 34.25 ซงเปนอตรากาลงในสวนสนบสนน และมความเสยงในการสญเสยบคลากรทมคณภาพ เนองจากความไมมนใจในสถานภาพและความมนคง ความกาวหนาในสายงานได

ในสวนของระดบการศกษาของพนกงานในองคการฯ จานวน 142 อตรา จะเหนไดวา บคลากรรอยละ 50 ขององคการฯ มวฒการศกษาในระดบปรญญาตร รอยละ 31.69 มวฒการศกษาในระดบปรญญาโท และตากวาปรญญาตร รอยละ 12.68


ตารางท 6 : รอยละของบคลากรจ าแนกตามระดบการศกษา ระดบการศกษา จ านวน รอยละ

- ตากวาปรญญาตร 16 12.68 - ปรญญาตร 71 50.00 - ปรญญาโท 45 31.69 - ปรญญาเอก 10 5.63

รวม 142 100.00 ในดานอายของพนกงานพบวา อายเฉลยของบคลากรในสวนพฤกษศาสตรมอายอย

ในชวง 41 – 50 ป รอยละ 35.21 และ 31 – 40 ป ซงองคการฯ ตองมการเตรยมวางแผนในการสบทอดตาแหนงและการทดแทนในกรณทมการเกษยณอายหรอบคลากรลาออกกอนเกษยณอายราชการ

ตารางท 7 : รอยละของบคลากรจ าแนกตามระดบอาย

ชวงอาย จ านวน รอยละ - 20 – 30 ป 23 16.20 - 31 – 40 ป 48 33.80 - 41 – 50 ป 50 35.21 - 51 – 60 ป 21 14.79

รวม 142 100.00 ปจจยหนงทนาจะมความสาคญคอการดาเนนงานดานสวนพฤกษศาสตร ม

ความเฉพาะแตกตางจากการดาเนนงานของหนวยงานอนๆ บคลากรในสายบรหารมความจาเปนตองมความรความเขาใจทเกยวของกบการบรหารจดการสวนพฤกษศาสตรและตองการทกษะการบรหารควบคกนไป ซงหาบคลากรทมคณสมบตแบบนไดยาก อกทงในการสรางความเชยวชาญใหกบบคลากรสายวชาการเปนเรองทตองใชเวลาจาเปนตองมการจดทาแผนการพฒนาบคลากรทชดเจนและตอเนอง

7) ทกษะ (Skills)

ทกษะทสาคญขององคการสวนพฤกษศาสตร คอ ทกษะทางดานวชาการ งานวจย งานพชสวน และงานการใหความร ดงนนจงไดนาตาแหนงของพนกงานภายในองคการฯ มาเปนสวนหนงในการวเคราะหทกษะ ไดดงน


ตารางท 8 : รอยละของบคลากรจ าแนกตามระดบต าแหนง ตาแหนง จานวน รอยละ

- รองผอานวยการ 2 1.41 - ผอานวยการสานก 3 2.11 - หวหนาสวน/หวหนาสวน 19 13.38 - หวหนางาน 25 17.61 - พนกงานวชาการ 29 20.42 - พนกงานบรหาร 46 32.40 - พนกงานปฏบตการ 10 7.04 - นตกร 2 1.41 - ลกจางประจา 6 4.22

รวม 142 100.00

จะเหนไดวาสดสวนพนกงานทปฏบตงานดานวชาการภายในองคการฯ มจานวน 29 อตรา จากจานวนบคลากรทมทงหมด จานวน 142 อตรา คดเปนรอยละ 20.42 และเปนสายงานทจะตองใชความรและความชานาญเฉพาะดาน ดงนน หากองคการฯ ไมมการเตรยมความพรอมและเสรมทกษะเฉพาะดานใหกบบคลากรในสวนน จะทาใหองคการฯ ขาดความแขงแกรงและการยอมรบในวงการพฤกษศาสตรในอนาคตได

ปจจยหนงคอการดาเนนงานดานพฤกษศาสตร มความเฉพาะแตกตางจากการดาเนนงานอน บคลากรสายบรหารมความจาเปนตองมความรความเขาใจเกยวของการบรหารจดการสวนพฤกษศาสตร และตองการทกษะบรหารควบคกนไป ในขณะนพนกงานในสายวชาการตองมทกษะในดานการบรหารจดการควบคกนไป ซงหาบคลากรทมคณสมบตนไดยาก อกทงในการสรางความเชยวชาญใหกบบคลากรสายวชาการเปนเรองทตองใชเวลา จาเปนตองมการจดทาแผนพฒนาบคลากรทชดเจนและตอเนอง

นอกจากน ยงมประเดนเรองการเตรยมความพรอมดานการวางแผนสบทอดตาแหนงใหกบตาแหนงในระดบบรหาร และตาแหนงทางวชาการ เพอใหองคการฯ สามารถดาเนนงานไดอยางตอเนอง ในกรณทมการเลอนเขาสตาแหนงทสงขน หรอลาออกของพนกงาน


3.6.2 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก

การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก ไดนาทฤษฎแรงกดดน 5 ประการ (Five Forces Model) ของ Michael E. Portor มาวเคราะหปจจยตางๆ ไดดงน

1) คแขงปจจบน สวนพฤกษศาสตรในประเทศไทยนอกจากสวนพฤกษศาสตรขององคการสวน

พฤกษศาสตรทเปนรฐวสาหกจ ปจจบนจาแนกออกตามหนวยงานทสงกดออกเปน 2 ประเภท คอ สวนพฤกษศาสตรทสงกดหนวยงานราชการ กบสวนพฤกษศาสตรของเอกชน

1.1) สวนพฤกษศาสตรทสงกดหนวยงานราชการ ในประเทศไทยม 2 หนวยงานทมสวนพฤกษศาสตรอยในสงกด ไดแก

1.1.1) สวนพฤกษศาสตรสงกดกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มทงหมดจานวน 71 แหง โดยแบงออกเปน 2 ลกษณะ ไดแก

(1) สวนพฤกษศาสตร ทมบทบาทในการรวบรวมพนธพชทกชนดตามหลกอนกรมวธานและนเวศวทยา เชนเดยวกบสวนพฤกษศาสตรทวไป ใชสาหรบศกษาทางพฤกษศาสตรโดยเฉพาะ และเปนสถานทพกผอนหยอนใจไดดวย ในสวนพฤกษศาสตรจะปลกซงจดสรางไวทกภาคของประเทศไทย ขนาดของพนทประมาณ 800 – 2,500 ไร ปจจบนมอย 7 แหง และอก 8 แหง เปนสวนพฤกษศาสตรรวบรวมพชจากวรรณคดไทยและสวนรวบรวมพรรณไมปา

(2) สวนรกขชาต เปนสวนทมเนอทนอยกวาสวนพฤกษศาสตร สรางขนเพอปลกรวบรวมพนธไมตางๆ โดยเฉพาะไมยนตนทมคาหายากในทางเศรษฐกจ และพชไมดอกทหายากซงมอยในทองถน แตมไดปลกเปนหมวดหมเหมอนสวนพฤกษศาสตร หากแตมชอพนธไมตดไว มการทาถนนทางเดนเพอเขาชม จดมงหมายเพอการพกผอนหยอนใจโดยเฉพาะ และใหผเขาพกผอนไดรบความรเกยวกบพนธไมไปดวย ขนาดของสวนรกขชาตประมาณ 25–100 ไร สวนรกขชาตในปจจบนม 56 แหง กระจายอยทวทกภมภาคของประเทศไทย

โดยการบรหารจดการขนอยกบสานกงานหอพรรณไม สานกวจยการอนรกษปาไมและพนธพช ซงทาหนาทเกบและสารวจพรรณไมในทองถนตางๆ ทวประเทศ ปจจบนมตวอยางพรรณไมกวา 200,000 ชน ซงมากทสดในประเทศไทย

1.1.2) สวนพฤกษศาสตรสงกดกรงเทพมหานครและมลนธสวนหลวง ร.9 คอ สวนหลวง ร.9 มพนททงหมดประมาณ 500 ไร ในสวนของสวนพฤกษศาสตรมเนอทประมาณ 90 ไร ซงมการจดปลกพนธไมตามหลกอนกรมวธานและนเวศวทยา การรวบรวม


พนธไมทมงเนนการจดภมทศนใหสวยงาม มการรวบรวมพนธไมทงของไทยและตางประเทศ มหอพรรณไมทเกบรวบรวมตวอยางประมาณ 5,000 ตวอยาง หองสมดขนาดเลก เรอนเพาะชา เรอนอนบาลพช แตยงไมมหองปฏบตการสาหรบงานวจยทางพฤกษศาสตรชนสง

1.2) สวนพฤกษศาสตรของเอกชน ในปจจบนมภาคเอกชนใหความสนใจในการจดทาสวนพฤกษศาสตรเพอเปนการพกผอนหยอนใจ และการทากจกรรมตางๆ ของประชาชนเพมมากขน ทมขนาดใหญและมกจกรรมการดาเนนการตอเนอง มจานวน 3 แหง คอ สวนนงนช จ.ชลบร สวนพฤกษศาสตรทวชล จ.เชยงใหม และสวนพฤกษศาสตรดอยตง จ.เชยงราย

2) คแขงขนรายใหม เมอเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป 2558 จะทาใหประชาชนทอยใน

ภมภาคอาเซยนสามารถเดนทางไดอยางเสร ซงจะทาใหเกดคแขงขนรายใหมขนเปนจานวนมากจากเดมทมการแขงขนเฉพาะในประเทศไทย เปนการแขงขนภายในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต 10 ประเทศ รวมทงความเชอมโยงกบประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนจน ซงใหความสาคญกบงานดานพฤกษศาสตร ซงจะเหนไดจากจานวนสวนพฤกษศาสตรทมในประเทศจนจานวนกวา 15 สวนพฤกษศาสตร

3) ลกคา/ผใชบรการ ผเขามาใชบรการสวนพฤกษศาสตรเมอวเคราะหจากจานวนผเขาเยยมชมในชวง

ป 2551 – 2555 จะไดดงน ตารางท 9 : จ านวนนกทองเทยวทเขามาใชบรการในสวนพฤกษศาสตร

ประเภท ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2555 1. นกทองเทยวชาวไทย 59,873 52,884 41,299 42,753 61,257

1.1 ชาวไทย 50,821 45,889 32,403 33,782 52,636 1.2 ชาวตางประเทศ 9,052 6,995 8,896 8,971 8,621

2. คณะทมาเยยมชม 54,635 62,591 74,355 130,815 98,359 2.1 คณะทมหนงสอ 25,289 35,545 50,075 51,969 37,458 2.2 คณะทไมมหนงสอ 29,346 27,046 24,280 78,846 60,901

รวม 114,508 115,475 115,654 173,568 159,616


จากจานวนผเขาเยยมชมสวนพฤกษศาสตรจะเหนไดวากวารอยละ 50 – 60

ของ ผเขามาเยยมชมสวนพฤกษศาสตรทงหมด เปนคณะทมาเยยมชมสวนพฤกษศาสตร โดยทจานวนนกทองเทยวชาวตางประเทศคดเปนรอยละ 5 – 7 ซงเปนกลมนกทองเทยวทกาลงซอ และยงมสดสวนทสามารถเพมจานวนใหเพมขนได

และเมอเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป 2558 จะทาใหกลมลกคาขยายวงกวางขน จากเดมในประเทศไทยมประชากร จานวน 60 ลานคน กลายประชากรในภมภาคอาเซยนกวา 580 ลานคน ซงจะเปนกลมประชากรทมวฒนธรรม และขนมธรรมเนยมประเพณใกลเคยงกน มโอกาสในการจงใจใหมาทองเทยวในสวนพฤกษศาสตรไดมากขน

4) ซพพลายเออร ในงานดานสวนพฤกษศาสตรวตถดบทใชในการดาเนนงานขององคการฯ แบง

ออกเปน (1) วสดวทยาศาสตร ผจาหนายวสดมจานวนนอยในพนท จงทาใหมอานาจใน

การตอรอง และการกาหนดราคาสนคา รวมทงบางรายการตองมการสงซอมาจากตางประเทศ (2) วสดการเกษตร ซงไดแก พนธไม อปกรณทใชในการเกษตร ปย ผจาหนาย

