กลยุทธ์ข้าวไทยบนฐาน AEC เพื่อ ...ส าน กงานนโยบายและย ทธศาสตร๑การค า ส

สา น ก ง า น น โ ย บ า ย แ ล ะ ย ท ธ ศ า ส ต ร๑ ก า ร ค า สา น ก น โ ย บ า ย แ ล ะ ย ท ธ ศ า ส ต ร๑ ก า ร ค า ส น ค า เ ก ษ ต ร

กลยทธขาวไทยบนฐาน AEC เพอกาวสการเปน Trading Nation เมษายน ๒๕๕5

ส านกงานนโยบายและยทธศาสตรการคา โดย ดร. ฤทยชนก จรงจตร นกวชาการพาณชยช านาญการ

บทสรปผบรหาร บทความนเปนผลการวเคราะห๑เศรษฐกจการคาขาวเกยวกบโอกาสของไทยทามกลางความเปลยนแปลงในบรบทของ AEC โดยมงเนนใหขอเสนอแนะเชงนโยบายเพอสนบสนนใหไทยเปนศนย๑กลางการคาการลงทนของภมภาค ผานความรวมมอทางเศรษฐกจ และกาวสการเปน Trading Nation

ความทาทายของขาวไทยในการกาวสการเปน Trading Nation ในยค AEC ปญหาของไทยคอดานขดความสามารถในการแขงขนในกลมอาเซยน เมอเปรยบเทยบกบสมาชกใหมหรอ CLMV ซงมตนทนการผลตตากวาและกาลงเขามาครอบครองสวนแบงตลาดขาวในสดสวนทเพมขน โดยเฉพาะเวยดนาม นอกจากนนราคาขาวไทยมแนวโนมสงขนอยางตอเนอง เมอเปรยบเทยบกบขาวของประเทศผสงออกอนๆ รวมทงเวยดนาม กพบวาในอดตขาวไทยกบเวยดนามมราคาทใกลเคยงกน ทวาในชวงปลายป 2551 ขาวไทยเรมมราคาสงกวา ถงแมวาจะเปนขาวประเภทเดยวกน รวมทงขาวคณภาพในตลาดบนทมราคาสงซงเปนขาวทไทยมความโดดเดน อาท ขาวหอมมะล 100% เรมมราคาสงกวาขาวตลาดบนของสหรฐฯและขาวบาสมาตของปากสถาน นอกจากนนนโยบายรบจานายงทาใหราคาขาวเพมสงขน

ขอจากดทสาคญของขาวไทยคอผลผลตตอพนท สาเหตสวนหนงมาจากการทพนทปลกขาวประมาณครงหนงอยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอซงมระบบชลประทานนอย นอกจากนนผลผลตขาวตอพนทยงคอนขางคงท แสดงใหเหนถงความบกพรองในการพฒนา ไทยจงอยในระดบใกลเคยงกบตมอร๑ตะวนออกและกมพชา ในขณะทเวยดนามไดยกระดบประสทธภาพการผลตโดยเฉพาะดานผลผลตตอพนท ใหสงขนอยางตอเนอง และเปนอตราสงสดในบรรดาสมาชกอาเซยน

ขอเสนอแนะเชงนโยบายบนกรอบ TOWS: ขาวไทยบนฐาน AEC เพอกาวสการเปน Trading Nation

กลยทธเชงรก (SO Strategy: ใชประโยชนจากโอกาสโดยอาศยจดแขง) จดแขงของไทยคอองค๑ความรในการคาขาวจากประสบการณ๑ในการเปนแชมปผสงออกขาวมาตงแตป พ.ศ. 2522 ซงเปนพนฐานสาคญสาหรบกาวสการเปน Trading Nation รวมทงเทคโนโลยในการผลตและการแปรรปขาวทมคณภาพ นอกจากนนยงมระบบการเกบเกยวและโรงสขาวคณภาพด มประสทธภาพสง รวมทงระบบการขนสงและกระบวนการสงออกขาวทไดมาตรฐาน โอกาสของไทยจาก AEC คอการใชประโยชน๑จากการรวมเปนฐานการผลตเดยวและการเปดเสรการลงทน โดยมกลยทธเชงรกในการใชอาเซยนเปนฐานไปสการคาในเวทโลกโดย


ออกไปลงทน (Outward Investment) ในประเทศเพอนบาน เนนกลม CLMV อาท ไปตงโรงสเพอใชสทธ GSP ในการสงออกไปตางประเทศ โดยเนนขาวตลาดบนซงไทยมศกยภาพ

กลยทธเชงปองกน (ST Strategy: ใชจดแขงเพอเผชญหนากบภยคกคาม) ภยคกคามในบรบทของอาเซยนคอการทเวยดนามไดยกระดบขดความสามารถในการแขงขนใหสงขน โดยเฉพาะผลผลตตอพนท ในเมอจดแขงของไทยคอความสามารถในการคาขาวซงเปนพนฐานสาคญสาหรบกาวสการเปน Trading Nation รวมทงเทคโนโลยในการผลตและการแปรรปขาวทมคณภาพ ประเดนทควรพจารณาคอการเปลยนมมมองจากการแขงขนมาสมมมองดานการผนกกาลง (Synergy) โดยกาหนดกลยทธการสรางความรวมมอดานขาวกบประเทศเพอนบาน รวมทงเวยดนาม โดยความรวมมออาจมหลายรปแบบ อาท แลกเปลยนขอมล/องค๑ความร จดตงบรษทรวมทนดานธรกจขาว ไซโล ระบบเครอขายการจาหนายขาว โลจสตกส๑ บรษทรวมทนดานอาหาร และการจดตงคลงสนคาในตางประเทศ ทสาคญคอการตงคลงสารองขาวอาเซยนและของโลกเพอเพมความมนคงทางอาหาร โดยไทยเปนหนงในประเทศทมศกยภาพสงสดในการเปนทตงคลงสารองขาว

กลยทธเชงรบ (WT Strategy: พจารณาจดออนรวมกบภยคกคามเพอหาทางรบมอ) การลดภาษเหลอ 0% อาจเปนภยคกคามสาหรบขาวซงมจดออนในดานขดความสามารถในการแขงขนในกลมอาเซยน ซงมตนทนการผลตตากวา การทไทยลดภาษนาเขาเปน 0% ตงแต 1 ม.ค. 2553 ไดสรางความกงวลวาจะมขาวจากเพอนบานหลงไหลเขามา ทวาการนาเขาอนญาตใหเฉพาะปลายขาวและสามารถทาไดกตอเมอเกดความขาดแคลนเทานน จงยงไมไดเกดความเปลยนแปลงมากนก แตปญหาการลกลอบนาเขาขาวจากประเทศเพอนบานยงมอยอยางตอเนอง ทางเลอกสาหรบการเขาส AEC คอกลยทธเชงรบในการควบคมการเปนฐานการผลตเดยว และแกปญหาการลกลอบนาเขาขาว โดยอาจกาหนดพนทนาเขาขาวสาหรบสงออก เพอจากดขอบเขตการนาเขาในลกษณะวตถดบการผลตจากเพอนบาน โดยใหนามาแปรรปในไทยสาหรบการสงออกเทานน อาท นาเขาปลายขาวเพอผลตอาหารแปรรปสาหรบสงออก หรอนาเขาขาวเปลอกเพอผลตขาวนงสาหรบสงออก

