2

(2)

บทคดยอผลงาน R2R ป 2559

พมพครงท 1 6กรกฎาคม2559จำานวน1500เลม

ทปรกษา ศ.นพ.วจารณพานช

นพ.สมศกดชณหรศม

รศ.นพ.เชดชยนพมณจำารศเลศ

นพ.อครนทรนมมานนตย

บรรณาธการ ศ.นพ.สมบรณเทยนทอง

ผเขยน ผศ.(พเศษ)นพ.ไพโรจนบญลกษณศรพว.สมหญงอมบญดร.มาศโมฬจตวรยธรรม

นายสพฒนสมจตรสกลดร.จงกลณจนทรศรดร.นภาพรลครวงศนพ.ปรญญาสนตชาตงาม

กองบรรณาธการพอ.นพ.ทวศกดนพเกษรดร.ผาสขแกวเจรญตาดร.วลยาภรณทงสภตนพ.ดเรกสดแดน

นายสพฒนสมจตรสกลนพ.ประสทธชยมงจตรนพ.วชรพลภนวลนพ.อครนทรนมมานนตย

นพ.ณรงคเหนประเสรฐแทดร.จงกลณจนทรศรผศ.(พเศษ)นพ.ไพโรจนบญลกษณศร

นางสาวชรสนกลยมบญณะนางพรพมลผดงสงฆนพ.ธนชยพนาพฒนางสาววระนชมยเรศ

นพ.วศษฎสงวนวงศวานนพ.ปรดาแตอารกษผศ.ดร.พญ.ภทรวลยตลงจตร

ผศ.ดร.ภญ.นนทวรรณกตกรรณากรณนางสมหญงอมบญนพ.ทนงประสานพานช

ผศ.พญ.อนญญาพงษไพบลยดร.ประจวบแหลมหลกนางสาวเกลดดาวจนทฑโร

ดร.มาศโมฬจตวรยธรรมรศ.นพ.เชดชยนพมณจำารสเลศพญ.ปยวรรณลมปญญาเลศ

ดร.ณฏฐญาพฒนะวาณชนนทดร.นพ.สธรรตนะมงคลกลศ.พญ.วณชาชนกองแกว

นพ.ปรญญาสนตชาตงามดร.ธนษฐาดษสวรรณดร.นภาพรลครวงศทพ.วสนตสายเสวกล

นางทศนยญาณะนางธณณจราธนาศรธชนนทนางศภลกษณธนธรรมสถต

นางจรรยาวฒนทบจนทรนพ.ธนตฟเจรญนางสาวสรลกษณคณกมลกาญจน

นพ.ภพงคเอกะวภาตพญ.พชร ยมรตนบวรผศ.ดร.ปยธดาคหรญญรตน

นางอญชลวทยาพพฒนนางพนตมโนการนายจกรนทรฆองวงษนางสนนทาตงปนธานด

ผชวยกองบรรณาธการนางสรนยางามทพยวฒนานางรววรรณวฒนมงคลนางสาววจตราบญจตร

ประสานงานนางสาววจตราบญจตร

จดพมพโดยโครงการสนบสนนการพฒนางานประจำาสงานวจยระดบประเทศ

พมพท

บรษทสหมตรพรนตงแอนดพบลสชงจำากดโทร.029038157-9

3

(3)

ค�าน�า

จากบนทกความรวมมอในการดำาเนนงานสนบสนนการพฒนางานประจำาสงานวจย (R2R)ระดบประเทศ

ระหวางสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน)

สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตกระทรวงสาธารณสขและคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลมหาวทยาลย

มหดลในวนท18กมภาพนธ2557ทมเจตจำานงรวมกนทจะสนบสนนการดำาเนนงานเพอพฒนางานประจำาสงานวจย

(R2R)ในระดบประเทศโดยขบเคลอนการพฒนาระบบสขภาพในทกบรบทตงแตระดบปฐมภมจนถงตตยภมทงดาน

การบรการการรกษาพยาบาลรวมทงการตอยอดในหลายๆบรบทใหเกดเปนผลงานMetaR2Rซงจะเปนประโยชน

อยางยงตอการพฒนาคณภาพงานใหมประสทธภาพผรบบรการจะไดรบประโยชนสงสด

ผลงานวจยR2Rดเดนนนเปนตวอยางของการทำางานวจยรวมกบการทำางานประจำาเกดการแลกเปลยน

เรยนร ระหวางผททำาวจยR2Rและเกดการสรางกำาลงใจทจะปฏบตงาน เพอการพฒนางานอยางมประสทธภาพ

อยางตอเนองสำาหรบผลงานวจยR2Rทสงเขาประกวดในป 2559น มจำานวนทงสน 587ผลงานซงนบวา

เปนจำานวนทมากพอสมควรและเมอดตามประเภทของผลงานทสงเขาประกวดแลวพบวามทงงานวจยจากการ

ศกษาและงานวจยทเราเรยกวาMetaR2Rเพมขนในปนถง22เรอง(MetaR2Rเปนการเชอมโยงของผลงานวจย

R2Rทเกดขนอยางนอย2 โครงการวจยขนไปจากสหสาขาวชาชพภายในองคกรหรอสหสถาบนอาจรวมถงชมชน

มผลสอดคลองทำาใหเกดผลลพธในกลมโรคหรอระบบบรการทดขนอยางชดเจน) ซงแสดงใหเหนวาเกดงานR2R

ทมการเชอมโยงการทำาวจยจากทกภาคสวนทงโรงพยาบาลสาธารณสข และชมชน เพอสรางใหเกดสขภาวะ

ทดแกประชาชนอกทงยงเกดการขบเคลอนระบบสขภาพระดบอำาเภอ(DHS)ตามนโยบายของกระทรวงสาธารณสข

อกดวย

เอกสารฉบบนไดทำาการรวบรวมผลงานR2Rทผานการพจารณาจากคณะกรรมการผทรงคณวฒแลววา

เปนผลงานทมคณคาทจะไดรบการตพมพจงเปนฐานขอมลแหลงความรทางวชาการทจะสนบสนนการขบเคลอน

งานวจยอยางตอเนองโดยเฉพาะการผลกดนใหเกดการพฒนางานประจำาในทกระบบและนำาความรเหลานไปตอยอด

ในการพฒนางานทนำาสองคความรใหมๆอยางกวางขวาง

รองศาสตราจารยนายแพทยเชดชยนพมณจำารสเลศ

6กรกฏาคม2559

4

(4)

สารบญ

ค�าน�า (3)

ก�าหนดการ (8)

การวเคราะหบทคดยอปท 9 (พ.ศ.2559) (24)

การสงเคราะหความรจากผลงานวจย R2R กลม 1 สาขาโรคหวใจและหลอดเลอด (29)

การสงเคราะหความรจากผลงานวจย R2R กลม 2 สาขาโรคมะเรง (32)

การสงเคราะหความรจากผลงานวจย R2R กลม 3 สาขาอบตเหตและฉกเฉน (35)

การสงเคราะหความรจากผลงานวจย R2R กลม 4 สาขา 5 สาขาหลก (สต-ศลย-MED-เดก-ออรโธ) (39)

การสงเคราะหความรจากผลงานวจย R2R กลม 5 สาขาสขภาพชองปาก (52)

การสงเคราะหความรจากผลงานวจย R2R กลม 6 สาขาปฐมภมและสขภาพอ�าเภอ (55)

การสงเคราะหความรจากผลงานวจย R2R กลม 7 สาขาโรคไมตดตอเรอรง (59)

การสงเคราะหความรจากผลงานวจย R2R กลม 8 กลม Meta R2R (67)

การสงเคราะหความรจากผลงานวจย R2R กลม 9 กลม การศกษาและ KM (71)

บทคดยอตามกลมการประกวด

กลม 1 ระดบการบรการปฐมภม 1

บทคดยอทไดรบรางวล

- ID47การพฒนาศกยภาพผพการและผดแลในการใสสายสวนปสสาวะดวยตนเอง

แบบสะอาดเปนครงคราว(CleanSelf-IntermittentCatheterization)

- ID107กระบวนการจดการขยะชมชนอยางครบวงจร

- ID112การพฒนารปแบบการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมองทบานดวยกระบวนการ1A4C

กบความสามารถในการดำาเนนชวตประจำาวน(ADL)ของรพ.สต.ปอนในกลมขม,ไทลอ,เหาะ

และลวะ

- ID224การพฒนาเครอขายดแลผปวยโรคขอเขาเสอมโดยการมสวนรวมของชมชน:

กรณศกษาตำาบลไหลนานอำาเภอเวยงสาจงหวดนาน

- ID250แบบบนทกการตรวจเทาดวยภาพถายเพอการปองกนและจดการความเสยงตอการเกดแผล

ทเทาในผปวยเบาหวานของรพ.สต.หนองนาก

- ID276CBRความทาทายระดบชมชนลดปญหาทางการเคลอนไหวหรอทางกายในคนพการ

- ID323การพฒนาระบบการดแลผพการอยางมสขภาพดมตงคอยางยงยนตำาบลหนองหลม

- ID402ผลของโปรแกรมการใหสขศกษารวมกบการใหคำาปรกษาแบบสนในผปวยโรคความดนโลหต

สงทควบคมระดบความดนโลหตสงไมได โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลบานทาจานตำาบลหนโงม

จงหวดหนองคาย

- ID436การพฒนารปแบบการสงเสรมพฒนาการตามวย“พฒนาการสมวยผกสายใยรกดวยหนงสอ

เลมแรกของหน”

- ID466แนวทางเพอลกเกดรอดแมปลอดภยโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลสลาเชยงตอง

บทคดยอทไดตพมพ

- ID565โปรแกรมบรหารคลงยาและเวชภณฑ

5

(5)

กลม 2 ระดบการบรการทตยภม 29

บทคดยอทไดรบรางวล

- ID38ผลของโปรแกรมฟนฟสภาพการทรงตวทางกายภาพบำาบดรวมกบไทเกกประยกต

เพอปองกนการหกลมในผสงอาย

- ID110การพฒนาแนวทางการจดบรการดแลรกษาผปวยเอดสทรบการรกษาไมตอเนอง

โรงพยาบาลโพนพสยจงหวดหนองคาย

- ID135ผลของการจดสงแวดลอมเพอผอนคลายผรบบรการทมภาวะความดนโลหตสง

ขณะรอตรวจทแผนกผปวยนอกโรงพยาบาลสองจงหวดแพร

- ID367ผลของโปรแกรมการฟนฟภาวะขอตอตดแขงในผปวยโรคหลอดเลอดสมอง

ระยะเรอรงโรงพยาบาลละหานทรายจงหวดบรรมย

- ID375ผลลพธการพฒนาระบบITเพอบรหารจดการคลนกวอรฟารน

- ID425ปจจยทมความสมพนธในการเกดโปแตสเซยมในเลอดตำาในผปวยทม

ภาวะโปแตสเซยมในเลอดตำาชนดรนแรงโรงพยาบาลพนมไพรจงหวดรอยเอด

- ID430สถานะของผดแลกบรปแบบการรบมอปญหาภาระการดแลผสงอายทมภาวะพงพา

- ID432พฒนารปแบบการดแลแบบบรณาการในผปวยมะเรงระยะสดทาย/ผดแล

โรงพยาบาลศรนครนทร(ปญญานนทภกข)

บทคดยอทไดตพมพ

- ID59ความชกและปจจยทำานายความลมเหลวในการใชยาฉดอนซลนของผปวยเบาหวานชนดท2

- ID87ผลของโปรแกรมสงเสรมโภชนาการในผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทมภาวะทพโภชนาการ

- ID372ผลของโปรแกรมการพยาบาลแบบสนบสนนและใหความรตอการดแลตนเอง

และความเขมขนของเมดเลอดแดงในหญงตงครรภทมภาวะโลหตจางโรงพยาบาลรองกวาง

- ID408การขดตาปลาเพอปองกนการเกดแผลทเทาในผปวยเบาหวานคลนกโรคเบาหวาน

โรงพยาบาลสารภป2557-2558

- ID553พฒนาการจดการดแลผปวยเบาหวานชนดท2ทไมสามารถควบคมระดบนำาตาลในเลอด

กลม 3 ระดบการบรการตตยภม 58

บทคดยอทไดรบรางวล

- ID8การเตรยมผปวยเพอสองตรวจทางเดนอาหารและลำาไสเลกสวนตนดวยสารหลอลน

ทมและไมมสวนผสมของยาชา:การศกษาเชงทดลองคลนกแบบสม

- ID13ผลการนวดดวยถงมออนตอความปวดและการคดตงเตานมมารดาหลงคลอด

- ID62ปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตของผปวยบาดเจบศรษะหลงจำาหนายจากโรงพยาบาล

ระดบตตยภม

- ID68การศกษาประสทธผลและความปลอดภยของการรกษาจอตาอกเสบจากcytomegalovirus

โดยการฉดยาganciclovirแบบลดขนาดเขาวนตา

- ID91ผลของการใชแนวทางปฏบตในการสงตรวจผลการวเคราะหกาซในเลอดตามพยาธสรรภาพ

ของผปวยหลงผาตดหวใจและทรวงอก

- ID147ประสทธศกยครมพรกสตรทาวนละครงในผปวยโรคขอเขาเสอม

6

(6)

บทคดยอทไดตพมพ

- ID387ผลของเจลวานหางจระเขกบเรพารลเจลตอการลดภาวะหลอดเลอดดำา

สวนปลายอกเสบในผปวยทไดรบยาAmiodaroneในหอผปวยโรคหวใจ

โรงพยาบาลกรงเทพพทยา:การวจยเชงทดลองแบบสม

- ID52ประสทธผลของการนวดประคบเตานมดวยสมนไพรตำารบแพทยแผนไทยอภยภเบศร

ตอปรมาณการหลงนำานมของมารดาหลงคลอด

- ID199การศกษาประสทธผลของโปรแกรมBackschoolในผปวยปวดหลงสวนลางเรอรง

กลมงานเวชกรรมฟนฟโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร

- ID500การศกษาปจจยทมผลตอความปวดในการสองกลองโพรงมดลกแบบผปวยนอก

ในโรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา

- ID209เปรยบเทยบระดบความปวดกอนและหลงใชเขมขดหมอนลดปวดในผปวยหลงผาตดไสตง

กลม 4 กลมนวตกรรม/สงประดษฐ 87

บทคดยอทไดรบรางวล

- ID12โครงการสรางชดตนแบบเครองสรางอณหภมเพอทดสอบเทยบมาตรฐาน

ปรอทวดไข(Theprojecttobuildaseriesofprototypestotestairtemperaturesthan

standardthermometer.)

- ID15วงลอจกรยานเพอเพมองศาการเคลอนไหวขอไหล

- ID40อปกรณสำาหรบครอบชดการสอดใสแรมะเรงปากมดลก(SirirajRingCap)

- ID58ผาพนศรษะฉกเฉนFieldHeadSaver

- ID115รองเทาชวยปองกนเทาตกและขอเทาเขยงในผปวยใสRingExternalFixation

- ID192การพฒนาระบบสารสนเทศทางภมศาสตร(GIS)ในการเฝาระวงทางระบาดวทยา

รวมกบระบบตดตามประเมนผลการควบคมโรคไขเลอดออกจงหวดยโสธร

(Yasothon3-3-1Monitoring)

- ID320สาวเสยงใสใสใจผรบบรการ

บทคดยอทไดตพมพ

- ID340อปกรณปองกนสายPermanentPacemakerเลอนหลด

- ID472ผลการพฒนาระบบสารสนเทศดานสาธารณสขจงหวดรอยเอดดวยNemoCare

- ID 518 ประสทธภาพของนวตกรรมผาห มสายไรหยดนำาตอการลดการเกดนำาในสายตอพวง

เครองชวยหายใจชนดReusable

กลม 5 กลมสนบสนนการบรหาร และบรการ 111

บทคดยอทไดรบรางวล

- ID25การพฒนารปแบบและเครองมอการแปลงธรรมนญสขภาพสการวางแผนงาน

กองทนหลกประกนสขภาพระดบทองถนหรอพนท(กองทนตำาบล)ในพนทอสานตอนบน

บทคดยอทไดตพมพ

- ID43ทมงานสมพนธรวมกนพฒนา:กระบวนการมสวนรวมเพอการพฒนาระบบงาน

ดานการทำาลายเชอและทำาใหปราศจากเชอเครอขายบรการปฐมภมโรงพยาบาลพะเยา

- ID254ผลของการพฒนาศกยภาพอาสาตลาดนดตอการดำาเนนงานคมครองผบรโภค

ดานผลตภณฑสขภาพ

7

(7)

กลม 6 กลมการศกษา 122

บทคดยอทไดรบรางวล

- ID214การบรณาการการศกษากบงานประจำาในการจดการดานระบบยาและระบบคณภาพ

โรงพยาบาล

- ID594การจดกระบวนการเรยนรอยางมสวนรวมเพอเสรมสมรรถนะการบรหารจดการ

ระบบสขภาพระดบอำาเภอศนยประสานงานและจดการเรยนอำาเภอกาญจนดษฐ

จงหวดสราษฎรธาน

บทคดยอทไดตพมพ

- ID37การพฒนาสอการเรยนรรปแบบแอพลเคชนในการปฏบตการพยาบาลเพอปองกน

การตดเชอปอดอกเสบจากการใสเครองชวยหายใจสำาหรบนกศกษาพยาบาลชนปท3

- ID104:ความคดเหนของนกศกษาผชวยพยาบาลตอคณลกษณะบทบาทหนาท

ของอาจารยทปรกษาโรงเรยนผชวยพยาบาลคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

มหาวทยาลยมหดล

- ID233:ImplementingNursingpractice,SimulationBasedLearningandClinical

PostConferencetoImproveReflectiveThinkingandClinicalJudgmentin

the3rdyearNursingStudents

- ID540:ทศนคตของนกศกษาแพทยทมตอการจดการเรยนการสอนวอรดราวน

ในหลกสตรแพทยศาสตรบณฑต

- ID559:แกงคตวด4+1เพอการควบคมยาสบ

กลม 7 กลม Meta R2R 137

บทคดยอทไดรบรางวล

- ID525การพฒนางานปองกนและควบคมการตดเชอในโรงพยาบาล(IC)ขยายผลสระบบ

สขภาพอำาเภอ(DHS)อำาเภอปาตวจงหวดยโสธร

- ID111การพฒนาการบรหารยาในผปวยเบาหวานมสลมชวงถอศลอดเดอนรอมฎอน

- ID245การพฒนาระบบงานจายกลางเครอขายสาธารณสขอำาเภอทาวงผา

- ID481ปทมธานพชวยนองพฒนาระบบการดแลผคลอดเพอปองกนการตกเลอดหลงคลอด

- ID590การพฒนาการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงแบบองครวมและครบทกมต

โดยการมสวนรวมของภาคเครอขายบรการสขภาพอำาเภอบานโฮงจงหวดลำาพน

- ID291การสงเสรมการเลยงลกดวยนมแมในชมชนตำาบลสวาทอำาเภอเลงนกทาจงหวดยโสธร

8

(8)

1 ฉบบ 1 ก.ค. 2559

ก ำหนดกำรประชมแลกเปลยนเรยนรจำกงำนประจ ำสงำนวจย (R2R) ครงท 9 “R2R ๙ แหงกำรเรยนร ๙ สนโยบำย”

วนท 6 - 8 กรกฎำคม 2559 ณ ชน 2 อำคำรศนยกำรประชมอมแพค ฟอรม เมองทองธำน

วนพธท 6 กรกฎำคม 2559 เวลำ กจกรรม 08.00 – 08.30 น. ลงทะเบยน หอง Grand Diamond Ballroom 08.45 – 09.15 น. รวมชมวดทศน เรอง “R2R ๙ แหงการเรยนร ๙ สนโยบาย” 09.15 – 09.45 น. ปาฐกถาพเศษ เรอง “R2R ๙ แหงการเรยนร ๙ สนโยบาย” และพธเปด

โดย ศ.คลนกเกยรตคณ นพ.ปยะสกล สกลสตยาทร รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข 09.45 – 10.45 น. บรรยายพเศษ เรอง “กาวใหม R2R: จากการสรางความร สการสรางความเปลยนแปลง”

โดย นพ.โกมาตร จงเสถยรทรพย ผอ านวยการส านกวจยสงคมและสขภาพ 10.45 – 12.00 น. แลกเปลยนเรยนร เรอง "Lean R2R for Patient Safety”

โดย 1. นพ.อนวฒน ศภชตกล ผอ านวยการสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) 2. คณ ศรพงษ โพธลกษณ ผอ านวยการฝายบรหารโรงงาน บรษท โตโยตามอเตอรประเทศไทย จ ากด

ผน าสนทนา: รศ.นพ.เชดชย นพมณจ ารศเลศ คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมห ดล อ.นพ.อครนทร นมมานนตย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมห ดล

13.00 – 14.30 น.

แลกเปลยนเรยนร เรอง “R2R ตอบสนองนโยบาย และ DHS ของกระทรวงสาธารณสขอยางไร?” โดย

1. นพ.ประสทธชย มงจตร โรงพยาบาลแกงคอย จงหวดสระบร 2. คณ เกศรนทร ไทยศรวงศ ส านกงานสาธารณสข จงหวดจนทบร 3. พว. สมหญง อมบญ โรงพยาบาลปาตว จงหวดยโสธร

ผน าสนทนา : ดร.ณฏฐญา พฒนะวาณชนนท กระทรวงสาธารณสข 15.00 – 16.30 น. แลกเปลยนเรยนร เรอง “วจย R2R เพอการปรบเปลยนพฤตกรรม”

โดย 1. คณ จระนช ชาญณรงคกล ผอ านวยการกองวจยและพฒนางานสงเสรมการเกษตร 2. คณ เกยรตศกด อาจหาญ ส านกงานเกษตรจงหวดรอยเอด 3. คณ สวสด ลาโพธ รองนายก อบต.เมองทอง จงหวดรอยเอด 4. คณ พฒนชย รชอนทร ผอ านวยการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลดงขวาง จงหวดนครพนม

ผน าสนทนา: ผศ.พญ.อนญญา พงษไพบลย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมห ดล Sapphire 202 13.00 – 14.30 น. R2R Clinic: จดการขอมลตรงใจ สรางมตใหมใหงานประจ า

โดย 1. คณ กนกวรรณ แซจง คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมห ดล

ผน าสนทนา: ผศ.ดร.ประพฒน สรยผล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมห ดล 15.00 – 16.30 น.

แลกเปลยนเรยนร เรอง “สขตามสภาพ (แวดลอม)” บรณาการของศาสตรทแตกตาง โดย

1. ผศ.ดร.สรนาถ สนอไรพนธ คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 2. นพ.สนต ลาภเบญจกล โรงพยาบาลล าสนธ จงหวดลพบร 3. คณ เทพศรนทร องบรรจง โรงพยาบาลล าสนธ จงหวดลพบร

9

(9)

2 ฉบบ 1 ก.ค. 2559

4. คณ กษมา แยมตร ตาแสงสตดโอ ผน าสนทนา: ดร. สปรยา หวงพชรพล คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

Sapphire 203 13.00 – 14.00 น. R2R in Education: Clinic 1 “การตงค าถามวจยทางการศกษาและการเรยนร”

โดย 1. การวจยทางการศกษาในการผลตบคลากรสขภาพ

โดย พอ. นพ.ทวศกด นพเกษร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 2. ประสบการณวจยทางการศกษา

โดย ผศ. ดร.นภา หลมรตน คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน 3. การวจยเพอการพฒนาชนเรยน

โดย ผศ.วรรณด สทธนรากร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ผน าสนทนา: ดร. นพ.สธร รตนะมงคลกล คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

14.00 – 14.30 น. 14.15 – 15.30 น. (ตอ)

R2R in Education: Clinic 2 Workshop: “การตงค าถามวจยทางการศกษาและการเรยนร” วทยากรกลม 1

1. พอ. นพ.ทวศกด นพเกษร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 2. ดร.บญสบ โสสม วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พระพทธบาท 3. ดร.นสรา ประเสรฐศร วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค 4. ดร.นภาพร ลครวงศ โรงพยาบาลยโสธร

วทยากรกลม 2 1. ผศ.นภา หลมรตน คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน 2. อ. ดร.ทศนย เกรกกลธร วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สระบร 3. ผศ. นพ.เทดศกด ผลจนทร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร

วทยากรกลม 3 1. ผศ.วรรณด สทธนรากร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 2. นพ.สตางค ศภผล โรงพยาบาลศนยขอนแกน 3. ดร.อภรด เจรญนกล วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค 4. ดร.พรฤด นธรตน วทยาลยพยาบาลพระปกเกลา จนทบร 5. ภก.ดร.เกยรตศกด แซอว วทยาลยการสาธารณสขสรนธร จงหวดพษณโลก

วทยากรกลม 4 1. ดร.นฤมล เอนกวทย วทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม 2. อ.จรญศร มหนองหวา วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค 3. ดร.วรชาต เฉดชมจนทร คณะกายภาพบ าบด มหาวทยาลยรงสต 4. นพ.ปรญญา สนตชาตงาม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา 5. ดร.เชษฐา แกวพรม วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน แพร

ผน าสนทนา: ดร. นพ.สธร รตนะมงคลกล คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 15.30 – 16.30 น. น าเสนอผลงานกลมแลกเปลยนเรยนร Sapphire 204 13.00 – 14.30 น.

แลกเปลยนเรยนรจากผลงาน R2R ดเดน “ดแล เรยนร สสขภาวะ” โดย

1. พฒนาการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงแบบองครวมและครบทกมต โดยการมสวนรวมของภาค

10

(10)

3 ฉบบ 1 ก.ค. 2559

เครอขายสขภาพอ าเภอบานโฮง โดย พว.พรวภา ยาสมทร โรงพยาบาลบานโฮง จงหวดล าพน

2. การพฒนารปแบบการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมองทบานดวยกระบวนการ 1A4C กบความสามารถในการด าเนนชวตประจ าวน (ADL) ของ รพ.สต.ปอน ในกลมขม, ไทลอ, เหาะ และลวะ โดย คณ ภควนต จนตะ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลปอน จงหวดนาน

3. ผลของโปรแกรมการฟนฟภาวะขอตอตดแขงในผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเรอรง โรงพยาบาลละหานทราย จงหวดบรรมย โดย กภ.กฤษฎา สมรก โรงพยาบาลละหานทราย จงหวดบรรมย

4. ผาพนศรษะฉกเฉน Field Head Saver โดย พว.ปรชา มะโนยศ โรงพยาบาลเทง จงหวดเชยงราย

5. สถานะของผดแลกบรปแบบการรบมอปญหาภาระการดแลผสงอายทมภาวะพงพา โดย นพ.เชษฐพงศ สจจาผล โรงพยาบาลควนขนน จงหวดพทลง

ผน าสนทนา: นพ.วศษฎ สงวนวงศวาน โรงพยาบาลสรรพสทธประสงค คณ ศรทพย สงวนวงศวาน โรงพยาบาลสรรพสทธประสงค คณ วรนช มยเรศ โรงพยาบาลสรรพสทธประสงค คณ อรชร มาลาหอม โรงพยาบาลสรรพสทธประสงค

15.00 – 16.30 น.

แลกเปลยนเรยนรจากผลงาน R2R ดเดน “ดแล เรยนร สสขภาวะ” โดย

1. "การพฒนาเครอขายดแลผปวยโรคขอเขาเสอมโดยการมสวนรวมของชมชน : กรณศกษา ต าบลไหลนาน อ าเภอเวยงสา จงหวดนาน" โดย พว.พทยา ทองสข โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลไหลนาน จงหวดนาน

2. วงลอจกรยานเพอเพมองศาการเคลอนไหวขอไหล โดย พว.รชนกร ใจค าสบ โรงพยาบาลอตรดตถ จงหวดอตรดตถ

3. รองเทาชวยปองกนเทาตก และขอเทาเขยงในผปวยใส Ring External Fixation โดย คณ มงคล โบไธสง โรงพยาบาลศรราช กรงเทพมหานคร

4. ผลของโปรแกรมฟนฟสภาพการทรงตวทางกายภาพบ าบดรวมกบไทเกกประยกตเพอปองกนการหกลมในผสงอาย โดย กภ.สราวธ สมพงษ โรงพยาบาลปากพล จงหวดนครนายก

5. ประสทธศกยครมพรกสตรทาวนละครงในผปวยโรคขอเขาเสอม โดย พญ.รชฎา สหะวรกลศกด โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จงหวดปราจนบร

ผน าสนทนา: นพ.วศษฎ สงวนวงศวาน โรงพยาบาลสรรพสทธประสงค คณ ศรทพย สงวนวงศวาน โรงพยาบาลสรรพสทธประสงค คณ วรนช มยเรศ โรงพยาบาลสรรพสทธประสงค คณ อรชร มาลาหอม โรงพยาบาลสรรพสทธประสงค

Sapphire 205 13.00 – 14.30 น.

แลกเปลยนเรยนรจากผลงาน R2R ดเดน “ชมชน คนสรางสข” โดย

1. CBR ความทาทายระดบชมชนลดปญหาทางการเคลอนไหวหรอทางกายในคนพการ โดย คณ ประจกร กองตน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานถ า จงหวดพะเยา

2. การพฒนาระบบการดแลผพการอยางมสขภาพด มตงค อยางยงยนต าบลหนองหลม โดย พว.ทนยา เผากนทะ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลหนองหลม จงหวดพะเยา

3. กระบวนการจดการขยะชมชนอยางครบวงจร โดย คณ สมพนธ อมพธ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลหนองหลม จงหวดพะเยา

11

(11)

4 ฉบบ 1 ก.ค. 2559

4. การพฒนารปแบบและเครองมอการแปลงธรรมนญสขภาพสการวางแผนงานกองทนหลกประกนสขภาพระดบทองถนหรอพนท (กองทนต าบล) ในพนทอสานตอนบน โดย คณ วนรพ สมณชางเผอก ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตเขต 8 อดรธาน

5. สาวเสยงใส ใสใจผรบบรการ โดย คณ วนย โยลย โรงพยาบาลบานมวง จงหวดสกลนคร

ผน าสนทนา: ดร.วลยาภรณ ทงสภต ส านกงานสาธารณสขจงหวดแพร 15.00 – 16.30 น.

แลกเปลยนเรยนรจากผลงาน R2R ดเดน “ชมชน คนสรางสข” โดย

1. การพฒนาระบบงานจายกลางเครอขายสาธารณสขอ าเภอทาวงผา โดย พว.ศภลกษณ ธนาม โรงพยาบาลทาวงผา จงหวดนาน

2. แบบบนทกการตรวจเทาดวยภาพถายเพอการปองกนและจดการความเสยงตอการเกดแผลทเทาในผปวยเบาหวาน ของ รพ.สต.หนองนาก โดย พว.พนดา สมนนท โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลหนองนาก จงหวดสระบร

3. ผลของโปรแกรมการใหสขศกษารวมกบการใหค าปรกษาแบบสนในผปวยโรคความดนโลหตสงทควบคมระดบความดนโลหตสงไมได โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานทาจาน ต าบลหนโงม จงหวดหนองคาย โดย คณ วไลรตน ลมโพธทอง โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานทาจาน จ.หนองคาย

4. ผลของการจดสงแวดลอมเพอผอนคลายผรบบรการทมภาวะความดนโลหตสงขณะรอตรวจ ทแผนกผปวยนอก โรงพยาบาลสอง จงหวดแพร โดย พว.จรวฒน เการตน โรงพยาบาลสอง จงหวดแพร

5. การพฒนาระบบสารสนเทศทางภมศาสตร (GIS) ในการเฝาระวงทางระบาดวทยา รวมกบระบบตดตามประเมนผลการควบคมโรคไขเลอดออก จงหวดยโสธร (Yasothon 3-3-1 Monitoring) โดย คณ ถนอม นามวงศ ส านกงานสาธารณสขจงหวดยโสธร จงหวดยโสธร

ผน าสนทนา: ดร.วลยาภรณ ทงสภต ส านกงานสาธารณสขจงหวดแพร วนพฤหสบดท 7 กรกฎำคม 2559 เวลำ กจกรรม หอง Grand Diamond Ballroom 08.30 – 09.30 น. ปาฐกถาพเศษ เรอง “R2R เรยนรจากภายใน”

โดย ศ. เกยรตคณ นพ.ประเวศ วะส 09.30 – 10.45 น. แลกเปลยนเรยนร เรอง “Innovation”

โดย ดร.วไลพร เจตนจนทร บรษท ปนซเมนตไทย จ ากด (มหาชน) ผน าสนทนา: พญ.ปยวรรณ ลมปญญาเลศ สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) รศ. นพ.เชดชย นพมณจ ารศเลศ คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมห ดล

10.45 – 12.00 น. R2R Clinic: “สอสารงานวจย ใหไดใจ ดวย Infographic” โดย คณ ธนบรณ สมบรณ CreativeMOVE: Social Innovation Agency

13.00 – 14.30 น.

แลกเปลยนเรยนร เรอง “จรยธรรมการวจยส าหรบสาธารณสข” โดย

1. นพ.สวรรณชย วฒนายงเจรญชย รองปลดกระทรวงสาธารณสข 2. นพ.สรชย โชคครรชตไชย โรงพยาบาลพระนครศรอยธยา 3. พญ.อษณย สงคมก าแหง โรงพยาบาลศนยขอนแกน

ผน าสนทนา: ดร.ณฏฐญา พฒนะวาณชนนท กระทรวงสาธารณสข 15.00 – 16.30 น. แลกเปลยนเรยนร เรอง “R2R เรยนรสสขภาวะ”

โดย

12

(12)

5 ฉบบ 1 ก.ค. 2559

1. นพ.ปวตร วณชชานนท โรงพยาบาลละง จงหวดสตล 2. ดร.ผาสข แกวเจรญตา โรงพยาบาลลบแล จงหวดอตรดตถ 3. นพ.ชาญวทย วสนตธนารตน ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

ผน าสนทนา: อ. นพ.อครนทร นมมานนตย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมห ดล Sapphire 202 09.30 – 10.45 น. แลกเปลยนเรยนร เรอง “R2R2P : โจทยวจย CKD”

โดย 1. ดร.นพ.วนย ลสมทธ ผอ านวยการโรงพยาบาลคลองขลง จ.ก าแพงเพชร 2. ดร.นพ.วชช เกษมทรพย คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

ผน าสนทนา: นพ.พรพล สทธวเศษศกด ผอ านวยการสถาบนวจยระบบสาธารณสข 10.45 – 12.00 น. แลกเปลยนเรยนร เรอง “วจยสนโยบาย (R2P) : ตรวจคดกรองสขภาพ”

โดย 1. ผศ.ดร. พญ.ภทรวลย ตลงจตร คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมห ดล 2. นพ.อรรถสทธ ศรสบต สถาบนวจยและประเมนเทคโนโลยทางการแพทย กรมการแพทย

ผน าสนทนา: ผศ. ดร.จรวยพร ศรศศลกษณ ผจดการงานวจย สถาบนวจยระบบสาธารณสข 13.00 – 14.30 น.

R2R Clinic: "Electronic Medical Records: from paperless to Big Data Initiatives" โดย

1. คณ โกเมษ จนทวมล ดาตา ไซเอนซ แลบ (ประเทศไทย) ผน าสนทนา: ผศ. ดร.ประพฒน สรยผล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมห ดล

15.00 – 16.30 น. แลกเปลยนเรยนร เรอง “R2R Go far Go together” โดย

1. พญ.ทศนย เอกวานช ส านกงานหลกประกนสข ภาพแหงชาต (สปสช.) 2. ผศ. ดร.ศรรตน วงศประกรณกล ส านกบรหารทรพยากรบคคลและพฒนาองคกร 3. ภก.ไตรเทพ ฟองทอง ส านกสนบสนนระบบบรการยาและเวชภณฑ 4. คณ นนทวน เกษธรรม ส านกงานบรหารแผนและงบประมาณ 5. คณ ศรศกด เผอกวฒนะ ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต 6 ระยอง

Sapphire 203 09.30 – 10.45 น. R2R in Education: เรอง “KM Forum: Inter-Professional Education”

โดย 1. Patient-Centered Care vs. Inter-Professional Education: Practicability ?”

โดย รศ. พญ.ศรเวยง ไพโรจนกล คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน 2. การจดการเรยนการสอนระหวางวชาชพเพอการดแลผปวยทบานดวยหวใจมนษย

โดย ผศ.ดร. ภญ.ชนตถา พลอยเลอมแสง คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ผศ.ดร. พญ.ศรนาถ ตงศร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ผศ.เมธ พรยการนนท คณะสถาปตยกรรมศาสตร ผงเมอง และนฤมตรศลป

มหาวทยาลยมหาสารคาม 3. Professional Learning Community ชมชนการเรยนรระหวางวชาชพของคร ปทางไปสการสรางกระบวนการ

เรยนรระหวางวชาชพส าหรบศษย โดย พญ.ปารชาต วงศเสนา วทยาลยแพทยศาสตรและการสาธารณสข มหาวทยาลยอบลราชธาน

ผน าสนทนา: ดร.วรชาต เฉดชมจนทร คณะกายภาพบ าบด มหาวทยาลยรงสต 10.45 – 12.00 น. R2R in Education: “การน าเสนอผลงาน Oral-Presentation”

1. การจดกระบวนการเรยนรอยางมสวนรวมเพอเสรมสมรรถนะการบรหารจดการระบบสขภาพระดบ

13

(13)

6 ฉบบ 1 ก.ค. 2559

อ าเภอ ศนยประสานงานและจดการเรยน อ าเภอกาญจนดษฐ จงหวดสราษฎรธาน โดย ดร.วนลภ ดษสวรรณ คณะวทยาการสขภาพและการกฬา มหาวทยาลยทกษณ

2. การพฒนาพฤตกรรมสะทอนคดของนกศกษาพยาบาล โดย ดร.เชษฐา แกวพรม วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน แพร

3. ทศนคตของนกศกษาแพทยทมตอการจดการเรยนการสอนวอรดราวนในหลกสตรแพทยศาสตรบณฑต โดย นศพ.ตรพร ก าลงเกอ คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

4. การใชเครองมอทาง e-Learning ในการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาผลการเรยนร โดย ภก. ดร.เกยรตศกด แซอว วทยาลยการสาธารณสขสรธร จงหวดพษณโลก

วทยากร 1. ดร.ทศนย เกรกกลธร วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สระบร 2. พอ.นพ.ทวศกด นพเกษร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 3. ดร.นฤมล เอนกวทย วทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม 4. ดร.วรชาต เฉดชมจนทร คณะกายภาพบ าบด มหาวทยาลยรงสต

13.00 – 14.30 น. R2R in Education: “TED TALK นวตกรรมทางการเรยนร” 1. "เรยนรทจะมหวใจ: 'ความรสก' กบการเรยนรในศตวรรษท 21"

โดย นพ.สตางค ศภผล โรงพยาบาลศนยขอนแกน 2. "How to learn everything from any R2R?"

โดย ผศ.ดร. ภญ.นนทวรรณ กตกรรณากรณ คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม" 3. "APPROACH...ประตสการสรางแรงบนดาลใจใหผเรยน"

โดย ดร.พรฤด นธรตน วทยาลยพยาบาลพระปกเกลา จนทบร 4. "การตอสเพอความมนคงในอาชพบนแผนดนเกดของกลมชาตพนธ"

โดย ผศ.วรรณด สทธนรากร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ผน าสนทนา: ดร.อภรด เจรญนกล วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค

14.15 – 16.30 น.

R2R in Education: “กำรน ำเสนอผลงำน POSTER ROUND” POSTER ROUND กลม 1 1. การพฒนาสอการเรยนรรปแบบแอพลเคชน ในการปฏบตการพยาบาลเพอปองกนการตดเชอปอดอกเสบจากการใสเครองชวยหายใจ ส าหรบนกศกษาพยาบาล ชนปท 3 วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค โดย คณ ปาจรย ตรนนท วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค 2. ประสทธผลของการใชสอวดโอทศนควบคโจทยสถานการณ งานพยาบาลอาชวอนามยส าหรบนกศกษาพยาบาล โดย คณ วรรณา สนองเดช โรงเรยนพยาบาลรามาธบด 3. การพฒนาบทเรยนโดยใช e learning เรอง หลกการและเทคนคการท าแผลส าหรบนกศกษาพยาบาลศาสตร วทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม โดย คณ พชร แวงวรรณ วทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม 4. ผลของการใช Coaching Mentor ในการเรยนรเรองการบรหารความเสยงของนกศกษาพยาบาลทขนฝกปฏบตบรหารการพยาบาล โดย คณ ลกขนา ชอบเสยง วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค 5. การสรางสรรคศลปะภาพวาดในการเรยนการสอนการพยาบาลเดกโรคมะเรง โดย คณ วรลพชร สกลสนตพร วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค วทยำกรกลม 1

1. พอ. นพ.ทวศกด นพเกษร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 2. ดร.บญสบ โสสม วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พระพทธบาท 3. ดร.นสรา ประเสรฐศร วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค 4. ดร.นภาพร ลครวงศ โรงพยาบาลยโสธร

POSTER ROUND กลม 2 1. รปแบบการพฒนาการจดการเรยนรโดยใช Evidence based practice เพอเสรมสรางทกษะการเรยนรใน

14

(14)

7 ฉบบ 1 ก.ค. 2559

ศตวรรษท 21 ของนกศกษาพยาบาล โดย คณ ณฐธยาน ชาบวค า วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค 2. การจดการเรยนการสอนโดยใชวจยเปนฐาน เพอพฒนาทกษะการน าผลการวจยไปใช ของนกศกษาพยาบาล วทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม โดย คณ สวคนธ กรตน วทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม 3. สภาพการจดการเรยนการสอนทสงเสรมใหนกศกษามความสามารถในการบรการสขภาพดวยหวใจความเปนมนษยภายใตหลกฐานเชงประจกษ โดย คณ ปานทพย ปรณานานนท วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สระบร 4. พฒนาทกษะการเฝาคลอดดวย DIY ท าได ท าเปน ท าจนเหนจรง โดย คณ จงลกษณ ทวแกว, นางสาววจตรา จตรกษ วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค วทยำกรกลม 2

1. ผศ.นภา หลมรตน คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน 2. ดร.ทศนย เกรกกลธร วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สระบร 3. ผศ. นพ.เทดศกด ผลจนทร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 4. พญ.ปารชาต วงศเสนา วทยาลยแพทยศาสตรและการสาธารณสข ม.อบลราชธาน

POSTER ROUND กลม 3 1. การจดกระบวนการเรยนรอยางมสวนรวมเพอเสรมสมรรถนะการบรหารจดการระบบสขภาพระดบอ าเภอ ศนยประสานงานและจดการเรยน อ าเภอกาญจนดษฐ จงหวดสราษฎรธาน * โดย ดร.วนลภ ดษสวรรณ คณะวทยาการสขภาพและการกฬา มหาวทยาลยทกษณ 2. การบรณาการการศกษากบงานประจ าในการจดการดานระบบยาและระบบคณภาพโรงพยาบาล* โดย ผศ.ดร. ภญ.นนทวรรณ กตกรรณากรณ คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม 3. แกงคตวด 4+1 เพอการควบคมยาสบ โดย ผศ.ดร. ภญ.นนทวรรณ กตกรรณากรณ คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, ผศ.ดร. ภญ.นฤมล โพธศรทอง คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยสยาม 4. ความคดเหนของนกศกษาผชวยพยาบาล ตอคณลกษณะบทบาทหนาทของอาจารยทปรกษา โรงเรยนผชวยพยาบาล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล โดย คณ ประนอม พรมแดง โรงเรยนผชวยพยาบาล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล วทยำกรกลม 3

1. ผศ. ดร.วรรณด สทธนรากร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 2. นพ.สตางค ศภผล โรงพยาบาลศนยขอนแกน 3. ดร.อภรด เจรญนกล วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค 4. ดร.พรฤด นธรตน วทยาลยพยาบาลพระปกเกลา จนทบร 5. ภก. ดร.เกยรตศกด แซอว วทยาลยการสาธารณสขสรนธร จงหวดพษณโลก

POSTER ROUND กลม 4 1. Implementing Nursing practice, Simulation Based Learning and Clinical Post Conference to Improve Reflective Thinking and Clinical Judgment in the 3rd year Nursing Students. โดย คณ สพรรณ กณหดลก วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พระพทธบาท 2. การพฒนาความสามารถในการเขยนแผนการพยาบาลของนกศกษาพยาบาลศาสตร ชนปท 2 โดยใชแผนทความคด ประกอบกจกรรมกลมรวมมอแบบ NHT โดย คณ นพพาภทร สนทรพย วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค 3. Teaching style for enhancing cultural competence of nursing students: An assessment tool as transformative knowledge translation emerging in R2R in education โดย ดร.เยาวด สวรรณนาคะ และคณะ 4. การพฒนาพฤตกรรมสะทอนคดของนกศกษาพยาบาล โดย คณ เชษฐา แกวพรม วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน แพร วทยำกรกลม 4

1. ดร.นฤมล เอนกวทย วทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม 2. อ.จรญศร มหนองหวา วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค

15

(15)

8 ฉบบ 1 ก.ค. 2559

3. ดร.วรชาต เฉดชมจนทร คณะกายภาพบ าบด มหาวทยาลยรงสต 4. นพ.ปรญญา สนตชาตงาม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา 5. ดร.เชษฐา แกวพรม วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน แพร

Sapphire 204 09.30 – 10.45 น.

แลกเปลยนเรยนรจากผลงาน R2R ดเดน “เรยนร ใสใจ สความปลอดภย Happiness R2R” โดย

1. การพฒนาการบรหารยาในผปวยเบาหวานมสลมชวงถอศลอดเดอนรอมฎอน โดย ภญ.นลนาถ เจะยอ โรงพยาบาลหนองจก จงหวดปตตาน

2. การพฒนาศกยภาพผพการและผดแลในการใสสายสวนปสสาวะดวยตนเองแบบสะอาดเปนครงคราว (Clean Self- Intermittent Catheterization) โดย พว.มารยา อดม โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเดนชย จงหวดแพร

3. การพฒนาแนวทางการจดบรการดแลรกษาผปวยเอดสทรบการรกษาไมตอเนองโรงพยาบาลโพนพสย จงหวดหนองคาย โดย พว.ภรกต สฝน โรงพยาบาลโพนพสย จงหวดหนองคาย

4. ผลลพธการพฒนาระบบ IT เพอบรหารจดการคลนกวอรฟารน โดย นพ.สถาพร มณ โรงพยาบาลเขมราฐ จงหวดอบลราชธาน

5. ผลของการใชแนวทางปฏบตในการสงตรวจผลการวเคราะหกาซในเลอดตามพยาธสรรภาพของผปวยหลงผาตดหวใจและทรวงอก โดย พว.ปราณ ทองใส โรงพยาบาลศรราช กรงเทพมหานคร

ผน าสนทนา: ดร.นภาพร ลครวงศ โรงพยาบาลยโสธร กภ.สราวธ สมพงษ โรงพยาบาลปากพล จงหวดนครนายก พว.เปมกา บตรจนทร โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเลงนกทา จงหวดยโสธร พว.พรรณภา นวลอนนต โรงพยาบาลสระบร พว.พรทพย คนงบตร โรงพยาบาลปทมธาน พ.ท.ดร. นพ.ทนงสรรค เทยนถาวร วทยาลยแพทยศาสตรพระมงกฎเกลา

10.45 – 12.00 น.

แลกเปลยนเรยนรจากผลงาน R2R ดเดน “เรยนร ใสใจ สความปลอดภย Happiness R2R” โดย

1. การพฒนางานปองกนและควบคมการตดเชอในโรงพยาบาล (IC) ขยายผลสระบบสขภาพอ าเภอ (DHS) อ าเภอปาตว จงหวดยโสธร โดย พว.สมหญง อมบญ โรงพยาบาลปาตว จงหวดยโสธร

2. ปจจยทมความสมพนธในการเกดโปแตสเซยมในเลอดต า ในผปวยทมภาวะโปแตสเซยมในเลอดต าชนดรนแรง โรงพยาบาลพนมไพร จงหวดรอยเอด โดย ภก.ศภชาต สมมาตย โรงพยาบาลพนมไพร จงหวดรอยเอด

3. พฒนารปแบบการดแลแบบบรณาการในผปวยมะเรงระยะสดทาย/ผดแลโรงพยาบาลศรนครนทร (ปญญานนทภกข) โดย พว.นยนรตน จนทรเพง โรงพยาบาลศรนครนทร (ปญญานนทภกข) จงหวดพทลง

4. โครงการสรางชดตนแบบเครองสรางอณหภมเพอทดสอบเทยบมาตรฐานปรอทวดไข (The project to build a series of prototypes to test air temperatures than standard thermometer) โดย คณ ปรชา ชนชมภ ส านกงานสนบสนนบรการสขภาพเขต 7 ขอนแกน

ผน าสนทนา: ดร.นภาพร ลครวงศ โรงพยาบาลยโสธร กภ.สราวธ สมพงษ โรงพยาบาลปากพล จงหวดนครนายก พว.เปมกา บตรจนทร โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเลงนกทา จงหวดยโสธร

16

(16)

9 ฉบบ 1 ก.ค. 2559

พว.พรรณภา นวลอนนต โรงพยาบาลสระบร พว.พรทพย คนงบตร โรงพยาบาลปทมธาน พ.ท.ดร. นพ.ทนงสรรค เทยนถาวร วทยาลยแพทยศาสตรพระมงกฎเกลา

13.00 – 14.30 น. แลกเปลยนเรยนรจากผลงาน R2R ดเดน “ใสใจการรกษา เพอคณคาการบรการ” โดย

1. การสงเสรมการเลยงลกดวยนมแมในชมชนต าบลสวาท อ าเภอเลงนกทา จงหวดยโสธร โดย พว.เปมกา บตรจนทร โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเลงนกทา จงหวดยโสธร

2. การพฒนารปแบบการสงเสรมพฒนาการตามวย “พฒนาการสมวย ผกสายใยรก ดวยหนงสอเลมแรกของหน” โดย ดร.สมนก หงษยม โรงพยาบาลทพทน จงหวดอทยธาน

3. การศกษาประสทธผลและความปลอดภยของการรกษาจอตาอกเสบจาก cytomegalovirus โดยการฉดยา ganciclovir แบบลดขนาดเขาวนตา โดย ผศ. นพ.ปตพล ชพงศ คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

4. ปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตของผปวยบาดเจบศรษะหลงจ าหนายจากโรงพยาบาลระดบตตยภม โดย พว. ขนษฐา อรญดร โรงพยาบาลหาดใหญ จงหวดสงขลา

ผน าสนทนา: ผศ.(พเศษ)นพ.ไพโรจน บญลกษณศร โรงพยาบาลหาดใหญ 15.00 – 16.30 น. แลกเปลยนเรยนรจากผลงาน R2R ดเดน “ใสใจการรกษา เพอคณคาการบรการ”

โดย 1. ปทมธานพชวยนองพฒนาระบบการดแลผคลอดเพอปองกนการตกเลอดหลงคลอด

โดย พว.พรทพย คนงบตร โรงพยาบาลปทมธาน จงหวดปทมธาน 2. แนวทางเพอลกเกดรอดแมปลอดภยโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลสลาเชยงตอง

โดย พว.ยทธภม เพชรอดมพร ส านกงานสาธารณสขอ าเภอแมสะเรยง จ.แมฮองสอน 3. อปกรณส าหรบครอบชดการสอดใสแรมะเรงปากมดลก (Siriraj Ring Cap)

โดย ผศ. นพ.พทยา ดานกลชย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล 4. ผลการนวดดวยถงมออนตอความปวดและการคดตงเตานมมารดาหลงคลอด

โดย พว.ผะอบ ไกรด า โรงพยาบาลหาดใหญ จงหวดสงขลา 5. การเตรยมผปวยเพอสองตรวจทางเดนอาหารและล าไสเลกสวนตนดวยสารหลอลนทมและไมมสวนผสม

ของยาชา: การศกษาเชงทดลองคลนกแบบสม โดย คณ พรทพย บญเครอช โรงพยาบาลอตรดตถ จงหวดอตรดตถ

ผน าสนทนา: ผศ.(พเศษ)นพ.ไพโรจน บญลกษณศร โรงพยาบาลหาดใหญ Sapphire 205 09.30 – 10.45 น. R2R Clinic:“ชเปาโจทยวจยมาจากไหนกนบาง”

โดย 1. คณ ภาวลย สทนต คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล 2. คณ รงใจ รณธร โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลมพระเกยรต

ผน าสนทนา: ดร.ธนษฐา ดษสวรรณ ส านกงานปองกนควบคมโรคท 12 จงหวดสงขลา กรมควบคมโรค ผศ.พญ.อรโณทย ศรอศวกล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

10.45 – 12.00 น. R2R Clinic: “สอสารเรองเทคนค: ขอสงเกตจากเดกอนบาลและประถม” โดย ดร.พงศกร สายเพชร (ดร.โก) คณครอนบาล และนกฟสกส

13.00 – 14.30 น. R2R Clinic: “แววด มลน ” โดย

1. การพฒนารปแบบการใหบรการผปวยโรคเรอรง

17

(17)

10 ฉบบ 1 ก.ค. 2559

โดย คณปวณลดา อยสขสวสด โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลธ ามรงค จงหวดก าแพงเพชร 2. โปรแกรมบรหารคลงยาและเวชภณฑ(DRUG-JHCIS-HUALAO)

โดย คณพฒนะชย พมพสวสด โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลหวเหลา จงหวดศรสะเกษ 3. การพฒนารปแบบแกไขปญหาอบตเหตจราจรดวยเครอขายดานซายปลอดภย

โดย คณพรพไล นยมถน โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชดานซาย จงหวดเลย 4. พฒนาการเรยนรรบมอภยพบต(น าทวม)โดยมชมชนทองถนเปนศนยกลางในบรบทของ อ าเภอเวยงสา

จงหวดนาน ป 2558 โดย คณฉลองชย สทธวง ส านกงานสาธารณสขอ าเภอเวยงสา จงหวดนาน

5. การลดปรมาณการดมเครองดมแอลกอฮอลในชมชน โดย คณยงยทธ ใหมตา โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลแสนทอง จงหวดนาน

ผน าการสนทนา 1. ดร.ผาสข แกวเจรญตา โรงพยาบาลลบแล จงหวดอตรดตถ 2. นพ.ประสทธชย มงจตร โรงพยาบาลแกงคอย จงหวดสระบร 3. ผศ.ดร.พญ.ภทรวลย ตลงจตร คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล 4. ดร.นภาพร ลครวงศ โรงพยาบาลยโสธร 5. ศ.นพ.สมบรณ เทยนทอง คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

15.00 – 16.30 น. R2R Clinic: “แววด มลน” โดย

1. ผลการพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลในผปวยเจบแนนหนาอกชนดกลามเนอหวใจขาดเลอดเฉยบพลน (AMI) โดย คณดวงใจ บญตว โรงพยาบาลอทมพรพสย จงหวดศรสะเกษ

2. การท านายภาวะชอกและระบบหายใจลมเหลวซ าโดยใชคะแนนนวในผปวยวกฤตอายรกรรม โดย คณสพตรา อปนสากร โรงพยาบาลสงขลานครนทร จงหวดสงขลา

3. เปรยบเทยบการท าความสะอาดชองปาก 3 วธทแตกตางกนตออตราการตดเชอระบบทางเดนหายใจทสมพนธกบการใชเครองชวยหายใจ (VAP)ในผปวยใชเครองชวยหายใจ โดย คณปรยาภา ปญควณช โรงพยาบาลเพชรบรณ

4. การศกษาประสทธผลของโปรแกรม Back school ในผปวยปวดหลงสวนลางเรอรง กลมงานเวชกรรมฟนฟ โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร โดย คณจรญรตน ทวมนอก โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จงหวดปราจนบร

5. Flexible light โดย คณศรนทร ทบทมสวรรณ คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

ผน าการสนทนา 1. นพ.ประสทธชย มงจตร โรงพยาบาลแกงคอย จงหวดสระบร 2. นพ.ธนชย พนาพฒ โรงพยาบาลศนยขอนแกน 3. ผศ.พญ.อนญญา พงษไพบลย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล 4. ศ.นพ.สมบรณ เทยนทอง คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

วนศกรท 8 กรกฎำคม 2559 เวลำ กจกรรม หอง Grand Diamond Ballroom 08.45 – 10.00 น. บรรยายพเศษ เรอง “R2R to Implementation Research”

โดย นพ.สมศกด ชณหรศม รองประธานกรรมการมลนธสาธารณสขแหงชาต

18

(18)

11 ฉบบ 1 ก.ค. 2559

10.00 – 11.15 น. ปาฐกถาพเศษ เรอง “KM 3.0” โดย ศ.นพ.วจารณ พานช นายกสภามหาวทยาลยมหดล

11.15 – 12.15 น.

พธมอบรางวลผลงาน R2R ดเดน 2559 โดย ศ.ดร.นพ.ประสทธ วฒนาภา คณบดคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมห ดล ศ.นพ.วจารณ พานช นายกสภามหาวทยาลยมหดล

19

(19)

12 ฉบบ 1 ก.ค. 2559

กจกรรมแลกเปลยนเรยนรจำกผลงำน “ยงรจก ยงรก R2R” วนท 6 - 7 กรกฎำคม 2559 วนพธท 6 กรกฎำคม 2559 เวลำ กจกรรม 14.30 – 15.00 น. เรองเลา ยงรจก ยงรก R2R บรเวณซมประตถำยรป หนำ Hall 9

ผน าสนทนา : ดร. มาศโมฬ จตวรยธรรม ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล คนเลาเรอง :

1. เรอง “ฉายาผบา R2R จรงเหรอ” โดย นางสาวรตนากร ดอนหมน ส านกงานสาธารณสขอ าเภอศรบญเรอง

2. เรอง “วางแผนการจ าหนายกไมไดลดการกลบมารกษาซ า” โดย นางสกญญา เตชะสวรรณา โรงพยาบาลอตรดตถ

3. เรอง “R2R กบธรรมะแหงความรกและความส าเรจ” โดย นางสาวดวงแกว องกรสทธ โรงพยาบาลสมทรสาคร

4. เรอง “เกนฝนผนชวต” โดย นางสาวญาณนทร พาควาร โรงพยาบาลทาศาลา

5. เรอง “โจทยพเศษของชวต R2R ระเบดเวลาแหงการเรยนร” โดย นางสาวเกษร ปนล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมห ดล

6. เรอง “R2R งายกวาทคด เพยงบนไดกท าเปน” โดย นายประจกร กองตน ส านกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา

7. เรอง “ไขปรศนา ฟาร” โดย นางรตนา บตสรย โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชกฉนารายณ

8. เรอง “R2R...คณภาพในทกลมหายใจ” โดย กภ.สราวธ สมพงษ โรงพยาบาลปากพล

9. เรอง “ความตงใจในการพฒนาแบบคดกรองผปวยหองอบตเหตและฉกเฉน” โดย นางสาวรตตยา ทอนพลกรง โรงพยาบาลเจรญกรงประชารกษ

10. เรอง “ยงรจก ยงอยากรจก R2R” โดย นางสาวปญญาภรณ เกตคราม โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชดานซาย

วนพธท 7 กรกฎำคม 2559 เวลำ กจกรรม 14.30 – 15.00 น. เรองเลา ยงรจก ยงรก R2R บรเวณซมประตถำยรป หนำ Hall 9

ผน าสนทนา : ดร. มาศโมฬ จตวรยธรรม ศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล คนเลาเรอง :

1. เรอง “สรางคน สรางคณคา ดวย R2R” โดย นางนตยา นลจนทร โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานทง

2. เรอง “เพราะเรารกกน …รกมนใหญมาก” โดย นางมารยา อดม โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเดนชย

3. เรอง “ขอบคณนะ …ทเธอกลบมา”

20

(20)

13 ฉบบ 1 ก.ค. 2559

โดย นางสาวประกายวรรณ ใจชอบ โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเดนชย 4. เรอง “10 ป ทรจก R2R รสกขอบคณทชวยสรางแรงบนดาลใจ ในการพฒนางาน"

โดย นางวลยลดา เลาหกล โรงพยาบาลสมทรสาคร 5. เรอง “ดวยใจรก R2R”

โดย ภญ.นลนาถ เจะยอ โรงพยาบาลหนองจก 6. เรอง “R2R ชวยพฒนาระบบบรการสขภาพจกษ จงหวดพระนครศรอยธยา”

โดย พญ.สรมา ทพยรตน โรงพยาบาลพระนครศรอยธยา 7. เรอง “R2R สรางฝน ปนความร สความจรง”

โดย ภญ.พลอยลาภ เลศวภาภทร คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมห ดล 8. เรอง “ฝง เพราะ รก”

โดย นางสาววรพณ วทยวราวฒน โรงพยาบาลควนขนน 9. เรอง “รกนะ…สลนดง”

โดย นางปารชาต จตซอ โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชสายบร 10. เรอง “วนนมเรองมย”

โดย นายค าผว วงษกลา โรงพยาบาลปาตว

21

(21)

22

(22)

23

(23)

24

(24)

การวเคราะหบทคดยอปท 9 (พ.ศ. 2559)ศ.นพ.สมบรณ เทยนทอง*

นางสรนยา งามทพยวฒนา**,นางสาววจตรา บญจตร****ภาควชาวสญญวทยา คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

**หนวยพฒนางานประจ�าสงานวจย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล***โครงการสนบสนนการพฒนางานประจ�าสงานวจยระดบประเทศ

การประชมR2Rครงท9ประจำาป2559มผลงานทสงเขารวมประชมทงหมดจำานวน587เรองแมวา

จำานวนผลงานจะลดลงจากป2558ไปบางแตกสงกวาทกๆปทผานมาดงตารางท1

ตารางท 1เปรยบเทยบผลงานR2Rทสงเขารวมประชมจากป2551–2559

2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559

จำานวนผล

งานทสง

ไมม

ขอมล

445 322 362 548 287 498 827 587

จำานวนทได

รางวล

13 44 39 41 30 46 47 44 40

ผลงานทสงเขารวมประชมทงหมด587เรองถกแบงเปนกลมตางๆ6กลมคอ1)ปฐมภม170เรอง

2)ทตยภม 124 เรอง3)ตตยภม98 เรอง4)นวตกรรม/สงประดษฐ 101 เรอง5)สนบสนนบรการและบรหาร

76เรองและ6)การศกษา-KMและMetaR2R18เรอง

เมอจดกลมผลงานทสงเขารวมประชมตามจงหวดและเขตทอยของผวจยพบวาจงหวดทสงผลงาน

มากทสดคอจงหวดนานมทงหมด95 เรองทำาใหเขต1มผลงานรวมมากทสดคอ167 เรองรองลงมาคอเขต8

จำานวน155เรองดงตารางท2โดยผลงานของแตละเขตลดลงเมอเทยบกบป2558(ตารางท3)

25

(25)

ตารางท 2ผลงานR2Rทงหมดแยกตามเขตสขภาพจงหวดและหนวยงานทสงประจำาป2559

เขตสขภาพ/จงหวด ปฐมภม ทตยฯ ตตยฯ บรหาร บรการ นวตกรรม การ

ศกษา

Meta รวม

เขต 1                 167

เชยงราย   3       2 2   7

เชยงใหม   2             2

นาน 53 12   4 4 19   3 95

พะเยา 18 1   2 1 2     24

แพร 6 8   4 1       19

แมฮองสอน 3 5   3   1     12

ลำาปาง                 0

ลำาพน 2 2 2     1   1 8

เขต 2                 13

ตาก                 0

พษณโลก       1         1

เพชรบรณ     2           2

สโขทย                 0

อตรดตถ 2   3 2 1 2     10

เขต 3                 5

กำาแพงเพชร 1               1

ชยนาท 1         1     2

นครสวรรค                 0

พจตร                 0

อทยธาน 2               2

เขต 4                 19

นครนายก   1             1

นนทบร                 0

ปทมธาน 5 1 1     2   2 11

พระนครศรอยธยา     1           1

ลพบร                 0

สระบร 2           1   3

สงหบร 2 1             3

อางทอง                 0

เขต 5                 6

กาญจนบร                 0

นครปฐม   1 1           2

ประจวบครขนธ                 0

26

(26)

เพชรบร           1     1

ราชบร                 0

สมทรสาคร       1         1

สมทรสงคราม                 0

สพรรณบร   1       1     2

เขต 6                 22

จนทบร     6   1 3     10

ฉะเชงเทรา                 0

ชลบร     2           2

ตราด                 0

ปราจนบร     6           6

ระยอง   1             1

สมทรปราการ           1     1

สระแกว     1   1       2

เขต 7                 28

กาฬสนธ                 0

ขอนแกน     6 6 1 2     15

มหาสารคาม           1     1

รอยเอด 4 5   1   2     12

เขต 8                 155

นครพนม 13 10 1 3   13     40

บงกาฬ 2     1 1 1     5

เลย 2 3 3   1 2     11

สกลนคร 12 14   3   4     33

หนองคาย 13 10   1   2     26

หนองบวลำาภ 3 8 1     3     15

อดรธาน 6   10 6   3     25

เขต 9                 25

ชยภม 1     1         2

นครราชสมา 2 1 9 1 1 2     16

บรรมย   5       2     7

สรนทร                 0

เขต 10                 45

มกดาหาร           1     1

ยโสธร 6 5 6   2 6   2 27

ศรสะเกษ 1 1 1           3

อำานาจเจรญ                 0

27

(27)

อบลราชธาน   5 2 1 1 4 1   14

เขต 11                 9

กระบ 3   1           4

ชมพร           1     1

นครศรธรรมราช       1         1

พงงา                 0

ภเกต     3           3

ระนอง                 0

สราษฏรธาน                 0

เขต 12                 48

ตรง 1               1

นราธวาส                 0

ปตตาน 1 2           1 4

พทลง   10       2 1   13

ยะลา   5     1 2     8

สงขลา 2   13 1 4 1     21

สตล 1               1

กรงเทพฯ   1 17 3 9 11 4   45

  170 124 98 46 30 101 9 9 587

ตารางท 3จำานวนผลงานทสงเขารวมประชมประจำาปแยกตามเขตสขภาพเปรยบเทยบระหวางป2558-2559

จ�านวนผลงาน

เขต

1

เขต

2

เขต

3

เขต

4

เขต

5

เขต

6

เขต

7

เขต

8

เขต

9

เขต

10

เขต

11

เขต

12 กทม.รวม

ป 2558 199 27 4 44 59 17 59 160 83 55 25 41 54 827

ป 2559 167 13 5 19 6 22 28 155 25 45 9 48 45 587

การสงเคราะหความร จากผลงานทสงเขารวมประชมในปน ไดกำาหนดแนวทางไวตามแนวคดของ

serviceplan13หวขอรวมกบแนวคดของ6buildingblocksของWHOเปนหลกเมอจดผลงานลงตาม13หวขอ

ของserviceplan โดย1 เรองอาจจะจดลงหวขอทเขากนไดแตไมเกน2หวขอจะไดผลงานตามserviceplan

ดงแสดงในตารางท4ซงในปนไดเลอก7หวขอทมผลงานสงมาจำานวนพอสมควรมาพจารณาในรายละเอยดไดแก

1) โรคหวใจ 2) โรคมะเรง 3) อบตเหตและฉกเฉน 4)กลม 5สาขาหลก (สต-ศลย-เดก-อายรกรรม-ออรโธ)

5)สขภาพชองปาก6)ปฐมภมและสขภาพอำาเภอและ7)โรคกลมโรคไมตดตอ(NCDs)ซงรายละเอยดจะไดนำาเสนอ

ในแตละหวขอตอไป

28

(28)

ตารางท 4แสดงผลงานทสงเขารวมประชมแยกตามserviceplan13หวขอ

ServicePlan สาขา ปฐม ทต ตต บรหาร บรการ นวต

กรรม

Meta

R2R

รวม

0 อนๆ 0 61 4 13 10 16 0 104

1 หวใจ 1 4 13 0 2 0 0 20

2 มะเรง 8 2 8 1 0 1 0 20

3 อบตเหตและฉกเฉน 4 2 2 5 0 3 0 16

4 ทารกแรกเกด 3 3 2 3 2 0 1 14

5 สขภาพจตจตเวชและยาเสพตด 8 3 1 0 2 0 1 15

6 ตา 0 1 3 0 0 0 0 4

7 ไต 0 0 2 1 1 0 0 4

8 5สาขาหลก(ส-ศลย-MED-เดก-ออรโธ) 2 62 37 5 10 40 3 159

9 สขภาพชองปาก 6 3 0 1 0 4 0 14

10 ปฐมภมและสขภาพอำาเภอ 165 2 1 14 3 22 4 211

11 NCD 47 26 2 2 1 14 1 93

12 การแพทยแผนไทยและการแพทยผสมฯ 1 5 4 1 0 0 0 11

13 รบบรจาคและปลกถายอวยวะ 0 0 1 0 0 0 0 1

29

(29)

การสงเคราะหความรจากบทคดยองานวจย R2R ตามแผนการจดระบบบรการสขภาพ (Service Plan) สาขาโรคหวใจและหลอดเลอด

ผศ. (พเศษ) นพ. ไพโรจน บญลกษณศรรพ.หาดใหญ จงหวดสงขลา

ผลงานการจดการความรเพอพฒนางานสอดคลองกบนโยบายserviceplanดานโรคหวใจและหลอด

เลอดในป๒๕๕๙มตงแตระดบปฐมภมจนถงตตยภมเปนการตอยอดความรสามารถจดหมวดหมได๓ประเภทคอ

การดแลรกษา การปองกนโรค และการคดกรอง / เฝาระวงโรค โดยระดบปฐมภมจะศกษาดานการปองกนโรค

เปนหลกการดแลรกษามาจากระดบทตยภมและตตยภม(ภาพท๑)

ผลงานเปนเรองของระบบการดแลรกษาเปนสวนใหญ เปนการายงานผลการปฏบตงาน (CQI)หรอ

เปนการเกบเปนฐานขอมลทไมเคยจดเกบมากอนปญหาหลกคอ โรคเสนเลอดสมองตบแตกตน (stroke)กบ

โรคหวใจขาดเลอด(STEMI) เรมมการรายงานผลการดแลผปวยผาตดทรวงอกในระดบตตยภม สรปผลงานจำาแนก

ตามหมวดหมเปน6buildingblocksของWHOดงตารางท๑

30

(30)

ตารางท ๑Serviceplanโรคหวใจและหลอดเลอดจำาแนกตาม6buildingblocksของWHO

6 building blocks ประเดนความรและการน�าไปใชประโยชน

1 กำาลงคน -----

2 ระบบขอมล เปนการเกบขอมลรายงานผล(CQI)การใชFASTTRACTSTROKE(๒การศกษา)

3 ยาและผลตภณฑการ

แพทย

------

4 การออบแบบระบบ

บรการ

การปองกนและคดกรอง

-การศกษาขอมลจากงานวจยเชงคณภาพใหชมชนมสวนรวมมความรในการ

ปองกนโรคและคดกรองผปวย(๒การศกษา)

-การคดกรองผปวยAFแบบเชงรก(CQI)ใหไดรบยาwafarinในการปองกน

การกดstroke(๑การศกษา)

-การจดตงเครอขายรพ.สต.ของจงหวดในการเฝาระวงSTEMI

การดแลรกษาและฟนฟ

-การดแลผปวยstrokeโดยสหสาขาวชาชพ(CQI)

-การจดหอผปวยดและเรองstrokeโดยเฉพะตามstrokefasttrackซเปนผลงาน

CQI(๑การศกษา)

-การฟนฟบรหารไหลแบบตอเนองในผปวยstroke(๑การศกษา)

-การดแลผปวยขณะผาตดหวใจการถอดทอชวยหายใจหลงผาตดการใหความร

ในการดแลตนเองหลงผาตดเสนเลอดหวใจ(CQI)(๒การศกษา)

-การตรวจเยยมผปวยกอนการผาตดหวใจ(CQI)

-สรางแนวปฏบตในการสงตรวจbloodgasของผปวยหลงผาตดทรวงอกพบวา

ลดการสงตรวจทไมจำาเปนลงไดโดยไมเกดผลแทรกซอนอยางใดขอปฏบตไมไดเขยน

ไวในบทคดยอจงไมสามารถระบไดวาเปนงานauditorresearch(๑การศกษา)

-การฟนฟและปองกนการกลบเปนซำาของโรคหวใจ(CQI)(๑การศกษา)

-เปนresearchutilizationเรองแผนการพยาบาลมาตรฐานปองกนdeepvein

thrombosisในหอผปวยศลยกรรม(๑การศกษา)

5 งบประมาณ ---

6 ผนำา ---

ขอเสนอแนะ

ประเดนขอเดน · โรคกลมนพบไดมากขนในปจจบนและมการพฒนางานดานนในทกระดบของการสงเสรมสขภาพ

และการบรบาลสขภาพสวนใหญจะเปนการทำางานใหเปนไปตามดชนชวดใหมากทสด

· มการพฒนาศกยภาพของบคคลากรในการดแลรกษาดวยการใชยา streptokinase ในโรงพยาบาล

ชมชนมากขนตามมาตรฐานการรกษาแบบเรงดวน

31

(31)

ประเดนขอพฒนา · เนองจากเปนระยะเรมตนของการดแลรกษาโรคระบบนในประเทศไทยผลงานจงเปนลกษณะของ

CQI เปนสวนใหญ เมอมประสบการณมากขนจะพบเหนปญหาไดชดเจนมากขนถามการวเคราะห

ปญหาและเปลยนเปนคำาถามวจยทนาสนใจรวมกบการทบทวนวรรณกรรมตอไป จะเกดงานวจย

ทเปนความรใหมตอยอดได

32

(32)

การสงเคราะหความรจากบทคดยองานวจย R2R ตามแผนการจดระบบบรการสขภาพ (Service Plan)สาขาโรคมะเรง

ผศ. (พเศษ) นพ. ไพโรจน บญลกษณศรรพ.หาดใหญ จงหวดสงขลา

ผลงานการจดการความรเพอพฒนางานสอดคลองกบนโยบายserviceplanดานโรคมะเรงป๒๕๕๙

มตงแตระดบปฐมภมจนถงตตยภม เปนการตอยอดความร สามารถจดหมวดหมไดเปน การดแลรกษา และ

การคดกรอง/เฝาระวงโรคโดยระดบปฐมภมจะมผลงานดานคดกรองโรคเปนหลกสวนการดแลรกษาจะเปนผลงาน

ในระดบทตยภมและตตยภม(ภาพท๑)

ผลงานเกอบทงหมดเปนการพฒนาคณภาพแบบตอเนอง (CQI) มการใชกระบวนการ P-D-C-A

การทบทวนวรรณกรรมรวมดวย บคลากรมการตนตวในการมองหาปญหาเพอแกไขและพฒนางานมากขน

ผลการปฏบตมคณคาโดยตรงตอระบบการดแลผปวยอยางไรกตามผลงานทเปนงานวจย เกดองคความรใหมยงม

นอยประเภทของงานตามWHO6buildingblocksเปนเรองของระบบการดแลรกษาเกอบทงหมดงานของระดบ

ปฐมภมเนนเรองการคดกรองโรคสวนใหญเปนมะเรงปากมดลกมากทสด เนองจากอตาราการตรวจpapsmear

ตำา พบวาหลายหนวยบรการสขภาพไดทบทวนปญหาแลวพบวา การออกตรวจในชมชนแบบเชงรกสามารถ

เพมปรมาณการตรวจไดมากขนผลการศกษาเปนลกษณะของCQI เพอรายงานผลการดำาเนนการตอผบรหาร

ในหนวยงานของตนเองตวอยางของผลงานทไดรางวลในปนไดแกเรองการพฒนารปแบบการดแลแบบบรณาการ

ในผปวยมะเรงระยะสดทาย/ผดแลโรงพยาบาลศรนครนทร (ปญญานนทภกข) โดยศกษาหาวธทเหมาะสมรวมกบ

ผปวยและผดแลจนคนพบวธการดแลแบบองครวมใหผปวยระยะสดทายมความสขและสงบทางใจโดยใชกจกรรม

การสวดมนตผปวยมสทธในการเลอกวธการรกษาเอง เรองนวตกรรมสงประดษฐเครองมอในการรกษา ไดแก

อปกรณสำาหรบครอบชดการสอดใสแรมะเรงปากมดลก (Siriraj Ring Cap) ใหแรรงสมประสทธภาพมากขน

โดยไมมผลขางเคยงเพมขนจากมาตรฐานเดมเปนตน(ตารางท๑)

33

(33)

ตารางท ๑ Serviceplanโรคมะเรงจำาแนกตาม6buildingblocksของWHO

6 building

blocks

ประเดนความรและการน�าไปใชประโยชน

1 กำาลงคน -----

2 ระบบขอมล -ปจจยในการเขารบการคดกรองมะเรงลำาไสใหญในบรบทของตนเอง(rearrangefact)

พบวาการมญาตเปนมะเรงเปนผทตรวจรางกายประจำาปอยแลวเปนตน

-สำารวจความตองการความพงพอใจผปวยมะเรงทมารบการรงสรกษา(datagathering)

3 ยาและผลตภณฑ

การแพทย

-----

4 การออบแบบ

ระบบบรการ

การคดกรองโรค

-การรณรงคการตรวจคดกรอง“มะเรงปากมดลด”ในชมชนแบบเชงรก(CQI)ไดแก

ใหชมชนมสวนรวมในการประชาสมพนธสงไปรษณยบตรเชญชวนการใหของทระลก

ตอบแทนการใชเตยงสนามเคลอนทระบบเชงรกในชมชนชาวเขาโดยใชคนในพนท

ชวยตรวจและใชภาษาถนใหมากขน(๔การศกษา)

-คดกรองมะเรงลำาไสใหญเชงรกโดยออกพนท(CQI)และประเมนผลการดำาเนนการ

(๑การศกษา)

-คดกรอง“มะเรงชองปาก”แบบเชงรกโดยออกพนท(CQI)(๑การศกษา)

-การคดกรองโรคมะเรงทอนำาดโดยพยาบาลทผานการฝกเปนผตรวจคดกรอง

ultrasoundในดานแรกมรายงานผลการดำาเนนการแตไมมผลการศกษาความนาเชอถอ

ของการตรวจเทยบกบแพทยผเชยวชาญ(๑การศกษา)

การตดตามและการรกษา

-วางระบบการตดตามผปวยทตรวจพบpositivepapsmear(CQI)

-วางระบบการเตรยมผปวยตรวจcolonoscopyใหพรอม(CQIเนนP-D-C-A)

-การดแลผปวยมะเรงไดแกมะเรงระยะสดทายดวยpalliativecareเนนจตใจไดแก

การใชการสวดมนตการยดผปวยเปนศนยกลางในรวมตดสนใจการรกษาการใหญาต

มสวนรวมมากขนในการดแลผปวย(๒การศกษา)

-การจดระบบวางแผนจำาหนายผปวยมะเรงทไดรบการผาตดใหมการตดตามและสงตอให

โรงพยาบาลใกลบานและชมชน(CQI)

-grouptherapyลดความกงวลในผปวยมะเรงเตานม(๑การศกษา)

-ใหความสำาคญในดแลลดความปวดของผปวยหลงผาตดมะเรงในชองทอง(CQI)

(๑การศกษา)

-การใชอปกรณSirirajRingcapในรงสรกษาเปนสงประดษฐใหม(๑การศกษา)