วสดการเกษตร ซงมจานวนนอยรายในพนททสวนพฤกษศาสตรตงอย จงทาใหมอานาจในการตอรองและการกาหนดราคาสง

5) สนคาทดแทน ในปจจบนมแหลงทองเทยว และสถานศกษาทางธรรมชาตทมลกษณะใกลเคยง

กนเพมมากขน อาทเชน อทยานแหงชาต สวนสตว โครงการหลวง พพธภณฑ รวมถงรสอรท ของเอกชน ซงมการพฒนาทงรปแบบของการจดตกแตงพนท และการใหความรแกประชาชน ดงนนจงเปนชองทางเลอกทาใหประชาชนตดสนใจทจะเขามาเยยมชมสวนพฤกษศาสตร และ


ในป 2558 เมอเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน สนคาทดแทนของประชาชนจะเพมขนจากเดมอาจกาหนดขอบเขตเพยงประเทศไทย เปนแหลงทองเทยวอยในภมภาคอาเซยน ทนาสนใจอนๆ เพมขนอกดวย ซงถาองคการฯ ไมมการปรบตวและพฒนาสวนพฤกษศาสตรใหมความสวยงาม จะไมสามารถดงดดความสนใจของประชาชนในภมภาคอาเซยนใหเขามาเยยมชมได

3.6.3 SWOT Analysis

องคการสวนพฤกษศาสตรไดจดใหมการรบฟงความคดเหนของบคลากรภายในเพอวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรคในการดาเนนงานขององคการสวนพฤกษศาสตรในรปแบบของ Focus Group โดยสรปไดดงน

จดแขง 1) องคการฯ มสวนพฤกษศาสตรในพระนาม คอ สวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนาง

เจาสรกต จ.เชยงใหม ทมกลมโรงเรอนกระจกทใหญทสดในประเทศไทย เปนทยอมรบของสาธารณะชนทวไปจงสามารถสรางภาพลกษณใหกบองคการฯ ไดเปนอยางด

2) พระราชกฤษฎกาในการจดตงเออตอการดาเนนงานในเชงวชาการและเชงพาณชย รวมทงมสถานะเปนรฐวสาหกจทาใหมความคลองตวในการดาเนนงานมากกวาหนวยงานราชการ

3) วตถประสงคของการจดตงองคการฯ ในการเปนแหลงอนรกษพนธหายากของประเทศไทย ไดรบการยอมรบจากทกรฐบาล จงมความมนคงและไดรบการสนบสนนจากรฐบาลอยางตอเนอง

4) มนกวชาการทางพฤกษศาสตรทมความร ความสามารถและนาเชอถอ และมบคลากรทมความมงมนทจะพฒนาองคกร

5) มสาขาอยในภมภาคตางๆ ทาใหสามารถรวบรวมพรรณไม ตามระบบนเวศของพนทไดหลากหลายยงขน และสามารถใหโอกาสทางความรกบประชาชนในทองถนตางๆ ไดกวางขวางขน

6) สวนพฤกษศาสตรขององคการฯ มทรพยากรธรรมชาตทมความอดมสมบรณ จงสามารถจดกจกรรมตางๆ ไดอยางหลากหลาย

7) มความรวมมอกบหนวยงานทางวชาการทงในประเทศและตางประเทศเปนอยางด

8) มผลงานทางวชาการทเผยแพรในระดบสากลอยางตอเนอง 9) ระบบการจดการตวอยางพรรณไมแหงไดมาตรฐานและเปนมตรตอสงแวดลอม


จดออน 1) ขนตอนกระบวนการและระบบการดาเนนงานดาน การจดการเทคโนโลย

สารสนเทศ การจดการความเสยง การควบคมภายใน การบรหารทรพยากรบคคล ยงไมไดรบการผลกดนใหปฏบตอยางจรงจง

2) ระบบการสอสารและสารสนเทศระหวางหนวยงานภายในและภายนอกยงขาดประสทธภาพ

3) ขาดการศกษาผลกระทบ และวเคราะหความคมคา ความเหมาะสมในการดาเนนงาน ของกจกรรมหรอโครงการ

4) การเผยแพรความรและประชาสมพนธยงไมสามารถดาเนนการไดทวถงทกกลมเปาหมาย รวมถงงบประมาณดานการประชาสมพนธยงมไมเพยงพอ

5) การบรหารทรพยากรบคคล โดยเฉพาะการพฒนาระบบบรหารทรพยากรบคคลยงไมสามารถดาเนนการใหเปนไปตามหลกเกณฑทกาหนด รวมถงระบบรกษาบคลากรขององคการฯ ยงไมรองรบการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ซงอาจทาใหองคการฯ สญเสยบคลากรทมความรความชานาญไปทางานในประเทศทไดคาตอบแทนและสวสดการทสงกวา

6) การสนบสนนกจกรรมทกอใหเกดรายไดยงไมเปนรปธรรมเพยงพอ 7) ศกยภาพและความมนคงของพนทตงสวนพฤกษศาสตรสาขาฯ ไมมความชดเจน 8) กระบวนการจดซอจดจางขององคการฯ มขนตอนมากเกนไปทาใหขาดความ

คลองตวในการดาเนนงาน รวมถงการเลอกจดซอวสดบางกรณ เชน วสดวทยาศาสตร อาจตองมการระบเฉพาะเจาะจงเพอใหไดวสดทสามารถใชปฏบตงานไดอยางเตมประสทธภาพ

9) นโยบายในการบรหารจดการและตกแตงพนทไมแนนอน มการเปลยนแปลงบอยตามนโยบายทางการเมอง รวมทงไมใหความสาคญกบการเปดพนทบางพนท การปรบปรงและตกแตงพนทยงไมสามารถดงดดใจใหประชาชนเขามาศกษาเรยนรและทองเทยวภายในสวนพฤกษศาสตรไดอยางพอเพยง

10) ระบบสาธารณปโภคพนฐานยงไมพฒนาเทาทควร เชน ระบบไฟฟา และระบบนายงไมเออตอการพฒนาสวนและการใหบรการนกทองเทยว รวมถงการรกษาความปลอดภยนกทองเทยวยงไมเพยงพอ

11) การเปลยนแปลงผบรหารสงสด ทาใหการดาเนนงานขององคการฯ ไมเกดความตอเนอง

12) นกพฤกษศาสตรยงมไมเพยงพอ และขาดผเชยวชาญการทางานเฉพาะดานวศวกรรม การหารายได รวมถงนกวจยพฒนาเพอตอยอดองคความรใหเกดผลทงในเชงสงคมและเชงพาณชย

13) บคลากรยงขาดความรและความชานาญในการใชภาษาองกฤษ และขาดความเขาใจในกฎ ระเบยบ ขอบงคบทใชในการปฏบตงาน

14) กฎ ระเบยบ ขอบงคบยงไมรองรบตอการดาเนนงานในระดบนานาชาต ทงดานภาษ การจดซอจดจาง และสรรหาบคลากรทมความรความเชยวชาญจากตางประเทศมาทางานในองคการฯ


โอกาส 1) ประเทศไทยมความหลากหลายทางชวภาพและเปนศนยกลางการกระจายพนธ

พชในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ทาใหมโอกาสไดศกษาคนควาอยางตอเนอง 2) ประชาชนทกภาคสวนมความตระหนกและเหนความสาคญในการรวมกน

อนรกษ บารงและดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 3) รฐบาลใหความสาคญกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาต การศกษาความ

หลากหลายทางชวภาพ การพฒนาแหลงเรยนรสาหรบเยาวชน และสงเสรมการทองเทยว 4) จงหวดเชยงใหมเปนศนยกลางศกษา (Education hub) ศนยกลางการประชม

และจดนทรรศการนานาชาต (MICE) มสถาบนทางการศกษารองรบ การคมนาคมสะดวก เหมาะสมเปนแหลงทศนศกษาของเยาวชน

5) จงหวดเชยงใหมเปนศนยกลางดานการทองเทยวทมความโดดเดนและหลากหลาย รวมทงเปนศนยกลางการบน (Aviation hub) เชอมโยงกบภมภาคและเชอมโยงกบทวโลก นอกจากนนโยบายทจะผลกดนใหประเทศไทยเปนศนยกลางของการทองเทยวในภมภาคอาเซยน อาจทาใหมนกทองเทยวเดนทางมายงประเทศไทยเพมขน

6) มเวทสาธารณะทเปดโอกาสใหนกพฤกษศาสตรไดแสดงผลงานทางวชาการ 7) คานยมของสงคมรวมทงแผนงานของประเทศเนนงานดานการอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม องคการฯ สามารถแสดงบทบาทและผลงานทางวชาการไดมากขน

8) หนวยงานภายนอกและสถาบนการศกษาทงในประเทศและตางประเทศ มความสนใจและนาผลงานทางวชาการไปใชประโยชนเพมมากขน

9) กระแสการแสดงความรบผดชอบตอสงคม ทาใหไดรบการสนบสนนในดานตางๆ จากหนวยงานภาครฐและเอกชนอยางสมาเสมอ

10) สามารถสรางเครอขายในการนาผลตภณฑจากชมชนใกลเคยงมาสรางรายไดใหแกองคการฯ

11) การเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนซงมกรอบความรวมมอทางเศรษฐกจทมความใกลชดไทยมากทสด ทาใหมโอกาสในการขยายความรวมมอในดานตางๆ ในภมภาคไดมากขน

อปสรรค 1) มแหลงทองเทยวและสถานศกษาทางธรรมชาตทมลกษณะใกลเคยงกนเพมมากขน 2) การเปลยนแปลงทางการเมองสงผลกระทบตอกาหนดนโยบายในการ

ดาเนนงาน 3) การเขาถงทรพยากรทจะนามาศกษา มระเบยบและขนตอนการดาเนนงานทใช

เวลานาน 4) สภาวะแวดลอมเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว โดยเฉพาะเรองการเปลยนแปลง

ของสภาพภมอากาศอาจสงผลกระทบตอการรวบรวมพรรณไมและการเกบรวบรวมขอมล


5) พฤตกรรมในการทองเทยวของชาวไทยสวนใหญ ไมนยมทองเทยวในรปแบบทเปนแหลงเรยนร อาจทาใหนกทองเทยวไมนยมทองเทยวในสวนพฤกษศาสตร

6) สภาวะเศรษฐกจ เชน คานามน คาครองชพทสงขน อาจทาใหนกทองเทยวเดนทางทองเทยวลดนอยลง

33..77 การการรบฟงความคดเหนของผมสวนไดสวนเสยรบฟงความคดเหนของผมสวนไดสวนเสย

องคการสวนพฤกษศาสตรไดวาจางมหาวทยาลยขอนแกนทาการศกษาดานสงคมศาสตร ซงมการรบฟงความคดเหนของประชาชนทมตอองคการสวนพฤกษศาสตรใน 3 กลมตวอยาง คอ กลมประชาชนทอาศยอยในตาบลโปงแยงและตาบลแมแรม และเจาหนาทขององคการบรหารสวนตาบล โดยใชกระบวนการสมภาษณ และสนทนากลม ผลการรบฟงความคดเหนของประชาชนมดงน

ความคาดหวงและประโยชนทไดจากสวนพฤกษศาสตร 1) สรางงานสรางรายไดใหแกประชาชน 2) โอกาสในการเขารบการฝกอบรมตางๆ 3) รายไดทเพมขนจากการจาหนายสนคา โดยเฉพาะในชวงเทศกาล 4) ความรวมมอในดานตางๆ กบองคการบรหารสวนทองถน 5) สถานทภายในสวนพฤกษศาสตรทมความประทบใจมากทสด คอ เรอนกระจก

รองลงมาคอ พพธภณฑธรรมชาต สวนวลยชาต และนาตกแมสานอย 6) ความพงพอใจตอการใหบรการคอการเปนสถานทพกผอน การใหบรการความร

การจดกจกรรมในวนสาคญ รองลงมาคอความเพยงพอและความสะอาดของหองสขา ระบบการขนสงภายใน ประโยชนจากปายทใชอธบายพรรณไม

