3

บทท 2 ทฤษฎทเกยวของ

2.1 ระบบการพมพออฟเซต 2.1.1 ประวตการพมพออฟเซต ออฟเซต หรอ การพมพพนราบ มตนก าเนดจากการพมพดวยการคนพบของ อลวสเซเนเฟลเดอร (Alois Senefelder) ดวยการใชแทงไขมนเขยนลงบนแผนหนขดเรยบ ใชน าบางๆ หรอความเปยกชนลงไปคลมพนทซงไมตองการใหเกดภาพกอน แลวจงคลงหมกตามลงไปไขมนทเขยนเปนภาพจะรบหมกและผลกดนน า และน ากผลกดนหมกมใหปนกนเมอน ากระดาษไปทาบและใชน าหนกกดพมพพอควร กระดาษนนจะรบและถายโอนหมกทเปนภาพจากแผนหน ปจจบนการพมพพนราบทรจกกนในนามพมพหนไดพฒนาจากการใชคนดงแผนหนทหนาและหนกกลบไปกลบมา เพอท าการพมพไดชวโมงละไมกแผน ไดมความเปลยนแปลงเปนล าดบ จากการใชแรงคนเปนเครองจกร ไอน าและจากเครองจกร ไอน าเปนเครองยนตพรอมกบเปลยนลกษณะของแผนภาพพมพจากหนเปนโลหะทบางเบาสามารถโคงโอบรอบไมไดและไดใชเปนผนผายาง (rubber printing) กระดาษหรอวสดพมพจะไมสมผสกบแมพมพ ( plate cylinder)โดยตรง แตจะอยในระหวางโมผายาง ( blandet cylinder)กบโมกดพมพ(imoression cylinder) ชอของวธน เคยเรยกเมอเรมแรกวา '''ลโธกราฟ'' (Lithography) อนเปนภาษากรก ทมความหมายวาเขยนบนหน ไดเปลยนแปลงเพมเตมค าวา เซตออฟ ( set-off) หรอ ''ออฟเซต'' (offset) ซงหมายถงการพมพไดรบหมกจากแมพมพไปหมดแตละแผน แลวเตรยมรบหมกพมพในแผนตอไป ชอของวธพมพนจงเรยกวา ''ออฟเซตลโธกราฟ''(offset lithography) ในปจจบนสามารถพมพลงบนวสดพมพหลายชนดไมวาจะเปนกระดาษผวหยาบ พลาสตก ผาแพร หรอแผนโลหะ

2.1.2 ววฒนาการการพมพออฟเซต ววฒนาการการพมพเรมจากยคโบราณเมอมนษยรจกการสอสารกนดวยการวาดภาพ การเขยน

สญลกษณเปนรป ซงตอมาไดพฒนาเปนตวอกษรภาพแลวจงเปนตวอกษร การพมพไดเรมตนขนในประเทศจน ไดมการสรางแมพมพโดยแกะสลกตวอกษรหรอภาพลงบนทอนไมกอนหน งาชางหรอกระดกสตวแลวน าแมพมพทไดไปกดลงดนเหนยว ขผง หรอครง ปรากฏเปนตวอกษรหรอภาพตามแมพมพเมอมการคดคนท ากระดาษขน การพมพกไดพฒนาขนตามล าดบ

4

2.1.3 ววฒนาการการพมพพนราบ (Planographic Printing) การพมพพนราบเกดภายหลงการพมพเลทเตอรเพรสสและการพมพอนทาโยในปค.ศ. 1798 นาย

อะลวเชเนเฟเดอร(Alois Senefelder) ชาวโบฮเมยนไดมการประดษฐเครองพมพหน ( Lithography) ซงเปนการพมพพนราบ โดยท าภาพทตองการรบหมกบนแมพมพหนใหเปนไขแลวใชน าผสมกาวกระถนลบบนแมพมพหนดงกลาวน าทผสมกาวกระถนจะไมเกาะบรเวณไข เมอคลงหมกลงบนแมพมพหมกมคณสมบตเปนน ามน จะไมเกาะตดบรเวณทเปนน าแตจะไปเกาะตดบรเวณทเปนไขซงเปนบรเวณทเปนภาพเมอน าแผนกระดาษมาทาบบนแมพมพกจะเกดภาพบนกระดาษนน ใหภาพทคมชดสวยงามกวาระบบการพมพอนในยคนน

2.1.4 กรรมวธการพมพพนราบ (Planograph) กรรมวธการท าแมพมพผวหนาเรยบเสมอกน ใชไขสรางรองรอยบนผวแมพมพหลกการอาศย

กฎเกณฑไขตดกบไขและไขไมตดกบน า ใชสหรอหมกพมพซงมคณสมบตเปนไขลงบนแมพมพใหเกดสสน กรรมวธนรจกกนในนามภาพพมพหน (Lithography) ซงไดพฒนาเปนระบบการพมพออฟเซท ใน วงการอตสาหกร

2.1.5 หลกการการพมพออฟเซต

การพมพวธแผนแมพมพเปนโลหะพนแบนแตน ามายดตดกบลกโมแมพมพ (Plate cylinder) จะมลกกลงน าทาน าบนแผนแมพมพกอนลกกลงน านเรยกวาลกน ( Water roller) หรอ ( dampening roller) แลวจงมลกหมกทาหมกบนแมพมพหมกทเกาะตดแมพมพนจะถกถายทอดลงบนลกโมยาง ( Rubber cylinder) ลกโมยางนเปนลกโมโลหะทรงกลม แตถกหมไวดวยแผนยาง โดยท าแผนยางมายดตดกบลกโม ลกโมยางนเมอรบหมก จากแมพมพแลวกจะน าไปพมพตดบนแผนกระดาษซงจะมลกโมแรงกด (impression cylinder) อกลกโมหนง จบกระดาษมากดกบลกโมยางและรบหมกจากลกโมยาง ใหตดบนกระดาษกจะไดชนพมพตามตองการ

ระบบการพมพออฟเซตจงจะตองมลกโม 3 ลกขนาดเทาๆ กน หมนพมพกระดาษออกมาแตละครงใน เมอหมนรอบหนง การพมพหมกนนไมไดผานจากแมพมพมาพมพแผนกระดาษโดยตรง แตถายทอดมาโดยผานลกโมยางกอน ดงนนตวพมพกดภาพกดทปรากฏบนแผนแมพมพจงเปนตวหนงสอทอานไดตามปกตภาพกเปนภาพทตรงกบภาพทพมพออกมา เมอแมพมพพมพตวหนงสอลงบนยาง ตวหนงสอบนลกโมยางจะกลบซายเปนขวา และขวาเปนซาย และเมอลกโมยางพมพลงบนกระดาษกจะไดตวหนงสอและภาพเปนปกตเชนเดยวกบแมพมพการพมพออฟเซตเปนวธพมพทแพรหลายอยมากใน

5

ขณะนเพราะสามารถพมพภาพไดชดเจนสวยงามและตนทนไมแพงมากนก แทนพมพออฟเซตชนดพมพมากสและพมพสองหนาพรอมกน และชนดปอนดวยกระดาษมวนไดมการผลตออกมาจ าหนายมาก

รปท 2.1 แสดงหลกการพมพออฟเซต

2.1.6 ขนตอนกระบวนการพมพ ระบบพมพออฟเซตไมวาเครองพมพนนจะออกแบบมาขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญระบบ

ปอนมวนหรอปอนแผนกตาม กลไกพนฐานการท างานเหมอนกนทงสน ซงมหลกการทส าคญ คอ แมพมพจะตองไดรบการเปยกผวกอนจากหนวยท าชน ( dampening unit) แลวรบหมกจากหนวงลงหมก (inking unit) จากนนจงถายทอดภาพตอไปยงโมผายางและกระดาษตามล าดบ ทงนจะตองมโมกดพมพชวยควบคมแรงกดพมพใหเหมาะสมกลไกทควรทราบ

ขนตอนการพมพมความส าคญตอคณภาพงานอยางหลกเลยงไมได มปรากฏการณ 3 อยางทควรทราบ รวมทงผลทเกดขน ดงน

2.1.6.1 การเปยกผวของแมพมพ (wettability of plate surface) 2.1.6.2 การรวมตวกนระหวางหมกพมพกบน ายาฟาวนเทน (ink/fountain solution

emulsification) 2.1.6.3 การถายโอนหมกพมพในบรเวณนบ (ink transfer in a nip)

สมบตทส าคญของการเปยกผวของแมพมพออฟเซต คอ ใหบรเวณสวนทเปนภาพมความสามารถในการรบหมก ในขณะทสวนไมใชภาพจะตองรบน าไดอยางเดยวเทานน หลกการนจะชวยท าใหแมพมพพนราบอยางออฟเซต สามารถแยกสวนทเปนภาพและไมใชภาพออกจากกนไดในระหวางพมพอยางมประสทธภาพ ทงๆทในความเปนจรงแลว ผวแมพมพจะตองไดรบการสมผสจากน ายาฟาวน

6

เทนและหมกพมพเทากนหมดทวทงแผนหลกการดงกลาวสามารถอธบายไดดดวยความรทางเคม โดยก าหนดความสามารถในการเปยกผวของแมพมพดวยคามมสมผส ( contact angle) เมอผวแมพมพนนสมผสกบของเหลว เชน หมกพมพหรอน า เปนตน ปรากฏการณนเราจะเหนไดทวๆไปในธรรมชาตหรอในชวตประจ าวน ลองสงเกตงายๆจากฝนตกลงบนรถยนตทท าการขดผวมนดวยแวกซ( wax)จะเหนวาผวรถยนตคนนนไมมการเปยกน า เนองจากไมมสมบตการเปยกผวเกดขนส าหรบบนผวแมพมพออฟเซตทนาสนใจ คอ เมอมการจายหมกทบลงบนชนฟลมของน ายาฟาวสแทน ผวแมพมพมการรบหมก เนองจากมมสมผสระหวางผวแมพมพกบหมกพมพมขนาดเลก สวนผวแมพมพทไมรบหมก (จะรบน ายาฟาวนแทน) เพราะมมสมผสมขนาดใหญ

