8 - Lamarck

KABIHASNANG SUMER

SUMER sa MESOPOTAMIA

Ang Mesopotamia ang kinilala bilang "cradle of civilization' dahil dito umusbong ang unang

sibilisadong lipunan ng tao .

Bakit “CRADLE OF CIVILIZATION”?

Matatagpuan ang Mesopotamia sa Gitnang Silangan na tinawag na Fertile Crescent,(Iraq)

isang arko ng matabang lupa na naging tagpuan ng ibat ibang grupo ng tao mula sa Persian Gulf

hanggang sa dalampasigan ng Mediterranean Sea. Sa lugar na ito matatagpuan ang Ilog ng Tigris at Euprates kung saan umusbong ang kabihasnan.

•Noong panahong Neolitiko natatag ang pamayanang Jericho sa Israel at Catal Huyuk sa Anatolia at mga kalat-kalat na pamayanan sa Zagros. Subalit hindi naglaon nangibabaw ang Sumer na naging sentro ng kabihasnang Mesopotamia. •Ang mga mahahalagang lungsod ng Sumer ay ang Ur, Uruk, Eridu, Lagash, Nippur at Kish. Sa katunayan, isang pinakamahalagang gusali ang itinayo sa Ur na tinawag na Ziggurat.•Ziggurat ang tawag bilang pagbibigay karangalan sa kanilang mga Diyos na nagsisilbing panirahan nito.

MGA PAPEL NA GINAMPANAN NG PARING-HARI

- tagapamahalang ispiritwal at isang pulitikal na lider- ang mga pinunong militar ang papalit sa Paring-hari bilang pinuno ng templong-estado

SISTEMANG PANRELIHIYON

•Ang mga Ziggurat o templo ay tahanan ng mga diyos ng mga Sumerian•Natuto ang mga Artisano na ihubog ang luwad na galing sa ilog upang maging iadrilyo•ayon sa mga matandang paniniwalang Sumerian, Ang mga kabundukan ay siyang sentro ng kapangyarihang supernatural sa mundo•Ang bawat baitang ng Ziggurat ay pinag-uugnay ng mga hagdan•Pagsapit sa tuktok, matatagpuan ang isang dambana na alay sa diyos na kanilang sinasamba 

Mga Diyos ng SumerianAN

- Diyosa ng kalangitan

ENLIL - Diyos ng hangin

ENKI- Diyos ng katubigan

NINHURSAG - Dakilang diyosa ng

sangkalupaan

- Nasa tuktok ng lipunan ang mga pinunong pulitikal at ispiritwal- Kasama sa naghaharing uri ang matataas na opisyal at kanilang pamilya. kasunod ang mga mangangalakal,artisano,scribe,at mababang opisyal.

SISTEMANG PANLIPUNAN

KABIHASNANG SUMERIANMga Ambag sa

Kabihasnan Sanhi ng Pag-unlad at Pagbagsak: Mga

Imbensyon

CUNEIFORMUnang nabuong

sistema ng panulat. Isa itong uri ng pictograph na naglalarawan ng mga bagay na ginagamitan ng may 600

pananda sa pagbubuo ng mgasalita o ideya. Dahil nito, naitala na nila

ang batas,epiko,dasal,at kontrata ng negosyo.

Ang mga scribe o tagasulat ay umuukit sa isang basang Clay tablet.

Nagtataglay ng kumpletong petsa at lungsod kung saan ito nagmula.

ang mga scribe o tagasulat ay umuukit sa isang basang Clay tablet. Nagtataglay ng kumpletong petsa at lungsod kung saan ito nagmula.-ang pinakaunang epiko sa daigdig ay Sumerian-ang epiko ni Gilgamesh.

Ang pinakaunang epiko sa daigdig ay Sumerian-ang epiko ni Gilgamesh. Ang ginagamit naman nilang panulat ay ang

stylus.

GULONG (SUMERIAN WHEEL)

Nabuo noong 3500 B.C .Sa pagkakatuklas

nito, nagawa nila ang unang

karwahe.

CACAO

Ginamit bilangunang pamalit ng kalakal. Dahil roon,

sila ang nakaimbento ng unang paraan ng

pagpapalitan/pakikipagkalakalan.

MATEMATIKAAng Sumerians nakabuo ng isang

kumplikadong sistema ng Sipnayan. Paglikha ng aritmetika, geometry, at algebra. Sa

prinsipyong itong matematika, ginamit ang sistema

ng pagbilang na nakabatay sa 60,paghahati o fraction, gayundin ang

square root. Isama pa ang pagbibilang hanggang sampu.

Naimbento nila ang Decimal System. Ang hugis na bilog ay hinati nila sa 360 degrees. Sila rin ang nakaimbento ng kalendaryong lunar na may 12 buwan.

Sumer Star Chart 3300 BC

Paggamit ng laryo na yari sa luwad (clay tablet)

Dome , vault, rampa at ziggurat sa arkitektura at inhenyeriya.

PAG UNLAD PAGBAGSAK

1. Imbensyon2. Karapatan ng

Kababaihan3. Lungsod-Estado4. Edukasyon5. Industriya6. Pwersang Paggawa

1. Kawalan ng Pagkakaisa

2. Walang natural na depensa sa mga mananakop

• Umunlad ang mga pamayanan at naging lungsod- estado na malaya at nagsasarili, subalit hindi naglaon nagkaroon ng mga pag-aaway.

• Sinamantala ng ibang lungsod tulad ng Akkadian ang mga pangyayaring ito at nasakop ang mga Sumerian sa pamumuno ni Sargon na nagtatag ng pinakaunang imperyo sa kasaysayan.

• Marahil naging masaklap din ang pagwawakas ng mga Akkadian dahil sa pagsakop ng Babylon na gumamit ng kaguluhan at digmaan sa pagsakop na pinamunuan ni Hammurabi na nagpatupad ng mga batas na hango sa "Code of Hammurabi".

• Matapos ang mga Babylon sunod sunod na ang mga nanakop dito, ang mga Hittite na kilala sa imperyong gumagamit ng kasangkapang bakal na pandigma, ang mga Chaldean at mga Assyrian na kilala bilang matatapang na mandirigma.

Pagkasira ng Sumer