กลยทธเชงแกไข (WO Strategy: แกไขจดออนเพอใชประโยชนจากโอกาส) โอกาสของไทยคอความจาเปนของขาวตอการบรโภคของประชากรโลกซงนบวนมแตเพมขน แตมแนวโนมทการผลตอาหารอาจลดลงเนองจากทรพยากรถกนาไปใชผลตพลงงาน อปสงค๑ขาวจงมแนวโนมเพมสงขน ซงเปนโอกาสของไทยในฐานะเปนผคาขาวหลก และจะเปนองค๑ประกอบสาคญในการกาวสการเปน Trading Nation ทวาไทยยงมขอจากดดานผลผลตตอพนท ซงมระดบคงทและแสดงใหเหนถงการขาดการพฒนา กลยทธเชงแกไขตองมงเนนการคนควาเทคโนโลยใหมๆ เขามาชวยในการเพมประสทธภาพการผลตตอพนทใหสงขน อาท พฒนาระบบชลประทาน ใชเครองจกรเพอเพมประสทธภาพการผลต รวมทงสนบสนนการแปรรปขาวทหลากหลาย และลดตนทนการผลตซงเชอมโยงถงราคาขาย โดยจะเปนการเพมขดความสามารถในการแขงขนและการสงออก เพอใชโอกาสจากการขยายตวและการเปนตลาดเดยวของ AEC


กลยทธขาวไทยบนฐาน AEC เพอกาวสการเปน Trading Nation เมษายน ๒๕๕5

ส านกงานนโยบายและยทธศาสตรการคา โดย ดร. ฤทยชนก จรงจตร นกวชาการพาณชยช านาญการ

ในวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2558 ชาตอาเซยนจะมการรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economics Community) หรอ AEC ซงการเปลยนแปลงดงกลาวจะสงผลในหลากหลายมตตอบรรดาสมาชกทง 10 ประเทศ ไดแก ไทย พมา ลาว เวยดนาม มาเลเซย สงคโปร๑ อนโดนเซย ฟลปปนส๑ กมพชา และบรไน โดยเฉพาะการทประเทศสมาชกจะไดรบผลประโยชน๑รวมกนทางเศรษฐกจในลกษณะทใกลเคยงกบสหภาพยโรป (European Union: EU) ไมวาจะเปนดานอานาจตอรองทางการคา และการนาเขาสงออกสนคาระหวางสมาชกทจะมความเปนเสรมากยงขนอยางมนยสาคญ ประเดนหลกของความเปลยนแปลงสามารถสรปไดจาก AEC Blueprint ซงครอบคลม a) การเปนตลาดและฐานการผลตเดยวกน

(Single Market and Production Base) b) การเปนภมภาคทมขดความสามารถในการแขงขนสง c) การเปนภมภาคทมพฒนาการทางเศรษฐกจเทาเทยมกนและ d) การเปนภมภาคทมการบรณาการกบเศรษฐกจโลก

ขาวเปนพชเศรษฐกจทมความสาคญของไทย เนองจากการเกษตรสวนใหญของไทยปลกขาวเปนพชหลกมาตงแตรนบรรพบรษ จวบจนปจจบนขาวกยงเปนทตองการของตลาดทงภายในประเทศ และการสงออกไปยงตลาดตางประเทศ โดยไทยเปนประเทศทสงออกขาวมากทสดในโลก และสามารถครองแชมปมาตงแตป พ.ศ. 2522 ในปจจบน ไทยสงออกขาวปละกวา 9 ลานตน หรอมากกวา 1 ใน 3 ของขาวทสงออกทงหมดในโลก แสดงใหเหนถงความสามารถทโดดเดนของไทยในดานการผลตและการคาขาว ในป 2554 ขาวสรางรายไดใหกบประเทศกวา 196,000 ลานบาท คดเปนรอยละ 22 ของมลคาการสงออกสนคาเกษตร และรอยละ 2.8 ของการสงออกทงหมดประมาณ 6.9 ลานลานบาท

บทความชนนมวตถประสงค๑ในการวเคราะห๑เศรษฐกจการคาขาว โดยเฉพาะโอกาสของไทยทามกลางความเปลยนแปลงจากการทชาตอาเซยนจะมการรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน หรอ AEC โดยมงเนนการใหขอเสนอแนะเชงนโยบายเกยวกบกลยทธ๑การปรบตวของไทยตอไปในอนาคต เพอสนบสนนใหไทยเปนศนย๑กลางการคาการลงทนของภมภาค โดยผานความรวมมอทางเศรษฐกจ และกาวสการเปน Trading Nation การจดทาบทความชนนใชวธการวเคราะห๑ (Analyse) และสงเคราะห๑ (Synthesise) ขอมลเชงปรมาณ (Quantitative Data) และเชงคณภาพ (Qualitative Data) โดยครอบคลมมมมองทงดานการผลตหรออปทาน และเศรษฐกจการคาขาว

ตามทฤษฎทางเศรษฐศาสตร๑ การรวมกลมทางการคาและการปรบลดอตราภาษศลกากร สงผลใหมการคาระหวางประเทศสมาชกมากขน ซงมสาเหตมาจากการลดลงของราคาสนคานาเขา ทาใหมการแบงกนผลตตามความชานาญของแตละประเทศ ซงสอดคลองกบหลกการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ (Comparative Advantage) จงคาดไดวาประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจะทาใหเกดตลาดในภมภาคทมขนาดใหญ และการเออ


ใหแตละประเทศนาจดแขงทแตกตางมาเสรมใหแกกน เพอสรางประโยชน๑สงสดในการผลตและการคา ดงนนขอเสนอแนะเชงนโยบายจงใชกรอบ TOWS เพอการออกแบบกลยทธ๑ทมงเนนแนวคดดงกลาว

