38
1 โโโโโโโโ โโโโโโโโโโโ (Johannes Gutenberg) โโโโโโโโโโโโโโโโ ( . . 1398-1468) ออออออออออออออออออออออออออออ อออออออออออออออออออออออออออออออออออออออออออ ออออออออ โโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโ ออออออออ ออออออออออ ออออออออออออออออออออออออออออ อออออออออออออออออออออออออออออออออออออออออออออ ออออออออออออออออออออออออ 26 อออ อออออออออออออ อออออออออออออออออออออออออออออออ อออออออออออออ ออออออออออออออออออออออ ออออออออออออออออออออออออ อออออออออออออออออออออออออออออออ ออออออออ ออออออออออ อออออ อออ อออออออออออ (Johannes Gensfleisch zur Laden Zum Gutenberg) อออออออออ อ.อ. 1398 อออออออออออออ(Mainz) ออออออ อออออออ ออออออออออออออออออออออออออออ ออออ อออออ

ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

Embed Size (px)

DESCRIPTION

 

Citation preview

Page 1: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

1

โยฮั�นเนส กูเตนเบิ ร์�กู (Johannes Gutenberg)

บิ ดาแห่�งกูาร์พิ มพิ� (ค.ศ. 1398-1468)

อั�จฉริ�ยะผู้�สริ�างเคริ��อังพิ�มพิ� ส��งปริะดิ�ษฐ์�ที่��ส�งผู้ลต่�อัการิเปล��ยนแปลงขอังโลกนาน�ปการิ

ปร์ะวั�ตศาสตร์�บิ�คคลส�าค�ญของโลกู โยฮั�นเนส

ถึ'งกริะน�(น เหต่+ที่��กเต่นเบิ�ริ�กไดิ�ชื่��อัว่�า เป0นบิ�ดิาแห�งการิพิ�มพิ�ก1เน��อังมาจากเขาเก�ดิในดิ�นแดินย+โริปที่��ม�ต่�ว่อั�กษริแค� 26 ต่�ว่ และป3ญญาชื่นขอังโลกใชื่�ว่�ที่ยาการิน�(เผู้ยแพิริ�คว่ามค�ดิ เขาจ'งไดิ�ชื่��อัว่�าผู้�ผู้ล�ต่เคริ��อังพิ�มพิ� เพิริาะว่�ที่ยาการิขอังเขาส�งผู้ลต่�อัว่�ที่ยาการิแขนงต่�างๆขอังโลกส�บิมา

โยฮั�นเนส เจนส�ไฟลชื่� ลาเดิน ซูม กเต่นเบิ�ริ�ก (Johannes

Gensfleisch zur Laden Zum Gutenberg) เก�ดิริาว่ป8 ค.ศ.

1398 ที่��เม�อังไมนซู�(Mainz) ปริะเที่ศเยอัริมน� บิ�ดิาเป0นข+นนางข�(นสงชื่�(นสง ชื่��อั ไฟริ�ล เจนส�ไฟริ�ล ซูริ� ลาเดิน (FFriele Gensfleisch Zur

Laden) ส�ว่นมาริดิาชื่��อั เอัลซู� ไว่ริ�ชื่ (Else Wyrich)

Page 2: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

2

ในว่�ยเดิ1ก กเต่นเบิ�ริ�กต่�ดิต่ามบิ�ดิาไปโบิสถึ�เพิ��อัดิการิพิ�มพิ�ภาพิ และเห1นว่�าการิแกะสล�กบิล1อักไม�เป0นเริ��อังยากส�งผู้ลให�หน�งส�อัม�ริาคาแพิงและไม�ค�อัยแพิริ�หลาย เขาจ'งใฝ่<ฝ่3นอัยากสริ�างเคริ��อังที่��สามาริถึพิ�มพิ�หน�งส�อัไดิ�ริว่ดิเริ1ว่น�บิแต่�น�(นมา

ริาว่ ค.ศ. 1411 ปริะเที่ศเยอัริมน�เก�ดิเหต่+จลาจล บิ�านเริ�อันกว่�าริ�อัยหล�งคาเริ�อันถึกย'ดิ กเต่นเบิ�ริ�กพิล�ดิถึ��นไปอัย�ที่��เม�อังอั�ลที่า (Alta Villa)

เข�าเริ�ยนหน�งส�อัที่��มหาว่�ที่ยาล�ยเอัอัเฟ=ริ�ต่ (The University of Erfurt)

ดิ�งที่��ม�ชื่��อัปริากฏในบิ�นที่'กขอังมหาว่�ที่ยาล�ยเม��อัป8 ค.ศ. 1419 ซู'�งเป0นป8เดิ�ยว่ก�บิบิ�ดิาขอังเขาเส�ยชื่�ว่�ต่

ห่ล�งจากูน�$น ไม�ม&ใคร์ร์(ชะตากูร์ร์มของกูเตนเบิ ร์�กูอ&กูเลย กูร์ะทั่�+งพิบิจดห่มายของเขา เม,+อเด,อนม&คม ค.ศ. 1434 วั�าเขาพิ�กูแร์มอย�ทั่&+สตาสบิร์�กู (Strasbourg) ทั่�างานเป-นลกูจ(าในร์(านต�ดกูร์ะจกู เขาปร์ะด ษฐ์�เคร์,+องพิ มพิ�และอ�กูษร์โลห่ะ 26 ช $นทั่&+ม&ขนาดเทั่�ากู�นได(ส�าเร์0จเป-นคร์�$งแร์กู

ค.ศ. 1448 กเต่นเบิ�ริ�กเดิ�นที่างกล�บิเม�อังไมนซู� เพิ��อัย�มเง�นญาต่�และเพิ��อันมาลงที่+นที่?าโริงพิ�มพิ� ส+ดิที่�ายเพิ��อันชื่��อัโยฮั�นน� ฟ3สต่� (Johann

Fust) ให�ย�มเง�น 800 ก�ลเดิอัริ� (Gilder)

ค.ศ. 1455 เคริ��อังพิ�มพิ�กเต่นเบิ�ริ�กพิ�มพิ�พิริะค�มภ�ริ�ไบิเบิ�ลอัอักมาริาว่ 800 เล�ม เป0นที่��ริ �จ�กก�นในชื่��อั ไบิเบิ�(ลขอังกเต่นเบิ�ริ�ก ’ ’ (The

Gutenburg Bible) จากผู้ลงานคริ�(งน�( ที่?าให�เขาไดิ�ริ�บิการิแต่�งต่�(งจากส�งฆริาชื่เม�อังไมนซู�ให�เป0นมหาดิเล1ก และไดิ�ริ�บิเง�นบิ?านาญอั�กดิ�ว่ย

Page 3: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

3

ต่�อัมาป8 ค.ศ. 1475 ว่�ลเล�ยม แคกซู�ต่�น (William Caxton) ชื่�างพิ�มพิ�ชื่าว่อั�งกฤษ ไดิ�พิ�ฒนาเคริ��อังพิ�มพิ�เพิ��อัต่�พิ�มพิ�หน�งส�อั Recuyell of

the Histoyes of Troye น�บิเป0นหน�งส�อัภาษาอั�งกฤษเล�มแริกขอังโลก

ว่�ที่ยาการิดิ�านการิพิ�มพิ�ไดิ�แพิริ�หลายส�ปริะเที่ศต่�างๆอัย�างริว่ดิเริ1ว่ ที่��เม�อังเว่น�ชื่(Venice) ปริะเที่ศอั�ต่าล� อั�ลดิ+ลมานต่�อั+ส (Aldus

Manutius) ชื่�างพิ�มพิ�สามริถึปริะดิ�ษอั�กษริต่�ว่เอัน ริว่มถึ'งริปแบิบิต่�ว่อั�กษริที่��เริ�ยบิง�ายเป0นจ?านว่นมาก

แม�กเต่นเบิ�ริ�กจะไม�ใชื่�คนแริกที่��ค�ดิปริะดิ�ษฐ์�เคริ��อังพิ�มพิ� แต่�ส��งที่��ปฎิ�เสธไม�ไดิ�ก1ค�อั เขาม�ส�ว่นส?าค�ญนการิที่?าให�ว่�ที่ยาการิต่�างๆขอังโลกไดิ�ริ�บิการิเผู้ยแพิริ� กเต่นเบิ�ริ�กถึ'งแก�กริริมที่��บิ�านเก�ดิ เม��อัว่�นที่�� 3 ก+มภาพิ�นธ� ค.ศ.

1468 ศพิขอังเขาถึกน?าไปฝ่3งที่��โบิสถึ�น�กายฟริ�งซู�ส (Franziskanerkiche) ซู'�งต่�อัมาโบิสถึ�แห�งน�(ก�บิส+สานถึกที่?าลาย ที่?าให�หล+มศพิขอังกเต่เบิ�ริ�กหายสาบิสญไปดิ�ว่ย

Page 4: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

4

มาร์�โค โปโล (Marco Polo)

น�กเดิ�นที่างผู้�สริ�างน�ที่านมนต่�เสน�ห�เป=ดิโลกต่ะว่�นต่ก ค.ศ. 1254-1324

เขาค�อัน�กเดิ�นที่างผู้�เป=ดิโลกเอัเชื่�ยหน�งส�อัการิเดิ�นที่างขอังเขาเย�ายว่นชื่ว่นให�ค�นหาคว่ามจริ�งที่+กย+คที่+กสม�ย

การิเดิ�นที่างขอังมาริ�โค โปโล หริ�อั ’ ‘The Travels of Marco

Polo’ เป0นหน�งส�อัที่��ส?าค�ญย��งยว่ดิ ส?าหริ�บิคนย+โริปย+คปลายคริ�สต่�ศต่ว่ริริษที่�� 13 เพิริาไม�เป0นแค�เพิ�ยงหน�งส�อัที่��ว่�าดิ�ว่ยอัาริยธริริมต่ะว่�นอัอักอั�นแสนมห�ศจริริย�ที่��คนย+โริปไม�เคยพิบิเห1นเที่�าน�(น แต่�ผู้�เข�ยนย�งอัธ�บิายแผู้นที่��ดิ�นแดินแดินเอัเชื่�ยซู'�งก�อันหน�าน�(ไม�เคยใคริริ �จ�กแจ�มแจ�งเหม�อันไปเห1นดิ�ว่ยต่าต่�ว่เอังอั�กดิ�ว่ย

มาริ�โค โปโล (Marco Polo) เป0นชื่าว่อั�ต่าเล�ยน เก�ดิเม��อัว่�นที่�� 15

ก�นยายน ค.ศ. 1254 เม��อัอัาย+ไดิ� 17 ป8 เขาไดิ�เดิ�นที่างต่ามบิ�ดิาค�อั น�โคโล โปโล (Nicolo Polo) และม�ฟฟ=โอั (Maffeo) ไปย�งมอังโกล การิไดิ�ใชื่�ชื่�ว่�ต่

Page 5: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

5

อัย�ที่��น� �นนานถึ'ง 25 ป8 ที่?าให�เขาริ �จ�กแผู้�นดิ�นที่��ไม�ใชื่�บิ�านเก�ดิเม�อังนอันอัย�าล'กซู'(ง กริะที่��งสามาริถึอัธ�บิายการิว่าดิภาพิแผู้นที่��โลกบิริ�เว่ณเอัเชื่�ยที่��เคยเป0นปริ�ศนาไดิ�อัย�างกริะจ�างชื่�ดิ

เหต่+เริ��มต่�นจากการิค+กคามปริะเที่ศแถึบิย+โริปขอังพิริเจ�าก+บิไล ข�าน (Kublai Khan) ที่��เริ��มลดิน�อัยถึอัยลง ที่?าให�น�กการิที่ต่ชื่าว่ย+โริป ริ��มสานส�มพิ�นธ�ริะหว่�างชื่าว่คริ�สเต่�ยนก�บิชื่าว่มอังโกลให�แน�นแฟFน โดิยใน ค.ศ.

