SAVUNMA TEDARİK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ
(TÜRKÇE-İNGİLİZCE)
ANKARAGenelkurmay Basımevi
T.C.MİLLÎ SAVUNMA BAKANLIĞI
ANKARA
TASNİF DIŞI
TASNİF DIŞI
MSS 76-1
TASNİF DIŞI
TASNİF DIŞI
BU SÖZLÜĞÜN HAZIRLANMASINDA;
MY 66-1(A) TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ YAYIN VE YAYIM YÖNERGESİ (1995) ANA KAYNAK OLUP, GENELKURMAY BAŞKANLIĞI, KUVVET KOMUTANLIKLARI VE MİLLÎ SAVUNMA BAKANLIĞI KARARGÂHINDAKİ DAİRE BAŞKANLIKLARININ GÖRÜŞLERİ İLE BU KAPSAMDA HAZIRLANMIŞ TEDARİK MEVZUATINDAN YARARLANILMIŞTIR.
GENELKURMAY BASIMEVİ YAYIN NUMARASI : 09 /
TASNİF DIŞI
T.C.MİLLÎ SAVUNMA BAKANLIĞI
ANKARA
MTİY : 6048- -09/Mod.Mal ve Hiz.Ted.D. Pl. ve Mali Ynt.Ş. Ağustos 2009
KONU : MSS 76-1 Savunma Tedarik Terimleri Sözlüğü (Türkçe - İngilizce).
BAŞEMİR
İLGİ: (a) MY.369-1 TSK Planlama, Programlama ve Bütçeleme Sistemi (PPBS) Yönergesi.
(b) AAP-43 NATO Training and Exercises Funding Glossary (English and French).
1. Tedarikte terim birliği sağlamak maksadıyla daha önceden ilgi (a) emir kapsamında hazırlanan MSS 76-1 Savunma Tedarik Terimleri Sözlüğü, tedarik mevzuatındaki gelişmeler doğrultusunda Türkçe ve İngilizce olarak yeniden hazırlanarak yayımlanmıştır.
2. Bu sözlük yayım tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.
3. Bu sözlükte yer almayan tanımlar için ilgi (b) sözlükten istifade edilecektir.
4. Söz konusu sözlük basılı olarak hazırlanmış olup, Resmî Askerî Yayın Sistemine girilmiş ve MSB WEB Sayfası ve TSK Net Sayfasında yayımlanmıştır.
5. Sözlük ile ilgili olabilecek görüş ve öneriler, zaman gözetmeksizin Yayın Geliştirme Öneri Çizelgesi ile yazılı olarak veya elektronik ortamdan faydalanılarak Millî Savunma Bakanlığı Modernizasyon Mal ve Hizmet Tedarik Dairesi Başkanlığına gönderilecektir.
MTİY E.T.GÖREN : Ahmet TURMUŞ Korgeneral
F. D. M.YERLİKAYA : Müsteşar
Cari Mal
TASNİF DIŞI-I-
TASNİF DIŞI
(BU SAYFA BOŞ BIRAKILMIŞTIR)
TASNİF DIŞI-II-
TASNİF DIŞI
GEREĞİMİKTAR
CİLTLİ KARTON KAPAKLI
CD
TASNİF DIŞI-III-
TASNİF DIŞIGenelkurmay Başkanlığı 5 5 1Kara Kuvvetleri Komutanlığı 5 50 1Deniz kuvvetleri Komutanlığı 5 50 1Hava Kuvvetleri Komutanlığı 5 50 1TSK Sağlık Komutanlığı 4 2 1MİLLÎ SAVUNMA BAKANLIĞI:Harita Genel Komutanlığı 1 4 1Müsteşar Teknoloji ve Koordinasyon Yardımcılığı 1 3 1Müsteşar İdari Yardımcılığı 1 3 1Müsteşar Tedarik ve İnşaat Yardımcılığına 1 4 1Müsteşar Adlî İşler Yardımcılığı 1 3 1Teknik Hizmetler Dairesi Başkanlığı 1 20 1Modernizasyon Mal ve Hizmet Tedarik Dairesi Başkanlığı 15 15 1Cari Mal ve Hizmet Tedarik Dairesi Başkanlığı 1 2 1Maliye Dairesi Başkanlığı 1 2 1Genel Plân ve Prensipler Dairesi Başkanlığına 1 3 1Personel Dairesi Başkanlığı 1 1 1Teftiş Dairesi Başkanlığı 1 5 1İnşaat Emlak ve Nato Güvenlik Yatırımları Dairesi Başkanlığı 1 3 1Kanunlar ve Kararlar Dairesi Başkanlığı 1 4 1Hukuk Müşavirliği ve Davalar Dairesi Başkanlığı 1 3 1Kalite Yönetim Dairesi Başkanlığı 1 5 1ARGE ve Teknoloji Dairesi Başkanlığı 1 7 1Sağlık Dairesi Başkanlığı 1 2 1SSDİ Dairesi Başkanlığı 1 2 1Fiyat ve Maliyet Analiz Dairesi Başkanlığı 1 4 1Genel Sekreterliğe 1 1 1MTİY Tedarik Koordinasyon Şube Müdürlüğü 1 2 1MTİY Bütçe Şubesi Müdürlüğü 1 2 1Vashington Silahlı Kuvvetler Ataşeliği 1 2 1Londra Silahlı Kuvvetler Ataşeliği 1 5 1Paris Silahlı Kuvvetler Ataşeliği 1 3 1Roma Silahlı Kuvvetler Ataşeliği 1 1 1Ottowa Askeri Ataşeliği 1 1 1Moskova Askeri Ataşeliği 1 1 1Tel-Aviv Askeri Ataşeliği 1 1 1Brüksel Askeri Ataşeliği 1 1 1Budapeşte Askeri Ataşeliği 1 1 1Koblenz Türk İrtibat Heyeti Başkanlığı 1 1 1NAMSA Türk İrtibat Heyeti Başkanlığı 1 1 1
BİLGİStok 9 15 9
TOPLAM 81 290 48
TASNİF DIŞI-IV-
TASNİF DIŞI
DEĞİŞİKLİK KAYIT ÇİZELGESİ
DEĞİŞİKLİK EMRİNİN
KONUSU
DEĞİŞİKLİĞİ İŞLEYENİN
Onay
SıraNu. Tarih-Sayısı İşlem Tarihi Rütbe ve Sicili Adı ve
Soyadı İmzası
TASNİF DIŞI-V-
TASNİF DIŞI
TASNİF DIŞI
12cm
-VI-
TASNİF DIŞIİÇİNDEKİLER
SAYFA NUMARASI
1. A Harfi 1-102. B Harfi 11-143. C Harfi 15-164. Ç Harfi 17-185. D Harfi 19-256. E Harfi 27-307. F Harfi 31-34
8. G Harfi 35-379. H Harfi 39-4210. İ Harfi 43-4911. J Harfi 5112. K Harfi 53-6413. L Harfi 65-6714. M Harfi 69-7615. N Harfi 77-8016. O Harfi 81-8217. Ö Harfi 83-8518. P Harfi 87-9319. R Harfi 95-9620. S Harfi 97-10221. Ş Harfi 10322. T Harfi 105-11323. U Harfi 115-11724. Ü Harfi 11925. V Harfi 12126. Y Harfi 123-12627. Z Harfi 12728. EK-A KISALTMALAR 129-133
TASNİF DIŞI-VII-
TASNİF DIŞI
(BU SAYFA BOŞ BIRAKILMIŞTIR)
TASNİF DIŞI-VIII-
TASNİF DIŞI
- A -ACİL HAREKÂT İHTİYACI : Türk Silahlı Kuvvetlerinin; barışta, gerginlikte veya savaş halinde ortaya çıkan ve/veya önceden öngörülemeyen, kısa sürede karşılanması gereken, karşılanamaması durumunda ulusal/uluslararası görev ve/veya sorumluluklarının yerine getirilmesini engelleyen ihtiyaçlardır.
IMMEDIATE OPERATIONS REQUIREMENT : These are the requirements of Turkish Armed Forces, which are unexpectedly occured in peacetime, at tension or in wartime, and/or which are not previously foreseen. These requirements are supposed to be met as soon as possible. Otherwise; the lack of these requirements will cause hindrance to national/international missions and/or liabilities.
ÂCİR : Kiraya veren kimse; kiralayan; mucir.
LESSOR : The person who leases; renter.
ACİZ VESİKASI : İcra yoluyla alacağını alamayan alacaklıya, ödenmemiş alacağı için verilen belge.
CERTIFICATE OF INSOLVENCY : It is a document prepared for someone’s outstanding debt/unliquidated obligation, it is a document given to the creditor who can not take his/her credit by way of execution.
ACZ : Düşkünlük; borçlarını ödeyememe; yeteneksizlik.
INSOLVENCY : Indulgence, default (insolvency), lack of authority.
AÇIK İHALE USULÜ : Bütün isteklilerin teklif verebildiği ihale usulüdür.
OPEN TENDER/BIDDING PROCEDURE : It is a tendering procedure, for which all tenderers can submit proposal/offer/bid.
ADAY : Ön yeterlik için başvuran gerçek veya tüzel kişiler veya bunların oluşturdukları ortak girişimlerdir.
CANDIDATE/ NOMINEE : Real or legal persons or joint ventures including real or legal persons who apply for pre-competence.
AĞIRLIKLI ORTALAMAYA GÖRE BİRİM FİYAT : Aynı cins herhangi bir mal veya hizmetin güncellenen birim fiyatı ile miktarının çarpımları toplamının, miktarların toplamına bölünmesi ile bulunan fiyatı ifade eder.
TASNİF DIŞI-1-
TASNİF DIŞI
UNIT PRICE BASED ON WEIGHTED AVERAGE : It is a price calculated by adding of multiplication of upgraded unit price and amount/quantity of any goods or service in kind and divide them to addition of quantity/amount.
AKREDİTASYON : Akredite eden kuruluş tarafından laboratuvarların, muayene ve belgelendirme kuruluşlarının, ulusal ve uluslararası kabul görmüş teknik kriterlere göre değerlendirilmesi, yeterliliğinin onaylanması ve düzenli aralıklarla denetlenmesidir.
ACCREDITATION : Evaulating of laboratories, inspection institutions and certification bodies according to technical criterias, nationally and internationally recognized and certification of capability and auditing regularly by accredited institution.
AKREDİTİF : İthalatçının getireceği mallar için muteber bir banka kanalı ile muhabirleri nezdinde üçüncü şahıslar (ihracatçılar) lehine, belirli koşulların yerine getirilmesi kaydı ile açtırdığı bir itibar hesabıdır. Mal bedeline karşılık yapılan bir nevi havale de denilebilir.
LETTER OF CREDIT (DOCUMENTARY CREDIT) : It is a prestige account that importer opens in a bank for his imported articles via solvent bank by correspondents in favour of third persons (importers), provided certain conditions. It also means remittance against cost.
1. Akreditif Çeşitleri : Types of Letter of Credit:a. Dönüşsüz Akreditif (Gayri Kabili Rücu Akreditif):
Bildirilen akreditif şartlarına tamamen uygun olarak ve tayin edilen süre içinde çekilen poliçenin, akreditifi açan banka tarafından, kabul veya tediye edileceğini kesin olarak taahhüt eden bir akreditif çeşididir. Akreditif tarafların muvaffakatı olmadan iptal edilmez.
Irrevocable Letter of Credit: In conformity with all stated letter of credit conditions, it is a type of letter of
credit that the issuing bank shall certainly undertake to accept and pay bills of exchange (drafts) drawn in determined period. The letter of credit can not be cancelled without accaptance of parties.
b. Dönüşlü Akreditif (Kabili Rücu Akreditif):Amir ve akreditifi açan banka tarafından lehtara haber verilmeksizin her an
değiştirilebilen veya iptal edilebilen akreditiftir. Revocable Letter of Credit: A revocable credit may be amended or cancelled at any moment by
applicant or issuing bank and without notice to beneficiary (third party).
TASNİF DIŞI-2-
TASNİF DIŞI
c. Teyitli Akreditif:Akreditifi açan banka ihracatçının ülkesinde tanınmıyorsa lehtarın çekeceği
poliçenin ödeneceği konusunda mahalli bir bankanın teminat vermesi halinde teyitli akreditif olur.
Confirmed Letter of Credit:In case the issuing bank is not known/gained currency in exporter’ s
country and a local bank issues a letter of credit that the bill of exchange (draft) drawn by beneficiary (third party) shall be paid. In this case, the letter of credit is called as confirmed letter of credit.
ç. Devredilebilir Akreditif:Lehtar tarafından üçüncü bir şahsa devredilebilir akreditiftir. Yetkinin
lehtara açıkça tanınmış olması gerekir.Transferable Letter of Credit: A transferable letter of credit is a credit that allows the first beneficiary to
transfer original letter of credit to a third party. Authorization must be provided/granted to beneficiary clearly.
d. Bölünebilir Akreditif:Malların birkaç firma tarafından temin edilmesi ve hazırlanmasına olanak
veren akreditiftir. Lehtar adına açılan kısımlara bölünüp satıcı firmalara devredilebilir. Devredilebilir akreditifler, kısmî sevkiyata izin verilmek koşuluyla bölünebilir akreditif kabul edilebilir.
Divisible Letter of Credit: A divisible letter of credit is a credit that allows several firms to supply and
prepare the materials. It may be transferred to seller/supplier firms dividing the parts opened in the name of beneficiary. Transferable credits may be accepted as divisible credit provided there is allowance of partial shipment.
2. Akreditifte Taraflar : Parties to the Letter of Credit:a. Akreditif Amiri: Akreditif açtıran gerçek veya tüzel kişidir.
Applicant:Real or legal person on whose behalf the credit is issued.
b. Amir Banka (Yetkili Banka): Akreditifi açan banka, ithalatçının bankasıdır. Akreditif şartlarını yerine getirmekle mükellef olup, tediyenin akreditif şartlarına uygun olarak yapılmasını sağlar.
Issuing Bank (Authorized Bank): Bank that issues(opens) letter of credit, it is exporter’ s bank. Issuing bank is in
charge of performing the letter of credit terms and supplies payment to be made in
TASNİF DIŞI-3-
TASNİF DIŞI
terms of letter of credit.
c. Lehtar: Satıcı firma, ihracatçı yani lehine akreditif açılan firmadır. İhraç ettiği malın
bedelini, akreditif şartlarına uygun olarak vereceği belgeler karşılığında tahsil eder.Beneficiary: Seller firm, drawer (exporter) in whose favour the credit is
opened (issued). The beneficiary cashes compensation of material he exported, against for the documents he submits in accordance with letter of credit terms.
ç Aracı Banka: Akreditifi lehtara ihbar veya teyit eden bankadır. Muhabir banka olarak da bilinmekte olup yurt içindeki yetkili bir banka ile ilişkili bulunan ve akreditif işlemlerini anlaşmalı olduğu yetkili (amir) banka adına yürüten yabancı bir bankadır.
The Negotiating Bank- Paying Bank: It is a bank that notifies or confirms the letter of credit to the beneficiary. It is
known as correspondent bank and it is a foreign bank having relation to the domestic bank and executing letter of credit process in the name of issuing bank.
ALICI : Yükleniciyle sözleşmeye dayalı bir ilişki içerisinde bulunan ve ürün ve kalite gereklerini belirleyen Devlete ait ve/veya NATO’nun Kuruşudur.
BUYER : Governmental and/or NATO Organization that enters into a contractual relationship with a Contractor, defining the product and quality requirements.
ALIM : Taşınır ve taşınmaz mallar ile her türlü ihtiyaç maddeleri, hizmet ve hakların temin edilmesini kapsar.
PURCHASE/PROCUREMENT : It includes supplying movable goods and real properties and all sorts of perishable commodities, services and rights.
ALIM ESAS NUMUNESİ : Satın alınacak malın, teknik şartnamesinde sadece kendisine atıf yapılan nitelikleri belirtmek amacıyla tutulan ve muhafaza edilen örneğidir.
TEST SPECIMEN (PURCHASE BASED SAMPLE) : It is a sample of material to be purchased, which is kept and preserved and which is to state qualities referring to only itself in technical specification.
ALT SİSTEM : 1) Bir ana sistem içerisinde bir temel fonksiyonu yerine getirmek üzere bir araya getirilmiş fonksiyonel birleşenler grubudur. 2) Temel teknolojilerin bir araya getirilmesi ile oluşan ve ana silah sisteminin temel bir fonksiyonunu yerine getiren bileşenlerdir.
TASNİF DIŞI-4-
TASNİF DIŞI
SUB-SYSTEM : 1) It is a functional components in a main system group kept together to fulfill a basic function. 2) They are the components, which are composed of combining of basic Technologies and to fulfil basic function of main weapon system.
ALT YÜKLENİCİ : 1) Sözleşme konusu işin nev’i itibarıyla bir kısmını yüklenici adına ve ona bağlı olarak gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişidir. 2) İdarenin onayıyla, sözleşme konusu işin özelliği ve ihtiyaç görülmesi nedeniyle yüklenici adına, yüklenici ile arasındaki ticari veya hukuki ilişkiye bağlı olarak çalışan gerçek veya tüzel kişiliktir. Alt yüklenici; sözleşme birim fiyat cetveli veya götürü bedel teklif mektubunda yer alan mal veya hizmetin birini veya bir kısmını yükleniciye sağlayan gerçek veya tüzel kişiyi ifade eder. Sözleşme konusu mal/hizmetin üretiminde kullanılan alt parçaları üreten veya nakliye gibi hizmet veren gerçek veya tüzel kişilikler alt yüklenici olarak değerlendirilmezler. Üretici olmayan yükleniciler için satışına yetkili olduğu ürünlerin üreticileri alt yüklenici sayılmazlar.
SUB-CONTRACTOR : 1) He/she is a real or legal person, who undertakes/ fulfils the part of work, subject matter of contract, on behalf of contractor and who is in subjection to the contractor. 2) He/she is a real or legal person, who works, with the approval of contracting entity, on behalf of the contractor by reason of feature of work, subject matter of the contract and in case of need in accordance with commercial and legal relationships with contractor. Sub-contractor represents real or legal person, who supplies / fulfils some part of material or service in unit price table or overall rate letter of bid. Real or legal persons can not be supposed to be sub-contractors, who manufacture sub-parts, which are to use for manufacturing material/service of contract or who furnish transportation services. Manufacturers of products for which they are recognized dealer on behalf of contractors, who are not manufacturers, are not supposed to be sub-contractor.
ALTERNATİF TEKLİF : İhale dokümanında hüküm bulunması halinde, bir ihalede aynı istekli tarafından ihale konusu malın teknik şartnamesinde belirlenen asgari özellik ve şartları sağlamakla birlikte birbirinden farklı teknik özelliklere sahip ürünlerin, asıl teklifin yanısıra alternatif olarak sunulmasıdır.
ALTERNATIVE OFFER : In case there is any provision in tender document, the same tenderer can submit an alternative proposal/offer for product, which has different technical specifications, alongside main offer/bidding, provided that minimum features and conditions determined in technical specification of material subject to the tender.
AMORTİSMAN : Borcun periyodik taksitler halinde ödenmesi; İşletmelerde kullanılan makine, donatım, bina gibi yatırım araçlarının yıllık aşınma ve eskime payları.
TASNİF DIŞI-5-
TASNİF DIŞI
AMORTIZATION : Paying periodically the debt by instalments; annual amortization and obsolescence of investment vehicles as machines, equipment and facilities, which are used in enterprises.
ANA MALZEME : Müstakil olarak tek başına bir hizmet yapabilen markası, modeli, seri numarası, teknik talimnamesi, parça katalogu ve diğer lüzumlu yayınları bulunan komple kombine malzemedir.
MAIN EQUIPMENT/ ITEM : It is a full combine material that includes brand mark, model, serial number, technical manual, part catalogue and necessary publications, which can serve stand-alone as separate/independent.
ANA PARÇA (DÜZEN) : İki veya daha fazla komple parçaların birleştirilmesinden meydana gelen malzemelere denir.
MAIN COMPONENT (SYSTEM) : They are materials that are consisting of two or more complete parts that are integrated/united.
ANA SİSTEM : 1) Alt yapı yatırımları dışında kalan, envanterdeki bir sistemi modernize etmek veya ilk defa envantere girecek olan bir sistemi kazanmak amacıyla tedariki yüksek maliyetli, gerçekleşmesi nispeten uzun zaman alacak olan silah, teçhizat ve malzeme sistemleridir. 2) Yeni bir temel yetenek kazandıran ya da mevcut bir temel yeteneğin kapsamlı modernizasyonuna yönelik olan, tedariki yüksek maliyetli ve/veya gerçekleştirilmesi nispeten uzun zaman alacak olan silah, teçhizat ve malzeme sistemleridir.
MAIN SYSTEM : 1) It is a highly-cost and timetaking weapon, equipment and material system which is considered out of the infrastructure investments and attributed to modernize an already loaded system or to acquire a new system for the inventory. 2) It is a weapon, equipment and material systems, which enables a new primary capability or which is for comprehensive modernization of current primary capability, of which procurement is highly-cost and implementing takes up long time.
ANA TEDARİK SÖZLEŞMESİ : Ülke savunma ve güvenliği ile ilgili ihtiyaç duyulan ürün ve hizmetlerin tedariğine yönelik hususları düzenleyen sözleşmedir.
MASTER PROCUREMENT CONTRACT : The contract that arranges/regulates matters about procurement of product/material and services, needed for home defence and security.
ANA YÜKLENİCİ : Bir ana savunma sistemini veya bir ana malzemeyi nihaî ürün olarak teslim etmek, bir araştırma faaliyetini veya bir eğitim programını
TASNİF DIŞI-6-
TASNİF DIŞI
gerçekleştirmek veya bir hizmeti yapmak üzere sözleşme yapılan sınaî, ticarî, eğitimsel veya diğer mahiyette bir kişi veya kuruluştur.
