โดย

ส ภ ร ท ม ท อ ง

คำนำ

หนงสอ ”สงทควรอธษฐาน„ น เรยบ

เรยงจากคำบรรยายทกรมศลกากร กรงเทพฯ

เมอวนท ๕ มกราคม ๒๕๕๓ เวลา

๑๐.๐๐ – ๑๒.๐๐ น. คณจระภา เขมทอง

เปนผถอดเทป ผบรรยายไดนำมาปรบปรง

เพมเตมตามสมควร

เนอหาทบรรยายนนเปนเรอง ธรรมะท

ควรอธษฐาน ทพระพทธเจาทรงแสดงไวใน

ธาตวภงคสตร มชฌมนกาย อปรปณณาสก

ซงมอย ๔ ประการ คอ

(๑) ปญญาธษฐาน

(๒) สจจาธษฐาน

(๓) จาคาธษฐาน

(๔) อปสมาธษฐาน

ซงเปนธรรมะทควรตงไวในใจอยเสมอ

แลวฝกฝนใหมจนเตมสมบรณ กจะทำให

เปนผถงความสนไปแหงทกขทงปวงได

ขออนโมทนาผท เกยวของในการทำ

หนงสอเลมน และขอขอบคณญาตธรรม

ทงหลายทม เมตตาตอผบรรยายเสมอมา

หากมความผดพลาดประการใด อนเกดจาก

ความดอยสตปญญาของผบรรยาย กขอขมา

ตอพระรตนตรยและครบาอาจารยทงหลาย

และขออโหสกรรมจากทานผอานไว ณ ทน

ดวย

สภร ทมทอง

ผบรรยาย

มนาคม ๒๕๕๓

สารบญ

อธษฐานธรรม ๗

๑. ปญญาธษฐาน ๒๑

๒. สจจาธษฐาน ๓๕

๓. จาคาธษฐาน ๗๙

๔. อปสมาธษฐาน ๑๐๕

สงทควรอธษฐาน บรรยายวนท ๕ มกราคม ๒๕๕๓

กรมศลกากร

กรงเทพฯ

ขอนอบนอมตอพระรตนตรย

สวสดครบทานผสนใจในธรรมะทกทาน

วนนผมกไดมโอกาสมาบรรยายทนอก

เปนครงท ๒ ชวงนเปนปใหม ทานกเลย

เชญใหผมพดใหเขากบปใหมหนอย ผมก

เลยเสนอวา พดเรองสงทควรอธษฐานกแลว

กน เพราะเราทงหลายสวนใหญกชอบอธษฐาน

กนอยแลว สงททานอธษฐานไปแลวกเรอง

ของทานไป แตวนนผมจะมาพดในแงมม

ของธรรมะ

ธรรมะทพระพทธเจาทานบอกเอาไววา

ควรจะอธษฐาน หรอควรตงใจเอาไวใหเดด

เดยวแนวแน ใหซาบซงลงไปในจตใจ การ

8

ใชชวตจะไดถกตอง ไมหลงสะเปะสะปะไป

ในระหวางการเดนทางจะไดไมไปตกตรงนน

บางตกตรงนบาง ไมไปเกาะตรงนนทเกาะ

ตรงนท ไมไปเกยอยตรงนนตรงน ไมไป

หมกจมอยทใดทหนง จะไดเดนทางไปได

โดยปลอดภย แลวกถงทสด ถงจดหมาย

ปลายทางของชวตได ผทมธรรมะทพระ

พทธเจาบอกเอาไวน กจะเปนผทถงจดหมาย

ปลายทาง แตสำหรบผทยงไมมอยางเรา

ทวไป กตองอธษฐานเอาไวกอน

คำวา อธษฐาน นกแปลวา การตงใจ

เอาไวใหเดดเดยว แนวแน มนคง ใหหยงลง

ซาบซง หยงลกลงไปในจตใจ ทำใหชวตของ

9

เรานนไมไขวเขวออกไปนอกทาง เราทงหลาย

คงมเรองอธษฐานกนเยอะ

คำวาอธษฐานในความรสกของเราโดย

ทวไปกเปนการขอเพอใหไดผล เชนวา

อธษฐานขอใหไดเจอกนอก ขอใหไดพบคน

นอก ขอใหไดสามคนนอก ไดอยดวยกนอก

แบบนนเปนการอธษฐานเพอขอใหไดผล

หรอบางคนกดขนมาหนอย อธษฐานเพอท

จะทำเหต เพราะวาใจของเรานนยงออนแอ

อย เพอใหมนคง มกำลงใจ กอธษฐาน

เชน เอาละจะตนเชาทกวนเลย ตนต ๔ ให

ไดทกวน นงสมาธ หรอเดนจงกรมใหไดวน

ละ ๑๕ นาท จะพยายามทำใหได อะไร

10

อยางน กอธษฐานไป คนเหลานกดขนมา

หนอย คออธษฐานเพอทจะทำเหต แตทน

บางทพอทำได ๒ วนกเซง เกดความรสก

สำนกผดขนมาวา ทำไมไดอยางทตนเอง

อธษฐานไว กตองเหนอยยากในการถอน

อธษฐานกนยกใหญ เพราะกลวจะเปนบาป

นก เปนแบบท เราทงหลายคนเคยกนโดย

ทวไป บางพวกอธษฐานขอผลกม บางพวก

อธษฐานทจะทำเหตกม

โดยสวนใหญแลว การอธษฐานของ

เราท งหลายนนมนมความผดพลาดอย

มาก เพราะมความตดของ มความตองการ

อยากได อยากม อยากเปน แลวกทำให

11

ตนเองไปตกอย หมกอยกบทใดทหนง

เนองจากความไมรของเรานนเอง เชน บาง

คนเขาเปนแมเปนลกกน เขารกกนมาก เขา

รสกวา การตายจากกน การตองพลดพราก

จากกน มนเปนเรองเลวรายมาก เปนเรอง

ผดปกตมาก เขากอยากเจอกนอก ชาตนเขา

เปนแมเปนลกกน ไมคอยกลาพดเรองความ

ตาย ไมกลาพดเรองการตองพรากจากกน

เขาถอวามนเปนอวมงคล เปนอปมงคล ถา

ตายจากกนแลว กอยากจะเจอกนอก อยาก

เปนแมเปนลกกนอกในชาตตอไป อธษฐาน

ใหเจอกนอกเถอะ แตทกคนเปนไปตาม

กรรม ทนสมมตนะ แมของคนนไปเกดเปน

หมาเขา เขาอธษฐานวา ชาตตอไป ขอใหได

12

เกดในทองแมอกเถอะ เขากกลายเปนลก

หมาไป ลำบากลำบนนาดเหมอนกน

การอธษฐานแบบหวงผลผด ๆ พลาด ๆ

โดยไมมความรนน จะทำใหเกดอนตราย

เปนอนมากทเดยว ทำใหไดประสบกบความ

ทกข ความยากลำบากทไมจำเปนเปนอนมาก

เหมอนกบเราบอกวา ดวยการทำบญอนนนะ

ดวยการใหทาน การทำวตรสวดมนต ไหว

พระ ขอใหไดเปนพระราชาเถอะ ทนการเปน

พระราชากยอมเปนไปตามเหต อยางประเทศ

ไทยเราน ๖๐ กวาลานคนนะ มพระราชาอย

องคเดยว เรายงตองเกดวนเวยนไปมาอก

อยกชาต จงจะไดเปนพระราชา ตอง ๖๐

13

ลานชาต นอยกวานนหรอมากกวานนบางก

วากนไป แลวแตเหตปจจยพรอมหรอยง

ในระหวางทรอผลนน กตองประสบกบความ

ยากลำบากอกมากอยางคาดเดาไมได

การอธษฐานขอผลลกษณะเชนนน

ทำใหเราทงหลายไมไดเจอสงทด หรอสงท

เลศประเสรฐกวานน จตใจคอยหวงผลอย

อยางนนนนแหละ เราทำบญแลวหวงอยาก

ไดผลของบญ ผลของบญกรอโอกาสทมน

เหมาะสมจงจะใหผลได เรากตองเกดไป

เรอย ๆ เพอรบผลของบญอนนน นานมาก

ละทน ซงระหวางนนกตองเวยนเกดเวยน

ตาย ประสบกบเรองนนเรองน เกดความ

14

ทกขยากมากมาย เพอทจะไดรบผลบญท

ปรารถนาเอาไว นพวกทปรารถนาผลบญมน

จงเปนทำนองน คอวนเวยนกนไป

เราทำความด ทำบญ กอยากไดรบผล

ของบญ แตบญนนมนไมไดมตวมตน ทำไป

แลวกแลวกนไป เปนของไมเทยง ผลจะเกด

กรอเหตปจจยทพรอมกอน จงจะใหผลได

เมอเรายงตดของกบผล อยากไดผลอย

เหตมนยงไมพรอม มนยงไมให กตองเกด

ไปเรอย ๆ เพอรอรบผลอนนน บางคนก

ตองเกดวนเวยนนานมาก กวาจะไดรบผล

ของบญ เปนทกขยาวนานมาก เราทงหลาย

โดยสวนใหญกเปนกนอยางนน

15

บางคเปนสามภรรยากน หรอเปนแฟน

กน เขารกกนมาก ชาตตอไปขอใหไดเจอกน

อกเถอะ แตอยางวาแหละ ทกคนกเปนไป

ตามกรรมของตน ถาแฟนเราตายไป เกด

เปนงเหลอม อยางน เรากกลายเปนเมยง

เหลอมไปอก ลำบากนาดเหมอนกน ฉะนน

การคาดหวง ตงใจอยากไดมากหรอการ

อธษฐานเอาไวแบบผด ๆ พลาด ๆ น จะ

ทำใหเราเปนทกข และทำใหเกดสงทไมนา

พอใจ ไดรบทกขโทษภยเปนอนมากทเดยว

หากทานไดศกษาเรองราวในชาดก ผทเปน

ศตร คอยทำรายพระโพธสตวในชาตทเจอ

กน จนกระทงไดเปนพระพทธเจา กยงมา

เจอกนแลวกทำรายกนอก กคอพระเทวทต

16

ซงกเกดจากตงใจเอาไวดวยความโกรธแคน

วา จะทำอนตรายตอกนทก ๆ ชาต นความ

ตงใจแบบไมรเรอง มอนตรายมากอยางน

อกอยางหนง เปนการอธษฐานแบบ

ทำเหต การอธษฐานแบบนกดดขนมาหนอย

แตโดยสวนใหญแลว เราทงหลายเปนพวกม

กเลสเยอะ ใจมนเรรวน ไมแนไมนอน ตอน

ทอธษฐานตองการจะทำ มนกตงใจจรง แต

พอนานไป มนทำไมได ซงกเปนเรองปกต

นนเอง เราทงหลายนกอยากจะพดแตด ๆ

ตงใจเอาไว มนกทำไมได บางคนแคอยาก

จะเลกกาแฟ อธษฐานตอหนาองคพระวา

ตอไปจะไมดมกาแฟ วนดคนดกกลบมาอก

มนไมแนไมนอน

17

ทน บางคนกเกดความยดถอขนมา

มาก อธษฐานไปอยางนนแลว ถาทำไมไดก

เกดความรสกวาตวเองผดอยางมาก การ

รสกวาตนเองผดอยางมาก มนเปนความ

รสกทไมด ทำรายตนเอง บางคนอาจจะรสก

วา เรารสกผดนทาทางจะดนะ ดเปนคนด

เหมอนกน แตโดยแทจรงแลว ความรสก

อนน มนเปนความรสกททำรายตนเอง เปน

ความรสกทบบคนตนเอง ใหเราเปนคนทกข

คนทนาสมเพช แคทำผดเลก ๆ นอย ๆ ทำ

ไมไดอยางทตนเองอธษฐานไว เรองไมม

อะไร กกลายเปนความผดทบบคนตนเอง

มากทเดยว ใจของเรากไมเปนอสระ ดงนน

การอธษฐานททำดวยความไมเขาใจ แลว

18

เกดความยดถอ มนจงเปนอนตรายอยาง

มากทเดยว

ไหน ๆ กปใหมมาหลายวนแลว ผมก

จะมาพดเรองสงทควรอธษฐาน ทพระพทธเจา

ทานบอกเอาไว ซงมอย ๔ อยาง ถาใครยง

ไมเคยอธษฐานกใหมาอธษฐานอนน หรอ

ใครอธษฐานไปแลว อนเกา ๆ กไปถอนซะ

แลวกเอาอนใหมน เพยรฝกฝนใหมขน ตง

มนขน มนคงขน จนกระทงมธรรมะเหลาน

เกดขนมาในใจ กจะไดรบประโยชนอยาง

สงสด สมกบเกดมาเปนมนษยพบพระพทธ

ศาสนา ไดพบคำสอนของพระพทธเจา

19

อธษฐานธรรม - สงทควรอธษฐาน

พระพทธเจาทานแสดงเอาไว ม ๔ อยาง

๑. ปญญา เรยกวา ปญญาธษฐาน

๒. สจจะ เรยกวา สจจาธษฐาน

๓. จาคะ เรยกวา จาคาธษฐาน

๔. อปสมะ เรยกวา อปสมาธษฐาน

อธษฐานเรองปญญา อธษฐานเรอง

สจจะ อธษฐานเรองจาคะ และอธษฐานเรอง

อปสมะ ม ๔ อยางดวยกน จำเอาไวนะ ถา

ใครยงไมเคยอธษฐาน กใหอธษฐาน ๔

อยางน ใหตงใจเอาไวใหเดดเดยวใน ๔

เรองน ถาใครเคยอธษฐานในเรองอยางอน

มาแลว กไปถอน แลวกมาเอาอนนดกวา

21

๑. ปญญาธษฐาน

ปญญาธษฐาน คอ การตงใจมน

ตงใจเอาไวเดดเดยว มนคง ในแงมมของ

การทำใหเกดปญญา ปญญา คอ การเหน

ความจรงของทกสงทกอยางตามทมนเปน

มนเปนอยางไรเราก เหนมนเปนอยางนน

แลวกยอมรบวามนเปนอยางนนจรง ๆ เรา

เกดมาในโลกแลว เขาไปเกยวของกบสงใด ๆ

