บทท 2 การจำาแนกและการจดกลมอตสาหกรรมเยอและ

กระดาษ

2.1 การจดกลมอตสาหกรรมเยอและกระดาษโครงสรางการผลตในอตสาหกรรมเยอและกระดาษ สามารถแบงได

เปน 3 ระดบ ตามลกษณะของผลตภณฑ และกระบวนการผลต คอ (1) อตสาหกรรมกระดาษขนตน จะเกยวของกบการผลตเยอกระดาษ (เยอบรสทธ) ซงเปนวตถดบทสำาคญสำาหรบการผลตกระดาษประเภทตางๆของอตสาหกรรมกระดาษขนกลาง โดยอตสาหกรรมขนตนนจะครอบคลมถงการปลกปาเอกชนเพอนำาไมมาเปนวตถดบในการผลตเยอกระดาษดวย (2) อตสาหกรรมกระดาษขนกลาง ครอบคลมการผลตกระดาษในรปแบบตางๆ เชน กระดาษคราฟท กระดาษพมพเขยน กระดาษอนามย กระดาษหนงสอพมพ เปนตน (3) อตสาหกรรมกระดาษขนปลาย ซงอตสาหกรรมขนนจะนำาเอาผลผลตจากอตสาหกรรมกระดาษขนกลาง ซงไดแกกระดาษคราฟท กระดาษ Duplex มาผลตเปนผลตภณฑประเภทกลองและบรรจภณฑตางๆ ซงเปนการเพมมลคาเพมใหกบกระดาษได

2-1

รปท 2.1 การจำาแนกและจดกลมอตสาหกรรมเยอและกระดาษ2.2 อตสาหกรรมกระดาษขนตน

อตสาหกรรมเยอกระดาษเปนอตสาหกรรมทมการลงทนสงเมอเทยบกบอตสาหกรรมกระดาษ เยอกระดาษจดเปนวตถดบทสำาคญสำาหรบนำาไปใชในการผลตเปนผลตภณฑกระดาษประเภทตางๆ วตถดบหลกทสำาคญซงนำามาใชในการผลตเยอกระดาษไดแก ไม ซงในประเทศไทยไมทนยมนำามาใชเปนวตถดบในการผลตเยอไดแก ไมยคาลปตส นอกจากนยงมการนำาวสดประเภทอนเชน ชานออย มาเปนวตถดบในการผลตเยอกระดาษดวยเชนกน การผลตเยอกระดาษจะประกอบดวยขนตอน การผลตทสำาคญดงน

การผลตชนวตถดบ เปนขนตอนทนำาวตถดบมาลอกเปลอก ผาหรอเลอยใหมขนาดเลก นำาเขาเครองสบใหเปนชนเลก ตามขนาดทตองการ

2-2

การตมและการแยกเสนใยโดยใชดาง เปนขนตอนทนำาวตถดบชนเลกไปยงถงตมเยอเพอแยกลกนนออกจากเสนใย โดยใชสารเคมไปทำาปฏกรยากบลกนน ภายใตการควบคมสภาวะของอณหภม ความดนและเวลา สารเคมทใชในการตมเยอจะนำามาใชใหม หลงจากไดรบการฟ นฟสภาพแลว

การแยกเยอ วตถดบทผานการตมแลว ในรปของเยอกระดาษ และของเหลว จะสงเขาถงเปาลม เพอแยกเยอออก

การลางเยอ นำาเยอทแยกไดผานตะแกรงหยาบ ผานเครองกรองระบบสญญากาศ แลวลางดวยนำารอนเพอดงสวนทเปนนำาดำาออก

การแยกสงสกปรก แยกโดยวธรอนเยอผานตะแกรง ขนาดตาง ๆ กน แลวแยกใหสะอาดอกครงโดยผานเครองเหวยง

การฟอกส เยอกระดาษในขนตอนนยงมสอยเนองจากไมสามารถยอยลกนนไดหมด สเหลานจะมตงแตสนำาตาลเขมจนถงสครม ไมสามารถใชผลตกระดาษขาวได ความตองการเยอกระดาษทมความขาวมาก กตองเพมประสทธภาพในการฟอกเยอใหมากยงขน การฟอกสจะเรมตนดวยการฟอกดวยคลอรน ผานถงทมโซดาไฟ ปรบปรงสเยอดวยแคลเซยมไฮเปอรคลอไรด แลวตามดวยการฟอกดวยคลอรนไดออกไซด

การทำาความสะอาดเยอ ภายหลงการฟอกสเพอใหไดเยอกระดาษทมคณภาพด มเนอละเอยดขน โดยใชเครองเหวยงทำาความสะอาด

การทำาใหแหง เยอทสะอาดแลวจะถกสงไปบบนำาออกในชดลกกดแลวนำาเขาสชดลกอบ ซงมไอนำาไหลผานอยภายในลกกด ไลนำาใหระเหยออกจนไดความชน 10% ตามทตองการ

ระบบนำาสารเคมกลบคน เปนระบบทนำาสารเคมทเหลออยหลงจากตมเยอแลวกลบมาใชใหม เพอเปนการประหยดคาใชจายในการดำาเนนการของโรงงานและลดปญหามลภาวะ