PRIME CONTRACTOR : An industrial, commercial, educational or other characteristic person or enterprise with whom a contract is made to deliver main defence system or chief material as final product, to perform research activity or training programme or to render a service.
ANALİZ : Malzemenin, laboratuvarda mevcut cihazlar ile ulusal ve uluslararası metotlar kullanılarak istenilen özelliklerin belirlenmesi işlemidir.
ANALYSIS : Analysis is a process to determine required features/qualities of material, using equipments existing at laboratories and through national and international methods.
ANALİZ İSTEK YAZISI : Analiz/Test yapılacak numuneye ait tanıtıcı bilgileri içeren, muayene ve kabul komisyonunun bağlı olduğu makam tarafından gönderilen ve laboratuvar muayenesinin talep edildiği yazıdır.
ANALYSIS REQUEST LETTER : A document/letter that includes introductory information of sample to be analysed/tested. It is a letter with which laboratory inspection is requested and it is sent by authority on which acceptance committee is depended.
ANALİZ UYGULAMA DEFTERİ : Laboratuvarda yapılan çalışmaların detayları ile (ölçüm ve hesapların) kaydedildiği ve tahlil uzmanları tarafından tutulan defterdir.
ANALYSIS PERFORMANCE BOOK : It is a book that maintained by analysis experts and in which details of laboratory works and measurements and estimations are entered.
ANİ ÇIKAN İHTİYAÇLAR : Süreç içinde planlanmamış, ancak tehditte ve teknolojide meydana gelen durum değişiklikleri sonucunda ortaya çıkmış tedarikinin en kısa sürede yapılmasında milli ve askeri açıdan fayda bulunan önemli ihtiyaçlardır.
UNEXPECTED EMERGENT REQUIREMENTS : Important needs that they are not planned in process, however, they are appeared as a result of condition changes on threat and technology and they are urgent to supply/procure due to national and military benefit as soon as possible .
ANTREPO : Ticari malların korunması için kullanılan depo; ardiye, anbar, ambar; (Gümrük Hukukunda) Türkiye’ye girmesi veya Türkiye’den transit geçirilmesi yasak olmayan yabancı memleket eşyasının, çıkış hükmünde olmak üzere ihraç edilecek millî mahsul ve mamullerin, transit veya yeniden ihraç edilmek üzere gelen eşyanın konulduğu yerler.
TASNİF DIŞI-7-
TASNİF DIŞI
WAREHOUSE : Depot, storage warehouse, depository are used to protect commercial property; ( in Law of Customs ). Warehouse is a place for foreign produce, which are not prohibited to enter Turkey or transit pass through Turkey, inland produce to be exported at the point of departure and incoming goods to be passed transit or exported again.
APLİKASYON : Mülkiyetin elde var olan sayısal verilerinin, bir takım ölçme teknikleri kullanılarak araziye uygulanması işlemini ifade eder.
APPLICATION : The act of applying exisiting digital data of property to land by using some measurement technics.
APPOSTİLLE : 1961 tarihli Lahey Sözleşmesine göre, bir belgenin yabancı bir ülkede kullanılabilmesi için, o belgenin aslına uygunluğunun tasdik edilmesi.
APOSTILLE : According to the Hague Contract, dated 1961, a document must be certified that it is a true copy to be used in a foreign country.
ARA DENETİM : İmalat veya üretim süreci gerektiren alımlarda geri dönüşü olmayan hataların ortaya çıkmasını önlemek, imalat veya üretim tamamlandıktan sonra teslim süresinde gecikmelere yol açmamak ve hataların zamanında giderilmesini sağlamak amacıyla, imalat veya üretim tamamlandıktan sonra kontrol imkânı olmayan hususlar için mal veya işin, ihale dokümanında belirtilen nitelik, nicelik, kalite ve özelliklere uygun olarak üretilip üretilmediğinin denetlenmesidir.
INTERIM AUDIT : Interim audit is performed in order to prevent any irrevocable defect/error while purchasing, requiring manufacturing or producing process; or in order to supply the deficiency and prevent delays during delivery period after completing of manufacturing and producing; and in order to be sure whether material or work/service is fulfilled or not in accordance with qualification, quantity, quality and features determined in tender document, after completing of manufacturing or producing for matters of which have no opportunity to control.
ARAŞTIRMA : Belirli bir konuda bilimsel nitelikli bilgi üretilmesi ya da üretilmiş bilginin denemeli uygulaması ile problemin çözümünde etkili olabilecek nitelikte geçerliliği denenmiş, somut ürünler geliştirmeyi veya erişilen en son teknoloji seviyesini daha da yükseltmeyi amaçlayan faaliyetlerdir.
RESEARCH : Researches are activities that aim to develope concrete products of which validation test is performed to make it effective while solving the problem with producing information with technicality on certain matter or with test and application of produced information.
TASNİF DIŞI-8-
TASNİF DIŞI
ARAŞTIRMA GELİŞTİRME PROJELERİ : Amacı, kapsamı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak aynî ve/veya nakdî destek miktarları, sonuçta doğacak ihtira haklarının ilgililer arasındaki paylaşım esasları belirlenmiş yeni bir ürün geliştirilmesi/üretilmesi, ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi, maliyet düşürücü ve standart yükseltici mahiyette yeni tekniklerin uygulanması, üretimle ilgili olarak yeni bir teknoloji geliştirilmesi veya yeni teknolojinin yurt koşullarına uyumu konusunda bilimsel esaslara uygun ve araştırma-geliştirme faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette hazırlanacak ve sonuçlarının faydalı araç, gereç, malzeme, ürün, yöntem, sistem ve üretim tekniklerine dönüştürülmesi veya mevcut teknoloji ile iyileştirmeye yönelik çalışma ve teknoloji uyarlamasını ifade eder.
RESEARCH AND DEVELOPMENT PROJECTS (R&D): Those are projects of which aim, extent, period/time, budget, special terms, real and/or monetary support amount supplied by other association, institution, real or legal persons, sharing principals of invention rights among the persons concerned are determined. The projects are prepared in accordance with the following processes and applications: to develop/produce a new product, to increase quality or standard of the product, to perform new technics in order to cost reduction and standard increase, to develop new technology concerning manufacturing or to determine every stage of research and development activities, compatible with scientific principles to bring new technology in harmonization with country conditions. The meaning of the projects is to convert the results into useful vehicle, equipment, material, product, method, system and production techniques or they are works and technology adaptation for the purpose of improvement of the current technology.
ARAZİ : Sınırları yeterli vasıtalarla belirlenmiş, yatay ve düşey sınırları bulunan zemin parçasını ifade eder.
LAND : A part of earth of which borders are determined by sufficient vehicles and which has horizontal and vertical borders.
ARGE : Belirli bir konuyu anlamak üzere bilgi üretilmesini, üretilen bilginin uygulanmasıyla teknoloji geliştirilmesini veya elde edilen teknolojiyi kullanarak sistem geliştirilmesini amaçlayan faaliyetlerdir.
RESEARCH AND DEVELOPMENT (R&D): Introducing information in order to understand specific matter, improving technology by applying produced information or activities aiming to develop system by using technology.
ARGE’YE DAYALI TEDARİK : Onaylanmış bir ihtiyacın karşılanması amacıyla, sistem konseptinin oluşturulmasından başlayarak, programın tanımlanması, sistem tasarımı, geliştirilmesi, prototip üretilmesi, test edilmesi ve envantere alınması ile seri üretime geçene kadar gerçekleştirilen faaliyetlerin tamamıdır.
TASNİF DIŞI-9-
TASNİF DIŞI
RESEARCH AND DEVELOPMENT (R&D) – BASED PROCUREMENT: In an attempt to meet the approved requirement, until to start mass production they are the activities starting with performing system concept, to define programme, system design and development, to produce, to test and to take inventory prototype.
ARSA : Belediye ve mücavir alan sınırları veya köy yerleşik alanlarında yapılan planlarla iskân (yapılaşma) sahası olarak ayrılmış yerlerde bulunan arazi parçalarını ifade eder.
PIECE OF LAND : It refers to piece of land that is separated as settlement (structuring) with plans made on municipal border and adjacent area borders or village built-up area.
ASKERİ GÜVENLİK BÖLGESİ, ASKERİ YASAK BÖLGE : 2565 Sayılı Kanun kapsamındaki bölgeleri ifade eder.
MILITARY SECURITY ZONE, MILITARY FORBIDDEN ZONE : It refers to regions in scope of Law no. 2565.
ASKERÎ FONKSİYON : Harekât birimleri tarafından yürütülen tanımlı temel görevlerdir.
MILITARY FUNCTION : They are the defined primary duties, performed by the operational units.
AVADANLIK : Alet ve edevat; zanaatkârın el aletleri.
TOOL SET : Tools and instruments, hand tools of craftsman.
AVANS TEMİNAT MEKTUBU : İhaleyi alan kişi veya firmanın yüklendiği işi yapabilmesi için avansa ihtiyacı olması halinde ödenecek peşin miktara karşılık, yetkili banka kontrgarantisine dayanılarak yabancı bir bankadan sağlanan ve yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde avansın geriye verileceğini belirten teminat mektubudur.
ADVANCE PAYMENT GUARANTEE/BOND/LETTER OF GUARANTEE : In order to be fulfilled the undertaken works by awarded party or firm, in case he is in need of advance to fulfill the work, against cash amount to be paid it is the letter of guarantee supplied from foreign bank in terms of counter guarantee of authorised bank and indicate that advance shall be returned in case the liability is not fulfilled.
AZİL : Verilen temsil yetkisinin ortadan kaldırılması.
TERMINATE (DISMISSAL) : To remove power of attorney.
TASNİF DIŞI-10-
TASNİF DIŞI
- B -BAKIM : Silah, cephane, malzeme, donatım ve tesislerin normal çalışmalarını devamlı olarak sürdürebilmelerini sağlamak üzere alınan bütün önlemler ve hizmetlerdir.
MAINTENANCE : Precautions and services in order to provide working/sustainability of weapon, ammunition, material, equipment and facilities regularly.
BAŞVURU BELGESİ : Belli istekliler arasında ihale usulünde ön yeterliğe katılan aday tarafından yeterliğinin tespitinde kullanılmak üzere sunulan belgelerdir.
APPLICATION DOCUMENT : Documents presented to be used to determine competence of applicant, who attends preliminary qualification in tendering procedure among specific tenderers.
BELLİ İSTEKLİLER ARASINDA İHALE USULÜ : Ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda idare tarafından davet edilen isteklilerin teklif verebildiği ihale usulüdür.
TENDERING PROCEDURE AMONG SPECIFIC TENDERERS : In consequence of evaluation of preliminary qualification, it is a tendering procedure to which tenderers offer invited by the contracting entity.
BENZER İŞ : İhaleye konu iş, hizmet veya alımla nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer inşaat veya üretim usul ve tekniği gerektiren, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman ile mali güç, uzmanlık, personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işleri ifade eder.
SIMILAR WORK : Works, which show similarity with work, service or purchasing subject to the tender, require same or similar construction or production procedure or technic, have characteristics in facility, machine, equipment, and other apparatus, financial power, proficiency, personnel and organization needs.
BİLA KAYDÜ ŞART : Kayıtsız ve şartsız; hiçbir koşula bağlanmaksızın; mutlak.
UNCONDITIONALLY : Without any condition and reservation, absolute.
BİNA-TESİS : Destek ve özel tesislerde dâhil askeri amaç ve hizmetler için kullanılan her türlü yapıyı ifade eder.
BUILDING-FACILITY : All types of structure used for military aims and services including support and private facilities.
TASNİF DIŞI-11-
TASNİF DIŞI
BİNA TESİSATI : Yeraltı ve yerüstündeki su, elektrik, doğalgaz, akaryakıt, sıcak ve soğuk hava, kalorifer, asansör tesisatı ile binanın yapısı tahrip edilmedikçe dışarıya çıkartılması olanağı bulunmayan ya da tahrip edilmeden çıkartıldığı takdirde taşınmaz malın kullanma fonksiyonunu değiştiren çeşitli makine ve aygıtlarla benzerlerini ifade eder.
BUILDING INSTALLATION : It refers to installation of water, electricity, natural gas, fuel oil, hot and cold air, central heating, elevator on underground and overground and similarity of immovable property that is not possible to got out of building without destroying building structure or when it is got out of without destroying, it refers to similarity with various machines and devices that change use functions of immovable property.
BİRİM FİYAT : Birbirine benzer parçalardan oluşan işlerde bütünün maliyet fiyatı, birimlerden yalnız birinin maliyet fiyatı belirlenerek bulunur. Birim fiyat her bir birime düşen malzeme, emek ve taşıma giderleri gibi konular göz önünde tutularak saptanır.
UNIT PRICE : In works that compose of similar parts, cost price of the whole is found determining just one cost price of the units. Unit price is determined considering material, effort and transportation expenses of each unit.
BİRİM FİYAT SÖZLEŞME : Yapım işlerinde; ön veya kesin projelere ve bunlara ilişkin mahal listeleri ile birim fiyat tariflerine, mal veya hizmet alımı işlerinde ise işin ayrıntılı özelliklerine dayalı olarak; idarece hazırlanmış cetvelde yer alan her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için istekli tarafından teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden yapılan sözleşmedir.
UNIT PRICE CONTRACT : At construction works based on preliminary or final projects and regarding site lists and unit price descriptions and at material and service purchasing works based on detailed characteristics of work, it is a contract that placed via total price found as a result of multiplication of amount of each work item on table prepared by the contracting entity/administration and unit prices for the items offered by the tenderer.
BÖLGELER ARASI FİYAT MUKAYESESİ : Her yıl aynı dönemlerin ihtiyacı olarak tüm MSB İç Tedarik Bölge Başkanlıklarınca tedarik edilen her bir ürünün ihtiyaç dönemi ve bölge başkanlıkları bazında hesaplanan birim fiyatların (birden fazla tedarik yapılmış ise fiyatların aritmetik ya da ağırlıklı ortalaması alınır.) bir tablo haline getirilerek mukayese edilmesi ve yorumlanmasıdır.
INTERREGIONAL PRICE COMPARISON : As requirement of the same periods of each year, requirement period of each product procured by Regional Chairmanship of Domestic Procurement of MND and unit prices (if more than one purchase is fulfilled, arithmetic or weighted mean is calculated) calculated on the basis of Regional Chairmanship are tabulated, compared and commented.
TASNİF DIŞI-12-
TASNİF DIŞI
BUTLAN : Bir hukuki işlemin hüküm doğurması için uyulması gereken temel ve biçim koşullarından birinin bulunmaması, hükümsüzlük.
VOIDNESS : In order that an act in the law brings provision, it is a situation that there is not any essential and format condition, nullity.
BÜTÇE ÖN DİREKTİFİ : Bütçe teklifinin oluşturulması hazırlıklarının ilgili Kanun, Yönerge, Rehber ve Direktif esaslarına göre başlatılması, bütçelemede göz önünde tutulacak genel esasların belirlenmesi ön hazırlık için gerekli bilgilerin oluşturulmasının sağlanması ve bütçeleme takviminin tanzim edilmesini amaçlayan direktiftir.
BUDGET PRE-DIRECTIVE : a directive is to start preparations of composing budget proposal in accordance with provisions of concerning Act, Instruction, Guidebook and Directive; to determine general principles considering while budgeting, to supply required information for preliminary preparation and directive aims to arrange budgeting calendar.
BÜTÇELEME : On Yıllık Temin/Tedarik Programlarında belirtilen muhtemel kaynak tahsislerinin bütçe yılında nereye, ne maksatla ve ne kadar tahsis edileceğinin kararlaştırılması işlemidir. Bir anlamda OYTEP’in bir yıllık diliminin uygulamasıdır.
BUDGETING : it is a process to determine to where, for what purpose and how much possible resource allocation in budget year stated in Ten Years Procurement/Supply Programmes (TYPP ) to be assigned. In other words, it is an application of TYPP annually.
BÜTÜNLEME İHTİYAÇ PARÇALARI : Kadro ve tahsis listelerindeki malzemelerden tüketilen veya elden çıkarılanları yetki verilen düzeyde tutmak için gereken ikmal maddeleridir.
REPLENISHMENT/REPLACEMENT REQUIREMENT PARTS : They are required supplies consumed from position and allocation lists or disposed to keep at authorised level.
BÜYÜK HATA : Şartname konusu ürünün kritik hatalarının dışında kalan, ancak ürünün şeklini, fonksiyonunu ve birlikte kullanıldığı diğer ürünlere uyumunu, güvenilirliğini değiştirilebilirliğini, servis ömrünü, raf süresini, performansını, maliyetini etkileyebilecek hatalardır.
GROSS FAULT/BIG MISTAKE : Except critical error of product subject to the specification, but they are the faults that affect type, function of the product and adaptation of the product to other products used with, solidity, interchange ability, service life, shelf life, performance and cost of the product.
TASNİF DIŞI-13-
TASNİF DIŞI
BÜYÜK UYGUNSUZLUK : Emniyet, Güvenilirlik, İdame Edilebilirlik, Birbiriyle Değiştirebilirlik, Hizmet/Depolama Ömrü, Performans/Fonksiyon, Maliyet, Sağlık/Çevre, Görünüm, Zaman ve belirli gereklerin karşılanmasını engelleyebilecek nitelikte olan diğer alanları etkileyebilecek, belirli teknik veya fonksiyonel gereklerden ayrılan bir uygunsuzluk.
MAJOR NONCONFORMITY : A nonconformity that is a departure from the specified technical or functional requirements, which may affect Safety, Reliability, Maintability, Interchangeability, Service/Storage Life, Performance/Function, Cost, Health/Environment, Appearance, Time or any other area that may reduce the ağabeylity to meet the specified requirements.
BWB (Bundesamt für Wehrtechnik und Beschaffung) ALIMLAR : NATO anlaşmasından doğan, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Alman Hükümeti arasında 14 Kasım 1972 tarihli ek anlaşmaya göre yapılan alımlardır. Buna göre, Türkiye tarafından Almanya piyasasından askerî ihtiyaçların tedarik edilmesi istendiği takdirde Alman Silah Tekniği ve Tedarik Dairesine (BWB) müracaat edilmekte ve istenilen malzeme veya hizmet BWB tarafından mevcut Alman Kanunları usul ve esaslarına göre ve Alman Ordusuna alındığı fiyatlar üzerinden satın alınmaktadır.
BWB PURCHASES : They are purchases/procurements, which is NATO contractual, made according to supplemental agreement signed on 14 November 1972 between State of the Republic of Turkey and German State. Accordingly, in case military requirement is demanded by Turkey to be procured from German market, applying to German Weapon Technic and Procurement Department (BWB) and required material or service is purchased by BWB according to principles and procedures of current German Act and over prices purchased for the German Army.
TASNİF DIŞI-14-
TASNİF DIŞI
- C -CARİ : Uygulanan, yürürlükte olan.
CURRENT : being applied, in effect.
CFR (Mal Bedeli ve Navlun (Varış Yeri Belirtilmek Suretiyle)) : Yükleme limanında malların küpeşteyi aşmasıyla yüklenicinin malları teslim ettiği bir teslim şeklidir. Bu teslim şeklinde, malların belirtilen varış yerine kadar taşınması için gerekli olan masraflar ve navlun yüklenici tarafından ödenir.
CFR (Cost and Freight (… named port of destination)) : It is a mode of delivery that goods exceeding bulwark at loading port is delivered by contractor. For this mode of delivery, expenses and freight to ship goods to determined destination are borne by contractor.
CIF (Eşya Bedeli, Sigorta ve Navlun) : Malın varış limanında tahliyede küpeşte hizasına gelinceye kadar, sigorta dahil, yapılan tüm masrafların yükleniciye (yüklenici gemiyi kiralar, navlun öder, malı sigorta ettirir), ondan sonrasının ise idareye ait olduğu teslim şeklidir.
CIF (Cost, Insurance and Freight) : Unloading at delivery port of goods till the goods reaches to bulwark level, including insurance, all expenses are borne by contractor (contractor affreights, pays freight, insures goods), then other expenses are borne by contractor.
CIP (Taşıma ve Sigorta Ücreti Ödenmiş Olarak Teslim) : Taşıma ve sigorta bedelleri yüklenici tarafından ödenmiş olarak; yüklenicinin malları bizzat kendisinin seçtiği taşıyıcıya teslim edeceğini, fakat yüklenicinin, ilaveten malların belirtilen varış noktasına getirilmesi için gereken taşıma masraflarını ödemek zorunda olduğunu ifade eder.
CIP (Carriage and Insurance Paid To) : As carriage and insurance paid by contractor, it means that contractor delivers the goods to forwarder chosen by the contractor, but the contractor is liable to pay freight cost required to deliver additional goods to determined destination.
CİHET : Yön; Yan, Taraf; Amaç.
SIDE : Direction, side, party; purpose.
CİNS TASHİHİ : Binalar, arazi ve arsalar ile yeraltı ve yer üstü düzenlerinin mevcut kullanım şekilleri ile tapu kayıtlarının farklılık göstermesi durumunda tapu kayıtlarının mevcut kullanım şekli dikkate alınarak düzeltilmesi işlemini ifade eder.
TASNİF DIŞI-15-
TASNİF DIŞI
TYPE ADJUSTMENT : It refers to process to correct/adjust land registers considering current usage in case current usage of buildings, lands and piece of earth and underground and overground adjustments are different from land registers.
CPT (Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak Teslim) : Taşıma bedeli yüklenici tarafından ödenmiş olarak; yüklenicinin malları bizzat kendisinin seçtiği taşıyıcıya teslim edeceğini, fakat yüklenicinin, ilaveten malların belirtilen varış noktasına getirilmesi için gereken taşıma masraflarını ödemek zorunda olduğunu ifade eder.
