Embed Size (px)
Citation preview
1คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย
คำนำ
หนงสอเลมเลก “คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย” น
ไดเรยบเรยงขนเพอใชประกอบการบรรยาย และแลกเปลยนเรยนร
ประสบการณในหลกสตร “ธรรมาภบาลเพอการพฒนาอดมศกษา”
สำหรบกรรมการสภามหาวทยาลย ซงจดโดยสถาบนคลงสมองของชาต
มลนธสงเสรมทบวงมหาวทยาลย
สถาบนคลงสมองของชาต เหนวาสงทเรยบเรยงขนน เปนเรอง
ทนาสนใจ และเปนประโยชนอยางยงทสมควรนำมาพมพเผยแพร เพอใหเกด
ความร ความเขาใจ และความสำนกตระหนกในเรองคณธรรม จรยธรรม
ของกรรมการสภามหาวทยาลย อนจะเปนประโยชนในการขบเคลอน
การพฒนาระบบการกำกบดแลสถาบนอดมศกษาอยางมประสทธภาพ
ขอขอบคณสถาบนคลงสมองของชาตทจดพมพหนงสอเลมเลกน
หวงวาจะเปนประโยชนในการพฒนาสภาสถาบนอดมศกษาตอไป
ศาสตราจารยกตตคณ ปรชา ชางขวญยน
๑๗ สงหาคม ๒๕๕๔
คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย 2
ตวอยาง
การทำความผด
ทงโดยเจตนา
และไมเจตนา
คณภาพการศกษา
มสองหนา คอ
ความร กบความด
ความจำเปน
ทจะตองเปน
สภามหาวทยาลยทด
สภามหาวทยาลย
จะดำเนนการอะไรไดบาง
ในเรอง คณธรรม
จรยธรรม
ระบบคณธรรม
จรยธรรม มาจาก
ศลธรรม
ขอควรยดถอ
เกยวกบคณธรรม
จรยธรรมของ
สภามหาวทยาลย
สงทกรรมการ
สภามหาวทยาลย
ควรคำนง หลกคณธรรม
จรยธรรม
สำหรบกรรมการ
สภามหาวทยาลย
3คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย
ความจำเปนทจะตองเปนสภามหาวทยาลยทด ปรชา ชางขวญยน
S S S S S S
คำพดทคนไทยโบราณใชตำหนคนทไมทำหนาทของตนในการ
เปนคนด คอ “คอหยกๆ สกแตวาคน” ซงหมายความวา เปนแตมรปราง
หนาตาเปนคนเทานน แตจะหาความเปนคนทตางจากสตวไมไดเลย
คนเชนนเปนคนไมมคา เพยงแตเปนคนยงไมพอ ตองเปนคนด คนททำ
หนาทการงานเพยงแตทำงานยงไมพอตองทำงานด
สถาบน เชน สภามหาวทยาลยเพยงแตเปนสถาบนถกตอง ยงไมพอ
ตองเปนสถาบนทด เปนสภามหาวทยาลยทด คำวา “ด” เมอใชกบคนก
คอ มพฤตกรรมด สถาบนกมพฤตกรรม คอ การดำเนนการตางๆ ของสถาบน
กจะตองมการดำเนนการทด มความคดทด การเปนสภามหาวทยาลย
อยางถกตองตามกฎระเบยบยงไมถอเปนสภามหาวทยาลยทด จนกวาจะได
แสดงความคดและการดำเนนการทด คอ มจรยธรรมของสภามหาวทยาลย
ในการคดและการดำเนนการ เชน ความรบผดชอบและเรองอนๆ
แตเทานนยงไมเพยงพอตองประกอบดวยศลธรรม เชน ความเมตตา
ตอผเรยน การเหนประโยชนของสงคมเปนทตง ความสจรต โดยเฉพาะสจรต
ตงแตรากฐานคอ มโนสจรต
ในปจจบนปรากฏวา มหาวทยาลยทำผดมากมายทงผดกฎระเบยบ
และผดศลธรรม ซงหากไมแสดงวา สภามหาวทยาลยเองปลอยปละละเลย
กแสดงวา ไมมความเพยร ไมมความรบผดชอบในการดแลมหาวทยาลย
คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย 4
ไมใหตกไปในความชว และใหทำความด หรอไมกอาจแสดงวา สภา
มหาวทยาลยเหนดเหนงามกบการกระทำความผดความชวเหลานน และ
แมสภามหาวทยาลยมไดสนบสนนการกระทำทไมด แตการทขาดการ
ดแลตรวจสอบสภามหาวทยาลยกตองรบผดชอบผลเสยหายทเกดแก
บคคลและประเทศอยางหลกเลยงไมได ถงอยางไรมหาวทยาลยก
ไมพนทจะตองมหนาทและความรบผดชอบทางจรยธรรม
มหาวทยาลยในปจจบนทำความผด ทงโดยเจตนาและไมเจตนา
สภามหาวทยาลยมหนาทดแลเรองคณภาพการศกษาและ
การกระทำของผบรหารมหาวทยาลยและครอาจารยใหทำหนาทมให
บกพรองตอหนาทหรอทำทจรต ผดกฎหมาย ผดระเบยบ เลยงระเบยบหรอ
นอกระเบยบทงในลกษณะสวนบคคลหรอเชงนโยบาย ซงทำใหเกด
ความเสยหายตอชอเสยงของมหาวทยาลยและการจดการศกษาใหมคณภาพ
หากสภามหาวทยาลยปฏบตหนาทโดยเอาใจใส ไมละเลยแลว
การทำผดกฎหมายและผดจรยธรรมกเกดไดยาก ความยอหยอนของ
สภามหาวทยาลยทำใหเกดความผดตางๆ ขนได ความผดสวนใหญ
ทเกดขนและกระทบคณภาพการศกษาเปนพฤตกรรมทมรากฐาน
เปนความผดทางจรยธรรม ความผดดงกลาวเกดขนมากในชวง ๑๐ ปมาน
จดเรมตนของการกระทำผดมาจาก ขาวทรฐบาลจะใหมหาวทยาลยออก
นอกระบบและเลยงตวเอง เนองจากรฐบาลมงบประมาณไมพอและ
ตองการใหมหาวทยาลยเปนอสระ
5คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย
การมงหาเงนเลยงตวเองของมหาวทยาลย ทำใหตองทำทกวถทาง
ทจะใหไดเงนทคดวา มากพอจะบรหารมหาวทยาลยไดโดยไมพงรฐ และ
ในการทำเชนนนหากมผลตอบแทนใหครบาอาจารยไดรบการตอบแทน
ดขนดวยกยงด ยงกรณมหาวทยาลยราชภฏทไดรบนโยบายใหเปนสถาบน
ทรบผเขาศกษาเพมขนมาก ตามความประสงคของนกการเมอง และ
ในทสดไมไดรบงบประมาณเพมเทาทควรกยงมความจำเปนจะตอง
หารายไดมากขน การพยายามหารายไดของมหาวทยาลยมทงการเปด
หลกสตรภาคคำ การเปดหลกสตรแก แหลงทมงบประมาณ เชน
องคการบรหารสวนตำบล เปดหลกสตรเพอเพมคณวฒแกขาราชการ
บางประเภท การแขงกนเปดการศกษานอกทตงไปทวประเทศ ซงทำให
สถาบนบางแหงทแขงขนสไมไดตองดนรนเพออยรอดจนทำใหเกดการ
ขายปรญญา มหาวทยาลยตางประเทศกเขามาซำเตม และจะเพมขน
เรอยๆ เมอการศกษาถกนบเปนบรการทจะตองเปดแลว
การแขงขนเพอหาเงนทองน บางครงกเกนเลยจนทำใหไดเงน
แตเสยคณภาพ ขอใหไดเงนไมตองคำนงถงคณภาพ และความรบรอนใน
การเปดหลกสตรตางๆ กทำใหเปดหลกสตรทงๆ ทไมพรอม หรอยง
ดำเนนการไมครบเงอนไข ทำใหผเรยนตกอยในสภาพถกลอยแพในทสด
การไมคำนงถงทงคณภาพและประโยชนของผเรยนน ไมใชเปนเพยง
ความบกพรอง แตเปนการทำรายลกศษยและทำรายประเทศ จนเปน
ปญหาทางจรยธรรมวา ควรหรอทสถาบนการศกษาทมหนาทอบรมคน
ใหเปนคนทคดถงสวนรวม ไมทำรายใคร ไมเหนแกผลประโยชนยงกวา
คณภาพ และควรเปนตวอยางทดจะเปนตวอยางในการทำผดเสยเอง
มหาวทยาลยทเปนทพงในดานการอบรมบมนสยกลบทำผดในเรองทจะ
อบรม มหาวทยาลยยงจะอบรมใครไดอก
คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย 6