แลว มสงนนสงนมากมายแลว กอยาไปคาด

หวงทจะครอบครอง เปนเจาของ ยดถอสง

ใดสงหนง แตมงหมายใหเกดปญญา เหน

ความจรง อยาไดตงใจทจะเขาไปเอานนเอาน

จะมนนจะมน จะไดนนจะไดน

22

เราเกดมาในโลกกเพอทจะเขาใจโลก

ใหรตามทมนเปนจรงวา โลกมนกเปนอยางน

แหละ มดบาง มไมดบาง มสขบาง มทกข

บาง มไดมาบาง มเสยไปบาง มเกดแลวกม

ตาย มไดยศแลวกเสอมยศไป มสรรเสรญ

แลวกมนนทา เขาใจมนตามทมนเปนจรงวา

ทกส งทกอย างในโลกล วนแต เปนของ

แปรปรวน จากไมมกมามขน มแลวกไปส

ความไมม มนเปนของไมเทยง ในเมอสง

ตาง ๆ เกดจากสงทไมเทยง มนจงมความ

บบคนดวยตวของมนเอง

อยางตกหลงน ทกสวนประกอบท

ทำใหมนเกดขนกลวนแตไมเทยง สงทเกด

จากสงทมนไมเทยง เราจะดแลรกษามน

23

กตองดแลรกษากนไปดวยความลำบาก

เพราะมนจะตองเกาลงทกวน ๆ ทกสงมนก

เปนอยางนทงหมดนนแหละ กเลยยากลำบาก

ในการรกษา บบคนใหเราตองจดการ ตอง

ดแลมน เรยกวาเปนทกข และมนเปนอนตตา

คอมนเปนของไมมตวไมมตนอนแทจรง

บงคบบญชาไมได ไมเปนไปตามใจปรารถนา

การทเราปรารถนาสงใดแลวไมไดสง

นน นนแหละคอสจธรรม ถาเราปรารถนา

สงใดแลวไดสงนน สงนนเปนสงหลอกลวง

ซงเรากคงจะโดนหลอกกนยาวนานไปเรอย ๆ

อยางเชน เราเกดมาแลวไมอยากตายใชไหม

แลวจรง ๆ มนตายไหม... คอวาเราจะอยาก

หรอไมอยากตาย กตองตายอยด

24

เราเกดมาแลวกมพอมแมอนเปนทรก

เราอยากจะพลดพรากกนไหม แลวมนพลด

พรากไหม มนกพลดพรากอยด

เรามเงนทอง แลวจะตองเสยเงนทองไป

ดวยวธใดวธหนงหรอปลาว มนกตองเสยอย

แลว ไมเสยตอนด ๆ เชน เราเอาไปทำบญ

เอาไปใช หรอไมกเสยตอนทเราตองจากมนไป

เราไมจากมนมนกจากเราอยด ทกสงทกอยาง

มนกเปนอยางนทงหมดนนแหละ

ฉะนน ควรตงใจเอาไวใหเดดเดยว

แนวแนวา เราเกดมาในโลกแลว กเพอ

ศกษาโลกใหเขาใจ ไมไดมาเอาอะไรจากมน

นเรยกวา ปญญาธษฐาน อธษฐานในเรอง

ของปญญา

25

มสามขนมาคนหนง กไมใชเพอจะเอา

อะไรจากเขานะ เพอใหเกดปญญา ใหเหน

วา เขากไมเทยง แตเดมกรกเราด ๆ อย

ตอนนชกไมไดเรองซะแลว ตองคอยดแล

รกษา บบคนใหเราจดการ ตองตนกอนนอน

ทหลง หรอนอนกอนตนทหลง อะไรกไมรละ

แตมนกบบคน ใหตองดแลรกษา ใหตอง

จดการ เขาจะไปมเมยนอยหรอจะนอกใจ

เรากตองจดการ ตองไปแยงคน ปวดหว

ลำบากลำบนเหลอเกน มสามขนมาคนหนง

กไมเทยง เคยรกเรากเปลยนใจไปทอน

เพราะกอนจะมารกเรากเปลยนใจเหมอนกน

แตเดมเขาอยของเขาด ๆ มาเจอเราแลว

เปลยนใจมาชอบเราเขา ตอไปเปลยนใจไป

26

ชอบคนอน ดส ลำบากมาก ดแลของไม

เทยงนมนสดทรมานจรง ๆ

ถาเราไมเขาใจความจรงอนน เราก

คงจะทกขไปอกยาวนาน ทง ๆ ทไดเขามาก

เพราะเขาไมเทยงนนแหละ พอไดมาแลว

อยากจะใหเขาเทยง เรากทกขปางตาย เรา

ไมตายกอน เขากตายกอนอยด วนกนไปมา

อยางนนนแหละ ฉะนน ถาเราเขาไปเกยวของ

ดวยความคดวา จะเอาความสขอยางแทจรง

จากเขา จะเอานนจะเอานจากเขา จะเอาท

พงอนถาวร เอาความอบอน ทำใหเราสม

ปรารถนา อะไรตาง ๆ เหลาน เรากคงจะ

ทกขไปอกนานมาก

27

เราตองเขาไปเกยวของกบสงตาง ๆ

ดวยมมมองของปญญา เพอใหเกดปญญา

ใหเหนวา เขาเปนคนไมเทยง แตเดมเขาอย

ของเขาด ๆ วนดคนดมาชอบเรา ตอนนน

เรายงสวยอย ตอนนเราเรมอวนขน ๆ ทกวน

แกงายตายยาก เขากเปลยนใจ กเปนเรอง

ของเขาแหละ เปนเรองธรรมดาอยางนน

สงทมนไมเทยง เราตองดแล ตอง

จดการ ตองบรหารใหมนพอเปนไปได มน

เปนทกข และไมตวไมใชตน เปนของบงคบ

บญชาไมไดจรง คอ บงคบไดบางเหมอนกน

แตบงคบไดเมอเหตปจจยมนพรอมเทานน

เอง เมอเหตปจจยมนไมพรอมแลว มนก

บงคบไมได อยางเราจะบงคบสาม กตอง

28

บงคบตอนทเขารกเราอย หรอวาเขายอมเรา

อย ตอนนนกบงคบได แตตอนทเขาเบอเรา

แลวหรอวามคนใหมแลว อยางนกบงคบเขา

ไมได มนจงบงคบบญชาไมไดตลอดไป

บงคบบญชาไดบางตามสมควร ตามแต

โอกาส ตามแตสถานท แลวแตหนาทท

ยอมรบกน

อยางเราเปนเจานาย มลกนอง เขา

ยอมรบเราอย ตำแหนงนหนาทน เราก

บงคบลกนองเราไดตามสมควร แตสกวน

หนงเวลาผานไป มนไมเทยง เรากตกกระปอง

ไดตำแหนงมากเพอจะเสยตำแหนงนนแหละ

ทน เราไมมตำแหนงนแลว คนนไมไดเปน

ลกนองเราแลว เราจะไปบงคบเขาไดไหม

29

มนกบงคบเขาไมได การบงคบอยางเดดขาด

หรอบงคบใหไดตลอดไป มนจงเปนไปไมได

กายกบใจเรานกทำนองเดยวกน รางกาย

มนยงดอย เรากพามนไปทำนนทำนได เรา

อาจจะคดวา นแขนเรานะ บงคบใหทำอะไร

กได เหตปจจยมนยงพรอมอยเลยบงคบได

พอเหตปจจยมนไมพรอม มนกบงคบไมได

แลว สกหนอยเราแกตวลง มนกทำอะไรไม

ได อยากจะเดนกเดนไมไหว อยากจะทำนน

ทำนกทำไมไหว

ฉะนน เราเกดมาในโลกกใหตงใจเอา

ไวให เดดเดยวมนคงในเรองของปญญา

มาในโลกน ไมใช เพอจะเอาอะไรจากโลก

เพราะตอนเกดมาเรากไมมอะไรมา ตอนจาก

30

ไปกไมเหลออะไรไป มาอยในโลกแลวกเพอ

ศกษาใหมนเขาใจ ใหรความจรงของโลกวา

โลกมนเปนอยางนของมนนนแหละ มเจรญ

ขนบาง มเสอมลงบาง มคนทำใหมนดขน

บาง มคนทำรายมนบาง มเสยงสรรเสรญ

บาง มเสยงนนทาบาง ไดสขบาง ไดทกข

บาง มจตสงบบาง มจตฟงซานบาง มนเปน

ธรรมดา เปนธรรมชาตของมนอยางนมาแต

ไหนแตไรแลว

การจะมปญญาเรากตองฝกฝน มา

คอยสงเกต มาคอยดสงตาง ๆ ทเราเขาไป

เกยวของ ในตอนทเรายงไมมปญญา เรา

ตองตงใจเอาไวอยเสมอวา เรามาในโลกน

เขาไปเกยวของกบคนน กบอะไรตาง ๆ

31

ทงหมดน กเพอใหเกดปญญา เขาใจความ

จรงและยอมรบความจรงได

เรามตำแหนงเพออะไรละ มมากตอง

เสยมนไป ถาเราไมอยากเสยตำแหนงเราก

อยามตำแหนง การมตำแหนงกเพอเสยมน

ไป มนมาเพราะความไมเทยง สกหนอยเราก

ตองเสยมนไปเพราะความไมเทยง ไมเทยง

จงมมา ไมเทยงจงหมดไป เรากตองดแล

ตองจดการใหมนพอเปนไปได

เมอมอะไรขนมาแลว มนกตองเหนอย

ยากเพราะสงนนนนแหละ เขาใหตำแหนงเรา

มาตำแหนงหนง เหนอยไหม มนเหนอยมาก

บรหารตำแหนงนมนเหนอย เพราะตำแหนง

มนเปนของไมเทยง ถาเราไมเขาใจประเดนน

32

เรากจะเหนอยทงดานรางกาย ดานความคด

แลวยงตองเหนอยกบการรกษามนใหมน

คงทนอยตลอด ซงมนเปนไปไมได ตอง

เครยด ตองวตกกงวลเขาไปอก แทนทจะใช

มนใหเกดประโยชน บรหารมนใหพอเปนไป

ได เรากจะทกขเพราะมน ตกเปนทาสของมน

เร อ งการมปญญาเหนความจร งน

พระพทธเจาจะถามภกษอยเสมอวา

สงนนมนเทยง หรอไมเทยง

ไมเทยง พระเจาขา

สงใดไมเทยง สงนนเปนทกขหรอ

เปนสข

เปนทกข พระเจาขา

33

สงใดไมเทยง เปนทกข มความแปร

ปรวนไปเปนธรรมดา ควรหรอไมทจะไป

ตามเหนมนวา นนของเรา เราเปนนน นน

เปนอตตาตวตนของเรา

ไมควรเลย พระเจาขา

พระองคเนนใหมปญญาเขาใจความ

จรงอยางน กขอใหเราทงหลายเพยรฝกฝน

จนกระทงมปญญา ถงความสนไปแหงทกข

ทงปวงได

35

๒. สจจาธษฐาน

ขอทสอง คอ สจจาธษฐาน อธษฐาน

ดานสจจะ อธษฐานเพอใหเหนสจจะ การ

ตงใจมน ตงใจเอาไวเดดเดยว มนคง ให

เหนความจรงทเปนสจธรรมอนสงสด เรา

เกดมาในโลก ดำเนนชวตอยในโลกแลว ก

เพอใหไดเหนสจจะ ไดเหนความจรง ไมใช

เพอจะหนความจรง

เราทงหลายทวไปชอบหนความจรง ไม

ชอบมองความจรง การทความจรงมนเปน

อยตอหนาตอตา แตเราไมมองมนน กเปน

ความโงเขลาหรอความไมร เปนความขลาด

กลวของเราทไมสมเหตสมผล ความจรงมน

36

เปนของแปรปรวน เปนของไมแนไมนอน

แตเวลาเรากลวน เรากลวอะไร กลวความ

ไมแนนอน ทง ๆ ทความจรงกคอความไม

แนนอนนนเอง แตเรากกลว กลวความจรง

เราทงหลายพยายามหลบหนาความ

จรง หลบหนาตนเอง ตนเองเปนคนมกเลส

เยอะ เปนคนไมด คดอะไรตาง ๆ มแต

เพอตนเองทงนน แตเรากหลบหนาตนเอง

หลอกตววา เราเปนคนดเหลอเกน ทำเพอ

คนอนอยางนนอยางน ทง ๆ ทการรกตนเอง

การทำเพอตนเองนนไมใชสงผด แตการไม

ยอมรบวา เรารกตนเอง ทำอะไรกเพอ

ตนเอง แลวไปเสแสรงหลอกวา เราทำเพอ

คนอน อนนนคอสงผด

37

การรกตนเองนเปนเรองถกตองแลว

เพยงแตใหเรายอมรบ แลวกรกใหมนถกตอง

เทานนเอง คนทรกตวเองเปนกจะตองรก

อยางถกตอง ถาพวกรกไมถกตองกไปทำ

ทจรตประการตาง ๆ กายทจรต วจทจรต

มโนทจรต ทำใหตนเองเดอดรอน ทำใหตนเอง

เปนทกข เครยด วตกกงวล อะไรตาง ๆ ไป

เราบอกวา เรารกตนเอง แตไปเกลยด

คนอน ไปพยาบาทคนอนทมนมาทำรายเรา

อยางนชอวารกตนเองไดไหม ไมรก เพราะ

มนทำใหตนเองเปนทกข

เวลาเราโกรธเขา พยาบาทเขา นกชอ

วาไมรกตนเอง เพราะมนทำใหตวเองเปน

38

ทกข บางคนเขาบอกวา ถาเขาดาเราแลว

เราตองดาคนเลยมนถงจะสมควร นชอวารก

ตวเองถกตองไหม บางคนกยงคดอยางนน

อย แตคดอยางนรกตวเองไมถกตอง ตว

เองอตสาหไดเกดมาเปนมนษย มนกยาก

