АкмеҚАЗАҚ

ХАНДЫҒЫНА

550 ЖЫЛ«

Жұлдыз» шығармашылық клубы

Бағдарламамен таныстыру:

1. «Өзін таныстыру»

2. « Сұрақ- жауап» 3. « Суреттер сыр шертеді» 4. « Мақал- мәтел» 5. « Мергендер сайысы» 6. « Қол күрес»

«Жігіт сұлтаны» сайысы

Өтетін күні: 09 желтоқсан 2015жУақыты: 15:00Өтетін орны: «Жұлдыз» шығармашылық клубыПедагог-организатор : Айтыбаева Замзагул Акимбекқызы.

Мақсаты: Оқушыларды ұлттық салт— дәстүр негізінде білімін кеңейту. Адамгершілікке, ұлтжандылыққа, имандылыққа тәрбиелеу, ұлттық дүниетанымын қалыптастыру. Татулыққа, ынтымақтыққа, бірлікке шақыру

Тақырыбы: Қазақ хандығының 550-жылдық мерей тойына арналады.

Мұғалім: Айтыбаева Замзагул Акимбекқызы.

Қайырлы күн, құрметті ұстаздар, ата-аналар, оқушылар! Сіздер бүгін «Жігітке жеті өнер де аз» атты жігіт сұлтаны сайысына қош келдіңіздер. Жігіттеріміз өз өнерлерін ғана көрсетіп қана қоймай, біздің салт-дәстүрімізді, ұлттық ойындар шеберліктерін, онымен қоса білім шеберліктерін , биылғы жылы аталып өтіп жатқан қазақ хандығының 550 жылдық мерей тойына балалар да өздерінің білімдерімен үлестерін қосқылары келеді. Олай болса жігіттерімізге сәт-сапар тілей отырып, «Жігітке жеті өнер де аз» атты жігіт сұлтаны сайысын ашық деп жариялауға рұқсат етіңіздер!

1 – жүргізуші: Ақжол ( Ұлттық киім)

Қайырлы күн, құрметті ұстаздар, ата - аналар, оқушылар!Асыл тастан, өнер жастан шығады деп дарынды,Халық айтса, халық сөзі, әрқашанда нанымды.Сол өнердің жолын қуған «Жігіт сұлтаны» сайысына қатысатын жігіттердің жолы ақ болсын, жүлделі орынға ие болсын деп сайысымызды бастаймыз.Бүгінгі сайысымызда жігіттер өз өнерлерін көрсетіп қана қоймай, салт - дәстүрімізді, онымен бірге өз білімдерін, шеберліктерін көрсетеді.

Ата жолын жалғамақ,Ел дәстүрін қолдамақ

Ел намысын қорғамақ.Жігіттер шықсын ортаға,Бүгін сұлтан атанбақ.Құрметті көрермен қауым қол соғып, қошеметтеп жігіттерді ортаға шақырайық.

2 – жүргізуші: Торғын (Ұлттық киім)

Байқауымызды бастамас бұрын әділқазылар алқасын сайлап алайық.

1. « Өркен» шығармашылық клубының жетекшісі Карлығаш Қайриденқызы

2. « Жігер» шығармашылық клубының жетекшісі Айжан Құсайынқызы

3. «Шаңырақ» шығармашылық клубының жетекшісі Анаргүл Дүйсенбайқызы

Бағдарламамен таныстыру: 1. «Өзін таныстыру»

2. « Сұрақ- жауап»

3. « Суреттер сыр шертеді»

4. « Мақал- мәтел»

5. « Мергендер сайысы»

6. « Қол күрес»

1 – жүргізуші: АқжолЕнді жігіттерімізді өзін таныстыруға шақырайық. Жігіттер келіп жетті танысуға, бойындағы бар дарынды дамытуға. Жігерленіп сахнаға келіп жетті, Әдеппен, ізетпенен табысуға.

1. Тілеуберген Марғұлан

2. Идрисов Асылбек3.Бекбаев Бекзат4 Тілеуберген Төрекелді 5. Асетов Елнұр 2-жүргізуші: Торғын Ал, енді ортаға бір-бірден сайыскерлерімізді шақырайық. Өздерін таныстырып өтсін.( олар өздерін таныстырып өтеді)

1 – жүргізуші: Ақжол Жылдам-жылдар тарихтың мол бекеті, Сен әкелген жақсылықтар көп тегі. Көңіліңді шат сезімге баурайды, Халқымыздың бүгіні мен өткені,— деп енді жігіттеріміз қоржыннан асықтар алып сұрақ- жауап бөліміне көшейік.