2.1.7 เครองพมพออฟเซต โดยทวไปมหลกการเดยวกน คอ ประกอบดวยโมแมพมพโมยางและโมพมพทโมแมพมพจะม

ยาง แลวโมยางจงถายทอดภาพใหกบกระดาษ หรอวสดทใชพมพในการถายทอดภาพจากโมหนงไปยงโมหนงจะตองใชแรงกดนอยทสด ในปจจบนจดไดวาระบบการพมพออฟเซต เปนระบบงานพมพทมผนยมใชมากทสดเพราะใหคณภาพของงานพมพทสง และราคาไมสงมาก เหมาะส าหรบใชพมพสอสงพมพทกชนดทงหนงสอ ทตองการสเดยวและสส

รปท 2.2 แสดงเครองพมพออฟเซต 2.1.7.1 สวนพมพ (Printing unit) สวนพมพแยกออกเปนหนวยยอย ๆ ไดเปน 3 หนวย หนวยโมพมพ (cylinder)โมของเครองพมพเปนรปทรงกระบอก แตละเครองพมพหรอ

แตละสวนพมพโดยทว ๆ ไปประกอบดวยโม 3 โม คอ โมแมพมพ (plate cylinder) ท าดวยโลหะเปนรปทรงกระบอก ส าหรบน าแมพมพทจะ

พมพมาหมหอรอบผวโม มชองวางส าหรบตดตงแกนยดจบแผนแมพมพทงหวและทายใหแนน พรอมทง

7

มสกรเพอดงแมพมพใหตงไมสามารถขยบเขยอนได ในการตดตงใหมจดสมผสอย 3 จด คอ จดสมผสกบลกกลงคลงน าเพอใหความชนกบแมพมพ จดสมผสกบลกกลงคลงหมกเพอคลงหมกลงในบรเวณภาพทตองการพมพ และจดสมผสกบโมผายางเพอถายทอดภาพลงบนผายาง

โมผายาง (blanket cylinder) ท าดวยโลหะเปนรปทรงกระบอก เสนรอบวงโมจะเลกกวาโมแมพมพ เพราะมแผนผายางซงหนากวาแมพมพมาหอหม มชองวางส าหรบตดตงแกนยดผายางทงหวและทาย พรอมเพลาหมนเพอดงผายางใหตง ในการตดตงใหมจด 2 จดคอ จดสมผสกบโมแมพมพเพอรบหมกทสรางภาพจากแมพมพ และจดสมผสกบโมกดพมพโดยมวสดพมพอยระหวางกลางเพอ รบภาพจากโมผายาง

โมกดพมพ (impression cylinder) ท าดวยโลหะเปนรปทรงกระบอกขนาดใหญกวาโมอน ๆ เพราะไมมอะไรมาหอหมนอกจากวสดพมพ มชองวางส าหรบตดตงฟนจบวสดพมพ ในการตดตงใหมจดสมผสจดเดยว คอ ระหวางโมผายางกบโมกดพมพ

2.1.7.2 สวนรองรบกระดาษ (Delivery unit) แยกออกเปนหนวยยอยๆได 2หนวย คอ 2.1.7.2.1 หนวยรบสงกระดาษ ประกอบดวย ฟนจบกระดาษ (gripper) มอยหลายตวประกอบกนเปนแถวในหนงราวเครองพมพแตละเครองมอยหลายราวขนอยกบการออกแบบฟนจบกระดาษของสวนรบกระดาษน ท าหนาทรบกระดาษจากฟนจบทโมกดพมพ เพอน ามาปลอยทกระดานรองรบ มลกเบยวบงคบ สามารถปรบใหปลอยกระดาษชาหรอเรวได วงลอกลบกระดาษ (sheet guide wheel) ท าหนาทกลบกระดาษทพมพแลว เพอไมใหหมกเปรอะเปอนเปนรอยบนกระดาษพมพ มอยหลายวงลอ สามารถปรบยายเพอหลกเลยงตรงสวนทพมพหมกหนา ๆ ได บางเครองออกแบบใหมลมเปาออกมาจากวงลอ เพอใหกระดาษลอยตวไมแตะกบวงลอ ทอลมดดกระดาษท าหนาทดดกระดาษเพอกนปลวและชะลอกระดาษใหเคลอนตวชาลง 2.1.7.2.2 หนวยรองรบกระดาษ ประกอบดวย กระดานรองรบกระดาษ มจดปรบใหฐานเลอนขนไดโดยอตโนมตฉากตบกระดาษซาย-ขวา เพอใหกระดาษเรยบฉากตบกระดาษหนา-หลง เพอใหกระดาษเรยบเปนตงทอลมเปากนกระดาษปลวดานบน บางเครองไมมการตดตง 2.1.7.3 สวนปอน(FeederUnit)

เครองพมพทกเครองไมวาจะเปนชนดปอนแผนหรอชนดปอนมวน ไมวาจะเปนระบบทปอนกระดาษดวยมอหรออตโนมต จะตองมหนวยปอนกระดาษ กระดาษจะเขาเครองพมพไดตง เรยบ สม าเสมอ ไมตดขดหรอท าใหเครองพมพหยดบอย จ าเปนจะตองมอปกรณชวยในการปอนเปนจ านวนมาก พรอมทงมอปกรณสวนทสามารถเปลยนไดเพอใหเหมาะสมกบความหนาของกระดาษ

8

เครองพมพแตละเครองนนจะมอปกรณในหนวยปอนกระดาษแตกตางกนขนอยกบแบบของเครองพมพ มโรงงานผลตเฉพาะสวนปอนกระดาษอยหลายโรงงาน ซงโรงงานผลตเครองพมพเพยงแตสงซอไปประกอบเขากบเครองพมพเทานน เครองพมพออฟเซตปอนแผนสเดยวมหนวยการปอนกระดาษได 2 แบบ คอ หนวยปอยกระดาษทละแผน และหนวยปอนกระดาษแบบซอนเหลยม

2.1.8 แบงตามประเภทของระบบออฟเซต แบงไดเปน 2 ประเภท ไดแก เครองพมพออฟเซตปอนกระดาษแผน (sheet-fed) กบ เครองพมพปอนกระดาษมวน (web-fed) 2.1.8.1 เครองพมพออฟเซตปอนแผน (sheet-fed offset press)เปนเครองพมพชนดทปอนกระดาษทละแผนเขาเครองพมพอยางสม าเสมอ มหลายขนาดดวยกน พมพได 1 ส 2 ส 4 สหรอ 5 สทงยงสามารถพมพสองหนาไดในเวลาเดยวกน ดงนนเครองประเภทนจงเหมาะส าหรบพมพหนงสอ ซงเรยกกนวาเครองพมพออฟเซตระบบกลบกระดาษในตวหรอ Perfecting

รปท 2.3 แสดงเครองพมพออฟเซตปอนแผน

2.1.8.2 เครองพมพออฟเซตปอนมวน (web-fed offset press)

เครองพมพชนดนถกสรางขนเพอใหสามารถพมพไดดวยความเรวสง และปรมาณการพมพมากในเวลาจ ากด สามารถออกแบบเครองพมพไดไมวาจะเปนพมพทละหนาหรอสองหนาวางเรยงอยในแถวหรอตงซอนกน เปนตน ดงนนงานทใชในการพมพสวนใหญ ไดแกหนงสอพมพใบแทรก สงพมพโฆษณาวารสาร ฉลาก เปนตน นอกจากนเครองพมพปอนมวนจะมอปกรณพเศษเฉพาะตว เชน หนวยปอนและตอกระดาษอตโนมตเมอกระดาษหมดมวน หนวยท าแหง หนวยพบ หนวยตด หนวยมดเกบ เปนตน

9

รปท 2.4 แสดงเครองพมพออฟเซตปอนมวน

2.1.9 แบงตามชนดของแมพมพทใชในการพมพ 2.1.9.1 แมพมพส าเรจรป (presensitizedplate) ตองผานหนวยท าชนและหนวยลงหมก

ตามล าดบ ใชกบเครองพมพออฟเซตทวไป

รปท 2.5 แสดงแมพมพส าเรจรป

2.1.9.2 แมพมพไรน า (waterless plate)ใชกบเครองพมพทไมมหนวยท าชน โดย

แมพมพทใชจะตางไปจากแมพมพส าเรจรป คอจะมการเพมชนซลโคนอยบนผวแมพมพชนซลโคนนจะท าหนาทไมรบหมกแทนผวโลหะของแมพมพส าเรจรป ระบบพมพนมขอดหลายประการ ไดแก พมพงาย เพราะชางพมพจะท าหนาทควบคมการจายหมกอยางเดยว สสนของภาพดสดใส สวนขอเสยคอ แมพมพมราคาสง ตองคอยระวงไมใหฝนละอองไปตดผวแมพมพ และหมกพมพตองควบคมไมใหรอน ดวยการมระบบหลอน าเยนทลกกลงหมก

10

2.1.10 แบงตามโครงสรางหนวยพมพ 2.1.10.1 โครงสรางหนวยพมพแบบโม 3 ลก เรยงตอกนแตละหนวยพมพพมพ 1 ส ผาน

โมสงผาน โดยโมกดพมพ อาจมขนาดเสนรอบวงเทากบโมอกสองลกหรอมขนาดใหญเปน 2 เทากได (เพอเพมความเรวในการพมพ)

2.1.10.2 โครงสรางหนวยพมพแบบโม 5 ลกส าหรบพมพงาน 2/4 ส เครองพมพมขนาดกะทดรด โดยไมตองมโมสงผาน โมกดพมพอาจมขนาดใหญเปน 2 เทาของโมแมพมพ และโมผายางกได ใชตวจบกระดาษหรอกรปเปอรชดเดยวท าใหรจสเตอรในการพมพมความเทยงตรงมากขน

2.1.10.3 โครงสรางหนวยพมพแบบแซทเทลไลทลกษณะเปนโมกดพมพรวมทลอมรอบดวยหนวยพมพยอยเรยงตามล าดบขนอยกบจ านวนสพมพ เพมความรวดเรวในการพมพยงขน ทนาสนใจคอเครองพมพประเภทนบางรนจะออกแบบใหหนวยพมพสามารถกลบกระดาษไดดวย ท าใหสามารถพมพ 2 หนาได