การผลตและการคาขาวของโลกและของไทย 1. การผลตขาวของโลก

ประเทศผนาการผลตขาวของโลกหากพจารณาในแงปรมาณคอจน ตามมาดวยอนเดย ซงทงสองเปนประเทศขนาดใหญทมความจาเปนในการผลตขาวปรมาณมากสาหรบการบรโภคของประชากรทมจานวนมหาศาล และมวฒนธรรมการบรโภคขาวเปนอาหารหลกประจาวน รวมทงยงมแนวโนมการผลตทเพมสงขน นอกเหนอจากจนและอนเดยทมปรมาณการผลตขาวสงมากอยางโดดเดน ยงมประเทศอนๆ ทผลตขาวไดมากในโลก ซงเปนปรมาณทใกลเคยงกนในชวงระหวาง 20 – 40 ลานเมตรกตน ไดแก อนโดนเซย บงกลาเทศ เวยดนาม และไทย ตามลาดบ

ทมา: USDA, 2011/12Mar (หนวย: Thousand Metric Tons)

กลมประเทศสมาชกอาเซยนนบเปนผผลตขาวทสาคญของโลก โดยชาตสมาชกทสามารถผลตขาวไดมากคอ อนโดนเซย ซงผลตไดมากทสด รองลงมาคอ เวยดนาม ไทย พมา ฟลปปนส๑ และกมพชา ซงมปรมาณการผลตรวมกนประมาณรอยละ 18 ของการผลตขาวทงโลก โดยเฉพาะเมอคานวณการผลตของอาเซยน+3 (จน ญปน เกาหลใต) และอนเดย พบวาครองสดสวนถงประมาณรอยละ 79 ของการผลตขาวทงหมด

ASEAN


0

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

140,000

160,000

2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12Feb 2011/12Mar

Bangladesh Brazil Burma Cambodia China Egypt India Indonesia Japan Korea South Pakistan Philippines Sri Lanka Thailand Vietnam United States Others

Burma 11,586

3% Cambodia 5,384

1%

China 140,500

30%

India 102,750

22%

Indonesia 37,300

8% Japan 7,646

2%

Korea South 4,224

1%

Philippines 10,556

2%

Thailand 20,300

4%

Vietnam 26,150

6%

Others 99,004

21%

Burma Cambodia China India Indonesia Japan Korea South Philippines Thailand Vietnam Others


2. การบรโภคขาวของโลก การบรโภคขาวของโลกโดยรวมมอตราเพมสงขนอยางตอเนอง หากพจารณาการบรโภคขาวของ

ประเทศตางๆ พบวามทศทางเดยวกนกบการผลต คอชาตในเอเชยมการบรโภคขาว เปนปรมาณมาก โดยเฉพาะจนและอนเดย นอกจากนนยงมแนวโนมการบรโภคทเพมสงขน ในกลมทรองลงมาซงมการบรโภคขาวในชวงระหวาง 20 – 40 ลานเมตรกตน ไดแก อนโดนเซย บงกลาเทศ และเวยดนาม การทไทยอยในกลมดงกลาวเมอพจารณาในแงการผลต แตกลบอยในกลมทมการบรโภคนอยกวา แสดงใหเหนวาไทยมการสงออกขาวเปนจานวนมาก


เชนเดยวกบการผลต สมาชกอาเซยนเปนกลมประเทศผบรโภคขาวทสาคญ โดยชาตสมาชกทบรโภคขาวมากทสด คอ อนโดนเซย รองลงมาคอ เวยดนาม และฟลปปนส๑ สมาชกอาเซยนมปรมาณการบรโภครวมกนประมาณรอยละ 21 ของการบรโภคขาวทงโลก เมอคานวณการบรโภคของอาเซยน+3 (จน ญปน เกาหลใต) และอนเดย พบวาครองสดสวนถงประมาณรอยละ 75 ของการบรโภคขาวทงหมด ซงนบเปนปรมาณนอยกวาการผลตเนองจากมการสงออกไปยงประเทศตางๆ

ASEAN


400,000

420,000

440,000

460,000

480,000

2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 Feb2011/12

Mar2011/12

การบรโภค

0

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

140,000

160,000

2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12Feb 2011/12Mar

Bangladesh Brazil Burma Cambodia China Egypt India Indonesia Iran Japan Korea South Nigeria Philippines Thailand Vietnam United States Others

Burma 11,086

2%

Cambodia 4,404

1%

China 138,500

30%

India 95,250

21%

Indonesia 39,550

9% Japan 8,250

2%

Korea South 4,800

1%

Philippines 12,900

3%

Thailand 11,500

2%

Vietnam 19,750

4%

Others 116,885

25%

Burma Cambodia China India Indonesia Japan Korea South Philippines Thailand Vietnam Others


3. สถานการณสตอกขาวของโลก ในดานของสตอกขาว จนยงคงเปนอนดบหนงในแงปรมาณ และตามมาดวยอนเดย นอกจากนนยงม

แนวโนมเพมสงขนอยางตอเนอง ทสาคญคอไทยไดแซงหนาอนโดนเซยขนมาอยในอนดบ 3 ของโลกในชวงระหวางป 2010 – 2011 และมแนวโนมปรมาณสตอกทมากขนอยางตอเนอง ตรงกนขามกบฟลปปนส๑ซงสตอกลดตาลง ในทศทางเดยวกน ปรมาณสตอกของอนโดนเซยกมแนวโนมลดลง ซงอปทานทไมเพยงพอของการผลตทาใหขาวระดบกลางทเปนทนยมมราคาเพมสง ในการทจะรกษาระดบสตอกขาวขนตาในประเทศ รฐบาลไดอนญาตใหหนวยงานดานโลจสตกส๑ (The Bureau of Logistics: BULOG) นาเขาขาว 1.6 ลานตน ซงไดเขาสประเทศในชวงตนป 2555 โดยปกตรฐบาลอนโดนเซยจากดการนาเขาขาวในชวง 1 เดอนกอนและ 2 เดอนหลงฤดเกบเกยว แตในปทผานมาไดมการเพมความยดหยนเนองจากการขาดแคลนขาวในประเทศ


เปนทนาสงเกตวากลมประเทศอาเซยน+3 (จน ญปน เกาหลใต) และอนเดย มความโดดเดนมาก หากพจารณาในดานปรมาณสตอกขาว เนองจากครองสดสวนสงถงประมาณรอยละ 88 ของสตอกขาวทงหมดในโลก โดยจนมสตอกขาวถงเกอบครงหนงของโลก (รอยละ 44) และไทยเปนสมาชกอาเซยนทมสตอกขาวเปนปรมาณมากทสดถงรอยละ 8 ตามมาดวยอนโดนเซย เวยดนาม และฟลปปนส๑

ASEAN


0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

35,000

40,000

45,000

50,000

2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12Feb 2011/12Mar

China

India

Indonesia

Japan

Philippines

Thailand

Vietnam

United States

Others

China 44,447

44%

India 24,500

24% Indonesia 4,602

5%

Japan 2,734

3%

Philippines 1,615

2% Thailand 7,962

8%

Vietnam 2,170

2%

Others 12,296

12%

China India Indonesia Japan Philippines Thailand Vietnam Others


4. สถานการณการคาขาวของโลก

การสงออก เมอพจารณาการสงออกขาว ประเทศทมความโดดเดนทสดคอไทย ซงทผานมาสงออกขาวมากทสดใน

