Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
แผนประสานความรวมมอดานการสนบสนนกระบวนการยตธรรมทางเลอก
(พ.ศ. 2551-2554)
ปรบปรงตามมตการประชมเพอจดทำาแผนประสานความรวมมอดานการสนบสนน
กระบวนการยตธรรมทางเลอกเมอวนท 28 เมษายน 2551 เวลา 08.30 - 15.00 น.ณ หองออคด โรงแรมรามาการเดนส ถนนวภาวดรงสต
กรงเทพมหานคร
คำานำา
ตามทคณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 11 มนาคม 2551 เหนชอบแผนการบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2551 – 2554 ซงไดประกาศลงในราชกจจานเษกษาเมอวนท 21 มนาคม 2551 โดยในประเดนนโยบายท 8.2. กฎหมายและการยตธรรม ไดกำาหนดถงการพฒนาและจดใหมกระบวนการยตธรรมทางเลอก ควบคกบกระบวนการยตธรรมกระแสหลก และมตวชวดระดบเปาหมายเชงนโยบาย ไดแก สดสวนคดทไดรบการแกไขโดยกระบวนการยตธรรมทางเลอก
กระทรวงยตธรรม โดยสำานกงานกจการยตธรรมในฐานะ
ฝายเลขานการของคณะกรรมการพฒนาการบรหารงานยตธรรมแหงชาตตามพระราชบญญตพฒนาการบรหารงานยตธรรมแหงชาต พ.ศ. 2549 พจารณาเหนวาประเดนเรองยตธรรมทางเลอกมหลายหนวยงานทเกยวของ จงไดประสานและจดทำาแผนประสานความรวมมอดานการสนบสนนกระบวนการยตธรรมทางเลอก (พ.ศ. 2551-2554) เพอกำาหนดทศทางและแนวทางการดำาเนนงานกระบวนการยตธรรมทางเลอก เพอใหการดำาเนนงานบรรลเปาประสงคของรฐบาลทกำาหนดไว
สำานกงานกจการยตธรรม
พฤษภาคม 2551
สารบญ
หนาบทท 1 บทนำา 1
บทท 2 รปแบบการดำาเนนงานยตธรรมทางเลอก 7
บทท 3 เปาประสงค กลยทธ/แนวทางการดำาเนนงาน 13ดานการสนบสนนกระบวนการยตธรรมทางเลอก
บทท 4 แนวทางการตดตามประเมนผล 21
บทท 1บทนำา
สถานการณขอพพาทของไทยทงทางแพงและทางอาญาทเขาสกระบวนการยตธรรมยงมแนวโนมเพมสงขน ซงจะเหนไดจากจำานวนคดรบใหมของศาลชนตนโดยในป พ.ศ. 2550 คดแพงรบใหมเพมจากป พ.ศ. 2549 รอยละ 19 และคดอาญารบใหมเพมขนจากป พ.ศ. 2549 รอยละ 6.16 ดงนน จงมแนวคดการพฒนากระบวนการยตธรรมทางเลอกอยางตอเนอง เพอใหเปนกลไกทสำาคญในการสงเสรมการลดปรมาณคดทขนสศาลและสนบสนนใหการระงบปญหาอาชญากรรม และขอพพาททเกดขนมความรวดเรว และเปนธรรม
ตารางแสดงสถตคดแพง คดอาญาของศาลชนตนทวราชอาณาจกรระหวาง ปพ.ศ. 2547-2550
ป 2547-2550
ปคางมา รบใหม
อยระหวางการพจารณา
เสรจไป
แพง อาญา แพง อาญา แพง อาญา แพง อาญา
47 100,497
57,073
371,562
425,557
472,059
482,630
349,893
(74.12%)
420,333
(87.09%)
48 122,180
62,295
379,340(+2.09%)
433,569(+1.88%)
501,520
495,864
399,499
(79.66%)
430,180
(86.75%)
1
49102,051
65,650
412,542(+8.75%)
467,512(+7.83%)
514,593
533,162
410,702
(79.81%)
466,953
(87.58%)
50 104,137
66,177
491,285
(+19.08%)
496,299(+6.16%)
595,422
562,476
474,226
(79.65%)
498,489
(88.62%)
ทมา : สำานกแผนและงบประมาณ สำานกงานศาลยตธรรม
จากสถานการณขางตน กระบวนการยตธรรมทางเลอกจงไดเขามามบทบาทสำาคญในการสนบสนนการพฒนาระบบงานยตธรรม ทงน กระบวนการยตธรรมทางเลอก หมายถงกระบวนการในการแสวงหาความยตธรรมทมกระบวนการรปแบบการปฏบตนอกเหนอจากกระบวนการยตธรรมกระแสหลก ใชแนวคดการหนเหคดออกจากศาล กระบวนการยตธรรมเชงสมานฉนท การใชชมชนเปนฐานและการไกลเกลยขอพพาทเพอประโยชนตอผกระทำาผด ผเสยหาย และผทมสวนเกยวของตางๆ มความมงหวงเพอลดจำานวนการเปนคดความระหวางผกระทำาผด และผเสยหาย และลดการพงพาองคกรกระบวนการยตธรรมภาครฐมาใหชมชนสรางมาตรการควบคมสมาชกของชมชนดวยชมชน
กระบวนการยตธรรมทางเลอกไดถกกำาหนดใหเปนแนวทางพฒนาระบบงานยตธรรมทสำาคญของประเทศ โดยปรากฏอยในแผน/นโยบายและกฎหมายทสำาคญ ดงน
1.แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554 ) ตามยทธศาสตรการพฒนาคณภาพคนและสงคมไทย
สสงคมแหงภมปญญา
2
และการเรยนรไดกำาหนดแนวทางการพฒนาทสำาคญประการหนง ไดแก
สงเสรมการดำารงชวตทมความปลอดภย นาอย และสงบสข บนพนฐานของความยตธรรมในสงคม สามารถใชชวตประจำาวนไดอยางมความสขและไดรบการคมครองสทธตางๆ อยางเปนธรรม โดย เสรมสรางกระบวนการยตธรรมแบบบรณาการและบงคบใชกฎหมาย รวมทงสงเสรมการใชกระบวนการยตธรรมทางเลอกอยางจรงจง ในการคมครองสทธและเสรภาพของประชาชนโดยเฉพาะผดอยโอกาส เดกและสตร ปองกนและแกไขปญหาอาชญากรรมและยาเสพตด
โดยแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554 )ไดกำาหนดเปาหมายระดบยทธศาสตร ไดแก ลดคดอาชญากรรมลงรอยละ 10
2. แผนแมบทการบรหารงานยตธรรมแหงชาต (พ.ศ. 2552-2555)
ตามยทธศาสตรการสงเสรมการประนอมขอพพาทและกระบวนการยตธรรมทางเลอก ไดกำาหนดวตถประสงค และแนวทางการดำาเนนงานไว ดงน
วตถประสงค