แสนยากพออยแลว คนอนเขาดาเรากชางเขา

ไมเหนเปนไร เปนเรองธรรมดา คนไมถก

ดา ไมถกนนทาน ไมมในโลก มนเปน

ธรรมดาของมนอยางนน เปนสจธรรม เปน

ความจรง แตเรากหลบหนาสจธรรม หลบ

หนาความจรงไป

เราบอกวาเรารกตนเอง ฉะนน ใครดา

เรา เราดาคนเลย อยางน เราอตสาหเปน

มนษยยากแสนยาก การไปดาคนเขา โกรธ

39

เขาน ไปไหนแลว ไปอบายแลว นนเหน

ไหม ตวเองเปนมนษยแท ๆ ดวยความรสก

รกตวเองแบบผดพลาด มนกทำใหตวเองไป

อบาย ทำกบตวเองราวกบคนเปนศตรกน

เราทงหลายโดยสวนใหญพากนเปนอยางน

รกตวเองไมถกตอง รกตวเองไมเปน รกตว

เองไมถกกบเหตผล เรารกตวเองกตองทำให

ตวเองไดรบสงทด ๆ ไดรบสงทจะทำใหเรา

เปนสข ใหเราสบายใจ คอ ละเวนจากทจรต

เวนกายทจรต วจทจรต มโนทจรต แลวก

ทำสงทด คอ กายสจรต วจสจรต มโน

สจรต อยางนจงเปนการรกตนเองอยาง

ถกตอง

40

พระพทธเจาตรสเอาไววา บคคลนน

แสวงหาไปทวสากลจกรวาลแลว แสวงหาไป

ทวทงโลกแลว ไมมคนไหนเลยทเรารกมาก

กวาตวเราเอง เราทงหลายพอพดถงรกตนเอง

ทำเพอตนเอง รสกมนเหนแกตวเหลอเกน

แตโดยแทจรง พระพทธเจาบอกทเดยววา

หาทวทงโลกแลว เรารกตวเองมากทสด เรา

กตองทำสงทดทสด ใหกบคนทเรารกมาก

ทสดเสยกอน ถาทำเพอตวเองอยางดทสด

ไมได ทำใหตวเองมความสขไมได เราไป

คาดหวงวาจะทำใหคนอนมความสข อยางน

กตายเปลา เราทงหลายชอบเปนอยางนนกน

นะ เปนพวกตายเปลากนอยเรอย พากน

หลบหนความจรง หลบหนาตนเองไป

41

พระพทธเจาทานสอนใหอธษฐานอกขอ

หนง คอ สจจาธษฐาน ตงใจเอาไวอยาง

แนวแน เดดเดยว ในการเหนความจรง

การเผชญหนากบความจรง แลวกยอมรบ

ความจรง ฟงธรรมะหรอฝกฝนปฏบตอะไร

ตาง ๆ กเพอใหไดเหนความจรง ใหไดเหน

สจธรรม ไมใชเพอไปตดของขางใดขางหนง

ไมใชเพอไปหลงยนดยนรายอะไรตาง ๆ

ความจรงมนกอยตอหนาตอตาเราอย

แลว เพยงแตเราหลบหนา ไมไดมองมน

พยายามเอาหนากากมาสวมเอาไว ตวเองม

กเลสเยอะ คดกไมคอยดหรอก แตวาทำทา

เปนคนด พดด ทง ๆ ทกไมคอยดเทาไหร

42

หรอก ความคดตาง ๆ กมแตเลว ๆ ทงนน

เพอตวเองทงนน แตเรากไมยอมรบ

ถาเรารจกนงมองดความคด นงมองด

ตนเองใหเขาใจ ไมหลบเลยงมน มองดมน

ไปตรง ๆ เรากจะเหนวา ความคดของเรา

นน โดยสวนใหญไมคอยด คำวาสวนใหญ

นคอพดแบบใหเกยรตกน ถาใครรความคด

ของเรานะ ตองมดทออยางเดยว อะไร ๆ ท

เราพด อะไร ๆ ทเราทำออกมา ภายนอกน

ดดเหลอเกน แตขางในนอยาใหพดเลย ถา

มคนรความคดของเรานนะ หาทอไวมดหรอ

หาปบไวคลมหว แตผมขอบอกใหทานสบาย

ใจได เพราะวาไมคอยมใครรความคดทาน

ถงคนอนเขาจะรจตใจทาน เขากไมอยาก

43

สนใจหรอก เพราะมนมแตขยะ มแตเรอง

ไมด

ใหทานดมน ศกษามน เพอทจะเขาใจ

มน อยาหลอกตนเอง เราทงหลายพากน

หลอกตนเอง พอหลอกตนเองเรยบรอยแลว

กหลอกคนอนไปดวย มนเลยไมไดสจธรรม

ไมไดความจรง เมอเขาไปศกษาเรองใดเรอง

หนง กไมไดเปนไปเพอความอสระ หรอเพอ

การถอดถอนออกมา แตเปนไปเพอความ

ยดถอวา จะเอานนจะเอาน จะเปนอยางนน

อยางน แมกระทงตวเราเอง มองดลงไป

เราไมดหรอก กไมยอมรบ ไมอยากไดตว

เราทเปนแบบน อยากไดแบบอน กพยายาม

ทำใหตวเองดขน

44

ตวเรานมนกมทงพระเอกบาง มทง

ผรายบาง มทงนางฟาบาง ทงนางมารบาง

เปนอยอยางน แทนทจะศกษาใหเหนความ

จรง ยอมรบความจรง แลวอยกบมนใหได

อสระจากมนทงฝายดทงฝายไมด เรากลบ

ไมเอาอนหนง จะเอาอกอนหนง ตองพยายาม

เปนคนดใหไดอยางนนอยางน พอตวเองคด

ไมดขนมา กวา เราเลวเหลอเกน ทำไมมน

เลวอยางน ตองพยายามคดใหมนด ๆ ตลอด

พยายามอยางเหลอเกนทเดยว พยายามจะ

เปนสงทตวเองไมไดเปน แทนทจะยอมรบ

ความจรงวา ตอนนเราเปนอยางน บางครง

มนคดดบาง บางครงมนคดไมดบาง บาง

ครงมนสงบบาง บางครงมนฟงซานบาง

45

ลวนแตไมเทยง ไมสามารถบงคบมนได ไม

เปนไปตามใจปรารถนา มนเปนธรรมดา

ฉะนน ตองรจกสำรวมระวง ตองรจก

มสตสมปชญญะในการใชชวต ถงจะมไมด

บาง กอยาใหออกมาสการกระทำดานกาย

วาจา อยาใหมนไปทำรายเบยดเบยนคนอน

อยาไดมเรองตองเดอดรอนใจในภายหลง

สจธรรมทพระพทธเจาสอน พระองคก

สอนเอาไวเปนอรยสจ ๔

อรยสจขอท ๑ - ทกขอรยสจ คอ

กายกบใจของเรา ทมนเปนธรรมดาของมน

อยางนนนนแหละ มนเกดเพราะเหตปจจย

มแตทกขเทานนแหละทมนเกด มแตทกข

46

เทานนแหละทมนดบไป คำวา ทกข นก

หมายถง สงทมนวางเปลาจากตวตน วาง

เปลาจากคำวาเทยง วางเปลาจากความ

เปนสขอนแทจรง วางเปลาจากตวตน มน

เปนเพยงสงทเกด เกดแลวกดบไป ความ

สขมนมเหตกเกดขน แลวกดบไป เราสขมา

ตงหลายครงแลวใชไหม มนกเปนความจรง

ของมนอยางนนนแหละ ความทกขมนมเหต

กเกดขน เกดแลวกดบไป เรากทกขมาตง

หลายทแลว มนกเปนอยางนของมนนน

แหละ ความคดมนมเหตปจจยกเกดขน

เกดแลวกดบไป คดดบาง คดไมดบาง

คนทไมเขาใจขอเทจจรงอนน ไมรจก

สจธรรมทเปนทกขอรยสจ คอสงทมนเปน

47

ของวางเปลาจากตวตน มเหตกเกดขน เกด

ขนแลวกดบไป เขากไปยดมนถอมน จะเอา

อนนนจะไมเอาอนน วนกนไปเรอย ๆ

คดไมด เคยไหม กเคย เคยมาตง

หลายครงแลว ถงจะคดไมดอกสกครงหนง

กไมไดตายอะไร แตบางคนแคคดไมดขนมา

เขากยดถอเหลอเกน คดดกเหมอนกน เคย

คดดมาตงหลายครงแลว มนกเปนของมเหต

ปจจย เกดแลวกดบไป คดดขนมาอกครง

หนง คดถกขนมาอกครงหนง กไมเหนตอง

ไปยดถอจรงจงกบมนมากนก ถามประโยชน

กใชมนไป หมดประโยชนกทงไป กายกบใจ

ของเรานเรยกวากองทกข คอสงทมนวาง

เปลาจากตวตน เปนอรยสจขอท ๑

48

อรยสจขอท ๒ - ทกขสมทย เหตให

เกดทกข คอ ตณหา ความอยาก ความ

เพลดเพลน จะเอาอยางใดอยางหนง ไม

เอาอยางใดอยางหนง จะเอาอยางนนไมเอา

อยางน สงนเปนตวททำใหเกดทกขวนเวยน

เปนเหตใหเกดทกขใหม ๆ ไมสนสด คอเรา

หลงยนดกบสงตาง ๆ ไดเงนมาเรากยนด

รสกวาเราไดมา นนแหละคอเหตใหเกดทกข

เมอเรารสกวาไดสงนนมา สกหนอยเราจะ

รสกวาเสยมนไป แททจรงมแตของเกดดบ

มแตของมาจากความเปลยนแปลง แลวก

เปลยนแปลงไปเรอย ๆ ไมมสงไหนมนหยดนง

เราทงหลายนเขาใจผดคดวา เราไดนน

เราไดนมาอยเรอย หลงเพลดเพลนยนดกบ

49

มน อยางเชนไดตำแหนงแลวยนด นนแหละ

เปนเหตใหเกดทกขอนใหม ใหเรารมน การ

ไดตำแหนงนเปนเรองธรรมดา เพราะมนไม

เทยง ทำงานตงนานแลว ไมเปลยนตำแหนง

สกท นคงตองพจารณาตวเอง เกนคนแลว

ทกอยางเปนของไมเทยง ดงนน มน

จงเจรญขนกได เสอมลงกได ความไมรมน

ไมเทยง จงรขนมาได ประสบการณมากขน

กรเพมขน ๆ ตำแหนงกควรจะเปลยน เปน

ธรรมดาของมนอยางนนนนแหละ การได

ตำแหนงใหมมนจงเปนเรองปกตธรรมดา

แตความรสกท เราไปเพลดเพลนยนดกบ

ตำแหนง อนนเปนเหตใหเกดทกข

50

การไดสามมานเปนเรองปกต แตเรา

ไปยนดเพลดเพลนกบสาม อนนแหละคอ

เหตใหเกดทกขอนใหม ถาเรารไมทนความ

รสกน เรากจะตองทกขหนกมากขนไปเรอย ๆ

แลวกตองเศราโศกเมอตองสญเสยไป เราทง

หลายไมรสจธรรม เรารสกวาไดมา เมอได

มากดใจ สกหนอยกรสกวาเสยไป เสยไปก

เศราโศก คนเกดกยนด คนตายกเศรา

ทง ๆ ทมนกเปนแคกฎเกณฑตามธรรมชาต

เปนของธรรมดา มแตทกขเทานนทมนเกด

มแตทกขเทานนทมนดบไป ไมไดมตวมตน

ไมไดมเจาของอะไรจรงจง

สามเราเขาผานใครมาบาง แคชาตน

ชาตเดยวกผานมาตงหลายคนแลวนะ พอมา

51

ถงเรากยดมนถอมน ไมตองพดถงชาตท

แลวหรอก เอาแคชาตนกผานอะไรมามงก

ไมร พอมาถงเรากยดถอ เอาจรงเอาจง

อยากใหมนเปนอยางนนอยางน ความยนด

เพลดเพลน อยากใหเปนอยางน ไมอยากให

เปนอยางอน นแหละเปนทกขสมทย คอ

ตวตณหา ตวความอยาก ตวความตองการ

เปนเหตใหเกดทกข ถาคนไหนรไดไว คน

นนกมองเหนวา ความอยาก ความเพลด

เพลนยนดกบสงตาง ๆ นนแหละเปนสาเหต

ของทกข เขากจะฝกฝนใหถอยออกมา เลก

เพลดเพลนยนดกบสงตาง ๆ

ทกขคอกายกบใจและสงตาง ๆ ทเกด

ขนตามเหตตามปจจย ใหเราเรยนรวา มน

52

เปนของไมเทยง เปนทกข เปนอนตตา

ทกขสมทย คอตวตณหา ตวความอยาก

ตวความตองการ ตวความคาดหวง ใหรมน

แลวกละมนไป ใหละความคาดหวงออกไป

เ ราท งหลายท เปนทกขอย ทกวนน

แมแตเรองเลก ๆ นอย ๆ กเพราะมความ

คาดหวง มความอยาก เรองไมนาเปนทกขก

เปนทกข เราขบรถไปบนถนน อาว ... ทกข

ซะแลว ทำไมมนทกขละ อยากไปขางหนา

ดนมคนขวางหนา มรถคนขางหนาขวางทาง

เพยบเลย ถาเราไมอยากไปขางหนา มนจะม

คนขวางหนาไหม ไมม มนกไมทกขแลว

สบายมาก ทเราทกขขนมาน ไมใชเพราะคน

ไปขวางหนา ไมใชเพราะรถคนอนมนขวาง

53

หนา มนกขวางมาแตไหนแตไรแลว กรงเทพฯ

เราน ขวางกนทกวนแหละ ไมเคยมวาวน

ไหนมนจะไมขวาง แตเมอใดท เรารสกวา

อยากไปขางหนา เรมมอาการแลว ความ