2-3

รปท 2.2 ขนตอนการผลตเยอกระดาษ

การใชพลงงานในการผลตเยอกระดาษสำาหรบการใชพลงงานในการผลตเยอกระดาษนนจะม

ขนตอนทมการใชพลงงานอย 4 ขนตอนทสำาคญคอ ขนตอนการเตรยมวตถดบ

ในขนนจะมการใชพลงงานไฟฟาเพยงอยางเดยว โดยใชในการขบเคลอนมอเตอรไฟฟาในอปกรณตางๆ เชน เครองปอกเปลอก (Debarker) เครองสบชนไม (Chipper) ระบบสายพานลำาเลยง (Conveyor) และในอปกรณสำาหรบคดขนาดชนไม

ขนตอนการทำาเยอพลงงานทใชสำาหรบการผลตเยอเคมดวยกระบวนการคราฟทนน จะขนกบ ชนดของหมอตม, การควบคมกระบวนการผลต และระบบ Heat Recovery การใชหมอตมแบบตอเนองจะใชพลงงานไฟฟามากกวาแบบตมทละถง แตจะมการใชไอนำา

2-4

ในปรมาณทนอยกวา สำาหรบการใชพลงงานในการผลตเยอโดยกระบวนการซลไฟต จะมลกษณะทไมแตกตางจากการผลตเยอโดยใชกระบวนการคราฟทมากนก สำาหรบการผลตเยอโดยกระบวนการทางกลนน จะมการใชพลงงานไฟฟาเปนหลก ซงความตองการใชไฟฟานนจะขนอยกบคณภาพของเยอทตองการ

ขนตอนการฟอกเยอ (Bleaching)การใชพลงงานในสวนการฟอกขาว จะขนกบชนดหรอประเภทของอปกรณ และระบบทใชสำาหรบควบคมการฟอกเยอ รวมถงจำานวนครงและชนดของการฟอกเยอ พลงงานทใชสวนใหญ จะใชพลงงานความรอนในรปของไอนำาเพอทำาใหเยอเกดความขาว และชวยการขจดลกนนใหออกไปเสนใย สำาหรบพลงงานไฟฟานนจะถกใชในอปกรณประเภทระบบป ม ระบบการผสม และใชในอปกรณทางกลอนๆ

ข น ต อ น ก า ร น ำา ส า ร เ ค ม ก ล บ ค น (Chemical Recovery)ในขนตอนนจะประกอบดวยขนตอนยอย ไดแก Evaporation, Recovery Boiler, Recausticizing, Calcining ซงจะมการใชพลงงานทงพลงงานไฟฟา และการใชไอนำาเปนจำานวนมากโดยเฉพาะในขนตอนของการระเหย Black Liquor

เมอพจารณาการใชพลงงานของโรงงานผลตเยอกระดาษในประเทศไทย จำานวน 4 แหงทไดเขาสำารวจพบวา มการใชพลงงานรวมทงสน 18,897,154 GJ/ป (447.33 ktoe/ป) แยกเปนพลงงานไฟฟา 313,858 MWh/ป (1,129,888 GJ/ป) คดเปน 6% ของพลงงานรวม และพลงงาน ความรอน 17,767,267 GJ/ป คดเปน

2-5

94% ของพลงงานรวม ซงพลงงานความรอนนไดมาจากการใชเชอเพลงประเภทตางๆ เชน Black Liquor ถานหน นำามนเตา เปนตน โดยสดสวนของการใชพลงงานไฟฟา และความรอน รวมถงสดสวนการใชเชอเพลงแตละประเภทแสดงดงรป 2.3

ไฟฟา6%

นำา มนเตาC6.6%

ถานหน28.6%

ไม3.0%

ขเลอย/ฝนไม0.9%

ความรอน94%

Black Liquor60.9%

รปท 2.3 สดสวนการใชพลงงานไฟฟา พลงงานความรอนและเชอเพลงประเภทตางๆ

ในการผลตเยอกระดาษ2.3 อตสาหกรรมกระดาษขนกลาง

อตสาหกรรมกระดาษขนกลาง เปนอตสาหกรรมทตอเนองจากอตสาหกรรมกระดาษขนตน โดย ในขนกลางน จะเปนการนำาเยอกระดาษมาใชในการผลตเปนกระดาษประเภทตางๆ โดยจะนำามาผสมกบเยอทไดจากกระดาษรไซเคล และเยอใยยาวทสงนำาเขามาจากตางประเทศ เนองจากประเทศไทยยงไมสามารถผลตเยอใยยาวได อตสาหกรรมกระดาษขนกลางจะประกอบดวยการผลตกระดาษประเภทตางๆ เชน กระดาษคราฟท กระดาษพมพเขยน กระดาษอนามย กระดาษหนงสอพมพ และกระดาษแขง เปนตน

กระบวนการหรอขนตอนในการผลตกระดาษประเภทตางๆในอตสาหกรรมกระดาษขนกลางนน จะมความคลายคลงกนอยางมาก โดย

