1. Th gi i Ph ng TM T T L CH S TH K HAI MI M T The World Is Flat A BRIEF HISTORY OF THE TWENTY-FIRST CENTURY Thomas L. Friedman

2. TH GI I L PH NG Nh ng ng i d ch: Nguy n Quang A, Cao Vi t Dng, Nguy n Tin Phong

3. CNG TC GI From Beirut to Jerusalem (1989) The Lexus and the Olive Tree (1999) [Chi c Lexus v Cy liu (NXB. Khoa h c X H i 2005)] Longtitudes and Attitudes (2002)

4. THOMAS L. FRIEDMAN TH GI I L PH NG Tm t t L ch s Th k Hai mi M t Farrar, Straus and Gioux / New York

5. T ng Matt v Kay v Ron

6. M cL c L i gi i thi u Th gi i Tr thnh Ph ng Th no M t: Khi Ti Cn ang Ng / 3 Hai: M i L c Lm Ph ng Th gi i / 48 L c lm ph ng # 1. 9/11/89 / 48 L c lm ph ng # 2. 9/8/95 / 56 L c lm ph ng # 3. Ph n m m Work Flow / 71 L c lm ph ng # 4. Open-Sourcing / 81 L c lm ph ng # 5. Outsourcing / 103 L c lm ph ng # 6. Offshoring / 114 L c lm ph ng # 7. Xu Chu i cung / 128 L c lm ph ng # 8. Insourcing / 141 L c lm ph ng # 9. In-forming / 150 L c lm ph ng # 10. Cc Steroid / 159 Ba: Ba s H i t / 173 B n: S S p x p V i / 201 M v Th gi i Ph ng Nm: M v T do Thng m i / 225 Su: Nh ng Ti n dn / 237 B y: Cu c Kh ng ho ng Tr m l ng / 250 Tm: y Khng ph i l m t Th nghi m / 276

7. Cc N c ang Pht tri n v Th gi i Ph ng Chn: cm ng trinh Guadalupe / 309 Cc Cng ti v Th gi i Ph ng M i: Cc cng ti i ph th no / 339 a Chnh tr v Th gi i Ph ng M i m t: Th gi i Khng ph ng / 371 M i hai: L thuy t Dell v Ngn ng a Xung K t lu n: S c T ng t ng M i ba: 9/11 i l i 11/9 / 441 L i C m n / 471 Ch m c / 475 t / 414

8. L I GI I THI U B n c c m trn tay cu n th m i ba* c a t sch SOS2, cu n Th gi i Ph ng c a Thomas L. Freedman. Cu n sch c in v pht hnh l n u vo thng 4-2005. y l cu n sch th t c a Freedman, cu n th hai, Xe Lexus v Cy liu, v a c Nh xu t b n Khoa H c X h i xu t b n b ng ti ng Vi t. T. L. Freedman l nh bo n i ti ng c a t New York Times, i nhi u, g p g v i r t nhi u nhn v t n i ti ng, v i con m t h t s c s c s o, ng trnh by nh ng v n ton c u ho r t sc tch v sinh ng, ng trnh by nh ng v n kh khan, kh hi u m t cch sng s a, d d m, dng nhi u n d gip b n c lnh h i v n m t cch d dng. Ti ngh cu n sch r t b ch cho cc nh chnh tr , cc nh ho ch nh chnh sch, v n trnh by nh ng thch th c c a th gi i ph ng i v i M, v i th gi i ang pht tri n, v i cc cng ti, nn cc lo i c gi ny s c th th y thng tin v t ng c a Freedman gy kch thch. Cc h c gi ch c s h c c cch trnh by n gi n nhi u v n ph c t p. Ti nhi t thnh khuyn gi i tr v cc doanh nhn hy c cu n sch ny, v n s b ch cho h xc nh l i mnh trong h c t p, kh i nghi p, h c v lm vi c su t i. T t nhin cu n sch cng b ch cho t t c nh ng ai quan tm n tng lai, vi c lm, cng ngh , khoa h c, v sng t o. Ng i d ch c h t s c lm cho b n d ch c chnh xc v d c, song do hi u bi t c h n nn kh th trnh kh i sai st. Ph n ch m c n i dung, m i m c chnh (v c m c ph n u chng ti th y thu t ng c th l l ), c km theo thu t ng ti ng * Cc quy n tr c g m: 1. J. Kornai: Con ng d n t i n n kinh t th tr ng, H i Tin h c Vi t Nam 2001, Nh Xu t b n Vn ho Thng tin (NXB VHTT) 2002. 2. J. Kornai: H th ng X h i ch ngha, NXB Vn ho Thng tin 2002 3. J. Kornai- K. Eggleston: Chm sc s c kho c ng ng, NXB VHTT 2002 4. G. Soros: Gi kim thu t ti chnh, s p xu t b n 5. H. de Soto: S b n c a t b n, s p xu t b n 6. J. E. Stiglitz: Ch ngha x h i i v u? s p xu t b n 7. F.A. Hayek: Con ng d n t i ch nng n, s p xu t b n 8. G. Soros: X h i M , s p xu t b n 9. K. Popper: S Kh n cng c a Ch ngha l ch s , s p xu t b n. 10. K. Popper: X h i m v nh ng k th c a n, I, Plato 11. K. Popper: X h i m v nh ng k th c a n, II, Hegel v Marx 12. Thomas S. Kuhn: C u trc c a cc cu c Cch m ng Khoa h c

9. Anh b n c ti n tham kh o; tc gi dng nhi u t m i, m t s t c nguyn b ng ti ng Anh, ph n gi i thch ngha c th tm th y Ch m c. Nh ng ng i d ch cu n sch ny g m: Cao Vi t Dng (cc Chng 9, 10, 11, 12) v Nguy n Tin Phong (Chng 13), ph n cn l i ti d ch v m ng vi c hi u nh chung. Ti thnh th t xin l i cc c ng s v sot l i v s a t ng cu c a cc chng . Lm v y c th m t ci hay c a b n d ch ban u, k c cch vi t chnh t nhng cho b n d ch c nh t qun ti s a r t nhi u, ph n hay l c a h , cc l i v thi u st l c a ti. Ti ch u trch nhi m v m i l i v sai st c a ton b b n d ch. M i ch thch c a tc gi c nh b ng s . T t c cc ch thch nh d u sao (*) cu i trang l c a ng i d ch. Trong vn b n i khi ng i d ch c a thm t hay c m t cho cu c r ngha, ph n c t trong d u [nh th ny]. B n d ch ch c cn nhi u thi u st mong b n c thng c m, l ng th , v ch b o; xin lin h theo a ch T p ch Tin h c v i s ng, 54 Hong Ng c Phch H N i [25/B7 Nam Thnh Cng], ho c qua i n th thds@hn.vnn.vn hay nqa@netnam.vn 09-2005 Nguy n Quang A

10. Th gi i Tr thnh Ph ng Th no

11. M T Khi Ti Cn ang Ng Tu cc Ho ng t , v i t cch nh ng ng i Cng gio C c, v cc hong t nh ng ng i yu m n v thc y ni m tin Cng gio linh thing, v l nh ng k th c a h c thuy t Mohamet, v c a m i s sng bi th n t ng v d gio, quy t nh c ti, Christopher Columbus, i n cc mi n ni trn c a n , xem cc hong t , nhn dn, v cc vng t y, v tm hi u tnh kh c a h v phng php thch h p nh m c i bi n h theo ni m tin linh thing c a chng ta; v hn n a ch d n r ng ti khng c i b ng ng b theo h ng ng, nh l th ng, m b ng ng pha Ty, theo h ng m n nay chng ta khng c b ng ch ng ch c ch n no r ng c b t c ai i. - T nh t k c a Christopher Columbus v chuy n i 1492 c a ng C h ng ai t ng ch h ng cho ti nh th ny trn m t sn golf tr c y: Hy nh m vo ho c Microsoft hay IBM. Ti ng i m pht bng u tin t i sn golf KGA Golf Club khu trung tm thnh ph Bangalore, mi n nam n , khi b n chi c a ti tr vo hai cao c b ng knh-v thp bng long n i b t ln ng xa, ng sau th m c xanh u tin. Cao c Goldman Sachs v n cha xong; n u khng th anh ta c th tr vo ci n a v bi n n thnh b ba. HP v Texas Instrument c vn phng c a h sau l th chn, d c theo l th m i. khng ph i l t t c . Cc m c pht bng l c a Epson, cng ti my in, v m t trong nh ng ng i xch g y c a chng ti i m 3M. Bn ngoi, m t s bi n hi u giao thng cng do Texas Instrument ti tr , v b ng qu ng co Pizza Hut trn ng trng m t mi ng pizza b c hi, d i u Cc mi ng giga y Hng v !

12. 4 TH GI I L PH NG Khng, y d t khot khng ph i Kansas. Th m ch khng c v gi ng n . y l Th gi i M i, Th gi i C, hay Th gi i ti p? Ti n Bangalore, Silicon Valley c a n , b ng hnh trnh khm ph c a ring ti gi ng c a Columbus. Columbus i thuy n bu m v i cc tu Nia, Pinta, v Santa Mara trong m t n l c khm ph ra m t ng ng n hn, tr c ti p hn n n b ng h ng v pha ty, qua i Ty Dng, m ng cho l ng bi n khi n ng n hn l i xu ng pha nam v ng vng qua chu Phi, nh nh ng ng i khai ph B o Nha th i ng th i. n v cc Hn o Gia V phng ng n i ti ng m t th i v vng, ng c, qu, v t l a c a h - m t ngu n v t bu khng k xi t. Tm ng t t qua bi n ny n n , th i khi cc th l c H i gio ngy ch n cc ng b t chu u, l m t cch cho c Columbus v n n qun ch Ty Ban Nha tr nn giu c v hng m nh. Khi Columbus cng bu m, hi n nhin ng cho r ng Tri t trn, l v sao ng l i tin ch c r ng ng c th n n b ng cch i v phng ty. Tuy nhin, ng tnh sai qung ng. ng ngh Tri t l m t qu c u nh hn. ng cng khng d ki n g p m t vng t r ng tr c khi ng n c ng n. Tuy nhin, ng g i cc th dn m ng g p th gi i m i l cc Indian-dn da [nh ng ng i n ]. Quay v nh, tuy th , Columbus c th ni cho nh ng ng i u ng, Vua Ferdinand v Hong h u Isabella, r ng m c d ng khng th y n , ng c th xc nh n r ng th gi i qu th c trn. Ti b t u i n theo ng h ng ng, qua Frankfurt. Ti dng Lufthansa v i v h ng thng gia. Ti bi t chnh xc h ng mnh i nh b n GPS hi n trn mn hnh thi ra t ngn c a gh ng i trn my bay. Ti h cnh an ton v ng gi . Ti cng g p nh ng ng i c g i l Indian. Ti cng i tm ngu n giu c c a n . Columbus tm ph n c ng cc kim lo i qu, t l a, v gia v - ngu n giu c trong th i ng. Ti tm ph n m m, nng l c tr c, cc thu t gi i ph c t p, cc cng nhn tri th c, cc call center [trung tm ph c v khch hng qua i n tho i], cc giao th c truy n, nh ng t ph v k thu t quang h c cc ngu n giu c c a th i chng ta. Columbus vui s ng bi n nh ng ng i Indian ng g p thnh cc n l , m t qu lao ng chn tay t do. Ti ch mu n hi u v sao nh ng ng i Indian ti g p l i l y vi c lm c a chng ta, v sao h tr thnh m t qu quan tr ng nh v y

13. KHI TI CN ANG NG 5 cho outsourcing [thu lm ngoi] d ch v v vi c lm cng ngh thng tin (CNTT) t Hoa K v cc n c cng nghi p khc. Columbus c hn m t trm ng i trn ba tu c a ng; ti c m t nhm nh t knh Discovery Times v a tho i mi trong hai xe t i d chi n, v i cc li xe n i chn tr n. Khi cng bu m, y l ni v y, ti cng cho r ng th gi i l trn, song ci ti b t g p n th t h t s c lm lung lay ni m tin c a ti vo ni m . Columbus tnh c g p chu M song ng ngh mnh khm ph ra m t ph n n . Ti th c s th y n v ngh nhi u ng i ti g p l nh ng ng i M. M t s th c s l y tn M, v nh ng ng i khc b t ch c r t c gi ng ni M cc call center v cc k thu t kinh doanh M cc phng th nghi m ph n m m. Columbus tu ln vua v hong h u c a mnh r ng th gi i trn v ng i vo l ch s nh ng i u tin khm ph ra i u ny. Ti quay v nh v chia s s pht hi n ch v i v , v ch th th m. Em yu, ti th th , anh ngh th gi i l ph ng. L m sao ti i n k t lu n ny? Ti ngh b n c th ni t t c b t u trong phng h p c a Nadan Nilekani cng ti Infosys Technologies Limited. Infosys l m t trong cc bu v t c a th gi i CNTT n , v Nilekani, CEO [T ng i u hnh] c a cng ti, m t trong nh ng thuy n tr ng chn ch n v c knh tr ng nh t c a n n cng nghi p n . Ti i xe v i nhm Discovery Times n khu Infosys, kho ng b n mi pht t trung tm Bangalore, thm c s v ph ng v n Nilekani. n khu Infosys b ng con ng s t s o, v i cc ch b linh thing, cc xe ng a ko, v cc xe ko c ng c t t c cng chen l n st c nh xe chng ti. Tuy nhin, m t khi b c vo c ng Infosys b n trong m t th gi i khc. M t b bi l n c khu ngh mt np mnh g a cc t ng mn v nh ng d i c c c t t a, st k m t bi c kh ng l nh m t sn golf nh . C v s qun n v m t cu l c b s c kho tuy t v i. Cc cao c knh-v-thp d ng nh m c ln gi ng c d i m i tu n. Trong m t s cao c , cc nhn vin Infosys ang vi t cc chng trnh ph n m m c th cho cc cng ti M hay chu u; trong cc cao c khc, h th c hi n nh ng cng vi c h u tr ng c a cc cng ti siu qu c gia l n t c s M v chu u - m i th t b o tr my tnh n cc n nghin c u c