1-жүргізуші: Ақжол 1-сұрақ:

Қазақ халқының тарихында қандай хандар өткен? (Хандар: Абылай, Әбілқайыр, Тәуке, Жәңгір.)

2-жүргізуші: Торғын 2-сұрақ: Қазақ халқының тарихында қандай батырлар өткен? (Батырлар: Сыпатай, Қабанбай, Бөгенбай, Наурызбай, Кенесары, Есет, Қайдауыл, )

1-жүргізуші: Ақжол 3-сұрақ:

Қазақ халқының тарихында қандай билер өткен? (Билер: Қаз дауысты Қазыбек би, Төле би, Әйтеке би.)

2-жүргізуші: Торғын 4-сұрақ:

Үш ұғымы туралы сұрақтар.

Үш жүз ата: (Ұлы жүз, Орта жүз, Кіші жүз.)

Үш арсызды ата: (Ұйқы, тамақ, күлкі.)

Үш даусызды ата: (Мінез, кәрілік, ажал.)

1-жүргізуші: Ақжол 5- сұрақ

Биыл 2015 жылы Қазақ хандығының неше жылдығы аталып өтілуде?

( Биыл 550 жылдық мерей тойы аталып өтілуде)

2-жүргізуші:Торғын 6-сұрақ

Биыл Ұлы Жеңістің неше жылдық мерей тойын тойладық? ( Биыл 70-жылдық мерей тойы аталып өтті)

1-жүргізуші: Ақжол 7-сұрақ: Ұлттық ойындардың түрлерін ата.( Ақсүйек, асау үйрету, арқан тарту, тымпи, сақина салу, көкпар.)

2-жүргізуші: Торғын 8-сұрақ: Бес қаруды атаңыз. (Мылтық, садақ, найза, қылыш, айбалта)

1-жүргізуші: Ақжол 9-сұрақ Қазақ ғарышкерлерін ата ( Тоқтар Аубакиров, Талғат Мусабаев, Айдын Айымбетов)

2-жүргізуші: Торғын 10-сұрақ Ұлы Отан соғысы кезіндегі қазақ батырлары. (Мәлік Ғабдуллин, М. Мамбетова, Ә. Молдағұлова, Талғат Бегелдинов, С. Мүткенов,т.б)

1-жүргізуші: Ақжол 11-сұрақ Қазақта қанша хан болған?(Деректер бойынша 31)

2-жүргізуші: Торғын 12-сұрақ Қазақтың соңғы ханы кім болған?( Ең соңғы ханы Кенесары 1841-1847)1-жүргізуші: Ақжол

« Суреттер сыр шертеді»Көше, көше заман өткен, батыр да өткен,қарада өткен, ханда өткен. Өткен ғасырлар шежіресінен суреттер сыр шертеді. Бұнда сайысқа қатысушылар үстел үстінде жатқан бір қағаздан алып қолындағы қағазға жазылған тапсырманы оқып, оны орындау керек. Тапсырма бойынша хан, батырлардың суреттерін тауып жауап беру керек.

2-жүргізуші: Торғын 1)Суреттерден Абылай ханның суретін тауып ал. Ол қай жылы туған және билік жүргізген жылдары.(1711-1781) билік құрған кезі (1771-1781)

1-жүргізуші: Ақжол

2) Суреттерден Жәңгір ханның суретін тауып ал. Ол қай жылы туған және билік жүргізген жылдар.(1801-1845)туған б.қ.к.(1823-1845)

2-жүргізуші: Торғын 3)Суреттерден Тәуке ханның суретін тауып ал. Ол қай жылы туған және билік жүргізген жылдар. (1626-1718)туған билік құрған кезі (1680-1718)

1-жүргізуші: Ақжол 4)Суреттерден Төле бидің суретін тауып ал. Ол қай жылы туған және туралы қандай мәліметтер айта аласың? (1663-1759) туған

2-жүргізуші: Торғын 5)Суреттерден Қазбек бидің суретін тауып ал. Ол қай жылы туған және ол туралы қандай мәліметтер айта аласың? (1667-1764)

1-жүргізуші: Ақжол

6) Суреттерден Әйтеке би суретін тауып ал. Ол туралы қандай мәліметтер айта аласың?(1644-1700) туған ерте заманда осы күнгі соттың, тергеушінің қызметін атқарған. Даулы мәселелерді шешуге халық әділдік іздеп осы билерге жүгінген.

1-жүргізуші: Ақжол

Қой асылы демеңіз, Қолға жақсы сақа ғой. Жасы кіші демеңіз, Ақылы асса аға ғой,— дегендей Отан, ерлік тақырыбында мақал-мәтелді қаншалықты білетінін «Білімді мыңды жығар» сайысы барысында байқап көрейік.