1253 บิาที่หลว่งจอัห�นแห�งพิลาโน เป0นชื่าว่ย+โริปคนแริกที่��ไดิ�เดิ�นที่างไปย�งนคริคาริาโคริ�ม (Karakorum) เม�อังหลว่งขอังมอังโกลต่ามริาชื่การิโอังการิที่างการิที่ต่ขอังพิริะส�นต่ะปาปาอั�นโนเซูนต่�ที่�� 4 (Pope Innocent

IV) และเริ��มพิ�ฒนาคว่ามส�มพิ�นธ�ให�กริะชื่�บิย��งข'(นเม��อัต่�อัมา ว่�ลเล��ยมแห�งริบิริ Gค (Wiiliam of Rubruck) บิาที่หลว่งขอังเซูนต่�ฟริานซู�ส น�กายโริม�นคาที่อัล�ก เดิ�นที่างไปมอังโกลเพิ��อัเจริ�ญส�มพิ�นธไมต่ริ�ต่ามหริะริาชื่โอังการิขอังพิริะเจาหล+ยส�ที่�� 9 แห�งฝ่ริ��งเศส และปริะสบิคว่ามส?าเริ1จอัย�างย��ง

ดิ�งน�(นใน ค.ศ. 1260 เม��อัส�มพิ�นธ�ที่างการิที่ต่ม��นคง การิค�าก1เป=ดิกว่�าง บิ�ดิาและอัาขอังมาริ�โคจ'งถึ�อัโอักาสน�(เข�าไปค�าขายในนคริบิ+คคาริา (Bukhara) และเข�าริ�ว่มก�บิคณะที่ต่ชื่าว่มอังโกล เดิ�นที่างต่�อัไปย�งพิริะริาชื่

Page 6: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

6

ส?าน�กขอังพิริเจ�าข�าน ซู'�งพิริะอังค�ม�ริาชื่โอังการิให�ชื่ายที่�(งสอังกล�บิเว่น�ส (Venice) ในฐ์านะริาชื่ที่ต่เพิ��อัน?าน?(าม�นต่ะเก�ยงจากส+สานอั�นศ�กดิ�Hส�ที่ธ�Hแห�งเยริซูาเล1ม พิริ�อัมก�บิผู้�ริอับิริ �ในคริ�สต่�ศาสนา น�กว่�ชื่าการิ ศ�ลป=น และน�กว่�ชื่าศาสต่ริ�ริ�ว่มริ�อัยคนมาดิ�ว่ย

ค.ศ. 1269 น�โคโลก�บิม�ฟฟ=โอัจ'งเดิ�นที่างกล�บิส�ย+โริป และไดิ�ริ�บิที่ริาบิว่�าพิริะส�นต่ปาปาเคลมอังต่�ที่�� 4 (Pope clement IV) เส�ยชื่�ว่�ต่แต่�ป8ที่��แล�ว่ ฉะน�(นจ'งเป0นการิยากที่��จะน?าผู้�ริอับิริ �ศาสต่ริ�ต่�างๆไปย�งดิ�นแดินอั��นโดิยไม�ไดิ�ริ�บิการิย�นยอัมจากพิริะส�นต่ะปาปา

สอังป8ก�บิการิริอัคอัยพิริะส�นต่ะปาปาอังค�ใหม�ที่��เม�อังเว่น�สผู้�านไปโดิยไม�ม�คว่ามค�บิหน�าใดิๆ ที่�(งสอังจ'งต่�ดิส�นใจเดิ�นที่างส�มอังโกล โดิยพิกจดิหมายชื่�(แจงขอังผู้�แที่นส�นต่ะปาปาไปดิ�ว่ย แต่�เม��อัอักเดิ�นที่างไปส�กริะยะ การิสริริหาก1ส�(นส+ดิ ดิ�ว่ยผู้�แที่นไดิ�ริ�บิเล�อักเป0นส�นต่ะปาปาเกเกอัริ��ที่�� 10

(Pope Gregory X) หล�งจากน�(นที่�านจ'งเริ�ยกที่�านที่�(งสอังกล�บิมาเพิ��อัเดิ�นที่างไปพิริ�อัมน�กบิว่ชื่สอังที่�าน ที่ว่�าเก�ดิสงคริามที่��อัาริ�เมเน�ย (Amenia) เส�ยก�อัน ที่�(งค�จ'งต่�อังเดิ�นที่างเพิ�ยงล?าพิ�งพิริ�อัมน?(าม�นศ�กดิ�Hส�ที่ธ�H ในเว่ลาน�(เอัง มาริ�โค โปโล ไดิ�ริ�ว่มเดิ�นที่างไปก�บิบิ�ดิละอัาดิ�ว่ย ซู'�งในย+คน�(นต่�อังใชื่�เว่ลากว่�า 3 ป8ข�ามน?(า ภเขาและที่ะเลที่ริายอั�นที่+ริก�นดิาริ

เม��อัเดิ�นที่างไปถึ'งกริ+งคานบิาลเม�อังหลว่ง (หริ�อัป3กก��งในป3จจ+บิ�น)

การิมาเย�อันขอังชื่ายหน+�มก1สริ�างคว่ามพิ'งพิอัใจแก�พิริเจ�าก+บิไล ข�าน อัย�าง

Page 7: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

7

มาก พิริะอังค�ว่างพิริะที่�ยให�มาริ�โค โปโลเป0นผู้�แที่นพิริะอังค� อัอักปฎิ�บิ�ต่�ภาริะก�จที่��ว่แผู้�นดิ�นที่�(งที่��พิม�าและอั�นเดิ�ย คริอับิคริ�ว่โปโลใชื่�ชื่�ว่�ต่ริ�บิใชื่�ก+บิไล ข�าน เป0นเว่ลาริ�ว่ม 25 ป8 ก�อันจะเดิ�นที่างกล�บิบิ�านเก�ดิเม�อังนอัน ค.ศ. 1295

พิริ�อัมดิ�ว่ยที่ริ�พิย�ส�นเง�นที่อังจ?านว่นมากที่��พิริะเจ�าข�านมอับิให�

มาริ�โคอัย�ที่��เว่น�สไดิ�ไม�นานก1เก�ดิสงคริามริะหว่�างเว่น�ส (Vanice) ก�บิเจน�ว่ (Genoa) ผู้ลค�อัเว่น�สแพิ�สงคริาม และมาริ�โคถึกคว่บิค+มต่�ว่ไว่�ที่��ค+กเจน�ว่ ใน ค.ศ. 1295 (หน�งส�อัเดิ�นที่างขอังมาริ�โค โปโลริะบิ+ว่�า ค.ศ.

1296) ณ. ที่��แห�งน�( มาริ�โคไดิ�เข�ยน การิเดิ�นที่างขอังมาริ�โค โปโล ซู'�งต่�อั‘ ’

มา ริ�สต่�เก�ยโล (Rustichello de Pica) น�กปริะพิ�นธ�แห�งริาชื่ส?าน�กพิริะเจ�าเอั1ดิเว่�ริ�ดิที่�� 1(Edward 1) แห�งอั�งกฤษ ซู'�งถึกจอังจ?าเชื่�นเดิ�ยว่ก�น ไดิ�น?ามาเริ�ยบิเริ�ยงใหม�ดิ�ว่ยภาษาที่��สว่ยงาม เน�(อัหาขอัง การิเดิ�นที่าง ยาว่‘ ’

ถึ'ง 119 บิที่ แบิ�งอัอักเป0น 3 เล�ม ค�อั เล�มที่�� 1 เล�าเริ��อังการิเดิ�นที่างจากอัาริ�มาเน�ยถึ'งพิริะริาชื่ว่�งฤดิริ�อันขอังพิริะเจ�าก+บิไล ข�าน ที่��นคริชื่านดิ มาริ�โคบิริริยายไว่�อัย�างละเอั�ยดิเก��ยว่ก�บิว่�ถึ�ชื่�ว่�ต่ผู้�คน สภาพิแว่ดิล�อัม บิริริยากาศที่��ไดิ�พิบิเจอัขณะเดิ�นที่าง ส�ว่นเล�มที่�� 2 เป0นการิบิริริยาอัย�างละเอั�ยดิเก��ยว่ก�บิบิ+คล�กล�กษณะ คว่ามสามาริถึและคว่ามดิ�งานขอังก+บิไล ข�าน ที่��มาริ�โคยกย�อัง ซู'�งสว่นกริะแสก�บิคนในย+คเดิ�ยว่ก�นที่��มอังว่�าริาชื่ว่งศ�มอังโกลดิ+ริ�ายเก�นป+ถึ+ชื่นธริริมดิา ริว่มถึ'งคว่ามว่�จ�ต่ริงดิงามขอังพิริะริาชื่ว่�ง ว่�ฒนธริริม ธริริมเน�ยม ริว่มถึ'งส��งขอังที่��น�าสนใจในดิ�นแดินน�( จากการิเดิ�นที่างจากที่�าไซูต่+น(อัะมอัย) ส�อั�าว่เปอัริ�เซู�ย

Page 8: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

8

ค.ศ. 1298 หน�งส�อัเดิ�นที่างขอังมาริ�โค โปโล ไดิ�ริ�บิการิต่�พิ�มพิ�และเป0นหน�งส�อัที่��ขายดิ�ที่��ส+ดิเล�มหน'�ง กริะน�(นในย+คป3จจ+บิ�นหน�งส�อัเล�มน�(ย�งเป0นที่��สงส�ยและน?าไปส�การิว่�เคริาะห�ว่�ามาริ�โคไดิ�เดิ�นที่างจริ�งหริ�อัไม� เพิริาะเม��อับิริริยายถึ'งเม�อังจ�นอัย�างละเอั�ยดิถึ��ย�บิ กล�บิไม�ม�เริ��อังริาว่ภาพิขอังก?าแพิงเม�อังจ�นให�เห1นเลย

มาร์�โค โปโล เส&ยช&วั ตขณะอาย�ได( 71 ป2 เม,+อวั�นทั่&+ 8 มกูร์าคา ค.ศ. 1324 ทั่�ามกูลางค�าถามมากูมายเกู&+ยวักู�บิควัามจร์ งในเร์,+องทั่&+เขาแต�ง ทั่�$งจากูผู้(เช&+ยวัชาญด(านศาสตร์�ต�างๆแต�ห่น�งส,อกูาร์เด นทั่างทั่&+เป2+ ยมไปด(วัยอร์ร์ถร์สเล�มน&$กู0ย�งไม�เคยล(าสม�ยจวับิจนป6จจ�บิ�น

เนเฟอร์�ต ต

(1370 - 1330 ป2กู�อนคร์ สตกูาล)

เนเฟอัริ�ต่�ต่� เป0นริาชื่�น�ขอังฟาโริห�อัาเมนโฮัเที่ป ที่�� 4 แห�งอั�ย�ปต่� ภายหล�งไดิ�เปล��ยนพิริะนามมาเป0นอัาเคนาเต่น และพิริะมาริดิาสะใภ�ขอังฟาโริห�ต่+ต่�นคาม+น กล�าว่ก�นว่�าเนเฟอัริ�ต่�ต่�อัาจเคยข'(นคริอังบิ�ลล�งก�อั�ย�ปต่�เป0นชื่�ว่งเว่ลาส�(นๆหล�งจากพิริะสว่าม�ส�(นพิริะชื่นม� และก�อันที่��ฟาโริห�ต่+ต่�นคาม+นจะเถึล�งศ�ริ�ริาชื่สมบิ�ต่� แต่�ก1ย�งเป0นที่��ถึกเถึ�ยงก�นในหม�น�กว่�ชื่าการิ ชื่��อัขอัง

Page 9: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

9

พิริะนางอัาจแปลไดิ�โดิยส�งเขปว่�า โฉมงามผู้�มาส� และย�งพิ�อังก�บิค?าเริ�ยกเคริ��อังปริะดิ�บิชื่น�ดิหน'�งที่��เป0นลกป3ดิที่อังค?าริปยาว่ริ� ดิ�งที่��เริาเห1นริปป3( นขอังเธอัสว่มใส�อัย�เสมอั ลกป3ดิชื่น�ดิน�(เริ�ยกว่�า ลกป3ดิ"เนเฟอัริ�"