-การเฝาระวงและดแลดานโภชนาการในผปวยมะเรง(CQI)(๑การศกษา)

-ศกษาความสมพนธของลกษณะอาหารกบอาการปวดของ“มะเรงชองปาก”(๑การศกษา)

5 งบประมาณ -----

6 ผนำา -----

34

(34)

ขอเสนอแนะ

ประเดนขอเดน · บคลากรมความตนตวในการพฒนางานแกปญหาหนางานมากขน โดยเหนไดจากผลงานทสงมา

เปนปญหาของประเทศทพบไดคลายกนหลายคนหยบยกปญหาเดยวกนมาพฒนาถามการนำา

ปญหาเดยวกนมารวมกนคดและพฒนาตอไปโดยมผประสานงานกลางจะทำาใหปญหาถกแกไขไดเรว

และถกทางมากขนเนองจากบางประเดนตองใชงบประมาณนโยบายเปนตน

· ผสงผลงานสวนใหญมความเชยวชาญเรองCQIดมากสามารถพฒนาสR2Rตอไปไดถาไดพบกบ

ผแนะนำาชแนะทเชยวชาญ

· ผสงผลงานมทศนคตทดในการแกปญหาหนางานและเหนคณคาของการพฒนาศกยภาพตนเอง

ประเดนพฒนา · งานวจยหรอ R2R ยงเกดไมมากนก แตสามารถพฒนาไดจากผลงาน CQI ททำากนไดอยาง

ชำานาญแลวทกษะทเพมเตมคอ การตงคำาถามวจยรวมกบการทบทวนวรรณกรรม เพอใหเกด

ประเดนท เฉพาะเจาะจงและเปนเหนชองว างความร ทจะตอบไดด วยกระบวนการวจยตาม

มาตรฐานสากล

· ความเขาใจคลาดเคลอนเรองR2Rทำาใหดเหมอนเปนงานวจยมอสองคอการทำาการศกษาซำาในสงท

เปนมาตรฐานการดแลหรอตอบไดดวยสามญสำานกแลวR2R ใชกระบวนการวจยและการวเคราะห

ขอมลตามมาตรฐาน ขนกบคำาถามวจยวาควรใชแบบใดR2R ไมไดหมายถงการเกบขอมลทไมเคย

ทำามากอน(justdatagathering)หรอการทำาวจยซำาทงๆทรคำาตอบแนชดอยแลว(rearrangefact)

ซงจดเปนประเภทCQIมากกวาและไมไดหมายถงการวเคราะหขอมลใหใชเพยงแสดงคารอยละ

หรอสถตทงายทสดแตขนกบขอมลวาควรจะวเคราะหแบบใด

· ควรเพมทกษะการเขยนผลงานวจย ไดแก บทคดยอทยงไมสอถงวตถประสงคทชดเจนและอาจจะ

ยงสบสนกบสวนของประโยชนทคาดวาจะไดรบ (application) การเขยนวธการศกษาทไมสอ

วามกระบวนการทำาอยางไรกบประชากรตวอยางและการเกบขอมล โดยเฉพาะการศกษาเชงทดลอง

หรอกงทดลองเขยนผลการศกษาทไมตรงกบวตถประสงคเปนตน

35

(35)

การสงเคราะหความรจากบทคดยองานวจย R2R ตามแผนการจดระบบบรการสขภาพ (Service Plan) สาขาอบตเหตและฉกเฉน

สมหญง อมบญโรงพยาบาลปาตว จงหวดยโสธร

ผลงานทสอดคลองตามแผนการจดระบบบรการสขภาพ (Service Plan) อบตเหตและฉกเฉน

จำานวน16ผลงานตอผลงานทสงเขารวมทงหมด587คดเปนรอยละ2.7โดยสงจากปฐมภมจำานวน4ผลงาน

ทตยภม จำานวน 2 ผลงาน ตตยภม จำานวน 2 ผลงาน สนบสนนบรหาร จำานวน 5ผลงาน และนวตกรรม

จำานวน3ผลงานพรอมแจกแจงภมภาคตามจงหวดตางๆรวมทงมตการใหบรการอบตเหตและฉกเฉนแตละผลงาน

ดงตารางท1

ตารางท 1แสดงจำานวนผลงานอบตเหตและฉกเฉนในระดบตางๆตามภมภาคและมตการใหบรการ

ระดบ

ภมภาค/จงหวด มตการใหบรการ

เหนอ อสาน กลาง ใต ปองกน สงเสรม รกษา ฟนฟ สงตอ วนจฉย

ปฐมภม

นาน

อดรฯ

1

1

2

ทตยภม เลย

อบลฯ

1

1

ตตยภม

กรงเทพ

สงขลา 1

1

สนบสนน

บรหาร นาน

ขอนแกน 3

1

1

นวตกรรม เชยงราย

นาน

นครพนม

1

1

1

รวม 6 8 1 1 7 1 4 1 2 1

การนำา องคประกอบพนฐาน 6ประการ กบระบบบรการสาธารณสข เปนเครองมอชวยวเคราะหสถานการณ

ชองวางสวนขาดเพอจดทำาแผนแนวทางการพฒนางานประจำาไดตามผลงานในตารางท2

36

(36)

ตารางท 2Serviceplanอบตเหตและฉกเฉนจำาแนกตาม6buildingblocksของWHO

ล�าดบ 6 องคประกอบ ผลงานอบตเหตและฉกเฉนแยกตามองคประกอบ

1 การใหบรการ

การสงมอบบรการ

ServiceDelivery

มตปองกน

-การวเคราะหอบตเหตทางถนนดวยระบบสารสนเทศทางภมศาสตรในเขตเทศบาล

นครขอนแกน

-การใชอปกรณเพอปองกนอบตเหตทางถนนในการขบขรถจกรยานยนต

-THEANALYSISOFMOTORCYCLEACCIDENTINCHILDREN;KHONKAEN

-สายรดปองกนการพลดตกจากรถจกรยานยนตในเดกแรกเกดถง2ปกลมชาต

พนธมง

มตสงเสรม

-ประสทธผลของการใชยางยดและสมาธบำาบดแบบSKTในการสงเสรมพฤตกรรม

ดแลสขภาพของพนกงานขบรถบรรทก

มตรกษา

-อปกรณทอพวซปฐมพยาบาลเบองตนผปวยกระดกหกสถานบรการสาธารณสข

ชมชนบานนำาสอด

-ประสทธผลการพฒนาเชงปฏบตการEMSWalkRallyในกลมกชพกภยตำาบล

จอมจนทรอำาเภอเวยงสาจงหวดนาน

มตฟนฟ

-ปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตของผปวยบาดเจบศรษะหลงจำาหนายจาก

โรงพยาบาลระดบตตยภม

การสงตอ

-การพฒนาระบบบรการการแพทยฉกเฉน(หนวยกชพ)องคการบรหารสวนตำาบล

ทาพระอำาเภอเมองขอนแกนจงหวดขอนแกน

การวนจฉย

-การศกษาเปรยบเทยบโอกาสตรวจพบอสจดวยวธvaginalswabเปรยบเทยบ

กบbedsidesmearslideในผปวยคดความผดทางเพศ

2 บคลากรดานสขภาพ

Health

Workforce

-การพฒนาศกยภาพการดำาเนนงานบรการการแพทยฉกเฉนของอาสาสมครกชพ

ในหนวยกชพขนพนฐานอำาเภอเขมราฐจงหวดอบลราชธาน

3 สารสนเทศ

Information

-

4 ยาเวชภณฑวคซน

อปกรณเครองมอ

Medicalproduct

Vaccineand

Technology

-การพฒนาระบบบรการรบวคซนปองกนโรคบาดทะยกในกลมผปวยทมบาดแผล

จากการบาดเจบ

-ผาพนศรษะฉกเฉนFieldHeadSaver

-การพฒนาระบบยาฉกเฉนและเวชภณฑในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล

ในเขตอำาเภอศรสงครามจงหวดนครพนม

37

(37)

5 การเงนFinancing

6 การนำาธร

รมาภบาล

การมสวนรวม

Leadership

Governance

-พฒนาการเรยนรรบมอภยพบต(นำาทวม)โดยมชมชนทองถนเปนศนยกลางใน

บรบทของอำาเภอเวยงสาจงหวดนานป2558

-การพฒนารปแบบแกไขปญหาอบตเหตจราจรดวยเครอขายดานซายปลอดภย

ขอสงเกตการใชประโยชนจาก เครองมอ6buildingblocksของWHOชวยวเคราะหสถานการณ

หาจดออนชองวางสวนขาดจะเหนวาองคประกอบดานขอมลขาวสารและคาใชจายยงไมมการสงผลงานเขารวม

ซงสามารถคนหาคำาถามเพอพฒนางานประจำาไดอกมากมายหลากหลายประเดน

วฒการศกษาเจาของผลงานทสงเขารวม ตามแผนการจดระบบบรการสขภาพ(ServicePlan)อบตเหตและฉกเฉนทง16ผลงาน

ตำากวาปรญญาตร ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก

0 8 7 1

สรป ผลงานR2Rตามแผนการจดระบบบรการสขภาพ(ServicePlan)อบตเหตและฉกเฉนจำานวน16ผล

งานภาคเหนอจากจงหวดนานทง5ผลงานและจงหวดเชยงราย1ผลงานภาคตะวนออกเฉยงเหนอ8ผลงาน

จากจงหวดขอนแกน4ผลงานจงหวด เลยอบลราชธานอดรธานนครพนมจงหวดละ 1ผลงานสวนภาคใต

1ผลงานจากจงหวดสงขลาและจากกรงเทพมหานครอก 1ผลงาน ในปนมผลงานทไดรบคดเลอกเปนผลงาน

ดเดนนวตกรรม(สงประดษฐ) เรอง“ผาพนศรษะฉกเฉนFieldHeadSaver” เปนผลงานทมคณคามงเนนเรอง

ความปลอดภยกบผประสบเหตลดความเสยงเรองการเลอนหลดของทอชวยหายใจจากความเปยกแฉะจากเลอด

สามารถแกปญหาในงานไดจรงขอแสดงความยนดดวยอยางยง

ขอเสนอแนะผลการสงเคราะหผลงานอบตเหตและฉกเฉนทเหลออก 15ผลงานนน อาจยงเหนไมเหนผลลพธ

เปนทประจกษชดแจงนก เนนผลลพธดานความพงพอใจมากกวาประเดนสำาคญอน อกทงขนาดของปญหา

การตงคำาถามทไมชดเจนสวนใหญเปนเชงสำารวจหาปจจยทเกยวของการทบทวนวรรณกรรมมความสำาคญยง

สามารถนำาความรทไดไปตอยอดในงานตนเองและปองกนการศกษาซำาเรองเดมได อยางนอยครงน ไดรบรถง

ความพยายามของนกวจยทใหความสำาคญในการพฒนางานประจำาขอเปนกำาลงใจใหนกวจยทกทานคนหาประเดน

คำาถามวจยในงานประจำาอยางสมำาเสมอและดำาเนนการตอเนองจนเหนผลลพธทชดเจนและสอดคลองนโยบาย

ขอเชญชวนสงผลงานเขารวมในปตอๆไป

ความสำาคญในงานอบตเหตและฉกเฉนตวชวดความสำาเรจของงานคอการลดอตราตายจากอบตเหต

แตสภาวะปจจบนยงคงพบปญหาอตราตายจากอบตเหตมแนวโนมทสงขน ผประสบเหตบางสวนไมสามารถเขาถง

ระบบบรการEMSนอกจากนนประชาชนสวนใหญยงขาดจตสำานกดานความปลอดภย เปนโจทยททาทายกบคน

38

(38)

หนางานอยางการจดระบบบรการสขภาพออกเปนหลายระดบไดแกบรการระดบปฐมภม (Primary Care)

มประเดนการพฒนาเชนการสำารวจจดเสยงทเกดเหตบอยการปลกจตสำานกดานความปลอดภยการประชาสมพนธ

1669การเพมทกษะชวยพนคนชพแกเครอขายEMSระดบตำาบลพฒนาระบบสงตอสการบรการระดบทตยภม

(Secondary Care)พฒนาระบบ EMSคณภาพการสงตอทรวดเรวส บรการระดบตตยภม (Tertiary Care)

พฒนาศนยสงการรบปรกษาทางไกลการรณรงคปองกนอบตเหตแบบใหมพฒนาการรกษาซบซอน โดยมระบบ

FastTractTrauma เพมขนทกจงหวด โดยเฉพาะผปวยอบตเหตทมภาวะวกฤต โดยมงหวงใหบรการแตละระดบ

มบทบาทหนาททแตกตางกนและเชอมตอกนดวยระบบสงตอ(ReferralSystem)พฒนาระบบการสงตอHead

InjuryและMultipleTraumaสงกลบฟนฟตอเนองถงทบานทงหมดน เพอใหสามารถจดบรการทมคณภาพ

ประชาชนจะเขาถงบรการทไดมาตรฐาน โดยเครอขายบรการเชอมโยงทไรรอยตอตอบสนองตอความตองการ

ของประชาชนอยางแทจรงการจดสรรทรพยากรทมประสทธภาพดวยการสรางความรใหมในงานประจำาแตละระดบ

ดวยการวจยตอไป

39

(39)

การสงเคราะหความรจากบทคดยองานวจย R2R ตามแผนการจดระบบบรการสขภาพ (Service Plan)สาขา 5 สาขาหลก (สต-ศลย-MED-เดก-ออรโธ)

ดร.มาศโมฬ จตวรยธรรมศนยการแพทยกาญจนาภเษก มหาวทยาลยมหดล

บทน�าR2R เปนเครองมอทชวยพฒนางานพฒนาคนงานวจยของR2R จงสามารถนำาไปใชรวมกบทศทาง

การจดระบบบรการสขภาพ(ServicePlan)ของกระทรวงสาธารณสขไดโดยในสวนนเปนการสงเคราะหความรจาก

ผลงานวจยR2Rของserviceplanสาขาหลก5สาขาไดแกสาขาสตกรรมศลยกรรมอายรกรรมกมารเวชกรรม

และศลยกรรมกระดกและขอซงมเปาหมายเพอลดความแออดของโรงพยาบาลตตยภม (A,S)ทตยภม (M)และ

เพมศกยภาพของหนวยบรการในระดบทตยภม (M, F) ใหมศกยภาพในการดแล รกษาผปวยไดมากขน รวมถง

ใหหนวยปฐมภมมบทบาทในการสงเสรมปองกนโรคทพบบอย ในโรคทเกยวของกบ5สาขาหลกทำาใหลดการสง

ตอในระยะแรกลดอตราการเกดโรคในอนาคตสงผลตอคาใชจายในภาพรวมดขน โดยในปนมผสงผลงานเขาประกวด

ในสาขาตางๆและไดรบรางวลดงน

ตารางท 1แสดงจำานวนผสงผลงานเขาประกวดในสาขาตางๆและไดรบรางวล

ล�าดบ สาขาสต-นรเวช ศลยกรรม อายรกรรม กมารเวชกรรม ศลยกรรมกระดกและขอ

จ�านวน ไดรางวล ไดตพมพ จ�านวน ไดรางวล ไดตพมพ จ�านวน ไดรางวล ไดตพมพ จ�านวน ไดรางวล ไดตพมพ จ�านวน ไดรางวล ไดตพมพ

1 ปฐมภม 0 0 0 0  0 0  0  0 0 2  0  0 0 0 0

2 ทตภม 15 0 0 0 3  3  38  0  4 8  0  0 1 0 0

3 ตตภม 10  1 1 5 0  0  14  0  0 3  0  0 5 0 0

4 สนบสนนบรการ 1 0 0 2 0  0  2  0  0 3  0  0 2 0 0

5 สนบสนนบรหาร 1 0 0 0 0  0  1  0  0 3  0  0 0 0 0

 6 นวตกรรม 4 0 0  8  0  1 9  0 1 10  0  0 9 2 2

 7 MetaR2R 1 0  1  0  1  1 2  0 2  0 0 0 0 0 0

รวม 32  1 1 15 3  3  66  0 7 29 0 0 17 2 2

จากตารางแสดงใหเหนวาสาขาอายรกรรมเปนกลมทมผสงผลงานสงเขาประกวดมากทสดคอ66เรอง

คดเปน41.51%รองลงมาคอสต-นรเวช32 เรองคดเปน20.12%กมารเวชกรรม29 เรองคดเปน18.24%

ศลยกรรมกระดกและขอ17เรองคดเปน10.7%และศลยกรรม15เรองคดเปน9.43%ซงหากแบงผลงานตาม

ประเภทของโรงพยาบาลจะไดขอมลดงเสนอในตารางดานลางน

40

(40)

แผนภมท 1แสดงจำานวนผสงผลงานเขาประกวดในสาขาตางๆและไดรบรางวล

จากตารางพบวา โรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสข ไดแก โรงพยาบาลชมชน(รพช.)มผสงผล

งานสงเขาประกวดมากทสดคอ68เรองคดเปน42.77%รองลงมาคอโรงพยาบาลศนย(รพศ.)33คดเปน20.75%

เรอง โรงพยาบาลทวไป (รพท.)31 เรองคดเปน 19.5% โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพชมชน (รพ.สต.) 4 เรอง

คดเปน2.52%นอกจากนยงมผลงานจากโรงพยาบาบาลสงกดอนเขารวมสงประกวดอก23 เรองคดเปน14.46%

ทงนหากจะแบงผลงานตามเขตบรการสขภาพจงหวดประเภทโรงพยาบาลและประเภทการสงประกวดจะไดขอมล

ดงน

ภาคเหนอรวม 36 ชนงาน

เขตสขภาพ/จงหวด จ�านวนประเภทโรงพยาบาล ประเภทสงประกวด

รพสต รพช รพท รพศ ปฐม ทต ตต Meta นวตกรรม บรการ บรหาร

เขตสขภาพท 1  

เชยงราย 1 0 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0

เชยงใหม 2 0 2 0 0 0 2 0 0 0 0 0

นาน 16 1 10 5 0 1 5 0 1 7 2 1

แพร 3 0 3 0 0 0 3 0 0 0 0 0

แมฮองสอน 4 0 4 0 0 0 1 0   1 1 2

ลำาพน 3 0 3 0 0 0 2 0 1 0 0 0

รวม 29 1 23 5 0 1 14 0 2 8 3 3

เขตสขภาพท 2  

ตาก 1 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0

เพชรบรณ 2 0 0 2 0 0 0 2 0 0 0 0

อตรดตถ 4 0 1 0 3 0 0 0 1 2 1 0

รวม 7 0 1 3 3 0 0 2 2 2 1 0

เขตสขภาพท 3 ไมสงผลงานเขารวมประกวด

41

(41)

ตารางท 2แสดงผลงานตามเขตบรการสขภาพจงหวดประเภทโรงพยาบาลและประเภทการสงประกวดภาคเหนอ

ตารางท 3แสดงผลงานตามเขตบรการสขภาพจงหวดประเภทโรงพยาบาลและประเภทการสงประกวดภาคกลาง

ภาคตะวนตกรวม 1 ชนงาน

เขตสขภาพ/จงหวด จ�านวนประเภทโรงพยาบาล ประเภทสงประกวด

รพสต รพช รพท รพศ ปฐม ทต ตต Meta นวตกรรม บรการ บรหาร

เขตสขภาพท 5  

นครปฐม 1 0 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0

รวม 1 0 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0

ตารางท 4แสดงผลงานตามเขตบรการสขภาพจงหวดประเภทโรงพยาบาลและประเภทการสงประกวดภาคตะวนตก

ภาคตะวนออกรวม 11 ชนงาน

เขตสขภาพ/จงหวด จ�านวนประเภทโรงพยาบาล ประเภทสงประกวด

รพสต รพช รพท รพศ ปฐม ทต ตต Meta นวตกรรม บรการ บรหาร

เขตสขภาพท 6  

จนทบร 6 0 0 0 6 0 0 3 0 3 0 0

ชลบร 1 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 0

ปราจนบร 3 0 0 0 3 0 0 3 0 0 0 0

สมทรปราการ 1 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0

รวม 11 0 0 2 9 0 0 7 0 4 0 0

ภาคกลาง รวม 22 ชนงาน **เปนผลงานของโรงพยาบาลสงกดอนๆ17ชนงาน**

เขตสขภาพ/จงหวด จ�านวนประเภทโรงพยาบาล ประเภทสงประกวด

รพสต รพช รพท รพศ ปฐม ทต ตต Meta นวตกรรม บรการ บรหาร

เขตสขภาพท 4  

ปทมธาน 4 0 1 3 0 0 1 1 1 1 0 0

สงหบร 1 0 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0

รวม 5 0 2 3 0 0 2 1 1 1 0 0

โรงพยาบาลในสงกดอน 1 โรงพยาบาลสงกดกรมการแพทย 0 0 0 0 1 0 0

1 โรงพยาบาลสงกดกระทรวงกลาโหม 0 1 0 0 0 0

9 โรงพยาบาลมหาวทยาลย 0 0 2 0 6 1 0

6 โรงพยาบาลเอกชน 0 1 1 0 0 4 0

รวม 17 7 7 1 1 1 0 0

42

(42)

ตารางท 5 แสดงผลงานตามเขตบรการสขภาพ จงหวด ประเภทโรงพยาบาล และประเภทการสงประกวด ภาคตะวนออก

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ รวม 68 ชนงาน ** เปนผลงานของโรงพยาบาลสงกดอน 1 ชนงาน**

เขตสขภาพ/จงหวด จำานวนประเภทโรงพยาบาล ประเภทสงประกวด

รพสต รพช รพท รพศ ปฐม ทต ตต Meta นวตกรรม บรการ บรหาร

เขตสขภาพท 7  

ขอนแกน 6 0 0 0 6 0 0 4 0 0 1 1

มหาสารคาม 1 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0

รอยเอด 3 0 3 0 0 0 2 0 0 1 0 0

รวม 10 0 3 1 6 0 2 4 0 2 1 1

เขตสขภาพท 8  

นครพนม 9 1 8 0 0 0 8 0 0 1 0 0

บงกาฬ 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0

เลย 2 0 0 2 0 0 2 0 0 0 0 0

สกลนคร 7 1 4 2 0 1 5 0 0 1 0 0

หนองคาย 5 0 5 0 0 0 5 0 0 0 0 0

หนองบวลำาภ 6 0 4 2 0 0 3 1 0 2 0 0

อดรธาน 6 1 0 2 3 0 0 3 0 3 0 0

รวม 36 3 22 8 3 1 23 4 0 8 0 0

เขตสขภาพท 9                        

นครราชสมา 6 0 0 0 6 0 1 5 0 0 0 0

บรรมย 1 0 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0

รวม 7 0 1 0 6 0 2 5 0 0 0 0

เขตสขภาพท 10  

ยโสธร 11 0 4 7 0 0 6 0 0 5 0 0

อบลราชธาน 3 0 2 0 1 0 2 0 0 1 0 0

รวม 14 0 6 7 1 0 8 0 0 6 0 0

โรงพยาบาลสงกดอน 1 โรงพยาบาลสงกดกระทรวงกลาโหม 0 1 0 0 0 0 0

รวม 1 0 1 0 0 0 0 0

43

(43)

ตารางท 6แสดงผลงานตามเขตบรการสขภาพจงหวดประเภทโรงพยาบาลและประเภทการสงประกวดภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ภาคใต รวม 21 ชนงาน ** เปนผลงานของโรงพยาบาลสงกดอน 2 ชนงาน

เขตสขภาพ/จงหวด จ�านวนประเภทโรงพยาบาล ประเภทสงประกวด

รพสต รพช รพท รพศ ปฐม ทต ตต Meta นวตกรรม บรการ บรหาร

เขตสขภาพท 11

กระบ 1 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0

รวม 1 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0

โรงพยาบาลสงกดอน 1 โรงพยาบาลเอกชน 0 0 1 0 0 0 0

รวม 1 0 1 0 0 0 0 0

เขตสขภาพท 12  

ปตตาน 1 0 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0

พทลง 5 0 5 0 0 0 4 0 0 1 0 0

ยะลา 3 0 3 0 0 0 2 0 0 1 0 0

สงขลา 6 0 0 1 5 0 1 5 0 0 0 0

รวม 15 0 9 1 5 0 8 5 0 2 0 0

โรงพยาบาลสงกดอน 4 โรงพยาบาลสงกดมหาวทยาลย 0 0 3 0 0 1 0

รวม 4 0 0 3 0 0 1 0

ตารางท 7แสดงผลงานตามเขตบรการสขภาพจงหวดประเภทโรงพยาบาลและประเภทการสงประกวดภาคใต

ในสวนขอมลสวนตวของเจาของผลงาน ไดนำาเฉพาะขอมมลของหวหนาโครงการมาจำาแนกตามวชาชพและวฒการศกษา

โดยแสดงผลไดตามตารางตอไปน

วชาชพวฒการศกษา

สงกวา ป.เอก ปรญญาเอก ปรญญาโท ปรญญาตร ต�ากวา ป.ตร รวม

พยาบาล 0 1 50 68 0 119

กายภาพบำาบด 0 0 1 8 0 9

เภสชกร 0 0 3 5 0 8

แพทย 2 2 1 2 0 7

นกวชาการสาธารณสข 0 0 2 3 0 5

กจกรรมบำาบด 0 0 0 3 0 3

ผชวยพยาบาล 0 0 0  0 2 2

แพทยไทย 0 0 0  1 0 1

นกเทคนคการแพทย 0 0 1 0 0 1

ผชวยเหลอคนไข 0 0 0 0 1 1

บรบาลเภสช 0 0 0 1 0 1

วศวกรรมโยธา 0 0 1 0 0 1

เจาหนาทโสตทศนปกรณ 0 0 0  0 1 1

รวม 2 3 59 91 4 159

44

(44)

ตารางท 8แสดงขอมลดานวชาชพและวฒการศกษาของหวหนาโครงการ

จากตารางพบวามผลงานเขารวมประกวดจากหลายสาขาวชาชพซงในสวนนกวจยหลกผเปนหวหนา

โครงการกยงคงเปนวชาชพพยาบาลมากทสด รองลงมาคอกายภาพบำาบด เภสชกร แพทย สาธารณสข

ผชวยพยาบาลแพทยแผนไทยนกเทคนคการแพทยผชวยเหลอคนไขบรบาลเภสชและยงมสายสนบสนนอยางวศวะ

และโสตทศนปกรณรวมสงผลงานดวย

ในสวนของการนำาผลงานไปใชงานนนผลงานสวนใหญมดบการใชงานอยทระดบ 2และ1 โดยผลงาน

ของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล โรงพยาบาลชมชนและโรงพยาบาลศนยจะอยในระดบ1คอการนำาไปใช

ในหนวยงานตนเองเปนสวนใหญ ในขณะทผลงานของโรงพยาบาลทวไปจะอย ในระดบ 2 คอนำาไปใชใน

หนวยงานตนเองและหนวยงานอนในองคกรและหากมองผลงานของโรงพยาบาลสงกดอนพบวาอยในระดบนำาไปใช

ในหนวยงานตนเองและหนวยงานอนในองคกรเชนกน ในสวนของการไดรบรางวลพบวา โรงพยาบาลทวไป

มสดสวนของผลงานทไดรบรางวลมากทสดรองลงมาคอ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล โรงพยาบาลศนยและ

โรงพยาบาลชมชน ในอตราสวน25.81%25%21.21%และ 16.17%ตามลำาดบสวนการไดเผยแพรผลงานนน

โรงพยาบาลทวไปกยงคงเปนโรงพยาบาลทมสดสวนของผลงานทไดรบการเผยแพรมากทสด รองลงมาคอ

โรงพยาบาลชมชนโรงพยาบาลศนยและโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลดวยสดสวน41.94%36.76%36.32%

และ25%ตามลำาดบดงตารางและกราฟทปรากฏดานลางน

ระดบการใชรพสต รพช รพท รพศ รพ.สงกดอน

จ�านวน เผยแพร ไดรางวล จ�านวน เผยแพร ไดรางวล จ�านวน เผยแพร ไดรางวล จ�านวน เผยแพร ไดรางวล จ�านวน เผยแพร ไดรางวล

0เพงทำาวจยเสรจ 0 0 0 0 0 0 4 1 1 2 0 0 0 0 0

1ในหนวยงานตนเอง 2 1 1 31 7 3 4 1 0 16 5 4 10 0 0

2หนวยงานตนเองและ

หนวยงานอนๆในองคกร2 0 0 27 11 5 14 6 2 12 7 3 11 0 0

3ใชงานหลายแหงในจว

เดยวกน0 0 0 8 5 2 3 2 2 2 0 0 1 0 0

4ทงจว. 0 0 0 1 1 1 4 1 1 0 0 0 0 0

5ทงประเทศ 0 0 0 1 1 0 2 2 2 1 0 0 1 0 0

รวม 4 1 1 68 25 11 31 13 8 33 12 7 23 0 0

45

(45)

ตารางท 9แสดงขอมลระดบการนำาผลจากงานวจยไปใชงานจรง

รปแบบการวจย สต ศลย Med เดก Ortho รวม

กงทดลอง 13 8 24 11 10 66

เชงปฏบตการ 10 1 19 6 3 39

การสงเกตเชงวเคราะห 2 1 8 5 1 17

พรรณา 4 3 7 2  0 16

วจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม 2 1 2 4 1 10

วจยและพฒนา 0 1 2  0 2 5

วจยเชงคณภาพ 0 0 4 1 0  5

MixedMethod 1 0 0 0 0 1

รวม 32 15 66 29 17 159

46

(46)

ตารางท 10แสดงขอมลรปแบบของงานวจย

จากตารางสรปรปแบบการวจยแสดงใหเหนกระบวนการทถกนกวจยนำามาใชพบวาไมวาจะในภาพรวม

หรอในรายละเอยดแตละสาขา มการเลอกใชวธการวจยในทศทางเดยวกน โดยการวจยแบบกงทดลอง เปนรปแบบ

การทำาวจยทถกเลอกใชมากทสดตามมาดวยการวจยเชงปฏบตการการสงเกตเชงวเคราะหการวจยเชงพรรณาวจย

เชงปฏบตการแบบมสวนรวมวจยและพฒนาวจยเชงคณภาพและMixedMethodในอตราสวน41.51%24.53%

10.69%10.07%6.29%3.14%3.14%และ0.63%ตามลำาดบและหากจะนำางานวจยทมมาศกษาในประเดนความ

สนใจของผทำาวจยจะพบวาสามารถแบงประเดนความสนใจเปนกลมใหญๆ ได 7ประเดนคอการรกษาและวนจฉย

การปองกนและควบคมโรคการสงเสรมสขภาพการฟนฟสขภาพการบรหารพฒนาระบบเศรษฐศาสตรนโยบาย

สนบสนนบรการธรการIT,Lab,X-ray,เภสชกรรม/ทนตกรรมดงขอมลแสดงดานลาง

รปแบบการวจย สต ศลย Med เดก Ortho รวม

กงทดลอง 13 8 24 11 10 66 เชงปฏบตการ 10 1 19 6 3 39 การสงเกตเชงวเคราะห 2 1 8 5 1 17 พรรณา 4 3 7 2 0 16 วจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม 2 1 2 4 1 10 วจยและพฒนา 0 1 2 0 2 5 วจยเชงคณภาพ 0 0 4 1 0 5 Mixed Method 1 0 0 0 0 1

รวม 32 15 66 29 17 159 ตารางท 10 แสดงขอมลรปแบบของงานวจย

จากตารางสรปรปแบบการวจย แสดงใหเหนกระบวนการทถกนกวจยน ามาใช พบวาไมวาจะในภาพรวมหรอในรายละเอยดแตละสาขา มการเลอกใชวธการวจยในทศทางเดยวกน โดยการวจยแบบกงทดลอง เปนรปแบบการท าวจยทถกเลอกใชมากทสด ตามมาดวยการวจยเชงปฏบตการ การสงเกตเชงวเคราะห การวจยเชงพรรณา วจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม วจยและพฒนา วจยเชงคณภาพ และ Mixed Method ในอตราสวน 41.51% 24.53% 10.69% 10.07% 6.29% 3.14% 3.14% และ 0.63% ตามล าดบ และหากจะน างานวจยทมมาศกษาในประเดนความสนใจของผท าวจย จะพบวาสามารถแบงประเดนความสนใจเปนกลมใหญๆ ได 7 ประเดน คอ การรกษาและวนจฉย การปองกนและควบคมโรค การสงเสรมสขภาพ การฟนฟสขภาพ การบรหาร พฒนาระบบ เศรษฐศาสตร นโยบาย สนบสนนบรการ ธรการ IT, Lab, X-ray, เภสชกรรม/ทนตกรรม ดงขอมลแสดงดานลาง

ตารางท 11 แสดงขอมลประเดนในการท างานวจย

สามารถเรยงล าดบประเดนทผปฏบตงานใหความสนใจไดดงน การรกษาและวนจฉยโรค 37 เรอง (62.71%) การปองกนและควบคมโรค 33 เรอง (20.75%) การสงเสรมสขภาพ 28 เรอง (17.61%) การฟนฟสขภาพ 25 เรอง (15.72%) การบรหาร พฒนาระบบ เศรษฐศาสตร นโยบาย 18 เรอง (11.32%) สนบสนนบรการ ธรการ IT, Lab, X-ray 11 เรอง 6.91%) เภสชกรรม/ทนตกรรม 7 เรอง (4.40%) ขอมลทเสนอในขางตน เปนขอมลจากการสงเคราะหผลงานวจยในมมของจ านวนการสงประกวด แยกตามภาค เขตสขภาพ จงหวด ประเภทโรงพยาบาล สาขาหลก กลมการสงประกวด ประเดนทสนใจ การไดรบรางวลและไดเผยแพร ในสวนตอไปจะเปนผลการสงเคราะหผลงานโดยใชกรอบแนวคดใหญๆ 2 เรอง คอ กรอบแนวคดเรอง 6 เสาหลกสขภาพ หรอ 6 Building Block ของ WHO ไดแก การใหบรการ บคลากร ระบบสารสนเทศดานสขภาพ ยาและเวชภณฑ ระบบการคลงดานสขภาพ ภาวะผน าและธรรมภบาล และกรอบแนวคดเรอง KPI ของสาขาหลกแตละสาขา ดงน

ขอมลการสงเคราะห Service plan สาขาหลก 5 สาขา ดวยกรอบ 6 building blocks ของ WHO

การออกแบบระบบการใหบรการ

ในดานการใหบรการ พบวา สวนใหญเปนการพฒนาระบบบรการในแงมมตางๆ โดยจะแยกสงเคราะหเปนสาขา แยกรายประเดน 4 ประเดน ไดแก การปองกน การดแลรกษา การคดกรอง/เฝาระวง และการสรางเสรมสขภาพ สตกรรม

ประเดนการปองกน เปนเรองของการนบการดนเพอปองกนการเสยชวตของทารก การปองกนการตกเลอด การเกดภาวะหนาวสนของมารดาหลงคลอด และการตงครรภซ าของวยรน โดยใชเครองมอคอ โปรแกรมทพฒนาขนมาเพอใหความรและแนะน าแนวทางการปฏบต สวนการปองกนการสลบตวของทารก และการพลดตกจากมารดาขณะใหนม ไดใชนวตกรรมมาชวยใหไมมอบตการณดงกลาว ประเดนการดแลรกษา เรองหลกคอ “นมแม” ไมวาจะเปนการชวยใหมารดาใหนมลกเปน การเพมน านม การสรางสายใยความผกพนแมกบลก ซงกระบวนการทใชไดแก โปรแกรมการสอน โดยมการฝกปฏบต และประเมนผลมาใชในการเสรมสรางทกษะใหมารดามอใหม ทงในการดแลลกและดแลตวเอง ประเดนการคดกรอง/เฝาระวง คอ การคดกรองธาลสซเมย และมารดาทมภาวะโรคโลหตจาง โดยการสรางแนวปฏบตทางการพยาบาลในการดแล ใหค าปรกษาในการปฏบตตวของหญงตงครรภ

ประเดนสรางเสรมสขภาพ มการน าสมนไพรไทยมาชวยในการเพมน านมมารดา ศลยกรรม

ประเดนในการปองกน คอ การปองกนอบตเหตทอาจเกดแกบคลากรได เชน กนมดผาตดบาด โดยมนวตกรรมกลงทงมดมาชวย ตามมาดวยการจดท าโปรแกรมการเตรยมผปวย เพอปองการอบตการณอนจะท าใหตองงด เลอนการผาตด ประเดนในการดรกษา ไดแก การหาแนวทางในการผาตดทเหมาะสม เปนการพฒนาแนวทางในการผาตดโดยการระดมสมอง และใชการศกษาขอมลยอนหลงมาพฒนากระบวนการรกษา การฟนฟ ดแลผปวยหลงผาตดโดยการสรางแนวทางการปฏบตไมวาจะเปน การสวนลางกระเพาะปสสาวะ การถอดทอชวยหายใจ เปนตน ประเดนในการคดกรอง เปนใชวธศกษาขอมลยอนหลงเพอน ามาสรางเปนโปรแกรมการคดกรองผปวยแตละโรค ประเดนการฟนฟสขภาพ ไดแก การปองกนไหลตดในผปวยมะเรง โดยใชนวตกรรมวงลอเพมองศาแขนมาชวย

อายกรรม

ประเดนทท าในสวนของการปองกน ไดแกเรอง ปอดอกเสบ การเกดแผลกดทบ การตดเชอระบบปสสาวะ และการปนเปอนเชอโรคทางเครองชวยหายใจ โดยมกระบวนการคอ ท าคมอแจก ลงเยยมบาน มการจดท าแนวทางปฏบตในการเตรยมรถฉกเฉนใหพรอมในการปฏบตงาน ประเดนในดานการดแล รกษา ท าในเรอง ผปวย COPD, DM ฉดอนซลน HT หลอดเลอดสมอง การใชยาวาฟารน ผปวยใสทอชวยหายใจ การใหยาทางสายอาหาร การวนจฉยการเกด SEPSIS โดยใชกระบวนการ KM เขามาชวยในการวางแผนจดท าโปรแกรมตางๆ เพอดแล รกษาผปวย เชน การหยาเครองชวยหายใจ การลดความคลาดเคลอนทาง

47

(47)

ตารางท 11แสดงขอมลประเดนในการทำางานวจย

สามารถเรยงลำาดบประเดนทผ ปฏบตงานใหความสนใจไดดงน การรกษาและวนจฉยโรค 37 เรอง

(62.71%)การปองกนและควบคมโรค33เรอง(20.75%)การสงเสรมสขภาพ28เรอง(17.61%)การฟนฟสขภาพ

25เรอง(15.72%)การบรหารพฒนาระบบเศรษฐศาสตรนโยบาย18เรอง(11.32%)สนบสนนบรการธรการIT,

Lab,X-ray11เรอง6.91%)เภสชกรรม/ทนตกรรม7เรอง(4.40%)

ขอมลทเสนอในขางตน เปนขอมลจากการสงเคราะหผลงานวจยในมมของจำานวนการสงประกวด

แยกตามภาค เขตสขภาพจงหวดประเภทโรงพยาบาลสาขาหลกกลมการสงประกวดประเดนทสนใจการไดรบ

รางวลและไดเผยแพร ในสวนตอไปจะเปนผลการสงเคราะหผลงานโดยใชกรอบแนวคดใหญๆ 2 เรองคอกรอบ

แนวคดเรอง6เสาหลกสขภาพหรอ6BuildingBlockของWHOไดแกการใหบรการบคลากรระบบสารสนเทศ

ดานสขภาพยาและเวชภณฑ ระบบการคลงดานสขภาพภาวะผนำาและธรรมภบาลและกรอบแนวคดเรองKPI

ของสาขาหลกแตละสาขาดงน

ขอมลการสงเคราะห Service plan สาขาหลก 5 สาขา ดวยกรอบ 6 building blocks ของ WHO

การออกแบบ

ระบบการให

บรการ

ในดานการใหบรการพบวาสวนใหญเปนการพฒนาระบบบรการในแงมมตางๆโดยจะแยก

สงเคราะหเปนสาขาแยกรายประเดน4ประเดนไดแกการปองกนการดแลรกษาการคดกรอง/

เฝาระวงและการสรางเสรมสขภาพ

สตกรรม

 

 

 

ประเดนการปองกนเปนเรองของการนบการดนเพอปองกนการเสยชวตของ

ทารกการปองกนการตกเลอดการเกดภาวะหนาวสนของมารดาหลงคลอดและ

การตงครรภซำาของวยรนโดยใชเครองมอคอโปรแกรมทพฒนาขนมาเพอให

ความรและแนะนำาแนวทางการปฏบตสวนการปองกนการสลบตวของทารกและ

การพลดตกจากมารดาขณะใหนมไดใชนวตกรรมมาชวยใหไมมอบตการณดงกลาว

ประเดนการดแลรกษาเรองหลกคอ“นมแม”ไมวาจะเปนการชวยใหมารดาใหนม

ลกเปนการเพมนำานมการสรางสายใยความผกพนแมกบลกซงกระบวนการท

ใชไดแกโปรแกรมการสอนโดยมการฝกปฏบตและประเมนผลมาใชในการเสรม

สรางทกษะใหมารดามอใหมทงในการดแลลกและดแลตวเอง

ประเดนการคดกรอง/เฝาระวงคอการคดกรองธาลสซเมยและมารดาทมภาวะ

โรคโลหตจางโดยการสรางแนวปฏบตทางการพยาบาลในการดแลใหคำาปรกษา

ในการปฏบตตวของหญงตงครรภ

ประเดนสรางเสรมสขภาพมการนำาสมนไพรไทยมาชวยในการเพมนำานมมารดา

48

(48)

ศลยกรรม

 

 

 

ประเดนในการปองกนคอการปองกนอบตเหตทอาจเกดแกบคลากรไดเชนกน

มดผาตดบาดโดยมนวตกรรมกลงทงมดมาชวยตามมาดวยการจดทำาโปรแกรม

การเตรยมผปวยเพอปองการอบตการณอนจะทำาใหตองงดเลอนการผาตด

ประเดนในการดรกษาไดแกการหาแนวทางในการผาตดทเหมาะสมเปนการ

พฒนาแนวทางในการผาตดโดยการระดมสมองและใชการศกษาขอมลยอนหลง

มาพฒนากระบวนการรกษาการฟนฟดแลผปวยหลงผาตดโดยการสรางแนวทาง

การปฏบตไมวาจะเปนการสวนลางกระเพาะปสสาวะการถอดทอชวยหายใจ

เปนตน

ประเดนในการคดกรองเปนใชวธศกษาขอมลยอนหลงเพอนำามาสรางเปน

โปรแกรมการคดกรองผปวยแตละโรค

ประเดนการฟนฟสขภาพไดแกการปองกนไหลตดในผปวยมะเรงโดยใช

นวตกรรมวงลอเพมองศาแขนมาชวย

อายกรรม ประเดนททำาในสวนของการปองกนไดแกเรองปอดอกเสบการเกดแผลกดทบ

การตดเชอระบบปสสาวะและการปนเปอนเชอโรคทางเครองชวยหายใจ

โดยมกระบวนการคอทำาคมอแจกลงเยยมบานมการจดทำาแนวทางปฏบต

ในการเตรยมรถฉกเฉนใหพรอมในการปฏบตงาน

ประเดนในดานการดแลรกษาทำาในเรองผปวยCOPD,DMฉดอนซลนHT

หลอดเลอดสมองการใชยาวาฟารนผปวยใสทอชวยหายใจการใหยาทางสาย

อาหารการวนจฉยการเกดSEPSISโดยใชกระบวนการKMเขามาชวย

ในการวางแผนจดทำาโปรแกรมตางๆเพอดแลรกษาผปวยเชนการหยา

เครองชวยหายใจการลดความคลาดเคลอนทางยาลดการตดเชอผปวย

คาสายสวนปสสาวะโดยสวนใหญสำาหรบผปวยเรอรงการออกแบบบรการ

จะเปนโปรแกรมใหความรสอนใหปฏบตตามมการควบคมดแลและทดสอบ

โดยใหปฏบตจรงรวมถงประสานเครอขายชมชนรอบขางในการดแลทบานและ

มการทวนสอบเมอมาเจอตามนดเนนการดแลรกษาเพอปองกนการดำาเนน

ของโรคในระดบถดไป

ประเดนในการคดกรองเฝาระวงทำาในเรองSTIMEไขเลอดออกวณโรค

การพลดตกหกลมโดยการใชแบบประเมนทำาแนวปฏบตและการตดตาม

ผลการรกษาและการปฏบตตวของผปวย

ประเดนในการสงเสรมสขภาพทำากบผปวยCOPDเปนสวนใหญโดยการการ

บรหารจดการยาใหผปวยไดรบยาเหมาะสมการใชสมนไพรไทยมาชวยอตราการ

หายใจการใชอาณาปาณสตมาชวยในการฟนฟระบบการหายใจรวมถงมกจกรรม

ในการอบรมรณรงคและควบคมพฤตกรรมของผปวย

กมาร

เวชกรรม

ประเดนการปองกนมการลงเยยมบานเพอตดตามดแลทารกแรกเกดรวมถงการ

คำาณวนนำาหนกทารกในครรภเพอไมใหเกดภาวะเดกนำาหนกตวนอยการเตรยม

ความพรอมของรถพยาบาลสำาหรบทารกการใชภมปญญาชาวบานคอผาขาวมา

มาทำาอใหเดกนอนหลบสบายพกเพยงพอเพอใหเดกมสขภาพแขงแรง

49

(49)

ประเดนการดแลรกษามนวตกรรมเขามาชวยไมใหเกดเหตการณไมพงประสงค

ตางๆมากมายไมวาจะเปนลกอมกนกดสายSuctionถงเกบปสสาวะการสราง

ระบบในการดแลทารกตวเหลองการผลตตอบสำาหรบใชในเดกนำาหนกนอย

การสรางแนวทางปฏบตในการดแลเดกทคาสายหลอดเลอดดำาแนวปฏบตในการ

ปองกนเดกชกโปรแกรมฝกปฏบตใหผดแลสามารถพนยาใหผปวยไดถกตอง

และมการประดษฐนวตกรรมมาชวยใหพนยาไดอยางมประสทธภาพรวมถงการ

เกบสงสงตรวจจากเดกรวมถงใหความสนในเรองภาวะแทรกซอนอนๆ

ของทารกนอกจากการตดเชอเชนการเกดแผลหรออาการแพเวชภณฑทใช

ในการทำาหตถการ

ประเดนการคดกรองมการใชอสมในการชวยคดกรองพฒนาการเดกการพฒนา

ระบบการคดกรองเดกปฐมวยในรปแบบตางๆ

ประเดนการสงเสรมสขภาพจะเนนไปทการไดรบวคซนและการสรางระบบการ

ดแลผปวยหดเดกมการสรางระบบฐานขอมลเพอเชอมโยงขอมลของแมและเดก

ในพนทเพองายตอการดแลรกษา

ศลยกรรม

กระดกและขอ

ในสวนของศลยกรรมกระดกและขอนนผลงานทสงมาสวนใหญเปนเรองของการ

ดแลรกษาเปนสวนใหญโดยเปนลกษณะของการสรางนวตกรรมขนมาเพอสราง

ความสขสบายและเพมความปลอดภยใหแกผปวยการจดทำาโปรแกรมตางๆเพอ

เพมประสทธภาพการรกษา

ประเดนการปองกนคอการปองกนการตดเชอดวยการลางมอและการผลตกรรม

มาเพอปองกนภาวะแทรกซอนทอาจเกดหลงจากการผาตดไดเชนนวตกรรมหอง

กนเทาตกและขอเทาเขยงเปนตน

ประเดนการฟนฟสขภาพมการผลตอปกรณใหผปวยสามารถนำาไปฟนฟตนเอง

ทบานไดรวมถงการจดโปรแกรมโภชนาการทเหมาะสมแกภาวะของโรครวมถง

โปรแกรมในการดแลผปวยในดานมตทางจตใจอกดวย

บคลากร -

ระบบสารสนเทศ

ดานสขภาพ

มการจดทำาโปรแกรมในการพฒนาฐานขอมลดานอบตเหตจราจร/การสงตอ

/ฐานขอมลผปวยหอบหด/ดแลตวเอง/การใชยาวาฟารน/ความชกผปวย/

เอกซเรย/เปดหอICU/แฟมหองคลอด/คลงชดทำาแผล/แมและเดกรวมถง

การตดตามขอมลเพอนำามาวเคราะหGAPและนำาผลไปใชในการพฒนาแนวทาง

การดแลผปวยตอไป

ยาและเวชภนฑ มการผลตนวตกรรมทนำามาชวยในการรกษาพยาบาลเปนจำานวนมากเชนผากอ

ซทใชในการผาตด/ไมดามFixFast/ถงเกบปสสาวะเดก/กลองทงมด/Flex-

iblelightรวมถงนวตกรรมทปองกนภาวะแทรกซอนและอนตรายทจะเกดแกผ

ปวยนอกจากนยงมการผลตเวชภณฑทางการแพทยในราคาไมแพงสำาหรบใหผ

ปวยไดนำากลบไปฟนฟตวเองทบานเพอเพมประสทธภาพในการรกษาอกดวย

ระบบการคลง

ดานสขภาพ

-

ภาวะผนำาและธร

รมภบาล

-

50

(50)

ขอมลการสงเคราะห Service plan สาขาหลก 5 สาขา ดวยกรอบเปาหมายของ Service แตละสาขา

SERVICE PLAN

สตกรรม ในสวนของสตกรรมน สวนใหญจะเนนไปในเรองของการเลยงลกดวยนมมารดาเปนเรองหลก

นอกจากนกเปนประเดนของการดแลเรองหญงตงครรภ ทงทตงครรภวยรน การคลอดกอน

กำาหนด คลอดเกนกำาหนด การมภาวะแทรกซอนตาง ๆ ระหวางตงครรภ เชน เบาหวาน

โลหตจาง ธาลสซเมย เอดส การเตรยมหญงตงครรภ การลดความเจบปวดในการคลอด

การปฏบตตนหลงจากคลอด ไมวาจะเปนการใหนมทารก การกระตนนำานม การอมทารก เปนตน

ในสวนประเดนของการตกเลอดหลงคลอดซงเปนเปาหมายหลกของกระทรวงฯ กมชนงาน

สงเขาประกวดเชนกน ทงการพฒนาระบบการปองกนการตกเลอด และการดแลมารดา

ทผาตดคลอดใหปลอดภย

ศลยกรรม ในกลมงานศลยกรรม ผลงานทสงประกวดสวนใหญเปนเรองของการฟนฟ ดแลผปวยหลงผาตด

และการนำานวตกรรมมาชวยเสรมศกยภาพในการผาตด เชน Flexible light ซงสอดคลองกบ

เปาหมายของกระทรวงฯ ในการใหเพมศกยภาพการผาตด

อายรกรรม ผลงานสวนใหญเปนการดแลรกษา โดยเฉพาะผปวยกลม NCDs เปนผลงานทมสดสวนมากทสด

รองลงมาคอผปวยหลอดเลอดสมอง ผปวยหวใจลมเหลว และผปวยทตองใชยาวารฟารน

ในสวนโรคตดตอมผสนใจทำาเรองวณโรค ทงทเกดเดยว และเกดรวมกบผปวยเบาหวาน รวมถง

การคดกรองเพอปองกนผดแลผปวยวณโรคดวย ในขณะทโรคตดเชอผลงานทสงมาจะเปนโรคตด

เชอของระบบทางเดนหายใจ และระบบทางเดนปสสาวะ สวนการตดเชอในกระแสโลหต ซงเปน

ตวชวดหลกของกระทรวงนน ยงมสงเขามานอย ทมขดเจนอย คอ เรองการหาแนวทางวนจฉย

SEPSIS ของโรงพยาบาลคายบางระจน การประเมน SEPSIS ของโรงพยาบาลอดรธาน เปนตน

กมารเวชกรรม ผลงานทสงประกวดสวนใหญในกลมน แมเปนเดกทมปญหาระบบทางเดนหายใจ คอ หอบ หด

ทตองอาศยการพนยา แตยงไมใชกลมเปาหมายทกระทรวงฯ ไดตงเปาในการพฒนาไว อนไดแก

ผปวยเดกอายมากกวาเทากบ 29 วน ทมปญหาระบบทางเดนหายใจโดยใชเครองชวยหายใจ เนน

เรอง Respiratory Distress และ Asthma ทงการ Refer in หรอ Refer Back

ศลยกรรม

กระดกและขอ

ในสวนของ Service plan ขอน คอนขางมงานทสงมาตอบสนองเปาหมายมากกวากลมอน ๆ

ทงนอาจเนองจาก เปาหมายของกลมนเปนภาพกวาง ๆ คอ การดแล รกษา ซงเปนภาระหลก

ของงานการพยาบาลอยแลว โดยผลงานสวนใหญไดแสดงใหเหนถงการดแลอยางครบวงจร

ตงแตการเตรยมการผาตด ขณะผาตด การดแลหลงผาตด ไมวาจะเปนการปองกน

การเกดภาวะแทรกซอน การดแลแผล ภาวะโภชนาการ รวมไปถงการดแลตอเนองหลงการ

จำาหนายอกดวย โดยการดแลดงกลาวมความโดดเดนทมความครอบคลมทงมตทางรางกาย

และมตทางจตวญญาณอกดวย

51

(51)

สรป สงทไดคนพบทจดเดนจากการสงเคราะหผลงานคอหวใจเดยวกนของบคลากรผปฏบตงานเกยวกบ

สขภาพ ไดแก “ความพยายามทจะทำาใหคณภาพชวตของผปวยดขน”ทกคนลวนมความตระหนกในการพฒนา

ตนพฒนางานอยางตอเนอง โดยมเปาหมายทผลการรกษาทมประสทธภาพผปวยปลอดภยมความพงพอใจและ

คนทำางานมความสขจงไดมความพยายามในการคดคนหาแนวทางในการพฒนาศกยภาพทงของตนและของผปวย

จนเกดเปนแนวปฏบตทางการพยาบาลในการดแลผปวย โปรแกรมในการดแลตนเองของผปวยคมอนวตกรรม

ออกมาอยางมากมายเชนนวตกรรมทถกสรางขนสวนใหญเปนสงทกอใหเกดความพงพอใจแกผปวยชวยลดภาระ

หนางานลดคนประหยดงบประมาณซงในปนสวนใหญเปนเวชภณฑทางการแพทย โดยเฉพาะทใชในการผาตด

นอกจากนกเปนการเพมฟนฟสมรรถภาพ เพมความสะดวกสบายใหผปวยและปองกนเหตอนไมพงประสงคทจะเกด

แกผปวย

อยางไรกตามสงทตองพฒนาทนกวจยควรตระหนกคอ ในการคดตนทนของนวตกรรมมกคดแต

คาวสด โดยไมรวมคาเวลาและคาแรงในการผลตทำาใหไมไดตนทนทแทจรง นอกจากนมประเดนในการพฒนา

อกประการคอ ในการวดผลของทงนวตกรรมแนวทางปฏบต โปรแกรมมกเปนการวดทผลณ เวลาทเสรจสน

การรกษา หากไดเพมในเรองของการวดผลใหลงไปถงคณภาพชวตผ ป วยได จะทำาใหได ข อมลทรอบดาน

ในการดแลผปวยสงผลใหงานทลงแรงทมใจทำามากจะมคณคามากยงขน

52

(52)

การสงเคราะหความรจากบทคดยองานวจย R2R ตามแผนการจดระบบบรการสขภาพ (Service Plan) สาขาสขภาพชองปาก

สมหญงอมบญโรงพยาบาลปาตวจงหวดยโสธร

ผลงานทสอดคลองตามแผนการจดระบบบรการสขภาพServicePlanสขภาพชองปากจำานวน14ผล

งานตอผลงานทสงเขารวมทงหมด587คดเปนรอยละ2.38โดยสงจากปฐมภมจำานวน6ผลงาน(สงเสรม5ผล

งานรกษา1ผลงาน)สนบสนนบรหารจำานวน1ผลงานทตยภมจำานวน3ผลงาน(ปองกน1ผลงานรกษา1

ผลงาน)และนวตกรรมจำานวน4ผลงาน(รกษา2ผลงานตดตาม2ผลงาน)แยกตามภมภาคและจงหวดทสงผล

งานรายละเอยดตามตารางท1

ตารางท 1แสดงจำานวนผลงานสขภาพชองปากในระดบตางๆตามภมภาคและมตการใหบรการ

ระดบ

ภมภาค/จงหวด มตการใหบรการ

เหนอตะวนออกเฉยง

เหนอใต สงเสรม รกษา ปองกน ฟนฟ ตดตาม บรหาร

ปฐมภม นาน

บงกาฬ

รอยเอด

4

1

1

ทตยภม เลย

นครพนม

หนองคาย

1

1

1

สนบสนน

บรหาร

หนองคาย 1

นวตกรรม อบลราชธาน

นครพนม

หนองบวลำาภ

ยะลา

1

1

1

1

รวม 4 9 1 5 5 1 0 2 1

การนำา องคประกอบพนฐาน 6ประการ กบระบบบรการสาธารณสข เปนเครองมอชวยวเคราะห

สถานการณสวนขาดเพอจดทำาแผนแนวทางการพฒนางานประจำาไดตามผลงานในตารางท2

53

(53)

ตารางท 2Serviceplanสขภาพชองปากจำาแนกตาม6buildingblocksของWHO

ล�าดบ 6 องคประกอบ ผลงานสขภาพชองปากแยกตามองคประกอบ

1 การใหบรการ

การสงมอบบรการ

มตสงเสรม

-การพฒนารปแบบบรการทนตกรรมใกลบานใกลใจ

มตรกษา

-ทนตกรรมไรUnitสำาหรบคนพเศษ

-ใชแบบระบายสการตนสงเสรมการแปรงฟนของเดกอาย1–6ป

-อตราการประสบความสำาเรจและอตราการอยรอดของการปลกถายฟนกรามซท3

-การประเมนผลการอดฟนเดกเลกดวยวธSMARTTechniqueในศนยพฒนาเดก

เลกและอนบาล

มตปองกน

-ผลของEAPสงผลตอพฤตกรรมการดแลสขภาพชองปากเดกกอนวยเรยนของผ

ดแลเดกและผปกครองเดกกอนวยศนยพฒนาเดกเลกบานอยดมสข

การตดตามตอเนอง

-กำาเนดสมดนดฟนเทยม

-สมดตรวจสขภาพชองปาก

2 บคลากรดานสขภาพ -เปนการใชทรพยากรบคคลทคมคาในผลงานการพฒนารปแบบบรการทนต

กรรมใกลบานใกลใจ

3 สารสนเทศ -สภาวะโรคฟนผและปจจยเสยงในเดกอาย0-3ป

-รปแบบความสมพนธของความรทศนคตและพฤตกรรมกบสภาวะสขภาพ

ชองปากของเดกชนประถมศกษา

-ความรทศนคตพฤตกรรมของผปกครองในการการดแลสขภาพชองปากเดก

ปฐมวยอาย3-5ปในศนยพฒนาเดกเลก

4 ยาเวชภณฑวคซน

เครองมอ

-เตยงทาฟลออไรดพาเพลน

-นวตกรรมกระปกเกบไฟลสะดวกสงประหยดสด

5 การเงน

6 การนำาธรรมาภบาล

การมสวนรวม

-การพฒนารปแบบการจดบรการทนตสาธารณสขในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ตำาบล

วฒการศกษาเจาของผลงานทสงเขารวม

ตามแผนการจดระบบบรการสขภาพ(ServicePlan)สขภาพชองปากทง14ผลงาน

ต�ากวาปรญญาตร ปรญญาตร ปรญญาโท

3 9 2

54

(54)

สรป

ผลงานR2Rตามแผนการจดระบบบรการสขภาพ(ServicePlan)สขภาพชองปากจำานวน14ผลงาน

ภาคเหนอจากจงหวดนานทง4ผลงานภาคตะวนออกเฉยงเหนอ9ผลงานจากจงหวดบงกาฬรอยเอด เลย

อบลราชธานบวลำาภจงหวดละ1ผลงานนครพนม2ผลงานหนองคาย2ผลงานสวนภาคใต1ผลงานจาก

จงหวดยะลาขอสงเกตพบวา ไมเหนผลงานระดบตตยภมสงเขารวมในปน มตสงเสรมกบมตการรกษา5ผลงาน

เทาๆกนสวนมตฟนฟยงไมมผลงานในปน ถงแมไมมผลงานใดไดรบคดเลอกเปนผลงานดเดนแตเหนผลลพธของ

ความพยายามแกปญหาในหนางานขอเปนกำาลงใจใหนกวจยคนหาประเดนคำาถามวจยในงานประจำาอยางสมำาเสมอ

และดำาเนนการตอเนองจนเหนผลลพธทชดเจนสงผลงานเขารวมในปตอๆไป

ขอเสนอแนะผลงานทสงเขารวมมเรองทนาสนใจหลายผลงานแตผลลพธอาจยงไมชดเจนเทาทควรอาจตองคำานงถง

ตวชวดความสำาเรจของงานสขภาพชองปากทสอดคลองตามนโยบายดงน

1. เดกอาย3ปมฟนนำานมผไมเกนรอยละ50

2. ผสงอายรอควทำาฟนเทยมไมเกน6เดอน

3. ประชาชนทกกลมเขาถงบรการรอยละ20

เปนแนวทางการพฒนางานประจำาตอเนอง และ สามารถใช องคประกอบพนฐาน 6ประการ

Sixbuildingblocksมาจดทำาแผนพฒนาตอเนอง ยงจะทำาใหเหนชองวางในงานประจำาเดนชดขนนำามาเปน

ประเดนคำาถามใหมในการพฒนางานประจำาดวยการวจย โดยไมละเลยการทบทวนวรรณกรรมซงมความสำาคญยง

ในการปองกนการศกษาซำาในประเดนเดม และพฒนางานในบรบทพนท สนองตอความตองการกลมเปาหมาย

เขาถงครอบคลมการบรการทเนนคณภาพและความปลอดภย ประชาชนสามารถเขาถงบรการทไดมาตรฐาน

โดยเครอขายบรการเชอมโยงทไรรอยตอตอบสนองตอความตองการของประชาชน การจดสรรทรพยากร

ทมประสทธภาพสการสรางความรใหมในงานประจำาอยางไมมทสนสด

55

(55)

การสงเคราะหความรจากบทคดยองานวจย R2R ตามแผนการจดระบบบรการสขภาพ (Service Plan) สาขาปฐมภมและสขภาพอ�าเภอ

สพฒน สมจตรสกลพยาบาลวชาชพช�านาญการพเศษ โรงพยาบาลนาหวา จงหวดนครพนม

จากผลงานR2Rทสงเขารบการคดเลอกประจำาป 2559จำานวน587 เรอง มผลงานทสอดคลองกบ

นโยบายserviceplanดานปฐมภมมจำานวน215เรองสามารถสรปตามประเดนตางๆไดดงน

1. หนวยงานและประเภททสงผลงานประกวด

หนวยงานทสงมากทสดคอรพ.สต.และศนยสขภาพชมชนจำานวน133 เรองแบงเปนประเภทปฐม

ภม 116 เรองนวตกรรม14 เรองและสนบสนนดานบรหาร3 เรองหนวยงานรองลงมาเปนโรงพยาบาลชมชน

มจำานวน47เรองแบงเปนประเภทปฐมภม34เรองนวตกรรม6เรองสนบสนนดานบรหาร1เรองMetaR2R

2 เรองสนบสนนบรการ2 เรองและทตยภม 2 เรองสวนหนวยงานระดบสำานกงานสาธารณสขอำาเภอ (สสอ.)

และคณะกรรมการประสานงานสาธารณสขระดบอำาเภอ(คป.สอ.)มจำานวน16 เรอง เปนเรองดานปฐมภมจำานวน

9เรองและสนบสนนดานบรหาร7เรองดงตารางท1

ตารางท 1.ผลงานR2Rดานปฐมภมจำาแนกตามประเภททสงประกวดและหนวยงานนกวจยหลกป2559

หนวยงาน

ประเภททสงประกวด

รวมปฐมภม นวตกรรม

สนบสนน

บรหาร

Meta

R2R

สนบสนน

บรการทตยภม ตตยภม

รพ.สต./PCU 116 14 3 0 0 0 0 133

รพช. 34 6 1 2 2 2 0 47

สสอ./คปสอ. 9 0 7 0 0 0 0 16

รพท. 7 0 1 1 1 0 0 10

รพศ. 4 0 0 0 0 0 0 4

สถานศกษา 0 0 1 1 0 0 1 3

ศนยวชาการเขต 0 1 0 0 0 0 0 1

สปสช. 0 0 1 0 0 0 0 1

รวม 170 21 14 4 3 2 1 215

56

(56)

2.ผลงานR2Rดานบรการปฐมภมจำาแนกตาม6buildingblocksของWHO

ตารางท 2.ผลงานR2Rดานบรการปฐมภมจำาแนกตาม6buildingblocksของWHO

ลำาดบ 6buildingblocks จำานวน รอยละ

1 การออกแบบระบบบรการ(servicedelivery) 179 83.26

2 ระบบยาและเทคโลโลยดานสขภาพ(medicalproduct,

technologist)

20 9.30

3 ระบบขอมลและสารสนเทศ(information&Research) 8 3.72

4 บคลากรดานสขภาพ(Healthworkforce) 7 3.26

5 กลไกการคลงดานสขภาพ 0 0.00

6 ภาวะผนำาและธรรมาภบาล 0 0.00

  รวม 215 100.00

จากตารางท 2พบวาผลงานดานการออกแบบระบบบรการ (servicedelivery)มผลงานมากทสด

จำานวน179เรองคดเปนรอยละ83.26ดานระบบยาและเทคโลโลยดานสขภาพ(medicalproduct,technologist)

จำานวน20เรองคดเปนรอยละ9.30ดานระบบขอมลและสารสนเทศ(information&Research)จำานวน8เรอง

คดเปนรอยละ3.72และดานบคลากรสขภาพ(Healthworkforce)จำานวน7เรองคดเปนรอยละ3.26ตามลำาดบ

สวนดานงบประมาณและดานผนำาไมพบหวขอทเกยวของ

1.1 การนำาไปใชประโยชนจำาแนกตาม6buildingblocksของWHO

1.) ดานการออบแบบระบบบรการ (servicedelivery)จากจำานวน179 เรองจำาแนกเปนกลมตาม

ประเดนทศกษาในตารางท3ดงน

ตารางท 3ผลงานR2Rดานการออกแบบระบบบรการ(6buildingblocksของWHO)ป2559

ล�าดบ ดาน จ�านวน

1 การสงเสรมสขภาพ 66

2 การปองกนควบคมโรค 49

3 การฟนฟสขภาพ 27

4 รกษาและวนจฉยโรค 16

5 การบรหาร/พฒนาระบบ/เศรษฐศาสตร/นโยบาย 10

6 การสำารวจ/ระบาดวทยา 5

7 ดานอน 6

รวม 179

57

(57)

1.1) การสงเสรมสขภาพ ประเดนทศกษาเกยวของกบการสงเสรมพฒนาการในเดกแรกเกด

เดกในศนยเดกเลกการดแลหญงตงครรภทงในหนวยบรการและในชมชนการสงเสรมสขภาพจต

การสงเสรมสขภาพเพอควบคมปจจยเสยงตอกล มโรคเมตาบอลก ในกลมเสยงตางๆ ไดแก

กลมนกเรยนอวนประชาชนทม BMI เกน การควบคมปจจยเสยงเพอปองกนการตงครรภ

ในวยรนการสงเสรมทนตสขภาพในเดกกอนวยเรยนการสงเสรมสขภาพเพอปองกนภาวะเสยง

ตอโรคหลอดเลอดหวใจและสมองในกลมผสงอายพระสงฆ โดยมกระบวนการดำาเนนงานไดแก

การจดเปนโปรแกรมปรบเปลยนพฤตกรรม เชน โปรแกรมใหความร การใชสมาธ การสราง

การมสวนรวมดำาเนนงาน เชนการรวมกำาหนดมาตรการชมชนเกยวกบเครองดมแอลกอฮอล

และพฒนานวตกรรมหรอสงประดษฐเชนการนวดหรอสมนไพรการดแลหญงตงครรภหรอหญง

วยเจรญพนธผานเครอขายSocialMedia

1.2) การปองกนควบคมโรคประเดนทศกษาเกยวของกบการคดกรองปจจยเสยงทางดานสขภาพ

เชนปจจยเสยงตอโรคเบาหวานความดนโลหตสงการใชสารเคมในเกษตรกร โรคธาลสซเมย

ในหญงตงครรภการขาดสารไอโอดนในหญงตงครรภการพฒนาการเขาถงบรการตรวจคดกรอง

มะเรงปากมดลกมะเรงลำาไสใหญการเฝาระวงการเขาถงบหรหรอเครองดมแอลกอฮอลในชมชน

การปองกนภาวะแทรกซอนในกลมผปวยโรคเรอรง เชนการเกดแผลทเทาหรอ ไตวายในผปวย

เบาหวานการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกการควบคมโรคในโรงเรยนเชนโรคมอเทาปาก

การกำาจดเหาในนกเรยนเปนตน

1.3) การฟนฟสขภาพประเดนทศกษาเกยวของกบการดแลผปวย และผพการในชมชนกลมผปวย

ทศกษา เปนผ ปวยเบาหวานความดนโลหตสง โรคหลอดเลอดสมอง โรคหลอดเลอดหวใจ

ผปวยจตเวช โดยใชแนวคดในการดแลคอการดแลแบบระยะยาว (Long TermCare)หรอ

การดแลแบบประคบประคอง (Palliative care) ในกลมผปวยระยะสดทาย รปแบบมทงจด

เปนโปรแกรมและการมสวนรวมของเครอขายและผดแลทอยในชมชน เชนภมปญญาทองถน

(ผดงครรภโบราณหมอพนบาน)องคการบรหารสวนทองถนผนำาชมชนเปนตน

1.4) การบรหาร/พฒนาระบบ/เศรษฐศาสตร/นโยบาย เปนการศกษาเกยวกบการจดระบบบรการ

ในภาพรวมของเครอขายระดบอำาเภอหรอการประสานเครอขายทเกยวของในการจดบรการ

เชน การจดระบบสวมสาธารณะ การจดการภยพบต (วาตภย) การจดทำานโยบายสาธารณะ

(อาหารปลอดภยในตลาดสด)การคมครองผบรโภคการจดระบบดแลผปวยโรคเรอรงผสงอาย

1.5) รกษาและวนจฉยโรคเปนการศกษาและพฒนาระบบบรการในหนวยบรการไดแกคลนกเบาหวาน

ความดนโลหตสงแพทยแผนไทยดแลผปวยจตเวชการใชภมปญญาทองถนในการดแลแผล

การพฒนาใหวคซนบาดทะยก

1.6) การสำารวจ/ระบาดวทยา เปนการศกษาทางระบาดวทยา เกยวกบการใชสารเคมในเกษตรกร

การสบบหรการขาดสารไอโอดน

1.7) ดานอนๆ ไดแก การพฒนาตลาดสดและผผลตอาหารการพฒนากองทนหลกประกนสขภาพ

ระดบพนทการพฒนากองทนหลกประกนสขภาพระดบพนทการจดการขยะโดยชมชน

1.) ดานระบบยาและเทคโลโลยดานสขภาพ (medical product , technologist) จำานวน 20 เรอง

มผลการศกษาในดานยาจำานวน9 เรอง ไดแก การพฒนานวตกรรมวดปรมาตรนำายาลางไต ระบบเตอนยาหมด

อาย การบรหารคลงยาการใชยาของผสงอายทเปนโรคเรอรงการจดระบบยาในผปวยความดนโลหตสงหรอ

โรคเบาหวาน การศกษาการจำาหนายยาอนตรายในรานคาของชำา และการปองกนการตดเชอในผปวยดอยา

สวนการพฒนานวตกรรมหรอเทคโนโลยดานสขภาพม 11 เรอง ไดแก การพฒนาระบบจายกลางในรพ.สต.

