1
2000’Lİ YILLARIN ÖNEMLİ BİR
SİLAHI:
HAVA MODİFİKASYONU
Doç. Dr. Mikdat KADIOĞLU
Filiz TÜRK
Ġstanbul Teknik Üniversitesi
Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi
Meteoroloji Mühendisliği Bölümü
Maslak, 80626 Ġstanbul
2
Askeri Meteoroloji
Savaşlarda Havanın Rolü
Havanın Silahlara Etkisi
Askeri İstihbarat
Savaşta Hava Tahmini
Hava Modifikasyonu
Havaya Sahip Çıkmak
Öneriler
3
“ Ak ıbet imiz M eteorolojist lerin elindedir.”General Eisenhover, Haziran 1944
D-Day, 6 Haziran 1944
Normadiye Çıkartması
4
Tarihte Meteorolojinin Savaşlara Etkisi
M.Ö. 217 Hannibal, İtalya işgali
M.S. 1200’ler Cengiz Han, Çin işgali
1708 XII. Charles, Rusya işgali
1788 Fransız Devrimi
1812 Napolyon, Rusya işgali
1776 Delaware’in geçilmesi
1854 Kırım savaşı
1863 ABD İç Savaşı
1915 İlk Kimyasal silah kullanımı
1915 Çanakkale Savaşı
1939 Almanyanın Polonya işgali
1941 Hitler, Rusya işgali
1941 Pearl Harbor baskını
1943 ABD’nin Almanya bombalaması
1944 D-Day, Normandiye Çıkartması
1944 Japonya’nın Bombalanması
1950 Kuzey Kore’nin Güneyi işgali
1951 Çin’in Kore işgali
1954 Fransa’nın Vietnam yenilgisi
1974 ABD’nin Vietnam yenilgisi
1974 Kıbrıs Mutlu Barış Harekatı
1980 İran Tutsak Kurtarma Operasyonu
1990 Çöl Operasyonu
1996 Bosna- Hersek
1999 Kosova
...
7
Silah sistemlerine havanın
etkisi
Elektro-optik silahlar ise tüm çevre ve
atmosferik şartlardan etkilenebilmektedir...
9
F-117A’nın Sırbistan’da düşmesi, yağmur ve yoğun bulut ortamında Stealth teknolojine göre üretilen boyasının görünmezliğini bozduğuna dair tartışmaları tekrar alevlendirdi...
11
ASKERİ İSTİHBARAT
M.Ö. 500 Sun Tzu, Antik Çin’de Savaşçı “ Araziyi bil, Düşmanı bil, Havayı bil. Ancak bundan sonra zafere ulaşırsın”
15
Anadolu’da yerel saat 03, 09, 15, ve 21’e göre bulut taban yüksekliklerinin 1000 m’nin altına düşme frekansları
16
Karadeniz kıyılarımızda yerel saat 03, 09, 15 ve 21’e göre yatay görüş mesafesinin 1000 m’nin altına düşme frekansları
17
Barış anında
Türkiye
hava tahminlerini
büyük ölçüde
AVRUPA ORTA
HAVA TAHMİN
MERKEZİ ’nden
(ECMWF)
sağlamaktadır...
18
Doğru Silah ve Doğru
Taktik için Askeri
Meteoroloji Tahminleri
* Personele etkisi
* Silah performansına
etkisi
* Radar performansı
* Düşmanın meteorolojik
yeteneği
* Havanın balistik özellikleri
* Eğik görüş
* Bulut taban yükseklikleri
* Depolanan malzeme
* Ulaşım ve yüzey şartları
* . . .
20
Savaş anında meteorolojik tahmin ve bilgi transferi yapılmaz.
Böyle bir gün için barış anında
ANALOG HAVA TAHMİN MODELLERİ
hazırlanır...
23
HAVA MODİFİKASYONU
Hava iyi bir silâhtır..!
“ … Çalışmalarımızın amacı, eğer kullanmak
isterse, silahlı kuvvetlerimize, havayı kendi
lehlerine veya düşmanın aleyhine çevirebilme
yeteneğini kazandırabilmektir. Biz hava şartlarını
bir silah olarak görmekteyiz. Zafere ulaşmada
kullanılabilecek her şey silahtır ve hava bunların
içinde en iyilerden birisidir.”
Dr. Plerre St. Amand, ABD Deniz Kuv., 1968.
24
“Teknolojik” AR-GE Hedefleri
2010’a kadar kısa vadeli hava tahminlerinde kesinlik
2040’a kadar 14 günlük hava tahmini Hedefte sis kontrolü Yağışın lokal kontrolü Bulut/siste delik açma Cirrus/kontrail oluşturma/önleme İyonosferik modifikasyon İklim kontrolü
25
Bulut Tohumlama
HedeflerYağışı arttırmak/azaltmakFırtınaları kuvvetlendirmek
/önlemekHaberleşmeyi, keşifi ve
radarı engellemek/ kuvvetlendirmek (Ci bulut örtüsünü arttırmak/ kaldırmak)
Sis ve bulut örtüsünü kaldırmak/ oluşturmak
Denemeler
FIDO II. Dünya Savaşı
Alaska SSS (1950-60)
CO2 (1950-60)
Gümüş İyodür (1950-70)
Helikopter (1960-70)
Ho Chi Minh (1960-70)
Kontrail (1970)
27
Çamurdan-Cirrus Bulutuna kadar Hava Modifikasyonu
Bulut Tohumlama Yöntemleri Fırtına önleme çalışmaları
28
Bulut/siste delik açma
Hedefler üzerinde
göz ve uydu keşifi ile
birlikte hedefi tam
isabetli bombalamak
için bulut ve siste
UAV’lar ile delikler
açılabilmektedir
29
Jet Egzoz Yoğunlaşma İzleri
Jet yakıtına
kimyasal
maddeler ilave
edilerek egzoz
izlerindeki kızıl
ötesi (IR) ışınlar
azaltılmak
istenmektedir
32
Havaya Sahip Olmak
“Own the night. Own the weather”
1994 Gen. Gordon Sullivan, ABD Eski Genel Kurmay BaşkanıKlasik:
Kötü hava şartlarından kaç veya onunla mücadele et.
Modern:
Kötü hava şartlarını bekle ve onu kullan.
“Weather as a Force Multiplier:
Owning the Weather in 2025”
http://www.au.af.mil/au/2025/volume3/chap15/v3c15-1.htm
33
ABD Hava Kuvvetleri Askeri Meteoroloji Birimlerini 1998’den beri yeniden düzenlemektedir
Hedef:
Yüksek
Teknoloji ve
MS/PhD’li
Meteoroloji
Subayları
34
ÖNERİLER
Ülkemizin Hava Tahmininde yurt dışına bağımlılığı
minimuma indirilmeli
TSK bünyesinde Askeri Meteoroloji Birimleri kurulmalı
Analog Hava Tahmini çalışmasına hemen başlanmalı
Çevre ülkelerinin Askeri Klimatolojisi çıkartılmalı
Radyosonde balonlarının yerli üretimine geçilmeli
Silah geliştirme ve test çalışmalarına meteoroloji
mühendisleri katılmalı
Türk Silahlı Kuvvetleri Meteoroloji Yönergesi
yenilenmeli
Meteoroloji konusunda da Üniversite ile İşbirliği
geçekleştirilmelidir
...