เนเฟอัริ�ต่�ต่�โดิ�งดิ�งจากริปป3( นที่�อันบิน ที่��ต่อันน�(จ�ดิแสดิงอัย�ที่��พิ�พิ�ธภ�ณฑ์�อั�ย�ปต่�แห�งชื่าต่�เยอัริมน�ในนคริเบิอัริ�ล�น ริปป3( นดิ�งกล�าว่เป0นริปที่��ถึกที่?าเล�ยนแบิบิซู?(ามากที่��ส+ดิในบิริริดิาศ�ลปว่�ต่ถึ+ขอังไอัยค+ปต่� สริ�างข'(นโดิยปริะต่�มากริ Djhutmose และถึกค�นพิบิในห�อังที่?างานศ�ลปะขอังเขา ริปป3( นที่�อันบินน�(ม�ชื่��อัเส�ยงโดิ�งดิ�งเน��อังจากเป0นต่�ว่อัย�างขอังคว่ามเข�าใจอัย�างถึ�อังแที่�ขอังชื่าว่อั�ย�ปต่�โบิริาณเก��ยว่ส�ดิส�ว่นขอังอังค�ปริะกอับิบินใบิหน�า

พิริะนางถึกเริ�ยกขานมากมายหลายชื่��อั ที่��ว่�หาริคาริ�น�ก ม�ศ�ลาจาริ'กที่��ขานพิริะนางว่�าเป0น ผู้�ส�บิที่อัดิ ที่��ส+ดิขอังผู้�เป0นที่��โปริดิปริาน ผู้�ม�สเน�ห� ผู้�แผู้�คว่ามส+ข ชื่ายาผู้�อั�อันหว่าน ผู้�เป0นที่��ริ �ก ผู้�ปลอับิปริะโลมห�ว่ใจขอังอังค�ริาชื่าในว่�ง ผู้�ม�ถึ�อัยค?าอั�อันโยน ชื่ายาแห�งอั�ย�ปต่�ต่อันบินและอั�ย�ปต่�ต่อันล�าง ชื่ายาขอังกษ�ต่ริ�ย�ผู้�ย��งใหญ� ผู้�ที่��กษ�ต่ริ�ย�ที่ริงริ�ก สต่ริ�แห�งดิ�นแดินที่�(งสอัง เนเฟอัริ�ต่�ต่�

Page 10: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

10

ริปแกะสล�กในที่�าย�นขอังเนเฟอัริ�ต่�ต่�จากเม�อังอัามาริ�นา ป3จจ+บิ�นอัย�ที่��พิ�พิ�ธภ�ณฑ์�อั�ย�ปต่� แห�งกริ+งเบิอัริ�ล�น

ไม�ม�ใคริที่ริาบิว่�าบิ�ดิามาริดิาขอังเนเฟอัริ�ต่�ต่�เป0นใคริ แต่�ม�ผู้�เห1นพิ�อังต่�อังก�นว่�าเธอัอัาจเป0นธ�ดิาขอังเอัย� ผู้�ที่��ไดิ�เป0นฟาโริห�ในเว่ลาต่�อัมา ก�บิมเหส�ที่��ม�ชื่��อัว่�าเที่ย� อั�กที่ฤษฎิ�หน'�งกล�าว่ว่�าเนเฟอัริ�ต่�ต่�แที่�จริ�งค�อัเจ�าหญ�งที่าดิค�ปา ธ�ดิาขอังกษ�ต่ริ�ย�ที่�ชื่ริ�ต่ต่าแห�งม�ที่านน� ในม�ว่นค�มภ�ริ�โบิริาณม�การิกล�าว่ถึ'งชื่��อัน�เมริ�ธ�น เป0นอั�กชื่��อัหน'�งขอังพิริะนาง แต่�ก1ย�งไม�ไดิ�ริ�บิการิย�นย�นอัย�างเป0นที่างการิ ย�งม�ผู้�เสนอัแนว่ค�ดิว่�าพิริะนางเป0นธ�ดิา หริ�อัพิริะญาต่�ก�บิฟาโริห�อัาเมนโฮัเที่ปที่��สาม หริ�อัไม�ก1เป0นชื่นชื่�(นสงขอังชื่าว่เธบิ อั�กที่ฤษฎิ�หน'�งยกให�เนเฟอัริ�ต่�ต่�เป0นธ�ดิาขอังซู�ต่าม+น น�อังสาว่ต่�างมาริดิาขอังอัาเมนโฮัเที่ปที่��สาม โดิยม�พิริะริาชื่�น�เอั�ยเริเป0นพิริะมาริดิาขอังนาง เอั�ยเริเคยม�ต่?าแหน�งเป0นอังค�ริ�ชื่ที่ายาที่ แต่�ต่?าแหน�งดิ�งกล�าว่ต่�อังส�(นส+ดิลงเม��อัอัาเมนโฮัเที่ปที่��สามข'(นคริอังบิ�ลล�งก� ซู�ต่าม+นถึกเล�(ยงดิให�เป0นมเหส�ขอังที่�เย แต่�ก1ไม�ม�หล�กฐ์านว่�าพิริะนางม�โอัริสธ�ดิาก�บิผู้�ใดิหริ�อัไม� ม�หล�กฐ์านอัย�างหน'�งที่��บิ�งบิอักว่�าที่�(งซู�ต่าม+นและเนเฟอัริ�ต่�ต่�ต่�างก1ม�คว่ามส�มพิ�นธ�ที่างสายเล�อัดิก�น น��นค�อัชื่��อัขอังที่�(งค�ต่�างก1หมายคว่ามว่�า "ผู้�เลอัโฉม" เนเฟอัริ�ต่�ต่�น�บิถึ�อัเที่พิเพิ�ยงอังค�

Page 11: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

11

เดิ�ยว่ น��นก1ค�อัอัาต่อัน ที่�(งน�( อัาเคนาเต่น สว่าม�ขอังพิริะนางอัาจเป0นพิริะบิ�ดิา หริ�อัไม�ก1พิ��ชื่ายต่�างมาริดิาขอังฟาโริห�ต่+ต่�นคาม+น ข'(นอัย�ก�บิว่�าจะน�บิญาต่�แบิบิไหน 

ว่�นที่��เนเฟอัริ�ต่�ต่�อัภ�เษกสมริสก�บิอัาเมนโฮัเที่ปที่��ส�� และต่�อัมาไดิ�ริ�บิการิสถึาปนาเป0นพิริะชื่ายาขอังพิริะอังค�น�(นไม�อัาจริะบิ+ไดิ�แน�นอัน อัย�างไริก1ดิ� ที่�(งค�ม�บิ+ต่ริสาว่ดิ�ว่ยก�นหกคน ต่ามริายชื่��อัและป8เก�ดิต่�อัไปน�(

เมริ�ต่าเต่น - เก�ดิในป8ที่�� 2 หล�งจากที่��อัาเมนโฮัเที่ปที่��ส��ข'(นคริอังริาชื่ย� (1348 ป8ก�อันคริ�สต่กาล)

เมเคต่าเต่น - เก�ดิในป8ที่�� 3 (1347 ป8ก�อันคริ�สต่กาล)

อัานเคเซูนปาเต่น, ผู้�ที่��ต่�อัมาเป0นชื่ายาขอัง ฟาโริห�ต่+ต่�นคาม+น - เก�ดิในป8ที่�� 4 (1346 ป8ก�อันคริ�สต่กาล)

เนเฟอัริ�เนเฟอัริ�ว่เต่น ต่าเชื่ริ�ต่ - เก�ดิในป8ที่�� 6 ([[1344 ป8ก�อันคริ�สต่กาล])

เนเฟอัริ�เนเฟอัริ�ริเริ Neferneferure - เก�ดิในป8ที่�� 9 (1341 ป8ก�อันคริ�สต่กาล)

เซูเต่เปนเริ - เก�ดิในป8ที่�� 11 (1339 ป8ก�อันคริ�สต่กาล)

Page 12: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

12

ริปแกะสล�กขอังเนเฟอัริ�ต่�ต่�ก�บิ อัาเคนาเต่น และธ�ดิาสามอังค� จากเม�อังอัามาริ�นา ป3จจ+บิ�นอัย�ที่��พิ�พิ�ธภ�ณฑ์�อั�ย�ปต่� แห�งกริ+งเบิอัริ�ล�น

ในป8ที่��ส��ขอังการิคริอังริาชื่ย� (1346 ป8ก�อันคริ�สต่กาล)อัาเมนโฮัเที่ปที่��ส��ไดิ�เริ��มสริ�างศาสนสถึานเพิ��อับิชื่าเที่พิอัาเต่น และย�งเชื่��อัอั�กว่�าป8เดิ�ยว่ก�นน�(พิริะอังค�ไดิ�เริ��มก�อัสริ�างอัาเคต่าเต่น เม�อังหลว่งแห�งใหม� ซู'�งป3จจ+บิ�นน�(เป0นที่��ริ �จ�กก�นในชื่��อัเม�อังอัามาริ�นา ในป8ที่��ห�าขอังการิคริอังริาชื่ย� (1345 ป8ก�อันคริ�สต่กาล) อัาเมนโฮัเที่ปที่��ส�� ไดิ�เปล��ยนพิริะนามขอังพิริะอังค� อัย�างเป0นที่างการิเป0นอัาเคนาเต่น เพิ��อัเป0นส�ญล�กษณ�ขอังศาสนสถึานแห�งใหม� คาดิก�นว่�าเหต่+การิณ�ดิ�งกล�าว่เก�ดิข'(นในว่�นที่�� 2 มกริาคมขอังป8น�(น ในป8ที่��เจ1ดิขอังการิคริอังริาชื่ย� (1343 ป8ก�อันคริ�สต่กาล) ไดิ�ม�การิย�ายเม�อังหลว่งจากกริ+งธ�บิ ไปย�งอัามาริ�นา แม�ว่�าจะย�งม�การิก�อัสริ�างต่�อัไปอั�กถึ'งสอังป8 (จนกริะที่��ง 1341 ป8ก�อันคริ�สต่กาล เม�อังใหม�ถึกอั+ที่�ศให�ก�บิศาสนาใหม�ขอังที่�(งค� เชื่��อัก�นว่�าริปป3( นคริ'�งต่�ว่อั�นโดิ�งดิ�งขอังเนเฟอัริ�ต่�ต่�ถึกสริ�างข'(นในป8น�(เอัง

อั�กษริจาริ'กชื่�(นหน'�งริะบิ+ว่�าริาว่ว่�นที่�� 21 พิฤศจ�กายน ในป8ที่�� 12 ขอังการิคริอังริาชื่ย� (1338 ป8ก�อันคริ�สต่กาล) ไดิ�ม�การิกล�าว่ถึ'งเมเคต่าเต่น

Page 13: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

13

พิริะธ�ดิาเป0นคริ�(งส+ดิที่�าย จ'งเชื่��อัก�นว่�านางอัาจจะส�(นพิริะชื่นม�ไม�นานหล�งจากน�(น ริปสล�กนนต่?�าในส+สานขอังอัาเคนาเต่นในส+สานกษ�ต่ริ�ย�แห�งอัามาริ�นาม�ริปงานศพิขอังนาง

โร์เจอร์� เบิคอน (Roger Bacon)

Page 14: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

14

ยอดน�กูปร์�ชญาและน�กูทั่ดลอง ค.ศ 1214 – 1294

น�กูวั ทั่ยาศาสตร์�ผู้(ถกูจ�ากู�ดเสร์&ภาพิในกูาร์แสดงออกูและกูาร์ยอมร์�บิได(ถกูปลดปล�อย 4 ศตวัร์ร์ษห่ล�งกูาร์ส $นช&วั ต

อัริ�สโต่เต่�ล ค�อั น�กว่�ที่ยาศาสต่ริ�คนแริกที่��พิยายามอัธ�บิายต่�นก?าเน�ดิขอังริ+ �งก�นน?(า ที่ว่�าโริเจอัริ� เบิคอัน (Roger Bacon) เป0นน�กว่�ที่ยาศาสต่ริ�คนแริกที่�พิบิว่�า ริ+ �งปฐ์มภม�อัย�สงกว่�าริะดิ�บิสายต่า ขอังคนปริะมาณ 42

อังศาเสมอัและริ+ �งก�นน?(าชื่น�ดิที่+ต่�ยภม�จะอัย�สงข'(นไปอั�ก 8 อังศา ค�อั 50

อังศา แต่�ที่ว่�าในป3จจ+บิ�น การิว่�ดิม+มแสดิงต่?าแหน�งขอังริ+ �งก�นน?(าน�ยมว่�ดิสว่นที่างก�บิเบิคอัน ดิ�งน�(นม+มขอังริ+ �งก�นน?(าที่�(งสอังแบิบิจ'งเป0น 180-42