2-жүргізуші: Торғын

1. Ағайын— алтау,( ана— біреу.) 2. Ағайынның алтын сарайынан (Анаңның жыртық лашығы арты қ.) 3. Ана сүтін ақтамағанды( ешкім мақтамайды.) 4.АнаңдыМекеге үш арқалап барсаңда,(қарызыңнан құтыла алмайсың5. Отанға опасыздық еткенің, (Өз түбіңе өзің жеткенің.)6. Туған жердің ( жуасы да тәтті)7. Кісі елінде сұлтан болғанша, (Өз елінде ұлтан бол.)8. Отан от (басынан басталады.)9. Ерліктің шарты— (өзіне сенгендік.)

10. Отансыз адам-( ормансыз бұлбұл)11. Отан үшін күрес—  (Ерге тиген үлес.)12. Жат жердің қаршығасынан, (Өз еліңнің қарғасы артық.)

2-жүргізуші: Торғын Келесі сайысымыз«Мергендер сайысы.» Бұнда жігіттеріміздің көзін байлап ,мына жіптегі заттарды қиып алулары керек. Алса өздеріне, ала алмаса реніш жоқ.(Көздерін байлап ойын ойналады. )

1-жүргізуші: Ақжол Ата-бабаларымыздың ұлан асыр жерімізді білектің күшімен, найзаның ұшымен талай жаудан қорғап қалғаны мәлім. Ал, енді біздің бүгінгі жігіттеріміздің ел қорғауға қаншалықты әзір екенін көрелік.

Қол күрес. Екі адамнан ортаға шығады.Келесі сайысымыз « Қол күрес»

2-жүргізуші: Торғын Біздің осымен сайысымызды аяқталды. Енді әділқазылар алқасы қортынды нәтижесін шығарғанша жігіттердің орындауында « Қара жорға » биі және Дарменова Назерке мен Кайыржанова Дильназдың орындауында « Асыл әжем» биі.

1-жүргізуші: Ақжол Келесі сөз кезегі әділқазылар алқасында.( марапаттаудан кейін )

Мұғалім:Құрметті ата-аналар, ұстаздар, оқушылар! Уақыт бөліп келгендеріңізге рахмет!

1,2-жүргізушілер: Ақжол, Торғын

Біз сіздермен қоштаспаймыз. Келесі кездескенше Хош сау болыңыздар дейміз.

Қайырлы күн, құрметті ұстаздар, ата - аналар, оқушылар!Асыл тастан, өнер жастан шығады деп дарынды,Халық айтса, халық сөзі, әрқашанда нанымды.Сол өнердің жолын қуған «Жігіт сұлтаны» сайысына қатысатын жігіттердің жолы ақ болсын, жүлделі орынға ие болсын деп сайысымызды бастаймыз.

Енді жігіттерімізді өзін таныстыруға шақырайық. Жігіттер келіп жетті танысуға, бойындағы бар дарынды дамытуға. Жігерленіп сахнаға келіп жетті, Әдеппен, ізетпенен табысуға.

Жігіттердің орындауында « Қара жорға » биі

Қой асылы демеңіз, Қолға жақсы сақа ғой. Жасы кіші демеңіз, Ақылы асса аға ғой,— дегендей Отан, ерлік тақырыбында мақал-мәтелді қаншалықты білетінін «Білімді мыңды жығар» сайысы барысында байқап көрейік.

Көше, көше заман өткен, батыр да өткен,қарада өткен, ханда өткен. Өткен ғасырлар шежіресінен суреттер сыр шертеді. Бұнда сайысқа қатысушылар үстел үстінде жатқан бір қағаздан алып қолындағы қағазға жазылған тапсырманы оқып, оны орындау керек. Тапсырма бойынша хан, батырлардың суреттерін тауып жауап беру керек.

Жылдам-жылдар тарихтың мол бекеті, Сен әкелген жақсылықтар көп тегі. Көңіліңді шат сезімге баурайды, Халқымыздың бүгіні мен өткені,— деп енді жігіттеріміз қоржыннан асықтар алып сұрақ- жауап бөліміне көшейік.

Әділқазылар алқасы:

Қарлыгаш Қайриденқызы,

Айжан Құсайынқызы,

Анаргүл Дүйсенбайқызы.

Барлық «Жігіт сұлтанына» қатысқан сайыскерлер мақтау қағаздарымен марапатталды.

І –орынды Тлеуберген Төрекелді

ІІ-орынды Бекбаев Бекзат

ІІІ-орынды Идрисов Асылбек иеленді

Клуб жетекшісі: Айтыбаева Замзагул Акимбековна