CPT (Carriage Paid To) : As carriage/shipment price paid by contractor, it means that contractor delivers the goods to forwarder chosen by the contractor, but the contractor is liable to pay freight cost required to deliver additional goods to determined destination.
TASNİF DIŞI-16-
TASNİF DIŞI
- Ç -ÇALIŞTAY : Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere belirli bir süre için bir araya gelmiş uzman grubunun faaliyetidir.
WORKSHOP : In order to accomplish a specific objective, they are activities/tasks carried out by the expert group gathered together for a certain period.
ÇAP : Sadece bir parsele yönelik hazırlanan ve mülkiyet sınırlarını belirleyen basılı evrakı, diğer bir anlatımla paftanın parsel bazına indirgenmişini ifade eder.
PLAT : It refers to printed document that is prepared for just one parcel and determines possession limit; in other words, it refers to parcel that is reduced to map section.
ÇAPRAZ KUR : İki farklı ulusal para arasındaki değişim oranının her birinin üçüncü bir döviz kuru üzerinden hesaplanmasıyla bulunan kur.
CROSS RATE : The currency exchange rate between two currencies, both of which are not the official currencies of the country in which the exchange rate quote is given in. (By contrast, a currency pair would involve the comparison of the current rate of exchange between the home currency and that of another nation.)
ÇERÇEVE ANLAŞMA : Bir veya birden fazla idare ile bir veya birden fazla istekli arasında, belirli bir zaman aralığında gerçekleştirilecek alımların özellikle fiyat ve mümkün olan hallerde öngörülen miktarlarının tespitine ilişkin şartları belirleyen anlaşmayı ifade eder.
FRAMEWORK AGREEMENT : It is an agreement determining conditions of price and possible foreseen quantities of purchases to be carried out in a certain period between one or more than one contracting entity and one or more than one tenderers.
ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ : Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ya da olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmaları ifade eder.
ENVIRONMENTAL IMPACT STATEMENT : While determining positive or negative impacts of planned projects to environment, action to be taken in order to prevent negative impacts or reduce negative impacts in order not to harm environment, determining and evaluating chosen place and technological alternatives and it refers to works to be carried on following implementation and control of projects.
TASNİF DIŞI-17-
TASNİF DIŞI
ÇOK ULUSLU SANAYİ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMA GRUBU : NATO üyesi ülkeler arasında oluşturulmuş bir çalışma grubudur. NATO dışında gerçekleştirilen uluslararası savunma programlarının yürütülmesine ilişkin usullerin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yürütmüştür. İzlanda haricindeki NATO ülkeleri ile Avusturya, Finlandiya, İsveç ve İsviçre hükümetleri savunma sanayi güvenliği yetkililerinin katılımı ile toplanır. Savunma sanayi güvenliği faaliyetlerinin yürütülmesinde, MISWG tarafından kabul edilen esas ve usuller de dikkate alınmaktadır.
MULTINATIONAL INDUSTRIAL SECURITY WORKING GROUP/MISWG : It is a working group that consists of NATO countries. The group has performed works to develop procedures in relation to implement international defence programmes fulfilled excepting NATO. The group gathers attendance of defense industry security authorities of NATO countries and Austria, Finland, Sweden and Switzerland Governments, except Iceland. In fulfillment of defense industry security activities, principles and procedures accepted by MISWG are considered.
TASNİF DIŞI-18-
TASNİF DIŞI
- D -
DAF (SINIRDA TESLİM) : Satıcının teslim yükümlülüğünün, malların ihraç için gümrükten geçirilip, sınırda belirlenen yer ya da noktada ancak bitişik ülkenin gümrük sınırından önce emre hazır tutulmasıyla sona ermesidir. Sınır terimi, ihraç ülkesinin sınırı da dahil olmak üzere herhangi bir sınır için kullanılabilir. Dolayısıyla, terimin içinde söz konusu sınırın her zaman nokta ya da yer belirtilerek kesin şekilde tanımlanmış olması hayati olarak önem taşımaktadır.
DAF (DELIVERED AT FRONTIER) : Delivered at Frontier means that the seller delivers when the goods are placed at the disposal of the buyer on the arriving means of transport not unloaded, cleared for export, but not cleared for import at the named point and place at the frontier, but before the customs border of the adjoining country. The term ‘‘frontier’’ may be used for any frontier including that of the country of export. Therefore, it is of vital importance that the frontier in question be defined precisely by always naming the point and place in the term.
DANIŞMAN : Danışmanlık yapan, bilgi ve deneyimini idarenin yararı için kullanan, danışmanlığını yaptığı işin yüklenicileri ile hiçbir organik bağ içinde bulunmayan, idareden danışmanlık hizmeti karşılığı dışında hiçbir kazanç sağlamayan ve danışmanlık hizmetlerini veren hizmet sunucularıdır.
ADVISER : They are service providers who consult, use knowledge and experience for the sake of the contracting entity/administration, are not related to contractors to whom he consults, does not cash in excluding consultancy services and provides consultancy service.
DAVET ŞARTNAMESİ : Alım konusu mal veya hizmetin miktarı ile teslim veya sunum şartlarını gösteren şartname.
INVITATION SPECIFICATION :It is a specification determining amount, delivery or supply conditions of goods or service subject to the purchase.
DDP (GÜMRÜK RESMİ ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM) : Satıcının teslim yükümlülüğü, malların ithal ülkesinde belirlenen yerde emre hazır tutulması ile sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar taşınması, ithal gümrüğünden geçirilmesi için gerekli vergi, resim ve diğer harçlar dahil olmak üzere riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır.
DDP (DELIVERED DUTY PAID) : Delivery liability of the seller comes to an end when goods are hold at disposal at named of import country. The seller has to bear all the costs and risks including taxes, duties and levies to transport the goods thereto and clear the goods through import customs.
TASNİF DIŞI-19-
TASNİF DIŞI
DDU (GÜMRÜK RESMİ ÖDENMEMİŞ OLARAK TESLİM) : Satıcının teslim yükümlülüğü, malların ithal ülkesinde, belirlenen yerde emre hazır tutulması ile sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar taşınması ve gümrük formalitelerinin yerine getirilmesi ile ilgili riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır. (İthalat için ödenmesi gereken vergi, resim ve harçlar hariç). Alıcı malların zamanında ithal için gümrükten çekilmemesinden kaynaklanan ek gider ve rizikoları üstlenmek durumundadır.
DDU (DELIVERED DUTY UNPAID) : Delivered Duty Unpaid means that the seller fulfils his obligation to deliver when the goods have been made available at the named place in the country of importation. The seller has to bear the costs and risks involved in bringing the goods thereto (excluding duties, taxes and other official charges payable upon importation) as well as the costs and risks of carrying out customs formalities. The buyer has to pay any additional costs and to bear any risks caused by his failure to clear the goods for import in time.
DEF’ATEN : Bir defada, birden.
LUMP SUM : outright, at once.
DEĞERLENDİRME : Ölçme işlemleriyle varılan sonuçların, teknik şartnamelere ve eklerine uygunluğunun belirlenmesidir.
EVALUATION : it is a process to determine acceptability of results reached by mensurations to technical specifications and its annexes.
DELALET : Aracılık, kılavuzluk, yol gösterme.
AGENCY /GUIDANCE : intervention, (guidance).
DEMONSTRASYON : Yeni üretilen veya üretimde olan bir/birden çok malzemenin (silah, araç, gereç, sistem, giyim, yiyecek, vs.) malzemelerin teknik, taktik veya dayanıklılığının bir sistem bütünlüğü içerisinde çalışma veya işletme durumunun tespit edilmesidir.
DEMONSTRATION : It is a process to determine technical, tactical or production life span in system integrity, working or operating conditions of one/more than one material (weapon, vehicle, equipment, system, clothing, food and etc.) newly produced or in production.
DENİZ KONŞİMENTOSU : Sevkıyatın deniz yoluyla yapılacağı şart koşulduğu zaman aranan bir belgedir.
TASNİF DIŞI-20-
TASNİF DIŞI
MARINE/OCEAN BILL OF LADING : It is a document required when it is obligatory that shipment is to be made by sea.
DEPO : Bir malın teslim alındığı ve muhafaza edildiği yerdir.
DEPOT : It is a place at where goods are received and hold.
DEQ (RIHTIMDA TESLİM ) (varış limanı ... olarak belirtilmek suretiyle) : Satıcının, belirlenen varış limanındaki rıhtımda (iskelede), ithalat için gerekli gümrükleme işlemlerini yerine getirilmemiş olarak alıcının tasarrufuna bırakmakla malları teslim etmesidir. Satıcı, malların belirlenen varış limanına taşınması ve rıhtıma (iskeleye) boşaltılmasına ilişkin bütün hasar ve masrafları üstlenmelidir. DEQ terimi, malların ithalat için gümrüklenmesi ve bununla ilgili tüm işlemlerin, vergilerin, resim ve diğer harçların ödenmesi yükümlülüğü alıcının üstlenmesini öngörür.Bu durum, ithalat için gerekli gümrükleme işlemlerini satıcının yerine getirmesini öngören önceki ıncoterm versiyonlarının aksidir.Fakat taraflar malların ithalinde ödenen masrafları kısmen veya tamamen satıcının yükümlülükleri arasına katmak isterlerse, bu durum satış sözleşmesine bu amaçla eklenecek açık bir ifade ile aydınlığa kavuşturulmalıdır.Bu terim sadece mallar denizyolu veya içsu veya çok vasıtalı taşıma ile varma limanında gemiden rıhtıma (iskeleye) boşaltılmakla teslim edilecekse kullanılabilir. Bununla beraber taraflar malların rıhtımdan limanın içinde veya dışında başka bir yere aktarılmasına ilişkin hasar ve masrafları satıcının yükümlülükleri arasına katmak isterlerse, DDU veya DDP terimleri kullanılmalıdır.
DEQ (DELIVERED EX QUAY (Duty Paid) (…named port of destination) : It means that the seller delivers when the goods are placed at the disposal of the buyer not cleared for import on the quay (wharf) at the named port of destination. The seller has to bear costs and risks involved in bringing the goods to the named port of destination and discharging the goods on the quay(wharf). The DEQ term requires the buyer to clear the goods for import and to pay all for formalities, duties, taxes and other charges upon import. This is a reversal from previous incoterms versions which required the seller to arrange for import clearance.If the parties wish to include in the seller’ s obligations all or part of the costs payable upon import of the goods, this should be made clear by adding explicit wording to this effect in the contract of sale.This term can be used only when the goods are to be delivered by sea or inland waterway or multimodal transport on discharging from a vessel on to the quay (wharf) in the port of destination. However, if the parties wish to include in the seller’ s obligations the risks and costs of the handling of the goods from the quay to another place in or outside the port, the DDU or DDP terms should be used.
TASNİF DIŞI-21-
TASNİF DIŞI
DES (GEMİDE TESLİM) : Satıcının teslim yükümlülüğünün, malı belirlenen varış limanında, gemi bordasında, ithal gümrüğünden geçirmeden alıcının emrine hazır tutmakla sona erdiği teslim türüdür. Satıcı, malların belirlenen varış limanına getirilmesi için gereken tüm gider ve rizikoları üstlenir. Bu terim sadece deniz veya içsu taşımacılığı için kullanılabilir.
DES (DELIVERED EX SHIP) : It means that the seller delivers when the goods are placed at the disposal of the buyer on board the ship not cleared for import at the named port of destination. The seller has to bear all the costs and risks involved in bringing the goods to the named port of destination before discharging. This term can be used only when the goods are to be delivered by sea or inland waterway or multimodel transport on a vessel in the port of destination.
DEVİR : Düzenleyici ve denetleyici kurumlar hariç kamu idarelerinin, görmekle yükümlü olduğu kamu hizmetlerinde kullanılacağına ve amacına uygun kullanılmaması hâlinde geri alınacağına dair tapu kütüğüne şerh konulması kaydıyla, taşınmazların mülkiyetinin diğer kamu idarelerine bedelsiz olarak devredilmesini ifade eder.
TRANSFER : It refers transferring of possession of immovable properties to an other public administration, except for regulatory and supervisory bodies, free of charge/costlessly on condition that the body shall be used for its public service it responsible for and adding annotation to land register in case the body is not used suitable for its purposes.
DEVLET KALİTE GÜVENCESİ (DKG) : Sözleşmede yer alan kaliteye yönelik şartların yerien getirildiğine ilişkin güveni tesis eden belirli Ulusal Yetkililerin oluşturduğu bir süreçtir.
GOVERNMENT QUALITY ASSURANCE (GQA) : The process by which the appropriate National Authorities establish confidence that the contractual requirements relating to quality are met.
DEVLET KALİTE GÜVENCESİ TALEBİ (DKG Talebi) : Satıcı konumundaki bir NATO Ülkesinin ya da dost ülkenin belirli yetkilisine, Devlet savunma sözleşmesi üzerinde icra edilecek olan DKG’yi talep eden Yetkilendirenin, yapmış olduğu resmî talep.
REQUEST FOR GOVERNMENT QUALITY ASSURANCE (RGQA) :The formal request by a Delegator to the appropriate authority of a NATO or friend country supplying Nation requesting GQA to be performed on a Government defence contract.
TASNİF DIŞI-22-
TASNİF DIŞI
DEVLET KALİTE GÜVENCESİ TEMSİLCİSİ (DKGT) : DKG.den sorumlu olup, Alıcı adına hareket eden bir personeldir.
GOVERNMENT QUALITY ASSURANCE REPRESENTATIVE (GQAR) : the personnel with responsibility for Government quality assurance (GQA), acting on behalf of the Buyer.
DFAS-IN : ABD Savunma Bakanlığı Savunma Finans Merkezini ifade eder.
DFAS-IN : Defense Finance Accounting Service- Indianapolis.
DİĞER SİSTEM / TEKNOLOJİLER (DST) : Güvenlik açısından risk taşımayan, genel olarak çift kullanımlı (dual use) olan, en uygun ömür devir maliyeti ile tedarik edilebilen ancak, ekonomik güç ve lojistik destek kolaylığı nedeniyle maliyet etkin olanların yurt içinde geliştirilmesi/üretimi tercih edilen sistem ve teknolojilere “Diğer Sistem ve Teknolojiler” denir.
OTHER SYSTEMS / TECHNOLOGIES : They are systems and technologies that are not risky in terms of security, generally dual use, can be procured with life cycle cost but because of economic potential and logistic support ease of they are cost-effective ‘‘other systems and technologies’’ that is preferred to be developed/produced in domestic.
DİNAMİK ALIM SİSTEMİ : İhale dokümanına uygun ön teklif veren ve sistemin geçerlik süresi içerisinde yeterlik kriterlerini sağlayan bütün isteklilerin sisteme kabul edildiği, piyasada mamul olarak bulunan malların tedarikine yönelik tamamen elektronik ortamda gerçekleştirilen alım sürecini ifade eder.
DYNAMIC PURCHASE SYSTEM : It is a system to which all tenderers, who submit suitable pre-offer to tender document and provide proficiency criteria of system in period of validity, are accepted and it is purchase procedure/period that is carried out completely in electronic environment in order to purchase materials on the market as product.
DOĞRUDAN TEMİN : 4734 sayılı Kanunda ve 2009/14973 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki esaslarda belirtilen hallerde ihtiyaçların, idare tarafından davet edilen istekli/isteklilerle teknik şartların ve fiyatın görüşülerek doğrudan temin edilebildiği usuldür.
DIRECT PROCUREMENT : It is a procedure that requirements can be supplied directly discussing technical conditions and price with invited tenderer/tenderers by the contracting entity, referred to in 4734 numbered Act and on principles of annex of 2009/14973 numbered Council of Ministers Decision.
TASNİF DIŞI-23-
TASNİF DIŞI
DOĞRULAMA GEÇERLEME VE ONAYLAMA : Geliştirilmekte olan veya hazır bir sistemin, sahip olması öngörülen özelliklere ne ölçüde sahip olduğu (doğrulama), uygulamada/kullanımda mevcut işlevleri ile beklenen sonuçları/faydayı ne ölçüde sağladığını (geçerleme) ortaya koymak ve tespit olunan ölçülere göre belirli uygunluk seviyesi ile sistemi belgelendirmek (onaylamak) amacıyla icra edilen faaliyetler bütünüdür.
AFFIRMATION VALIDATION AND APPROVAL : They are activities that are performed in order to reveal whether improved or ready system has foreseen features (affirmation), to reveal whether improved or ready system supplies current functions in practice and expected results/advantage (validation) and to certify system by conformity level according to stated features (approval).
DÖVİZ : Bütün yabancı ülke paraları ve bu paralarla ödemelerde bulunmayı sağlayan her nevi çek, ticari senet, havale gibi hesap, belge ve vasıtalardır.
FOREIGN CURRENCY : All foreign currency and all sorts of documents and means as cheques, commercial papers and transfer(order) supplying to pay.
DÖVİZ İSTEK FORMU : “Müsaadeye Tabi Mallar Listesi”nde yer alan malların ithal taleplerinde kullanılacak formdur.
FOREIGN CURRENCY REQUEST FORM : It is a form to be used for import request in ‘‘List of Goods under Allowance’’.
DÖVİZ KURU : Dövizin fiyatı. Bir yabancı para ile ulusal para arasındaki değişim oranı.
EXCHANGE RATE : The charge for exchanging currency of one country for currency of another.
DÖVİZ SATIŞ BORDROSU : Transferin yapıldığını kanıtlayan aracı banka tarafından verilen belgedir.
BILL OF FOREIGN CURRENCY SALE : It is a document that is given by negotiating bank which proves the transfer is made.
DÖVİZ TAHSİS BELGESİ : Tahsisli ithal malları ve anlaşmalı memleketler kontenjan listelerinde yapılacak döviz tahsislerini gösterir, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca verilen belgelerdir.
EXCHANGE ALLOCATION DOCUMENT : They are the documents indicating
TASNİF DIŞI-24-
TASNİF DIŞI
exchange allocation to be done in lists of allocated import goods and agreement countries quota.
DÖVİZ TAHSİS PLAN LİSTESİ : Alımı programlanan malzemenin öncelik sıralarını belirleyen ve ilgili mali yıl içinde kullanılması öngörülen döviz miktarını gösteren bir listedir. (Gnkur. Bşk.P.P.Bşk.lığınca hazırlanır)
EXCHANGE ALLOCATION PLAN LIST : It is a list that determines priorities of materials of which purchase is programmed and indicates using foreseen currency amount in relevant fiscal year. (it is prepared by General Staff Plans and Policy Department).
DSCA : ABD Savunma Güvenlik İşbirliği Teşkilatıdır.
DSCA : Defense Security Cooperation Agency.
DURUM MUAYENESİ : TSK envanterinde bulunan malların nitelikleri hakkında bilgi edinilmesi veya satın alma faaliyetleri dışında, TSK envanterine girecek olan malların durumlarının tespit edilmesi maksadıyla yürürlükteki ilgili mevzuat doğrultusunda yapılan muayenedir.
STATUS EXAMINATION / INSPECTION : Except gaining knowledge on qualifications of goods in TAF inventory or purchasing activities, it is an inspection done in order to determine status of goods to be entered into inventory in accordance with current related legislation.
DURUM MUAYENESİ NUMUNESİ : TSK envanterinde bulunan malların vasıflarının değişip, değişmediğini veya satınalma faaliyetleri dışında, TSK envanterine girecek olan malların durumlarının tespit edilmesi için yapılan muayenede tutulan numunedir.
STATUS EXAMINATION / INSPECTION SAMPLE : Except determining whether characteristics of goods in Turkish Armed Forces (TAF) inventory are changed or not and except purchasing activities, it is a sample kept on inspection in order to determine status of goods to be entered into TAF inventory.
DUYUSAL MUAYENE : Gıda maddesinin, organoleptik (koku, tat, görünüm) özelliklerinin teknik şartnamede belirtilen katılımcılar tarafından, duyu organları yardımı ile yapılan muayenesidir.
SENSORY TESTING / INSPECTION : It is an inspection of food products done with sense organs by participants of whose organoleptic (smell, taste, appearance) characteristics stated in technical specification.
DÜZELTİCİ İŞLEM : Hatanın ortadan kaldırılması için yapılan işlemdir.
CORRECTIVE ACTION : It is a process done in order to eliminate the error/fault.
TASNİF DIŞI-25-
TASNİF DIŞI
TASNİF DIŞI-26-
TASNİF DIŞI
- E -EDA (Avrupa Savunma Ajansı) : Ajansın amaçları; AB’nin kriz yönetimi alanında savunma yeteneklerinin geliştirilmesinde üye ülkelere yardımcı olmak, mevcut olan ve gelecekte gelişmeye devam edecek Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikasını güçlendirmektir. Bu amaç doğrultusunda Ajansın görev ve sorumlulukları;
(1) Savunma yeteneklerini geliştirmek,(2) Silahlanma işbirliğini geliştirmek ve güçlendirmek,(3) Savunma Sanayii ve Teknoloji Altyapısını (DTIB) güçlendirmek ve uluslararası
alanda rekabetçi olabilecek Avrupa Savunma ve Teçhizat Pazarını (EDEM) oluşturmak için çalışmak,
(4) Savunma araştırma ve teknoloji (AR-TE) alanındaki faaliyetlerin etkinliğini artırmak olarak saptanmıştır.
EDA (European Defense Agency) : The Council established the EDA "to support the Member States and the Council in their effort to improve European defence capabilities in the field of crisis management and to sustain the European Security and Defence Policy as it stands now and develops in the future”. Within that overall mission are four functions;
(1) Development of defence capabilities in the field of crisis management. (2) Promotion and enhancement of European armaments cooperation. (3) Working to strengthen the Defence Technology and Industrial Base and for the
creation of an internationally competitive European Defence Equipment Market.
