24
วิธีเชิงตัวเลขสําหรับนักเศรษฐศาสตร์ ธนะพงษ์ โพธิปิ ติ 1 6 การแก้แบบจําลองเชิงพลวัตแบบอินฟิ นิตฮอไรซอนแบบสโตแคสติกโดยการทํา ให้เป็ นล็อกเส้นตรง บทนี เราศึกษาการแก้แบบจําลองเชิงพลวัตแบบอินฟิ นิตฮอไรซอน (infinite horizon) โดยวิธีทําให้ เป็ นล็อกเส้นตรง (log linearization) แบบจําลองทีเราศึกษาในบทนี อยู่ในกลุ่มแบบจําลองวัฎจักร ธุรกิจ (business cycle model) ส่วนที 6.1 และ 6.2 เราศึกษาการแก้แบบจําลองแบบอินฟิ นิตฮอไร ซอนด้วยวิธีเชิงสัญลักษณ์และข้อจํากัดของวิธีเชิงสัญลักษณ์ ส่วนที 6.3 ทบทวนความรู้พื นฐานที จําเป็ นสําหรับการแก้แบบจําลองด้วยวิธีทําให้เป็ นล็อกเส้นตรง ส่วนที 6.4 แสดงวิธีการแก้แบบ จําลอง ด้วยวิธีทําให้เป็ นล็อกเส้นตรง ส่วนที 6.5 และ 6.6 ประยุกต์วิธีทําให้เป็ นล็อกเส้นตรงในการ แก้แบบจําลองทางการคลังและการเงิน ส่วนสุดท้ายของบทนี เราจะศึกษาวิธีการเดาและจับคู่ สัมประสิทธิ (guess and coefficient matching) 6.1 การแก้แบบจําลองอินฟิ นิตฮอไรซอนด้วยวิธีเชิงสัญลักษณ์ ส่วนนี แสดงหลักการทั วไป (general principle) สําหรับแก้ปัญหาอินฟิ นิตฮอไรซอนด้วยวิธีเชิง สัญลักษณ์จากตัวอย่างปัญหาการบริโภคในแบบจําลองทีมีฟังก์ชันการผลิตเป็ นเส้นตรงดังนี = + 1 , ) ( max 1 t t t k c c u t t β ภายใต้เงือนไข t t t c k k = +1 , ) ln( ) ( t t c c u = , 1 1 = k , 9 . 0 = β ปัญหานี จะคล้ายกับปัญหาทีเราศึกษาในส่วนที 5.2 เป้ าหมายของการแก้แบบจําลองในบทนี การหาค่าของตัวแปรทุกตัวให้อยู ่ในรูปตัวแปร เลือก (choice variable) ณ เวลา t ให้อยู่ในรูปตัวแปรสถานะ 1 (state variable) t k และหาสมการ กําหนดพลวัตตัวแปรสถานะ สําหรับแบบจําลองด้านบนตัวแปรเลือกและตัวแปรสถานะคือ t c และ t k ตามลําดับ เหมือนทีได้แสดงไปในส่วนที 5.2 เราสามารถเริ มก้ปัญหานี โดยหาของ 1 c โดยจากสาม สมการคือ 1. สมการออยเลอร์: t t c c β = +1 2. ข้อจํากัดทางทรัพยากร: t t c c c k k = + ... 2 1 1 1 1 ตัวแปรเลือกคือตัวแปรทีผู้บริโภคเลือกในเวลา t เพือทําให้เกิดอรรถประโยชน์สูงสุด ตัวแปรสถานะคือตัวแปรที สะท้อนข้อมูลทีจําเป็ นสําหรับการตัดสินในในเวลา t

6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

  • Upload
    others

  • View
    7

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

1

6 การแกแบบจาลองเชงพลวตแบบอนฟนตฮอไรซอนแบบสโตแคสตกโดยการทา

ใหเปนลอกเสนตรง

บทน� เราศกษาการแกแบบจาลองเชงพลวตแบบอนฟนตฮอไรซอน (infinite horizon) โดยวธทาใหเปนลอกเสนตรง (log linearization) แบบจาลองท:เราศกษาในบทน�อยในกลมแบบจาลองวฎจกรธรกจ (business cycle model) สวนท: 6.1 และ 6.2 เราศกษาการแกแบบจาลองแบบอนฟนตฮอไรซอนดวยวธเชงสญลกษณและขอจากดของวธเชงสญลกษณ สวนท: 6.3 ทบทวนความรพ�นฐานท:จาเปนสาหรบการแกแบบจาลองดวยวธทาใหเปนลอกเสนตรง สวนท: 6.4 แสดงวธการแกแบบ จาลอง ดวยวธทาใหเปนลอกเสนตรง สวนท: 6.5 และ 6.6 ประยกตวธทาใหเปนลอกเสนตรงในการแกแบบจาลองทางการคลงและการเงน สวนสดทายของบทน� เราจะศกษาวธการเดาและจบคสมประสทธR (guess and coefficient matching)

6.1 การแกแบบจาลองอนฟนตฮอไรซอนดวยวธเชงสญลกษณ

สวนน�แสดงหลกการท:วไป (general principle) สาหรบแกปญหาอนฟนตฮอไรซอนดวยวธเชงสญลกษณจากตวอยางปญหาการบรโภคในแบบจาลองท:มฟงกชนการผลตเปนเสนตรงดงน�

∑∞

=+ 1,

)(max1 t

t

t

kccu

tt

β

ภายใตเง:อนไข ttt ckk −=+1 , )ln()( tt ccu = , 11 =k , 9.0=β

ปญหาน� จะคลายกบปญหาท:เราศกษาในสวนท: 5.2 เปาหมายของการแกแบบจาลองในบทน�การหาคาของตวแปรทกตวใหอยในรปตวแปร

เลอก (choice variable) ณ เวลา t ใหอยในรปตวแปรสถานะ 1(state variable) tk และหาสมการกาหนดพลวตตวแปรสถานะ สาหรบแบบจาลองดานบนตวแปรเลอกและตวแปรสถานะคอ tc และ

tk ตามลาดบ เหมอนท:ไดแสดงไปในสวนท: 5.2 เราสามารถเร:มกปญหาน�โดยหาของ 1c โดยจากสาม

สมการคอ 1. สมการออยเลอร: tt cc β=+1 2. ขอจากดทางทรพยากร: tt ccckk −−−−=+ ...2111

1 ตวแปรเลอกคอตวแปรท:ผบรโภคเลอกในเวลา t เพ:อทาใหเกดอรรถประโยชนสงสด ตวแปรสถานะคอตวแปรท:

สะทอนขอมลท:จาเปนสาหรบการตดสนในในเวลา t

Page 2: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

2

3. เง:อนไขทราเวอซอรต (traversality condition) 0lim =∞→ t

tk .

