Embed Size (px)
Citation preview
ปท3ฉบบท27เดอนมนาคม-เดอนเมษายน2559
ปดทองฯเปดศกราช 5 ป ระยะท 2หลงจากทประชมคณะรฐมนตรมมตอนมตใหมลนธ
ปดทองหลงพระสบสานแนวพระราชดำารดำาเนนงานตาม
แผนยทธศาสตรการบรณาการการขบเคลอนการพฒนา
ตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ระยะท 2 ป 2559-
2563และอนมตกรอบแผนงานและงบประมาณประจำาป
2559-2563 ของมลนธปดทองหลงพระ สบสานแนว
พระราชดำารและสถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรม
ปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชดำาร หลงจากท
มลนธตงมาครบ5ปใหขยายผลในระยะทสองชวง5ป
ถดไปเพอตอยอดโครงการหลงจากททำาโครงการตนแบบ
ใน5จงหวดประกอบดวยจงหวดนานอดรธานเพชรบร
กาฬสนธและอทยธานพรอมทงขยายผลมงเนนการฝก
อบรมภาคราชการและชมชน และจดทำาโครงการตง
สถาบนอบรมการพฒนาอยางยงยนในพนทตางๆ
การดำาเนนงานของสถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรม
ปดทองหลงพระฯ ระยะทสอง จะสรางตนแบบการพฒนาใน
สองพนทใหมคอโครงการพฒนาและจดหานำาในพนทตำาบล
ทงโปง อำาเภออบลรตน จงหวดขอนแกน และโครงการ
ขบเคลอนปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในพนทสามจงหวด
ชายแดนภาคใต อานตอหนา2
สรางพนทตนแบบใหม ขอนแกน-ชายแดนใต
ความหมายของตราสญลกษณฉลองสรราชสมบตครบ70ปอกษรพระปรมาภไธย ภปร สเหลองนวลทอง เปนสประจำาวนพระบรมราชสมภพ ขอบรมอกษรสทองบนพน
สขาบเขม(นำาเงนแก)เปนสประจำาสถาบนพระมหากษตรยภายในกรอบลายทองปนนากมลายเนองสทองมากกวา70ดวง
เปนการถวายพระพรใหทรงสถตดำารงในสรราชสมบตมากกวาปท 70 ใหสถาพรโดยสวสดเปนอเนกอนนตยงกวา
พระมหากษตรยพระองคใด
อกษรพระปรมาภไธย ภปร และกรอบลายทองปนนากนสถตอยภายใตพระมหาพชยมงกฎ ประกอบอณาโลม
สทอง แวดลอมดวยพระแสงขรรคชยศรและพระแสจามรอยเบองซายแหงพระมหาพชยมงกฎ มธารพระกรและพชน
ฝกมะขามอยเบองขวา มฉลองพระบาททอดอยทปลายพระแสงและธารพระกรนนเบองลาง รวมเรยกวา เครองเบญจสร
ราชกกธภณฑ เปนนมตหมายแหงการฉลองสรราชสมบต ลางลงมาเปนแพรแถบสหงชาด (ชมพ) ขลบทอง เขยนอกษร
สทองความวา ฉลองสรราชสมบตครบ70ป ปลายดานขวาของแพรแถบระบพ.ศ. 2489อนเปนปทเสดจเถลงถวลย
ราชสมบตปลายดานซายของแพรแถบระบพ.ศ.2559แสดงกาลเวลาทลวงมา70ปตราบจนปจจบน
ปดทองฯเปดศกราช 5 ป ระยะท 2
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
2
ขาว
เจาของ : มลนธปดทองหลงพระสบสานแนวพระราชดำาร สำานกงานปลดสำานกนายกรฐมนตรทำาเนยบรฐบาลเลขท1ถนนนครปฐมเขตดสตกรงเทพมหานคร10300 : สถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรมปดทองหลงพระสบสานแนวพระราชดำาร อาคารสยามทาวเวอรชน26เลขท989ถนนพระราม1แขวงปทมวนเขตปทมวนกรงเทพฯ10330 โทรศพท0-2611-5000โทรสาร0-2658-1413ทปรกษา : หมอมราชวงศดศนดดาดศกลนายการณยศภกจวเลขการนายพพฒนเลศกตตสขบรรณาธการ : นายธนยนนทธนนทปพฒนผชวยบรรณาธการ:นายสชาตถนอมผจดทำา : บรษทแอรบอรนพรนตจำากด1519/21ซอยลาดพราว41/1ถนนลาดพราวแขวงสามเสนนอก เขตหวยขวางกรงเทพมหานคร10310 โทรศพท0-2939-9700โทรสาร0-2512-2208E-mail:[email protected]
www.pidthong.org
www.twitter.com/pidthong
www.facebook.com/pidthong
www.youtube.com/pidthongchannel
ตอจากหนา1
สำาหรบโครงการพฒนาและจดหานำาในพนทตำาบลทงโปง
อำาเภออบลรตน จงหวดขอนแกน ประกอบดวยการพฒนาดาน
โครงสราง 4 โครงการคอ โครงการปรบปรงคลองสงนำาสถานสบนำา
บานหนองผอ ปจจบนดำาเนนการเสรจแลว ใชเวลาในการดำาเนนงาน
40 วน โครงการตอทอสงนำาจากคลองสงนำาสถานสบนำาบานจระเข
เพอกระจายนำาเขาสพนททำาการเกษตรโครงการซอมแซมฝาย2แหง
สรางใหม 1แหงและโครงการผนนำาจากเขอนอบลรตน พรอมระบบ
กระจายนำาเขาพนทการเกษตร
โครงการขบเคลอนปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในพนทสาม
จงหวดชายแดนภาคใต มการคดเลอกบคคลเปนอาสาสมครพฒนา
หมบาน (อสพ.) ประจำาพนทแลว 35 คน รวมทงมการสรปพนท
และแนวทางการพฒนาพนทตนแบบใน3จงหวดชายแดนภาคใตเบอง
ตน ประกอบดวย จงหวดยะลา ตำาบลทาธง อำาเภอรามน และ
หม2,6ตำาบลลำาใหมอำาเภอเมองยะลาจงหวดนราธวาสหม4ตำาบล
โคกเคยนอำาเภอเมองนราธวาสจงหวดปตตานหม1,6ตำาบลแปน
อำาเภอสายบรหม1,2,4ตำาบลสะกำาอำาเภอมายอและตำาบลทานำา
และตำาบลพอมงอำาเภอปะนาเระ
ทงน ในการแถลงผลการดำาเนนงานของมลนธปดทองหลงพระฯ
ครบรอบ6ปหมอมราชวงศดศนดดาดศกลเลขาธการมลนธปดทอง
หลงพระฯกลาววา6ปทผานมาปดทองหลงพระฯทำาหนาทประสาน
งานใหเกดการบรณาการเรมจากการพฒนาแหลงนำาในพนทตนแบบ
ทง5จงหวดอยางสมฤทธผล
ทำาใหเกดพนทรบนำาเพมขน 7.5 เทา จากเดม 21,415 ไร เปน
160,890 ไร ประชาชนในพนทตนแบบ 3,948 ครวเรอน มรายได
เพมขน 154.6 ลานบาท จากความรวมมอของหนวยงานภาครฐ
และเอกชนจำานวนมากทเขามามสวนรวมสงเสรมอาชพการทำาเกษตร
เกดกองทนทชาวบานบรหารจดการเองในทกพนทกวา 33 กองทน
มเงนหมนเวยนกวา 3.6 ลานบาทมพนทปากลบคนมา 87,865 ไร
มการปลกไมเศรษฐกจแลวไมนอยกวา7.5ลานตน
นอกจากน ยงมการทำางานรวมกบสถาบนการศกษาเชอมโยง
องคความรตางๆของมหาวทยาลยลงสชมชน เพอตอยอดการพฒนา
ในทกพนทตนแบบปดทองหลงพระฯ
เลขาธการมลนธปดทองหลงพระฯกลาววาบทบาทของปดทอง
หลงพระฯ จากนไปจะเพมบทบาทการกระจายความรสสงคม การ
ขบเคลอนงานมงสสาธารณะ เพอนำา “ศาสตรของพระราชา” สการ
