รายงานการวจย

เรอง การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา

โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

โดย

ธราพงษ ทองกระจาง

การวจยชนเรยนปการศกษา 2562

บทคดยอ ชอเรอง : การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ชอผวจย : ธราพงษ ทองกระจาง ปการศกษา : 2562

.......................................................................................................................... การวจยนมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยน

ดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา กลมตวอยางทใชในการวจยคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จ านวน 45 คน เครองมอทใชในการวจยคอ 1) บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย และ 2) แบบทดสอบ สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบคา t-test ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา หลงเรยนมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ค ำส ำคญ: บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย, เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา

บทท 1 บทน ำ

ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ ดนตรเปนศาสตรทมความสมพนธกบมนษยมาตงแตอดตจนถงปจจบนโดยเชอวาดนตรนนสามารถพฒนามนษยไดทงทางดานการแสดงออกและทางดานจตใจ หลกสตรการศกษาขนพนฐานจงไดบรรจวชาดนตรไวในกลมสาระการเรยนรศลปะเพอใชพฒนาเยาวชน ดนตรซงเปนศาสตรทวาดวยเรองเสยงรบรโดยการฟง การศกษาเรยนรเกยวกบกระบวนการเกดเสยง ลกษณะเสยง และฝกทกษะการฟงจงเปนสงส าคญ แตเนองจากเครองดนตรทใชเปนสอในการเรยนการสอนมจ านวนมากหลายประเภทและชนด ครจงไมสามารถปฏบตเครองดนตรใหนกเรยนดและฟงลกษณะเสยงไดอยางครบถวน หรอโรงเรยนอาจมเครองดนตรไมเพยงพอ สวนมากการเรยนการสอนจงเปนไปในลกษณะคอ ครน ารปภาพเครองดนตรใหนกเรยนดแลวแสดงทาทางในการปฏบตเครองดนตรพรอมกบอธบายถงกระบวนการเกดเสยงและ ลกษณะเสยงใหนกเรยนฟง การเรยนการสอนลกษณะน ท าใหนกเรยนขาดประสบการณตรงจากการไดเหนวธการปฏบตเครองดนตรจรงและไดฟงลกษณะเสยงจากเครองดนตรโดยตรง และการทจะแสดงความรสกถงลกษณะของเสยงวานมนวลหรอกระดาง เสยงแหลมหรอเสยงทมมากนอยเพยงใด ซงไมสามารถอธบายไดดวยค าพดทท าใหมการรบรทเรวขนแลวเกดความเขาใจตรงกน อกทงยงท าใหการเรยนการสอนไมนาสนใจไมสามารถสรางแรงจงใจและ กระตนเราความอยากรอยากเหน ในการเรยนรใหกบนกเรยนได ฉะนนการเรยนการสอนจงจ าเปนทจะตองมการน าเสนอสอทเปนรปธรรมและสมผสไดมาประกอบการเรยนการสอนเพอใหนกเรยนเกดการรบรไดงายยงขน ในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 9 ไดระบใหการพฒนาคนเปนเปาหมายหลกในการพฒนาชาตใหกาวหนา ถอเปนนโยบายแหงชาตทตองเรงด าเนนการ ในหนวยงานทงภาครฐและเอกชน รวมทงแผนพฒนาการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2543 โดยในแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการศกษา กระทรวงศกษาธการ (2547-2549) ไดก าหนดเปาหมายใหสามารถ 1. สถานศกษาทกแหงสามารถเขาถงและใชอนทราเนตเพอจดการเรยนการสอน 2. สถานศกษามหองปฏบตการ ICT เพอการเรยนร 3. พฒนาสออเลกทรอนกส และ courseware

2

4. หนวยงานทางการศกษาทกแหงใช ICT ในการบรหารจดการและมศนยปฏบตการ เพอรองรบ E-Government 5. ผสอนและบคลากรทางการศกษาทกคน มความรและทกษะการใช ICT ในการจด การเรยนการสอน การบรหารจดการและปฏบตงานตามมาตรฐานทกษะ ICT ทสอดคลองกบการปฏบตงาน ในปจจบนเทคโนโลยทางดานคอมพวเตอรไดมความกาวหนาอยางรวดเรว จะพบวาไดมการน าเอาเทคโนโลยทางดานคอมพวเตอรเขามาประยกตใชในงานการศกษาดานตาง ๆ เปนอยางมาก เชน การบรหารการศกษา การวางแผนหลกสตร การพฒนาบคลากร หองสมด การแนะแนว สอการสอน งานดานการจดการเรยนการสอนและชวยการสอน (ชยอนนต สมทวณช, 2544) อกทงโปรแกรมชวยสรางบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ไดรบการพฒนาใหมศกยภาพมากขนดวยเชนกน ทงในแงของความสะดวกในการใชงานและความสามารถในการรวมสอหลายรปแบบหรอทเรยกกนวามลตมเดย (Multimedia) ท งนเนองจากมลตมเดยสามารถน าเสนอขอความดนตร ภาพเคลอนไหว กราฟก ภาพถาย วสดตพมพ เสยง ภาพยนตร และวดทศน ประกอบกบสามารถทจะจ าลองภาพของการเรยนและการสอนทผเรยนสามารถเรยนรไดดวยตวเองแบบเชงรก (พลลภ พรยะสรวงศ, 2542, น.9) การน าบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยมาใชประกอบการเรยนการสอนจงไดรบความสนใจและเปนทางเลอกส าหรบครผสอนและ ผเรยนเพมมากขน จากแนวคดดงกลาว ผวจยจงไดสรางบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เพอใชประกอบการเรยนการสอนวชาดนตรเรองเครองดนตรสากลประเภทเครองเปา เพอใหการเรยนการสอนมประสทธภาพมากขน และมความสอดคลองกบกระบวนการเรยนรของผ เรยน ทไดน าเอาองคความรทางดานเทคโนโลยกบดนตรมาบรณาการเขาดวยกนเปนสอการสอนททนสมย

วตถประสงคกำรวจย เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

ขอบเขตของกำรวจย ประชำกรและกลมตวอยำง ประชากร คอ นกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน ชนมธยมศกษาปท 1 ของโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา กรงเทพมหานคร สงกดทบวงมหาวทยาลย ทก าลงศกษาในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2562 จ านวน 3 หองเรยน รวม 120 คน

3

กลมตวอยำง กลมตวอยางในการศกษาครงน ไดแก นกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน ชนมธยมศกษาปท 1 ของโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา กรงเทพมหานคร ซงก าลงศกษาในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2562 จ านวน 45 คน โดยใชวธการสมแบบหลายแบงกลม (Claster random sampling) โดยการสมอยางงาย จากนกเรยนทง 3 หอง คอหองท 3 , 4 , และ 5 ตามล าดบ

นยำมศพทเฉพำะ

บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยหมายถง บทเรยนดวยตนเองทน าคอมพวเตอรมาใชเปนสอทางการเรยน โดยท าหนาทในการน าเสนอในเนอหาวชาดนตรเรองเครองดนตรสากลประเภทเครองเปา ส าหรบนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน ชนมธยมศกษาปท 1 ประกอบดวย ขอความ ภาพนง ภาพเคลอนไหว เสยงดนตรประกอบมปฏสมพนธโดยการใหขอมลยอนกลบแกผเรยนได การพฒนาคอมพวเตอรมลตมเดยหมายถง การออกแบบและสรางบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทมองคประกอบในการสงเสรมการเรยนรของผเรยนตามเนอหาวชาดนตร เรองเครองดนตรสากลประเภทเครองเปา ส าหรบนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน ชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร Adobe Captivate 5.5 ทตองผานการประเมนคณภาพจากผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา ท าการปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะ แลวน ามาทดลองใชกบนกเรยนกลมตวอยาง และปรบปรงแกไขจนบทเรยนมประสทธภาพ

ผลสมฤทธทางการเรยนเรองเครองดนตรสากลหมายถง ความสามารถดานความร ความจ า ความเขาใจและ ดานทกษะการฟง เรองเครองดนตรสากลประเภทเครองเปา ซงวดไดจากคะแนนทไดจากการท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทผวจยสรางขน โดยวดความรความเขาใจและ ทกษะการฟง เครองดนตรสากลหมายถง เครองดนตรทมแหลงก าเนดจากประเทศตะวนตก ประโยชนทคำดวำจะไดรบ 1. ไดบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยประกอบการสอนวชาดนตรเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมประสทธภาพไวใชในการเรยนการสอน 2. เปนแนวทางในการสรางและพฒนาสอการเรยนการสอนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยส าหรบเครองดนตรประเภทอน ๆ ตอไป

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ โดยแบงเปนหวขอและล าดบการด าเนนการดงตอไปน 1. เอกสารทเกยวของกบการวจยและพฒนาทางการศกษา 2. เอกสารทเกยวของกบคอมพวเตอรมลตมเดย 3. เอกสารทเกยวของกบการเรยนการสอนรายบคคล 4. เอกสารทเกยวของกบวชาดนตร 5. งานวจยทเกยวของ

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการวจยและพฒนาทางการศกษา ความหมายของการวจยและพฒนา (Research and Development หรอ R & D) การวจยและพฒนาทางการศกษา (Educational Research and Development) เปนการวจยทางการศกษาประเภทหนง ซงนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายไวดงน เกย (Gay, 1976, p.8) ไดกลาวถง การวจยและพฒนาวา เปนกระบวนการพฒนาผลตภณฑส าหรบใชในโรงเรยน ซงผลตภณฑจากการวจยและพฒนายงหมายรวมถง วสดอปกรณตาง ๆ ทใชในการฝกอบรม วสดอปกรณทใชในการเรยนร การก าหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรมสอการสอน และระบบการจกการ การวจยและพฒนายงครอบคลมไปถงการก าหนดจดประสงคลกษณะของบคคลและระยะเวลา และผลตภณฑทพฒนาจากการวจยและพฒนาจะเปนไปตามความตองการและขนอยกบรายละเอยดทตองการ บอรก และ กอลล (Borg & Gall, 1989, p.784-785) ไดกลาวถงความหมายของการวจยและพฒนาการศกษา (Educational Research and Development หรอ R&D) วาเปนกระบวนการหรอวธการส าคญอยางหนงทมการปรบปรงเปลยนแปลงหรอพฒนาการศกษาใหสมฤทธผล โดยเนนหลกตรรกวทยา เปาหมายหลกคอใชเปนกระบวนการในการพฒนาและตรวจสอบคณภาพของผลตภณฑทางการศกษา(Education Product) อนหมายถง วสดครภณฑทางการศกษา ไดแก หนงสอแบบเรยน ต ารา ฟลม สไลด เทปเสยง เทปโทรทศน คอมพวเตอรและโปรแกรมคอมพวเตอร นอกจากนนยงหมายรวมถงวธการดวย ซงวธการคอ การสอนและโปรแกรมตาง ๆ ในการสอน เชน โปรแกรมการศกษาเรองยา หรอโปแกรมการพฒนาจดส าคญในการวจยและพฒนาในปจจบน ท

5

ปรากฏเปนการพฒนาขนพนฐาน โปรแกรมในระบบการเรยนทซบซอน และการอบรมใหกบบคลากรในการท างาน การวจยและพฒนา คอ วธการซงเกดจากความพยายามทจะสรางสรรคผลผลต ตลอดจนกระบวนการบางอยางทใชในการศกษา ตามหลกการและระเบยบวธการวจยทสามารถรบรองคณภาพและประสทธภาพของผลผลต ผลของการวจยและพฒนาท าใหไดมาเพอตอบสนองตอความตองการเฉพาะดานและเปนการแกปญหาดานการศกษาบางประการ ซงผวจยจะตองออกแบบสรางสรรคผลผลตและพฒนาขนใหสมบรณแบบเพอใหไดทงทางดานคณภาพและประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐาน (Gay, 1976, p.8) การวจยและพฒนา หมายถง กระบวนการในการพฒนาและพสจนผลผลตวาสมารถใชไดจรงในการศกษา ทงในรปแบบของต ารา หนงสอแบบเรยน (Textbooks) ฟลม (Films) และซอฟทแวรคอมพวเตอร (Computer Software) รวมทงวธการ วธสอน และชดการเรยนตาง ๆ (Gay, 1976, p.10-11) จากการวจยทางการศกษา ไมวาจะเปนการวจยในระดบการวจยพนฐานหรอการวจยประยกตกตาม จะใหประโยชนไดมากยงขน บอรก และ กอลล (Borg & Gall, 1989, p.782) กลาววา กระบวนการทน ามาพฒนาและการตรวจสอบความถกตองของผลตภณฑทางการศกษา ค าวาผลตภณฑในทนไมไดหมายความเพยงแตสงทอยในหนงสอ ในภาพยนตรประกอบการสอน และในคอมพวเตอรเทานน แตยงหมายรวมถงระเบยบวธ เชน ระเบยบวธในการสอน โปรแกรมการสอน เชน โปแกรมการศกษาเรองยา หรอโปรแกรมการพฒนาคนท างาน จดเนนของโครงการวจยและพฒนาในปจจบนนปรากฏในฐานะเปนพนฐานของโครงการพฒนาโปรแกรมเปนระบบการเรยนทสลบซบซอนทรวมเอาการพฒนาทางวตถและการอบรมบคลากรเพอใหสามรถท างานไดในบรบทเฉพาะ จากทกลาวมาขางตน ท าใหสรปไดวา การวจยและพฒนา หมายถงกระบวนการพฒนาผลตภณฑทางการศกษา เพอใหไดมาซงผลตภณฑทสามารถน ามาใชไดจรงในโรงเรยน บอรก และ กอลล (Borg & Gall, 1989, p.782) ไดกลาวไววา จดมงหมายของการวจยทางการศกษา คอ การคนหาความรใหม ซงเกยวของกบวชาพนฐาน (การวจยพนฐาน) หรอ เกยวกบการน าไปใชในการศกษา (การวจยประยกต) มไดเพอพฒนาผลตภณฑ แตถงแมวาการวจยประยกตจะมการผลตสอหรอผลตภณฑขนมา แตกเปนเพยงเพอใชในการทดสอบสมมตฐานของผวจยเทานน จงคอนขางยากทจะน าผลตภณฑเหลานนไปใชไดจรงในโรงเรยน ดงนนการวจยและพฒนาจงเปนหนทางทจะชวยเชอมชองวางและการทดสอบการใชผลตภณฑในโรงเรยนมาใชในการพฒนาผลตภณฑ ซง เกย (Gay, 1976, p.8) ไดกลาวเพมเตมวา ผลของผลตภณฑจะมคณภาพตามทตองการ

6

ไดนนโรงเรยนจะเปนตองเปนผใชผลตภณฑจากการวจยและพฒนาอยางแทจรง ซงดเหมอนวาจะเปนการวจยทางการศกษาทมคณคา องคประกอบของการวจยและพฒนา โดยทวไปม 4 องคประกอบ 1. ผตองการใชผลจากการวจยและพฒนา ไดแก ผทตองการพฒนาการใหมจากการวจยและพฒนาการไปใชงาน ซง ผตองการใชผลการวจยจะเปนผก าหนดเปาหมายของการวจยแตละครง 2. นกวจยไดแก ผท าวจย มหนาทวางแผนการวจยใหตอบสนองความตองการของผใชในการชวยหาค าตอบเพอแกปญหาแกผทจะน าไปใช 3. สถาบนทการสนบสนนในการวจย ไดแก หนวยงานราชการ องคการธรกจเอกชนตาง ๆ 4. สงสงเสรมการวจยและพฒนา ไดแก ปจจยเสรมตาง ๆ เชน หองสมด และ แหลงสารสนเทศ ส าหรบเตรยมขอมลในการวจย ขนตอนของการวจยและพฒนา การวจยและพฒนาทางการศกษาโดยพนฐานการวจยเปนวธหนงทนยมใชในกรพฒนาการศกษาโดยเนนหลกเหตผลในการพฒนาตรวจสอบคณภาพของสอการเรยนการสอนซง บอรก และ กอลล (Borg & Gall, 1979, p.222-223) ไดเสนอแนะขนตอน กระบวนการวจยและพฒนาไว 10 ขนตอน ดงน 1. ก าหนดผลผลตทางการศกษาทจะท าการพฒนา ขนนตองก าหนดใหชดเจนวา ผลผลตทางการศกษาทจะวจย และพฒนาคออะไร โดยตองก าหนดวา 1.1 ตรงกบความตองการหรอไม 1.2 ความกาวหนาทางวชาการมพอเพยงในการทจะพฒนาผลผลตทก าหนดหรอไม 1.3 บคลากรทมอยมทกษะความร และประสบการณทจ าเปนตอการวจย และพฒนานนหรอไม 1.4 ผลผลตนนจะพฒนาขนในเวลาอนสมควรไดหรอไม 2. วางแผนวจย และพฒนา ขนนประกอบไปดวย 2.1 ก าหนดวตถประสงคของการใชผลผลต 2.2 ประมาณคาใชจาย ก าลงคน และเวลาทตองใชเพอศกษาหาความเปนไปได 2.3 พจารณาผลสบเนองของผลผลต