2.2 เครองพมพองคเจท (Inkjet Printer) 2.2.1 ความหมายเครองพมพองคเจท

เปนเครองพมพชนดหนงทใชวธฉดหมกลงบนแผนกระดาษแทนการกระแทกตวพมพลงบนผาหมกแบบเครองพมพแบบกระทบ ( impact printer) เครองพมพชนดน ท างานเงยบกวา ผลงานทออกมากมคณภาพดกวา (แตยงไมดเทาเครองพมพเลเซอร)

รปท 2.6 แสดงเครองพมพองคเจท

11

2.2.2 เทคโนโลยการพมพองคเจท คงไมพนเรองความละเอยดในการพมพเชน 1440 จดตอนว จ านวน DPI สง ๆ จะท าใหไดภาพท

มคณภาพเกยวกบความละเอยดมากขน แตยง DPI สง เวลาพมพจะเปลองหมกมากและพมพชาลงดวย ดงนนเวลาซอเครองพมพแบบ Inkjet ควรจะขอทดลองพมพกอน เพอดคณภาพของงานกอนวาเปนไป อยางทเราตองการหรอไม

2.2.3 หวพนหมก เครองพมพทมหวพนอยทตลบหมกราคาจะสงกวาแตทกครงทหมกหมดจะตองเปลยนทงตลบ

ท าใหไมคอยมปญหาเรองเครองพมพมหวพนหมกอดตนส าหรบเครองพมพทราคาถกจะมหวพนอยทตวเครอง และตลบหมกจะอยแยกกนเวลาทหวพนอดตนจะท าใหล าบากในการซอมแซมดวย

2.2.4 ตลบหมก ตลบหมกเครองพมพบางรนจะแยกตลบสแตละสจากกนไดเวลาบางสหมด จะไดไมตองเปลยน

ทงหมด เครองพมพประเภทนจะมราคาแพง แตส าหรบเครองพมพทวไปจะแยกตลบสด า และตลบสออกเปนสองสวนเทานน โดยทวไปแลวตวเครองพมพแบบ Inkjet น จะมราคาไมแพงแตจะแพงทตลบหมก มากกวา

รปท 2.7 แสดงตลบหมกองคเจท

12

2.2.5 หนวยความจาเครองพมพองคเจท เครองพมพทมหนวยความจ ามากยอมท าใหการพมพเรวขน เนองจากมทพกขอมลทตวเครอง

พมพมากขนท าใหไมตองรอขอมลทสงมาจากเครองคอมพวเตอรโดยตรง

2.2.6 ความเรวในการพมพตอนาท ขอนจะขนกบงานทตองการท าเชนการพมพสหรอการพมพขาวด าเปน ตนซงโดยปกตการพมพ

สจะชากวาการพมพขาวด า

2.2.7 การเชอมตอ เดมการตอเครองพมพกบคอมพวเตอรกไมพนพอรทขนานแตปจจบนจะนยมตอกบพอรท USB

เพราะมคณสมบตทดกวามาก ทงในเรองของความเรวและลกษณะการท างานอนๆ

2.2.8 ระบบปอนกระดาษ เครองพมพทมระบบปอนกระดาษดานหนาจะดกวาปอนกระดาษดานบน เพราะโอกาสตดจะ

นอยกวาเนองจากการปอนกระดาษดานหนากระดาษจะวงผานเขาไปในตวเครองแลวออกอกดาน โดยทไมตองมการมวนหรอเลยวมากนก ซงจะชวยลดปญหาของกระดาษตดอยในเครองพมพไดมาก

2.2.9 สอทจะใชพมพ ในกรณทเราอาจจะตองการพมพงานลงบนสอทมากกวากระดาษ A4 อาจจะตองดคณสมบตของ

เครองพมพดวยวาสามารถท างานอยางอนทเราตองการไดหรอไม เชนพมพบนซองจดหมายหรอพมพบนแผนใสเปนตนเมอเราไดทราบหลกในการเลอกซอเครองพมพแบบ Inkjet แลวตอไปเราจะมาดวธการดแลรกษาวาจะมขนตอนอยางไรทจะท าใหเครองพมพทเราเสยเงนซอมาอยกลบเรานานๆ

2.2.10 การดแลรกษาเครองพมพแบบ Inkjet โดยมากปญหาทพบในเครองพมพแบบ Inkjet มกจะเกดจากการดแลรกษาทไมดพอดงนนเพอ

สรางความเขาใจทดในสวนของการดแลรกษาเครองพมพชนดนกน 2.2.10.1สถานทส าหรบการตงเครองพมพเ พอการใชงานควรอยในบรเวณทมฝนละ

อองนอยและหากมผาคลมเครองพมพปองกนฝนละอองขณะทไมไดใชงานกจะเปนการดอยางยง

13

2.2.10.2 หากไมมการใชงานเครองพมพเปนระยะเวลานาน ควรมการเปดเครองพมพอยางนอย 1-3 ครงตอสปดาห (ไฟแสดงสถานะเครองเปดจะกระพรบ รอจนกระทงตดสวางจากนนคอย ปดเครอง) เพอใหเครองพมพตรวจสอบระบบการท างานและระบบฉดหมกของหวพมพ

2.2.10.3 หามน าตลบหมกออกจากเครองเปนอนขาด หากเครองพมพไมไดแสดงสถานะหมกหมดและหามปลอยใหเครองพมพไมมตลบน าหมกอยทหวพมพเพราะจะท าใหอากาศเขาไป ท าใหเกดปญหาหวพมพอดตนได

2.2.10.4 โดยปกตเครองพมพจะท าความสะอาดหวพมพทกครงเมอมการเปดเครองดงนนไมควรเปด - ปดเครองพมพบอยครงในแตละวนท างานแตในบางครงอาจมฝนละอองลงไปอดตนทหวพมพในปรมาณมาก ระบบอตโนมตไมเพยงพอทจะขจดไดหมดทานควรท าการลางหวพมพดวยตนเอง (ตองแนใจวาไฟแสดงสถานะหมกด าหรอหมกสไมไดกระพรบหรอตดสวางอนหมายถงน าหมกใกลหมด)

2.2.11 วธใชงานเครองพมพแบบ Inkjet ใหคมคา 2.2.11.1 เครองพมพแบบ Inkjet ไมไดพมพภาพ ออกมา โดยทไดสเชนเดยวกบ ทคณ

มองเหน บนหนาจอ เสมอไปอยางไรกตาม คณกสามารถตรวจสอบ บางอยางได เพอดวา สาเหตมนเกด จากอะไร สงทคณ ควรจะตองตรวจสอบ เปนประจ ากคอกระดาษและหมกโดยกอน ทจะท าการพมพงาน ออกมาใชงานนน ใหคณท าการ ทดลองพมพกอน โดยตงคาโหมดพมพทโหมดประหยดหมก ซงแมจะไดสทซดจางไปหนอยแตกพอจะชวยคณประเมนไดวาผลงานทไดนน เปนทนาพอใจ มากนอยแคไหน กอนทคณ จะลงมอพมพขนสดทาย ดวยโหมดปกต

2.2.11.2 ดใหแนใจดวยวา คณเลอกใชกระดาษทเหมาะสม ในการพมพงาน ทงนหากคณ ตองการงานพมพทใหคณภาพดและใชความละเอยด ในการพมพสง คณควรจะเลอกใช กระดาษแบบพเศษ เพอรองรบ งานพมพคณภาพ โดยเฉพาะอยางเชน กระดาษส าหรบ Inkjet หรอกระดาษ Glossy ซงจะสามารถใหสสนทสดใส และหมดปญหา เรองหมกเลอะ ซมออกมาจ าเอาไววา หากคณ เลอกโหมด งานพมพ ทใชความละเอยด สงๆ แลวละกคณจะตองใชงาน รวมกบกระดาษ Inkjet โดยเฉพาะ เพอไมใหเกดปญหา เรองการซมเลอะ ของหมกสนอกจากนน กอนสงพมพอยาลมดดวยวา มการสอดใสกระดาษลงไป ในถาดใสกระดาษ อยางเหมาะสม แลวหรอไม เพราะ เครองไมฉลาดพอ ทจะแยกแยะไดวากระดาษทคณพมพนน เปนแบบใด ส าหรบ วธการก าหนดกระดาษ นน เมอคณสงพมพใหคณตรวจดท Driver ของเครองพมพเสยกอน เพอก าหนดกระดาษ ทจะใชงานพมพ ซงโดยปกตจะ set

14

คาเอาไวท plain paper หรอกระดาษธรรมดา นอกจากนน ตรวจดไดรเวอรของเครองดวยวา ควรถงเวลา update แลวหรอยงบางครงการ update ไดรเวอรใหทนสมยอยเสมอกจะชวยใหสามารถรองรบงานพมพไดดขน

2.2.11.3 ในบางครงอาจจะเกดปญหา หวฉดหมกอดตน เพราะหมกจบตวแขง วธสงเกต ปญหานไดงายๆ นนคอ งานพมพของคณ จะมสไมสม าเสมอหรอขาดๆ หายๆ ทงๆ ท หมกยงไมหมดวธทดทสด นนคอใหคณท าความสะอาดหวพมพโดยใหเขาไปท driver แลวเลอกทโหมดการท าความสะอาด หวพมพซงเครองพมพจะท าการ ลางหวพมพใหคณโดยอตโนมตนอกจากนน อาจมปญหา เรองฝนละออง เขาไปอดตดทหวพมพไดอกดวยดงนน เมอเลกใชเครองแลวควรหาผา มาคลมเอาไวเพอปองกนฝนละอองเครองพมพบางยหออาจจะมปญหาเรองหวพมพอดตน อยางเชน ยหอ EPSON ซงทางผขาย จะแนะน าวาควรจะพมพงานอยางนอย 1 ครงตอเดอนเพอใหหวพมพไดท างานและจะไดไมอดตน