ในปจจบนอำนาจสงสดของมหาวทยาลยอยทสภามหาวทยาลย
ถามหาวทยาลยใดทำตวเปนตรายางกเทากบมหาวทยาลยนนปราศจาก
การตรวจสอบ และสภามหาวทยาลยเปนเพยงเครองมอของอธการบด
การทมอำนาจสงสดทำใหองคการนมความรบผดชอบอยางทจะเลยง
หรอปดใหพนตวไมได ตองทำหนาทอนเปนความรบผดชอบตอตนเอง
ตอมหาวทยาลย และบคลากร ตอนกศกษาและผปกครอง ทสำคญทสด
คอ ตอรฐทจะทำใหการศกษามคณภาพ ซงมงไปสสากลในทสด
การไมเครงครดในเรองคณภาพเปนความเสอมทสำคญ
แมวามหาวทยาลยจะไดเงนทองมากจากการลดคณภาพหรอความ
ไรคณภาพ และแมวาเงนทองนนจะนำมาใชสรางอาคารและ
อปกรณตางๆ ททำใหภายนอกดเจรญ หากไรคณภาพทางวชาการ
หากเหนเงนสำคญกวาความรของลกศษย และทำใหลกศษยเหนด
เหนงามกบปรญญาทไมมาจากความรโดยแทแลว กเทากบเปน
ความเจรญบนความเสอม เปนการเอาเปลอกมาเปนแกน สราง
ความรำรวยแกสถาบนและครอาจารยบนความยากจนของลกศษย
เปนการศกษาทสรางนสยเสย อนจะนำความดหมนดแคลนมาส
สถาบนและนำผลรายมาสประเทศดวยความไมเครงครดนน
หากสภามหาวทยาลยปลอยใหมหาวทยาลยดำเนนการโดย
ไมเครงครดในเรองคณภาพเชนน กเทากบทำในสงทตรงขามกบหนาท
อนพงรกษา และการปลอยปละละเลยดงกลาว ไดทำใหเกดการแขงขนกน
ในการหาผลประโยชนดวยวธการอนผดจรยธรรมและเลยงกฎเกณฑตางๆ
ทงในฝายผบรหารมหาวทยาลย ครอาจารย และนสต นกศกษา กลายเปน
โรครายทางการศกษาทแพรระบาดอยในขณะนซงมหลายรปแบบ คอ
7คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย
๑. การทำลายคณภาพการศกษา มรปแบบตางๆ ดงตอไปน
๑.๑ การขายปรญญา ไดแก การใหปรญญาโดยบคคลท
ซอปรญญาไมตองเรยน กรณเชนนกรรมการสภามหาวทยาลยอาจไมทราบ
และไมมสวนเกยวของดวย แตกแสดงวา ขาดความสนใจกจการภายใน
ของมหาวทยาลยทดแลอย เปนการปฏบตหนาททยงรอบคอบไมพอ
หากสภามหาวทยาลยรบรแตไมไดจดการกเปนการมสวนรเหนในการ
ทำผดเทากบสงเสรมใหทำผด ซงสภามหาวทยาลยกตองผดดวย ในกรณท
สภามหาวทยาลยมไดมสวนรเหน เมอปรากฏความผดขนกตองเปน
หนวยงานแรกทดำเนนการใหสอบสวนขอเทจจรงหาคนผดและลงโทษ
หากไมทำถอไดวาเปนการละเวนการทำหนาท กรณเชนนมหาวทยาลยท
มชอเสยงจะไมทำ กรณทเกดขนมกมาจากบคลากรมากกวามหาวทยาลย
เชน การเพมชอเขาบญชนกศกษาทเรยนจบหรอไมกเปนการกระทำของ
วทยาเขตบางแหง มใชเปนนโยบายของมหาวทยาลย แตมหาวทยาลยท
มนโยบายหาเงนมากกวาคณภาพอาจทำเชนนได เพราะเปนทางหารายได
มหาวทยาลยตางประเทศบางแหงตงขนเพอการนดงท เรยกกนวา
“มหาวทยาลยหองแถว”
การขายปรญญาเปนการทำลายการศกษาอยางชดเจนและเปน
เรองรายแรง แมเกดขนเพยงกรณเดยวกทำลายชอเสยงทมหาวทยาลย
สรางสมมานานไดในทนท ทำใหปรญญาของมหาวทยาลยนนไมนาเชอถอ
และมผลกระทบโดยรวมตอผทจบจากมหาวทยาลยนน
การกระทำดงกลาว ผดจรยธรรมเพราะเปนการหลอกลวงสงคม
และผทรบบคคลทซอปรญญาเขาทำงาน เกดผลเสยทงการงานความเจรญ
ของรฐและความนาเชอถอมหาวทยาลย ทงในระดบมหาวทยาลย
คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย 8
ระดบรฐ และระดบนานาชาต ทำใหประเทศเสอมเสยชอเสยง
สภามหาวทยาลยจะตองดำเนนการเพอลงโทษคนผด หาไมกเทากบ
สงเสรมและปกปองผททำผด การละเวนดงกลาวเปนการทำผดจรยธรรม
ทงสนบสนนการทำผดและขาดความรบผดชอบในหนาท
๑.๒ กรณ “จายครบจบแน” คำขวญทำนองนและ
คำโฆษณาอนๆ ในทำนองเดยวกนเปนการบอกเจตนาทจะขายปรญญา
แมวากรณนจะตางกบกรณแรกทมการเรยนการสอนจรง ซงทำให
มคณภาพอยบาง แตไมเนนคณภาพเทากบเงน การไมเรยน หรอ
เรยนไมจรงจงเปนการลดคณภาพการศกษาอยแลว และมหาวทยาลย
ตองมมาตรการแกไข แตกรณคำขวญดงกลาวเปนการแสดงเจตนาของ
มหาวทยาลยเสยเองทจะยกผลประโยชนขนเหนอคณภาพการศกษา
และกรณนกตางกบกรณแรกตรงทสภามหาวทยาลยยอมจะตองทราบ
สภามหาวทยาลยมหนาทดแลคณภาพการศกษา หากไมแกไขเทากบ
มหาวทยาลยไมเพยงแตไมทำหนาทยงรวมกนทำผดทางจรยธรรมอกดวย
สภามหาวทยาลยดงกลาวอาจอยใตอทธพลหรอผลประโยชนทมาจาก
ฝายอธการบด กรณดงกลาวแมจะดกวากรณแรกทยงมคณภาพทาง
การศกษาอยบาง แตกเลวรายกวาทดำเนนการโดยเจตนาและโฆษณา
อยางเปดเผย
รปหนงของระบบจายครบจบแนกคอ การทำวทยานพนธท
มหาวทยาลยใหผทจะเปนกรรมการสอบตรวจ แกไขและแนะนำผทำ
วทยานพนธทละบทแลวใหคะแนนและไดรบคาตอบแทนเปนบทๆ ไป
เมอครบทกบทกสอบวทยานพนธรวมอกครงหนง การกระทำเชนน
เปนการประกนวาเมอจายแพงแลวกตองสอบได การทกรรมการ
9คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย
คมวทยานพนธเอง ชวยทำวทยานพนธ และเปนกรรมการสอบเองเชนน
ทำใหบอกไมไดวา วทยานพนธดงกลาวเปนผลงานของนกศกษา แตบอก
ไดวา เปนผลงานของอาจารย ซงไมตองทำอยางเตมทกสอบได เพราะ
เปนผลงานของตนเองการดำเนนการทำนองน เรวหรอชามหาวทยาลย
กตองรเพราะมกจะเปนการดำเนนการเฉพาะบางหลกสตร ซงไมชา
นกศกษาในหลกสตรอนททราบเรองกจะตองโจษขานกนตอๆ ไป
สภามหาวทยาลยกคงไดทราบเชนเดยวกบกรณจายครบจบแน แตเราก
เหนไดวา อธการบดของมหาวทยาลยเหลานนมไดถกสอบสวนหรอ
ดำเนนการใดๆ ทเปนการลงโทษแตอาจเปนตวอยางใหมหาวทยาลย
อนๆ ไดแนวทางและนำไปดำเนนการแพรหลายออกไป
๒. เอาผเรยนเปนตวประกนเพอตอรอง การเอาผเรยนเปน
ตวประกนเพอตอรองเกดขนบอยในกรณทวชา ซงมหาวทยาลยตองการ
เปดสอนเปนวชาทมโอกาสทางอาชพการงานด มผตองการเรยนมาก
เชน วชาดานพยาบาล วชาเหลานสภามหาวทยาลยบางแหงอาจอนมต
หลกสตรและมหาวทยาลยกเปดสอนไปโดยยงไมไดผานการรบรองจาก
สมาคมวชาชพ เมอไมไดรบการรบรองกมผลทำใหนกศกษาทจบการ
ศกษาไมสามารถสอบรบใบประกอบวชาชพได
กรณเชนนตองถอวา สภามหาวทยาลยรบรการเปดสอนของ
มหาวทยาลย มฉะนนมหาวทยาลยคงจะชะลอการเปดรบนกศกษาไวกอน
การเปดรบนกศกษาในกรณเชนนหากมใชเปนความไมรอบคอบกมเจตนา
