คําชี้แจงการใชช ดก จกรรมการเร ยนร ว ทยาศาสตร เร อง อะตอมและตารางธาต

1

นางสาวอรณ ขมทรพย โรงเรยนปทมวไล

สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 4

ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง อะตอมและตารางธาต

คาชแจงการใช


ชดท 2 เรอง แบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรด

ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง อะตอมและตารางธาต กลมสาระ การเรยนร

วทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 4ประกอบดวยทงหมด 6ชด ดงน

ชดท 1 เรอง แบบจาลองอะตอมของดอลตนและทอมสน


ชดท 3เรอง แบบจาลองอะตอมของโบร

ชดท 4 เรอง แบบจาลองอะตอมของกลมหมอก

ชดท 5เรอง ววฒนาการของการสรางตารางธาต

ชดท 6เรอง สมบตของธาตตามหมและตามคาบ

ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง อะตอมและตารางธาต การเรยนรวทยาศาสตรชน

มธยมศกษาปท 4ชดท 2 เรอง แบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรดประกอบดวย

คาชแจงเกยวกบการใชชดกจกรรม

คาชแจงเกยวกบการใชชดกจกรรมสาหรบคร

คาชแจงเกยวกบการใชชดกจกรรมสาหรบนกเรยน

ลาดบขนตอนการใชชดกจกรรม

สาระและมาตรฐานการเรยนร/ผลการเรยนร/สาระสาคญ

จดประสงคการเรยนร

สอการเรยนร

แบบทดสอบกอนเรยน/แบบทดสอบหลงเรยน

ใบความร/ใบกจกรรม

เฉลย

2




คาชแจงสาหรบคร



1. ครศกษาคาชแจงและเนอหาของชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง อะตอมและ

ตารางธาตกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 4ใหละเอยดครบถวนทกเนอหา

2. ครศกษาองคประกอบและรปแบบการจดกจกรรม ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร

เรอง อะตอมและตารางธาต กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 4ใชเปนสอการเรยน

การสอนประกอบแผนจดการเรยนร

3. ครศกษาสวนประกอบของ ใบกจกรรม และกจกรรม ระหวางเรยนเรอง อะตอมและตาราง

ธาตกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 4และนาไปใชประโยชน

4. ครจดเตรยมชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง อะตอมและตารางธาต กลมสาระการ

เรยนรวทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 4เปนสอชนมธยมศกษาปท 4ใหครบตามจานวนนกเรยน

5. ครชแจงใหนกเรยนทราบเกยวกบบทบาทของนกเรยนในการใชชดกจกรรมการเรยนร

วทยาศาสตร เรอง อะตอมและตารางธาตกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 4การวด

และประเมนผลการเรยนร

3




คาชแจงสาหรบนกเรยน



ชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง อะตอมและตารางธาต กลมสาระ การเรยนร

วทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 4สรางขนเพอใหนกเรยนไดศกษาดวยตนเองโดยนกเรยนจะได

ประโยชนจากบทเรยนตามจดประสงคทตงไว นกเรยนควรปฏบตอยางเครงครด ดงน

1. นกเรยนอานจดประสงคการเรยนรกอนลงมอทาชดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรอง

อะตอมและตารางธาตกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 4

2. ทาแบบทดสอบกอนเรยน 10 ขอ

3. ศกษาและทาความเขาใจเกยวกบเนอหาจากใบความรทกครงกอนลงมอทาใบกจกรรม

4. ทาใบกจกรรมท 1 – 4อยางตงใจและรอบคอบ เนนความซอสตย

5. ตรวจคาตอบจากเฉลย

6. ทาแบบทดสอบหลงเรยน

7. ตรวจคาตอบของแบบทดสอบหลงเรยน

8. เมอเรยนจบในแตละเรอง บนทกผลทไดลงในแบบกรอกคะแนนเพอทราบ

ผลการเรยนและการพฒนา

9. เหนคณคาทางวทยาศาสตร มคณลกษณะทางวทยาศาสตร มคานยมทดงาม ใชความร

และกระบวนการทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในการดารงชวต การศกษาหาความรเพมเตม ทา

โครงงานหรอสรางชนงานตามความสนใจ

4




ลาดบขนตอนการใช



อานคาชแจง

ทาแบบทดสอบกอนเรยน

ศกษาใบความร/ปฏบตกจกรรมระหวางเรยน

ทาใบกจกรรม

ทาแบบทดสอบหลงเรยน

ไมผานเกณฑการประเมน

ผานเกณฑการประเมน

ศกษาชดกจกรรมชดถดไป

5




สาระและมาตรฐานการเรยนร/ผลการเรยนร



สาระท 3 สารและสมบตของสาร

มาตรฐาน ว3.1 เขาใจสมบตของสารความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและแรงยด

เหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตร

สอสารสงทเรยนร นาความรไปใชประโยชน

ผลการเรยนร 1. เปรยบเทยบและอธบายแบบจาลองอะตอมของดอลตนทอมสนรทเทอรฟอรด

โบรและแบบกลมหมอกได

2. เขยนและแปลความหมายสญลกษณนวเคลยรของธาตได

3. อธบายผลการศกษาททาใหนกวทยาศาสตรเชอวาอเลกตรอนในอะตอมอยใน

ระดบพลงงานตางๆกนได

สาระสาคญ

ลกษณะของแบบจาลองรทเทอรฟอรด ดงน

อะตอมจะประกอบดวยนวเคลยสทมโปรตอนและนวตรอนรวมตวกนอยอยางหนาแนนอย

ตรงกลางนวเคลยสมขนาดเลกมากมมวลมาก และมประจบวกสวนอเลกตรอนซงมประจเปนลบและม

มวลนอยมาก จะวงรอบนวเคลยสเปนวงกวาง

นวตรอนเปนอนภาคทมประจ มมวลขนาดใหญเทาโปรตอน คนพบโดย เจมส แชวก

นกวทยาศาสตรชาวองกฤษ

6




จดประสงคการเรยนร



1. ดานความร (K)

1.1 อธบายลกษณะของแบบจาลองอะตอมรทเทอรฟอรด

1.2 อธบายวธการทดลองของรทเทอรฟอรด พรอมทงแปลความหมายจาก

ผลการทดลองได

1.3 บอกสมบตบางประการของอนภาคมลฐานทสาคญของอะตอมได

1.4 เขยนและแปลความหมายสญลกษณนวเคลยรของธาตได

1.5 บอกความหมายของไอโซโทปไอโซโทน ไอโซบารและไอออนได

2. ดานทกษะกระบวนการ (P)

2.1 จาแนกประเภทของแบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรดได

2.2 กระบวนการทางานกลม

3.ดานคณลกษณะอนพงประสงค (A)

3.1 มวนย

3.2 ใฝเรยนร

3.3 มงมนในการทางาน

4. สมรรถนะสาคญของผเรยน

4.1 ความสามารถในการคด

4.2ความสามารถในการแกปญหา

7




สอการเรยนร



1. แบบทดสอบกอนเรยน ชดท 2 เรอง แบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรด

2. ใบความรท 1 เรอง แบบจาลองอะตอมรทเทอรฟอรด

3. ใบกจกรรมท 1 เรอง แบบจาลองอะตอมรทเทอรฟอรด

4. ใบความรท 2 เรอง อนภาคมลฐานของอะตอม

5. ใบกจกรรมท 2 เรอง อนภาคมลฐานของอะตอม

6. ใบความรท 3 เรอง สญลกษณนวเคลยร

7. ใบกจกรรมท 3 เรอง สญลกษณนวเคลยร

8. ใบความรท 4 เรอง ไอโซโทปไอโซโทน ไอโซบาร และไอออน

9. ใบกจกรรมท 4 เรอง ไอโซโทปไอโซโทน ไอโซบาร และไอออน

10. แบบทดสอบหลงเรยน ชดท 2 เรอง แบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรด

8




แบบทดสอบกอนเรยน



1. ขอใดกลาวไมถกตอง

ก. จานวนโปรตอนเรยกวาเลขอะตอม

ข. ผลรวมของโปรตอนและนวตรอนเรยกวาเลขมวล

ค. อะตอมของธาตชนดหนงจะมโปรตอนเฉพาะตวไมซากบธาตอน ๆ

ง. อะตอมของธาตตางชนดกนจะมเลขมวลเทากนไดเรยกวา ไอโซโทป

2. อนภาคมลฐานของอะตอมประกอบดวยอะไรบาง

ก. โฟตอน โปรตอน นวตรอน

ข. โฟตอน นวตรอน อเลกตรอน

ค. โปรตอน นวตรอน อเลกตรอน

ง. โปรตอน โฟตอน อเลกตรอน

3. ขอใดเปนแบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรด

ก. ข.

ค. ง.

คาชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนม 10 ขอ ขอละ 1 คะแนน คะแนนเตม 10 คะแนน

2. แบบทดสอบนเปนแบบเลอกตอบ

3. ใหนกเรยนทาเครองหมายลงในกระดาษคาตอบ โดยเลอกตวอกษร

ก ข ค และ ง ทถกทสดเพยงขอเดยว

9




4. ขอมลใดสนบสนนแบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรดไดจาก

ก. การศกษาเสนสเปกตรมของธาต

ข. การยงอนภาคแอลฟาผานแผนทองคาเปลว

ค. การคนพบอนภาคโปรตอนและอนภาคของอเลกตรอน

ง. การคนพบวาอะตอมมคาพลงงานไอออนไนเซซนตางกน

5. ขอใดถกตองเกยวกบแบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรด

ก. โปรตอนและอเลกตรอนรวมกนเปนนวเคลยสของอะตอม

ข. นวเคลยสมขนาดเลกและมวลนอยภายในประกอบดวยอนภาคโปรตอน

ค. นวเคลยสเปนกลางทางไฟฟาเพราะประจของโปรตอนกบของอเลกตรอนเทากน

ง. อะตอมของธาตประกอบดวยอนภาคโปรตอนและอเลกตรอนกระจดกระจายอยภายใน

ดวยจานวน

6. จากภาพทาใหคนพบสงใด

ก. โปรตอน

ข. นวตรอน

ค. นวเคลยส

ง. อเลกตรอน

7. ขอใดเปนสมบตของนวตรอน

ก. มมวลใกลเคยงกบโปรตอน

ข. มประจเปน 2 เทาของ e-

ค. มประจเทากบโปรตอน

ง. มมวลเปน 3 เทาของ e-

8. ขอใดคอไอโซโทป

ก. ธาตตางชนดมเลขมวลเทากน

ข. ธาตตางชนดมนวตรอนเทากน

ค. ธาตชนดเดยวกนมเลขมวลเทากน

ง. ธาตชนดเดยวกนมนวตรอนตางกน

10




9. อะตอมของธาต Co2760 ประกอบดวยอนภาคมลธาตใดบาง

ก. โปรตอน 27 อนภาค และนวตรอน 35 อนภาค

ข. โปรตอน 27 อนภาค และนวตรอน 60 อนภาค

ค. โปรตอน 27 อนภาค นวตรอน 33อนภาค และอเลกตรอน 27 อนภาค

ง. โปรตอน 33 อนภาค นวตรอน 27 อนภาคและอเลกตรอน 33 อนภาค

10. จงพจารณาตารางตอไปน

ธาต จานวนโปรตอน จานวนอเลกตรอน จานวนนวตรอน

A 9 9 10

B 16 18 16

C 20 18 18

อนภาคของธาตใดเปนอะตอม ไอออนบวก และไอออนลบ ตามลาดบ

ก. A C B

ข. A B C

ค. B A C

ง. B C A

11




กระดาษคาตอบแบบทดสอบกอนเรยน



ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

คะแนนเตม 10 คะแนน

คะแนนทได....................

ไมยากเลยใชไหม !!