14. 6 TH GI I L PH NG th n tr l i cc cu c g i c a khch hng t kh p ni trn th gi i. An ninh l ch t, cc camera theo di cc c a, v n u anh lm vi c cho American Express, anh khng th i vo cao c qu n l cc d ch v v nghin c u cho General Electric. Cc k s n tr , nam v n , i nhanh nh n t cao c ny sang cao c kia, l ng l ng cc th ID [nh n d ng]. M t ng i c v nh c th lo cc kho n thu c a ti. Ng i khc c v nh c c th tho r i my tnh c a ti. V ng i th ba c v nh c ta thi t k n! Sau khi ng i cho m t cu c ph ng v n, Nilekani d n nhm TV chng ti d o quanh trung tm h i ngh ton c u c a Infosys- t ng zero c a cng nghi p outsourcing n . N l m t phng su th m lt vn g nhn gi ng m t phng h c c x p thnh dy t m t tr ng lu t Ivy League. m t u c m t mn hnh s c b c t ng v trn cao c cc camera trn tr n cho h i ngh t xa. y l phng h i ngh c a chng ti, y c l l mn hnh l n nh t chu - g m b n mi mn hnh s [g p l i], Nilekani t ho gi i thch, ch ln mn hnh TV l n nh t ti t ng th y. Infosys, ng ni, c th t ch c m t cu c h i ngh o c a nh ng ng i chi ch ch t c a ton b chu i cung ng ton c u c a n cho b t c d n no vo b t c lc no trn mn hnh siu c . Nh th cc nh thi t k M c a h c th ni chuy n trn mn hnh v i cc nh vi t ph n m m n v cc nh s n xu t chu c a h cng m t lc. Chng ti c th ng i y, ai t New York, London, Boston, San Francisco, t t c u tr c ti p [live]. V c th vi c th c hi n l Singapore, cho nn ng i Singapore cng c th tr c ti p y l ton c u ho, Nilekani ni. Pha trn mn hnh c tm chi c ng h tm t t r t kho ngy lm vi c c a Infosys: 24/7/365 [24 gi m t ngy; 7 ngy m t tu n; 365 ngy m t nm]. Cc ng h c g n nhn Ty M, ng M, GMT, n , Singapore, Hong Kong, Nh t B n, c. Outsourcing ch l m t chi u c a m t th c b n hn nhi u ang x y ra hi n nay trn th gi i, Nilekani gi i thch. Ci x y ra [vi] nm v a qua l c m t s u t t vo cng ngh , c bi t trong th i i bong bng, khi hng trm tri u dollar c u t thi t l p k t n i kh p ni trn th gi i, cp bi n, v t t c cc th . ng th i, ng ni thm, my tnh tr nn r hn v phn tn kh p th gi i, v c m t s bng n v ph n m m email, cc phng ti n tm ki m nh Google, v ph n m m s h u

15. KHI TI CN ANG NG 7 ring, c th ch b t c cng vi c no v g i m t ph n n Boston, m t ph n n Bangalore, v m t ph n n B c Kinh, t o d dng cho b t c ai pht tri n t xa. Khi t t c cc th ny t nhin x y ra cng lc vo kho ng nm 2000, Nilekani ni thm, chng t o ra m t n n ni vi c lm tri th c, v n tr tu , c th c giao t b t c u. N c th c chia nh , giao, phn ph i, s n xu t v rp l i cng nhau l n n a v i u ny cho cch lm vi c c a chng ta m t t do hon ton m i, c bi t vi c lm c tnh ch t tr tu V ci m anh ang nhn th y t i Bangalore ngy nay th c s l nh i m c a t t c nh ng i u trn k t h p l i. Chng ti ng i trn i vng bn ngoi vn phng c a Nilekani, i i TV d ng cc camera. T i m t i m, tm t t cc n c a t t c i u ny, Nilekani th t ra m t c m t c l ng v ng trong u ti. ng ni v i ti, Tom, sn chi ang c san ph ng. ng mu n ni l cc n c nh n by gi c kh nng c nh tranh v lao ng tri th c ton c u nh cha t ng bao gi c - v r ng M t t hn hy s n sng cho i u ny. M b thch th c, nhng, ng nh n m nh, s thch th c s l t t cho M b i v chng ta lun sung s c nh t khi b thch th c. Khi ti r i khu Infosys v Bangalore t i hm y v b xc su t d c ng g, ti c ng m ngh mi v c m t : Sn chi ang c san ph ng. Ci Nandan ni, ti ngh, l sn chi ang c san ph ng c san ph ng? c san ph ng? Tr i i, ng ta ni v i ti th gi i l ph ng! Ti y, Bangalore hn 500 nm sau khi Columbus v t qua ng chn tr i, dng cng ngh hng h i th s c a th i ng, v tr v an ton ch ng minh d t khot r ng th gi i trn v m t trong nh ng k s tinh nhanh nh t n , c o t o t i h c vi n k thu t hng u c a n v c h tr b i cng ngh hi n i nh t hi n nay, v c b n ni v i ti l th gi i ny ph ng, ph ng nh mn hnh m trn ng ta c th ch tr cu c h p ton b chu i cung ng ton c u c a mnh. Th m ch l th hn, ng bi u dng s pht tri n ny nh m t i u t t, nh c t m c m i trong s pht tri n c a loi ng i v m t c h i l n cho n v th gi i m t s th c khi n th gi i chng ta ph ng! Ng i ng sau chi c xe , ti vi t v i vng b n t vo s tay c a mnh: Th gi i l ph ng. Ngay khi vi t chng, ti nh n ra r ng y l thng i p c b n c a m i th ti th y v nghe

16. 8 TH GI I L PH NG Bangalore trong hai tu n lm phim. Sn chi c nh tranh ton c u c san b ng. Th gi i c san ph ng. Khi ti nh n r i u ny, c h ng kh i v s kinh hi trn y ti. Nh bo trong ti h ng kh i khi tm th y m t khung kh hi u k hn cc tin chnh bu i sng v gi i thch ci x y ra trn th gi i ngy nay. R rng, hi n nay l c th cho nhi u ng i hn bao gi h t h p tc v c nh tranh trong th i gian th c v i nhi u ng i hn v nhi u lo i vi c lm khc nhau hn t nhi u ng ngch c a hnh tinh hn v trn c s bnh ng hn b t c th i gian no tr c y trong l ch s loi ng i dng my tnh, email, m ng, h i ngh t xa, v ph n m m m i nng ng. l ci Nandan ni cho ti. l ci ti khm ph ra trong hnh trnh c a ti n n v xa hn. V l ci cu n sch ny ni v . Khi b n b t u ngh v th gi i nh l ph ng, r t nhi u th c ngha theo nh ng cch chng khng c tr c y. Nhng ch thn ti cng h ng kh i, b i v s san ph ng th gi i c ngha l by gi chng ta ang k t n i t t c cc trung tm tri th c trn hnh tinh l i thnh m t m ng ton c u n nh t, m - n u ho t ng chnh tr v ch ngha kh ng b khng c n ng th s c th m ra m t k nguyn th nh v ng v i m i gy s ng s t. Nhng suy ng m th gi i ph ng cng lm ti trn y kinh hi, v m t ngh nghi p v c nhn. S kinh s ring c a ti xu t pht t s th c hi n nhin r ng khng ch nh ng ng i vi t ph n m m v cc geek [cc tay c phch v ] my tnh c trao quy n c ng tc trong cng vi c m t th gi i ph ng. N cng l al-Qaeda v cc m ng l i kh ng b khc. Sn chi khng c san b ng ch theo cch thu ht v siu trao quy n m t nhm hon ton m i c a nh ng ng i i m i sng t o. N c san b ng theo cch li ko v siu trao quy n m t nhm hon ton m i c a nh ng ng i n ng v n b gi n d , n n ch, v b lm nh c. V ngh nghi p, s nh n ra th gi i l ph ng lm cng th ng th n kinh v ti nh n ra r ng s san b ng ny x y ra khi ti cn ang ng , v ti b qun n. Ti th c s khng ng , m b n vi c khc. Tr c 11 thng 9 (11/9), ti t p trung theo di ton c u ho v khai thc s cng th ng gi a cc l c Lexus c a s h i nh p kinh t v cc l c Cy liu c a b n s c v ch ngha dn t c do cu n Xe Lexus v Cy liu c a ti ra i 1999. Song sau 11/9, cc cu c chi n tranh cy liu m nh ti hon ton.

17. KHI TI CN ANG NG 9 Ti dnh h u h t th i gian c a mnh chu du trong cc th gi i R p v H i gio. Vo cc nm ti m t d u v t ton c u ho. Ti l i tm th y v t trn hnh trnh c a ti n Bangalore thng 2 nm 2004. M t khi tm th y, ti nh n ra r ng c ci g th t s quan tr ng x y ra trong khi ti g n b v i cc lm cy liu c a Kabul v Baghdad. Ton c u ho i n m t m c m i hon ton. N u b n t cu n Xe Lexus v Cy liu v cu n sch ny l i v i nhau, b n s i n k t lu n l l l ch s khi qut l c ba k nguyn l n c a ton c u ho. Th i i u ko di t 1492- khi Columbus dng bu m, m ra s giao thng gi a Th gi i C v Th gi i M i cho n kho ng 1800. Ti s g i th i i ny l Ton c u ho 1.0. N lm th gi i co l i t m t kch th c l n thnh c trung bnh. Ton c u ho 1.0 l v cc n c v s c m nh c b p. T c l, trong Ton c u ho 1.0 tc nhn then ch t c a s thay i, ng l c thc y qu trnh h i nh p ton c u l n c b n c bao nhiu c b p bao nhiu s c c b p, bao nghiu s c ng a, s c gi, hay, mu n hn, s c hi n c v b n c th tri n khai n sng t o n th no. Trong k nguyn ny, cc n c v cc chnh ph (th ng c tn gio hay ch ngha qu c hay s k t h p c a c hai xi gi c) d n ng ph b cc b c t ng v n i ch t th gi i l i v i nhau, thc y s h i nh p ton c u. Trong Ton c u ho 1.0, cc cu h i ch y u l: N c ti h p v i s c nh tranh v cc c h i ton c u ch no? Lm sao ti c th i ton c u v c ng tc v i nh ng ng i khc thng qua n c ti? K nguyn l n th hai, Ton c u ho 2.0, ko di t 1800 n 2000, b gin o n b i i Kh ng ho ng v Chi n tranh Th gi i I v II. Th i i ny lm th gi i co t c trung bnh xu ng c nh . Trong Ton c u ho 2.0, nhn t then ch t c a thay i, ng l c thc y h i nh p ton c u, l cc cng ti a qu c gia. Cc cng ti a qu c gia ny ti n hnh ton c u ho v th tr ng v lao ng, u tin do s bnh tr ng c a cc cng ti c ph n H Lan v Anh v Cch m ng Cng nghi p lm mi nh n. Trong n a u c a th i i ny, h i nh p ton c u c c p l c b i s s t gi m chi ph chuyn ch , nh ng c hi n c v ng s t, v trong n a sau b i s s t gi m cc chi ph lin l c - nh s ph bi n c a i n tn, i n tho i, PC, v tinh, cp quang, v phin b n ban u c a World Wide Web (WWW). Chnh trong th i i ny m chng ta th c s th y s ra i v tr ng thnh c a m t n n kinh t ton c u, theo

18. 10 TH GI I L PH NG ngha r ng c s d ch chuy n c a hng ho v thng tin t l c a ny sang l c a khc c m t th tr ng ton c u, v i s chnh l ch gi v cc s n ph m v lao ng. Cc ng l c ng sau k nguyn ton c u ho ny l cc t ph v ph n c ng t tu hi n c v ng s t lc ban u n i n tho i v cc my tnh l n vo lc cu i. V cu h i l n trong th i i ny l: Cng ti ti h p v i n n kinh t ton c u ch no? N t n d ng cc c h i th no? Lm sao ti c th i ton c u v c ng tc v i nh ng ng i khc qua cng ti c a ti? Cu n Xe Lexus v Cy liu ch y u l v nh i m c a k nguyn ny, m t th i i khi cc b c t ng b t u s p trn kh p th gi i, v s h i nh p, v s ph n ng d d i v i n, ln m t m c m i hon ton. Nhng ngay c khi cc b c t ng s p , v n cn nhi u ro c n i v i s h i nh p ton c u sun s . Hy nh , khi Bill Clinton c b u lm t ng th ng nm 1992, h u nh khng ai ngoi chnh ph v gi i hn lm c e-mail, v khi ti vi t Xe Lexus v Cy liu nm 1998, Internet v thng m i i n t v a m i c t cnh. Ph i, chng c t cnh cng v i nhi u th khc n a cng n trong khi ti ng . V l l do v sao ti l l trong cu n sch ny r ng vo kho ng nm 2000 chng ta b c vo m t k nguyn m i hon ton: Ton c u ho 3.0. Ton c u ho 3.0 lm th gi i co t c nh xu ng c b t v ng th i san b ng sn chi. V trong khi ng l c trong Ton c u ho 1.0 l cc n c ti n hnh ton c u ho v ng l c trong Ton c u ho 2.0 l cc cng ti ti n hnh ton c u ho, ng l c trong Ton c u ho 3.0 - th cho n c trng c nh t v nh - l nng l c m i tm th y cho cc c nhn c ng tc v c nh tranh ton c u. V ci n b y cho php cc c nhn v cc nhm i ton c u d n v y v sun s nv y khng ph i l s c ng a, khng ph i l ph n c ng, m l ph n m mt t c cc lo i ng d ng m i cng chung v i s sng t o ra m t m ng cp quang ton c u bi n t t c chng ta thnh lng gi ng st vch. By gi cc c nhn ph i, v c th , h i, Ti h p v i c nh tranh v cc c h i ton c u ngy nay ch no, v lm sao ti c th , t mnh, c ng tc v i nh ng ng i khc m t cch ton c u? Song Ton c u ho 3.0 khng ch khc cc k nguyn tr c ch n lm th gi i co l i v ph ng th no v n trao quy n cho cc c nhn ra sao. N khc ch Ton c u ho 1.0 v Ton c u ho 2.0 ch y u do cc c nhn v doanh nghi p u M d n d t. Tuy Trung