เพอใหประชาชนสามารถเขาถงและไดรบความยตธรรมจากหลายชองทางอยางเหมาะสม เปนการลดปรมาณคดทเขาสศาลหรอกระบวนการยตธรรม ลดระยะเวลาและภาระคาใชจายทงของภาครฐและประชาชน ยตความขดแยงและสรางความสมานฉนทปรองดองใหเกดขนในสงคม
แนวทางการดำาเนนงาน 2.1 สรางการยอมรบผลดของการประนอม
ขอพพาทและกระบวนการยตธรรมทางเลอก
- เผยแพรความรและประชาสมพนธ สรางความเขาใจแกประชาชนและสงคม ถงสถานการณความรนแรง และผลเสยหายทเกดจากปญหาการกระทำาความผด ขอขดแยงและขอพพาทในสงคม รวมทงแนวทางการแกไขปญหาและตวอยางความสำาเรจในการดำาเนนงาน
- สงเสรมการจดหลกสตรดานการมสวนรวมของประชาชนและการแกปญหาความขดแยงดวยสนตวธ โดยวธการประนอมขอพพาทหรอใชกระบวนการยตธรรมทางเลอกอนๆ ในทกระดบชนของการศกษา รวมทงในกลมผนำาชมชนและประชาชนทวไป
2. 2 สนบสนนและผลกดนใหมการดำาเนนงานจากระดบนโยบาย โดยมกฎหมายรองรบ
- ประสานหนวยงานตางๆ ในกระบวนการยตธรรมเพอใหเหนถงความสำาคญและประโยชนของการประนอมขอพพาทหรอกระบวนการยตธรรมทางเลอก โดยผานการประชม สมมนา ฝกอบรมและใหความร ความเขาใจแกบคลากรทเกยวของในเรองนอยางตอเนองและจรงจง
- กำาหนดเปนนโยบายรวมกนของหนวยงานทเกยวของในกระบวนการยตธรรมทสนบสนนใหนำาวธประนอมขอพพาทหรอกระบวนการยตธรรมทางเลอกมาใช
33
เพอลดปรมาณคดทเขาสกระบวนการยตธรรม ลดระยะเวลาและภาระคาใชจายในการบรหารงานรวมทง ยตความขดแยงและสรางความสมานฉนทปรองดองใหเกดขนในสงคม
- พฒนาหรอปรบปรงแกไขกฎหมาย ระเบยบขอบงคบ รวมทงแรงจงใจและขอปฏบตตางๆ ใหเอออำานวยตอการนำามาตรการทางเลอกตางๆ มาใช เชน กฎหมายสนบสนนการจดตงองคกรเกยวกบศนยไกลเกลยระดบหมบาน ตำาบล อำาเภอ หรอจงหวด เปนตน
- ผลกดนใหมกฎหมายเกยวกบการกำาหนดคณสมบตของผไกลเกลยและกระบวนการ วธการไกลเกลยทเหมาะสมอยางชดเจน รวมทงความลบของขอเทจจรงตามการไกลเกลย ผลกระทบทางคด และกระบวนการยอมรบการไกลเกลย ภายใตกฎหมายเรอง UNCITRAL Conciliation Rules
- ศกษาวจยและตดตามประเมนผลการดำาเนนงาน ในเรองการประนอมขอพพาทหรอกระบวนการยตธรรมทางเลอกตางๆ อยางจรงจง เพอพฒนาองคความร ปรบปรงนโยบายและแผนการดำาเนนงานของหนวยงานและภาคสวนอนๆ ทเกยวของใหเหมาะสม มประสทธภาพและประสทธผล
2.3 เรงรดดำาเนนงานอยางเปนรปธรรม ตอเนองและจรงจง
- ฝกอบรม คดสรร และพฒนาเจาหนาท ผนำาชมชน หรอบคคลทชมชนใหความเคารพนบถอ และประชาชน ใหมความร ความเขาใจ มศกยภาพ และทกษะในการลด
ขอขดแยง ขอพพาท โดยมแรงจงใจและคาตอบแทนทเหมาะสมในการทำางาน
- สงเสรมและนำาระบบไกลเกลยประนอมขอพพาทในระดบพนท มาใชในทกขนตอนของกระบวนการยตธรรม ตงแตระดบชมชนผานคณะกรรมการหมบาน ชนพนกงานสอบสวน ชนพนกงานอยการ ชนกอน ระหวางการพจารณา และหลงการพจารณาพพากษาของศาลยตธรรม เชน ในขนตอนบงคบคด เปนตน
- นำามาตรการทางเลอกทมประสทธภาพและประสบความสำาเรจ มาใชในการดำาเนนงานใหมากขน ไดแก มาตรการไกลเกลยประนอมขอพพาท มาตรการฟ นฟสมรรถภาพ ผตดยาเสพตด และการประชมกลมครอบครวในการแกไขปญหาเดกและเยาวชน
- สรางหมบานและชมชนใหเขมแขง รวมทงใหชมชน องคกรปกครองสวนทองถนและเครอขายยตธรรมชมชน เขามามสวนรวมหรอมบทบาทในการไกลเกลยขอพพาทในชมชนและการดำาเนนงานของกระบวนการยตธรรมทางเลอกอนๆ อยางจรงจงและตอเนอง
- สงเสรมและพฒนากลไกการตดตามประเมนผลการดำาเนนการไกลเกลยประนอมขอพพาทอยางเปนระบบตอเนอง โดยใหชมชน องคกรทองถนและเครอขายยตธรรมชมชนเขามามสวนรวมหรอมบทบาทในการดำาเนนงาน
โดยแผนแมบทการบรหารงานยตธรรมแหงชาต (พ.ศ. 2552-2555)ไดกำาหนดเปาหมายหลกของแผนแมบทฯ อาชญากรรม ขอพพาท ขอรองเรยนตางๆทเขาสกระบวนการยตธรรมลดลง
3. พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550
4
ตามมาตรา 14 ของพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 ไดใหเพมความตอไปนเปนมาตรา 61/1 มาตรา 61/2 และมาตรา 61/3 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2535 โดยใหอำาเภอมอำานาจไกลเกลยหรอจดใหมการไกลเกลยประนอมขอพพาทเพอใหเกดความสงบเรยบรอยในสงคมภายในเขตอำาเภอ โดย
“ในอำาเภอหนง ใหมคณะบคคลผทำาหนาทไกลเกลยและประนอมขอพพาทของประชาชนทคกรณฝายใดฝายหนงมภมลำาเนาอยในเขตอำาเภอ ในเรองทพพาททางแพงเกยวกบทดนมรดก และขอพพาททางแพงอนทมทนทรพยไมเกนสองแสนบาท หรอมากกวานนตามทกำาหนดในพระราชกฤษฎกา ”
“ใหนายอำาเภอโดยความเหนชอบของคณะกรมการจงหวดจดทำาบญชรายชอบคคลทจะทำาหนาทเปนคณะบคคลผทำาหนาทไกลเกลยและประนอมขอพพาท โดยคดเลอกจากบคคลทมความรหรอมประสบการณเหมาะสมกบการทำาหนาทไกลเกลยขอพพาท”