อยากนเปนเหตใหเกดทกข สวนรถมนขวาง

หนา มนสบสนอลหมาน การจราจรตดขด

นมน เปนเร องปกตมาแต ไหนแต ไรแลว

ใคร ๆ เขากรกน ทานอาจจะบนวา ทำไม

จราจรมนตดอยางนนอยางน เครยดเหลอ

เกน คนอนกบนกนอยางนทงนนแหละ ทาน

กเลยทกขเหมอนคนอนเขา

บางคนกรสกแพคนนนคนนอยเรอย

มคนขามหวเรา มคนชนะเรา มคนขามหนา

ขามตาเรา โดยแทจรงแลว ถาเราสามารถ

54

เปนคนแพได เราแพเปน จะมคนชนะเราได

ไหม ไมม เพราะเราแพได ซงมนกแพมาแต

ไหนแตไรแลว มชนะบาง มแพบาง ถาเรา

แพเปนกไมมใครชนะเราได แตมคนชนะเรา

อยเรอยนะ เพราะเราไมรจกแพ อยากจะ

ชนะ อยากจะเปนทหนง มนกเลยเปนอยางน

ในชวตเรานะ ใหลองสงเกตด มองด

ใหเหนวา สงตาง ๆ นนมนเปนปรากฏการณ

ทเกดขนเปนครง ๆ เปนของไมเทยง เปน

ทกข เปนอนตตา มนเปนอยางนนของมน

มาแตไหนแตไรแลว แลวกจะเปนอยางนน

ไปเรอย ๆ สวนความอยาก ความตองการ

อยากใหมนเปนดงใจเรา นแหละเปนเหต

ใหเกดทกข

55

เมอใดทเกดความอยากขน ใหเรามอง

เหน เหนแลวกละมนไป เรากจะไดไมทกข

ถามองไมเหน เรากจะทกขโดยทนทนนเอง

แคทานไปวด ไปปฏบตธรรม จตสงบมาก

รสกดจรง ๆ พอรสกดจรงๆ อยากใหคนท

บานปฏบตธรรมดวย อยากใหเขาดอยางท

เราคด กลบมาบาน สามไมปฏบตธรรมเลย

เครยดอกแลว แคไปปฏบตธรรมมา ตวเอง

ดกยงทกข ทำไมมนเปนอยางนน แททจรง

มนรไมทนความอยากของตนเอง ตามไมทน

ตณหาของตนเอง ไมรความคาดหวงของ

ตนเองทไมอยากใหเขาเปนอยางนน อยาก

ใหเขาเปนอยางอนทเขาไมไดเปน เขากเปน

อยางนนมาแตไหนแตไรแลว เลวบางดบาง

56

อยางนนตงนานแลว แตเวลาเรามคาดหวง

อะไรบางอยางแลว รไมทน เรากจะเกด

ความทกขขน นเหนไหม ตวตณหามนกอให

เกดทกขวนเวยน ทกขใหม ๆ ซำซอนมาไม

สนสด

ใหสำรวจดความอยาก ความตองการ

ความคาดหวง ความเพลดเพลนในใจของ

ทานทงหลายนะ ถาเหนแลวกคอย ๆ ละมน

ไป เราหลงเพลดเพลนยนดกบอะไรละ อน

นนแหละคอทกขอนใหม ๆ ททานจะตองพบ

เจออกยาวนานมาก จนกระทงเครยดกบมน

วตกกงวลไปกบมน ทนทกขทรมานไปกบมน

อรยสจขอท ๓ - ทกขนโรธอรยสจ

ความดบสนทของทกข ความสนทกข ความ

57

อสระจากทกข เราทงหลายชอบคดวา ถาได

อะไรตามตองการแลว จะทำใหเรามความสข

ทำใหเราพนทกขไป หมดทกขไป ทจรงมน

ไมใช ความสนตณหา สนความอยาก สน

ความตองการ สนความคาดหวงนนแหละ

ทำใหเราพกผอนได ทำใหเราสบายไดอยาง

แทจรง ถาคนอนดาเรา เราไมไดอยากใหมน

เปนอยางอน เขาดากรวาเขาดา เพราะเขาไม

ชมเขาเลยดา แคนเรากไดพกผอนแลว ถา

เขาดาเรา ทำไมมาดาเรา อยางนมนกเกด

ทกขซำซอนขนมา พอรถตด ทำไมรถมนตด

เหลอเกน อยากไปเรว ๆ แตถาเรารมนตาม

ทมนเปนจรงวา รถตดกเปนธรรมดาของมน

ไมไดแปลกประหลาดอศจรรยอะไร เรากพก

ผอนได

58

การทเราอยเหนอสงตาง ๆ อสระจาก

สงตาง ๆ ถอนตวออกมาจากสงตาง ๆ ทงด

ทงไมด ทงสขทงทกข ทงนนทาทงสรรเสรญ

เรยกวาทกขนโรธะ จนกระทงสมบรณทสด

สงทสดกเปนพระนพพาน สภาวะทปราศ

จากการปรงแตง สภาวะทปราศจากเครอง

รอยรดทงปวง

ถ า เ ราท งหลายไมพกผอนกบช วต

ธรรมดา ๆ ไมพกผอนกบความธรรมดาสามญ

แลว กจะไมมวนไดพกผอนเลย แสวงหา

ความสขไปตงแตเกดจนกระทงตาย กจะ

ไมมวนไดพบกบสขอนแทจรง ไมไดพกผอน

เลย เพราะจะตองแสวงหาวนเวยนตอไป

59

เรอย ๆ การพกผอนอยางแทจรง กคอการ

ทเรามความเขาใจสงตาง ๆ ตามทมนเปน

จรง แลวหมดความอยากจะใหมนเปน

อยางอน มนเปนสจธรรม เปนของมนอยาง

นน เรานกมดบางไมดบาง เขากมดบางไมด

บาง เมอหลงลมขาดสตกไปทำสงผดพลาด

ได คนอนทมานนทาเรา ดาเรา เขาไมใชคน

สำคญอะไร เปนพวกขาดสตเทานนเอง ก

เหมอนเราทงหลายนนแหละ เวลาขาดสต

อยากพดอะไรกพด

แตเรานยงขาดสตหนกกวาเขาอก ท

เขานนทาเรา ดาเรา กเพราะขาดสต เราไป

โกรธพวกขาดสต นมนขาดสตหนกกวาเขา

60

อก พระพทธเจาบอกวา มคนโกรธเรานนะ

ถาเราไปโกรธตอบ เราเลวกวาคนแรกอก

โดยสวนใหญเราโยนใหคนอนเลวซะกอน

จะไดรสกวาเรานด นมนเปนอยางน แต

พระพทธเจาทานไมไดวาอยางนนนะ คนอน

โกรธเราแลว เราไปโกรธเขาตอบ เรานเลว

กวาเขาอก เขาหลงลม ขาดสตมานนทาเรา

เราไปโกรธเขา ไปโกรธคนขาดสต เรากยง

ขาดสตหนกไปกวาเดม

เพราะไมรความจรง ใชชวตอยางขาด

สต เราทงหลายจงพากนจมอยในกองทกข

แลวกมปญหาหลากหลาย แกกนไมตกเพราะ

เราไมรจกทกขนโรธะ คอความสนไปของ

61

ทกข ความสนไปของความวตกกงวลอะไร

ตาง ๆ ความสนไปของปญหาตาง ๆ วาจะ

สนไปไดอยางไร แททจรงแลวปญหามนไม

ไดเปนปญหาอะไร มนกเปนเรองธรรมดา

ของมน ใครทำงานไมเคยมปญหาบาง ไมม

หรอก มนกเปนอยางนนของมนแหละ เราก

จดการไปตามสมควร ตามกำลงความสามารถ

ตามสตปญญาทเราม แตเราไมไดมความ

อยาก ไมไดมความตองการ ไมไดคาดหวง

ดวยความไมร

ทกข คอ กายกบใจ ทมนมแตความ

แปรปรวน ใหรมน ใหเขาใจมน ทกขสมทย

คอ ตวตณหา ตวความอยาก ความตองการ

62

ใหศกษา ใหเรยนร แลวกละมน ทกขนโรธะ

คอ ความสนตณหา ใหทำใหเจง จะได

พกผอน ไดรจกความเบกบาน ไดรจกความ

สบายใจอยางแทจรง

ความสขนไมตองหาทไหนเลย เพยง

แคเขาใจความจรงกมความสขแลว คนอน

ดากมความสขได เพราะเขาใจวามนเปนเรอง

ธรรมดา คนนนทากมความสขได เพราะ

เขาใจวามนเปนเรองธรรมดา คนชมกม

ความสขได กมนเปนเรองธรรมดา เราไม

เหนตองไปยนด ไมเหนตองไปยนรายอะไร

แตเราทงหลายเปนอยางไรกนบาง วนเวยน

หวหมน หาแตของด หนของทไมด รกสข

เกลยดทกข หลอกตนเองไปวน ๆ อยางนน

63

แหละ ทง ๆ ทสจธรรมนมนอยตอหนา

ตอตานนเอง

เราหลงเพลดเพลนยนดในสงใด น

เปนภยอนนากลวท เราไมไดมอง มนจะ

ทำใหเราเปนทกข ใหมองด ใหเหนความจรง

นะ ใหละความเพลดเพลนยนด เราะจะได

ถงความสนทกขไป ถามวหาสข มวเพลด

เพลน เรากจะตองทกขวนเวยนไปนานมาก

ดงนน เราอยาไปมวหาสข ใหหาวธ

ทำใหสนทกขไป แคคำพดมนกตางกนไป

แลวนะ คำพดทวา เรามความสขเพราะสาม

กบ เราไมทกขเพราะสาม คำไหนมนดกวา

กน เราเปนสขเพราะสามกดเหมอนกนนะ

64

แตอนนจะทำใหทานเปนทกข ทานเพลด

เพลนยนดในสงใด สงนนแหละทานจะเปน

ทกข แตถาทานไมทกขเพราะสาม นเปน

อยางไรบาง สบายมากเลย เขาจะเปนจะ

ตายอยางไร สบายมาก ถาเขาดทานกม

ความสข ถาเขาไมดทานกไมเปนอะไร

ถาทานเปนสขเพราะลก อนนอนตราย

มากทเดยว มความสขเพราะไดตำแหนง

มความสขเพราะมเงน มความสขเพราะสง

นนสงน แตความจรง ตองสนทกข หมด

ทกขไป เราไมทกขเพราะลก อนนประเสรฐ

กวามาก ถาไมทกขเพราะลก ลกดเรากม

ความสขได ถาลกไมด เรากไมไดทกขกบ

มน ไมทกขเพราะเงน ถามเงนเรากใชไป ใช

65

ทำอะไรกได ทำตวเองใหมความสข เลยง

พอเลยงแม ทำบญ หรอทำอะไรกตามใจ

แตพอมนไมม มนหมดไป เรากไมทกขไป

กบมน เหนไหม มสขเพราะเงน กบ ไม

ทกขเพราะเงน นมนตางกน

ถามคนชมแลว มความสขเพราะคำชม

เรมอนตรายแลว เหนไหม ใหมองเหน

อนตรายนะ ส งทจะทำให เกดทกข คอ

ความเพลดเพลนยนด ทเราไปคาดหวงจะ

เอาอยางใดอยางหนงนนแหละ

แททจรงแลว ในหนทางทจะทำใหถง

ความสนทกข เรากจะไดรบความสขอยางท

ไมเคยเจอมากอน ไมตองหาทไหนเลย แค

ยอมรบมนอยางทมนเปน แลวกเอาความ

66

คาดหวงของเราออกไป พอเอาความคาด

หวงออก ทานกไมทกขไปกบมน ไมทกข

มนกคอสขนนเอง ถามนดทานกสขกบมนได

ถามนไมดทานกไมทกขไปกบมน

ทานกนอาหารอรอยแลวมความสขก

กนไป แตทานไมเพลดเพลนวา ตองอรอย

เทานนจงจะเปนสข ถาไมอรอยแลวไมเปนสข

ไมใชอยางนน อรอยกอรอยไป แตทานไม

ไดทกขเพราะมน อยางนพอเขาใจไหม อนน

แหละเปนอรยสจขอท ๓ ทกขนโรธ เคย

รจกไหม ไมคอยรจกนะ มแตคนหลอก

ทานวา ทำแบบนจะเปนสข ทำแบบนจะด

ทานกพากนไปหาวนเวยนกนไป หามานาน

เหลอเกนแลว

67

หนทางทจะทำใหเขาใจทกข คอ กาย

กบใจตามทมนเปนจรงวา มนเปนของไม

เทยง เปนทกข เปนอนตตา เปนของมาจาก

ความเปลยนแปลง แลวกเปลยนแปลงไป

เรอย ๆ ไดรอบรมน ไดละตณหา ละความ

อยาก ละความคาดหวง ไดรจกทกขนโรธะ

คอ ความสนทกข กเปนอรยสจขอท ๔ -

ทกขนโรธคามนปฏปทา คอ อรยมรรคมองค

๘ ประการ

อรยมรรคมองค ๘ น ถายงไมม

ทานกไปฝกฝนใหมขน ใหมสตสมปชญญะ

ในการใชชวต มความรตวในเวลาพด เวลา

ทำ เวลาคด ตอไปจะไดรเทาทนใจตวเอง

68

เวลาทจะไปพด ไปทำทไมด ไดเหนมนกไม

ทำตามมน เมอไมทำตามมน ละกายทจรต

วจทจรต ละเวนการฆาสตว ลกทรพย

ประพฤตในกาม ละคำพดโกหก ละการพด

คำหยาบ ละคำพดสอเสยด ละการพดเพอ

เจอ กเปนคนมศล มศลกไมตองเดอดรอน

ใจในภายหลง ไมทกขระดบหนงแลว ไม

ทกขเพราะไมไดไปทำผด ไมทกขกคอสข

นนเอง