2.2.11.4 เครองพมพแบบ Inkjet นน โดยทวไป มกจะท างาน ชากวาเครองพมพแบบ laser เพราะระบบ Inkjet จะใชหวฉดหมก สรางภาพขนมาโดยจะท าการ ฉดหมก ไปทละแถบ ( แถบเลกๆ ไมถง 1 ซม. ) จนกวา จะเสรจสน ทงหนากระดาษ เทยบกบ การสรางภาพ ของระบบ laser ทจะท าการ พมพออกมา ทงภาพทเดยวอยางไรกตาม กยงมวธทคณจะสามารถเพมความเรวในการท างานของมน ไดบาง เชน การตรวจสอบไดรเวอรของเครองพมพ ทคณซอมาวา ลาสมยเกนไปหรอไมโดยสามารถเขาไปเชคไดใน เวบไซตของบรษท ทผลตเครองพมพทคณซอมา และหากปรากฏวา มไดรเวอรรนใหมออกมา คณกควร จะตองดาวนโหลด มาใชงาน

2.2.11.5 ในการเลอกซอหมกนน ใหคณเลอกซอ หมกทมคณภาพสง ทสามารถใชไดกบเครองพรนเตอรของคณ การประหยด ดวยหนทาง ไปใชหมก Refill ราคาประหยด นบวา ไมใชทางเลอก ทเหมาะสม เพราะหมกปลอมเหลาน มกจะท าใหเกด ปญหา หวหมกอดตน หรอหวพมพเสยหายตามมา นอกจากนนแลวยงมปญหา ในเรองคณภาพ ของงานพมพอกดวย นอกจากนน ยงปญหาหมกปลอมกพบไดบอย โดยเฉพาะในเมองไทยการเลอกซอควรเลอกซอจากรานคาตวแทนจ าหนาย ทนาเชอถอไดซงรานคาพวกนจะก าหนดราคาเอาไวเปนมาตรฐานอยแลวการประหยดเงน เพยงไมกรอยบาท เทยบกบ การมานงซอมเครองพมพเปนพนบาท นนไมคมคาและไมวา คณจะซอหมกจากรานคาใดๆ กตาม อยาซอมา เปนจ านวนมากๆ มาเกบเอาไวเพราะหมกพมพนน จะมอายการใชงานของมน เมอผานไปนานเขาคณภาพของสกจะซดจางลงไป หรออาจจะจบตวเปนกอน กเปนไดหรอหากวาในชวงนน เปน ชวงโปรโมชน ซงผขาย น าเอาหมกมาลดราคาเปนพเศษ จนคณอดใจไมไดซอมาเกบไวหลายๆ ตลบ กควร เกบหมกเอาไวในกลอง หรอบรรจภณฑทมดชดทางทดควรจะหา สารดดซบความชนใสเอาไวดวยกจะดยงขน

15

2.2.12 การเตรยมภาพสาหรบพมพในระบบองคเจท

ระบบ Inkjet เปนเครองอดขยายภาพทใชความรอนท าใหหมกเกดแรงดนและพนออกมา (เปรยบเทยบไดกบการตมน า) เครอง Inkjet มราคาถก ท าใหเปนทนยมกนมาก ใชในการพมพเอกสาร พมพภาพ พมพงานตางๆ ไดมากมาย ขอเสยของระบบ Inkjet คอ ความคมชดและการไลระดบโทนสไมดนก ราคาหมกคอนขางแพง หวพมพตนบอยกระดาษทใชกบหมก Inkjet โดยเฉพาะจะมราคาสง ท าใหตนทนตอหนวยสง คมสยาก และชา เหมาะกบการอดขยายภาพจ านวนนอยๆ และตองการความสะดวก สามารถพมพเองไดทบานมากกวาการพมพภาพจ านวนมากๆ หรอภาพทตองการคณภาพสงมากๆ เครอง Inkjet รนใหมๆ จะมระบบควบคมส ใชหมกประมาณ 6 ส มความละเอยดสงมาก สามารถพมพภาพคณภาพสงได แตตองใชกระดาษและหมกเฉพาะ และตนทนตอหนวยสง

2.2.12.1 การเตรยมไฟลภาพส าหรบปายองคเจท ไฟลจากกลองดจตอลหรอไฟลกราฟฟคตางๆ (เชน ไฟล Illustrator,Coreldraw,...)สามารถน าไปขยายภาพโดยตรง ขอ เพยงเปนไฟลภาพแบบ TIFF, BMP, JPG และเปนระบบส RGB เทานน แตถาตองการปรบแตงสภาพ ตกแตงภาพ ปรบขนาดภาพ หรอท าลกเลนตางๆ ลงบนภาพ จ าเปนตองใช Software ในการปรบภาพ จากนนเกบไฟลภาพ แลวน ามาอดขยายภาพอกทหนง ขนาดไฟลภาพทเหมาะกบการขยาย โดยเบองตนแนะน าใหมขนาดภาพกวางยาวตามขนาดกระดาษทตองการอดขยายและ ใชความละเอยดตอพนทตามทเครองอดขยายภาพก าหนด เชน ตองการอดขยายภาพขนาด 4x6 นวโดยใชเครอง Frontier 350 ก าหนดความละเอยดเอาไวท 300 dpi ควรเตรยมไฟลภาพขนาด 4x6 นวท 300 dpi หากไมสามารถท าทขนาด 3oo dpi ไดใหท าทระดบความละเอยดสงสดเทาทสามารถท าไดโดยไมมการ interpolate (โปรแกรมไมสรางพกเซลใหมขนมาเอง) จากนนเกบไฟลภาพและสงไฟลไปอดขยายภาพ (ใหใชวธกอปปตนฉบบมาท า อยาท ากบตนฉบบโดยตรง) อาจมการปรบแตงส ความคมชด ใสขอความ ใสฟลเตอร ฯลฯ กไดตามทตองการโดยปกต ปญหาของการอดภาพในระบบดจตอลคอ ภาพอดขยายไมไดขนาดตามทเหนในกลองหรอคอมพวเตอร เกดจากสดสวนของกระดาษอดขยายภาพกบสดสวนของภาพตนฉบบไมเทากน เชน ภาพตนฉบบมขนาด 4x5 นว แตอดขยายภาพลงบนกระดาษ 4x6 นว หากขยายภาพใหเตมกระดาษ ไมเกดขอบขาว จะมบางสวนของภาพตนฉบบหายไป หากตองการใหภาพตนฉบบปรากฏเตมบนกระดาษ จะเกดขอบขาวบนกระดาษ การตดสดสวนภาพใหตรงกบขนาดกระดาษจะไดรปตรงกบทตองการมากกวา การอดขยายภาพดวยระบบดจตอลควรจะมความละเอยดเทากบความสามารถในการแยก รายละเอยดของ เครองพมพภาพ เชน เครองพมพมความละเอยด 1600 dpi แตมความสามารถในการแยกรายละเอยด 300 พกเซล/นว ใหใชความละเอยดท 300 พกเซล/นว ไมใชท 1600 dpi เพราะความละเอยดของเครองพมพไมไดหมายถงความสามารถในการแยกรายละเอยด จากนนดขนาดภาพวาตองการพมพขนาดภาพเทาไร เชน ขนาดภาพ 4x6 นว ใหสรางตนฉบบท 4x300,

16

6x300 คอ 1200x1800 พกเซล หรอประมาณ 2 ลานพกเซลจะเปนขนาดทเหมาะสมทสด ถาตนฉบบมความละเอยดมากหรอนอยกวานกไมเปนไร เพราะโปรแกรมควบคมเครองพมพภาพจะท าการเพมหรอลดความละเอยดใหเหมาะสม กบเครองพมพอยแลว ภาพความละเอยดสงเมอมาพมพภาพขนาดเลกภาพจะยงดอย แตความคมชดอาจจะหายไปเลกนอย และรายละเอยดกหายไปเลกนอยดวยเชนกนเมอเทยบกบภาพตนฉบบแตภาพท ไดดกวาภาพความละเอยดต ามากๆ

2.3 นายาฟาวนเทน (fountain solution) น ายาฟาวนเทน (fountain solution) คออะไร มประโยชนอยางไร หลายทานทไมไดอยในวงการทเกยวของกบการพมพคงไมคอยรจก แตส าหรบทานทเกยวของกบอตสาหกรรมการพมพออฟเซต (offset printing) คงทราบวาน ายาฟาวนเทนเปนตวชวยท าใหหมกพมพไมตดแมพมพตรงบรเวณทไมใชภาพหรอตวอกษร ทเราเรยกวา "บรเวณไรภาพ" นนเอง โดยทน ายาฟาวนเทนจะไปเคลอบบรเวณไรภาพบนแมพมพอยางทวถง เพอปองกนหมกพมพไมใหมาเปอะเปอน และในขณะเดยวกนน ายาฟาวนเทนก

ตองไมไปเกาะบรเวณภาพดวย เพราะไมเชนนนงานพมพทไดอาจไมสมบรณและคมชดเทาทควรในตลาดผลตภณฑเกยวกบการพมพไดมน ายาฟาวนเทนหลากหลายยหอวางจ าหนาย มทงทผลตเองภายในประเทศและน าเขาจากตางประเทศ น ายาฟาวนเทนทผลตเองในประเทศหลายสตรมประ สทธภาพดใหงานพมพทมคณภาพสง สวนในตางประเทศนนมการคดคนและจดสทธบตรการสงเคราะหสารเคมชนดใหม เพอใชเปนสวนผสมในน ายาฟาวนเทน ท าใหน ายาฟาวนเทนมสมบตทดยงขน น ายาฟาวนเทนนนมสารหลายชนดเปนองคประกอบ ซงแตละชนดจะท าหนาทตางๆกน อาทเชน

- ใหความชน (dampening) แกบรเวณไรภาพบนแมพมพท าใหไมดดซบหมกพมพ - ชวยหลอลน และท าความสะอาดแมพมพและผายาง ( blanket) ท าใหลดการสกหรอ

และยดอายการใชงาน - ชวยควบคมการรวมตวของหมกกบน า ( emulsification) ใหเหมาะสมในระหวางกระ