“เมอมขอพพาทเกดขนและคพพาทตกลงยนยอมใหใชวธการไกลเกลยขอพพาทใหคพพาทแตละฝายเลอกบคคลจากบญชรายชอตามวรรคสองฝายละหนงคน และใหนายอำาเภอ พนกงานอยการประจำาจงหวดหรอปลดอำาเภอทไดรบมอบหมายคนหนงเปนประธาน เพอทำาหนาทเปนคณะบคคลผทำาหนาทไกลเกลยและประนอมขอพพาท”
“ใหคณะบคคลผทำาหนาทไกลเกลยและประนอมขอพพาทมอำานาจหนาทรบฟงขอพพาทโดยตรงจากคพพาท และดำาเนนการไกลเกลยใหเกดขอตกลงยนยอมรวมกนระหวางคพพาทโดยเรวถาคพพาททงสอง
5
ฝายตกลงกนได ใหคณะบคคลผทำาหนาทไกลเกลยและประนอมขอพพาทจดใหมการทำาสญญาประนประนอมยอมความระหวางคพพาท และใหถอเอาขอตกลงตามสญญาประนประนอมยอมความมผลผกพนคพพาททงสองฝาย ในกรณทคพพาทไมอาจตกลงกนได ใหคณะบคคลผทำาหนาทไกลเกลยและประนอมขอพพาทสงจำาหนายขอพพาทนนขอตกลงตามวรรคสใหมผลเชนเดยวกบคำาชขาดของอนญาโตตลาการตามกฎหมายวาดวยอนญาโตตลาการ
“ในกรณทคพพาทฝายใดฝายหนงไมปฏบตตามสญญาประนประนอมยอมความใหคพพาทอกฝายหนงยนคำารองตอพนกงานอยการ และใหพนกงานอยการดำาเนนการยนคำารองตอศาลทมเขตอำานาจเพอใหออกคำาบงคบใหตามสญญาประนประนอมยอมความดงกลาวโดยใหนำากฎหมายวาดวยอนญาโตตลาการมาใชบงคบโดยอนโลม”
“เมอคณะบคคลผทำาหนาทไกลเกลยและประนอมขอพพาทไดรบขอพพาทไวพจารณา ใหอายความในการฟองรองคดสะดดหยดลง นบแตวนทยนขอพพาทจนถงวนทคณะบคคลผทำาหนาทไกลเกลยและประนอมขอพพาทสงจำาหนายขอพพาทหรอวนทคพพาททำาสญญาประนประนอมยอมความกน แลวแตกรณความในมาตรานใหใชกบเขตของกรงเทพมหานครดวยโดยอนโลม”
“บรรดาความผดทมโทษทางอาญาทเกดขนในเขตอำาเภอใดหากเปนความผดอนยอมความได และมใชเปนความผดเกยวกบเพศ ถาผเสยหายและผถกกลาวหายนยอม หรอแสดงความจำานง ใหนายอำาเภอของอำาเภอนนหรอปลดอำาเภอทนายอำาเภอดงกลาวมอบหมายเปนผไกลเกลยตามควรแกกรณ และเมอผเสยหายและผถกกลาวหายนยอมเปนหนงสอตามทไกลเกลยและปฏบตตามคำาไกลเกลยดงกลาวแลว ใหคดอาญาเปนอน
เลกกนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา ในกรณทผเสยหายและผถกกลาวหาไมยนยอมตามทไกลเกลย ใหจำาหนายขอพพาทนนแตเพอประโยชนในการทผเสยหายจะไปดำาเนนคดตอไป อายความการรองทกขตามประมวลกฎหมายอาญาใหเรมนบแตวนทจำาหนายขอพพาท”
4.คำาแถลงนโยบาย ของ นายสมคร สนทรเวช นายกรฐมนตร แถลงตอรฐสภา เมอวนจนทรท18 กมภาพนธ 2551
จากคำาแถลงนโยบายไดมการกำาหนดเรองการพฒนากระบวนการยตธรรมทางเลอกอยในนโยบายรฐบาลขอ 8.2 กฎหมายและการยตธรรม โดย ขอ 8.2.3 สงเสรมและพฒนาระบบงานยตธรรมทกดาน การสงเสรมการเขาถงความยตธรรมและการมสวนรวมของประชาชนในการอำานวยความยตธรรม เชน การพฒนาระบบยตธรรมชมชนและยตธรรมจงหวด การพฒนาและจดใหมกระบวนการยตธรรมทางเลอก ควบคกบกระบวนการยตธรรมกระแสหลก
5. แผนการบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2551 – 2554 คณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 11 มนาคม 2551 เหน
ชอบแผนการบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2551 – 2554 ซงไดประกาศลงในราชกจจานเษกษาเมอวนท 21 มนาคม 2551 โดยในประเดนนโยบายท 8.2. กฎหมายและการยตธรรม ไดกำาหนดถงการพฒนาและจดใหมกระบวนการยตธรรมทางเลอก ควบคกบกระบวนการยตธรรมกระแสหลก และมตวชวดระดบเปาหมายเชงนโยบาย ไดแก สดสวนคดทไดรบการแกไขโดยกระบวนการยตธรรมทางเลอก
จากความสำาคญของกระบวนการยตธรรมทางเลอกขางตน หนวยงานในกระบวนการยตธรรมไดเขามามสวนรวมในการสนบสนนการ
6
พฒนากระบวนการยตธรรมทางเลอกโดยมงหวงใหเปนทางเลอกหนงในการสนบสนนกระบวนการยตธรรมกระแสหลก เพอใหสามารถเอออำานวยความยตธรรมแกประชาชนไดอยางมประสทธภาพ ทงน กระบวนการยตธรรมทางเลอกภายใตการดำาเนนงานของหนวยงานภาครฐมเปาหมายใน 2 ระดบ ไดแก 1) ระดบเสรมสรางและพฒนาใหชมชนเขามสวนในการแกไขระงบขอพพาทในชมชน และ 2)ระดบการดำาเนนงานตามภารกจหนาททเกยวของในแตละหนวยงาน
บทท 2 รปแบบการดำาเนนงานยตธรรมทางเลอก
ทผานมาหนวยงานในกระบวนการยตธรรมไดดำาเนนงานทเกยวของกบกระบวนการยตธรรมทางเลอกทงในระดบชมชนโดยม
7
วตถประสงคเพอสรางและพฒนาเครอขายภาคประชาชนเขามามสวนรวมในการลดขอพพาทในระดบพนท และระดบการดำาเนนงานของภาครฐตามภารกจหนาททเกยวของในแตละหนวยงาน ทงน สามารถแบงการดำาเนนการกระบวนการยตธรรมทางเลอก ออกเปน3 ขนตอน ไดแก 1.ขนตอนกระบวนการกอนการพจารณาคด 2.ขนตอนกระบวนการระหวางการพจารณาคด 3.ขนตอนกระบวนการหลงการพพากษาคด
1.ขนตอนกระบวนการกอนการพจารณาคดในขนตอนกระบวนการกอนการพจารณาคด การ
ดำาเนนยตธรรมทางเลอกจะมรปแบบการดำาเนนงานใน 2 รปแบบ ไดแก 1.เสรมสรางและพฒนาใหชมชนเขามสวนในการแกไขระงบขอพพาทในชมชน 2.การดำาเนนงานกระบวนการยตธรรมทางเลอกตามภารกจหนาททเกยวของในแตละหนวยงาน โดยมหนวยงานทดำาเนนงานสำาคญ ๆ ดงน
