บทคัดย่อผลงาน R2R ปี 2557r2rthailand.org/sites/default/files/scridb/bthkhady_r2r.pdf · บทคัดย่อผลงาน r2r ปี 2557 พิมพ์ครั้งที่

22

บทคดยอผลงาน R2R ป 2557พมพครงท 1 22 กรกฎาคม 2558 จำานวน 2,000 เลมISBNทปรกษา ศ.นพ.วจารณ พานช รศ.นพ.เชดชย นพมณจำารสเลศ นพ.อครนทร นมมานนตย

บรรณาธการ ศ.นพ.สมบรณ เทยนทอง

กองบรรณาธการนพ.วชช เกษมทรพย นายพรหมมนทร กณธยะ พอ.นพ.ทวศกด นพเกษร ผศ.นวต อณฑพนธ ทพ.วสนต สายเสวกล นางทศนย ญาณะ นางธณณจรา ธนาศรธชนนท ดร.นพ.สธร รตนะมงคลกล ผศ.ดร.ปยธดา คหรญญรตน นางจรรยาวฒน ทบจนทร ดร.ผาสข แกวเจรญตา นพ.วชรพล ภนวลนพ.ประสทธชย มงจตร นพ.อครนทร นมมานนตย นพ.ดเรก สดแดน ดร.จงกลณ จนทรศร ผศ.ดร.ภกญ.นนทวรรณ กตกรรณากรณ นพ.ณรงค เหนประเสรฐแท ดร.มาศโมฬ จตวรยธรรม นายสพฒน สมจตรสกล นพ.ปรญญา สนตชาตงาม นพ.ทนง ประสานพานช นางสาวชรสนกล ยมบญนะ นพ.ภพงค เอกะวภาค นพ.ธนต ฟเจรญ พญ.พชร ยมรตนบวร นางสาววระนช มยเรศ นางสาวสรลกษณ คณกมลกาญจน นางสาวศศชล คำาเพราะ นพ.วระวฒน พนธครฑ ดร.พญ.ภทรวลย ตรงจตร ดร.วลยาภรณ ทงสภต นางพนต มโนการ นพ.ปรดา แตอารกษ พญ.ปยวรรณ ลมปญญาเลศ ดร.ณฎฐญา พฒนะวานชนนท ผศ.(พเศษ)นพ.ไพโรจน บญลกษณศร ผศ.พญ.อนญญา พงษไพบลย ดร.ประจวบ แหลมหลก นางศภลกษณ ธนธรรมสถต นางพรพมล ผดงสงฆ นางสาวเกลดดาว จนทฑโร ดร.อทย เจรญวงศ นพ.วศษฐ สงวนวงศวาน นางสมหญง อมบญ นางสนนทา ตงปนธานด ดร.นภาพร ลครวงศศ.พญ.วณชา ชนกองแกว พญ.อจฉรา นธอภญญาสกล รศ.นพ.เชดชย นพมณจำารสเลศ

ผชวยกองบรรณาธการนางสรนยา งามทพยวฒนา นางสาวรววรรณ กตพลวงษวนช นางสาววนดา ศรสงวาลย

ประสานงานนางสาววนดา ศรสงวาลย

จดพมพโดยโครงการพฒนางานประจำาสงานวจยระดบประเทศ

พมพท : บรษทสหมตรพรนตงแอนดพบลสชง จำากดโทร. 0 2903 8257-9

3

คำ�นำ�

จากบนทกความรวมมอในการดำาเนนงานสนบสนนการพฒนางานประจำาสงานวจย (R2R) ระดบประเทศ

ระหวางสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน)

สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต กระทรวงสาธารณสข และคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลย

มหดล ในวนท 18 กมภาพนธ 2557 ทมเจตจำานงรวมกนทจะสนบสนนการดำาเนนงานเพอพฒนางานประจำาส

งานวจย (R2R) ในระดบประเทศ โดยขบเคลอนการพฒนาระบบสขภาพในทกบรบทตงแตระดบปฐมภมจนถง

ตตยภม ทงดานการบรการ การรกษาพยาบาล รวมทงการตอยอดในหลายๆบรบทใหเกดเปนผลงาน Meta R2R

ซงจะเปนประโยชนอยางยงตอการพฒนาคณภาพงานใหมประสทธภาพ ผรบบรการจะไดรบประโยชนสงสด

ผลงานวจย R2R ดเดน จะเปนการสงเสรมการเรยนรระหวางผททำา R2R และเปนพลงใหผปฏบตงาน

R2R แลว ยงเปนการสรางกำาลงใจทจะปฏบตงาน และพฒนางานอยางมประสทธภาพอยางตอเนอง สำาหรบ

ผลงานวจย R2R ทสงเขาประกวดในป 2558 นบวามจำานวนสงทสดนบตงแตการประกวดครงแรกในป 2551 คอ

828 ผลงาน แสดงใหเหนวาบคลากรทางสาธารณสขตระหนกถงความสำาคญของการแกไขงานประจำาดวยงานวจย

อยางมระบบ และยงเปนทนายนดวาในปนมผลงาน R2R จากนอกสาธารณสขเขารวมดวย อาท ดานการศกษา

ซงแสดงใหเหนวาแนวคดของ R2R ทำาใหเกดประโยชนในการทำางานไดทกภาคสวน

เอกสารฉบบนไดทำาการรวบรวมผลงาน R2R ทผานการพจารณาจากคณะกรรมการผทรงคณวฒแลววา

เปนผลงานทมคณคาทจะไดรบการตพมพ จงเปนฐานขอมล แหลงความรทางวชาการทจะสนบสนนการขบเคลอน

งานวจยอยางตอเนอง โดยเฉพาะการผลกดนใหเกดการพฒนางานประจำาในทกระบบ และนำาความรเหลานไปตอยอด

ในการพฒนางานทนำาสองคความรใหมๆ อยางกวางขวาง

รศ.นพ.เชดชย นพมณจำารสเลศ

หวหนาทมทปรกษาโครงการสนบสนนการพฒนา

งานประจำาสงานวจยระดบประเทศ

22 กรกฏาคม 2558

44

ส�รบญ หนา

คำานำา 3

กำาหนดการ 10

การวเคราะหบทคดยอปท 7 (พ.ศ.2558) 20

การสงเคราะหความรจากผลงานวจย R2R กลม 1 การบรการปฐมภม 25

การสงเคราะหความรจากผลงานวจย R2R กลม 2 การบรการทตยภม 31

การสงเคราะหความรจากผลงานวจย R2R กลม 3 การบรการตตยภม 34

การสงเคราะหความรจากผลงานวจย R2R กลม 4 กลมงานบรหาร 43

การสงเคราะหความรจากผลงานวจย R2R กลม 5 กลมนวตกรรม/สงประดษฐ 48

การสงเคราะหความรจากผลงานวจย R2R กลม 6 กลมงานบรการ 52

การสงเคราะหความรจากผลงานวจย R2R กลม 7 กลมการศกษา 58

การสงเคราะหความรจากผลงานวจย R2R กลม 8 กลม Meta R2R 61

บทคดยอตามกลม

กลม 1 การบรการปฐมภม 63

บทคดยอทไดรบรางวล

- ID 33 ประสทธผลของโครงการตดตามเยยมญาตและผปวยมะเรงระยะสดทาย 64

ทางโทรศพทตออาการปวด คณภาพชวตและความวตกกงวล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร

ปราจนบร

- ID 87 การบรการฟนฟคนพการกลามเนอออนแรงทมสาเหตจากกรรมพนธดวยเครอขายสขภาพ 66

- ID 89 รปแบบการลดการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลโดยชมชนมสวนรวม: 68

กรณศกษาบานยานขาด อำาเภอพรหมพราม จงหวดพษณโลก

- ID 190 การพฒนารปแบบ ลด ละ เลก การดมแอลกอฮอล “วงวาโมเดล” 70

- ID 230 การพฒนารปแบบการรกษาผปวยโรคปอดอดกนเรอรง โรงพยาบาลเวยงปาเปา 72

จงหวดเชยงราย ดวยศาสตรการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสาน “เพอลมหายใจ

ทมความสข”

- ID 288 เปรยบเทยบระยะเวลาในการรบประทานยาชงรางจดตอการลดระดบสารเคมในเลอด 74

ของเกษตรกรกลมทมผลเลอดไมปลอดภย ตำาบลผาขาว อำาเภอผาขาว จงหวดเลย

- ID 393 การพฒนาศกยภาพแกนนำาชมชนในการปองกนโรคมะเรงลำาไสใหญและทวารหนก 76

เพอสงเสรมระบบคดกรองตงแตแรกเรม ตำาบลพนมไพร อำาเภอพนมไพร จงหวดรอยเอด

- ID 400 การพฒนารปแบบการควบคมปองกนโรคพยาธใบไมตบโดยการมสวนรวมของชมชน 78

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลละหาน อำาเภอจตรส จงหวดชยภม

- ID 491 การพฒนารปแบบหมบานปรบเปลยนพฤตกรรมลดโรคไมตดตอเรอรง แบบมสวนรวม 80

บานเหลาพฒนา อำาเภอนาหวา จงหวดนครพนม

- ID 512 โปรแกรมสงเสรมโภชนาการและการดแลตวเองของหญงตงครรภ (กนไขนมตบหลบนอน) 82

- ID 514 การพฒนาระบบคดกรองพฒนาการเดกในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล 84

คปสอ.กมภวาป จงหวดอดรธาน

5

- ID 526 การจดการรายกรณการดแลรกษาแผลทเทาดวยวธการลดแรงกดทแผลดวยแผนโฟม 86

โดยผปวยและญาตมสวนรวมเพอเพมประสทธภาพการดแลแผลในผปวยเบาหวาน

โรงพยาบาลแกงครอ อำาเภอแกงครอ จงหวดชยภม

- ID 634 ประสทธผลของโปรแกรม 7 life Style Sweet Lamlukka model ทมตอการควบคม 88

โรคเบาหวานชนดไมพงอนซลน

- ID 640 พฒนารปแบบการดแลผปวยโรคไตเรอรงในชมชนโดยการเสรมสรางพลงภาค 90

เครอขายแบบ มสวนรวม อำาเภอแกดำา จงหวดมหาสารคาม

- ID 729 การพฒนาแนวทางเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคตดตอชายแดนในเครอขาย 92

ภาคประชาชนคขนาน บานหวยสะแตง ตำาบลงอบ อำาเภอทงชาง จงหวดนาน กบเมองเชยงฮอน

ประเทศ สปป.ลาว

- ID 742 ภาคเครอขาย โรงงานสขาว รวมใจแกไขปญหายาเสพตด 94

- ID 785 ผลการดแลผสงอายระยะยาว โดยหมอนวดนอยรวมกบองคปกครองสวนทองถน 96

กรณองคการบรหารสวนตำาบลสามแยก อำาเภอเลงนกทา จงหวดยโสธร

บทคดยอทไดตพมพ

- ID 14 ผลของการใชวนวานหางจระเขรกษาแผลไหม 99

- ID 75 การพฒนารปแบบการดแลผสงอาย 101

- ID 107 ประสทธผลการลด Escherichia coli ในผกเครองเคยงพรอมบรโภค 103

โดยการลางดวยนำาบวบก

- ID 248 การพฒนาระบบตดตามการขาดนดผปวยโรคความดนโลหตสงของ 105

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลบานฝงหมน ตำาบลอายนาไลย อำาเภอเวยงสา จงหวดนาน

- ID 349 รปแบบการดแลสขภาพผสงอายโดยชมรมผสงอายบานศรมงคล ตำาบลขง 107

อำาเภอเวยงสา จงหวดนาน

- ID 517 โหมปาตามาโหลโจสลาเชยงตอง (โรงเรยนพอแมสลาเชยงตอง) 109

- ID 530 “ประสทธภาพของเครอขายรปแบบการฝกพดในชมชนของมหาวทยาลยขอนแกน” 111

- ID 616 ผลของการจดโปรแกรมสรางเสรมสขภาพโดยใชแรงจงใจเพอปองกนโรคในผปวย 113

ความดนโลหตสง โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลนำาชำา อำาเภอสงเมน จงหวดแพร

- ID 660 คลนก DPAC แมทรายเคลอนทเพอการปรบเปลยนพฤตกรรมกลมเสยงโรคเบาหวาน 115

- ID 833 รปแบบการดแลผปวยระยะสดทายแบบประคบประคอง 117

ของ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลรม อำาเภอทาวงผา จงหวดนาน

กลม 2 การบรการทตยภม 119


- ID 35 ผลของโปรแกรมการฟนฟสภาพปอดผปวยโรคหดและปอดอดกนเรอรงใน 120

Easy Asthma & COPD Clinic โรงพยาบาลปากพล

- ID 56 ผลการปรบวธรกษาเบาหวานเดอนรอมฎอนของผปวยมสลมทคมเบาหวานไดไมด 123

- ID 269 ผลของการใชสำาลแอลกอฮอลสำาเรจ โรงพยาบาลทาวงผา จงหวดนาน 125

- ID 357 “ตามรอย วฏจกรของชวต”: กระบวนการเรยนรชะตาชวตของผปวยเอดสโดยตรง 127

เพอปองกน การขาดตดตามการรกษา ตามแนวคดของซาเทยร

66

- ID 358 ผลการพฒนาเครองมอ “ใจสารภาพ” ในการประเมนพฤตกรรมการใชยา 130

และสารเสพตดของผเขารบการบำาบดรกษา ในคลนกยาเสพตด โรงพยาบาลสมเดจพระยพราช

ธาตพนม

- ID 360 ผลการพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลในการประเมน และการดแล 133

ผปวยเจบหนาอก จากกลมอาการกลามเนอหวใจขาดเลอดเฉยบพลน (ACS)

ในโรงพยาบาลชมชน

- ID 719 การพฒนางานดแลเทาในผปวยเบาหวาน โรงพยาบาลสารภ จงหวดเชยงใหม 136


- ID 5 การพฒนารปแบบการจดบรการเคลอบหลมรองฟนในเดกนกเรยนชนประถมศกษา 139

เพอลดการเกดโรคฟนผในเดกอาย 12 ป อำาเภอพรหมพราม จงหวดพษณโลก

- ID 496 ผลการประยกตใช D-M-E-T-H-O-D Model ในผปวยไตวายเรอรงโดยการมสวนรวม 142

ของทมสหวชาชพหอผปวยในหญง โรงพยาบาลแกงครอ

- ID 499 ผลของการพฒนาแนวทางปฏบตการปองกนการตดเชอทตำาแหนงแผลผาตดคลอด 145

ทางหนาทองโดยใชหลกฐานเชงประจกษ ในโรงพยาบาลแกงครอ จงหวดชยภม

- ID 608 ผลของการดแลสตรมครรภทมภาวะเสยงตอการคลอดกอนกำาหนดในคลนกฝากครรภ 147

โรงพยาบาลแมสะเรยงโดยใชแรงสนบสนนทางสงคม

- ID 676 การพฒนางานดแลตดตามพฒนาการทารกแรกเกดทมปจจยเสยง 149

กลม 3 การบรการตตยภม 151


- ID 12 ผลการประคบเยนตอการลดความเจบปวดในผปวยโรคตากระตกทฉดโบทลนมทอกชน 152

ชนดเอ

- ID 32 การประมาณปรมาณเลอดทสญเสยจากการผาตดตอมลกหมากผานทอปสสาวะ 154

โดยการคำานวณ จากความเขมขน Hemoglobin ในนำาสวนลาง

- ID 101 ผลการใชเชงปฏบตแผนทดสอบ Grade of hematuria ตอการอดตนของ 156

สายสวนปสสาวะ ขณะไดรบการชะลางกระเพาะปสสาวะอยางตอเนอง (CBI)

ในผปวยหลงสองกลองผาตดตอมลกหมาก (TUR-P) ในโรงพยาบาลศรราช

- ID 824 เปรยบเทยบประสทธภาพของการใชผลตภณฑเคลอบผวหนงตอการปองกน 159

การเกดผนผาออมของผปวยเดกวกฤต


- ID 98 แนวโนมสำาหรบการผาตดวณโรคตอมนำาเหลองบรเวณลำาคอ 162

- ID 596 การลดอบตการณการเกดพษตอไตจากยา Colistin ดวยแนวปฏบตตดตาม 164

การใชยาอยางเขมงวด

7

กลม 4 กลมงานบรหาร 166


- ID 42 การพฒนาระบบการจดการเรยนการสอนโดยใชโครงสรางซทสำาหรบเดก 167

ทมความตองการพเศษในโรงเรยนสงกดสำานกงานการศกษาขนพนฐาน

- ID 65 การพฒนาตนแบบการขบเคลอนสขภาพระดบตำาบลสการจดการระบบสขภาพ 169

แบบบรณาการของกองทนหลกประกนสขภาพระดบทองถนหรอพนท (กองทนตำาบล)

โดยใชเครองมอธรรมนญสขภาพ

- ID 465 การพฒนาระบบการเงนและบญชโดยใชโปรแกรม PCU Money Chun Phayao 172

- ID 569 การพฒนาระบบความรวมมอการดแลหญงตงครรภเสยงสงในโรงพยาบาล 174

กลมโซนลมนำาปาว จงหวดอดรธาน


- ID 30 การพฒนาระบบความรวมมอการดแลหญงตงครรภเสยงสงในโรงพยาบาล 177

กลมโซนลมนำาปาว จงหวดอดรธาน

- ID 31 การประเมนการสงตรวจหวใจดวยคลนเสยงสะทอนความถสงผานผนงทรวงอก 180

ในผปวยผใหญของโรงพยาบาลมหาวทยาลยในกรงเทพมหานคร โดยอางองเกณฑของประเทศ

สหรฐอเมรกา ป คศ. 2011

- ID 52 การพฒนารปแบบการนเทศทางการพยาบาลแบบมสวนรวม ณ หอผปวยศลยกรรม 183

ฝายการพยาบาล โรงพยาบาลกลาง

- ID 54 การพฒนาคณภาพมาตรฐานสถานประกอบการเพอสขภาพไทยในสหพนธสาธารณรฐ 185

เยอรมน

- ID 58 ระบบโทรศพทเครอขายอนเทอรเนต IP-PBX for ICT Office 188

- ID 240 การพฒนารปแบบการบรการผาตดแบบวนเดยวกลบ 190

ในโรงพยาบาลยโสธร จงหวดยโสธร

- ID 262 มาตรการในการเพมการเขาถงบรการสรางเสรมสขภาพและปองกนโรค 192

ในกลมประกนสงคมในพนทรบผดชอบของสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต ๖ ระยอง

- ID 389 รปแบบการบรหารแบบแคมเบลตอการสรางระบบการดแลผปวยตดเตยงของเครอขาย 194

สขภาพอำาเภอรองกวาง

- ID 394 “ผใหญใจด ภาครวมใจ” เพอใหวยรนและเยาวชนเขาถงบรการทเปนมตร 196

จงหวดอดรธาน

- ID 397 การประเมนผลการดำาเนนงานกองทนฟนฟสมรรถภาพทจำาเปนตอสขภาพระดบจงหวด 198

- ID 412 การมสวนรวมในการปรบเปลยนพฤตกรรมการใชสารเคมกำาจดศตรพชของเกษตรกร 200

ตำาบลดงขวาง อำาเภอเมองจงหวดนครพนม

- ID 470 ผลของการใชทะเบยนควบคมราคาเวชภณฑเพอลดความผดพลาดดานราคาเวชภณฑ 202

ในการจดทำาใบขออนมตจดซอ หนวยงานบรหารเวชภณฑ โรงพยาบาลลอง

- ID 579 สงนมคา…….อยาชา………เวชระเบยน 204

- ID 613 การพฒนาระบบสารสนเทศการตายสำานกงานสาธารณสขจงหวดอางทอง 206

- ID 772 การพฒนางานบรการการคดคารกษาพยาบาลผปวยในอยางถกตอง 208

ตรงตามรายการทเกดขนจรง

88

- ID 769 เครองมอบรหารจดการงบคำาเสอม “นครชยบรนทร” 210

- ID 826 ความสามารถของคนพการในการดดแปลง ซอมแซมและผลตอปกรณ 212

เครองชวยความพการ(พการกซอมได)

- ID 844 การพฒนาความรผดแลดานการประเมนความพรอมในการเปลยนแปลงพฤตกรรม 214

ตอการควบคมระดบนำาตาลในเลอดของผปวยเบาหวานผสงอาย ชนดท 2 อำาเภอคอวง

จงหวดยโสธร

กลม 5 กลมนวตกรรม/สงประดษฐ 216


- ID66 ไมกลวเขมตำาดวย…dental needle remover handy 217

- ID69 Fine Needle Aspiration Guide (FNAG) เครองมอชวยการเจาะดดชนเนอ 219

ของแผนกศลยกรรมหคอจมก โรงพยาบาลนครปฐม

- ID 169 “เครองตรวจสอบการรบรองสทธ อจฉรยะ” 221

- ID 213 อปกรณเตอนกอนลงจากเตยง“ลก Alarm” 223

- ID 611 เครองถายภาพเทาเบาหวาน (NAYOR DM FOOT PHOTO) 225

- ID 627 กลองชวยพนสำาล 227


- ID 4 อปกรณกนกดกลองสองตรวจหลอดลม 230

- ID 70 ตดดกลน ปลอดภย ใสใจสขภาพ 232

- ID 116 การพฒนาหนใบหนาจำาลองสำาหรบใหขอมลผปกครองเดกทมภาวะ 234

ปากแหวงเพดานโหว

- ID 130 หมอนมหศจรรย หนนแลวใส Tube งายจง 236

- ID 167 วจยเชงนวตกรรมอปกรณยดจบตลบฟลม สำาหรบผปวยเอกซเรยปอดทา AP View 238

บนรถเขนนง สำาหรบผปวยจตเวชทถกผกยด

- ID 222 ผลของการใชนวตกรรม Early neonatal lock ยดตรงทารกแรกเกด 240

ขณะใสสายสวนหลอดเลอดทางสะดอ

- ID 241 Pinyo Retractor 242

- ID 246 นวตกรรม Hand Washing Mobile 244

- ID 267 การสรางหนจำาลองผวหนงเพอสอนและฝกทกษะฉดยาอนสลนในผปวยเบาหวาน 246

- ID 294 การพฒนาโปรแกรมบนทกคาตอบแทนแบบผลด 248

- ID 328 กระบะอะลมเนยมฟอยลสะทอนแสงรวมกบการสองไฟเพอลดระดบบลรบน 250

ในทารกแรกเกดทมภาวะตวเหลอง

- ID 471 นวตกรรม แจวในบานหมอ 252

- ID 690 เปรยบเทยบประสทธภาพการพฒนากระบวนการยอมสสไลดทางเซลลวทยาของ 254

รพ.มะเรงลพบร

9

กลม 6 กลมงานบรการ 256


- ID 205 การสรางแบบประเมนและผลการใชแบบประเมนภาพถายรงสเพอการควบคม 257

คณภาพฟลม

- ID 630 การพฒนาระบบการสงมอบยาทมคณภาพในผปวยโรคเรอรงทสงตอรกษาตอเนอง 259

ใน รพ.สต.


- ID 391 การพฒนาระบบการสงมอบยาทมคณภาพในผปวยโรคเรอรงทสงตอรกษาตอเนอง 262

ใน รพ.สต.

- ID 669 ผาเปนรกร ไมตองสองดทกๆ วน 264

กลม 7 กลมการศกษา 266


- ID 773 ระบบการเลอกสาขาวชาเฉพาะของนกศกษา ICT 267

- ID 797 การศกษาภมปญญาทองถนในการดแลมารดาและทารก ของนกศกษาพยาบาล 269

โดยใชหองเรยนชมชน


- ID 49 การพฒนาหลกสตรฝกอบรมเสรมสมรรถนะการวจยจากงานประจำา 272

สำาหรบบคลากรทางสาธารณสข

- ID 324 กรอบแนวคด 3 in 1: แนวทางในการรเรมหวขอวจยสำาหรบนกศกษาแพทย 274

วชาเวชศาสตรชมชน สการพฒนาคณภาพบรการในชมชน

- ID 363 การประเมนหลกสตรประกาศนยบตรผชวยพยาบาลหลกสตรปรบปรง พ.ศ. 2553 276

โรงเรยนผชวยพยาบาล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

- ID 605 การใชรปแบบการสอน Didactical Strategy เพอสงเสรมผลการเรยนการสอน 278

ของนกศกษาพยาบาล วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน เชยงใหม

กลม 8 กลม Meta R2R 280


- ID 159 การพฒนาการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงในโรงพยาบาลทาวงผาและชมชน 281

- ID 168 ผลของการใช R2R&KM สนบสนนการพฒนารปแบบการรกษา DM/HT 283

คปสอ.คำาเขอนแกว

1010

วนพธท 22 กรกฎาคม 2558

เวลา กจกรรม

06.30 – 08.45 น. ลงทะเบยน

หอง Grand Diamond Ballroom

08.45 – 09.15 พธเปด รวมชมวดทศน เรอง “R2R to Transformation”

09.15 – 10.00 น. บรรยายพเศษ เรอง “R2R มอำานาจกบนดาลไมได”โดย นพ.สมศกด ชณหรศม รฐมนตรชวยวาการกระทรวงสาธารณสข

10.00 – 11.00 น. ปาฐกถาพเศษ เรอง “R2R สรางสรรคสการเปลยนแปลง” โดย ศ.เกยรตคณ นพ.ประเวศ วะส

11.00 - 12.00 น. บรรยายพเศษ เรอง “Deep Listening มหศจรรยแหงการฟงอยางลกซง” โดย ดร.ประพนธ ผาสขยด มลนธสถาบนสงเสรมการจดการความรเพอสงคม

13.00 - 14.30 น. บรรยายพเศษ เรอง “สอสาร – ทะลขอจำากด สงฆไทย ไกลโรค”โดย รศ.ดร.ภญ. จงจตร องคทะวานช จฬาลงกรณมหาวทยาลย

14.30 - 16.00 น. บรรยายพเศษ เรอง “กาวขาม(อปสรรค) สการเปลยนแปลง” โดย ดร.สมพนธ ศลปนาฎ รองประธานบรษท เวสเทรน ดจตอล (ประเทศไทย) จำากด

Sapphire 202

13.00 - 16.00 น. R2R Clinic “Health Economic”โดย ดร.นพ.ยศ ตระวฒนานนท โครงการประเมนเทคโนโลย และนโยบายดานสขภาพ (HiTAP) ทมวทยากร 1. คณทรงยศ พลาสนต 2. ดร.อนทรา ยมาภย 3. คณรกมณ บตรชน 4. ภญ.พศพรรณ วระยงยง 5. ดร.ภญ.ศตาพร ยงคง

Sapphire 203

13.00 – 14.30 น. R2R Clinic “ขจดภาพลกษณจรยธรรมการวจย จากแนวกนสแนวรวม ดวย Research Ethic Mind”โดย นพ.ทนง ประสานพานช โรงพยาบาลพระปกเกลา พญ.ดวงตา ออนสวรรณ กระทรวงสาธารณสข พ.อ.รศ.นพ.สธ พานชกล โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา ดร.วลยาภรณ ทงสภต สำานกงานสาธารณสขจงหวดแพร

14.30 – 16.00 น. R2R Clinic “วธการทใช (ระเบยบวธวจย)โดย นพ.ธนชย พนาพฒ โรงพยาบาลขอนแกน ดร.จงกลณ จนทรศร โรงพยาบาลขอนแกน คณเกษร ปนล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

กำาหนดการประชมแลกเปลยนเรยนรจากงานประจำาสงานวจย (R2R) ครงท 8

“ R2R สรางสรรคสการเปลยนแปลง: R2R to Transformation ”

วนท 22 - 24 กรกฎาคม 2558

ณ ชน 2 อาคารศนยการประชมอมแพค ฟอรม เมองทองธาน

11

Sapphire 204

13.00 - 16.00 น. แลกเปลยนเรยนรกบผลงาน R2R ดเดน “สรางพลง เปลยนชวตสการเรยนรกบ R2R”โดย

1. ผลของโปรแกรมการฟนฟสภาพปอดผปวยโรคหดและปอดอดกนเรอรงใน Easy Asthma & COPD Clinic โรงพยาบาลปากพล

โดย คณสราวธ สมพงษ โรงพยาบาลปากพล จงหวดนครนายก2. ผลการปรบวธรกษาเบาหวานเดอนรอมฎอนของผปวยมสลมทคมเบาหวานไดไมด โดย ภญ.นลนาถ เจะยอ โรงพยาบาลหนองจก จงหวดปตตาน3. ผลของการใชสำาลแอลกอฮอลสำาเรจ โรงพยาบาลทาวงผา จงหวดนาน โดย คณศภลกษณ ธนาม โรงพยาบาลทาวงผา จงหวดนาน และคณะ4. ผลการพฒนาเครองมอ “ใจสารภาพ” ในการประเมนพฤตกรรมการใชยา และสารเสพตด ของ

ผเขารบการบำาบดรกษา ในคลนกยาเสพตด โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชธาตพนม โดย คณวชชระ หลาคำาแกว โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชธาตพนม จงหวดนครพนม และคณะ5. ผลการพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลในการประเมน และการดแลผปวยเจบหนาอก

จากกลมอาการกลามเนอหวใจขาดเลอดเฉยบพลน (ACS) ในโรงพยาบาลชมชน โดย คณจกรพงศ ปตโชคโภคนท โรงพยาบาลเขมราฐ จงหวดอบลราชธาน และคณะ

6. ผลการประคบเยนตอการลดความเจบปวดในผปวยโรคตากระตกทฉดโบทลนมทอกชนชนดเอ โดย คณเอองพร พทกษสงข ฝายการพยาบาล โรงพยาบาลศรราช คณะแพทยศาสตรศรราช

พยาบาล มหาวทยาลยมหดล จงหวดกรงเทพมหานคร และคณะ7. การประมาณปรมาณเลอดทสญเสยจากการผาตดตอมลกหมากผานทอปสสาวะโดยการ

คำานวณ จากความเขมขน Hemoglobin ในนำาสวนลาง โดย นพ.วทยา บญเลศเกดไกร โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จงหวดปราจนบร และคณะ8. ผลการใชเชงปฏบตแผนทดสอบ Grade of hematuria ตอการอดตนของสายสวนปสสาวะ

ขณะไดรบการชะลางกระเพาะปสสาวะอยางตอเนอง (CBI) ในผปวยหลงสองกลองผาตด ตอมลกหมาก (TUR-P) ในโรงพยาบาลศรราช

โดย คณจารวรรณ คงตระกล ฝายการพยาบาล โรงพยาบาลศรราช คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล จงหวดกรงเทพมหานคร และคณะ

9. เปรยบเทยบประสทธภาพของการใชผลตภณฑเคลอบผวหนงตอการปองกนการเกดผนผาออมของผปวยเดกวกฤต

โดย คณสเนตรา แกววเชยร สถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน จงหวดกรงเทพมหานคร และคณะ

10. การพฒนาตนแบบการขบเคลอนสขภาพระดบตำาบลสการจดการระบบสขภาพแบบบรณาการของกองทนหลกประกนสขภาพระดบทองถนหรอพนท (กองทนตำาบล) โดยใชเครองมอธรรมนญสขภาพ

โดย คณวนรพ สมณชางเผอก สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตเขต 8 อดรธาน จงหวดอดรธาน และคณะ

11. การสรางแบบประเมนและผลการใชแบบประเมนภาพถายรงสเพอการควบคมคณภาพฟลม โดย คณศลปลกษณ สนธบว โรงพยาบาลโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม

ผนำาสนทนา : นพ.สรชย โชคครรชตไชย เครอขาย R2R ภาคกลาง โรงพยาบาลพระนครศรอยธยา นพ.สธร รตนะมงคลกล คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

1212

Sapphire 205

13.00 - 16.00 น. แลกเปลยนเรยนร จากผลงาน R2R ดเดน เรอง “สรางการเปลยนแปลงสสขภาวะทยงยน”

โดย

1. การบรการฟนฟคนพการกลามเนอออนแรงทมสาเหตจากกรรมพนธดวยเครอขายสขภาพ

โดย คณประจกร กองตน สำานกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา จงหวดพะเยา และคณะ

2. รปแบบการลดการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลโดยชมชนมสวนรวม: กรณศกษาบานยานขาด

อำาเภอพรหมพราม จงหวดพษณโลก

โดย คณวรางคณา บบผา โรงพยาบาลพรหมพราม จงหวดพษณโลก และคณะ

3. การพฒนารปแบบลด ละ เลกการดมแอลกอฮอล “วงวาโมเดล”

โดย คณวไล อบเชย กลมงานเวชศาสตรครอบครวและบรการปฐมภม จงหวดนาน และคณะ

4. เปรยบเทยบระยะเวลาในการรบประทานยาชงรางจดตอการลดระดบสารเคมในเลอดของ

เกษตรกรกลมทมผลเลอดไมปลอดภย ตำาบลผาขาว อำาเภอผาขาว จงหวดเลย

โดย นายสรเดช ผกากด โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลสมศกดพฒนา จงหวดเลย

และคณะ

5. การพฒนารปแบบการควบคมปองกนโรคพยาธใบไมตบโดยการมสวนรวมของชมชนโรง

พยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลละหาน อำาเภอจตรส จงหวดชยภม

โดย คณปรยกร ชาลพรม โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลละหาน จงหวดชยภม และคณะ

6. การพฒนารปแบบหมบานปรบเปลยนพฤตกรรมลดโรคไมตดตอเรอรง แบบมสวนรวม

บานเหลาพฒนา อำาเภอนาหวา จงหวดนครพนม

โดย พ.จ.อ.ทนณรงค เรทน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลดอนศาลา จงหวดนครพนม

และคณะ

7. ประสทธผลของโปรแกรม 7 life Style Sweet Lamlukka model ทมตอการควบคมโรคเบา

หวานชนดไมพงอนซลน

โดย คณจนดา ดวงเจรญ โรงพยาบาลลำาลกกา จงหวดปทมธาน และคณะ

8. พฒนารปแบบการดแลผปวยโรคไตเรอรงในชมชนโดยการเสรมสรางพลงภาคเครอขายแบบ ม

สวนรวม อำาเภอแกดำา จงหวดมหาสารคาม

โดย คณสนรตน สงหคำา โรงพยาบาลแกดำา จงหวดมหาสารคาม

9. การพฒนาแนวทางเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคตดตอชายแดนในเครอขายภาคประชาชน

คขนาน บานหวยสะแตง ตำาบลงอบ อำาเภอทงชาง จงหวดนาน กบเมองเชยงฮอน ประเทศ

สปป.ลาว

โดย คณนารน มงคล สถานบรการสาธารณสขชมชนบานหวยสะแตง จงหวดนาน และคณะ

10. ภาคเครอขาย โรงงานสขาว รวมใจแกไขปญหายาเสพตด

โดย คณนตยา นลจนทร โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลบานทง จงหวดกระบ และคณะ

ผนำาสนทนา : ดร.นพ.ไพโรจน เสานวม สำานกงานกองทนสนบสนนการสงเสรมสขภาพ

ดร.สวาร เจรญมขยนนท โรงพยาบาลสรรพสทธประสงค

13

Sapphire 206

13.00 – 14.30 แลกเปลยนเรยนร “สรางการเรยนรกบคณภาพและความปลอดภย”

โดย

1. ผลของการใชวธการฝกอบรมโดยใชผปวยและสถานการณเสมอนจรงตอทกษะการปฏบตการ

ดแลผปวยทมอาการเจบหนาอกเฉยบพลนของพยาบาลจบใหม

โดย คณสธดา ธรานตร ฝายฝกอบรมและพฒนาบคลากรทางการพยาบาล ศนยพฒนา

บคลากร โรงพยาบาลบำารงราษฏร

2. แบบประเมน ‘เดกยม’ เพอการมภาวะโภชนาการทด มตคณภาพ Effectiveness ประจำาป

2557 โดย คณฐนต วนจจะกล โภชนบำาบด ฝายเภสชกรรม โรงพยาบาลบำารงราษฏร

3. Optimal Heart Rate Involving Image Quality Demonstrating by iCT 256 slice MDCT

โดย คณเรไร เกดมานอย โรงพยาบาลหวใจกรงเทพ

4. ผลกระทบทางเศรษฐศาสตรของงานตดตามและตรวจวดระดบยา Amikacin ในเลอด โดย

เภสชกรคลนก ศนยการแพทยโรงพยาบาลกรงเทพ

โดย ภก.สรากร ละอองแกว ศนยการแพทยโรงพยาบาลกรงเทพ

ผนำาสนทนา: ดร.พชรนทร วงศรกมตร โรงพยาบาลกรงเทพ

พญ.อรโณทย ศรอศวกล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

14.30 – 16.00 แลกเปลยนเรยนร R2R สปสช.

โดย นพ.วระวฒน พนธครฑ รองเลขาธการสปสช.

นพ.ปรดา แตอารกษ ผอำานวยการ สปสช. เขต 8 อดรธาน

ผนำาสนทนา: คณพนต มโนการ ผชวย ผอำานวยการ สปสช. เขต 4 สระบร

1414

วนพฤหสบดท 23 กรกฎาคม 2558



09.00 - 10.30 น. แลกเปลยนเรยนร เรอง “จนตนาการสรางสรรค R2R กบการพฒนาคณภาพ”โดย รศ.นพ. เชดชย นพมณจำารสเลศ คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล นพ.วสนต แกวว โรงพยาบาลนาน ศ.คลนก พญ.วบลพรรณ ฐตะดลก ราชวทยาลยสตนรแพทยแหงประเทศไทยผนำาสนทนา : พญ.ปยวรรณ ลมปญญาเลศ สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (มหาชน)

10.30 - 12.00 น. บรรยายพเศษ เรอง “Inspiration at work”โดย นพ.โกมาตร จงเสถยรทรพย ผอำานวยการสำานกวจยสงคมและสขภาพ

13.00 - 14.30 น. แลกเปลยนเรยนร เรอง “R2R สรางสรรค สการเปลยนแปลง ณ ทาวงผา”โดย นพ.ดเรก สดแดน โรงพยาบาลทาวงผา คณวชรกร ภมาลย โรงพยาบาลทาวงผา คณกาญจนา ธนะขวาง โรงพยาบาลทาวงผา คณบญชาญ พยะ โรงพยาบาลทาวงผาผนำาสนทนา : คณจฬารตน สรยาทย โรงพยาบาลทาวงผา

14.30 - 16.00 น. แลกเปลยนเรยนร เรอง “ R2R ในกระทรวงสาธารณสข”โดย ดร.จฬาพร กระเทศ กระทรวงสาธารณสข ดร.จงกลณ จนทรศร เครอขายรอยแกนสารสทธผนำาสนทนา : ดร.ณฏฐญา พฒนะวาณชนนท ทปรกษากระทรวงสาธารณสข

Sapphire 202

09.00 - 10.30 น. แลกเปลยนเรยนร “R2R การพฒนางานประจำาสความกาวหนาวชาชพ”โดย คณจรรยาวฒน ทบจนทร ประธานชมรมพยาบาลชมชนแหงประเทศไทย ผนำาสนทนา ดร.ผาสข แกวเจรญตา โรงพยาบาลลบแล นส.มลลกา ลนจกร รพ.หนองววซอ จ.อดรธาน คณบษบา การกลา รพ.ตระการพชผล จ.อบลราชธาน รศ.ดร.สมจต แดนสแกว คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

10.30 - 12.00 น. แลกเปลยนเรยนร “เจาะลก : เปลยนแปลงวธคดการใชประโยชน R2R” (mindset transformation) โดย ศ.นพ.ไพบลย สรยะวงศไพศาล คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด นพ.พรพล สทธวเศษศกด (สวรส.) นพ.วระวฒน พนธครฑ รองเลขาธการสปสช. นพ.อำานวย กาจนะ รกษาการปลดกระทรวงสาธารณสขผนำาสนทนา : พญ.ปยวรรณ ลมปญญาเลศ สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (มหาชน)

13.00 - 16.00 น. R2R Clinic “เขยนใหถง R2R ดเดน” โดย ผศ.พญ.อนญญา พงษไพบลย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ดร.ผาสข แกวเจรญตา โรงพยาบาลลบแล คณสพฒน สมจตรสกล โรงพยาบาลบางหวา นพ.วศษฎ สงวนวงศวาน โรงพยาบาลสรรพสทธประสงค อบลราธานผนำาสนทนา : ศ.นพ.สมบรณ เทยนทอง คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

15

Sapphire 203

09.00 - 10.30 น. R2R Clinic “ตดกระดมเมดแรก เรมดวยคำาถามทใช” โดย ผศ.พญ.อนญญา พงษไพบลย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ผนำาสนทนา คณจฬารตน สรยาทย โรงพยาบาลทาวงผา

10.30 - 12.00 น. แลกเปลยนเรยนร จากผลงาน R2R ดเดน เรอง “R2R ศกษาเรยนรสการเปลยนแปลง”Poster Round กลมท 1

1. ระบบการเลอกสาขาวชาเฉพาะของนกศกษา ICT (ICT Track Selection) โดย คณศรพร โรจนโกศล มหาวทยาลยมหดล*2. การศกษาภมปญญาทองถนในการดแลมารดาและทารก ของนกศกษาพยาบาล โดยใช

หองเรยนชมชน โดย ดร.กมลทพย ตงหลกมนคง วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน อดรธาน*

3. การพฒนาศกยภาพแกนนำาชมชนในการปองกนโรคมะเรงลำาไสใหญและทวารหนก เพอสงเสรมระบบคดกรองตงแตแรกเรม ตำาบลพนมไพร อำาเภอพนมไพร จงหวดรอยเอด

โดย คณนรนช เสยงเลศ โรงพยาบาลพนมไพร*4. การพฒนาระบบคดกรองพฒนาการเดกในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล คปสอ.กมภวาป

จงหวดอดรธาน โดย พญ.นชร มะลซอน โรงพยาบาลกมภวาป*5. กรอบแนวคด 3 in 1: แนวทางในการรเรมหวขอวจยสำาหรบนกศกษาแพทยวชาเวชศาสตร

ชมชน สการพฒนาคณภาพบรการในชมชน โดย พญ.อาภาพรรณ นเรนทรพทกษ โรงพยาบาลอดรธาน

* หมายเหต เปนงานวจยทไดรบรางวล R2R ดเดน 2558ผนำาสนทนา Poster Round กลมท 1: 1. ศ.พญ.วณชา ชนกองแกว คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล 2. อ. พ.อ. นพ.ทวศกด นพเกษร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 3. อ. ดร.บญสบ โสโสม วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พระพทธบาท 4. ผศ.นพ. กฤษณะ สวรรณภม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร 5. อ.นพ.สมนก อภวนทนกล โรงพยาบาลสกลนครPoster Round กลมท 2 1. ประสบการณการใชแผนผงความคดในการวางแผนการพยาบาลของนกศกษาพยาบาล วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน ตรง โดย ดร.สาด แฮมลตน วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน ตรง 2. โครงการพฒนานกศกษา กบการบรณาการรายวชา พนธกจ มงสการเรยนรในศตวรรษท 21 และผลลพธการเรยนรตามมาตรฐานคณวฒ โดย คณอญชล พงศเกษตร วทยาลยการสาธารณสขสรนธร ยะลา 3. An Exploration Student Nurses’ Experiences of Formative Assessment โดย อ.อภรด เจรญนกล วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค 4. การจดการสอนแบบสะทอนคดตอการพฒนาทกษะทางปญญาในนกศกษาพยาบาล โดย ดร.เชษฐา แกวพรม วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน แพร 5. การฝกคดตามแนวทางโยนโสมนสการในแบบวภชชวาทดวยการถามตอบตอการเรยนร ทางจรยศาสตร โดย อ.อดมวรรณ วนศร วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค

1616

ผนำาสนทนา Poster Round กลมท 2:1. ศ.นพ.ภเศก ลมพกานนท คณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน 2. ผศ.นพ.เทดศกด ผลจนทร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร3. ผศ.ดร.ดวงเดอน รตนะมงคลกล คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ4. อ. จรญศร มหนองหวา วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค จ.อบลราชธาน5. อ.พญ.ปารชาต วงศเสนา วทยาลยแพทยศาสตรและการสาธารณสข มหาวทยาลยอบลราชธาน

Poster Round กลมท 31. การใชแนวคดจตปญญาศกษาในการฝกภาคปฏบตของนกศกษาพยาบาล

โดย อ.ญาณ แสงสาย วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค2. การจดการเรยนรเพอการเปลยนแปลงดานใน กรณศกษา วชากายภาพบำาบดชมชน

โดย อ.ชอผกา ดำารงไทย คณะกายภาพบำาบด มหาวทยาลยรงสต3. ประสบการณของนกศกษาพยาบาล: ขอคนพบเชงคณภาพทเกดจากโปรแกรมการสอนดวย

แนวคดจตปญญาศกษาเพอเตรยมความพรอมนกศกษาฝกปฏบตหลกการและเทคนคการพยาบาล โดย อ.ดร.เยาวด สวรรณนาคะ วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พระพทธบาท

4. การสนทนากบผตองขงกบการเรยนรความเปนมนษยในนสตแพทย โดย นพ.สธร รตนะมงคลกล คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

5. “งานศลปะและเรองเลา สงเสรมการเรยนรเพอสรางความเขาใจชมชนในบรบทของการเปลยนแปลง” โดย อ.พญ.ปารชาต วงศเสนา วทยาลยแพทยศาสตรและการสาธารณสข มหาวทยาลยอบลราชธาน

ผนำาสนทนา Poster Round กลมท 3:1. อ.ดร.เยาวด สวรรณนาคะ วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พระพทธบาท 2. อ.พญ. นตมา ตเยาว คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร 3. อ.นพ. สรรตน เลอมานวรรตน โรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา4. ดร. จงกลณ จนทรศร โรงพยาบาลขอนแกน 5. นพ.สรชย สราญฤทธชย โรงพยาบาลขอนแกน6. อ.นพ.สธร รตนะมงคลกล คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

*หมายเหต แตละโปสเตอรใชเวลานำาเสนอและอภปรายรวมกนประมาณ 10-15 นาท พรอมกนทง 3 กลม

13.00 – 14.30 น. R2R ClinicTED Talk in Education: แรงบนดาลใจเพอการพฒนาการเรยนรในศตวรรษท 211. เมอแพทยศาสตรศกษาสบตากบชวตและสงคม”

โดย ผศ.นพ.เทดศกด ผลจนทร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร รวมนำาเสวนากลมยอยโดย ศ.นพ.ภเศก ลมพกานนท อ.ดร.เยาวด สวรรณนาคะ

2. การประเมนเพอพฒนา (Formative Assessment) : กาวแหงการปรบการเรยนรระหวาง ครและผเรยน

โดย อ.อภรด เจรญนกล วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค รวมนำาเสวนากลมยอยโดย ศ.พญ.วณชา ชนกองแกว ผศ.นพ. กฤษณะ สวรรณภม

อ. ดร.บญสบ โสโสม 3. “ครจตตปญญาศกษา”

โดย ดร. วรชาต เฉดชมจนทร คณะกายภาพบำาบด มหาวทยาลยรงสต รวมนำาเสวนากลมยอยโดย อ.พญ. นตมา ตเยาว ผศ.ดร.ดวงเดอน รตนะมงคลกล อ.พญ.ปารชาต วงศเสนา

17

4. “ทกษะการตงคำาถามตอกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำาคญ” โดย อ.ดร.เชษฐา แกวพรม วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน แพร รวมนำาเสวนากลมยอยโดย อ. พ.อ. นพ.ทวศกด นพเกษร อ.นพ.สธร รตนะมงคลกล ดร. จงกลณ จนทรศร

5. “ศกยภาพของครแพทยภธรกบการขบเคลอนระบบสขภาพไทย ?” โดย นพ.สรรตน เลอมานวรรตน โรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา รวมนำาเสวนากลมยอยโดย นพ.สรชย สราญฤทธชย อ.นพ.สมนก อภวนทนกล อ.จรญศร มหนองหวา

14.30 – 16.00 น. R2R in Education Clinic 2: การเสวนาเรอง “กระบวนการวจยเชงปฏบตการเพอการพฒนาแพทยศาสตรศกษา”

ผนำาสนทนา :

1. “หลกคดของการวจยเชงปฏบตการในฐานะรปแบบของการวจยทางการศกษา” โดย ผศ.นพ.กฤษณะ สวรรณภม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร 2. “กระบวนการวจยและทกษะของการวจยเชงปฏบตการ” โดย พ.อ. นพ.ทวศกด นพเกษร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 3. “ประสบการณการวจยเชงปฏบตการในการพฒนาการเรยนการสอน” โดย ดร.บญสบ โสโสม วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พระพทธบาทผรวมนำาอภปราย 1. ศ.นพ.ภเศก ลมพกานนท คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน 2. ศ.พญ.วณชา ชนกองแกว คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล 3. นพ.สรชย สราญฤทธชย โรงพยาบาลขอนแกน 4. อ.นพ.สมนก อภวนทนกล โรงพยาบาลสกลนคร

5. นพ.สธร รตนะมงคลกล คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Sapphire 204

09.00 – 10.30 น. แลกเปลยนเรยนรเรอง “Peaceful mind สายธารทางจตวญญาณ สการทำางานของหมอครอบครว”โดย นพ.สพฒน ใจงาม โรงพยาบาลปางมะผา คณพรพไล วรรณสมผส สาธารณสขอำาเภอเมองยโสธร คณชลยา วามะลน โรงพยาบาลมะเรงอบลราชธาน ดร.จตพร วศษฏโชตองกรผนำาสนทนา : ดร.นภาพร ลครวงศ โรงพยาบาลยโสธร

10.30 - 12.00 น. แลกเปลยนเรยนร จากผลงาน R2R ดเดน เรอง “ Meta R2R”

โดย

1. การพฒนาการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงในโรงพยาบาลทาวงผาและชมชน

โดย พว.จฬารตน สรยาทย โรงพยาบาลทาวงผา จงหวดนาน และคณะ

2. ผลของการใช R2R&KM สนบสนนการพฒนารปแบบการรกษา DM/HT คปสอ.คำาเขอนแกว

โดย คณอภญญา บญถก สำานกงานสาธารณสขอำาเภอคำาเขอนแกว จงหวดยโสธรและคณะ

ผสนทนา : ดร.นภาพร ลครวงศ เครอขายอบลศรโสธรเจรญ

พญ.พชร ยมรตนบวร เครอขาย R2R นครชยบรนทร

1818

13.00 – 16.00 น. แลกเปลยนเรยนร จากผลงาน R2R ดเดน เรอง “สรางสรรคสงประดษฐ ดวยภมปญญา”

โดย

1. การพฒนาระบบการจดการเรยนการสอนโดยใชโครงสรางซทสำาหรบเดกทมความตองการ

พเศษในโรงเรยนสงกดสำานกงานการศกษาขนพนฐาน

โดย คณณชพร ศภสมทร สถาบนราชานกล จงหวดกรงเทพมหานคร และคณะ

2. ไมกลวเขมตำาดวย…dental needle remover handy

โดย คณภาณพงศ สวรรณพงษ โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเดนชย จงหวดแพร และคณะ

3. Fine Needle Aspiration Guide (FNAG) เครองมอชวยการเจาะดดชนเนอของแผนก

ศลยกรรม หคอจมก โรงพยาบาลนครปฐม

โดย คณทวศกด ไชยบตร โรงพยาบาลนครปฐม จงหวดนครปฐม

4. “เครองตรวจสอบการรบรองสทธ อจฉรยะ”

โดย คณสมปอง ไตรศลป โรงพยาบาลรามาธบด จงหวดกรงเทพมหานคร

5. อปกรณเตอนกอนลงจากเตยง “ลก Alarm”

โดย คณพสนนนท มงคลจาตรงค ฝายการพยาบาล โรงพยาบาลศรราช คณะแพทยศาสตร

ศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล จงหวดกรงเทพมหานคร

6. เครองถายภาพเทาเบาหวาน (NAYOR DM FOOT PHOTO)

โดย คณสรยา คำาคนซอ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลนายอ จงหวดนครพนม และคณะ

7. กลองชวยพนสำาล

โดย คณทรงพล ศาลาคาม สถานบรการสาธารณสขชมชนบานนำาสอด จงหวดนาน

ผนำาสนทนา : นพ.ทนง ประสานพานช เครอขาย R2R ภาคตะวนออก

ทพ.สรพล ตงสกล, คณอรชร มาลาหอม, คณศรทพย สงวนวงศวาน,

คณสวาร เจรญมขยนนท และคณวระนช มยเรศ เครอขาย R2R อบลศรโสธรเจรญ

Sapphire 205

09.00 – 10.30 น. แลกเปลยนเรยนร เรอง “สรรหาโจทย R2R การพยาบาล ยา และ Lab”โดย รศ.ดร.ภก. ปราโมทย ตระกลเพยรกจ สมาคมเภสชกรรมโรงพยาบาล (ประเทศไทย) ผศ.พญ.บษฎ ประทมวนจ คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล คณจนทนา นามเทพ คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลผนำาสนทนา : คณเสาวนย เนาวพาณช คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

10.30 – 12.00 น. R2R Clinic “Sample size by Smart phone”โดย ผศ.(พเศษ)นพ.ไพโรจน บญลกษณศร โรงพยาบาลหาดใหญ*เตรยม Tablet/Notebook/Smartphone

19

13.00 - 16.00 น. แลกเปลยนเรยนร จากผลงาน R2R ดเดน “เปลยนบรการ เพมความสขดวย R2R”โดย

1. ประสทธผลของโครงการตดตามเยยมญาตและผปวยมะเรงระยะสดทายทางโทรศพทตออาการปวด คณภาพชวตและความวตกกงวล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ปราจนบร

โดย คณอญชล ไชยวงศนอย โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จงหวดปราจนบร และคณะ2. การพฒนารปแบบการรกษาผปวยโรคปอดอดกนเรอรง โรงพยาบาลเวยงปาเปา จงหวดเชยงราย

ดวยศาสตรการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสาน “เพอลมหายใจทมความสข” โดย คณสหทยา อนทะวง กลมงานเวชศาสตรครอบครวและชมชน จงหวดเชยงราย และคณะ3. โปรแกรมสงเสรมโภชนาการและการดแลตวเองของหญงตงครรภ (กนไขนมตบหลบนอน) โดย คณวารฒ สวะเพชร โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลบานหนองแคนนอย จงหวดยโสธร4. การจดการรายกรณการดแลรกษาแผลทเทาดวยวธการลดแรงกดทแผลดวยแผนโฟมโดยผปวย

และญาตมสวนรวมเพอเพมประสทธภาพการดแลแผลในผปวยเบาหวาน โรงพยาบาลแกงครอ อำาเภอแกงครอ จงหวดชยภม

โดย คณจฑาธป วงศประด โรงพยาบาลแกงครอ จงหวดชยภม5. ผลการดแลผสงอายระยะยาว โดยหมอนวดนอยรวมกบองคปกครองสวนทองถน กรณองคการ

บรหารสวนตำาบลสามแยก อำาเภอเลงนกทา จงหวดยโสธร โดย คณวฒนา อนทะนน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลโคกใหญ จงหวดยโสธร และคณะ6. “ตามรอย วฏจกรของชวต”: กระบวนการเรยนรชะตาชวตของผปวยเอดสโดยตรงเพอปองกน

การขาดตดตามการรกษา ตามแนวคดของซาเทยร โดย คณเกรยงศกด จดของ โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเดนชย จงหวดแพร และคณะ7. การพฒนางานดแลเทาในผปวยเบาหวาน โรงพยาบาลสารภ จงหวดเชยงใหม โดย คณประภาพร มทมล โรงพยาบาลสารภ จงหวดเชยงใหม และคณะ8. การพฒนาระบบการเงนและบญชโดยใชโปรแกรม PCU Money Chun Phayao โดย คณพชญะ เดชโชตวรฬห โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลลอ จงหวดพะเยา และคณะ9. การพฒนาระบบความรวมมอการดแลหญงตงครรภเสยงสงในโรงพยาบาลกลมโซนลมนำาปาว

จงหวดอดรธาน โดย คณนภาพร กนธยะ โรงพยาบาลกมภวาป จงหวดอดรธาน และคณะ10. การพฒนาระบบการสงมอบยาทมคณภาพในผปวยโรคเรอรงทสงตอรกษาตอเนองใน รพสต. โดย ภญ.จนทรจารก รตนเดชสกล โรงพยาบาลพนมไพร จงหวดรอยเอด และคณะ

ผนำาสนทนา : ผศ.(พเศษ)นพ.ไพโรจน บญลกษณศร เครอขาย R2R ภาคใต ดร.มาศโมฬ จตวรยธรรม เครอขาย R2R ภาคตะวนตก

วนศกรท 24 กรกฎาคม 2558



09.00 - 10.30 น. แลกเปลยนเรยนร เรอง “Patient Experience Research”โดย นพ.อนวฒน ศภชตกล ผอำานวยการสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) พญ.อภสมย ศรรงสรรค ผอำานวยการศนยจตรกษ โรงพยาบาลกรงเทพ

10.30 - 11.15 น. ปาฐกถาพเศษ เรอง “R2R เรยนรงานและชวต ยกระดบสการเปลยนแปลง”โดย ศ.นพ.วจารณ พานช นายกสภามหาวทยาลยมหดล

11.15 - 12.00 น. พธมอบรางวลผลงาน R2R ดเดน โดย ศ.ดร.นพ.ประสทธ วฒนาภา คณบดคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล และ ศ.นพ.วจารณ พานช นายกสภามหาวทยาลยมหดล

2020

ก�รวเคร�ะหบทคดยอปท 7 (พ.ศ. 2558)

ศ.นพ.สมบรณ เทยนทอง*นางสรนยา งามทพยวฒนา, นางสาวอญชสา ทวธรรมเจรญ**

นางสาววนดา ศรสงวาลย****ภาควชาวสญญวทยา คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

**หนวยพฒนางานประจำาสงานวจย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล***โครงการพฒนางานประจำาสงานวจยระดบประเทศ

การจดเวทเพอสนบสนนการแลกเปลยนผลงานวจย R2R ประจำาป 2558 น คณะกรรมการฯ ไดแบงกลม

ประกวดเปน 8 กลมเพอใหสอดคลองกบเนองานในแตละบรบทของการทำางานวจยมากขน ดงรายชอในตารางท 1

นกวจยจะเปนผเลอกวาจะสงผลงานของตนเขาประกวดในกลมใด โดยศกษารายละเอยดคำาแนะนำาหรอคำาจำากดความ

ของแตละกลมใน web site ทจะสงผลงาน อยางไรกตามประธานอนกรรมการประกวดฯ ในแตละกลมจะพจารณา

อกครงวาผลงานดงกลาวเหมาะสมทจะอยในกลมนน ๆ หรอไม หากเหนวาไมเหมาะสมจะเสนอประธานคณะกรรมการ

พจารณาอกครงวาควรจะยายไปอยในกลมใด

ในป 2558 น มนกวจยสงบทคดยอของผลงานวจย R2R เขารวมประกวดจำานวนทงสน 827 เรอง โดยแยก

ตามกลมทง 8 กลมไดดงน

ตารางท 1 จำานวนผลงาน R2R ทสงในป 2558 แยกตามกลมทจดประกวด และจำานวนผลงานทไดรบรางวล

กลมจำานวน

ผลงานรวม

จำานวนทขอ

MS*

จำานวน

MS

ทไดรบ

จำานวน

ทไดรบ

รางวล

จำานวนท

ตพมพใน

Abstract

กลม 1 ปฐมภม 222 66 64 17 10

กลม 2 ทตยภม 138 21 21 7 5

กลม 3 ตตยภม ศนยความเชยวชาญระดบ

สง และโรงเรยนแพทย225 32 31 4 2

กลม 4 สนบสนนบรหาร 72 22 22 4 18

กลม 5 นวตกรรม/สงประดษฐ 102 33 33 6 13

กลม 6 สนบสนนบรการ 33 12 12 2 2

กลม 7 การศกษา และ KM 31 16 12 2 4

กลม 8 Meta R2R 4 4 4 2 0

รวม 827 206 199 44 54

*MS = manuscript

21

คณะกรรมการทง 8 ชด ไดพจารณาบทคดยอในรอบแรก และคดเลอกผลงานทนาสนใจเพอขอรายละเอยด

(Manuscript) เพมเตม เพอพจารณาในรอบท 2 และทำาการคดเลอกผลงานทโดดเดนใหไดรบรางวล R2R ดเดน

ประจำาป 2558 ซงมผลงานทไดรบรางวลทงหมด 44 รางวล สวนผลงานทนาสนใจจะนำาบทคดยอไปลงเผยแพรใน

หนงสอประกอบการประชมประจำาป 2558 ตอไป ซงมจำานวนทงหมด 54 เรอง (ตารางท 1)

ตารางท 2 เปนการนำาเสนอใหเหนภาพวาผลงาน R2R ทงหมด 827 เรองนน สงมาจากเขตสขภาพและสง

จากจงหวดใดบาง เพอใหผเกยวของไดนำาขอมลนไปใชประโยชนตอไป

ตารางท 2 ผลงาน R2R ทงหมดแยกตามเขตสขภาพ จงหวด และประเภทผลงานทสงเขตสขภาพ/จงหวด ปฐมภม ทต ตต บรหาร นวตกรรม บรการ KM Meta

เขต 1 199

เชยงราย 1 1 1 3

เชยงใหม 1 3 5 1 2 12

นาน 39 10 4 6 23 1 1 84

พะเยา 11 1 2 6 3 2 25

แพร 36 13 3 8 2 62

แมฮองสอน 5 2 1 1 9

ลำาปาง 0

ลำาพน 1 3 4

เขต 2 27

ตาก 2 2

พษณโลก 3 1 1 1 6

เพชรบรณ 1 1

สโขทย 1 5 1 7

อตรดตถ 5 1 4 1 11

เขต 3 4

กำาแพงเพชร 0

ชยนาท 0

นครสวรรค 1 2 1 4

พจตร 0

อทยธาน 0

เขต 4 44

นครนายก 1 1 2

นนทบร 1 4 4 1 10

ปทมธาน 1 5 1 1 1 9

พระนครศรอยธยา 1 12 1 14

ลพบร 2 1 1 2 6

สระบร 2 2

สงหบร 0

อางทอง 1 1

เขต 5 59

กาญจนบร 4 4

นครปฐม 4 3 7 3 2 1 2 22

ประจวบครขนธ 6 1 1 8

เพชรบร 1 1

ราชบร 1 1 6 1 7 1 17

สมทรสาคร 3 2 1 6

สมทรสงคราม 0

สพรรณบร 1 1

2222

เขตสขภาพ/จงหวด ปฐมภม ทต ตต บรหาร นวตกรรม บรการ KM Meta

เขต 6 17

จนทบร 1 1 2

ฉะเชงเทรา 3 3

ชลบร 2 2

ตราด 0

ปราจนบร 1 1 2

ระยอง 1 3 1 5

สมทรปราการ 1 1

สระแกว 1 1 2

เขต 7 59

กาฬสนธ 2 1 3

ขอนแกน 1 1 13 2 2 19

มหาสารคาม 8 2 5 1 2 18

รอยเอด 6 5 1 1 6 19

เขต 8 160

นครพนม 7 9 5 3 4 1 29

บงกาฬ 4 22 3 29

เลย 3 9 1 1 4 4 1 23

สกลนคร 1 8 5 1 2 2 19

หนองคาย 2 2 1 5

หนองบวลำาภ 2 4 1 2 9

อดรธาน 13 8 8 9 1 1 6 46

เขต 9 83

ชยภม 18 6 1 3 2 30

นครราชสมา 2 5 1 2 1 11

บรรมย 2 18 3 3 5 1 32

สรนทร 2 8 10

เขต 10 55

มกดาหาร 0

ยโสธร 8 3 12 2 4 1 1 31

ศรสะเกษ 3 5 2 10

อำานาจเจรญ 1 1

อบลราชธาน 3 3 4 1 2 13

เขต 11 25

กระบ 7 3 1 11

ชมพร 1 1 2

นครศรธรรมราช 3 1 4

พงงา 1 1

ภเกต 2 2

ระนอง 0

สราษฏรธาน 3 1 1 5

เขต 12 41

ตรง 6 5 1 12

นราธวาส 0

ปตตาน 2 1 3

พทลง 1 1 2

ยะลา 0

สงขลา 6 16 1 1 24

สตล 0

กรงเทพฯ/อนๆ 2 31 8 12 1 54

รวม 827

23

ผลงานดานสงเสรมสขภาพ จากผลงานวจย R2R ทงหมด 827 เรอง มผลงานดานปองกนโรค 378 เรอง และดานสงเสรมสขภาพ

จำานวน 201 เรอง โดยผลงานดานสงเสรมสขภาพสวนใหญจะทำาในหนวยงานระดบปฐมภมและทตยภม ซงมสวน

ใกลชดกบประชาชนมากกวาหนวยงานระดบอน ดงรายละเอยดในตารางท 3 ซงผทสนใจอาจขอขอมลในสวนน

ไปวเคราะหเพมเตม

ตารางท 3 จำานวนผลงานทสงเขารวมประชมประจำาป 2558 ดานปองกนและสงเสรมสขภาพ

ปองกนโรค สงเสรมสขภาพ

จำานวนผลงาน (เรอง) 378 201

ระดบหนวยงาน

ปฐมภม

ทตยภม

ตตยภม

140

48

190

81

83

37

นกวจยทสงผลงานทสงผลงานเขารวมประชมในป 2558 ยงเปนพยาบาลเปนสวนใหญเชนเดยวกบทกๆ ป

ทผานมา (ตารางท 4)

ตารางท 4 จำานวนผลงานทสงเขารวมประชมประจำาป 2558 แยกตามสาขาวชาชพ

วชาชพ จำานวน (คน)

เจาหนาทสาธารณสข 151เจาหนาทอนามย 1ทนตแพทย 16นกกายภาพบำาบด 13นกเทคนคการแพทย 11นกรงสการแพทย 9นกวชาการสาธารณสข 1บรรณารกษศาสตร 1ผปฏบตงานดานสาธารณสข 6พยาบาล 439แพทย 30แพทยแผนไทย 5เภสชกร 67โภชนากร 2อาจารยพยาบาล 3อาจารยแพทย 7นกสงคมสงเคราะห 1อนๆ 64

2424

เนองจากป 2558 มจำานวนผลงานวจย R2R สงเขาประกวดจำานวนมาก (827 เรอง) ซงมากกวาป 2557

ทสงเขาประกวดเพยง 498 เรอง ดงนนจำานวนผลงานของแตละเขตสขภาพจงมจำานวนเพมขนดงแสดงในตารางท 5

ตารางท 5 จำานวนผลงานทสงเขารวมประชมประจำาป แยกตามเขตสขภาพ เปรยบเทยบระหวางป 2557-2558

จำานวน

ผลงาน

เขต

1

เขต

2

เขต

3

เขต

4

เขต

5

เขต

6

เขต

7

เขต

8

เขต

9

เขต

10

เขต

11

เขต

12

เขต

อนๆ

ป2557 93 14 3 37 19 10 26 60 33 54 9 13 127

ป 2558 199 27 4 44 59 17 59 160 83 55 25 41 54

สำาหรบจำานวนผลงานวจย R2R ทสงเขารวมประกวดในแตละป มแนวโนมวาจะมากขน อยางไรกตามผลงาน

ทมคณภาพเพยงพอทจะไดรางวลดเดนยงไมเพมขนมากนก (ตารางท 6)

ตารางท 6 สรปจำานวนผลงานทสงเขารวมประชมประจำาประหวาง พ.ศ. 2551-2558

2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558

จำานวนผลงาน ไมมขอมล 445 322 362 548 287 498 827

จำานวนผลงานท

ไดรบรางวล

13 44 39 41 30 46 47 44

25

ก�รสงเคร�ะหคว�มรจ�กผลง�นวจย R2R กลม 1 ปฐมภม

ผชวยศาสตราจารยนวต อณฑพนธ*สพฒน สมจตรสกล**

*โครงการจดตงวทยาเขตนครสวรรค มหาวทยาลยมหดล

*พยาบาลวชาชพชำานาญการพเศษ โรงพยาบาลนาหวา นครพนม

ในปนมผ สงผลงานการวจย R2R ในระดบปฐมภมทงสน 225 เรอง มากกวาปทแลว 89 เรอง

สามารถทำาการวเคราะหในประเดนตางๆ ไดดงน

หนวยงานทสงในงานวจย R2R จำานวน 225 เรอง ทสงมาในปน หนวยงานทสงมากทสดคอ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ตำาบล สงมากทสด จำานวน 135 เรอง หนวยงานทสงมากเปนลำาดบทสองคอ โรงพยาบาลชมชน จำานวน 48 เรอง

ลำาดบทสามคอ สำานกงานสาธารณสขอำาเภอ จำานวน 14 เรอง สวนหนวยงานอนๆ อกแปดหนวยงาน จำานวนงานวจย

ทสงจะอยระหวาง 1-13 เรอง

ตารางท 1 แสดงหนวยงานทสง

ลำาดบ หนวยงาน จำานวนงานวจย

1 โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล 135

2 โรงพยาบาลชมชน 48

3 สำานกงานสาธารณสขอำาเภอ 14

4 โรงพยาบาลศนย 13

5 โรงพยาบาลทวไป 5

6 มหาวทยาลย 4

7 สถานบรการสาธารณสขชมชน 2

8 ศนยสงเสรมสขภาพ 1

9 วทยาลยพยาบาล 1

10 สปสช.เขต 1

11 สำานกงานสาธารณสขจงหวด 1

รวม 225

ภาคทสงจำาแนกตามภาคพบวา ภาคเหนอสงผลงาน มากทสดจำานวน 106 เรอง จาก 10 จงหวด รองลงมาคอ

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จำานวน 84 เรอง จาก 16 จงหวด รองลงไปอกสามภาคเรยงตามลำาดบคอ ภาคใตจำานวน

21 เรอง จาก 4 จงหวด ภาคกลาง จำานวน 13 เรองจาก 8 จงหวด และภาคตะวนออกจำานวน 1 เรอง จาก 1 จงหวด

2626

ตารางท 2 ภาคทสง

ภาค จำานวนจงหวด จำานวนเรอง

เหนอ 10 106

ตะวนออกเฉยงเหนอ 16 84

ใต 4 21

กลาง 8 13

ตะวนออก 1 1

รวม 39 225

จงหวดทสงในสามสบหาจงหวดทสงงานวจย R2R มสจงหวดทสงสบเรองขนไปคอ พะเยา จำานวน 18 เรอง

นาน จำานวน 17 เรอง แพร จำานวน 15 เรอง และอบลราชธาน จำานวน 10 เรอง

ตารางท 3 แสดงจงหวดทสง

ลำาดบ จงหวด จำานวนตอจงหวด

1 นาน 40

2 แพร 37

3 ชยภม 18

4 อดรธาน 14

5 พะเยา 11

6 มหาสารคาม ยโสธร 8

7 นครพนม 7

8 กระบ ตรง สงขลา อตรดตถ รอยเอด 6

9 แมฮองสอน 5

10 นครปฐม บงกาฬ 4

11 นครศรธรรมราช พษณโลก เลย ศรสะเกษ อบลราชธาน 3

12 ลพบร สระบร กาฬสนธ บรรมย หนองคาย หนองบวลำาภ 2

13 นครนายก นครสวรรค นนทบร ปทมธาน ราชบร ปราจณบร

เชยงราย เชยงใหฒ เพชรบรณ ลำาพน ขอนแกน สกลนคร

1

ประเดนททำาวจยการสงเสรมสขภาพยงคงเปนประเดนหลกของการทำาวจย R2R ในระดบปฐมภม มจำานวน 88 เรอง

รองลงมาคอการปองกนและควบคมโรค จำานวน 52 เรอง และการฟนฟสขภาพเปนลำาดบทสามจำานวน 30 เรอง

สวนประเดนอนๆ รองลงไปเรยงลำาดบไดดงน การบรหาร/พฒนาระบบ/เศรษฐศาสตร/นโยบาย การรกษาวนจฉยโรค

การสนบสนนบรการ ธรการ IT งานเภสชกรรม/ทนตกรรม การสำารวจ/ระบาดวทยา ตามลำาดบ

27

ตารางท 4 แสดงประเดนการทำาวจย

ประเดนศกษาเกยวของกบ จำานวน (เรอง)

การสงเสรมสขภาพ 88

การปองกนควบคมโรค 52

การฟนฟสขภาพ 30

การบรหาร/พฒนาระบบ/เศรษฐศาสตร/นโยบาย 18

การรกษาวนจฉยโรค 11

การสนบสนนบรการ ธรการ IT อนๆ 8

งานเภสชกรรม/ทนตกรรม 6

การสำารวจ/ระบาดวทยา 3

อนๆ 9

รวม 225

กลมทศกษาจากการวเคราะหกลมเปาหมายในการศกษาวจย พบวา กลมผปวยโรคเรอรง (โรคเบาหวาน ความดนโลหตสง

ไตวายเรอรง) พบมากทสด จำานวน 66 เรอง รองลงเปนการศกษาในชมชน (การจดการปญหาสขภาพโดยสราง

การมสวนรวมในชมชน) จำานวน 49 เรอง ผปวยทบาน (ผปวยตดเตยง ผปวยมะเรง/ผพการ/ผปวยระยะสดทาย)

และ การพฒนากระบวนการบรการในหนวยงานปฐมภม กลมละ 13 เรอง กลมอาสาสมครสาธารณสข 11 เรอง

บคลากรสาธารณสข ญาต/ผดแล/ผปกครอง มารดาตงครรภและหลงคลอด/หญงวยเจรญพนธ กลมละ 13 เรอง

กลมเกษตรกร ผปวยทางศลยกรรม/กระดก/กลามเนอ กลมละ 5 เรอง เดก 0-4 ป ผปวยโรคตดตอ กลมละ 4 เรอง

ผปวยจตเวช วยทำางาน/วยรน กลมละ 3 เรอง และ กลมทนตกรรม ผปวยแพยา กลมละ 1 เรอง

ตารางท 5 กลมทศกษา

กลม จำานวน (เรอง)

ผปวยโรคเรอรง 66

ชมชน 49

ผปวยทบาน/ผปวยระยะสดทาย/มะเรง/ผพการ/ผสงอาย 20

กลมเสยงตอกลมโรคเมตาบอลก 13

สถานบรการรกษาพยาบาล/สถานประกอบการ/สถานศกษา 13

อาสาสมครสาธารณสข 11

บคลากรสาธารณสข 9

ญาต/ผดแล/ผปกครอง 9

2828

กลม จำานวน (เรอง)

มารดาตงครรภและหลงคลอด/หญงวยเจรญพนธ 9

กลมเกษตรกร 5

ผปวยทางศลยกรรม/กระดก/กลามเนอ 5

เดก 0-4 ป 4

ผปวยโรคตดตอ 4

จตเวช 3

วยทำางาน/วยรน 3

ทนตกรรม 1

ผปวยแพยา 1

225

รปแบบการวจยจากการวเคราะหพบวา ผวจยไดระบรปแบบการวจยเปน วจยเชงปฏบตการ จำานวน 72 เรอง รองลงมาเปน

วจยกงทดลอง จำานวน 54 เรอง วจยเชงพรรณา จำานวน 40 เรอง วจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม จำานวน 38 เรอง

วจยและพฒนา จำานวน 13 เรอง วจยเชงคณภาพ จำานวน 4 เรอง ศกษารายกรณ จำานวน 3 เรอง วจยเชงประเมนผล

จำานวน 1 เรอง

ตารางท 6 รปแบบการวจย

รปแบบการวจย จำานวน (เรอง)

• วจยเชงปฏบตการ 72

• กงทดอง 54

• เชงพรรณา 40

• วจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม 38

• วจยและพฒนา 13

• เชงคณภาพ 4

• ศกษารายกรณ 3

• ประเมนผล 1

รวม 225

29

การนำาไปใชประโยชนจากการวเคราะหการประเมนการใชประโยชนจากงานวจยของนกวจยพบวาสวนใหญเปนการนำาไปใชใน

หนวยงานของตนเอง เนองจากเปนเรองในระดบปฐมภม และเปนการแกปญหาในงานของตนเอง จำานวน 92 เรอง

รองลงมาคอการนำาไปใชในหนวยงานตนเองและหนวยงานอนๆ ในองคกรแลว จำานวน 79 เรอง มการนำาไปใชหลายแหง

ในจงหวดเดยวกนมากถง 28 เรอง ยงไมไดถกนำาผลการวจยไปใช จำานวน 18 เรอง นำาไปใชภายในจงหวดเดยวกน

5 เรอง นำาไปใชหลายจงหวด ทงภมภาค ทงประเทศ จำานวน 3 เรอง

ตารางท 7 แสดงการใชประโยชน

การใชประโยชน จำานวน

ระดบท 0 เพงทำาวจยเสรจ 18

ระดบท 1 นำาไปใชในหนวยงานตนเองแลว 92

ระดบท 2 นำาไปใชในหนวยงานตนเองและหนวยงานอนๆ ในองคกรแลว 79

ระดบท 3 นำาไปใชไดหลายแหงในจงหวดเดยวกนแลว 28

ระดบท 4 นำาไปใชทงจงหวดแลว 5

ระดบท 5 นำาไปใชหลายจงหวด ทงภมภาค ทงประเทศแลว 3

คณวฒของนกวจยหลกในปนคณวฒของนกวจยหลกของการทำาวจย R2R ในระดบปฐมภม ทมมากทสดคอ ปรญญาตร

จำานวน 137 คน รองลงมาคอปรญญาโทจำานวน 78 คน และมปรญญาเอกและสงกวาจำานวน 2 คน โดยมคณวฒ

ตำากวาปรญญาตรนอยทสด จำานวน 8 คน

ตารางท 8 แสดงคณวฒของนกวจยหลก

คณวฒ จำานวน

ตำากวาปรญญาตร 8

ปรญญาตร 137

ปรญญาโท 78

ปรญญาเอก 2

การมทปรกษาในจำานวนงานวจย R2R จำานวน 225 เรอง มทปรกษาถง 148 เรองคดเปนรอยละ 74.32 โดยในจำานวนน

เปนทปรกษาทเปนบคลากรทสงกดกระทรวงสาธารณสขจำานวน 110 เรอง และจากสถาบนอดมศกษาของรฐ และ

หนวยงานอนๆ (จำานวน 38 เรอง)

การนำาเสนอผลงาน และรางวลทไดรบผทสงผลงานวจย R2R มผทเคยนำาเสนอผลงานมาแลวจำานวน 70 เรอง และในจำานวนนเคยไดรบรางวลจาก

หนวยงานตางๆ จำานวน 33 เรอง

3030

ตารางท 9 แสดงการนำาเสนอผลงานและการไดรบรางวล

การนำาเสนอ ไมเคยไดรบรางวล เคยไดรบรางวล รวม

ไมเคยนำาเสนอผลงาน 155 0 155

เคยนำาเสนอผลงาน 30 40 70

รวม 185 40 225

ขอสงเกตเมอเปรยบเทยบกบป 2557 พบวา ในป 2558 มงานวจยทสงประกวดเพมจาก 136 เรอง เปน 225 เรอง

การใชระเบยบวธวจยสวนใหญจะกำาหนดเปนการวจยเชงปฏบตการ (Action Research) บางสวนเปนการวจย

กงทดลอง บางสวนเปนงานวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (PAR) ในภาพรวมการเขยนบทคดยอมคณภาพมากขน

และมการอธบายขนตอนการวจยไดชดเจนขน อาจเปนผลจากการมทปรกษาในพนท

งานวจยบางสวนมการระบปญหาโจทยวจยทไมสอดคลองกบวตถประสงคการวจย รปแบบงานวจย

บางเรองทระบเปนการวจยเชงปฏบตการ/การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม แตการเขยนอธบายขนตอน

การวจยและผลการวจยคลายกบการรายงานสรปผลโครงการ หรอโครงการวจยทระบเปนการวจยเชงทดลอง

แตมการกำาหนดจำานวนกลมตวอยางและวธการวดไมสอดคลองกบวตถประสงคทกำาหนดไว จงควรมกระบวนการ

เสรมสรางความรและทกษะใหแกนกวจยเพอใหมการพฒนาการทำาวจยใหถกตองตามหลกวชาการ

31

ก�รสงเคร�ะหคว�มรจ�กผลง�นวจย R2R กลม 2 ทตยภม

ดร.ผาสข แกวเจรญตาพยาบาลวชาชพชำานาญการ โรงพยาบาลลบแล

จากผลงานวจยจำานวน 138 เรองจากหนวยบรการทตยภมทวประเทศ ซงลวนแลวแตเกดขนจากการใช

โจทยวจยจากงานประจำา ในปนมผลงานจากหนวยงานตางๆ ซงในปนมหนวยงานสงผลงานเขารวมเรยนรทงสน

15 หนวยงาน ดงน

ตารางแสดงจำานวนและประเดนในการศกษา

ลำาดบ หนวยงาน จำานวน/เรอง ประเดนการศกษา

1 งานเวชปฏบตครอบครวและบรการปฐมภม

27 การปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในกลมผปวย NCD การดแลสขภาพตามกลมวย การพฒนารปแบบการดแลผปวยตอเนองในชมชน การสรางการมสวนรวมกบชมชนในการออกแบบการแกไขปญหาสขภาพตามบรบท ไดแก งานสขภาพจต งานเอดส งานยาเสพตด การศกษาปจจยเสยงสขภาพ

2 งานผปวยนอก OPD 26 การปรบเปลยนพฤตกรรม การพฒนารปแบบการดำาเนนงานในคลนกตางๆ เชน กลม NCD, TB การบนทกเวชระเบยน การลดระยะเวลารอคอย

3 งานผปวยใน IPD 22 การพฒนาระบบบรการ ตามกลมโรคและกลมวยการพฒนาเครองมอในการดแลผปวย แผนจำาหนาย การตดตามและพฒนาระบบยา การพฒนาระบบการเฝาระวงการตดเชอการดแลผปวยระยะสดทาย งานเวชระเบยน การดแลระยะสดทาย

4 งานเภสชกรรมชมชน 18 ประเดนการตรวจสอบการใชยา พฤตกรรมการใชยา การตรวจสอบความถกตอง และตดตามผลจากการใชยา การศกษาปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการใชยา

5 งานอบตเหตและฉกเฉน 11 การพฒนาระบบการดแลผปวยในกลมโรค เบาหวาน ความดน หวใจ หลอดเลอดสมอง การพฒนาระบบการทำางานแบบมสวนรวมกบภาคเครอขาย เชน ระบบการสงตอ การพฒนาศกยภาพอาสาสมคร

3232

6 งานหองคลอด 11 การพฒนากระบวนการดแลกอนคลอด ระหวางคลอด และหลงคลอด การดแลทารกหลงคลอด

7 ทนตกรรม 4 การแกไขปญหาฟนผในกลมปฐมวย การเขาถงบรการฟนเทยม

8 งานหองผาตด 4 การพฒนาระบบการใหบรการ IC การเตรยมผปวยกอนผาตด

9 งานกายภาพบำาบด 4 การฟนฟในกลมโรคปอด เขา และโรคหลอดเลอดสมอง

10 งานชนสตรสาธารณสขกลมเทคนคบรการทางการแพทย

3 การควบคมคณภาพเครองมอตรวจทางหองปฏบตการ การศกษาความชกของ Thalassemia

11 งานผปวยหนก 2 การจดการสงแวดลอมทปลอดภยงาน IC

12 งานหนวยจายกลาง 2 การพฒนาระบบการรบสง การลดตนทน

13 องคกรแพทย 2 การพฒนาระบบการดแลผปวย

14 งานบรการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก

1 การรกษาโรคผวหนงเรอรง

15 งานรงสเทคนค 1 การลดตนทน

ประเดนการศกษา สวนใหญผวจยเลอกจากสภาพปญหาทพบหนางานและมความเชอมโยงกบมาตรฐาน

คณภาพของงานตางๆ ตามทกำาหนดไว รวมไปถงการเลอกประเดนศกษาจากนโยบายตางๆ ทตองมการดำาเนนงาน

และยงคงขาดหลกฐานเชงประจกษทสำาคญในการออกแบบงานใหมประสทธภาพ การทบทวนปญหาหนางานไดนำา

ไปสโจทยวจยตามบรบทของหนวยงาน และสถานการณปญหาของแตละพนท

การเลอกใชงานวจยมาเปนกลไกสำาคญในการขบเคลอนงานสะทอนใหเหนวา หนวยบรการทตยภมใหความ

สำาคญกบการพฒนาศกยภาพของบคลากรในดานวชาการมาเปนเครองมอ การออกแบบโจทยวจยสวนใหญจงม

เปาหมายเพอพฒนาระบบการทำางานใหดขน โดยใหความสำาคญกบการพฒนาบนหลกฐานเชงประจกษ ผานการ

ทบทวนปญหาหนางาน ทบทวนวรรณกรรม ออกแบบการศกษา การรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล และการนำา

ผลการวจยไปใช โดยพบวามงานวจยจำานวนมากทมการกำาหนดวธการศกษาซงใหความสำาคญกบการพฒนางานรวม

กนระหวางสหวชาชพทหลากหลาย ทงในระดบหนวยงาน ระดบองคกร และ ยงรวมไปถงการเชอมโยงการศกษาไป

ยงภาคเครอขายทงในและนอกพนททมบทบาทในการแกปญหา เกดทกษะในดานการออกแบบการแกปญหา

เชงระบบไดชดเจนมากขน

วธการวจยทนำามาใชในการศกษาครงน สวนใหญผวจยเลอกใช วธการวจยกงทดลอง การวจยเชงปฏบตการ

การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม และการศกษาวจยเชงพรรณนา ซงรวมไปถงการเลอกใชสถตสวนใหญ ไดแก

รอยละ และคาเฉลย การวเคราะหเปรยบเทยบโดยใช t-test เปนตน ซงจากการสงเคราะหงานวจยในครงน ยงคง

พบประเดนทาทายทยงตองการการพฒนาตอเนองคอ การกำาหนดวตถประสงคในการศกษาทพบวาไมสอดคลองกบ

33

วธการศกษาและการวดผลการวจย ซงนบเปนจดทตองการการพฒนาและทำาความเขาใจในกระบวนการวจย

ตงแตการทบทวนวรรณกรรม ซงพบวางานวจยบางชนยงขาดความทาทายในการทำางานซงหากไดมการทบทวน

วรรณกรรมอยางจรงจงจะสามารถไดคำาตอบโดยไมตองทำาวจย และนำามาซงการออกแบบโจทยการวจย การกำาหนด

วตถประสงคการวจยทพบวาเปนยงมจดออนคอขาดความเฉพาะเจาะจงทนำาไปสการประเมนผลและการกำาหนด

เครองมอในการวด นอกจากนในสวนของการพฒนาเครองมอซงพบวาสวนใหญยงขาดการระบกระบวนการพฒนา

เครองมอในการศกษาครงน ซงมผลตอความนาเชอถอของชนงานวจย

จากการสงเคราะหในดานผลการศกษาพบวา กอใหเกดการพฒนาทสำาคญหลายประการ เชน การพฒนา

แนวทางการทำางาน การดแลผปวยแบบสหวชาชพ เกดรปแบบในการสอสารเพอการลดปญหาและอปสรรคในการ

ดำาเนนงาน เกดกระบวนการพฒนาศกยภาพบคลากร เกดเครอขายขบเคลอนสขภาพทหลากหลาย เกดชดความร

และนวตกรรมสขภาพ และยงพบวา มการนำาผลการวจยไปใชในหลายระดบทงในระดบหนวยงาน ในระดบองคกร

และมการสอสารไปยงเครอขายตางๆ ทงในระดบจงหวด ระดบเขต สะทอนใหเหนวาการงานวจยจากงานประจำา

มสวนชวยใหเกดการนำาไปใชในระดบตางๆ และยงขยายผลนำาไปสการสรางชดความรของหนวยงานทสอดคลองกบ

บรบทพนททมความแตกตางกน เกดการพฒนาคณภาพระบบบรการ การขบเคลอนงานตามนโยบาย การแกไข

ปญหาทางคลนกบรการ การลดปญหาอบตการณ และรวมไปถงการพฒนางานดานการสรางเสรมสขภาพรวมกบ

ภาคเครอขายในชมชน

ในภาพรวมของการวจยจากงานประจำาในระดบหนวยบรการทตยภมมประเดนทนาสนใจในการนำาปญหา

หนางานมาพฒนาไดมากขน จดเดนของงานวจยทพบในครงน สวนใหญใหความสำาคญกบการพฒนารปแบบ

การทำางาน มกลไกการทำางานทพฒนาในระดบสหวชาชพมากขน สะทอนใหเหนถงการนำางานวจยทสามารถนำาไป

ใชในการแกปญหาหนางานไดจรงและมประสทธผลตอการพฒนางานใหดขน แตยงคงมขอทาทายทสามารถนำาไปส

การยกระดบงานวจยใหไดมาตรฐานและมความนาเชอถอในเชงวชาการในอกหลายประเดนดงไดกลาวมาแลว ทงน

ขอทาทายทสำาคญคอการพฒนาเพอการยกระดบคณภาพงานวจยใหมมาตรฐานและมความนาเชอถอทางวชาการ

ซงนบเปนสงสำาคญทจะนำาไปสการขยายผลการวจยทไดมาตรฐาน จงควรมการพฒนาบทบาทคณอำานวยดาน

งานวจยของหนวยงาน ใหสามารถทำาบทบาทหนนเสรมและใหคำาปรกษาไดมากขน ในอนาคตมการนำาผลงานวจย

ไปใชมากขนตอไป

3434

ก�รสงเคร�ะหคว�มรจ�กผลง�นวจย R2R กลม 3 ตตยภม

ผศ.(พเศษ) นพ.ไพโรจน บญลกษณศร, โรงพยาบาลหาดใหญ นพ. ปรญญา สนตชาตงาม, โรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา

บทนำาการวจย R2R ในระดบตตยภม สามารถนำาไปใชรวมกบนโยบายสถานของกระทรวงสาธารณสข ทกำาหนด

ทศทางการจดระบบบรการสขภาพ (Service Plan) มาตงแตปงบประมาณ 2556 ผานเครอขายบรการสขภาพทง

13 เครอขาย ทเนน เพอการพฒนาประสทธภาพดานการบรหารจดการ เพอการพฒนาระบบเพอการจดสรร

ทรพยากรทมประสทธภาพโดยมเปาหมายดงน

1. มาตรฐานการบรการ 2. เขาถงบรการ

3. ลดระยะเวลารอคอย 4. ลดอตราปวย

5. ลดอตราตาย 6. ลดคาใชจาย

ผลงานปนเปนรปแบบการวจยรอยละ 60-70 แตหลายเรองยงมคำาถามวจยไมชดเจน ทำาใหสรปผล

การศกษาไมตอบคำาถามวจยนนๆ สวนทเหลอเปนงานลกษณะของ continuous quality improvement (CQI)

ทสามารถนำาไปปฏบตเปน best practice ไดเลย เชน การนำาแนวปฏบตการพยาบาลผปวยภาวะตางๆ ทมผสราง

ไวแลวหรอรวบรวมจากการสบคนหลกฐานทพสจนแลววาใชไดผลด (evidenced base) และนำามาใชขยายผลตอ

ผลงานดานบรการในระดบตตยภมทตอบสนองตอปญหาสขภาพจดเปน 10 สาขาตาม service plan ของกระทรวง

สาธารณสขดงกลาวขางตนไดดงน

กราฟแสดง R2R แบงตาม service plan ป 2558

35

แบงตาม service plan ดงน หวใจและหลอดเลอดจำานวน 21 เรอง, มะเรงจำานวน 8 เรอง, อบตเหตจำานวน

15 เรอง, ทารกแรกเกดจำานวน 18 เรอง, จตเวชจำานวน 5 เรอง, ตาและไตจำานวน 12 เรอง, 5 สาขาหลก (สต-นรเวช,

กมารเวชกรรม, อายรกรรม, ศลยกรรม และศลยกรรมกระดกและขอ) จำานวน 88 เรอง, ทนตกรรม จำานวน 4 เรอง,

บรการปฐมภม ทตยภม และสขภาพองครวม จำานวน 1 เรอง, Non Communicable Disease: NCD (DM, HT,

COPD) จำานวน 18 เรอง และ Other จำานวน 33 เรอง

ตารางท 1 ตวอยางผลงานแยกตาม service plan

ลำาดบ หมวดสาขา ตวอยางผลงาน จำานวน

(เรอง)

1 หวใจและหลอดเลอด • การพฒนาแนวทางการดแลผปวยฉกเฉนทมาดวยอาการ

ของโรคหวใจขาดเลอด สวนใหญจะเปนแนวทางทรวบรวม

มาจากแนวปฏบตมาจรฐานอยแลว มการศกษาผลการนำา

ไปใชเรองการรกษาเรงดวนและการสงตอผปวยในระบบ

เครอขาย

22

2 มะเรง • ผลงานทสงเปนไปตามความเชยวชาญของผวจยไดแก

การฉายรงสผปวยมะเรงไทรอยด

การใหยาไวตามนดเสรมดวยขนาดสงทนทหรอเพมขนาด

ทละนอยหลงผาตดมะเรงทคอและตอมพาราไทรอยด

การศกษาปจจยการพยากรณโรคของชนดของมะเรงเตานม

ทพบบอยในเพศหญง

8

3 อบตเหต • รวบรวมแนวปฏบตการดแลผปวย head injury ระบบ

การสงตอ

15

4 ทารกแรกเกด • ปรบปรงหรอรวบรวมแนวปฏบตในการดแลทารกแรกเกด

ปกตและทารกทมปญหาสขภาพในเรองการใหนมแม

• การดแลระวงเรอง hypothermia

• การนำา lean concept มาใชจดเครองมอชวยกชวต

โดยตดฉลากส

18

5 จตเวช • ประเมนและตดตามอาการผปวยโรคซมเศรา การกนยา

การจดกจกรรม เชน ออกกำาลงกาย ใหผปวยจตเวช

5

6 ตาและไต • การทำาขวดยาหยอดยาใหสามารถใชไดไมผดชนด เชน

การตดสฉลากใหเดนชด เลอกขวดยาทแตกตางกน งานน

เปนทง lean R2R และนวตกรรมสงประดษฐ

12

3636

7 5 สาขาหลก

1.สต-นรเวช

2.กมารเวชกรรม

3.อายรกรรม

4.ศลยกรรม

5.ศลยกรรมกระดกและ

ขอ

• สวนใหญเปนการนำาแนวปฏบตทคนหามาจากมาตรฐาน

ในฐานขอมลมาใชดแลผปวยใหดขน เชน การดแลผปวย

ทใสเครองชวยหายใจ แผลกดทบในผปวยทนอนตดเตยง

การประเมนผปวยทใชยาชาหรอยาสลบ การทำาความ

สะอาดชองปากในผปวยใสทอชวยหายใจ เปนตน

ความคดใหมแบบแตกหนอยงสงมานอย

• การทำา validation โดยนำา SOS score ในผปวย sepsis

มาใชในงานของตนเอง

• การนำาเอาแนวคดการดแลสขภาพเรองการจดทารางกาย

ทเรยกวามณเวชมาประยกตใชกบการเตรยมตวคลอด

• การลดเวลาการอยไฟหลงคลอดลง (lean concept)

• การรกษาอาการเวยนหวบานหมนดวยการใชกายภาพบำาบด

รวมกบการกนยา

88

8 ทนตกรรม 4

9 บรการปฐมภม ทตยภม

และสขภาพองครวม

• การดแลผปวยระยะสดทายกบ palliative care 1

10 Non Communicable

Disease: NCD ( DM,

HT, COPD)

• การทำาสมาธ สวดมนตควบคมความดนโลหตสง (เปนการ

ศกษาขยายผลในบรบทของโรงพยาบาลตนเอง)

• การตดตามเยยมบานผปวยเรอรง

• การตดตามการกนยาตอเนองในผปวยเรอรง

18

11 อน 33

รวม 224

การนำาไปใชประโยชน• แลกเปลยนเรยนรกนในการแกปญหาหนางานทคลายกน และนำาผลงานนนๆ ไปตอยอดความคดตอไป

เพอ “ความเจรญ” (= มคณภาพเพมขน ดขน) ของงานวจยไมใชแคทำาปรมาณเพมขน ซงเปนเพยงแค

“การเปลยนแปลง” เทานน

จดเดน• มผลงานหลากหลายครอบคลม service plan เปนสวนใหญตามระดบของสถานบรการ

โอกาสพฒนาและขอแนะนำา• คำาถามวจยไมชดเจนมสงผลตอเนองไปถงการตงวตถประสงคและการสรป วเคราะหผลการศกษา

ทคลาดเคลอน กระจดกระจาย กระทบไปถงการเขยนผลงานวจยทขาดจดเดนและความนาสนใจ

• ขาดการทบทวนวรรณกรรมทครอบคลมเพยงพอทำาใหคำาถามวจยไมนาสนใจ เชน คำาถามวจยทมคำาตอบ

อยมากมายพอสมควรแลว ตวอยาง เชน แนวปฏบตการพยาบาลตางๆ เปนการนำามาใชโดยไมมการคด

ตอยอด การทำาวจยซำากไมเกดประโยชนเพมขน เพราะสามารถนำามาใชเปน CQI หรอ best practice ไดเลย

37

• เพมทกษะการเขยนใหชำานาญเพยงพอไดแก การสรปความ การใชภาษาเขยนกบภาษาพด ไดแก ไมเขยน

บอกวาแนวปฏบตทตองการทำาวจยมจดเดนท “ใหมแตกหนอ” หรอ “ใหมตอยอด” นนคออะไรสบสน

เรองชอกบกระบวนการของ study designs รวมถงคำาศพทเฉพาะ ไดแก random sampling, random

allocation or randomization, purposive sampling, accidental sampling เปนตน รวมถงรปแบบ

การเขยนงานวจยเชงคณภาพ

ตารางท 2 ตวอยางลกษณะการเขยนบทคดยอทพบบอย

ทกษะการเขยน ตวอยางการเขยนทยงไมชำานาญ

ใชคำาฟมเฟอย

ยาว

ไมกระชบ

• วตถประสงค ปรบปรงระบบหมนเวยนภายนอกรางกาย (ECMO) แบบเดม

โดยแบบใหมจะไมหยดระบบหมนเวยน (Stop circulation) ในขณะทเปลยน

ปอดเทยม (Oxygenator) เพอลด Complications ได

• การบรบาลทางเภสชกรรมในผปวยโรคไตเรอรงและผปวยโรคไตเรอรงระยะ

สดทายรกษาโดยการลางไตผานทางเยอบชองทองแบบตอเนอง แผนกผปวย

นอกโรงพยาบาลอดรธาน

• ผลของการแกปญหาแบบมสวนรวมของพยาบาลตอการปฏบตการพยาบาล

เพอปองกนปอดอกเสบ ทสมพนธกบการใชเครองชวยหายใจในทารกเกดกอน

กำาหนดหออภบาลทารกแรกเกดโรงพยาบาลปตตาน (ภาษาฟมเฟอยควรแกไข

โดยเขยนใหมจากคำาทไมไดขดฆาออก)

• ผลของการใชแนวทางการถอนพษสราในการดแลผปวย Alcohol withdrawal

ตออบตการณการเกดการพลดตกหกลม ชก ระดบน�าตาลในเลอดต�า ขาดสมดล

สารน�าและเกลอแร

• วตถประสงค 1. เพอศกษาผลของโปรแกรมการสอน 2. เพอเปรยบเทยบคะแนน

เฉลยการควบคมโรคหด ของผปวยทไดรบโปรแกรมการสอนและกลมทไดรบ

การพยาบาลตามปกต (เขยนซำาซอนขอ 1 และ 2 ทเปนเรองเดยวกน)

รปแบบภาษาเขยนและลำาดบไม

เปนมาตรสากล

การใชคำาศพทเฉพาะทางวชาการ

ไมถกตอง

• ระเบยบวธวจย ออกแบบและ พฒนาสรางนวตกรรมมขนตอนดงน…(ควรเขยน

ชอ study design เชน เปนการศกษาเชงคณภาพ research and

development)

• ระ เบยบวธ ว จ ย การศกษา เช งสหสมพนธ (Cor re la t i on S tudy)

จากผลการตรวจทางหองปฏบตการ โดยผสมเลอดมนษยทมความเขมขน

ของ Hemoglobin ทแตกตางกน และปรมาณทแตกตางกนใน Sterile water

ทำาการตรวจความเขมขนของ Hemoglobin ในสารนำาททำาการผสมกบเลอด

แลว จำานวน 50 ตวอยาง……(นาจะเปน cross section study: diagnostic

study)

3838

ผลการศกษาไมตรงกบ

วตถประสงคหรอคำาถามวจย

บทคดยอไมชดเจน

ขาดการเขยนจดเดนของงานนน

คออะไรทำาใหผอานกไมสามารถ

นำาไปใชได และไมสนใจจะอาน

ฉบบเตมตอ เชน เรองแนว

ปฏบตตางๆ

• ระเบยบวธวจย เปนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ประกอบดวย 3 วงจร

แตละวงจรผปฏบตมสวนรวมทกกระบวนการ ไดแก การมสวนรวมในการตดสน

ใจ การมสวนรวมในการปฏบต การมสวนรวมในผลประโยชน การมสวนรวมใน

การประเมนผล กลมตวอยางคอ พยาบาลวชาชพจำานวน 24 ราย และทารกเกด

กอนกำาหนดทใสทอชวยหายใจ

ผลการศกษา คะแนนเฉลยการปฏบตการพยาบาลกอนและหลงการแกปญหา

แบบมสวนรวม แตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถต (p<.001) และอบต

การณการเกดปอดอกเสบทสมพนธกบการใชเครองชวยหายใจ ของกลม

ตวอยางผปวยทไดรบการดแลโดยพยาบาล ลดลงจาก 20.15 ครงตอ 1,000 วน

ใชเครองชวยหายใจ เปน 8.57 ครงตอ 1,000 วนใชเครองชวยหายใจ (ผลการ

ศกษาเปนเชงปรมาณทงหมดควรเขยนผลการศกษาตามกระบวนการของ ac-

tion research คอ PAOR: plan-action-observe-reflection)

วตถประสงค เพอศกษาองคความรเกยวกบปฏบตการพยาบาลระงบความรสก

ผาตดไหลสองกลองจากหลกฐานเชงประจกษ พฒนาแนวปฏบตจากหลกฐาน

เชงประจกษทดทสด และประเมนผลการใชแนวปฏบตการพยาบาลทางคลนก

ระเบยบวธวจย เปนวจยคณภาพเชงพฒนาเพอสรางแนวปฏบตการพยาบาล

ระงบความรสกในผปวยผาตดไหลสองกลองทานง Beach chair โดยสบคนจาก

หลกฐานเชงประจกษจากนนสรางแนวปฏบต

ผลการศกษา ผลการประเมนประสทธภาพแนวปฏบตการพยาบาลแบงออกเปน

2 ดาน

1. ดานกระบวนการ พบวา ประเมนคณคาของแนวปฏบตดวย AGREE

instrument ไดรอยละ 87.50 ความเปนไปไดในการใชแนวปฏบตรอยละ 91.60

ความพงพอใจในภาพรวมรอยละ 96 2.ดานผลลพธทเกดขนกบผปวยหลงผาตด

ไมพบภาวะแทรกซอน การจดทารวดเรวจาก 45 นาท เหลอ 15 นาท เครองมอ

พรอมใช (จดเดนของแนวปฏบตคออะไร)