7

3. พฒนารปแบบขนตอนของผลผลต ขนนเปนการออกแบบและจดท าผลผลตการศกษาตามทวางแผนไวเชนถาเปนโครงการวจย และพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยกจะตองออกแบบ และวเคราะหเนอหาสรางบทเรยนมลตมเดย และแบบทดสอบวดการเรยนร 4. ทดลองหรอทดสอบผลผลตครงท 1 ขนนเปนการน าผลผลตทออกแบบ และจดเตรยมไวในขนท 3 ไปทดลองใช เพอทดสอบคณภาพขนตอนของผลผลตในโรงเรยนจ านวน 1-3 โรงเรยน ใชกลมตวอยางขนาดเลก ประเมนผลโดยการใชแบบ สอบถาม การสงเกต และการสมภาษณ แลวรวบรวมขอมลมาวเคราะห 5. ปรบปรงผลผลต ครงท 1 ขนนเปนการน าขอมล และผลการทดลองใชจากขนท 4 มาพจารณาปรบปรง 6. ทดลองหรอทดสอบผลผลตครงท 2 ขนนเปนการน าผลผลตทปรบปรงแลวไปทดลองเพอทดสอบคณภาพผลผลตตามวตถประสงคในโรงเรยนจ านวน 5-15 โรงเรยน ประเมนผลเชงปรมาณในลกษณะ Pre-test กบ Post-test น าผลไปเปรยบเทยบกบวตถประสงคของการใชผลผลต อาจมกลมควบคม และกลมทดลอง ถาจ าเปน 7. ปรบปรงผลผลตครงท 2 ขนนเปนการน าน าขอมล และผลการทดลองจากขนท 6 มาพจารณาปรบปรง 8. ทดลองหรอทดสอบผลผลตครงท 3 ขนนเปนการน าผลผลตทปรบปรงไปทดลองเพอทดสอบคณภาพการใชงานของผลผลตโดยผใชตามล าพงในโรงเรยนจ านวน 10-30 โรงเรยน ประเมนผลโดยการใชแบบสอบถาม การสงเกต และการสมภาษณ แลวรวบรวมขอมลการวเคราะห 9. ปรบปรงผลผลตครงท 3 (ครงสดทาย) น าขอมลจากการทดลองขนท 8 มาพจารณาปรบปรงเพอผลต และเผยแพรตอไป 10.เผยแพร ขนนเปนการเสนอรายงานเกยวกบผลการวจย และพฒนาผลผลต ในทประชมสมมนาทางวาชาการ หรอวชาชพ หรอสงไปพมพเผยแพรไปใชในโรงเรยนตางๆ หรอตดตอหนวยงานเพอผลตจ าหนายตอไป สรปไดวา การวจยและพฒนามล าดบขนตอนทตอเนอง ท าใหมความเชอมนและแนใจไดวา ผลการวจยสามารถน าไปใชประโยชนไดจรงทงทางดานคณภาพ และประสทธภาพ ดงนนผท าการวจยจงควรค านงถงล าดบขนตางๆ ของการวจย และพฒนา จะใหไดผลทดนนควรทจะตองปฏบตตามล าดบขนตอนตางๆ ใหครบถวนสมบรณ ซงล าดบขนตอนในการวจยและพฒนาจะประกอบไปดวยกระบวนการทเปนระบบทงการคนหาขอมล รวบรวมขอมล และน าขอมลเหลานนมาวางแผนเพอท าการสรางเปนเครองมอหรอผลตภณฑขนมา และน าเอาเครองมอหรอผลตภณฑดงกลาวไปทดลองใช โดยขนตอนการน าเครองมอหรอผลตภณฑไปทดลองใช ไมไดกระท าเพยง

8

ครงเดยว แตตองท าถง 3 ครง นอกจากนแลวในการทดลองใชในแตละครงจะตองน าเอาผลการทดลองใช มาท าการปรบปรงเครองมอหรอผลตภณฑดงกลาวใหมประสทธภาพอยางตอเนอง ทงนกเพอใหแนใจไดวาเครองมอหรอผลตภณฑทสรางขนมามประสทธภาพทนาเชอถอไดทสดและสามารถน าออกไปเผยแพรยงแหลงตางๆ ตอไป

เอกสารทเกยวของกบบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย ความหมายของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย ความหมายของคอมพวเตอรมลตมเดยและบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยนนไดมผใหความหมายไวหลายทาน ดงน กลค (Gluck, 1989, p.3) กลาววา มลตมเดยเปนการเชอมโยงขอมลและเขาถงขอมลโดยการใชสอตาง ๆ กนเรยกวา Multimedia information โดยผานคอมพวเตอร ขอมลอาจไมไดอยรปของของขอความ (Non-text information) แตอาจเปนภาพ 2 มต หรอ 3 มต ภาพเคลอนไหวภาพยนตร ภาพวดทศน หรอการบนทกเสยง ยน ภวรวรรณ (2536, น.5) ใหความหมายบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย (Hypermedia) ไวดงน คอ เปนรปแบบหนงของคอมพวเตอรชวยสอนทสนบสนนการเรยนรทประกอบดวยขอความรปแบบกราฟก การเคลอนไหวและเสยง โดยสามารถน าค าหรอวลจากขอความหนงเพอเชอมโยงสบคนไปยงเอกสารอน ๆ ทเกยวของไดอยางถกตองและรวดเรวจากฐานขอมล บปผชาต ทฬหกรณ (2538, น.27) ไดกลาวถง สวนประกอบของมลตมเดยวาม 3 สวน คอ 1. สวนสง เปนสวนทอาจปรากฏในรปของปมอกขระ ค าส าคญ ขอความหรอรปภาพเปนส าหรบใหผอานมปฏสมพนธโดยการคลกเมาสเพอไปยงสวนรบ 2. สวนรบเปนสวนของขอมลทอาจเปนค าหรอขอความ ประโยค ยอหนา หนารปภาพเสยง ภาพยนตร ภาพเคลอนไหว ภาพวดทศน ทงนขนอยกบความตองการทจะตอบสนองขอมลอะไรใหผอานทราบ สวนรบจะเปนสวนทสอขอมลทสมพนธกบสวนสง และในสวนรบเองอาจมสวนสงเพอเชอมดยงไปยงสวนรบอนตอไป 3. สวนเชอม เปนสวนของการเชอมในลกษณะตาง ๆ ซงอาจเปนการเชอมหนาเดยวกนหรอเอกสารเดยวกน หรอเปนการเชอมจากแฟมเอกสารหนงในคอมพวเตอรเครองเดยวกนหรอตางเครองกน หรอตางเครอขายกน เปนตน วไล กลยาณวจน (2541) ไดกลาวถงมลตมเดยวา เปนการน าเสนอคอมพวเตอรมลตมเดย คอ การใชคอมพวเตอรในการรวมและควบคมอปกรณอเลกทรอนกสตาง ๆ ไมวาจะเปนจอภาพเครองเลนวดโอดสก แผนซดรอม เครองสงเคราะหเสยงและอปกรณอน ๆ เขาดวยกนเพอใชในการ

9

น าเสนอขอมล (Presentation) การสอนฝกอบรม (Training) การแสดงขาวสาร (Information broadcast) หรอเปนสอดานอน ๆ แตถาระบบนนสามารถเชอมโยงขอมลตาง ๆ เปนโครงสรางและผใชสามารถตดตามหารายละเอยดยอยไดจากหวขอทสนใจ โดยมการตดตอกบคอมพวเตอรเปนแบบโตตอบแบบทนททนใด (Interactive) กจะเขาสหลกการของมลตมเดย เกยรตศกด พนธล าเจยก (2541, น.14) ไดสรปความหมายของมลตมเดยไววา บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย หมายถงโปรแกรมคอมพวเตอรทน าเสนอสาระเนอหาดวย ภาพ ขอความเสยงและภาพเคลอนไหว โดยมลกษณะเปนบทเรยนแบบโปรแกรมทมโครงสรางประกอบดวยโหนด (Nodes) และลงค (Links) ทไมเปนเสนตรง โดยมลกษณะปฏสมพนธระหวางผเรยนกบโปรแกรม กดานนท มลทอง (2543, น.283) ไดกลาววา มลตมเดยเปนสอทมการสรางสงแวดลอมทยอมใหผใชสรางความเกยวโยงระหวางหวขอตาง ๆ แทนทจะตองอานเรองราวเรยงล าดบกนดวยเหตผลดงกลาวจงท า เปนสอหลายมตมการน าเสนอขอมลไม เปนแบบเสนตรง และเพมความสามารถในการบรรจขอมลในลกษณะของภาพเคลอนไหวแบบวดทศน ภาพกราฟกทเปนภาพนงและภาพเคลอนไหว ให ภาพสามมต ภาพถาย เสยงพด เสยงดนตร เขาไวในเนอหาดวย เพอใหผใชหรอผเรยนสามารถเขาถงเนอหาเรองราวในในลกษณะตาง ๆ ไดหลายรปแบบมากขนกวาเดมรวมถงการโตตอบระหวางผใชกบสอลกษณะสอผสมเชงโตตอบโดยการคลกทจดเชอมโยง จากความหมายและลกษณะของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยขางตน สรปไดวาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยหมายถง บทเรยนคอมพวเตอรทน าเสนอขอมลในลกษณะแบบเสนทางทแยกสายสาขา บรรจขอมลในลกษณะของมลตมเดยประกอบดวย ตวอกอกษร ขอความ ภาพนง ภาพเคลอนไหว และเสยง โดยบทเรยนสามารถเชอมโยงสวน ประกอบมลตมเดยถงกนได เพอใหผเรยนสามารถเขาถงเนอหาในลกษณะตาง ๆ ไดหลายรปแบบรวมถงการโตตอบระหวางผใชกบสอลกษณะสอประสมเชงโตตอบโดยการคลกทจดเชอมโยง องคประกอบของคอมพวเตอรมลตมเดย จากความหมายของคอมพวเตอรมลตมเดยทกลาวมาแลว จะเหนวาไดใชสอหลายรปแบบมาน าเสนอสารสนเทศทตองการดวยคอมพวเตอร ซงสอทน ามาประกอบรวมเปนคอมพวเตอรมลตมเดยเหลานนมองคประกอบดงน (Linda. 1995 :5 – 7 และ Green . 1993 : อางองใน รฐพลประดบเวทย. 2543 : 8 – 9 ) 1. ขอความ (Text) ตวหนงสอและขอความสามารถสรางไดหลายรปแบบหลายขนาดออกแบบใหเคลอนไหวไดอยางนาสนใจ สวยงามตามความตองการ หรอเนนใหสามารถเชอมโยงในลกษณะของไฮเปอรเทกซ (Hypertext) ไดอกดวย

10

2. เสยง (sound) เชน เสยงดนตร เสยงบรรยาย เสยงจากธรรมชาต เสยงในระบบมลตมเดยเปนสญญาณดจตอล ดงนนจงตองเปลยนรปแบบเสยงจากสญญาณอนาลอกมาเปนดจตอลกอน แฟมเสยงในระบบแมคอนทอชนยมใชชอแฟมทลงทายดวย AIF หรอ SND สวนในระบบวนโดวนยมใช MID หรอ WAV แฟมประเภท MID นนจะเปนการสงเคราะหเสยงเพอสรางเสยงขนมาใหม ซงจะท าใหแฟมมขนาดเลกกวาแฟม WAV แตคณภาพเสยงจะดอยกวา (กดานนท มลทอง, 2543, น.272) 3. ภาพ(Picture) ม 2 ประเภท 3.1 ภาพนง (Still images) กอนทภาพวาด ภาพถาย หรอภาพตางๆ จะเปนภาพนงน าเสนอบนคอมพวเตอรนน ภาพเหลานนจะตองเปลยนรปแบบกอน ซงสามารถสรางโดยใชเครองสแกนภาพหรอใชโปรแกรมสรางภาพขนมา รปแบบภาพทนยมใชม 2 รปแบบ คอ แบบกราฟฟกแผนทบต ซงชอแฟมลงทายดวย .gif, .tiff, และ .bmp และ แบบกราฟฟกเสนสมมต ชอแฟมลงทายดวย .eps, .wmf และ .pict (กดานนท มลทอง, 2543, น.271) 3.2 ภาพเคลอนไหว(Motion picture) การน าภาพนงทตอเนองกนมาแสดงตดตอกนดวยความเรวทสายตาไมสามารถจบได เนองจากการสรางภาพสตองใชหนวยความจ า เปนจ านวนมากจงไดมการคดคนการบบอดสญญาณภาพใหมหนวยความจ านอยลง เรยกวา Video Compresion หรอทรจกกนด คอ MPEG Moving Picture Expert Group ซงสามารถบบอดไดทงภาพและเสยง 4. การเชอมโยงปฏสมพนธ (Interactive Links) หรอสวนประสาน เมอน าขอมลตางๆมารวบรวมสรางเปนแฟมขอมลดวยโปรแกรมสรางคอมพวเตอรมลตมเดยแลว จ าเปนตองสรางสวนประสานเพอผใชเลอกทจะเขาสสวนใดสวนหนงของการน าเสนอเพอศกษาตามความพอใจ 5. วดทศน (Video) การใชมลตมเดยในอนาคตจะเกยวของกบการน าเอาภาพยนตร วดทศนซงอยในรปของดจตอลรวมเขาไปกบโปรแกรมประยกตทเขยนขน ลกษณะทวไปของวดทศนจะน าเสนอดวยเวลาจรงทจ านวน 30 ภาพตอวนาท ในลกษณะนจะเรยกวา วดทศนดจตอล(Digital Video) คณภาพของวดทศนดจตอลจะทดเทยมกบคณภาพทเหนจากจอโทรทศน ดงนนวดทศนดจตอลและเสยงจงเปนสวนทรวมเขาไปสในรปแบบของการน าเสนอ และการเขยนโปรแกรมมลตมเดย วดทศนสามารถน าเสนอไดทนทดวยจอคอมพวเตอร ในขณะทเสยงสามารถเลนออกไปยงล าโพงภายนอกไดผานการดเสยง (Sound Card) ระบบของคอมพวเตอรมลตมเดย ปจจบนมลตมเดยเปนนวตกรรมทมการเตบโตขน ทงดานของซอฟตแวรและฮารดแวรคอมพวเตอรมลตมเดยพซมราคาถกลง ในขณะทประสทธภาพในดานของภาพ เสยงและการ

11

น าเสนอวดทศนไดรบการพฒนาจนมคณภาพสงขนกวาเดม ท าใหคอมพวเตอรในปจจบนมศกยภาพดานมลตมเดยสงและผผลตคอมพวเตอรกรองรบการน าเสนอซอฟตแวรในรปแบบมลตมเดยเพมมากขนดวย สามารถใชงายขน รวมท งในวงการการศกษากสามารถน าไปใชประโยชนดงกลาวได ตลอดจนมการพฒนาโปรแกรมประยกตทางการศกษาไดหลากหลายขน จากเดมทเปนเพยงบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเทาน น ระบบของมลตม เดยโดยหลกๆ จะประกอบดวย เครองคอมพวเตอรและอปกรณประกอบ ดงน 1. คอมพวเตอรทใชเปนมลตมเดยนนจ าเปนตองมระบบ เพอใหสามารถใชประมวลผล ใชควบคมตดตอและแกไขขอมล ภาพ เสยง และสามารถน าเสนอภาพและเสยงทมคณภาด จงจ าเปนตองมการยกระดบปรบเปลยนอปกรณทสนบสนนระบบมลตมเดย ซงเรยกวา Multimedia upgrade package เครองคอมพวเตอรทจ าหนายกนในปจจบนจะตดตงชดมลตมเดยไวเรยบรอยแลว คอมพวเตอรทตดตงชดมลตมเดยไวแลวนนจะเรยกวา มลตมเดยพซ (Multimedia PC) โดยใชชอยอวา MPC 2. การดเสยง(Sound Card) การดเสยงเปนอารดแวรอกตวหนงทขาดไมไดส าหรบระบบมลตมเดย เพราะในปจจบนซอฟแวรทออกมารองรบงานประเภทน จะมเสยงดนตร เสยงประกอบตางๆ เขามารวมอยในซอฟตแวรดวย เชน ซอฟตแวรสารานกรม ซอฟตแวรเกมส เปนตน โดยปกตการดเสยงทผลตออกมานนตองสามารถเลนไฟลขอมลทเกบอยในรปของ Waveform(.WAV) ซงเทคนคทใชเกบขอมลเสยงดงกลาวนเรยกวา PCM(Pulse Code Modulation) ซงเปนขอก าหนดของ MPC ดวยเชนกน 3. การดวดทศน(Video Card) ท าหนาทเปลยนสญญาวดทศนใหสามารถแสดงภาพบนจอคอมพวเตอรได ขณะเดยวกนสามารถสงสญญาณอนาลอกเขาจอภาพโทรทศนไดโดยไมตองใชหนวยความจ าแบบฮารดดสก สามารถเลนไดโดยไมตองใชเครองเลนวดโอเทป ปจจบนมจ าหนายตามทองตลาดไอทใหไดเลอกใชตามความตองการ เชน Video Blaster Real Magic, MPEG Master เปนตน 4. จอภาพ(CRT Monitor) เปนจอภาพทสามารถแสดงสได ตองมความเรวในการสแกนภาพและสรางภาพไดสงกวาจอโทรทศนทวๆ ไป และตองไมสะทอนแสง (Nonglare) มการกระจายรงสทต า (Low emission) ควรเปนแบบ non-interlace เพอใหไดจอภาพนง สบายตา ควรเปนจอภาพขนาด 15 นวเปนอยางต า จอรบสญญาณภาพเปนส 3 ส คอ สแดง สเขยว สน าเงน และสามารถท าการผสมสน าตามความเขมของสทงสามดงกลาวไดมากถง 16 ลานส 5. เครองเลนซด-รอม (CD-ROM Drive) เปนฮารดแวรรวมอยางหนงทควบคมโดย คอมพวเตอรเพออานขอมลทถกบนทกอยในแผนซด-รอม และแผนซด-รอมดงกลาวนจะม