ตอมา เรามสต กไมหลงตดสนคนนน

คนน ไมหลงอยากใหโลกมนเปนอยางนน

อยางน มจตเบกบาน ผองใส ปราศจาก

นวรณ เปนคนทมจตใจตงมน มองดโลก

ตามทมนเปนจรง เปนคนมสมาธ มจตตง

69

มน เปนคนมปญญาเหนความจรง แลวก

สนทกขไปตามลำดบ นเรยกวา ทกขนโรธ

คามนปฏปทา คอ อรยมรรคมองค ๘

ประการ เปนหนทางทจะทำใหถงความสนไป

แหงทกข นถาทานยงไมรอรยสจ กตงใจเอา

ไวใหแนวแนเดดเดยว เพอทำความเขาใจสจ

ธรรมน ยงไมเขาใจกไปศกษาเรยนร แลวก

คอย ๆ ฝกฝนปฏบตไป จนเขาใจความ

จรงได

อธษฐานทพดไปแลว ๒ ขอ ขอท ๑

คอ ปญญาธษฐาน ตงใจเอาไวใหเดดเดยว

ในแงมมทวา เราเกดมาในโลก เขาไป

เกยวของกบสงตาง ๆ ในโลกแลว กเพอให

เกดปญญามองเหนความจรง ใหเหนวา มน

70

มแตของไมเทยง เปนทกข เปนอนตตา

เพอทจะไดยอมรบมนตามทเปนจรงวา นน

ไมใชของเรา เราไมไดเปนนน นนไมใช

อตตาตวตนของเรา

ขอท ๒ คอ สจจาธษฐาน ตงใจเอาไว

อยางเดดเดยวแนวแนในแงมมของการเหน

สจจะ ยอมรบสจธรรมได เวลาทานไปฟง

เรองใดเรองหนง กฟงใหไดแบบสจธรรม

เพอรจกมนตามทเปนจรง ไมหลงเพลดเพลน

ยนด ไมหลงคาดหวง เพอความเปนอสระ

จะไดไมทกขไปเพราะมน แลวกจะไดรจกขอ

ปฏบตใหหางจากความทกขไปเรอย ๆ จน

กระทงหมดทกขไปในทสด

71

บางคนไมไดตงใจเอาไวอยางน เขาไป

ฟงคนนนคนนมา เขากยดมนถอมน เชน

เมองไทยเราทกวนนกเนนเรองกรรม บางคน

กวา เราไมมความสข เราทกขเยอะ สามก

ไมคอยด ลกกไมคอยเชอฟง เราทำกรรม

อะไรไวหนอ ไปฟงเขาบอก เขาใหทำอยาง

นนอยางนกเชอเขา ไปแกกรรมอยางโนน

อยางน วนเวยนกนไป ไมรเรองไมรราวกน

ไปนะ

แททจรงแลว เวลาฟงเรองอะไร หรอ

ไปรบรเรองอะไรแลว กใหมองในแงมมของ

สจธรรม ถาฟงไมไดสจธรรม กจะเกดความ

ยดถอตดของไดงาย เราฟงวา บญนมนด

72

เรากไปหลงรกบญ บาปนมนไมด เรากไป

เกลยดบาปอก แลวเหนอยไหม เหนอยมาก

การเปนคนดนดไหม ดมาก เขาไปยดด

ไปเกลยดคนไมด เหนอยอก เวลาคดไมด

ขนมา กเกลยดตนเอง เวลาคดดขนมา

กรกตนเอง พยายามจะเปนคนด รกษาด ก

เหนอย นเปนเพราะวา เราฟงธรรมะแลวไม

เขาใจในแงมมของสจธรรม

ทกข, ทกขสมทย, ทกขนโรธะ, ทกข

นโรธคามนปฏปทา นตองฟงใหจบ ใหครบ

ถวนอยางน สมมตเราฟงเรองกรรม เราก

ตองฟงเรอง กรรม กรรมสมทย กรรม

นโรธะ กรรมนโรธคามนปฏปทา แตละคน ๆ

73

แตกตางกนไปน เพราะทำกรรมมาตางกน

อปนสยจงแตกตางกน บางคนใจด บางคน

ใจไมด บางคนรวย บางคนยากจน บางคน

อายยาว บางคนอายสน มนเปนไปตาม

กรรมของแตละคน แตละคนทำกรรมวน

เวยน เกดตายซำ ๆ ซาก ๆ มนนาเบอ

หนาย ควรทจะหาทางหลดพน อสระจาก

มนไป

เราตองฟงใหเขาใจตามหลกอรยสจ

อยางน ถาฟงไมเขาใจ หรอฟงไมไดครบ

ถวน เรากจะหลงรกอนหนง หลงเกลยดอน

หนง ไปคาดหวงจะไดอนหนง ไมเอาอกอน

หนง แททจรงเราฟงเรองกรรม กเพอจะ

74

เขาใจความจรง เขาใจความแตกตางของหม

สตวทเลวและประณตตางกนไปตามกรรม

ของตน แลวกเลกคาดหวงทจะเอาอยางนน

อยางน เพราะความคาดหวงมนทำใหเกด

ทกข เราตองอย เหนอมน ใหเปนกรรม

นโรธะ ใหสนกรรมไป สนความอยาก สน

ความตองการ สงดเรากไมอยากได ไม

เพลดเพลนกบมน สงไมดกไมผลกไส ความ

สขกไมหลงเพลดเพลนไปกบมน ความทกข

กไมหลงยนรายมน การไมเพลดเพลนกบ

ความสข ไมใชวาเราไมสข แตเราไมเปน

ทกข หางไกลจากความทกข ยงหางไกลมาก

เทาไหร กยงเปนสขมากขนไปเรอย ๆ

75

ถาเราไปเพลดเพลนกบความสข ความ

สขมนเทยงไหม กไมเทยง มนแปรปรวนไป

เปนธรรมดา สมมตมคนบอกทาน ตอนน

กรรมของคณไมดนะ ทำใหเปนทกข คณ

ตองแก คณจงจะมความสข ทานไปแกให

มนมความสข ทานเพลดเพลนอยกบความ

สข แตความสขมนไมเทยง ทานพยายาม

รกษาความสขอยางนนไว กคงวนเวยนไป

อกนานแสนนาน แทนทจะไดเขาใจความ

จรงวา ชวตมนมสขบางมนทกขบางเปนเรอง

ธรรมดา ทานกเอาแตแปลงมนใหเปนอยาง

อน หลอกตวเองไปวน ๆ คนอนกเลยหลอก

ทานไดอยเรอย ๆ

76

ความทกขเกดขน สงทไมไดดงใจเกด

ขน แทนทจะไดรบศกษามนใหเขาใจวา น

มนเปนธรรมดานะ แตเรานพยายามหนมน

ไปหาวธทำใหมนไดดงใจ เดยวสกหนอยมน

กสอนเราอก ไมไดดงใจอกแลว กไปหาใหม

ไปเรอย แทนทจะเอามนเปนกรณศกษาให

เขาใจความจรง ตอไป เมอสงอนเกดขน

เราจะไดไมทกขไปกบมน จะอสระจากมนได

นนะ พระพทธเจาสอนใหเขาใจความ

จรง สอนอรยสจ สอนเรองทกขกบความ

พนไปแหงทกข สอนเรองกรรมกบความสน

กรรม สอนเรองความเกดกบความไมเกด

สอนเรองความตายกบความไมตาย สอน

77

เรองบญกบความสนบญ อยเหนอบญ อสระ

ไปจากบญ เพอใหเราทงหลายนนไดพบสจ

ธรรมอนสงสด อนไมมความเปลยนแปลง

อนเหนอเกด เหนอตาย เหนอบญ เหนอ

บาป คอพระนพพาน

79

๓. จาคาธษฐาน

ตอไปขอท ๓ จาคาธษฐาน คอ การ

ตงใจมน ตงใจเอาไวเดดเดยว มนคง ในแง

มมของการสละ จาคะ แปลวา การบรจาค

การสละออก เอาออกไป คำวา เอาออกไปน

เปนการเอาออกไปดานจตใจ คอ ไมยดถอ

เอาไว ปลอยวาง สลดคน ไมหวงใยกงวล

ไมยดถอเอามาเปนเจาของ

อยางทไดพดไปแลววา เราเกดมาใน

โลกนไมไดเอาอะไรมา ตายไปกไมเหลอ

อะไรไป เราเกดมาในโลกกเพราะยงเขาใจ

โลกไมแจมแจง ยงมความไมรอรยสจ ยงม

ความยดมนถอมนอย หนาทของเราคอมา

80

ศกษาเรยนใหเขาใจ ใหเกดความเบอหนาย

คลายกำหนด แลวถอยหางออกมา

เราไมไดเกดมาเพอทจะตายอยเรอย ๆ

วนเวยนไปเรอย ๆ แตทเกดมาเพราะเรานน

ยงไมอยเหนอความตาย จงตองมาศกษาให

เขาใจ ไมไดเกดมาเพอทจะตายนะ เกดมา

เพอทจะฝกฝนตนเองใหอยเหนอความตาย

อสระจากความตาย ใหถงอมตะนนเอง ไมใช

วาชวตเรมตนจากเปลนอน จบลงทปอเตก

ตง ไมใชอยางนนนะ เราสวนใหญจะเปน

อยางนน เปนชวตทนาเอนจอนาถเหลอเกน

ใคร ๆ กเปนอยางนทงนน หมาแมวกเปน

อยางน

81

แตทน เราไดฟงพระพทธเจาแลว ชวต

เราไมไดเรมตนจากเปลนอนแลวจบลงท

ความตายอกตอไป แตไปจบลงทความไม

ตาย หางจากความตายไปเรอย ๆ ยงอยใน

โลกนาน กยงหางจากโลกไปเรอย ๆ โลกทำ

อะไรเราไมไดยงขนไปเรอย ๆ ยงอยนานวน

ยงเหนอโลก อยอยางผชนะ ไมถกโลก

ครอบงำ

โลกนธรรมดามนกมดบางไมดบาง

สรรเสรญบาง นนทาบาง สขบาง ทกขบาง

นาพอใจบาง ไมนาพอใจบาง มเจรญขนบาง

มเสอมลงบาง ทน ผมจะถามทานทงหลายท

อยในทนบางวาทานกเกดมาในโลกนานพอ

82

สมควรแลว ผานชวตมานานพอสมควรแลว

เวลามคนสรรเสรญทาน ทานยงดใจไหม

ถายงดใจ อยางนไมไดเรอง

ทานอยในโลกมาตงนานแลว มคนดา

ทานนนทาทาน ทานยงทกขไหม ทกขอย

อยางนไมไดเรอง

เวลาไดอะไรมาแลวกรสกดใจ ลกหลาน

ดรสกดใจ เปนอยางนนไหม เปนอยางนน ก

ไมไดเรองเหมอนกน

ลกหลานเราไมด ญาตเราตายไป เสย

ใจไหม เสยใจ อยางนกไมไดเรองเหมอน

กน เหนไหม อยในโลกมานาน แทนทจะ

หางไกลจากโลก โลกทำอะไรทานไมได

83

กลายเปนวา โลกทำอะไรทานไดมากกวาเดม

ยงมาอยนาน ยงจมลกไปเรอย ๆ

เราโดยสวนใหญแลว มกหลงเพลด

เพลนกบสงนนสงน แลวกยงจมกบสงนนไป

เรอย ๆ แทนทจะมอสระจากมน ไมอาลย

ไมเพลดเพลนกบมน

ตอนทานคลอดจากทองแม เอาสามมา

ดวยไหม ไมไดเอามา ทานกอยคนเดยวของ

ทานได จนกระทงเปนสาว ตอนนมสามแลว

เขาจะไปจากทาน ทานอยไหวไหม นาคด

แลว ถาทานอยไหว อยากไปไหนกไปเถอะ

อยางนใชได แสดงวาทานใชชวตอยกบโลก

อยางคมคา หางไกลจากโลก หางไกลจาก

84

ความเกด หางไกลจากความตาย หางไกล

จากความทกข

ถาแตเดมทานอยคนเดยวกอยได พอ

มเขาทานไปหลงเพลดเพลนกบเขา ไมไดอย

แบบจาคะ ไมไดอยแบบสละออก ยดเขา

เอาเขาเปนทพง พอไมมเขา ทานจะตายแลว

อยางนไมไดเรอง มนหนกไปกวาเดม

ยกเรองเลก ๆ นอย ๆ กไดนะ แตเดม

ประมาณสก ๑๐ ป หรอ ๑๐ กวาปทแลว

เรากไมไดมโทรศพทมอถออะไร เรากอยกนได

สบายมาก ตอนนพากนมโทรศพทมอถอ

ถาโทรศพทมอถอหางจากทาน ตอนนทาน

อยไดไหม นาคดเหมอนกนนะ ชอเสยง

85

ตำแหนง การยอมรบ และสงตาง ๆ มากมาย

แตเดมทานไมมกอยได ลองดวา ถาตอนน

ไมมมน จะอยไดไหม สละมนไปได ไม

อาลย ไมหวงหา ทำไดไหม

เราเขาไปเกยวของ หรอมประสบการณ

ใด ๆ ในโลกแลว ไมไดเพอจะเอาอะไร ไม

ไดจะมายดถอ ครอบครองเปนเจาของ

เพราะมนเปนไปไมได มแตวาจะเอาอะไร

ออกไปเทานน มแตวาจะปลอยอะไรออกไป

บาง เหมอนทานมาฟงผมพดน กไมใชเพอ

จะเอาอะไรจากผม ไมใชเพอจะเอาสงนนสง

น เขาไปเพม ทานยงไมม จะมาเอาเพม

ไมใชอยางนน แตมาเอาสงททานเคยยดถอ

ไวออกไป เอาความเขาใจผดทมอยออกไป

86

เราทำอะไรตาง ๆ กอยาไปคดถงการ

ได แมแตการทำบญ รกษาศล กไมใชเรอง

การได แตมนเปนเรองการเอาออก การงด

เวน การสละ บางคนชอบถาม อาจารย ...