12




ใบความรท 1

เรอง แบบจาลองของอะตอมของรทเทอรฟอรด

แบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรด

ลอรดเออรเนสตรทเทอรฟอรดนกวทยาศาสตรชาวองกฤษและฮนสไกเกอรนกวทยาศาสตร

ชาวเยอรมนไดศกษาและพสจนแบบจาลองอะตอมของทอมสนเมอปพ .ศ.2454โดยการยงอนภาค

แอลฟาไปยงแผนทองคาบางๆและใชฉากเรองแสงทเคลอบดวยซงคซลไฟด (ZnS) โคงเปนวงลอมรอบ

แผนทองคาเพอตรวจจบอนภาคแอลฟาจากผลการทดลองพบวาสวนใหญจะเกดการเรองแสงบนฉาก

ทอยบรเวณดานหลงของแผนทองคามบางครงเกดการเรองแสงบรเวณดานหลงและมการเรองแสง

บรเวณดานหนาของแผนทองคาดวยแตนอยครงมาก

ภาพท 1 ลอรดเออรเนสตรทเทอรฟอรดนกวทยาศาสตรชาวองกฤษ

และฮนสไกเกอรนกวทยาศาสตรชาวเยอรมน

ทมา https://th.wikipedia.org/wiki/เออรเนสต_รทเทอรฟอรด

วนทสบคน 23มนาคม พ.ศ.2559

13




ภาพท 2การทดลองของรทเทอรฟอรด

ทมา https://sureerat147.wordpress.com


จากการทดลองครงน ถาโครงสรางของอะตอมเปนไป

ตามแบบจาลองอะตอมของทอมสน ซงมประจไฟฟาบวกและ

ลบกระจายอยางสมาเสมอ ทศทางการเคลอนทของอนภาค

แอลฟาจะเหมอนกน ดงรป

ภาพท 3 สมมตฐานการทดลองถาโครงสรางอะตอมเปนไปตามแบบจาลองของทอมสน

ทมา http://www0.tint.or.th/nkc/nkc54/content-01/nstkc54-036.html


จากผลการทดลองของรทเทอรฟอรด การเคลอนทของ

อนภาคสวนใหญเปนเสนตรงมนอยครงทเบนจากเสนตรงเลกนอย

และนอยครงมากทการเคลอนทของอนภาคแอลฟาสะทอนกลบ

ทาใหเกดแนวคดในการนาเสนอแบบจาลองอะตอมขนใหม

ภาพท 4การใชแบบจาลองอธบายผลการทดลองของรทเทอรฟอรด

ทมา http://www0.tint.or.th/nkc/nkc54/content-01/nstkc54-036.html


14




วเคราะห

1. อนภาคแอลฟาสวนใหญเคลอนทเปนเสนตรง แสดงวาอะตอมสวนใหญเปนทวางอนภาค

แอลฟาจงเคลอนทผานไปได

2. อนภาคแอลฟาทเบนจากแนวเดม แสดงวาเคลอนทเฉยดสวนทมประจบวกเหมอนกน

จงถกผลกใหเบนไป

3. อนภาคแอลฟานอยมากทผลกใหสะทอนกลบ แสดงวาอนภาคแอลฟาชนสวนทม

ขนาดเลกมากและมประจบวก โอกาสชนจงเกดขนนอยครงมาก

รทเทอรฟอรดจงเสนอแบบจาลองอะตอม ดงน

อะตอมจะประกอบดวยนวเคลยสทมโปรตอนและนวตรอนรวมตวกนอยอยางหนาแนนอย

ตรงกลางนวเคลยสมขนาดเลกมากมมวลมาก และมประจบวกสวนอเลกตรอนซงมประจเปนลบและม

มวลนอยมาก จะวงรอบนวเคลยสเปนวงกวาง

ภาพท 5แบบจาลองของรทเทอรฟอรด



การคนพบนวตรอนเนองจากมวลของอะตอมสวนใหญอยทนวเคลยสซงเปนมวลของโปรตอน

แตโปรตอนมมวลประมาณครงหนงของนวเคลยสเทานนแสดงวาตองมอนภาคซงไมมประจไฟฟาแตม

มวลใกลเคยงกบโปรตอนอยในอะตอมดวยเจมส แชวกนกวทยาศาสตรชาวองกฤษจงศกษาทดลอง

เพมเตมจนพบนวตรอนซงเปนกลางทางไฟฟา อะตอมของธาตทกชนดในโลกจะมนวตรอน

เสมอ ยกเวนอะตอมของไฮโดรเจนในรปของไอโซโทป

15




ตามแบบจาลองของรทเทอรฟอรดนวเคลยสของอะตอมซงอยตรงกลางมขนาดเลกมากเมอ

เทยบกบขนาดของอะตอมอนภาคแอลฟาจงมโอกาสชนนวเคลยสไดนอยมากสวนอเลกตรอนทอยรอบ

นวเคลยสมมวลนอยมากการชนกบอเลกตรอนจงไมมผลทาใหทศทางการเคลอนทของอนภาคแอลฟา

เปลยนไปอนภาคสวนใหญจงวงผานทะลแผนทองคาไปเปนแนวตรงมบางครงทอนภาคแอลฟาวงเฉยด

นวเคลยสซงจะถกประจของนวเคลยสผลกใหเบนไปจากแนวเสนตรงสวนอนภาคแอลฟาทวงตรงไปยง

นวเคลยสซงมมวลมากกจะถกผลกใหสะทอนกลบ

ภาพท 6การใชแบบจาลองอธบายผลการทดลองของรทเทอรฟอรด



ตามแนวคดของรทเทอรฟอรดจะพบวามวลสวนใหญของอะตอมคอมวลของนวเคลยสนนเอง

สวนอเลกตรอนถงแมจะเปนสวนประกอบททาใหอะตอมมขนาดใหญแตกมมวลนอยจนถอวาไมมผล

ตอมวลของอะตอม

สรปแบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรด

อะตอมประกอบดวยนวเคลยสทมโปรตอนรวมกนอยตรงกลาง นวเคลยสมขนาดเลก แตม

มวลมากและมประจเปนบวก สวนอเลกตรอนซงมประจเปนลบ และมมวลนอยมาก จะวงอยรอบ

นวเคลยสเปนบรเวณกวาง

16




ใบกจกรรมท 1


จดประสงคอธบายวธการทดลองของรทเทอรฟอรด พรอมทงแปลความหมายจากผลการทดลองได

คาชแจง ตอนท 1ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปนใหถกตอง (6 คะแนน)

1. ลอรดเออรเนสตรทเทอรฟอรดและฮนสไกเกอรไดทาการทดลองดวยวธใดจงไดแบบจาลอง

อะตอมของรทเทอรฟอรด(1 คะแนน)

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

2. จากการทดลองดงกลาวไดผลอยางไร(1 คะแนน)

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

3. จงบอกแนวคดของรทเทอรฟอรด(1 คะแนน)

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

4. จากภาพจงอธบาย(3คะแนน)

4.1........................................................................................

...............................................................................................

...............................................................................................

...............................................................................................

4.2........................................................................................

...............................................................................................

...............................................................................................

...............................................................................................

17




จดประสงคอธบายลกษณะของแบบจาลองอะตอมรทเทอรฟอรดได

คาชแจง ตอนท 2ใหนกเรยนวาดภาพแบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรดพรอมทงเขยนคาอธบาย

ลกษณะของแบบจาลองอะตอมใหเขาใจพอสงเขป (4คะแนน)


รปภาพ ลกษณะ

....................................................................

....................................................................

....................................................................

....................................................................

....................................................................

....................................................................

....................................................................

....................................................................

4.3........................................................................................

...............................................................................................

...............................................................................................

...............................................................................................

...............................................................................................

18




ในป พ.ศ. 2461 รทเทอรฟอรดถกยอมรบวาเปนผคนพบ

โปรตอน (ขยายความจากการคนพบประจบวกของโกลดสไตน)จาก

การทดลองยงรงสแอลฟาใสแกสไนโตรเจนในหลอดแกส แลวตรวจ

พบประจบวก ซงกคอ H+(ไฮโดรเจนนวคลโอ) ซงคาดวานาจะหลด

ออกมาจากนวเคลยรของอะตอมไนโตรเจน เมอทดลองดวยแกส

ชนดอน ๆ ยงดวยอนภาคแอลฟาเชนเดยวกนกจะไดอนภาค H+หลด

ออกมาใหตรวจพบได ซงอนภาค H+นกคอ “โปรตอน” และสรปได

วาโปรตอนเปนอนภาคยอย (Subatomic particles) ทมอยในทก ๆ

ธาต

ออยแกนโกลดสไตน ไดศกษาอนภาคบวกทวงจาก

ขวแอโนดมายงขวแคโทดทเจาะรเลก ๆ ไว พบวาการเบยงเบนของ

เสนรงสบวกในสนามไฟฟาจะแตกตางกนตามแตชนดของแกสท

บรรจในหลอด เขาหาคาประจตอมวลของรงสบวก จากการเบนของ

เสนรงส แตกไมสามารถบอกไดวาอนภาคบวกดงกลาวเปน

องคประกอบพนฐานทมในทกธาต เนองจากแกสแตละชนดทบรรจ

ในหลอดใหคาประจตอมวล (e/m หรอ q/m) ทตางกน


เรอง อนภาคมลฐานของอะตอม

อนภาคมลฐานของอะตอม

การคนพบโปรตอน

การคนพบนวตรอน

เครองตรวจสอบโปรตอน

ภาพท 7การทดลองยงรงสแอลฟาใส

แกสไนโตรเจนในหลอดแกส

ทมา กรกช บญนคม. หวใจเคม 1

CORE-BASIC CHEMISTRY


19




จากการศกษาววฒนาการของแบบจาลองอะตอมทาให

ทราบวา อะตอมประกอบดวยอเลกตรอนและโปรตอน แตจากขอมล

การทดลองทผานมา ทาใหนกวทยาศาสตรเชอวานาจะมอนภาคทม

มวลใกลเคยงกบโปรตอนและเปนกลางทางไฟฟาอยในนวเคลยส ซง

ในป พ.ศ.2475 เซอรเจมส แชดวก (Sir James Chadwick)