พฒนาประเทศตอไป
รางวลเกยรตยศหมอมราชวงศดศนดดา ดศกล เลขาธการมลนธแมฟาหลวง ในพระบรม
ราชปถมภ เขารบเหรยญเกยรตยศอนทรงคณคา “THETHOMASHARTMURAL
MEDALLION” ในฐานะศษยเกาทโดดเดน สรางชอเสยงและคณงามความด
ในดานบำาเพญตนเพอสาธารณประโยชน พฒนาคณภาพชวตอยางยงยน
ในประเทศของตน จนเปนทประจกษจากมหาวทยาลยอนดแอนา รฐบลมมงตน
ประเทศสหรฐอเมรกา ในวนท 4 เมษายนทผานมาณ โรงแรมพลาซา แอทธน
กรงเทพมหานคร
ในงานหมอมราชวงศดศนดดาดศกลไดแสดงความซาบซงในพระมหากรณาธคณตอสมเดจพระศรนครนทราบรมราชนวา“รางวล
อนทรงคณคาน ไมใชสำาหรบผมแตเพยงผ เดยว ผมสามารถมาถงจดนได ดวยวสยทศนและพระราชปณธานอนมงมนของ
สมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน ผทรงเปนพระบรมราชชนนของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว สมเดจยาของพระเทพรตนราชสดาฯ
สยามบรมราชกมาร และแรงบนดาลใจอนยงใหญของประเทศชาต พระองคทรงอทศพระองคเองตลอดพระชนมชพเพอการสรางชาต
โดยแกปญหาความยากจน และการสรางอาชพทมนคงใหกบประชาชนทอยหางไกล โดยไมแบงแยกเชอชาต เพศ หรอศาสนา รางวลน
เปนของพระองค”
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
3
ขาว
เจาของ : มลนธปดทองหลงพระสบสานแนวพระราชดำาร สำานกงานปลดสำานกนายกรฐมนตรทำาเนยบรฐบาลเลขท1ถนนนครปฐมเขตดสตกรงเทพมหานคร10300 : สถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรมปดทองหลงพระสบสานแนวพระราชดำาร อาคารสยามทาวเวอรชน26เลขท989ถนนพระราม1แขวงปทมวนเขตปทมวนกรงเทพฯ10330 โทรศพท0-2611-5000โทรสาร0-2658-1413ทปรกษา : หมอมราชวงศดศนดดาดศกลนายการณยศภกจวเลขการนายพพฒนเลศกตตสขบรรณาธการ : นายธนยนนทธนนทปพฒนผชวยบรรณาธการ:นายสชาตถนอมผจดทำา : บรษทแอรบอรนพรนตจำากด1519/21ซอยลาดพราว41/1ถนนลาดพราวแขวงสามเสนนอก เขตหวยขวางกรงเทพมหานคร10310 โทรศพท0-2939-9700โทรสาร0-2512-2208E-mail:[email protected]
ในการเสวนาเรอง “มหาวทยาลยกบการพฒนาชนบท”
ทมลนธปดทองหลงพระสบสานแนวพระราชดำารจดขนตวแทน
สถาบนการศกษาทกแหงเหนพองตองกนวา สถาบนการศกษา
ควรมบทบาทในการสนบสนนการเรยนรและเสรมสรางทกษะ
ใหเยาวชนมความเปนผนำาทมจตอาสา เพอพฒนาชมชนและ
ประเทศอยางยงยน
รศ. นพ.ปรชา สนทรานนท รองอธการบดฝายกจการนกศกษา
และศษยเกาสมพนธมหาวทยาลยมหดลตวแทนทประชมอธการบด
แหงประเทศไทย กลาววา บทบาทสำาคญของมหาวทยาลยทด
มดวยกน 3อยางคอ 1. เปนแหลงรวบรวมความรและผลตบณฑต
2. พฒนาใหเกดความเจรญงอกงาม ทงกบประชาชนในพนทและ
ผทลงไปพฒนา มการแลกเปลยนเรยนรการพฒนารวมกน และ
3. ตองตระหนกถงปญหาของชนบท ทมความซบซอนมากขนใน
ปจจบนเพอใหการพฒนามสมฤทธผล
รศ.ดร.ธนตธงทองรองอธการบดดานกจการนสตจฬาลงกรณ
มหาวทยาลย กลาววา การรวมทำางานกบปดทองฯ ทำาใหความคด
เกยวกบการทำากจกรรมจตอาสาของตนเปลยนไปจากเดมทเคยทำาใน
เรองทอยากจะทำาในเวลาสนๆ เปนการทำาใหนสตคดถงปญหาของ
ชมชนและความตองการทแทจรงของชาวบาน โดยใหชาวบานม
สวนรวมดวย
ขณะท รศ. ดร.ศกรนทร ภมรตน อธการบด มหาวทยาลย
เทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร กลาววา ในการนำานวตกรรมทเปน
เทคโนโลยพลงงานทดแทนเขามารวมพฒนากบปดทองหลงพระฯ
ทำาใหทงคณาจารยและนกศกษาไดสมผสใกลชดและเขาใจในบรบท
ของชมชนมากขนกวาเดม
ดร.วบล เปนสข รองอธการบด มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน
กลาววา การทำางานกบปดทองหลงพระฯ ในพนทตนแบบบาน
โคกลาม-แสงอราม จ.อดรธาน ทำาใหสอสารความเขาใจและรบร
ความตองการของชาวบานไดอยางถกตอง และสามารถนำาวชาการ
และความรมาแกปญหาไดตรงจด
ในการสงเสรมบทบาทของสถาบนการศกษาเพอพฒนาชนบท
มลนธปดทองหลงพระฯ ยงรวมกบมลนธรากแกว และจฬาลงกรณ
มหาวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน และมหาวทยาลยมหดล ใน
การขบเคลอนยทธศาสตรการพฒนาตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
ในยทธศาสตรท 2 ภาคการศกษา โดยเรมจากการดำาเนนงาน
รวมกบมหาวทยาลยขอนแกนในการขบเคลอนปรชญาของเศรษฐกจ
พอเพยงภาคเกษตรและชนบทของจงหวดขอนแกน ภายใตโครงการ
พฒนาและจดหานำาในพนทตำาบลทงโปง อำาเภออบลรตน จงหวด
ขอนแกน เพอเปนแมแบบในการทำางานพฒนาเชงพนทและขยายผล
สสถาบนการศกษาอนตอไป
บทเรยนและความสำาเรจในการทำางานรวมกน ทำาใหมลนธ
รากแกวจดทำา “โครงการขบเคลอนปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
ดวยพลงนสตนกศกษา” เพอสรางเยาวชนคนรนใหมใหสนบสนน
การขบเคลอนปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงใหเกดผลอยางเปน
รปธรรมและสนบสนนใหมหาวทยาลยทำางานอยางบรณาการรวมกบ
ทกภาคสวน โดยมการลงนามในบนทกขอตกลงความรวมมอกบ
จฬาลงกรณมหาวทยาลยมหาวทยาลยขอนแกนมหาวทยาลยมหดล
และมหาวทยาลยสงขลานครนทร เปนเวลา 3 ป ประกอบดวย 5
โครงการ คอ โครงการเรยนรหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
เพอนำาไปสการปฏบตโครงการพฒนาศกยภาพนสตนกศกษาแกนนำา
เครอขายขบเคลอนปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง โครงการจดทำา
หลกสตรรวมกบภาคการพฒนาในการนำาหลกปรชญาของเศรษฐกจ
พอเพยงสการปฏบตเพอเปนตนแบบในการขยายผล โครงการจดการ
องคความรดานการพฒนาของสถาบนการศกษา และโครงการ
แลกเปลยนเรยนรของสถาบนการศกษาเพอการพฒนาชมชน