58

(58)

การพฒนาเครองชวยฟงผสงอายการประดษฐอปกรณปดตาการพฒนาทนอนเจลปองกนแผลกดทบนวตกรรมถง

รอนบรรเทาอาการปวดถงหอมสมนไพรไลยง เครองมอตรวจวดสายตาจากกลองฟลมเอกซเรยนวตกรรมถงแหยง

มะกรดนวดเทาผปวยเบาหวานนวตกรรมลดอาการปวดชาฝามอนวมอแกนวมอทลอก

2.) ดานระบบขอมลและระบบสารสนเทศ (information&Research)จำานวน8 เรอง ไดแกการพฒนา

ระบบขอมลดานสขภาพชมชนสำาหรบอสม.การพฒนาโปรแกรมบนทกภาวะสขภาพผสงอายการพฒนาระบบเครอ

ขายวทยสอสารในชมชน พฒนาระบบสารสนเทศทางดานสาธารณสขพฒนาระบบสงตอขอมลการเฝาระวงแพยา

ผานระบบออนไลนพฒนาสอในการบนทกรหสวนจฉยICD10ในโปรแกรมเวชระเบยน(HOSxP)พฒนาแผนทความ

ชกของโรคไมตดตอเรอรงของชมชนพฒนาและประยกตใชระบบโลจสตกสในการตดตามและสอบยอนกลบยา

3.) ดานบคลากร(Healthworkforce)จำานวน7 เรอง ไดแกการพฒนาทกษะอสม. ในการประเมนภาวะ

สขภาพการพฒนาศกยภาพจนท. ในการดแลคลอดการศกษาปจจยทเกยวของกบการพฒนาบคลากรในการ

ควบคมไขเลอดออกศกษาคณลกษณะบคคลตนแบบดานสาธารณสขพฒนาทกษะทมกชพชมชนพฒนาศกยภาพ

จนท. ในหนวยปฐมภมในการควบคมและปองกนการตดเชอ และพฒนาสอการสอนอาชวอนามยในนกศกษา

พยาบาล

3. ขอเสนอแนะ

3.1 ประเดนขอเดน

งานในกลมปฐมภมมลกษณะงานทพฒนาโดยใชประเดนจากงานประจำามาพฒนาเปนโจทยเพอแกปญหา

งานประจำาของนกวจยโดยสวนใหญทำาใหผลของการงานจะสงผลตอผรบบรการและทำาใหงานดขน เชน

กรณการพฒนาการดแลหญงตงครรภในพนทภเขาการพฒนาระบบการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมองใน

พนททมความหลากหลายของภาษาและความเชอดานสขภาพบางงานมการพฒนาตอยอดภมปญญาทอง

ถนหรอพฒนาทกษะเพอใชในการดแลเชนการใชใบตองดแลแผลหรอการพฒนาใหผปวยใหสวนปสสาวะ

ดวยตนเองจากตนแบบในชมชนเปนตน

3.2 ประเดนขอพฒนา

การกำาหนดโจทยในการพฒนาเปนR2Rในบางพนทมความคลายหรอซำากนเชนเบาหวานความดนโลหตสง

การปรบเปลยนพฤตกรรมในกลมเสยงซงอาจเปนไปตามบรบทพนทจงควรสรางเครอขายในพนท(อำาเภอ

หรอจงหวด) เพอรวบรวมประเดนทอยในกลมเดยวกน เพอพฒนาโจทย/กระบวนการทำางานรวมกนเปน

เครอขายและกำาหนดประเดนใหครอบคลมปญหาในแตละพนท

การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของพบวา ยงไมสนบสนนสงทนำามาศกษาและกระบวนการททำา เสนอให

มการสนบสนนความรและทกษะในการคดเลอกงานวจยทดและพฒนาชองทางในการเขาถงแหลงความร/

เอกสารทใชในการพฒนางานวจย

งานในกลมปฐมภมและสขภาพอำาเภอสวนใหญเปนการพฒนางานในรปแบบของการพฒนาคณภาพ

อยางตอเนองหรอ CQI แตพบวา การเขยนบทคดยอหรอรายงานมกไมมความสอดคลองกนตงแต

การระบปญหาวตถประสงครปแบบการวจยและผลการวจยรวมถงการนำาขอมลมาอางองในการอภปรายผล

ดงนนควรมระบบเครอขายดแลภายในพนทในการชวยพฒนาและสอบทานการเขยนรายงาน เพอให

นกวจยมรายงานทดและสามารถสอสารผลงานทดแกสงคมตอไป

59

(59)

การสงเคราะหความรจากบทคดยองานวจย R2R ตามแผนการจดระบบบรการสขภาพ (Service Plan) สาขาโรคไมตดตอเรอรง

ดร.จงกลณ จนทรศร

โรงพยาบาลศนยขอนแกน จงหวดขอนแกน

การสงเคราะหการพฒนางานประจำาสงานวจยหรอRoutine toResearch(R2R) ในสวนทสอดรบกบ

ServicePlanสาขาโรคไมตดตอเรอรง (NCD)ประกอบดวย2สวน ไดแกสวนท 1คณลกษณะของผลงานวจย

RoutinetoResearchสวนท2ความสอดคลองกบServicePlanสาขาโรคไมตดตอเรอรง

สวนท 1 คณลกษณะของผลงานวจย Routine to Research

1. ประเภทผลงานวจย

การพฒนางานประจำาสงานวจยหรอRoutine toResearch ในสวนทสอดรบกบServicePlan

สาขาโรคไมตดตอเรอรงมประเภทผลงานจากพนทเขตสขภาพจำานวนทงสน91เรองจำาแนกตามระดบสถานบรการ

สขภาพจำานวนทงสน73เรองและจำาแนกตามประเภทการสนบสนนจำานวนทงสน18เรองดงน

1.1 ประเภทผลงานวจยจำาแนกตามระดบสถานบรการสขภาพ เปนผลงานจากระดบปฐมภมมากทสด

จำานวน47เรองอนดบ2ระดบทตยภม24เรองและอนดบ3ระดบตตยภม2เรอง(ภาพท1)

1

การสงเคราะหความรจากบทคดยองานวจย R2R

ตามแผนการจดระบบบรการสขภาพ (Service Plan) สาขาโรคไมตดตอเรอรง

ดร.จงกลณ จนทรศร

โรงพยาบาลศนยขอนแกน จงหวดขอนแกน

การสงเคราะหการพฒนางานประจ าสงานวจย หรอ Routine to Research (R2R) ในสวนทสอดรบกบ Service Plan สาขาโรคไมตดตอเรอรง (NCD) ประกอบดวย 2 สวน ไดแก สวนท 1 คณลกษณะของผลงานวจย Routine to Research สวนท 2 ความสอดคลองกบ Service Plan สาขาโรคไมตดตอเรอรง สวนท 1 คณลกษณะของผลงานวจย Routine to Research

1. ประเภทผลงานวจย การพฒนางานประจ าสงานวจย หรอ Routine to Research ในสวนทสอดรบกบ Service Plan สาขาโรคไมตดตอเรอรง มประเภทผลงานจากพนทเขตสขภาพจ านวนทงสน 91 เรอง จ าแนกตามระดบสถานบรการสขภาพจ านวนทงสน 73 เรอง และจ าแนกตามประเภทการสนบสนนจ านวนทงสน 18 เรอง ดงน

1.1 ประเภทผลงานวจยจ าแนกตามระดบสถานบรการสขภาพ เปนผลงานจากระดบปฐมภมมากทสดจ านวน 47 เรอง อนดบ 2 ระดบทตยภม 24 เรอง และ อนดบ3 ระดบตตยภม 2 เรอง (ภาพท 1)

ภาพท 1 ประเภทผลงานวจยจ าแนกตามระดบสถานบรการสขภาพ 1.2 ประเภทผลงานวจยจ าแนกตามประเภทการสนบสนน เปนประเภทงานนวตกรรมและ

สงประดษฐ 14 เรอง งานสนบสนนบรหาร 2 เรอง งานสนบสนนบรการ 1 เรอง และ ประเภท Meta R2R 1 เรอง (ภาพท 2)

1.2ประเภทผลงานวจยจำาแนกตามประเภทการสนบสนน เปนประเภทงานนวตกรรมและสงประดษฐ

14เรองงานสนบสนนบรหาร2เรองงานสนบสนนบรการ1เรองและประเภทMetaR2R1เรอง(ภาพท2)

60

(60)

2. ระเบยบวธวจย

ผลงานวจยจำานวน91 เรองจำาแนกตามระเบยบวธวจยดงน อนดบ 1 ไดแก วจยเชงปฏบตการ

(Actionresearch)รอยละ39.6อนดบ2วจยกงทดลองรอยละ22อนดบ3วจยเชงทดลองรอยละ13.2อนดบ4

วจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (PAR)รอยละ 11วจยเชงพรรณนารอยละ8.8 วจยเชงวเคราะหรอยละ5.4

(ภาพท3)

2

ภาพท 2 ประเภทผลงานวจยจ าแนกตามประเภทการสนบสนน 2. ระเบยบวธวจย

ผลงานวจยจ านวน 91 เรอง จ าแนกตามระเบยบวธวจย ดงน อนดบ 1 ไดแก วจยเชงปฏบตการ (Action research) รอยละ 39.6 อนดบ 2 วจยกงทดลองรอยละ 22 อนดบ 3 วจยเชงทดลองรอยละ13.2 อนดบ 4 วจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (PAR) รอยละ 11 วจยเชงพรรณนารอยละ 8.8 วจยเชงวเคราะหรอยละ 5.4 (ภาพท 3)

ภาพท 3 ผลงานวจยจ าแนกตามระเบยบวธวจย

2

ภาพท 2 ประเภทผลงานวจยจ าแนกตามประเภทการสนบสนน 2. ระเบยบวธวจย

ผลงานวจยจ านวน 91 เรอง จ าแนกตามระเบยบวธวจย ดงน อนดบ 1 ไดแก วจยเชงปฏบตการ (Action research) รอยละ 39.6 อนดบ 2 วจยกงทดลองรอยละ 22 อนดบ 3 วจยเชงทดลองรอยละ13.2 อนดบ 4 วจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (PAR) รอยละ 11 วจยเชงพรรณนารอยละ 8.8 วจยเชงวเคราะหรอยละ 5.4 (ภาพท 3)

ภาพท 3 ผลงานวจยจ าแนกตามระเบยบวธวจย

61

(61)

3. กลมตวอยางในการวจย

กลมตวอยางในการวจยสวนใหญเปนกลมผปวยทเจบปวยดวยโรคไมตดตอเรอรง รอยละ 81.3

กลมเสยงรอยละ13.2และกลมเจาหนาทอาสาสมครผนำาชมชนผมสวนไดสวนเสยรอยละ5.5(ภาพท4)

3

3. กลมตวอยางในการวจย กลมตวอยางในการวจยสวนใหญเปนกลมผปวยทเจบปวยดวยโรคไมตดตอเรอรง รอยละ 81.3

กลมเสยงรอยละ 13.2 และกลมเจาหนาท อาสาสมคร ผน าชมชน ผมสวนไดสวนเสยรอยละ 5.5 (ภาพท 4)

ภาพท 4 ประเภทกลมตวอยางในงานวจย

จากขอมลดงกลาวสะทอนถงงานวจยทมงในการแกปญหาในกลมผปวย และใชระเบยบวธวจยเชงปฏบตการเปนสวนใหญ แสดงใหเหนถงความตองการแกปญหาทมงในการสรางความรใหม หรอพฒนาทฤษฎจากการปฏบตและท าใหวธการปฏบตดขน เปนการวจยทมวตถประสงคเพอปรบปรง พฒนางานใหมคณภาพ และสรางความรใหมจากการปฏบต ซงเนนความส าคญของการพฒนาระบบการท างานใหดขน ซงสอดคลองกบเปาหมายของการพฒนาระบบบรการสขภาพสาขาโรคไมตดตอเรอรง รองลงมาเปนการวจยกงทดลอง และวจยเชงทดลองทตองการพสจนผลของการใชแนวทางปฏบต นวตกรรมใหมๆ ในการแกไขปญหา หรอพฒนาแนวทางในการดแลผปวยโรคไมตดตอเรอรง ตลอดจนการใชการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมทตองการสรางการมสวนรวม หรอเสรมพลงอ านาจในการพฒนาแนวทางการดแล ผปวยโรคไมตดตอเรอรง อยางยงยน ในสวนของการวจยเชงพรรณนา และเชงวเคราะหเปนการน าเสนอขอมลทส าคญอนจะน าสการใชขอมลเพอการแกปญหาทเกดจากการเจบปวยดวยโรคไมตดตอเรอรง ตอไป สวนท 2 ความสอดคลองกบ Service Plan สาขาโรคไมตดตอเรอรง จากการวเคราะหผลงานทเกดจากกระบวนการพฒนางานประจ าสงานวจย (R2R) จ านวนทงสน 91 เรอง สะทอนใหเหนถงความสอดคลองกบ Service Plan สาขาโรคไมตดตอเรอรง ใน 2 สวน ไดแก 2.1) แนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพ สาขาโรคไมตดตอเรอรง และ2.2) แนวทางทสอดรบกบวางแผนตาม Six Building Blocks ดงน

จากขอมลดงกลาวสะทอนถงงานวจยทมงในการแกปญหาในกลมผปวยและใชระเบยบวธวจยเชงปฏบต

การเปนสวนใหญแสดงใหเหนถงความตองการแกปญหาทมงในการสรางความรใหม หรอพฒนาทฤษฎจากการ

ปฏบตและทำาใหวธการปฏบตดขน เปนการวจยทมวตถประสงคเพอปรบปรงพฒนางานใหมคณภาพและสราง

ความรใหมจากการปฏบต ซงเนนความสำาคญของการพฒนาระบบการทำางานใหดขน ซงสอดคลองกบเปาหมาย

ของการพฒนาระบบบรการสขภาพสาขาโรคไมตดตอเรอรงรองลงมาเปนการวจยกงทดลองและวจยเชงทดลอง

ทตองการพสจนผลของการใชแนวทางปฏบตนวตกรรมใหมๆ ในการแกไขปญหาหรอพฒนาแนวทางในการดแลผ

ปวยโรคไมตดตอเรอรงตลอดจนการใชการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมทตองการสรางการมสวนรวมหรอเสรม

พลงอำานาจในการพฒนาแนวทางการดแลผปวยโรคไมตดตอเรอรงอยางยงยน ในสวนของการวจยเชงพรรณนา

และเชงวเคราะหเปนการนำาเสนอขอมลทสำาคญอนจะนำาสการใชขอมลเพอการแกปญหาทเกดจากการเจบปวย

ดวยโรคไมตดตอเรอรงตอไป

สวนท 2 ความสอดคลองกบ Service Plan สาขาโรคไมตดตอเรอรง

จากการวเคราะหผลงานทเกดจากกระบวนการพฒนางานประจำาสงานวจย(R2R)จำานวนทงสน91เรอง

สะทอนใหเหนถงความสอดคลองกบServicePlanสาขาโรคไมตดตอเรอรงใน2สวนไดแก2.1)แนวทางการพฒนา

ระบบบรการสขภาพสาขาโรคไมตดตอเรอรงและ2.2)แนวทางทสอดรบกบวางแผนตามSixBuildingBlocksดงน

2.1แนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพสาขาโรคไมตดตอเรอรงประกอบดวยประเดนสำาคญ

ไดแก 1) การพฒนาตามกลมโรค 2)สถานการณทมาของการพฒนางานประจำาใหเปนงานวจย 3) เปาหมาย

4)กระบวนการ/วธการ5)ผลผลตผลลพธดงน

62

(62)

2.1.1 การพฒนาตามกลมโรคทสอดคลองกบแนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพสาขาโรคไม

ตดตอเรอรง

พบวาประเดนการพฒนาเปนการแกไขปญหาในกลมโรคตางๆดงนอนดบ1โรคเบาหวานรอยละ48.4

อนดบ2 โรคเรอรงตางๆทมความเกยวของหรอเปนผลมาจากโรคเบาหวานความดนโลหตสงหรอเปนปจจยตอ

การเกดโรคปอดอดกนเรอรง อาทเชน โรคหอบหด โรคอวน โรคไตวาย โรคตอกระจก ผพการเจบปวยเรอรง

ผสงอายจบปวยเรอรงการสบบหรดมสราคดเปนรอยละ17.6อนดบ3 โรคความดนโลหตสงและโรคเบาหวาน

รวมกบความดนโลหตสงคดเปนรอยละ 14.3อนดบ 4 โรคหลอดเลอดสมองคดเปนรอยละ 3.3 และอนดบ 5

โรคปอดอดกนเรอรงคดเปนรอยละ2.2(ภาพท5)

4

2.1 แนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพ สาขาโรคไมตดตอเรอรง ประกอบดวยประเดนส าคญ ไดแก 1) การพฒนาตามกลมโรค 2) สถานการณทมาของการพฒนางานประจ าใหเปนงานวจย 3) เปาหมาย 4) กระบวนการ/วธการ 5) ผลผลตผลลพธ ดงน

2.1.1 การพฒนาตามกลมโรคทสอดคลองกบแนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพ สาขาโรคไมตดตอเรอรง

พบวาประเดนการพฒนาเปนการแกไขปญหาในกลมโรคตางๆดงน อนดบ 1 โรคเบาหวานรอยละ 48.4 อนดบ 2 โรคเรอรงตางๆ ทมความเกยวของ หรอเปนผลมาจากโรคเบาหวาน ความดนโลหตสง หรอเปนปจจยตอการเกดโรคปอดอดกนเรอรง อาทเชน โรคหอบหด โรคอวน โรคไตวาย โรคตอกระจก ผพการเจบปวยเรอรง ผสงอายจบปวยเรอรง การสบบหร ดมสรา คดเปนรอยละ 17.6 อนดบ 3 โรคความดนโลหตสง และโรคเบาหวานรวมกบความดนโลหตสงคดเปนรอยละ 14.3 อนดบ 4 โรคหลอดเลอดสมองคดเปนรอยละ 3.3 และอนดบ 5 โรคปอดอดกนเรอรง คดเปนรอยละ 2.2 (ภาพท 5)

ภาพท 5 การพฒนาตามกลมโรคทสอดคลองกบแนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพ(Service Plan)

สาขาโรคไมตดตอเรอรง จากขอมลดงกลาวแสดงถงประเดนการพฒนาในงานวจยมความสอดคลองกบเปาหมายการ

พฒนาระบบบรการสขภาพ สาขาโรคไมตดตอเรอรง อนประกอบดวยกลมโรคหลกทส าคญไดแก 1) โรคเบาหวาน ความดนโลหตสง 2) โรคปอดอดกนเรอรง และ 3) โรคหลอดเลอดสมองรวมถงโรคเรอรงตางๆ ทมความเกยวของและเปนปจจยสงผลตอการเกดโรคไมตดตอเรอรง ทเปนจดเนนของการพฒนาตาม Service Plan

2.1.2 สถานการณทมาของการพฒนางานประจ าใหเปนงานวจย

จากขอมลดงกลาวแสดงถงประเดนการพฒนาในงานวจยมความสอดคลองกบเปาหมายการพฒนา

ระบบบรการสขภาพสาขาโรคไมตดตอเรอรงอนประกอบดวยกลมโรคหลกทสำาคญไดแก 1) โรคเบาหวานความดน

โลหตสง2) โรคปอดอดกนเรอรงและ3) โรคหลอดเลอดสมองรวมถงโรคเรอรงตางๆทมความเกยวของและเปน

ปจจยสงผลตอการเกดโรคไมตดตอเรอรงทเปนจดเนนของการพฒนาตามServicePlan

2.1.2 สถานการณทมาของการพฒนางานประจ�าใหเปนงานวจย

จากบทนำาทแสดงถงทมาและความสำาคญของปญหาในแตละประเภทของงานวจยพบวา ทมาของ

การพฒนาและความตองการในการแกปญหาลวนมาจากสถานการณทสะทอนใหเหนถงปญหาของโรคไมตดตอ

เรอรง ไดแก 1)สถต จำานวนผปวยและกลมเสยงของ โรคไมตดตอเรอรงทมจำานวนเพมมากขนโดยเฉพาะโรค

เบาหวานและความดนโลหตสง2)ปจจยกำาหนดสขภาพ (DeterminantsofHealth)ทมผลตอภาวะสขภาพ

ในกล มโรคไมตดตอเรอรง โดยเฉพาะปจจยดานพฤตกรรมเสยง เชนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร การรบ

ประทานยาการออกกำาลงกายการสบบหร ดมสราซงสงผลตอความสามารถในการควบคมระดบนำาตาลในเลอด

ระดบความดนโลหต เกดภาวะแทรกซอนทางตา ไตและแผลทเทาปจจยดานระบบบรการทสงผลตอการเขาถง

บรการของผปวยการขาดนดขาดยาความครอบคลมของมาตรฐานบรการตางๆคาใชจายในการรกษาพยาบาล

63

(63)

ทสงขน อตราการRe-admitและRe-visit ปจจยดานสงแวดลอมทงดานโครงสรางทางกายภาพและโครงสราง

ทางสงคมทสงผลตอภาวะสขภาพของผปวยและกลมเสยงตลอดจนขอมลดานภาวะสขภาพทยงไมเพยงพอตอ

การแกไขปญหาในกลมโรคไมตดตอเรอรง ดงนนดวยเหตปจจยดงกลาวจงเปนทมาของการพฒนางานประจำา

ใหเปนงานวจยในแตละพนทซงสอดคลองกบสถานการณปญหาของกลมโรคไมตดตอเรอรงในServiceplan

2.1.3 เปาหมาย

จากวตถประสงคของงานวจยทง 91 เรอง สอดคลองกบเปาหมายการดำาเนนงานของ

แนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพสาขาโรคไมตดตอเรอรงครอบคลมกลมโรคเบาหวานความดนโลหตสง

โรคหลอดเลอดสมอง โรคปอดอดกนเรอรง โรคอวน โรคเรอรงในผสงอาย ไดแก ลดความเสยงลดการเกดโรค

ลดภาวะแทรกซอนลดความพการลดคาใชจายในการรกษาพยาบาล เพมการเขาถงบรการสขภาพ เพมคณภาพ

มาตรฐานการดแลของสถานบรการสขภาพ

1.1.4 กระบวนการ/วธการ

กระบวนการ/วธการแกปญหาและแนวทางการพฒนาทปรากฏในงานวจยทง 91 เรอง

ประกอบดวยกจกรรมหลก4 อนดบแรกคออนดบ 1 ไดแกการจดโปรแกรมเสรมทกษะปรบเปลยนพฤตกรรม

สขภาพและการพฒนารปแบบตางๆคดเปนรอยละ 41.8 เชน โปรแกรมปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ โปรแกรม

ฟนฟสมรรถภาพปอดChroniccaremodelโปรแกรมฝกสมาธแบบSKTโปรแกรมสงเสรมโภชนาการโปรแกรม

การจดการรายกรณ เทคนค5AplusLemon เปนตนอนดบ2การพฒนานวตกรรมตางๆคดเปนรอยละ21.9

เชน แบบบนทกการตรวจเทาเบาหวานดวยภาพแบบประเมนความเสยงโรคหลอดเลอดสมองแบบคดกรอง

ตอกระจกแบบบนทกเมนอาหารอปกรณชวยนวดเปนตนและอนดบ3ไดแกการใหความรเสรมทกษะการปฏบต

คดเปนรอยละ11และอนดบ4 เปนการปรบระบบบรการของสถานบรการสขภาพคดเปนรอยละ7.7 เชนระบบนด

ระบบการเยยมบานระบบการจดการสงแวดลอมเปนตนนอกนนมการจดกระบวนการกจกรรมเชนการจดคลนค

โรคเรอรงคดเปนรอยละ4.4 การสรางการมสวนรวมและเสรมพลงอำานาจคดเปนรอยละ3.3 การสรางมาตรการ

และขบเคลอนนโยบายในพนทคดเปนรอยละ3.3 การสำารวจขอมลภาวะสขภาพคดเปนรอยละ3.3และการบรบาล

ทางเภสชกรรมคดเปนรอยละ3.3เปนตน(ภาพท6)

6

ภาพท 6 กระบวนการ/วธการแกปญหาและแนวทางการพฒนา ซงกระบวนการ วธการ กจกรรมทกลาวมาขางตนน สอดรบกบการด าเนนงานใน 4 กจกรรมหลกในแนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพ สาขาโรคไมตดตอเรอรง ไดแก 1) การคดกรองกลมเสยง 2) การจดการดแลกลมปวยและกลมเสยง 3)การคดกรองภาวะแทรกซอน และ 4) การประเมนโอกาสเสยง และการดแลผปวยโรคเรอรงตามรปแบบ Integrated Chronic Care Model โดยการจดตงคลนก NCD คณภาพ การท างานเชอมโยงกบภาค เครอขาย การพฒนาศกยภาพสถานบรการ การสนบสนนการจดการตนเองของผปวยและครอบครว การเชอมโยงตลอดกระบวนการดแลผปวย การพฒนาระบบการสนบสนนการตดสนใจ การใหการปรกษา และการสงเสรมระบบสารสนเทศทางคลนก ทงนเพอเพมคณภาพและประสทธภาพการดแลผปวยโรคไมตดตอเรอรง 2.1.5 ผลลผลต ผลลพธ ผลงานวจยทง 91 เรอง สะทอนใหเหนถงผลผลต และผลลพธทสอดคลองกบเปาหมายของการพฒนาแนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพ สาขาโรคไมตดตอเรอรง ไดแก การลดความเสยงของกลมเสยงตางๆ ลดภาวะแทรกซอน ลดความพการในกลมปวย เกดรปแบบ แนวทางการดแล แนวทางการคดกรองทงในกลมเสยงและกลมปวย เกดระบบบรการในการดแลผปวยกลมโรคไมตดตอเรอรง เชน ระบบนด ระบบการดแลตอเนอง ระบบเยยมบาน ระบบบรบาลทางเภสชกรรม เกดนวตกรรมและสงประดษฐเพอสงเสรมการดแลกลมเสยง และกลมปวย เปนตน นอกจากนพบวา เปนการสรางชองทาง เพมการเขาถงบรการของกลมเสยงและกลมปวย มขอมลทสะทอนถงความชก และเหตปจจยทสงผลตอภาวะสขภาพของทงกลมเสยงและกลมปวย

64

(64)

ซงกระบวนการวธการกจกรรมทกลาวมาขางตนน สอดรบกบการดำาเนนงานใน4กจกรรมหลก

ในแนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพสาขาโรคไมตดตอเรอรงไดแก1)การคดกรองกลมเสยง2)การจดการ

ดแลกลมปวยและกลมเสยง3)การคดกรองภาวะแทรกซอนและ4)การประเมนโอกาสเสยงและการดแลผปวยโรค

เรอรงตามรปแบบIntegratedChronicCareModel โดยการจดตงคลนกNCDคณภาพการทำางานเชอมโยงกบ

ภาค เครอขายการพฒนาศกยภาพสถานบรการการสนบสนนการจดการตนเองของผปวยและครอบครวการเชอม

โยงตลอดกระบวนการดแลผปวยการพฒนาระบบการสนบสนนการตดสนใจการใหการปรกษาและการสงเสรม

ระบบสารสนเทศทางคลนกทงนเพอเพมคณภาพและประสทธภาพการดแลผปวยโรคไมตดตอเรอรง

2.1.5 ผลลผลต ผลลพธ

ผลงานวจยทง 91 เรอง สะทอนใหเหนถงผลผลต และผลลพธทสอดคลองกบเปาหมายของ

การพฒนาแนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพสาขาโรคไมตดตอเรอรง ไดแกการลดความเสยงของกลมเสยง

ตางๆลดภาวะแทรกซอนลดความพการในกลมปวย เกดรปแบบแนวทางการดแลแนวทางการคดกรองทงในกลม

เสยงและกลมปวย เกดระบบบรการในการดแลผปวยกลมโรคไมตดตอเรอรง เชนระบบนดระบบการดแลตอเนอง

ระบบเยยมบานระบบบรบาลทางเภสชกรรม เกดนวตกรรมและสงประดษฐเพอสงเสรมการดแลกลมเสยงและ

กลมปวย เปนตนนอกจากนพบวา เปนการสรางชองทาง เพมการเขาถงบรการของกลมเสยงและกลมปวย

มขอมลทสะทอนถงความชกและเหตปจจยทสงผลตอภาวะสขภาพของทงกลมเสยงและกลมปวย

2.1 แนวทางทสอดรบกบวางแผนตาม Six Building Blocks

ผลงานวจยทง 91 เรอง จำาแนกตามประเภทของงานตามSix BuildingBlocksพบวา อนดบ 1

เปนการออกแบบบรการคดเปนรอยละ 91.2 อนดบ 2 ไดแกระบบขอมล เปนการศกษาขอมลภาวะสขภาพ

ความชก และปจจยทมความสมพนธกบภาวะสขภาพคดเปนรอยละ 5.5 และ อนดบ 3 เปนประเดนเรองยา

ซงเปนการบรหารยาและการบรบาลทางเภสชกรรมคดเปนรอยละ3.39(ภาพท7)

7

2.2 แนวทางทสอดรบกบวางแผนตาม Six Building Blocks ผลงานวจยทง 91 เรอง จ าแนกตามประเภทของงานตาม Six Building Blocks พบวา อนดบ 1

เปนการออกแบบบรการคดเปนรอยละ 91.2 อนดบ 2 ไดแกระบบขอมล เปนการศกษาขอมลภาวะสขภาพ ความชก และปจจยทมความสมพนธกบภาวะสขภาพคดเปนรอยละ 5.5 และ อนดบ 3 เปนประเดนเรองยา ซงเปนการบรหารยา และการบรบาลทางเภสชกรรมคดเปนรอยละ 3.3 9 (ภาพท 7)

ภาพท 7 แนวทางทสอดรบกบวางแผนตาม Six Building Blocks

นอกจากนยงไดจ าแนกการออกแบบบรการตามแนวทางการดแลครอบคลม 4 มต พบวา อนดบ 1

ไดแก การสงเสรมสขภาพคดเปนรอยละ 36.2 อนดบ 2 การควบคมปองกนโรคคดเปนรอยละ 27.5 อนดบ 3 การรกษาและตรวจวนจฉยคดเปนรอยละ 17.6 และอนดบ 4 เปนการฟนฟสภาพผปวยคดเปนรอยละ 9.9 (ภาพท 8)

นอกจากนยงไดจำาแนกการออกแบบบรการตามแนวทางการดแลครอบคลม4มตพบวาอนดบ1ไดแก

การสงเสรมสขภาพคดเปนรอยละ36.2อนดบ2การควบคมปองกนโรคคดเปนรอยละ27.5อนดบ3การรกษา

และตรวจวนจฉยคดเปนรอยละ17.6และอนดบ4เปนการฟนฟสภาพผปวยคดเปนรอยละ9.9(ภาพท8)

65

(65)

จดเดน

- ผลงานการวจยทง91 เรองเปนการพฒนางานประจำาใหเปนงานวจยRoutine toResearch

ทสอดคลองกบแนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพสาขาโรคไมตดตอเรอรง ครอบคลมในประเดนสำาคญ ไดแก

1) กลมโรคหลกทสำาคญ โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคหลอดเลอดสมองและโรคปอดอดกนเรอรง

โดยเฉพาะอนดบตนๆ ไดแกโรคเบาหวานและความดนโลหตสงทเปนปญหาสาธารณสขทสำาคญของประเทศ

2) วตถประสงคของงานวจยสอดรบกบเปาหมายการดำาเนนงานตามแนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพ

สาขาโรคไมตดตอเรอรง และ 3) กระบวนการ กจกรรม วธการ เปนไปในทศทางเดยวกนกบการดำาเนนงาน

ตามแนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพสาขาโรคไมตดตอเรอรง

- งานวจยสวนใหญเปนงานวจยเชงปฏบตการทสะทอนใหเหนถงความพยายามในการแกปญหา

หาแนวทางสรางความรใหมจากการปฏบต

- งานวจยเชงว เคราะหมความซบซอนมากขนนอกเหนอจากการวจยเชงพรรณนา เช น

การวเคราะหหาความชก และการหาความสมพนธของปจจยกำาหนดสขภาพ (Determinants of health)

การทำาMetaR2Rเปนตน

ขอเสนอแนะตองานวจย

- งานวจยทกเรองมการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของและนำาเสนอขอมลสถานการณปญหา

ในระดบประเทศควรเพมเตมการทบทวนและนำาเสนอขอมลเชงประจกษทเปนสถานการณสภาพปญหาหนางาน

ในพนทหรอปญหาทเกดขนในขอบเขตงานวจย

- งานวจยเชงปฏบตการ (Action Research) หรองานวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

(ParticipationActionResearch)ควรระบกลมตวอยางทเปนStakeholder ใหชดเจนนอกเหนอจากการระบ

กลมตวอยางทเปนผปวยและความนำาเสนอวงลอของการพฒนามากกวา1Loopของวงจรการพฒนา

- การนำาเสนอผลการวจยหรอผลการศกษาใหมความสอดคลองกบวตถประสงคและตอบคำาถาม

การวจยใหตรงกบวตถประสงคใหครอบคลมทกวตถประสงค โดยเฉพาะวตถประสงคเพอพฒนาแนวทางพฒนา

รปแบบผลการศกษาควรสรปแนวทางหรอรปแบบทไดจากงานวจยนอกเหนอจากการนำาเสนอผลการวจยทเปน

ผลลพธทเกดกบกลมตวอยาง

8

ภาพท 8 การออกแบบบรการตามแนวทางการดแลครอบคลม 4 มต

จดเดน - ผลงานการวจยทง 91 เรองเปนการพฒนางานประจ าใหเปนงานวจย Routine to

Research ทสอดคลองกบแนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพสาขาโรคไมตดตอเรอรง ครอบคลมในประเดนส าคญ ไดแก 1) กลมโรคหลกทส าคญ โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคหลอดเลอดสมอง และโรคปอดอดกนเรอรง โดยเฉพาะอนดบตนๆ ไดแกโรคเบาหวาน และความดนโลหตสง ทเปนปญหาสาธารณสขทส าคญของประเทศ 2) วตถประสงคของงานวจยสอดรบกบเปาหมายการด าเนนงานตามแนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพสาขาโรคไมตดตอเรอรง และ 3) กระบวนการ กจกรรม วธการ เปนไปในทศทางเดยวกนกบการด าเนนงานตามแนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพสาขาโรคไมตดตอเรอรง

- งานวจยสวนใหญเปนงานวจยเชงปฏบตการทสะทอนใหเหนถงความพยายามในการแกปญหา หาแนวทาง สรางความรใหมจากการปฏบต

- งานวจยเชงวเคราะหมความซบซอนมากขนนอกเหนอจากการวจยเชงพรรณนา เชน การวเคราะหหาความชก และการหาความสมพนธของปจจยก าหนดสขภาพ (Determinants of health) การท า Meta R2R เปนตน

ขอเสนอแนะตองานวจย - งานวจยทกเรองมการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ และน าเสนอขอมลสถานการณ

ปญหาในระดบประเทศ ควรเพมเตมการทบทวน และน าเสนอขอมลเชงประจกษทเปนสถานการณ สภาพปญหาหนางานในพนท หรอปญหาทเกดขนในขอบเขตงานวจย

66

(66)

ขอเสนอแนะตอการพฒนางานวจยเพอขบเคลอน Service plan

จากการวเคราะหความสอดคลองของผลงานวจยทง91 เรองจำาแนกตามประเภทของงานตาม

SixBuildingBlocksพบวาอนดบ1 เปนการออกแบบบรการมากทสดคดเปนรอยละ91.2 เนองจากเปนการ

แกปญหาหนางานโดยผปฏบตหนางานจงทำาใหการออกแบบงานวจยเปนไปในทศทางของการออกแบบบรการ

ซงเปนการแกปญหาในScale เลก เฉพาะจดบรการแตหากเพมมมมองเชงระบบใหครอบคลมการวางแผนตาม

SixBuildingBlocks อนประกอบดวย1)กำาลงคนดานสขภาพ2)ระบบขอมล3)ยาและครภณฑทางการแพทย

4)การออกแบบระบบบรการใหมประสทธภาพ5)ภาวะผนำาและอภบาลระบบและ6)งบประมาณจะทำาใหมวธคด

เชงระบบในการแกปญหาทเกดขนเกดคำาถามการวจยในเชงระบบสงผลถงการออกแบบงานวจยทเปนการแกปญหา

หนางานเชงระบบจะทำาใหการพฒนางานประจำาใหเปนงานวจยหรอRoutine toResearch เปนการขบเคลอน

Serviceplanในระดบนโยบายมากขน

67

(67)

การสงเคราะหความรจากบทคดยองานวจย R2R กลม Meta R2R

นภาพร ลครวงศรพ.ยโสธร จงหวดยโสธร

บทน�าในปนมผสงผลงานวจยR2R ในระดบMetaทงสน 22ผลงานคดออกไปกลมอนซงไมเปนไปตาม

นยามของMetaR2R15ผลงานและถกสงผลงานกลบมาจากกลมอน2ผลงานซงไดสรปจำานวนผลงานทเขาขาย

พจารณาอยในกลมMetaR2Rมทงสน9ผลงาน

เกณฑในการพจารณาผลงานทมลกษณะเปนMetaR2Rคอ

1. เปนการเชอมโยงของผลงานวจยR2Rทเกดขนอยางนอย2ผลงานขนไป

2. เปนผลงานวจยR2RทตอบโจทยIssuebasedหรอAreabased

3. ในแตละเรองเปนนกวจยกลมเดม(CoreTeam)หรออาจมเพมเขามาแตนกวจยหลกกลมเดมเปน

คลายผเดนเรองทำาใหเหนTransformationเกดขนทงในนกวจยและประเดนททำาวจย

4. มscaleอย2ระดบคอระดบในองคกรหรอระดบระหวางองคกร/สหสาขาวชาชพ

จากจำานวน9ผลงานมผลงานทไดรางวลR2Rดเดนจำานวน6ผลงานผลงานทไดเขารวมกจกรรม

“แววดมลน”จำานวน 1ผลงานและทเหลออก 2ผลงาน ไดรบตพมพบทคดยอ โดยสามารถทำาการวเคราะห

ในประเดนตางๆไดดงน

ตารางท 1 แสดงผลงานแยกตาม service plan

ลำาดบ หมวดสาขาหลก ผลงาน จำานวน(เรอง)

1 NCD -การพฒนาการบรหารยาในผปวยเบาหวานมสลม

ชวงถอศลอดเดอนรอมฎอน

-พฒนาการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงแบบองครวม

และครบทกมตโดยการมสวนรวมของภาคเครอขายสขภาพ

อำาเภอบานโฮง

2

2 ปฐมภมและสขภาพอำาเภอ -การพฒนาระบบงานจายกลางเครอขายสาธารณสข

อำาเภอทาวงผา

-การพฒนางานปองกนและควบคมการตดเชอในโรง

พยาบาล(IC)ขยายผลสระบบสขภาพอำาเภอ(DSH)

อำาเภอปาตวจงหวดยโสธร

2

68

(68)

3 สขภาพจตจตเวชและยา

เสพตด

การลดปรมาณการดมเครองดมแอลกอฮอลในชมชน 1

4 5สาขาหลก(สต-ศลย-

Med-เดก-ออรโธ)

-ปทมธานพชวยนองพฒนาระบบการดแลผคลอดเพอ

ปองกนการตกเลอดหลงคลอด

-การสงเสรมการเลยงลกดวยนมแมในชมชนตำาบลสวาท

อำาเภอเลงนกทาจงหวดยโสธร

2

รหส 525 : การพฒนางานปองกนและควบคมการตดเชอในโรงพยาบาล (IC) ขยายผล สระบบสขภาพอ�าเภอ (DSH) อ�าเภอปาตว จงหวดยโสธร

ขอเสนอแนะงานวจยมดงนงานวจยชนนเปนตวอยางของAreabasedรวมกบIssuebasedมการดำาเนนทำาR2Rตอเนองหลาย

ปตงแตป2550-2559และเกดผลงานR2RทสอดคลองกบนโยบายการขบเคลอนDHSและserviceplanสาขา

ปฐมภมและสขภาพอำาเภอ

โอกาสพฒนาและขอแนะน�าความสอดคลองเชอมโยงสภาพปญหาและ intervention ในแตละรอบปรบเขยนใหมความชดเจนและ

สะทอนใหเหนถงการทบทวนวรรณกรรมในแตละรอบของการทำาR2R

รหส 111 : การพฒนาการบรหารยาในผปวยเบาหวานมสลมชวงถอศลอดเดอนรอมฎอน

ขอเสนอแนะงานวจยมดงนงานวจยชนนเปนตวอยางของ Issuebasedมรปแบบการดำาเนนวจยเปนแบบงานวจยกงทดลอง

ชดเจนและมความตอเนองสามารถนำาไปใชประโยชนไดจรง/ มการพฒนาไปเรอยๆอยางตอเนอง เกดผลงานR2R

ทสอดคลองกบนโยบายการขบเคลอนserviceplanสาขาNCD

โอกาสพฒนาและขอแนะน�าควรระบเกณฑการคดเขาคดออกของกลมตวอยางใหชดเจนสะทอนใหเหนถงการทบทวนวรรณกรรม

ในแตละรอบของการทำาR2Rการขยายผลเอาไปใชยงไมชดการยอมรบของแพทยยงมองไมเหนไดอยางชดเจน

รหส 291 : การสงเสรมการเลยงลกดวยนมแมในชมชนต�าบลสวาท อ�าเภอเลงนกทา จงหวดยโสธร

ขอเสนอแนะงานวจยมดงนงานวจยชนนเปนตวอยางของ IssuebasedและมการทำาR2Rอยางตอเนองชดเจนเขยนดสะทอน

ใหเหนถงการทบทวนวรรณกรรมในแตละรอบของการทำา R2Rมการขยายการนำาผลไปใชไปถง รพสต. และ

ระดบเครอขายอำาเภอ เกดผลงานR2Rทสอดคลองกบนโยบายการขบเคลอนserviceplanสาขา5สาขาหลก

(สต-ศลย-Med-เดก-ออรโธ)

69

(69)

โอกาสพฒนาและขอแนะน�าระบสภาพปญหาและการใสInterventionวดผลควรมแบบสงเกตพฤตกรรม

รหส 245 : การพฒนาระบบงานจายกลางเครอขายสาธารณสขอ�าเภอทาวงผา

ขอเสนอแนะงานวจยมดงนงานวจยชนนเปนตวอยางของAreabasedรวมกบIssuebasedมดำาเนนการทำาR2Rอยางตอเนอง

เกดผลงานR2RทสอดคลองกบนโยบายการขบเคลอนDHSและserviceplanสาขาปฐมภมและสขภาพอำาเภอ

โอกาสพฒนาและขอแนะน�าเพมความพงพอใจเจาหนาทผใชดวยการเขยนเพมการสะทอนใหเหนถงการทบทวนวรรณกรรมในแตละ

รอบของการทำาR2Rและมความเชอมโยง

รหส 481 : ปทมธานพชวยนองพฒนาระบบการดแลผคลอดเพอปองกนการตกเลอดหลงคลอด

ขอเสนอแนะงานวจยมดงนงานวจยชนนเปนตวอยางของAreasbaseรวมกบIssuebaseมรปแบบวจยปฏบตการแบบมสวนรวม

รพ.ปทมธานและรพช.7แหงนำาไปสการขยายผลไปถงชมชนทงหมด เกดผลงานR2Rทสอดคลองกบนโยบาย

การขบเคลอนserviceplan5สาขาหลก

โอกาสพฒนาและขอแนะน�าใช LEANวเคราะหควรมการนำาเสนอผลใหชดกอนปรบระบบในรอบถดไปการเขยนเพมการสะทอน

ใหเหนถงการทบทวนวรรณกรรมในแตละรอบของการทำาR2Rและมความเชอมโยง

รหส 590 : พฒนาการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงแบบองครวมและครบทกมต โดยการมสวนรวมของภาคเครอขายสขภาพอ�าเภอบานโฮง

ขอเสนอแนะงานวจยมดงนงานวจยชนนเปนตวอยางของ Issue basedทำา R2R ตอเนองหลายงานวจย เกดผลงานR2R

ทสอดคลองกบนโยบายการขบเคลอนserviceplanสาขาNCD

โอกาสพฒนาและขอแนะน�าการเขยนชอเรองอ.บานโฮงระบจงหวดลำาพนความสอดคลองเชอมโยงสภาพปญหาและintervention

ในแตละรอบใหชดเจนตอเนองระบตวเลขคาใชจายลดลงเปนอยางไรและเขยนความเปนมาใหชดเจนมองเหน

สภาพบรบทและปญหา

70

(70)

รหส 362 : การลดปรมาณการดมเครองดมแอลกอฮอลในชมชน

ขอเสนอแนะงานวจยมดงนงานวจยชนนเปนตวอยางของIssuebasedมรปแบบการวจยปฏบตการแบบมสวนรวม4หมบานและ

ทำาR2Rอยางตอเนองป54-58/แกไขปญหาพนทไดด

โอกาสพฒนาและขอแนะน�า ระบขนตอนและวธการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ ในการปฏบตการแบบมสวนรวมใหชดเจน/

รายละเอยดไมออกเปนวจยชดเจนบางโปรเจคดเหมอนการทำากจกรรม

ผลงานทไดรบรางวลจ�านวน 6 เรอง ดงน

ตารางท 2 แสดงผลงานทไดรบรางวล

ID เรอง ผวจย สงกด

525 การพฒนางานปองกนและควบคมการตดเชอ

ในโรงพยาบาล(IC)ขยายผลสระบบสขภาพอำาเภอ

(DSH)อำาเภอปาตวจงหวดยโสธร

นางสมหญงอมบญ โรงพยาบาลปาตว

สงกด โรงพยาบาลชมชน

สธ.111 การพฒนาการบรหารยาในผปวยเบาหวานมสลม

ชวงถอศลอดเดอนรอมฎอน

ภญ.นลนาถเจะยอ โรงพยาบาลหนองจก

สงกด โรงพยาบาลชมชน

สธ.291 การสงเสรมการเลยงลกดวยนมแมในชมชนตำาบล

สวาทอำาเภอเลงนกทาจงหวดยโสธร

นางสาวเปมกาบตรจนทร โรงพยาบาลสมเดจ

พระยพราชเลงนกทา

สงกด โรงพยาบาลชมชน

สธ.245 การพฒนาระบบงานจายกลางเครอขายสาธารณสข

อำาเภอทาวงผา

นางศภลกษณธนาม โรงพยาบาลทาวงผา

สงกด โรงพยาบาลชมชน

สธ.481 ปทมธานพชวยนองพฒนาระบบการดแลผคลอด

เพอปองกนการตกเลอดหลงคลอด

นางพรทพยคนงบตร โรงพยาบาลปทมธาน

สงกด โรงพยาบาลทวไป

สธ.590 พฒนาการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงแบบ

องครวมและครบทกมตโดยการมสวนรวมของ

ภาคเครอขายสขภาพอำาเภอบานโฮง

นางพรวภายาสมทร โรงพยาบาลบานโฮง

สงกด โรงพยาบาลชมชน

สธ.

71

(71)

การสงเคราะหความรจากบทคดยองานวจย R2R กลม R2R การศกษาและ KM

นพ.ปรญญา สนตชาตงามรพ.มหาราชนครราชสมา

ป2559มจำานวนผลงานทสงเขาประกวด15ผลงานหลงการพจารณาคดเลอกผลงานใหถกประเภทและ

คดเลอกผลงานเขาสรอบทสองเพอขอรายงานR2Rฉบบสมบรณ9ผลงาน เจาของผลงานขอสละสทธ 2ผลงาน

จงนำาผลงาน7ผลงานมาวเคราะหcontentsynthesisไดดงนผลงานดานการศกษา5ผลงานดานKM2ผลงาน

หากพจารณาจากสถาบนทสงผลงานพบวาวทยาลยพยาบาล2ผลงานคณะแพทย2ผลงานและคณะเภสชศาสตร

2ผลงานหากพจารณาตามจงหวดทสงพบวาสงจากกรงเทพ2ผลงานเชยงใหม2ผลงานอบลราชธาน1ผลงาน

และพทลง1ผลงาน

เกณฑการใหคะแนนผลงาน R2R ประจ�าป 2559แบงตามหวขอตางๆ ไดดงน

เกณฑทใชในการประเมน คะแนน

1.กระบวนการสรางผลงานวจย

ครอบคลมความเปนมาความสำาคญของปญหาการทบทวนองคความร

วตถประสงคระเบยบวธวจยผลการศกษาความถกตองของการวเคราะห

และแปลผล

40

2.การเปลยนแปลงทเกดขนตอผปวย/ผปฏบตงาน/หนวยงาน/องคกรซงแสดง

ใหเหนถงคณคาของการทำางานวจยจากงานประจำา

25

3.ระดบการนำาไปใชประโยชนแสดงใหเหนวามการนำาผลการวจยไปใชประโยชน

ตอหนวยงานหรอสงคมในระดบใด

25

4.ความคดรเรมสรางสรรค 10

รวม 100

72

(72)

หากพจารณาตามขอเสนอแนะ ไดประเดนเรยนรดงน

ID ชอเรอง จดเดน โอกาสพฒนา

37

การพฒนาสอการเรยนรรปแบบ

แอพลเคชน

ในการปฏบตการพยาบาลเพอ

ปองกนการตดเชอปอดอกเสบ

จากการใสเครองชวยหายใจ

สำาหรบนกศกษาพยาบาล

ชนปท3

วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน

สรรพสทธประสงค

เปนการพฒนาตอยอดการดแล

ผปวยตดเชอปอดอกเสบVAP

โดยใชแอพเคชนสอนนกเรยน

พยาบาลชนปท3เพอเปนสอ

การเรยนรในการปฏบตการ

พยาบาล

ควรพฒนาตอยอดแอ

พเคชนในลงไปถงการ

ปฏบตทางการพยาบาล

ทวดผลไดทางคลนกรวม

ถงงานดานอนๆ

104

ความคดเหนของนกศกษาผชวย

พยาบาลตอคณลกษณะบทบาท

หนาทของอาจารย

ทปรกษาโรงเรยนผชวยพยาบาล

คณะแพทยศาสตรศรราช

พยาบาลมหาวทยาลยมหดล

เปนการศกษาเชงบรรยายของ

คณลกษณะบทบาทหนาท

ของอาจารยในความเหนของ

นกศกษาผชวยพยาบาล

ควรนำาผลการวจยไป

พฒนาบทบาทของอาจาร

ยหลายๆวงรอบแลวจง

วดผลซำา

214

การบรณาการการศกษากบงาน

ประจำาในการจดการดานระบบยา

และระบบคณภาพโรงพยาบาล

เปนการทำาR2Rบรณาการ

กบการศกษาดานการจดการ

ระบบยาและระบบคณภาพโรง

พยาบาลสามารถบรณาการ

การศกษากบงานประจำาโดยม

การแลกเปลยนมมมองระหวาง

ทฤษฎกบการปฏบตงาน

ตามบรบทของโรงพยาบาล

ควรขยายผลวดผลลพธลง

ไปถงบรบทของหนวยงาน

ททำาR2R(Naloxone,ยา

จ.2,Floorstock,Med.

Recocil.)และควรขยาย

ผลไปสกลมยาดานอนๆ

เชนHAD,AE,10Rฯลฯ

233

ImplementingNursing

practice,SimulationBased

LearningandClinicalPost

ConferencetoImproveRe-

flectiveThinkingandClinical

Judgmentinthe3rdyear

NursingStudents

เปนการประยกตใชNursing

practice,Simulationbased

learningandclinicalpost

conferenceตอการวดผล

การเรยนร

ควรขยายผลการวจยR2R

ลงสการวดผลทางคลนกท

เปนobjectiveมากขน

540

ทศนคตของนกศกษาแพทยทม

ตอการจดการเรยนการสอนวอร

ดราวนในหลกสตรแพทยศาสตร

บณฑต

เปนการประยกตใชR2Rกบการ

ศกษาในการเรยนแบบ

แบบwardround

ควรขยายผลการวดผลการ

เรยนการสอนใหเปนผล

objectiveทางคลนกให

มากขน

73

(73)

559

แกงคตวด4+1เพอการควบคม

ยาสบ

เปนการใชการจดการความร

ในงานR2Rเพอควบคม

การสบบหร

ควรพฒนาการใชR2R

ในรปแบบกระบวนการ

KMทชดเจนและขยายการ

วดผลทเปนobjective

ตองานควบคมการสบบหร

594

การจดกระบวนการเรยนร

อยางมสวนรวมเพอเสรม

สมรรถนะการบรหารจดการ

ระบบสขภาพระดบอำาเภอศนย

ประสานงานและจดการเรยน

อำาเภอกาญจนดษฐจงหวด

สราษฎรธาน

เปนการประยกตใชParticipatory

InteractiveLearningthrough

Action:PILAกบการจดการ

สขภาพระดบปฐมภมDHS

โดยใชDHML

พฒนาตอยอดงานPILA

ใหลงไปสการวดผลแบบ

Objectiveของชมชน

และขยายผลของDMHL

ในพนทอนๆ

สรป การเรยนร R2R กลมการศกษาและ KM:มนำาการใชเครองมอR2Rมาขยายผลการเรยนการสอนลงสกลมผปวย

หรอนกเรยนหลายงานมโอกาสพฒนาตอยอดนำาไปประยกตใชกบงานทใกลเคยงกนและวดผลทเปนรปธรรมใหมากขน

กลม 1บทคดยอทไดรบรางวล

ระดบ ปฐมภม

2

2

การพฒนาศกยภาพผพการและผดแลในการใสสายสวนปสสาวะดวยตนเองแบบสะอาดเปนครงคราว

มารยา อดม, นพ.ปยะพงษ ทองเพชร, รงฟา วานเวยง, แคทลยา ทองเพชร

โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเดนชย จงหวดแพร

ทมา สถตอตราการตดเชอจากการคาสายสวนทางทอปสสาวะ (Retained Foleys’ catheter) ทผรบบรการ

อยทบานแลวมาเปลยนสายสวนท รพ. ของผทมภาวะกระเพาะปสสาวะพการ ยอนหลง 3 ป (2554-2556)

คดเปนรอยละ 100, 100, 88.56 ตามล�าดบ มแนวโนมเพมสงขน อ�าเภอเดนชย มคนตนแบบคอประธานผพการ

มภาวะของกระเพาะปสสาวะพการ ไดมการสวนปสสาวะดวยตนเองแบบสะอาดเปนครงคราว และไมเกดการ

ตดเชอจากการสวนปสสาวะแบบครงคราว ทมผวจยจงการทจะน�าเอาวธการสวนปสสาวะดวยตนเองแบบสะอาด

เปนครงคราว(Clean Self- Intermittent Catheterization) หรอทเรยกวา CIC ไปใชกบผพการกระเพาะปสสาวะ

โดยใชแนวทางการเสรมสรางพลงอ�านาจ (empowerment) ซงวธการนท�าใหผพการกระเพาะปสสาวะและผดแล

เหนศกยภาพของตนเอง มพลงในการดแลสขภาพและ สามารถสวนปสสาวะดวยตนเองแบบสะอาดเปนครงคราว

อยางถกตอง

วตถประสงค เพอพฒนาใหผ พการและผ ดแลมศกยภาพในการใสสายสวนปสสาวะแบบครงคราวดวยตนเอง

อยางถกตอง

ระเบยบวธวจย เปนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research-PAR) โดยใชวงจร PAOR

4 ขนตอนคอ ขนวางแผน (Plan) ขนปฏบตการ (Act) ขนสงเกตการณ (Observe) และขนสะทอนผลการปฎบต

(Reflect) ใชขอมลปฐมภมจากการสงเกต การสมภาษณ ขอมลทตตยภม บนทกเวชระเบยน ตวแปรทศกษา

ตวแปรอสระ วธการพฒนา ศกยภาพผพการและผดแลตวแปรตามภาวะการตดเชอจาก CIC ด�าเนนการระหวาง

เดอนตลาคม 2555 – กนยายน 2557 การศกษานไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการจรยธรรมในมนษย

ส�านกงานสาธารณสขจงหวดแพร ประชากรทศกษา ผพการกระเพาะปสสาวะ หมายถง ผทมรอยโรคไขสนหลง

ในเขต อ.เดนชย ทไมสามารถควบคมระบบปสสาวะได แตจ�านวน 15 คน ผดแล หมายถง ญาตผปวย หรอ อสม.

ในเขต อ.เดนชยทสามารถชวยท�าหนาทในการเปนพเลยง ดแลการท�า CIC ใหกบผพการ จ�านวน 10 คน

ผลการศกษา การพฒนาศกยภาพผพการและผดแลในเขต อ.เดนชยในการใสสายสวนปสสาวะดวยตนเองแบบสะอาด

เปนครงคราวอยางถกตอง ประสบผลส�าเรจตามวตถประสงคทวางไว ผวจยไดน�ากระบวนการวจยแบบมสวนรวม

มาใชรวมกบการสรางเสรมพลงอ�านาจ สงผลใหผพการสวนปสสาวะแบบสะอาดไดดวยตนเองจ�านวน 10 ราย

ID 47

3

3

และผดแลสามารถชวยสวนปสสาวะแบบสะอาดใหกบผพการจ�านวน 5 ราย ผลการตดเชอระบบทางเดนปสสาวะ

ลดลง ป 2556 เหลอ อตราการตดเชอรอยละ 88.56 และป 2557 เหลอ รอยละ 53.33 ผพการมภาพลกษณทดขน

ไมตองคาสายสวนปสสาวะตลอดเวลา สามารถท�างานไดเชนกบคนปกตทวไป และพบวาม 1 รายสามารถฟนฟตนเอง

โดยใช walker เดนไดในระยะสนได

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน การท�า CIC ในโรงพยาบาลชมชน พยาบาลตองศกษาใหเขาใจเพราะเปนการท�าแบบสะอาด การลางมอ

และการท�าความสะอาดอปกรณเปนสงทส�าคญ การพฒนางานเชงรกกลมผพการหรอผดวยโอกาสดานการปองกน

และควบคมการตดเชอตองอาศยเครองมอกระบวนการมสวนรวมและการเสรมสรางพลงอ�านาจ ซงถาเขาท�าได

จะสามารถลดภาระการพงพง มคณภาพชวตทดขน ทส�าคญผพการจะมความรสกภมใจในตนเอง

บทเรยนทไดรบ • ก�าลงใจและพลงชมชนเปนสงส�าคญในการลดชองวาการดแลสขภาพผพการ • การจะใหผ พการสวน

ปสสาวะดวยตนเองอาศยการมสวนรวมของผพการและผดแลซงขนตอนทส�าคญคอการใหก�าลงใจทจรงใจและพรอม

ทจะเขาชวยเขาตลอดเวลาดงนนบคลากรตองทมเททงก�าลงใจและก�าลงกาย มความอดทน และเขาใจความตองการ

ของแตละราย

ปจจยแหงความส�าเรจ ประธานผพการเปน Role Model ของการท�า CIC จงเปนแรงบนดาลใจใหผพการทานอนอยากท�า

ผพการและผดแลใหความรวมมอและเหนความส�าคญ บคลากรมความอดทน ความเขาใจ และทมเทอยางจรงใจ

เพราะแตละรายจะสามารถท�าไดโดยไมพงพาตองใชเวลาอยางนอย 2 สปดาห

การสนบสนนทไดรบ ส�านกงานประกนสขภาพแหงชาตเขต 1 สนบสนนงบประมาณในการท�าวจย ผอ�านวยการโรงพยาบาล

สนบสนนใหออกปฏบตนอกสถานท ประธานผพการ รวมออกเยยมบานผพการและเปน Model ในการท�า CIC

ขอคดเหนของกรรมการขอด มแนวคดทนาสนใจในการดแล Self care ดวยตนเอง

โอกาสพฒนา 1. ควรเพมการทบทวนวรรณกรรมหรอขอเสนอวาการใสหรอวธ แนวทางแบบนมความปลอดภยหรอมความเสยง

อยางไรทควรระวง

2. ควรเพมบอกขนตอนรายละเอยดทส�าคญในการดแล เชนการเตรยมในการเขารวม

4

4

ID 107

กระบวนการจดการขยะชมชนอยางครบวงจรสมพนธ อมพธ1, พศน การระเกศ2, ภชฎาพร เผาใจมา1   

1. โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลหนองหลม 2. เทศบาลต�าบลหนองหลม จงหวดพะเยา

ทมา จ�านวนประชากรเพมปรมาณขยะกเพมตาม เฉลยการสรางขยะ 0.5 กโลตอวน พนทยงไมมระบบ

การจดการขยะอยางเหมาะสม ไมมสวนรวมจากครวเรอน การจดการขยะไมหมด ผลกภาระการจดการขยะเปนของ

ทองถนท�าใหโรคทมขยะเปนแหลงเพาะพนธยงพบในพนทเชนโรคไขเลอดออก โรคฉหนและโรคอจาระรวงและโร

คอนๆทน�าโดยแมลงและสตวแทะเปนสอ บางครอบครวยงมการขยะมาเผา น�ามากองทงกนเองขยะพวกพลาสตค

ปลว ท�าใหชมชนขาดทศนยภาพสวยงามสรางความร�าคาญและผลกระตอสขภาพแกประชาชน จากการเกบขอมล

ชนดขยะและวเคราะหขอมลพบวาขยะสวนใหญในพนทรอยละ 90 เปนเศษอาหารเศษใบไมและสามารถน�ากลบมา

เพมมลคาเปนปยมาใชในครวเรอนบางสวนน�ากลบมาขายไดและทองถนยงไมมการจดการขยะอยางเปนรปธรรม

มการใชจายงบประมาณสงในการจางพนกงานจดเกบจดหารถเกบขยะเพม รถจดเกบขยะช�ารดซอมบอย

จากปรมาณขยะเพมทกวน

วตถประสงค เพอหารปแบบการจดการขยะของชมชนใหครบวงจรเหมาะสมกบบรบทพนทชนบท

ระเบยบวธวจย เชงปฎบตการอยางมสวนรวมคดกลมเปาหมายเฉพาะเจาะจงครบทกหมและทกหนวยงานในพนทในเวลา

3 ป มค. 56 – มค. 59 เกบขอมลใชแบบบนทกสงเกตแบบสมภาษณแกนน�าทเขารวมขนาดกลม 310ครวเรอน

แบง 3 ระยะเตรยมการคน ขอมลขยะ/ผลกระทบใหชมชนและหนวยงานเครอขายด�าเนนงานหารปแบบการจดการ

ผานเวทประชาคมสมครครวเรอน และหนวยงานรอบท 1=60 ครวรอบท 2 = 270 ครวพาเรยนรทงในและนอกพนท

สรางจดสาธตการจดการสนบสนนอการณจดการขยะถง 4 ใบ และ 1 บอรกษโลกโดยน�าถงใบท 1 สเขยวใหใสขยะ

ยอยสลายงาย ถงใบท 2 สชมพใหใสขยะพลาสตค ถงใบท 3 สด�า ใสน�าหมกจลนทรยเรงยอย 1 บอรกษโลก

ใสเศษอาหารใบท 1 สารเรงใบท 3 โดยมขนตอนการจดการโดยชมชนตามขอตกลงกนดงนใหครวเรอนคดแยกขยะ

น�าขยะเปยกท�าปยขยะแหงสงขาย/บางสวนสงตอขยะอนตรายสงเทศบาลก�าจดประเมนใชPDCA วเคราะใชสถต

เชงพรรณรอยละกอน-หลงด�าเนนงาน

ผลการศกษา เกดผลผลตเกดรปแบบการจดการขยะทเหมาะสมกบบรบทพนทสามรถลดปรมาณลงรอย 70 คดแยก

ขยะในครวเรอน 100% น�าเอาขยะกลบมาใชใหม 92% น�ากลบไปใชซ�า 67% สวนขยะทพบมากคอเศษอาหารมาเพม

มลคาหมกท�าปย 100% เพมรายไดในครวเรอนและขยะมพษและเศษพลาสตกทน�ากลบมาใชไมไดน�าสงเทศบาล 96%

สงผลขยะในชมชนลดลงผลลพทท�าใหบานเมองสะอาดสวยงาม เปนแหลงเรยนรในชมชน มนวตกรรมจดการขยะ

ดวยถง 4 ใบ กบ 1 บอรกษโลกสรางมลคาขยะตงกรรมการประเมนผล สามารถลดปรมาณขยะในชมชนไดมากจาก

5

5

2 ตน/วน เหลอ 1 ตน/วน โรคตดตอโรคไขเลอออกโรคฉหนไมพบผปวย โรคอจจาระรวงลดลงรอยล 60 ราย

เกผลกระทบลดคาใชจายในการจดการขยะ 30% ลดคาใชจายในการจดเกบจากใช 491, 920 บาทเหลอใชไป 344,

840 ประหยดงบ =147,080 บาทจาก และท�าใหบานเมองสะอาดและโรคระบบ COPD ลดความรนแรงลงและยงลด

คาใชจายในครวเรอนในการชอปยสามารถผลตเองในครวเรอน

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน

การจดการขยะอยางถกตองเปนตดวงจรแหงการเกดโรคทน�าโดยแมลงและสตวแทะตองสรางความ

ตระหนกผน�าทเกยวของสรางเปนนโยบายเรงดวนขยายใหแตละพนทมการน�าไปปฎบตเพราะถาไมรบด�าเนนการ

ปรมาณขยะจะพมทวมโลกไมรวาแกไขอยางไรถาและกอใหเกดโลกรอนหรอภาวะเรอนกระจกมผลกระทบตอคณภาพ

ชวตมนษยตองสรางวฒนธรรมการจดการขยะตงแตในครวเรอนชมชนสงคมใหมการขยายและชวยกนทกพนท

บทเรยนทไดรบ การจดการขยะ ตองคนขอมลใหกบคนในพนทและสรางความตระหนกเรองผลกระทบใกลตวใหเปนโจทย

สงคมตองรวมจดการตงแตรวมคด รวมท�า รวมตดตาประเมนผลและหนวยงานในพนทไมวาของรฐ ทองถน ทองท

และภาคเอกชนตองท�าเปนตวอยางใหกบชมชนไดเรยนรไปดวยกน ตองน�าเสนอและประชมการด�าเนนงานเปนระยะ

จะไดชวยกนขบเคลอนอยางมสวนรวมท�ากระบวน PDCA  อยางตอเนอง

ปจจยแหงความส�าเรจ 1. ครวเรอนมการคดแยกขยะกอนน�าไปก�าจด 2. ศกยภาพของชมชนมความเขมแขงและผน�ามศกยภาพ

3. การสรางการมสวนรวมจากทกภาคทมหนวยงานตงในพนทและรวมจดการขยะอยางครบวงจรเปนแบบอยาง

กบชมชน 4. การจดการขยะเปนรปแบบทเหมาะสมกบบรบทชมชน

การสนบสนนทไดรบ ไดรบงบประมาณจากเครอขายสรางทองถนนาอย สสส.ส�านกงาน 3 และเทศบาลต�าบลหนองหลม

ทสนบสนนงบประมาณในการจดหาและซออปกรณการคดแยกขยะและวชาการเรองการผลตและหมกหวเชอจนลนทรย

ใหกบชมชนในการหมกปย

ขอคดเหนของกรรมการขอด

มการใชเครอขายและชมขนในการรวมด�าเนนงานดมาก

โอกาสพฒนา ควรชประเดนทส�าคญ ในการด�าเนนงาน

6

6

ID 112

การพฒนารปแบบการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมองทบานดวยกระบวนการ 1A4C กบความสามารถในการดำาเนนชวตประจำาวน (ADL) ของ รพ.สต. ปอน ในกลมขม, ไทลอ,เหาะ และลวะ

ภควนต จนตะ, นรชกร ทาวอาจ, นนทธภร เปาปา, วลาพร ใหมยะ, มาลน ทาวบญญาภนกล, อจฉรญา สขวญมา

โรงพยาบาลสงเรมสขภาพต�าบลปอน จงหวดนาน

ทมา สถานการณโรค NCD ของต�าบลปอนมแนวโนมทเพมสงขนโดยพบวาในป 55-57 มจ�านวนผปวย

Strokeสะสมทงทเกดจาก HT และ DM จ�านวน 11 ราย เปนชาตพนธพนเมอง 4 ราย, ขม 4 ราย, ไทลอ, เหาะ และ ลวะ

อยางละ 1 รายทผานมาการด�าเนนงานดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมองทบานของต�าบลปอนมรปแบบการด�าเนนงาน

ไมชดเจนพบปญหาคอญาตผดแลไมมองคความรการสอสารทไมเขาใจและไมเกดการยอมรบสภาพของผปวย

จงปฏเสธการรกษาและฟนฟในระยะแรกๆผปวยไมสามารถเขารบการรกษาตามนดเนองจากปญหาทางดาน

เศรษฐกจและพนทอยหางไกลจาก รพ. ตองเสยคาใชจายในการเขารกษาไมต�ากวา 3,000 บาท/ราย ท�าใหเครยดทอ

ตอการรกษาสงผลใหผปวยมอาการทรดลงมภาวะแทรกซอนตามมาและเสยชวตในทสดทกรายดวยเหตผล

ดงกลาว รพ.สต.ปอน จงไดเกดแนวคดในการคนหาและพฒนารปแบบการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมองทบาน

ตามกระบวนการ 1A4C ของกระทรวงสาธารณสข

วตถประสงค เพอศกษากระบวนการและผลลพธของการพฒนารปแบบการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมองทบาน

ของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลปอน ตามแนวคด 1A4C ในกลมชาตพนธ ขม, ไทลอ, เหาะ และชาตพนธลวะ

ระเบยบวธวจย

เปนการวจยเชงปฏบตการเครองมอคอรปแบบการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมองทบ าน

ตามแนวคด 1A4C แบบประเมนความสามารถในการด�าเนนชวตประจ�าวนตามดชน ADL วเคราะหขอมลดวยวธ

การวเคราะห อปนยกลมตวอยางคอผปวยโรคหลอดเลอดสมอง 7 รายและญาตผดแล 48 รายทอาศยอยในชมชน

ต�าบลปอนระหวางวนท 1 ม.ค. 58–31 ธ.ค. 58 พบวา 1A4C, 1) Accessibility: มอาสาสมครลามแปลภาษา/อบต.

ชวยในการสงตอผปวย 2) Continuity: ญาตแจง อสม. เพอสงตอขอมล อสม.น�าปญหาไปแจงใหทมหมอครอบครว

นายกอบต. ลงเยยม 3) Comprehensiveness: มการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพยดหลก 3อ + 2ส มการนมนต

พระสงฆสวดอโหสกรรม 4) Co–ordination: มการประสานการดแลกบหมอพนบาน 5) Community participation:

นายกอบต. น�าขอมลไปขอความชวยเหลอจากพฒนาสงคมผน�าชมชน/ อสม.ใชภมปญญาทองถนเชนท�าราวหดเดน

กะลาชกคะเยอถงนองถวเขยวบบมอ

7

7

ผลการศกษา หลงเสรจสนโครงการโดยสรปรปแบบการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมองทบานดวยกระบวนการ

1A4C กบความสามารถในการด�าเนนชวตประจ�าวน (ADL) ของ รพ.สต.ปอน สามารถใชไดกบทกกลมชาตพนธ

โดยผปวยและญาตมความพงพอใจรอยละ 100 สามารถลดคาใชจายในการมาโรงพยาบาลไดถง 2,000 บาท/ราย

ภาวะเครยดลดลง ท�าใหครอบครวและชมชนรบรคณคาบรการสขภาพปฐมภม และสามารถท�าใหผปวยกลบไป

อยในกลมทไมเปนภาระพงพาภายหลงเสรจสนโครงการไดถงรอยละ 71.43 ในกลมชาตพนธขม และชาตพนธไทลอ

เปนผลมาจากการไดรบการดแลอยางใกลชดจากบคคลในครอบครว และอสม. สวนในกลมทเปนภาระพงพา

ปานกลางภายหลงเสรจสนโครงการรอยละ 28.57 เปนกลมชาตพนธเหาะและชาตพนธลวะ มปจจยส�าคญคอ

ยงยดตดกบประเพณและความเชอเกาๆ จงปฏเสธการรกษาในระยะแรกกวาจะยอมรบไดตองใชระยะเวลาทยาวนาน

ท�าใหผปวยพนฟสภาพคอนขางชา

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน ไดขยายผลการด�าเนนงานสต�าบลอนๆ ในเขตอ�าเภอทงชางและไดน�ารปแบบดงกลาวมาใชในการ

ดแลผปวยโรคไตวายเรอรงผปวยโรคมะเรงในระยะสดทายซงกไดผลดเชนเดยวกนนอกจากนยงม อ.เชยงกลาง

อ.เฉลมพระเกยรต อ.สองแคว มาศกษาดงาน และไดขอน�ารปแบบดงกลาวไปใชในพนทของตนเอง สงผลใหไดรบ

คดเลอกจากจงหวดนานใหเปนพนทศกษาดงานทงในระดบต�าบลอ�าเภอและจงหวด

บทเรยนทไดรบ การพฒนารปแบบการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมองทบานดวยกระบวนการ 1A4C กบความสามารถ

ในการด�าเนนชวตประจ�าวน (ADL) ของ รพ.สต.ปอน ในกลมชาตพนธขม ไทลอ เหาะ และชาตพนธลวะ ตองค�านงถง

ความสะดวก ความพงพอใจของผปวยและญาตเปนส�าคญการใชภมปญญาทองถนดานสขภาพและเทคโนโลย

ทกาวหนาในปจจบนสามารถน�ามาปรบใชใหเกดความสะดวกในการมารบบรการและเพมความพงพอใจของผปวย

และญาตได

ปจจยแหงความส�าเรจ ความรวมมอของผปวยและญาตตลอดจนทมสหสาขาวชาชพการไดรบการดแลอยางถกตองและใกลชด

จากบคคลในครอบครวและ อสม. ซงเปนผลมาจากการพฒนาทกษะโดยทมหมอครอบครวอยางตอเนองความร

ในการใชภมปญญาทองถนดานสขภาพและเทคโนโลยของญาต ความรวมมอจากผน�าชมชนทมองปญหาของผปวย

เปนปญหารวมกนของชมชนททกฝายในชมชนตองรวมมอกนแกไข การสนบสนนดานนโยบายและงบประมาณจาก

ผน�าชมชน /อบต.

การสนบสนนทไดรบ ผบรหารองคกรใหความส�าคญชวยก�าหนดนโยบายทชดเจนในการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมองทบาน

รวมถงการดแลผปวยดวยหวใจแหงความเปนมนษยสนบสนนใหน�าผลงานไปแลกเปลยนเรยนรและมการจดอบรม

เพอพฒนาความรทกษะอยางตอเนองจงเปนขวญก�าลงใจในการเรยนรและแกไขปญหาจากหนางานใหดยงขน

8

8

ขอคดเหนของกรรมการขอด 1. เนองจากผปวย CVA มกเสยชวตเรวกวาปกต ผวจย ตองการใหผปวยไดรบบรการทดขน มการดแลดวยหวใจ

ความเปนมนษย (ตองน�าเสนอใหเหนจดเดนน)

2. มการท�างานเปนสหวชาชพ โดย รพ. สต. เปนผคดกรอง

3. ความเดนของผลงานอยทการใช อสม. เปนลาม

4. ดวยขอจ�ากดของบรบท ไดมการพฒนาตอยอดโดยมการน�าภมปญญาทองถนมาใช

โอกาสพฒนา 1. ใหเขยนเพมเตมเรองสรปผลการประเมน ADL และใหเขยนใหชดเจนวาพฒนาการของผปวยดขนหรอไม อยางไร

2. การมความเชอเรอง CVA วาเกดจากการทผเปนผท�า ท�าใหไมมาหาหมอ ผเขยนควรเพมเตมวาเปลยนความเชอ

ไดอยางไร อะไรทท�าใหผปวยและญาตเปลยนความเชอ

9

9

ID 224

การพฒนาเครอขายดแลผปวยโรคขอเขาเสอมโดยการมสวนรวมของชมชน: กรณศกษา ตำาบลไหลนาน อำาเภอเวยงสา จงหวดนาน

พทยา ทองสข, พรรณดวง คงค�าเปา   รพ.สต.ไหลนาน จงหวดนาน

ทมา ต�าบลไหลนาน ป 2556 - 2557 พบวาผทมารบบรการตรวจรกษาในสถานบรการมากทสด เปนโรค

ระบบกลามเนอ และโครงรางซงเปนผปวยทางการเคลอนไหวขอเขา รอยละ 65 มาดวยอาการปวด บวม และผดรป

รอยละ 73.7  เกดความทกขทรมานกบอาการปวด การตดตามเยยมบานของ อสม. พบวามการหกลมภายในบาน

เวลากลางวน รอยละ 24.5 ไมมความรโรคขอเขาเสอมทกคน ดงนน จงจ�าเปนตองอาศย ครอบครว ชมชนมามสวนรวม

จงไดท�าการพฒนาเครอขายดแลผปวยโรคขอเขาเสอมโดยการมสวนรวมของชมชน กรณศกษา ต�าบลไหลนาน

อ�าเภอเวยงสา จงหวดนาน เพอใหการดแลโรคขอเขาเสอมมประสทธภาพยงขน

วตถประสงค เพอการพฒนาเครอขายดแลผปวยโรคขอเขาเสอมโดยการมสวนรวมของชมชน กรณศกษา ต�าบล

ไหลนาน อ�าเภอเวยงสา จงหวดนาน

ระเบยบวธวจย การวจยเชงปฏบตการ (Action research) ม 3 ขนตอน 1) การวเคราะหสถานการณ 2) การพฒนา

ระบบ 3) การประเมนผล  กลมตวอยาง  ผปวยขอเขาเสอมคดเลอกแบบสมครใจ จ�านวน 25 คน ญาตดแล 25 คน

ทมเครอขาย จ�านวน 17 คน (อสม. จตอาสา อบต. เจาหนาทสาธารณสข  นกกายภาพบ�าบด)   เครองมอทใช

ในการศกษาไดแก แบบตดตามบรหารขอเขาส�าหรบอสม. แบบประเมน ADL (ความสามารถในการด�าเนนชวต

ประจ�าวน)  แบบประเมนขอเขา  แบบประเมนอาการปวดเขา แบบประเมนความพงพอใจ เกบขอมลเชงคณภาพ

โดยการจดเวทแลกเปลยนเรยนร ด�าเนนการระหวาง เดอนตลาคม - กนยายน 2558 วเคราะหขอมลโดยใชสถต

รอยละ ขอมลเชงคณภาพใชการวเคราะหเชงเนอหา

ผลการศกษา 1) การวเคราะหสถานการณปญหา  มอาการปวดบวม ผดรปทขอเขารอยละ  73.7 กลามเนอลบ

ไมแขงแรงรอยละ 28   2) ผลการพฒนารปแบบ มกระบวนการ  2.1 วางแผนพฒนารปแบบด�าเนนงานแกไข

แบบมสวนรวม 2.2 การน�ารปแบบสการปฏบต  ประเมนขอเขาเปรยบเทยบ ประเมนสภาวะผปวยโดย 3) ประเมนผล

เกดเครอขาย ดแลผปวยโรคขอเขาเสอมโดยการมสวนรวมของชมชน ผปวยและญาต มความพงพอใจ

10

10

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน การพฒนาเครอขายดแลผปวยโรคขอเขาเสอมโดยการมสวนรวมของชมชน กรณศกษา ต�าบลไหลนาน

อ�าเภอเวยงสา  จงหวดนาน จ�าเปนตองอาศยความรวมมอทกฝาย และมมมมองอยางเปนองครวมโดยการ

มสวนรวมของครอบครว  ชมชน เพอชวยใหการดแลผปวยโรคขอเขาเสอมไดอยางมประสทธภาพ สงผลใหผปวยโรค

ขอเขาเสอมมคณภาพชวตทด

บทเรยนทไดรบ การวเคราะหปญหาแลวแกไขปญหาตามสภาพทเปนจรง สการท�างานเชงรกดวยจตอาสาของเครอขาย

อยางตอเนองโดยรวมคด รวมตระหนกในปญหา รวมตดตาม  อบต.สนบสนนทมวชาการ สวสดการพฒนา

คณภาพชวตผพการแบบไรรอยตอทสอดคลองกบแผนการ การจดบรการ (Service plan) อ�าเภอเวยงสา

ปจจยแหงความส�าเรจ การมสวนรวมดแลสขภาพตงแต ญาต เครอญาต ทมเครอขาย ในพนททกระดบดวยความเตมใจ

มผลกระทบตอผพการ ครอบครว ชมชน เกดก�าลงใจทจะด�าเนนงานใหประสบผลส�าเรจ ผพการมแรงจงใจในการปรบ

เปลยนพฤตกรรม    

การสนบสนนทไดรบ ผบรหารระดบสาธารณสขอ�าเภอ รพช. และ รพ.สต. ใหการสนบสนน บคลากร ทมสขภาพมสวนรวม

ในการวเคราะหและวางแผนปรบกจกรรมของรปแบบใหสอดคลองกบบรบทของผพการ  

ขอคดเหนของกรรมการขอด 1. เลอกปญหาทพบบอยในพนท (65%) มาพฒนา แมวาจะมจ�านวนกลมตวอยางนอยไปหนอย (25 ราย)

2. เกดความรวมมอของชมชนในการแกไขปญหา

โอกาสพฒนา1. ผลลพธทน�าเสนอยงไมไดแกไขปญหาของผปวยตามทน�าเสนอในทมาของการศกษา อาจตองใชเวลาอกระยะหนง

แมวาจะเขยนไวในหวขอการใชประโยชนวาผปวยมคณภาพชวตทดขน แตไมมขอมลเขยนไวในผลการศกษา

2. ในวธการไมไดระบวา กรณผลการประเมนพบผปวยมอาการระดบรนแรง เชน เดนไมได จะด�าเนนการตออยางไร

3. การน�าเสนอผลงานวจยทเปน action research ควรแสดงผลในทกมต นอกจากทตวผปวยแลว ควรมผล

ของกระบวนการทพฒนา และผลทเกดจากผเกยวของ ฯลฯ

11

11

ID 250

แบบบนทกการตรวจเทาดวยภาพถายเพอการปองกนและจดการความเสยงตอการเกดแผลทเทาในผปวยเบาหวานของ รพ.สต. หนองนาก                                                  

พนดา สมนนทรพ.สต. หนองนาก จงหวดสระบร

ทมา ต�าบลหนองนาก มผปวยเบาหวาน ๑๔๓ คน มารกษาทคลนกโรคเรอ ๓๙ คน ป ๒๕๕๕ - ๒๕๕๗

ผลการตรวจเทาผปวยเบาหวานทมารกษาทคลนกโรคเรอรงพบวามแนวโนมเสยงตอการเกดแผลทเทาเพมขนโดย

จ�าแนกระดบความเสยงตอการเกดแผลทเทาดงน ความเสยงต�า ๙, ๑๕, ๑๗ คน ความเสยงปานกลาง ๑๑, ๑๗, ๒๐

คน ความเสยงสง ๑, ๑, ๒ คน ตามล�าดบ และเกดแผลทเทา ถกตดนวเทา ๑ คน ไดรบการตรวจเทาโดยพยาบาลป

ละครงในรายทมารกษาท รพ.สต. หนองนาก สวนอก ๑๐๔ คน ทรกษาทสถานพยาบาลอน มกไมไดรบการตรวจเทา

อยางตอเนอง รวมกบ จนท.สธ.วชาชพอน อสม.ขาดความร ความช�านาญ เพอเพมประสทธภาพการดแลเทาเพอ

ปองกนและจดการความเสยงตอการเกดแผลทเทาในผปวยเบาหวาน จงไดพฒนาแบบบนทกการตรวจเทาโดยประชม

ทมสหสาขาวชาชพของ CUP รพ.สระบร ใหเปนแบบบนทกการตรวจเทาดวยภาพถายใหงายตอการน�าไปใชและม

มาตรฐานการตรวจเทาเหมอนกน

วตถประสงค เพอพฒนาแบบบนทกการตรวจเทาเบาหวานดวยภาพถายและศกษาผลการใชแบบบนทกการตรวจ

เทาเบาหวานดวยภาพถายตอการปองกนและจดการความเสยงตอการเกดแผลทเทาในผปวยเบาหวานของรพ.สต.