12

คณลกษณะดงน หนา 1 มลลเมตร มขนาดเสนผานศนยกลาง 12 เซนตเมตร ความจในการบนทกขอมลมประมาณ 550 MB 650 MB 680 MB มความเรวในการสงถายขอมลตงแต 150 KB/sec 300 KB/sec 600 KB/sec และความเรวในการเขาถงขอมล ขอไดเปรยบของคอมพวเตอรมลตมเดยเมอเปรยบเทยบกบสอชนดอนๆ มดงน 1. สามารถกระตนประสาทการรบรพรอมๆ กน ทงการดและการฟง 2. สามารถใหขอมลจ านวนมาก ท าใหงายตอการท าความเขาใจ 3. สามารถใหขอมลปอนกลบ และใหมการปฏสมพนธ ท าใหผใชรสกมสวนรวมในการท ากจกรรมในการเรยนการสอน 4. การรบรทงตาและหประกอบกบการมปฏสมพนธ ท าใหเกดประสบการณตรงตอผใช เปนผลใหสามารถเรยนรและเขาใจเนอหาไดอยางลกซง 5. การผลตและพฒนาคอมพวเตอรมลตมเดย มความยดหยนสงสามารถปรบเปลยนเนอหา ขอมลไดหลายครงโดยไมเสยเวลา และคาใชจายมากนก ท าใหผผลตมการพฒนา ทดลองท าไดหลายๆครง เพอใหไดสอทมคณภาพดขน 6. สงเสรมความคดสรางสรรคและสรางประสบการณทดทงดานผผลต และผใชประโยชนจากคอมพวเตอรมลตมเดย ประเภทของคอมพวเตอรมลตมเดย นกวชาการทางดานการศกษา ไดจ าแนกลกษณะของบทเรยนคอมพวเตอรออกเปนแบบตางๆ ซงสามารถสรปไดดงน (Kemp Dayton. 1985 ; กดานนท มลทอง. 2543 : 244-248) 1. บทเรยนสอนหรอทบทวน เปนบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเพอการศกษา ผลตขนเพอเปนสอการเรยนการสอน 2. แบบฝกและปฏบตคอมพวเตอรมลตมเดยเพอฝกอบรม ผลตขนเพอการฝกอบรม 3. การสรางสถานการณจ าลอง บทเรยนคอมพวเตอรทน าเสนอบทเรยนในรปของการจ าลองสถานการณจรงขนใหแกผเรยนไดศกษา พบเหนภาพจ าลองของเหตการณเพอฝกทกษะและการเรยนร 4. การแกปญหา บทเรยนคอมพวเตอรทท าใหผเรยนจะตองพยายามทจะหาวธแกปญหาจะเนนใหฝกการคด การตดสนใจ 5. บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเพอความบนเทง ผลตเพอความบนเทง เชน ภาพยนตร การตน เพลง 6. บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเพองานดานขาวสาร เปนการรวบรวมขอมลการซอขายแหลงซอขายสนคาตางๆ

13

7. บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเพอการคนควา เปนการรวบรวมความรตางๆ 8. บทเรยนคอมพวเตอรออกมลตมเดยเพองานขายและการตลาด ประโยชนของคอมพวเตอรมลตมเดย 1. คอมพวเตอรชวยสอนสงเสรมใหผเรยน เรยนตามเอกตภาพ 2. คอมพวเตอรชวยสอนมการปอนกลบทนท มสสน ภาพและเสยง ท าใหผเรยนเกดความตนเตน ไมนาเบอ 3. คอมพวเตอรชวยสอนท าใหผเรยน มโอกาสเรยนซ าแลวซ าอกกครงกไดตามตองการ 4. คอมพวเตอรชวยสอนยดผเรยนเปนส าคญ ซงการเรยนการสอนอนยดครเปนส าคญ ไมค านงถงความแตกตางของผเรยน 5. คอมพวเตอรชวยสอนมสวนชวยท าใหผเรยนเกดการเรยนรและเขาใจเนอหามากขน 6. คอมพวเตอรชวยสอนท าใหผเรยนมเจตคตทดตอวชาทเรยน 7. คอมพวเตอรชวยสอนท าใหผเรยนไดเรยนแบบ Active Leaning 8. คอมพวเตอรชวยสอนสามารถประเมนผลความกาวหนาของผเรยนไดโดยอตโนมต ขอดและขอจ ากดของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย การใชบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยในการเรยนการสอนมขอดและขอจ ากด (กดานนท มลทอง, 2543, น.285-286) ดงน ขอดของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย 1. บทเรยนในลกษณะของสอประสมตวอกษร ภาพกราฟฟก ภาพเคลอนไหว และเสยงทท าใหผเรยนสามารถเรยนรไดอยางเตมทในชองทางการสอสาร และไดเนอหาความรเพมมากขนกวาเดม 2. การใชจดเชอมโยงหลายมตท าใหผเรยนสามารถเชอตอความคดจากเนอหาบทหนงไปยงเนอหาทเกยวของกนไดงาย 3. เปดโอกาสใหผเรยนส ารวจขอมลตามความสนใจของแตละคน ไดดวยตนเองในลกษณะการศกษารายบคคล และชวยใหมการจดโครงสรางการเรยนรในการคนพบของตนเองได 4. ผสอนและผเรยนสามารถรวมมอกนผลตบทเรยนจากซอฟตแวรโปรแกรม และผเรยนเองกสามารถใชโปรแกรมเหลานนในการท างานตางๆ ไดสะดวก ขอจ ากดของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย 1. ถาบทเรยนนนไดรบการออกแบบทไมพอด อาจท าใหผเรยนหลงวนเวยนอยในเนอหาได

14

2. ผเรยนทมลกษณะตองพงพาผอน ในการเรยนรจะรสกสบสนในการเรยน หรออาจจะไมสามารถตดสนใจไดเองวาตองสบคนขอมลมากเทาใดจงจะเพยงพอเนองมาจากไมมผใหค าแนะน า 3. ซอฟตแวรโปรแกรมชนสงอาจยากในการใชงานเนองจากตองใชการเขยนสครปตรวมดวย 4. เนองจากเนอหาของสอหลายมตมลกษณะไมเปนเสนตรง ซบซอน และมงเนนในเรองการใหสบคน จงท าใหเสยเวลามากในการสรางบทเรยนในลกษณะน จากความกาวหนาอยางรวดเรวของเทคโนโลยคอมพวเตอร ประกอบกบศกยภาพของระบบขอมลซงพฒนาโลกสยคของขาวสารขอมล จนเปนเหตใหแนวทางในการพฒนาดานการศกษากาวตามไปเปนล าดบ ดวยการประยกตใชคอมพวเตอรใหสามารถน าเสนอขอมลทจ าเปนตอการเรยนรไดทกรปแบบ ทกระดบ ในลกษณะของตวอกษร ภาพนง ภาพเคลอนไหว เสยง ภาพจ าลอง รวมถงวดทศน เพอชวยใหกระบวนการเรยนรมชวตชวานาสนใจ ชวนใหตดตามหรอทเรยกวา มลตมเดย(Multimedia) ซงตรงกบศพทบญญตของราชบณฑตยสถานวา 1.สอผสม 2.สอหลายแบบ (กดานนท มลทอง, 2543, น.255) มลตมเดยเปนการใชคอมพวเตอรเปนฐานในการน าเสนอสารสนเทศ โดยใชสอมากกวาหนงอยางในการน าเสนอไมวาจะเปนขอความ ภาพนง กราฟฟก ภาพเคลอนไหว เสยงและวดทศน ผสมผสานกนอยางมระบบ ทงในลกษณะของไฮเปอรเทกซและไฮเปอรมเดย เพอสอความคดไปสผใชอยางมประสทธภาพ นอกจากนตองมปฏสมพนธโตตอบระหวางผใชโปรแกรม ซงโดยทวไปสอดงกลาวมกปรากฏในรปของซด-รอม การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย ศรชย สงวนแกว (2534, น.173 – 179) และถนอมพร (ตนพพฒน) เลาหจรสแสง (2541, น.27 – 39) ไดเสนอล าดบขนในการพฒนาคอมพวเตอรชวยสอนไววา ล าดบขนตอนในการพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรชวยสอนหรอทเรยกวา Instruction Computing Development พอจะแบงได 3 ขนตอนใหญๆ คอ 1. การออกแบบ (Instruction Design) 2. การสราง (Instruction Construction) 3. การประยกตใช (Instruction Implement) 1. การออกแบบ (Instruction Design) เปนการก าหนดคณลกษณะและรปแบบการท างานของโปรแกรม โดยเปนหนาทของนกศกษาหรอครผสอนทมความรอบรในเนอหาวชาหลกจตวทยาวธการสอน การวดผลประเมนผล ถาในระดบโรงเรยนกจะแบงเปนกลมครทมความช านาญในการสอนซงตองมกจกรรมรวม ดงน

15

1.1 วเคราะหเนอหา การเลอกสรรเนอหาจะมาท าเปนคอมพวเตอรชวยสอน โดยมขอพจารณาดงน 1.1.1 เลอกเนอหาทมการฝกทกษะท าซ าบอย ๆ ตองมภาพประกอบ 1.1.2 เลอกเนอหาทคาดวาจะชวยประหยดเวลาในการสอนไดมากวาวธเดม 1.1.3 เนอหาบางอยางทสามารถจะจ าลองอยในรปของการสาธตได โดยหากท าการทดลองจรง ๆ อาจมอนตราย หรอตองใชวสดสนเปลองหรออปกรณมราคาแพง 1.2 ศกษาความเปนไปได เพราะแมวาคอมพวเตอรจะมความสามารถเพยงไร แตกมขอจ ากดในบางเรอง ดงนนเมอครผสอนไดเลอกเนอหาและวเคราะหออกมาแลวกจ าเปนตองปรกษากบฝายเทคนคหรอผเขยนโปรแกรม โดยมขอพจารณาดงน 1.2.1 มบคลากรทมความรพอจะพฒนาโปรแกรมไดตามความตองการหรอไมจะใชระยะเวลาในการพฒนามากเกนการสอนธรรมดาหรอพฒนาดวยสอการสอนแบบอนหรอไม 1.2.2 ตองการอปกรณพเศษทตอเพมเตมจากเครองคอมพวเตอรหรอไม 1.2.3 มงบประมาณเพยงพอหรอไม 1.3 ก าหนดวตถประสงค การก าหนดคณสมบตและสงทคาดหวงจากผเรยนกอนและหลงการใชโปรแกรม โดยระบสงตอไปน 1.3.1 ความรเพอนฐานของผเรยน ผเรยนตองทราบอะไรบางกอนทจะมาใชโปรแกรม 1.3.2สงทคาดหวงจากผเรยนหลงการใชโปรแกรมวาผเรยนควรรอะไร 1.4 ล าดบขนตอนการท างาน น าเนอหาทไดจากการวเคราะห และสงทคาดหวงจากผเรยนสามารถผสมผสานเรยงล าดบ วางแนวการสอนในรปของ Story Board และ โฟวชารท (Flow Chart) ซงมหลกการน าเสนอคลายกบการภาพสไลด (Slide) โดยมราละเอยด เงอนไขในการดงภาพขามล าดบ ค าถามและค าตอบทแตกตางไปโดยเนนในเรองตอไปน 1.4.1 ภาษาทใชเหมาะกบผทเรยนหรอไม 1.4.2 ขนาดขอความใน 1 จอภาพ 1.4.3 ขนาดตวอกษรทเหมาะสมกบวยผเรยน 1.4.4 ค าต ค าชม แรงเสรมตาง ๆ ในการเรยน 1.4.5 หลกจตวทยาการเรยนร การชแนะ 1.4.6 แบบฝกหด การประเมนผลความสนใจ

16

2. การสราง (Instruction Construction) เปนการสรางการทดสอบและปรบปรงแกไขซอฟตแวรของ CAI โดยสวนนจะเปนหนาทของนกคอมพวเตอร หรอโปรแกรมเมอรในระดบโรงเรยนกอาจเปนครผสอนทมความรความสามารถในการเขยนโปรแกรม เขามาชวยในการสรางโปรแกรม ดงน 2.1 การสรางโปรแกรม เปนการน าเนอหาทมอยในรป Story Board บนกระดาษใหเปนชดค าสงทคอมพวเตอรเขาใจ โดยใชภาษาคอมพวเตอรภาษาไดภาษาหนง หรอโปรแกรมส าหรบสรางบทเรยนโดยเฉพาะ (Authoring System) โดยตองมการตรวจสอบขอผดพลาดโดยมสาเหตตอไปน 2.1.1 รปแบบค าสงผดพลาด (Syntax Error) เปนการใชค าสงไมถกตองตามขอก าหนดของภาษานน 2.1.2 แนวความคดผดพลาด (Logical Error) เปนขอผดพลาดเนองจากผเรยนเขาใจขนตอนการท างานคลาดเคลอน เชน สตรทก าหนดผด 2.2 ทดสอบการท างาน หลงจากตรวจสอบขอผดพลาดทเรยกวา “BUG” ในโปรแกรมเรยบรอยแลว กน าโปรแกรมทสรางไปใหครผสอนดานเนอหาตรวจดความถกตองบนจอภาพ อาจมการแกไขโปรแกรมบางสวน และน าไปทดสอบกบผเรยนในสภาพาจรงเพอทดสอบการท างานของโปรแกรม และหาขอบกพรองทผออกแบบคลาดไมถงเพอน าขอมลเหลานนกลบมาปรบปรงตนฉบบและแกไขโปรแกรมตอไป 2.3 ปรบปรงแกไข หลงจากทราบขอบกพรองจากการน าโปรแกรมไปทดสอบการท างานแลว กจะท าการปรบปรงแกไข การปรบปรงจะตองเปลยนแปลงทตวตนฉบบของ Story Board กอน แลวจงคอยปรบทตวโปรแกรม เมอแกไขเรยบรอยแลวกน ากบไปทดสอบการท างานใหม แตถายงมขอบกพรองกตองปรบปรงแกไขตอ วนเวยนซ า ๆ เชนนจนกวาจะไดโปรแกรมเปนทพอใจ ผออกแบบจงน าไปใชงาน จากนนกจะเปนเรองของการเขยนคมอประกอบการใชงานโปรแกรมเพอทผจะน าโปรแกรมไปใช จะไดเตรยมอปกรณ สภาพการท างานในการใชงานโปรแกรม โดยคมอจะแบงออกเปน 3 ระดบคอ คมอนกเรยน คมอคร และคมอการใชงานเครอง 2.3.1 คมอนกเรยน 2.3.1.1 บอกชอเรอง ชอวชา หนวยการสอนระดบชน 2.3.1.2 วตถประสงคทวไปของบทเรยน เชน เพอเสรมความร เพอ ทดสอบความร หรอเพอใชสอนแทนครในชนเรยน เปนตน 2.3.1.3 บอกวตถประสงคทวไปและวตถประสงคเฉพาะของเนอหา

17

2.3.1.4 โครงรางเนอหา หรอบทสรปเนอหาในบทเรยน 2.3.1.5 ความรพนฐานทจ าเปนกอนการเรยน 2.3.1.6 แสดงตวอยางเฟรมในบทเรยน และค าชแจงในสวนทจ าเปน 2.3.1.7 บอกขนตอนกจกรรม กฎเกณฑและขอเสนอแนะในชวงทเกยวของกบการเรยน การทดสอบ 2.3.1.8 ประมาณระยะเวลาในการเขยนบทเรยน 2.3.2 คมอคร 2.3.2.1โครงรางของเนอหา 2.3.2.2 จดประสงคของโปรแกรมทใชสอน 2.3.2.3 ใชสอนวชาอะไร ตอนไหน สมพนธกบวตถประสงหลกอยางไร ผสอนควรมความรพนฐานอะไรบาง 2.3.2.4 ใหตวอยางเพอชแนะวาโปรแกรม CAI จะชวยไดอยางไรชวงไหนวชานน ๆ 2.3.2.5 ตวอยางการ Input/Output จากผเรยน 2.3.2.6 เสนอแนะแรงขอมลเพมเตมจากบทเรยน 2.3.2.7 เสนอแนะการด าเนนกจกรรมและเวลาทใชในการเรยน 2.3.2.8 ตวอยางแบบทดสอบกอนเรยน (ถาม) และหลงเรยนพรอมเฉลย 2.3.3 คมอการใชเครอง 2.3.3.1 ชอโปรแกรม ผ เ ขยนโปรแกรม ลขสทธ ว นแกไขปรบปรง 2.3.3.2 ภาษาทใชไฟลตาง ๆ ขนาดโปรแกรม 2.3.3.3หนวยความจ าของเครอง อปกรณฮารดแวรทตองใช หรอสวนประกอบเพมเตม 2.3.3.4 วธการใชเปนขน ๆ เรมตงแตการบทเครองเปนตนไป 2.3.3.5 พมพ Source Code ของโปรแกรมท งหมดลงกระดาษพมพ 2.3.3.6 โฟวชารทของโปรแกรม 2.3.3.7 ตวอยาง Input/output