ความหมายของเง:อนไขทราเวอรซอลตในแบบจาลองน� คอ ระดบสนคาทนในเวลาสดทาย ( ∞→t )จะตองมคาเปนศนย จากสามสมการน� เราสามารถหาคา 1c โดยการแทนสมการออยเลอรและขอจากดทางทรพยากรลงในเง:อนไขทราเวอซอรตดงน�

⇒+++−=−=== ∑=

∞→+

∞→∞→...)1()(lim0limlim 2

11

1

111 ββckckkkt

it

tt

tt

∑∞

=

−=⇒=−

⇒=0

1111

11 )1(1t

tkck

ckc β

ββ

เม:อเราได 1c ในรป 1k แลวเราสามารถหาคา 2k ในรป 1k และ 2c ในรป 2k ดงน�

111112 )1( kkkckk ββ =−−=−=

2112 )1()1( kkcc ββββ −=−==

2223 kckk β=−=

ในทานองเดยวกนเราสามารถพสจนไดวา

tt kc )1( β−=

tt kk β=+1 สาหรบ ...,3,2,1=t

ในปญหาอนฟนตฮอไรซอนความสมพนธของ tc กบ tk น�นไมข�นอยกบเวลา (time invariant) ซ: งเปนคณสมบตโดยท:วไป (common characterististic) ของคาตอบท:ไดจากแบบจาลองอนฟนตฮอรไรซอน สมการ tt kc )1( β−= แสดงความสมพนธของตวแปรเลอก (choice variable) tc กบตวแปรสถานะ (state variable) tc สวนสมการ tt kk β=+1 แสดงพลวตของตวแปรสถานะ (dynamics of state variables) tk จากสองสมการน� เราสามารถหาคา tc และ tk สาหรบทก t และสามารถ ซมเลทอนกรมเวลา tc และ tk ตามโปรแกรมดานลางน�

การแกแบบจาลองอนฟนตฮอไรซอนดวยวธเชงสญลกษณ

clear; b=0.9, k(1) = 1

for t=1:50

c(t) = (1-b)*k(t);

k(t+1) = b*k(t);

end

clf; plot(c, 'red'); plot(k, 'black');

Page 3: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

3

ผลท#ไดจากโปรแกรม

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55

0.0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

0.8

0.9

1.0

6.1.1 รปแบบท-วไปของเง-อนไขทราเวอรซอลต

สาหรบแบบจาลองในสวน 6.1 เง:อนไขทราเวอรซอลตท:เราใชคอ 0lim =∞→ t

tk เง:อนไขน� เปนกรณ

พเศษ (special case) สาหรบแบบจาลองในสวน 6.1 เทาน�น รปแบบท:วไป (general case) ของเง:อนไขทราเวอซอลตคอ 0)(lim 1

/ =+∞→ tt

t

tkcuβ เง:อนไขน� มความหมายวาผบรโภคจะไมเหลอสนคา

ทนไวหลงจากท:เสยชวต ( 01 =+tk ) แลว สาหรบแบบจาลองท:ไมซบซอนมากนกเง:อนไข 0)(lim 1

/ =+∞→ tt

t

tkcuβ จะเทยบเทา

(equivalent) กบเง:อนไข *lim kk tt

=∞→

โดยท: *k คอระดบสนคาทนท:สภาวะคงตว (steady state)2

หรอเราอาจกลาวไดวาเง:อนไขทราเวอรซอลตเปนเง:อนไขท:ทาใหเกดสภาวะคงตวในระยะยาว เน:องจากแบบจาลองท:เราจะศกษาตอไปจะเปนแบบจาลองท:ไมซบซอนมากนก ดงน�นเพ:อความงายตอการเขาใจเราจะใชเง:อนไขทราเวอรซอลตในรป *lim kk t

t=

∞→

6.2 การแกแบบจาลองแบบสโตแคสตกอนฟนตฮอไรซอนดวยวธเชงสญลกษณ

แบบจาลองท:เราไดศกษาในบทท: 5 และสวนท: 6.1 เปนแบบจาลองแบบท:ไมมความไมแนนอนหรอนอนสโตแคสตก (non-stochastic) ท�งหมด ในสวนน� เราจะศกษาแบบจาลองท:มความไมแนนอนหรอแบบจาลองท:มลกษณะสโตแคสตก (stochastic model) โดยจะเร:มศกษาการแกแบบจาลองระบบเศรษฐกจเปดขนาดเลก (small open economy) ดานลางน�

∑∞

=+ 1

1,

)(max1 t

t

t

kccuE

tt

β

ภายใตเง:อนไข tttt cykrk −++=+ )1(1 , 2

2)( ttt cccu

γα −=

2 จะเหนไดวา *lim kk t

t=

∞→⇒ =+∞→ 1

/ )(lim tt

t

tkcuβ 0lim)( **/ =

∞→

t

tkcu β

Page 4: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

4

1k =1, 2

1)1()0( ==== tt yprobyprob , 9.0=β , 1)1( =+ rβ

โดยท: [.]tE คอฟงกชนคาคาดหวง (expectation function) ภายใตขอมล ณ เวลา t และ tk คอปรมาณสนคาทน r คออตราดอกเบ�ยของโลกโดยกาหนดใหมคาคงท:โดยท: 1)1( =+ rβ หรอ

1/1 −= βr , ty คอระดบผลผลต (.)prob คอฟงกชนความนาจะเปน (probability function) จะเหนไดวาแบบจาลองน� มความไมแนนอนอนเกดจากความไมแนนอนของระดบผลผลต

แบบจาลองน� มลกษณะพเศษคอ มฟงกชนการผลตเปนเสนตรงและฟงกชนอรรถประโยชนเปนฟงกชนควอดดราตก (quadratic function) ลกษณะพเศษสองขอน�ทาใหสมการออยเลอรและขอจากดทรพยากรมลกษณะเปนสมการเสนตรง (linear equation) ลกษณะพเศษน�ทาใหเราสามารถแกปญหาน�ดวยวธการเชงสญลกษณได หากไมมคณสมบตพเศษน� เราจะไมสามารถแกแบบจาลองดวยวธการเชงสญลกษณได ตวแปรสถานะในแบบจาลองน� คอ tk และ ty ในการแกแบบจาลองน� เราตองหาคาของตวแปรเลอก tc ในรปของ tk และ ty เราสามารถหาคา tc ในรปของตวแปรสถานะ โดยการใชสมการออยเลอรรวมกบขอจากดทรพยากรและเง:อนไขทราเวอรซอลตดงน�

จากสมการของลากรานจดงตอไปน�

( )∑∞

=+

−−+++−=1

1

2 )1()2

(t

ttttttt

t

t kcykrccEL λγ

αβ

จากการหาคาอนพนธของ L เราจะไดเง:อนไขอนพนธอนดบหน:งดงน�

tt

t

cuc

Lλ=⇒=

∂∂

)(0 /

)1(0 1

1

rEk

Lttt

t

+=⇒=∂∂

++

λβλ

จากเง:อนไขอนพนธอนดบหน:ง เราสามารถจดรปเปนสมการออยเลอรดงน�

)]([)1()( 1

//

++= ttt cuErcu β ][)1( 1+−+=− ttt cErc γαβγα ][)1( 1+−+=− ttt cErc γαβγα

][ 1+−=− ttt cEc γαγα ][ 1++=− ttt cEc γαγα

ttt ccE =+ )( 1

เง:อนไขทราเวซอลตสาหรบปญหาน� ท:เวลา t = 1 คอ *

1 lim kkE tt

=∞→

Page 5: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

5

จากขอจากดทรพยากร

1112 )1( cykrk −++=

2223 )1( cykrk −++=

จะไดวา

221113 ))1)((1( cycykrrk −+−+++= 22111

2

3 ])[1()1( cycyrkrk −+−+++=

2

221112

3

)1(1)1( r

cy

r

cyk

r

k

+

−+

+

−+=

+ ในทานองเดยวกน

∑=

+

+

−+=

+

t

ii

ii

t

t

r

cyk

r

k

1

11

)1()1(

สมการน�แสดงวามลคาปจจบนของสนทรพยในอนาคตจะเทากบมลคาในปจจบนของสนทรพยในปจจบนบวกกวาผลรวมของมลคาปจจบนของการออม ii cy − ท:จะเกดข�นในอนาคต