หนองนาก

ระเบยบวธวจย เปนการวจยเชงปฏบตการโดยใช PAOR 2 Cycle เพอพฒนาแบบบนทกการตรวจเทาเบาหวาน

ดวยภาพถายและศกษาผลการใชแบบบนทกการตรวจเทาเบาหวานดวยภาพถายตอการปองกนและจดการ

ความเสยงตอการเกดแผลทเทาในผปวยเบาหวานของ รพ.สต.หนองนาก ซงศกษากลมประชากรแบบเฉพาะเจาะจง

เปนผปวยเบาหวานทมารบบรการทคลนกโรคเรอรงของ รพ.สต.หนองนาก จ�านวน ๓๙ คน เครองมอทในการวจย

คอแบบบนทกการตรวจเทาเบาหวานดวยภาพถายซงผวจยไดพฒนาประเดนค�าถามโดยการ Focus Group ในกลม

สหสาขาวชาชพท�าใหไดแบบบนทกการตรวจเทาเบาหวานดวยภาพถายทงายตอการใชงานน�าไปบรณาการใชในคลนก

โรคเรอรงแบบมสวนรวม โดยจ�าแนกตามระดบความเสยงของการเกดแผลทเทา น�าไปสกระบวนการจดการความ

เสยงเกดคลนกสขภาพเทาเบาหวานในรพ.สต.หนองนาก ระยะเวลาด�าเนนการตลาคม ๒๕๕๗ - กนยายน ๒๕๕๘

วเคราะหขอมลดวยสถต รอยละ      

12

12

ผลการศกษา การพฒนาแบบบนทกการตรวจเทาเบาหวานดวยภาพถายโดยการ Focus Group ของทมสหสาขา

วชาชพ รพ.สระบร ๓ ครงน�าไปทดลองใชกบ นวก.สธ และ จพง.สธ ของ รพ.สต. ในเครอขาย รพ.สระบร และ

ใหผเชยวชาญ ๓ ทานตรวจประเมนท�าใหไดแบบบนทกการตรวจเทาดวยภาพถายทใชงายมาบรณาการตอการใช

งานในคลนกโรคเรอรงแบบมสวนรวมท�าใหผปวยไดรบการตรวจเทารอยละ ๑๐๐ จดจ�าแนกระดบความเสยงตอการ

เกดแผลทเทาไดแกความเสยงสงรอยละ ๑๒.๘๒ ความเสยงปานกลางรอยละ ๕๑.๒๘ ความเสยงต�ารอยละ ๓๕.๘๙

น�าไปสการจดการลดความเสยงเกดคลนกสขภาพเทาเบาหวานพบวาหลงรบบรการทคลนกสขภาพเทามระดบ

ความเสยงลดลงรอยละ ๑๐.๒๕, ๒๓.๐๗ ตามล�าดบ ความเสยงต�าเพมเปนรอยละ ๖๖.๖๖ ประสทธภาพการใช

แบบบนทกการตรวจเทาดวยภาพถาย ดานความรของ จนท. สธ.และ อสม. ผานเกณฑรอยละ ๙๕ ดานน�าแบบบนทก

การตรวจเทาไปใชรอยละ ๑๐๐ ดานความพงพอใจของผใชรอยละ ๙๘.๗๖

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน ไดน�าแบบบนทกการตรวจเทาเบาหวานดวยภาพถายไปใชในตรวจเทาผปวยเบาหวานทรบการรกษา

ในสถานพยาบาลอนๆ ใหไดรบการตรวจสขภาพเทาไดครอบคลมรอยละ ๙๑.๓๔ โดยทมสหสาขาอาชพทผานการอบรม

การตรวจเทาเบาหวาน สงผลใหมระบบการดแลเทาและการเกดภาวะแทรกซอนทเทาลดลงและขยายการใช

แบบบนทกการตรวจเทาเบาหวานดวยภาพถายไปใชตรวจสขภาพเทาในผปวยเบาหวานของศนยสขภาพชมชน

การเคหะ โรงพยาบาลสระบร

บทเรยนทไดรบ แบบบนทกการตรวจเทาเบาหวานดวยภาพถายเปนเครองมอการดแลเทาเบาหวานทงายและชดเจน

ภาพถายท�าใหมองเหนการเปลยนแปลงของเทาในแตละชวงเวลาสามารถเปรยบเทยบสภาพเทาทเปลยนแปลง

ไปได เพมประสทธภาพในการดแลเทามากขนและการมสวนรวมของทมสหสาขาอาชพในชมชนทผานการฝก

และพฒนาทกษะการตรวจเทาอยางถกตอง ท�าใหผปวยเบาหวานทรบการรกษาทสถานพยาบาลอนไดรบการตรวจเทา

ไดครอบคลมมากขน  

ปจจยแหงความส�าเรจ ผวจยมความตองการจะพฒนาแบบบนทกการตรวจเทาเบาหวานดวยภาพถายทงายสามารถน�าไปใชกบ

ทมสหสาขาอาชพในชมชนทเขมแขงไดมสวนรวมในการตรวจเทาผปวยเบาหวานทบานเพอใหผปวยเบาหวานไดรบ

การตรวจสขภาพเทาเบาหวานเพมขน ทงทมารบบรการเชงรบทรพ.สต.และเชงรกเขาถงชมชนลดความเสยงตอ

การเกดแผลทเทาอยางชดเจนไดรบการสนบสนนจากทมสหสาขาวชาชพและกลมงานเวชกรรมสงคม รพ.สระบร  

การสนบสนนทไดรบ

ไดรบการสนบสนนจาก สสอ.ผอ.รพสต.ในการด�าเนนการวจยอยางเตมททงเวลา ทรพยากร รวมถง CUP

รพ.สระบร มนโยบายในการพฒนางานประจ�าสงานวจยใน รพ.สต. ในเครอขาย สนบสนนงบประมาณ ทมพเลยง

ใหค�าปรกษาชแนะ                                                                                                 

13

13

ขอคดเหนของกรรมการขอด 1. มการทบทวนวรรณกรรมทหลากหลาย

2. มความคดรเรมด น�ามาประยกตใชงายในพนท

โอกาสพฒนา 1. การใชสถตในการวเคราะหอาจใชสถตมาชวยในการหาความสมพนธในการวเคราะหเชน  P-value

14

14

ID 276

CBR ความทาทายระดบชมชนลดปญหาทางการเคลอนไหวหรอทางกายในคนพการ

ประจกร กองตน, ณพชรา หลกฐาน, รชนก โยธาด, พชรพร สภาพ, ส�าเรจ อนตะสารโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลบานถ�า จงหวดพะเยา

ทมา คนพการในพนทต�าบลบานถ�าทกประเภท จ�านวน 427 คนคดเปนรอยละ 4.77 และพบคนพการจาก

พนธกรรมหรอโรคกลามเนอเสยการประสานงานจากสมองนอยกบไขสนหลง (SCA:1) จ�านวน 11 ราย ประเภท

ทางการเคลอนไหวหรอทางกายมแนวโนมเพมขนคอรอยละ 56.5, 68.98 และ 72.08 ในป 2556-2558 ตามล�าดบ

ไมมนกกายภาพบ�าบดปฏบตงานประจ�า ท�าใหขาดความตอเนองและครอบคลมการฟนฟสภาพคนพการทางการ

เคลอนไหวหรอทางกาย ผลระดบความสามารถปฏบตกจวตรประจ�าวนไดปานกลาง รอยละ 26.7 มภาวะแทรกซอน

รอยละ 42.17 แนวโนมเปนกลมตดบานรอยละ 19.44 ตดเตยงรอยละ 8.83 เกดความสญเสยทางเศรษฐกจคาใชจาย

การรกษาพยาบาล การวเคราะหชมชนเปนสงคมเครอญาต มเครอขายชมรมคนพการและมภมปญญาการแพทยพน

บานดานการฟนฟสภาพเปนทนเดม

วตถประสงค เพอพฒนารปแบบการฟนฟสขภาพสการลดปญหาคนพการทางการเคลอนไหวดวยการมสวนรวม

ของชมชน

ระเบยบวธวจย วจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมและบรณาการแนวคดการฟนฟสมรรถภาพโดยชมชน หรอ

Community-based rehabilitation (CBR) เขตต�าบลบานถ�า อ�าเภอดอกค�าใต จงหวดพะเยา ประกอบดวย คนพการ

ทางการเคลอนไหว ญาตผดแล หนวยงานในพนทและผสนบสนนบรการในชมชน เดอนมกราคม 2557-ธนวาคม

2558 ใชแบบบนทกการฟนฟสภาพระดบบคคล แบบบนทกการปฏบตกจวตรประจ�าวน (Barthel Index) ขน 1

วเคราะหสถานการณใช SWOT Analysis และทบทวนรปแบบการฟนฟสภาพกอนด�าเนนงาน ขน 2 พฒนาระบบการ

ฟนฟสภาพและสะทอนใชเปนวงสปรง (Zuber-Skerrit,1995) เกบขอมลจากการสงเกต การสอบถาม บกทกประชม

กลมและผลการฟนฟสภาพระดบบคคล  ขน 3 ประเมนรปแบบการฟนฟสภาพ เชงปรมาณการปฏบตกจวตรประจ�า

วน (Barthel Index) ดวยสถต paired t-test รอยละและคาเฉลย ขอมลคณภาพประเมนรายประเดน

ผลการศกษา การพฒนารปแบบการฟนฟสภาพม 3 ดาน 1)จดการตามบรบทชมชนดวยแกนน�าคนพการผน�าชมชน

ผดแลคนพการอาสาสมครพฒนาสงคมและชวยเหลอคนพการและภาครฐเปนคณะท�างานมแผนงานการฟนฟ

สภาพระดบหมบาน 2) ดานกระบวนการเกดการมสวนรวมของชมชนใชสงคมเครอญาตหมนเวยนท�าหนาท

(Self help group) และใชนวตกรรมภมปญญาพนบานขณะบรการฟนฟสภาพในชมชนรวม7แหงรวมปรบบานพก

15

15

และสภาพแวดลอมทเออตอการด�าเนนชวตสนบสนนการตดตามเยยมบานอยางตอเนอง (Innovative care for

chronic conditions: ICCC) 3) ดานผลลพธลดปญหาดานการเคลอนไหว Barthel Index สามารถประกอบ

กจวตรประจ�าวนไดมากเพมขนอยางมนยส�าคญทางสถตท 0.05 ลดภาวะแทรกซอนรอยละ 32.93 ลดการตดบาน

รอยละ 42.85 ไดรบสทธและสวสดการทางสงคมรอยละ 100 คนพบบทเรยนการเสรมพลงชมชนและภมปญญา

ชมชนในการฟนฟสภาพรวมถงบรณาการดานจดสวสดการสงคม

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน ลดปญหาในคนพการในพนท เกดรปแบบ (Model) การดแลและการฟนฟสขภาพคนพการทาง

การเคลอนไหวหรอทางกายและคนพการทปวยโรคกลามเนอเสยการประสานงานจากสมองนอยกบไขสนหลง

(Spinocerebellar Ataxias: SCA1) ดวยเครอขายระดบชมชนกบนวตกรรมภมปญญาพนบาน มการขยายผล

น�าแนวทางการจดบรการฟนฟสภาพดวยงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถนในระดบจงหวด

บทเรยนทไดรบ การเสรมพลงชมชนและใชทนทางสงคมภมปญญาพนบานและสงคมเครอญาต การประสานความรวมมอ

ภาคระดบชมชนท�างานเชงรกดวยจตอาสาและของเครอขายสขภาพอยางตอเนอง ตระหนกในปญหาผลกระทบ

ทจะเกดขนในสงคมวงกวางรวมปฏบตการรวมตดตามรวมคดคนและพฒนานวตกรรมกายอปกรณการฟนฟสภาพ

ส�าหรบคนพการรวมถงบรณาการการจดดานสวสดการสงคมรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน (Social Model of

Disability)

ปจจยแหงความส�าเรจ การวเคราะหทบทวนรเทาทนและเตรยมพรอมตอการเปลยนแปลงระดบชมชน การใชองคความร

การจดการฟนฟสภาพการมสวนรวมของทกฝายในชมชนรวมถงชมรมคนพการ (Care manager) การใชศกยภาพ

ภมปญญาพลงมตสงคมเครอญาตในทองถน การเชอมประสานการด�าเนนงานกบทกเครอขายทงดานวชาการ

ดานสวสดการ อกทงวสยทศนของผบรหารทกวางไกล การใหขวญก�าลงใจแกทมงานจนประสบผลส�าเรจ

การสนบสนนทไดรบ สาธารณสขจงหวดพะเยาและมหาวทยาพะเยา สนบสนนวชาการดานการฟนฟสภาพ กองทนสงเสรม

การจดสวสดการสงคมและกองทนฟนฟสมรรถภาพทจ�าเปนตอสขภาพจงหวดพะเยาโดยองคการบรหารสวนจงหวด

พะเยาสนบสนนงบประมาณการฟนฟสภาพ จดเวทแลกเปลยนเรยนรการสงเคราะหบทเรยนในจงหวดและระดบ

ประเทศ

ขอคดเหนของกรรมการขอด 1. มการประยกตใชวฒนธรรมบรบทและภมปญญาพนบานในการด�าเนนงานอยางเดนชด (รอบท 2 ท�ามา 3 ปแลว

มทงปราชญชาวบาน การนวด) การใชจตอาสาในการเยยมบาน

2. มการวเคราะหชมชน น�าขอมลมาด�าเนนการไดด ใชสถตทเหมาะสม

16

16

3. มระบบขนตอนในการด�าเนนงานชดเจน เหนการพฒนาอยางเปนขนตอน

4. มการใชทรพยากรบคคลและทมหลายหนวยงานในการด�าเนนงาน

5. มผลลพธทชดเจน ถงผปวย สรางโอกาสความตอเนองไดด

6. มแรงบนดาลใจจากผพการในพนท ทมจ�านวนมาก และพยายามชวยท�างาน (รสกวาตวเองไมใชผพการ) และ

สามารถพฒนาจนไดประเดนมาท�าเปนวจยเชงปฏบตการ สงผลใหผปวยสามารถฟนฟสภาพรางกายได

โอกาสพฒนา 1. เสนอใหปรบการเขยนบทคดยอเขยนใหลงไปทปญหา วตถประสงค วธการ ผลการศกษาสรปใหสอดคลอง

เขยนใหเหนวามการเปลยนแปลงจะท�าใหบทคดยอเดนขน

2. ควรน�าเสนอวาใหจตอาสาเยยมบานอยางไร

17

17

ID 323

การพฒนาระบบการดแลผพการอยางมสขภาพด มตงค อยางยงยนตำาบลหนองหลม

ปาลตา เผาตน1, สมพนธ  อมพธ1, ทนยา  เผากนทะ1, สมจตร เผากนทะ2   

1. โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลหนองหลม 2. ประธานกลมสตรพการเยบปกษประดฐย จงหวดพะเยา

ทมา ผพการเพมจ�านวนในพนททกป ต�าบลหนองหลมยงขาดระบบการดแลทดขาดความรวมมอและเปนภาระ

แกครวเรอนทงทางรางกาย จตใจ สงคมและรายไดทมาดแลครอบครวจากการส�ารวจและวเคราะหพบวามผพการ

ทงหมด 365 สาเหตพการมาจากการเคลอนไหวรอยละ 48 จากการไดยนรอยละ 23 และจากการมองเหนรอยละ 9

ถาแยกตามภาวะพงพง พบวายงชวยเหลอตนเองไดบางรอยละ 89 จ�านวน 335 คนครอบครวมศกยภาพดแลเรอง

คาใชจาย 182 คน แตพบวาผพการมปญหาเรองคาครองชพจ�านวน 183 คน และพการชวยเหลอตนเองไมไดเลย

รอยละ 11 จ�านวน 30 คน เปนภาระตกหนกแกผดแล/ครอบครวผพการทงเรองขาดคนดแลและคาใชจายในครวเรอน

เพมขนไมมเวลาหารายไดตองดแลกน บางครงทงผพการและผดแลถงขนคดท�ารายตนเองดงนนผศกษาจงเหน

ความส�าคญของปญหาดงกลาวในการจดการสขภาพผพการในต�าบลทรบผดชอบใหม สภาพด มตงคอยางยงยน

วตถประสงค เพอสงเสรมผพการมสขภาพด มรายไดอยางเพยงพอไมเปนภาระแกผอนสามารถเปนตนแบบการดแล

ผพการระยะยาวสพนทอนได

ระเบยบวธวจย เชงปฎบตการอยางมสวนรวมเปาหมายผพการ 365 คนตงแตมกราคม 57-30 มกราคม 59 แบง 3

ระยะเตรยมการส�ารวจกลมเปาหมายวเคราะหทนทางสขภาพและทนทางสงคมแตงตงคณะกรรมการขบเคลอน

ตงศนยดแลผพการสงเสรมอาชพและระบบดแลสขภาพของภาคเครอขายสรางฐานขอมลใชแนวคดต�าบลจดการสขภาพ

chronic Care model/DHS ขนด�าเนนงานเทคนค AIC และ PDCA แบง 4 ดานท 1. คนหารแกนน�าจตอาสา

หมละ 2 คน ดานท 2. หาภาครวมสรางสขภาพและสงเสรมอาชพทงในและนอกชมชนดานท 3. เนนการมสวนรวม

ทกภาคสวนตงแตครวเรอนและชมชนใชเทคนค AIC A = คนขอมลชมชน I = วางแผน C = แบงหนาทรบผดชอบ

ดานท 4. ใชภมปญญาชาวบานรวมมนวตกรรมชมชนามความพการใชชวตตามแนวพอเพยงสรางรายได

ตามวถชวตขนประเมนผลตามกระบวนการ PDCA การวเคราะหเชงปรมาณใชสถตรอยละเปรยบเทยบกอนหลง

ด�าเนนงานส�าหรบเชงคณภาพตามการดแลแตละรายตามบรบทพนท

ผลการศกษา มระบบการดแลผพการอยางมสวนรวมจากครอบครวชมชนในและนอกพนทเกดศนยดแลผพการ

สรางฐานขอมลมผรบผดชอบอยางเปนรปธรรมคอยประสานการดแลและสงเสรมอาชพ ดานท 1 แกนน�าจตอาสา

ครบทกหมดแลชวยเหลอ ครบ 100% ดานท 2 ภาครวมสรางสขภาพและรายไดผพการและญาตมความพงพอใจ

18

18

ทไดรบการดแลจาก รอยละ 50 เปน รอยละ 95 มการปรบปรงทอยจากพมจ/ทองถนครบ 25 หลง ผพการมราย

ไดเพมทกคนบางรายมาไมไดใหญาตสรางงานและ รายได 65 คน มรายไดจากการจางงานชนชนมาตรา 33 = 5

สรางงานในชมชนจางผพการ 113 คน/ชางเยบปก/ชางเยบรองเทา/ท�าน�ายาเอนกประสงค/ชางไม/ฝมอซอมไฟฟา/

ไมกวาด/จกสาน/ชางยนต/ปลกผกมตรวสขภาพจากรพสตทงรบและเชงรกในชมชนทมาไมไดครบและชมชนมกองทน

สวสดการชวยยามปวย/รกษารพ/เสยชวตทกราย สวนท 3 การมสวนรวมครบคนดแล 1 คน ตอผพการ 1 คน

สวนท 4 ใชภมปญญาพการทกคนไดดแลตามนวตกรรมชมชนสามารถชวยเหลอตนเองไดและภาวะโรคไมรนแรง

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน จากการดแลผพการมจ�านวนเพมขนเกดระบบดแลอยางมสวนรวมตามศกยภาพชมชนตองบรณาการ

ทงการสรางสขภาพผพการและจดหารายไดใหกบกลมพการโดยมแกนน�าจตอาสาในชมชนทเปนผทรบผลกระทบ

และตวผพการเองมาเปนแกนน�าขบเคลอนในระะบบตามหลกเพอนชวยเพอนสามารถน�าไปดแลในชมชนทเพม

และมภาวะพงพงเชนกลมสงวย กลมผตดเชอตองสรางทงสขภาพและมรายไดตามเหมาะสมจะไมตกเปนภาระผอน

บทเรยนทไดรบ การตงกลมดแลตองมแกนน�าทเปนผพการมารวมคด รวมท�าสงเสรมใหผพการใหเขาเหนคณคาตนเอง

โดยเราท�าหนาทพเลยงกลมผพการสามารถชวยเหลอตนเองไดทงใหค�าปรกษา ดานอาชพและพบวากลมผดแล

กมความส�าคญเราตองดแลใจและรายน�าครอบครวหรอผดแลมาพฒนาสรางองคความรดานการดแลผพการ

และตองสงเสรมผดแลมรายไดเพมเพอมาด

ปจจยแหงความส�าเรจ 1. ความศรทธาตอแกนน�าผพการขบเคลอนทเปนจตอาสาท�าใหกลมพการสรางตนเองโดยไมเปน

ภาระสงคม 2. ศกยภาพของชมชนเขมแขง 3. ศกยภาพชมชนดแลกนเองมระบบกองทนสวสดการชวยเหลอ

ตงปวย นอนรกษาโรงพยาบาลและเสยชวต 4. มศนยดแลผพการมการสงเสรมสขภาพ อาชพและมฐานขอมล

ผพการแยกเปนระบบ มโครงสรางคณะกรรมเจาหนาทรบผดชอบชดเจนคคอยประสานการชวยเหลอทงทางการแพทย

และสงคม

การสนบสนนทไดรบ กองทนพนฟผพการจงหวดพะเยาสงเสรมอาชพและพฒนาสงคมและความมคงมนษยดแล

จดสงแวดลอมและเครอขายบรการสขภาพอ�าเภอดอกค�าใตดแลสขภาพอยางไรรอยตอจากโรงพยาบาลสชมชน

ขอคดเหนของกรรมการขอด 1. มการวเคราะหและใชขอมลทน�ามาด�าเนนการสอดคลองกบบรบทไดด

2. มองปญหาของงานในภาพกวางและใชทรพยากรในพนทไดเหมาะสมมการประยกตใชพนทและภมปญญาทด

ในชมชน

3. มการประยกตใชทฤษฎ น�ามาใชด�าเนนการไดด

4. มตวชวดทตรวจสอบไดโดยงาย

โอกาสพฒนา 1. การเขยนบทคดยอไมกระชบและสรปไมสอดคลองกบประเดน

2. ตวชวดมากและควรจดกลมใหอยในประเดนทสอดคลองและชประเดนทส�าคญในการสรปและอภปราย

19

19

ID 402

ผลของโปรแกรมการใหสขศกษารวมกบการใหคำาปรกษาแบบสนในผปวยโรคความดนโลหตสงทควบคม ระดบความดนโลหตสงไมได โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลบานทาจาน ตำาบลหนโงม  จงหวดหนองคาย

วไลรตน ลมโพธทอง1, ชตมาศ จตพฒน2, วงเดอน จนทรตน1    1. รพ.สต บานทาจาน  2. โรงพยาบาลหนองคาย จงหวดหนองคาย

ทมา พบวาผปวยมภาวะแทรกซอนทางไต หลอดเลอดและสมอง หลอดเลอดหวใจเพมขนและพบอตราการ

ตายทสงขน จากการวเคราะหสถานการณรปแบบการบรการของ รพ.สต.พบปญหาและขอจ�ากดดงน 1. บคลากร

นอยและภาระงานมากท�าใหกระบวนการพฒนาความรและขอมลผปวยเปนไปอยางรบเรงไมครอบคลม 2. กระบวน

การพฒนาศกยภาพผปวยขาดการใหการดแลผปวยรวมกบทมสหวชาชพ 3. ผปวยมการเปลยนแปลงพฤตกรรม

ผปวยโรคความดนโลหตสงในระยะสน 4. การใหความรไมไดแยกตามลกษณะขอจ�ากดและปญหาผปวย ขาดการ

วเคราะหประเดนปญหาอยางเปนระบบในแตละดานและไมไดเขาถงการรบรความเชอ 5. ผปวยยงขาดการรบร

และตระหนกรบรความรนแรงในการดแลตนเองของโรคความดนโลหตสงและเพอสงเสรมศกยภาพการดแลตนเอง

ผปวยโดยการมสวนรวมของทมสหวชาชพและผปวยสามารถปองกนควบคมโรค ลดอตราการเกดภาวะแทรกซอนลงได

วตถประสงค เพอศกษาผลของโปรแกรมการใหสขศกษารวมกบการใหค�าปรกษาแบบสนของผปวยโรคความดนโลหตสง

ทควบคมระดบความดนโลหตไมได

ระเบยบวธวจย  รปแบบวจยกงทดลอง กรอบแนวคดประยกตใชโปรแกรมการใหสขศกษารวมกบการใหค�าปรกษาแบบสน

ในผปวยโรคความดนโลหตสงประกอบดวย 1) จดกลมแลกเปลยนเรยนรทก 3 เดอน 2) ใหความรโรคความดนโลหต

สงโดยเภสชกรหรอพยาบาลใชเวลา 15 นาท จ�านวน 1 ครง ทก 3 เดอน 3) ผปวยพบเภสชกรทก 1 เดอน ท รพ.สต

4) ใหค�าปรกษาแบบสนโดยใชหลก 5 A ใชเวลาประมาณ 15 นาท 5) ตดตามนดผปวยและเยยมบานทกเดอน เกบ

ขอมล ตลาคม 57- กนยายน 2558 จากผปวยทมารบบรการท รพ.สต บานทาจาน ทมภาวะความดนโลหตตงแต

140/90 mmHg   ตงแต 2 ครงขนไป จ�านวน 30 คน เครองมอทใชในการเกบขอมลประกอบดวย 1) แบบบนทก

ขอมลสวนบคคล 2) แบบบนทกภาวะสขภาพ เครองมอทใชในการด�าเนนการ 1) แผนการสอนโรคความดนโลหตสง

2) แผนการใหค�าปรกษาแบบสน 3) เครองมอชวยวด “ไมบรรทดวดแรงจงใจ” การวเคราะหขอมล สถต Pair t-test

20

20

ผลการศกษา 1. ผลการศกษาในครงนพบวาภายหลงจากเขารวมโครงการ กลมผปวยฯ มคาเฉลย ความดนโลหต

Systolic ลดลง 7.76 อยางมนยส�าคญทางสถต ท <0.001 และคาเฉลยความดนโลหต Diastolicลดลง 3.65

อยางมนยส�าคญทางสถต ท <0.001     มคาเฉลยรอบเอวลดลง -0.23 อยางไมมนยส�าคญทางสถต คาเฉลยของ

ดชนมวลกายลดลง 0.18 อยางไมมนยส�าคญทางสถต 2. ผลของโปรแกรมฯ และการใหค�าปรกษาแบบสนเปนการ

แสดงความชนชม ประเมนและคนหาแรงจงใจในการปรบเปลยนพฤตกรรม โดยวดจากเครองมอ “ไมบรรทดวดแรงจงใจ”

กอนและหลงพบวามคาเฉลยเพมขน 2.21 อยางมนยส�าคญทางสถต ท <0.001 และใหขอมลในสงทตอง

เสรมสรางความรใหม และวางแผนในการดแลชวยเหลอตอไป และตดตามเยยมบาน เพอเปนการประเมนผล

การปฏบตในการปรบเปลยนพฤตกรรมตามสภาพปญหาและเหมาะสมกบวถการด�าเนนชวตของผปวย

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน 1. ใชเปนแนวทางพฒนาและปรบปรงระบบการใหบรการผปวยโรคความดนโลหตสงและโรคเรอรงอนๆ

2. ใชเปนขอมลพนฐานการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพผปวยความดนโลหตสง และพฒนาแนวทางการดแลผปวย

โรคความดนโลหตสงสอดคลองกบสภาพปญหาผปวยความดนโลหตสงใน รพ.สต บานทาจาน  3. สามารถน�ารปแบบ

โปรแกรมไปประยกตใชในการพฒนากลมผปวยเรอรง หรอประชากรกลมอนๆ ไดในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบล

บทเรยนทไดรบ

1. จากการศกษา พบวา ผปวยความดนโลหตสงมการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพท เปลยนแปลง

และดขนจากกอนและหลง โดยการไดรบการสงเสรมความร พฤตกรรมจากทมสหวชาชพเชน แพทย เภสชกร และ

ทนตาภบาลทมาปฏบตงานรวมกนในการปรบเปลยนอยางสม�าเสมอแบบมสวนรวม 2. ควรมระยะเวลาการศกษา

ทระยะเวลาทยาวนานมากขนทสามารถเปรยบเทยบการเปลยนแปลง และตอเนองของพฤตกรรมของกลมผปวย

ตอไป

ปจจยแหงความส�าเรจ  1. การไดรบความรวมมอจากผปวยความดนโลหตสงและบคคลในครอบครว ภาคเครอขายในชมชน

  2.การสนบสนนทรพยากรตางๆและการบรหารจดการทดจากในการจดทมสหวชาชพจากโรงพยาบาลแมขาย

ปฏบตงานในหนวยบรการปฐมภมระดบ รพ.สต.ทขาดแคลนบคลากรและทมสหวชาชพมความมงมนอยางเขมแขง

และจรงจงในการเสรมสรางศกยภาพการดแลผปวยโรคความดนโลหตสงไดอยางมประสทธภาพในทกๆ ดาน  

การสนบสนนทไดรบ     

งานวจยครงน ส�าเรจสมบรณไดดวยดขอขอบพระคณสาธารณสขอ�าเภอเมองหนองคาย ทมสหวชาชพ

รพ.หนองคาย เจาหนาทรพ.สตบานทาจาน อาสาสมครสาธารณสขตลอดจน กลมผปวยโรคความดนโลหตสงทกคน

ใหความรวมมอในการเกบขอมลในครงน และทกก�าลงใจแกผวจยดวยความเอาใจใสอยางดยงเสมอมา

21

21

ขอคดเหนของกรรมการขอด

แสดงความรวมมอของทมงานในการแกปญหาหนางานตามบรบทของตนเอง

โอกาสพฒนา

1. ควรทบทวนวรรณกรรมเพมเตมใหสอดคลองกบเทคนคหรอแนวทางทสรางขนเพอใหมความนาเชอถอ

และสามารถถอดบทเรยนได

2. เขยนรายละเอยดของระเบยบวธการศกษาใหครบถวน เชน การวจยกงทดลอง one group pre-post study,

การเลอกกลมตวอยาง ค�าปรกษาแบบสนโดยใชหลก 5 A มอะไรบาง ตววดทส�าคญมอะไรบาง วดอยางไร

บอยแคไหน ฯลฯ

3. การเขยนผลการศกษา การระบคาความดน systolic ทลดลง 7.7 (ควรระบหนวยดวย) เพยงอยางเดยว ยงเหน

ภาพไมชด ถาเพมเตมวาผปวยความดนสงลดลงมาเปนปกตกเปอรเซนตจะท�าใหเขาใจงายขน

4. ควรตดตามผลของโปรแกรมตอไปวาไดผลดตอไปอกนานแคไหน ชวยผปวยไดจรงหรอไม

22

22

ID 436

การพฒนารปแบบการสงเสรมพฒนาการตามวย“พฒนาการสมวย ผกสายใยรก ดวยหนงสอเลมแรกของหน”

ดร.สมนก หงษยมโรงพยาบาลทพทน จงหวดอทยธาน

ทมา

จากการประเมนพฒนาการของเดก 0-5 ป ในป 2557 ของอ�าเภอทพทน จงหวดอทยธาน พบวา

มพฒนาการลาชารอยละ 26.7 เมอวเคราะหพฒนาการ 5 ดาน พบวา รอยละ 22.2 มพฒนาการลาชาดานภาษา

รอยละ 8.7 มพฒนาการลาชาดานกลามเนอมดเลก  รอยละ 6.5 มพฒนานาการลาชาดานสงคม และรอยละ 2.5

มพฒนาการลาชาดานกลามเนอมดใหญ นอกจากนยงพบวาผปกครองเดกเดก ๐ – ๖ ป กวารอยละ ๗๐ ยงขาด

ความรความเขาใจทถกตองในการประเมนพฒนาการ และการกระตนพฒนาการเดกในดานตางๆ และรอยละ 100

ของผปกครองไมมการสงเสรมพฒนาการโดยการใชหนงสอส�าหรบเดกและไมมการอานหนงสอใหบตรฟงเลย

ดงนนเพอเปนการสงเสรมพฒนาการตามวยและสรางความอบอนในครอบครว ตลอดจนการสรางคณคาของ

การมปฏสมพนธกบเดกผานหนงสอ จงไดจดท�างานวจยนขน

วตถประสงค เพอศกษารปแบบและผลของรปแบบการสงเสรมพฒนาการตามวย “พฒนาการสมวย ผกสายใยรก

ดวยหนงสอเลมแรกของหน”

ระเบยบวธวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงปฏบตการ ศกษาในกลมผปกครองและเดกอาย 6 เดอน 9 เดอน และ

1 ป จ�านวน 45 คน โดยมเกณฑคดเขาคอ มพฒนาการลาชาตามชวงวยและยนดเขารวมโครงการ ท�าการสรางรป

แบบการสงเสรมพฒนาการตามวยประกอบไปดวย 1. การจดเสวนาการสงเสรมพฒนาการตามวยและการใชชด

หนงสอเลมแรกของหนใหกบผปกครองเดกกลมเปาหมาย 2. การตดตามเยยมบานเพอตดตามการอานหนงสอใหลก

ฟง 3. การจดเวทแรกเปลยนเรยนรในชวงด�าเนนงาน 4. การประเมนพฒนาการเดกหลงจากด�าเนนกจกรรมไปแลว

6 เดอน ด�าเนนการทดลองใชรปแบบเปนเวลา 6 เดอน เครองมอในการวจยประกอบไปดวย แบบตรวจพฒนาการเดก

(DSPM) แบบบนทกการเยยมบาน การวเคราะหขอมล โดย คาความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

การเปรยบเทยบความแตกตาง กอนและหลงพฒนาดวยสถต Paired t-test

ผลการศกษา ผลการวจยพบวา เดกทเขารวมวจยมพฒนาการสมวยรอยละ 100 หลงจากเขารวมกจกรรมแลว 6 เดอน

ผปกครองมความรและความเขาใจในการสงเสรมพฒนาการใหกบเดกมคาคะแนนเฉลยเพมขน อยางมนยส�าคญ

ทางสถต (p < 0.05)  ผปกครองมกจกรรมปฎสมพนธกบลกโดยผานการอานหนงสอ และมความพงพอใจใน

23

23

รปแบบ รอยละ 98 ชดสงเสรมพฒนาการตามวย “พฒนาการสมวย ผกสายใยรก ดวยหนงสอเลมแรกของหน”

ประกอบไปดวย หนงสอทผานการคดเลอกจากมลนธหนงสอเพอเดก หนงสอทผลตเองตามบรบททองถน โปสเตอร

กระตนพฒนาการ คมอการสงเสรมการพฒนาและการเรยนร ส�าหรบผปกครองคมอการสงเสรมการพฒนาและการ

เรยนรส�าหรบผปกครองและลกบอลสและบลอกไมสงเสรมพฒนาการ

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน น�ารปแบบการรปแบบการสงเสรมพฒนาการตามวย “พฒนาการสมวย ผกสายใยรก ดวยหนงสอ

เลมแรกของหน” ไปใชโดยการสงเสรมใหผปกครองหรอผดแลเดกในอ�าเภอทพทน โดยการสงเสรมใหมการอาน

หนงสอใหลกฟงและสงเสรมพฒนาการอยางตอเนอง ไดขยายผลโครงการวจยนไปสเดกชวยวย 3-5 ป ดวยการจดท�า

โครงการเลานทานกอนนอน

บทเรยนทไดรบ ชวงขวบปแรกในวยเดกเปนชวงเวลาทมความเปลยนแปลงส�าคญเกดขนมากมายสมองของเดกจะพฒนา

อยางรวดเรว ศกยภาพในการเรยนรของเดกในชวงนไมมขดจ�ากด ยงไดรบการกระตนมากเทาไหร สมองของเดก

กจะยงเตบโตมากขน อยางไรกตามพฒนาการจะดทสดตองอาศยประสบการณทเดกไดรบจากผดแล การอานหนงสอ

เปนประสบการณอยางหนงทมอทธพลตอพฒนาการของสมอง

ปจจยแหงความส�าเรจ การท�างานเปนทมของผรบผดชอบงานและผเกยวของ ความมงมนของทมท�าใหเกดความรวมมอของ

ผเกยวของทกระดบ ผบรหารมนโยบายทชดเจนจากระดบจงหวด และผบรหารระดบอ�าเภอรวมกน สนบสนนทมงาน

และงบประมาณใหเกดการปรบระบบบรการ และการมเวทแลกเปลยนเรยนร และการ ประสานทดท�าใหพฒนาระบบ

อยางตอเนอง

การสนบสนนทไดรบ ผอ�านวยการโรงพยาบาลทพทน  ใหทศทางการด�าเนนงาน ใหค�าปรกษาแนะน�า และสนบสนนงบประมาณ

 ตลอดจนใหก�าลงใจทมงานอยางตอเนองตลอดโครงการวจย

ขอคดเหนของกรรมการขอด 1. มการน�าขอมลมาวเคราะหและดงประเดนทนาสนใจมาด�าเนนงานไดด

2. มระบบการประเมนขนตอนทสอดคลองชดเจนใชสถตทเหมาะสม มผลลพธการเปรยบเทยบทชดเจน

3. มการใชเอกสารอางองและมระบบในการเขยนทชดเจน

โอกาสพฒนา ควรก�าหนดรปแบบหรอรายละเอยดเพมเตมในการน�าวธทใหผปกครองมาเสวนามขนตอนหรอประเดน

ทส�าคญอะไรบางทผสนใจจะไดศกษาน�าไปใช

24

24

ID 466

แนวทางเพอลกเกดรอดแมปลอดภยโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลสลาเชยงตอง

ยทธภม เพชรอดมพร1, นตยา หมองเขยว2   1. ส�านกงานสาธารณสขอ�าเภอแมสะเรยง 2. รพ.สต.สลาเชยงตอง จงหวดแมฮองสอน

ทมา รพ.สต.สลาเชยงตอง อ. แมสะเรยง จ. แมฮองสอน ตงอยชายแดนไทย-พมา หาง อ. แมสะเรยง 95 กม.

การคมนาคมเปนถนนลกรงสลบล�าหวย ใชรถยนตขบเคลอน 4 ลอ ฤดแลงใชเวลา 5 ชวโมงฤดฝน 1 วน มหยอม

บานรอยละ 28.57 ตองเดนดวยเทาในฤดฝน ประชากรรอยละ 90 เปนชาวเขาเผากะเหรยง ในป 2557 มหญงครรภ

เสยงเสยงสงรอยละ18.92 กลมนมเพยงรอยละ14.29 คลอดโรงพยาบาล สวนรอยละ 85.71 คลอดทบาน รกคาง

1 ราย และสงตอไปโรงพยาบาล หญงตงครรภมขอจ�ากดในการเขาถงบรการเนองจากปจจยดานการคมนาคม

ไมมเงนและทพกระหวางรอคลอดทโรงพยาบาลและวถชวตชาวกระเหรยงสะดวกใจคลอดทบานเพราะมสมาชก

ในครอบครวชวยเหลอใหก�าลงใจขณะคลอด ทม รพ.สต.สลาเชยงตอง อสม. และผดงครรภโบราณ รวมทบทวน

ปญหาและจดท�าแนวทางการวางแผนดแลการตงครรภและการคลอด Salachaingtong Safety Birth Plan ขน

เพอความปลอดภยของมารดาและทารก

วตถประสงค 1) เพอพฒนาแนวทางการวางแผนดแลการตงครรภและการคลอดของรพ.สต.สลาเชยงตอง 2) เพอศกษา

ผลของการใชแนวทางการวางแผนดแลการตงครรภและการคลอดของรพ.สต.สลาเชยงตอง

ระเบยบวธวจย การศกษาผลของศกษาผลของการใชแนวทางการวางแผนดแลการตงครรภและการคลอดของ

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลสลาเชยงตองเปนการวจยเชงปฏบตการ (Action Research) ประชากรคอ

หญงตงครรภทตงครรภและคลอดในตงแตเดอนตลาคม พ.ศ.2557 ถง เดอนกนยายน พ.ศ. 2558 จ�านวน 37 ราย

เครองมอทใชในการท�าวจย ประกอบดวย Salachaingtong Safety birth plan ทะเบยนตดตามหญงตงครรภ

และแบบบนทกผลการคลอด วเคราะหขอมลโดยการวเคราะหเนอหา ความถ และรอยละ  

ผลการศกษา 1) พฒนาแนวทางฯ ขนplanningจดท�าแนวทางดแลการตงครรภและการคลอดSalachaingtong Safety

birth plan ตามมาตรฐานอนามยแมและเดกของกรมอนามย ขน acting ใช Salachaingtong Safety birth plan

ในการดแลหญงตงครรภตงแตตงครรภจนถงระยะคลอด 2) ผลการใชแนวทางฯ ขน observing ประชากรหญง

ตงครรภ 37 ราย คลอดในป 29 ราย รอยละ 10.34 เปนกลมเสยงสงกลมนรอยละ 66.67 คลอดโรงพยาบาล

ไมมภาวะแทรกซอน ทารกน�าหนกเกณฑปกตและ สวนรอยละ 89.66 เปนกลมเสยงต�า สวนใหญคลอดทบาน

โดยผดงครรภโบราณ มรกคางและไดสงตอ 1 ราย ทารกน�าหนกต�ากวาเกณฑรอยละ 19.23 ทงสองกลมไมมการตาย

25

25

ของมารดา ขน reflecting ผศกษาคนขอมลผลการใชแนวทางฯ แกชมชน คณะกรรมการพฒนางานอนามยแมและเดก

อ�าเภอแมสะเรยง และน�ามาปรบเสนอเปนแนวทางการวางแผนการตงครรภและการคลอดของ รพ.สต.สลาเชยงตอง

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน Salachaingtong Safety birth plan ไดถกน�ามาใชในการวางแผนการดหญงตงครรภของโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพต�าบลสลาเชยงตอง และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลใกลเคยงไดใหความสนใจน�าแนวทางไป

ปรบใชใหเหมาะสมตามบรบทของตน

บทเรยนทไดรบ

แมวาหญงตงครรภจะอยในพนทหางไกล ทรกนดาร หากมแนวทางในการดแล ประเมนความเสยง

ชวยเหลอตดตามและการสงตอทพฒนาขนโดยการมสวนรวมของคนในชมชน ตามบรบทของพนทและกจะชวยสงผล

ใหลกเกดรอดแมปลอดภยได

ปจจยแหงความส�าเรจ การสนบสนนจากผบรหาร ทมพเลยงโรงพยาบาลแมสะเรยง อสม. ผดบ.ในพนท รวมไปถงองคกร

ปกครองสวนทองถนและหนวยงานอนๆ ในชมชน

การสนบสนนทไดรบ การสนบสนนทมพเลยงโรงพยาบาลแมสะเรยงในการอบรมทบทวนความร ผดบ. หองคลอดโรงพยาบาล

แมสะเรยงชวยเหลอทพกรอคลอด องคการบรหารสวนต�าบลเสาหนชวยสนบสนนรถสงผปวย และครสตจกรนกบญ

เปาโลใหความชวยเหลอสถานทอยอาศยระหวางลงมารอคลอดในตวอ�าเภอ

ขอคดเหนของกรรมการขอด

เปนปญหาทเกดจากการท�างานจรงในการคลอดบตร ท�าดวยตวเอง ไมมทม โดยการอบรมผดงครรภ

โบราณ ท�า Guidelines ในการ early detection เพอใหผปวยทมความเสยงมาคลอดท รพ. โดยปรกษาพทหองคลอด

โอกาสพฒนา 1. ใหขอมลกบกลมเปาหมายอยางไร

2. มการใชสหวชาชพหรอไม ควรมการพจารณาใหมการใช สหวชาชพน�ามาเชอมโยงตามบทบาทของปฐมภม

เนองจากบางกลมไมสามารถเขาถงได เชน อสม. หมอพนบาน

กลม 1บทคดยอทไดตพมพ

ระดบ ปฐมภม

27

27

โปรแกรมบรหารคลงยาและเวชภณฑ

พฒนะชย พมพสวสด

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลหวเหลา จงหวดศรสะเกษ

ทมา ดวยปจจบนโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลใช โปรแกรม JHCIS (Java Health Center

Information System) จดเกบฐานขอมลบรการสาธารณสข แตดวยขอจ�ากดบางประการท�าใหระบบบรหาร

คลงยาและเวชภณฑ ไม ไดถกพฒนาอยางเปนระบบเพราะมความยงยากและซบซอน จากการประเมน

จดล�าดบอ�าเภอ (ranking) จากส�านกงานสาธารณสขจงหวดศรสะเกษ ของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบล

อ�าเภอโนนคณ จงหวดศรสะเกษ ปงบประมาณ 2559 พบวา การบรหารดานยาและเวชภณฑไมถกตอง

และเปนปจจบน เชน ไมม stock card/slip card การใชยาทไมสมเหตสมผลไมมแผนการใชยา และความสมบรณ

ของขอมล 43 แฟมมาตรฐานต�ากวารอยละ 80.0 การส�ารวจปรมาณยาใชเวลานานและไมทวถง การใบเบกยาจากคลง

ไมถกตอง ฯลฯ ดวยเหตนดวยเหตนผวจยจงพฒนาโปรแกรมส�าเรจรปชอวา “DRUG-JHCIS-HUALAO”

เชอมโยงฐานขอมล JHCIS มาใชในการปฏบตงาน และแกไขปญหาดงกลาวขางตน

วตถประสงค เพอลดขนตอนและระยะเวลา เพมความสะดวกรวดเรวในการบรหารคลงยาและเวชภณฑตามเกณฑ

ประเมนการจดล�าดบอ�าเภอ (ranking) รวมทงปรบปรงฐานขอมลบรการสาธารณสขใหมความครบถวน ถกตอง

ตาม 43 แฟมมาตรฐาน

ระเบยบวธวจย เปนนวตกรรมดานคอมพวเตอร โดยใชกระบวนการ CQI ในแกไขปญหาการบรหารจดการคลงยา

และเวชภณฑ ความสมบรณของขอมล 43 แฟมมาตรฐาน และลดขนตอนการจดท�าทะเบยนรายงานทเกยวของ

ออกแบบโปรแกรมโดยการประยกตใชโปรแกรมส�าเรจรปทผวจยสรางขนชอวา “DRUG-JHCIS-HUALAO”

เชอมโยงโปรแกรมจดเกบขอมลบรการดานสาธารณสข (JHCIS) เพอแกไขปญหาดงกลาวขางตน ส�าหรบเจาหนาท

ทปฏบตงานในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบล เครอขายบรการสขภาพอ�าเภอโนนคณ จงหวด ศรสะเกษ

โดยการเปรยบเทยบประสทธภาพของโปรแกรมกอนและหลงการพฒนา ตามขอมล 43 แฟมมาตรฐาน การประเมน

ควบคมภายในสถานบรการและตวชวดการประเมนจดล�าดบอ�าเภอ (ranking) สสจ. ศรสะเกษ ปงบประมาณ 2559

ผลการศกษา จากการตรวจสอบคณภาพขอมลบรการ 43 แฟมมาตรฐาน เดอน ต.ค. 2558 ถง ม.ค. 2559 พบวา

หลงจากใชโปรแกรม DRUG-JHCIS-HUALAO ขอมลบรการ 43 แฟมภาพรวมผานเกณฑมากกวารอยละ 95

ลดระยะเวลาในการจดท�าทะเบยนรายงานคลงยาและเวชภณฑตามตวชวดรอยละ 100 โดยตรวจสอบขอมลจาก

สปสช. อกทงโปรแกรมสามารถแสดงขอมลปรมาณยาคงเหลอ ยาทใกลหมดอาย ค�านวณปรมาณยาทควรจะเบก

ทดแทนในจายยา ท�าสตอกการดควบคมรายการยา และจดท�าแผนบรหารการใชยา เปนตน ท�าใหสามารถลดรายการ

ID 565

28

28

ยาทเบกไดลดลงรอยละ 70.00 เอกสารการเบกยาและเวชภณฑมความถกตอง รอยละ 75.00 สามารถสงใบเบกยา

และเวชภณฑผานระบบอนเตอรเนทได อกทงลดอตราปรมาณยาและเวชภณฑไมพอจายได รอยละ 40

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน เปนเครองมอทใชไดกบโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบล ในการแกไขปญหาความสมบรณของขอมล

43 แฟมมาตรฐาน การบรหารจดการคลงยาและเวชภณฑ และลดขนตอนการจดท�าทะเบยนรายงานทเกยวของ

ลดอตราอบตการณดานยาและเวชภณฑ เชน ปรมาณไมเพยงพอ การใชยาไมสมเหตสมผล เปนตน สามารถน�าไป

ใชประโยชนในการจดการฐานขอมลบรการสขภาพจากโปรแกรม JHCIS เพอรบจดสรรเงนตามคณภาพบรการจาก

สปสช. อกทางหนงดวย

บทเรยนทไดรบ โปรแกรม DRUG-JHCIS-HUALAO จะมประสทธภาพสงสด จะตองมระบบการเคลอนไหวของขอมล

บรการสาธารณสขอยางตอเนองและเปนปจจบน มการวางรปแบบการพฒนาโปรแกรม ศกษาโครงสรางของ

ฐานขอมลโปรแกรม JHCIS อยางตอเนอง เพอเพมประสทธภาพของโปรแกรม ซงอาจใชระบบอนเตอรเนท

มาเปนสอกลางในการแลกเปลยนเรยนรปญหาซงกนและกนอยางตอเนอง ท�าใหโปรแกรมมความสมบรณมากยงขน

ปจจยแหงความส�าเรจ ผวจยไดรบการสนบสนนดานวชาการจากผบรหาร เชน ผอ.รพสต.หวเหลา สาธารณสขอ�าเภอโนนคณ

ในการกระตน ก�ากบตดตาม ตลอดจนการสงเสรมในเรองขวญและก�าลงใจอยางสม�าเสมอ นอกจากนยงไดรบ

สนบสนนงบประมาณการพฒนาโปรแกรมจากเครอขายบรการสขภาพอ�าเภอโนนคณ ไดรบค�าแนะน�าการออกแบบ

โปรแกรมจากคณยศ บวหอม ส�านกงานสาธารณสขอ�าเภอกนทรลกษ และ codeโปรแกรมจากเวบไซค thai-access.

com มาประยกตใชพฒนาโปรแกรม

การสนบสนนทไดรบ เปนคณะกรรมการระบบสารสนเทศส�านกงานสาธารณสขจงหวดศรสะเกษ พ.ศ. 2556-2557 รพสต.

ทกแหงเหนความส�าคญในการใชโปรแกรม DRUG-JHCIS-HUALAO บรหารจดการดานยาและเวชภณฑ รวมทง

นใหค�าแนะน�า เสนอแนะปญหาอยางตอเนองและสม�าเสมอ มการแลกเปลยนเรยนรทางสอสงคมออนไลน

เพอปรบปรงขอผดพลาดตามความตองการ

ขอคดเหนของกรรมการขอด1. มระบบระเบยบในการเขยนงานวจยอยางเปนขนตอนทด

2. มกรอบแนวคดทชดเจนระบปญหาด มความคดรเรมทด

3. มการน�าขอมลน�าเขาทน�ามาประยกตไดด เชนมการน�าขอมลเชงคณภาพมารวมวเคราะหปรบปรง

โอกาสพฒนา1. ควรสอบถามผทไดรบผลงานสดทายรวมดวยเชนผบรหารวามขอเสนอแนะรวมอยางไร

2. ควรน�าสการสรางระบบหรอเครอขายทชดเจนในการแกปญหาในครงตอไปผลทไดกอใหเกดทมของเครอขาย

ในการพฒนาอยางเปนระบบ ไมเฉพาะเปนเรองๆไป

3. ควรอยใน R2R กลมบรหารมากกวาระบบบรการปฐมภม เพราะขาดผลดานการดแลผปวย และชมชนโดยตรง

กลม 2บทคดยอทไดรบรางวล

ระดบ ทตยภม

30

30

ผลของโปรแกรมการฟนฟสภาพทรงตวทางกายภาพบำาบดรวมกบไทเกกประยกตเพอปองกนการหกลมในผสงอาย

สราวธ สมพงษ

โรงพยาบาลปากพล จงหวดนครนายก

ทมา ปจจบนประชากรสงอายอ�าเภอปากพล จ.นครนายก มจ�านวนกวา 25% ของประชากรซงสงกวาคาเฉลย

ของประเทศและมแนวโนมเพมขนเรอยๆ จากการประเมนภาวะการทรงตวพบวาผสงอาย 20.73% มความเสยง

ในการหกลมสงและผปวยตดเตยง 31.81% มสาเหตมาจากการหกลม การศกษาในปจจบนพบวาการฟนฟการทรงตว

ทางกายภาพบ�าบดและการออกก�าลงกายแบบไทเกกมผลในการฟนฟการทรงตวไดอยางดและสามารถปองกน

การหกลมในอนาคตได แตทผานมาการใหสขศกษาและการออกก�าลงกายรปแบบเดwมไมประสบความส�าเรจ

เนองจากมจ�านวนทาทางทมากและยากตอการน�าไปใช การประยกตระหวางสองศาสตรเพอสรางโปรแกรมการฟนฟ

สภาพการทรงตวทเขาใจไดงาย เปนล�าดบขนและมรปแบบทเหมาะสม ท�าใหเกดการออกก�าลงกายดวยตนเองมากขน

ท�าใหมการทรงตวทดขน ลดการตดบานเพมการเขาสสงคม ลดภาระคาใชจายในการดแลผสงอายในระยะยาวตอไป

วตถประสงค เพอพฒนารปแบบโปรแกรมฟนฟสภาพการทรงตวในผสงอายและศกษาประสทธภาพของโปรแกรม

การฟนฟสภาพการทรงตวในผสงอายดวยกายภาพบ�าบดรวมกบไทเกกประยกตในกลมผสงอายในพนท

ระเบยบวธวจย การศกษาเชงทดลองแบบมกล มควบคมโดยใชการส มตวอยางในอาสาสมครเพศชายและหญง

ทมอาย 60 - 70 ป ในอ�าเภอปากพลจ�านวน 80 คน โดยคดออกหากเคยท�า Hip Arthroplasty หรอม

ภาวะเสยการทรงตวขนรนแรง เปนตน แบงเปน 2 กลม คอ กลมทดลองและกลมควบคมเปนจ�านวนเทากน

ดวยการส มตวอยางแบบงาย กล มทดลองท�าการฟ นฟด วยโปรแกรมกายภาพบ�าบดรวมไทเกกประยกต

เปรยบเทยบกบกลมควบคมทไดรบการฟนฟดวย Cawthron exercise เปนเวลา 5 เดอน ทดสอบสมรรถภาพ

การทรงตวดวย ABC Scale, FRT, mBEST, BBS, TUG และศกษาคณภาพชวตดวย FACIT-Sp (version4)

กอนและหลงการศกษา วเคราะหขอมลทางสถตก อนและหลงการศกษาดวยวธ Paired Sample t-test

และเปรยบเทยบความแตกตางระหวางกลมดวยวธ Independent t-test ก�าหนดระดบนยส�าคญท p = .05

เปรยบเทยบอตราการใชโปรแกรมดวยตนเองในรปแบบรอยละ

ผลการศกษา การเปรยบเทยบ ABC Scale, FRT, mBEST, BBS, TUG กอนและหลงโปรแกรมการฟนฟพบวาตางกน

อยางมนยส�าคญทางสถต (p < .05) ทงสองกล ม FACIT-Sp ของกล มทดลองมความแตกตางกนอยางม

นยส�าคญทางสถต (p < .05) แตกลมควบคมไมมความแตกตางกน เมอเปรยบเทยบระหวางกล มทดลอง

ID 38

31

31

และกลมควบคมพบวากลมทดลองมคา ABC Scale, mBEST, BBS, FACIT-Sp มากกวาอยางมนยส�าคญทางสถต

(p < .05) แตพบวา FRT และ TUG ไมแตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถต (p > .05) สวนการศกษา

อตราการใชโปรแกรมในกล มทดลอง 63.77% และกล มควบคม 30.03% การศกษานพบวาโปรแกรมฟ นฟ

สภาพการทรงตวทางกายภาพบ�าบดรวมกบไทเกกประยกต มประสทธภาพในการฟนฟสภาพทดกวารปแบบเดม

อาสาสมครมการออกก�าลงกายดวยตนเองไดมากขน มสมรรถภาพการทรงตวดขน โดยไมตองใชคาใชจายใดๆ ในการ

จดกจกรรมและยงชวยพฒนาคณภาพชวตไดอกดวย

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน งานกายภาพบ�าบดใชฟ นฟสภาพการทรงตวในผสงอายดวยกายภาพบ�าบดรวมกบไทเกกประยกต

เป นแนวทางในการดแลผ ป วยกล มตดบ านและตดสงคมในพนท เพอพฒนาสภาพร างกายและป องกน

การหกลมในผสงอาย ทงนผวจยไดน�าผลงานขยายตอไปยงโรงพยาบาลอนๆ ในจงหวดนครนายกและในเครอขาย

TSPR เพอน�าไปใชในการฟนฟสภาพการทรงตวผสงอายในพนทและน�าไปเผยแพรในเวทวชาการตางๆ เพอเผยแพร

ผลงานตอไป

บทเรยนทไดรบ การพฒนาโปรแกรมใหงายและสอดคลองกบการเรยนรของมนษย ท�าใหการฟนฟสภาพการทรงตว

ใหเปนโปรแกรมเกดขนอยางตอเนอง เปนล�าดบขนเหมาะสมและผปวยไดใชจรงอยางตอเนอง นกกายภาพบ�าบด

หรอบคลากรสาธารณสขสามารถน�าไปใชไดงายขน การรวมกลมกนของผสงอายท�าใหเกดความเขมแขงภาย

ในชมชน ผสงอายไมทอดทงกน ทงนการศกษาตอไปควรศกษาเกยวกบสขภาวะและคณภาพชวตในดานอนๆ รวมดวย

ปจจยแหงความส�าเรจ การออกก�าลงกายเพอฟ นฟสภาพการทรงตวดวยตนเองของผสงอายอยางตอเนองดวยโปรแกรม

ทมเปนล�าดบขน (Hirachy) ท�าใหสามารถเรยนรไทเกกในเชงประยกตและน�าไปฟ นฟสภาพไดดวยตนเอง

ไดอยางตอเนองเหมาะสม เปนวธทไมเสยคาใชจายไมตองใชอปกรณใดๆ ท�าใหผ สงอายสามารถเขาถงได

อยางเทาเทยม การรวมกลมของผ สงอายท�าใหเกดการแลกเปลยนเรยนร เกดพลงรวมกนในการชวยกนไป

สเปาหมายได

การสนบสนนทไดรบ ผบรหารและทมวชาการใหการสงเสรมและสนบสนนการศกษาครงน เปดโอกาสในการน�าเสนอในเวทตางๆ

บคลากรสาธารณสขในพนททใหความรวมมอในการรวบรวมขอมลผปวย กลมประชากรในการศกษาและวดผล

ใหกบผวจย ทมนกกายภาพบ�าบด และทม TSPR ทด�าเนนการใหโปรแกรมการฟนฟในแตละกลม

ขอคดเหนของกรรมการขอด1. การเลอกประเดนการวจยจากปญหาทพบบอยในงานประจ�าและใชกจกรรมเชงปองกน รวมทงมการออกแบบ

การวจยทรดกม

2. การศกษาไดรบการรบรองจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในมนษยจากส�านกงานสาธารณสขจงหวด

นครนายก

32

32

โอกาสการพฒนา1. ควรมการตดตามผลระยะยาวตอการหกลมและศกษาปญหาของการประยกตใชในบรบททเผยแพรความร

และขยายผลในเครอขายอนๆ ระยะตอไป ซงวตถประสงคของงาน R2R เนนการน�าไปใชประโยชน

2. ผลของโปรแกรมเพอพฒนารปแบบการหกลมในผสงอายเปนวจยเชงทดลองซงวตถประสงคกบ research

design ไมสอดคลองกน

3. การอธบายวตถประสงคไมชดเจน ควรจะบอกวาเปนการศกษาประสทธผลของโปรแกรมการการฟนฟสภาพ

การทรงตวในผสงอายดวยกายภาพบ�าบดรวมกบไทเกกประยกตในกลมผสงอาย

4. การน�าเสนอควรใหขอมลจรงดวย ไมใชความแตกตางทางสถตอยางเดยว

33

33

การพฒนาแนวทางการจดบรการดแลรกษาผปวยเอดสทรบการรกษาไมตอเนองโรงพยาบาลโพนพสย

ภรกต สฝน, พญ.เพญพรยา ค�าผว, นทธปวร อดทน, ทศนย แพงภงา

โรงพยาบาลโพนพสย จงหวดหนองคาย

ทมา ป 2558 โรงพยาบาลโพนพสยมจ�านวนผปวยเอดสทเขารบการรกษาดวยยาตานไวรส จ�านวน 467 ราย ผล

ตรวจเลอดพบ Viral Load >1,000 copies/ml ในป 2557-2558 คอ 8 ราย และ 20 ราย พบวาในจ�านวน 20 รายเกด

เชอดอยาตองปรบสตรยา 5 ราย 1 ราย เสยชวตหลงปรบสตรยา ท�าใหครอบครวเกดความสญเสยขาดผน�า จากการ

วเคราะหขอมลพบวา มสาเหตมาจากการรบการรกษาไมตอเนอง ขาดนดตดตามการรกษา ผวจยจงศกษาเพอพฒนา

แนวทางใหผปวยเอดสเขารบการรกษาอยางตอเนอง ทบทวนการดแลโดยทมสหวชาชพรวบรวมขอมลจากการสงเกต

จาก Focus Group และการสมภาษณรายบคคลจ�านวน 30 ราย น�าขอคนพบมาวางแผนการจดบรการแบบมสวนรวม

รวมกบการใหค�าปรกษาเชงลกรายบคคล เพอใหเขารบการรกษาลดอตราการขาดนดตรวจตดตามการรกษา และ

น�าผลการพฒนาการจดบรการดแลรกษาไปใชประโยชนในการดแลผตดปวยเอดสตอไป

วตถประสงค เพอพฒนาแนวทางการจดบรการดแลรกษาผปวยเอดส เพอเพมอตราการเขารบการรกษาอยางตอเนอง

และลดอตราการขาดนดตรวจตตามการรกษา

ระเบยบวธวจย เป นวจยเชงปฏบตการ กล มตวอย างคอผ ป วยเอดส ทมประวตขาดนดรบยา และผลตรวจ

Viral Load >1,000 copies/ml ป 2557 ถง 2558 จ�านวน 30 คน ระยะเวลาศกษา ตลาคม 2557 ถง กนยายน 2558

แบงเปน 4 ระยะ ไดแก ระยะท 1 การวเคราะหสถานการณ จากการประชมกลมทมสหวชาชพดานการจดบรการ

และการสมภาษณเชงลกรวมกบ Focus Groupของผปวยเอดสดานการเขารบการรกษาและการจดบรการ

ทบทวนขอมลจากโปรแกรม NAPDAR Hosxpทะเบยนผปวยการสงเกตแบบมสวนรวมเพอสะทอนและวางแผน

ระยะท 2 ออกแบบการจดบรการ ระยะท 3 น�าแนวทางมาใช ระยะท 4 การตดตามผลสะทอนกลบปรบจนไดแนวทาง

ทเหมาะสม เครองมอ คอ แบบบนทกการสงเกต แนวทางการสมภาษณเชงลก แนวทางการใหค�าปรกษาเชงลก

แบบสอบถามความพงพอใจ บนทกการตดตามการรกษาวเคราะหขอมลเชงปรมาณโดยคาความถ ร อยละ

และวเคราะหขอมลเชงคณภาพโดยการวเคราะหเนอหา

ผลการศกษา จากการศกษาผปวยเอดสทมประวตขาดนดรบยาและมผลตรวจ Viral Load>1,000 copies/ml จ�านวน

30 รายรวบรวมขอมลจาก Focus Group และการสมภาษณเชงลกรายบคคลของผปวยเอดส น�าขอคนพบมาทบท

วนสะทอนโดยมสวนรวมของทมสหวชาชพ และออกแบบแนวทางการจดบรการ ผปวยทมยงมปญหาขาดนด/ทานยา

ID 110

34

34

ไมตอเนองสงใหค�าปรกษาเชงลกรายบคคล ลงบนทกขอตกลง หากยงพบวามปญหาขาดนดรบยา สงพบกลมจตอาสา

เพอแลกเปลยนประสบการณการรกษา ผลการศกษาท�าใหเกดการจดบรการมความครอบคลมมากขนท�าใหผปวย

เอดสเขารบการรกษาตอเนองเพมขน พบวา ผปวยเอดสเขารบการตรวจ VLรอยละ100 ผปวยขาดนดรบยา 1 ราย

(เนองจากรกษาท รพ.หนองคาย) ผลตรวจ VL<50 copies/ml คดเปนรอยละ 46.67 ผลตรวจ VL<1,000 copies/

ml คดเปนรอยละ 23.33 และรอยละ 26.66 VLลดลง ผลความพงพอใจในการจดเขารวมกจกรรมรอยละ 100

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน ผลตอผ ปวยเอดส ท�าใหการดแลผปวยเอดสมความครอบคลมมากขน ลดอตราการขาดนดรบยา

เกดแนวทางดแลทดตอผปวยผลตอเจาหนาทการท�างานเปนทมมจตอาสามสวนรวมในการดแลเพอนเกดเครอขาย

ดแลตอเนอง ตอหนวยงาน สงผลตอคณภาพการจดบรการดแลรกษาผปวยเอดสและขยายผลในโรงพยาบาล

ในเครอขายและเสนอผลงานในเวทระดบจงหวดเพอเปนประโยชนในการปรบใชตอไป

บทเรยนทไดรบ การวจยครงนท�าใหไดเรยนรวาการคนขอมลการรกษา ใหผปวยมสวนรวมในการแกไขปญหาของตนเอง

รวมกบการสรางความตระหนกใหผปวยเหนความส�าคญการมารกษาตอเนอง การใหค�าปรกษาเชงลกรายบคคล

ชวยใหแกปญหาตรงตามสภาพปญหาทแทจรง การมสวนรวมของจตอาสาในกจกรรมพบกลมท�าใหผปวยเอดส

ไดแลกเปลยนประสบการณการรกษาซงเปนประสบการณตรงทผปวยเอดสสมผสได

ปจจยแหงความส�าเรจ ความม งมนตงใจของผ วจยทต องการใหผ ป วยเอดสเข ารบการรกษาตอเนอง การมส วนรวม

ของทมสหวชาชพทรวมแรงรวมใจพฒนางานไปดวยกน ความรวมมอของทมจตอาสาทเสยสละเวลามาชวย

ในกจกรรมพบกลม ท�าใหผปวยไดรบประสบการณตรงในการรกษาอยางตอเนองเปนสญญาณทดท�าใหเกดเครอขาย

การดแลตอเนองทมความเขมแขงในพนท

การสนบสนนทไดรบ

ผบรหารใหการสนบสนน โดยก�าหนดใหเปนนโยบายของโรงพยาบาล รวมทง การสรางขวญก�าลง

ในการพฒนางานประจ�าใหดยงขน สนบดานงบประมาณ รวมทงสนบสนนใหมเวทน�าเสนอผลงาน R2R ในหนวยงาน

และสงเสรมใหเขารวมประชมน�าเสนอผลงานในระดบจงหวด ระดบเขตและระดบประเทศตอไป

ขอคดเหนของกรรมการขอด1. การตงค�าถามจากปญหาในการท�างานประจ�า และเลอกผปวยทมปญหาอยางเฉพาะเจาะจงเพอจดใหเหมาะสม

ตอไป

2. เปนปญหาทเกดจากงานประจ�าแลวมการตดตามการเปลยนแปลงหลายๆรอบ มการใชจรงและมการขยาย

การใชงานไปยงเครอขาย

โอกาสพฒนา1. ควรเปรยบเทยบรปแบบการพฒนากบโรงพยาบาลอนๆทบรบทใกลเคยงกน

2. ตองมการปรบระเบยบวธวจยใหชดเจน และก�าหนดกลมตวอยางใหชดเจน

35

35

ID 135

ผลของการจดสงแวดลอมเพอผอนคลายผรบบรการทมภาวะความดนโลหตสงขณะรอตรวจทแผนกผปวยนอก โรงพยาบาลสอง จงหวดแพร

จรวฒน เการตนโรงพยาบาสลสอง จงหวดแพร

ทมา ภาวะความดนโลหตสงเปนปญหาสขภาพทส�าคญมอบตการณสงท�าใหเกดอนตรายถงแกชวตได

แผนกผปวยนอกใหบรการตรวจรกษาโรคทวไปเฉลย 8 คนตอวนภายใตขอจ�ากดของสถานทคอนขางคบแคบ

ป พ.ศ. 2556, 2557 มผมารบบรการมคาความดนโลหตสงขณะรอตรวจตงแต 180/110 มลลเมตรปรอทขนไป 44 ราย

และ 66 รายมผทความดนโลหตไมลดลงหลงจากใหนงพกจ�านวน 21 ราย และ 33 รายคดเปนรอยละ 5 ตองสง

รกษาตอทหองฉกเฉนท�าใหมการใชยาลดความดนโลหตตองนอนโรงพยาบาลเพอรกษาท�าใหสนเปลองคาใชจาย

และเสยเวลาการจดสงแวดลอมเพอลดการกระตนจากแสงกลนเสยงอณหภมท�าใหผปวยรสกสงบสบายผอนคลาย

ชวยใหระดบความดนโลหตของผปวยลดลงดงนนการจดสงแวดลอมแบบผอนคลายบรเวณแผนกผปวยนอก

ใหผทมความดนโลหตสงนงพกขณะรอตรวจท�าใหสามารถลดระดบความดนโลหตลงสงผลดตอผรบบรการและระบบ

บรการงานผปวยนอก

วตถประสงค เพอศกษาผลการจดสงแวดลอมเพอผอนคลายผรบบรการทมภาวะความดนโลหตสงขณะรอตรวจ

ทแผนกผปวยนอกโรงพยาบาลสอง จงหวดแพร

ระเบยบวธวจย ศกษาแบบกงทดลอง (Quasi experimental design) แยกกลมทดลองและกลมควบคมแบงกลม

ดวยเวลาเกบขอมลสลบสปดาหจ�านวน 180 รายในผทมความดนโลหตสงขณะรอตรวจแผนกผปวยนอก

ทมคาความดน Systolic 160-190 คาความดน Diastolic 100-110 มลลเมตรปรอท โดยกลมทดลองไดรบการนงพก

ทบรเวณทมการจดสงแวดลอมแบบผอนคลายบรเวณแผนกผปวยนอก สวนกลมควบคมนงพกรวมกบผปวยทวไป

วดความดนโลหตและชพจรซ�าท 15 นาทระยะเวลาเกบขอมลเดอนมนาคม–เดอนสงหาคม 2558 วเคราะหขอมล

เชงพรรณนา รอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน เปรยบเทยบคาเฉลยโดยใช T-test, Wilcoxon Rank

Sum test และ Exact probability test

ผลการศกษา การศกษาเปรยบเทยบกลมจดสงแวดลอมเพอผอนคลาย (กลมทดลอง) และกลมทนงรวมกบ

ผปวยทวไป (กลมควบคม) พบวากลมควบคมมดชนมวลกายมากกวากลมทดลองแตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถต

(p=0.015) เพศ อาย อาชพ ประวตความดนโลหตสง พฤตกรรมดมสรา พฤตกรรมสบบหร อาการปจจบน

36

36

ลกษณะอาการจากการสงเกต ไมแตกตางกน ระดบความดนโลหต Systolic กลมทดลองลดลงมากกวากลมควบคม

อยางมนยส�าคญทางสถต (-17.6±13.1 และ -11.7±11.4, p=0.001) ระดบชพจรกลมทดลองลดลงมากกวาเลกนอย

ของกลมควบคม (-2.2±7.0 และ -0.4±7.4, p=0.098) แตไมมผลตอการลดลงของระดบความดนโลหต Diastolic

(-6.0±10.8 และ -4.8±8.5, p=0.422) การสงรกษาตอแผนกฉกเฉนลดลงจาก รอยละ 8.2 เปน 4.9

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน ผปวยทมระดบความดนโลหตสงเนองจากมภาวะเครยดขณะรอตรวจเมอไดนงพกบรเวณทมการจด

สงแวดลอมแบบผอนคลายแลวพบวาชพจรและระดบความดนโลหตลดลงจงไดพฒนาระบบบรการทแผนกผปวยนอก

โดยจดสงแวดลอมแบบผอนคลายใหผปวยทมระดบความดนโลหตสงมากกวา 160/100 มลลเมตรปรอทขนไป

นงพกขณะรอตรวจเพอลดระยะเวลารอคอย คาใชจาย การใชยาทไมจ�าเปนท�าใหผปวยและญาตมความพงพอใจ

ระบบบรการ

บทเรยนทไดรบ การจดสงแวดลอมเพอผอนคลายสามารถลดระดบชพจรไดเลกนอยจากปจจยกลมตวอยางยงไมมาก

พอในการศกษาครงตอไปควรเพมกลมตวอยางใหมากกวานเพอจะไดเหนผลของการจดสงแวดลอมทชดเจนยงขน

และมขอจ�ากดดานสถานทคอนขางคบแคบ อยใกลทางเดน จ�านวนผรบบรการทมมาก ท�าใหยงเกดเสยงรบกวนได

ปจจยแหงความส�าเรจ การลดระดบความดนโลหตโดยการจดสงแวดลอมแบบผอนคลาย สามารถน�าวสดอปกรณทมอยแลว

มาประยกตจดมมผอนคลายใหผรบบรการได ขนตอนการปฏบตไมยงยากเจาหนาทมความเขาใจไมมผลกรทบ

ตอระบบการใหบรการทมอยเดมใชเวลาไมนานไมตองจดหาเจาหนาทเพมผปวยมความพงพอใจ สามารถน�าไปปฏบต

ไดอยางตอเนองเพอใหระบบบรการใหมคณภาพดยงขน

การสนบสนนทไดรบ ผบรหารเหนความส�าคญและใหโอกาสผปฏบตงานไดมสวนรวมในการพฒนาคณภาพการดแลผปวย

ทมสงแวดลอมชวยดแลดานสงแวดลอมและความปลอดภย หวหนางานและเจาหนาทแผนกผปวยนอกทกคน

ใหความรวมมอในการชแจงผปวยและญาตในการพฒนาระบบบรการ

ขอคดเหนของกรรมการขอด1. การตงค�าถามจากปญหาในการท�างานประจ�า และเลอกผปวยทมปญหาอยางเฉพาะเจาะจงเพอจดใหเหมาะสม

ตอไป

2. มการวดผลและมองปญหาหนางานมาท�าวจย

3. ผลลพธทไดท�าใหเกดความเปลยนแปลงกบสภาพแวดลอมขององคกร

โอกาสพฒนา1. ใชระเบยบวธวจยทรดกมมากขนในการแบงกลมผปวย โดยเฉพาะการบนทกขอมลเกยวกบการรบประทานยา

ควบคมความดนโลหต ทอาจน�าไปสการแกปญหาทตอยอดไดผลดขนตอไป

2. ใหไปเพมเตม Review ในการใชเวลานงนานเทาไหรถงจะรสกผอนคลาย

37

37

ผลของโปรแกรมการฟนฟภาวะขอตอตดแขงในผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเรอรง โรงพยาบาลละหานทราย

กฤษฎา สมรก, สพชฌาย วลยฤทธ, จฑามาศ เสาวกล, พนดา สดาด, เพยงเพญ ชมพนช โรงพยาบาลละหานทราย จงหวดบรรมย

ทมา ผปวย stroke ระยะเรอรงโรงพยาบาลละหานทรายมจ�านวนเพมมากขนในป 2556 - 2558 มผปวย

จ�านวน 72, 74 และ 96 คน ตามล�าดบ ผปวยมกมภาวะแทรกซอนทสงผลตอการเคลอนไหวคอภาวะขอตอตดแขง

จากการจดบรการในรปแบบ Stroke community rehabilitation network (SCRN) พบวาอตราการชวยเหลอ

ตนเองโดยไมตองพงพาคนอนของผปวยมแนวโนมเพมขนแตยงคงมสภาพการตดแขงของขอตอ ผปวยไมไดรบ

การฟนฟภาวะดงกลาวจากญาต จากทฤษฎทางกายภาพบ�าบดพบวา การฟนฟภาวะขอตอตดแขงดวยการเคลอนไหว

ขอตออยางสามารถชวยลดภาวะขอตอตดแขงไดท�าใหขอตอมองศาปกตและลดการหดเกรงของกลามเนอได

การเคลอนไหวขอตอทสามารถจ�าไดงาย และญาตน�าไปปฏบตไดเองทบานอยางตอเนองจะสงผลใหผปวยสามารถ

ท�ากจวตรประจ�าวนไดมากขนซงชวยลดคาใชจายและภาระในการดแลผปวยตอไป

วตถประสงค เพอพฒนาโปรแกรมการฟนฟภาวะขอตอตดแขงในผปวย stroke ระยะเรอรง และศกษาประสทธภาพของ

โปรแกรมการฟนฟภาวะขอตอตดแขงของโรงพยาบาลละหานทราย

ระเบยบวธวจย วจยเชงทดลองแบบมกลมควบคม กลมตวอยางเปนผปวย stroke จ�านวน 60 คน และผดแลจ�านวน

60 คน แบงเปน 2 กลมเทาๆ กน ดวยการสมแบบงาย กลมทดลองท�าการฟนฟดวยโปรแกรม “4 กระบวนทา

15 ครง 3 เวลา ประกอบดวย 1.ทาสอยไขมดแดง (Upper extremity D1 F/E) 2.ทาจบกบออกจากของโชวเพอน

(Upper extremity D2 F/E) 3.ทาเตะตะกรอ (Lower extremity D1F/E) 4.ทาเหยยบมลสนข (lower extrem-

ity D2F/E) ท�าทาละ 15 ครงตอ 1 เซต วนละ 3 เซต เปนเวลา 6 เดอน วดมมองศาขอตอดวยโกนโอมเตอร และ

ประเมนกจวตรประจ�าวนดวย Brathel index ADL กอนและหลงการทดลอง วเคราะหขอมลทางสถตดวย paired

simple t-test และเปรยบเทยบความแตกตางระหวางกลมดวยสถต Independent t-test ก�าหนดระดบนยส�าคญ

ท P= 0.05 ศกษาความถกตองในการใชโปรแกรมดวยแบบบนทกการทวนสอบในรปแบบรอยละ

ผลการศกษา การเปรยบเทยบมมองศาขอตอของผปวยกอนและหลงโปรแกรมการฟนฟ พบวา แตกตางกนอยางม

นยส�าคญ (p<.05) ทงสองกลม เมอเปรยบเทยบระหวางกลมพบวา กลมทดลองมมมองศาของขอตอมากกวา

อยางมนยส�าคญ (p < .05) การเปรยบเทยบการท�ากจวตรประจ�าวน(ADL) กอนและหลงโปรแกรมการฟนฟ

พบวาตางกนอยางมนยส�าคญ (p<.05) ทงสองกลม เมอเปรยบเทยบระหวางกลมพบวา กลมทดลองสามารถ

ID 367

38

38

ท�ากจวตรประจ�าวนไดเพมมากขนกวากลมควบคมอยางมนยส�าคญ (p<.05) สวนความถกตองในการฟนฟดวย

โปรแกรมใหกบผปวยโดยญาตพบวา ในกลมทดลองรอยละ 89.62 และกลมควบคมรอยละ 42.81 พบวา การศกษา

นพบวาโปรแกรม 4 กระบวนทา 15 ครง 3 เวลา มประสทธภาพในการฟนฟภาวะขอตอตดแขงในผปวย stroke

ระยะเรอรงทดกวารปแบบเดม งายตอการจดจ�าของผดแล ท�าใหผปวยมองศาขอตอเพมขน และม ADL เพมขน

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน งานกายภาพบ�าบดใชโปรแกรม 4 กระบวนทา 15 ครง 3 เวลา เปนแนวทางในการฟนฟภาวะขอตอตดแขง

ในผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเรอรงทงในโรงพยาบาลละหานทราย และในชมชนเขตอ�าเภอละหานทราย

ในการตดตามเยยมบาน และไดน�าผลงานไปเผยแพรในงานวชาการของสหวชาชพในระดบจงหวด ระดบเขต

การประชมวชาการกระทรวงสาธารณสขป 2558 เพอขยายองคความรตอไป

บทเรยนทไดรบ การใชโปรแกรมฟนฟภาวะขอตอในผปวย stroke ระยะเรอรง 4 กระบวนทา 15 ครง 3 เวลา ท�าใหการ

ฟนฟภาวะขอตอตดแขงดวยการเคลอนไหวขอตอตามทฤษฎทางกายภาพบ�าบดซงมความซบซอนใหสามารถจดจ�า

งายและใชไดจรง ญาตสามารถน�าไปปฏบตไดอยางตอเนอง บคลากรสาธารณสขสามารถน�าไปใชฟนฟผปวยไดงายขน

ปจจยแหงความส�าเรจ การฟนฟภาวะขอตอตดแขงในผปวย stroke ระยะเรอรงโดยญาตอยางตอเนองเปนสงส�าคญทท�าให

ผปวยมคณภาพชวตทดขน มก�าลงใจตอสในสงทตนเองเปนอย มสมพนธภาพในครอบครว เพราะไดรบการดแลจาก

บคคลในครอบครว ผปวยสามารถชวยเหลอตนเองไดบางกจกรรมพงพาผอนนอย ลดภาระของผดแลลงได

ผปวยเขาถงบรการแบบเทาเทยมกนทกราย

การสนบสนนทไดรบ ผบรหารและทมพฒนาคณภาพไดสงเสรมและสนบสนนการศกษาครงน โดยสนบสนนในการเขาปฏบต

งานในชมชนและการเยยมบานผปวยสปดาหละ 3 วน และอนเคราะหยานพาหนะพรอมพนกงานขบรถนอกจากนน

ยงเปดโอกาสใหไปน�าเสนอในเวทตางๆ

ขอคดเหนของกรรมการขอด1. มการ Review ผลงานทเกยวของเยอะเพอ confirm ท�าใหเกดความมนใจ

2. มวธการบรหารจดการอยางเปนระบบ

โอกาสพฒนา1. ทบทวนองคความรทมอยแลว และการใหเหตผลความจ�าเปนในการท�าวจยครงน ปรบปรงการวเคราะหและแสดง