โลก โดยครองแชมปมาตงแตป พ.ศ. 2522 ในปทผานมา ไทยสงออกขาวกวา 10 ลานเมตรกตน หรอประมาณ 1 ใน 3 ของขาวทสงออกทงหมดในโลก ทวาคแขงทสาคญคอเวยดนาม ซงมแนวโนมการสงออกเพมสงขน และในขณะนมระดบการสงออกทสสกบไทยซงมการสงออกขาวนอยลงอยางชดเจน นอกจากนนผสงออกขาวทสาคญกมปากสถานและสหรฐฯ รวมทงอนเดยซงไดกลบเขามาสงออกขาวขาวและขาวนงหลงจากทงดสงออกไปเปนระยะเวลา 3 ป ในขณะนจงมการสงออกทเกอบเทากบไทยและเวยดนาม


ทมา: International Trade Centre, 2011

ในบรรดาสมาชกอาเซยน ประเทศทเปนผสงออกขาวรายสาคญคอไทยและเวยดนาม ซงครองสดสวนตลาดโลกรวมกนถงรอยละ 40 นอกจากนนยงมกมพชาและพมา ทมการสงออกรวมรอยละ 5 และเมอคานวณทง 4 ประเทศพบวาสมาชกอาเซยนเหลานครองตลาดโลกถงเกอบครงหนง (รอยละ 45) เนองจากจนมงเนนการบรโภคภายในประเทศเปนหลก จงมการสงออกเพยงรอยละ 2

0

2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

12,000

2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12Feb 2011/12Mar

Argentina Australia Brazil Burma Cambodia China Egypt India Pakistan Thailand Uruguay Vietnam United States Others

10,011 8,570 9,047 10,500 6,500 6,500

29,763 29,335 31,781 35,113 32,785 32,686

0

20,000

40,000

2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12Feb 2011/12Mar

Thailand

World Total


ASEAN


การน าเขา ปรมาณนาเขาขาวมความผนผวนมากกวาปรมาณการผลต สตอก และการสงออก อยางชดเจน

ประเทศผนาเขาหลกไดแก ฟลปปนส๑ อนโดนเซย ไนจเรย บงกลาเทศ อหราน และอย เปนตน ซงในบรรดาประเทศเหลาน ไนจเรยมการนาเขาทคอนขางสมาเสมอ และมแนวโนมเพมขนเชนเดยวกบอนโดนเซย สวนประเทศทมแนวโนมนาเขาลดลงไดแก ฟลปปนส๑ซงมนโยบายลดปรมาณการนาเขาขาว และอยซงประสบกบวกฤตเศรษฐกจ


ทมา: International Trade Centre, 2011

สมาชกอาเซยนมการนาเขาขาวคอนขางนอย เนองจากสวนใหญมผลผลตเพยงพอตอการบรโภค แตประเทศทนาเขาขาวในปรมาณมากไดแก อนโดนเซย ฟลปปนส๑ และมาเลเซย ซงนบรวมเปนรอยละ 11 ของ

Burma 750 2%

Cambodia 1,000

3%

China 600 2% India

6,000 18%

Thailand 6,500 20%

Vietnam 6,500 20%

Others 11,336

35%

Burma Cambodia China India Thailand Vietnam Others

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12Feb 2011/12Mar

Bangladesh

EU-27

Indonesia

Iran

Iraq

Japan

Malaysia

Nigeria

Philippines


การนาเขาขาวทงโลก ประเทศผนาเขาทสาคญอกประเทศหนงในกลมอาเซยน+3 คอญปน แตกมสดสวนการนาเขาเพยงรอยละ 2 ดงนนเกอบรอยละ 90 ของปรมาณการนาเขาจงเปนสวนของประเทศอนๆ อาท ไนจเรย บงกลาเทศ อหราน และอย ดงทอธบายขางตน

ASEAN


5. ราคาสงออกขาว

ราคาขาวไทยชนดตางๆ ในภาพรวม ราคาขาวไทยมแนวโนมสงขนอยางตอเนอง โดยขาวไทยทมราคาสงสด ซงเรยกไดวาเปน

ขาวตลาดบนทสาคญไดแก ขาวหอมมะล 100% และขาวเหนยว 10% ถงแมวาขาวทง 2 ชนดนมราคาเฉลยสงกวาขาวประเภทอนๆ มาตลอด ในชวงปลายป 2008 – 2009 ราคาขาว 2 ชนดนสงขนจนทงหางขาวอนๆ อยางชดเจน สวนขาวทมราคาเกาะกลมอยในระดบทตากวาไดแก ขาวนง 100% ขาวขาว 100% ขาวขาว 5% ขาวขาว 25% และปลายขาวเอวนเลศซงหากพจารณาราคาเหนไดวาเปนขาวระดบลางของไทย

ทมา: http://www.fao.org/giews/pricetool2/ (2012)

ราคาขาวไทยเทยบกบขาวของประเทศผสงออกอนๆ เมอเปรยบเทยบกบขาวของประเทศเวยดนามซงเปนผสงออกขาวรายใหญเชนเดยวกบไทย กพบวาใน

อดต ขาวไทยกบขาวเวยดนามมราคาทใกลเคยงกน ทวาในชวงปลายป 2008 ขาวไทยเรมมราคาสงกวาเวยดนาม ถงแมวาจะเปนขาวในประเภทเดยวกน อาท เมอเปรยบเทยบขาวขาว 5% ของไทยกบเวยดนาม และขาวขาว 10% ของทง 2 ประเทศ

Indonesia 1,000

3%

Japan 700 2%

Malaysia 1,085

3% Philippines

1,500 5%

Others 28,401

87% Indonesia Japan Malaysia Philippines Others

0

200

400

600

800

1,000

1,200

1,400

Jan-

00

Aug-0

0

Mar

-01

Oct-0

1

May

-02

Dec-0

2

Jul-0

3

Feb-

04

Sep-

04

Apr-0

5

Nov-

05

Jun-

06

Jan-

07

Aug-0

7

Mar

-08

Oct-0

8

May

-09

Dec-0

9

Jul-1

0

Feb-

11

Sep-

11Thai 100% B -Export (USDollar/tonne)Thai A1 Super -Export (USDollar/tonne)25% broken -Export (USDollar/tonne)Glutinous 10% -Export (USDollar/tonne)5% broken - Export(US Dollar/tonne)

Fragrant 100% -Export (USDollar/tonne)