ลมตของสมการ

∑=

+

+

−+=

+

t

ii

ii

t

t

r

cyk

r

k

1

11

)1()1(

เม:อ t มคาเขาใกลอนนตคอ

∑=

∞→

+

∞→ +

−+=

+

t

ii

ii

tt

t

t r

cyk

r

k

1

1

1

)1(lim

)1(lim

คาคาดหวงของสมการน� เม:อ 1=t คอ

∑=

∞→

+

∞→ +

−+=

+

t

ii

ii

tt

t

t r

cyEk

r

kE

1

11

1

1)1(

lim)1(

lim

จากเง:อนไขทราเวอรซอลตจะไดวา

t

t

t r

kE

)1(lim 1

1 ++

∞→=

t

t

t r

kE

)1(

][lim 11

++

∞→0

)1(lim

*

=+

=∞→ tt r

k

ดงน�น

∑∞

= +

−+=

1

11)1(

0i

i

ii

r

cyEk

∑∑∞

=

= ++=

+ 1

11

1

1)1()1( i

i

i

ii

i

r

yEk

r

cE

Page 6: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

6

สมการน�แสดงวามลคาปจจบนของการบรโภคตลอดชวต ตองมคาเทากบมลคาปจจบนของทรพยสนรวมกบรายไดตลอดชวต เม:อแทนคา )1/(1 r+=β เราสามารถเปล:ยนรปสมการเปน

∑∑∞

=

=

+=1

11

1

1

i

i

i

i

i

iyEkcE ββ ; )1/(1 r+=β

∑∑∞

=

=

++=2

11

1

12i

i

i

iykc

βββ

ββ

ββ

β−

++=− 12

1

1

2

111 yk

c

2)1(

1111

ββ

ββ

+−+−

= ykc

ดงน�น

2)1(

1 ββ

ββ

+−+−

= ttt ykc และ tttt cykrk −++=+ )1(1

สาหรบทกคา t สมการสองสมการสดทายบอกถง tc ในรปตวแปรสถานะ tk และ ty และพลวตของ tk เราสามารถเขยนโปรแกรมเพ:อแสดงคาระดบการบรโภคไดดงน�

แบบจาลองแบบสโตแคสตกอนฟนตฮอไรซอน

clear; k(1) = 0; b = 0.9; r = 1/b-1;

y = grand(1000, 1, 'uin', 0,1);

for t=1:500

c(t) = (1-b)/b*k(t) + (1-b)*y(t) + b/2;

k(t+1) = (1+r)*k(t) + y(t) - c(t);

end

clf; plot(c);

ผลท#ไดจากโปรแกรม

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

-1.0

-0.8

-0.6

-0.4

-0.2

0.0

0.2

0.4

0.6

0.8

Page 7: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

7

จะสงเกตไดวากราฟของระดบการบรโภคท:ไดจะมลกษณะเปนการเดนสม (random walk) สอดคลองกบสมการออยเลอร )( 1+= ttt cEc โดยกราฟท:ไดน�จะมลกษณะเปล:ยนไปตามคาของ ty

ท:ถกสมไดจากโปรแกรมแตละคร� ง

6.3 ความรพ3นฐานสาหรบการแกปญหาอนฟนตฮอรไรซอนดวยวธทาใหเปนลอกเสนตรง

6.3.1 วธทาใหเปนลอกเสนตรง

เปนท:ทราบกนดในทางคณตศาสตร การแกปญหาระบบสมการท:มลกษณะไมเปนเสนตรงโดยตรงมความซบซอนและเปนไปไดยาก เทคนคถกใชอยางแพรหลายในการแกหาคาตอบของระบบสมการท:ไมเปนเสนตรงคอการเปล:ยนระบบสมการท:ไมเปนเสนตรงใหอยในรปเสนตรงโดยใชการประมาณของเทยเลอร (Taylor’s approximation) กอน

การประมาณของเทยเลอรทาไดโดยข�นตอนดงน� หากเรามสมการเร:มตนท:ไมเปนเสนตรง

)(xfy =

เม:อเราโทเทลดฟเฟอเรนชเอท (total differentiate) จะไดวา

dxxfdy )(/=

เม:อเราประมาณสมการน�รอบจด ),( 00 yx จะไดวา

xxfy ∆≈∆ )( 0

/

โดยท: 0yyy −≡∆ , 0xxx −≡∆ ในทางเศรษฐศาสตรนยมใชการประมาณแบบลอกเสนตรงเน:องจากการประมาณแบบน�จะทาใหไดความสมพนธระหวางอตราการเจรญเตบโตของตวแปรในแบบจาลองซ:งงายตอการทาความเขาใจในทางเศรษฐศาสตร การประมาณแบบแบบลอกเสนตรงทาไดดงน� จากสมการ

)(xfy =

เม:อทาใหเปนรปลอก

))(ln()ln( xfy =

โทเทลดฟเฟอเรนชเอท (total differentiate) จะได

))(ln()ln( xfdyd =

dxxf

xf

y

dy

)(

)(/

=

Page 8: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

8

เม:อเราประมาณสมการน�รอบจด ),( 00 yx จะไดวา

)()(

)(0

0

0

/

0

0 xxxf

xf

y

yy−≈

0

0

0

00

/

0

0

)(

)(

x

xx

xf

xxf

y

yy −≈

xy

xxfx

xf

xxfy ˆ

)(ˆ

)(

)(ˆ

0

00

/

0

00

/

=≈

โดยท: 0

0ˆz

zzz

−= และความหมายของ z คอความเปล:ยนแปลงหรอระดบการเจรญโตของของ z

เม:อเทยบกบคา 0z เพ:อความงายแกการเขาใจเราจะใชสญลกษณ = แทนสญลกษณ ≈และสมมตวาความ

ผดพลาดจากการประมาณมคาเทากบศนย ดงน�น xxf

xxfy ˆ

)(

)(ˆ

0

00

/

≈ จะเปล:ยนเปน

xy

xxfy ˆ

)(ˆ

0

00

/

=

สมการขางตนน�สามารถขยายใหใชกบกรณของฟงกชน 2 ตวแปร: ),( zxfy = ไดดงน�

zy

zxfx

y

xzxfy xx ˆ

),(ˆ

),(ˆ

0

00

0

000 +=

จากสมการน� เราสามารถสรางกฎพ�นฐานของวธการทาใหเปนลอกเสนตรงได 4 กฎดงน� 1) กฎคาคงท:: 0ˆ =→= yy α