การเขยนเหตผลในการทำาวจย

ควรมาจากความสำาคญของ

ปญหานำาสการวจย ไมควรสรป

วาปญหาทำาใหผวยสนใจทำาวจย

• ผวจยในฐานะหวหนาหนวยการพยาบาลจงมความสนใจศกษาผลของการนเทศ

ทางการพยาบาลตอความสามารถและพฤตกรรมการปฏบตการลางมอของ

พยาบาล ในหนวยการพยาบาลทารกแรกเกด รพ.ชลประทาน

• ผวจยจงสนใจศกษาผลของการใชเทคนคควบคมดวยการมองเหนโดยใช

สญลกษณสตวอกษรระบขางของตา รวมถงเวลาการใชทขวดและกลองยา

เพอเพมประสทธภาพในการหยอดตาปายตา และลดขอผดพลาดและลดความ

สบสนในการใชยา

39

งาน R2R แบงตามภมภาคทสง จำานวนทสงทงหมด 224 เรอง แบงตามภมภาคดงน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอจำานวน 88 เรอง ภาค

กลางจำานวน 68 เรอง ภาคใตจำานวน 28 เรอง ภาคตะวนตกจำานวน 18 เรอง ภาคเหนอจำานวน 15 เรอง และ

ภาคตะวนออกจำานวน 7 เรอง

ลำาดบ ภมภาค จำานวน

1 ตะวนออกเฉยงเหนอ 88

2 ภาคกลาง 68

3 ภาคใต 28

4 ภาคตะวนตก 18

5 ภาคเหนอ 15

6 ภาคตะวนออก 7

รวม 224

งาน R2R แบงตามจงหวดทสง

ลำาดบ จงหวด จำานวน

1 กรงเทพมหานคร 31

2 บงกาฬ 22

3 สงขลา 16

4 ขอนแกน 13

5 พระนครศรอยธยา 12

6 ยโสธร 12

7 อดรธาน 8

8 ตาก 7

9 ประจวบครขนธ 6

10 ราชบร 6

11 เชยงใหม 5

12 ตรง 5

13 นครพนม 5

14 นครราชสมา 5

15 ปทมธาน 5

16 มหาสารคาม 5

17 สกลนคร 5

18 สโขทย 5

4040

19 กาญจนบร 4

20 นนทบร 4

21 นาน 4

22 อตรดตถ 4

23 อบลราชธาน 4

24 ฉะเชงเทรา 3

25 บรรมย 3

26 พะเยา 2

27 สราษฎรธาน 3

28 นครปฐม 2

29 ภเกต 2

30 สมทรสาคร 2

31 สรนทร 2

32 กาฬสนธ 1

33 จนทบร 1

34 ชยภม 1

35 นครศรธรรมราช 1

36 ปราจนบร 1

37 ปตตาน 1

38 พษณโลก 1

39 ระยอง 1

40 ลพบร 1

41 เลย 1

42 สระแกว 1

43 หนองบวลำาภ 1

รวม 224

งาน R2R แบงตามเขตบรการสขภาพ

แบงตามเขตสขภาพดงน เขตบรการสขภาพท 8 จำานวน 42 เรอง เขตบรการสขภาพท 13 จำานวน 31

เรอง เขตบรการสขภาพท 5 จำานวน 25 เรอง เขตบรการสขภาพท 4 จำานวน 22 เรอง เขตบรการสขภาพท 12

จำานวน 22 เรอง เขตบรการสขภาพท 7 จำานวน 19 เรอง เขตบรการสขภาพท 10 จำานวน 16 เรอง เขตบรการ

สขภาพท 1 จำานวน 11 เรอง เขตบรการสขภาพท 2 จำานวน 12 เรอง เขตบรการสขภาพท 9 จำานวน 11 เรอง

เขตบรการสขภาพท 6 จำานวน 7 เรอง เขตบรการสขภาพท 11 จำานวน 6 เรอง สวนเขตบรการสขภาพท 3

ไมมผลงานในกลมระดบตตยภม

41

ลำาดบ เขตบรการสขภาพ จำานวน

1 เขตบรการสขภาพท 8 42












13 เขตบรการสขภาพท 3 -

รวม 224

งาน R2R แบงตามภมภาคทสง หนวยงานทสงกด แบงตามหนวยงานทสงกด โรงพยาบาลศนย สธ. จำานวน 86 เรอง โรงพยาบาลทวไป สธ. จำานวน

83 เรอง โรงพยาบาลมหาวทยาลย จำานวน 39 เรอง โรงพยาบาลเอกชน จำานวน 14 เรอง และสำานกงานหลกประกน

สขภาพแหงชาต จำานวน 2 เรอง

ลำาดบ หนวยงาน จำานวน

1 โรงพยาบาลศนย สธ. 86

2 โรงพยาบาลทวไป สธ. 83

3 โรงพยาบาลมหาวทยาลย 39

4 โรงพยาบาลเอกชน 14

5 สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต 2

รวม 224

สาขาวชาชพ แบงตามสาขาวชาชพดงน พยาบาลจำานวน 148 เรอง เภสชกรรมจำานวน 30 เรอง แพทยจำานวน 19

เรอง กายภาพบำาบดจำานวน 7 เรอง ทนตแพทยจำานวน 4 เรอง นกวชาการจำานวน 3 เรอง เทคนคการแพทย

จำานวน 2 เรอง นกรงสจำานวน 2 เรอง แพทยแผนไทยจำานวน 2 เรอง เวชกจฉกเฉนจำานวน 2 เรอง กจกรรมบำาบด

จำานวน 1 เรอง นกจตวทยาจำานวน 1 เรอง บญชจำานวน 1 เรอง โภชนาการจำานวน 1 เรอง และลกจาง

จำานวน 1 เรอง

4242

ลำาดบ สาขาวชาชพ จำานวน

1 พยาบาล 148

2 เภสชกรรม 30

3 แพทย 19

4 กายภาพบำาบด 7

5 ทนตแพทย 4

6 นกวชาการ 3

7 เทคนคการแพทย 2

8 นกรงส 2

9 แพทยแผนไทย 2

10 เวชกจฉกเฉน 2

11 กจกรรมบำาบด 1

12 นกจตวทยา 1

13 บญช 1

14 โภชนาการ 1

15 ลกจาง 1

รวม 224

43

ก�รสงเคร�ะหคว�มรจ�กผลง�นวจย R2R กลม 4 กลมง�นบรห�ร

ดร.วลยาภรณ ทงสภตสำานกงานสาธารณสขจงหวดแพร

ผลงาน R2R กลมสนบสนนบรหาร มจำานวนผลงานทสงประกวดทงหมด 75 เรอง จากผลงาน R2R

ทสงประกวดในป 2558 ทงหมดจำานวน 827 เรอง คดเปนรอยละ 9.06 โดยผลงานของกลมสนบสนนบรหารสามารถ

จำาแนกไดเปน 8 สาขา ซงสวนใหญเปนผลงาน R2R สาขาสรางเสรมสขภาพ และสาขาคณภาพบรการในโรงพยาบาล

คดเปนรอยละ 29.33 และ 24.00 (ตามลำาดบ) รายละเอยดดงตารางท 1

ตารางท 1 ผลงาน R2R กลมสนบสนนบรการจำาแนกผลงานตามสาขา

สาขา จำานวนเรอง รอยละ

ขอมลสารสนเทศ 14 18.67

การเงนและบญช 5 6.67

พฒนาคน 8 10.67

สมนไพร 1 1.33

คณภาพบรการในโรงพยาบาล 18 24.00

ยาและเวชภณฑ 5 6.67

นโยบาย 2 2.67

สงเสรมสขภาพ 22 29.33

รวม 75 100.00

ผลงาน R2R กลมสนบสนนบรหารมคณลกษณะแตกตางกนตามประเดนปญหางานวจยของแตละสาขา

ซงสงผลตอการออกแบบงานวจย ไดแก ประชากร รปแบบการวจย เครองมอการวจย และวธการวเคราะหขอมล

โดยผลงานวจยสวนใหญเปนรปแบบการวจยเชงปฏบตการถงรอยละ 50.67 ศกษาในกลมบคลากรมากทสด

รองลงมาคอศกษาในกลมขอมล เครอขาย และผรบบรการ รอยละ 29.33, 24.00, 17.32 และ 15.99 (ตามลำาดบ)

ซงระยะเวลาในการทำาวจยมากกวาหรอเทากบ 1 – 2 ป และมผลงานถงรอยละ 52 ไดมการนำากลบไปใชพฒนางาน

ในหนวยงานของตนเองแลว รายละเอยดดงตารางท 2

4444

ตารางท 2 รอยละของคณลกษณะตางๆของผลงาน R2R กลมสนบสนนบรหาร

คณลกษณะของผลงาน R2R จำานวนผลงานวจย (เรอง) รอยละ

1. รปแบบงานวจย

1) เชงปรมาณ 19 5.33

2) เชงปฏบตการ 38 50.67

3) ทดลอง/กงทดลอง 6 8.00

4) วจย และพฒนา 11 14.66

5) วจยประเมนผล 1 1.33

รวม 75 100.00


2. ประชากรทศกษา

1) บคลากร 22 29.33

2) ประชาชน 3 4.00

3) ผปวยและผมารบบรการในสถานบรการดานสขภาพ 12 13.33

4) หนวยบรการสาธารณสข (สสอ./รพ./รพ.สต.) 6 8.00

5) ผสงอาย/ผพการ 2 2.66

6) เครอขายทเกยวของ 13 17.32

7) ขอมล/วสด 18 24.00

รวม 75 100.00

3. ระยะเวลาในการศกษา

1) ≥ 3 เดอน – 1 ป 11 14.67

2) > 1 ป – 2 ป 53 70.67

3) > 2 ป – 3 ป 7 9.33

4) > 3 ป – 4 ป 2 2.67

5) > 3 ป – 5 ป 1 1.33

6) > 5 ป – 10 ป 1 1.33

รวม 75 100.00

4. การนำาผลงานวจยไปใชประโยชน

1) ในหนวยงาน 39 52.00

2) จงหวด 7 9.33

3) ขามหนวยงาน 13 17.33

4) เขต 12 16.00

5) ภมภาค 3 4.00

6) ตางประเทศ 1 1.33

รวม 75 100.00

45

จากขอมลตารางท 2 ผลงานวจยสวนใหญเปนงานวจยเชงปฏบตการ จงสงผลตอเครองมอทใชในการวจย

และวธการวเคราะหขอมล ซงหนงผลงานวจยมกจะใชเครองมอการวจยมากกวา 1 ชน และตองใชวธการวเคราะห

ทเหมาะสมกบเครองมอการวจย โดยการสงเคราะหผลงานวจยในกลมสนบสนนบรหารไดเลอกเครองมอการวจย

ทตอบวตถประสงคหลกของงานวจยมาสงเคราะหเพอใหเหนภาพรวมของการใชเครองมองานวจย ดงพบวา

ประเดนคำาถามหรอประเดนการวเคราะหขอมลนนเปนเครองมอวจยทใชมากทสดถงรอยละ 60 วธการวเคราะห

ขอมลทใชมากทสดคอการวเคราะหเนอหา รอยละ 49.33 แสดงใหเหนวาในภาพรวมของผลงานวจยมจำานวนของการ

เลอกใชวธการวเคราะหขอมลไมสอดคลองกบจำานวนเครองมอการวจย ซงแสดงวาผลงานทสงประกวดบางผลงาน

ยงเลอกใชเครองมอการวจยไมถกตอง รายละเอยดดงตารางท 3

ตารางท 3 รอยละของคณลกษณะของผลงาน R2R จำาแนกตามเครองมอการวจย และวธวเคราะหขอมลทใชใน

การวจยของผลงาน R2R กลมสนบสนนบรหาร


1. เครองมอในการวจย

1) แบบสอบถาม/แบบสำารวจ 8 10.67

2) แบบทดสอบ/แบบประเมน/แบบวดความร 1 1.33

3) ประเดนคำาถาม/ประเดนวเคราะห/ประเดนคนควา 45 60.00

4) อปกรณ/โปรแกรมสำาเรจรป 5 6.67

5) แบบบนทกขอมล/แบบบนทกผล 15 20.00

6) แบบสงเกต 1 1.33

รวม 75 100.00

2. วธวเคราะหขอมลทใชในการวจย

1) จำานวน/ความถ 6 8.00

2) การวเคราะหเนอหา 37 49.33

3) รอยละ 14 18.67

4) คาเฉลย/สวนเบยงเบนมาตรฐาน 10 13.34

5) การหาความสมพนธ 7 9.33

6) อตราสวน 1 1.33

รวม 75 100.00

4646

ผลงาน R2R กลมสนบสนนบรหารสามารถวเคราะหองคประกอบงานวจยตามเกณฑการประเมนผลงาน

R2R ป 2558 ในภาพรวมเพอคนหาจดเดน และประเดนควรปรบปรง พรอมยกตวอยางประกอบเพอใหเหนภาพ

ชดเจน รายละเอยดดงตารางท 4

ตารางท 4 ภาพรวมจดเดนและประเดนการปรบปรงผลงานวจยจำาแนกตามองคประกอบงานวจยของการ

ประเมนผลงาน

องคประกอบงานวจยตามเกณฑการประเมนผลงาน

จดเดน ประเดนปรบปรง

1. วธคดคำาถามงานวจย (ทมาของปญหา ขนาดของปญหา/ วตถประสงค)

1.1 ผลงานวจยสวนใหญมการระบปญหางานวจยไดชดเจน และตรงประเดน รวมทงสามารถรอยเรยงการเขยนทมาของปญหาการวจยจากระดบมหภาคมาสระดบจลภาคไดชดเจน อกทงการเขยนทมาของปญหางานวจยสะทอนถงการศกษาทมาของปญหาอยางเปนระบบ และปญหางานวจยสวนใหญ เปนปญหางานประจำาของเกอบทกองคกร จงเปนผลงานวจยทนาสนใจ

1.1 ไมระบขนาดของปญหา เพอ สะทอนความรนแรงของปญหางานวจยเพอสะทอนความรนแรงของปญหางานวจย

1.2 วตถประสงค ไมสมพนธกบประเดนปญหางานวจย

1.3 การเขยนวตถประสงค เขยนเปนประโยชนของงานวจย

ตวอยาง: ผลงาน R2R เรองผลของทะเบยนควบคมเวชภณฑสามารถลดความผดพลาดของการจดทำาใบสงซอเวชภณฑของหนวยบรการเวชภณฑโรงพยาบาลลอง ของคณประภสสร นำาพล ซงพบปญหาคอความผดพลาดของ ชดใบสงซอเวชภณฑทเพมสงขน ผวจยจงกำาหนดวตถประสงคเพอลดความผดพลาดของการจดทำาใบสงซอเวชภณฑ ซงวธการเขยนวตถประสงคแบบนเปนการเขยนประโยชนทไดจากการนำากระบวนการวจยไปแกปญหา ซงหลกการเขยนวตถประสงคการวจยคอ ตองสอดคลองกบทมาของปญหา ชอเรองครอบคลมสงทตองการศกษา ตวแปร ตองระบสงทตองการศกษา และภาษาทใชตองกะทดรด ชดเจน ซงผลงาน R2R เรองนตองการทราบผลของ การใชทะเบยนควบคมเวชภณฑ วตถประสงคงานวจยจงควรปรบเปน “เพอศกษาผลของของการใชทะเบยนควบคมเวชภณฑของหนวยบรหารเวชภณฑโรงพยาบาลลอง”

2. ระเบยบวธวจย (มการใชแนวคดทฤษฎทนาสนใจ ทบทวนเอกสารท เกยวของ และอธบายวธการวจย)

2.1 นกว จยมการทบทวนเอกสาร ท เกยวของกบปญหางานวจย ซงสวนใหญไดทบทวนเอกสาร จากหนวยงานตนเอง กระทรวง เ พ อ ศ ก ษ า สถ านก า ร ณ ข อ ง ปญหางานทรบผดชอบ แลวนำามาใช เปนขอมลพนฐานในการ ทำาวจย

2.1 นกวจยขาดการทบทวนทฤษฎ วรรณกรรมทเกยวของกบการออกแบบวธการแกไขปญหาเพอพฒนางานประจำา

2.2 งานวจยสวนใหญทำา Action Research แตอธบายขนตอนการทำาวจยไมครบทง 4 ขนตอน ได แก P l an ing , Ac t ing , Observing and Reflecting

2.3 รปแบบการวจยไมสมพนธกบวตถประสงคการวจย เครองมอ วธการเกบขอมล การวเคราะหขอมล

47

ตวอยาง: ผลงาน R2R เรอง “ประสทธภาพการนำานโยบายการใชยาสมนไพรทดแทนยาแผนปจจบนของ รพ.สต. จงหวดแพรสการปฏบตตามตวแบบเชงบรณาการ” โดย นพ.ปต ทงไพศาล เปนงานวจยรปแบบการวจยเชงปฏบตการ ซงผปฏบตงานไดศกษาการปฏบตงานของตนเอง โดยใชระเบยบวธทางวทยาศาสตร เพอแกไขปญหาหรอคนหาความจรง ซงมกระบวนการ 4 ขนตอน เรมตงแต 1) การกำาหนดปญหามลคาการใชยาสมนไพรตำากวาเปาหมายทกระทรวงสาธารณสขกำาหนด ผวจยจงไดจดทำาแผนเพอแกปญหาแบบมสวนรวม (Planning) 2) ทำาแผนสการปฏบตโดยกำาหนดบทบาทหนาทของแตละหนวยงานหรอผเกยวของไวชดเจน (Acting) 3) ระหวางดำาเนนการตามแผนจะมการเกบขอมลและวเคราะหขอมล (Observing) และ 4) ประเมนผลการดำาเนนงานและคนขอมลใหผเกยวของพรอมกบปรบแผนการทำางานใหม (Reflecting) ซงเปนการดำาเนนการวจยทครบวงจรการวจยเชงปฏบตการ

3. ผลการศกษา(ผลการวเคราะหขอมลอธบายถงขอคนพบและการนำากลบไปใชในการแกปญหางานประจำา)

3.1 ผลงานวจย R2R เปนการแกปญหางานใหสำาเรจและนำากลบมา ใช ในการแก ไขปญหางานประจำ า ผลงานท ส งประกวด สวนใหญจงมการกำาหนดตวชวด ผลสำาเรจของการแกปญหางานประจำาจากกระบวนการวจยไวชดเจน

3.1 ผ ลก า ร ว จ ย ไ ม ส มพ น ธ ก บวตถประสงคหรอไมครอบคลมวตถประสงค

3.2 การอภปรายผลการวจย ไมมอ างอ งทฤษฎ วรรณกรรม ทเกยวของ

3.3 ผลง านว จ ย หล าย เ ร อ ง ไ มสะทอนใหเหนในสงใหมๆท ไดจากการวจยหรอความคดรเรมสรางสรรค

ตวอยาง: ผลงาน R2R เรอง “ผใหญใจด ภาครวมใจ เพอใหวยรนและเยาวชนเขาถงบรการทเปนมตร จงหวดอดรธาน” ของ ดร.ฉววรรณ ศรดาวเรอง วทยาลยพยาบาลบรมราชนนอดรธาน โดยมวตถประสงคเพอพฒนาระบบรการทเปนมตรสำาหรบวยรนทสามารถเขาถงไดงายและมประสทธผล ผวจยไดเลาถงกจกรรมตางๆระหวางผใหบรการ ชมชน วยรน และเยาวชน เชน การจดทำาทำาเนยบผใหบรการผใหญใจด การอบรมตอเนอง เวทแลกเปลยนเรยนร และการจดศนยบรการทเปนมตร เปนตน ซงตอบวตถประสงคในประเดนการพมนาระบบบรการ และยงไดบอกอกวาการพฒนาระบบดงกลาวทำาใหอตราการเขาถง อตราการใหคำาปรกษาในสถานบรการเพมขน เกดความเชอมโยงระบบบรการ และอตราการตงครรภในวยรนลดลง ซงเปนผลทตอบวตถประสงคการวจยไดครอบคลมทกประเดน ทงการเขาถงบรการไดงาย และมประสทธผล

4.1 การนำาผลการวจยไปใชประโยชนทงในงานประจำา ผลลพท การใหบรการ เชงนโยบายและการพฒนาคณภาพงาน

4.1 ผลการวจยเปนการพฒนางานประจำาใหดขนโดยสวนใหญผลงานวจยจะสะทอนถงผลลพธการบรการและพฒนาคณภาพงานประจำา

4.1 ผ ล ง า น ว จ ย ไ ม ไ ด บ อ ก ถ งกระบวนการหรอวธการนำาผลการวจยไปขยายผลยงหนวยงานอนอยางไร

ภาพรวมของผลงาน R2R กลมสนบสนนบรหาร ผลงานสวนใหญเปนการศกษาวจยในรปแบบการวจย

เชงปฏบตการ แตยงพบวามบางผลงานยงเลอกใชวธการวเคราะหขอมลทไมสมพนธกน ดงนนขอพงระวงของ

ผวจยคอ เมอตดสนใจวาจะทำาวจยเพอแกปญหางานประจำาในประเดนใด แลวกำาหนดคำาถามงานวจยจากปญหา

หนางาน แลวกำาหนดวตถประสงคงานวจยใหสมพนธกบคำาถามงานวจย แลวจงเลอกวธการดำาเนนการวจย

ใหสอดคลองกบวตถประสงคทศกษา ซงสงผลตอการกำาหนดรปแบบการวจย ประชากรหรอกลมตวอยาง

เครองมอการวจย และวธการวเคราะหเนอหาใหมความสมพนธกนในทกขนตอน ซงผเขยนมกชวนคยเลนๆวา

“ทำางานวจยใหทกหวขอ ทกขนตอนตอง alignment กน...ไมใชอะไรไมร” งานวจยไมใชเรองยากอยทความตงใจ

และการเรยนรกระบวนการเพอพฒนางาน พฒนาตนเอง และสดทายองคกรจะพฒนาอยางยงยน เนองจากคน

ขององคกรกลายเปนทนมนษยทมคณคา........

4848

ก�รสงเคร�ะหคว�มรจ�กผลง�นวจย R2R กลม 5 กลมนวตกรรม/สงประดษฐ

นายแพทยทนง ประสานพานช

โรงพยาบาลพระปกเกลา จงหวดจนทบร

ผลงานกลมนวตกรรมปนมทงหมด 102 เรอง ผานการคดเลอกในรอบแรก 33 เรอง และผานการคดเลอก

ในรอบสอง 19 เรอง คณะกรรมการไดคดเลอกผลงานดเดน 6 ผลงานจากผลงานทผานการคดเลอกในรอบสองดวย

ความยากลำาบาก เพราะผลงานแตละเรองมจดเดนของตวเอง ขอคดเหนเกยวกบจดเดนและขอปรบปรงของผลงาน

ทผานรอบสองทเสนอแนะโดยคณะกรรมการ สามารถหาอานไดททายบทคดยอของแตละผลงาน

ขอเปนกำาลงใจใหผลงานทไมไดรบรางวลทกเรอง ผลงานแตละเรองมประโยชนและใชไดจรงในการพฒนา

งานประจำา คณคาของผลงานแตละเรองอยทมมมองของแตละบคคล ผลงานทไดรบรางวลไมไดหมายความวา

เปนผลงานทดทสด แตผลงานทไดรบรางวลสอความหมายเพยงเปนผลงานทโดดเดนในมมมองของคณะกรรมการ

ซงตดสนผานการสอสารทางเอกสารเทานน

เปนทนาชนชมอยางยงทหนวยงานระดบปฐมภมสงเรองเขามามากทสด คอ 47 เรอง จำาแนกตามหนวยงาน

ทสงมาไดดงน

1. รพ.สต. 30 เรอง

2. รพช. 17 เรอง

3. รพท. 21 เรอง

4. รพศ. 17 เรอง

5. มหาวทยาลย 7 เรอง

6. อนๆ 10 เรอง

ผลงานวจย R2R กลมนวตกรรม มขอแตกตางจากกลมอนๆ งานในกลมนจะตองม 2 ลกษณะคอ ตองเปน

งานวจย R2R และตองมลกษณะของงานนวตกรรมดวย ผลงานทสงเขาประกวดในกลมนบางผลงานไมเขาเกณฑ

งานนวตกรรม บางผลงานไมเขาเกณฑการวจย ดงนนเพอใหการสงผลงานในปตอๆ ไปไดมาตรฐานสากล จงอยากจะ

นำาเสนอแนะความหมายของคำาวานวตกรรมและการวจย ใหเขาใจตรงกนโดยสงเขปดงน

นวตกรรม ตองมลกษณะทสำาคญ 3 สวน คอ เปนสงใหม (Novelty) นำาไปใชประโยชนไดจรง (Application)

และ มการพฒนาใหดขนอยางชดเจน (Significant improvement) ซงในการตความลกษณะทง 3 สวนอาจแตก

ตางกนทำาใหคำาจำากดความของงานนวตกรรมมหลากหลาย ในทนจะขอแบงประเภทงานนวตกรรมตามสากล อางอง

ตาม Oslo manual : Guidelines for collecting and interpreting innovation data. A joint publication

of the OECD and Eurostat, third edition (2005) ออกเปน 4 ประเภทคอ

1. Product innovation เปนผลตภณฑ ซงอาจเปน สงประดษฐหรอผลตภณฑม รปลกษณจบตองได

(Tangible) หรอการบรการหรอผลตภณฑทไมมรปลกษณจบตองไมได (Intangible) ผลตภณฑทคดคนขน

มาจะตองมลกษณะทสำาคญ เปนสงใหม (New products) หรอ มการปรบปรงใหดขนอยางชดเจน (Significant

49

improvements) การปรบปรงใหดขน อาจจะเปนทางดาน ขอกำาหนดทางเทคนค (technical specification)

สวนประกอบและวสดทใช (components and materials) หรอ ซอฟแวรหรอแอพพรเคชนในคอมพวเตอรหรอ

มอถอ การใชงานไดสะดวก (user friendliness) เปนตน

1.1. สงใหม (New products) แบงออกไดเปน 3 แบบ คอ

1.1.1. สงใหมทไมเคยมผใดทำามากอน

• สงประดษฐ เชน ไมโครโปรเซสเซอรอนแรก กลองดจตอลเครองแรก

• การบรการ เชน บรการอเมลแทนการสงทางไปรษณย เพกเกจทวรอนรกษธรรมชาต

1.1.2. สงใหมทพฒนาตอยอดมาจากผลตภณฑทมอยแลว โดยตองทำาใหมคณลกษณะหรอการนำามาใช

ประโยชนแตกตางจากเดมอยางสนเชง

• สงประดษฐ เชน เครองเลน MP3 แบบพาเครองแรก เปนการรวม ซอฟแวรทมอยแลวและ

ดดแปรงฮารดแวรใหเลกลง จดประสงคของการพฒนาเพอใหมคณลกษณะทเหมาะกบการพก

พาและสามารถฟงเพลงไดทกททตองการ จากเดมทตองใชเครองคอมพวเตอรทมขนาดใหญ

และไมสามารถพกพาไปไดทกท จงทำาใหผลตภณฑนเปนสงใหม

• การบรการ เชน ธรกรรมการเงน-ธนาคารโดยผานทางอนเตอรเนต (internet banking

system) บรการ Social media บรการเกมสออนไลน

1.1.3. สงใหมทเกดจากการใชประโยชนตามขอกำาหนดทางเทคนคใหม จากสงเดมทมอยแลวหรอนำามา

ดดแปลงเพยงเลกนอย เชน ยา minoxidil รกษาความดน นำามาใชเปนยาปลกผม การนำายางพารามา

ใชสรางถนน

1.2. การปรบปรงจากของเดมใหดขนอยางชดเจน (Significant improvements) เชน เปลยนวสดทใช เปลยน

หรอดดแปลงองคประกอบ หรอ เพมประสทธภาพการใชงาน หรอ ใหการบรการถกตองและรวดเรวขน

• สงประดษฐ เชน การพฒนารถยนตโดยนำาระบบ GPS มาใช ชดนกกฬาทใชผาชนดพเศษทดด

ซบเหงอดขน

• การบรการ เชน การเรยกใชบรการรถแทกซทางโทรศพท พมพ QR code ลงในปายสนคา

หมายเหต: การเปลยนแปลงรปลกษณภายนอกโดยไมเพมคณประโยชนในการใชสอย หรอ การเปลยนแปลง

รนของสนคา หรอ การupgrade software ตามชวงเวลาทกำาหนดอยางสมำาเสมอ ไมจดวาเปน Product

innovation

2. Process innovation เปนการเปลยนแนวทางหรอวธการผลตหรอการใหบรการในรปแบบทแตกตางออกไป

จากเดม

• สงประดษฐ เชน การนำาหนยนตมาใชผลตรถยนต การนำาระบบ GPS มาใชตดตามการขนสง

สนคาในบรษทขนสง การนำาเลเซอรมาใชในการผาตด

• สำาหรบการบรการ ขอแตกตางระหวาง Product innovation กบ Process innovation

อาจจะไมชดเจน แตอาจใชขอสงเกตดงนคอ ถานวตกรรมนนเปนบรการใหมหรอเปนการ

ปรบปรงการบรการ โดยลกคาไดรบประโยชนในดานความสะดวก หรอความรวดเรว หรอ

ความถกตอง นวตกรรมนนนาจนเปน Product innovation ถานวตกรรมนนเปนบรการใหม

หรอเปนการปรบปรงวธการหรอเครองมอหรอทกษะในการใหบรการ โดยผใหบรการ

สามารถลดตนทนหรอหรอเพมคณภาพการใหบรการนนได นวตกรรมนนนาจะเปน

Process innovation เชน นำาโปรแกรมกราฟกคอมพวเตอรมาใชในอตสาหกรรมภาพยนตร

การจดระบบจองหองพกแบบออนไลนเพอใชกบบรษททองเทยวตางๆ

5050

งานนวตกรรมอกสองประเภท คอ Marketing innovation และ Organizational innovation จะไมขอกลาว

ณ ทนเพราะไมคอยเกยวของกบงานทางดานสาธารณสข

ผลงานทสงเขาประกวดในกลมนวตกรรมปนทง 102 เรอง แบงเปนประเภทตางๆ ไดดงน

1. Product innovation มจำานวน 90 เรอง แบงเปน

1.1. New product จำานวน 10 เรอง แบงเปน

1.1.1. สงใหมทไมเคยมผใดทำามากอน จำานวน 0 เรอง

1.1.2. สงใหมทพฒนาตอยอดมาจากผลตภณฑทมอยแลว โดยตองทำาใหมคณลกษณะหรอการนำามาใช

ประโยชนแตกตางจากเดมอยางสนเชง จำานวน 5 เรอง ตวอยางเชน “เครองตรวจสอบการรบรอง

สทธ อจฉรยะ (The genius kiosk machine)” “ไมกลวเขมตำาดวย…dental needle remover

handy”

1.1.3. สงใหมทเกดจากการใชประโยชนตามขอกำาหนดทางเทคนคใหม จำานวน 5 เรอง เชน “การพฒนา

ฉลากยาพดได โดยการประยกตใช รหส QR code”

1.2. Significant improvement จำานวน 50 เรอง เชน “ผลของการใชนวตกรรม Early neonatal lock

ยดตรงทารกแรกเกดขณะใสสายสวนหลอดเลอดทางสะดอ” “เครองถายภาพเทาเบาหวาน (NAYOR

DM FOOT PHOTO)”

1.3. ดดแปรงจากสงทมอยแลว เพยงแคเปลยนวสด หรอใชวสดทเหลอใช ทำาใหมราคาถกลง แตไมไดแสดงให

เหนอยางชดเจนวาม significant improvement จำานวน 30 เรอง (สำาหรบขอ 1.3 กำาหนดขนมาเองไมได

มระบไวตามคำาจำากดความสากล)

2. Process innovation มจำานวน 12 เรอง เชน “การพฒนาโปรแกรมบนทกคาตอบแทนแบบผลด” “การพฒนา

โปรแกรมประมวลผลขอมลการประเมนศนยเดกเลกคณภาพ จงหวดหนองคาย”

ประเดนดานนวตกรรมทควรแกไข

1. ขาดการทบทวนวรรณกรรม พบวามนวตกรรมบางผลงานเคยมผคดคนมากอนแลว หรอ

นวตกรรมทสงมาบางเรองทำาในเรองทซำากน

2. ขาดรายละเอยดทแสดงใหเหนขนตอนการคดคน สราง และพฒนา

3. การนำาวสดทเหลอใชมาทดแทน ทำาใหตนทนถกลง แตไมไดแสดงใหเหนประสทธภาพของ

ผลตภณฑวาดขนกวาเดมอยางไร แสดงใหเหนแตเพยงวาใชงานไดเทานน จะเขาขายนวตกรรมหรอ

ไม ยงไมเคยมการตความใหเปนทยอมรบตามสากล เพอใหเหนชดเจนในประเดนนขอยกตวอยาง

ดงนคอ สวงสำาหรบตกปลาทองในตปลา ทมขายตามทองตลาดจะใชตาขายททำาจากวสดผาหรอ

ไนลอน มผคดคนใชกระดาษทชชมาแทนตาขาย และแสดงใหเหนวาสามารถตกปลาทองไดเชนกน

แบบนคงไมเรยกวานวตกรรมเพราะขาดประเดนของนวตกรรมในดาน significant improvement

ประสทธภาพในการตกปลาทองยอมสของเดมไมได

งานวจย R2R ตองมลกษณะทสำาคญ 2 สวนคอ มความเปน R2R และ เปนการวจย ความเปน R2R คอ

เปนโจทยตองมาจากงานประจำา ดำาเนนการโดยผปฏบตงานและวดผลลพธทผรบบรการโดยตรง สำาหรบการวจยคอ

การไดมาซงความรใหมดวยวธการทเปนระบบ วธดำาเนนการทสำาคญของการวจยคอ

1. คำาถามวจย หมายถง การแสดงใหเหนความสำาคญและชใหเหนวา โจทยคออะไร ความรทขาดไปคอ

อะไร หรอ Knowledge gap คออะไร

51

2. วตถประสงค หมายถง การแสดงความชดเจนวา สงทอยากรคออะไร เมอทราบแลวกจะมาตอบโจทย

ในสวนของคำาถามวจย

3. ระเบยบวธการวจย หมายถง การกำาหนดวธการเพอหาคำาตอบหรอสงทอยากร

4. การเกบขอมลและการวดผล หมายถง การวดและรวบรวมผลลพธทสามารถตอบโจทยหรอสงทเรา

อยากรได

ทง 4 ขอนจะตองสอดคลองกน และดำาเนนการไปในทศทางเดยวกน ถามความขดแยงกนกจะเปนงานวจยท

ไมด และคำาตอบทไดอาจไมตอบโจทยทตงไว ทำาใหเสยเวลาและทรพยากรในการดำาเนนการ และอาจเกดความเสยงแก

กลมอาสาสมครททำาการวจยโดยไมจำาเปน

ผลงานทสงเขาประกวดในกลมนวตกรรมในปน มากกวารอยละ 50 ยงไมมลกษณะของการวจย สวนใหญ

จะเปนลกษณะโครงการพฒนาคณภาพ

ประเดนดานการวจยทเปนควรแกไข

1. การเขยนวตถประสงค สวนใหญเขยนเปนโครงการสรางนวตกรรมหรอโครงการพฒนาคณภาพ เชน

เพอแกปญหา เพอลดคาใชจาย เพอสราง เพอพฒนา หรอในบางกรณจะนำาสงทคาดวาจะเปนประโยชน

มาเขยนไวในวตถประสงค ซงไมถกตองสำาหรบการเขยนวตถประสงคของการวจย ดงทไดกลาวไว

แลววา การวจยคอการไดมาซงความรใหม ดงนนวตถประสงคตองเปนไปเพอใหเกดความรหรอความ

เขาใจ และเมอทำาวจยเสรจสนแลว เราจงนำาความรความเขาใจทได ไปแกปญหาหรอพฒนางานใหดขน

อกทหนง

ตวอยาง: “วตถประสงคเพอใหผปวยสามารถนำา ...(นวตกรรมทคดคนขน)..ไปใชตอทโรงพยาบาลชมชน

หรอทบานไดสะดวก” นวตกรรมนคดคนขนมาโดยมวตถประสงคเพอใหผปวยกลบไปใชรกษาตอทบานไดไมตอง

นอนรกษาโรงพยาบาลเปนเวลานาน เมอเราสรางนวตกรรมขนมาไดสำาเรจตามวตถประสงคคอนำาไปใชตอทบานได

แตสงทยงไมรคอนวตกรรมนนควรจะมประสทธภาพในการรกษาไดเทยบเคยงกบการรกษาในโรงพยาบาลหรอไม

ซงนำาเราไปสการทำาวจย ดงนนการเขยนวตถประสงคของการวจยจงไมควรเขยนในลกษณะดงกลาวขางตน แตควร

เขยนเปน “วตถประสงคเพอศกษาผลของการรกษาโดยใช ...(นวตกรรมทคดคนขน)..เมอนำาไปใชทบานเปรยบเทยบ

กบการรกษาในโรงพยาบาล”

2. ระเบยบวธการวจย มหลายผลงานอางวารปแบบการวจยเปนแบบทดลอง รปแบบการวจยแบบ

ทดลองทถกตองจะตองมการเปรยบเทยบกอนและหลง หรอมกลมเปรยบเทยบ หรอมกลมควบคม

3. การวดผลลพธ มหลายผลงานวดผลลพธเปนความพงพอใจอยางเดยว ไมไดวดผลลพธทแสดง

ประสทธภาพตามคณลกษณะหรอประโยชนการใชงาน ทำาใหงานวจยชนนนขาดความนาเชอถอเพราะ

ไมมหลกฐานเชงประจกษวานวตกรรมนนใชประโยชนไดจรง

ตวอยาง จากตวอยางในขอ 1 ผวจยวดพงพอใจของบคลากรทางการแพทยและกลมตวอยาง ถาผวจยวดผล

ลพธเปนผลของการรกษา และมการเปรยบเทยบระหวาสองกลม นาจะทำาใหงานวจยนมความนาเชอถอขนมาก

สดทายนขอแนะนำาผทสนใจงานนวตกรรมทกำาลงหาชองทางสรางสรรคผลงาน วา ม 3 ชองทางนำาไปส

นวตกรรม คอ

1. ปญหา การแกปญหาแบบเดมๆ วธการเดมๆ หรอเครองมอเดมๆ ไมสามารถแกปญหาได

อยาวนเวยนอยกบสงเดมๆ จะคดคนวธการใหมๆ ขนมาแทน

2. การพฒนาหรอปรบปรงใหดขน คดบวกและกาวไปขางหนา อยาพอใจกบสงทมอยเดม

3. การจดการความร รวบรวมความรทมอยแลวทง Explicit knowledge และ Tacit knowledge

นำามาหาชองทางสรางสรรคสงใหมๆ

5252

ก�รสงเคร�ะหคว�มรจ�กผลง�นวจย R2R กลม 6 กลมง�นบรก�ร

สมหญง อมบญโรงพยาบาลปาตว จงหวดยโสธร

ความเปนมาเกยวกบกลมงานสนบสนนบรการ

เปนการจดกลมการใหบรการของ หองปฏบตการ หองเอกซเรย งานซกฟอก จายกลาง คลงเลอด

งานรกษาความปลอดภย บำาบดนำาเสยในโรงพยาบาล และงานอนๆ ทเปนกลมงานสนบสนนบรการ ถงแมจะม

ความหลากหลาย ของประเภทผลงาน ทผสนใจสงผลงานเขารวม จำานวน 33 ผลงาน ซงลดลงจากป 2557

จำานวน 22 ผลงาน รอยละเฉลยในชวง 4 ปยอนหลง จากรอยละ 14 เหลอเพยงรอยละ 4 ของผลงานทงหมด

อนเนองจากการจดกลมผลงาน R2R ใหม เพมเปน 8 กลม สงผลให กลมงานสนบสนนบรการในปน นอกจากนน

ผลงานเภสชกรรมและทนตกรรม เปนกลมงานท เคยสงผลงานเขารวมสงสดถง 24 ผลงานในป 2557

สำาหรบปน ไดกำาหนดใหกรรมการ กลมอนพจารณา สวนงานธรการ หนวยสนบสนนบรหารพจารณา

การเปรยบเทยบจำานวนผลงานทสงเขารวมของกลมงานสนบสนนบรการกบผลงานทงหมด ในระยะเวลา 5 ป

ดงตารางท 1

ตารางท 1 แสดงจำานวนผลงานกลมสนบสนนบรการ กบจำานวนผลงานทสงเขารวมทงหมด ราย 5 ป

ป พ.ศ. ป 2554 ป 2555 ป 2556 ป 2557 รวม 4 ป ป 2558

ผลงานกลมสนบสนนบรการ 52 100 33 55 240 33

ผลงานทงหมด 362 548 287 498 1,695 827

รอยละของผลงานทงหมด 14 18 11 11 14 4

ภมภาค เขตบรการสขภาพและจงหวดทสงมา

การเปรยบเทยบ จำานวนการสงผลงานเขารวม แยกเปนภมภาค เขตบรการสขภาพ รายจงหวดมเขตบรการ

สขภาพ ท 4 จงหวดราชบร สนใจสงผลงานเขารวมสงสด 7 ผลงาน เปนเรองทนาชนชมอยางยง ทผลงานสวนใหญ

สงจากโรงพยาบาลเอกชน และเขตบรการสขภาพท 7 จงหวดรอยเอด 6 ผลงาน จงหวดมหาสารคาม 2 ผลงาน

เปนผลลพธของการกระตนสงเสรม สนบสนนเพอใหเกดแรงบนดาลใจ จากภาคเครอขาย R2Rตางๆ จำานวนทสงผล

งานเขารวม แตละภมภาคแยกรายจงหวด มรายละเอยดดงตารางท 2

53

ตารางท 2 การเปรยบเทยบจำานวนการสงผลงานเขารวม แยกตามภมภาค เขตบรการสขภาพ และรายจงหวด

ภาค เขตบรการสขภาพ จงหวด รวมผลงาน

ตะวนออกเฉยงเหนอ

(17)

7 รอยเอด 6 มหาสารคาม 2 8

8 อดรธาน 1 นครพนม 1 2

9 ชยภม 2 บรรมย 1 นครราชสมา 1 4

10 อบลราชธาน 2 ยโสธร 1 3

กลาง (3) 4 ปทมธาน 1 1

5 นครปฐม1 สมทรสาคร 1 2

เหนอ (2) 1 แพร 2

ใต (4) 5 ประจวบ 1

11 สราษฎร 1 พงงา 1 2

12 สงขลา 1

ตะวนตก (7) 4 ราชบร 7

ตะวนออก (0) 0 0

6 ภมภาค 11 เขต 18 จงหวด 33 ผลงาน

หนวยงานทสงมา หนวยงานทใหความสนใจในการสงผลงานเขารวมอนดบสงสด คอ โรงพยาบาลชมชน จำานวน 15 ผลงาน

โรงพยาบาลทวไป โรงพยาบาลศนยรวม 8 ผลงาน เปนทนายนดอยางยงในปน ทโรงพยาบาลเอกชนใหความสนใจ สงผลงานทมคณภาพ เขารวมถง 6 ผลงาน และระดบมหาวทยาลย สงจำานวน 3 ผลงาน ศนยอนามย 1 ผลงาน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพระดบตำาบล สำานกงานสาธารณสขอำาเภอ สำานกงานสาธารณสขจงหวด สวนโรงพยาบาลรฐบาลในกรงเทพมหานคร สำานกงานสาธารณสขอำาเภอ สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต สำานกงานปองกนควบคมโรค วทยาลยพยาบาล และ กรมสขภาพจต ไมมผลงานสง นอกจากนน หนวยงาน ทยงไมเคยสงผลงานเขารวมในระยะ 4 ป เชน ศนยยาเสพตด ศนยมะเรง ศนยสรนธร กรมสงเสรมการเกษตร อกทงหนวยงานทเคยสงผลงานเขารวม อยาง สำานกงานสาธารณสขจงหวด ศนยวทยาศาสตรการแพทย โรงพยาบาลจตเวช สำานกงานปองกนควบคมโรค ถอเปนสงทาทายใหภาคเครอขาย ขบเคลอน R2R หากลยทธใหมในการสงเสรมใหเกดการพฒนางานประจำาดวยงานวจย ในหนวยงานและสงผลงานเขารวม ตอไป

ตารางท 3 จำานวนหนวยงานทสงผลงานในชวง 4 ป

ลำาดบ หนวยงาน ป 2555 ป 2556 ป 2557 ป 2558

1 โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพระดบตำาบล 1 1 2 0

2 สำานกงานสาธารณสขอำาเภอ 0 1 1 0

3 โรงพยาบาลชมชน 47 9 25 15

4 สำานกงานสาธารณสขจงหวด 5 0 0 0

5 โรงพยาบาลทวไป โรงพยาบาลศนย 32 14 18 7, 1

6 โรงพยาบาลรฐบาลในกรงเทพมหานคร 0 1 1 0

7 วทยาลยพยาบาล 0 0 0 0

5454

8 มหาวทยาลย โรงพยาบาลสงกดมหาวทยาลย 9 7 3 3

9 โรงพยาบาลเอกชน 1 0 3 6

10 สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต 0 0 1 0

11 ศนยอนามย 1 0 0 1

12 สำานกงานปองกนควบคมโรค 1 0 0 0

13 ศนยยาเสพตด 0 0 0 0

14 ศนยวทยาศาสตรการแพทย 1 0 0 0

15 ศนยมะเรง 0 0 0 0

16 ศนยสรนธร 0 0 0 0

17 กรมสขภาพจต 0 0 1 0

18 กรมสงเสรมการเกษตร 0 0 0 0

19 โรงพยาบาลจตเวช 2 0 0 0

รวม 100 33 55 33

ประเดนททำาวจยและเกยวของกบโรค

หากเปนแยกรายประเดนทเกยวของในการทำาวจย ลำาดบสงสด จากสนบสนนบรการ ธรการ IT หอง Lab X-Ray อนๆ จำานวน 19 ผลงาน คดเปนรอยละ 58 ซงตรงกบกลมทพจารณา ประเดนอนดบรองลงมาเปนผลงานประเดนทเกยวของดานการบรหาร พฒนาระบบ เศรษฐศาสตร นโยบาย และ วนจฉย รกษาโรค คดกรอง จำานวน 6 ผลงาน รอยละ 18 ประเดนทเกยวของเภสชกรรม ทนตกรรม เหลอเพยง 2 ผลงาน ประเดนสงเสรมสขภาพ และการสำารวจ ระบาดวทยา ไมมผลงานเขารวมเปนประเดน ทควรสงเสรมใหมการสงเขารวมเพมขน ดงตารางท 4

ตารางท 4 ประเดนททำาวจย

ประเดนททำาวจย จำานวน รอยละ

บรหาร พฒนาระบบ เศรษฐศาสตร นโยบาย 6 18

วนจฉย รกษาโรค คดกรอง 6 18

สงเสรมสขภาพ 0 0

สนบสนนบรการ ธรการ IT หองLab X-Ray อนๆ 19 58

สำารวจ ระบาดวทยา 0 0

เภสชกรรม ทนตกรรม 2 6

รวม 33 100

จากการสงเคราะหผลงานทสงเขารวมในกลมงานสนบสนนบรการ ถงแมผลงานสวนใหญจะไมเกยวของกบโรคใดใดกตาม ในปนมจำานวนถง 23 ผลงาน คดเปน รอยละ 70 แตสวนทเกยวกบโรค เชน เบาหวาน ความดนโลหตสง มจำานวน 3 ผลงาน ถอเปนโรคเรองรง ทเปนปญหาสขภาพ อนดบตนๆ ของระบบสาธารณสขไทย นอกจากนน ในผลงานทสงเขารวมยงพบวาเกยวกบกลมโรค มะเรงและทอนำาด ไขเลอดออก กลมโรคดงกลาว ยงเปนสาเหต การตายทสำาคญ สะทอนถง การใหความสำาคญ ของนกวจย รวมถงนโยบายจากผบรหารระดบทสงขน มสวนชวย

ผลกดนใหเกดผลการพฒนางานในงานประจำาสงานวจย อยางตรงประเดนสำาคญ

55

ตารางท 5 แยกผลงานทเกยวของและไมเกยวกบโรค

ลำาดบ เกยวของกบโรค จำานวน รวม รอยละ

1 ไมเกยวกบโรค 23 23 70

2 เบาหวาน / ความดนโลหตสง 3 3 9

3 โลหตจาง ไขเลอดออก 1,1 2 6

4 ตดเชอแบคทเรย 1 1 3

5 มะเรงและทอนำาด กลามเนอกระดกและเอน ทางเดนหายใจ 1,1,1 3 9

6 เวชศาสตรนวเคลยร 1 1 3

รวม 33 100

นกวจยและรปแบบการวจย มสหสาขาวชาชพใหความสนใจ สงผลงานเขารวมอยางหลากหลายพบวาวชาชพ นกเทคนคการแพทย

ใหความสนใจสงผลงานเขารวมสงสด 5 ผลงาน นกวชาการสาธารณสขและพนกงานทวไป 4 ผลงานเทากน

นกบรหารงานทวไป นกเทคนคการแพทย นกรงสเทคนค 3 ผลงาน ทนตแพทย เภสชกร พยาบาล จพ.วทยาศาสตร

การแพทย และวชาชพอนๆ ตามลำาดบ ถงแมจะมวฒการศกษาทแตกตางกนอยางเหนไดชด ตงแตระดบ

ประถมศกษา จนถงปรญญาเอก ระดบปรญญาตร ใหความสนใจสงผลงานเขารวมสงสด 14 ผลงาน และระดบ

ปรญญาโท สงผลงานเขารวมลำาดบรองลงมา 13 ผลงาน ดงตารางท 6

ตารางท 6 จำานวนผลงานแยกตามวชาชพ และวฒการศกษา

วชาชพ วฒการศกษา ประถม ม.ตน ม.ปลาย ป.ตร ป.โท ป.เอก จำานวน

นกเทคนคการแพทย 4 1 5

นกวชาการสาธารณสข 1 3 4

พยาบาล 1 1 2

นกบรหารงานทวไป 3 3

พนกงานทวไป 2 1 1 4

ทนตแพทย 1 1 2

นกรงสการแพทย 2 1 3

เภสชกร 1 1 2

นกรงสเทคนค 3 3

จพ.วทยาศาสตรการแพทย 2 2

นกกายภาพบำาบด 1 1

นกวชาการคอมพวเตอร 1 1

นกโภชนากร 1 1

รวม 2 1 1 14 13 2 33

รอยละ 6 3 3 43 39 6 100

5656

ภาพรวม การเขยนผลงานมการพฒนาการในทางทดยงขน อาจเปนเพราะมสหสาขาวชาชพทหลากหลาย

อกทงระดบการศกษาทมระดบแตกตางกนจงมรปแบบการวจยหลากหลายเชนกน มเชงทดลองและเชงพรรณนา

จำานวน 9 ผลงานเทากน เชงพฒนา 6 ผลงาน ลำาดบรองลงมา สวนเชงปฏบตการและเชงสำารวจ ม 3 ผลงาน

เทาๆ กน เปนทนาสงเกต วาผลงานทมระเบยบวจยทถกตอง แตผลลพธและประโยชนทไดยงไมคมคาเทาทควร

บางผลงานมโจทยวจยทด แตยงตองพฒนาและเรยนรเรองระเบยบวจยใหถกตอง ชดเจน นาเชอถอยงขน อกสวน

ยงตองพฒนาทงโจทยและระเบยบวจยตอไป

ตารางท 7 รปแบบการวจยของผลงานทสงเขารวม

รปแบบวจย เชงทดลอง / กงทดลอง เชงพรรณนา เชงพฒนา เชงปฏบตการ เชงสำารวจ อนๆ

จำานวน 9/1 9 6 3 3 2

สำาหรบการนำาไปใชประโยชนนน สวนใหญ ไดนำาไปใชในหนวยงานตนเอง จำานวน 18 ผลงาน คดเปน

รอยละ 55 การนำาไปใชในหนวยงานตนเองและหนวยงานอนๆ ในองคกร จำานวน 10 ผลงาน คดเปนรอยละ 30 ผลงาน

ทเพงทำาวจยเสรจ และนำาไปใชไดหลายแหงในจงหวดเดยวกนแลว มจำานวน 2 ผลงานทเทากน คดเปนรอยละ 6

นกวจยจะสามารถเพมคณคาและพฒนาผลงาน ให นำาไปใชประโยชน ทงจงหวด หลายจงหวด ทงภมภาค และ

ทงประเทศ นน ควรสงเสรมการนำาผลงานไปนำาเสนอในเวทแลกเปลยนเรยนร ระดบตางๆ ตอไป

ตารางท 8 จำานวนผลงาน จำาแนกตามระดบการนำาไปใชประโยชน

ระดบการใชประโยชนจากผลงาน จำานวน รอยละ

ระดบท 0 เพงทำาวจยเสรจ 2 6

ระดบท 1 ไดนำาไปใชในหนวยงานตนเองแลว 18 55

ระดบท 2 ไดนำาไปใชในหนวยงานตนเองและหนวยงานอนๆในองคกรแลว 10 30

ระดบท 3 ไดนำาไปใชไดหลายแหงในจงหวดเดยวกนแลว 2 6

ระดบท 4 ไดทำาไปใชทงจงหวดแลว 0 0

ระดบท 5 ไดนำาไปใชหลายจงหวด ทงภมภาค ทงประเทศแลว 1 3

รวม 33 100

สรปและขอเสนอแนะสรป วาภาพรวมผลงานสงเขารวมในป 2558 น ยงคงมความงดงามทหลากหลาย ในผลงานวจย

จากสหสาขาวชาชพ หลายหนวยงาน ทกระดบ มวฒการศกษาทแตกตาง ใหความสนใจสงผลงานเขารวม ถงแมผลงาน

ทสงเขารวมทงหมดจะลดลงอยางเหนไดชดเพยง 33 ผลงาน ใน 826 ผลงาน คดเปนรอยละ 4 ของผลงานทงหมด

และทไดรบคดเลอกจำานวน 2 ผลงานเดน ID 205 “การสรางแบบประเมนและผลการใชแบบประเมนภาพถายรงส

เพอการควบคมคณภาพฟลม” โรงพยาบาลโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม ID 630 “การพฒนาระบบการสงมอบ

ยาทมคณภาพในผปวยโรคเรอรงทสงตอรกษาตอเนองใน รพ.สต.” โรงพยาบาลพนมไพร จงหวดรอยเอด และ

ผลงานทไดรบการตพมพ จำานวน 2 เรอง คอ ID 391 “การพฒนาระบบบำาบดนำาเสยโดยการประยกตใช

เครองตดหญา โรงพยาบาลรองกวาง จงหวดแพร” และ ID 669 “ผาเปนรกรไมตองสองดทกๆวน” หนวยจายกลาง

และซกฟอก โรงพยาบาลปาตว จงหวดยโสธร

57

ขอเสนอแนะ เนองมวฒการศกษาทแตกตาง จงขอเปนกำาลงใจ ใหนกวจยทกทาน ไดพฒนาการตง

คำาถามในงานประจำาอยางสมำาเสมอ เรยนรพฒนาตนเอง เรอง ทกษะการเขยน บทคดยอ รายงานวจยทถกตอง

ชดเจน ตลอดจนการคนหาประเดนใหมทแตกตางในงานประจำา เพอสรางสรรคคณภาพแกผลงานอยางตอเนอง

สนบสนนตอนโยบายเนนหนกของกระทรวง เชอมประสานสชมชนและเครอขาย ขยายเปนวงกวาง เพอสขภาวะ

ของประชาชนตอไป

5858

ก�รสงเคร�ะหคว�มรจ�กผลง�นวจย R2R กลม 7 กลมก�รศกษ�

นพ.สธร รตนะมงคลกล คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒศ.พญ.วณชา ชนกองแกว คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

พญ.อจฉรา นธอภญญาสกล โครงการผลตแพทยเพมเพอชาวชนบท (CPIRD)

บทนำาการจดมอบรางวล R2R ดานการศกษาไดถกจดใหเกดขนเปนครงแรกของการประชม R2R Forum

ในป 2558 ซงเปนสวนหนงของการขยายผลเครองมอ R2R จากระบบบรการสขภาพไปสระบบการศกษาซงเปน

การประยกตใชทชวยพฒนาระบบการศกษาไดเปนอยางด ในปนงานวจย R2R ทเขาขายเปนดานการศกษามจำานวน

ทงสน 10 เรองม 2 เรองทไดรบรางวลและอก 4 เรองทไดรบเลอกมาเพอพมพเผยแพร

การวเคราะห การศกษา R2R ทางดานการศกษามรปแบบการวจยหลายรปแบบเปนการวจยเชงทดลอง 1 โครงการ

การวจยเชงสำารวจ 5 โครงการ การวจยคณภาพ 3 โครงการ การสรางนวตกรรม 1 โครงการ สวนการแจกแจง

โครงการตามสถาบนและกระบวนการเรยนรตามตารางดงน

สถาบนของนกวจย จำานวน กระบวนการเรยน จำานวน

มหาวทยาลย 2 การพฒนาหลกสตร 1

วทยาลยพยาบาล 6 การคดเลอกนกศกษา 1

ศนยแพทยศาสตรคลนก 1 การจดประสบการณการเรยนร 6

โรงพยาบาลชมชน 1 การประเมนผลการศกษา 2

ลกษณะของของโครงการวจย R2R การศกษาในปแรกนคอมจำานวนทสงมาจากวทยาลยพยาบาล

เปนสวนใหญ ถามองตามการจดการศกษาแลวจะเนนเรองการจดกระบวนการเรยนรเปนสวนใหญ และสวน

ใหญของการวจยจะเปนลกษณะของการสำารวจขอมลโดยใชแบบกรอกขอมล ทนาสนใจทเปนจดททำาใหไดรางวล

ครงนคอนกวจยไดบรณาการงานวจยเพอพฒนาการเรยนการสอนเขากบหลกคดอนๆ ในการพฒนาการเรยนร

เชนการบรณาการกบ ภมปญญาทองถน สงคมผสงอาย ระบบบรการสขภาพ การพฒนาคณภาพบรการ หลก

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง รวมถงการใชศาสตรทสอนมาชวยพฒนานวตกรรมซงเปนจดเดนทสำาคญของ

รางวลในปน นอกจากนยงมการประเมนผลการศกษาเพอทชวยเปนขอมลนำาเขาของการพฒนาการศกษา

เนองจากปนเปนปแรกทมการจดประกวดโครงการวจยจำานวนหนงยงไมสมบรณทเดยวนกเชนการกระ

บวนการออกแบบการวจยเพอตอบโจทยทตองการยงไมชดเจน ไมสามารถอธบายหลกการสำาคญของกระบวนการ

ทใชทดลองไดถงความเดนหรอความสำาคญ การเขยนทขาดความสอดคลองกนในงานวจยตลอด ตงแตวตถประสงค

จนถงการสรปผล รวมถงการเขยนทยงขาดการแสดงผลลพธทนาสนใจในโครงการเปนตน อยางไรกตามปน

อาจะเปนปแรกของการประกวดนกวจยอาจยงไมมเวลาในการเตรยมตวคาดวานกวจยจะไดพฒนามากขนในปตอๆ ไป

59

สรป โดยสรปการประกวดการวจย R2R การศกษาครงน ได รบความสนใจจากนกว จยจากวทยาลย

พยาบาลเปนจำานวนมากโดยสวนใหญเปนการวจยเพอพฒนาการเรยนร กระบวนการวจยทใชกนมากคอการ

สำารวจ และงานวจยทไดรบรางวลมลกษณะของการบรณาการและเปนการสรางนวตกรรมทางการศกษา

รายละเอยดโครงการวจย

งานวจยทไดรบรางวลสองเรองมลกษณะโดดเดนคอ

1. ระบบการเลอกสาขาวชาเฉพาะของนกศกษา ICT (ICT Track Selection) โดย ศรพร โรจนโกศล,

ธนากรณ กนนกา กานต เลยมรกษ คณะเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร มหาวทยาลยมหดล

เปนการนำาระบบสารสนเทศมาชวยในการเลอกสาขาวชาของนกศกษาและนำาขอมลมาใชในการวเคราะห

วางแผน การพฒนานกศกษา และการจดการเรยนการสอน โดยการพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรทำาให

สามารถจดสรรนกศกษาใหเรยนในสาขาทเหมาะกบความถนดของตนเอง จงเปนการบรณาการศาสตร

คอมพวเตอรซงเปนสาขาทศกษามาใชเพอการเรยนรในสาขาเดยวกน ถอเปนนวตกรรมทนาสนใจในระบบ

การศกษาทตองอาศยสออเลคโทรนกมากขนใน

2. การศกษาภมปญญาทองถนในการดแลมารดาและทารก ของนกศกษาพยาบาล โดยใชหองเรยนชมชน

โดย ดร.กมลทพย ตงหลกมนคง วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน อดรธาน

เปนการศกษาภมปญญาทองถนจากผสงอาย ในการดแลมารดาและทารก โดยใชหองเรยนชมชน

เปนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ถอเปนการบรณาการทสำาคญของการศกษาเรยนรทผสานกน

ระหวางศาสตรของวชาชพและศาสตรพนบานและการสรางคณคาในผสงอายจากภมปญญาทมในชมชน

ถอเปนการจดการศกษาทสรางคณคาใหกบทกฝายและนกศกษาไดเรยนจากประสบการณจรงในเรอง

การแพทยพนบานอกดวย

สวนงานวจยทไดรบการตพมพมความโดดเดนคอ

3. การพฒนาหลกสตรฝกอบรมเสรมสมรรถนะการวจยจากงานประจำา (R2R: Routine to Research)

สำาหรบบคลากรทางสาธารณสข โดย ดร.สมนก หงษยม โรงพยาบาลทพทน อำาเภอทพทน จงหวดอทยธาน

ทำาใหเหนรปแบบหนงของการพฒนาหลกสตรฝกอบรมเสรมสมรรถนะการวจยเพอพฒนางานประจำา

โดยการทดลองแลววดผลและเกดผลงานวจยไดจรง การเรยนรซงถามการศกษาวจยกนมากๆ

ถงหลกสตรทไดอบรมกอาจนำาไปสการอบรม R2R ทเหมาะกบบรบทตางๆ กนไป

4. การประเมนหลกสตรประกาศนยบตรผชวยพยาบาลหลกสตรปรบปรง พ.ศ. 2553 โรงเรยนผชวยพยาบาล

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล โดย สมฤทย เพชรประยร ประนอม พรมแดง

อบล อสมภนทรพย โรงเรยนผชวยพยาบาล ฝายการพยาบาล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

เปนการวจยประเมนหลกสตรประกาศนยบตรผชวยพยาบาลหลกสตร เพอใหสอดคลองกบการจดการศกษา

เพอใหทนกบความตองการของสงคมโดยใชเครองมอ CIPP model ทำาใหเกดการพฒนาการจดการเรยนร

แตจำาเปนตองมกรอบแนวคดการประเมนทเหมาะสมเพอใหไดผลการประเมนทนำาไปใชประโยชนสงสด

5. กรอบแนวคด 3 in 1: แนวทางในการรเรมหวขอวจยสำาหรบนกศกษาแพทยวชาเวชศาสตรชมชน

สการพฒนาคณภาพบรการในชมชน โดย พญ.อาภาพรรณ นเรนทรพทกษ นาย วภาส ปลมกมล

นาย ปยต มนประเสรฐ นายวนชาต บญไล ศนยแพทยศาสตรศกษาขนคลนกโรงพยาบาลอดรธาน

และนกศกษาแพทยชนปท 5 เปนการศกษาวจยทบรณาการแนวคดสามประการเขาดวยกนในการทำาวจยของ

6060

นกศกษาแพทยคอวจยเกยวกบระบบบรการสขภาพ การเขาถงบรการสขภาพตามนโยบาย และการนำา

มาพฒนาคณภาพบรการชมชนโดยใชกรณตวอยางวจยการเขาถงบรการทางดวนโรคหลอดเลอดสมอง

(Stroke fast track) เปนการจดประกายการสอนการวจยในนกศกษาแพทยทมงใหเกดประโยชน

ทบรณาการวตถประสงคการเรยนรหลายๆ เรองเขาดวยกนทำาใหการเรยนครงเดยวครอบคลมหลาย

วตถประสงคและเกดประสบการณตรงกบผเรยน

6. การใชรปแบบการสอน Didactical Strategy เพอสงเสรมผลการเรยนการสอนของนกศกษาพยาบาล

วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน เชยงใหม โดย ประกายแกว ธนสวรรณ วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน

เชยงใหม เปนการศกษาผลสมฤทธทางการเรยน และความพงพอใจของนกศกษาพยาบาลตอการเรยน

การสอนรปแบบ Didactical Strategy โดยการสำารวจโดยผลการศกษาทำาใหเกดแนวคดสำาคญในการพฒนา

คณภาพการจดการศกษาใหเหมะสมตอไป

สวนงานวจยอน ๆ ทไดรวมสงเขาประกวดทควรไดนำามานำาเสนอไดแก

7. ประสบการณการเรยนรผานการบนทกการสะทอนคดประจำาวนของนกศกษาพยาบาล วทยาลย

พยาบาลบรมราชชนน สรนทร ทสะทอนถงกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต โดย

นางสาวปรยาภรณ บญเผย นางสาวปนตา ศรสนน นางสาวปราณ เพงพศ นางสาวปทมา เฉดฉม นางสาว

พมพา หมายกลา วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรนทร สถาบนพระบรมราชชนก อ.เมอง จ.สรนทร

เปนการศกษาผลการเรยนรจากบนทกการสะทอนคดประจำาวนของนกศกษาพยาบาลศาสตรบณฑตชนปท 3

ภายหลงการขนฝกภาคปฏบตโดยใชการศกษาแบบวจยเชงคณภาพ ซงการสะทอนคดเปนกระบวนการ

ทสำาคญของการเรยนรการวจยดานนมความจำาเปนทจะตองเรยนรกระบวนการสะทอนคดทจะกอใหเกด

ผลจรงควรตองเปนอยางไรสำาหรบนกศกษาของไทย

8. ปญหาการฝกภาคปฏบตงานบนหอผปวยตามความคดเหนของนกศกษาพยาบาล วทยาลยพยาบาล

บรมราชชนน สรนทร โดย นางสาวพรพมล แสงเพญ นางสาวปยวรรณ ดาทอง นางสาวพนตนนท ปกมะนง

นางสาวพรประภา สดา นางสาวพชรพร ประทมเวยง วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรนทร

สถาบนพระบรมราชชนก อ.เมอง จ.สรนทร

เปนการศกษาปญหาของการฝกปฏบตงานบนหอผปวยตามความคดเหนของนกศกษาพยาบาล หลกสตร

พยาบาลศาสตรบณฑตชนปตาง ๆ โดยใชการสำารวจ ซงการศกษามตดานสขภาพจตหรอความสขของผเรยน

มความสำาคญอยางมากซงอาจเปนปจจยสำาคญตอการสรางบณฑตทพรอมสำาหรบการทำาหนาทในวชาชพ

9. การรบรหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและการประยกตใชในการฝกภาคปฏบตของนกศกษา หลกสตร

พยาบาลศาสตรบณฑต วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรนทร โดย นางสาวธดารตน จนทนมาธร

นางสาวนตยา สนประโคน นายปทชกร งามยง นางสาวปยดา สำาหรบซอ นางสาวพมพชนก รำาเพยพล

วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรนทร

เปนการศกษาการรบรหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของนกศกษาพยาบาลโดยใชกระบวนการการวจย

เชงคณภาพจงเปนการจดการเรยนรทผสมผสานหลกคดปรชญาทำาใหไดเรยนรชวตรวมไปกบการเรยนรวชาชพ

10. การประเมนผลการเรยนการสอนวชาปฏบตการพยาบาลครอบครวชมชน 2 โดย ดร.พมพใจ อนบาน

วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน เชยงใหม

เปนการศกษาประเมนผลการจดการเรยนการสอนวชาปฏบตการพยาบาลครอบครวชมชนและศกษา

ปญหาและความตองการในการจดการเรยนการสอนวชาปฏบตการพยาบาลครอบครวชมชน ซงการศกษา

ในชมชนมจำาเปนตอการเรยนรระบบบรการทเกดขนจรงในการนการเตรยมความพรอมของพนทและพเลยง

เปนสงคำาคญอยางมากจงจำาเปนตองมการประเมนผลการเตรยมการจดการเรยนรรวมดวย

61

ก�รสงเคร�ะหคว�มรจ�กผลง�นวจย R2R กลม 8กลม Meta R2R

รศ.นพ.เชดชย นพมณจำารสเลศ, โรงพยาบาลศรราช

พญ.ปยวรรณ ลมปญญาเลศ, สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (สรพ.)

ดร.ณฏฐญา พฒนะวาณชนนท, สำานกวชาการสาธารณสข

ดร.นภาพร ละครวงศ, โรงพยาบาลยโสธร

บทนำาในปนมผสงผลงานวจย R2R ในระดบ Meta ทงสน 19 ผลงาน ซงไดสรปจำานวนผลงานทเขาขาย

เปนงานวจยทอยในกลม Meta มจำานวนทงสน 2 ผลงาน โดยสามารถทำาการวเคราะหในประเดนตางๆ ไดดงน

ตารางท 1 ตวอยางผลงานแยกตาม service plan

ลำาดบ หมวดสาขา ตวอยางผลงาน จำานวน

(เรอง)

1 เบาหวานและความดน ผลของการใช R2R&KM สนบสนนการพฒนารปแบบ

การรกษาผปวยโรคเบาหวานและความดนโลหตสงคป

สอ.คำาเขอนแกว

1

2 ปอด การพฒนาการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงในโรงพยาบาล

ทาวงผาและชมชน

1

รหส 168 : ผลของการใช R2R&KM สนบสนนการพฒนารปแบบการรกษาผปวยโรคเบาหวาน และความดนโลหตสง คปสอ.คำาเขอนแกว

ขอเสนอแนะงานวจยมดงน งานวจยเปนตวอยางงานวจยของ Area Base มเปาหมายในการทำาใหผปวยเบาหวานความดน

มการบรการทดขน เกดจากการทมผลงานวจยในพนท

โอกาสพฒนาและขอแนะนำา

งานวจยไมมผลลพธงานวจยอยางชดเจน มแตทฤษฎเปนสวนใหญ ควรทำาเปน Map วาเรองทหนง

ทำาตรงพนทไหน เรองทสองทำาตรงพนทไหน เปนตน โดยผลลพธควรวดในภาพใหญวาอำาเภอทงอำาเภอ จำานวนผปวย

เบาหวานลดลงหรอไม ซงอาจขอผลลพธแตละเรองยอย หรอ ถามเวลาควรถอดองคความรจะไดมเครองมอหลายอน

ในการทำาวจย ผลงานวจยนทำาใหเกดคำาถามวา จะทำาอยางไรใหผลการศกษาในแตละเรองถกกระจายไปใหใชทกพนท

ทเหมาะสม โดยหากทำาเปน COP ในกลมนวาจะมการรอรบอะไรไหม เพอตอยอดพฒนาตอไป นอกจากนงานวจย

นาศกษาในแงของเรอง ปงปอง 7 ส

6262

รหส 159 : การพฒนาการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงในโรงพยาบาลทาวงผาและชมชน

ขอเสนอแนะงานวจยมดงน งานวจยนเปนตวอยางงานวจยของ Issue base เปนการทำางานประจำาทตอเนองยาวนาน ซงเปน

การแกปญหางานประจำาทเปนบรบทจรงๆขององคกรและพนท โดยทกงานวจยมผลลพธใหเหน ผลลพธขยายกวาง

ไปจนถงการปรบเปลยนพฤตกรรม โดยมหลกฐานงานวจยทจะสนบสนนแตละงานวจย

โอกาสพฒนาและขอแนะนำาสงทงานวจยนขาดคอ ขาดความเชอมโยงแตละงานวจยบางอนตอเนองกนได การทำาโปสเตอรผลงานวจย

ควรทำาใหเหนเสนทางการทำางานแตละปทเชอมโยงกน หากจะทำางานวจยตอไปกสามารถเอาปญหาทอยในงานวจย

แรกมาเปนฐานของ Research ได โดยโปสเตอรงานวจยน นาทจะทำาใหออกมาใหเหนถงวธการทำา R2R แบบ Meta

สอใหเหนถงหลายงานวจย คนอนจะไดสามารถเรยนรวธการทำา Meta R2R

ผลงานทไดรบรางวลจำานวน 2 เรองดงนผลงานโรงพยาบาลมหาวทยาลย

ID เรอง สงกด

168 ผลของการใช R2R&KM สนบสนนการพฒนารปแบบการรกษาผปวย

โรคเบาหวานและความดนโลหตสงคปสอ.คำาเขอนแกว

สำานกงานสาธารณสขอำาเภอ

คำาเขอนแกว สงกด สำานกงาน

สาธารณสขอำาเภอคำาเขอนแกว

159 การพฒนาการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงในโรงพยาบาลทาวงผา

และชมชน

กลมการพยาบาล สงกด

โรงพยาบาลชมชน สธ.

กลม 1 บทคดยอทไดรบรางวล

6464

ประสทธผลของโครงการตดตามเยยมญาตและผปวยมะเรงระยะสดทายทางโทรศพท ตออาการปวดคณภาพชวตและความวตกกงวล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ปราจนบร

อญชล ไชยวงศนอย, วทยา บญเลศเกดไกร, วลรตน ไกรโกศลโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จงหวดปราจนบร

ทมาอาการปวดในโรคมะเรงเปนอาการทพบมากทสดในการดแลผปวยมะเรงระยะสดทาย สงผลตอคณภาพชวต

และการประกอบกจวตรประจำาวน แตเนองจากระบบบรการทไมสามารถรองรบผปวยมะเรงระยะสดทายใหอยใน

โรงพยาบาลไดในระยะยาว เพราะมเตยงจำากด ทำาใหผปวยกลมนตองถกจำาหนายออกจากโรงพยาบาลโดยท

ยงไมสามารถจดการกบความปวดไดอยางมประสทธภาพ การตดตามเยยมทางโทรศพทเปนกลวธหนงทจะชวยให

ผปวยเขาถงงานบรการสาธารณสขมากขน และสามารถนำาความรความเขาใจในวธการดแลและการปฏบตตวทถกตอง

และเหมาะสมไปสผปวยได โดยเฉพาะผปวยมะเรงระยะสดทายทมอาการปวดรนแรง เมอผปวยไดรบคำาแนะนำา

ทถกตองอยางตอเนองและมประสทธภาพ จะสงผลใหผปวยสามารถควบคมอาการปวดได โดยไมตองกลบมารกษาซำา

ในโรงพยาบาล

วตถประสงคเพอศกษาประสทธผลของโครงการตดตามเยยมญาตและผปวยมะเรงระยะสดทายทางโทรศพทตออาการปวด

คณภาพชวตและความวตกกงวล โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร ปราจนบร

ระเบยบวธวจยการศกษาในครงนเปนการศกษาแบบกงทดลอง (Quasi-experimental pre-post design) ในญาตและผปวยมะเรง

ระยะสดทาย โดยวดกอนและหลงการตดตามเยยมและใหคำาปรกษาแนะนำาทางโทรศพท กลมตวอยางคอ ผปวย

โรคมะเรงทแพทยใหการวนจฉยวาเปนผปวยมะเรงระยะสดทาย มคะแนน Palliative performance scale 40%

และมอาการปวดในระดบปานกลางถงมากทสด ใชวธคดเลอกกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง จำานวน 15 ราย

โดยประเมนอาการปวด การประเมนคณภาพชวตของผปวย ความวตกกงวลของญาตและผปวย ตามระดบคะแนน

จากนอยทสดไปถงมากทสด 10 ระดบ กอนและหลงการดำาเนนโครงการเยยมทางโทรศพท กลมตวอยางไดรบ

การตดตามเยยมทางโทรศพทรวมกบการใหความรเกยวกบการรบประทานยามอรฟน การกำากบการรบประทานยา

และการจดบนทกการรบประทานยาเปนรายบคคล รวมทงสน 4 สปดาห

ID 33

65

ผลการศกษาคาเฉลยอาการปวด คณภาพชวตของผปวยมะเรงระยะสดทายและความวตกกงวลของญาตทดแลผปวยมะเรง

ระยะสดทายและผปวย กอนและหลงการตดตามเยยมทางโทรศพทมความแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต

(p < 0.05)

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในงานประจำาสามารถนำาไปใชในการดแลผปวยระยะสดทายไดอยางมประสทธภาพ ผปวยและญาตมความพงพอใจ และ

ลดคาใชจายในการมาโรงพยาบาล

บทเรยนทไดรบการพฒนาการดแลผปวยระยะสดทาย ตองคำานงถงความสะดวก ความพงพอใจของผปวยและญาตเปนสำาคญ

การใชเทคโนโลยทกาวหนาในปจจบน สามารถนำามาปรบใชใหเกดความสะดวกในการมารบบรการ และเพมความ

พงพอใจของผปวยและญาตได

ปจจยแหงความสำาเรจความรวมมอของญาตและผปวย ความรในการใชเทคโนโลยของญาต ความรวมมอของแพทยและเจาหนาท

ทเกยวของ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร การสนบสนนดานอาคารสถานท และสงอำานวยความสะดวก

ขอคดเหนของคณะกรรมการฯขอดเปนการพฒนางานโดยใชปญหางานประจำา โดยนำาปญหาทพบบอยในเวชปฏบตมาพฒนาวเคราะหขอมล

ขอเสนอแนะพฒนางานวจยเปน prospective RCT วเคราะหเฉพาะในกลมผปวยทเปนปญหา เชน HIV วาผลการศกษาจะเปน

เชนไร และอาจวเคราะหลงในรายละเอยดของ super prospective or syniprotec HIV หรอในเรอง CD4

วามผลตอขอแนะนำาทางเวชปฏบตอยางไร และปรบปรงวธการเขยนบทคดยอโดยเฉพาะในสวนผลการศกษา

6666

การบรการฟนฟคนพการกลามเนอออนแรง ทมสาเหตจากกรรมพนธดวยเครอขายสขภาพ

ประจกร กองตน, ณพชรา หลกฐาน, รชนก โยธาด, นภาพร สภาพ

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลบานถำา อำาเภอดอกคำาใต จงหวดพะเยา

ทมาตลอดระยะเวลากวา 80 ปทครอบครวในตำาบลบานถำา อำาเภอดอกคำาใต จงหวดพะเยา ตองพบกบความพการจาก

พอแมสบตรหลาน 4 ชวอาย (generation) รวม 3 ตระกล จำานวน 86 คน เสยชวตแลว 31 คน โดยมอาการแขน

ขาออนแรงเปนคนพการในทสดโดยผลตรวจยนยนวนจฉยเปนโรคกลามเนอเสยการประสานงานจากสมองนอยกบ

ไขสนหลง (spinocerebellar ataxias: SCA1) เกดจากความผดปกตระดบโครงสรางทางยนและโครโมโซมทรบ

ตอจากบรรพบรษสงผลกระทบตอคณภาพชวตผปวยปญหาสาธารณสขและสงคมในวงกวางกอปรกบชมชน

และภาคเครอขายสขภาพพรอมใหการบรการฟนฟสงเสรมการวางแผนครอบครวลดการพงพงในอนาคตและหากม

ภาวะเจบปวยกสามารถเขาถงสวสดการอยางรวดเรวจะลดผลกระทบตอสงคมในวงกวางทงดานปญหาของคนพการ

ปญหาทางเศรษฐกจและจตใจของเครอญาตคนพการจากภาวะกลามเนอออนแรงทมสาเหตจากกรรมพนธในอนาคต

วตถประสงคเพอสรางการมสวนรวมของภาคเครอขายสขภาพในการบรการฟนฟคนพการกลามเนอออนแรงทมสาเหตจาก

กรรมพนธ

ระเบยบวธวจยวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม เขตตำาบลบานถำา อำาเภอดอกคำาใต จงหวดพะเยา ประชากรโดยเจาะจงคอคนพการ

กลามเนอออนแรงทมสาเหตจากกรรมพนธ 11 ราย ระหวางเดอนมกราคม 2556 - ตลาคม 2557 ใชแบบบนทกการ

ฟนฟคนพการและแบบประเมนการปฏบตกจวตรประจำาวนของผปวย (Barthel Index) ขน 1 ศกษาและวเคราะห

ขอมลคนพการจากผงเครอญาตการถายทอดโรคทางพนธกรรม ประเมนการปฏบตกจวตรประจำาวนของคนพการ

ขน 2 ดำาเนนงานการบรการฟนฟผปวยโรคเรอรงหรอ Chronic care Model ใหความรความตระหนกลดอคต

การเขาใจคนพการและญาตในตระกลรวมฟนฟสขภาพคนพการกายภาพบำาบด จดสภาพแวดลอมทพกอาศย

และใหคำาปรกษาสขภาพจตและการวางแผนครอบครว ขน 3 ประเมนรายประเดนผลการดำาเนนงานฟนฟคนพการ

ของภาคสขภาพและการปฏบตกจวตรประจำาวน (Barthel Index) วเคราะหขอมลดวยสถต 2 Relate - Samples test

รอยละและคาเฉลย

ผลการศกษา คนพการกลามเนอออนแรงทมสาเหตจากกรรมพนธมอาการกลามเนอออนแรงระดบชวยเหลอตนเองดวยการยน

หรอเดนไมได 11 ราย อายตำาสด 29 ป สงสด 61 ป ชาย 5 ราย หญง 6 ราย อายเฉลยเรมปวย 38.4 ป มระดบ Bar-

thel Index ปานกลางรอยละ 45.45 นอยรอยละ 45.45 ไมสามารถปฏบตกจวตรประจำาวนไดเลยรอยละ 9.09 เกด

ID 87

67

เครอขายสขภาพทงจากสหวชาชพชมชนทองถนและอาสาสมครดแลคนพการมการฟนฟกายภาพบำาบดประยกตกบ

ภมปญญาพนบาน สงเสรมสขภาพจต ปรบสภาพแวดลอมทอาศย ขนประเมนผล มระดบ Barthel Index สามารถ

ประกอบกจวตรประจำาวนไดมาก รอยละ 63.63 เปรยบเทยบ กอนและหลงการศกษา เพมขนอยางมนยสำาคญ

ทางสถตท 0.05 มการวางแผนครอบครวของคนพการหรอคมกำาเนด รอยละ 100 และญาต รอยละ 91 มระบบสงตอ

ผปวยและจดสวสดการคนพการ มการตงศนยฟนฟผปวยเรอรงดวยงบประมาณระดบพนท

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน เกดรปแบบ (Model) การปองกนโรค ลดการเกดคนพการรายใหม การดแลและการฟนฟสขภาพคนพการดวย

เครอขายสขภาพโดยประยกตกบภมปญญาพนบาน อกทงประยกตแนวทางการดแลฟนฟคนพการเปนผปวย

โรคเรอรงและโรคทางพนธกรรม ทำาใหคนพการมระดบการดำาเนนชวตทดขน มการจดระบบใหคำาปรกษา

วางแผนครอบครวโรคทางพนธกรรม (Genetic Counseling) ในระดบจงหวด

บทเรยนทไดรบ การทำางานเชงรกดวยจตอาสาและของเครอขายสขภาพอยางตอเนอง เรมตงแตรวมคด รวมตระหนกในปญหา

ผลกระทบทจะเกดขนในสงคมวงกวาง รวมปฏบตการ รวมตดตาม รวมคดคนและพฒนานวตกรรม กายอปกรณ

สำาหรบคนพการ การยอมรบจากองคกรอนๆ อาท มหาวทยาลยในพนท สวนราชการดานสวสดการสงคมและองคกร

ปกครองสวนทองถนดวยการสนบสนนทมวชาการและสวสดการพฒนาคณภาพชวตผปวยและครอบครว

ปจจยแหงความสำาเรจ การสรางกระบวนการมสวนรวมของคนพการหรอผปวย เครอญาต ทมสขภาพพนทและเครอขายสขภาพทกระดบ

ดวยความเตมใจหรอตระหนกในปญหาและผลกระทบทจะเกดขนตอคนพการ เครอญาตและตอการสาธารณสข

ของประเทศในอนาคต เปนการเชอมโยงประสานการดำาเนนงานกบทกเครอขายทงดานวชาการ ดานสวสดการ

อกทงวสยทศนของผบรหารทกวางไกล การใหขวญกำาลงใจแกทมงานจนประสบผลสำาเรจ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรสาธารณสขจงหวดและมหาวทยาลยเชยงใหมมการจดสรรงบประมาณและมสวนรวมตงแตการสอบสวนโรค

การบำาบดฟนฟ พฒนาระบบวางแผนครอบครว (Genetic Counseling) กองทนสงเสรมการจดสวสดการสงคม

และองคการบหารสวนจงหวดพะเยาสนบสนนงบประมาณการพฒนาคณภาพชวต จดเวทแลกเปลยนเรยนร

ในจงหวดและระดบประเทศ

ขอคดเหนของคณะกรรมการฯขอดเปนตวอยางของการทำาวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจากเครอขายทมขนตอนการดำาเนนงานชดเจน จนเกดผล

กระทบตอการดแลผพการในชมชนโดยมการปรบใชภมปญญาทองถนมาใชในการดแล

ขอเสนอแนะเสนอใหแสดงรายละเอยดของภมปญญาทมาใช

6868

รปแบบการลดการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลโดยชมชนมสวนรวม: กรณศกษาบานยานขาด อำาเภอพรหมพรามจงหวดพษณโลก

วรางคณา บบผา, พชรนทร ดมน, สมาพร คงมา, จกรกรนทร รชวจกขณ โรงพยาบาลพรหมพราม อำาเภอพรหมพราม จงหวดพษณโลก

ทมา การศกษาครงนเปนการพฒนาตอยอดจากงานวจยเชงคณภาพ “วถบรโภคแอลกอฮอลและระบบบำาบดรกษา

ผทตดสราในชมชนชนบทภาคเหนอตอนลาง :กรณศกษาอำาเภอพรหมพราม จงหวดพษณโลก” พบวาผลของการดแล

ชวยเหลอผทมปญหาจากการดมสราหลงการบำาบดรกษา ทลดหรอหยดดมไดอยางตอเนอง นอยกวารอยละ 30

เนองจากวถชมชนทสงเสรมการดมสราและชมชนขาดความรวมมอในการจดการปจจยแวดลอมทเออตอการกระตน

ใหกลบไปดมซำา ผวจยจงศกษารปแบบในการลดการบรโภค ลดการเขาถงเครองดมแอลกอฮอลโดยชมชนมสวนรวม

เพอเตรยมชมชนใหมความพรอมชวยเหลอผทมปญหาจากการดมสรา ภายหลงการบำาบดรกษาอยางตอเนอง

วตถประสงคเพอศกษา สถานการณการดมเครองดมแอลกอฮอลของชมชน คนหารปแบบทเหมาะสมในการลดการบรโภค

ลดการเขาถงเครองดมแอลกอฮอล และผลลพธจากการดำาเนนการ

ระเบยบวธวจยเปนวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) ผสมผสานวจยเชงปรมาณ

และเชงคณภาพ ดำาเนนการระหวางเดอนธนวาคม 2556 ถงเดอนมกราคม 2558 เรมจากการวเคราะหสถานการณ

การดมแอลกอฮอล วางแผนจดกจกรรมคนขอมลจากการประชาคม รวมจดกจกรรมและประเมนผล เครองมอ

ทใชเกบขอมลไดแก แบบสอบถามการดมแอลกอฮอล แบบประเมนความพงพอใจ แบบประเมนรานจำาหนายสรา

โปรแกรม Microsoft Excel เกบขอมลดวยแบบสอบถาม การสงเกตแบบไมมสวนรวม สนทนากลมยอย ประชากร

ศกษาเปนประชากรอาย 15 ปขนไปในหวงเวลาเดยวกน 363 คน แกนนำาชมชน อสม. 29 คน นกเรยน ผปกครอง

171 คน และรานจำาหนายสรา 10 ราน วเคราะหขอมลเชงปรมาณดวยสถตเชงพรรณนา คาความถ รอยละ และ

เชงคณภาพโดยวเคราะหขอมลเชงเนอหา ตรวจสอบขอมลแบบสามเสาดานขอมล นำาเสนอผลวจยดวยการเขยน

เชงพรรณนา

ผลการศกษาในชมชนมผดมสรารอยละ 25.07 เปนเพศชายมากกวาเพศหญงรอยละ 90.11 อาย 20-59 ป ดมมากทสด

รอยละ 89 เปนผทตดสรารอยละ 38.46 ตองการทจะเลกรอยละ 5 รปแบบกจกรรมของชมชนประกอบดวย

กจกรรมคายครอบครว กจกรรมการใหการศกษาและรณรงคสรางจตสำานกในโรงเรยนและชมชน กจกรรมควบคม

รานคาจำาหนายสรา และกจกรรมบำาบดรกษาในชมชน ทำาใหเกดผลลพธเชงบวกไดแก รานคาทจำาหนายสรา

ID 89

69

ปฏบตตาม พ.ร.บ.ควบคมเครองดมแอลกอฮอล พ.ศ. 2551 รอยละ 46.76 จดงานศพปลอดเหลารอยละ 57.14

จำานวนผทดมสราเขารวมกจกรรมเสรมแรงจงใจรอยละ 41.17 โดยรอยละ 10.71 สมครใจเลกดมสรา อตราความ

พงพอใจของผเขารวมกจกรรมในระดบมากถงมากทสดรอยละ 96.77 ม บคคลตนแบบเลกเหลา 3 คน ครอบครว

ตนแบบ 1 ครอบครว รานคาตนแบบ 2 ราน และรอยละ 40 ของรานคาสมครใจเลกจำาหนายสรา

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานเปนการพฒนาตอยอดงานวจย R2R เชงคณภาพเปนงานวจยเชงปฏบตการเพอคณภาพการ ดแลชวยเหลอ

ผทดมสราตอเนอง ทำาใหเกดผลลพธทดขน และนำาไปขยายผลการดำาเนนงานในพนทอนๆ เพมเตมทงนผบรหาร

ไดหยบ ยกผลงานใหเปนตวอยางทำาใหบคลากรและองคกรตนตวในการพฒนางานประจำาเปน งานวจย และผลงานน

ไดถกนำาเสนอในงานประชมวชาการสาธารณสขระดบจงหวดและระดบเขต

บทเรยนทไดรบการปรบ เปลยนทศนคตคานยมการดมสรา ตองดำาเนนการอยางตอเนองแบบคอยเปนคอยไป โดยผบรหารทกระดบ

แกนนำาในชมชนตองใหการสนบสนนนโยบายดานแอลกอฮอลทชดเจน ควรมการตดตามความกาวหนา นำาเสนอ

ขอมลในทประชมระดบ ตำาบล อำาเภอสมำาเสมอ จดใหมการแลกเปลยนเรยนรแตละพนทเพอกระตนใหชมชนตนตว

พฒนาตอเนอง และยกเปนกรณตวอยางเมอดำาเนนการไดผลด

ปจจยแหงความสำาเรจจากความตงใจ มงมนของผวจยและทมงานรวมกบความรวมมอของเครอขายชมชนในการทำา งานรวมกน

แบบกลยาณมตรประกอบดวยองคการบรหารสวนตำาบล โรงเรยน โรงพยาบาล ชมชน และวด มผลกระทบเชงบวก

ทเกดขนในชมชน ทำาใหคนในชมชนตระหนกและเสนอแนะใหขยายผลการดำาเนนการทงในชมชนและ พนทใกลเคยง

อยางตอเนอง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรสสจ. คปสอ. และ ทมนำาในองคกรผลกดน R2R ในเชงนโยบาย เอออำานวยใหกำาลงใจและเชดชเกยรต ไดรบการ

สนบสนนงบประมาณจาก สสส. ผานมลนธเครอขายแพทยชนบทเพอควบคม เครองดมแอลกอฮอลและทมวทยากร

จากรพ.พทธชนราช อบต. ผนำา แกนนำาชมชนประชาชนทมสวนรวมในการดำาเนนงาน

ขอคดเหนของคณะกรรมการฯขอดเปนตวอยางของการทำาโครงการวจยทมผลกระทบตอชมชน โดยใชรปแบบการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

ขอเสนอแนะนอกจากการเปรยบเทยบกบเปาหมายแลว ควรเปรยบเทยบกบขอมลกอนดำาเนนการ โดยเฉพาะขอมลทเกยวของกบ

การดมเครองดมแอลกอฮอล

7070

การพฒนารปแบบ ลด ละ เลก การดมแอลกอฮอล“วงวาโมเดล”

วไล อบเชย1, จฬารตน สรยาทย2, วชรกร ภมาลย3, อดมศร ไชยชนะ1, กาญจนา ธนะขวาง3, ชลดา ธนะขวาง3, และคณะ

1) กลมงานเวชศาสตรครอบครวและบรการปฐมภม 2) กลมการพยาบาล 3) กายภาพบำาบดกลมงานเวชศาสตรครอบครวและบรการปฐมภม อำาเภอทาวงผา จงหวดนาน

ทมาจงหวดนานมการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลเปนอนดบท 1 และมการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลในเยาวชน

เปนอนดบท 4 ของประเทศ ในป 2549 และ 2554 จากขอมลของบานวงวา ต. ทาวงผา อ. ทาวงผา จ. นาน พบคน

ในครอบครวดมเครองดมแอลกอฮอลรอยละ 98.52 มกดมหลงเลกงานมคาใชจายสำาหรบซอสราเฉลย 1,500 บาท

ตอเดอน นอกจากปญหาดานเศรษฐกจ ยงพบปญหาดานความรนแรงในครอบครวรอยละ 12 ปญหาหนสน

รอยละ 98.52 ปญหาสขภาพจตคนในครอบครวมปญหาความเครยดรอยละ 51.23 มผดมสราแบบตด จำานวน 16 คน

คดเปนรอยละ 4.57 และอบตเหตทางการจราจรเพมมากขนโดยเฉพาะในป 2553 ชมชนบานวงวามเดกเยาวชน

หญงเสยชวตจากอบตเหตในวนสงทายปเกาจากการเมาสราจำานวน 2 ราย มการนำาประเดนดงกลาวมาวจยตอเนอง

ป 2554-2557

วตถประสงค เพอพฒนารปแบบการลด ละ เลกการดมแอลกอฮอลโดยชมชนมสวนรวม

ระเบยบวธวจย งานวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (participatory action research) กลมตวอยางคอครวเรอนทสมครใจ

เขารวมโครงการจำานวน 203 ครวเรอน การดำาเนนการม 3 ระยะ 1. ระยะเตรยมการวจยวเคราะหชมชน

2. ระยะดำาเนนการวจยโดยใชกระบวนการมสวนรวม 4 ขนตอน คอวางแผน ปฏบตการ สงเกตการณ และ

สะทอนปญหา ชมชนหาแนวทางและมาตรการในการลดละเลกการดมเครองดมแอลกอฮอล มแกนนำาชมชน

เปนผดำาเนนการ “วงวาโมเดล” 3. ระยะประเมนผลการพฒนารวมกบชมชนวเคราะหขอมลดวยสถตรอยละ

ระหวางตลาคม 2554 - กนยายน 2557

ผลการศกษาป 2555 ชมชนมมาตรการลดละเลกการดมเหลาในงานศพและงานลงแขกรอยละ 70 มชมรมรกสขภาพเยาวชน

จดการแขงขนกฬาปลอดเหลา คาใชจายจาการดมแอลกอฮอลลดลงรอยละ 65 ป 2556 มมาตรการรานคา

ไมขายเหลาในวนพระ มรานคาปลอดเหลา 3 ราน สงเสรมเรอแขงปลอดเหลา มแกนนำาจดทำาบญชครวเรอน

มบคคลตนแบบเลกเหลาตลอดชวต 9 คน ป 2557 มการงดเหลาเขาครบพรรษา กจกรรมสานสมพนธสามวย

มแกนนำาในการชวนเขาโครงการเปนเดกและผสงอาย จำานวนเขารวมงดเหลาเขาครบพรรษาเพมขนเปนรอยละ 56.72

ID 190

71

(จากเดม 37.53) มคลนกเลกเหลาในชมชนผทดมสราแบบตดเขารวมโครงการ 5 คนเลกได 3 คนบคคลตนแบบ

เลกเหลาตลอดชวต 17 คนและเลกเหลาออกพรรษา 92 คนไมมอบตเหตจราจรจากการดม ลดปญหาความรนแรง

ในครอบครวลดลงรอยละ 8 ปญหาสขภาพจตคนในครอบครวมปญหาความเครยดลดลงเหลอรอยละ 35.80

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน ขยายไปสระดบจงหวด เกดงานศพและแขงเรอปลอดเหลาลด การดมในงานลงแขกหลงเลกงาน มคลนกเลกเหลา

ในชมชน มบคคลตนแบบ อสม.ไดรบคดเลอกเปน อสม.ดเดนภาคเหนอสาขาสงเสรมสขภาพ เปนชมชนตวอยาง

ใหเขามาศกษาดงาน มการถอดบทเรยนมสอ VCD บคคลตนแบบโดย สสส. นำาเผยแพรไดรบคดเลอกใหรวม

แลกเปลยนเรยนรจาก WHO ในการประชมนานาชาตเรองชมชนปลอดภยในป 2558

บทเรยนทไดรบการคนขอมลใหชมชนในจงหวะทเหมาะสม การใชวกฤตใหเปนโอกาสจากเหตการณทมการเสยชวตในชมชน

จนเกดความรวมมอของชมชนในการรวมแกไขปญหาจดการดวยชมชนเอง เกดนโยบายสาธารณะ และใชวฒนธรรม

ประเพณทองถนในการเขาถงชมชน ผนำาชมชนและแกนนำาชมชนมความสำาคญเปนแบบอยางทดและครอบครว

เปนแรงกระตนทสำาคญในการลดการดมสรา

ปจจยแหงความสำาเรจภาคเครอขายในชมชนทกภาคสวนมความเขมแขงใหความรวมมอผดม ญาตใหความรวมมอตระหนกถงโทษของ

เหลาทเปนตวอยางแกบตรใหชมชนปลอดเหลาอยางแทจรงการไดรบสนบสนนจาก สสส. ตามโครงการชมชนนาอย

มลนธแพทยชนบท ไดรบการสนบสนนจากผบรหารงานในองคกรและทมพเลยง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร ไดรบการสนบสนนจากหวหนาองคกรในการดำาเนนการอยางเตมททงเวลาทรพยากรและกำาลงคนไดรบการสนบสนน

จากหวหนาหนวยงานทใหบคลากรสหสาขาวชาชพรวมดำาเนนการวจยและไดรบความรวมมอจากทมทมความตงใจ

ในการทำางานอยางเตมท

ขอคดเหนของคณะกรรมการฯขอดรปแบบบรณาการภาคและการทำางานหลากหลาย ความตอเนองของแผนแตละระยะ พรอมกบการจดการพฒนา

และขบเคลอนดวยขอมลเชงประจกษ มองคกรภายนอกสนบสนนอยางตอเนอง

ขอเสนอแนะ-

7272

การพฒนารปแบบการรกษาผปวยโรคปอดอดกนเรอรงโรงพยาบาลเวยงปาเปา จงหวดเชยงราย ดวยศาสตรการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสาน “เพอลมหายใจทมความสข”

สหทยา อนทะวง1, ปรยา อนทะนล2, อรทย สมะพรม2, วชรพงษ คำาหลา3 1) กลมงานเวชศาสตรครอบครวและชมชน 2) กลมงานการพยาบาล 3) องคกรแพทย

โรงพยาบาลเวยงปาเปา จงหวดเชยงราย

ทมาโรคปอดอดกนเรอรงเปนปญหาสำาคญของประเทศโดยเฉพาะผปวยในเขตภาคเหนอทมปญหาการเผาปาปรมาณฝน

และหมอกควนอยในระดบทมผลกระทบตอสขภาพผปวย โรงพยาบาลเวยงปาเปา มผปวยโรคนมากตดอนดบหนง

ในสามทงผปวยในและผปวยนอก ทำาใหตองสญเสยทรพยากร คน และเงนจำานวนมากในการดแลผปวยกลมน

แมวาจะปรบยาใหเหมาะสมกบระดบความรนแรงของโรคแลว ผปวยสวนหนงกยงมอาการกำาเรบอยบอยครง

จงคดหาทางเลอกอนนอกจากการใชยาเพอลดอาการกำาเรบสำาหรบผปวยกลมน

วตถประสงคเพอศกษาผลของการใชแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสานในการรกษาผปวยโรคปอดอดกนเรอรงเพอยกระดบ

คณภาพชวตของผปวย

ระเบยบวธวจยแบบการวจย การวจยพฒนาเชงทดลอง (Experimental Development Research) ประชากร คอ ผปวยโรคปอด

อดกนเรอรงทมาตรวจทคลนกทสมครใจเขารบการรกษาดวยแพทยทางเลอก จำานวน 28 คน คดเลอกโดย

ผปวยทผาน Program อาทตยละครง จำานวน 12 ครงแลว Intervention ทใชในการวจย คอ Program

แพทยแผนไทย ประกอบ คอรปแบบของงานการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสานดวยวธนวด

ประคบสมนไพร รมไอนำาสมนไพร ดมนำาสมนไพร อาหาร การออกกำาลงกายทวงทาบำาบดและการปรบสมดล

โครงสรางรางกาย

ผลการศกษา พบวากลมตวอยางรอยละ 71.42 ม CAT score ลดลงอยางมนยสำาคญ รอยละ 35.72 ไมไดใชยาพนเลย รอยละ 50

ใชยาพนในแตละวนลดลง รอยละ 14.28 ใชยาพนเทา ๆ เดม ในดานความพงพอใจรอยละ 92.86 มความพงพอใจมาก

รสกหายใจโลงมากขน นอนหลบสบาย ผปวยรอยละ 82.14 นำาความรดานสมนไพร กายบรหารทวงทาบำาบด

การปรบสมดลโครงสรางรางกายทไดรบแนะนำาไปทำาตอเนองทบาน

ID 230

73

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน1. สามารถใชการผสมผสานการแพทยแผนไทยทสามารถหาสมนไพรไดงายในทองถน รวมกบการใชยาแผนปจจบน

ทำาใหสามารถยกระดบคณภาพชวตของผปวยโรคปอดอดกนเรอรง

2. เกดความภาคภมใจในการปฏบตงานโดย R2R ปรบเขามากบงานประจำา

บทเรยนทไดรบ1. ไดเรยนรวถการแพทยแผนไทยและการแพทยผสมผสานเพอพฒนารปแบบการรกษาผปวยโรคปอดอดกนเรอรง

แบบคขนานกน และใชไดจรงในการดแลผปวยโรคปอดอดกนเพอยกระดบคณภาพชวตและผลการรกษาใหดยงขน

2. เกดการแลกเปลยนเรยนรระหวางทมสหสาขาวชาชพ ผรบบรการ และญาต

3. ผปวยนำาความรเรองสมนไพรไปใชตอเนองทบาน

ปจจยแหงความสำาเรจปจจยแหงความสำาเรจ ขอบคณ แพทยหญงศภมาศ หรนทจนดา ทรเรมโครงการ ทำาใหทมวจยพฒนาตอยอด

โครงการนและทมสหสาขาวชาชพทกทานทใหความรวมมอและเสยสละเพอผปวย

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรการสนบสนนขององคกรผบงคบบญชา ขอบคณ นายแพทยวชรพงษ คำาหลา ผอำานวยการโรงพยาบาลเวยงปาเปา

ไดใหกำาลงใจ ใหคำาปรกษาและการสนบสนนเปนอยางด

ขอคดเหนของคณะกรรมการฯขอดขอมลเชงประจกษชดเจน intervention ผสมผสาน


7474

ID 288

เปรยบเทยบระยะเวลาในการรบประทานยาชงรางจดตอการลดระดบสารเคมในเลอดของเกษตรกรกลมทมผลเลอดไมปลอดภย ตำาบลผาขาว อำาเภอผาขาว จงหวดเลย