18

2.3.3.8 ขอมลจากการทดสอบโปรแกรมกบตวอยางประชากร 3. การประยกตใช (Instruction Implement) การประยกตใชในการเรยนการสอน และการประเมนผล เปนขนตอนทนกคอมพวเตอรกบครผสอน จะตองประสานงานซงกนและกน เพราะมสวนทเกยวของกบการออกแบบและการสรางโปรแกรม โดยมการประเมนผลเปนล าดบขนตอนสดทายของการท างานรวมกน ทจะตดสนใจวาโปรแกรมบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ทพฒนาขนเปนอยางไร สมควรทจะใชงานในการเรยนการสอนหรอไม 3.1 ประยกตใชในหองเรยน การน าโปรแกรมไปใชในการเรยนการสอนจะตองท าตามขอก าหนดส าหรบการใชโปรแกรม เชน โปรแกรมออกแบบส าหรบการสาธต ทดลอง ควรใหนกเรยนไดใชโปรแกรมกอนเขาหองทดลองจรง ๆ โปรแกรมส าหรบเสรมการเรยนร ควรจะมชวโมงกจกรรมส าหรบการใชโปรแกรมเปนตน ส าหรบโปรแกรมทใชเปนสอเสรมใหผเรยนเหนทงชน อาจตองตออปกรณขยายภาพสจอขนาดใหญ เพอใหผเรยนไดเหนชดเจนทกคน 3.2 ประเมนผล การประเมนผลเปนขนตอนสดทายของการพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรชวยสอน จะเปนการสรปผลวาโปรแกรมทสรางขนเปนอยางไร สมควรจะน าไปใชในการเรยนการสอนหรอไม การประเมนผลแบงออกเปนสองสวน คอ 3.2.1 สวนแรก ประเมนวาหลงจากทนกเรยนใชโปรแกรมนแลว บรรลวตถประสงคทตงไวหรอไม การประเมนผลสวนน จะท าไดโดยใหผเรยนท าตามแบบทดสอบกอนและหลงเรยน เพอวดความกาวหนาของผเรยน วดความเขาใจในเนอหา ถาผลการทดสอบออกมาตดลบ หรอการท าผดสงกวา 10% ของโปรแกรมบทเรยนหนง ๆ แสดงวาผเรยนไมไดพฒนาบทเรยนความรเพมเตม เปนอนวาตองมการปรบปรงตนฉบบ (Story Board) หรอวตถประสงคกนใหม เพราะโปรแกรมทพฒนาขนไมสมฤทธผลตามวตถประสงคทตงไว 3.2.2 สวนทสอง ประเมนในสวนของโปรแกรมการท างานวา การใชโปรแกรมกบเนอหาวชานเหมาะสมกนหรอไม ทศนคตของผเรยนตอการใชเปนอยางไร วธการใชโปรแกรมยากงายอยางไรวธการเสนอบทเรยน ความถกตองของเนอหา เอกสารประกอบหรอคมอและการตดตอกบผ เ รยนเปนอยางไร การประเมนผลสวนนจะใชกบแบบทดสอบภาม (Questionnaire) การออกแบบมลตมเดยทางการเรยนการสอน การออกแบบมลตมเดยทางการเรยนการสอน จะตองมการวางแผน วางกรอบแนวคดอยางมระบบและมขนตอน รวมถงสามารถสอความหมายใหผเรยนไดเรยนรอยางเขาใจ สามารถตอบสนองการเรยนรไดหลากหลายรปแบบตามจดประสงคเชงพฤตกรรมไดอยางถกตอง สามารถทจะประเมนผลกอนและหลงเรยนดวยตนเองได แนวทางของการออกแบบมลตมเดยทด คอ การ

19

ออกแบบใหมปฏสมพนธ โดยผเรยนสามารถทจะโตตอบกลบไดอยางสนกสนานและทาทายความสามารถในการเรยนของผเรยน บปผชาต ทฬหกรณ (2540, น.37) ไดกลาวถงการออกแบบปฏสมพนธในมลตมเดยวา เทคโนโลยทเปลยนแปลงไปไดขยายและเปดโอกาสของการมปฏสมพนธ หรอการมกจกรรมระหวางกน (Interactivity) ระหวางบทเรยนและผใชในลกษณะการสอสารสองทาง สวนการแพรหลายและเสยงออกทางโทรทศนทดชมกนทกวนนเปนตวอยางหนงของการสอสารทางเดยว การสอสารสองทางและการสอสารทางเดยวมความแตกตางกนเหมอนกบความแตกตางของการสนทนากบการฟงบรรยาย กจกรรมระหวางกนมศกยภาพในการท าใหผเรยนเขาถงสารสนเทศ ชวยท าใหผเรยนเกดโครงสรางทางความร ความคด หรอเกดการเรยนร รปแบบการมปฏสมพนธอาจอยในรปใดรปหนงตอไปน การใชเมน (Menu Driver) ลกษณะทเหนไดทวของการใชเมน คอ การจดล าดบหวขอบทเรยน ท าใหผ เรยนเลอกขาวสารขอมลทตองการไดตามความสนใจ การใชเมนมกจะประกอบดวยเมนหลก (Main Menu) ซงแสดงหวขอหลกใหเลอก และเมอไปยงแตละหวขอหลกกจะประกอบดวยเมนยอยทมหวขออนใหเลอกอก หรอแยกไปยงเนอหาหรอสวนนนๆ เลยทนท เชน แยกไปยงสวนของแบบฝก หรอวดทศน เปนตน การใชแบบฝก (Exercise Driven) มกใชกบคอมพวเตอรชวยสอนประเภทฝกฝน และ ฝกหด (Drill and Practice) และการสอน (Testing) ลกษณะทวไปของกจกรรมลกษณะนคอ ใชบทเรยนเปนผตดสนใจเลอกขาวสารขอมลเพอแสดงสมรรถนะของผใชบทเรยนในเนอหาวชานน ๆ ล าดบเสนทางจะเปนแบบเสนตรง (Linear) ในลกษณะไปทละกาวทละขน การใชฐานขอมลไฮเปอรมเดย (Hypermedia Database) เปนรปแบบปฏสมพนธทผใชบทเรยนเลอกไปตามเสนทางทเชอมค าส าคญ ซงอาจเปนค า ขอความ เสยง หรอภาพนน ค าส าคญเหลานเชอมโยงกนอยในลกษณะเหมอนใยแมงมม โดยสามารถเดนหนาและถอยกลบได การใชสถานการณจ าลอง (Simulation) ปฏสมพนธในรปแบบนท าใหผใชบทเรยนไดมสวนรวมในการทดลองหรอศกษาจากสงจ าลองทจะปรากฏเปนจรงในสถานการณทเปนจรง โดยชวยในการหลกเลยงอนตรายทจะเกดขนได นอกจากนนแลวยงชวยประหยดเวลาในการศกษาจากของจรง และลดคาใชจายจากการทตองซอวสดอปกรณและสารเคมทมราคาแพง พลลภ พรยะสรวงศ (2542, น.79) ไดกลาวถง การออกแบบมลตมเดยทางการเรยนการสอนอยางเปนระบบวา จากการศกษาแนวคดการออกแบบมลตมเดยทางการเรยนการสอนของ แฮนนาฟน และ เพค (Hannafin & Peck, 1998, p.63-85) กาเย และบรกส (Gagne & Briggs, 1988, p.47) และจากการศกษาระบบกาเรยนการสอนของ เคมพ (Kemp, 1971, p.149) สามารถน าไปประยกต

20

ออกแบบระบบการสอนใหม ทสามารถน ามาใชในการเรยนการสอนดวยคอมพวเตอรมลตมเดยไดดงน ชเวยร และ มสานชค (Schwier & Misanchuk, 1994, p.180) กลาวถงหลกการออกแบบบทเรยนมลตมเดยปฏสมพนธ ไวดงน 1. สามารถควบคมโปรแกรมและเขาถงขอมลในดสกไดอยางรวดเรวและสะดวก 2. ถาการเขาถงขอมลชา ควรมค าวา “รอสกคร” “ก าลงด าเนนการขอมลอย” เปนตน เพอบอกใหผใชทราบ 3. ใหผเรยนสามารถควบคมโปรแกรมการเรยนไดอยางเหมาะสม 4. ออกแบบใหผเรยนสามารถหยดหรอขดขวางโปรแกรมการเรยนไดและมขอความใหการชวยเหลอไปตามความตองการ 5. เปดโอกาสใหผเรยนคดแปลงโปรแกรมการเรยนได ทงนเพราะผเรยนนนแตกตางกน และเปนไปตามความตองการ 6. ใหขอมลปอนกลบเปนรายบคคล และตองมเหตผลทสมพนธกบเนอหาทผ เรยนปฏสมพนธดวย 7. สรางสวนประกอบนอกเหนอจากการสอนเนอหาใหมากและหลากหลาย เพอใหเกดการปฏสมพนธขน

เอกสารทเกยวของกบการเรยนการสอนรายบคคล การศกษาเปนสงจ าเปนและส าคญส าหรบมนษย แตละคนจงมความสามารถ ความสนใจ ความพรอม และความตองการทแตกตางกนท าใหการเรยนรไมเหมอนกน (เสาวนย สกขาบณฑต, 2528) ดงนนแนวคดทางการศกษาแผนใหมจงเนนในเรองการจดการศกษาโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล (Individual Differences) เรยกการเรยนการสอนลกษณะนวา การจดการเรยนการสอนรายบคคล หรอการจดการเรยนการสอนเอกตภาพ (แบบเอกตบคคล) หรอการเรยนดวยตวเอง (Individualized Instruction) โดยยดหลกความแตกตางระหวางบคคลโดยมงจดสภาพการเรยนการสอนทจะเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเอง ตามความสามารถ ความสนใจ และความพรอม ความหมายของการเรยนการสอนรายบคคล การเรยนการสอนรายบคคล (Individualized Instruction) มนกวชาการใหความหมายไวดงน

21

เสาวนย สกขาบณฑต (2525, น.3) ไดใหความหมายของการเรยนการสอนรายบคคลหรอการเรยนดวยตนเอง เปนการจดการศกษาทผเรยนสามารถศกษาเลาเรยนไดดวยตนเอง และกาวไปตามความสามารถ ความสนใจ และความพรอม โดยจดสงแวดลอมส าหรบการเรยนใหผเรยนไดเรยนอยางอสระ พชร พลาวงศ (2526, น.83) ไดใหความหมายของการเรยนดวยตนเองไววา การเรยนดวยตนเองหมายถง วชาทเรยนชนดหนงทมโครงสราง มระบบทสามารถตอบสนองความตองการของผเรยนได การเรยนรแบบนผเรยนมอสระในการเลอกเรยนตามเวลา สถานท ระยะเวลาในการเรยนแตละบท แตจะตองอยในระบบภายใตโครงสรางของบทเรยนนน ๆ เพราะในแตละบทเรยนจะมวธการชแนะไวในคมอ (Study Guide) สรางค โควตระกล (2533, น.227) ไดใหความหมายของการศกษารายบคคลวา เปนการสอนนกเรยนตวตอตวทละคน หรอการสอนนกเรยนกลมหนงทมลกษณะคลายคลงกนทางสตปญญา ความสามารถ ความตองการ และแรงจงใจโดยครจดวตถประสงคเฉพาะของหนวยเรยน หรอบทเรยนพรอมทงเนอหาและอปกรณ เมอนกเรยนเรยนจบหนวยการเรยนรไดรบการทดสอบเพอใหทราบวาไดเรยนรตามวตถประสงคทตงขนไวหรอไม ระววรรณ ศรครามครน (2542, น.110) ไดใหความหมายการจดการเรยนการสอนส าหรบนกเรยนแตละคนซงจะไดรบการสอนตามแผนการสอนทก าหนดไวสอดคลองกบระดบความร ความสามารถ ความสนใจ และความตองการของตนเอง การจดการสอนในลกษณะดงกลาวมหลายรปแบบโดยการใชเครองมอประกอบการสอน นกเรยนอาจเปนรายบคคล เปนกลมเลกหรอกลมใหญแตเนนการจดการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบระดบความร ความสามารถ ความสนใจของผเรยน กดานนท มะลทอง (2543, น.163-164) ไดใหความหมายของการเรยนรายบคคลไววาเปนการจดการศกษาทพจารณาถงลกษณะความแตกตาง ความตองการ และความสามรถเพอใหผเรยนแตละคนเรยนรในสงทตนสนใจไดตามก าลงความสามารถของตนตามวธการและสอการเรยนทเหมาะสมเพอบรรลถงวตถประสงคการเรยนทก าหนดไว สรปไดวา การเรยนการสอนรายบคคลหรอการเรยนดวยตนเอง หรอการเรยนรรายบคคลเปนรปแบบหนงของการเรยนการสอน โดยเปดโอกาสใหผเรยนสามารถเลอกเรยนหรอเรยนตามความสามารถ ความสนใจของตนเอง โดยค านงถงหลกของความแตกตางระหวางบคคลซงไดแก ความแตกตางในดานความสามารถ สตปญญา ความตองการ ความสนใจ ดานรางกาย อารมณและสงคม โดยการเรยนดวยตนเองเปนการประยกตรวมกนระหวางเทคนคและสอการสอนใหสอดคลองกบความแตกตางระหวางบคคลไดแก การเรยนการสอนแบบโปรแกรม ชดการเรยนการ

22

สอน การจดตารางเรยนแบบยดหยน การสอนแบบโมดล การสอนแบบ PSI ซงวธการเรยนเหลานจะชวยเสรมประสทธภาพของการด าเนนการจดการเรยนการสอนไดอยางเตมท วตถประสงคของการจดการเรยนการสอนรายบคคล การเรยนการสอนรายบคคลยดหลกปรชญาทางการศกษาและอาศยพนฐานจากทฤษฏจตวทยาพฒนาการและจตวทยาการเรยนร วตถประสงคในการจดการเรยนการสอนรายบคคลจงมงเนน เสาวนย สกขาบณฑต (2525, น.9-12) 1. การเรยนการสอนรายบคคลมงเนนสนบสนนใหผเรยนรจกรบผดชอบในการเรยนร รจกแกปญหา และตดสนใจเอง การเรยนการสอนรายบคคลสอดคลองและสงเสรมการศกษาตลอดชวตและการศกษานอกโรงเรยน ครและผเรยนเชอวาการศกษาไมใชมหรอสนสดอยเพยงในโรงเรยนเทาน น การเรยนการสอนรายบคคลสนบสนนใหผเรยนรจกแสวงหาและเรยนรในสงทเปนประโยชนตอสงคมและตวเอง ใหรจกแกปญหาหรอความสนใจ มความรบผดชอบและพฒนาความคดในทางสรางสรรคมากกวาท าลาย 2. การเรยนการสอนรายบคคลสนองความแตกตางของผเรยนใหไดเรยนบรรลผลกบทกคน การเรยนการสอนรายบคคลสนบสนนความจรงทวา คนยอมมความแตกตางกนทกคนไมวาจะเปนดานบคลกภาพ สตปญญา หรอความสนใจ โดยเฉพาะความแตกตางทมผลตอการเรยนรทส าคญ 4 ประการคอ 2.1 ความแตกตางในเรองอตราเรวของการเรยนร (Rate of learning) ผเรยนแตละคนจะใชเวลาในการเรยนรและท าความเขาใจในสงเดยวกนในเวลาทแตกตางกน 2.2 ความแตกตางในเรองความสามารถ (Ability) เชน ความฉลาด ไหวพรบ ความสามารถในแงของความส าเรจ ความสามารถพเศษตาง ๆ 2.3 ความแตกตางในเรองวธการเรยน (Style of learning) ผเรยนเรยนรในทางทแตกตางกนและมวธเรยนทแตกตางกนดวย 2.4 ความแตกตางในเรองความสนใจและสงทชอบ (Interests and perfernce) เมอผเรยนแตละคนมความแตกตางกนในหลายดานเชนน ครจงตองจดบทเรยนและอปกรณการเรยนในระดบและลกษณะตาง ๆ ใหผเรยนไดเลอกดวยตนเอง (Self-selection) เพอสนองความแตกตางดงกลาว 3. การเรยนการสอนรายบคคล เนนเสรภาพในการเรยนร เชอวาถาผเรยนเรยนดวยความอยากเรยนดวยความกระตอรอรนทไดเกดขน ผเรยนจะเกดแรงจงใจและการกระตนใหพฒนาการเรยนร โดยทครไมจ าเปนตองท าโทษหรอใหรางวลและผเรยนกจะรจกตนเอง มความมนใจในการกาวหนาไปขางหนาตามความพรอม และขดความสามารถ (Self-pacing)

23

4. การเรยนการสอนรายบคคล ขนอยกบกระบวนการและวชาการทเสนอความรใหแกผเรยน การเรยนการสอนรายบคคลเชอวา การเรยนรเปนปรากฏการณสวนตวทเกดขนในแตละบคคล การเรยนรเกดขนเรวหรอชา และจะเกดขนอยกบผเรยนไดนานหรอไม นอกจากจะขนอยกบความสามารถ ความสนใจของผเรยนแลวยงขนอยกบกระบวนการ และวธเสนอความรนนใหแกผเรยน การก าหนดใหผเรยนรเรองหนงในระยะเวลาหนง และเรยนรเรองหนงดวยวธการเดยวไมเปนการยตธรรมตอผเรยน ผเรยนควรจะไดเปนผก าหนดเวลาดวยตนเอง และควรจะมโอกาสเรยนรหรอมประสบการณในการเรยนรดวยขบวนการและวธการตาง ๆ 5. การเรยนการสอนรายบคคล มงแกปญหาความยากงายของบทเรยนเปนการสนองตอบทวา การศกษาควรมระดบแตกตางกนไปตามความยากงาย ถาบทเรยนนนงายกท าใหบทเรยนสนขน ถาบทเรยนนนยากมากผสอนกสามารถทจะจดยอยเนอหาทยากนนออกเปนสวน ๆ และปรบปรงใหเขาใจไดงายขน อาจจะเพมเวลาทเรยนใหไดสดสวนกบความยากโดยเรยงล าดบจากเรองทงายไปสเรองราวทยากขนตามล าดบ หลกการ/ทฤษฎทเกยวของกบการเรยนการสอนรายบคคล การจดการเรยนการสอนรายบคคลมงสอนผเ รยนตามความแตกตางโดยค านงถงความสามารถ ความสนใจ ความพรอมและความถนด ทฤษฎทน ามาใชในการจดการเรยนการสอนรายบคคล คอ ทฤษฎความแตกตางระหวางบคคล ไดแก (เสาวนย สกขาบณฑต, 2528) 1. ความแตกตางในดานความสามารถ (Ability Difference) 2. ความแตกตางในดานสตปญญา (Intelligent Difference) 3. ความแตกตางในดานความตองการ (Need Difference) 4. ความแตกตางในดานความสนใจ (Interest Difference) 5.ความแตกตางในดานรางกาย (Physical Difference) 6. ความแตกตางในดานอารมณ (Emotional Difference) 7. ความแตกตางในดานสงคม (Social Difference) จะเหนไดวาการจดการเรยนการสอนแบบน เปนการจดทรวมแนวทางใหมในการปฏรประบบการเรยนการสอนและการจดหองเรยน จากแบบเดมทมครเปนผน าแตเพยงผเดยว มาเปนระบบทครและผเรยนมสวนรวมกนรบผดชอบ การจดการศกษาจะเปนระบบเปด (Open Education) ผเรยนรดวยตนเองและปฏบตเอง จนสามารถบรรลเปาหมายไดเมอจบบทเรยนแตละหนวยหรอแตละบทเรยน โดยจะมการทดสอบ หากผเรยนสามารถสอบผาน จงจะสามารถเรยนบทเรยนหรอหนวยเรยนบทตอไปได บทเรยนนนอาจท าในรปของชดการเรยนการสอน (Instructional Package)

