1

2000’Lİ YILLARIN ÖNEMLİ BİR

SİLAHI:

HAVA MODİFİKASYONU

Doç. Dr. Mikdat KADIOĞLU

Filiz TÜRK

Ġstanbul Teknik Üniversitesi

Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi

Meteoroloji Mühendisliği Bölümü

Maslak, 80626 Ġstanbul

2

Askeri Meteoroloji

Savaşlarda Havanın Rolü

Havanın Silahlara Etkisi

Askeri İstihbarat

Savaşta Hava Tahmini

Hava Modifikasyonu

Havaya Sahip Çıkmak

Öneriler

3

“ Ak ıbet imiz M eteorolojist lerin elindedir.”General Eisenhover, Haziran 1944

D-Day, 6 Haziran 1944

Normadiye Çıkartması

4

Tarihte Meteorolojinin Savaşlara Etkisi

M.Ö. 217 Hannibal, İtalya işgali

M.S. 1200’ler Cengiz Han, Çin işgali

1708 XII. Charles, Rusya işgali

1788 Fransız Devrimi

1812 Napolyon, Rusya işgali

1776 Delaware’in geçilmesi

1854 Kırım savaşı

1863 ABD İç Savaşı

1915 İlk Kimyasal silah kullanımı

1915 Çanakkale Savaşı

1939 Almanyanın Polonya işgali

1941 Hitler, Rusya işgali

1941 Pearl Harbor baskını

1943 ABD’nin Almanya bombalaması

1944 D-Day, Normandiye Çıkartması

1944 Japonya’nın Bombalanması

1950 Kuzey Kore’nin Güneyi işgali

1951 Çin’in Kore işgali

1954 Fransa’nın Vietnam yenilgisi

1974 ABD’nin Vietnam yenilgisi

1974 Kıbrıs Mutlu Barış Harekatı

1980 İran Tutsak Kurtarma Operasyonu

1990 Çöl Operasyonu

1996 Bosna- Hersek

1999 Kosova

...

5

Havanın Silahlara Etkisi

“Hava savaşta tarafsız değildir.”Gen. Eisenhower, II. Dünya Savaşı

6

Konvansiyel silahlar, daha çok hava şartları ve iklimin şekillendirdiği çevreden etkilenirdi...

7

Silah sistemlerine havanın

etkisi

Elektro-optik silahlar ise tüm çevre ve

atmosferik şartlardan etkilenebilmektedir...

8

Akıllı silah sistemlerine havanın etkisi

9

F-117A’nın Sırbistan’da düşmesi, yağmur ve yoğun bulut ortamında Stealth teknolojine göre üretilen boyasının görünmezliğini bozduğuna dair tartışmaları tekrar alevlendirdi...

10

Kosava savaşından

örnekler

11

ASKERİ İSTİHBARAT

M.Ö. 500 Sun Tzu, Antik Çin’de Savaşçı “ Araziyi bil, Düşmanı bil, Havayı bil. Ancak bundan sonra zafere ulaşırsın”

12

Askeri Klimatoloji:

Barışta savaş için meteorolojik hazırlık

13

14

ABD Hava Kuvvetlerinin Askeri

Klimatoloji Çalışmalarına Örnekler

15

Anadolu’da yerel saat 03, 09, 15, ve 21’e göre bulut taban yüksekliklerinin 1000 m’nin altına düşme frekansları

16

Karadeniz kıyılarımızda yerel saat 03, 09, 15 ve 21’e göre yatay görüş mesafesinin 1000 m’nin altına düşme frekansları

17

Barış anında

Türkiye

hava tahminlerini

büyük ölçüde

AVRUPA ORTA

HAVA TAHMİN

MERKEZİ ’nden

(ECMWF)

sağlamaktadır...

18

Doğru Silah ve Doğru

Taktik için Askeri

Meteoroloji Tahminleri

* Personele etkisi

* Silah performansına

etkisi

* Radar performansı

* Düşmanın meteorolojik

yeteneği

* Havanın balistik özellikleri

* Eğik görüş

* Bulut taban yükseklikleri

* Depolanan malzeme

* Ulaşım ve yüzey şartları

* . . .

19

Barış anında hava tahmini için hazırlanan bir meteoroloji yer kartı

20

Savaş anında meteorolojik tahmin ve bilgi transferi yapılmaz.