19. KHI TI CN ANG NG 11 Qu c th c s l n n kinh t l n nh t th gi i trong th k m i tm, chnh cc n c, cc cng ti, nh ng ng i thm d phng Ty ti n hnh ph n l n vi c ton c u ho v nh hnh h th ng. Nhng v sau ny, i u ny s ngy cng t ng hn. B i v n lm th gi i co l i v ph ng, Ton c u ho 3.0 ngy cng nhi u s c d n d t khng ch b i cc c nhn m cng b i cc nhm c nhn phi Ty phng, khng da tr ng a d ng hn nhi u. Cc c nhn t m i ni c a th gi i ph ng u c trao quy n. Ton c u ho 3.0 bi n thnh c th cho r t nhi u ng i c m v chi [plug and play], v b n s th y m i s c c u v ng con ng i tham gia. (Trong khi s trao quy n cho cc c nhn hnh ng ton c u l c tnh m i quan tr ng nh t c a Ton c u ho 3.0, cc cng tito v nh - cng c trao quy n m t cch m i n a trong k nguyn ny. Ti th o lu n chi ti t c hai mu n hn trong cu n sch ny). Khng c n ph i ni, ti ch c s nh gi l m nh t v t t c i u ny khi ti r i vn phng c a Nandan ngy y Bangalore. Nhng khi ti ng i suy ng m nh ng thay i ny ban cng c a phng khch s n c a ti t i hm , ti bi t m t th : ti mu n b m i th v vi t m t cu n sch c th cho php ti hi u qu trnh lm ph ng ny di n ra th no v cc h lu c a n c th l g i v i cc n c, cc cng ti, v cc c nhn. Cho nn ti nh c i n tho i g i cho v ti, Ann, v b o c, anh s vi t m t cu n sch nhan Th gi i l Ph ng. C v a bu n c i v a t m - , c th bu n c i hn l t m! Cu i cng, ti c kh nng thuy t ph c c c, v ti hi v ng s c kh nng lm th v i b n, b n c thn m n. Hy ti a b n quay v lc u c a hnh trnh c a ti n n , v cc i m phng ng khc, v chia s v i b n m t s cu c g p tnh c d n ti n k t lu n r ng th gi i khng cn trn m ph ng. J aithirth Jerry Rao l m t trong nh ng ng i u tin ti g p Bangalore- v ti g p anh cha hn vi pht khch s n Leela Palace tr c khi anh b o ti r ng anh c th x l cc t khai thu c a ti v cc yu c u k ton khc ti c n - t Bangalore. Khng, c m n, ti c m t k ton vin r i Chicago. Jerry ch m m c i. Anh ta qu l ch s ni - r ng anh ta c th l k ton vin

20. 12 TH GI I L PH NG c a ti r i, hay ng hn k ton vin c a c a k ton vin c a ti, nh s bng n v outsourcing vi c chu n b thu . i u ny x y ra nh chng ta ni, Rao b o, anh qu Mumbai, tr c l Bombay, hng c a anh, MphasiS, c m t i cc k ton vin n c kh nng lm cng vi c k ton c outsource t b t c bang no c a M v chnh ph lin bang. Chng ti lin k t v i nhi u hng CPA [ki m ton vin (cng) c ch ng ch ] c nh v v a M. anh ni gi ng k ton vin c a ti? ti h i. Vng, gi ng k ton vin c a anh, Rao ni v i m t n c i. Cng ti c a Rao i tin phong v m t ph n m m work flow [lu ng cng vi c] v i m t nh d ng chu n lm cho outsourcing khai thu r v d . Ton b qu trnh b t u, Jerry gi i thch, v i m t k ton vin Hoa K qut cc t khai thu nm ngoi c a ti, c ng v i cc b n k khai W-2, W-4, 1099, ti n th ng, c phi u c a ti- m i th - vo m t my ch , t California hay Texas. By gi k ton vin c a anh, n u anh ta x l thu c a anh h i ngo i, bi t r ng anh thch khng cho (ai ngoi n c) bi t h (tn) hay s An sinh X h i c a anh, th anh ta c th ch n gi kn thng tin , Rao ni. Cc k ton vin n [dng m t kh u] g i t t c thng tin th m t cch tr c ti p t my ch M, v h hon t t cc t khai thu c a anh, v i vi c anh v n gi u tn. T t c cc s li u khng ra ngoi Hoa K tun th cc quy ch ring t Chng ti coi vi c b o v d li u v s ring t r t nghim tc. K ton vin n c th nhn th y s li u trn mn hnh c a mnh, nhng anh ta khng th t i n xu ng hay in n ra chng trnh c a chng ti khng cho php vi c . Nhi u nh t anh ta c th lm l th nh n, gi nh anh ta c nh x u no . Cc k ton vin khng c php mang th m ch gi y v bt vo trong phng khi h lm vi c trn cc t khai thu . Ti b t m v chnh lm th no d ng tin ti n ny c a d ch v outsourcing tr thnh. Chng ti lm nhi u ngn t khai, Rao ni. Hn n a, CPA c a anh M khng c n th m ch vn phng c a h . H c th ng i trn m t bi bi n California v e-mail cho chng ti v ni, Jerry, c u lm cc t khai thu Bang New York th t c , v th c u lm cc t khai c a Tom. V Sonia, c u v i c a c u Delhi lm cc t khai Washington v Florida. Ti n th , Sonia lm vi c t nh c n , [cng ti khng ph i tr ] chi ph

21. KHI TI CN ANG NG 13 chung. V cc vi c khc ny, chng th c s ph c t p, cho nn ti t lm chng. Nm 2003, kho ng 25.000 t khai thu M c lm n . Nm 2004 con s l 100.000. Nm 2005, d ki n l 400.000. Trong m t th p nin, anh s cho r ng k ton vin c a anh outsource vi c chu n b c b n c a cc t khai thu c a anh - n u khng hn n a. Anh vo ngh ny th no? ti h i Rao. B n ti Jeroen Tas, m t ng i H Lan, v ti u lm cho Citigroup California, Rao gi i thch. Ti l s p c a anh ta v m t hm chng ti cng tr v t New York trn m t chuy n bay v ti ni mnh c k ho ch thi vi c v anh ta b o, Ti cng th . C hai chng ti u ni, V sao chng ta l i khng kh i ng doanh nghi p ring c a chng ta? V th vo nm 1997-98, chng ti cng nhau a ra m t k ho ch kinh doanh cung c p cc gi i php Internet cao c p cho cc cng ti l n Hai nm tr c, tuy v y, ti i d m t h i ngh cng ngh Las Vegas v m t s hng k ton [M] c trung bnh ti p c n ti, v h ni r ng h khng th s c a ra cc ho t ng outsourcing l n v thu n n , nhng cc g [cng ti] l n c th , v [nh ng g v a] mu n v t h . V l chng ti pht tri n m t s n ph m ph n m m g i l VTR Virtual Tax Room: Bu ng Thu ocho php cc hng k ton c v a ny d dng outsource khai thu . Cc hng c v a ny c c m t sn chi b ng ph ng hn, m tr c y h b t ch i, Jerry ni. t nhin h c th ti p c n n cng cc l i th v quy m m cc g l n hn lun c. C ph i thng i p cho nh ng ng i M, M, ng cc con m l n ln i lm k ton vin? Ti h i. Khng th t v y, Rao ni. Ci m chng ti lm l lm cng vi c t p nh p. Anh bi t c n ci g chu n b m t t khai thu ? Vi c lm r t t sng t o. y l ci s chuy n ra h i ngo i. Ci g s l i M? Ti h i. K ton vin mu n l i trong ngh t i M s l ng i t p trung vo ngh ra cc chi n l c sng t o ph c h p, nh trnh thu hay n trnh thu , qu n l cc quan h khch hng, Rao ni. Anh hay ch ta s b o cc khch hng c a mnh, Ti khi n cng vi c t p nh p c lm r t hi u qu . By gi hy ni v lm th no chng ti qu n l ti s n c a anh v anh s lm g cho l tr c a anh. Anh c mu n m t s ti n no trong cc qu qu n thc [trust] c a

22. 14 TH GI I L PH NG mnh? N c ngha l c cc th o lu n ch t l ng-th i gian v i cc khch hng hn l ch y vng quanh gi ng nh ng con g v i u b c t t t thng Hai n thng T, v th ng n xin gia h n n thng Tm, b i v h khng c ch t l ng th i gian v i cc khch hng. nh gi t m t ti u lu n trong t p ch Accounting Today (7 thng B y, 2004), qu th c, i u ny c v l tng lai. L. Gary Boomer, m t CPA v CEO c a Boomer Consulting Manhattan, Kansas, vi t, Ma [thu ] v a r i t o ra hn 100.000 t khai thu [ c outsource] v by gi c m r ng ngoi cc t khai thu c nhn sang cc qu qu n thc, cc h i bun v cc cng ti L do ch y u khi n ngnh kinh doanh c kh nng tng quy m nhanh nh n c ba nm qua l do u t m cc cng ti [ t c s n c ngoi] ny ti n hnh vo h th ng, quy trnh v o t o. C kho ng b y mi ngn ng i t t nghi p i h c ngnh k ton n m i nm, ng ni thm, nhi u trong s i lm cho cc hng a phng n kh i u v i 100 $ m t thng. V i s gip c a truy n thng t c cao, o t o nghim ng t, v cc m u bi u chu n ho, nh ng ng i n tr ny c th c c i bi n thnh cc k ton vin phng Ty c b n kh nhanh v i ph n nh chi ph. M t s hng k ton n th m ch b t u ti p th chnh h cho cc hng M qua h i ngh t xa v b qua vi c i l i. Boomer k t lu n, Ngh k ton hi n nay ang bi n i. Nh ng ng i b u vu vo qu kh v ch ng l i s thay i s b bu c d n su hn vo s hng ho ho (commoditization). Nh ng ng i c th t o ra gi tr thng qua s lnh o, cc m i quan h v s c sng t o s lm bi n i ngnh kinh doanh, cng nh tng c ng cc m i quan h v i cc khch hng hi n c c a h . Ci anh ang ni cho ti, ti b o Rao, l b t k ngh c a b n l g bc s, lu t s, ki n trc s, k ton vin - n u b n l m t ng i M, t t hn b n hy gi i th d ch v nh y c m, b i v b t c th g c th c s ho c th c outsource cho nh s n xu t ho c kho nh t ho c r nh t, ho c c hai. Rao tr l i, M i ng i ph i t p trung vo ci chnh xc l gi tr gia tng c a mnh. Nhng n u ti ch l m t k ton vin trung bnh th sao? Ti i h c m t i h c nh n c. Ti c k t qu trung bnh B+. Cu i cng ti c b ng CPA. Ti lm vi c m t hng k ton l n, lm nhi u vi c thng th ng. Ti hi m khi g p khch hng. H gi ti

23. KHI TI CN ANG NG 15 ng sau. Nhng l m t sinh k t t v v c b n hng v a lng v i ti. Ci g s x y ra v i ti trong h th ng ny? l m t cu h i hay, Rao ni. Chng ta ph i chn th t v n. Chng ta ang gi a m t s thay i cng ngh to l n, v khi b n s ng trong m t x h i nh c a s thay i [nh M], kh tin on. D tin on cho ai s ng n . Trong m i nm chng ti s lm nhi u th ang c lm M ngy nay. Chng ti c th d on tng lai c a mnh. Nhng chng ti sau cc b n. Cc b n xc nh tng lai. M lun lun trn nh c a ln sng sng t o m i Cho nn l kh nhn vo m t k ton vin v ni y l ci s l. Chng ta khng c t m th ng ho i u . Chng ta ph i x l n v ni v n m t cch chn th t B t c ho t ng no m chng ta c th s ho v phn li chu i gi tr , v di chuy n cng vi c i y, s c di chuy n i. Ai s ni, , nhng anh khng th ph c v ti m t mi ng th t n ng. ng, nhng ti c th lm vi c t tr c bn c a anh ng i b t c u trn th gi i, n u qun n khng c m t ng i ph trch. Chng ti c th ni, Vng, ng Friedman, chng ti c th dnh cho ng m t bn g n c a s . Ni cch khc, c nh ng ph n c a vi c i n cm hi u m chng ta c th phn li v outsource. N u b n quay l i v c cc sch gio khoa kinh t h c c b n, chng s b o: Cc hng ho c trao i, cn cc d ch v c tiu th v s n xu t cng ch . V b n khng th xu t kh u vi c c t tc. Song chng ta ang n g n vi c xu t kh u c t tc, ph n vi c h n. B n mu n c t ki u tc g? B n mu n th c t no? T t c cc th c th v s c m t call center r t xa lm. Khi chng ti k t thc cu c ni chuy n, ti h i Rao ti p theo anh s lm g. Anh ta trn y sinh l c. Anh b o ti anh ni chuy n v i m t cng ti Israel c nh ng b c ti n l n v cng ngh nn cho php truy n cc hnh qut CAT (Computer Assisted Tomography) t t hn v d hn qua Internet cho nn b n c th mau chng c m t ki n th hai t m t bc s cch xa n a vng tri t. Vi tu n sau khi ti ni chuy n v i Rao, ti nh n c e-mail sau t Bill Brody, hi u tr ng i h c Johns Hopkins, ng i ti v a ph ng v n cho cu n sch ny: Tom m n, ti ni t i m t cu c h i ngh gio d c y t ti p t c c a tr ng Hopkins cho cc bc s x ch n [radiologist] (ti

24. 16 TH GI I L PH NG t ng l m t radiologist) Ti ch t th y m t tnh hnh r t h p d n m ti ngh anh c th quan tm. Ti v a c bi t r ng nhi u b nh vi n nh v m t s b nh vi n v a Hoa K, cc radiologist ang outsourcing vi c c cc nh qut CAT cho cc bc s n v c!!! H u h t vi c ny x y ra vo ban m (v c th cu i tu n) khi cc radiologist khng c nhn vin lo vi c y m tr trong b nh vi n. Trong khi m t s nhm x ch n s dng x ch n t xa [teleradiology] chuy n cc nh t b nh vi n v nh c a h (hay n Vail hay Cape Cod, ti gi s ) nh th h c th di n gi i cc nh v cho ch n on 24/7, hi n nhin cc b nh vi n nh chuy n cc b c nh qut cho cc radiologist n c ngoi. L i th l ban ngy c hay n khi ban m y cho nn y m tr ngoi gi tr nn d lm hn b ng chuy n cc nh qua tri t. V cc nh CAT (v MRI-Magnetic Resonance Imaging) d ng s r i v c s n dng trn m ng v i m t giao th c chu n, khng c v n g xem cc nh b t c u trn th gi i Ti cho r ng cc radiologist u kia ph i c o t o Hoa K v c cc b ng, ch ng ch v kh nng ph h p Cc nhm th c hi n vi c c ngoi gi ny c cc radiologist M thu h g i l cc C n m Nighthawks. Chc t t lnh, Bill N h tr i ti l m t nh bo v khng ph i l m t k ton vin hay m t radiologist. Khng c outsourcing no i v i ticho d m t s b n c no c a ti c th mu n m c bo c a ti c th chuy n i B c Tri u Tin. t nh t l ci ti ngh. Sau ti nghe v ho t ng c a Reuters n . Ti khng c th i gian thm vn phng Reuters Bangalore, nhng ti c kh nng n m c Tom Glocer, CEO c a Reuters, nghe ng lm g. Glocer l ng i i tin phong v outsourcing cc y u t c a chu i cung tin th c. V i 2.300 nh bo quanh th gi i, 197 vn phng, ph c v m t th tr ng bao g m cc nh ngn hng u t, cc nh bun bn cc cng c phi sinh, cc nh mi gi i ch ng khon, cc bo, i pht thanh, truy n hnh, v cc i l Internet, Reuters lun c