ขอเสนอแนะ 1) การใชทรพยากรธรรมชาตรวมกน เชน การเกบของปาและการใชนา 2) ประชาชนทอยรอบๆ อยากมสวนรวมในกจกรรมของสวนพฤกษศาสตร เชน

รวมแสดงศลปวฒนธรรม งานวนเกษตร งานพธรดนาดาหวในวนสงกรานต เปนตน 3) ควรปรบปรงรานอาหาร หองนา ถนนภายใน จดจอดรถ มานง และปาย

สญลกษณในจดสาคญตางๆ 4) ควรเพมเรองการมสวนรวมกบชมชน และการประชาสมพนธ โดยเฉพาะชมชน

ทอยรอบขางสวนพฤกษศาสตร เพอเพมความสมพนธของสวนพฤกษศาสตรกบชมชนใหมากยงขน

5) ควรจดแสดงพนธไมใหมความหลากหลาย มการจดตกแตงไมดอกไมประดบ มจดทใชเปนทถายรป

6) ควรจดใหมคมอทอธบายเกยวกบภาพรวมของสวนพฤกษศาสตร เสนทางเดนรถพรอมระยะทาง

7) ควรเพมการประชาสมพนธตามสอตางๆ ใหมากยงขน


8) ควรมวทยากรในการนาเทยวชมเพยงพอและสามารถสอสารภาษาองกฤษได และมเทคนคในการพด

9) ควรมการซอมแซมปายทชารด เพมจดทงขยะ

33..88 การการวเคราะหผมสวนไดสวนเสยวเคราะหผมสวนไดสวนเสย

กลมเปาหมาย ความคาดหวง Customer : C 1. นกทองเทยว

- สถานทพกผอนหยอนใจของครอบครว - การจดแสดงพนธไมทมความหลากหลาย ตกแตงไมดอกไมประดบ และ

แหลงทองเทยว 2. นกเรยน/นกศกษา - การใหบรการความร

- แหลงศกษา ฝกอบรม และดงาน 3. ประชาชนทวไป/

ชมชน - สรางงานสรางรายไดใหแกประชาชน - โอกาสในการเขารบการฝกอบรมตางๆ - ความรวมมอในดานตางๆ กบองคกรบรหารสวนทองถน - การใชทรพยากรธรรมชาตรวมกน

Stakeholder : S 1. ผถอหน :

กระทรวงการคลง

- การรวบรวมพรรณไมใหเปนศนยกลางการอนรกษพรรณไมในภมภาค

เอเชยตะวนออก - องคกรแหงการเรยนรและเครอขายความรวมมอทงในประเทศและ

ตางประเทศ - ตอยอดองคความรใหเกดประโยชนในเชงพาณชย เพมขดความสามารถ

ในการหารายได - บรการรปแบบใหมๆ ทมนวตกรรมและเทคโนโลย

2. หนวยงานก ากบดแล : กระทรวงทรพยากรธรรมชาต

- เครองมอ กลไก และฐานขอมลทมการนามาใชเพอการอนรกษ คมครองและพฒนาการใชประโยชน

- ประชาชนใชองคความรไปบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตในทองถน 3. สงคม/รฐบาล - สงเสรมการเรยนรตลอดชวต

- ทรพยากรธรรมชาตไดรบการอนรกษ ฟนฟ เพอสรางความมนคงของประเทศ

- การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตมประสทธภาพ โปรงใส และเปนธรรม



ยทธศาสตรในการด าเนนงาน 4.1 วสยทศน

วสยทศนวสยทศน ((VViissiioonn))

เปนสวนพฤกษศาสตรชนน าในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

To be Outstanding Botanical Gardens in SE-Asia

4.2 เปาประสงค

1. อนรกษพรรณไม สรางความสมดลทางธรรมชาต รกษาระบบนเวศ และฟนฟความหลากหลายทางชวภาพ

2. สงเสรมการศกษาวจยและพฒนาพนธพช และสรางความเปนมออาชพดานการจดการสวนพฤกษศาสตร

3. เปนแหลงเรยนร สรางจตสานกดานพฤกษศาสตรเพอคณภาพชวตทดและการมสวนรวมของประชาชน

4. สรางเอกลกษณของสวนพฤกษศาสตรแตและแหงใหมความโดดเดนและตอบสนองตอความตองการของประชาชน

5. เสรมสรางความรบผดชอบตอสงคม และอนรกษสงแวดลอมอยางยงยน 6. เสรมสรางและเผยแพรภาพลกษณทดขององคกร


4.3 พนธกจ

พนธกจพนธกจ ((MMiissssiioonn))

พนธกจขององคการสวนพฤกษศาสตร จะเปนแนวคดและวธการดาเนนงานเพอบรรลวสยทศนทกาหนดไว โดยไดมการกาหนดพนธกจไว 2 ประการ คอ

1. สรางองคความรและแหลงการเรยนรทางดานพฤกษศาสตรและความหลากหลายทางชวภาพ (เพอใหสวนพฤกษศาสตรเปนแหลงรวบรวมพนธพชและองคความรทางดานพชเพอการศกษาของประชาชน)

2. เผยแพรองคความรและสรางมลคาเพม (เพอใหมการถายทอดความรสประชาชนใหตระหนกถงความสาคญของทรพยากรพรรณพชใหเกดประโยชนเชงสงคมและเชงพาณชย)

4.4 คานยม (Core Value)

คานยม

อทศ และ อนรกษ

Devote and Preserve

Devote = อทศ เสยสละ เพอภารกจขององคกร

D= Develop มงมนพฒนาหนาทการงาน E= Encourage ใหบรการดวยความเตมใจ V= Value มความภาคภมใจในองคกร O= Organization ทางานเพอองคกร T= Team ทางานเปนทม E= Expertise มความรความชานาญงานในหนาท


Preserve = ปกปอง รกษาทรพยากรธรรมชาตใหคงอยอยางยงยน P= Participation ทกคนมสวนรวม R= Research ศกษาวจยทางพฤกษศาสตร E= Environment รกษาสงแวดลอม S= Social Responsibility รบผดชอบตอสงคม E= Ethics มจรยธรรมในการปฏบตงาน R= Relationship มความผกพนและสามคค V= Very important ใหความสาคญตอการอนรกษทรพยากรธรรมชาต E= Education ฝกอบรมใหความรแกประชาชน 4.5 ต าแหนงเชงยทธศาสตร (Strategic Positioning)

ในการกาหนดวสยทศการดาเนนงานขององคการสวนพฤกษศาสตรเพอใหมภาพทคาดหวงของการดาเนนงานทชดเจน จงไดกาหนดชวงระยะเวลาของการดาเนนงานออกเปน 3 ชวงเวลา และกาหนดวสยทศนในแตละชวงเวลาไวดงน

ป 2556 – 2558 ป 2559 – 2561 ป 2561 เปนตนไป

ตวขบเคลอนเชงคณคา (Value Driven) - Edutainment (องคความร + ความสนกสนาน ตนเนน นาคนหา) = สวนสวยแหงความรคความ

เพลดเพลน - Green & Clean Organization เปนองคกรทรกษาสงแวดลอมและรบผดชอบตอสงคม

Leading Botanical Garden of Thailand เปนสวนพฤกษศาสตรชนนาในประเทศไทย และกาวสการเปนทรจกใน Se-Asia

Outstanding Botanical Garden in SE-Asia เปนทรจกและยอมรบในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และมทศทางกาวส Asia

Outstanding Botanical Garden in the World เปนทรจกและยอมรบในภมภาคเอเชย และการเขาสในระดบโลก


ชวงแรก Short Term ปงบประมาณ 2556 – 2558 เปน Leading Botanical Garden of Thailand เปนสวนพฤกษศาสตรชนนาในประเทศไทย และกาวสการเปนทรจกในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ชวงกลาง Medium Term ปงบประมาณ 2559 – 2561 เปน Outstanding Botanical Garden in SE-Asia เปนทยอมรบในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และมทศทางกาวสการเปนชนนาในภมภาคเอเชย

ชวงระยะยาว Long Term ปงบประมาณ 2561 เปนตน เปน Outstanding Botanical Garden in the World เปนทรจกและยอมรบในภมภาคเอเชย และในระดบโลก

โดยสงทจะทาใหองคการมความแตกตางจากหนวยงานอน หรอ ตวขบเคลอนเชงคณคา (Value Driven) ม 2 ประเดน คอ

1) Edutainment การพฒนาสวยโดยเนนความสวยงาม มกจกรรมทสนกสนาน นาตนเตน เพอสงเสรมใหเกดการเรยนรภายในสวนพฤกษศาสตรอยางเพลดเพลน

2) Green & Clan Organization การเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมและรบผดชอบตอสงคม


4.6 แผนทยทธศาสตร ป 2556 – 2561 (Strategic Roadmap)


4.7 ยทธศาสตรการด าเนนงานระยะ 5 ป (ป 2556 – 2560)

จากตาแหนงเชงยทธศาสตรทองคการฯ กาหนดเปน 3 ชวงระยะ จงไดกาหนดเปนยทธศาสตรการดาเนนงานระยะ 5 ป (ป 2556 – 2560) จงไดกาหนดยทธศาสตรการดาเนนงานไว 5 ยทธศาสตร ดงน

ยทธศาสตรท 1 : พฒนาสวนสวยแหงการเรยนรคความเพลดเพลน ยทธศาสตรท 2 : สงเสรมกระบวนการเรยนร เผยแพรและถายทอดองคความรส

ประชาชน ยทธศาสตรท 3 : ศกษา วจยและพฒนาพนธพชเพอเปนฐานในการพฒนาทยงยน ยทธศาสตรท 4 : สงเสรมภาพลกษณและพฒนาธรกจ ยทธศาสตรท 5 : พฒนาเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมและรบผดชอบตอสงคม

(Green & Clean Organization) ยทธศาสตรท 6 : เพมสมรรถนะการบรหารจดการและพฒนาองคกร โดยกาหนดใหการดาเนนงานขององคการฯ ในทกๆ ยทธศาสตรใหความสาคญกบ

การเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมและรบผดชอบตอสงคม (Green & Clean Organization)


จากการวเคราะหสภาพแวดลอมสภาพแวดลอมภายในและภายนอก องคการสวนพฤกษศาสตร จงไดกาหนดยทธศาสตรในการดาเนนงานในชวงป 2556 – 2560 ดงน

ยทธศาสตร เปาประสงค ตวชวด 2556 2557 2558 2559 2560 2561 1. พฒนาสวนสวยแหง

การเรยนรคความเพลดเพลน (Garden of Edutainment)

สวนแตละแหงมเอกลกษณ มความสวยงาม และเปนแหลงเรยนรทตอบสนองความตองการของประชาชน

ระดบความสาเรจในการพฒนาสวนพฤกษศาสตรแตละแหงไมตากวา

80% 80% 80% 85% 85% 85%

ความพงพอใจของผมาใชบรการ

80% 80% 80% 85% 85% 85%

2. สงเสรมกระบวนการเรยนร เผยแพรและถายทอดองคความรสประชาชน

ประชาชนไดรบความรทางดานพชผานกระบวนการถายทอดองคความรในรปแบบตางๆ ซงจะเปนการสรางจตสานกในการรกและหวงแหนในทรพยากรธรรมชาต

จานวนผเขารวมกจกรรมการใหความรทเพมขนไมนอยกวารอยละ

30 30 30 30 30 30

3. ศกษา วจย และพฒนาพรรณพชเพอเปนฐานการพฒนาทยงยน

พรรณไมหายากของประเทศไทยไดรบการอนรกษ ศกษา พฒนา และสงเสรมใหมการใชประโยชนอยางยงยน

จานวนชนดพรรณไมแหงทรวบรวมไวในสวนพฤกษศาสตร (สะสม)

จานวนผลงานทางวชาการทไดรบการเผยแพรในวารสารสากลปละไมนอยกวา

10 เรอง 10 เรอง 10 เรอง 10 เรอง 10 เรอง 10 เรอง

4. สงเสรมภาพลกษณและพฒนาธรกจ

ประชาชนรบรและรจกสวนพฤกษศาสตรมากยงขน

จานวนผเขาเยยมชมทเพมขนไมนอยกวา

15% 15% 15% 15% 15% 15%

มรายไดจากการดาเนนงานเพมขน

รายไดจากการดาเนนงานทเพมขนไมตากวา

15% 15% 15% 15% 15% 15%

5. พฒนาเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมและรบผดชอบตอสงคม (Green & Clean Organization)