ทำแบบนไดบญไหม นแคคำถามกแสดงถง

ความอยากไดอยางเตมททเดยว เราไมได

ทำเอาบญ แตเอาอะไรออกไปไดบาง ได

สละอะไรออกไปบาง

ในเมอเรายงจะตองวนเวยนอยกบโลก

ยงสขยงทกขกบมน เรากตงใจเอาไวอยาง

เดดเดยวในแงมมวา เขาไปเกยวของแบบ

จาคะ คอ การสละออก เอาออก ไมใชไป

เอาเขามา

87

เราไมไดอยโลกเพอทจะจมเขาไปเรอย ๆ

แตใหหางออกมา ไมใชเกดมาเพอจะไปส

ความตาย แตเกดมาเพอทจะหางออกมาจาก

ความตาย คำวา หางออกมาจากความตาย

กคอ ความตายนนไมไดมอทธพลกบใจเรา

ตอไปแลว เพราะความเกด ความตายเปน

เรองธรรมดา เปนสงทเปนไปอยางนน ไมม

ตวตนอะไร เราเกดมาน กตองตายอยแลว

แตเราเกดมาเพอฝกฝนไมใหความเกดและ

ความตายนนมามอทธพลกบใจเราอก ถา

ความตายยงมอทธพลตอใจเรา เรากไดตาย

ตอไปเรอย ๆ เพราะเรากลวตาย ไดตาย

บอย ๆ จะไดกลวบอย ๆ มนกเปนอยางน

วนเวยนไปเรอย ๆ

88

แต เม อใดท เ ราห างออกมาจากมน

ความเกดมนกนอยลง ความตายกนอยลง

จนกระทงอยเหนอความตาย ไมตาย เรยก

วาอมตะ เราเกดมายงอายมาก กจะยงหาง

จากความตายไปเรอย ๆ ทานทงหลายเปน

ยงไงกนบาง ใกลตายเขาไปทกวน เปนไม

ใกลฝงไปแลวอยางนนหรอ

คนทรจกพระพทธศาสนาอยางถกตอง

นะ ยงเกดนาน ยงหางไกลจากความตาย

เดนเขาไปใกลฝ งคอพระนพพานแทน

ไมใชใกลความตายนะ ตองไกลจากความ

ตายไปเรอย ๆ มาอยในโลกนนาน ไมใชวา

โลกทำอะไรเราไดเยอะขน ๆ ยดนนยดนไว

เยอะ แบกโนนแบกนไว หนาตา ตำแหนง

89

การยอมรบ ความสำคญเยอะขน ทกขก

เยอะขนทกวน ๆ มนไมใชอยางนน แบบนน

มนผดพลาดแลว ผดพลาดไปไกลอยางมาก

ทเดยว

เราทงหลายโดยสวนใหญพากนจมใน

โลกมากขนไปเรอย ๆ ตอนเดก ๆ ไมมเรอง

อะไรตองรบผดชอบมาก กไมมเรองใหทกข

มาก พอโตขนกมเรองใหรบผดชอบเยอะ

เรองเรยน เรองการงาน พอมครอบครว

กรบผดชอบสาม รบผดชอบลก รบผดชอบ

พอสาม แมสาม รบผดชอบญาตพนองของ

สาม พอโตขนอกเปนปเปนยาเขา กรบผด

ชอบหลาน ๆ เหลน ๆ แลวเปนยงไงบาง

กทกขหนกขน โอโห .. ทำไมมนเยอะอยางน

90

ทำไมมทใหทกขเยอะขนาดนน ทง ๆ ทมน

กไมไดมอะไรมาตงแตตนแลว เรากหา

อะไร ๆ มายดถอใหเปนทกขเองแท ๆ

แทนทจะเปนเรองของจาคะ คอ การสละ

ออก ไมยนด ไมอาลยกบมน กลบกลาย

เปนเรองยดถอ หลงหมกมนมวเมาไป

สมมตเราไปเขาหาคน ๆ หนง พอไป

หาแลว ไดความรความเขาใจแลว กไม

เพลดเพลน สลดออก ไมหวงใย เขาจะเปน

จะตายกไปตามกรรมของเขา จะดจะชวก

เปนเรองของเขา เราเขาไปเกยวของอยาง

ถกตองกเปนแบบจาคะ ถาเปนกลยาณมตร

กนกแนะนำกน แตพอจากกนกไมอาลย ไม

คำนงในแงมมทจะทำใหตวเองเปนทกขอะไร

91

สวนการดแลกนหรอการทชวยเหลอกน นก

เปนเรองธรรมดา ชาวโลกกทำกนอยแลว

แตไมทำใหเกดการยดถอ จนเปนหวงเปนใย

กน อาลยอาวรณกน

แททจรง ทกคนตองพงตนเองใหได

เราทงหลายพากนเปนหวงเปนใยกน แมก

เปนหวงลก ลกกเปนหวงแม ตองดแลกน

ตองรบผดชอบกน อะไรอยางน แททจรง

แลว ความผดพลาดอนใหญหลวงขอหนง

ทเราทงหลายไมคอยคด กคอการทเราทำให

คนอนเขารสกวา เราตองรบผดชอบเขา เรา

ตองชวยใหเขาชวยตวเองได อยไดดวยตวเอง

รจกผดชอบชวดดวยตวเอง อยางเราเลยง

ลกใหดน หมายถง เลยงใหเขาโตใชไหม

92

ใหเขารบผดชอบตวเองได อยไดดวยตนเอง

รจกคด รจกรอนไหนถกอนไหนผด พอเขา

ชวยเหลอตวเองได พงตวเองได กจบ ไมใช

เลยงใหเขารสกวา เขาตองพงเราอยเรอย

ฉะนน ใหรวา การทคนอนยงหวงพง

เราอย อนนเปนความผดพลาด เราอยดวย

กนเพอทจะบอกกนวา เราพงกนและกนไม

ไดนะ ตองอสระจากกน อยกบสามกไมใช

เพอจะพงสาม แตเพอทจะบอกกนและกนวา

เราตางคนตางไปตามกรรมของตน ถาใคร

ยดกเปนทกข ไปมปญหากบสงตาง ๆ เอง

ทำผดเอง กทกขเอง สงตาง ๆ ไมเปน

ปญหาหรอก เรานนแหละเปนปญหาซะเอง

เหมอนผมมาพดทนนะ สกหนอย ๑๑ โมง

93

กวากเลก ตางคนตางไปแลว ถาทานไหนม

ปญหากบผม ทานกทกขของทานเอง ทานมา

ชอบผมทานกทกข ชวยไมได ทานมาเกลยด

ผม ทานกทกขเอง ชวยไมได แททจรงผมก

เปนอยางทผมเปน ไปตามกรรมของตน

เราโดยสวนใหญ ไปยดถอ ไปตดของ

จรงจง ไปอาลยกบมนเอง ไมสละมนออก

ไป ไมไดปลอยใหมนเปนอยางทมนเปน ไม

ไดปลอยใหมนเปนไปตามเหต จนกระทง

ทานรสกวาตองรบผดชอบอะไรเยอะแยะไป

หมด ผลทมนเกดขน ทานรสกวาตองรบ

ผดชอบ

บางคนลกไมด ผมเปนพอผมกตองรบ

ผดชอบ ครอบครวยากจนกตองรบผดชอบ

94

บรษทเจงกตองรบผดชอบ ตลาดหนลมก

ตองรบผดชอบ โลกรอนกตองรบผดชอบ

จนกระทงจกรวาลจะแตกทำลายกตองรบ

ผดชอบ ทง ๆ ทตวเขานเลกนดเดยว จะไป

รบผดชอบทกเรองเลย ขนาดตวเองยงรบ

ผดชอบไมไดเลย ยงทกขอย ตวเองยงชวย

ไมได ยงไปคดเรองชวยคนอน ตนเองยง

แกไขไมได มวแตนกเรองแกไขคนอนอย

นนแหละ

95

โดยแทจรงแลว เราไมมความจำเปน

ตองรบผดชอบผลทมนจะเกดขน เพราะ

ผลนนมนเกดจากเหตหลายอยาง เราไม

สามารถควบคมได เรารบผดชอบเฉพาะ

ตอนเราทำเหตเทานนเอง รบผดชอบตอการ

กระทำตอนทเราเขาไปเกยวของกบสงนน

แตสงนนมนไมไดเปนไปตามทเราตองการ

มนเปนไปตามเหต

สมมตเราทำงานทบรษท บรษทจะ

เจรญรงเรองไดกำไรมากหรอบรษทเจง นน

ไมใชความรบผดชอบของเรา ความรบผด

ชอบของเรา กคอ เขาใหหนาทอะไรเรา เรา

กทำหนาทของเราอยางนนใหมนเตมท เตม

96

ไปดวยสตสมปชญญะ เตมความสามารถ

เตมความรทม ถาเรายงไมไดมความร ก

แสวงหาความรมาทำ ทำอยางเตมท อยางสด

ความสามารถ มความรเนอรตวในขณะททำ

เอาใจใสใหด ระวงไมใหตวเองและคนอน

เดอดรอน นนแหละคอความรบผดชอบ

อยางดทสดทเราทำไดแลว ผลทมนจะเกด

ขนมนเปนไปตามเหต มนไมไดเปนไปตาม

ทเราตองการ เราทำดทสดแลว ผลมนอาจ

จะไมด ไมนาพอใจ อนนนเราไมตองรบ

ผดชอบ ไมตองเปนทกขไปกบมน

บางคนเปนหมอ ความรบผดชอบทด

ทสดของเขา กคอรกษาคนไขใหดทสด ทำ

97

อยางมสตสมปชญญะ มความรตววากำลง

ทำอะไร ชวยเหลออยางเตมทตอนนน เสรจ

แลวกจบกน เขาไมไดมหนาทตองรบผด

ชอบวาคนไขจะตองไมตาย เพราะยงไงก

ตายอยแลว ไมตายตอนนกตายตอนอน

เราทงหลายพากนไปรบผดชอบกบผล

ทมนเกดขน แลวกบนเอา ๆ ยงบนมาก

กเปนการทำเหตชนดใหม ๆ ทมนผดพลาด

ยงขนไปเรอย ๆ เหนผดยงขนไปเรอย ๆ

ผลทเกดกยงเลวรายขน แททจรง ความรบ

ผดชอบหนงเดยวของเรา กคอตอนท เรา

เขาไปเกยวของ ตอนทเราทำ ตอนทเราพด

ตอนทเราคด ใหมสตสมปชญญะ รบผด

98

ชอบตอสงทตวเองทำใหเตมท ใหสมบรณ

เทานแหละคอความรบผดชอบทเราจะทำได

ทำแลวกแลวกนไป ไมไปหวงใยถงผล ปลอย

มนเปนตามเหต ยอมรบอยางทมนเปน

เราท งหลายไมไดใชชวตแบบจาคะ

แบบสละออก จงไปหวงใยไปกบผล เอา

ความสขความทกขไปผกไวกบผลทมนเกด

ขน บรษทไดกำไร เขากมหนามตา เอาหนา

ไปโผลกบเขาดวย ทง ๆ กทำดบางไมดบาง

บรษทเจงไป กตองรบผดชอบดวย เสยใจ

รองหมรองไหไปดวย อยางนมนกกระโดด

ไปขางโนนทขางนท ยงเพลดเพลน ยงอาลย

กบสงตาง ๆ

99

ในการททำสงตาง ๆ อยาไปหวงเรอง

ผล อยาไปหวงเรองคนอนจะเปนอยางไร

จะวาอยางไร ใหดตวเราเองเปนหลก ทำให

ถกตอง ใหมสตสมปชญญะอยางเตมทใน

การทำกพอแลว เราทงหลายชอบไปคดถง

คนอน เชน เราคยกบคนอน จะมคำสอน

บอกวา เวลาคยกบคนอนนะ ตองรจก

เหนใจคนอน ตองพดใหถกใจเขา เดยวเขา

จะเสยใจอยางนนอยางน กลวเขาจะเสยใจ

กไปโกหกเขาบาง พดออมบาง วนเวยนกน

ไป คดถงแตคนอน ไมยอมคดถงความรบ

ผดชอบอยางสงสดทเราทำได

เวลาเราพดกบคนอน การสนใจคนอน

นนมนเปนเรองธรรมดาอยแลว ตอไปให

100

สนใจตวเอง ไมตองสนใจคนอน ใหดตวเอง

กพอ ใหมสตสมปชญญะ นเราคดอยางน

รสกอยางน จงมาพด ไมตองไปสนใจคนอน

เวลาเราจะพด เราดตวเอง นเราจะพดไม

จรง นเราอยากไดหนา นเราอยากใหเขารก

นเราอยากใหเขาเกลยดคนอน นเราอยากดา

มน พอเหนเรากไมพด คนทไดรบประโยชน

กอนคอใคร คอตวเราเอง ไมพดโกหก

ไมพดเพราะอยากไดหนา ไมพดเพอเจอไป

ไมผดศล ไมเกดความเดอดรอนใจทหลง

เมอไมพดโกหก ถาจะพดกพดแตคำจรง

เราไดรบประโยชนกอน คนอนกไดรบ

ประโยชน คอไดฟงคำจรง ไดฟงแตคำด ๆ

เหนไหม เรารบผดชอบตอการกระทำอยาง

101