25. KHI TI CN ANG NG 17 m t khn-thnh- c gi r t ph c t p tho mn. Sau s ph s n dot-com, tuy v y, khi nhi u khch hng c a n tr nn r t c th c v chi ph, Reuters b t u t h i mnh, v cc l do c v chi ph v hi u qu : Chng ta th c s c n t ng i c a chng ta vo u cung ng cho chu i cung tin t c ton c u c a chng ta? V chng ta c th th c s chia nh cng vi c c a m t nh bo v gi m t ph n London v New York v chuy n m t ph n sang n ? Glocer b t u ng n ch c nng ki m cm c b n nh t m Reuters cung c p, l tin s t d o v thu nh p cng ti v nh ng ti n tri n kinh doanh lin quan, t ng giy c a m i ngy. Exxon ti t l thu nh p c a n v chng ta c n a i u cng nhanh cng t t ln cc mn hnh kh p th gi i: Exxon ki m c ba mi chn cent qu ny tri v i ba mi su cent qu tr c. Nng l c c t li l t c v s chnh xc, Glocer gi i thch. Chng ta khng c n nhi u phn tch. Ta ch c n a tin c b n cng nhanh cng t t. Tin kh n ph i ra tnh b ng giy sau cng b c a cng ti, v b ng [cho th y l ch s g n y v thu nh p qu] vi giy mu n hn. Cc lo i tin c bi t v thu nh p i v i kinh doanh tin l vanilla i v i kinh doanh kem - m t hng ho c b n th c s c th c lm b t c u trong th gi i ph ng. Vi c lm tri th c c gi tr gia tng th c x y ra trong nm pht ti p theo. l khi anh c n m t nh bo th t, ng i bi t lm sao c m t bnh lu n t cng ti, m t bnh lu n t hai nh phn tch hng u trong lnh v c, v th m ch vi l i t cc i th c nh tranh t bo co thu nh p vo vi n c nh. i u c n m t t p k nng bo ch cao hn ai c cc quan h trn th tr ng, ng i bi t ai l cc nh phn tch ngnh gi i nh t v a ng ng i i n tra, Glocer ni. S ph s n dot-com v s lm ph ng th gi i bu c Glocer ph i ngh l i Reuters cung c p tin th no - li u n c th chia nh cc ch c nng c a m t nh bo v chuy n cc ch c nng c gi tr gia tng th p sang n . M c tiu chnh c a ng l gi m s ch ng cho t ng ti n lng c a Reuters, trong khi b o t n cng nhi u vi c lm bo gi i cng t t. Cho nn vi c u tin chng ti lm, Glocer ni, l i thu su phng vin Bangalore nh m t th nghi m. Chng ti b o, Hy b o h lm ch cc tm t t tin c bi t v cc b ng v b t c th g khc c th sai h lm Bangalore. Nh ng ng i n m i c thu ny c ki n th c k ton v c Reuters hu n luy n, song h c tr lng, ngy ngh v tr

26. 18 TH GI I L PH NG c p y t theo chu n a phng. n l m t a i m phong ph khng th tin n i tuy n ng i, khng ch c k nng k thu t m c k nng ti chnh, Glocer ni. Khi m t cng ti cng b thu nh p c a mnh, m t trong nh ng vi c u tin n lm l trao cho cc hng i n tn Reuters, Dow Jones, v Bloomberg phn pht. Chng ti s l y d li u th , ng ni, v r i l m t cu c ch y ua xem chng ti c th quay vng n nhanh ra sao. Bangalore l m t trong nh ng ni c n i m ng nh t trn th gi i, v m c d c m t cht tr - m t giy hay t hn ko thng tin sang , ho ra l b n c th ng i Bangalore v c c phin b n i n t c a m t thng co bo ch v bi n n thnh m t cu chuy n d dng h t nh b n c th lm London hay New York. S khc bi t, tuy v y, l lng v ti n thu nh Bangalore t hn m t ph n nm so v i cc th phng Ty . Trong khi kinh t h c v s lm ph ng th gi i y Reuters xu ng con ng ny, Glocer c vui v lm v ng no cng ph i lm. Chng ti ngh chng ti c th trt gnh n ng bo co b hng ho ho v khi n vi c c lm m t cch c hi u qu ni khc trn th gi i, ng ni, v r i t o c h i cho cc nh bo Reuters theo quy c t p trung vo vi c lm bo v phn tch c gi tr gia tng cao v tho mn c nhn hn nhi u. Hy gi nh anh l m t nh bo Reuters New York. Anh t s tho mn cu c s ng c a mnh b ng chuy n cc cng b bo ch thnh cc h p trn cc mn hnh hay lm vi c phn tch? Glocer h i. T t nhin, l vi c sau. Outsourcing cc thng bo tin t c cho n cng cho php Reuters m r ng b ngang c a vi c lm phng s c a n t i nhi u cng ti c v n nh hn, cc cng ti khng c hi u qu v chi ph i v i Reuters theo di tr c y v i cc nh bo c tr lng cao hn New York. Nhng v i cc phng vin n c lng th p, c th thu nhi u ng i v i chi ph c a m t phng vin New York, by gi c th lm vi c t Bangalore. Ma h 2004, Reuters tng ho t ng n i dung Bangalore c a n ln ba trm nhn vin, nh m cu i cng n t ng s m t ngn r i. M t vi trong s l cc phng vin Reuters k c u c c sang hu n luy n cc i n , m t s l cc phng vin lm cc tin thu nh p c bi t, nhng h u h t l cc nh bo lm phn tch d li u chuyn bi t hn m t cht nghi n s [number crunching: tnh ton s li u]- cho cho bn ch ng khon.

27. KHI TI CN ANG NG 19 R t nhi u khch hng c a chng ti ang lm cng vi c, Glocer ni. Nghin c u u t bc to c s l ng chi ph kh ng l , v th r t nhi u hng dng lm ca Bangalore lm vi c ki m cm phn tch cng ti. Cho n g n y cc hng l n Wall Street ti n hnh nghin c u u t b ng tiu hng tri u dollar cho cc nh phn tch ngi sao v sau tnh m t ph n chi ph lng c a h cho cc phng mi gi i ch ng khon c a h , chng chia s k t qu phn tch v i cc khch hng t t nh t c a h , v tnh m t ph n chi ph cho kinh doanh ngn hng u t c a h , th ng dng cc phn tch t h ng c a m t cng ti nh vi c kinh doanh ngn hng c a n. Theo sau cc v i u tra c a Eliot Spitzer T ng Ch ng l Bang New York v cc t p qun Wall Street, ti p theo nhi u v b b i, ho t ng ngn hng u t v mi gi i ch ng khon ph i tch b ch r rng sao cho cc nh phn tch s ng ng th i ph ng cc cng ti nh m nh n c ho t ng ngn hng u t c a h . Nhng nh m t k t qu , cc hng u t l n Wall Street ph i c t gi m m nh chi ph nghin c u th tr ng c a h , t t c by gi do ring cc phng mi gi i ch ng khon chi tr . V i u ny t o m t khuy n khch l n i v i h outsource m t s cng vi c gi i tch cho cc ni nh Bangalore. Bn c nh vi c c kh nng tr m t nh phn tch Bangalore kho ng 15.000 $ t ng n b, tri v i 80.000 $ New York hay London, Reuters th y r ng cc nhn vin n c a n cng th ng hay c h c v ti chnh v t n tu do c ng c cao n a. M i y Reuters cng m m t trung tm pht tri n ph n m m Bangkok v ho ra l m t ch t t tuy n cc nh pht tri n ph n m m nh ng ng i m t t c cc cng ti phng Ty ganh ua v ti nng Bangalore khng t i. B n thn ti b xu h ng ny gi ng x. Sau khi b t u s nghi p c a mnh nh m t phng vin i n tn v i hng UPI-United Press International, ti c ng c m l n lao v i cc phng vin i n tn v v i cc p l c, c chuyn mn v ti chnh, m d i h lm vi c c t l c. Song UPI c th v n pht t ngy nay nh m t hng i n tn, m n khng l, n u gi nh n c kh nng outsource vi c kinh doanh c p th p hn c a n khi ti b t u v i t cch m t phng vin London hai mi lm nm tr c. Kh x v i nhn vin, Glocer ni, ng i c t g n m t ph n t ton b nhn vin Reuters, m khng c nh ng t n thng su

28. 20 TH GI I L PH NG s c gi a cc phng vin. ng ni, nhn vin Reuters hi u r ng vi c ny ph i lm sao cho cng ti c th s ng st v r i th nh v ng l i. ng th i, Glocer ni, y l nh ng ng i snh i u lm phng s . H th y cc khch hng c a chng ti lm chnh xc cng vi c. H n m c c t truy n Quan tr ng l ph i chn th t v i con ng i v ci chng ta lm v v sao v khng t v thng i p. Ti tin v ng ch c vo bi h c c a cc nh kinh t c i n v di chuy n cng vi c n ni n c th c lm t t nh t. Tuy nhin, ta khng c b qua r ng trong m t s tr ng h p, c nhn nh ng ng i lao ng s khng d tm vi c lm m i. i v i h , vi c gi l i v m t m ng l i an sinh x h i thch ng l c n thi t. Trong m t n l c gi i quy t tr c ti p v i nhn vin Reuters, David Schlesinger ng u Reuters M, g i cho t t c cc nhn vin bin t p m t th bo, ch a o n trch sau: OFF-SHORING V I NGHA V Ti l n ln New London, Connecticut, trong th k m i chn l m t trung tm sn c voi l n. Trong cc nm 1960 v 70 c voi h t t lu v cc nh s d ng lao ng chnh vng u g n v i qun i khng l m t i u ng c nhin trong k nguyn Vi t Nam. B m b n h c c a ti lm vi c t i Electric Boat, T ch c H i qun v Tu n Duyn h i. C t c ho bnh l i lm thay i vng ny m t l n n a, v by gi n n i ti ng nh t v cc casino c b c l n c a Mohegan Sun v Foxwoods v v cc nh nghin c u d c c a Pfizer. Cc vi c lm m t i; cc vi c lm c t o ra. Cc k nng khng cn c s d ng; c n n cc k nng m i. Vng thay i, ng i dn thay i. New London, t t nhin, khng l c nh t. Bao nhiu th tr n xay xt th y cc c i xay c a mnh ng c a; bao nhiu thnh th lm giy th y ngnh giy di i ni khc; bao nhiu th tr n m t th i r t m nh v d t may by gi mua t t c v i lanh t Trung Qu c? S thay i l kh c nghi t. S thay i l kh c nghi t nh t v i nh ng ng i b b t ng ging xu ng. S thay i cng kh c nghi t nh t i v i nh ng ng i c kh khn thay i. Song s thay i l t nhin; s thay i khng ph i l m i; s thay i l quan tr ng. Cu c tranh ci hi n th i v off-shoring l gay g t m t cch nguy hi m. Song tranh ci v cng vi c di sang n , Trung

29. KHI TI CN ANG NG 21 Qu c v Mexico th c s khng khc cu c tranh lu n m t th i v vi c lm tu ng m b New London hay vi c lm giy b Massachusetts hay vi c lm d t may b B c Carolina. Cng vi c c lm ni n c th c lm c k t qu v hi u qu nh t. i u cu i cng gip cc New London, New Bedford, v cc New York c a th gi i ny th m ch nhi u hn cc Bangalore hay Th m Khuy n. N gip b i v n gi i phng con ng i v v n lm cng vi c khc, tinh x o hn, v n gip b i v n t o c h i s n xu t s n ph m cu i cng r hn, lm l i cho cc khch hng ngang nh n gip cng ti. Ch c ch n kh i v i cc c nhn ngh v cng vi c c a h r i i, c lm xa hng ngn d m b i ai ki m t hn hng ngn dollar m t nm. Nhng y l lc ngh v c h i cng nh v n i au, ng nh l lc ngh v cc ngha v c a off-shoring cng nh v cc c h i M i ng i, h t nh m i cng ti, ph i chm lo v n m nh kinh t ring c a mnh, h t nh cha ng chng ta trong cc c i xay, cc hi u v nh my giy chm lo. MN HNH ANG CHY? A nh c bi t m t call center n nghe gi ng th no? Trong khi lm phim ti li u v outsourcing, i TV v ti m t bu i t i t i call center 24/7 Customer do ng i n s h u Bangalore. Call center ny l m t th lai t p gi a m t k tc x i h c dnh cho c nam l n n v m t ngn hng i n tho i huy ng ti n cho i TV cng c ng a phng. C nhi u t ng v i cc phng y kho ng hai mi m y ng i lm vi c v i i n tho i - t ng c ng kho ng hai ngn r i ng i. M t s c bi t nh cc nhn vin outbound-t bn ngoi, bn m i th t th tn d ng n s pht i n tho i. Nh ng ng i khc x l cc cu c g i inbound-v - m i th t tm hnh l th t l c cho cc khch hng c a cc hng hng khng M v chu u n gi i quy t cc v n my tnh cho nh ng ng i tiu dng M b l n l n. Cc cu c g i c chuy n n y b ng v tinh v cp quang d i bi n. M i