พทป.สรเดช ผกากด, นางปยา อนทมาตย, นายสยาม ดวงศร, นางสพรรณ กรรณลา, นางอไลวรรณ พานนนท,นางสาวรตนาอนทะสระ, และคณะ

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลสมศกดพฒนา อำาเภอผาขาว จงหวดเลย

ทมาในปงบประมาณ 2556 โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลสมศกดพฒนา รวมกบกองทนหลกประกนสขภาพตำาบล

ผาขาว ไดจดทำาโครงการ รกษสขภาพ เกษตรกรรวมใจใชสารเคมถกวธ ทกชวมสข ขน โดยมการตรวจคดกรอง

ระดบสารเคมตกคางในรางกายเกษตรกรกลมเสยง จำานวน 351 คน ผลการตรวจระดบสารเคมในเลอด พบผลเลอด

ในระดบปกต 52 คน คดเปนรอยละ 14.81 ระดบปลอดภย 76 คน คดเปนรอยละ 21.65 ระดบเสยง 141 คน

คดเปนรอยละ 40.17 และระดบไมปลอดภย 82 คน คดเปนรอยละ 23.37 จะเหนไดวาเกษตรกรทไดรบการเจาะ

หาระดบสารเคมในเลอดทมผลเลอดอนตราย (เสยงและไมปลอดภย) มจำานวน 223 คน คดเปนรอยละ 63.54

ซงเปนจำานวนทสง เปนเหตผลททำาใหหาแนวทางแกไขปญหาดงกลาว จงเปนทมาของการใชสมนไพรรางจด

เพอบำาบดรกษาผทมผลเลอดไมปลอดภย ซงจะชวยลดระดบสารเคมในเลอดได

วตถประสงคเปรยบเทยบระยะเวลาในการรบประทานรางจดตอการลดระดบสารเคมในเลอดของเกษตรกรกลมทมผลเลอด

ไมปลอดภย และเพอศกษาผลการใชยาชงรางจดในเกษตรกรกลมทมผลเลอดไมปลอดภย

ระเบยบวธวจยเปนการศกษาแบบกงทดลอง (Quasi Experimental Research) ผเขารวมการศกษาไดรบการคดเลอกแบบเจาะจง

และสมครใจ จำานวน 60 คน ซงแบงกลมตวอยางออกเปน 3 กลม คอ กลมท 1 รบประทานยาชงรางจดตดตอกน

7 วน จำานวน 20 คน กลมท 2 รบประทานยาชงรางจดตดตอกน 14 วน จำานวน 20 คน และ กลมท 3 รบประทาน

ยาชงรางจดตดตอกน 21 วน จำานวน 20 คน โดยแตละกลมจะไดรบการตรวจหาระดบสารเคมในเลอดดวยกระดาษ

Reactive Paper จำานวน 2 ครง กอนและหลงการรบประทานยาชงรางจด โดยแตละกลมจะรบประทานยาชงรางจด

วนละ 2 ครง ครงละ 1 ซอง (3 กรม) เชา-เยน หลงอาหาร แลวนำาขอมลมาวเคราะหโดยใชสถตความถ รอยละ

และ One way ANOVA

75

ผลการศกษาผลจากการรบประทานยาชงรางจด จากกลมตวอยาง 60 คน พบวา ม 11 คน ทมผลเลอดอยในระดบปกต

คดเปนรอยละ 18.33 ม 36 คน ทมผลเลอดอยในระดบ ปลอดภย คดเปนรอยละ 60 ม 11 คน ทมผลเลอดอยใน

ระดบ เสยง คดเปนรอยละ 18.33 และม 2 คน ทมผลเลอดอยในระดบ ไมปลอดภยเหมอนเดม คดเปนรอยละ 3.34

ผลการเปรยบเทยบระยะเวลาในการรบประทานยาชงรางจดตอการลดระดบสารเคมในเลอดของเกษตรกรกลมทมผล

เลอดไมปลอดภย โดยใชสถต One way ANOVA พบวาการรบประทานยาชงรางจดในระยะเวลา 7 วน 14 วน และ

21 วน มผลตอการลดระดบสารเคมในเลอดของเกษตรกลมทมผลเลอดไมปลอดภยไมแตกตางกนอยางมนยสำาคญ

ทางสถต (p < 0.05)

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานจดตงคลนกตรวจคดกรองสารเคมในเลอดในหนวยบรการ และออกหนวยเคลอนทในชมชนโดยการมสวนรวมของ

ภาคเครอขายทกภาคสวน จดหากลาพนธสมนไพรรางจดใหกบ อสม. ปลกไวในครวเรอน และถายทอดวธการทำายาชง

สมนไพรรางจด เพอให อสม. เปนแกนนำาในการดแลสขภาพของเกษตรกรและประชาชนตอไปและพฒนายาชงรางจด

เปนเภสชตำารบของ รพ.สต.สมศกดพฒนา

บทเรยนทไดรบคนขอมลใหกบชมชน และประชาชนในตำาบลผาขาว เพอใหทกคนไดตระหนกถงพษภยของสารเคม และประโยชน

ในการลางพษของรางจด ออกมาตรการ นโยบายรวมกนในระดบตำาบล เพอควบคมการใชสารเคม

ปจจยแหงความสำาเรจ มทมงานทมวจยทเขมแขง และไดรบความรวมมอจากภาคเครอขาย ทง อบต. อปท. อสม. และเกษตรกรดวยด

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร งบประมาณในการดำาเนนการวจย จากกองทนหลกประกนสขภาพตำาบลผาขาว 7,000 บาท (คายาชงรางจด)

ไดรบการสนบสนนชดตรวจหาสารเคมจาก สสจ. เลย

ขอคดเหนของคณะกรรมการฯขอดขอมลประจกษ ของปญหา กระบวนการและผลลพธของการดมรางจดเปรยบเทยบระยะเวลาการดมทไดผล รวมทง

การมสวนรวมการนำาไปใชประโยชนนาสนใจ

ขอเสนอแนะเครองมอทใชประเมนยงไมรอบดาน อาจพจารณาใช PCAT ซงเปนมาตรฐานประเมนผรบบรการตอหนวยบรการ

ปฐมภมแทน (ในกลมประชากรทวไปในพนทรบผดชอบ) วธการเกบแบบสอบถามผรบบรการอาจเปนขอจำากด

และการวเคราะหดวยจำานวนกรณทนอยควรใชขอมลคณภาพมาวเคราะหเพมเตม

7676

ID 393

การพฒนาศกยภาพแกนนำาชมชนในการปองกนโรคมะเรงลำาไสใหญและทวารหนก เพอสงเสรมระบบคดกรองตงแตแรกเรม ตำาบลพนมไพร อำาเภอพนมไพร จงหวดรอยเอด

นรนช เสยงเลศ

โรงพยาบาลพนมไพร อำาเภอพนมไพร จงหวดรอยเอด

ทมาปจจบนสถานการณโรคมะเรงกลายเปนปญหาสำาคญทควรไดรบการปองกนแกไขของประเทศไทย มะเรงลำาไสใหญ

และทวารหนกเปนอกหนงสถานการณทควรไดรบการแกไข ซงอำาเภอพนมไพรไดทำาการศกษาอบตการณของโรค

พบอบตการณมะเรงลำาไสใหญและทวารหนกสงถง 11.5 ตอประชากรแสนคน ซงสงกวาอบตการณระดบประเทศ

การปองกนและแกไขกอนเกดโรคหรอกอนระยะลกลามจงเปนสงสำาคญ การศกษาครงน เปนการวจยเชงปฏบตการ

มความมงหมายเพอพฒนาศกยภาพแกนนำาชมชนในการปองกนโรคมะเรงลำาไสใหญและทวารหนก (ความร

ทศนคต การปฏบตตว) และศกษาผลการพฒนาศกยภาพแกนนำาชมชน รวมกบการสรางและใชเครองมอแผนท

ทางเดนยทธศาสตร มาดำาเนนการศกษา

วตถประสงค1. เพอศกษาการพฒนาศกยภาพแกนนำาชมชนในการปองกนโรคมะเรงลำาไสใหญและทวารหนกเพอสงเสรมระบบ

คดกรองตงแตแรกเรม

2. เพอศกษาความร

3. เพอศกษาทศนคต

4. เพอศกษาการปฏบตตว

ระเบยบวธวจยเปนการวจยเชงปฏบตการ (Action Research) กลมตวอยางประกอบดวยประธาน อสม. และ อสม. จำานวน 57 คน

เลอกพนทแบบเจาะจง เกบขอมลเชงปรมาณดวยแบบสอบถาม เชงคณภาพโดยใชแนวทางการสนทนากลม

แบบสมภาษณเชงลก การสงเกตแบบมสวนรวม แบบตดตามประเมนโครงการ วเคราะหขอมลเชงปรมาณ

โดยใชโปรแกรมสำาเรจรป หาคาความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน การเปรยบเทยบความแตกตาง

กอนและหลงพฒนาดวยสถต Paired t-test กำาหนดระดบนยสำาคญทางสถตท 0.05 ขอมลเชงคณภาพใชวธ

การวเคราะหเนอหา

ผลการศกษาผลการวจย พบวา หลงการพฒนาแกนนำาชมชน มความร ทศนคต และการปฏบตมคาเฉลยคะแนนเพมขน

77

อยางมนยสำาคญทางสถต (p < 0.001) เกดกระบวนการพฒนาแกนนำาชมชนทสงผลตอการปองกนโรคมะเรง

ลำาไสใหญและทวารหนกทสอดคลองกบสถานการณปญหาและยทธศาสตรการพฒนาของพนท ซงเปนกระบวน

การทำางานในระดบชมชนสงผลตอการสรางความตระหนกของกลมเสยงใหเขารบการตรวจคดกรองมะเรงลำาไสใหญ

ในระยะแรกเรม

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน เปนงานวจยทจะเปนกรอบแนวทางในการพฒนาศกยภาพแกนนำาชมชนทระบคอผใหญบาน และประธาน อสม

เพอเสรมศกยภาพเปนสอกลางและเปนผรวมดำาเนนงานในระดบชมชน เพอใหประชาชนไดรบความร สรางความ

ตระหนก ตนตวตอการปองกนตนเอง และกระตนผทอยในกลมเสยงเปาหมายเขาตรวจคดกรองโรคมะเรงลำาไสใหญ

และทวารหนก

บทเรยนทไดรบ- เกดการพฒนาแกนนำาชมชนเฉพาะโรคทเปนกระบวนการนำาสการวางแผนดำาเนนโครงการเพอสงเสรมปองกน

ในชมชน

- เกดการเรยนรรวมกนในผวจย และชมชนในการดำาเนนพฒนาศกยภาพคน และการทำางานทสงผลตอระบบงาน

โรงพยาบาล

ปจจยแหงความสำาเรจ- การมสวนรวมของชมชน

- การสนบสนนจากบคลากรทเกยวของในโรงพยาบาล

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผอำานวยการใหทศทางการดำาเนนงาน ทจะชวยเสรมการทำางานในพนทและองคกร และสนบสนนงบประมาณ

ในการดำาเนนงานในหมวดงบวจยและพฒนาของโรงพยาบาล

ขอคดเหนของคณะกรรมการฯขอดดำาเนนการในประเดนทมความสำาคญ และ ตองมการสงเสรมเพอปองกนและคนหาโรคใหเรว โดยใชกระบวนการ

ซงจะสรางความมสวนรวมของชมชน

ขอเสนอแนะการดำาเนนการยงตองมการตดตามถงผลในระยะยาวและการกระจายไปใชในพนทอนๆ

7878

ID 400

การพฒนารปแบบการควบคมปองกนโรคพยาธใบไมตบโดยการมสวนรวมของชมชน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลละหาน อำาเภอจตรส จงหวดชยภม

ปรยกร ชาลพรม1, รงโรจน ภกด2, ประจง บวศลา3, ยศ ทวยทา4, หนแดง กาฬปกษณ5, เบญญาพร เลาลาด6 1) โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลละหาน 2) ผใหญบาน ม.17 3) สมาชก อบต. ม.17 4) ประธาน อสม. ม.17

5) อสม. และผชวยผใหญบาน ม.17 6) ประธาน อสม. ม.1โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลละหาน อำาเภอจตรส จงหวดชยภม

ทมาโรคพยาธใบไมตบเปนปญหาสำาคญของไทยมาตงแตป 2527 ภาคอสานมอตราความชกสงถงรอยละ 16.6 (2522) สาเหตการตายจากเนองอกรายทตบและทอนำาดในตบทงประเทศ 14,008 ราย อยในภาคอสาน 7,513 ราย รอยละ 53.6 (2553) จ.ชยภม มอตราความชกสงเปนอนดบหนงของเขต 9 ป 2555 พบรอยละ 18.6 อ.จตรส ตรวจพบ รอยละ 24.34 และหมบานทพบสงสดรอยละ 36.33 พบวาเปนพยาธใบไมตบถงรอยละ 90 พฤตกรรมเสยงจาก การกนอาหารทำาจากปลานำาจดสกๆ ดบๆ คดเปนรอยละ 63.41 กนเปนบางครง รอยละ 56.02 และกนเปนประจำา รอยละ 7.39 (2556) จากการศกษาของผวจยในป 2556 ผลการเปรยบเทยบความร ความตระหนก การปฏบตตว และความตงใจตอการเลกกนปลาดบพบวา หลงการทดลองประชาชนกลมเสยงโรคพยาธใบไมตบ ต. ละหาน อ. จตรส จ.ชยภม มความรความ ตระหนก การปฏบตตว และความตงใจตอการเลกกนปลาดบมากกวากอนการทดลอง อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05

วตถประสงคเพอพฒนารปแบบการควบคมปองกนโรคพยาธใบไมตบโดยการมสวนรวมของชมชน มการดำาเนนงานควบคมโรค ในชมชนโดยชมชนเพอชมชนอยางตอเนอง ลดอตราปวยดวยโรคพยาธใบไมตบใหเหลอตำากวารอยละ 10

ระเบยบวธวจยการวจยครงนเปนการวจยเชงปฏบตการ (Action research) ประชากรคอประชาชนทกนปลาดบและอาศยอยในบานละหาน ม.17 กลมตวอยางคอเปนประชาชนทกนปลาดบอาย 15–60 ป และอาศยอยใน ม.17 การเลอกกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive sampling)โดยใชเกณฑการคดเลอกเขารวมวจย (Inclusion criteria) 4 ขอ และเกณฑการคดเลอกออกจากการวจย (Exclusion criteria) 1 ขอ เครองมอทใชม 2 ชด คอ 1) แบบสอบถามพฤตกรรมการกนปลาดบ 2) โปรแกรมสขศกษาเพอปองกนโรคพยาธใบไมตบของประชาชนกลมเสยงตำาบลละหาน อำาเภอจตรส จงหวดชยภม การวเคราะหขอมล 1. ขอมลทวไปคณลกษณะสวนบคคลวเคราะหดวยสถต จำานวน รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาตำาสด สงสด 2. ใชสถตวเคราะหหาความแตกตางภายในกลม โดยเปรยบเทยบคะแนนเฉลยพฤตกรรมการกนปลาดบดวยสถต Paired Sample t-test

ผลการศกษา1. ทมวจยชมชนสามารถการดำาเนนงานควบคมปองกนโรคพยาธใบไมตบไดเองโดยมเจาหนาสาธารณสขเปนพเลยง2. อตราการตรวจพบพยาธใบไมตบลดลงจากรอยละ 36.33 เหลอ รอยละ 18.16

79

3. มการดำาเนนงานควบคมปองกนโรคพยาธใบไมตบในชมชนโดยชมชนอยางตอเนอง4. ประชาชนสวนใหญมความรในระดบสง ความตระหนกอยในระดบสงการปฏบตตวอยในระดบปานกลางและความ

ตงใจตอการเลกกนปลาดบอยในระดบสง คดเปนรอยละ 91.90, 59.46, 62.16 และ 37.83 ตามลำาดบ 5. พฤตกรรมการกนปลาดบลดลงจากรอยละ 28.05 เหลอรอยละ 8.61

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานเกดการพฒนากระบวนการใหมเพอแกปญหาการระบาดของโรคพยาธใบไมตบในชมชนโดยชมชนเองโดยใชกระบวนการททำาในบานละหาน ม.17 ใหทมวจยชมชนเปนผดำาเนนงานโดยมเจาหนาทสาธารณสขคอยสนบสนนดานวชาการขอสนบสนนงบประมาณจากกองทนตำาบลละหานจนกระทงในปจจบนมการดำาเนนงานมาอยางตอเนองเขาสปท 3 และจะขยายเครอขายใหครบ 18 หมบานในตำาบลละหานในป 59 ในป 60 ครอบคลมทงอำาเภอจตรส

บทเรยนทไดรบ ควรสนบสนนการดำาเนนงานแบบมสวนรวมโดยใชชมชนเปนฐานการเรยนรและใหผเขารวมกจกรรมมความรสกเปนเจาของ จะนำาไปสการพฒนาทตอเนองและยงยนโดยการใชรปแบบการจดกจกรรมทเหมาะสมกบบรบทของพนท เพอเปนการสงเสรมและปรบเปลยนพฤตกรรมการปองกนโรคพยาธใบไมตบและเลกกนปลาดบทำาอยางไรจะใหการไมกนปลาดบของชาวบานละหานจะคงอยตลอดไปเมอเจาหนาทสาธารณสขเดนออกจากชมชนมา

ปจจยแหงความสำาเรจทมวจยชมชนบานละหาน ม.17 เปนทมงานทเขมแขงการมสวนรวมของชาวบานละหาน ม.17 ความสามารถ ในการบรณาการงานเขาดวยกนของเจาหนาทสาธารณสขประจำารพ.สต.ละหานการไดรบความอนเคราะห ดานวชาการจาก สคร.5 และดร.ศกดชาย เพชรตรา ผอ.สถาบนวจยและพฒนา ม.ราชภฎชยภม การสนบสนน งบประมาณจากกองทนตำาบลละหานและการบรจาคงบชวยเหลอจากชาวบานทกคน จากความรวมมอของทกๆฝายทำาใหการดำาเนนงานประสบผลสำาเรจ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรสคร.5 คดเลอกเปนตำาบลตนแบบในการควบคมปองกนโรคพยาธใบไมตบ สสจ.ชยภม สสอ.จตรสสนบสนน การดำาเนนงานในพนท ทานนายกอบต.ละหาน สนบสนนงบประมาณ ผอ.รพ.สต.ละหานสนบสนนบคลากร ในการดำาเนนงานในพนท ผอ.สถาบนวจยและพฒนา ม.ราชภฎ ชยภมเปนทปรกษาดานวจย การมสวนรวมของ แกนนำาชมชน

ขอคดเหนของคณะกรรมการฯขอดเปนความพยายามทจะแกไขปญหามะเรงทมอบตการสงของพนท และมปจจยเสยงทชดเจน การดำาเนนเรมจาก การดสถานการณและแกปญหาโดยชมชนมสวนรวมจนประสบผลสำาเรจ

ขอเสนอแนะไมแนใจวาทมวจยชมชนดำาเนนการอยางไรนอกจากไปทำาแบบสำารวจพฤตกรรมการกน จนทำาใหอตราการกนปลาดบและการตรวจพบไขพยาธลดลง

8080

ID 491

การพฒนารปแบบหมบานปรบเปลยนพฤตกรรมลดโรคไมตดตอเรอรงแบบมสวนรวม บานเหลาพฒนา อำาเภอนาหวา จงหวดนครพนม

ทนณรงค เรทน , ชนกานต คำาชนะ

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลดอนศาลา อำาเภอนาหวา จงหวดนครพนม

ทมาปญหาโรคไมตดตอเรอรงเปนปญหาสขภาพคนไทยทมแนวโนมรนแรงขนในอนาคตไดแกโรคมะเรง โรคความดน

โลหตสง โรคหวใจและหลอดเลอด เกดจากพฤตกรรมสขภาพดานออกกำาลงกาย การรบประทานอาหาร

บานเหลาพฒนา หมท 5 ต. เหลาพฒนา อ.นาหวา จ.นครพนม มประชากร 1342 คน 140 หลงคา ปลกผกกนเอง

70 หลงคา มผปวยโรคเบาหวาน 49 คน (รอยละ 50) โรคความดนโลหตสง 37 คน (รอยละ 37.75) โรคอนๆ 12 คน

(รอยละ 12.24) ผสบบหร 62 คน กลมเสยง31 คนจากการสำารวจพฤตกรรมเสยงในกลมเสยงพบวา มกจกรรม

ทางกายและออกกำาลงกายนอย (รอยละ 40) การบรโภคผกและผลไมตามเกณฑมาตรฐานมเพยง (รอยละ 19)

การปรบเปลยนพฤตกรรมกลมเสยงทผานมาเปนเหมอนเดมไมคอยไดผลจากสภาพปญหาดงกลาวทางผวจย

และเจาหนาท รพ.สต.ดอนศาลา จงสนใจศกษาพฤตกรรมสขภาพของกลมเสยง เพอนำาผลมาปรบเปลยนพฤตกรรม

ลดโรคแบบมสวนรวมของชมชน

วตถประสงค1. เพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพของกลมเสยงโรคไมตดตอเรอรง

2. เพอพฒนารปแบบหมบานปรบเปลยนพฤตกรรมลดโรคแบบมสวนรวม

ระเบยบวธวจยเปนวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ผรวมวจยประกอบดวยผนำาชมชน แกนนำาสขภาพ อสม. 41 คน กลมเสยง

31 คน จนท.รพ.สต. 4 คน และประชาชนบานเหลาพฒนา 140 หลงคาเรอน เครองมอวจย ประกอบดวย

แบบสอบถามเฝาระวงและเตอนภยสขภาพ แบบสอบถามพฤตกรรมการบรโภคผก นกวจยและคณะไดรบการ

ฝกทกษะการเกบ และวเคราะหขอมลเชงคณภาพ วธการศกษามผรวมวจยเขารวมดงน ฝกทกษะการเกบ

และวเคราะหขอมลเชงคณภาพ จดเกบขอมลพฤตกรรมสขภาพในกลมเสยง 31 คน รวบรวมและวเคราะหขอมล

จดเวทคนขอมลใหแกผเกยวของเพอจดทำาแผนปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพกลมเสยงในชมชน ดำาเนนกจกรรมตาม

แผน ตดตามประเมนผล ชวงเวลา ม.ค.-ธ.ค.2557 การวเคราะหขอมลขอมลเชงปรมาณ ไดแกคณลกษณะผรวมวจย

โดยใชวธแจกแจงความถ รอยละ คาเฉลย ขอมลเชงคณภาพ ใชการวเคราะหเชงเนอหา (Content Analysis)

81

ผลการศกษาผลการคนขอมลพบปญหาพฤตกรรมการออกกำาลงกายและรบประทานอาหารไมถกตอง สบบหร ชมชนจงเสนอ

จดทำาแผนแกปญหา ไดแก โครงการกนผก รกออกกำาลงกายและโครงการชมชน ลด ละ เลกบหรสรา ผลการดำาเนนงาน

มดงน ปลกผกกนเอง (เปาหมาย 140 หลงคาเรอน) เดมม 70 หลงดำาเนนการเพมเปน 106 (รอยละ 75.71)

กลมเสยงกนผกผลไมตามเกณฑ เดมม 7 หลงดำาเนนการเพมเปน 16 หลงคาเรอน (รอยละ 51.61) กลมเสยง

มกจกรรมทางกายตามเกณฑ เดมม 15 คน หลงดำาเนนการเพมเปน 25 คน (รอยละ 80.64) ระดบนำาตาลในเลอด

ของกลมเสยงอยในเกณฑปกต (เปาหมาย 17 คน) เดมมไมม หลงดำาเนนการเพมเปน 10 (รอยละ 58.82)

ระดบความดนโลหตในกลมเสยงอยในเกณฑปกต (เปาหมาย 14 คน) เดมมไมมหลงดำาเนนการเพมเปน 11

(รอยละ 78.57) เลกบหรได (เปาหมาย 25 คน) หลงดำาเนนการมผเลกบหร 7 คน (รอยละ 28)

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานผลการคดกรองกลมเสยงโรคเรอรงในชมชนสามารถนำาไปใชเปนขอมลสะทอนกลบไปยงชมชนใหเกดการรบร

ตอปญหา ทำาใหเกดการจดทำาแผนแกไขปญหาทสอดคลองกบบรบทและสามารถนำาไปปรบใชในชมชนทอยใน

เขตรบผดชอบในการปรบเปลยนพฤตกรรมกลมเสยงในชมชน

บทเรยนทไดรบ ผลการคดกรองกลมเสยงโรคเรอรงในชมชนสามารถนำาไปใชเปนขอมลสะทอนกลบไปยงชมชนใหเกดการรบร

ตอปญหา ทำาใหเกดการจดทำาแผนแกไขปญหาทสอดคลองกบบรบทและสามารถนำาไปปรบใชในชมชนทอยใน

เขตรบผดชอบในการปรบเปลยนพฤตกรรมกลมเสยงในชมชน

ปจจยแหงความสำาเรจการมสวนรวมของชมชนในการรวมจดเกบขอมล วเคราะห และคดเลอกประเดนในการแกปญหา ผบรหารและทม

ในรพ.สต.ทมสวนรวมในทกขนตอน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผอำานวยการ รพ.สต. สนบสนนการดำาเนนงานโครงการ ผบรหาร อบต. เหลาพฒนาและผนำาชมชน ทสนบสนน

กจกรรมปรบเปลยนพฤตกรรม

ขอคดเหนของคณะกรรมการฯขอดเปนงานวจยทพยายามดงความมสวนรวมจากชมชนในการตดสนใจในขบวนการสรางสขภาพ และมการดำาเนนการ

จนไดผลด

ขอเสนอแนะตองมการตดตามผลถงความยงยนในการดำาเนนการและการขยายผล

8282

ID 512

โปรแกรมสงเสรมโภชนาการและการดแลตวเองของหญงตงครรภ (กนไข นม ตบ หลบนอน)

วารฒ สวะเพชรโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลบานหนองแคนนอย จงหวดยโสธร

ทมา ปญหาทารกแรกเกดนำาหนกนอยยงเปนปญหาสาธารณสขทสำาคญของประเทศไทยจากสถตทารกแรกเกดของ

กรมอนามยพบวาจากป 2547-2555 อตราทารกแรกเกดนำาหนกตำากวาเกณฑอยในชวงรอยละ 10 -12 ในป 2557

มอตราทารกแรกเกดนำาหนกตำากวาเกณฑรอยละ 10.3 (สำานกงานพฒนาระบบขอมลขาวสารสขภาพ, 2557)

และจากขอมลทารกแรกเกดของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลหนองแคนนอย พบวาจากป 2555-2556

อตราทารกแรกเกดนำาหนกตำากวาเกณฑอยในชวงรอยละ 4-6 ทงน ซงปจจยสำาคญทมผลทำาใหทารกแรกเกดนำา

หนกนอย คอ นำาหนกเพมขนในขณะตงครรภ (ศรกล อศรานรกษ, 2549) นอกจากนจากการปฏบตงานในพนท

พบวาหญงตงครรภยงคงตองหารายได ทำาใหไมมพกผอนไมเพยงพอ จงตองหารปแบบในการสงเสรมโภชนาทเหมาะ

ของหญงตงครรภ

วตถประสงคเพอวตถประสงคผลของโปรแกรมสงเสรมโภชนาการและการดแลตวเองของหญงตงครรภ

ระเบยบวธวจยเปนการวจยแบบกงทดลอง (Quasi-experimental Research) แบบกลมเดยววดกอนและหลงการทดลอง ในกลม

หญงตงครรภ จำานวน 39 คน โดยหญงตงครรภจะไดการดแล ตามขนตอน ดงน 1) ฝากครรภแลกไข (ใครฝากกอน

12 สปดาห ไดไป 1 ถาด) 2) เยยมบานเสรมพลงโดย อสม. เดอนละ 2 ครง (ครงท 1 ภายใน 1 สปดาหหลงจาก

มารบบรการฝากครรภท รพ.สต. ครงท 2 กอนวนนด 1 วน เพอกระตนการมารบบรการ) 3) พชวยนอง จดกจกรรม

วงเสวนาโดยหญงหลงคลอดมาเลาประสบการณภายใตแนวคด กนไขนมตบหลบนอนรอลกโต) 4) สมดบนทกเพอลก

โดยใหหญงตงครรภไดบนทก Vallop Curve และพฤตกรรมกนตบ ไขนม และชวโมงการนอนในแตละวน เกบรวบรวม

ขอมลของหญงตงครรภทมาฝากครรภครงแรกระหวางวนท 1 กมภาพนธ 2556 ถง 1 กรกฎาคม 2557 เกบดวย

แบบสอบถามทสรางขนและบนทกขอมลการคลอดทผวจยสรางขน

ผลการศกษา หญงตงครรภทรวมกจกรรมมจำานวน 39 คน มอายเฉลย 24.46 ป (SD=5.77) นำาหนกเฉลย 52.46 กก.

(SD=7.72) สวนสงเฉลย 157.59 ซม. (SD=5.99) คา BMI เฉลย 21.77 (SD=3.26) สวนใหญ จบการศกษาระดบ

มธยมศกษาตอนตน (82.05%) ประกอบอาชพเกษตรกร (92.31%) รายไดระหวาง 3,001-6,000 บาท (87.18%)

ไมมโรคประจำาตว (100%) กนโปรตนครบ 3 มอ (92.31%) ลำาดบครรภเฉลย 1.72 (SD=0.86) อายครรภทฝาก

ครงแรกเฉลย 9.44 สปดาห (SD=1.63) นำาหนกทเพมหลงคลอดเฉลย 10.08 กก. (SD=0.98) คาความเขมขน

83

ของเลอดเฉลย 36.15% (SD=1.76) โดยหญงตงครรภทกคนฝากครรภครบ 5 ครงคณภาพตามเกณฑและไมมภาวะ

แทรกซอนขณะตงครรภ และทารกสวนใหญทคลอดเปนเพศชาย (59.00%) ภายหลงการไดรบนวตกรรม ทำาใหไมม

เดกแรกเกดนำาหนกนอยกวา 2,500 กรม สวนใหญนำาหนกระหวาง 3,000 -3,999 กรม นำาหนกเฉลย 3,372 กรม

(SD=524.06)

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานจากการศกษาโปรแกรมสงเสรมโภชนาการและการดแลตวเองของหญงตงครรภ (กนไข นม ตบ หลบนอน)

พบวาสงผลใหทารกแรกเกดมนำาหนกตามเกณฑ ดงนนโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลบานหนองแคนนอย

จงนำาโปรแกรมสงเสรมโภชนาการและการดแลตวเองของหญงตงครรภ (กนไข นม ตบ หลบนอน) มาใชในการ

สงเสรมโภชนาการและการดแลตวเองของหญงตงครรภ

บทเรยนทไดรบ โปรแกรมสงเสรมโภชนาการและการดแลตวเองของหญงตงครรภ มผลใหใหทารกแรกเกดมนำาหนกตามเกณฑ

ซงมกจกรรมสงเสรมโภชนาการดงน ฝากครรภแลกไข เยยมบานเสรมพลงโดยอสม.เดอนละ 2 ครงพชวยนอง

จดกจกรรมวงเสวนาโดยหญงหลงคลอดมาเลาประสบการณ สมดบนทกเพอลกโดยใหหญงตงครรภไดบนทก Vallop

Curve และพฤตกรรมกนตบ ไข นม และชวโมงการนอนในแตละวน

ปจจยแหงความสำาเรจมระบบการตดตามของทมหมอครอบครวอยางตอเนอง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผอำานวยการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลบานหนองแคนนอยสนบสนนตลอดการดำาเนนงาน

ขอคดเหนของคณะกรรมการฯขอดมความคดรเรมด

ขอเสนอแนะการวดเปรยบเทยบหญงตงครรภกอนและหลงทดลอง ไมสอดคลองกบรปแบบทกำาหนด ควรเปนการวจยแบบ

Action reserch คอมกลมตวอยางและให Innovation และวดผลลพธจากบตรและมารดา

8484

ID 514

การพฒนาระบบคดกรองพฒนาการเดกในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล อำาเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน

พญ.นชร มะลซอน, นางวชดา ชาวสวน, นางนภาพร กนธยะโรงพยาบาลกมภวาป จงหวดอดรธาน

ทมาในป 2555 โรงพยาบาลกมภวาป จดตงคลนกพฒนาการเดก รบสงตอเดกทมพฒนาการผดปกตจาก รพ.ลกโซน

และรพ.สต. จากการสรปผลงานพบวามเดกมารบบรการ 37 ราย มากกวา 50% เปนเดกทกมารแพทยนด เชน

เดก Preterm และผปกครองพามาตรวจเอง ไมมเดกทสงตอจาก รพ.สต.ทมงานไดหาแนวทางรวมกนพบสาเหต

ระบบการคดกรองเดกทมพฒนาการลาชายงไมชดเจนไมมเจาหนาทหรอสถานททเหมาะสมใหเดกเขาถงบรการ

ไดตามเกณฑ พบวาเดกทมารบวคซนในรพ.สต.ไมไดรบการตรวจพฒนาการ เนองจากการใหบรการทรพ.สต.

เดอนละ 1 ครง ทำาใหเดกมจำานวนมากและไมไดแยกกลมเดกเลกเดกโต ทมงานจงไดพฒนาระบบการตรวจพฒนา

การเดกและการรบบรการในคลนกพฒนาการเดกรวมกน โดยมประเดนสำาคญในการพฒนาคอการฟนฟความร

และทกษะดานการตรวจพฒนาการเดก และการปรบระบบบรการ

วตถประสงคเพอพฒนาระบบคดกรองพฒนาการเดก 0-6 ป ในรพ.สต.และเดกทมพฒนาการผดปกตหรอลาชา ไดรบการรกษา

หรอสงตออยางเหมาะสม

ระเบยบวธวจยวจยเชงปฏบตการแบงเปน 4 ระยะคอระยะท 1 ศกษาสถานการณการบรการในคลนกสขภาพเดกดดานตรวจ

พฒนาการเดก ระยะท 2 วางแผนดำาเนนการ เชนประชมผเกยวของจดทำาแนวทางใหบรการ ระยะท 3 ดำาเนนการ

ตามแผนประกอบดวย ใหความรและฝกทกษะเจาหนาทดานพฒนาการเดก จดทำาคมอปฏบตงาน พฒนาระบบสง

ตอขอมล การปรบระบบใหบรการวคซนและการตรวจพฒนาการทรพ.สต. จดหาชดตรวจพฒนาการ การตดตาม

ประเมนผลในรพ.สต.และการจดเวทแลกเปลยนเรยนร ระยะท 4 สรปและประเมนผล กลมเปาหมาย คอรพ.สต.

17 แหง เจาหนาทผรบผดชอบงาน 27 คน เดกทมพฒนาการลาชาทมารบบรการในคลนกพฒนาการเดก ระหวาง

ป 2556-2557 จำานวน 136 ราย เกบรวบรวมขอมลจากแบบฟอรมบนทกขอมลผมารบบรการ เวชระเบยนผปวย

วเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา คอ คาเฉลย รอยละ

ผลการศกษาเจาหนาท ผรบผดชอบงาน 27 คน ไดรบการฝกทกษะการตรวจพฒนาการเดก มคมอการใหบรการในคลนกสขภาพ

เดกดและแนวทางการสงตอและกระตนพฒนาการเดก รพ.สต. 17 แหงใน อ.กมภวาป ปรบระบบบรการจากเดอน

85

ละ 1 ครง เปนเดอนละ 2-4 ครง ตามจำานวนเดกของแตละแหงแยกวนเดกเลกเดกโตและมบรการกระตนพฒนา

การเดกแหงละ 1 วนตอเดอน เดกทตองกระตนพฒนาตอเนองสงตอไปแผนกกายภาพบำาบด และสงตอรพ.อดรธาน

ในเดกทมปญหาดานการพด หรอ ออทสตค 9 ราย รพ.ศรนครนทร 3 ราย ในป 2555 - 2557 จำานวนเดกในคลนก

พฒนาการเดกเพมขนจาก 37 รายเปน 54 และ 82 ราย เดกรายใหมเพมขน 38 และ 61 ราย ตามลำาดบ สงตอ

จากรพ.สต. 2 รายและ 7 ราย โดยพบวา 3 อนดบโรค แรก คอ Preterm/Delay development/CP การจำาหนายเดก

ดแลตอทบาน 9 ราย และเขาอนบาล 4 ราย ไดรบการดแลตอเนองในชมชน 2 ราย

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานการพฒนาระบบคดกรองพฒนาการเดกในชวงแรกเรมในรพ.สต. 5 แหง ทมความพรอมและมอปกรณการตรวจ

และกระตนพฒนาการ สามารถคดกรองเดกทพฒนาการลาชาสงพบแพทยไดมากขน จงขยายผลการจดบรการ

ใหรพ.สต.อก 12 แหง หลงดำาเนนการไดผลลพธทด และผานการประเมนคลนกสขภาพเดกดคณภาพจากระดบจงหวด

จงมหนวยงานอนเขาไปเรยนรและศกษาดงาน ไดมเวทแลกเปลยนเรยนร และเผยแพรโดยการนำาเสนอผลงาน

บทเรยนทไดรบการมคมอการดำาเนนงานในสถานบรการทกระดบและการประสานงานกบผรบผดชอบคลนกพฒนาการเดกโดยตรง

ทำาใหการสงตอเดกและขอมลครบถวน วางแผนดแลเดกรวมกนไดด การนเทศการปฏบตงานดานการคดกรอง

และกระตนพฒนาการเดกในรพ.สต.ทกแหงทำาใหทมงานเขาใจบรบทในการจดบรการทเหมาะสม และการสนบสนน

ดานงบประมาณในการจดหาชดตรวจหรอกระตนพฒนาการทำาใหการจดบรการมคณภาพมากขน

ปจจยแหงความสำาเรจนโยบายดานการดำาเนนงานคลนกสขภาพเดกดและการตรวจพฒนาการเดกทชดเจนระดบเขต จงหวดและ คปสอ.

สงผลตอการปรบระบบบรการใหมคณภาพมากขน เจาหนาททกระดบทรบผดชอบงานเดก 0-5 ปมความมงมน

ในการพฒนาสมรรถนะตนเองและระบบบรการใหมมาตรฐาน ทมงานแมและเดกมระบบการทำางานเปนทม

และการประสานทด

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร ผบรหารระดบจงหวดและอำาเภอมการตดตามและประเมนผลตอเนอง สนบสนนงบประมาณในการพฒนาเจาหนาท

และการใหบรการคลนกสขภาพเดกด ใหโอกาสทมงานแมและเดกมเวทประชมแลกเปลยนและการนำาเสนอผลงาน

ขอคดเหนของคณะกรรมการฯขอดการทำาเรองทมการใชสหสาขาวชาชพมารวมดำาเนนงานไดผลพธทชดเจน

ขอเสนอแนะการเขยนบทคดยอควรเพมปญหาหรอความสำาคญของปญหา

8686

ID 526

การจดการรายกรณการดแลรกษาแผลทเทาดวยวธการลดแรงกดทแผลดวยแผนโฟมโดยผปวยและญาตมสวนรวมเพอเพมประสทธภาพการดแลแผลในผปวยเบาหวาน โรงพยาบาลแกงครอ อำาเภแแกงครอ จงหวดชยภม

จฑาธป วงศประด โรงพยาบาลแกงครอ อำาเภอแกงครอ จงหวดชยภม

ทมาจากขอมลโรงพยาบาลแกงครอ จ.ชยภม พบผปวยเบาหวานมแผลทฝาเทา รอยละ 1.5 สงผลใหตองไดรบการตด

นวเทา เทา หรอขารอยละ 0.37 และเมอวเคราะหตนทนคาทำาแผลพบวามคาใชจาย 50-100 บาท/ครง ระยะเวลา

ทตองทำาแผลโดยเฉลยแตละคน 3 เดอนถง 2 ปการเกดแผลทฝาเทาสมพนธกบภาวะเสนประสาทสวนปลายเสอม

การเพมขนของแรงกดทเทาจากการดแลแผลทเทาไมเหมาะสมเปนปจจยสำาคญททำาใหแผลหายชาหรอไมหายการ

ดแลแผลทฝาเทาในผปวยเบาหวานดวยการลดแรงกดทฝาเทา (Off-Loading) เปนปจจยทสำาคญในการหายของแผล

ลดระยะเวลาและคาใชจายในการดแลแผลลดความเสยงตอการสญเสยอวยวะทเทา ผวจยจงนำาวธการลดแรงกด

ของแผลในการดแลแผลทฝาเทาในผปวยเบาหวานโดยผปวยและญาตมสวนรวมเพอเพมประสทธภาพการดแล

และรกษาแผลทฝาเทาในผปวยเบาหวาน

วตถประสงคเพอศกษาการดแลรกษาแผลทฝาเทาของผปวยเบาหวานระดบ 1 และ 2 ดวยวธการลดแรงกดทแผลดวยแผนโฟม

และเพมประสทธภาพในการรกษาแผลทเทาของผปวยเบาหวานโดยผปวยและญาตมสวนรวม

ระเบยบวธวจยรปแบบการวจยกงทดลอง กลมตวอยางเปนผปวยเบาหวานทมแผลทฝาเทา เกรด 1 และเกรด 2 (การจำาแนกประเภท

WAGNER-MEGGITT ของเทาผปวยเบาหวาน) จำานวน 23 คน (มถนายน 2556 - มนาคม 2557) เกบรวบรวมขอมล

ในกลมตวอยางทำาแผลและตดแผนโฟมตดใหมขนาดทพอเหมาะกบฝาเทา ทำาชองวางบนแผนโฟมนำามาตดทฝาเทา

ใหแผลตรงกบชองวาง เพอไมใหเกดแรงกดทบรเวณแผลใช Adhesive bandage พนยดแผนโฟมใหตดกบเทา

นดทำาแผลทกวนหรอแนะนำาวธทำาแผลเองทบานพรอมใหอปกรณทำาแผลใหคำาแนะนำาในการปฏบตตวเกยวกบแผล

ทตดแผนโฟมไว ประเมนลกษณะของแผลทก 3 วนเฉลย 3 – 5 ครง หลงแผลหายจะตดอปกรณเสรมหรอตดรองเทา

ทเหมาะสมเพอลดแรงกดปองกนการกลบเปนซำาอกนดตรวจตดตามทก 1 เดอน นาน 3 ครง วเคราะหขอมลดวย

สถตเชงพรรณนา นำาเสนอดวยคาจำานวน รอยละ และคาเฉลย

87

ผลการศกษาภายหลงการดำาเนนการพบวา จากจำานวนผปวยเบาหวานทมแผลทฝาเทาระดบ 1 จำานวน 20 รายและแผลทฝาเทาระดบ 2 จำานวน 3 รายพบแผลหาย 16 ราย ระยะเวลาททำาแผลเฉลย 232.5 วน/คน หลงการดแลแผลทเทาดวยวธลดแรงกดของแผลระยะเวลาแผลหายเฉลย 7.87 วน/ราย ลดลงจากเดมรอยละ 96.64 และผลการศกษากอนดำาเนนการมคาใชจายในการทำาแผลเฉลย 9112.50 บาท/คน หลงการดแลแผลทเทาดวยวธลดแรงกดของแผลคารกษาพยาบาลลดลงเฉลย 903.75 บาท/ราย ลดลงจากเดมรอยละ 90.1 เมอใชแนวทางการดแลแผลในรปแบบน ไดตดตาม ตรวจสขภาพเทา หลงแผลหาย 6 เดอน พบผปวยทกลบมาเปนแผลหนงแขงทฝาเทาซำาอกจำานวน 3 ราย โดยผปวยไมไดตดเทา แผลเกรด 1 ผปวยและญาตสามารถทำาแผลเองไดทบาน การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานผลการจดการรายกรณการรกษาแผลทเทาในผปวยเบาหวาน ทมประสทธภาพดขน ชวยใหแผลหายเรวขน ลดภาวะแทรกซอนอนตรายตอเทา รวมทงลดคาใชจายในการดแลรกษาแผลลดลงอยางมาก โดยผปวยและญาตมสวนรวม ในการดแลรกษาแผลกบ ผปวยไดรบการคดกรองตดรองเทาทเหมาะสม

บทเรยนทไดรบการดแลแผลทฝาเทาของผปวยเบาหวาน ดวยวธลดแรงกดโดยตดแผนโฟมเปนวธทงายสะดวก ชวยใหแผลหายเรวขน แผลเกรด 1 ผปวยและญาตสามารถทำาแผลไดเองทบาน ลดคาใชจายในการทำาแผล ระยะเวลาในการทำาแผล และคาใชจายในการเดนทางของผปวยและญาตทตองมาทำาแผลทโรงพยาบาลทำาใหผปวยมคณภาพชวตทดขน และเกดความพงพอใจในการใหบรการ

ปจจยแหงความสำาเรจวธการประยกตการรกษาแผลท เทาเปนความรวมมอผบรหารของโรงพยาบาลพยาบาลประจำาหนวยงาน เหนความสำาคญและตระหนกในการดแลผปวยเบาหวานทมแผลฝาเทารวมทงความรวมมอรวมใจของทม สหวชาชพ ผปวยและญาต ทำาใหการดำาเนนงานครงนสำาเรจลลวงไปดวยด และดำาเนนงานอยางตอเนองจนถงปจจบน มการปรบปรงพฒนาอปกรณทใชในการดแลแผลทฝาเทาของผปวยเบาหวานอยางตอเนองและเหมาะสมกบผปวย

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรหารสงสดของโรงพยาบาลใหการสนบสนนหนวยงานบรการในการจดทำาโครงการ R2R อยางตอเนอง ไดรบการสนบสนนจากองคกรพยาบาลในการสงบคลากรเขารวมประชมวชาการและจดประชมวชาการเรอง R2R หวหนาพยาบาลสงเสรมใหมการทำา R2R และจดใหมเวทนำาเสนอผลงานในงานมหกรรมคณภาพของโรงพยาบาล 1 ครง/ป และภายนอกหนวยงานในระดบจงหวด

ขอคดเหนของคณะกรรมการฯขอดมความคดรเรมดและงายขอเสนอแนะอาจมขอมลเรองการควบคมระดบนำาตาลรวมดวยซอาจสงผลใหการทมแผลหายไดเรวหรอชา

8888

ID 634

ประสทธผลของโปรแกรม 7 life Style Sweet LamlukkaModel ทมตอการควบคมโรคเบาหวานชนดไมพงอนซลน

จนดา ดวงเจรญ, ทศนยนาถ สขสวรรค, ฐตาพร ประเสรฐสด, กตตพร ประสงคยนยงโรงพยาบาลลำาลกกา อำาเภอลำาลกกา จงหวดปทมธาน

ทมาโรคเบาหวานเปนโรคเรอรงทเปนปญหาสำาคญทางดานสาธารณสข พบวาอตราการปวยในอำาเภอลำาลกกา จงหวด

ปทมธาน มแนวโนมเพมขนทกป โดยในป 2555, 2556 และ 2557 มอตราการปวยดวยโรคเบาหวานเทากบ 1.251,

1.129, 1.246 ทควบคมระดบนำาตาลในเลอดไมได ในป 2555, 2556 และ 2557 คดเปนรอยละ 0.231, 0.44, 0.59

ตามลำาดบ ทมนกวจยรวมกบทมสหสาขาวชาชพจงไดรวมกนออกแบบโปรแกรม 7 life Style Sweet Lamlukka

Model ทมตอการควบคมโรคเบาหวานชนดไมพงอนซลน สงผลใหผปวยมการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ และ

สามารถควบคมระดบนำาตาลในเลอดได

วตถประสงคเพอพฒนา และศกษาผลของโปรแกรม 7 life style sweet Lamlukka model ตอการปรบพฤตกรรม

และคาระดบนำาตาลในเลอด

ระเบยบวธวจย เปนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมของทมนกวจย ทมสหสาขาวชาชพ เจาหนาทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ตำาบลในอำาเภอลำาลกกา อสม. และผปวย กลมตวอยางเปนผปวยเบาหวานชนดไมพงอนซลนทไมสามารถควบคม

ระดบนำาตาลในเลอดได ซงเขารบการรกษาทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลในเขตอำาเภอลำาลกกา อาย 35 ปขนไป

และเขาเกณฑการคดเลอกเขารวมการวจยโดยสมครใจ (Inclusion Criteria-Exclusion Criteria) ไดรบการ

เจาะเลอดหาคา HbA1C และ FBS 3 เดอนยอนหลง และทำาแบบวดพฤตกรรม กอนเขาโปรแกรม 7 life Style Sweet

Lamlukka model ทเปนรปแบบฐานกจกรรมความร 7 ฐานการเรยนร ตดตามคา FBS 3 ครงหลงการใชโปรแกรม

เดอนท 1 เดอนท 2 และเดอนท 3 ในเดอนท 3 หาคาระดบฮโมโกลบน A1C และทำาแบบประเมนพฤตกรรมหลงใช

โปรแกรม

ผลการศกษากลมตวอยาง 27 คน สวนใหญเปนเพศหญงอายมากกวา 60 ปขนไป ดชนมวลกายมากกวา 25 กก/ม2 กอนใช

โปรแกรม กลมทดลองมคะแนนพฤตกรรมรวมเฉลย 24.18 คะแนน คา FBS เฉลย 169.59 มลลกรมเปอรเซนต

คะแนน HbA1C เฉลย 9.89 เปอรเซนต หลงทดลองใชโปรแกรมกลมทดลองมคะแนนพฤตกรรมเฉลย 180.29

คะแนน คา FBS เฉลย 180.29 มลลกรมเปอรเซนต คะแนน HbA1C เฉลย 9.00 เปอรเซนต เมอเปรยบ

เทยบคาคะแนนเฉลย พฤตกรรมในภาพรวมพบวาคาคะแนนเฉลยกอนและหลงการใชโปรแกรมมความแตกตาง

อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .005 การเปรยบเทยบคาคะแนนเฉลยของคาระดบนำาตาลในเลอดกอน

89

และหลงการใชโปรแกรมพบวาคาระดบฮโมโกลบน A1C มความแตกตางอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .005

และคาระดบนำาตาล FBS มความแตกตางอยางไมมนยสำาคญทางสถต

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานการใชโปรแกรม 7 life Style Sweet Lamlukka model ในผปวยเบาหวานชนดไมพงอนซลนทควบคมระดบนำาตาล

ในเลอดไมได มประสทธผลตอการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในทางทดขนและสามารถควบคมคาระดบระดบ

ฮโมโกลบน A1C ไดดขน และการสะทอนขอมลผลลพธดงกลาวใหกบผปวยรายบคคล เจาหนาทในโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตำาบลทกแหง และทมสหสาขาวชาชพของโรงพยาบาลลำาลกกา

บทเรยนทไดรบทำาใหเกดทมการทำางานทเปนทมสหสาขาวชาชพและทำาใหทราบวาพฤตกรรจะเปลยนไดเมอมผลตอการดำาเนนชวต

ประจำาวนเชนอาหาร ออกกำาลงกาย การรบประทานยา สวนดานอารมณเนอหาทสอนไมสมารถไปใชในชวตประจำาวน

ไดจงไดมการทบทวนในทมและมการปรบเปลยนเปนสมาธบำาบดแทนซงสมารถนำาไปประยกตใชทกศาสนา

ปจจยแหงความสำาเรจมทมทเขมแขงในอำาเภอลำาลกกาและเกดการผสมผสานการทำางานแบบรวมมอรวมใจ ในการทำางานดมากทำาใหเกด

การทำางานแบบบรณาการทงอำาเภอ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรเนองจากเปนนโยบายระดบอำาเภอ ไดรบความรวมมอพฒนาเครอขายสขภาพระดบอำาเภอ ทำาใหเกดนวตกรรม

หมบานรทนเบาหวานตนแบบ โดยผบรหารและผนำาทองถนภาคเครอขายทกภาคสวนของอำาเภอ

ขอคดเหนของคณะกรรมการฯขอดหาวธการปองกนความเสยงไดเปนระบบ

ขอเสนอแนะรปแบบการวจยและวธการวดผลไมชดเจนเปนเชงการพฒนางาน

9090

ID 640

พฒนารปแบบการดแลผปวยโรคไตเรอรงในชมชนโดยการเสรมสรางพลงภาคเครอขายแบบมสวนรวมอำาเภอแกดำา จงหวดมหาสารคาม

สนรตน สงหคำาโรงพยาบาลแกดำา อำาเภอแกดำา จงหวดมหาสารคาม

ทมาโรคไตวายเรอรงเปนปญหาสาธารณสขทสำาคญของประเทศไทย มแนวโนมสงมากขนเรอยๆ ทำาใหสญเสยคาใชจาย

สงในการรกษาและเปนปญหาสำาหรบผปวย ผดแล ความทอแท ความเครยด สงผลกระทบตอครอบครว จงหวด

มหาสารคามถอเปนยทธศาสตรสำาคญในการเพมคณภาพการพฒนาโดยการมสวนรวมของชมชนตามบรบทของ

พนทในการรวมกนดแลผปวยโรคไตเรอรงจากสถตผปวยโรคไตเรอรงอำาเภอแกดำาป 2555-2557 คดเปนรอยละ

40.76, 65.35 และ 82.46 พบวามแนวโนมสงขน และระบบการใหบรการการดแลผปวยโรคไตเรอรงยงไมปฏบต

เปนแนวทางเดยวกน การคดกรองกลมเสยงยงไมครอบคลม ผปวยและผดแลขาดความรความเขาใจรวมถง

ความตระหนกในเรองการดแลตนเองเกยวกบโรคไตเรอรงทถกตอง ปญหาการดแลตอเนองทบานและชมชนการสงตอ

ทกระดบ รวมทงการมสวนรวมของภาคเครอขายในการดแลผปวย

วตถประสงค เพอพฒนารปแบบการดแลผปวยโรคไตเรอรงในชมชนโดยการเสรมสรางพลงภาคเครอขายแบบมสวนรวม

ระเบยบวธวจย การวจยครงน เปนการวจยเชงปฏบตการ (Action Research) กลมเปาหมาย ไดแก กลมเจาหนาทและทมสหวชาชพ

กลมภาคเครอขาย แกนนำาสขภาพครอบครว และ กลมผปวยโรคไตเรอรงระยะท 3, 4, 5 จำานวน 1,384 คน

ใชเครองมอ ไดแก แบบสอบถามเพอสอบถามการรบรและพฤตกรรมการดแลตนเอง และขอมลจากหองปฏบตการ

(ในการตรวจเลอดหาคา Creatinine (CR.) ของผปวยโรคไตเรอรงระยะท 3 วธการศกษา ผวจยไดสอบถาม

โดยใชแบบสอบถามในกลมผปวยโรคไตเรอรงระยะท 3 จำานวน 221 ราย ในการเขารวมกจกรรมรวมถงนำาขอมลจาก

หองปฏบตการ ทงกอนหลง มาเปรยบเทยบ ใชโปรแกรม SPSS วเคราะห ทางสถต หาคาความถ (รอยละ)

คาเบยงเบนมาตรฐาน และ คาเฉลย

ผลการศกษาการประเมนผล จากการประเมนการรบรและการปรบเปลยนพฤตกรรมดานการรบประทานอาหารรสเคมลดลงจาก

รอยละ 57.60 เปนรอยละ 39.92 พฤตกรรมดานการออกกำาลงกายเพมมากขนจากรอยละ 45.66 รอยละ 100 ดาน

ผปวย พบวา การรบรตอภาวะเสยงการเกดโรคไตเรอรง เพมขนการรบประทานอาหารรสเคมทำาใหเกดโรคไตเรอรง

(กอน x- = 3.48 S.D = .527 หลง x- = 3.87 S.D = .353) พฤตกรรมในการควบคมภาวะโรคเบาหวาน เพอปองกน

91

การเกดโรคไตเรอรง การรบประทานอาหารทปรงรสดวยนำาปลา > 3 ชอนชาหรอเกลอแกง >1 ชอนชาตอวน ลดลง

(กอน x- = 1.59 S.D =. 889 หลง x- = 1.18 S.D =.403) ทำาใหเกดนวตกรรมวงกลมสบอกฉน และนวตกรรม

ผปวยเปนครเชดชครอบครวตนแบบโดยการมอบใบประกาศเกยรตบตร ครอบตวตนแบบ 9 ครอบครว โดยใชเกณฑ

คดเลอกจากผปวยทบำาบดทดแทนไต

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน ประโยชนในงานประจำา ปรบปรงเปนแนวทางปฏบตการใหบรการทงเครอขายแกดำา เรมพฒนางานมาตงแต

ป 2555-ปจจบน

บทเรยนทไดรบเกดภาคเครอขายและการพฒนาโดยการมสวนรวมในชมชน (ผมสวนไดสวนเสยรวมคด รวมทำา รวมปฏบต)

ปจจยแหงความสำาเรจนโยบายของผบรหาร ทมสหวชาชพ และการสนบสนนงบประมาณ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรการสนบสนนงบประมาณจาก สปสช.จำานวนเงน 450,000 บาท และป 2558 ไดรบงบประมาณตอเนองจาก สปสช.

จำานวนเงน 400,000 บาท

ขอคดเหนของคณะกรรมการฯขอดเปนการแกปญหาโรคไตทครอบคลมหลายภาคสวนอยางตอเนอง

ขอเสนอแนะรปแบบการวจยและวธการวดผลไมชดเจนเปนเชงการพฒนางาน ผลลพธไมสอดคลองกบระยะเวลา 8 เดอน

9292

ID 729

การพฒนาแนวทางเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคตดตอชายแดนในเครอขายภาคประชาชนคขนาน บานหวยสะแตง ตำาบลงอบ อำาเภอทงชาง จงหวดนาน กบ เมองเชยงฮอน ประเทศ สปป. ลาว

นารน มงคล, อทย นนทาสถานบรการสาธารณสขชมชนบานหวยสะแตง อำาเภอทงชาง จงหวดนาน

ทมาอำาเภอทงชางเปนอำาเภอทมอาณาเขตตดตอกบประเทศ สปป.ลาว มชองทางเขาออก 8 ชองทาง ๆ ธรรมชาต 7 มจดผอนปรนทางเศรษฐกจ 1 คอจดผอนปรนบานหวยสะแตงซงมหนวยทหารพรานของไทยประจำาการอย มผคนเขา-ออกเฉลย 110 คนตอเดอน เปนผปวยทเขามารบบรการรกษาพยาบาลในไทยถงรอยละ 46 ทผานมาพบการระบาดในบานหวยสะแตงจากผทเดนทางเขามาในชองทางนของโรคคอตบ วณโรค และไขหวดใหญ สายพนธใหม 2009 จากการระบาดดงกลาวทำาให จนท. สาธารณสขของทง 2 ประเทศทราบขาววามการระบาดของโรคจากการแจงขาวของ รพ. ทผปวยเขามารบการรกษาซงถอวาเปนการเฝาระวงแบบตงรบและมความลาชาในแงของการควบคมปองกนโรค จากปญหาดงกลาวทาง สสช.บานหวยสะแตงจงไดทำาการพฒนาแนวทางเฝาระวงปองกนควบคมโรคตดตอชายแดนในเครอขายภาคประชาชนคขนานบานหวยสะแตง ต.งอบ อ.ทงชาง จ.นาน กบเมองเชยงฮอน ประเทศ สปป.ลาว เพอใหการเฝาระวงปองกนควบคมโรคตดตอชายแดนมประสทธภาพยงขน

วตถประสงคเพอใหเครอขายภาคประชาชนของบานหวยสะแตงกบเมองเชยงฮอน ประเทศ สปป.ลาว มการพฒนาแนวทาง การเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคตดตอชายแดน และคมอการเฝาระวง/แจงขาวโรคตดตอชายแดน

ระเบยบวธวจยใชรปแบบการวจยเชงคณภาพ ระหวาง 1 ม.ค 57–31 ม.ค 58 เครองมอการวจยคอ 1) แนวทางการเฝาระวง ปองกนควบคมโรคตดตอชายแดน 2) คมอการเฝาระวงโรคตดตอ/แจงขาว เกบขอมลโดยการสมภาษณทหารพราน ทอยประจำาดานชายแดน อสม. ผนำาชมชน ในพนทบานหวยสะแตง และเมองเชยงฮอน ประเทศ สปป.ลาว จำานวน 30 คน ขนตอนการศกษาประกอบดวย 1) ประชมผเกยวของเพอยกรางแนวทางการเฝาระวงปองกนควบคมโรคตดตอชายแดนและจดทำาคมอการเฝาระวงโรคตดตอ/แจงขาวรวมกบทหารพรานผนำาชมชนและอสม. 2) ประสานงานกบผเชยวชาญและหนวยงานทเกยวของของประเทศไทยเพอใหขอเสนอแนะปรบปรงแกไข 3) ทดลองใช แนวทางการเฝาระวงและคมอการเฝาระวงโรคตดตอ/แจงขาวในเครอขายภาคประชาชนของทง 2 ประเทศ 4) นำาแนวทางไปใชจรง 5) พฒนาอยางตอเนองโดยใชวงลอการพฒนาของเดมง (Plan Do Check Act: PDCA)

ผลการศกษา แนวทางการเฝาระวงปองกนควบคมโรคตดตอชายแดนจำาแนกเปน 2 แนวทางคอ 1) แนวทางการเฝาระวง ทดานชายแดนบานหวยสะแตงโดยทหารพราน 2) แนวทางการเฝาระวงในโรงเรยนและชมชนโดยผนำาชมชน อสม.

93

คนขบรถรบจางของประเทศไทย และอาสาสมครสาธารณสขของสปป.ลาว -คมอการเฝาระวงโรคตดตอ/แจงขาวประกอบดวยขอมลอาการหรออาการแสดงทสงสยชอโรคตดตอระยะฟกตวชองทางการตดตอพนททเคยระบาด ชวงเวลาทมกเกด –เอกสารทงหมดถกจดทำาเปน 2 ภาษาคอภาษาไทยและภาษาลาว หากเกดการระบาดขนจรงทมเฝาระวงสอบสวนเคลอนทเรว (SRRT) จะเปนผทออกดำาเนนการควบคมโรคภายหลงไดรบแจงจากภาคประชาชน –วธการแจงขาวเรมตนดวยการสงเกตจากอาการและอาการแสดงเปนหลกจากนนจงเปรยบเทยบกบคมอทม และแจงผานโปรแกรมไลนในโทรศพทมอถอซงไดสรางเครอขายการสอสารระหวาง จนท.สาธารณสขกบเครอขายภาคประชาชนของทง 2 ประเทศ

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานแนวทางเฝาระวงปองกนควบคมโรคตดตอชายแดนในภาคประชาชนบานหวยสะแตงไดถกนำามาใชทฐานทหารพรานท 3204 และบานหวยสะแตง โดย จนท. ผนำาชมชน อสม. ทหารพราน ตระหนกถงความสำาคญ/ประโยชน ในการปองกนโรคตดตอชายแดนโดยนำามาใชจรงตามระบบเฝาระวงผนำาชมชน อสม. ทหารพรานเขาใจสามารถใชไดอยางมประสทธภาพจงทำาใหบานหวยสะแตงไมเกดโรคตดตอชายแดนขนไดมการขยายผลสดานตรวจของทหารพรานท ต.ปอน และฐานทหารพรานบานนำาสอดและชองทางชายแดนในอำาเภออนๆ

บทเรยนทไดรบปจจบน จนท. สสช.บานหวยสะแตง มจนท.นอยไมสามารถทำางานไดอยางครบถวนตองอาศย อสม.คนในชมชนชวยไดรบความรวมมอจากชมชนทกคนเปนหเปนตา การเกบขอมลในพนทบานหวยสะแตงตองเกบในชวง“วนกำา” เพราะทกคนจะไมออกไปทำางานนอกบานจะอยบานหากไปวนอนมกจะพบแตผสงอายและเดกสวนการนำาแนวทางการเฝาระวงและคมอไปใหทหารพรานปฏบตตามตองใชภาษาทเขาใจงายตอผบงคบบญชาใหไปสอสารตอไป

ปจจยแหงความสำาเรจ1. การไดรบการสนบสนนจากผบงคบบญชาตลอดจนไดรบคำาแนะนำาจากผเชยวชาญจาก สคร.10 เชยงใหม จนท.

งานระบาดวทยาจาก สสจ.นานในการใหคำาแนะนำาและขอเสนอแนะในการทำาแนวทางเฝาระวง 2. การไดรบความรวมมอจากผนำาชมชน ชมชน อสม. ทหารพรานทรวมกนระดมความคดคนหาแนวทางเฝาระวง

จนมแนวทางการเฝาระวงและคมอการเฝาระวงโรคตดตอ/แจงขาวเกดขน3. การมสวนรวมของชมชน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร ไดรบการสนบสนนเปนอยางดจากผบรหารระดบจงหวดและผบรหารจากอำาเภอทใหความสำาคญทานสาธารณสขอำาเภอทงชางชวยตดตอประสานงานกบทหารพรานและทาง สปป.ลาว ให และสนบสนนใหไปประชมวชาการนำาผลงานไปแลกเปลยนเรยนร มการจดอบรมเพอพฒนาความรทกษะอยางตอเนอง

ขอคดเหนของคณะกรรมการฯขอดไดแนวทางในการดำาเนนการเฝาระวง นำาไปใชไดจรง และใชทอนไดขอเสนอแนะยงตองปรบปรงในการเขยนผลจากการนำาไปใช ตววดทบอกวาผลของการดำาเนนการน บรรลผลอยางไร สามารถปองกน และควบคมโรคไดหรอไม

9494

ID 742

ภาคเครอขาย โรงงานสขาว รวมใจแกไขปญหายาเสพตด

นตยา นลจนทร1, สนทร ไสไทย2, นวภทธ ไสไทย2, ผจงศลป เพงมาก3 1) รพสต.บานทง 2) หจก.ศรวศาล 3) มหาวทยาลยสงขลานครนทรโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลบานทง อำาเภอเมอง จงหวดกระบ

ทมาปญหายาเสพตดปจจบนเปนปญหาอยในระดบทรนแรงโดย มปจจยทเกยวของกบยาเสพตดหลายปจจยทสำาคญ

ทยงดำารงอย นอกจากนปญหาเศรษฐกจ สงคม การเมอง เทคโนโลย และคานยมในการดำารงชวตกมอทธพลตอ

สถานการณ ยาเสพตดดวยเชนกน เชนเดยวกบสถานการณยาเสพตดพนทภาคใตตอนบน พบวามแนวโนมรนแรง

เพมขน การเพมขนของผเขารบการบำาบดรกษา จากความคดทใหคณคาของมนษย เทาเทยมกน สงคมนมกถกจบ

เปนคๆ คคนด คนชว รวมถงกลมคนมสารเสพตด และ ไรสาร เอาความดเลวเขาไปตดสนซำาเตมใหเขายงเปนคนเลว

กวาเดม ทงๆ ทเขาเหลานนไมไดทำาอะไรผด เวนแตหลงผดทำารายตวเอง คณะผวจยจงตงใจทจะดำาเนนการแกไข

ปญหายาเสพตดในรปแบบใหม แนวคดใหมๆ ดวยการจด แพคเกจบรการรบปรกษา และดแลตอเนอง เหมอนคลนก

นอกเวลา บรการนอกสถานท ในสถานประกอบการแหงหนง

วตถประสงคเพอศกษาประสทธผลของการมสวนรวมในการแกไขปญหายาเสพตดในกลมแรงงานในสถานประกอบการ

ระเบยบวธวจยเปนการวจยทผสมผสานการวจยแบบมสวนรวม (Participatory Research) กบการวจยเชงปฏบตการ

(Action Research) รวมทงวธการวจยเชงคณภาพ เขาดวยกน เพอไดมาซงองค ความรใหมในการแกไขปญหา

ทเกดขนในสถานประกอบการ โดยคณะวจย ผประกอบการและกลมแกนนำา มสวนรวมในการ วจยทกขนตอน

ตงแต รวมคด รวมตดสนใจ รวมปฏบต รวมตรวจสอบและรวมรบประโยชนควบคไปกบ กระบวนการเรยนรของชมชน

โดยยดประชาชนเปนศนยกลางและ แกปญหาโดยใชกระบวนการเรยนร

ผลการศกษา 1. จดตงประธาน กรรมการบรหารกลม วางแผนหาขอปฏบต โดยการคดเลอก

2. กำาหนดกตกา เมอพบผใชสารเสพตด จะตองรบผดชอบ คาใชจายชดตรวจของทกคน

3. ผสมครงาน ทกคนตองผานการตรวจสารเสพตด

4. ตรวจพบเกน 3 ครง จะถกพจารณาตดรายไดคาคอมมทชน

5. ไดรบการดแลเอาใจใสเปนพเศษ มเวลาพดคยกน เอออาทร รบรและฟงปญหา มกจกรรมเสรมอนเปนชวงๆ

เพมทกษะการทำางาน ดแลสภาพตวเอง ทองเทยวทำาใหงานหนกประจำาวนไมนาเบอหนาย เปนเวลา 1 ป

จนถงวนตรวจลาสด วนท 23 สงหาคม 2557 รวม 4 ครง ไมเคยมครงใดทรอดพนจากการเปนเจามอ จายคาชดตรวจ

ของเพอนๆ แทนคาปรบ จนกระทงครงสดทายน ทกทานผลการตรวจปสสาวะไมพบสารเสพตด เพราะความตงใจ

แนวแน เราทำางานนควบคไปกบงานประจำา ใหเวลานาน ไมมตอนจบ ไมคดถงขาดทนกำาไร สามารถทำาใหทกคน

มคณภาพชวตดขน มมมมองใหม ใหกำาลงใจ พรอมใจกนทำาใหมวนน

95

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานรปแบบการบำาบดแบบใหมในสถานประกอบการจะประสบความสำาเรจไดตองผานกระบวนการมสวนรวมจากทกๆ ฝาย

ทมสวนไดสวนเสย

บทเรยนทไดรบ1. วนน มความสขเพราะไดเหนบานมสขาว ทกคนชวยกนทาสใหม เรารอดพนจากอะไรบางอยางไดแตไมกลาหลงดใจ

มอะไรมากมายในสงคมน ยงมคนทซกซอนอำานาจ เงนตรา และยาเสพตด นงทบไวบนเกาอตวเดยวกน

2. สนกกบการทำางาน เพราะทกคนรวมมอกนและมอดมการณเดยวกน เพอใหมคณภาพชวตทดขน แมบางอยาง

ไมใชงานในหนาทรบผดชอบ ไมมในตวชวด แตเรากจะทำาดวยจตวญญาณในวชาชพสาธารณสขททำางานเกนกรอบ

หนาท สำาเรจแมออกนอกกรอบ แตทำาใหรสกคมคากบการทำางาน

ปจจยแหงความสำาเรจ 1. บทบาทพยาบาลดานการบำาบดสารเสพตดในสถานประกอบการจะสำาเรจไมไดหากเจาของสถานประกอบการ

ไมตระหนกและใหความรวมมอ ดวยการใชหลกการมสวนรวม ของผมสวนไดสวนเสย

2. พยาบาลดานการบำาบดสารเสพตดเชอวาทกอยางสามารถเปลยนแปลงได และกลาทจะเปลยนแปลงวธการ

เดมๆ ในการทำางาน จงเกดการเปลยนแปลง บทบาทพยาบาลดานการบำาบดสารเสพตด สามารถมพลงในการ

เปลยนแปลง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร 1. การสนบสนนเชงนโยบาย นายอำาเภอ สาธารณสขอำาเภอ เจาของสถานประกอบการและแกนนำาในสถานประกอบ

การสนบสนนใหกำาลงใจในการทำางาน

2. การสนบสนน ทางดานวชาการจากเครอขายมหาวทยาลย สงขลานครนทรในการสรางคณคาการทำางาน

เชงวชาการ

3. การสนบสนนทางดานวชาการเฉพาะจากงานยาเสพตด สำานกงานสาธารณสขกระบ

ขอคดเหนของคณะกรรมการฯขอดการมสวนรวมของชมชน

ขอเสนอแนะกระบวนการในการดำาเนนการวจย ไมคอยชดเจนวา เปนการทำางานประจำา หรอวางแผนการวจย เนองจากคำาถาม

การวจยเขยนไวคอนขางกวาง และ การทระบวา คนหารปแบบและวธการใหมฯ เมอสรปผลการศกษา จงยงไมมนใจวา

ทอน จะสามารถนำารปแบบนไปใช ไดหรอไม

9696

ID 785

ผลการดแลผสงอายระยะยาว โดยหมอนวดนอยรวมกบองคปกครองสวนทองถน กรณองคการบรหารสวนตำาบลสามแยก อำาเภอเลงนกทา จงหวดยโสธร

วฒนา อนทะนน1, กชกร ชาเมองกล2

1) โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลโคกใหญ 2) โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลสามแยกโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลโคกใหญ อำาเภอเลงนกทา จงหวดยโสธร

ทมาจากการทสงคมกาวเขาสสงคมสงวย ทมภาระโรคมากขน สงผลตอความตองการบรการดานสขภาพ เศรษฐกจสงคม

ขณะทความสามารถในการดแลผสงอายของครอบครวลดลง และมความจำากดของบรการชมชน อำาเภอเลงนกทา

เขาสสงคมผสงอายตงแตป 2554 โดยมผสงอายรอยละ 10.27 และเพมขนเปนรอยละ 12.35 ในป 2557 และ

พบวาผสงอายมสดสวนของผสงอายทเขารบบรการในแผนกตางๆ ของสถานบรการสขภาพในสดสวนทสง

เมอเทยบกบกลมวยอนๆ ทงแผนกผปวยนอก ผปวยใน คลนกโรคเรอรง และผปวยโรคเรอรงทตองนอนรกษาตว

ในโรงพยาบาล รอยละ 27.17, 25.73, 45.66 และรอยละ 63.03 ตามลำาดบ (โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเลงนกทา,

2555) ทงน ตำาบลสามแยกเปนพนททมผสงอายในสดสวนทสงเมอเทยบกบตำาบลอนๆ มผสงอายทเจบปวยเรอรง

แตยงขาดระบบการดแลระยะยาว ทจะตอบสนองตอภาวะพงพง

วตถประสงคเพอศกษาผลการดแลผสงอายระยะยาว โดยหมอนวดนอยรวมกบองคปกครองสวนทองถน ในองคการบรหาร

สวนตำาบลสามแยก

ระเบยบวธวจยเปนการวจยแบบกงทดลอง แบบกลมเดยววดกอนและหลงการทดลอง ในกลมผสงอาย 60 ปขนไป ยกเวนผสงอาย

ทตดเตยง มภาวะแทรกซอนของโรคทรนแรง รวม 146 คน โดยผสงอายจะไดรบการดแลดงน 1) การตรวจสขภาพ

แจงผล ใหคำาแนะนำา ดแล สงตอเพอการรกษาโดยการจดการของทองถน 2) ฝกอบรมหมอนวดนอยรกผสงวย

30 คน 3) หมอนวดนอยเยยมใหบรการนวดเพอสขภาพผสงอาย 3-4 คนทบาน อยางนอย 1 ครง/สปดาห

4) เสวนาประสาคนรกผสงอาย โดยการบนทกสมดความภมใจ และเปดเวทเลาเรอง เดอนละ 1 ครง เกบรวบรวม

ขอมลระหวางเดอน ม.ย.-ธ.ค. 2557 ดวยแบบสอบถามทสรางขนรวมกบแบบประเมนภาวะสขภาพ 4 ดานคอ

ทางกายดวย Barthel ADL Index (20 คะแนน) ทางจต (9 คะแนน) ทางสงคม (20 คะแนน) ทางจตวญญาณ

(45 คะแนน) วเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา และสถตเชงอนมานดวยสถต Paired dependent t-test

ผลการศกษาผสงอายรวมกจกรรมจนสนสดจำานวน 118 คน รอยละ 80.82 สวนใหญเปนเพศหญง (59.60%) มอายเฉลย 68.14

ป (SD=6.53) สถานภาพค (64.90%) อาศยอยกบคสมรส (62.30%) จบการศกษาระดบประถมศกษา (93.40%)

97

ไมไดทำางานแตยงชวยเหลอตวเองได (50.30%) ไมมโรคประจำาตว (68.20%) มหนสน (55.60%) ไมไดใชอปกรณ

ชวยเหลอ (65.60%) ไดรบการชวยเหลอจาก อบต. (90.00%) ภายหลงการไดรบการดแลโดยหมอนวดนอยรวม

กบองคกรปกครองสวนทองถน มผสงอาย 67 รายทมผลตรวจรางกายผดปกตและสงตอเพอการรกษา และผลการ

ดแลระยะยาวใน 4 มตพบวา ภาวะสขภาพทางกาย ทางจต ทางสงคม และจตวญญาณ แตกตางจากกอนไดรบดแล

อยางมนยสำาคญทางสถต (p-value=0.019, <0.001, 0.001 และ 0.001 ตามลำาดบ)

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน นำาไปใชเปนแนวทางในการประสานการทำางานรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน ทยดกลมประชาชนเปนศนยกลาง

ผานการวเคราะหปญหา และคนหาแนวทางในการแกไขปญหารวมกน เพอนำาไปสการวางแผนรวมกนและมอบ

หมายบทบาทในการทำางานรวมกนทชดเจน อกทงในการดแลคนในชมชน จำาเปนตองอาศยคนในชมชนมสวนรวม

ในการดแลกนเอง เชนในกรณทพฒนาเยาวชนใหมศกยภาพในการดแลผสงอาย ซงจะสอดคลองกบแนวคดการดแล

ระยะยาว

บทเรยนทไดรบ การดแลผสงอาย โดยชมชนและทองถน เปนแนวทางทมความเปนไปได และสอดคลองกบความจำาเปนในการ

ดแลระยะยาว ในกลมผสงอายทตองการการดแลทใกลชดและตอเนอง และการยดกลมเปาหมาย เปนศนยกลาง

จะทำาใหสามารถประสานเชอมการทำางานกบภาคเครอขายไดอยางมประสทธภาพ

ปจจยแหงความสำาเรจ การมตนแบบและหลกสตรการอบรมหมอนวดนอย ซงดำาเนนการตอเนองมาตงแตป 2555 เปนตนมา และการท

มนายกองคการบรหารสวนตำาบล ทเปนคนรนใหม เขาใจเหนความสำาคญของกระบวนการวจย ทจะชวยเปนกลไก

ในการแกไขปญหา ทำาใหไดรบการสนบสนนงบประมาณในการดำาเนนงาน และอำานวยความสะดวกในการจดการตางๆ

และมบทบาทในการเยยมดแลกลมเปาหมายดวย

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร ไดรบการสนบสนนงบประมาณจากสำานกงานสาธารณสขจงหวดยโสธร 10,000 บาท ไดรบการดแลใหคำาปรกษา

แนะนำาตลอดระยะเวลาการดำาเนนการจากผเชยวชาญในระดบสำานกงานสาธารณสขอำาเภอเลงนกทา ผบรหาร

ทงระดบอำาเภอ และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล ใหการสนบสนนในการดำาเนนการวจยอยางตอเนอง

ขอคดเหนของคณะกรรมการฯขอดม intervention สรางเดกๆ หมอนวดนอยไปดแลผสงอาย

ขอเสนอแนะเขยน intervention ไมชดเจน ไมแนใจวา ทอนๆ จะสามารถนำาไปใชได หรอ ไม ตววดในผสงอายม 4 ดาน

ควรจะบอก หรอระบวา ผสงอายทมปญหา ทง 4 ดาน หรอ ดานใด ดานหนงไดรบการแกไข หรอไม และ ไมแนใจวา

จะนำาไปวางแผน หรอแกปญหาผสงอายในชมชน ไดหรอ ไม

กลม 1บทคดยอทไดตพมพ

99

ผลของการใชวนวานหางจระเขรกษาแผลไหม

สดาพร ถงคำา1, รงทำา วงษา1, อดศกด อากรสกล2

1) รพ.สต.บานบอแกว 2) สสอ.เดนชยโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลบานบอแกว ตำาบลไทรนอย อำาเภอเดนชย จงหวดแพร

ทมาแผลไหมจากไฟไหม สมผสวตถรอน หรอถกนำารอนลวก ระดบ 2 ทมการทำาลายชนหนงกำาพรา และชนหนงแท

ผปวยมกมอาการปวดแสบปวดรอน ถามการตดเชอของแผลรวมดวยจะทำาใหการหายของแผลใชเวลายาวนาน

และอาจเกดเปนแผลเปน หรอทำาใหเกดความพการตามมา มการศกษาเปรยบเทยบการใชเจล วานหางจระเข

(Aloe vera) รกษาแผลไหมระดบ 1, 2 กบการใชครม 1% silver sulfadiazine พบวาการใชเจล วาน หางจระเข

ชวยใหแผลหายเรวกวา และการเจบปวดแผลนอยกวา

วตถประสงคเพอเปรยบเทยบระยะเวลาการหายของแผลไหมในผปวยทรกษาแผลดวย 1% silver sulfadiazine กบวนสดวานหาง

จระเข

ระเบยบวธวจยรปแบบ non-randomized designทรพ.สต.บานสวนหลวงและรพ.สต.บานบอแกวในผปวยแผลไฟไหม สมผส

วตถรอนนำารอนลวกระดบ 2 ขนาดแผลไมเกน 3% ผปวยทมารกษาแผลทรพสต.บานสวนหลวงเปนกลมทดลอง

ผปวยทมารกษาแผลทรพ.สต.บานบอแกวเปนกลมควบคมซงกลมทดลองไมแพวนวานหางจระเขระหวาง

เดอนมกราคมถงพฤศจกายน 2557 จำานวน 23 รายวดขนาดของแผลโดยกลมทดลองทำาแผลตามปกตดวย 0.9%

NSS แลวใชแผนวนสดจากใบวานหางจระเขทเตรยมไวปดบนแผลและปดพลาสเตอรกลมควบคมทำาแผลตามปกต

แลวใส 1% ซลเวอรซลฟาไดอะซนปดแผลทง 2 กลมทำาแผลทกวนสอนการปฏบตตวขณะมแผลตดตามประเมนผล

ทกวนจนกวาแผลจะหายบนทกขอมล เปรยบเทยบภาพถายแผลกอนและหลงรกษาวเคราะหขอมลดวย t-test,

exact probability test และ regression

ผลการศกษาผปวยเขารบการรกษาแผล จำานวน 23 ราย กลมควบคม 14 ราย กลมทดลอง 9 ราย อาย เฉลยกลมควบคม

34.8 ป กลมทดลอง 31.1 ป เพศชายและหญงใกลเคยงกน ไมไดทำางานใกลเคยงกนในระหวางกลมศกษา ชนด

ขนาดและตำาแหนงของแผลไมแตกตางกน ระยะทเปนแผลกอนมากลมควบคมเขารบการรกษาแผลเรวกวากลม

ทดลองเฉลย 2 วน (p=0.029) ผลการรกษาแผลไหม กลมทใชวนสดจากวานหางจระเขรกษาแผล แผลหายเฉลย 3.8

วน ตำาสด 2 วน สงสด 7 วน กลมทใชครมซลเวอรซลฟาไดอะซน 1 % รกษาแผล แผลหายเฉลย 12.6 วน โดยใชเวลาตำาสด

4 สงสด 30 วน เมอปรบความแตกตางของระยะเวลาทเปนแผลกอนมารกษา ขนาดแผล เพศและอายของผปวยแลว

กลมทใชวนวานหางจระเขรกษาแผล เฉลยแผลหายเรวกวา 5.0 วน ทระดบความเชอมน 0.2 ถง 9.8 วน p=0.042

ID 14

100100

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานการใชวนสดจากวานหางจระเขรกษาแผลไหม สงเสรมใหแผลหายเรวควรแนะนำาวธการเตรยมและนำาไปใชเพอปองกน

อาการแพ หรอระคายเคองจากยางวานหางจระเข ในผปวยแผลไหมระดบ 1, 2 ในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล

โรงพยาบาลชมชน และในชมชนโดยเฉพาะผทแพยากลมซลฟา หรอมแผลบรเวณใบหนาตอไป

บทเรยนทไดรบไดเรยนรชนดของแผลไหม การดแลรกษาแผลไหม การคดเลอกพนธ อาย และตำาแหนงใบวานหางจระเข

การเตรยมการทดสอบกอนนำาไปใช การใชชนดของแผลทเลอกใช และกลไกการรกษาแผลของวานหางจระเข

ปจจยแหงความสำาเรจผบงคบบญชาอนญาตใหเขารวมศกษาวจยในคลนกทโรงพยาบาลแพร ไดรบคำาปรกษาและอนญาตใหเกบขอมล

ทรพ.สต. โดยผอำานวยการ หวหนาฝายการพยาบาล รพ.เดนชย มผปวยเพยงพอใหศกษา ผปวยใหรวมมอ

ความรวมมอในการเกบวเคราะหขอมลของทมงานผวจย

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบงคบบญชาอนญาตใหเขารวมศกษาวจยในคลนกทโรงพยาบาลแพรและใหคำาปรกษาในการเกบขอมลงานวจย

ขอคดเหนของกรรมการฯขอด-

ขอเสนอแนะควรมการทบทวนปจจยทสงผลตอการหายของแผลทนำามาใชในการกำาหนดกจกรรมในการดำาเนนการวจย

ในกลมควบคมและกลมทดลอง

101

การพฒนารปแบบการดแลผสงอาย

ศศธร มารตน, เสรมพงษ คณาวงศ, รววรรณ ตนสวฒนโครงการจดตงวทยาเขตนครสวรรค จงหวดนครสวรรค

ทมา ตำาบลเขาทองมประชากรทเปนผสงอายสงถงรอยละ 21 มผสงอายทเจบปวยดวยโรคเรอรงรอยละ 19.68

ของประชากรและในจำานวนนนมผปวยตดเตยงทยงไมไดรบการดแลอยางเหมาะสมจำานวนหนง ซงในขณะนน

ไมมขอมลแนชดวามจำานวนเทาได ศนยผสงอายเขาทองไดเรมกจกรรมตงแตป พ.ศ. 2554 มจดประสงค

เพอบรการผสงอายแบบเอนกประสงคและศกษาวจยเชงปฏบตการเพอสรางตนแบบการดแลผสงอายแบบองครวม

ทมสวนรวมของภาคเครอขายอนประกอบดวยภาคประชาสงคมตำาบลเขาทองอบต.เขาทองสถาบนอาศรมศลป

และโครงการจดตงวทยาเขตนครสวรรคมหาวทยาลยมหดล โดยม เปาหมายทจะใหศนยฯบรหารงาน

แบบพงพาตนเองไดดวยการใหบรการกงพานชในอนาคต สภาพปญหาดงกลาวขางตนจงเปนภารกจหนง

ในบทบาทหนาทของศนยผสงอายเขาทองทจะตองศกษาหารปแบบในการพฒนาคณภาพชวตผสงอาย

วตถประสงค1. เพอใหผสงอายไดรบการดแลอยางเหมาะสม

2. เพอพฒนารปแบบการดแลผสงอายของชมชนแบบมสวนรวม

ระเบยบวธวจย แบงออกเปน 3 วงรอบ วงรอบท 1 พ.ศ. 2554 ใชการวจยเชงปฏบตการโดยมขนตอนการวางแผนดำาเนนการ

ดวยการอบรมเยาวชนในการดแลบพการ ตดตามประเมนผลและสะทอน วงรอบท 2 พ.ศ. 2554 – 2555 ใชการ

วจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (PAR) มการวางแผนอยางมสวนรวมดำาเนนการอยางมสวนรวมฝกอบรม

อสม.และจดทมเยยมแบบพหภาคตดตามประเมนผลอยางมสวนรวมและสะทอน วงรอบท 3 พ.ศ. 2556 – 2557

ใชการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมมการวางแผนอยางมสวนรวมโดยคณะกรรมการบรหารดำาเนนการ

อยางมสวนรวมจดทมสหวชาชพลงเยยมตดตามประเมนผลอยางมสวนรวมและสะทอนกลมเปาหมายคอผสงอาย

ในตำาบลเขาทองทมอาย 85 ปขนไปและผสงอายทอยในกลมตดเตยงเกบขอมลโดยใชการสงเกตแบบมสวนรวม

สนทนากลมสมภาษณเชงลกการตความเชงตรรกะ การวเคราะหเชงเนอหา ตรวจสอบขอมลแบบสามเสานำาเสนอ

เชงพรรณนาจำานวน และรอยละ

ผลการศกษา วงรอบแรกรวางแผนโดยนกวชาการมฝกอบรมเยาวชนและจตอาสาจำานวน 50 คนไปดแลผสงอายทรบผดชอบ

ทง 12 หมบาน สรางหลกสตรบรบาลผสงอาย 70 ชวโมง วงรอบ 2 วางแผนรวมกบของพหภาคในชมชน

ออกเยยมบานเปนทมใหญ มพระ อสม. อบต. รพ.สต. จตอาสา ศนยผสงอาย ฝกอบรม อสม.หลกสตร 70 ชม.

19 คนผลการเยยมใหปรบรปแบบการเยยมและการบรหารงานแบบยงยน วงรอบ 3 เกดคณะกรรมการบรหาร

ศนยผสงอาย ประกอบดวย อปท. เจาหนาทสธ. ผสงอาย มหดลทมเยยมเปน อสม. ของแตละหม ผสงอายทไมยาย

ID 75

102102

ทอย 118 รายไดรบการเยยม 100% อยางนอยปละ 3 ครงๆ ละ 20 – 30 นาท ผสงอายมคณภาพชวตดขนมากกวา

80% ผทไดรบการฟนฟสมรรถภาพจำานวน 21 ราย คดเปน 17.79% ทำาใหไมเกดความพการภาวะขอตดแขงดขน

100% Palliative care จำานวน 71 ราย ไดรบการเยยมทกราย 4 – 5 ครงเปนการเยยมผดแลดวย

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานใชเปนรปแบบในการดผสงอายของตำาบลเขาทองเปนระยะเวลา 3 ปเปนพนทตนแบบศนยผสงอายและนำาองคความร

ไปเผยแพรใน 5 จงหวดภาคกลางตอนบน เปนแหลงศกษาดงาน ไดรบการเสนอผานสอสาธารณะไดแก นศ.วทบ.

มรฎ. นครสวรรค นศ.สบ. ม.มหดล วทยาเขตนครสวรรค ใหสมภาษณเพอตพมพในวารสารของศนยอนามยท 8

เปนพนทตนแบบของสปสช. เขต 3 เพอนำาเสนอรปแบบการดแลผสงอายใน 52 แหงทวประเทศ และนำาเสนอผาน

รายทวชอง 3

บทเรยนทไดรบ1. การเขาถงและวถชวตของผสงอายในชมชน

2. การดแลผสงอายไมสามารถปลอยใหเปนภาระของครอบครวเพยงอยางเดยว

3. รปแบบการดแลผสงอายทยงยน ภาคเครอขายในชมชนตองมสวนรวม รวมทงสถาบนศกษา

4. ชมชนมศกยภาพในการเรยนรในการดแลผสงอายและปฏบตไดอยางถกตอง

ปจจยแหงความสำาเรจ พลงความรวมมอของคนในชมชนและภาคเครอขาย ผนำาทางปญญาและจตวญญาณของตำาบลเขาทองคอ

ทานพระครนภาธรรมวงศ เจาอาวาสวดเขาทอง วสยทศนทกวางไกลของนพ.สมพงษ ยงทอง อดตรองอธการบด

ฝายโครงการจดตงวทยาเขตนครสวรรค มหาวทยาลยมหดลและไดรบงบประมาณสนบสนนกจกรรมจากกองทน

หลกประกนสขภาพระดบพนทและทองถน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร เปนนโยบายของผบรหารและผรวมงานใหการชวยเหลอและรวมมอในการปฏบตงาน

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดมการวเคราะหไดด ทำาใหนำาไปสการกำาหนดประเดนปญหาไดเหมาะสม เกดการมสวนรวมในการวางแผน

ขอเสนอแนะควรปรบการเขยน Abstract ระบความเปนไปของปญหา ใหเขยนวการเขยนเกยวกบขนตอนถงวจยมากขน

ควรระบกระบวนการขนตอนของกจกรรมใหชดเจนในขนปฏบตการ

103

ID 107

ประสทธผลการลด Escherichia Coli ในผกเครองเคยงพรอมบรโภคโดยการลางดวยนำาบวบก

สามารถ สวรรณภกด1, อมรวฒน นวลหวาน2, อารมย ชรตน1, ลอศกด สวางแกว3 1) รพ.สต.บานหวค 2) สสอ. ชางกลาง 3) สสอ.ทาศาลา

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลบานหวค จงหวดนครศรธรรมราช

ทมา จากการตรวจวเคราะหหาการปนเปอนเชอจลนทรย กลมทใชบงชสขลกษณะการผลตและกลมทกอใหเกดโรค

ในผกสดทจำาหนายในตลาดสดและซเปอรมารเกต ในเขตกรงเทพมหานครป 2551 ของสำานกคณภาพ

และความปลอดภยอาหาร พบ coliforms ถงรอยละ 90.701 จากการศกษาเอกสารทเกยวของพบวา บวบกมสาร

กลมไตรเทอปนอยด กลยโคไซด ทมฤทธในการฆาเชอแบคทเรยจงไดศกษาสถานการณการปนเปอนเชอ และทดสอบ

ประสทธผลในการลดเชอ Escherichia Coli. ในผกเครองเคยงทพรอมใหบรการในรานขายขาวแกงและขายขนมจน

ในพนทอำาเภอทาศาลา จงหวดนครศรธรรมราช โดยการลางดวยนำาบวบก เพอสงเสรมใหมการใชพชสมนไพรทมอย

ในทองถนอยางกวางขวาง และเพอเปนทางเลอกสำาหรบผประกอบการหรอผบรโภค ในการลางผกสดและผลไม

เพอใหปลอดภยตอการบรโภคมากยงขน

วตถประสงคเพอศกษาความชกของการปนเปอนเชอ Escherichia Coli ในผกเครองเคยง และเพอศกษาประสทธผลการลด

การปนเปอนโดยการลางดวยนำาบวบกและนำาสะอาด

ระเบยบวธวจยเกบตวอยางโดยการสมรานขายอาหารจากทะเบยนเพอเรยงลำาดบการเกบตวอยางกอนหลง เกบตวอยางผกเครอง

เคยงพรอมบรโภคชนดผกละ 1 ตวอยางโดยเกบตวอยางทกชนดของผกเครองเคยง ไดจำานวนตวอยาง 100 ตวอยาง

ทดสอบการปนเปอนเชอดวยชดทดสอบ SI-2 และนำาตวอยางทพบการปนเปอนเชอมากลำาดบท 1 และ 2 มาแยก

เปนสองกลมโดยการสมตวอยาง กลมแรกลางดวยนำาสะอาด กลมท 2 ลางดวยนำาบวบก การเตรยมนำาบวบก

นำาใบบวบกตดกานลางใหสะอาด จำานวน 200 มลลกรม ผสมนำาสะอาดจำานวน 2 ลตร ตมเดอดนาน 15 นาท

กรองเอาเฉพาะสวนทเปนนำา แลวเตมนำาสะอาดใหไดนำาบวบก ปรมาณ 2 ลตร โดยการแช 15 นาท แลวกวนหลายๆ

ครง นำาผกตวอยางทงสองกลมมาทดสอบการปนเปอนเชอ ใชสถต รอยละ และ Logistic Regression (Odds Ratio)

ในการวเคราะหผล

ผลการศกษารอยละ 59.00 ของผกเครองเคยงตวอยางพบการปนเปอนเชอ โดยพบในแตงกวาและกะหลำาปลมากทสด

ตามลำาดบ การลางดวยนำาบวบกและลางดวยนำาสะอาดสามารถลดการปนเปอนเชอได รอยละ 68.00 และ 58.00

ตามลำาดบ และการลางดวยนำาบวบกสามารถลดเชอไดดกวานำา 1.54 เทา (COR=1.54, CI=0.68-3.49) จะเหนไดวา

104104

ผกเครองเคยงพรอมบรโภคยงพบการปนเปอนเชอ ซงสามารถเกดจาก การลางไมสะอาด จากการเกบ การเตรยม

และจากผบรโภคเอง การลางดวยนำาบวบกลดการปนเปอนเชอไดดกวาลางดวยนำาสะอาด ทงนเพราะในบวบก

มสารกลมไตรเทอปนอยด กลยโคไซด (Triterpinoid glycosides) ทมฤทธในการฆาเชอแบคทเรย และ

ลดการอกเสบ

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานสามารถนำาผลความชกของการปนเปอนเชอในผกเครองเคยงพรอมบรโภค มาประชาสมพนธใหผบรโภค

และผประกอบการไดรบทราบขอมล เพอใหเกดความตระหนกในเรองความเสยงของการไดรบเชอจากการบรโภค

ผกเครองเคยง สำาหรบผประกอบการสามารถนำาขอมลทไดมาชใหเหนถงความสำาคญและจำาเปนจะตองปรบเปลยน

ขนตอนการผลตผกเครองเคยงเพอลดความเสยงจากการปนเปอนเชอ

บทเรยนทไดรบทำาใหทราบวาสงทเรามองขามความปลอดภยอาจจะเปนสงทไมลอดภยกได การดำาเนนงานสขาภบาลอาหาร

ในพนท จะตรวจการปนเปอเชอเฉพาะ ภาชนะ อปกรณ มอผสมผสอาหาร และอาหารอน ไมมการตรวจหาการปน

เปอนเชอในผกเครองเคยง จงมบทเรยนวา ความเสยงของการเกดโรคและความปลอดภยสามารถลดลงไดถาเรา

มความรอบคอบและไมมองขามลงทเราคดไปเองวาปลอดภย

ปจจยแหงความสำาเรจ คอการไดรบการสนบสนนจากผบรหาร การทำางานเปนทม เปนการศกษาวจยทไมเคยมใครวจยมากอนขอมลทได

จากการวจยจงเปนเรองใหมเปนทสนใจของผทเกยวของ และผลทไดจากการวจยสามารถนำาไปใชประโยชนไดจรง

ทงในระดบของคนทำางาน ผประกอบการ และผบรโภค

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรหารสนบสนนใหทำาการวจยในพนทโดยการประสานงานผประกอบการรานจำาหนายอาหารเพอเกบตวอยาง

สำานกงานสาธารณสขจงหวดนครศรธรรมราชสนบสนนวสดชดตรวจหาการปนเปอนเชอโคลฟอรม


ขอเสนอแนะควรระบปญหาในพนทวจยใหชดเจน ไดแก ผลการสำารวจเบองตนกอนการวจยวา มสารปนเปอนในผกเครองเคยง

อะไรบาง ปรมาณเทาใด แลวโยงไปทวถการบรโภคผกในพนทจะทำาใหนำาหนกของโจทยหนกแนนมากขน ดางทบทม

105

ID 248

การพฒนาระบบตดตามการขาดนดผปวยโรคความดนโลหตสงของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลบานฝงหมน ตำาบลอายนาไลย อำาเภอเวยงสา จงหวดนาน

พรทพย ธระวาณชยกล1, ประนอม ใจคำา1, ศรพนธ อนสองใจ1, จนทรเพญ คำาอน2, ปรชา สรอยอป3, กนกวรรณ อนตะเสน4, และคณะ

1) รพ.สต. บานฝงหมน 2) อบต. อายนาไลย 3) มหาดไทย ตำาแหนงกำานน 4) ชมรม อสม.โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลบานฝงหมน อำาเภอเวยงสา จงหวดนาน

ทมาโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลบานฝงหมนมผปวยโรคความดนโลหตสงมาขนทะเบยนรกษา 60 คน

การดำาเนนงานทผานมาพบวาผปวยมอตราการขาดนดสงถงรอยละ 60.18 สาเหตไดแก การลมนดรอยละ 20.14

มยาเหลอรอยละ 30.57 ไมสามารถมารบบรการรอยละ 4.74 ตดธระอนรอยละ 4.74 ประกอบกบทางรพ.สต.

