Á sµPv} uÇ PN -EN 16247...PN -EN 16247-3 Audity energetyczne Ì' ïW W } Ç PN -EN 16247-4 Audity energetyczne Ì' ðWd v } PN -EN 16247-5(wersja angielska) Audity energetyczne

AUDYTY ENERGETYCZNE według or y

PN-EN 16247

Dr i ż. MACIEJ ROBAKIEWIC)

Fundacja Poszanowania Energii

AUDYTY ENERGETYC)NE PR)EDSIĘBIORSTW

Aktual ie powsze h ie stosowa e i praw ie określo e są: • Audyty energetyczne wg ustawy o wspieraniu

termomodernizacji i remontów

• Audyty efektyw oś i e ergety z ej wg ustawy o efektyw oś i energetycznej.

Są o e związa e z przygotowa ie przedsięwzięć w wy ra y h o iekta h lu i stala ja h i są podstawą uzyska ia dofinansowania w ramach konkretnych programów.

Dla peł ej poprawy efektyw oś i e ergety z ej przedsię iorstw potrze e są ie tylko jed ostkowe przedsięwzię ia, ale stałe działa ie a rze z efektyw oś i energetycznej przedsię iorstwa. Niez ęd y ele e te przygotowa ia taki h działań powi y yć audyty e ergety z e przedsię iorstw.


Audyt e ergety z y przedsię iorstwa powi ie o ej ować przegląd ałej gospodarki e ergety z ej przedsię iorstwa (a nie tylko wybranych dziedzin) i zawierać : • diag ozę sta u użytkowa ia e ergii w

przedsię iorstwie , • wskaza ie środków poprawy efektyw oś i z

wykorzysta ie działań i westy yj y h i nieinwestycyjnych ( w tym organizacyjnych) , które

ależy stop iowo realizować, • ożliwoś i wspar ia związa y h z ty

przedsięwzięć, • wskaza ia doty zą e przygotowa ia i wdroże ia w

przedsię iorstwie systemu zarządza ia e ergią .


Audyty przedsię iorstw yły przed iote jed ego z projektów NFOŚiGW, a także projektu PARP. W ty h projekta h ustalo o zasady opra owa ia audytów, jed ak ie uzyskały o e ra gi o owiązują ego sta dardu. W r. opu likowa a została or a PN-EN 16247, która

podaje zasady opracowania dla wszystkich audytów

energetycznych. )asady te ogą ieć zastosowa ie także dla opra owa ia audytów przedsię iorstw .Po raz pierwszy audyty e ergety z e są przed iote Polskiej Nor y. Zalecenie stosowania tej normy – dla audytów przedsię iorstw - zawiera Dyrektywa / /UE, a wię zapew e or a ędzie w przyszłoś i przywoływa a w przepisa h polski h. W or ie wprowadzo o szereg ustaleń od ie y h od przyjęty h w przepisa h o owiązują y h w Pols e.

AUDYTY wg normy PN-EN 16247:2014

Audyty wg ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów i

wg ustawy o efektyw oś i e ergety z ej są opra owywa e w wyraź ie określo y elu : w związku z przygotowa ie przedsięwzięć, a w sz zegól oś i w elu uzyska ia wspar ia fi a sowego przedsięwzięć, w związku z zy doty zą tylko

o iektów, które ają podlegać z ia o .

W odróż ie iu od tego or a doty zy oceny sta u zuży ia e ergii w gospodar e przedsię iorstwa, ie ko ie z ie w związku z przygotowa ie oder iza ji. Cele audytu oże yć p. ogól a o e a sta u zuży ia e ergii, z ia a syste u zaopatrze ia w e ergię, z ia a syste u eksploata ji, przygotowa ie syste u zarządza ia e ergią lu i y el, a audyt oże doty zyć udy ku, i stala ji, syste u, pro esu produk yj ego lu przedsię iorstwa.