30. 22 TH GI I L PH NG t ng mnh mng c a call center g m cc c m nh ng ngn kh i nh . Nh ng ng i tr lm vi c trong cc i nh d i ng n c c a cng ti m h cung c p h tr i n tho i. Nh th m t gc c th l nhm Dell, gc khc c th l c bay c a Microsoft. i u ki n lm vi c c a h nhn gi ng nh cng ti b o hi m trung bnh c a b n. Tuy ti ch c l c cc call center ho t ng nh cc c s bc l t cng nhn tn t , 24/7 khng ph i l m t trong s . H u h t thanh nin ti ph ng v n u a t t c hay m t ph n lng c a h cho b m h . Th c ra, nhi u trong s h c lng kh i i m cao hn lng hu c a b m . i v i vi c lm m c m i vo n n kinh t ton c u, y l kho ng g n nh n nh n c. Ti lang thang quanh khu Microsoft kho ng su gi chi u theo gi Bangalore, khi h u h t cc b n tr ny b t u ngy lm vi c c ah trng v i r ng sng M, khi ti h i m t chuyn gia my tnh tr ng i n m t cu h i n gi n: Trn t ng ny k l c v cu c g i di nh t gip ng i M no b l c trong m cung ph n m m c a mnh l bao nhiu? M i m t gi , anh ta tr l i ngay t c kh c. M i m t gi ? ti la ln. M i m t gi , anh ta ni. Ti ch ng c cch no ki m tra li u i u ny c ng khng, nhng b n c nghe cc m u c a cc cu c ni chuy n quen thu c k qu c khi b n lang thang trn sn 24/7 v ch nghe qua vai c a cc nhn vin khc nhau c a call center khi h lm vi c. y l m t m u nh c a ci chng ti nghe t i khi chng ti quay phim cho Discovery Times. N ph i c c, n u b n c th t ng t ng i u ny, theo gi ng c a ai v i gi ng n c b t ch c gi ng M hay Anh. Cng t ng t ng r ng b t k cc gi ng ni u bn kia c th l , bu n r u, cu k nh, hay x u tnh n th no, nh ng ng i n tr ny khng ng ng v lc no cng l ch s . Nhn vin call center n : Cho [bu i chi u], ti c th ni chuy n v i ? (Ai u bn kia v a d p i n tho i xu ng). Nhn vin call center nam: D ch v bun bn y, ti l Jerry, ti c th gip? (Cc nhn vin call center n l y tn phng Ty do h t ch n. t ng, t t nhin, l khi n cc khch hng M hay chu u c m th y tho i mi hn. H u h t cc thanh nin n m ti ni v chuy n ny khng b c mnh m coi n nh

31. KHI TI CN ANG NG 23 m t c h i c m t cht vui a. Trong khi m t vi ng i ch ch n Susan hay Bob, m t s th c s sng t o). Nhn vin n Bangalore ni v i m t ng i M: Ti tn l Ivy Timberwoods v ti g i ngi Nhn vin n Bangalore nh n di n m t ng i M: C th cho ti b n s cu i c a s Anh sinh X h i c a anh? Nhn vin n Bangalore cho l i ch d n c nh c Manhattan v nhn ra c a s phng c: Vng, chng ti c m t chi nhnh ng B y Mi T v Th Hai, m t chi nhnh [ ng] Nm Mi T v Lexington Nhn vin nam Bangalore bn th tn d ng m anh ch ng bao gi c th mua cho b n thn mnh: Th ny l th c ph su t tn d ng hng nm APR [Annual Percentage Rate] th p nh t Nhn vin n Bangalore gi i thch cho m t b M x l ti kho n sc c a mnh th no: Sc s su-su-nm l tm mi m t dollar v nm mi lm cent. B v n cn m t kho n ph i tr ba mi dollar. B hi u r ti khng? Nhn vin n Bangalore sau khi d n m t ng i M qua m t tr c tr c my tnh: Khng c v n g, ng Jassup. C m n ng dnh th i gian. C n th n nh. Bye-bye. Nhn vin n Bangalore sau khi ai v a ch trch gay g t c trn i n tho i: Al? Al? Nhn vin n Bangalore xin l i v g i ai M qu s m: y ch l m t cu c g i x giao, ti s g i l i mu n hn vo bu i t i Nhn vin nam Bangalore r t mu n th bn m t th tn d ng hng khng cho ai M ng i c v khng mu n: C ph i v b c qu nhi u th tn d ng, hay b khng thch i my bay, b Bell? Nhn vin n Bangalore th ni chuy n v i m t ng i M v my tnh c a b ta b h ng: B t u chuy n gi a merory OK v memory test Nhn vin nam Bangalore lm cng vi c: T t, sau , hy g vo ba v n nt Enter Nhn vin n Bangalore th gip m t ng i M khng th nn thm m t giy n a trn ng dy tr gip: Vng, c , ti hi u l c ang v i ng lc ny. Ti ch th gip c ra

32. 24 TH GI I L PH NG Nhn vin n Bangalore b m t ch trch gay g t khc: Vng, i, th khi no s Cng nhn vin y Bangalore b m t ch trch gay g t khc: V sao, B Kent, khng ph i l Cng nhn vin y Bangalore b m t ch trch gay g t khc: Nh m t b n [sao] an ton Al? Cng nhn vin y Bangalore ng c ln t i n tho i c a mnh: Ti h n c m t ngy xui x o! Nhn vin n Bangalore th gip m t b ng i M v i m t s c my tnh m c cha bao gi nghe th y tr c y: C v n g v i chi c my ny, tha b? mn hnh ang chy ? H i n t i c kho ng 245.000 ng i n tr l i cc cu c g i i n tho i n t m i ni trn th gi i hay quay s ra kh n kho n cho m i ng i ta mua th tn d ng hay i n tho i di ng hay h i phi u qu h n. Nh ng vi c lm call center ny l cc vi c lm lng th p, uy tn th p M, nhng khi chuy n qua n chng tr thnh nh ng vi c lm c lng cao, uy tn cao. Tinh th n ng i 24/7 v cc call center khc m chng ti n thm c v kh cao, v nh ng ng i tr ny hon ton ho h c chia s m t s cu c ni chuy n i n tho i k qui m h c v i nh ng ng i M quay s 1-800-HELP, ngh nh h k t thc ni chuy n v i ai quanh kh i [nh], ch khng ph i quanh th gi i. C. M. Meghna, m t nhn vin n c a 24/7 call center, ni v i ti, ti c r t nhi u khch hng g i n [v i cc cu h i] th m ch khng lin quan g n s n ph m m chng ti bun bn. H g i n b i v h b m t v c a h hay ch ni chuy n v i ai . Ti ni ch ng h n, OK, c thi, c th ch ph i ng g m gi ng [ tm chi c v] hay ng ni ch th ng n, v ch ta ni gi ng nh, OK, c m n r t nhi u v s gip . Nitu Somaiah: M t trong nh ng khch hng h i ti l y ng ta. Sophie Sunder lm vi c cho phng hnh l th t l c c a hng Delta: Ti nh b ny g i t Texas, c ni, v b ta, gi ng nh khc trn i n tho i. B bay hai chuy n n i ti p nhau v b m t ti xch c a mnh, trong ti xch c o c i v nh n c i c a con gi b v ti c m th y r t bu n cho b v ti ch ng c th lm g. Ti khng c thng tin no.

33. KHI TI CN ANG NG 25 H u h t khch hng u gi n d , Sunder ni. Vi c u tin h ni l, Ti c a ti u? Ti mu n ti c a mnh by gi ! Chng ti ch ng h n ph i ni, Xin l i, c th cho ti bi t h v tn? Nhng ti c a ti u! M t s ng i h i ti l ng i n c no? Chng ti c b o ph i ni th t, [nn] chng ti b o h n . M t s ng i ngh l Indiana. Ti b o l n c c nh Pakistan. Tuy tuy t i a s cu c g i l kh thng th ng v nhm chn, c nh tranh v cc vi c lm ny l mnh li t khng ch v h tr lng kh, m v b n c th lm vi c ban m v i h c trong m t ph n ban ngy, cho nn chng l bn p n m t cu c s ng c tiu chu n cao hn. P. V. Kannan, CEO v ng sng l p c a 24/7, gi i thch cho ti t t c ho t ng th no: Ngy nay chng ti c hn b n ngn c ng tc vin tr i ra Bangalore, Hyderabad, v Chennai. Cc c ng tc vin c a chng ti kh i u v i lng a v nh kho ng 200 $ m t thng, r i ln 300 $ n 400 $ m t thng sau su thng. Chng ti cng c p (v) tu xe, b a tra, v b a t i m khng ph i tr thm ng no. Chng ti cung c p b o hi m nhn th , b o hi m y t cho ton b gia nh v cc phc l i khc. V th , ton b chi ph cho m i nhn vin call center th c s l kho ng 500 $ m t thng khi h kh i u v g n 600 $ n 700 $ m t thng sau su thng. M i ng i cng c h ng cc ph n th ng theo thnh tch cho php h ki m c, trong cc tr ng h p nh t nh, tng ng v i 100 ph n trm lng c b n c a h . Kho ng 10 n 20 ph n trm cc c ng tc vin c a chng ti theo u i b ng c p v kinh doanh hay khoa h c my tnh trong cc gi ban ngy, Kannan ni, thm vo hn m t ph n ba tham gia lo i hu n luy n thm no v my tnh hay kinh doanh, cho d khng nh m t b ng c p. Kh th ng xuyn n iv i ng i dn theo u i gio d c su t cc nm tu i hai mi - t c i thi n l m t ch l n v c cha m v cc cng ti khuy n khch m t cch tch c c. Chng ti ti tr m t chng trnh MBA cho nh ng ng i lm kin nh v i cc l p c ngy vo cu i tu n. M i ng i lm tm gi m t ngy, nm ngy m t tu n, v i hai t gi i lao [m i t] m i lm pht v m t gi n tra hay n t i. Khng ng c nhin, trung tm d ch v khch hng 24/7 nh n c kho ng b y trm n xin vi c m t ngy, nhng ch 6 ph n trm ng i xin vi c c thu. y l m t m u t bu i tuy n nhn vin call center m t tr ng chuyn nghi p n Bangalore:

34. 26 TH GI I L PH NG Tuy n m vin 1: Cho cc em. C l p ng thanh: Cho c . Tuy n m vin 1: Chng ti c m t s cng ti a qu c gia y thu lm vi c tuy n ng i cho h . Khch hng chnh m chng ti tuy n [cho] hm nay l Honeywell. V c cho America Online. Cc n thanh nin - nhi u trong s h - sau s p hng v i n xin vi c v i c tuy n m vin ph ng v n m t bn g . y l th d m t s cu c ph ng v n nghe gi ng th no: Tuy n m vin 1: Em ki m lo i vi c lm no? Ng i xin vi c 1: N ph i d a vo nh gi, r i, u em c th pht tri n, em c th thng ti n trong s nghi p c a em. Tuy n m vin 1: Em ph i t tin hn v mnh khi ni. Em r t b n ch n. Ch mu n em lo m t cht v vi c v r i lin h v i chng ti. Tuy n m vin 2 v i m t ng vin khc: Ni cho ch m t cht v b n thn em. Ng i xin vi c 2: Em qua [k thi] SSC v i k t qu xu t s c. P nh cng v i i m u t. V em cng c 70 ph n trm t ng h p trong hai nm tr c. ( y l bi t ng n tng ng v i i m trung bnh GPA [Grade Point Average] v i m tr c nghi m SAT [Scholastic Aptitude Test]). Tuy n m vin 2: Ch m hn m t cht. ng cng th ng. Hy bnh tnh. B c ti p theo cho cc ng vin c thu m t call center l chng trnh hu n luy n, m h c tr ti n tham d . N k t h p vi c h c lm th no gi i quy t cc qu trnh c th cho cng ti m cc cu c g i c a n h s ph i nh n hay g i, v tham d ci g i l l p trung ho gi ng ni. y l cc bu i h c su t ngy v i m t thy gio ng vn chu n b cho nh ng ng i n m i c thu che gi u gi ng c s t n c a h khi ni ti ng Anh v thay chng b ng gi ng M, Canada, hay Anh - tu thu c vo ph n no c a th gi i h s ni chuy n v i. Th t kh k l xem. L p m ti d ang hu n luy n ni gi ng trung l p mi n gi a n c M. Cc h c sinh c yu c u c i c l i m t o n ng m n nh t c thi t k d y h lm th no lm m m m t c a h v rung m r c a h . C gio c a h , m t thi u ph duyn dng c ch a tm thng m c sari n truy n th ng, chuy n sun s gi a gi ng Anh, M,

35. KHI TI CN ANG NG 27 v Canada khi c c minh ho m t o n c ngh ra nh n m nh ng m. C ni v i l p, Hy nh ngy u c ni v i cc em r ng ng i M b t m tuh? Cc em bi t, n nghe gi ng h u nh m duh khng gin v s c nh m c a ng i Anh. Cho nn c s khng ni y c ni gin v s c Betty bought a bit of better butter hay Insert a quarter in the metter. M c s ni y gi ng c r t b ng Insert a quarter in the meter hay Betty bought a bit of better butter. V th c s ch c cho cc em m t l n, v sau chng ta cng c. c khng? Thirty little turtles in a bottle of bottled water. A bottle of bottled water held thirty little turtles. It didnt matter that each turtle had to rattle a metal ladle in order to get a little bit of noodles. c r i, ai s c u tin? c gio h i. R i m i thnh vin c a l p l n l t th ni cu kh c ny theo gi ng M. M t vi trong s h t trong l n th u tin, v nh ng ng i khc, , hy ni th t r ng b n s khng ngh r ng h Kansas City n u h tr l i cu c g i c a b n g i n s hnh l th t l c c a hng Delta. Sau khi nghe h v p bi ng m ny m t n a gi , ti h i c gio n u c c mu n ti cho h m t phin b n ch th c v ti xu t thn t Minnesota, ngay gi a mi n Trung-Ty, v v n ni gi ng nh ai t phim Fargo. T t nhin, c ni. Th l ti c o n sau: A bottle of bottled water held thirty little turtles. It didnt matter that each turtle had to rattle a metal ladle in order to get a little bit of noodles, a total turtle delicacy The problem was that there were many turtle battles for less than oodles of noodles. Every time they thought about grappling with the haggler turtles their little turtle minds boggled and they only caught a little bit of noodles. L p h c p l i n ng nhi t. y l l n u tin t tr c n gi ti c hoan h v c gi ng Minesota. Trn b m t, c ci g khng h p d n v t ng khi n ng i khc lm ph ng gi ng c a h c nh tranh trn m t th gi i ph ng. Nhng tr c khi b n mi t th n, b n ph i n m tr i nh ng a tr ny khao kht n th no thot kh i m c th p c a t ng l p trung lu v ti n ln. N u s a i gi ng m t cht l ci gi h ph i tr nh y m t b c c a chi c thang, th nh v y thi - h ni. y l m t mi tr ng stress cao, Nilekani CEO c a Infosys ni, ng i cng i u hnh m t call center l n. Hai mi b n