ทจะหลอกลวงผเรยน และหวงจะใชความเดอดรอนของผเรยนเปน
เครองตอรองกบฝายตางๆ ใหยอมรบการดำเนนการของมหาวทยาลย
กรณดงกลาวสภามหาวทยาลยมกจะไมเดอดรอน เพราะผทถกฟองรอง
คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย 10
มกจะเปนอธการบด แตถงกระนนในแงจรยธรรม สภามหาวทยาลย
ตองรบผดชอบเพราะการดแลอยางไมรอบคอบและเกดการหลอกลวง
เอาเปรยบผเรยนทเกดขนนน สภามหาวทยาลยมสวนเกยวของในฐานะ
ผดแลคณภาพการศกษาของมหาวทยาลยซงจะตองรอบคอบและ
ระมดระวงมใหความผดพลาดดงกลาวเกดขน
กรณทเกดขนกรณหนงมสถานโทรทศนชองหนง ทำขาว
นกศกษาพยาบาลทมปญหาเพราะเหตดงกลาว ซงสะทอนใหเหน
ความผดหวง สนหวง ทอแท ครอบครวทหมดเนอหมดตว พอแม
ทความหวงพงทลาย อนาคตของลกทดบวบ คนทเปนเชนนมใช
ครอบครวเดยว แตทกครอบครวของเดกทถกใชเปนเครองมอตอรอง
การอนมตหลกสตรโดยทยงปฏบตตามระเบยบและเงอนไข
ไมครบถวน การไมตดตามดแลมหาวทยาลยใหทำตามระเบยบได
ทำรายเดกและครอบครวทำใหเกดความยากลำบากและสญเสย
อนาคต ความผดในเรองเบยดเบยนทำรายนนมกเปนความผด
ใหญหลวงเพราะตรงขามกบความเมตตาทเปนหลกสำคญของ
ทกศาสนา ลำพงไมเมตตากเปนความบกพรองแลวยงทำตรงขาม
คอ ทำรายกยงผดมหนต ทผดกวานนคอการกระทำทงหมด
เปนการไตรตรอง ทำผดทงๆ ทรโดยเหนแตประโยชนของตน
สภามหาวทยาลยสามารถปลอยใหความผดเชนนเกดขนตอหนา
ไดอยางไร
11คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย
๓. การลดคณภาพการศกษาเพอลดรายจายและเพมกำไร
การลดรายจายหากมกำไรอยแลวกทำใหตนทนลดลง การทตนทนลดลง
ทำใหกำไรเพมขน มหาวทยาลยบางแหงเพมจำนวนนกศกษาตอหลกสตร
ใหมากขนโดยไมเพมอาจารยและอปกรณตางๆ บางแหงลดการจาง
อาจารยคณวฒสงดวยการทำสญญาจาง เฉพาะเมอเปดหลกสตรเพอให
สกอ. รบรอง หลงจากนนกไมตอสญญาจาง แตยงใชชอผทรงคณวฒ
ดงกลาวอย บางแหงไมเคยมการจางแตอางชอผทรงคณวฒโดยเจาตว
ไมรและไมไดเกยวของดวยเลย ความหนาไหวหลงหลอกเชนนทำให
สกอ. ตองออกระเบยบเครงครดขนและตรวจสอบมากขน แตกยากทจะ
ดแลไดทวถง เพราะมหาวทยาลยมมากและ สกอ. มกำลงคนนอย
การอาศยผทรงคณวฒภายนอกกทำไดจำกด มหาวทยาลยบางแหงจง
สามารถลดคาจางลงไดกำไรมากขน และแมวาคณภาพการเรยนการสอน
จะลดลงตามไปดวยมหาวทยาลยเหลานนกมไดสนใจ
บางมหาวทยาลยจางอาจารยผทรงคณวฒโดยจางเปนอาจารยพเศษ
มชอเปนผคมวทยานพนธ แตทำงานเพยงมาลงนามรบรองการตรวจ
วทยานพนธ โดยอานเพยงรายงานสรปสนๆ ของนกศกษาเพยงหนาเดยว
การกระทำเชนนทำใหคณภาพการศกษาลดลงเพราะคนเกงไมไดสอนจรง
สวนคนสอนจรงไมเกง การศกษาของมหาวทยาลยนนจะมคณภาพและ
ไดมาตรฐานไดอยางไร การผลตบณฑตทมคณภาพไมดจงเกดขนมากมาย
แลวทำใหเกดความเคยชนเสยจนเหนเปนเรองธรรมดา
สภามหาวทยาลยนนมหนาททำใหการศกษามคณภาพดขน แต
สภามหาวทยาลยของสถาบนดงกลาวเหลานนกลบปลอยใหมหาวทยาลย
จดการศกษาอยางไมมคณภาพ สภามหาวทยาลยมหนาทควบคม
คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย 12
มหาวทยาลยใหรกษากฎระเบยบ แตปลอยใหมหาวทยาลยเลยงระเบยบ
ซงทำใหคณภาพการศกษาของประเทศลดลง ยงผลผลตโงเขลาและ
ดอยความรเพยงไร คนทไมทำหนาทหรอทำผดจนทำใหเกดผลดงกลาวก
ทำผดมากขนเปนสดสวนกน
การลดคณภาพจนขาดคณภาพเชนนนทำใหประเทศตอง
อบอายขายหนา ยงคณภาพลดเพราะเจตนากยงขายหนาเพมขน
คนรนแลวรนเลาจะมคณภาพลดลงไปเรอยๆ และมหาวทยาลยกจะ
กลายเปนมหาวทยาลยทกลาวขวญถงในดานไมดไปทวทงเมอง
๔. เลยงหรอฝนกฎเกณฑ มหาวทยาลยอยใตกฎเกณฑ
ทงพระราชบญญตของมหาวทยาลยระเบยบและกฎเกณฑของสำนกงาน
คณะกรรมการการอดมศกษา เกณฑและตวชวดมาตรฐานของ สมศ.
สภามหาวทยาลยตองรและปฏบตตามระเบยบกฎเกณฑเหลานน แตกม
มหาวทยาลยท เลยงหรอฝนกฎเกณฑในลกษณะตางๆ เชนกรณท
มหาวทยาลยจางอาจารยทไดปรญญาจากมหาวทยาลยหองแถวหรอ
มหาวทยาลยทขายปรญญา มหาวทยาลยทไมไดรบการรบรองจาก
สำนกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน มหาวทยาลยชนรองของ
ตางประเทศทอาจมคณภาพดอยกวามหาวทยาลยในประเทศ ทงหมดน
เพยงเพอใชโฆษณาวาอาจารยของมหาวทยาลยนนๆ จบการศกษาจาก
ตางประเทศ กรณเหลานเปนขาวทพดกนทวไป มการระบตวบคคลและ
มหาวทยาลย บางกรณเปนความผดแตสภามหาวทยาลยไมไดออกมา
แสดงความรบผดชอบและตรวจสอบ
มหาวทยาลยบางแหงเปดหลกสตรใหม ซงตองไดรบการ
รบทราบจาก สกอ. กอน แตมหาวทยาลยกเปดสอนหลกสตรนนกอน
13คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย
ไดรบการรบทราบ ซงทำใหขาดการตรวจสอบในบางเรอง เชน กรณท
ตองไดรบการรบรองจากสมาคมวชาชพกอน เมอไมทำตามระเบยบให
ครบถวนกเกดความเสยหายขน จนกลายเปนปญหาทมผเดอดรอน
กรณอาจารยคมวทยานพนธเกนเกณฑกเปนอกเรองหนง
ททำผดกนมาก เพราะอาจารยทมชอเสยงมกไปเปนอาจารยพเศษใน
สถาบนอนๆ เมอสอนแลวกตองคมวทยานพนธดวย บางคนคม
หลายสถาบน สถาบนละหลายเลม เปนการคมวทยานพนธ
เกนความสามารถทจะดแลและทำใหเกดคณภาพได มหาวทยาลยเอง
รบนกศกษาระดบปรญญาโทและเอกจำนวนมากเกนกวากำลง
อาจารยของมหาวทยาลยจะคมวทยานพนธได จงตองขอชอ
อาจารยพเศษโดยไมไดควบคมวทยานพนธจรงบาง ใชอาจารย
พเศษคมวทยานพนธมากเลม โดยไมไดตรวจสอบวา อาจารยทาน
นนๆ คมวทยานพนธตนสงกดแลวกเลม การทำเชนนเปนการรวมกน
ลดคณภาพการศกษา เราจงมคนจบปรญญาโทและเอกทความร
นอยกวาทควรจะเปนอยมากมาย ทสำคญอาจารยทเปนอาจารย
พเศษหลายสถาบนมกใชวธขาดสอน เมอมความจำเปนตองไป
ดำเนนการบางอยางในอกสถาบนหนงซงเปนความผดทรายแรง
เพราะละทงหนาท
การเปดสอนนอกทตงโดยอาจารยทสอนจรงมคณภาพตำกวา
อาจารยในสถาบนหลกกเปนอกเรองหนงททำใหเกดการผลตบณฑตท
ไมมคณภาพโดยมแรงจงใจคอ ผลประโยชน ขอนจะเหนไดวาเมอ สกอ.