Norma PN-EN 16247:2014

Nor a składa się z astępują y h zęś i: PN-EN 16247-1

Audity energetyczne Część : Wy aga ia ogól e

PN-EN 16247-2

Audity energetyczne Część : Budy ki PN-EN 16247-3

Audity energetyczne Część : Pro esy

PN-EN 16247-4

Audity energetyczne Część : Tra sport

PN-EN 16247-5(wersja angielska)

Audity energetyczne Część : Ko pete je auditorów energetycznych

Norma PN-EN 16247:2014

Nor a posługują się ter i a i audit i auditor a nie audyt i

audytor, o jest iezgod e z ter i ologią przyjętą w ustawa h i rozporządze ia h w Pols e.

Według wyjaś ień PKN – opi ie doty zą e używa ia ter i ów audit/audyt zda ia są podzielo e, a ter i "audit" jest ko sekwe t ie stosowa y w or a h z zakresu zarządza ia.

Trud o się z ty zgodzić, gdyż słowo "audytor" , a ie "auditor" występuje we wszystki h słow ika h języka polskiego , a e yklopedie stwierdzają, że słowo "audytor" używa e yło w Pols e od kilkuset lat w sądow i twie wojskowy i koś iel y jako określe ie oso y przygotowują ej pro es,

W o owiązują y h ustawa h doty zą y h pro le ów użytkowa ia e ergii używa y jest wyłą z ie ter i "audyt" .

Nor a została iestety iestara ie przetłu a zo a.


ZMIANA DEFINICJI

• Doty h zas jako audyt e ergety z y określa się dokument

zawierają y o e ę sta u ist ieją ego i propo owa e działa ia poprawiają e efektyw ość e ergety z ą o iektu.

• Wg normy PN-EN 16247 audyt energetyczny - to :

„syste aty z a ko trola i a aliza wykorzysta ia i zuży ia e ergii przez o iekt, udy ek, syste lu orga iza ję, ają a

a elu ide tyfika ję przepływów e ergii i pote jał poprawy efektyw oś i e ergety z ej, a także raportowa ie.”

• A wię w or ie przyj uje się, że audyt – są to wszystkie zy oś i pro edury związa e z diag ostyką gospodarki

e ergety z ej, o ej ują e ada ia, a alizy i o e y, ato iast opra owa ie zawierają y sy tety z ą o e ę i propo owa e działa ia uspraw iają e jest raport z audytu.


• Zmiana definicji z liża określe ie „audyt e ergety z y” do powsze h ie z a ego określe ia „audyt” jako ko troli fi a sowej lu orga iza yj ej .

• ) ia a defi i ji związa a jest także z wyraź y podniesieniem znaczenia zy oś i związa y h z diag ostyką gospodarki e ergety z ej. Czy oś i te są rozszerzo e i ardziej sfor alizowa e w porów a iu do zy oś i przygotowują y h opra owa ie audytu w doty h zasowy układzie.

Aktual ie występuje sprze z ość defi i ji po iędzy or ą i o owiązują y i w Pols e ustawa i i rozporządze ia i

AUDYT wg normy PN-EN 16247

Analiza

RAPORT

Spotka ie koń owe

Spotka ie rozpo zy ają e

Praca w terenie

Zbieranie danych

Wszystkie

czynności ważne

AUDYTT wg normy PN-EN 16247

Norma bardzo precyzyjnie, a nawet drobiazgowo opisuje

wszystkie zy oś i, które ależy wyko ać w ra a h audytu.