2) กฎการบวก: zsxsyzxy zxˆˆˆ ±=→±= ;

0

0

0

0 ,y

zs

y

xs zx ==

3) กฎการคณ: zxyxzy ˆˆˆ +=→= 4) กฎการยกกาลง: xyxy ˆˆ βα β =→=

โดยท: zyx ,, คอตวแปร α และ β คอคาคงท: ในทาใหเปนลอกเสนตรงเราจะใชกฎท�งส:ขอน� เปนหลกโดยลาดบการใชกฎจะเปนดงน� ใช

กฎการบวกกอนกฎการคณ และกฎการคณกอนกฎการยกกาลง หากเจอวงเลบใหทาส:งท:อยในวงเลบหลงสด

ตวอยางเชน หากเราตองการทาสมการ wzzxy /)(32 β+=+ ใหเปนรปลอกเสนตรงเราสามารถทาไดดงน�โดยเร:มจากดานซายกอนโดยให

2zxyL +=

Page 9: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

9

กาหนดให xx ˆ][ ≡θ โดยท: [.]θ คอฟงกชนทาใหเปนลอกเสนตรง (log-linearizing function) จะไดวา

][][ 2zxyL +=θθ

][ˆˆ 2

0

2

00

0

0 zxL

xzy

L

yL θ+= ; จากกฎการบวก

)]()([ˆˆ 2

0

2

00

0

0 xzL

xzy

L

yL θθ ++= ; จากกฎการคณ

]ˆ2ˆ[ˆˆ

0

2

00

0

0 xzL

xzy

L

yL ++= ; จากกฎการยกกาลง

]ˆ2ˆ[ˆˆ2

000

2

00

2

000

0 xzxzy

xzy

xzy

yL +

++

+= ; 2

0000 xzyL +=

เม:อเราเปล:ยนดานซายของสมการใหอยในรปลอกเสนตรงเสรจแลว เราสามารถเปล:ยนดานขวาของสมการใหอยในรปลอกเสนตรงเชนเดยวกน โดยให

wzR /)(3 β+= ]/)[(]3[][ wzR βθθθ ++=

)()(ˆ 1−++= wzR θβθ

wz

zz

zR ˆˆˆˆ

00

0 −+

++

= ββ

ββ

wzz

zR ˆˆˆ

0

0 −+

ดงน�นสมการ wzzxy /)(32 β+=+ จะถกเปล:ยนเปน

⇔= RL ˆˆ wzz

zxz

xzy

xzy

xzy

yˆˆ]ˆ2ˆ[ˆ

0

0

2

000

2

00

2

000

0 −+

=++

++ β

ตวอยางถดมาเราจะใชวธการทาใหเปนลอกเสนตรงในการแกปญหาระบบสมการตวอยางดานลางน�

222 ayx =+ 1=− yx

กาหนดใหท:จดเร:มตน 50 =a , 40 =x , 30 =y เราตองการคานวณวาหาก a มคาเพ:มข�น 1 เปอรเซนต )01.0ˆ( =a จะทาให x และ y มการเปล:ยนแปลงอยางไร เราสามารถทาระบบสมการใหเปนแบบลอกเสนตรงไดดงน�

aya

yx

a

xˆ2ˆ2ˆ2

2

0

2

0

2

0

2

0 =+ ⇔ ayx ˆˆ25

25

16=+

Page 10: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

10

yy

yx ˆ

0

0

+= ⇔ yx ˆ

4

3ˆ =

เม:อแกสมการเสนตรงสองสมการสดทายเพ:อหาคา x และ y จะได

ax ˆ28

25ˆ = , ay ˆ

21

25ˆ =

ดงน�นเม:อ a มคาเพ:มข�น 1 เปอรเซนต x และ y จะมคาเปล:ยนไป 25/28 และ 25/21 เปอรเซนตตามลาดบ 6.3.2 การแยกสวนของจอรแดน นอกจากการทาใหเปนลอกเสนตรงแลว เคร:องสาคญท:จาเปนสาหรบการแกแบบจาลองแบบอนฟนตฮอไรซอนกคอการแยกสวนแมทรกซของจอรแดน (Jordan decomposition) จากวชาพชคณตเชงเสน (linear algebra) เราสามารถแยกสวนแมทรกซจตรส W ใดๆใหอยในรป

PQQW1−=

โดยท: Q และ P เปนแมทรกซจตรสและ P เปนแมทรกซทแยงมม (diagonal matrix) ตวอยางเชน ถา

=

43

21W

เราสามารถเขยน PQQW1−= ดงน�

−=

42.092.0

84.057.0

37.00

037.5

42.092.0

84.057.0

43

211

โดยท:

−=

42.092.0

84.057.0Q ,

=

37.00

037.5P

คาส:งไซแลบในการแยกสวนของจอรแดนทาไดตามตวอยางดานลางน�

การแยกสวนของจอรแดน

W=[1 2; 3 4];

[R P] = spec(W);

Q=inv(R);

M= Q^(-1)*P*Q;

Q

Page 11: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

11

P

M

ผลท#ไดจากโปรแกรม

Q = 0.5742757 0.8369650

-0.9230523 0.4222292

P = 5.3722813 0

0 - 0.3722813

M = 1 2

3 4

เน:องจากการแยกสวนของจอรแดนมอาจมหลายคาตอบ (multiple solutions) โปรแกรมไซแลบเวอรชนท:ตางกนอาจจะใหผลการแยกสวนท:ตางกนออกไป 6.3.3 คาลมตของระบบสมการวเออาร

เม:อแบบจาลองถกแปลงใหอยในรปลอกเสนตรงแลว แบบจาลองจะสามารถเขยนใหอยในรปสมการวเออารดงน�

t1t WXX =+

โดยท: /

321 ]. ... [ Ntttt xxxx=tX คอเวกเตอรของตวแปรในแบบจาลอง และ W เปนแมทรกซคาคงท:ขนาด NN × และ N คอจานวนตวแปรในแบบจาลอง

ในสวนน� เราจะศกษาเง:อนไขท:ทาให 0lim =+∞→ ktk

X ซ: งเง:อนไขน�จะเปนเคร:องมอสาคญท:

เราจะใชในการแกแบบจาลองในสวนถดไป ในกรณท: 1=N จะไดวา [ ]tx1=tX และ w=W จะไดวา

tt XXk

k w=+

จะเหนไดวา ktk

+∞→Xlim หรอคาในระยะยาวคาของ X จะมคากตอเม:อ 01 =tx หรอ || w 1<

ในกรณท: N = 2 โดยท: /

21 ] [ tt xx=tX และ

=

2221

1211

ww

wwW

เราสามารถใชการแยกสวนของจอรแดนแยกสวน PQQW1−= โดยท: Q เปนแมทรกซจตรส

ขนาด 2x2 และ P เปนแมทรกซทแยงมมขนาด 2x2 ดงน�

Page 12: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

12

=

2

1

0

0

p

pP

เม:อแทน PQQW1−= ในสมการ t1t WXX =+ จะไดวา

t

1

1t PQXQX−

+ =

จาก 1t2t ++ = WXX จะไดวา

t

21

t

11

12 QXPQPQXPQQQWXX−−−

++ === tt ในทานองเดยวกนจะไดวา

t

1

t QXPQXk

k

−+ =

=

=

+

+

2221

1211

2

1

2221

1211

2

11

2

1;