มเจาหนาทไมเพยงพอ การตดตามนดจงไมครอบคลมทำาใหผปวยขาดยาขาดการดแลรกษาอยางตอเนองอกทง

อาสาสมครสาธารณสข (อสม.) ยงไมมบทบาทชดเจนในการตดตามผปวยทำาให ผปวยทขาดนดบอยๆ

เกดภาวะแทรกซอนเชนไตเสอม 1 คนคดเปนรอยละ 1.67, Stroke 1 คนคดเปนรอยละ 1.67 จากปญหาดงกลาว

รพ.สต.บานฝงหมนจงไดพฒนาระบบตดตามการขาดนดผปวยโรคความดนโลหตสงเพอใหมารกษาไดรบยา

อยางตอเนองตามนดตลอดจนเปนการพฒนาศกยภาพอสม.ในการตตตามผปวยขาดนดในชมชน

วตถประสงคเพอพฒนาระบบการตดตามนดผปวยขาดนดและศกษาประสทธผลของระบบการตดตามนดผปวยขาดนด

โรคความดนโลหต ในโรงพยาบาลสงเสรมตำาบลบานฝงหมน อำาเภอเวยงสา จงหวดนาน

ระเบยบวธวจยรปแบบการวจยเชงวจยและพฒนา (Research and Development) แบงการดำาเนนงานเปน 2 ระยะ คอ

1) ระยะกอนพฒนาระบบและไดแกการสำารวจขอมลวเคราะหสาเหตของการขาดนดผปวยการพฒนาระบบ

และใชระบบตดตามการขาดนดและการสรางนวตกรรม 2) ระยะหลงพฒนาระบบไดแกการประเมนประสทธผล

ของระบบและถอดบทเรยนการดำาเนนงานประชากรคดเลอกเจาะจงคอผปวยโรคความดนโลหตสงทรกษา

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลบานฝงหมนตงแตวนท 1 มกราคม 2557 ถง 31 ธนวาคม 2557 จำานวน 60 ราย

เครองมอทใชในการวจยคอการสมภาษณทะเบยนตดตามการมาตามนดผปวยสมดบนทกผรบบรการขาดนด

และสมดบนทกผลการเยยมบานการเกบรวบรวมขอมลตงแตวนท1มกราคม 2557 ถง 31 ธนวาคม 2557

การวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนาไดแกการแจกแจงความถคารอยละและการวเคราะหเชงเนอหา

106106

ผลการศกษา1. สภาพปญหาผปวยขาดนดรอยละ 60.18 ผปวยทขาดนดบอยๆ มภาวะแทรกซอนไตเสอมรอยละ 1.67, Stroke รอยละ 1.67 รบประทานยาไมถกตองรอยละ 43.33 และคมความดนโลหตไมไดรอยละ 18.33 2. การพฒนาระบบตดตามการขาดนดเรมจากการวเคราะหสาเหตนำาขอมลมาวางแผนพฒนาระบบและนำาส การปฏบตมการจดทำานวตกรรมแกไขปญหาไดแกการบนทกวนนดบนซองยาการจดยาตามจำานวนวนนดครงตอไปการจดยาแบบ One day dose ในผปวยทลมทานยาและนดผปวยทไมมญาตมาสงพรอมกบผปวยคบดดทอยใกลบาน ใหชวยพามา 3. ประสทธผลของระบบผปวยขาดนดลดลงเหลอรอยละ 13.02 ผปวยรบประทานยาถกตองรอยละ 91.66 ลดคาใชจายในการรกษาและตดตามนดจาก 26,818.03 บาท/ปเหลอ 24,499.74 บาท/ป ผปวยเกดภาวะแทรกซอนนอยลงคมความดนโลหตไมไดลดลงเหลอรอยละ 6.67 และผปวยมความพงพอใจรอยละ 100

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานรปแบบการพฒนาระบบตดตามนดผปวยโรคเรอรงสามารถนำาไปพฒนาและใชกบรพ.สต.ในพนทอนๆ ไดและปรบใชกบผปวยขาดนดโรคอนๆ โดยควรมการวเคราะหขอมลอยางเปนระบบและนำาไปประยกตใชใหเหมาะสมกบบรบทของพนทนนๆ เพอใหผปวยไดรบการรกษาพยาบาลทตอเนองลดผลกระทบดานสขภาพและลดตนทนการรกษาพยาบาล

บทเรยนทไดรบ1. การดำาเนนงานในลกษณะกระบวนการเรยนรแบบมสวนรวมระหวางทมสขภาพกบผปวยญาตและอสม. ตงแต

กระบวนการวเคราะหปญหาจะนำาไปสแนวทางการแกไขปญหาทถกตองและมผลสมฤทธตามวตถประสงค2. การพฒนาระบบการตดตามนดผปวยโรคความดนโลหตสงทำาใหผปวยไดรบบรการดแลตอเนองทงในคลนกบรการ

และการเยยมบานในชมชนเปนการสงเสรมใหชมชนมสวนรวมในการดแลผปวย ปจจยแหงความสำาเรจผบรหารระดบสาธารณสขอำาเภอและรพ.สต.ใหการสนบสนนทงบคลากรงบประมาณวสดอปกรณทมสขภาพ มสวนรวมในการวเคราะหและวางแผนปรบกจกรรมของระบบใหสอดคลองกบบรบท ผปวยมความตระหนก ในสขภาพ และเขามามสวนรวมในการดำาเนนงาน และชมรม อสม.มความเขมแขงมสวนรวมในการดำาเนนงาน ทกขนตอน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร ฯสำานกงานสาธารณสขอำาเภอเวยงสา โรงพยาบาลเวยงสา สนบสนนดานวชาการ เจาหนาท รพ.สต.บานฝงหมน รวมวเคราะหปญหาและเสนอแนะแนวทางแกไขปญหา และรวมดำาเนนงานตามระบบ ชมรม อสม.สนบสนน การประสานงาน การเยยมบาน และการตดตามนดผปวยตลอดจนการใหสขศกษาประชาสมพนธ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดขอมลเชงประจกษชดเจนทงกอนหลงม intervention วเคราะหทงเชงปรมาณและคณภาพขอเสนอแนะนำาสเนอผลวเคราะหขอมลเชงคณภาพ

107

ID 349

รปแบบการดแลสขภาพผสงอายโดยชมรมผสงอายบานศรมงคล ตำาบลขง อำาเภอเวยงสา จงหวดนาน

สมพร ประสงค, อญชลพร ตาด, คลอง สอนทะ, บญย ถาพรม, ประสทธ ใจยศ, คม ไชยชมศกด โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลขง อำาเภอเวยงสา จงหวดนาน

ทมา บานศรมงคลตำาบลขง อำาเภอเวยงสา จงหวดนาน มผสงอาย 112 คนปวยดวยโรคความดนโลหตสงโรคเบาหวาน

53 คนรอยละ 47.32 มปญหาดานการเคลอนไหวทางกาย (ปวดเขา) จำานวน 52 ราย รอยละ 46.42 ป 2556

พบผสงอายทออกกำาลงกายสมำาเสมอสปดาหละ 3 ครงขนไป 16 คนรอยละ 13.91 การรบประทานอาหารเปนอาหาร

ทบตรหลานเตรยมให มการใชผงชรสในการปรงอาหาร รอยละ 67.53 การประเมนตนเองเรองพฤตกรรมการกน

ออกกำาลง และ อารมณ พบวา ม พฤตกรรมดานสขภาพระดบดมาก 32 คน รอยละ 28.57 ระดบด 31 คน

รอยละ 27.68 และควรปรบเปลยนพฤตกรรมใหดขน 49 คนรอยละ 43.75 การรวมกลมผสงอายอยางเขมแขง

และการมสวนรวม ในการดแลสขภาพของตนเอง อยางเหมาะสม ชวยใหผสงอายใชชวตแตละวนอยางมความสข

มการดำาเนนชวตอยางมคณภาพตามทตนตองการ

วตถประสงคเพอพฒนารปแบบดแลสขภาพผสงอายของชมรมผสงอายบานศรมงคล ตำาบลขง อำาเภอเวยงสา จงหวดนาน

ระเบยบวธวจยใชรปแบบการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) โดยเนนใหชมรมผสงอาย

เขามามบทบาท มสวนรวม ในการดแลสขภาพของผสงอาย ไดแก การคนหาปญหาและ การวางแผนออกแบบ

กจกรรมแบบมสวนรวมระหวาง ผสงอาย อาสาสมครสาธารณสข ผนำาชมชน การพฒนาศกยภาพของผสงอาย

การปฏบตรวมกน และการประเมนผล ประชากรการวจยเลอกแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) ไดแก

ผสงอาย บานศรมงคล ตำาบลขง อำาเภอเวยงสา จงหวดนาน ณ วนท 1 เดอน มกราคม 2557 จำานวน 112 คน

เครองมอทใชในการศกษา ประกอบดวย แบบประเมนตนเองในเรองพฤตกรรมการกน ออกกำาลงกาย และอารมณ

ของกระทรวงสาธารณสข การสงเกต การมสวนรวมของกลมเปาหมาย และการสมภาษณ วเคราะหขอมล

โดยใชสถตรอยละ และการวเคราะหเนอหา

ผลการศกษา ชมรมผสงอายบานศรมงคล มแกนนำาผสงอายรวมกบทมหมอครอบครวคออาสาสมครสาธารณสขประจำาหมบาน

และเจาหนาทสาธารณสข จดทำาแผนและรวมกนดแลสขภาพผสงอาย ดงน 1. การออกกำาลงกายดวยการรำาไทจชกง

และรำาวงมะเกา สปดาหละ 6 วน มผสงอายออกกำาลงกาย สปดาหละ 5 วน รอยละ 63.39 2. จดเวทแลกเปลยน

เรยนร เรองการดแลสขภาพผสงอายแบบวถพนบาน สงเสรมใหผสงอายปลกผก สมนไพรพนบาน ไวรบประทาน

ทำายานวดสมนไพร/นำามนไพลใชเอง 3.การประเมนพฤตกรรมสขภาพผสงอาย พบมพฤตกรรมการกน ออกกำาลง

108108

และ อารมณ อยในระดบดมาก รอยละ 49.11 ระดบด รอยละ 32.14 ควรปรบเปลยนพฤตกรรมใหดขน

รอยละ 18.75 พฤตกรรมทควรปรบเปลยนใหดขนคอการกนปลาอยางนอยวนละ 1 มอ กนอาหารมอเยน

หางจากเวลานอนไมนอยกวา 4 ชวโมง

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานรปแบบการดแลสขภาพผสงอายโดยชมรมผสงอายบานศรมงคล ทำาใหผสงอายมพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสม

ไดรบการดแลสขภาพอยางตอเนอง ไดรบคดเลอกเปนชมรมตนแบบผสงอายตนแบบอำาเภอเวยงสา ไดแลกเปลยน

เรยนรกบชมรมผสงอายบานมหาโพธ อำาเภอเมอง จงหวดนานและนำาไปใชประโยชนในการดแลสขภาพผสงอาย

ของชมรมผสงอายในหมบานอน และระดบตำาบล

บทเรยนทไดรบ การทำาใหผสงอายไดรบรปญหาสขภาพของตนเอง ไดเรยนรแนวทางการสงเสรมสขภาพ ทเหมาะสมกบวย

และมสวนรวมในการจดการสขภาพของตนเอง รวมกบการมผนำาดานสขภาพทเปนผสงอายดวยกน สงผลใหเกด

ความรวมมอของผสงอายทรวมกนปฏบต กจกรรมอยางตอเนอง ทำาใหผสงอายมสขภาพทดขนทงทางรางกาย

และจตใจ

ปจจยแหงความสำาเรจความเขมแขงของชมรมผสงอาย ชมรม อสม.บานศรมงคล และการมสวนรวมของ กลมเปาหมายตงแต

กระบวนการรวมคด รวมวางแผน รวมกนปฏบตและรวมรบผลประโยชน เปนปจจยทสำาคญ ททำาใหการดำาเนนงาน

ประสบผลสำาเรจ เปนแบบอยางทดแกชมชนอนตอไป

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) สนบสนนงบประมาณ สำานกงานสาธารณสข

อำาเภอเวยงสา โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลตาลชม สนบสนนดานวชาการ เทศบาลตำาบลขง ชมรมผสงอาย

อำาเภอเวยงสา ชมรมกฬาอำาเภอเวยงสาจดใหมเวท ในการแลกเปลยนประสบการณ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดรปแบบการดแลสขภาพผสงอายในวถชวตประกอบขอมลคณภาพและปรมาณเพอการตดตามการเปลยนแปลง

ของพฤตกรรมผสงอาย

ขอเสนอแนะยงไมบอกผลลพธทเกยวของทางคลนกซงในสถานการณระบปญหาจากการประเมนตนเองของกลมผสงอายไวกอน

ทจะดำาเนนงานกบกลมเปาหมาย

109

ID 517

โหมปาตามาโหลโจสลาเชยงตอง (โรงเรยนพอแมสลาเชยงตอง)

ยทธภม เพชรอดมพร, นตยา หมองเขยว โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลสลาเชยงตอง จงหวดแมฮองสอน

ทมารพ.สต.สลาเชยงตองตงอยเขตตดชายแดนไทย-พมา ทางทศตะวนตกของจงหวดแมฮองสอน ประชาชนสวนใหญ

รอยละ ๗๔ เปนชาวไทยภเขาเผากะเหรยง เสนทางคมนาคมสศนยกลางอำาเภอตองเดนทาง ๔ ชวโม ระยะทาง 90 กม.

ในฤดแลง เจาหนาททง ๔ คนตองทำางานเชงรกในหยอมบานทไกลจากทตง รพ.สต. การเขาถงบรการดานสขภาพ

อนามยแมและเดกยงไมครอบคลม หญงตงครรภรอยละ ๗๘.๕ คลอดทบาน แมปจจบนประชาชนนยมมาฝากครรภ

เพมขน แตผลลพธการตงครรภใน พ.ศ. ๒๕๕๖ ยงพบปญหาทารกแรกเกดนำาหนกนอยรอยละ ๑๐ ทารกคลอดกอนกำาหนด

รอยละ ๓๕ ทารกตายปรกำาเนดรอยละ ๕ ซงสะทอนใหเหนวายงตองมการพฒนาคณภาพการฝากครรภ

ตามมาตรฐานโรงเรยนพอแมใหสอดคลองกบวถชมชน และตองเปนแนวทางทเจาหนาททกวชาชพในรพ.สต.

สามารถใหบรการแกหญงตงครรภได เจาหนาทจงไดรวมกนพฒนาชดแผนภาพสอการสอนในโรงเรยนพอแม

วตถประสงคเพอพฒนาชดแผนภาพสอการสอนในโรงเรยนพอแม และศกษาผลของชดแผนภาพสอการสอนในโรงเรยนพอแม

ตามมาตรฐานงานอนามยแมและเดกโดยใชแนวคดการสอสารดวยภาพตอคณภาพการฝากครรภของรพ.สต.

สลาเชยงตอง

ระเบยบวธวจยเปนการวจยแบบ action research ประชากรคอคหญงตงครรภและสามทกคทมารบบรการฝากครรภครงแรก

ท รพ.สต.สลาเชยงตอง ในปงบประมาณ 2558 จำานวน ๒๔ ค เครองมอไดแก ประเดนคำาถาม แบบประเมน

ความรและทกษะการดแลตนเองในระยะตงครรภและชดแผนภาพสอการสอนในโรงเรยนพอแม เกบขอมลจาก

การประชมกลม ทะเบยนขอมลแมและเดกในโปรแกรม JHCIS วเคราะหขอมลโดยความถและรอยละ

ผลการศกษารอยละของคทตอบแบบประเมนความรและทกษะไดถกทกขอกอนและหลงการสอนดวยสอการสอน คอ

รอยละ ๕๕.๘๓ และ ๘๓.๓๓ ตามลำาดบ และในกลมทไดรบการสอนดวยสอน คลอดทารกแรกเกดนำาหนกนอย

รอยละ ๔.๑๗ ทารกคลอดกอนกำาหนดรอยละ ๔.๑๗ ไมมทารกตายปรกำาเนดและมารดาตาย

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานแผนภาพใหความรในโรงเรยนพอแม ใชสอนไดนำาเสนอในเวทประกวดผลงานของ จ.แมฮองสอนและถกนำาไปปรบใช

ใน รพ.สต.ทมขอจำากดดานบคลากรและวถชมชนทคลายกน

110110

บทเรยนทไดรบไดความรขณะผลตสอ ไดเหนการมสวนรวมของสาม ไดฝกเปนโคชในการเตรยมพอและแม ไดเรยนรวถชมชน

ของชาวไทยภเขาในพนทอยางละเอยด กอนนำามาสรางเปนภาพสอการสอน

ปจจยแหงความสำาเรจทมผใหบรการทกคนสามารถพดภาษากะเหรยงได ทมไดรบการยอมรบและไววางใจจากชมชน ทมเหนความสำาคญ

และใหความรวมมอในการพฒนาหลกสตรและแผนภาพ และมการเรยนรรวมกนกอนใช ขณะใช และหลงใชสอ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร ผบรหารใหความสำาคญและสนบสนน

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดประเดนนาสนใจ และมการเกบขอมลไดเปนระบบเปนขนตอนด

ขอเสนอแนะ1. ควรมการนำาสถตมาเปรยบเทยบในความแตกตางระหวางลมการตงครรถเชนเรอง อาย ความเสยงในระดบตางๆ

เปนตน

2. ควรเกบขอมลตอเนองกนไมจำาเปนตองเกบในชวงเดอน ตลาคม ถงมนาคม ในแตละป

111

ID 530

ประสทธภาพของเครอขายรปแบบการฝกพดในชมชนของมหาวทยาลยขอนแกน

ดร.เบญจมาศ พระธาน1, ทวตร ภมนำา, นนทยา อปนาศกด, สธรา ประดบวงษ, บวรศลป เชาวนชน1 ภาควชาโสต ศอ นาสกวทยา คณะแพทยศาสตร จงหวดหวดขอนแกน

ทมาหลงการผาตดแกไขความพการของปากและเพดานแลว เดกปากแหวงเพดานโหวรอยละ 88 ยงคงมปญหา

การพดผดปกต ไดแก การพดไมชด พดเสยงขนจมกผดปกต เสยงแหบ พดแลวฟงไมรเรอง ทำาใหแสดงความพการ

ตลอดเวลาในขณะพด เดกปากแหวงเพดานโหวไมสามารถเขาถงบรการดานการแกไขพด เนองจากมปญหา

การขาดแคลนการบรการดานการแกไขการพด นกแกไขการพด และเดกปากแหวงเพดานโหวสวนใหญมฐานะยากจน

จงขาดโอกาสทจะไดรบการแกไขการพดทถกตองตามมาตรฐานวชาชพ การจดบรการดานการฝกพดโดยเครอขาย

ในชมชนตามรปแบบการฝกพดในชมชนของมหาวทยาลยขอนแกน (Khon Kaen University Community-Based

Speech Therapy Model) อยางตอเนองโดยบคลากรในชมชนตามหลกการผสมผสานของการฟนฟสขภาพ

ในชมชน ศนยสาธารณสขมลฐานและการบรการระดบวชาชพ (Community-Based Model for Speech Therapy)

จงเปนสงจำาเปน

วตถประสงคเพอศกษาประสทธภาพและความยงยนของการฝกพดโดยเครอขายตามรปแบบการฝกพดในชมชนของมหาวทยาลย

ขอนแกนในการลดจำานวนเสยงทเดกไมชดของเดกปากแหวงเพดานโหวกอนและหลงเขาโครงการฯ

ระเบยบวธวจยเดกปากแหวงเพดานโหวในจงหวดมหาสารคามจำานวน 44 คน ผเลยงดหลก และผชวยฝกพดทเจาหนาท

ในโรงพยาบาลชมชน และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพประจำาตำาบลเขารวมโครงการฯ อยางตอเนอง 3 ป ปท 1

เดกปากแหวงเพดานโหว 16 คน เขาคายฝกพด 3 วน และไดรบการฝกพดจากผชวยฝกพด ตดตามการฝกพด

ทโรงพยาบาลมหาสารคามทก 2 เดอน ปท 2 เดกปากแหวงเพดานโหว14 คน เขาคายฝกพดแบบเขมขน 1 วน

และไดรบการฝกพดจากผชวยฝกพดเดอนละ 2 ครง มตดตามการฝกพดในโรงพยาบาลชมชน 6 ครง ปท 3

เดกปากแหวงเพดานโหว 14 คน เขาคายฝกพดแบบเขมขน 1 วน และไดรบการฝกพดจากผชวยฝกพดเดอนละ 2 ครง

มการตดตามการฝกพดทงทโรงพยาบาลชมชนและทคลนกฝกพด 7 ครง ใช Paired-t test ในการวเคราะห

ความแตกตางของจำานวนเสยงทเดกพดไมชดของกอนและหลงเขาโครงการฯ

ผลการศกษาเดกปากแหวงเพดานโหวมจำานวนเสยงพดไมชดหลงจากเขาโครงการฯ ลดลงอยางมนยสำาคญทางสถตทงในระดบคำา

และระดบประโยค (mean difference = 5.73, 95 % confident interval 4.17-7.28 และ 4.23, 95 % confident

interval 3.04, 5.41) ผชวยฝกพดมความรเกยวกบการฝกพดและดแลเดกปากแหวงเพดานโหวแบบสหสาขาวชาชพ

112112

เพมขนอยางมนยสำาคญทางสถต (mean difference = 3.7, 95 % confident interval = 0.82-6.86, p <0.01)

ผเลยงดหลกและผชวยฝกพดมความพงพอใจภาพรวมในการเขาคายแบบเขมขนและการฝกพดในชมชนในระดบ

ด-ดมาก นอกจากนนยงยนระยะเวลาในการฝกพดจาก 4-6 ป (เมอตองเดนทางมาฝกพดทหนวยบรการระดบตตยภม

ใกลบาน) เปน 1 ป และประหยดคาใชจายในภาพรวมถง 379,795 บาท/ป

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานผลงานวจยไดนำาไปใชในการทำางานประจำาในการฝกพดในชมชนแบบยงยน ขยายรปแบบการฝกพดเดกปาก

แหวงเพดานโหวโดยเครอขายตามรปแบบการฝกพดในชมชนของขอนแกนไปยงภาคเหนอจงหวดเชยงราย และ

แขวงบอแกว สาธารณประชาธปไตยประชาชนลาว ผวจยหลกไดรบเชญไปนำาเสนอเรองการจดบรการดานการฝกพด

ในประเทศทขาดการบรการดานการแกไขการพดในการประชมระดบนานาชาต ท Orlando, ประเทศสหรฐอเมรกา

ในป พ.ศ. 2556

บทเรยนทไดรบแมวาการสรางเครอขายการฝกพดทยงยนในชมชนโดยอาศยความรวมมอของเจาหนาทและหนวยงานทเกยวของ

หลายระดบโดยเฉพาะในชมชนเปนสงทยาก และใชความพยายามอยางมาก แตการวเคราะหจดออนและวกฤต

ใหเปนโอกาส หาจดแขงและการสนบสนนทมอย ดำาเนนงานอยางมความมงมนโดยเขาใจขอจำากดและบรบท

ของการทำางานในพนท จะทำาใหประสบความสำาเรจในการทำางานและเกดความภาคภมใจทยงใหญ

ปจจยแหงความสำาเรจการมแรงบนดาลใจ มความมงมน การยอมรบบรบทและขอจำากดของชมชน การเสาะแสวงหาการสนบสนน

จากผบรหารและหนวยงานทเกยวของ รวมทงพฒนาทมใหมผลงานอยางเสมอภาคกนเปนปจจยสำาคญททำาใหเกด

ความสำาเรจได

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรการสนบสนนจากผบงคบบญชา และหนวยงานทเกยวของทกระดบ เชน สภากาชาดไทย ศนยดแลและศนยวจย

ผปวยปากแหวงเพดานโหว ความพการแตกำาเนดของใบหนา และศรษะ โรงพยาบาลศรนครนทร คณะแพทยศาสตร

สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต สภากาชาดไทยโรงพยาบาลมหาสารคาม โรงพยาบาลเครอขาย

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดมการใชการคำานวณทางสถตทดและเหมาะสมกบการศกษา

ขอเสนอแนะ1. ควรนำาผทไดรบการฝกมาเปรยบเทยบในดานอาย

2. การฝกทมความแตกตางกนในแตละป อาจทำาใหผลการศกษาไดแตกตางกน

3 ในกลมปรชากรทศกษาไมไดกลาวถงวามภาวะโรครวมอนดวยหรอไมเชนมความพการอนอกหรอไมเปนตน

113

ID 616

ผลของการจดโปรแกรมสรางเสรมสขภาพโดยใชแรงจงใจเพอปองกนโรคในผปวยความดนโลหตสง โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลนำาชำา อำาเภอสงเมนจงหวดแพร

พฒนา นนทวรรณ, ปยะธดา กวางประสทธโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลนำาชำา อำาเภอสงเมน จงหวดแพร

ทมาโรคความดนโลหตสงเปนปญหาสขภาพอนดบหนงของอำาเภอสงเมนมแนวโนมเพมขนทกปโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ตำาบลนำาชำามอตราการปวยป 2555 ถง 2557 เทากบ 9,966/ 12,683/ 14,033 ตอแสนประชากรตามลำาดบ

เกดจากการขาดความร และมพฤตกรรมไมเหมาะสม ซงสงผลใหโรครนแรง เกดภาวะแทรกซอน เปนภาระ

ในการดแลตามมาในป 2556 ผปวยโรคความดนโลหตสงมภาวะแทรกซอนทางไต สมอง หวใจและหลอดเลอด

จำานวน 18 รายคดเปนรอยละ 5 เสยชวตดวยภาวะหวใจลมเหลวหลอดเลอดสมองจำานวน 7 รายคดเปน 117 ตอ

แสนประชากร ผวจยจงตองการศกษาโปรแกรมสรางเสรมสขภาพโดยใชทฤษฏแรงจงใจเพอปองกนโรคของโรเจอร

เพอนำาผลของการจดโปรแกรมสรางเสรมสขภาพ สงเสรมใหผปวยเกดการรบรความรนแรงของโรคเพอปองกน

ภาวะแทรกซอน เพอเปนแนวทางในการตดสนใจในการปรบเปลยนพฤตกรรมและการมคณภาพชวตทดของผปวย

ตอไป

วตถประสงคเพอศกษาผลการจดโปรแกรมการสรางเสรมสขภาพโดยใชทฤษฏแรงจงใจเพอปองกนโรค ในผปวยโรคความดนโลหตสง

ของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลนำาชำาอำาเภอสงเมนจงหวดแพร

ระเบยบวธวจย การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง (Quasi-Experimental Design) เพอเปรยบเทยบผล กอน และหลงทดลอง

ในกลมตวอยางเดยวกนในผปวยความดนโลหตสงทไมสามารถคมความดนโลหตไดในระดบ Stage 2 (moder-

ate) ทไมมภาวะแทรกซอนและสามารถเขารวมกจกรรมไดในชวงเวลาทรบบรการในรพ.สต.นำาชำาเดอนกรกฏาคม

ถง ธนวาคม 2557 จำานวน 37 คนเพอเขาโปรแกรมสรางเสรมสขภาพโดยใช แรงจงใจเพอปองกนโรค โดยมรปแบบ

กระบวนการสรางแรงจงใจ และการบวนการกลมจำานวน 5 ครงระยะเวลา 6 สปดาห เกบรวบรวมขอมล

โดยแบบทดสอบความร แบบสมภาษณ ความรเรองโรค การรบรตอความรนแรงของโรค พฤตกรรมการจดการ

ความเครยดและพฤตกรรมการดแลตนเองเพอควบคมโรคความดนโลหตสง วเคราะหขอมลโดยใชคาเฉลย

รอยละ และการทดสอบคาท (Paired t-test)

114114

ผลการศกษาจากผลการศกษาพบวากลมตวอยางสวนใหญ รอยละ 54 เปนเพศหญง สถานภาพสมรสครอยละ 87 สวนใหญ มอายในชวง 41-50 ปรอยละ 38 ระดบการศกษาปฐมศกษารอยละ 70 มระยะเวลาปวยมากกวา 9 ป รอยละ 62 และมคาดชนมวลกายมากกวา 25 รอยละ 49 หลงสนสดการจดโปรแกรมจำานวน 5 ครงกลมตวอยางมคะแนนเฉลยของความรเกยวกบโรคความดนโลหตสง การรบรความรนแรงของโรค การรบรประโยชนตอการปฏบตตนเพอปองกนภาวะแทรกซอนและการรบรตอภาวะความเครยด เพมขนและแตกตางกอนเขารวมโปรแกรมอยางมนยสำาคญ ทางสถตทระดบ < .01 สงผลใหกลมตวอยาง รอยละ 57 สามารถควบคมระดบความดนโลหตไดตามเกณฑมาตรฐาน การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานการใชโปรแกรมสรางเสรมสขภาพโดยใชแรงจงใจในการปองกนโรคสามารถทำาใหผปวยโรคความดนโลหตสง ทคมระดบความดนไมไดมความร มแรงจงใจการรบรตอการปฏบตตวเพอปองกนภาวะแทรกซอนมทางเลอก ในการปรบเปลยนพฤตกรรมเพอปองกนแทรกซอนโดยสามารถปรบเปลยนรปแบบทเหมาะสมนำาใชในผปวยโรค เบาหวานโรคเรอรงอนๆโดยมการตดตามประเมนผลอยางตอเนองเพอกระตนแรงจงใจของผเขารวมโปรแกรมตอไป

บทเรยนทไดรบ 1. มรปแบบในการปรบเปลยนพฤตกรรมผปวยความดนโลหตสง โดยใชทฤษฎใชแรงจงใจในการปองกนโรคในโรง

พยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลนำาชำาโดยสามารถนำาไปประยกตใชในกลมผปวยโรคเบาหวานและเรอรงอนๆ2. การปรบเปลยนพฤตกรรมผปวยตองมความตระหนก มแรงจงใจททรงพลงและตองมาจากความตองการของ

ผปวยจรงๆ โดยมระยะเวลาในการตดสนใจ

ปจจยแหงความสำาเรจ1. การใหความรวมมอของกลมตวอยางในการเขารวมกจกรรมตามโปรแกรมทง 5ครง 2. การใหความรวมมอของทมเจาหนาทในรพ.สต.นำาชำาใหโอกาสในการพฒนางาน 3. ผดำาเนนการวจยเปนผรบผดชอบงานโดยตรงและมความร ประสบการณ ในการดแลผปวยความดนโลหตสง

เปนเวลานาน 4. มนโยบายในการพฒนาคลนก NCD คณภาพโดยกำาหนดรปแบบการดแลผปวยในคลนกโรคความดนโลหตสง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร1. ผบรหารใหความสำาคญกำาหนดเปนนโยบายและเขมมงในการขบเคลอนองคกรโดยสนบสนนใหไดรบการพฒนา

อยางทวถงทกภาระงาน2. สงเสรมและมแนวทางการเสนอผลการดำาเนนงานในเวทระดบ อำาเภอ และจงหวด 3. การสนบสนนงบประมาณการดำาเนนงานจากเงนบำารงสถานบรการ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดปญหา BP สงพบบอย ออกแบบการวจยไดคอนขางดขอเสนอแนะควรออกแบบวจยเปน 2 group, วด BP หลายครง และระยะเวลาทนานขน

115

ID 660

คลนก DPAC แมทรายเคลอนทเพอการปรบเปลยนพฤตกรรมกลมเสยงโรคเบาหวาน

จารภทร ใจกระเสม, มณเฑยร กนยะม, กนกวรรณ เวยงทอง, วารณ นะภใจโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลแมทราย อำาเภอรองกวาง จงหวดแพร

ทมาพฤตกรรมสขภาพทขาดการออกกำาลงและการบรโภคอาหารทมสวนประกอบของแปงและนำาตาลของประชากร

ตำาบลแมทรายทำาใหพบกลมเสยงโรคเบาหวานเพมขนหลงเลกงานมการพบปะดมสราและบรโภคอาหารทมแปง

และนำาตาลสง สงผลใหคนในชมชนมรอบเอวเกนและระดบนำาตาลในเลอดสงผลการคดกรองประชากรอาย 35 ป ขนไป

ป พ.ศ. 2555-2557 พบมกลมเสยงโรคเบาหวาน 96, 110, 121 คนตามลำาดบ และกลมเสยงกลายเปนกลม

ปวยโรคเบาหวานเพมขน ป 2555–2557 เทากบ 27, 29, 32 คนตามลำาดบ ผวจยจงสนใจนำาวธการแบบ DPAC

มาประยกตใชในชมชน เพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพกลมเสยงโรคเบาหวานโดยให อสม.เขามามสวนรวม

เพอลดการเกดโรคเบาหวาน

วตถประสงค1. เพอพฒนา DPAC แมทรายในการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพกลมเสยงโรคเบาหวาน

2. เพอศกษาผลของการใช DPAC แมทรายเคลอนทในกลมเสยงเบาหวาน

ระเบยบวธวจย

การวจยครงน เปนการวจยเชงปฏบตการ (Action research) เปาหมายคอ กลมเสยงโรคเบาหวานทมดชนมวล

กาย >25 kg/m2, มรอบเอวเกน (ชาย 90 เซนตเมตร หญง 80 เซนตเมตร) มผลระดบนำาตาลในเลอด 100-126

mg/dl จำานวน 50 คน ในเขตรบผดชอบตำาบลแมทราย โดยการนำารปแบบ DPAC มาปรบใชใหเหมาะสมกบบรบท

พนทตำาบลแมทราย โดยใชอสม.เปนผกำากบตดตามทกสปดาหรายงานผลใหผวจยทกเดอนตงแตวนท 1 ตลาคม

56- 30 กนยายน 57 เกบขอมลจากแบบบนทกนำาหนกรอบเอวและผลนำาตาลในเลอดสถตทใชเปนรอยละคาเฉลย

และ t test

ผลการศกษาขน planning รวมกนสรางรปแบบ DPAC เคลอนทกบทมงานและอสม ขน acting คอนำารปแบบ DPAC เคลอนท

ไปใชในชมชนโดยให อสม.ดแลกลมเสยงโรคเบาหวานทบาน โดยการใหความรและบนทกความเปลยนแปลงลง

ในแบบตดตามผปวยกลมเสยงโรคเบาหวานทกสปดาห ตดตามผล ดชนมวลกาย รอบเอว ระดบนำาตาลในเลอด

ทก 3 เดอน ขน observing เกบขอมลและวดผล ขน reflecting คนขอมลผลการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ

และผลการใชรปแบบ DPAC เคลอนทใหแกชมชน รอบเอวเฉลยลดลงจาก 87.7 (สวนเบยงเบนมาตรฐาน 6.13)

เปน 85.80 (สวนเบยงเบนมาตรฐาน 7.46) แตกตางอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 ดชนมวลกายคงเดม

ระดบนำาตาลในเลอดลดลงนอยกวา 100 mg% เปลยนจากกลมเสยงเปนกลมปกต 41 คน (รอยละ 82) ไมเปนกลมปวย

116116

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานนำารปแบบ DPAC แมทรายมาเปนแนวทางในการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในชมชน เพอลดกลมปวย

โรคเบาหวาน

บทเรยนทไดรบพฤตกรรมสขภาพเปนสงทปรบเปลยนยาก ตองใชเวลาในการรบรและคอยเปลยนแปลงหากไดรบการตดตาม

จากบคคลคนเคย อยางตอเนองละสมำาเสมอ

ปจจยแหงความสำาเรจอสม.ไดรบการพฒนาทกษะ การใหคำาปรกษาพฤตกรรมสขภาพ และมความมงมน ทจะทำาใหกลมเสยงกลบไป

เปนกลมปกต กลมเสยงสวนใหญใหความรวมมอ ในการปรบเปลยนสขภาพและรบการตดตามจาก อสม.

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรมผอำานวยการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลแมทรายและสาธารณสขอำาเภอรองกวางสนบสนนใหทำากจกรรม

มพเลยงในการทำา R2R จากโรงพยาบาลรองกวาง สำานกงานสาธารณสขจงหวดแพร

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดการใหบรการผปวยเบาหวานแบบเคลอนท

ขอเสนอแนะรปแบบการวจยและการวดผลไมชด การเปลยนแปลงมนอย การวดหลายครงไมควรมาหาคาเฉลย DM วด DTX

อยางเดยวไมพอ

117

ID 833

รปแบบการดแลผปวยระยะสดทายแบบประคบประคองของ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลรม อำาเภอทาวงผาจงหวดนาน

นภาพร วระโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลรมรม อำาเภอทาวงผา จงหวดนาน

ทมาการดแลผปวยระยะสดทายแบบประคบประคองเปนการดแลสขภาพแบบองครวมทงดานรางกาย จตใจ สงคม

และจตวญญาณ เพอใหผปวยลดความทกขทรมานจากโรคและใหผปวยมความสขสบายมากทสดเทาทจะสามารถ

ทำาไดในชวงสดทายของชวต ปจจบนนมผปวยระยะสดทายทไดรบการสงตอจากโรงพยาบาลแมขาย เพอการดแล

ตอเนองในชมชนเพมจำานวนมากขนโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลรม มผปวยระยะสดทายของชวตทไดรบการ

สงตอจากโรงพยาบาลแมขาย จำานวน 10 คน ซงจำาเปนจะตองไดรบการดแลอยางตอเนองโดยทมสหสาขาวชาชพจาก

โรงพยาบาลทาวงผา โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลรม ครอบครวและชมชน ดงนนโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ตำาบลรม จงไดจดรปแบบการดแลผปวยระยะสดทายแบบประคบประคองในชมชนขน

วตถประสงค1. เพอพฒนารปแบบการดแลผปวยระยะสดทาย และครอบครวในชมชนอยางเหมาะสม

2. เพอทราบถงความพงพอใจของผปวย และญาตในการใหบรการผปวยระยะสดทายในชมชน

ระเบยบวธวจย เปนวจยเชงปฏบตการ (Action Research) ศกษาผปวยระยะสดทายเขตรบผดชอบของ รพ.สต.รมทกคน ทไดรบ

การสงตอจาก รพ.ทาวงผาและรพ.นาน ระหวาง วนท 1 ตลาคม 2556 - 30 กนยายน 2557 มผปวยระยะสดทาย

จำานวน 10 ราย ผดแล จำานวน 10 ราย โดยเลอกแบบเจาะจง เครองทใชในการวจยประกอบดวยแบบบนทก

การเยยมบาน แบบประเมนผปวยตามแนวทาง INHOME-SSS แบบประเมนความพงพอใจของผปวยและญาต

เครองมอดงกลาว ดดแปลงมาจากแบบประเมนของ ของสำานกการพยาบาล สำานกงานปลดกระทรวง กระทรวง

สาธารณสข วเคราะหขอมล เชงปรมาณ ใชสถตเชงพรรณนา เปนคารอยละ ขอมลเชงคณภาพ ซงจะอยในสวนของ

ขอคดเหนของผปวยและผดแลในดานปญหาและอปสรรค ในการดแลและขอมลจากแบบสงเกตการณของผปวย

และผดแล

ผลการศกษาพบวารปแบบการดแลผปวยระยะสดทายของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลรมไดดำาเนนกจกรรมเปนองครวม

โดยทมสหสาขาวชาชพ ประกอบแพทย พยาบาลชมชน เภสชกร นกกายภาพ นกโภชนากร ฯลฯ จากโรงพยาบาล

ทาวงผา โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลรม ครอบครวและชมชนอยางมระบบโดยปฏบตงานในชวงระหวาง

เวลา 13.00 – 16.00 น. ของสปดาห วนจนทร พธ และศกร ผปวยไดรบการดแล จำานวน 10 คน คดเปนรอยละ

118118

100 และความพงพอใจของญาต จำานวน 10 คน อยในระดบดมาก คดเปนรอยละ 94.00 จากการประเมนผปวย

ขณะอยทบานมความสขด อยในสภาพแวดลอมด พอใจทไดกลบบานถงแมนวาจะไมสขสบายมากนกจากการเจบปวย

ผปวยและญาตบอกวารสกดใจ มนใจ ทมเจาหนาทมาชวยดแลรกษาอยางตอเนองและขอใหชวยดแลจนถง

วาระสดทายของชวตดวย

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานทำาใหมการดำาเนนงานอยางตอเนอง มการวางแผนและดแลผปวยรวมกนจากทกภาคสวน ทำาใหผปวยไดรบการ

ดแลทถกตอง สามารถปรบใชในการดแลผปวยในชมชนไดทกประเภทโดยปรบใหเหมาะสมตามบรบทของพนท

และความจำาเปน

บทเรยนทไดรบทำาใหทราบถงการปฏบตตวของผปวยขณะอยทบาน การดแลของครอบครวและชมชน เพอใหผปวย ญาต

กลมมตรสมพนธ ไดมสวนรวมในการดแลผปวยทำาใหมคณภาพชวตทดทสดตามบรบทของปจเจกบคคล เพอให

สามารถผานวาระสดทายของชวตไปไดอยางสงบและสมศกดศร

ปจจยแหงความสำาเรจมการทำางานเปนทมสหสาขาวชาชพเยยมบาน ดแลรวมกบครอบครวและชมชน ทำาใหมการพฒนาศกยภาพ

การใหบรการของรพ.สต. มการแลกเปลยนเรยนรทำาใหไดรบความรวมมอและการประสานงานทดในการพฒนา

ระบบบรการ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรหารหนวยงานสาธารณสขอำาเภอและผอำานวยการโรงพยาบาล ใหความสำาคญตอการจดทำาผลงานวชาการมาก

โดยจดอบรมการทำาผลงานเพอนำาเสนอผลงานวชาการระดบอำาเภอ จงหวด ทกป และมการเชญผทรงคณวฒมา

แนะนำา ปรบปรงงานใหดขน มการตดตามนเทศงาน ประชม คปสอ. ทำางานรวมกน

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดมการนำาผลไปใชประโยชนในวงกวาง

ขอเสนอแนะนาจะทำาเปนการศกษาแบบคณภาพ และอธบายผลทเกดขนกบ ผปวย วาหลงจากมทม เยยมแลวเกดผลลพธอยางไร

มากกวาวดความพงพอใจ ของผดแล

กลม 2บทคดยอทไดรบรางวล

120120

ผลของโปรแกรมการฟนฟสภาพปอดผปวยโรคหดและปอดอดกนเรอรงใน Easy Asthma & COPD Clinicโรงพยาบาลปากพล

สราวธ สมพงษ โรงพยาบาลปากพล จงหวดนครนายก

ทมาปจจบนอตราอบตการณของผปวยโรคหดและโรคปอดอดกนเรอรงโรงพยาบาลปากพลมจำานวนเพมมากขน

ในป 2555 มผปวยจำานวน 114 คน ป 2556 จำานวน 137 คน และป 2557 จำานวน 152 คน โดยจดบรการ

ในรปแบบ Easy Asthma and COPD Clinic: EACC ตงแตป 2551 พบวาอตราการมาพนยาทหองฉกเฉน

และการนอนโรงพยาบาลลดลงแตผปวยยงคงมสภาพปอดทไมด ผปวยมการฟนฟสภาพปอดดวยตนเองตำา

จากทฤษฎทางกายภาพบำาบดพบวากระบวนการฟนฟสภาพปอดชวยเพมความแขงแรงและความทนทานของ

ระบบการหายใจ เพมประสทธภาพในการระบายเสมหะและเพมการระบายอากาศคงคางในปอด การจดโปรแกรม

การฟนฟทสามารถจำาไดงายและทำาไดเองทบานจะสามารถทำาการฟนฟสภาพปอดไดดวยตนเองอยางตอเนอง

ทำาใหผปวยสามารถทำากจกรรมตางๆ ไดมากขน ควบคมอาการและจดการกบโรคดวยตนเองไดดขน ซงจะลดคาใชจาย

และภาระในการดแลผปวยตอไป

วตถประสงค เพอพฒนารปแบบโปรแกรมการฟนฟสภาพปอดในผปวย Asthma และ COPD และศกษาประสทธภาพของโปรแกรม

การฟนฟสภาพปอดทางกายภาพบำาบดของโรงพยาบาลปากพลในผปวย Asthma และ COPD ทรบบรการใน EACC

ระเบยบวธวจยการศกษาเชงทดลองแบบมกลมควบคมโดยใชการสมตวอยางในอาสาสมครเพศชายและหญง ทเปน Asthma

หรอ COPD อาย 30 - 60 ป ใน EACC จำานวน 80 คน โดยคดออกหากมภาวะแทรกซอนในระบบทางเดนหายใจ

และทรวงอก เปนตน แบงเปน 2 กลม คอ กลมทดลองและกลมควบคมเปนจำานวนเทากนดวยการสมตวอยาง

แบบงาย กลมทดลองทำาการฟนฟดวยโปรแกรม “4 ทา 4 ท 4 รอบ” ประกอบดวย การหายใจขยายทรวงอก

การหายใจ Pursed-lip การเปาลมเปนจงหวะและการหวเราะ 4 เสยง เปรยบเทยบกบกลมควบคมทไดรบการ

ฟนฟรปแบบเดม เปนเวลา 6 เดอน ทดสอบสมรรถภาพปอดดวยวธ 6MWD และ PEFR กอนและหลงการศกษา

วเคราะหขอมลทางสถตกอนและหลงการศกษาดวยวธ Paired Sample t-test และเปรยบเทยบความแตกตาง

ระหวางกลมดวยวธ Independent t-test กำาหนดระดบนยสำาคญท p = .05 ศกษาความถกตองในการใชโปรแกรม

ดวยแบบบนทกการทวนสอบในรปแบบรอยละ

ID 35

121

ผลการศกษา การเปรยบเทยบ 6MWD กอนและหลงโปรแกรมการฟนฟพบวาตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต (p < .05)

ทงสองกลม เมอเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองและกลมควบคมพบวากลมทดลองมคา 6MWD มากกวา

อยางมนยสำาคญทางสถต (p < .05) การเปรยบเทยบ PEFR กอนและหลงโปรแกรมการฟนฟพบวาตางกน

อยางมนยสำาคญทางสถต (p < .05) ทงสองกลม เมอเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองและกลมควบคมพบวา

กลมทดลองมการเพมขนมากกวากลมควบคมอยางมนยสำาคญทางสถต (p < .05) สวนการศกษาความถกตอง

พบวาอตราความถกตองในการใชโปรแกรมในกลมทดลอง รอยละ 85.63 และกลมควบคม รอยละ 36.67

การศกษานพบวาโปรแกรมฟนฟสภาพปอด “4 ทา 4 ท 4 รอบ” มประสทธภาพในการฟนฟสภาพทดกวารป

แบบเดม งายตอการจดจำาของผปวยทำาใหผปวยฟนฟสภาพดวยตนเองไดมากขน ทำาใหผปวยมสมรรถภาพปอด

และความสามารถในการทำากจกรรมตางๆ ดขน

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานงานกายภาพบำาบดใชโปรแกรม “4 ทา 4 ท 4 รอบ” เปนแนวทาง (CPG) ในการฟนฟสภาพปอดผปวย Asthma

และ COPD ทงใน EACC และผปวยทไมไดเขารวม EACC ของโรงพยาบาลปากพล ทงนผวจยไดนำาผลงานไปเผยแพร

ในงานวชาการของสหวชาชพในระดบจงหวด ระดบเขต การประชมใหญ EACC และ HSRI forum เพอขยายองค

ความรออกไปเพอใหผทสนใจสามารถนำารปแบบดงกลาวไปใชในพนทของตนตอไป

บทเรยนทไดรบการพฒนาและใชโปรแกรม “4 ทา 4 ท 4 รอบ” ทำาใหการฟนฟสภาพปอดตามทฤษฎทางกายภาพบำาบดทม

ความซบซอนใหเปนโปรแกรมงายและผปวยไดใชจรงอยางตอเนอง นกกายภาพบำาบดหรอบคลากรสาธารณสข

สามารถนำาไปใชฟนฟสภาพปอดผปวย Asthma และ COPD ไดงายขน ทงนการศกษาตอไปควรศกษาแยก

แตละกลมโรค เพอใหเหมาะสมกบพยาธสรรวทยาทตางกน และการใชคาอนๆในการวดเพอใหเปรยบเทยบผลได

ชดเจนขน

ปจจยแหงความสำาเรจการฟนฟสภาพปอดดวนตนเองของผปวย Asthma และ COPD อยางตอเนอง เปนสงสำาคญททำาใหผปวย

มสมรรถภาพปอดและความสามารถในการทำากจกรรมตางๆเพมขน โปรแกรมการฟนฟสภาพปอดทสามารถจำาจำาได

งาย ไมซบซอน ทำาใหผปวยสามารถนำาไปฟนฟสภาพไดดวยตนเองทบานทกเวลา อกทงยงเปนวธทประหยดคาใชจาย

ไมใชอปกรณใดๆ ทำาใหผปวยสามารถเขาถงไดอยางเทาเทยม

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร ผบรหารและทมวชาการใหการสงเสรมและสนบสนนการศกษาครงน ใหคำาแนะนำาในการทำางานวจย เปดโอกาศ

ในการนำาเสนอในเวทตางๆ ทม EACC ทใหความรวมมอในการรวบรวมขอมลผปวย กลมประชากรในการศกษา

และวดผลใหกบผวจย ทมนกกายภาพบำาบด ทดำาเนนการใหโปรแกรมการฟนฟในแตละกลม

122122

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดงานวจยนทำาโดยนกวจยทปฏบตงานพบปญหาหนางาน ทำาใหเกดผลงานเชงประจกษ มการวดผลลพธทเปนรปธรรม

และพยายามประเมนผลโดยอางองมาตรฐาน เกดการพฒนากระบวนการทสามารถนำาผลไปใชงานได

ขอเสนอแนะควรอธบายสถานการณปญหาพรอมขอมลทางสถตของผปวยโรคหด (Asthma) และโรคปอดอดกนเรอรง

(Chronic Obstructive PulmonaryDisease - COPD) ของโรงพยาบาลปากพล อาท แนวโนมของจำานวนผปวย

ทเพมมากขนอยางตอเนอง การมสมรรถภาพของปอดทไมด อตราการมาพนยาทหองฉกเฉนและการนอน

โรงพยาบาลสงขน คณภาพชวตของผปวยลดลง และไมสามารถจดการกบโรคของตนเองไดดนก ผปวยไดรบ

ผลกระทบจากอาการเหนอยหอบ แนนหนาอก หายใจไมสะดวก ออนเพลย ผลเสยตอภาวะจตใจอารมณ

ผลตอการประกอบกจวตรประจำาวน คณภาพชวตของผปวยและผลเสยทางดานครอบครวและเศรษฐกจ ควรเพม

การทบทวนผลการวจยทเคยมมากอนของแนวทางการทำากายภาพบำาบดในผปวยทไดผลทง 2 กลมโรคน

123

ID 56

ผลการปรบวธรกษาเบาหวานเดอนรอมฎอนของผปวยมสลมทคมเบาหวานไดไมด

นลนาถ เจะยอ

โรงพยาบาลหนองจก จงหวดปตตาน

ทมาโรงพยาบาลหนองจกไดนำาผล R2R เรองการปรบเปลยนการใชยาเบาหวานของผปวยทถอศลอดในเดอนรอมฎอน

มาใช แตจากการปฏบตพบปญหามผปวยหลายราย FBS เกน 300 mg/dL และตองฉด Insulin ทหองฉกเฉน

ปญหานมแนวโนมเพมขนทกปโดยพบวาป 2554 มผปวยทตองฉดยาจำานวน 10 ราย ป 2555 จำานวน 20 ราย

และป 2556 จำานวน 27 ราย ซงสาเหตเกดจากการปรบลดขนาดยาเพอปองกนการเกดภาวะนำาตาลในเลอดตำา

ในชวงรอมฎอนโดยไมไดประเมนความเสยงของผปวย ความไมรวมมอในการใชยาและการไมคมอาหาร จงทำาให

ผปวยถอศลอดอยางไมปลอดภยและเสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนจากโรคเบาหวาน ผวจยจงสนใจทจะศกษาผล

การปรบวธรกษาเบาหวานเดอนรอมฎอนของผปวยมสลมทคมเบาหวานไดไมด เพอใชเปนแนวทางในการบรหาร

ยาเบาหวานใหแกผปวยทถอศลอดทงในเดอนรอมฎอนและการถอศลอดสนตในเดอนอนๆ

วตถประสงคเพอเปรยบเทยบระดบนำาตาลในเลอดกอนรอมฎอนและในเดอนรอมฎอนของผปวยมสลมทคมเบาหวานไดไมด

ระเบยบวธวจยเปนการวจยแบบกงทดลองชนดกลมเดยววดผลกอนรอมฎอนและในรอมฎอน กลมตวอยางเปนผปวยเบาหวาน

ชนดท 2 ซงตรวจรกษาทคลนกเบาหวานโรงพยาบาลหนองจก จงหวดปตตานในเดอนมกราคม ถงกรกฎาคม 2556

โดยเลอกแบบเฉพาะเจาะจง จำานวน 101 ราย เครองมอทใชในการวจยประกอบดวยแบบบนทกขอมลสวนบคคล

และบนทกผลการตรวจวดระดบนำาตาลในเลอดหลงอดอาหารอยางนอย 8 ชวโมงกอนรอมฎอนและในเดอนรอมฎอน

กอนเขาสรอมฎอนมการประเมนความเสยงตอการเกดภาวะนำาตาลในเลอดตำาในเดอนรอมฎอน การประเมนความ

รวมมอในการใชยา และการแกไขปญหาใหเหมาะสมกบผปวยแตละราย สวนในเดอนรอมฎอนมการปรบเปลยนเฉพาะ

เวลาในการบรหารยาเบาหวาน วเคราะหขอมลใชโปรแกรม R โดยกำาหนดความเชอมนทางสถตท p-value < 0.05

ใชสถต t-test สำาหรบการเปรยบเทยบคาเฉลย และใช Fisher’s exact test สำาหรบการเปรยบเทยบสดสวน

ผลการศกษา ในเดอนรอมฎอนผปวยมสลมทคมเบาหวานไดไมด จะมระดบนำาตาลในเลอดหลงอดอาหารอยางนอย 8 ชวโมง (FBS)

ตำากวากอนรอมฎอนอยางมนยสำาคญทางสถต (p-value < 0.001) และมผปวยท FBS มากกวา 300 mg/dL

เพยงรอยละ 1.98 ซงลดลงอยางมนยสำาคญทางสถต (p-value < 0.001) เมอเทยบกบกอนรอมฎอนซงพบ

รอยละ 43.56 การเตรยมผปวยมสลมทคมเบาหวานไดไมดใหพรอมกอนเดอนรอมฎอน และการปรบวธรกษาเบา

หวานในเดอนรอมฎอนเปนสงทสำาคญ ชวยใหผปวยสามารถคมระดบนำาตาลในเลอดไดดขน

124124

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานเดมปรบลดขนาดยาเบาหวานใหกบผปวยทถอศลอดทกราย เปลยนเปนกอนรอมฎอนมการตรวจ HbA1C

การประเมนความรวมมอในการใชยา และการปรบการใชยาในเดอนรอมฎอนใหเหมาะสมกบผปวยแตละราย

ผลจากการเปลยนแปลงทำาใหมแนวทางในการรกษาเบาหวานชวงรอมฎอนทชดเจน และทำาใหอตราการคมเบาหวาน

ไดตามเปาหมาย (HbA1C < 7 mg%) เพมขนรอยละ 66.28 โดยเพมจากรอยละ 25.0 เปน 41.57

บทเรยนทไดรบจากการทำาวจยชนนทำาใหเปนการกระตนบคลากรในหนวยงานทกระดบใหเหนวางานประจำาสามารถนำามาทำาวจย

เพอใหเกดประโยชนตอการดแลผปวยได การประเมนความเสยงและเตรยมผปวยใหพรอมกอนปรบเปลยนการใชยา

เบาหวานเดอนรอมฎอนเปนสงสำาคญ ชวยทำาใหผปวยถอศลอดไดอยางปลอดภย

ปจจยแหงความสำาเรจความสขจากการทำาวจยในงานประจำา บคลากรในหนวยงานทงแพทย พยาบาล รวมทงผปวยและญาตใหความ

รวมมอในการทำางานวจย และการนำาผลงานวจยมาใชในงานประจำาจงทำาใหบคลากรมทศนคตทดตอการพฒนา

งานประจำาใหเปนงานวจย

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรไดรบการสนบสนนจากผบรหารทกระดบในการทำางานวจยในงานประจำาและการนำาผลงานวจยมาใช

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนการวจยเพอศกษาปญหาทเกดขนในงานประจำาอยางตอเนอง มการตงคำาถามกบหลกฐานผลการวจยทผานมา

เปรยบเทยบกบประสบการณในบรบทการปฏบตงานจรงซงตางออกไป

ขอเสนอแนะ1. ควรทบทวนวธการวดผลลพธ จำานวนครงและเวลาทประเมนใหผลการวจยมความนาเชอถอมากขน และควร

ทำาวจยทรดกมมากขนทมขอมลปจจยสำาคญอนๆทอาจสงผลตอระดบนำาตาลในเลอดซงอาจหลายปจจยรวมกน

นอกจากการปรบการกนยาเทานน

2. ควรทำาการสรปเพมเตมวธการปรบวธการรกษาทมผลตอการควบคมระดบนำาตาลในเลอด เพอยนยนขอคนพบ

และอภปรายดวย

3. ควรเพมเตมการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของเพอสนบสนนเหตผลในการทำาวจย

125

ผลของการใชสำาลแอลกอฮอลสำาเรจ โรงพยาบาลทาวงผา จงหวดนาน

ศภลกษณ ธนาม, บษบา เสนนนตา

โรงพยาบาลทาวงผา จงหวดนาน

ทมาตามหลกการปองกนและควบคมการตดเชอในโรงพยาบาลพบวาหลกการใชสำาลแอลกอฮอลควรเปลยนอบสำาล

ทก 8 ชวโมงและเปลยนอบสำาลใหมเมอใชหมดแตปจจบนการปฏบตคอมการใชอบสำาลและเปลยนอบสำาล

ใน 24 ชวโมงและเมอสำาลหมดกหยบเตมในอบสำาลเดมสงผลใหอาจเกดการตดเชอจากประสทธภาพทลดลงของสำาล

หากมการจดซออบสำาลตามหลกการอาจทำาใหตนทนคาใชจายเพมมากขนรวมทงพบสำาลแหงทเหลอใชจากหนวยงาน

และนำามา Re-sterile จำานวน 45.18 gm./วน คดเปนคาใชจาย 14บาทตอวน และจากการสำารวจพบสำาลแอลกอฮอล

ในอบสำาลทเหลอใชบางสวนนำาไปใชเชดปรอท Electrode EKG แตปรมาณหรอประสทธภาพแอลกอฮอลลดลง

และบางสวนทงไป นอกจากนยงพบวาเจาหนาทไมไดปฏบตในแนวทางเดยวกนเชนการเปดฝาอบสำาลทงไว/

ปดไมสนททำาใหประสทธภาพของแอลกอฮอลลดลงกอนนำาไปใชในการทำาหตถการ

วตถประสงคเพอพฒนารปแบบการใชสำาลแอลกอฮอลในโรงพยาบาลใหถกตองตามมาตรฐาน และเปนแนวทางเดยวกน

ระเบยบวธวจยการวจยเชงปฏบตการ ระหวาง กมภาพนธ 2556- มกราคม2557 แบงออกเปน 3 ระยะ ไดแก วเคราะหสถานการณ

วเคราะหการปฏบตตามแนวทางการใชอบสำาลแอลกอฮอล หาสาเหตความบกพรองและออกแบบแนวทางการใชสำาล

แอลกอฮอลรปแบบใหม ระยะท 2 ดำาเนนการ ประกอบดวย 1) เปลยนอบสำาลขนาด ¼ ลตรแทนอบสำาลขนาด 2 ลตร

2) เปลยนสำาลจากอบสำาลแอลกอฮอลเปนสำาลแอลกอฮอลสำาเรจ 3) ออกแนวทางปฏบตและประกาศใช ระยะท 3

ประเมนผลลพธการดำาเนนการ รปแบบสำาลแอลกอฮอลสำาเรจรปแบบใหม เครองมอทใชในไดแก แบบบนทกจำานวน

สำาลเหลอใช แบบบนทกการเฝาระวงการตดเชอ แบบบนทกคาใชจาย ความพงพอใจของผทเกยวของและการพฒนา

รปแบบการใชสำาล วเคราะหขอมลเชงปรมาณโดยใชสถต เชงพรรณนา คดเปนคาเฉลยรอยละ เปรยบเทยบกอน

และหลงการใชสำาลแอลกอฮอลสำาเรจและวเคราะหขอมลเชงคณภาพ

ผลการศกษาจากการดำาเนนงานพบวาโรงพยาบาลทาวงผามการใชสำาลแอลกอฮอลตามหลกการปองกนและควบคมการตดเชอ

โดยการใชสำาลตามแนวทางการใชสำาลแอลกอฮอลสำาเรจ สงผลใหไมมการทงสำาลแอลกอฮอลในอบสำาลทเหลอใช

ประสทธภาพของแอลกอฮอลอยในเกณฑคงทเนองจากมการเปดและใชงานทนทลดปญหาดานประสทธภาพทลดลง

เนองจากการเปดอบสำาลทงไวหรอปดไมสนท หนวยงานทมผรบบรการปรมาณนอยหรอออกหนวยใหบรการในชมชน

สามารถใชสำาลแอลกอฮอลตามหตถการและจำานวนผรบบรการในชมชนอยางเพยงพอ นอกจากนยงพบวา สำาลแหง

ID 269

126126

เหลอใชลดลงจำานวน 24.10 กรม/วน คดเปน 6.53 บาท/วน ตนทนคาใชจายทกดานจากการใชสำาลแอลกอฮอล

ลดลง 68 บาท/วน คดเปนรอยละ 51.05 บคลากรพงพอใจในการใชสำาลสำาเรจ รอยละ 92.67 และไมพบอบตการณ

การตดเชอในโรงพยาบาลทาวงผา

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานนำาแนวทางการใชสำาลสำาเรจไปใชทกหนวยงานในโรงพยาบาลทาวงผา นอกจากนยงมการเผยแพรขอมลในกลม IC

ของโรงพยาบาลชมชนในจงหวดนานพบวามหลายโรงพยาบาลนำาแนวทางไปใชประโยชนตอไป

บทเรยนทไดรบกระบวนการพฒนางานเปนสวนสำาคญในการขบเคลอนองคกร นอกจากนยงเปนการสรางความสามคค

ภายในองคกร เมอการพฒนางานประสบผลสำาเรจตอผรบบรการสงผลใหผปฏบตเกดความภาคภมใจทงยงเปน

การสรางขวญและกำาลงใจ

ปจจยแหงความสำาเรจผบรหารใหการสนบสนนทกๆ ดาน คณเออชวยผลกดนและกระตนใหเกดการวจย คณะกรรมการ IC ใหความรวมมอ

และประชาสมพนธการใชสำาลสำาเรจ เจาหนาททกคนในโรงพยาบาลเขาใจและยอมรบการเปลยนแปลงเพอใหผปวย

ไดรบบรการทมประสทธภาพและถกตองตามแนวทาง IC และเกดความสะดวกใชตอผปฏบตพรอมทงชวยให

รพ.ลดคาใชจาย ทมวจยมความมงมนในการพฒนางานตามหลกวชาการทไดมาตรฐาน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรหารไดใหการสนบสนนทกๆ ดาน ไดแก การสนบสนนดานงบประมาณ ขวญและกำาลงใจและบคลากร

ในการปฏบตงานและการทำาวจย รวมทงใหคำาปรกษาและแนะนำาในการวจย คณเออชวยเหลอผลกดนและกระตน

ใหเกดการพฒนางานและการวจย

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดกระบวนการวจยทพฒนามาจากประเดนปญหาหนางานและนโยบายลดตนทน มการขยายผลในวงกวาง และการ

ออกแบบการเกบขอมลทชดเจน

ขอเสนอแนะ1. ควรมการเกบขอมลเพอวเคราะหปญหาเรองการตดเชอและนำาเสนอเปรยบเทยบผลลพธในประเดนตางๆชวงกอน

และหลงใหครอบคลมทกประเดนทอางถงดงกลาวไวในบทนำา

2. การนำาเสนอควรมภาพประกอบและเพอใหเขาใจไดงายขน


127

“ตามรอย วฏจกรของชวต”: กระบวนการเรยนรชะตาชวตของผปวยเอดสโดยตรง เพอปองกนการขาดตดตามการรกษา ตามแนวคดของซาเทยร

เกรยงศกด จดของ, นพ. โอษษฐ บำาบด, ศภกานต สายวงค, วญญ จำาได, พชราวลย โลชา, ศรกล พลอยอนกลโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเดนชย จงหวดแพร

ทมาจากการประเมนผลการรกษาผปวยเอดสหลงเรมยาตานไวรสรพร.เดนชยพบแนวโนมการเสยชวตจำาแนกตาม

สาเหตคอผปวยขาดตดตามการรกษาสงขนในป 2555-2557 คอรอยละ 30, 40, 55.56 สงผลกระทบตอครอบครว

เกดการสญเสยผนำา ขาดรายได และบตรกำาพรา ดงนนเพอลดการสญเสยดงกลาว ผวจยจงใหความสำาคญกบปญหา

ผปวยขาดตดตามการรกษา จงไดนำาแนวคดของซาเทยร (มเปาหมายเพอใหผปวยมความรบผดชอบ มทางเลอก

มความมนใจในการแกไขปญหาและมความสขอกครงหนง) มาบรณาการรวมกบ กระบวนการแกะรอย วายราย

Viral load รพร.เดนชย ตามขอตกลงรวมกนของชมชนผปวยเอดส รพร.เดนชย ในการมาตรวจ Viral load (VL)

ตามนดและกนยาตอเนองสมำาเสมอ มาพฒนา“กระบวนการตามรอย วฏจกรของชวต”เพอไมใหผปวยขาดตดตาม

การรกษา กนยาตานไวรสตอเนองสมำาเสมอ ไมดอยาและมชวตอยไดในสงคมอกครงหนง

วตถประสงคเพอพฒนา“กระบวนการตามรอย วฏจกรของชวต”โดยการมสวนรวมของชมชนผปวยเอดส รพร.เดนชย

ระเบยบวธวจยการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) ในชมชนผปวยเอดสกนยาตานไวรส

6 เดอนขนไป รกษาท รพร.เดนชย จำานวนทงหมด 168 ราย ศกษาตงแต เมษายน 2557 – เมษายน 2558

ทำากจกรรมกลมโดยใช “กระบวนการตามรอย วฏจกรของชวต”ในวนทผปวยมารบยาจำานวนคนละ 4 ครงๆ ละ 30 นาท

ทก 3 เดอน เกบขอมลจาก Focus Group,บนทกผลการขาดตดตามการรกษา/ดอยา/เสยชวต ประเมนผลจาก

การขาดตดตามการรกษา/อตราดอยา/อตราเสยชวต วดผลโดยใชสถตบรรยายคอจำานวน รอยละ คาเฉลย

สถตเชงอนมานคอ paired t-test

ผลการศกษาขน Planning: ประชมทมสขภาพ-นำาแนวคดซาเทยรมาประยกตเปนการเรยนรวฎจกรของชวตผปวยเอดส

ดวยภาพตนไม 4 ระยะคอ 1 เหยวเฉา (ขาดรกษา ปวย) 2 ฟนตว (เรมรกษา) 3 เตบโต (กนยา มาตรวจ VL) 4 ออกผล

(ผลการกนยา มาตรวจ VL) นำามาบรณาการกระบวนการฯเดมไดกระบวนการตามรอยวฏจกรของชวตประกอบดวย

ขนตอนทบาน-ผปวยปฏบตกลยทธรกตวเองเตอนตวเอง (กนยา มาตรวจ VL) ขนตอนทรพ.-จตอาสา+พยาบาล

ทำากจกรรมวฎจกรของชวต ปฏบตกลยทธรกเพอนเตอนเพอน(ทบทวนกลยทธ 3 รก) แพทยปฏบตกลยทธ

ID 357

128128

รกลงทณฑ (ใหยา 1 เดอนหากไมตรวจ VL หรอ VL > 50 copies/ml) ขน Acting: นำากระบวนการฯ มาใช

ขน Observing: ผปวยขาดตดตามการรกษา 0 ราย เสยชวต 0 ราย ดอยารอยละ 0.59 คาเฉลยขาดตดตาม

การรกษากอนและหลงการทดลองในกลมเดยวกนลดลงอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 ขน Reflecting:

คนขอมลผลของกระบวนการฯ แกทมสขภาพและผปวยเอดส

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน

จากความพยายามในการแกปญหาอยางตอเนองนำาไปสการคดนอกกรอบโดยนำาแนวคดซาเทยรมาผสมผสาน

การเรยนรลำาดบชวตผปวยเอดสดวยภาพตนไม 4 ระยะทำาใหไดกระบวนการฯ มาใช จนเกดผลลพธทดตอการ

มาตดตามการรกษา การกนยา การมาตรวจ Viral load, ลดการดอยาและเสยชวต และไดขยายผลการศกษาดงกลาว

ในเวทแลกเปลยนรการดแลผปวยเอดสของจงหวดแพรเพอนำาไปใชดแลผปวยเอดสในโรงพยาบาลอนๆ ตอไป

บทเรยนทไดรบ

การเรยนรลำาดบของชวตผปวยเอดสดวยภาพตนไม 4 ระยะชวยใหงายตอการรบรและเขาใจและดวยทาท/นำาเสยง/

การเปดประเดนใหตรงจดตามหลกการใหคำาปรกษา ยงมผลตออารมณและความรสกของผปวย ทำาใหมองเหนพลง

และความมงมนตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมเพอการอยรอดของชมชนผปวยเอดส 2) เปนการแกปญหาโดยใช

ตนทนนอยแตเกดผลลพธทด เกดความสขและสนกไปกบการทำางาน

ปจจยแหงความสำาเรจ

1. การรวมแรงรวมใจของทมสขภาพ รพร.เดนชย ทอยากเหนความยงยนและความตอเนองของการแกไขปญหา

อยากเหนผปวยเอดสทกคนทคนเคยและมความรสกมากกวาการเปนแคผมารบบรการทวไปยงคงมชวตอย

2. ชมชนผปวยเอดสเขามามสวนรวมรวมคด รวมแกไข รวมรบผดชอบและรวมปฏบต จงมการปรบตวเพอ

การปฏบตใหเปนไปตามขอตกลง และหนมาใสใจกบการดแลสขภาพของตนเองมากขน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร

1. ผอำานวยการสนบสนนการเขารวมประชม อบรมงานวชาการทกครง เพอนำาองคความรทไดมาพฒนาการดแล

ผปวยเอดส

2. ทมสขภาพ รพร.เดนชยเปนกลยาณมตรทดคอยชวยเหลอเกอกลการทำางานและสนบสนนใหมการพฒนาคณภาพ

การดแลผปวยเอดสอยางตอเนอง 3) ทม HRD จงหวดแพรเปนแหลงเรยนรและสนบสนนการทำา R2R

129

ขอคดเหนของกรรมการ ฯ

ขอด

การตงประเดนคำาถามวจยในการปฏบตงานประจำาไดแกการขาดการตดตามการรกษาของผปวยทเพมสงขนอยางตอ

เนองและการประยกตใชทฤษฎทเกยวของ กบการพสจนผลของทฤษฎนนอยางเปนรปธรรม

ขอเสนอแนะ

1. ควรแสดงกรอบแนวคดการวจยใหเหนถงการสรางการมสวนรวมตามกระบวนการวจยเชงปฏบตการตามขนตอน

วธการและการศกษา พรอมทบทวนการเรยบเรยงการนำาเสนอเปนลำาดบขนตอนใหชดเจน

2. ควรมการศกษาขอมลเชงคณภาพถอดบทเรยนวถชวตราย case เพอเปนขอมลสนบสนนผลการศกษาทชดเจน

มากขนและเพมคณคาของงานวจย


130130

ผลการพฒนาเครองมอ “ใจสารภาพ” ในการประเมนพฤตกรรมการใชยาและสารเสพตดของผเขารบการบำาบดรกษา ในคลนกยาเสพตด โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชธาตพนมวชชระ หลาคำาแกว

พมล สกลอนทร, พนาวรรณ ไมตรโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชธาตพนม จงหวดนครพนม

ทมาในป 2556 คลนกยาเสพตดโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชธาตพนมมผเขารบการบำาบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพ

ผตดยาและสารเสพตดจำานวน 59 ราย ในการเขารบการบำาบดรกษาแตละครงผเขารบการบำาบดรกษาตองไดรบการ

ตรวจปสสาวะเพอประเมนผลการบำาบดรกษา 4 ครง/ราย/กระบวนการบำาบดรกษาเปนจำานวน 236 ครง มตนทน

คาใชจาย 35,400 บาท ตรวจพบยาและสารเสพตดในปสสาวะจำานวน 36 ราย มการตรวจพบซำาในรายเกาเฉลย

จำานวน 11 ราย แตในการตรวจยาและสารเสพตดในปสสาวะมขอจำากดในการตรวจทไดผลชดเจนเพยง 72 ชวโมง

หลงการเสพทำาใหไมสามารถคนหาการใชยาและสารเสพตดทแทจรง ผวจยจงไดพฒนากระบวนการใหคำาปรกษา

โดยใชแผนภาพ“นวตกรรมใจสารภาพ”เพอใหผเขารบการบำาบดรกษาไดใชบอกถงการใชยาและสารเสพตดของตนเอง

นำาไปสการปรบกระบวนการบำาบดรกษา ทสอดคลองกบพฤตกรรมการใชยาและสารเสพตดของผเขารบการบำาบด

รกษาตอไป

วตถประสงคเพอพฒนาเครองมอในการประเมนพฤตกรรมการใชยาและสารเสพตด และลดตนทนในการตรวจปสสาวะของ

ผเขารบการบำาบดรกษา

ระเบยบวธวจยเปนการวจยเชงปฏบตการ มผรวมวจยประกอบดวย ผเขารบการบำาบดรกษาในคลนกยาเสพตด โรงพยาบาล

สมเดจพระยพราชธาตพนม ปงบประมาณ 2557 จำานวน 37 ราย เจาหนาทผใหการบำาบดรกษา จำานวน 3 ราย

โดยใชเครองมอทใชในการวจย ประกอบดวยแผนภาพ”นวตกรรมใจสารภาพ” ทปรบปรงจากสวนขอมลการประเมน

ความถในการใชยาและสารเสพตด (ในแบบประเมน บสต.2) การวจยประกอบดวย 1. การทบทวนกระบวนการ

ประเมนพฤตกรรมการใชยาและสารเสพตดและจดทำาเครองมอแผนภาพ”นวตกรรมใจสารภาพ” 2. การเตรยมทกษะ

ทมวจยในการใชเครองมอแผนภาพ”นวตกรรมใจสารภาพ” 3. ทดลองใชในผเขารบการบำาบดรกษาพรอมประเมน

และปรบปรงเครองมอและกระบวนการประเมนพฤตกรรม 4. ประเมนผลการใชเครองมอแผนภาพ “นวตกรรมใจ

สารภาพ” เกบรวบรวมขอมลระหวางเดอนตลาคม 2556 ถง เดอนมนาคม 2557 วเคราะหขอมลใชสถตเชงพรรณนา

ความถและรอยละ

ID 358

131

ผลการศกษา

จากการใชเครองมอแผนภาพ “นวตกรรมใจสารภาพ” กบผเขารบการบำาบดรกษาจำานวน 37 ราย โดยมกระบวนการ

ประกอบดวย การใหคำาปรกษาดวย “การเปดใจ” สรางความ “เชอใจ” และใชแผนภาพ “นวตกรรมใจสารภาพ”

ใหผเขารบการบำาบดรกษา “สารภาพ” บอกพฤตกรรมการใชยาและสารเสพตด จากกระบวนการตรวจปสสาวะ

ในรปแบบเดม ผเขารบการบำาบดรกษาจำานวน 37 ราย ตองไดรบการตรวจปสสาวะเพอประเมนผลการบำาบดรกษา

4 ครง/ราย/กระบวนการบำาบดรกษา เปนจำานวน 148 ครง โดยไมมการประเมนและคดกรองจากเจาหนาท มตนทน

คาใชจายรวม 22,000 บาท เมอเจาหนาทผใหการบำาบดรกษามการใชเครองมอแผนภาพ “นวตกรรมใจสารภาพ”

มาเปนเครองมอสอกลางในการประเมนและคดกรองกอนการสงตรวจปสสาวะผเขารบการบำาบดรกษาไดใหการ

“สารภาพ” ยอมรบในการใชยาและสารเสพตด โดยไมตองตรวจปสสาวะ 36 ครง ซงสามารถลดตนทนในการ

ตรวจปสสาวะลงไดเปนเงน 5,400 บาท

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน1. ตอผเขารบการบำาบดรกษา:ไดรบรถงพฤตกรรมและผลเสยจากการใชสารเสพตดและไดเขามามสวนรวม

ในการวางแผนและแกไขปญหาทเปนอยรวมกน

2. ตอเจาหนาทผใหการบำาบดรกษา:มเครองมอทเปนสอกลางการประเมนพฤตกรรมการใชยาและสารเสพตดไดรบ

ความไววางใจในกระบวนการทำางาน

3. ตอหนวยงาน:มกระบวนการตรวจปสสาวะทไดรบขอมลทแทจรงและสามารถลดตนทนคาบรการในการตรวจ

ปสสาวะบรการในการตรวจปสสาวะ

บทเรยนทไดรบการทจะไดมาซงขอมลทแทจรงนน เจาหนาทผใหการบำาบดรกษาตองมความจรงใจ และสามารถเขาไปนงในใจของ

ผเขารบการบำาบดรกษาใหได การมเครองมอทมาเปนสอกลางในการพดคยอยางเปนรปธรรม จะสงผลตอความเขาใจ

ความไวเนอเชอใจระหวางผเขารบการบำาบดรกษาและเจาหนาทไดดยงขน และเครองมอทด แมนยำา และถกตองทสด

ในการตรวจกคอเสยงจากหวใจของผเขารบการบำาบดรกษาเอง

ปจจยแหงความสำาเรจการสรางสมพนธภาพทดระหวางผเขารบการบำาบดรกษา ครอบครว และเจาหนาทผใหการบำาบดรกษาเปนสงท

สำาคญอยางยง ทจะสงผลตอความไวเนอเชอใจซงกนและกน กระบวนการทำางานการเปดใจของเจาหนาทในการ

รบฟงขอมลจากผเขารบการบำาบดรกษา “จนนำาไปสการสารภาพจากใจ” ของผเขารบการบำาบดรกษาและนำาไปส

การวางแผนเพอแกไขปญหารวมกนอยางแทจรง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผอำานวยการโรงพยาบาล หวหนาหนวยงาน และเจาหนาทในหนวยงาน ไดใหการสนบสนนและเอออำานวย

ในการดำาเนนกจกรรมการบำาบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพผตดยาและสารเสพตด ใหคำาปรกษาในการแกไขรายงาน

การศกษา เปดโอกาสใหผศกษาไดเรยนรวธการทำางานแบบบรณาการอยางตอเนอง

132132

ขอคดเหนของกรรมการฯ

ขอด

การวจยเกยวกบการดแลผตดยาเสพตดโดยใชความสมพนธความเชอใจ โดยนำาเทคนคทงายมาใชคดกรองในการ

ปฏบตงานประจำา


ควรแสดงการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบการใชการประเมนพฤตกรรมการใชสารเสพตดเพมเตมเพอสนบสนน

การใชเครองมอ “ใจสารภาพ” น และควรนำาเสนอขอมลการตดตามประเมนผลลพธทบงถงความสำาเรจของการรกษา

ผตดสารเสพตด

133

ผลการพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลในการประเมนและการดแลผปวยเจบหนาอก จากกลมอาการกลามเนอหวใจขาดเลอดเฉยบพลน (ACS) ในโรงพยาบาลชมชน

จกรพงศ ปตโชคโภคนท, ทศนย สบกำา, ใบศร จงมนคง, นนทนภสปตโชคโภคนท

โรงพยาบาลเขมราฐ จงหวดอบลราชธาน

ทมากลมอาการกลามเนอหวใจขาดเลอดเฉยบพลนเปนสาเหตการเสยชวตลำาดบ 1 ใน 3 ของประชากรโลกและในไทย

โรงพยาบาลชมชนเขมราฐมขนาด 60 เตยง ขอจำากดคอไมมแพทยเฉพาะทาง เมอมผปวยกลม ACS จะสงตอไป

รกษาทโรงพยาบาลสรรพสทธประสงค ซงอยไกล 105 ก.ม.ใชเวลานาน 90 นาท จากสถตป 2554 มผปวยกลม ACS

129 ราย เสยชวต 11 ราย ป 2555 มผปวยกลม ACS 147 ราย เสยชวต 17 ราย และป 2556 มผปวยกลม ACS

178 ราย เสยชวต 7 ราย ผลการทบทวนการการดแลและการสงตอผปวยกลม ACS พบปญหาทสำาคญคอพยาบาล

ขาดสมรรถนะในการประเมนและการดแลผปวยกลมอาการกลามเนอหวใจขาดเลอดเฉยบพลนและยงประเมน

ไมครอบคลม มแนวทางการดแลและการสงตอทยงไมชดเจนทำาใหผปวยเขาถงบรการชา คณะวจยจงทำาการพฒนา

แนวปฏบตทางการพยาบาลในการประเมนและการดแลผปวยเจบหนาอกจากกลมอาการกลามเนอหวใจขาดเลอด

เฉยบพลนขน

วตถประสงคเพอพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลในการประเมนและดแลผปวยเจบหนาอกจากกลมอาการกลามเนอหวใจ

ขาดเลอดเฉยบพลนใหปฏบตงานไดอยางถกตองรวดเรวซงชวยใหผปวยปลอดภยและลดภาวะแทรกซอนจากโรคได

ระเบยบวธวจยเปนการวจยและพฒนา มขนตอนการดำาเนนการแบงเปน 4 ระยะคอ ระยะท 1 พฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล

ในการประเมนผปวยเจบหนาอก ระยะท 2 การนำาแนวปฏบตทางการพยาบาลนไปทดลองใชกบกลมตวอยาง

ระยะท 3 การประเมนผลและพฒนาปรบปรงแนวปฏบตทางการพยาบาล ระยะท 4 สรปผลนำาไปใชงานจรง

และมการพฒนาอยางตอเนอง โดยประยกตกระบวนการใชผลงานวจยตามกรอบของไอโอวา แนวปฏบตทาง

การพยาบาลนพฒนาจากงานวจยและหลกฐานเชงประจกษชวง ป ค.ศ.2000-2013 ทงหมด 10 เรอง พฒนา

และนำาแนวทางปฏบตและเกบรวบรวมขอมลระหวางเดอน ม.ค.2556 ถง ต.ค.2557 เครองมอทใชเกบรวบรวม

ขอมล: แบบสอบถามขอมลทวไปและแบบประเมนผลแนวปฏบตทางการพยาบาลฯ ประชากร และกลมตวอยาง

เลอกแบบเจาะจง คอพยาบาลวชาชพแผนกอบตฉกเฉนและแผนกผปวยนอกจำานวน 15 คน ใชสถตเชงพรรณนา

และวเคราะหขอมลเชงคณภาพดวยการวเคราะหเนอหา

ID 360

134134

ผลการศกษากลมตวอยางทกคนเหนวาแนวปฏบตทางการพยาบาลนเหมาะสมกบการใชงานอยางมประสทธภาพ มความเปนไปได

ในทางปฏบตทนำาไปใชในหนวยงานอยในระดบมาก กลมตวอยางรอยละ 93.33 มความคดเหนวาแนวปฏบตนมความ

เขาใจงายและความสะดวกในการใช/การปฏบตตามขอเสนอแนะมความชดเจนสามารถปฏบตตามไดรอยละ 93.33

เมอพฒนาและมการปรบปรงแนวปฏบตแลวนำามาใชในการประเมนคดกรองการดแลผปวยเจบหนาอก 798 ราย

พบผปวยกลามเนอหวใจขาดเลอดเฉยบพลนชนด STEMI 45 ราย และ NSTEMI 88 ราย สงเขา ER และมการสง

ตอภายใน 30 นาท รอยละ 100% พบผปวย Angina pectoris 56 ราย และ Chest pain 139 รายไดรบการรกษา

ตามอาการมหลงตดตามอาการไมพบกลบมาซำาและกลายเปนชนด STEMI หรอ NSTEMI ไมพบอบตการณ

การเสยชวตหรอเกดภาวะหวใจหยดเตนขณะรอตรวจ แนวทางปฏบตนชวยใหมการประเมนและการดแลทถกตอง

ครอบคลมและรวดเรว

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานใชเปนแนวปฏบตทางการพยาบาลในการประเมนคดกรอง/คดแยกและการดแลผปวยเจบหนาอกจากกลมอาการ

กลามเนอหวใจขาดเลอดเฉยบพลนทงในหนวยงานผปวยนอก งานอบตเหตฉกเฉนและในโรงพยาบาลสงเสรมสข

ภาพตำาบล และใชเปนแนวทางในการปฏบตงานในการวนจฉยการรกษาและการพยาบาลไดอยางถกตองรวดเรว

และครอบคลมรวมทงการสงตอททนเวลา นำาไปเปนแนวทางปฏบตฯ ทงในระดบจงหวด ระดบเขตสขภาพ

และระดบกระทรวง

บทเรยนทไดรบการประเมนผปวยเจบหนาอกทสงสยวาเกดจากกลมอาการกลามเนอหวใจขาดเลอดเฉยบพลนทถกตองรวดเรว

ชวยใหเกดประโยชนตอผปวยในดานการรกษาทถกตอง รวดเรวและลดอตราการเกดภาวะแทรกซอนและเสยชวตได

การพฒนาแนวปฏบตทเหมาะสมกบบรบทของหนวยงานจากการทบทวนหลกฐานเชงประจกษไดแนวปฏบต

ทตรงประเดนปญหา ทำาใหแนวปฏบตมประสทธผลสามารถแกปญหาและทำาใหเกดผลดตอผรบบรการได

ปจจยแหงความสำาเรจการทำางานทเปนทมสหสาขาวชาชพและแมขาย การสอสารทดและมเปาหมายวตถประสงครวมกนในการการ

ทำางานดแลรกษาผปวยการใชเทคโนโลยททนสมยในการตดตอสอสารเพอการสงคลนไฟฟาหวไปปรกษาผเชยวชาญ

ทโรงพยาบาลศนยและการใหการสนบสนนทดจากหวหนาพยาบาล ผอำานวยการโรงพยาบาลในดานงบประมาณ

และนโยบายปจจยเหลานทำาใหการดำาเนนการสำาเรจผลลพธผปวยปลอดภยไมเกดภาวะแทรกซอนหรอเสยชวต

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรหารในหนวยงาน,ฝายการพยาบาลและผอำานวยการทเหนความสำาคญสนนสนน งบประมาณและแนวทาง

การดำาเนนงานจากการเสนอผลลพธแนวทางใหผบรหารเหนวามประโยชนผปวยปลอดภย ระบบการทำางาน

ทเออในการประเมนคดกรองและดแลรกษาจงมนโยบายขยายผลงานไปใชในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล

และโรงพยาบาลชมชนในจงหวด

135

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดการศกษาการสรางและทดสอบผลการใชแนวทางปฏบตอยางเปนขนตอนในบรบทพนท

ขอเสนอแนะ1. ควรเพมการแสดงผลลพธทสำาคญทางคลนกหลงการใชแนวปฏบตนเปรยบเทยบกบชวงกอนดำาเนนการ

เพอแสดงผลใหชดเจนขน

2. ทบทวนการใชคำาใหเหมาะสมในเชงบวก เชน บคลากรมทกษะและความรไมพอเพยงหรอมความเขาใจ

ในแนวปฏบตในการประเมนไมตรงกนเปนตน


136136

การพฒนางานดแลเทาในผปวยเบาหวาน โรงพยาบาลสารภ จงหวดเชยงใหม

ประภาพร มทมล1, ปวณา วารปรด2, ฐตพร ชวนวรศกด3 1) งานโรคไมตดตอเรอรง 2) งานเยยมบาน 3) กายภาพ

โรงพยาบาลสารภ จงหวดเชยงใหม

ทมาผปวยโรคเบาหวานมกเกดภาวะแทรกซอนทางเสนประสาท หลอดเลอด และการตดเชอไดงาย โดยปจจยเหลาน

เปนความเสยงใหเกดแผลทเทา และเนองจากมการเสอมของเสนประสาทสวนปลาย จงทำาใหไมรสกเจบปวดทแผล

ดงนน แผลจงเกดการลกลาม และรนแรงขนซงนำาไปสการถกตดขาในทสด การตรวจเทาเพอประเมนระดบ

ความเสยงในผปวยเบาหวานจงมความสำาคญอยางยง ในชวงป พ.ศ. 2552-2553 โรงพยาบาลสารภ จงหวดเชยงใหม

พบวา มผปวยเบาหวานทไมไดรบการตรวจเทา สงถงรอยละ 76.57 ในจำานวนนพบการเกดแผลทเทาในระดบเสยงสง

รอยละ 5.25 และ พบอตราผปวยถกตดเทา รอยละ 1.54

วตถประสงคเพอพฒนารปแบบงานการดแลเทาในผปวยเบาหวาน โรงพยาบาลสารภ จงหวดเชยงใหมโดยเปรยบเทยบผล

การพฒนางานดาน อตราผปวยไดรบการตรวจเทา อตราผปวยเกดแผลทเทา และอตราผปวยถกตดเทา

ระเบยบวธวจยการวจยพฒนาเชงทดลอง ชนดกลมเดยววดผลกอน-หลงการทดลองหลายครงน เพอพฒนารปแบบงานดแล

เทาในผปวยเบาหวาน โดยเปรยบเทยบผลการพฒนางาน ตอ อตราผปวยไดรบการตรวจเทา อตราผปวยเกดแผล

ทเทา และอตราผปวยมแผลทเทาทถกตดเทา ขนตอนการดำาเนนงาน ประกอบดวย 3 ขนตอน ดงน 1) ขนตอน

การวางแผน โดยวเคราะหขอมล และสรปปญหาจากการดำาเนนงานในชวงป พ.ศ.2552-2553 2) ขนตอนการดำาเนน

งาน ในชวงป พ.ศ.2554-2557 และ 3) ขนตอนการตดตามประเมนผล กลมตวอยาง คอ ผปวยเบาหวานในเขตอำาเภอ

สารภทมารบการรกษาในคลนกโรคเรอรง โรงพยาบาลสารภ ในชวงป พ.ศ. 2554-2557 จำานวน 1,376 คน (รายใหม)

เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบประเมนแผลทเทาของสำานกงานสาธารณสขจงหวดเชยงใหม และวเคราะหขอมล

โดยใชสถตเชงพรรณนา และ รอยละ

ผลการศกษา พบวา อตราผปวยเบาหวานไดรบการตรวจเทาปละ 1 ครงเพมขนจากรอยละ 23.43 ในป 2552 เปนรอยละ 77.97

ในป 2557 อตราผปวยเกดแผลทเทา ลดลงจากรอยละ 5.25 ในป 2552 เปนรอยละ 1.77 ในป 2557 และ อตรา

ผปวยเบาหวานมแผลทเทาทถกตดเทา ลดลงจากรอยละ 1.54 ในป พ.ศ. 2552 เปนรอยละ 0.29 ในป พ.ศ. 2557

โดยพบวา รปแบบการพฒนางานดแลเทาในผปวยเบาหวาน ประกอบดวย 1) การกำาหนดผรบผดชอบหลก

เพอทำาหนาทดแลเฉพาะเทา 2) การวางแผนการใหความร โดยแบงกลมผปวยเบาหวานออกเปน 2 กลม ไดแก

ID 719

137

ผทมความเสยงตอการเกดแผลทเทา ใหคำาแนะนำาเปนรายกลม เพอปองกนไมใหเกดแผลทเทา สวนในผทพบวามแผล

ทเทาเกดขนแลว ใหคำาแนะนำาเปนรายบคคล เพอยบยงไมใหแผลลกลาม 3) การตดตามเยยมบานในรายทมแผลทเทา

แตมการปฏบตตวไมถกตอง และ 4) การประเมนผลทก 3 เดอน

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานนำารปแบบงานดแลเทาในผปวยเบาหวาน คลนกโรคเรอรงโรงพยาบาลสารภ ไปขยายผลการปฏบตและการตดตาม

ดแลอยางตอเนองทบาน ในพนทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลทง 12 แหงในอำาเภอสารภ จงหวดเชยงใหม

บทเรยนทไดรบการประเมนปญหา และความตองการของผปวยเบาหวานแตละรายมความสำาคญ เพราะ ผปวยทมารบบรการมความ

แตกตางกน โดยการดแลเทาในผปวยเบาหวานนน ดานการจดกจกรรมการใหความร ตองแบงกลมผปวย เพอการให

คำาแนะนำาทสอดคลองกบปญหาทพบ และควรมการนำาผลการตรวจนำาตาลในเลอดมาวเคราะห เพอใหผปวยไดรบ

การดแลทมประสทธภาพมากยงขน

ปจจยแหงความสำาเรจการมอบหมายใหผจดการรายกรณ (case manager) ทมความรความเขาใจทฤษฏและอาการของโรคชวยใหผดแล

สามารถประเมนปญหาของผปวยแตละรายไดชดเจน มการวเคราะหปจจยทเกยวของ ทนำาไปสการแกไขปญหา

ไดตรงจด โดยเปนการแกไขปญหาไดสอดคลองกบความตองการของผปวยแตละราย

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรหารไดใหการสนบสนนทงงบประมาณ วทยากรในการใหความร ตลอดจนเครองมอเครองใช วสดครภณฑ

ทจำาเปนสำาหรบการดำาเนนการ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดการประยกตใชการวจยเพอพสจนผลการพฒนางานดแลเทาผปวยเบาหวานซงเปนปญหาของพนท มการวดผลลพธ

ทคอนขางครบถวนด

ขอเสนอแนะ1. ควรเพมการแสดงกระบวนการวจยเชงปฏบตการทแสดงใหเหนการสรางการมสวนรวมกบผมสวนไดสวนเสย

และศกษาวจยผปวยทยงไมไดรบการตรวจทเปนไปตามเกณฑ หรอยงเกดผลลพธทไมด เพอทำาการพฒนา

และออกแบบการวจยทลกซงมากขน และ

2. ทบทวนการใชสถตเชงวเคราะหเพอทดสอบความแตกตางของผลลพธในแตละชวงเวลา



139

ID 5 การพฒนารปแบบการจดบรการเคลอบหลมรองฟนในเดกนกเรยนชนประถมศกษา เพอลดการเกดโรคฟนผ ในเดกอาย 12 ป อำาเภอพรหมพราม จงหวดพษณโลก

ทพ.ฉตรชย มาแกวโรงพยาบาลพรหมพราม จงหวดพษณโลก

ทมาผลการสำารวจสภาวะทนตสขภาพแหงชาตครงท 7 ป 2555 พบปญหาเดกอาย 12 ป มปญหาปวดฟนจากโรคฟนผ

รอยละ 41.7 ขาดเรยนเนองจากอาการปวดฟนรอยละ 6.3 และจากขอมลสถานการณโรคฟนผของเดกอาย 12 ป

ซงเปนดชนในการตดตามผลการดำาเนนงานสงเสรมสขภาพและปองกนโรคทางทนตสาธารณสขของอำาเภอ

พรหมพรามในป 2551-2553 ทเปนผลมาจากการทำางานสงเสรมสขภาพและปองกนโรคทางทนตสาธารณสข

ในเดกนกเรยนชนประถมศกษาในป 2546-2548 พบคาความชกโรคฟนผมคารอยละ 78.5,66.5 และ 60.5 ตามลำาดบ

ซงเมอเปรยบเทยบกบสถานการณคาความชกโรคฟนผระดบประเทศในป 2551-2553 คอรอยละ 55.4,54.7 และ 51.5

ตามลำาดบ จะเหนวาเดกอาย 12 ปของอำาเภอพรหมพรามมการเกดโรคฟนผทสงกวาระดบประเทศมากและสงกวา

คาเปาหมายของสำานกทนตสาธารณสข กระทรวงสาธารณสขกำาหนดไวคอไมเกนรอยละ 55 และฟนผสวนใหญ

จะเกดบรเวณหลมรองฟน

วตถประสงค การปองกนโรคฟนผบรเวณหลมรองฟนคอ การเคลอบหลมรองฟน การวจยนมวตถประสงคเพอพฒนารปแบบ

การจดบรการเคลอบหลมรองฟนเพอลดการเกดโรคฟนผในเดกอาย 12 ป อำาเภอพรหมพราม จงหวดพษณโลก

ระเบยบวธวจยการพฒนารปแบบการจดบรการเคลอบหลมรองฟนในเดกนกเรยนชนประถมศกษาเปนการวจยเชงปฏบตการ

(Action Research) ดำาเนนการปรบปรงรปแบบระบบบรการเคลอบหลมรองฟนในคลนคทนตกรรมใหแตกตางจาก

ระบบบรการเดมในเดกนกเรยนชน ป.1 และ ป.2 จำานวน 45 โรงเรยน ในชวงปการศกษา 2549-2557 ซงประกอบ

ดวยกจกรรมหลกดงน 1. การตรวจสอบความพรอมใชของยนตทนตกรรมและครภณฑทนตกรรมรายวนกอนการให

บรการเคลอบหลมรองฟน 2. อบรมใหความรและพฒนาทกษะการเคลอบหลมรองฟนใหกบทมทนตบคลกรทกป

3. จดบรการเคลอบหลมรองฟนใหครอบคลมฟนกรามแทซทหนงทจำาเปนตองไดรบการเคลอบหลมรองฟน

ในกลมเดกนกเรยนชน ป.1 และ ป.2 4. ตรวจการยดตดของวสดเคลอบหลมรองฟนในฟนกรามแทซทหนงในเดก

นกเรยนชน ป.2 ทเคยผานการเคลอบหลมรองฟนเมอตอนอยชน ป.1 และนำาฟนทมการหลดของวสดเคลอบหลม

รองฟนกลบมาเคลอบซำา

ID 5

140140

ผลการศกษาผลในการลดการเกดโรคฟนผทเปนผลมาจากการพฒนารปแบบการจดบรการเคลอบหลมรองฟนในเดกนกเรยน

ชนประถมศกษาในป 2549-2557 พบวาคาความชกโรคฟนผในเดกอาย 12 ป อำาเภอพรหมพรามในป 2554-2557

(เปนผลทเกดจากการพฒนารปแบบบรการเคลอบหลมรองฟนในป 2549-2552) คอ รอยละ 53.7, 49.1, 48.3

และ 40.3 ตามลำาดบ โดยตลอด 4 ปทผานมาคาความชกโรคฟนผในเดกอาย 12 ป ของอำาเภอพรหมพราม

มแนวโนมการเกดโรคฟนผทลดลงอยางเหนไดชด เดกอาย 12 ปของอำาเภอพรหมพรามมสขภาพชองปากทดขนเมอ

เปรยบเทยบกบปกอนการพฒนารปแบบบรการในป 2551-2553 และคาความชกโรคฟนผของอำาเภอพรหมพราม

มคาไมเกนคาเปาหมายคาความชกโรคฟนผระดบประเทศทกองทนตสาธารณสข กระทรวงสาธารณสข กำาหนดคอ

ไมเกนรอยละ 55

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน1. รปแบบการจดบรการเคลอบหลมรองฟนดงกลาวสามารถบรณาการกบงานประจำาในการใหบรการเคลอบหลม

รองฟนในคลนกทนตกรรมและการออกหนวยทนตกรรมเคลอนทในโรงเรยนประถมศกษาได

2. สามารถนำารปแบบการจดบรการเคลอบหลมรองฟนในเดกนกเรยนชนประถมศกษาดงกลาวไปปรบใชในการ

จดบรการเคลอบหลมรองฟนในสถานบรการของภาครฐไดทกระดบเพอแกปญหาการเกดโรคฟนผในกลมเดก

อาย 12 ป

บทเรยนทไดรบการจดบรการเคลอบหลมรองฟนเพอปองกนโรคฟนผในสถานบรการ ควรคำานงถงปจจยนำาเขาในการจดบรการ

เคลอบหลมรองฟนทมคณภาพดงน

1. เตรยมความพรอมใชของยนตทนตกรรมและครภณฑทนตกรรมรายวนกอนการใหบรการ

2. อบรมใหความรและพฒนาทกษะการเคลอบหลมรองฟนใหกบทมทนตบคลากร

3. การจดบรการเคลอบหลมรองฟนใหครอบคลมกลมเปาหมาย

4. มกระบวนการตรวจสอบอตราการยดตดของสารเคลอบหลมรองฟนภายหลงจากการใหบรการและนำาฟนทม

การยดตดทไมสมบรณกลบมาเคลอบหลมรองฟนซำา ซงระบบดงกลาวสามารถนำาไปปฏบตไดจรง บรณาการกบ

งานประจำาไดและเหนผลในการลดการเกดโรคฟนผไดอยางชดเจน

ปจจยแหงความสำาเรจ1. ความรวมมอของทมทนตบคลากรผใหบรการเคลอบหลมรองฟนในเดกนกเรยนชนประถมศกษาใหครอบคลม

กลมเปาหมายและมการยดตดของสารเคลอบหลมรองฟนทดกบตวฟน

2. การมแผนงานในการพฒนารปแบบระบบบรการทชดเจนรวมถงการควบคมกำากบดำาเนนงานใหไดตามแผน

ทกำาหนด

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรขอขอบคณผอำานวยการโรงพยาบาลพรหมพรามทใหการสนบสนนงบประมาณในการจางบคลากรในตำาแหนง

ผชวยทนตแพทย และงบประมาณในการจดซอวสด ครภณฑทนตกรรมในการศกษาครงน

141

ขอคดเหนของกรรมการฯขอด1. เปนการศกษาระยะยาว มกระบวนการเกบขอมลตอเนอง มผลสำาเรจดานการระเมนผลชดเจน

2. เปนบรบทการปองกนโรคเชงรก

3. มการเกบขอมลทตอเนองยาวนาน และครอบคลม

4. มขอมลทแสดงถงขนาดของปญหาทชดเจน

5. เปนการแกปญหาทเกดขนจากงานประจำา

6. มการทบทวนความรทางคลนกเพอนำามา implement ในการแกปญหาเปนการพฒนางานในระดบอำาเภอ

7. มขอมลทแสดงถงสถานการณของปญหาทชดเจน และเปนปญหาทเกดขนจากการทำางาน

ขอเสนอแนะ1. การพฒนารปแบบยงขาดการกำาหนดรปแบบการดำาเนนงาน ทชดเจน ขาดการประเมนผลในแตละกระบวนการ

การอธบายผลการศกษายงไมสามารถบอดถงรปแบบทพฒนาไดวาควรมการดำาเนนงานอยางไรกบผลทเกดขน

2. เปนตวอยางทดของการรวบรวมขอมลผลการทำางานเปนเวลายาวนานถง 8 ป หากมการวเคราะหขอมลเชงลก

ของปญหาอปสรรคในการทำางานกจะสามารถไดคำาถามวจยทแหลมคมไดตอไป

3. นาจะกลาวถง ปจจยอน ๆ ทสงผลถงผลลพธฟนผบาง เนองจากการเกดฟนผนาจะมปจจยหลายอยางรวมกน

4. ควรปรบปรงขอมลทแสดงถงขนาดของปญหาท เปนปจจบนมากกวาน

5. สะทอนปญหาทเกดขนจากการใชรปแบบเดมใหชดเจน เพอสนบสนนการกำาหนดคำาถามทตองการพฒนา

รปแบบใหม

6. กรอบแนวคดการวจยเชงปฏบตการยงไมชดเจน

7. ควรแสดงใหเหนถงกระบวนการวจยเชงปฏบตการใหชดเจนและสะทอนใหเหนถงกระบวนการเปลยนแปลง

ในแตละขนตอนของการ implement เชนขนตอนวธการดำาเนนการตงแตการคนหาปญหา การแสดงขอมลปญหา

แกผมสวนไดสวนเสย การสะทอนคด การนำาไปปรบปรงวธปฏบต การนำาเสนอผลลพธการปรบปรง และขอมล

ทแสดงถงการปรบเปลยน

8. การเขยนงานวจยมลกษณะเปนการเขยนแบบโครงการพฒนา

9. ไมไดกำาหนดวตถประสงคของการวจย

10.ผลการศกษาไมสอดคลองกบกลมเปาหมายทตองการศกษา (ศกษาเกนกลมเปาหมาย)

11. เพมความสำาคญของปญหาทแสดงใหเหนถงปญหาทเกดจากการใชรปแบบเดม

12. ปรบขนตอนการวจยโดยใชกระบวนการวจยเชงปฏบตการใหชดเจนและสะทอนใหเหนถงกระบวนการ

เปลยนแปลงในแตละขนตอนของการ implement เชนขนตอนวธการดำาเนนการตงแตการคนหาปญหา การแสดง

ขอมลปญหาแกผมสวนไดสวนเสย การสะทอนคด การนำาไปปรบปรงวธปฏบต การนำาเสนอผลลพธการปรบปรง

และขอมลทแสดงถงการปรบเปลยนสรปผลการวจยใหเฉพาะเจาะจงเฉพาะกลมตวอยางทศกษา

142142

ผลการประยกตใช D-M-E-T-H-O-D Model ในผปวยไตวายเรอรงโดยการมสวนรวมของทมสหวชาชพหอผปวยในหญง โรงพยาบาลแกงครอ

นตยา กาลเขวา , ประพรทพย งานจตรส โรงพยาบาลแกงครอ จงหวดชยภม

ทมาโรคไตวายเรอรงระยะสดทายเปนปญหาสาธารสขของประเทศเปนโรคทรกษาไมหายขาดจำาเปนตองรกษา

อยางตอเนองและมคาใชจายสง หอผปวยในหญงโรงพยาบาลแกงครอมผปวยโรคไตวายเรอรงมารบการรกษา

ป 2554, 2555, 2556 ดวยภาวะนำาเกนคดเปนรอยละ 17.89, 18.43, 18.52 ตามลำาดบกลบมารกษาซำาดวยอาการ

เดมภายใน 28 วนคดเปนรอยละ 10.25, 10.50, 12.35 คาเฉลยวนนอนคดเปนรอยละ 5.58, 6.35, 6.68 ตามลำาดบ

จากการใหบรการพบวาผปวยไตวายเรอรงมความเขาใจเกยวกบโรคทไมถกตอง ขาดความรในการดแลตนเอง

มพฤตกรรมการบรโภคทไมเหมาะสม ดงนนหอผปวยในหญงจงไดจดทำาแนวทางการวางแผนจำาหนายผปวยไต

วายเรอรงทเขารบการรกษาดวยภาวะนำาเกนโดยใชรปแบบ D-M-E-T-H-O-D Model โดยการมสวนรวมของ

ทมสหวชาชพเพอใหผปวยปวยไตวายเรองรงมความรความเขาใจเกยวกบโรคปฏบตตวไดถกตองและลดการกลบมา

รกษาซำา

วตถประสงคเพอศกษาผลการใชรปแบบ D-M-E-T-H-O-D Model ดานความร การปฏบตตว อตราการ Re-admit ในผปวย

ไตวายเรอรงหอผปวยในหญงโรงพยาบาลแกงครอโดยการมสวนรวมของทมสหวชาชพ

ระเบยบวธวจยผลการใช D-M-E-T-H-O-D Model ในผปวยไตวายเรอรงหอผปวยในหญงโรงพยาบาลแกงครอเปนแบบกงทดลอง

ซงมกลมตวอยางเปนผปวยไตวายเรอรงทมภาวะนำาเกนจำานวน 30 คน ในชวงเดอนมกราคม 2557-มถนายน 2557

