11 juni 2014,

Hennie Roorda/Rafaël Lazaroms Peter WillemsUnie van Waterschappen Waterschap Rivierenland

1

Waterschappen en EnergieakkoordEnergiekansen in het Waterbeheer

Waar staan de waterschappen voor?

• Waterveiligheid (veilig wonen en werken achter de dijken)

• Watersysteem (droge voeten, voldoende water)

• Afvalwaterzuivering (huishoudens en bedrijven)

• Begroting € 2,9 miljard (+ 1,3 miljard investeringen)

• Waarvan helft inkoop en uitbesteding bedrijfsleven: € 2 miljard

11 juni 2014 2

Klimaatproblematiek grote uitdaging waterbeheer

• Waterschappen ondervinden de gevolgen van de klimaatverandering in het dagelijks werk:

- zeespiegelstijging - meer waterafvoer grote rivieren- toename intensiteit neerslag

- lagere periodes van extreme droogtes

Adaptie:• Wij doen de nodige aanpassingen: dijkversterkingen, robuuste

watersystemen, waterberging, klimaatactieve stad

Mitigatie:• Minder broeikassen en meer duurzame energie. Voorbeeld geven.

mei 5, 2014 3

Wat draagt de waterschapsector bij?

mei 5, 2014 4

• Energieverbruik waterschappen ongeveer 10 PJ(gelijk aan 250.000 huishoudens)

• 85% afvalwaterzuivering en 10% poldergemalen

• Zuiveren van afvalwater kost dus veel energie.

• MAAR AFVALWATER OOK GROTE BRON VAN ENERGIE

Rioolwaterzuivering wordt Energiefabriek

mei 5, 2014 8

• Waardoor:

Waterschappen uit afvalwater steeds meer energie halen, in de vorm van biogas

• productie duurzame energie nu al 2,3 PJ bedraagt(bijna 25 % van eigen behoefte): 100 miljoen kuub

• De Energienota van € 90 miljoen, fors naar beneden bijgesteld kan worden, met lagere waterschapslasten als gevolg!

En …. Grondstoffenfabriek (fosfaat, cellulose, CO2)

2

27 juni 20146

Energiefabrieken in de steigers: 12 in 2015

Ambities van de waterschappen in SER akkoord

• 40% duurzame waterschapsenergie in 2020: (4 PJ)- Biogas en elektriciteit uit RWZI's- Restwarmte uit effluent en riolering- Windenergie (zuiveringen en bij dijken)- Zonne-energie (burgercoöperaties)- Waterkracht (gemalen, kanalen)

• naast energieproductie ook terugwinnen van grondstoffen, zoals fosfaat, cellulose, alginaat, polymeren, etc.

• Samen met gemeenten, bedrijfsleven en burgers

• Duurzaamheid en kostenefficiency gaan goed samen!

mei 5, 2014 5

Aandachtspunten en kansen

• Wet- en regelgeving vaak niet toegespitst op productie van lokale duurzame energie (aanbesteding, energiewetgeving, wettelijke taak).

• SDE is nog onvoldoende gericht op biogas: (potentie van 100 naar 200 miljoen kuub)

• Mooiste kansen zitten in de lokale samenwerking met gemeenten en bedrijfsleven: Zie Kansenkaart afvalwaterketen

• Voorbeeld: zonnepanelen op dak van het waterschapskantoor in Tiel?- waterschap faciliteert- burgercooperatie exploiteert

- gemeente ondersteunt

7

Waterschap als partner in duurzame energie

• Waterschappen zitten volop in een duurzame transitie

• Kansen voor duurzame energiewinning: veel biomassa en grondareaal

• Duurzaamheid is niet duur!

• De mooiste kansen kunnen we alleen samen oppakken met gemeenten, bedrijfsleven en burgers.

mei 5, 2014 13

Concrete Acties Energieakkoord 2014

• Kansenkaart Afvalwaterketen• Congres Afvalwaterketen november 2014• Onderzoek veiligheidaspecten windmolens bij dijken (STOWA)• Handreiking Wind en Zon• Rapportage Zonnepanelen voor burgers op waterschapsterrein• Juridische handreiking levering van energie en grondstoffen• Intervisie 3 projecten plaatsing windmolens en zonnepanelen• Mogelijke aansluiting poldergemalen bij MJA (2015)• Digitale kaart duurzame energie (website)• Project Mobiliteit (stimuleringsprogramma Lean and Green)• Aanbevelingen rekenmethodiek duurzame investeringen

mei 5, 2014 12

Voor meer informatie

• www.energiefabriek.com

• www.grondstoffenfabriek.com

• www.samenwerkenaanwater.nl/

• Routekaart en Kansenkaart afvalwaterketen: www.uvw.nl

• www.klimaatactieprogramma.nl

14