0

0

qq

qq

x

x

qq

qq

p

p

x

x

t

t

k

k

kt

ktQQ

+

+

=

+

+

tt

tt

k

k

kt

kt

xqxq

xqxq

p

p

x

x

222121

212111

2

11

2

1

0

0Q

+

+=

+

+

)(

)(

2221212

21211111

2

1

tt

k

tt

k

kt

kt

xqxqp

xqxqp

x

xQ

ดงน�น 0lim =+∞→ ktk

X กตอเม:อ 1|| <ip หรอ 0)( 2211 =+ titi xqxq สาหรบ i = 1 และ 2. ใน

ทานองเดยวกนจากกรณท:จานวนตวแปร N > 2 0lim =+∞→ ktk

X จะมคากตอเม:อ 1|| <ip หรอ

0)...( 2211 =+++ NtiNtiti xqxqxq สาหรบ i = 1, 2, … N

6.4 การแกปญหาอนฟนตฮอไรซอนโดยใชวธการทาใหเปนลอกเสนตรงและการซมเลท

แบบจาลอง

สวนน�จะแสดงตวอยางการใชวธทาใหเปนลอกเสนตรงเพ:อแกแบบจาลองตอไปน�

∑∞

=+ 1

1,

)(max1 t

t

t

kccuE

tt

β

ภายใตเง:อนไข ttttt ckfakdk −+−=+ )()1(1 ,

11 )1(1 ++ +−=− ttt aa εγ , αtt kkf =)( , )ln()( tt ccu =

9.0=β , 1=d , 66.0=α , 6.0=γ

1+tε มการกระจายแบบยนฟอรมในชวง [-0.01. 0.01] และเปนอสระตอกน (independent)

เพ:อความงายในเชงพชคณตในแบบจาลองน� เราสมมตใหอตราคาเส:อมราคามคาเทากบ 1 เหมอนในแบบจาลองในสวน 6.2 สมการท:หลกท:จะใชสาหรบการแกแบบจาลองน� คอ

Page 13: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

13

สมการของออยเลอร: )]()([)( 1

/

1

/

1

/

+++= ttttt cukfaEcu β ขอจากดทรพยากร: ttttt ckfakdk −+−=+ )()1(1

11 )1(1 ++ +−=− ttt aa εγ

เง:อนไขทราเวอรซอลต: *

1 ][lim kkE tt

=∞>−

เราทาการแกแบบจาลองน�ตามข�นตอนดงน� 1. หาคาสภาวะคงตว (steady state) 2. เปล:ยนรปแบบจาลองใหอยในรปแบบลอกเสนตรงและจดรปตวแปรในเวลา t+1 ใหอยในรปตวแปรในเวลา t 3. แกหาตวแปรเลอกในรปตวแปรสถานะ และ 4. ซมมเลทแบบจาลอง 6.4.1 การหาสภาวะคงตว เน:องจากการทาแบบจาลองใหเปนลอกเสนตรงเราตองเลอกจดต�งตนกอน จดต�งตนท:เหมาะสมในกคอคาของตวแปรสภาวะคงตว เน:องจากในระยะยาวตวแปรตางๆจะเคล:อนไหวรอบๆคาท:สภาวะคงตว

เราจะหาคาคงตว (steady state value) ระดบเทคโนโลย ( *a ) และคาคงตวของระดบสนคา

ทน ( *k ) และคาคงตวของการบรโภค ( *

c ) จากสมการ

11 )1(1 ++ +−=− ttt aa εγ

เน:องจากท:สภาวะคงตวโดย tt aa =+1 = *a และ 01 =+tε จะไดวา

1)1(1 *** =⇒−=− aaa γ

จากสมการออยเลอร

)]()([)( 1

/

1

/

1

/

+++= ttttt cukfaEcu β

ท:สภาวะคงตว เราแทนคา *

1 ccc tt == + , 1*

1 ==+ aat และ *

1 kk t =+ ในสมการออยเลอรจะได

)()()( */*/*/cukfacu t β=

)(1 */ kfβ=

β1

)( */ =kf

)1/(1* )( ααβ −=k

จากสมการขอจากดทางทรพยากร เม:อแทนคาท:สภาวะคงตวจะได

******* )( kkcckfak −=⇒−=α

ดงน�นเราจะไดคาของตวแปรทสภาวะคงตวดงน�

***)1/(1** ,)(,1 kkcka −=== − αααβ

Page 14: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

14

6.4.2 การเปล-ยนแบบจาลองใหอยในรปแบบลอกเสนตรง

หลงจากหาสภาวะคงตวแลว เราจะทาการเปล:ยนแบบจาลองใหอยในรปเสนตรง จากสมการออยเลอรเม:อแทนคาฟงกชนอรรถประโยชนและฟงกชนการผลตจะได

][1

1

1

11

+

−++=

t

tt

t

t c

kaE

c

ααβ

จากสมการน� เม:อทาใหเปนเสนตรงจะได

]ˆ)1(ˆˆ[ˆ111 +++ −++−=− ttttt kacEc α 3

]ˆ[)1(]ˆ[]ˆ[ˆ111 +++ −++−=− ttttttt kEaEcEc α

ในทานองเดยวกนเม:อเราทาขอจากดทางทรพยากร αtttt kakc =+ +1 ใหเปนเสนตรงจะได

ttitc kakscs ˆˆˆˆ1 α+=+ +

โดยท: ** / ycsc = และ ** / yksi = ความหมายของ cs และ is คอสดสวนการบรโภค (consumption share) และสดสวนลงทน (investment share) ในสภาวะคงตว

สาหรบสมการระดบเทคโนโลย เน:องจากสมการมลกษณะเปนเสนตรงอยแลว เราจงสามารถจดรปไดเปน

11 )1(1 ++ +−=− ttt aa εγ

เน:องจาก *a จะไดวา

1*

*

*

*

1 )(+

+ +−

=−

ttt

a

aa

a

aaεγ

11ˆˆ ++ += ttt aa εγ

สมการออยเลอรสมการขอจากดทรพยากรและสมการระดบเทคโนโลยท:ทาใหเปนเสนตรงแลวนามาเขยนรวมกน

เน:องจากเราตองการจดในรปสมการใหคลายเง:อนไขทราเวอรซอลต เราจงยาย ตวแปรและจดรป ]ˆ[ 1+tt cE , ]ˆ[ 1+tt kE และ ]ˆ[ 1+tt aE ไวทางดานซาย และตวแปรท:เหลอไวทางดานขวา จากสมการออยเลอรจะได

ttttttt caEkEcE ˆ]ˆ[]ˆ[)1(]ˆ[ 111 =−−+ +++ α

3 ในการทาฟงกชนความคาดหวงใหเปนเสนตรงเราจะใชกฎ ))(())(( xEfxfE = สาหรบฟงกชนเสนตรง

f .