เตมท ไมตองหวงใยอาลยถงผล ทำแลวก

แลวไป แคทำเหต มแตเรองจาคะ สละออก

เรามกจะนกถงผลจงคอยทำ อยากได

ผลเยอะ ๆ เชน ผลของบญ เราคงเคย

ไดยนกนบอย ๆ วา บคคลใหทานกบสตว

เดรจฉานไดผลเทาน ใหทานกบคนไมมศล

ไดผลเทาน ใหทานกบคนมศลไดผลเทาน

ผลมนกมากขนเรอย ๆ นะ ใหทานกบ

พระอรยเจาไดผลเทาน ใหทานกบพระสงฆ

มพระพทธเจาเปนประมข มผลประมาณไม

ได เราอยากไดผลบญเยอะ ๆ กพากนหา

พระอรยเจากนใหญ พระพทธเจาแสดงไว

เหมอนกน จนกระทงถงวา บคคลเจรญ

เมตตาจตชวเวลาหยดนำนมของแมโค กให

102

ผลมากมายมหาศาลนบไมได เรากคงอยาก

ไดเหมอนกน พระองคกลาวสงสดทายวา

บคคลเจรญอนจจสญญา แมชวเวลาสดดม

ของหอม มผลมากกวาสงทงหมดทกลาวมา

แลวนนเสยอก

รจกไหม เจรญอนจจสญญา คอ การ

เขาใจความจรงวา สงปรงแตงทงหลายทง

ปวงนนมนไมเทยง เปนของแปรปรวน เปน

ของไมแนไมนอน อยาไปอยากได อยากม

อยากเปน ใหสละทง ไมตองหวงผล เพราะ

ทกอยางมนเปนของไมเทยง ถามสงของท

เราไมจำเปนตองใช เรากใหเขาไป ถามวา

ทำไมจงใหละ เราสามารถใหไดเรากใหไป

เราไมสามารถใหไดเรากยงไมไดให ใหแลว

103

ไดอะไรละ กไดให กจบไป ไมไดหวงผล

ไมไดตองการอะไรเลย สงนมผลมากทสด

นำมาซงความเบาสบาย ปลอดโปลง โลงใจ

เปนอสระ

นอธษฐานธรรมขอท ๓ จาคาธษฐาน

อธษฐานในแงมมของจาคะ การสละออก

ไมใชเพอทจะเอาเขามา เราทงหลายมสงของ

เยอะอยแลว ไปดแลวเอาออก ใหเพมพน

แตการเอาออก อยาไปเพมพนสงของ ให

เพมพนความสามารถทจะสละออก ปลอยวาง

ใหเอาสงทมออก ไมใชมาหาสงทไมมเพม จน

กระทงสลดคนกายกบใจนคนสธรรมชาตไป

105

๔. อปสมาธษฐาน

ตอไปขอท ๔ อปสมาธษฐาน คอ

การตงใจมน ตงใจเอาไวเดดเดยว มนคง

ในแงมมของการสงบระงบกเลส อปสมะ

แปลวา สงบระงบ หมายความวา ไมเกด

ขนอก ไมโผลขนมาอก ระงบดบสนทไป

เพราะหมดเหตแลว เหมอนตนไมไมมทาง

งอกขนไดอก เพราะเราไดตดรากถอนโคน

เอาไปตากแดด เผาไฟ โปรยข เถาไปใน

สายลมเรยบรอยแลว

เราทงหลายนนสะสมสงตาง ๆ มา

เยอะ อปนสยอธยาศยแตกตางกนไป ม

ความเคยชนของจตชนดตาง ๆ เมอกระทบ

106

อารมณแลว กมปฏกรยาตอบสนองตออารมณ

เปนกเลสชนดตาง ๆ เกดขน เมอเจอกบสง

ทชอบ กเลสกเกดขน เปนความอยากได

อยากเอา เจอสงทไมชอบ กเลสกเกดขน

ไมพอใจ เปนปฏกรยาตอบสนองทดเหมอน

อตโนมตเหลอเกน ท เปนอยางน เพราะ

กเลสมนยงไมสงบระงบ พอมเหต มอะไร

กระทบเขา กเกดขนบอย ๆ

หนาทของเราทงหลายกมาฝกฝน โดย

วธการทจะทำใหกเลสทงหลายลดกำลงลง

จนกระทงหมดไปในทสด การตงใจอยาง

แนวแนในแงมมของการฝกฝนตนเอง เพอ

ใหกเลสทเคยเกดมนสงบระงบ มงหมายไป

107

สการทำลายกเลส นกเปนอธษฐาน เปน

ธรรมะทควรตงไวในใจขอท ๔

เวลาพดถงความสงบ เราทงหลายสวน

ใหญกจะมองถงการทำอยางนนทำอยางน

ไปกดขม ไปผลกไส หลกหนอารมณ ไปนง

เงยบ ๆ นงอยคนเดยว ทำเปนลม ๆ มนไป

ความสงบกไดแตความสงบปลอม ๆ ความ

ดกไดแตความดปลอม ๆ แตการอธษฐานน

เราจะเอาแบบจรง ๆ ดกดจรง ๆ สงบกสงบ

จรง ๆ

ความดแบบปลอม ๆ เปนยงไง ตอน

นทานเปนคนดอยใชไหม ไมไดดาใคร ไม

ไดทำรายใคร ไมไดขโมยของใคร อยางน

108

เรยกวาดปลอม ถามคนมาดาทาน ทานจะ

ดาคนไหม ทานจะโกรธเขาไหม ถาทานไม

ดาเขาคน อนนดจรงหละ

บางคนกชอบไปยกความดใหคนอน

คนนเปนคนดเหลอเกนนะ เราทำดกบเขา

เขากดกบเราตลอดเลย ดเหลอเกน ทจรง

แลวไมแนหรอก คนนอาจจะไมดจรงกได ท

เขายงดกบเราอย อาจจะเปนเพราะความด

ของเราตางหาก วนหลงลองแหยเสอดกได

สมมตเราเคยรบใชเขาอยางดเลยนะ มาตรง

เวลาทกเชาเลย วนหลงลองมาสายสก ๑๐

นาท วนตอมากเพมอกเปนสาย ๓๐ นาท

วนตอไปไมมาเลย ดซ เปนไงบาง ถาเขา

ระเบดลง กยงไมใชคนดจรง โดยสวนใหญ

109

เราทงหลายเปนพวกดปลอม ความสงบก

เปนการทำปลอม ๆ กนขน ในแงมมของ

อธษฐาน เราไมไดตองการของปลอม ๆ

อยางนน

บางคนกไปภเขา หางไกลผคน นง

สมาธ ไมมคนกวนเลยนะ ไมมการงานอะไร

มากวนเลย สงบจรง ๆ เลย ทานวา มน

เปนความสงบของเขา หรอสงบเพราะวาไมม

งานมากวนกนแน ทสงบเพราะวาเขาไมมงาน

ยงตางหาก ถางานยงละกหวฟทเดยว นมน

สงบปลอม ถาคนมความสงบอนแทจรง

งานจะยงแคไหน เรองจะมากแคไหน เขาก

ตองสงบได เหมอนคนดจรง คนอนจะดา

จะนนทา เขากตองดอยแลว

110

เราฝกฝนเพอใหสงตาง ๆ ในโลกนน

มนไมมอทธพลตอจตใจ กเลสไมเกดขน

ใจจะไดมความสงบระงบ ถาแตเดมมน

รนแรง ตอมากจะไดเบาลง แตเดมมนเกด

ขนครอบงำจต ใหเราไปทำทางกายวาจาทผด

พลาด เปนคนขาดศลไป ตอมา เราฝกใหม

สตสมปชญญะ รทน ถามก เลสเกดขน

อยางนอยกไมออกมาทางกายวาจา เปนคน

มศล ไมทำใหคนอนเดอดรอน ถงยงม

กเลสมากอย อยางนอยกไมไปเทยวตดสน

คนอน ไมไปนนทาวารายคนอน นกเรมดขน

สงบระงบขนกวาเดม

การทกเลสจะสงบระงบไดอยางแทจรง

เราตองยอนกลบมาทการมสตสมปชญญะ ม

111

ความรตวในการใชชวต เรยนรและยอมรบ

ตนเองใหไดกอนวา ตนเองมกเลสเยอะ ถา

ใครยงไมเหนวาตนเองมกเลสเยอะ คนนน

จะละกเลสไมได กเลสไมสามารถสงบระงบ

ได ตองเหนมน ดมน ศกษามน อนไหน

แรง ๆ กงดเวนไป เอามนออกไปกอน รจก

สำรวมระวงในการรกษาศล แลวกฝกฝนไป

เรอย ๆ ใหมสตสมปชญญะในการใชชวต

รทนความคด รทนความรสกของตนเองไป

บอย ๆ

โดยวตถประสงคอนแทจรง เราฝกฝน

กเพอใหเขาใจความจรง ทำใหสงตาง ๆ ใน

โลกนนมอทธพลตอจตใจนอยลง กเลสนอย

ลง เบาบางลง เปนอสระจากโลกได บางคน

112

บอกวา เขาจะทำสมาธ ตอนทเขายงไมทำ

สมาธ ยงไมอยากสงบ หมาเหาบาง ลกกวน

บาง สามกวนบาง กไมเปนไร พอทนได

แตตอนน เขาจะทำสมาธแลว หมาหามเหานะ

ลกหามกวนใจนะ สามกหามกวนใจนะ อยาง

นมนไดเรองไหมเนย มนหนกไปกวาเดม

แททจรง ตองเปนวา แตเดมหมาเหา

เราโกรธหมา ตอมาเราฝกฝนทำสมาธ ให

มนเหาเหมอนเดมแหละ แตเราไมโกรธ น

มนตองอยางน ตองอปสมะอยางแทจรง แต

เดมสามกวนใจ เรากเครยดอยเรอย ตอ

มากวนใจอก เราไมเครยด นมนตองอยางน

บางคนทำผดพลาดไปไกลมากเหลอเกน

113

พวกนกจะอยกบใครไมได ไปหาอยถำ อย

คนเดยวนนแหละ กลายเปนวาตวเองดเกน

สงบเหลอเกนแลว มนเปนความสงบจอม

ปลอมทเราสรางขน เปนความสงบของคน

อน สงบของภเขาบาง สงบเพราะไมมหมา

เหาบาง

เราทงหลายกใหรจกวธฝกฝนเพอทจะ

ใหเกดศลอยางแทจรงนะ คอการยอนกลบ

มามสตสมปชญญะ มความรตว ใหรทกาย

ทใจของเรา กายมนหายใจเขาหายใจออกกร

เดนไปเดนมากร เหยยด ค อาบนำ ลาง

หนา แปรงฟน กนขาว นงหมเสอผา กให

รตว อยามวแตลมตว

114

ใจสบาย ใจไมสบาย มนหลงคดไป

เรองนนเรองนกร มนสข มนทกข มนอจฉา

มนพอใจ มนไมพอใจ มนเบอ มนเซง

หงดหงด เรารอน ฟงซาน รำคาญใจ อยาง

นกใหร อยาหลงลมจตใจตวเอง การรอยาง

นบอย ๆ กจะทำใหมสต รเทาทนจตใจของ

ตนเองมากขน เมอรเทาทนจตใจของตนเอง

หากมความคดอะไรเกดขน มความรสก

อะไรเกดขน มกเลสอะไรเกดขน กจะมอง

เหน พอมองเหน กไมถกกเลสครอบงำ

ไมไปทำ ไมไปพด ไมไปมวแตคดในสงท

ผดพลาด

เมอรเทาทนใจตวเอง ละการพดและ

การกระทำทไมดได กเรยกวาคนมศล ศล

115

ทแทจรงเปนอยางน เราทงหลายนนสมาทาน

ศลกนมาตงแตเดกยนแก แตกไมเคยมศล

จรง ๆ สกทหนง คนอนดากยงดาตอบอย

เหมอนเดม มเรองอะไรนดอะไรหนอยกบน

อย เหมอนเดม มโอกาสกยงทำผดกนอย

บอย ๆ นมนไมไดมศลอยางแทจรง สมาทาน

กนบอยแตไมเคยมศล บางคนกนงสมาธมา

ตงนานแลว นงทไรหลบทกท นงทไรกสงบ

ทกท แตไมเคยมสมาธอนแทจรง มสภาวะ

อะไรเกดขน ใจกวอกแวก หลงชอบหลงชง

อย เรอย ความสงบกชอบ ไมสงบกชง

อยากไดความสงบ ความฟงซานกไมเอา

สมาธกเปนของปลอม ๆ อยอยางนนนนแหละ

116

เราตองฝกฝนใหมศลอนแทจรง สมาธ

อนแทจรง ศลอนแทจรง กคอ การทเราม

ความรตว มสต รทนใจของตนเอง เวลาคด

เวลารสก มกเลสเกดขนแรง ๆ กรทน อยา

ใหมนครอบงำจนกระทงไปทำทางกายวาจา

ถาเคยทำผดไปแลว กใหรวาการกระทำเชน

นนไมถกตอง มนไมด กสำรวมระวงตอไป

กคอมสตใหเยอะขน ตอไปจะไดรทน หาง

จากความผดพลาดออกไปเรอย ๆ

เมอมศลอยางน กใหมสตยงขนไปอก