=138 อังศาและ 180-50 = 130 อังศา ต่ามล?าดิ�

ปริะว่�ต่�ศาสต่ริ�การิบิ�นบิ�นที่'กไว่�ว่�า เม��อัศต่ว่ริริษที่�� 13 บิามหลว่งโริเจอัริ� เบิคอันน�กว่�ที่ยาศาสต่ริ�ชื่าว่อั�งกฤษไดิ�กล�าว่ถึ'งการิสริ�างบิอัลลนและเริ�อัเหาะอั�นเป0นยานบิ�นเบิากว่�าอัากาศเป0นคริ�(งแริก โดิยไดิ�ม�ผู้�น?าเอักสาริดิ�งหล�าว่ไปเผู้ยแพิริ�ในฝ่ริ��งเศสเม��อั ค.ศ 1542 หล�งจาก เขาเส�ยชื่�ว่�ต่แล�ว่ 250 ป8 ริายละเอั�ยดิในน�(นเป0นการิอัธ�บิายจ?าเพิาะขอังล�กษณะยานบิ�นดิ�งกล�าว่ว่�า เป0นที่ริงกลม ที่?าดิ�ว่ยโลหะบิางเบิา ภายในบิริริจ+อัากาศริะเหยเริ1ว่ (Ethereal air) ภายหล�ง จอัห�น ว่�ลค�นส� (John Wilkins) สน�บิสน+นหล�กการิน�(โดิยอัธ�บิายว่�า บิริริยากาศโลกเบิ�(อังบินเป0นส+ญญากาศ และ เบิ�(อังล�างม�คว่ามหนาแน�นหากเอัาอัากาศเบิ�(อังบินมาใส�ในที่��บิริริจ+ก1จะลอัยต่�ว่ไดิ�

นอักจากน�(เบิคอันก1ไดิ�ที่?าการิที่ดิลอังว่�ที่ยาศาสต่ริ�และเข�ยยนริายงานผู้ลไว่�หลายเริ��อัง เชื่�นเริ��อังการิผู้ล�ต่กริะส+นดิ�นปJนเป0นคริ�(งแริกในย+โริป (ค.ศ 1249) เริ��อังใส�อัากาศริ�อันในบิอัลลน โดิยใชื่�แผู้�นที่อังแดิงบิางๆ การิสริ�างเคริ��อังม�อัการิบิ�นแบิบิใชื่�ป8ก การิปริะดิ�ษเคริ��อังม�อักลในเริ�อัและเกว่�ยน ก�อันจะปริ�บิปริ+งให�ดิ�ข'(นในหลายศต่ว่ริริษต่�อัมา

เบิคอันเก�ดิในอั�ลเชื่สเต่อัริ� (Ilchester) ซูอัมเมอัริ�เซูต่ (Somerset) เม��อัป8 ค.ศ 1214 เขาม�พิริสว่ริริค�มาต่�(งแต่�เดิ1ก ในว่�ยน�(เขา

Page 15: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

15

สนใจปริ�ชื่ญากริ�ก โดิยเฉพิาะปริ�ชื่ญาขอังอัริ�สโต่เต่�ล ที่�(งย�งเริ�ยนเริขาคณ�ต่ ดิาริาศาสต่ริ�และคณ�ต่ศาสต่ริ�อั�กดิ�ว่ย

ป2 ค.ศ 1234 เบิคอนย(ายไปอย�ปาร์&ส และเร์&ยนจนจบิมห่าวั ทั่ยาล�ยของปาร์&ส (University of paris) เม,+อป2 ค.ศ 1241 ห่ล�งจากูบิร์ร์ยายเกู&+ยวักู�บิแนวัค ดและทั่ฤษฎี&ของอร์ สโตเต ล ต�อมาในป2 1247 เขากู0กูล�บิมาย�งออกูฟอร์�ด (Oxford) เพิ,+อศ;กูษาและพิ�ฒนาวั ทั่ยาศาสตร์,ให่(กู(าวัห่น(าเบิคอนศ;กูษากูาร์ใช(เลนทั่�เพิ,+อช�วัยเร์,+องกูาร์มองเห่0น โดยอาศ�ยห่ล�กูกูาร์ส�งเกูตและบิ�นทั่;กู ต�อมาในป2 ค.ศ 1257 ผู้ลงานของเบิคอนม�กูจะถกูกูล�าวัถ;งในแง�ม�มของส +งเห่น,อธร์ร์มชาต

เบิคอันเป0นศ�ษย�ขอังกลอัสเซูต่ (Robert Grosseteste) ที่�(งค�ที่?างานริ�ว่มก�นที่��มหาว่�ที่ยาล�ยอัอักซู�ฟอัริ�ดิ แปลต่?าริาหลายเล�มจากภาษาอัาหริ�บิเป0นภาษาอั�งกฤษ เบิคอันเคยหล�าว่ถึ'งคว่ามจ?าเป0นที่��จะต่�อังเริ�ยนคณ�ต่ศาสต่ริ�ว่�า ผู้�ใดิที่��ไม�ริ�คณ�ต่ศาสต่ริ�จะไม�ม�ว่�นเข�าใจคณ�ต่ศาสต่ริ� และริ�ายย��งกว่�าน�(นค�อั เขาไม�ริ �เลยว่�า เขาก?าล�งโง�เขลา

เน��อังดิ�ว่ยสม�ยน�(นย�งม�คว่ามเชื่��อัเริ��อังเว่ที่มนต่ริ� เบิคอันจ'งถึกส��งห�ามเข�ยนหน�งส�อั จนป8 ค.ศ 1266  เขาพิยายามแอับิเข�ยนที่��เป0นเชื่�นน�(นก1เพิริาะ ผู้�อัาว่+โสไม�เห1นดิ�ว่ยก�บิคว่ามค�ดิขอังเขา ในบิริริดิาหน�งส�อัที่�(งสามเล�มที่��เขาเข�ยน  อั�นปริะกอับิดิ�ว่ย Opus Majus,Opus Minor,Opus tertium

เล�มแริกถึ�อัเป0นคว่ามส?าเริ1จและเป0นพิ�(นฐ์านริะหว่�างปริ�ชื่ญาก�บิศาสนาและคณ�ต่ศาสต่ริ�ก�บิศาสต่ริ�อั��นๆ

ที่�(งน�(จากริายงานการิที่ดิลอังเริ��อังผู้ล�ต่กริะส+นดิ�นดิ?าเป0นคริ�(งแริกในย+โริป (ค.ศ 1242) แสดิงว่�า เบิคอันริ �ว่�าดิ�นปริะส�ว่ค�อัต่�ว่การิที่?าให�ปริะที่�ดิม�

Page 16: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

16

เส�ยงดิ�ง และเขาย�งค�นพิบิว่�ธ�ที่?าดิ�นปJนที่��ที่ริงพิล�งอั�กดิ�ว่ย แต่�เบิคอันต่ริะหน�กดิ�กว่�า สสาริชื่น�ดิน�(จะถึกน?ามาสริ�างอัาว่+ธฆ�าก�น ดิ�งน�(นเขาจ'งเข�ยนว่�ธที่?าดิ�นปJนไว่�เป0นริห�สซู'�งไม�ม�ใคริถึอัดิคว่ามไดิ�นานน�บิริ�อัยป8

ต่�อัมาไดิ�ม�น�กว่�ที่ยาศาสต่ริ�คนอั��นๆไดิ�ค�นคว่�าเก��ยว่ก�บิดิ�นปJน ม�การิเปล��ยนแปลงส�ว่นผู้สมเพิ��อัเพิ��มแริงริะเบิ�ดิให�มากข'(น ในการิผู้ล�ต่ดิ�นปJนชื่�ว่งป8 ค.ศ 1550 ม�การิใชื่�ดิ�นปริะส�ว่เปFนส�ว่นผู้สมมากข'(น 75% ข อังส�ว่นผู้ลสมที่�(งหมดิ ขณะที่��ม�ถึ�าน 15% ก?ามะถึ�น 10% ซู'�งน�(ค�อัส�ว่นผู้สมขอังสาริเคม�เพิ��อัที่?าดิอักไม�ไฟที่��เก�าแก�ที่��ส+ดิในโลกแต่�ย�งใชื่�มาถึ'งป3จจ+บิ�น เม��อัน?าสาริเคม�สต่ริน�(มาบิดิเป0นผู้งก1จะสามาริถึใชื่�ที่?าริะเบิ�ดิที่��แริงกว่�าสต่ริขอังเบิคอัน อั�กที่�(งย�งเผู้าไหม�เป0นเชื่�(อัเพิล�งเพิ��อัที่?ากริะส+นดิ�นปJนใหญ�เอั�กดิ�ว่ย

เพิริาะคว่ามเป0นคนขย�นต่อันเป0นอัาจาริย�สอันในอัอักซู�ฟอัริ�ดิและปาริ�สที่?าให�เบิคอันเป0นดิอักเต่อัริ�ม�ริาม�ล�ส (Mirabilis) น�(นค�อั การิเป0นดิ1อักเต่อัริ�ที่��ม�เก�ยริต่� เส�ยสละต่นเอังเพิ��อัการิที่ดิลอังในศาสต่ริ�หลายแขนง ซู'�งศาสต่ริ�อั�นเป0นที่��ริ+ �จ�กในเว่ลาน�(น ค�อั คณ�ต่ศาสต่ริ� ดิาริาศาสต่ริ�และเคม�

เบิคอนเคยบิวัชเป-นบิาทั่ห่ลวังน กูายฟร์านซิ สกู�น (Fanciscans) ใน ค.ศ 1247 ถ;ง 10 ป2 กู�อนจะล(มป?วัยและทั่างฝ่?ายน กูายกู0ต�$งข(อสงส�ยวั�าเขาเป-นพิวักูนอกูร์&ต ด(วัยกูาร์เข&ยนสาร์ถ;งพิร์ะส�นตะปาปา เคลมองต�ทั่&+ 4 (Pope Clemant IV) ในช�วัง 1267 -1268 ซิ;+งตอนน�$นเบิคอนถกูกูล�าวัห่าวั�าส�งเสร์ มควัามค ดและกูาร์กูร์ะทั่�าอ�นช�+วัช(า กูร์ะน�$นกู0ด& เขาไม�ได(ถกูปร์ะห่าร์ช&วั ตด(วัยกูาร์เผู้าแต�ถกูข�งนานถ;ง 14 ป2

น�าเส�ยดิายที่��หล�งจากไดิ�ริ�บิอั�สริภาพิไม�นานโริเจอัริ�เบิคอันก1ไดิ�เส�ยชื่�ว่�ต่ ริ�างขอังเขาถึกฝ่3งที่��เม�อังอัอักซู�ฟอัริ�ดิ ในศต่ว่ริริษที่�� 13 หลายป8หล�งจากการิจากไปขอังเบิคอัน ผู้�คนก1ไดิ�ริ �จ�กเขาในฐ์านะบิ+คคลคนแริกที่��ที่ดิลอังว่�ชื่าเคม�สม�ยใหม� ที่�(งย�งเป0นบิ+คคลแริกที่��ปริะย+กข�เริขาคณ�ต่มาใชื่�ก�บิเลนที่�แว่�นและการิที่ดิลอังดิ�นปJน

Page 17: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

17

หล�งจากการิเส�ยชื่�ว่�ต่ขอังเขา ในศต่ว่ริริษที่�� 16 โริเจอัริ� เบิคอัน ถึกกล�าว่ถึ'งที่�(งในล�กษณะหน�งส�อัและบิที่ละคริเว่ที่� ม�คนจ?านว่นไม�น�อัยที่��เชื่��อัว่�าเบิคอันจะไดิ�พิบิคว่ามส?าเริ1จที่��ย��งใหญ�กว่�าน�( หากไดิ�ริ�บิอัน+ญาต่ให�พิ�ฒนาคว่ามค�ดิอั�สริะ และเขาอัาจไม�เจอัชื่ะต่ากริริมเชื่�นน�(

 

Page 18: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

18

จเล&ยส ซิ&ซิาร์� (Julius Ceasar)

Julius cease

104-45 ป8ก�อันคริ�สต่�ศ�กริาชื่แม�ที่�พิโริม�นผู้�ย'ดิดิ�นแดินย+โริปต่ะว่�นต่ก ฝ่3งริากอัาริยธริริมล'กลงในย+โริป