บวนการพมพ

- ชวยลดความรอน และอณหภมของแมพมพไมใหสงเกนไปน ายาฟาวนเทน โดยทวไปประกอบดวย 6 สวนประกอบหลกๆ ดงน

17

2.3.1 นา น าเปนองคประกอบทมปรมาณมากทสดในน ายาฟาวนเทน ดงนนคณภาพของน าจงเปนสงท

ตองค านงถงเปนอยางยงไมวาจะเปนความกระดางหรอความเปนกรดดางน ากระดาง จะมไอออนของแคลเซยมและแมกนเซยมปนอย ซงถาปนอยเปนจ านวนมากจะ ท าปฏกรยากบแคลเซยมคารบอเนตท เปนสวนผสมของกระดาษ ท าใหเกดคราบขาว ( milking or whiting) บนแมพมพและผายาง นอกจากนนยงท าใหหมกพมพไมถายโอน ( stripping) และแขวนลอยในน ามากเกนไป(tinting) และทส าคญคอไปรบกวนการท างานของน ายาฟาวนเทน ซงสงผลใหประสทธภาพในการปองกนการเกดภาพลดลง เปนผลใหหมกพมพไปเกาะบรเวณไรภาพของแมพมพ ( scumming) ดงนนทางทดควรท าใหน ามความบรสทธระดบหนงกอนน ามาใชงาน น าทมความกระดางเกน 29.2 เกรนตอแกลลอน ( grains/gallon)หรอ 500 มลลกรมตอลตร หรอ 500 ppm ไมเหมาะส าหรบการพมพออฟเซต นอกจากน าทมคณภาพทางการพมพไมควรเปนน ากระดางแลว สงทควรค านงถงอกอยางหนง คอไมควรเปนดางอกดวย เนองจากในการผลตน ายาฟาวนเทนนน ตองมการเตมกรดเพอปรบระดบความเปนกรด-ดาง ( pH) ใหเหมาะสมในการใชงาน ซงมคาประมาณ 4.5 –5.5 ถาน ามความเปนดางกจ าเปนทจะตองใสกรดเปนปรมาณมากขน อาจท าใหเกดการกดกรอนแมพมพไดแตในทางตรงกนขาม ถาใสกรดนอยเกนไป ท าให pH ของน ายาฟาวนเทนยงสงเกนไป เชน สงกวา 6.0 แมพมพอาจเกดคราบหมกตรงบรเวณไรภาพ

2.3.2 กม (gum) กมท าหนาทยดเกาะตรงบรเวณไรภาพบนแมพมพ เพอปองกนการเปอนตดของหมกพมพ

(desensitizing) นอกจากนกมยงชวยปองกนแมพมพจากความชน และสารเคมในระหวางทยงไมไดท า การพมพอกดวยกมทใชเปนสวนประกอบในน ายาฟาวนเทน ไดแกกมอะราบก ( gum arabic) และกวกม (guargum) เปนตน ปจจบนไดมการทดลองใชเกลอโซเดยมของคารบอกซลเมธลเซลลโลส (sodium salt of carboxylmethyl cellulose) หรอ CMC แทนกม แตกมอะราบกยงคงเปนทนยมทสด เนองจากมประสทธภาพสงสดในการรกษาบรเวณไรภาพบนแมพมพใหสะอาดปราศจากหมกพมพ

2.3.3 กรด กรดท าหนาทลด pH และชวยรกษาบรเวณภาพบนแมพมพใหวองไวตอปฏกรยากบหมกพมพ

ขณะเดยวกนกชวยร กษาบรเวณไรภาพใหรบน ากรดทนยมใชไดแกกรดฟอสฟอรก นอกจากนยงมการใชกรดอนๆ เชน กรดซตรก และกรดแลกตก กรดเหลานจะไปท าปฏกรยากบกม เชน กมอะราบก จะไดเปนโมเลกลของกรดอะราบก ( arabic acid molecule) ซงจะไปท าปฏกรยาตอกบออกไซดของโลหะ

18

บนแมพมพท าใหเกดพนผวสวนทชอบน า ( hydrophilic) ของบรเวณไรภาพ โดยท pH ทเหมาะสมอยระหวาง 4.5 - 5.5 ซงจะท าใหกมอะราบกสามารถเกดพนธะกบบรเวณไรภาพไดด

2.3.4 บฟเฟอร (buffer) ระดบ pH อาจเกดการเปลยนแปลงไดจากสงเจอปน เชน แคลเซยมคารบอเนตในกระดาษ การ

รกษาระดบ pH ใหคงทท าไดโดยเตมบฟเฟอรซงเปนเกลอของกรด ไดแกสารพวกฟอสเฟตและซเตรต เปนตน การรกษาระดบ pH ใหอยในชวงทเหมาะสม จะชวยใหกมท าหนาทไดอยางมประสทธภาพ นอกจากนบฟเฟอรตองไมท าปฏกรยากบกระดาษ หมกพมพอากาศ และความชน ถาไมเชนนนแลวอาจท าใหเกดปญหาในการพมพได

2.3.5 สารลดแรงตงผวของนา (wetting agent or surfactant) สารลดแรงตงผวของน าจะรกษาสมบตการท าใหเปยก ( wetting) ตรงบรเวณไรภาพ โดยไปลด

แรงตงผวของน ายาฟาวนเทน สงผลใหน ายาฟาวนเทนไปเคลอบบรเวณไรภาพไดดขน สารลดแรงตงผวทนยมเตมมากทสด คอไอโซโพรพานอล ( Isopropanol) แมวาการใชไอโซโพรพานอล จะสงผลดตอคณภาพการพมพแต ขณะเดยวกนกเปนสารอนทรยทระเหยได ( volatile organic compound) ซงท าใหเกดมลภาวะในโรงพมพและบรรยากาศ จงมการแนะน าใหใชสารอนทดแทนแอลกอฮอลเชน glycerin และ glycol ชนดตางๆเนองจากไอระเหยนอยกวาและใชในปรมาณทนอยกวาแอลกอฮอล

2.3.6 สารปรบสภาพแมพมพและสารเตมแตง (plate conditioners or additives) สารปรบสภาพแมพมพและสารเตมแตงมหลากหลายชนด สงผลใหน ายาฟาวนเทนมคณสมบต

ในดานตางๆ อาทเชน - สารยบยงการกดกรอนโลหะ (corrosion inhibitor) จะชวยปองกนชนสวนโลหะท

เปนสวนประกอบในการพมพเชน แมพมพและโม เปนตน - สารปองกนการตกตะกอน ( sequestrant) จะชวยปองกนการตกตะกอนของแคลเซยม

และแมกนเซยมในน าโดยไปรวมตวเกดเปนสารประกอบเชงซอนทละลายในน าได - สารปองกนจลนทรย (biocide) ใสลงไปเพอควบคมปรมาณจลนทรย เนองจากกม

เปนอาหารทดของจลนทรย ท าใหจลนทรยเกดการเจรญเตบโตอยางรวดเรว สงผลใหน ายาฟาวน เทนเสอมสภาพ เปนกรดมากขน ซงจะไปกดกรอนแมพมพและท าใหสญเสยสมดลของหมกพมพและน านอกจากนยงท าใหเกดตะกอนในรางน า และสงกลนเหมน ท าใหตองเปลยนน าในระบบการพมพบอยครงขน เปนการสนเปลอง

19

- สารหลอลน (release agent) เชน ซลโคน (silicone) จะชวยลดการสกหรอ และยดอายแมพมพ โดยไปปองกนหมกพมพและแมพมพไมใหเกดความรอนสงเกนไป

- สารสรางฟลม (film former) ท าหนาทสรางฟลมบางอยางตอเนอง ฟลมนสามารถเกดพนธะ ยดเหนยวไดดกบโลหะออกไซดบนผวของแมพมพชวยใหน ายาฟาวนเทนท าหนาทไดดขน

- นอกจากนยงอาจใสสารท าใหหนด (viscosity builder), สารลดฟอง (defoamer), สยอม (dye)และสารเตมแตงอนๆลงไปเพอใหน ายาฟาวนเทนมสมบตและลกษณะทนาใชงานมากยงขน

2.4 ทฤษฎส ส ( COLOUR) หมายถง ลกษณะกระทบตอสายตาใหเหนเปนสมผลถงจตวทยา คอมอ านาจให

เกดความเขมของแสงทอารมณและความรสกได การทไดเหนสจากสายตาสายตาจะสงความรสกไปยงสมองท าใหเกดความรสก ตางๆตามอทธพลของส เชน สดชน รอน ตนเตน เศรา สมความหมายอยางมากเพราะศลปนตองการใชสเปนสอสรางความประทบใจในผลงานของศลปะและสะทอนความประทบใจนนใหบงเกดแกผดมนษยเกยวของกบสตางๆ อยตลอดเวลาเพราะทกสงทอยรอบตวนนลวนแตมสสนแตกตางกนมากมาย สเปนสงทควรศกษาเพอประโยชนกบตนเองและ ผสรางงานจตรกรรมเพราะ เรองราวองสนนมหลกวชาเปนวทยาศาสตรจงควรท าความเขาใจวทยาศาสตร ของสจะบรรลผลส าเรจในงานมากขน ถาไมเขาใจเรองสดพอสมควร ถาไดศกษาเรองสดพอแลว งานศลปะกจะประสบความสมบรณเปนอยางยง

2.5 กระดาษ

กระดาษ เปนวสดทผลตขนมาส าหรบการจดบนทก มประวตศาสตรยาวนาน เชอกนวามการใชกระดาษครงแรกๆ โดยชาวอยปตและชาวจนโบราณ แตกระดาษในยคแรกๆ ลวนผลตขนเพอการจดบนทกดวยกนทงสน จงกลาวไดวาระบบการเขยนคอแรงผลกดนใหเกดการผลตกระดาษขนในโลก ปจจบนกระดาษไมไดมประโยชนในการใชจดบนทกตวหนงสอ หรอขอความ เทานน ยงใชประโยชนอนๆ ไดมากมาย เชน กระดาษช าระ กระดาษหอของขวญ กระดาษลกฟกส าหรบท ากลอง เปนตน