(4) Enhancement of the effectiveness of European Defence Research and Technology.
EDİM : Yapılmış, gerçekleşmiş iş, amel, fiil. İfa; edim. Borçlanılan şey, borcun konusu; alacaklının borçludan yerine getirmesini talep etme hakkı bulunduğu ve borçlunun yerine getirmekle yükümlü olduğu hareket biçimi.
PERFORMANCE : carried out, performed work, act, performance. Loan thing, debt subject; it is a type of action that creditor has demanding right from debtor and debtor is liable to fulfill.
EFEKTİF : Nakit para; tedavül eden yabancı para; portföydeki gerçek değer.
EFFECTIVE : cash, circulating foreign exchange; real value in portfolio.
EĞİTİM : Kapsamda belirtilen malzeme/hizmetlerle ilgili personelin bilgi, beceri ve yeteneğini arttıracak faaliyetlerin tümüdür.
TRAINING : Activities that increases acknowledge, skill and ability of personnel who are interested in material/service referred to in scope.
TASNİF DIŞI-27-
TASNİF DIŞI
EHL-İ VUKUF : İyi bilgisi olan, bilirkişi.
EXPERT : well grounded, authority.
EKONOMİK HEDEF : Hükümetin, müteakip yıllardaki büyüme hızı, enflasyon oranı ve döviz kuru gibi ekonomik göstergelerde belirlediği hedeftir.
ECONOMIC GOAL : It is a goal determined by government in economic indicator as growth rate in the following years, inflation rate and Exchange rate.
EKSPERTİZ : Eksperler(uzmanlar) tarafından yapılan inceleme; araştırma; bilirkişi raporu; keşif ve muayene.
EXPERTISE : It is an analysis, research, expert report; estimation, inspection performed by experts.
ELEKTRONİK EKSİLTME : Tekliflerin değerlendirilmesinin ardından elektronik ortamda eksiltme şeklinde sunulan yeni fiyatların veya belirli teklif unsurlarına ilişkin yeni değerlerin bir elektronik araç marifetiyle otomatik değerlendirme metotları kullanılarak yeniden değerlendirilmesi ve sıralandırılması şeklinde tekrar eden işlemlerdir.
ELECTRONIC REDUCTION : After offers are evaluated, they are processes of new prices offered as reduction in electronic environment or evaluating and classfying again of new assets concerning certain offer elements by means of electronic tool by using automatic evaluation methods.
ELEKTRONİK İMZA : Başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veri ile mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacı ile kullanılan elektronik veridir.
ELECTRONIC SIGNATURE : It is an electronic data that is added to another electronic data or has continuity with electronic data and used for the purpose of identity validation.
EMRE YAZILI SENET : Emre Muharrer Senet. Bono. Bir kimsenin diğer bir kimseye veya onun emir ve havalesine, belirlenen vadede, belirli bir tutarı ödeme taahhüdünü içeren, özel biçim ve hükümlere tabi ticari senettir.
BILL TO ORDER (PROMISSORY NOTE) : bill of debenture payable at sight, bond. A promissory note is a written promise, to pay to a certain person named, or to such person or order (or, what is the same thing, to the order of such person), or to such person or bearer, or simply to bearer, a certain sum of money, absolutely, at a certain time.
TASNİF DIŞI-28-
TASNİF DIŞI
EMTİA : Ticaret konusunu oluşturan her türlü taşınır mal.
COMMODITY : All sorts of movable property which compose trade subject.
ENFLASYON : Fiyatlar genel düzeyinin sürekli biçimde ve önemli oranlarda artması ve dolayısıyla paranın satın alma gücünü yitirmesi.
INFLATION : It is the term used to describe a rise of prices constantly and considerably and consequently purchasing power of Money is lost.
ENVANTER : Bir kurum veya kişiye ait alacak ve borçların belirli bir tarihte ayrı ayrı miktar ve değerlerini takdir etmek, döküm cetveli.
INVENTORY : it is a term used to appraise separately amount and value of credits and debts of an institution or a person, cost sheet.
ESKALASYON : İhalelerde sözleşme fiyatının maliyetlerdeki artışa göre güncellenmesi.
ESCALATION : it is a term used to update contract price in tenders according to rise in costs.
ESKALASYON FORMÜLÜ : İhtiyaç halinde tedarik ve yapım işlerinde sözleşme tarihinden teslim tarihine kadar geçen süre içerisinde gerçekleşecek fiyat artışını belirlemek üzere kullanılan formül olup, geçmişte gerçekleştirilen mal ve hizmet alımları ile yapım işleri bedelinin güncelleştirilmesini ifade eder. Eskalasyon formülleri, malzemenin özellikleri ve maliyet girdilerinin maliyet içerisindeki oranına göre değişebilir.
ESCALATION FORMULA : it is a Formula used, if needed, in procurement and construction works to determine the price increase in the period between the contract and and delivery date. It also means an update on the previously paid prices of goods and services in addition to the prices of construction works. Escalation formulas may change according to goods characteristics and rate of cost input in cost.
EŞİK DEĞER : İhale ilan süreleri ve kuralları ile ihalelere sadece yerli isteklilerin katılmasına ve ihalelerde yerli istekliler lehine fiyat avantajı sağlanmasına ilişkin hükümlerin uygulanmasında kullanılmak üzere, 4734 sayılı Kanunun 8’inci maddesinde mal ve hizmet alımları ile yapım işleri için ayrı ayrı belirlenen ve aynı Kanunun 67’nci maddesi uyarınca güncellenen parasal limitleri ifade eder.
TASNİF DIŞI-29-
TASNİF DIŞI
THRESHOLD VALUE : the term is used to describe updated monetary limits determined separately for goods and service purchase and construction works in article 8 of 4734 numbered Act and in accordance with article 67 of the same Act in order to be used applying provisions concerning tender advertisement periods and principles and participating to tender only domestic tenderers and supplying price advantage in favour of domestic tenderers in tenders.
ETİKET : Numuneleri tanıtıcı bilgiler içeren ve numunelere iliştirilmiş belgedir.
LABEL : it is a document/note attached to the samples describing introductory information about them.
EVSAF : Nitelikler; vasıflar.
QUALITIES : qualifications, characteristics.
EXW (TİCARİ İŞLETMEDE TESLİM) : Satıcının malları işletmesinde (fabrika,depo v.s.) alıcı emrine hazır tutmakla teslim yükümlülüğünü yerine getirmesi anlamına gelir. Satıcı, aksi kararlaştırılmadıkça malın alıcı tarafından sağlanan bir araca yüklenmesinden ya da malların ihraç gümrüğünden geçirilmesinden sorumlu değildir. Alıcı bu noktadan itibaren varış yerine değin, malın taşınması ile ilgili tüm gider ve risklerin yükümlülüğünü taşır. Bu terim tüm satış şekilleri içinde satıcı için en az yükümlülüğü ihtiva eden bir satış şeklidir. Bu teslim şeklinde sözleşmede belirtilen satış bedeline yalnızca ambalajlanmış mal bedeli dahildir. Yani teslim tarihinden itibaren her türlü nakliye, yükleme, boşaltma ve sigorta masrafları alıcı tarafından ödenmektedir.
EXW (EX WORKS) : ‘‘Ex Works’’ means that the seller delivers when he places the goods at the disposal of the buyer at the seller’ s premises or another named place (i.e. Works, factory, warehouse, etc.) not cleared for export and not loaded on any collecting vehicle. The buyer has to bear all risks and costs of goods to destination. This term thus represents the minimum obligation for the seller. In this form of sale, sale value just includes packaged goods value. Nevertheless, all transportation, loading, unloading and insurance expenses are borne by the buyer from delivery date.
TASNİF DIŞI-30-
TASNİF DIŞI
- F -FABRİKA KABUL MUAYENESİ : Tedarik edilen malzemenin sevk edilmeden önce üretici ve tedarikçi tesislerinder yapılan muayenesidir.
FACTORY ACCEPTANCE TEST (FAT) : It is an inspection of procured material at facilities of manufacturer and supplier before shipment.
FAKTÖRİNG : Vadeli satışlarda satıcının, alacak haklarını devralıp ona finansman sağlamaya yönelik aracılık faaliyeti.
FACTORING : it is a mediating process which takes over the credit rights of the seller and provides him necessary finance.
FAHİŞ : Aşırı, ağır, çok fazla.
EXORBITANT : extreme, dense, a lot.
FAS (Gemi Yanında Masrafsız) : Belirtilen yükleme limanında, mallar gemi yanında yerleştirildikleri zaman, yüklenicinin malları teslim etmesi demektir. Bu durum, bu andan itibaren artık idarenin, mallara ilişkin bütün masrafları, ziyan ve hasar risklerini üstlendiğini ifade eder.
FAS (Free Alongside Ship) : it means that the seller delivers when the goods are placed alongside the vessel at the named port of shipment. This means that the buyer has to bear all costs and risks of loss or damage to the goods from that moment.
FASON İMALAT : Bir mal veya hizmetin, ana firma tarafından, ilişkide bulunduğu yan firmaya, ana firma adına üretimi için sipariş verilmesi ve yan firmanın da istenilen şartlara uygun mal ve hizmet üretmesi.
TOLL MANUFACTURING : a parent company orders any goods or service to side-company in which contact with, to produce in the name of parent company and side-company produces appropriate/acceptable goods and services in accordance with required terms.
FCA (Free Carrier) : “Taşıyıcıya Masrafsız” terimi, yüklenicinin malları ihracat için gümrüklenmiş olarak, belirtilen yerde, idare tarafından tayin edilen taşıyıcıya teslim etmesini ifade eder.
FCA (Free Carrier) : ‘‘free carriers’’ means that the seller delivers the goods, cleared for export, to the carrier nominated by the buyer at the named place.
TASNİF DIŞI-31-
TASNİF DIŞI
FEK : Kaldırma; bir hukuksal sınırlamanın kaldırılması; ortadan kaldırma; sona erdirme; bitirme.
RELEASE FROM A PLEDGE / CANCEL : Annulment; to remove a legal restraint; removal, termination; conclude.
FERAGAT : Vazgeçme, hakkından kendi isteği ile vazgeçme.
WAIVE/DISCLAIMER : renouncement, waiving the right.
FERAĞ : Bir hakkı başka birine geçirme, devir, devretme.
ASSIGNATION / GRANT : transfering a right to someone, cession.
FESİH : Bozma, geçersiz hale getirme, hükümden düşürme.
TERMINATION / ANNULMENT : cancellation, invalidation.
F/F (Freight Forwarder) : ABD ve Kanada’dan yapılan tedariklerde, depo/yükleniciden/üreticiden, hava/deniz taşıma limanına kadar ve Türkiye’den tamir, bakım, yenileştirme vb. maksatlarla ABD ve Kanada’ya gönderilen yüklerle ilgili ABD ve Kanada gümrük sınırları içerisinde tüm işlemleri yapan firmadır.
F/F (Freight Forwarder) : It is a firm that carries out all process from warehouse/contractor/manufacturer to air/sea shipment port in procurements from the USA and Canada and about cargo that is shipped to the USA and Canada from Turkey for the purposes of repair, maintenance, modernization and etc.
FİRE : Doğal nedenler yüzünden malda ortaya çıkan ağırlık eksilmesi; azalma.
LOSS / SHRINKAGE : loss of weight on goods due to natural factors, reduction.
FİYAT DEĞİŞİM ORANI : Her yıl için ürün bazında gerçekleşen birim fiyatlardan (aynı ürün için birden fazla tedarik yapılmış ise fiyatların aritmetik ya da ağırlıklı ortalaması alınır.) aynı cins ürün bazında bir önceki yılda gerçekleşen birim fiyatların çıkartılması ile bulunan farkın bir önceki yılda gerçekleşen birim fiyata bölünmesi suretiyle bulunan orandır.
PRICE EXCHANGE RATIO : It is a ratio that for each year, unit prices of the previous year on same quality product based are subtracted from unit prices on same quality product based (in case more than one purchase is made for the same product then calculating the arithmetic mean or weighted mean) and the difference is divided to unit price of the previous year.
TASNİF DIŞI-32-
TASNİF DIŞI
FİYAT ENDEKSİ : Malların fiyatlarındaki artma ve düşmeleri, belli bir orana göre kıyaslayarak durumu gösteren veri.
PRICE INDEX : it is a data that indicates increases and decreases of goods prices condition in comparison with certain ratio.
FİZİBİLİTE : Yapılabilirlik. Bir yatırım projesinin uygunluğu için gereken araştırmaların yapılması.
FEASIBILITY : feasibleness. Doing required research for suitability/acceptability of investment projects.
FİZİKSEL MUAYENE : Malın fiziksel özelliklerinin görsel, boyutsal, duyusal olarak kontrolünün (laboratuvar ortamında yapılacak istekler hariç) yapıldığı muayenedir.
PHYSICAL INSPECTION : it is a test that physical characteristics of goods are checked visually and sensorially (except requirements to be performed in laboratory).
FMS (Foreign Military Sales) : Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığının Yabancı Askerî Satışlarını ifade eder.
FMS (Foreign Military Sales) : It refers to Foreign Military Sales of the US Department of Defense.
FOB (Belirtilen Limanda Güvertede Teslim) : Yüklenici malın gemiye yüklenmesi için gerekli bütün işlemleri yapacak ve doğabilecek risklere katlanacaktır. İdare ise geminin gelişini yükleniciye zamanında bildirilecektir. Mal gemiye yüklendikten sonra tüm masraf ve rizikolar idareye aittir.
FOB (Free On Board-…named port of shipment) : the term means that the contractor has to carry out all proceedings to load the goods to ship and has to bear all costs and risks of loss of or damage to the goods. The contracting entity has to inform the contractor about ship’ s arrival to the port. After goods is loaded to the vessel, all risks and loss of damages are borne by the contracting entity.
FONKSİYON TESTİ : İhale dokümanı ve sözleşmesinde belirtilmesi durumunda veya ihale dokümanı ve sözleşmesindeki istekler içerisinden ihtiyaç duyulması halinde, mal veya işin kendisinden beklenen performans ve verimliliği sağlayıp sağlamadığının (görevini yerine getirip getiremediği), ana malzemesi üzerine monte edilerek denenmesi veya benzer simülasyon ortamları ile gerçek kullanım koşullarında test edilmesidir.
TASNİF DIŞI-33-
TASNİF DIŞI
FUNCTION TEST : It is test carried out on the condition of it2s being stated or needed by requirements written in tender document and contract, and performed by assembling the goods/work on the main material or providing a practice on a simulation or virtual environment in order to evaluate whether the goods/works are functional and productive or not.
FOT (Kamyon Üstünde Teslim) : Malların kara yolu ile sevk edilmesidir. Ambalaj masrafları ile yükleme mahalline kadar yapılan masraflar yükleniciye, ondan sonraki tüm masraflar idareye aittir.
FOT (Free On Truck) : it is carrying/shipment of goods by highway. Packaging expenses and other expenses to loading place are borne by the contractor and all expenses after then are borne by the contracting entity.
TASNİF DIŞI-34-
TASNİF DIŞI
- G -GAYRİMENKUL : Taşınmaz mal, bir yerden bir yere taşınması olanaksız olan mallar.
REAL ESTATE : Landed estate, immovable properties that are impossible to move from one place to another.
GEÇİCİ TEMİNAT : İhaleye teklif veren firmalardan teklifleri ile beraber, tekliflerinden dönmelerini önlemek ve tekliflerini verdikten sonra ortaya çıkabilecek yükümlülüklerini yerine getirmelerini sağlamak amacıyla belli bir oranda alınan teminattır.
PROVISIONAL WARRANT(BOND) : it is a guarantee at certain amount taken with their bids from firms that offer for tender, to prevent them to recant and to supply them to fulfil their responsibilities after they give an offer.
GEÇİCİ TEMİNAT MEKTUBU : İhaleye teklif veren isteklilerden teklifleri ile beraber, tekliflerden dönmelerini önlemek, tekliflerini verdikten sonra ortaya çıkabilecek yükümlülüklerini yerine getirmesini sağlamak amacıyla belli bir oranda alınan, bankalar veya özel finans kurumları tarafından verilen ve şeklini Kamu İhale Kurumunun belirlediği Teminat Mektubudur.
BID BOND / TEMPORARY LETTER OF GUARANTEE : it is a guarantee letter that is given by banks and private finance institutions and of which type is determined by Public Procurement Agency and taken with their bids from tenderers at certain amount to prevent them to recant and to supply them to fulfill their responsibilities after they give an offer.
GELİŞTİRME : Bir araştırma sonucu elde edilen bilimsel nitelikli bilgi veya prototipler ya da mevcut sistemlerin iyileştirilmesini kapsamak üzere, bilimsel bilginin; faydalı sistem, araç, gereç, teçhizat, malzeme ya da metotların meydana getirilmesi yolunda düzenli bir şekilde kullanılması faaliyetleridir.
IMPROVEMENT/DEVELOPMENT : They are activities to use scientific knowledge regularly in order to fulfil useful system, equipments, apparatus, material or methods for the purpose of improving the scientific knowledge or prototypes or current systems acquired as a result of research.
GENEL MALZEME BİLGİLERİ KÜTÜĞÜ : TSK envanterindeki yurt içi ve yurt dışı kaynaklı ikmal maddelerine ait kodlandırma bilgilerinin bilgisayar formatında yüklendiği merkezi kodlandırma kütüğüdür.
GENERAL MATERIAL INFORMATION ENROLLMENT : it is a central codification enrolment that codifying information of domestic and foreign originated supplies in TAF inventory are loaded to computer.
TASNİF DIŞI-35-
TASNİF DIŞI
GERÇEKLEŞTİRME GÖREVLİSİ : Harcama talimatı üzerine işin yaptırılması mal veya hizmetin alınması, teslim alma işlemlerinin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevini yürüten kişilerdir.
IMPLEMENTATION OFFICER : They are the persons who are responsible to have the work fulfilled upon expenditure instruction, to get goods or service, to carry out and document acceptance proceedings and to prepare required documents for payment.
GIYAB : Yokluk, bulunmama, yitiklik.
NON-APPEARANCE : absence, default, disappearance.
GİZLİLİK İÇİNDE YÜRÜTÜLMESİ GEREKEN ALIMLAR : Kanuni ve idari düzenlemeler uyarınca hakkında gizlilik kararı verilen veya yürütülmesi özel güvenlik önlemlerini gerektiren veya devlet güvenliğine ilişkin temel menfaatlerin korunmasının gerekli olduğu kapsam maddesindeki alımlardır.
PURCHASES TO BE CARRIED OUT IN SECRECY : in accordance with legal regulations and administrative arrangements, they are purchases on which decreed privacy or required private security measures to fulfil or required defence of principle interests of government security.
GÖSTERİM : Uygulanacak yeni teknolojilerin pratik fizibilitesini göstermek için yapılan araştırma faaliyetidir.
DEMONSTRATION : they are research activities in order to show practical/applied feasibility of new Technologies to be applied.
GÖSTERİMCİ : Bir veya birkaç yeni teknolojinin fizibilitesinin ispatlanmasından elde edilen donanım ve yazılım nesneleridir.
DEMONSTRATOR : they are equipment and software objects obtained from one or a few proved new feasibility of technology.
GÖTÜRÜ BEDEL SÖZLEŞME : Mal ve hizmet alımı işlerinde, ayrıntılı özellikleri ve miktarı idarece belirlenen işin tamamı için isteklinin teklif ettiği toplam bedel üzerinden yapılan sözleşmedir.
LUMP SUM (PRICE) CONTRACT : in goods and service purchases, it is a contract formed over total price offered by tenderer for the whole work of which detailed features and amount is determined by contracting entity.
TASNİF DIŞI-36-
TASNİF DIŞI
GÜVENLİK : Tesislerin sabotajlardan, gizlilik dereceli bilgi ve dokümanları casusluktan, personeli yıkıcı faaliyetlerden korumak için alınan aktif, pasif tüm önlemleridir.
SECURITY : They are active and passive measures to be taken to protect facilities from sabotage, classified information and documents from espionage and personnel from destructive activities.
TASNİF DIŞI-37-
TASNİF DIŞI
- H -HAKEDİŞ : Genel olarak bir kişi veya kuruluşun özellikle kamu kuruluşlarına yapmış olduğu mal veya hizmet teslimleri karşılığında düzenlenen belgeler karşılığında hak ettiği ödeme.
PROGRESS PAYMENT : payment made against documents arranged in return for goods or service delivery by a person or institution to especially public enterprises.
HAKEM LABORATUVAR : İhale dokümanında itiraz muayenesinin yapılacağı laboratuvar olarak belirtilen ve vereceği rapor kesin olan laboratuvardır.
ARBITRAL/UMPIRE LABORATORY : it is a laboratory that is defined in tender document in which objection inspection is to be performed and of which report is to be final.
HAMİLİNE YAZILI KIYMETLİ EVRAK : Senedin metninden veya biçiminden hamili (elinde bulunduranı, taşıyanı) kim ise o kimsenin hak sahibi sayılacağı anlaşılan her türlü senet.
BEARER VALUABLE PAPER : every kind of bill of which bearer/holder is understand from bill’s text or type and bearer is supposed to be holder of a right.
HAMULE : Yük, taşınmak için yüklenen her çeşit eşya. Taşınan mallar.
FREIGHT /LOAD: cargo/bulk, every kind of loaded goods to be carried/shipped. Movables.
HAMULE SENEDİ : Yük senedi; demiryolları ile mal taşıtmada malın göndericisi ile taşıyan demiryolları arasında yapılan taşıma sözleşmesi.
WAY BILL (BILL OF CARRIAGE(LADING)) : carriage/freight note. It is a carriage contract made between consigner of goods and railroads carrier while the goods are sent by railways.