ผลลพธทางสถตใหเหมาะสมกบวตถประสงคของการวจย

2. หากวดการเขาถงผลของโปรแกรมไดจะด

3. ตองปรบการเขยน Outcome และการน�าไปใชประโยชน

4. การน�าเสนอควรใหขอมลจรงดวย ไมใชความแตกตางทางสถตอยางเดยว

39

39

ผลลพธการพฒนาระบบ IT เพอบรหารจดการคลนกวอรฟารน

นพ.สถาพร มณ, ภญ.นชกานดา มณโรงพยาบาลเขมราฐ จงหวดอบลราชธาน

ทมา ยาวอรฟารน (warfarin) เปนยาตานการแขงตวของเลอดชนดกนทมบทบาทส�าคญในการรกษาผปวย

โรคลนหวใจพการ โรคหวใจเตนผดจงหวะชนด atrial fibrillation โรคหลอดเลอดสมอง และภาวะลมเลอดอดตน

แตยาชนดนมชวงการรกษาทแคบ มปฏกรยาระหวางยาไดงาย และมอาการขางเคยงทรนแรงได การพฒนาระบบ

การใหยาตานการแขงตวของเลอดหรอคลนกวอรฟารน เปนสวนหนงของการพฒนาระบบบรการสขภาพโรคหวใจ

และหลอดเลอด ใหมคณภาพไดมาตรฐาน มความปลอดภย และลดความแออด ปญหาทพบคอ ประสทธภาพของ

การรกษาอยในระดบทต�า และผปวยเกดภาวะแทรกซอนจากการไมสามารถควบคมการรกษาใหเขาเปาหมายได

วตถประสงค เพอพฒนาระบบบรหารจดการการดแลผปวยทไดรบยาวอรฟารนใหมประสทธภาพ และมความปลอดภย

ในการใชยามากขน

ระเบยบวธวจย เปนการศกษาแบบกงทดลอง (Quasi-experimental study) แบบ One Group Pretest - Posttest

Design โดยใชแนวคดพฒนาระบบบรหารจดการคลนกวอรฟารนดวยโปรแกรมไมโครซอฟตเอกเซลแบบครบวงจร

ประกอบดวย 4 สวน ไดแก ฐานขอมลผปวย ขอมลการรบบรการในแตละครง เครองมอทใชในการค�านวณ

การปรบยาวอรฟารน และ รายงานผลลพธทางคลนก ด�าเนนการวจยแบงเปน 2 ชวงคอ ชวงกอนการพฒนาระบบ

ตงแตวนท 1 ต.ค. 2557 – 30 ก.ย. 2558 และชวงหลงการพฒนาระบบ ตงแตวนท 1 ต.ค. 2558 – 30 เม.ย. 2559

วเคราะหขอมลโดยใชสถต ความถ รอยละ คากลาง คาเบยงเบน และการทดสอบ Chi-square ก�าหนดระดบนยส�าคญ

ทคา p <0.05 ถอวามนยส�าคญทางสถต

ผลการศกษา ดานกระบวนการพบวาสามารถลดเอกสารในการเกบขอมลผปวย มรปแบบการปรบยาทเปนแบบแผน

ลดขนตอนในการค�านวณขนาดยาจาก 5 ขนตอนเหลอ 2 ขนตอน ลดระยะเวลาในการท�ารายงานตวชวด

ดานผลลพธการดแลผปวยพบวา จากกลมตวอยางทงหมด 33 คน เพศชาย 20 คน (รอยละ 60.6) อายเฉลย 60.8 ป

เปนผปวยเปลยนลนหวใจ 8 ราย (รอยละ 36.4) หวใจเตนผดจงหวะชนด atrial fibrillation 29 ราย (รอยละ 87.9)

หลอดเลอดสมอง 12 ราย (รอยละ 36.4) และลมเลอดอดตนทขา 1 ราย (รอยละ 3) โดยกอนพฒนาการบรหาร

จดการคลนกวอรฟารน มจ�านวนครงทมาพบแพทยทงหมด 358 ครง สวนหลงการพฒนามจ�านวน 180 ครง พบ

วาหลงการพฒนา มจ�านวนคา INR ทอยในชวงรกษาเพมขนอยางมนยส�าคญทางสถต คอรอยละ 52.8 จากเดม

ID 375

40

40

กอนการพฒนา รอยละ 36 (p = 0.0002) ระยะเวลาทคา INR อยในชวงการรกษา (นบเปนวน) เพมขนอยางม

นยส�าคญทางสถต คอรอยละ 57.7 จากเดมกอนการพฒนา รอยละ 45 (p <0.0001) และอตราการขาดนดลดลง

อยางมนยส�าคญทางสถต คอรอยละ 4.4 จากเดมกอนการพฒนา รอยละ 10.1 (p = 0.0250) ในขณะทการมคา INR

อยนอกเปาหมายมาก (INR >5) มแนวโนมลดลง คอ รอยละ 1.7 จากเดมกอนการพฒนา รอยละ 3.9 (p = 0.1603)

และการเกดภาวะเลอดออกหรอลมเลอดอดตน มแนวโนมลดลง คอ รอยละ 0 จากเดมกอนการพฒนา รอยละ 0.8

(p = 0.0633)

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน การพฒนาระบบ IT การบรหารจดการคลนกวอรฟารน ท�าใหผลลพธการรกษาดจากจ�านวนครง

และระยะเวลาทคา INR อยในชวงรกษาดขน ผปวยมารบการรบการรกษาตอเนองมากขน และมแนวโนมวา

การเกดภาวะแทรกซอนจากการใชยาวอรฟารนลดลง ถามการขยายผลในวงกวาง นาจะท�าใหโรงพยาบาลทเปดใหบรการ

คลนกวอรฟารนอยแลว และยงไมเปดใหบรการมระบบรหารจดการทมประสทธภาพมากขน เพอใหบรรลวตถประสงค

ตามแผนพฒนาระบบบรการสขภาพ (service plan) ดานคณภาพ ความปลอดภย และการเขาถงบรการใหดขน

บทเรยนทไดรบ แนวความคดทมงเนนผรบบรการ และการลดขนตอนกระบวนการทไมจ�าเปน ท�าใหเกดการออกแบบ

ระบบทมประสทธภาพ สามารถน�าองคความรไปสการปฏบต และท�าใหผลลพธการรกษาดขน ผปวยมความปลอดภย

มากขน ผใหบรการท�างานไดงายและสะดวกขน มความสขจากการเหนคณคาในการท�างาน องคกรไดรบงบประมาณ

สนบสนนมากขนจากผลการด�าเนนงานทดขน

ปจจยแหงความส�าเรจ การน�าเทคโนโลยและระบบสารสนเทศมาปรบใช ท�าใหเพมความสะดวกในการท�างาน ถาผใหบรการ

สาธารณสขรจกศกษาและน�ามาใชใหเกดประโยชนกจะสามารถน�ามาเพมคณภาพ ตอตวผใหบรการ ผรบบรการ

และองคกรนนๆได

การสนบสนนทไดรบ ผบรหารและทมวชาการใหการสงเสรม สนบสนน และเปดโอกาสในการน�าเสนอในเวทวชาการตางๆ

ขอคดเหนของกรรมการขอด1. การใชการวจยเพอพสจนผลของการพฒนาคณภาพการบรการ

โอกาสพฒนา1. ทบทวนแนวความสญเปลา (Waste) ทยงคงมอยเพอการจดการทไดผลดขนตอไป

2. กระบวนการ LEAN ยงไมชดเจน ควรเพม Process ของ LEAN ใหชดเจนขน

3. ปญหาหนางานทเกดขนไมกระชบยงไง ท�าไมถงตองใช LEAN ในการลดความสญเปลา ควรเขยนใหชดเจน

4. เสนอแนะในการตงชองานวจย ควรตด LEAN ออกแลวปรบมาใชเทคโนโลยสารสนเทศ

5. นกวจยไมได Review เรอง LEAN

41

41

ปจจยทมความสมพนธในการเกดโปแตสเซยมในเลอดตำ ในผปวยทมภาวะโปแตสเซยมในเลอดตำชนดรนแรง โรงพยาบาลพนมไพร

ภก. ศภชาต สมมาตย, ภก. ภาสกร รตนเดชสกล, นวก.สาธารณสข ปยะลกษณ ภกดสมย, ภก.พสร ศรอดร

ภก.ณชมน อาวรณ, ภก. เกศทพย เชยค�าด โรงพยาบาลพนมไพร จงหวดรอยเอด

ทมา โปแตสเซยมในเลอดต�าชนดรนแรง มความเสยงท�าใหเสยชวต เนองจากโปแตสเซยมต�าชนดรนแรง

อาจท�าใหเกดการเปนอมพาตชวขณะ หวใจท�างานผดปกต หวใจเตนผดจงหวะ หวใจหยดเตน ตลอดจนท�าใหเกด

ระบบหายใจลมเหลว ผปวยมภาวะโปแตสเซยมต�าชนดรนแรงในโรงพยาบาลพนมไพรมจ�านวนมาก ป 2556,

2557, 2558 พบ 52, 141, 133 ราย ตามล�าดบ และมผปวยจ�านวนหนง เขาการรบการรกษาดวยภาวะโปแตสเซยม

ในเลอดต�าชนดรนแรงบอยครง ป 2556, 2557, 2558 พบ 8 ราย, 9 ราย และ 9 รายตามล�าดบ การรกษา

โดยสวนใหญเปนการรกษาตามสภาวะรางกายและตามอาการ ยงไมทราบปจจยทท�าใหเกดภาวะโปแตสเซยม

ชนดรนแรงทแทจรง จงเปนทมาของการศกษาในครงน เพอน�ามาพฒนาระบบ การดแลรกษาในผปวยสภาวะน

วตถประสงค 1. ศกษาปจจยทมความสมพนธตอการเกดโปแตสเซยมในเลอดต�าในผปวยทมภาวะโปแตสเซยมในเลอด

ต�าชนดรนแรง

2. น�าการศกษาทไดมาพฒนาระบบดแล รกษา ผปวยทมภาวะโปแตสเซยมในเลอดต�าชนดรนแรง

ระเบยบวธวจย การวจยครงนเปนการศกษาเชงวเคราะห แบบ case-control study แบบไปขางหลง โดยศกษาปจจย

ทมความสมพนธภาวะโปแตสเซยมในเลอดต�า ในผปวยจ�านวน 60 ราย แบงเปน ผปวยทมประวตเขาการรกษา

ภาวะโปแตสเซยมในเลอดต�าชนดรนแรงมากกวาสองครงตอป จ�านวน 12 ราย ตงแตป 2556 ถง ป 2558 และ

กลมควบคมเปนผปวยทไมมสภาวะโปแตสเซยมในเลอดต�าจ�านวน 48 ราย ใชวธการลงเยยมบานและสมภาษณ

ตามแบบสมภาษณทผ วจยไดจดท�าขน ซงแบบสมภาษณไดมาจากการรวบรวมตามฐานขอมล เกบขอมล

การสมภาษณและเวชระเบยนในฐานขอในระบบ Hos XP วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา chi- squared test

ผลการศกษา พบวาปจจยทมความสมพนธในการเกดโปแตสเซยมในเลอดต�าชนดรนแรง มโรคทม

ความเสยงตอการเกดภาวะโปแตสเซยมในเลอดต�าอยางมนยส�าคญทางสถต ไดแก อมพาตเปนระยะจากโพแทสเซยม

ในเลอดต�าเกน (Hypokalemic periodic paralysis: HPP) (p=0.0003) โปแตสเซยมต�าจากไทรอยดเปนพษ

(p=0.004) ไตวายระยะสดทาย (p=0.0382) โรคตดสราเรอรง (p=0.0437) เนองอกทตอมหมวกไต (p=0.0437)

และพฤตกรรมทมความสมพนธในการเกดภาวะโปแตสเซยมในเลอดต�าชนดรนแรงอยางมนยส�าคญทางสถต

ID 425

42

42

ไดแก พฤตกรรมชอบดมสรา (p=0.0437) การรบประทานอาหารทมโปแตสเซยมนอย (p=0.0195) และออกก�าลงกาย

ในทอากาศรอนจด (p=0.0437)

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน จากการศกษาทไดมการประชมทมสหวชาชพเพอวางระบบงาน ไดแก มการคดกรองคนหาปจจยเสยง

ตอการเกดโปแตสเซยมในเลอดต�า การมทมดแลกรณทผปวยเขารบการรกษาทโรงพยาบาลตลอดจนผปวยกลบบาน

มระบบทมเยยมบานและสงตอผปวยทเหมาะสม หลงพฒนาระบบงานสามารถแกไขปญหาผปวยทสภาวะโปแตสเซยมต�า

ชนดรนแรงในปจจยเสยงได 8 ราย (รอยละ 66.7)

บทเรยนทไดรบ บทเรยนทไดรบ สภาวะโรคบางโรคทเปนปญหา มความหลากหลายในปจจยทท�าใหเกด เมอทราบผล

ในปญหาทเกดขนน�าไปสการคนหาปจจยซงเปนสาเหตปญหาทแทจรง เกดการประชม แลกเปลยนในสหวชาชพ

น�ามาสการสรางระบบงานเพอแกไขปญหา ท�าใหการด�าเนนงาน ในการดแลรกษาผปวยเปนไปอยางมประสทธภาพ

ปจจยแหงความส�าเรจ ปจจยแหงความส�าเรจ ปจจยแหงความส�าเรจมาจากคณะทมวจย บคคลากรในสหวชาชพ ผบรหาร

โดยเฉพาะอยางยง หวหนางานฝายเภสชกรรม ทสนบสนนการด�าเนนงานและเสนอแนะ ทเปนประโยชนในการ

ด�าเนนงาน

การสนบสนนทไดรบ ขอมลทางวชาการทไดรบจากการสนบสนน ทมวจยโรงพยาบาลพนมไพรและไดรบการการสนบสนน

ขอมลทางวชาการ ผศ.สรศกด ไชยสงค หนวยวจยเภสชศาสตรและสงคม คณะเภสชศาสตรมหาวทยาลยมหาสารคาม

และสนบสนนการด�าเนนงานจากทานผบรหารและหวหนาฝายเภสชกรรมชมชน

ขอคดเหนของกรรมการขอด1. การตงค�าถามจากปญหาในการท�างานประจ�า และการคนหาปจจยเพอจดการควบคม

2. งานวจยชนนมจดเดนในกระบวนการทใหทกสหวชาชพมสวนรวมในงานวจย

3. มการแสดงใหเหนถงการเปลยนแปลงจากการพฒนาระบบงานใหม

4. ไดระบบใหมในการคดกรองและสงตอขอมลแกแพทยผรกษาอยางเหมาะสม

โอกาสการพฒนา1. ทดสอบผลของการน�าปจจยจากการศกษานมาใชในการพฒนางานโดยใชกระบวนการวจยตอไป

2. งานวจยชนนควรหาวตถประสงคหลกใหชดเจน

43

43

สถานะของผดแลกบรปแบบการรบมอปญหาภาระการดแลผสงอายทมภาวะพงพา

นพ.เชษฐพงศ สจจาผล

โรงพยาบาลควนขนน จงหวดพทลง

ทมา ปจจบนประเทศไทยไดกาวเขาสสงคมผสงวย คอมประชากรอาย 60 ปขนไปมากกวา รอยละ 10

ซงสอดคลองกบพนทอ�าเภอควนขนนทมประชากรอาย 60 ปขนไป รอยละ 28.82 จากการส�ารวจปญหาในชมชน

พบวาการดแลผสงอายทมภาวะพงพา กอใหเกดความเครยดและภาระการดแลแกผดแล ทงผดแลทเปนทางการ

และผดแลทไมเปนทางการได เมอผดแลเกดความเครยด จะมการรบมอกบความเครยด โดยใชวธการตางๆ

เพอบรรเทาความเครยด หากผดแลเลอกใชการรบมอกบความเครยดในทางสรางสรรค กจะท�าใหสามารถ

คลคลายปญหาตางๆไดอยางมประสทธภาพ หากผดแลใชวธการรบมอกบความเครยดทไมด จะท�าใหเกดความเครยด

แกผดแลมากขน แตอยางไรกตาม ยงไมมการศกษาความสมพนธระหวาง สถานะของผดแลกบวธการการรบมอ

ปญหาภาระการดแล จงเปนทมาของการศกษาครงน

วตถประสงค เพอศกษาความสมพนธระหวางสถานะของผดแลกบกบวธการรบมอปญหาภาระการดแลผสงอายทม

ภาวะพงพา

ระเบยบวธวจย

การศกษาเชงหาความสมพนธแบบตดขวาง (Analytic cross-sectional study) ใชการสมตวอยาง

แบบเจาะจง (Purposive sampling) ในกลมผดแลผสงอาย ทมภาวะพงพาในเขตพนทอ�าเภอควนขนน ระหวาง

วนท 1 พฤษภาคม 2557 ถงวนท 1 มนาคม 2558 เครองมอทใช เปนแบบสมภาษณ ประกอบดวย 4 สวน คอ

สวนท 1 แบบสมภาษณขอมลทวไป สวนท 2 แบบสมภาษณวดความสามารถในการประกอบกจวตรประจ�าวนของ

ผปวยใช Barthel ADL index สวนท 3 แบบสมภาษณวดภาระในการดแลของผดแล ใช Zarit Burden Inview

สวนท 4 แบบสมภาษณวดวธรบมอกบปญหาภาระในการดแล ใช Jalowiec coping scale วเคราะหขอมล

โดยโปรแกรม Stata 10.0 สถตเชงพรรณนา ใชความถ รอยละ คาเฉลย สถตเชงวเคราะหใช Chi-square test

และ Multiple logistic regression ใชคานยส�าคญทางสถตท p-value = 0.05

ผลการศกษา สถานะของผดแล มความสมพนธกบวธการรบมอปญหาภาระการดแลผสงอายทมภาวะพงพา

(LRT, p<0.001) โดยผดแลทไมเปนทางการสวนใหญใชวธเผชญหนากบปญหา สวนผดแลทเปนทางการใชวธจดการ

กบอารมณและปญหาทางออม และพบวาผดแลทไมเปนทางการมรบมอกบปญหาภาระการดแลทมประสทธภาพกวา

กลมผดแลทเปนทางการ โดยปจจยดานอายและภาระการดแลมความสมพนธกบวธการรบมอปญหาภาระการดแล

อยางมนยส�าคญทางสถต (LRT, p=0.031) และ (LRT, p =0.031) ตามล�าดบ

ID 430

44

44

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน งานวจยนพบวาผดแลทไมเปนทางการมรบมอกบปญหาภาระการดแลทมประสทธภาพกวากลมผดแล

ทเปนทางการ ดงนน จงควรใหความส�าคญกบกลมผดแลทเปนทางการ ในเรองของการใหค�าปรกษาเกยวกบ

แนวทางการรบมอกบปญหาภาระการดแลทเหมาะสม และสามารถน�าผลการวจย ไปตอยอดเปนขอมลในการจด

อบรมบคลากรทางการแพทย เพอไปประยกตใชในการดแลผดแลผสงอาย ไดอยางเหมาะสมมากขน

บทเรยนทไดรบ การท�าวจยครงนเกบขอมลโดยการสมภาษณผดแลสวนใหญจะอยทบาน ท�าใหผสมภาษณตองลงไป

เกบขอมลทบานของ ผปวยเอง ซงตองใชเวลา และการลงไปสมภาษณจะเหนปญหาอนๆของผปวยและญาตเพมเตม

จงเปนชองทางหนงในการประสานกบโรงพยาบาลเพอแกปญหาทพบเจอเพมเตม

ปจจยแหงความส�าเรจ การใหความรวมมอของบคลากรในโรงพยาบาลและเครอขายปฐมภม เชน ศนยแพทยชมชน

รพสต.ทชวยอ�านวยความสะดวกแกผสมภาษณในการลงพนทเยยมบานเพอพบผดแลผสงอายทมภาวะพงพา

และจากปญหาทเกดขนจงเกดเครอขายการสงตอขอมลผานศนย COC (Continuity of Care) ระหวางโรงพยาบาล

และเครอขายบรการปฐมภมของอ�าเภอควนขนน เพอสงตอขอมลอยางเปนระบบมากขน

การสนบสนนทไดรบ ไดรบการสนบสนนจากผอ�านวยการโรงพยาบาล และหวหนาเครอขายปฐมภมของอ�าเภอควนขนน

ในการใหความรวมมอในกระบวนการลงสมภาษณเกบขอมลวจยเปนอยางด รวมทงเรองงบประมาณ ท�าใหการวจย

ครงนลลวงดวยด

ขอคดเหนของกรรมการขอด1. การตงค�าถามวจยจากปญหาในงานประจ�าจากมมมองอนๆ

2. เปนงานวจยทนาสนใจเพราะปญหาทเกดขนเปนปญหาทเกดจากการท�างานจรง

โอกาสพฒนา1. ควรใชผลการวจยนออกแบบการพฒนาการดแลผสงอายทมภาวะพงพาและท�าวจยเพอประเมนผลลพธตอไป

2. ควรสรปแนวทางการวจยใหชดเจน

3. ควรอธบาย Output/Outcome ทเกดขนเปนอยางไร

4. การน�าไปใชประโยชนตองปรบใหมความชดเจน

5. การน�าเสนอควรใหขอมลจรงดวย ไมใชความแตกตางทางสถตอยางเดยว

45

45

พฒนารปแบบการดแลแบบบรณาการในผปวยมะเรงระยะสดทาย/ผดแลโรงพยาบาลศรนครนทร (ปญญานนทภกข)

นยนรตน จนทรเพง, เยาวภา ดวงทอง, ละออทพย แสงทอง, สมจรง เอกผกนาก, นายแพทยสธรวทย สขนวล

โรงพยาบาลศรนครนทร (ปญญานนทภกข) จงหวดพทลง

ทมา “ใหลงกลบไปตายทบานนะ» และเหนน�าตาคลอเบาตาทง 2 ขางคณลงเปนเสยงรองขอครงสดทายของ

ผปวยซงมเพมขนแตขาดการตอบสนองเพราะปจจบนการแพทยเจรญกาวหนาทมสขภาพหวงยอชวตใหนานทสด

สงผลใหการบรบาลขาดองครวมเชนเดยวกบรพ.ศรนครนทรฯอบตการณเพมขนในป 57-59 ผลส�ารวจผปวยสะสม

10, 15, 20 คน ตามล�าดบในปแรกพบวารปแบบดแลเนนดานรางกายและผปวย/ผดแลมสวนรวมรกษานอย

เพราะเชอวาแพทยดแลชวตผปวยไดดกวาสวนดานสงคม/จตวญญาณขาดการประเมนเพราะเปนเรองซบซอน

ใชเวลานานและขาดระบบสงตอทมประสทธภาพจากการทบทวนวรรณกรรมพบวาผปวย/ผดแลตองการการม

สวนรวมดแลรกษา 90% การเพมพลงอ�านาจเปนวธการใหผปวย/ผดแลมนใจสามารถเลอกวธดแลเหมาะสมกบตน

ไดท�าใหมคณภาพชวตทดและผปวยจากไปอยางสงบสมศกดศร/ผดแลมคณภาพชวตดขณะดแลและหลงผปวยจากไป

วตถประสงค เพอพฒนารปแบบการดแลแบบบรณาการผปวยและผดแลในระยะสดทายและศกษาผลลพธการพฒนา

รปแบบการดแลแบบบรณาการผปวยและผดแลในระยะสดทายของโรงพยาบาลศรนครนทร (ปญญานนทภกข)

ระเบยบวธวจย ศกษาเชงปฏบตการในผปวยโรคมะเรงระยะสดทายจ�านวน 15 คน ผดแล 15 คน รปแบบพฒนาใชกรอบ

แนวคดเสรมสรางพลงอ�านาจของ Gibson (1991) ม 4 ขนตอน โดยก�าหนดกจกรรมจากการทบทวนวรรณกรรม

1) ขนคนหาสภาพการณจรงดวยพยาบาลทมดแลผปวยระยะสดทายทจดตงขนเปนพยาบาลประจ�าครอบครว

เพอใหเกดความไววางใจดแลตอเนองถงชมชนโดยประเมนการรบรดานโรค/คนหาความตองการของผปวยตาม

แบบประเมนNarayanasamy 2) ขนสะทอนคดใชสอVCDหนงสนสรางจากเรองราวทเกดขนกบครอบครวตนแบบ

ในชมชนทสมครเปนตนแบบ ฝกทกษะการดแลแตละราย ผปวย/ผดแลรวมสวดมนตพทธวจนะ 3) ขนตดสนใจ

เลอก ผปวย/ผดแลเลอกวธการทเหมาะสมกบตนและไดวธตอบสนองความตองการของผปวย 4) ขนคงไว: ตดตาม

เยยมบานโทรศพทสราง ID line group แสงตะวน เพอใหค�าปรกษา/ชวยเหลอ รวมสวดมนตพทธวจนะกบผปวย/

ผดแลตามความเหมาะสม

ผลการศกษา พบวาการด�าเนนงานหลงไดพฒนารปแบบการดแลท�าใหการดแลผปวยมะเรงระยะสดทาย/ผดแล

มความคลอบคลมเปนองครวมดานกาย จตสงคม จตวญญาณสงผลใหการบรบาลมคณภาพและประสทธภาพมากขน

ID 432

46

46

ผปวย/ผดแลมความพงพอใจในระดบมากรอยละ 98 และมระดบอาการรบกวนลดลงหลงการไดรบการบรรเทาอาการ

รบกวนทนท รอยละ 98 และไดรบการตอบสนองดานจต สงคมและจตวญญาณรอยละ 96 ซงเสยชวตอยางสงบ

ทบานรอยละ 100 ไมมการสงตอไปรบการรกษาในโรงพยาบาลประจ�าจงหวด หรอระดบตตยภม

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน มรปแบบกระบวนการดแลครบองครวมในผปวยมะเรงระยะสดทาย/ผดแลซงมขนตอนและกจกรรมตางๆ

ทสามารถท�าไดงายสะดวกและลดระยะเวลาในการเขาถงผปวย/ผดแลสามารถตอบสนองความตองการของผปวย/

ผดแลไดโดยใชแบบประเมน PPS, ESAS, Narayanasamyไดน�าเสนอแนวทางการด�าเนนงานในระดบอ�าเภอท�าให

องคกรภาคเครอขายใหการสนบสนนดานงบประมาณสามารถจดตงเปนศนยใหความชวยเหลอผปวยระยะสดทาย

ระดบอ�าเภอส�าเรจ

บทเรยนทไดรบ การพฒนารปแบบการดแลแบบบรณาการในผปวยมะเรงระยะสดทาย/ผดแล โดยสามารถดแลใหครบ

องครวมผปวย/ผดแลสามารถเขามามสวนรวมในการเลอกวธการรกษาทเหมาะสมกบตน และสามารถตอบสนอง

ความตองการทแทจรงของผปวย/ผดแลไดเปนเปาหมายในการดแลผปวยระยะสดทายเพราะท�าใหผปวยมคณภาพ

ชวตทดขนและจากไปอยางสงบและสมศกดศร ผดแลมคณภาพชวตทดในขณะดแลและ หลงการจากไปของผปวย

ปจจยแหงความส�าเรจ รปแบบการดแลผปวยระยะสดทาย/ผดแลหลงไดรบการพฒนาสามารถน�าไปใชไดสะดวกและครอบคลม

ท�าใหเขาถงผปวยและผดแลเพมขนใหการดแลดาน กาย จต สงคมและจตวญญาณไดและตอบสนองใหผปวย/

ผดแลไดรบในสงทตองการเปนสงทส�าคญทสดท�าใหผปวยจากไปอยางสงบและสมศกดศร รวมทงไมเกดภาวะคบ

ของใจทงผดแลและทมสขภาพในการใหการบรบาลผปวยแตละรายวาเปนการตดสนใจทถกตองหรอไม

การสนบสนนทไดรบ ผบรหารและทมสขภาพใหการสนบสนนและค�าแนะน�าทเปนประโยชนในการศกษาครงนและไดมเวท

ในการน�าเสนอใหองคกร ภาคเครอขายในระดบอ�าเภอไดรบทราบการด�าเนนงานและใหการชวยเหลอสามารถจดตง

ศนยการดแลผปวยระยะสดทายไดส�าเรจ

ขอคดเหนของกรรมการขอด1. การเลอกประเดนวจยทมาจากปญหาของชมชนและประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศทใชอยางแพรหลาย

2. ผลสดทายประโยชนทเกดขนสามารถดแลจดการผปวยได

โอกาสพฒนา1. สบคนประเดนปญหาทยงมเหลอในรายละเอยดเพอพฒนาหรอท�าวจยตอไป

2. ตอง Review เพมในโรงพยาบาลทมปญหาวาเกดจากอะไรท�าไมถงตองมาพฒนา

3. ไมระบกลมตวอยาง

4. การพฒนารปแบบการดแลแบบบรณาการท�าควรยงไงเขยนออกมาใหชดเจน

กลม 2บทคดยอทไดตพมพ

ระดบ ทตยภม

48

48

ความชกและปจจยทำานายความลมเหลวในการใชยาฉดอนซลนของผปวยเบาหวานชนดท 2

ภญ.นลนาถ เจะยอ, นางโรฮานณ ดามน

โรงพยาบาลหนองจก จงหวดปตตาน

ทมา ปจจบนอตราความไมสามารถใชยาฉดอนซลนไดถกตองตามแพทยสงของผปวยเบาหวานชนดท 2

โรงพยาบาลหนองจกมแนวโนมลดลงจากรอยละ 20 เปนรอยละ 12 และ 6 ในป 2556, 2557 และ 2558 ตามล�าดบ

แตอตราการ admit ดวยภาวะน�าตาลในเลอดสงจากปญหาการใชยากลบยงเพมขน ทงนอาจเนองจากผปวย

ไดรบการประเมนการใชยาฉดอนซลนจากขนาดและเวลาตามฉลากยาเพยงอยางเดยวท�าใหพบผปวยบางรายฉดยา

มอเยนตามแพทยสงแตรบประทานอาหารมอหลกหลงละหมาดเวลา 20.00 น.ปญหานเกดขนมานานโดยไมได

รบความสนใจ ท�าใหผปวยมระดบน�าตาลในเลอดสงตอนกอนนอนและเสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนทรนแรง

จากการทบทวนงานวจยพบวา MAT insulin (Measurement of Adherence to insulin) เปนเครองมอทมคณภาพ

ไดรบการการยอมรบในการประเมนผปวยเบาหวานทรกษาดวยอนซลน ผวจยจงน�ามาประยกตใชในการดแลผปวย

โรคเบาหวาน

วตถประสงค เพอศกษาหาความชกและปจจยท�านายความลมเหลวในการใชยาฉดอนซลนของผปวยเบาหวานชนดท 2

ระเบยบวธวจย การศกษาแบบภาคตดขวางในผปวยเบาหวานชนดท 2 ทรกษาดวยยาฉดอนซลนชนดปากกา โดยคด

เลอกแบบเฉพาะเจาะจงจ�านวน 95 รายซงมารบบรการทคลนกเบาหวาน โรงพยาบาลหนองจก จงหวดปตตาน

ระหวางเดอนมถนายนถงกนยายน พ.ศ.2558 พจารณาคดออกหากผปวยมภาวะแทรกซอนทรนแรงหรอเปนผปวย

ทใชอนซลนรายใหม ประเมนการใชยาโดยการสมภาษณผปวยตามแบบสอบถามทประยกตจาก MAT insulin

(Measurement of Adherence to insulin) วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรม R น�าเสนอขอมลในรปของการแจกแจง

ความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน เปรยบเทยบความแตกตางระหวางกลมดวยสถต chi-square

test และวเคราะหหาปจจยท�านายความลมเหลวในการใชยาฉดอนซลนโดย multiple logistic regression analysis

ก�าหนดความเชอมนทางสถตท p-value < 0.05

ผลการศกษา ผปวยสวนใหญเปนผสงอาย เพศหญง ประมาณ 2 ใน 3 ของผปวยทงหมดอานหนงสอภาษาไทย

ไมออก จากการประเมนการใชยา พบอตราความลมเหลวในการใชยาฉดอนซลนมากถงรอยละ 80.0 สวนปจจย

ท�านายความลมเหลวในการใชยาฉดอนซลนอยางมนยส�าคญทางสถต คอ อาย 51-60 ป (aOR20.38, 95%

CI 1.32,315.71) BMI (aOR25.11, 95% CI 1.96,321.17) การบรหารยาดวยตนเอง (aOR22.25, 95%

ID 59

49

49

CI 1.51,328.2) การเกดภาวะน�าตาลในเลอดต�า (aOR21.0, 95% CI 1.35,326.23) การเกบยา (aOR42.02, 95%

CI 3.16,558.42) และการจดการเรองอาหารมอหลก (aOR 22.6, 95% CI 2.48,205.68) ปญหาความลมเหลว

ในการใชยาฉดอนซลนพบมากในผปวยเบาหวานทศกษาซงจ�าเปนตองไดรบการแกไขอยางเรงดวนโดยเฉพาะ

ในกลมผปวยอาย 51-60 ปทฉดยาเอง เกบยาและจดการเรองอาหารมอหลกไมถกตอง เพอสงเสรมความสามารถ

ในการใชยาฉดอนซลนใหแกผปวย

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน เดมประเมนการใชยาฉดอนซลนจากขนาดและเวลาตามฉลากยาเปลยนเปนประเมนโดยใชแบบสอบถาม

กอนผปวยพบแพทย ออกบตรนดพบเภสชกรลงเยยมบานและสอนการตรวจวดระดบน�าตาลในเลอดดวยตนเอง

ทบาน ผลจากการเปลยนแปลงท�าใหอตราการadmit ดวยภาวะน�าตาลในเลอดสงลดลงรอยละ 75 มผปวย

ทเปลยนการรกษาเปนยาเมดรบประทานจ�านวน 3 ราย และท�าใหมการน�ายารกษาเบาหวานชนดรบประทานตวใหม

เขาบญชโรงพยาบาล

บทเรยนทไดรบ ปญหาความลมเหลวในการใชยาของผปวยโรคเรอรงเปนปญหาทส�าคญและพบไดมาก เภสชกรและทม

ใหการดแลรกษาผปวยโรคเรอรงควรใหความสนใจ และเลอกเครองมอทมคณภาพ นาเชอถอ

ปจจยแหงความส�าเรจ ความสขจากการท�าวจยในงานประจ�า ความรวมมอของทมงาน ผปวยและญาตการน�าผลงานวจยไป

ใชประโยชนในงานคลนกเบาหวาน และประยกตใชในงานคลนกโรคเรอรงอน ๆ

การสนบสนนทไดรบ ไดรบการสนบสนนจากผบรหารทกระดบในการท�างานวจยในงานประจ�าและการน�าผลงานวจยมาใช

คณะกรรมการพฒนาระบบยาใหการสนบสนนก�าหนดแนวทางในการเลอกใชยาฉดอนซลนในการรกษาโรคเบาหวาน

ทชดเจน และเสนอยารกษาเบาหวานชนดเมดรบประทานตวใหมเขาบญชโรงพยาบาล

ขอคดเหนของกรรมการขอด1. การตงค�าถามจากปญหาในการท�างานประจ�า การคนหาปจจยเพอจดการควบคม

2. ประโยชนจากงานวจยสามารถใชงานไดจรงในการบรหารจดการกบผปวย

โอกาสพฒนา1. ทดสอบผลของการน�าปจจยจากการศกษานมาใชในการพฒนางานโดยใชกระบวนการวจยตอไป

2. รความชกแตการน�าไปใชประโยชนยงไมชดเจน

50

50

ID 87

ผลของโปรแกรมสงเสรมโภชนาการในผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทมภาวะทพโภชนาการ

ปญญภทร ภทรกณทากล, จนตนา ดอนลาว, อมพวน ศรครฑรานนท

โรงพยาบาลพญาเมงราย จงหวดเชยงราย

ทมา ภาวะทพโภชนาการมกพบบอยในผปวยโรคปอดอดกนเรอรง เปนสาเหตทท�าภมตานทานต�าเกดการ

ตดเชอไดงาย และท�าใหผปวยมอาการเหนอยหอบก�าเรบเฉยบพลน ตองมารกษาทโรงพยาบาลทหองฉกเฉน

หรอนอนโรงพยาบาล สงผลกระทบตอผปวยทางดานสขภาพรางกาย จตใจ เศรษฐกจและสงคม จากขอมลป 2557

มผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทมารบบรการในคลนกโรคปอดอดกนเรอรง โรงพยาบาลพญาเมงรายจ�านวน 352 ราย

ในจ�านวนนเปนผสงอายจ�านวน 247 ราย คดเปนรอยละ 70.1 และพบผปวยโรคปอดอดกนเรอรงมภาวะทพโภชนาการ

จ�านวน 84 ราย คดเปนรอยละ 23.8 ทส�าคญพบวาในจ�านวนของผปวยทมอาการเหนอยหอบก�าเรบเฉยบพลน

ทมารกษาทหองฉกเฉนหรอนอนโรงพยาบาลมปญหาภาวะทพโภชนาการรอยละ 80.4 ดงนนการสงเสรม

ภาวะโภชนาการในผปวยโรคปอดอดกนเรอรงเปนเรองส�าคญทจะชวยแกไขปญหาและลดผลกระทบดงกลาว

วตถประสงค เพอศกษาภาวะโภชนาการในผปวยโรคปอดอดกนเรอรงภายหลงไดรบโปรแกรมสงเสรมโภชนาการ

ระเบยบวธวจย เปนการศกษาวจยเชงทดลองแบบกลมเดยวทตดตามผลไปขางหนา โดยวดผลกอนและหลงการทดลอง

(prospective observation study one-group serial measure) กลมตวอยางคอผปวยโรคปอดอดกนเรอรง

ทมภาวะทพโภชนาการ จ�านวน 20 ราย ทมารบบรการท COPD clinic โรงพยาบาลพญาเมงราย คดเลอก

กลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง ระยะเวลาศกษาตงแตเดอนพฤศจกายน 2557 ถงเมษายน 2558 วเคราะหขอมล

ทวไปโดยสถตเชงพรรณนา และขอมลกอนและหลงการศกษาดวยสถต Multi Level Regression

ผลการศกษา ผปวยทรบโปรแกรมสงเสรมโภชนาการมน�าหนก ดชนมวลกาย (BMI) ระดบโปรตนในเลอด ระดบ

อลบมนในเลอด จ�านวนเมดเลอดขาวเพมขน และคะแนนผลกระทบตอการปฏบตกจวตรประจ�าวนในผปวยโรค

ปอดอดกนเรอรง (CAT) ลดลง โดยมน�าหนกเพมขนเฉลย 1.5 kg ดชนมวลกาย (BMI) เพมขนเฉลย 0.8 kg/m2

ระดบโปรตนในเลอดเพมขนเฉลย 1.1 gm/dL ระดบอลบมนเพมขนเฉลย 0.3 gm/dL จ�านวนเมดเลอดขาวเพมขน

7.9 cell/mm3 CAT score ลดลงเฉลย 6.2 คะแนน (p < 0.001)

51

51

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน โปรแกรมสงเสรมภาวะโภชนาการในผปวยโรคปอดอดกนเรอรงประกอบดวยการก�าหนดชนดอาหารและ

ปรมาณแคลอรทเหมาะสม รวมทงการกระจายสดสวนพลงงานของอาหารทผปวยควรไดรบในแตละวนเพอใหผปวย

ไดรบสารอาหารและพลงงานเพยงพอเปนสงทจ�าเปน เพราะจะท�าใหภาวะสขภาพของผปวยดขน สงผลใหลดอาการ

เหนอยหอบ สามารถปฏบตกจกรรมไดดขน เพมคณภาพชวตของผปวย

บทเรยนทไดรบ บคลากรทมสขภาพควรตระหนกถงประเดนปญหาส�าคญท ไมควรมองขาม โดยเฉพาะเรอง

ภาวะทพโภชนาการหรอการขาดอาหารในผปวย COPD ซงอาจจะมองวาเปนเรองธรรมดาในผสงอาย ดงนน

ทมสขภาพควรใหการดแลผปวยแบบองครวม เพอใหเกดผลลพธดานคณภาพการดแลผปวยทด

ปจจยแหงความส�าเรจ โปรแกรมสงเสรมโภชนาการจะส�าเรจไดเมอผปวยและญาตเหนความส�าคญและใหความรวมมอ

น�าไปปฏบตอยางตอเนองทบาน ดวยตวอยางเมนอาหารงายๆตามบรบทพนบานท�าใหเขาถงและเขาใจไดงาย เมอน�า

ไปปฏบตอยางจรงจงกจะเหนผลลพธการเปลยนแปลงทดขนอยางชดเจน

การสนบสนนทไดรบ

จากผบรหารทไดใหโอกาส เวลา ก�าลงใจและทนสนบสนนในการท�าวจย ตลอดจนทมงานคลนกโรคปอด

อดกนเรอรงทชวยด�าเนนการใหความรวมมอในการศกษาเปนอยางด

ขอคดเหนของกรรมการขอด

การตงค�าถามจากปญหาในการท�างานประจ�า และเลอกผปวยทมปญหาอยางเฉพาะเจาะจงเพอจดการ

ใหเหมาะสมตอไป

โอกาสพฒนา1. ใชระเบยบวธวจยทรดกมมากขนโดยมกลมควบคม เพอพสจนผลของโปรแกรม

2. จาก review จะตองบอกใหไดวาการเปลยนแปลงจากผลการใชโปรแกรมเปนแบบไหนและตองเอากลมทดลองมา

วดสมรรถภาพทางปอดดวย

52

52

ID 372

ผลของโปรแกรมการพยาบาลแบบสนบสนนและใหความร ตอการดแลตนเองและความเขมขนของเมดเลอดแดงในหญงตงครรภทมภาวะโลหตจางโรงพยาบาลรองกวาง

จนนา รสเขม, อบลวรรณ กลสนต, ศรรตน อนถาโรงพยาบาลรองกวาง จงหวดแพร

ทมา ภาวะโลหตจางในหญงตงครรภสวนใหญเกดจากการรบประทานอาหารทมธาตเหลกไมเพยงพอสงผลตอ

มารดาและทารกท�าใหเกดการแทง ทารกน�าหนกนอยและตกเลอดหลงคลอดอบตการณโลหตจางในหญงตงครรภ

รพ.รองกวาง ป พ.ศ. 2556, 2557 และ 2558 พบรอยละ18.70, 22.10 และ 26.28 ตามล�าดบ ซงสงกวาเกณฑของ

แผนพฒนาสาธารณสขฉบบท 10 (รอยละ10) เดมรกษาดวยยาเมดเสรมธาตเหลกและใหสขศกษารายกลมพบวา

เมออายครรภ 32 สปดาห มโลหตจางรอยละ17.28 แทงบตรรอยละ 3.17 ทารกน�าหนกนอยรอยละ 1.64

ตกเลอดหลงคลอดรอยละ 3.28 วเคราะหสาเหตพบวาเกดจากการขาดความร พฤตกรรม เศรษฐานะ และรอยละ 28

เปนชาวเขาเขาถงแหลงอาหารธาตเหลกสงไดนอยจงสนใจศกษาโปรแกรมการพยาบาลแบบสนบสนนและใหความร

ของโอเรม (1991) เพอใหหญงตงครรภทมภาวะโลหตจางมการดแลตนเองไดอยางเหมาะสมคาความเขมขนของ

เมดเลอดแดงเพมขน

วตถประสงค เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมการดแลตนเองและคาความเขมขนของเมดเลอดแดงของหญงตงครรภ

ทมภาวะโลหตจางกอนและหลงไดรบโปรแกรมการพยาบาลแบบสนบสนนและใหความร

ระเบยบวธวจย เปนการวจยแบบ pre-experimental designs ชนดกลมเดยววดกอนและหลงการทดลอง (One group

pre-post test designs) เพอศกษาผลของโปรแกรมการพยาบาลแบบสนบสนนและใหความรตอการดแลตนเอง

ของหญงตงครรภทมความเขมขนของเมดเลอดแดง Hct<34% ทมาฝากครรภ รพ.รองกวาง เดอน ม.ย.–ส.ค.58

จ�านวน 25 ราย จดกจกรรมสนบสนนและใหความรเปนรายบคคลพรอมสามจ�านวน 5 ครง ใชเวลาครงละ

ประมาณ 30 นาท ตดตามผลหลงจดกจกรรม4 สปดาห และเมออายครรภ 32 สปดาห เครองมอทใชในการศกษา

คอโปรแกรมการพยาบาลแบบสนบสนนและใหความรแบบสอบถามพฤตกรรมการดแลตนเองของหญงตงครรภ

ทมภาวะโลหตจางแบบบนทกประเภทของอาหารทรบประทานและยาเมดเสรมธาตเหลกแบบบนทกคาความเขมขน

ของเมดเลอดแดงสมดประจ�าตวหญงตงครรภวเคราะหขอมลทวไปดวยสถตความถรอยละคาเบยงเบนมาตรฐาน

เปรยบเทยบใช Paired t–test

ผลการศกษา กลมตวอยางสวนใหญมอาย 21-30 ป (รอยละ48) เปนครรภท 1 และ 2 (รอยละ 32) ฝากครรภครงแรก

อายครรภ 13-20 สปดาห (รอยละ 44) พบวาคะแนนเฉลยการดแลตนเองหลงไดรบโปรแกรมการพยาบาล

53

53

แบบสนบสนนและใหความรเพมขนจาก 66.88 (SD 11.86) เปน 89.72 (SD 6.44) แตกตางอยางมนยส�าคญ

ทางสถตทระดบ .05 คาเฉลยความเขมขนของเมดเลอดแดงหลงไดรบโปรแกรมการพยาบาลแบบสนบสนน

และใหความร 4 สปดาหเพมขนจาก 30.96% (SD 1.87) เปน 33.79% (SD 2.11) แตกตางอยางมนยส�าคญทาง

สถตทระดบ .05 เมออายครรภ 32 สปดาหคาเฉลยความเขมขนของเมดเลอดแดงเพมขนจาก 30.96% (SD 1.87)

เปน 34.86% (SD 2.08) แตกตางอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .05 แสดงใหเหนวาการใชโปรแกรมการ

พยาบาลแบบสนบสนนและใหความรท�าใหหญงตงครรภทมภาวะโลหตจางสามารถปรบพฤตกรมการดแลตนเองดขน

ความเขมขนของเมดเลอดแดงเพมขน

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน น�าโปรแกรมการพยาบาลแบบสนบสนนและใหความรตอการดแลตนเองในหญงตงครรภทมภาวะ

โลหตจางจดท�าเปนแนวปฏบตของงานบรการฝากครรภ มการประชมชแจงวธการและขนตอนการใชโปรแกรมแก

พยาบาลงานฝากครรภและทกคนสามารถน�าโปรแกรมการพยาบาลแบบสนบสนนและใหความรไปจดบรการแก

หญงตงครรภทมภาวะโลหตจางได เพอใหมการดแลตนเองอยางถกตองเหมาะสม

บทเรยนทไดรบ การสรางสงแวดลอมใหเกดความไววางใจ การใหความร การชแนะรายการอาหารและการจดรายการ

อาหารทดแทนทมธาตเหลกสงควรปรบใหเหมาะสมกบบรบทของหญงตงครรภแตละรายและควรสนบสนน

ใหสามและสมาชกในครอบครวไดมสวนรวมในการดแลอาหารและยาของหญงตงครรภดวย

ปจจยแหงความส�าเรจ ผวจยมความตองการทจะเหนหญงตงครรภมความรความเขาใจภาวะโลหตจางเพอใหดแลตนเอง

ไดถกตองเหมาะสม หญงตงครรภมความมงมนในการดแลตนเอง สามหญงตงครรภมบทบาทส�าคญในการจดเตรยม

อาหารทมธาตเหลกสงและกระตนเตอนใหรบประทานยาเมดเสรมธาตเหลก งานฝากครรภมพยาบาลรบผดชอบ

งานเฉพาะมระบบตดตามท�าใหหญงตงครรภมารบบรการอยางตอเนอง

การสนบสนนทไดรบ มนโยบายสนบสนนการท�า R2R มบคคลากรใหค�าปรกษาเรองการท�า R2Rในหนวยงาน สนบสนน

ดานการพฒนาศกยภาพของทม ดานงบประมาณ สงผรบผดชอบงานฝากครรภเขาประชมวชาการ มสถานทเฉพาะ

ท�าใหสะดวกตอการด�าเนนงาน

ขอคดเหนของกรรมการขอด

การตงค�าถามจากปญหาในการท�างานประจ�า และเลอกผปวยทมปญหาอยางเฉพาะเจาะจงเพอการ

จดการทไมเหมอนเดม

โอกาสพฒนาทบทวนการจดการเพอพฒนาตอไปใหไดผลทนาพอใจขน โดยอาจแสดงอตราสวนของหญงตงครรภ

ทมระดบความเขมขนของเมดเลอดแดงทนาพอใจรวมกบคาเฉลยดวย พจารณาใชระเบยบวธวจยทรดกมมากขน

โดยมกลมควบคม เพอพสจนผลของการพฒนา

54

54

ID 408

การขดตาปลาเพอปองกนการเกดแผลทเทาในผปวยเบาหวาน คลนกโรคเบาหวานโรงพยาบาลสารภ ป 2557-2558

ประภาพร มทมล, น.ส.ธตพร ชวนวรศกดโรงพยาบาลสารภ จงหวดเชยงใหม

ทมา ตาปลาเกดจากการเสยดสหรอการลงน�าหนกกดทบบรเวณฝาเทาเปนเวลานาน ท�าใหเกดแผลภายใต

ตาปลา ดงนนการขดตาปลาจงเปนการปองกนทส�าคญเพอไมใหผปวยเกดแผลทเทา ซงการเกดแผลทเทา

เปนภาวะแทรกซอนทส�าคญของโรคเบาหวาน เพราะแผลทเทาจะเปนทางทเชอโรคสามารถแพรเขาสรางกายไดงาย

กวาบรเวณอน และยงสามารถลกลามขนไปทขาไดอยางรวดเรว ท�าใหผปวยเกดภาวะตดเชอรนแรงจนเปนอนตราย

ตอชวตได มผปวยเบาหวานจ�านวนไมนอยทตองถกตดขาเพอเปนการก�าจดการตดเชออยางรนแรง ทเรมมาจากแผล

เลกๆทเนา ท�าใหเกดภาวะทพพลภาพ นอกจากนยงมผปวยบางกลมทมแผลเรอรงทเทาและไมยอมหายจงจ�าเปนตอง

เดนทางมาท�าแผลเปนทกวน กอใหเกด ผลกระทบตอผปวย ครอบครวนบเปนความสนเปลองคาใชจายในการดแล

รกษาและเวลาในการเดนทางมาโรงพยาบาล ส�าหรบโรงพยาบาลสารภ ป 2557 พบแผลทเทาจ�านวน 24 คน

เกดจากตาปลา 15 คน คดเปนรอยละ 62.50

วตถประสงค เพอปองกนการเกดแผลทเทาในผปวยเบาหวานทมตาปลา (callus)

ระเบยบวธวจย เปรยบเทยบผลการเกดแผลทเทาในผปวยเบาหวานกอนและหลงการขดตาปลา (callus) ขนตอนการ

ด�าเนนงานวจย ประกอบดวย 3 ขนตอน 1. การวางแผนวเคราะห ผลการด�าเนนงานทผานมา ผลกระทบและปจจย

หรอสาเหตทสงผลตอการด�าเนนงานทผานมา 2. ด�าเนนงานตามแผนและตดตามประเมนผล 3. ประเมนผลลพธ

ประชากรทศกษาคอ ผปวยเบาหวานทมตาปลาทเทาในคลนกเบาหวานโรงพยาบาลสารภ ป 2558 จ�านวน 42 คน

วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนารอยละ

ผลการศกษาผลการศกษาพบวาอตราการเกดแผลทเทาทเกดจากตาปลา ลดลง จากรอยละ 62.50 ในป 2557

เปนรอยละ 13.33 ในป 2558 โดยการด�าเนนงานครงนประกอบดวย 1. การขดตาปลาใหผปวย 2. การใหความร

ในการดแลเทาหลงจากกรขดตาปลาเพอปองกนการเกดซ�า 3. การประเมนผลระยะ 1 ป

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชนใชปองกนการเกดแผลทเทาในผปวยเบาหวานทมตาปลาทเทา สงผลใหผปวยไมเกดแผลทเทาและผปวย

ไดรบความรในการดแลเทาไมใหเกดตาปลาและทส�าคญผปวยไมถกตดเทา สงผลใหผปวยเดนไดปกต สามารถท�างาน

ไดอยางคนทวไป

55

55

บทเรยนทไดรบ 1. ผปวยจะมการดแลเทาของตนเองไดอยางตอเนอง ตองอาศยการกระตนจากทมสหวชาชพทกครง

ทมาโรงพยาบาล เชน พยาบาล นกกายภาพ 2. การขดตาปลาทเทาผปวยเบาหวาน ตองมการขดอยางตอเนอง

ทกครงทมตาปลาเกดขน จงจะปองกนการเกดแผลได 3. ตองอาศยความช�านาญจงจะสามารถขดตาปลาไดหมด

และผปวยไมเกดแผล

ปจจยแหงความส�าเรจประกอบดวย 3 สวน คอ 1. ผปวยใหความรวมมอ โดยการน�าความรทไดรบเรองการดแลเทาไปปฏบต

และเมอเกดตาปลาใหรบแจงเจาหนาทเพอขดตาปลา 2. มการดแลอยางตอเนองโดยทมสหวชาชพ 3. ผบรหารใหการ

สนบสนน

การสนบสนนทไดรบ ผบรหารใหความส�าคญ ใหขอเสนอแนะ สงเจาหนาทไปฝกอบรมการขดตาปลาและการดแลเทา ทส�าคญ

ใหน�าผลการวจยไปใชในเครอขาย คพสอ. ในเขตอ�าเภอสารภ

ขอคดเหนของกรรมการขอด

การใชการวจยเพอพสจนผลของการพฒนาคณภาพการบรการ

โอกาสพฒนา

เปนจดเรมตนของการรวบรวมขอมลเพอคนหาโจทยวจยทจ�าเปนตอการพฒนาตอไป

56

56

ID 553

พฒนาการจดการดแลผปวยเบาหวานชนดท 2 ทไมสามารถควบคมระดบนำาตาลในเลอด

ละออทพย แสงทอง, เยาวภา ดวงทอง, นยนรตน จนทรเพง, สมจรง เอกผกนากโรงพยาบาลศรนครนทร(ปญญานนทภกข) จงหวดพทลง

ทมา จากการวเคราะหขอมลผปวยเบาหวานทรบไวในโรงพยาบาลศรนครนทร (ปญญานนทภกข) ดวยภาวะ

แทรกซอนเฉยบพลนทางเบาหวานระหวาง 1 มนาคม – 31 ธนวาคม 2556 พบวา มจ�านวน 23 ครง 81 วน

นอน วนนอนเฉลย 5.4 วน คาใชจาย 104,846 บาท เฉลย 6989.73 บาท/ครง ท�าใหสงผลกระทบตอคณภาพชวต

และเสยงตอการเสยชวต เปนสาเหตของคาใชจายในการรกษาทสงขน ดงนนการดแลผปวยเบาหวานอยางม

ระบบและตอเนองตงแตโรงพยาบาลจนกระทงกลบมาอยบาน สรางเครอขายในชมชนและภาคเครอขายสขภาพ

มสวนรวมในการดแล เพอสรางความเขมแขงใหแกผปวยและครอบครวใหมความมนใจในการดแลสขภาพตนเอง

สามารถควบคมระดบน�าตาลในเลอด ลดภาวะแทรกซอนจากภาวะน�าตาลในเลอดผดปกต ทงเฉยบพลนและเรอรง

ลดการรบไวในโรงพยาบาล ระยะเวลาการนอนโรงพยาบาล และคาใชจายอกทงท�าใหการรกษามประสทธภาพ

มากยงขน

วตถประสงค เพอใหผปวยเบาหวานสามารถควบคมน�าตาลในเลอดไดดขน ลดจ�านวนการรบไวในโรงพยาบาลและ

คาใชจาย

ระเบยบวธวจย เปนวจยแบบกงทดลองศกษาในกลมเดยว คดเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจง เปนผปวยเบาหวาน

ชนดท 2 ทไมสามารถควบคมระดบน�าตาลในเลอดทรบไวในโรงพยาบาล ดวยภาวะน�าตาลในเลอดต�าและสง

ทสมครใจจ�านวน 15 ราย ชแจงวตถประสงค พทกษสทธดวยวาจาและลงลายมอชอยนยอมเขารวมศกษา

เปนระยะเวลา 3 เดอน รวบรวมขอมลโดยวเคราะหสถานการณโรคเบาหวานทรบไวในโรงพยาบาล และสะทอนขอมล

กลบแกทมและชมชนทในทประชมเชงปฏบตการ ใหความร เสรมพลง และอธบายการใชคมอการจดการดแลตนเองละ

คมอการจดการเบาหวานส�าหรบ อสม./เจาหนาทสาธารณสข ตงเปาหมายรวมกนและตดตามเยยม โดยอสม.

และเจาหนาท รพ.สต. ประเมน พฤตกรรมพฤตกรรม FCPG, HbA1c กอนและหลง 3 เดอน วเคราะหขอมล

โดยแจกแจงความถ หาคาเฉลย รอยละ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการศกษา กลมตวอยาง 15 ราย มเสนรอบเอว > 80 เซนตเมตร รอยละ 73.33 เปนเบาหวาน >5 ปรอยละ 53.33

ผล Fasting capillary blood glucose (FCBG) > 250 mg% รอยละ 46.66 รองลงมา ระดบ 80 – 130 mg%

รอยละ 33.33 ทงหมดม HbA1c > 7% ประเมน FCBG ทก 1 เดอน และ HbA1c ประเมนเดอนท 3 โดยเปรยบเทยบ

57

57

กอนและหลงโครงการ พบวา ระดบ FCBG เฉลย 246.07 mg% (S.D = 134.01) หลงโครงการเดอนท 1, 2 และ 3

เทากบ 204.80 mg% (S.D = 67.99), 183.47 mg% (S.D = 73.72) และ 120.00 (S.D = 22.17) ตามล�าดบ พบวา

มแนวโนมลดลง และ HbA1c กอนโครงการเทากบ 9.36 % (S.D = 1.96) หลงโครงการ HbA1c เทากบ 8.08

% (S.D = 2.39) และตดตามกลมตวอยางอก 10 เดอน พบวามอตราการรบไวในโรงพยาบาลดวยภาวะแทรกซอน

เฉยบพลนรอยละ 34.78 วนนอนเฉลยลดลงจาก 5.4 วน เปน 2.07 วน คาใชจาย ลดลงจาก 104,846 บาท

เหลอ 44,811 บาท คดเปนรอยละ 57.26

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน น�าไปขยายผลในผปวยเบาหวานในคลนกโรคเบาหวานทไมสามารถควบคมน�าตาลในเลอด โดยเนนการ

มสวนรวมของผปวยและผดแล รวมคด รวมวางแผน รวมตงเปาหมาย รวมดแลไปดวยกน ในเครอขายบรการ

สขภาพ สงส�าคญคอสมพนธภาพการท�างานทด การยอมรบความสามารถ ชนชม ใหก�าลงใจอยางตอเนอง

จะท�าใหผลลพธการดแลเปนไปอยางยงยน

บทเรยนทไดรบ การทบทวนความรในการปฏบตตว เนนการมสวนรวมของผปวยและผดแล ในการวางแผนและ

ตงเปาหมายรวมกน เพอเสรมพลงใหผปวยและผดแลอยางตอเนองเปนระยะๆ และการตดตามสนบสนน

อยางสม�าเสมอโดยบรณาการผานระบบการดแลตอเนอง อาศยเจาหนาทในเครอขายบรการสขภาพ จะชวยใหผปวย

ควบคมระดบน�าตาลในเลอดไดดขนอยางยงยน

ปจจยแหงความส�าเรจ การดแลผปวยเบาหวานอยางมระบบและตอเนองตงแตโรงพยาบาลสบาน สรางเครอขายในชมชน

และภาคเครอขายสขภาพมสวนรวมในการดแล เพอสรางความเขมแขงใหแกผปวยและครอบครวใหมความมนใจ

ในการดแลสขภาพตนเองสามารถควบคมระดบน�าตาลในเลอด ลดการรบไวในโรงพยาบาลดวยภาวะเฉยบพลน

และเรอรง ลดจ�านวนวนนอน และลดคาใชจายทงทางตรงและทางออมสงผลใหผปวยและครอบครวมคณภาพชวต

ทดขน

การสนบสนนทไดรบ การพฒนาไดรบการสนบสนนก�าลงใจจากผบรหาร ท�าให ผรวมงานในหนวยงานและทมสหสาขาวชาชพ

ตลอดจนเจาหนาทในเครอขายบรการสขภาพ อสม. มความมงมนทจะพฒนาการดแลใหผปวยสามารถควบคม

ระดบน�าตาลในเลอดได โดยตงเปาหมายทความปลอดภย และลดภาวะแทรกซอนของผปวย และทกคนมความสข

ในการท�างาน

ขอคดเหนของกรรมการขอด

การตงค�าถามจากปญหาในการท�างานประจ�า และเลอกผปวยทมปญหาอยางเฉพาะเจาะจงเพอการ

จดการทไมเหมอนเดม

โอกาสพฒนาทบทวนการจดการเพอพฒนาตอไปใหไดผลทนาพอใจขน และใชระเบยบวธวจยทรดกมมากขนโดยม

กลมควบคม เพอพสจนผลของการพฒนา

กลม 3บทคดยอทไดรบรางวล

ระดบ ตตยภม

59

59

ID 8

การเตรยมผปวยเพอสองตรวจทางเดนอาหารและลำาไสเลกสวนตนดวยสารหลอลนทมและไมมสวนผสมของยาชา: การศกษาเชงทดลองคลนกแบบสม

นพ.ชชาต คศรรตน, นางพรทพย บญเครอช, นางชนดดา เชาวนปรชา, น.ส.สกานดา ใสแจม โรงพยาบาลอตรดตถ จงหวดอตรดตถ

ทมา การเตรยมผปวยเพอสองตรวจทางเดนอาหารและล�าไสเลกสวนตน ปจจบนใชสารหลอลนทมสวนผสม

ของยาชา (2% xylocaine jelly) รวมกบการรบประทานยาแกอาเจยน แตเนองจากในผปวยบางรายอาจมอาการ

แพยาหรอเกดผลขางเคยงจากสวนผสมของยาชา อกทงยงท�าใหอาการชาบรเวณล�าคอนาน สงผลใหผปวยเรมรบ

ประทานอาหารหลงสองกลองไดชาลง

วตถประสงคเพอเปรยบเทยบความไมสขสบาย ระยะเวลาการสองกลอง และระยะเวลาทเรมรบประทานอาหารไดหลง

สองกลอง ระหวางการเตรยมผปวย 3 วธ ซงใชสารหลอลนทมและไมมสวนผสมของยาชา รวมไปถงการใชยาชาพน

ระเบยบวธวจย รปแบบ สถานท และผปวย randomized controlled trial ทงานสองตรวจดวยกลอง โรงพยาบาล

อตรดตถ ศกษาในผปวยทไดรบการสองตรวจดวยกลอง อาย 18 ปขนไป จ�านวน 239 ราย ระหวางวนท 1 ธนวาคม

2557 ถง 15 ธนวาคม 2558 โดยสมผปวยเปน 3 กลม ไดแก 1) กลมทใช non-xylocaine jelly รวมกบรบประทาน

ยา domperidone (n=83) 2) กลมทใช non-xylocaine jelly รวมกบ 10% xylocaine spray (n=74) และ

3) กลมทใช 2% xylocaine jelly รวมกบรบประทานยา domperidone (n=82) การวดผลและวธการ: กระบวนการ

สองกลองท�าโดยแพทยคนเดยวเพอลดปจจยกวน รวบรวมขอมลลกษณะทวไป ลกษณะทางคลนก ผลสองกลอง

ระยะเวลาสองกลอง ระยะเวลาทเรมรบประทานอาหารไดโดยผประเมนอกชด ผปวยเปนผประเมนความไมสขสบาย

4 ดาน ไดแก อาการเจบคอ ความรสกอยากขยอน ความรสกคลนไส และอาการอาเจยน ในรปแบบ visual ana-

logue scale วเคราะหขอมลพนฐานเปรยบเทยบผปวย 3 กลม โดยใชสถต exact probability test และ Kruskal-

Wallis test วเคราะหคะแนนความไมสขสบาย เปรยบเทยบกลมทใช non-xylocaine jelly รวมกบรบประทานยา

domperidone และกลมทใช non-xylocaine jelly รวมกบ 10% xylocaine spray โดยใชกลม 2% xylocaine

jelly รวมกบรบประทานยา domperidone เปนกลมควบคม โดยใชสถต Gaussian regression

ผลการศกษา ผปวยทง 3 กลม มลกษณะพนฐาน การวนจฉย และระยะเวลาในการสองกลองไมแตกตางกน

เมอเปรยบเทยบระหวางกลมเปนค โดยใช กลม 2% xylocaine jelly รวมกบรบประทานยา domperidone

เปนกลมควบคม พบวาความรสกไมสขสบายไมแตกตางกน ในกลมทใช non-xylocaine jelly รวมกบรบประทานยา

60

60

domperidone สามารถเรมรบประทานอาหารไดเรวขน 4.48 นาท อยางมนยส�าคญทางสถต (95%CI: -3.37, -5.57,

p<0.001) และพบวาในกลมทใช non-xylocaine jelly รวมกบ 10% xylocaine spray เรมรบประทานอาหาร

ไดชาลง 10.12 นาท อยางมนยส�าคญทางสถต (95%CI: 8.71-11.54, p<0.001)

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน การเตรยมผปวยเพอสองตรวจทางเดนอาหารและล�าไสเลกสวนตน สามารถใชไดทง 3 วธ ซงพบวา

ผลขางเคยงอาการไมสขสบายของผปวยไมแตกตางกน แตพบวา หากใชวธ Non-xylocaine jelly รวมกบ

รบประทานยา Domperidone จะสามารถชวยใหผปวยสามารถเรมรบประทานอาหารไดเรวขน และลดความเสยงตอ

การแพยาชา เปนทางเลอกในการเตรยมใหมซงนาจะเปนประโยชนตอบคลากรและผปวยมากกวา

บทเรยนทไดรบ การท�าวจยในมนษยเปนสงทคอนขางมความเสยงสงตอการเปนอนตรายและละเมดสทธ ดงนนผวจย

ตองระมดระวงอยางมากและท�าใหมความเครยดสงในการพดคยกบผปวยและญาตเรองความเสยงหรอความ

ไมสบายทกประการทคาดวาจะเกดขนกบอาสาสมครในการเขารวมการศกษาหรอความเสยงทางรางกายจตใจซงไดม

มาตรการเฝาระวงและแกไขตามแนวทางปฏบตอยางชดเจน เพอใหปลอดภยจากภาวะแทรกซอนดงกลาว

ปจจยแหงความส�าเรจ การสนบสนนจากผบรหารทกฝาย องคกรและหนวยงานของผวจย รวมทงหนวยงานทเกยวของ

การใหขอมลผปวยและญาตเพอขอความรวมมอ การมอาจารยและทปรกษาและเอาใจใสและตดตามงานท�าใหผวจย

มความร ประสบการณและทกษะในการท�าวจยเกดงานวจยทจะเปนประโยชนตอประชาชนและหนวยงาน ซงเปน

ผลจากผบรหารเหนความส�าคญและชวยผลกดนและทส�าคญคอความมงมนของตวผวจยทอดทนฝาฟนอปสรรค

มากมาย

การสนบสนนทไดรบ องคกรและผบรหารจดใหมการอบรมเชงปฏบตการ การวจยเพอพฒนาคณภาพการดแลผปวย

ประจ�าป 2558 ท�าใหผใหวจยมโอกาสไดเขารวมอบรมเชงปฏบตการวจย โดยมทปรกษาและอาจารยทมความร

ความสามรถ ท�าใหผวจยไดมแรงบนดาลใจในการท�าวจยใหส�าเรจลลวงไปดวยด รวมทงเจาหนาทในหนวยงานชวยกน

เปนอยางด

ขอคดเหนของกรรมการขอด• เปนเรองนาสนใจ ท�าเปน RCT โดยภาพรวมด สอดคลองกนตลอดเรอง มการวเคราะหขอมลเบองตนวา

กลมตวอยางทง 3 กลมมความเทาเทยมกน

โอกาสพฒนา• ความเปนมา ควรมสถต/ขอมลสนบสนนอาการภาวะแทรกซอน เชน เจบคอ คลนไส ขยอน อาเจยน

• วตถประสงคควรเขยนใหชดเจนวาความเสยงจากการแพยาชาคออะไร

• วธด�าเนนการวจย ควรมทมาหรอการค�านวณขนาดตวอยาง วธการสมผปวยเขากลมดวยการสลบคนคออยางไร

ควรเขยนใหเหนวาการสมนนปราศจากการล�าเอยงในการเลอกสม เชน ใชบลอค ควรหาความตรง ความเทยงของ

เครองมอทใชในการวจย การเกบขอมลมการเกบชอสกลผปวย HN ซงไมควร

61

61

• การวด outcome ควรม primary outcome หลก คอ เวลาทใชในการสองกลองโดยผปวยสามารถรวมมอไดด

เพราะเชอวายาชาท�าใหผปวยไมเจบ สามารถรวมมอในการตรวจไดด สวน secondary outcomes รอง ไดแก

ผลขางเคยงของการใสทอลงไปในทางเดนอาหาร รวมถงอาการชวงฟกฟนหลงการตรวจดสรจแลวไดแก

การกนอาหารไดเปนปกต (เวลา) อาการคลนไส อาเจยน ทองอด เปนตน

• ผลการศกษา ความรสกไมสขสบายจากการคลนไสทง 3 กลม มความแตกตางกน แตเวลาอภปรายผลระบวา

ไมแตกตางกน มการอภปรายผลมากกวาผลวจยทท�าจรง ขอยต ไมสอดคลองกบเนอหาทเขยน

• อธบายผลการศกษาทแตกตางใหชดเจนขน ไดแก ท�าไมระยะเวลาการเรมกนอาหารได ระหวางกลมศกษา

กบ เปรยบเทยบอก 2 กลมคอ กลมไมใชยาชาจงกนอาหารไดเรวกวาท 10 นาท กบ control 15 นาทตามล�าดบ

(p<0.05) อยางไรกตามแมจะมนยส�าคญทางสถต แตไมนาจะมนยส�าคญทางคลนก นอกจากน อคตของการ

วดเวลาของการเรมกนไดปกต นาจะม measurement bias จากหลายอยาง ควรอภปรายดวย ควรอภปราย

เทยบกบการศกษาทผานมา และควรน�าผลการวจยไปเผยแพร หรอน�าไปใช

62

62

ID 13

ผลการนวดดวยถงมออนตอความปวดและการคดตงเตานมมารดาหลงคลอด

ผะอบ ไกรด�า, ละมล คงเพชร โรงพยาบาลหาดใหญ จงหวดสงขลา

ทมา การคดตงเตานมเปนอปสรรคตอความส�าเรจในการเลยงลกดวยนมแมอยางเดยว 6 เดอน สรางความ

เจบปวดและท�าใหน�านมไหลชา ทารกไดน�านมไมพอ และอตราการคดตงเตานมในมารดาหลงคลอดโรงพยาบาล

ศนยหาดใหญ ป พ.ศ.2556-2557เพมขนจากเดม 14% เปน 15% (เวชระเบยนมารดาหลงคลอดโรงพยาบาล

ศนยหาดใหญ) วธแกไขเตานมคดตงจากเดมใชผาชบน�าอนและนวดเตานมตองใชเวลานานและน�านมไหลชา จงไดคด

วธการแกปญหาเตานมคดตงแบบใหมโดยใชถงมออนประคบและนวดพรอมกนซงท�าใหระยะเวลาการปฏบตกจกรรม

พยาบาลลดลงน�านมไหลเรวขนทารกไดรบน�านมเพยงพอ

วตถประสงค ศกษาเปรยบเทยบผลการใชผาขนหนชบน�าอนนวดเตานม และการใชถงมออนนวดเตานมในมารดา

หลงคลอดทมอาการคดตงเตานม

ระเบยบวธวจย การวจยกงทดลอง ศกษาในมารดาหลงคลอด 60 ราย ทเตานมคดตงระดบ 4 แบงเปน 2 กลมกลม

ทดลองใชนวดดวยถงมออน และกลมควบคมใชการประคบดวยผาขนหนชบน�าอน โดยสมเขากลมแบบจบฉลาก

เกบรวบรวมขอมลโดยใชเครองมอ 3 สวนคอ 1) แบบสอบถามขอมลทวไป 2) แบบวดระดบความเจบปวด Visual

Analog Scale และ 3) แบบประเมนความคดตงของเตานมใชเครองมอวด Six Point Breast Engorgement

Scale (SPBE) (Hill & Humenick, 1994) ตรวจความตรงของเครองมอ SPBE โดยผเชยวชาญ 3 ทานและทดสอบ

ความเทยงโดยใชสตรสมประสทธอลฟาครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient) ไดคาความเทยง 0.74

วเคราะหขอมลโดยหาคา ความถ รอยละ คะแนนเฉลย สวนเบยงแบนมาตรฐาน สถต ไค-สแควร และทดสอบ

สมมตฐานโดยใช T-Test

ผลการศกษา เปรยบเทยบระดบความปวดและระดบการคดตงเตานมกอนและหลงทดลองภายในกลมทงกลมทดลอง

และกลมควบคมพบวามความแตกตางอยางมนยส�าคญ (p<0.01) และเมอเปรยบเทยบระหวางกลมทงระดบ

ความปวดและระดบการคดตงเตานมพบวาไมมความแตกตาง (p>0.05) นอกจากนเมอเปรยบเทยบเวลาทน�านม

เรมไหล (ตงแตเรมประคบจนกระทงน�านมไหลวดเปนนาท) พบวาระยะเวลาของการประคบและนวดเตานมจนหาย

คดตงพบวากลมทดลอง (=8.96,SD=3.52) ใชเวลานอยกวากลมควบคม (=21.36, SD=2.89) และกลมทดลอง

จะมน�านมไหล (=3.60, SD=2.07) เรวกวากลมควบคม (=8.16, SD=3.8) อยางมนยส�าคญ (p<0.01)

63

63

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน - ลดการอกเสบของเตานม/น�านมไหลเรว ทารกไดอาหารเพยงพอสามารถขบถาย Meconiumไดเรว

ปองกนการเกดตวเหลอง/ลดความปวดของมารดาหลงคลอด/ลดความเครยดของมารดา (อาการแทรกซอนจาก

ทารกไดรบน�านมไมเพยงพอ)/ลดคารกษาพยาบาลของโรงพยาบาล/ของผปวย/มารดาสามารถเลยงลกดวยนมแม

อยางเดยวภายใน / เดอนประสบความส�าเรจ/ ลดระยะเวลาการท�างานของพยาบาล

บทเรยนทไดรบ ผปฏบตงานมความคดเปนระบบแกปญหาโดยการใชงานวจย/ยนยนผลงานโดยการน�าเสนองานวจย

นาเชอถอกวาการพดโดยไมมหลกฐาน

ปจจยแหงความส�าเรจ ผน�าสนบสนน/ค�าปรกษา/ผวจยมงมน/ทมงานชวยเหลอ

การสนบสนนทไดรบ ใหค�าปรกษา/ความร/ก�าลงใจ/กระตนรวมประกวด

ฃขอคดเหนของกรรมการขอด •เปนผลงานทนาสนใจใน น�าไปใชในการปฏบตจรงไดสะดวก เปนการตอยอดความรเดมในการใชความรอน และ

การนวดเตานม เพอกระตนการสรางน�านม และ ลดการคดตงเตานมของแมหลงคลอดใน 2-3 วนแรก

•เปนงาน RCT แสดงผลลพธหลกคอการใชผาอนรวมกบการนวดเตานมตามปกต ชวยท�าใหน�านมแมไหลไดเรวขน

จาก 8.2 นาท เปน 3.6 นาท ซงมนยส�าคญทางสถตแตอาจไมมนยส�าคญทางคลนกมากกนก

•โดยภาพรวมด มการทบทวนวรรณกรรมครอบคลมมากพอ รปแบบวธวจยคอนขางด มกลมทดลองและ

เปรยบเทยบ

โอกาสพฒนา• ทมา ควรอธบายแนวคดวาถงมอผามการใชดกวาวธการเดมอยางไร เพราะเทาทอานจากการทบทวนวรรณกรรม

พบวา ใหประคบกอนท�าใหอณหภมเพมขน เพมการหลงสารเอนโดฟน ท�าใหลดความเจบปวด และเพมการ

ไหลเวยนของเลอด

• วตถประสงค ควรเขยนใหชดเจนวาผลลพธทตองการวด คออะไร

• วธการด�าเนนการวจย ควรอธบายรายละเอยดใหชดเจนมากกวานวาท�านานแคไหน ท�ากครงตอวน ครงละกนาท

ควรมรปและวธการสรางสงประดษฐบรรยายและมรปใหผอานสามารถน�าไปท�าตามได

• กลมตวอยางควรระบเพมเตมวา เปนการคลอดปกตกลมตวอยางนอย 30/กลม และไมบอกวธค�านวณ

การสมตวอยางดวยวธจบฉลากอาจไมดพอ

• การเขยนรายงานเพอตพมพ มวธการเขยนแตกตางจากการเขยนวทยานพนธ ควรศกษารปแบบการเขยน

เพอน�าผลงานตพมพในวารสารวชาการตอไป ควรปรบ Diagram ใหอานเขาใจโดยเรยงตามล�าดบกอนหลง

การเกบขอมล ผลการวจยควรแสดงใหเหนวา กลมตวอยางทงสองกลมเทาเทยมกนเมอแรกเรมการวจย เพมเตม

ผลการวจยเรองระยะเวลาการประคบและนวดเตานมจนหายคดตง เนองจากไมมในผลการวจยแตมการกลาวถง

ในสรปและอภปราย

• การอภปรายผล ไมไดอภปรายเปรยบเทยบกบการศกษากอน

• การเขยนบทคดยอสวนของผลการศกษาควรมขอมลจรงรวมกบคาทางสถต

64

64

ID 147

ประสทธศกยครมพรกสตรทาวนละครงในผปวยโรคขอเขาเสอม

พญ.รชฎา สหะวรกลศกด, ภก.ดร.สภาภรณ ปตพร, ภก.ณฐดนย มสกวงศ โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จงหวดปราจนบร

ทมา โรคขอเขาเสอมเปนโรคทพบบอยในกลมผสงอาย ซงสงผลกระทบใหผปวยมความสามารถในการ

ท�ากจวตรประจ�าวนลดลงท�าใหขาดคณภาพชวตทด เนองจากมอาการส�าคญคอปวดขอ อาจมขอฝด ขอตด

ยาทาเฉพาะททนยมใชในปจจบนไดแกยาในกลม NSAIDs เชน Diclofenac gel ในสวนของสมนไพรเชนครมพรก

เปนยาทาเฉพาะทอกตวหนงทน�ามาบรรเทาอาการของโรคขอเสอม แตเนองจากมผปวยหลายรายใหค�าแนะน�าวา

ควรจะพฒนาใหครมพรกทสามารถใชทาเพยงวนละ 1 หรอ 2 ครง เนองจากครมพรกทใชกนในปจจบนตองทา

วนละ 4 ครงท�าใหผปวยไมไดรบความสะดวก ดงนนทางมลนธโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร รวมมอกบ

ศนยนาโนเทคโนโลยแหงชาตจงไดพฒนาครมพรกสตรทาวนละครงดวยนาโนเทคโนโลยเพอใหสามารถออกฤทธได

นาน 24 ชวโมง และเปนการสนบสนนใหเกดการใชยาสมนไพรทมอยในประเทศไทยเพอลดการน�าเขาของยาจาก