จเล�ยส ซู�ซูาริ� (Julius Ceasar) ม�ชื่��อัเต่1มว่�า กายอั�ส จเล�ยส ซู�ซูาริ� (Gaius Julius Ceasar) เป0นริ�ฐ์บิ+ริ+ษในปริะว่�ต่�ศาสต่ริ� สถึาปนาต่นข'(นปกคริอังกริ+งโริม และที่?าให�อัาณาจ�กริโริม�นม�ชื่��อัเส�ยงเป0นที่��ริ �จ�กต่�อัชื่าว่โลกในที่+กว่�นน�( เป0นต่�นแบิบิขอังการิใชื่�ชื่��อั ซู�ซูาริ�ขอังกษ�ต่ริ�ย� 12 พิริะอังค�

จเล�ยส ซู�ซูาริ� (Julius Ceasar) เก�ดิเม��อัว่�นที่�� 12 กริกฎิาคม 100

ป8ก�อันคริ�สต่กาล ในต่ริะกลค+ณนางเก�าม�บิ�ดิา ชื่��อัเดิ�ยว่ก�บิเขา กายอั�ส จเล�ยส ซู�ซูาริ� (Gaius Julius Ceasar the Elder) มาริดิาชื่��อั อัอัเริเล�ย ค1อัคต่า (Aurelia Cotta) บิ�ดิาขอังเขาแม�จะม��งค��งริ?�าริว่ย แต่�ม�ไดิ�ม�ต่?าแหน�งสงน�กในที่างริาชื่การิ ซู�ซูาริ�ก?าพิริ�าบิ�ดิาต่�(งแต่�อัาย+ย�งน�อัย ม�แต่�มาริดิาคอัยให�คว่ามค+�มคริอังดิแลต่ลอัดิเว่ลา

Page 19: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

19

แม�จะมาจากคริอับิคริ�ว่ชื่�(นสง เขาก1ไม�เคยใชื่�อัภ�ส�ที่ธ�Hสริ�างบิาริม�ที่างการิเม�อัง เขาอั+ที่�ศที่�(งชื่�ว่�ต่คล+กคล�แก�ป3ญหาที่างการิเม�อังผู้�ยากจน ที่�(งในกริ+งโริมและต่ามมณฑ์ลต่�างๆ

นอักจากน�(ซู�ซูาริ�ย�งสริ�างสนามก�ฬาใหญ�ย�กษ�และอัาคาริสถึานที่��ในชื่�ว่งที่��ไดิ�ริ�บิเป0นกงส+ล อั�นเป0นส��งที่��นานาปริะเที่ศถึอัดิแบิบิน?าไปใชื่�จนถึ'งป3จจ+บิ�น

จเล�ยส ซู�ซูาริ� (Julius Ceasar) เป0นหลานชื่ายขอังมาล�ย+ส(Marius)  และลกเขยขอังซู�นมา (cinma) เก�ดิมาพิริ�อัมก�บิการิคริอับิคริอังอัภ�ส�ที่ธ�Hชื่นในกริ+งโริม ซู�ซูาริ�ม+�งม��นปริาถึนาสงส+ดิขอังบิ�านเม�อังและย'ดิหล�กว่�า เป0นที่��หน'�งในหม�บิ�านเล1กๆดิ�กว่�าเป0นที่��สอังในกริ+งโริม เขาใชื่�ที่�(งที่างต่ริงและที่างอั�อัมเพิ��อัที่��จะไดิ�มา

ซู�ซูาริ�เป0นคนเข�มแข1ง ม�ฝ่8ม�อัเชื่�งริบิ ที่หาริต่�างยกย�อังเขามาก ซู?(าย�งเป0นที่��เป0นน�กการิเม�อังอัย�างแที่�จริ�งแม�เป0นศ�ต่ริถึ�าม�ปริะโยชื่น�เขาจะผู้กม�ต่ริและงอันง�อัดิ�ว่ย

คว่ามฝ่3นขอังเขา ค�อั การิเป0นที่นายคว่าม แต่�ที่?าไมถึ'งกล�บิมาเปFนแม�ที่�พิซู'�งไม�ม�ใคริริ �สาเหต่+

ที่�พิโริม�นไดิ�ริ�บิชื่�ยชื่นะต่�(งแต่�ต่อันเหน�อัถึ'งต่อันใต่� เขาริ�ว่มริบิก�บิที่หาริที่+กคริ�(ง โดิยที่��ไม�ยอัมใส�หมว่กเหล�กเพิ��อัที่��ที่หาริจะไดิ�จ?าเขาไดิ�

ซู�ซูาริ�ไม�เคยต่กใจจนที่?าอัะไริไม�ถึก เขาที่?าอัย�างคนเชื่��อัม��นในต่นเอังสงเขาปริาถึนาเพิ�ยงคว่ามสง�างามและย��งใหญ�ขอังต่นเอัง เขาเริ��มอัอักริบิต่น�(งแริกเม��อั 81 ป8ก�อันคริ�สต่กาล สามาริถึก?าจ�ดิศ�ต่ริขอังโริม�นที่างดิ�านเอัเชื่�ยไดิ�อัย�างริาบิคาบิ แต่�สถึาณการิณ�การิเม�อังย+�งยากซู�บิซู�อัน ซู�ซูาริ�จ'งกล�บิไปที่างต่ะว่�นอัอักเพิ��อัศ'กษาว่�ชื่าว่าที่ศ�ลปJที่��เม�อังโริดิส� (Rhodes) ริะหว่�างที่างพิว่กโจริสล�ดิจ�บิต่�ว่ซู�ซูาริ�ไว่�ไดิ� เขาไดิ�ปฎิ�ญาณเอัาไว่�ว่�า ถึ�าหล+ดิอัอักมาเม��อัไหริ�จะจ�บิโจริต่ริ'งกางเขนให�หมดิ ส+ดิที่�ายโจริพิว่กน�(ก1โดินก?าจ�ดิที่�(งหมดิ

Page 20: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

20

หล�งจากย�ายไปปริะจ?าที่างดิ�านสเปนแล�ว่ กริ+งโริมต่�อังที่?าศ'กก�บิเปอัริ�เซู�ยเป0นคริ�(งที่�� สาม ซู�ซูาริ�ไดิ�มาดิลาดิเลาที่��กริ+งโริม

พิบิว่�าพิริริคพิว่กย�งไม�ค�อัยม�อั�ที่ธ�พิลเที่�าที่��คว่ริ เขาจ'งกล�บิไปปริ�บิปริ+งดิ�นแดินขอังต่นให�เข�มแข1งข'(น ที่�(งที่างดิ�านการิที่หาริและการิคล�ง จนไดิ�ริ�บิเก�ยริต่�ยศและม�ชื่��อัเส�ยงโดิ�งดิ�ง จนไดิ�ริ�บิเก�ยริต่�ยศและม�ชื่��อัเส�ยงโดิ�งดิ�งในที่��ส+ดิ ที่�(งย�งไดิ�ริ�บิต่?าแหน�งเป0นกงส+ล และผู้�บิ�ญชื่าการิที่�พิปริะจ?าเม�อังข'(นขอังโริม�น ริว่มที่�(งเป0นม�ต่ริก�บิปอัมป8ย� (Pompey) และกริาซู+ส (Carssus)

จเล�ยส ซู�ซูาริ� (Julius Ceasar) ปริะกาศต่นเป0นผู้�ว่�าริาชื่การิซู�ซู�ล (Cisalpine Gaul) และอั�ลล�ริ�คม (Ilyricum) เพิ��อัริว่มอั?านาจการิที่หาริเอัาไว่�ในก?าม�อัที่?าสงคริามส�ริบิอัย�ในเยอัริม�นหลายป8จนไดิ�ริ�บิชื่�ยชื่นะเดิ�ดิขาดิ ก�อันจะยกไปต่�เกาะอั�งกฤษสอังคริ�(งริาว่ 55 ป8ก�อันคริ�สต่�ศ�กริาชื่ การิที่��ซู�ซูาริ�ย'ดิดิ�นแดินย+โริปต่ะว่�นต่กไว่�ในอั?านาจไดิ�น�(น เป0นการิเป=ดิที่างให�อัาริยธริริมขอังโริม�นไดิ�ฝ่3งริากลงในย+โริป แบิะต่ริาบิที่+กว่�นน�(ภาษาละต่�นเป0นริากภาษาที่��ว่ย+โริปในป3จจ+บิ�น เชื่�น ภาษาอั�งกฤษ ฝ่ริ��งเศา สเปน โปริต่+เกส อั�ต่าล�หริ�อักริะที่��งต่�ว่เลขอัาริบิ�ก

ต่�อัมาเม��อัข'(นเถึล�งอั?านาจสงส+ดิในกริ+งโริมโดิยไม�ม�ผู้�ใดิข�ดิขว่าง ซู�ซูาริ�ก�ไม�ไดิ�ปริะกาสต่ริเป0นจ�กริพิริริดิ�H ที่�(งที่��ม�ฐ์านะไม�ต่�างก�บิจ�กริพิริริดิ�H เม��อัริ�ว่มปริะชื่+มก�บิว่+ฒ�สภา ก1ม�เก�าอั�(ที่อังค?าส?าหริ�บิเขาอัย�างริาชื่บิ�ลล�งก� เง�นต่ริาที่��ใชื่�ในกริ+งโริมเว่ลาน�(น ก1ม�ริปซู�ซูาริ�

จเล�ยส ซู�ซูาริ� (Julius Ceasar) เป0นน�กปกคริอังที่��ดิ�แก�ชื่นชื่�(นล�าง แต่�เขาก1ม�คนเกล�ยดิ ค�อั พิว่กชื่�(นสง พิว่กน�(ย+ยงพิลเม�อังว่�าซู�ซูาริ�จะต่�(งต่�ว่เป0นจ�กริพิริริดิ�H จ'งเป0นเหต่+ให�บิริต่�ส (Brutus)

Page 21: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

21

บิ+ต่ริบิ+ญธริริมขอังต่นใชื่�ม�ดิแที่ง

ต่ายในที่��ปริะชื่+มริ�ฐ์สภาเม��อัว่�นที่�� 17 พิฤษภาคม 45 ป8ก�อันคริ�สต่�ศ�กริาชื่

Aristotle (อร์ สโตเต ล)

อัริ�สโต่เต่�ล

ยอัดิน�กค�ดิจากโลกโบิริาณผู้�น?าสมอังขอังโลกย+คก�อันคริ�สต่�ศ�กริาชื่ส�งคว่ามค�ดิเน��นนานถึ'งพิ�นป8

Page 22: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

22

อัริ�สโต่เต่�ล ค�อั ผู้�ค�ดิค�นที่ฤษ�มากมาย และม�หลายที่ฤษ�ที่��เปล�ยนม+มมอังขอังคว่ามเชื่��อัดิ�งเดิ�มจากหน�าม�อัเป0นหล�งม�อัเลยที่�เดิ�ยว่ อัาที่�เชื่�น การิเสนอัที่ฤษ�ว่�าโลกเป0นศนย�กลางขอังจ�กริว่าล (Geocentrism) กล�าว่ค�อั โลกเป0นจ+ดิศนย�กลางขอังเอักภพิ ม�ดิาว่เคริาะห� ดิว่งอัาที่�ต่ย�โคจริอัย�ริอับิโลก เป0นต่�น

นอักจากน�( อัริ�สโต่เต่�ลย�งม�บิที่บิาที่ที่��โดิดิเดิ�น ค�อั การิเป0น บิ�ดิาแห�ง“

ส�ต่ว่ว่�ที่ยา”