นกวทยาศาสตรชาวองกฤษ ไดทดลองยงอนภาคแอลฟาไปยงอะตอม

ของธาตตาง ๆ และจากผลการทดลองทาใหทราบวาในนวเคลยสม

อนภาคทเปนกลางทางไฟฟาอยจรงและเรยกอนภาคนวา นวตรอน

(neutron)

ภาพท 9อนภาคมลฐานของอะตอม

ทมา http://thn23883chemistry.blogspot.comวนทสบคน 26มนาคม พ.ศ.2559

ภาพท 8 เซอรเจมสแชดวก

นกวทยาศาสตรชาวองกฤษ

ทมา http://www.rmutphysics.com/

charud/scibook/atom/index/chap3/index2.htm

วนทสบคน 26 มนาคม พ.ศ.2559

การคนพบนวตรอนชวยใหความรเกยวกบนวเคลยสของ

อะตอมชดเจนขน ทาใหทราบวาอะตอมประกอบดวยอนภาคท

สาคญ 3 ชนด คอ อเลกตรอน โปรตอน และนวตรอน อนภาค

สามชนดนเรยกวา อนภาคมลฐานของอะตอม

20




ตาราง1.1 อนภาคมลฐานของอะตอม

อนภาค สญลกษณ ประจไฟฟา

(คลอมบ)

ชนดประจ

ไฟฟา

มวล

(กรม)

อเลกตรอน

โปรตอน

นวตรอน

e

p

n

1.602 x 10-19

1.602 x 10-19

0

-

+

0

9.109 x 10-28

1.673 x 10-24

1.675 x 10-24

อเลกตรอน สญลกษณ e- มประจเปนลบ และมมวลนอยมาก

โปรตอน สญลกษณ p+ มประจเปนบวก และมมวลมากกวาอเลกตรอน 1,836 เทา

นวตรอน สญลกษณ n มประจไฟฟาเปนศนย และมมวลมากกวาอเลกตรอน 1,839 เทา

ตาราง1.2 จานวนอนภาคมลฐานของอะตอมของธาตบางชนด

ชอธาต สญลกษณ จานวนอนภาค

นวตรอน โปรตอน อเลกตรอน

ไฮโดรเจน (Hydrogen)

ฮเลยม (Helium)

ลเทยม (Lithium)

เบรลเลยม (Beryllium)

โบรอน (Boron)

คารบอน (Carbon)

ไนโตรเจน (Nitrogen)

ออกซเจน (Oxygen)

ฟลออรน (Fluorine)

H

He

Li

Be

B

C

N

O

F

-

2

4

5

6

6

7

8

10

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

2

3

4

5

6

7

8

9

จากขอมลในตาราง 1.2 นวตรอนเปนกลางทางไฟฟา สวนโปรตอนและอเลกตรอนมคาประจ

ไฟฟาเทากน แตมประจตรงกนขาม โดยโปรตอนมประจไฟฟาเปนบวก และอเลกตรอนมประจไฟฟา

เปนลบ เมอพจารณาจานวนโปรตอนและอเลกตรอนของแตละอะตอมของธาตในตาราง 1.2 พบวาแต

ละธาตมจานวนโปรตอนเทากบจานวนอเลกตรอน ดงนน อะตอมของธาตจงเปนกลางทางไฟฟา

21






จดประสงคบอกสมบตบางประการของอนภาคมลฐานทสาคญของอะตอมได

คาชแจง จงตอบคาถามตอไปนใหถกตอง (10 คะแนน)

1. ............... อะตอมประกอบดวยอนภาคทสาคญ 3 ชนด คอ อเลกตรอน โปรตอน และนวตรอน

2. ............... เซอรเจมส แชดวก ไดทดลองยงอนภาคแกมมาไปยงอะตอมของธาตตาง ๆ

3. ............... การทดลองของเซอรเจมส แชดวก พบวาในนวเคลยสมอนภาคทเปนกลางทางไฟฟา

เรยกวา นวตรอน

4. ............... อเลกตรอนมประจไฟฟาเปนลบ

5. ............... โปรตอนมมวลนอยกวาอเลกตรอน

6. ............... นวตรอนมประจไฟฟาเปนบวก

7. ............... อะตอมของธาตแตละชนดมประจไฟฟาเปนบวก

8. ............... อเลกตรอนและโปรตอนมคาประจไฟฟาเทากน

9. ............... ธาตแตละชนดมจานวนโปรตอนไมเทากบจานวนอเลกตรอน

10. ............... สญลกษณของ อเลกตรอน คอ e+

โปรตอน คอ p-

นวตรอน คอ n

22





เรอง สญลกษณนวเคลยร

สญลกษณนวเคลยร

ดงนนการเขยนสญลกษณนวเคลยรของธาตจงเขยนไดในลกษณะดงน

สญลกษณนวเคลยร เปนสญลกษณทบอกรายละเอยดเกยวกบอนภาคมลฐาน

ให X คอ สญลกษณของธาต

A คอ เลขมวลของอะตอม

Z คอ เลขอะตอม

ตวอยางของสญลกษณนวเคลยร เชน C612 , Na11

23 , N714 , Cl17

35 , H11 , O8

16

สญลกษณนวเคลยร คอ สญลกษณทใชเขยนแทนอะตอมของธาต ท

แสดงอนภาคมลฐาน ของอะตอมในรปแบบของเลขมวล และเลขอะตอม

เลขมวล (Mass number)

คอ ตวเลขทแสดงผลบวกของ

โปรตอนกบนวตรอน ใช

สญลกษณวา A

เลขอะตอม (Atomic number)

คอ ตวเลขทแสดงจานวนโปรตอน

ของธาตซงเปนคาเฉพาะของธาต

แตละชนดใชสญลกษณวา Z

X A

Z

เลขมวล

เลขอะตอม

23




คาของอนภาคมลฐานตาง ๆ ขนอยกบเลขมวล (Mass number) และเลขอะตอม (Atomic

number) ดงน

ตวอยางสญลกษณนวเคลยร

โปรตอน p+ = 8

อเลกตรอน e- = 8

นวตรอน n = 16 – 8 = 8

การหาอนภาคมลฐานของอะตอม

เนองจากอนภาคมลฐาน คอ โปรตอน อเลกตรอน และนวตรอน การหาอนภาคมลฐานกคอ

การหาโปรตอน อเลกตรอน และนวตรอน ทอยในสญลกษณนวเคลยร เชน

1. จงหาอนภาคมลฐานของ S1632

โปรตอน = 16

อเลกตรอน = 16

นวตรอน = 32 – 16 = 16

2. จงหาอนภาคมลฐานของ X109268

โปรตอน = 109

อเลกตรอน = 109

นวตรอน = 268 – 109 = 159

โปรตอน = เลขอะตอม

อเลกตรอน = โปรตอน = เลขอะตอม

นวตรอน = เลขมวล – เลขอะตอม

O 16

8

24






จดประสงคเขยนและแปลความหมายสญลกษณนวเคลยรของธาตได

คาชแจง ตอนท 1จงตอบคาถามตอไปนใหถกตอง (5 คะแนน)

1. สญลกษณนวเคลยร คอ ....................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

2. เลขมวล คอ .......................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

3. เลขอะตอม คอ ..................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

4. จากสญลกษณทกาหนดใหจงตอบคาถามตอไปน

X คอ .............................................................

A คอ .............................................................

Z คอ .............................................................