ประชาชนมความชอมนและยอมรบในการรกษาสงแวดลอมและแสดงความรบผดชอบตอสงคม

ความสาเรจในการดาเนนการโครงการรวมกบภาคประชาชนและหนวยงานภายนอก

- 80% 80% 80% 85% 85%

ศนยรวมตวอยางพชเพอสารองพนธกรรมพช 3 กลม

ปรบปรงระบบคมนาคม เสนทางสญจร, ปายสอความหมาย, สงอานวยความสะดวก และสาธารณปโภค

จานวนชนดพรรณไมแหง 80% ของไมทกระจายพนธในประเทศ

จานวนชนดพรรณไมแหงของกลวยไม,ขง-ขา 60%th, 10%SE-Asia

จานวนชนดพรรณไมแหงของพชถนเดยว/พชเสยงตอการสญพนธ 60%th, 10%SE-Asia

จานวนชนดพนธไมในพช 3 กลมสาคญทไดรบการอนรกษไวในสวนพฤกษศาสตรมไมนอยกวารอยละ 50


ยทธศาสตร เปาประสงค ตวชวด 2556 2557 2558 2559 2560 2561 6. เพมสมรรถนะการ

บรหารจดการและพฒนาองคกร

องคการฯ สามารถพฒนาขดสมรรถนะและความพรอมในการดาเนนงาน

ผลการประเมนดานการบรหารจดการองคกรมคาเกณฑไมตากวา

ระดบ 3 ระดบ 3 ระดบ 3 ระดบ 3 ระดบ 3 ระดบ 3

ไดรบการรบรองระบบการจดการดานคณภาพ

ยทธศาสตรท 1 : พฒนาสวนสวยแหงการเรยนรคความเพลดเพลน (Gardens of Edutainment)

กลยทธ

1.1 ก าหนดเอกลกษณของสวนพฤกษศาสตรแตละแหงใหมความโดดเดน

1.1.1 พฒนาสวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต เชยงใหม ใหโดดเดนดานการรวบรวมพชในตระกลกลวยไม (Orchidaceae) ขง-ขา (Zingiberaceae) และพชถนเดยว (endemic plants) และไมทเสยงตอการสญพนธ ของประเทศไทย

1.1.2 พฒนาสวนพฤกษศาสตรบานรมเกลา พษณโลก ในพระราชดาร ใหโดดเดนในดานการรวบรวมพชในกลมกหลาบพนป (Rhododendron) และ จาป-จาปา (Magnolia)

1.1.3 พฒนาสวนพฤกษศาสตรระยอง ใหโดดเดนดานการเปนแหลงทองเทยวระบบนเวศในพนทชมนา (Wetlands) และสงเสรมวสาหกจชมชน ภมปญญาทองถน

1.1.4 พฒนาสวนพฤกษศาสตรเมองพล ขอนแกน ใหโดดเดนในการเปนแหลงรวบรวมพชและภมปญญาทองถน (Ethnobotany) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และพฒนาวสาหกจชมชน

1.1.5 พฒนาสวนพฤกษศาสตรพระแมยา สโขทย ใหเปนแหลงทองเทยวดานพชกบวฒนธรรม (Green Heritage)

1.1.6 พฒนาสวนพฤกษศาสตรเกาะระ พงงา ใหเปนแหลงทศนศกษาพฤกษศาสตรบนเกาะ โดยนาเสนอเปนพนทอนรกษทรพยากรธรรมชาตเพอรวมเฉลมพระเกยรตฯ สมเดจพระเทพฯ 60 พรรษา

1.2 สรางและพฒนาแหลงเรยนรในสวนพฤกษศาสตร 1.2.1 ปรบปรงและตกแตงพรรณไมมชวต (Living Collection) ใหสอดคลองกบฤดกาล

โดยใหมการศกษาพฤตกรรมของลกคาทเชอมโยงกบการพฤตกรรมของตนไม (Seasonal Event)

ISO9001


1.2.2 จดทาศนยรวมกลวยไมทมทงหลากหลายของสายพนธมากทสดและฐานการเรยนรเรองกลวยไมทครบวงจรในประเทศไทย

1.2.3 ปรบปรงพนทรวบรวมพนธขง-ขา กลวยไม และไมหายากใหมความโดดเดน และปรบปรงรปแบบการนาเสนอขอมลทางวชาการใหมความนาสนใจมากยงขน เพมกจกรรมการเรยนรและฐานการเรยนร

1.2.4 พฒนาการตกแตงสวนตามแนวความคด (Theme Garden) ใหมความสวยงามและมความนาสนใจมากยงขน โดยการพฒนาการตกแตงกลมโรงเรอนกระจก แปลงวลยชาต เศวตพมาน สวนสมนไพร สวนเทดพระเกยรต เสนทางเดนศกษาธรรมชาต รวมถงการพฒนาและตกแตงสวนตามแนวความคดในพนทสวนพฤกษศาสตรในภมภาค

1.2.5 สรางกจกรรมการเรยนร/ฐานการเรยนรพรรณไมตามวงศ โดยใหทมการปรบเปลยนตามฤดกาล สรางเรองราว (Story) ใหนาสนใจและคนหาใหกบกจกรรมการเรยนร

1.2.6 จดทาปายสอความหมายตามวงศไมใหครอบคลม และไมนอยกวา 3 ภาษา จดทาฐานการเรยนรทอยในกระแสความสนใจของประชาชน (In trend) และฐานการเรยนรทเปนภารกจหลกของสวนพฤกษศาสตร เชน ฐานการเรยนรหอพรรณไม ฐานการเรยนรเรองโลกรอน ฐานการเรยนรกลวยไม เปนตน โดยใหรองรบการเรยนรในรปแบบ Interactive

1.2.7 สรางและพฒนาแหลงเรยนรทดงดดและสรางกระแสความนาสนใจ อาทเชน เสนทางเดนเหนอเรอนยอดไม (Canopy Walkway) บานสองนก โรงเรอน Alpine House

1.2.8 จดหาพนทสาหรบทากจกรรม พนทลานดนตร ลานกจกรรมสาหรบครอบครว ลานชมดาว ลานกางเตนท โดยใหมระบบสาธารณปโภคและสงอานวยความสะดวกใหบรการรองรบความตองการของผมาใชบรการ

1.2.9 นาหลกการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝกตามแนวพระราชดารมาใชภายในสวนพฤกษศาสตรทกแหง และการเผยแพรใหความรกบประชาชน

1.2.10 ลดการใชสารเคมในพนทสวนพฤกษศาสตรทกแหง และนาระบบเกษตรอนทรย มาใชทดแทน เพอใหเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมอยางแทจรง (Green Garden)

1.3 ปรบปรง เปลยนแปลงระบบสาธารณปโภคขนพนฐานเพอรองรบการใหบรการ

1.3.1 จดทา/ปรบปรงหองนา เพมหองนาสาหรบคนพการ และระบบบาบดนาเสยทรกษาสงแวดลอม มความเปนเอกลกษณของสวนพฤกษศาสตร

1.3.2 จดทา/ปรบปรงรานอาหารและเครองดมในบรเวณกลมอาคารเรอนกระจก รานคาบรการนกทองเทยว และในอาคารพพธภณฑธรรมชาต รวมถงรานอาหารสวสดการสาหรบบคลากร


1.3.3 จดหาหองปฐมพยาบาลและจดขอความชวยเหลอฉกเฉนในพนทสวนพฤกษศาสตร เพอใหบรการและแสดงความสนใจความปลอดภยของนกทองเทยวในกรณเกดเหตฉกเฉน

1.3.4 ปรบปรงระบบไฟฟา โทรศพท ระบบอนเตอรเนต ขยายใหคลอบคลมการใหบรการทวทงสวนพฤกษศาสตร

1.3.5 ตดตงกลองวงจรปด (CCTV) เพอเฝาระวงความปลอดภยใหกบนกทองเทยว รวมถงการดาเนนการตามแผนปองกนเหตฉกเฉนทอาจจะเกดขน

1.3.6 จดทาเสนทางสาหรบผพการ (Wheelchair) จดทาเสนทางเดน (Walkway) สาหรบนกทองเทยวใหสามารถเดนชมศกษาพรรณไมได

1.3.7 ปรบปรงและซอมแซมถนน เสนทางสญจรปายจราจร และปายบอกทาง ภายในพนทใหมความปลอดภยและสะดวกสบายในการเยยมชม

1.3.8 จดหารถบรการนกทองเทยว รวมทงกาหนดจดรบสง และกาหนดชวงเวลาในการใหบรการแกนกทองเทยวใหชดเจน

1.3.9 ปรบปรง ซอมแซมอาคารและสงกอสรางตางๆ ใหสามารถรองรบการใชงานทงผเขามาเยยมชม นกเรยน นกศกษา และสาหรบเจาหนาททปฏบตงาน รวมถงการจดหาอาคารเพมเตมสาหรบรองรบกจกรรมการใหความรทเพมขน เชน ทพกสาหรบนกศกษาฝกงาน คายเยาวชน บานพกนกวจย เปนตน

1.3.10 จดหา ปรบปรงระบบสาธารณปโภคใหรองรบการขยายตวทงในดานการทองเทยวและการศกษาวจย โดยการปรบปรงระบบสารองไฟฟาสาหรบหองปฏบตการ หองเกบตวอยาง พพธภณฑธรรมชาต กลมโรงเรอนกระจก โรงรวบรวมพนธไม หองเพาะเลยงเนอเยอ รวมถงพนทลานกจกรรมและเสนทางสญจรภายในสวน

1.3.11 ตกแตงหองนทรรศการถาวรและสงอานวยความสะดวกภายในอาคารพพธภณฑธรรมชาต และเตรยมการสาหรบการตกแตงอาคารพพธภณฑแมลง

1.3.12 ปรบปรงระบบนา โรงสบนา รองรบการใชงานทงในดานการจดการพนท การดแลรกษาพรรณไม และนาใชสาหรบหองปฏบตการ โดยใหมนาใชสาหรบกจการสวนพฤกษศาสตรตลอดทงป

1.3.13 ปรบปรงพนทรานขายของทระลก รานจาหนายตนไมในสวนพฤกษศาสตรทกแหง 1.3.14 ปรบปรงหองปฏบตการ (Laboratory) เพอรองรบงานวจยและการจดเกบพนธ

กรรมของพช และใหเปนศนยปฏบตการกลางดานพฤกษศาสตรของภมภาคอาเซยน

1.3.15 ปรบปรงสงอานวยความสะดวกภายในพนท จดแปลงพนธไมภายในสวนพฤกษศาสตร เพอเปดโอกาสใหผดอยโอกาสไดรบการบรการทเทาเทยม


ยทธศาสตรท 2 : สงเสรมกระบวนการเรยนร เผยแพรและถายทอดองคความรสประชาชน

กลยทธ

2.1 สงเสรมการเรยนรและการทองเทยวเชงพฤกษศาสตรไดฤด (Year Plan)

2.1.1 ศกษาพฤตกรรม ความตองการของผเขามาใชบรการภายในสวนพฤกษศาสตร และจดทาเปนแผนการจดกจกรรมการเรยนรสวนพฤกษศาสตรประจาป (Year Plan) ประชาสมพนธและเผยแพรใหประชาชนเขามาทองเทยวภายในสวนพฤกษศาสตรในแตละชวงฤดใหมการกระจายตวตลอดทงป

2.1.2 ปรบปรงพนทการจดแสดงพรรณไมใหมความนาสนใจ 2.1.3 จดเทศกาลในแตละชวงฤด อยางนอยปละ 4 ครง เพอจงใจใหประชาชนเขามา

ทองเทยวในสวนพฤกษศาสตรมากยงขน อาทเชน งานสวนพฤกษศาสตรแฟร งาน Gingers Festival เทศกาลเดอนแหงความรก เทศกาลสบสานประเพณปใหมเมอง เปนตน