Page 15: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

15

จากสมการ

11ˆˆ ++ += ttt aa εγ

เม:อหาคา [.]tE ของสมการจะไดเปน

][]ˆ[]ˆ[ 11 ++ += tttttt EaEaE εγ

ttt aaE ˆ]ˆ[ 1 γ=+

จากสมการขอจากดทรพยากรเม:อจดรปจะไดวา

tcttti cskaks ˆˆˆˆ1 −+=+ α

เน:องจากคาของ 1+tk ถกกาหนดต .งแตชวงทายในเวลา t ดงน .น 11ˆ]ˆ[ ++ = ttt kkE แทนสมการน�

จะไดสมการ

tctttti cskakEs ˆˆˆ]ˆ[ 1 −+=+ α

6.4.3 การหาคาตวแปรเลอกในรปตวแปรสถานะ ในแบบจาลองน�ตวแปรเลอกคอ tc สวนตวแปรสถานะคอ tk และ ta ในสวนน� เราจะหาคา tc ในรปของ tk และ ta

เม:อเราเปล:ยนแบบจาลองใหอยในรปลอกเสนตรงแลวเราจะไดสมการดงน�

ttttttt caEkEcE ˆ]ˆ[]ˆ[)1(]ˆ[ 111 =−−+ +++ α

tttctti akcskEs ˆˆˆ]ˆ[ 1 ++−=+ α

ttt aaE ˆ]ˆ[ 1 γ=+ กาหนดให /]ˆˆˆ[ ttt akc=tX เราสามารถแสดงสมการ 3 สมการน� ในรปแมทรกซไดดงน�

t21tt1 XMXEM =+ ][

โดยท:

−−

=

00

100

111

1

is

M

α

และ

=

1

00

001

2

αγ

cs

M

จากสมการ t21tt1 XMXEM =+ ][ จะไดวา

t2

1

1tt XMM][XE−

+ =1

กาหนดให 2

1

1 MMW−= ดงน�น

ttt WX][XE =+1

ttt XW][WXE2

1 =+

Page 16: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

16

tt1tt XW]X[EE2

2 ][ =++

จากฎการคาดหวงซ� า (law of iterated expectation) จะไดวา

][XE]X[EE ttt1tt 22 ][ +++ =

ttt XW][XE2

2 =+

ในทานองเดยวกนเราจะได

ttt XW][XEj

j =+

โดยใชการแยกสวนของจอรแดนเราสามารถเขยน PQQW1−= โดยท: Q เปนแมทรกซจตรส

และ P เปนแมทรกซทแยงมม จาก

ttt XW][XEj

j =+

ttt QXPQ][XEj

j

1−+ =

=

= −+

3

2

1

3

2

1

00

00

00

;

00

00

00

p

p

p

p

p

p

j

j

j

j PQXQ][XE t

1

tt

t

1

tt QXQ][XE

= −

∞>−+

∞>−j

j

j

jj

j

p

p

p

3

2

1

00

00

00

limlim

ในแบบจาลองปกตเราจะไดวา γ=3p และ 1 || 3 <p สาหรบคาของ || 1p และ || 2p โดยปกต จะมคาหน�งท�มากกวาหน�งและอกคาจะนอยกวาหน�ง เราจะศกษาในกรณ || 1p > 1 และ || 2p < 1 กอน ในกรณน�จะไดวา

0limlim 32 ==∞>−∞>−

j

j

j

jpp

และ

=+∞>−

][XE tt jjlim t

1QXQ

∞>−

000

000

00

lim

1

j

j

p

=+∞>−

][XE tt jjlim t

1QXQ

∞>−

000

000

00

lim

1

j

j

p

=+∞>−

][XE tt jjlim

∞>−

t

t

t

j

j

a

k

c

qqq

qqq

qqqp

ˆ

ˆ

ˆ

000

000

00

lim

333231

232221

1312111

1Q

Page 17: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

17

=

+

+

+

∞>−

jt

jt

jt

j

a

k

c

ˆ

ˆ

ˆ

lim tE

++

∞>−

0

0

)ˆˆˆ(

lim

1312111 ttt

j

j

aqkqcqp1

Q

เง:อนไขทราเวอรซอลต *

1 ][lim kkE tt

=∞>−

จะสงผลให 0]ˆ[lim 1 =∞>− t

tkE ดงน�น

0)ˆˆˆ(lim 1312111 =++∞>−

ttt

j

jaqkqcqp

เน:องจาก 1|| 2 >p สมการดานบนน�จะเปนจรงไดกตอเม:อ

0ˆˆˆ131211 =++ ttt aqkqcq tatkt akc ˆˆˆ φφ +=⇒

โดยท: 1112 / qqk −=φ และ 1113 / qqa −=φ (ในกรณท: 1|| 2 >p และ 1|| 1 <p เราจะไดวา 2122 / qqk −=φ และ 2123 / qqa −=φ )

เม:อเราแทนคา =tc tatk ak ˆˆ φφ + ท:ไดน�ลงในขอจากดทางทรพยากรจะได

tcttti cskaks ˆˆˆˆ1 −+=+ α

t

i

as

t

i

kc

t as

sk

s

sk ˆ

1ˆˆ1

φφα −+

−=+

นอกจากการแทนคา 1ˆ+tk โดยการแทนคา tc ลงในขอจากดทางทรพยากรจะได เราสามารถหา 1

ˆ+tk

ไดจาก

tttttt awkwcwkEk ˆˆˆ]ˆ[ˆ23222111 ++== ++

โดยท: ijw คอคาของสมาชกในแถวท: i และหลกท: i ของ W เราสามารถสรปพลวตของแบบจาลองและพรอมท:จะซมเลท (simulate) แบบจาลองดวยสมการดงน�

=tc tatk ak ˆˆ φφ +

tttt awkwcwk ˆˆˆˆ2322211 ++=+

11ˆˆ ++ += ttt aa εγ

6.4.4 การซมมเลทแบบจาลอง

การซมมเลทแบบจาลองสองรปแบบท:นยมใชในการศกษาและวจยทางเศรษฐศาสตร คอ การซมเลทอมเพาสเรสพอนส (impulse response simulation) และ การซมเลทแบบมอนตคารโล (Monte Carlo simulation)

การซมเลทอมเพาสเรสพอนสใชเพ:อศกษาผลกระทบในเชงคณภาพของการเปล:ยนแปลง ของชอคภายนอก (exogenous shock) tε ตอตวแปรในแบบจาลอง ในการซมเลทอมเพาสเรส