5. ธาตชนดหนงมจานวนโปรตอน 14 ตวและนวตรอน 15 อยากทราบวาธาตชนดนจะมสญลกษณ

นวเคลยรเปนอยางไร

................................................................................................................................................................

X A

Z

25




สญลกษณนวเคลยร Na1123

P+= ……………………..

e-=……………………….

n =………………………

ตอบ…………………………………………..

สญลกษณนวเคลยร Al1327

P+= ……………………..

e-=……………………….

n =………………………

ตอบ…………………………………………..

สญลกษณนวเคลยร Br3580

P+= ……………………..

e-=……………………….

n =………………………

ตอบ…………………………………………..

สญลกษณนวเคลยร I53127

P+= ……………………..

e-=……………………….

n =………………………

ตอบ…………………………………………..

สญลกษณนวเคลยร K1939

P+= ……………………..

e-=……………………….

n =………………………

ตอบ…………………………………………..

สญลกษณนวเคลยร Ca2040

P+= ……………………..

e-=……………………….

n =………………………

ตอบ…………………………………………..


คาชแจง ตอนท 2 จงหาอนภาคมลฐานในอะตอมของธาตทกาหนดใหตอไปน (5 คะแนน)

ตวอยาง 1.

2. 3.

4. 5.

11

11

23 – 11

12

26





เรอง ไอโซโทปไอโซโทน ไอโซบาร และไอออน

ธาต


จานวนอนภาคมลฐานในอะตอม

โปรตอน

(p+)

อเลกตรอน

(e-)

นวตรอน

(n)

เลขมวล

Pt 78 195

U 92 143

K 19 39

กอนทจะเขาสเนอหา เรามาทบทวน

การหาอนภาคมลฐานกนกอนนะคะ

ธาต A มประจในนวเคลยสเปน 2 เทา ของสงกะส (เลขอะตอม = 30) และมเลขมวลเปน 12 เทา

ของคารบอน (เลขมวล = 12) ธาต A มจานวนโปรตอน อเลกตรอน และนวตรอนอยางละเทาใด

วธคด

P+ = 60

e- = 60

n = 84

ตอบ ธาต A มจานวนโปรตอน = 60 อเลกตรอน =60 และนวตรอน = 84

ทบทวน

30 x 2 = 60 ธาตA = 60

12x 12 = 144 ธาตA = 144 C

Zn

27




อนภาคมลฐานของไอโซโทปไอโซโทน ไอโซบาร และไอออน

ไอโซโทป

ไอโซโทป(Isotope)หมายถงอะตอมของธาตชนดเดยวกน แตมเลขมวลตางกน หรออะตอม

ของธาตทมเลขอะตอมเทากน แตมจานวนนวตรอนตางกนอะตอมทมเลขมวลหรอจานวนโปรตอนแต

ละจานวนเรยกวา 1 ไอโซโทป

ตวอยางไอโซโทป เชน ไฮโดรเจนม 3 ไอโซโทป คอ H11 , H1

2 , H13

H11 p = 1 e- = 1 n = 0 protium (H)

H12 p = 1 e- = 1 n = 1 deuterium (D)

H13 p = 1 e- = 1 n = 2 tritium (t)

ภาพท 10ไอโซโทปของไฮโดรเจน

ทมา https://pa.wikipedia.orgวนทสบคน 26มนาคม พ.ศ.2559

28




ประโยชนของไอโซโทป

C614 คานวณหาอายของวตถโบราณ หรออายของซากดกดาบรรพ

Co2760 ใชรกษาโรคมะเรง ใชการถนอมอาหารใหมอายยาวนาน

Na1124 ฉดเขาไปในเสนเลอด เพอตรวจการไหลเวยนของโลหต

Au79198 ใชตรวจตบและไขกระดก

I53131 ใชศกษาความผดปกตของตอมไทรอยด

P1532 ศกษาความตองการปยของพช รกษาโรคมะเรงเมดเลอดขาว

ไอโซโทน

ไอโซโทน (Isotone) หมายถงอะตอมของธาตตางชนดกน มเลขอะตอมและเลขมวลตางกน

แตมจานวนนวตรอนเทากนหรอกลาวไดวาอะตอมของธาตทมจานวนนวตรอนเทากน เชน

C613 p = 6 e- = 6 n = 7

N714 p = 7 e- = 7 n = 7

C613 และ N7

14 เปนไอโซโทนกน (มนวตรอน =7)

ไอโซบาร

ไอโซบาร (Isobar) หมายถง อะตอมของธาตตางชนดกน แตมเลขมวลเทากนหรออาจกลาว

ไดวาอะตอมของธาตทมผลรวมโปรตอนกบนวตรอนเทากน

C614 p = 6 e- = 6 n = 8

N714 p = 7 e- = 7 n = 7

C614 และ N7

14 เปนไอโซบารกน

29




สาหรบอะตอมทไมเปนกลาง เรยกวา ไอออน (ion) เกดจาก

อะตอมเสยหรอไดรบอเลกตรอนทาใหจานวนโปรตอนไมเทากน (ตอง

เขยนธาตใหอยในรปของสญลกษณนวเคลยร) จานวนอเลกตรอนม 2

ไอออนบวก(Cation)

เกดจากอะตอมเสยอเลกตรอน ทาให

มจานวนโปรตอนมากกวาอเลกตรอน

(การเขยนสญลกษณจะแสดงผลตางประจ

บวกทมากกวา)

ไอออนลบ(Antion)

เกดจากอะตอมรบอเลกตรอนเขามา

ทาใหมจานวนอเลกตรอนมากกวาโปรตอน

(การเขยนสญลกษณจะแสดงผลตางประจลบ

ทมากกวา)

สรปความหมายของไอโซโทปไอโซโทน ไอโซบาร

ชนด เลขอะตอม เลขมวล จานวน

นวตรอน

จานวน

โปรตอน ชนดของธาต

ไอโซโทป เทากน ตางกน ตางกน เทากน ชนดเดยวกน

ไอโซโทน ตางกน ตางกน เทากน ตางกน ตางชนดกน

ไอโซบาร ตางกน เทากน ตางกน ตางกน ตางชนดกน

เทคนคการจา

ไอโซ แปลวา เทากน

ไอโซโทป ธาตทมจานวน โปรตอนเทากน

ไอโซโทน ธาตทมจานวน นวตรอนเทากน

ไอโซบาร (บาร = บน) ธาตทมจานวนเลขมวล (บน) เทากน

นวตรอนหางาย ๆ คอ เลขบน – เลขลาง

ไอออน

30




ไอออนบวก(Cation)

ไอออนลบ(Antion)

เชน K+

1939

แปลความหมายได ดงน

ธาต K เสยอเลกตรอนไป 1 อเลกตรอน

จานวน p = 19

จานวน e = 19 – 1 = 18

จานวน n = 39 – 19 = 20

เชน F−1735


ธาต F รบอเลกตรอนมา 1 อเลกตรอน


จานวน e = 17 + 1 = 18

จานวน n = 35 – 17 = 18

เชน Ca2+2040


ธาต Caเสยอเลกตรอนไป 2 อเลกตรอน


จานวน e = 20 – 2 = 18

จานวน n = 40 – 20 = 20

เชน O2-8

16


ธาต O รบอเลกตรอนมา 2 อเลกตรอน


จานวน e = 8 + 2 = 10

จานวน n = 16 – 8 = 8

สรปไดวา

สญลกษณในนวเคลยรแยกไดดงนคะ

ในสภาพทเปนกลางทางไฟฟา จะไมมไอออนบวกและไอออนลบ

ในสภาพทอะตอมเสยอเลกตรอนไป อยในรปไอออนบวก

ในสภาพทอะตอมรบอเลกตรอนมา อยในรปไอออนลบ

31






จดประสงคบอกความหมายของไอโซโทปไอโซโทน ไอโซบาร และไอออนได

คาชแจง ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปนใหถกตอง (5 คะแนน)