20

รปท 2.8 แสดงรปกระดาษ

2.5.1 ประวตกระดาษ

กระดาษของชาวอยปตโบราณ ผลตจากกกชนดหนง ทเรยกวา พาไพรส (papyrus) และเรยกวากระดาษพาไพรส พบวามการใชจารกบทสวดและค าสาบาน บรรจไวในพระมดของอยปต นกประวตศาสตรเชอวามการใชกระดาษทท าจากพาไพรสมาตงแตปฐมราชวงศของอยปต (ราว 3,000 ปกอนครสตกาล)

ส าหรบวสดใชเขยนนน ในสมยโบราณมดวยกนหลายอยาง เชน แผนโลหะ หน ใบลาน เปลอกไม ผาไหม ฯลฯ ผคนสมยโบราณคงจะใชวสดตางๆ หลากหลายเพอการบนทก ครนเมอราว ค.ศ.105 สมยพระเจาจกรพรรดโฮต ชาวจนไดประดษฐกระดาษโดยชาวเมองลบางชอวา ไซลง ( Ts'ai'Lung) ใชเปลอกไมเศษแหอวนเกาๆมาตมจนไดเยอกระดาษและมาเกลยบนตระแกรงปลอยใหแหงและหลงจากนนไดมการใชวธผลตกระดาษเชนนแพรหลายอยางรวดเรว

กระดาษถกน าจากประเทศจนสโลกมสลมผานสงครามทลลส (Tallas) ในป ค.ศ. 751 ทกองทพจนรบกบกองทพมสลม เชลยศกชาวจน 2 คน ไดเปดเผยวธการท ากระดาษแกชาวมสลมกอนไดรบการปลอยตวไป จากนนมสลมไดท าใหการท ากระดาษเปลยนจากศลปะไปเปนอตสาหกรรมกระดาษ ท าใหมการพฒนาการศกษาในโลกมสลมอยางกวางขวาง มสลมในสมยกลางจงเจรญกาวหนาดานศลปะวทยาการทสดในโลก

ชาวมสลมปรบปรงวธการท ากระดาษใชผาลนนแทนเปลอกของตนหมอนอยางทชาวจนท า เศษผาลนนไมเนาเปอย แตจะเปยกโชกอยในน า และหมกอยในนน เศษผาทตมแลวจะปราศจากกากทเปน

21

ดางและสงสกปรกอน ๆ จากนนเศษผาจะถกน ามาตอกดวยคอนใหเปนเยอ เทคนคทท าใหเปนเยอบางนถกพฒนาโดยชาวมสลม

แบกแดด ราชธานของอาณาจกรอบบาซด สมยนนเตมไปดวยโรงงานท ากระดาษ จากนนยงกระจายไปสอกหลาย ๆ สวนของโลก กระดาษทสงออกไปยโรปโดยมากท าในเมองดามสกส (ซเรย) เมอขยายการผลตเพมขน กระดาษจงมราคาถกลง คณภาพดขนและมจ าหนายแพรหลาย

จากนนโรงงานกระดาษทเฟองฟอยในอรก ซเรย และปาเลสไตน กขยายตวไปสทางตะวนตก ในทวปแอฟรกา โรงงานกระดาษแหงแรกของประเทศอยปตตงขนในปค.ศ. 850 จากนนขยายไปมอรอคโค และในปค.ศ. 950 ไดขยายไปยงอนดาลเซย อาณาจกรมสลมสเปน

กระดาษถกผลตขนครงแรกในยโรปโดยมสลมมวร โดยวสดทใชท ากระดาษคอปอชนดของบาเลนเซยและมรเซย โดยมศนยกลางโรงงานกระดาษของอนดาลเซย ทเมองชาตวา (Xativa หรอ Jativa) ใกลบาเลนเซย จากสเปนและเกาะซซลซงในขณะนนเปนอาณาจกรมสลม การท ากระดาษไดขยายไปสชาวครสเตยนในอตาล จากนนในปค.ศ. 1293 มการตงโรงงานกระดาษทโบโลญญา ( Bologna) ในปค.ศ. 1309 เรมมการใชกระดาษเปนครงแรกในองกฤษ จากนนในปลายศตวรรษท 14 ชาวเยอรมนจงเพงรจกกระดาษ

รปท 2.9 แสดงกระดาษในอดต

22

2.5.2 ประวตกระดาษในประเทศไทย

ประวตการใชกระดาษในสยามไมปรากฏหลกฐานชดเจน แตวสดทมลกษณะอยางกระดาษนน เรามกระดาษทเรยกวา สมดไทย ผลตจากเยอไมทบละเอยด ตมจนเปอย ใสแปงเพอใหเนอกระดาษเหนยว แลวน าไปกรองในกระบะเลกๆ ทงไวจนแหง แลวลอกออกมาเปนแผน พบทบไปมาจนตลอดความยาว จงไดเปนเลมสมด เรยกวา สมดไทยขาว หากตองการ สมดไทยด า กจะผสมผงถานในขนตอนการผลต

ในทางภาคเหนอของไทย มการผลตกระดาษดวยวธการคลายคลงกน เรยกวา กระดาษสา เมอน ามาท าเปนสมดใชเขยน เรยกวา ปบสา

ค าวา กระดาษ ในภาษาไทยสนนษฐานวานาจะทบศพทมาจากภาษาอาหรบและเปอรเซยคอ กรฏอส ในสมยทชาวเปอรเซยเขามาคาขายในกรงศรอยธยาซงภาษามลายกไดทบศพทจากสองภาษานเชนเดยวกน คอ kertas หมายถง กระดาษ เชนกน สวน กรฏอส ในภาษาอาหรบนน แมวาจะมใชมากอนครสตศตวรรษท 6 แตกเปนค าทยมมาจากภาษากรก khartes ซงภาษาองกฤษกไดยมค านไปใชเปน chart, card และ charter

การใชกระดาษในปจจบน เนองจากกระดาษเปนวสดสนเปลอง จงมการน ากระดาษกลบมาใชอก เชน กระดาษหนงสอพมพน ามาพบถงกระดาษ กระดาษส าหรบเขยนแมใชแลวทงสองหนา กสามารถน าไปพมพอกษรเบรลลส าหรบคนตาบอดได เมอหมดสภาพแลว กน าไปเขาโรงงานแปรรปเปนสนคาประเภทลงกระดาษ ไดอก กระดาษทใชงานในส านกงานในประเทศไทยทวไปปจจบนนใชขนาดมาตรฐาน คอ ขนาด A4 น าหนก 80-100 แกรม เปนสวนมาก

2.5.3 ประเภทของกระดาษในงานพมพ

2.5.3.1 กระดาษอารตมน

เนอกระดาษจะมนเรยบ พมพงานไดใกลเคยงกบสจรงคณภาพ กระดาษกแตกตางกนไปแลวแตมาตรฐานของผผลต สามารถเคลอบเงาไดดกระดาษชนดนเหมาะส าหรบพมพนตยสาร แผนพบ โปสเตอรฯน าหนกของกระดาษม ตงแต 85 - 160 แกรม

23

รปท 2.10 แสดงกระดาษอารตมน

2.5.3.2 กระดาษอารตดาน

เนอกระดาษเรยบ แตเนอไมมนพมพงานสจะซดลงเลกนอย กระดาษชนดน เหมาะส าหรบ ใบปลว แผนพบหรอนตยสาร น าหนกของ กระดาษมตงแต 85 - 160 แกรม

รปท 2.11 แสดงกระดาษอารตดาน

2.5.3.3 กระดาษอารตการด 2 หนา

เปนกระดาษอารตทหนาตงแต 190 แกรมขนไป เหมาะส าหรบพมพงานโปสเตอร โปสการด ปกหนงสอ หรองานตาง ๆ ทตองการความหนา

24

2.5.3.4 กระดาษอารตการด 1 หนา

เปนกระดาษอารตทมความแกรงกวากระดาษอารตการด 2 หนา หนาตงแต 190 แกรม ขนไป เหมาะส าหรบพมพงานทตองการพมพแคหนาเดยว เชน กลองบรรจสนคาตาง ๆ โปสเตอร โปสการด ปกหนงสอ

2.5.3.5 กระดาษปอนด

เปนกระดาษเนอเรยบสขาว นยมใชพมพงานสเดยวหรอพมพสสกได แตไมมนเงาเทากระดาษอารต สามารถเขยนไดงายกวาทงปากกาและดนสอ เหมาะส าหรบพมพเนอใน หนงสอ กระดาษหวจดหมาย หรออน ๆความหนาของกระดาษนยมใขอย 55 - 120 แกรม

รปท 2.12 แสดงกระดาษปอนด

2.5.3.6 กระดาษแฟนซ

เปนค าเรยกโดยรวมส าหรบกระดาษทมรปรางลกษณะของเนอและผวกระดาษทตางจากกระดาษใชงานทวไปมผวเปนลายตามแบบบนลกกลงมสสนใหเลอกหลากหลายประโยชนส าหรบกระดาษชนดน สามารถน าไปใชแทนกระดาษทใชอยทวไป

25

รปท 2.13 แสดงกระดาษแฟนซ

2.5.3.7 กระดาษปรฟ

เปนกระดาษทมสวนผสมของเยอบดทมเสนใยสน มสอมเหลองราคาไมแพงแตความแขงแรงนอย เหมาะส าหรบงานพมพหนงสอพมพและเอกสารทไมตองการคณภาพมาก

รปท 2.14 แสดงกระดาษปรฟ

26

2.5.3.8 กระดาษกลอง

เปนกระดาษทท าจากเยอบด และมกน าเยอจากกระดาษใชแลวมาผสม มสคล าไปทางเทาหรอน าตาล หากเปนกระดาษไมเคลอบ จะเรยก กระดาษกลองขาวหากเปนกระดาษเคลอบ ผวมน จะเรยก กระดาษกลองแปง ใชส าหรบท าสงพมพบรรจภณฑ เชน กลอง ปายแขง ฯลฯ