ราคาขาวไทยเทยบกบเวยดนาม


หากพจารณาบรรดาขาวทมราคาสงของประเทศตางๆ ซงอาจเรยกไดวาเปนขาวในตลาดบน และเปนตลาดทขาวไทยมศกยภาพมากเปนพเศษ กพบวาขาวหอมมะล 100% ของไทยในปจจบนเรมมราคาสงกวาขาวตลาดบนของสหรฐอเมรกา (California Medium Grain) รวมถงขาวบาสมาตของปากสถานซงเปนพนธ๑ขาวหอมเชนกนและทผานมาโดยมากมกมราคาสงกวาขาวไทย

ราคาขาวตลาดบน


6. การผลตขาวของไทยเทยบกบสมาชกอาเซยน ในดานการผลต หรอดานตนนาของสนคาขาว เมอเปรยบเทยบกบเพอนบานในอาเซยนซงนบเปน

ผผลตขาวทสาคญของโลกพบวา ไทยเปนประเทศทมพนทในการผลตขาวมากเปนอนดบ 2 รองจากอนโดนเซยซงมพนทเพาะปลกขาวสงสดในอาเซยน ซงจากขนาดพนทการเกษตรทงหมดของไทยกวา 130 ลานไร พนทปลกขาวมสดสวนถงรอยละ 55 หรอกวา 72 ลานไร นอกจากนทงไทยและอนโดนเซยตางมแนวโนมในการเพมพนทเพาะปลกขาว

พนทปลกขาวมากทสดของไทยประมาณครงหนงอยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอซงมสดสวนพนทชลประทานนอยจงมผลผลตตอไรตา รองลงมาไดแกภาคเหนอ ภาคกลาง และภาคใต จงหวดทปลกขาวนาปมากไดแก นครราชสมา บรรมย๑ สรนทร๑ อบลราชธาน และรอยเอด สวนนาปรงไดแก นครสวรรค๑ สพรรณบร

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1,000

ม.ค.

-00

ก.ค.-0

0 ม.

ค.-0

1 ก.ค

.-01

ม.ค.

-02

ก.ค.-0

2 ม.

ค.-0

3 ก.ค

.-03

ม.ค.

-04

ก.ค.-0

4 ม.

ค.-0

5 ก.ค

.-05

ม.ค.

-06

ก.ค.-0

6 ม.

ค.-0

7 ก.ค

.-07

ม.ค.

-08

ก.ค.-0

8 ม.

ค.-0

9 ก.ค

.-09

ม.ค.

-10

ก.ค.-1

0 ม.

ค.-1

1 ก.ค

.-11

ม.ค.

-12

Thailand:Bangkok - Rice(5% broken) -Export (USDollar/tonne)Viet Nam - Rice(5% broken) -Export (USDollar/tonne)

Viet Nam - Rice(25% broken) -Export (USDollar/tonne)

Thailand:Bangkok - Rice(25% broken) -Export (USDollar/tonne)

200

400

600

800

1,000

1,200

Jan-

00Ju

l-00

Jan-

01Ju

l-01

Jan-

02Ju

l-02

Jan-

03Ju

l-03

Jan-

04Ju

l-04

Jan-

05Ju

l-05

Jan-

06Ju

l-06

Jan-

07Ju

l-07

Jan-

08Ju

l-08

Jan-

09Ju

l-09

Jan-

10Ju

l-10

Jan-

11Ju

l-11

Jan-

12

Pakistan - Rice(BasmatiOrdinary) -Export (USDollar/tonne)Thailand:Bangkok - Rice(Fragrant 100%)- Export (USDollar/tonne)USA - Rice (U.S.CaliforniaMedium Grain) -Export (USDollar/tonne)Thailand:Bangkok - Rice(Glutinous 10%)- Export (USDollar/tonne)


พจตร พษณโลก และกาแพงเพชร ภาคกลางและภาคเหนอตอนลางมผลผลตตอไรสงเนองจากมสดสวนพนทชลประทานมากกวา จงสามารถทานาไดมากกวาหนงครงตอป และมการปลกขาวพนธ๑ไมไวตอชวงแสงทตอบสนองตอปยและใหผลผลตตอไรสง

เปนทนาสงเกตวาถงแมไทยจะมพนทปลกขาวจานวนมากกวาเวยดนามและพมา เมอพจารณาในดานผลผลตขาวตอพนทพบวาประเทศทมผลผลตขาวตอพนทสงสดในอาเซยนคอเวยดนาม รองลงมาคออนโดนเซย ตามมาดวยพมา ลาว มาเลเซย และฟลปปนส๑ โดยในระยะทผานมา ไทยอยในกลมทม ผลผลตขาวตอพนทใกลเคยงกบตมอร๑ตะวนออกและกมพชา เนองจากมผลผลตขาวตอพนทคอนขางคงท สวนตมอร๑ตะวนออกกบกมพชามการพฒนาในดานนอยางชดเจน ซงการเพมสงขนของผลผลตขาวตอพนทน ดเหมอนจะเปนแนวโนมของประเทศสมาชกอาเซยนสวนใหญ โดยเฉพาะเวยดนามซงมผลผลตขาวตอพนทสงมาก เนองจากพนทปลกขาวกวาครงตงอยบรเวณสามเหลยมปากแมนาโขง (Mekong River Delta) โดยจงหวดทสาคญในการผลตขาวคอ เกนเทอ อนยาง ดงทป บกเลยว กาเมา ซงในบางปจงหวดเหลานผลตขาวไดถง 1.2 ตนตอไร พนทปลกขาวของเวยดนามอกสวนหนงอยบรเวณทราบลมแมนาแดง (Red River Delta) ซงแหลงปลกขาวทง 2 แหงมพนดนทอดมสมบรณ๑และมระบบชลประทานทมประสทธภาพ นอกจากนนเวยดนามยงทมเทงบประมาณในการวจยขาวเพอเพมผลผลตตอพนท

พนทการผลตขาวของไทยเทยบกบสมาชกอาเซยน

ทมา: http://faostat.fao.org/site/567/default.aspx (หนวย: hectare)

ผลผลตขาวตอพนทของไทยเทยบกบสมาชกอาเซยน

ทมา: http://faostat.fao.org/site/567/default.aspx (หนวย: hectogram/hectare)

7. สถานการณการสงออกขาวของไทย ตลาดสงออกขาวของไทยทมสดสวนสงสดในป 2554 คอไนจเรย ซงมสวนแบงตลาดมากถงรอยละ

12 รองลงมาคอสหรฐฯ และอนโดนเซย นอกจากนนตลาดขาวทสาคญของไทยยงมแอฟรกาใต โกตดววร๑ จน ฮองกง และมาเลเซย หากพจารณาในดานการเตบโตของตลาดพบวา การสงออกของไทยไปยงสมาชกอาเซยนมอตราการขยายตวสงมากในปทผานมา โดยเฉพาะอนโดนเซยมการขยายตวถงรอยละ 229.51 มาเลเซยรอย