1.1.กรมการปกครอง1) เสรมสรางและพฒนาใหชมชนเขามสวน
ในการแกไขระงบขอพพาทในชมชน
ทผานมาตามขอบงคบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการประนประนอมขอพพาทของคณะกรรมการหมบาน พ.ศ.2530 ซงกำาหนดใหคณะกรรมการหมบานมหนาทในการไกลเกลยขอพพาททเกดความขดแยงในหมบานใหระงบ ดวยการประนประนอมยอมความโดยทำาเปนสญญาประนประนอมยอมความ
ปจจบนตามมาตรา 14 ของพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550ไดใหอำาเภอมอำานาจไกล
เกลยหรอจดใหมการไกลเกลยประนอมขอพพาทเพอใหเกดความสงบเรยบรอยในสงคมภายในเขตอำาเภอ โดย
(1) ในคดอาญา บรรดาความผดทมโทษทางอาญาทเกดขนหากเปนความผดอนยอมความได และมใชเปนความผดเกยวกบเพศ ถาผเสยหายและผถกกลาวหายนยอม หรอแสดงความจำานง ใหนายอำาเภอของอำาเภอนนหรอปลดอำาเภอทนายอำาเภอมอบหมายเปนผไกลเกลยตามควรแกกรณ และเมอผเสยหายและผถกกลาวหายนยอมเปนหนงสอตามทไกลเกลยและปฏบตตามคำาไกลเกลยดงกลาวแลว ใหคดอาญาเปนอนเลกกนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา ในกรณทผเสยหายและผถกกลาวหาไมยนยอมตามทไกลเกลย ใหจำาหนายขอพพาทนนแตเพอประโยชนในการทผเสยหายจะไปดำาเนนคดตอไป อายความการรองทกขตามประมวลกฎหมายอาญาใหเรมนบแตวนทจำาหนายขอพพาท
(2) ในคดทางแพง จดใหมคณะบคคลผทำาหนาทไกลเกลยและประนอมขอพพาทของประชาชนทคกรณฝายใดฝายหนงมภมลำาเนาอยในเขตอำาเภอ ในเรองทพพาททางแพงเกยวกบทดนมรดก และขอพพาททางแพงอนทมทนทรพยไมเกนสองแสนบาท หรอมากกวานนตามทกำาหนดในพระราชกฤษฎกา
1.2.สำานกงานศาลยตธรรม1) เสรมสรางและพฒนาใหชมชนเขามสวน
ในการแกไขระงบขอพพาทในชมชน
แผนยทธศาสตรศาลยตธรรม พ.ศ. 2549-2552 ไดกำาหนดแนวทางการอำานวยความยตธรรมทสำาคญไดแก การนำาวธการระงบ
8
ขอพพาททางเลอกอนนอกจากการพจารณาคดมาใชเพอเปนทางเลอกในการยตความขดแยง กอนทจะเปนคดความเขาสศาลและยตคดทอยระหวางการพจารณาของศาลใหครบทกศาล ทงน การนำาวธการระงบขอพพาททางเลอกอนทสำาคญในขนตอนกระบวนการกอนการพจารณาคด ไดแก การพฒนาอาสาสมครไกลเกลยขอพาทในชมชน(อ.ก.ช.) ซงจะเปนบคคลผทรงคณวฒหรอผนำาทไดรบการพฒนาใหทำาหนาทเปนคนกลางในการเจรจาไกลเกลยขอพพาทเปนผประนประนอมยอมความ ชวยเหลอ ใหคำาแนะนำาและขอเสนอแนะในการยตขอพพาท ขอพพาททสามารถไกลเกลยและประนประนอมยอมความได โดยขอพพาททจะดำาเนนการแบงเปน 3 ประเภท คอ 1)ขอพพาททางแพงทวไป เชน ซอขาย เชาทรพย เชาซอ แลกเปลยน ให กยม จำานำา จำานอง ทดน 2)ขอพพาททางอาญาทยอมความไดตามทกฎหมายกำาหนด 3. ขอพพาทอน ๆ เชน ขอพพาททเกยวกบแรงงาน
1.3.สำานกงานตำารวจแหงชาต1) เสรมสรางและพฒนาใหชมชนเขามสวน
ในการแกไขระงบขอพพาทในชมชน
แผนพฒนาสำานกงานตำารวจแหงชาต พ.ศ. 2550-2554 รวมทงแผนปฏบตราชการสำานกงานตำารวจแหงชาต ประจำาปงบประมาณ พ.ศ. 2551 ไดกำาหนดพนธกจของสำานกงานตำารวจแหงชาตในดานการสงเสรมใหชมชนและทองถนมสวนรวมในการแกไขปญหาอาชญากรรม โดยดำาเนนงานชมชนและมวลชนสมพนธทวประเทศ เพอสรางความรวมมอทดระหวางประชาชนกบตำารวจ รวมทงทำาใหเกดการรวมตวของประชาชนในชมชนเพอปองกนปญหาในพนท
2) การดำาเนนงานกระบวนการยตธรรมทางเลอกตามภารกจหนาท
นอกจากนนตามรางพระราชบญญตไกลเกลยขอพพาทคดอาญาในชนพนกงานสอบสวน พ.ศ. .... ไดเปดชองทางใหมการแตงตงคณะกรรมการไกลเกลยในระดบสถานตำารวจเพอดำาเนนการไกลเกลยในคดความผดอนยอมความได คดความผดลหโทษ หรอความผดทมอตราโทษไมสงกวาความผดลหโทษ ความผดทไดกระทำาโดยประมาท ยกเวนความผดตามทกำาหนดโดยกฎกระทรวงตามทไดรบอนมตจากคณะกรรมการนโยบายตำารวจแหงชาต (ก.ต.ช.)และคดความผดทมโทษจำาคกอยางสงไมเกนหาป ตามรายการทายพระราชบญญตฯ
1.4.สำานกงานอยการสงสด1) เสรมสรางและพฒนาใหชมชนเขามสวน
ในการแกไขระงบขอพพาทในชมชน
แผนยทธศาสตรและแผนปฏบตราชการ 4 ป สำานกงานอยการสงสด พ.ศ. 2551-2554 ไดกำาหนดใหสำานกงานอยการสงสดทำาหนาทพฒนาและเพมประสทธภาพอาสาสมครประนอมขอพพาทในชมชนทองถนเพอสนบสนนใหชมชนมบทบาทในการประนประนอมขอพพาทและปองกนเฝาระวงอาชญากรรม เพอลดปรมาณคด และเพมศกยภาพในการไกลเกลยประนประนอมและระงบขอพพาทของคณะบคคลผทำาหนาทไกลเกลยและประนอมขอพพาทตามทกฎหมายกำาหนด
2) การดำาเนนงานกระบวนการยตธรรมทางเลอกตามภารกจหนาท
9 9
สำานกงานอยการสงสดยงไดผลกดนการออกกฎหมายวาดวยการชะลอฟอง โดยในกรณความผดคดอาญาทลกษณะการกระทำาความผดเปนความผดทไมรายแรงและผกระทำารสกสำานกในความผดโดยพยายามบรรเทาผลแหงความผด หรอผเสยหายไมตดใจใหมการดำาเนนคดตอไป จะใหชะลอการฟองโดยนำาวธการคมความประพฤตมาใชเพอใหผกระทำาผดไดมโอกาสแกไขความผดของตน
1.5. สำานกนโยบายและยทธศาสตร สำานกงานปลดกระทรวงยตธรรม