1. จงบอกความหมายของคาตอไปน

ไอโซโทป .................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

ไอโซโทน .................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

ไอโซบาร .................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

2. จงเขยนสญลกษณนวเคลยรของไอโซโทปตาง ๆ ของธาต X ซงม 12 อเลกตรอน และม

จานวนนวตรอนเทากบ 12,13 และ 14ตามลาดบ

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

3. ไฮโดรเจนม 3 ไอโซโทป โดยมจานวนนวตรอนเปน 0,1,2 ตามลาดบ จงเขยนสญลกษณ

นวเคลยรของไอโซโทปทงสาม

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

32




4. กาหนดสญลกษณนวเคลยรดงน A1224 B25

55 C3371 D24

54 E1226 F32

71

ธาตทเปนไอโซโทปกน ...................................................

ธาตทเปนไอโซโทนกน ...................................................

ธาตทเปนไอโซบารกน ...................................................

5. ใหนกเรยนทาเครองหมาย ลงในชองวางใหถกตอง

สาร ผลการพจารณา

ไอโซโทป ไอโซโทน ไอโซบาร

Na1123 Na11

24

O818 F9

19

Ar1840 K19

40

C612 C6

13

33




แบบทดสอบหลงเรยน



1. ขอใดเปนแบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรด

ก. ข.

ค. ง.

2. ขอมลใดสนบสนนแบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรดไดจาก

ก. การศกษาเสนสเปกตรมของธาต

ข. การยงอนภาคแอลฟาผานแผนทองคาเปลว

ค. การคนพบอนภาคโปรตอนและอนภาคของอเลกตรอน

ง. การคนพบวาอะตอมมคาพลงงานไอออนไนเซซนตางกน

3. ขอใดถกตองเกยวกบแบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรด

ก. โปรตอนและอเลกตรอนรวมกนเปนนวเคลยสของอะตอม

ข. นวเคลยสมขนาดเลกและมวลนอยภายในประกอบดวยอนภาคโปรตอน

ค. นวเคลยสเปนกลางทางไฟฟาเพราะประจของโปรตอนกบของอเลกตรอนเทากน

ง. อะตอมของธาตประกอบดวยอนภาคโปรตอนและอเลกตรอนกระจดกระจายอยภายใน

ดวยจานวน

คาชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนม 10 ขอ ขอละ 1 คะแนน คะแนนเตม 10 คะแนน

2. แบบทดสอบนเปนแบบเลอกตอบ

3. ใหนกเรยนทาเครองหมายลงในกระดาษคาตอบ โดยเลอกตวอกษร

ก ข ค และ ง ทถกทสดเพยงขอเดยว

34




4. จากภาพทาใหคนพบสงใด

ก. โปรตอน

ข. นวตรอน

ค. นวเคลยส

ง. อเลกตรอน

5. ขอใดเปนสมบตของนวตรอน

ก. มมวลใกลเคยงกบโปรตอน

ข. มประจเปน 2 เทาของ e-

ค. มประจเทากบโปรตอน

ง. มมวลเปน 3 เทาของ e-

6. อนภาคมลฐานของ Atom ประกอบดวยอะไรบาง

ก. โฟตอน โปรตอน นวตรอน

ข. โฟตอน นวตรอน อเลกตรอน

ค. โปรตอน นวตรอน อเลกตรอน

ง. โปรตอน โฟตอน อเลกตรอน

7. ขอใดกลาวไมถกตอง

ก. จานวนโปรตอนเรยกวาเลขอะตอม

ข. ผลรวมของโปรตอนและนวตรอนเรยกวาเลขมวล

ค. อะตอมของธาตชนดหนงจะมโปรตอนเฉพาะตวไมซากบธาตอน ๆ

ง. อะตอมของธาตตางชนดกนจะมเลขมวลเทากนไดเรยกวา ไอโซโทป

8. ขอใดคอไอโซโทป

ก. ธาตตางชนดมเลขมวลเทากน

ข. ธาตตางชนดมนวตรอนเทากน

ค. ธาตชนดเดยวกนมเลขมวลเทากน

ง. ธาตชนดเดยวกนมนวตรอนตางกน

35




9. อะตอมของธาต Co2760 ประกอบดวยอนภาคมลธาตใดบาง

ก. โปรตอน 27 ตว และนวตรอน 35 ตว

ข. โปรตอน 27 ตว และนวตรอน 60 ตว

ค. โปรตอน 27 ตว นวตรอน 33 ตว และอเลกตรอน 27 ตว

ง. โปรตอน 33 ตว นวตรอน 27 ตวและอเลกตรอน 33 ตว

10. จงพจารณาตารางตอไปน

ธาต จานวนโปรตอน จานวนอเลกตรอน จานวนนวตรอน

A 9 9 10

B 16 18 16

C 20 18 18

อนภาคของธาตใดเปนอะตอม ไอออนบวก และไอออนลบ ตามลาดบ

ก. A C B

ข. A B C

ค. B A C

ง. B C A

36




กระดาษคาตอบแบบทดสอบหลงเรยน



ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10


คะแนนทได....................

ไมยากเลยใชไหม !!

37




ภาคผนวก

38




เฉลยแบบทดสอบ



กอนเรยน

1. ง

2. ค

3. ค

4. ข

5. ข

6. ค

7. ก

8. ง

9. ค

10. ก

หลงเรยน

1. ค

2. ข

3. ข

4. ค

5. ก

6. ค

7. ง

8. ง

9. ค

10. ก

39






จดประสงคอธบายวธการทดลองของรทเทอรฟอรด พรอมทงแปลความหมายจากผลการทดลองได

คาชแจง ตอนท 1ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปนใหถกตอง (6 คะแนน)

1. ลอรดเออรเนสตรทเทอรฟอรดและฮนสไกเกอรไดทาการทดลองดวยวธใดจงไดแบบจาลอง

อะตอมของรทเทอรฟอรด(1 คะแนน)

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

2. จากการทดลองดงกลาวไดผลอยางไร(1 คะแนน)

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

3. จงบอกแนวคดของรทเทอรฟอรด(1 คะแนน)

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

4. จากภาพจงอธบายผลการทดลอง(3 คะแนน)

4.1........................................................................................

...............................................................................................

...............................................................................................

...............................................................................................

4.2........................................................................................

...............................................................................................

...............................................................................................

...............................................................................................