36. 28 TH GI I L PH NG [gi /ngy] trn b y [ngy/tu n]. B n lm vi c ban ngy, r i ban m, r i sng hm sau. Nhng mi tr ng lm vi c, ng nh n m nh, khng ph i l s cng th ng gy xa lnh. N l s cng th ng c a s thnh cng. H i u v i cc thch th c v thnh cng, v i s ng p l c cao. N khng ph i l thch th c c a n i lo l ng v li u h c m t thch th c hay khng. ch c ch n l c m gic ti c c t ni chuy n v i nhi u nhn vin call center trn sn. Gi ng nh b t c s bng n hi n i no, outsourcing thch th c cc chu n m c v cch s ng truy n th ng. Nhng nh ng ng i n c gio d c b ngn l i bao nhiu nm b i c s ngho i v b my quan liu x h i ch ngha n m c nhi u trong s h c v s n sng hn ch u ng gi lm. V ch ng c n ni, d hn v tho mn hn nhi u i v i h lm vi c chm ch Bangalore hn l thi v lm m t kh i u m i M. Trong th gi i ph ng h c th l i n , ki m ng lng t t , v khng ph i xa gia nh, b n b, th c n, v vn ho. Sau khi cn nh c k l ng, cc vi c lm m i ny th c s cho php h l n hn. Anney Unnikrishnan, m t gim c nhn s 24/7, ni, Ti hon thnh MBA v ti nh vi t bi thi GMAT (Graduate Management Admission Test) v vo i h c Purdue. Song ti khng th i v ti khng s c. Ti khng c ti n cho vi c . By gi ti c th , [song] ti th y c l ngnh cng nghi p M n Bangalore v th c s ti khng c n sang . Ti c th lm vi c cho m t cng ti a qu c gia ngay y. Nh th ti v n c th n cm v sambar [m t mn n n truy n th ng]. Anh bi t, ti khng c n h c n x lch tr n v th t b ngu i. Ti v n ti p t c v i th c n n c a mnh v v n lm vi c cho m t cng ti a qu c gia. V sao ti ph i i M? M c s ng tng i cao m by gi c c th h ng cho m t cn h nh v m t xe hi Bangalore l t t cho c M n a. Khi ng quanh call center c a 24/7, b n th y t t c cc my tnh u ch y Microsoft Windows. Cc chip do Intel thi t k . i n tho i th t Lucent. My i u ho nhi t c a Carrier, v ngay c n c ng chai l c a Coke. Ngoi ra, 90 ph n trm c ph n trong 24/7 l do cc nh u t Hoa K s h u. i u ny gi i thch v sao, tuy Hoa K m t m t s vi c lm d ch v cho n trong cc nm v a qua, t ng xu t kh u t cc cng ti c c s M hng ho v d ch v - sang n tng t 2,5 t $ nm 1990 ln 5 t $ nm

37. KHI TI CN ANG NG 29 2003. Nh th ngay c v i outsourcing m t s vi c lm d ch v t Hoa K sang n , n n kinh t tng ln c a n t o ra c u cho nhi u hng ho v d ch v M hn. Ci i vng, s quay tr l i. C hn nm tr c, khi Nh t B n v t M trong ngnh t, ti vi t m t c t bo v chi tr chi my tnh v a l Carmen Sandiego u trn Th gi i? v i con gi chn tu i c a ti, Orly. Ti th gip n b ng cho n m t manh m i b ng g i r ng Carmen sang Detroit, v th ti h i n, t c s n xu t u? V ngay l p t c n tr l i, Nh t B n. i! Th y, ti nh l i cu chuy n trong khi thm Global Edge, m t hng thi t k ph n m m n Bangalore. Gim c ti p th c a cng ti, Rajesh Rao, b o ti ng v a c m t cu c g i l nh nh t n Ph T ng gim c k thu t c a m t cng ti M, th nh tr ng khua ching vi c kinh doanh. Ngay sau khi ng Rao t gi i thi u mnh nh g i t m t hng ph n m m n , ng i i u hnh M ni v i ng, Namaste, l i cho ph bi n ti ng Hindi. ng Rao ni, Vi nm tr c ch ng ai M mu n ni chuy n v i chng ti. By gi h ho h c. V m t vi ng i th m ch cn bi t cho th no theo ki u Hindu. Cho nn by gi ti t h i: N u m t ngy no ti c m t a chu gi, v b o n ti i n , n s b o, ng i, c ph i l ni ph n m m b t ngu n? Khng, v n cha ph i, chu yu. M i s n ph m m i - t ph n m m n dng - tr i qua m t chu k b t u v i nghin c u c b n, r i nghin c u ng d ng, r i th i k p , r i pht tri n, r i th nghi m, r i s n xu t, r i tri n khai, r i h tr , r i n m r ng k thu t c i ti n. M i trong cc pha ny c chuyn mn ho v n nh t, v c n v Trung Qu c l n Nga u khng c kh i l ng t i h n v ti nng c th qu n l ton b chu k s n ph m cho m t cng ti a qu c gia M l n. Song cc n c ny ang pht tri n u n nng l c nghin c u v pht tri n c a h qu n l ngy cng nhi u cc pha ny. Khi i u ti p t c, chng ta th c s s th y ph n u c a ci m Satyam Cherukuri c a Sarnoff, m t hng nghin c u v pht tri n M, g i l s ton c u ho v i m i v s k t thc c a m hnh c c a m t cng ti a qu c gia M

38. 30 TH GI I L PH NG hay chu u n c gi i quy t m i y u t c a chu k pht tri n s n ph m t ngu n l c ring c a n. Ngy cng nhi u cng ti M v chu u outsourcing ng k cc nhi m v nghin c u v pht tri n cho n , Nga, v Trung Qu c. Theo c c IT chnh ph bang Karnataka, m Bangalore , cc n v n c a Cisco Systems, Intel, IBM, Texas Instruments v GE 1.000 n xin c p b ng sng ch v i C c Sng ch M. Ring Texas Instruments c c p 225 b ng sng ch M cho ho t ng n c a n. i Intel Bangalore ang pht tri n cc chip vi x l cho cng ngh khng dy d i r ng t c cao, tung ra nm 2006, c c IT Karnataka ni, trong m t tuyn b a ra cu i nm 2004, v Trung tm Cng ngh John F. Welch c a GE Bangalore, cc k s ang pht tri n cc t ng m i cho ng c my bay, cc h th ng giao thng v ngnh nh a. Th c v y, qua nhi u nm GE th ng xuyn chuy n cc k s n lm vi c cho n M quay l i n tch h p ton b n l c nghin c u ton c u c a n. By gi GE th m ch c nh ng ng i phi n n Bangalore. Vivek Paul l t ng gim c Wipro Technologies, m t cng ti khc c a cc cng ti cng ngh tinh tu c a n , song ng t c s Silicon Valley cho g n cc khch hng M c a Wipro. Tr c khi n Wipro, Paul qu n l kinh doanh my qut CT c a GE Milwaukee. Lc ng c m t ng nghi p Php qu n l kinh doanh my pht i n c a GE cho cc my qut Php. Ti g p anh ta trn my bay m i y, Paul ni, v anh ta b o ti anh ta chuy n sang n c m u vi c nghin c u nng l ng cao c a GE . Ti b o Vitek r ng ti thch nghe m t ng i n t ng c m u vi c kinh doanh CT c a GE Milwaukee nhng by gi i u hnh kinh doanh t v n c a Wipro Silicon Valley ni cho ti v m t c u ng nghi p Php chuy n sang Bangalore lm vi c cho GE. l m t th gi i ph ng. M i khi ti ngh mnh tm th y vi c lm cu i cng, kh hi u nh t c th c outsource cho Bangalore, ti pht hi n ra m t vi c lm m i. B n ti Vivek Kulkarni t ng c m u m t c quan chnh ph Bangalore ch u trch nhi m v thu ht u t ton c u cng ngh cao. Sau khi r i ch c v nm 2003, ng

39. KHI TI CN ANG NG 31 kh i ng m t cng ti g i l B2K, v i m t b ph n g i l Brickwork [Xy G ch], n cho cho cc nh i u hnh ton c u b n r n tr l c nhn ring c a h n . Gi s b n i u hnh m t cng ti v c m i ni chuy n v trnh by b ng PowerPoint hai ngy n a. Tr l i u hnh t xa c a b n n , do Brickwork cung c p, s lm m i vi c tm ki m cho b n, so n bi trnh by PowerPoint, v e-mail ton b cho b n vo ban m sao cho n trn bn b n ngy b n ph i trnh by. B n c th giao vi c cho tr l i u hnh t xa c a mnh khi b n r i c quan vo cu i ngy Thnh ph New York, v vi c s s n sng cho b n sng hm sau, Kulkarni gi i thch. B i v th i gian chnh l ch v i n , h c th lm vi c c giao khi b n ng v a l i cho b n vo bu i sng. Kulkarni g i ti thu m t tr l t xa n lm t t c vi c tm ki m cho cu n sch ny. Anh hay ch ta cng gip anh theo k p v i ci anh mu n c. Khi anh th c d y, anh s th y tm t t y trong in-box c a anh. (Ti b o ng ta khng ai c th gi i hn tr l lu i c a ti, Maya Gorman, ng i ng i cch xa m i b c!). C m t tr l i u hnh t xa t n kho ng 1.500 n 2.000 $ m t thng, v cn c v qu nh ng ng i t t nghi p i h c n m t Brickwork c th tuy n, nng l c tr tu m b n c th thu dollar l y dollar l ng k . Nh ti li u qu ng co c a Brickwork ni, Qu ti nng c a n t o cho cc cng ti ti p c n n m t d i ph r ng c a nh ng ng i c trnh cao. Bn c nh nh ng ng i m i t t nghi p i h c, kho ng 2,5 tri u m i nm, nhi u ng i n i tr c trnh cng tham gia th tr ng vi c lm. Cc tr ng kinh doanh n , n ni thm, t o ra kho ng tm mi chn ngn MBA m i nm. Chng ti c s p ng tuy t v i, Kulkarni ni, t cc khch hng n t hai lnh v c chnh. M t l cc nh t v n chm sc s c kho M, th ng c n tnh ton r t nhi u s li u v th o cc trnh by PowerPoint. Th hai, ng ni, l cc ngn hng u t v cc cng ti d ch v ti chnh M, th ng c n chu n b cc sch m ng bng long v i cc th minh ho l i ch c a m t IPO (ra nim y t trn th tr ng ch ng khon) hay m t xu t st nh p. Trong tr ng h p st nh p, Brickwork s chu n b cc o n c a bo co c p n cc i u ki n v xu h ng th tr ng chung, ni ph n l n nghin c u c th l m l t c t Web v tm t t m t d ng

40. 32 TH GI I L PH NG chu n. nh gi v nh gi thng v ra sao l vi c c a b n thn cc nh ngn hng u t. Kulkarni ni. Chng ti lm cng vi c ch t l ng th p, v h s lm cc vi c c n s nh gi ph phn v kinh nghi m, st v i th tr ng. i c a ng tham gia cng nhi u d n, h tch c cng nhi u tri th c. Kulkarni ni, h cng y kht v ng gi i v n cao hn. t ng l h c lin t c. B n lun tham gia m t k thi. Khng c k t thc i v i vi c h c Khng c gi i h n th c s i v i ci c th c lm b i ai . K hng gi ng Columbus, ti khng d ng v i n . Sau khi v nh, ti quy t nh ti p t c thm hi m phng ng tm nhi u d u hi u hn v th gi i l ph ng. V th sau n , ti mau chng i Tokyo, ni ti c c h i ph ng v n Kenichi Ohmae, nguyn l nh t v n huy n tho i c a McKinsey & Company Nh t B n. Ohmae r i McKinsey v l p ra doanh nghi p ring c a mnh, Ohmae & Associates. V h lm g? Khng cn lm t v n n a, Ohmae gi i thch. By gi ng i tin phong trong n l c outsource cc vi c lm ch t l ng th p cho cc call center v cc nh cung c p d ch v ni ti ng Nh t Trung Qu c. ng ni g? ti h i. Sang Trung Qu c? Ch ng ph i m t th i ng i Nh t thu c a ho Trung Qu c, l i v r t kh ch u trong mi ng ng i Trung Qu c? Th y, ph i, Ohmae ni, nhng ng gi i thch r ng ng i Nh t cng l i m t s ng ng i ni ti ng Nh t nh ng ng i duy tr m t ph n vn ho Nh t, t sushi n karaoke, b c Trung Qu c, c bi t quanh thnh ph c ng ng b c i Lin. iv i Nh t B n i Lin tr thnh ci m Bangalore tr thnh i v i M v cc n c ni ti ng Anh khc: trung tm outsourcing. Ng i Trung Qu c c th khng bao gi tha th cho Nh t B n v ci n lm i v i Trung Qu c trong th k tr c, nhng ng i Trung Qu c h t s c t p trung vo vi c lnh o th gi i trong th k ti p n m c h s n sng xem l i ti ng Nh t c a h v m nh n m i vi c Nh t B n c th outsource. Vi c tuy n m l kh d , Ohmae ni u nm 2004. Kho ng m t ph n ba dn s vng ny [quanh i Lin] h c ti ng Nh t nh sinh ng th hai tr ng trung h c. Cho nn t t c cc cng ti Nh t ny u tham gia. Cng ti c a Ohmae ch y u vo s li u

41. KHI TI CN ANG NG 33 Trung Qu c, ni cc cng nhn Trung Qu c l y cc t li u vi t tay ti ng Nh t, c qut, fax, hay c e-mail t Nh t B n sang i Lin, v sau g chng vo m t c s d li u s b ng k t Nh t. Cng ti c a Ohmae pht tri n m t ph n m m l y d li u ph i nh p v b n thnh cc gi. Cc gi ny sau c th c chuy n quanh Trung Qu c hay Nh t B n nh my, tu thu c vo chuyn mn c n ph i c, v sau c ghp l i c s d li u c a cng ti t i h i s c a n Tokyo. Chng ti c kh nng phn cng vi c lm cho c nhn ng i am hi u v lnh v c gi i nh t. Cng ti c a Ohmae th m ch cn c h p ng v i hn b y mi ngn b n i tr , m t s trong s h l chuyn gia v cc thu t ng y h c hay lu t, vo s li u nh. Hng m i y m r ng sang thi t k v i s tr gip c a my tnh cho m t cng ti nh Nh t B n. Khi b n thng l ng v i khch hng Nh t B n xy m t cn nh, ng gi i thch, b n s phc ho s m t b ng - h u h t cc cng ti ny khng dng my tnh. Cho nn cc s v tay c chuy n b ng i n t sang Trung Qu c, ni chng c bi n i thnh cc b n thi t k s , sau c e-mail l i cho hng xy d ng Nh t, bi n chng thnh cc b n k ho ch xy d ng. Chng ti ki m cc nh nh p li u Trung Qu c c thnh tch t t nh t, Ohmae ni, v by gi h x l nhi u nh m t ngy. Ng i Trung Qu c lm ho my tnh cho cc cn nh Nh t, g n b y mi nm sau khi qun i Nh t tham tn chi m ng Trung Qu c, ph tr i nhi u nh ang xy. C l c hi v ng cho th gi i ph ng ny T i ph i tr c ti p xem i Lin, Bangalore ny c a Trung Qu c, cho nn ti ti p t c i quanh phng ng. i Lin uy nghi khng ch cho m t thnh ph Trung Qu c. V i cc i l r ng ri, khng gian xanh ti p, v m i lin h c a cc tr ng i h c, cc cao ng k thu t, v cng vin ph n m m s c a n, i Lin c th n i b t Silicon Valley. Ti y nm 1998, nhng c r t nhi u cao c m i t khi khi n ti khng nh n ra v tr. i Lin, n m ng b c cch B c Kinh kho ng m t gi bay, t ng trng cho h u h t cc thnh ph hi n i c a Trung Qu c v v n cn r t nhi u thnh ph kh n kh , l c h u- ch p l y vi c kinh doanh nh cc trung tm tri th c nhanh th no, ch khng