1) เสรมสรางและพฒนาใหชมชนเขามสวนในการแกไขระงบขอพพาทในชมชน
สำานกนโยบายและยทธศาสตร สำานกงานปลดกระทรวงยตธรรม กระทรวงยตธรรมไดรเรมโครงการพฒนาศกยภาพเครอขายยตธรรมชมชนในชมชนนำารอง 17 จงหวด ในปงบประมาณ พ.ศ. 2549 เพอใหชมชนมบทบาทในการรวมอำานวยความยตธรรมและชวยระงบขอพพาทโดยการเจรจาไกลเกลยในชมชนและชวยเหลอบำาบดและแกไขฟ นฟผกระทำาผดในชมชนดวยกระบวนการยตธรรมทางเลอก โดยจดอบรมใหแกยตธรรมจงหวดและบคลากรทเกยวของดานการแกปญหาความขดแยงดวยความสมานฉนท โดยมงหวงทจะใหผเขารบ การอบรมไดเรยนร และพฒนาทกษะในการแกปญหาความขดแยงและการเจรจาไกลเกลยกระบวนการยตธรรมเชงสมานฉนท
1.6. กรมคมประพฤต
10
10
1) เสรมสรางและพฒนาใหชมชนเขามสวนในการแกไขระงบขอพพาทในชมชน
กรมคมประพฤตมบทบาทและพนธกจทสำาคญในการสงเสรมกระบวนการยตธรรมทางเลอกและปองกนอาชญากรรม ทงนกรมคมประพฤตจะเปนเจาภาพหลกทำาหนาทสรางเครอขายยตธรรมชมชนสำาหรบรองรบการดำาเนนงานในระดบพนท รวมทงจดตงศนยยตธรรมชมชนอนเปนกลไกการทำางานรวมกบหนวยงานในสงกดกระทรวงยตธรรมโดยเครอขายยตธรรมชมชนจะมบทบาทในการลดขอพพาท ความขดแยงในชมชน
1.7.กรมคมครองสทธและเสรภาพ1) เสรมสรางและพฒนาใหชมชนเขามสวน
ในการแกไขระงบขอพพาทในชมชน
กรมคมครองสทธและเสรภาพมบทบาทประสานทกภาคสวนในการดานจดการความขดแยง โดยไดดำาเนนการนำาภาคประชาชนเขามามสวนรวมในรปของอาสาสมครคมครองสทธและเสรภาพ ทงน กรมคมครองสทธและเสรภาพจะทำาหนาทพฒนาและขยายความชำานาญเฉพาะดานการจดการความขดแยงใหแกเครอขายยตธรรมชมชน รวมทงประสานความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชน อาทเชน กระทรวงวฒนธรรม กรมการพฒนาชมชน กรมการปกครอง กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน กรมคมประพฤต กรมสงเสรมการเกษตร เปนตน
1.8.กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน 2) การดำาเนนงานกระบวนการยตธรรมทางเลอกตามภารกจหนาท
เปนการดำาเนนการตามมาตรา 63 แหงพระราชบญญตจดตงศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครว พ.ศ. 2534 เพอหนเหคดออกจากการฟองรองในคดอาญา ซงไดใหอำานาจผอำานวยการสถานพนจฯแจงความเหนไปยงพนกงานอยการวาเดกหรอเยาวชนทตองหาวากระทำาผดเมอพจารณาถงปจจยตางๆ แลวเหนวาอาจกลบตนเปนคนดไวโดยไมตองฟอง ทงน จะใชวธประชมกลมครอบครวโดยใชสหวชาชพเขารวม เพอใหมขอตกลงกนระหวางผเสยหาย และเดกหรอเยาวชนทเปนจำาเลยในเชงสมานฉนท โดยเดกหรอเยาวชนเตมใจรบผด ขอโทษผเสยหายและพรอมแกไขและบรรเทาความเสยหายทเกดขน สวนผเสยหายยอมใหอภยโดยไมตดใจดำาเนนคดตอเดกหรอเยาวชน ซงทประชมจะกำาหนดแนวทางแกไขเดกหรอเยาวชนโดยอาจใหทำางานบรการสงคมในระยะเวลา ทเหมาะสม หากเดกหรอเยาวชนไมปฏบตตามเงอนไขหรอกระทำาผดซำาระหวางการแกไข ใหยตการดำาเนนการและดำาเนนคดตามปกต เมอเดกหรอเยาวชนปฏบตตามขอกำาหนดในการประชมกลมครอบครว เรยบรอยแลว สถานพนจฯจะสงรายงานขอเทจจรงไปยงพนกงานอยการเพอพจารณาสงไมฟองตอไป หากพนกงานอยการเหนชอบดวยกจะมคำาสงไมฟอง สงผลใหเดกหรอเยาวชนไมมมลทนตดตว
1.9.สภาทนายความ2) การดำาเนนงานกระบวนการยตธรรมทาง
เลอกตามภารกจหนาท สภาทนายความไดดำาเนนงานศนยไกลเกลย
ขอพพาท โดยมกระบวนการขนตอนไดดำาเนนการจดอบรมทนายความผไกลเกลยใหมความรความเขาใจใน
1111
11
การไกลเกลยขอพพาทใหบรรลเปาหมาย เปดศนยบรการรบเรองราวรองทกขจากประชาชนผเดอดรอนจากอรรถคด พจารณาขอเทจจรงของขอพพาททสามารถเจรจาไกลเกลยและตกลงกนไดแจงใหผรองทราบ เพอใหแจงความประสงคขอประนประนอมยอมความ จดทนายความผไกลเกลยตามความชำานาญเฉพาะเรอง
2.ขนตอนกระบวนการระหวางการพจารณาคดกระบวนการยตธรรมทางเลอกในขนตอนกระบวนการ
ระหวางการพจารณาคดเปนการดำาเนนงานของศาลยตธรรมในดานการนำาระบบการไกลเกลยขอพพาทมาใชควบคกบการพจารณาพพากษาคดของศาล โดยมหนวยงานทดำาเนนงาน ไดแก
2.1. สำานกงานศาลยตธรรม สำานกงานศาลยตธรรมไดออกระเบยบ
คณะกรรมการบรหารศาลยตธรรมวาดวยการไกลเกลยขอพพาท พ.ศ. 2544 เพอดำาเนนการไกลเกลยขอพพาทในระบบศาล โดยมผประนประนอมทำาหนาทเปนคนกลางชวยเหลอคพพาทในการพยายามเจรจาตอรองเพอใหบรรลขอตกลงรวมกน โดยเมอดำาเนนการสำาเรจ จะทำาสญญาประนประนอม หรอสงคดคนศาลพพากษาเพอถอนฟอง หากไมสำาเรจจำาหนายขอพพาท หรอสงคดคอศาลกลบสการพจารณา พพากษาตามปกตตอไป
3.ขนตอนกระบวนการหลงการพพากษาคดกระบวนการยตธรรมทางเลอกในขนตอนกระบวนการ
หลงการพพากษาคด จะมลกษณะเปนยตธรรมเชงสมานฉนทเพอสรางสมพนธภาพทดระหวางผกระทำาผดและผเสยหาย โดยมหนวยงานทดำาเนนงาน ไดแก
3.1. กรมคมประพฤต