ตางประเทศ

วตถประสงค เพอศกษาประสทธศกยของครมพรกสตรทาวนละครง เปรยบเทยบกบครมพรกและ Diclofenac gel ใน

ในการรกษาโรคขอเขาเสอมทมระดบความรนแรงนอยถงปานกลาง และศกษาผลขางเคยงและความพงพอใจ

ตอการใชยา

ระเบยบวธวจย การศกษาแบบ Single-blind randomized controlled trial ผประเมนในคณะผวจยไมทราบวา

อาสาสมครอยกลมใดโดยศกษาในผปวยขอเขาเสอมทมระดบความรนแรงนอยถงปานกลางทมารบการรกษา

ทโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรจ�านวน 90 คน สมเลอกอาสาสมครออกเปน 3 กลมโดยกลมท 1 และ 2 จะไดรบ

Diclofenac gel และครมพรกอภยภเบศรตามล�าดบ ทาบรเวณทปวดวนละ 4 ครง เชา กลางวน เยน กอนนอน

กลมท 3ไดรบครมพรกสตรทาวนละครง ทาบรเวณทปวดวนละ 1 ครง กอนนอน ระยะเวลาของการศกษา 4 สปดาห

โดยมตวแปรในการประเมนผลดงน Visual analog scale (VAS), Modified WOMAC score, Patient’s global

assessment ประเมนกอนเรมการศกษา สนสดสปดาหท 1, 2, 3 และ 4 ท�าการประเมนผลขางเคยงจาก

การใชยาทาภายนอกในแตละสปดาห และประเมนความพงพอใจตอการใชยา เมอสนสดสปดาหท 4

ผลการศกษา ผลการศกษาพบวามอาสาสมครเขารวมการศกษาไดครบสมบรณ 82 คน กลมครมพรกสตรทาวนละ

ครง 28 คน กลมครมพรกอภยภเบศร 24 คน และกลม Diclofenac gel 30 คน พบวาทงสามกลมมคาเฉลยของ

Visual analog scale (VAS), Modified WOMAC score, Patient’s global assessment ลดลง ในสปดาหท 1, 2,

65

65

3, 4 อยางมนยส�าคญทางสถต (p<0.05) และผลการรกษาของทงสามกลมไมแตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถต

พบผลขางเคยงอาการแสบรอนบรเวณขอเขาททายากลมครมพรกสตรทาวนละครง รอยละ 3.57 ซงนอยกวากลม

ครมพรกอภยภเบศร สวนใหญทงสามกลมมระดบความพงพอใจตอการใชยาเมอสนสดการรกษาในสปดาหท 4

ในระดบมาก โดยกลมครมพรกสตรทาวนละครงมความพงพอใจระดบมาก สงทสดคอ 75% กลมครมพรกอภยภเบศร

62.5% และกลม Diclofenac gel 56.7%

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน น�ามาเปนขอมลทางคลนกในการใชครมพรกสตรทาวนละครงในการรกษาโรคขอเขาเสอมรวมทงเปน

การสนบสนนใหเกดการใชยาสมนไพรไทย ในขณะนไดมการน�ามาใชในผปวยทแผนกกายภาพบ�าบด กลมงาน

เวชกรรมฟนฟ และงานการแพทยแผนไทย โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร และทางมลนธโรงพยาบาล

เจาพระยาอภยภเบศรก�าลงด�าเนนการขอขนทะเบยนกบส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยาเพอจะท�าการผลต

ออกมาใชประโยชนในวงกวางตอไป

บทเรยนทไดรบ สามารถพฒนาผลตภณฑครมพรกอภยภเบศรสตรทาวนละครงทมประสทธศกยทางการรกษาผปวย

ขอเขาเสอมระดบรนแรงนอยถงปานกลางไดเทยบเทากบครมพรกอภยภเบศร และ Diclofenac gel รวมทง

อาสาสมครยงมระดบความพงพอใจจากการใชครมพรกสตรทาวนละครงในระดบมากเนองจากมความสะดวกตอ

การใชยามากขนและมผลขางเคยงจากการใชยานอย ท�าใหสามารถน�ามาใชประโยชนในทางคลนกในผปวยไดจรง

ปจจยแหงความส�าเรจ ทมผวจยตระหนกถงปญหาและขอเสนอแนะของผปวยจงตองการรวมมอกนในการพฒนาสตรครมพรก

สตรทาวนละครงทสามารถน�ามาใชประโยชนสงสดไดจรงแกผปวย ซงตองอาศยการท�างานเปนทมแบบสหสาขา

วชาชพเพอพฒนาผลตภณฑใหดขน และการท�าวจยครงนโดยไดรบการสนบสนนอยางดจากมลนธโรงพยาบาล

เจาพระยาอภยภเบศร ศนยนาโนเทคโนโลยแหงชาต รวมทงเพอนรวมงานและอาสาสมครทนารกทกทาน

การสนบสนนทไดรบ มลนธโรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศรใหการสนบสนนทนการวจยในครงน ศนยนาโนเทคโนโลย

แหงชาต ทใหค�าปรกษาทางดานขอมลและสนบสนนการท�าวจย และทมผบรหารของโรงพยาบาลทกทานทสนบสนน

การท�า R2R

ขอคดเหนของกรรมการขอด • เปนเรองทนาสนใจทสามารถพฒนาสตรยาทาแกปวดเจลพรกใหออกฤทธไดนานขน

• มงานวจยสนบสนนความส�าคญของการท�าวจยในครงน รปแบบการวจยด เปนงาน RCT

• ผลการศกษา พบวาการใชยาทานอยครงกวา (วนละครง) ไดผลดไมแตกตางจากสตรเดม แตสะดวกตอการใช

และมผลขางเคยงนอยกวา

66

66

โอกาสพฒนา• Statistical Analysis ควรวเคราะหแบบ repeated measure analysis ตามลกษณะขอมลทเกบตดตาม

ทกสปดาหนาน 4 สปดาห เพอ adjust ผลจากการเปลยนแปลงตามเวลาทเขามาเกยวของดวย จะถกตองมากกวา

• การเขยนรายงานยาวและวกวนมากเกนไป การสรปผลจงวกวนไปดวย เชน ตารางแยกการเปรยบเทยบอาการ

กอนและหลงการรกษาของแตละกลม ตารางหลกทตอบค�าถามวจยเปรยบเทยบระหวางกลมใสขอมลมากเกน

ไปจงท�าใหดยาก การสรางกราฟ และ ลด outcomes ทไม valid ออก จะเหมาะสมกวา สามารถท�าใหกระชบได

ไมเกน 7 หนา

• มการทดลองในอาสาสมคร (แตรปแบบการทดลองในอาสาสมครกอน เปน one group เปรยบเทยบกอนหลง

ซงผลการวจยอาจไมนาเชอถอนก)

• ควรสงหลกฐานประกอบดวยวาการผลตยาไดผานมาตรฐาน GMP หรอ Good Manufacturing Practice

67

67

ID 62

ปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตของผปวยบาดเจบศรษะหลงจำาหนายจากโรงพยาบาลระดบตตยภม

ขนษฐา อรญดร1, รศ.ดร.ประณต สงวฒนา2, นฤมล อนมาศ1, สมามตา สวสดนฤนาท2, ชมนภส รตตโชต1, นายแพทยอฐพล ชวรงโรจน 1

1.โรงพยาบาลหาดใหญ 2. คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร จงหวดสงขลา

ทมา ผบาดเจบศรษะ ซงเปนกลมทมกมความพการหลงเหลอตงแตพการเพยงเลกนอยถงพการอยางรนแรง

ไมสามารถชวยตวเอง และตองการการดแลอยางตอเนองจากญาตและชมชนอยางมาก เพอใหเกดคณภาพชวตทด

เมอวเคราะหสถานการณปจจบนหลงการจ�าหนาย พบวา ผบาดเจบศรษะระดบรนแรงทกรายไดรบการวางแผน

จ�าหนายกอนออกจากโรงพยาบาล มระบบการตดตามเยยมบานในบางราย แตยงขาดการประเมนตดตามผลหลง

จ�าหนายในกลมผบาดเจบศรษะโดยตรง ดงนน ผวจยจงศกษาวามปจจยใดบางทมอทธพลตอคณภาพชวตหลง

จ�าหนาย คอ ระดบความรสกตวแรกรบความพการของผบาดเจบศรษะ แรงสนบสนนของครอบครว ความวตกกงวล

และภาวะซมเศรา เพอจะเปนขอมลพนฐานในการพฒนาระบบบรการการดแลผบาดเจบทศรษะใหมประสทธภาพ

มากขน

วตถประสงค เพอศกษาอทธพลของปจจยดาน ความรนแรงของการบาดเจบ ความพการ แรงสนบสนนของครอบครว

ภาวะซมเศราและความวตกกงวล ตอคณภาพชวตของผปวยบาดเจบศรษะหลงจ�าหนาย

ระเบยบวธวจย การวจยเปนการศกษาอทธพลของความรนแรงของการบาดเจบศรษะ ความพการ ความวตกกงวล

ภาวะซมเศรา และแรงสนบสนนทางสงคมตอคณภาพชวตหลงจ�าหนายของผปวยบาดเจบศรษะ กลมตวอยางคอ

ผปวยบาดเจบศรษะทไดรบการจ�าหนายจากโรงพยาบาลศนยหาดใหญตงแต 1 เดอนขนไป จ�านวน 100 รายศกษา

ทกหนวยประชากร เครองมอเปนแบบสอบถามทพฒนาขน ประกอบดวย 4 สวน คอ 1) ขอมลสวนบคคล

ความรนแรงของการบาดเจบศรษะ ความพการ 2) คณภาพชวตผปวยหลงจากการบาดเจบทศรษะ 3) ความวตก

กงวล ภาวะซมเศรา 4) แรงสนบสนนทางสงคม ซงผานการตรวจสอบความตรงและความเทยง ไดคาความเทยง

ของแบบสอบถามสวนท 2-4 เทากบ 0.92, 0.85 และ 0.91 ตามล�าดบ วเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา

และการวเคราะหถดถอยพหคณ

ผลการศกษา ผลการวจย พบวา ผปวยบาดเจบศรษะสวนใหญเปนเพศชาย อายเฉลย 38.3 ป (SD= 17.75 ป) ภาย

หลงการจ�าหนายจากโรงพยาบาล พบวาสวนใหญ (รอยละ 90) มปญหาสขภาพ ทพบมากทสดคอ ปวดศรษะ มอง

เหนภาพซอน ตาพรามว ประมาณครงหนงพบวามระดบความพการหลงเหลอกอนจ�าหนายในระดบปานกลาง มาก

68

68

ทสด (รอยละ49) คณภาพชวตหลงจ�าหนายโดยรวม อยในระดบสง (Mean=68.79 SD=14.27) สวนปจจยทศกษา

พบวาทกตวสามารถรวมท�านายคณภาพชวตของผปวยบาดเจบศรษะหลงจ�าหนายไดรอยละ 61 (R2= .61, F= 28.94,

p = .001) และปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตสงสดคอ แรงสนบสนนทางสงคม (β= .357, p =.000)

ผลการวจยสะทอนไดวา ควรสงเสรมคณภาพชวตหลงจ�าหนายของผปวยบาดเจบศรษะ โดยเพมแรงสนบสนน

ทางสงคมใหมากขน

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน แนวคดคณภาพชวตดานสขภาพ ทพบวา มปจจยบางประการทมอทธพลตอคณภาพชวตภายหลง

จ�าหนายของผปวยทไดรบบาดเจบศรษะ โดยเฉพาะ แรงสนบสนนทางสงคม และระดบความพการ ดงนน ผปวย

ควรไดรบการสนบสนนดานการฟนฟสภาพ และการสนบสนนจากบคคลและสงแวดลอมในชมชน โดยการพฒนา

ระบบบรการสนบสนนหลงจ�าหนายออกจากโรงพยาบาลและตดตามประเมนผลเปนระยะๆ

บทเรยนทไดรบ

การพฒนาระบบการดแลใหผบาดเจบศรษะมคณภาพชวตเพมขนโดยทมสหสาขาวชาชพรวมกบ

ครอบครวชมชน สรางแรงสนบสนนทางสงคม การลดภาวะวตกกงวล ความซมเศราโดยการสนบสนน

โดยสรางงาน เพมคณคาใหเกดกบผบาดเจบ และผปวยควรไดรบการสนบสนนฟนฟสภาพและสนบสนนจากบคคล

และสงแวดลอมในชมชน การพฒนาระบบบรการสนบสนนหลงจ�าหนายออกจากโรงพยาบาลและตดตามประเมนผล

ปจจยแหงความส�าเรจ

ทมวจยจากคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร หวหนาศนยวจยคณะพยาบาล

มหาวทยาลยสงขลานครนทร หวหนาหอผปวย แพทยศลยกรรมประสาทโรงพยาบาลหาดใหญ APN ศลยกรรม

ประสาท โรงพยาบาลหาดใหญ ผบาดเจบศรษะและครอบครว

การสนบสนนทไดรบ ทมวจยจากคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ศนยวจยโรงพยาบาลหาดใหญ หวหนา

หอผปวยศลยกรรมประสาท แพทยศลยกรรมประสาท

ขอคดเหนของกรรมการขอด• งานวจยมรายละเอยดชดเจนด

• รปแบบและการด�าเนนการวจยถกตองสอดคลองกบค�าถามการวจย

• มการตดตามผลการดแลรกษาผปวยหลงจ�าหนายจากโรงพยาบาล

โอกาสพฒนา• ไมใชเรองใหม เปนงานวจย descriptive ท�าใหการน�าผลงานวจยไปใชไดนอย

• ทบทวนวรรณกรรมวาเคยมการศกษามากอนมากพอหรอยง

• ศกษาปจจยแบบ Cross sectional ไมสามารถสรปเรองการท�านายได สรปไดเพยงไดเพยงความสมพนธขาดสถต/

ขอมลประกอบ เปนการศกษาทไมไดใหค�าตอบใหม ๆ

69

69

ID 68

การศกษาประสทธผลและความปลอดภยของการรกษาจอตาอกเสบจาก cytomegalovirus โดยการฉดยา ganciclovir แบบลดขนาดเขาวนตา

นพ.ปตพล ชพงศ, นางสาว เพญนภา ววทธวร, นางสาว เดอนเพญ กลกจ, นาง เอองพร พทกษสงข, พญ. โสมนส ถงสวรรณ, พญ. ณฐพร เทศะวบล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

ทมา ผปวยโรคเอดสทมปญหาแทรกซอนจอตาอกเสบจากเชอ cytomegalovirus มาเขารบการรกษา

ทโรงพยาบาลศรราชเปนจ�านวนมาก จากการใหการรกษาทผานมาโดยการฉดยา ganciclovir เขาวนตาขนาด

4 mg/0.04 ml สปดาหเวนสปดาห พบวาใชเวลาในการรกษานานและตองใชจ�านวนครงในการฉดยามากโดยเฉลย

ประมาณ 4 เดอนหรอ 10 ครงตอขางตอคน ท�าใหมโอกาสเกดภาวะแทรกซอนจากการฉดยาไดงาย นอกจากนน

การใชยาทมความเขมขนสงอาจมพษตอจอตา ดงนนภาควชาจกษวทยาจงไดออกแบบแนวทางการรกษาใหม

โดยน�าขอมลอางองจากการวจยในตางประเทศมาปรบปรงใหเขากบบรบทของหนวยงาน โดยการบรหารยา

ganciclovir แบบลดขนาดเพอเพมประสทธผลและลดภาวะแทรกซอนของการรกษาจอตาอกเสบจากเชอ

cytomegalovirus และเพอใชเปนแนวทางปฏบตทางคลนกส�าหรบผปวย

วตถประสงค เพอศกษาประสทธผลตอการสงบของรอยโรค cytomegalovirus retinitis (CMVR) โดยการใชยา

ganciclovir ขนาด 2 mg/0.04 ml ฉดเขาน�าวนตา

ระเบยบวธวจย เปนศกษาแบบ prospective observational cohort จ�านวนตวอยางผปวย 49 ราย โดยผปวยทไดรบ

การวนจฉยโรค CMVR จะไดรบการรกษาดวยยา ganciclovir ขนาด 5 mg/kg/dose ฉดเขาหลอดเลอดด�าทก

12 ชวโมงเปนเวลา 2 สปดาหยกเวนผปวยทมขอหามในการใชยา จากนนจงใหยา ganciclovir ขนาด 2 mg/0.04 ml

ฉดเขาวนตาทกสปดาหเปนเวลา 4 สปดาหแลวลดลงเปนทก 2 สปดาหจนกวารอยโรคสงบ หรอครบ 24 สปดาห

ผลการศกษา กลมตวอยางผปวยจ�านวน 49 ราย (67 ตา) อายเฉลย 39.5 ป (คาเบยงเบนมาตรฐาน 9.4 ป)

เปนชาย 28 ราย (รอยละ 57.1) เปนโรคเอดส 46 ราย (รอยละ 93.9) ระดบสายตาแยกวา 20/200 จ�านวน 20 ตา

(รอยละ 29.9) มรอยโรค CMVR ใน zone 1, 2 จ�านวน 66 ตา (รอยละ 94.0) จากการรกษาพบวารอยโรคหาย

สนทภายใน 24 สปดาห จ�านวน 41 ตา (รอยละ 61.2) ระยะเวลาในการหายเฉลย 97.2 วน (21-188 วน) ไมพบวา

มความแตกตางของระยะเวลาในการหายของรอยโรคระหวางผปวยทไดรบและผปวยทไมไดรบการฉดยาเขาทาง

หลอดเลอดด�ากอนการฉดยาเขาวนตา (99.5 ± 45.3 วน เทยบกบ 93.1 ± 38.3 วน, p = 0.65)

70

70

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน การรกษา CMVR ดวยการฉด ganciclovir แบบลดขนาดเขาวนตาใหผลการรกษาใกลเคยงกบแบบทวไป

ทตองฉดยาทกสปดาห ท�าใหสามารถน�าไปปฏบตเปน clinical practice guideline เพอลดการเกดภาวะแทรกซอน

จากการฉดยา ลดการเดนทางของผปวย และลดภาระงานบรการของหนวยงาน

บทเรยนทไดรบ ไดฝกการทบทวนวรรณกรรมเพอพฒนาแนวทางการรกษาผปวย ไดฝกการท�างานรวมกนแบบสหสาขาวชา

เพอใหการรกษาผปวย

ปจจยแหงความส�าเรจ มาจากความรวมใจของทมผวจยและแนวคดทตองการพฒนางานประจ�าใหไดประโยชนสงสด

การสนบสนนทไดรบ รบทน R2R จากคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล อ.นพ.อครนทร นมมานนตย ทปรกษาโครงการ

คณจฬาภรณ พลเอยม ใหค�าแนะน�าการวเคราะหขอมลทางสถต แพทยประจ�าบานภาควชาจกษวทยา

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลและเจาหนาทแผนกจกษวทยา โรงพยาบาลศรราช ใหการรกษาและดแลผปวย

ในโครงการ

ขอคดเหนของกรรมการขอด• เปนงานทนาสนใจ มประโยชน ผลงานตพมพในวารสารตางประเทศแลว แสดงถงไดรบการตรวจสอบจาก

ผเชยวชาญมาแลว

• การใชประโยชนลดขนาดยาได

• มแนวคดแกไขปญหาในงานและเพมความปลอดภยแกผปวยโดยใช EBP

โอกาสพฒนา• ไมใช RCT ท�าใหมอคตได

71

71

ผลของการใชแนวทางปฏบ ตในการสงตรวจผลการวเคราะหกาซในเลอดตามพยาธสรรภาพของผปวย หลงผาตดหวใจและทรวงอก

ปราณ ทองใส, สนทราภรณ นโครธะ, นรศา อาจออนศร, ผศ.นพ.วนชย วงศกรรตน, รศ.พญ. ศรลกษณ สขสมปอง

ไอซย ศลกรรมหวใจและทรวงอก คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

ทมา ผปวยหลงผาตดโรคระบบหวใจและทรวงอกระยะวกฤตจะไดรบการสงเลอดตรวจ Arterial Blood Gas

(ABG) ทก 4 ชวโมง และทกครงทปรบเปลยนการตงคาของเครองชวยหายใจ (เฉลย 10 ครงตอผปวย 1 ราย ตอ

วนนอน 1 วน) ทงท Hemodynamic stable และ Oxygenation ปกต และไมมการเปลยนแปลงของ signs and

symptoms รวมทงภาวะสมดลยกรดดางคงท ท�าใหตองเสยคาใชจายเปนจ�านวนมาก จงไดพฒนาแนวทางปฏบต

ในการสงตรวจผลการวเคราะหกาซในเลอดตามพยาธสรรภาพของผปวย หลงผาตดหวใจและทรวงอก

วตถประสงค

เพอศกษาจ�านวนครงของการสงตรวจ Arterial Blood Gas แนวปฏบตเดมเดมกบแนวปฏบตใหม และ

เพอศกษาภาวะไมพงประสงค/ภาวะแทรกซอนระหวางกลมทไดรบการสงตรวจแบบมาตรฐานเดมกบมาตรฐานใหม

ไดแก Severe Metabolic acidosis/ alkalosis, severe Respiratory acidosis/ alkalosis, Threatened Cardiac

arrhythmia (Rapid Ventricular Response, ventricular tachycardia), Re- intubation

ระเบยบวธวจย การวจยเชงกงทดลองแบบวด 2 กลมกอน - หลง กลมตวอยางเปนผปวยทมอาย 18 ปขนไป ทไดรบการ

ผาตดหวใจชนดเปด โรงพยาบาลศรราช จ�านวน 140 ราย แบงเปนกลมควบคมซงไดรบการตรวจ ตามแนวปฏบตเดม

จ�านวน 70 ราย เกบรวบรวมขอมล จากเวชระเบยนโดยสมจากตวเลขทายผปวยในทเปนเลขค เดอน มกราคม

ถง มนาคม พ.ศ. 2556 และกลมทดลองจ�านวน 70 ราย ไดรบการสงตรวจ โดยใชแนวทางปฏบตในการสงตรวจ

ผลการวเคราะหกาซในเลอดตามพยาธสรรภาพของผปวย หลงผาตดหวใจและทรวงอก ซงไดผานการตรวจสอบ

ความถกตองและความเหมาะสมของเนอหาแนวปฏบต จากผทรงวฒทเชยวชาญในสาขาทเกยวของจ�านวน 3

ทาน เกบขอมลตงแตเดอน ธนวาคม พ.ศ. 2557 ถง มนาคม พ.ศ. 2558 วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา

และเชงวเคราะห Fisher’s exact test, Chi-square test

ผลการศกษา จ�านวนครงของการตรวจวเคราะหกาซในเลอด ในกลมทดลองนอยกวา กลมควบคม อยางมนยส�าคญ

(4.90 + 3.67 vs 9.46 + 4.47, p =.00) จ�านวนวนนอนไมแตกตางกน (1.71+.87 vs 1.70+1.67, p =.95 ตามล�าดบ)

และไมเกดภาวะแทรกซอนทงสองกลม

ID 91

72

72

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน งานวจยน ไดใชจรงในหนวยงานไอซย ตงตรงจตร ตงแตเดอน ธนวาคม 2557 จนถงปจจบน

ในกลมเปาหมาย มากกวา 80 % คอ ในผปวยหลงผาตดหวใจและทรวงอกชนดเปดทมตารางผาตด

(Elective -Open-heart in Acquired heart disease) ไดแก coronary artery bypasses graft, Valvular heart

replacement /repair ventricular/Atrial septal closure และ Aortic surgery

บทเรยนทไดรบ จากผลการวจยนไดเกดแนวปฏบตทไดมาตรฐาน และ บคลากรในหนวยงานไดปฏบตจน routine และ

ท�าใหลดคาใชจายของโรงพยาบาลไดรอยละ 50 % นอกจากน สามารถลดภาระงานของบคลากร และเพมเวลา

ในการดแลผปวยไดมากขน

ปจจยแหงความส�าเรจ บคลากรในหนวยงาน ผบรหารองคกรทกระดบ และคณะกรรมการด�าเนนการหนวยพฒนางานประจ�าส

งานวจย ของคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

การสนบสนนทไดรบ เรมตงแตการพฒนาโครงรางงานวจย เงนสนบสนนการวจย ใหเวลาในการท�าวจย ตลอดจนก�าลงใจ

ในการท�าวจย

ขอคดเหนของกรรมการขอด• Concept นาสนใจ (lean concept) ลดภาระงานทไมจ�าเปน ลดคาใชจายได มประโยชนมาก

โอกาสพฒนา• ไมไดบอกการหาคาความเทยงของเครองมอ เคยมการศกษาแบบนมาแลวใน ร.พ ศรราช

73

73

กลม 3บทคดยอทไดตพมพ

ระดบ ตตยภม

74

74

ผลของเจลวานหางจระเขกบเรพารลเจล ตอการลดภาวะหลอดเลอดด�าสวนปลายอกเสบในผปวยทไดรบยา Amiodarone ในหอผปวยโรคหวใจ โรงพยาบาลกรงเทพพทยา: การวจยเชงทดลองแบบสม

พว. วชรา ขาวผอง, พว. สพรรษา จลโสม, พว. ตรสคนธ ขนแขง, พว. วไลลกษณ ทานให, พว. วไลรตน มโนวรรณ

รพ. กรงเทพพทยา จ.ชลบร

ทมา Amiodarone เปนยาท�าใหเกดภาวะหลอดเลอดด�าอกเสบ (phlebitis) ไดถงรอยละ 8- 55 ในระดบ

ความรนแรงทแตกตางกน หอผปวยกงวกฤตและหอผปวยวกฤต โรงพยาบาลกรงเทพพทยา พบวาอตราการเกด

หลอดเลอดด�าอกเสบจากการทผปวยไดรบยา Amiodarone ฉดเขาทางหลอดเลอดด�าสวนปลาย คดเปนรอยละ

27.2. และ 31.4 ตามล�าดบ หลอดเลอดด�าอกเสบเปนภาวะแทรกซอนทน�าไปสการตดเชอจ�าเปนตองรกษาดวยยา

ภาวะดงกลาวท�าใหการรกษาลาชา ผปวยตองนอนรกษาตวในโรงพยาบาลนานขน สญเสยคารกษา พยาบาลเพมขน

และเกดความไมพงพอใจ (Boyce & Yee, 2012) การเกดหลอดเลอดด�าอกเสบเปนหนอง 1 ต�าแหนงท�าใหมคารกษา

เพมขน 4,830 เหรยญ

วตถประสงค เพอเปรยบเทยบผลของเจลวานหางจระเขกบเรพารลเจล ตออบตการณ ระดบความรนแรงและระยะเวลา

การเกด phlebitisในผปวยทไดรบยา Amiodarone ในหอผปวยหอผปวยโรคหวใจ

ระเบยบวธวจย การศกษาวจยครงนเปนการวจยเชงทดลองแบบสมและมกลมควบคม แบบ 3 กลมเปรยบเทยบ คอ

กลมควบคมทไดรบยาหลอก กลมทดลองทไดรบเจลวานหางจระเขและกลมทไดรบเรพารลเจล และวดผลหลงการ

ทดลอง กลมตวอยาง คอ ผปวยทไดรบยา Amiodarone ทางหลอดเลอดด�าสวนปลายในหอผปวยโรคหวใจ ต�าแหนง

เขมทใชบรหารยาใชเฉพาะยา Amiodarone เพยงชนดเดยวและยนยอมเขารวมวจย ก�าหนดกลมละ 30 ราย

โดยกลมตวอยางแตละรายจะไดรบการสมเขากลม ตามรหสของยาทจดท�าและจดเรยงโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร

ซงผเขารวมวจย ผท�าการทดลอง และผเกบรวบรวมขอมลไมมโอกาสรบรถงรหสดงกลาว (blinding) วเคราะหขอมล

โดยใชคาความถ คารอยละ หาคาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน ทดสอบความแตกตางของสดสวนระหวางกลม

ดวยสถต Chi-square ทดสอบความแตกตางของคาเฉลยของกลมดวยสถต ANOVA และ Kruskal-Wallis test

ผลการศกษา พบวาการเกดภาวะหลอดเลอดด�าอกเสบในผปวยทไดรบยา Amiodarone จ�านวน 72 ราย เกดภาวะ

หลอดเลอดด�าอกเสบ 19 ราย (รอยละ 26.4) สดสวนของการเกดภาวะหลอดเลอดด�าอกเสบในกลมตวอยางทง

3 กลม ไมแตกตางกนทระดบนยส�าคญทางสถต (p=.149) กลมทไดรบเรพารลเจล เกดภาวะหลอดเลอดด�าอกเสบ

รอยละ 14.8 ซงนอยกวากลมทไดรบเจลวานหางจระเข และกลมควบคม (รอยละ 38.5 และ 26. 27 ตามล�าดบ)

ระดบความรนแรงของการเกดภาวะหลอดเลอดด�าอกเสบของทง 3 กลม ไมแตกตางกน (p=.180) กลมทไดรบ

ID 387

75

75

เรพารลเจลเกดภาวะหลอดเลอดด�าอกเสบระดบความรนแรงเฉลยเทากบ 0.19 (SD=0.483) ซงนอยกวากลมควบคม

และกลมทไดรบเจลวานหางจระเข (Mean= 0.54, SD=0.761 และ Mean=0.47, SD=0.841 ตามล�าดบ) ระยะเวลา

ทไดรบยาในสวนทเกดภาวะหลอดเลอดด�าอกเสบในกลมตวอยางทง 3 กลม ไมแตกตางกนทระดบนยส�าคญทางสถต

(p=.101) กลมควบคมและกลมทไดรบเรพารลเจล มระยะเวลาเฉลยทไดรบยาแลวเกดภาวะหลอดเลอดด�าอกเสบ

ใกลเคยงกน (Mean=18.10, SD=8.80; Mean=17.88, SD=4.21)

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน จากการศกษาในครงนพบวาการใชเรพารลเจลทาบรเวณหลอดเลอดขณะทไดรบยา Amiodarone

ทางหลอดเลอดด�าสวนปลาย มแนวโนมทจะท�าใหอตราการเกดภาวะหลอดเลอดด�าอกเสบและระดบความรนแรงลด

ลง เมอเทยบกบการดแลตามปกต ผลการวจยโดยสนบสนนใหมการน�าเรพารลเจลไปใชในการดแลผปวยทไดรบการ

รกษาดวย Amiodarone ทางหลอดเลอดด�าสวนปลายในหอผปวยโรคหวใจ และตดตามผลการปองกนการเกดภาวะ

หลอดเลอดด�าอกเสบ

บทเรยนทไดรบ การท�างานวจยจากงานประจ�า เปนการเรมตนท�างานวจยทสามารถน�าผลไปใชในการปฏบตงานได

จรง การท�างานวจยใหส�าเรจตองรจกคนควา หาขอมลททนสมย การท�าวจยเปนการเพมคณคาและคณภาพ

การปฏบตงาน สงผลใหผปวยปลอดภย อกทงยงชวยลดคาใชจายใหกบผปวยและองคกร นอกจากนยงเปนการพฒนา

ความสามารถของผวจยอกดานหนง รวมทงดานการน�า EBP มาใชและพฒนาภาษาองกฤษ

ปจจยแหงความส�าเรจ ทมผวจยตองมความสนใจทจะพฒนางาน การไดรบความรวมมอจากทมสหสาขา การสนบสนนจาก

หวหนางานแล ผบรหาร ใหมการท�าวจยจากงานประจ�าในหนวยงาน มทมใหค�าปรกษา แนะน�าทงดานวธการ

และการวเคราะห ความมงมนของทม การสละเวลาสวนตวในการงานวจย ท�าใหประสบผลส�าเรจ สามารถพฒนางาน

คณภาพไดอยางตอเนอง

การสนบสนนทไดรบ ผบรหารสนบสนนทงดานงบประมาณและดานบคลากรทปรกษา คณาจารยผทรงคณวฒจากสถาบน

การศกษา และการจดสรรเวลาในการท�างานวจย

ขอคดเหนของกรรมการขอด

• อธบายประเดนปญหาไดชดเจน มสถตขอมลสนบสนน

• การออกแบบการวจยด ท�าเปน RCT ปองกนความล�าเอยงเปน double blind มการสมกลมตวอยาง

อยางเปนระบบ

• นาสนใจในเรองการใชวสดทมในประเทศ หาไดไมยาก ไมแพง

76

76

โอกาสพฒนา• ควรค�านวณขนาดกลมตวอยาง จะท�าใหผลลพธการวจยนาเชอถอไดดกวาการใชทฤษฎแนวโนมเขาสศนยกลาง

ขนาดของกลมตวอยางนอยกวาทก�าหนด และจ�านวนตางกนมากใน 3 กลม 26 18 27 อาจท�าใหผลการวจยยงอาจ

ไมสามารถเชอถอได

• การเขยนวกวน ยาวเกนไป ใชค�าฟมเฟอย ส�านวนการเขยนในสวนตางๆทกสวน เชน วตถประสงคควรรวมเหลอ

เพยงขอเดยว วธการศกษาควรบอกกระบวนการ randomization ใหละเอยด ครอบคลมเรอง concealment

co-intervention และ compliance

• ตารางผลการศกษาควรรวมใหเหลอ ๒ ตาราง คอ ขอมลพนฐาน กบ ผลลพธหลกทตอบค�าถามวจย

• การท�าวจยซ�ากบป 2545 ควรแสดงใหเหนวามความรใหมในดานใดบาง

• ควรอธบายรายละเอยดของเจลวานหางจระเขวามสวนประกอบอะไรบาง ใครเปนผผลตไดมาตรฐานของการผลต

ยาหรอไม

77

77

ID 52

ประสทธผลของการนวดประคบเตานมดวยสมนไพรตำารบแพทยแผนไทยอภยภเบศร ตอปรมาณการหลงนำานมของมารดาหลงคลอด

ชนตา กตตวราพชร, นพ.วทยา บญเลศเกดไกร, อทตย วนจน

โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จงหวดปราจนบร

ทมา กลมงานสตนรเวชกรรม รพ.เจาพระยาอภยภเบศร ใหบรการดแลสงเสรมการเลยงลกดวยนมแม

ตามมาตรฐานโรงพยาบาลสายใยแหงครอบครว ท�าใหอตราการเลยงลกดวยนมแม ป 2553 2554 2555 และ 2556

คดเปนรอยละ 23.44, 28.45, 31.61 และ 33.85 ตามล�าดบ แมวาอตราการเลยงลกดวยนมแมจะมแนวโนมเพมขน

แตยงไมผานเกณฑตามเปาหมายของกรมอนามยแมและเดกคอรอยละ 50 รวมทงการเลยงลกดวยนมแมอยาง

เดยว 6 เดอนของมารดาทตงใจ มกไมประสบผลส�าเรจเทาทควร ปญหาสวนใหญคอน�านมไมเพยงพอ ทางกลมงาน

จงไดน�าการนวดประคบสมนไพรเพอกระตนการหลงของน�านมดวยต�ารบแพทยแผนไทยอภยภเบศรทหาไดงายและ

สะดวกในการน�าใชในบรบทของโรงพยาบาล มาใชกบมารดาหลงคลอดเพอกระตนการหลงน�านมใหไดอยางตอเนอง

และประสบความส�าเรจในการเลยงลกดวยนมแมอยางเดยวใหยาวนานทสด

วตถประสงค ศกษาประสทธผลและเวลาในการเรมสงผล (Latency time)ของการนวดประคบเตานมดวยต�ารบแพทย

แผนไทยอภยภเบศรตอการหลงน�านมของมารดาหลงคลอด

ระเบยบวธวจย การศกษากงทดลอง (Quasi-experiment Study) กล มตวอยาง มารดาทมาคลอดโรงพยาบาล

เจาพระยาอภยภเบศร ระหวางเดอนมถนายนถงเดอนพฤศจกายน 2555 คดเลอกกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง

ตามทก�าหนดไว แบงเปนกลมทดลอง 30 คน กลมควบคม 30 คน (จากการค�านวณขนาดกลมตวอยางไดกลมละ

26 คน: Effect size=0.8) เครองมอทใชในการศกษา คอ การนวดประคบสมนไพรและแบบประเมนการไหลของน�านม

จากการปม สถตทใชวเคราะห สถตเชงพรรณนา สถตเชงอนมาน ไดแก Mann-Whitney U Test และ Friedman

Test เนองจากขอมลมการกระจายไมปกต การด�าเนนการ เลอกกลมตวอยางตามทก�าหนดไว แบงเปนกลมทดลอง

30 คน กลมควบคม 30 คน เรมนวดประคบเตานมในวนท 2 หลงการคลอดในกลมทดลอง เชา-เยน เปนเวลา

30 นาท ปมเตานมในมารดาทง 2 กลม และวดปรมาณน�านมทปมไดในชวโมงท 24, 48 และ 72 หลงคลอด

ผลการศกษา อายเฉลยกลมควบคม 28.9 ป กลมทดลอง 29.1 ป สวนใหญเปนครรภแรกทง 2 กลม (56.7%)

กลมตวอยางทงหมดผาตดคลอด ทารกแรกแรกคลอดสวนใหญหนก 3,000-3,500 กรม (60%) น�านมทปมได

ภายใน 24 ชม. กลมควบคมได 0.9 ml กลมทดลองได 0.6 ml น�านมทปมไดภายใน 48 ชม. กลมควบคมได 6.3 ml

78

78

กลมทดลองได 7.7 ml น�านมทปมไดภายใน 72 ชม.กลมควบคมได 19.1 ml กลมทดลองได 32.2 ml น�านมทปม

ไดเพมขนอยางมนยส�าคญทางสถตทง 2 กลม (Friedman :p<0.05) น�านมทปมไดภายใน 24 และ 48 ชม.

ไมมความแตกตางกนระหวางกลมควบคมและกลมทดลอง (Mann-Whitney U :p>0.05) น�านมทปมไดภายใน 72 ชม.

มความแตกตางกนระหวางกลมควบคมและกลมทดลอง (Mann-Whitney U:p<0.05) สรปการประคบเตานม

ดวยสมนไพรท�าใหการหลงน�านมเพมขนจากการไมประคบอยางชดเจนท 72 ชม.

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน ผลการนวดประคบเตานมดวยสมนไพรต�ารบแพทยแผนไทยอภยภเบศรในมารดาหลงคลอด สามารถ

กระต นใหน�านมหลงมากกวาการทไมไดประคบ ท�าใหมนใจในการน�าการนวดประคบเตานมมาใชหลงคลอด

และสนบสนนใหโรงพยาบาลเครอขายน�ามาใชเพอใหน�านมมมากพอ หากน�าไปใชตอเนองจะสามารถท�าใหมน�านม

เพยงพอในการเลยงดบตรไดยาวนาน สงผลใหทารกมสขภาพแขงแรง ลดภาระคาใชจายในการรกษา และคาใชจาย

ในการซอนมผง

บทเรยนทไดรบ ผลการนวดประคบเตานมดวยสมนไพรต�ารบแพทยแผนไทยอภยภเบศร ท�าใหมน�านมเลยงดบตรได

มากกวาการทไมไดประคบ สามารถน�าไปใชไดจรง และเผยแพรสตรสมนไพรใหโรงพยาบาลตาง ๆ น�าไปใชได ทงน

จ�าเปนตองอาศยการฝกการนวดประคบและการผลตสมนไพรทถกตอง ซงในทกโรงพยาบาลทมคลนกแพทยแผนไทย

ท�าได การศกษาทไดมาตรฐานและตอเนองในอนาคตสามารถพฒนาการใชไดอยางเปนรปธรรมและมประสทธภาพ

มากขนได

ปจจยแหงความส�าเรจ การมทศนคตทดในการน�าแพทยแผนไทยมาใชในผปวยเปนสงส�าคญ พยาบาลและแพทยมความเขาใจ

ใหความรวมมอในการปฏบต อกทงการผลตสมนไพรโดยแพทยแผนไทยทถกตอง รวมทงผบรหารตองมความเขาใจ

และใหการสนบสนนทรพยากรตาง ๆ

การสนบสนนทไดรบ

ผบรหารมความเขาใจในหลกการของแพทยแผนไทย ใหการสนบสนนในดานงบประมาณและทรพยากร

ตาง ๆ ใหก�าลงใจและตดตามความกาวหนาอยางตอเนอง ทมงานวจยทมศกยภาพในการด�าเนนการวจย ออกแบบ

วเคราะห ใหค�าแนะน�าทเปนประโยชนในการท�าวจยใหส�าเรจ

ขอคดเหนของกรรมการขอด• มการอางองการทบทวนวรรณกรรมทสมพนธกบค�าถามการวจย

• มการค�านวณขนาดกลมตวอยาง

• มการแสดงวาโดยภาพรวม กลมตวอยางมความเทาเทยมกน

• มกลมเปรยบเทยบ

• มการน�าภมปญญาไทยมาแกไขปญหาในงาน

79

79

โอกาสพฒนา• ควรระบประสทธผลวา วดอะไร (ปรมาณน�านม)

• ควรปรบเปนการวจยเชงทดลอง มการส มกล มตวอยาง เพราะ non RCT ท�าใหผลการศกษามอคตมาก

อาจไมเหมาะในการใชอางอง

• ผวจยระบวากลมตวอยางคอ มารดาทผาตดคลอดบตรทางหนาทอง ดงนนควรเขยนความเปนมาทเกยวเนอง

ใหเหนวาท�าไมจงเลอกกลมตวอยางทผาตดทางหนาทอง

• ควรระบวากลมควบคมปฏบตอยางไรใหชดเจน ในทนผวจยเขยน intervention เฉพาะกลมทดลอง

• ควรเปรยบเทยบในกล มทไดรบการนวดเตานมตามปกตหรอประคบรอน กบกล มทไดรบการนวดประคบ

โดยใชสมนไพร มากกวาเทยบกบไมประคบ

• ผลการศกษาไมแตกตางกนในระยะ ๔๘ ชม.แรกหลงคลอด ทเปนปญหาของแมทใหนมลก จงไมนาจะน�ามา

ใชเปลยนแปลงการดแลโดยใชวธสมนไพรดงกลาว เพราะยงยากมากขน สวนผลของน�านมท 72 ชม. ตางกน

จะมอคตจากธรรมชาตทแมจะสรางน�านมไดมากขนเองอยแลว

80

80

ID 199

การศกษาประสทธผลของโปรแกรม Back school ในผปวยปวดหลงสวนลางเรอรง กลมงานเวชกรรมฟนฟ โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร

จรญรตน ทวมนอก, นลน ตยะบตร, สายณห กตตสนทโรภาส, วจย คนธววรณ, ละออง เครออาษา กลมงานเวชกรรมฟนฟ โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร จงหวดปราจนบร

ทมา ขอมลสถตกลมงานเวชกรรมฟนฟ พ.ศ. 2555-2557 พบวามผปวยปวดหลงสวนลางเปนอนดบ 1

คดเปนรอยละ 31.01 เพอสงเสรมการรกษา จงจดท�าโครงการ Back school เพอใหความร แกผปวยปวดหลง

สวนลางแบบกลม ประกอบดวยการบรรยายใหความรเรองโรค การบ�าบดรกษาตนเองเบองตน สาธตทาทาง

ทถกตองในชวตประจ�าวน การออกก�าลงกายทเหมาะสมกบโรค (Specific exercise) และความมนคงของกลามเนอ

แกนกลางรางกาย (Core stabilize exercise) การด�าเนนโครงการทผานมายงไมเคยมการศกษาผลการท�า

Back school ตอการลดระดบอาการปวด ความสามารถในการท�ากจวตรประจ�าวน ความมนคงของกลามเนอ

แกนกลางรางกาย และการกลบมาปวดหลงซ�า (Recurrent back pain) หลงสนสดการรกษา 6 เดอน

วตถประสงค เพอศกษาประสทธผลของโปรแกรม Back school ตออาการปวด การเพมความสามารถในการท�ากจวตร

ประจ�าวน ความมนคงของกลามเนอแกนกลางรางกาย และการกลบมาปวดหลงซ�าหลงสนสดโปรแกรมการรกษา

6 เดอน

ระเบยบวธวจย เปนการศกษาเชงทดลองแบบสม โดยใชแบบประเมน Visual analog scale (VAS), Roland – Moris

disability questionnaire ระดบความมนคงกลามเนอแกนกลางรางกาย ( Core stabilizer) และการกลบมา

ปวดหลงซ�า (Recurrent back pain)หลงสนสดการรกษา 6 เดอน ประเมนผล 2 ครงคอกอนและหลงสนสด

โปรแกรม 2 สปดาห ในผปวยปวดหลงสวนลางเรอรง ทระดบความปวดรนแรงนอยถงปานกลาง ทเขารบบรการ

ทางเวชกรรมฟนฟ จ�านวน 97 คน สมอาสาสมครเปน 2 กลม คอกลมทดลองและควบคม โดยอาสาสมครทง 2

กลมจะไดรบการรกษาทางกายภาพบ�าบดบรเวณหลงสวนลาง จ�านวน 5 ครงตอสปดาห ตอเนอง 2 สปดาห และ

อาสาสมครกลมทดลองจะไดรบโปรแกรม Back school จ�านวน 1 ครง ซงเปนการใหความร เพอลดอาการปวด

หลงดวยตนเอง ทบทวนและฝกปฏบตทาทางการออกก�าลงกาย ทาทางทถกตองตามหลกการยศาสตรจนท�าได

อยางถกวธ สงเสรมการแลกเปลยนเรยนร และสรางแรงจงใจเพอลดอาการปวดหลงซ�า วเคราะหคอ Chi-squared

test และ T-test

81

81

ผลการศกษา มอาสาสมครเขารวมการศกษาครบจ�านวน 63 ราย เปนกลมทดลอง 30 ราย กลมควบคม 33 ราย

เมอสนสดโปรแกรมการรกษา 2 สปดาห พบวาทงสองกลมมคาเฉลย VAS, Roland – Moris disability

questionnaire ลดลงอยางมนยส�าคญทางสถต (P<0.001) ทงกลมทดลองและกลมควบคมมคาเฉลย Core

stabilization ทดขนอยางมนยส�าคญทางสถต P<0.001 และ P<0.005 ตามล�าดบ และเมอเปรยบเทยบผล

การรกษาทง 2 กลมพบวาคาเฉลย VAS และRoland – Moris disability questionnaire ลดลงไมมความแตกตาง

กนอยางมนยส�าคญทางสถต แตในกลมทดลองมคาเฉลย Core stabilization ทดขนกวากลมควบคมอยางมนย

ส�าคญทางสถต (P<0.001) พบการกลบมาปวดหลงซ�า (Recurrent back pain) 6 เดอน หลงสนสดโปรแกรมรกษา

กลมทดลองพบ 6.66 % และกลมควบคมพบ 15.15% โดยพบวาความรนแรงของอาการปวดในกลมทดลองนอยกวา

ในกลมควบคม

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน ควรใหมโปรแกรม Back school กบผปวยปวดหลงสวนลางเรอรง ทเขารบโปรแกรมการรกษาทาง

เวชกรรมฟนฟ เพราะผลจากการวจยพบวาโปรแกรม Back school สามารท�าใหความแขงแรงของ Core stabilizer

muscle ดขนมากกวากลมควบคมอยางมนยส�าคญทางสถต ซงสงผลใหการกลบมาปวดหลงซ�าหลงสนสดการรกษา

ลดลงและมระดบความรนแรงของอาการปวดนอยกวาในกลมควบคม

บทเรยนทไดรบ การใหค�าแนะน�าในการปฏบตตนทบาน (Home program) ในผปวยปวดหลงสวนลางเรอรง

มรายละเอยดและความซบซอน ยากตอการเขาใจและการปฏบตทถกตอง ดงนนควรจดใหมชวโมงการสอนแบบ

กลมเพอใหผปวยมความร ความเขาใจและสามารถฝกปฏบตไดอยางถกวธ นอกจากนการสอนแบบกลม

ยงชวยกระตนและสรางแรงจงใจ เกดการแลกเปลยนความคดเหน ตลอดจนเปดโอกาสใหผปวยซกถามถงขอสงสย

สงผลใหผลการรกษาดขน

ปจจยแหงความส�าเรจ การท�างานเปนทมของบคลากรในหนวยงานทมส วนเก ยวของคอ แพทย เวชศาสตรฟนฟ

นกกายภาพบ�าบด เจาหนาทในหนวยงาน และความรวมมอจากผปวยทมารบบรการ

การสนบสนนทไดรบ ผบรหารในหนวยงานใหค�าปรกษา สนบสนน ชวยแกไขปญหาและอปสรรคตางๆ ทเกดขน ตลอดจน

กระตน สรางแรงจงใจใหผวจยจนงานส�าเรจไปดวยด

ขอคดเหนของกรรมการขอด• ท�าเปน RCT

• การเขยนงานวจยด มความสอดคลองตลอดตงแตตนจนสนสด

• อธบายประเดนปญหาไดชดเจน มสถตขอมลสนบสนน

82

82

โอกาสพฒนา• ไมใชความรใหม วธการดงกลาวเปนการน�ามาตรฐานทท�ากนแลวในตางประเทศมาใช จงเหมอนเปนการท�า

validation เครองมอ จงเปนงานลกษณะ CQI มากกวา

• สามารถพฒนาเปน R2R หรองานวจยได ใหหาความคดใหมตอยอดโดยการ modify เชน วธการบางขนตอน

เปนตน โดย concept ของ back school คอใหความรและใหคนไขไปฝกท�าเองเปนของเดม และเพมการทบทวน

วรรณกรรมและงานวจยทผานมา

• วตถประสงครวมเหลอขอเดยวได

• ควรระบทมาของขนาดกลมตวอยางเพอใหแนใจวาผลการวจยเชอถอได

• เนองจากงานวจยนกลมตวอยางไดไมครบตามทก�าหนดไว Loss follow up มาก (34 จาก 97) การวเคราะห

จงวเคราะหเพยงคนทเขารวมครบเทานน ซงผวจยควรวเคราะหแบบ Intention to treat analysis ดวย

• การเขยนผลงานยงยาวเกนไป ค�าฟมเฟอย ตารางมากเกนไปสามารถรวมกนได

83

83

ID 500

การศกษาปจจยทมผลตอความปวดในการสองกลองโพรงมดลกแบบผปวยนอกในโรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา

พญ.สรยา กตโยดมกลมงานสต-นรเวชกรรม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา จงหวดนครราชสมา

ทมา การสองกลองโพรงมดลก (Hysteroscope) เปนการตรวจพยาธสภาพในโพรงมดลกทนาเชอถอทสด

รพ.สองกลองโพรงมดลกแบบผปวยนอก เมษายน 2553 ถง มนาคม 2557 รวม 379 ราย ไมส�าเรจรอยละ 7.4

การศกษากอนหนาพบความปวดเปนปจจยหลกใหการสองกลองไมส�าเรจ ความปวดอาจเพมขนจากการขยายปาก

มดลกกอนท�าการสองกลองในคนทไมเคยคลอดบตร หมดประจ�าเดอน ปากมดลกตบ ปจจยอนทอาจสงผล เชน

เครยด เคยผาตดมดลก ปวดทองประจ�าเดอน ดงนน ผท�าการสองกลองอาจเตรยมผปวยเพอใหปวดลดลงและ

ส�าเรจสงขน เชน ใหยาลดปวดทงแบบเฉพาะทหรอกน เตรยมปากมดลกดวยยา แต Cochrane พบการเตรยมผปวย

ทกรายไมมความจ�าเปนและเพมความเสยงจากยามากขน ดงนนการทราบปจจยทมผลตอความปวดในการสองกลอง

เพอสามารถเลอกผปวยทมปจจยเสยงสงในการเกดความปวด เพอท�าการเตรยมผปวยใหเหมาะสมและลดการการ

สองกลองไมส�าเรจ

วตถประสงค เพอศกษาปจจยทมผลตอความเจบปวดในผปวยทท�าการสองกลองโพรงมดลก

ระเบยบวธวจย ศกษาแบบ Prospective Cross sectional study ในสตรทสองกลองโพรงมดลกแบบผปวยนอก

ใน รพ.มหาราชนครราชสมา ระหวาง 1 เมษายน 2557 ถง 31 กรกฎาคม 2558 ค�านวณขนาดตวอยาง 143 ราย

จากการศกษาน�ารองสองกลองโดยแพทยผวจยคนเดยวตลอดการศกษาและเกบขอมลความปวดดวย visual

analogue scale แปลผลโดย score ท 0-6 คอไมปวดและ 7-10 คอปวด โดยพยาบาลคนเดยวตลอดการ

ศกษา บนทกขอมลพนฐานผลการสองกลองของสตรทกรายวเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา ในขอมลทวไป

และวเคราะหปจจยทเกยวของกบความปวดโดยใชวธ Multi logistic regression โดยขนตอน Bivariable

analysis ตวแปรทมคา p value <0.2 จะถกเลอกเขาไปในขนตอนของ Multivariable analysis เกณฑการคดเขา

คอ 0.05 และคดออกคอ 0.1 แสดงผลโดย Odds ratio และ Adjusted Odds ratio รวมถงคา 95% confidence

interval

ผลการศกษา สตรเขารบการสองกลองโพรงมดลกจ�านวน 161 ราย พบความปวดปวด 109 ราย ไมพบความแตกตาง

ในเรองอาย และขอบงชในการสองกลองระหวางกลมปวดและไมปวด จากการค�านวณ Bivariable analysis

พบปจจยกอนท�าหตถการไดแก หมดประจ�าเดอน ปวดทองนอยเรอรง ไมเคยมบตร ไมเคยขดมดลก ปจจย

ขณะท�าหตถการไดแกการขยายปากมดลก ระยะเวลาท�าหตถการ ปจจยหลงท�าหตถการไดแก ผลการสองกลอง

84

84

ใหคา p value<0.2 เมอค�านวณ Multivariable analysis พบปจจยทสงผลตอความปวดกอนท�าหตถการไดแก

หมดประจ�าเดอน 24.09 (6.28-92.47) ไมเคยมบตร 4.04 (1.46-11.22) ปวดทองนอยเรอรง 2.47 (1.03-5.91)

ปจจยขณะท�าหตถการไดแกขยายปากมดลก 9.34 (2.41-36.29) และปจจยหลงท�าหตถการไดแก ผลสองกลอง

พบพงผดในโพรงมดลก 12.65 (2.88-55.59)

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน ปจจบนผปวยทมปจจยเสยงสงในการเกดความปวดกอนท�าหตถการไดแกสตรทมภาวะหมดประจ�า

เดอน ไมเคยมบตร ปวดทองนอยเรองรง ไดเตรยมผปวยกอนสองกลองโดยใหยา cytotec 1 เมดเหนบชองคลอด

เพอเตรยมปากมดลกกอนท�าหตถการ ท�าใหลดการขยายปากมดลกขณะท�าการสองกลองลงและเพมความส�าเรจ

ในการสองกลองขนโดยสงหาคม 2558 ถงมนาคม 2559 ท�าการสองกลอง จ�านวน 61 พบสองกลองไมส�าเรจ 2 ราย

(รอยละ 3.27)

บทเรยนทไดรบ งานประจ�าทกอยางมโอกาสพฒนาอยเสมอความรจากสงทมอยเดมอาจไมสามารถตอบปญหางาน

ของเรา การน�างานวจยมาชวยตอบค�าถามและพฒนางานบรการจงจ�าเปนเชนการสองกลองไมส�าเรจ ความรเดม

คอความปวดเปนปจจย แตไมสามารถตอบไดวาการเตรยมผปวยจ�าเปนหรอไมเราควรเตรยมผปวยกลมใด งานวจย

สามารถตอบค�าถามท�าใหผปวยมาสองกลองทมความสยงสงในการเกดความปวดไดรบการเตรยมและลดการสอง

ไมส�าเรจลง

ปจจยแหงความส�าเรจ ผรวมงานทกคนมความตระหนกในปญหาและมความรวมแรงรวมใจในการหาค�าตอบของปญหา

และพรอมพฒนาไปดวยกน รวมทงพรอมปรบปรงเปลยนแปลงรปแบบการบรการ เพอใหเกดการบรการทดทสด

แกผปวย

การสนบสนนทไดรบ สนบสนนในแงนโยบายใหเกดการพฒนาระบบการบรการในโรงพยาบาล

ขอคดเหนของกรรมการขอด• ค�าถามการวจยเขยนเปนเหตเปนผล กระชบ

โอกาสพฒนา• จากการทบทวนวรรณกรรม สรปวาไมจ�าเปนตองใชยาแกปวด แลวผลการศกษานจะเปลยน ค�าแนะน�าไดหรอไม

• การใชยา cytotec ถกใชเปนมาตรฐานอยแลว

• ควรระบรายละเอยดในการค�านวณขนาดกลมตวอยาง

• ควรเพมเตมแนวคดทฤษฎทน�ามาใชในการศกษาและอธบายวธการเกบขอมลใหชดเจนมากยงขน

• การอางใชประโยชนยงไมเหมาะสม

• ไมบอกรายละเอยดสถตทใชวเคราะห

85

85

ID 209

เปรยบเทยบระดบความปวดกอนและหลงใชเขมขดหมอนลดปวดในผปวยหลงผาตดไสตง

ภกด พกลแกว, รตนสดา อนทรธรรม โรงพยาบาลศรสะเกษ จงหวดศรสะเกษ

ทมา ผปวยโรคไสตงอกเสบตดเปนอนดบ 1 ใน 5 ของทกป พบวาผปวยเดกมภาวะแทรกซอนจากการผาตด

ไสตงไดงาย เชน ภาวะทองอด ภาวะนเกดจากทเดกมอาการปวดแผลผาตดจงไมยอมเดน นอกจากนการใหยา

ในการบรรเทาปวดในผปวยเดกบางราย แมจะประเมนวาอาการปวดอยในระดบปานกลางแลวแตเดกปฏเสธการรกษา

ดวยเหตผลหลายประการเชน กลวเขมฉดยา ไมชอบกนยา เปนตน และยงพบวาผปกครองบางรายมความกงวลมาก

เมอทราบวายาแกปวดทไดเปนยา pethidineหรอ morphine และเพอใหสอดคลองกบนโยบายกลมการพยาบาล

ใหประเมนความปวดเปนสญญาณชพท 5 ดงนนจงคดประดษฐอปกรณ คอเขมขด หมอนลดปวด ใชส�าหรบผปวย

หลงผาตดไสตง โดยท�าการเปรยบเทยบอาการปวดของผปวยทใชเขมขด หมอนลดปวด กบผปวยทไมใชเขมขด

หมอนลดปวด เพอบรรเทาอาการปวดหลงผาตดโดยไมใชยา

วตถประสงค เพอเปรยบเทยบระดบความปวดของผปวยหลงผาตดไสตงกอนใชเขมขดหมอนลดปวดและหลงใชเขมขด

หมอนลดปวด

ระเบยบวธวจย รปแบบการวจย เปนการวจยเชงทดลองเบองตนประชากร ประชากรของการวจยครงน หมายถง

ผปวยหลงผาตดไสตงภายใน 24 -48 ชวโมงแรกตกกมารเวชกรรม 3 อาย 4-14 ป ระหวางวนท 1 กรกฎาคม 2557

– 30 กนยายน 2557 จ�านวน 30 รายเครองมอทใชในการวจย วเคราะหขอมลดวย สถตพรรณนา ไดแก จ�านวน

รอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานและสถตวเคราะห ไดแก paired – samples t-testวธการเกบรวบรวม

ขอมล 1.ใชแบบสอบถามโดยการสมภาษณประเมนระดบความปวดในผปวยหลงผาตดไสตง ภายใน 24- 48

ชวโมงแรก 2. กอนการใชเขมขดหมอนลดปวด ใหผปวยเดนหรอเคลอนไหวเปลยนอรยาบถ ประมาณ 1 นาท

จากนน ประเมนระดบความปวด 3. ใหผปวยเดนหรอเคลอนไหวเปลยนอรยาบถประมาณ 1 นาท โดยใชเขมขดหมอน

ลดปวดและไมใชยาลดปวด 4. ประเมนระดบความปวดหลงใชเขมขดหมอนลดปวด

ผลการศกษา ผปวยหลงผาตดไสตงสวนใหญรอยละ 63.3 เปนเพศชาย มอายเฉลย 10 ป SD = 2.66, max = 14, min

= 5 รอยละ 26.7 สวนใหญไมเคยมประสบการณการผาตด รอยละ 93.3 พบวาผปวยหลงผาตดไสตงกอนใชเขมขด

หมอนลดปวดระดบความเจบปวดอยในระดบความปวดเฉลยเทากบ 5.33 SD = .88, max = 7, min = 4 และ

หลงใชเขมขดหมอนลดปวดระดบความปวดเฉลยเทากบ 2.33 SD = .66, max = 3, min = 1 เมอเปรยบเทยบระดบ

ความปวดกอนใชเขมขดหมอนลดปวดและหลงใชเขมขดหมอนลดปวดพบวาแตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถต

ทระดบ .05 ( P-value = .000)

86

86

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน เมอน�าเขมขดหมอนลดปวดใชในผปวยหลงผาตดไสตง จะชวยในการพยงแผลผาตดเวลาเคลอนไหว

ไอ จาม ไมใหแผลกระทบกระเทอนแทนการใชมอพยงแผล ชวยใหผปวยลกเดนไดด ชวยลดอาการปวดหลงผาตดได

บทเรยนทไดรบ เปนนวตกรรมทชวยลดอาการปวดแผลผาตดไดในผปวยหลงผาตดไสตง และจดท�าเปนแนวทางปฏบต

การพยาบาลผปวยหลงผาตดไสตง

ปจจยแหงความส�าเรจ ทมวจยมความมงมนและพฒนาผลงานอยางตอเนอง และสวนหนงเกดจากความรวมมอของผเขารวม

วจย ใหความรวมมอทดลองและตอบแบบสอบถามเปนอยางดทงญาตและผปวย

การสนบสนนทไดรบ ขอบคณผอ�านวยการโรงพยาบาลทชวยจดท�าใหมโครงการวจยในองคกร

ขอคดเหนของกรรมการขอด• เปนงานนวตกรรมสงประดษฐทท�าไดงาย มประโยชนทด

• มความคดรเรมสรางสรรค

โอกาสพฒนา• เขยนรายงานยาวแบบวทยานพนธ ไมสามารถน�าไปลงพมพเผยแพรไดทนท ควรฝกเขยนใหรวบรดกระชบ

เนองจากเปนเรองไมซบซอน เขยนไมนาจะเกน ๖ หนา

• ควรเลอกรปแบบการวจยแบบ RCT และใชระเบยบวธวจยทดกวาน เชน ควรค�านวณกลมตวอยาง เกณฑคดเขา

คดออกวาระดบความปวดเทาไรจงจะใชเขมขดน ถาปวดมากกวานตองใหยาแกปวด

• ไมมกลมเปรยบเทยบ ใชการสมอยางงาย จ�านวนตวอยาง 30

• ควรเพมเตมแนวคดทฤษฎทน�ามาใชในการศกษาและอธบายวธการเกบขอมลใหชดเจนมากยงขน

กลม 4บทคดยอทไดรบรางวล

ระดบ นวตกรรม/สงประดษฐ

88

88

อปกรณสำาหรบครอบชดการสอดใสแรมะเรงปากมดลก (Siriraj Ring Cap)

ผศ.นพ.พทยา ดานกลชย

สาขารงสรกษา ภาควชารงสวทยา คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

ทมา ในปจจบนโรคมะเรงเปนโรคทเปนสาเหตการเสยชวตเปนอนดบหนงในประเทศไทย โดยโรคมะเรง

ปากมดลก เปนสาเหตการตายอนดบสองผปวยมะเรงผหญง การรกษาหลกในมะเรงปากมดลกแบบหวงหายขาดนน

เปนการรกษาดวยการฉายรงสจากภายนอก (External beam radiotherapy) การสอดใสแรดวยสารกมมนตภาพรงส

(Brachytherapy) และใหเคมบ�าบดรวมดวย โดยทวไปเทคนคการสอดใสแร มกจะใชเทคนคการสอดใสแรในชอง

(Intracavitary) เปนหลก ซงปรมาณรงสอาจจะไมเพยงพอโดยเฉพาะผปวยทมขนาดกอนใหญ จงไดมการน�าเทคนค

การปกเขม (Implantation) มาเสรมเพอเพมปรมาณรงสไปยงกอนมะเรงปากมดลกใหไดครอบคลมมากขน แต

จากอปกรณซงน�าเขาจากตางประเทศนนไมเหมาะสมกบผปวยไทย ผวจยจงไดประดษฐ “อปกรณส�าหรบครอบชด

การสอดใสแรมะเรงปากมดลก (Siriraj Ring Cap)” ซงเปนชดเสรมตอเขากบอปกรณหลก

วตถประสงค เพอประเมนผลการใชอปกรณส�าหรบครอบชดการสอดใสแรมะเรงปากมดลก (Siriraj Ring Cap) ซงเปน

อปกรณเสรมทผลตโดยผวจย และมาตอเขากบชดอปกรณหลกทผลดจากตางประเทศ

ระเบยบวธวจย เปนงานวจยเชงพรรณนา รวบรวมขอมลยอนหลงจากรายชอผปวยมะเรงปากมดลก ทเขามาท�าการ

รกษาท รพ.ศรราช ชวง 1 มกราคม ถง 31 ธนวาคม 2557 แลวคดเฉพาะผปวยมะเรงปากมดลกระยะท 1-3

และ 4A มการสอดใสแร รวมและไมรวมกบการปกเขมดวยเทคนคสามมตอยางนอยหนงครง โดยใชอปกรณ

Siriraj Ring cap มาท�าการวเคราะหขอมลเบองตน เชน อาย ระยะโรค ขนาดของกอนมะเรง เปนตน หลงจากนน

วเคราะหปรมาณรงสมาเปรยบเทยบกนระหวางการสอดใสแรดวยเทคนคสามมต ระหวางครงทใช อปกรณ Siriraj

Ring cap กบครงทไมใช โดยหาคาปรมาตร (เปอรเซนต) ทไดรบการครอบคลมดวยรงส 100% ของ Prescription

dose ในครงนนๆ แลวจงเกบขอมลผลการรกษา และผลขางเคยงของผปวยตามทคดกรองมา พรอมทงศกษา

ผลทางสถต เชน Local control rate, Progression free survival rate, และ overall survival rate เปนตน

ผลการศกษา ในป 2557 จากผปวยทงหมด 29 ราย มการสอดใสแรทงหมด 117 ครง พบวาม 95 ครง (81.2%)

ทใชอปกรณส�าหรบครอบชดการสอดใสแรมะเรงปากมดลก ขณะทอกกลมทไมไดอปกรณดงกลาว 22 ครง (18.8%)

ซงพบวา ปรมาณรงสทสามารถครอบคลมกอนมะเรงได 89.2% ในกลมทใชอปกรณเสรม และ 79.9% ในกลมท

ไมไดใชอปกรณเสรม จากขอมลพบวา คาเฉลยของการตดตามการรกษาอยท 10.6 เดอน อตราการรอดชวต

ID 40

89

89

(Overall survival rate) ใน 1 ป ของผปวยกลมน สงถง 95.4% (95% confidence interval; 71-99%),

Progression free survival rate 85.7% (95% confidence interval; 62-95%), Loco-regional recurrence

free survival rate 90.5% (95% confidence interval; 67-98%) และไมมผปวยรายใดทมผลขางเคยง

ในระดบรนแรงเลย

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน แพทยรงสรกษา ในสาขารงสรกษา ภาควชารงสวทยา คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ไดน�าอปกรณ

ทประดษฐมาใชมากขน ในป 2557 มการใชอปกรณเสรมในผปวยทงสน 29 ราย ใสเปนจ�านวน 95 ครง และ

ในป 2558 มการใชอปกรณเสรมในผปวยเพมขนเปนทงสน 53 ราย ใสเปนจ�านวน 192 ครง ขณะนอยในระหวาง

ขนตอนการขอจดอนสทธบตร จากกรมทรพยสนทางปญญา กระทรวงพาณชย และเผยแพรไปยงโรงพยาบาลอนๆ

บทเรยนทไดรบ แพทยจะตองไมยดตด เพยงแคเครองมอหรออปกรณทมาจากบรษทตางชาตทซอเทานน ตองรจก

ประยกต และคดคนวสด อปกรณ ใหเหมาะสมกบผปวยไทย โดยใชขอมลพนฐานของผปวย ทท�าการรกษาอย

เปนประจ�า มาคด วเคราะห และพฒนา เพอใหผลการรกษาผปวยทดขนตลอดเวลา

ปจจยแหงความส�าเรจ กลยทธทน�ามาใชในการพฒนา 1. การออกแบบ ผประดษฐจงไดก�าหนดแนวทางของอปกรณเสรมโดย

มวตถประสงคหลกของอปกรณน คอ ขนาดเสนผาศนยกลางเลก พอเหมาะกบขนาดชองคลอดของคนไทย และมร

เพอใสเขมปกเขาไปยงกอนมะเรงปากมดลกได เพอเพมปรมาณรงสใหครอบคลมกอนมะเรงมากขน 2. การทดลองใช

การพฒนาอยางตอเนอง และจดทรพยสนทางปญญา

การสนบสนนทไดรบ ผบรหารใหอสระในการท�างาน อกทงสนบสนนทรพยากรตามทผวจยรองขอเสมอ

ขอคดเหนของกรรมการขอด

ถงแมรปแบบการศกษาจะเปนงานวจยเชงพรรณาเทานน แตผลการศกษาไดรบประโยชนและน�ามา

พฒนางานประจ�าไดดมาก

โอกาสพฒนา ถาเปนไปไดตอยอดการศกษาใชสถตเชงวเคราะห

90

90

ID 58

ผาพนศรษะฉกเฉน (Field Head Saver)

ปรชา มะโนยศ

โรงพยาบาลเทง จงหวดเชยงราย

ทมา ในการเกดอบตเหตจนท�าใหผปวยฉกเฉนไดรบบาดเจบทศรษะ การชวยเหลอหามเลอดใหกบผปวย

ฉกเฉนจะตองท�าอยางรวดเรวและมประสทธภาพ แตทผานมามปจจยหลายท�าใหการปฐมพยาบาลเบองตนในกรณ

ผไดรบบาดเจบทศรษะเกดความลาชา ไมวาจะเปนจากตวผปวยเองทไมใหความรวมมอเพราะผปวยไมสามารถ

ครองสตของตนเองได นอกจากนในผปวยฉกเฉนบางราย มความจ�าเปนทตองชวยเหลอดวยการใสทอชวยหายใจ

ตองมการผกมดหรอยดตรงไวเพอไมใหทอชวยหายใจเลอนหลดแตมกเกดปญหาการเลอนหลดเมอพลาสเตอร

ทใชยดตรงไปสมผสกบสารคดหลงเชนน�าลายหรอเลอดของผปวยกจะท�าใหเกดการเลอนหลดไดงาย ทกษะของ

ผปฏบตการฉกเฉนในการพนศรษะหามเลอดตางกนท�าใหการพนศรษะเพอหามเลอดขาดประสทธภาพ

วตถประสงค เพอศกษาประสทธภาพของผาพนศรษะฉกเฉน (FIELD HEAD SAVER) เพอชวยหามเลอดในผปวย

อบตเหตทไดรบบาดเจบทศรษะ

ระเบยบวธวจย เปนการวจยเชงทดลอง โดยเกบขอมลจากการออกใหบรการ EMS และการใหบรการผปวยวกฤต

ในงานอบตเหตและฉกเฉน โดยศกษาจากผรบบาดเจบทศรษะ และผปวยทตองใสทอชวยหายใจและน�าสง

โรงพยาบาลศนยเชยงราย ในชวง 1 ตลาคม 2557 ถง 30 กนยายน 2558 โดยเปรยบเทยบกบระยะเวลา

ในการพนผา Elastic bandage แบบเดม ผลการหามเลอด ตนทนการผลต และความพงพอใจของผปวยและญาต

และผปฏบตงาน

ผลการศกษา ผลการใชนวตกรรมผาพนศรษะฉกเฉน (FIELD HEAD SAVER) กบผปวยทไดรบการบาดเจบทศรษะ

พบวา สามารถหามเลอดไดด ลดระยะเวลาในการพนผา โดยการสวมผาพนศรษะฉกเฉน ใชเวลาไมเกน 30 วนาท

อกทงการพนผา Elastic bandage แบบเดมใชจ�านวนผามากกวา 1 มวน และในการพนมการหลดเลอนขน

ดานบน สวนผาพนศรษะฉกเฉนแบบใหมนตดเยบโดยใชผายด (Elastic bandage) จ�านวน 1 มวน ราคา 22 บาท

และผาตนตกแก จ�านวน 30 บาท นอกจากนนยงพบวาผใชมความสะดวกในการใช ผปฏบตงาน ญาตมความพงพอใจ

และสามารถน�าซกท�าความสะอาดเพอน�ากลบมาใชใหมได

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน

เมอน�าผลการวจยมาปรบปรงนวตกรรมมาใชในหนวยงานไมพบการเลอนหลดของทอชวยหายใจ

ในกลมผทไดรบการใชผาพนศรษะฉกเฉน ชวยหามเลอดได โดยไมมการเลอนหลดขณะน�าสง ลดระยะเวลา

91

91

ในการสวมใสผาพนศรษะฉกเฉนมากกวาการพน Elastic Bandage เหลอเพยง 30 วนาทไมพบอบตการณ

การเกดภาวะแทรกซอนจากการใชนวตกรรม พยาบาลวชาชพและเจาหนาทผปฏบตการการแพทยฉกเฉนรวมถงญาต

มความพงพอใจ

บทเรยนทไดรบ กระบวนการเรยนรคอการมสวนรวมของบคลากรขององคกร และเครอขายบรการการแพทยในการ

คนหาปญหา การน�าปญหาทพบมาเปนโอกาสการพฒนาผปฏบตและพฒนางานการแพทยฉกเฉน เปนแนวทาง

แกไขปญหาการปฏบตการ น�ามาสคณภาพการใหบรการทมประสทธภาพ รวดเรว มนใจตอไปอกทงเปนการสงเสรม

ความรวมมอกนของเครอขายบรการการในการพฒนาและการแกปญหารวมกน

ปจจยแหงความส�าเรจ เปนการพฒนาแบบมสวนรวมของทกภาคสวนสการแกปญหาภายในหนวยงาน มกระบวนการทบทวน

การ ดแลผปวยเมอพบปญหา ท�าใหเกด กระบวนการแกปญหา น�ามาสการเรยนรสการพฒนาอยางตอเนอง

และเพมศกยภาพในการออกปฏบตการในการใหการชวยเหลอผบาดเจบ อยางรวดเรว ลดเวลา และภาวะแทรกซอน

อนอาจเกดจากความลาชา เทคนคของผปฏบต และประสทธภาพของอปกรณ สรางภาพลกษณทด

การสนบสนนทไดรบ งานพฒนานวตกรรมฉบบนส�าเรจไดดวยด ดวยความกรณาเปนอยางยงจาก ผชวยศาสตราจารย

ดร.เดชา ท�าด ผชวยคณบดฝายบรการวชาการ และการจดการความร คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

หวหนางานอบตเหตและฉกเฉน หวหนากลมงานการพยาบาล และ ผอ�านวยการโรงพยาบาลเทง

ขอคดเหนของกรรมการขอด

เปนนวตกรรมทน�ามาใชประโยชนไดเปนอยางด สะดวก ประหยด และปลอดภย

โอกาสพฒนา ควรศกษาตอยอดใหเกดความมนใจกบผใชและพฒนาเปนมาตรฐานระดบประเทศตอไป

92

92

ID 12

โครงการสรางชดตนแบบเครองสรางอณหภมเพอทดสอบเทยบมาตรฐานปรอทวดไข

นายปรชา ชนชมภ, นายศกดา ชรตน, นายพระยทธ มาลยพวง, นายสชาญชย บวชยยา, นายอรรณพ ดาทมมา

ส�านกงานสนบสนนบรการสขภาพเขต 7 ขอนแกน

ทมา ในปจจบนการใหบรการทางดานสาธารณสขใหความส�าคญตอการใหบรการผปวยและประชาชน

ดานสขภาพโดยน�ามาตรฐานมาใชงาน เพอใหเกดคณภาพการบรการเครองมอแพทยทน�ามาใช ตองมสภาพความ

พรอมใชงาน โดยเฉพาะปรอทวดไขผปวยทมทงแบบธรรมดาและแบบดจตอล เปนเครองมอทใชวดอณหภม

รางกายผปวยขนตนเพอวเคราะหอาการปวย ความถในการใชงานขนอยกบประชาชนทมารบบรการและสมพนธกบ

การเสอมสภาพของอปกรณประกอบโดยเฉพาะแบบอเลกทรอนกส สามารถใชงานไดงายสะดวกและรวดเรวราคา

ถก หากกระบวนการผดพลาดอนเนองจากเครองมอทไมไดมาตรฐานยอมสงผลกระทบอยางตอเนอง ดงนนจงตอง

มการสอบเทยบมาตรฐานและทวนสอบอยเสมอโดยเจาหนาทผรบผดชอบ แตการสอบเทยบมาตรฐานปรอทวดไข

นนตองมตวก�าเนดหรอเครองสรางอณหภมใหไดตามตองการแลวท�าการวดเทยบคาปรอทวดไขกบเครองวดอณหภม

มาตรฐาน

วตถประสงค 1) เพอศกษาและออกแบบชดก�าเนดความรอนเพอสรางอณหภมของน�าดมใหได 35, 37 และ 39 องศา

เซลเซยส 2) ไดเครองสรางอณหภมเพอทดสอบปรอทวดไข 3) เพอประเมนผลการใชงานเครองตนแบบในการถาย

โอนภาระกจสอบเทยบ

ระเบยบวธวจย เครองสรางอณหภมเพอสอบเทยบมาตรฐานปรอทวดไข การสรางจะใชขดลวดความรอนความยาว

100 เซนตเมตรพนรอบภาชนะรองดวยฉนวนกระดาษไมกาทนอณหภม 70 องศาเซลเซยส ความยาวขดลวด

ความรอนเมอมกระแสไฟฟา 1 แอมป ทแรงดนไฟฟา 12 โวลต มความระดบปลอดภย ขดลวดความรอนจะม

ความตานทาน 12 โอมห จากสตร I = E/R จะไดกระแส 1 แอมป ซงจะก�าเนดความรอนใหกบน�าในภาชนะนนจะมอณหภม

35-45 เซลเซยส มชดควบคมอณหภมทมความละเอยด 0.1 เซลเซยส 3 ชด โดยสามารถเลอกการตงคาอณหภม

ของน�าใหได 35.0-35.1, 37.0-37.1 และ 39.0-39.1 เซลเซยส ตามตองการ แตละชดการกวนน�าในภาชนะ

ใชหลกการเหนยวน�าแมเหลกถาวรทอยภายในภาชนะนนๆ ท�าใหน�าหมนวนภายในภาชนะท�าใหอณหภมเทากน

เปนการลดการสญเสยตางๆ และลดการรบกวนของความรอนวงจรสรางอณหภมเพอสอบเทยบมาตรฐาน

ปรอทวดไข

93

93

ผลการศกษาศกษาขอมลจากแหลงความรทเกยวของเรองอณหภม คาการน�าความรอนของวสดทน�าเปนภาชนะ

ใหความรอนของน�า และเงอนไขอนๆ มดงน 1. ขดลวดความรอนใชแรงดนไฟฟา 12 โวลตทมความปลอดภน

ในขณะใชงาน เปนชดก�าเนดความรอนเพอสรางอณหภมของน�า 2. วสดทน�ามาใชงานเปนทรงกระบอกโลหะ

ซงมคาการน�าความรอนไดด 3. ใชน�าดมปลอดภยจากสารเคมเปนตวกลางในการพาความรอน โดยใชปรมาณน�า