Bardzo duże z a ze ie przywiązuje się do współpra y ze zle e iodaw ą i jego pra ow ika i , przewidują i sz zegółowo opisują :

Wizytę wstęp ą

Spotka ie rozpo zy ają e

Spotka ie koń owe

AUDYTY wg normy PN-EN 16247

WI)YTA WSTĘPNA

Audytor powi ie uzgod ić ze zle e iodaw ą: • Cele audytu, potrzeby i oczekiwania;

• Okres realizacji;

• Kryteria o e y uspraw ień zas zwrotu, ogra i ze ie e isji, ułatwie ia w eksploatacji);

• Pla owa e po iary i ko trole, które ędą wyko ywa e w ra a h audytu. Audytor powi ie uzyskać i for a je o: • Praw y h lu i y h ogra i ze ia h wpływają y h a zakres lu sposó wyko a ia

audytu,

• Syste ie zarzadza ia e ergią

• Opi ia h, po ysła h i ogra i ze ia h od oszą y h się do ewe tual y h środków poprawy efektyw oś i e ergety z ej;

• Oczekiwanych rezultatach audytu.

Audytor powi ie poi for ować o potrze y h do wyko a ia audytu urządze ia h i sprzę ie.


SPOTKANIE RO)POC)YNAJĄCE

Audytor powi ie zwró ić się do zle e iodaw y o: – Wyz a ze ie oso y współpra ują ej z audytore ; – Poinformowanie o audycie pracowników, których dotyczy;

– O ówie ie ew. ietypowy h waru ków i działań, które ogą wystąpić podczas audytu energetycznego.

Audytor powi ie uzgod ić ze zle e iodaw ą : – Da e, które powi ie otrzy ać; – )asady dostępu , ezpie zeństwa i o hro y; – Wy aga ia doty zą e po o y przy wyko ywa iu po iarów; – Pro edury o tażu aparatury po iarowej jeżeli jest wy aga a ; – Proponowany harmonogram wizyt i ich przedmiotu

Audytor powi ie poi for ować o potrze y h do wyko a ia audytu urządze ia h i sprzę ie.


PRACA W TERENIE włas e ada ia i o serwa je

Audytor powinien :

– Sko trolować o iekty przewidzia e do audytu; – O e ić wykorzysta ie e ergii w o iek ie; – ) adać pro edury opera yj e, za howa ia użytkow ików oraz i h

wpływ a zuży ie i efektyw ość e ergety z ą; – Opra ować wstęp e ko ep je ożliwoś i poprawy efektyw oś i

energetycznej;

– Spisać o szary i pro esy, w który h potrze e są dodatkowe da e Audytor powi ie upew ić się, że po iary i o serwa je są wyko ywa e w sytuacjach normalnej eksploatacji i w odpowiednich warunkach

at osfery z y h. Może yć korzyst e przeprowadze ie po iarów i obserwacji poza godzinami pracy, w trakcie przestojów lub, gdy nie przewiduje

się o iążeń kli aty z y h.

AUDYTY wg normy PN-EN 16247 Audytor powi ie określić ożliwe środki poprawy efektyw oś i energetycznej na podstawie;

Włas ego doświad ze ia, Porów a ia wskaź ików o e ia ego udy ku i wskaź ików wzorcowych,

Oceny stanu i wieku budynku i systemów technicznych oraz

sposo u i h o sługi i utrzy a ia; Te h ologii ist ieją y h syste ów te h i z y h i wyposaże ia w porów a iu do ajlepszej dostęp ej te h ologii; Najlepszych praktyk

Nor a ardzo wyraź ie podkreśla, a y dla poprawy efektyw oś i energetycznej audytorzy zalecali ie tylko środki i westy yj e, ale i

środki związa e z użytkowa ie udy ków i syste ów technicznych.