โครงการดงกลาวไดรบการอนมตจากคณะอนกรรมการสงเสรม
การขบเคลอนการพฒนาตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงภาค
การศกษาแลวโดยงบประมาณสนบสนน18.59ลานบาทดำาเนนการ
ตงแตเดอนมนาคม-กนยายน2559
มหาวทยาลยชนนำารวมขบเคลอนการพฒนาทยงยน
ตอนท2“ปลานล” ทปจจบนสามารถพบไดในแหลงนำาทวประเทศ
ในตลาดสดของทกจงหวดแมแตในพนทหางไกลทรกนดารกยง
มการเพาะเลยงกนอยางแพรหลาย
“ปลานล” ทสรางงานใหประชาชนกวาลานคนสรางมลคาทาง
เศรษฐกจ เฉพาะราคาขายทปากบอเฉลยปละ 12,000 ลานบาท
จากผลผลตเฉลยปละ 200,000 ตน จากฟารมปลานลเฉพาะทขน
ทะเบยนไวกบกรมประมงประมาณ280,000แหงและหากนบตงแต
ป2517ทเรมมการบนทกสถตปลานลสรางรายไดใหกบเกษตรกรแลว
ไมนอยกวา 107,000 ลานบาท ซงมตนกำาเนดจาก “บอเลยงปลา”
เพยงบอเดยว
ในสวนจตรลดา เมอ 50 ปกอนพระบาทสมเดจพระเจาอยหว
ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหนำาปลานำาจดตระกลทลาเปย 50 ตว
ซงสมเดจพระจกรพรรดอากฮโตะ ขณะดำารงพระอสรยยศมกฎราช
กมาร ทลเกลาฯ ถวายเมอวนท 25 มนาคม 2508มาทดลองเลยง
และขยายพนธ
เมอเลยงไดประมาณ5เดอนเศษปลานลขยายพนธมลกปลาเปน
จำานวนมากทรงเหนวาปลาอาศยอยกนอยางแออดมากจงโปรดให
ขดบอเพมอก 6บอ และทรงยายปลาจากบอเดมมายงบอใหมดวย
พระองคเองจากนนในวนท17มนาคม2509จงพระราชทานลกปลา
ขนาด 3-5 เซนตเมตร 10,000 ตว ใหกรมประมงนำาไปเพาะเลยง
ขยายพนธเพอสงเสรมใหกบประชาชนตอไป พรอมทงพระราชทาน
ชอวา“ปลานลจตรลดา”
พระบาทสมเดจพระเจาอยหวยงพระราชทานปลานลจากบอ
ในสวนจตรลดาสมทบกบพนธปลาทกรมประมงผลตไดเพอแจกจาย
แกเกษตรกรอกเปนประจำาทกเดอน
จากนนมาปลานลจตรลดาจงขยายพนธแพรหลายไปทวประเทศ
ทงในแหลงนำาธรรมชาตและเกดฟารมเลยงปลานลจำานวนมาก
“ปลานลจตรลดา”คออาหารพระราชทาน โดยพระราชประสงค
ใหคนไทยไดบรโภคโปรตนราคาถก ในสภาวะทประเทศไทยอยใน
สภาพบอบชำา ออนแอจากผลของสงครามโลกครงท 2และการเกด
อทกภยครงใหญทพนทการเกษตรของประเทศเสยหายขาวปลาอาหาร
ขาดแคลน เกษตรกรและประชาชนผยากไรไดรบความยากลำาบาก
ขณะทการฟนฟประเทศหลงสงครามโลกเปนไปอยางยากลำาบาก
แมการพระราชทานพนธปลานลครงแรกจะเกดขนเมอ 50 ป
มาแลวแตยงทรงสนพระราชหฤทยพฒนาคณภาพของปลาทประชาชน
จะเลยงและบรโภคใหดขนอยางตอเนอง ในป 2531 โปรดเกลาฯ ให
กรมประมงพฒนาสายพนธปลานลใหมขนาดใหญ แขงแรงมากขน
โดยลำาดบเปนปลานลสายพนธจตรลดา2,3และ4ในชวงระหวาง
ป 2540-2541 ซงใหผลผลตเพมขน 40-45%และมอตรารอดเพม
มากขนเฉลย24-35%
อาจกลาวไดวาปลานลทมอยในประเทศไทยทกตวเปนปลา
ทสบเชอสายมาจากปลานลพระราชทานทงสน
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
4
รายงานความกาวหนาปดทองหลงพระฯ
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
5
รายงานความกาวหนาปดทองหลงพระฯ
■ พนทตนแบบปดทองหลงพระฯจงหวดนาน
ในชวงเดอนกมภาพนธและมนาคม 2559 ชาวนานในพนท
ตนแบบปดทองหลงพระฯ มรายไดจากพชหลงนาและพชทมการ
สงเสรมใหปลกหลายชนด เชน พรกซปเปอรฮอต ซงมราคาประกน
รบซออยทกโลกรมละ 30บาทลกเดอยมผลผลตเฉลยตอไร 83.51
กโลกรมจำาหนายไดในราคากโลกรมละ8บาทกลวยนำาวาทจะมพอคา
คนกลางจากตางอำาเภอมาซอในราคาหวละ5บาทสวนผลผลตทเหลอ
อยระหวางการทดลองนำามาตากในโรงตากพลงงานแสงอาทตย
เพอเพมมลคากงหรอดอกหญาจากไร-สวนของชาวบานเองจำาหนาย
ไดในราคากโลกรมละ26บาทสรางรายไดแลวหลายแสนบาท
ชาวบานหลายรายมการปรบเปลยนพฤตกรรมการปลกพช เชน
หนมาปลกถวเหลองเปลยนจากการทำาไรขาวโพดมาเปนปลกหลงการ
เกบเกยวขาวแทนปลกขงแทนขาวโพดเลยงสตวปลกขาวโพดหวาน
และปลกพรกไทยเปนพชเศรษฐกจระยะยาวทมตลาดรองรบแนนอน
มการทำาปยอนทรยจากมลววควายทเลยงไวจำาหนายเปนรายไดเสรม
ในราคากระสอบละ200บาท
นอกจากน ยงมหนวยงานภาครฐแจงกบชาวบานทสนใจดวยวา
จะมการสนบสนนพนธปลาเลยงในบอพวงสนเขา และพฒนาทดน
จะรบซอถวมะแฮะจำานวน50ตนในราคากโลกรมละ20บาทในปน
ศนยสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตร จงหวดนานมการสงเสรม
การปลกไผเศรษฐกจ คอ ไผซางหมนและไผซางนวล ในพนทบาน
นำาปากบานหวยธนและบานหวยมวงมผเขารวมโครงการ27ราย
ในพนทบานนำาปาก บานหวยธน และบานหวยมวง ยงมการ
ลงทนซอเครองสขาวกลองมาทดลองสขาวกำาลมผวเปนขาวกลอง
และทดลองบรรจถงเพอจดตงกลมวสาหกจชมชนใน3หมบานตอไป
ในดานการอนรกษพนทปาคณะกรรมการบานกวจนทร รวมกบ
ปดทองหลงพระฯ และมลนธแมฟาหลวง ทำาการปกหลกแนวเขต
ระหวางพนททำากนของชาวบานกบปาอน รกษและปาใชสอย
ใหชดเจน
■ บานโคกลาม-แสงอรามต.กดหมากไฟอ.หนองววซอจ.อดรธาน
คณะกรรมการกลมผใชนำาโซนหวยคำาเข โซนหวยคลาย โซน
หวยอางและโซนหวยขเกยผนำาชมชนและทมปฏบตงานพนทประชม
วางแผนบรหารจดการนำาป 2559 โดยมการเลอกตงคณะกรรมการ
บรหารจดการนำาชดใหมทง4โซนพรอมทงวางแผนบรหารจดการนำา
ชวง“พชหลงนา”โดยจะมการเปดนำาใหสมพนธกบความตองการใชนำา
คอใหโซนขเกยและโซนหวยอางรบนำาพรอมกน1วนโซนหวยคลาย
รบนำา1วนหมนเวยนสลบกนโดยจะมการจดทำาปฏทนการปลอยนำา
แจงใหสมาชกแตละโซนรบทราบรวมกน
นอกจากน ยงมการกำาหนดแนวทางการตดตงมเตอรเพอสราง
ความเขาใจกบชาวบานถงขอดของการตดตงมเตอรวา เพอความ
สะดวกในการตดตามการบรหารจดการนำาของกลมผใชนำาและควบคม
ใหมการใชนำาอยางคมคาแตจะตองทำาการวดระยะและขยายแนวทอ
ใหสามารถตดตงมเตอรไดครบทกแปลง ซงสมาชกทกคนตองเขาใจ
และยอมรบขอจำากดจากการตดตงมเตอร คอ การทนำาจะเขาแปลง