ยงอนภาคแอลฟาไปยงแผนทองคาบางๆและใชฉากเรองแสงทเคลอบดวยซงคซลไฟด

โคงเปนวงลอมรอบแผนทองคาเพอตรวจจบอนภาคแอลฟา

อนภาคสวนใหญจะเกดการเรองแสงบนฉากทอยบรเวณดานหลงของแผนทองคาม

บางครงเกดการเรองแสงบรเวณดานหลงและมการเรองแสงบรเวณดานหนาของแผน

ทองคาดวยแตนอยครงมาก

อนภาคสวนใหญจะเกดการเรองแสงบนฉากทอยบรเวณดานหลงของแผนทองคาม

บางครงเกดการเรองแสงบรเวณดานหลงและมการเรองแสงบรเวณดานหนาของแผน

ทองคาดวยแตนอยครงมาก

ถาโครงสรางของอะตอมเปนไปตามแบบจาลองอะตอม

ของทอมสน ซงมประจไฟฟาบวกและลบกระจายอยาง

สมาเสมอ ทศทางการเคลอนทของอนภาคแอลฟาจะ

เหมอนกน

การเคลอนทของอนภาคสวนใหญเปนเสนตรงมนอย

ครงทเบนจากเสนตรงเลกนอย และนอยครงมากทการ

เคลอนทของอนภาคแอลฟาสะทอนกลบ ทาใหเกดแนวคดใน

การนาเสนอแบบจาลองของรทเทอรฟอรด

40




จดประสงคอธบายลกษณะของแบบจาลองอะตอมรทเทอรฟอรดได

คาชแจง ตอนท 2ใหนกเรยนวาดภาพแบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรดพรอมทงเขยนคาอธบาย

ลกษณะของแบบจาลองอะตอมใหเขาใจพอสงเขป (4 คะแนน)


รปภาพ ลกษณะ

....................................................................

....................................................................

....................................................................

....................................................................

....................................................................

....................................................................

....................................................................

....................................................................

อะตอมประกอบดวยนวเคลยสทมโปรตอนรวมกน

อยตรงกลาง นวเคลยสมขนาดเลก แตมมวลมาก

และมประจเปนบวก สวนอเลกตรอนซงมประจ

เปนลบ และมมวลนอยมาก จะวงอยรอบ

นวเคลยสเปนบรเวณกวาง

4.3........................................................................................

...............................................................................................

...............................................................................................

...............................................................................................

...............................................................................................

นวเคลยสของอะตอมซงอยตรงกลางมขนาดเลกมากเมอ

เทยบกบขนาดของอะตอมอนภาคแอลฟาจงมโอกาสชน

นวเคลยสไดนอยมากสวนอเลกตรอนทอยรอบนวเคลยสม

มวลนอยมากการชนกบอเลกตรอนจงไมมผลทาใหทศ

ทางการเคลอนทของอนภาคแอลฟาเปลยนไป

41






จดประสงคบอกสมบตบางประการของอนภาคมลฐานทสาคญของอะตอมได

คาชแจง จงตอบคาถามตอไปนใหถกตอง (10 คะแนน)

1. ............... อะตอมประกอบดวยอนภาคทสาคญ 3 ชนด คอ อเลกตรอน โปรตอน และนวตรอน

2. ............... เซอรเจมส แชดวก ไดทดลองยงอนภาคแกมมาไปยงอะตอมของธาตตาง ๆ

3. ............... การทดลองของเซอรเจมส แชดวก พบวาในนวเคลยสมอนภาคทเปนกลางทางไฟฟา

เรยกวา นวตรอน

4. ............... อเลกตรอนมประจไฟฟาเปนลบ

5. ............... โปรตอนมมวลนอยกวาอเลกตรอน

6. ............... นวตรอนมประจไฟฟาเปนบวก

7. ............... อะตอมของธาตแตละชนดมประจไฟฟาเปนบวก

8. ............... อเลกตรอนและโปรตอนมคาประจไฟฟาเทากน

9. ............... ธาตแตละชนดมจานวนโปรตอนไมเทากบจานวนอเลกตรอน

10. ............... สญลกษณของ อเลกตรอน คอ e+

โปรตอน คอ p-

นวตรอน คอ n

42







คาชแจง ตอนท 1จงตอบคาถามตอไปนใหถกตอง (5 คะแนน)

1. สญลกษณนวเคลยร คอ ....................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

2. เลขมวล คอ .......................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

3. เลขอะตอม คอ ..................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

4. จากสญลกษณทกาหนดใหจงตอบคาถามตอไปน

X คอ .............................................................

A คอ .............................................................

Z คอ .............................................................

5. ธาตชนดหนงมจานวนโปรตอน 14 ตวและนวตรอน 15 อยากทราบวาธาตชนดนจะมสญลกษณ

นวเคลยรเปนอยางไร

................................................................................................................................................................

X A

Z

สญลกษณทใชเขยนแทนอะตอมของธาต ทแสดงอนภาคมลฐาน ของอะตอมในรปแบบ

ของเลขมวล และเลขอะตอม

ตวเลขทแสดงผลบวกของโปรตอนกบนวตรอน

ตวเลขทแสดงจานวนโปรตอนของธาตซงเปนคาเฉพาะของธาตแตละชนด

สญลกษณของธาต

เลขมวลของอะตอม


X 29

14

43




สญลกษณนวเคลยร Na1123

P+= ……………………..

e-=……………………….

n =………………………

ตอบ…………………………………………..

สญลกษณนวเคลยร Al1327

P+= ……………………..

e-=……………………….

n =………………………

ตอบ…………………………………………..

สญลกษณนวเคลยร Br3580

P+= ……………………..

e-=……………………….

n =………………………

ตอบ…………………………………………..

สญลกษณนวเคลยร I53127

P+= ……………………..

e-=……………………….

n =………………………

ตอบ…………………………………………..

สญลกษณนวเคลยร K1939

P+= ……………………..

e-=……………………….

n =………………………

ตอบ…………………………………………..

สญลกษณนวเคลยร Ca2040

P+= ……………………..

e-=……………………….

n =………………………

ตอบ…………………………………………..


คาชแจง ตอนท 2 จงหาอนภาคมลฐานในอะตอมของธาตทกาหนดใหตอไปน (5 คะแนน)

ตวอยาง 1.

2. 3.

4. 5.

11

11

23 – 11

12

13

13

27 – 13

14

35

35

80 – 35

45

53

53

127 – 33

94

19

19

39 – 19

20

20

20

40 – 20

20

44






จดประสงคบอกความหมายของไอโซโทปไอโซโทน ไอโซบาร และไอออนได

คาชแจง ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปนใหถกตอง (5 คะแนน)

1. จงบอกความหมายของคาตอไปน

ไอโซโทป .................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

ไอโซโทน .................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

ไอโซบาร .................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

2. จงเขยนสญลกษณนวเคลยรของไอโซโทปตาง ๆ ของธาต X ซงม 12 อเลกตรอน และม

จานวนนวตรอนเทากบ 12,13 และ 14ตามลาดบ

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

3. ไฮโดรเจนม 3 ไอโซโทป โดยมจานวนนวตรอนเปน 0,1,2 ตามลาดบ จงเขยนสญลกษณ

นวเคลยรของไอโซโทปทงสาม

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

อะตอมของธาตชนดเดยวกน แตมเลขมวลตางกน หรออะตอมของธาตทมเลข

อะตอมเทากน แตมจานวนนวตรอนตางกนอะตอมทมเลขมวลหรอจานวนโปรตอนแตละ

จานวนเรยกวา 1 ไอโซโทป

อะตอมของธาตตางชนดกน มเลขอะตอมและเลขมวลตางกน แตมจานวน

นวตรอนเทากนหรอกลาวไดวาอะตอมของธาตทมจานวนนวตรอนเทากน

อะตอมของธาตตางชนดกน แตมเลขมวลเทากนหรออาจกลาวไดวาอะตอมของ

ธาตทมผลรวมโปรตอนกบนวตรอนเทากน

X1224 X12

25 X1226

H11 H1

2 H13

45




4. กาหนดสญลกษณนวเคลยรดงน A1224 B25

55 C3371 D24

54 E1226 F32

71

ธาตทเปนไอโซโทปกน ...................................................