2-6

ทวไปจะประกอบดวยขนตอนทสำาคญ ซงสามารถแบงออกไดเปน 2 ชวงคอ ขนตอนการเตรยมเยอ (Stock Preparation) และขนตอนการผลตกระดาษ (Papermaking) ซงในขนนจะแบงออกไดเปน 2 สวน คอ สวนทเรยกวา “ชวงเปยก” (Wet End) ซงจะครอบคลมตงแต Machine Chest ซงเปนสวนททำาการเกบนำาเยอ จนถงสวนททำาการกดรดนำา (Pressing) และสวนของ “ชวงแหง” (Dry End) ซงประกอบดวยสวนการทำาอบแหงกระดาษ (Drying) สวนการขดมนกระดาษ (Calendering) และสวนกรอ แบงมวนกระดาษ และตกแตงผลตภณฑ (Reel and Finishing or Converting) ดงแสดงในรป 2.4

สำาหรบพลงงานหลกทสำาคญทมการใชการผลตกระดาษคอพลงงานความรอน ซง สวนใหญอยในรปของไอนำา เพอใชสำาหรบการอบกระดาษใหแหง และพลงงานไฟฟา ซงใชในการขบเคลอนอปกรณตางๆ เชนมอเตอร, ป ม, สายพานลำาเลยง เปนตน สดสวนของการใชพลงงาน ในกระบวนการผลตหลกๆมดงน พลงงานความรอนจากไอนำา จะถกนำาไปใชทกระบวนการตมเยอประมาณ 10% และอก 90% จะถกนำาไปใชในสวนของการอบแหงกระดาษ (Dying Section) สำาหรบพลงงานไฟฟานนพบวาถกนำาไปใชในขนตอนของการป นเยอหรอตเยอ (Pulping) ประมาณ 30% ขนตอนของการบดเยอ (Refining) ประมาณ 25% ใชในเครองผลตกระดาษ (Paper Machine) ประมาณ 35% และอนๆอก 10%

2-7

รปท 2.4 ขนตอนในการผลตกระดาษ

กระดาษคราฟท (Kraft Paper)

2-8

การผลตกระดาษคราฟทจะมการใชทงเยอกระดาษรไซเคล และเยอใหม (Virgin Pulp) เยอทใชจะเปนเยอไมผานการฟอกซงจะมสนำาตาล เยอจะถกปอนเขาถงตเยอ (Pulper) เครองแยกสงเจอปน และสงสกปรกออก เยอทแยกสงเจอปนออกแลวจะผานไปยงเครองบดเยอ (Refiner) ซงจะนำาไปบดใหเยอแตกเปนเสนใย เพมความแขงแรงใหเยอ จากนนจะถกสงไปพกไว ยงถงเกบ เพอเตรยมปอนเขาเครองทำากระดาษ โดยผานทางถงจายเยอ (Headbox) ซงนำาเยอจะถกจายลงบนตะแกรงลวดเดนแผน (Wire Section) เพอใหนำาเยอวางตวและขนรปเปนแผน โดยมเยอใหมอยชนบนสดของเนอกระดาษ ชนกลางและชนลางเปนเยอเกาทมาจากกระดาษรไซเคล 100% เมอผานชดทำาแผน กระดาษจะมความชนสง จงตองทำาการรดนำาออก (Pressing) ในสวนนนำาจะถกรดออกไปประมาณ 50% สวนของนำาทเหลอจะถกกำาจดออกไปโดยการอบแหง (Drying) หลงจากนนกระดาษจะผานไปยงเครองขดผว (Calendering) ซงเปนขนตอนสดทายของการผลตกระดาษ กระดาษทไดจะถกสงไปกรอเปนมวน และถกตดแบงใหไดขนาดตามทตองการ ลกษณะของกระดาษคราฟทสวนใหญจะมเนอหยาบ  สนำาตาลตามสของเนอไมทนำามาทำาเยอแลวใชผลตกระดาษ  แตบางชนดกมสขาว เพราะใชเยอฟอกขาวหรออาจมสอนๆ  ขนอยกบผผลตและความตองการของตลาด กระดาษคราฟทเปนกระดาษทมความเหนยวและแขงแรงกวากระดาษธรรมดา สามารถปองกนแรงอด และการทมแทงจากการกระทบกระแทกจากภายนอกไดเปนอยางด นอกจากน ยงมคณสมบตในการตานทานการเปยกนำา ตานทานการเปรอะนำามน ตานทานการเสยดส มนำาหนกกระดาษ มความหนา และมความเรยบสมำาเสมอ สามารถตดกาวไดดและเหมาะสำาหรบการพมพ

จากการเขาสำารวจเกบขอมลการใชพลงงานของโรงงานผลตกระดาษคราฟทจำานวน 6 แหง พบวามการใชพลงงานรวมทงสน 13,466,883 GJ/ป (318.79 ktoe/ป) แบงเปนพลงงานไฟฟา 768,788 MWh/ป (2,767,638 GJ/ป) คดเปน 21% ของพลงงาน