2.1.4 จดกจกรรมการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและกจกรรมการแสดงความรบผดชอบตอสงคม กจกรรมเนองในวนสาคญตางๆ ในพนทสวนพฤกษศาสตรทกแหง รวมถงกจกรรมการใหความรภายในอาคารพพธภณฑธรรมชาต เพอเสรมใหความร สรางความตระหนกในความสาคญของทรพยากรธรรมชาต และทาใหประชาชนรจกสวนพฤกษศาสตรมากยงขน

2.2 พฒนาหลกสตรการถายทอดความรใหสอดคลองกบกลมเปาหมาย และขยายไปยงกลมเปาหมายใหม

2.2.1 จดทาแผนพฒนาหลกสตร โดยการขยายกลมเปาหมายไปยงสถาบนการศกษา องคการปกครองสวนทองถน และชมชน

2.2.2 พฒนาและดาเนนการหลกสตรทองคการฯ มความเชยวชาญและมการดาเนนการอยางตอเนอง เชน นกพฤกษศาสตรทองถน การอนกรมวธานพชเบองตน และใหขยายกลมเปาหมายไปยงอาจารย

2.2.3 พฒนาหลกสตรการฝกงานสาหรบนกศกษาดานพฤกษศาสตรในประเทศไทย และขยายไปสนกศกษาในระดบนาชาต คายเยาวชนรกษธรรมชาตในระดบนานาประเทศ


2.3 สรางเครอขายความรวมมอทงภายในและภายนอกประเทศ

2.3.1 จดการหรอเขาไปมสวนรวมในการประชมสมมนาทางวชาการในระดบนานาชาต 2.3.2 ผลกดนใหนกวชาการนาเสนอผลงานทางวชาการในเวทการประชมระดบชาต การ

ประชมในระดบนานาชาต เพอสรางการยอมรบและความรวมมอทางวชาการ 2.3.3 เพมอาสาสมครทมความรความเชยวชาญทางดานวชาการ การใหบรการ การ

จดการสวนพฤกษศาสตร และในดานการบรหาร ทงทเปนอาสาสมครในประเทศและตางประเทศ

2.3.4 เขาไปมสวนรวมในการจดกจกรรมเครอขายโครงการอนรกษพนธกรรมพชแบะเครอขายสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน และขยายความรวมมอในการเปนพเลยงการอบรมใหความรในดานการจาแนกพชใหแกคร อาจารยในสถาบนการศกษา

2.3.5 เปนเจาภาพหรอเขาไปมสวนรวมในการจดประชมทางวชาการ/จดกจกรรมทางวชาการเพอรวมเผยแพรและราชกรณยกจดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เฉลมพระเกยรตสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตในประเทศไทย

2.4 ใชสอเทคโนโลยในการเผยแพรและถายทอดความรสประชาชน

2.4.1 นาสอเทคโนโลยสารสนเทศในรปแบบ Interactive มาใหความรแกประชาชนในพนทจดแสดงพรรณไม เพอสรางความนาสนใจ นาตนเตน และดงดดใจเยาวชนรนใหมใหสนใจศกษาพรรณไมมากยงขน

2.4.2 พฒนาหนาโฮมเพจขององคการฯ ใหมความทนสมย งายตอการเขาถง และการสบคนขอมล รวมถงเพมเตมการใหบรการแกประชาชนใหครอบคลมมากยงขน

ยทธศาสตรท 3 : ศกษา วจย และพฒนาพรรณพชเพอเปนฐานการพฒนาทยงยน

กลยทธ

3.1 เรงส ารวจและรวบรวมขอมลความหลากหลายทางชวภาพในประเทศไทย

3.1.1 เรงรดจดการตวอยางพรรณไมแหงทไดจากการสารวจและจดเกบใหมขอมลทางวชาการทถกตอง รวมถงการบรหารจดการเพอปองกนความสญเสยทอาจเกดขนกบตวอยางพรรณไมได

3.1.2 สารวจความหลากหลายทางชวภาพของพรรณไมในประเทศไทย โดยเนนสารวจและรวบรวมกลวยไม ขง-ขา และพรรณไมประจาถน ไมทเสยงตอการสญพนธ และไมหายากตามบญชรายชอพรรณไมหายากของประเทศไทย (Red List) การสารวจพรรณไมในพนทเสยงตอการสญพนธ ไมทมประโยชนในเชงเศรษฐกจ


รวมถงการสารวจและเกบรวบรวมขอมลความหลากหลายทางชวภาพของพรรณไมทเปนไมทมความโดดเดนในพนททองคการฯ มสวนพฤกษศาสตรประจาภมภาค

3.1.3 เนนสารวจและรวบรวมขอมลทางพฤกษศาสตรพนบานของกลมชาตพนธในประเทศไทย รวมถงการศกษาขอมลทเกยวของกบภมปญญาทองถน

3.1.4 ศกษาและทบทวนอนกรมวธานของพชบางวงศในประเทศไทย 3.1.5 สารวจและจดทาฐานขอมลความหลากหลายทางชวภาพของแมลง และเรงรดการ

ตรวจสอบและระบรายชอของแมลง เพอรองรบการจดทาพพธภณฑแมลงในพนทสวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต

3.1.6 ศกษานเวศวทยาและชววทยาของหงหอยในพนทสวนพฤกษศาสตร ฟนฟและอนรกษหงหอยในพนทสวนพฤกษศาสตร จดทาปายใหความร รวมถงการนาขอมลจากการศกษาวจยทมอยมาจดทาเปนสอใหความร

3.1.7 จดทาแปลงถาวรศกษาการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศทมผลกระทบตอพชและมนษย (Climate change)

3.1.8 ดาเนนการวจยรวมกบชมชนในดานตางๆ อาทเชน Reintroduction of Wild Species, Population Restoration, Ecosystem Restoration

3.2 เรมการส ารวจและรวบรวมพรรณไมในประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

3.2.1 จดทาขอตกลงและความรวมมอระหวางหนวยงานภายในและภายนอกประเทศเพอการแลกเปลยนตวอยางพรรณไม การสารวจและเกบตวอยางพรรณไมทงในประเทศและนอกประเทศ และเปนการสรางเครอขายความรวมมอทางวชาการรวมกน รวมถงการแลกเปลยนบคลากรระหวางหนวยงาน โดยเนนการจดทาขอตกลงกบหนวยงานทภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

3.2.2 สารวจพรรณพฤกษชาตในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยเนนในพนท Mainland คอ ประเทศพมา สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว กมพชา เวยดนาม และทางตอนใตของประเทศจน

3.2.3 แลกเปลยนตวอยางพนธไมมชวต (Living) และพนธไมแหง (Herbarium) โดยเนนพนธไมในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

3.2.4 จดใหมแนวทางการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต


3.3 พฒนาและตอยอดงานวจยไปสผลตภณฑและบรการ

3.3.1 จดทาฐานขอมลพรรณไมในพนทสวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต และขยายไปยงสวนพฤกษศาสตรในภมภาคใหครบทกแหง

3.3.2 ผลกดนใหองคการสวนพฤกษศาสตรเปนศนยกลางในการแลกเปลยนขอมล ขาวสารทางวชาการเพอประโยชนในงานศกษาวจย

3.3.3 ศกษาวจยเพอหาแนวทางในการพฒนาผลตภณฑจากพชใหเปนผลตภณฑเพอสขภาพ ผลตภณฑเพอความงาม ผลตภณฑสมนไพร โดยเนนทาการศกษาวจยในพชกลมกลวยไม ขง-ขา และไมหายาก รวมถงการจดสทธบตร อนสทธบตรจากการวจยเพอพฒนาผลตภณฑ

3.3.4 พฒนาและจดทาสอสงพมพทางวชาการในรปแบบตางๆ รวมถงการปรบปรงรปแบบการนาเสนอใหนาสนใจมากยงขน ใหมการเผยแพรไปสประชาชนไดอยางกวางขวางมากขน

3.3.5 เผยแพรผลงานทางวชาการไปสสาธารณชนทงในรปแบบของการจดแสดงนทรรศการทงในพนทสวนพฤกษศาสตรกบนทรรศการรวมกบหนวยงานอน

ยทธศาสตรท 4 : สงเสรมภาพลกษณและพฒนาธรกจ

กลยทธ

4.1 สรางภาพลกษณของสวนพฤกษศาสตร

4.1.1 จดใหมการวเคราะหและสรางภาพลกษณของสวนพฤกษศาสตร (Brand Identity) เพอสรางการรบรภาพลกษณของสวนพฤกษศาสตรทจะใหประชาชนไดรบรในคณคาและจดจาภาพลกษณของสวนพฤกษศาสตร

4.1.2 ประชาสมพนธและสรางภาพลกษณของสวนพฤกษศาสตรผานสอทกชองทาง และเนนสอทางอนเตอรเนต สอทาง Social Network

4.2 ประชาสมพนธและเผยแพรสวนพฤกษศาสตรใหเปนทรจกและยอมรบ

4.2.1 จดนทรรศการเพอเผยแพรสวนพฤกษศาสตรใหเปนทรจกมากขน โดยเฉพาะงานทไดรบความสนใจจากประชาชน

4.2.2 เผยแพรสวนพฤกษศาสตรใหเปนทรจกมากยงขนโดยสอเผยแพร เชน วทย โทรทศน หนงสอพมพ นตยสาร ปายโฆษณา และเพมการใชพนทสวนพฤกษศาสตรใหเปนสถานทถายทารายการโทรทศน สารคดตางๆ

4.2.3 สรางเครอขายพนธมตรดานการศกษาและการทองเทยวกบหนวยงานทงภายในประเทศและตางประเทศ


4.3 เพมศกยภาพในการหารายได

4.3.1 สรางจดเนนของการเนนใหความสาคญของพชในกลมสาคญ 3 กลม คอ กลวยไม ขง-ขา และไมหายาก ดวยการจดทาของทระลก จาหนายตนไม กลาจว

4.3.2 จดทาแพคเกตทองเทยวใหสอดคลองกบกจกรรมการทองเทยวในแตละชวงฤด 4.3.3 เพมสนคาและบรการมากยงขน เชน ผลตภณฑจากศนยเกษตรอนทรย ผลตภณฑ

เพอความงามทไดจากผลงานวจย 4.3.4 ขยายชองทางการจดจาหนายสนคา และการเพมชองทางในการจาหนายในระบบ

อนเตอรเนต 4.3.5 คดเลอกพนธไมหายาก พนธไมประจาถน พนธไมในพระนามสายพนธแททผาน

การตรวจสอบของนกวชาการมาจาหนาย เพอเพมฐานลกคาในระดบบนใหมากยงขน

4.3.6 บรหารกจการหรอใหบรการศนยฝกอบรม ยทธศาสตรท 5 : พฒนาเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมและรบผดชอบตอสงคม (Green &

Clean Organization)

กลยทธ 5.1 เนนการด าเนนงานโครงการ/กจกรรมพเศษเพอสนองพระราชด าร

5.1.1 เพาะขยายพนธหญาแฝก จดทาแปลงสาธตการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝก และการเผยแพรใหความรกบประชาชน การแจกจายกลาพนธหญาแฝกใหประชาชนนาไปใชในการอนรกษดนและนาในพนทเสยงตอการพงทลายของดน

5.1.2 ศกษานเวศวทยาและชววทยาของหงหอยในพนทสวนพฤกษศาสตร ฟนฟและอนรกษหงหอยในพนทสวนพฤกษศาสตร จดทาปายใหความร รวมถงการนาขอมลจากการศกษาวจยทมอยมาจดทาเปนสอใหความร

5.1.3 จดการประชมทางวชาการ/จดกจกรรมทางวชาการเพอรวมเผยแพรและราชกรณยกจดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เฉลมพระเกยรตสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตในประเทศไทย


5.2 สรางจตส านกใหบคลากรใหมสวนรวมในการพฒนาองคกรใหเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมและรบผดชอบตอสงคม 5.2.1 นาระบบมาตรฐานการจดการสงแวดลอมมาใชทวทงองคกร และสรางเสรม

คานยมในการรวมกนดแลรกษาสงแวดลอมใหกบบคลากรทกระดบ 5.2.2 สงเสรมใหมการใชผลตภณฑทรกษาสงแวดลอมในกจกรรมและบรการตางๆ ของ

องคการฯ รวมทงการเปดเผยขอมลใหแกประชาชนไดรบทราบเพอสรางภาพลกษณในการเปนสวนหนงในการรวมรกษาสงแวดลอม