อัริ�สโต่เต่�ลเก�ดิที่��สต่าย�ริา (Stagira) ในแคว่�นมาซู�โดิเน�ย (Macedonia) ปริะเที่ศกริ�ซูเม��อั 384 ป8 ก�อันคริ�สต่กาล บิ�ดิาเป0นแพิที่ย�ปริะจ?าริาชื่ส?าน�กพิริะเจ�าอัาม�นที่าสที่�� 2 (King Amintas II) เน��อังจากเป0นบิ�ดิาเป0นแพิที่ย�และน�กว่�ที่ยาศาสต่ริ�ที่?าให�อัริ�สโต่เต่�ลในว่�ยเยาว่�ไดิ�ริ?�าเริ�ยนสริ�ริศาสต่ริ�และส�ต่ว่ศาสต่ริ�จากบิ�ดิา เม��อัอัาย+ 18 ป8 เขาไปศ'กษาอัย�ก�บิเพิลโต่ (Plato)ที่��กริ+งเอัเธนส� (Athens) กริะที่��งอัาย+ 38 ป8 อัาจาริย�ไดิ�ถึ'งแก�กริริมอัริ�สโต่เต่�ลค�ดิว่�า จะไดิ�ริ�บิต่?าแหน�งหน�าที่��การิสอันแที่น แต่�ต่ริงก�นข�าม กล�บิเป0นเซูโนกริาต่�ส (Zenocrates) ที่��ไดิ�ริ�บิต่�อัมาเป0นเว่ลา 25 ป8 ดิ�ว่ยเหต่+น�(จ'งที่?าให�อัริ�สโต่เต่�ลน�อัยใจกล�บิไปย�งแคว่�นมาซู�โดิเน�ยบิ�านเก�ดิแล�ว่ต่�(งต่นเป0นอัาจาริย�สอันหน�งส�อัเพิ��อัเผู้ยแพิริ�ที่ฤษฎิ�ขอังต่น

จนกริะที่��งพิริะเจ�าอัเล1กซูานเดิอัริ�มหาริาชื่ (Alexander the

Great) พิริะโอัริสขอังพิริะเข�าฟ=ล�ปส�ที่�� 2 (King Philip II)เสดิ1จข'(นคริอังริาชื่ย�ในมาซู�โดิเน�ย อัริ�สโต่เต่�ลก1กล�บิมาย�งกริ+งเอัเธนส�อั�กคริ�(ง และยกบิ�านขอังต่นให�เป0นโริงเริ�ยนเริ�ยกว่�า ไลเซู�ยม (Lyceum) อัริ�สโต่เต่�ลจ�ดิต่�(งโริงเริ�ยนสอันว่�ชื่าปริ�ชื่ญาซู'�งม�การิแลกเปล��ยนที่ริริศนะริะหว่�างลกศ�ษย�ก�บิอัาจาริย�ข'(น

คว่ามสามาริถึอั�นเอักอั+ขอังอัริ�สโต่เต่�ลน�(นเห1นจะเป0นต่?าริาที่��บิ�นที่'กเริ��อังริาว่จากการิศ'กษาและส�งเกต่คว่ามเป0นไปขอังส�ต่ว่�ต่�างๆที่��เกาะแห�ง

Page 23: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

23

หน'�งเป0นเว่ลามากกว่�าสอังป8 และริว่บิริว่มเป0นหน�งส�อัไดิ�กว่�า 20 เล�ม เป0นบิ�นที่'กริายละเอั�ยดิชื่�ว่�ต่ส�ต่ว่�กว่�า 540 ชื่น�ดิที่?าให�เขาไดิ�ริ�บิฉายา บิ�ดิาแห�ง“

ส�ต่ว่ว่�ที่ยา หน�งส�อัขอังเขาที่��แปลเป0นภาษาละต่�นม�ส��เริ��อัง กล�าว่ค�อั ส��งม�”

ชื่�ว่�ต่ที่��ว่ไป (De anima) ปริะว่�ต่�คว่ามเป0นมาขอังส�ต่ว่� (De Historia

animalium) ว่งจริชื่�ว่�ต่ส�ต่ว่� (De generation snimslium) และอัว่�ยว่�ต่�างๆขอังส�ต่ว่� (De Partibus animalium)

อัริ�สโต่เต่�ลเป0นผู้�ริ �เริ��มจ?าแนกสริริพิส�ต่ว่�อัอักป0นหมว่ดิหม� และแบิ�งส�ต่ว่�อัอักเป0นสอังพิว่ก ค�อั ส�ต่ว่�ที่��ม�กริะดิกส�นหล�ง (Vertebrates) ซู'�งม�เล�อัดิส�แดิง เชื่�น คนว่าฬ ส�ต่ว่�เล�(ยงลกดิ�ว่ยนม ส�ต่ว่�เล�(อัยคลาน ก�บิส�ต่ว่�ที่��ไม�ม�กริะดิกส�นหล�ง (Lnvertebrates) ม�ที่�(งพิว่กที่��ม�เล�อัดิที่��ม�ส�แดิงและไม�ม�ส�แดิง

นอักจากน�( อัริ�สโต่เต่�ลย�งไดิ�ริ�บิการิยกย�อังว่�าเป0นน�กปริาชื่ญ�ชื่�(นเย��ยมในสาขาว่�ชื่าที่��กล�าว่ถึ'งคว่ามริ �ขอังคว่ามจริ�งที่��ส+ดิแห�งสริริพิส��งซู'�งม�อัย�ที่��ว่จ�กริว่าล ม�  5 ว่�ชื่า ไดิ�แก� ศาสนา ริ�ฐ์ปริะศาสนศาสต่ริ� ว่�ที่ยาศาสต่ริ� ว่ริริณกริริม และศ�ลปกริริม ไม�ว่�าจะจ�บิว่�ชื่าไหน อัริ�สโต่เต่�ลต่�อังเป0นเจ�าขอังไปที่�(งหมดิ ที่�(ฝ่เป0นผู้�ว่างกฏต่�างๆมากมาย คนที่��ไดิ�ริ�บิการิศ'กษาจากบิ+คคลผู้�น�(จะเป8� ยมดิ�ว่ยศริ�ที่ธา และผู้�คนจะฟ3งค?าพิดิขอังเขาริาว่ก�บิเขาเป0นพิริะเจ�าต่ริ�ส

ในดิ�านดิาริาศาสต่ริ� อัริ�สโต่เต่�ลไดิ�แนว่คว่ามค�ดิจากเพิลโต่ ผู้�เป0นอัาจาริย� ส�ว่นเพิลโต่เอังเป0นศ�ษย�ขอังโสเคริต่�ส (Socrates) ซู'งที่�(งสามที่�านถึ�อัว่�า เป0นเจ�าปริ�ชื่ญาในกริ�ก อัริ�สโต่เต่�ลเข�ยนต่?าริาไว่�มากมาย เขาพิยายามสริ�างต่?าริาที่��ริว่บิริว่มสริริพิว่�ที่ยาการิซู'�งเริ�ยกก�นในป3จจ+บิ�นว่�า สาริาน+กริม น��นเอัง ต่?าริาเล�มส?าค�ญค�อั ต่ริริกว่�ที่ยา จริริยาการิเม�อัง “ ”

ธริริมชื่าต่�ว่�ที่ยา และเริ��อังว่�ญญาณ อัริ�สโต่เต่�ลย�นย�นว่�า ธาต่+ต่�อังม�อัย�เสมอั และคว่ามค�ดิที่��จะละเลยหริ�อัละที่�(งการิม�อัย�จริ�งขอังธาต่+เป0นคว่ามค�ดิที่��ผู้�ดิ

Page 24: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

24

อัริ�สโต่เต่�ลยอัมริ�บิว่�าม�ธาต่+ที่�(งส�� ค�อั ดิ�น น?(า ลม และไฟ ก�อันจะเสนอัธาต่+อั�เธอัริ� เป0นส�ว่นปริะกอับิขอังที่�อังฟFา ที่��เขากล�าว่เชื่�นน�(ก1เพิริาะเชื่��อัค?าพิดิขอังป=ที่าโกริ�ส (Pythagoras) ที่��ว่�าส��งที่��อัย�บินพิ�(นดิ�นเปล��ยนแปลงอัย�เสมอั แต่�ที่�อังฟFาและจ�กริว่าลไม�เปล��ยนแปลง ธาต่+ที่�(งห�าพิยายามจะกล�บิไปอัย�ที่��เดิ�มขอังม�น เชื่�น ไฟก1ต่�อังอัย�บินที่�อังฟFา ม�นจ'งพิยายามล+กลามสงข'(นเสมอัส�ว่นธาต่+ดิ�นอัย�ดิ�านล�าง จ'งเอัาแต่�หล�นส�พิ�(นดิ�นอัย�ริ ?�าไป ย��งใหญ�หริ�อัย��งหน�กมากเที่�าใดิก1ย��งต่กเริ1ว่เที่�าน�(น

อัริ�สโต่เต่�ลไดิ�ค�ดิที่ฤษฎิ�ว่�า ถึ�าลกกลมสอังลกปริะกอับิก�นข'(นดิ�ว่ย“

ว่�ต่ถึ+ชื่าต่�อัย�างเดิ�ยว่ก�น แม�ลกหน'�งใหญ�และอั�กลกหน'�งเล1ก ถึ�าหากที่�(งลงส�พิ�(นดิ�นพิริ�อัมก�น ลกใหญ�จะถึ'งก�อันเสมอั และถึ�าใหญ�ถึ'งส�บิเที่�าก1จะลงพิ�(นไว่�ส�บิเที่�าเชื่�นก�น”

ต่�อัมากาล�เลโอัน�กว่�ที่ยาศาสต่ริ�ริ+ �นหล�งไดิ�ห�กล�างที่ฤษ�ขอังอัริ�สโต่เต่�ล และพิ�สจน�ว่�า ไม�เป0นคว่ามจริ�ง เพิริาะลกใหญ�ก�บิลกเล1กถึ'งพิริ�อัมก�นเสมอั น��ไม�ใชื่�ที่ฤษ�เดิ�ยว่เที่�าน�(นย�งม�อั�กหลายที่ฤษฎิ�เชื่�นก�น

กริะน�(นก1ดิ� ใคริที่��ม�แนว่ค�ดิห�กล�างคว่ามค�ดิขอังอัริ�สโต่เต่�ลน�(น ผู้ลที่��ไดิ� ค�อัการิถึกที่?าริ�ายที่�(งที่��กาลเว่ลาผู้�านไปนานหลายศต่ว่ริริษ เชื่�น ฮัริโน(Bruno)ซู'�งอั�างว่�ากฏขอังอัริ�สโต่เต่�ลผู้�ดิ เป0นเหต่+ให�ต่�ว่เขาถึกปริะหาริชื่�ว่�ต่ กาล�เลโอัก1เชื่�นก�นที่��เก�อับิจะโดินเผู้าที่�(งเป0น

อัย�างไริก1ต่ามคว่ามเล��อัมใสขอังอัริ�สโต่เต่�ลน�(นค�อัยๆหมดิไปต่ามกาลเว่ลา พิริ�อัมก�บิการิส�(นพิริะชื่นม�ขอังพิริะเจ�าอัเล1กซูานเดิอัริ�มหาริาชื่บิว่กก�บิการิที่��อัริ�สโต่เต่�ลบิว่กคว่ามอั�จฉาริ�ษยาและถึกใส�ริ�ายปFายส�ไม�ไหว่ ที่?าให�เขาถึกเนริเที่ศต่�ว่เอังไปอัย�ในเขต่เม�อังกาลาส (Chalas) และถึ'งแก�กริริมเม��อั 322 ป8ก�อันคริ�สต่�ศ�กริาชื่ริว่มอัาย+ไดิ� 62 ป8

Page 25: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

25

ขงจ,Aอ (Confucius ห่ร์,อ Kongzi)

ขงจ�(อั ภาพิยนต่�

น�กค�ดิปริาชื่ญ�ชื่าว่จ�นที่��ม�ชื่��อัเส�ยงที่��ส+ดิในโลก 551-479 ป8ก�อันคริ�สต่�ศ�กริาชื่ เจ�าขอังค?าสอันที่��หย��งริากล'กในชื่�ว่�ต่ ขอังชื่าว่จ�นเกาหล� เว่�ยดินามและญ��ป+<น

เม��อัอัาย+ไดิ� ส�บิห�า ห�ว่ใจข�าต่�(งม��นจะริ?�าเริ�ยนเพิ�ยริศ'กษาเม��อัอัาย+ไดิ�สามส�บิ ข�าย�นน��งไม�ไหว่ต่�งคริ�(นอัาย+ไดิ� ส��ส�บิ ข�าไริ�ซู'�งข�อัก�งขาใดิๆเม��อัอัาย+ไดิ� ห�าส�บิ ข�าหย��งริ �บิ�ญชื่าสว่ริริค�เม��อัอัาย+ไดิ� หกส�บิ หขอังข�าพิริ�อัมยอัมเชื่��อัฟ3งเม��อัอัาย+ไดิ�เจ1ดิส�บิ ข�าที่?าต่ามปริาถึนาแห�งห�ว่ใจ โดิยม�ไดิ�ละเม�ดิปกต่�ว่�ส�ยแห�งใดิๆ