Böyle bir gün için barış anında

ANALOG HAVA TAHMİN MODELLERİ

hazırlanır...

21

Körfez Savaşında hava tahminine bir örnek...

22

Çöl Fırtınası Operasyonunun başlangıç kararında rol

oynayan meteorolojik durum...

23

HAVA MODİFİKASYONU

Hava iyi bir silâhtır..!

“ … Çalışmalarımızın amacı, eğer kullanmak

isterse, silahlı kuvvetlerimize, havayı kendi

lehlerine veya düşmanın aleyhine çevirebilme

yeteneğini kazandırabilmektir. Biz hava şartlarını

bir silah olarak görmekteyiz. Zafere ulaşmada

kullanılabilecek her şey silahtır ve hava bunların

içinde en iyilerden birisidir.”

Dr. Plerre St. Amand, ABD Deniz Kuv., 1968.

24

“Teknolojik” AR-GE Hedefleri

2010’a kadar kısa vadeli hava tahminlerinde kesinlik

2040’a kadar 14 günlük hava tahmini Hedefte sis kontrolü Yağışın lokal kontrolü Bulut/siste delik açma Cirrus/kontrail oluşturma/önleme İyonosferik modifikasyon İklim kontrolü

25

Bulut Tohumlama

HedeflerYağışı arttırmak/azaltmakFırtınaları kuvvetlendirmek

/önlemekHaberleşmeyi, keşifi ve

radarı engellemek/ kuvvetlendirmek (Ci bulut örtüsünü arttırmak/ kaldırmak)

Sis ve bulut örtüsünü kaldırmak/ oluşturmak

Denemeler

FIDO II. Dünya Savaşı

Alaska SSS (1950-60)

CO2 (1950-60)

Gümüş İyodür (1950-70)

Helikopter (1960-70)

Ho Chi Minh (1960-70)

Kontrail (1970)

26

Görüşü İyileştirme/kötüleştirme

27

Çamurdan-Cirrus Bulutuna kadar Hava Modifikasyonu

Bulut Tohumlama Yöntemleri Fırtına önleme çalışmaları

28

Bulut/siste delik açma

Hedefler üzerinde

göz ve uydu keşifi ile

birlikte hedefi tam

isabetli bombalamak

için bulut ve siste

UAV’lar ile delikler

açılabilmektedir

29

Jet Egzoz Yoğunlaşma İzleri

Jet yakıtına

kimyasal

maddeler ilave

edilerek egzoz

izlerindeki kızıl

ötesi (IR) ışınlar

azaltılmak

istenmektedir

30

Uzaydan (VIS/IR) keşife karşı koymak için cirrus bulutu ile kalkan oluşturmak

31

Çamurdan-güneşe kadar hava modifikasyonu: İyonesfer araştırmaları

32

Havaya Sahip Olmak

“Own the night. Own the weather”

1994 Gen. Gordon Sullivan, ABD Eski Genel Kurmay BaşkanıKlasik:

Kötü hava şartlarından kaç veya onunla mücadele et.

Modern:

Kötü hava şartlarını bekle ve onu kullan.

“Weather as a Force Multiplier:

Owning the Weather in 2025”

http://www.au.af.mil/au/2025/volume3/chap15/v3c15-1.htm

33

ABD Hava Kuvvetleri Askeri Meteoroloji Birimlerini 1998’den beri yeniden düzenlemektedir

Hedef:

Yüksek

Teknoloji ve

MS/PhD’li

Meteoroloji

Subayları

34

ÖNERİLER

Ülkemizin Hava Tahmininde yurt dışına bağımlılığı

minimuma indirilmeli

TSK bünyesinde Askeri Meteoroloji Birimleri kurulmalı

Analog Hava Tahmini çalışmasına hemen başlanmalı

Çevre ülkelerinin Askeri Klimatolojisi çıkartılmalı

Radyosonde balonlarının yerli üretimine geçilmeli

Silah geliştirme ve test çalışmalarına meteoroloji

mühendisleri katılmalı

Türk Silahlı Kuvvetleri Meteoroloji Yönergesi

yenilenmeli

Meteoroloji konusunda da Üniversite ile İşbirliği

geçekleştirilmelidir

...