ใหรเทาทนจตใจทมนไปคด อนนนด อนน

ถก อนนนผด อนนนาเอา อนนไมนาเอา

อนนดกวา อนนไมด เทยวไปตดสนอนนน

อนน อยางน เรยกวาจตไมมสมาธ ไมม

117

ความตงมน ไปหลงกบดกบไมด ไปหลงวา

คนนนคนน ความจรง คนนนเขากเปนอยาง

ทเขาเปนนนแหละ สภาวะนนมนกเปนอยาง

ทมนเปน การไปหลงวาเขาดบางไมดบาง

กเปนลกษณะของจตทมนมอคต มความ

พอใจไมพอใจ ยงมความยนดกบฝายหนง

มความยนรายกบฝายหนง มนกไมเกดการ

ศกษาเรยนรโลกสกท

ตองฝกฝนใหรทน เวลาชอบกใหรทน

มน เวลาไมชอบกใหรทนมน เวลามนไปดา

คนน กใหรทนมน สวนใหญจะดาคนอน

ทงวน เราดอยคนเดยว เรากอยาไปเชอมน

มาก ถามความคดหรอมความรสกใด ๆ

เกดขน กใหดมน สงเกตมน กจะเหนไดวา

118

ทกอยางลวนแตเปนของผานมาแลวผานไป

ตอไปมนเกดขนมาอก เรากจะไดไมเชอมน

ไมหลงจรงจงไปกบสงทเกดเปนคราว ๆ

พระพทธเจาทานสอนเอาไวแลว อยา

ไปคบคนพาล อยาไปเชอถอคนพาล คน

ทงหลายโดยมากเปนพวกหลงลมสต เปน

พวกขาดเหตผลทงนนแหละ ถาเขาชอบ เขา

กวาด เขาไมชอบ เขากวาไมด อยางนทง

นนแหละ อยาไปเชอคนอนมาก รวมทงตว

เราดวย ทานจงวา อยาไปคบคนพาล ให

คบบณฑตเอาไว คอ ฟงพระพทธเจาเอาไว

เยอะ ๆ จนกวาเราจะฝกฝนตนเองใหเปน

บณฑตได

119

ฝกฝนใหรทนจตใจตนเองเพมขนนะ

ใหมศล ใหมสมาธ ใหมจตตงมนในการ

ศกษาเรยนรสงตาง ๆ ทมนผานมาผานไป

ทงดทงไมด ทงสขทงทกข ทงสงบทงฟงซาน

เมอจตมสมาธมความตงมนเปนกลางแลว

เราศกษาอะไรตาง ๆ กจะเขาใจความจรง

ของสงนนไดวามนเปนของไมเทยง เปนของ

ผานมาแลวผานไป เปนของเปนทกขบบคน

ไมมสงไหนทมนสขจรงหรอก ไมมตวไมม

ตนอนแทจรง เปนของเปนไปตามเหตตาม

ปจจย เมอเหนความจรงอยางน กเลสตาง ๆ

ทเคยม เนองจากความเขาใจผด ความยด

มนถอมนตาง ๆ วา เปนตวเรา เปนของเรา

กจะสงบระงบลงไป

120

กเลสแรง ๆ ทกอใหเกดการกระทำผด

พลาดทางกายวาจา กทำใหสงบระงบดวยศล

กเลสทครอบงำปดบงจตใจใหมดมว

หดห เซองซม ทอแท กถกทำใหสงบระงบ

ดวยสมาธ ทำใหเปนจตใจทปลอดโปรง เบา

ออน นมนวล ควรแกการทำงาน

กเลสทลก ยงละไมได กถกถอดถอน

ทำใหสงบระงบดวยปญญา ทำใหจตเปน

อสระอยางแทจรง

อธษฐานธรรมทง ๔ ขอน เปนสงท

เกยวเนองกนอยนนเอง เปนสงทควรฝกฝน

ใหมขนมาในจตใจ ใหจตประกอบไปดวย

ธรรมเหลานน ถาทานยงไมม ยงไมเขาใจก

121

ตงใจเอาไวกอน แลวกคอย ๆ ศกษาให

เขาใจยงขน ฝกฝนใหมขน ถาใครมธรรมะ

เหลานเกดขนมาในใจ กจะเปนผทมนคง

ไมหวนไหว ไมพายแพ อยอยางผชนะ

เหมอนตนไม รากแกวลกลงไปเทาไหร กจะ

มนคงเทานน

ถาธรรมะเหลานยงไมเกดขนมาในใจ

ยงไมหยงลกซาบซงลงไปในใจ กจะยงวอกแวก

หลงไปทางนนบางทางนบาง ไปตดตรงนน

บางตรงนบาง ทำใหเกดทกขวนเวยนไป การ

ดำเนนชวตไปในโลกกเตมไปดวยความทกข

เหมอนกบเดนไปบนถนนอนขรขระ ประสบ

ความยากลำบาก วนเวยนไปเรอย ๆ แตถา

เรารจกอธษฐานธรรม ฝกฝนธรรมะทควร

122

อธษฐาน ๔ อยาง ตามทพระพทธเจาสอน

เอาไว ใหมธรรมะเหลานหยงลงมาในใจเพม

ขน ๆ กจะเปนผมนคงในหนทาง การดำเนน

ชวตกเปนไปในทศทางทถกตอง ทำใหถง

ความพนทกขได

เทาทบรรยายมากคงสรปไดวา ในป

ใหมนก ใหท านท งหลายมาร จกส งทควร

อธษฐาน ๔ อยางน

ขอท ๑ คอ ปญญาธษฐาน อธษฐาน

เกยวกบปญญา ตงใจมนเอาไวในแงมมของ

ปญญา ใหเหนความจรงของสงทงปวงวา

มนเปนของไมเทยง เปนทกข เปนอนตตา

นนไมใชของเรา เราไมไดเปนนน นนไมใช

123

อตตาตวตนของเรา ถายงไมเหนกลองถาม

ตวเองบอย ๆ หนอยวา นมนเทยงหรอไม

เทยง เรากจะรวา มนไมเทยง ผานมาแลว

ผานไป สงใดทไมเทยง สงนนเปนทกขหรอ

เปนสข เปนทกข เปนของบบคน ใหเราทำ

นนทำน ตองดแล ตองบรหารดวยความ

ยากลำบาก สงใดไมเทยง เปนทกข มความ

แปรปรวนไปเปนธรรมดาอยางน ควรแลว

หรอทเราจะหลงยดมนถอมนมนวา นนเปน

ของเรา เราเปนนนเปนน นนเปนอตตาตว

ตนของเรา กยอมไมสมควร นมองใหเหน

บอย ๆ กแลวกน

ขอท ๒ สจจาธษฐาน อธษฐานเกยว

กบสจจะ ตงใจมนในเรองของสจธรรม เอา

124

ความจรงอนสงสด จรงแท ไมแปรปรวน

เราไมเอาเรองหลอก ๆ กน ไปเรยนเรอง

อะไรกใหเปนไปเพอเขาใจความจรง เรยน

เรองบญกไมใชเพอจะหลงบญ เมาบญ อยาก

ไดบญ แตเรยนเรองบญเพอทจะฝกฝนให

อยเหนอบญ อสระจากบญ ไมใหบญมนม

อำนาจเหนอเรา เรยนเรองภพภม เรยนเรอง

กรรม เรยนเรองอะไรตาง ๆ กเหมอนกน

นนแหละ ไมใชเพอทจะใหมนมามอำนาจ

เหนอเรา แตเรยนเพอจะหาวธทจะอสระจาก

มน อยเหนอมน จนไดพบสจธรรมอนสงสด

ขอท ๓ จาคาธษฐาน อธษฐานเกยว

กบจาคะ ตงใจมนในการทเราจะไมเขาไป

125

เอาอะไร ไมเขาไปยดถอเพม แตมแตเรอง

เอาออก สละออก ไมตดของ ไมเพลดเพลน

กบมน ถามนผานไปแลวกไมอาลยกบมน

ถามนยงมาไมถง กไมคาดหวงใหมนเปน

อยางนนอยางน มแตการสละออกไปอยาง

เดยว ใหเพมพนเพยงอยางเดยวเทานนคอ

เพมพนจาคะ เราทงหลายนเพมพนหลาย

เรองแลวนะ บางคนอยคนเดยวไมไหวกเพม

เพอน เพมสาม เพมลก เพมเงน เพม

หนาตา เพมอะไรมาเรอย ๆ แตตอนน

เขาใจการอธษฐานทถกตองแลว สงทเราควร

เพมพนกมอยางเดยวคอจาคะ ควรเพมพน

แตเรองจาคะ การสละออก การปลอยวาง

การไมอาลย

126

ขอท ๔ คอ อปสมาธษฐาน อธษฐาน

เกยวกบอปสมะคอความสงบระงบ ตงใจมน

ในเรองของการทำกเลสทงหลายทเคยมให

มนสงบระงบไป ไมใหกำเรบขนมาอก ซง

เราทงหลายนนกเลสเยอะอยแลว กฝกฝน

ใหมนสงบระงบไปไปตามลำดบ สงบระงบ

กเลสชนดทแรง ๆ กอน คอกเลสชนดทมน

ครอบงำใจจนไปฆาสตว ลกทรพย ประพฤต

ผดในกาม พดโกหก หรอทำใหคนอนเดอด

รอนอะไรตาง ๆ แลวกละกเลสทเอยดยงขน

ไปเรอย ๆ จนสงบระงบไปโดยสนเชง

น กพดถ งส งท ควรอธษฐานทพระ

พทธเจาตรสเอาไว ถายงไมเขาใจกไปศกษา

เพมเตมเอานะ สดทายกขอฝากพระพทธพจน

127

ทมาจาก ธาตวภงคสตร มชฌมนกาย อปร

ปณณาสก เอาไววา

ปญญ นปปมชเชยย

สจจมนรกเขยย

จาคมนพรเหยย

สนตเมว โส สกเขยย

บคคลไมพงประมาทปญญา

พงอนรกษสจจะ

พงเพมพนจาคะ

พงศกษาเฉพาะสนตเทานน

วนนกสมควรแกเวลาแลวนะครบ ขอ

อนโมทนาทกทาน

128

รายชอผรวมบรจาค

ท ชอ - นามสกล จำนวนเงน

๑. ชมรมสงเสรมคณธรรมจรยธรรม รพ. บางบอ ๗,๐๐๐

๒. คณจตปราณ ๕๐๐

๓. คณเฉลยว ควงคดลก ๒๐๐

๔. คณนงนช วงศไวศยวรรณ ๓๐๐

๕. แมชปยอภรว อภไกรสวสด ๑,๐๐๐

๖. คณสภาพ ทพยทศน ๕,๐๐๐

๗. ทพญ. สวมล ศรรตนวงศ ๘,๐๐๐

๘. คณขจต เสรรตน ๒,๖๒๕

๙. คณชชวาลย คณพวงพยอม อนวงศและครอบครว ๕๐๐

๑๐. คณประภาศร เรยวพานชกล ๒,๐๐๐

๑๑. ผฟงธรรมอาคารลอคโฮม เบนซทองหลอ ๒๘ ก.พ. ๕๓ ๒,๔๕๐

๑๒. คณอจฉรยา เกตทต ๑,๐๐๐

๑๓. ผฟงธรรมกรมศลกากร ๓ ม.ค. ๕๓ ๙,๔๙๕

๑๔. เงนบรจาครวบรวมจากฐณชาฌรสอรท ๒๓ ก.พ. ๕๓ ๓,๕๔๑

๑๕. อาจารยนงเยาว โพธทอง ๑,๐๐๐

129

๑๖. ผรวมสนทนาธรรมหมบานเลศอบล ๓ ๖ ม.ค. ๕๓ ๑,๔๐๐

๑๗. คณวนชน คณจนตนา ธรรมไพโรจน ๒๐๐

๑๘. คณปรดา ตมทอง ๕๐๐

๑๙. คณนฤมล มลาภ ๕๐๐

๒๐. บ. มหพนธไฟเบอรซเมนต จำกด (มหาชน) ๕๐,๐๐๐

๒๑. คณรชนวรรณ อทยศร ๑๐,๐๐๐

๒๒. คณชอพภพ โอสถานเคราะห ๒,๐๐๐

๒๓. คณทศพร คณสภาพร ศรกร ๓,๐๐๐

๒๔. รศ.ดร. วไล เทยนรงโรจน หนนภกด ๒,๐๐๐

๒๕. คณเพญพรรณ วสทธ ณ อยธยา ๒,๐๐๐

๒๖. ดร. นวลศร เปาโรหตย ๓,๐๐๐

๒๗. อาจารยสภร ทมทอง ๒๕,๗๘๙

รวม ๑๔๕,๐๐๐

ประวต อาจารยสภร ทมทอง

วนเดอนปเกด

- พฤษภาคม ๒๕๑๕

- บานหนองฮะ ต. หนองฮะ อ. สำโรงทาบ

จ. สรนทร

การศกษา

- เปรยญธรรม ๔ ประโยค

- ประกาศนยบตรบาลใหญ วดทามะโอ จ. ลำปาง

- วศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวศวกรรมไฟฟา

มหาวทยาลยขอนแกน

งานปจจบน (พ.ศ. ๒๕๕๓)

- ผจดการฝายจดซอ

บรษท บางกอกพรอพเพอรต คอรปอเรชน จำกด

- คณะกรรมการโครงการแปลพระไตรปฎก

นสสยะและตรวจชำระคมภร

- อาจารยสอนพเศษปรญญาตร วชาพระอภธรรมปฎก

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย วทยาเขต

บาลศกษาพทธโฆส จ. นครปฐม

- บรรยายธรรมะตามสถานทตาง ๆ ทงในกรงเทพฯ

และตางจงหวด

- เผยแผธรรมะทางเวบไซด www.ajsupee.com