กรมคมประพฤตไดนำากระบวนการยตธรรมเชงสมานฉนทมาใชในงานคมประพฤตโดยดำาเนนการในเชงการสรางสมพนธภาพเพอใหฝายผกระทำาผดและผเสยหาย ไดมโอกาสพบปะและเจรจารวมกนโดยมเปาหมายอยทการขอตกลงรวมกนในการเยยวยาและ/หรอชดใชความเสยหายแกฝายผเสยหายและประสานสมพนธภาพระหวางผกระทำาผดและผเสยหายทสญเสยไปจากการกระทำาผดของผกระทำาผดใหกลบฟ นคนดดงเดม เพอใหทงสองฝายสามารถดำาเนนชวตอยรวมกนไดอยางปกตสข
3.2. กรมราชทณฑ กรมราชทณฑไดนำากระบวนการยตธรรม
เชงสมานฉนทมาประยกตใชในเรอนจำาโดยวตถประสงคหลกเพอสรางความสมพนธทดระหวางผตองขงและผเสยหาย ตลอดรวมถงญาตผเสยหาย รวมทงใหผตองขงรสกสำานกผดในการกระทำาของตนเอง และไมหวนกลบมากระทำาผดซำาอก
3.3. กรมบงคบคด กรมบงคบคดไดดำาเนนการไกลเกลยขอ
พพาทโดยศนยไกลเกลยขอพพาท กองยดทรพยสน ทงน ไดดำาเนนการไกลเกลยทงในกรณกอนการบงคบคด และกรณมการบงคบคดแลว โดยมวตถประสงคเพอใหคกรณทงสองฝายไดมการเจรจาตกลงชำาระหนเพอถอนการยดทรพย ซงจะสงผลใหทงสองฝายยงคงรกษาความสมพนธทดตอกน
นอกจากรปแบบการดำาเนนงานยตธรรมทางเลอกทงกอนการพจารณาคดระหวางการพจารณาคด และหลงการพพากษาคดของหนวยงานตางๆทกลาวมาขางตน ยงมอกหลายภาคสวนทมสวนสนบสนน สงเสรมและผลกดนการพฒนายตธรรมทางเลอกไปสภาคปฏบต อาท เชน องคกรพฒนาเอกชน มลนธ ภาค
12
ประชาชน สถาบนการศกษา สำานกสนตวธและธรรมาภบาล สถาบนพระปกเกลา เปนตน รวมทงปจจบนยงไดมการพฒนากระบวนการยตธรรมทางเลอกทสำาคญอกแนวทางหนง ไดแก ระบบงานอนญาโตตลาการ โดยไดมการตรากฎหมายพระราชบญญตสถาบนอนญาโตตลาการ พ.ศ. 2550 เพอวางหลกการและระเบยบในดานการสงเสรมและพฒนากระบวนการระงบขอพพาททงทางแพงและพาณชยโดยวธอนญาโตตลาการใหเปนทยอมรบในดานการเปนทางเลอกในการระงบขอพพาททมประสทธภาพแทนการนำาคดขนสศาลแตเพยงอยางเดยว
ทงน จากผลการประชมประชมเพอจดทำาแผนประสานความรวมมอดานการสนบสนนกระบวนการยตธรรมทางเลอกเมอวนท 28 เมษายน 2551 ณ หองออคด โรงแรมรามาการเดนส เหนชอบกบคำานยามของยตธรรมทางเลอกรวมกน โดยใหกำาหนดขอบเขตของกระบวนการยตธรรมทางเลอก เฉพาะภารกจงานทมลกษณะเปนการไกลเกลยขอพพาททงการสรางพฒนาอาสาสมครในระดบพนท การไกลเกลยระงบขอพพาทตามบทบาทหนาทของหนวยงาน รวมถงการดำาเนนงานกระบวนการยตธรรมเชงสมานฉนท เพอไมใหผกระทำาความผดกลบมากระทำาผดซำา
บทท 3 เปาประสงค กลยทธ/แนวทางการดำาเนนงาน
ดานการสนบสนนกระบวนการยตธรรมทางเลอก
13
เพอใหสามารถบรรลเปาหมายเชงนโยบายทกำาหนดไวในแผนบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2551-2554 ตามขอ 8.2.3 ในดานการพฒนาและจดใหมกระบวนการยตธรรมทางเลอก ควบคกบกระบวนการยตธรรมกระแสหลก ไดแก สดสวนคดทไดรบการแกไขโดยกระบวนการยตธรรมทางเลอก รวมทงเพอใหสอดคลองกบการกำาหนดคำานยามตามทกำาหนดไวในบทท 2 ดงนนแผนประสานความรวมมอดานการสนบสนนกระบวนการยตธรรมทางเลอก(พ.ศ. 2551-2554) จงไดกำาหนดเปาประสงคหลกไว คอ
1. เปาประสงค จำานวนคดความ/ขอพพาททเขาสกระบวนการยตธรรมทางเลอกทเขาส กระบวนการยตธรรมสมฤทธผลไมนอยกวารอยละ 50ทงน สามารถแบงกลยทธและแนวทางการดำาเนนงาน
ดานการสนบสนนกระบวนการยตธรรมทางเลอกออกไดเปน 2 แนวทาง
2. กลยทธ/แนวทางการดำาเนนงาน 1. ดานการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนเพอสนบสนนการระงบขอพพาท ในระดบพนท ซงมรปแบบทสำาคญ ไดแก การสรางและพฒนาศกยภาพคนภายในชมชนเขามาทำาหนาทเปนคนกลางไกลเกลยขอพพาท และการจดการความขดแยงทเกดขนในชมชน เพอเปนการลดปรมาณคดทเขาสกระบวนการยตธรรม รวมทงเปนการใหคนในชมชนแกไขปญหาของชมชน
2. ดานการพฒนาและสงเสรมกระบวนการยตธรรมทางเลอกภายใตบทบาท/ภารกจของหนวยงาน ไดแก การดำาเนนงานตามภารกจหนาทของหนวยงานในดานการสงเสรมและพฒนายตธรรมทางเลอก เชนการไกลเกลยระงบขอพพาทตามบทบาทหนาทของหนวยงาน รวมถงการดำาเนนงานกระบวนการยตธรรมเชงสมานฉนทของหนวยงาน เพอไมใหผกระทำาความผดกลบมากระทำาผดซำา เชนการนำากระบวนการยตธรรมเชงสมานฉนทมาใชในงานคมประพฤต การนำากระบวนการยตธรรมทางเลอกมาใชในคดอาญาทเดกและเยาวชนดวยวธประชมกลมครอบครวของกรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน เปนตน โดยมรายละเอยดกลยทธ/แนวทาง ดงน
รายละเอยดกลยทธ/แนวทางการดำาเนนงานดานการสนบสนนกระบวนการยตธรรมทางเลอก
ประเดนนโยบายกลยทธ/แนวทางการ
ดำาเนนงานแผนงาน/
โครงการสำาคญตวชวด
เปาหมาย/รายป หนวยงานทรบผดชอบ
2551 2552 2553 2554
การสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการอำานวยความยตธรรม เชน การพฒนาระบบยตธรรมชมชนและยตธรรมจงหวด การพฒนาและจดใหมกระบวนการยตธรรมทางเลอก ควบคกบกระบวนการยตธรรมกระแสหลก
1. ดานการสงเสรมการมสวนรวม ของประชาชนเพอสนบสนน การระงบขอพพาท ในระดบ