0

5,000,000

10,000,000

15,000,000

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Brunei Darussalam

Cambodia

Indonesia

Lao People's Democratic Republic

Malaysia

Myanmar

Philippines

Thailand

Timor-Leste

Viet Nam

0

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

2000 2002 2004 2006 2008 2010

Brunei DarussalamCambodiaIndonesiaLao People's Democratic RepublicMalaysiaMyanmarPhilippinesThailandTimor-LesteViet Nam


-100

-50

0

50

100

150

200

250

อนโด

นเซย

สห

รฐอเ

มรกา

ไน

จเรย

ญ

ปน

แอฟร

กาใต

ฮอ

งกง

ซเรย

โก

ตดวว

ร เซ

เนกล

เย

เมน จน

สงคโ

ปร

องโก

ลา

มาเล

เซย

โมซม

บก

อนโดนเซย 481.23

7% สหรฐฯ

493.47 8% ไนจเรย

775.24 12%

ญปน 155.97

2%

แอฟรกาใต 332.47

5% ฮองกง 218.03

3%

ซเรย 12.10 0%

โกตดววร 330.09

5% เซเนกล 104.86

2%

เยเมน 73.31 1%

จน 235.35

4%

สงคโปร 161.10

2%

องโกลา 86.00 1%

มาเลเซย 200.29

3%

โมซมบก 87.06 1%

รวมอนๆ 2,760.9

42%

ละ 60.44 และสงคโปร๑รอยละ 11.38 อกกลมหนงซงเปนตลาดศกยภาพสงคอประเทศในแถบแอฟรกา ไดแก โมซมบกซงมอตราการขยายตวสงถงรอยละ 101.69 องโกลา ไนจเรย แอฟรกาใต รวมทงสหรฐฯ

สดสวนตลาดสงออก อตราการขยายตว

ประเทศ อตราขยายตว (%) สดสวน (%) 2554

(ม.ค.-ก.พ.) 2555

(ม.ค.-ก.พ.) 2554

(ม.ค.-ก.พ.) 2555

(ม.ค.-ก.พ.) 2552 2553 2554 2552 2553 2554

1 อนโดนเซย 42.22 95.07 229.51 637.05 26.33 1.48 2.73 7.40 10.58 18.82 2 สหรฐอเมรกา 15.71 16.13 11.72 -8.48 7.09 7.54 8.27 7.58 5.72 8.64 3 ไนจเรย -8.01 10.70 21.29 55.25 -56.19 11.44 11.97 11.91 9.67 5.97 4 ญปน 47.00 14.42 1.80 2.35 7.31 2.65 2.87 2.40 3.32 5.03 5 แอฟรกาใต 22.91 -25.92 8.50 37.84 -36.88 8.20 5.74 5.11 4.73 4.20 6 ฮองกง 3.76 -6.55 1.82 -12.12 -9.30 4.54 4.01 3.35 3.17 4.05 7 ซเรย -77.34 895.45 -80.45 -61.35 285.25 0.12 1.16 0.19 0.71 3.88 8 โกตดววร๑ 18.88 10.41 -1.34 49.50 -27.90 6.00 6.26 5.07 3.31 3.36 9 เซเนกล -21.68 -30.74 -8.69 -55.62 120.97 3.29 2.15 1.61 1.05 3.26

10 เยเมน 37.92 -22.51 -7.79 23.70 104.05 2.03 1.49 1.13 1.00 2.87 11 จน 31.79 5.66 5.65 28.06 -49.19 4.18 4.17 3.62 3.70 2.65 12 สงคโปร๑ -20.07 -1.94 11.38 10.94 -31.57 2.92 2.71 2.48 2.57 2.48 13 องโกลา -52.42 25.69 50.87 -13.17 107.68 0.90 1.07 1.32 0.80 2.35

14 มาเลเซย -68.58 6.66 60.44 39.23 -58.02 2.32 2.34 3.08 3.92 2.32

15 โมซมบก 26.15 -47.80 101.69 -57.16 741.61 1.64 0.81 1.34 0.20 2.32

ทมา: ศนย๑เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงพาณชย๑ (2554)

ขาวในบรบทของความสมพนธทางการคาระหวางไทยกบอาเซยน ในระยะทผานมา การคาระหวางไทยกบอาเซยนมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง โดยเฉพาะการสงออก

สนคาจากไทยไปอาเซยน ซงมมากกวาการนาเขาอยางชดเจน ไทยจงไดเปรยบดลการคากบอาเซยนมาโดยตลอด สนคาสวนใหญทไทยสงออกไปยงสมาชกอาเซยนเปนผลผลตทางการเกษตร หากพจารณาสนคาสงออกมากทสด 10 อนดบพบวาลวนเปนสนคาเกษตรทงสน โดยขาวเปนสนคาสงออกอนดบ 2 รองจากยางพารา แตมอตราการขยายตวโดยเฉลยสงกวา จงนบวาเปนสนคาทมศกยภาพโดดเดนในตลาดอาเซยน ในทางตรงกนขาม สนคาทไทยนาเขามากจากอาเซยนคอสนคาอตสาหกรรม โดยเฉพาะพลงงานและชนสวนอเลกโทรนกส๑


0.00

50,000.00

100,000.00

Total Trade Export Import Trade Balance

value : million us$ 2009



value : million us$ 2012(Jan.-Feb.)


สนคาสงออกจากไทยไปอาเซยน

ล าดบท สนคา value : million US$ growth rate share (%)

2008 2009 2010 2011 2008 2009 2010 2011 2008 2010 1 Rubber 1,241.9 916.4 1,467.8 1,851.0 18.06 -26.21 60.17 26.11 3.09 3.31 2 Rice 1,052.5 463.1 706.8 987.3 84.16 -56.00 52.63 39.68 2.62 1.59 3 Tapioca products 212.1 224.3 353.7 470.3 6.21 5.72 57.69 32.97 0.53 0.80 4 Fresh or dried fruit 72.9 97.7 112.4 183.6 -2.48 33.95 15.02 63.39 0.18 0.25 5 Maize 198.3 231.1 132.4 148.2 101.94 16.51 -42.72 11.95 0.49 0.30 6 Other livestock products 69.7 110.2 94.0 108.8 500.44 58.02 -14.65 15.69 0.17 0.21 7 Chilled or frozen poultry

cuts 39.3 28.7 42.8 81.4 50.02 -26.88 49.00 90.25 0.10 0.10

8 Fresh or chilled or frozen fish, whole

42.8 38.2 49.1 59.5 13.16 -10.76 28.71 21.22 0.11 0.11

9 Fresh, chilled or frozen shrimps, prawns and lobster

26.1 38.2 41.5 55.4 4.54 46.26 8.44 33.71 0.07 0.09

10 Prepared poultry 44.1 37.7 44.7 55.1 81.91 -14.58 18.60 23.33 0.11 0.10


ความทาทายของขาวไทยในการกาวสการเปน Trading Nation ในยค AEC

การสงออก จากการวเคราะห๑สถานการณ๑การคาขาวของโลก สรปไดวาประเดนปญหาของไทยคอดานขด

ความสามารถในการแขงขนในกลมอาเซยน โดยเฉพาะเมอเปรยบเทยบกบสมาชกใหม หรอ CLMV (กมพชา ลาว พมา และเวยดนาม) ซงมตนทนการผลตตากวาและกาลงเขามาครอบครองสวนแบงตลาดขาวในสดสวนทเพมขนอยางตอเนอง โดยเฉพาะเวยดนามทเขามาแยงชงตาแหนงการเปนแชมปผคาขาวของอาเซยนและระดบโลก