เขมงวดในเรองมาตรฐานดงกลาว มหาวทยาลยหลายแหงขอปดหลกสตร
ทสอนนอกทตง
คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย 14
การทมหาวทยาลยดำเนนการตางๆ ดงกลาวไดแสดงวา
สภามหาวทยาลยไมทราบเรองหรอไมไดใสใจวา เปนการดำเนนการ
ทถกตองหรอไม เทากบไมไดสนใจมาตรฐานคณภาพการศกษา
ซงเปนหนาทโดยตรงของสภามหาวทยาลย
เทาทกลาวมานเปนกรณตางๆ ทเปนความผดทางจรยธรรม
โดยตรงบาง โดยออมบาง แตเปนกรณทกระทบตอคนจำนวนมากเชน
ตอนกศกษาทงรนหรอสองสามรน กระทบตอการศกษาของประเทศ
โดยรวม สภามหาวทยาลยจงไมอาจวางเฉยโดยไมคดถงเรองปญหา
คณธรรมและจรยธรรมได ปญหานจะไดรบความสนใจกโดยกรรมการ
สภามหาวทยาลยเหนความสำคญของปญหาและสำนกในหนาทของตน
คณภาพการศกษามสองหนาคอความรกบความด
ศกดและสทธแหงปรญญาบตรนน มไดดวยคณภาพสองประการ
คอ คณความรวชาการทจะใชเขาใจโลก เขาใจสงคม และทำการงานอาชพ
กบคณความด คอ ความเขาใจในสงควรไมควรทจะใชปฏบตตอเพอนมนษย
สงคม ประเทศและโลก ศกษตหรอผมการศกษาอบรมดคอคนทมวชา
และมธรรมเพอจกใชวชาโดยสจรตโดยควร
มหาวทยาลยปจจบนมวแตแขงขนทางความร ไมสจะแขงขน
ทางความด มหาวทยาลยจะมแตดานใดดานหนง หาไดไมทงความรและ
ความดมและสรางไดในคน วธทดแตดานความรจะหาครหาลกศษย
ทเกงวชาการ หากลกศษยไมเกงมครเกงกพอประมาณวาจะสอนใหเกงได
ลกศษยไมเกงครไมเกงสอนอยางไรกคงยากทจะใหไดคณภาพ แตถาด
15คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย
ดานความดประกอบดวย หากศษยดครดและเกงกไดคนดงอดมคต ถา
ศษยดครดแมไมเกงกยงไดคนดมความรพอประมาณจะทำการงานไปไดด
ดวยมธรรมเกอหนนใหสจรตและขยนขนแขง ถาเกงแตไมดมโทษมาก
ยากจะเกดประโยชนแกการงานยงไมเกงและไมด ไมมคณคา เปนภาระ
ของบานเมองแตอยางเดยว หากมหาวทยาลยใหโอกาสแกคนด อบรมด
กจะไดคนดแกประเทศ
ทนาหวงเวลานคณภาพความรกไมคอยม เพราะคนทรบเขาไมเกง
ทงศษยทงครทรบเขาไมมคณภาพ ดานความดยงไมทราบวามหรอไม
เพราะไมไดวดแลว กยอมรบวา สามารถพฒนาไปไดเพยงเทานน ในทสด
กเหนกนวา เรองคณภาพไมดเปนเรองธรรมดา เรงผลตกนออกมาพอเปน
ปรญญาตร ปรญญาโท กรบรองกนไดทหนกใจกคอ คนทใหความร
ความรกไมด ความรทใหกไมด แลวยงขายปรญญาโดยลดมาตรฐานทาง
ความรเพราะพากนเหนแกเงนทอง
การลดคณภาพเชนนจกไมม หากคนทบรหารและสอนหนงสอ
ยดถอความดเปนทตง ไมหนหลงใหคณคาและศกดศรแหงวชาชพของ
ตน การศกษาจะไมตกหลนรวงลงถงเพยงนถาอยางนอยคนยงเปนคนด
เพราะจกไมมวธการอนเลวราย ไมทำใหคณภาพลดลงกวาทสามารถจะ
ทำได จะไมขายปรญญาใหขายหนาอยเชนทกวนน คณภาพการศกษาจง
ตองมทงความดกบความรไวคกน
คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย 16
ความจำเปนทสภามหาวทยาลย ตองคำนงถงคณธรรมจรยธรรม
สภามหาวทยาลยจะตองคำนงถงคณธรรมจรยธรรมในการดแล
มหาวทยาลยดวยเหตผลตอไปน
๑. ปญหาสำคญทเกดขนในวงการการศกษาระดบอดมศกษา
ปจจบนททำใหคณภาพการศกษาของประเทศไทยตกตำประการหนงคอ
ปญหาความไรคณธรรมจรยธรรมของมหาวทยาลยทขาดความคำนงถง
ผลเสยทเกดขนแกประเทศ แกมหาวทยาลย แกผเรยนและครอบครว
บางครงแมมหาวทยาลยทำไมผดระเบยบ เชน การจดจางครอาจารย
ทคณภาพไมดพอหรอการใหครอาจารยสอนนกศกษากลมใหญเกนไป
ซงเปนการลดตนทนและทำใหมหาวทยาลยไดกำไรมาก โดยเฉพาะ
หลกสตรพเศษทเกบคาเลาเรยนสง มหาวทยาลยเองกรวาคณภาพ
การศกษาตองลดลง แตมหาวทยาลยกเลอกผลประโยชนมากกวาเลอก
คณภาพการศกษา
แมมหาวทยาลยอาจไมไดทำผดระเบยบ มหาวทยาลยกตอง
พจารณาวา มหาวทยาลยไมใชสถาบนทดำเนนการเพอผลทางธรกจ แมแต
มหาวทยาลยเอกชนกตองมงคณภาพการศกษามากกวาการคา รฐจงให
เอกชนจดการศกษาไดและถอวา การจดการศกษาเชนนนเปนการชวยรฐ
อนเปนเหตใหรฐใหการอดหนน เมอคณธรรมเปนปญหาและทำใหเกด
ปญหาแกการศกษา สภามหาวทยาลยจงตองคำนงถงปญหาคณธรรม
จรยธรรมและการจดการระบบดวยคณธรรมนอกเหนอจากการใชระเบยบ
และกฎหมาย
17คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย
๒. การใชแตระเบยบและกฎหมายทำใหมหาวทยาลยเปน
สถาบนทขาดคณธรรมได การทเราคนกบการใชกฎและระเบยบนน
บางครงกทำใหเราเปนคนไมละเอยดประณต เพราะกฎและระเบยบนน
คำนงถงความเปนมาตรฐานและความเปนธรรมทเปนเพยงมาตรฐานขนตำ
ทพอจะใหสถาบนดำรงอยไดเทานน ยงไมไดคดถงมนษยธรรมอนเปนผล
ตอเนองไปถงผทตองรบผลแตละคนซงมชวตและครอบครวทแตกตางกน
บางครงผลนนรายเกนคาดจนถงกบทำใหสนเนอประดาตว ครอบครว
ลำบาก หรอเปนหนเปนสนจนไมรวาจะสามารถชดใชไดเมอไหร การใช
กฎและระเบยบโดยไมไดคดตอไปถงคณธรรมจรยธรรมกเหมอนกบการ
ทำงานทคำนงถงแตผลผลตมไดคำนงถงผลลพธทตามมา คนสมยนนยม
ใชระเบยบและกฎหมาย โดยไมคอยใสใจคณธรรมจรยธรรม ในทสดก
ตองเผชญกบปญหาจรยธรรมเพราะมไดปองกนไวกอน เมอเผชญปญหา
กขาดความรทจะแกไขเพราะไมไดใสใจในความรดงกลาวมากอน
๓. มหาวทยาลยเปนสถาบนการศกษา และสวนหนงของ
การศกษา คอ จรยศกษา นนคอ การอบรมคนใหเปนคนดมศลธรรม
มหาวทยาลยจงตองใหความสำคญแกคณธรรมและจรยธรรม การ
พจารณาของสภามหาวทยาลยกตองคำนงถงคณธรรมและจรยธรรม
บคลากรของมหาวทยาลยกตองมจรยธรรม การจดการตางๆ ของ