2-9

รวม และพลงงานความรอน 10,699,246 GJ/ป คดเปน 79% ของพลงงานรวม ซงพลงงานความรอนนไดมาจากการใชเชอเพลงประเภทตางๆ เชน ถานหน นำามนเตา และไม เปนตน โดยสดสวนของการใชพลงงานไฟฟา และความรอน รวมถงสดสวนการใชเชอเพลงแตละประเภทแสดงดงรป 2.5

ไฟฟา21%

ไม3.9%

ขเลอย/ฝนไม0.6%

ถานหน82%

นำา มนเตาC13.5%

ความรอน79%

รปท 2.5 สดสวนการใชพลงงานไฟฟา พลงงานความรอนและเชอเพลงประเภทตางๆ

ในการผลตกระดาษคราฟท

กระดาษ Duplex กระดาษ Duplex เปนกระดาษทใชสำาหรบนำามาผลต

เปนบรรจภณฑ ทมการพมพดานนอกอยางสวยงาม เชน กลองสบ กลองยาสฟน กลองเครองสำาอาง กลองเครองใชไฟฟา เปนตน โครงสรางกระดาษ Duplex นนประกอบดวยชนของเยอประเภทตางๆ 4 ประเภท (แสดงดงรปท 2.6) คอ เยอบรสทธฟอกขาว เยอจากเศษกระดาษหนงสอพมพสะอาดทงทพมพและไมพมพ เยอจากกระดาษกลองและหนงสอพมพทใชแลว และเยอจากกระดาษกลอง

2-10

ชนดพเศษทใชแลว ปดดานหนากระดาษดวยการเคลอบขาวขดเรยบ ผลตจากเครองจกรแบบตะแกรงกลม (Cylinder Mould) กระดาษ Duplex จะมความทรงรปสง ความตานทานแรงดนทะลสง ความแกรง ความเรยบ ไมซบหลง ไมยดหด ไมนม ไมมขย และมสมบตการพมพด วตถดบหลกทใชในกระบวนการการผลตกระดาษ Duplex จะเปนการนำากระดาษทใชแลวมาผานกระบวนการ Recycle เพอนำามาใชใหม ขนตอนในการผลตกระดาษ Duplex เหมอนกบขนตอนการผลตกระดาษทวไปคอ

การเตรยมเยอ (Stock preparation) เนองจากกระดาษทผลตมโครงสรางทเปนชนๆ โดยแตละชนจะใชวตถดบทแตกตางกนออกไป ดงกระบวนการเตรยมวตถดบแตละชนดจงตองอาศยระบบทแยกอสระจากกน คอระบบการเตรยมเยอเคมฟอกขาว ระบบการเตรยมเยอจากเศษกระดาษ

การทำาแผนกระดาษ (Papermaking) กระบวนการทำาแผนกระดาษจะเปนการนำาเยอทเตรยมไวมาทำาเปนแผนกระดาษ โดยมสวนตางๆ คอ สวนตะแกรงลวดเดนแผน (Wire Section) สวนกดรดนำา (Pressing Section) สวนอบแหงกระดาษ (Drying section) สวนลกกลงอบเยน (Cooling Cylinder Part) และสวนรดผวกระดาษ (Calendering Section)

การเคลอบผว (Surface Coating) เปนการเคลอบผวของกระดาษใหมผวเรยบมน ขาวสวาง เหมาะแกการนำาไปพมพ

การแปรรปและบรรจหบหอ (Converting)

2-11

รปท 2.6 ลกษณะโครงสรางของกระดาษ Duplex

จากการเขาสำารวจเกบขอมลการใชพลงงานของโรงงานผลตกระดาษ Duplex จำานวน 4 แหง พบวามการใชพลงงานรวมทงสน 1,281,139 GJ/ป (30.33 ktoe/ป) แบงเปนพลงงานไฟฟา 104,891 MWh/ป (377,608 GJ/ป) คดเปน 29% ของพลงงานรวม และพลงงานความรอน 903,531 GJ/ป คดเปน 71% ของพลงงานรวม เชอเพลงทถกนำามาใชในการผลตพลงงานความรอนทสำาคญไดแก ถานหนและนำามนเตา สดสวนการใชพลงงานไฟฟา และความรอน รวมถงสดสวน การใชเชอเพลงแตละประเภทแสดงดงรป 2.7

2-12

ความรอน71%

นำา มนเตาC24.5%

ถานหน75.5%

ไฟฟา29%

รปท 2.7 สดสวนการใชพลงงานไฟฟา พลงงานความรอนและเชอเพลงประเภทตางๆ

ในการผลตกระดาษ Duplex

ก ร ะ ด า ษ พ ม พ เ ข ย น (Printing & Writing Paper)ในการผลตกระดาษพมพเขยนนนจะใชเยอทผานการ

