หน่�วยการเรยน่ร��ที่� 2เร��อง คลื่��น่ (waves)

ว�ที่ยาศาสตร� ฟิ�ส�กส� ม.5

คลื่��น่ (waves)

1. คลื่��น่ (waves) 2. สมบั�ต�ของคลื่��น่ (property of waves) 3. คลื่��น่เสยง (sound waves) 4. คลื่��น่แม�เหลื่!กไฟิฟิ#า (electromagnetic)

1. คลื่��น่ (waves)

ผลื่การเรยน่ร�� 1. อธิ�บายความหมายและองค�ประกอบของคล��นได้� 2. จำ�าแนกชน�ด้ของคล��นได้�

1. คลื่��น่ (waves)

1. คลื่��น่ค�ออะไร 2. ชน่�ดของคลื่��น่

1. พิ�จารณาการส��น่ของต�วกลื่าง 2. พิ�จารณาการใช�ต�วกลื่าง 3. พิ�จารณาการรบักวน่ต�วกลื่าง

3. องค�ประกอบัของคลื่��น่

คล��น ( wave ) เป�นการเคล��อนที่!�แบบหน"�งเก�ด้จำากการสั่$�นกล$บไปกล$บมาของอน%ภาค และสั่ามารถสั่(งผ่(านพล$งงานจำากที่!�หน"�งไปอ!กที่!�หน"�งได้�

ในระบบใด้ๆ ก-ตาม ในธิรรมชาต�เม��อม!การเปล!�ยนแปลงไปจำากสั่ภาวะสั่มด้%ล ณ บร�เวณใด้บร�เวณหน"�งในระบบอ$นเก�ด้จำากการรบกวนอย(างใด้อย(างหน"�ง

การเปล!�ยนแปลงน$0นสั่ามารถแพร(ขยายไปย$งสั่(วนอ��นๆของระบบน!0 อาจำเร!ยกการแพร(ขยายไปของการเปล!�ยนแปลงน!0ว(า คลื่��น่

เช(น การใช�ม�อจำ%(มน�0าในข$น ในต%(ม ในสั่ระ ในแม(น�0าล�าคลอง หร�อ ขว�างว$ตถ%ลงไปในน�0า เราจำะมองเห-นผ่�วน�0ากระเพ��อม แล�วแผ่(เป�นวงกลมออกไปโด้ยรอบซึ่"�งล$กษณะน!0ว(า คล��นน�0าเก�ด้ข"0นบนผ่�วน�0า

คล��นค�ออะไร

http://www.chemistry.ohio-state.edu/~grandinetti/teaching/Chem121/lectures/waveparticle/waveparticlelight.html

การส��น่ของอน่-ภาคน่/0าเม��อคลื่��น่เคลื่��อน่ที่�ผ�าน่

http://www.pt.ac.th/ptweb/prajead/คล��น/พ�0นฐาน/คล��นน�0า.htm

1. พิ�จารณาการส��น่ของต�วกลื่าง 1.1 คล��นตามขวาง (Transverse waves) 1.2 คล��นตามยาว (Longitudinal waves)

2. พิ�จารณาการใช�ต�วกลื่าง 2.1 คล��นกล (Mechanical waves) 2.2 คล��นแม(เหล-กไฟฟ6า (Electromagnetic waves)

3. พิ�จารณาการรบักวน่ต�วกลื่าง 3.1 คล��นด้ล (Pulse waves) 3.2 คล��นต(อเน��อง (Continuous waves)

2. ชน�ด้ของคล��น

พิ�จารณาการส��น่ของต�วกลื่าง

http://school.obec.go.th/nakhawit/e_learning/cootema/p1.htm

พิ�จารณาการส��น่ของต�วกลื่าง

http://www.phschool.com/atschool/science_activity_library/wave_properties.html

พิ�จารณาการส��น่ของต�วกลื่าง

http://www.plus2physics.com/waves/study_material.asp

http://tonydude.net/NaturalScience100/chapters/chapter27/chapter27.html

พิ�จารณาการส��น่ของต�วกลื่าง

พิ�จารณาการใช�ต�วกลื่าง

http://www.plus2physics.com/waves/study_material.asp

พิ�จารณาการรบักวน่ต�วกลื่าง

http://phys23p.sl.psu.edu/phys_anim/waves/http://www.physics.ohio-state.edu/~ntg/reu/gifs/cont_invert_wave.gif