มหาวทยาลยกตองเปนระบบจรยธรรม และคำนงถงผลทางจรยธรรม
ทจะเกดขน ทงนเพอเปนแบบอยางทางความคดและการกระทำใหแก
นกศกษา ทจะไดเหนความสำคญของจรยธรรม และนำไปเปนหลกใน
การดำเนนชวตตอไป
คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย 18
๔. มหาวทยาลยมสวนสรางสงคมทด และสงคมทดกคอ
สงคมทคนมคณธรรมจรยธรรม คนจะมคณธรรมจรยธรรมไดกดวยอาศย
การอบรมจากครอบครว สถานศกษา และสงคมทด สงคมทดและ
ครอบครวทดมาจากการศกษาทดทสรางคนทมคณธรรมจรยธรรม
สภามหาวทยาลยมหนาททำใหมหาวทยาลยเปนทสรางสงคมดงกลาว
ซงสภามหาวทยาลยเองตองยดมนในคณธรรมจรยธรรม และดำเนนการ
ดวยคณธรรมจรยธรรมในทกเรองทเกยวของ
๕. การศกษาปจจบนไมไดอยทวดซงเปนแหลงอบรมคณธรรม
จรยธรรม และเรองทศกษากนเปนเรองใหญ กคอการงานอาชพททำให
สงคมสนใจเรองศาสนาอนเปนทมาของความรและนสยทางคณธรรม
จรยธรรมนอยลง แตถงกระนนกยงคาดหวงใหสถาบนการศกษา
ทำใหคนมคณธรรมจรยธรรม ในสภาพแวดลอมทางสงคมทความใสใจ
ในเรองคณธรรมจรยธรรมนอยลง เมอปญหาเกดขนคน กยงโทษ
การศกษาวา บกพรองอย และมกพดถงเรองทางจรยธรรม เชน โจมตวา
เอารดเอาเปรยบ เหนแกได ฉอโกง หลอกลวง หากนกบเดก
การทคนทวไปเหนวาสงเหลานเปนความผด แสดงวา ความคาดหวงทาง
จรยธรรมทสงคมมตอมหาวทยาลยอยในระดบสงและสภามหาวทยาลย
ควรทราบตระหนก จดมงหมายทจะสรางคนดตองเปนจดมงหมายสำคญ
ของมหาวทยาลยทสภามหาวทยาลยตองทำใหมหาวทยาลยกำหนด
และดำเนนการ
๖. การทสภามหาวทยาลยใหความสำคญแกคณธรรม
จรยธรรม จะทำใหเกดกระแสความรสกและความเอาใจใสในเรอง
คณธรรมจรยธรรมขนในประชาคมมหาวทยาลย ซงจะมอทธพลตอ
19คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย
ความคด ความรสกและวถการดำเนนชวต เปนการอบรมบมนสย
ใหเคยชนกบความด คดและทำในสงทด ไมยอมรบความชว แยกดชว
ซงเปนเรองคณคาออกจากรวยจนซงเปนเรองมลคาได เหนชอบในเรอง
คณคาวา เปนคณงามความดและเปนศกดศรของมนษย เลอกมนษยธรรม
มากกวาเงนทอง
๗. สงคมมความคาดหวงวา มหาวทยาลยซงเปนสถาบน
อดมศกษาชนสงจะตองไมมความดางพรอยในเรองคณธรรมจรยธรรม
ในวงการธรกจ การแสวงหากำไร การไมใหความสนใจเรองคณธรรม
จรยธรรมแมมบางฝายเหนวา ไมถกตอง แตคนทเหนวาธรกจกบคณธรรม
จรยธรรมเปนคนละเรอง ความรบผดชอบทางศลธรรมเปนเรองทไมตอง
คำนงถงกไดถาไมผดกฎหมาย แมแตวงการสอ เรองทลอแหลมซงอาจ
ผดศลธรรมได หรอเรองทคนจำนวนมากเหนวา ผดศลธรรมกยงเปดตอ
สาธารณชนไดดวยเหนวาเปนความบนเทง
แตสถาบนการศกษาจะถกตำหนและกลาวโทษหากทำผดหรอม
แนวโนมวา สงททำจะเปนความผดทางศลธรรม ความคาดหวงใหเปน
สถาบนทมคณธรรม รกษาคณธรรม และถอคณธรรมเปนทตงอาจจะอย
ในระดบรองจากสถาบนทางศาสนา เชน สถาบนสงฆ และอาจอยใน
ระดบเดยวกบสถาบนทางการแพทยมหาวทยาลยไมอาจคากำไร ไมอาจ
ยนดในความไดเปรยบ ไมอาจทำผดศลธรรมใดๆ หากมหาวทยาลยไม
คำนงถงเรองคณธรรมจรยธรรมเพยงพอกอาจพลาดและถกสงคมตำหน
ไดงาย การววาทระหวางนกศกษาตางสถาบน การแตงกายลอแหลม
การพดจาหยาบคายในทสาธารณะ การตงวงดมสรา หรอการมรานสรา
และแหลงอบายมขใกลมหาวทยาลย การทนกศกษาชายหญงเชาหอพก
คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย 20
นอกมหาวทยาลยอยกนเปนคๆ การใหเรยนจบงาย การมปญหา
แลกเกรดกบเพศ เหลานเปนปญหาทประชาชนคาดหวงวา จะไมเกดใน
มหาวทยาลย และเมอเกดขนกหวงวามหาวทยาลยจะตองใหความสำคญ
และแกไขโดยเรว
สภามหาวทยาลยจะดำเนนการอะไรไดบาง
ในเรองคณธรรมจรยธรรม
“ธรรมาภบาลไมใชระบบคณธรรมจรยธรรม”
คำวา “ธรรมาภบาล” อาจจะทำใหเกดความเขาใจผดวา
เปนเรองเกยวกบคณธรรมจรยธรรมในการบรหารจดการ เพราะคนบญญต
คำวา good ทแปลวา ด ในทนกไมใชคำทใชในความหมายแบบศาสนา
แตเปนคำทางสงคมศาสตรซงเปนเรองของการจดระบบ เนองจาก
ความไมไวใจมนษย เปนระบบทควบคมการทำงานไดแมในกรณมนษยท
ทำงานจะเปนคนไมด ไวใจไมได อนเปนแนวคดของสงคมศาสตร
อยางชดเจนแนวคดแบบนตรงขามกบมนษยศาสตรโดยเฉพาะศาสนา
ทเชอในมนษยวาเปนเวไนยสตว สงสอนอบรมใหเปนคนดได
แมกฎหมายทดำรงอยไดกหาใชดวยอำนาจและการบงคบทม
ประสทธภาพ ไมแตเพราะคนสวนใหญดำรงอยในศลธรรมทอบรมกนมา
รนแลวรนเลาทงทางการสงสอนและการปฏบตในครอบครว หากมนษย
ไมมศลธรรมในใจอยกอนแลว กฎหมายหรอระบบใดๆ ทางสงคมศาสตร
กทำงานมประสทธภาพไดยาก การทำตามหลกธรรมาภบาลกไมตางอะไร
21คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย
กบการทำตามกฎหมายหรอระเบยบทไมไดมาจากคณธรรมและจรยธรรม
และไมกอใหเกดคณธรรมจรยธรรมแมแตนอย เพราะธรรมาภบาลมได
เปลยนนสยสนดานมนษยใหเปนคนดอยางการสอนคณธรรมจรยธรรม
ไมวาสถาบนจะโปรงใส รบผดชอบ ไมมผลประโยชนทบซอน สกเพยงใด
กไมไดทำใหเกดความเหนอกเหนใจ คนทรบผลรายจากการบรหารจดการ
ซงเปนเรองทมนษยควรรสกตอมนษยดวยกนเปนเรองทเกดจากความ
ไววางใจกนของมนษยและเชอวามนษยมธรรมชาตทอบรมใหเปนคนด
จนไมปรารถนาจะทำและไมทำความชวได
ระบบคณธรรมจรยธรรมมาจากศลธรรม
ในปจจบนเราใชคำวา คณธรรมและจรยธรรมกเพราะตองการ
เลยงคำวา ศลธรรม ซงเปนคำทางศาสนา และดเครงครดในการปฏบต