HARCAMA BİRİMİ : Kamu idaresi bütçesinde ödenek tahsis edilen ve harcama yetkisi bulunan birim.
DISBURSEMENT UNIT/DEPARTMENT : it is a department that is allocated allowance in budget of public administration and has authority to spend.
TASNİF DIŞI-39-
TASNİF DIŞI
HARCAMA YETKİLİSİ : Bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisidir.
DISBURSEMENT AUTHORITY : a person who is the top executive of each spending department allocated budget.
HAREKÂT GÖSTERİMCİSİ : Harekâtta kullanılan gelişmiş teknolojilerin askeri performanslarının değerlendirilmesidir.
OPERATION DEMONSTRATOR : it is military performance evaluation of advanced technology used in operation.
HAREKÂT İHTİYACI : Askeri bir harekâtta muharebeyi kazanmak için gerekli görülen doktrin, eğitim, teşkilat, liderlik, malzeme, asker sahalarındaki ihtiyaçlardır.
OPERATIONAL REQUIREMENT : they are requirements as doctrin, training, organisation, leadership and material considered necessary to win a war in a military operation in military zone.
HAREKÂT İHTİYAÇLARI PLANI : TSK Müşterek Harekât Konsepti, Harekât Planlama Direktifleri, TSK Kuvvet Yapısı Planı ve TSK Planlama Direktifi doğrultusunda Doktrin, Eğitim, Liderlik, Teşkilat, Malzeme, Asker alanlarındaki ihtiyaçlarına istinaden hazırlanan bir plandır. Harekât ihtiyaçları, TÜMAS’da belirlenen görev fonksiyon sahalarına göre hazırlanır. Harekât İhtiyaçları Planına giren her ana sistem/malzeme için Proje Tanımlama Dokümanı hazırlanır.
OPERATIONAL REQUIREMENTS PLAN : it is a plan with reference to requirements in Doctrin, Training, Leadership, Organisation, Material and Military matters prepared in accordance with requirements of TAF Joint Operations Concept, Operation Planning Directives, TAF Force Structure Plan and TAf Planning Directive. Project Defining Document is prepared for every system/material in Operational Requirements Plan.
HAREKÂT İHTİYAÇLARI PLANLAMA DİREKTİFİ : TSK Müşterek Harekât Konsepti ışığında görev fonksiyonları esas alınarak, kazanılmasına/geliştirilmesine ihtiyaç duyulan yetenekler ve bunlara ilişkin öncelikleri kapsayacak şekilde hazırlanarak Kuvvet Komutanlıklarına yayımlanan bir direktiftir.
OPERATIONAL REQUIREMENTS PLANNING INSTRUCTION : it is an instruction published for Military Departments including capabilities required to be gained/developed and priorities of them with respect to duty functions in the light of TAF Joint Operations Concept.
TASNİF DIŞI-40-
TASNİF DIŞI
HARP MALZEMELERİ : Uçak, helikopter, gemi, denizaltı, tank, panzer, roket, füze gibi araç, silah, silah malzeme ve teçhizatı ve sistemleri, mühimmat ile bunların araştırma-geliştirme, eğitim, üretim, modernizasyon ve yazılımı ile bunlarla ilgili sefer stokları, bakım, işletme ve idameye yönelik mal ve hizmetler Devlet güvenliği ve istihbaratı kapsamındaki hizmet, malzeme, teçhizat ve sistemler ile bunlarla birlikte kullanılan veya bunları destekleyen veya birliklerin harbe hazırlık durumunu etkileyen malzemelerdir.
MATERIEL/MUNITIONS : they are vehicles, weapons, weapon materials and equipment and systems, ammunition as aircraft, helicopter, ship, submarine, tank, panzer, rocket, missile; and research, development, training, manufacturing, modernization and software of them; and campaign stocks pertaining to them; and material and service for maintenance, operating and sustainment; and service, equipment and systems in scope of Government security and information and materials used with them or support them or affect preparation for war condition of units/troops.
HATA : Belirlenmiş standartlardan ve karakteristiklerden sapmadır.
DEFECT : It is deflection in specified standards and characteristics.
HAVA KONŞİMENTOSU : Sevkiyatın hava yolu ile yapılması halinde düzenlenen ve ciro edilemeyen konşimentodur.
AIRWAY B/L - AIR MAIL RECEIPT : bill of lading arranged in case shipment is by air way and can not be endorsed.
HAZİNE ARAZİSİ : Hazinenin mülkiyetinde bulunan araziyi ifade eder. (Hazinenin tapu sicilinde tescilli olan arazileri olabileceği gibi, tapuya tescil edilmemiş araziler, dağlar, tepeler, kayalar, göller, nehirler, dereler de hazinenin mülkiyetinde sayılır. Tescili olanlara hazinenin özel mülkiyetinde olan araziler, tescilsiz olanlara hüküm ve tasarrufu altında olan araziler denir.)
TREASURY LAND : It is land that is in the ownership of the treasury. (such as lands that are registered in land registry of treasury and lands that are not registered in deed of real estate such as mountains, hills, rocks, lakes, rivers and streams are deemed to be in property in treasury. Lands that have registration are called as private ownership of treasury and that have not registration are called as land that are under rule and savings.)
HAZİNE BONOSU : Hazinenin kısa-süreli borçlanma amacıyla çıkarttığı borç senetleridir.
TREASURY BOND : short-term bill of debt issued by the Treasury.
TASNİF DIŞI-41-
TASNİF DIŞI
HEDEFLENEN KUVVET YAPILARI : Kuvvet Komutanlıkları; TSK Kuvvet Planlama Direktifi, Kuvvet Harekât Konseptleri ile Harekât Veçheleri ışığında hazırlanan bir plandır.
AIMED/TARGETED FORCE STRUCTURE : it is a plan prepared in the lights of Military Departments, TAF Force Planning Instruction, Force Operation Concepts and Operation Aspects.
HİBE : Bağışlama, bağış.
GRANT : giving, charity.
HİTAM : Son, bitim, nihayet. Bitme, tükenme.
EXPIRATION : end, conclusion, completion, coming to an end.
HİZMET : Bakım ve onarım, taşıma, haberleşme, sigorta, araştırma ve geliştirme, muhasebe, piyasa araştırması ve anket, danışmanlık, mimarlık ve mühendislik, etüt ve proje, harita ve kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı, tanıtım, basım ve yayım, temizlik, yemek hazırlama ve dağıtım, toplantı, organizasyon, sergileme, koruma ve güvenlik, mesleki eğitim, fotoğraf, film, fikrî ve güzel sanat, bilgisayar sistemlerine yönelik hizmetler ile yazılım hizmetleri, taşınır ve taşınmaz mal ve hakların kiralanması ve benzeri diğer hizmetlerdir.
SERVICE : they are services as maintenance and repair, transportation, communication, insurance, research and development, accounting, market analysis and questionnaire, consultancy, architecture and engineering, etude and Project, map and cadastral, public Works application, construction plan on every scale, advertisement, printing and publishing, cleaning, catering and service, meeting, organization, exhibition, guard and security, vocational training, photograph, film, intellectual and fine art, computer systems services and software, renting movable and immovable properties and rights, and similar services.
HİZMET SUNUCUSU : Hizmet alımı ihalesine teklif veren gerçek veya tüzel kişiler veya bunların oluşturdukları ortak girişimlerdir.
SERVICE PROVIDER : real or legal persons or joint ventures, who bid for service procurement tender.
HÜSNÜNİYET : İyiniyet.
BONA FIDES/GOODWILL : good faith, goodwill.
TASNİF DIŞI-42-
TASNİF DIŞI
- İ -İBRA : Aklama, borçtan kurtarma; alacaklının borçlusunda bulunan alacağından tamamen veya kısmen vazgeçmesi.
ACQUITTANCE : acquittal, release(redemption); wholly or partially, lender releases of debt from borrower.
İCAR : Kira, kira bedeli.
RENT : hire, rental.
İCÂR : Kiraya verme.
LEASE : letting, renting.
İCAZET : İzin, onay, diploma.
RATIFICATION : permission, approval, certificate.
İCRA : 1) Yapma, yerine getirme, yürütme. 2) Borçlunun alacaklıya karşı yapmak ve ödemekle yükümlü bulunduğu bir şeyi adli kuruluş aracılığıyla yerine getirme.
FULFILLMENT : 1) execute, implement, carrying out. 2) fulfillment via juridical institution of any matter which borrower is liable to perform and pay to lender.
İDARE : İhaleyi yapan kurum ve kuruluşları ifade eder. (MSB ve Bağlı Birlikleri, Genelkurmay Başkanlığı ve Bağlı Birlikleri (Askerî Ataşelikler/Silâhlı Kuvvetler Ataşelikleri ve İrtibat Subaylıkları dâhil) ile Kuvvet Komutanlıkları ve Bağlı Birlikleri).
CONTRACTING ENTITY : Organizations and institutions that issue invitations for tender. (MND and Subordinates, Turkish General Staff and Subordinate Units(Military Attaches/Armed Forces Attaches and Liaison Officer) and Force Commands and Subordinates).
İDARİ ŞARTNAME : Tedarik edilecek malzeme veya hizmetin ne olduğunu, teklif verme şeklini, kimlerin teklif verebileceğini ve sözleşme görüşmelerine esas idari, mali ve hukukî hususları ayrıntılı biçimde belirleyen temel bir belgedir.
ADMINISTRATIVE SPECIFICATION : it is a principal document that determines what is material or service to be procured, type of bid, who can bid and detailed administrative, financial and legal matters of contract meetings.
TASNİF DIŞI-43-
TASNİF DIŞI
İFA : Borçlanılan şeyin yerine getirilmesi.
CARRYING OUT/PERFORMANCE : to perform a duty/ an order or to pay a debt.
İFRAZ : Tapu kütüğünde tek parsel olarak kayıtlı bulunan bir taşınmaz malın düzenlenen haritalara göre birden çok parçaya ayrılarak tapu kütüğüne tescil edilmesi işlemini ifade eder.
PARCELLING : It is registration process of immovable property that is registered to land register as one parcel, according to maps, by separating it into several pieces.
İHALE : 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemlerdir.
TENDER : it is process that shows material or service purchase and construction works is awarded to one chosen from tenderers in accordance with procedures and principles written in 4734 numbered Public Procurement Law and the process is completed following approval of tender authority and after contract is signed.
İHALE DOKÜMANI : İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinde; isteklilere talimatları da içeren idari şartnameler ile yaptırılacak işin projesini de kapsayan teknik şartnameler, sözleşme tasarısı ve gerekli diğer belgelerdir.
TENDER DOCUMENT : for material or service purchase and construction works subject to the tender, it is a document composing of technical specification, draft contract and other documents that contain work Project to be done with administrative specifications including instructions to tenderers.
İHALE İLANI : İhalenin, bütün isteklilere duyurulması amacıyla, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 13’üncü maddesinde belirtilen kurallara uygun olarak duyurulması usulüdür.
TENDER ADVERTISEMENT NOTICE : in order to announce tender to all tenderers, it is an announce method in accordance with rules referred to in article 13 of 4734 numbered Public Procurement Law.
TASNİF DIŞI-44-
TASNİF DIŞI
İHALE ONAY BELGESİ : Devlet adına bir taahhüde girişilebilmesi için ihale yetkilisi tarafından verilen yetki belgesidir. Onay belgesinde; ihale konusu işin tanımı, niteliği, miktarı, proje numarası, yaklaşık maliyeti, kullanılabilir ödenek tutarı, avans ve fiyat farkı verilebilecekse şartları, ihalede uygulanacak usul, yapılacaksa ilanın şekli ve adedi belirtilir. Ayrıca ön yeterlik/ihale dokümanı satış bedeli ile varsa bütçe tertibi belirtilerek gösterilir.
TENDER APPROVAL CERTIFICATE : in order to attempt undertaking on behalf of Government, it is an authorization certificate given by tender authority. In tender approval certificate, description, qualification, amount, Project number, approximate cost, available allowance amount, advance and conditions of price difference, method used for tender, type and number of advertisement of work subject to the tender. Additionally, sale price and if any budget allocation of pre qualification/tender document is stated and indicated.
İHALE SORUSU : İhaleyi yapan idarenin ihale yetkililerinin kat’i ihaleye yetkili olmadıkları işlerde, üst ihale yetkilisinin ihale üzerindeki tasdik veya reddi hakkındaki son emrini almak için, karar verilmesine yardımcı olacak bilgileri içeren belgedir.
TENDER QUESTION : for works, when tender authorities of contracting authority are not entitled to certain tender; it is a document including supporter information to make decision in order to receive the final orders of top tender authority about approve or rejection of tender.
İHALE SÜRECİ : İhale yetkilisince ihale onayı verildiği tarihten itibaren başlayan ve sözleşmenin taraflarca usulüne uygun imzalanmasıyla tamamlanan süreç.
TENDER PROCESS : it is a process starting from date of tender approve by tender authority and completed signing of contract by parties regularly.
İHALE YETKİLİSİ : İdarenin, ihale ve harcama yapma yetki ve sorumluluğuna sahip kişi veya kurulları ile usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış görevlilerini ifade eder.
TENDER AUTHORITY : person or committee who are given authorization and who has responsibility to tender and spend as well as officers of contracting entity who are in charge according to the delegation ofpowers.
İHTARNAME : Hatırlama belgesi, bir kimseye bir hususu yerine getirmesi veya getirmemesi için yapılan yazılı hatırlatma.
DUNNING LETTER / PROTEST : recall document, written recall made to someone to fulfil or not to fulfil a matter.
TASNİF DIŞI-45-
TASNİF DIŞI
İHTİYAÇ : Bir birliğin teşkili, donatımı, harekâtı ve her türlü faaliyeti için gerekli olan, ancak temin edilmemiş bulunan her çeşit ikmal maddesi ve hizmettir. Teşkilat Malzeme Kadrolarda (TMK) belirtilir veya Konsepte Dayalı İhtiyaçlar Sistemi (KDİS) çerçevesinde tespit edilir.
REQUIREMENT : every kind of supplies and service required for organization, equipment and operation and for every kind of activities of a trop but not ensured/supplied. Requirements are stated in Table of Organisation and Equipment or determined in accordance with Concept Based Requirements System.
İHTİYAÇ BİLDİRİMİ : Tedarik işleminin temel dayanağı olan unsurlardan olup üzerinde alım işlemi yapılacak malzeme veya hizmetin;
a. Ne olduğunu,b. Ne kadar ihtiyaç olduğunu,c. Ne zamana kadar istendiğini,ç. Nasıl bir alım öngördüğünü,d. Ne şekilde sevkinin istendiğini,e. Nereye sevk edileceğini vs. belirleyen bir kavramdır.
REQUIREMENT NOTIFICATION : it is a basic support element of procurement proceeding and determines the following features of material or service to be procured:
a. what is the material or serviceb. amount of requirementc. until when it is requiredd. type of purchasee. mode of shipmentf. to where it is shipped and etc.
İHTİYAÇ SAHİBİ MAKAM (İSM) : İhtiyacın sahibi olan ve bu ihtiyacı projelendiren Kuv.K.lıkları, J.Gn.K.lığı, Harp Akademileri K.lığı, MSB Müsteşarlığı, Sahil Güvenlik K.lığı ve Gnkur. Bağlı Birlik K.lıklarıdır.
REQUIREMENT OWNER : they are Military Departments, Gendarmerie General Coommand, Turkish War Colleges Command, MND Undersecretariat, Coast Guard Command and Trop Commands subordinates of General Staff, which are in need and conceptualize the Project of the requirement.
TASNİF DIŞI-46-
TASNİF DIŞI
İKMAL MADDESİ : Bir şartname veya teknik dokümanda belirtilen fiziksel ve performans özelliklerini sağlayan ve bir stok numarası tahsis edilen malzemelere denir. Bu kavram; özel bir malzemeyi değil, malzemeyi tarif eden özellikler bütününü içerir.
SUPPLIES : they are materials, which are stated in an administrative specification or technical document, supply physical and performance characteristics and for which a stock number is assigned. This term does not include a certain/special material but features of material.
İMALATA YETERLİLİK BELGESİ : TSE veya TSEK Markası kullanma hakkı verilen veya talep edilmesi halinde, malların imal edildikleri yerlerin tesis, personel, makine -teçhizat ile kalite kontrol imkânları ve uygulamaları yönünden yeterliliğini belirlemek amacıyla, ancak ürünün kalitesini temsil etmemek kaydıyla, firma adına düzenlenen ve geçerlilik süresi bir yıl olan belgedir.
CERTIFICATE OF MANUFACTURING COMPETENCE : in order to determine competence of facility, personnel, machine-equipment, capabilities and practices of quality control of facilities at where goods is manufactured, in case TSE or TSEK Mark using right is given or demanded, it is a document that arranged on behalf of firm and period of validity is for a year, on condition that it does not represent goods quality.
İMAR PLANI : İmar uygulaması yapılan yerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulamaya esas olacak diğer bilgileri ayrıntılarıyla gösteren üzerine kadastral durumu da işlenmiş plan, uygulama imar planını, mevcut imar planı sınırları dışında olup bu planla bütünleşmeyen bir konumdaki alanlar üzerinde hazırlanan ve sosyal ve teknik alt yapı gereksinimleri kendi bünyesinde sağlanmış olan plan mevzi imar planını ifade eder.
CONSTRUCTION/ZONING PLAN : It refers to plan, application construction plan that is indicated detailed city block of place on which construction application is made, density and arrangement of them, ways and application-based information, on which cadastral situation is worked and it refers to plan, site construction plan which is out of current construction plan borders and prepared on areas that is not integrated with this plan and provided social and technical infrastructure needs within the scope of its body.
İRTİFAK HAKKI : Sahibine hakkın konusu taşınmaz mal üzerinde kullanma ve yararlanma yetkisi veren sınırlı ayni hakların genel adını ifade eder.
APPURTENANCES : It refers to general names of limited property right giving authority of use and utility on immovable property to owner.
TASNİF DIŞI-47-
TASNİF DIŞI
İSTEKLİ : Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidini ifade eder.
TENDERER : supplier, service provider or building contractor, who bids for material or service purchase and construction works tender.
İSTEKLİ OLABİLECEK : İhale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlik dokümanı satın almış gerçek veya tüzel kişiyi ya da bunların oluşturdukları ortak girişimdir.
THOSE WHO CAN BE TENDERERS : It is real or legal persons or joint venture who is active in tender subject and bought prequalification document.
İŞ DENEYİM BELGESİ : İsteklinin ihale konusu iş, hizmet veya alımla ilgili veya benzer nitelikteki iş, hizmet veya alımlarla ilgili mesleki deneyimini ortaya koyan ve taahhüdün yapıldığı idare tarafından düzenlenen belgeleri ifade eder.
BUSINESS EXPERIENCE CERTIFICATE : they are documents that prove professional experiences of tenderer about work, service or purchase subject to the tender or about similar qualified work, service or purchase and prepared by contracting entity with which contract is made.
İŞ GRUBU : Anahtar teslimi götürü bedel sözleşme ile yapılacak işlerde, ara veya kesin ödemelere ilişkin iş kalemlerinin toplamından oluşan ve sözleşme bedelinin belli (ilerleme) yüzdeleri ile gösterilen ödemeye esas birimlerdir.
WORKING GROUP : they are units that composing of total work item concerning interim or firm payment and stated by certain (feed) percentage of contract price for Works contracted with turnkey lump sum price.
İŞ ORTAKLIĞI : Üyelerinin, hak ve sorumluluklarıyla işin tümünü birlikte yapmak üzere, oluşturdukları ve her türlü ihaleye teklif verebilen ortaklık.
JOINT VENTURE : it is a partnership that members compose to do all work with its rights and responsibilities together and can bid all kinds of tender.
İŞLEM MAKAMLARI : TSK’nın ihtiyaçlarının belirlenmesinden tedarik faaliyetlerinin tamamlanmasına kadar, her bir proje için ilgili kanun, yönetmelik ve yönergeler dahilinde sorumlulukları olan makamlardır.
PROCEDURE/PROCESS AUTHORITY : they are authorities who have responsibilities from determining of TAF requirements to complete purchase activities in accordance with law, regulations and directions for each Project.
TASNİF DIŞI-48-
TASNİF DIŞI
İŞLETME VE İDAME LOJİSTİĞİ : Malzemenin depolanması, dağıtımı, ulaştırılması, bakımı, kullanılması ve envanterden çıkarılması ile ilgilenen birimdir.. Sistem yönetimi, malzeme yönetimi, teknik yönetim, katalog yönetimi, fon yönetimi, tedarik ve kontrat yönetimi, ikmal, bakım, onarım, modernizasyon ve yenileştirme, ulaştırma faaliyetleri, hizmetler, sıhhi tahliye ve tedavi, istihkam, inşaat-emlak, lojistik eğitim faaliyetleri, güvenilirlik ve hata rapor sisteminin çalıştırılması, çevrenin korunması, kirliliğinin önlenmesi ve atık maddelerin ekonomiye kazandırılması konularını kapsar.
IN SERVICE AND MAINTENANCE LOGISTIC : it is a unit carrying on storage, distribution, transportation, maintenance, use and removing from inventory of material. It includes the subjects as the following, system management, material management, technical management, catalogue management, fund management, procurement and contract management, supply, maintenance, repair, modernization and recondition, transport activities, services, sanitary evacuation and cure, bulwark, construction-estate, logistic training activities, credibility and working error report system, environment protection, pollution prevention and save waste materials to economy.
İŞTİRAK HALİNDE MÜLKİYET : Elbirliği ortaklığı. Yasadan veya sözleşmeden ötürü birbirlerine bir ortaklık bağı ile bağlı bulunan kimselerin bu ortaklıkları nedeniyle bir şeyin mülkiyetine el birliği ile sahip olmaları ve her birinin hakkının o şeyin tamamını kapsadığı mülkiyet biçimi.