AUDYTY wg normy PN-EN 16247 Nor a podaje astępują e zale e ia: Audytor e ergety z y powi ie zapropo ować ożliwoś i poprawy efektyw oś i e ergety z ej w ty przy aj iej jed ą z po iższej listy, która ie jest wy zerpują a: a) Środki ają e a elu zmniejszenie strat energii lub jej odzysk (np.

poprawa izolacji),

b) Wymiana, modyfikacja lub dodanie wyposażenia (np.

wysokospraw e kotły, oświetle ie efektyw e e ergety z ie , c) Działa ia zwiększają e efektyw ość i iągła opty aliza ja p.

regulacja parametrów sterowania, utrzymanie wyposaże ia w jego ajlepszej spraw oś i ,

d) Poprawa utrzymania ( np. wytyczne dla personelu),

e) Poprawa zarzadzania e ergią p. poprawa po iarów i o itorowa ia, wdroże ie syste u zarządza ia e ergią


Jako etodę uporządkowa ia zy oś i audytora or a zawiera propozy ją poda ą w załą z ika h do or y w for ie korzysta ia z podanych tam :

Przykładowego wykazu z iera y h da y h. Przykładowy h list ko trol y h: Lista kontrolna prac audytora w terenie;

Lista ko trol a wizyta ji udy ku dokąd pójść ; Lista ko trol a środków osz zęd oś i e ergii uspraw ień .

Przykładów : ożliwoś i poprawy efektyw oś i e ergety z ej ; a alizy osz zęd oś i e ergety z y h w udy ka h.

Lista ko trol a ożliwy h osz zęd oś i e ergii Pozy ja Typowe środki osz zęd oś i e ergii +

Obudowa budynku - Poprawa wartoś i U - Poprawa sz zel oś i - Zmniejszenie mostków cieplnych

- Poprawa za ie ie ia iej e ergii a hłodze ie

- Regulowa e żaluzje opty al e dla ogrzewa ia, hłodze ia , oświetle ia

System ogrzewczy - podział a strefy , - sterowanie w pomieszczeniach,

- izolowanie przewodów,

- temperatury w pomieszczeniach,

- zaso ik : wielkość, lokaliza ja, izolowa ie

Syste iepłej wody - system przygotowania (ew. kolektory)

- dystrybucja – właś iwa izola ja

- aparatura wodoosz zęd a


Propozycje i zalecenia

Propo owa e działa ia doty zą e osz zęd oś i e ergii ogą o ej ować astępują e kategorie :

Środki kosztowne – inwestycje modernizacyjne,

Środki tanie – zmiana trybu pracy, dodanie lub

poprawa sterowania itp.

Bezkosztowe - otywa ja do z ia y za howań

użytkow ików, z ia a wy agań w zakresie ko fortu pozio te peratury, wilgot oś i itp.


)awartość raportu

a) Streszczenie : zestawie ie ożliwy h środków poprawy efektyw oś i e ergety z ej i progra i h wdroże ia.

b) Tło : ogólne informacje o obiekcie, audytorze, metodologii

audytu oraz istotnych przepisach i wymaganiach.

c) Opis audytu: cel, zakres, czas realizacji, informacje o

ze ra y h da y h w ty które są z po iarów, które z sza u ków , a aliza zuży ia e ergii, kryteria przyjęte do wyz a za ia śródków poprawy efektyw oś i e ergety z y h.

d) Możliwoś i poprawy efektyw oś i: propo owa e działa ia, zale e ia i har o ogra wdroże ia, założe ia przyjęte do o li za ia osz zęd oś i, a alizy eko o i z e, i for a je a te at dostęp y h su we ji i dota ji, etody o e y efektów wprowadzanych zmian.

e) Wnioski


)awartość raportu

Jako komentarz do raportu audytor powinien:

• )apew ić, że zostały speł io e wszystkie wy aga ia doty zą e audytu postawio e przez zle e iodaw ę;

• O ówić po iary wyko a e w ra a h audytu; • Wyjaś ić zy wy iki a alizy opierają się a wyli ze ia h,

pomiarach, symulacjach czy szacunkach;

• O ówić wszelkie przyjęte założe ia; • Określić gra i e dokład oś i sza u ków doty zą y h kosztów

i osz zęd oś i; • Przedstawić ożliwoś i poprawy efektyw oś i e ergety z ej

wykra zają e poza propozy je o ówio e i zale o e w audycie.