เกนกวาการปฏบตดในชวตทวไป และมกพดถงศลธรรมโดยเชอมโยงกบ
ศาสนาใดศาสนาหนง คำวา “คณธรรมจรยธรรม” แมเปนคำกลางๆ
แตกมความหมายคอนไปทางศลธรรม ซงเปนสงทคนเรายอมรบนบถอ
โดยเชอมนศรทธา เตมใจ จนบงคบพฤตกรรมของตนดวยตนเองจาก
ภายในมากกวาจะมอำนาจภายนอกมาบงคบ
ในเรองอาชพการงาน คณธรรมและจรยธรรมพฒนาไปเปน
จรรยาบรรณวชาชพ ซงหากมองแงเปนกฎเกณฑทผปฏบตทำตาม
เพราะเกรงกลวโทษกเปนกฎทางสงคมศาสตรไมใชคณธรรม แตถา
เชอถอและปฏบตโดยเหนดเหนงามและเตมใจกเปนเรองคณธรรมและ
จรยธรรม การปฏบตโดยเตมใจนเบองลกมาจากความมศลธรรมของ
บคคลนน
คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย 22
หลกการของระบบคณธรรมและจรยธรรมสบสาวไปไดถงตนตอ
คอ ศลธรรมของมนษยกลาว คอ ในการเปนมนษยนนเพยงแตรกษาชวต
และหาความสขทางรางกายเทานนยงไมเพยงพอ ยงจะตองเปนมนษยทด
จงจะควรคาแกความเปนมนษย เพราะมนษยมปญญา มธรรมชาตรดรชว
รวาอะไรควรไมควร จงตองพฒนาตนในดานดงกลาวใหสมบรณจงจะถอ
ไดวาเปนมนษยทแท มนษยตองมจรยธรรมของมนษย คอ เปนความดงาม
ทมนษยตองปฏบตในฐานะทเปนมนษย
เมอเปนมนษยทดแลว หากอยในฐานะใดกตองมความดหรอ
มธรรมทจะตองปฏบตตอตนเองและตอผอน เชน เปนผปกครองตอง
ปฏบตอยางนนๆ เปนผใตปกครองตองปฏบตอยางนนๆ ทงในสวน
การปฏบตตนและการปฏบตตออกฝายหนง
นอกจากฐานะทปฏบตตอกนดงกลาว หากแตละคนมอาชพ
การงานใด กตองปฏบตหนาทนนโดยสจรต โดยเตมประสทธภาพ
โดยตงใจ กจะมธรรมะหรอขอปฏบตเฉพาะลงไป ธรรมะเหลานสมพนธ
กบหนาทและลกษณะงานทจะตองปฏบต เชนคนทตองทำการทดลอง
กบสตว กตองมวธปฏบตตอสตวอยางมจรยธรรม เปนตน แมเมอยงไมม
การกำหนดหลกปฏบตทมจรยธรรมไวเปนขอๆ ผปฏบตกตองคำนงถง
เรองนดวยวจารณญาณของตนตามหลกศลธรรม แมมขอปฏบตแลว
แตเมอพบกรณเฉพาะทมไดบญญตไว กตองใชวจารณญาณของตนเพอ
วนจฉยตามหลกศลธรรมเชนกน
23คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย
ขอควรยดถอเกยวกบคณธรรมจรยธรรมของ สภามหาวทยาลย
สภามหาวทยาลยมขอควรยดถอทเกยวกบการตรวจสอบ การแกไข
การรกษาและการสรางคณธรรม จรยธรรมใหเกดขนและธำรงรกษาไวใน
มหาวทยาลย แตเรายงไมเคยกำหนดไวใหชดเจน ในปจจบนเมอมปญหา
คณธรรมจรยธรรมเกดขนในวงการมหาวทยาลยมากขน มการตำหนตเตยน
มการรบผดชอบจดการแกไขมากขน คณธรรมกอางกนขนเปนขอๆ
จนไมอาจปฏเสธไดวา สภามหาวทยาลยในยคปจจบนไมตองคำนงถงเรองน
ดงนนแมยงไมมการกำหนดคณธรรมจรยธรรมของสภามหาวทยาลย
เปนขอยอยๆ แตกอาจกำหนดหลกการกวางๆ หรอขอควรยดถอไดบาง
เชนเรองตอไปน
๑. ตรวจสอบจรยธรรมของงานและของบคคล
๑.๑ สภามหาวทยาลยและกรรมการสภามหาวทยาลย ไมทำผดและไมใหเกดการทำผดระเบยบกฎเกณฑ และคณธรรมจรยธรรม
๑.๒ ไมยอมรบในผลงานทเกดขนจากการกระทำทผด จรยธรรม กลาวคอ ไมวาผลจะดเพยงใด ถาไดมาดวย วธการททจรตแลวกไมอาจยอมรบได
๒. ดำเนนการและแกไข
๒.๑ ลงโทษเมอเกดการกระทำทผดศลธรรมทอยใน อำนาจหนาท
๒.๒ ใชระเบยบกฎเกณฑโดยความเปนธรรมแกทกฝาย ใหเกดความเทาเทยม ไมไดเปรยบเสยเปรยบ ตาม ควรแกตำแหนงหนาทของแตละฝาย
คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย 24
๒.๓ ดำเนนการดวยเมตตาธรรมและยตธรรมเพอใหทกฝาย
ทำหนาทของตน และเกดประโยชนแกทกฝายและ
แกสวนรวม
๓. รกษาและสราง
๓.๑ ในฐานะเปนสถาบนนำของมหาวทยาลย สภา
มหาวทยาลยและกรรมการสภามหาวทยาลยตอง
เปนตวอยางในการรกษาคณธรรมจรยธรรม และ
รกษามาตรฐานทางคณธรรมและจรยธรรม
๓.๒ สงเสรมใหคณธรรมจรยธรรมเปนเรองหนงทตอง
คำนงถงในการออกกฎระเบยบและการใชกฎระเบยบ
ของมหาวทยาลย
สงทกรรมการสภามหาวทยาลยควรคำนง
เรองนเปนปจฉมบททจะฝากไวใหกรรมการสภามหาวทยาลยได
นำไปคด
๑. การทำผดนนไมจำเปนจะตองเกดจากการลงมอทำเอง
การทมความสามารถจะหามการทำผดแลวไมหามกเปนการทำผด เทากบ
ยอมรบและสงเสรมลกอาจเปนลกทไมดและคนทไมดทตดยาเสพตด
แตพอแมทไมหามปรามขดขวางหรอแกไขกเปนพอแมทไมด จะปด
ความรบผดชอบไมได
๒. สตปญญาและความรไมใชคณสมบตประเภทเดยวของ
มนษย คนทไมฉลาดถาขยน อดทน และซอสตย กเปนคนมคณคา ถา
ปญญาและความรของเราไมดเทาคนอน เรากใชสตปญญาและความรแต
25คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย
พอประมาณนน โดยเพมความขยน อดทน และซอสตยเขาไป เรากเปน
ทนบถอได เพราะเปนของหายากและจำเปนแกการงานไมแพสตปญญา
และความร หากสรางคนฉลาดและดไมไดแทนทจะสรางคนใหโงและชว
หรอฉลาดในทางชว เราสรางคนเพยรใฝรและดจะมดกวาหรอ
๓. มหาวทยาลยเปนครของสงคม และครนนไมเพยงแต
เปนผนำทางความรเทานน จะตองเปนผนำทางความดดวย ไมวาจะเปน
จดหมาย วธการ กจกรรม หรอพฤตกรรมกตองมทงความรและความด
เปนหลก ตองไมทำชว ไมสนบสนนการทำชว ไมวางเฉยตอการทำชว
การแกไขและปองกนความชวการสนบสนนการทำดและการทำให
มหาวทยาลยตงอยในความดเปนหนาทของสภามหาวทยาลย
๔. การมารบทำงานสภามหาวทยาลยเทากบสญญาตอ
ประเทศวาจะดแลมหาวทยาลย ประเทศยอมมความปรารถนาจะให
ลกหลานเจรญ มสตปญญาและมคณสมบตตางๆ ในทางดเทาหรอมากกวา
ประเทศอนๆ ทเจรญ จงตองรบผดชอบทจะใหมหาวทยาลยไมดอยกวา
มหาวทยาลยในประเทศดวยกนและในโลก ในเรองการสรางคนรและคนด