รปท 2.15 แสดงกระดาษกลอง

2.5.3.9 กระดาษแบงค

กระดาษแบงคเปนกระดาษบางๆ มกจะมส เชน สชมพ สฟา สเขยว และสเหลอง นยมใชพมพบลตางๆ หรอใบปลว ความหนาประมาณ 55 แกรม, 70 แกรม, 80 แกรม

รปท 2.16 แสดงกระดาษแบงค

27

2.5.4 กระบวนการผลตกระดาษ

หลงจากผสมน าเยอเรยบรอยแลว น าเยอจะถกสงเขาสเครองจกรผลตกระดาษ เพอท าใหเปนแผนกระดาษทยาวตอเนองเรยงวา กระดาษมวน โดยทวไปเครองจกรผลตกระดาษจะประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน

- ถงจายเยอ (Headbox) เปนอปกรณชนแรกของเครองจกรผลตกระดาษ ท าหนาทจายน าเยอเขาสตะแกรงลวดเดนแผน ท าลายกลมเสนใย (flocculated fiber) ในน าเยอ และปลอยน าเยอลงบนตะแกรงลวดเดนแผนอยางสม าเสมอตลอดความกวางของเครองจกร เฮดบอกซทใชกนทวไปมอย 2 ชนดคอชนดเบาะอากาศ (Air cushion headbox) และชนดไฮดรอลก (Hydralic headbox) นอกจากนยงมเฮดบอกซแบบเกา เชน แบบเปด (Opened headbox) ซงใชกบเครองจกรความเรวต าประมาณ 30-250 เมตร/นาท ซงมใชนอยมากในปจจบน

- สวนตะแกรงลวดเดนแผน (Wire section หรอ Forming section) ท าหนาทส าคญ 2 ประการคอ การกอตวเปนแผนกระดาษดวยกระบวนการกรองและการแยกน าออก (dewatering) แผนเปยกทออกจากสวนนจะมน าอยถงรอยละ 80 สวนตะแกรงลวดเดนแผนนเปนอปกรณทส าคญมากตอความสม าเสมอของเสนใยในเนอกระดาษ ล าน าเยอจากเฮดบอกซจะตกหกระทบตะแกรงลวดเดนแผนทฟอรมมงบอรดความเรวของล าน าเยอจะสงหรอต ากวาความเรวของตะแกรงลวดเดนแผนเลกนอยเพอใหไดความแขงแรงและความสม าเสมอของเสนใยในเนอกระดาษ ล าน าเยอจากเฮดบอกซจะตกกระทบตะแกรงลวดเดนแผนทฟอรมมงบอรด ความเรวของล าน าเยอจะสงหรอต ากวาความเรวของตะแกรงลวดเดนแผนเลกนอยเพอใหไดความแขงแรงและความสม าเสมอของเนอกระดาษด ความแตกตางของความเรวล าน าเยอและตะแกรงลวดเดนแผนรวมกบต าแหนงทน าเยอตกบนฟอรมมงบอรด เปนปจจยส าคญทมผลตอคณภาพของกระดาษอยางมาก(บางครงเรยก อตราสวนของความเรวน าเยอหารดวยความเรวของตะแกรงลวดเดนแผนวา Efflux ratio) เมอน าเยอผานมาบนตะแกรง น าบางสวนของน าเยอรวมทงเสนใยและสารเตมแตงทมขนาดเลกกวาขนาดของชองตะแกรงจะไหลผานตะแกรงออกไปโดยอาศยแรงดงดดของโลกและแรงดดจากอปกรณเสรมอน ๆ ทตดตงอยใตตะแกรง น าทหายไปมผลท าใหเสนใยเซลลโลสอยใกลชดกนและเกยวประสานกนไดมากขน จนเกดลกษณะเปนแผนกระดาษ แผนกระดาษทไดมผวหนาสองดานทมสมบตหลายประการแตกตางกน ทงนการเรยกดานของกระดาษใชการสมผสและไมสมผสตะแกรงเปนเกณฑ โดยดานของแผนกระดาษทสมผสตะแกรงเรยกวา “ดานตะแกรง” (wire side) สวนดานของแผนกระดาษทอยตรงขามดานตะแกรงเรยกวา “ดานสกหลาด” (felt side) ซงเปนดานทสมผสกบผนสกหลาดทท าหนาทในการสงผานสายของแผนกระดาษ (paper wed) บนเครองผลตกระดาษ ปรมาณน าทอยในแผนกระดาษหลงการแยกน าออกแลวมอยในแผนกระดาษ หลกการแยกน าออกแลวมอยประมาณ 80-85 เปอรเซนตโดยน าหนก

28

- สวนกดรดน า (Pressing section) สายของแผนกระดาษทเกดขนหลงจากการแยกน าแลวจะเคลอนทเขาไประหวางลกกลงกดรดน า press rolls) ในขนนมวตถประสงคเพอขจดน าออกจากแผนกระดาษใหไดมากทสดกอนทจะสงตอไปยงหนวยท าแหง ปรมาณน าทยงมอยในแผนกระดาษเปยกหลงผานการกดรดน าแลวเหลออยประมาณ 60-70 เปอรเซนตโดยน าหนก ในสวนกดรดน าน จะมการจดเรยงของชดกดรดน าหลายรปแบบ ขนอยกบชนดของกระดาษทผลต ส าหรบกระดาษพมพเขยนซงตองการใหผวสองดานของกระดาษเรยบเทา ๆ กน ผวทงสองดานของกระดาษตองถกกดดวยผวลกกดรดน าทเรยบโดยไมมผาสกหลาด แตการกดรดน าโดยไมมผาสกหลาดรองรบ จะท าใหน าระบายออกจากกระดาษไดยาก การระบายน าไมมประสทธภาพ ดงนน จงมกมผาสกหลาดหนงหรอสองผนเสมอ ๆ ในบนดาลกกดรดน าทงหมด จะมอยหนงลกทเปนแบบลกกดรดน า สญญากาศ หรอลกกดรดน าทมผวเปนหรอชอง เพอใหน าระบายออกจากกระดาษไดมากขน นอกจากการกดรดน าออกแลว ลกกลงกดรดน ายงมหนาทคลายกบลกกลงแดนด (dandyroll) กลาวคอ ชวยกดอดใหเสนใยเซลลโลสมาอยใกลกนและเกดพนธะเคมตอกนไดมากยงขน ท าใหแผนกระดาษมความแขงแรงเพมขน รวมทงชวยเพมความเรยบใหกบผวกระดาษดวย

- สวนอบแหงกระดาษ (Drying section) การท าแหงกระดาษท าโดยอาศยความรอนจากไอน าอมตวความดนต าทถกจายเขาไปขางในลกอบแหง ท าใหผวลกอบแหงรอนขน แลวกลนตวเปนคอนเดน เสท (condensate) คอนเดนเสทจะฟอรมตวเปนฟลมอยทผวดานในของลกอบแหง ฟลมนตองไมหนาจนเกนไปเพราะจะท าใหการถายเทความรอนระหวางไอน าและผวลกอบไมด การระบายคอนเดนเสทออกจากลกอบแหงเปนปจจยส าคญทสงผลตอประสทธภาพ ในการอบแหงกระดาษและรวมถงคาใชจายดวย ซงความรอนนจะท าใหปรมาณน าทมอยในแผนกระดาษเหมอนอยประมาณ 2-8 เปอรเซนตโดยน าหนก ในหนวยท าแหงนอาจมการเคลอบสารละลายของสารเพมความแขงแรงผวใหแกกระดาษ การเคลอบสารเพมความแขงแรงผวบนกระดาษเกดขนเมอสายของแผนกระดาษเคลอนทผานเขาไปในหนวยเคลอบสารเพมความแขงแรงผว ซงอยกอนสวนท าแหงสวนสดทายของหนวยท าแหง เมอสารเพมความแขงแรงผวไดรบการเคลอบบนกระดาษแลวสายของกระดาษกจะเคลอนทเขาสสวนท าแหงสวนสดทายเพอท าใหสารเพมความแขงแรงผวบนกระดาษเกดการแหงตวกอนทสายของแผนกระดาษจะเคลอนเขาสชนตอไป

- สวนฉาบผวกระดาษ (Size-press section) เปนการฉาบผวกระดาษ (surface sizing) กระดาษทผานสวนอบแหงชดแรกจะถกฉาบดวยน าแปงทตมสก โดยน าแปงจะฉาบอยทผวกระดาษทง 2 ขางท าใหผวกระดาษแขงแรงขนและท าใหกระดาษมความตานทานน าเพมขนดวยเพราะน าแปงจะไปอดรทผวกระดาษ ถดจากเครองฉาบผวจะเปนสวนใหความรอนแบบลมรอน (air foil) และสวนอบแหงชดหลงเพอใหกระดาษแหง อาจมการเตมสารเตมบางอยางลงในน าแปงดวย เชน สารฟอกนวล เปนตน

29

- สวนรดผวกระดาษ (Calendering section) เปนอปกรณทอยถดจาก สวนอบแหงชดหลง ประกอบดวยลกรดทรงกระบอกซงท าจากโลหะวางซอนกน ผวของลกรดจะแขงและเรยบมาก กระดาษจะถกดงผานไประหวางลกรด ท าใหกระดาษบางลง เรยบขน และมความหนาสม าเสมอขนดวย ลกรดเรยบลกลางสดเรยกวา king roll จะมขนาดใหญและม crown เพอใหความดนสม าเสมอตลอดหนากวางของกระดาษการรดผวกระดาษนเปนชนตอนสดทายกอนทสายของแผนกระดาษจะเขามวน (Peeling) แลวน าออกจากเครองผลตกระดาษเพอน าไปตดเปนมวนขนาดเลกหรอเปนแผนเพอจ าหนายตอไป กระดาษทผลตเสรจแลว อาจมการปรบปรงคณภาพของผวกระดาษใหมความเรยบเพมขนเพอเพมความสามารถในการพมพและมความแขงแรงขน เชน การเคลอบกระดาษโดยการน ากระดาษ โดยการ น ากระดาษทผลตมาส าหรบเคลอบผวโดยเฉพาะ ผานเขาเครองผวกระดาษ (Coater) และการขดมนโดยการน ากระดาษทผานการเคลอบผวแลวไปผานเครองขดมน (Supercalender) หลงจากนนจงน ากระดาษมารอแบงและเปลยนแกนเปนแกนกระดาษตอไปนอกจากขนตอนตาง ๆ ทไดกลาวมาแลวในขางตน ยงมขนตอนอก 2 ขนตอนทกระดาษอาจตองผานการปรบปรงคณภาพของผวกระดาษกอนออกจ าหนายไดแก