ฟอกขาวแลว ซงจะถกแปรสภาพเปนนำาเยอ ดวยการเตมสารเคมและนำากอนจะตใหแตกเปนเสนใย นำาเยอจะถกปลอยผานหวปลอย คอยๆ เคลอนไปสตะแกรงลวดเดนแผน (Wire Section) เกดลกษณะเปนแผนกระดาษ ซงจะถกสงไปยงสวนกดรดนำา (Press Section) เพอทำาการกดรดนำาออก นำาทยงเหลออยในกระดาษจะถกกำาจดออกไปโดยการอบแหงโดยใชลกอบ (Dryer) ซงกระดาษทผานการอบแหงจะถกสงตอไปฉาบผวกระดาษ (Size-press Section) เพอเพมความแขงแรงใหกบผวกระดาษ หลงจากนนกระดาษทผานการเคลอบแลวจะถกสงไปอบแหงอกครง กระดาษทผานการอบแหงแลวจะถกสงไปยงสวนการขดผว (Calendering Section) เพอทำาใหกระดาษบางลง มความเรยบมากขน และมความหนาสมำาเสมอขน กระดาษทผานการขดผวแลว จะไดเปนก

2-13

ระดาษไมเคลอบผวมวนใหญ (Uncoated Jumbo Reel) หากตองการปรบปรงคณภาพของผวกระดาษใหมความเรยบเพมขน เพอเพมความสามารถในการพมพ และมความแขงแรงขน กสามารถนำากระดาษดงกลาวไปทำาการเคลอบผว โดยผานเขาเครองเคลอบผว (Coater) ซงทำาหนาทนำาสารเคลอบผวซงมโฟมกบแคลเซยมคารบอเนตเปนสารเคมหลก และมสวนผสมของดนขาว หนปน และลาเทกซอกเลกนอย ไปเคลอบทผวกระดาษ การเคลอบผวอาจเปนแบบ “เคลอบดานเดยว” หรอ ”เคลอบสองดาน” ของกระดาษ และอาจจะ”เคลอบดาน” หรอ”เคลอบมน ” กได ทงนการเคลอบดานหรอเคลอบมนขนอยกบองคประกอบของสารเครอบผวทใช รวมถงความมนวาวของกระดาษทนำามาเคลอบผว และวธการทใชในการเคลอบผวเปนสำาคญ ทงนอปกรณทใชในการเคลอบผวกระดาษอาจเปนสวนหนงของเครองผลตกระดาษ หรอแยกออกมาตางหากกได กระดาษทผานการรดผว และ/หรอเคลอบผวมาแลวเปนกระดาษทมความเรยบและความมนวาวในระดบหนง หากตองการเพมความมนวาวของกระดาษใหมมากขน จะตองนำากระดาษไปขดผวอกครงหนงโดยใชอปกรณทเรยกวา “Supercalender” ซงจะสามารถเพมความมนวาวของกระดาษใหมมากขนตามจำานวนครงทกระดาษไดรบการขดผว

จากการเขาสำารวจเกบขอมลการใชพลงงานของโรงงานผลตกระดาษพมพเขยน จำานวน 6 แหง พบวามการใชพลงงานรวมทงสน 4,553,762 GJ/ป (107.80 ktoe/ป) แบงเปนพลงงานไฟฟา 282,318 MWh/ป (1,016,344 GJ/ป) คดเปน 22% ของพลงงานรวม และพลงงานความรอน 3,537,417 GJ/ป คดเปน 78% ของพลงงานรวม ซงพลงงานความรอนนไดมาจากการใชเชอเพลงประเภทตางๆ เชน ไม ถานหนและนำามนเตา เปนตน โดยสดสวนของการใชพลงงานไฟฟา และความรอน รวมถงสดสวนการใชเชอเพลงแตละประเภทแสดงดงรป 2.8

2-14

ไม60.6%

ขเลอย/ฝนไม5%

นำา มนเตาC10.1%

ถานหน24.4%

ไฟฟา22%

ความรอน78%

รปท 2.8 สดสวนการใชพลงงานไฟฟา พลงงานความรอนและเชอเพลงประเภทตางๆ

ในการผลตกระดาษพมพเขยน

กระดาษอนามย (Sanitary Paper)กระดาษอนามย (Sanitary Paper) เปนชอรวมของ

กระดาษหลายชนด เชน กระดาษเชดหนา (Facial Tissues) กระดาษเชดปาก (Table Napkins) และกระดาษชำาระ (Toilet Tissues) รวมทงกระดาษเอนกประสงค ใชเชดมอและใชในครว ตามแตประเภทการใชงานทผลตขนมา เพอใหมความนมและดดซบของเหลวไดดใหเหมาะกบการใชทำาความสะอาดรางกาย หรอของใชตางๆ ขนตอนการผลตกระดาษอนามยจะเหมอนกบการผลตกระดาษทวๆไป โดยการผลตกระดาษอนามยนนสวนใหญจะใชเยอกระดาษรไซเคล โดยมการผสมเยอบรสทธบางเพอเพมคณภาพของกระดาษใหดขน ขนตอนในการผลตกระดาษอนามยมดงน

ทำาการแยกหมกออกจากกระดาษรไซเคลแลวจงนำาไปฟอกใหขาวซงม 2 สวน คอ การฟอกเพอขจดลกนนออก และการฟอกเพอเปลยนสของลกนนไดเยอสดทายท ความขาวสวาง (Brightness) รอยละ 80-95