5.2.3 ลดการใชสารเคมในพนทสวนพฤกษศาสตรทกแหง และนาระบบเกษตรอนทรย มาใชทดแทน เพอใหเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมอยางแทจรง (Green Garden)

5.2.4 จดทาแปลงถาวรศกษาการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศทมผลกระทบตอพชและมนษย (Climate change)

5.3 เสรมสรางความรกและความตระหนกในความส าคญของทรพยากรธรรมชาตและการการแสดงความรบผดชอบตอสงคมใหแกประชาชน 5.3.1 ปรบปรงสงอานวยความสะดวกภายในพนท จดแปลงพนธไมภายในสวน

พฤกษศาสตร เพอเปดโอกาสใหผดอยโอกาสไดรบการบรการทเทาเทยม 5.3.2 จดหาพนทสาหรบเปดโอกาสใหหนวยงานภาคราชการ อตสาหกรรมและเอกชน

เขามากจกรรมการแสดงความรบผดชอบตอสงคมในพนทสวนพฤกษศาสตร 5.3.3 สงเสรมคณภาพชวตใหแกชมชนละแวกใกลเคยงสวนพฤกษศาสตร รวมถงชมชนท

อยหางไกล ชมชนทเขารวมเปนเครอขายในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตกบสวนพฤกษศาสตร ดวยการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณภาพชวต สนบสนนกจกรรมและวฒนธรรมทองถน

ยทธศาสตรท 6 : เพมสมรรถนะการบรหารจดการและพฒนาองคกร

กลยทธ

6.1 เพมขดสมรรถนะของบคลากรใหมความเปนมออาชพ

6.1.1 พฒนาและเพมขดสมรรถของบคลากรในดานความรพนฐานดานพฤกษศาสตร เพอใหเปนผทจกสามารถถายทอดความรใหกบเยาวชนและประชาชนทวไปไดอยางมประสทธภาพ (Train the Trainer)

6.1.2 เตรยมความพรอมของบคลากรเพอการกาวไปสประชาคมอาเซยน พฒนาทกษะทางดานการสอสาร ภาษาองกฤษ ภาษาจน ภาษาอนๆ สาหรบเจาหนาทใหบรการ รวมถงทกษะในการสอสารภายในองคกร (Communication skills)


6.1.3 พฒนาขดสมรรถและวฒนธรรมในการทางานทมความหลากหลาย สามารถทางานขามหนวยงานและสายงานได

6.1.4 พฒนาสมรรถนะของผนาการเปลยนแปลงในระดบตางๆ เชน ผบรหารระดบสง ผบรหารระดบกลาง ผบรหารระดบตน

6.1.5 เสรมสรางนกบรหารรนใหม เพอใหเปนกลมผบรหารทบกเบกหรอเปนผสรางนวตกรรมในการขบเคลอนและพฒนาองคการฯ ใหกาวไปสความเปนองคกร ชนนา

6.1.6 จดใหมระบบการใหคาแนะนา ระบบพเลยง การแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน 6.1.7 จดทาคมอการทางานเพอสามารถปฏบตงานไดอยางมคณภาพมาตรฐาน รวมทง

จดใหมการเตรยมแผนสรางบคลากรทดแทน 6.1.8 สงเสรมใหทกหนวยงานภายในองคการฯ ใชหลกการบรหารกจการบานเมองทด

เปนแนวทางในการทางาน และยกระดบธรรมาภบาลขององคการฯ ใหอยในระดบทเปนทยอมรบของประชาชน โดยเฉพาะการพฒนาเจาหนาททกระดบใหมความรความเขาใจในเรองธรรมาภบาล รวมทงกาหนดใหมกลไกเพอรบผดชอบดแลในเรองการสงเสรมธรรมาภบาลขนภายในองคการฯ

6.1.9 สงเสรมการปรบเปลยนคานยม และหลอหลอมวฒนธรรมใหมใหเออตอการพฒนาองคการฯ สงเสรมบคลากรขององคการฯ เปนแบบอยางทดในสงคม รวมทงสรางกลไกลงโทษทมประสทธภาพ วางแนวทางการเชอมโยงคณธรรม จรยธรรม และธรรมาภบาลไวกบระบบงานอนๆ

6.1.10 สรางจตสานก คานยม คณธรรม จรยธรรม และวฒนธรรมในภายในองคการฯ ใหปฏบตงานดวยความประพฤตชอบ ซอสตย สจรต เปนกลาง ไมเลอกปฏบต ยดถอคณธรรมและจรยธรรมเปนหลกในการทางาน

6.1.11 ยกยอง เชดชเกยรตผทมผลสมฤทธของงานและจรยธรรมสง เพอใหเปนผนาตนแบบทดสาหรบการปฏบตงานขององคการฯ

6.1.12 สงเสรมใหทกหนวยงานภายในองคการฯ มความรบผดชอบตอสงคม (Social Responsibility) โดยการดาเนนงานภายใตหลกจรยธรรมและการกากบดแลตนเองทด คานงถงบรการทมคณภาพอนจะกอใหเกดประโยชนและผลกระทบเชงบวกแกผเขามาใชบรการขององคการฯ

6.2 พฒนาระบบการจดการทรพยากรบคคล

6.2.1 ศกษาและวเคราะหรปแบบการจดการสวนพฤกษศาสตรทเหมาะสมเปรยบเทยบกบหนวยงานในรปแบบใกลเคยงกนหรอหนวยงานทเปน Best Practice

6.2.2 ปรบปรงโครงสราง อตรากาลง ใหมความเหมาะสม สอดคลองกบภารกจและการเจรญเตบโต

6.2.3 ทบทวน/จดทาแผนพฒนาบคลากรเพอเปนทศทางในการพฒนาระบบการจดการทรพยากรบคคล


6.2.4 พฒนาระบบบรหารผลตอบแทนและสทธประโยชน 6.2.5 พฒนาระบบการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรโดยใชระบบการวดผลการ

ดาเนนงานรายบคคล เพอสะทอนถงประสทธภาพของการปฏบตงานทแทจรง และใหมการประเมนทโปรงใส เปนทยอมรบ

6.2.6 พฒนาและเสรมสรางระบบแรงงานสมพนธ 6.2.7 จดหาแนวทางการจดการความขดแยงทางผลประโยชน 6.2.8 พฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศดานการบรหารจดการทรพยากรบคคล 6.2.9 จดใหมกลไกดแลรบผดชอบในเรองเงนเดอน คาตอบแทน สวสดการใหเหมาะสม

กบสภาพการทางานและสถานการณคาครองชพทเปลยนแปลงไป 6.2.10 จดใหมระบบสรรหา (Recruitment) รวมทงการรกษา (Retain) บคลากรทม

คณภาพ 6.2.11 เนนการจดการความร (Knowledge Management) เพอการกาวไปสการเปน

องคกรแหงการเรยนร (Learning Organization) 6.2.12 จดใหมกฎ ระเบยบรองรบเพอสามารถจางงานฝมอบคลากรสาขาเฉพาะดาน

ตลอดจนผเชยวชาญชาวตางประเทศได 6.2.13 จดใหมระบบสรางแรงจงใจ (Motivation) ในการปฏบตงาน และการเพม

ประสทธภาพในการปฏบตงาน 6.2.14 จดใหมแผนดานการบรหารจดการกาลงเพอทดแทน (Succession Plan) และ

ความหาวหนาในอาชพ (Career path)

6.3 ปรบปรงระบบการตดสนใจ การบรหารความเสยง และก ากบตรวจสอบในการด าเนนงาน

6.3.1 ทบทวน/จดทาแผนบรหารความเสยงและการกากบดแลกจการทด การควบคมภายใน รวมถงแผนกลยทธดานการตรวจสอบภายใน เพอเปนการกาหนดทศทางการดาเนนงานทชดเจน

6.3.2 เสรมสรางความเขมแขงของการกากบดแลกจการทด และการควบคมภายในทดขององคการฯ โดยเฉพาะการเสรมสรางบทบาทและความเขมแขงของคณะกรรมการ คณะกรรมการตรวจสอบ เพอชวยทาหนาทสอบทานระบบการบรหารงานและการควบคมภายในทด

6.3.3 สงเสรมใหบคลากรภายในมความร ความเขาใจ และรวมกนเฝาระวงความผดพลาดทอาจจะเกดขน

6.3.4 นาเสนอขอมลสารสนเทศทมความจาเปนตอการแสดงภาระรบผดชอบ ความโปรงใส และเปดเผยขอมลเกยวกบกระบวนการปฏบตงาน และจดใหมชองทางสอสารใหผมาใชบรการสามารถเขาถงขอมลสารสนเทศขององคการฯ ไดโดยงาย


6.3.5 พฒนาการบรหารจดการความเสยง การรายงานผลการบรหารจดการความเสยงในระดบทมความรนแรง ใหมการรายงานอยางนอยเปนรายไตรมาส และใหมการดาเนนการวเคราะหความเสยงในทกโครงการทจะดาเนนงานเพอผลกดนใหเปนวฒนธรรมขององคกร

6.3.6 นาระบบการจดการดานคณภาพ ISO9001 มาใชในการดาเนนงานใหเปนมาตรฐานเดยวกน

6.4 พฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศรองรบการเปลยนแปลง

6.4.1 ทบทวน/จดทาแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศใหมความทนสมย สอดคลองกบสถานการณทเปนแปลงอยางตอเนอง

6.4.2 จดใหมการจดทา ทบทวนระบบเทคโนโลยสารสนเทศทเหมาะสมกบภารกจหลกและภารกจสนบสนนขององคการฯ รวมถงการจดทาและทบทวนแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศเพอเปนเครองมอในการบรหารจดการระบบสารสนเทศทเปนรปธรรม

6.4.3 เพมระบบสารสนเทศเพอสนบสนนการตดสนใจของผบรหาร ระบบสารสนเทศเพอสนบสนนการบรหารจดการความเสยง ระบบสารสนเทศเพอการบรหารทรพยากรบคคล ระบบสารสนเทศทสนบสนนการควบคมและการตรวจสอบภายใน

6.4.4 พฒนาระบบสารสนเทศทตอบสนองตอความตองการของผใชบรการ และระบบสารสนเทศทจะตอบสนองผมสวนไดสวนเสยภายนอกองคการฯ



โครงการส าคญเพอรองรบยทธศาสตรโครงการส าคญเพอรองรบยทธศาสตร ((FFllaaggsshhiipp PPrroojjeecctt))

เพอใหการดาเนนงานขององคการสวนพฤกษศาสตรเปนไปในทศทางเดยวกน ทก

หนวยงานมทศทางการดาเนนงานทชดเจน มการดาเนนงานรวมกน และมจดมงเนนในการดาเนนงานใหบรรลเปาหมายในระยะเวลาทกาหนดดวยทรพยากรทมอยางจากด จงกาหนดใหมโครงการสาคญเพอรองรบการดาเนนงานตามยทธศาสตร (Flagship Project) จานวน 8 โครงการสาคญเรงดวนดงน

1. โครงการปรบปรงระบบสาธารณปโภคและบรการพนฐานเพอรองรบการขยายตวใหกาวไปส

ASEAN สรปสาระส าคญ :

มวตถประสงคหลกในการปรบปรงระบบสาธารณปโภคขนพนฐานเพอรองรบการขยายตวทงดานการจดการพนท การขยายตวทางดานการศกษา และการใหบรการนกทองเทยว โดยมงเนนการปรบปรงระบบสาธารณปโภคพนฐานเดมใหสามารถใชงานไดอยางเตมประสทธภาพ เชน ระบบไฟฟา ระบบไฟฟาสารอง ระบบโทรศพท ระบบอนเตอรเนต ระบบนาเสนทางสญจรภายในพนท หองสขา สงอานวยความสะดวกสาหรบนกทองเทยว รวมถงการปรบปรงอาคารและสงกอสรางตางๆ ใหพรอมใชงานและมความเหมาะสมในการเปนแหลงศกษาเรยนรของประชาชน