พนท
1.1. การสรางพฒนา และขยาย เครอขาย/ อาสาสมคร 1.1.1. พฒนาอาสา สมครไกลเกลย ขอพพาท ในชมชน
จำานวนอาสาสมคร(คน)
ศาลยตธรร
ม
1.1.2. พฒนา อาสา
จำานวนชมชน/หมบาน (แหง)
7,235
7,235
7,235
7,235
ตำารวจ
ประเดนนโยบายกลยทธ/แนวทางการ
ดำาเนนงานแผนงาน/
โครงการสำาคญตวชวด
เปาหมาย/รายปหนวยงานทรบผดชอบ
สมคร ในงานชมชน
มวลชนสมพนธ 1.1.3. สนบสนน
การใหความร การ
ประนอม ขอพพาท
แก ผนำา
ชมชน
จำานวน (หมบาน)
9,000
9,000
9,000
9,000
สำานกงาน
อยการสงสด
รายละเอยดกลยทธ/แนวทางการดำาเนนงานดานการสนบสนนกระบวนการยตธรรมทางเลอก
ประเดนนโยบายกลยทธ/แนวทางการ
ดำาเนนงานแผนงาน/
โครงการสำาคญตวชวด
เปาหมาย/รายป หนวยงานท2551 2552 2553 2554
14
ประเดนนโยบายกลยทธ/แนวทางการ
ดำาเนนงานแผนงาน/
โครงการสำาคญตวชวด
เปาหมาย/รายปหนวยงานทรบผดชอบ
รบผดการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการอำานวยความยตธรรม เชน การพฒนาระบบยตธรรมชมชนและยตธรรมจงหวด การพฒนาและจดใหมกระบวนการยตธรรมทางเลอก ควบคกบกระบวนการยตธรรมกระแสหลก
1. ดานการสงเสรมการมสวนรวม ของประชาชนเพอสนบสนน การระงบขอพพาท ในระดบพนท
1.1. การสรางพฒนา
และขยาย เครอขาย/
อาสาสมคร 1.1.4.ขยายเครอขาย ยตธรรมชมชน
จำานวนเครอขาย (คน)
10,000
10,000
10,000
10,000
กรมคมประพฤ
ต
1.1.5. จดตงและ
ดำาเนนงาน ศนยยตธรรม
ชมชน
จำานวนศนย (แหง)
75 75 75 75 กรมคม
ประพฤต
1.1.6 ขยาย รอยละของศนย 70 70 70 70 สป.ยธ.
ประเดนนโยบายกลยทธ/แนวทางการ
ดำาเนนงานแผนงาน/
โครงการสำาคญตวชวด
เปาหมาย/รายป
หนวยงานทรบผดชอบ
ผลงาน ยตธรรมชมชน
ยตธรรมชมชนทมสวนรวมและมบทบาทในการอำานวยความยตธรรม
รายละเอยดกลยทธ/แนวทางการดำาเนนงานดานการสนบสนนกระบวนการยตธรรมทางเลอก
ประเดนนโยบายกลยทธ/แนวทางการ
ดำาเนนงานแผนงาน/
โครงการสำาคญตวชวด
เปาหมาย/รายป หนวยงานทรบผดชอบ
2551 2552 2553 2554
การสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการอำานวยความ
1. ดานการสงเสรมการมสวนรวม ของประชาชนเพอ
1.2. การจดการขอพพาท
/ความขดแยง
15
ประเดนนโยบายกลยทธ/แนวทางการ
ดำาเนนงานแผนงาน/
โครงการสำาคญตวชวด
เปาหมาย/รายป หนวยงานทรบผดชอบ
ยตธรรม เชนการพฒนาระบบยตธรรมชมชนและยตธรรมจงหวด การพฒนาและจดใหมกระบวนการยตธรรมทางเลอก ควบคกบกระบวนการยตธรรมกระแสหลก
สนบสนน การระงบขอพพาท ในระดบพนท
โดย ชมชน 1.2.1. ไกลเกลยทาง
แพงและทางอาญาของ
คณะกรรมการ
หมบาน
รอยละของขอพพาททางแพงทคณะกรรมการหมบานสามารถไกลเกลยและตกลงกนไดดวยการทำาสญญาประนประนอมยอมความ
50 55 60 65 กรมการ
ปกครอง
ประเดนนโยบาย กลยทธ/แนวทางการดำาเนนงาน
แผนงาน/โครงการสำาคญ
ตวชวด เปาหมาย/รายป หนวยงานท
รอยละของขอพพาททางอาญาท คณะกรรมการหมบานสามารถไกลเกลยตกลงกนไดและมการยอมความ
40 45 50 55 กรมการ
ปกครอง
รายละเอยดกลยทธ/แนวทางการดำาเนนงานดานการสนบสนนกระบวนการยตธรรมทางเลอก
ประเดนนโยบายกลยทธ/แนวทางการ
ดำาเนนงานแผนงาน/
โครงการสำาคญตวชวด
เปาหมาย/รายป หนวยงานทรบผดชอบ
2551 2552 2553 2554
การสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการอำานวยความยตธรรม เชนการพฒนา
1. สงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในดานการระงบขอพพาท
1.2. การจดการขอพพาท
/ความขดแยงโดย
16
ประเดนนโยบาย กลยทธ/แนวทางการดำาเนนงาน
แผนงาน/โครงการสำาคญ
ตวชวด เปาหมาย/รายป หนวยงานท
ระบบยตธรรมชมชนและยตธรรมจงหวด การพฒนาและจดใหมกระบวนการยตธรรมทางเลอก ควบคกบกระบวนการยตธรรมกระแสหลก
ชมชน 1.2.2.สงเสรมการจดการ
ความขดแยงของ ชมชนโดยการ มสวนรวมของ
ประชาชน
รอยละของเรอง/
ขอพพาททชมชนสามารถจดการความขดแยงไดสำาเรจ
70 70 70 70 คมครองสทธฯ
2. พฒนาและสงเสรมกระบวนการยตธรรมทางเลอกภายใตบทบาท/ภารกจของหนวยงาน
2.1 การไกลเกลย ระงบขอพพาท ของหนวยงาน 2.1.1.ไกลเกลยระงบ ขอพพาทในศาล
ศาลยตธรร
ม
รายละเอยดกลยทธ/แนวทางการดำาเนนงานดานการสนบสนนกระบวนการยตธรรมทางเลอก
ประเดนนโยบายกลยทธ/แนวทางการ
ดำาเนนงานแผนงาน/
โครงการสำาคญตวชวด
เปาหมาย/รายป หนวยงานทรบผดชอบ
2551 2552 2553 2554
การสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการอำานวยความยตธรรม เชน การพฒนาระบบยตธรรมชมชนและยตธรรมจงหวด การพฒนาและจดใหมกระบวนการยตธรรมทางเลอก ควบคกบกระบวนการยตธรรมกระแสหลก
2. พฒนาและสงเสรมกระบวนการยตธรรมทางเลอกภายใตบทบาท/ภารกจของหนวยงาน
2.1 การไกลเกลย ระงบขอพพาท ของหนวยงาน2.1.2. ไกลเกลย ขอพพาท โดยศนยไกลเกลย
จำานวนคดทใชวธไกลเกลยขอพพาท
1,500 1,500
1,500
1,500