2-15

การเตรยมนำาเยอทำาเพอเพมศกยภาพของเสนใย โดยการบดเยอและปรบปรงคณสมบตของกระดาษตามชนดของกระดาษ เชน เตมสารเพมความแขงแรงเมอเปยกในกระดาษเชดหนา หรอการเพมเยอใหมเพอเพมความออนนม การดดซมนำา เปนตน แลวจงควบคมความขนของนำาเยอ

การทำาแผนกระดาษเปนการนำานำาเยอทเตรยมไวมาขนเปนแผนกระดาษอนามย โดยใชเครองจกร ซงทวไปจะเปนแบบโฟรดเนยรและแบบไซลนเดอร ซงประกอบดวยการแยกนำา การกดนำาออกและการอบกระดาษใหเหลอความชนสดทาย ประมาณ รอยละ 10 พรอมสำาหรบนำาไปแปรรปตอไป

รปท 2.9 เครองผลตกระดาษอนามย

จากการเขาสำารวจเกบขอมลการใชพลงงานของโรงงานผลตกระดาษอนามย จำานวน 3 แหง พบวามการใชพลงงานรวมทงสน 509,730 GJ (12.07 ktoe) แบงเปนพลงงานไฟฟา 69,285 MWh/ป (249,427 GJ/ป) คดเปน 49% ของพลงงานรวม และพลงงานความรอน 260,303 GJ/ป คดเปน 51% ของพลงงานรวม เชอเพลงทสำาคญทถกนำามาใชในการผลตพลงงานความรอนไดแก นำามน

2-16

เตา และ LPG สดสวนการใชพลงงานไฟฟาและความรอน รวมถงสดสวนการใชเชอเพลงแตละประเภทแสดงดงรป 2.10

ถานหน6.3%LPG

20.6%

นำา มนเตาC73.1%

ความรอน51%

ไฟฟา49%

รปท 2.10 สดสวนการใชพลงงานไฟฟา พลงงานความรอนและเชอเพลงประเภทตางๆ

ในการผลตกระดาษอนามย

กระดาษหนงสอพมพ (Newsprint Paper)ในการผลตกระดาษหนงสอพมพ (Newsprint) จะม

การใชทงเยอใยสน เยอใยยาว และเยอจากกระดาษรไซเคล โดยเยอใยสนมการผลตจากกรรมวธผลตเยอแบบเชงกล เยอทไดจะมลกษณะคอนขางหยาบกระดาง เสนใยทไดสวนใหญไมสมบรณ มการขาดและตดเปนทอนๆ สำาหรบเยอจากกระดาษรไซเคลนนจะใชเยอทไดจากกระดาษหนงสอพมพเกา โดยมการนำาเยอใยยาวไปผสมกบเยอทงสองชนดขางตน เพอเพมความแขงแรงของกระดาษ โดยมการผสมเยอใยยาวเขาไปในสดสวนประมาณ 10% การผลตกระดาษหนงสอพมพจะใชเครองจกรผลตกระดาษโฟรดเนยรแบบทวนไวร (Twin Wire) ซงเครองผลตกระดาษชนดนจะมตะแกรงลวดเดนแผนสองชน ซงสามารถวงไดเรวกวาเครองผลตกระดาษโฟรดเนยรแบบปกต เยอกระดาษทไดจะมความ

2-17

สมำาเสมอ และมผวทเหมาะสมกบการพมพทงสองดาน ซงการปรบปรงผวกระดาษจะใชวธการฉาบผวบนเครองทใชฉาบผว (Size Press) โดยใชแปงเปนตวฉาบ ในการผลตกระดาษหนงสอพมพนนจะไมมการเตมสารกนซม กระดาษหนงสอพมพจะมคณสมบตคอ นำาหนกมาตรฐานตำา ความทบแสงสง ดดซมหมกไดด อายการใชงานสนและเปลยนสงาย กระดาษหนงสอพมพจะมคณภาพตาง ๆ กนหลายชนดตามคณภาพของเยอ และวธการผลต บางชนดมสคลำามาก บางชนดมสคอนขางขาวและมความเรยบตางกน

จากการเขาสำารวจเกบขอมลการใชพลงงานของโรงงานผลตกระดาษหนงสอพมพ จำานวน 1 แหง พบวามการใชพลงงานรวมทงส น 1,011,239 GJ (23.94 ktoe) แ บ ง เ ป น พ ล ง ง า น ไ ฟ ฟ า 113,793 MWh/ป (409,655 GJ/ป) คดเปน 25% ของพลงงานรวม และพลงงานความรอน 601,584 GJ/ป ค ดเป น 75% ของพลงงานรวม ซงพลงงานความรอนทใชในกระบวนการผลตกระดาษหนงสอพมพนน ไดมาจากการใชนำามนเตาทงหมด สดสวนการใชพลงงานไฟฟาและความรอน รวมถงสดสวนการใชเชอเพลงแสดงดงรป 2.11