24

บทเรยนส าเรจรป (Programmed Instruction) หรอโมดล (Instructional Module) สาเหตทตองจดใหมการเรยนการสอนรายบคคลขน เนองจาก 1. ความไมพอใจของคนทวไปในคณภาพการศกษาทมอย 2. การเนนถงความตองการทจะปรบปรงใหไดมาซงสมฤทธผลของนกเรยนทยงไมพรอมหรอนกเรยนทมปญหา 3. ความกาวหนาทางเทคโนโลยใหม ๆ ซงจะพฒนาโปรแกรมการเรยน 4. ความสามารถทเปนไปไดของคอมพวเตอรทจะจดการเรยนรายบคคล 5. การขยายตวอยางรวดเรวของโสดทศนวสด 6. การขยายตวของทนตาง ๆ เพอใชในกจกรรมการเรยนการสอน โดยเราจะใชการเรยนการสอนรายบคคลส าหรบเปนการฝกฝน ซงเปนสวนหนงของกระบวนการศกษา การเรยนการสอนแบบนจะใชเมอเราตองการชวยผเรยนเรยนทกษะทางดานชาง ทกษะการเขยนอานค า เปนตน และใชในเนอหาวชาทตอเนองกน เชน วชาชาง วชาวทยาสอเปนสงส าคญและจ าเปนส าหรบการสอนรายบคคล โดยจะเปนตวกลางในการถายทอดความรใหแกผเรยน สอทในเนอหาวชาแตกตางกนยอมมลกษณะทไมเหมอนกน การเลอกใชสอทเหมาะสมยอมท าใหการถายทอดเนอหานน ๆ มความหมายมากขน (เสาวณย สกขาบณฑต, 2528, น. 64) ดงนนสอทจดไวในกจกรรมการเรยน ควรจะตองค านงถงหลกส าคญ 3 ประการ คอ 1. ความนาสนใจและความดงดดตอผเรยน 2. ความงายในการใช รวมไปถงขนาดและรปรางทเหมาะสมของสอ 3. ความชดเจนและความถกตองของเนอหาวชาการและภาษาทใช นอกจากนเรายงพจารณาในรายละเอยดของสอในแตละชดเพอทจะใหผเรยนไดเกดสมรรถภาพตามทไดวางไว คอ 1. มวตถประสงคทชดเจนในการเรยนรจากสงนน 2. อธบายวธการใชอยางแจมแจง 3. ก าหนดสงทจ าเปนทกอยางไวอยางพรอมมล 4. ไดผานการทดลองใชและไดรบการแกไขปรบปรงแลว 5. ล าดบขนตอนของเนอหาเปนไปอยางมระเบยบแบบแผน ไมสบสน สอทไดมาทดลองใชในการเรยนการสอนรายบคคลอยางไดผล และแพรหลายจนเปนเทคโนโลยทรจกกนด ไดแก 1. สอทผลตส าเรจรป เชน ชดการเรยนการสอน(Instructional Package) ซงรวบรวมบทเรยน สอและกจกรรมการเรยน พรอมทงแบบทดสอบประเมนผลอยางพรอมขอมลไวเปนชด ๆ

25

เพอมงสอนมโนภาพ (concept) หนง ๆ โดยเฉพาะสงใดทจะท าให การเรยนรส าหรบผเรยน จะจดไวอยางครบถวน ผเรยนไมจ าเปนตองไปคนควา หรอจดหาวสดอนใดเพมเตมจากทก าหนดไวใหภายในชดแตละชดจะมคมอส าหรบผใชชดการเรยนการสอน ซงในคมอจะอธบายรายละเอยดเพอใหผเรยนเกดความสะดวกและงายตอการใช 2. ชดการสอนทครท าเอง (Teacher-made-kits) หรอชดอปกรณชวยสอนทรวบรวมแบบฝกหดในรปของกจกรรมและอปกรณฝกทกษะดานใดดานหนงโดยเฉพาะ เชน การสอนทกษะเบองตนในการเลอน เปนตน 3. บทเรยนโปรแกรม (Programmed Instruction) เปนบทเรยนทส าเรจรปในตวเองจดประสบการณใหกบผเรยนตามล าดบเปนขนตอน หรอเปนกรอบ ๆ (Frames) ตามล าดบ เรยนไดดวยตวเอง สามารถตรวจสอบความกวาหนาในการเรยนรตามล าดบขนไดดวยตวเอง ในเนอหาแตละกรอบหรอแตละคนเฟรมจะมค าถามเพอตรวจเชคความเขาใจในเนอหานน และมค าตอบเฉลยไวใหถาผเรยนตอบผดจะอานเนอหาในกรอบหรอเฟรมใหมนน แลวตอบค าถามอกครงหนง เมอตอบถกกจะเรยนในกรอบหรอเฟรมตอไป 4. โมดลการเรยนการสอน (Instructional module) เปนบทเรยนทส าเรจรปตวเองจดประสบการณใหกบผเรยนใหไดเรยนอยางอสระ เชนเดยวกบบทเรยนโปรแกรมแตกตางกนตรงรายละเอยดตรงโมดลไมจ าเปนตองจดเนอหาเปนกรอบ ๆ หรอเปนเฟรม ๆ 5. อปกรณส าเรจรป ซงอาจใชอสระประกอบการเรยนการสอนทวไป หรอจะใชประกอบในชดการเรยนการสอนกได เชน สไลดประกอบเสยง ฟลมสตรปประกอบเสยงภาพยนตรฟลมลพ วดโอเทป รวมทงอปกรณเสรมสรางความพรอมและทกษะตาง ๆ ประโยชน 1. สรางบรรยากาศการเรยนตามความสนใจและเปนการสนองความตองการของผเรยน ผเรยนมสทธเลอกเรยนในสงทตนตองการมโอกาสทจะเลอกกจกรรม เลอกวธการทเขาสามรถเรยนรเนอหานนไดอยางสนกและนาสนใจ 2. สงเสรมใหผเรยนแสวงหาความรดวยตนเอง เปนการเรยนทกาวหนาไปดวยตนเองใน อตราของเขาเอง 3. สงเสรมใหผเรยนรบผดชอบตอการศกษาของตนเองขน นกเรยนจะท างานดวยความรวดเรวในทศทางของตวเอง และจะเรมท างานไดเลยโดยไมตองรอคร ผเรยนจะเปนผปรบและจดเวลาของเขาเองไดดทสด และจะเปนผควบคมใหไปในทศทางทเขาตองไปโดยไมตองใหครเปนผ ตดสนใจให 4. สงเสรมเสรภาพของผเรยนในการเรยน

26

5. เปดโอกาสใหครใกลชดกบผเรยนทกคน ครมโอกาสสงเกตพฒนาการของผเรยนมากขน ครไดทราบวาผเรยนคนใดมขอบกพรองอะไร ท าใหครมโครงการทจะตองแกไขผเรยนเปนรายบคคล และท าใหครประสานงานกบผเรยนมากขน 6. ชวยใหการถายทอดความรเปนไปอยางมประสทธภาพยงขน ไมใชครบงคบใหผเรยนจดและทองจ าเพยงอยางเดยวอกทงเปดโอกาสใหไดพฒนาคณคาตาง ๆ ทสงคมตองการดวย 7. ใหครตนตวอยตลอดเวลาในการคนควาหาความรในรายวชาทตนสอนเพมเตม ท าใหเกด ความกระตอรอรนในการทจะส ารวจแหลงวสดอปกรณและการคดคนประดษฐอปกรณตาง ๆ ขอด 1. ลกษณะของการเรยนการสอนรายบคคลค านงถงหลกการในการเรยนรหลายอยางคอ 1.1 ความแตกตางระหวางบคคล โดยค านงถงผเรยนเปนหลกใครเรยนชาหรอเรวกวากนไมเปนเรองส าคญ เพราะขนอยกบขดความสามารถของแตละบคคล 1.2 ใชหลกจตวทยาในเรองการใหรางวลตอบสนอง เพราะผเรยนไดทราบผลการเรยนทนททบทเรยนแรกผานการทดสอบ 1.3 การแบงบทเรยนเปนหนวยยอย ๆ ชวยใหผเรยนรและท าความเขาใจเนอหาไดงายและใชเวลานอยดวย 1.4 การเรยนมประสทธภาพขน เพราะผเรยนรวธเรยนรจดประสงคในการเรยนจากขอแนะน าการเรยน 1.5 การทดสอบเมอเรยนจบบทเรยนแตละหนวย จะท าใหผเรยนขยนและเอาใจใสตอการเรยนอยางสม าเสมอ 2. ปญหาเรองการตกซ าชนไมม เพราะใชวธเรยนทไมมการแบงชน ผเรยนคนใดสอบไมผานกจะเรยนซอมเสรมหรอเรยนในบทเรยนนนใหมและท าการสอบใหม ท าใหไดความรแนขน 3. ปญหาเกยวกบการสกดกนความสามารถของผเรยนทเรยนเกงจะหมดไป เพราะการสอบแบบนปดโอกาสใหผเรยนเรยนไดตามความสามารถเฉพาะตว สวนผทเรยนออนกไมรสกวาตนมปมดอย และยงไดพบกบความส าเรจได 4.ผอนคลายปญหาเรองการมจ านวนนกเรยนมากเกนไปในชน จนครดแลไมทวถง 5. ในการสอนครสามารถสงเกตผเรยนไปไดทงดานการเรยนตลอดจนพฤตกรรมอน ๆ ดวย 6. ระบบการสอนแบบน สงเสรมใหครมความคดรเรม กระตอรอรนทจะตองเตรยมงานประเมนผลงานาของนกเรยนทกวน

27

7. สถานทเรยน ไมจ าเปนตองใชหองเรยนธรรมดา อาจเปนใตตนไม ในหองโถง มโตะหรอไมมกสามารถเปนทเรยนได ขอจ ากด 1. จะตองจดวสดอปกรณใหมากเพยงพอกบจ านวนผเรยน เพอสนองความตองการของผเรยน ซงอาจตองเสยคาใชจายมากในระยะเรมตน 2. ผเรยนอาจมปญหาในการเลอกวธใหเหมาะสมกบระดบความสามารถของตน ครตองคอยเปนพเลยงแนะน าอยางใกลชด ถาปลอยใหผเรยนทยงไมพรอมท างานดวยตนเองอาจลมเหลวไดงาย และอาจไมเกดความกวาหนาในการเรยน 3. ครตองท างานหนกมาก เพราะตองจดบนทกแลวเกบขอมลของตวผเรยน เชน 3.1 ท าแผนภมแสดงความกวาหนาของผเรยนแตละคน 3.2 บนทกทกษะทผเรยนไดรบและตองฝกเพมเตม 3.3 บนทกขอสงเกตเกยวกบความสนใจและเจตคตของผเรยนเกยวกบการเรยน 3.4 ใชเวลาในการตรวจงานมาก 4. ผเรยนทเรยนชามกจะขาดความสามารถทจะท างานตามล าพงตามทควรจะเปนและมกจะไมสามารถควบคมตวเองใหสนใจกบการเรยนไดนาน 5. การประเมนผลตามระเบยบการเรยนการสอนน อาจท าใหมจ านวนของผไดรบผลการเรยนเปนสญลกษณ (incomplete grade) อยมากพอสมควรเพราการเรยนการสอนแบบนเปดโอกาสใหผเรยนชาหรอรวดเรวตามความสามารถของตน เมอสนภาคการศกษา จะมการสอบเพอวดความรวชานน ผทยงไมพรอมทจะสอบเพราะเรยนยงไมผานทกบท กจะไดเกรด I ไว เพอใหโอกาสแกไขเปนเกรดอนในภาคการศกษาตอไป อาจกลาวไดวา การทจะน าระบบการเรยนการสอนรายบคคลไปใชใหเกดประโยชนเตมทนน จะตองค านงถงและใสใจดานตาง ๆ ดงน 1. การพฒนาสอการเรยนทเหมาะสม 2. วธการหมอบหมายงานและการตรวจสอบความกาวหนาของผเรยน 3. การฝกอบรมครเกยวกบวธการตาง ๆ ทน ามาใช

เอกสารทเกยวของกบวชาดนตร หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 (กระทรวงศกษาธการ, 2552, น.4-9)

28

หลกการ หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มหลกการทส าคญดงน 1. เปนหลกสตรการศกษาเพอความเปนเอกภาพของชาต มจดหมายและมาตรฐานการเรยนร เปนเปาหมายส าหรบพฒนาเดกและเยาวชนใหมความร ทกษะ เจตคต และคณธรรมบนพนฐานของความเปนไทยควบคกบความเปนสากล 2. เปนหลกสตรการศกษาเพอปวงชน ทประชาชนทกคนมโอกาสไดรบการศกษาอยางเสมอภาค และมคณภาพ 3. เปนหลกสตรการศกษาทสนองการกระจายอ านาจ ใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา ใหสอดคลองกบสภาพและความตองการของทองถน 4. เปนหลกสตรการศกษาทมโครงสรางยดหยนทงดานสาระการเรยนร เวลาและการจดการเรยนร 5. เปนหลกสตรการศกษาทเนนผเรยนเปนส าคญ 6. เปนหลกสตรการศกษาส าหรบการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ครอบคลมทกกลมเปาหมาย สามารถเทยบโอนผลการเรยนร และประสบการณ

จดหมาย หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนใหเปนคนด มปญญา มความสข มศกยภาพในการศกษาตอ และประกอบอาชพ จงก าหนดเปนจดหมายเพอใหเกดกบผเรยน เมอจบการศกษาขนพนฐาน ดงน 1. มคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค เหนคณคาของตนเอง มวนยและปฏบตตนตามหลกธรรมของพระพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอ ยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 2. มความร ความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชเทคโนโลย และมทกษะชวต 3. มสขภาพกายและสขภาพจตทด มสขนสย และรกการออกก าลงกาย 4. มความรกชาต มจตส านกในความเปนพลเมองไทยและพลโลก ยดมนในวถชวตและ การปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข 5. มจตส านกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย การอนรกษและพฒนาสงแวดลอม มจตสาธารณะทมงท าประโยชนและสรางสงทดงามในสงคม และอยรวมกนในสงคมอยางมความสข

29

สมรรถนะส าคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงค ในการพฒนาผเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงเนนพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐานทก าหนด ซงจะชวยใหผเรยนเกดสมรรถนะส าคญและคณลกษณะอนพงประสงค ดงน สมรรถนะส าคญของผเรยน หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงใหผเรยนเกดสมรรถนะส าคญ ๕ ประการ ดงน 1. ความสามารถในการสอสาร เปนความสามารถในการรบและสงสาร มวฒนธรรมในการใชภาษาถายทอดความคด ความรความเขาใจ ความรสก และทศนะของตนเองเพอแลกเปลยนขอมลขาวสารและประสบการณอนจะเปนประโยชนตอการพฒนาตนเองและสงคม รวมทงการเจรจาตอรองเพอขจดและลดปญหาความขดแยงตาง ๆ การเลอกรบหรอไมรบขอมลขาวสารดวยหลกเหตผลและความถกตอง ตลอดจนการเลอกใชวธการสอสาร ทมประสทธภาพโดยค านงถงผลกระทบทมตอตนเองและสงคม 2. ความสามารถในการคด เปนความสามารถในการคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคด อยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ และการคดเปนระบบ เพอน าไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศเพอการตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม 3. ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอปสรรคตาง ๆ ทเผชญไดอยางถกตองเหมาะสมบนพนฐานของหลกเหตผล คณธรรมและขอมลสารสนเทศ เขาใจความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณตาง ๆ ในสงคม แสวงหาความร ประยกตความรมาใชในการปองกนและแกไขปญหา และมการตดสนใจทมประสทธภาพโดยค านงถงผลกระทบทเกดขนตอตนเอง สงคมและสงแวดลอม 4. ความสามารถในการใชทกษะชวต เปนความสามารถในการน ากระบวนการตาง ๆ ไปใชในการด าเนนชวตประจ าวน การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรอยางตอเนอง การท างาน และการอยรวมกนในสงคมดวยการสรางเสรมความสมพนธอนดระหวางบคคล การจดการปญหาและความขดแยงตาง ๆ อยางเหมาะสม การปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอม และการรจกหลกเลยงพฤตกรรมไมพงประสงคทสงผลกระทบตอตนเองและผอน 5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย เปนความสามารถในการเลอก และใช เทคโนโลยดานตาง ๆ และมทกษะกระบวนการทางเทคโนโลย เพอการพฒนาตนเองและสงคม ในดานการเรยนร การสอสาร การท างาน การแกปญหาอยางสรางสรรค ถกตอง เหมาะสม และมคณธรรม