ชาลงตนทนการปลกพชจะเพมขนเปดนำาใชพรอมกนไดไมเกน3ราย
รอบการรอนำาจะอยท 35 วนตอรอบ (รอบละ 3 แปลง) สามารถ
ปลอยนำาไดแตละรอบไมเกน24ชวโมงไมควรปลอยนำาลงสระเกบนำา
ไวใช เนองจากบอไมสามารถเกบนำาไวไดเทานำาทปลอยลงเปนการ
สญเสยนำาและเพมคาใชจายโดยไมจำาเปน
จากการสำารวจตนนำาอางหวยคลายฯพบวาปรมาณการไหลของ
นำาจากลำาหวยคำานอยทไหลลงสอางหวยคลายมนอยมาก เนองจาก
มฝนตกนอยและลำาหวยบางสวนยงไมไดสรางฝายอนรกษจงทำาการ
สำารวจเพอกำาหนดจดสรางฝายอนรกษในลำาหวยคำานอยหวยคำากลาง
และหวยหเลขนใหม เนองจากฝายเกาเปนคนคดนถมและไมมประต
ระบายทรายทำาใหกระแสนำาลนคนคดนกดเซาะสนฝายและทายฝาย
เสยหาย และมการวางแนวทางแกไขโดยทำาประตระบายทรายเปน
คอนกรตเสรมเหลกเสรมกลางสนฝายเพอเปนการปองกนนำาลนขาม
สนฝายรวม9แหง
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
6
รายงานความกาวหนาปดทองหลงพระฯ
นอกจากนยงมแผนงานทจะศกษาความเปนไปไดในการขด
สระนำาเพอเกบนำาไวใช โดยประยกตตามแนวทางเกษตรทฤษฎใหม
ซงมเกษตรกรทสนใจ16 ราย โดยจะทำาการประเมนความเหมาะสม
เปนรายแปลงดานตนทนนำาพชทมอยเดมในแปลงจดเดนของแปลง
และความพรอมของเจาของแปลง จำานวนแรงงาน พรอมแผนผง
รายแปลงใหครบทง 16 แปลงมาวเคราะหความเหมาะสมรวมกบ
ทมงานพนท กอนจะทำาเวทประชาคมวางแผนสงเสรมการเกษตร
ประมงและปศสตวตอไป
■ บานบางกลอย-โปงลกต.หวยแมเพรยงอ.แกงกระจานจ.เพชรบร
กลวย ทมการสงเสรมใหปลกในพนทตนแบบบานโปงลก-
บางกลอยสามารถสรางรายไดใหกบชาวบานในชวง3เดอน(มกราคม-
มนาคม) ป 2559 แลว 71,968 บาท เมอรวมกบรายไดป 2558
(เดอนพฤษภาคม-ธนวาคม)ชาวบานมรายไดจากกลวยแลวรวมทงสน
398,342บาท
เมอวนท 22 มนาคม 2559 คณะทำางานฯ ดานปฏบตการ
ระดบอำาเภอมการประชมรวมกบหนวยงานทเกยวของ คณาจารย
จากจฬาลงกรณมหาวทยาลย และปดทองหลงพระฯ เพอกำาหนด
แผนพฒนาพนทบานโปงลก-บางกลอยในระยะตอไปซงจะเสนอ
ตอทประชมคณะทำางานระดบจงหวดพจารณา ภายในเดอน
พฤษภาคม2559
ทงน จะมการเรงพฒนาระบบโครงสรางพนฐานในพนทเรอง
สขศาลาพระราชทานและโครงการอาหารกลางวน เนนการดแล
ประชาชนโดยรอบใหม4ดคอคนสขภาพรายไดและสงแวดลอม
ทำาศนยกลางทโรงเรยนเพอใหชาวบานไดรวมเรยนรตามนโยบาย
ของกระทรวงมหาดไทย
เกษตรอำาเภอแกงกระจานจะสนบสนนไมผลเชนทเรยนขนนฯลฯ
ใหกบชาวบานทง 2 หม รวมทงพชผกสวนครว เมลดพนธ ผก
เมลดพนธถวเหลอง เพอสนบสนนโครงการเกษตรอาหารกลางวน
ในโรงเรยนตชด.บานโปงลกสนบสนนพนธสตวหม เปด ไก ใหกบ
ชาวบานเพอเปนแหลงโปรตน รวมทงสนบสนนโรงตากกลวย
เพอแปรรปตอไปประมงอำาเภอแกงกระจานจะสงเสรมโครงการประมง
โรงเรยน (เลยงปลาดก) ในโรงเรยนตชด.บานโปงลกนำาพนธปลา
พนถนเชนปลาจาดปลาเวยนปลาตะเพยนปลอยในแมนำาเพชรบร
ปละ300,000ตวปลอยปลานลในบอสาธารณะเพอเปนแหลงโปรตน
ใหกบชาวบานรวมทงโครงการสงเสรมการเลยงกบ20ราย
ปดทองหลงพระฯ ไดเสนอแผนเยยวยาปญหาภยแลง เชน
การจดตงกองทนขาวสาร จดทำาฐานขอมลการใชประโยชนทดน
เพอวางแผนฟนฟกจกรรมการพฒนาตอยอดเรองระบบนำา โครงการ
สงเสรมพฒนาอาชพ ระบบการผลต เชน สงเสรมการปลกพช
ตามความเหมาะสมของพนท การหาผลผลตเดนของพนท เปนตน
ดานการศกษาการศกษานอกโรงเรยนแกงกระจานจะทำาโครงการ
สอนหนงสอใหกบผไมรหนงสอ รวม 60 คน ระยะเวลาหลกสตร
4-5เดอนสอนทกวนจนทรพธศกรและชวงปดเทอมจะใหครกศน.
ไปเรยนรหลกสตร55วนอานออกเขยนไดเพอนำาวธการกระบวนการ
มาปรบใชทงนจฬาลงกรณมหาวทยาลยจะนำาอาจารยคณะครศาสตร
มารวมวางแผนการพฒนาการศกษาจดครมาชวยสอนประจำา2คน
และสงนสตมาฝกสอนทโรงเรยนตชด.บานโปงลก
ดานการทองเทยวเชงวฒนธรรม จะมการสรางบานตวอยาง
เปนศนยเรยนรดานประเพณวฒนธรรมตามขอเสนอของคณะกรรมการ
หมบาน โดยงบประมาณสนบสนนจากสภาพฒนาการเศรษฐกจ
และสงคมฯและนสตคณะสถาปตยกรรมศาสตรภาควชาการวางแผน
ภาคและเมองเขยนแบบแปลน2แบบเสนอใหชาวบานตดสนใจ
รวมทงองคการบรหารสวนตำาบลหวยแมเพรยงจะพฒนาคณภาพ
ชวตและโครงสรางพนฐานดวยการปรบปรงถนนลกรงบรเวณทมความ
ขรขระสงชนสำารวจขอมลผสงอายเพอเสนอพฒนาสงคมและความ
มนคงของมนษยจงหวดเพชรบร จดประชมประชาคมแผนพฒนา
หมบานระยะ3ปสวนชาวบาน2หมบาน เสนอวางทอขนาด4นว
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
7
บทความ
จากแกงงาชางและปรบปรงระบบโซลารเซลลในครวเรอน
เมอวนท 23 มนาคม 2559 ตวแทนจาก กอ.รมน. ไดสงมอบ
โรงไฟฟาขนาดยอม ระบบโซลารเซลลทกอสรางเสรจแลวใหกบชาว
บานและแนะนำาใหเดนสายไฟเขาหมบานทง2หมบานและตดมเตอร
เกบคาไฟ เพอซออปกรณสำาหรบซอมแซมในอนาคตสวนไฟทเหลอ
สามารถใชกบเครองสบนำาประปาหมบานได
■ แกมลงหนองเลงเปอยอ.รองคำา-กมลาไสยจ.กาฬสนธ
เครอขายผกเพอสขภาพ ซงดำาเนนการมา 1 ป 6 เดอน จาก
สมาชกปลกผกในโรงเรอน6ราย6โรงเรอนปจจบนมสมาชกเพมขน
เปน80ราย27โรงเรอนสามารถผลตผกบรโภคในครวเรอนจำาหนาย
ในตลาดชมชนและจำาหนายใหกบพอคาคนกลางทมารบซอถงแปลง
ความกาวหนานทำาใหเครอขายผกเพอสขภาพมการประชมเพอรวมกน
กำาหนดแนวทางการพฒนาเครอขายตอไป
ทงน สมาชกเหนวา การจำาหนายใหกบพอคาคนกลางทำาใหได
ราคาตำา แนวทางการดำาเนนการในปนจงตองขยายสมาชกเพมเตม
เพอใหมปรมาณผลผลตตอเนอง จดตงกลมเพอรวบรวมผลผลต
และจดจำาหนาย โดยตองมการวเคราะหตลาดขอจำากดตางๆตนทน
และมาตรฐานผลผลตโดยสมาชกทกรายตองยนขอใบรบรองมาตรฐาน
การผลตพชตามมาตรฐานGAP
การปลกพชหลงนา ทใหชาวบานเลอกตามความตองการ