2. โครงการสรางและพฒนาแหลงเรยนรสวนพฤกษศาสตร

สรปสาระส าคญ : มวตถประสงคหลกในการจดทาและพฒนาสวนพฤกษศาสตรใหเปนแหลงเรยนร

สาหรบประชาชนทสามารถเขาศกษาเรยนรไดทกเพศ ทกวย ทกสถานะ และมกจกรรมสาหรบการศกษาเรยนรทดงดดใจใหศกษาเรยนรไดตลอดทงวน ปรบปรงการจดพนท เพมฐานการเรยนรเปนสวนแหงความรคความเพลดเพลน

3. โครงการสงเสรมการเรยนรและการทองเทยวเชงพฤกษศาสตรไดทกฤด (Year Plan) สรปสาระส าคญ :

มวตถประสงคหลกในการจดกจกรรมเพอสงเสรมการทองเทยวและการเรยนรภายในสวนพฤกษศาสตร โดยใหมการกระจายตวของจานวนผเขามาทองเทยวตลอดทงป การนาเสนอความงามของพรรณไมในแตละชวงฤดกาลกบการจดกจกรรมทสลบเปลยนหมนเวยนใหสอดคลองกบความตองการของผเขามาใชบรการ


4. โครงการสงเสรมการเรยนรดานพฤกษศาสตรในระดบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต สรปสาระส าคญ :

มวตถประสงคหลกทจะใหองคการสวนพฤกษศาสตรเปนหนวยงานชนนาทางดานการใหความรแกเยาวชนและประชาชนทวไปโดยเฉพาะองคความรทางพช โดยมการจดทาและพฒนาหลกสตรใหสอดคลองกบกลมเปาหมาย ขยายการฝกอบรมในหลกสตรทเขมแขงขององคการฯ ไปยงกลมเปาหมาย การสรางเครอขายความรวมมอทางวชาการกบหนวยงานทงภายในประเทศและตางประเทศ

5. โครงการส ารวจความหลากหลายทางชวภาพของพช

สรปสาระส าคญ : มวตถประสงคหลกในการเรงรดสารวจความหลากหลายของพรรณพชโดยเฉพาะ

พรรณไมหายากในประเทศไทย ใหมการเกบรวบรวมและอนรกษไวในทสวนพฤกษศาสตร และการขยายการสารวจและเกบรวบรวมตวอยางพรรณไมในพนทประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยเนนในกลมพชทองคการฯ มความเชยวชาญและมศกยภาพในการพฒนาและตอยอด ทไดแก กลวยไม และพชในตระกลขง-ขา และไมหายาก เพอใหเปนศนยกลางในการรวบรวมพรรณไมในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

6. โครงการสรางภาพลกษณ (Brand Identity)

สรปสาระส าคญ : มวตถประสงคหลกในกาหนดและสรางภาพลกษณสวนพฤกษศาสตร คณคาของ

สวนพฤกษศาสตรมอบใหแกประชาชน เพอเปนแนวทางใหเกดการประชาสมพนธและเผยแพรภาพลกษณสวนพฤกษศาสตร

7. โครงการพฒนาทรพยากรบคคล

สรปสาระส าคญ : มวตถประสงคหลกในการพฒนาทรพยากรบคคลทเปนเครองมอและกลไกทสาคญ

ในการพฒนาองคกรใหบรรลเปาประสงคทตงไว การดาเนนงานเนนการพฒนาและสรางความเขมแขงใหกบบคลากรทงในดานทเปนงานในภารกจความรบผดชอบและภารกจในดานการใหบรการแกประชาชน รวมถงการพฒนาระบบประเมนผลการดาเนนงานทสะทอนผลการปฏบตงานทแทจรง โปรงใสและเปนทยอมรบ


8. โครงการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการดแลรกษา และฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอการพฒนาทสมดลและยงยน สรปสาระส าคญ :

มวตถประสงคหลกในการสรางการมสวนรวมประชาชน หนวยงานภาครฐ เอกชน รวมถงภาคอตสาหกรรมตางๆ ใหเขามามสวนรวมในการดแลรกษา และฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอเพมการมสวนรวมและแหลงเงนสนบสนนจากการจดกจกรรมสงเสรมการแสดงความรบผดชอบตอสงคม และเปนการสรางภาพลกษณการเปนผนาทางดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตทสาคญของประเทศไทยใหกบสวนพฤกษศาสตรอกทางหนง


แผนงาน/โครงการตามยทธศาสตรประจ าป 2556 – 2560 องคการสวนพฤกษศาสตร

ยทธศาสตรท 1 : พฒนาสวนสวยแหงการเรยนรคความเพลดเพลน (Garden of Edutainment)

กลยทธ / แผนงาน / โครงการ คาเปาหมายตวชวด งบประมาณ (ลานบาท) หนวยงาน หนวยนบ ป 56 ป 57 ป 58 ป 59 ป 60 ป 56 ป 57 ป 58 ป 59 ป 60 รวม รบผดชอบ

1.1 กาหนดเอกลกษณของสวนพฤกษศาสตรแตละแหงใหมความ โดดเดน

21.75 20.6 30.89 46.32 69.42 188.98

(1) โครงการพฒนาสวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต

8.85 7.98 11.97 17.95 26.88 73.63 สนป.

(2) โครงการพฒนาสวนพฤกษศาสตรบานรมเกลา พษณโลก ในพระราชดาร

3.28 2.95 4.42 6.63 9.94 27.22 ส.พล.

(3) โครงการพฒนาสวนพฤกษศาสตรระยอง

3.76 4.45 6.67 10.00 15.00 39.88 ส.รย.

(4) โครงการพฒนาสวนพฤกษศาสตร เมองพล ขอนแกน

2.08 2.04 3.06 4.59 6.88 18.65 ส.ขก.

(5) โครงการพฒนาสวนพฤกษศาสตรพระแมยา สโขทย

2.39 1.88 2.82 4.23 6.34 17.66 ส.ขท.



(6) โครงการจดตงสวนพฤกษศาสตรเกาะระ พงงา

1.39 1.30 1.95 2.92 4.38 11.94 ส.พง.

1.2 สรางและพฒนาแหลงเรยนรสวนพฤกษศาสตร

ฐานการเรยนร

3 5 5 5 5 59.75 33.07 181.34 291.08 495.11 1,060.35

(1) โครงการสรางและพฒนาแหลงเรยนรสวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต

57.28 29.40 131.47 197.20 295.80 711.15 คณะทางาน

(2) โครงการสรางและพฒนาแหลงเรยนรสวนพฤกษศาสตรบานรมเกลา พษณโลก ในพระราชดาร

0.28 0.43 24.02 36.03 54.04 114.8

(3) โครงสรางสรางและพฒนาแหลงเรยนรสวนพฤกษศาสตรระยอง

0.61 0.44 21.15 51.06 63.98 137.24

(4) โครงการสรางและพฒนาแหลงเรยนรสวนพฤกษศาสตรเมองพล ขอนแกน

0.88 0.38 0.57 0.85 25.00 27.68

(5) โครงการสรางและพฒนาแหลงเรยนรสวนพฤกษศาสตรพระแมยา สโขทย

0.12 2.42 3.63 5.44 51.29 62.9

(6) โครงการสรางและพฒนาแหลงเรยนรสวนพฤกษศาสตรเกาะระ พงงา

0.58 - 0.50 0.50 5.00 6.58

1.3 ปรบปรง เปลยนแปลงระบบสาธารณปโภคขนพนฐานเพอรองรบการใหบรการ



(1) โครงการปรบปรงระบบสาธารณปโภคขนพนฐานเพอรองรบการขยายตวใหกาวไปส ASEAN

รายการ 2 8 10 10 12 4.52 4.55 6.82 10.23 15.34 41.46 คณะทางาน

รวมงบประมาณตามยทธศาสตร 86.02 58.22 219.05 347.63 579.87 1,290.79




2.1 สงเสรมการเรยนรและการทองเทยวเชงพฤกษศาสตรไดทกฤด (Year Plan)

(1) โครงการสงเสรมการทองเทยวในสวนพฤกษศาสตรไดทกฤด

คน 260,000 338,000 440,000 572,000 744,000 2.05 1.84 2.76 4.14 6.21 17.00 คณะทางาน

2.2 พฒนาหลกสตรการถายทอดความรใหสอดคลองกบกลมเปาหมาย และขยายไปยงกลมเปาหมายใหม

(1) โครงการสงเสรมการเรยนรดานพฤกษศาสตรในระดบภมภาค ASEAN

คน 4,000 5,200 6,760 8,800 11,000 2.46 2.22 3.33 4.99 7.48 20.48 คณะทางาน

2.3 สรางเครอขายความรวมมอทงภายในและภายนอกประเทศ

(1) โครงการแลกเปลยนและพฒนาความรวมมอทางวชาการ

เครอขาย

2 4 6 8 10 0.50 0.69 1.03 1.54 2.31 6.07 สนว.

2.4 ใชสอเทคโนโลยในการเผยแพรและถายทอดความรสประชาชน

(1) โครงการใชสอเทคโนโลยเพอเผยแพรองคความร

จด 1 2 2 2 2 - - 1.00 1.50 2.00 4.50 สพธ.

รวมงบประมาณตามยทธศาสตร 5.01 4.75 8.12 12.17 18.00 48.05




3.1 เรงสารวจและรวบรวมขอมลความหลากหลายทางชวภาพ

(1) โครงการสารวจความหลากหลายทางชวภาพของพชในประเทศไทย

เรอง 10 10 10 10 10 2.77 4.50 6.75 10.12 15.18 39.32 คณะทางาน

3.2 เรมการสารวจและรวบรวมพรรณไมในประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

(1) โครงการสารวจความหลากหลายของพชในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

พนท - 1 2 3 4 - 14.34 60.00 60.00 60.00 194.34 คณะทางาน

3.3 พฒนาและตอยอดงานวจยไปสผลตภณฑและบรการ

(1) โครงการศกษาวจยเพอการพฒนาผลตภณฑจากพช

ชนด 2 4 8 10 10 0.60 0.49 0.73 1.09 1.63 4.54 สนว.

3.4 สนบสนนการดาเนนงานการศกษาวจย (1) โครงการเพมประสทธภาพในการ

ดาเนนงาน ลานบาท 7.81 5.50 8.25 12.37 18.55 52.48



ยทธศาสตรท 4 : สงเสรมภาพลกษณและพฒนาธรกจ


4.1 สรางภาพลกษณของสวนพฤกษศาสตร (1) โครงการสรางภาพลกษณ (Brand

Identity) โครงการ - 2 3 3 5 - - 6.00 7.00 10.00 23.00 สพธ.

4.2 ประชาสมพนธและเผยแพรสวนพฤกษศาสตรใหเปนทรจกและยอมรบ

(1) โครงการประชาสมพนธเชงรกสประชาชน

คน 260,000 338,000 440,000 572,000 744,000 5.17 4.65 6.97 10.45 15.67 42.91 สพธ.

4.3 เพมศกยภาพในการหารายได (1) โครงการเพมศกยภาพในการหา

รายได ลานบาท 17.50 18.05 20.07 23.08 26.54 0.35 0.35 0.52 0.78 1.17 3.17 สพธ.

4.4 สนบสนนการดาเนนงาน (1) โครงการสนบสนนการดาเนนงาน ลานบาท 2.28 1.45 2.17 3.25 4.87 14.02



ยทธศาสตรท 5 : พฒนาใหเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมและรบผดชอบตอสงคม (Green & Clean Organization)


5.1 เนนการดาเนนงานโครงการ/กจกรรมพเศษ (1) โครงการศกษานเวศวทยาและชววทยา

ของหงหอยในประเทศไทย พนท 1 1 1 - - 0.15 0.15 0.22 0.33 0.49 1.34 สนว.