สภาทนายค
วาม
2.1.3. ไกลเกลยทาง แพงและทางอาญา ของ
รอยละของขอพพาททางแพงทอำาเภอ
50 55 60 65 กรมการ
ปกครอ
17
ประเดนนโยบายกลยทธ/แนวทางการ
ดำาเนนงานแผนงาน/
โครงการสำาคญตวชวด
เปาหมาย/รายป
หนวยงานทรบผดชอบ
อำาเภอ สามารถไกลเกลยและตกลงกนไดดวยการทำาสญญาประนประนอมยอมความ
ง
รอยละของขอพพาททางอาญาท คณะกรรมการหมบานสามารถไกลเกลยตกลงกนไดและมการยอมความ
40 45 50 55 กรมการ
ปกครอง
รายละเอยดกลยทธ/แนวทางการดำาเนนงานดานการสนบสนนกระบวนการยตธรรมทางเลอก
ประเดนนโยบายกลยทธ/แนวทางการ
ดำาเนนงานแผนงาน/
โครงการสำาคญตวชวด
เปาหมาย/รายป หนวยงานทรบผด2551 2552 2553 2554
18
ประเดนนโยบายกลยทธ/แนวทางการ
ดำาเนนงานแผนงาน/
โครงการสำาคญตวชวด
เปาหมาย/รายปหนวยงานทรบผดชอบ
ชอบการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการอำานวยความยตธรรม เชน การพฒนาระบบยตธรรมชมชนและยตธรรมจงหวด การพฒนาและจดใหมกระบวนการยตธรรมทางเลอก ควบคกบกระบวนการยตธรรมกระแสหลก
2. พฒนาและสงเสรมกระบวน การยตธรรมทางเลอกภายใต
บทบาท/ภารกจของหนวยงาน
2.2 การดำาเนนงาน
กระบวนการยตธรรมเชงสมานฉนทของหนวย
งาน 2.2.1 นำากระบวนการ
ยตธรรมเชงสมานฉนทมา
ใชในงานคม
ประพฤต
รอยละของคดทใช
กระบวนการยตธรรมเชง
สมานฉนทแลวทำาขอตกลงกน
ได
95 95 95 95 กรมคมประพฤ
ต
2.2.2 นำากระบวนการ
ยตธรรมทาง
รอยละของคดทนำาวธประชมกลมครอบครว
96 96 96 96 กรมพนจฯ
ประเดนนโยบายกลยทธ/แนวทางการ
ดำาเนนงานแผนงาน/
โครงการสำาคญตวชวด
เปาหมาย/รายปหนวยงานทรบผดชอบ
เลอก มาใชในคดอาญา
เดกและเยาวชน ดวยวธประชมกลม
ครอบครว
มาใชในคดอาญาทเดกและเยาวชนกระทำาผดมความเหน
สงไมฟอง
รายละเอยดกลยทธ/แนวทางการดำาเนนงานดานการสนบสนนกระบวนการยตธรรมทางเลอก
ประเดนนโยบายกลยทธ/แนวทางการ
ดำาเนนงานแผนงาน/
โครงการสำาคญตวชวด
เปาหมาย/รายป หนวยงานทรบผดชอบ
2551 2552 2553 2554
การสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการอำานวยความ
2. พฒนาและสงเสรมกระบวน การยตธรรมทางเลอก
2.2 การดำาเนนงาน
กระบวนการ
19
ประเดนนโยบายกลยทธ/แนวทางการ
ดำาเนนงานแผนงาน/
โครงการสำาคญตวชวด
เปาหมาย/รายปหนวยงานทรบผดชอบ
ยตธรรม เชน การพฒนาระบบยตธรรมชมชนและยตธรรมจงหวด การพฒนาและจดใหมกระบวนการยตธรรมทางเลอก ควบคกบกระบวนการยตธรรมกระแสหลก
ภายใตบทบาท/ภารกจของ
หนวยงาน
ยตธรรมเชงสมานฉนทของหนวย
งาน2.2.3 นำายตธรรมเชง
สมานฉนทมาประยกตใชในเรอนจำา
จำานวนเรอนจำาทมการนำายตธรรมเชงสมานฉนทมาประยกตใชในเรอนจำา
60 70 80 90 กรมราชทณ
ฑ
2120
บทท 4 แนวทางการตดตามประเมนผล
เพอเปนการตดตามความกาวหนาการดำาเนนงานตามแผนประสานความรวมมอดานการสนบสนนกระบวนการยตธรรมทางเลอก (พ.ศ. 2551-2554) ทงดานปญหาอปสรรคขอจำากดและความสำาเรจทเกดขน จงเหนควรกำาหนดแนวทางการตดตามประเมนผลออกเปน 2 ระยะ คอ
ระยะท 1 การตดตามผลความกาวหนารายไตรมาส และรายป เพอเปนการตดตามความกาวหนาของตวชวดตาง ๆ เพอตรวจสอบความคลาดเคลอนระหวางเปาหมายทกำาหนดไวกบผลทเกดขนจรง ซงจะนำาไปสการแกไขปญหาและอปสรรคทเกดขนระหวางดำาเนนการ ตลอดจนการทบทวนเปาหมายและกลยทธใหเหมาะสมกบสถานการณทอาจเกดการเปลยนแปลงขน
ระยะท 2 การประเมนผลเมอสนสดแผน เปนการประเมนผลเมอครบกำาหนดระยะเวลาการใชแผนเพอสรปการปฏบตราชการและประเมนผลสมฤทธทเกดขน รวมทงผลกระทบตาง ๆ ทเกดขนตลอดระยะเวลาทใชแผนประสานความรวมมอดานการสนบสนนกระบวนการยตธรรมทางเลอก (พ.ศ. 2551-2554)
ทงน เพอใหการตดตามประเมนผลขางตนเปนไปอยางมประสทธภาพจงควรดำาเนนการ ดงน
- ใหมกลไกประสาน ตดตามและประเมนผลการดำาเนนงาน โดยคณะทำางาน/คณะอนกรรมการภายใตคณะกรรมการพฒนาการบรหารงานยตธรรมแหงชาต ทำาหนาทประสาน รวบรวม วเคราะหผลการดำาเนนงาน และใหขอเสนอแนะในการปรบปรงแกไข
21
- พฒนาระบบฐานขอมลเพอเชอมโยงเครอขายเพอสนบสนนการดำาเนนงานยตธรรมทางเลอกระหวางหนวยงานใหมประสทธภาพ เชน การเชอมโยงระบบฐานขอมลเครอขายและอาสาสมครในระดบพนทของหนวยงานตางๆ เพอการบรณาการเครอขายภาคประชาชนรวมกน
นอกจากนน เพอใหการดำาเนนงานกระบวนการยตธรรมทางเลอกเปนไปอยางมประสทธภาพ จำาเปนจะตองกำาหนดแนวทางการดำาเนนงานดานการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนเพอสนบสนนการระงบขอพพาทในระดบพนททชดเจน โดยเฉพาะอยางยงการกำาหนดอำานาจหนาท รปแบบและแนวทางการพฒนาอาสาสมครในระดบพนทของหนวยงานตางๆ เพอรองรบการดำาเนนงานตามมาตรา 61/1 มาตรา 61/2 และ มาตรา 61/3 ของพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 อยางเปนระบบ และลดความซำาซอนทเกดขนอยางเปนรปธรรม