มตวแปรอสระไดแก program D-M-E-T-H-O-D Model ตวแปรตามไดแก ความรการปฏบตตว อตราการ

Re-admit, การมสวนรวมของทมสหวชาชพ เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล 1. แบบประเมนความร

และการปฏบตตวตาม D-M-E-T-H-O-D Model กอนและหลงใหความร 2. แบบรวบรวมคะแนน 3. แบบประเมนการ

Re-admit การเกบรวบรวมขอมลใชแบบสอบภามทผวจยไดสรางขนมาใหสอดคลองกบตวแปรทใชในการศกษา

โดยมการตรวจสอบจากผเชยวชาญและมการประเมนความรกอนและหลงวเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา

นำาเสนอดวยคา จำานวน รอยละ และ คาเฉลย

ID 496

143

ผลการศกษาผปวยไตวายเรอรงทเขารกษาตวในโรงพยาบาลแกงครอดวยภาวะนำาเกนระหวางเดอนมกราคม 2557- มถนายน

2557 จำานวน 30 ราย ไดรบการวางแผนจำาหนายโดยใชรปแบบ D-M-E-T-H-O-D Model รวมกบทมสหวชาชพ

พบวา ผปวยมความรในการปฏบตตวเพมขน จากคาเฉลย 8.86 คะแนนเปน 11.30 คะแนน และลดอตราการ

Readmit จากรอยละ 12.35 เปน 3.33 ผปวยและญาตมความพรอมทจะเขาถงบรการ การรกษาผปวยไตวาย

ระยะสดทายดวยการฟอกเลอดดวยเครองไตเทยมหรอการลางไตทางหนาทองตามสทธการรกษา และบรรยากาศ

การมสวนรวมเกดสมพนธภาพทดระหวางผปวย ญาตผปวย และเจาหนาททมสหวชาชพ

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานดานผรบบรการ ผรบบรการไดรบการประเมนปญหาและความตองการตลอดจนมความรในการปฏบตตวเพอดแล

ตนเองทบานกอนการจำาหนายและลดการกลบมารกษาซำาในโรงพยาบาล ดานผใหบรการ ผใหบรการมความตระหนก

ในการวางแผนจำาหนายผปวยมากขน และมสมพนธภาพทดระหวางผปวย ญาตผปวย และ เจาหนาททมสหวชาชพ

บทเรยนทไดรบ การใหความรผปวยไตวายเรอรงไมเพยงใหกบผปวยไตวายเรอรงเทานน ครอบครวมสวนสำาคญในการดแลผปวย

ดงนนควรคำานงถงบรบทของชมชน สภาพสงคม เศรษฐกจรวมดวย การทำางานรวมกนของทมสหวชาชพ

ทประกอบดวย แพทย พยาบาล เภสชกร นกโภชนากร นกกายภาพจะตองมการประสานงานทด ทำางานกนเปนทม

และยดผปวยเปนศนยกลาง

ปจจยแหงความสำาเรจในการทำางานเจาหนาทในหนวยงาน และทมสหวชาชพเขาใจระบบในกระบวนการทำางาน และใหความรวมมอวจย

ในครงน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร ผบรหารและหวหนาหนวยงานไดใหโอกาสในการทำางานวจยในครงนแบบบรณาการดานการมสวนรวมกบสหวชาชพ

ทำาใหเกดโอกาสพฒนางานใหมคณภาพเพมมากขน

ขอคดเหนของกรรมการฯขอด1. เปนการนำาเครองมอมาพฒนาทเหนผลเชงประจกษไดชดเจน การวดผลมความนาเชอถอ

2. การเลอกประเดนทเปนปญหาของหนวยงาน

3. มขอมลทแสดงถงปญหาทเกดขนกบผปวยชดเจนแต ขอมลทแสดงถงสถานการณทเกดจากการดแลผปวย

เปนการกลาวขนมาลอยๆ เชน “ผปวยมความรไมถกตอง” “ขาดความรในการดแลตนเอง” “มพฤตกรรมการ

บรโภคทไมเหมาะสม”

4. การวดผลลพธมความชดเจน

144144

ขอเสนอแนะ1. ควรมการนำาเสนอขอมลสวนบคคลใหเหนภาพของผปวยไดชดขนในกลมตวอยางทไดนำามาศกษา

2. การทบทวนแนวทางการดแลทประสบความสำาเรจมาแลวเพอประยกตใชและตอยอด

3. ควรทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบระบบการวางแผนจำาหนาย เพอสนบสนนการใช เครองมอ D-M-E-T-H-

O-D Model มาใชในการกระบวนการวางแผนจำาหนายผปวย

4. เปนลกษณะการประเมนผลลพธการประยกตใช D-M-E-T-H-O-D Model ในผปวยไตวายเรอรงโดยการมสวน

รวมของทมสหวชาชพ

5. Research design ไมใช วจยกงทดลอง แตเปน Descriptive study

6. เครองมอสำาหรบวดผลการวจยยงไมครอบคลมขาดเครองมอในการประเมนทกษะ การปฏบตในแตละ ITEM

ตาม DEMETHOD

7. เพมขอมลเชงประจกษทแสดงถงปญหาใหชดเจน เชน ขอมลระดบความรของผปวย ขอมลทแสดงถงพฤตกรรม

ไมเหมาะสม

8. ควรกำาหนดกลมตวอยางในการศกษาใหชดเจน และวดผลลพธทเปน primary data จากกลมตวอยาง

รหสประจำาตว 499 ผลของการพฒนาแนวทางปฏบตการปองกนการตดเชอทตำาแหนงแผลผาตดคลอดทาง

หนาทองโดยใชหลกฐานเชงประจกษ ในโรงพยาบาลแกงครอ จงหวดชยภม

145

ID 499

ผลของการพฒนาแนวทางปฏบตการปองกนการตดเชอทตำาแหนงแผลผาตดคลอดทางหนาทองโดยใชหลกฐานเชงประจกษ ในโรงพยาบาลแกงครอ จงหวดชยภม

ประภาพร สวรรณงานปองกนและควบคมการตดเชอในโรงพยาบาลแกงครอ จงหวดชยภม

ทมาการตดเชอทตำาแหนงผาตดคลอดทางหนาทองเปนปญหาการตดเชอทพบไดสง ซงสามารถเกดขนไดทงขณะรบการ

รกษาในโรงพยาบาลและหลงจำาหนายออกจากโรงพยาบาล การปฏบตทไมถกตองตามแนวปฏบตในการปองกน

การตดเชอทตำาแหนงผาตดของบคลากรทางการแพทยเปนปจจยสำาคญประการหนงทมผลตอการตดเชอทตำาแหนง

แผลผาตด จากขอมลการเฝาระวงการตดเชอของโรงพยาบาลแกงครอ จงหวดชยภม พบวา การตดเชอทตำาแหนง

แผลผาตดคลอดทางหนาทองมแนวโนมสงขนโดยในป 2555 พบการตดเชอรอยละ 0.18 และเพมขนในป 2556

เปนรอยละ 3.02 และแนวปฏบตในการปองกนการตดเชอตำาแหนงแผลผาตด ของโรงพยาบาลแกงครอขาดการ

ปรบปรงใหไดมาตรฐานและทนสมยตงแตป พ.ศ.2554 และมการปฏบตทหลากหลายไมเปนแนวทางเดยวกน

และไมไดมาตรฐาน

วตถประสงคเพอพฒนาแนวปฏบตในการปองกนการตดเชอทตำาแหนงแผลผาตดคลอดทางหนาทองโดยใชหลกฐานเชงประจกษ

ระเบยบวธวจย เปนการวจยเชงปฏบตการ โดยศกษาในกลมตวอยาง คอบคลากรทางการแพทยจำานวน 38 คนและผปวยทไดรบ

การผาตดคลอดทางหนาทองทโรงพยาบาลแกงครอจำานวน 198 คน ใชระยะเวลาดำาเนนการวจยตงแตเดอน

มกราคม-ธนวาคม 2557 ประยกตใชเครองมอประกอบดวย 1) แบบทดสอบความรเกยวกบการปองกนการตดเชอ

ทตำาแหนงแผลผาตด 2) แบบประเมนการใชแนวปฏบตการปองกนการตดเชอทตำาแหนงแผลผาตดสำาหรบพยาบาล

3) แบบประเมนความพงพอใจการใชแนวปฏบตการปองกนการตดเชอทตำาแหนงแผลผาตดสำาหรบพยาบาล และ

4) แบบเฝาระวงการตดเชอทตำาแหนงแผลผาตด โดยใชวธการสมภาษณและสงเกตการปฏบตงาน วเคราะหขอมลโดย

ใชโปรแกรมคอมพวเตอร สถตทใชคอสถตเชงพรรณา ไดแก คาเฉลย และรอยละ

ผลการศกษาการปฏบตตามแนวทางปฏบตการปองกนการตดเชอทตำาแหนงแผลผาตดคลอดทางหนาทองเพมขนจากรอยละ

65.18 เปนรอยละ 86.75 และพบวาการตดเชอทตำาแหนงแผลผาตดคลอดทางหนาทองลดลงจากรอยละ 3.02

เปนรอยละ 1.15 ผลการพฒนาแนวปฏบตในการปองกนการตดเชอทตำาแหนงแผลผาตดคลอดทางหนาทอง

โดยใชหลกฐานเชงประจกษ แบบมสวนรวมทำาใหเกดการปฏบตทไดมาตรฐานเปนแนวทางเดยวกน เพอสามารถ

นำาแนวทางปฏบตไปใชในจรงในการปฏบตงาน

146146

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานสามารถนำาแนวทางปฏบตทด (Best Practice) ไปใชไดจรงในแตละหอผปวยเพอใชเปนแนวทาในการปฏบตและสราง

ความเชอมนในทมสหวชาชพ

บทเรยนทไดรบเปนทยอมรบจากสหวชาชพ และไดแนวทางปฏบตการในการปองกนการตดเชอทตำาแหนงแผลผาตดคลอดทาง

หนาทองทไดมาตรฐานและเปนแนวทางเดยวกน

ปจจยแหงความสำาเรจผปฏบตมความมงมนในการพฒนางานแบบมสวนรวมทำาใหเกดการปฏบตทไดมาตรฐานเปนแนวทางเดยวกน

เพอสามารถนำาแนวทางปฏบตไปใชในจรงในการปฏบตงาน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรหารโรงพยาบาลใหโอกาสในการเรยนรเพอพฒนางานอยางตอเนองเพอสรางคณคาจากงานประจำา และเปนท

ยอมรบจากสหวชาชพ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอด1. การสบคนขอมลในการกำาหนดแนวทางการปฏบตใหม

2. การเลอกประเดนทเปนปญหาของหนวยงาน

3. เปนประเดนปญหาของหนวยงาน

ขอเสนอแนะ1. ขาดความครอบคลมใน intervention ในสวนของเครองมอ และการเตรยมผปวย

2. ทบทวนขอจำากดททำาใหยงในแนวทางปฏบตนไมไดเพอพฒนาและวจยตอยอด

3. เพมขอมลทแสดงถงแนวปฏบตเดม เพอสนบสนนการกำาหนดคำาถามการวจยทตองการพฒนาแนวปฏบตใหม

147

ผลของการดแลสตรมครรภทมภาวะเสยงตอการคลอดกอนกำาหนดในคลนกฝากครรภโรงพยาบาลแมสะเรยงโดยใชแรงสนบสนนทางสงคม

ถนมนนท ปนลอมกลมงานการพยาบาลผคลอด โรงพยาบาลแมสะเรยง จงหวดแมฮองสอน

ทมาโรงพยาบาลแมสะเรยงไดดำาเนนการแกไขปญหาการคลอดกอนกำาหนดตงแตป 2555 โดยประเมนปจจยเสยง และใหขอมลการปฏบตตวเพอปองกนการคลอดกอนกำาหนด ณ คลนกฝากครรภ ซงขาดการประเมนเชงลกและการวางแผนการดแลรวมกนระหวางสตรมครรภ ครอบครว และทม ผลคออตราทารกนำาหนกตำากวาเกณฑสวนใหญ เปนทารกคลอดกอนกำาหนดรอยละ 51.92 รอยละ 46.40 และรอยละ 44.12 อตราทารกขาดออกซเจนแรกคลอดทเกดในทารกคลอดกอนกำาหนด รอยละ 13.51 รอยละ 31.58 และ รอยละ 29.63 ทงยงสงผลกระทบอนๆทงตอมารดาและทารก ทางทมจงปรบกจกรรมการดแลสตรมครรภทมภาวะเสยงตอการคลอดกอนกำาหนดโดยใชแนวคดแรงสนบสนนทางสงคมของเฮาส (House, 1981) ซงม 4 ดาน คอ การสนบสนนทางอารมณ การสนบสนน ดานประเมนคา การสนบสนนดานขอมล และการสนบสนนดานทรพยากร ชวยสงเสรมการดแลสตรมครรภ เพอลดการคลอดกอนกำาหนด

วตถประสงค เพอศกษาสถานการณการคลอดกอนกำาหนด เพอพฒนาแนวทางการดแลสตรมครรภปองกนการคลอดกอนกำาหนด เพอศกษาผลการดแลสตรมครรภทมภาวะเสยงตอการคลอดกอนกำาหนดใชแรงสนบสนนทางสงคมในอำาเภอแมสะเรยง

ระเบยบวธวจยเปนการศกษาเชงเปรยบเทยบชนดศกษายอนหลงและไปขางหนาแบบไมควบคมกอนและหลงการดแลสตรมครรภทมภาวะเสยงตอการคลอดกอนกำาหนดใชแรงสนบสนนทางสงคมทมาฝากครรภ คลนกฝากครรภ รพ.แมสะเรยง ประยกตใชแนวคดแรงสนบสนนทางสงคมของ House แนวทางการศกษา ประชากรคอ สตรมครรภทมอายครรภ < 37 สปดาห ฝากครรภ รพ.แมสะเรยง มภาวะเสยงตอการคลอดกอนกำาหนดทกราย กลมทไดรบการดแลปกตกอนพฒนาโปรแกรมมจำานวน 21 คน กลมทไดรบการดแลตามโปรแกรมมจำานวน ๓๓ คน เครองมอในการศกษา ไดแก แบบประเมนภาวะเสยงสตรมครรภ ประเดนคำาถามในการดแลสตรมครรภทมภาวะเสยงตอการคลอดกอนกำาหนดและโปรแกรมสนบสนนทางสงคมในการดแลสตรทมภาวะเสยงตอการคลอดกอนกำาหนด เกบรวบรวมขอมลจากทะเบยนความเสยงสตรมครรภ วเคราะหขอมลโดยใชสถตความถ รอยละ และ content analysis

ผลการศกษากลมสตรมครรภทมภาวะเสยงทไดรบการดแลโดยไมใชโปรแกรมสนบสนนทางสงคม มอบตการณการคลอด กอนกำาหนดจำานวน 6 คน คดเปนรอยละ ๓๓.๓๓ ของจำานวนกลมตวอยางทตดตามได 18 คน อบตการณการทารก นำาหนกตวนอย จำานวน 6 คน คดเปนรอยละ 31.58 ของจำานวนทารกเกดมชพ 19 คนทคลอดจากสตรมครรภ

ID 608

148148

ทมภาวะเสยงตอการคลอดกอนกำาหนด และกลมสตรมครรภทมภาวะเสยงตอการคลอดกอนกำาหนดทไดรบ การดแลโดยใชโปรแกรมสนบสนนทางสงคม มอบตการณการคลอดกอนกำาหนดจำานวน 3 คน คดเปนรอยละ 10.7 ของจำานวนกลมตวอยางทตดตามได 33 คน มอบตการณทารกนำาหนกตวนอย จำานวน 2 คน คดเปนรอยละ 7.14 ของจำานวนทารกเกดมชพ 28 คนทคลอดจากสตรมครรภทมภาวะเสยงตอการคลอดกอนกำาหนด

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน ไดมการนำาเสนอผลงานในการประชมวชาการในระดบอำาเภอ และไดเรมมรพ.สต.นำารองนำาโปรแกรมสนบสนน ทางสงคมไปใชในการดแลสตรมครรภกลมทมภาวะเสยงตอการคลอดกอนกำาหนดไปปฏบตในระดบ รพ.สต.

บทเรยนทไดรบการมเปาหมายการทำางานรวมกนของทมผใหบรการ และผรบบรการนำาไปสการบรรลเปาหมายตามทคาดหวง ทงดานการปฏบตตามโปรแกรมทนำามาศกษา และผลลพธดานสขภาพของผรบบรการ

ปจจยแหงความสำาเรจความมงมนของตนเองและทมงานทจะแกไขปญหา และการมโอกาสทจะไดนำาเสนอจากหลายๆเวท มบคคลากรสำาหรบใหคำาปรกษาเรองการทำา R2R ในหนวยงาน ความรวมมอของผใหบรการ และผรบบรการและครอบครว

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร ผบรหารมนโยบายสนบสนนการพฒนางานประจำาสการวจย สนบสนนดานการพฒนาศกยภาพของทม และเชอมโยงผลงานสการประเมนผลปฏบตงานประจำาป

ขอคดเหนของกรรมการฯขอด1. เปนการออกแบบกระบวนการในกลมทดลองทด 2. การเลอกประเดนปญหาและการพยายามตดตามวดผลลพธการตงครรภอยางเปนรปธรรม3. ทบทวนความรททำาใหเกดภาวะคลอดกอนกำาหนดไดอยางครอบคลม

ขอเสนอแนะ1. ทบทวนกลมผปวยทยงมปญหาอยแมนจะไดแรงสนบสนนทางสงคมแลว เพอศกษาทำาความเขาใจและสราง

โอกาสในการทำาวจยตอไป3. เนองจากไดใชแนวคดแรงสนบสนนทางสงคมซงมรปแบบ และมผนำาไปใชเกดผลลพธทดตอมารดาตงครรภ

มาเปน intervention ในงานวจยน ควรทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบแนวคดนเพมเตม เพอกำาหนดโจทย วจยใหมความชดเจนมากยงขน และเพอสนบสนนวตถประสงคของงานวจยวาเหตใดจงตองมการศกษา เปรยบเทยบอก

4. พจารณาเรองจรยธรรมยงไมชดเจน เนองจากมกลมทไดรบโปรแกรม และกลมทไมไดรบโปรแกรม5. เพมขอมลสนบสนนปญหาทนำาสโจทยวจยทเปนปญหาหนางานใหครอบคลมปรากฏการณทเกดขนเนองจาก

สวนใหญเปนปญหาทางทฤษฎ

149

การพฒนางานดแลตดตามพฒนาการทารกแรกเกดทมปจจยเสยง An Improvement of Follow-up Developmental Care of High-Risk Infants

พญ.สขมาล หนทนทาน, สรพร สทธศกด, ดาวศร มนตร, วภาว แกวกำา, วรานนท ฐานวเศษ

โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชดานซาย จงหวดเลย

ทมาสถานการณปญหาเดกบกพรองพฒนาการของไทยในปจจบน พบวามเดกพฒนาการลาชาเฉลย 240,000 คน/ป

ปจจยสำาคญคอ การขาดการดแลตงแตวยแรกเกดถง 5 ปอยางตอเนอง ทารกทมปจจยเสยงคอ ทารกทควรไดรบ

การดแล เฝาระวงและตดตามอยางใกลชดโดยผทมความชำานาญ เชน คลอดกอนกำาหนด นำาหนกตวนอย มปญหา

ขณะคลอด หรอหลงคลอด เปนตน ซงอาจมปญหาการเจรญเตบโต และพฒนาการตามมา จำาเปนตองไดรบ

การตรวจประเมนและตดตามในระยะยาวเพอใหความชวยเหลอและสงเสรมพฒนาการตงแตระยะเรมตน

วตถประสงคเพอพฒนารปแบบงานดแลตดตามพฒนาการทารกแรกเกดทมปจจยเสยงโดยทมสหสาขาวชาชพ ดวยทรพยากรทมอย

และเปรยบเทยบผลการดำาเนนงานกอนและหลงพฒนางาน

ระเบยบวธวจยรปแบบการเชงทดลองแบบกลมเดยว วดผลกอน-หลง ประชากรและกลมตวอยางคอ ทารกแรกเกดทคลอด

ในโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชดานซาย ทมปจจยเสยงตอพฒนาการชาทงหมด จำานวน 287 ราย 1) จดทำาเกณฑ

การคดกรองทารกกลมและสอสารใหหนวยงานทเกยวของทราบโดยทวกน 2) การขนทะเบยนทารกกลมเสยงกำาหนด

ผรบผดชอบชดเจน 3) การประเมนพฒนาการ โดยพยาบาลจตเวชเดกและวยรน พยาบาลและนกกจกรรมบำาบดทได

รบการฝกตรวจพฒนาการ โดยใช DSI 300 ขอ ในหองกระตนพฒนาการทเปนสดสวน 4) มการนดหมายลวงหนา

โดยใช year planner มทอยและเบอรโทรศพทตดตอ 5) การใหความรและฝกทกษะผปกครอง 6) จดกระบวนการ

สอนแบบโรงเรยนพอแม การเกบรวบรวมขอมล ระหวางวนท 1 ต.ค. 2554 ถง 30 ก.ย. 2557 การวเคราะหขอมล

ใชสถตเชงพรรณนาและวเคราะหเนอหา

ผลการศกษาไดรปแบบใหมของงานดแลตดตามพฒนาการทารกแรกเกดทมปจจยเสยงโดยทมสหสาขาวชาชพ พบวาอตรา

การขนทะเบยนทารกกลมเสยงเพมขน เปนรอยละ 39, 67.1 และ 100 ตามลำาดบ อตราทารกไดรบการสงเสรม

กระตนพฒนาการอยางตอเนองเพมขนเปนรอยละ 70, 87 และ 92.4 ตามลำาดบ อตราทารกกลมเสยงทไดรบการสง

เสรมกระตนพฒนาการอยางตอเนองมพฒนาการสมวย ในป 2557 จากเดกทครบการประเมนทอาย 1.6 ป มจำานวน

63 ราย มพฒนาการสมวย 57 ราย เทากบเดกกลมเสยงทไดรบการกระตนพฒนาการตอเนองมพฒนาการสมวย

เพมขน จาก ป 2556 รอยละ 71.1 เปนรอยละ 90.4

ID 676

150150

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานทมสหวชาชพในการพฒนาเดกมแนวทางปฏบตทดในการทำางาน การประเมนพฒนาการ การขนทะเบยนทารก

กลมเสยง มระบบตดตามตอเนอง การใหความรและฝกทกษะผปกครองสงเสรมพฒนาการทบานทมประสทธภาพ

บทเรยนทไดรบการมระบบการดแลและการตดตามพฒนาการเดกทมประสทธภาพ โดยทมสหวชาชพตองมการสอสารการทำางาน

เปนทมและการสนบสนนจากผบรหารในทกระดบขององคกร

ปจจยแหงความสำาเรจ พอแมผปกครองเดกใหความรวมมอกระบวนการและสนบสนนกระตนพฒนาการเดกอยางตอเนอง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร ผบรหารสนบสนน เวลา และงบประมาณในการทำากจกรรม

ขอคดเหนของกรรมการฯขอด1. กระบวนการวจยทำาใหเกดการเขาถงบรการไดมากขน

2. การเลอกประเดนคำาถามเพอการพฒนาและวจย

3. เปนประเดนปญหาทมผลกระทบโดยตรงตอผปวยทมความสำาคญและสามารถนำามากำาหนดเปนโจทยวจย

เพอการแกปญหา

ขอเสนอแนะ1. ขาดการอภปรายผลการศกษา

2. ทบทวนวธการวจย และรปแบบการดแลเดกทมปจจยเสยงแตผปกครองไมสมครใจหรอไมสะดวกพาเดก

มาตดตามพฒนาการ

3. สถานการณของปญหาหนางานยงไมชดเจน ขาดขอมลทแสดงถงปญหาทเกดจากการใชรปแบบเดม และนำามา

ซงการหารปแบบใหม

4. Study design นาจะมาจากคำาถามการวจย และสอดคลองกบวตถประสงคทตองการพฒนารปแบบงานดแล

ตดตามพฒนาการทารกแรกเกดทมปจจยเสยงโดยทมสหสาขาวชาชพ ดงนนนาจะเปน Action research

มากกวา การวจยเชงทดลอง

5. การทบทวนความรวชาการ งานวจยยงมนอย

6. ประชากรทศกษานาจะประกอบดวยกลมผดแล อกเหนอจากกลมผปวย


152152

ผลการประคบเยนตอการลดความเจบปวดในผปวยโรคตากระตกทฉดโบทลนมทอกชนชนด เอ

เอองพร พทกษสงข, นพนธ จรภาไพศาล, เดอนเพญ กลกจ, เรวด สราทะโก, กรรณการ คำาเตยม

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล กรงเทพมหานคร

ทมาการฉดสารโบทลนมทอกซน เอ เขาบรเวณทมอาการ เพอลดการเกรงกระตกของกลามเนอ ในผปวยกลมโรค

ตากระตกเปนการรกษาทไดผลด ปลอดภย แตฤทธของยาอยเพยงชวคราว ทำาใหตองฉดซำา ทำาใหเกดความเจบปวด

ระดบสง มคา 6.1±2.63 ทำาใหผปวยไมมารกษาอยางตอเนอง วธการลดความเจบปวดมหลายวธ เชน ทาหรอ

ปดแผนยาชาหรอการประคบเยนความเยนทำาใหหลอดเลอดหดตว ลดการไหลเวยนของเลอด ลดการเผาผลาญ

ของเซลลบรเวณทมการบาดเจบ และลดการทำางานของตวรบสมผสทปลายประสาทรบความรสกในบรเวณ

ทไดรบความเยน สงผลใหมการสรางสารททำาใหเกดความเจบปวดลดลง ทำาใหบรเวณทประคบเยนมจดเลอดออก

และความเจบปวดลดลงแตการใชนำาแขงประคบนาน 2-7 นาททำาใหเกดความเจบปวดดงนนผวจยใชนำาแขงบรรจ

ในถงมอยางทมความยดหยนปรบรปทรงเขากบบรเวณผวหนงประคบกอนฉดยานาน 1 นาท ชวยลดความเจบปวด

วตถประสงคเพอศกษาผลของการประคบนำาแขงตอการลดความเจบปวดหลงไดรบการฉดยาโบทลนมทอกซนชนด เอ เพอศกษา

ผลของการประคบนำาแขงตอภาวะจดเลอดออกบรเวณทรบการฉดยาโบทลนมทอกซนชนด เอ

ระเบยบวธวจย การวจยครงนเปนการวจยแบบกงทดลอง กลมตวอยางเปนผปวยกลมโรคตากระตกทหนวยตรวจโรคจกษ ไมจำากด

เพศ อาย ≥ 20 ป โดยแบงผปวยเปน 2 กลมดวยวธ stratified blocked randomization แบบ mixed block

(mixed blocked of 2,4,6 และ 8)โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร n Query Advisor 6.01 ลำาดบ เปนกลมควบคม

จะไดรบการฉดยาโบทลนมทอกชนชนด เอ บรเวณกลามเนอทกระตกโดยวธมาตรฐานและกลมทดลองจะไดรบ

การฉดยาเชนเดยวกน แตมการประคบนำาแขงกอนการฉดยานาน 1 นาท ทงน ลำาดบของการจดกลมผปวยจะถกเรยง

ในซองปดผนกทบแสง (sealed opaque envelope) ภายหลงการฉดยาจะวดระดบความเจบปวด โดยใชอปกรณ

ใหผปวยบอกความรสกเปนตวเลข (NPS) แทนดวยเลข 0-10 และวดระยะเวลาเลอดหยดออกหลงฉดทนท

โดยแบงเปน 3 ระยะคอ เลอดหยดทนท เลอดหยดหลงกดนาน ≤5 วนาท และเลอดหยดหลงกดนาน >5 วนาท

ผลการศกษาศกษานมกลมตวอยาง 70 ราย เปนกลมควบคม 35 ราย กลมทดลอง 35 ราย เปนเพศชายรอยละ 28.6 (20 ราย)

เพศหญงรอยละ 71.4 (50 ราย) อายเฉลย 59.1±12.7 ป ตำาแหนงทฉดสวนใหญคอบรเวณเปลอกตาบนดานหว

ตา ดานหางตา และกลางเปลอกตาลางคดเปนรอยละ 84.2 (59 ราย) มระดบความเจบปวดขณะฉดยามคาเฉลย

และมคาตำาสด-สงสดดงน 3.1±1.5 (0,6) และ 6.5±1.5 (4,10) ในกลมประคบเยนและไมประคบเยนตามลำาดบ

ID 12

153

อยางมนยสำาคญ p = .001 จำานวนผปวยทเลอดหยดทนทหลงฉดยาในกลมประคบเยนคดเปนรอยละ 91.4 (32 ราย)

ในกลมไมประคบเยนคดเปนรอยละ 28.6 (10 ราย) อยางมนยสำาคญ p = .001 นอกจากนนผลการวจยพบวา

เพศ ประวตเปนโรคเบาหวาน ตำาแหนง ขนาดยา และประสบการณการฉดยาโบทลนมทอกชนชนด เอ ในผปวย

ตากระตกไมมผลตอระดบความเจบปวดและจดเลอดออกทงกลมทดลองและกลมควบคม

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานนำามาสรางแนวทางปฏบตใหเปนมาตรฐานการพยาบาลกอนการฉดโบทลนมทอกชนชนด เอ เพอลดความเจบปวด

สงผลใหผปวยไดรบการรกษาอยางตอเนอง ทำาใหการรกษามประสทธภาพ ปลอดภย นอกจากนนการประคบเยน

เปนวธทงาย สะดวก ราคาถก ลดคาใชจายผปวยและองคกร เพมความพงพอใจทงผใหบรการและผรบบรการ

การทำางานเชอมโยงสหสาขาวชาชพ การตดตอสอสารทมประสทธภาพ

บทเรยนทไดรบผลงานวจยสามารถนำามาปรบกระบวนการใหบรการใหสอดคลองกบ ความตองการผปวย นำามาพฒนางานบรการ

ทมคณภาพ ปลอดภย ลดภาระงาน ลดคาใชจายผปวย เพมความพงพอใจทงผใหบรการและผรบบรการ การทำางาน

เชอมโยงสหสาขาวชาชพ การตดตอสอสารทมประสทธภาพ

ปจจยแหงความสำาเรจ ความรวมมอและความสนบสนนจากทมผทไดรบรปญหาจากการทำางานเปนปจจยทสำาคญ การวางแผน จดระเบยบ

ระบบการทำางานตองชดเจน การสอสารกบผรวมงานและทมตอง 2 ทางการประสานงานกบทมผใหบรการดวยกน

ความคดสรางสรรค สงผลใหมการปรบเปลยนขบวนการใหบรการอยางตอเนอง การมอบหมายงานใหรบผดชอบ

และการทำางานเปนทมทำาใหงานมความตอเนอง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรขอรบทนสนบสนนจากทนพฒนาการวจย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล บรหารจดการโดยหนวยพฒนางาน

ประจำาสงานวจย

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดคณะผวจยไดมการพฒนางานประจำาทเกดประโยชนตอผปวย คอความพยายามคนหาวธการประคบเยน เพอบรรเทา

ความปวด/ลดภาวะแทรกซอนจากการฉดยาโบทลนมทอกชนชนด เอ และมการทบทวนงานวจย นำามาทดลองใช

จนพฒนาเปนถงมอยาง และทดสอบระยะเวลาทเหมาะสม อกทงมวธการศกษาและคำานวณทชดเจน ทำาให

ผลการศกษามความนาเชอถอ

ขอเสนอแนะอธบายเพมเตมเกยวกบถงมอยาง ปรมาณนำาแขง และนำาเปลาทใชเพอทจะทราบอณหภมทใชวาอยประมาณเทาไร

ทจะทำาใหงานวจยมคณคาเพมขน

154154

การประมาณปรมาณเลอดทสญเสยจากการผาตดตอมลกหมากผานทอปสสาวะโดยการคำานวณจากความเขมขน Hemoglobin ในนำาสวนลาง

นายแพทยวทยา บญเลศเกดไกร, ชำานาญ มงคลแสน

โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จงหวดปราจนบร

ทมาการประเมนปรมาณเลอดทสญเสยจากการผาตดเปนสงสำาคญในการดแลผปวย โดยเฉพาะการผาตดผานทาง

ทอปสสาวะ ทมการใชสารนำา ทำาใหเลอดทออกมาผสมกบสารนำา ทำาใหการประเมนปรมาณเลอดทสญเสยไป

มความยากยงขน การประมาณปรมาณเลอดดวยการประเมนความเขมของสนำาลางดวยตาเปลาขางเตยง นบได

วาเปนวธทงาย แตกยงไมแนนอนขนอยกบการอานของแตละคน การประเมนดวยวธเชงปรมาณจงเปนวธทดกวา

แตยงไมมการพฒนาใหมการนำามาใชเทาทควร การศกษาในครงนเปนการศกษาเพอพฒนาการประมาณปรมาณเลอด

ทสญเสยจากการผาตดดวยวธเชงปรมาณ เพอใหไดปรมาณเลอดใหใกลเคยงมากทสด โดยจำาลองการสญเสยเลอด

จรงในหองทดลอง ทำาการวดทางหองปฏบตการและสรางสตรการคำานวณเพอประมาณปรมาณเลอดทสญเสยไป

จากตวแปรทกำาหนด

วตถประสงคเพอคนหาวธการประมาณปรมาณเลอดทสญเสยจากการผาตดตอมลกหมากผานทอปสสาวะ

ระเบยบวธวจยการศกษาเชงสหสมพนธ (Correlation Study) จากผลการตรวจทางหองปฏบตการ โดยผสมเลอดมนษยทมความ

เขมขนของ Hemoglobin ทแตกตางกน และปรมาณทแตกตางกนใน Sterile water ทำาการตรวจความเขมขน

ของ Hemoglobin ในสารนำาททำาการผสมกบเลอดแลว จำานวน 50 ตวอยาง หลงจากนนคำานวณปรมาณเลอดยอน

กลบดวยสตรทางคณตศาสตร เปรยบเทยบกบปรมาณเลอดทมอยจรง และประมาณตวเลขทจะตองบวกเพมเขาไป

จากการคำานวณปรมาณเลอดทไดจากสตร โดยระบตวแปร 3 ตว ไดแก ความเขมขนของ Hemoglobin ในเลอด

ของผปวย ความเขมขนของ Hemoglobin ในนำาสวนลาง และปรมาณนำาสวนลาง แลวนำามาพฒนาสตรคำานวณ

ทางคณตศาสตร และสรางโปราแกรมคำานวณดวยคอมพวเตอร

ผลการศกษาปรมาณเลอดทสญเสยจากการผาตดตอมลกหมากผานทอปสสาวะมความสมพนธกบความเขมขนของ Hemoglobin

ในเลอดของผปวย ความเขมขนของ Hemoglobin ในนำาสวนลาง และปรมาณนำาสวนลาง จากการวเคราะหดวย

สมการถดถอย (Regression Analysis) อยางมนยสำาคญทางสถต (p<0.05) ปรมาณเลอดทสญเสยจากการผาตด

ทไดจากการสรางสตรการคำานวณ มความคลาดเคลอนไมเกน 142 ml

ID 32

155

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน สามารถนำาผลการวจยไปใชเพอ ประมาณประมาณปรมาณเลอดทสญเสยจากการผาตดตอมลกหมากผาน

ทอปสสาวะโดยการคำานวณจากความเขมขน Hemoglobin ในนำาสวนลาง ไดอยางแนนอนในเชงปรมาณเพอการดแล

ผปวยไดอยางเหมาะสมและปลอดภย

บทเรยนทไดรบ ผลการวจยสามารถนำาไปพฒนาการดแลผปวยหลงการผาตดตอมลกหมาก TURP ไดอยางมความมนใจมากขน

โดยสามารถประเมนไดในเชงปรมาณ และนำามาใชไดอยางสะดวกไมย งยาก จากการนำามาเขยนเปนโปรแกรม

คอมพวเตอรมาชวยเพอในการคำานวณได

ปจจยแหงความสำาเรจความรวมมอของเจาหนาทและหนวยงานทเกยวของ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรความรวมมอในการสนบสนนทรพยากรและบคลากรเพอชวยในการทำาวจย

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดคำาถามนาสนใจ เปนการศกษาแบบ R2R ทคอนขางออกไปทางนวตกรรม แตมแนวคด/การตงคำาถามงานวจยทด

ขอเสนอแนะ 1. การคำานวณดวยสตรปกตทางเคมเปน Hb ในนำาสวนลาง x (ปรมาณนำาสวนลาง + ) = χ Hb ในเลอด

2. การ validate สตรจาก Regression analysis มวธทเปน scientific มากกวาน

3. การวจารณควรม review literature ใหมากขน เหมอน /ไมเหมอนงานอนอยางไร, limitation เปนอยางไร

χ

156156

ผลการใชเชงปฏบตแผนทดสอบ Grade of Hematuriaตอการอดตนของสายสวนปสสาวะ ขณะไดรบการชะลางกระเพาะปสสาวะอยางตอเนอง (CBI) ในผปวยหลงสองกลองผาตดตอมลกหมาก (TUR-P) ในโรงพยาบาลศรราช

จารวรรณ คงตระกล, อรณรง สาธเสน, วรยะ ชนจตร, นพเกา ชนะภย,รศ.นพ.สนย ลวนแสงทอง, รศ.นพ.ไชยยงค นวลยง และคณะ


ทมาผปวยตอมลกหมากโต (BPH) หลงสองกลองผาตดตอมลกหมาก (TUR-P) ซงถอเปนมาตรฐานการรกษา

และไดรบการยอมรบ ในอดตเกดปญหาการอดตนของสายสวนปสสาวะขณะไดรบการชะลางกระเพาะปสสาวะ

อยางตอเนอง (CBI) คดเปนรอยละ 25 นำามาซงอาการปวดเกรงทองนอยรนแรงเพมความทกขทรมานและคาใชจาย

ในการรกษาพยาบาลแกผปวย จากเกณฑการประเมนระดบความรนแรงปสสาวะปนเลอด และไดรบการปรบอตรา

การไหลของนำาเกลอนอรมลทตางกน Care team ไดรวมพฒนาเกดแผนทดสอบ Grade of hematuria ขน

เพอใชเปนแนวทางในการดแลรกษา และการสอสารในทม สามารถแกไขปญหา ยกระดบมาตรฐานการดแลรกษา

ใหเกดผลลพธทดขนในโรงพยาบาลศรราช และเทยบเคยงมาตรฐานระดบสากล

วตถประสงคศกษาผลการใชเครองมอแผนทดสอบ Grade of hematuria ตอการอดตนของสายสวนปสสาวะ จำานวนเมดเลอดแดง

ในแตละระดบความรนแรง และระยะเวลาการคาสายสวนปสสาวะขณะผปวยไดรบ CBI หลงผาตด TUR-P

ระเบยบวธวจยรปแบบการศกษา Prospective cohot study with historical control จากการคำานวณขนาดกลมตวอยางกลมละ

40 ราย เปนการศกษาเปรยบเทยบผลลพธขอมลจากการคดเลอกกลมตวอยางในอดต โดยวธการนบจำานวนถอยไป

ขางหนาตามลำาดบ ตงแตเดอนธนวาคม 2553 จนครบ 40 ราย จากทงหมด 67 ราย เปรยบเทยบกบกลมตวอยาง

ในปจจบน มคณสมบตและลกษณะใกลเคยงกน ตรงเกณฑการคดเขาศกษาในชวงพฤศจกายน 2556-30 สงหาคม

2557 ตดตามผลการใชเชงปฏบตแผนทดสอบ Grade of hematuria ตอการอดตนของสายสวนปสสาวะวเคราะห

ดวยสถตบรรยายรวมกบ chi-square test และ Kruskal-Wallis test เปรยบเทยบระดบ RBC (Red Blood Cell)

ทตรวจพบจากหองปฏบตการในแตละระดบความรนแรงปสสาวะปนเลอด (Grade) ในระยะเวลาทคาสายสวนปสสาวะ

ID 101

157

ผลการศกษาไมพบการอดตนของสายสวนปสสาวะขณะผปวยไดรบการชะลางกระเพาะปสสาวะอยางตอเนอง (CBI)

เมอเปรยบเทยบกบกลมควบคมในอดต พบวามความแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต (p <0.001) โดยท

ใน Grade 0 พบระดบ RBC 10-20/HP (โดยมคาตำาสด 0-1/HP, สงสด 50-100/HP) Grade 1 พบระดบ RBC

50-100 /HP (โดยมคาตำาสด 30-50/HP, สงสด 100-200/HP) Grade 2 พบระดบ RBC >200 /HP (โดยมคา

ตำาสด 100-200/HP, สงสด >200/HP) Grade 3 พบระดบ RBC >200 /HP (โดยมคาตำาสด >200/HP, สงสด

>200/HP) มความแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต (p <0.001) และมความสมพนธกนโดยมระยะเวลา

การคาสายสวนปสสาวะท 3 วน คดเปนรอยละ 80

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน แผนทดสอบ Grade of hematuria ใชทดสอบความชดเจนจากการอานตวอกษรผานทอทตอสายสวนปสสาวะ

ในระยะ 10 นว อานจากผทดสอบ 2 คน ไดตรงกน ระบ Grade ตงแต 0-3 และปรบอตราไหล (Rate CBI)

ในแตละระดบ Grade นน ๆ พฒนาขนตงแตป 2554 เพอนำาไปใชในการดแลรกษารวมกบการสอสารขอมลใน

Care team โรงพยาบาลศรราชกบหนวยงานทเกยวของ รอยละ 100 เกดผลลพธการดแลรกษาทดขน

บทเรยนทไดรบCare team สหสาขาวชาชพไดรวมกนพฒนาจากปญหางานประจำาทเกดขนในการดแลผปวย และนำาไปใชใหเกด

ประโยชนไดจรง จากการคดรเรมสรางสรรคตอยอดศกษาวจยพฒนาความรทเกดจากประสบการณการดแลผปวย

ความรทฝงในตวคน (Tacit knowledge) ทยงไมเคยปรากฏทงในและตางประเทศ โดยประยกตใชทรพยากรทมอย

ใหเหมาะสมสามารถแกไขปญหา เกดผลลพธการดแลรกษาทดขน

ปจจยแหงความสำาเรจพฒนางานประจำาสงานวจย การมองปญหาทเกดขนเปนความทาทายผานการมสวนรวมของทกฝาย ภายใตกรอบ

ของวฒนธรรมองคกรของศรราชกลาววา ศรราชคอพนอง ความถกตองเรายดมน รบผดชอบรวมกน คดสรางสรรค

มงพฒนา ไวใจใหเกยรตกน ประโยชนมนเพอประชา มงมนสมรรคา เลศคณคา อยางยงยน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรองคกรใหความสำาคญกบงานวจยและการจดการความร มระบบสนบสนนเชอมโยงตงแตระดบหอผปวย งานการ

พยาบาลผปวยพเศษ ฝายการพยาบาล สาขาวชาศลยศาสตรยโรวทยา และ R2R อยางเขาถงเขาใจ สามารถพฒนา

งานประจำาสงานวจย นำาไปใชใหเกดประโยชนแกผปวยไดจรงสะทอนใหเหนตนแบบองคกรแหงการเรยนร

158158

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดงานวจยเรองนพฒนาตอยอดมาจากโครงการพฒนาคณภาพ (CQI) โดยใชกระบวนการวจยมาวดผลลพธของการใช

แผนทดสอบ Grand of hematuria นบไดวาเปนงานวจยทชวยสรางวธการปฏบตงานใหเปนมาตรฐานและรปธรรม

ทชดเจนมากยงขน ชวยใหพยาบาลมแนวทางในการปฏบตทชดเจน ทำางานไดสะดวก ซงในปจจบนพยาบาลผปฏบต

งานมกมอายงานนอย ขาดประสบการณในการดแลผปวย ทำาใหมโอกาสเกดภาวะอดตนของสายสวนปสสาวะได

ขอเสนอแนะอยางไรกตามงานวจยนควรปรบปรงวธการเขยนใหกระชบ และเรยงลำาดบตามกระบวนการวจย การเขยนทละเอยด

ยาวเกนไปในสวนทไมใชเนอหาสำาคญ เขยนซำา ๆ หลายแหงจะทำาใหขาดความนาสนใจ ไมเหนแกนหรอสาระสำาคญ

ของงานวจยซงเปนสงทตองการใหผอานทราบ

159

เปรยบเทยบประสทธภาพของการใชผลตภณฑเคลอบผวหนงตอการปองกนการเกดผนผาออมของผปวยเดกวกฤต

สเนตรา แกววเชยร, ศรพร สงขมาลยสถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน กรงเทพมหานคร

ทมาผนผาออมเปนโรคผวหนงททำาใหเกดภาวะแทรกซอนอนๆ ตามมาได พบบอยในเดก โดยเฉพาะเดกทมประวต

ถายอจจาระเหลวตดตอกนนาน 48 ชวโมงขนไป ผปวยเดกวกฤตเสยงตอการเกดผนผาออมเนองจากผวหนง

มการเปยกชน การปองกนการเกดผนผาออมเปนบทบาททสำาคญของการพยาบาลและเปนการพฒนาคณภาพ

การพยาบาล ในปจจบนนมการใชผลตภณฑเคลอบผวหนง petrolatum ointment และ durable barrier cream

ในการปองกนผนผาออม แตจากการทบทวนวรรณกรรมพบวายงไมมการศกษาเปรยบเทยบประสทธภาพของ

การใชผลตภณฑเคลอบผวหนงทง 2 ชนดนในการปองกนการเกดผนผาออมในผปวยเดกวกฤต ผวจยจงทำาการ

ศกษาเพอใหไดมาซงแนวทางปฏบตทดทสดในการลดอตราการเกดผนผาออม ทำาใหผปวยเกดความสขสบาย ปองกน

และลดคาใชจายในการรกษาภาวะแทรกซอน รวมทงเพมความพงพอใจของผปกครองของผปวยและผปฏบตงาน

วตถประสงคเพอเปรยบเทยบประสทธภาพของการใชผลตภณฑเคลอบผวหนง ตอการปองกนการเกดผนผาออมและระดบ

ความรนแรงในการเกดผนผาออมในผปวยเดกวกฤต

ระเบยบวธวจยการศกษานเปนการวจยเชงทดลอง กลมตวอยางคอผปวยเดกวกฤตทเสยงตอการเกดผนผาออมจำานวน 124 ราย

โดยประเมนความรนแรงในการเกดผนดวยแบบประเมนซงดดแปลงมาจาก Jordan และคณะ (1986) โดยการ

ประเมนของพยาบาลเปรยบเทยบกบแพทยผเชยวชาญทางดานผวหนง มการสมเลอกชนดของผลตภณฑและกำาหนด

ใหใชผลตภณฑหมายเลข 1 ทาบรเวณกนดานซาย ผลตภณฑหมายเลข 2 ใชทาบรเวณกนดานขวา ผปวยแตละ

รายจะใชผลตภณฑทง 2 ชนด คอ petrolatum ointment และ durable barrier cream ผปวยทกรายไดรบการ

ดแลผวหนงบรเวณทใสผาออมตามแนวปฏบตเดยวกน ผปวยไดรบการถายรปเมอแรกเขาศกษาและเมอผวหนง

มการเปลยนแปลงการศกษาจะสนสดเมอมผนแดงเกดขนทมความรนแรงมากกวาระดบ 1 ทดานใดดานหนงหรอทง

สองดานของกน ระยะเวลาการเกบขอมลในผปวยแตละราย 5-14 วน

ผลการศกษากลมตวอยางเปนผปวยเดกวกฤต จำานวน 124 ราย เปนชาย 58 คน (รอยละ 46.8) เปนหญง 66 คน (รอยละ

53.2) โดยมอายอยในชวง 1 เดอน ถง 12 ป 9 เดอน เปรยบเทยบการเกดผนผาออมภายหลงการใชผลตภณฑในการ

ID 824

160160

เคลอบผวหนง 2 ชนดดวยสถต Chi-square test พบวาอตราการเกดผนผาออมทงสองกลมไมแตกตางกน

เมอเปรยบเทยบระดบความรนแรงของการเกดผนผาออมโดยใชสถต Mann-Whitney U Test พบวาทงกลมทดลอง

และกลมควบคมมระดบความรนแรงของการเกดผนผาออมไมแตกตางกนโดยพบวาระดบความรนแรงของการเกดผน

ผาออม สวนใหญอยในระดบ 0 เมอเปรยบเทยบระดบความรนแรงของการเกดผนผาออมทระดบ 1 พบวากลมทใช

durable barrier cream ในการเคลอบผวหนง มจำานวนการเกดผนผาออมนอยกวากลมทใช petrolatum ointment

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานการทพบวากลมทใช durable barrier cream ในการเคลอบผวหนง มจำานวนการเกดผนผาออมนอยกวากลมทใช

petrolatum ointment ทำาใหผปฏบตงานมหลกฐานอางองไดวาควรเลอกแนวทางปฏบตทเหมอนกนในการปองกน

การเกดผนผาออมในผปวยเดกวกฤต

บทเรยนทไดรบทำาใหไดแนวทางในการปฏบตเพอปองกนการเกดผนผาออมในผปวยเดกวกฤต ไดนำามาใชจรงในสถาบนฯ

และแผนกอนๆ ทพบความเสยงทผปวยเดกจะเกดผนผาออม

ปจจยแหงความสำาเรจมาจากความรวมมอของทมวจยและผเขารวมการวจย ความตงใจมงมนของทมทมแนวคดทอยากพฒนางานประจำา

ของตนเอง เพอทำาใหสามารถปฏบตงานไดอยางราบรนและมความสขในการทำางาน ไมพบเจอกบปญหาเดมๆ รวมทง

การไดรบคำาปรกษาในการทำาวจยทด

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรไดรบทนจากสถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน นพ.สมเกยรต โพธสตย เปนทปรกษา รศ.นพ.สมพนธ ทศนยม

ใหคำาแนะนำา ทมแพทยผเชยวชาญทางดานผวหนงประเมนซำาจากภาพถาย อ.สดาภรณ พยคฆเรอง ทชวยแนะนำา

รปแบบการวเคราะหขอมลทางสถต และคณศศชล คำาเพราะ ทชวยเหลออำานวยความสะดวกในการขอทนวจย

ขอคดเหนของกรรมการฯขอด1. เปนงานวจยเชงเปรยบเทยบ quasi randomized controlled trial มจำานวน sample size พอสมควร

นาจะพอเพยง

2. คำาถามงานวจย เปนคำาถามจากหนางาน เปนคำาถามทนาสนใจ และสามารถนำาไปปฏบตไดจรง

3. งานวจยมประโยชนตอการตดสนใจเพอแกปญหาทางคลนก โดยมงานวจยสนบสนน

ขอเสนอแนะ1. ชอของงานวจย ควรสอใหชดเจน วาเปนการเปรยบเทยบ Petrolatum ointment กบ Durable barrier cream

2. การทบทวนวรรณกรรม ควรมการระบ Gold standard ในการรกษา ผนผาออมวาคออะไร

3. ผลการวจย ควรระบ p value และ confident interval รวมดวยทกครง


162162

แนวโนมสำาหรบการผาตดวณโรคตอมนำาเหลองบรเวณลำาคอ

นพ.กำาพล กาญจโนภาศ, พญ.นฤมล ศรพนธ, พญ.รจตกรณ ภพชญพงษโรงพยาบาลหาดใหญ จงหวดสงขลา

ทมาวณโรคตอมนำาเหลองบรเวณลำาคอ โดยมาตรฐานการรกษาดวยการตรวจรางกายทงระบบ เอกซเรยปอดและใช

เขมเจาะดดเอาเนอเยอเพอพสจนวาเปนเชอวณโรคในขนตนดวยการยอม Acid-fast Basilli หรอการเพาะเชอ

ซงใชเวลานาน ระหวางรอผลผปวยจะไดรบยาปฏชวนะเปนเวลา 10 วน หากกอนไมยบและผลตรวจสงสยเปน

วณโรคตอมนำาเหลองจะถกนำาสงไปรกษาทคลนกวณโรค (DOTS Clinic) โดยผปวยทกคนจะไดรบยาในแบบเดยวกน

ตาม Guideline ของ WHO ป 2010 เปนระยะเวลาคอรส 6 เดอน พบวามผปวยจำานวนมากเกดภาวะแทรกซอน เชน

กลายเปนกอนฝ กอนฝแตกเปนรทะลทผวหนง หรอเกดการดอยา จำาเปนตองไดรบการผาตดแกไขและใชเวลารกษา

นานขน เสยคาใชจายเปนจำานวนมหาศาลตอป

วตถประสงค 1. เพอหาขอยตในการแกปญหาและชวยใหการตดสนใจของบคลากรทางการแพทยในการผาตดวณโรค

ตอมนำาเหลองบรเวณลำาคอ

2. เพอชวยใหผปวยเขาถงบรการทางการแพทย ไดรวดเรวและมนใจยงขน

ระเบยบวธวจย ศกษาในผปวยทไดรบการตรวจวนจฉยวาเปนวณโรคตอมนำาเหลองบรเวณลำาคอ จำานวน 97 ราย กลมงาน ENT

โรงพยาบาลหาดใหญ ตงแต ต.ค.54-ต.ค.56 เปนการวจยเชงเปรยบเทยบผปวยจะไดรบคำาอธบายเกยวกบ

งานวจยน จากนนแบงกลมผปวยออกเปน 5 กลม ตามลกษณะของวณโรคตอมนำาเหลองบรเวณลำาคอทคลำาพบหรอ

ปรากฏ สวนหนงยนดรบการผาตดกอนใหยาตานวณโรค อกสวนหนงปฏเสธการผาตด และรบยาตานวณโรคเพยง

อยางเดยว ความหมาย คำาวา หายเปนปกต (Cure) หมายถง เมอสนสด 6 เดอน แลวไมปรากฏกอนตอมนำาเหลอง

บรเวณลำาคอตดตอกนเปนเวลา 6 เดอน ใชโปรแกรม SPSS สถตทใชคอ 2-sided fisher exact test โดยเปรยบเทยบ

จำานวนผปวยทหายและพงพอใจกบไมหาย ใชสถตท p<0.05 วธการผาตดมหลายวธขนกบขนาดของกอน

และตำาแหนง ไดแก ผาตดเลาะกอนออก ผาตดระบายหนองหรอผาตดเลาะกอนออกทงพวง เปนตน

ผลการศกษากอนเดยวชนดกอนโตกวา 3 ซม. = 14 ราย; 8 ราย ผาตดกอนใหยาตานวณโรค ทกราย Cure สวน 6 ราย ทไดรบ

ยาตานวณโรคเพยงอยางเดยว หลงครบคอรส 6 เดอน พบวาม 2 รายกลายเปนกอนฝทลำาคอ และอก 4 ราย ยง

คงมกอนและตองผาตดออกภายหลง ผลการศกษาพบวาผาตดกอนใหยาดกวาใหยาอยางเดยวอยางมนยสำาคญ

ทางสถต (p = 0.05). จำานวนผปวยชนดหลายกอนขนาดโต กวา 3 ซม. จากบรเวณตำาแหนงเดยวหรอหลายตำาแหนง

ID 98

163

ของลำาคอ 47 ราย; 13 ราย ทไดรบยาตานวณโรคอยางเดยว พบวาเมอครบคอรส 6 เดอน 9 ราย Cure อก 4 ราย ยงคงเหลอตอมนำาเหลองขนาดเลกๆ ตำาแหนงเดมและตองผาตดทงหมดในภายหลง; 34 ราย (18 รายจากลำาคอ ขางเดยว และ 16 รายจากหลายตำาแหนงของลำาคอ) ผาตดกอนการใหยา พบวาเมอครบคอรส 6 เดอนแลว ผปวยทกคน Cure (p = 0.05)

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน 1. สำาหรบหนวยงาน ชวยแกปญหาใหแพทยและกระบวนการรกษาดแลผปวยวณโรคตอมนำาเหลองบรเวณลำาคอ

ไดรบการดแลอยางถกตองไปในทศทางเดยวกนและตอเนอง 2. สำาหรบหนวยงาน พนทวจย คอ สำานกงานสาธารณสขจงหวดสงขลา ดวยการเผยแพรในการจดอบรม และ

ขยายผลใหทวทงจงหวด 3. สำาหรบประเทศ ทวโลก เผยแพรตพมพวารสารตางประเทศและนำาเสนอการประชมระดบนานาชาต

บทเรยนทไดรบ 1. การไดเรยนรวธการรกษาผปวยวณโรคตอมนำาเหลองบรเวณลำาคอไดชดเจนขน ชวยพฒนาปจจยเสรมใหเกด

ความตระหนกในการดแลผปวยเหลาน และทำาใหบคลากรทางการแพทยมแนวทางและทศนคตทดขนในการดแล ผปวย

2. นำาไปตอยอดผปวยวณโรคตำาแหนงอน เชน ผวหนง กลองเสยง กระดก รกษาในแนวทางเดยวกน ปจจยแหงความสำาเรจ 1. การทำางานเปนทมโดยอาศย PCT เขามาเปนตวกำาหนดแนวทางการดแลผปวย โดยแบงหนาทในการเกบรวบรวม

ขอมล ตงแต OPD, OR โดยสรางแบบฟอรม หลงผาตดเฉพาะโรค 2. ความรวมมอจากลมงาน คลนกวณโรค (DOTS คลนก) ในการเกบรวบรวมขอมล และการประเมนผลการรกษา

ในชวง 6 เดอนแรกและตดตามอาการตอเนองจนครบ 2 ป 3. บรรยากาศการทำางานทเออตอการพฒนา คอ การเหนอกเหนใจผปวย การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร 1. ดานนโยบายจากทานผอำานวยการ ใหมการพฒนางานคณภาพใหผปวยเขาถงการรบบรการทรวดเรว ทกขนตอน

ของการใหบรการ ไมมเงอนไขจำากด ทงดานตรวจวนจฉยและยา เปนไปในทศทางเดยวกน 2. ดานความรวมมอจากหนวยงานทเกยวของเปนไปดวยความราบรน 3. โรงพยาบาลชมชน และหนวยดแลผปวยทบาน

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนการพฒนางานโดยใชปญหางานประจำา โดยนำาปญหาทพบบอยในเวชปฏบตมาพฒนาวเคราะหขอมล

ขอเสนอแนะพฒนางานวจยเปน prospective RCT วเคราะหเฉพาะในกลมผปวยทเปนปญหา เชน HIV วาผลการศกษา จะเปนเชนไร และอาจวเคราะหลงในรายละเอยดของ super prospective or syniprotec HIV หรอในเรอง CD4 วามผลตอขอแนะนำาทางเวชปฏบตอยางไร

164164

การลดอบตการณการเกดพษตอไตจากยา Colistin ดวยแนวปฏบตตดตามการใชยาอยางเขมงวด

นพ.วทญญ พาราพบลย, เศรษฐนนท เศรษฐการณย, ชานนท งามถน, กนกวรรณ พรหมพนใจ, วนวสาข ขนานแขง

โรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา จงหวดนครราชสมา

ทมายา Colistin ถกใชเพอรกษาผปวยโรคตดเชอดอยาเพมขน นำาไปสอบตการณการเกดพษตอไตจากยา Colistin

ทสงขน การใชยา Colistin อยางเหมาะสมโดยการปรบขนาดยาใหเหมาะสมตามคาการทำางานของไตและการตดตาม

คาการทำางานของไตเปนระยะระหวางไดรบยา สามารถชวยลดอบตการณการเกดพษตอไตลงได ดงนนพฒนา

แนวปฏบตตดตามการใชยา Colistin โดยทมสหสาขาวชาชพ เพอลดอบตการณการณการเกดพษตอไตขน

อยางไรกตามยงไมมขอมลอบตการณการเกดพษตอไตหลงจากการใชแนวปฏบตตดตามการใชยาอยางเขมงวดวา

ลดลงหรอไม

วตถประสงคเพอศกษาประเมนผลของการใชแนวปฏบตตดตามการใชยาอยางเขมงวดในการลดอบตการณการเกดพษตอไตจากยา

Colistin

ระเบยบวธวจยเปนการศกษาแบบเปรยบเทยบไปขางหนา โดยเปรยบเทยบสองชวงเวลา คอชวงเวลากอนและหลงจากการใช

แนวปฏบตตดตามการใชยาอยางเขมงวด รวมระยะเวลาทงหมด 18 เดอน ศกษาผปวยทไดรบยา Colistin

ในหอผปวยอายรกรรม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา รวมทงหมด 453 ราย เกบขอมลอบตการณการเกดพษ

ตอไต การลางไต และการเสยชวต รวมถงอบตการณความเหมาะสมของขนาดยาตามการทำางานของไต การตดตาม

คาการทำางานของไตระหวางไดรบยา เปรยบเทยบอบตการณความแตกตางและการลดลงระหวางสองชวงเวลา

โดยใชวธ Chi-square และ Relative risk

ผลการศกษาผปวยทไดรบยา Colistin ชวงกอนใชแนวปฏบตตดตามการใชยาอยางเขมงวด 248 ราย และหลงใชแนวปฏบต 205

ราย กอนใชแนวปฏบตพบอบตการณการเกดพษตอไต การลางไต และการเสยชวต รอยละ 41.5, 16.6 และ 57.3

เปรยบเทยบกบชวงหลงใชแนวปฏบต พบอบตการณการเกดพษตอไต การลางไต และการเสยชวต รอยละ 31.2,

4.4 และ 37.9 ตามลำาดบ เมอเปรยบเทยบระหวางสองกลมพบวาแนวปฏบตการตดตามการใชยาอยางเขมงวด

สามารถลดความเสยงตอการเกดพษตอไตจากยา Colistin การลางไต และการเสยชวตลงไดอยางมนยสำาคญทางสถต

[Relative Risk 0.75 (0.58-0.96) 0.26 (0.13-0.53) และ 0.8 (0.66-0.96) ตามลำาดบ] นอกจากนอบตการณ

ความเหมาะสมของการปรบขนาดยาตามการทำางานของไต และการตดตามคาการทำางานของไตระหวางไดรบยาเพม

สงขนหลงจากใชแนวปฏบต

ID 596

165

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน นำาแนวปฏบตตดตามการใชยาอยางเขมงวดไปใช ผปวยทไดรบยา Colistin ในทกหอผปวยอายรกรรม ถงแม

จะเปนการเพมภาระงานของกลมงานเภสชกรรม แตไดประโยชนเพมขน คอทำาใหอบตการณความเหมาะสมของ

การปรบขนาดยาตามการทำางานของไต และ การตดตามคาการทำางานของไตระหวางไดรบยาเพมสงขน นำาไปส

การลดอบตการณการเกดพษตอไต รวมถงการลางไต

บทเรยนทไดรบการใชยา Colistin มโอกาสเกดพษตอไตสง ถาไมปรบขนาดยาใหเหมาะสมกบการทำางานของไต และไมตดตาม

คาการทำางานของไตระหวางไดรบยา การสรางระบบตรวจสอบและเฝาระวงการใชยา ในการเกดพษตอไตโดยใช

ทมสหสาขาวชาชพ เปนระบบทำาทไดงาย ไมตองใชทรพยากรมาก แตสามารถลดอบตการณการเกดพษตอไต

รวมถงการลางไตลงได ทำาใหแพทยใชยา Colistin ไดอยางเหมาะสมมากขน

ปจจยแหงความสำาเรจ เนองจากมอบตการณการเกดพษตอไตจากยา Colistin ทสง สวนหนงเกดจากการใชยา Colistin ในขนาดท

ไมเหมาะสมและไมไดตดตามการทำางานของไตระหวางไดรบยา ซงเปนเรองทสามารถปองกนได จงอยากหาแนวทาง

แกไขในเชงระบบ ประกอบกบไดรบความรวมมอจากกลมงานเภสชกรรมจดทำาแนวทางปฏบตตดตามการใชยา

อยางเขมงวด รวมทงตรวจสอบการใชยา Colistin ใหเหมาะสม

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรสนบสนนการใชแนวปฏบตตดตามการใชยาอยางเขมงวด ในกลมงานอายรกรรม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา

ตงแตเดอน ตลาคม 2557 และจะขยายผลเพอใชทง รพ. ตอไป

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดแนวคด จดมงหมายดมาก มงใหเกดประโยชนกบผปวยและทำาใหเกดการทำางานรวมกน ระหวางแพทยและเภสชกร

มความนาสนใจและนาแลกเปลยนเรยนรในกรณนวามเทคนควธการอยางไรในการทำางานระหวางแพทยและเภสชกร

ทสามารถทำางานรวมกนโดยไมเกดขอขดแยง เภสชกรมวธการอยางไรในการทกทวงการสงยาของแพทย ททำาให

แพทยยอมรบ และไมเกดปญหา

ขอเสนอแนะควรระบรายละเอยดแนวปฏบตและวธดำาเนนการใหชดเจนเพอใหผอานงานวจยรวามวธดำาเนนการอยางไรและ

สามารถนำาแนวปฏบตไปประยกตใชได และควรอธบายใหชดเจนวาแนวปฏบตมทมาอยางไร เปนมาตรฐานทมอยแลว

หรอคดคนขนมาใหมมขอมลสนบสนนในการใชอยางไรบาง และควรพจารณาวาเกณฑการวดคณภาพทยอมรบระดบ

สากลในการใหบรการสขภาพในสถานบรการนนมาตรฐานคอเกณฑขนตำาทตองทำาใหได และมาตรฐานตางๆมกำาหนด

ไวและไดรบการยอมรบในระดบสากลอยแลว การทำาวจยเพอพสจนวาทำาตามมาตรฐานแลวจะด จะไดผลหรอไมนน

คงไมจำาเปนแตควรพจารณาวาการใหบรการนนทำาไดตาม มาตรฐานทกำาหนดไวหรอยง มากกวา

166166


167

การพฒนาระบบการจดการเรยนการสอนโดยใชโครงสรางซทสำาหรบเดกทมความตองการพเศษในโรงเรยนสงกดสำานกงานการศกษาขนพนฐาน

ณชพร ศภสมทร, สจตรา สขเกษม, ปทมา พนมวน ณ อยธยา, พชรา วงศพรชยม พรรณทพา สกใส

สถาบนราชานกล กรงเทพมหานคร

ทมาโครงสรางซทของโรงเรยนสงกดสพฐ.พบวาโรงเรยนแกนนำาหลายโรงเรยนยงมปญหาในเรองการใชโครงสรางซท

เปนบรบทในการบรหารการจดการเรยนภายในโรงเรยนแนวทางการบรหารจดการแตละโรงเรยนแตกตางกน

ขาดระบบทมมาตรฐานจงทำาใหผลการจดการเรยนการสอนมปญหาอยางตอเนองเดกทมความตองการพเศา

จำาเปนตองไดรบการดแลดวยความเขาใจและมระบบการชวยเหลอทถกตองเพอใหเดกสามารถอยในระบบโรงเรยน

ไดจบการศกษา

วตถประสงคศกษาระบบและผลของการจดการเรยนการสอนโดยใชโครงสรางซทสำาหรบเดกทมความตองการพเศษ

ระเบยบวธวจยโรงเรยนระดบประถมศกษาทจดเรยนรวมสงกดสำานกงาานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานจำานวน 5 โรงเรยน

ผใหขอมลคอผอำานวยการโรงเรยนครและผปกครองของเดกทมความตองการพเศษ

ผลการศกษาไดพฒนาระบบการจดการเรยนการสอนโดยใชโครงสรางซทสำาหรบเดกทมตวามตองการพเศษในโรงเรยน

ตามกระบวนการ 10 ขนตอน

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานโรงเรยนทเขารวมวจยนำาระบบการจดการเรยนการสอนโดยใชโครงสรางซทไปเผยแพรใหโรงเรยนทอยในเขต

รบผดชอบผบรหารครผปกครองมความเขาใจในระบบขนตอนการจดการเรยนการสอนทเหมาะสมกบเดกและเดกทม

ความคองการพเศษมพฒนาการทดขน

บทเรยนทไดรบไดระบบการจดการเรยนการสอนโดยใชโครงสรางซทสำาหรบเดกทมความตองการพเศษในโรงเรยนเรยนรวม

ปจจยแหงความสำาเรจ

ID 42

168168

ไดรบความรวมมอจากผบรหารการศกษาครผปกครองในโรงเรยนในการดำาเนนโครงการวจย

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร ไดรบการสนบสนนจากผอำานวนการสถาบนราชานกลและผบรหารการศกษาในโรงเรยน

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดมการศกษาปญหากอนดำาเนนงานอยางเปนระบบ มความรวมมอกนของหนวยงานและสงกดซงทำาไดด กระบวนการ

วจยสามารถทำาไดครบถวน รปแบบการดำาเนนงานสามารถนำาไปใชประยกตใชทอนได

ขอเสนอแนะผวจยควรไดระบระยะเวลาทดำาเนนการทดลองรปแบบใหมไวดวย และควรตดตามการดำาเนนงานของ รร. ทเขารวมไป

อกสกระยะเพอดความยงยน

169

การพฒนาตนแบบการขบเคลอนสขภาพระดบตำาบลสการจดการระบบสขภาพแบบบรณาการของกองทนหลกประกนสขภาพระดบทองถนหรอพนท (กองทนตำาบล) โดยใชเครองมอธรรมนญสขภาพ

วนรพ สมณชางเผอก1, นงลกษณ ยอดมงคล2

1) สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตเขต 8 อดรธาน 2) สำานกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต (สช.)

คณะทำางานสมชชาพจารณหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต 8 อดรธาน

เครอขายสมชชาสขภาพ 7 จงหวดอสานตอนบน

ทมาสปสช.ดำาเนนการใหมกองทนตำาบลตามพรบ.หลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ.2545 มาตรา 47 ตงแตป 49

พนท 7 จงหวดอสานตอนบนมกองทน 715 แหงรอยละ 99.89 จาก 716 แหงมบทบาทสงเสรมสขภาพ

ปองกนโรค ฟนฟสมรรถภาพประชาชน ใหถงเขาบรการสาธารณสขอยางทวถงและมากขน มการบรหาร

ในรปคณะกรรมการจดการกองทน ตงแตจดตงถงปจจบนพบปญหาดานการบรหาร เชน แผนงานไมชดเจน

ขอมลไมเปนจรงการขบเคลอนไมเปนระบบขาดพลงภาคสวนตางๆไมมสวนรวม การรบฟงความเหนผ ให

และผรบบรการป 56 เสนอใหสปสช.พฒนาการบรหารจดการกองทนตำาบลใหสามารถจดบรการสาธารณสข

แบบองครวมครอบคลมมกมตใหเปนตำาบลจดการสขภาพและศนยเรยนรการจดการสขภาพโดยทองถน

ไดอยางแทจรง โดยเหนวาธรรมนญสขภาพเปนเครองมอพฒนานโยบายสาธารณะเฉพาะพนทแบบมสวนรวม

เปนกระบวนการใหมทจะนำาไปสการยกระดบประสทธภาพการบรหารจดการกองทนตำาบล

วตถประสงค 1) ศกษาการพฒนาตนแบบการขบเคลอนสขภาพระดบตำาบลสการจดการระบบสขภาพแบบบรณาการของกองทน

ตำาบลโดยใชเครองมอธรรมนญสขภาพ

2) ยกระดบประสทธภาพกองทนตำาบล ในการจดบรการสขภาพระดบตำาบลแบบบรณาการ

ระเบยบวธวจยเปนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม สปสชเขต 8 อดรธานรวมกบ สนง.คณะกรรมการสขภาพแหงชาต (สช)

สสจ.และเครอขายสมชชาสขภาพ 7 จงหวดใชเครองมอธรรมนญสขภาพในการพฒนา คดเลอกพนทกองทนฯ

เกรด A หรอทพรอม 109 ตำาบลในพนท 7 จงหวดระยะเวลา 1 ม.ค.57 ถง 31 ม.ค.58 มกระบวนการทำางาน 2 ระยะ

ดงน ระยะท 1 จดทำาธรรมนญสขภาพ 8 ขนตอน 1. สรางความเขาใจผบรหารและผนำา 2. จดตงคณะทำางาน

ธรรมนญฯตำาบล 3.ทบทวนขอมลสถานการณพนท 4. ออกแบบเครองมอเกบขอมลและวเคราะห 5. รางธรรมนญ

สขภาพ 6. จดประชาคมหมบานพจารณารางธรรมนญฯ 7. ปรบปรงรางและจดเวทพจารณาธรรมนญฯ และ

8. ประกาศใชธรรมนญสขภาพ กรอบการจดทำาอางองธรรมนญสขภาพแหงชาต พ.ศ.2552 ปรบใหเหมาะสมกบ

ID 65

170170

บรบทของพนท ระยะ2 การขบเคลอนธรรมนญสขภาพหลงประกาศ ภาพรวมใชกระบวนการ KM กำากบตดตาม

พฒนาศกยภาพ ถอดบทเรยน แลกเปลยนเรยนร เผยแพรและขยายผลสสาธารณะ

ผลการศกษาเกดขบวนการขบเคลอนระบบสขภาพระดบตำาบลโดยกองทนตำาบล 109 แหง 7 จงหวดไดแก เลย 14 หนองบวลำาภ 6

อดรธาน 20 หนองคาย 9 สกลนคร 40 นครพนม 12 บงกาฬ 8 แหง ผลลพธระยะท 1 ประกาศใชธรรมนญฯ

70 แหง (64.2%) รอประกาศ 23 แหง (21.1%) อยระหวางจดทำาราง 16 แหง (14.7%) เกดกลไกการทำางานมต

ใหมแบบบรณาการ (รฐ ทองถน ประชาชน) ระดบตำาบล อำาเภอและจงหวด หนนเสรมขบเคลอนจดการระบบ

สขภาพและแกไขปญหาในพนท มนโยบายสาธารณะระดบชมชนทเกดจากความเหนรวมของคนในชมชน ผลระยะท 2

การขบเคลอนหลงประกาศใช 1) ทกพนทเชอมโยงขอบงคบหรอเทศบญญตของอปท.และแผนงานกองทนตำาบล

2) ประกาศเปนกตกาหรอขอตกลงชมชน เชน งานศพงานเศราปลอดเหลาปลอดการพนน อาท อบต.แสงสวาง

อ.หนองแสง จ.อดรธาน สรางวฒนธรรมใหมเปลยนความเชอปรบพฤตกรรมเสยงโรคลดคาใชจาย 3) เกดตนแบบ

แหลงเรยนร 7 แหง 7 จงหวด 4) นำาบทเรยนขยายผลพนทใหม 88 แหง

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน- สปสชและสช.สรปบทเรยนนำามาสการประกาศเปนนโยบายระดบประเทศของทงสองหนวยงาน

- สปสชเขต ๘ และสช.ขยายผลธรรมนญฯ พนทอสานตอนบนป 58 สพนทใหมอกจำานวน 88 แหง

- ตำาบล/เทศบาลใชธรรมนญสขภาพตำาบลเปนกรอบจดทำาแผนงาน โครงการตางๆ สการจดบรการสงเสรมสขภาพ

ปองกนโรค ฟนฟ ในการจดบรการสขภาพระดบตำาบล

- อปท (อบต เทศบาล อบจ) ตราเปนขอบงคบ/เทศบญญตทองถน

- ชมชนประกาศเปนกฎหมายชมชน/กตกา/ขอตกลง

บทเรยนทไดรบธรรมนญสขภาพเปนเครองมอใหรฐ ทองถน ประชาชน บรณาการทำางานรวมกนอยางสมดล การเขยนขอกำาหนด

ในธรรมนญสำาคญคอประชาชนตองยอมรบใหเขยน ธรรมนญฯตองไมเออประโยชนฝายใดฝายหนง การจดการ

ความร การถอดบทเรยนระหวาง-หลงจำาเปนและสำาคญตอการพฒนาองคความรใหม การสรางการเรยนร เชน

การศกษาดงานระดบพนท เวทเรยนรจงหวด-เขต เปนการกระตนใหเกดประสทธภาพการทำางานทกาวหนา

ปจจยแหงความสำาเรจ- การบรณาการทำางานรวมกนเชงนโยบายระหวางหนวยงานภาคยทธศาสตร สปสช.และ สช.

- การบรณาการทำางานรวมกนระดบพนท ภาครฐ ทองถน ประชาชน

- ความมงมนตงใจของผนำา เชน นายกอบต./เทศบาล แกนนำาชมชน ตองการแกไขปญหาประชาชนในพนท

- การเตรยมทมพเลยงระดบเขต จงหวด การจดกระบวนการทำางานรวมกนอยางเปนขนตอนเปนระบบ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรหารใหความสำาคญและประกาศเปนนโยบาย อาท สปสช.สวนกลางประกาศเปนนโยบายให สปสช.เขตพนท

12 แหง จดทำาธรรมนญสขภาพโดยกองทนตำาบล สสจ.สกลนครประกาศนโยบายใหทกพนทจดทำาธรรมนญสขภาพ

171

ภายในป 59 สช.มนโยบายขยายผลความรวมมอกบ สปสช.หนนเสรมกระบวนการธรรมนญสขภาพครอบคลมทกเขต

พนททงประเทศ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนการสรางนวตกรรมใหมในพนท เกด Social Commitment ในการแกปญหาสขภาพ / เปนความรวมมอของ

หลายภาคสวน ทงภาครฐ (สปสช.,สธ.) ทองถน (อบต., เทศบาล) และภาคประชาชน / เปนการวจยแบบมสวนรวม

เชง Description ทม Impact factor สง / สงผลตอการเปลยนแปลงวถสขภาพ และเปนตนแบบใหทอนมาเรยนร

นำาไปทำาตอได

ขอเสนอแนะ1. ควรเสนอ Impact ผลกระทบทเกดขนกบประชาชนทเหนชดเจนเปนรปธรรมกวาน

2. ควรมการวเคราะห Constrainst (อปสรรคและขอจำากด) ในการพฒนาระบบดวย

172172

การพฒนาระบบการเงนและบญชโดยใชโปรแกรม PCUMoney Chun Phayao อำาเภอจน จงหวดพะเยา

พชญะ เดชโชตวรฬห, นางสทธรา พรหมเผาโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลลอ อำาแภอจน จงหวดพะเยา

ทมางานบรหารดานการเงนการบญชเปนงานทละเอยดและสำาคญสำาหรบทกหนวยบรการ ตองการความถกตอง

ตรวจสอบได สามารถนำาไปใชประโยชนตอการวางแผนงาน ประมาณการงบประมาณตางๆ ได โดยทกหนวยบรการ

ตองปฏบตตามระเบยบทางราชการอยางเครงครด และเนองจาก รพ.สต. มบคลากรนอย และไมใชเจาหนาท

การเงนการบญชโดยตรง และยงมภาระงานประจำาทมาก ซงการจดทำาการเงนการบญชตองอาศยความละเอยด

ความถกตอง และยงมรายงานเอกสารจำานวนหลายเลมทตองทำาเพอใชเปนบญชคมตรวจสอบขอมลการเงน ดงนน

คณะผวจยจงตงใจทจะพฒนางานนใหดขน ดวยแนวคด หลกการ และ วธการของ R2R ในการแกปญหางานประจำา

ลดความยงยาก และความผดพลาดของงานการเงนการบญช โดยการวจยพฒนาโปรแกรมการเงนการบญช PCU

Money Chun Phayao ขน เพอใหตอบสนองในการทำารายงาน รายรบ-รายจาย ประจำาเดอน ใหถกตองและสะดวก

ในการใชงานยงขน

วตถประสงคเพอพฒนาโปรแกรม PCU Money Chun Phayao ใหตอบสนองในการทำารายงาน รายรบ-รายจาย ประจำาเดอน

หรองบเดอน ใหถกตองและสะดวกในการใชงานยงขน เพอลดระยะเวลาในการจดทำาระเบยนรายงานดานการเงน

และบญช

ระเบยบวธวจยวจยเชงปฏบตการ เพอพฒนาระบบการจดทำาขอมลการเงนการบญชของ รพ.สต. ดวยการทดลองใชโปรแกรม PCU

Money Chun Phayao โดยทดลองใชงานชวงระหวางวนท 1 ตลาคม 2557 – 31 มนาคม 2558 ประเมนผลจาก

ดความสามารถของโปรแกรมในการรายงานไดตามวตถประสงคของการเงนการบญช และแบบสอบถามวดความพง

พอใจของผใชโปรแกรมการเงนการบญช กลมตวอยาง คอ เจาหนาทการเงนการบญช จำานวน 10 คน และหวหนา

เจาหนาทการเงนการบญช (ผผอ.รพ.สต.) จำานวน 10 คน ในเขตพนทอำาเภอจน จงหวดพะเยา รวมทงสน 20 คน

เครองมอทใชในการวจย โปรแกรม PCU Money Chun Phayao และแบบประเมนความพงพอใจของผใชงาน

โปรแกรมการเงนการบญช วเคราะหขอมลโดยโปรแกรมสำาเรจรป และใชสถตพรรณนา คาเฉลย และรอยละ โดยคณะ

ผวจย เปนผดำาเนนการเกบขอมลตดตามและประเมนผลดวยตนเอง

ผลการศกษา PCU Money Chun Phayao ไดเรมพฒนาจากเวอรชน 1.0 และพฒนามาอยางตอเนองโดยอาศยการหาขอผดพลาด

ของโปรแกรม การคำานวณผลรวมและผลตางในระบบบญช ความถกตองตามระเบยบ ซงรายงานผลโดยเจาหนาท

การเงน ปจจบนพฒนาถงเวอรชนท 2.23 จากการใชงานพบวา โปรแกรม PCU Money Chun Phayao สามารถ

ID 465

173

ลดภาระงานของเจาหนาทการเงนไดจรง เพราะบนทกเพยงหนาจอเดยว สามารถคำานวนและออกระเบยนรายงาน

การเงน การบญชไดครอบคลมตามระเบยบการเงน การบญช และจากการวดความพงพอใจทง 3 ดาน พบวา

รปแบบและการใชงาน มความพงใจ คดเปนรอยละ 95.4 ระบบความปลอดภย มความพงใจ คดเปนรอยละ 97.6

และการนำาไปใชประโยชน มความพงใจ คดเปนรอยละ 99.4 และในภาพรวม พบวา รอยละ 100 มระดบความ

พงพอใจมาก และมคาเฉลยความพงพอใจของ PCU Money Chun Phayao ทง 3 ดาน ในภาพรวม

คดเปนรอยละ 97.47

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานจากการศกษาในภาพรวมพบวา โปรแกรม PCU Money Chun Phayao สามารถลดภาระงานของเจาหนาทการเงน

และตอบสนองความตองการในการจดทำารายงานกจกรรมการเงน พรอมทงสามารถพมพเกบเปนรปเลมเพอนำามา

ใชตรวจสอบตามระเบยบการเงน การบญช โดยมคาเฉลยความพงพอใจตอการใชงานโปรแกรม PCU Money Chun

Phayao ทง 3 ดาน ไดแก รปแบบการใชงาน ระบบความปลอดภย และการนำาไปใชประโยชน คดเปนรอยละ 97.47

บทเรยนทไดรบควรตองศกษาระเบยบทางดานการเงน การบญช รวมถงการพสดใหแมนยำา เนองจากเกยวของกบขอกฎหมาย

เนองจากเปนโปรแกรมใหมทเรมทดลองใชงานชวงระยะเวลา 5 เดอนทผานมา ยงคงตองตดตามประเมนรายละเอยด

และปญหาตอไปเปนระยะๆ ในการพฒนาตอไป อาจมการปรบปรงฐานขอมลใหเปนแบบ MYSQL เพอใหสามารถ

จดการขอมลไดดยงขน

ปจจยแหงความสำาเรจการไดรบการสนบสนนจากผบงคบบญชา ในการใหคำาปรกษา ทมเจาหนาทการเงน ทรวมทดลองใชโปรแกรม และ

มความตงใจในการพฒนากระบวนการทำางานดานการเงน การบญช โดยเลงเหนของการนำาเทคโนโลยมาใชใหเกด

ประโยชนและคมคา ซงสงผลตอการลดภาระงาน และไดระเบยนรายงานทถกตอง เปนไปตามระเบยบ สามารถพมพ

เพอใชเปนหลกฐานในการตรวจสอบไดตอไป

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผอำานวยการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลลอ ทใหโอกาสในการศกษา เปนทปรกษาเรองขอกฎหมาย หวหนา

ฝายการเงน รพ.จน ชวยตรวจสอบ แกไขและใหคำาแนะนำาการจดทำาแบบสอบถาม และ ใหคำาปรกษาเกยวกบระเบยบ

การเงน การบญช เจาหนาทการเงน สสอ.จน รพ.สต.ทกแหงในพนทอำาเภอจน ททดลองใชและรายงานผล

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนการแกปญหาหนางานโดยพฒนาโปรแกรมขนเอง และมการทบทวนและพฒนาตอเนองหากมการนำาไปใชกบ

ทอนๆดวยกจะทำาใหเกดประสทธภาพของระบบโดยรวมดวย

ขอเสนอแนะควรเพมเตมการวเคราะหผลลพธทตรงวตถประสงคจรงๆ คอความถกตอง ครบถวน ทนเวลาเปรยบเทยบกอน

และหลงการดำาเนนโครงการ

174174

การพฒนาระบบความรวมมอการดแลหญงตงครรภเสยงสงในกลมโรงพยาบาลโซนลมนำาปาว อำาเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน

นภาพร กนธยะ, พญ.พรด จตธรรมมา, นพ.สมบต ศกดสงาวงษ, บญญภรณ บญพงษ, วชดา ชาวสวน, นนทณภส ขนธวทย

โรงพยาบาลกมภวาป จงหวดอดรธาน

ทมาโรงพยาบาลกมภวาปเปนแมโซน (M1) ในการรบสงตอของ รพช.4 แหง ตามนโยบาย Service plan ในป 2554

ไดจดตงคลนกครรภเสยงสง หลงดำาเนนการพบวากลมหญงตงครรภเสยงสงทไดรบบรการมความปลอดภยมากขน

ลดภาวะแทรกซอนจากการตงครรภและการคลอดได ป 2555-2556 จงเรมรบสงตอจากรพ.ลกโซน 4 แหง พบวา

หญงตงครรภเสยงสงจากโรงพยาบาลลกโซนสงตอเพมขน แตมการขาดนดและหญงตงครรภเดนทางไมสะดวก

จากระยะทางบานทไกลจากรพ.กมภวาป 30-65 กม.และเมอกลบไปฝากครรภตอทอำาเภอลกโซนพบวาไมไดรบ

การดแลและใหคำาแนะนำาทเหมาะสมกบหญงตงครรภ ทำาใหเกดความเสยงระหวางตงครรภและเมอมาคลอด

หลงการทบทวนระบบบรการทมงานแมและเดกจงรวมมอกนพฒนาระบบบรการดแลหญงตงครรภเสยงสง

ในโรงพยาบาลลกโซน โดยมโรงพยาบาลกมภวาปเปนพเลยงในการดำาเนนการของโรงพยาบาลลกโซนทง 4 แหง

วตถประสงคเพอศกษาการพฒนาระบบความรวมมอในการดแลกลมหญงตงครรภเสยงสงทมารบบรการในโรงพยาบาลลกโซน

4 แหง ของโรงพยาบาลกมภวาป (รพ.วงสามหมอ โนนสะอาด ศรธาต และประจกษศลปาคม)

ระเบยบวธวจยวจยเชงปฏบตการแบงเปน 4 ระยะคอระยะท 1 ศกษาสถานการณการดแลหญงตงครรภเสยงสง ระยะท 2 วางแผน

ดำาเนนการ เชนประชมผเกยวของจดทำาแนวทางใหบรการ ระยะท 3 ดำาเนนการตามแผนประกอบดวย การฝกทกษะ

เจาหนาท จดทำาคมอปฏบตงาน พฒนาระบบสงตอขอมล การปรบระบบใหบรการหญงตงครรภเสยงสงในรพ.ลกโซน

และสตแพทย.พยาบาลงานฝากครรภออกตรวจหญงตงครรภเสยงสงทรพ.ลกโซน ระยะท 4 สรปและประเมนผล

กลมเปาหมายคอหญงตงครรภเสยงสงทไดรบการคดกรองมาพบสตแพทยทรพ.ลกโซนระหวางเดอน ก.พ - ก.ย. 2557

จำานวน 274 ราย เกบรวบรวมขอมลจากแบบฟอรมบนทกขอมลผมารบบรการฝากครรภ ประเมนความคดเหน

เจาหนาททใหบรการ 9 ราย หญงตงครรภ 20 รายโดยการและการสมภาษณ วเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา

คอ คาเฉลย รอยละ และการวเคราะหเนอหา

ผลการศกษา การพฒนาระบบความรวมมอการดแลหญงตงครรภเสยงสงในโรงพยาบาลลกโซนมรปแบบการใหบรการ 2 รปแบบ

คอ คอ 1 จดบรการทงานผปวยนอก 2 แหง คอรพ.วงสามหมอและรพ.ประจกษฯ เจาหนาทมาเรยนรระบบงาน

ID 569

175

และฝกทกษะเพมเตมทรพ.กมภวาป รปแบบท 2 จดบรการทศนยสขภาพชมชนของรพ.2 แหง คอรพ.โนนสะอาด

และรพ.ศรธาต เจาหนาททใหบรการมประสบการณและทกษะดานงานฝากครรภจงเรมใหบรการได ความรวมมอ

ทเกดขนทง 2 ระบบคอ มเจาหนาทรบผดชอบชดเจน มการปรบระบบบรการและทมงานลกโซนปฏบตตามคมอ

สนบสนนคาตอบแทน ในดานผบรหารมนโยบายชดเจนและตดตามงานตอเนอง หญงตงครรภเสยงสงไดพบ

สตแพทยตามนด 274 ราย คลอดทรพ.ลกโซน 47.8% รพ.กมภวาป 37% รพ.อดร 10.8% ไมมภาวะแทรกซอนรนแรง

หรอเสยชวต เกดระบบประสานงานทดและเจาหนาทรพ.ลกโซนมทกษะเพมขน

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานการจดตงคลนกครรภเสยงสงทำาใหหญงตงครรภเขาถงบรการและไดรบการดแลครอบคลมมากขน การสงตอขอมล

หญงตงครรภกลมเสยงสงใหหองคลอดนำาขอมลไปใชวางแผนการคลอดเพอปองกนอนตรายของมารดาและทารกได

จงมการนำารปแบบการดำาเนนงานขยายผลไปยงโรงพยาบาลลกโซนและรพสตไดมเวทแลกเปลยนเรยนร และเผยแพร

ผลงานโดยการนำาเสนอในเวทจงหวด ระดบเขตและวชาการของกระทรวง และหนวยงานอนๆ มาศกษาดงาน

บทเรยนทไดรบ นโยบายการดแลกลมหญงตงครรภเสยงสงทชดเจนและผบรหารทกระดบใหความรวมมอทงในดานโรงพยาบาล

สสอ.และรพ.สต.ในดานสนบสนนบคลากรและการปรบระบบงานและงบประมาณ การมคลนกครรภเสยงสง

ในโรงพยาบาลลกโซน ทำาใหเจาหนาทไดรบการพฒนาสมรรถนะ มศกยภาพในการบรการเพมขน ลดคาใชจาย

และระยะเวลาการเดนทาง ชวยลดภาวะแทรกซอนทรนแรง มระบบการทำางานเปนทมทดระหวางเจาหนาท

ปจจยแหงความสำาเรจการทำางานเปนทมของผรบผดชอบงานแมและเดกระหวางรพ.กมภวาป รพ.ลกโซนและรพ.สต. ความมงมนของ

เจาหนาทในการพฒนาศกยภาพบรการ จงเกดความรวมมอของผเกยวของทกระดบ ในดานผบรหารมนโยบาย

ทชดเจนจากระดบจงหวด และผบรหารระดบอำาเภอรวมกนสนบสนนทมงานและงบประมาณใหเกดการปรบ

ระบบบรการ และการมเวทแลกเปลยนเรยนรและการประสานทดทำาใหพฒนาระบบอยางตอเนอง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรหารระดบจงหวดและอำาเภอมการตดตามและประเมนผลตอเนอง สนบสนนงบประมาณในการพฒนาเจาหนาท

และการใหบรการหญงตงครรภ ใหโอกาสทมงานแมและเดกมเวทประชมแลกเปลยนและการนำาเสนอผลงาน

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนงานทแกปญหาสำาคญของประชาชนในพนท มการวางแผนการศกษาเปนขนตอนชดเจน วธการดำาเนนงานชดเจน

ขอเสนอแนะไมไดเปรยบเทยบผลทเกดขนหลงดำาเนนโครงการกบกอนดำาเนนโครงการ


177

การประยกตใช IT แบบบรณาการใหงานงายขน

ธรพงษ ธรรมโชต

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลรองคำาหลวง ตำาบลแมนาเรอ จงหวดพะเยา

ทมาเนองจากปจจบนการทำางานในสถานบรการสขภาพระดบปฐมภม งานสาธารณสขดานการสงเสรมปองกนโรค

มหลากหลายงานทจำาเปนตองใชแบบฟอรมคดกรองจำานวนมาก อาทเชนแบบสำารวจความชกลกนำายงลาย

แบบสำารวจคดกรอง ADL แบบประเมนภาวะโภชนาการ และแบบทส. 001 -003 ทำาใหตองเสยเวลาในการประมวล

ผลแจงนบจำานวนยอดตวเลขสรปรายงาน เพอนำาสงหนวยงานเบองบนใชประโยชนขอมลอยางทนทวงท บางครง

มรายงานทเรงสรปสงภายในชวงเวลาเดยวกนมจำานวนมาก การสรปรายงานลาชาและอาจทำาใหยอดตวเลขสรป

รายงานผดพลาดได ดงนนการประยกตใช IT แบบบรณาการ ชวยใหการสรปรายงานงายขนดวยโปรแกรม Excel

advance จงเกดขนเพอแกไขปญหาในการทำางานประจำา ชวยทำาใหการทำางานงายขน การรวบรวมเกบบนทกขอมล

แจงนบจำานวนยอดตวเลขสรปรายงานเปนไปอยางถกตอง รวดเรว แมนยำาขนได ลดความผดพลาดคลาดเคลอนของ

ยอดสรปรายงานอยางเหนไดชดเจน

วตถประสงค1. เพอบรณาการงานตางๆในระดบหนวยบรการปฐมภม ดวย IT

2. เพอพฒนารปแบบการเกบบนทกขอมล และสรปรายงานใหถกตอง รวดเรวขน

3. เพอสรางนวตกรรมใหม ชวยใหผปฏบตงานสามารถทำางานไดงายขน

ระเบยบวธวจยสำารวจปญหาการเกบรวบรวมรายงาน จากนนสรางเครองมอดวยโปรแกรม Excel advance แลวทดลองใช

ประมวลผลประสทธภาพ ประสทธผล โปรแกรมทสรางขน และประเมนความพงพอใจของผใชโปรแกรมกอนและหลง

การใชโปรแกรม ซงการวจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณ โดยใชการวจยเชงสำารวจ สงเกตกงทดลอง และทำาการ

เกบขอมลดวยแบบสอบถามกบผทดลองใชโปรแกรมทสรางขนมาใหมทกคน ทงนทกโปรแกรมทสรางขน เชน

โปรแกรมแบบสำารวจความชกลกนำายงลาย แบบสำารวจคดกรอง ADL แบบประเมนภาวะโภชนาการ และแบบทส.

001 -003 ทกโปรแกรมมการสรางแบบสอบถามเพอประมวลประสทธภาพ ประสทธผลของโปรแกรม ตลอดจน

ประเมนความพงพอใจของผทดลองใชโปรแกรมทกขนตอน กอนและหลงของการใชโปรแกรม เมอรวบรวม

แบบสอบถามทงหมดมาไดขนตอนสดทายจงทำาการวเคราะหคาสถตขอมลดวยโปรแกรมประมวลผลทางสถต SPSS

V.21.0 แจงนบคาความถ จำานวน และรอยละ

ID 30

178178

ผลการศกษาโปรแกรมทสรางขนมาใหมนชวยใหผปฏบตงานระดบหนวยบรการปฐมภมสามารถทำาการเกบรวบรวมขอมล และ

สรปรายงานไดงายขน ถกตอง รวดเรว เพมขนจากเดมรอยละ 90 โดยเฉลย และเปนการสรางนวตกรรมดานระบบ

งาน IT อยางงายขนใชในหนวยบรการสขภาพระดบปฐมภมซงผใชงานเปนผปฏบตงานในหนวยบรการปฐมภม

สามารถใชในงานประจำาในการเกบรวบรวมขอมล แปรผล และสรปรายงาน อาทเชนโปรแกรมแบบสำารวจความชก

ลกนำายงลาย แบบสำารวจคดกรอง ADL แบบประเมนภาวะโภชนาการ และแบบสำารวจทนตสาธารณสข ทส.