และศกยภาพของตนเองจะมการปลกขาวโพดหวานแตงโมแตงไทย
และถวลสง ซงมตลาดรองรบผลผลตแลว คอ บรษท ไทยพนท
ซพพลายตลาดพรรณรวในพนทปลกรวม420ไร
สำาหรบกองทนสตวปก ซงมการสงเสรมการเลยงไกไข เพอเปน
แหลงอาหารในครวเรอนและขายเปนรายไดเสรมปจจบนมสมาชก
32ราย320ตวมเงนในกองทน25,100บาท เพยงพอทจะซอไกไข
มาสนบสนนใหกบเกษตรกรทตองการอก10รายรายละ10ตว
ผลการสงเสรมการเลยงปลาเชงพาณชย เชงพอเพยง และการ
เลยงกบ ในพนท 7แปลง ตงแตเดอนสงหาคม2558จนถงปจจบน
รวม7 เดอนชาวบานเรมจบขายผลผลตและสงเงนคนกองทนแลว
ทำาใหมยอดเงนในบญชกองทน102,474บาท และจะมการเกบเงน
จากสมาชกรนท2คนกองทนระหวางเดอนเมษายน-ธนวาคม2559
จะมเงนเขากองทนอก 227,335 บาท ซงจะนำาไปหมนเวยนใหกบ
สมาชกคนอนๆตอไป
■ ต.แกนมะกรดจ.อทยธาน
เจาหนาทสำานกงานวจยและพฒนาการเกษตรอทยธานทำาการ
ตรวจแปลงสตรอวเบอรร เพอการรบรองมาตรฐานการปฏบตทางการ
เกษตรทด (GAP)ครงท 2มสมาชกกลมเกษตรแกนมะกรดในพนท
ทง4หมบานไดรบการตรวจจำานวน24รายอก32รายทไมไดเสนอ
ขอรบรองมาตรฐานGAP เนองจากไมมการจดบนทกผลผลตและ
ใชพนทแปลงปลกรวมกน
ปญหาทพบในการตรวจ คอ มการใชปยและสารกำาจดศตรพช
ไมมการจดบนทกเกบปยและยาในททไมเหมาะสมไมมดชดเกษตรกร
บางรายไมไดจดบนทกปรมาณการใชและชอสามญทถกตองวธการ
ฉดพนบางรายผสมสารหลายชนด ทำาใหตนพชไมออกผลผลต
เพราะใชสารมากไป และเกษตรกรสงเกตอาการของโรคแมลงและ
การระบาดของโรคไมไดจงทำาใหมการระบาดเกดขนเจาหนาทเกษตร
ไดใหคำาแนะนำาเกยวกบการเกบรกษาปยและยาทใช
คณะกรรมการกลมสตรอวเบอรรมการประชมหารอการชำาระ
คาพนธสตรอวเบอรรของสมาชกตามเงอนไขการรวมกลม รวมกบ
สหกรณจงหวดอทยธานและอบจ.อทยธานและมมตเปนทางเลอกให
กบสมาชกคอ กลมขายผลผลตไดทงหมดและกลมทขายผลผลตได
ครงหนงตองจายคาพนธคนตามเงอนไขตนละ2.25บาทสวนกลม
ทไมไดขายผลผลตจายคาพนธคนครงหนงหรอไมตองจาย รวมทงม
การเสนอแนวทางการดำาเนนการป2559วาจะมการคมปรมาณผลผลต
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
8
รายงานความกาวหนาปดทองหลงพระฯ
ไมไหมากเกนไปเพอตอรองกบตลาดไดและเนนเรองมาตรฐานGAP
ใหมากขน
ทงน การปลกสตรอวเบอรรในป 2559มความตองการกลาพนธ
ทงหมด120,000ตนกลมมเงนทนทสามารถซอไดเอง 50,000ตน
เกษตรและสหกรณจงหวดอทยธานจงจะสนบสนนกลาพนธ 40,000
ตนและปดทองฯ30,000ตน
หนวยงานทรวมดำาเนนการในพนทตนแบบยงจดการประชมหารอ
แนวทางการสรางฝายอนรกษเพอฟนฟทรพยากรธรรมชาตและ
สงแวดลอมในพนทแบบมสวนรวมซงมขอสรปวากรมปาไมจะจดสรร
งบประมาณสรางฝายอนรกษ 90,000บาท โดยใหปดทองฯสำารวจ
จดสรางฝายอนรกษ4จดรวมทงจดอบรมกลมเยาวชนและกลมผนำา
เพอปลกฝงจตสำานกการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม
นอกจากนยงมการเดนสำารวจความเสยหายของทอสงนำาในพนท
ซงเกอบทงหมดเกดขนจากการเผาปาทำาใหทอสงนำาไดรบความเสย
หาย โดยสรปความเสยหายไดดงน แนวทอสงนำาหวยถำา เสยหาย
ทงหมด6จดรวมระยะทาง148เมตรแนวทอสงนำาหวยเสลาชำารด
เสยหายไมสามารถสงนำาเขาบอพวงไดระยะทาง20เมตรแนวทอสง
นำาหม2หวยเฒาเคยะเสยหาย6จดรวมระยะทาง624เมตรแนว
ทอสงนำาหวยพลเสยหาย5จดรวมระยะทาง148เมตรแนวทอสงนำา
หม1หวยตนผงเสยหายทงหมด8จดรวมระยะทาง372เมตรแนว
ทอสงนำาหม3หวยคลององวะ5จดรวมระยะทาง248เมตร
การสำารวจปรมาณนำาณ สนเดอนมนาคม พบวา หวยเสลา
มปรมาณนำาเฉลยวนละ44,638ลตรหวยถำามปรมาณนำาเฉลยวนละ
111,313ลตรและหวยตนผงมปรมาณนำาเฉลยวนละ11,857ลตร
■ โครงการพฒนาและจดหานำาในต.ทงโปงอ.อบลรตนจ.ขอนแกน
โครงการพฒนาและจดหานำาในต.ทงโปงอ.อบลรตนจ.ขอนแกน
ซงเปนความรวมมอระหวางจงหวดขอนแกนมหาวทยาลยขอนแกน
สถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรมปดทองหลงพระฯและสวนราชการ
ทเกยวของนอกจากจะเปนการสงเสรมและสนบสนนใหภาคการเกษตร
และชนบท ประยกตใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการ
ดำาเนนชวตและประกอบอาชพแลวยงเปนโครงการทสนบสนนบทบาท
สถาบนอดมศกษาในการศกษาวจยและขบเคลอนการแกปญหาและ
พฒนาพนทโดยใชความร และสามารถเชอมโยงกบยทธศาสตร
ดานการศกษา และยทธศาสตรท 3 ใหภาคธรกจมบทบาทในการ
สนบสนนดวย
ทงน คณะอนกรรมการสงเสรมการขบเคลอนการพฒนาตาม
ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง(ยทธศาสตรท1)มการอนมตแผนการ
ดำาเนนงานตามทจงหวดขอนแกนเสนอ เพอสรางพนทตนแบบ 10
หมบาน ของตำาบลทงโปง อำาเภออบลรตน กอนจะขยายผลตอไปอก
528หมบานภายใตงบประมาณ192.33ลานบาทประกอบดวย4
แผนงานเปนแผนงานระยะเรงดวน3แผนคอโครงการปรบปรงคลอง
สงนำาสถานบานหนองผอ4จดรวม1,579เมตรโครงการตอทอสงนำา
จากคลองสงนำาสถานสบนำาบานจระเขความยาว4,800เมตรเพอเพม
พนทรบประโยชน6,000ไรและโครงการสรางฝายและซอมแซมฝาย
เพอกระจายนำาไปยงพนทการเกษตร2ตำาบลคอตำาบลโคกสงและ
ตำาบลทงโปงซงจะมพนทรบประโยชนเพมขน800ไรขณะนสามารถ
ดำาเนนการโครงการปรบปรงคลองสงนำาสถานบานหนองผอไดแลวเสรจ
แลวจากความรวมมอของประชาชนในการดำาเนนการ
ขณะเดยวกน มลนธรากแกวไดประสานความรวมมอกบ
มหาวทยาลยนำานสตนกศกษามาออกคายอาสาพฒนาเพอแลกเปลยน
เรยนรและทำากจกรรมในพนทอกดวย
สำาหรบแผนงานระยะท2โครงการผนนำาจากเขอนอบลรตนซง
จะเปนการสบนำามาทจดพก2จดทฝายจานเกยวและฝายอเตอแลว
ปลอยลงพนท ระยะทาง 7 กม. พรอมระบบกระจายนำาเขาแปลง
ครอบคลมพนท2ตำาบล(ตำาบลเขอนและตำาบลทงโปง)ซงจะทำาใหม