ธาตทเปนไอโซโทนกน ...................................................

ธาตทเปนไอโซบารกน ...................................................

5. ใหนกเรยนทาเครองหมาย ลงในชองวางใหถกตอง

สาร ผลการพจารณา

ไอโซโทป ไอโซโทน ไอโซบาร

Na1123 Na11

24

O818 F9

19

Ar1840 K19

40

C612 C6

13

A1224 E12

26

B2555 D24

54

C3371 F32

71

46




เกณฑการพจารณาคะแนนและประเมนผล


เกณฑการพจารณาคะแนนการตอบคาถามจานวน 10 ขอ ขอละ 1 คะแนน


คะแนน เกณฑการพจารณาคาตอบ

1 ตอบคาถามไดถกตอง

0 ตอบคาถามไมถกตอง


ตอนท 1






ตอนท 2

เกณฑการพจารณาคะแนนการวาดภาพแบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรดพรอมทงเขยน

คาอธบายลกษณะของแบบจาลองอะตอมใหเขาใจพอสงเขป จานวน 1 ขอ ขอละ 4 คะแนน


การวาดภาพแบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรด


2 วาดภาพแบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรดถกตอง

1 วาดภาพแบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรดถกตองบางสวน

0 วาดภาพแบบจาลองอะตอมของรทเทอรฟอรดไมถกตอง

47




การเขยนคาอธบายลกษณะของแบบจาลองอะตอมใหเขาใจพอสงเขป


2 เขยนคาอธบายลกษณะของแบบจาลองอะตอมใหเขาใจพอสงเขป

ถกตอง ครบถวน ชดเจน

1 เขยนคาอธบายลกษณะของแบบจาลองอะตอมถกตองบางสวน

0 เขยนคาอธบายลกษณะของแบบจาลองอะตอมไมถกตอง


ตอนท 1


คะแนนเตม 5คะแนน




ตอนท 2


คะแนนเตม 5คะแนน








1 ตอบคาถามไดถกตอง ครบถวน ชดเจน

1 ตอบคาถามไดถกตองบางสวน


48




เกณฑการประเมนผล


7 - 10 นกเรยนทาใบกจกรรมไดคะแนนรอยละ 70 ขนไป ถอวาผาน

เกณฑการประเมน

0 - 6 นกเรยนทาใบกจกรรมไดคะแนนตากวารอยละ 70 ถอวา ไมผาน


49




บนทกผลการเรยน

ดานความร (K)

1. แบบทดสอบกอน – หลงเรยน


นกเรยนทาแบบทดสอบกอน – หลงเรยน ไดคะแนนรอยละ 70 ขนไป ถอวา ผานเกณฑการ

ประเมน

2. ใบกจกรรม

ประเมนผล คะแนนเตม คะแนนทได เกณฑการประเมน

ผาน ไมผาน ระดบคณภาพ

ใบกจกรรมท 1 10




รวม 40


นกเรยนทาใบกจกรรมไดคะแนนรอยละ 70 ขนไป ถอวา ผานเกณฑการประเมน

ประเมนผล คะแนนเตม คะแนนทได เกณฑการประเมน

ผาน ไมผาน ระดบคณภาพ

กอนเรยน 10

หลงเรยน 10

50




เอกสารอางอง

กรกช บญนคม. (2556). หวใจเคม 1 CORE-BASIC CHEMISTRY. กรงเทพฯ: บรษท กรนไลฟ

พรนตง เฮาส จากด.

กระทรวงศกษาธการ. (2551). ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนร

วทยาศาสตรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551. กรงเทพฯ:

โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

จฑาเทพ จตวลย และรฐธร วจกษธรชย. (2557). สรปเขม เคม ม.ปลาย มนใจเตม 100. นนทบร :

ไอดซฯ.

ธานสวรรณพฤกษ. (2552). เคมทวไปเลม 1 (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: บรษทวทยพฒนจากด.

นพนธกชทองรศม. (2555). คมอเคมม.4 – 6 รายวชาพนฐาน. กรงเทพฯ: เจรญรฐการพมพ.

พชรนทรศภสมบต. (2553). หนงสอเรยนรายวชาพนฐานวทยาศาสตรเคมชนมธยมศกษาปท

4 – 6 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: บรษทสานกพมพเอมพนธจากด.

ศรลกษณผลวฒนะและประดบนาคแกว. (2553). หนงสอเรยนเคมชนมธยมศกษาปท 4

ภาคเรยนท 1. กรงเทพฯ: บรษทสานกพมพแมคจากด.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย . (2553). หนงสอเรยนรายวชาพนฐานเคม

สาหรบนกเรยนทเนนวทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 4 – 6. กรงเทพฯ : โรงพมพสกสค.

ลาดพราว.

สมพงษจนทรโพธศร. (2554). High School Chemistry เคมม. 4-6 (รายวชาพนฐาน).

กรงเทพฯ: ไฮเอดพบลชชง.

51




แหลงสบคนออนไลน

จไรรตน ออนมข.(2015).อนภาคมลฐานของอะตอม. [Online]. Available :

http://thn23883chemistry.blogspot.com. [2559, 26มนาคม]

วกพเดย สารานกรมเสร. (2015).ลอรดเออรเนสตรทเทอรฟอรดนกวทยาศาสตรชาวองกฤษ

และฮนสไกเกอรนกวทยาศาสตรชาวเยอรมน. [Online]. Available :

https://th.wikipedia.org/wiki/เออรเนสต_รทเทอรฟอรด. [2559, 23มนาคม]

_________.(2015).ไอโซโทปของไฮโดรเจน. [Online]. Available :

https://th.wikipedia.org/wiki/เออรเนสต_รทเทอรฟอรด. [2559, 26มนาคม]

วทต เกษคปต.(2015).เซอรเจมส แชดวก นกวทยาศาสตรชาวองกฤษ. [Online].

Available :http://www.rmutphysics.com/charud/scibook/atom/

index/chap3/index2.htm. [2559, 26มนาคม]

สรศกด พงศพนธสข.(2011).การใชแบบจาลองอธบายผลการทดลองของรทเทอรฟอรด.

[Online]. Available :http://www0.tint.or.th/nkc/nkc54/content-01/nstkc54-

036.html. [2559, 23 มนาคม]

_________.(2011).สมมตฐานการทดลองถาโครงสรางอะตอมเปนไปตามแบบจาลอง

ของทอมสน . [Online]. Available :http://www0.tint.or.th/nkc/nkc54/content-

01/nstkc54-036.html. [2559, 23 มนาคม]

สรรตนแกวเทพ.(2013).การใชแบบจาลองอธบายผลการทดลองของรทเทอรฟอรด. [Online].

Available :https://sureerat147.wordpress.com. [2559, 23 มนาคม]

_________.(2013).การทดลองของรทเทอรฟอรด. [Online]. Available :

https://sureerat147.wordpress.com. [2559, 23 มนาคม]

_________.(2013).แบบจาลองของรทเทอรฟอรด. [Online]. Available :

https://sureerat147.wordpress.com. [2559, 23 มนาคม]

Documents

คําชี้แจงการใชช ดก จกรรมการเร ยนร ว ทยาศาสตร เร อง อะตอมและตารางธาต