001 -003 ไดอยางเปนระบบ สามารถสรปยอดรายงานไดอยางถกตอง รวดเรว ทนตอเหตการณ นำาขอมล

ไปใชประโยชนไดทนท ลดขนตอน และยนเวลาการทำารายงาน แปรผล สรปยอดรายงาน อยางถกตอง รวดเรว

ทนเวลา ผลการประเมนประสทธภาพประสทธผลโปรแกรม และผทดลองใชโปรแกรมมความพงพอใจหลงใช

โปรแกรม ผานเกนกวารอยละ 80

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานโปรแกรมสามารถนำาไปใชในงานประจำา ในสถานบรการสาธารณสขระดบปฐมภมได เชนงานคดกรอง บนทกขอมล

แปรผล สรปยอดตวเลขรายงานนำาสง เชนงานสำารวจความชกลกนำายงลาย งานสำารวจคดกรอง ADL ผสงอาย

แบบประเมนภาวะโภชนาการ และแบบสำารวจทนตสาธารณสขทส. 001 002 003 ซงอสม.และเจาหนาทสาธารณสข

สามารถใชประโยชนไดอยางสะดวก รวดเรว งายดาย ไมยงยาก บคลากรหนวยงานอนเชน ครอนามยโรงเรยน

กนำาไปใชไดดวย

บทเรยนทไดรบโปรแกรมทไดนบเปนการบรณาการงาน สาธารณสขระดบปฐมภม หลากหลายงาน ดวย IT อยางงาย ครอบคลม

ชวยใหการทำางานประจำา งานเรงดวนงายขน นำาไปใชประโยชนไดทนท ดวยการกอปปไฟลและบนทกขอมล

โดยอาจแยกสรปเปนรายหมบาน ตำาบล ประมวลสรปยอดตวเลขรายงานไดอยางถกตอง รวดเรว ชดเจนมหลกฐาน

สามารถตรวจสอบยอนหลงได นอกจากเจาหนาทสาธารณสขจะใชประโยชนแลวหนวยงานอนเชนโรงเรยนเทศบาล

กใชได

ปจจยแหงความสำาเรจ โปรแกรมทสรางขนสามารถใชประโยชนไดจรงอยางเปนรปธรรม งาย ถกตอง รวดเรว สามารถวดผลประมวล

ประสทธภาพ ประสทธผลไดชดเจน หลงใชโปรแกรมผใชโปรแกรมมความพงพอใจเพมขนจากเดมกอนการ

ใชโปรแกรม ตลอดจนการใชงานโปรแกรมสามารถใชงานไดงาย ไมมขนตอนใดทยงยากในการใชเกบบนทกขอมล

แปรผล สรปผล ยอดตวเลขรายงานไดอยางชดเจน ถกตอง รวดเรว สะดวกงายดาย ลดเวลาการทำารายงาน

และสรปรายงาน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรไดรบการสนบสนนงบประมาณจาก Cup เมอง -ภกามยาว ฝายเวชกรรมสงคมโรงพยาบาลพะเยา และ

การสนบสนนดานวชาการจากอาจารยวทยาลยพยาบาลบรมราชชนนพะเยา และมหาวทยาลยพะเยา นอกจากน

ยงไดรบการสนบสนนจากการสบคนความรและแบบฟอรมพนฐานตางๆ จากอนเตอรเนต เวปไซดของกรมกอง

ฝายงานตางๆ ของกระทรวงสาธารณสข

179

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดพฒนาประสทธภาพ คณภาพงาน

ขอเสนอแนะการวดผลการใชงานโปรแกรมยงไมชดเจน ควรเพมเตมวธการวดผล เชน การสรปรายงานไดงายขน ถกตอง

รวดเรว เพมขนจากเดมรอยละ 90 โดยเฉลยประเมนอยางไร เปนการวดผลเปรยบเทยบกอนและหลงใชโปรแกรม

การเผยแพรผลงานยงไมแพรหลายเทาทควร จำากดอยในองคกรเทานน

180180

ID 31

การประเมนการสงตรวจหวใจดวยคลนเสยงสะทอนความถสงผานผนงทรวงอกในผปวยผใหญของโรงพยาบาลมหาวทยาลยในกรงเทพมหานคร โดยอางองเกณฑของประเทศสหรฐอเมรกา ป คศ. 2011

เกษร ปนล1, กมล อดล2, วทยา ไชยธระพนธ1, นธมา เชาวลต3, วนด โรจนะสร1, สธรา พฤทธไพศาล1

1) หนวยตรวจพเศษหวใจและหลอดเลอด ศนยโรคหวใจฯ ชน 6 2) ภาควชาเวชศาตรปองกนและสงคม สาขาวชาเวชศาสตรปองกนโรคหวใจ หลอดเลอด และเมตาบอลซม 3) ภาควชาอายรศาสตร สาขาโรคหวใจ


ทมาการตรวจคลนเสยงสะทอนหวใจ (Transthoracic Echocardiography, TTE) มขอบงชกวาง ชวยวนจฉย ตดตาม

และประเมนการรกษาโรคหวใจ นยมสงตรวจมากขน ราคาไมแพง ไมมผลขางเคยง ไดผลทนท อาจเปนสาเหตหนง

ททำาใหระยะเวลารอควนดตรวจนาน ตางประเทศศกษาเกณฑป คศ. 2007 พบความเหมาะสมในการสงตรวจม

ชวงกวาง 56%-91% ประเทศไทยทจฬาลงกรณพบระดบความเหมาะสมการสงตรวจมากถง 89% แตไมสามารถ

ประยกตแกปญหาในศรราชไดเพราะความแตกตางของระบบงาน การสอนอบรม และกลมผปวยทมารบบรการ

บางการศกษาไมมขอมลความนาเชอถอในการประเมน จงคดประเมนความเหมาะสมการสงตรวจTTE ในผปวย

ผใหญของโรงพยาบาลศรราชและคนหาปจจยทมผลตอการสงตรวจไมเหมาะสม ศกษาไปขางหนาโดยอางองเกณฑ

ความเหมาะสมลาสดของสหรฐอเมรกา ป คศ. 2011 ซงยงไมมสถาบนใดอางองเกณฑนและยงไมมเกณฑ

ความเหมาะสมของประเทศไทยเอง

วตถประสงคประเมนความเหมาะสมของการสงตรวจคลนเสยงสะทอนหวใจผานผนงทรวงอกของโรงพยาบาลศรราช และคนหา

ปจจยทมผลตอการสงตรวจไมเหมาะสม

ระเบยบวธวจยเปน Prospective descriptive study ในผปวยทมาตรวจ TTE ควปกตในเวลาราชการ ทมขอบงช การสงตรวจ/

สถานะผสงตรวจ/สทธการรกษา โดยใชขอมลจากเวชระเบยนเทานน ขอมลทวไป อาท แพทยผสงตรวจ/สทธการ

รกษาสำาหรบการตรวจ TTE ครงน Cardiac Sonographer /พยาบาลรวมวจยเปนผบนทก แตการประเมนความ

เหมาะสมการสงตรวจทเปนเกณฑของประเทศสหรฐอเมรกา ผรวมวจยทเปน Cardiologist เปนผตดสนวาจะเขากบ

ตวเลอกใด ทงนมการขอความอนเคราะหใชขอมลผานผอำานวยการ รพ.ศรราช มการประเมนความนาเชอถอของ

ขอบงชในการสงตรวจ TTE อางองเกณฑความเหมาะสมของประเทศสหรฐอเมรกา ป ค.ศ.2011 ผประเมนเปนแพทย

Board Certified Cardiologist 2 คน ตางคนตางประเมนไมเกยวของกนในกลมตวอยางทกราย กรณผลการประเมน

ตางกนจะตดสนการประเมนโดยอายรแพทยผเชยวชาญโรคหวใจอก 1 ทาน

181

ผลการศกษาความเหมาะสมขอบงชการสงตรวจ TTE ท reliabilityโดย Cardiologist อางองเกณฑประเทศสหรฐอเมรกา

ป 2011 ในผมารบบรการตรวจควปกตในเวลาราชการ 490 ราย ใชขอมลจากเวชระเบยนเทานน (ขอมลไมสมบรณ

8 ราย) พบการสงตรวจมความเหมาะสม 432 จาก 482 ราย (89.6%) ไมเหมาะสมและกำากง 27 และ 23 ราย

คดเปน 5.6% และ 4.8% ขอบงชทสงตรวจบอยทสดคออาการแสดงและภาวะทสงสยวาจะเกยวของกบโรคหวใจ

ปจจยทมผลตอการสงตรวจไมเหมาะสมไดแกสถานะผสงตรวจ (Cardiologist, Fellow, Cardiothoracic Surgeon)

และสทธการรกษาของผปวย (เบกได เบกไมได) ผลการศกษามแนวโนมวา fellow เปนกลมทสงตรวจมากทสด

(261 จาก 482 ราย) และมความเหมาะสมในการสงตรวจมากเชนกน (p=0.108) สทธการรกษาประเภทเบกได

ไดแกการเบกจายตรงและประกนสงคมมการสงตรวจมาก คดเปน 7.6% และ 6.3% (p=0.106) ระดบความสอดคลอง

ของการประเมนอยในระดบปานกลาง (kappa=0.46)

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานประจกษวาระบบคดกรองการสงตรวจ TTE มมาตรฐานสงเทยบเคยงตางประเทศได สะทอนระบบการเรยนการ

สอนทมประสทธภาพ มมาตรฐานการใหบรการของแพทยและการเขาถงบรการของคนทกระดบ ทไมสงผลตอคว

รอนดตรวจนาน เปนการประกนคณภาพงาน ทาทายวา Cardiac Sonographer Training Program ทดำาเนนอย

เปนยทธศาสตรทพฒนาไมผดทางในการสมดลยจำานวนผใหและผรบบรการ จงเหนควรมการผลตเปนตนแบบ

อยางตอเนอง

บทเรยนทไดรบปญหาจากการทำางานทาทายสการคดสรางสรรคไดโดยไมใชความรสก/ความเชอในการตดสนใจ ฝกแกปญหา

ดวยกระบวนการวจยและเรยนรการตรวจสอบขอเทจจรงใหเหนความเชอมโยงของระบบการทำางานทตอเนอง

มคณภาพ ทำาใหรจกคณคาในตนเอง/ผอน หนวยงานและองคกร ทสำาคญไดสะทอนกลไกในการตรวจสอบและทบทวน

utilization management ทขบเคลอนดวยแนวคด appropriateness ตอยอดสการปฏบตเพอประโยชนของผปวย

ปจจยแหงความสำาเรจเชอมน/เหนคณคาในตนเอง มใจเปดรบ ใชฝน/วสยทศนรวมขบเคลอนงานอยางตอเนอง เชอมโยงงานพฒนาคณภาพ

สงานวจย บรหารทม บรหารงาน และบรหารเวลาอยางเหมาะสม เรยนรจากทกกาวยางโดยไมกลวการเปลยนแปลง

ผบรหาร/ผรวมงานใหกำาลงใจ การ Feed back จากผทรงคณวฒทำาใหงานวจยดขน มคณคาขนเรอยๆ ความสมพนธ

สวนตวชวยไดมาก มพเลยงใหคำาแนะนำาดานวชาการ ใหทน กระตนตดตาม

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรองคกรใหความสำาคญในการพฒนางานประจำาสงานวจย มหนวยงานทำาหนาทสนบสนนสงเสรมใหบคลากร

สรางผลงานวจยจากงานประจำา ชวยเหลอตงแตการตงคำาถาม ใหความร ใหทนวจย ตรวจทาน และหาเวทวพากษ

คณะฯ เปนแหลงเรมตน จนเปนหนวยงานตนแบบ มการมาดงานจากทวประเทศและขยายเปนเครอขาย R2R

ทวประเทศ

182182

ขอคดเหนของกรรมการฯ

ขอด

เปนงานวจยเพอประเมนระบบการตรวจรกษาผปวยทยงไมมการกำาหนดเกณฑทชดเจนในคนไทย


การนำาผลทไดมาปรบปรงการบรการไมชดเจน เชน กรณการสงตรวจทไมเหมาะสมจะแกไขอยางไรใหดขน

มความเหลอมลำาในการเขาถงบรการ กรณสทธการรกษาตางกน? ควรมการตงเกณฑท เหมาะสม คมคา

สำาหรบคนไทย

183

ID 52

การพฒนารปแบบการนเทศทางการพยาบาลแบบมสวนรวม ณ.หอผปวยศลยกรรม โรงพยาบาลกลาง

ดร.ภทรารตน ตนนกจ

ฝายการพยาบาลโรงพยาบาลกลาง กรงเทพมหานคร

ทมาการนเทศทางการพยาบาลเปนกระบวนการในการพฒนาบคลากรและการพฒนางานโดยกระบวนการเรยนร

แตจากประสบการณพบวาผรบการนเทศเขาใจวาการนเทศเปนการจบผดสวนผนเทศไมสามารถดำาเนนการใหเกด

การเรยนรและการพฒนาไดอยางเปนรปธรรม การนำาแนวคดการมสวนรวมมาใชในการพฒนารปแบบการนเทศ

ทำาใหผเกยวของมความเปนเจาของและใหความรวมมอในการพฒนาบคลากรและพฒนางานใหบรรลเปาหมาย

ขององคกรตอไป

วตถประสงค1. เพอวเคราะหสถานการณการนเทศทางการพยาบาล

2. เพอพฒนารปแบบการนเทศทางการพยาบาล

3. เพอประเมนรปแบบการนเทศทางการพยาบาล

ระเบยบวธวจย เปนการวจยและพฒนา กลมตวอยาง คอ หวหนาหอผปวยศลยกรรมทเปนผนเทศ 5 คนและพยาบาลวชาชพ

ทเปนผรบการนเทศ 5 คน รวมกลมตวอยาง 10 คน เกบขอมลโดยการสนทนากลม 3 รอบ รอบท 1 สนทนา

เพอวเคราะหสถานการณการนเทศ และความตองการการพฒนารปแบบการนเทศ รอบท 2สนทนาเพอยนยน

รปแบบการนเทศทตองการกอนนำาลงสการปฏบต และรอบท 3 สนทนา เพอประเมนรปแบบการนเทศ ยนยน

ผลการสนทนาโดยการสรปและนำาเสนอประเดนการสนทนาดวยโปรแกรม Mind mapping หลงการสนทนาทกร

อบ เครองมอวจยประกอบดวย 1) แบบวเคราะหสถานการณ (SWOT analysis) การนเทศและความตองการ

การพฒนารปแบบการนเทศ และ2) แบบประเมนความเหมาะสมของรปแบบการนเทศ (Agree instrument)

เครองมอทง 2 ชด มคาดชนความตรงตามเนอหา = 0.81 และ 0.98 ตามลำาดบ สวนคาความเทยงของเครองมอ

ทง 2 ชด = 0.80

ผลการศกษา1. สถานการณการนเทศ พบวา รอยละ 80 ของหวหนาหอผปวยและพยาบาลวชาชพมความคดเหนวาการนเทศ

ไมมรปแบบ โครงสราง กระบวนการและเครองมอทเปนรปธรรม ผนเทศขาดความร ผรบการนเทศไมทราบ

ความจำาเปนของการนเทศ

2. ผลการพฒนารปแบบการนเทศแบบมสวนรวม พบวา รปแบบการนเทศแบบมสวนรวมม 5 องคประกอบไดแก

ดานผนเทศ ดานผรบการนเทศ ดานโครงสรางการนเทศและดานเครองมอการนเทศ คดเปนรอยละ 100 สวนดาน

กระบวนการนเทศคดเปนรอยละ 80

184184

3. ผลการประเมนรปแบบการนเทศแบบมสวนรวมเปนไปตามแนวทางการประเมนตาม Agree instrument

ทกมต คดเปนรอยละ 100

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน1. มการนำารปแบบการนเทศแบบมสวนรวมไปใชในหนวยงานอนอยางตอเนอง

2. การนำาเครองมอจากการพฒนารปแบบการนเทศฯไปใชเปนเครองมอในการประเมนตนเองของหนวยงาน

3. การนำาผลการนเทศมาใชในการพฒนาบคลากรและพฒนางานของฝายการพยาบาล

4. การขยายผลการใชรปแบบการนเทศตอหอผปวยอนๆ ในโรงพยาบาลกลาง

5. เปนรปแบบการนเทศตนแบบของฝายการพยาบาล โรงพยาบาลกลาง

บทเรยนทไดรบการนำาแนวคดการมสวนรวมมาใชในการพฒนารปแบบการนเทศทางการพยาบาล ทำาใหผมสวนเกยวของมความรสก

เปนเจาของและเกดความรวมมอในการนำาลงสการปฏบตอยางเปนรปธรรม ผนเทศสามารถนเทศงานไดอยางมระบบ

และนำาผลการนเทศมาใชในการพฒนาบคลากรและพฒนางานไดอยางเปนรปธรรม สวนผรบการนเทศรบรไดวา

การนเทศไมใชการจบผดแตเขาใจประโยชนของการนเทศยงขน

ปจจยแหงความสำาเรจ1. การสอสารใหผมสวนรวมเขาใจปญหาและประโยชนทเกดขนตอตนเอง ตอหนวยงานและตอองคกร

2. การเปนrole model ทำาใหผเกยวของเกดการยอมรบและใหความรวมมอ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร การสนบสนนเงนทนวจย

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดการจดลำาดบความสำาคญของปญหาการวจยไดด

ขอเสนอแนะ- ทมาของปญหา: ควรเพมขนาดของปญหาการนเทศทางการพยาบาล

- วตถประสงค: ควรใส intervention ในการแกไขปญหาดวย

- ผลการวจย: วตถประสงคหลกของงานวจยเกบขอมลโดยการสนทนากลม วเคราะหขอมลโดยการสงเคราะห

เนอหา ซงเปนขอมลเชงคณภาพ การนำาเสนอจงควรเปนการนำาเสนอทเปนการสงเคราะหเนอหาเชงคณภาพ

- การอภปรายผล: ควรลงรายละเอยดแตละปจจยของใน 5 องคประกอบ เพอใหเหนจดเดน และความแตกตาง

ของงานวจย

185

ID 54

การพฒนาคณภาพมาตรฐานสถานประกอบการเพอสขภาพไทยในสหพนธสาธารณรฐเยอรมน

นพ.ภทรพล จงสมเจตไพศาลกรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข

ทมาสถานประกอบการเพอสขภาพไทยในตางประเทศ ไดรบความนยมจากชาวตางชาต ทำาใหมการเปดกจการ

ในหลายประเทศ ทวทกภมภาค แตผประกอบการยงขาดความรความเขาใจในการดำาเนนการ บางแหงประกอบกจการ

เขาขายการคาประเวณ จงอาจสงผลตอภาพลกษณของธรกจนได กรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข

จงมนโยบายในการพฒนาคณภาพมาตรฐานสถานประกอบการเพอสขภาพของผประกอบการคนไทยในตางประเทศ

โดยอาศยประกาศกระทรวงสาธารณสข ฯ ตามพระราชบญญตสถานบรการ พ.ศ. 2509 เปนแนวทางในการพฒนา

เพอหากระบวนการในการรบรองคณภาพมาตรฐานสถานประกอบการนวดเพอสขภาพและสปาเพอสขภาพไทย

ในตางประเทศ และไดดำาเนนการพฒนาตนแบบในสหพนธสาธารณรฐเยอรมน จนประสบความสำาเรจ งานวจย

นเปนการศกษาแนวคดและนโยบายของรฐในการสงเสรมพฒนาสถานประกอบการเพอสขภาพไทยในสหพนธ

สาธารณรฐเยอรมน สการปฏบตทมงผลสมฤทธ

วตถประสงค ศกษาแนวคดและนโยบายของรฐในการสงเสรมพฒนามาตรฐานสถานประกอบการเพอสขภาพไทยในตางประเทศ

โดยศกษากระบวนการพฒนามาตรฐานและผลการประเมนตนเองตามมาตรฐาน และจดทำาขอเสนอแนะเชงนโยบาย

ใชในประเทศอนตอไป

ระเบยบวธวจยเปนการวจยเชงปฏบตการ (Action Research) แบบมสวนรวมของผมสวนไดสวนเสย และผเกยวของ โดยใชวธ

เลอกกลมประชากรเปาหมายแบบเจาะจง (Purposive Selective) ประกอบดวย สถานประกอบการจำานวน 14 แหง

และสมาชกสมาคมไทยสปาสหพนธสาธารณรฐเยอรมน (Thai Spa Association Germany) และผสนใจจำานวน

36 คน โดยใชกระบวนการ PHPPP แบบการสรางความมสวนรวมในการเปดใจพดคยกน เรยนรซงกนและกน

ม 3 ระยะ ระยะท 1 วางแผน การประชมผประกอบการสำารวจปญหาและวเคราะหรวมกนระหวางผวจยและผม

สวนเกยวของ เพอใหไดปญหาทสำาคญทตองการใหแกไขตลอดจนการแยกแยะรายละเอยดของปญหานน ระยะท 2

การปฏบต กระบวนการพฒนาคณภาพมาตรฐานสถานประกอบการเพอสขภาพไทยในสหพนธสาธารณรฐเยอรมน

ระยะท 3 การสงเกต การประเมนตนเองตามมาตรฐานสถานประกอบการเพอสขภาพของผประกอบการคนไทย

ในสหพนธสาธารณรฐเยอรมน

186186

ผลการศกษากระบวนการเรมตนจากการประชมสรางความมสวนรวมของผประกอบการและบคลากรทเกยวของ เพอสะทอน

สภาพปญหาการประกอบธรกจ และสงทคาดหวงรวมกนจนนำาไปสการจดตงสมาคมสปาและนวดไทยในสหพนธ

สาธารณรฐเยอรมนอยางถกตองตามกฎหมาย มการฝกอบรมสมาชกและจดทำามาตรฐานรวมกน โดยเนนถง

เอกลกษณความเปนไทยและคณภาพการบรการ โดยไมมบรการแอบแฝง โดยนำามาตรฐานตามประกาศกระทรวง

สาธารณสขฯ มาเปนแนวทางประยกตใช รวมกบขอกฎหมายดานสขอนามยในสถานประกอบการของสหพนธ

สาธารณรฐเยอรมน โดยมาตรฐานม๖ดานคอ การบรการ พนกงาน เครองมออปกรณในรานและผลตภณฑ องคกร

และการบรหารงาน สถานทประกอบกจการและสภาพแวดลอม และการจดการสขลกษณะ ผลการประเมนตนเอง

ตามมาตรฐานพบวามการดำาเนนการตามมาตรฐาน ดานท 1รอยละ 95.92 ดานท 2 รอยละ 100 ดานท 3

รอยละ 95 ดานท 4 รอยละ 90.01 และ ดานท 5 รอยละ 79.69

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานการพฒนาคณภาพมาตรฐานสถานประกอบการเพอสขภาพไทยในสหพนธสาธารณรฐเยอรมนเปนแบบอยางทด

ในการพฒนาสถานประกอบการเพอสขภาพไทยในตางประเทศ โดยยดแนวทางตามประกาศกระทรวงสาธารณสขฯ

เพอรบรองใหเปนไปตามมาตรฐานสำาหรบสถานทเพอสขภาพ โดยมการแกไขปรงปรงใหตรงกบขอบงคบสขลกษณะ

ตามกฎหมายของประเทศปลายทาง ทำาใหผรบบรการมความปลอดภยและมนใจ เปนการตอยอดจากงานประจำา

ททำากนอยในประเทศไทย

บทเรยนทไดรบ1. ผประกอบการยอมรบหลกการในการประกอบธรกจทไมของเกยวกบการคาประเวณและถายทอดวถการดแล

สขภาพแบบไทยทมคณภาพมาตรฐาน

2. สถานทตไทยใหการสนบสนนการจดตงสมาคมสปาและนวดไทยใหถกตองตามกฎหมายเพอใหเกดการยอมรบ

ในทกภาคสวน

3. กระทรวงสาธารณสขจดทำาโครงการเพมพนความรและรบรองมาตรฐานสถานประกอบการเพอสขภาพไทย

โดยบรณาการรวมกนระหวางกระทรวงพาณชย กระทรวงแรงงานและกระทรวงการตางประเทศ

ปจจยแหงความสำาเรจ ปจจยแหงความสำาเรจของการพฒนาคณภาพมาตรฐานสถานประกอบการเพอสขภาพทสำาคญคอ การจดตงสมา

คมไทยสปาสหพนธสาธารณรฐเยอรมน (Thai Spa Association Germany) รวมกนกบหนวยงานราชการไทย

ในประเทศนนๆ เปนรปแบบทดของการพฒนานโยบายสาธารณะเพอสขภาพแบบมสวนรวมทคำานงถงสทธ

และความรบผดชอบของคนไทยในตางประเทศ ในการรวมตวของผประกอบการคนไทย เพอธำารงไวซงเอกลกษณ

ความเปนไทยในการสรางสขภาพ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร งานวจยครงนตองขอขอบคณอธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพ และรองอธบดทใหการสนบสนนจนประสบความ

สำาเรจ และสามารถนำาไปตอยอดกบผประกอบการคนไทยในประเทศญปน และประเทศอนๆ ได

187

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดไดพยาบามสรางมาตรฐานเพอใชในการกำากบและตดตามสถานบรการ (นวด) ในตางประเทศ เพอใหมมาตรฐานทด

ตามนโยบายของหนวยงาน

ขอเสนอแนะ1. ปญหาในการทำาวจย ไมไดแสดงใหเหนขนาดของปญหาทชดเจน เกดปญหาทประเทศไหนมาก และทำาไมเลอก

ประเทศนในการทำาวจย

2. วธการศกษา

2.1 จำานวนกลมตวอยางไมไดระบวาเปนสดสวนเทาใดของสถานบรการทเปดในประเทศนน

2.2 ขนวางแผน ไมไดระบวามผเขารวมกคนและไดขอสรปเรองปญหาอะไรบาง กอนทจะนำาเสนอทางแกไข

2.3 มาตรฐานแตละขอไมไดแสดงรายละเอยดวามหวขอยอยอะไรบาง

2.4 การวดผลโดยใหสถานบรการประเมนตนเองและไมมการตรวจสอบจากผวจยทำาใหความนาเชอถอลดลงไป

และไมไดประเมนใหครบทกขอตามทมาตรฐานกำาหนดไว รวมทงไมไดแสดงผลลพธวาดขนกวาเดมอยางไร

3. การนำาไปใชประโยชนยงไมไดแสดงใหเหนวาผลการศกษานนำาไปใชอยางไร

188188

ID 58

ระบบโทรศพทเครอขายอนเทอรเนต (IP-PBX for ICT Office)

พเชษฐ สขคลาย

สำานกงานสนบสนนเทคโนโลย มหาวทยาลยมหดล กรงเทพมหานคร

ทมาระบบโทรศพท เปนเครองมอทมสำาคญยงสำาหรบการตดตอสอสารของหนวยงาน และในสวนของคณะ ICT

มหาวทยาลยมหดล (พญาไท) มการตดตงระบบตสาขาโทรศพท (Private Branch Exchange : PBX) สำาหรบใช

ในการโทรตดตอสอสารทงภายในและภายนอกหนวยงาน มานานกวา 20 ป ปจจบนระบบเกดการขดของบอยครง

ซงสงผลกระทบตอการใชงานตดตอสอสารทงภายใน

วตถประสงคเพอศกษาและพฒนาระบบสอสาร VoIP โดยใชซอฟตแวร Elastix ตดตอสอสารผาน Computer Network

แบบ Phone to Phone, Phone to PC, PC to PC และ PC to Phone ทงนเพอนำามาทดแทนระบบโทรศพทแบบเดม

ระเบยบวธวจย1. การศกษาสภาพและปญหา โดยใชหลกแนวคดการลดความสญเสย 7 ประการ มาใชในการพฒนาปรบปรงระบบ

เพอเพมประสทธภาพของระบบและการบรการใหดยงขนเพอเปนประโยชนตอองคกร

2. วางแผนสรางและพฒนานวตกรม ศกษาโครงสราง คณสมบตและฟงกชนการใชงานทเกยวของ ชองทาง

การเชอมตอสอสารระหวางภายในและภายนอกหนวยงาน จำานวนผใชงานโทรศพท Analog ทใชงานจรง จำานวน

ครงของปญหาทเกดขนของตสาขาโทรศพท PBX เดม

3. สรางและพฒนานวตกรรม รวบรวมขอมลทไดจากการศกษาระบบเดมนำามาออกแบบระบบใหม โดยการตดตง

Software Elastix และสราง SIP Accounts, Dial Plan, Trunks, IVR และระบบฝากขอความเสยง Voice Mail,

Voice Conference รองรบโทรศพทพนฐานเดม, IP Phone และการตดตอสอสารแบบใหมดวย Soft Phone

บน Smart Phones, Tablets ผาน Wi-Fi

ผลการศกษาระบบสามารถบบรรลตวชวด (KPI) ทเกยวของกบตวระบบไดตามเปาหมายดงน (1) ระบบคงสภาพอยและพรอมให

บรการ 365 วน (2) ลดเวลารอคอยการแกไขปรบเปลยนโยกยายเครองหรอเลขหมายจาก 3 ชวโมงเหลอ 1/2 ชวโมง

(3) ลดคาใชจายในการจางดแลบำารงรกษาตสาขาโทรศพทจากปละ 80,000 บาท เหลอ 0 บาท/ป (4) ลดเวลา

ในการแกปญหากรณระบบขดของจาก 24–72 ชวโมง เหลอ 3 ชวโมง ซงสามารถดำาเนนการโดยบคลากรลดการ

รอคอยการดำาเนนงานหลายขนตอน

189

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานการพฒนาระบบโทรศพทเครอขายอนเทอรเนตขนน สามารถนำามาใชงานทดแทนตสาขาโทรศพท PBX เดมทมสภาพ

ทรดโทรม ในคณะเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร มหาวทยาลยมหดล (พญาไท) ได อกทงสามารถนำาองคความร

ทไดจากการศกษาพฒนาไปถายทอดสหนวยงานอนๆ เชน สำานกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย

บทเรยนทไดรบ ลดการซอระบบโทรศพทใหมรวมถงการผกขาดทางดานการออกแบบระบบ เทคโนโลยและลขสทธของระบบโทรศพท

จากยหอหรอบรษทใดบรษทหนง และการใชระบบ VoIP ดวย Smart Phone ผาน Wi-Fi ในหนวยงานชวยใหเกด

การตดตอสอสารทยดหยนและสะดวกมากยงขน

ปจจยแหงความสำาเรจ1. ความมงมนในการปฏบตงานเพอรองรบภาระกจ รกษาผลประโยชนและชอเสยงของหนวยงาน

2. การนำาภมปญญาดานความร ความสามารถ ทกษะ ทงทางดานเทคนคในหลายๆ ดานมาประกอบกน

3. การเพยรพยายาม การเรยนรอยางตอเนอง เพอเพมพนความร ความสามารถอยตลอดเวลา

4. ความคดรเรมสรางสรรคสงใหมๆ เพอนำามาบรหารและพฒนาการปรบปรงงานประจำาแบบใหมๆ ใหทนตอ

เทคโนโลยในปจจบน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรรศ.ดร.เจรญศร มตรภานนท คณบด และนายอรรณพ สถรปญญา รองคณบดฝายวศวกรรมและกายภาพ

คณะเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดมการวดผลลพธทชดเจน เชน ความพงพอใจในการประหยดคาใชจาย ความสะดวก เปนตน

ขอเสนอแนะ- ทมาของปญหา: ควรเพมขนาดของปญหา

- วตถประสงค: ขอท 2-3 ควรยายไปไวในหวขอประโยชนการวจย

- การอภปรายผล: ควรมการอภปรายผลงานวจยกบทฤษฎหรอวรรณกรรมทเกยวของ เพอตอบวตถประสงคการ

วจยทไดกำาหนดไว

190190

ID 240

การพฒนาระบบบรการ Same Day Surgery ในโรงพยาบาลยโสธร

ศรวไล วลยศรโรงพยาบาลยโสธร จงหวดยโสธร

ทมาผปวยมารบบรการในโรงพยาบาลยโสธร มจำานวนเพมมากขนเรอยๆโดยเฉพาะดานศลยกรรม ทตองรบการผาตด

ในปงบประมาณ 2555, 2556, 2557 มจำานวน 9,036, 8,903, 9,015 รายตอป และมความคาดหวงสง ตองการ

ความสะดวกปลอดภย รวดเรว ประหยดคาใชจาย และลดระยะเวลาในการรกษาพยาบาล ในขณะทตองลดอตรา

กำาลง แตมนโยบายใหบรการทมคณภาพ ไดมาตรฐานวชาชพ ทำาใหเกดปญหาอปสรรคในระบบการใหบรการทกๆดาน

โดยเฉพาะอยางยงในโรงพยาบาลทมสถานทรองรบผปวยไมเพยงพอ มภาวะดานการเงนขาดสภาพคลอง

จะพบปญหาในดานการใหบรการทงผรบ และผใหบรการ ระดบความพอใจ ในการบรหารจดการ ดงนน ถาลดจำานวน

วนนอนผปวยทผาตดบางรายจะชวยลดคาใชจาย จงเปนการลดตนทนโดยภาพรวม และลดความแออด โรงพยาบาล

ยโสธรจงไดจดทำาโครงการใหบรการผาตด และระงบความรสก โดยผปวยไมตองคางคนในโรงพยาบาล และไดรบ

การบรการตามมาตรฐาน

วตถประสงค1. มรปแบบระบบการบรการ same day surgery เพอลดความแออด

2. เพอศกษาระบบบรการแบบ same day surgery ตอการความแออด ลดตนทน และการเขาถงระบบบรการ

ระเบยบวธวจย การวจยเชงพรรณนา โดยกำาหนดกลมเปาหมายคอ ผปวยทมารบบรการผาตดแบบวนเดยวกลบ (same day

surgery) ในปงบประมาณ 2555, 2556, 2557 จำานวน 187, 115, 236 รายตอปตามลำาดบ โดยศกษาในผ

มารบบรการ 7 กลมโรค ในโรงพยาบาลยโสธร และสถตรอยละ ในการประเมนความพงพอใจ

ผลการศกษาดานการลดคาใชจายในระบบบรการปกต ผปวยตองนอนโรงพยาบาลลวงหนากอนหนงวน และหลงผาตดหนงวน

ระบบ same day surgery ผปวยไมตองนอนคางคน สามารถประหยดคาใชจายทเปน direct cost ไดถง 1,855 บาท

x 2 วนนอน = 3,710 บาทตอราย สามารถลดความแออดไดอยางนอย 2 วนนอนตอผปวยหนงราย เนองจาก

วนนอนลดลง ความแออดลดลง ทำาใหผปวยสามารถเขาถงบรการไดรวดเรวขน ความพงพอใจของผปวยและญาต

มคะแนนความพงพอใจทดและดมาก คดเปน รอยละ 95 มาตรฐานการรกษาไมแตกตางจากระบบปกต มระบบ

ตดตามเยยมผปวยทงกอนและหลงผาตด อตราการเลอนผาตดและภาวะแทรกซอนขณะและหลงผาตด

รวมถงอบตการณการ re-admit ใน 48 ชวโมงหลงการจำาหนาย ไมเกนรอยละ 1 ซงไมแตกตางจากระบบบรการปกต

ม CPG สำาหรบ รพช. รพสต. เพอใหสามารถดแลผปวยรบบรการ same day surgery ได

191

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานพฒนาระบบใหมในงานประจำา เพอแกไขปญหา ลดความแออด ลดคาใชจาย และระยะเวลาในการรกษาพยาบาล

ผรบบรการในกลมศลยกรรมในโรงพยาบาลยโสธร

บทเรยนทไดรบการเลงเหนความสำาคญ ของปญหาหนางานคอ ความแออดของผรบบรการ ความลาชาในการเขาถงบรการผาตด

และระงบความรสก ภาระงานทมากขนจากการดแลผปวยใน เปนปญหาทสำาคญในการปฏบตงาน การนำาปญหา

เหลานไปพฒนางานประจำาททำาอย เพอใหเกดประโยชนตอองคกรและแกไขปญหาทสามารถแกไขได เปนความจำาเปน

และสำาคญอยางยง

ปจจยแหงความสำาเรจความรวมมอรวมใจและความมงมนตงใจจรงในการทจะแกไขปญหาของคนในองคกร เปนสวนสำาคญในการผลกดน

ใหงานททำาสำาเรจไดดวยด

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรหารใหการสนบสนนทางดานงบประมาณ สถานท อตรากำาลง เพอสนบสนนใหระบบงานสามารถดำาเนนงาน

ไปได ทสำาคญทสดคอความรวมมอของหนวยงานทเกยวของหลายหนวยงานตงแต งานเวชระเบยน คลนกพเศษ

งานหองผาตด งานเภสชกรรม งานหองปฏบตการ งาน X-ray งานการแพทยฉกเฉน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ระดบตำาบล ศนยคอมพวเตอร เพอใหการดแลผปวยไดอยางมประสทธภาพ ไมมภาวะแทรกซอนใดๆ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดนำาความรใหมๆมาประยกตใช เกดประโยชน ลดตนทนของหนวยบรการเอง เกดประสทธภาพ ผปวยกไดประโยชน

เพราะไมตองเสยเวลานอนโรงพยาบาลนาน คณภาพการรกษากไมตางจากเดม ทอนเอาไปทำาตามได

ขอเสนอแนะผลการศกษาขาดความชดเจน ขอมลยงไมสมบรณ หากมการวางแผนจดเกบและวเคราะหเปนระบบจะทำาให

การศกษาเปนทนาเชอถอมากขน อาจทำาไปขางหนาและจดทำารายงานทครอบคลมสมบรณมากขนเสนออก

ในภายหนาจะมคณคามา

192192

ID 262

มาตรการในการเพมการเขาถงบรการสรางเสรมสขภาพและปองกนโรคในกลมประกนสงคมในพนทรบผดชอบของสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต 6 ระยอง

สรพล เอกวณชสกลพรสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตเขต 6 จงหวดระยอง

ทมาปญหาการเขาถงบรการสรางเสรมสขภาพและปองกนโรคในกลมประกนสงคม ตามชดสทธประโยชนของสำานกงาน

หลกประกนสขภาพแหงชาต ในเขตบรการสขภาพท 6 (นอยกวารอยละ 10 ของประชากรกลมประกนสงคม)

ซงสาเหตเกดจาก ลกจาง นายจางไมทราบสทธประโยชน นายจางไมใหหนวยบรการเขาไปดำาเนนการสรางเสรมสขภาพ

ในโรงงาน หนวยบรการไมสามารถเขาไปดำาเนนการเชงรกในพนท หนวยงานทเกยวของไมทราบปญหาจงไมสนบสนน

ใหกลมประกนสงคมเขาถงบรการ สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต การประชาสมพนธสทธประโยชนนอย

วตถประสงค 1. เพอหามาตรการในการเพมการเขาถงบรการสรางเสรมสขภาพและปองกนโรคในกลมประกนสงคม

2. เพอวางระบบการบรหารจดการเพอเพมการเขาถงบรการสรางเสรมสขภาพและปองกนโรคในกลมประกนสงคม

ระเบยบวธวจยกลมตวอยาง กลมสหภาพแรงงานในพนทภาคตะวนออก ๕ กลม ไดแกกลมสหภาพแรงงานภาคตะวนออกพนท

แหลมฉบง จ.ชลบร กลมสหภาพแรงงานภาคตะวนออกพนทบอวน จ.ชลบร กลมสหภาพแรงงานภาคตะวนออก

พนท อมต-เวลโกล จ.ชลบร กลมสหภาพแรงงานพนทพระประแดง จ.สมทรปราการ กลมสหภาพแรงงานพนท

กบนทรบร จ.ปราจนบร วธการศกษา เปนการศกษาเชงพรรณนา เกบขอมลดวยการประชมกลม สมภาษณ

สงเกตสถานท พนทรบผดชอบของสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต 6 ระยอง ชวงเวลา ตลาคม

2557–มนาคม 2558 การวเคราะหขอมลใชอตราสวนรอยละ

ผลการศกษามาตรการในการเพมการเขาถงบรการ PP ประกอบดวยการมสวนรวมของทกภาคสวนไดแกลกจาง นายจาง

สหภาพแรงงาน มลนธ Homenet สสค. สปส. สสจ. หนวยบรการ อปท. สปสข.เขต 6 โดย 1. จดตงคณะทำางาน

เพอรวมกำาหนดแนวทางในการพฒนาแกไขปญหา 2. ประสานใหมลนธ Homenet ดำาเนนการสรางความเขาใจให

กลมลกจางนายจาง หามาตรการในการแกไขปญหาในเวทเสวนาจำานวน 8 ครง จำานวน 860 คน ทำาใหทกภาคสวน

เขาใจสาเหตททำาใหกลมประกนสงคมไมเขาถงบรการ สงผลใหลกจางรวมกลมกนเพอสรางความเขาใจใหสมาชก

เขาใจสทธประโยชน จดทำาขอเรยกรองเสนอนายจาง นายจางใหความรวมมอ เปดโอกาสใหหนวยบรการเขาไปดำาเนน

การดานสงเสรมสขภาพเชงรกในโรงงาน สสจ.จดการใหหนวยบรการวางแผนการจดบรการเชงรก สคส./สปส.พรอม

ทจะใหความรวมมอและอำานวยความสะดวก สงผลใหกลมเปาหมายเขาถงบรการเพมจากรอยละ 8 เปน 17

193

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานนำาผลการศกษาไปปรบใชในการทำางานในปตอไป และเปนตวอยางในการเพมการเขาถงบรการสรางเสรมสขภาพ

แกผรบผดชอบงานสรางเสรมสขภาพและปองกนโรคของสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขตอน เพอนำา

รปแบบการดำาเนนงานของสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต 6 ระยอง ไปปรบใชใหเหมาะสมกบบรบท

ของพนท

บทเรยนทไดรบการทำางานรวมกบองคกรตางๆ ทเกยวของ โดยมการตงคณะทำางาน เพอสรางความเขาใจในปญหา และรวมกน

กำาหนดมาตรการในการแกไขปญหา จะสงผลใหการดำาเนนงานเกดประสทธภาพมากขน

ปจจยแหงความสำาเรจการใหทกภาคสวนทเกยวของกบกลมผประกนตนเขามามสวนรวมในการแกไขปญหา การไดรบความรวมมอจาก

กลมสหภาพแรงงานในพนท และการสนบสนนจากผบรหารของสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต 6 ระยอง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรไดรบการสนบสนนงบประมาณ ในการจดประชมคณะทำางาน และสนบสนนกจกรรมทสงผลใหเกดการเพมการ

เขาถงบรการ ไดแก การสนบสนนงบประมาณใหมลนธ Homenet จดทำาโปสเตอรประชาสมพนธสทธประโยชน

ดานสรางเสรมสขภาพ ๓๐,๐๐๐ ชด การอนมตใหเปนวทยากรในการประชมชแจงสรางความเขาใจแกนายจาง ลกจาง

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดปญหาทนำามาศกาเปนเรองทสำาคญทถกละเลย ซงมประโยชนตอผรบบรการจำานวนมาก

ขอเสนอแนะ1. ทมาของปญหาในการทำาวจย ไมแสดงการทบทวนในประเดนทเกยวของวาทอนเปนอยางไร แกไขแบบไหนได

ผลอยางไร

2. รปแบบการวจย PAR จะไมจดอยใน Descriptive อกทงควรอธบายวธการศกษาในแตละขนตอนใหละเอยดมากขน

เชนกระบวนการมสวนรวมเกดขนอยางไรเพราะการรบฟงการชแจงคงมสวนรวมไดนอย 3. result 3.1 ไมแสดง

ขอสรปทสำาคญทไดจากการระดมสมองกอนทจะนำาไปหาทางแกไข 3.2 ไมไดแสดงใหเหนวาปญหาการเขาถง

บรการเพมขนแคไหนและเชอมโยงผลลพธไปสนโยบายอยางไร

194194

ID 389

รปแบบการบรหารแบบแคมเบลตอการสรางระบบการดแลผปวยตดเตยงของเครอขายสขภาพอำาเภอรองกวาง

ทศนย บญอรยเทพโรงพยาบาลรองกวาง จงหวดแพร

ทมาการบรหารจดการเพอการดแลผปวยตดเตยงทมประสทธภาพเปนเรองทสำาคญการบรหารจดการของอำาเภอ

รองกวางแบบเดมยงไมมรปแบบทเหมาะสมทจะทำาใหภาคเครอขายทกภาคสวนทำาบทบาทหนาทในการทำางาน

ทประสานสอดคลองกน ในการดแลผปวยตดเตยงป 2557 อำาเภอรองกวางมผปวยตดเตยงจำานวน 129 ราย

ตดบาน 541 ราย คณภาพชวตกลมผพการผสงอายตดเตยงตดบานป 2557 พบวามคณภาพชวตไมด

ถงรอยละ 6.67 มปญหาถกทอดทง ปญหาเศรษฐกจ ขาดอปกรณชวยเหลอตางๆ ผวจยจงนำาแนวคดการบรหาร

ของแคมเบล (Campbell.1958) ไดแบงกระบวนการบรหารเปน 5 ขนตอนพฒนาเปนรปแบบการบรหาร

แบบแคมเบลเพอสรางระบบการดแลผปวยตดเตยงรองกวางรปแบบการบรหารแบบแคมเบลเปน อยางไร

และมผลตอการสรางระบบการดแลผปวยตดเตยงของเครอขายสขภาพอำาเภอรองกวางอยางไร ดงนนศนยการดแล

ตอเนองโรงพยาบาลรองกวางจงไดทำาการวจยนขน

วตถประสงคเพอพฒนารปแบบการบรหารแบบแคมเบลเพอสรางระบบการดแลผปวยตดเตยงรองกวาง เพอศกษาผลของ

รปแบบการบรหารแบบแคมเบลตอการสรางระบบการดแลผปวยตดเตยงรองกวาง

ระเบยบวธวจย รปแบบการบรหารแบบแคมเบลเพอการสรางระบบการดแลผปวยตดเตยงของเครอขายสขภาพอำาเภอรองกวาง

เปนการวจยเชงปฏบตการ ประกอบดวยกระบวนการบรหารแบบแคมเบลเปน 5 ขนตอนคอ 1. การตดสนใจ

(Planning) จดทำาแผนงานโครงการแกปญหาเครอขาย 2. การจดโปรแกรม (Programming) เตรยมหลกสตร แบบ

ฟอรมและเตรยมวทยากรกลมกอนการประชม 3. การกระตน (Stimulating) ทำาคำาสงแตงตงใหเปนคณะกรรมการ

ทำาหนงสอรายงานขอมลและขอความรวมมอคนใหกบผบรหาร 4. การประสานงาน (Coordinating) ทเปนทาง

การและทไมเปนทางการ 5. การประเมนผล(Appraising) จากแบบบนทกแบบสอบถามการนเทศตดตาม

กลมเปาหมายคณะกรรมการ 10 กองทนๆ ละ 5 คน ตวแทนพยาบาล รพ.สต. 10 คน รวม 60 คน เครองมอทใชคอ

ประเดนคำาถามจาก Focus group แบบบนทกและแบบรายงานแผนงานและกจกรรมประเมนผลโดยสงเคราะหขอมล

(content analysis) จำานวนและรอยละ

ผลการศกษา ไดรปแบบการบรหารจดการแบบแคมเบลทประกอบดวยกระบวนการบรหาร 5 ขนตอน มาใชสรางระบบการดแล

ผปวยตดเตยงของเครอขายสขภาพอำาเภอรองกวางสงผลใหเกดระบบการดแลผปวยตดเตยงของเครอขายสขภาพ

195

อำาเภอรองกวางจากการรวมคดรวมวางแผนและรวมทำาของภาคเครอขายทกภาคสวนเกดแผนงานกจกรรมจำานวน

5 กจกรรมคออบรมแกนนำา/จตอาสาดแลผผสงอายผพการตดเตยงตดบานจำานวน 5 กองทนกจกรรมสำารวจ/

คดกรองผปวยตดเตยงผดอยโอกาสจำานวน 10 กองทนกจกรรมเยยมบานจำานวน 3 กองทนกจกรรมอบรมผดแล

ผพการผสงอายตดเตยงจำานวน 2 กองทนและจดสนบสนนสงของจำาเปนสำาหรบผปวยตดเตยงจำานวน 4 กองทน

พบวากองทนสขภาพตำาบลมการจดทำาแผนงานและกจกรรมสำาหรบการดแลผปวยตดเตยงรอยละ 100 มการ

กำาหนดบทบาทหนาทในการดแลผปวยตดเตยงทงของทมชมชนทมรพ.สต. และทมสหสาขาวชาชพของโรงพยาบาล

และสำานกงานสาธารณสขอำาเภอ

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานใชรปแบบการบรหารจดการแบบแคมเบลในการแกปญหาในงานประจำาอนๆ การเปลยนวธคดในการทำางานรวมกน

โดยทำาใหเกดการปรบบทบาทการทำางานทประสานสอดคลองกนตามบทบาทหนาท และนำาไปประยกตใชกบ

การจดการปญหากลมเสยงโรคเบาหวานรวมกนอยางมประสทธภาพซงจะสงผลตอการมสขภาพและคณภาพชวตทด

ของประชาชนตอไป

บทเรยนทไดรบการทำางานโดยการรวมคด รวมวางแผน และรวมทำา เกดความเขาใจซงกนและกนและเกดการทำางานทประสาน

สอดคลองกนตามบทบาทหนาทชวยลดภาระงาน และชวยใหกลมเปาหมายไดรบการดแลอยางเหมาะสม

และครอบคลม

ปจจยแหงความสำาเรจ การขบเคลอนนโยบายระบบสขภาพอำาเภอและทมหมอครอบครวและการสนบสนนงบประมาณจากสำานกงาน

สาธารณสขจงหวด

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร

ระดบจงหวด กำาหนดเปนนโยบายและตวชวดหลก ระดบอำาเภอ ทานนายอำาเภอเปนผนำาทางจตวญญาณ

ผอำานวยการโรงพยาบาล และสาธารณสขอำาเภอใหคำาแนะนำาและชวยประสานงานกบผบรหารของภาคเครอขาย

สวนระดบตำาบล อบต. ผนำาชมชน ผอ.รพ.สต.ชวยสอสารกบชมชนและสนบสนนงบประมาณ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนการนำารปแบบการทำางานทเปดโอกาสการมสวนรวมมาประยกตใช

ขอเสนอแนะเพมเตมขอมลผลการใชรปแบบการบรหารจดการแบบแคมเบลททำาใหเกดกองทนตางๆและกจกรรมทงหลาย

สงผลตอคณภาพชวตของผปวยตดเตยงในเครอขายสขภาพอำาเภอรองกวางหรอไม อยางไร

196196

ID 394

“ผใหญใจด ภาครวมใจ” เพอใหวยรนและเยาวชนเขาถงบรการทเปนมตร จงหวดอดรธาน

ดร.ฉววรรณ ศรดาวเรอง1, เพญศร ศรจนทร2, ดวงพร ถนถา2, สถดาภรณ สระถตย2, ปณณวชญสภโตษะ3

1) วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน อดรธาน 2) สาธารณสขจงหวดอดรธาน 3) โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลนาพ จงหวดอดรธาน

ทมาปจจบนเยาวชนมความเปราะบางทางพฤตกรรมและวถชวตเพมขน การมเพศสมพนธครงแรกของวยรนอาย

นอยลง อตราการคลอดของมารดาวยรน 15-19 ป คดเปน 59.09 ตอพนประชากร (สสจ. อดรธาน, 2556) ถงแม

สำานกอนามยเจรญพนธกำาหนดนโยบายใหแตละจงหวดมหนวยงานสาธารณสขในระดบอำาเภอ ตำาบล ตองผานเกณฑ

อำาเภออนามยเจรญพนธ แตจากสภาพการณจรงของพนทเยาวชนขาดชองทางการเขาถงบรการอนามยเจรญพนธ

ทมคณภาพ ไดมาตรฐานและสอดคลองกบความตองการในการดแล ปองกนปญหาจากพฤตกรรมเสยงทางเพศ

พนทยงขาดการจดบรการสขภาพทเชอมโยงบรการและใชทรพยากรรวมกนจนเกดบรการแกกลมเปาหมาย

อยางครบวงจร ขาดความสมบรณของขายงานผใหบรการอนามยเจรญพนธและเอดส ทำาใหขาดการเชอมโยง

ระบบบรการและการสงตอทมประสทธภาพ เยาวชนยงไมสามารถไดรบบรการสขภาพและสงคมอยางตอเนอง

และมคณภาพ

วตถประสงคเพอพฒนาระบบบรการทเปนมตรสำาหรบวยรนและเยาวชนใหสามารถเขาถงบรการ10 พนทนำารอง อดรธาน

อยางมประสทธผลภายใตความรวมมอของภาคเครอขาย “ผใหญใจด” สามารถขยายผลใหครอบคลมทงจงหวด

ระเบยบวธวจย วจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม เรมดวยการวเคราะหสถานการณการจดบรการทเปนมตรของพนทการเตรยม

พรอมปรบทศนคต‘ผใหญใจด’ผใหบรการทเปนมตรในพนท ทกลมวยรนเลอกวามความเหมาะสมทจะใหบรการ

ออกแบบระบบบรการทเปนมตรเชอมโยงและการสงตอทมประสทธภาพตามความตองการของพนท จดเวท

แลกเปลยนเรยนร คนขอมลใหพนท และขยายผลพนทอน กลมตวอยางวยรน 12-18 ป 439 คน ผนำาชมชน

ผใหญใจด คร พยาบาลวชาชพ และอสม จำานวน 80 คน ใชคอแบบสอบถามและการสนทนากลม ความเทยง

0.91 การสนทนากลมในประเดนปญหาอปสรรคการเขาถงบรการและความตองการการจดบรการ การวเคราะห

ขอมลเชงปรมาณใชสถตเชงพรรณนาความถรอยละคาเฉลย ขอมลจากการสนทนากลมวเคราะหโดย thematic

analysis ดานปญหาอปสรรค การเขาถงบรการและการจบรการทเปนมตรทวยรนตองการ

ผลการศกษา‘ผใหญใจด’ ภาคเครอขายทำางานตอเนองมา 3 ป เกดการพฒนาระบบบรการทเปนมตร เกดทำาเนยบผใหบรการ

ผใหบรการ’ผใหญใจด’รบการอบรมตอเนอง มเวทแลกเปลยนเรยนรระหวางพนท การมชองทางการสอสาร

ทมประสทธภาพ ทนทวงท โดนใจกลมเปาหมาย ของทมผใหบรการในระดบหมบาน ตำาบล อำาเภอและจงหวด

197

เกดศนยบรการทเปนมตรสำาหรบวยรนและเยาวชนในสถานบรการและชมชน วยรนสามารถเขาถงบรการการรบ

ถงยางอนามยเพมขนจากเดมถง 47.48% รบบรการใหคำาปรกษาในสถานบรการเพมขนจากเดม 56.35%

อตราการตงครรภในวยรนลดลงจาก 59.09 เปน 54.97 ตอพนการเกดมชพ เกดรปแบบการเชอมโยงบรการ

และการสงตอกรณตงครรภไมพรอมทชดเจนพฒนาอยางตอเนอง ลดปญหาการตดเชอและการทำาแทงเถอน

เกดการพฒนาเครอขาย คร กเพอขยายผลการพฒนาระบบบรการทเปนมตรตอไปใหครอบคลมทงจงหวด

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน จงหวดอดรธาน ไดรปแบบการพฒนาระบบบรการทเปนมตรสำาหรบวยรนและเยาวชน ทเนน ‘ผใหญใจด’ และแกน

นำาเยาวชน เปนผใหบรการทงในสถานบรการและชมชนทตรงใจกลมเปาหมาย ความรวมมอของ‘ภาคเครอขาย’

ตอเนอง 3 ป กลมเปาหมายเขาถงบรการอยางไรรอยตอ สามารถนำาไปขยายผลครอบคลมทงจงหวด เปนพนแหลง

เรยนรสำาหรบ 20 จงหวด เพอนำาไปประยกตใช พฒนาอยางมประสทธภาพ ตอเนองยงยน

บทเรยนทไดรบการจดระบบบรการทเปนมตรถอเปนงานประจำา แตการดำาเนนงานทผานมา วยรนไมสามารถเขาถงบรการ

การปรบการจดบรการโดย ‘ผใหญใจด’ และเยาวชนในพนท เปนเจาของระบบบรการทงในสถานบรการและชมชน

เปนการจดบรการทตรงใจวยรน สวนภาคเครอขายรวมถงระบบสาธารณสขเปนหนวยงานเสรมหนนศกยภาพพนท

จะทำาใหเกดการพฒนาระบบบรการทเปนมตรทกลมเปาหมายสามารถเขาถงบรการ ไดอยางแทจรง

ปจจยแหงความสำาเรจ การทำางานทมงตอบสนองความตองการของวยรนและเยาวชนอยางแทจรง โดยทม ‘ผใหญใจด’ ทงในพนท

และภาคเครอขายทม ‘จตอาสา’ รวมกนทำางาน มเครองมอทชดเจนสอดคลองกบความตองการของพนท

การเพมชองทางการสอสาร การทำางานเปนทมทมประสทธภาพ มเวทแลกเปลยนเรยนรทำางานรวมกนอยางจรงจง

และตอเนองเกดการทำางานเพอพฒนาระบบบรการทเปนมตรทกลมเปาหมายเขาถงบรการทแทจรง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรการสนบสนนงบประมาณจาก สสส. การสนบสนนการทำางานของผบรหาร การสนบสนนวทยากรจากองคกร

ภายนอกในประเดนเรองเพศ การบรการทเปนมตร และประเดนยทธศาสตร และการควบคมกำากบ ตดตาม เสรมหนน

การทำางานจากคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน รวมถงการสนบสนนเวลาในการทำางานจากผบรหาร

ทกภาคสวนทเกยวของ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดโจทยการวจยเปนปญหาสำาคญเชงนโยบาย

ขอเสนอแนะ- การเขยนระเบยบวธวจย ผสมกบผลการวจย

- ผลทไดจากการวจย เปนเพยงขอเสนอ/คมอ/ทำาเนยบ ฯลฯ ยงไมสะทอนผลลพธทไดตามปญหาทสะทอน

198198

ID 397

การประเมนผลการดำาเนนงานกองทนฟนฟสมรรถภาพทจำาเปนตอสขภาพระดบจงหวด

สมเกยรต ปาณะวฒนพสทธ1, ผศ.นวต อณฑพนธ2, ภารด ลลตกตตกล1) สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต3 นครสวรรค 2) มหาวทยาลยมหดล วทยาลยนครสวรรค

ทมาสปสช. ไดตระหนกถงความจำาเปนในระบบการดแลชวยเหลอคนพการ และผทจำาเปนตองไดรบบรการฟนฟ

สมรรถภาพทางการแพทยจงไดจดตงกองทนฟนฟสมรรถภาพทจำาเปนระดบจงหวด โดยมวตถประสงคหลกเพอให

คนพการ ผสงอาย ผทจำาเปนตองฟนฟฯ (Sub-acute) เขาถงบรการ เพมบรการฟนฟใหมากขน พฒนารปแบบ

การดแลในชมชน และความเขมแขงขององคกรคนพการ สปสช. เขต 3 นครสวรรค ไดดำาเนนการจดตงกองทนฟนฟฯ

จงหวด ตงแตป 55-25 ครบทง 5 จงหวด ในเขตไดแก พจตรอทยธาน ชยนาท กำาแพงเพชร และนครสวรรค

ซงในการดำาเนนงานกองทนทผานมา มทงกองทนทประสบผลสำาเรจในการบรหารจดการ และปญหาในการดำาเนนงาน

ขอมลผพการ ความเขาใจในงานฟนฟของ จนท.ทจดการกองทน ระเบยบการใชจายเงนกองทน การมอบหมาย

หนวยงานจดการกองทน การแบงสดสวนการใชเงน การตดตามประเมนผล ฯ ลฯ

วตถประสงค เพอประเมนผลการดำาเนนงานกองทนในภาพรวม ศกษาสดสวนการใชเงนกองทนตอวตถประสงค ศกษาผลการ

ดำาเนนงานกองทนแตละจงหวด และศกษาความพงพอใจตอการดำาเนนการกองทนของผเกยวของการบรหารกองทน

ระเบยบวธวจย รปแบบการศกษาเปนการประเมนผลโครงการการดำาเนนงานกองทนฟนฟฯ จงหวด ประชากรคอกองทนฟนฟฯ

ระดบจงหวด ทง 5 จงหวด แหลงขอมลจาก คณะกรรมการบรหารกองทนระดบจงหวด จนท.กองทน ผรบโครงการ

จนท.สาธารณสข องคกรคนพการ/ผสงอาย และ จนท.สปสช.เขต และ เอกสารประกอบ ไดแกคำาสง รายงานการเงน

รายงานการประชม เอกสารโครงการ แผนงาน/โครงการ เครองมอทใชเปนแนวคำาถามการสมภาษณเชงลก

และสนทนากลม วธการเกบขอมล ใชสมภาษณเชงลกสนทนากลมการสงเกตการประชม และการทบทวนเอกสาร

ดำาเนนงานเลอกผใหขอมลโดยการสมแบบเจาะจง และแบบ snowball sampling สมภาษณเชงลก เขารวมประชม

คณะกรรมการ/อนกรรมการ สถตเชงพรรณนา ใช จำานวน รอยละ สำาหรบขอมลเชงปรมาณ สำาหรบขอมล

เชงคณภาพ ใช การวเคราะหเชงเนอหา การตรวจสอบขอมลแบบสามเสา และการตความเชงตรรกะ

ผลการศกษาผลจากการประเมน/ศกษาการดำาเนนงานกองทนทง 5 จงหวด พบวาชยนาทมประชมคณะกรรมการมากทสด 3 ป

10 ครง นครสวรรคนอยทสด 3 ครง การแตงตงคณะอนกรรมการแตละจงหวดเปนไมเหมอนกน พจตรมยอดเงน

คงเหลอมากทสด 9,880,066 บาท กำาแพงเพชรมรายจายมากทสด 3 ป 4,137,141 บาท นครสวรรคมรายจาย

นอยทสด 200,850 บาท นครสวรรคมสดสวนในการใชจายเงนบรหารจดการมากทสด 11% พจตร/กำาแพงเพชร

199

ไมมรายจาย พจตรมการใชจายเพอบรการฟนฟและเครองชวยความพการมากทสด 86% กำาแพงเพชรมจำานวน

โครงการไดรบอนมตมากทสด 49 โครงการ มเพยงจงหวดนครสวรรคไมมการอนมต จงหวดอนๆ อยในระหวาง

การพจารณาอนมต ขอเสนอแนะ ควรใหความรเกยวกบการทำางานฟนฟใหแกเจาหนาทกองทน จดทำาระเบยบ

ของกองทนใหเปนมาตรฐานเดยวกน ปรบปรงแนวทางการทำางานใหใกลเคยงกนและเพมการตดตามและประเมนผล

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานทำาให สปสช.เขตนำาผลการการประเมน/ศกษาทไดไปวางแผนการทำางานของกองทนตงแตตนปเนนการเพมความ

รงานฟนฟ ระเบยบกองทนและแนวทางการทำางานทใกลเคยงกน จดใหมการจดทำาแผนปฏบตงานของกองทน

และเนนการตดตามผลการทำางานทกไตรมาส และเสนอให สปสช.ทราบและแกไขในสวนทเกยวของ ทสำาคญไดแก

ปญหาความชดเจนเรองระเบยบการใชจายเงน ราคากลางอปกรณ

บทเรยนทไดรบงานกองทนฟนฟฯจงหวดจะประสบผลสำาเรจจะตองเกดการประสานและทำางานรวมกนระหวาง สปสช.เขตกบ

หนวยงานระดบจงหวดไดแก อบจ.สสจ.รพท/รพศ การทำางานตองแบงตามความถนดของหนวยงาน เชน สสจ.

เนนพฒนาระบบ รพท/รพศ.เนนการจดหากายอกรณ อบจ.ดำานนการปรบสภาพบาน ความมอำานาจของ อบจ.

ทำาใหการทำางานยากขน เงนทมารวมถอวานอยมาก การประสานตดตามเปนสงจำาเปน

ปจจยแหงความสำาเรจสปสช.เขต 3 นครสวรรคโดยผบรหาร เจาหนาทผรบผดชอบงาน ไดรวมมอกบอาจารยจากสถาบนการศกษาในพนท

ทมความรในการประเมนผลเขามาชวยทำางาน ทำาใหงานสำาเรจและนาเชอถอ และผอำานวยการใหการสนบสนน

รวมทงคณะกรรมการบรหารกองทนรวมทงผเกยวของทใหความรวมมอในการประเมนผล

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร สปสช.เขต 3 นครสวรรคไดรบการสนบสนนงบบรหารจดการจากสำานกงาน จำานวน 70,000 บาทเพอใชในการดำาเนน

การประเมนในครงน

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนการศกษาขอมลระดบเขต (Mesolevel) ซงในประเทศไทย มคนพฒนาขอมลและวจยแบบ evidence-based

ในลกษณะเชนนนอย ผลทไดมสวนสงผลใหสามารถนำาไปพฒนาปรบปรงการทำางานในพนท เขต 3 และพนทอนๆ

ทวประเทศได มการพฒนาขอมลเชงคณภาพ การตรวจสอบ และการตความขอมลเชงระบบ

ขอเสนอแนะ1. ควรมบทวเคราะหปจจยทสงผลตอการประชม กรรมการมาก,นอย และความสมำาเสมอวาเกดจากอะไร

2. ควรมการเสนอแนะความเสยง ในการบรหารกองทนและแนวทางปองกนแกไข

200200

ID 412

การมสวนรวมในการปรบเปลยนพฤตกรรมการใชสารเคมกำาจดศตรพชของเกษตรกร ตำาบลดงขวาง อำาเภอเมองจงหวดนครพนม

พฒนชย รชอนทร,.จรปรยา บญสงค โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลดงขวาง อำาเภอเมอง จงหวดนครพนม

ทมาตำาบลดงขวางอำาเภอเมองนครพนมมประชากรสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรมทำานาปลกพชผกตลอดทงป

มการใชสารเคมในการเกษตอยางไมถกตองเปนจำานวนมากสงผลกระทบตอสขภาพเกษตรกร ผบรโภคและ

สงแวดลอมจากขอมลรพ.สต.ดงขวาง ป 2557 พบเกษตรกรตรวจระดบคลอรนเอสเตอเรสอยในระดบไมปลอดภย

รอยละ 5.98 ระดบเสยงรอยละ 14.43 การมสวนรวมของชมชนเปนแนวคดทใหชมชนผมสวนไดสวนเสยมสวนรวม

ในการเรยนรรวมคนหาปญหาวเคราะหและวางแผนแกไขปญหาประเมนผลการแกไขปญหารวมกนผวจย

จงมความสนใจทจะศกษาการมสวนรวมในการปรบเปลยนพฤตกรรมการใชสารเคมกำาจดศตรพชของเกษตรกร

เพอศกษาแนวทางในการแกไขปญหาและการมสวนรวมของเกษตรกร

วตถประสงคเพอศกษาผลของการมสวนรวมในการปรบเปลยนพฤตกรรมการใชสารเคมในเกษตรกรกำาจดศตรพชของเกษตรกร

ตำาบลดงขวาง อำาเภอเมอง จงหวดนครพนม

ระเบยบวธวจยการศกษาเชงปฏบตการ (Action Research) กลมตวอยางคดเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling)

จำานวน 45 คนเครองมอทใชศกษาใชแบบสอบถามการสนทนากลม (Focus Group) ขนตอนการดำาเนนงาน

ประกอบดวยการสำารวจปญหาโดยการเกบขอมลแบบสอบถามและเจาะโลหตเพอหาระดบเอนไซมโคลนเอสเตอเรส

มการวเคราะหขอมลโดยโปรแกรมสำาเรจรปการวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณาแสดงคาความถรอยละคาเฉลย

และสวนเบยงเบนมาตรฐาน สถตเชงอนมานในการวเคราะหการเปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยคะแนนภายใน

กลมวเคราะหดวยสถต Paired Simple t-test ศกษาระหวางเดอนธนวาคม-มกราคม 2558

ผลการศกษา พบวาเกษตรกรมคาเฉลยคะแนน ความร ทศนคตและการปฏบตการใชสารเคมกำาจดศตรพชสงกวากอนใช

การมสวนรวมในการปรบเปลยนพฤตกรรมการใชสารเคมกำาจดศตรพช อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบความเชอมน

0.05 ผลการประเมนระดบเอนไซมโคลนเอสเตอเรสในโลหตโดยหลงจากใชการมสวนรวมในการปรบเปลยนพฤตกรรม

การใชสารเคมกำาจดศตรพชแสดงใหเหนวาเกษตรกรระดบเอนไซมโคลนเอสเตอเรสสงขน เกษตรกรสวนใหญ

อยในระดบปกต จำานวน 18 คนคดเปนรอยละ 40 หลงการดำาเนนงานตามกระบวนการมสวนรวมพบวา เกษตรกรสวนใหญ

201

มพฤตกรรมการลดใชสารเคมกำาจดศตรพชลดลง โดยมการจดตงกองทนปองกนภยจากสารเคมในเกษตรกร

มวสดอปกรณในการปองกนสารเคม มการฝกอบรมจดหาสงททดแทนการใชสารเคมกำาจดศตรพชผลการวจยครงน

แสดงใหเหนวาการมสวนรวมสงผลใหเกษตรกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการใชสารเคมกำาจดศตรพช

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานนำาผลการวจยไปปรบประยกตใชในพนทอนๆ เชนการดำาเนนงานแบบมสวนรวมในการปรบเปลยนพฤตกรรมการใช

สารเคมในเกษตรกรทำาใหลดผลกระทบดานสขภาพของเกษตรกร ผบรโภคและสงแวดลอม เปนแนวทางในการ

ดำาเนนงานแกไขปญหาการใชสารเคมของเกษตรกร เปนรปแบบการจดตงกองทนปองกนภยจากสารเคมในเกษตรกร

โดยการมสวนรวมทกภาคสวนทงภาคประชาชนและหนวยงานทเกยวของ

บทเรยนทไดรบไดรบบทเรยนในดานการมสวนรวมการสำารวจปญหาวเคราะหหาสาเหตของปญหามสวนรวมวางแผนหา

แนวทางการแกไขปญหาเพอทจะนำาขอมลไปสกการพฒนาเพอปรบเปลยนพฤตกรรมการใชสารเคมกำาจดศตรพช

ของเกษตรกร การมสวนรวมโดยภาคประชาชนและหนวยงานทเกยวของแกปยหารวมกนจะทำาใหประสบความสำาเรจ

ในการแกไขปญหาพฤตกรรมการใชสารเคมในเกษตรกร

ปจจยแหงความสำาเรจปจจยแหงความสำาเรจจากการวจยครงน พบวาการมสวนรวมในการปรบเปลยนพฤตกรรมการใชสารเคมกำาจดศตร

พชของเกษตรกร กอใหเกดกระบวนการแลกเปลยนเรยนรอยางมสวนรวม สงผลใหเกษตรกรเกดการเปลยนแปลง

พฤตกรรมการใชสารเคมกำาจดศตรพช รวมทงเปลยนมาทำาการเกษตรอนทรยเพอทดแทนการใชสารเคมกำาจดศตรพช

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรไดรบสนบสนนงบประมาณดำาเนนงานจากองคกรปกครองสวนทองถนอบต.ดงขวาง กองทนหลกประกนสขภาพ

ตำาบลดงขวาง อ.เมอง จ.นครพนม สนบสนนการดำาเนนงานและทปรกษาดานวชาการจากผบรหารโรงพยาบาล

นครพนม สำานกงานสาธารณสขอำาเภอเมองนครพนม สำานกงานสาธารณสขจงหวดนครพนม

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดการตงโจทยนาสนใจ และเปนการแกปญหาในระดบรากหญา และใกลตว

ขอเสนอแนะยงเปนแคการใหความร ไมพบการนำาไปแกปญหาทเปนรปธรรม และยงไมเหนผลลพธความเปลยนแปลง

พบแคการนำามาแลกเปลยนเรยนร ยงไมสงผลไปถงผลดตอสขภาพทเปลยนไป ควรมการทำาตอยอดไปอกสกระยะหนง

202202

ID 470

ผลของทะเบยนควบคมราคาเวชภณฑสามารถลดความผดพลาดของการจดทำาใบสงซอเวชภณฑของหนวยงานบรหารเวชภณฑ โรงพยาบาลลอง

ประภสสร นำาพล, คทลยากรณ ไวโอเรต, อนรกษ นาคะไพบลย, เฉลมชย แสนสวรรณ

กลมงานเภสชกรรมและคมครองผบรโภค โรงพยาบาลลอง จงหวดแพร

ทมา ปจจบนหนวยงานบรหารเวชภณฑมกจกรรมการพฒนาระบบสำารองคลงในหนวยงานยอยโดยลดปรมาณสำารอง

คลงลงใหเบกจายตามปรมาณทใกลเคยงกบการใชจรงมากทสดดงนนงานบรหารเวชภณฑจงเปลยนการลงรบขอมล

ในโปรแกรมบรหารเวชภณฑใหเปนแบบขนาดบรรจทเลกทสดจากเดมทลงรบตามขนาดบรรจจรงจงพบปญหา

ในการดงรายการเวชภณฑทจะทำารายงานขอซอครงตอไปมราคาเวชภณฑไมตรงตามขนาดทสงซอจรงทำาใหเกด

ความผดพลาดในวงเงนทจะทำาการขออนมตจดซอนอกจากนนในปงบประมาณ 2556 พบความผดพลาดของ

ชดใบสงซอเวชภณฑ 16.33% และในปงบประมาณ 2557 พบความผดพลาดของชดใบสงซอเวชภณฑ 18.87%

ซงมสถตเพมขนดงนนงานบรหารเวชภณฑจงไดพฒนาทะเบยนควบคมราคาเวชภณฑเพอลดปญหาความผดพลาด

ในการจดทำาชดเอกสารสงซอเวชภณฑชวยเพมประสทธภาพในการบรหารเวชภณฑและสามารถตงเบกชดเอกสาร

จดซอเวชภณฑไดทนเวลา

วตถประสงคเพอลดความผดพลาดของการจดทำาใบสงซอเวชภณฑ

ระเบยบวธวจยวธการศกษา : วจยเชงปรมาณ ประชากรทใชในการวจย : จำานวนใบสงซอเวชภณฑทงหมดในไตรมาสท 1 และ 2

ของปงบประมาณ 2558 กลมตวอยางทใชในการวจย : จำานวนใบสงซอเวชภณฑทพบความผดพลาดในไตรมาสท 1

และ 2 ของปงบประมาณ 2558 ระยะเวลา : ตลาคม 2557-มนาคม 2558 (2 ไตรมาสแรก) สถานทศกษา : หนวย

งานบรหารเวชภณฑ โรงพยาบาลลอง จงหวดแพร เครองมอทใชในการวจย : 1. ทะเบยนควบคมราคาเวชภณฑ

2. แบบบนทกรายการเวชภณฑทมความผดพลาด สถตในการวเคราะหขอมล : สถตรอยละความผดพลาดของ

ใบสงซอเวชภณฑ

ผลการศกษา จากการรวบรวมขอมลจำานวนใบสงซอเวชภณฑทงหมดในไตรมาสท 1 และ 2 ของปงบประมาณ 2558 พบวา

1. จำานวนใบสงซอเวชภณฑทงหมด 570 ชด 2. จำานวนใบสงซอเวชภณฑทมความผดพลาด 11 ชด สตรการคำานวณ

รอยละของความผดพลาดของราคาสนคาในใบสงของกบใบสงซอ = จำานวนใบสงซอเวชภณฑทมความผดพลาด

x 100 จำานวนใบสงซอเวชภณฑทงหมด = 11 x 100/570 = 1.92% สรป พบความผดพลาดในราคาสนคา

203

กบใบสงซอรอยละ 1.92 จากสถต ปงบประมาณ 2556 พบความผดพลาดชดใบสงซอเวชภณฑ 16.33%

ปงบประมาณ 2557 พบความผดพลาดชดใบสงซอเวชภณฑ 18.87% และในปงบประมาณ 2558 พบความผดพลาด

ชดใบสงซอเวชภณฑ 1.92% ซงมสถตทลดลง

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน ทะเบยนควบคมราคาเวชภณฑนำาไปใชในการบนทกขอมลราคาในขนตอนการจดทำาใบสงซอเวชภณฑ ชวยลดการแกไข

การจดทำาใบสงซอทเกดความผดพลาด และทะเบยนควบคมราคาเวชภณฑยงสามารถชวยในการควบคมและบรหาร

แผนจดซอยาและเวชภณฑเพอไมใหจดซอเวชภณฑเกนแผนจดซอและจดซอเวชภณฑนอกแผนการจดซอได ซงสงผล

ใหการบรหารเวชภณฑมประสทธภาพ

บทเรยนทไดรบการทำางานทไมเจออปสรรคจะไมรจกคำาวา “การพฒนางาน” แมขนตอนการจดทำาใบสงซอเวชภณฑจะเปนขนตอนเลก

แตเปนขนตอนทจำาเปนในการจดซอและเปนขนแรกของการบรหารเวชภณฑถาใบสงซอเวชภณฑผดพลาด

จะสงผลใหขนตอนตรวจรบและลงรบเวชภณฑการตงเบกเงนการเบกจายใหหนวยงานและการดงขอมลรายการ

สงซอเวชภณฑมความลาชาการแกปญหาควรแกทตนเหตเพอใหการทำางานมความงานรวดเรวและถกตอง

ปจจยแหงความสำาเรจความสำาเรจนจะเกดขนไมไดหากไมมปญหาในการทำางานเกดขน จงพฒนาทะเบยนควบคมราคาเวชภณฑเพอปองกน

ไมใหเกดปญหาขนอก ประการหนงคอ หวหนาเจาหนาทพสดทตงโจทยการจดทำาใบสงซอเวชภณฑใหถกตอง

ไดชแนะใหเหนถงปญหาและเนนยำาใหดำาเนนทำาใหถกตองตามระเบยบวาดวยพสด พ.ศ. 2535

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรขอขอบคณหวหนากลมงานเภสชกรรมและคมครองผบรโภคทคอยสนบสนนและเปนแรงผลกดนในการพฒนาผลงาน

ขอขอบคณทมงานวจยสำานกงานสาธารณสขจงหวดแพรทเปดอบรมการเขยนรายงานการวจย

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนงานวจยทสะทอนการปรบวธคดของคนทำางานประจำาททำาใหผลงานพฒนาดขน

ขอเสนอแนะ- วตถประสงค: เขยนเปนประโยชน คอ เพอลดความผดพลาดดานราคาเวชภณฑ ควรปรบเปน “เพอศกษาผลของ

การใชทะเบยนควบคมราคาเวชภณฑลดความผดพลาดดานราคาเวชภณฑในการจดทำาใบขออนมตฯ”

- การอภปรายผล: ควรเพมแนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทใชในการพฒนาหรอแกปญหางานวจย

204204

ID 579

“สงนมคา….อยาชา…เวชระเบยน”

นนทนา ควรรณส, นพวรรณ เสโนฤทธ, นพ.โฆษต ตงธำารงธนวฒนโรงพยาบาลโพนสวรรค จงหวดนครพนม

ทมาผลจากการตรวจสอบความสมบรณของเวชระเบยนผปวยใน โรงพยาบาลโพนสวรรค ป 2554-2555 พบรอยละ

76.69, 80.30 ตามลำาดบ (เกณฑ ≥ 80) และคาชดเชยบรการผปวยในถกปรบลดจากการเบกไมทนเวลา

จำานวน 908,459.70 บาทและ 637,948.70 บาท ตามลำาดบ ซงสงผลตองบประมาณของโรงพยาบาลเปนจำานวน

มาก จากการวเคราะหพบปญหาหลกคอ เวชระเบยนขาดความสมบรณ การสงเบกลาชาซงจะถกตดลดลงตามระยะ

เวลากำาหนด ลาชาเกนกวา 30 วน ตด 5% ลาชาเกนกวา 60 วนตด 10% ลาชาเกนกวานนจะเบกไดเพยง 80%

ผวจยและทมจงไดทบทวนและทำาการพฒนาระบบหาแนวทางแกไขรวมกนเรมตงแตการพฒนาความรความเขาใจ

ในการบนทกเวชระเบยนและการลงรหสโรคของเจาหนาททเกยวของ กระบวนการในการจดสงใหงานประกนสขภาพ

ตงเบก เพอใหเวชระเบยนมความสมบรณและสงเบกคาชดเชยบรการทางการแพทย ใหครบถวน ทนเวลา

วตถประสงคเพอพฒนาแนวทางในการจดการเวชระเบยนผปวยใน

ระเบยบวธวจยเปนการวจยและพฒนา ในกลมแพทยจำานวน 3 คน เจาหนาทงานผปวยใน และงานประกนสขภาพจำานวน 7 คน

โดยแบงขนตอนการวจยเปน 3 ระยะดงน 1. ระยะศกษาสถานการณและปจจยทมผลตอความสมบรณ

และกระบวนการจดสงเวชระเบยน 2.ระยะพฒนาแนวทางในการจดการเวชระเบยน 3.ระยะประเมนผลการใชแนวทาง

ในการจดการเวชระเบยน โดยเกบรวบรวมขอมลจากการศกษาเวชระเบยน เอกสารทเกยวของ การสนทนากลม

วเคราะหและสรปขอมลทไดมาใชเปนประเดนในการสงเคราะหหาแนวทางและนำาแนวทางทพฒนาขนมาทดลองใชใน

การจดการเวชระเบยนตามแนวทางปฏบต ทำาการศกษาตงแต 1 ตลาคม2555 ถง 30 กนยายน 2556 ณ โรงพยาบาล

โพนสวรรค อำาเภอโพนสวรรค จงหวดนครพนม การวเคราะหขอมลประกอบดวย 1. วเคราะหขอมลเชงปรมาณ

จากการประเมนผลการใชแนวทางกอนและหลงพฒนาเรองความสมบรณเวชระเบยนและการสงเบกเวชระเบยน

ทนเวลาและผลลพธการเบกคาชดเชยบรการเปรยบเทยบป 2556 กบป 2557 เปนรอยละ สถตทใชเปนรอยละ

และคา Adj.RW

ผลการศกษามแนวทางปฏบตในการจดการเวชระเบยนคอ 1. มแนวทางในการตรวจสอบเวชระเบยน จำานวน 4 ครงตอป

2. มแนวทางการจดสงเวชระเบยนตามขนตอนดงน 2.1 ผปวยในตรวจสอบความสมบรณเวชระเบยน นำาสงหองบตร

พรอมทะเบยนภายใน5 วนหลงจำาหนาย 2.2 หองบตรลงทะเบยนรบและสงใหแพทยภายใน 1 วน 2.3 แพทยสรป

เวชระเบยนภายใน 7 วน 2.4 งานประกนตรวจสอบความสมบรณและใหรหสโรคพรอมบนทกในโปรแกรม

สงเบกชดเชยคาบรการทางการแพทยภายใน 7-10 วน ในสวนผลลพธการดำาเนนงานเปรยบเทยบป 2556 กบป

205

2557 พบวา 1. รอยละความสมบรณของการบนทกเวชระเบยนทากบ 89.5 และ 91.39 2. รอยละการสงเวชระเบยน

จากตกผปวยภายใน 5 วน หลงจำาหนายเทากบ 83.33 และ 95.55 3. รอยละการสรปเวชระเบยนของแพทย

ภายใน 7 วนหลงไดรบเวชระเบยนจากหองบตรเทากบ 71.43 และ 85.71 และ 4. ผลลพธจากการสงเวชระเบยน

ทนเวลาทำาใหไดรบการจดสรรงบประมาณรอยละ 100 จำานวน 6,691, 125.12 บาท คา Adj RW 1,069.79

คาชดเชยบรการไมถกปรบลด

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน การศกษาทำาใหเกดแนวทางปฏบต ในการจดสงเวชระเบยน สามารถชวยองคกร ในเรองการเรยกเกบชดเชย

คาบรการทางการแพทยไดครบถวนในป 2557 จำานวน 6,691,125.12 บาท

บทเรยนทไดรบการมสวนรวมของแพทย พยาบาล เวชสถต ในการดำาเนนการแกไขปญหา ทำาใหการจดการเวช ระเบยนผ

ปวยในประสบความสำาเรจแนวทางปฏบตในการจดการเวชระเบยนตองมการทบทวนอยเสมอทกป เนองจาก

มการเปลยนแปลงขององคกรแพทย

ปจจยแหงความสำาเรจผบรหารใหความสำาคญในการขบเคลอนระบบใหไดประสทธภาพและประสทธผลซงตองอาศยอำานาจสงการจาก

ผบรหารในการตดตามกำากบ และความมงมนของทมในการพฒนา ทำาใหการจดการเวชระเบยนประสบความสำาเรจ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผอำานวยการโรงพยาบาลกำาหนดใหเปนนโยบายทมสารสนเทศโรงพยาบาล และกำาหนดเปนตวชวดรายบคคล

และใหการสนบสนนงบประมาณการปฏบตงานนอกเวลาราชการ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดขนาดของปญหาสะทอนความรนแรงของปญหาไดอยางชดเจน

ขอเสนอแนะ- ทมาของปญหา: ความสำาคญของปญหาควรมการรอยเรยงใหมความเชอมโยงกน และระบแหลงอางองดวย

- วธการดำาเนนวจย: การเลอกลมตวอยางเฉพาะเจาะจง ควรมการกำาหนดคณสมบตของกลมตวอยางใหชดเจน

และระบเหตผลของการเลอกแบบเฉพาะเจาะจง

- ทฤษฎ: ใหระบทฤษฎในการใชแกปญหา รวมทงอางองผลงานวจยของนกวจยทานอนๆ

206206

ID 613

การพฒนาระบบสารสนเทศ ขอมลการตายสำานกงานสาธารณสขจงหวดอางทอง

นนทวน นารตน, กาญจนา นาพนผล, พงศพร ครองญาต

สำานกงานสาธารณสขจงหวดอางทอง

ทมาขอมลสารสนเทศเปนหวใจของการดำาเนนงานใหบรรลเปาหมายสำานกงานสาธารณสขจงหวดอางทองพบปญหา

การนำาขอมลการตายมาใชประโยชนเพอการวางแผนควบคมกำากบตดตามและประเมนผลเนองจากขอมลการตาย

ขาดความถกตองสมบรณกระจดกระจายบคลากรในระดบอำาเภอตำาบลยงไมสามารถนำามาใชในการวเคราะห

ประมวลผลไดอยางมคณภาพตลอดจนแหลงทมาของขอมลมหลายแหลงอกทงกระทรวงสาธารณสขตองใชประเมน

เปาหมาย การดำาเนนงานดานสาธารณสขตามยทธศาสตรของกระทรวงสารณสข ทกำาหนดไวคออายขยฉลย

เมอแรกเกด >80 ป และอายขยเฉลยการมสขภาพด >72 ป สำานกงานสาธารณสขจงหวดอางทองจงไดพฒนา

ระบบขอมลการตายโดยใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศเปนเครองมอเพอใหบคลากรทกระดบเขาถงขอมลการตาย

ไดอยางสะดวกรวดเรวและสามารถนำาขอมลไปใชในการวเคราะหในทกระดบและใชในการกำากบตดตามประเมนผล

สามารถใชขอมลในการวเคราะหประเมนผลใชในการพฒนาตนเองไดอยางถกตองเหมาะสมตอไป

วตถประสงคเพอพฒนาระบบสารสนเทศขอมลการตายจงหวดอางทอง

ระเบยบวธวจยเปนการศกษาวจยเชงปฏบตการ (Action Research) ประชากรทศกษาคอบคลากรสาธารณสข ระดบจงหวด

อำาเภอ ตำาบลทใชขอมล 95 คนกลมตวอยางคอบคลากร 30 คนเกบรวบรวมขอมล จากการสนทนากลมเครองมอ

การศกษาวจยไดแก แนวคำาถามในการสนทนากลม, แบบสรปสารสนเทศการตาย และแบบสอบถามความพง

พอใจการใชโปแกรมวธการสมตวอยางแบบแบงชนภม เกบรวบรวมขอมลโดยวธการจดสนทนากลมโดยมขนตอน

การพฒนา ดงน ขนตอนการพฒนาประสทธภาพศกษาความตองการรปแบบการใชสารสนเทศการตายจดทำา

โปแกรมสารสนเทศขอมลการตายจงหวดอางทองโดยใชเทคโนโลยสอสาร พฒนาคณภาพโดยการพฒนาความ

รทกษะการลงรหสการตายแกกลมนายทะเบยน ทงในและนอกรพ. ศกษาแนวโนมการวนจฉยโรคกลมโรคทไม

สามารถจำาแนกได (R00-R99) ป 2550-2557 และศกษาความพงพอใจผใชโปรแกรมฯ สถตทใชในการวเคราะหคอ

การวเคราะหเนอหา

ผลการศกษา การพฒนาประสทธภาพพบวามรายงานความตองการโปรแกรมฯ 1 ชด มโปรแกรมสารสนเทศการตายจำานวน

1 ระบบ สามารถรายงานขอมลการตายทงในและนอกโรงพยาบาล ตามกลมโรค เพศ กลมอาย ความถของขอมล

สามารถเลอกชวงเวลาตามทผตองการใชกำาหนดและสามารถนำาขอมลไปใชในการวเคราะหปญหาสาธารณสขใน

207

พนทไดทถกตองสะดวกรวดเรวดานการพฒนาคณภาพมการอบรมการลงรหสการตายแกบคลากรสาธารณสข

และนายทะเบยนทองถนท 100 คน หลงการอบรมเมอนำาขอมลมาวเคราะหจากโปแกรมฯ ยอนหลง 7 ปเฉพาะ

กลมโรคทไมสามารถจำาแนกได (R00-R99) กรณตายในโรงพยาบาลและตายนอกโรงพยาบาลป 2550-2557 พบวา

ทงในและนอกโรงพยาบาลมแนวโนมลดลงคอตายนอกโรงพยาบาลลดลงจาก 71.08% เปน 51.53 ในโรงพยาบาล

ลดลงจาก 24.95% เปน 7.77% ประเมนความพงพอใจของผใชโปรแกรมพงพอใจระดบด-ถงดมาก 71.04%

ระดบด-ดมาก ไดแก ทนสมย มการจดเปนหมวดหม 86.67% รองลงมามความถกตองเชอถอไดตรง

ตามความตองการของผใช,รปแบบและวธการนำาเสนอและเขาถงไดสะดวก 73.33% เปนผลมาจากกระบวนการ

พฒนาคณภาพการลงรหสและการจดทำาโปรแกรมฯ

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานโปรแกรมชวยในการประมวลผลขอมลการตายตามกลมโรค/ระยะเวลาทตองการ/แสดงผลระดบจงหวดอำาเภอ

ตำาบล/จดกลมโรค 103 กลมของกระทรวงเปนมาตรฐานเดยวกน/ใชในการศกษาแนวโนมการตาย เพศ

รายกลมอาย สถานทแจงตายคอในโรงพยาบาล/นอกโรงพยาบาล หากจงหวดอนหรอกระทรวงตองการพฒนา

สามารถนำารปแบบโปรแกรมนไปจดทำาพฒนาระบบงานหรอเพอเตมในโปรแกรมทเปนระบบรายงานกลางของสสจ.

หรอโปรแกรมฐานขอมลกลางของกระทรวงสาธารณสขเชน HDC ได

บทเรยนทไดรบเมอมการทดลองใช และประเมนผลความพงพอใจโปแกรมสารสนเทศการตาย แลว บทเรยนทไดรบ คอ ควรมการ

อบรมฟนฟ ความร พฒนาทกษะการลงรหสการตายใหกบบคลากรในโรงพยาบาล และนายทะเบยนทองถน ควรม

การนเทศ ตดตามหนวยงานตางๆ และคนขอมลใหกบหนวยงานทบนทกขอมล เพอรวมกนพฒนาระบบขอมลการ

ตายใหมคณภาพมากยงขน และสามารถนำาไปใชในการพฒนางานไดอยางมประสทธภาพ

ปจจยแหงความสำาเรจผบรหาร ใหการสนบสนนและเหนความสำาคญ มงบประมาณ สนบสนน และหนวยงานทองถน ใหความรวมมอ

ในการลงรายงานรหสการตาย ใหถกตองครบถวน เปนจรง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรหารองคกรใหความสำาคญ ในดานการพฒนาระบบขอมลขาวสารสาธารณสข ระดบจงหวด อำาเภอ ตำาบล

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดพฒนาระบบการจดการขอมลใหมประสทธภาพมากขน และเปนทพงพอใจของผใช

ขอเสนอแนะควรนำาระบบการจดการขอมลนเสนอตอตนสงกด เพอใหมการใชอยางกวางขวางและมการเชอมโยงระบบ

กบพนทอนๆ

208208

ID 772

การพฒนางานบรการคดคารกษาพยาบาลผปวยในอยางถกตอง ตรงตามรายการทเกดขนจรง

วภา พมาน, วฒกรณ พนธยงยก, ประไพ เสนางคนารถ, อาพรเพชร กองนาวา, นฤมล เดยวสายชลโรงพยาบาลซานคามลโล อำาเภอบานโปง จงหวดราชบร

ทมาการคดคารกษาพยาบาลผปวยในเปนงานสำาคญของแผนกบญช ซงมงเนนเกบคารกษาพยาบาลอยางถกตองตรง

ตามรายการทเกดขนจรง ปญหาทพบจากสถตแผนกบญชของรพ.ซานคามลโล คอในป 2553 พบรายละเอยด

ในความไมถกตอง เชน ราคาอาหาร LAB และ DF แพทยไมตรง Code ในอตรา 0.22% โดยเจาหนาทแผนกบญช

ทปฏบตงานเวรดกเปนผพบความผดพลาด แตไมสามารถแกไขไดทน และผลกระทบไปถงผปวยเนองจากแผนก

บญชแจง วอรดกอนแจงคารกษาพยาบาลทงหมดแกผปวย และลงบญชคาใชจายทผดพลาดแกเจาหนาทวอรด

ททำาผดพลาดไว แผนกบญชจงตระหนกถงความสำาคญในดานความถกตองและความนาเชอถอในการคดคารกษาผปวย

จงไดดำาเนนการวจยเพอพฒนารปแบบการคดคารกษาใหถกตอง

วตถประสงคเพอพฒนารปแบบการดำาเนนงานใหมในการบรการคดคารกษาพยาบาลผปวยในอยางถกตองครบถวน โดยใช

ทรพยากรทมอย

ระเบยบวธวจยเปนวจยพฒนาเชงทดลอง (Experimental Development Research) แบบกลมเดยว วดผลกอน-หลงการทดลอง

หลายครง (One group Pre-test and Post-test, Time series Design) สงทใชในการทดลอง คอ รปแบบ

การพฒนาระบบการคดคารกษาพยาบาลผปวยในโดยแบบฟอรม ใบ Check list ความผดพลาดทพบในการตรวจสอบ

ชารทผปวยในดวยการนำาหลกการบรหารแบบมสวนรวมมาประยกต โดยมการปรบปรงเปนระยะๆ นำาไปดำาเนนการ

ในโรงพยาบาลซานคามลโล ระหวางวนท 1 มกราคม 2554 ถง 28 กมภาพนธ 2558 ประชากร คอ ผมารบบรการ

ทรบไวเปนผปวยในของโรงพยาบาลซานคามลโลตงแต 1 มกราคม 2554 ถงวนท 28 กมภาพนธ 2558

จำานวน 20,153 ราย ใชประชากรทงหมดเปนกลมตวอยาง

ผลการศกษาพบวา การคดคารกษาผปวยในป 2553 มอตราความถกตองรอยละ 99.67 จากจำานวนผปวยในทงหมด 4,165 ครง

เหนควรใหมการจดทำาแบบฟอรมใบ Check List ความถกตอง และบนทกความผดพลาดในการตรวจสอบชารจ

ผปวยใน และเพมแบบบนทกขอมลผปวยใน (แผนกบญช) เพอเพมกระบวนการในการตรวจสอบความถกตอง

ของการคดคารกษาพยาบาล ดงนนจงเรมจดใหมการใหความรกบเจาหนาทในแผนกบญช เพอใหสามารถใช

แบบฟอรมทเพมมาใหมประกอบการคดคารกษาพยาบาลผปวยในไดอยางถกตอง เปนแนวทางเดยวกน และ

เรมใชตงแตป 2554 เปนตนมา พบวา ไมมรายการคาใชจายใดทผดพลาดและสงผลกระทบกบผปวยโดยตรงเลย

สามารถทราบขอมล และแกไขไดทนกอนผปวยไดรบผลกระทบ

209

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานการคดคารกษาทถกตองยอมนำามาซงการยรายไดของโรงพยาบาล การสรางแบบฟอรมใบ check list และใบบนทก

ขอมลผปวย เพออำานวยความสะดวกในกระบวนการคดคารกษาผปวยใน ดงนนจงไดจดใหความรในรายละเอยด

ของแบบฟอรมทสรางขนกบเจาหนาทในแผนกบญชเพอใชในการรบ - สงเวร ใหเจาหนาทในแผนกทราบขอมล

และตดตามการแกไขใหครบถวนมใหเกดผลกระทบกบผปวย

บทเรยนทไดรบ ไดระบบงาน/ วธการใหมงานบรการคดคารกษาพยาบาลผปวยในทมคณภาพและประสทธภาพสง ไดผลการ

ดำาเนนงานทดขนในกลมเปาหมายทงดานคณภาพ ดานเวลาในการดำาเนนงาน และดานความพงพอใจของผปฏบต

ไดขอมลทเกยวของกบการดำาเนนงาน ผลการดำาเนนงาน และการพฒนางานบรการคดคารกษาพยาบาลผปวยใน

และไดประสบการณการทำางานวจยเพอแกปญหา

ปจจยแหงความสำาเรจความรวมมอของผทเกยวของเปนทยอมรบจากผบรหารและผปฏบตงาน มการปรกษาและหาแนวทางทเหมาะสม

ในการดำาเนนงานรวมกน ใหสามารถพฒนาอยางตอเนองโดยไมเปนภาระมากนกกบผใหบรการโดยใชทรพยากรทมอย

เพอการพฒนาทเนนการมสวนรวมในการสรางและพฒนารปแบบ ใหเกดประโยชนสงสด และวธการปฏบต

ทพฒนาขนเปนวธทเหมาะสมกบโรงพยาบาลซานคามลโลทำาใหเจาหนาทไดมสวนรวมมาก

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร คณะผวจยขอขอบพระคณคณะผบรหารและผปฏบตงานของโรงพยาบาลซานคามลโลทกทานทไดอำานวยความ

สะดวก ใหความรวมมอรวมใจกนในการพฒนารปแบบการดำาเนนงานและชวยใหงานวจยครงนสำาเรจลงไดดวยด

และขอมอบสวนดทงหมดใหแกผปวยทมาใชบรการในโรงพยาบาลทกทาน

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดวธการเขยนระเบยบวธวจย

ขอเสนอแนะยงอยเพยงขนตอนการสรางเครอขาย ยงไมเหนความเปนรปธรรมของการ implement ผลการวจยพบวายงไมสงผล

ถงบรการ และแกปญหาไดจรง และยงไมไดขยายผลงานไปอยางกวางขวาง ยงอยแคในอำาเภอปว

210210

ID 769

เครองมอบรหารจดการงบคาเสอม “นครชยบรนทร”

อานตย โรจนอภพฒนสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต 9 นครราชสมา

ทมาบทบาทหลกสวนหนงของสปสช.เขต๙นครราชสมาในการบรหารจดการงบกองทนหลกประกนฯ ซงเปนงบคาเสอม

คอ การกำากบตดตามและประเมนผล ซงเปนสวนสำาคญทจะทำาใหการบรหารจดการเปนไปตามแนวทาง

และวตถประสงคในการบรหารงบกองทน ในแตละปไดจดสรรลงไปยงพนทไมนอยกวา 500 ลานบาท ประกอบไปดวย

จงหวดนครราชสมา ชยภม บรรมย และสรนทร ประเดนปญหาของการกำากบตดตามและประเมนผลอยทการ

รวบรวมเอกสารและไฟลอเลกทรอนกส เพอวเคราะหและแปรผลสถานะการดำาเนนงานการจดซอจดจางในภาพ

จงหวด และหนวยบรการ ในแตละครงทมการกำากบตดตามจะใชเวลาในการรวบรวมและวเคราะหสถานการณ

เปนเวลา 3 – 5 วน เพอแกปญหาดงกลาว จงไดคดออกแบบและพฒนาเครองมอบรหารจดการงบคาเสอม

“นครชยบรนทร” เพอใหเกดความสะดวกรวดเรวถกตองในการวเคราะหและสรปสถานการณ ณ ปจจบน

วตถประสงค1. เพอออกแบบและพฒนาเครองมอบรหารจดการงบคาเสอม “นครชยบรนทร”

2. เพอหาประสทธภาพของเครองมอบรหารจดการฯ “นครชยบรนทร” ทพฒนาขนโดยใชวธ Blackbox

ระเบยบวธวจย เปนการวจยเชงทดลอง โดยออกแบบและพฒนาการจดเกบขอมลตามคมอแนวทางการบรหารจดการงบคาเสอม

และแนวทางนโยบายการบรหารจดการในพนท เชน การจำาแนกกลมครภณฑตามแผนใหบรการ 10 สาขา

หรอ Service Plan โดยเรมเกบขอมลตงแตปงบประมาณ 2551 จงถงปจจบน พฒนาขนบนระบบปฏบตการ

Windows ทำางานในลกษณะ Client/Server โดยใชภาษา PHP และระบบการจดการฐานขอมลเปน Oracle

สำาหรบเครองมอท ใชทดสอบระบบเปนแบบสอบถามซงประเมนโดยใชวธ Blackboxโดยทำาการประเมน

ประสทธภาพของระบบรวมทงหมด 5 ดาน ไดแก Functional Requirement Test, Function Test, Usability

Test, Security Test และ Performance Testing จากผตอบแบบสอบถาม จำานวน 80 คน วเคราะหขอมลโดยใช

คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการศกษา ปรากฏวาระดบคะแนนประสทธภาพทางดาน Functional Requirement Test (x=4.0, S.D.=0.7) แสดงใหเหนวา

เครองมอฯ ทพฒนาตรงตามความตองการของผใชด ดาน Function Test (x=4.0, S.D.=0.60) แสดงใหเหนวา

เครองมอฯทพฒนาทำางานไดตามฟงกชนด ดาน Usability Test (x=3.92, S.D.=0.59) แสดงใหเหนวาเครองมอฯ

ทพฒนามความงายตอการใชงานด ดาน Security Test (x=4.04, S.D.=0.63) แสดงใหเหนวาเครองมอฯ

ทพฒนามการรกษาความปลอดภยของขอมลในระบบด และดาน Performance Testing (x=4.42, S.D.=0.57)

211

แสดงใหเหนวาเครองมอฯ ทพฒนามความสามารถในการทำางานของระบบด เมอประเมนจากทง 5 ดานแลวแสดง

ใหเหนวาเครองมอฯ ทพฒนาขนมประสทธภาพอยในระดบด สามารถนำาไปใชงานได ซงมความสะดวกรวดเรวถกตอง

ในการวเคราะหและสรปสถานการณ ณ ปจจบน ไดทนท

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานเครองมอบรหารจดการงบคาเสอม “นครชยบรนทร” ไดนำาไปใชในการวเคราะหและแปรผลสถานะการดำาเนนงาน

การจดซอจดจางในภาพจงหวดและหนวยบรการ จากเดมใชเวลา 3-5 วน ปจจบนสามารถวเคราะหและแปรผล

ไดทนท ทำาใหมความสะดวกรวดเรวตอบสนองกบสถานการณปจจบน ทงยงชวยใหผประสานงานระดบจงหวด

และหนวยบรการในเขตทรบผดชอบมแหลงขอมลทใชในการกำากบตดตามสถานะการดำาเนนงานไดอยางเปนปจจบน

บทเรยนทไดรบการนำาเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตใชในการทำางาน สามารถชวยลดระยะเวลาในการทำางานไดอยางม

ประสทธภาพ เมอออกแบบใหตอบสนองกบความตองการใชงานในพนทอยางเหมาะสม ทำาใหผปฏบตงานในพนท

มแหลงขอมลทใชในการกำากบตดตามสถานะการดำาเนนงาน และผพฒนามความสะดวกรวดเรวในการทำางานประจำา

มากขน

ปจจยแหงความสำาเรจดวยนโยบายขององคกรและผบรหารสนบสนนใหเกดการเรยนร และผลกดนใหมแนวคดใหม ๆ ในการทำางาน

ในลกษณะการพงพาตวเองกอนเปนอนดบแรก ทำาใหรจกคด หาเหตผล การสงเกต และเชอมโยงสงทอยรอบ ๆ ตว

มาใชใหเกดประโยชน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรหารใหความสำาคญ สนบสนนการพฒนา และเปนทปรกษาในการทำางานประจำาสงานวจย

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนการพฒนาระบบ IT เพอชวยในการรวบรวมและรายงานขอมลใหเรวและสะดวกขน

ขอเสนอแนะ1. ทมาของปญหาในการทำาวจย ไมแสดงขนาดของปญหาวามากแคไหน ขาดการทบทวนในประเดนทเกยวของ

วาทอนเปนอยางไร แกไขแบบไหนไดผลอยางไร

2. รปแบบการวจย

2.1 ขาดรายละเอยดวาทดลองอยางไร การสรางโปรแกรมไมไดระบวามขบวนการทดลองอยางไร แตอธบาย

ในลกษณะประยกตใชโปรแกรม ซงเปนการศกษาเชงพรรณนา

2.2 ไมไดระบวาการวจยนเกดขนระหวางปไหน หรอเกดขนตงแตป 2551 และสนสดเมอไหร

2.3 result ขอมลป 57, 58 ดลดลงกวาปกอนๆ แสดงใหเหนวาระบบทพฒนานไมไดชวยแกปญหาทระบไว

ในบทนำา

212212

ความสามารถของคนพการในการดดแปลง ซอมแซม และผลตอปกรณเครองชวยความพการ (พการกซอมได)

เพชร เหลาพลย1, นกร ดาวเชญ2, มานพ เชอบณฑต3 1) สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต 8 อดรธาน

2) สมาคมคนพการจงหวดหนองบวลำาภ3) กองทนฟนฟสมรรถภาพทจำาเปนตอสขภาพ จงหวดหนองบวลำาภ

ทมาคนพการสทธหลกประกนสขภาพจะไดรบอปกรณเครองชวยความพการ เพอเพมความสามารถในการดำารง

ชวตประจำาวน โดยจะไดรบอปกรณเครองชวยความพการตามประเภทความพการ ทผานมาพบปญหา คนพการ

ไมสามารถใชอปกรณเครองชวยความพการดำารงชวตไดจรง โดยเฉพาะอปกรณประเภท รถเขน รถสามลอโยก เนองจาก

อปกรณทไดรบไมเหมาะกบสภาพความพการ ทำาใหไมใชหลงไดรบอปกรณไปแลว หรอเมออปกรณเกดชำารดเสยหาย

กไปขอรบใหมจากโรงพยาบาล สมาคมคนพการจงหวดหนองบวลำาภมแนวคดในการดดแปลงและซอมอปกรณ

ใหเหมาะกบประเภทความพการ ใหสามารถใชงานไดจรง เพอลดการเบกจายอปกรณทเกนความจำาเปน โดยจดตง

ศนยซอมรถเขนขน ภายใตการสนบสนนจากกองทนฟนฟสมรรถภาพทจำาเปนตอสขภาพ จงหวดหนองบวลำาภ

วตถประสงคเพอศกษาความสามารถในการดดแปลง ซอมแซมและผลตอปกรณเครองชวยความพการโดยกลมคนพการของ

สมาคมคนพการจงหวดหนองบวลำาภ

ระเบยบวธวจยการศกษาวจยนเปนการวจยเชงปฏบตการ ศกษาความสามารถในการดดแปลง ซอมแซม และผลตอปกรณ

เครองชวยความพการ โดยกลมคนพการ ระยะเวลาตงแตวนท 1 ตลาคม 2555 ถงวนท 31 มนาคม 2558

ประเมนผลโดยวดความสามารถในการดดแปลง ซอมแซมและผลตอปกรณเครองชวยความพการ แบงออกเปน

3 ประเภท 1) ประเภทอปกรณชนดคดแปลงใหเหมาะสมกบสภาพความพการ 2) ประเภทซอมแซมหลงชำารดเสยหาย

และ 3) ประเภทผลตอปกรณใหม

ผลการศกษา จากผลการศกษาวจย พบวา กลมคนพการสามารถดำาเนนการดดแปลง ซอมแซมและผลตอปกรณเครองชวย

ความพการ เพมคณภาพชวตใหกบคนพการทงภายในและนอกจงหวดหนองบวลำาภ ดงน 1) ดดแปลงอปกรณ

อาท รถเขน 7 คน รถสามลอโยก 18 คน 2) ซอมแซมกรณชำารดเสยหาย 222 ชน และ 3) ผลตอปกรณใหม อาท

เตยงปองกนแผลกดทบ 14 ชน รถสามลอตดมอเตอร 5 คน ทงนไดรบการรบรองมาตรฐานการผลตจาก TDRI

ในป 2556 คนพการทไดรบอปกรณนำาใชไดจรงในชวตประจำาวน กลมคนพการมอาชพและรายไดจากการดำาเนนงาน

เฉลยเดอนละ 50,000 บาท

ID 826

213

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานจากผลการศกษาวจย คนพการมความสามารถดดแปลง ซอมแซมและผลตอปกรณเครองชวยความพการ

ใหเหมาะสมกบคนพการเฉพาะราย และยงเปนการสรางรายไดใหกบกลมคนพการดวยกนเอง และเพมคณภาพชวต

ใหกบคนพการ จงแนะนำาใหมการเพมศกยภาพในการผลตอปกรณเครองชวยความพการทหลากหลาย และมบรการ

เชงรกเพอใหคนพการทอยในชนบทไดรบอปกรณเครองชวยความพการทเหมาะสมเฉพาะรายอยางครอบคลม

บทเรยนทไดรบจากการศกษาวจย การทำางานภายใตการมสวนรวมของภาคเครอขายทเกยวของและคนพการเองซงมความเขาใจ

ความยากลำาบากในการใชอปกรณเครองชวยทไมเหมาะสม ทำาใหเกดแนวคดใหมๆทคนพการเองสามารถทำาไดด

โดยมภาครฐเปนผสนบสนนและเปนทปรกษา ทำาใหคนพการไดชวยเหลอกนเองและยงเปนการสรางรายไดใน

กลมคนพการดวย

ปจจยแหงความสำาเรจสำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต 8 อดรธาน มนโยบายทจะรวมมอกบองคการบรหารสวนจงหวด

โดยการสนบสนนงบประมาณใหกบกองทนฟนฟสมรรถภาพทจำาเปนตอสขภาพระดบจงหวด เพอใหเกดการเขา

ถงบรการและสรางความยงยนตอระบบการจดการดานสขภาพ รวมทงการมสวนรวมขององคกรคนพการ และ

ภาคอนๆ ในพนท

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร เนองจากองคกรไดกำาหนดนโยบายเกยวกบการมสวนรวมของภาคเครอขาย อกทงผบรหารไดใหคำาปรกษา แนะนำา

ในการดำาเนนงาน จงทำาใหสามารถดำาเนนการไดเปนอยางด

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดการทรจกนำาปญหาของการดแลผพการมาปรบใชใหเปนโอกาสซงอาจลดคาใชจายโรงพยาบาลลง ชวยใหผพการ

มรายไดและมตณภาพชวตทดขน

ขอเสนอแนะ1. ทมาของปญหาในการทำาวจย ไมแสดงขนาดของปญหาวามากแคไหน ขาดการทบทวนในประเดนทเกยวของ

2. วธการศกษา

2.1 ขาดรายละเอยดของประชากรททำาการศกษา ทงจำานวนกคน ไดมาอยางไร ขอมลพนฐานของแตละคน

เชน การศกษา เปนตน

2.2 กระบวนการใหความรทกษะแกกลมทศกษานอกจากสงอบรมแลวมประเดนใดทควรรายงาน เชน

งบประมาณ ระยะเวลาในการอบรม ฯลฯ

2.3 การรายงานผลในภาพรวมทำาใหขาดรายละเอยดของผลผลตรายบคคล รวมทงมตทางสงคมอนๆ ทเกดขน

ภายหลงการอบรม

3. สรปแลวงานวจยนไดยอนกลบไปแกไขปญหาในประเดนใด

214214

ID 844

การพฒนาความรผดแลดานการประเมนความพรอมในการเปลยนแปลงพฤตกรรมตอการควบคมระดบนำาตาลในเลอดของผปวยเบาหวานสงอาย ชนดท 2อำาเภอคอวง จงหวดยโสธร

สมาล คมขำา, ภาณพนธ ธนปฐมสนชย, มยร ขวญทองโรงพยาบาลคอวง จงหวดยโสธร

ทมาสถานการณโรคเบาหวานในผสงอายของโรงพยาบาลคอวง มจำานวนเพมขนทกป พ.ศ 2556, 2557 ม 405 คน

และ 549 คน ปญหาสำาคญในกลมเบาหวานสงอายคอควบคมระดบนำาตาลในเลอดในเกณฑปกตไดนอยเพยงรอย

ละ 15.6 ขาดนด ขาดยา รอยละ 11.0 ไมปรบเปลยนพฤตกรรมจนถกตดขา ตดนวเทา รอยละ 0.3 ผดแลเปนหลก

ขาดความรในเรองการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผปวยเบาหวานสงอาย รอยละ 84.0 เกดความเบอหนายเครยด

ในการดแล รอยละ 64.2 ระบ สอสารไมเขาใจกน เปนภาระยาวนานรอยละ 58.6 มขอจำากดในการรบร สายตาเลอนราง

หตง อยในภาวะตองพงพงจากผดแลเปนหลก ดงนนทมผวจยจงไดจดทำาโครงการวจยนขน โดยมงวาผดแลทไดรบ

การพฒนาความรจะเปนตวกระตนใหผปวยเบาหวานสงอาย ชนดท 2 ควบคมระดบนำาตาลในเลอดไดอยางยนตอไป

วตถประสงคเพอศกษาผลของการพฒนาความรผดแลดานการประเมนความพรอมในการเปลยนแปลงพฤตกรรมตอการควบคม

ระดบนำาตาลในเลอดของผปวยเบาหวานสงอาย ชนดท 2 อำาเภอคอวง

ระเบยบวธวจยเปนการวจยเชงปฏบตการใชโปรแกรมพฒนาความรผดแลรวมกบกระบวนการ PDCA ผดแลหลกมสวนรวม ทดลอง

พฒนาตามปญหา กลมตวอยาง เปนผปวยเบาหวานสงอายชนดท 2 จำานวน 48 คน อาศยใน 9 หมบาน มผดแล

เปนหลก ระยะเวลา วนท 1 พฤษภาคม พ.ศ 2557 ถงวนท 31 ธนวาคม พ.ศ 2557 รวม 8 เดอน เครองมอทใชคอ

โปรแกรมใหความรผดแลเบาหวานดานการประเมนความพรอมในการเปลยนแปลงพฤตกรรม เกบรวบรวมขอมล

โดยใชแบบสอบถามความรผดแลเบาหวานดานการประเมนความพรอมในการเปลยนแปลงพฤตกรรม แบบสอบถาม

พฤตกรรม แบบบนทกระดบนำาตาลคาเฉลยนำาตาลเฉลยสะสม วเคราะหขอมลใชสถตเชงพรรณนา ความถ

รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน เปรยบเทยบคาเฉลยดาน ความรผดแล ระดบนำาตาล นำาตาลเฉลยสะสม

กอนและหลงการไดรบโปรแกรม

215

ผลการศกษาระยะท 1 คาเฉลยความรผดแลหลงใชโปรแกรมเพมขน (27.94, S.D.1.827) คะแนนเฉลยพฤตกรรมเพมขน (43.67,

S.D.1.860 ) คะแนนเฉลยพฤตกรรมรายดานตำาสดคอการดแลดานจตใจ (10.77, S.D. 0.928) ระดบนำาตาลในเลอด

ทควบคมได รอยละ 89.6 ระดบนำาตาลเฉลยสะสม รอยละ 60.4 จงไดปรบโปรแกรมพฒนาความรผดแลดานจตสงคม

ใหผดแลคดกรองภาวะซมเศรา 2 คำาถามทบาน และคดกรอง 9 คำาถาม 8 คำาถามตอ โดยทมเจาหนาทออกเยยมบาน

ตามปญหาดานจตสงคมทพบ ตามความเรงดวน ผลการศกษา : ระยะท 2 พบวาคาเฉลยคะแนนความรผดแล

เพมขน (35.96, S.D. 8.020) คะแนนเฉลยพฤตกรรมสขภาพเพมขน (47.77, S.D. 8.600) คะแนนเฉลยพฤตกรรม

ดาน จตใจ เพมขน (12.60, S.D. 3.140) ควบคมระดบนำาตาลไดเพมขนรอยละ 92.1 นำาตาลเฉลยสะสม เพมขน

รอยละ 70.2

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานนำาโปรแกรมการพฒนาความรผดแลมาใชปฏบตกบผปวยเบาหวานสงอายทควบคมระดบนำาตาลไมไดในคลนก

บทเรยนทไดรบผดแลผปวยเบาหวานสงอาย สามารถพฒนาความรดานการประเมนความพรอมในการเปลยนแปลงพฤตกรรม

ใหสงขนได ดวยการเรยนรและฝกฝนทกษะแกะรอยพฤตกรรมทเปนปญหาจนสามารถทำาให ควบคมระดบนำาตาล

ในเลอดและมระดบนำาตาลเฉลยสะสมเพมขนไดเปนการตอยอดจากประสบการณตรงในชวตประจำาวนทไดดแล

เปนตนทนเดมมากอน

ปจจยแหงความสำาเรจ ผดแลผปวยเบาหวานสงอายพรอมจะพฒนาตนเอง ใสใจรกและเอออาทรตอปญหาของผปวยเบาหวานสงอาย

ครอบคลมปญหาทงดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม มความอดทนสมำาเสมอทบทวนผลการปฏบตตาม

รอยพฤตกรรมทเปนปญหา เปดใจพดคยแลกเปลยนเรยนรกนกบผปวย ทมและ Role Model เขารวมกจกรรม

สอนแสดงทงทบานและทโรงพยาบาลอยางตอเนอง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรมงบประมาณดำาเนนกาให ใหขอชแนะในการปรบเปลยนโปรแกรมเพมเตมและใหกำาลงใจใหโอกาสและสนบสนน

การทำางาน

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเหนกระบวนการ ของ PDCA คอนขางชดเจน ความตงใจของผวจยในการคดแกปญหาทพบ

ขอเสนอแนะเปนงานวจยทยงไมเหน initiative ทแตกตางจากงานวจยทเคยพบ


217

ไมกลวเขมตำ�ดวย…Dental Needle Remover Handy

ภาณพงศ สวรรณพงษ1, สมศกด จงภทรไพศาล2, บษยา แกวผองพรรณ2, บงอร วจารณ2, ปณกา พฒนะนาวกล2, รตนา พวงเพชร2

1) โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเดนชย 2) ฝายทนตสาธารณสข จงหวดแพร

ทมางานทนตสาธารณสขโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเดนชยพบวามผรบบรการทตองรกษาดวยหตถการและตองฉดยา

ชาในชองปาก ตอปยอนหลง 3 ป (2554 -2556) จำานวน 3123, 2671, 3273 ครง ตามลำาดบ และพบวา อตราการ

ถกเขมทมตำาของบคลากรทปฏบตงาน (2554 -2556) เปน 1.92, 3.39 และ 2.75 ตอพนครง ซงพบวาอตราการ

ถกเขมตำา มแนวโนมเพมขน เนองจากหลงจากปฎบตงานเสรจผปฎบตงานตองถอดปลดเขมฉดยาชาออกจาก

cartridge syringe ดวยมอโดยตรง ซงเสยงตอการถกเขมทมตำามอ ผวจยจงไดพฒนานวตกรรมเครองมอถอดปลด

เขมฉดยาชาแบบหมนเกลยวจาก cartridge syringe โดยใชหลกกลศาสตร เพอปองกนการเกดเขมทมตำาใหกบ

ผปฎบตงานทนตกรรมโดยใชงานงายสะดวก ปลอดภยและประหยด

วตถประสงค 1. เพอพฒนานวตกรรม ไมกลวเขมตำาดวย dental needle remover handy

2. เพอศกษาประสทธผลการใชนวตกรรมไมกลวเขมตำาดวย dental needle remover handy

ระเบยบวธวจยการวจยแบบกงทดลอง โดย ศกษากลไกการปลดเขมฉดยาชาแบบหมนเกลยวของงานทนตกรรมเชอมโยงกบการนำา

ขอมลดานกลศาสตรของการถอดปลดลอกของนอตทเปนเหลยมจากงานชางบำารงมาประยกตเปนนวตกรรมไมกลว

เขมตำาดวย dental needle remover handy และใหกลมตวอยางคอผปฏบตงานทนตกรรม ทงหมดจำานวน 21 ราย

นำามาทดลองใชงาน โดยเกบขอมลประสทธผลของการใชงานนวตกรรมจากแบบบนทกอบตการณ รอยละ และ

แบบบนทกการผลต ราคา ตนทนการผลตนวตกรรมพรอมทงแบบสอบถามผใชงานนวตกรรม นำาขอมลทได

มาวเคราะหเนอหาเชงคณภาพและขอมลเชงปรมาณ ระหวางเดอน ตลาคม – ธนวาคม 2556

ผลการศกษา1) การพฒนานวตกรรมไมกลวเขมตำาดวย dental needle remover handy โดยใชหลกกลศาสตรซงผลตจาก

ฝาปดทอ PVC ขนาด 1/2 นวเจาะรตรงกลางฝาขนาดความกวาง 7 มม. แตงดวยตะไบสามเหลยมขนาดเลกใหได

รปทรง 6 เหลยม จำานวน 1 ตว ขอตอตรงลด PVC ขนาด 1 นวลด 1/2 นว จำานวน 1 ตว ทอ PVC ขนาด 1 นว

ครงนว 3/8 นว 3 ชน เมอนำามาใชกบผปฏบตงานพบวา ไมพบอตราถกเขมทมตำาจากการถอดปลดดวยนวตกรรม

2) คาใชจายนวตกรรมหนงตวรวม 40 บาท ซงหากตองซอเครองถอดเขมจากเอกชน ราคา 3,500 บาท ตอเครอง

ผลจากแบบสอบถามผใชงานจำานวน 21 ราย พบวาตองปรบพฤตกรรมการใชงานในระยะแรก แตนวตกรรมสามารถ

ใชงานไดอยางสะดวก คลองตว คะแนนความพงพอใจคดเปนรอยละ 90

ID 66

218218

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานนำานวตกรรมไมกลวเขมตำาดวย dental neede remover handy ใชในงานทนตกรรมรพร.เดนชยและใชในรพ.สต.