ความรอน75%

ไฟฟา25%

นำา มนเตาC100%

2-18

รปท 2.11 สดสวนการใชพลงงานไฟฟา พลงงานความรอนและเชอเพลงประเภทตางๆ

ในการผลตกระดาษหนงสอพมพ

2.4 อตสาหกรรมกระดาษขนปลาย อตสาหกรรมกระดาษขนปลาย เปนอตสาหกรรมทเกยวของกบการ

ผลตบรรจภณฑ ซงเปนอตสาหกรรมทตอเนองจากอตสาหกรรมขนกลาง โดยการนำาผลตภณฑจากอตสาหกรรมกระดาษขนกลาง ซงไดแกกระดาษคราฟท มาผลตเปนบรรจภณฑ (กลอง) ของสนคาประเภทตางๆ เชนกลองใสเครองใชไฟฟา กลองใสผลไม เปนตน โรงงานอตสาหกรรมทเกยวของกบอตสาหกรรมกระดาษขนปลายในประเทศไทย มเปนจำานวนมาก ซงมทงผลตแผนลกฟกและกลอง หรอมการผลตกลองเพยงอยางเดยว ซงจากขอมลของสมาคมผผลตกลองและแผนกระดาษลกฟกไทยพบวาโรงงานอตสาหกรรมทมการผลตแผนกระดาษลกฟกและผลตกลองดวย มจำานวนทงสน 71 โรงงาน ในขณะทโรงงานทมการผลตกลองเพยงอยางเดยวมจำานวน 96 โรงงาน

2.4.1 การผลตแผนลกฟ ก (Corrugating) เปนการนำาเอากระดาษทำาผวกลองและกระดาษทำาลอนมาประกบกนโดยใชเครองทำาแผนลกฟก (Corrugating) เปนแผนลกฟกชนด 3 ชน (Single Wall) ลอน B ลอน C หรอแผนลกฟกชนนด 5 ชน ลอน BC เพอนำาไปผลตเปนกลองตอไป เครองทำาแผนลกฟกเปนเครองทมการผลตอยางตอเนอง โดยมสวนประกอบทสำาคญ 2 สวน ไดแก Single Facer และ Double Facer Section

Single Facer Section ประกอบดวยชดรอยมวนกระดาษหรอชดยก (Mill Roll Stand) และชดตดตอ

2-19

กระดาษ (Splicer) จำานวน 2 ชด สำาหรบใสกระดาษผวกลองดานใน (Inner Liner) โดยมการรอยผานลกรอน (Preheater) เพอลดความชนของกระดาษและชวยใหกาวแหงตดกระดาษไดเรวขน และอกชดหนงจะใสกระดาษทำาลอน (Medium) และรอยผานชด Preconditioner เพอชวยในการเตรยมความพรอมของกระดาษเวลาขนรปลอน โดยมการพนไอนำาเพอชวยใหกระดาษออนตวและขนลอนไดด จากนนกระดาษทำาลอนจะผานเขาไปยงเครองผลตแผนกระดาษลกฟกหนาเดยว(Single Face) ผานเขาชดทำาลอน โดยมลกลอน 2 ลกขบกน (Corrugating Roll) เพอขนรปใหเปนลอน โดยใชระบบลมดดเปนตวชวยยดกระดาษไวกบลกลอน เพอใหไดขนาดลอนทสมำาเสมอ ชนดของลกลอนจะถกกำาหนดโดยตวลกลอนทตดตงอยท Single Facer จากนนกระดาษทขดเปนลอนแลว จะผานไปทลกกาว (Glue Roll) เพอทากาวทยอดลอนและประกบกบกระดาษ ผวกลองดานใน (Inner Liner) ไดเปนแผนลกฟกหนาเดยว (Single Facer) จากนนจะถกสงไปบนสะพานลำาเลยง (Bridge Conveyor) เพอรอสงเขาไปทชด Double Facer ตอไป ในเครองทำาแผนลกฟกทวไปนนจะมชดทำาลอน (Single Facer) อย 2 ชด เพอผลตเปนแผนลกฟกไดทง ชนด 3 ชนและ 5 ชน

Double Facer Section ประกอบดวยชดรอยมวนกระดาษหรอชดยก (Mill Roll Stand) และตดตอกระดาษ (Splicer) 1 ชด สำาหรบกระดาษผวกลองดานนอก (Outer Liner) กระดาษทผานมาจาก

2-20

เครองผลตกระดาษลกฟกหนาเดยว จะถกดดบนสะพาน (Suction Bridge) ชวยดงใหกระดาษตง และผานลกรอน (Preheater) อกครง กอนทจะเขาเครองทากาว (Glue Machine) ทยอดลอนเพอนำาไปประกบกบกระดาษผวกลองดานนอกเปนแผนกระดาษลกฟก จากนนจะผานเขาไปทชดแผนความรอน (Hot Plate) เพออบใหกาวแหงและไลความชนออกจากกระดาษ จากนนจะผานไปยงชดลดความรอน (Cooling Zone) เพอลดอณหภมของแผนกระดาษลกฟก แผนกระดาษลกฟกทออกมาจากจดน จะเปนลกษณะตอเนองมแนวลอนลกฟกตงฉากกบแนวเครองจกร มตวตดกระดาษ (Rotary Shear) คอยตดเปลยนรายการผลตของแตละรายการ มมดผาแบง (Slitter) และลกทบ (Scorer) ทำาหนาทตดขอบกระดาษตามความกวาง และทำาเสนพบฝากลอง จากนนมดตด (Cut Off Knife) จะตดแผนลกฟกตามความยาวใหเปนขนาดตามทตองการ แผนลกฟกททำาการตดแลวจะถกสงเรยงซอนทชดจดเรยงกระดาษ (Stacker) เพอสงขายในลกษณะของแผนลกฟก หรอ นำาไปเขากระบวนการผลตเปนกลองตอไป