COLLECTIVE OWNERSHIP : work together. Persons who have partnership due to law or contract and own an estate due to partnership and a type of free hold including rights of each of them.
İTİRAZ MUAYENESİ : Kabul muayenesinin reddolması durumunda; yüklenicilerin sonucu kabul etmeyip, itiraz etmeleri halinde verilen ret raporuna göre yapılan muayenedir.
OBJECTION INSPECTION : in case acceptance inspection is rejected, contractors do not accept and object to result and thus it is an inspection carried out in accordance with given rejection report.
TASNİF DIŞI-49-
TASNİF DIŞI
- J -JENERİK TEKNOLOJİLER : Değişik uygulamalarda kullanılabilen teknolojilerdir.
GENERIC TECHNOLOGY : they are technologies, which can be used for different applications.
TASNİF DIŞI-51-
TASNİF DIŞI
- K -KABUL MUAYENESİ : TSK ihtiyacı için tedarik edilecek olan ve ilgili yüklenici tarafından geçici olarak birliklere/komutanlıklara teslim edilen malın veya işin, muayene ve kabul komisyonlarınca ihale dokümanında istenilen özelliklere uygun olup olmadığının tespitini gösteren muayenedir.
ACCEPTANCE INSPECTION : it is an inspection that shows determination of goods or service to be procured for the need of TAF and delivered temporarily by the contractor to units/commands, whether they are in accord with features in tender document required by inspection and acceptance committee.
KABZ : Alma, elde tutma, edinme.
ACCEPTANCE / RECEIPT : take, acceptance, withholding, acquisition.
KADASTRO : Taşınmaz malların sınırlarının arazi ve harita üzerinde belirtilerek hukuki durumlarının ve üzerindeki hakların tespit edilmesi işlemini ifade eder.
CADASTRE : It refers to process to determine legal status and rights on immovable properties by indicating borders of immovable properties on land and map.
KALİBRASYON : 1) Ölçü, ayar. 2) Laboratuvarda kullanılan cihazların doğruluk ve hassasiyetinin kontrolü ve teyididir.
CALIBRATION : 1) measure, gauging. 2) it is control and confirmation of accuracy and sensibility of devices used in laboratories.
KALİTE : Bir ürün veya hizmetin belirlenen veya olabilecek ihtiyaçlarını karşılama kabiliyetine dayanan özelliklerinin toplamıdır.
QUALITY : it is characteristics of a product or service based on capability to meet determined or possible needs.
KALİTE GÜVENCE : Bir ürün veya hizmetin, kalite için belirlenen istekleri karşılamak maksadıyla, yeterli güveni sağlaması için gereken planlı ve sistematik faaliyetlerin bütünüdür.
QUALITY ASSURANCE : planned and systematic activities required to supply enough assurance in order to meet demands determined for quality of a product or service.
TASNİF DIŞI-53-
TASNİF DIŞI
KALİTE GÜVENCE TEMSİLCİSİ (KGT) : Sözleşmede belirtilen kalite güvencesi faaliyetlerinin TSK ve/veya dost ve müttefik ülkeler adına yerine getirilmesi için millî kalite makamı tarafından, üretici firmalarda görevlendirilen ve yetki verilen, yapılan üretimleri kalite açısından denetleyen TSK mensubu mühendis (subay / sivil memur / sivil işçi) personeldir.
QUALITY ASSURANCE REPRESENTATIVE : an engineer (officer/civil servant/civil worker), who is TAF member and assigned and authorised by national quality authority at producing company on behalf of TAF and/or friend and allied countries to carry out quality assurance activities determined in contract and who controls manufacturing in terms of quality.
KABUL HEYETİ : Tedarik edilen malzemenin kabule esas testlerde bulunmak üzere tedarik Makam ve İhtiyaç Makamı uzman personelinden oluşan heyettir.
ACCEPTANCE COMMITTEE : It is a committee that is made up of expert personnel of procurement Authority and Requirement Authority in order to participate in acceptance tests of material to be procured.
KALİTE KONTROL : Bir ürün veya hizmette kalite ile ilgili isteklerin gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğini belirlemek için kullanılan kontrol teknikleri ile muayene ve test faaliyetleridir.
QUALITY CONTROL : control technics, inspections and tests used to determine whether quality demands of a product or service are realized or not.
KALİTE PLANI : Belirli bir ürün, proje veya sözleşmeyle ilgili özel kalite uygulamalarını, kaynakları ve faaliyetlerin sırasını veren dokümanlardır.
QUALITY PLAN : they are documents that show private quality applications, resources and activities rows of specific product, project or contract.
KALİTE PROGRAMI : Düşünce aşamasından, doğrulama, geliştirme, üretim ve teslimat aşamasına kadar, ürün veya hizmetin kalitesine etki eden maliyet ve etkinliğin de göz önünde tutulduğu tüm faaliyetleri yapmak için planlanan, geliştirilen ve uygulanan programdır.
QUALITY PROGRAMME : from consideration stage to affirmation, development, manufacturing and delivery stages, it is a programme planned, developed and applied in order to perform all activities considering cost and effectiveness affect product or service quality.
TASNİF DIŞI-54-
TASNİF DIŞI
KALİTE UYGUNLUK BELGESİ (TSEK) : Türk Standardı bulunmayan konularda, İmalata Yeterlilik Belgesi almaya hak kazanmış firmaların söz konusu ürünlerinin ilgili uluslararası veya diğer ülkelerin standartlarına veya Türk Standartları Enstitüsü tarafından kabul edilen teknik özelliklere uygunluğunu belirten ve akdedilen sözleşme ile TSEK Markası kullanma hakkı verilen, firma adına düzenlenen ve üzerinde TSEK markası kullanılacak malların ticari markası, cinsi, sınıfı, tipi ve türünü belirten, geçerlilik süresi bir yıl olan belgedir.
QUALITY CONFORMITY CERTIFICATE : it is a document valid for a year and stating that the products of firms entitled to get Certificate Manufacturing Competence on subjects missing Turkish Standard are in conformity with international or standards of other countries or technical features accepted by Turkish Standards Institution and it is a document prepared for firm that has right to use TSEK Mark with contract signed and stating trade mark, type, class, form and kind of goods to be used TSEK mark on.
KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ : Kalite politikası ve kalite hedeflerini oluşturmak ve bu hedeflere ulaşmak için kurulan sistemdir.
QUALITY MANAGEMENT SYSTEM : it is a system set to compose quality politics and quality objective and to reach the aims.
KALİTE YÖNETİMİ : Kaliteyle ilgili olarak, bir kuruluşu yöneten ve kontrol eden koordineli faaliyetlerdir.
QUALITY MANAGEMENT : It is coordinated activities that direct and control institution in terms of quality.
KAMU GELİRLERİ : Vergiler, harçlar, resimler, şerefiyeler, para ve vergi cezaları, mülk ve vergi cezaları, mülk ve teşebbüs gelirleri, kamu borçlanmaları ve diğer gelirlerin tümü.
PUBLIC REVENUES : taxes, duties, levies, special assement, Money and tax penalty, property and tax penalties, estate, enterprise incomes, public borrowings and all other incomes.
KAMU GİDERLERİ : Kamu hizmetlerinin yapılması sırasında kamu kurumlarının yaptığı harcamalardır.
PUBLIC EXPENDITURES : expenses of public institution while public services is performed.
TASNİF DIŞI-55-
TASNİF DIŞI
KAMU ZARARI : Kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.
PUBLIC LOSS : as a result of decision, procedure or act contrary to legislation arising from intention, fault or negligence of public officials, cause to blocking increase or to decrease.
KAMULAŞTIRMA : Devlet veya diğer kamu tüzel kişilerinin, kamu yararının gerektirdiği hallerde, karşılıklarını peşin ödemek şartıyla, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların tamamına veya bir kısmına el koyması işlemini ifade eder.
COMPULSORY PURCHASE : In cases when public benefit is required, on condition that cash cover is paid, it refers to process that state or other legal persons confiscate the whole or part of immovable goods in private ownership.
KAMU İDARESİ : Tahsis açısından, Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik ekindeki idareler ile kendilerine tahsis yapılması açısından köy tüzel kişiliklerini; devir açısından, aynı yönetmelik ekindeki idarelerden, düzenleyici ve denetleyici kurumlar hariç, diğer idareleri ifade eder.
PUBLIC ADMINISTRATION : It refers to administrations in terms of allocation attached to Regulations of Immovables’ Register of Public Administration and village legal persons in terms of allocation to themselves; in terms of transfer it refers to other administrations, except for regulatory and supervisory institutions, attached to same regulation.
KARİNE : Bilinen bir olgudan/olgulardan bilinmeyen bir olgunun (sonucun) çıkartılmasıdır.
PRESUMPTION : it is deriving unknown fact (result) from known fact/s.
KAVRAMSAL TASARIM : Harekât ihtiyacının çözümlenmesi, sistemden istenen yeteneklerin ve kısıtların belirlenmesi, ihtiyacı karşılayacak alternatif çözümlerin geliştirilmesi, çözüm alternatiflerinin değerlendirilmesi yoluyla sistem mimarisinin belirlenmesi faaliyetleridir.
CONCEPTUAL DESIGN : they are activities as resolving operational requirement, determining capacity and constraint required from system, developing alternative solution to meet needs, determining system architecture through evaluation of alternatives.
KAYYUM : Yasada belli durumlarda, gerçek hak sahibinin ehliyetsizliği, haklarını kullanamaması vb sebeplerin varlığı halinde, onun yerine (kanuni temsilci olarak) bir malı yönetmek veya bir işi görmek üzere atanan kimse. (mal/temsil kayyumu)
TASNİF DIŞI-56-
TASNİF DIŞI
TRUSTEE : in case there is inability of real right holder, he can not exercise a right and because of similar reasons, assigned person to conduct goods (as a legal representative) or to do work.(goods/acting trustee).
KESİN PROJE : Belli bir yapının onaylanmış ön projesine göre; mümkün olan arazi ve zemin araştırmaları yapılmış olan, yapı elemanlarının ölçülendirilip boyutlandırıldığı, inşaat sistem ve gereçleri ile teknik özelliklerinin belirtildiği projedir.
FINAL PROJECT : according to certified preliminary project of a certain construction, it is a project that states building system, equipment and technical features of which possible land and ground research are made, constructional components are designed and sized.
KESİN TEMİNAT MEKTUBU : Yüklenicinin yükümlülüğünü yerine getireceğine dair bankalar veya özel finans kurumları tarafından verilen ve şeklini Kamu İhale Kurumunun belirlediği teminat mektubuna denir. Yüklenicinin yurt dışında yerleşik olması halinde, kesin teminat mektubu yurt dışı bankalardan sağlayacağı kontrgarantiye dayanılarak Türkiye’de yerleşik yetkili bankalar veya özel finans kurumları tarafından düzenlenir.
PERFORMANCE BOND / FINAL LETTER OF GUARANTEE : it is a letter of guarantee given by banks or private finance houses committing that contractor shall fulfil liabilities and of which type is determined by Public Procurement Agency. In case the contractor is settled abroad, performance bond is prepared by the authorised banks or private finance houses settled in Türkiye supplying counterguarantee from foreign banks.
KESİNLEŞMİŞ TALEP : Kapsamı önceden kalem bazında detaylandırılmış talep.
DEFINED ORDER : It is requirement/order of which scope is detailed as item previously.
KISA SÖZLEŞME : Mal veya hizmet alımında ihaleyi yapan idare ile yüklenici arasında imzalanan ve alım konusu mal veya hizmetin miktarı ile teslim ve ifa şartlarını gösteren ve mal veya hizmetin bedeli ile ödeme şartlarını içeren yazılı sözleşme.
SHORT CONTRACT : it is written contract signed between contracting entity made contract to purchase goods or service and contractor and that determines amount, delivery and fulfilment conditions of goods or service to be procured and includes price and terms of payment of goods or service.
TASNİF DIŞI-57-
TASNİF DIŞI
KISMÎ TANIMLAYICI MALZEME TANIMLAMASI : Bir malzemeyi tanımlamak üzere, Malzeme Tanımlama Kılavuzlarından tespit edilen zorunlu sorulardan sadece uygun bulunanların cevaplandırıldığı tanımlama tipidir.
PARTIAL DEFINER MATERIAL DEFINITION : in order to define a material, it is a definition type to answer just appropriate ones from compulsory questions determined in Material Definition Guide.
KISMÎ TEKLİF : Birim fiyat teklif ve sözleşme türünün uygulandığı ihalelerde; idarelerce ihaleye katılımı, rekabeti, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında teminini ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak amacıyla; ihale konusu alımın birden fazla kalemden oluşması halinde, ihale konusu alımın tamamına veya bazı kalemlerine teklif verilmesine, ihale konusu alımın tek bir mal veya hizmete ilişkin olması durumunda ise farklı şartları ihtiva eden kısımlara ayrılarak ihale konusu mal veya hizmetin tamamına veya bir kısmına/ kısımlarına teklif verilmesine imkân verilen ihalelerde, bazı mal veya hizmet kalemleri veya kısımlar itibarıyla teklif verilmesidir.
PARTIAL BID : in order to supply participation in tenders by contracting entities, competence, procurement of needs on easy terms and in due time, using resources effectively for tenders in which unit price offer and contract are applied; to bid whole purchase or to some items of purchase in case purchase composes more than one item; and in case purchase is for one material or service it means to offer for some materials or some service items or some parts in tenders enable to offer for whole material or service or part/s separating parts including different terms.
KISTELYEVM : Bir günlük kazanç, gündelik, görev başına gelinmediğinde gün sayısınca kesilen para.
PER DIEM DEDUCTION/CUT : per diem allowance. Money deducted from wages because of absence from work. (A deduction from salary or wages as a penalty for unjustified absence).
KIYI KENAR ÇİZGİSİ : Deniz, tabii ve suni göller ve akarsularda, kıyı çizgisinden sonraki kara yönünde su hareketlerinin oluşturduğu kumluk, çakıllık, kayalık, taşlık, sazlık, bataklık ve benzeri alanların doğal sınırını ifade eder.
SHORE EDGE LINE : It refers to sandy, gravel, rocky, stony, marshy, boggy places and similar places forming of water flow to landwards after shore line at sea, natural and artificial lakes and rivers.
KİRA : Taşınır ve taşınmaz mal ve hakların bir bedel karşılığında belli bir zaman için başka bir kimsenin kullanımına sunulmasıdır.
HIRE : submitting movable and immovable properties and rights to someone’s usage against remuneration and for a specific time.
TASNİF DIŞI-58-
TASNİF DIŞI
KİŞİ GÜVENLİK BELGESİ : Gizlilik dereceli bilgi, belge, proje veya malzemeye nüfuz edebilmeyi veya bunların bulunduğu yer ve tesislere giriş iznini sağlayan belgedir.
PERSONAL SECURITY CLEARANCE : document that supplies understanding the real meaning of classified information, document, Project or material or entry permit to place and facilities at where classified information, document, Project or material are.
KLİRİNG : Genel takas; ihracatçı ülkenin sattığı mal bedelini, ithalatçı ülkenin döviz olarak değil de mal olarak ödemesi sistemi.
CLEARANCE : clearing, it is a payment system that importing country pays not in foreign currency for cost but pays in kind to exporting country.
KOMİSYON : Belirli bir işi incelemekle görevli heyet, kurul veya komite.
COMMISSION / COMMITTEE : it is a group or board assigned to study a work.
KOMPLEKS ÜRÜN : Son ürün haline geldiği zaman istenen kalite ve kalite özelliklerinin tamamı test ve muayene edilemeyen ürünlerdir.
COMPLEX PRODUCT : they are products of which required quality and quality features are not tested and inspected when they become last/finished product.
KOMPONENT : Alt sistemlerin bir bölümü olarak kullanılabilen teknik ünitelerdir.
COMPONENT : technical units that can be used as a part of sub-systems.
KONKORDATO : Batık durumunda alacaklıların, alacaklarını belli bir plana göre almaları için aralarında yaptıkları sözleşme.
ARRANGEMENT OF BANKRUPTCY : it is an agreement among bankrupt creditors in order to get their debt according to specific plan.
TASNİF DIŞI-59-
TASNİF DIŞI
KONSEPT : Çok kesin olmayan ve gelecek zamanla ilgili yaratıcı fikirlerdir. Konsept, bir vizyonun nasıl gerçekleştirilebileceğine ilişkin fikirlerin uyum içinde ortaya konmasıdır. Konsept vizyona göre daha kapsamlı, daha yol gösterici, zamanca daha yakın, daha bağlayıcı ve daha uygulamaya dönük fikirleri kapsar. Orta/uzun vadeye yönelik bir durum muhakemesi niteliğinde olan konsept; kazanılmış/kazanılmakta ve kazanılacak yeteneklerle orta/uzun vadede neyin/nelerin nasıl yapılacağını açıklamaya çalışır. Bu yönüyle, vizyon ile doktrin arasında irtibatı sağlar. Her seviyede (stratejik, operatif, taktik) ve her konuda konsept hazırlanabilir. Konseptler; kuvvet planlaması ve kuvvet geliştirme faaliyetleri icra eden stratejik seviyedeki Komutanlıklar tarafından, kuvvet, teşkilat, malzeme, eğitim-öğretim ve personel geliştirme ihtiyaçlarının tespit edilmesinde kullanılır. İhtiyaçların tespiti konsepte dayandırılır. Konseptlere dayanmayan ihtiyaçlar dengeli, uygun ve güvenlik ihtiyaçlarını karşılayan kuvvet yapılarının gelişmesine imkân vermez, kaynak israfına yol açar.
CONCEPT : creative opinions which are not definite and concerning future. Concept is to set forth decisions accordantly concerning how vision is carried out. Concept is more comprehensive, advisor, closer, binder and more applicable than vision. Concept, which is estimate of the situation for the purpose of medium/long term, explains how thing/s are to be made with gained/gaining and to be gained capacities in medium/long terms. With this aspect, concept contacts between vision and doctrin. Concept can be prepared at any level (strategic, operative, tactic) and every subjects. Concepts are used to determine force, organisation, material, education and personnel development requirements by Commands at strategic level which perform force planning and force development. Requirements which are not based upon concepts, do not allow force structures meeting equal, suitable and security requirements to develop.
KONSEPTE DAYALI İHTİYAÇLAR SİSTEMİ (KDİS) : Geleceğin muharebe sahasında ortaya çıkacak yetersizlikleri önceden tespit etmek ve bu yetersizliği gidermeye yönelik harekât ihtiyaçlarını belirlemek için kullanılan esnek, sistematik ve proaktif bir yaklaşımdır. Kuvvet geliştirme faaliyeti için durum muhakemesi sürecini teşkil eden KDİS’nin temel özelliği; geleceğe yönelik olması, süreklilik arz etmesi, Planlama Programlama Bütçeleme Sistemi (PPBS)’ne girdi sağlamasıdır.
CONCEPT BASED REQUIREMENTS SYSTEM : it is a flexible, systematic and proactive approach that used in order to determine possible deficiency in battlefield previously and to determine operational requirement intended removing deficiency. Key features of concept-based requirements system which constitutes appreciation of the situation process for force developing activity are prospective character, continuity and supplying inputs to is Planning, Programming and Budgeting System input.
TASNİF DIŞI-60-
TASNİF DIŞI
KONSORSİYUM : Üyelerinin, hak ve sorumluluklarını ayırarak işin kendi uzmanlık alanlarıyla ilgili kısımlarını yapmak üzere oluşturdukları ortaklık.
CONSORTIUM : it is a partnership that composed by the members, who are about to do profession of the work by separating rights and responsibilities.
KONŞİMENTO : Taşıyıcı veya acentesi tarafından malı yükletene verilen ve malı teslim edene, teslim ettiği mal üzerinde tasarruf hakkı sağlayan bir belgedir. Nama veya emre düzenlenebilir.
BILL OF LADING-B/L : it is a document that given by carrier or agency to shipper and supplying deliverer right of disposition on delivered goods. It can be prepared to the name or to order.
KONTEYNER : Taşımacılık işlerinde kullanılan 1972 Konteyner Sözleşmesi’ne uygun imal edilmiş, konteyner onay plakasına sahip, sürekli ve uzun süreli kullanılacak şekilde sağlam (büyük sandık, müteharrik sarnıç veya benzerleri) bir kompartıman teşkil edecek şekilde kısmen veya tamamen kapalı, yol boyunca aktarmaya gerek gösterilmeden, bir veya daha fazla taşıt tarafından eşya naklini kolaylaştıracak şekilde özel olarak yapılmış, kolay yükleme ve boşaltma yapılabilir, iki taşıt arasında aktarmaya müsait, iç hacmi en az bir metreküp olan araç; eşya taşımak için kullanılan ve su sızdırmaz şekilde uluslararası standartlara göre yapılan büyük madeni sandık.
CONTAINER : it is a receptacle/box that produced in accordance with 1972 Container Agreement and used for shipment, has a container license; it is a solid compartment (huge box, movable reservoir or similar) used continuously and for a long time, partially or completely closed, produced distinctively in order to simplify nonstop carriage, to load and unload easily and available to transfer from one vehicle to another, it is a metallic box produced in accordance with international standards in waterproof manner and of which capacity is at least 1(one) cubic meter.
KONTRGARANTİ : Karşı teminat; bankacılıkta bankanın, istem sahibine verdiği teminat mektubuna karşı ondan (lehtardan) aldığı taahhütname.
COUNTERGUARANTEE : collateral security; a commitment taken from beneficiary against letter of guarantee given by a bank to request owner.