30

คณลกษณะอนพงประสงค หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค เพอใหสามารถอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสข ในฐานะเปนพลเมองไทยและพลโลก ดงน 1. รกชาต ศาสน กษตรย 2. ซอสตยสจรต 3. มวนย 4. ใฝเรยนร 5. อยอยางพอเพยง 6. มงมนในการท างาน 7. รกความเปนไทย 8. มจตสาธารณะ นอกจากน สถานศกษาสามารถก าหนดคณลกษณะอนพงประสงคเพมเตมใหสอดคลองตามบรบทและจดเนนของตนเอง มาตรฐานการเรยนร การพฒนาผเรยนใหเกดความสมดล ตองค านงถงหลกพฒนาการทางสมองและพหปญญา หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน จงก าหนดใหผเรยนเรยนร 8 กลมสาระการเรยนร ดงน 1. ภาษาไทย 2. คณตศาสตร 3. วทยาศาสตร 4. สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 5. สขศกษาและพลศกษา 6. ศลปะ 7. การงานอาชพและเทคโนโลย 8. ภาษาตางประเทศ ในแตละกลมสาระการเรยนรไดก าหนดมาตรฐานการเรยนรเปนเปาหมายส าคญของการพฒนาคณภาพผเรยน มาตรฐานการเรยนรระบสงทผเรยนพงร ปฏบตได มคณธรรมจรยธรรม และคานยมทพงประสงคเมอจบการศกษาขนพนฐาน นอกจากนนมาตรฐานการเรยนรยงเปนกลไกส าคญในการขบเคลอนพฒนาการศกษาทงระบบ เพราะมาตรฐานการเรยนรจะสะทอนใหทราบวาตองการอะไร จะสอนอยางไร และประเมนอยางไร รวมทงเปนเครองมอในการตรวจสอบเพอการ

31

ประกนคณภาพการศกษาโดยใชระบบการประเมนคณภาพภายในและการประเมนคณภาพภายนอก ซงรวมถง การทดสอบระดบเขตพนทการศกษา และการทดสอบระดบชาต ระบบการตรวจสอบเพอประกนคณภาพดงกลาวเปนสงส าคญทชวยสะทอนภาพการจดการศกษาวาสามารถพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามทมาตรฐานการเรยนรก าหนดเพยงใด กลมสาระการเรยนรศลปะ กลมสาระการเรยนรศลปะ มงพฒนาใหผเรยนเกดความรความเขาใจ มทกษะวธการทางศลปะ เกดความซาบซงในคณคาของศลปะเปดโอกาสใหผเรยนแสดงออกอยางอสระในศลปะแขนงตางๆ ประกอบดวยสาระส าคญ คอ ทศนศลป มความรความเขาใจองคประกอบศลป ทศนธาต สรางและน าเสนอผลงานทางทศนศลปจากจนตนาการ โดยสามารถใชอปกรณทเหมาะสม รวมทงสามารถใชเทคนค วธการของศลปนในการสรางงานไดอยางมประสทธภาพ วเคราะห วพากษวจารณคณคางานทศนศลป เขาใจความสมพนธระหวางทศนศลป ประวตศาสตร และวฒนธรรมเหนคณคางานศลปะทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถนภมปญญาไทยและสากล ชนชม ประยกตใชในชวตประจ าวน ดนตร มความรความเขาใจองคประกอบดนตรแสดงออกทางดนตรอยางสรางสรรค วเคราะหวพากษวจารณคณคาดนตร ถายทอดความรสก ทางดนตรอยางอสระ ชนชมและประยกตใชในชวตประจ าวน เขาใจความสมพนธระหวางดนตร ประวตศาสตร และวฒนธรรม เหนคณคาดนตรทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย และสากล รองเพลง และเลนดนตรในรปแบบตางๆ แสดงความคดเหนเกยวกบเสยงดนตร แสดงความรสกทมตอดนตรในเชงสนทรยะ เขาใจความสมพนธระหวางดนตรกบประเพณวฒนธรรม และเหตการณในประวตศาสตร นาฏศลป มความรความเขาใจองคประกอบนาฏศลป แสดงออกทางนาฏศลปอยางสรางสรรค ใชศพทเบองตนทางนาฏศลป วเคราะหวพากษ วจารณคณคานาฏศลป ถายทอดความรสก ความคดอยางอสระ สรางสรรคการเคลอนไหวในรปแบบตางๆ ประยกตใชนาฏศลปในชวตประจ าวน เขาใจความสมพนธระหวางนาฏศลปกบประวตศาสตร วฒนธรรม เหนคณคาของนาฏศลปทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย และสากล จากหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานกลมสาระการเรยนรศลปะ ประกอบดวย 3 สาระไดแก สาระท1 ทศนศลป, สาระท2 ดนตร, สาระท3 นาฏศลป สาระท2 ดนตร ไดก าหนดไว 2 มาตรฐาน คอ

32

มาตรฐาน ศ 2.1 เขาใจและแสดงออกทางดนตรอยางสรางสรรค วเคราะห วพากษวจารณคณคาดนตร ถายทอดความรสกความคดตอดนตรอยางอสระ ชนชม และประยกตใชในชวตประจ าวน มาตรฐาน ศ 2.2 เขาใจความสมพนธระหวางดนตร ประวตศาสตร และวฒนธรรมเหนคณคาของดนตรทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทยและสากล กรอบการพฒนาหลกสตร ในหลกสตรการศกษาขนพนฐานยงไดก าหนดไวดวยวาใหสถานศกษาเปนผจดหลกสตรของตนเองใหเปนไปตามกรอบหลกสตรหรอมาตรฐานทกลาวไวในหลกสตร สถานศกษาจ าเปนตองพฒนาหลกสตรของตนเองขนมา โดยค านงถงประโยชนทผเรยนควรไดรบจากการศกษา และมงเนนใหสถานศกษาสามารถก าหนดสาระการเรยนรทเหมาะสมกบสภาพทองถนของตนเองดวย (ณรทธ สทธจตต, 2545, น.4-5) และยงไดกลาวถง การพฒนาหลกสตรมขอควรค านงหลายประการเพอใหไดหลกสตรทมสาระครบถวนและเปนกรอบในการจดการเรยนการสอนดนตรทสมบรณแบบตอไป ตอไปนคอหลกส าคญทควรค านงถง 1. ดนตรเพอดนตร การพฒนาหลกสตรตองใหมนใจวาสาระทบรรจในหลกสตรเปนสาระส าคญเพอมงใหผเรยนไดเรยนรดนตรอยางแทจรง มใชเปนสาระทเรยนรเพอประโยชนหรอวตถประสงคเคลอบแฝงอน ๆ ทมใชดนตรอยางแทจรงไดแก การเรยนรดนตรเพอความรความเขาใจในสาระดนตรคอ เนอหาและทกษะดนตรเปนพนฐานส าคญ 2. ดนตรเพอความซาบซง สาระหลกสตรควรมงไปสการพฒนาผเรยนใหไดรบความซาบซงในดนตร ซงเปนจดมงหมายสงสดของการเรยนดนตรส าหรบผเรยนทว ๆ ไป หรอการศกษาขนพนฐาน 3. การก าหนดจดประสงค ควรใหครอบคลมถงสาระดนตรและใหเหมาะสมกบความสามารถของผเรยนในแตละวยโดยเนนถงการเรยนรสาระดนตรอยางแทจรงแลการเรยนรเพอความซาบซงในดนตรเปนหลกส าคญจดประสงคในการเรยนรดนตรนอกจากนเปนสงทสามารถก าหนดไดแตตองเนนจดประสงคขางตนเปนอนดบแรก 4. การก าหนดเนอหา ตองก าหนดใหเปนไปตามจดประสงคทตงไว และเปนเนอหาทมความสมดล ความครอบคลม ความถกตอง ความตอเนองของสาระดนตรอยางแทจรง นอกจากนควรเปนเนอหาทตรงตามหลกการเรยนรทางดนตร ทส าคญยงคอ หลกการเรองการเรยนรดนตรของเสยงกอนสญลกษณ และควรเปนเนอหาทมคณคาและนาสนใจโดยเปนเนอหาทเปนสากล รวมไปถงเนอหาทส าคญสมควรเรยนรในทองถนนน ๆ เพอขยายโลกทศนของผเรยนอยางแทจรงในสภาพโลกาภวตน

33

5. การก าหนดกจกรรม ตองใหเหมาะกบผเรยนและสามารถท าใหผเรยนไดเรยนรสาระดนตรไดอยางครบถวนสมบรณ 6. การก าหนดการประเมนผล ควรใหครอบคลมจดประสงคทต งไว และเปนการประเมนผลดนตรในทกดานไดแก ดานความร ทกษะ และเจตคต สาระดนตรศกษา ณรทธ สทธจตต (2545, น.8) ไดกลาววา สาระดนตรไดแก สาระเรองราวทางดนตรทประกอบไปดวยสองสวนส าคญคอ เนอหาดนตร และทกษะดนตร เนอหาดนตรแบงเปนสองสวนยอยคอ องคประกอบดนตร และวรรคดดนตร องคประกอบดนตรประกอบดวย จงหวะ ท านอง เสยงประสาน สสน ลกษณะของเสยง รปพรรณ และรปแบบ วรรณคดประกอบไปดวยเรองราวของ ประวตดนตร และบทเพลง ส าหรบทกษะดนตรแบงเปนทกษะส าคญ 6 อยางคอ การฟง การรอง การเคลอนไหว การเลน การสรางสรรค และการอาน สงตาง ๆ ทกลาวมาทงหมดน เปนสาระส าคญทางดนตรทผศกษาดนตรควรเรยนรเพอใหเกดความรความเขาใจและมทกษะซงน าไปสความซาบซงในสนทรยรสของดนตรตอไปรายละเอยดของสาระดนตรเปนสงทผสอนดนตรควรศกษาหาความรอยตลอดเวลาเพอใหเกดความรอบรใหมากทสด ซงเปนประโยชนอยางยงในการน ามาใชหรอถายทอดใหกบผเรยนอยางถกตองและเหมาะสมตอไป

34

ภาพท 2 แสดงสาระดนตร (ณรทธ สทธจตต, 2545, น.8)

ความหมายของสสนเสยงเครองดนตรสากล ณรทธ (2538, น.29) ไดอธบายเกยวกบสสนไววา (Tone color หรอ timbre) คอคณสมบตของเสยงของเครองดนตร รวมท งเสยงรองของคน ซงมความแตกตางกน ท งนเนองมาจากคณสมบตของการเกดเสยง (Overtone) ในทางดนตรสสนอาจจะเปนลกษณะของการแสดงเดยว คอ การเลนหรอรองโดยเครองดนตร หรอคนเพยงคนเดยว (Solo) หรอ อาจจะเปนการรวมกนของเครองดนตร หรอเสยงรองตางๆ ของคน ท าใหเกดเปนการรวมวง (Ensemble) ขนมา ณชชา (2549, น.2-3) ไดอธบายความหมายของสสนเสยงวา สสนเสยง (Timbre หรอ Tone color) หมายถง เสยงทมาจากแหลงก าเนดเสยงตางๆกน เชน เสยงเปยโน เสยงกตาร เสยงพด เสยงเคาะประต เสยงกรง เสยงลม เสยงรอง ฯลฯ คลนเสยงทเกดจากแหลงทมสสนเสยงตางกนจะมรปรางลกษณะตางกน เชน คลนเสยงของไวโอลน จะมรปรางตางจากคลนเสยงของทรมเปท เปน

สาระดนตร

ทกษะ เนอหา

- การฟง

- การรอง

- การเคลอนไหว

- การเลน

- การสรางสรรค

- การศกษา

การอาน

วรรณคดดนตร องคประกอบ

- จงหวะ

- ท านอง

- เสยงประสาน

- สสน

- รปพรรณ

- รปแบบ

- ประวตดนตร

- บทเพลง

35

ตน สอดนตร (Medium) ทตางกนจะท าใหเกดสสนเสยงตางกน สอดนตรกคอ เครองดนตร หรอเสนเสยงในกรณของการขบรอง เครองดนตรตางชนดกนจะท าใหเกดสสนเสยงตางกน เพลงเดยวกนทบรรเลงโดยเครองดนตรตางชนดกนจะท าใหเกดรสชาตตางกน เพราะสสนเสยงตางกน จากทกลาวมาพอสรปไดวาสสนเสยง (Tone color) หมายถง คณลกษณะเฉพาะของเสยงทเกดขนจากแหลงก าเนดเสยงตาง ๆ ซงจะมลกษณะแตกตางกนขนอยกบแหลงก าเนดเสยงและเสยงดนตรนนสามารถแบงออกเปน 2 กลม คอ เสยงทเกดจากเครองดนตร และเสยงทเกดจากการขบรองของมนษย ประเภทของสสนเสยงเครองดนตรสากล เนองจากเครองดนตรสากลนนมมากหลายประเภท และชนด หลกเกณฑในการจ าแนกจงอาจท าไดหลายประการ เชน ความแตกตางของวสดทใชท า รปทรง หรอกระบวนการท าใหเกดเสยงซงแตละชนชาตอาจมหลกเกณฑในการจ าแนกแตกตางกน ณรทธ (2538, น.31-34) ไดอธบายการจดประเภทของเครองดนตรตามลกษณะของเสยงทคลายคลงกน และลกษณะของเครองมอ ซงแยกเปนประเภทตางๆ ไวดงน 1. เครองดนตรประเภทคยบอรด (Keyboard Instruments) เครองดนตรประเภทคยบอรดทพบไดในปจจบนมอยดวยกน 4-5 ชนด คอ 1.1 เปยโน (Piano) เปยโนเรมใชอยางแพรหลายในราวศตวรรษท 18 ตอนปลาย เปยโนเกดเสยงจากการตสาย เปยโนสามารถจะท าใหเสยงยาวได โดยเหยยบ Pedal ชวงเสยงของเปยโนกวางมาก และสามารถเลนใหมเสยงดง คอย ไดหลายระดบตามแรงทผเลนกดลงบนคยเปยโน 1.2 ออรแกน (Organ) เปนเครองดนตรทมมานานแลว สามารถท าใหเกดเสยงไดหลายลกษณะ ท าใหเสยงมหลายชนดได สสนตางๆ กน และสามารถยดเสยงใหยาวไดโดยไมหยดเนองจากเปนเสยงเกดจากการเปาลม 1.3 ฮารพซคอรด (Harpsichord) เปนเครองดนตรทใชกนมาในศตวรรษท 16, 17 และ 18 การเกดเสยงของฮารพซคอรด เกดจากการดด ฮารพซคอรดไมสามารถเลนใหเกดเสยงดง-คอยไดอยางเปยโน แตใหเสยงทชดเจนซงมความดงและความยาวของเสยงจ ากด 1.4 คลาวคอรด (Clavichord) เปนเครองดนตรทมลกษณะคลายฮารพซคอรด แตการเกดเสยงเกดจากการต ใหเสยงมความแตกตางไดไมมากนกใชตงแตยคกลางจนถงศตวรรษท 18 1.5 คยบอรดประเภทอน ในปจจบนมคยบอรดมากมาย เชน ออรแกนไฟฟา อเลคโทน และพวกเครองดนตรประเภทอเลคโทรนค (Electronic music instruments) ซงใหเสยงแตกตางกนไดมากมายในเครองเดยว

36

2. เครองสาย (String Instruments) คอเครองดนตรทเกดเสยงโดยการดด หรอส ทสายขนาดตางๆ ทมอยทเครองดนตรนน ทส าคญ คอ 2.1 ไวโอลน (Violin) เรมมปรากฏในศตวรรษท 17 ไวโอลนเปนเครองดนตรเอกในวงออรเคสตรา มสายทงหมด 4 สาย สามารถใหเสยงทแหลมและต าปานกลาง มเทคนควธเลนตางๆ มากมาย ทงการสและการดดใหเกดเสยง 2.2 วโอลา (Viola) ลกษณะเหมอนไวโอลน แตมขนาดใหญกวามกใชเลนแนวประสานเสยงกบไวโอลน ในวงออรเคสตรา 2.3 วโอลอนเชลโล (Violoncello) มลกษณะใหญกวาวโอลามาก ตองตงกบพและนงส บางครงเรยกสนๆวา เชลโล 2.4 เบส (Bass) คอเครองสายทใหญทสดทใชในวงออรเคสตรา ใชเลนแนวเบสมกจะไมใชเลนแนวท านอง ชอเตมคอ ดบเบลเบส (Double Bass) 2.5 ฮารฟ (Harp) เปนเครองดนตรทมมาแตโบราณ เกดเสยงโดยการดด มสายทงหมด 43 สาย และม Pedal 7 อน ใชเทาเหยยบเพอปรบเสยงใหเปนไปตามบนไดเสยงตางๆ 2.6 ลท (Lute) เปนเครองดนตรโบราณเกาแกมาก ใชการดดท าใหเกดเสยง มสาย 6 สาย 2.7 กตาร (Guitar) เปนเครองดนตรทใชในการดดท าใหเกดเสยง มสาย 6 สาย นยมใชเลนประชนกบวงออรเคสตรา 3. เครองลมไม (Woodwind Instruments) เปนเครองดนตรทแตเดมท าดวยไม แตในปจจบนอาจท าดวยวสดอนๆ ใชการเปาลมท าใหเกดเสยง เครองดนตรในประเภทนมหลายชนด สามารถแบงไดเปน 3 ชนดใหญๆ คอ 3.1 เครองลมไมทมลนเดยว ไดแก 3.1.1 คลารเนท (Clarinet) มลกษณะคลายโอโบแตมขนาดใหญกวา และตรงปลายปากเปาไมมทอยาวยนออกมา ใหสสนของเสยงหลายแบบ 3.2.2 แซกโซโฟน (Saxophone) เปนเครองลมไมแตตวแซกโซโฟนท าดวยทองเหลอง 3.2 เครองลมทมลนค ไดแก 3.2.1 โอโบ (Oboe) มลกษณะคลายคลารเนท ยกเวนตรงปากเปาจะเปนทอเลกยาวยนออกมา 3.2.2 บาซน (Bassoon) เปนเครองลมไมทใหญทสดและใหเสยต าทสดในบรรดาเครองลมไม