ราคาสงออก ราคาขาวไทยชนดตางๆ มแนวโนมสงขนอยางตอเนอง เมอเปรยบเทยบกบขาวของประเทศผสงออก

อนๆโดยเฉพาะเวยดนาม ซงเปนผสงออกขาวรายใหญเชนเดยวกบไทยกพบวาในอดต ขาวไทยกบเวยดนามมราคาทใกลเคยงกน ทวาในชวงปลายป 2008 ขาวไทยเรมมราคาสงกวาเวยดนาม ถงแมวาเปนขาวในประเภทเดยวกน รวมทงขาวคณภาพในตลาดบนทมราคาสง ซงเปนขาวทไทยมความโดดเดน กพบวาขาวหอมมะล 100% ของไทยในปจจบนเรมมราคาสงกวาขาวตลาดบนของสหรฐอเมรกา (California Medium Grain) รวมถงขาวบาสมาตของปากสถาน นอกจากนนนโยบายรบจานายงทาใหราคาขาวไทยสงขนกวาประเทศอนๆ

การผลต จากการวเคราะห๑ดานตนนา หรอการผลตขาว พบวาขอจากดทสาคญของขาวไทยคอผลผลตตอพนท

สาเหตสวนหนงมาจากการทพนทปลกขาวประมาณครงหนงอยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอซงมพนทชลประทานนอย นอกจากนนผลผลตขาวตอพนทยงคอนขางคงท ซงแสดงใหเหนถงความบกพรองในการพฒนา ไทยจงอย ในระดบใกลเคยงกบตมอร๑ตะวนออกและกมพชา ในขณะท เวยดนามไดยกระดบประสทธภาพในการผลตใหสงขนอยางตอเนอง โดยเฉพาะดานผลผลตตอพนท ซงเพมขนอยางสมาเสมอ และเปนอตราสงสดในบรรดาสมาชกอาเซยน

ขอเสนอแนะเชงนโยบายบนกรอบ TOWS: ขาวไทยบนฐาน AEC เพอกาวสการเปน Trading Nation

1. กลยทธเชงรก (SO Strategy: ใชประโยชนจากโอกาสโดยอาศยจดแขง) จดแขง: องคความรในการคาขาว จดแขงทโดดเดนมากของไทยเมอเทยบกบสมาชกอาเซยนคอ องค๑

ความรในการคาขาวจากประสบการณ๑ในการเปนแชมปโลกในการสงออกขาวมาตงแตป พ.ศ. 2522 ซงเปนพนฐานสาคญสาหรบกาวสการเปน Trading Nation รวมทงเทคโนโลยในการผลตและการแปรรปขาวทม


คณภาพ เนองจากไทยมบคคลากรทสงสมความเชยวชาญและความชานาญพเศษในการคาขาว รวมถงการเพาะปลก เกบเกยว และแปรรป สบตอกนมาอยางยาวนานตงแตรนบรรพบรษ นอกจากนนยงมระบบการเกบเกยวและโรงสขาวคณภาพด มประสทธภาพสง รวมทงระบบการขนสงและกระบวนการสงออกขาวทไดมาตรฐาน

โอกาส: ใชประโยชนจากฐานการผลตเดยว (Single Production Base) โอกาสของไทยจากการกอตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยนคอการใชประโยชน๑จากการรวมเปนฐานการผลตเดยว (Single Production Base) รวมทงการเปดเสรการลงทน ซงจะเปนโอกาสของผประกอบการไทย โดยเฉพาะกลยทธเชงรกในการใชอาเซยนเปนฐานไปสการคาในเวทโลกโดยออกไปลงทน (Outward Investment) ในประเทศเพอนบาน โดยเฉพาะกลม CLMV (กมพชา ลาว พมาและเวยดนาม) ซงจดอยในประเทศดอยพฒนาทสหภาพยโรปและสหรฐฯ ใหสทธพเศษทางการคา (GSP) ดงนนผประกอบการไทยจะไดประโยชน๑จากการเขาไปลงทนหรอรวมทนกบผประกอบการในประเทศเหลาน โดยเฉพาะการออกไปตงโรงสเพอใชสทธ GSP ในการสงสนคาขาวออกไปยงตางประเทศ เนองจากมฐานการผลตอยในประเทศทไดรบสทธพเศษทางการคา โดยเฉพาะตลาดบนซงไทยมศกยภาพโดดเดนในการสงออก

2. กลยทธเชงปองกน (ST Strategy: ใชจดแขงเพอเผชญหนากบภยคกคาม) ภยคกคาม: ความสามารถในการแขงขนของเวยดนาม ภยคกคามของขาวไทยในบรบทของอาเซยน

ทชดเจนทสดคงหนไมพนการทเวยดนามไดยกระดบขดความสามารถในการแขงขนใหสงขนอยางตอเนอง โดยเฉพาะดานผลผลตตอพนทซงเพมขนอยางสมาเสมอ และเปนอตราสงสดในบรรดาสมาชกอาเซยนดงทวเคราะห๑ขางตน ในขณะทไทยมผลผลตขาวตอพนทคอนขางคงท อยในระดบใกลเคยงกบตมอร๑ตะวนออกและกมพชา นอกจากนนนโยบายรบจานายงทาใหราคาขาวไทยสงขนกวาประเทศสมาชกอนๆ

ในเมอจดแขงของไทยเมอเทยบกบสมาชกอาเซยนคอความสามารถในการคาขาวซงเปนพนฐานสาคญสาหรบกาวสการเปน Trading Nation รวมทงเทคโนโลยในการผลตและการแปรรปขาวทมคณภาพดงทวเคราะห๑ขางตน ประเดนทควรไดรบการพจารณาคอการเปลยนมมมองจากการแขงขนมาสมมมองดานการผนกกาลง (Synergy) โดยกาหนดกลยทธในการสรางความรวมมอดานขาวกบประเทศเพอนบานในอาเซยน รวมทงเวยดนาม ซงมความเขมแขงในดานการผลตและการคาขาวเชนเดยวกบไทย โดยความรวมมออาจมหลายรปแบบ อาท แลกเปลยนขอมล/องค๑ความร/ผลการวจยเกยวกบโรคและศตรพช ผลกระทบของภาวะโรครอนตอการผลต ระบบการรบฝากและจานาขาวระหวางชาวนากบรฐบาล รวมถงการจดตงบรษทรวมทนดานธรกจขาว อาท ดานกระบวนการผลต เกบรกษา และสงออก การสรางโรงส ไซโลเกบขาว ระบบเครอขายการจาหนายขาว โลจสตกส๑ รวมทงอาจขยายไปถงการจดตงบรษทรวมทนดานอาหาร อาท โรงงานขนมปง บะหมกงสาเรจรป และการจดตงคลงสนคาในตางประเทศ