ขงจ�Lอั สอันว่�า การิที่��คนเริาจะม�คว่ามส+ขไดิ�ที่�(งในโลกน�(และโลกหน�า จะต่�อังปริะพิฤต่�ชื่อับิ ม�คว่ามซู��อัส�ต่ย� กต่�ญญูกต่เว่ที่� ขย�นหม��นเพิ�ยริ ริ�กชื่าต่� ซู'�งคนจ�บิน�บิล�านริ �จ�กดิ�และปฏ�บิ�ต่�ก�นส�บิต่�อัมาเริ��อัยๆ แม�ค?าสอันจะผู้�านมาสอังพิ�นป8แล�ว่ก1ต่ามย��งกว่�าน�(นเขาย�งสอันให�ซู��อัส�ต่ย�ต่�อัธริริมชื่าต่� ให�

Page 26: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

26

ที่+กคคนริ �จ�กหน�าที่�� และย'ดิหม��นในคว่ามส�มพิ�นธ�ขอังบิ�ดิาก�บิบิ+ต่ริ พิ��ก�น�อัง สาม�ภริริยา ม�ต่ริก�บิม�ต่ริ จนเขาไดิ�ริ�บิการิยกย�อังเป0นน�กปริาชื่ญ�จ�นที่��ม�ชื่��อัสเยงมากที่��ส+ดิในโลก

ขงจ�Lอัเก�ดิเม��อั 551 ป8ก�อันคริ�สต่ศ�กริาชื่ในแคว่�นหล� (State of Lu)

มณฑ์ลชื่านต่+ง (Shan dong Provice) เขาก?าพิริ�าบิ�ดิามาต่�(งแต่�เดิ1ก ม�คว่ามเป0นอัย+�ที่��ยากจนข�นแค�น แต่�เป0นเพิริาะ ม�สต่�ป3ญญาหล�กแหลม จ'งพิยายามศ'กษาหาคว่ามริ�(ในว่�ชื่าปริะว่�ต่�ศาสต่ริ� ปริ�ชื่ญา และการิดินต่ริ� จนกริะที่��งไดิ�ชื่��อัว่�าเป0นน�กปริาชื่ญ� เม��อัอัาย+ไดิ� ย��ส�บิเอั1ดิขงจ�Lอัซู'�งอัย�ในว่�ยหน+�ม ผู้�ใฝ่<เริ�ยน อัมริมส��งสอันจริริยามาริยาที่และการิปกคริอังแก�ก+ลบิ+ต่ริในต่ริะกลผู้�ดิ� พิริ�อัมก�บิริ�บิริาชื่การิเป0นเสนาบิดิ�กริะที่ริว่งย+ฒ�ธริริมขอังแคว่�นฉ� (State of Qi)

ภายหล�งเขาลาอัอักแล�ว่เดิ�นที่างไปต่ามแคว่�นต่�างๆ เพิ��อัให�ค?าปริ'กษา และข�อัค�ดิเก��ยว่ก�บิการิปกคริอังแก�บิริริดิาเจ�าผู้�คริอังแคว่�นและข�าริาชื่การิที่��เล��อัมใสศริ�ที่ธาคว่ามเก�งกล�าดิ�านว่�ชื่าคว่ามริ �ขอังขงจ�Lอั เพิริาะเป0นคนปริาดิเปริ��อัง พิดิจาเป8� ยมดิ�ว่ยคว่ามริ �คว่ามเข�าใจ ที่?าให�เขาไดิ�ริ�บิแต่�งต่�(งให�ดิ?าริงต่?าแหน�งที่างการิเม�อังในแคว่�นหล� ซู'�งเป0นบิ�านเก�ดิอั�กคริ�(งเม��อัอัาย+ ส��ส�บิเจ1ดิป8 และไดิ�ริ�บิยกย�อังว่�า เป0นน�กปกคริอังและน�กบิริ�หาริที่��สามาริถึส��งสอันการิปริะพิฤต่�ชื่อับิและการิปกคริอังชื่อับิ ดิ�ว่ยการิให�ปริะพิฤต่�ดิ� โดิยเน�นย?(าว่�าส��งที่��ไดิ� ค�อั คว่ามคว่ามส+ขในโลกน�(มากกว่�าโลกหน�า

ค?าส��งส��งสอันส�ว่นใหญ�ขอังขงจ�Lอัจะเป0นการิส��งสอันให�ปฏ�บิ�ต่�ต่ามแนว่พิริะพิ+ที่ธศาสนาและเต่Nา โดิยม�หล�กปฏ�บิ�ต่�สอังปริะการิ

ปริะการิแริก หล�กการิซู��อัส�ต่ย�ส+จริ�ต่ต่�อัสภาพิคว่ามเป0นจริ�งต่�อัธริริมชื่าต่� เริ�ยกว่�า จ+ง (Chun) ปริะการิที่��สอัง ค�อั การิให�คว่ามค+�นเคยแก�บิ+คคลอั��นต่ามธริริมชื่าต่� เริ�ยนกว่�า จ (Tzu) ม�คว่ามเมต่ต่ากริ+ณาปริาน�คว่ามส�มพิ�นแก�บิ+ต่ริธ�ดิา ให�คว่ามเฉล�ยว่ฉลาดิ คว่ามนอับิน�อัม คว่ามมานะพิยายาม คว่ามเป0นธริริม

Page 27: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

27

ขงจ�Lอัเคยโดินเนริเที่ศถึ'งส�บิสามป8 และไดิ�กล�บิบิ�านเก�ดิ เม��อัอัาย+ หกส�บิแปดิป8 จนกริะที่��งล�มป<ว่ยหน�กและส�(นใจต่ายภายในเจ1ดิว่�น ริว่มอัาย+ไดิ� เจ1ดิส�บิสามป8

ข�อัมลบิางส�ว่นไดิ�กล�าว่ว่�า ก�อันขงจ�Lอัจะส�(นใจ ไดิ�กล�าว่ไว่�ว่�า“ข+นเขาต่�อังพิ�งที่ลาย ข��อัคานแข1งแริงปานใดิ ส+ดิที่�ายก1ต่�อังพิ�งลงมา เหม�อันเชื่�นบิ�ณฑ์�ต่ที่��ส+ดิที่�ายต่�อังริ�ว่งโริย”

อัาจกล�าว่ไดิ�ว่�า ขงจ�Lอั ค�อัผู้�ค�นคว่�าเอักสาริที่างปริะว่�ต่�ศาสต่ริ� ต่ลอัดิจนขนบิธริริมเน�ยมปริะเพิณ�ชื่นพิ�(นเม�อัง และกาพิย�กลอันฉ�นที่�อั�กมากมายให�คนริ+ �นหล�งไดิ�ศ'กษา

อาร์�ค&ม&ด ส (Archimedes)

Archimedes

อั�จฉริ�ยะแห�งโลกโบิริาณ 287-212 ป8 ก�อันคริ�สต่�ศ�กริาชื่ในโลกที่��ย�งไม�ม�ว่�ที่ยาการิใดิเลย เขาค�อัผู้�สริ�างว่�ที่ยาการิให�แก�โลก

อัาริ�ค�ม�ดิ�ส ค�อัน�กคณ�ต่ศาสต่ริ�และน�กว่�ที่ยาศาสต่ริ�ผู้�ย��งใหญ� ที่�(งย�งเป0นคนแริกขอังโลกที่��น?าคว่ามริ �ที่างคณ�ต่ศาสต่ริ�มาใชื่�ในที่างฟ=ส�กส� เพิ�ยง

Page 28: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

28

เพิริาะเห1นชื่าว่นาอั�ย�ปส�ปริะสบิคว่ามยากล?าบิากในการิล?าเล�ยงน?(าเข�านา เขาก1สามาริถึปริะดิ�ษฐ์�เกล�ยว่ล?าน?(าข'(นส�ที่��ริาบิไดิ� ต่�อัมาเริ�ยกเกล�ยว่น�(นว่�า เกล�“

ยว่อัาริ�ค�ส�ดิ�ส ” (Archimedes’s crew) ที่�(งย�งส�งผู้ลต่�อัป3จจบิ�นในริะบิบิชื่ลปริะที่านถึ'งโลกป3จจ+บิ�น

อัาริ�ค�ม�ดิ�สเก�ดิเม��อั 287 ป8ก�อันคริ�สต่�กาล ที่��เม�อังซู�ริาค�ว่ส� (Syracuse) บินเกาะชื่�ชื่�ล� (Sicily) ปริะเที่ศกริ�ซู ไดิ�พิ�(นฐ์านที่��ดิ�จากฟ8เดิ�ยส (Phidias) บิ�ดิาซู'�งเป0นน�กดิาริาศาสต่ริ� ที่?าให�เขา สนใจเริ��อังดิว่งดิาว่

อัาริ�ค�ม�ดิ�สศ'กษาต่�อัที่��เม�อังอัเล1กซูานเดิ�ย ในอั�ย�ปต่� ต่�กส�ลาในย+โริปย+คน�(นและริ?�าเริ�ยนว่�ชื่าเริขาคณ�ต่ขอังยคล�ดิ เม��อัปริะกอับิเข�าก�บิคว่ามสนใจใคริ�ริ �ดิ�านการิค�ดิค?านว่ณอัย�ต่ลอัดิเว่ลา ที่?าให�อัาริ�ค�ม�ดิ�สสามาริถึใชื่�สต่�ป3ญญาแก�ไขไดิ�อัย�างเฉ�ยบิคมม�ต่?านานเล�าว่�า ไฮัโริ(Hiero) ริาชื่าแห�งซู�ริาค�ว่ส�สงส�ยว่�าที่อังที่��ที่ริงมอับิให�ชื่�างที่อังไปที่?ามงก+ฎิน�(น ถึกย�กยอักเอัาเง�นมาผู้สมแที่น จ'งมอับิหมายให�อัาริ�ค�ม�ดิ�ส น�กว่�ที่ยาศาสต่ริ�ปริะจ?าริาชื่ส?าน�กมาต่ริว่จสอับิ เขาค�ดิหาหนที่างอัย�หลายว่�นก1ไม�สามาริถึแก�ไขไดิ�

จนกริะที่��งไปอัาบิน?(าสาธาริณะแล�ว่น?(าเก�ดิเอั�อัล�น เพิ�ยงเที่�าน�(เขาก1หาที่างพิ�สจน�น?(าหน�กที่อังไดิ� ถึ'งขนาดิดิ�ใจกริะโดิดิข'(นจากอั�างน?(าที่�(งที่��ย�งไม�ไดิ�ใส�เส�(อัผู้�าริ�อังต่ะโกน ยเริก�า Eureka! ต่ลอัดิที่างที่��ไป

อัาริ�ค�ม�ดิ�สพิ�สจน�น?(าหน�กดิ�ว่ยการิเอัาโลหะมาสอังก�อัน ก�อันหน'�งเป0นเง�น อั�กก�อันเป0นที่อัง ที่�(งสอังก�อันม�น?(าหน�กเที่�ามงก+ฎิ จากน�(นจ'งน?าโลหะต่+�มลงไปในภาชื่นะที่��ม�น?(าเต่1มที่�ละก�อันก�อันจะเอัามงก+ฎิจ+�มน?(า จากน�(นจ'งชื่��งน?(าที่��ล�นอัอักมาถึ'งสามคริ�(งว่�าเที่�าก�นหริ�อัไม�เพิริาะเหต่+ใดิ ดิ�ว่ยเหต่+น�(จ'งริ �ว่�าชื่�างที่อังหลอักพิริะริาชื่าเข�าแล�ว่

อัาริ�ค�ม�ดิ�สหลงใหลในเริขาคณ�ต่มากถึ'งขนาดิไม�ยอัมก�นและอัาบิน?(าเป0นเว่ลานาน เพิริาะชื่อับิต่�ว่เลข ที่?าให�อัาริ�ค�ม�ดิ�สพิบิที่ฤษฎิ�กลศาสต่ริ�และคณ�ต่ศาสต่ริ� ค�อั ที่ฤษฎิ�ขอังคานและริอัก (The principle of block and tackle pulley