37

3.2.3 องลชฮอรน (English horn) มลกษณะคลายโอโบแตมขนาดใหญกวา และปลายปอง ไมบานเหมอนโอโบใหเสยงทมกวาโอโบ 3.3 เครองดนตรทไมมลน เทยบไดกบขลยของไทย ม 2 ชนด คอ 3.3.1 ฟลท (Flute) ปจจบนฟลทท าดวยโลหะ มไดท าดวยไมแตยงจดเปนเครองลมไมเชนเดยวกบแซกโซโฟน 3.3.2 ปกโกโล (Piccolo) ลกษณะเหมอนฟลทแตเลกกวา 1 เทา จงใหเสยงสง ปกโกโลใหเสยงสงสดในจ าพวกเครองลมไม 4. เครองลมทองเหลอง (Brass Instruments) 4.1 ฮอรน หรอ เฟรนชฮอรน (Horn หรอ French Horn) มมาแตสมยศตวรรษท 17 มเสยงทดง มพลงสงางาม ไพเราะนาฟง เปนเครองดนตรทมรปรางสวย มกใชเปนสญลกษณของดนตร 4.2 ทรมเปท (Trumpet) มเสยงทดงชดแจว มพลงและใหเสยงสงสดในพวกเครองลมทองเหลอง 4.3 ทรอมโบน (Trombone) อาจกลาวไดวา เปนเบสของทรมเปท มเสยงทมนมกวาทรมเปท 4.4 ทบา (Tuba) เปนเครองลมทองเหลองทมขนาดใหญทสดจงใหเสยงต าสด จดวาเปนเบสของเครองลมทองเหลอง 5. เครองต (Percussion Instruments) สามารถแบงออกเปน 2 ประเภท คอ 5.1 เครองตทไมมระดบเสยง เชน 5.1.1 กลองใหญ (Bass drum) คอ กลองขนาดใหญสดมขาตงและใชไมต 5.1.2 กลองแตก (Snare drum) คอ กลองเลกสามารถท าเสยงซาๆ ได บางครงเรยกวา 5.1.3 ร ามะนา (Tambaurine) ลกษณะคลายร ามะนาไทย มทงชนดทมแผนหนง หรอวสดอนขงคลายกลอง และไมมแผนหนงขง 5.1.4 สามเหลยม (Triangle) เปนเครองดนตรทนยมใชทวไปในวงออรเคสตรา และส าหรบการเรยนการสอนตงแตระดบปฐมวย 5.1.5 ฉาบ (Cymbals) ท าดวยโลหะลกษณะเหมอนฉาบไทยแตมขนาดใหญ มกใชเปนค 5.1.4ฆองใหญ (Gong) มลกษณะเปนฆองแบบจนใบเดยวใชไมต 5.1.5 กรบ (Castanets) เปนเครองดนตรท าจงหวะของชาวสเปน

38

5.1.6 ลกแซก (Maracas) คอ เครองดนตรท าจงหวะของชาวควบา 5.2 เครองตทมระดบเสยง เชน 5.2.1 กลองทมพาน (Timpani) กลองชดปรบเสยงใหมระดบสงต าไดเปนชดอาจจะม 2-4 ใบ 5.2.2 ระนาดฝรง (Bell, Glockenspiel) มขนาดเลกใชวางบนโตะ และต ท าดวยโลหะ 5.2.3 ระนาดฝรง (Xylophone) มขนาดใหญ มขาตงตดมากบตวระนาดท าดวยไม 5.2.3 เซเลสตา (Celesta) ลกษณะคลายเปยโน คอ เปนเครองดนตรประเภทคยบอรด เสยงทไดคลาย Glockenspiel จากทกลาวมาพอสรปไดวาในปจจบนนยมจ าแนกประเภทเครองดนตรสากลไดเปน 5 ประเภท คอ เครองดนตรสากลประเภท เครองสาย เครองลมไม เครองลมทองเหลอง เครองกระทบ เครองลมนว ดงนนจงจ าแนกสสนเสยงเครองดนตรสากลไดเปน 5 ประเภท ตามประเภทเครองดนตรสากล ดงน 1. สสนเสยงเครองดนตรสากลประเภท เครองสาย 2. สสนเสยงเครองดนตรสากลประเภท เครองลมไม 3. สสนเสยงเครองดนตรสากลประเภท เครองลมทองเหลอง 4. สสนเสยงเครองดนตรสากลประเภท เครองกระทบ 5. สสนเสยงเครองดนตรสากลประเภท เครองลมนว ความซาบซงในสนทรยรสของดนตร ณรทธ สทธจตต (2545, น.6-7) ไดกลาววา ดนตรเปนเรองของความงามทางโสตศลปทมนษยบรรจงสรางสรรคขนใหมนษยดวยกนเองไดชนชมและซาบซงในความงามหรอความสนทร สนทรยศาสตรจงเขามาเกยวของในกระบวนการเรยนการสอนดนตร สนทรยศาสตร (aesthetics) เปนศาสตรทเกยวของกบความงามแบงแยกไดเปนสองสาขาคอ ในดานวทยาศาสตร มงศกษาองคประกอบและปจจยตาง ๆ ทมอทธพลตอการรบรเกยวกบเรองของความงดงาม สวนในดานปรชญา มงศกษาธรรมชาตของความงาม กระบวนการทจะน าไปสความซาบซงในความงาม องคประกอบส าคญไดแก สนทรยวตถ สนทรยประสบการณ สนทรยซาบซง

39

ภาพท 3 แสดงกระบวนการของความซาบซงในสนทรยรสของดนตร (ณรทธ สทธจตต : 2545, น.7)

การฟง

บทเพลง (สนทรยวตถ)

ความรความเขาใจ ในดนตร

ผฟง (ความรความเขาใจ)

องคประกอบของเสยง (เชงปรมาณ)

การฟง (การรบรโดยกระบวนการทางปญญา)

คณภาพของเสยง (เชงคณภาพ)

สนทรยรสของดนตร (สนทรยประสบการณ)

การประเมนคณคา

ความซาบซงในสนทรยรส ของดนตร

40

เนองจากดนตรเปนศาสตรทวาดวยเรองเสยงรบรโดยการฟง การเรยนรท าความเขาใจเกยวกบเรองเสยงและการฝกทกษะการฟงจงเปนสงส าคญซงจะน าพาไปสความซาบซงในดนตรได วมลศร อปรนย (2548, น.5) ไดกลาววา การฟงเปนทกษะเบองตนทจ าเปนในการเรยนดนตร ทงนเนองจากการฟงท าใหผเรยนดนตรเกดความเขาใจในดนตรและเปนจดเรมตนใหผเรยนพฒนาการทางดนตรดานอนๆ ตอไปดวย นอกจากนการฟงจดเปนประสบการณทส าคญส าหรบผเรยนดนตรทกระดบ เพราะเมอผเรยนมความเขาใจในการฟงดนตรหรอบทเพลงใดๆ แลว ผนนจะเกดความพงพอใจ มอารมณความรสกรวมไปกบดนตรซงชวยใหผนนมพฒนาการทงทางดานความคดและอารมณ นอกจากนยงชวยใหผนนรจกใชเวลาวางในการฟงดนตร ซงผลรวมทงหมดนน าไปสความซาบซงในทางสนทรยทางดนตร ณรทธ (2538, น.1-3) ไดอธบายวา การฟงทจะเกดความซาบซงขนอยกบลกษณะและทศนคตของผฟงในการฟงซงสามารถจดไดเปน 4 ประเภท คอ 1. การฟงอยางมไดตงใจ(Passive listening) ไดแก การไดยนเสยงดนตรเปนสวนประกอบของเหตการณใด หรอสถานการณใดสถานการณหนง เชน การฟงเพลงในขณะรบประทานอาหาร การฟงเพลงระหวางเดนซอของตามศนยการคา 2. การฟงเนองจากดนตรท าใหสนใจ(Sensuous listening) การฟงทเกดจากความไพเราะของเสยงดนตร ท าใหผฟงรสกฉงน ตองฟงเพราะรสกวาดนตรไพเราะจบใจ การฟงชนดนท าใหผฟงรสกซาบซงในดนตรระดบหนง แตไมถงระดบความซาบซงทแทจรง 3. การฟงเนองจากอารมณ(Emotional listening) การฟงทผฟงมความรสกตอเพลงทตนชอบฟงไปตามอารมณของตนเองโดยมความตงใจฟงมากกวาการฟงเนองจากดนตรท าใหสนใจ แตมไดมความเขาใจในดนตรจนถงขนซาบซงอยางแทจรง 4. การฟงโดยรบร(Perceptive listening) การฟงลกษณะนแตกตางไปจากการฟงทกลาวมาแลว เนองจากใชสมาธ ความตงใจในการฟงดนตร โดยมความเขาใจเปนพนฐาน ซงจะน าไปสความซาบซงทแทจรง ความซาบซงในลกษณะนจดเปน ความซาบซงทแทจรง เพราะผฟงเขาใจสงทไดยนและมจดมงหมายในการฟง การฟงดนตรในลกษณะนเปนการรบรดนตรในลกษณะโสตศลปอยางแทจรง จากเอกสารทเกยวของกบวชาดนตรจะเหนไดวา วชาดนตรไดบรรจอยในหลกสตรการศกษาขนพนฐาน กลมสาระการเรยนรศลปะททกคนตองเรยนซงสถานศกษาและครผสอนจะตองชวยกนพฒนาหลกสตรใหทนสมยอยเสมอโดยมจดมจดมงหมายสงสดคอ เพอใหผเรยนเกดความซาบซงในดนตร ซงการจะเกดความซาบซงไดนนผเรยนจะตองมความรความเขาใจท งทางดานเนอหา และทางดานทกษะ และเนองจากดนตรเปนศาสตรทวาดวยเรองเสยงรบรโดยการ

41

ฟง การศกษาท าความเขาใจเกยวกบเรองสสนเสยง และการฝกทกษะการฟงจงเปนสงส าคญ จงเปนหนาทของครผสอนทจะตองคดหาวธทจะท าใหผเรยนเกดกระบวนการเรยนรอยางแทจรงซงจะสามารถน าพาไปสความซาบซงในดนตรไดในทสด

งานวจยทเกยวของ งานวจยในประเทศ ธวช รตนมนตร (2534, น.53) ไดศกษาเปรยบเทยบ ผลสมฤทธทางการเรยนวชาทฤษฎดนตรสากล 1 ของนกศกษาวชาดนตรศกษา ระหวางการสอนเสรมดวยบทเรยนโปรแกรมไมโครคอมพวเตอร กบการสอนปกต ผลการศกษาพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาดนตรสากล 1 ของนกศกษาวชาดนตรศกษา ทไดรบการสอนเสรมจากบทเรยนโปรแกรมไมโครคอมพวเตอร สงกวาการสอนเสรมปกต อยางมนยส าคญทางสถตระดบ .05 ผลสมฤทธทางการเรยน วชาดนตรสากล 1 ของนกศกษาวชาเอกดนตรศกษาทไดรบการสอนเสรมจากบทเรยนโปรแกรมไมโครคอมพวเตอรหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตระดบ .05 ความคดเหนของนกศกษาทเรยนดวยโปรแกรมไมโครคอมพวเตอรสอนเสรม สวนใหญมความคดเหนในทางทดตอบทเรยนโปรแกรมคอมพวเตอร ประณต พลอาษา (2545) ไดศกษาเรอง การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน วชาทฤษฎดนตรสากล เรอง ตรยแอด ในสถาบนราชภฏอบลราชธาน โดยมวตถประสงคเพอหาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนโดยใชเกณฑ 80/80 และเพอเปรยบเทยบผลการเรยนวชาทฤษฎดนตรสากล เรอง ตรยแอด ของนกศกษาระหวางกอนเรยนและหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน และศกษาความคดเหนของนกศกษาทมตอบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน กลมตวอยางทใชในการศกษา คอ นกศกษาโปรแกรมวชาดนตร ชนปท 2 จ านวน 30 คน ซงไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลคอโปรแกรมส าเรจรป Author ware ผลการศกษาพบวา บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทพฒนาขนมประสทธภาพ 84.06/85.25 ซงสงกวาเกณฑ ทก าหนด 80/80 หลงจากเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแลว นกศกษามผลสมฤทธทางการเรยนวชาทฤษฎดนตรสากล เรอง ตรยแอด สงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.13 และผลจากการศกษาความคดเหน นกศกษามความเหนวาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน มความเหมาะสมในระดบมาก สฤษธ มลมณ (2548) ไดท าการวจย เรอง การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน วชาดนตรสากลปฏบตตามความถนด 1 (ศ 0211) เรองทฤษฎโนตสากลส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ของโรงเรยนพงโคนวทยาคม อ าเภอพงโคน จงหวดสกลนคร ผลการวจยพบวา บทเรยน

42

คอมพวเตอรชวยสอนทพฒนาขน มประสทธภาพเทากบ 82.83/85.08 ซงสงกวาเกณฑทก าหนดไว 80/80 และมดชนประสทธผลของการเรยนดวยคอมพวเตอรชวยสอนเทากบ 0.78 และผลจากการศกษาความคดเหนของนกเรยน มความเหนวาตอบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนอยในระดบมาก สนต แกวใจ (2553) ไดศกษา การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรองการอานโนตดนตรสากล วชาดนตรสากลดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมพนฐานทางดนตร และไมมพนฐานทางดนตร ของโรงเรยนราชสมาวทยาลย จงหวดนครราชสมา ผลการศกษาพบวาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เรอง การอานโนตดนตรสากล ทพฒนาขนมประสทธภาพ 75.67/78.70 ซงเปนไปตามเกณฑทก าหนดไว 75/75 และพบวา คะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การอานโนตดนตรสากล วชาดนตรสากล ของกลมมพนฐานทางดนตร มคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากลมไมมพนฐานทางดนตร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 งานวจยตางประเทศ กลาส (Glass, 1986, p.2070-A) ไดท าวจยเกยวกบประสทธผลของโปรแกรม Tuning ทมตอความสามารถในการจ าแนกความแตกตางและการเทากนของระดบเสยงดนตร (Pitch Discrimination and Pitch Matching) ของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน การวจยครงนเพอหาเทคนคการสอนใหม สมมตฐานของการวจยครงน คอโปรแกรม Tuning ซงเขยนโปรแกรมโดย William R.Higgins จะมผลตอความสามารถในการจ าแนกความแตกตางและความเของระดบเสยงดนตร กลมทดลองเปนนกเรยนเกรด 8 จ านวน 74 คน ซงเรยนโดยเกมทใชโปรแกรม Tuning ใชเวลาในการทดลองเรยน 25 นาท/วน เปนเวลา 10 วน จากการทดลองพบวาความแตกตางในการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต จากการศกษาคนควางานวจยทเกยวของจะเหนไดวา การเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยท าใหผเรยนมความสามารถทจะรบรและพฒนาความสามารถของตนเองไดท าใหประสทธภาพการเรยนสงขนเมอเปรยบเทยบกบการสอนดวยวธอน ๆ และยงท าใหผเรยนไมรสกเบอหนาย อกทงสามารถสนองตอบการเรยนรรายบคคลไดเปนอยางด การน าเทคโนโลยมลตมเดยเขามาใชในการเรยนการสอนจงเปนทางเลอกหนงทมประสทธภาพ แทนทจะใชการเรยนการสอนแบบเดมทเรยนกนโดยผานครผสอนเพยงอยางเดยว เนองจากบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยสามารถสรางแรงกระตนความนาสนใจใหแกผเรยนไดคอ สามารถน าเสนอเนอหาไดอยางหลากหลายเชน ภาพนง ภาพเคลอนไหว เสยง การโตตอบ ท าใหผเรยนเกดปฏสมพนธกบบทเรยนอยางแทจรง สามารถถามค าถามรบค าตอบจากผเรยน ตรวจค าตอบ และแสดงผลการเรยนรใหขอมลยอนกลบแกผเรยนไดทนท บนทกผลการเรยนและประเมนผลการเรยนซ า ๆ ไดหลายครง

43

ตามตองการ ชวยในการแกปญหาในการเรยนการสอนวชาดนตรท าใหผเรยนเกดกระบวนการเรยนรอยางแทจรง จงท าใหผ วจ ยมความสนใจทจะสรางบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเ ดย เพอใชในการแกปญหาการเรยนการสอน จงไดจดท าบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปาทมประสทธภาพไวใชในการเรยนการสอน และยงเปนแนวทางในการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยในเนอหาอน ๆ ตอไป

บทท 3

วธการด าเนนงานวจย

การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ผวจยไดด าเนนการศกษาคนควาตามล าดบขนตอนดงน 1. ประชากรและกลมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย 3. การสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย 4. การด าเนนการทดลอง 5. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน ชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2562 ของโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา กรงเทพมหานคร สงกดทบวงมหาวทยาลย จ านวน 3 หองเรยน รวม 120 คน กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เรองสสนเสยงเครองดนตรสากลประเภทเครองเปา ครงนเปนนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน ชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2562 ของโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา กรงเทพมหานคร จ านวน 45 คน โดยใชวธการสมแบบแบงกลม (Claster random sampling) และการสมอยางงายจากนกเรยน 3 หอง คอหองท 3 , 4 , และ 5 ตามล าดบ มขนตอนดงน การทดลองครงท 1 สมนกเรยนจากหองเรยนท 3, 4 และ 5 มาจ านวนหองละ 5 คนรวม 15 คน โดยวธการจบฉลากเพอพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เรองเครองดนตรสากลประเภทเครองเปาโดยใชอตราสวน 5:5:5 หมายถง คนเรยนเกง 5 คน : ปานกลาง 5 คน : ออน 5 คน โดยยดผลคะแนนจากการคดเลอกในระดบชนมธยมศกษาปท 1 ปการศกษา 2561 ของโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา เปนเกณฑคอ กลมทมคะแนนมากทสดจะไดเรยนหองท 3 กลมทมคะแนนรองลงมาจะไดเรยนหองท 4 กลมทมคะแนนนอยทสดจะไดเรยนหองท 5