42. 34 TH GI I L PH NG ch nh cc trung tm s n xu t. Cc b ng hi u trn cc cao c ni ton b cu chuy n: GE, Microsoft, Dell, SAP, HP, Sony, v Accenture - t t c u c cng vi c h u tr ng lm y h tr ho t ng chu c a h , cng nh nghin c u v pht tri n ph n m m m i. V g n Nh t B n v Hn Qu c, cch m i n c ch kho ng m t gi bay, s l ng l n ng i ni ti ng Nh t, bng thng Internet d d , v nhi u bi xe v m t sn golf t m c th gi i c a n (t t c u h p d n cc lao ng tri th c), i Lin tr thnh ni h p d n outsourcing Nh t. Cc hng Nh t c th thu ba k s ph n m m Trung Qu c v i gi c a m t Nh t B n v v n cn ti n l tr c phng y nhn vin call center (lng kh i i m 90 $ m t thng). Khng ng c nhin r ng kho ng hai ngn b y trm cng ti Nh t c ho t ng y hay k t h p v i cc i tc Trung Qu c. Ti a nhi u ng i M n i Lin, v h u kinh ng c v n n kinh t Trung Qu c pht tri n nhanh ra sao trong lnh v c cng ngh cao ny, Win Liu, gim c d n U.S./EU cho DHC, m t trong cc hng ph n m m cy nh l v n l n nh t c a i Lin, m r ng t ba mi ln m t ngn hai trm nhn vin trong su nm, ni v y. Ng i M khng nh n ra thch th c m c h ph i [nh n ra] . Th tr ng nng ng c a i Lin, Xia Deren, b n mi chn tu i, nguyn hi u tr ng m t tr ng cao ng. ( i v i m t h th ng C ng s n c on, Trung Qu c lm m t vi c r t t t v c t nh c ng i theo cng tr ng. Vn ho Quan l i tr ng d ng ti nng [Mandarin meritocratic] v n n r t su y). Xong b a n t i m i mn truy n th ng m t khch s n a phng, th tr ng b o ti i Lin ti n xa th no v ng mu n d n n t i u. Chng ti c hai mi hai tr ng i h c v cao ng v i hn hai trm ngn sinh vin i Lin, ng gi i thch. Hn n a s sinh vin t t nghi p c b ng k thu t hay khoa h c, v ngay c nh ng ng i khng [c b ng ], nh ng ng i h c l ch s hay vn h c, v n c b o h c m t nm ti ng Nh t hay ti ng Anh, c ng v i khoa h c my tnh, sao cho h c th dng c. Th tr ng c l ng hn n a dn c i Lin c truy c p Internet c quan, nh, hay tr ng.

43. KHI TI CN ANG NG 35 Ban u cc cng ti Nh t B n kh i ng m t s ngnh x l d li u y, th tr ng ni thm, v v i vi c ny nh c s by gi h chuy n sang R & D v pht tri n ph n m m Trong m t hay hai nm qua, cc cng ti ph n m m M cng c n l c no chuy n outsourcing ph n m m t Hoa K sang thnh ph chng ti Chng ti ti n g n v b t k p nh ng ng i n . Xu t kh u ph n m m [t i Lin] tng 50 ph n trm m i nm. V Trung Qu c hi n nay tr thnh n c t o ra s l ng ng i t t nghi p i h c l n nh t. Tuy nhn chung ti ng Anh c a chng ti khng c thng th o nh c a ng i n , chng ti c dn s l n hn, [v th ] chng ti c th ch n ra cc sinh vin thng minh nh t nh ng ng i c th ni ti ng Anh gi i nh t. Ng i dn i Lin c kh ch u khng khi lm vi c cho ng i Nh t, m chnh ph c a h v n cha bao gi xin l i chnh th c v ci chnh ph Nh t B n th i chi n tranh lm v i Trung Qu c? Chng ti s khng bao gi qun r ng m t cu c chi n tranh l ch s x y ra gi a hai qu c gia, ng tr l i, nhng khi ni v lnh v c kinh t , chng ti ch t p trung vo cc v n kinh t - c bi t n u chng ti ni v kinh doanh outsourcing ph n m m. N u cc cng ti M v Nh t lm s n ph m c a h thnh ph chng ti, chng ti coi l m t vi c t t. Nh ng a tr c a chng ti c h c ti ng Nh t, lm ch cng c ny sao cho h c th c nh tranh v i cc i tc Nh t B n c a h ginh c cc v tr lng cao cho b n thn h trong tng lai. Th tr ng sau ni thm vo, C m gic ring c a ti l l tr Trung Qu c c tham v ng hn thanh nin Nh t hay M trong cc nm g n y, song ti khng ngh h c tham v ng , v h khng c kht v ng nh th h chng ti. V th h chng ti, tr c khi vo i h c hay cao ng, b a i cc vng nng thn xa xi v cc nh my v cc i qun s , v tr i qua m t th i k r t kh c nghi t, nn v m t tinh th n kh c ph c v i m t v i kh khn, [th h chng ti ph i c nhi u kht v ng] hn l tr by gi . Th tr ng Xia c m t cch tr c ti p quy n r m t th gi i, v tuy m t s i u ng ni b th t l c do phin d ch, ng hi u n v ng i M cng ph i [hi u]: Quy t c c a n n kinh t th tr ng, quan ch c C ng s n ny gi i thch cho ti, l n u u c ngu n nhn l c phong ph nh t v lao ng r nh t, t t nhin cc doanh nghi p v cc hng s t nhin i n . V s n xu t, ng

44. 36 TH GI I L PH NG ch ra, u tin ng i Trung Qu c l ng i lm cng v lm cho cc nh s n xu t l n n c ngoi, sau nhi u nm, sau khi chng ti h c c t t c cc quy trnh v cc b c, chng ti c th kh i ng cc hng ring c a mnh. Ph n m m s theo cng ng u tin chng ti s ph i nh ng ng i n c ngoi thu cc thanh nin c a chng ti, v sau chng ti s kh i ng cc cng ti ring c a mnh. Gi ng nh xy d ng m t cao c. Ngy nay, Hoa K, cc b n l nh ng ng i thi t k , cc ki n trc s, v cc n c ang pht tri n l cc th n cho cc cao c. Nhng m t ngy no ti hi v ng chng ti s l cc ki n trc s. T i v a m i ti p t c khm ph ng v ty. Vo ma h 2004, ti i ngh Colorado. Ti nghe v hng hng khng gi r ny c g i l JetBlue, khai trng nm 1999. Ti khng c t ng no v h ho t ng u, nhng ti c n bay gi a Washington v Atlanta, v khng th hon ton c c gi bay ti mu n, cho nn ti quy t nh g i JetBlue v xem chnh xc h bay u. Ti th nh n mnh c m t ng c khc. Ti nghe l JetBlue outsource ton b h th ng gi ch c a n cho cc b n i tr Utah, v ti mu n ki m tra vi c ny. Cho nn ti g i h th ng gi ch c a JetBlue v c i tho i sau v i ng i i l: Al, y l Dolly, ti c th gip ng? m t gi ng nh c a b tr l i cho chu. Vng, ti mu n bay t Washington i Atlanta, ti ni. Hng c bay ng y khng ? Khng, ti r t ti c chng ti khng. Chng ti bay t Washington i Ft. Lauderdale, Dolly ni. Th cn Washington i New York City? ti h i. Khng, ti r t ti c chng ti khng bay ng . Chng ti c bay t Washington n Oakland v Long Beach, Dolly ni. B i, ti c th h i b vi c ny? Th t s b nh ? Ti c th y cc i l c a JetBlue ch lm vi c nh. Vng, ng v y, Dolly ni v i gi ng vui v nh t. (Mu n hn ti xc minh v i JetBlue r ng h tn y c a b l Dolly Baker). Ti ng i trong vn phng c a mnh l u trn trong nh c a ti, nhn ra c a s th y tr i n ng p. ng nm pht tr c ai

45. KHI TI CN ANG NG 37 g i v h i ti cng cu h i y v ti b o h v h ni, T t, ti ngh b s b o ti l b New Delhi. B s ng u? ti h i. Salt Lake City, Utah, Dolly ni. Chng ti c ngi nh hai t ng, v ti thch lm vi c y, c bi t vo ma ng khi tuy t xoy tt v ti trn ny trong vn phng nh. Lm th no b c m t vi c lm nh v y? ti h i. Anh bi t y, h khng qu ng co, Dolly ni v i gi ng ng t ngo nh t c th . T t c l do truy n mi ng. Ti lm vi c cho chnh ph bang v ti v hu, v [sau m t th i gian] ti ngh ti ph i lm vi c g khc v ng ti thch n. David Neeleman, ng i sng l p v CEO c a JetBlue Airways Corp., n i ti ng v t t c vi c ny. ng g i n l homesourcingthu lm nh. JetBlue by gi c b n trm i l gi ch , gi ng Dolly, lm vi c nh vng Salt Lake City, l y vi c t ch - gi a ch ng trng tr con, t p luy n, vi t ti u thuy t, v n u n t i. Vi thng sau ti n thm Needleman t i h i s c a JetBlue New York, v ng gi i thch cho ti nh ng u i m c a homesourcing, m ng th c s kh i u Morris Air, vi c u t m o hi m u tin c a ng vo kinh doanh hng khng. (N c Sothwest mua l i). Chng ti c 250 ng i nh c a h lm vi c gi ch t i Morris Air, Needleman ni. H c nng su t hn 30 ph n trm - h bn v c nhi u hn 30 ph n trm, chnh do h th y h nh phc hn. H trung thnh hn v t m t m i hn. Cho nn khi ti kh i ng JetBlue, ti ni, Chng ta s c 100 ph n trm gi ch nh. Needleman c m t l do c nhn mu n lm vi c ny. ng l ng i [theo gio phi] Mormon v tin r ng x h i s kh m kh hn n u nhi u b m hn c th nh v i cc con tr c a mnh nhng ng th i c c h i l ng i n lng. Cho nn ng t c s h th ng gi ch t i gia c a ng Salt Lake City, ni tuy t i a s ph n theo phi Mormon v nhi u ng i l cc b m nh. Nh ng ng i gi ch t i gia lm vi c hai mi lm gi m t tu n v ph i vo vn phng khu v c c a JetBlue Salt Lake City b n gi m t thng h c cc k nng m i v c c p nh t v ci g x y ra bn trong cng ti. Chng ti s khng bao gi outsource sang n , Needleman ni. Ch t l ng m chng ti c th c c y l t t hn r t

46. 38 TH GI I L PH NG nhi u [Nh ng ng i s d ng lao ng] mu n outsource sang n hn l cho cc gia nh c a chnh h , v ti khng th hi u i u . Khng hi u sao h l i ngh r ng c n ph i t ng i ta ng i tr c h hay s p no m h b nhi m. Nng su t chng ti c y nhi u hn thnh ph n cho nhn t [lng] n . M t bi bo c a Los Angeles Times v JetBlue (9-5-2004) lu r ng nm 1997, 11,6 tri u nhn vin c a cc cng ti M lm vi c t nh t nh t m t ph n th i gian. Ngy nay con s ny tng v t ln 23,5 tri u 16% l c l ng lao ng M. (Trong lc , i ng c a nh ng ng i t lm ch , nh ng ng i th ng lm vi c nh, phnh ln 23,4 tri u t 18 tri u trong cng th i k). Trong con m t c a m t s ng i, homesourcing v outsourcing khng ph i l cc chi n l c c nh tranh nhau m chng l nh ng bi u l c a cng th : m t s thc y tn nh n b i corporate America [n c M nh m t cng ti] gi m chi ph v tng hi u qu , b t c u i u c th d n n. chnh xc l ci ti h c c trong cc chuy n du hnh c a ti: Homesourcing sang Salt Lake City v outsourcing sang Bangalore ch l cc m t c a cng ng xu sourcing. V th m i, m i, ti cng h c c, l m c theo ngy nay l c th cho cc cng ti v cc c nhn source vi c lm b t c u. T i c ti p t c di chuy n. Ma thu 2004, ti i theo ch t ch B T ng Tham mu Lin qun, T ng Richard Myers, trong m t cu c kinh l cc i m nng Iraq. Chng ti thm Baghdad, t ng hnh dinh qun s M Fallujah, v n v Vi n Chinh Lnh Thu nh B (MEU) th 24 bn ngoi Babil, trung tm c a ci g i l Tam gic Sunni c a Iraq. Cn c MEU th 24 t m th i l m t lo i Cng s [c a ng i] Apache, gi a dn c H i gio Sunni Iraq kh th ch. Trong khi T ng Myers ang g p cc s quan v cc binh nh , ti c t do lang thang quanh cn c , v cu i cng ti th th n vo trung tm ch huy, ni m t ti ch t th y m t mn hnh TV ph ng. Trn mn hnh c truy n tr c ti p ci c v nh n t lo i camera no trn cao. N cho th y m t s ng i di chuy n quanh sau m t cn nh. Cng trn mn hnh, d c bn ph i, l m t chat room thng i p t c th i [instant-messaging ] tch c c, c v nh th o lu n c nh trn TV.