2.4.2 การผลตกลองกระดาษลกฟกการผลตกลองลกฟก (Conveting) กระบวนการผลตกลอง สามารถแบงออกไดตามชนดของกลองและการเชอมรอยตอ (Manufacture’s joint) แผนลกฟกทออกจากเครองลกฟก ทมการทำาเสนพบฝาท Slitter Scorer จะใสไปท Feed Unit ของเครองพมพ โดยจะปอนแผนลกฟกเขาไปทละแผน

2-21

เขาไปยงสวนพมพ (Printing Section) เพอทำาการพมพบนกลอง การพมพจะมจำานวนตส และแมพมพของแตละสแยกออกจากกน แผนลกฟกจะผานเขาตสแลวทำาการพมพทละสจนครบตามตองการ ระบบการพมพทใชสวนมาก จะเปนแบบ Flexography โดยใชหมกแบบนำา (Water based ink)

รปท 2.12 ขนตอนการผลตบรรจภณฑ

2.4.3 ประเภทของกลองโดยทวไปกลองสามารถแบงออกไดเปน 3 ประเภท คอ1. กลองแบบลวดเยบ

2-22

สวนมากจะเปนกลองทมขนาดใหญ บรรจสนคาทมนำาหนกมากหรอกลองทมรอยตอคอนขางยาว ทำาการทากาวไมสะดวก กระบวนการผลตจะใชเครอง Printer Slotter แลวนำาไปทำาการตอกทเครองตอก

2. กลองแบบตดกาวเปนกลองทผลตไดรวดเรว และมการใชกบสนคาทวๆไป กระบวนการผลตจะใชเครอง Flexo Folder Gluer ซงเปนเครองจกรทรวม Printer Slotter และ Folder Gluer เขาดวยกน ในการผลตกลองชนดน แผนลกฟกจะมการพมพทำาเสนพบ และเซาะรองเชนเดยวกบกระบวนการของ Printer Slotter จากนน Folder Gluer จะทำาการทากาว และพบประกบรอยตอดานท 1 และ 4 เขาดวยกนเปนกลอง จากนนจะผานเครองนบจำานวนแลวมดเชอกตามจำานวนทกำาหนดไว

3. กลองไดคทเปนกลองทมรปแบบแตกตางจากกลองประเภท Slot ใน 2 แบบแรก ขนกบการออกแบบเพอความสวยงาม เชน กลองรปเหลยม หรอเพอความสะดวก ตอการใชงานเชน กลองขดลอก กลองหหว การผลตกลองชนดน จะมการทำาเพลทตด (Cutting Die) โดยวาดรปแบบกลองลงบนไมอด แลวทำาการเลอยและฝงใบมดเปนรปแบบตามทตองการ เพลทนจะถกนำาเขาเครอง (แผนคล) กลองบางประเภทจะมการนำาไปเชอมรอยตอโดยการทากาวหรอเยบลวดกอนสงใหลกคา

2-23

สำาหรบการใชพลงงานในการผลตบรรจภณฑ มการใชทงพลงงานไฟฟา และพลงงานความรอน โดยพลงงานไฟฟาจะถกใชในการขบเคลอนระบบอปกรณตางๆ เชนมอเตอร ป ม สายพานลำาเลยง เปนตน สำาหรบพลงงานความรอนนนจะใชอยในรปของไอนำา ซงถกนำามาใชในลกรอน (Preheater) เพอลดความชนของกระดาษและชวยใหกาวแหงตดกระดาษไดเรวขน นอกจากนยงถกนำามาใชในชดแผนความรอน (Hot Plate) เพออบใหกาวแหงและไลความชนออกจากกระดาษอกครงดวย

สำาหรบการใชพลงงานของโรงงานผลตบรรจภณฑ ทไดมการเขาสำารวจเกบขอมล จำานวน 8 แหง พบวามการใชพลงงานรวมทงสน 437,004 GJ/ป (10.34 ktoe/ป) แบงเปนพลงงานไฟฟา 8,763 MWh/ป (31,548 GJ/ป) คดเปน 7% ของพลงงานรวม และพลงงานความรอน 405,456 GJ/ป คดเปน 93% ของพลงงานรวม ซงพลงงานความรอนทใชในกระบวนการผลตแผนลกฟกนน ไดมาจากการใชนำามนเตาทงหมด สดสวนการใชพลงงานไฟฟาและความรอน รวมถงสดสวนการใชเชอเพลงแสดงดงรป 2.13

ไฟฟา7%

ความรอน93%

นำา มนเตาC100%

รปท 2.13 สดสวนการใชพลงงานไฟฟา พลงงานความรอนและเชอเพลงประเภทตางๆ

ในการผลตแผนกระดาษลกฟก

2-24

2-25