45

การทดลองครงท 2 สมนกเรยนจากหองเรยนท 3, 4 และ 5 มาจ านวน หองละ 10 คนรวม 30 คน โดยวธการจบฉลาก โดยไมซ ากบนกเรยนทใชในการทดลองครงท 1 ส าหรบการทดสอบภาคสนาม เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน และหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย 1. บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปาส าหรบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2562 ของโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา 2. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนรเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา 3. แบบประเมนคณภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย โดยผเชยวชาญ 3.1 แบบประเมนคณภาพดานเนอหา 3.2 แบบประเมนคณภาพดานเทคโนโลยการศกษา การสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย การสรางบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา ในการสรางและหาประสทธภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย มวธการด าเนนการศกษาคนควาดงน 1.ศกษาเนอหาตามหลกสตร และก าหนดขอบเขตของเนอหาทจะใชในการสราง และพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา 2. ก าหนดวตถประสงคและผลการเรยนรทคาดหวงของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา 3. วางเคาโครงเรองของเนอหา โดยจดล าดบเนอหากอนหลง เพอน าไปใหผเชยวชาญดานเนอหา เรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปาตรวจสอบความถกตองและสอดคลองกบวตถประสงคการสอน กจกรรมการเรยนการสอน และการน าเสนออยางเปนล าดบขน 4. จดท าแผนงานของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย โดยจะแสดงล าดบการด าเนนของบทเรยนในสวนของหวขอหลกและหวขอยอยในแตละรายการ ซงวางโครงเรองตามล าดบเนอหาของบทเรยน แลวเขยนบทตามผงงาน เพอใหเหนภาพการน าเสนอยงขน

46

5. ด าเนนการสรางบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยตามผงงานทไดเขยนไวโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร Adobe Captivate 5.5 6. น าบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย ทสรางขนน าเสนอผเ ชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษาจ านวน 3 ทาน ดานเนอหาจ านวน 3 ทาน 7. น าบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทผานการประเมนจากผเชยวชาญแลวไปใชในการทดลองตอไป การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน การสรางแบบทดสอบแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ไดด าเนนการตามขนตอนดงน 1. ศกษาวธการสรางแบบทดสอบแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนจากเอกสาร และ ต ารา 2. วเคราะหเนอหาและวตถประสงคของบทเรยนทสรางขนเพอเปนแนวทางในการสรางแบบทดสอบแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 3. สรางแบบทดสอบแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนจากเนอหาทใชในการพฒนาเปนแบบปรนยชนด 4 ตวเลอก จ านวน 35 ขอ โดยใหครอบคลมเนอหาและวตถประสงคทตงไว 4. น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเสนอผเชยวชาญดานเนอหาเพอพจารณาความเหมาะสม วเคราะหคาดชนความสอดคลองระหวางค าถามกบแบบทดสอบโดยใชสตร IOC (สมนก ภททยธน, 2541, น. 219-221) เลอกขอสอบทมคา IOC ตงแต 0.50 ถง 1.00 เปนขอสอบทอยในเกณฑ พบวามขอสอบเขาเกณฑ 26 ขอ มคาดชนความสอดคลองของขอสอบ ตงแต 0.67 ถง 1.00 5. น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ทผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญแลวไปทดสอบกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทเคยไดเรยนเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปามาแลวจ านวน 30 คน และตรวจขอทถกได 1 คะแนน ขอทผดได 0 คะแนน 8. น าแบบทดสอบทหาคณภาพแลวไปใชในบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยตอไป การด าเนนการทดลอง แบบแผนการด าเนนการทดลอง ผศกษาใชแบบแผนการทดลอง One Group The Pre-test Post-Test Control Design (พวงรตน ทวรตน, 2531, น.65) ดงตารางท 1 ตารางท 1 แบบแผนการด าเนนการทดลอง

กลม Pre-test Treatment Post-test ทดลอง T1 X T2

47

X แทน กลมทดลองทสอนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย T1 แทน ทดสอบกอนการทดลอง (Pre-test) T2 แทน ทดสอบหลงการทดลอง (Post-test) ระยะเวลาการเกบขอมล โดยจะท าการทดลองทงหมด 2 ครง ครงละ 90 นาท ขนตอนการด าเนนการทดลอง การทดลองครงท 1 ผศกษาคนควาจะด าเนนการทดลองกบกลมตวอยาง จ านวน 3 คน โดยใหกลมตวอยางท าแบบทดสอบกอนเรยนกอนเรมเรยนบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทสรางขน จ านวน 1 คน ตอ 1 เครอง เมอเรยนจบบทเรยนนกเรยนจะท าแบบทดสอบหลงเรยนทนท ในขณะท าการทดลองผศกษาคนควาจะใชวธการสงเกต สอบถาม และสมภาษณกลมตวอยางเพอหาขอบกพรองตางๆ ของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย และบนทกไวเปนแนวทางในการปรบปรงแกไขเพอพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย การทดลองครงท 2 ผศกษาคนควาน าบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทไดปรบปรงแกไขแลวจากการทดลองครงท 1ไปใชกบกลมตวอยางจ านวน 30 คน โดยใหกลมตวอยางท าแบบทดสอบกอนเรยนกอนเรมเรยนบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทสรางขน จ านวน 1 คน ตอ 1 เครอง เมอเรยนจบบทเรยนนกเรยนจะท าแบบทดสอบหลงเรยนทนท แลวน าผลคะแนนของแบบทดสอบหลงเรยนทได ไปวเคราะหเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน และหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย

สถตทใชในการวเคราะหขอมล สถตทใชในการวเคราะหขอมล มดงน 1. คาเฉลย (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2538, น. 59 - 73)

x

xN

เมอ แทน คาคะแนนเฉลย

แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

แทน จ านวนของกลมตวอยาง

x

x

N

48

2. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนและหลงจากทไดรบบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย โดยใชสตร t–test for Dependent Samples (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2538, น.104)

เมอ แทน คาทใชพจารณาใน t – Distribution แทน ผลรวมของความแตกตางระหวางคะแนนการ ทดสอบหลงและกอนไดรบบทเรยนคอมพวเตอร มลตมเดย

แทน ผลรวมของก าลงสองของความแตกตางระคะแนนการทดสอบหลง แล ะ กอนได รบบท เ ร ยนคอมพวเตอรมลตมเดย

แทน จ านวนนกเรยนทเปนกลมตวอยาง 3. คาสวนเบยงเบนมาตรฐานของแบบทดสอบรายหวขอ (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2538, น.59 – 79)

เมอ แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน แทน ผลรวมของก าลงสองของคะแนนแตละตว แทน ผลรวมของคะแนนทงหมดยกก าลงสอง แทน จ านวนนกเรยนในกลมตวอยาง

4. การหาคาสมประสทธความสอดคลอง (Index of Item – Objective Congruence : IOCโดยใชสตร IOC (สมนก ภททยธน, 2541, น.219-221)

IOC แทน ความสอดคลองระหวางวตถประสงคกบแบบทดสอบ ∑R แทน ผลรวมของคะแนนจากผเชยวชาญทงหมด N แทน จ านวนผเชยวชาญ

22

; 1

1

Dt df n

n D D

n

t

D

2D

n

22

1

n x xs

n n

s

2x

2

x

n

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

ในการวจยครงนผศกษาคนควาไดก าหนดความหมายของสญลกษณทใชในการวเคราะหขอมลเพอใหเกดความเขาใจตรงกน ดงน

แทน คาคะแนนเฉลย S แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวเคราะหการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน และหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย ผศกษาคนควาจะน าเสนอตามล าดบขนตอน ดงน 1. ผลการวเคราะหขอมลการทดลองครงท 1 เพอพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย โดยด าเนนการทดลองกบกลมตวอยางจ านวน 15 คน ทสมนกเรยนจากหองเรยนท 3, 4 และ 5 มาจ านวนหองละ 5 คน จากการสงเกต สอบถาม และสมภาษณผเรยนในขณะท าการทดลองพบวา กลมตวอยางมความพงพอใจมากในบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยน และไดแสดงความคดเหนเพอปรบปรงแกไขดงน 1. ขนาดของตวอกษรในบางหนาเลกเกนไป 2. เสยงของเครองดนตรบางชนดเบาเกนไป และเสยงบรรยายไมสามารถฟงซ าได 3. การเชอมโยงภายในเนอหา และแบบฝกหดในบทเรยนยงไมคลองตวเทาทควร จากปญหาทพบผวจยไดด าเนนการปรบปรงแกไขขอบกพรองตาง ๆ แลวน าไปทดลองครงท 2 2. ผลการวเคราะหขอมลทดลองครงท 2 จากการน าบทเรยนทปรบแกไขแลวจากการทดลองครงท 1 ไปทดลองกบกลมนกเรยนจ านวน 30 คน ทสมนกเรยนจากหองเรยนท 3, 4 และ 5 มาจ านวน หองละ 10 คน โดยไมซ ากบนกเรยนทใชในการทดลองครงท 1 แลวน าผลคะแนน ไปวเคราะหขอมลเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน และหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย โดยใชการทดสอบคาท (t-test) ไดผลการวเคราะหดงแสดงในตาราง 2

x

50

ตารางท 2 คะแนนเตม คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสถตพ ในแตละหวขอจ าแนกตามการ ทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน หวขอท

คะแนนเตม

ผลสมฤทธทางการเรยนเฉลย t-test

p-value กอนเรยน หลงเรยน

s s

1. กระบวนการเกดเสยงและลกษณะเสยงของเครองดนตรประเภท เครองเปาลมไม

13 4.47 1.69 9.39 2.22 35.99 0.00

2. กระบวนการเกดเสยงและลกษณะเสยงของเครองดนตรประเภท เครองเปาลมทองเหลอง

13 4.31 1.71 9.58 2.26 31.53 0.00

รวม 26 8.78 3.41 18.97 4.48 49.07 0.00

จากตารางท 2 พบวาคะแนนเฉลยของนกเรยนทงหมดในแตละหวขอและรวมทกหวขอ

นกเรยนมคะแนนเฉลยหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

x x

บทท 5 สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ

การศกษาครงนเปนการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา สามารถสรปผล อภปรายผล และ ขอเสนอแนะไดดงน วตถประสงคการวจย เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2562 ของโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา กรงเทพมหานคร สงกดทบวงมหาวทยาลย จ านวน 3 หองเรยน รวม 120 คน กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เรองเครองดนตรสากลประเภทเครองเปา ครงนเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2562 ของโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา กรงเทพมหานคร จ านวน 45 คนโดยใชวธการสมแบบแบงกลม (Claster random sampling) และการสมอยางงายจากนกเรยน 3 หอง คอหองท 3 , 4 , และ 5 ตามล าดบ

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย 1. บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา 2. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนรเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา

52

3. แบบประเมนคณภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย โดยผเชยวชาญ 3.1 แบบประเมนคณภาพดานเนอหา 3.2 แบบประเมนคณภาพดานเทคโนโลยการศกษา การด าเนนการทดลอง ผวจยไดด าเนนการตามขนตอนดงน การทดลองครงท 1 ผศกษาคนควาจะด าเนนการทดลองกบกลมตวอยาง จ านวน 15 คน โดยใหกลมตวอยางท าแบบทดสอบกอนเรยนกอนเรมเรยนบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทสรางขน จ านวน 1 คน ตอ 1 เครอง เมอเรยนจบบทเรยนนกเรยนจะท าแบบทดสอบหลงเรยนทนท ในขณะท าการทดลองผศกษาคนควาจะใชวธการสงเกต สอบถาม และสมภาษณกลมตวอยางเพอหาขอบกพรองตางๆ ของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย และบนทกไวเปนแนวทางในการปรบปรงแกไขเพอพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย การทดลองครงท 2 ผศกษาคนควาน าบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทไดปรบปรงแกไขแลวจากการทดลองครงท 1ไปใชกบกลมตวอยางจ านวน 30 คน โดยใหกลมตวอยางท าแบบทดสอบกอนเรยนกอนเรมเรยนบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทสรางขน จ านวน 1 คน ตอ 1 เครอง เมอเรยนจบบทเรยนนกเรยนจะท าแบบทดสอบหลงเรยนทนท แลวน าผลคะแนนของแบบทดสอบหลงเรยนทได ไปวเคราะหเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน และหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลท าโดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถต เพอหาคาสถต ดงน 1. คาสถตพนฐาน ไดแก คาเฉลย 2. คาเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบคาท (t-test) สรปผลการวจย จากการด าเนนการวจยตามขนตอนดงกลาวสามารถสรปผลไดดงน การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน และหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยสรปไดวา คาคะแนนเฉลยในทกหวขอยอยและรวมทงหมดทกหวขอ หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

53

อภปรายผล จากการศกษาวจยพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรองสสนเสยงเครองดนตรสากล ประเภทเครองเปา โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ชนมธยมศกษาปท 1 สามารถอภปรายผลไดดงน ผลการวจยพบวาคะแนนเฉลยของนกเรยนท งหมดในแตละหวขอและรวมทกหวขอ นกเรยนมคะแนนเฉลยหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยผเชยวชาญดานเนอหามความเหนวาบทเรยนมคณภาพดานเนอหาอยในระดบดมาก และผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษามความเหนวาบทเรยนมคณภาพดานเทคโนโลยอยในระดบดมาก เหตทเปนเชนนเนองจากบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทสรางขนมการศกคนควาวจยพฒนาอยางเปนระบบคอ ศกษาหลกสตร วเคราะหเนอหา จดเนอหาออกเปนหมวดหมทชดเจน อกทงไดด าเนนงานการวจยและพฒนาตามขนตอนของ บอรก และ กอลล (Borg & Gall, 1979, p.222-223) จากการทดลองพบวาผเรยนใหความสนใจกบการเรยนดวยบทเรยนคอม พวเตอรมลตมเดย คอ มความกระตอรอรน ตงใจ สนกสนานกบการเรยน และจะสงเกตไดวาผเรยนจะชนชอบกบการมปฏสมพนธโตตอบกบบทเรยน และการควบคมบทเรยนดวยตนเอง บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยจงเปนสอทชวยเพมแรงจงใจในการเรยนรใหกบผเรยนมากยงขน บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย สามารถน าเสนอขอมลทจ าเปนตอการเรยนรไดทกรปแบบ ทกระดบ ในลกษณะของตวอกษร ภาพนง ภาพเคลอนไหว เสยง ภาพจ าลอง รวมถงวดทศน เพอชวยใหกระบวนการเรยนรมชวตชวานาสนใจ ชวนใหตดตาม (กดานนท มลทอง, 2543, น.255) ซงท าใหนกเรยนไดรบประสบการณตรงในการเรยนรคอ ไดเหนลกษณะ วธการปฏบต และไดยนเสยงทเกดจากเครองดนตรจรง ๆ ท าใหผเรยนไดรบองคความรอยางครบถวน อกทงสามารถเรยกขอมลยอนกลบมาดซ าไดเมอตองการ อกทงบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยยงสามารถลดปญหาความแตกตางระหวางบคคลได คอผเรยนจะรสกพงพอใจกบการเรยน และไมเกดความกดดนในขณะเรยนเมอผเรยนเรยนไมทนผอน จงสงผลใหผเรยนมประสทธภาพในการเรยนรสงขน จงท าใหไดผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนซงสอดคลองกบงานวจยของ ประณต พลอาษา (2545) สฤษธ มลมณ (2548) สนต แกวใจ (2553) และ กลาส (Glass, 1986) ทพบวาการเรยนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยจะใหผลสมฤทธหลงเรยนสงกวากอนเรยน จากเหตผลดงทกลาวมาขางตนสรปไดวาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองเปา โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ทพฒนาขนในครงนสามารถน าไปใชในการเรยนการสอนได

54

ขอเสนอแนะ

จากการวจยครงนผวจยมขอเสนอแนะอนอาจจะเปนประโยชนตอผเกยวของดงน 1. ควรมการสนบสนนใหมการใชบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยกบนกเรยนทมอายนอย ๆ เพอนกเรยนจะไดมความกระตอรอรน สนใจรกในการเรยนมากยงขน เปนการสงเสรมใหนกเรยนรจกการเรยนรดวยตนเอง 2. ในการเรยนบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยควรใหนกเรยนมเวลาเรยนมากพอตามความสามารถของนกเรยนแตละคน หรอไมจ ากดเวลาในการเรยน 3. ส าหรบครผสอนควรมการจดอบรมในการผลต และพฒนาสรางสรรคบทเรยนมลตมเดย หากครผสอนสามารถผลตไดเองจะเปนประโยชนตอนกเรยนมาก 4. ควรมการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยในเนอหาอน ๆ ตอไป 5. ควรศกษาผลของตวแปรอน ๆ อนเนองมาจากการเรยนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เชน เวลาทใชในการเรยน ความรบผดชอบในการเรยน ทกษะการใชคอมพวเตอรของนกเรยน เปนตน 6. ควรมการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยผานทางอนเทอรเนต ใหนกเรยนสามารถเขาไปดาวนโหลดมาเรยนรไดตามตองการ และควรมเรองทใหเรยนรหลากหลายเนอหา