ทมงานทนตกรรมทกแหงในอำาเภอเดนชย ขยายใชทงจงหวด และขยายโรงพยาบาลอนๆทวประเทศอกจำานวน

19 แหงไดแก รพ.นครปฐม รพ.พทธชนราช รพ.เลย ศนยอนามยท 12 ยะลา ฯลฯ และปจจบนพฒนาตอยอดนวตกร

รมการถอดเขมทงขยายทงใน รพ.

บทเรยนทไดรบการนำาหลกกลศาสตรมาใชในงานทางคลนกทนตกรรม ซงไมใชเรองไกลตว แตผปฏบตตองเขาใจวธการทำางาน

ทแทจรง โดยสามารถใชวสดทหางายในพนท มาประยกตใชเพอความปลอดภย ลดคาใชจายไดจรง อยางเหมาะสมกบ

บรบทของราชการ

ปจจยแหงความสำาเรจ การใชความรพนฐานของชางไฟฟาท ไดเรยนมา ประยกตกบงานผชวยทนตแพทยท เปนหนางานปจจบน

อยางสรางสรรค สามารถพฒนางานในตำาแหนงใหมใหดขน และเพมความปลอดภยใหกบบคลากร ทงนตองใสใจ

กบปญหาขององคกรและมจนตนาการการตอยอดจงจะเกดการพฒนางานนวตกรรมใหมอยางตอเนอง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรหวหนาหนวยงานเปดโอกาสทางความคดในการพฒนางานอยางตอเนอง หนวยงานสนบสนนเวลาในการพฒนา

นวตกรรม และบคลากรในหนวยงานชวยชแนะ ปรบปรงนวตกรรมใหสามารถใชงานไดงาย สะดวก ปลอดภย

คณอำานวย สนบสนนการทำางานวจย

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดนำาความรดานกลศาสตรมาประยกตใช เปนการใชประโยชนจากการจดการความร เอาความรเดมทมอยมาหาชองทาง

พฒนา จนคดคนเปนนวตกรรมทใชไดจรง เปนสงประดษฐใหมทนาจะนำาไปจดสทธบตรเปนของตนเองได

ขอเสนอแนะยงไมใชรปแบบการวจยแบบทดลอง เพราะ ไมมการใชสถตเชงเปรยบเทยบ นาจะเปนการวจยแบบพรรณนา

เพราะใชสถตเชงพรรณนาเทานน

219

Fine Needle Aspiration Guide (FNAG) เครองมอชวยก�รเจ�ะดดชนเนอของแผนกศลยกรรมหคอจมก โรงพย�บ�ลนครปฐม

ทวศกด ไชยบตรโรงพยาบาลนครปฐม จงหวดนครปฐม

ทมาการเจาะดดกอนเนอทตอมไทรอยด เพอสงตรวจ หามะเรงไทรอยดเรยกวา การนำา FNA (Fine Needle Aspiration)

โดยใชเขมตอกบ Syringe ใชมออกขางจบกอนไทรอยดและมออกขางใช Syringe เจาะดดทำาใหไมมแรงดด

พอปลอยมออกขางกอนเนอกหาย ตองเจาะหลายๆ ครง ทำาใหบรเวณนนอกเสบและชำา เขมทเจาะมโอกาส

contaminate ไดสง ผปวยเกดการตดเชอไดและแพทยถกเขมทมตำานว 1 ครง จงคดนวตกรรมตวลอค Syringe ขน

เพอความปลอดภยของผปวยและแพทย จากขอมลทพบตงเดอนมกราคม – เมษายน 2527 มผปวยเกดแผลบวมแดง

จำานวน 25 ราย แพทยไดรบอบตการณ (incident) ถกเขมทมตำานว จำานวน 1 ทาน

วตถประสงคลดความเสยงในการทแผลจะเกดการตดเชอ โดยการเจาะหาชนเนอหลายๆ ครง เจาะไดสะดวก ปลอดภย ไมเสยงตอ

การโดนเขมทมตำามอ ลดระยะเวลาในการเจาะดดชนเนอใหเรวขน มประสทธภาพเหมาะสมกบการเจาะ

ระเบยบวธวจย เปนการศกษาและทดลองพฒนารปแบบเครองมอ Fine Needle Aspiration Guide เพอตอเขากบ Syringe

และมตวลอก Syringe ทำาใหเจาะดดชนเนอไดสะดวก และปลอดภย โดยใชพลาสตก pom มากลง เครองมอ

สอดลอคตดกบ Syringe ทำาใหเกดแรงดงดดทดกวา ออกแรงนอยกวา แตดงไดมากกวา โอกาสเซลลจะตดใน

ปลายเขมจะมากกวา สามารถเจาะดดเซลลโดยใชมอเดยวได ไมจำาเปนตอง Fix ตวกระบอก Syringe จงสามารถ

ใชมออกขางจบกอนเนอใหอยนงๆ ได ความแมนยำาในการเจาะดดเซลลกมากขน โอกาสเกดอนตรายจากเขมตำานอย

กวา เนองจากไมตองออกแรงดงมาก ทำาใหมอนงกวา(ควบคมไดดกวา) การแทงครงเดยว จะทำาใหไมเกดความเสยง

ในการทแผลจะตดเชอ

ผลการศกษา นำาเครองมอ Fine Needle Aspiration Guide มาใชกบผปวยทเจาะดดชนเนอตงแตเดอนเมษายน 2557– ปจจบน

เปนจำานวน 960 ราย ใชไดอยางมประสทธภาพคดเปนรอยละ 100 ไมมผลขางเคยงอกทงไมพบผปวยตดเชอจาก

แผลทเจาะ และศลยแพทยไดเจาะชนเนอผปวย เปนจำานวนดงน 1.นายแพทยตรรตน รตนรกษ จำานวน 280 ราย

2. นายแพทยวญญ รกษากล จำานวน 180 ราย 3. นายแพทยปญญา อดมโชตพฤทธ จำานวน 280 ราย

4. แพทยหญงปยนนท วทยเตชะกล จำานวน 220 ราย อตราความพงพอใจของศลยแพทย 4 ทาน พบวาความพงพอใจ

อย ในระดบด - ดมาก และเหนผลอยางชดเจนขนสะดวกและปลอดภยทงศลยแพทยและตวผปวยดวย

ID 69

220220

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานสามารถนำาไปใชแทนของเดมทใชและเครองมอทผลตนตนทนตำาราคา 500 บาท ทใชในผปวยทกรายแลวไดรบ

ผล ดงน 1.save cost ลดตนทนในการตรวจชนเนอเพยงครงเดยวไมตองตรวจซำาเพราะไดชนเนอชดเจน 2. safe

ผปวยไมตองเจาะซำาหลายครง 3.safe risk management แพทยไมไดรบอบตการณบาดเจบจากเขม ทม ตำานว

4. safe complication ลดภาวะแทรกซอนจากแผลบวมแดง 5.safe Infection ภาวะการตดเชอ

บทเรยนทไดรบ จากแนวความคดการทำา Fine Needle Aspiration Guide เปนเครองมอเจาะดดชนเนอของศลยแพทย ห คอ

จมก นำามาทดลองใชงานพรอมทงประเมนผลโดยเพมคณคาของงานโดยศกษารวมกบแพทย ชางเครองมอแพทย

ผลตอปกรณทนำามาใชภายในประเทศ

ปจจยแหงความสำาเรจ การยดผปวยเปนศนยกลางในการคนหา ปญหาความตองการของผปวย และศลยแพทยและแกไขปญหาใหเกดความ

พงพอใจของผปวยและศลยแพทยเปนอยางด

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร ผอำานวยการโรงพยาบาลนครปฐม รองผอำานวยการฝายการแพทย ศลยแพทย ห คอ จมก หวหนาฝายการพยาบาล

หวหนางานหองผาตด สงเสรมใหเกดการพฒนาและนำาเสนอผลงานนอกสถานท เพอใหเกดประโยชนกบผลงาน

ทำาใหมขวญและกำาลงใจทด

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนการเหนโอกาสพฒนา จากการทำางานประจำาทเหนปญหาซำาๆ มาสการแกปญหาดวยการสรางนวตกรรม

ท เปนประโยชนตอผปวยและแพทยผ ใหบรการ โดยยดหลกของความปลอดภย การลดความเสยง และ

เพมประสทธภาพของการบรการ

ขอเสนอแนะการวดผลลพธนาจะวดประสทธภาพของเครองมอเชน ความสำาเรจในดดชนเนอ คณภาพของชนเนอในการอานผล

พยาธสภาพ จะทำาใหการวจยนาเชอถอมากกวาการแสดงจำานวนการเจาะ หรอความพงพอใจของผใช

221

“เครองตรวจสอบก�รรบรองสทธ อจฉรยะ”

สมปอง ไตรศลปงานบรหารการรกษาพยาบาล โรงพยาบาลรามาธบด กรงเทพมหานคร

ทมา1. เพอลดขนตอน ลดระยะเวลาการรอคอย ลดความยงยากในระเบยบปฏบต ลงไดมากทสด (กรณผรบบรการ)

2. เพอลดภาวะอารมณความไมพงประสงค ลดความขดแยง รวมถงลดขอรองเรยนในผปวย ทรบบรการลงได

มากทสด 3. เพอผปวยไดรบความสะดวกเพมขนกวาระบบการรบรองสทธแบบเดม (กอนการพฒนาระบบ)

สงผลถงการชนชมการพฒนาระบบการรบรองสทธในปจจบน 4. เพอลดความแออดคบคงในจำานวนผปวยผรอรบ

การรบรองสทธฯ บรเวณหนวยสทธลง 5. เพอลดภาระงานดานหนาเคาเตอรลงมาก 6. เพอลดปญหาและความ

ไมพงพอใจในการใหบรการรบรองสทธลงและเจาหนาทสามารถ ปฏบตงานไดสะดวกรวดเรวยงขน

วตถประสงคใหผปวยรบความสะดวกรวดเรวถกตองระบบานเกดประสทธภาพเพมขนเพอสนองความตองการของผปวยใหตรง

ตามความตองการไดรบประโยชนสงสด โดยสรางเอปกรณเขามารองรบระบบทปรบพฒนา

ระเบยบวธวจยดำาเนนการเกบขอมลปญหาแตละประเภท เพอนำามาศกษาวจยหาสาเหตและแนวทางการแกไขการใหบรการ

เกยวกบการรบรองสทธการรกษาพยาบาลกบกลมผปวยทใชสทธประกนสขภาพถวนหนาและสทธประกนสงคม

(โรงพยาบาลอน) ทมารบการรกษาพยาบาลทโรงพยาบาลรามาธบดบรเวณดานหนาหนวยสทธประโยชน

ผรบบรการฯ (จดใหบรการ) เกบขอมลตงแตวนท 1 มนาคม 2555 ถงวนท 31 มนาคม 2555 โดยเกบขอมลจาก

จำานวนผปวย/ผรบบรการ ทรอรบการรบรองสทธบรเวณดานหนาหนวยสทธประโยชนผรบบรการซงมจำานวน

850-900 ราย ในแตละวน 1. จำาแนกขอมลปญหาแตละประเภท 2. คดเปนสถตรอยละ 3. คดเปนคาเฉลย

ผลการศกษากลมผปวยผรบบรการซงแตละวนมจำานวนไมตำากวา 850-900 รายสามารถลดระยะเวลาในการตรวจสอบ

การรบรองสทธลงไดมากถงมากทสดกรณเอกสารสงตวฉบบเดมไมหมดอายการใชสทธสามารถตรวจสอบ

การรบรองสทธลวงหนาไดจากเครองตรวจสอบการรบรองสทธอจฉรยะนกรณตองการทราบวาไดผานการ

รบรองสทธการรกษาพยาบาลในวนทมารบการรกษาพยาบาลหรอไมเพอความมนใจในการใชสทธซงใชระยะเวลา

ตรวจสอบเพยง 6.26 วนาทเทานนโดยผปวยไมตองรอพบเจาหนาทผรบรองสทธอกหากมการรบรองผานหนาจอ

เครองคออสเปนทเรยบรอยแลว

ID 169

222222

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน“เครองตรวจสอบการรบรองสทธ อจฉรยะ”(The genius kiosk machine) เครองนสามารถมอบคณประโยชนดาน

การใหบรการตรวจสอบการรบรองสทธทใหเกดสะดวก ประหยด ชดเจน ถกตอง แมนยำา โปรงใส สามารถตรวจสอบ

ขอมลไดดวยระยะเวลา เพยง 6.26 วนาท เทานน สามารถประหยดระยะเวลาการรอคอยลงไดนบ 1-2 ชวโมง

บทเรยนทไดรบความภาคภมใจในผลงานทปรบพฒนาแลวเกดประโยชนกบผปวยและองคกรไดรบประโยชนถวนหนา

ปจจยแหงความสำาเรจ1. ความตงใจทจะแกปญหาทเกดขนกบผรบบรการ

2. แรงบนดาลใจแรงผลกดนจากทกฝายทเกยวของทงภายในและภายนอกองคกร

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรหารระดบสงจากโรงพยาบาลรามาธบดของเราทเปนหลกในการปรบพฒนาระบบงาน

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนตวอยางทดทในการแกปญหาโดยมงเนนผรบบรการเปนศนยกลาง เพมความรวดเรว สะดวกและถกตอง

ใหผรบบรการ โดยนำาระบบ IT มาประยกตใชในงานบรการซงถงแมตนทนจะสงแตเมอเทยบกบประโยชน

ทผรบบรการไดรบแลวนาจะคมคามากเพราะรวดเรว ลดขนตอนการทำางาน ไดรบประโยชนทงผใหบรการ

และผรบบรการ

ขอเสนอแนะไมไดเขยนเปนขบวนการวจยทชดเจน ผลลพธแสดงแคความรวดเรวเทานน ไมไดวดผลในเรองของความถกตอง หรอ

ปญหาทลดลง ประเดนปญหาการใชงานไมไดแสดงใหเหนวาผใชงานทยงไมความพรอมดานเทคโนโลยและไมสามารถ

เขาถงการบรการไดมมากนอยเพยงใด

223

อปกรณเตอนกอนลงจ�กเตยง “ลก Alarm”

พสนนนท มงคลจาตรงค

งานการพยาบาลผปวยพเศษ ฝายการพยาบาล โรงพยาบาลศรราช กรงเทพมหานคร

ทมา อบตการณพลดตก หกลม เปนตวชวดในการดแลทางการพยาบาลและเปนจดเนนทสำาคญของคณะฯ ในการดแล

ผปวยใหไดรบความปลอดภย ขณะอยโรงพยาบาลป 2552-2553 มอบตการณพลดตกหกลม 18 และ 19 ราย

ซงทำาใหผปวยไดรบบาดเจบตองพกรกษาตวนานขน เสยคาใชจายและเสยงตอการฟองรองหอผปวยพเศษเดยว

ซงผปวยรอยละ 80 เปนผปวยสงอายและมโรครวม ซงมโอกาสเสยงตอการพลดตกหกลมเนองจากหลงผาตด

มโอกาสเกดภาวะ Delirium สบสน เอะอะโวยวายขาดการควบคมตวเอง ซงเปนกลมผปวยทมการประเมนความเสยงสง

Risk score > 4 ทำาใหญาตหรอผดแลตองดแลอยางใกลชด โดยเฉพาะในเวลากลางคน ญาตหรอผดแลอาจเหนอย

ลาจากการดแลผปวยทำาใหเผลอหลบไป เมอผปวยตองการลงจากเตยงและ เกรงใจญาต จงไมปลกเรยกญาต และ

ไมขอความชวยเหลอจากพยาบาล ลกจากเตยงเองโดยตามลำาพง ซงทำาใหเกดการพลดตกหกลม

วตถประสงค เพอเฝาระวงการเกดอบตการณพลดตก หกลม โดยใหญาตมสวนรวมในการดแลและทราบกอนผปวยจะลงจากเตยง

เมอไดยนเสยงอปกรณเตอน

ระเบยบวธวจย คนหาปญหาสาเหตสบคนขอมลและระดมความคดในการทำานวตกรรมเพอปองกนการพลดตกหกลมจดหาอปกรณ

และนำามาประดษฐโดยพฒนานวตกรรมทงหมด 5 ครง 5 รปแบบ และครงท 5 ไดนวตกรรมทเหมาะสม (อปกรณ

ทใชในการทำานวตกรรมครงท 5 ไดแก Switch ปรอทขนาดกลาง 2 ตวและอปกรณสงสญญาณกนขโมยสำาเรจรป)

มวธในการประดษฐคอนำาสวทซปรอทมาตอกนแบบอนกรมสองตวแลวดดสวทซปรอทใหเปนรปตว M ในแนวระนาบ

ใหเอยงขนทำามม 45 องศา ใสลงในอปกรณสงสญญาณกนขโมยสำาเรจรปตอกบวงจรแลวพนยดดวยเทปผานำามา

ทดลองใชกบผปวยโดยแจงญาตและผปวยใหทราบในขณะทผปวยจะนอนขอใชอปกรณ ลก Alarm เมอผปวยนอนพก

นำานวตกรรมตดไวกบเสอผปวยบรเวณหนาอก วงจรกำาเนดเสยงจะไมทำางาน ในทานอนหงายหรอนอนตะแคง แตจะ

เกดเสยงดงเตอนขนเมอผปวยลกขนนง เกบขอมลการใชนวตกรรมและนำามาปรบปรงแกไข

ผลการศกษา1. อตราการเตอนของนวตกรรมกอนผปวยลงจากเตยง รอยละ 100

2. อตราผปวยทใชนวตกรรมปลอดภยจากการพลดตก หกลม รอยละ 100

3. อตราความพงพอใจของผปวยหรอผดแล รอยละ 92

4. อตราความพงพอใจของบคลากรตอนวตกรรม รอยละ 95

ID 213

224224

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานนำานวตกรรมมาใชในหอผปวยของงานการพยาบาลผปวยพเศษทมหองพเศษเดยวในผปวยทกรายท ประเมน

ความเสยงของการพลดตกหกลมพบวามความเสยงสง (Risk score>4) และขอความรวมมอจากญาตในการใช

นวตกรรมโดยใหญาตมสวนรวมในการดแลเพอปองกนการพลดตกหกลมผลตนวตกรรมและนำาไปจำาหนายทราน

ฉลาดคดศรราชนวตกรรมไดรบรางวลระดบองคกรและระดบประเทศหลงจากนนสงไปเผยแพรทงในและตางประเทศ

บทเรยนทไดรบมการทำางานเปนทม การแลกเปลยนเรยนรรวมกน การทบทวนการเกดอบตการณเพอหาสาเหตและหาแนวทางแกไข

โดยใช evidence based มาคดวเคราะหเชงระบบ ทำาใหเกดความคดใหมๆ เพอประยกตใชในการทำางาน

ปจจยแหงความสำาเรจ ผบรหารใหการสนบสนน บคลากรใหความรวมมอ คดวางานททำาเปนปญหาของทกคน โดยมจดมงหมายเดยวกนคอ

คำานงถงผลลพธความปลอดภยของผปวยเปนสำาคญ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรใหคำาแนะนำา ใหขอเสนอแนะ กำาลงใจ และใหทนในการไปนำาเสนอผลงานทงในและตางประเทศเพอใหผลงานไดรบ

การเผยแพรและเปนประโยชนในวงกวาง

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดแสดงขนตอนการพฒนาใหเหนอยางชดเจน มการระบปญหา คดคนนวตกรรมเพอแกปญหา มการประเมนผล

แกไขขอบกพรอง และพฒนาตอยอดเปนวงจร CQI จนไดผลลพธทเปนนวตกรรมทใชประโยชนไดจรง

ขอเสนอแนะควรแสดงใหเหนวาทมงานมบทบาทสำาคญตอการพฒนาผลงาน เชน ชใหเหนขอบกพรอง ขอจำากดในการใชงาน

และขอเสนอแนะจากผใช เปนตน

225

เครองถ�ยภ�พเท�เบ�หว�น

สรยา คำาคนซอ, บหงา รตนมาล, ขจรศกด วฒา, วชราพมพ ตนสวรรคโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลนายอ จงหวดนครพนม

ทมาจากการดำาเนนงานคลนกเบาหวานของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลนายอ ป 2555 มผปวยเบาหวานทงหมด

116 ราย พบผปวยมแผลทเทา 5 ราย (รอยละ 4.31) ตดนวเทา 2 ราย (รอยละ 1.72) อตราความครอบคลม

การตรวจเทาอยางละเอยดและตรวจเทาดวยเครองตรวจการกระจายแรงกดทเทา (podoscope) โดยทมสหวชาชพ

โรงพยาบาลเรณนครทออกมาใหบรการ ปละ 1 ครง ตรวจเทาผปวยไดเพยง 68 ราย (รอยละ 58.62) ซงถอวา

ตำากวาเกณฑ จากปญหาดงกลาวโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลนายอ จงไดคดคนและประดษฐเครองถายภาพ

เทาเบาหวานโดยพฒนาและดดแปลงรปแบบจากเครอง podoscope ของโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชธาตพนม

เดม ทมใชในโรงพยาบาลเรณนครเพยงเครองเดยว ใหสามารถตรวจและบนทกภาพได

วตถประสงค1. เพอพฒนาสงประดษฐเครองมอสำาหรบตรวจประเมนเทาผปวยเบาหวาน

2. เพอเพมอตราความครอบคลมการตรวจเทาดวยเครองตรวจเทา podoscope ใหไดมากกวารอยละ 90

ระเบยบวธวจยวจยเชงปฏบตการ (Action reserch) ในกลมผปวยทมารบบรการคลนคเบาหวาน รพ.สต.นายอ ป 2556

จำานวน 122 คน เจาหนาท รพ.สต. 4 คน สถตทใช คอ รอยละ ในการอภปรายผลการดำาเนนและสำารวจความพงพอใจ

ผปวยและเจาหนาท

ผลการศกษา1. เครองมอทประดษฐขนสามารถใชตรวจประเมนความผดปกตของเทาได3ลกษณะไดแกเทาปกตเทาแบน

(Flat foot) และเทาโกง (High arch) และยงสามารถดตำาแหนงทแรงกดผดปกตได

2. จดเกบภาพถายเทาของผปวยเพอประเมนและเปรยบเทยบความเปลยนแปลงรายบคคล

3. สงตอขอมลภาพถายเทาของผปวยทมความผดปกตเพอรบคำาปรกษาโดยแพทยผานระบบ ONLINE

ทาง inbox facebook พจารณาใหการรกษาทเหมาะสม ผลลพธทได ใน 2556 ผปวยเบาหวานไดรบการตรวจ

ประเมนเทาเพมขนรอยละ 98.21 ผปวยไดรบการวนจฉยวามเทาทผดรป มแรงกดผดปกตและมโอกาสเกดแผล

ทเทาสง (High risk) จำานวน 8 คนไดรบการสงตอเพอตดรองเทาใหเหมาะสมทกรายไมพบผปวยทตองตดนว

หรอเทาความพงพอใจของผปวยรอยละ 95 เหนวาเปนสงทดทไดเขาถงบรการตรวจและลดคาใชจายในการ

ไปรบการตรวจในโรงพยาบาล

ID 611

226226

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงาน- ผปวยไดรบทราบผลการตรวจและรบคำาแนะนำาในการปฏบตตวและวางแผนการดแลรกษาท เหมาะสม

เปนรายบคคลเกดความตระหนกในการดแลตวเอง

- มการพฒนารปแบบการตรวจคดกรองและเฝาระวงภาวะแทรกซอนทเทาผปวยเบาหวานในเขตรบผดชอบรวมกบ

อสม.

- พฒนารปแบบการตรวจประเมนเทาผปวยเบาหวานในระดบโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลโดยใชเครอง

ถายภาพเทาเบาหวานในอำาเภอเรณนครทกแหง 10 แหง

บทเรยนทไดรบการพฒนาเครองมอการแพทย เครองถายภาพเทาเบาหวาน (NAYOR DM FOOT PHOTO) จากวสดและทรพยากร

ทมในพนทสามารถทำาไดดวยตนทนตำา สามารถใชงานไดจรงและคมคา ผปวยไดรบผลประโยชนสงสด

ปจจยแหงความสำาเรจมทรพยากร และเครองมอในการประดษฐในทองถน เจาหนาท รพ.สต.ทกคน อสม. และผปวย ตระหนกถงปญหา

และรวมมอกนดำาเนนการ ทำาใหมผลการดำาเนนการทด เพอประชาชนมสขภาพด

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรคปสอ. เรณนคร สนบสนนใหผลตเครองถายภาพเทาเบาหวาน ใหทก รพ.สต.ทง 10 แหง

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดนาชนชมทผสงผลงานพฒนางานของตนเอง โดยเรมตนจากศนยคอตองอาศยเครองตรวจจากหนวยงานหลก

ทไมพอเพยงเพราะตองหมนเวยนใชหลายสถานบรการ กลบมาสรางเครองมอเปนของตนเองดวยงบประมาณ

ทประหยดและสามารถใหบรการไดครอบคลมพนททรบผดชอบ อกทงยงมความสะดวกและบนทกภาพเกบจดเกบ

และนำากลบมาใชเปรยบเทยบตดตามการเปลยนแปลงรายบคคลไดเปนอยางด

ขอเสนอแนะควรแสดงการทบทวนวรรณกรรมวามเครองมอแบบใดบางทใชเปนมาตรฐานสากล และเคยมผใดดดแปลงในลกษณะ

เดยวกนนมากอนหรอไม

227

กลองชวยพนสำ�ล

ทรงพล ศาลาคามสถานบรการสาธารณสขชมชนบานนำาสอด จงหวดนาน

ทมาจากปญหาทพบการใหบรการดานสขภาพคอ สถานบรการสาธารณสขบางแหงทมงบประมาณจำากดไมสามารถ

ซออปกรณสำาเรจรปมาใช ขณะทบางแหงอยหางไกลมความจำาเปนตองผลตผากอซ ไมพนสำาล ขนมาใชเอง

โดยหาซอไมสำาหรบเสยบลกชนตดใหพอดแลวพนสำาลดวยมอทละอนทำาใหสนเปลองเวลามากเพมภาระงานใหกบ

เจาหนาทในหนวยงาน ทำาใหสงผลกระทบตอการบรการดานอน วธพนสำาลแบบเดมทใชมอหมนนน หากขนาด

ของไมไมเหมาะสมหรอมเศษเสยน อาจทำาใหไดรบบาดเจบจากการถกเสยนตำามอ และหากพนสำาลเปนเวลานานๆ

ทำาใหเกดเปนแผลเรอรง ตาปลาทนวมอ หนงมอดานได ทางสถานบรการสาธารณสขชมชนบานนำาสอด จงเลง

เหนความสำาคญไดคดคนนวตกรรม กลองชวยพนสำาลจากกลองเหลาดนสอแบบตงโตะขน เพอลดเวลาตลอดจน

การบาดเจบในการทำางาน และเพมผลผลตในการทำางาน

วตถประสงคเพอพฒนากลองชวยพนสำาล สำาหรบใชในการทำาหตถการรกษาพยาบาล และเปรยบเทยบผลผลตกบวธการทำาไม

พนสำาลแบบเดม

ระเบยบวธวจยใชรปแบบการวจยกงทดลอง เรมตงแต 1 ตลาคม 2557 - 30 กนยายน 2558 เครองมอการวจยคอ อปกรณทใช

จดทำากลองชวยพนสำาล เพอทำาไมพนสำาล ทผลตจากเครองเหลาดนสอมขายตามทองตลาดทวไปทดสอบคณภาพ

ของเครองมอโดยการตดตงและใชงานจรงในสถานบรการสาธารณสขชมชนบานนำาสอด ประเมนผลดวยการ

เปรยบเทยบผลผลตระหวางทำาไมพนสำาลโดยใชมอพนไม กบใชกลองชวยพนสำาลในระยะเวลาทเทากนแลวสรป

ออกมาเปนจำานวน จากนนหาจดบกพรอง เพอแกไขและพฒนาใหใชงานไดด จงนำาไปใหสถานบรการสาธารณสข

ไดทดลองใช จำานวน 6 แหง เกบขอมลการวจยโดย 1) ออกแบบและคดคนวธการ/กลไกในการทำางาน 2) นำาไป

ทดลองใชจรงในสถานบรการ 3) ทดลองใชปรบปรงรวมทงคำาแนะนำาจากผเชยวชาญเพอพฒนาอปกรณใหม

ประสทธภาพยงขนนำาเสนอดวยสถต ความถและรอยละ

ผลการศกษาการประดษฐม 4 ขนตอน 1) เตรยมอปกรณ มดปลายแหลมขนาดเลก ปลอกปากกา เครองเจยรเหลก กาว

2) ถอดอปกรณเครองเหลาดนสอออกเปนสวนๆ นำาแกนเครองเหลาดนสอมาเจยรดวยเครองเจยรไฟฟาเพอลด

ความคม แลวประกอบใหเหมอนเดม 3) ใชมดตดปลอกปากกายาวประมาณ 10 ซม. ใสเขาไปทสำาหรบเหลาดนสอ

แลวตดกาวยดปลายดามกบกลองดนสอ 4) นำากลองเหลาดนสอไปยดตดใหแนนกบโตะหรอขอบโตะทเหมาะสมกบ

การใชงาน โดยใชหลกการทำางานตามหลกสรระวทยาของรางกาย การเปรยบเทยบระหวางวธการผลตไมพน

ID 627

228228

สำาลแบบหมนดวยมอและการใชกลองชวยพนสำาล ระยะเวลา 10 นาท พบวาการผลตไมพนสำาลดวยมอหมน

ไดผลผลต จำานวน 10 อน สวนการผลตไมพนสำาลดวยกลองชวยพนสำาล ไดผลผลตจำานวน 50 อน จงสรปผลไดวา

การใชนวตกรรมกลองชวยพนสำาล ไดไมพนสำาลเพมขนมากกวาวธหมนสำาลดวยมอ 5 เทา ซงผลงานทไดนน

มคณภาพไมแตกตางกน

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานภายหลงการนำาเสนอนวตกรรมใหกบเครอขาย เจาหนาทสถานบรการสาธารณสขแหงอน ทำาใหทกฝายเหนคณคา

ของการประยกตและพฒนารปแบบวสดสำานกงานธรรมดาใหเกดประโยชนในการใชงานและมการยอมรบเอา

นวตกรรมเครองกลองชวยพนสำาลไปใชในอำาเภอและนอกพนทใกลเคยงทสนใจ

บทเรยนทไดรบนวตกรรมสามารถสรางคณคากบการทำางาน 5 ประการ คอ 1) ชวยลดเวลา ลดภาระงาน ลดการบาดเจบขณะปฏบต

งานได 2) ใชภมปญญาจดการกบอปสรรคและปญหาอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล 3) ชวยประหยด

งบประมาณ 4) เปนการเตมเตมคณภาพบรการอยางเตมภาคภม 5) ชวยกระตนใหเจาหนาทสาธารณสขมทกษะ

ในการพฒนาสงประดษฐเพอพฒนาบรการ

ปจจยแหงความสำาเรจการคดคนและประดษฐนวตกรรมชนน ประสบผลสำาเรจลลวงไปดวยด เนองจากไดรบการสนบสนนจากผทาน

สาธารณสขอำาเภอทงชาง เจาหนาทสถานบรการสาธารณสขชมชนบานนำาสอดทกทาน รวมไปถงบคลากร

ในเครอขายบรการสาธารณสขอำาเภอทงชางทกทานทมสวนรวมในการพฒนาตอยอด นำาขอเสนอแนะไปปรบปรง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรไดรบการสนบสนนเปนอยางดจากผบรหารระดบจงหวดและอำาเภอ ทกำาหนดนโยบายใหหนวยบรการสาธารณสข

ทกแหง ไดจดทำาผลงานวจยจากงานประจำาสงานวจย สนบสนนการเขารวมประชมวชาการ เพอแลกเปลยนเรยนร

และอบรมเพอพฒนาความร ทกษะอยางตอเนองตลอดมา

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดถงแมจะเปนงานเลกๆ แตมความคดสรางสรรคเปนอยางมาก จากงานประจำาพนๆทเปนเรองงายใกลตวและ

แสนจะธรรมดา แตผลงานนแสดงใหเหนวาผสงผลงานมแนวคดทจะพฒนาสงตางๆ ในการทำางานใหดขนไมยอมอยนง

ขอเสนอแนะควรจะประเมนเปรยบเทยบกบไมพนสำาลทมขายสำาเรจรปดวย

กลม 5บทคดยอทไดรบการตพมพ

230230

ID 4

อปกรณกนกดกลองสองตรวจหลอดลม

จรยา เลาหวช

คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล กรงเทพมหานคร

ทมาการสองกลองตรวจหลอดลมผานทางปากจำาเปนตองใชอปกรณปองกนการกดกลองสองตรวจ แตอปกรณกนกด

แบบเกามขอจำากดคอตองใชพลาสเตอรเหนยวในการตดยดทำาใหเกดผลกระทบและภาวะแทรกซอนขนกบผปวย

ดงนนจงไดเกดการประดษฐนวตกรรมกนกดกลองขนมาจากขวดนำาเกลอชนดพลาสตกเพอลดและปองกนผลกระทบ

กบผปวย

วตถประสงคเพอศกษาความพงพอใจในการใชอปกรณกนกดทประดษฐขนมาเปรยบเทยบกบการใชอปกรณกนกดแบบเกา

ระเบยบวธวจยเปนการวจยเชงทดลองแบบสมและมกลมควบคม กลมตวอยางทใชในการศกษา คอ แพทย พยาบาล และผปวย

จำานวน 60 ราย ททำาการสองกลองตรวจหลอดลม ระหวาง เดอน พฤษภาคม ถง มถนายน พ.ศ. 2557 แบงเปน

กลมทดลอง 30 ราย ใชอปกรณกนกด Rama-chest mouthpiece D.I.Y. และกลมควบคม 30 ราย ใชอปกรณ

กนกดแบบเดมในการสองกลองตรวจหลอดลมผานทางปาก เกบขอมลโดยใชแบบประเมนความพงพอใจในการ

ใชอปกรณกนกด โดยแบบประเมนความพงพอใจของแพทย พยาบาล และผปวย แยกออกจากกนในแตละสวน

และเปรยบเทยบทางสถต

ผลการศกษา คะแนนเฉลยความพงพอใจในการใชอปกรณกนกดของแพทย และพยาบาลทมตออปกรณกนกดทงสองชนด

ไมแตกตางกน แตผปวยมคะแนนเฉลยความพงพอใจในการใชอปกรณกนกดทประดษฐขนสงกวา อปกรณกนกด

แบบเกา อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.011 สงทพบหลงการใชอปกรณกนกดแบบเดม คอ รอยแดง เกดแผล/

รอยถลอก/เลอดออก ผนคน เจบรอบปาก และ หนวดเคราหลดตด ในขณะทไมพบผลขางเคยงในกลมทใชอปกรณ

กนกดแบบใหม สรปและวจารณ: การสองกลองตรวจหลอดลมผานทางปากสามารถใชอปกรณปองกนการกดกลอง

ทประดษฐขนได โดยผใช และผถกใชคอผปวยมความพงพอใจในระดบดมากเทยบเทากบอปกรณกนกด

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานRama-chest mouthpiece D.I.Y สามารถประดษฐขนเองไดงายทำามาจากของเหลอใชชวยใหเกดการประหยด

และไมกอมลพษ ปองกนการกดกลองไดจรงมชองใสสายเพอดดเสมหะแยกออกมาจากชองใสกลอง สวนทยนเขาไป

ในปากผปวยมความยาวและมความกวางเพมขนทำาใหสามารถปองกนการกดกลองไดดขน ผปวยไมเอาลน

มาดนกลอง แพทย พยาบาลและผปวยมความพงพอใจ และไมพบภาวะแทรกซอนกบผปวยหลงทำาการสองกลอง


231

ความรทไดรบจากการโครงการ หนวยงานไดความรในการประดษฐนวตกรรมใหมเพอนำามาใชใหเกดประโยชน

โดยเฉพาะเปนการทำาจากวสดเหลอใช ไดอปกรณใหมราคาถก สามารถประดษฐไดเองงายๆ ไดการแกปญหาใหผปวย

ในการปองกนและลดอบตการณการบาดเจบจากการตดพลาสเตอรจากการใชกนกดอนเดม และไดการแกปญหา

และความสามคคในการทำางานรวมกนของทมงานสองกลองตรวจหลอดลมโรงพยาบาลรามาธบด

ปจจยแหงความสำาเรจการวจยครงนสำาเรจลลวงไดดวยความชวยเหลออยางดยงจาก รศ.นพ วบลย บญสรางสข ประธานทปรกษาโครงการ

ขอขอบพระคณ ผศ.นพ.ชาญ เกยรตบญศร หวหนาสาขาโรคระบบการหายใจและเวชบำาบดวกฤตทใหการสนบสนน

การดำาเนนงาน และบคลากรทมหตถการปอดทใหความรวมมออยางดยงในการพฒนาและเกบขอมลอปกรณกนกด

Rama-chest mouthpiece D.I.Y. อยางตอเนองจนสามารถนำาสการปฏบตไดอยางสมบรณ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร1. ผบรหารทกระดบชน

2. หนายงาน R2R งคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

3. ฝายการพยาบาลทนำานวตกรรมไปใชในการดแลผปวยสาขาอนๆ

4. งานพฒนาคณภาพคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

5. คณะแพทยศาสตรดรงพยาบาลรามาธบดในการสนบสนนทนเพอไปนำาเสนอผลงานทประเทศองกฤษ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดผลลพธด เกบขอมลคอนขางครอบคลม และนวตกรรมน เกดจากการเรยนรปญหา นำาไปสการพฒนา และวดผลลพธ

ทเกดกบผปวยวาสามารถลดบาดแผล การระคายเคองตอผปวย รวมถงลดคาใชจายได

ขอเสนอแนะตรวจดวาผปวยมลนตกมาหรอไม เพราะเครองมอเกามทกดกนลนตก ดการวด/อปกรณชนดน มการนำากลบมาใชใหม

หรอไม ถาม ควรบอกวธการทำาความสะอาด และการทำาลายเชอใหทวถง กอนใชกบผปวยรายตอไปดวย และ

ใหตดตามความยงยนของการใชนวตกรรม หากใชไดดควรสงเสรมใหมการเผยแพรตอหนวยงานอนดวย

232232

ID 70

ตดดกลน ปลอดภย ใสใจสขภ�พ

บษยมาศ นำากลน, วรรณภา พจนจงหรด, วาสนา ศรสดด

งานแบคทเรยวทยา สถาบนโรคผวหนง กรงเทพมหานคร

ทมาจากทมการยอมสตวอยางตรวจและเชอแบคทเรยจากการเพาะเลยงในบรเวณทเปดโลงภายในหองทปฏบตงาน

ทกอยางรวมกนในหองเดยวรวมถงการขดเกบสงสงตรวจผปวย ทำาใหขณะยอมส กลนสจะรบกวนระบบการหายใจ

ของผปฏบตงานและผรบบรการมากนอยขนกบปรมาณงาน ซงสเหลานมกมกลนฉน มความเสยงทจะเปนอนตราย

ตอสขภาพ และสามารถเกดอาการไมพงประสงคทงในระยะสน และในระยะยาว ซงตามมาตรฐานงานเทคนค

การแพทย ตองทำาการยอมสตวอยางหรอใชสารเคมในตดดกลนหรอควน โดยทางหองปฏบตการไดคนหาขอมล

และตดตอบรษททจำาหนาย Fume hood พบวาสวนใหญเปนสนคานำาเขา และมราคาแพงตงแต 50,000 - 500,000 บาท

ตองใชพนทมากในการตดตง เจาหนาทภายในหนวยงานจงรวมกนคดประดษฐตดดกลนทใชสำาหรบการยอมส

ในราคายอมเยา โดยมการประเมนการเปลยนแปลงทเกดขน

วตถประสงคเพอเพมความปลอดภยดานสขภาพของเจาหนาทและผรบบรการ ในเรองของกลนและพษภยของสารเคม โดยใชวสด

ดดแปลง ตนทนตำา ประสทธภาพด แทนการจดซอครภณฑราคาแพง ผลตจากตางประเทศ และปฏบตงานภายใต

ระบบคณภาพ มาตรฐานงานเทคนคการแพทย

ระเบยบวธวจยการศกษาเปรยบเทยบ (Comparative Study)

ผลการศกษาสรปผลการประเมน: จากการประเมนดวยกลมตวอยางทงภายในและภายนอกหองปฏบตการ ประเมนความสะดวก

ในการปฏบตงาน มความสะดวกในการปฏบตงานลดลงเลกนอยเพราะอยในพนทจำากด แตไมกระทบกบคณภาพ

การยอมสและเวลาในการยอม (จากเดม สะดวก 96% ลดลงเปน 83%) ประเมนการไดกลน การใชกลองสยอม

จะลดการไดกลนสยอมลงมากจนแทบไมไดกลนเลย (จากเดม ไดกลน 93% ลดลงเปน 12%) ประเมนความปลอดภย

ในการปฏบตงาน มความมนใจในเรองความปลอดภยขณะทำางานมากขน (จากเดม มนใจ 16% เพมขนเปน 96%)

ประเมนความคมคา งบประมาณทจดทำา ประมาณ 7,200 บาท เทยบกบดดดกลนสและสารเคม Fume hood

ราคาเฉลยประมาณ 50,000 – 500,000 บาท มความคมคา ประมาณ 7 - 70 เทา ทงนเปรยบเทยบในประโยชน

ของการดดกลนเปนหลก

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานสามารถนำาไปใชในการลดกลนสยอมขณะทำาการยอมสไดจรง และหนวยงานไดนำาไปใชจรงในงานประจำาวน


233

พบวาตดดกลนทประดษฐขน ใชปฏบตงานไดจรง ลดกลนสในขณะทำาการยอมสไดเปนอยางด ตนทนตำา บำารงรกษางาย

โดยเพยงเชดทำาความสะอาด ตรวจสอบแรงลม เปลยนแผนคารบอน ฟลเตอร จงสามารถใชเปนตวอยาง

ในการดดแปลงตอยอดใหกบหลายๆ หนวยงานทมการทำางานในลกษณะคลายๆ กน ทงในรปแบบ ขนาดตทเหมาะสม

ในแตละงาน สามารถเพมจำานวนชนตวกรองในกรณทปฏบตงานกบสทมกลนรนแรง เพอสรางความมนใจวาอากาศ

ทปลอยออกมาจะผานการถกดดซบมากขน และสามารถวดผลในเชงปรมาณ ในเรองของกลนและปรมาณสารเคม

เพอการพฒนาใหไดมาตรฐาน เปนทยอมรบในเชงเครองมอทางวทยาศาสตรตอไป

ปจจยแหงความสำาเรจการแกไขปญหาดวยหลกวชาการและแนวคดเศรษฐกจพอเพยง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรสนบสนนดานนโยบาย และงบประมาณ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดการออกแบบเครองมอไดเปนอยางด ครอบคลมคณสมบตของเครองมอทตองการไดอยางครบถวนการวดผลลพธ

มหลายมต นาเชอถอ

ขอเสนอแนะการบรหารจดการเชงรก เพอเผยแพรใหมการใชอยางแพรหลายในหนวยงานทมลกษณะงานคลายๆ กน โดยเฉพาะ

หนวยงานในภมภาค หรอหนวยงานทมงบประมาณนอย ทไมมตดดกลนใชมากอน อาจพฒนาตอยอดในเชงพาณชย

และเพมเตมรายละเอยดในวธการศกษา

234234

ID 116

ก�รพฒน�หนใบหน�จำ�ลองสำ�หรบใหขอมลผปกครองเดกทมภ�วะป�กแหวง เพด�นโหว

สธรา ประดบวงษ1, วณณลภ โกวท2, ธารน เพชรรตน1, ศ.นพ.บวรศลป เชาวนชน1 1) รพ.ศรนครนทร 2) งานบรการการศกษา คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

ทมาปากแหวงเพดานโหวฯ มความซบซอนสงผลตอปญหาหลายดาน โรงพยาบาลศรนครนทร จงกอตงทมสหวทยาการ

และศนยการดแลปากแหวงเพดานโหวฯ ในการประสานงานการดแลกบทม ผปวย/ครอบครวใหไดรบการรกษา

ตามชวงอายตงแตแรกคลอด-19 ป โดยมพยาบาลประสานงานปฏบตหนาทประจำา มผปวยรายใหม >100 ราย/ป

ผาตด> 200 ครง/ป ตดตามการรกษา> 500 ราย/ป ผดแลไมเขาใจภาวะของโรค จงนำาผปวยมารกษาไมตอเนอง

หรอยตการรกษาเอง สงผลตอผปวยทอยในสงคม การมสอประกอบการใหขอมลทดผดแลจะเขาใจและสามารถ

ปฏบตได ซงสำาคญตอการรกษาทยาวนานมาก เดมไดใชแฟมภาพประกอบในการใหขอมล ผดแลบางรายไมเขาใจ

จากการดงานประเทศสงคโปร ใชกระโหลกใบหนาจรงประกอบการใหขอมล ผดแลมความเขาใจ แตคนไทยจะกลว

อวยวะของผทเสยชวต จงคดพฒนาหนใบหนาฯ ขน

วตถประสงคเพอพฒนา และศกษาผลของการใชหนใบหนาฯ ประกอบในการใหขอมลผดฯ ทไมสามารถหาซอจากแหลงใดได

ระเบยบวธวจยเรมดวยการปนหนจำาลองตนแบบสวนศรษะและใบหนา เจาะตรงสวนของปากเปนชองสเหลยมเพอสวมใสหน

ตนแบบซลโคนแสดงโรคปากแหวงเพดานโหวชนดตางๆ กอนและหลงการผาตด โดยนายวณณลภ โกวท ประเมนผล

หลงปนหนฯ โดยผดแลเดกฯ 10 ราย และพยาบาล 5 ราย นำาผลไปปรบปรงหนใบหนาฯ จากนนนำามาใชประกอบ

การใหขอมลจรงกบผดแลเดกฯ รายใหม 30 ราย เครองมอ คอหนใบหนาจำาลองฯ แบบสอบถามหลงปนหน

และหลงใชหนฯ คอ 1) ขอมลทวไป 2) ผลการใชหนใบหนาฯ หลงปนหน 3) คณสมบตของหนและความพงพอใจ

ตอผลการใชหนใบหนาฯ และประเมนผลการใหขอมลทใชหนใบหนาฯ ประกอบในงานประจำา โดยตวชวดคณภาพ

การดแลฯ 31 ขอ วเคราะหขอมลโดยใชสถตรอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการศกษาการพฒนาหนฯ มความพงพอใจอยในระดบมาก-มากทสด ยกเวนความเหมอนจรงและความพงพอใจ ตอการใชหนฯ

อยในระดบปานกลาง ผลของการใชหนฯ ภาวะ ความรนแรง การจำาแนกโรค ความสะดวกตอการใชงาน การใชงาน

ตอเนอง ความพงพอใจอยในระดบมากทกขอ 3.5 คะแนนขนไป การประเมนผลตวชวดหลงใชหนใบหนาฯ

ในการทำางานประจำา - ป 2554 ใชตวชวด 7 ขอ เปนไปตามเปาหมายทกขอ - ป 2555-56 พฒนาตวชวดเพมอก 7 ขอ

รวม 14 ขอ เปนไปตามเปาหมาย13 ขอ มขอ 10 ผปวยทมทงปากแหวงเพดานโหวเขารบการผาตดปากแหวงชากวา

กำาหนดรอยละ 70.27 เนองจากมความรนแรงของโรคตองจดสนเหงอกกอนผาตด และมกลมอาการรวมตองผาตด

ทอาย > 6 เดอน และไดรบการสงตอชา - ป 2557 ไดพฒนาตวชวด สรปเหลอเพยง 8 ขอ เปนไปตามเปาหมาย 4 ขอ

235

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานนำาหนฯ ใหขอมลกบผดแลทกรายเปนงานประจำามาตงแต 2554 ทำางานไดมประสทธภาพ และรวดเรวขน ขยายผล

การใชประโยชนในวงกวางทงในและ ตางประเทศ สงผลใหผดแลและผเกยวของเขาการดแลปากแหวงเพดานโหว

ไดมากขน ตพมพใน J Med Assoc Thai จดอบรมใหกบผดแล แพทย พยาบาลผดแลและสงตอ มอบหนฯ

ใหเครอขายรอย-แกน-สาร-สนธ

บทเรยนทไดรบการชางคด ชางสงเกต และมองเปนโอกาสในการพฒนางานประจำาใหเกดประโยชนสงสดตอ ผรบบรการนนเปนสงทด

งานทไมสามารถทำาสำาเรจในคนเดยวตองหา เพอน ทม และทปรกษา มงมนใหงานประสบผลสำาเรจ และนำาไปใชให

เกดประโยชนในวงกวางอยางตอเนอง นำาบทเรยนทเคยทำามาใชประโยชนในทำางานครงตอไป ใหกำาลงใจและความ

ภาคภมใจกบตนเองในผลงานเกดขน

ปจจยแหงความสำาเรจความมงมนตงใจทจะทำางานใหสำาเรจ ความเชอวาการพฒนาในสงทดจะทำาใหการทำางานดขน โดยดำาเนนดวยวธวจย

จะเกดความนาเชอถอ มทปรกษาทดคอยใหคำาแนะนำาและชวยเหลอ มทม และ เพอนรวมทำางานชวยเตมเตมใหกน

จะทำาใหงานนนประสบความสำาเรจได ทกคนมเปาหมายเดยวกน ทำาเพอคนอน เพอพฒนางาน เพอองคกรไมยด

ประโยชนสวนตนงานจงสำาเรจดวยใจของทกคน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรการปนหนใบหนาฯ ตองใชทนในการจดซออปกรณราคาแพง การไดรบงบจากคณะ แพทยศาสตรทเดยวไมเพยงพอ

ผบรหารของศนยวจยฯ จงไดสนบสนนทนเพอปนหนเพมขนในการมอบใหกบเครอขาย รวมทงยงไดรบขอเสนอแนะ

จากหวหนาและ ผบรหาร จงทำาใหสามารถดำาเนนงานไดสำาเรจ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนการพฒนานวตกรรมทใหความสำาคญตอการเรยนรจากการกระทำากลาวคอเมอสรางนวตกรรมขนมาทดลองใช

แลวมการเรยนรปญหาในการใชและหาแนวทางแกไข ปรบตวชวดเพอใหสอดคลองกบสถานการณอยางตอเนอง

จนไดผลลพธทมประสทธภาพ ลดคาใชจาย นอกจากนยงมการเผยแพรความร และการใชนวตกรรมตอผใชอน

ซงเปนประโยชนตอสงคมโดยรวม

ขอเสนอแนะควรสอใหเหนสภาพการทำางานเปนทมทชดเจน

236236

ID 130

หมอนมหศจรรย หนนแลวใส Tube ง�ยจง

รำาพน หนนไธสง

กลมงานวสญญ โรงพยาบาลบรรมย จงหวดบรรมย

ทมางานวสญญ โรงพยาบาลบรรมย ใหบรการระงบความรสกแบบใชทอชวยหายใจ (Endotracheal tube)

ปละ 9,400 ราย/ป โดยวสญญพยาบาลภายใตการกำากบดแลของวสญญแพทย การใสทอชวยหายใจจะงาย

และสำาเรจ oral axis และ pharyngeal axis ตองอยในแนวเดยวกน โดยการหนนทายทอยเรยกวา sniffing position

รวมกบการแหงนหนาผปวย (head tilt & chin lift) เพอใหเหมาะสมและงายในการทำา laryngoscope

เดมแนวทางการปฏบตของกลมงานวสญญ รพ.บรรมย ใชหมอนผาพบหนนทายทอยพบวา ความสงของหมอนไมคงท

ทำาใหใสทอชวยหายใจลำาบาก เสยงตอการบาดเจบตอทางเดนหายใจ (จำาเปนตองขอความชวยเหลอจากทมวสญญ)

จากการประชมทมใหบรการพบวา ปญหาหลกเกดจากไมมอปกรณในการจดทาทเหมาะสมกบผปวย ผวจยจงเกด

แนวคดในการประดษฐนวตกรรม “หมอนหนนมหศจรรย”เพอแกไขปญหาดงกลาว

วตถประสงคเพอประดษฐอปกรณในการจดทา sniffing position ในการใสทอชวยหายใจ และเปรยบเทยบประสทธผลกบการใช

หมอนหมนรปแบบเดม

ระเบยบวธวจย เปนการวจยเชงพรรณนา แบงกระบวนการออกเปน 3 ระยะโดย ระยะท 1 รวบรวม วเคราะห บรบทการใหบรการ

และปญหาจากการใชอปกรณ ระยะท 2 ออกแบบ และประดษฐอปกรณตนแบบ และทดลองใชและปรบปรงแกไขซำา

จนไดอปกรณทเหมาะสม ระยะท 3 ประเมนผลการใชอปกรณกบผปวยในกลมผปวยทรบบรการระงบความรสก

แบบใชทอชวยหายใจ จำานวน 98 ราย ระหวางเดอนตลาคม 2557 – กมภาพนธ 2558 แบงผปวยเปน 2 กลม

กลมละ 49 ราย เพอเปรยบเทยบระหวางอปกรณเดมกบหมอนหนนมหศจรรย ในดานประสทธผล ไดแก

อตราการใส ET tube ไมสำาเรจ อตราการบาดเจบทางเดนหายใจและการลดลงตำาสดของคาออกซเจนในกระแสเลอด

ขณะทำาหตถการ ใชแบบประเมนเพอวดคะแนนความงายและเวลาในการทำา laryngoscope, การมองเหน vocal

cord grade I และความพงพอใจของผใหบรการ ดานลกษณะอปกรณ ไดแก ราคา และนำาหนกของอปกรณ

ผลการศกษาดานประสทธผลการเปรยบเทยบหมอนหนนมหศจรรย กบอปกรณเดมพบวา อตราการใส ET tube ไมสำาเรจลดลง

จาก 14.28% เหลอ 2.0%, ไมเกดการลดลงของคาออกซเจนในกระแสเลอดขณะทำาหตถการ ในขณะทอปกรณเดมคา

ตำาสดอยท 94%, อตราการบาดเจบของทางเดนหายใจเทากน ไมแตกตางจากการใชอปกรณเดม ผลจาการวเคราะห

จากแบบประเมนการใชงาน พบวาคะแนนเฉลยความงายในการใส ET tube เปน 4.40 ± 0.64, ระยะเวลาการใส

ลดลง 33% เหลอ 1 นาทจากเดม 1.5 นาท คะแนนเฉลยความชดเจนในการมองเหน vocal cord grade I

237

เพมขนเปน 4.69 ± 0.46 และมความพงพอใจในการใชงานเทากบ 4.57 ± 0.54 ในดานลกษณะอปกรณพบวา

ตนทนการผลตนวตกรรมลดลง 44% เหลอ 200 บาทจากเดม 360 บาท นำาหนกนวตกรรมทประดษฐเทากบ

450 กรมในขณะทอปกรณเดมเทากบ 700 กรม

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานหนวยงานนำา “หมอนหนนมหศจรรย” ไปใชอยางตอเนอง ในการจดทาใส ET tube โดยมไวประจำาในทกหอง ทำาให

การทำาหตถการมความสะดวก งาย รวดเรว มความสง ขนาดมาตรฐาน ทำาความสะอาดงายและมรปรางคงทน

เปนทยอมรบและเพมความพงพอใจของผปฏบตงาน และผลตขนเพอใชเปนอปกรณการเรยนการสอนการใส

ET tube สำาหรบแพทยฝกหด และนกศกษาแพทย และตนแบบใหโรงพยาบาลชมชนตอไป

บทเรยนทไดรบเกดกระบวนการเรยนรทตองอาศยการแสดงความคดเหน และการสบคนฐานองคความรเพอประกอบการตดสนใจ

ขนตอนการผลตนวตกรรมเกดจากการออกแบบ ทดลอง และปรบปรงจนไดนวตกรรมทเหมาะสม โดยอาศย

การทำางานรวมกนเปนทม บทเรยนสำาคญคอการวเคราะหผลการใชโดยทมวสญญทชเหนวา นวตกรรมยงมขอจำากด

ในกรณทผปวยมชองทางเดนหายใจยงยากซบซอนกวาปกต ยงตองใชเครองมอพเศษรวมดวย

ปจจยแหงความสำาเรจเกดจากแนวคดการแกปญหาจากงานประจำาดวยการวจย นำาปญหาหนางานมาจดการความรควบคกบการแกปญหา

อยางเปนระบบและมสวนรวม เรยนรและพฒนาอยางตอเนอง นำามาสการประดษฐนวตกรรม ทำาใหเกดการใส

ET Tube ทมความสะดวก งาย รวดเรวและปลอดภยตอผปวย

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรหารสนบสนนในการแกปญหาหนางาน พฒนางาน และตอยอดเปน R2R เพอพฒนาการบรการใหดขน

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนการพฒนา กระบวนการทำางาน โดย นำาสงงายๆ ใกลตว มาทำาใหเกดการเปลยนแปลง โดยใชการมสวนรวมของ

คนทำางาน ใชการวจย ทำาใหเกดการปรบปรง แบบนาเชอถอ และผลงานเชงประจกษ

ขอเสนอแนะยงไมใชนวตกรรม เพราะนำาสงทมใชอยเดม มาปรบปรง ใหดขน สะดวกขน และงายกบการใชงานมากขน

สวนผลการวจย ควรชแจงขอมลเบองตนของ ทงสองกลม และเปรยบเทยบขอมล ของกลมตวอยางทง 2

วามความเหมอนหรอ ตางกนอยางไร เพอใหเหน ขอมลพนฐานของกลมตวอยาง และดานผลลพธของสงประดษฐ

เรอง ประสทธผลของการจดทาผปวย 7 ขอ ตองระวง ในเรองการใส ET สำาเรจและความยากงาย อาจไมใชตววด

ทเหมาะสม เพราะมปจจยอน เชน ประสบการณ ผใสเขามาเกยวของ

238238

ID 167

วจยเชงนวตกรรมอปกรณยดจบตลบฟลม สำ�หรบผปวยเอกซเรยปอดท� AP View บนรถเขนนงสำ�หรบผปวยจตเวชทถกผกยด

ศรวรรณ นามลมเหมนทสถาบนกลยาณราชนครนทร กรงเทพมหานคร

ทมาการเอกซเรยผปวยทยนหรอเดนไมไดมปญหาการควบคมการทรงตว สาเหตจากอาการทางกาย หรออาการทางจต

มทงกลมทไดรบยาควบคมอาการทางจต ขาดความสามารถในการทรงตว การเอกซเรยผปวยบนถเขนนงกสามารถ

ถายเอกซเรยได แตกยงคงพบอปสรรคในกลมผปวยทมอาการทางจตกำาเรบอาละวาดรนแรงกสามารถใชรถเขน

จำากดพฤตกรรมใหผปวยนงและรดตวผปวยไมใหขยบ เมอเอกซเรยปอดผปวยไมนงพงตลบใสฟลมทำาใหตลบใสฟลม

ตกหลนเกดความเสยหายตอตลบใสฟลม ซงถาตองการปองกนตลบใสฟลมหลนเจาหนาทตองมาชวยยนจบตลบใส

ฟลม ดงนนจงไดทำาการคดคนประดษฐอปกรณเพอชวยยดตลบฟลมปองกนตลบฟลมตกหลน ชวยใหผปวยไดนงพง

ทาตวตรงได และไดภาพเอกซเรยทรวงอกในทานง AP upright สะดวกในการจดทาผปวย เจาหนาทไมตองรบรงส

สวนทไมจำาเปนจากการยนจบตลบฟลม

วตถประสงค ประดษฐอปกรณชวยยดตลบใสฟลมเอกซเรยทรวงอก,ภาพเอกซเรยทรวงอกในผปวยเปลนงทา AP

upright ทถกตองตามมาตรฐาน ทำางานสะดวก รวดเรว ลดการชำารดเสยหายของตลบใสฟลม ลดการไดรบรงสทไม

จำาเปน

ระเบยบวธวจยการวจยกงทดลองเพอพฒนาอปกรณยดจบตลบฟลม สำาหรบผปวยเอกซเรยปอดทา AP View บนรถเขนนง

สำาหรบผปวยจตเวชทถกผกยด นำาไปทดลองใชทสถาบนกลยาณราชนครนทร และรพ.ราชวถจำานวน 47 รายโดยใช

แบบประเมนความพงพอใจของนกรงสการแพทยและผเชยวชาญอปกรณทางการแพทยจำานวน 10 คน เกบรวบรวม

ขอมลและวเคราะหตามเกณฑทกำาหนด

ผลการศกษาสถตเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานดวย Microsoft Excel พบวาความพงพอใจในอปกรณยดจบตลบใสฟลม

ถายภาพเอกซเรยทรวงอกผปวยบนรถเขนนงทา AP – Upright โดยรวมอยในระดบความพงพอใจมาก โดยมคา

คะแนนเฉลยเทากบ 4.00 สำาหรบผลการพจารณาเปนรายขอปรากฏวามคาคะแนนเฉลยอยระหวาง 3.11-4.67 และ

ผลการประเมนแบบสำารวจความคดเหนของผเชยวชาญดานวศวกรรมเครองมอแพทยพบวาความพงพอใจในอปกรณ

ยดจบตลบใสฟลมถายภาพเอกซเรยทรวงอกผปวยบนรถเขนนงทา AP – Upright โดยรวมอยในระดบความพงพอใจ

มาก โดยมคาคะแนนเฉลยเทากบ 4.14 ระดบความพงพอใจอยในเกณฑความพงพอใจมาก สำาหรบผลการพจารณา

เปนรายขอปรากฏวามคาคะแนนเฉลยอยระหวาง 3.11-4.67

239

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานความถกตองไดมาตรฐานของภาพเอกซเรยทรวงอกในทา AP-upright บนรถเขนนง ลดความผดพลาดในการ

ถายภาพเอกซเรยทรวงอกซำา สงผลใหผปวยไมตองไดรบรงสเพม ลดอนตรายจากรงสสเจาหนาทเนองจาก

ไมตองชวยยดจบตลบฟลม เพมความสะดวกในการถายภาพเอกซเรย ไมตองจดทาผปวยและจดตำาแหนงฟลมซำา

อปกรณยดจบตลบฟลมสามารถชวยถายเอกซเรยในทาอนๆ ได

บทเรยนทไดรบการรบฟงความคดเหนของผมสวนไดสวนเสยผใชบรการและทม ทำาใหการพฒนานวตกรรมไดอยางสอดคลองกบ

ความตองการซงเปนการตอบโจทย

ปจจยแหงความสำาเรจความตระหนกถงปญหา มความคดสรางสรรค และความมงมงของผพฒนานวตกรรม และความรวมมอของ

สหวชาชพ โดยยดผปวยเปนศนยกลาง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรอาจารยศรชย ชละเอม ตำาแหนงวศวกรไฟฟาชำานาญการพเศษ สำานกงานสนบสนนบรการสขภาพเขต 4

กรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข แผนกรงสวนจฉยโรงพยาบาลราชวถ นายนนทภม มลธร ชางเชอม

นายสมพนธ กลนดมา นกรงสการแพทย สถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน สถาบนกลยาณราชนครนทร

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนการพฒนานวตกรรมทสะทอนการแกปญหาการทำางานงานทเปนอนตรายตอสขภาพไดชดเจน ซงจะสงผล

ตอการปองกนอนตรายจากการปฏบตงานทจะเกดตอผใหบรการและผรบบรการ มการใชความรเชงวชาการ

ไปประกอบการอธบายกระบวนการทำางานไดชดเจน นาเชอถอ

ขอเสนอแนะควรมการเผยแพรความรเชงวชาการใหกวางขวาง กอใหเกดประโยชนตอสงคมโดยรวมมากยงขน และควรมการ

เกบรวบรวมขอมลผลการประเมนการใชนวตกรรมเพมเตม เพอใหสอดคลองกบวตถประสงคของพฒนานวตกรรม

240240

ID 222

ผลของก�รใชนวตกรรม Early Neonatal Lock ยดตรงท�รกแรกเกดขณะใสส�ยสวนหลอดเลอดท�งสะดอ

มณรตน รงทวชย, กนตนนท สอดสข, ธรรมชาต ถนญวน, วรนช ชมภศรหองผปวยหนกกมารเวชกรรม โรงพยาบาลนครปฐม จงหวดนครปฐม

ทมาการใสสายสวนหลอดเลอดทางสะดอเปนหตถการททำามากเปนอนดบแรกในหองผปวยหนกกมารเวชกรรม

เมอทารกไดรบการใสสายสวนหลอดเลอดทางสะดอ การตรงทารกใหอยนงทำาใหหตถการสำาเรจไดงายรวดเรวและลด

ความเสยงจากการใสสายสวน การยดตรงทารกใหอยนง ควรจดใหทารกอยในทา spread eagle ทผานมาในหนวย

งานใชกระดาษกาวยดตรงแขนขาทารกกบตอบ ทำาใหเกดรอยแดงบรเวณผวหนง กระดาษกาวเลอนหลด จากปญหา

ดงกลาว ปจจบนการยดตรงทารกใชผาออมยดตรงรวมกบกระดาษกาว ซงบางครงทารกยงไมอยนง ตองใชบคลากร

ชวยจบยด จากปญหาทยงคงเกดขน ผวจยจงไดพฒนารปแบบการยดตรงทารกแรกเกดขณะใสสายสวนหลอดเลอด

ทางสะดอแบบใหม โดยประดษฐนวตกรรมยดตรงทารก เรยกวา Early neonatal lock โดยผวจยคาดหวงวา

นวตกรรมน จะสามารถยดตรงทารกใหอยนงไดดกวาและ ใชเวลาในการยดตรงนอยกวาการยดตรงดวยรปแบบเดม

วตถประสงคเปรยบเทยบคาเฉลยระยะเวลาเตรยมการยดตรง ประสทธภาพการยดตรง ระดบคะแนนความพงพอใจของแพทย

ตอการใชนวตกรรม Early neonatal lock ยดตรงทารกแรกเกดกบการใชผาออมยดตรงรวมกบกระดาษกาว

ระเบยบวธวจยเปน Quasi Experimental Reserch ในทารกแรกเกดอายชวง 7 วนแรก ไมมความพการแตกำาเนด กำาลงกลามเนอปกต

ไม ไดรบยากลมยานอนหลบหรอยาคลายกลามเนอ ไดรบการวางแผนใสสายสวนหลอดเลอดทางสะดอ

ในหองผปวยหนกกมารเวชกรรม ร.พ.นครปฐม ระหวางเดอน พ.ค.-ต.ค. 2557 กำาหนดขนาดกลมตวอยางโดยใช

เกณฑโพลทและฮงเกอร ไดขนาดกลมตวอยางจำานวน 60 ราย สมกลมตวอยางดวยวธจบสลาก กลมละ 30 ราย

กลมทดลองไดรบการยดตรงดวยนวตกรรม Early neonatal lock กลมควบคมไดรบการยดตรงดวยผาออมรวม

กบกระดาษกาว ประเมนระยะเวลาเตรยมการยดตรง, ประสทธภาพในการยดตรง และความพงพอใจของแพทย

หลงการทำาหตถการ เปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยระยะเวลาการเตรยมการยดตรง ประสทธภาพการยดตรง

และคาเฉลยคะแนนความพงพอใจของแพทยโดยใชสถต Independent T-test

ผลการศกษา พบวา คาเฉลยระยะเวลาในการเตรยมการยดตรงทารกแรกเกดกอนการใสสายสวนหลอดเลอดทางสะดอดวย

นวตกรรม Early neonatal lock นอยกวาทารกแรกเกดทไดรบการยดตรงดวยผาออมรวมกบกระดาษกาว

อยางมนยสำาคญทางสถต (p<.05), ประสทธภาพในการยดตรงทารกแรกเกดโดยใชนวตกรรม Early neonatal lock

และการยดตรงดวยผาออมรวมกบกระดาษกาวในทารกแรกเกดทงสองกลมไมแตกตางกน (p>.05), คาเฉลยระดบ

241

คะแนนความพงพอใจของแพทย ตอนวตกรรม Early neonatal lock ดานสามารถยดตรงทารกไดด ชวยใหการใส

สายสวนหลอดเลอดทางสะดองายขน และอปกรณมความปลอดภยตอผปวยมากกวาการยดตรงดวยผาออมรวมกบ

กระดาษกาวอยางมนยสำาคญทางสถต (p<.05) ดานงายและสะดวกตอการนำาไปใช อปกรณมความสวยงาม

ไมแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต (p>.05)

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานจากผลการวจย ไดมการนำานวตกรรม Early neonatal lock ไปใชในทารกแรกเกดทไดรบการใสสายสวนหลอดเลอด

ทางสะดอ ในหองผปวยหนกกมารเวชกรรม โรงพยาบาลนครปฐม จงหวดนครปฐม ซงขณะนนำามาใชไดประมาณ

4 เดอน

บทเรยนทไดรบไดเรยนรการคดคนวธการแกไขปญหาทเกดขนหนางาน สามารถทำาใหเกดนวตกรรมใหมๆ ทชวยแกไขปญหาทเกดขน

ทำาใหเกดการพฒนาคณภาพในการดแลผปวย

ปจจยแหงความสำาเรจผบรหารทกระดบเหนความสำาคญและใหการสนบสนน ผลกดนใหมการทำาวจยจากงานประจำาในหนวยงาน รวมทง

บคลากรในหนวยงานใหความรวมมอและเหนความสำาคญของการพฒนานวตกรรมใหมๆ เพอนำามาปรบใชกบผปวย

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรหารทกระดบเหนความสำาคญ และสนบสนนใหมงานวจยในโรงพยาบาล สงเสรมใหเขารวมประชม และ

ไดจดเวทใหมการแลกเปลยนเรยนรและพฒนาองคความรดาน R2R ทำาใหผปฏบตงานสามารถพฒนางานประจำาส

งานวจย และสามารถนำาไปใชเกดประโยชนแกผรบบรการอยางมคณภาพ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดมการประเมนนวตกรรมอยางเปนระบบ นวตกรรมสามารถปรบใชกบทารกนำาหนกตางๆ กน เครองมอประเมน

ความพงพอใจมมตทครอบคลมเปาหมายของนวตกรรม

ขอเสนอแนะอยากเหนภาพ ทบทวนการไดมาซงกลมตวอยางวาใชวธการสมหรอการเลอกแบบเฉพาะเจาะจง

242242

ID 241

Pinyo Retractor

ภญโญ เทศรกษ, มกดา บญครอบ, พรฎา นามวงษ, ราตร บงลอม, สธดา ทาสคำาโรงพยาบาลกรงเทพพทยา จงหวดชลบร

ทมาการผาตด Microscopic discectomy เปนการผาตดทางศลยกรรมกระดกสนหลงแบบแผลเลก ซงมพนทในการ

ชวยผาตดคอนขางจำากด ตองการความละเอยดพถพถนในการผาตด จงใชระยะเวลาในการผาตดคอนขางนาน

นอกจากนยงมการใชกลอง Microscope เพอชวยสองขยายพเศษ จงจำาเปนตองใชเครองมอในการชวยถาง

ขยายแผลทเลกแตมประสทธภาพ ซงปกตตองใชพยาบาลชวยผาตดจบเครองมอ Retractor เพอถางขยายแผล

แลวตรงใหอยนงตลอดเวลา ซงมพนทจำากด สงผลใหการชวยผาตดเปนไปอยางยากลำาบาก จากปญหานทางเจา

หนาทหองผาตดจงไดพยายามหาวธใชอปกรณทนแรงแทนการดงของพยาบาล ทางทมไดมการประยกตเครองมอ

ทมอยมาใช แตกยงพบปญหาในการใชงาน เพราะมขนาดยาว ไมสะดวกตอการผาตด จงคดประดษฐนวตกรรม

Pinyo Retractor ขนมา ชวยใหการผาตดสะดวกขนและลดอตรากำาลงพยาบาลในการเขาชวยผาตด

วตถประสงคเพอพฒนานวตกรรม Pinyo Retractor และทดสอบประสทธภาพและความพงพอใจของแพทย/ทมพยาบาล

ในการใชนวตกรรม

ระเบยบวธวจยการศกษานเปนการวจยและพฒนา (Research and Develop) กลมตวอยางประกอบดวย 1) แพทยแผนกโรคกระดก

และขอ (Orthopedic) จำานวน 5 ทาน 2) ทมพยาบาลหองผาตด จำานวน 9 ทาน 3) ผปวย ทไดรบการผาตดกระดก

สนหลงโดยใชกลองขยายขนาดเลก (Microscopic discectomy) จำานวน 13 ราย ประกอบดวย 4 ขนตอน ดงน

1) ประชมทมแพทย พยาบาลและบคลากรในทมผาตด เพอวเคราะหปญหาทเกดขนในการทำาผาตด 2) คดคน

พฒนา จดทำานวตกรรมรวมกนระหวางทมพยาบาลและแพทย 3) นำา Pinyo Retractor มาทดลองใชโดยแพทย

และทมพยาบาล ประเมนประสทธภาพ แกไขและปรบปรง และ 4) นำานวตกรรมทไดรบการปรบปรง แกไขแลวไป

ทดลองใชจรงกบผปวย ประเมนประสทธภาพและความพงพอใจการใช Pinyo Retractor

ผลการศกษาพบวา Pinyo Retractor มประสทธภาพสามารถใชดงถางขยายแผล มความเสถยร มนคง และไมเกะกะในการใช

พนทขณะทำาผาตด ไมตองใชพยาบาลในการชวยดง Retractor ทำาใหการผาตดสะดวก รวดเรวขน และตนทนตำา

ชวยลดอตรากำาลงและคาใชจายขององคกร แพทยมความพงพอใจตอการใช Pinyo Retractor เฉลยโดยรวม = 4.50

(คะแนนเตม 5) (SD = .500) และทมพยาบาลมความพงพอใจเฉลย = 4.29 (SD = .521)

243

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานปจจบนทมนำานวตกรรม Pinyo retractor มาใชในการทำาผาตด Microscopic discectomy และยงสามารถจะนำา

นวตกรรมนไปใชเปน Retractor ในการผาตดอนๆ ไดอก เชน Total hip replacement, Total knee arthoplasty

บทเรยนทไดรบงานพยาบาลในหองผาตดตองอาศยความรวดเรว ถกตองและปลอดภย การคดคน ประดษฐนวตกรรมเพอชวยให

การทำางานสะดวกและรวดเรวขน เพมประสทธภาพการทำางาน สงผลใหผปวยปลอดภย อกทงยงชวยลดอตรากำาลง

และคาใชจายใหกบองคกร นอกจากนยงสามารถพฒนาใหงานมคณภาพยงขนและตอยอดเพอเชงพาณชยได

ปจจยแหงความสำาเรจการไดรบความรวมมอจากทมแพทย พยาบาล และผทมสวนรวมในการดแลรกษาผปวย รวมทงการสนบสนน

จากหวหนางานและองคกร ทำาใหสามารถพฒนางานคณภาพไดอยางตอเนองและนวตกรรมไดรบการยอมรบ

ประสบความสำาเรจในการนำาไปใช

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรมทปรกษาในการทำางานวจยโดยบคลากรในฝายการพยาบาลและผทรงคณวฒจากสถาบนการศกษา ทงดานการจด

ทำาสถตและเขยนบทความ ทำาใหงานสำาเรจลลวงไดเปนอยางด

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนการพฒนานวตกรรมทเปนระบบคอมวตถประสงคทชดเจน มกระบวนการดำาเนนการทนาเชอถอ มหลกการ

ทางวชาการรองรบ และมการประเมนผลลพธทสอดคลองกบวตถประสงค กลาวคอผปวยปลอดภย ผใชมความสข

มประสทธภาพคอประหยดคาใชจายประมาณ 200 เทา

ขอเสนอแนะควรมการประเมนผลเชงคณภาพเพอยนยนผลลพธ ควรมการเผยแพรความรทางวชาการ และการใชประโยชนจาก

นวตกรรมใหกวางขวางยงขน ซงจะเปนประโยชนตอการใหบรการตอผปวยในวงกวางตอไป

244244

ID 246

นวตกรรม Hand Washing Mobile

มรกต พงษศร1, วชชดา ศรจรงค2, นรสา แสงประเสรฐ2, พชร พะโปะ2 หอผปวยโรคทวไปและพเศษ สถาบนราชประชาสมาสย กรมควบคมโรค จงหวด จงหวดสมทรปราการ

ทมาปญหาการแพรระบาดของการตดเชอจากสาเหตสำาคญของการไมลางมอในผปวยโรคเรอนพการทชวยเหลอไดนอย

นบเปนปญหาสำาคญของการดแลผปวย เนองจากผปวยเหลานนอกจากจะมความพการมอกด หงกงอ แลวยงมความ

พการขาดวน ตาบอด ทำาใหผปวยไมสะดวกทจะลงจากเตยงไปลางมอทอางลางมอ ประกอบกบผชวยเหลอผปวย

ทเปนผปวยโรคเรอนมจำานวนนอย ทำาใหไมสามารถนำาพาผปวยไปลางมอยงอางลางมอได และนโยบายการลางมอ

7 ขนตอนของกระทรวงสาธารณสข ไมสามารถนำามาใชกบผปวยโรคเรอนพการทมอได ผวจยจงวเคราะห

สภาพปญหา ขนตอนการลางมอของผปวยโรคเรอนพการทมอ 7 ขนตอน และพฒนานวตกรรมการลางมอ

ใหเหมาะสมกบบรบทผปวยโรคเรอนพการมอกด หงกงอ ชวยเหลอตวเองไดนอย มขอจำากดทางการเคลอนไหว

วตถประสงค1. วเคราะหสภาพปญหา ขนตอนการลางมอของผปวยโรคเรอนพการทมอ

2. พฒนาและประเมนผลนวตกรรมการลางมอใหเหมาะสมกบผปวยโรคเรอนพการทมอและมขอจำากดทางการ

เคลอนไหว

ระเบยบวธวจย ออกแบบการวจยแบบ Mixed Methods Research การวเคราะหสภาพปญหา ขนตอนการลางมอของผปวย

โรคเรอนพการทมอ ใชวธวจย Action Research ผใหขอมลหลกคอผปวยโรคเรอนพการทมอนอนพกรกษาตว

ในหอผปวย สถาบนราชประชาสมาสย 10 ราย และพยาบาล ICWN 10 คน สมภาษณเชงลก สนทนากลม และ

ปฏบตการแบบมสวนรวม ตรวจสอบขอมลสามเสา วเคราะหเชงเนอหา สำาหรบการพฒนานวตกรรมการลางมอ

เปนการวจยเชงทดลอง one group pretest posttest design ประชากรคอผปวยโรคเรอนพการทมอ ชวยเหลอตว

เองไดนอย 400 คน กลมตวอยางเลอกแบบเจาะจง ไดผปวยโรคเรอนพการมอกด หงกงอ ขาดวน ตาบอทนอนพก

รกษาตวในหอผปวย สถาบนราชประชาสมาสย 30 คน ใชสถต t - test ทดสอบสารเรองแสงบนมอกอนและหลงลาง

มอดวยเครอง Blue light

ผลการศกษาผลการวจย พบวา สภาพความพการทมอและขอจำากดทางการเคลอนไหวจากขาดวน ตามองไมเหน ทำาใหผปวย

ไมสนใจตอการลางมอสงผลใหเกดการแพรกระจายของเชอโรค ในดานขนตอนการลางมอพบวา ผปวยโรคเรอน

ทมความพการทมอไมสามารถลางมอได 7 ขนตอน สามารถทำาไดและมประสทธภาพ 5 ขนตอน 1. ฝามอถฝามอ

และซอกนว 2. ฝามอถหลงมอและซอกนว 3. ปลายนวถขวางฝามอ 4. ถรอบหวแมมอ 5. ถรอบขอมอ

โดยใชอปกรณเสรม เชน แปรงสฟนชวยถในสวนนวท เขาไปไมถง ผลการประเมนนวตกรรมการลางมอ

245

ทผวจยประดษฐขนเองตามสภาพปญหาและความตองการของผปวยคอ Hand Washing Mobile สามารถชวยให

ผปวยโรคเรอนทนอนอยบนเตยงและมขอจำากดการเคลอนไหว ไดลางมอรอยละ 100.0 ผลการทดสอบดวยสถต

t-test พบวาจำานวนสารเรองแสงลดลงอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานนำา Hand Washing Mobile ไปใชกบผปวยโรคเรอนพการทมขอจำากดในการเคลอนไหว ขยายผลไปทกหนวยงาน

บทเรยนทไดรบลดปญหาการตดเชอในโรงพยาบาล

ปจจยแหงความสำาเรจผบรหารสถาบนฯใหการสนบสนน เจาหนาทและผปวยใหความรวมมอ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรสนบสนนเวลา บคลากรใหคำาปรกษา และงบประมาณ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนการนำาปญหาหนางานมาพฒนาใหเกดประโยชนตอผปวย อยางแทจรง เพราะสามารถนำาเสนอรายละเอยด

ไดด มองเหนปญหาหนางาน และการปดชองวางทม แสดงใหเหนถงความพยายามของผวจย เพราะเปนงาน

ทมรายละเอยดมาก แตผวจยยงสามารถศกษาแกปญหาไดครอบคลมปญหาผปวยแตละกลม เปนการวจยทม

วธวจยด

ขอเสนอแนะการดแลความสะอาดอปกรณ มความเหมาะสมหรอไม เพราะมผลตอการจะตดเชอได

246246

ID 267

ก�รสร�งหนจำ�ลองผวหนงเพอสอนและฝกทกษะฉดย�อนสลนในผปวยเบ�หว�น

ดร.สายสนย ทบทมเทศ1, ธราธป พมกำาพล2, นำาเพชร สายบวทอง3, รตนาภรณ จระวฒนะ 1) คณะแพทยศาสตร 2) ภาควชาเวชศาสตรครอบครว 3) งานการพยาบาล โรงพยาบาลรามาธบด

คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด กรงเทพมหานคร

ทมาปจจบนการฉดยาอนสลนดวยตนเองในผปวยเบาหวานมจำานวนมากขนเรอยๆ แตพบวาผปวยมทกษะการฉดยา

ยงไมถกตองจนมผลตอการควบคมโรค ตองกลบมาสอนซำาในครงตอๆ ไป สอการสอนฯนบวามความสำาคญทจะชวย

ใหผปวยสามารถฝกทกษะการฉดยาไดหลายครงจนเกดความมนใจ ผวจยจงคดสรางหนจำาลองผวหนงนขนซงม

2 ลกษณะคอ 1. หนจำาลองผวหนงททำาจากยางฟองนำามลกษณะสและความนมคลายกบหนาทองของมนษยทม

ลกษณะคลายแผนยางรดหนาทองมความยดหยนและมความหนามากพอทจะรองรบเขมฉดยาไดและมทศทางการฉด

ทมลกษณะเสมอนจรง โดยใหนำาแผนยางมารดทหนาทองและรอบเอวของผปวยแลวใหผปวยสามารถฝกฉดยา

บนหนาทองของตนเองไดหลายครงและแผนยางสามารถดดซบนำายาและระเหยไปได 2. หนจำาลองผวหนงทมราคา

ถกกวาทำาจากผาททำาเปนผาคาดเอว และสอดดวยใยสงเคราะห

วตถประสงค1. เพอสรางตนแบบหนจำาลองผวหนง

2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธการสอน ระหวางกลมทดลองท 1 (กลมผา) กลมทดลองท 2 (กลมยาง) และกลม

เปรยบเทยบทเรยนรโดยวธปกต (กลมปกต)

ระเบยบวธวจย ม 2 ขนตอนคอขนท 1 สรางตนแบบหนจำาลองผวหนง ขนท 2 ขนทดลองใชและประเมนผล กลมตวอยางไดแก

ผปวยเบาหวานทแพทยสงฉดยาอนสลนหรอญาตททำาหนาทฉดยาใหผปวยทงหญงหรอชายไมจำากดอายเปนผปวย

ไมเคยไดรบการสอนฉดยามากอน อานและเขยนหนงสอภาษาไทยไดและใหความยนยอมในการเขารวมการศกษาวจย

เกณฑการคดออกไดแกผปวยทปฏเสธการฉดยาหรอกลวการฉดยาอยางรนแรง การศกษานเปนการศกษาเชงทดลอง

แบบ randomized, double blind and comparative design ทม 3 กลม คอ กลมผา กลมยาง และกลมปกต

จำานวน 28, 30, 34 ราย ใชวธการสมตวอยางแบบ Simple randomization เครองมอวจยไดแก 1. แบบสอบถาม

ประเมนผลสมฤทธการสอน 2.แบบสงเกตและประเมนความถกตองของการฉดยาอนสลน 3. แบบประเมนการใช

หนจำาลองผวหนง วเคราะหขอมลดวยคาสถต Analysis of variance และ t-test

ผลการศกษาพบวาผปวยสวนใหญเปนหญง อายเฉลย 51.5 ป มผทฉดยาดวยตนเองรอยละ 79.6 ทเหลอใหญาตฉดยาให

จากการทดสอบผลสมฤทธการสอนและผลจากการสงเกตการฉดยา กอนและหลงการสอน พบวา ทง 3 กลม

มคะแนนเฉลยภายหลงการสอนดกวากอนการสอนอยางมนยสำาคญทางสถต (p < 0.05) การเปรยบเทยบระหวาง

247

กลมพบวาคะแนนเฉลยกอนสอนของทง 3 กลมไมแตกตางกน แตคะแนนเฉลยภายหลงการสอนแตกตางกน

เมอเปรยบเทยบทละค พบวาทงกลมผาและกลมยางมคะแนนเฉลยสงกวากลมปกตอยางมนยสำาคญทางสถต

(p < 0.05) แตกลมผาและกลมยางมคะแนนเฉลยไมแตกตางกน คะแนนประเมนการใชหนผาและหนยางเฉลย 33.7

และ 34.7 จากคะแนนเตม 40 คะแนน อยในระดบดและดมาก ฉะนนหนจำาลองนจงเปนสอทชวยใหผปวยสามารถ

เรยนรการฉดยาอยางถกตองและมนใจและมทกษะทเพยงพอทจะกลบไปฉดทบาน

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานคาดวาจะนำาไปใชสอนผปวยในคลนกทงผปวยนอกและผปวยใน ของโรงพยาบาลรามาธบด และจดการเผยแพร

ประชาสมพนธและนำาเสนอในการประชมวชาการตางๆ เพอสงเสรมการนำาไปใชในหนวยงานอนๆ ทเกยวของ คาดวา

จะนำาหนผวหนงนไปจำาหนายทรานคานวตกรรมชอป ของคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดในโอกาสตอไป

บทเรยนทไดรบดวยภาระงานประจำาของทมงานทมากลนอยแลวและกระบวนการวจยทซบซอนและตองการคณภาพ ผวจยจงเขาไป

ดำาเนนการทจะมผลกระทบตอการทำางานประจำาใหนอยทสด จนทำาใหเจาหนาทหนางานเรมเขาใจและคนเคยกบ

การทำางานประจำาใหเปนงานวจย และมองเหนคณคาของการทำางานประจำาใหมผลเปนงานวจยเพอการพฒนางาน

ตอไป

ปจจยแหงความสำาเรจทมงานเปนเจาหนาทของหนวยงานหลกทปฏบตงานเกยวของโดยตรงทงอายรศาสตรและเวชศาสตรครอบครว

ทคาดวาจะสามารถนำาไปใชภายหลงการศกษาและทำาใหเกดการแลกเปลยนเรยนรรวมกนในระหวางดำาเนนการวจย

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรไดรบงบประมาณสนบสนนจากโครงการพฒนางานประจำาสงานวจย (R2R) คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

และคำาแนะนำาในการกำาหนดแบบแผนการวจยทสมบรณ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดกระบวนการคดผลตนวตกรรมเปนระบบด นวตกรรมมประโยชน

ขอเสนอแนะเพมผลลพธดานราคาเปรยบเทยบกน การหากลวธการผลตนวตกรรมขนเองแทนการวาจางจะทำาใหนวตกรรม

มคณคามากขน เพมเตมขอมลทชวยระบวาเราไดคำานงถงจรยธรรมการวจยอยางดแลว

248248

ID 294

ก�รพฒน�โปรแกรมบนทกค�ตอบแทนแบบผลด

เจยมรตน โพธเยน, จนทรจรยเขาพนพฤกษ, ขวญเรอน แสงจน, อศรา คำานงสทธ ฝายการพยาบาล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล กรงเทพมหานคร

ทมาการเบกคาตอบแทนแบบผลดขนตอนทสำาคญคอเขยนใบเบกคาตอบแทนแบบผลดในใบ ทบบต.3 ซงเปนหลกฐาน

สำาคญทตองรวบรวมสงฝายทรพยากรบคคลใหทนเวลา ตองมความถกตอง 100% และไมมรอยลบขดฆา ปญหา

คอเมอเขยนดวยลายมอมความผดพลาดบอยครงเชนเขยนผดบอยทำาใหสนเปลองกระดาษเพมขนใชเวลาการ

เขยนนานหรอในกรณทมการแลกเวรกตองเขยนใบแกไขและสงไปใหมเมอเขยนเสรจแลวและหวหนาหอผปวยตอง

ตรวจสอบความถกตองของเอกสารสรปจำานวนเงนของแตละคนในใบปะหนาเอกสารกอนนำาสงหองผตรวจการ

เปนกระบวนการทยงยากและใชเวลามากกอนสงเอกสารออกและในกรณทพบขอผดพลาดของเอกสารฝาย

ทรพยากรบคคลจะสงเอกสารกลบหนวยงานเพอใหแกไขซงจะทำาใหการเบกจายเงนคาตอบแทนฯ ลาชาไปอก

1 เดอนและสงผลกระทบกบการวางแผนการจายเงนแตละเดอนของบคลากร

วตถประสงคไมเกดความผดพลาดในการบนทกใบทบบต.3 ลดเวลาการเขยนและลดระยะเวลาในการตรวจสอบความถกตอง

ของใบทบบต.3 ลดการใชทรพยากรกระดาษ เพมความพงพอใจของบคลากรและบคลากรในทมพยาบาลมเวลา

ในการดแลผปวยมากขน

ระเบยบวธวจยเขยนแผนภมสายธารแหงคณคา/ Flow (กอนปรบปรง) แยกแยะแตละขนตอนตงแตเรมตนจนถงสนสดกระบวนการ

ของการเบกคาตอบแทนแบบผลดสำาหรบบคลากรทางการพยาบาล ระบและจบเวลาทใชในแตละขนตอน

พรอมทงเกบขอมลจำานวนครงสาเหตของความผดพลาดในการบนทกคาตอบแทนแบบผลด วเคราะห Waste

(DOWNTIME) วเคราะหสาเหตรากเหงาของปญหา (Gap Analysis) พบวาสาเหตของปญหาเกดจากคน เอกสาร และ

กระบวนการหลงจากนน เขยนแผนภมสายธารแหงคณคา (VSM)/ Flow (หลงปรบปรง) เสนอแนวคดการดำาเนนการ

แบบใหม แนวทางในการแกไข (Solution Approach) พฒนาการบนทกคาเวรแทนการบนทกดวยลายมอเรม

จากบนทกคาเวรใน Excel บนทกคาเวรใน Access และบนทกคาเวรในโปรแกรมบนทกคาตอบแทนแบบผลด

หลงจากนนเกบขอมลความผดพลาดในการบนทกระยะเวลาตามวธการใหม เพอดผลลพธท เกดขนจรง

คำานวณประสทธภาพใหม

ผลการศกษาเดมกอนการพฒนาโปรแกรมมกระบวนการในการทำางานจำานวน 8 Processes เวลาทใชในกระบวนการคอ 55 นาท