Page 18: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

18

พอนสจะสมมตวาในเวลา 1=t ระบบเศรษฐกจอยท:สภาวะคงตว และไดรบผลการจากชอค 1ε โดยท: 1ε มคาเทากบคาเบ:ยงเบนมาตรฐานของ tε และ tε = 0 สาหรบ 1>t การซมเลทแบบมอนตคารโลใชเพ:อศกษาผลกระทบในเชงปรมาณของ tε วาทาไดเกดความแปรปรวนของตวแปรตางๆในระบบเศรษฐกจมากหรอนอยเพยงใด ในการซมเลทแบบมอนตคารโลจะสมมตวาในเวลา 1=t ระบบเศรษฐกจอยท:สภาวะคงตว และไดรบผลการจาก tε โดยท: คา tε จะถกสมตามรปแบบการกระจายของ tε ท:ถกกาหนดในแบบจาลอง หลงจากทาการซมเลทแลวคาความแปรปรวนของตวแปรตางๆในแบบจาลองจะถกคานวณสาหรบวเคราะหผลกระทบของ tε ตอตวแปรตางในแบบจาลอง

การซมเลทอมเพาสเรสพอนสและการซมเลทแบบมอนตคารโล

clear; alpha = 0.66; beta = 0.9; gamma = 0.6;

kstar = (alpha*beta)^(1/(1-alpha));

cstar = kstar^alpha - kstar; ystar = kstar^alpha;

si = kstar/ystar; sc = cstar/ystar;

M1 = [1, 1-alpha,-1; 0, 0, 1; 0, si, 0];

M2 = [1, 0, 0; 0, 0, gamma; -sc, alpha,1];

W = inv(M1)*M2;

[R P] = spec(W); //This line and the next line is for Jordan Decomposition

Q = inv(R); //Now we will have Q and P such that Q-1PQ = W.

if abs(P(1,1)) > 1 then

phik = -Q(1,2)/Q(1,1);

phia = -Q(1,3)/Q(1,1);

else

phik = -Q(2,2)/Q(2,1);

phia = -Q(2,3)/Q(2,1);

end

//20 period Impulse response simulation

k(1) = 0; c(1) = 0;

a(1) = ((0.01+0.01)^2/12)^(1/2); //The RHS is the S.D of the shocks

for t=1:20

c(t) = phik*k(t) + phia*a(t);

k(t+1) = W(2,1)*c(t) + W(2,2)*k(t) + W(2,3)*a(t);

a(t+1) = gamma*a(t) + 0;

end

clf();

plot(c(1:20),'red');

Page 19: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

19

//Monte Carlo simulation;

k(1) = 0; c(1) = 0; a(1) = 0;

for t=1:5000

c(t) = phik*k(t) + phia*a(t);

k(t+1) = (a(t) + alpha*k(t) - sc*c(t))/si;

a(t+1) = gamma*a(t) + grand(1,1,’unf’,-0.01,0.01);

end

clf;

plot(c);

disp(“sd of c =”); disp(stdev(c));

ผลท#ไดจากโปรแกรม

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20

0.000

0.001

0.002

0.003

0.004

0.005

0.006

0.007

0.008

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

-0.05

-0.04

-0.03

-0.02

-0.01

0.00

0.01

0.02

0.03

0.04

0.05

sd of c = 0.014

กราฟรปแรกแสดงอมเพาสเรสพอนสของการบรโภคตอชอค tε จะเหนวาระดบการบรโภค

จะเพ:มข�นสาหรบ 2,1=t และคอยๆลดลงกลบสคาในสภาวะคงตว กราฟรปท:สองความผนผวนของการบรโภคอนเปนผลมาจาก tε ซ: งไดมาจากการซมเลทแบบมอนตคารโล จากการคานวณของโปรแกรมพบวาคาเบ:ยงเบนมาตรฐานของระดบการบรโภคเม:อเทยบกบคาระดบการบรโภคในภาวะคงตวมคาประมาณ 1.4 เปอรเซนต

Page 20: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

20

6.5 การซมเลทแบบจาลองเพ-อศกษาผลกระทบของนโยบายการคลง

สวนน�จะแสดงตวอยางการทาใหเปนลอกเชงเสนเพ:อแกแบบจาลองสาหรบศกษาผลกระทบของการใชจายรฐบาลและนโยบายการคลงตอผลผลตและการบรโภคดงตอไปน�

∑∞

=+ 1

1,

)(max1 t

t

t

kccuE

tt

β

ภายใตเง:อนไข

tttt ygic =++ , ttt ikdk +−=+ )1(1 , 11ˆˆ ++ += ttt gg εγ

),ln()( tt ccu = αtttt kkfy == )( ,

*

*

ˆg

ggg t

t

−= , ** 1.0 yg = , 1+tε ~ )02.0,0(N

9.0=β , 1.0=d , 66.0=α , 65.0=γ

ในแบบจาลองน� ti คอการลงทน (investment) ของผบรโภค tg คอคาใชจายของรฐบาล (government spending) ty คอผลผลตรวมของประเทศ *g และ *y คอคาของ g และ y ท:สภาวะคงตว tε เปนชอคท:เกดจากการใชจายของรฐบาล 6.5.1 การหาสภาวะคงตว

โดยวธของลากรานจเราสามารถแสดงไดวาสมการออยเลอรของปญหาน� คอ

))(1)((()( 1

/

1

//dkfcuEcu tttt −+= ++β

ท:สภาวะคงตวสมการออยเลอรคอ

))(1)((()( */*/*/dkfcuEcu t −+= β

เม:อแกสมการจะได

1

1

* )1

( −+−= α

αβββ d

k

จากสมการการสะสมทนในสภาวะคงตว

***

1 )1()1( ikdkikdk ttt +−=⇒+−=+**

dki =⇒

จากขอจากดทรพยากรท:สภาวะคงตว

tttt ygic =++ ⇒ **** ygic =++

แทนคา **dki = , ** 1.0 yg = และ α** ky = จะได

αα **** 1.0 kkdkc =++ αα *** 9.0 dkkc −=

Page 21: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

21

ดงน�นเราจะไดวาคาของตวแปรตางท:สภาวะคงตวดงน�

*******1

1

* 9.0,,,)1

( dkkckydkid

k −===+−

= − ααα

αβββ

6.5.2 การเปล-ยนแบบจาลองใหอยในรปแบบลอกเสนตรง

เม:อเราเปล:ยนสมการขอจากดทรพยากรใหอยในรปลอกเสนตรงจะได

ttgtitc ygsiscs ˆˆˆˆ =++

โดยท: *

*

y

csc ≡ ,

*

*

y

isi ≡ , 1.0

*

*

=≡y

gsg

จากฟงกชนการผลต และสมการการสะสมทนจะไดวา

tt ky ˆˆ α=

t

t

t kdd

ki ˆ)

1-1(

ˆˆ 1 += +

เม:อแทนสองสมการน�ลงไปในขอจากดทรพยากรจะได

ttgt

t

itc kgskdd

kscs ˆˆ)ˆ)

1-1(

ˆ(ˆ 1 α=+++ + (1)

จากสมการออยเลอรและแทน β/1)-)(1( */ =+ dkf จะได

1

*/

1ˆ)()1(ˆ)ˆ( ++ −+= tttt kkfccE αβ (2)

6.5.3 การหาคาตวแปรเลอกในรปตวแปรสถานะ ในแบบจาลองน�ตวแปรเลอกคอ tc สวนตวแปรสถานะคอ tk และ tg ดงน�นเราจะหา tc ในรป tk และ tg เม:อรวมสมการ (1), (2) และสมการ 11