ทสาคญคอการพจารณารวมมอตงคลงส ารองขาวอาเซยนและของโลก เนองจากประเทศตางๆ ลวนไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงของสภาพอากาศททาใหผลผลตทางการเกษตรเสยหายจนถงขนขาดแคลน การมคลงสารองขาวจงมความจาเปน และอาเซยนโดยเฉพาะไทยมความโดดเดนมากในดานปรมาณสตอกขาว ซงอยในอนดบ 3 ของโลกและมแนวโนมปรมาณสตอกทมากขนอยางตอเนองดงผลการวเคราะห๑ขางตน ไทยจงเปนหนงในประเทศทมศกยภาพสงสดในการเปนทตงคลงสารองขาวอาเซยนและของโลก

3. กลยทธเชงรบ (WT Strategy: พจารณาจดออนรวมกบภยคกคามเพอหาทางรบมอ) ภยคกคาม: การลดภาษเปนศนย สาหรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยนทจะเกดขนในป 2015 การลด

ภาษเหลอ 0% เปนประเดนทหลายฝายกงวลวาอาจเปนภยคกคามสาหรบสนคาไทย รวมทงสนคาเกษตร โดยหนงในนนคอขาว ซงไดรบการวพากษ๑วจารณ๑อยางแพรหลายถงจดออนของไทยในดานขดความสามารถในการแขงขนในกลมอาเซยน โดยเฉพาะกบสมาชกอาเซยนใหม หรอ CLMV (กมพชา ลาว พมา และเวยดนาม)


ซงมตนทนการผลตตากวาและกาลงเขามาครอบครองสวนแบงตลาดของขาวในสดสวนทเพมขนอยางตอเนอง โดยเฉพาะเวยดนามทเขามาแยงชงตาแหนงการเปนแชมปผคาขาวของอาเซยนและระดบโลก การทไทยไดลดภาษนาเขาขาวเปน 0% ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 ไดสรางความกงวลวาจะมขาวจากประเทศเพอนบานทตนทนถกกวาไหลเขามาในประเทศไทย ทวาการนาเขาขาวอนญาตใหนาเขาไดเฉพาะปลายขาว และการนาเขาขาวสามารถทาไดกตอเมอเกดความขาดแคลนเทานน สวนปลายขาวมกเปนการนาเขาโดยบรษทผลตอาหารกงสาเรจรป อาท โรงงานบะหมกงสาเรจรป เสนก๐วยเตยว โจ๏ก ดงนนการทไทยลดภาษนาเขาขาวเปน 0% ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 จงยงไมไดกอใหเกดความเปลยนแปลงมากนก ทวาปญหาการลกลอบนาเขาขาวจากประเทศเพอนบานกยงมอยอยางตอเนอง

ทางเลอกหนงสาหรบการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนคอ กลยทธเชงรบในการควบคมการเปนฐานการผลตเดยว (Single Production Base) โดยแกปญหาการลกลอบนาเขาขาวจากประเทศเพอนบาน ซงอาจพจารณากาหนดพนทนาเขาขาวเพอการสงออก เพอจากดขอบเขตการนาเขาขาวในลกษณะวตถดบการผลตจากประเทศเพอนบาน โดยนามาแปรรปในไทยสาหรบการสงออกเทานน อาท นาเขาปลายขาวเพอผลตอาหารแปรรปสาหรบสงออก หรอนาเขาขาวเปลอกเพอผลตขาวนงสาหรบสงออก

4. กลยทธเชงแกไข (WO Strategy: แกไขจดออนเพอใชประโยชนจากโอกาส) โอกาส: อปสงคขาวเพมสง โอกาสของขาวไทยคอการทขาวเปนพชทมความจาเปนอยางยงตอการ

บรโภคของประชากรโลก เนองจากจานวนประชากรนบวนมแตเพมสงขน แตมแนวโนมทการผลตอาหารสาหรบบรโภคอาจลดลง เนองจากทรพยากรสวนหนงถกนาไปใชผลตพลงงาน และพนทการผลตมอยจากด โดยเฉพาะขาว ซงประชากรโลกมากกวาครงหนงใชบรโภคเปนอาหารหลกทกวน อปสงค๑ขาวมแนวโนมเพมสงขน ซงเปนโอกาสของไทยในฐานะทเปนผคาขาวหลกของโลก และจะเปนองค๑ประกอบสาคญในการกาวสการเปน Trading Nation

จดออน: ผลผลตตอพนท แตไทยยงมจดออนคอขอจากดดานผลผลตตอพนท ซงมระดบคงทและแสดงใหเหนถงการขาดการพฒนา ตามผลการวเคราะห๑ขางตน ดงนนกลยทธเชงแกไขตองมงเนนการคนควาเทคโนโลยใหมๆ เขามาชวยในการเพมประสทธภาพการผลตตอพนทใหสงขน อาท การพฒนาระบบชลประทานในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ การใชเครองจกรกลการเกษตรเพอสงเสรมประสทธภาพการผลตและรองรบปญหาการขาดแคลนแรงงาน สนบสนนการลงทนดานการแปรรปสนคาขาวทหลากหลาย และลดตนทนการผลตซงเชอมโยงถงราคาขาย โดยจะเปนการยกระดบขดความสามารถในการแขงขนและเพมปรมาณ/มลคาการสงออก เพอมงใชโอกาสจากการขยายตวทางเศรษฐกจของกลมอาเซยนซงเปนประเทศผบรโภคขาวทสาคญ รวมทงอาเซยน+3 อนเดย และการเปนตลาดเดยว (Single Market) ของ AEC ซงจะเกดตลาดผบรโภคจานวนมหาศาลถง 600 ลานคน ใน 10 ประเทศ

บรรณานกรม ศนย๑เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงพาณชย๑ (2554/2555) Food and Agriculture Organization of the United Nations (2012) International Trade Centre (2011) United States Department of Agriculture (2011/2012 March)

Documents

กลยุทธ์ข้าวไทยบนฐาน AEC เพื่อ ...ส าน กงานนโยบายและย ทธศาสตร๑การค า ส