15 วนาท ระยะเวลาการรอคอยคอ 30 นาท รอบเวลาทงหมดใชในกระบวนการคอ 85 นาท 15 วนาท %Value

Added =35.19% หลงใชโปรแกรมบนทกคาตอบแทนแบบผลดลดกระบวนการทำางานลงเหลอ 6 Processed

เวลาทใชในกระบวนการคอ 15 นาท ระยะเวลาการรอคอยคอ 5 นาท รอบเวลาทงหมดใชในกระบวนการคอ 20 นาท

249

%Value Added = 150% ดานมตคณภาพการบรการอตราความผดพลาดในการบนทกคาเวรเทากบ 3.7% เกดความ

ผดพลาด 1 ครงเนองจากบคลากรเปลยนนามสกล ดานการลดระยะเวลา การใหบรการ ลดเวลาการเขยนใบทบบต. 3

ได 67% (จาก 30 นาท/คน เหลอ 10 นาท/คนลดลง 20 นาท/คน จำานวน 27 คน/เดอน รวมเปน 540 นาท/เดอน)

ลดเวลาในการตรวจสอบ ทบบต.3 ได 50% (จาก 10 นาท เหลอ 5 นาท) ลดเวลาในการสรปจำานวนเงนในใบปะหนา

= 93.3% (จาก 15 นาท เหลอ 1 นาท ลดลง 14 นาท) การใชกระดาษลดลงจากเฉลย 3 ใบ/คน เหลอ 1.2 ใบ/คน

ความพงพอใจ 97.4%

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานเรมแรกทพฒนาโปรแกรมไดพฒนาขนเพอใชในหอผปวยเพยงหอผปวยเดยวเมอผลลพธของงานมผลดขยายผล

ไปยงหอผปวยทกหอผปวยในงานการพยาบาลศลยศาสตรฯ หลงจากนนนำาเสนอผลตอผบรหารฝายการพยาบาลฯ

เพอขยายผลการตดตงโปรแกรมคาตอบแทนแบบผลดในหอผปวยในทกหอผปวยในทกงานการพยาบาล

จนครบปจจบนขยายผลการใชประโยชนได 100%

บทเรยนทไดรบการผสมผสานระหวางศาสตรดานเทคโนโลยสารสนเทศกบการศาสตรทางการใชแนวคด Lean มาใชในการแกไข

ปญหาในการทำางานจะชวยลดความผดพลาด ลดระยะเวลาในการทำางาน ลดการใชทรพยากรและเพมความพงพอใจ

ของผปฏบตงานซงเปนตนแบบของการใชเทคโนโลยสารสนเทศในงานดานอนๆ ตอไป

ปจจยแหงความสำาเรจ ผทำานวตกรรมตองมความรทางดานเทคโนโลยสารสนเทศและสามารถเชอมโยงความรนนนำามาสการแกไขปญหา

ในการทำางานซงตองสะดวกและงายตอการใชงานและผบรหารตองเปดรบในสงใหมและใหการสนบสนนในการ

ขยายผลทวทงองคกรและมคอมพวเตอร ปรนเตอรทรองรบกบการใชโปรแกรม

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรไดรบการสนบสนนจากบคลากรพยาบาล หวหนาหอผปวย หวหนางานและคณะกรรมการบรหารฝายการพยาบาลฯ

ทเหนถงความสำาคญของการนำาผลงานไปใชประโยชนทำาใหผลงานถกนำาไปใชทวฝายการพยาบาลฯ 100%

โดยไดประกาศเปนระเบยบปฏบตใหทกหอผปวยทกงานการพยาบาลนำาโปรแกรมบนทกคาตอบแทนแบบผลดมาใช

พรอมสนบสนนใหมทมชวยเหลอในการใหความร ตดตงโปรแกรม และไดจดทำาเปนคมอในการใชงานระบบ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดวเคราะหปญหา และหาแหลงประโยชน เกดการแกไขอยางเปนรปธรรม และเปนการนำาจดเดนของงาน IT มาชวยให

ทำางานไดขน เปนตวอยางทดในการแกไขปญหาทเกดขนซำาๆ

ขอเสนอแนะการใช และลงขอมลในโปรแกรมทพฒนาขนมาควร ตดตามผลลพธ ตวชวดใน ระยะยาว วามขอผดพลาดเกดขน

หรอไมอยางไร

250250

ID 328

กระบะอะลมเนยมฟอยลสะทอนแสงรวมกบก�รสองไฟเพอลดระดบบลรบนในท�รกแรกเกดทมภ�วะตวเหลอง

ธนยมนย วงษชรโรงพยาบาลพระปกเกลา จงหวดจนทบร

ทมาทารกแรกเกดภาวะวกฤตในหอผปวยหนกเดกมกเกดภาวะตวเหลองไดงาย และมระดบบลรบนสงกวาทารกแรกเกด

สขภาพด ดงนนจงตองรบลดระดบบลรบนใหตำากวาระดบอนตรายในเวลาอนรวดเรวเพอหลกเลยงการถายเปลยนเลอด

ในบางครงจงมความจำาเปนตองใชเครองสองไฟหลายเครอง ทารกทตองสองไฟหลายเครอง ตองใชพนทในการ

วางเครองมอเพมขน สงผลให การพยาบาลและการทำาหตถการไมสะดวก การใชอะลมเนยมฟอยลกนทำาเปนมาน

ชวยลดระยะสองไฟลงได แตวธนทำาใหการสงเกตอาการผปวยทำาไดยาก ผวจยจงคดนวตกรรม กระบะฟอยลสะทอนแสง

โดยคำานงถงหลกการสะทอนพลงงานแสง และเพมพนทผวสมผสแสงของทารก วธนนาจะชวยลดระยะเวลาสองไฟ

การทำาหตถการทำาไดสะดวก และสามารถสงเกตอาการผปวยไดงาย

วตถประสงคเปรยบเทยบอตราการลดลงของระดบบลรบนในกระแสเลอดของทารกแรกเกดทมภาวะตวเหลองระหวางการใช

เครองสองไฟอยางเดยวกบการสองไฟรวมกบรองดวยกระบะฟอยลสะทอนแสง

ระเบยบวธวจยเปนงานวจยเชงทดลองแบบ Randomized Control Trial กลมตวอยางเปนทารกแรกเกดคลอดปกต ทมภาวะ

ตวเหลองทไมไดเกดจากภาวะเมดเลอดแดงแตกผดปกต จำานวน 52 คน แบงเปน 2 กลม โดยสม กลมละ 26 คน

กลมทดลองไดรบการสองไฟรวมกบรองดวยกระบะฟอยล กลมควบคมไดรบการสองไฟตามปกต

ผลการศกษาหลงการสองไฟ 1 วน อตราการลดลงของระดบบลรบนของกลมทดลอง (0.162 ± 0.059 มก/ดล/ชม) ลดลงมากกวา

กลมควบคม (0.069 ± 0.052 มก/ดล/ชม) อยางมนยสำาคญทางสถต โดยคา p < 0.001, Mean Difference =

0.093, 95% CI = 0.063 - 0.124 คาเฉลยของระดบบลรบนหลงการสองไฟและระยะเวลารกษาในโรงพยาบาลของ

กลมทดลอง (11.354 ± 1.386 มล/ดล และ 4.62 ± 1.1 วน) นอยกวากลมควบคม (13.092 ± 1.473 มล/ดล และ

5.5 ± 1.11 วน) อยางมนยสำาคญทางสถต โดยคา p < 0.001, Mean Difference = 1.7 วน, 95% CI = 0.9 – 2.5

และ คา p = 0.003, Mean Difference = 0.9 มก/ดล, 95% CI = 0.3 – 1.5 ตามลำาดบ พบจำานวนทารกทตองสอง

ไฟมากกวา 1 วน ในกลมทดลอง (2 คน) นอยกวากลมควบคม (11 คน) อยางมนยสำาคญทางสถต โดยคา p = 0.004

ไมพบภาวะไข ภาวะอจจาระรวง และภาวะขาดนำา ในทงสองกลม

251

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานนำาผลงานใชกบทารกแรกเกดภาวะวกฤตทมภาวะตวเหลองในหอผปวยหนกเดก ชวยเพมพนทในการทำางาน ทำาให

ทำาหตถการสะดวกและรวดเรว เขาถงทารกงาย และสามารถสงเกตอาการทารกงายขน นอกจากนผวจยนำาผลงาน

เผยแพรกบแผนกสตกรรม และกมารเวชกรรม พรอมทงประดษฐผลงานมอบใหกบแผนกทสนใจเพอนำาไปใช

ในการดแลทารกแรกเกดภาวะตวเหลองทไดรบการรกษาดวยการสองไฟ

บทเรยนทไดรบR2R สามารถเรมไดจากปญหาทพบในการทำางาน นำาไปสการคดคนนวตกรรมใหมๆ เพอแกปญหาและพฒนาการ

ทำางานประจำาใหมคณภาพ และนาเชอถอ อกทงผทสนใจสามารถนำาผลงานทไดไปเปนหลกฐานเชงประจกษ

ในการพฒนางานตอไป

ปจจยแหงความสำาเรจงานวจยสำาเรจไดเนองจากไดรบคำาแนะนำา คำาปรกษาทดจากผทรงคณวฒ อกทงยงไดรบความรวมมอ รวมใจจาก

ผรวมงานทงภายในหนวยงานและภายนอกหนวยงานทเหนประโยชนจากการทำาวจยครงนวาจะนำาไปใชไดจรง

และเปนประโยชนกบผปวย จงนำาไปสความสำาเรจทไดรบ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรไดรบการสนบสนนจากผบรหารทกระดบจากนโยบายของโรงพยาบาลทสงเสรมใหเจาหนาทในงานประจำาไดมผลงาน

R2R ไดรบความชวยเหลอจากสำานกวจยและพฒนาชวยเปนปรกษาการทำาวจยและการวเคราะหทางสถต รวมทง

ไดรบทนสนบสนนการวจยจากกองทนวจยของโรงพยาบาลพระปกเกลา

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดตงคำาถาม แลวหาคำาตอบ โดยการวจยเปนสงทด ซงการทำาวจยครงน มการสมตวอยางเขากลม ทำาใหผลการวจย

มความนาเชอถอ เพมขน ผลการวจย มการเปรยบเทยบขอมลพนฐานของแตละกลมวา ไมแตกตางกน นบเปนสงทด

ทใชสถตบอกขอมลของกลมตวอยาง

ขอเสนอแนะควรมการตดตามผลและคำานงถงภาวะแทรกซอนทเกดตอทารก โดยเฉพาะเรองอณหภมทสงขนถง 37.3-37.4 องศา

ทงสองกลม และภาวะของนำาหนกทลดลงอยางมากในกลมทดลอง เพราะความรอนจากฟลอยดมผลกบทารก

252252

ID 471

นวตกรรม แจวในบ�นหมอ

ณฎฐศรณย สรนทร

โรงพยาบาลสอง จงหวดแพร

ทมา ผลการตรวจทางหองปฏบตการมสวนสำาคญในการสนบสนนผลการตรวจวนจฉยของแพทยใหมความถกตอง

ผปวยเครองปนฮมาโตครตเปนอปกรณใชอานคาเมดเลอดจากการปนของเลอดซงมความจำาเปนในในการชวย

ตรวจประเมนความเขมขนเลอดของผปวยจากการใชงานเครองปนฮมาโตครตเปนระยะเวลานานทำาใหเครอง

เกดความสกหรออะไหลเกดความเสยหายในสวนของโปรแกรมตงเวลาปนสงผลใหการประเมนคาความเขมขน

ของเลอดผดพลาดซงอาจเกดอนตรายกบผปวยจากการสอบถามราคาอะไหลของเครองปนฮมาโตครตมราคาแพง

3,000 บาท/ชน และเครองปนฮมาโตครตใหมมราคา 8,000–20,000 บาท/เครอง ดวยรพ.ขาดแคลนงบประมาณ

ในการซอเครองใหมทดแทน จงมการพฒนาชนสวนอะไหลอนมาทดแทนอะไหลเครองปนฮมาโตครตเพอเปน

การประหยดงบประมาณและเพอเพมประสทธภาพการดแลเครองมอแพทยของรพ.สต.ในเขตคปสอ.สอง

วตถประสงค1. เพอลดคาใชจายในการซอมแซมเครองปนฮมาโตครต

2. เพอพฒนาระบบการดแลเครองมอแพทยในเครอขาย คปสอ.สอง

ระเบยบวธวจยเปนการศกษา และพฒนาโดยใชแนวคดกระบวนการ PDCA เพอพฒนา ปรบปรง และแกไขปญหา

ผลการศกษาการใชอะไหลเครองซกผาทดแทนอะไหลเครองปนฮมาโตครตจรง สามารถประหยดคาใชจาย 2,770 บาท/เครอง

ดานคณสมบตของเครองปนฮมาโตครตมความเรว และเวลา ตรงตามมาตรฐานวศวกรรมการแพทย และ

ดานประสทธภาพของเครอง โดยการตรวจสอบคาความเขมขนเลอด เปรยบเทยบกบเครองทไดรบการสอบเทยบผาน

มาตรฐาน มคาเทากน ไดนำาเครองปนฮมาโตครตแจวมาใชทหองชนสตรของโรงพยาบาลสอง มการตดตามทก 1, 3,

6 เดอน และสามารถตอยอดนำาเครองปนฮมาโตครตแจวไปใชท รพ.สต.หนองเสยว และหวยขอน ทำาใหลดคาใชจาย

ในการบำารงรกษาเครองมอแพทยของเครอขาย คปสอ.สอง

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานนำาเครองปนฮมาโตครตแจวมาใชทหองชนสตรของโรงพยาบาลสอง มการตดตามทก 1, 3, 6 เดอน และสามารถ

ตอยอดนำาเครองปนฮมาโตครตแจวไปใชทรพ.สต.หนองเสยว และหวยขอน ทำาใหลดคาใชจายในการบำารงรกษา

เครองมอแพทยของเครอขาย คปสอ.สอง

253

บทเรยนทไดรบการใชอะไหลเครองซกผาทดแทนอะไหลเครองปนฮมาโตครตจรง สามารถประหยดคาใชจายไดจรงและในอง

ดานคณสมบตของเครองปนฮมาโตครตมความเรว และเวลา ตรงตามมาตรฐานวศวกรรมการแพทยจงมการนำาไป

พฒนาใชในเครอขายอนๆ ใน คปสอ.สอง

ปจจยแหงความสำาเรจการไดรบความรวมมอ และสนบสนนจากทมวศวกรรมเครองมอแพทย และงานชนสตรโรงพยาบาลสอง

เปนสรางการมสวนรวมของเครอขาย และการไดรบการสนบสนนจากผบรหาร เผยแพรนวตกรรมและนำาไปใช

ในเครอขายบรการของ คปสอ.สอง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรการไดรบความรวมมอ และสนบสนนจากทมวศวกรรมเครองมอแพทย และงานชนสตรโรงพยาบาลสอง

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดมความคดสรางสรรคในการพยายามพฒนานวตกรรม เพอลดขอจำากดหนางานดานงบประมาณโดยไมยอทอ

ขอเสนอแนะศกษาเพมเตมเรองยหอเครอง ขนาด อายการใชงานมอเตอรทเหมาะสม เพราะเปนสงทมผลตอรอบและแรง

การเหวยงทงสน ทงน ควรมการเกบตวอยางใหมากขน ใชสถตชวยวเคราะห เพอตรวจสอบความแมนยำาเทยงตรง

ความเชอถอไดของนวตกรรม

254254

ID 690

เปรยบเทยบประสทธภ�พก�รพฒน�กระบวนก�รยอมสสไลดท�งเซลลวทย�ของโรงพย�บ�ลมะเรง ลพบร

พทธลกษณ พกเจรญ, วาทน อยประยงค, ณชาภทร มะโนแจมโรงพยาบาลมะเรงลพบร จงหวดลพบร

ทมาการยอมสทางเซลลวทยาสงผลใหบคลากรของงานพยาธวทยากายวภาคไดรบอนตรายจากการสดดมสารเคม

เปนเวลานานจงกอใหเกดอาการภมแพ โรคตาแหงเรอรงขนรนแรงตองไดรบการหยอดนำาตาเทยมหลอเลยงดวงตา

อยางตอเนองเปนเวลาหลายปคดเปนรอยละ 100 และบคลากรหนวยงานอนทอยบรเวณใกลเคยงเกดอาการผนคน

ภมแพตามผวหนง หรอมอาการเจบคอ แสบจมก หรอหายใจตดขดเมอตองเดนผานหรอเกยวของกบหองปฏบตการ

กายวภาคเปนเวลานานจำานวน 22 คน งานพยาธวทยากายวภาคจงเกดแนวคดทจะพฒนากระบวนการยอมสสไลด

ทางเซลลวทยาขนมาเอง โดยตดกระบวนการทเกยวของกบสารเคมอนตรายออก แตยงคงความเปนมาตรฐานของ

การตดสสไลดทางเซลลวทยาและประสทธภาพการอานแปลผลทางเซลลวทยาในระดบสากล โดยอางองเปรยบเทยบ

กบมาตรฐานเดมอยาง Papanicolaou Stain

วตถประสงคเพอพฒนาประสทธภาพกระบวนการยอมสทางเซลลวทยาของโรงพยาบาลมะเรงลพบรเปรยบเทยบกบมาตรฐาน

สากล โดยมงเนนการเพมความปลอดภยทางอาชวอนามยของบคลากรและสงแวดลอม

ระเบยบวธวจยการวจยแบบการทดลอง ประชากรและกลมตวอยางแบงออกเปน 3 กลมคอ กลมท 1. สไลด Pap-smear

ของผรบบรการตรวจคดกรองมะเรงปากมดลกทโรงพยาบาลมะเรงลพบร จำานวน 1,000 ราย กลมท 2. เจาหนาท

ประจำาหองปฏบตการเซลลวทยา งานพยาธวทยากายวภาคทงหมด จำานวน 6 คน กลมท 3. บคลากรทเกยวของ

กบงานเซลลวทยา คดเลอกโดยวธระบตวผเกยวของกบงานเนองจากสถานทปฏบตงานอยในบรเวณใกลเคยงกบ

หองปฏบตการเซลลวทยา และไดรบผลกระทบจากการปฏบตงานของงานเซลลวทยาทงทางตรงและทางออม ไดแก

หนวยงานพยาบาลผปวยนอกและงานนรเวชวทยา จำานวน 5 คน หนวยงาน HA จำานวน 8 คน หนวยงานเภสชกรรม

(งานเตรยมยา) จำานวน 3 คน และหนวยงานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ศนยคอมพวเตอร) จำานวน 6 คน

เครองมอทใชคอแบบบนทกเปรยบเทยบผลการทดลองและแบบบนทกขอมลสขภาพผเกยวของ

ผลการศกษาผลการเปรยบเทยบประสทธภาพการพฒนากระบวนการยอมสสไลดทางเซลลวทยาของโรงพยาบาลมะเรง ลพบร

กบกระบวนการยอมสสากล และผลการตรวจสขภาพอนามยของบคลากรทเกยวของ มความสอดคลองกบ

วตถประสงคการวจยในการลดความเสยงและอตราการเกดโรคจากการไดรบสารเคมอนตรายจากกระบวนการยอมส

255

สไลดทางเซลลวทยาลงไดมากกวา 80 เปอรเซนต รวมทงยงสามารถลดตนทนในการปฏบตงานทงทางดานผลผลต

ไดมากกวา 3 เทา ลดขนตอนของกระบวนการยอมสจากเดม 24 ขนตอน เหลอเพยง 8 ขนตอน ลดระยะเวลา

การทำางานจากเดมใชเวลาประมาณ 45 นาท เหลอเพยง 6-8 นาท รวมทงยงสามารถลดความเสยงทางดาน

อาชวอนามยสงแวดลอมของระบบบำาบดนำาเสยและกลน/ไอระเหยจากสารเคมอนตรายไดอกดวย

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานงานพยาธวทยากายวภาค โรงพยาบาลมะเรงลพบรนำาผลการวจยมาใชแทนกระบวนการยอมสเดมภายในหองปฏบต

การเซลลวทยาเตมรปแบบ โดยปรบปรงสยอมสไลดจากเดมใช 3 สเหลอเพยง 2 สโดยการพฒนาปรบปรงสวนผสม

ของสใหมใหเปนสเฉพาะของรพ. ใช Buffer ซงมสวนผสมเฉพาะของรพ. แทนกรด และเลกใช Xylene โดยใช Ethyl

Alcohol เขมขนทดแทนซงทดสอบแลววาเหมาะสมเขากนพอดกบความเขมขนและความเปนกรดดางของสยอม

บทเรยนทไดรบ ภาวะความเปนกรด-ดางมผลตอคณภาพการยอมสสไลดทางเซลลวทยา และการทดลองใชสารอนๆ ทดแทน Xylene

เพอใหสามารถดงนำาออกจากสไลดไดหมด ทผานมายงไมสามารถทำาได 100 เปอรเซนต ซงคนพบวธแกไขโดยการ

ใชแอลกอฮอรทมความเขมขนเพยงพอในการดงนำาออกรวมกบการใชความรอนในการทำาใหนำาหมดไปจากสไลด

ซงไมทำาลายคณสมบตในการตดสของเซลลและยงสามารถชวยใหคงคณภาพการตดสของสไลดไดยาวนานกวา

ปจจยแหงความสำาเรจความใสใจในปญหาสขภาพของเจาหนาททเกยวของสงผลใหเกดแนวคดในการทดลองผสมสและปรบกระบวนการ

ยอมสสไลดทางเซลลวทยาใหม เพอใหเกดความปลอดภยทงตอชวตและสงแวดลอม รวมทงความรวมมอ

ในการสนบสนนสและวสดวทยาศาสตรตางๆ เพอดำาเนนการทดลองอยางตอเนองของคณชาญชย ศรสำาอางค

เจาของบรษทเมดก ซายส โดยไมคดมลคาใดๆ จงทำาใหผลการทดลองสำาเรจลลวงดวยด

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผอำานวยการโรงพยาบาลมะเรงลพบรเปดโอกาสใหบคลากรสามารถทำาการคดคนและปรบปรงรปแบบวธการวจย

ไดอยางอสระ ไมมการปดกนทางความคดและใหคำาแนะนำาทางดานวชาการเปนอยางดเสมอมา รวมทงสงเสรม

สนบสนนใหมการอบรมวจยในโรงพยาบาลอยางตอเนอง

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดมแนวคดดในการแกไขปญหาหนางาน พยายามคดแกปญหาทตนเหตคอการใชสารเคมทระคายเคอง

ขอเสนอแนะเนองจากการวนจฉยโรค อาศยการตรวจผานกลองจลทรรศน สองดบนสไลดทยอมสเซลลตางๆ ดงนนคณภาพ

ของการตดสเซลลนน มความสำาคญอยางมากในการตดสนการวนจฉยโรค ซงเปนประเดนคณภาพทตองคำานงถง

ควรมการทดสอบและวดผลลพธในประเดนนเปนหลก จะดมากขนไปอกถาสามารถวดผลลพธไดถงวา การยอมแบบใหมน

ไมมผลกระทบตอการวนจฉยโรค สวนในมตอนๆ กควรหาวธวดทผลลพธนนโดยตรง มากกวาวดความพงพอใจ


257

ID 205

ก�รสร�งแบบประเมนและผลก�รใชแบบประเมนภ�พถ�ยรงสเพอก�รควบคมคณภ�พฟลม

ศลปลกษณ สนธบว

โรงพยาบาลโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม

ทมาการควบคมคณภาพภาพถายรงสคอ การประเมนภาพถายรงสกอนสงมอบใหแพทยอานและแปรผล ทำาโดย

นกรงสการแพทยหรอเจาพนกงานรงสการแพทยซงพบวาในการประเมนภาพถายรงสนนขนอยกบความรทาง

ดานกายวภาคศาสตร ความเขาใจในหลกการทางฟสกสของการสรางภาพ และประสบการณในการประเมนภาพของ

แตละบคคลทำาใหเกดปญหาการประเมนภาพไมไดมาตรฐานและมการสงฟลมทไมไดคณภาพใหแพทยอานและแปรผล

สงผลใหเกดการสงตรวจเอกซเรยซำาโดยแพทยภายใน 24 ชวโมง จากสถตในชวงเดอนมถนายน 56 – กนยายน 56

เทากบ 5.08%

วตถประสงคเพอสรางมาตรฐานในการประเมนคณภาพภาพถายรงส และลดอตราการถายฟลมซำาพรอมลดปรมาณรงสทผปวย

จะไดรบจากการถายภาพรงสซำา โดยการสรางและใชแบบประเมนคณภาพภาพถายรงส

ระเบยบวธวจยสรางแบบประเมนคณภาพภาพถายรงส 7 ทา ดงน ทาเอกซเรยปอด ทาถายภาพชองทอง 4 ทา ทาถายภาพ

กะโหลกศรษะดานตรงและดานขาง แบบประเมนแบงเปน 2 สวนไดแก มาตรฐานดานการจดทา มาตรฐาน

ดานกายวภาคและการใหปรมาณรงส แตละสวนประกอบดวยคำาถามในการประเมน 5-6 ขอใชคำาตอบใชหรอไมใช

ใชแบบประเมนดงกลาวทำาการประเมนคณภาพภาพถายรงสตงแต 1 ตลาคม 2556 ถง 30 กนยายน 2557

ใหนกรงสการแพทยและเจาพนกงานรงสการแพทยใชประเมนฟลม ฟลมทไมมคณภาพตามมาตรฐานและทำาการ

เอกซเรยใหมกอนใหแพทยอานและแปรผล ประเมนผลการศกษาตามกจกรรมดงน สำารวจความพงพอใจของ

เจาหนาทรงสถงผลการใชแบบประเมน ตดตามตวชวดผลการดำาเนนงานอตราการถายฟลมซำาและอตราการสง

เอกซเรยซำาโดยแพทยภายใน 24 ชวโมง

ผลการศกษาจากมถนายน–กนยายน 2556 อตราการสงตรวจเอกซเรยซำาโดยแพทยภายใน 24 ชวโมง อยท 5.08% สาเหตจาก

การประเมนคณภาพฟลมเมอใชแบบประเมนคณภาพฟลมทำาใหการประเมนภาพไดตามมาตรฐานสงผลใหอตรา

การสงตรวจเอกซเรยซำาโดยแพทยลดลงเหลอ 0% จากอตราฟลมถายซำา 2.46% ตดตามใชแบบประเมนคณภาพ

7 ทา อตราภาพถายรงสซำาลดลงท 1.39% แบบประเมนเปนการสรางมาตรฐานในการควบคณคณภาพฟลม

ผปฏบตงานไดพฒนาเทคนคการถายภาพเพอใหไดคณภาพและผานเกณฑการประเมน ระยะแรกการใชแบบประเมน

ภาพถายรงสทรวงอกความพงพอใจอยท 68.26% มขอเสนอแนะแบบประเมนเขาใจยากเสยเวลาในการประเมน

258258

เกดความลาชาสงผลตอความพงพอใจของผรบบรการหลงทำาการปรบเปลยนแบบประเมนพบอตราความพงพอใจ

ของผใชแบบประเมนเพมสงขน 76.96% พฒนาตอเนองใชแบบประเมน 7 ทา ผปฏบตงานมความเขาใจในเนอหา

การประเมนผลความพงพอใจเพมสงขนท 87.67%

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานใชแบบประเมนทสรางขนเปนมาตรฐานในการควบคมคณภาพฟลม โดยฟลมทไมผานเกณฑจะตองทำาการตรวจ

เอกซเรยใหมกอนสงใหแพทยอานและแปรผล เมอมเกณฑการประเมนทชดเจนทำาใหผปฏบตงานตองถายภาพ

ใหไดตามมาตรฐานสงผลใหไดฟลมทมคณภาพและผปวยไมตองไดรบรงสจากการถายฟลมซำา

บทเรยนทไดรบการศกษาและคนควาเพอหาขอมลวชาการอางองเพอนำามาใชในการสรางแบบประเมนมความสำาคญยงเพราะ

การจะปรบเปลยนวธการประเมนคณภาพฟลม แบบเดมจากการใชประสบการณของผปฏบตงานอยางเดยวมาเปน

ใชแบบประเมนตองมขอมลวชาการมาสนบสนนมผเชยวชาญทมาชวยพสจนทฤษฎใหเหนจรงตามนนและตองไดรบ

การยอมรบจากผปฏบต

ปจจยแหงความสำาเรจรปแบบการประเมนทดผปฏบตงานตองไมรสกวาเปนการเพมภาระการทำางานตองชวยใหการทำางานสะดวกยงขน

และเปนผลดตอผปฏบตงาน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรสนบสนนดานเครองมอและอปกรณ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนตวอยางของการควบคมคณภาพงานดวยควเองโดยสรางเกณฑทเหมาะสมกบหนวยงาน

ขอเสนอแนะ1. เกณฑทนำามาใชควรมการตรวจสอบความตรงและความเทยง (Validity & Reliability)

2. ควรเพมรายละเอยดวาเกณฑนดกวามาตรฐานทตองปฏบตอยางไร

3. ควรทำาวจยซำาโดยใชรปแบบการวจยทถกตองอกครง

259

ID 630

ก�รพฒน�ระบบก�รสงมอบย�ทมคณภ�พในผปวยโรคเรอรงทสงตอรกษ�ตอเนองใน รพ.สต.

จนทรจารก รตนเดชสกล, ภก.ภาสกร รตนเดชสกล, ภญ.พสร ศรอดร, ภก.ศภชาต สมมาตย, ภญ.ณชมน อาวรณ, ภญ.นชาวรรณ สราสา, และคณะ

โรงพยาบาลพนมไพร จงหวดรอยเอด

ทมาจากขอมลรอยละผปวยโรคเรอรงสงรกษาตอเนองทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล (รพ.สต.) มจำานวนทเพมมาก

ขนอยางตอเนองจากรอยละ 37.2, 45.98 และ 50.12 (ป 2555-2557 ตามลำาดบ) พบปญหาจากกระบวนการทำางาน

ทใชระยะเวลาในการจดเตรยมยาทมาก การสงมอบยาใหแก รพ.สต. เปนการมองเพยงปรมาณกบจำานวนผปวย

และความคลาดเคลอนทางยาเพมขน การสอสารในระหวางสถานบรการไมชดเจน ในดานผรบบรการพบมปรมาณยา

ทเหลอคางกบผปวยจำานวนมาก มการจายยาซำาซอนเมอผปวยมารบบรการทโรงพยาบาลและไมมยาสงไปท รพ.สต.

ทำาใหผปวยตองมากอนนด ดงนนการพฒนาระบบการสงมอบยาใหมคณภาพในผปวยโรคเรอรงทรบยาตอเนอง

ท รพ.สต. ตงแตทโรงพยาบาลตงแตการจดจนถงสงมอบยา จะชวยใหการใชยาในผปวยกลมนมความปลอดภย

ถกตอง และมความเหมาะสมสงสด

วตถประสงคเพอพฒนาระบบการสงมอบยาใหแก รพ.สต.ในผปวยโรคเรอรงทสงตวไปรบยาตอเนองท รพ.สต. เพอศกษาผลลพธ

ในการพฒนาระบบการสงมอบยาใหแก รพ.สต.ในการดแลเรองยาผปวยทรกษาตอเนอง

ระเบยบวธวจยการศกษาครงนเปนการศกษาเชงพรรณนาของระบบการสงมอบยาใหแก รพ.สต.ในการใหบรการผปวยโรคเรอรง

ทสงตวไปรบยาตอเนองท รพ.สต.ตงแตเดอน ม.ค. – ธ.ค. พ.ศ. 2557 กจกรรมการพฒนาไดดำาเนนการ 2 ระยะ

ในระยะแรกออกแบบภายใตการนำาระบบ IT มาชวยรองรบการทำางานใหสามารถลดขนตอนและความผดพลาด

จากกระบวนการทำางาน รวมถงการตรวจสอบและแกไขปญหาดานยาแกผปวยได ในระยะทสองไดปรบระบบ

การกระจายยา การสอสารแนวทางการดแลดานยารวมกนกบเจาหนาท รพ.สต. และทดสอบระบบแลวทำาการวเคราะห

ประเมน เปรยบเทยบ ดวยการใชสถตเชงพรรณนา ไดแก อตรา รอยละ คาเฉลยของระยะเวลาในการดำาเนนงาน

และ ความคลาดเคลอนทางดานยาทเกดขน รวมถงคาใชจายทเกดจากความซำาซอนในระบบ

ผลการศกษาระบบการสงมอบยาแบบเดมจะไมมรายงานทรวบรวมสรปขอมลการใชยาของผปวยในรปแบบทสะดวก

และเขาใจ เพอใชสอสารระหวางเจาหนาทโรงพยาบาล และเจาหนาทของ รพ.สต. ขาดขอมลการใชยาของผปวย

ทอาจเปลยนแปลงเกดความคลาดเคลอนดานยารอยละ 20.14 สาเหตเกดจากการพมพขอมลยาตามใบสงตอทไดรบ

และใชเวลาในการจดเตรยมเฉลย 1.30 ชวโมงตอแหง แตเมอไดปรบปรงระบบใหมโดยใหสามารถพมพฉลากยาได

260260

โดยอตโนมต สรปเปนรายชอผปวยแสดงรายการยาทผปวยไดรบ และแสดงสญลกษณเตอนการเปลยนแปลงยา

ทอาจเกดขนกบผปวย พบวาระบบทพฒนาขนทำาให 1) ลดระยะเวลาในการจดยาลดลงเหลอเพยงเฉลยแหงละ

35 นาท 2) คาใชจายทเกดจากความซำาซอนของการจายยาลดลง 3)ไมพบความคลาดเคลอนจากการสงมอบยาเกดขน

4) ความพงพอใจพบวาทงเจาหนาท รพ.สต. และผใหบรการตอระบบเพมขน

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานการศกษาครงนทำาใหทราบวาการสงตอผปวยไปรบยาท รพ.สต. สามารถเกดความคลาดเคลอนดานยาแกผปวย

และทำาใหเกดคาใชจายจากความซำาซอนทมมลคาสงได ดงนนระบบการสงมอบยาใหแก รพ.สต.ในกระบวนการ

ดแลเรองยาของผปวยทตองไดรบการรกษาอยางตอเนองควรมการตรวจสอบในเชงคณภาพมากกวาการมองเพยง

เชงปรมาณ จะสามารถชวยจดการปญหาดานยาในผปวย และเพมคณภาพในการดแลดานยาแกผรบบรการได

แมเภสชกรจะไมไดออกไปใหบรการท รพ.สต. ไดอยางตอเนองทกแหง

บทเรยนทไดรบการสรางระบบสงมอบยาทมองในเชงคณภาพเรองการปองกนรายการยาซำาซอน และเตอนการเปลยนแปลง

การใชยาของผปวยแกเจาหนาททตองดแลผปวยตอเนองนนจะทำาใหเพมประสทธภาพในการดแลผปวยดานยา

ทรกษาตอเนองท รพ.สต. ไดมากยงขน

ปจจยแหงความสำาเรจความพยายามแกไขปญหาในผปวยทสงรบยาตอเนองท รพ.สต. แตมขอจำากดของจำานวนเภสชกรทไมสามารถ

ไปดแลไดอยางตอเนองในชมชน และความมงมนของทมทจะพฒนาระบบยาในการใหบรการแกผปวย ทำาใหมองเหน

ปญหาในการทำางานประจำา เกดการพฒนาตอยอดและสำาเรจลลวงไดด สามารถนำากลบมาใชกบผปวยทกราย

ทสงตอใหไดรบการบรการและดแลตามมาตรฐานเบองตนไดเชนเดยวกน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรการไดรบความรวมมอจากเจาหนาทในฝายเภสชกรรมชมชน และเจาหนาท รพ.สต. ทชวยกนหาแนวทางรวมกน

ในการจดการระบบการใหบรการการรบยาตอเนองทสะดวก และเกดประสทธภาพทงผใหบรการและผรบบรการมากขน

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนการพฒนาระบบบรการทครอบคลมการใหบรการของ รพ.สต.ทเปนเครอขายปฐมภมทงหมด กอใหเกดผลลพธ

ทด

ขอเสนอแนะ1. ถาเพมการนำาเสนอความแตกตางของผลดำาเนนงาน

ใน รพ.สต. 15 แหงนาสนใจวามผลการดำาเนนงานในทศทางเดยวกนหมดหรอไม จะดนาสนใจและหาแนวทาง

การจดการไดละเอยดออนเฉพาะเจาะลงมากขน

2. รปแบบใหมยงขาดขนตอนของการตรวจสอบชอยา ขนาด และปรมาณตามใบสงยาซงเปนมาตรฐาน

3. การวเคราะขอมลยงไมเหมาะสมบางสวน


262262

ก�รพฒน�ระบบบำ�บดนำ�เสยโดยก�รประยกตใชเครองตดหญ� โรงพย�บ�ลรองกว�ง จงหวดแพร

กรภทร คมเนตร, อดศร รตนวรพนธ, วระ ออนทร, สำาราญ กาศสวรรณ, กตตพงษ ชยเทพ, ชายทศ ศรศร

โรงพยาบาลรองกวาง จงหวดแพร

ทมาโรงพยาบาลรองกวางเปนโรงพยาบาลชมชนมสงปฏกลเขาสระบบบำาบดนำาเสย เฉลยมากกวา 30 ลบ.ม.ตอวน

โดยใชบอบำาบดนำาเสยแบบบอผง ซงมพชผวนำาขนาดเลกปนเปอนเขามาในระบบ สภาพแวดลอมบอบำาบดนำาเสย

เปนนำานง มแรธาตสารอาหารทเหมาะสมจงมเจรญเตบโตอยางรวดเรวจนปกคลมผวหนาบอบำาบด แสงแดด

และออกซเจนสามารถลงสบอบำาบดไดนอย จงใชวธกำาจดโดยใชอวนลาก และตกทง แตไมสามารถกำาจดไดอยางม

ประสทธภาพ ทำาใหกระบวนการบำาบดนำาเสยมประสทธภาพลดลง นำาในบอสงกลนเหมน ถกรองเรยนถง 7 ครง

ในป 2557 งานสงแวดลอมจงไดพฒนาระบบการกำาจดพชผวนำาโดยประยกตใชเครองตดหญาใหสามารถดดพชผวนำา

ขนาดเลกได ทำาใหบอมพนทผวนำาสมผสกบแสงแดด และออกซเจนเพยงพอ ลดการเกดกลนเหมน ลดคาใชจาย

ระยะเวลา และแรงงานคน รวมถงสามารถใชเปนแนวทางใหผสนใจไดนำาไปศกษาตอไป

วตถประสงคเพอพฒนาระบบบอบำาบดนำาเสยใหมประสทธภาพภายใตทรพยากรทมอยในโรงพยาบาล

ระเบยบวธวจยการวจยนเปนงานวจยเชงปฏบตการ (Action research) โดยมการศกษากระบวนการบำาบดนำาเสยแบบบอผง

ของโรงพยาบาลรองกวาง การศกษาลกษณะของพชผวนำาทกอใหเกดปญหาตอระบบบำาบดนำาเสยแบบบอผง

และคนหาแนวทางการกำาจดพชผวนำาในแหลงนำาโดยวธการทถกตองตามหลกอาชวอนามย และความปลอดภย

หลกการกำาจดของเสย และสงปฏกลในโรงพยาบาล โดยท ไมสงผลกระทบตอระบบสงแวดลอมโดยรอบ

มการเกบขอมลเปรยบเทยบดานงบประมาณ จำานวนบคลกรในการปฏบตงาน ระยะเวลาทใชในการดำาเนนงาน

จำานวนขอรองเรยนเรองกลนเหมนรำาคาญ และผลตรวจคณภาพนำาเสยของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข

ในระยะเวลา 1 ป งบประมาณ โดยใชสถตความถ และรอยละ

ผลการศกษา ขนตอน Planning วางแผนรวมกบคณะกรรมการสงแวดลอมหารปแบบการกำาจดวชพช ขนตอน Acting

กำาจดพชผวนำาโดยใชพดลมเปาพชไลพชผวนำาใหรวมตวกน ใชเครองตดหญาดดวชพชบนผวนำา ปลอยผานตาขาย

กรองพชผวนำาเพอนำานำาเสยกลบลงสบอบำาบด และนำาตะกอนพชผวนำาทงในถงทมฝาปดมดชด ใชเวลาชวงเชาวน

ละ 4 ชวโมง โดยมเจาหนาทควบคม 1 คน ขน Observing ประเมนผลการกำาจดวชพชจากการสงเกตพนทผวนำาท

ไมมพชผวนำาปกคลม แบบบนทกผลตรวจนำาเสย ขน Reflecting คนขอมลใหคณะกรรมการสงแวดลอมทกเดอน

ID 391

263

พบวาสามารถลดคาใชจาย 12,000 บาท ในการจางคนงานครงละ 4 คน มากำาจดพชผวนำาดวยวธใชอวนลาก

และตกทง ลดจำานวนคนงานจาก 4 คน เหลอ 1 คน ลดระยะเวลาในการกำาจดพชผวนำาจาก 8 ชวโมงตอครงเหลอเพยง

4 ชวโมงตอครง ลดจำานวนการเกดขอรอยเรยนเรองกลนเหมนรำาคาญจาก 7 ครง เหลอ 0 ครง

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานการประยกตใชเครองมอทมอยในงานซอมบำารงของโรงพยาบาลมาใชในการกำาจดพชผวนำา สามารถชวยลดระยะเวลา

ในการปฏบตงาน ลดคาใชจาย และลดจำานวนบคลากรในการปฏบตงาน แตยงคงสามารถดำาเนนการดแลรกษา

บอบำาบดนำาเสยไดอยางมประสทธภาพ

บทเรยนทไดรบระบบบอบำาบดนำาเสยแบบบอผงเปนระบบท ใชจลนทรย และแสงแดดในการบำาบดนำาเสย หากปลอยใหมพชผวนำา

ทมขนาดเลกเจรญเตบโตปกคลมผวหนาบอเปนระยะเวลานานจะทำาใหนำาเนาเสย สงกลนเหมน เนองจากแสงแดด

ไมสามารถสองลงไปฆาเชอในนำาได สาหรายทชวยบำาบดนำาเสยไมสามารถสงเคราะหแสงได และออกซเจนละลายลง

สนำาไดนอย อาจทำาใหระบบเสยสมดลและตองดดลางบอใหมซงใชงบประมาณจำานวนมาก

ปจจยแหงความสำาเรจผรบผดชอบบอบำาบดนำาเสย และผเกยวของชวยกนกำากบ ตดตามการกำาจดวชพชผวหนาบอบำาบดนำาเสยทกวน

และมการรายงานผลการปฏบตงาน และภาพประกอบทางแอฟพลเคชนไลนในกลมคณะกรรมการสงแวดลอม

เพอรวมกนวเคราะหปญหา และหาแนวทางแกไข นำาเสนอตอคณะกรรมการบรหารของโรงพยาบาลรบทราบ

อยางสมำาเสมอ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร ผบรหารไดใหความสำาคญในการแกปญหา โดยมการพดคย และรวมกนหาแนวทางการแกไขปญหาอยางสมำาเสมอ

และใหการสนบสนนอนมตงบประมาณในการทดลองประดษฐอปกรณ ตามกรอบแนวคดทเหมาะสมกบบรบท

และเหมาะสมกบงบประมาณ จนสามารถนำามาใชแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ


ขอเสนอแนะ1. ควรอธบายขอแตกตางการทางานของเครองตด กบเครองสบนำา ใชแตกตางกนอยางไร และอธบายขนตอน

การประยกตใช เมอใชงานการดดวชพชบนผวนำาแลว สามารถกลบไปใชตดหญาไดปกตหรอไมคานำาามนกบคาไฟ

อาจไมใชเรองใหม มชาวบานประดษฐใช เปนเครองสบนำามานานแลว

2. ไมใชการพฒนาระบบ แตเปนการแกปญหาของระบบ

264264

ID 669

ผ�เปนรกรไมตองสองดทกๆ วน

อทย จนทรส, ศรรตน ยนตพนธ, เกรกวชช ประจงจตร, พลง เอกตาแสง, รมตา ขนเงน, ประวทย ศรฐานโรงพยาบาลปาตว จงหวดยโสธร

ทมาการตรวจสอบผาแตละผนโดยการสองด ดวยโตะกระจกตดหลอดไฟไวขางใต เพอหา รอยขาดของเสนใยผาเปนร

ขนาดเลกทเรยกวา รตามด ถอเปนมาตรฐานทถกกำาหนดไว ใหหนวยซกฟอกปฏบตทกวน ป 2556 หนวยจายกลาง

พบอบตการณ ผามรตามดขณะหอเครองมอ 15 ครง และขอรองเรยนจากหนวยงาน 3 ครง สงผลตอความเชอ

มน ในการใชชดเครองมอทผานการทำาปราศจากเชอ จงนำามาทบทวนรวมกบงานซกฟอกพบวา มผาหอเครองมอ

ทงเกา ใหมปะปนกน จำานวน 150 ผน ตองสองผาบนโตะกระจก ตดหลอดฟลออเรสเซนต 36 วตต 2 หลอด

ปรมาณแสง 1,220 LUX หนวยซกฟอกแจงวา แสงสะทอนเขาตา ขณะตรวจผาเลอนดทละผน ทละขาง ใชเวลานาน

วนละ 30 นาท มบางครงไมไดตรวจสอบผาตามแนวทางทกำาหนดไว ดงนน ผวจยจงสนใจศกษาหาระยะเวลา

ทผาเกดรตามด เพอนำามาพฒนาขบวนการตรวจสอบคณภาพผาหอเครองมอใหพรอมใช ไมมร

วตถประสงค 1. เพอศกษาระยะเวลาผาหอเครองมอ ทผานขบวนการใชงาน จนเปนรตามด นำามากำาหนดเปนแนวทางปฏบต

2. เพอเปรยบเทยบผลกระทบขบวนการตรวจสอบคณภาพผาหอเครองมอกอนและหลงการพฒนางาน

ระเบยบวธวจยเปนการวจยเชงปฏบตการ ใชหลก PAOR 4 ระยะ 1) ขนวางแผน นบผาหอเครองมอทงหมดเปนกลมประชากร

590 ผน และคดเลอกผาหอเครองมอทหมนเวยนใชบอย เปนกลมตวอยาง จำานวน 356 ผน คดเปนรอยละ 60

ของผาหอเครองมอทงหมด 2) ขนดำาเนนการ ระยะเวลาศกษา 1 ม.ค. 2556 – 28 ก.พ. 2557 ใชผาหอเครองมอชดใหม

ทำาสญลกษณทมมผา หลงผานการซก อบแหงและความรอนจากขบวนการทำาปราศจากเชอ นบเปนหนงรอบ

ตรวจสอบสภาพผาทกวน เมอพบผาเปนรตามด และผาขาดทะล จะถกคดออก ลงบนทก สงผาทผานการตรวจสอบแลว

ใหหนวยจายกลางจดเกบใชกอนหลง ตรวจสอบผาซำาขณะหอเครองมอ 3) วเคราะหผลระหวางศกษา ดวยการ

แจกแจงความถรอยละ 4) นำาผลการศกษามากำาหนดเปนมาตรฐานการปฏบตงานตามจำานวนผาทเกดเปนรตามด

เปรยบเทยบการปฏบตงานหลงการพฒนา (ม.ค. - เม.ย. 2557) นำามาประยกตใช พ.ค.2557- ปจจบน

ผลการศกษาใน 1 ป ผาหอเครองมอชดใหม 356 ผน ผานการใชงาน พบ ผารตามด 42 ผน และ ผาขาดเปนรทะลมขนาดใหญ

32 ผน คดเปน รอยละ 13 และรอยละ 10 ตามลำาดบ รวมผาชำารด 2 ประเภท 74 ผน คดเปนรอยละ 23 ของผา

ทงหมด ชวง 1-5 เดอนไมพบผาทเปนรตามด จะเรมตรวจพบในเดอนท 6 และพบสงสดในเดอนท 10 จำานวน 12 ผน

คดเปนรอยละ 4 ดงนน 6-12 เดอน พบผารตามด คดเปนรอยละ 1-4 ในเดอนแรกพบผาชำารดขาดเปนรทะลขนาด

ใหญลกษณะแตกตางกบ รตามด มองเหนดวยตาเปลาขณะพบได พบสงสดในเดอนท 6 จำานวน 10 ผน คดเปนรอย

265

ละ 2.8 เฉพาะวนทมเครองมอแพทยตดมากบผาขณะซก ชวง 1-5 เดอน จะลดการเปดไฟทโตะสองผา 4,500 นาท

หรอ 75 ชวโมงในหนวยซกฟอกมความพอใจรอยละ90 ในขบวนการปฏบตงานใหม มการตรวจสอบซำา

ทหนวยจายกลางเปนการประกนคณภาพขบวนการตรวจสอบผา ขณะนำาผาหอเครองมอ ไมพบผาเปนรตามด

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานทดสอบซำา จนรระยะเวลาทผาชดใหม เกด รตามด ผปฏบตไดรวมกำาหนดแนวทางการตรวจสอบผาดงน

กำาหนดเทคนคการพบ ใหเหนผาทงสองดาน ดผาชำารดขนาดใหญมองเหนดวยตาเปลา ผาชดใหม ใน 6 เดอน

สองดวยไฟอยางเครงคด ทกสปดาห เพอประกนความเสยง ในการใชผามรหอเครองมอสงไปยงหนวยงาน

หวหนางานวางแผนประมาณการใชผาทคมคาในแตละป ขยายผลการศกษานใหกบเครอขายจายกลาง

บทเรยนทไดรบผาทเปนรอยขาดขนาดใหญกวาผารตามด มกพบในวนทมเครองมอแพทยตดมากบผาสงซก ควรดำาเนนการ

หาแนวทางปองกนไปพรอมๆกน กลมตวอยางทศกษาจะถกคดออกทำา ใหจำานวนผาหอเครองมอลดลง ควรสำารอง

ผาไวทดแทนรอยละ 25 ในระยะ 1 ป จะถกใชหมนเวยน 80 รอบ ถอวาคมคาราคา 80 บาทตอละผน ควรเพมความ

เขมของแสงเพอแยกสอง ผาสเขยวซงมความทบมากกวาผาสขาว

ปจจยแหงความสำาเรจ จากอบตการณและปญหาหนางาน รวมทงการสงเกต การปฏบตงานทมกละเลย จนสงผล กระทบตอมาตรฐาน

ทกำาหนดไว ทำาใหผปฏบตไดรวมเรยนร เปนบทเรยนทด ไดเหนผลการทดลองเปนรปธรรม เกดความภาคภมใจ

ไดพฒนาแนวทางปฏบตงานขบวนการตรวจสอบผา มคณอำานวยคอยชวยเหลอ เปนพเลยงทกระยะ ผบรหารอำานวย

ความสะดวกเรองการสงซอผาชดใหม อปกรณวดแสง ทมชางปรบปรงโตะสองผาในครงน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรเมอหนวยงานสนบสนน มผลการพฒนางานอยางตอเนอง เปนทประจกษ ผบรหารยงสนบสนน ผลกดนใหสงผลงาน

เขารวมแลกเปลยน เพอสรางแรงบนดาลใจ เปนตวอยางการพฒนางานประจำาดวยงานวจยแบบเรยบงาย และ

สรางคณคาในงานประจำาใหกบหนวยงานอนๆ มกำาลงใจนำาไปตอยอดสรางสรรค ผลงานตอไป


ขอเสนอแนะ1. ควรอธบายวางานประจำาคออะไร ทำาอยางไร

2. ปญหาทเกดขนคออะไร สงผลกระทบตอผปวยอยางไร เชน พบวาใน 1 เดอนทผานมาการตดเชอจากการทำาแผลหรอ

การใชอปกรณ Sterile มมากขน (แสดงจำานวนครง) และขณะเดยวกนพบวาตรวจพบรตามดในผาทหออปกรณ

เหลานหลายผน (แสดงจำานวนผน) หรอจากการตองสองผากบไฟทสวางมากทกวนพบวาเจาหนาทหลายคน

(แสดงจำานวน) เกดการอกเสบของตา จงสงสยวาจำาเปนตองสองทกวนหรอไม เปนตน


267

ระบบก�รเลอกส�ข�วช�เฉพ�ะของนกศกษ� ICT

ศรพร โรจนโกศล, ธนากรณ กนนกา, กานต เลยมรกษ

คณะเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร มหาวทยาลยมหดล กรงเทพมหานคร

ทมาคณะเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร มหาวทยาลยมหดล เปดสอนหลกสตรเทคโนโลยสารสนเทศและ

การสอสาร ในระดบปรญญาตร โดยม 8 สาขาวชาเฉพาะ ซงเดมคณะฯ ใหนกศกษาเลอกโดยไมจำากดจำานวนนกศกษา

แตละสาขาวชา ทำาใหนกศกษาจำานวนหนงเลอกตามเพอนแตไมมความถนด ดงนน คณะฯ จงมนโยบายใหนกศกษา

เลอกเรยนในสาขาทตนถนดและจำากดจำานวนนกศกษาในแตละสาขาวชา การออกแบบและพฒนาระบบ ICT Track

Selection จงมแนวคดมาจากขอมลสมรรถนะของนกศกษา โดยใหขอมลสมรรถนะ (Competency) ในแตละ

สาขาวชาแกนกศกษา เพอชวยในการตดสนใจเลอกสาขาวชาทสอดคลองกบความสามารถของนกศกษา

โดยนำาผลการเรยนของนกศกษาในรายวชาทสมพนธกบแตละสาขาวชามาคำานวณดวย Competency Model

ทคณะฯ กำาหนด

วตถประสงค 1. นำาระบบสารสนเทศมาชวยในการเลอกสาขาวชาของนกศกษา

2. นำาขอมลมาใชในการวเคราะห วางแผน การพฒนานกศกษา และการจดการเรยนการสอน

3. ใหการจดการเลอกสาขาวชาเปนไปอยางมประสทธภาพ

ระเบยบวธวจย การพฒนาระบบ ICT Track Selection ดำาเนนการตามกระบวนการพฒนาระบบสารสนเทศ (SDLC) ดงน 1. ศกษา

ขอมลกฎเกณฑการคำานวณ Competency แตละสาชาวชาตามทคณะกำาหนด และศกษาเงอนไขในการจดสาขาวชา

ใหนกศกษา 2. วเคราะห ออกแบบระบบสารสนเทศและฐานขอมล 3.พฒนาระบบสารสนเทศใหสอดคลองกบ

ความตองการของคณะฯ 4. ทดสอบระบบและตดตงใชงาน 5.จดทำาคมอและฝกอบรมการใชงานระบบ 6. สรปผล

การดำาเนนโครงการ สามารถวเคราะหระบบ ICT Track Selection เปน 2 กระบวนการหลกทสำาคญ 1. การแนะนำา

สาขาวชานกศกษา : โดยใหขอมลคะแนน Competency ของนกศกษาแตละสาขาวชา เพอใชกำาหนดลำาดบสาขาวชา

ทเลอก 2. การจดสรรสาขาวชาใหนกศกษา : ขอมลลำาดบสาขาวชาทนกศกษาเลอก จำานวนโควตาในแตละสาขาวชา

และคะแนน Competency ของนกศกษา ถกนำามาใชในการประมวลผลเพอจดสรรสาขาวชาใหนกศกษาตามเงอนไข

ทกำาหนด

ผลการศกษา จากการใชระบบเลอกสาขาวชาใน 2 ปการศกษาพบวา

1) นกศกษามากกวา 96% ไดสาขาวชาท เลอกเปนอนดบแรก โดยปการศกษา 2556 นกศกษาท ได

สาขาวชาทเลอกเปนลำาดบท 1 คดเปน 97% และไดลำาดบท 2 คดเปน 3% จากจำานวนนกศกษา 198 คนทเลอก

สาขาวชา และ ปการศกษา 2557 นกศกษาทไดสาขาวชาทเลอกเปนลำาดบท 1 คดเปน 96% และไดลำาดบท 2

คดเปน 4% จากจำานวนนกศกษา 225 คน

ID 773

268268

2) นกศกษาขอยายสาขาวชาเมอขนชนปท 4 ลดลงรอยละ 50 เทยบกบปกอนหนาทไมไดใชระบบจาก 14% เปน 7%

3) ระบบมความยดหยนรองรบการปรบเปลยนวชา คานำาหนกในการคำานวณ Competency และจำานวนโควตา

สามารถประมวลผลทสอดคลองกนไดอยางถกตอง

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานระบบเลอกสาขาวชาไดมการใชงานมาแลว 2 ปการศกษา คอ ปการศกษา 2556 และ 2557 ในการเลอกสาขาวชา

ของนกศกษาชนปท 3 ในภาคการศกษาท 2 ซงทำาใหนกศกษามขอมลในการตดสนใจเลอกสาขาวชาทเหมาะสมกบ

สมรรถนะของตนเอง และการบรหารจดการการเรยนการสอนของคณะฯ เปนไปอยางสะดวก รวดเรว มประสทธภาพ

ลดเวลาและบคลากรในการดำาเนนการ และลดความผดพลาดในการทำางาน

บทเรยนทไดรบจากการพฒนาระบบ ICT Track Selection พบวา ในยคปจจบนระบบสารสนเทศเปนสงทสำาคญทชวย

ในการวเคราะห ตดสนใจ และการบรหารจดดวยขอมลในมตตางๆ ในการเรยนการสอนกเชนเดยวกน การนำา

Competency มาใชในการเลอกสาขาวชาโดยพฒนาเปนระบบสารสนเทศทำาใหนกศกษามขอมลทสะทอนถงสมรรถนะ

ของตน และคณะมขอมลในการบรหารจดการอยางมประสทธภาพ

ปจจยแหงความสำาเรจในการพฒนาระบบ ICT Track Selection คานำาหนกของ Competency Model ในแตละสาขาวชาเปนปจจยทสำาคญ

ทจะสะทอนถงสมรรถนะของนกศกษาในแตละดาน เพอชวยในการตดสนใจของนกศกษา และความถกตองแมนยำา

ในการประมวลเปนอกปจจยหนงทสำาคญ

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรหารใหแนวทางในการพฒนาระบบ ICT Track Selection เพอสามารถพฒนาระบบไดสอดคลองและเหมาะสม

กบคณะฯ และสงเสรมใหเขารวมในการพฒนางานสงานวจยทงในระดบคณะ และภายนอกคณะ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดโครงการนมความนาสนใจทเปนการใชองคความรในศาสตรทสอนคอคอมพวเตอรมาสรางเปนนวตกรรมทกอใหเกด

ประโยชนอยางชดเจนเพอทจะชวยใหนกศกษาไดเรยนรไดตรงความสามารถ รวมถงใชระบบ IT ในการเกบขอมลและ

การรายงานผลอกดวย


269

ID 797

ก�รศกษ�ภมปญญ�ทองถนในก�รดแลม�รด�และท�รก ของนกศกษ�พย�บ�ล โดยใชหองเรยนชมชน

ดร.กมลทพย ตงหลกมนคงวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน จงหวดอดรธาน

ทมาขอกำาหนดมาตรฐานการผดงครรภเพอลกเกดรอด แมปลอดภยขององคการอนามยโลก กำาหนดใหพยาบาลผดงครรภ

ตองสามารถใหการดแลเยยมบานไดอยางเหมาะสมตามวฒนธรรม และประเพณในสงคมนนๆ รวมทงจดมงหมาย

ของรายวชาการพยาบาลมารดาทารก และการผดงครรภ หลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต เนนใหนกศกษาผสม

ผสานภมปญญาทองถน มาใชในการพยาบาลมารดา ทารก เพอเสรมสรางศกยภาพของบคคล ครอบครวในการดแล

ตนเอง ปญหาการจดการเรยนการสอนในสวนภมปญญาทองถน ดวยการบรรยาย หรอสมมนากลมยอย ทำาใหไมเหน

สภาพการณจรงทสอดคลองกบบรบทพนท อกทงบคลากรสาธารณสขมกไมอนญาตใหมการอยไฟหลงคลอด

ทำาใหองคความรสวนนไมชดเจน การใชหองเรยนชมชน และใหโอกาสผสงอาย ไดถายทอดภมปญญา ทำาใหเกด

ความเขาใจ การแลกเปลยนเรยนรรวมกน นกศกษาสามารถคดวเคราะหอยางเปนระบบ โดยใชองคความรทางวชาชพ

ในการแกปญหาสขภาพ

วตถประสงคเพอศกษาภมปญญาทองถนจากผสงอาย ในการดแลมารดาและทารก โดยใชหองเรยนชมชน

ระเบยบวธวจยเปนวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม Plan วางแผนการจดกระบวนการเรยนการสอนแบบบรณาการกบชมชน

Do แบงนกศกษาเปน 2 กลม เกบขอมล โดยกลม 1 โดยเขาไปสมภาษณผสงอายในชมชน Check นำาขอมลทไดมา

ตรวจสอบและวเคราะห Act กลม 2 คนขอมลทผานการวเคราะหกลบใหใหชมชนไดใชประโยชน กลมตวอยาง ไดแก

ผสงอายในตำาบลหนองไผ จำานวน 50 คน เครองมอเปนแบบสมภาษณเกยวกบความเชอ ประเพณ หรอ ขอหาม

ในการปฏบตตว อาหาร การดแลทารก ยาและสมนไพร และการอยไฟ วเคราะหขอมลแยกประเดน ดงน เหตผล

ททำาสอดคลองกบหลกทางวทยาศาสตร หรอไม และ เปนพฤตกรรมการดแลตนเองทเปนประโยชน หรอไม

ผลการศกษาการดแลมารดาตามภมปญญาทองถนทควรสงเสรม ไดแก พธกรรมตางๆ เนองจากมผลมากในแงสขภาวะทางจต

สงคม และจตวญญาณเพราะเปนการกระทำาเพอใหเกดความสบายใจ ทงมารดา และผสงอายในครอบครว ขอหาม

เรองอาหารในขณะอยไฟไดแก ผกชะเอม กบ เขยด เนอควาย ไขเปด สมตำา และปลารา เพราะทานแลวจะแพ คลนไส

อาเจยน และทำาใหลกทองอด และจะทำาใหแผลไมตด ซงบางสวนไมสอดคลองตามหลกวทยาศาสตร แตเปนการถองด

หญงหลงคลอดสามารถเลอกอาหารอยางอนทดแทนได สวนการดแลมารดา ทควรแกไข ไดแก หามลกออก

จากบรเวณทอยไฟ การไมใชผาอนามยในระหวางการอยไฟ การแตงกายไมสวมเสอชนใน และไมใสกางเกงชนใน

270270

การใหนำา หรอ อาหารเสรมเพมแกทารก การปฏบตตว ปจจบนไมเครงครดมากนก ผสงอายสวนใหญ อนญาตให

มารดาทำาตามคำาแนะนำาของ รพ.

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานภมปญญาทองถนในการดแลมารดาและทารก สวนใหญ มกมเหตผลทไมสอดคลองกบหลกทางวทยาศาสตร

แตมจดเดนในแงการดแลสขภาพจต สงคมและจตวญญาณ การอยไฟหลงคลอดยงพบขอดอยมาก เพราะทำาใหหญง

หลงคลอดไดพกผอนเตมทสวนพฤตกรรมทตองปรบเปลยนควรมการพดคย ปรบทศนคต และใหความรทถกตอง

เพอความรวมมอในการปฏบตตวหลงคลอดทเหมาะสมตอไป

บทเรยนทไดรบการใชหองเรยนชมชน ทำาใหผสงอายรสกมคณคาในตนเอง ทำาใหนกศกษาพยาบาลมโอกาส เรยนร การดแลมารดา

ทารกตามสภาพการณจรง การใหโอกาสผสงอาย ไดถายทอดภมปญญา ทำาใหเกดความเขาใจ การแลกเปลยนเรยนร

รวมกน นกศกษาสามารถคดวเคราะหอยางเปนระบบ โดยใชองคความรทางวชาชพ ในการแกปญหาสขภาพ

ปจจยแหงความสำาเรจการสนบสนนจากผบรหาร วพบ.อดรธาน อาจารยในภาควชาการพยาบาล มารดา และทารก ผนำาชมชนผสงอาย

ในชมชน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรการ วพบ อดรธาน สนบสนน ทนวจย เวลาในการทำาวจย

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดโครงการวจยนมการบรณาการการวจยรวมกบการเรยนการสอนรวมไปถงผสมผสานกบภมปญญาและการแพทยพนบาน

และเชอมโยงการกบการเรยนรรวมกบชมชน

ขอเสนอแนะสงทงานวจยนควรไดพฒนาเพมเตมประกอบดวยการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมจะใชกระบวนการหลกการ

วงจร P-A-O-R หรอ Planing-Action-Observation-Reflection ทมกลไกของ PAOR ภายในดวยและหมนเวยน

ไปเปนรอบตาม Kemmis model และปรบกระบวนการเขยนใหใหสอดคลองกบการวจยแบบบ PAR และเขยน

กระบวนการของวงจรการพฒนาการเรยนการสอน รวมถงนำาเสนอบรบทของพนทศกษา


272272

ID 49

ก�รพฒน�หลกสตรฝกอบรมเสรมสมรรถนะก�รวจยจ�กง�นประจำ�สำ�หรบบคล�กรท�งส�ธ�รณสข

ดร.สมนก หงษยมโรงพยาบาลทพทน จงหวดอทยธาน

ทมาการทำางานวจย R2R เปนการพฒนาศกยภาพของบคลากรในการสงเคราะหปญหาทเกดขนจากงานประจำาทตนเอง

ปฏบตอยและพฒนาตอยอดเปนงานวจยเพอนำาผลทไดมาปรบปรงและพฒนางานใหมประสทธภาพยงขน จากอดต

ทผานมาพบวาการพฒนางานประจำาใหเกดเปนงานวจยไมไดเกดขนอยางกวางขวางในหนวยงานและองคการดาน

สาธารณสขตางๆ เนองจากบอยครงทบคลากรคดวางานวจยเปนงานทตองทำาโดยนกวชาการหรอผเชยวชาญระดบสง

รวมทงการศกษาเกยวกบระเบยบวธการวจยเปนสงทยงยากซบซอน จงทำาใหเกดความกลวและไมกลาทจะแกปญหา

ตางๆเพอใหเกดคณภาพดวยการทำาวจย จงทำาใหการดำาเนนการเพอแกปญหาในงานประจำาไมไดนำามาพฒนาตอยอด

ไปเปนงานวจย ดวยความสำาคญดงกลาว ผวจยจงไดจดทำาวจยเรองนขน

วตถประสงค 1) เพอพฒนาหลกสตรฝกอบรมเสรมสมรรถนะการวจยเพอพฒนางานประจำา

2) เพอตรวจสอบประสทธผลของหลกสตรฝกอบรมเสรมสมรรถนะการวจยเพอพฒนางานประจำาของบคลากร

สาธารณสข

ระเบยบวธวจยรปแบบการวจย Research and Development ดำาเนนการเปนระยะเวลา 1 ป 5 เดอน ม 5 ขนตอน ดงน 1. การศกษา

และวเคราะหขอมลพนฐาน จากเอกสารการพฒนาหลกสตรฝกอบรม และงานวจยทเกยวของพรอมกบสำารวจ

ความตองการพฒนาสมรรถนะการวจย 2. การสรางหลกสตรฝกอบรมและทดลองใชหลกสตรกบกลมยอย

(Pilot Study) 3. การทดลองใชหลกสตรฝกอบรมเพอทดสอบสมมตฐานของการวจย โดยใชแบบแผนการทดลอง

แบบ One-Group Pretest – Posttest Design กบกลมเปาหมายทเขารบการอบรมเปนบคลากรดานสาธารณสข

จงหวดอทยธาน ทไดมาตามความสมครใจ จำานวน 30 คน ดำาเนนการฝกอบรมดวยการจดการเรยนรแบบโครงงาน

เปนฐาน (Project Based Learning) เปนเวลา 5 เดอน 4. การตดตามผลการฝกอบรม หลงการฝกอบรม 15 วน

5. การปรบปรงหลกสตรฝกอบรม

ผลการศกษา หลกสตรฝกอบรม R2R นมความเหมาะสมมาก ประกอบดวย 6 องคประกอบคอ 1) หลกการของหลกสตรฝกอบรม

2) วตถประสงคของการฝกอบรม 3) โครงสรางหลกสตร เนอหา และระยะเวลาการฝกอบรม 4) วธการฝกอบรม

5) สอทใชในการฝกอบรม และ 6) การวดผลและประเมนผล ม 5 หนวยการเรยนร คอ 1) ความรเบองตนเกยวกบ

การพฒนางานประจำาดวยงานวจย 2) การพฒนาโครงรางวจย 3) เครองมอและการเกบรวบรวมขอมล 4) สถต

273

และการวเคราะหขอมล 5) การเขยนรายงานและการนำาเสนอผลการวจย ประสทธผลการฝกอบรมผเขารบการ

ฝกอบรม มความร ความเขาใจหลงการฝกอบรม สงกวากอนการฝกอบรมอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05

มเจตคตหลงการฝกอบรมสงกวากอนการฝกอบรมอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .01 และมความพงพอใจ

ในหลกสตรรอยละ 95 มผลงานวจยทเสรจตามกำาหนด 21 เรอง มงานวจยอยในระดบด 16 เรอง

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานทำาใหไดหลกสตรฝกอบรมเสรมสมรรถนะการวจย R2R สำาหรบบคลากรดานสาธารณสข เพอเปนแนวทาง

ใหหนวยงานสาธารณสข ไปพฒนาบคลากรบคลากรดานสาธารณสขใหมความร ความเขาใจเกยวกบการพฒนา

งานประจำาดวยงานวจย ซงงานวจยนนอกจากใชในจงหวดอทยธานแลวยง ไดนำาไปขยายผลใน อำาเภอลบแล และ

อำาเภอนำาปาด จงหวดอตรดตถ และศนยอนามยท 8 จงหวดนครสวรรค เปนตน

บทเรยนทไดรบการฝกอบรมดวยการจดการเรยนรแบบโครงงานเปนฐาน (Project Based Learning) จะสามารถทำาใหผเขารบ

การฝกอบรมเขาใจและสามารถนำาความรไปประยกตใชในการดำาเนนงาน

ปจจยแหงความสำาเรจผบรหารใหความสำาคญและใหการสนบสนนในการพฒนางานประจำาสงานวจยจะสามารถทำาใหผวจยมทรพยากร

และกำาลงใจ ทจะพฒนางานวจยใหประสบผลสำาเรจได

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร สำานกงานสาธารณสขจงหวดอทยธาน สนบสนนดานงบประมาณ และการประสานงาน ตดตอ ผเขารบการอบรม

ในโครงการ ผอำานวยการโรงพยาบาลทพทน สนบสนนดานทรพยากรตางๆ ในการพฒนาหลกสตร ตลอดจน

ใหความสำาคญในงานนอยางตอเนอง

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดทำาใหเหนรปแบบหนงของการพฒนาหลกสตรฝกอบรมเสรมสมรรถนะการวจยเพอพฒนางานประจำาโดยการทดลอง

แลววดผลและเกดผลงานวจยไดจรง การเรยนรซงถามการศกษาวจยกนมากๆ ถงหลกสตรทไดอบรมกอาจนำาไปส

การอบรม R2R ทเหมาะกบบรบทตางๆ กนไป


274274

ID 324

กรอบแนวคด 3 in 1: แนวท�งในก�รรเรมหวขอวจยสำ�หรบนกศกษ�แพทยวช�เวชศ�สตรชมชน สก�รพฒน�คณภ�พบรก�รในชมชน

พญ.อาภาพรรณ นเรนทรพทกษ1, นาย วภาส ปลมกมล2, นาย ปยต มนประเสรฐ2, นายวนชาต บญไล2 โรงพยาบาลอดรธาน

นศพ.ป 5 โรงพยาบาลอดรธาน

ทมา อาจารยแพทยเวชศาสตรครอบครวมภารกจสอนนกศกษาแพทย (นศพ.) ชนปท 5 วชาเวชศาสตรชมชนใหร เขาใจและสามารถทำาวจยดานระบบบรการสขภาพภายใน 4 สปดาห ผเขยนใชกรอบแนวคด 3 in 1 เปนแนวทาง ในการรเรมหวขอวจยสำาหรบนศพ. ประการทหนงตองบรรลวตถประสงคการเรยนรคอเขาใจและวจยเกยวกบระบบบรการสขภาพ สองวจยการเขาถงบรการสขภาพตามนโยบาย สามผลการวจยนำามาพฒนาคณภาพบรการชมชน ปการศกษา 2557 นศพ. 4 ใน 8 กลมไดทำาวจยสอดคลองตามกรอบแนวคด กรณตวอยางวจยการเขาถงบรการทางดวนโรคหลอดเลอดสมอง (Stroke fast track) ไมทนเวลา 270 นาท ประเดนคำาถามปจจยอะไรททำาใหผปวยหลอดเลอดสมองเฉยบพลนมาไมทนเวลาและจะปรบปรงพฒนาอยางไร

วตถประสงค กรอบแนวคด 3 in 1 เปนแนวทางในการสรางหวขอวจย กรณศกษาปจจยทสมพนธกบการเขาถงบรการ Stroke fast track ไมทนเวลา 270 นาท

ระเบยบวธวจยนศพ. ทง 8 กลมทำาวจย 8 เรอง เปนการศกษาเชงพรรณนา แบบภาคตดขวางทงหมด รวมทงกรณศกษาน ประชากรทศกษาคอผปวยโรคหลอดเลอดเฉยบพลนทไดรบการวนจฉยโดยแพทย และยนยนดวยภาพถายรงสคอมพวเตอรสมอง ผปวยมภมลำาเนาอยในเขตอำาเภอเมองจงหวดอดรธาน เขารบการรกษาในโรงพยาบาลอดรธานระหวางวนท 1 สงหาคมถง 31 ตลาคม 2557 จำานวน 68 คน กลมผปวยทเขาเกณฑการศกษามจำานวน 53 คน ทบทวนขอมลจากเวชระเบยนและสมภาษณผปวยหรอญาตผดแลเพมเตม วเคราะหขอมลดวยโปรแกรมสำาเรจรป ใชสถตเชงพรรณนาและเชงวเคราะห

ผลการศกษา ผปวยอาย 35 - 87 ป ระยะทางจากสถานทเกดอาการถงโรงพยาบาล (รพ.) 1 - 30 กโลเมตร ระยะเวลาทผปวยมารพ.หลงเกดอาการ 10 - 4,920 นาท (คากลาง 355, พสยควอไทล 422) มผปวยมา รพ.ทนเวลา 270 นาท 21คน (39.6%) ปจจยทสมพนธกบการมาไมทนเวลาไดแก อาย สถานทเกดอาการและระยะทาง พบวา 75.5% ของผปวยเกดอาการขณะอยบาน กลมนมโอกาสมา รพ.ชากวา 270 นาท 8.79 เทาของผปวยทเกดอาการนอกบาน วธเดนทางมารพ.พบวา 18.9% มาดวยรถบรการฉกเฉนทางการแพทย สวนใหญ (66%) มาดวยรถสวนตว ม 22.6% ททราบหมายเลขโทรศพทเรยกรถฉกเฉน 41.5% เคยไดรบการคดกรองความเสยงตอโรคหลอดเลอดสมอง และกลม

275

นมาทนเวลา 72.7% อาการนำาทมา รพ. คอ แขนขาออนแรงครงซก ปากเบยว วงเวยนเดนเซ และสบสน (41.5, 20.8,

11.3 และ 11.3% ตามลำาดบ)

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนผลวจยไดเสนอแนะหนวยบรการปฐมภมควรใหความสำาคญกบการคดกรองกลมเสยงตอโรคหลอดเลอดสมอง

ใหครอบคลม มการปรบเปลยนขอความในแผนสตกเกอรประชาสมพนธใหเขาใจสญญาณเตอนของโรคหลอดเลอดสมอง

โดยใชภาษาทเขาใจงาย เปลยนขอความ 270 นาทมาเปนไปรพ.ทนท และแจงหมายเลข 1669 โทรเรยกรถบรการ

ฉกเฉนทางการแพทย

บทเรยนทไดรบ 1. อาจารยแพทยเวชศาสตรครอบครวสามารถบรณาการภารกจดานจดการเรยนการสอนใหเขากบงานบรหาร

และงานพฒนาบรการปฐมภมในชมชน

2. กรอบแนวคด 3 in 1 เปนแนวทางใหนกศกษาแพทยสรางหวขอวจย เรยนรทกษะการวจย พฒนาความคด

เชงวเคราะห เขาใจระบบบรการสขภาพและปญหาการจดบรการสขภาพของพนท สามารถเสนอแนะผลวจย

นำาไปสการพฒนาคณภาพบรการในชมชน

ปจจยแหงความสำาเรจ 1. การสรางกรอบแนวคด 3 in 1 เปนแนวทางในการรเรมหวขอวจย

2. การบรณางานดานวชาการ ภารกจการจดการเรยนการสอน ใหเขากบงานบรหารจดการและงานบรการปฐมภม

ในชมชน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรผบรหารโรงพยาบาลและผแทนบคลากรทใหบรการหรอผมสวนไดเสย รวมรบฟงการนำาเสนอผลงานวจยของ

นกศกษาแพทย นำาไปสนโยบายหรอกลยทธใหม เพอพฒนาปรบปรงงานบรการในชมชนของหนวยบรการ

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนการศกษาวจยทบรณาการแนวคดสามประการเขาดวยกนในการทำาวจยของนกศกษาแพทยคอวจยเกยวกบระบบ

บรการสขภาพ การเขาถงบรการสขภาพตามนโยบาย และการนำามาพฒนาคณภาพบรการชมชนโดยใชกรณตวอยาง

วจยการเขาถงบรการทางดวนโรคหลอดเลอดสมอง (Stroke fast track) เปนการจดประกายการสอนการวจย

ในนกศกษาแพทยทมงใหเกดประโยชนทบรณาการวตถประสงคการเรยนรหลายๆ เรองเขาดวยกนทำาใหการเรยน

ครงเดยวครอบคลมหลายวตถประสงคและเกดประสบการณตรงกบผเรยน


276276

ID 363

ก�รประเมนหลกสตรประก�ศนยบตรผชวยพย�บ�ลหลกสตรปรบปรง พ.ศ. 2553 โรงเรยนผชวยพย�บ�ล คณะแพทยศ�สตรศรร�ชพย�บ�ล มห�วทย�ลยมหดล

สมฤทย เพชรประยร, ประนอม พรมแดง, อบล อสมภนทรพย

โรงเรยนผชวยพยาบาล ฝายการพยาบาล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล กรงเทพมหานคร

ทมาโรงเรยนผชวยพยาบาล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล จดการเรยนการสอนหลกสตร

ประกาศนยบตรผชวยพยาบาลตงแต ป พ.ศ. 2502 และมการปรบปรงโครงสรางใน ป พ.ศ. 2540 และพ.ศ. 2553

โดยจะมการปรบปรงหลกสตรใหมอกครง พ.ศ. 2558 เพอใหสอดคลองกบขอบงคบสภาการพยาบาล เกณฑ

มาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษาและนโยบายการประกนคณภาพการศกษาของมหาวทยาลย การประเมนหลกสตร

มความสำาคญในกระบวนการพฒนาหลกสตรของโรงเรยนฯ เพราะการประเมนหลกสตรจะทำาใหทราบถงปญหา

และแนวทางในการปรบปรงหลกสตรใหชดเจนยงขน ดงนนจงทำาการประเมนหลกสตรประกาศนยบตร

ผชวยพยาบาล พ.ศ. 2553 เพอทำาใหทราบผลการดำาเนนงานและการจดการเรยนการสอนตามหลกสตรโดยรวม

รอบดานวายงคงเหมาะสมกบสภาพแวดลอมหรอสงคมหรอไมเพอเปนแนวทางในการปรบปรงพฒนาหลกสตร

ประกาศนยบตรผชวยพยาบาลตอไป

วตถประสงคเพอประเมนหลกสตรประกาศนยบตรผชวยพยาบาลหลกสตรปรบปรง พ.ศ. 2553

ระเบยบวธวจยประชากร ประกอบดวยอาจารยผสอน ผสำาเรจการศกษา ป พ.ศ. 2553 -2555 และผรวมงานดานบรการพยาบาล

คำานวณขนาดตวอยางจากรอยละของกลมประชากร โดยคดกลมตวอยางรอยละ 25 เมอมประชากรเปนรอย

และรอยละ 10 เมอมประชากรเปนพน ไดกลมตวอยาง คอ อาจารยผสอน 11 คน ผสำาเรจการศกษา 99 คน

และผรวมงานดานบรการพยาบาล 168 คน สมตวอยางโดยใชวธสมแบบงาย (simple random sampling)

ดวยวธการจบฉลากจากบญชรายชอของประชากรแตละกลมในทกหอผปวยตามงานการพยาบาล 11 สาขา

เครองมอทใชเปนแบบสอบถามการประเมนหลกสตรประกาศนยบตรผชวยพยาบาล และแบบสอบถามขอมล

เชงคณภาพ โดยใชรปแบบการประเมนของ Stufflebeam’ s CIPP model

ผลการศกษาปรชญาและวตถประสงคของหลกสตรฯสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผนการศกษาแหง

ชาตและทศทางความตองการกำาลงคนดานสขภาพของประเทศ ความเหมาะสมของวตถประสงคหลกสตรอยในระดบ

มากทสด (x- = 4.38, SD=0.40) โครงสรางหลกสตรและการจดการศกษาอยในระดบมาก (x- = 4.14, SD=0.36)

ดานปจจยนำาเขาพบวาคณสมบตของผเขาศกษาและระบบการคดเลอกอยในระดบมากทสด (x- = 4.33, SD = 0.60)

277

ปจจยสนบสนนการเรยนรอยในระดบมาก (x- = 4.17, SD = 0.49) ดานปจจยกระบวนการพบวาการจดการเรยนการ

สอนอยในระดบมากทสด (x- = 4.44, SD = 0.37) ดานผลผลตพบวาผสำาเรจการศกษาประเมนตนเองตอคณลกษณะ

ทพงประสงคอยในระดบมากทสด (x- = 4.36, SD=0.38) จากการใชสถตทดสอบคาทพบวาผรวมงานดานบรการ

และผสำาเรจการศกษามความคดเหนทตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต (p<.001) โดยผสำาเรจการศกษา

ประเมนตนเองสงกวาผบงคบบญชา

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานผลการศกษาครงนใชเปนขอมลในการพฒนาหลกสตรและปรบปรงการจดการเรยนการสอนเพอใหมความเหมาะสม

บทเรยนทไดรบผสำาเรจการศกษาทนำามาใชเปนกลมตวอยางควรมประสบการณการการทำางานอยางนอย 1 ป เพราะเปนผท

มประสบการณการทำางานมาแลวระดบหนงทสามารถใหขอมลตามทผวจยตองการได

ปจจยแหงความสำาเรจการสงเสรมสนบสนนและการไดรบกำาลงใจจากผอำานวยการโรงเรยนผชวยพยาบาลตลอดจนผรวมงานของโรงเรยน

ผชวยพยาบาลทกทาน และความมงมนทมเทในการทำางานเพอองคกร

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรงานวจยฉบบนไดรบการสงเสรมสนบสนนดานเวลาในการดำาเนนการและกำาลงใจ จากผอำานวยการโรงเรยน

ผชวยพยาบาลตลอดจนคณาจารยและเจาหนาทของโรงเรยนผชวยพยาบาลทกทานทใหการชวยเหลอ ในขนตอน

การดำาเนนงานตางๆ จนงานฉบบนวจยสำาเรจลลวงไปดวยด

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนการวจยประเมนหลกสตรประกาศนยบตรผชวยพยาบาลหลกสตร เพอใหสอดคลองกบการจดการศกษาเพอให

ทนกบความตองการของสงคมโดยใชเครองมอ CIPP model ทำาใหเกดการพฒนาการจดการเรยนรแตจำาเปนตองม

กรอบแนวคดการประเมนทเหมาะสมเพอใหไดผลการประเมนทนำาไปใชประโยชนสงสด


278278

ID 605

ก�รใชรปแบบก�รสอน Didactical Strategyเพอสงเสรมผลก�รเรยนก�รสอนของนกศกษ�พย�บ�ลวทย�ลยพย�บ�ลบรมร�ชชนน เชยงใหม

ประกายแกว ธนสวรรณวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน จงหวดเชยงใหม

ทมาการเรยนการสอนรปแบบ Didactical strategy เปนรปแบบการสอนทมกจกรรมหลากหลายประกอบดวยการเรยนร

จากการด (Visual) การฟง (Auditory) การอานการเขยน (Read and Write) และการเรยนรทสอดวยการสมผสหรอ

การกระทำา (Kinesthetic) ท ซงทำาใหผเรยนสนใจ กระตนการเรยนร และสงผลใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางเขาใจ

วตถประสงค เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยน และความพงพอใจของนกศกษาพยาบาล วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน

เชยงใหม ทมตอการเรยนการสอนรปแบบ Didactical Strategy

ระเบยบวธวจยกลมประชากรทศกษา คอนกศกษาพยาบาลชนปท 4 ปการศกษา 2555 จำานวน 95 คน ทเรยนรายวชาการ

พยาบาลครอบครวและชมชน 2 เครองมอทใชในการวจย ไดแกแผนการเรยนรทเนนรปแบบ Didactical Strategy

จำานวน 6 แผนการเรยนร แบบทดสอบวดความรใน 6 บทเรยนทผานการวพากษขอสอบจากผสอนรายวชา

การพยาบาลครอบครวและชมชน 2 และแบบวดความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนการสอนรปแบบ

Didactical strategy วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา และวเคราะหเชงเนอหา

ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยน 6 บทเรยน มผทผานบางรายบทเรยนมากทสดรอยละ 98.06 มผทผานรวม 3 บทเรยน

รอยละ 31.07 และไมผานรายบทเรยนทงหมด รอยละ 1.94 ความพงพอใจของนกศกษาพยาบาล ทมตอการเรยน

การสอน รปแบบ Didactical Strategy พบวามความพงพอใจในภาพรวมทง 7 ดาน มคาเฉลย 3.66 และนอย

ทสด คอดานสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนการสอน มคาเฉลย 3.20 ใหมกจกรรมการเรยนการสอนทหลากหลาย

และใหผเรยนมสวนรวม สอทใชทนสมยและเปนภาพเคลอนไหว สอนเนอหาประเดนสำาคญ และสรปทกบทเรยน

ขอสอบควรมหลากหลายรปแบบ ควรประเมนผลการทำางานกลม การจดสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนรหองเรยน

ควรมอากาศเยนสบาย ศกษาดงานนอกสถานท สอทใชในหองเรยนควรพรอมใชและมประสทธภาพ และหองสมด

ควรมหนงสอททนสมยและจำานวนทเพยงพอ

279

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานผสอนกระตนนกศกษาใหสนใจเรยน มกจกรรมคนเวลาเรยน ลดปรมาณการมอบหมายงาน มใบงานชดเจน

สรปเนอหาสำาคญทกรายบท สอ Powerpoint ชดเจน มผงความคดรวบยอด ใชสอวดทศนและกรณศกษา

สอนประเดนสำาคญของรายบท เพมคำาถามทายบทใหนกศกษามสวนรวมในการกำาหนดกจกรรมการเรยนการสอน

สอบ Post-test มรปแบบขอสอบทหลากหลายประเมนผลการทำางานกลม ปรบปรงหองเรยน ศกษาในชมชน

บทเรยนทไดรบมการวางแผนการจดการเรยนการสอนและดำาเนนการสอนตามแผนทกำาหนดไว มกจกรรมการสอนทหลากหลาย

ใหผเรยนมสวนรวม ผสอนมความรความเชยวชาญและประสบการณในการสอน มการสรปสาระสำาคญรวมกน

ระหวางผเรยนและผสอน ทเปน Concept Mapping การประเมนผลการเรยนการสอน ควรเปนการประเมนทงผเรยน

และผสอนในชวงของการเรยนการสอนทง 3 ชวง ไดแก กอนระหวาง และเสรจสนการเรยนการสอน

ปจจยแหงความสำาเรจ ผสอนมความร ความเชยวชาญ ประสบการณในการสอน ผเรยนสนใจการเรยนร ตงใจเรยน และประเมนตนเอง

และพฒนาการเรยนรของตนเอง มการวางและเตรยมความพรอมทดกอนสอน สอนตามแนวทางทกำาหนดไว

มกจกรรมการสอนทหลากหลาย นำาขอมลจากการประเมนใชในการปรบปรงการเรยนการสอน มการประชมรวมกน

แลวนำามาพฒนาปรบปรงการเรยนการสอนอยาง หนวยงานสนบสนนการจดสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนการสอน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรใหผสอนไปศกษาอบรม Didactic Strategy แลวนำามาเผยแพร โดยการประชมเชงปฏบตการ และใหนำาไปใชใน

การเรยนการสอน มการตดตามประเมนผล สนบสนนแลกเปลยนเรยนรกบวทยาลยเครอขายภาคเหนอ

สนบสนนและใหทนงานวจย ปรบปรงสภาพแวดลอม เชน เพมทวในหองเรยน เพมคอมพวเตอรเพม มโตะและเกาอ

เรยนรเปนกลม

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนการศกษาผลสมฤทธทางการเรยน และความพงพอใจของนกศกษาพยาบาลตอการเรยนการสอนรปแบบ

Didactical Strategy โดยการสำารวจโดยผลการศกษาทำาใหเกดแนวคดสำาคญในการพฒนาคณภาพการจดการศกษา

ใหเหมะสมตอไป



281

ก�รพฒน�ก�รดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงในโรงพย�บ�ลท�วงผ�และชมชน

จฬารตน สรยาทย, ประกอบ ศรสทธพจน, วชรกร ภมาลย, วรสรา ทากน, มณวรรณ วงศสขพศาล, นภาพร มหายศนนท, และคณะ

กลมการพยาบาล โรงพยาบาลทาวงผา จงหวดนาน

ทมาโรคปอดอดกนเรอรง (Chronic Obstructive Pulmonary Disease, COPD) เปนโรคเรอรงทเปนสาเหตใหเกด การเจบปวยเรอรงทพพลภาพและการเสยชวตทมากขนในประเทศไทยมผปวย COPD เพมขน 200,946, 218,280 และ 234,033 ราย ในป 2552–2554 ตามลำาดบ (สำานกนโยบายและยทธศาสตร, 2552-2554) เปนสาเหต การเสยชวตอนดบ 5 ของประเทศ ภาคเหนอมอตราความชกของโรค COPD คดเปนอตรา 535.15 รายตอ 100,000 ประชากร นบวาเปนอตราทสงกวาทกภมภาค สถตผปวยทโรงพยาบาลทาวงผา ป 2547 มผปวย COPD จำานวน 972 ราย มารบบรการทแผนกฉกเฉน 495 ครง สงตอ 93 ราย มผปวยเสยชวต 13 ราย อตราการกลบมานอนโรงพยาบาลภายใน 28 วนโดยไมไดรบการวางแผนรอยละ 26 เปนโรคทมอตราการนอน และมลคาใชจายในโรงพยาบาลสงเปนอนดบหนงซงเปนปญหาสำาคญในการพฒนาในโรงพยาบาลตอเนองถงชมชน วตถประสงคเพอพฒนาการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงในโรงพยาบาลทาวงผาและชมชน ระเบยบวธวจย1. ป 2548 วจยเชงสำารวจ เปนการวเคราะหสถานการณผปวย COPD ในผปวย 525 ราย 2. ป2549 วจยกงทดลอง นำาโปรแกรมการฟนฟสมรรถภาพปอดโดยอาศยความรเชงประจกษตามแนวทางของ

สมาคมการฟนฟสมรรถภาพปอดและหวใจของสหรฐอเมรกา (1999) มาใช ในผปวย COPD จำานวน 30 ราย 3. ป 2550 วจยเชงปฏบตการเพอพฒนาระบบการดแลขยายผลไปสผปวย COPD รายอน จำานวน 252 ราย 4. ป 2551 วจยกงทดลองนำาโปรแกรมการเสรมสรางพลงอำานาจแบบกลม (Gibson, 1993) ในกลมผปวย COPD

ทมปญหาซบซอนจำานวน 15 ราย 5. ป 2555 วจยปฏบตการแบบมสวนรวมพฒนารปแบบการมสวนรวมของชมชนในการปองกนและดแลผปวยโรค

COPD อยางตอเนองในชมชนโดยใช Expanded chronic care model เครองมอทใชแบบประเมน DVAS, MMRC, QOL, 6MWT, Re-admission rate, วเคราะหผลโดยใชรอยละเปรยบเทยบโดยใช Paired t-test

ผลการศกษาป 2548 พบ รพ.ไมมแนวทางการดแลผปวย COPD ทเฉพาะ ผปวยมอาการกำาเรบมานอนรกษาในโรงพยาบาลสาเหตจากการปฏบตตนทไมถกตองและขาดการฟนฟสมรรถภาพปอดมระดบคณภาพชวตตำา ป 2549 หลงเขารวมโปรแกรมการฟนฟสมรรถภาพปอดพบวา DVAS ลดลงรอยละ 22, 6MWT เพมขนรอยละ 31.73 และขยายผล ในผปวยอน ป 2550 หลงการพฒนาระบบการดแลผปวย COPD ผปวยมคณภาพชวตเพมขน Re-admission rate

ID 159

282282

ลดลง แตพบบางรายมปญหาซบซอน ป 2551 พบวาคาเฉลยคณภาพชวตหลงเขารวมโปรแกรมการเสรมสรางพลงอำานาจแบบกลมดขนและคาเฉลย DVAS หลงเขารวมโปรแกรมลดลง (P<0.05) แตพบปญหาผปวยทจำาหนายสชมชนยงกลบมารกษาซำาในรพ. ป 2555 ดำาเนนการพฒนารปแบบการมสวนรวมของชมชนพบวาชมชนใหความรวมมอดแล และผลลพธผปวย MMRC, DVAS, 6MWT ดขน (P<0.05) Re-admission rate ลดลง

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานการฟนฟสมรรถภาพปอดถกนำาเปน CPG และการขยายผลการทำางานแบบเครอขายในอำาเภอทวจงหวดนาน และหลายจงหวดทวภมภาค มการนำารปแบบไปประยกตใชเกดการมสวนรวมสนบสนนชวยเหลอของชมชน ในการจดการปญหาดานสขภาพตามบรบทของสงคมโดยใช Expanded chronic care model มการขยายผลในโรคอนเชนเบาหวาน ผพการ ความดนโลหตสงและขยายผลในจงหวดอนเชนโรคฮโมฟเลย บทเรยนทไดรบการดแลผปวยเรอรงควรมการวเคราะหปญหาและหาแนวทางแกไขปญหาอยางตอเนองโดยนำาหลกวชาการทเหมาะสม มาประยกตใชใหเหมาะกบบรบทและทรพยากรทมอยจะเกดผลลพธทดและมการดแลตอเนองในชมชนการสราง การมสวนรวมของชมชนรวมรบรขอมลตงแตตนทำาใหชมชนรวมคดแกไขปญหาในชมชนดวยตนเองใหการยอมรบแนวทางทชมชนกำาหนดมการตดตามผลลพธโดยชมชนเอง ปจจยแหงความสำาเรจทมมความตองการแกไขปญหาของผปวย COPD มความตงใจทำางานมการพฒนาตนเองอยางสมำาเสมอและวเคราะหปญหาหนางานอยางตอเนองรวมมอกนแกไขปญหาจดสรรเวลาทำางานเปนงานประจำาทตองทำาทกวนเครอขาย ในชมชนมองเหนประโยชนจงสนบสนนงบประมาณสถานทและรวมมออยางตอเนองทงบรณาการกบโครงการเดม ทมอย การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกรไดรบการสนบสนนจากผบรหารหนวยงาน/องคกรทกระดบ ผบรหารเครอขาย และสสจ.นาน มนโยบายสนบสนน ใหทำางานประจำาเปนงานวจย สนบสนนทรพยากร เวลา สถานทบคคล ชนชมเมอผลงานสำาเรจใหโอกาสไปนำาเสนอ ผลงานและตพมพเผยแพร

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนตวอยางงานวจยของ Issue base เปนการทำางานประจำาทตอเนองยาวนาน ซงเปนการแกปญหางานประจำาทเปนบรบทจรงๆ ขององคกรและพนท ทกงานวจยมผลลพธใหเหน ผลลพธขยายกวางไปจนถงการปรบเปลยนพฤตกรรม มหลกฐานงานวจยทจะสนบสนนแตละงานวจย

ขอเสนอแนะสงทงานวจยนขาดคอ ขาดความเชอมโยงแตละงานวจยบางอนตอเนองกนได สงทงานวจยนขาดคอ ขาดความเชอมโยงแตละงานวจยบางอนตอเนองกนได ควรเอาปญหาทอยในงานวจยแรกมาเปนฐานของ Research ตอไป โปสเตอรงานวจยน นาทจะทำาใหออกมาใหเหนถงวธการทำา R2R แบบ Meta สอใหเหนถงหลายงานวจย คนอนจะไดสามารถเรยนรวธการทำา Meta R2R

283

ID 168

ผลของก�รใช R2R&KM สนบสนนก�รพฒน�รปแบบก�รรกษ� DM/HT คปสอ. คำ�เขอนแกว

วทยา เพชรรตน1, พญ.เพชรวนชย จางไววทย2, อภญญา บญถก1, อนงคลกษณ ฤทธวฒ2 1) สำานกงานสาธารณสขอำาเภอคำาเขอนแกว 2) โรงพยาบาลคำาเขอนแกว จงหวดยโสธร

ทมาผปวยกลมโรคเรอรง DM-HT ในเขต อ.คำาเขอนแกวไมสามารถควบคมระดบนำาตาลไดด ภาวะแทรกซอนมจำานวน

เพมขน อตราการใชยาเพมขน ถงแมจะมการใชกจกรรมหลากหลาย เชน 3อ 2ส คลนกไรพง หรออนๆ กยงสงผล

ไดไมด ผปวยรายเกาควบคมระดบนำาตาลและระดบความดนโลหตสงไมได คนทำางานกรสกทอ ในฐานะทผวจย

รบผดชอบงาน NCD ระดบอำาเภอจงสนใจทจะพฒนาการทำางานของเครอขาย ทำาอยางไรผทรบผดชอบจงจะ

สามารถดแลผปวยไดอยางมประสทธภาพ ผวจยจงสนใจกระบวนการ R2R และ KM มาใชเปนเครองมอในการสง

เสรมสนบสนน (empowerment) เพอใหคนทำางานมแรงจงใจและคดสรางสรรคหาวธการดแลผปวยใหสอดคลอง

และเหมาะสมกบบรบทในแตละพนท ซงมทงสน 16 รพ.สต.และ 1โรงพยาบาล โดยกำาหนดใหเกด R2R เปน

One District One Product (ODOP) ของ DHS ของคำาเขอนแกว

วตถประสงคเพอศกษาผลของการใช R2R&KM สนบสนนการพฒนารปแบบการรกษา DM/HT คปสอ.คำาเขอนแกว

ระเบยบวธวจยรปแบบการวจยเชงปฏบตการ (Acion Research) แบงการศกษา 4 ระยะ มพนทศกษา 16 รพ.สต.และ 1

โรงพยาบาล กำาหนดใหเกด R2R พนทละ 1 ผลงานเปน ODOP การวเคราะหขอมลการใชสถตรอยละและ

การสงเคราะหเชงเนอหา (Content Analysis) นำาผลการวจย R2R 17 เรองมาสงเคราะหผลภาวะระดบนำาตาล

ในเลอดและความดนโลหตสงในระดบอำาเภอคำาเขอนแกว

ผลการศกษาหลงจากนำากระบวนการ R2R&KM มาใชเกดเปนผลงาน R2R ทงสน 17 เรอง อำาเภอคำาเขอนแกวพบวา ผปวย

ความดนโลหตสงสามารถควบคมระดบความดนโลหตไดดเพมขนจากรอยละ 43.46 เปนรอยละ 46.72 และ

ผปวยเบาหวานสามารถควบคมระดบนำาตาลไดด เพมขนจากรอยละ 20.97 เปนรอยละ 27.08 มรปแบบบรการ

ทเหมาะสมสงผลตอการปรบเปลยนพฤตกรรมการดแลตนเองไดอยางตอเนองและยงยนเกดขนหลากหลาย

กจกรรม จะไดเหนไดจากรอยละของการควบคมระดบนำาตาลและระดบความดนโลหตไดดเปรยบเทยบสนสด R2R

กบปงบประมาณ 2557 จากรอยละ 20.08 เปน 39.06 ในกลมผปวยเบาหวาน และรอยละ 46.72 เปน 53.32

ในกลมผปวยความดนโลหตสง และมแนวโนมเพมสงขน จำานวนผปวยทแพทยตรวจรกษาใหสามารถหยดยาได

มจำานวนเพมขน

284284

การนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในหนวยงานเกดรปแบบบรการทเหมาะสมกบบรบทพนท และใชจนเกดเปนพฤตกรรมการดแลสขภาพ มจำานวนผปวยทสามารถ

หยดยาไดเปนจำานวนเพมขนเรอยๆ ตลอดจนเกดการขยายผลในระดบเครอขายจงหวดและจงหวดทใกลเคยง

บทเรยนทไดรบการทำางานเปนทมเกดเครอขายในระดบอำาเภอ ขบเคลอนพรอมกนทงระบบทสอดรบกบปญหาทเกดจรงจาก

งานประจำาและสอดรบระดบนโยบาย สงผลใหทำางานงายขนแตไดผลลพธมากขน สงทไดเรยนร 1. การดแลผปวย

DM/HT เปนใชเวลายาวนานควรทำาอยางสมำาเสมอและตอเนองจงจะเกดประสทธภาพสงสด 2. การสนบสนนสงเสรม

ใหผปวยสามารถดแลตนเองไดคอเปาหมายสงสดการทำางานประจำา

ปจจยแหงความสำาเรจ1. ผบรหารเหนความสำาคญ และใหการสนบสนน

2. วฒนธรรมองคกรเออตอการเรยนร

3. เจาหนาทตองการแกปญหาของงานประจำา

4. การทำางานรวมกนของเครอขายสขภาพ รพช. สสอ. รพ.สต. อปท.

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร ไดสนบการสนบสนนทงเชงนโยบายและงบประมาณ โดยผบรหารกำาหนดเปนนโยบาย ODOP ของอำาเภอ

และสงเสรมสนบสนนใหเกดการทำางานอยางตอเนองแมสนสดโครงการแลวยงมการขบเคลอนดำาเนนการตอจนเกด

เปนวฒนธรรมในการทำางาน

ขอคดเหนของกรรมการฯขอดเปนตวอยางงานวจยของ Area Base งานวจยมเปาหมายในการทำาใหผปวยเบาหวานความดน มการบรการทดขน

เกดจากการทมผลงานวจยในพนท งานวจยนาศกษาในแงของเรอง ปงปอง 7 ส

ขอเสนอแนะไมมผลลพธงานวจย มแตทฤษฎ ควรทำาเปน Map วาเรองทหนงทำาตรงพนทไหน เรองทสองทำาตรงพนทไหน

เปนตน ควรวดผลลพธในภาพใหญวาอำาเภอทงอำาเภอ จำานวนผปวยเบาหวานลดลงหรอไม ขอผลลพธแตละ

เรองยอย หรอ ถามเวลาควรถอดองคความรจะไดมเครองมอหลายอนในการทำาวจย เกดคำาถามวา จะทำาอยางไร

ใหผลการศกษาในแตละเรองถกกระจายไปใหใชทกพนททเหมาะสม ทำาเปน COP ในกลมนวาจะมการรอรบอะไรไหม

เพอตอยอดพฒนาตอไป

Documents

บทคัดย่อผลงาน R2R ปี 2557r2rthailand.org/sites/default/files/scridb/bthkhady_r2r.pdf · บทคัดย่อผลงาน r2r ปี 2557 พิมพ์ครั้งที่