TASNİF DIŞI-61-
TASNİF DIŞI
KONTROL MUAYENESİ : Birlik veya kurumların depolarında ordu malı haline gelmiş; özelliğini kaybedip kaybetmediği hakkında şüpheye düşülenler, garanti süreli malların durumunun incelenmesi, kabul muayenesi ve ödemesi yapılmış mallar için herhangi bir yazılı bilgi ve şikâyet bulunması halinde görevlendirilen soruşturma heyeti veya kontrol muayene ve kabul komisyonu tarafından durumlarının tespiti için yapılan muayenedir.
CONTROL INSPECTION : it is an inspection of goods become military property at warehouses of units or institutions, of goods in doubt whether they maintain its characteristics or not, of goods condition with guarantee period, in case any written information or complaint for goods of which acceptance inspection is carried out and paid, it is an inspection performed by fact finding board or control inspection and acceptance committee to determine of condition.
KONTROLE TABİ LİSTE : MSB’ce ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alındıktan sonra tespit edilen ve her yıl Ocak ayında veya gerektiğinde yıl içerisinde Resmî Gazetede ilan olunan Kontrole Tabi Harp Araç ve Gereçleri İle Silah, Mühimmat ve Bunlara Ait Yedek Parçalar, Patlayıcı Maddeler Ve Bunlara Ait Teknolojilere İlişkin Listedir.
THE LIST SUBJECT TO CONTROL : it is a list of vehicles and equipment of war and arms, ammunition which are subject to ontrol and spare parts therein, explosive materials and Technologies thereof determined by MND after receiving views of relevant government agencies and institutions and published in January of each year in the Official Gazete or if necessary.
KRİTİK HATA : Şartname konusu ürünün performansını engelleyici veya kullanıcısı veya bakımcısı açısından tehlikeli ve emniyetsiz olan, hayati tehlikeye neden olabilecek türdeki hatalar kritik hata olarak değerlendirilir.
CRITICAL DEFECT : Defects that prohibit product performance or are dangerous and insecure in terms of user or maintainer and defects causing life-threatening are evaluated as critical defects.
KRİTİK SİSTEMLER / TEKNOLOJİLER : Yurt dışından temin edilemeyen veya temin edilmesine rağmen çeşitli nedenlerle idamesi sağlanamayarak harekâtı tehlikeye sokabilecek olan, export lisansa ve kontrol rejimine tabi olması nedeniyle yurt içinde imali mümkün olmaması halinde ortak üretimi gerekli görülen sistemler/teknolojilerdir (Örneğin; yazılım ve uzun menzilli füze ve seyir füzesi teknolojileri vb.).
TASNİF DIŞI-62-
TASNİF DIŞI
CRITICAL SYSTEMS / TECHNOLOGIES : they are systems/technologies that are not possible to import from abroad or although they are imported/procured, they endanger operation because sustainment is not supplied due to various reasons, and they are systems/technologies required to be joint production in case manufacturing inland is not possible due to export licence and control regime. (for example; software, long range missile and navigation missile technologies etc.).
KRİTİK ÜRÜN : Hatalı olması halinde personelin ölümüne, yaralanmasına neden olabilecek veya önemli bir görevin yapılmasını tehlikeye atabilecek türdeki ürünlerdir.
CRITICAL PRODUCT : they are products that cause death or injury of personnel because of fault or they are products may endanger an important task.
KUR : Türk Lirasının dövize göre, dövizin Türk Lirasına göre fiyatıdır.
RATE OF EXCHANGE : the charge for exchanging currency of one country for currency of another.
KUVVET PLANLAMA DİREKTİFİ : Türkiye’nin Millî Askeri Stratejisi (TÜMAS), TSK Müşterek Harekât Konsepti ve TSK Harekât Planlama Direktifleri ile Harbe Hazırlık Durumu ve Değerlendirmesi ışığında hazırlanan, genel hatlarıyla kaynak durumunu dikkate alan ve kuvvet yapısı için kriter ve esasları ortaya koyan bir direktiftir.
FORCE PLANNING INSTRUCTIONS : prepared in the lights of National Military Strategy of Turkey, TAF Joint Operations Concept and TAF Operation Planning Instructions and Combat Readiness and Evaluation, considering resource status and it is an instruction set forth criteria and principles for force structure.
KUVVET PROGRAM TEKLİFLERİ : İşlem makamları tarafından kendilerine tahsis edilen kaynakları esas alarak, TSK Kuvvet Programlama Direktifi’nde belirtilen alanlarda ve açıklanan kriterler içinde kalacak şekilde hazırladıkları program teklifleridir.
FORCE PROGRAM OFFERS : they are offers prepared by process authorities considering resources alloted for themselves, they are programme offers prepared in accordance with fields determined in TAF Force Prpgramming Instruction and explained criterias.
KÜÇÜK HATA : Şartname konusu ürünün üretim amacının gerçekleşmesini engellemeyen, kullanımını sınırlamayan, şeklini fonksiyonunu ve uyumunu etkilemeyen, ancak üretim standartlarından bazı küçük sapmaların olmasıdır.
TASNİF DIŞI-63-
TASNİF DIŞI
MINOR DEFECT/FAULT : some small deviations from manufacturing standards, which do not hinder reaching manufacturing aim, do not restrict use, do not affect type, function and adaptation of product subject to the tender.
KÜÇÜK UYGUNSUZLUK : Büyük uygunsuzluk kriteri haricindeki bir aykırılık olması durumudur.
MINOR NONCONFORMITY : A nonconformity that is a departure not meeting the criteria of major.
KÜŞAT MEKTUBU : Yetkili (Amir) bankaca muhabir bankaya yazılan akreditif açma mektubudur.
LETTER OF CREDIT OPENING : it is a letter written by authorised (issuing) bank to correspondent bank to accredit.
TASNİF DIŞI-64-
TASNİF DIŞI
- L -LABORATUVAR MUAYENESİ : Malın fiziksel muayene dışında kalan hususlarının, sözleşmesinde belirtilen metotlar kullanılarak istenilen özelliklerinin belirlenmesi işlemidir.
LABORATORY INSPECTION : it is a process to determine characteristics requested by using methods stated in specification except physical inspection of material.
LABORATUVAR MUAYENE RAPORU : Analiz sonucunda, numunenin ihale dokümanına uygun olup olmadığını belirten belgedir.
LABORATORY INSPECTION REPORT : as a result of analysis, it is a document that proves sample is convenient or not to tender document.
LABORATUVAR PROTOTİPİ : Belirlenmiş teknik istek ve özelliklere göre; teknik ve teknolojik yönden laboratuvar şartlarında fonksiyon gösteren, bir veya birkaç yeni teknolojiyi kullanarak ARGE yoluyla ilk kez üretilen bir sistem, araç, gereç, teçhizat veya malzemedir.
LABORATORY PROTOTYPE : according to determined technical request and characteristics; it is a system, vehicle, equipment, apparatus or material first-time produced through Research and Development by using one or more new technology which functions in laboratory conditions technically and technologically.
LEASİNG : Bir işletmenin ihtiyaç duyduğu ve genellikle maliyeti yüksek araç ve gereçleri doğrudan satın almak yerine kiralamasına olanak veren bir finansman yöntemidir.
LEASING : Leasing is a financial instrument enables renting of equipments of which cost is high instead of buying.
LEHTAR : Yararlanıcı; lehine (yararına) bir hak yaratılan; kambiyo senedinde senet bedelini tahsil edecek olan kimse.
BENEFICIARY : given right in favour of; a person who collects cost of bill in bill of exchange.
LİMAN KABUL MUAYENESİ : Deniz Kuvvetleri Komutanlığına ait deniz platformlarına montajı yapılan sistemlerin montaj sonrası seyre çıkmadan liman çevre şartlarında yapılan muayene aşamasıdır.
HARBOR ACCEPTANCE TEST (HAT) : It is an inspection stage carried out in harbor environment conditions after assembling of systems to sea platforms of Naval forces Command before cruise.
TASNİF DIŞI-65-
TASNİF DIŞI
LOA (TEKLİF VE KABUL MEKTUBU) : ABD Savunma Bakanlığının ilgili birimleri tarafından hazırlanan Teklif ve Kabul Mektubu (Letter of Offer And Acceptance).
LOA (LETTER OF OFFER AND ACCEPTANCE) : Letter of Offer And Acceptance which is prepared by concerning units of the USA Department of Defence.
LOR : İstek Mektubudur.
LOR : Letter of Request.
LOJİSTİK : Mevcut ve öngörülen kuvvet yapısının, sistemler/platformlar, altyapı ve hizmetlerin ömür devri çerçevesinde, barışta, gerginlik/kriz döneminde ve savaşta, yetki ve sorumluluklara uygun yönetimini kapsayan faaliyetler bütünüdür.
LOGISTICS : A complement of activities including management suitable to authoritieis and responsibilities of current and foreseen force structure in the scope of systems/platforms, infrastructure and life cycle of services at peace, in tension/crisis and at war.
LOJİSTİK SİSTEMLER : uzay, hava, kara sistemleri, deniz platformları, mühimmat-silah patlayıcılar, komuta-kontrol-iletişim-bilgisayar-istihbarat-gözetleme-keşif (C4ISR) sistemleri şeklinde sınıflandırılmıştır.
LOGISTIC SYSTEMS : They are systems that are classified such as space, air, ground systems, sea platforms, ammunition-weapon explosives, command-control-communication-computer-information-observation-discovery (C4ISR) systems.
LOJİSTİK ALTYAPI : Araziler, bina ve tesisler, destek tesisleri, özel tesisler şeklinde sınıflandırılmıştır.
LOGISTIC INFRASTRUCTURE : They are classified as lands, buildings and facilities, support facilities, special facilities.
LOJİSTİK HİZMETLER : İkmal, bakım, istihkam-inşaat, ulaştırma, sağlık, lojistik bilgi sistemleri, lojistik yönetim ve diğer hizmetler şeklinde sınıflandırılmıştır.
LOGISTIC SERVICES : They are services classified as supply, maintenance, engineer(fortification)-construction, transportation, health, logistic information systems, logistic management and other services.
LOJİSTİK YÖNETİM (LOJİSTİK SEVK VE İDARE) : TSK envanterinde bulunan sistemler/platformlar ve altyapının ömür devri süresince yönetilmesi maksadıyla; yapılacak hizmetlerin planlama, örgütlenme, yönlendirme, koordinasyon ve kontrol faaliyetlerini içermesidir.
TASNİF DIŞI-66-
TASNİF DIŞI
LOGISTIC MANAGEMENT (LOGISTICS CONDUCT) : They are services including planning, organization, direction, coordination and control activities in order to manage systems/platforms and infrastructure in TAF inventory during life-cycle period.
TASNİF DIŞI-67-
TASNİF DIŞI
- M -MAHALLİ İDARE : Yerel yönetim; yöresel kamu hizmetlerini gören ve yöresel halkın denetimi altında yürütülen kamu idare birimi (belediyeler, il özel idareleri, köyler).
LOCAL ADMINISTRATION : local authority; public administration unit (municipalities, provisional special administrations, towns) carried out under inspection of regional/local people.
MAHCUZ : Haczedilen; hacizli; üzerine haciz konmuş.
CONFISCATED : seized; distrained; confiscated.
MAHDUT : Sınırlı tahdit edilmiş.
LIMITED : bordered by, restricted.
MAHFUZ : Saklı.
CONSERVED : hidden, reserved.
MAHFUZ HİSSE : Saklı pay, dokunulamaz miras payı miras bırakan tarafından üzerinde tasarrufta bulunulamayan ve yasada belirtilen kimselere ait yasaca belirtilmiş miras payları.
COMPULSORY PORTION : reserved portion, intangible pourparty; legator can not dispose of property and pourparty belonging to persons implied by act.
MAHSUP : Hesaplaşma; bir alacak miktarının bazı nedenler yüzünden indirime tabi tutulması; genellikle aralarında bağlantı bulunan iki alacağın birbirine sayılması.
ACCOUNTING/SET OFF : reckoning; amount due subject to discount; transfer to credit instead of debt.
MAL : Satın alınan her türlü ihtiyaç maddeleri ile mülkiyet konusu olabilen taşınır ve taşınmaz bütün eşya ve haklardır.
GOODS : every kinds of purchased requirement items and all movable and immovable properties and rights subject to property.
TASNİF DIŞI-69-
TASNİF DIŞI
MAL NUMUNESİ : Muayeneye sunulan maldan alınan, ihale dokümanında belirtilen ve bütün özelliklerini taşıyan, gerektiğinde analiz edilmesi için laboratuvar ya da itiraz komisyonuna gönderilen, mühürlenmiş olarak saklanan numunedir.
SAMPLE OF GOODS : it is a sample that taken from material presented to inspection, determined in tender document and has all features written in it, when needed sent to laboratory or objection committee for analysis and kept sealed sample.
MALİ SAYDAMLIK : Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında denetimin sağlanması amacıyla kamuoyunun zamanında bilgilendirilmesi
FISCAL TRANSPARENCY : informing public opinion at the right time in order to obtain every kind of public resource and supply audit when they are used.
MALİ YIL : Bütçenin yürürlüğe girdiği 01 Ocak gününden başlayıp 31 Aralık gününe dek devam eden takvim yılıdır.
FINANCIAL / FISCAL YEAR : it is a calendar year starting from 1st January and continuing to 31 st February when budget is come into force.
MALZEME TANIMLAMA KILAVUZU : Kodlandırılacak malzemeler ile ilgili fiziksel ve performans sorularının yer aldığı kodlandırma kaynak dokümanlarıdır.
MATERIAL DESCRIPTION MANUEL / DOCUMENT : codification resource documents including physical and performance questions concerning materials to be codified.
MANİFESTO : Bildiri; beyan; beyanname; kaptanın gemisi ile taşıdığı yükün neden ibaret olduğu hususunda varılan yerin gümrük idaresine yaptığı beyandır.
MANIFEST : announcement; declaration; written statement; it is a statement of ship’s captain to administration of customs of destination about ship load.
MATLUP : İstenen, istenilen şey, alacak.
CREDIT : debt, assets.
MATRAH : Bir verginin miktarını belirtmek için esas alınan değer.
TAX ASSESSMENT / BASIS : the value set on taxable property.
MECUR : Kiralanan, kiraya verilen şey.
LEASED PROPERTY : chartered, rented.
TASNİF DIŞI-70-
TASNİF DIŞI
MEFSUH : Feshedilmiş, ortadan kaldırılmış, geçersiz sayılmış.
ANNULLED : abrogated, extinguised, invalid.
MEMNU : Menedilmiş, yasaklanmış, yasak.
FORBIDDEN : barred, forbidden, illegal.
MENKUL : Bir yerden bir yere taşınması olanaklı mallar, taşınır mallar.
CHATTEL : possible goods able to transport from one place to another, moveable property.
MENŞE ŞEHADETNAMESİ : Sevkedilen malın menşeini gösteren bir belge olup, üzerindeki miktarın faturadaki miktarı tutması esastır. Gerektiğinde bir nüshası Türk Konsolosluğunca tasdik edilir.
MERA : Bir veya birkaç köy veya beldenin hayvanlarını otlatmaları veya otundan yararlanmaları için tahsis edilen veya eskiden beri bu amaçla kullanılagelen araziyi ifade eder.
PASTURELAND : It refers to land that is allocated for one or more village or town to feed animals or benefit from grass or that is used for feeding for a long time.
CERTIFICATE OF ORIGIN : A document specified origin of shipped material and amount on it must be same with on bill amount. When needed, one copy of it certified by Turkish Consulates.
MERKEZ ALIMI : Gnkur.Bşk.lığı bağlıları, MSB ve ihtiyaç sahibi Kuvvet Komutanlıklarınca Merkezden alınması istenerek tedarik edilmesi MSB’ce uygun görülenlerin, ödeneği MSB İç Tedarik Dairesi Başkanlığına aktarılması şartıyla, MSB.İç Tedarik Dairesi Başkanlığı ile bağlı Bölge Başkanlıklarınca tedarik edilen çeşitli mal/malzeme ve hizmetlerdir.
CENTRAL PROCUREMENT : various goods/materials and services procured by Department of Domestic Procurement of MND and Region Chairmanship, providing that allocation is transferred by Department of Domestic Procurement of MND, are considered by MND allowable to be procured and which are demanded by subordinates of Turkish General Staff, MND and Service Commands from Centre.
MESLEK : Bir kimsenin geçimini sağlamak için yaptığı sürekli iştir.
OCCUPATION : permanent job of someone to earn his/her keep.
TASNİF DIŞI-71-
TASNİF DIŞI
MISWG (Çok Uluslu Sanayi Güvenliği Çalışma Grubu) : NATO üyesi ülkeler arasında oluşturulmuş bir çalışma grubudur. NATO dışında gerçekleştirilen uluslararası savunma programlarının yürütülmesine ilişkin usullerin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yürütmüştür. İzlanda haricindeki NATO ülkeleri ile Avusturya, Finlandiya, İsveç ve İsviçre hükümetleri savunma sanayi güvenliği yetkililerinin katılımı ile toplanır. Savunma sanayi güvenliği faaliyetlerinin yürütülmesinde, MISWG tarafından kabul edilen esas ve usuller de dikkate alınmaktadır.
MULTINATIONAL INDUSTRIAL SECURITY WORKING GROUP : it is a working group composing of NATO member countries. The group has been carrying out works on principle development concerning international defence programs, which are carried out except for NATO. The group is gathered participation of authorities of defence industry security of NATO countries and Austria, Finland, Sweden and Switzerland governments, except for Iceland. While defence industry security activities are carried out, procedures and principles accepted by MISWG are considered.
MİLLÎ OLMASI ZORUNLU SİSTEMLER / TEKNOLOJİLER : Yurt dışından tedarik edilse bile kullanımında güvenlik nedeniyle sakınca bulunan ve mutlaka yurt içinde geliştirilmesi/ imali gerekli görülen sistemler/teknolojilerdir.
SYSTEMS/TECHNOLOGIES OBLIGATORY TO BE NATIONAL : in case procured from abroad, they are systems/technologies of which use considered damaging due to security and considered necessary to be developed/produced in land.
MİLLÎ SAVUNMA PLANLAMA FAALİYETLERİ (MSPF) : Millî Güvenlik Siyaset Belgesinin yayımıyla başlayıp, tüm devlet organlarının savunma hazırlıklarını ve uygulamasını içeren faaliyetlerdir. Planlama Programlama Bütçeleme Sistemi MSPF’nin TSK ile ilgili bölümüdür.
NATIONAL DEFENCE PLANNING ACTIVITIES : starting from National Security Policy Document publication and including defence preparation of all government bodies. Planning Programming and Budgeting System is part of National Defence Planning Activities concerning TAF.
MİSYON : Bir kişi, kurum, kuruluş veya topluluğun üstlendiği görevdir.
MISSION : undertaken works of a person, institution, organisation or a group.
TASNİF DIŞI-72-
TASNİF DIŞI
MODERNİZASYON : Envanterde mevcut olan ordu malının veya yazılımların teknolojik gelişmelere ve harekât ihtiyaçlarına bağlı olarak araştırma ve/veya geliştirme dahil tüm kullanım ömrünün ve performansının artırılması ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin modern araç, gereç ve sistemlerle donatılmasına, yönelik faaliyetlerdir (Türk Savunma Sanayine azami destek ve iş imkânı sağlayacak şekilde).
MODERNIZATION (MOD.) : activities to provide Turkish Armed Forces modern vehicles, equipments and systems by means of increasing expected life and performance of military properties or software in inventory depending on technological developments and operational requirements including research and/or development.
MODERNİZASYON İHTİYAÇLARI : İhtiyaç Sahibi Makam (İSM)’ın kendisine verilen görevleri başarabilmek için ihtiyaç duyduğu; envantere girmesini müteakip bir yıldan daha uzun süre kullanılacak olan demirbaş niteliğindeki silah, sistem, malzeme, teçhizat, araç ve gereçlerden oluşan ihtiyaçlarıdır.
MODERNIZATION REQUIREMENTS : in order to achieve undertaken works, they are requirements of Requiring Department composing of weapons, systems, materials, apparatus and equipments to be used for more than one year after they are entered into inventory as inventory stock.
MODİFİKASYON : Envanterdeki mevcut olan ana malzeme, sistem, araç, silah, mühimmat vb. üzerinde, teknolojik gelişmeler nedeniyle yapılan tadilatlar ile mevcut kapasitelerinin ve imkânlarının değiştirilmesi, iyileştirilmesi ve geliştirilmesi sonucunda kazanılan yeni yeteneklerdir.
MODIFICATION : due to technological developments amendments on main equipment, system, vehicle, weapon, ammunition and etc. in inventory and gaining new abilities as a result of changing, improvement and development of current new capacities and possibilities.
MUAYENE : Her türlü mal veya hizmetin ihale dokümanında belirtilen özelliklere uygun olup olmadığının saptanmasıdır.
INSPECTION : determining whether all kinds of goods and service are convenient to features stated in tender document.
MUAYENE KOMİSYONU : Muayene ve kabul işlemlerine ilişkin olarak ilgili idareler tarafından belirlenen en az üç veya tek sayıda kişilerden oluşan kuruldur.
TASNİF DIŞI-73-
TASNİF DIŞI
INSPECTION COMMITTEE : it is a committee composing of at least three or odd number people for inspection and acceptance procedures determined/assigned by administrations.
MUAYENE METODU : Muayenede, şartnamede belirtilen niteliklerin tespiti için uygulanacak yöntemlerdir.
INSPECTION METHOD : methods to be used for inspection to determine qualifications in specification.
MUAYENE SÜRESİ : Yüklenici tarafından, malın, muayene ve kabul işlemleri için idareye teslim edildiği tarih ile muayene sonucunun yükleniciye tebliğ edildiği ya da yüklenici tarafından tebellüğ edildiği tarih arasında geçen süredir.
INSPECTION PERIOD : it is a period from delivery date of material by contractor to contracting entity for inspection and acceptance procedures to date of notification of inspection result by contracting entity to contractor or notification date by contractor.
