11 juni 2014,

Hennie Roorda/Rafaël Lazaroms Peter Willems

Unie van Waterschappen Waterschap Rivierenland

1

Waterschappen en EnergieakkoordEnergiekansen in het Waterbeheer

Waar staan de waterschappen voor?

• Waterveiligheid (veilig wonen en werken achter de dijken)

• Watersysteem (droge voeten, voldoende water)

• Afvalwaterzuivering (huishoudens en bedrijven)

• Begroting € 2,9 miljard (+ 1,3 miljard investeringen)

• Waarvan helft inkoop en uitbesteding bedrijfsleven: € 2 miljard

11 juni 2014 2

Klimaatproblematiek grote uitdaging waterbeheer

• Waterschappen ondervinden de gevolgen van de

klimaatverandering in het dagelijks werk:

- zeespiegelstijging

- meer waterafvoer grote rivieren

- toename intensiteit neerslag

- lagere periodes van extreme droogtes

Adaptie:

• Wij doen de nodige aanpassingen: dijkversterkingen, robuuste

watersystemen, waterberging, klimaatactieve stad

Mitigatie:

• Minder broeikassen en meer duurzame energie. Voorbeeld

geven.

mei 5, 2014 3

Wat draagt de waterschapsector bij?

mei 5, 2014 4

• Energieverbruik waterschappen ongeveer 10 PJ

(gelijk aan 250.000 huishoudens)

• 85% afvalwaterzuivering en 10% poldergemalen

• Zuiveren van afvalwater kost dus veel energie.

• MAAR AFVALWATER OOK GROTE BRON VAN ENERGIE

Rioolwaterzuivering wordt Energiefabriek

mei 5, 2014 8

• Waardoor:

Waterschappen uit afvalwater steeds meer energie halen,

in de vorm van biogas

• productie duurzame energie nu al 2,3 PJ bedraagt

(bijna 25 % van eigen behoefte): 100 miljoen kuub

• De Energienota van € 90 miljoen, fors naar beneden

bijgesteld kan worden, met lagere waterschapslasten als

gevolg!

En …. Grondstoffenfabriek (fosfaat, cellulose,

CO2)

2

13 juni 20146

Energiefabrieken in de steigers: 12 in 2015

Ambities van de waterschappen in SER akkoord

• 40% duurzame waterschapsenergie in

2020: (4 PJ)

- Biogas en elektriciteit uit RWZI's

- Restwarmte uit effluent en riolering

- Windenergie (zuiveringen en bij dijken)

- Zonne-energie (burgercoöperaties)

- Waterkracht (gemalen, kanalen)

• naast energieproductie ook terugwinnen

van grondstoffen, zoals fosfaat, cellulose,

alginaat, polymeren, etc.

• Samen met gemeenten, bedrijfsleven en

burgers

• Duurzaamheid en kostenefficiency gaan

goed samen!

mei 5, 2014 5

Aandachtspunten en kansen

• Wet- en regelgeving vaak niet toegespitst op productie van lokale

duurzame energie (aanbesteding, energiewetgeving, wettelijke taak).

• SDE is nog onvoldoende gericht op biogas:

(potentie van 100 naar 200 miljoen kuub)

• Mooiste kansen zitten in de lokale samenwerking met gemeenten en

bedrijfsleven: Zie Kansenkaart afvalwaterketen

• Voorbeeld: RWZI Den Bosch van Waterschap Aa en Maas

- biogasproductie 5 miljoen kuub; opwerking tot groen gas

- 3 miljoen kuub gemeente naar Den Bosch vuilniswagens

- 2 miljoen kuub naar Heineken

- restwarmte verbranding snoeihout naar RWZI waterschap

- structurele kostenbesparing mogelijk 1 miljoen per jaar!

7

Waterschap als partner in duurzame energie

• Waterschappen zitten volop in een duurzame transitie

• Kansen voor duurzame energiewinning: veel biomassa en

grondareaal

• Duurzaamheid is niet duur!

• De mooiste kansen kunnen we alleen samen oppakken met

gemeenten, bedrijfsleven en burgers.

mei 5, 2014 13

Concrete Acties Energieakkoord 2014

• Kansenkaart Afvalwaterketen

• Congres Afvalwaterketen november 2014

• Onderzoek veiligheidaspecten windmolens bij dijken (STOWA)

• Handreiking Wind en Zon

• Rapportage Zonnepanelen voor burgers op waterschapsterrein

• Juridische handreiking levering van energie en grondstoffen

• Intervisie 3 projecten plaatsing windmolens en zonnepanelen

• Mogelijke aansluiting poldergemalen bij MJA (2015)

• Digitale kaart duurzame energie (website)

• Project Mobiliteit (stimuleringsprogramma Lean and Green)

• Aanbevelingen rekenmethodiek duurzame investeringen

mei 5, 2014 12

Voor meer informatie

• www.energiefabriek.com

• www.grondstoffenfabriek.com

• www.samenwerkenaanwater.nl/

• Routekaart en Kansenkaart afvalwaterketen: www.uvw.nl

• www.klimaatactieprogramma.nl

14