Spotka ie koń owe

W zasie spotka ia koń owego audytor e ergety z y powinien:

a) Przekazać raport z audytu, b) Przedstawić rezultaty audytu w sposó ułatwiają y

zrozu ie ie i podję ie de yzji przez zle e iodaw ę, c) Udzielić iez ęd y h wyjaś ień, d) Przedyskutować potrze ę dalszy h działań w

przyszłoś i wykra zają y h poza te aty o jęte audytem).


PODSUMOWANIE :

Najważ iejsze zawarte w normie ustale ia z ie iają e o e ie o owiązują e zasady są astępują e:

1. Inna definicja audytu zy oś i a ie doku e t , . Bardzo waż a rola współpra y ze zle e iodaw ą, w tym

z a ze ie spotkań wstęp y h i koń owy h,

. Bardzo waż a rola zy oś i w tere ie, w ty adań i pomiarów,

. Rozpatrywa ie i zale a ie uspraw ień ie tylko inwestycyjnych, ale i bezinwestycyjnych , w ty za howań użytkow ików,

5. Korzystanie z list kontrolnych zy oś i i list ko trol y h uspraw ień.


Moż a się spodziewać, że zgod ie z Dyrektywą / /UE w sprawie efektyw oś i e ergety z ej

w aj liższy h lata h audyty e ergety z e przedsię iorstw powtarza e o kilka lat sta ą się działa ie powsze h y . Jest to owie ko ie z ą podstawą stałego pod osze ia efektyw oś i e ergety z ej w przedsię iorstwa h.

Norma PN-EN oże sta owić po o w ty h działa ia h.

AUDYTORZY wg normy PN-EN 16247-5

Norma dotyczy nie tylko audytów, ale i audytorów.

PN-EN 16247-5: 2015 Audity energetyczne

Część 5: Kompetencje audytorów energetycznych

Ta zęść normy jest opublikowana w wersji

angielskiej.

Nor a zawiera o ówie ie wiedzy i u iejęt oś i iez ęd ej w pra y audytora.


PN-EN 16247-5 Kompetencje audytorów energetycznych

Norma określa wymagania dla zawodu audytora, a w tym:

Cechy oso owoś iowe audytora;

Wymagane u iejęt oś i; Wymagania etyczne;

Sposób wykonywania audytu;

Wiedza i u iejęt oś i w zakresie wybranych dziedzin

techniki;

Wiedzą w zakresie źródeł i dostawy energii;

Metody analizy i oceny;

Zasady oceny ekonomicznej ;

Zasady zachowania i rozwoju kompetencji.


Jakie znaczenie praktyczne oże ieć norma doty zą a audytorów?

Zawód „AUDYTOR ENERGETYCZNY” został wprowadzony do klasyfikacji

zawodów i spe jal oś i na potrzeby rynku pracy w rozporządze iu

Ministra Pracy i Polityki Społe z ej z 7.08.2014 r. (Dz. U. z 2014 r. , poz.

1145). Ustalony został kod zawodu : 214 901.

Dla poszczególnych zawodów ustalane są Krajowe Standardy

Kwalifikacji Zawodowych opisują e zakres i poziom wiedzy,

u iejęt oś i oraz cech psychofizycznych, które są konieczne do

wykonywania typowych zadań zawodowych. Taki standard dla zawodu

AUDYTOR ENERGETYCZNY nie został jeszcze ustalony. Możliwe, że

podstawą tego standardu ędzie Norma PN-EN 16247-5.

Na podstawie standardu kwalifikacji przewidziane jest dokonywanie

potwierdzenie posiadanych kwalifikacji dla poszczególnych osób w

trybie certyfikacji osób.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

[email protected]

Documents

Á sµPv} uÇ PN -EN 16247...PN -EN 16247-3 Audity energetyczne Ì' ïW W } Ç PN -EN 16247-4 Audity energetyczne Ì' ðWd v } PN -EN 16247-5(wersja angielska) Audity energetyczne