นำามาเตมพนทประมาณ5ลานลบ.ม.พนทรบประโยชน7,000ไรจะ
เรงดำาเนนการตอไป
♣♣ เสร จส นภารกจของทม
เจาหนาทและอสพ.ปดทองหลงพระฯ
จงหวดนานทนำาทม อสพ.ภาคใต ลง
พนทเรยนรวธการเกบขอมลเศรษฐกจสงคมของชาวบาน 20 หมบาน ในพนทตนแบบ
ปดทองหลงพระฯอ.เฉลมพระเกยรตอ.ทาวงผาและอ.สองแควกวา10วนทมจากภาคใต
บอกวานอกจากจะไดเรยนรวฒนธรรมของแตละชนเผาและภมปญญาดงเดมของชมชนแลว
ทกคนยงไดเรยนรการทำางานรวมกนและการทำางานอยางมระบบ และยงไดรบมตรภาพ
นำาใจไมตรทมใหกนขอรวมเปนกำาลงใจใหทกคนในการทำางานเพอชมชนตอไป
ดวยจา ♣♣ ขบเคลอนการพฒนาอยางตอเนองจรงๆ สำาหรบทมเจาหนาทและ
อสพ.ปดทองหลงพระฯ ตำาบลหวยสกตอนนกำาลงเตรยมการเดนสำารวจระบบนำาใน
พนทบ านป ากอ หม 4 และทำา
ความเขาใจใหกบทมหมบาน 30 คน
ในการสำารวจเกบขอมลเศรษฐกจ
สงคมดวย♣♣ ทม อสพ.ปดทอง
หล งพระฯ จ งห วดพษณ โลกก
ไมนอยหนา ทำางานหามรงหามคำา
มงหนาพฒนากนตอเนอง ลาสด
รวมกบสถานพฒนาทดน จงหวดพษณโลก สงเสรมการทำาปยหมก เปนความรใหกบ
ชาวบานเพอลดคาใชจายเรองปยและยงบอกอกวาการทำางานของทมอสพ.พษณโลก
ยดหลกการทรงงานในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว คอ เรมจากจดเลกๆ และ
เนนการมสวนรวม♣♣ ขยบเขยอนกนมาสกพกแลว สำาหรบทมตำาบลทงโปง
อำาเภออบลรตนจงหวดขอนแกนงานนไมตองหวงเพราะปดทองหลงพระฯระดมสมอง
เขาไปรวมดวยชวยกนขบเคลอนงานพฒนา อนาคตตอจากนไปพนทนคงพฒนา
อยางกาวกระโดดไมแพพนทอนแนนอน ♣♣ ถงงานจะหนกจะเหนอยแคไหน
แตทมเจาหนาททลงไปชวยกนขบเคลอนทบานทงโปง กขอเวลา ชะแวบบบบแอบมา
เ ซลฟ ช กภาพร วมก น เพ อ เป น
สญญาณบงบอกวา ไมวายงไงกส
เตมทแนนอนจา♣♣ ปดทายดวย
การรวมตวของมตรสหายสายขนเขา
ลานนาตะวนออกผมชพจรสายพฒนา
นำาทมโดยสหายสมรสและเหลาสหาย
ผซงเคยงบาเคยงไหลกนมา แหมมม
เหนโพสทาแบบน นายแบบตวจรง
เหนแลวตองสะพรงกนเลยทเดยว
ฮาฮาฮา ♣♣
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
9
บทความ
ทราบผลกนเปนทเรยบรอย“โครงการปนฝนเดอะบณฑต
ปท2”ททมมหาวทยาลยนเรศวรไดรบคะแนนโหวตจากทางบาน
สงสดควารางวลชนะเลศปนไปครองดวย“โครงการพลงงานนำา
สรางแสงสวางสชมชน”ทนองๆรวมมอลงแรงกบชาวบานตอทอ
ประปาภเขาเขาหมบาน ทไมเพยงแตทำาใหชาวบานมนำาไว
อปโภคบรโภคเทานนนำาทลนจากทอยงใชปนเครองกำาเนดไฟฟา
สรางแสงสวางยามคำาคนใหกบชมชนบานนำาตอน ต.นาบว
อ.นครไทยจ.พษณโลกไดอกดวย
ลองมาฟงความเหนผทรงคณวฒหนงในคณะกรรมการคดเลอก
อยาง ดร.ณรรต ปนนอย ทปรกษาประธานคณะกรรมการสถาบน
พฒนาและสงเสรมกจกรรมปดทองหลงพระสบสานแนวพระราชดำาร
ดวาเหตผลกลใดโครงการนจงสามารถเอาชนะใจผชมทางบานได
ดร.ณรรตใหความเหนวา จดเดนของทมมหาวทยาลยนเรศวร
คอเปนทมทมการวางแผนการทำางานอยางดเลอกปญหาในการลงไป
ทำาโครงการไดเหมาะกบองคความรทมไมเปนโครงการทใหญจนเกน
กำาลงอกทงยงเปนการนำาทรพยากรทมอยในพนทมาทำาใหเกดพลงงาน
ไฟฟาไดจรงๆ
“สบสานงานหตถศลป”
ขณะทตวแทนทมชนะคอ นองพชรพงษ เพงผจญอาย 21ป
บอกวา การไดรบคะแนนโหวตอยางทวมทนจนเปนชยชนะครงน
ทกคนในทมลวนตนเตนและดใจ เพราะเกนกวาความคาดหวงของ
ทมมาก
“ทมของเราเคยสงผลงานมาเขารวมโครงการในปแรก แตไมผาน
เขารอบ แตพวกเรากไมหมดหวง มาปน จงสงผลงานเขารวมอกครง
ตอนแรกกคดกนวาไดเขารอบ 10 ทมสดทายกดแลว เอาเขาจรง
เมอไดรบผลคะแนนโหวตใหเปนทมชนะเลศ จงเปนเรองนายนดมากๆ”
ตวแทนจากทมมหาวทยาลยนเรศวรยงกลาวดวยวา สงทได
รบจากการเขารวมโครงการ คอ โอกาสทเปดใหนกศกษาไดฝก
ประสบการณการทำางานจรง ลงพนทจรง เปนคนกลาแสดงออก
และไดทำางาน รวมแบงปนความคดกบนกศกษาจากสถาบนอนดวย
เปนโอกาสและประสบการณทคมคามาก
ปนฝน เดอะ บณฑต ยงคงกาวตอไปในปท 3 ซงจะพเศษ
กวาสองปทผานมา เพราะจะเปนการรวมเฉลมฉลองโอกาสมหา
มงคลเฉลมพระชนมพรรษาครบ 84 พรรษา สมเดจพระนางเจาฯ
พระบรมราชนนาถภายใตแนวคด “สบสานงานหตถศลป” เพอรวม
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
10
บทความ
“สบสานงานหตถศลป”ในปนฝนเดอะบณฑตป3
ทสำาคญคอจะสามารถตอยอดไปไดมากนอยแคไหน แตสงทยากกวา
คอทำาอยางไรใหสนคาของเราเกดมลคาสงสด ซงเปนสงทยากและ
ทาทายพอสมควรสำาหรบโจทยในซซนน”
นอกจากน ดร.ณรรตยงฝากคำาแนะนำาไปถงเหลาจตอาสาท
จะเขารวมโครงการในซซน 3 นวา อยากใหทำาโครงการทเปนความ
ตองการของชมชนจรงๆและเมอลงพนทกตองใหชมชนมสวนรวมกบ
กจกรรมนนดวย เพอใหเกดความยงยนอยางแทจรงทสำาคญทกทม
ควรเตรยมตวและวางแผนใหพรอม เพราะไมวาจะเกดอปสรรคอะไร
หากมความพรอมทกอยางกจะผานพนไปไดดวยด
เฉลมพระเกยรตมหาราชน
เฉลมพระเกยรตสมเดจพระนางเจาฯพระบรมราชนนาถททรงบำาเพญ
พระราชกรณยกจสำาคญในการสงเสรมอาชพ สงเสรมรายไดใหกบ
ประชาชนและประเทศชาต ผานโครงการ “สงเสรมศลปาชพ” มา
อยางยาวนานถง50ป
โครงการทจะเขารวมปนฝนเดอะบณฑตในปท3จะเปนโครงการ
ทเกยวของกบ “ศลปหตถกรรมพนบานไทย” เพอสงเสรมใหสถาบน
อดมศกษาและเยาวชนไดนำาความรมาประยกตใชรวมกบพลง
ความคดสรางสรรค ดำาเนนโครงการพฒนาสรางรายได สรางอาชพ
ใหแกชมชน และแสดงใหเหนถงศกยภาพของศลปหตถกรรม
พนบานไทยอกดวย
“กบโจทย สบสานงานหตถศลป ในปนฝน เดอะ บณฑต ซซน 3 น
ผเขาแขงขนตองทำาความเขาใจกบโจทยทไดรบกอน แลวคอยมอง
สงรอบๆ ตววา มอะไรทสามารถนำามาประยกตใหเปนทงศาสตร
และศลปได ตองคดใหไดวา ผลตภณฑทไดสามารถนำาไปทำาอะไรได
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
11
บทความ