ถาไมใสใจเรองนกเทากบละทงหนาท หนาทททำเปนหนาทยากและตองคด
ตองทำอยางตอเนอง สมำเสมอ อำนาจทมถงกบปลดอธการบดไดนน
เปนเครองแสดงวามงานสำคญทจะตองทำ
๕. การทสภามหาวทยาลยไมพยายามดแลใหมหาวทยาลย
มคณภาพนบเปนความหลอกลวงอยางหนง หลอกใหเดกเชอวา
มคณภาพ แลวตงใจมาหาคณภาพนน หลอกใหเดกหลอกพอแมวา
เปนมหาวทยาลยทมมาตรฐาน เชอถอได ใหเขาทมเทเงนทองใหดวยหวงวา
ลกจะประสบความสำเรจและเปนคนด หลอกสงคมและรฐใหเชอวา
คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย 26
เปนสถาบนการศกษาทดและมมาตรฐาน ไมวามหาวทยาลยรฐหรอเอกชน
หากเสวยสขบนความหลอกลวงเชนนจะนบวาดไมได สภามหาวทยาลย
ตองดแล ตองจดการ อยาใหใครมความสขบนนำตาของลกศษยและ
พอแมผปกครองของเขา อยาใหใครมความสขบนกองเงนภาษของ
ประชาชนดวยการหลอกลวงเชนนน
๖. การรอใหความเสยหายเกดขนกอนแลวจงจดการนนไมด
เทาการดสถานการณของวงการมหาวทยาลยแลวปองกนเสยแตเนนๆ
เพราะอยางแรกนน ความเสยหายไดเกดขนแลว แตอยางหลง ความเสยหาย
จะไดไมเกดขน กรรมการสภามหาวทยาลยจงตองเปนผเหนการณไกล
ทงในดานบวกและดานลบ
๗. การรบนกศกษาทคณภาพทางวชาการดอยกวาสถาบนอน
อาจไมใชปญหาของมหาวทยาลยเทากบการรบครอาจารยทดอยคณภาพ
เขามาเปนผสงสอนอบรม ความดอยคณภาพของนกศกษาอาจมาจาก
เหตอนๆ ดวยนอกจากสตปญญา นกศกษาไมนอยทอาจพฒนาไดถาครด
ไมวาพฒนาวชา หรอพฒนาความด การรบเขาทไดบคลากรคณภาพไมด
อาจทำใหคณภาพการศกษาไมด แตไมควรยอมรบการผลตทซำซาก
อยางไรคณภาพ จนทำใหการผลตสงทคณภาพไมดกลายเปนสงทยอมรบ
เปนปกต ไมรรอนรหนาว ถาพฒนาใหดในแบบของสถาบนอนไมไดกตอง
ทำใหดในแบบของตนตองคนหาตวตนของสถาบนทเหมาะกบนกศกษา
และครอาจารยของตน สงทไมเหมาะสำหรบการใชทำอะไรแบบหนง
อาจเหมาะสำหรบอกแบบหนงกได แตนนกไมเทากบความไมรบผดชอบ
และละเลยทจะหาหนทางพฒนาทเนองมาจากความเหนแกได
27คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย
๘. ถาความเหนแกไดและความไมรบผดชอบคณภาพของ
สถาบนกลายเปนเรองปกตธรรมดาสำหรบครบาอาจารยและผบรหาร
เสยแลว การใหคนทเหนแกไดเปนเรองปกตไปสอนลกศษย ลกศษยทผลต
จากสถาบนเชนนกจะเหนดเหนงามกบความเหนแกไดและไมรบผดชอบ
ผลเสยกจะตกแกสวนรวม
สงเสรมความอยากทางวตถ ความรำรวยเงนทอง และความโลภ
อาจแกความจนได แตถาใชสงเหลานกบการศกษาจะเปนการทำลาย
การศกษาของชาต การทำลายการศกษาของชาตเทากบทำลายชาต
ทงคณภาพเสยแลว แมไดเงนเทาไรกไมทำใหประเทศดขน มแตจะเลวลง
การทำเชนนนเทากบ เปนการชวยกนทำใหไทยขายหนาประเทศอน
หลกคณธรรมจรยธรรมสำหรบกรรมการสภามหาวทยาลย
พระพทธศาสนาไดแสดงหลกธรรมสำหรบผปกครองไวหลายหมวด
หลกธรรมนนกคอ หลกคณธรรมจรยธรรมอยางทเราพดกนในเวลาน
ในทนจะยกหลกทศพธราชธรรมมาอธบายใหเขากบการปกครองและ
การบรหารในปจจบน เพอจะใหเหนวา หลกศลธรรมเปนเรองทกรรมการ
สภามหาวทยาลยควรพจารณาและปฏบตเพราะสอดคลองและเปน
ประโยชนแกกจทตองกระทำตามฐานะ หลกทศพธราชธรรมม ดงน
๑. หลกการให (ทาน) ๒. หลกการรกษาความถกตอง (สล)
๓. หลกการอทศตน (ปรจจาค) ๔. หลกความซอตรง (อาชชว)
๕. หลกความสภาพ (มททว) ๖. หลกการใชอำนาจ (ตป)
๗. หลกความไมโกรธ (อกโกธ) ๘. หลกความไมเบยดเบยน (อวหส)
๙. หลกความอดทน (ขนต) ๑๐. หลกความไมมพรธ (อวโรธน)
คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย 28
๑. หลกการให (ทาน)
ผปกครองคอผให คอ ผทำหนาทเพอความสขและความดงาม
ของผใตปกครอง ในทางปฏบตการใหเปนไปตามตำแหนงฐานะหนาท
เชน เปนพระเจาแผนดนกใหแกราษฎร ตามหลกการนหากเปนกรรมการ
สภามหาวทยาลยกคอ การใหในสงทเปนสทธประโยชน และสงทสามารถ
ใหเปนสวสดการหรอรางวลแกบคลากรทปฏบตงาน คอ เอาใจใสมให
ผใตปกครองมความขาดแคลน การไดในสงทเขาควรไดทำใหมใจรกสถาบน
การไมขาดแคลนเปนเหตใหปฏบตงานในสภาพจตใจทพรอมเพราะไมม
ความทกขจากความขาดแคลน การใหนอาจใหสวสดการเปนเงนทอง
ใหโอกาสทจะเจรญกาวหนาดวยการทำใหเกดชองทางหรอระเบยบใน
สงทจะใหโดยคำนงถงความถกตอง ความพอเหมาะพอควร
๒. หลกการรกษาความถกตอง (สล)
กรรมการสภามหาวทยาลยจะตองเปนผนำในเรองความถกตอง
ทงความประพฤตตอบคคลทเกยวของ การสราง รกษาและใชระเบยบ
กฎเกณฑตางๆ ตองไมใชวธการทไมถกตอง แกไขสงทไมถกตองและ
ไมยอมรบสงทไมถกตอง ตองพยายามใหการดำเนนการตางๆ ของ
มหาวทยาลยเปนไปอยางถกตองทงตามระเบยบ กฎเกณฑ กฎหมายและ
ศลธรรม ไมพยายามหลบเลยงเพอจะทำในสงทไมถกตอง
๓. หลกการอทศตน (ปรจจาค)
หลกนมกแปลกนโดยทวไปวา การเสยสละบาง การบรจาคบาง
กรรมการสภามหาวทยาลยเปนตำแหนงทมอำนาจและหนาทในระดบสง
คอ ควบคมดแลมหาวทยาลย การทำงานทด มใชเพอเงนทอง เพอเกยรต
29คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย
เพออำนาจ แตเพอใหงานสำเรจลลวงไปอยางมประสทธภาพ อำนาจมไว
กเพอจดประสงคดงกลาว งานททำไมเตมทกจะไดผลสำเรจไมเตมท
การทำงานเพราะเปนหนาท ทำตามกำหนดกฎเกณฑ แมแตตามหลก
ธรรมาภบาลกจะไดงานแตเพยงปานกลาง เพราะสงเหลานเปนกฎทตง
สำหรบประกนวา งานจะเปนไปตามเปาหมายและแสดงผลตอสาธารณะ