200 มลลลตรในการทดสอบ 4. ขนาดปรมาตรของภาชนะบรรจน�า มเสนรอบวง x เสนผาศนยกลาง x สง เทากบ

11.77 × 7.5 × 6 cm. มปรมาตร 264.93 cm3 (ลตร) ทดสอบคาตามมาตรฐาน 5.ใชเครองมอวดอณหภมละเอยด

สงในการวดเปรยบเทยบ 6. การตงคาอณหภมตดตอการท�างานของเครองจะมวงจรรกษาระดบแรงดนไฟฟา

ใหคงทตลอดการทดสอบท 35 การทดสอบท 37 การทดสอบท 39 องศาเซลเซยส การตงคาจะท�างานพรอมกน

ทง 3 คาทใชงานจรง

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน เครองมอแพทยตองมการสอบเทยบมาตรฐานและทวนสอบอยเสมอ โดยเจาหนาท ผรบผดชอบ

ในโรงพยาบาล แตการสอบเทยบมาตรฐานปรอทวดไขนนตองมตวก�าเนดหรอเครองสรางอณหภมใหไดตามคา

ตองการแลวท�าการวดเทยบคาปรอทวดไขกบเครองวดอณหภมมาตรฐาน จากความส�าคญดงกลาว การสอบเทยบ

จ�าเปนตองมเครองสรางอณหภมเพอสอบเทยบมาตรฐานปรอทวดไข และการใชขดลวดความรอนเปนชดก�าเนด

ความรอนเพอสรางอณหภมใหกบน�า 3 ชดอณหภม โดยสามารถเลอกการตงคาอณหภมท 35, 37 และ 39 องศา

เซลเซยส แตละชดเพอสอบเทยบมาตรฐานปรอทวดไข ลดเวลาและขนตอนในการสอบเทยบคามาตรฐานปรอทวดไข

ลงได 3 เทา

บทเรยนทไดรบ มความรในการทดสอบเทยบมาตรฐานปรอทวดไข มความรการถายเทความรอนของน�า ศกษาขอมล

จากแหลงความรทเกยวของเรองอณหภม คาการน�าความรอนของวสดทเปนภาชนะใหความรอนของน�า การค�านวณ

ขดลวดความรอนทใชแรงดนไฟฟา 12 โวลต มความรของระดบแรงดนไฟฟาทมความปลอดภยในขณะใชงาน

เวลาทใชในการสอบเทยบมาตรฐานปรอทวดไขจรง เปนชดก�าเนดความรอนเพอสรางอณหภมของน�า มความร

การออกแบบวงจรรกษาระดบแรงดนไฟฟาใหคงท

ปจจยแหงความส�าเรจ ไดแนวทางในการพฒนาเครองทดสอบเครองสรางอณหภมเพอทดสอบเทยบมาตรฐานปรอทวดไข

ราคาทน�าเขาเครองสรางอณหภมของตางประเทศจะมราคาสงมาก ภายในประเทศมวสดอปกรณทสามารถสรางได

และเครองมอแพทยควรมการสอบเทยบมาตรฐานพรอมใชงานอยางนอยปละ 1 ครง

การสนบสนนทไดรบ ส�านกงานสนบสนนบรการสขภาพ จดใหมการสนบสนนบคลากรสงไปอบรมการสอบเทยบมาตรฐานจาก

สถาบนมาตรฐานตางๆ ทมงบประมาณก�ากบ มการถายทอดองคความรภายในองคกร มการใหรางวลการน�าเสนอผล

งานทประดษฐคดคนมาโดยตลอด

94

94

ขอคดเหนของกรรมการขอด

ไดใชความรความสามารถในดานไฟฟามาประยกตใชกบงานบรการดานสาธารณสข ท�าใหไดเครองมอ

ทปลอดภยและประหยดทรพยากร

โอกาสพฒนา ควรเปรยบเทยบราคาและประสทธภาพวาแตกตางกบเครองมอมาตรฐานอยางไรบาง

95

95

ID 15

วงลอจกรยานเพอเพมองศาการเคลอนไหวขอไหลรชนกร ใจค�าสบ, ชวนพศ แสวงรจธรรม, อมพร พงษเทพนวต

หอผปวยศลยกรรมหญง โรงพยาบาลอตรดตถ

ทมา มะเรงเตานมเปนโรคทมอบตการณพบมากเปนอนดบหนงของมะเรงสตรในประเทศไทย โดยพบประมาณ

37.5 และมแนวโนมเพมสงขน จากสถตโรงพยาบาลอตรดตถป 2555 ถง 2557 มผปวยมะเรงเตานมรายใหม

ทเขารบการรกษาดวยการผาตดเตานมรวมกบการเลาะตอมน�าหลอง 48, 56 และ 70 รายตอป ตามล�าดบ

ภาวะแทรกซอนทพบหลงผาตดไดแก เลอดคงคางในแผลผาตดพบรอยละ 2 การตดเชอทแผลผาตดพบรอยละ

1-2 อาการชาทแขนขางทท�าผาตดพบรอยละ 25.5 อาการปวดแขนและขอไหลรอยละ 15 ภาวะแทรกซอนดงกลาว

ท�าใหเกดการจ�ากดการเคลอนไหวของแขนและขอไหล ซงท�าใหเกดภาวะขอไหลตด(Frozen Shoulder) ท�าให

ใชแขนไดไมเตมประสทธภาพ ดงนนการบรหารแขนและขอไหลทามาตรฐานรวมกบการหมนวงลอจกรยาน

ซงเปนเครองมอทผวจยประยกตขน จะชวยเพมองศาการเคลอนไหวขอไหลและแขนไดงาย และปองกนการเกด

ภาวะขอไหลตดได

วตถประสงค เปรยบเทยบองศาในการเคลอนไหวขอไหลในผปวยผาตดมะเรงเตานมรวมกบการเลาะตอมน�าเหลอง

ระหวางกลมใชวงลอจกรยานรวมกบการบรหารแบบมาตรฐานเดมกบการบรหารแบบมาตรฐานเดมเพยงอยางเดยว

ระเบยบวธวจย รปแบบศกษา randomized control trial สถานท หอผปวยศลยกรรมหญง โรงพยาบาลอตรดตถ

ผปวยทศกษา เปนผปวยมะเรงเตานมทเขารบการรกษาดวยการผาตดเตานมรวมกบการเลาะตอมน�าเหลอง

ตงแตเดอนธนวาคม พ.ศ. 2557 ถงเดอนธนวาคม พ.ศ. 2558 คดเลอกตามเกณฑ จ�านวน 69 ราย สมเขากลม

แบบมระบบ แบงเปนกลมทดลอง จ�านวน 36 ราย และกลมควบคม จ�านวน 33 ราย ท�าการเกบขอมลพนฐาน

และขอมลทางคลนก โดยกลมทดลองจะไดรบการหมนวงลอจกรยานรวมกบการบรหารมาตรฐานเดมเปนระยะเวลา

30 นาทตอวน และกลมควบคมจะไดรบการบรหารแบบมาตรฐานเดมเพยงอยางเดยวเปนระยะเวลา 30 นาทตอวน

ทงสองกลมจะไดรบการวดองศาการเคลอนไหวขอไหลดวยเครองมอ goniometer (องศาทผปวยกางแขน

ไดมากทสด) ในแตละวน คอ หลงผาตดวนท 1-7 วนทจ�าหนาย และหลงผาตด 1 เดอน ตามล�าดบ จากนน

วดความพงพอใจ เมอครบ 1 เดอนหลงผาตด วเคราะหขอมลพนฐาน ขอมลทางคลนก โดยใชสถต t-test และ

exact probability test ,วเคราะหความตางระหวางกลม ดวยสถต multi-level regression model การศกษาน

ผานการพจารณาเหนชอบจากคณะกรรมการวจยในมนษย โรงพยาบาลอตรดตถแลว

ผลการศกษา ผปวยมะเรงเตานมทไดรบการผาตดเตานมรวมกบการเลาะตอมน�าเหลองทงสองกลม มลกษณะพนฐาน

ไมแตกตางกน ยกเวนโรคประจ�าตว ชนดการผาตด ขางทผาตด และปรมาณสารคดหลงไมแตกตางกน กลมบรหาร

96

96

แบบมาตรฐานมการใชยาระงบปวดมากกวา (รอยละ 36.4 vs 5.6; p=0.002) องศาการเคลอนไหวของขอ

ไหลหลงผาตดในกลมทใชวงลอจกรยานมแนวโนมสงกวากลมมาตรฐานอยางมนยส�าคญทางสถต (p<0.001)

ในกลมทใชวงลอจกรยานยงมระดบความปวดระหวางบรหารนอยกวาและมคะแนนความพงพอใจสงกวากลมท

บรหารแบบมาตรฐานอยางมนยส�าคญ (8.4 + 1.1 vs 6.5 + 0.7; p<0.001)

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน การบรหารแขนและขอไหลในผปวยหลงผาตดเตานมรวมกบการเลาะตอมน�าเหลอง มเปาหมายเพอเพม

การไหลเวยนของระบบน�าเหลองและหลอดเลอดด�าสงเสรมการกลบมาท�าหนาทไดตามปกต ปองกนความพการ

จากปญหาแขนและไหลตามมา วงลอจกรยานเปนเครองมอทชวยผปวยบรหารขอไหลและแขน โดยผปวย

สามารถหมนบรหารขอไหลและแขนเพอปองกนการเกดภาวะขอไหลตดได

บทเรยนทไดรบ งานวจยไมไดยงยากอยางทหลายๆ คนคด บางครงสงทท�าหรอปฏบตอยทกวนอาจท�าใหเปนงานวจย

ทมคณภาพเพอพฒนางานได

ปจจยแหงความส�าเรจ ความมงมนในการท�าวจยเพอพฒนางานประจ�าใหดขน การสนบสนนในการท�าวจยจากผบรหาร ผรวมทม

วจยทมคณภาพ

การสนบสนนทไดรบ ผบรหารทกระดบกระตนสงเสรมใหแตละหนวยงานในโรงพยาบาลเหนความส�าคญของการท�าวจย

เสรมแรงโดยน�าไปเปนสวนหนงในการพจารณาความดความชอบใหผมผลงานวจย สนบสนนทนวจยกรณทรองขอ

ขอคดเหนของกรรมการขอด

เปนงานวจยทด มความชดเจนทงปญหา วตถประสงค วธการศกษา และสถตทเหมาสม

โอกาสพฒนา ควรบงชใหเหนชดเจนวา วงลอทน�ามาใชในการศกษานมขอแตกตางจากวงลอทใชในงานกายภาพบ�าบด

โดยทวไปอยางไร

97

97

ID 115

รองเทาชวยปองกนเทาตก และขอเทาเขยงในผปวยใส Ring External Fixation

มงคล โบไธสง, ณฐปภสร กรกล

หนวยตรวจและตดตามผลการรกษาออรโธปดกส คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

ทมา หนวยตรวจและตดตามผลการรกษาออรโธปดกส ใหบรการตรวจรกษาผปวยนอกโรคทางระบบกระดก

ขอตอ กลามเนอ เอน และเสนประสาทและมผปวยสวนหนงทมความผดปกตของกระดกขาทไมเทากน การรกษา

ผปวยกลมนจะตองผาตดยดขาใส Ring External Fixation มจ�านวนเฉลย 80-140รายตอป ภาวะแทรกซอน

ทเกดขนบอยหลงผาตดใส Ring External Fixation คอภาวะขอเทาเขยง ปจจบนในการปองกนภาวะแทรกซอนน

จะใชผายด พนทปลายเทาของผปวยแลวผกไวกบเหลกทยดขา แตมกจะไมไดผลเพราะผายดไมมความทนทาน

ในแรงดง ท�าใหเกดปญหา Foot drop ท�าใหผปวยตองไดรบการผาตดยดเอนรอยหวายในภายหลง ท�าใหสนเปลองคา

ใชจายเพมระยะเวลาในการรกษานานยงขน ดงนนผประดษฐไดเหนถงความส�าคญจงประดษฐ “รองเทาชวยปองกน

เทาตก และขอเทาเขยงในผปวยผาตดใส Ring External Fixation

วตถประสงค เพอประเมนความพงพอใจของบคลกรทางการแพทยและผปวยตอการใช Ring External Fixation

ระเบยบวธวจย ใชแบบสอบถามผปวยและญาตและแพทยผใช นวตกรรม โดยแบงเกณฑการประเมนเปน 5 ระดบ คอ

ดมาก = 5 คะแนน, ด = 4 คะแนน, ปานกลาง = 3 คะแนน, นอย = 2 คะแนน และควรปรบปรง = 1 คะแนน

วเคราะหขอมลจากแบบสอบภาม โดยใชการค�านวณหาคารอยละและก�าหนดความพงพอใจเปน 5 ระดบคอ ดมาก

(รอยละ 81-100), ด (รอยละ 61-80), ปานกลาง (รอยละ 41-60), นอย (รอยละ 21-40) และควรปรบปรง

(รอยละ 0-20)

ผลการศกษา การประเมนความพงพอใจของบคลากรและผปกครองหรอผปวยในแตละครงท�าการประเมนกลมละ

20 คน และ 40 คน ตามล�าดบ จากผลการประเมนพบวาทงบคลกรและผปวยมความพงพอใจอยในระดบดมาก

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน ไดเรยนรกระบวนการพฒนาคณภาพ เรยนรการแกไขปญหาในการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ

เกดการเรยนรในการพฒนาสงประดษฐ มาใชในหนวยงาน ซงชวยปองกนภาวะขอเทาเขยง ท�าใหผปวยไมตอง

ไดรบการผาตด ยดเอนรอยหวาย ผปวยได รบการรกษาตามระยะเวลาและตามแผนการรกษาท เหมาะสม

มประสทธภาพ สรางความพงพอใจใหทงผปวยและบคลากรมากยงขน

98

98

บทเรยนทไดรบ หาอปกรณทสามารถมาประดษฐทดแทนสายยางยดใหมความปลอดภยและประสทธภาพมากยงขน

เพอปองกนหรอชวยลดปญหาเทาตก เนนความปลอดภยของผปวยเปนหลก เรยนรกระบวนการพฒนาคณภาพ

การแกไขปญหาในการปฏบตงานผปวยไดรบการรกษาตามระยะเวลาและตามแผนการรกษาทเหมาะสม ท�าใหผลการ

รกษามประสทธภาพ และทส�าคญทสดคอสรางความพงพอใจใหทงผปวยและบคลากรมากยงขน

ปจจยแหงความส�าเรจ เปดโอกาสใหทกคนรสกมสวนรวมมหนาททไดรบมอบหมาย การท�างานเปนทม ผปฏบตงานมความสข

ใชทรพยากรนอยลง มความเสยงลดลง มการสรางองคความรเพอน�ามาใชประโยชนในการท�างานประจ�าโดยใช

วธการวจย ก�าลงใจจากญาตผปวยทสะทอนกลบมา

การสนบสนนทไดรบ สนบสนนทรพยากร การอบรม การเรยนการสอนทางวชาการ เปนพเลยง อ�านวยความสะดวก คอยชแนะ

แกปญหาอปสรรค ขอขดแยง กระตนใหมการคดสรางสรรค สนบสนนใหมการเผยแพร น�าเสนองานวจยในองคกร

เพอแลกเปลยนเรยนร สนบสนนใหมการเผยแพรระดบประเทศ นานาชาต

ขอคดเหนของกรรมการขอด

มการพฒนานวตกรรมอยางตอเนอง เพอแกไขขอจ�ากดตางๆ

โอกาสพฒนา 1. การวดผลลพธตางๆ ยงไมไดแสดงใหเหนไดชดเจนวามวธการวดผลลพธดงกลาวอยางไร 2. ควรมการ

เปรยบเทยบผลลพธตางๆ กอน - หลง การใชนวตกรรม เพอใหเปน R2R มากกวาเปน CAI หลายๆ ระบบ

99

99

ID 192

การพฒนาระบบสารสนเทศทางภมศาสตร (GIS) ในการเฝาระวงทางระบาดวทยา รวมกบระบบตดตามประเมนผลการควบคมโรคไขเลอดออก จงหวดยโสธร (Yasothon 3-3-1 Monitoring)

ถนอม นามวงศ, แมน แสงภกด, จรรยา ดวงแกว, และคณะส�านกงานสาธารณสขจงหวดยโสธร

ทมา ในรอบป 2558 จงหวดยโสธร มการระบาดของโรคไขเลอดออกสงกวาทกๆ ปทผานมา พบผปวย

1,073 ราย เสยชวต 2 ราย สญเสยงบประมาณในการควบคมปองกนโรคและทรพยากรมนษยทประเมนคาไมได

และคาดประมาณวาในป 2559 แนวโนมการระบาดของไขเลอดออกจะสงขน มาตรการ “3-3-1 [สามสามหนง]

ปราบไขเลอดออก” ถกน�ามาใชแกไขปญหาในพนทในจงหวดยโสธร แตทผานมายงไมสามารถบอกไดวามาตรการ

ดงกลาวสามารถท�าไดจรงแคไหน และการด�าเนนงานดงกลาวจะบรรลผลจะตองมระบบก�ากบตดตามทด และ

การตดสนใจด�าเนนมาตรการควบคมปองกนโรคทมประสทธภาพนน จะตองอาศยขอมลทางดานระบาดวทยา

ทมความถกตองและแมนย�าสง

วตถประสงค เพอพฒนาระบบรายงาน ระบบตดตามประเมนผล และระบบสารสนเทศภมศาสตรโรคไขเลอดออก

ส�าหรบผปฏบตงานควบคมปองกนโรคไขเลอดออกและผบรหารทกระดบ

ระเบยบวธวจย เปนการศกษาเพอพฒนาระบบตดตามและประเมนผลตามมาตรการ 3-3-1 รวมกบสรางระบบ GIS

โดยสรางเปนศนยขอมลไขเลอดออก ใชขอมลรวมกนใน Google drive โรงพยาบาลทกแหงเปนผรายงาน

เมอพบผปวย ทม SRRT ระดบอ�าเภอและระดบต�าบลเปนผกรอกผลการควบคมโรคเบองตน เชน คาดชนลกน�า

ยงลาย ภาพกจกรรมควบคมโรค พรอมระบพกด GPS ขณะควบคมโรคทบานผปวย ดวยแทปเลตหรอสมารทโฟน

เพอแสดงต�าแหนงบนแผนทใน Google map ทกขนตอนจะมเวลาก�ากบ การแสดงผลเปนระบบ Real time

ศกษาและพฒนาระบบระหวางเดอน มกราคม 2558 – ธนวาคม 2559 ในพนทจงหวดยโสธร

ผลการศกษา เกดระบบรายงานตดตามและประเมนผล การควบคมปองกนโรคไขเลอดออกตามมาตรการ 3-3-1

รวมกบสารสนเทศทางภมศาสตร (GIS) อยในระบบและฐานขอมลชดเดยวกน ผลการด�าเนนงานตามมาตรการ

3-3-1 จากการน�าขอมลผปวยไขเลอดออก จ�านวน 90 ราย ไปท�าการวเคราะหพบวา ดานความครบถวนถกตอง

ของขอมล พบมากกวารอยละ 80 ความทนเวลาในการรายงานผปวยตงแตแพทยวนจฉยจนถงพนทรบทราบ

ภายใน 3 ชวโมง ซงเปน “3” ตวแรก คดเปนรอยละ 38.8 ดานความรวดเรวในการควบคมโรคเบองตนภายใน

3 ชวโมงถดมาซงเปน “3” ตวทสอง คดเปนรอยละ 92.5 และการพนหมอกควนภายใน 1 วนหลงจากรบรายงาน

100

100

ซงเปน “1” ตวสดทาย คดเปนรอยละ 94.5 โดยผปวยแผนกผปวยใน มการรายงานทนเวลามากทสดคดเปน

รอยละ 71.0

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน ระบบทพฒนาขนถกน�าไปใชในระบบรายงานโรคไขเลอดออก ท�าใหผปฏบตงานและผบรหารสามารถ

ตดตาม การด�าเนนงาน ประเมนสถานการณ และก�าหนดมาตรการควบคมโรคไดอยางมประสทธภาพ นอกจากน

การระบ GPS นอกจากจะชวยสรางแผนททางภมศาสตร ทแสดงความเชอมโยงทางระบาดวทยาของโรคแลว

ยงเปนการกระตนใหทม SRRT ลงพนทควบคมโรค ณ บานผปวยอยางรวดเรว ชวยใหการควบคมโรคในพนท

มประสทธภาพยงขน

บทเรยนทไดรบ โรคตดตอทตองการความรวดเรวในการรายงาน และตองการตดตามประเมนผลการด�าเนนงานควบคม

ปองกนโรคอยางเขมขน เพอใหการควบคมปองกนโรคมประสทธภาพสงสด ควรพฒนาระบบรายงานและการตดตาม

เปนระบบ real time เจาหนาททเกยวของสามารถตดตามและเขาถงขอมลไดอยางรวดเรวและงายดาย

ปจจยแหงความส�าเรจ เจาหนาททเกยวของ ทม SRRT ตลอดจนผบรหารใหความรวมมอในการพฒนาระบบ และใชประโยชน

จากขอมลในระบบดงกลาวเปนประจ�า ในการตดตามสถานการณ และการประเมนผลการด�าเนนงานควบคมปองกน

โรคไขเลอดออกของหนวยงานทเกยวของทกระดบ

การสนบสนนทไดรบ ผบรหารใหการสนบสนนในการตดตามพฒนาระบบ ผานคณะกรรมการวางแผนและประเมนผลระดบ

จงหวด (กวป.)

ขอคดเหนของกรรมการขอด

เปนนวตกรรมทชวยพฒนาระบบสารสนเทศใหมประสทธภาพมากยงขนโดยอาศยเทคโนโลยใกลตว

มาประกอบการด�าเนนงานซงชวยประหยดงบประมาณ นอกจากนยงชวยสงเสรมการท�างานแบบเครอขาย

โอกาสพฒนา 1) ควรเพมรอบของการทดลองเพอใหไดนวตกรรมทมประสทธภาพทสด สอดรบกบบรบทของพนท

2) ควรขยายเครอขายใหกวางขวางยงขน

101

101

ID 320

สาวเสยงใส ใสใจผรบบรการวนย โยลย, ผองพรรณ การชม

โรงพยาบาลบานมวง จงหวดยโสธร

ทมา เนองจากผรบบรการทมาในแผนกผปวยนอกในแตละวนมจ�านวนมาก เฉลยวนละ 488 คน (ป 2558)

ในการเรยกชอผรบบรการตองเรยกชอซ�าหลายครง คดเปนรอยละ 18 ของผปวยนอกทมารบยา บางครงเจาหนาท

ตองใชน�าเสยงทดงหรอตะเบงเพอใหผรบบรการไดยน ซงอาจท�าใหผรบบรการไมพอใจได จงคดคนโปรแกรมเรยก

ชอผรบบรการโดยใชระบบคอมพวเตอร เพราะคอมพวเตอรมน�าเสยงทสม�าเสมอ ไมมเรองของอารมณมารบกวน

การท�างานของโปรแกรมเรยกชอผรบบรการ โปรแกรมจะตรวจสอบรายชอผมารบบรการ น�ารายชอไปอานใน

Google แลวท�าการดาวนโหลดไฟลเสยงทอานอตโนมต น�าไฟดเสยงทไดมาเกบไวในคอมพวเตอร ในการเรยกชอ

เมอผรบบรการมาทจดบรการ จะใชเครองอานบารโคดอานแถบบารโคดจากใบสงยา โปรแกรมจะออกเสยง

เรยกชอ สกล ผรบบรการ ใหมารบยาทชองรบบรการทก�าหนดได

วตถประสงค เพอศกษาผลของการใชโปรแกรมเรยกชอ สาวเสยงใส ใสใจผรบบรการ

ระเบยบวธวจย เปนการพฒนานวตกรรม มขนตอนคอ ขนท 1 รวบรวม วเคราะหปญหาในการเรยกชอผรบบรการ

ขนท 2 ทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบการใชโปรแกรมคอมพวเตอรเรยกชอ ขนท 3 สรางโปรแกรมเรยกชอ

และจดหาอปกรณไดแก คอมพวเตอร และเครองอานบารโคดท�าการตดตงทหองจายยาผปวยนอก ขนท 4 ทดลอง

ใชโปรแกรม ตรวจสอบผลการใชงานและปรบปรงโปรแกรมใหมประสทธภาพมากขน ขนท 5 ประเมนผลการใช

โปรแกรม ท�าการศกษาในจดบรการจายยาผปวยนอก โรงพยาบาลบานมวง ในระหวางวนท 1 กนยายน พ.ศ. 2558

ถง 31 มนาคม พ.ศ. 2559 วเคราะหโดยใชสถตเชงพรรณนาแสดงเปนความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบน

มาตรฐาน

ผลการศกษา อตราการเรยกชอซ�าหลงการด�าเนนการครงท 1 และหลงการด�าเนนการครงท 2 มความถลดลงจาก

รอยละ 13 เปนรอยละ 5.7 พบขอจ�ากดหลงการด�าเนนการครงท 1 คอ โปรแกรมเรยกชอออกเสยงลาชา

รอยละ 18.5 โปรแกรมเรยกชอขดของ รอยละ 6.6 โปรแกรมเรยกชอออกเสยงผด รอยละ 4.2 การด�าเนนการครง

ท 2 จงไดปรบปรงโปรแกรมใหม และเปลยนอปกรณ จาก Mini computer เปนเครอง PC ท�าใหพบปญหาโปรแกรม

เรยกชอออกเสยงลาชา โปรแกรมเรยกชอขดของ โปรแกรมเรยกชอออกเสยงผด ลดนอยลง เปนรอยละ 2 รอยละ 1.5

และรอยละ 1.2 ตามล�าดบ จากการส�ารวจความพงพอใจ หลงการด�าเนนการครงท 1 พบวาความพงพอใจเฉลย

ของผใหบรการรอยละ 76 ผรบบรการ รอยละ 70 หลงการด�าเนนการครงท 2 พบวา ความพงพอใจเฉลย

ของผใหบรการและผรบบรการสงขน เปนรอยละ 98.6 และรอยละ 82 ตามล�าดบ

102

102

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน น�าไปใชในหนวยงานหองจายยาผปวยนอก ลดภาระงานและความเหนอยลาของเภสชกรในการเรยก

ชอผรบบรการ สงผลใหเภสชกรเกดสมาธและมชวงเวลาในการตรวจสอบยาไดมากขน อ�านวยความสะดวกใหกบ

ผรบบรการโดยมทงระบบเรยกชอ และจอภาพแสดงรายชอในกรณทผรบบรการมปญหาทางการไดยนหรอฟง

ไมทนขณะนน

บทเรยนทไดรบ การเรยกชอโดยใชโปรแกรมเรยกชอ ชวยอ�านวยความสะดวก ลดภาระงาน ลดระยะเวลารอคอย

ซงในขณะทเครองท�าการเรยกชอ เภสชกรสามารถตรวจสอบยาได และมขอดกวาการเรยกโดยใชคว คอ โปรแกรม

สามารถออกเสยงเรยกชอ สกล ผบรการไมตองจ�าคว และลดความสบสนในการเรยงคว

ปจจยแหงความส�าเรจ ผทพฒนาโปรแกรมตองมความรดานเทคโนโลยสารสนเทศสามารถปรบปรงแกไขจดบกพรอง

ของโปรแกรมใหดยงขนได

การสนบสนนทไดรบ ผบรหารเหนความส�าคญ สนบสนนใหคดคนนวตกรรมในโรงพยาบาล สงเสรมใหเขารวมประชม

ท�าใหผปฏบตงานคดคน พฒนางานใหเกดประโยชนแกผใหบรการและผรบบรการได

ขอคดเหนของกรรมการ

ขอด เปนนวตกรรมทชวยกระตนใหผรบบรการพงพอใจตอการรบบรการมากขน และท�าใหผใหบรการ

ไดรบความสะดวกสบายมากขน

โอกาสพฒนา ควรพฒนาตอเนองเพอปรบภาษาใหเหมาะสม

กลม 4บทคดยอทไดตพมพ

ระดบ นวตกรรม/สงประดษฐ

104

104

อปกรณปองกนสาย Permanent Pacemaker เลอนหลดปรมาภรณ มากทรพย, ขนษฐา ถงไชย

หอผปวยวกฤตโรคหวใจ โรงพยาบาลพระปกเกลา

ทมา ผปวยทตองไดรบการรกษาโดยการใสเครองควบคมจงหวะการเตนของหวใจชนดถาวร ภายหลงการผาตด

ใสเครอง ในระยะแรกหลงผาตด 1-3 วน ผปวยจะถกจ�ากดการเคลอนไหวของแขนขางทท�าการผาตด เพอปองกน

สายน�าไฟฟาหลดจากต�าแหนงทแพทยใสไว เนองจากผปวยมกใชมอและแขนขางทท�าผาตดฝงเครอง Permanent

Pacemaker ท�ากจกรรมตางๆ เชน ยกมอขนเหนอศรษะ เออมมอไปทางดานหลง ผลคอท�าใหสาย lead เลอนหลด

และตองกลบไปใส ใหม ดงนน หลงการผาตด Permanent Pacemaker ผปวยจะไดรบการตดเทปผาขนาด

ความกวาง 10 cm ปดยดบรเวณล�าตวทงดานหนา แขน และพาดไปล�าตวดานหลง เพอยดแขนขางทท�าใหแนบ

ตดกบล�าตว ปองกนการเคลอนไหวของแขนขางทท�าหตถการ เปนเวลา 3 วน และหลงจากนนจะใหผปวยใส

Arm Sling เพอสามารถเคลอนไหวแขนไดมากขน ซงหลงจากการตดเทปผากบผปวยแลวพบวาม ผนแพ ผนคน

และ แผลพพองจากการแพเทปผา และผวหนงหลดลอกจากการดงเทปผา ดงนน จงไดมการคดคนอปกรณ

ในการปองกนการเคลอนไหวของแขนขางทท�า Permanent Pacemaker เพอปองกน และลดปญหาดงกลาวขางตน

ทเกดขนกบผปวย

วตถประสงค 1. เพอใหผปวย Post Permanent pacemaker เกดความสขสบาย 2. ปองกนการเกดปญหา ผนแพ

ผนคน และ แผลพพองจากการแพเทปผา 3. ปองกนการบาดเจบและการเกดผวหนงหลดลอกจากการดงเทปผา

โดยเฉพาะผสงอายหรอผปวยผวหนงบาง 4. เกดความสะดวกและรวดเรวตอเจาหนาทผใหการพยาบาล 5. ลดคาใชจาย

จากการใชเทปผา เนองจากนวตกรรมเปนอปกรณทสามารถน�ากลบมาใชไดใหม

ระเบยบวธวจย เปนการเกบขอมลในผปวยทไดรบการท�า Permanent Pacemaker ทนอนพกรกษาตวในโรงพยาบาล

ตงแต 1 พฤษภาคม 2557 - 31 มกราคม 2559 โดยใชสถตรอยละ

ผลการศกษา สามารถปองกนและลดการเกดแผล ผนแพตาง ๆ ได =100% (จากจ�านวนผปวยทไดรบการใชนวตกรรม

อปกรณปองกนสาย Pace เลอนหลดทงหมด 46 ราย ) ผปวยเกดความสขสบายไมอบชน =100% สะดวกรวดเรว

ตอเจาหนาทผใหการพยาบาลเนองจากเดมหลงกลบจากการท�า Permanent Pacemaker ผปวยจะไดรบการ

ID 340

105

105

ปดพลาสเตอรผาเหนยวความกวางขนาด 4 นว ตดล�าตวตงแตดานหนาและ Fix แขนขางทท�าพาดไปถงกลางล�าตว

ด านหลง 2-3 ชน เพอ Fix แขน หลงกลบจากหองผาตดพยาบาลตองเปด พลาสเตอรเหนยวและท�า

EKG 12 lead เปน Baseline และเมอมการเตนของหวใจทผดปกตซงขณะลอก พลาสเตอรท�าใหผปวยเจบและตองมการ

ตดพลาสเตอรแผนใหมซงเปนการสนเปลอง ใชแลวทงเลยไมสามารถน�ากลบมาใชใหมได อกทงยงเพมขยะโลก

แตหากเปนนวตกรรมอปกรณชนนสามารถลดคาใชจายไดเนองจากเปนอปกรณทสามารถน�ากลบมาใชซ�าได ลดคา

ใชจาย และจากการค�านวณราคาอปกรณชนน คาผา ตนตกแกและคาตดเยบ ราคาสทธ 250 บาท สวนพลาสเตอร

เหนยว 1 มวนใชได 13 ราย เฉลย 1 รายใชพลาสเตอรประมาณ 70 cm ราคาประมาณคนละ 11 บาท แตใชแลวทงเลย

ไมสามารถน�ากลบมาใชใหมได

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน น�ามาใชกบผปวยทใส Permanent pacemaker, AICD และผปวยทตองการจ�ากดการเคลอนไหว

ของแขนขางทท�าหตถการอนๆ ได ซงท�าใหลดการระคายเคอง เกดความสขสบายตอผปวย และ สามารถน�ากลบ

มาใชซ�าได ไมสนเปลองทรพยากรและลดขยะโลก และสะดวกตอผใหการพยาบาล โดยจากเดมใชพลาสเตอรเหนยว

คาดล�าตวเพอจ�ากดการเคลอนไหว แตประดษฐนวตกรรมมาใชโดย มการตดเยบคาดกลางล�าตว สามารถปรบขนาด

ตามล�าตวผปวยได และท�าปลอกรดแขน เยบตดกบผาคาดล�าตว เพอปองกนไมใหผปวยยกแขนเหนอศรษะหรอ

เหวยงแขนไปดานหลงได แตสามารถขยบแขนไดเลกนอย ซงท�าใหผ ปวยสขสบายขน และสะดวกตอการตรวจ

คลนไฟฟาหวใจหรอท�ากจกรรมอนๆ โดยไมตองลอกพลาสเตอรบอย

บทเรยนทไดรบ นวตกรรมชนนมขนาดเดยวถงแมจะปรบลดหรอขยายขนาดได แตคงยงไมพอดตวกบผ ปวยทผอม

และขนาดตวเลก หรออวนเกนไป เพราะฉะนนตองมการพฒนาชนงานโดยปรบใหมหลายขนาดเชน S, M, L และ XL

เพอทจะไดมขนาดทเหมาะสมกบขนาดตวผปวยแตละคนดวย

ปจจยแหงความส�าเรจ พยาบาลทปฏบตงานในหอผปวยวกฤตโรคหวใจไดน�ามาทดลองใชกบผปวยและมการประเมนทงผปวย

และพยาบาลพรอมขอเสนอแนะ ท�าใหมการพฒนานวตกรรมใหเหมาะสมและสะดวกตอการใชงานจากการประเมน

ทงผปวยและเจาหนาทใชงาน

การสนบสนนทไดรบ คณอษณย เปรมสรยา หวหนาหอผปวยวกฤตโรคหวใจทเปนทปรกษาในผลงานนวตกรรมในครงน

106

106

ขอคดเหนของกรรมการขอด

เปนเรองดๆ ทคนท�างาน มการคดแกปญหาการท�างาน อยางแทจรง มองเหนปญหาจากการท�างาน

และน�าไปสการคด และพฒนา สงประดษฐ เพอใหผปวยไดรบการบรการทด และลดภาวะแทรกซอนจากการรกษา

พยาบาล มกระบวนการพฒนานวตกรรม จนสามารถตอบโจทยคนท�างานไดดมาก

โอกาสพฒนา การเขยนปญหา ควรเพมความชดเจนเรองการหลดของ pacemaker สงผลเสยอะไรกบผปวยบาง

ทผานมาปญหาทเกดขนมขนาดมากนอย แคไหน นวตกรรมทท�าขน เพออะไร ควรก�าหนดวตถประสงคหลก

ใหสอดคลองกนกบนวตกรรม เพยง 1 หรอ 2 ขอ ทเหลอเปนประโยชน หรอผลพลอยไดทเกดขน น�าไปใสใน

ผลการวจย หรออภปรายผล ในการประดษฐนวตกรรม และรป ตองชดเจน เพอใหผอานเขาใจ และมองเหนภาพ

แตละขนตอนการท�า ควรมผลการใชนวตกรรม ตามวตถประสงค ทเปนขอมลผปวยประกอบดวย จะท�าใหงานวจย

โดดเดน และมคณคาอยางมาก

107

107

ID 472

ผลการพฒนาระบบสารสนเทศดานสาธารณสข จงหวดรอยเอด ดวย NemoCare

วชาญ เอยมรศมกล1, สงเวยน อวนกนยา1, อภชาต สมงาม2, และคณะ1. รพ.พนมไพร 2. สสอ.พนมไพร อ�าเภอพนมไพร จงหวดรอยเอด

ทมา ปจจบนเทคโนโลยทางดานสารสนเทศเขามามบทบาทส�าคญกบงานสาธารณสขเปนอยางมากโดยน�า

เอาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชตามโรงพยาบาลในรปแบบโรงพยาบาลอเลกทรอนกสมาลงบนทกใหบรการเรยกวา

ระบบสารสนเทศบรการสขภาพโดยระบบมการจดเกบขอมลกจกรรมประจ�าวนในฐานขอมล (Operational

Database System: ODS) ในแมขายโรงพยาบาล (Server) และอกสวนสงขอมลจดเกบไปยงสวนกลาง

(Data Center) เชนสาธารณสขจงหวดเปนตน โดยจงหวดรอยเอดกมการจดเกบขอมลท data center สสจ.รอยเอด

แตปญหาทพบคอระบบรายงานจาก Data Center สสจ.ลาชาไมทนเวลาท�าให สสจ.รอยเอดตองขอรายงานตางๆ

มายงหนวยบรการซงยงท�าใหขอมลลาชาและไมเปนรปแบบเดยวกน ดงนนทมสารสนเทศจงเกดแนวคดพฒนาการ

รวบรวมขอมลทเรยบงาย สะดวก รวดเรว ไมเปนภาระของบคลากรระดบพนท สามารถน�าขอมลไปประมวลผล

จดท�ารายงานใหเปนสารสนเทศทางดานสาธารณสขได

วตถประสงค เพอพฒนาระบบสารสนเทศทางดานสาธารณสข ของจงหวดรอยเอด

ระเบยบวธวจย การวจยเชงปฏบตการ ทมงเนนไปทการออกแบบและพฒนาระบบสารสนเทศขอมลทางดานสาธารณสข

จงหวดรอยเอด เพอจดท�าระบบรายงานกลางทงจงหวด โดยระบบท�าการเชอมตอขอมลงานประจ�าวน จากฐาน

ขอมล HIS ในโรงพยาบาลทกท เขาสฐานขอมลกลาง จากนนน�าขอมลมาวเคราะหและน�าเสนอขอมลผานทาง

Web Application ภายใตโปรแกรม NemoCare

ผลการศกษา จากการวจยสามารถพฒนาซอฟทแวรเพอรวบรวมขอมลโดยอาศยเทคโนโลยทเรยกวา Database Tigger

โดยใชชอวา NemoCare ซงสามารถตดตงไดทกหนวยหนวยบรการสาธารณสขโดยตดตงในเครอง server ซงเปน

intranet server แลว server จะท�างานสงตอขอมลเฉพาะทรองขอโดยอตโนมต ไปยง internet server เพอแสดง

ผลรายงานขอมลสาธารณสข แบบ real time โดยทไมมการรบกวนการท�างานของระบบปกต และไมเพมภาระงาน

ใหกบหนวยบรการ แตชวยใหหนวยบรการทรวมใชโปรแกรมไดรบผลงานเชน รายงานผลการวเคราะหขอมล

ประวตการรบบรการทหนวยบรการอน ประวตการแพยา ขอมลการสงตอ ซงชวยใหบคลากรสาธรณสขท�างาน

ไดงายขน อกทงยงระบบชวยตดตามขอมลตวชวดทางดานสาธารณสข ฯลฯ ในแบบ real time นอกจากนน ระบบน

ยงมเครองมอใหหนวยบรการสามารถไดรายงานอนๆ ทจ�าเปนตอระบบจดการขอมลสขภาพดวย

108

108

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน 1. สามารถท�ารายงานไดโดยไมตองรองขอขอมลจากพนท (กรณบนทกขอมลอยใน HIS อยแลว)

2. สามารถตงเวลาในการท�ารายงานได 3. มความรวดเรวในการน�าไปใช 4. สามารถประมวลผลในภาพของ จงหวด

อ�าเภอ ต�าบล จนถงรายบคคลได 5. สามารถแลกเปลยนขอมล ผานเครอขาย Internet

บทเรยนทไดรบ การพฒนาโปรแกรมดงกลาวชวยใหการคนหาขอมลท�าไดงายขน ท�าใหลดเวลา ลดความย งยาก

ในการคนหาขอมล ท�าใหไมเปนภาระกบพนท เกยวกบการขอขอมล รายงาน น�าขอมลทมอยในฐานขอมลมาใช

ใหเกดประโยชนมากยงขน

ปจจยแหงความส�าเรจ ทมงานมความมงมนทจะแกไขปญหา และพฒนาขอมล ทางดานสาธารณสข ของจงหวดรอยเอด

ใหมการน�าไปใช เพอใหเกดประโยชนสงสดกบประชาชน

การสนบสนนทไดรบ ผบรการใหการสนบสนนในการท�างานสวนกลาง อยางเตมท

ขอคดเหนของกรรมการขอด

เปนการแกปญหาการท�างาน อยางแทจรง มองเหนปญหาจากการท�างาน และน�าไปสการคด และพฒนา

เพอใหเกดการเกบรวบรวมรายงานขอมล ตดตาม และวเคราะหทถกตองรวดเรว งาย และสะดวกกบคนท�างาน โดยใช

เทคโนโลย และทม มกระบวนการแกไขปญหาเปนขนเปนตอน และเปรยบเทยบใหเหนผลการใชโปรแกรม ทพฒนาขน

อยางเปนระบบ ชดเจนด

โอกาสพฒนา การวจยบอกวาเพอพฒนาโปรแกรม ควรเขยน

งานว จ ย ให เหนกระบวนการพฒนาในแต ละข นตอน

ในลกษณะ วจยปฏบตการในแต ละรอบ ว าแต ละรอบ

ม ป ญห าอ ะ ไ ร ก จ ก ร รม ใ น ก า รพฒน า ม อ ะ ไ ร บ า ง

หลงจากพฒนาแลว ผลเปนอยางไร น�าไปสการพฒนาในรอบ

ตอๆ ไป อยางไร บาง ซงควรก�าหนดวตถประสงค หรอ

เ ป า หม ายย อ ย ใ นก า รพฒนาแต ล ะ ร อบ ให ช ด เ จน

และวดสงท เกดขนให เป นรปธรรม และมข อมลน�าเสนอ

เชงปรมาณควบค ไปกบการพฒนาโปรแกรม เพอความ

นาเชอถอ เชน แบบสอบถามคนท�างาน เรองการใชโปรแกรม

หรอเปรยบเทยบเวลาในการลงขอมลกอน และหลงการใช

โปรแกรมเปนตน

109

109

ID 518

ประสทธภาพของนวตกรรมผาหมสายไรหยดนำาตอการลดการเกดนำาในสายตอพวงเครองชวยหายใจชนด Reusable

สเนตรา แกววเชยร, ศรพร สงขมาลยสถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน กรงเทพมหานคร

ทมา ผปวยทใชเครองชวยหายใจซงมอปกรณสรางความชนใหอากาศทอณหภม 37°C แตอณหภมใน PICU

อยท 22°-25°C จากความแตกตางของอณหภมนท�าใหเกดหยดน�าในสายตอพวงเครองชวยหายใจ ซงเปนปจจย

ส�าคญของการเกดปอดอกเสบจากการใชเครองชวยหายใจ ถาใชสายตอพวงชนดใชครงเดยวจะมลวดท�าความรอน

ในสายตอพวงทงสวนทใหอากาศเขาปอดและออกจากปอดผปวยจงไมเกดหยดน�า แตมราคาแพงจงใชสายชนดน�า

กลบมาใชซ�าได ซงจะมลวดท�าความรอนอยภายในสายเฉพาะดานทน�าอากาศเขาสปอดผปวยเทานนจงเกดหยดน�า

ในสวนทเปนสายขาออก ไดแกปญหาโดยใชผาหมไฟฟาหมสายแทน แตผาหมมขนาดเลก ตองใชไฟฟาเพมและยงพบ

หยดน�าอย จงศกษาขอมลของวสดตางๆ เพอสรางนวตกรรมทจะใชแทนผาหมไฟฟา และลดการเกดหยดน�าเพอลด

การเกดปอดอกเสบจากการใชเครองชวยหายใจ

วตถประสงค เพอศกษาประสทธภาพของนวตกรรมทชวยลดการเกดหยดน�าในสายตอพวงเครองชวยหายใจชนด

Reusable

ระเบยบวธวจย เปนการวจยเชงทดลอง กลมตวอยางคอ เครองชวยหายใจทมเครองสรางความชน จ�านวนตวอยาง

2 กลมๆละ 64 ตวอยางและใชสายตอพวงเครองชวยหายใจขนาดทใชกบผใหญ ใชปอดเทยมเปนตวแทนผปวยตอ

กบเครองชวยหายใจ โดยควบคมอณหภมของปอดเทยมใหใกลเคยงกบอณหภมรางกายคอ 37°C โดยแบงเปน

2 กลม กลมท 1 ใชนวตกรรมทท�าจากโฟมพวซหนา 1.5 มม. กลมท 2 ใชวสดทท�าจากแผนฉนวนยางหนา 3 มม.

โดยหมทสายตอพวงเครองชวยหายใจขาออกทง 2 กลม ทดลองโดยตงเครองชวยหายใจ Mode Assist/Control

ตงคาโดยก�าหนดน�าหนกท 15-50 กโลกรม โดยเรมตงคาทน�าหนก 15 กโลกรม ตวงน�าในกระบอกดกน�า

เครองชวยหายใจทก 1 ชงโมงจนครบ 24 ชวโมงแลวปรบตงคาเครองชวยหายใจเพมน�าหนกขนวนละ 5 กโลกรม

จนถง 50 กโลกรมและท�าซ�าจนครบ 64 วนทง 2 กลม

ผลการศกษา นวตกรรมทท�าจากแผนฉนวนยางหนา 3 มม. ลดการเกดน�าในสายตอพวงเครองชวยหายใจชนด

Reusable ไดดกวานวตกรรมชนดทท�าจากโฟมพวซอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยมคาเฉลยปรมาณ

การเกดน�าท 2.13 ซซ/ชวโมง เมอเทยบกบแบบเดมทใชผาหมไฟฟาหมมน�าเกดขน 4.2 ซซ/ชวโมงคดเปนรอยละ

50 แสดงใหเหนวานวตกรรมนมประสทธภาพในการลดการเกดน�าในสายตอพวงเครองชวยหายใจชนด Reusable

ท�าใหลดโอกาสในการปนเปอนของเชอโรคผานละอองน�าเขาไปในปอดผปวยได

110

110

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน น�าไปใชกบผปวยทใชเครองชวยหายใจชนดทใชสายตอพวงแบบใชซ�า (Reusable) ทกรายทใชสาย

ขนาดใหญ ถายทอดใหแกบคลากรจากโรงพยาบาลตางๆ ทมาศกษาดงานหรอเมอไปถายทอดความร

บทเรยนทไดรบ การพฒนาคณภาพงานจากปญหาทพบในการท�างานจะชวยใหการดแลผปวยมประสทธภาพมากขน

ไดพฒนาความรและศกยภาพของบคลากรและไดเรยนรการท�างานรวมกน

ปจจยแหงความส�าเรจ 1. ความมงมนทจะแกไขปญหาทพบ 2. ความสามคคของกลม 3.การไดรบการสนบสนนจากผบรหาร

และทมพฒนาคณภาพงาน

การสนบสนนทไดรบ 1. สนบสนนใหมหนวยงานทใหค�าแนะน�าและชวยเหลอการวจย 2.อนมตงบประมาณทใชในการท�าวจย

ขอคดเหนของกรรมการขอด 1. ชวยลดตนทน

โอกาสพฒนา 1. ควรมการน�าไปใชจรง และประเมนผลอกครง เนองจากผปวยจรง กบปอดเทยมมความแตกตางกน

2. กล มตวอยาง ควรเปน ปอดเทยม ไมใช ผาห มสายไรหยดน�า เพราะเครองมอถอเปนตวแปรจดกระท�า

(intervention)

3. ควรมการน�าผลของน�าหนกปอดมาน�าเสนอดวย เพอการยนยนวา น�าหนกไมมผล

4. ควรน�าผลของการปฏบตเดมมาเปรยบเทยบใหเหนปรมาณน�า เนองจากถาของเดมเกดน�านอยกวา แมจะมราคา

สงกวากควรใชของเดม เพราะมความปลอดภยกบผปวยมากกวา

5. ควรมการศกษาเรองของปรมาณของน�าทสงผลตอการตดเชอ เพอความปลอดภยผปวย

กลม 5บทคดยอทไดรบรางวลระดบ บรหาร/บรการ

112

112

การพฒนารปแบบและเครองมอการแปลงธรรมนญสขภาพสการวางแผนงานกองทนหลกประกนสขภาพระดบทองถนหรอพนท (กองทนตำาบล) ในพนทอสานตอนบน

วนรพ สมณชางเผอก ส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต 8 อดรธาน

คณะท�างานสมชชาพจารณหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต ๘ อดรธาน

ทมา สปสช. เขต 8 อดรธาน สนบสนนกองทนหลกประกนสขภาพระดบทองถนหรอพนท (กองทนต�าบล) ใช

เครองมอธรรมนญสขภาพเพมประสทธภาพการบรหารจดการกองทนต�าบลในพนท 7 จงหวดอสานตอนบน ป 57

จ�านวน 109 แหง ขยายผล ป 58 จ�านวน 88 แหง และป 59 ครอบคลมทกแหงในพนทจงหวดสกลนคร (21 แหง)

รวมกองทนต�าบลจดท�าธรรมนญสขภาพในพนท 218 แหง ผลการด�าเนนงานระยะท 1 จดท�าธรรมนญสขภาพ

31 แหง (14.2%) ระยะท 2 ขบเคลอนธรรมนญสขภาพ 187 แหง (85.8%) จากประชมตดตามการท�างาน

ในระยะท 2 พบปญหาดานการขบเคลอนธรรมนญสขภาพสการปฏบตหลงประกาศ คณะท�างานขาดองคความร

ขาดเครองมอการท�างานทชดเจน ซงเมอตดตามแผนงานโครงการของกองทนต�าบล ป59 ชวงไตรมาส 1

มการขบเคลอนแผนงานกองทนต�าบลรอยละ 34.8 (65 แหง) อยระหวางด�าเนนการรอยละ 65.2 (122 แหง)

สงผลใหการแปลงธรรมนญสการวางแผนงานกองทนต�าบลเกดความลาชาไมเปนระบบ

วตถประสงค เพอพฒนารปแบบและเครองมอการแปลงธรรมนญสขภาพส การปฏบตเชอมโยงแผนงานกองทน

หลกประกนสขภาพระดบทองถนหรอพนท (กองทนต�าบล) ในพนทอสานตอนบน

ระเบยบวธวจย เปนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมของหนวยภาคยทธศาสตร ระหวาง สปสช. เขต 8 อดรธาน

ส�านกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต (สช.) ส�านกงานสาธารณสขจงหวด (สสจ.) และเครอขายสมชชาสขภาพ 7

จงหวดอสานตอนบน พฒนารปแบบและเครองมอการแปลงธรรมนญสขภาพสการปฏบตเชอมโยงแผนงานกองทน

ต�าบล กลมเปาหมายกองทนต�าบลทประกาศใชธรรมนญ 11 แหง ระยะเวลา 1 ก.ย. 58 – 31 ม.ค. 59 มขนตอน

1) ออกแบบรปแบบและเครองมอการแปลงธรรมนญ 2) ทดสอบเครองมอในพนทปฏบตการ 1 แหง 3) ปรบปรง

และพฒนาคมอการท�างาน 4) อบรมพฒนาทมวทยากรจงหวด 5) ทมวทยากรจงหวดด�าเนนการแปลงธรรมนญ

สขภาพในพนท 10 แหงรวมเปน11 แหง 6) ถอดบทเรยนและปรบปรงคมอ 7) ประเมนผลความพงใจตอรปแบบ

และเครองมอแปลงธรรมนญสขภาพสการปฏบต จากทมวทยากร คณะกรรมการกองทนต�าบล ส�านกธรรมนญ

สขภาพจากพนท 11 แหง 8) จดท�าคมอฉบบสมบรณ

ID 25

113

113

ผลการศกษา ผลการพฒนา 1) พฒนารปแบบการแปลงธรรมนญสขภาพสการปฏบต 4 ขนตอน เพมการมสวน

รวมประชาชนและหนวยงานเกยวของดานการบรหารจดการ 2) พฒนาเครองมอแบบฟอรมการแปลงธรรมนญ

สการวางแผน 3 แบบฟอรม ใชเปนเอกสารอางองชทมาแผนงานโครงการอยางเปนระบบ ตรงความตองการ

ประชาชนในพนท ทง 11 แหงไดรบงบประมาณภายใตแผนงานธรรมนญฯ จากกองทนต�าบลคดเปน 100%

จ�านวน 160 โครงการ งบ 4,980,268 บาท 3) มคมอการแปลงธรรมนญสขภาพสการปฏบต ทมาจากบทเรยน

การท�างานของพนทน�าขนทะเบยนคมอการท�างานในระบบมาตรฐาน ISO 4) เกดทมวทยากรระดบจงหวดทม

ความร เรองการแปลงธรรมนญ 54 ราย (กอนด�าเนนการมความร เรองการแปลงธรรมนญฯ เฉลย 57.4%

หลงด�าเนนการมความรเฉลยเปน 81.5%) 5) ประเมนความพงพอใจตอรปแบบและเครองมอการแปลงธรรมนญ

จากทมวทยากร คณะกรรมการกองทนต�าบล ส�านกธรรมนญสขภาพภาพรวมคดเปน 81.3%

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน 1) พฒนาศนยเรยนรตนแบบในพนท 11 แหงจดกระบวนการเรยนรภายในและภายนอก 2) อปสข. เขต 8

อดรธาน มนโยบายขยายผลการจดท�าธรรมนญฯใหครอบคลมกองทนต�าบลทกแหงในพนทอสานตอนบน(518แหง)

3) สปสช. ชาต ศกษา Model เขต 8 อดรธาน เพอขยายผลระดบประเทศ 4) สช. มนโยบายประสานความรวมมอ

บรณาการการท�างานรวมกบ สปสช.โดยใชฐานกองทนต�าบลเปนจดพฒนาธรรมนญฯ และแผนพฒนาสขภาพต�าบล

ทสอดคลองกบปญหาความตองการของประชาชน

บทเรยนทไดรบ ท�าใหเกดการขบเคลอนธรรมนญไปสการปฏบตหลงประกาศใช เปนระบบมมาตรฐาน สามารถเชอมโยงส

การวางแผนงาน/โครงการไปยงหนวยงานทเกยวของ เกดการเพมศกยภาพทมคณะท�างาน เกดการพฒนา

องคความร ใหมจากการปฏบตจรงในระดบพนท สามารถน�าไปประยกตใชใหเหมาะสมกบบรบทของพนท

สงควรพฒนาตอเนอง คอ การพฒนาระบบการก�ากบตดตามและประเมนผลแบบเสรมพลงหลงการอนมต

แผนงานโครงการ

ปจจยแหงความส�าเรจ- การสรางมองคความรใหมทเกดจากบทเรยนและประสบการณของพนท น�าสการปฏบต -การมสวน

รวมของหนวยงานทเกยวของ ในการแปลงธรรมนญสขภาพไปสการปฏบต อาท คณะกรรมการกองทนต�าบล

ประชาชน สถานศกษา ผน�าชมชน หนวยบรการ สาธารณสขจงหวด สาธารณสขอ�าเภอ เปนตน -การท�างานเปนทม

(คณะท�างานทกระดบ) ท�าใหเกดการยกระดบการท�างานและพฒนาทตอเนอง

การสนบสนนทไดรบ - ผบรหารระดบชาตสนบสนนงบประมาณ - ผบรหารระดบเขต ผลกดนการท�างานเปนทปรกษา

ท�าหนาทคณเออและคณอ�านวย สนบสนนงบ ความรวชาการ ลงพนทตดตามงาน รวมเปนวทยากร ออกแบบ

และพฒนาเครองมอการแปลงธรรมนญ - ผบรหารระดบจงหวดสนบสนนบคลากรใหรวมเปนคณะท�างานและผลก

ดนการท�างานในพนท

114

114

ขอคดเหนของกรรมการประจ�าไดเพยงสวนหนง

ขอด การท�างานเปนภาพใหญท�าใหเหนความรวมมอและความเปลยนแปลงของการท�างานขนาดใหญและ

นาจะยงยน

โอกาสพฒนา แตอยางไรกตามนาจะเปนโครงการไมใชการวจย บทบาทของคนมสวนรวมไมชดเจน แนวโนม

เปนการท�าตามนโยบายสวนหนง การออกแบบงานวจยไมรวจยเปนแบบไหนแตไมนาใช PAR และเปนงานทจะพฒนา

เปนงาน

115

115

กลม 5บทคดยอทไดตพมพระดบ บรหาร/บรการ

116

116

ทมงานสมพนธ รวมกนพฒนา: กระบวนการมสวนรวมเพอการพฒนาระบบงานดานการทำาลายเชอและทำาใหปราศจากเชอเครอขายบรการปฐมภม โรงพยาบาลพะเยา

วลยพร สภาพนธ1, เกหลน ประเสรฐธตพงษ1, อจฉรา อนตะสวรรณ2, ฉลวย หาลอ1, สธ คมกรช1 1. โรงพยาบาลพะเยา 2. รพสต.หวยแกว จงหวดพะเยา

ทมา การบรการในสถานบรการสาธารณสขความสะอาดปราศจากเชอเปนสงทส�าคญยงทกระทรวง

สาธารณสขไดเนนใหความส�าคญเปนอนดบแรก เนองจากมความเกยวของโดยตรงในดานความปลอดภยแกผปวย

ทมารบบรการ จากการนเทศงานของคณะกรรมการเครอขายบรการปฐมภมโรงพยาบาลพะเยาในปงบประมาณ

2555 พบปญหาคอบคลากรไมปฏบตตามแนวทางมาตรฐานก�าหนดเนองจาก มการเปลยนแปลงผปฏบตงาน

บอยครงบคลากรใหมขาดความรและทกษะ พบจ�านวน 7 แหง คดเปนรอยละ 31.81 และผลการด�าเนนงาน

ดานการท�าใหปราศจากเชอในภาพรวมยงไมผานเกณฑ คดเปนรอยละ 78.79 และผลการท�า Spore Test ในภาพรวม

ยงไมผานเกณฑ คดเปนรอยละ77.28 จงน�ามาสการพฒนาบคลากรและพฒนาระบบงานดานการท�าลายเชอและท�าให

ปราศจากเชอในเครอขายบรการปฐมภม โรงพยาบาลพะเยา

วตถประสงค เพอศกษากระบวนการพฒนาศกยภาพบคลากรและการพฒนาระบบงานดานการท�าลายเชอและท�าให

ปราศจากเชอเครอขายบรการปฐมภม โรงพยาบาลพะเยา

ระเบยบวธวจย การวจยครงน เปนการวจยเชงคณภาพแบบมสวนรวม ( Participatory Action Research)

กลมประชากร คอ พยาบาลผรบผดชอบก�ากบงาน IC ของ รพ.สต. ทงหมด 22 แหงและบคลากรผปฏบตงาน

โดยตรงดานการท�าลายเชอและท�าใหปราศจากเชอ/พนกงานคยขอมลของ รพ.สต. ทงหมด 22 แหง มระยะเวลา

ด�าเนนการ 1 ต.ค. 55- 30 ก.ย.58 เครองมอในการวจย คอ การสอบถาม การสงเกต การประเมนผลการปฏบต

งานจากการนเทศของคณะกรรมการเครอขาย การอบรมเชงปฏบตการ การศกษาดงาน ผลการท�า Spore Test

ผลการสมเพาะเชอชดอปกรณปราศจากเชอ การนเทศตดตามอยางตอเนอง สถตทใช ความถ รอยละ วเคราะหขอมล

โดย วเคราะหเนอหา (Content analysis)

ผลการศกษา ผลการพฒนาศกยภาพของบคลากรทงพยาบาลผรบผดชอบก�ากบงาน IC และผปฏบตงานโดยตรงคด

เปนรอยละ 95.45 ผลการด�าเนนงานผานตามเกณฑมาตรฐาน คดเปนรอยละ 90.45 วธปฏบตงานเปนแนวทาง

เดยวกน รอยละ 100 ผลจากการสงตอผปวยดแลแผลผาตดแบบเยบปดท รพ.สต. ในป 2558 พบวาไมมแผลตด

เชอ รอยละ 99.53 เกดนวตกรรมชดท�าแผลทบานแบบใชตอครงการศกษาดงานจากสถานบรการ รพ.สต. ตนแบบ

ID 43

117

117

เกดการแลกเปลยนเรยนรระบบการท�างานจากสถานทจรงผลความพงพอใจคดเปนรอยละ 95.23 จดเวทเสวนา

ก�าหนดแนวทางการด�าเนนงานรวมกนมการฟนฟองคความรแกบคลากรทกปการจดท�าคมอการจดระบบสอสารไลน

กลมชวยเหลอกนการคนขอมลปญหาความตองการแกผบรหารเกดสมพนธภาพทดงามโดยมงานศนยจายกลางเปน

ศนยสนบสนนทงคลงความรและทปรกษาในงานบรการ

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน ผลการด�าเนนงานดานการท�าลายเชอและท�าใหปราศจากเชอผานตามเกณฑมาตรฐานวธปฏบตงาน

เปนแนวทางเดยวกนสามารถประกนคณภาพบรการในเรองความปลอดภยจากชดอปกรณปราศจากเชอเกด

นวตกรรมชดท�าแผลทบานแบบใชตอครงตลอดจนมความเขาใจเรองการลางมอใหถกตองเปนแนวทางการด�าเนน

งานการจดเรยนการสอนแกบคลากรทกระดบตอยอดงานบรการในการจดชดอปกรณปราศจากเชอส�าหรบการดแล

ผปวยตอเนองทบาน

บทเรยนทไดรบ เกดวฒนธรรมคณภาพดานความปลอดภยอยางยงยนจากการท�างานเปนทม/การนเทศงานเครอขาย

เปนแบบพชวยนอง เกดความผกพนรกใครปรองดองเขาใจบรบทของกนและกน มผลสการเชอมโยงบรการ

ไรรอยตอทก รพ.สต.ใหความส�าคญและใสใจกบระบบงาน Sterilization ระบบ IC และ 5ส. บคลากรทกระดบ

เกดความตะหนกเรองการลางมอซงเปนการปองกนการแพรกระจายเชอขนพนฐานทส�าคญทสดและมความร

เขาใจงานคณภาพ ความปลอดภย

ปจจยแหงความส�าเรจ ปจจยส�าคญทท�าใหการพฒนางาน ดานการท�าลายเชอและท�าใหปราศจากเชอกาวหนามาอยาง

ตอเนอง คอการท�างานเปนทมการสรางเครอขายเขมแขงความรวมแรงรวมใจของทมทเกยวของทงโรงพยาบาล

พะเยาและสวนของรพ.สต.ตางเลงเหนถงความส�าคญของการพฒนาทรพยากรมนษยเพราะเปนหวใจส�าคญตอ

การเปลยนแปลงองคกรมนษยจงตองไดรบการพฒนาตลอดเวลาดงนนการใหโอกาสการพฒนาแกบคลากรทกระดบ

จงเปนเรองส�าคญทสด

การสนบสนนทไดรบ นบเปนความโชคดทพบวาเกดมตใหมในดานสมพนธภาพทดงามจงเกดการเชอมรอยสการพฒนา

ระบบงานดานการท�าลายเชอและท�าใหปราศจากเชอไปอยางรวดเรวและการสนบสนนทเชอมโยงตงแตผบรหาร

โรงพยาบาลพะเยาและเครอขายทกภาคสวนจงเกดการพฒนาอยางตอเนองและยงยนโดยม Key Success

คอ Team Work

ขอคดเหนของกรรมการจดเดน

เปนการพฒนางานทมความเชอมโยงในเครอขายจงเกดความรวมมอและมประโยชนในวงกวาง

118

118

โอกาสพฒนาเอกสารทจดสงมาเปนรายงานโครงการทยาวเกนไป รปแบบไมเหมอนการวจย เปนการอบรมและตดตาม

ผลการแสดงผลการศกษามการน�าเสนอขอมลละเอยดแยกตามพนทและท�างานเปนระบบด แตขาดการวเคราะหและ

น�าเสนอปญหาในงานประจ�าทมลกษณะเฉพาะของพนททางภมศาสตรหรอบคลากรทมความเชยวชาญแตกตางกน

แตจดเปนระบบเดยวทท�าเหมอนกนทกคน จงไมแนใจวาจะน�าไปประยกตใชไดผลดเหมอนกนทงหมดหรอแกปญหา

เหมาะกบงานประจ�าหรอไม

119

119

ID 254

ผลของการพฒนาศกยภาพอาสาตลาดนดตอการดำาเนนงาน คมครองผบรโภคดานผลตภณฑสขภาพ

พฒนชย ศรแขง1, ชาญชย ศรทธาพนธ2, กมลชนก อนชย2, ยทธนา เดชขนธ3 1. ส�านกงานสาธารณสขอ�าเภอบานแพง 2. โรงพยาบาลบานแพง

3.โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลบานนาพระชย จงหวดนครพนม

ทมา ต�าบลหนองแวง ตงอยบนชยภมทมความเหมาะสมดานการคาดวยสภาพทตงทมระยะทางหางจาก

อ�าเภอบานแพง 27 กม. มอาณาเขตตดตอกบอ�าเภอศรสงคราม ทาอเทน และนาทม จงเปนชมทางการคาระหวาง

อ�าเภอและมแนวโนมขยายตวทางดานเศรษฐกจเพมขน ในขณะเดยวกนการละเมนสทธของผบรโภคดานผลตภณฑ

สขภาพกเพมขนตามตว จากรายงานตรวจสอบเฝาระวงผลตภณฑสขภาพในพนทต�าบลหนองแวง ป พ.ศ. 2558

พบ การโฆษณาผลตภณฑสขภาพอวดอางสรรพคณเกนจรง รอยละ 100 จ�าหนายเครองส�าอางไมมเลขทจดแจง

รอยละ 67 ภาครฐจงไดจดตงชดเฉพาะกจ เขาตรวจสอบและเฝาระวงผลตภณฑสขภาพ แตดวยขอจ�ากดดานบคลากร

หวงเวลา และระยะทาง จงไมสามารถเขาปฏบตงานไดครอบคลม และเขาถงเหตการณไดทนเวลา คปสอ.บานแพง

จงไดพฒนาอาสาตลาดนดในการตรวจสอบ เฝาระวง และปกปองสทธของผบรโภค

วตถประสงค เพอศกษาผลของการพฒนาศกยภาพอาสาตลาดนดตอการด�าเนนงานคมครองผบรโภคดานผลตภณฑ

สขภาพ

ระเบยบวธวจย การศกษาเชงปฏบตการ แบงเปน 3 ระยะ ไดแก ระยะท 1 การวเคราะหสถานการณและการวางแผน

ระยะท 2 การพฒนาศกยภาพและการลงมอปฏบต ระยะท 3 สรปและประเมนผล กลมเปาหมายประกอบดวย

ผน�าชมชน อสม. และเจาหนาทสาธารณสข ในพนท ต�าบลหนองแวง อ�าเภอบานแพง จงหวดนครพนม ทสมครใจ

เขารวม จ�านวน 30 คน เครองมอทใชเปนโปรแกรมพฒนาศกยภาพ ประกอบดวยภาคทฤษฎและภาคปฏบต

เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบรายงาน ใบงาน และแบบทดสอบกอน-หลง สถตทใช คอ คาเฉลย คารอยละ น�าเสนอ

ขอมลจากการวเคราะหสถานการณ การวางแผน การฝกปฏบต และการสงเกตผลการด�าเนนงานโดยวธพรรณนา

เปรยบเทยบระดบความรกอน-หลง โดยใชสถตเชงอนมาน Paired Sample t-test ระยะเวลาทใชในการศกษา

รวมทงสน 6 เดอน (ต.ค.58 – ม.ค.59)

ผลการศกษา อาสาตลาดนดมการวางแผนและก�าหนดทศทางการด�าเนนงาน ไดแก 1) จดตงชมรมอาสาตลาดนด

2) การพทกษสทธขนพนฐานของผบรโภคในแหลงทมความเสยง ไดแก หองเยน รถเร และตลาดนด 3) สงเสรม

และพฒนาทกษะใหมความพรอมในการปฏบตงาน โดยเขารบการฝกอบรมตามโปรแกรมพฒนาศกยภาพ

ทงภาคทฤษฎและการฝกปฏบตจากสถานการณจ�าลอง ท�าใหมความรโดยรวมอยในระดบดเพมขนอยางมนยส�าคญ

120

120

ทางสถต (P<0.05) มทกษะในการปฏบตงานในระดบปานกลาง ลงมอปฏบตในพนทจรงตงแต ต.ค.58 – ม.ค.59

ผลจาการด�าเนนงานชวยเพมประสทธภาพในการตรวจจบเหตการณทเขาขายผดกฎหมายหรอไมไดมาตรฐาน

ครอบคลม เขาถงเหตการณไดทนเวลา มการปองปราม แนะน�า ยตเหตการณดวยความรวมมอจากผประกอบการ

(รอยละ 73) สงผลใหแนวโนมของการละเมดสทธของผบรโภคลดลง รอยละ 5 (จากรอยละ 23 ในเดอน ต.ค.58)

ไมพบการด�าเนนคดในพนท

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน การด�าเนนงานคมครองผบรโภคโดยมอาสาตลาดนดเปนเครอขายภาคประชาชน ท�าใหผบรโภคในพนท

เกดความปลอดภยจากการบรโภคผลตภณฑสขภาพเพมขน จงมการขยายผลสการปฏบตใหครอบคลมทกต�าบล

และเผยแพรผลงานโดยการน�าเสนอในเวทระดบจงหวด ระดบเขต

บทเรยนทไดรบ เกดกระบวนการด�าเนนงานค มครองผบรโภคในระดบพนท ความถในการเขาตรวจสอบเฝาระวง

ท�าใหผ ประกอบการเกดความตระหนก และเลงเหนความส�าคญในการตรวจสอบคณภาพของผลตภณฑสขภาพ

กอนน�ามาจ�าหนาย

ปจจยแหงความส�าเรจ ความมงมนของภาคเครอขายภาคประชาชนในการแกไขปญหา มการด�าเนนงานเปนทมโดยมหนวยงาน

ภาครฐเปนพเลยง และการไดรบความรวมมอจากผประกอบการ

การสนบสนนทไดรบ ผบรหารใหความส�าคญก�าหนดนโยบายในการขบเคลอนกจกรรมในพนท ใหการสนบสนนเอออ�านวย

ทงดานบคลากร งบประมาณ เปดโอกาสในการพฒนางานใหมคณภาพ การแลกเปลยนเรยนรและน�าเสนอผลงาน

ในเวทวชาการทกระดบ

ขอคดเหนของกรรมการค�าถามเรมตนนาสนใจ แตนาจะเปนปญหาของผบรโภค ดงนนวธแกปญหาทเปนการอมรมเจาหนาท

จงไมตรงประเดน และจ�านวนสมตรวจนอยมาก ถงแมจะรปแบบการท�างานชดเจน มขนตอนการท�างานเปนล�าดบทด

แตวาเปนการเนนความเขาใจในทฤษฎ ความถกตองในการปฏบต โดยขาดการรายงานผลมตการน�าไปประยกตใช

ในชวตประจ�าวนหรองานประจ�าทตอเนอง

กลม 6บทคดยอทไดรบรางวลระดบ KM และการศกษา

122

122

ID 214

การบรณาการการศกษากบงานประจำาในการจดการดานระบบยาและระบบคณภาพโรงพยาบาล

ผศ.ดร.นนทวรรณ กตกรรณากรณ, ผศ.ดร.รตนาภรณ อาวพนธ, ภญ.เกศมณ หนค�าปน, ภก.ธนพงศ ชยณกล, ภญ.จรตการณ พทาค�า, ภญ.ลดาวลย ศรลกษณ, และคณะ

คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม จงหวดเชยงใหม

ทมา การจดการดานระบบยาและระบบคณภาพโรงพยาบาลเปนเรองส�าคญของการปฏบตงานวชาชพ

เภสชกรรม ปการศกษาทผานมาการจดการสอนใหนกศกษามความรและความเขาใจในทฤษฎของระบบคณภาพรวม

ทงการพฒนาคณภาพสถานพยาบาลเปนเรองไมยากนก แตการเตรยมความพรอมและความสามารถในการปฏบต

น�าทฤษฎไปประยกตใชตามบรบทของสถานพยาบาลในชวงกอนออกไปฝกปฏบตงานของนกศกษาเภสชศาสตรชนป

สดทายไมใชเรองงาย การเตรยมกรณศกษาหรอสถานการณจ�าลองใหออกแบบระบบยาและการจดการคณภาพยง

ไมสามารถท�าใหนกศกษาเกดการเรยนรทดและเขาใจขอจ�ากดของระบบตามบรบท ดงนน งานวจยนจงจดท�าขนเพอ

ศกษาผลของรปแบบการจดการเรยนการสอนทบรณาการการศกษากบงานประจ�าของเภสชกรในการจดการดาน

ระบบยาและระบบคณภาพโรงพยาบาล โดยเรยนรผานการลงมอออกแบบและท�า mini R2R รวมกบเภสชกรรวมกบ

ภายใตค�าแนะน�าและการดแลของอาจารยดวย

วตถประสงค 1. เพอศกษาผลของรปแบบการจดการเรยนการสอนทบรณาการการศกษากบงานประจ�าของเภสชกร

ในการจดการดานระบบยาและระบบคณภาพโรงพยาบาล 2. เพอใหเภสชกรเกดการเรยนรและท�างานวจยจากงาน

ประจ�าอยางตอเนอง

ระเบยบวธวจย 1. ทบทวนวรรณกรรมเรองการจดการดานระบบยาและระบบคณภาพโรงพยาบาล และหลกการท�า

R2R ระหวางอาจารย เภสชกร และนกศกษาเภสชศาสตร 2. ประเมน รวบรวม และคดเลอกค�าถามในงานประจ�า

ของเภสชกรในแตละชวงภาคการศกษาทจะใหนกศกษาฝกปฏบตการ 3. ในแตละภาคการศกษาหลงจากผานการ

เรยนทฤษฎในครงเทอมแรกแลว นกศกษาจะแบงกลมละ 2-3 คน (จ�านวน 3-7 กลมตอภาคการศกษา) ท�าหนาท

ศกษาขอมลของปญหา บรบทของโรงพยาบาล และวางแผนออกแบบการท�า R2R รวมกบเภสชกรและอาจารย

4. นกศกษาด�าเนนการเกบขอมล วเคราะหผล และน�าเสนอผลการศกษาใหฝายเภสชกรรม และหนวยงานอน

ทเกยวของ เพอน�าไปสการปรบเปลยนการท�างานประจ�า และนโยบายของโรงพยาบาล 5. สรปผลการเรยนร

และความเขาใจของรายวชาหลงจากผานการท�า mini R2R ในชวงปลายภาคเรยน ดวยการสมภาษณเชงลก

ผลการศกษา ในปการศกษา 2558 ภาคตน มนกศกษาลงทะเบยน 9 คน หลงจากสรปผลการเรยนรแลวสงตอขอมล

mini R2R ในภาคปลายมนกศกษาลงทะเบยนเตมจ�านวนทเปดรบ 20 คน ในภาคตนมผล 3 เรอง (1) การวเคราะห

123

123

จดการระบบการคลงดวย ABC-VEN analysis (2) การตดตามการปฏบตงานตามนโยบายปองกนการแพยาซ�า

บนหอผปวย (3) การวเคราะหผลของ TALL MAN LETTER ในการจดการความคลาดเคลอนทางยา (ME) ท OPD

ภาคปลายมงานวจย 7 เรอง โดยพฒนาตอเนอง 3 เรอง และเรมใหม 4 เรอง คอ (1) การตดตามผลของการใช

Naloxone เปน trigger tools ของ opioids overdose (2) การจดการระบบยา จ2 (3) การประเมนความเสยงจาก

Floor stock (4) การตดตามผลด�าเนนงาน medication reconciliation บนหอผปวย การน�าเสนอผลงานฝาย

เภสชกรรมและหนวยงานทเกยวของมความพงพอใจตอประเดนส�าคญในการน�าไปพฒนางานประจ�า นกศกษาพอใจ

ผลการเรยนรทงระบบยา และ R2R

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน การน�าผลงานวจยไปใชประโยชนในงานประจ�า-น�าผลไปใชในงานประจ�าของงานคลงฯ DIS OPD IPD

บทเรยนทไดรบ-การรวมมอกนท�าใหเกดการเรยนร ทงทฤษฎและปฏบตไดด ปจจยแหงความส�าเรจ-เภสชกร

ทท�างานประจ�ารวมวเคราะหปญหาและแลกเปลยนระหวางวางแผนและศกษาจงท�าใหผลลพธน�าไปใชในงานประจ�า

ไดจรง การสนบสนนทไดรบจากผ บรหารหนวยงาน/องคกร-การอนญาตใหเขาถงขอมล ลงมอปฏบต และ

เกบขอมลจรง

บทเรยนทไดรบ บรณาการการศกษากบงานประจ�าในการจดการดานระบบยาและระบบคณภาพโรงพยาบาล เกดรปแบบ

การเรยนรทสรางความสนใจและเปดมมมองเชงระบบอยางมากใหกบผเรยนทอยในสาขาทมงเนนการดแลผปวย

เฉพาะราย เกดการแลกเปลยนมมมองความคดเหนระหวางทฤษฎกบการปฏบตงานจรงตามบรบทของโรงพยาบาล

รวมกบเภสชกร เปนการเตรยมความพรอมกอนการฝกปฏบตงานในชนปสดทายและการเตรยมประกอบวชาชพทด

ของนกศกษา

ปจจยแหงความส�าเรจ การใหนกศกษาไดลงมอปฏบตงานกบขอมลและบรบทของสถานทจรงหลงจากผานการเรยนทฤษฎแลว

สรางความกระตอรอรนในการท�างานมาก การวางแผนวเคราะหปญหาและออกแบบการท�า R2R รวมกบเภสชกร

ท�าใหไดปญหาทเกดจากงานประจ�าจรง ผลการศกษาเกดผลลพธทเปนประโยชนตอขอเสนอทางนโยบายและการ

ปฏบตงาน การท�างานรวมกบสถานศกษาท�าใหลดขอจ�ากดของการขาดแคลนก�าลงคน และเภสชกรไดออกแบบ

การศกษาวจยอบยางเปนระบบ

การสนบสนนทไดรบ

หวหนาฝายเภสชกรรมอนเคราะหใหเภสชกรรวมปฏบตงาน และสนบสนนการเขาถงขอมลทเปนประโยชน

ในการศกษาวจยของเภสชกรและนกศกษา หวหนาภาควชาและคณาจารยสนบสนนรปแบบการเรยนการสอน

และการปฏบตงานในสถานทจรง

ขอคดเหนของกรรมการขอด

เปนการท�า R2R บรณาการกบการศกษาดานการจดการระบบยาและระบบคณภาพโรงพยาบาล

โอกาสพฒนา ควรขยายผลวดผลลพทลงไปถงบรบทของหนวยงานทท�า R2R (Naloxone, ยา จ.2, Floor stock, Med.