5.2 สรางจตสานกใหบคลากรมสวนรวมในการพฒนาองคกรใหเปนองคกรทรกษาสงแวดลอมและรบผดชอบตอสงคม

(1) โครงการแปลงศกษาถาวรและโครงสรางสงคมพชในสวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต

หนวยงาน - 5 10 10 10 0.11 0.11 0.16 0.24 0.36 0.98 คณะทางาน

(2) โครงการเกษตรอนทรย พนท 1 1 4 4 4 0.03 0.03 0.04 0.06 0.09 0.25 สนป+สาขา 5.3 เสรมสรางความรกและความตระหนกใน

ความสาคญของทรพยากรธรรมชาตและการแสดงความรบผดชอบตอสงคมใหแกประชาชน

(1) โครงการสงเสรมกระบวนการเรยนรและการแสดงความรบผดชอบตอสงคม

กจกรรม 7 10 15 15 15 1.46 1.31 1.96 2.94 4.41 12.08 คณะทางาน



ยทธศาสตรท 6 : เพมสมรรถนะการบรหารจดการและพฒนาองคกร


6.1 เพมขดสมรรถนะของบคลากรใหมความเปนมออาชพ

(1) โครงการพฒนาสมรรถนะบคลากร ครง 16 20 25 30 40 0.90 1.50 2.25 3.37 5.05 13.07 สนบ. 6.2 พฒนาระบบการจดการทรพยากรบคคล

(1) โครงการพฒนาประสทธภาพในการดาเนนงานดานบคลากร

ระบบ - - 1 3 3 - - 5.00 5.00 7.00 17.00 สนบ.

6.3 ปรบปรงระบบการตดสนใจ การบรหารความเสยง และกากบตรวจสอบในการดาเนนงาน

(1) โครงการสงเสรมการบรหารจดการความเสยงและสนบสนนการตรวจสอบ

ครง 1 2 2 2 2 1.25 1.21 1.81 2.71 4.06 11.04 สนบ./สตส.

6.4 พฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศรองรบการเปลยนแปลง

(1) โครงการบรหารจดการสารสนเทศ ระบบ 2 3 3 3 3 3.46 2.80 4.20 6.30 9.45 26.21 6.5 สนบสนนการดาเนนงาน

(1) โครงการสนบสนนการดาเนนงานสานกบรหาร

ลานบาท 3.58 3.58 4.65 6.97 10.45 29.23

6.6 รายจายประจา (1) งบบคลากร ลานบาท 58.73 64.60 71.06 78.16 85.97 358.52 (2) งบดาเนนการ ลานบาท 37.05 37.31 55.96 83.94 125.91 340.17



สรปงบประมาณตามแผนงาน/โครงการตามยทธศาสตรประจ าป 2556 – 2560 องคการสวนพฤกษศาสตร

กลยทธ / แผนงาน / โครงการ คาเปาหมายตวชวด งบประมาณ (ลานบาท) หนวยงาน

หนวยนบ ป 56 ป 57 ป 58 ป 59 ป 60 ป 56 ป 57 ป 58 ป 59 ป 60 รวม รบผดชอบ งบประมาณตามยทธศาสตรท 1 86.02 58.22 219.05 347.63 579.87 1,290.79 งบประมาณตามยทธศาสตรท 2 5.01 4.75 8.12 12.17 18.00 48.05 งบประมาณตามยทธศาสตรท 3 11.18 24.83 75.73 83.58 95.36 290.68 งบประมาณตามยทธศาสตรท 4 7.80 6.45 15.66 21.48 31.71 83.10 งบประมาณตามยทธศาสตรท 5 1.75 1.60 2.38 3.57 5.35 14.65 งบประมาณตามยทธศาสตรท 6 104.97 111.00 144.93 186.45 247.89 795.24

รวมทงสน 216.73 206.85 465.87 654.88 978.18 2522.51 หมายเหต : เปนงบประมาณประมาณการไมรวมคาใชจายบคลากร คาสวสดการ คาสาธารณปโภค และคาใชจายตามภารกจประจา



การตดตามประเมนผลการตดตามประเมนผล

การตดตามประเมนผลการปฏบตงานตามแผนกลยทธขององคการสวนพฤกษศาสตร ถอเปนกระบวนการทจะชวยใหองคการฯ และบคลากรทปฏบตงานไดทราบขอมลยอนกลบ (Feedback) ทแสดงถงความกาวหนา ความสาเรจ รวมทงปญหาและอปสรรคทเกดขนในการดาเนนงานตามแผนฯ เพอหาแนวทางในการแกไขปญหาทเกดขน และการพฒนาแผนกลยทธขององคการฯ ใหเกดประสทธภาพสงสดตอไป โดยองคการฯ ไดกาหนดการกลไกการตดตามประเมนผลไวดงน

1. การก าหนดผลสมฤทธ

เพอสรางความชดเจนในการดาเนนงานไดอยางเปนรปธรรม โดยประกอบดวย กจกรรมทสาคญ 2 สวน คอ

1.1 การก าหนดตวชวดผลงาน (Key Performance Indicator) สามารถวดผลสมฤทธของงานหรอกจกรรมทปฏบตไดอยางแทจรง ทเปนมาตรฐานเดยวกนทวทงองคการฯ และเปนตวชวดทเปนทยอมรบของบคลากรภายในองคการฯ และตอบสนองตอวสยทศนขององคการฯ

1.2 การก าหนดคาของตวชวดหรอเกณฑมาตรฐานเชงปรมาณ ทองคการฯตองการบรรลถง โดยการกาหนดตวชวดผลงานใหสอดคลองกบวสยทศน พนธกจ วตถประสงค กลยทธและกจกรรมหลกขององคการฯ

2. การวดผลการปฏบตงาน

จดใหมการแปลงกรอบแนวทางตามแผนใหเปนกจกรรมการปฏบต ดวยการจดทาเปนแผนปฏบตการ (Action plan) โดยมอบหมายใหหนวยงานตางๆ ทเกยวของไดมสวนรวมในการแปลงแผนไปสกจกรรม และการลงมอปฏบตการตามแผนทกาหนด พรอมทงดาเนนการวดผลการปฏบตงานภายใตกรอบของตวชวดผลงานทไดมการกาหนดไวลวงหนา โดยเนนหลกการ 3 ดาน ดงน

2.1 ความประหยด (Economy) ซงเปนการวดผลการปฏบตงานทใหความสนใจกบปจจยนาเขา (Input) ทใชในแตละกจกรรม และถอเปนผลงานทสาคญประการหนงทองคการตองใหความสาคญ ดวยการเปรยบเทยบทรพยากรทตองการสาหรบกจกรรมแตละกจกรรม กบปรมาณของทรพยากรทใชไปจรงในการดาเนนกจกรรม


2.2 ความมประสทธภาพ (Efficiency) เปนการวดผลการปฏบตงานทใหความสนใจกบกระบวนการดาเนนกจกรรม (Process) ดวยการเปรยบเทยบปจจยนาเขาจรงกบผลผลตทเกดขนจรงจากการดาเนนกจกรรมนนๆ วาหนวยงานมการใชทรพยากรทมอยใหเกดผลงานสงกวาเดม หรอหนวยงานมผลงานเทาเดมแตสามารถใชทรพยากรลดนอยลงได

2.3 ความมประสทธผล (Effectiveness) เปนการวดผลการปฏบตงานทมงเนนในดานปจจยนาออกของการดาเนนงาน (Output) ดวยการเปรยบเทยบผลงานจรงกบเปาหมายทกาหนดไววา การดาเนนงานของหนวยงานไดกอใหเกดผลผลตและผลลพธทสอดคลองกบ เปาหมาย วตถประสงค ทกาหนดไวอยางไร

3. การรายงานผล

องคการสวนพฤกษศาสตรไดกาหนดแนวทางในการรายงานผลสมฤทธไวดงน 3.1 พฒนาเครองมอ กระบวนการทใชในการรวบรวมขอมล การรายงานผลท

เปนทยอมรบของบคลากรทงองคการฯ เชน แบบรายงานทงในรปของเอกสารและระบบฐานขอมล เปนตน

3.2 จดทาคมอการดาเนนการวดผลงานและการรายงานผล เพอเปนแนวทางในการดาเนนงานของพนกงาน

3.3 จดประชมรวมกนเพอชแจงตวชวดในแตละดาน และการฝกอบรมใหแกบคลากรทเกยวของ เพอเสรมสรางความร ความเขาใจในแนวทางการดาเนนงาน บทบาท หนาทความรบผดชอบ และทกษะทเกยวของ เพอใหการเกบรวบรวมขอมล และการรายงานผลการปฏบตงานเปนไปอยางมประสทธภาพ

3.4 สรป วเคราะห และจดทารายงานใหผบรหาร พนกงานภายในองคการฯ เปนประจาอยางตอเนอง เพอใหทราบผลการดาเนนงาน ปญหาและอปสรรคในการดาเนนการตามกจกรรมตางๆ เพอรวมนาองคการฯ ไปสจดมงหมายทวางไวรวมกน ซงมแนวทางในการจดทารายงานผลการปฏบตงาน ดงน

- มตในการวดผลงานและชอของตววดผลงาน : หนวยงานทปฏบต - เปาหมายเชงปรมาณทกาหนดไวในแตละชวงเวลา - ผลงานทดาเนนการไดจรงในแตละชวงเวลา - ระดบของผลการดาเนนงานทกาหนดใหงายตอความเขาใจ - ปญหาและอปสรรคเพอชแจงสาเหตของความคลาดเคลอนของผลงาน


ภาคผนวกภาคผนวก นยามศพท เพอใหเกดความเขาใจในทศทางเดยวกน ในการจดทาแผนยทธศาสตรนจงขออธบายนยามศพททใชในการแผนยทธศาสตรฉบบน ดงน กลวยไม (Orchidaceae) หมายถง พชลมลก อายหลายป เปนพชบกหรอ epiphyte มบางชนดเปน saprophyte ระบบรากพเศษเจรญดมากเปน aerial root หรอ tuber เปนพชทเจรญงอกงามไดดในเขตอบอนหรอเขตรอนชน จดอยในกลมพชใบเลยงเดยว มประมาณ 740 สกล ประมาณ 18,000 ชนด อาทเชน คทลยา เอองพราว รองเทานาร ฟามย แวนดา กาเรการอน และชางตางๆ เปนตน สายพนธของกลวยไมทขนและเตบโตในปาเรยกวา กลวยไมปา มลกษณะการเตบโตแบงออกเปน 3 แบบ คอ

1. กลวยไมอากาศ คอ กลวยไมทเกาะอาศยอยบนตนไมอน โดยมรากเกาะอยกบกงไมหรอลาตน

2. กลวยไมดน คอ กลวยไมทขนอยตามพนดนและปกคลมดวยอนทรยวตถ 3. กลวยไมหน คอ กลวยไมทขนตามโขดหน พชวงศขง – ขา (Zingiberaceae) หมายถง พชลมลกอายหลายป มลาตนใตดนเปนแบบ

แงง (rhizome) หรอ tuber ขนาดใหญ ทเจรญเตบโตไดดทงในเขตรอนและเขตอบอน ทมความชนสง ศนยกลางการกระจายพนธอยในทวปเอเชยตะวนออกเฉยงใต สามารถกระจายไดบรเวณกวาง ตงแตความสงระดบตาสดจนถงระดบสง 2,000 เมตร จากระดบนาทะเล พชวงศนมลกษณะพเศษคอทกสวนของตนมกลนของนามนหอมระเหย (essential oil) ใชเปนเครองเทศและยงเปนพชสมนไพรมสรรพคณเปนยา (nutracentical) มพชประมาณ 47 สกล ประมาณ 1,400 ชนดพนธ พชทอยในวงศน อาทเชน กระวาน เอองหมายนา ขมน กระเจยว ปทมมา ดอกเขาพรรษา มหาหงษ ดาหลา และกระทอ เปนตน พชถนเดยวและพชทเสยงตอการสญพนธ หมายถง พชทพบขนและแพรพนธตามธรรมชาตในบรเวณเขตภมศาสตรเขตใดเขตหนงของโลก และเปนพชทมเขตกระจายพนธทางภมศาสตรคอนขางจากด ไมกวางขวางนก มกจะพบพชถนเดยวบนพนททมลกษณะจากดทางระบบนเวศ เชน บนเกาะ ยอดเขา หนาผาของภเขาหนปน แองพร เปนตน พนท Mainland หมายถง พนทแผนดนใหญในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ประกอบดวย 4 ประเทศ คอ พมา ลาว เวยดนาม และกมพชา

Documents

แผนยุทธศาสตร์ องค์การสวน ...¹ผนกลยุทธ์... · 2013-11-04 · แผนยุทธศาสตร์องค์การสวนพฤกษศาสตร์