ใหเหนได แตไมมอะไรจงใจใหทำงานเตมทเตมกำลง แมกรรมการสภา
มหาวทยาลยททำงานอยนกทำงานไมเตมกำลงเพราะอาจจะมงานหลายดาน
แตกมผททำโดยอทศตนมากบางนอยบาง ไมใชเพราะถกบงคบ หรอม
ธรรมาภบาลอะไรมากำหนด หากแตดวยความมใจรกและเหนคณคา
เทานนจงมคนดงกลาว ถงอยางไรกตามเมอรบหนาทแลวกควรอทศตน
เทาทกำลงความสามารถและเวลาจะอำนวยให
๔. หลกความซอตรง (อาชชว)
มหาวทยาลยเปนแหลงฝกฝนอบรมคนไปทำงานใหบานเมองและ
ใหเปนคนด คณสมบตสำคญของคนททำงานคอซอตรง ซอตรงตอตนเอง
ตอผอน ตองานและตอประเทศ มหาวทยาลยเองกตองซอตรงกอน
กรรมการสภามหาวทยาลยทควบคมดแลใหมหาวทยาลยซอตรงกตอง
เปนคนซอตรงในความคด ในหลกการในระเบยบแบบแผน กฎเกณฑ ถอ
ความถกตองตรงไปตรงมาเปนหลก
๕. หลกความสภาพ (มททว)
หลกนมกแปลกนโดยทวไปวา ความออนโยน คอ ไมเปน
คนแขงกระดาง มทะล คนทมฐานะสง มอำนาจมกทะนงในอำนาจ
คนทไมเหนดวย ถกมองวา ทาทายอำนาจ ทำใหกลายเปนคนวางอำนาจ
คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย 30
ถอตว ในทสดกเปนทเกลยดชงของผใตปกครอง พระพทธเจาจงทรง
ใหใชความสภาพ ความออนโยน เตอนตวเองวา อำนาจทมอยนนเพอจะ
ทำงานใหผใตปกครอง ไมใชเพอสนองความตองการของตน ความสภาพ
ออนโยนจะทำใหสำนกตระหนกในหนาทดงกลาวอยเสมอ จะเปน
ทรกใคร และทำงานไดสำเรจ กรรมการสภามหาวทยาลยจงควรยด
หลกการขอนในการทำงานรวมกบผทเกยวของ
๖. หลกการใชอำนาจ (ตป)
ในดานศาสนาตบะ คอ ความรอนหมายถงไฟหรออำนาจท
เผากเลส นยมแปลกนวา ความเพยร โดยมกตความกนวา ผปกครอง
จะตองมความเพยรทำลายกเลสตางๆ ทมในคน จะไดไมปกครองไปดวย
อำนาจกเลส แตเรามกไดยนวา คนทมบารมมากสามารถปกครองไดนน
เปนคนมตบะเดชะเหมอนเสอทมอำนาจในตวเพยงสตว ไดกลนกยนนง
กาวขาไมออก คนทเปนกรรมการสภามหาวทยาลยกมอำนาจในตว
ซงจะตองใชอำนาจนนขจดสงทไมด ไมถกตอง ลงโทษคนผด หาม
มหาวทยาลยมใหดำเนนการในทางทผด อำนาจทำใหคนทไมดเกรงกลว
แตไมควรใชอำนาจทำใหคนกลวเกรงโดยไมทำใหการทำงานถกตอง
มประสทธภาพและเกดผลด
๗. หลกความไมโกรธ (อกโกธ)
ความโกรธทำใหขาดสต และลแกอำนาจ ทำใหคนทโดยปกต
สภาพออนนอม มเหตผล คดในทางทดกลบเปนตรงขามได เปนเหตให
เกดความประมาท ทงเหตผล และทำตามอารมณโกรธ การแกปญหา
ของมหาวทยาลยกด การรเรมสงใดๆ ขนใหมกด ตองมทงทคนเหนดวย
และไมเหนดวย อาจจะมคนคดคาน พดจาใหไมชอบใจ คนทมอำนาจ
31คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย
มากเทาไรหากไมหกหามกจะโกรธไดงายและรนแรงเพยงนน ความโกรธ
ของคน มอำนาจอาจทำใหเกดความเสยหายใหญหลวงได งานทจะสำเรจก
อาจพงทลายได กรรมการสภามหาวทยาลยจงตองยดหลกความไมโกรธ
ในการทำงาน
๘. หลกความไมเบยดเบยน (อวหส)
ความไมเบยดเบยนในทนคอ ความไมมงรายตอผอน ไมทำราย
ไมแกปญหาดวยการใชความรนแรง ใชวธสนต พดจากนดวยเหตผล
คอยพดคอยจา ไมใชอารมณ พดจาและปฏบตตอกนดวยเมตตา หาก
จะตองลงโทษกไมทำดวยใจโกรธ เกลยด หรอแคนเคอง แตทำไปตาม
โทษทเปนจรง หลกนทำใหผปกครองมเมตตาธรรมและยตธรรม เชน
กรรมการสภามหาวทยาลยไมควรออกระเบยบกฎเกณฑททำใหใคร
ไมไดรบประโยชนทควรได หรอเสยประโยนทมอยอยางถกตอง หากม
ระเบยบกฎเกณฑเชนนนกตองแกไขเพอมใหความเบยดเบยนดำรงอยตอไป
๙. หลกความอดทน (ขนต)
คนทเปนกรรมการสภามหาวทยาลย หากจะทำงานใหสำเรจ
ตองอดทน คอ จะตองอดทนตองานหนกหากจะทำหนาทใหเรยบรอย
สมบรณ และจะตองอดทนตอการใหรายและการทำรายจากผทไมเหน
ดวยกบความคดและการทำงานซงจะมอยแทบจะทกเรองทคดและทำ
ตองไมโกรธไมทำรายตอบ คนทมอำนาจจะไมโกรธและไมทำรายตอบได
กตองมความอดทน อดกลน เปนคณสมบต หากไมอดทนแลวกจะ
ทำงานทยากไมสำเรจ และหากถกกลาวหาตเตยนแลวทนไมได กจะเสย
เวลาไปกบการทะเลาะววาทจนไมไดทำงาน
คณธรรม จรยธรรม ของสภามหาวทยาลย 32
๑๐. หลกความไมมพรธ (อวโรธน)
ความมพรธคอมอะไรใหเขาสงสยไดวาไมด ไมถกตอง หรอจะ
ทำใหเกดความเสยหาย มความเสอมเสยซอนเรน มความทจรตซอนเรน
อธบายไมได ชแจงไมได ผปกครองทจะทำหนาทของตนไปโดยราบรน
ตองไมมพรธ ไมมขอทคนจะสงสยและพยายามจบผดจบเทจ หากมพรธ
และขอพรธนนเปนจรงกจะถกโจมตจนทำงานไมได สมยปจจบนอาจตรง
กบสำนวนทวา ตองเปนคนมอสะอาด กรรมการสภามหาวทยาลยท
มอสะอาดจะไมตองพะวงกบการหาเหตโจมตมากนก เพราะพสจนได
ชแจงไดวาตนบรสทธ แตถามความดางพรอย กจะเปนปญหาในการทำงาน
เพราะคนทอยสงยอมเปนจดเดนใหคนมอง คนวจารณ ใครๆ กตองการ
ผปกครองทมอสะอาด แมแตผปกครองทมอไมสะอาดกยงพยายาม
พสจนและแสดงใหเหนวามอสะอาด
หลกทศพธราชธรรมทยกมานเปนเพยงหลกธรรมชดหนงของ
หลกธรรมทใชในการปกครอง ทยกมานเพอเปนตวอยางใหเหนวา ปญหา
ในการปกครองหรอการบรหารนน หนไมพนเรองคณธรรมจรยธรรม และ
การแกปญหากใชหลกคณธรรมจรยธรรม เพอทำใหความผดคณธรรม
จรยธรรมหมดไป และทำใหเปนไปตามหลกคณธรรมจรยธรรม มฉะนน
กไมอาจเขาถงจตใจของคน และเปลยนคนใหคดและทำถกตองตามทำนอง
คลองธรรม ซงเปนการเปลยนคนใหดอยางยงยนได หากมหาวทยาลยทำผด
คณธรรมจรยธรรมมากๆ บางทอาจจะเกดกระแสเรยกรองใหมมาตรฐาน
ดานคณธรรมจรยธรรมของมหาวทยาลยมากขนกได
88888