Recocil.)

124

124

การจดกระบวนการเรยนรอยางมสวนรวมเพอเสรมสมรรถนะการบรหารจดการระบบสขภาพระดบอำาเภอ ศนยประสานงานและจดการเรยน อำาเภอกาญจนดษฐจงหวดสราษฎรธาน

ดร.วนลภ ดษสวรรณ1, เอกชย มกดาสนท2, กงแกว กงการแกว2, อรรฉรา มกดาสนท2, ธนษฐา ดษสวรรณ3,

1. มหาวทยาลยทกษณ 2.โรงพยาบาลกาญจนดษฐ 3.ส�านกงานปองกนควบคมโรคท 12

ทมา การพฒนาการบรหารจดการระบบสขภาพระดบอ�าเภอสงผลตอการจดบรการสขภาพระดบปฐม

ภม (Contracting unit of primary care; CUP) ใหประชาชนไดรบบรการทจ�าเปน มคณภาพและเปนธรรม

การบรหารจดการ CUP มความซบซอนดานโครงสรางและวฒนธรรมเดม มขอจ�ากดในการประสานงานและการ

ขบเคลอนยทธศาสตรลงสการปฏบตใหเกดระบบสขภาพทพงประสงค มการฝกอบรมแตมกจะขาดการเชอมโยง

ความรลงสการปฏบต ท�าใหผปฏบตงานระดบปฐมภมมความสขในการท�างานและการใชชวตลดลง District Health

System Management Learning (DHML) เปนกลวธในการสรางการเรยนรอยางมสวนรวม เพอเรมตนสราง

การเรยนรส การเปลยนแปลงในทมสขภาพระดบปฐมภม ดงนน DHML จงเปนบทบาทใหมของ มหาวทยาลย

ทจ�าเปนตองเรยนร จงรวมกบศนยประสานงานและจดการเรยนอ�าเภอกาญจนดษฐและ 6 เครอขายปฐมภม

ด�าเนนการวจยและพฒนา (R2R) ขน

วตถประสงค จดกระบวนการและกจกรรมการเรยนเปนทม โดยใชการแลกเปลยนเรยนรผานการลงมอปฏบต

อยางมสวนรวม เพอสรางเสรมและพฒนาสมรรถนะในการบรหารจดการระบบสขภาพระดบปฐมภม

ระเบยบวธวจย ผวจยและทมพฒนาสมรรถนะการบรหารจดการสขภาพในระดบปฐมภมโดยใชการแลกเปลยนเรยนร

ผานการลงมอปฏบตอยางมสวนรวม (Participatory Interactive Learning through Action; PILA) เปนหลก

มการจด Pre-workshop (1 วน) และการจดการเรยนร (Workshop) 5 ครง (ครงละ 2 วน) โดยมอาจารยจาก

มหาวทยาลยและผอ�านวยการศนยประสานงานเปนผรบผดชอบในการจดการเรยนร และใช 1) เมนวชาการ 11 ชด

2) โครงการทด�าเนนการในพนทแตละต�าบล (6 โครงการ) 3) การศกษาดงานและ 4) น�า PILA ไดแกสนทรย

สนทนา การสะทอนคดอยางจรงจง การแลกเปลยนประสบการณของปจเจกบคคลเปนตน มาใชใหสมพนธกบเนอหา

ทเรยนและบรบทอนในแตละ Workshop มจดบนทกโดย Note taker แลวน�ารายละเอยดทส�าคญมาท�า After action

review (ARR) ทกวน และสรปผลงานในปแรกโดยใชประเมนผลเชงพฒนา

ID 594

125

125

ผลการศกษา จากการใช PILA ขณะศกษาดงานและการปฏบตงานโครงการและใชสนทรยสนทนาในการแลกเปลยน

เรยนรตามประสบการณ ท�าใหผเรยนมการตรวจสอบและเปดเผยตนเอง มการเรยนรความคด ความเชอและความ

รสกของตนเองและผอนวาจะท�าอะไร ท�าอยางไร ท�าไมจงคดแบบนน ผเรยนรบรความเขมแขงของชมชน เกดความ

มนใจวาชมชนมศกยภาพสามารถดแลตนเองไดโดยใชตนทนต�าและมความยงยน ผเรยนรบร คดและเขาใจความ

ซบซอนการท�างานในพนทเขตเมองและการสรางความรวมมอทยงยนกบภาคทเกยวของกบสขภาพ มหลกฐาน

เชงประจกษวาผ เรยนมสมรรถนะหลกดานการควบคมตนเองและการท�างานเปนทมชดขนในทกระดบอ�าเภอ

มสมรรถนะรองดานความสมพนธ การสอสารและการรบร เขาใจและไมปฏเสธคณคาของสมาชกเพมขนอยางชดเจน

และเรมมการเรยนรสการเปลยนแปลง

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน การจดการเรยนเพอเสรมสมรรถนะการบรหารจดการระบบสขภาพอ�าเภอ ท�าใหผเรยนซงเปนผปฏบตงาน

เกดกระบวนการเรยนรทสามารถน�าไปเปนแนวทางพฒนา ปรบปรงการจดบรการสขภาพทพงประสงคใหแกประชาชน

ผรบบรการใหสอดคลองกบบรบทพนท สรางความพงพอใจของผรบและผใหบรการ และผลงานวจยครงนขยายผล

ไปสกระบวนการจดการเรยนดวยรปแบบนทวจงหวดสราษฎรธาน

บทเรยนทไดรบ การจดกระบวนการและกจกรรมการเรยนนนผด�าเนนการหลก (AI, LCC, และ Note taker) และผเขารวม

(P, LT, Concerned actors) ตองเปดใจรบความคด และขอเสนอแนะขณะท�า ARR อยางจรงใจ เตมใจน�าสงเหลานน

มาพดคยอยางเปดเผย หาขอตกลงรวมกน แลวทดลองปฏบตตามขอเสนอโดยไมยอทอ และตองเรมท�าใหม

โดยไมยดตดกบหนาตา ความมตวตนของตนเอง หรอองคกร

ปจจยแหงความส�าเรจ ความส�าเรจของ DHML เกดจากกระบวนการใช PILA ทเนนสนทรยสนทนา การสงเสรมใหเกด

การสะทอนคดอยางเปนธรรมชาตและใหความส�าคญกบบรบท สรางความสมพนธบนฐานของความจรงใจ

ยอมรบความความเชอท�าใหผเรยนพรอมเรยนร ตนสงกดอนมตใหมารวมเรยนร DHML การคด-ท�านอกกรอบ

โดยไมกลวความลมเหลว เพอพฒนาระบบสขภาพระดบอ�าเภอเพอประชาชนและสรางความสขใหผปฏบตงาน

การสนบสนนทไดรบ สนบสนนงบประมาณจากส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต ผเชยวชาญจากมหาวทยาลยทกษณ

บคคลากร เวลาและขวญก�าลงใจจากผ อ�านวยการโรงพยาบาลกาญจนดษฐ ครพ เลยง และความรวมมอ

อยางเตมก�าลงจากตนสงกดจากทกทมผเรยนและองคการปกครองสวนทองถน ตลอดระยะ 1 ป

ขอคดเหนของกรรมการขอด

เปนการประยกษใช Participatory Interactive Learning through Action:PILA กบการจดการสขภาพ

ระดบปฐมภม

โอกาสพฒนา พฒนาตอยอดงาน PILA ใหลงไปสการวดผลแบบ objective ของชมชน

กลม 6บทคดยอทไดตพมพ

ระดบ KM และการศกษา

127

127

ID 37

การพฒนาสอการเรยนรรปแบบแอพลเคชน ในการปฏบตการพยาบาลเพอปองกนการตดเชอปอดอกเสบจากการใสเครองชวยหายใจ สำาหรบนกศกษาพยาบาล ชนปท 3

ปาจรย ตรนนทวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สรรพสทธประสงค จงหวดอบลราชธาน

ทมา การจดการเรยนการสอนในวชาปฏบตการพยาบาลบคคลทมปญหาสขภาพ 3 ของนกศกษาพยาบาล

ชนปท 3 ไดฝกปฏบตงานใน ICU ซงเปนผปวยภาวะวกฤตทตองใชเครองใชชวยหายใจ และมกจะพบภาวะปอด

อกเสบจากการใชเครองชวยหายใจ และมอตราการเสยชวตสงทสดในหอผปวย ICU ในการเตรยมความพรอม

ของนกศกษากอนขนฝกท ICU จะใชวธบรรยาย 1 ชวโมง และเมอวดความรของนกศกษา ในการปฏบตการพยาบาล

เพอปองกนภาวะปอดอกเสบจากการใชเครองชวยหายใจ ในปการศกษา 2557 ทผานมาพบวา ยงอยในระดบปานกลาง

และนกศกษาไดแสดงความคดเหนวาอยากใหผสอนไดจดท�าสอการสอนทสามารถทบทวนไดตลอดเวลา ดงนน

ในปการศกษา 2558 ผสอนจงไดพฒนาสอการเรยนรดวย Mobile Application ในการปฏบตการพยาบาลเพอปองกน

ภาวะปอดอกเสบจากการใชเครองชวยหายใจ เพอใหนกศกษาสามารถทบทวนบทเรยนดวยตนเองไดตลอดเวลา

วตถประสงค 1. พฒนาสอการเรยนร Mobile Application ในการปฏบตการพยาบาลเพอปองกนการตดเชอปอด

อกเสบจากการใสเครองชวยหายใจ 2.ความพงพอใจของนกศกษาพยาบาลชนปท 3 ทมตอ Mobile Application

ระเบยบวธวจย การสรางสอการเรยนรไดประยกตรปแบบ ADDIE Model ประกอบดวย 1. การศกษาและวเคราะห

เนอหาการเรยนร (Analysis) จนไดหวขอในการสรางสอการเรยนร 2. การออกแบบบทเรยน (Design)

สรางเรองราวบทเรยน (Story Board) ก�าหนดสงทตองการน�าเสนอทางหนาจอโทรศพทมอถอ 3. การพฒนา

บทเรยน (Development) โดยใชซอฟตแวรคอมพวเตอรโปรแกรม App Investor ในการพฒนาบทเรยน และ

ใชโปรแกรม Pencil Project ส�าหรบการวาดตวละครและฉากประกอบ เสยง ภาพเคลอนไหว 4. การน�าบทเรยน

ไปใช (Implementation) ไดทดลองใชกบนกศกษาพยาบาลชนปท 3 ทฝกปฏบตในวชาปฏบตการพยาบาลบคคล

ทมปญหาสขภาพ 3 ปการศกษา 2558 ฝกปฏบตท ICU และใชโทรศพทมอถอระบบปฏบตการแอนดรอย

5. การประเมนผล (Evaluation) ใชแบบสอบถามเพอวดความพงพอใจภายหลงใชสอการเรยนรรปแบบ Mobile

Application

128

128

ผลการศกษา ไดสอการเรยนร Mobile application เนอหาประกอบดวย ความหมาย สาเหต ปจจยเสยง พยาธสภาพ

เกณฑการวนจฉย การรกษา แนวปฏบตการพยาบาลเพอปองกนการตดเชอปอดอกเสบจากการใสเครองชวยหายใจ

ในแตละบทเรยนจะมภาพนง ตวอกษร พรอมดนตรบรรเลง ในแตละเนอหาสามารถไปสหนาถดไปหรอยอนกลบไป

กอนหนาได ความพงพอใจหลงใชสอการเรยนรพบวาความพงพอใจดานเนอหาอยในระดบมากคะแนนเฉลย 4.10

(±SD = 0.53) อยในระดบมาก คะแนนเฉลย 3.86 (±SD = 0.79) และดานการน�าไปใช อยในระดบมาก คะแนนเฉลย

4.33 (±SD =0.63) นกศกษามความคดเหนวาสอการเรยนรปแบบแอพพลเคชน เปนสอทมความสะดวก

สามารถทบทวนบทเรยนไดดวยตนเองตลอดเวลา ชวยเตรยมตว และเพมความรกอนฝกปฏบตงานในหอผปวย ICU

เพอปองกนและลดอบตการณการเกดปอดอกเสบในผปวยทใสเครองชวยหายใจไดอยางมประสทธภาพ

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน สอการเรยนรรปแบบ Mobile Application ในการปฏบตการพยาบาลเพอปองกนการเกดปอดอกเสบ

ไดมการใชงานมาแลวในเทอมท 2 ปการศกษา 2558 ในการฝกปฏบตงานในหอผปวย ICU ท�าใหนกศกษาสามารถ

เรยนรไดดวยตนเองตลอดเวลา มความสะดวก เกดความสนกสนานเพราะสามารถแสดงภาพ ส เสยงเหนชดเจนเขาใจ

งายท�า ใหนาสนใจไมนาเบอเหมอนบทเรยนปกต และสามารถน�าไปใชในการฝกปฏบตไดจรง

บทเรยนทไดรบ สอการเรยนรรปแบบ Mobile Application ในการปฏบตการพยาบาลเพอปองกนการเกดปอดอกเสบ

เปนการพฒนาสอการสอนโดยใชเทคโนโลยเขามามบทบาทส�าคญเพอตอบสนองความตองการของผเรยน

ในศตวรรษท 21 ทตองเนนความส�าคญทงความร ทกษะดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงสงเสรมสนบสนน

และอ�านวยความสะดวก เพอใหผเรยนเกดการเรยนรไดทกเวลาทกสถานท

ปจจยแหงความส�าเรจ สอการเรยนรรปแบบ Mobile Application ในการปฏบตการพยาบาลเพอปองกนการเกดปอดอกเสบ

เปนสอการเรยนรทตอบสนองความตองการของผเรยนไดทนททตอง สามารถเรยนรไดตามความสามารถของตนเอง

เพมความมนใจในการปฏบตการพยาบาล ในผปวยทใชเครองชวยหายใจ เพอลดการตดเชอและเกดความปลอดภย

การสนบสนนทไดรบ ไดทนสนบสนนการวจยจากสถาบนพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสข เเละหวหนากลมวชา

ทชวยสงเสรมสนบสนนใหมการไปน�าเสนองานวจยภายนอกวทยาลยฯ

ขอคดเหนของกรรมการขอด

เปนการพฒนาตอยอด การดแลผปวยตดเชอปอดอกเสบ VAP โดยใชแอพเคชน สอนนกรยนพยาบาล

ชนปท 3 เพอเปนสอการเรยนร ในการปฎบตการพยาบาล

โอกาสพฒนา ควรพฒนาตอยอดแอพเคชน ในลงไปถงการปฏบตทางการพยาบาล ทวดผลไดทางคลนกรวมถงงาน

ดานอนๆ

129

129

ID 104

ความคดเหนของนกศกษาผชวยพยาบาล ตอคณลกษณะบทบาทหนาทของอาจารยทปรกษา โรงเรยนผชวยพยาบาล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

ประนอม พรมแดง, นางสมฤทย เพชรประยร, นางวราภรณ สรอยเงนโรงเรยนผชวยพยาบาล คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

ทมา การจดการเรยนการสอนของอาจารยในสถานศกษาตองใหความรกบนกศกษาเพอเรยนรใหเตมศกยภาพ

การสอน ซงในขณะเดยวกนอาจารยตองมบทบาทในการเปนอาจารยทปรกษาเพอใหลกศษยเปนคนดของสงคม

ส�าเรจการศกษาตามก�าหนดเวลาหลกสตรมระยะเวลาเพยง1ปนกศกษาตองปรบตวในเรองการเรยนทแตกตางจาก

ระดบมธยมตองรบผดชอบตนเองมากกวานกศกษาสวนมากมภมล�าเนาอยตางจงหวดตองมาใชชวตในเมองรวมทง

มอาย 18-22 ปเปนชวงวยรนมอารมณแปรปรวนงายออนไหวการตดสนใจเรวตองการค�าแนะน�าความเอาใจใส

รวมทงความเขาใจจากอาจารยทปรกษาโรงเรยนผชวยพยาบาลไดเลงเหนความส�าคญของระบบอาจารยทปรกษา

จงไดด�าเนนการในการจดระบบอาจารยทปรกษาโดยมอาจารยทปรกษาคอยใหค�าปรกษาและชวยเหลอนกศกษา

ในทกๆดานการศกษาครงนตองการตดตามผลการด�าเนนงานทผานมาเพอเปนแนวทางในจดระบบอาจารยทปรกษา

วตถประสงค ศกษาความคดเหนของนกศกษาผชวยพยาบาลเกยวกบคณลกษณะ บทบาทหนาท ปญหาในการ

ใหบรการในระบบอาจารยทปรกษา ความตองการและความคาดหวงของนกศกษาผชวยพยาบาลตอการท�าหนาท

ของอาจารยทปรกษา

ระเบยบวธวจย การวจยในครงนเปนการศกษาเชงบรรยาย ประชากรในการศกษาครงนนกศกษาผชวยพยาบาล

ทส�าเรจการศกษาหลกสตรประกาศนยบตรผชวยพยาบาล ปการศกษา 2556 ทงเพศหญงและเพศชาย จ�านวน

167 คนกลมตวอยางไดจากการสมกลมแบบงายจ�านวน 130 คน เครองมอทใชในการศกษาวจยประกอบดวยขอมล

สวนบคคล 9 ขอ ความคดเหนเกยวกบคณลกษณะของอาจารยทปรกษา 19 ขอ ความคดเหนเกยวกบบทบาทหนาท

อาจารยทปรกษา 20 ขอ ปญหาการใหบรการของอาจารยทปรกษา 11 ขอ ความตองการ ความคาดหวงของนกศกษา

ตอการท�าหนาทของอาจารยทปรกษาเปนลกษณะค�าถามปลายเปด ผวจยน�าแบบสอบถามไปทดสอบความเชอมนได

คาความเชอมนดงนความคดเหนเกยวกบคณลกษณะของอาจารยทปรกษา 0.75 บทบาทหนาทของอาจารยทปรกษา

มคาความเชอมน 0.92 และความคดเหนเกยวกบปญหาการใหบรการของอาจารยทปรกษามคาความเชอมน 0.90

ผลการศกษา ความคดเหนเกยวกบคณลกษณะของอาจารยทปรกษาโดยรวมอยในระดบมาก คาเฉลย = 4.69

ความคดเหนเกยวกบบทบาทหนาทของอาจารยทปรกษาภาพรวมอยในระดบมาก (คาเฉลย = 4.46) ผลการศกษา

130

130

ความคดเหนเกยวกบปญหาการใหบรการของอาจารยทปรกษาในภาพรวมคาเฉลยอยในระดบนอย (คาเฉลย =2.02)

ผลการศกษาดานความตองการและความคาดหวงของนกศกษาตอการท�าหนาทอาจารยทปรกษา เรอง วธการ

ใหค�าปรกษา อาจารยมความเปนกนเองจะท�าใหนกศกษากลามาปรกษาปญหาใหค�าปรกษาอยางตรงไปตรงมา

ไมขามประเดน ฟงและท�าความเขาใจปญหาของนกศกษา อยากคยกบอาจารยเปนการสวนตวมากกวาพบเปนกลม

เรอง ระยะเวลาและการนดหมายในการมาพบอาจารยทปรกษา ควรจดใหพบทกสปดาหหลงเลกเรยนครงละ

ไมเกน ½ - 1 ชวโมง ชวงขนฝกปฏบตงานบนหอผปวย ควรพบนกศกษาบอยๆ

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน ภายสนสดการศกษาวจยไดน�าผลการศกษาวจยแสดงในทประชมคณะกรรมการครของโรงเรยน

ผชวยพยาบาลเพอน�าไปปรบปรงของอาจารยทปรกษาในนกศกษารนตอไป

บทเรยนทไดรบ ทราบผลของการด�าเนนงานดานระบบอาจารยทปรกษาในโรงเรยนผชวยพยาบาลไดสะทอนสงท

คณาจารยไดใหเวลากบนกศกษาท�าใหมความพงพอใจมากยงท�าใหไดรบทราบความตองการความคาดหวงของ

นกศกษาตออาจารยทปรกษาของนกศกษามาเสนอใหคณาจารยของโรงเรยนผชวยพยาบาลไดรบทราบเพอปรบ

ใชกบนกศกษารนตอไป เชน การรกษาความลบของนกศกษา การพบนกศกษาในชวงทขนฝกปฏบตบนหอผปวย

ใหมากขน

ปจจยแหงความส�าเรจ การไดรบโอกาสจากหนวยงานและการสนบสนนจากผบรหารและผรวมงานในหนวยงาน รวมทง

การสนบสนนแหลงเงนทนจากในคณะฯ และการใหความรวมมอของนกศกษาผชวยพยาบาลทเปนกลมตวอยาง

ในการศกษาวจยในครงน

การสนบสนนทไดรบ ไดรบการสนบสนนจากคณะฯในเรองแหลงทน ไดรบการสนบสนนจากหนวยงานเรองการน�าเสนอ

ผลการวจยในทประชมของหนวยงาน การประชมวชาการ และการตพมพไดรบการสนบสนนจากในคณะฯ

ขอคดเหนของกรรมการขอด

เปนการศกษาเชงบรรยายของคณลกษณะบทบาทหนาทของอาจารย ในความเหนของนกศกษา

ผชวยพยาบาล

โอกาสพฒนา ควรน�าผลการวจยไปพฒนาบทบาทของอาจารยหลายๆ วงรอบ แลวจงวดผลซ�า

131

131

Implementing Nursing practice, Simulation Based Learning and Clinical Post Conference to Improve Reflective Thinking and Clinical Judgment in the 3rd year Nursing Students

สพรรณ กณหดลก, นางสาวตรชฎา ปนส�าเรง, นางศรวรรณ ผกพน

วทยาลยพยาบาล บรมราชชนน พระพทธบาท จงหวดสระบร

ทมา วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พระพทธบาท ใหความส�าคญกบการพฒนาวธการจดการเรยนการ

สอนอยางตอเนอง ในการพฒนาทกษะทางปญญาของผเรยนใหสอดคลองกบกรอบมาตรฐานคณวฒการศกษา

และความพรอมเชงวชาชพ ดวยวธการจดการเรยนการสอนทหลากหลาย อยางไรกตามรปแบบการจดการเรยนร

ภาคปฏบต ยงขาดรปแบบทชดในการพฒนาผลลพธการเรยนรของผเรยน การพฒนาการเรยนรภาคปฏบต

เปนบนไดส�าคญทจะท�าใหผ เรยนเชอมโยงสงทเรยนรจากหองเรยนไปถงถงสภาพความเปนจรงทางคลนก

และการปฏบตการพยาบาล ดงนน ในรายวชาปฏบตการพยาบาลมารดา ทารกและการผดงครรภ 1 จงบรณาการ

การเรยนรโดยใชการฝกปฏบตในสถานการณจรง กรณศกษา การใชสถานการณเสมอนจรง และการประชม

ปรกษาหลงปฏบตการพยาบาลดวยเทคนคสะทอนคดบนพนฐานของการใชกระบวนการพยาบาล เพอพฒนาผเรยน

ใหเกดทกษะการสะทอนคดและทกษะการตดสนทางคลนกในบรบทของการพยาบาลมารดาและทารก

วตถประสงค ศกษาผลการเรยนร โดยใช Nursing practice, Simulation based learning and Clinical post

conference ตอระดบ ความร ระดบการสะทอนคด และทกษะการตดสนทางคลนก

ระเบยบวธวจย การวจยนเปนการศกษาแบบกงทดลอง (One-group pretest-posttest) เพอเปรยบเทยบผลการเรยนร

ภาคปฏบตโดยใช Nursing practice, Simulation based learning and Clinical post conference ดวยเทคนค

การสะทอนคด ตอความรการพยาบาลมารดา ทารก ระดบการสะทอนคด และทกษะการตดสนทางคลนก

กลมตวอยางเปนนกศกษาพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 จ�านวน 107 คน เครองมอทใชในการด�าเนนการวจย:

แผนการสอนภาคปฏบต แผนการสอน Simulation based learning, Case study and conference manual,

and Clinical Post Conference manual แบบประเมนระดบการสะทอนคด มคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค

เทากบ 0.78 แบบประเมนทกษะการตดสนทางคลนก (Clinical Judgment) เปนแบบสงเกตพฤตกรรมของผเรยน

ในขณะฝกปฏบตในสถานการณเสมอนจรง ผวจยพฒนาขนจากกกรอบรปแบบการใหเหตผลทางคลนกแบบพยาบาล

(Think like a nurse)

ID 233

132

132

ผลการศกษา ผลการวจย พบวา ความรดานเนอหาการพยาบาลมารดาทารกและการผดงครรภ จากคาเฉลย 34.88

เปน 39.04 ซงเพมขนอยางมนยส�าคญทางสถต ระดบการสะทอนคดมคะแนนทเพมขนจาก 3.59 เปน 3.99

อยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยทดานความเขาใจ ดานการสะทอนคดการกระท�าของตนเอง และ

ดานการกระท�าทเปนนสยมคะแนนเพมขนตามล�าดบ ยกเวนการสะทอนคดสงส�าคญ ทกษะการตดสนทางคลนก

ต�ากวาเกณฑทก�าหนดไวทระดบรอยละ 50 อยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ 0.05 ผเรยนทกษะการตดสนทางคลนก

อยในระดบต�าทสด คดเปนรอยละ 65.4 และทกษะการตดสนทางคลนกอยในระดบต�า รอยละ 20.6

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน รปแบบการจดการเรยนภาคปฏบตน มการน�าไปใชในการพฒนาทกษะทางปญญา ในนกศกษาพยาบาล

ศาสตรบณฑตชนปท 3 ในรายวชาปฏบตการพยาบาลมารดาทารก และการผดงครรภ 1 ปการศกษา 2557

และชนปท 3 และชนปท 4 ปการศกษา 2558 ซงพบวา ระดบการตดสนทางคลนกของนกศกษาชนปท 4

มระดบคะแนนทสงขน นอกจากน มการพฒนาแบบประเมนการตดสนทางคลนก ในรปแบบของการวจยเพอเปน

เครองมอมาตรฐาน

บทเรยนทไดรบ ทกษะการคดเพอการแกปญหา ผเรยนตองอาศยทงความร ประสบการณทางการพยาบาลตลอดจน

ความตงใจในการพฒนาความสามารถของตนเอง การจดสงแวดลอมและสถานการณ เพอใหผเรยนเกดการคด

น�าไปสการแกปญหา ตดสนใจลงมอปฏบตการได เปนเรองทส�าคญ

ปจจยแหงความส�าเรจ ในการพฒนารแบบการเรยนร เพอใหผเรยนเกดทกษะการคด ซงเปนทกษะขนสงตองอาศย ความรวมมอ

ทงผสอน ผเรยน และการจดสงสนบสนนการเรยน เปนปจจยส�าคญ ในการพฒนา

การสนบสนนทไดรบ ผบรหารสนบสนนใหอาจารยมการพฒนารปแบบการเรยนรทหลากหลาย ก�าหนดทศทางการพฒนา

ผเรยนทชดเจน รวมทงสนบสนนดานสงสนบสนนการเรยนร

ขอคดเหนของกรรมการขอด

เปนการประยกษใช Nursing practice, Simulation based learning and clinical post conference

ตอการวดผลการเรยนร

โอกาสพฒนา ควรขยายผลการวจย R2R ลงสการวดผลทางคลนกทเปน objective มากขน

133

133

ทศนคตของนกศกษาแพทยทมตอการจดการเรยนการสอน วอรดราวนในหลกสตรแพทยศาสตรบณฑต

น.ส.ตรพร ก�าลงเกอ, น.ส.ชนนนท โฆษตกลจร, อ.พญ. กนกพร สขโตคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด กรงเทพมหานคร

ทมา วอรดราวนเปนกจกรรมการเรยนการสอนทมความส�าคญในหลกสตรแพทยศาสตรบณฑต เปนสวนหนง

ของกจกรรมการเรยนร ฝก และเตรยมนกศกษาแพทยส�าหรบการเปนแพทยตอไปในอนาคต แตอยางไรกตามจาก

การคนควาศกษาและทบทวนวรรณกรรมทผานมานนพบวาทผานมายงไมมงานวจยทเกยวกบการเรยนการสอนวอร

ดราวน ทงทเปนกจกรรมการเรยนการสอนทส�าคญในหลกสตรแพทยศาสตรบณฑตในทกโรงเรยนแพทย

วตถประสงค 1. เพอใหเขาใจทศนคตและความรสกของนกศกษาแพทยตอการจดการเรยนการสอนวอรดราวนทมอย

ในปจจบน 2. เพอทราบปจจยสนบสนนและปจจยขดขวางทมผลตอการจดการเรยนการสอนวอรดราวน

3. เพอรวบรวมแนวทางการปรบปรงเพอเพมประสทธภาพการจดการเรยนการสอนวอรดราวน

ระเบยบวธวจย การศกษาโดยใชแนวทางการวจยเชงคณภาพ สมภาษณนกศกษาแพทยชนปท ๔ คณะแพทยศาสตร

โรงพยาบาลรามาธบด จ�านวน ๓๐ คน โดยการสมภาษณแบบกลม (focus groups) และใชวธการวเคราะหแบบ

Thematic content analysis

ผลการศกษา นกศกษาแพทยชนปท ๔ สวนใหญคดวาวอรดราวนมความส�าคญและจ�าเปนในการเรยนรและฝกดแล

รกษาคนไขเพอจะเปนแพทยตอไปในอนาคต แตปจจบนการเรยนการสอนวอรดราวนยงไมใหประโยชนสงสด

และมประสทธภาพเมอเทยบกบระยะเวลาทใชในการราวนวอรด จากความคดเหนทงหมดของนกศกษาแพทย

ผเขารวมวจย สามารถแบงปจจยทสงผลตอประโยชนและประสทธภาพของการราวนวอรดออกเปน ๓ ปจจยไดแก

๑.ปจจยจากอาจารยแพทยและแพทยประจ�าบาน (ผน�าราวน) ๒. ปจจยจากตวนกศกษาแพทยเอง ๓. ปจจยจาก

สงแวดลอมอนๆ โดยวธการและแนวทางการปรบปรงแกไขเพอเพมประสทธภาพการเรยนรทนกศกษาแพทยไดเสนอ

แบงเปน ๓ ระยะ ไดแก ๑. การเตรยมตวกอนการราวน ๒. กจกรรมและบรรยากาศระหวางการราวน ๓.การสรป

หลงกจกรรมราวน

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน ทางคณะแพทยศาสตรรพ.รามาธบดไดน�าผลการศกษาจากงานวจยไปเผยแพรใหกบตวแทนอาจารย

แพทยจากภาควชาตางๆ และแตละภาควชาไดใหความส�าคญกบการราวนวอรด รบฟงเสยงสะทอนจากมมมอง

ID 540

134

134

ของนกศกษาแพทยมากขน และมการพฒนาและแกไขหลกสตรการราวนวอรดใหดขนเพอสอดคลองกบความ

ตองการของนกศกษาแพทย

บทเรยนทไดรบ -การท�างานวจยท�าใหเกดการแกปญหาทเปนรปธรรม ปญหาหลายๆ อยางจะม impact มากขนเมอไดรบ

การรวบรวมอยางถกตองและเชอถอไดในเชงวชาการ สามารถกระตนใหเกดการพฒนาในองคกรได –การท�างานวจย

เปนเรองใกลตวทใครๆ สามารถท�าไดหากมความสนใจและตงใจท�า

ปจจยแหงความส�าเรจ -แรงจงใจในการท�างานวจยจากประสบการณตรง เปนงานวจยเกยวกบแพทยศาสตรศกษาทท�าโดย

นกศกษาแพทยเองทมความตงใจจะพฒนาหลกสตรการเรยนการสอนใหดขน -ความรสกรกทจะท�างานวจยใหส�าเรจ

-ความพยายาม -การมอาจารยทปรกษาทด และทางคณะในการสนบสนนเปนอยางด

การสนบสนนทไดรบ ทางคณะใหการยอมรบและใหความส�าคญกบงานวจยของนกศกษาแพทย ท�าใหผท�างานวจยรสกวา

งานทท�ามความส�าคญและมประโยชน มการท�าผลงานวจยไปใชจรง ชวยใหเกดการพฒนาหลกสตรการเรยนการสอน

ไปในทางทดขน

ขอคดเหนของกรรมการขอด

เปนการประยกตใช R2R กบการศกษาในการเรยนแบบแบบ ward round

โอกาสพฒนา ควรขยายผลการวดผลการเรยนการสอนใหเปนผล objective ทางคลนกใหมากขน

135

135

ID 559

แกงคตวด 4+1 เพอการควบคมยาสบ

ผศ.ดร.นนทวรรณ กตกรรณากรณ1, ผศ.ดร.นฤมล โพธศรทอง2, อ.ภญ.จตพร สวรรณกจ3, อ.ภญ.จนทมา ชรศม4,

ธนภม เขยวชะอม5, อ.ดร.สมจรง รงแจง1 และคณะคณะเภสชศาสตร 1. มหาวทยาลยเชยงใหม 2. มหาวทยาลยสยาม 3. มหาวทยาลยพายพ

4. มหาวทยาลยพะเยา 5.มหาวทยาลยนเรศวร

ทมา ป พ.ศ. 2548 สภาเภสชกรรมจดตง “เครอขายวชาชพเภสชกรรมเพอควบคมยาสบ” เพอความสะดวก

ในการท�างานและงายตอการจดจ�า และพบวาการเพมชองทางในการเขาถงบรการใหค�าปรกษาเพอเลกสบบหร

จะสามารถลดจ�านวนผปวยตดบหรได โดยสมาพนธนสตนกศกษาเภสชศาสตรแหงประเทศไทยไดเขารวมท�ากจกรรม

กบเครอขายมาดวยตลอด แตสถตกลบพบวาวยรนไทยมแนวโนมจ�านวนผสบบหรมากขนเรอยๆ ดงนนจงเปลยน

รปแบบการท�างานรวมกน 19 สถาบนทมการขยบชาและทศทางไมชดเจนเนองจากมความแตกตางของพนท

โดยปรบใหเปนการวางแผนด�าเนนงานทางยทธศาสตรเขตภาคเหนอ “แกงคตวด 4+1” เมอวนท 29 มนาคม

2558 ใหจดการทบทวนความรทางวชาการและกจกรรมปฏบตการส�าหรบเภสชกรและนสตนกศกษาเภสชศาสตร

เขตภาคเหนอในการควบคมยาสบทเหมาะสม เพอสอดแทรกใชในกจกรรมส�าหรบเยาวชนและการบรการของเภสชกร

อยางตอเนอง

วตถประสงค เพอพฒนารปแบบการจดการความรทางวชาการและกจกรรมส�าหรบเภสชกรและนสตนกศกษา

เภสชศาสตรเขตภาคเหนอและเครอขาย “แกงคตวด 4+1” ในการควบคมยาสบทเหมาะสมเปนรปธรรม

อยางตอเนองในกจกรรมประจ�า

ระเบยบวธวจย 1. จดการประชมทบทวนบทบาท วเคราะห SWOT และวางแผนด�าเนนกจกรรมของสมาพนธนสต

นกศกษาเภสชศาสตรแหงประเทศไทยในการควบคมยาสบ เชน กฬาตอตานยาเสพตด 2. จดตง “แกงคตวด 4+1”

และท�าแผนปฏบตการรวมกนในระยะสน ป พ.ศ. 2558 3. วางแผนด�าเนนกจกรรมโดยยดหลกสอดแทรกการควบคม

ยาสบเขากบกจกรรมประจ�าของแตละมหาวทยาลยเพอไมใหเกดความตอตานหรอเบอหนายในรปแบบกจกรรม

ทเคยมงเนนแตการใหความรหรอการจดนทรรศการเฉพาะเรองบหรเทานน เชน ม.เชยงใหม สอดแทรกเขากบ

กจกรรมรบนองขนดอยและกจกรรมรบนองขนโตก ม.พะเยา และ ม.พายพ สอดแทรกเขากบกจกรรมคายนสตใหม

ม.นเรศวร และ ม.สยาม จดเปนสวนหนงของนทรรศการสปดาหเภสชกรรม เปนตน 4. จดท�าสอนวตกรรมรวมกน

ของ «แกงคตวด 4+1»เปนคายสรางสอหนงสน 5 เรอง เพอใชเผยแพรในกจกรรมตามแผนขางตน 5. ตดตามผล

การด�าเนนงานและถอดบทเรยน

136

136

ผลการศกษา เกดการรวมตวของกลมผน�านสตนกศกษา “แกงคตวด 4+1” ทสามารถสอดแทรกเรองการควบคม

ยาสบเขาไปในกจกรรมประจ�าตามแผนทวางไว และสามารถสรางสอเพอการควบคมยาสบไดส�าเรจ 5 เรอง และ

สามารถเผยแพรบนสอ” “บหรเลกยากแตเลกไดถาไมมนใจปรกษาเภสชกร” “อนตรายท�าไมไมเลกขายไมเลกสบ”

“ไมเรมมวนแรกเทากบไมสบบหรไดตลอดไป” และผน�านสตนกศกษายงมกจกรรมเพมเตมจากทวางแผนไวดวย

เชน การจดกจกรรมโพสตภาพรณรงควนงดสบบหรโลก การออกคายเรยนรชมชนและพฒนาหมบานปลอดบหร

เปนตน และจากการสรปตดตามประเมนผลท�าใหกจกรรมรปแบบนยงคงสอดแทรกตอเนองในแผนกจกรรมของนสต

นกศกษา

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน เกดการพฒนานวตกรรม (สอออนไลน) เพอใชไดอยางตอเนองเปนรปธรรมในกจกรรมทมอยแลว

ของแตละมหาวทยาลย เกดการถายทอดแนวคดและประสบการณอยางตอเนองตอตวเองและชมชนในการควบคม

ยาสบทงใชในมหาวทยาลยและตอเนองไปกบเครอขายวชาชพ

บทเรยนทไดรบ กจกรรมภายในมหาวทยาลยจดใหคนทมความสนใจหลากหลาย จงตองพยายามสอดแทรกใหกลมกลน

ตอเนองจนไมรสกแปลกแตกตาง สวนกจกรรมทมหาวทยาลยจดใหคนภายนอกรวมรบรและมสวนรวมตองปรบ

ตามลกษณะของพนทและกลมเปาหมาย

ปจจยแหงความส�าเรจ การวางแผนและเลอกกจกรรมประจ�าทดใหชดเจน มการตดตามผลอยางตอเนอง และสงตอขอมล

มหาวทยาลยเมอผานแตละกจกรรมใหพรอมปรบแผนการด�าเนนงาน

การสนบสนนทไดรบ ผบรหารอนมตใหจดกจกรรม สนบสนนงบประมาณสมทบส�าหรบแตละกจกรรมอยางตอเนอง

และอ�านวยความสะดวกและใหก�าลงใจแกนสตนกศกษาผจดกจกรรม

ขอคดเหนของกรรมการขอด

เปนการใชการจดการความรในงาน R2R เพอควบคมการสบบหร

โอกาสพฒนา ควรพฒนาการใช R2R ในรปแบบกระบวนการ KM ทชดเจน และขยายการวดผลทเปน objective

ตองานควบคมการสบบหร

กลม 7บทคดยอทไดรบรางวล

ระดบ Meta

138

138

ID 111

การพฒนาการบรหารยาในผปวยเบาหวานมสลมชวงถอศลอดเดอนรอมฎอน

ภญ.นลนาถ เจะยอ และคณะโรงพยาบาลหนองจก จงหวดปตตาน

ทมา รอมฎอนเปนเดอนทส�าคญของมสลมทวโลก ศาสนาอสลามก�าหนดใหมสลมตองถอศลอดในเดอนรอม

ฎอนโดยการงดอาหาร เครองดม และยาตงแตกอนดวงอาทตยขนจนถงดวงอาทตยตก เปนเวลาประมาณ 13 ชวโมง

ตอวน ผถอศลอดจะรบประทานอาหารวนละ 2 มอคอ มอละศลอดตอนดวงอาทตยตก และมอเชามดกอนดวงอาทตย

ขน ดงนนผปวยโรคเบาหวานทรกษาดวยยาจงจ�าเปนตองปรบเปลยนการบรหารยาตามเวลาอาหารทเปลยนไป

เพอปองกนและลดภาวะแทรกซอนทอาจเกดขน ทผานมาโรงพยาบาลหนองจก ไมมแนวทางในการบรหารยา

แกผปวยมสลมในชวงรอมฎอนและพบวามผปวยมา admit ดวยภาวะน�าตาลในเลอดต�า หรอภาวะน�าตาลในเลอด

สงมากกวาเดอนอนๆ ซงสาเหตจากการใชยาตามปกตทไมสอดคลองตามวถชวตทเปลยนไป ดงนนการสงเคราะห

งานวจยเกยวกบการใชยาเบาหวานในชวงถอศลอดจงเปนแนวทางในการดแลผปวยใหใชยาไดอยางปลอดภย

วตถประสงค เพอพฒนาการบรหารยาในผปวยเบาหวานมสลมชวงถอศลอดเดอนรอมฎอน

ระเบยบวธวจย

1. ป 2550 วจยกงทดลอง เพอศกษาผลของการปรบเปลยนการใชยาเบาหวานในผปวยมสลมทถอศลอด

เดอนรอมฎอน จ�านวน 79 ราย 2. ป 2553 วจยกงทดลอง เพอศกษาผลของการใชยาทกรายการใหสอดคลอง

ตามวถชวตมสลมในเดอนรอมฎอนโดยศกษาในผปวยเบาหวานมสลมทมภาวะไตเสอมจ�านวน 56 ราย 3. ป 2557

วจยกงทดลองชนดกลมเดยววดผลกอนรอมฎอน และในเดอนรอมฎอน เพอศกษาผลของการปรบวธรกษาเบาหวาน

ในเดอนรอมฎอนของผปวยมสลมทคมเบาหวานไดไมด จ�านวน 101 ราย

ผลการศกษา พบวาการบรหารยาของผปวยเบาหวานมสลมในชวงถอศลอดเดอนรอมฎอนทสามารถลดระดบน�าตาล

ในเลอดใหอยในเกณฑเปาหมายลดการเกดภาวะน�าตาลในเลอดสง และภาวะน�าตาลในเลอดต�าไดคอ การเตรยมความ

พรอมใหกบผปวยลวงหนา 3 เดอนกอนเขาสเดอนรอมฎอนการลดขนาดยาเบาหวานผปวยทม HbA1C≤ 8 mg%

และเปลยนเวลาในการใชยาทกรายการใหสอดคลองตามวถชวตมสลมในเดอนรอมฎอน สวนผปวยทม

HbA1C มากกวา 8 mg% ใชขนาดยาเทาเดม การบรหารยาในผปวยเบาหวานมสลมชวงถอศลอดเดอนรอมฎอน

เปนสงทส�าคญ ชวยใหผปวยสามารถถอศลอดและใชยาไดอยางปลอดภย

139

139

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน

เดมไมมแนวทางในการบรหารยาของผปวยมสลมชวงถอศลอดเดอนรอมฎอน ท�าใหผปวยถอศลอด

อยางไมปลอดภย เกดภาวะน�าตาลในเลอดสง และภาวะน�าตาลในเลอดต�าเนองจากการใชยาจนบางรายตองนอน

รกษาตวในโรงพยาบาล เปลยนเปนมการเตรยมความพรอมใหกบผปวยลวงหนา 3 เดอนกอนเขาสเดอนรอมฎอน

และการปรบเปลยนการใชยาชวงรอมฎอนผลจากการเปลยนแปลงท�าใหผปวยถอศลอดไดอยางปลอดภย มการขยายผล

ไปยงการถอศลอดสนตในเดอนอนๆ การดแลผปวยโรคอน เชนความดนโลหตสง โรคไตเรอรง และขยายผลไปยง

สถานพยาบาลอนๆ ทวประเทศ

บทเรยนทไดรบ การบรหารยาใหสอดคลองตามวถชวตของผปวยเปนสงทส�าคญตอผลการรกษาและความปลอดภยจาก

การใชยา

ปจจยแหงความส�าเรจ ความสขจากการท�าวจยในงานประจ�า ความรวมมอจากทมงาน ผปวยและญาต และการน�าผลงานวจย

มาใชในงานประจ�า

การสนบสนนทไดรบ ไดรบการสนบสนนจากผบรหารทกระดบในการท�างานวจยในงานประจ�าและการน�าผลวจยมาใช

การใหโอกาสไปน�าเสนอและตพมพผลงาน

ขอคดเหนของกรรมการขอด

เปนงานวจยกงทดลอง และตอเนอง สามารถน�าไปใชประโยชนไดจรง/ มการพฒนาไปเรอยๆอยางตอเนอง

โอกาสพฒนา ควรระบเกณฑการคดเขา คดออก ของกลมตวอยางใหชดเจน/Review ไมชด/การขยายผลเอาไปใช

ยงไมชด การยอมรบของแพทย ยงมองไมเหนไดอยางชดเจน

140

140

ID 245

การพฒนาระบบงานจายกลางเครอขายสาธารณสขอำาเภอทาวงผา

ศภลกษณ ธนาม, บษบา เสนนนตา, พจนพร พลแดง, บญชาญ พยะ, เครอวลย เปยงใจ, ณชา จนตะยอดโรงพยาบาลทาวงผา จงหวดนาน

ทมา โรงพยาบาลทาวงผา ระบบงานจายกลางเดม การลาง การจดเตรยมและการบรรจหบหออปกรณ

เพอใหปราศจากเชอท�าในหนวยงาน เสยงตอการแพรกระจายเชอไดงาย พบอปกรณทปราศจากเชอแลวไมสะอาด

รอยละ26.78ไมพรอมใชรอยละ 29.43 อปกรณหมนเวยนไมเพยงพอ รอยละ18.87 เมอเกดอบตการณไมสามารถ

แกไขและตดตามปญหาตางๆไดทนทวงท เนองจาก บคลากรหมนเวยนปฏบต ไมมการก�ากบตดตามจากผม

ความรความช�านาญเฉพาะ พบอบตการณการตดเชอปอดอกเสบ ทมสาเหตจากการใชอปกรณทไมสะอาด 1 ราย

การลางตามหนวยงานใชน�ายาแตกตางกน ลงสระบบบ�าบด ท�าใหตองปรบปรงระบบบ�าบดน�าเสย 1 ครง และการท�า

ปราศจากเชอในเครอขาย รพสต. เขต อ.ทาวงผา ไมไปในทศทางเดยวกน กอใหเกดการสญเสยคาใชจายสง

วตถประสงค เพอพฒนาระบบงานจายกลางเครอขาย คปสอ.ทาวงผา

ระเบยบวธวจย ป 2554 วจยเชงปฏบตการ ศกษาเปรยบการลางการเตรยมหบหอใน 12 หนวยงานในรพ.ทาวงผากบ

งานจายกลาง และจดท�านวตกรรมกอกโมเดรนลางสายยาง ป 2555 วจยเชงปฏบตการ การพฒนางานจาย

กลาง ตามรปแบบ Central Sterile Supply Department (CSSD) ทเหมาะสมกบบรบท รพ.ทาวงผา ป 2556

วจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมพฒนารปแบบงานจายกลางเครอขาย รพสต.ทาวงผา ป 2557 วจยเชงปฏบตการ

การลดการท�าใหปราศจากเชอซ�า ( Re-sterile) ใน อปกรณปราศจากเชอ ป 2558 วจยเชงปฏบตการ ผลการใชส�าล

แอลกอฮอลส�าเรจในโรงพยาบาลทาวงผา ประชากรและกลมตวอยาง ผรบบรการบคลากรโรงพยาบาลทาวงผา

และ รพ.สต. เครองมอทใชในการวจย แบบรายงานการตดเชอใน รพ. รปแบบการด�าเนนการหนวยงานจายกลาง

แบบประเมนมาตรฐาน PCA ดาน IC ของ รพสต. แบบสอบถามความพงพอใจ แบบประเมนผลเปรยบเทยบ

ในดานการสญเสยทรพยากรและระยะเวลา

ผลการศกษา ป 2554 พบอปกรณสะอาด 99.98% พรอมใช 99.95% หมนเวยนเพยงพอ 97.43% ลดระยะเวลา

3.48 ชวโมง/วน ประหยดคาใชจาย 58,109.84บาท/ป จงจดท�าเปน CSSD แตพบปญหาการลางเชนสายยาง

ตางๆไมสะอาดจงจดท�านวตกรรมกอกลางสายยางพบวาปญหาหมดไปแตพบผล Spore test +ve 1 ครง ป 2555

พฒนาเปน CSSD พบผล Spore test –ve ทกครงแตพบเครอขาย รพสต.ไมไดปฏบตงานจายกลางเปนแนว

เดยวกน ป 2556 ไดเชอมโยงเครอขายงาน IC และงานจายกลางผลพบเครอขาย รพ.สต ผานเกณฑมาตรฐาน 100%

ตอมาพบอปกรณกอซและส�าลสง Re-sterile สญเสยคาใชจาย 48,588บาท/ป และเพมภาระงาน ป 2557

141

141

อปกรณกอซ และส�าล Re-sterile ลดลง 47%, 40% และ 44.67% ตามล�าดบ แตพบการใชอบส�าลไมเพยงพอ

ตอการหมนเวยน ป 2558 เปรยบเทยบคาใชจายของการใชส�าลแอลกอฮอล พบวาการใชส�าลแอลกอฮอลส�าเรจ

ลดคาใชจาย 24,820 บาท/ป และไมพบอบตการณการเกดการตดเชอจากหตถการทเกยวของ

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน ผลการพฒนารปแบบงานจายกลางใชในทกหนวยงานใน รพ.ทาวงผา และพฒนาเชอมไปสเครอขาย

รพสต.อ.ทาวงผา และน�าแนวเผยแพรขอมลในกลม IC ของ รพ.ในจงหวดนาน และรพ.ในเขตภมภาคอนน�าไปใช

เชนรพ.ลอง จงหวดแพร รพ.ทงโพธทะเล จงหวดแพงเพชร รพ.อทยธาน จงหวดอทยธาน เปนตน พบวามหลาย

รพ.น�าแนวทางไปใชประโยชน

บทเรยนทไดรบ การพฒนางานดวยใชขอมลจากการวเคราะหปญหาหนางานและหาแนวทางแกไขน�าไปสการ

เปลยนแปลงและพฒนาไดตอเนองโดยไมเพมภาระงานประหยดทรพยากรมการประเมนโดยการใชหลกฐาน

ทางวทยาศาสตรเพอยนยนประสทธผลเปรยบเทยบการสญเสยคาใชจาย เชนการวดการใชน�าน�ายาตางๆ ลางสายยาง

ผานกอกน�าการลางอปกรณตางๆ เปนตน รวมทงการสรางเครอขายท�าใหมความสมพนธทดกอใหเกดความรวมมอ

และพฒนาไดโดยงาย

ปจจยแหงความส�าเรจ ผบรหารสนบสนนทกๆ ดานทงนโยบายโรงพยาบาลคณธรรมทลดการใชทรพยากรสนเปลองคณเออ

ชวยผลกดนและกระตนใหเกดการวจยทมงาน IC รวมมอและประชาสมพนธการพฒนาในหนวยงาน เจาหนาท

ทกคนในโรงพยาบาลเขาใจและยอมรบการเปลยนแปลงเพอใหผปวยไดรบบรการทมประสทธภาพและถกตอง

ตามแนวทางเกดความสะดวกตอผปฏบตรวมทงชวยให รพ.ลดคาใชจายทมวจยมความมงมนในการพฒนางาน

ตามหลกวชาการ

การสนบสนนทไดรบ ไดใหการสนบสนนทกๆ ดาน ทงหวหนาพยาบาล หวหนาหนวยงาน ผอ�านวยการโรงพยาบาล ไดแก

การสนบสนนดานงบประมาณ ขวญและก�าลงใจและบคลากรในการปฏบตงานและการท�าวจย รวมทงใหค�าปรกษา

และแนะน�าในการวจย คณเออชวยเหลอผลกดนและกระตนใหเกดการพฒนางานและการวจย

ขอคดเหนของกรรมการขอด

การท�า R2R อยางตอเนอง

โอกาสพฒนาเพมความพงพอใจเจาหนาทผใช ดวย/Review-ผล ไมชด/ยงไมเหนความเชอมโยงมากนก

142

142

ID 291

การสงเสรมการเลยงลกดวยนมแมในชมชนตำาบลสวาท อำาเภอเลงนกทา จงหวดยโสธร

เปมกา บตรจนทร ชมรมสายใยรกแหงครอบครวต�าบลสวาท โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเลงนกทา จงหวดยโสธร

ทมา อตราการเลยงลกดวยนมแมประเทศไทยต�าทสดในทวปเอเชย พนทต�าบลสวาท ป 2555-2558

อตราการเลยงลกดวยนมแมอยางเดยว 6 เดอนยงไมผานเกณฑ ผลการด�าเนนงาน รอยละ 54, 50, 37 และ

รอยละ 47 ตามล�าดบ พบสาเหตทไมไดเลยงลกดวยนมแมจากการปฏบตตามผมอทธพลในครอบครว และปญหา

จากตวมารดา จากการทบทวนวรรณผวจยจงใหความส�าคญกบทง 2 สวน ในการทจะหาแนวทางการด�าเนนงาน

สงเสรมการเลยงลกดวยนมแมในชมชนใหไดระยะเวลายาวนานขน

วตถประสงค เพอสงเสรมการเลยงลกดวยนมแมในชมชนต�าบลสวาท อ�าเภอเลงนกทา จงหวดยโสธร

ระเบยบวธวจย ป 2555 วจยกงทดลองน�าโปรแกรมการประยกตใชทฤษฎแบบแผนความเชอดานสขภาพ และ

การสนบสนนทางสงคมในการสงเสรมสขภาพเตรยมความพรอมหญงวยรนทตงครรภไมพงประสงค จ�านวน 19 ราย

ป 2556 วจยกงทดลองจากการทบทวนวรรณกรรมและผลการด�าเนนงานในพนทน�าสาเหตทไมไดเลยงลกดวยนมแม

มาแกปญหาในครอบครวและชมชน ดวยนวตกรรมตามฮอยสายอกอบกนมแม กลมตวอยาง 68 ราย ป 2557

วจยกงทดลองปรบทศนคตผมอทธพลในชมชนดวยโปรแกรมผสงวยสงเสรมการเลยงลกดวยนมแม จ�านวน 34

ราย ป 2558 วจยกงทดลองแกปญหาสอการสอนไมเพยงพอดวยนวตกรรมเปมนอยผชวยสอนนมแม ป 2559

วจยกงทดลองน�าโปรแกรมการสงเสรมการเลยงลกดวยนมแมของสมาชกครอบครว มาพฒนาสมรรถนะแหงตน

ใหกบยายายในการสงเสรมการเลยงลกดวยนมแม จ�านวน 32 ราย

ผลการศกษา ป 2555 ไดโปรแกรมการจดบรการกลมหญงตงครรภวยรน กลมเสยงทจะไมเลยงลกดวยนมแม

หลงเขารวมโปรแกรมมพฤตกรรมสงเสรมสขภาพการเตรยมความพรอมโดยรวมอย ในระดบด ป 2556

หลงเขารวมนวตกรรมตามฮอยสายอกอบกนมแม อตราการเลยงลกดวยนมแมอยางเดยว 4 เดอนในหมบาน

เปาหมายเพมเปนรอยละ 75 ป 2557 หลงการทดลองผมอทธพลในชมชน เชน ปยาตายาย ชวยสงเสรม

ใหมารดาหลงคลอดเลยงลกดวยนมแมอยางเดยว รอยละ 83.33 สงกวากอนการทดลอง งานวจยป 2558 หลงน�าใช

นวตกรรมเปมนอย ผรบบรการไดรบการสอน ไดปฏบตจรงมความมนใจในการอมเดกใหนม ระดบมาก และงานวจย

ป 2559 เนนการพฒนาสมรรถนะแหงตนของสมาชกครอบครว หลงการทดลองมคาเฉลยคะแนนพฤตกรรมการ

สงเสรมการเลยงลกดวยนมแมสงขน อตราการเลยงลกดวยนมแม รอยละ 62.48

143

143

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชนใชในการพฒนาการด�าเนนงานอนามยแมและเดก ในงานคลนกบรการ และการท�างานเชงรกในชมชน

อยางตอเนองตงแต ป 2555 จนถงปจจบน และขยายเครอขายการน�าใชผลการวจยนวตกรรมใหกบเครอขาย

ในระดบจงหวด และระดบเขต

บทเรยนทไดรบ เปนการหาแนวทางการจดบรการในคลนกฝากครรภ คลนกนมแม การตดตามเยยมหลงคลอด

การท�างานเชงรกในชมชน ตลอดจนการพฒนาสอการสอนใหกลมเปาหมายสามารถเขาถงบรการไดงาย แกปญหา

สอการสอนไมเพยงพอในการสงเสรมการเลยงลกดวยนมแม ใหกบมารดา สมาชกครอบครว และการมสวนรวม

ของชมชนในการด�าเนนงานต�าบลนมแม ชวยเหลอดแลมารดาและทารกหลงคลอด

ปจจยแหงความส�าเรจ การบรณาการการมสวนรวมทกภาคสวน มการปรบหาแนวทางรวมกนในการจดบรการงานอนามยแม

และเดก อยางตอเนอง

การสนบสนนทไดรบ ไดรบการสนบสนนจากผบรหารภายในโรงพยาบาลและส�านกงานสาธารณสขอ�าเภอเลงนกทา พรอมดวย

ภาคเครอขายใหการสนบสนนการด�าเนนการและงบประมาณด�าเนนการวจย สนบสนนการน�าใชผลงานวจยขยายผล

การเผยแพรผลงานในเวทวชาการ

ขอคดเหนของกรรมการขอด

การท�า R2R อยางตอเนอง/ชดเจนเขยนด/มการขยายการน�าผลไปใชไปถง รพสต.

โอกาสพฒนา ระบสภาพปญหาและการใส Intervention วดผลควรมแบบสงเกตพฤตกรรม

144

144

ID 481

ปทมธานพชวยนองพฒนาระบบการดแลผคลอดเพอปองกนการตกเลอดหลงคลอด

พรทพย คนงบตร1, สจตตรา โอฬารกจ2, ฐตรตน นอยเกด1 1. โรงพยาบาลปทมธาน 2. สสจ.ปทมธาน จงหวดปทมธาน

ทมา การตกเลอดหลงคลอดนนเกดขนไดอยางรวดเรวและไมคาดฝน เปนสาเหตใหมารดาเสยชวต สวนใหญ

เกดจากมดลกไมหดรดตว ซงเปนภาวะทปองกนไดถามการเตรยมความพรอม ในป 2555 และ 2556

จงหวดปทมธานมมารดาเสยชวต จากการตกเลอดหลงคลอดในโรงพยาบาลชมชน ปละ 1 ราย จากจ�านวนผคลอด

ใน รพช. 1708, 1391 ราย ซงเปนการสญเสยทรายแรง จากการทบทวนวรรณกรรมจงไดพฒนาระบบการดแล

ผคลอดทงจงหวดปทมธานขน โดยมแนวคดใหทมหองคลอดของ รพ.จงหวดเปนพเลยงในการพฒนาระบบ

การดแลผคลอดของ รพช. ทง 7 แหง ใหมประสทธภาพ เพอใหการดแลมารดาและทารกคลอดปลอดภยมากขน

วตถประสงค เพอพฒนาและศกษาผลการพฒนาระบบปทมธานพชวยนองในการดแลผคลอดของโรงพยาบาล

ในจงหวดปทมธานเพอปองกนการตกเลอดหลงคลอด

ระเบยบวธวจย 1) ป 2555- 2558 ท�าวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (PAR) เพอพฒนาระบบดแลผคลอด

ใน รพ.จงหวดปทมธาน กลมตวอยางพยาบาล LR 12 คน 2) ในป 2556 -2558 ท�าวจย (PAR) เพอพฒนาระบบ

ดแลผคลอดในหองคลอด รพช.ทง 7 แหงด�าเนนการวจย 4 ขนตอน 1) วเคราะหปญหา วางแผน วางแนวทางแกไข

2) ลงมอปฏบต 3) ตดตามผล สะทอนผลการปฏบต 4) น�าผลมาพฒนาตอเนอง เรมจาก 1) พฒนาคน (input)

2) พฒนาระบบการดแลผคลอด (process) ดานการบรหาร คน เครองมอ อปกรณ ยาชวยชวต การใชแนวทาง

ปฏบต สะทอนผลทงรายกลมและรายโรงพยาบาล พฒนาตอเนองจนไดผลลพธทดขน กลมตวอยาง พยาบาล

LR รพช. 7 แหง 54 คนเครองมอทใช แบบประเมนทกษะ แบบสงเกต สมภาษณ แบบบนทกการตกเลอดหลงคลอด

รวบรวมขอมล จากการสงเกต สมภาษณ แบบประเมน วเคราะหขอมล โดยการแจกแจงความถ คารอยละ

วเคราะหเนอหาจากการสนทนากลม

ผลการศกษา 1) หลงการพฒนาระบบการดแลผคลอดใน รพ.ปทมธาน พบวา มระบบการบรหารคน บรหารความ

เสยง เครองมออปกรณชวยชวตพรอมใชงาน มแนวทางปฏบตทชดเจนมอตราการตกเลอดหลงคลอด 1.37,

1.03 และ 1.51 และภาวะShockลดลงจากรอยละ 20, 13.8 และ 9.0 ทงทมการตวงเลอดทชดเจนมากขน

2) ในสวนของ รพช. ทกแหงมการปรบปรงระบบการดแลผคลอดเพอปองกนการตกเลอดหลงคลอดในทกระยะ

ของการคลอด 3) พยาบาลท เขารบการพฒนาความรทกษะมความรทกษะในการดแลผคลอดเพมขน

145

145

จากรอยละ 42.3 เปนรอยละ 89.66 4) มการจดเตรยมอปกรณชวยชวต ยาปองกนการตกเลอดใหพรอมใชทก

แหง มการ Stock เลอดเพมขนจาก 1 รพ. เปน 5 รพ. อตราการตกเลอดหลงคลอด ป พ.ศ.2557, 2558 เพมขน

เลกนอย 1.33 และ 1.62 (<2%) จากมการตวงเลอดทชดเจน อตราการเกดภาวะชอกลดลง การดแลมารดากอน

และขณะน�าสงมาในรพ.จงหวด ปฏบตไดถกตองมากขน

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน การพฒนาศกยภาพในการดแลผคลอดใหกบ รพช. โดยมทมงานหองคลอดในจงหวดเปนพเลยง ตดตาม

ใหความชวยเหลออยางใกลชด ท�าใหหองคลอดรพช.ทกแหงเปลยนแปลงและเกดการพฒนาตนเองอยางตอเนอง

การชวยกนฉนทพนอง สงผลใหเกดสมพนธภาพทดระหวางกน ท�าใหการขบเคลอนและการพฒนาเปนไปในทศทาง

เดยวกนอยางตอเนองและยงยน มความสข สงผลใหผรบบรการมความปลอดภยมากขน

บทเรยนทไดรบ 1) การแกไขปญหาเชงระบบตองไดรบความรวมมอและการยอมรบจากทกฝาย 2) สสจ.ตองเปน

ผขบเคลอนการพฒนาระดบจงหวด 3) รพ.จงหวดตองเปนตนแบบทด ชวยดแล รพช.อยางตอเนอง 4) รพช.

ตองยอมรบการเปลยนแปลงและพรอมทจะพฒนาตนเองใหมศกยภาพเพมขน 5) การพฒนาทกษะการดแล

ผคลอดทมภาวะวกฤตฉกเฉน ตองฝกปฏบตการชวยเหลอบอยๆ จงจะท�าให จนท.มทกษะการดแลผคลอดทม

ภาวะวกฤตฉกเฉนมากขน

ปจจยแหงความส�าเรจ 1) ผศกษาในฐานะของโรงพยาบาลพมความจรงใจทจะชวยเหลอโรงพยาบาลชมชนซงเปนโรงพยาบาลนอง

โดยทมการจดจนท.ของโรงพยาบาลจงหวดไปปฏบตงานและชวยรบดแลผคลอดจาก รพช. ในชวงท รพช.

ขาดอตราก�าลงจากการสงเจาหนาทมาฝกทกษะ 2) โรงพยาบาลชมชนเหนความส�าคญและความจรงใจในการพฒนา

จงเกดการยอมรบและพฒนางานตนเองใหการดแลผคลอดมประสทธภาพมากขน

การสนบสนนทไดรบ นพ.สสจ. เปนประธาน MCH Board ออกหนงสอค�าสงใหรพช.มการ Stock เลอดและยาปองกน

การตกเลอดไวใหพรอมใช ผอ. ยนยอมให จนท.ออกไปชวยอยเวรในรพช.และยอมรบผคลอดจาก รพช. ในชวง

สง จนท.มาฝกงาน สตแพทย ชวยใหความรและเขยน Order และรบผดชอบ Order ทสงให รพช.น�าไปใช

ขอคดเหนของกรรมการขอด

วจยปฏบตการแบบมสวนรวม รพ.ปทมธานและ รพช.7 แหง/น�าไปสการขยายผลไปถงชมชน

ทงหมด

โอกาสพฒนา ใช LEAN วเคราะห ควรมการน�าเสนอผลใหชดกอนปรบระบบในรอบถดไป/Review ไมชด

146

146

ID 525

การพฒนางานป อ งก นและควบค มการต ด เช อ ใน โรงพยาบาล (IC) ขยายผลสระบบสขภาพอำาเภอ (DSH) อำาเภอปาตว จงหวดยโสธร

สมหญง อมบญ1, นรนดร ถงแสง2, อทย จนทรส1, ศรรตน ยนตพนธ1, บงอร อนออน1, ศรยพน บญทศ3, และคณะ

1. โรงพยาบาลปาตว 2. รพ.สต.หนองชม 3. รพ.สต.กระจาย จงหวดยโสธร

ทมา ตดเชอทสะดอทารกแรกเกดในป 2550 จ�านวน 4 ราย คดเปน 0.73 ตอ 1,000 วนนอน รอยละ 4

ของเดกมชพ ตดเชอผปวยใสสายสวนคาปสสาวะ 9.17: 1,000 วนใส ในป 2551 เปนการตดเชอสงทสดในรอบ 10 ป

จงมการทบทวนหาปจจยตางๆ เพอปองกนการตดเชอรอบดาน พบวาการท�าปราศจากเชอไมไดมาตรฐาน ซงเปน

จดเรมตมการพฒนาระบบ IC ในโรงพยาบาลปาตว ป 2556 มการสงผปวยมแผลขนาดใหญจากโรงพยาบาล

ยโสธร จ�านวน 5 ใน 8 รายคดเปนรอยละ 62.5 เกนศกยภาพ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลทง 7 แหง ผปวย

ตองรบภาระการเดนทางเขามาท�าแผลระยะเวลานานเปนปทโรงพยาบาลปาตว จงมแนวคดพฒนาศกยภาพ

ระบบงานปองกนและควบคมการตดเชอ ใหกบ ทมหมอครอบครว“ระบบสขภาพบรณาการแบบไรรอยตอ”

กบหนวยปฐมภมซงอยใกลชดประชาชน เขมแขง เตมศกยภาพเทาเทยมกน ทงอ�าเภอ ใหคนปาตว ปลอดภยจาก

การตดเชอ

วตถประสงค เพอพฒนาระบบปองกนและควบคมการตดเชอในโรงพยาบาล และระบบสขภาพอ�าเภอ

ระเบยบวธวจย จากป 2550-2559 มการวจยเชงปฏบตการรวม 7 เรอง 1. ป 2550-2553 ศกษาผลลพธของการพฒนา

ระบบการดแลสะดอทารกแรกเกด วดผลเปรยบเทยบการปฏบตกอนหลง 2. ป 2554 ศกษาผลการใชนวตกรรม

ไสหมอนขดปาตวชวยนงซองซลไมใหเปยกชนเปรยบเทยบ 3 กลม ตรวจสอบวเคราะหผลดวยรอยละ 3. ป 2554-2556

ศกษาวธการลดเครองมอหมดอายในหองผาตดเปรยบเทยบกอนหลง 4. ป 2556-2559 วจยเชงปฏบตการ

แบบมสวนรวมการพฒนาระบบการปองกนการตดเชอ ในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลวดผลตามแบบประเมน

เปรยบเทยบผลลพธกอนหลง 5. ป 2557-2559 ตดตามผาหอเครองมอจนผาเกดรทใชบอยจ�านวน 365 ผนแจกแจง

ความถทเกดรแตละวน 6. ป 2557-2558 ศกษาผลพฒนาระบบจดการมลฝอยตดเชอเปรยบเทยบผลกระทบกอน

หลง 7. ป 2557 พฒนาระบบและศกยภาพทม การดแลตอเนองเรองปองกนการตดเชอเปรยบเทยบผลลพธกอนหลง

ผลการศกษา วางระบบปองกนการตดเชอรอบดาน ตงแต ป 2553-ปจจบน ไมพบการตดเชอทสะดอทารกแรกเกด

พบการท�าปราศจากเชอไมผานมาตรฐาน เปนจดเรมตนการพฒนาคน พฒนาระบบ เกด R2R หลายเรอง ป 2554

147

147

ใชนวตกรรมไสหมอนขด นงซองซลไมเปยกชนคดเปน รอยละ 0 ป 2554-2556 ไมพบเครองมอหมดอายในหองผาตด

ป 2556-2559 พฒนาระบบงานปองกนการตดเชอและจดการมลฝอยตดเชอใน รพ.สต. มอาคารจายกลาง

ระบบท�าปราศจากเชอตวชวดผาน คะแนนประเมนรวมกอนพฒนาเพมจาก รอยละ 37.6 เปน 82 ป 2557 ตดตาม

ผาหอเครองมอ จนเกดเปนรเมอใช 80 รอบ ก�าหนดเปลยนผายกชดมแนวทางลดการสมผสแสงจาขณะสองตรวจ

ผา ป 2557 พฒนาศกยภาพทมหมอครอบครวระบบดแลตอเนองเรองตดเชอ สามารถดแลแผลขนาดใหญได 3 ราย

ลดการเดนทางมาท�าแผล 1,460 รอบ มนกบรบาล 57 คนดแลกลมเสยง 141 คนและ ผปวยใสสายสวนคาปสสาวะ

2 รายไมตดเชอ

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน ในป 2558-2559 ไมมการตดเชอในโรงพยาบาล การน�าผลทไดจากการพฒนางานประจ�าดวยการวจย

ดานการปองกนการตดเชอ น�าไปตอยอดใหเกดประโยชนกบเครอขายสขภาพ แบบบรณาการ ในระบบสขภาพ

อ�าเภอ ไดขยายแนวคดทเพอเปนแบบอยางใหอ�าเภออนๆภายในจงหวด ขณะปฏบตหนาทในการเปนพเลยงคณภาพ

จ�านวน 8 แหงและ นอกจงหวด น�าผลการศกษาเสนอตอคณะผตรวจราชการสงผลใหมคณะมาศกษาดงานจ�านวน

40 แหงในเขต 10

บทเรยนทไดรบ ทกปญหาคอความทาทาย น�ามาพฒนาได เสมอ การเดนออกจากโรงพยาบาลส เครอขายอน

ท�าใหเหนผลกระทบวงกวาง แมการเยยมบานของพยาบาลปองกนการตดเชอยงเหนโอกาส สงเสรมใหผปวย

และญาต ดแลตวเอง สรางความปลอดภย ไดมาตรฐานแกผใหและผรบบรการ ไดฝกการเสรมพลงและคนหา

ศกยภาพในตวบคคลแลวน�ามาขยายผล ในวงแลกเปลยน ไดเหนทนทางสงคมอน ทจะรวมมอดแลผปวยเปนวงกวาง

ยงขน

ปจจยแหงความส�าเรจ การมทมงาน ตงใจใฝหาความรพฒนาศกยภาพ ตนเองอยสมอ ใหความส�าคญในแนวคด สรางพยาบาล

ปองกนการและควบคมตดเชอ ประจ�าโรงพยาบาล ประจ�า รพ.สต ชมชนประจ�าครอบครวผปวยกลมเสยง การ

คนหาศกยภาพในตวบคคล มการเสรมพลงเชงบวก น�ามาสการพฒนาตอเนอง แลวขยายผล จนผบรหารเขาใจ

เหนความส�าคญ ใหโอกาส และสนบสนนใหเกดระบบในทสด

การสนบสนนทไดรบ ตลอดระยะเวลา 7 ป ผบรหารเขาใจ ใหโอกาส ใหเวลา ใหก�าลงใจ สนบสนนงบประมาณ ในการพฒนา

งานประจ�าสงานวจย และทส�าคญใน ปน ผบรหารผลกดน การเชอมขยายแนวคด R2R พฒนางานประจ�าในเครอขาย

ระดบอ�าเภอปาตว ทดลองใชแนวคด R2R กบภาคเครอขายในหมบานจดการโรคเรอรงในหมบาน

ขอคดเหนของกรรมการขอด

ท�า R2R ตอเนองหลายงานวจย ป 50-59

โอกาสพฒนา ความสอดคลองเชอมโยงสภาพปญหาและ intervemtion ในแตละรอบใหชดเจน ตอเนอง/Research

D.ออน

148

148

ID 590

พฒนาการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงแบบองครวมและครบทกมต โดยการมสวนรวมของภาคเครอขายสขภาพอำาเภอบานโฮง

พรวภา ยาสมทร, วภาพรรณ หมนมา, พศมย ศรสวรรณนพกล, ชอทพย พรหมมารตน, นนทณา วงคพรหม, ภทรภร วงศใหญ, และคณะ

โรงพยาบาลบานโฮง จงหวดล�าพน

ทมา โรคปอดอดกนเรอรง (COPD) เปนปญหาทส�าคญ 1 ใน 5 ของโรงพยาบาลบานโฮง โดยตงแตป 2550

มผปวยมารบบรการทหองฉกเฉนและตกผปวยใน รวมทงเปนโรคทมคาใชจายในการรกษาสงเปนอนดบหนง จงม

การดแลผปวย COPD โดยใชหลกฐานเชงประจกษ (Evidence-based practice) เปนเครองมอ มการจดการ

และพฒนา การดแลผปวยมาอยางตอเนอง เพอหวงผลใหผปวย ครอบครวและชมชนมคณภาพชวตทดขน

โดยการมสวนรวมของภาคเครอขายสขภาพอ�าเภอบานโฮง

วตถประสงค เพอพฒนาการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง แบบองครวมและครบทกมต โดยการมสวนรวมของ

ภาคเครอขายสขภาพอ�าเภอบานโฮง

ระเบยบวธวจย ป 2550 การวจยเชงปฏบตการศกษาประสทธผลของการใชแนวปฏบตการฟนฟสมรรถภาพปอด

ในผปวย กอนมการใช และขณะทมการใชแนวปฏบต ใชกรอบแนวคดของสภาวจยสขภาพฯ ท�าใหพบปญหา

ความยงยากและใชเวลานาน ป 2552 ท�าวจยกงทดลองศกษาผลการใชชดนวตกรรมเสรมพลงปอดและกลามเนอ

ซงเปนบรการเชงรบ ป 2554 พฒนาเปนเชงรกโดยวจยพฒนารปแบบและศกษาผลการดแลผปวยแบบผสมผสาน

และตอเนองถงชมชน โดยใช CCM ป 2555 พบวาการกลบมานอนโรงพยาบาลซ�ายงไมบรรลจงท�าวจยกงทดลอง

การจดการรายกรณในผปวยทมภาวะซบซอน ป 2556 ท�าวจยกงทดลองศกษาผลของการจดการรายกรณในผปวย

ทมภาวะซบซอนรวมกบการใชยาลาบาและวดผลลพธ ใน ป 2557 ขยายเปนการดแลผปวยแบบองครวม

และครบทกมต บรณาการกบการพฒนาระบบสขภาพอ�าเภอ ใชนวตกรรมบานโฮงคอมพลเฮนซพแครโมเดล

การมสวนรวมของภาคเครอขายและประเมนผลลพธ

ผลการศกษา ประสทธผลของการใชแนวปฏบตในป 2550 พบวาผปวยทกรายมผลการประเมนตามรายตวชวดดขน

ผลการใชชดนวตกรรมเสรมพลงปอดฯในป 2552 พบวาผปวยรอยละ 90 มความจปอดเพมขน การพฒนาระบบ

การดแลผปวยโดยใช CCM ในป 2554 พบวามผปวยทกรายไดรบชดใหออกซเจนจากโครงการฯ และมผลการประเมน

ตามรายตวชวดดขนยกเวนการกลบมานอนโรงพยาบาลซ�า การจดการรายกรณในผปวยทมภาวะซบซอนในป 2555

149

149

พบวาผลลพธของ 2 กลมมความแตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ 0.05 ทกรายมผลการประเมน

ตามรายตวชวดดขน ผลการจดการรายกรณในผปวยทมภาวะซบซอนรวมกบการใชยาลาบา ในป 2556

พบวาผลลพธมความแตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ 0.05 และท�าใหเกดการเปลยนแปลงระบบยา

การวจยพฒนาการดแลผปวยแบบองครวมและครบทกมต พบวาการกลบมารกษาซ�า การกลบมานอนโรงพยาบาลซ�า

คาใชจายลดลง

การน�าผลงานวจยไปใชประโยชน การพฒนาการดแลผปวยอยางเปนระบบ ท�าใหเหนเปนรปธรรม และมน�าหนกเพยงพอในการขยาย

ใหเกดการพฒนาอนๆ อยางตอเนอง จนสามารถควารางวลชนะเลศ EACC Excellence Award 2015 ของเครอขาย

คลนกโรคหดและซโอพดรวมกบ สปสช. สรางความภาคภมใจแกทมเครอขายสขภาพ อ�าเภอบานโฮงเปนอยางมาก

บทเรยนทไดรบ การพฒนางานทประสบความส�าเรจและเกดความยงยน ตองมาจากทกๆ ฝายรวมมอกน ใหครบถวน

และครอบคลมทงองครวมและทกมตเปนค�าตอบของการพฒนาในทกๆ งาน ทงนตองเกดจากการมองเหนปญหา

ทหนางานกอนและความมงมนในการแกปญหาแบบกดไมปลอย ตอเนอง สม�าเสมอ โดยมเครองมอทชวยใหมองเหน

การพฒนาทชดเจนขน นนกคอ การท�า R2R

ปจจยแหงความส�าเรจ

การสนบสนนจากผบรหารทกระดบ ความรวมมอรวมแรงรวมใจของผปฏบตและเครอขาย โดยม

เปาหมายเดยวกนคอ เพอคณภาพชวตทดของประชาชนชาวบานโฮง เพอผลลพธทดตอผปวยทดแล จนเกดเปน

การดแลทเชอมโยง มความสมพนธเสมอนดงญาต เหมอนเปนคนในครอบครวเดยวกน

การสนบสนนทไดรบ ไดรบการสนบสนนเปนอยางดจากทานผอ�านวยการ รพ.ทงเรองของโครงการทเสนอไดรบการอนมต

ในทกๆ โครงการ จดสรรเวลาและรถรบสงเวลาออกเยยมบาน การใหค�าแนะน�าและชแนะจากหวหนางาน หวหนา

กลมงานการพยาบาละ รวมถงคณอ�านวย ทใหทปรกษา และสนบสนนใหพฒนางานโดยใช R2R อยางตอเนอง

และจรงจง

ขอคดเหนของกรรมการขอด

ท�า R2R ตอเนองหลายงานวจย

โอกาสพฒนา ชอเรอง อ.บานโฮง ระบจงหวดล�าพน? ความสอดคลองเชอมโยงสภาพปญหาและ intervention

ในแตละรอบใหชดเจน ตอเนอง ระบตวเลข คาใชจายลดลง?/ความเปนมาไมชด