Page 29: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

29

คริ�(งน'ง เม��อันคริซู�ริาค�ว่ส�ถึกกอังที่�พิโริม�นโจมต่�ที่างเริ�อั อัาริ�ค�ม�ดิ�สไดิ�สริ�างลกริอักซู�อันก�นหลายอั�น ม�เชื่�อักคว่�านพิ�นต่�ดิก�น เอัาปลายเชื่�อักข�างน'งผู้กก�บิเริ�อัที่��ม�น?(าหน�กเต่1มอั�ต่ริา พิริ�อัมก�บิส�งให�พิริะริาชื่าดิ'งปลายเชื่�อัก ที่�นที่�ที่��ปลายเชื่�อักถึกดิ'งเพิ�ยงเบิาๆ เริ�อัล?าที่��ผู้กก1ห�อังต่�อังแต่�ง ฉะน�(นข�าศ'กที่��ค�ดิจะเข�ามาปริะชื่�ดิก1ถึกม�อัเหล1กอั�นน�(ดิ'งห�อัยจมที่ะเลที่+กล?า

ฉะน�(นการิที่��มาเซูลล+ส (Marcellus) นายพิลโริม�นค�ดิจะย'ดิเม�อังจ'งไม�ใชื่�เริ��อังง�ายกอังที่�พิต่�อังอัดิที่นล�อัมเม�อังอัย�นานถึ'งสามป8 กริะที่�(งม�การิเฉล�มฉลอังอัาริ�เที่ม�ส (Artemis) เที่ว่�แห�งพิริะจ�นที่ริ� ปล�อัยให�ปริะชื่าชื่นที่��เฝ่Fาล�อัมเม�อังริ��นเริ�งก�นจนเมามายข�าศ'กซู'�งริอัมานานจ'งเข�าเม�อังไดิ�อัย�างง�ายดิาย

เม��อักอังที่�พิโริม�นเข�าเม�อังมาไดิ�แล�ว่ นายพิลมาเซูลล+สจ'งไดิ�ส� �งที่หาริไปน?าต่�ว่อัาริ�ค�ม�ดิ�สมที่��เขาชื่��นชื่อับิมาพิบิ

 

Page 30: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

30

อัาริ�ค�ม�ดิ�สก�บิที่หาริ

ขณะน�(นอัาริ�ค�ม�ดิ�สก1ก?าล�งน��งค�ดิเข�ยนว่งกลมบินที่ริาย นายที่หาริที่��ริ �บิส��งก�เข�าไปบิอักให�ริ�บิไปแต่�อัาริ�ค�ม�ดิ�สไดิ�กล�าว่ว่�า สหายเอั�ยก�อันที่��จะฆ�า ขอัฉ�นค�ดิสต่ริน�(เสริ1จก�อัน“

เถึอัะ ดิ�ว่ยคว่ามโมโหที่หาริจ'งไดิ�ใชื่�ดิสบิป3กลงที่��หน�าอักเขาที่�นที่�”

“เขาเอัาริ�างฉ�นไปแล�ว่ แต่�ใจฉ�นฉ�นจะเอัาไปก�บิต่�ว่ อัาริ�ค�ม�ดิ�สกล�าว่”

เป0นปริะดิยคส+ดิที่�ายก�อันที่��จะเส�ยชื่�ว่�ต่ในป8 212 ริว่มอัาย+ไดิ� 75 ป8

อเล0กูซิานเดอร์�มห่าร์าช (Alexander The Great)

356-323 ป8ก�อันคริ�สต่�ศ�กริาชื่

Page 31: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

31

อัเล1กซูานเดิอัริ�แห�งมาซู�โดิเน�ย กษ�ต่ริ�ย�ชื่าต่�น�กริบิผู้�ย��งใหญ�และอัาย+น�อัยที่��ส+ดิ

ที่��ว่โลกต่�างกล�าว่ขาน นามพิริะอังค� อัเล1กซูานเดิอัริ� ผู้�ย��งใหญ� พิ�ชื่�ต่ที่+กดิ�นแดินเปอัริ�เซู�ยที่��ใหญ�ย��ง ที่�านก1พิ�ชื่�ต่มาไดิ�

อัเล1กซูานเดิอัริ�น�(นเป0นศ�ษย�ขอังอัริ�สโต่เต่�ล เป0นจอัมที่�พิอัาณาจ�กริมาซู�โดิเน�ย(Macedon) ที่��ม�อัาย+น�อัยที่��ส+ดิ เพิ�ยง 18 ชื่�นษา เป8� ยมไปดิ�ว่ยคว่ามเก�งกล�าสามาริถึ ในริะยะเว่ลาเพิ�ยงส�บิป8ก1สามาริถึริว่บิริว่ม จ�กริว่ริริดิ�Hเปอัริ�เซู�ย(Persian Empire) อัาณาจ�กริบิาบิ�โลน (Babylon)  ดิ�นแดินแคว่�นมคธ (บิางส�ว่นขอังปริะเที่ศอั�นเดิ�ย) เข�าดิ�ว่ยก�นไดิ�

พิริะเจ�าอัเล1กซูานเดิอัริ�เก�ดิเม��อัปริะมาณ 356 ป8ก�อันคริ�สต่กาล เป0นพิริะริาชื่โอัริสขอังพิริะเจ�าฟ=ล�ปที่�� 2 (Philip II) แห�งมาซู�โดิเน�ยและพิริะนางโอัล�มเป8ยส (Olynpias) เม��อัพิริะเจ�าฟ=ล�ปถึกลอับิปลงพิริะชื่น เหล�าแม�ที่�พินายกอังจ'งสน�บิสน+นให�อัเล1กซูานเดิอัริ�ซู'�งคณะน�(นม�พิริะชื่นมาย+เพิ�ยง 20

ชื่�นษา ข'(นคริอังบิ�ลล�งค�เป0นกษ�ต่ริ�ย�อังค�ใหม�แห�งมาซู�โดิเน�ย

หล�งข'(นคริอังริาชื่ย�อัาณาจ�กริอัเล1กซูานเดิอัริ�ไดิ�ขยายอัาณาเขต่ขอังมาซู�โดิเน�ยไปมากมาย ก�นบิริ�เว่ณกว่�างใหญ�ไพิศาล

การิริบิคริ�(งส+ดิที่�ายเก�ดิข'(นก�บิผู้�ต่�อักริก�บิอัเล1กซูานเดิอัริ�มหาริาชื่ เม��อัที่ริงเคล��อันกอังที่�พิเข�าที่างภาคเหน�อัขอังอั�นเดิ�ย 326 ป8ก�อันคริ�สต่กาล ส�บิริ�เว่ณล+�มแม�น?(าส�นธ+ (Indus River/Sindhu) ต่�กริ+งต่�กศ�ลา (Taxila)

แคว่�นค�นธาริะ (Gandhara) จนแต่กพิ�าย แล�ว่บิ+กต่ะล+ยลงมาย�งเม�อังน�เก�ย (Nicaea) แคว่�นป3ญจาบิ (Panjap) พิริะเจ�าโปริ�สหริ�อัพิริะเจ�าพิอัริ+ส (Porus) ส?าเน�ยงเอัเชื่�ยเริ�ยกว่�าพิริะเข�าเปาริว่ะ เป0นผู้�เข�มแข1งแห�งการิริบิม�สมญานามว่�า ส�งห�แห�งป3ญจาบิ เม��อัริ�บิแจ�งข�าว่จากบิริริดิามหาริาชื่แห�ง“ ”

อั�นเดิ�ยว่�าม�ข�าศ'กชื่าว่ต่ะว่�นต่ก ผู้ลบิลอันดิ� ต่าส�ฟFา ยกที่�พิเข�ามาฝ่<ายอั�นเดิ�ยก1ริะดิมก?าล�งพิลที่หาริริาบิ 40000 นาย ที่หาริม�า 4000 นาย ริถึศ'กอั�ก

Page 32: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

32

500 ค�น และกอังที่�พิชื่�างมห'มาจ?านว่น 500 เชื่�อัก ริอัริ�บิอัย� การิริบิคริ�(งน�(เป0นคริ�(งแริกที่��กอังที่�พิพิริะเจ�าอัเล1กซูานเดิอัริ�เก�ดิแต่กย�บิ บิ�าเล�อัดิแที่งพิว่กเดิ�ยว่ก�นส+ดิที่�ายการิริบิคริ�(งน�(น ที่?าให�ต่�อังหย�าศ'ก เพิริาะที่หาริบิาดิเจ1บิล�มต่ายเป0นจ?านว่นมาก กริะน�(นพิริะเจ�าอัเล1กซูานเดิอัริ� ก1ย�งที่ริงไดิ�ริ�บิชื่�ยชื่นะ เพิริาะพิริะเข�าเปาริว่ะ ถึกอัาว่+ธบิาดิเจ1บิสาห�สและถึกที่หาริกริ�กจ�บิเป0นเชื่ลยศ'กไว่�ไดิ�ดิ�ว่ยคว่ามกล�าหาญขอังพิริะเจ�าเปาริว่ะที่?าให�พิริะเจ�าอัเล1กซูานเดิอัริ�ซู'�งม�พิริะที่�ยปโปริดิคนกล�าหาญพิริะริาชื่ที่านค�นบิ�านเม�อังและแต่�งต่�(งพิริะเจ�าเปาริว่ะให�เป0นพิริะริาชื่าต่ามเดิ�ม แต่�ให�ดิ?าริงฐ์านะเป0นริ�ฐ์ปริะเที่ศริาชื่

ส�บิสามป8ที่��พิริะเจ�าอัเล1กซูานเดิอัริ�ไม�เคยแพิ�ใคริ จนถึ'งฤดิใบิไม�ล�ว่ง พิริะสหายขอังพิริะเจ�าอัเล1กซูานเดิอัริ� เฮัพิาเอัสเต่�ยน (Hephaestion)

อั�คริมหาเสนาบิดิ�และนายที่หาริคนสน�ที่ขอังพิริะอังค�ไดิ�เส�ยชื่�ว่�ต่ที่��เม�อัง เอักบิาต่านา (Ecbatana) พิริะเจ�าอัเล1กซูานเดิอัริ�ที่ริงเศริ�าโศกเป0นอัย�างมาก และไม�ยอัมแต่�งต่�(งใคริริ�บิต่?าแหน�งขอังพิริะสหายที่�านเลย ที่ริงจ�ดิพิ�ธ�ศพิให�เฮัพิาเอัสเต่�ยนอัย�างสมเก�ยริต่� ที่ริงริ�บิส��งให�สริ�างส+สานขนาดิใหญ�และสว่ยงามเพิ��อัเป0นอัน+สริณ�ที่��กริ+งบิาบิ�โลน

จากการิสญเส�ยพิริะสหายที่?าให�ที่�าน ที่ริงเสว่ยน?(าจ�นที่�เป0นเว่ลาเจ1ดิว่�นเจ1ดิค�น ที่�ามกลางอัากาศที่��ริ �อันริะอั+ เป0นเหต่+ให�ที่ริงพิริะปริะชื่ว่ลอัย� 10 ว่�นก�อันจะเสดิ1จส�สว่ริริคาล�ย ณ กริ+งบิาย�โลน เม��อัว่�นที่�� 10 ม�ถึ+นายน 323 ป8ก�อันคริ�สต่ศ�กริาชื่ ขณะม�พิริะชื่นเพิ�ยง 33 ชื่�นษาเที่�าน�(น

บิร์ร์ณาน�กูร์มhttp://pilok4u.com/history/

Page 33: ประว ต น_กประว_ต_ศาสตร_สากล

33

http://pilok4u.com/history/2012/08/%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%AE%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%AA-%E0%B8%81%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%81-johannes-gutenberg/

http://pilok4u.com/history/2012/07/%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%84-%E0%B9%82%E0%B8%9B%E0%B9%82%E0%B8%A5-marco-polo/

http://www.baanjomyut.com/library_2/nefertiti/index.html

http://pilok4u.com/history/2011/12/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C-%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%99-roger-bacon/

http://pilok4u.com/history/2011/06/%E0%B8%88%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%AA-%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C-julius-ceasar/

http://pilok4u.com/history/2011/05/aristotle-%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B9%82%E0%B8%95%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A5/

http://pilok4u.com/history/2011/05/%E0%B8%82%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%B7%E0%B9%8A%E0%B8%AD-confucius-%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD-kongzi/

http://pilok4u.com/history/2011/06/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%84%E0%B8%B5%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AA-archimedes/

http://pilok4u.com/history/2011/05/%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A1%E0%B8%AB