47. KHI TI CN ANG NG 39 Ci g ? ti h i anh lnh theo di c n th n t t c cc nh t m t my xch tay. Anh ta gi i thch r ng m t Predator drone M m t my bay khng ng i li nh v i camera TV cng su t cao ang bay trn m t lng Iraq, trong khu v c ho t ng c a MEU th 24, v truy n cc nh tnh bo th i gian th c v my xch tay c a anh ta v v mn hnh ph ng ny. My bay khng ng i li ny th c s bay v c i u khi n b i m t chuyn gia ng i Cn C Khng Qun Nellis Las Vegas, Nevada. ng th , my bay khng ng i li trn [b u tr i] Iraq th c s c i u khi n t xa t Las Vegas. Trong khi , cc nh video m n pht v c MEU th 24, t ng hnh dinh Ch huy Trung Tm Hoa K Tampa, t ng hnh dinh khu v c CentCom Quatar, L u Nm Gc, v c l CIA, theo di ng th i. Cc nh phn tch khc nhau quanh th gi i ti n hnh chat tr c tuy n v di n gi i th no ci ang x y ra v ph i lm g v i n. Chnh cu c ni chuy n c a h l ci cu n xu ng bn ph i mn hnh. Tr c khi ti c th th m ch bi u l s kinh ng c c a mnh, m t s quan khc i cng chng ti lm ti s ng s t khi ni r ng cng ngh ny lm ph ng h th ng th b c qun s - b ng cho nhi u thng tin n v y cho s quan c p th p, hay th m ch cho binh nh, ng i ang cho my tnh ho t ng, v trao quy n cho anh ta ra cc quy t nh v thng tin anh ta thu th p. Trong khi ti tin ch c r ng khng trung u no s c php khai ho m khng h i ki n c p trn, ngy m ch c cc s quan c p cao c b c tranh l n qua r i. Sn chi qun s c lm b ng. Ti k chuy n ny cho b n ti Nick Burns, i s Hoa K NATO v m t thnh vin trung thnh c a Red Sox Nation [cu l c b ng i hm m h i bng chy Red Sox- T t ]. Nick b o ti anh ta t ng hnh dinh CentCom Quatar thng T 2004, c T ng John Abizaid v ban tham mu c a ng ch d n. ic a Abizaid ng i bn kia bn t Nick v i b n mn hnh ph ng TV ng sau h . Ba chi c u tin c cc nh t cao do cc my bay khng ng i li Predator truy n ti p v t cc qun khu khc nhau c a Iraq trong th i gian th c. Mn hnh cu i, m Nick t p trung vo, ang chi u m t tr n Yankees-Red Sox. Trn m t mn hnh l Pedro Martinez i l i Derek Jeter, v trn ba mn hnh khc l cc tay Jihadist i l i S on C ng s M t (First Cavalry).

48. 40 TH GI I L PH NG MN TH T BM PH NG V TH T CHIN T i c di chuy n - su t l trnh quay l i nh mnh Bethesda, Maryland. Vo lc ti ng i tho i mi nh mnh sau hnh trnh ny n ra tri t, u ti quay cu ng. Nhng ngay khi ti v nh nhi u d u hi u v s lm ph ng n g c a ti hn. M t s n d ng cc tin chnh gy cng th ng cho b t c cha m no lo l ng v con ci tu i trung h c c a h s h p vo u. Th d , Forrester Research, Inc., tin on hn 3 tri u vi c lm d ch v v chuyn mn s di chuy n kh i t n c vo nm 2015. Nhng ti th c s h h c m m kinh ng c khi c m t bi bo t International Herald Tribune ngy 19-7-2004 c u : Mu n Cc mn Th t Chin V i Outsourcing? i xa kh i ng Cao T c 55 Gi a cc bang Hoa K g n Cape Girardeau, Missouri, v r vo ln li-th ng [ mua (v, hng) m khng c n xu ng xe] c a m t qun McDonalds st ng cao t c v b n c d ch v nhanh, thn thi n, cho d ng i l y n hng c a b n khng trong qun n hay th m ch Missouri, bi bo vi t. Ng i l y n hng l m t call center Colorado Springs, cch xa hn 900 d m, hay 1.450 kilomet, c n i v i khch hng v v i nh ng ng i lao ng chu n b th c n b ng cc ng d li u t c cao. Ngay c m t s vi c lm nh hng n, c v , khng mi n kh i outsourcing. Ch ti m n Cape Girardeau, Shannon Davis, k t n i n v ba trong 12 qun c quy n kinh tiu McDonalds c a ng v i call center Colorado, c v n hnh b i m t ng i c c quy n kinh tiu khc c a McDonalds, Steven Bigari. V ng lm vi c v cng cc l do m cc ch doanh nghi p khc n m l y cc call center: cc chi ph th p hn, t c nhanh hn v t sai st hn. Cc ng truy n thng r , nhanh v tin c y cho php nh ng ng i nh n th c n Colorado Springs tr chuy n v i cc khch hng Missouri, ch p m t nh i n t nhanh v h , hi n th th c n c a h trn m t mn hnh nh m m b o r ng n ng, r i g i n hng v nh n b p c a ti m n. nh c hu ngay khi th c n c hon t t, Bigari ni. Ng i dn mua mn th t bm c a

49. KHI TI CN ANG NG 41 mnh ch ng bao gi bi t n hng c a h i ngang hai bang v b t l i tr c khi h c th th m ch li xe n c a s l y th c n. Davis ni r ng anh m lm ci g gi ng th ny trong hn m t th p nin. Chng ti khng th i i theo n, anh ni thm. Bigari, ng i l p ra call center cho cc ti m n ring c a mnh, vui v gip l y m t kho n ph nh cho m i giao d ch. Bi bo lu l Cng ti McDonalds ni th y t ng call center l l th kh i ng m t th nghi m v i ba c a hng g n t ng hnh dinh Oak Brook, Illinois, v i ph n m m khc v i ph n m m Bigari dng. Jim Sappington, m t ph ch t ch c a McDonalds v IT, ni r ng cn qu, qu s m ni n u t ng call center c th ho t ng cho qua m i ba ngn ti m n McDonalds Hoa K Tuy nhin, nh ng ng i c kinh tiu c a hai ti m n McDonalds khc, ngoi c a Davis, outsource vi c l y n hng li-th ng c a h cho Bigari Colorado Springs. (Hai ti m khc Brainerd, Minnesota, v Norwood, Massachusetts). Ci chnh cho thnh cng c a h th ng, Bigari ni, l cch n sng i nh c a khch hng v i n hng c a h ; b ng tng s chnh xc, h th ng c t gi m s cc khi u n i v v th khi n vi c ph c v nhanh hn. Trong kinh doanh th c n nhanh, th i gian th c s l ti n: c t th m ch nm giy kh i th i gian x l m t n hng l ng k , bi bo lu . Bigari ni anh c t ng n th i gian t hng trong cc c a hi u hai ln li-th ng c a anh hn 30 giy m t cht, xu ng trung bnh cn kho ng 1 pht 5 giy. t hn m t n a th i gian trung bnh 2 pht 36 giy, cho t t c cc ti m McDonalds, gi a cc ti m nhanh nh t trong n c, theo QSRweb.com, trang theo di nh ng vi c nh v y. Cc ti m li-th ng c a anh hi n nay ph c v 260 xe m t gi , Bigari ni, 30 ph n trm nhi u hn chng t tr c khi anh kh i ng call center Tuy cc nh i u hnh c a anh ki m, trung bnh, c 40 cent m t gi cao hn cc nhn vin tuy n c a anh, anh c t t ng chi ph lao ng c a mnh c m t i m ph n trm, ngay c khi l ng bn hng li-th ng tng ln Cc tr c nghi m c ti n hnh bn ngoi cc cng ti cho th y cc ti m li-th ng c a Bigari hi n nay c l i t hn 2 ph n trm c a t t c cc n hng, xu ng t kho ng 4 ph n trm tr c khi anh b t u s d ng cc call center, Bigari ni. Bigari say m t ng call center n m c, bi bo nh n xt, anh m r ng n qu c a s li-th ng b y ti m n c a anh c

50. 42 TH GI I L PH NG dng h th ng. Trong khi anh v n cho d ch v qu y cc ti m n , h u h t khch hng by gi t hng qua call center, dng i n tho i v i my c th tn d ng trn cc bn trong khu v c ng i. M t s d u hi u v lm ph ng m ti b t g p nh, tuy v y, ch ng lin quan g n kinh t h c. Ngy 3-10-2004, ti xu t hi n trn chng trnh bu i sng Tin Ch nh t c a CBS, im t v i Qu c gia, do phng vin k c u c a CBS Bob Schieffer d n. CBS ln tin r t nhi u trong cc tu n tr c b i v phng s 60 Pht c a Dan Rather v s ph c v c c V binh Qu c gia Khng qun c a T ng th ng George W. Bush ho ra l d a vo cc ti li u gi . Sau chng trnh Ch nh t , Schieffer k r ng th l qu c nh t x y ra v i ng ta vo tu n tr c. Khi ng b c ra kh i studio c a CBS, m t phng vin tr i ng v a h. y khng h l th ng, b i v nh v i t t c cc chng trnh sng Ch nh t, cc m ng tin l n CBS, NBC, ABC, CNN, v Fox lun c ng i n cc studio c a nhau ch p cc cu c ph ng v n v i cc khch m i. Nhng g tr ny, Schieffer gi i thch, khng t m t m ng chnh no. Anh ta l ch s gi i thi u mnh l phng vin c a m t Web site g i l InDC Journal v h i li u anh ta c th h i Schieffer vi cu h i. Schieffer, do l m t tay l ch s , ni ch c ch n. G tr ph ng v n ng ta v i m t d ng c m Schieffer khng nh n ra v sau h i n u anh ta c th ch p nh ng. nh ? Schieffer th y g tr khng c my nh. Anh ta ch ng c n my nh. Anh ta quay my i n tho i di ng c a mnh v nhy m t nh c a Schieffer. V th sng hm sau ti n v ng vo trang Web site ny v nh c a ti v i bi ph ng v n v c r i ba trm bnh lu n v n, Schieffer ni, ng, tuy bi t r t k ngh bo tr c tuy n, tuy th v n s ng s t v cch nhanh khng th tin n i, r ti n, v n c m g tr ny lm cho mnh c bi t n [ a mnh ln nh sng]. Cu chuy n ny lm ti t m, cho nn ti l n ra g tr ny t InDC Journal. Tn anh ta l Bill Ardolino, v anh l g r t chu o. Ti ti n hnh ph ng v n ring c a mnh v i anh ta tr c tuy n lm sao khc c? v b t u b ng h i v thi t b anh dng v i t cch m t m ng/bo m t-ng i.

51. 43 KHI TI CN ANG NG Ti dng m t my chi MP3/ghi m nh xu (ba inch r i v hai inch [~8,9 x 5 cm]) ghi m, v m t my nh i n tho i s nh ring ch p nh ng ta, Ardolino ni. Khng hon ton g i tnh nh chi c my m t-trong-t t-c i n tho i/my nh/my ghi m (hi n c bn), nhng d u sao i n a l m t s by t v tnh ph bi n kh p ni v s thu nh c a cng ngh . Ti mang thi t b ny i kh p D.C. m i lc b i v, ny, ai bi t c. Ci c l gy ho ng h t hn l Mr. Schieffer quy t nh tr l i nhanh th no, sau khi b ng i l no nh y b vo v i cc cu h i ph ng v n. ng lm ti r t ng c nhin thch th. Ardolino ni my chi MP3 t n kho ng 125 $. N ch y u c thi t k chi nh c, anh gi i thch, song cng c ng gi s n nh m t my ghi m s t o cc file m thanh WAV c th t i c ln my tnh V c b n, ti c th ni r ng hng ro b c vo lm bo c n thi t b c m tay, ghi m c bi t, [by gi ] kho ng 100-200 $ n 300 $ n u anh mu n thm m t my nh, 400 $ n 500 $ cho m t chi c my ghi m r t xinh v m t my nh th t xinh. [Nhng] 200 $ l t t c ci anh c n lm vi c. Ci g thc y anh ta tr thnh m ng tin t c c a ring mnh? Lm m t nh bo c l p l m t th ring xu t pht t s th t v ng c a ti v thng tin thin l ch, khng y , c ch n l c, v/ho c km c i do phng ti n truy n thng ch o thu th p, Ardolino gi i thch, anh di n t mnh nh m t ng i t do trungh u. Ngh lm bo t do v ng i b con c a n, blogging*, l bi u l c a cc l c l ng th tr ng- m t nhu c u khng c cc ngu n thng tin hi n t i tho mn. Ti b t u ch p nh v l y ph ng v n v cc cu c mt ting l n ch ng chi n tranh D.C., v cc phng ti n truy n thng bp mo th thi n b n ch t c a cc nhm t ch c cc cu c t h p - [nh] nh ng ng i Marxist ngoan c , nh ng k ng h kh ng b r rng hay ng m ng m, v.v. Ti lc u ch n dng hi h c nh m t cng c , nhng t ti chuy n h ng. Vng, ti c nhi u quy n l c hn, quy n l c a thng i p c a ti ra. Bi ph ng v n Schieffer th c t thu c hai mi lm ngn ng i thm trong hai mi b n gi . Ngy cao i m c a ti k t khi ti b t u l nm mi lm ngn khi ti gip ph Rathergate Ti ph ng v n chuyn gia php y hng u trong cu chuy n V binh Qu c gia c a Dan Rather, v c * blogging ~ lm bo trn Web; xem blog trang sau

52. 44 TH GI I L PH NG bi t sau The Whashington Post, Chicago Sun-Times, Globe, NYT, v.v ki m c ng, trong vng b n mi tm gi . Nh p thu th p v s a thng tin trong cu chuy n th bo gi CBS gy s ng s t, anh ta ti p t c. N khng ch l CBS News gy b t c sau s th t, c th cho r ng h khng th theo k p m t i qun nh ng ng i ki m tra s th c t n tu . T c v s c i m c a phng ti n truy n thng l ci g v t xa quy trnh c Ti l m t gim c ti p th hai mi chn tu i [ng i] lun mu n vi t ki m s ng nhng cm ght sch d y phong cch AP. Nh Glenn Raynolds [m t] berblogger* thch ni, cc blog cho ng i dn m t c h i ng ng la ht vo TV c a h v c m t ti ng ni trong qu trnh. Ti ngh l chng c dng nh lo i c a m t ng c p th nm ho t ng cng v i cc phng ti n truy n thng ch o (th ng m t n chng hay c p cho chng thng tin th) v ho t ng ti m tng nh m t h th ng trang tr i vi t bo v bnh lu n cung c p m t phng ti n m i t thnh cng. Gi ng nhi u m t c a ti m anh ni trong cu n sch c a anh, c cc kha c nh t t v x u c a s pht tri n. S v ra