- การเคลอบผวกระดาษ (Coating) การเคลอบผวกระดาษเปนขนตอนส าหรบเคลอบผว กระดาษดวยตวเตม โดยมสารยดตวเตมใหตดบนผวกระดาษได การเคลอบผวเพอชวยใหกระดาษมผวหนาทเรยบขนท าใหสภาพพมพไดของกระดาษดขน กระดาษทผานการเคลอบผวมชอเรยกวา “กระดาษเคลอบผว” (coated paper) ซงการเคลอบผวอาจเปนแบบ “เคลอบดานเดยว” หรอ “เคลอบสองดาน” ของกระดาษ และอาจ “เคลอบดาน” หรอ “เคลอบมน” กได ทงนการเคลอบดานหรอเคลอบมนขนอยกบองคประกอบของสารเคลอบผวทใช ความมนวาวของกระดาษทน ามาเคลอบผวและวธการทใชในการเคลอบผวเปนส าคญ ทงนอปกรณในการเคลอบผวกระดาษอาจเปนสวนหนงของเครองผลตกระดาษหรอแยกออกมาตางหากกได

- การขดผวกระดาษ (Supercalendering) กระดาษทผานการรดผวและ/หรอผานการ เคลอบผวมาแลวเปนกระดาษทมความเรยบและความมนวาวในระดบหนง อยางไรกตามเพอเพมควา๘มมนวาวของกระดาษใหมมากยงขน กระดาษจะรบการชดผวโดยใชอปกรณทเรยกวา “ซเปอรคารแลนเดอร” (supercalender) ซงเปนอปกรณทตอแยกออกจากเครองผลตกระดาษ อปกรณดงกลาวประกอบดวยลกกลงขดผวจ านวนมาก มลกษณะเปนกระบอกเรยงซอนกนในแนวตง โดยมลกกลงทท าจากเหลกกลาขดมนเรยงสลบกบลกกลงทหมดวยกระดาษหรอฝาย เมอสายของแผนกระดาษผานเขาไประหวางลกกลงแรงกดอดระหวางลกกลงทกระดาษไดรบมผลใหเสนใยเซลลโลสอดตวกนไดมากขนและท าใหกระดาษมผวทเรยบมากขน อนเปนผลท าใหความมนวาวของกระดาษเพมขนตามจ านวนครงทกระดาษไดรบการขดผว

30

2.6 รงสอลตราไวโอเลต ( Ultraviolet )

รงสอลตราไวโอเลต หรอ รงสยว (องกฤษ: ultraviolet) หรอในชอภาษาไทยวา รงสเหนอมวง เปนชวงหนงของคลนแมเหลกไฟฟาทมความยาวคลนสนกวาแสงทมองเหน แตยาวกวารงสเอกซอยางออน มความยาวคลนในชวง 400-10 นาโนเมตร และมพลงงานในชวง 3-124 eV

มนไดชอดงกลาวเนองจากสเปกตรมของมนประกอบดวยคลนแมเหลกไฟฟาทมความถสงกวาคลนทมนษยมองเหนเปนสมวง รงสในชวงอลตราไวโอเลต (UV) ซงมอยดวยกน 3 ชนด คอ

- ชนด A (UV-A) ซงมความถคลนยาวทสด จงมอ านาจทะลทะลวงมากทสด ดงนน UVA จงสามารถลงลกไปในผวหนงถงชนหนงแทไปท าลายเสนใยคอลลาเจน และอลาสตนได ท าใหผวเราเสอมสภาพไปไดอยางรวดเรว เกดภาวะเหยวยน เกดรวรอยกอนวยอนควร bUV-A พบไดในปรมาณทคอนขางคงทตลอดวนและตลอดป เรยกวาไมวาจะเปนแดดในชวงเชา อยางแดดแปดโมงเชากบเวลาเทยง กท าใหผวเหยวเรวเหมอนๆกน และยงท าใหผวคล าได

แตเปนประเภทจางเรว คอวนรงขนกเรมหายคล าแลว อยาไปหลบแดดหรอทาครมกนแดดเฉพาะชวงเทยงหรอบาย ในชวงเชาๆ หรอเยนๆ กด าได เพราะแสงชนดนมมากและคงทตลอดวน นอกจากนยงมผลชวยเสรมกบ UV-B ในการกอมะเรงอกดวย

- ชนด B (UV-B) คลนความถไมคอยยาวนก อ านาจทะลทะลวงจงไมคอยสง รงสชวงนจงตกกระทบ และมผลตอผวเราในชวงบนๆ เทานน จงมผลในแงท าใหผวด าคล าขน แตเปนแบบแนบสนท ตดทนนาน นานหลายสปดาห มผลตอภาวะผวไหมแดด ผวอกเสบ และท าใหเกดมะเรงดวย

- ชนด C (UV-C) มผลอยางมากตอการเกดมะเรงผวหนง แตสวนมากจะไมตกกระทบถงพนโลก เพราะมบรรยากาศของโลกในชนโอโซนกนเอาไว แตในบางสวนของโลกทมชนโอโซนโหวหายไปเปนชองนน จะท าใหมอตราการเกดมะเรงผวหนงสงมาก

สผวทคล าลงเมอถกแสงแดด ม 2 แบบคอ

- ผวคล าลงอยางรวดเรวแบบนตนเหตเกดจาก UV-A เปนหลก รวมทงแสงทมองเหนดวยตาเปลาอาจจางหายภายในไมกนาท ถาถกแสง

นอยในชวงเวลาสนๆ แตอาจใชเวลาหลายวนถาผวไดรบแสงปรมาณมากหรอนาน

- ผวคล าแบบเกดขนชากวา คอมกเกดหลงโดนแดดประมาณ 72 ชวโมงหรอ 3 วนอนเปนผลจาก UV-B ผวจะคล านานเปนสปดาหหรอเดอนกได เพราะผวคล าแบบนเกดจากการทรงสไปกระตนเซลสรางสใหสรางเมดสออกมามากขน จงด าแบบแนบสนทตดทนนานกวา และใครทมกระหรอฝาอย กจะท าใหกระและฝาเดนชดขน

31

รปท 2.16 แสดงแสง UV

2.6.1 การคนพบ

หลงจากทรงสอนฟราเรดถกคนพบ นกฟสกสชาวเยอรมนชอ โยฮนน วลเฮลม รตเตอร (Johann Wilhelm Ritter) ไดทดลองคนหารงสทอยตรงขามกบรงสอนฟราเรด นนคอ รงสอนฟราเรดมความยาวคลนยาวกวาแสงสแดง แตรตเตอรตองการจะหารงสชนดหนงทมความยาวคลนสนกวาสมวง เขาไดใชกระดาษอาบซลเวอรคลอไรดวางไวกลางแดด พบวากระดาษนนเปลยนเปนสด า รตเตอรเรยกรงสนวา deoxidizing rays ตอมากเปลยนชอเปนยวดงเชนในปจจบน

2.6.2 โทษของแสงอลตราไวโอเลต การรบรงสอลตราไวโอเลตมากเกนควร กอใหเกดอนตรายกบระบบตาง ๆ ของรางกายได รงสอลตราไวโอเลตในชวง UVC มพลงงานสงทสด และทส าคญคออนตรายทสด แตพบไดนอยเพราะบรรยากาศกรองเอาไปหมดแลว ทวาเครองมอฆาเชอในน าดมอาจปลอยรงสชวงนออกมากได รงสอลตราไวโอเลตทงสามชนดคอ UVA, UVB และ UVC สามารถท าใหคอลลาเจนในผวหนงเสอมสภาพได ซงเปนเหตหนงใหเกดรวรอยกอนวย แต UVA มความรนแรงนอยทสด เพราะไมสามารถกอใหเกดอาการแดดเผา ( sunburn) ทวายงนากลวอยทสามารถแปลงสภาพ DNA ได จนอาจกอใหเกดมะเรงผวหนง แตรางกายกสามารถปองกนได โดยการสรางเมดสเมลานนขนมา เพอปองกนการทะลวงของยว จงท าใหผวคล าด ามากขน นอกจากผวหนงแลว ยวยงเปนอนตรายตอดวงตา โดยเฉพาะ UVB ท าใหเกดอาการทเรยกวา arc eye คอรสกเหมอนมทรายเขาตา หรอถารนแรงกวานนอาจท าใหเปนโรคตอ

32

กระจก (cataract) ได โดยเฉพาะในหม ชางเชอมโลหะ การปองกนกคอ สวมใสแวนปองกน หรอทาโลชนทมคา SPF 50+

2.6.3 ประโชนของแสงอลตราไวโอเลต ประโยชนของรงสอลตราไวโอเลตนนมมาก ดงจะไดกลาวคราว ๆ ตอไปน

- แบลกไลต (black light) เปนหลอดทเปลงรงสยวคลนยาว มสมวงด า ใชตรวจเอกสารส าคญ เชน ธนบตร, หนงสอเดนทาง, บตรเครดต ฯลฯ วาเปนของจรงหรอปลอม หลายประเทศไดผลตลายน าทไมสามารถมองเหนไดในรงสชนดน นอกจากน แบลกไลตยงสามารถใชลอแมลงใหมาตดกบ เพอทจะก าจดภายหลงได

- หลอดฟลออเรสเซนตหรอหลอดเรองแสง หลกการผลตรงสอลตราไวโอเลต คอ การท าใหไอปรอทแตกตว รงสทไดจะไปกระทบสารเรองแสงใหเปลงแสงออกมา