ตวอยางชมชนตวอยาง
ชมชน
แปลงผกสวนผสมนบรอยแปลงเรยงรายไปตามสองฝง
ลำาหวยหนองเดอนหาทงพชหวผกใบและใบเถาชอวดดอกใบ
ใหเยนตาเคยงไปตามลำานำา คอ ความเปลยนแปลงทเกดขนท
บานนาดหม4ตำาบลพงงอำาเภอหนองหานจงหวดอดรธาน
จากสภาพทเกดขนเมอปกอน ทนำาในลำาหวยแหงขอดจาก
การลกลามของภยแลง สงผลใหผคนในหมบานตองอยกนอยางยาก
ลำาบาก
นายบญม แจมใสด ผใหญบานหม 4 เลาวา ในอดตชาวบาน
นาดพอจะทำาการเพาะปลกไดเฉพาะชวงฤดฝน นอกจากนนแลว
จำาตองปลอยผนนาใหวางเปลา เนองจากลำาหวยหนองเดอนหา
งวดแหงลงทกป เพราะฝายดนทมอยชำารดลงเรอยๆ จนไมสามารถ
กกเกบนำาไวได
สภาวการณเรมดขน เมอชาวบานรวมกนเสนอปรบปรงฝายดน
เดม เปนอาคารคอนกรตและมประตบงคบนำา ในโครงการภายใต
ยทธศาสตรท 1 การขบเคลอนการพฒนาตามปรชญาของเศรษฐกจ
พอเพยงภาคเกษตรและชนบท
เมอไดรบอนมตงบประมาณสนบสนนเปนคาวสดอปกรณ
จำานวน 140,000บาท ชาวบานนาดลกขนลงแรงรวมกนสรางฝาย
คอนกรตดวยนำาพกนำาแรงของคนทงหมบาน
พลงของคนในชมชน ไม เพยงทำาใหปรมาณนำา 22,000
ลกบาศกเมตร กลบคนสลำาหวยเทานน หากแตความกลมเกลยว
ของคนกกลบคนมาสชมชน ทำาใหทกคนเกดความรสกเปนเจาของ
รวมกนและเหนคณคาของนำา ตามมาดวยกระบวนการทจะตอยอด
ใหเกดประโยชนสงสดและยงยน
คนในชมชนจงรวมกนเสนอโครงการขดลอกหนองโศกแปน
และหนองเดอนหา ตนนำาของลำาหวยทไหลผานหมบานทเกดการ
พลงสามคคทสรางสเขยวให“บานนาด”
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
12
บทความ
ตนเขน และตดตงทอสงนำาระยะทาง 2,200 เมตร จากหนองสราง
ขอนแปน มาเสรมหากนำาในลำาหวยหนองเดอนหาไมเพยงพอและ
รวมกนลงแรงจนแลวเสรจ
นอกจากนยงมการจดตงกองทนผใชนำาขนเพอบรหารจดการนำา
ทมอย และกเงนจากธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร
หรอธกส.40,000บาทมาตดตงเครองสบนำาโดยผอนจายคนธนาคาร
เดอนละ1,000บาทดวยเงนจากกองทนผใชนำา
“เมอกอนแลงมาก ปลกอะไรกไมขน ผกตองซอจากรถพมพวงท
เขามา เดยวนไมตองแลว เราแบงพนทสาธารณะสองฝงรมหวย
ใหคนละ 20 ตารางเมตร สำาหรบปลกผกกนเอง เมอกอนทำาไมไดหรอก
เพราะไมมนำา ตอนนมนำาแลว ไดผกไดปลามาเหลอ กรวมกนเชาแผง
ในตลาดเอาไปขาย ชวตดขน ไมลำาบากเหมอนกอน”
ผใหญบญมยงบอกดวยวา ในอนาคต หากมการเพาะปลก
เพมขน นำาทมอยในปจจบนอาจไมเพยงพอ จงเตรยมแผนรบมอไว
ลวงหนาดวยการขดลอกหนองนำาเพมอก 10 ไร ความลก 3 เมตร
เพอเพมปรมาณนำา รวมทงการตดตงระบบทอสงนำาอก 4,100 เมตร
ใหครอบคลมทงหมบาน เชอวาหากโครงการไดรบอนมต ความกงวล
เรองนำากนนำาใชจะหมดไป
วนน ชาวบานนาด 234 ครวเรอน ลวนมความเปนอยทดขน
ชาวบานยมแยมแจมใสความสมพนธของคนแนบแนนและกลมเกลยว
นนเพราะชมชนบานนาดมความสามคครกใครกน และพรอมทจะ
รวมมอรวมแรงกนพฒนาชมชนของตนเองใหยงยนตลอดไป
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
13
บทความ
คพฒนาคพฒนาเรยนรเรยนร
การเพาะเหดฟางใหไดนำาหนกเหดประมาณ 0.5-1 กโลกรม
ตอ1ถง เรมจากเตรยมอปกรณคอถงปยถงขาวสารหรอถงอาหาร
สตวทหาไดทวไป (ซงสามารถใชเพาะเหดได 5-6ครง) เชอเหดฟาง
1 ใน3สวน กอนขเลอยเกาทผานการเพาะเหดถงพลาสตกมาแลว
15กอนแปงขาวเหนยว1ชอนชาและผกตบชวาประมาณ1กโลกรม
วธการ ใชกอนขเลอยเกา 10 กอน ใสลงในกระสอบ ใชไมทบ
หรอใชเทาเหยยบกระสอบใหกอนขเลอยแตกแบบหยาบๆ รดดวย
นำาสะอาดใหชนพอหมาดๆ แลวทบกอนขเลอยทเหลอ 5 กอน
ใหละเอยดสำาหรบใชคลกเคลากบเชอเหด เอาเชอเหดฟาง 1 ใน 3
ของกอนมายออกจากกนในถงหรอภาชนะทสะอาด คลกเคลากบ
แปงขาวเหนยว1ชอนชาใหทวนำาไปคลกรวมกบกอนขเลอย5กอน
เอาผกตบชวามาหนเฉยงคลกเคลาลงไป ใสลงในกระสอบทมกอน
ขเลอยทบรองรอไวแลว ใชมอกดใหแนนและเรยบจากนนใชเชอก
มดปากกระสอบใหแนน ถาเปนการเพาะในชวงฤดฝน ควรหก
ปากกระสอบลงปองกนนำาเขา นำากระสอบไปแขวนกบตนไมหรอ
ราวไมไผใหปลายกระสอบตงขนกนกระสอบลอยสงจากพนปองกน
ไมใหปลวกเขาไปกดกน
หลงการเพาะประมาณ10วนสามารถเกบเหดฟางในกระสอบได
โดยแตละกระสอบจะเกบเหดฟางได1-2ครงครงละ0.5-1กโลกรม
ตอการเพาะ1รน
ทางเลอกใหมของการเพาะเหดฟางวธนไมเพยงลดรายจาย
ใหกบครอบครวหากบรโภคเองหรอจำาหนายสรางรายไดเสรม
ไดแลว ยงเปนการนำาวสดเหลอใชมาทำาใหเกดประโยชนสงสด
อกดวยนบเปนวธการเพาะเหดแบบ“รกษโลก”จรงๆ
เพาะเหดฟางในกระสอบ
การเพาะเหดฟางในกระสอบคอทางเลอกใหมสำาหรบ
เกษตรกรหรอผสนใจการเพาะเหด เพราะนอกจากจะเปนวธ
ทงาย ไมยงยากแลว ยงเปนการใชประโยชนจากวสดเหลอทง
ทางการเกษตรและอตสาหกรรมการเกษตรทมอยมากมาย
ในประเทศไทย หาไดงายในทองถน ไมวาจะเปนฟางขาว
เศษขฝายกากหรอเปลอกมนสำาปะหลงชานออยเปลอกถวเขยว
เปลอกถวเหลองและทะลายปาลมนำามนเปนตนใชแลวยงเอา
มาทำาปยใสตนไมได เทากบมสวนชวยรกษาธรรมชาตและ
สงแวดลอมไดอกดวย
ทางเลอกใหมทใหประโยชนสงสด
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
14
บทความ
การขดคนพบโบราณวตถยคกอนประวตศาสตรจำานวนมาก
ทตำาบลบานเชยง อำาเภอหนองหาน จงหวดอดรธาน นำามา
ซงความภาคภมใจวา พนทภาคตะวนออกเฉยงเหนอของ
ประเทศไทยคอ ทซงมมนษยทมววฒนาการ ภมปญญา และ
วฒนธรรมอนรงเรองอยกนอยางหนาแนนมากวา5,000ปแลว
แหลงโบราณคดบานเชยง แสดงใหเหนถงความเปนอยของ
ชมชนกอนประวตศาสตรยคโลหะทรจกทำาการเกษตรกรรมเลยงสตว
นยมทำาเครองมอเครองใชและเครองประดบจากสำารดในระยะแรก
และรจกใชเหลกในระยะตอมา
ชาวบานเชยงโบราณรจกทำาเครองปนดนเผาเปนภาชนะสเทา