คล��นด้ล คล��นต(อเน��อง

จำากร7ป 1. สั่$นคล��น หมายถ"ง ต�าแหน(ง

สั่7งสั่%ด้ของคล��นเหน�อระด้$บปกต� เช(น จำ%ด้ b

2. ที่�องคล��น หมายถ"ง ต�าแหน(งต��าสั่%ด้ของคล��นใต�ระด้$บปกต� เช(น จำ%ด้ d

3. ความยาวคล��น หมายถ"ง ระยะจำากสั่$นคล��นถ"งสั่$นคล��นถ$ด้ไป หร�อ ระยะจำากที่�องคล��นถ"งที่�องคล��นถ$ด้ไป เข!ยนแที่นด้�วย แลมด้า ( l ) ม!หน(วยเป�น เมตร m

4. แอมพล�จำ7ด้ หมายถ"ง ต�าแหน(งที่!�ม!การกระจำ$ด้มากที่!�สั่%ด้ ที่$0งอย7(บนสั่$นคล��นและที่�องคล��น เช(น จำ%ด้ b และ d

องค�ประกอบของคล��น

http://school.obec.go.th/nakhawit/e_learning/cootema/p1.htm

จำากร7ป 1. สั่$นคล��น หมายถ"ง ต�าแหน(งสั่7งสั่%ด้ของคล��นเหน�อระด้$บปกต�

เช(น จำ%ด้ b 2. ที่�องคล��น หมายถ"ง ต�าแหน(งต��าสั่%ด้ของคล��นใต�ระด้$บปกต�

เช(น จำ%ด้ d 3. ความยาวคล��น หมายถ"ง ระยะจำากสั่$นคล��นถ"งสั่$นคล��นถ$ด้ไป

หร�อ ระยะจำากที่�องคล��นถ"งที่�องคล��นถ$ด้ไป เข!ยนแที่นด้�วย แลมด้า ( λ ) ม!หน(วยเป�น เมตร m

4. การกระจำ$ด้ หมายถ"ง ระยะจำากระด้$บปกต�ถ"งต�าแหน(งต(างๆบนคล��น เช(น จำ%ด้ a b ม!การกระจำ$ด้เป�น + จำ%ด้ c d ม!การกระจำ$ด้เป�น –

5. แอมพล�จำ7ด้ หมายถ"ง ต�าแหน(งที่!�ม!การกระจำ$ด้มากที่!�สั่%ด้ ที่$0งอย7(บนสั่$นคล��นและที่�องคล��น เช(น จำ%ด้ b และ d

6. ความถ!� หมายถ"ง จำ�านวนล7กคล��นที่!�เคล��อนที่!�ผ่(านจำ%ด้ ๆ หน"�ง / 1 หน(วยเวลา

7. คาบ หมายถ"ง ช(วงเวลาที่!�คล��น 1 ล7ก ผ่(านจำ%ด้ ๆ หน"�ง 8. อ$ตราเร-วของคล��น หมายถ"ง ระยะที่างที่!�คล��นเคล��อนที่!�ได้�ใน

หน"�งหน(วยเวลา ม!หน(วยเป�น เมตร ต(อ ว�นาที่! 9. หน�าคล��น หมายถ"ง แนวของสั่$นคล��นหร�อที่�องคล��น ซึ่"�งต$0ง

ฉากก$บการเคล��อนที่!�ของคล��นเสั่มอ 10. ร$งสั่!ของคล��น หมายถ"ง เสั่�นที่างการเคล��อนที่!�ของคล��น

องค�ประกอบของคล��น

Measuring waves

http://www.gcsesciencedoubleaward.co.uk/c30.htm

แบับัฝึ2กห�ด 1. อ$ตราเร-วเสั่!ยงในอากาศ 340 m/s จำงหาความยาว

คล��นเสั่!ยงในอากาศที่!�ความถ!� 20,000 Hz (0.017 m)

2. สั่�อมเสั่!ยง A ความถ!� 450 Hz จำะที่�าให�เก�ด้คล��นเสั่!ยงในอากาศความยาวคล��น 0.8 m สั่�อมเสั่!ยง B ความถ!� 1,000 Hz จำะเก�ด้คล��นเสั่!ยงความยาวคล��นเที่(าใด้ (0.36 m)

References

พ7นศ$กด้�: อ�นที่ว! และจำ�านง ฉายเช�ด้. หน่�งส�อเรยน่สาระการเรยน่ร��พิ�0น่ฐาน่ กลื่-�มสาระการเรยน่ร��ว�ที่ยาศาสตร� ว�ที่ยาศาสตร� : ฟิ�ส�กส� ม.4-ม.6. กร%งเที่พฯ : อ$กษรเจำร�ญที่$ศน�, 2547. 262 หน�า.

http://www.kr.ac.th/ebook/supatra/b4.htm http://school.obec.go.th/nakhawit/

e_learning/cootema/p1.htm http://dlearn.swu.ac.th/index.php?

catid=3&subcatid=5&topicid=2&pageno=4