ˆˆ ++ += ttt gg εγ และจดรปจะไดวา

tgttitctt

i gskkd

scskEd

sˆˆˆ)

11(ˆ]ˆ[ 1 −+−−−=+ α

ttttt ckEkfcE ˆ]ˆ[)()1(]ˆ[ 1

*/

1 =−− ++ αβ ttt ggE ˆ]ˆ[ 1 γ=+

กาหนดให /]ˆ ˆ ˆ[ ttt gkc=tX ระบบสมการดานบนสามารถเขยนเปน

t21t1 XMXM =+ ][tE

โดยท:

Page 22: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

22

−−=

100

0)()1(1

0/0*/

kf

dsi

αβ1M ,

−+−−−

=

γ

α

00

001

)1

1(

2

gic sd

ss

M

กาหนดให 2

1

1 MMW−= โดยการแยกสวนของจอรแดนเราสามารถเขยน PQQW

1−= โดยท: ในทานองเดยวกนกบแบบจาลองในสวน 6.4 จากเง:อนไขทราเวอรซอลต เราจะไดคา

111312 /)ˆˆ(ˆ qgqkqc ttt +−= ในกรณท: 1|| 1 >p

212322 /)ˆˆ(ˆ qgqkqc ttt +−= ในกรณท: 1|| 2 >p

โดยท: ijq คอคาของตวเลขในหลกท: i และแถวท: j ของแมทรกซ Q และ ip คอคาของตวเลขในหลกท: i และแถวท: i ของแมทรกซ P โปรแกรมดานลางแสดงอมเพาสเรสพอนสฟงกชนและการซมเลทแบบมอนต คารโล

ผลกระทบของนโยบายการคลงตอการบรโภคและผลผลต

clear; beta=0.9; alpha = 0.66; sg = 0.1; d = 0.1; gamma=0.65;

kstar = ((1+d*beta-beta)/(alpha*beta))^(1/(-1+alpha));

ystar = kstar^alpha;

istar = d*kstar;

si = istar/ystar;

sc = 1 - si - sg;

fpkstar = alpha*kstar^(alpha-1);

M1 = [ 0 si/d 0; 1 -beta*(alpha-1)*fpkstar 0; 0 0 1];

M2 = [ -sc -si*(1-1/d)+alpha -sg;1 0 0;0 0 gamma ];

W = inv(M1)*M2;

[R, P] = spec(W);

Q = inv(R);

if abs(P(1,1)) > 1 then

phik = -Q(1,2)/Q(1,1);

phig = -Q(1,3)/Q(1,1);

else

phik = -Q(2,2)/Q(2,1);

phig = -Q(2,3)/Q(2,1);

end

g(1) =0.02^0.5;

Page 23: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

23

k(1) = 0;

for t=1:100

c(t) = phik*k(t) + phig*g(t);

y(t) = alpha*k(t);

k(t+1) = W(2,1)*c(t) + W(2,2)*k(t) + W(2,3)*g(t);

g(t+1) = 0.65*g(t) + 0;

end

clf;

plot(c, 'black');

plot(k, 'blue');

//Monte Carlo Simulation

eg = grand(5001,1,'nor',0,0.02);

k(1) = 0;

g(1) = eg(1);

for t=1:5000

c(t) = phik*k(t) + phig*g(t);

y(t) = alpha*k(t);

k(t+1) = W(2,1)*c(t) + W(2,2)*k(t) + W(2,3)*g(t);

g(t+1) = 0.65*g(t) + eg(t+1);

end

disp(“sd of y = ”); disp(stdev(y));

disp(“sd of c = ”); disp(stdev(c));

ผลท#ไดจากโปรแกรม

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110

-5.0e-003

-4.5e-003

-4.0e-003

-3.5e-003

-3.0e-003

-2.5e-003

-2.0e-003

-1.5e-003

-1.0e-003

-5.0e-004

0.0e+000

sd of y = 0.0018716

sd of c = 0.0033785

Page 24: 6 การแก้แบบจ ลองเชิงพลวัตแบบอ ...pioneer.netserv.chula.ac.th/~ptanapo1/numer/6...ว ธ เช งต วเลขส าหร

วธเชงตวเลขสาหรบนกเศรษฐศาสตร ธนะพงษ โพธปต

24

จากกราฟอมเพาสเรสพอนสของการบรโภคและผลผลตท:ไดจากโปรแกรม กราฟของการบรโภคคอกราฟเสนท:อยดานลาง จะเหนวาการบรโภคจะลดลงทนทเม:อทการเพ:มของการใชจายของรฐบาล เน:องจากในแบบจาลองน�การใชจายของรฐบาลท:มากข�น จะนามาซ: งการเกบภาษท:เพ:มมากข�นน�นเอง กราฟเสนดานบนคอกราฟของผลผลตซ:งจะเร:มลดลงในเวลา 2=t เม:อเวลาผานไปผลจากการเพ:มของการใชจายของรฐบาลจะคอยๆหายไปและระดบการบรโภคและระดบผลผลตจะกลบสคาในสภาวะคงตวในท:สด ผลท:ไดจากการซมเลทแบบมอนตคารโล พบวาความผนผวนของการใชจายของรฐบาลสงผลใหเกดความแปรปรวนในระดบการบรโภคและการผลตประมาณ 0.2 และ 0.3 เปอรเซนตตามลาดบ

6.6 ผลของการเพ-มอตราการเตบโตของปรมาณเงนในแบบจาลองท-มเงน

สวนน�จะแสดงตวอยางการซมเลทเพ:อศกษาการเพ:มข�นของอตราการเตบโตของปรมาณเงน (growth of money supply) ตอการบรโภคและอตราเงนเฟอในแบบจาลองเงนสดสาหรบใชจายลวงหนา (cash in advance model) ในแบบจาลองน�ผบรโภคมสนทรพยอยสองชนดคอ เงนสด และสนคาทน โดยสนคาจะใหผลตอบแทนจากการผลต แตเงนสดจะใหผลตอบแทนเปนศนย อยางไรกตามผบรโภคจะตองถอเงนสดไวเพ:อการจบจายใชสอยและซ�อสนคา การมเงนในแบบจาลองน�ทาใหแบบจาลองซบซอนกวาแบบจาลองท:ผานๆมา เน:องจากในแบบจาลองน� มระดบราคา แบบจาลองท:จะใชเปนดงน�

∑∞

=+ 1

1,,

),(max1 t

tt

t

mkchcuE

ttt

β

ภายใตเง:อนไข

t

tt

t

tttt

t

tt

p

MG

p

mckfkd

p

mk 11

1

)1()()1( −−

+

−++−+−=+

11 )1( −− −+= ttttt MGmcp

ttt MGM 11 ++ = ;ˆˆ

111 +++ += ttt GG εγ )1.0,0(~1 Nt+ε αttt khkf =),( , )ln()( tt ccu =

66.0=α , 9.0=β , 1.1* =G

โดยท: tp คอระดบราคา tm คอเงนท:ผบรโภคถอไวเพ:อการบรโภค tM คอปรมาณเงน (money supply) ในดลยภาพ

tt Mm = สมการ