ทำาเปนลายขดขด ลายเชอกทาบและขดมน รจกทำาภาชนะดนเผา
ลายเขยนส รปทรงและลวดลายตางๆมากมายซงเมอกรมศลปากร
สงเครองปนดนเผาทขดพบทบานเชยงไปตรวจสอบคำานวณหาอาย
โดยใชวธเทอรโมลมเนสเซนส ทหองปฏบตการของพพธภณฑ
มหาวทยาลยเพนซลวาเนย ประเทศสหรฐอเมรกา พบวามอาย
ประมาณ 5,000-7,000 ป นบวาเกาแกกวาทคนพบทสาธารณรฐ
ประชาชนจนซงอาจสนนษฐานไดวาเปนเครองปนดนเผาลายเขยนส
ทเกาแกทสดในทวปเอเชยอาคเนยหรออาจเกาแกทสดในโลกกเปนได
นอกจากน ชาวบานเชยงโบราณยงรจกทำาเครองจกสาน ทอผา
มประเพณการฝงศพ ฝงสงของเครองใช อาหาร รวมกบศพเปน
การอทศใหกบผตาย
สงของทเปนโบราณวตถซงไดจากการสำารวจรวบรวมและขดคน
ทบานเชยงและแหลงใกลเคยงเชนขวานใบหอกมดภาชนะดนเผา
ทงทเขยนสและไมเขยนส และดนเผา ลกกลงดนเผา แมพมพหน
ใชหลอเครองมอสำารดทำาจากหนทราย เบาดนเผา รปสตวดนเผา
ลกปดทำาจากหนสแกวกำาไลแหวนสำารดลกกระสนดนเผาขวานหนขด
เศษผาทตดอยกบเครองมอสำารด และแกลบขาวทตดอยกบ
มรดกแหงความภาคภมใจ“บานเชยง”
เครองมอเหลก เปนตน ทำาใหกลาวไดวา วฒนธรรมบานเชยง
มความเจรญกาวหนาสง รจกการใชโลหกรรมหลอหลอมสำารดและ
เปนแหลงลกขาวทเกาแกทสดแหงหนงของโลกไมนอยกวา5,000ป
มาแลว
การคนพบแหลงโบราณคดบานเชยงโดยบงเอญของชาวบาน
ในป 2503 และการขดคนอยางจรงจงของกรมศลปากรในป 2510
ตามมาดวย “โครงการโบราณคดภาคตะวนออกเฉยงเหนอ” รวมกบ
มหาวทยาลยเพนซลวาเนย นำามาสการรเรมจดตงเปน “พพธภณฑ
สถานแหงชาตแหงชาตบานเชยง” ในป 2518บนพนทกวา 25 ไร
ประกอบดวยอาคารสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน ซงเปน
อาคารจดแสดงของพพธภณฑ หลมขดคนทางโบราณคดวดโพธ
ศรในและบานไทพาน
หลมขดคนทางโบราณคดวดโพธศรใน เปนพพธภณฑเปดและ
แหลงโบราณคดแหงแรกในประเทศไทยจดแสดงนทรรศการถาวร
แสดงขนตอนการขดคนทางโบราณคด ทยงคงลกษณะของศลปวตถ
ทพบตามชนดน ใหผเขาชมไดศกษาการขดคนทางโบราณคดและ
โบราณวตถโดยสวนใหญเปนภาชนะเผาทฝงรวมกบศพทกลายมาเปน
โครงกระดกในปจจบน
ในอาคารพพธภณฑ เปนทศกษาเรองราวและวฒนธรรมของ
บานเชยงในอดตตลอดจนเครองมอเครองใชของมนษยสมยโบราณ
อาท ขวานททำาจากเหลก เครองใชสำารด เมลดพนธขาวโบราณและ
กระดกควาย นอกจากน ยงมหองนทรรศการ หองฉายภาพยนตร
ภาพนงและหองจดแสดงหนจำาลองบรรยากาศในงานขดคนขนาดมหมา
“พพธภณฑสถานแหงชาตบานเชยง” เปดใหเขาชมความ
ยงใหญของคนภาคอสานโบราณทกวนองคาร-อาทตย และ
วนหยดนกขตฤกษ เวลา 09:00-16:00 น. สวนหลมขดคน
“วดโพธศรใน”เปดใหเขาชมทกวนเวลา08:00-17:00น.
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
15
รายงานความกาวหนาปดทองหลงพระฯ
พระราชดำารในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ดานความ
มนคงทางอาหารเพอสงเสรมสขภาพทดใหกบประชาชน มา
ตลอด 70ปแหงการครองราชย เปนทมาของแรงบนดาลใจให
12ผประกอบการรานอาหารชนนำารวมตวกนในนามชมรมราน
อาหาร“๑จานจากใจ”รงสรรคเมนพเศษ“มอปลาอมใจ”ซงสอ
ความหมายถงเมนอาหารจากปลานลพระราชทานนบเปนมอท
มความพเศษมากกวาการไดอรอย“อมทอง”หากแตยงได“อมใจ”
จากพระมหากรณาธคณของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวททรง
หวงใยชวตความเปนอยของพสกนกรของพระองคเสมอมาและ
เพอรวมเฉลมฉลองในโอกาสมหามงคลทรงครองสรราชสมบต
ครบ70ปและครบรอบ50ปการพระราชทานปลานลจตรลดา
เมนเดดจากรานล คาเฟ เชสเตอรกรลล เสวย ภทรา แซบอล
เลอปลาแดก ชรมปเฮาส ทรปเลทส บราสเซอร ตะลงปลง อนจน
สามพราน เอมเจควซนและแมชอยดอยหลวงบรรจงสรางสรรคขน
เปนพเศษมอาทเชนหอหมกปลานลสมตำาปลานลทลเกลาไอศกรม
คาราเมลพรอมบสกตปลานลจตรลดาปลานลยางเกลอปลานลผด
ซอสเอกซโอขาวนำาตกปลานลปลานลทอดยำามะมวงปลานลจตรลดา
ผดขงสมนไพรอนทรย แกงหนอตาลโตนดปลานล และอกมากมาย
ใหไดลองลมชมรสกนตลอด 70 วน ตงแตวนท 17มนาคมถง 25
พฤษภาคม
คณวภาณฎา กลสจรต เจาของราน “เลอปลาแดก” กลาวถง
แรงบนดาลใจและความคดในการสรางสรรคเมนพเศษ “สมตำา
ทลเกลา” วา “พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงทำาเพอบานเมอง
มากมาย จนทวโลกยอมรบในพระอจฉรยภาพ เมอไดทราบขาว
กจกรรมน จงไมรอชาทจะมสวนรวม เพราะเปนความภาคภมใจ
อยางสงสด และเมน “สมตำาทลเกลา” ทางรานจะบรรจเปนเมนประจำา
ตลอดไป เพอใหคนไทยรนใหมไดสำานกถงพระมหากรณาธคณของ
พระองคและกลบมารบประทานปลาคบานคเมองของคนไทย”
เมนสมตำาทลเกลาเกดจากแนวคดวาคำาวา“เกลา”นนพองเสยง
กบวตถดบ 9 อยางทนำามาใช ไดแก ปลานลทอดกรอบนอกนมใน
แอปเปลเขยวถวมวงพรกกระเทยมมะเขอเทศแครอทแคปหมและ
ถวตด เสรฟกบขนมปงกระเทยมท เปนซกเนเจอรอาหารฟวชน
ของเลอปลาแดก
ไมเพยงเมนอาหารคาว ยงมเมนของหวานทำาจากปลานล
ไดอยางลงตว อยางไอศกรมคาราเมลพรอมบสกตปลานลจตรลดา
จากรานอาหารฝรงเศสสญชาตไทย ทรปเลทส บราสเซอร ซง
คณเนตรอำาไพสาระโกเศศ เชฟและเจาของรานกลาววา “พระบาท
สมเดจพระเจาอยหวทรงเปนแรงบนดาลใจในเรองการทำาดเพอผอน
เชน การพระราชทานปลานล เพอแกไขปญหาปากทองของพสกนกร
ชาวไทยเมอยามทบานเมองอยในขนวกฤต ขาดแคลนอาหาร เพราะ
ปลานลเปนโปรตนราคาถก ทกคนสามารถจบตองไดและเลยงงาย
เมอมโอกาสทำาอะไรดๆ ไดกอยากทำาตามอยางพระองคทาน”
เชญชวนทกคนมาลมลองเมนแสนอรอยทจะไดทงอมทอง
และอมใจไปพรอมกน
รานอาหารดงรวมพลง“หนงจานจากใจ”เสรฟเมนพเศษจากปลานลพระราชทานส“มอปลาอมใจ”ตลอด70วน
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
16
ขาว