MUHAMMEN BEDEL : Bir şeyin satıldığı zaman kaç liraya alıcı bulabileceği düşünülerek tahmin edilen bedel, tahmini satın alma fiyatı.
ESTIMATED VALUE : estimated price considering what is the use of something when it is sold, approximate cost.
MUTABAKAT MUHTIRASI : Anlaşmalar çerçevesinde ikili ve çok taraflı uluslararası faaliyetlerin yürütülmesinde üye ülkelerin genel hak ve yükümlülüklerinin düzenlendiği bir uluslararası mutabakat zaptıdır.
MEMORANDUM OF UNDERSTANDING : an international document arranges general rights and responsibilities of member countries while bilateral and multilateral international activities are carried out within the scope of agreements.
MUTTALİ : Öğrenme, haberdar olma, bilgilenme.
INFORMED : learning, awareness, enlightenment.
MÜCBİR SEBEP : Önceden göz önüne alınmasına ve bunun sonucu olarak ortadan kaldırılmasına olanak bulunmayan ve dış bir etkiden ileri gelen, olay, zorlayıcı neden, borçluyu borcundan kurtaran olay.
FORCE MAJEURE : it is a common clause in contracts which essentially frees both parties from liability or obligation when an extraordinary event or circumstance beyond the control of the parties.
TASNİF DIŞI-74-
TASNİF DIŞI
MÜHENDİSLİK DEĞİŞİKLİK TEKLİFLERİ : Belirlenmiş olan konfigürasyonun ve teknik özelliklerin değişmesinin gerekmesi durumunda hazırlanan tekliflerdir.
ENGINEERING CHANGE PROPOSAL : proposals prepared in case determined configuration and technical specification are required to be changed.
MÜHİMMAT : Askerî amaçlarla kullanılmak üzere yapılan patlayıcı, kimyasal, biyolojik, radyolojik madde veya maddelerle, bunların doldurulmasında kullanılan metal gövdeler, mekanik düzenler ve parçaların birleştirilmesiyle oluşan sistem veya tam atımları ile bunların eğitim maksatlı kullanılan benzerleridir.
AMMUNITION : military purposed explosive, chemical, biological and radiological materials and metal bodies, metal system used in charging them and systems composing of parts combination or round of ammunition and similars of them used for training purposed.
MÜNFERİT SÖZLEŞME : Çerçeve Anlaşma kapsamında yapılan alımlarda istekliler ile idare arasında imzalanan yazılı sözleşmeyi ifade eder.
INDIVIDUAL CONTRACT : It is written contract signed between tenderers and contracting entity for purchases in the scope of Frame Contract.
MÜSAADE BELGESİ : “Müsaadeye Tabii Mallar Listesi”nde kayıtlı maddelerin ithali için Dış Ticaret Müsteşarlığınca verilen belgedir.
ALLOWANCE DOCUMENT : a document given by Undersecretariat of Foreign Trade for import of materials registered to ‘‘Items List Subject to Permission’’.
MÜŞTEREK HAREKÂT İHTİYACI : Birden fazla kuvvetin imkân/kabiliyetlerini artıran, düşmanın ağırlık merkezi/merkezlerine yöneltilmesi suretiyle harekât sahasında sinerji sağlayacak, birden fazla Kuvvetin unsurları tarafından koordineli şekilde kullanılacak ve birbirini tamamlayacak yeteneklerdir.
JOINT OPERATION REQUIREMENT : capabilities that increase possibilities/abilities of more than one forces, bring synergy to operation area by way of directing hostile to centre of gravity, capabilities to be used coordinately by components of forces and complete eachother.
TASNİF DIŞI-75-
TASNİF DIŞI
MÜŞTEREK TEDARİK İHTİYACI : Birden fazla İhtiyaç Sahibi Makamın (İSM) tedarik etmeyi planladığı, müşterek bir harekât ve faaliyet kapsamında olmayan, fakat aynı tip ihtiyacın ortak temin edilmesi gereken ihtiyaçtır.
JOINT PROCUREMENT REQUIREMENT : requirement that are planned to be procured by more than one Requirement Owner (Department), are not in the scope of any joint operation or activity but the similar type of requirement to be procured jointly.
MÜTTEFİK KALİTE GÜVENCESİ YAYINLARI (AQAP) : Kalite konusunda yükleniciler ve Millî Kalite Güvencesi Makamlarınca uygulanacak esasları belirleyen ve standardize eden NATO yayınlarıdır.
ALLIED QUALITY ASSURANCE PUBLICATIONS (AQAP) : NATO publications that determine and standardize principles on quality to be applied by contractors and National Quality Assurance Authorities.
MÜTTEFİK YAYIN : Bazı ya da tüm NATO uluslarının müşterek bir uygulama dokümanı olarak kullanmaya karar verdikleri ve kullanıcı seviyesinde dağıtılan resmi bir NATO standardizasyon dokümanıdır.
ALLIED PUBLICATION/AP : an official NATO standardization document that some or all NATO countries decide to use as joint application document and is distributed at user level.
TASNİF DIŞI-76-
TASNİF DIŞI
- N -NAMSA : NATO Bakım ve İkmal Teşkilatı olup merkezi Lüksemburg’dadır.
NAMSA (NATO Maintainance and Supply Agency) : NATO Maintainance and Supply Agency and its centre is in Luxembourg.
NAMSO : NATO Bakım ve İkmal Organizasyonunu ifade eder.
NAMSO : NATO Maintenance and Supply Organization.
NATO AC/250 KALİTE GÜVENCE ULUSAL YÖNETİCİLERİ GRUBU : NATO üyesi ülkelerin katılımı ile oluşturulan, kalite güvencesi faaliyetlerinin standartlaştırılması ve uyumlulaştırılmasının sağlanması çalışmalarını yürüten bir gruptur.
NATO AC/250 QUALITY ASSURANCE NATIONAL MANAGEMENT GROUP : composing of NATO member countries participation, a group that carries out works about standardization and accommodation of quality assurance activities.
NATO AC/301 MALZEME VE MÜHENDİSLİK UYGULAMALARI STANDARDİZASYON GRUBU : NATO üyesi ülkelerin katılımı ile oluşturulan, malzeme ve mühendislik uygulamalarında standardizasyon sağlanması görevini yürüten bir gruptur.
NATO AC/301 GROUP ON STANDARDIZATION OF MATERIAL AND ENGINEERING PRACTICES : composing of NATO member countries participation, a group that carries out works about supplying standardization of materials and engineering practices.
NATO AC/327 ÖMÜR DEVRİ YÖNETİM GRUBU : NATO silahlanma projeleri ve iş birliği çalışmalarına uygulanacak ömür devri süreç yöntemlerini oluşturmak amacıyla 2003 yılında Ulusal Silahlanma Yöneticileri Konferansının (CNAD) altında kurulmuştur. Ömür Devri Yönetimi Grubu kalite ve karşılıklı çalıştırılabilirlik taleplerini karşılamak üzere; silahlanma sistemleri, hizmetlerin ve teçhizatın konsept, geliştirme, üretim, kullanım, destek ve elden çıkarılması ile ilgili NATO politika, metod, prosedür ve anlaşmalarından sorumludur.
NATO AC/327 LIFE CYCLE MANAGEMENT GROUP / LCMG : in order to form life cycle process methods to be used in NATO armaments projects and cooperation works, the group is established in 2003 under Conference of National Armaments Directors-CNAD. In order to meet demands of quality and mutual driveability, Life Cycle Managemant Group is responsible for armaments systems, concept, development, production, use, support and disposal of services and equipment and responsible for concerning NATO policy, method, procedure and agreements.
TASNİF DIŞI-77-
TASNİF DIŞI
NATO DANIŞMA, KOMUTA VE KONTROL AJANSI : NATO ve diğer müşterileri için tarafsız bilimsel ve teknik destek sağlamak, NATO C3 sistemleri ve sorumluluğuna verilen diğer sistemler için; merkezi planlama, sistem tasarımı, sistem entegrasyonu, sistem mühendisliği, konfigürasyon yönetimi, test ve teknik destek konularında hizmet vermek, Danışma, Komuta, Kontrol, Muhabere, İstihbarat, Gözetleme ve Keşif (C4ISR) alanlarında tedarik ajansı olarak hizmet etmektir.
NATO CONSULTATION, COMMAND AND CONTROL AGENCY / NC3A : in order to supply objective scientific and technical support for NATO and for other customers; to service on NATO C3 systems and other systems under its responsibility, central planning, system design, system integration, system engineering, configuration management, test and technical support and to service as procurement agency in fields of Consultation, Command, Control, Communication, Surveillance and Reconnaissance (C4ISR).
NATO İKMAL SINIFLANDIRMASI DOKÜMANI : İkmal maddelerinin özelliklerine ve fonksiyonlarına göre sınıflandırıldığı kodlandırma kaynak dokümanıdır.
NATO SUPPLY CLASSIFICATION DOCUMENT : codification resource document that supplies are classified according to features and functions.
NATO İMALATÇI KODU : NATO ülkelerinde yerleşik imalatçı kuruluşların bilgisayar ortamında arşivlenmesi amacıyla tahsis edilen, 5 karakterli bir koddur.
NATO MANUFACTURER CODE : five-character-code assigned in order to archived in electronic environment of manufacturer institutions settled in NATO countries.
NATO KODLANDIRMA SİSTEMİ - NKS : Lojistik faaliyetlerinin etkinliğini artırmak, lojistik destek faaliyetlerinden daha fazla yararlanmak ve malzeme iradesi bilgilerini geliştirmek amacıyla; her bir ikmal maddesi için “aynı tarzda bir sınıflandırma, tanımlama ve isimlendirme yapmak ve bir stok numarası tahsis etmek” üzere tesis edilen bir sistemdir.
NATO CODIFICATION SYSTEM – NCS : in order to increase effectiveness of logistic activities, to benefit from logistic support activities and to develope material enactment informations; it is a system established for ‘‘classification in like manner, describing and denomination and assigning a stock number’’ for each supplies.
NATO KODLANDIRMA TALİMATI : NATO Kodlandırma Sistemi ile ilgili temel prensipler ve uygulama esaslarını içeren kodlandırma kaynak dokümanıdır.
NATO CODIFICATION INSTRUCTION : codification resource document including basic principles and application/practice procedures concerning NATO Codification System.
TASNİF DIŞI-78-
TASNİF DIŞI
NATO ONAYLANMIŞ MALZEME İSİMLERİ SÖZLÜĞÜ : İkmal maddelerinin standart bir yapıda isimlendirilmesi amacıyla kullanılan ve NATO ülkeleri tarafından müştereken kabul edilen her türlü “Onaylanmış Malzeme İsimleri”ni bulunduran kodlandırma kaynak dokümanıdır.
NATO APPROVED MATERIAL DESIGNATION DICTIONARY : used in order to designate supplies in standard format and codification resource document including every kind of ‘‘Approved Material Names’’ accepted mutually by NATO countries.
NAVLUN : Yük, bir yerden bir yere taşınacak eşyanın tümü; denizde mal taşıması karşılığı olarak, navlun mukavelesine veya yasaya dayanılarak verilen ücret.
FREIGHT : cargo, goods to be transported from somewhere to another; in remuneration of goods transport at sea, payment on the basis of affreightment and act.
NAVLUN SÖZLEŞMESİ : Belli ücret karşılığında taşıyanın, gemisini kısmen veya tamamen taşıtana tahsis ederek bir yükü (deniz yoluyla) taşımayı yüklendiği sözleşme.
AFFREIGHTMENT CONTRACT : the ship-owner agrees to carry goods of the charterer in his ship, or to give to the charterer the use of the whole or part of the cargo-carrying space of the ship for the carriage of his goods in return for a specified price.
NİHAÎ KAPANIŞ BELGESİ : FMS Sözleşmesiyle alınan mal, malzeme, nakliye ve paketleme giderleri ile sözleşme kapsamında alınan hizmetler ve sözleşme için ödenen idarî masrafların belirtilmesi için Sözleşmelerinin sonunda ABD makamlarınca düzenlenen belgedir.
FINAL STATEMENT : It is a document prepared by the USA authorities at the end of Contracts in order to define expenses of goods purchased by FMS Contract, material, shipment and packaging and services purchased in the scope of contract and administrative costs paid for contract.
NİYET MEKTUBU : İkili veya çok taraflı uluslararası Araştırma ve Teknoloji (ARTE) faaliyetlerinde yer alan her hangi bir faaliyete ülkenin ilgi duyduğunu ve katılma niyetinde olduğunu bildiren resmi mektuptur.
LETTER OF INTENT : an official letter indicating the intention of a country to participate in any activity among bilateral or multilateral international Research and Technology activities.
NİZA : İhtilaf, çekişme, uyuşmazlık.
DISPUTE : controversy, conflict, disagreement.
TASNİF DIŞI-79-
TASNİF DIŞI
NİZAMNAME : Tüzük.
CODE OF PRACTICE : regulation.
NUMUNE HAZIRLAMA : Çeşitli şekillerde teslim alınan numunelerin, analiz edilebilir hale getirilmesidir.
SAMPLE PREPARATION : make analyzable received samples.
NUMUNE SAKLAMA SÜRESİ : Muayenesi yapılan numunenin eşinin, mühürlü durumda, özelliklerinin bozulmasına fırsat vermeden, kontrol edilebilme maksadıyla, belli bir zaman dilimi için muhafaza edildiği süredir.
SAMPLE PRESERVATION PERIOD : counterpart of inspected sample is preserved in a specific period as sealed in order to control and to preserve its characteristics from damaging.
NUMUNE TAKIMI : Mühürlü, tanıtıcı bilgileri içeren bir etiketle bağlanmış, bir numune birimidir.
SAMPLE SET : it is a sample unit sealed and labeled including introductory information.
NUMUNE TESLİM TUTANAĞI : Analizi yapılmak üzere getirilen numuneler için, lâboratuvarda düzenlenen tutanaktır.
SAMPLE DELIVERY RECORD : it is a minute prepared in laboratory for samples to be analysed.
TASNİF DIŞI-80-
TASNİF DIŞI
- O -ODC : ABD Savunma İşbirliği Ofisini ifade eder.
ODC : The USA, Office of Defense Cooperation.
OFFSET / SANAYİ KATILIMI (O/SK) : Projeler kapsamında, yerli sanayi firmalarının imkân ve kabiliyetlerinin kullanılması, ihracat yoluyla uluslararası rekabet güçlerinin artırılması ve teknolojik işbirliği, yatırım ve AR-GE imkânları sağlanması amacıyla gerçekleştirilen faaliyetlerdir.
OFFSET INDUSTRIAL PARTICIPATION : in the scope of projects, using possibility and capability of domestic industry firms, increasing international competitive capacity by means of export and they are activities carried out in order to supply technological cooperation, investment and Research-Development opportunities.
OFFSET / SANAYİ KATILIMI (O/SK) PROTOKOLÜ : MSB Müsteşarlığı veya tedarik yetkisi verilen Kuvvet Komutanlıkları ile SSM.lığı arasında imzalanan ve devredilen Sanayi Katılımı/Offsetlerin (SK/O) hangi esaslara göre işleme tabi tutulacağını gösteren belgedir.
OFFSET INDUSTRIAL PARTICIPATION PROTOCOL : a document indicating process principles of industrial participation/offset signed and transferred between MND Undersecretariat or authorised Service Commands and Undersecretariat for Defence Industries.
OFFSET/SANAYİ KATILIMI (O/SK) SÖZLEŞMESİ : Tedarik Sözleşmesi’ne istinaden yüklenici ile imzalanan ve yüklenicinin SK/O yükümlülüklerinin yerine getirilmesine ilişkin hüküm ve şartları düzenleyen sözleşmedir.
OFFSET INDUSTRIAL PARTICIPATION CONTRACT : a contract signed with contractor with reference to Supply Contract and arranging provisions and terms to be performed offset industrial participation responsibilities of contractor.
ON YILLIK TEDARİK PROGRAMI (OYTEP) : 1) Türk Silahlı Kuvvetlerinin on yıllık savunma teçhizatı ihtiyacının karşılanabilmesi amacıyla Genelkurmay Başkanlığı tarafından periyodik olarak hazırlanan, iki yılda bir revize edilen ve ilgili Kuvvet Komutanlıkları ile Millî Savunma Bakanlığına bağlı birimlerin kaynağı belirlenmiş ihtiyaçlarını içeren programdır. 2) Türkiye’nin Millî Askerî Stratejisi (TÜMAS)’nde belirtilen askerî stratejik hedefleri elde etmek ve Stratejik Hedef Planı’nda belirtilen kuvvet yapısı ve güce ulaşmak amacıyla müteakip on yıl boyunca kaynakların arzu edilen yetenekler için tahsisini içeren bir dokümandır.
TASNİF DIŞI-81-
TASNİF DIŞI
TEN-YEARPROCUREMENT PROGRAMME : 1) in order to meet ten-year defence equipment need of Turkish Armed Forces, it is a programme prepared by Turkish General Staff periodically, revised biennially and including requirements of concerning Service Commands and units subordinated to Ministry of National Defence of which resource is determined. 2) in order to reach military target stated in Turkish National Military Strategy and in order to reach force structure and power referred to in Strategic Target Plan, it is a document including allocation of resources for desired capabilities for following ten years.
ONAYLANMIŞ MALZEME İSMİ : İkmal maddelerinin bütün NATO ülkelerinde tek bir şekilde tanımlanması için belirlenen ve ülkelerin Millî Kodlandırma Büroları (MKB) tarafından müştereken kabul edilen standart isimlerdir.
APPROVED MATERIAL NAME : Standard names determined in order to define supplies in the same manner in all NATO countries and accepted mutually by National Codification Bureau of the countries.
ORDİNO : Taşıma bedelinin ödenmesi karşılığı verilen, malzemenin belirtilen yere geldiğini bildiren ve gümrük işlemleri için aranan bir belgedir.
DELIVERY ORDER : it is a document given against payment of transportation price, stating that material is delivered to notified point and needed for customs process.
ORTA MALLARI : Devletçe herkesin veya bir kısım halkın yararlanmasına tahsis edilen ya da kadimden beri kamunun müşterek olarak yararlanmasına açık olan malları ifade eder.
COMMON TO ALL : It refers to goods that is allocated by government to all people or some people for utilizing or that is utilizable to public mutually immemorially.
ORTAK GİRİŞİM : İhaleye katılmak üzere birden fazla gerçek veya tüzel kişinin aralarında yaptıkları anlaşma ile oluşturulan iş ortaklığı veya konsorsiyumlardır.
JOINT VENTURES : cooperation or consortium that is composed by agreement between more than one real or legal persons in order to participate in tender.
TASNİF DIŞI-82-
TASNİF DIŞI
- Ö -ÖDENEK AKTARILMASI : Bütçenin programları arasında yer alan proje ve faaliyetlere ilişkin ödeneklerin, o mali yıl içinde hizmeti yürütecek olan dairenin bütçesine aktarılmasıdır.
ALLOCATION TRANSFER : transferring allocations concerning projects and activities in budget programmes to department that shall carry out service in that financial year.
ÖN FİNANSMANLI PROJELER : NATO makamlarınca onaylanmış, herhangi bir yetenek paketinde yer alan ve Genelkurmay Başkanlığınca yap emri verilen projelerdir.
PREFINANCED PROJECT : projects approved by NATO authorities, are in any capability package and for which do it order given by Turkish General Staff.
ÖN MALİ KONTROL : Harcama birimlerinde işlemlerin gerçekleştirilmesi aşamasında yapılan kontroller ile mali hizmetler birimi tarafından yapılan kontrolleri kapsar. Ön mali kontrol süreci, mali karar ve işlemlerin hazırlanması, yüklenmeye girişilmesi, iş ve işlemlerin gerçekleştirilmesi ve belgelendirilmesinden oluşur.
PRE-FINANCIAL CONTROL : composing of controls during performing actions stage at expense department and controls by fiscal service department. Pre-financial period includes preparing financial decision and process, attempting to undertake, implementing and documentation of work and process.
ÖN ÖDEME : Harcama yetkilisinin uygun görmesi ve karşılığı ödeneğin saklı tutulması kaydıyla ilgili kanunlarda öngörülen haller ile gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenilmeyecek ivedi veya zorunlu giderler için avans vermek veya kredi açmak suretiyle yapılan ödeme.
PREPAYMENT / ADVANCE PAYMENT : providing that expense authority approves and kept allowance hidden, payment by means of advance payment or extension for matters set forth in acts and for urgent or obligatory expenses.
ÖN PROJE : Belli bir yapının kesin ihtiyaç programına göre; gerekli arazi ve zemin araştırmaları yapılmadan, bilgilerin halihazır haritalardan alındığı, çevresel etki değerlendirme ve fizibilite raporları dahil elde edilen verilere dayanılarak hazırlanan plan, kesit, görünüş ve profillerin belirtildiği bir veya birkaç çözümü içeren projedir.
TASNİF DIŞI-83-
TASNİF DIŞI
PRELIMINARY PROJECT: according to certain requirement programme of a specific structure, without land search and examination of soil, information taken from maps, a project prepared on the basis of acquired data including environmental impact statement and feasibility reports and a project stating plan, section, aspect and profiles including one or some solution.
ÖN YAPILABİLİRLİK ETÜDÜ (ÖYE) : Proje Tanımlama Dokümanlarında belirtilen sistem yeteneklerine dayanarak; sistem alternatiflerinin hazırlandığı, her bir alternatife ilişkin taktik ihtiyaçlar ile endüstriyel imkânların karşılaştırıldığı, alternatif sistemlerin harekât etkinlik ve uygunluk ile performans ve tahmini maliyetinin değerlendirildiği, bu değerlendirmeye göre en maliyet-etkin sistem alternatifinin ve teknik özelliklerinin belirlendiği ayrıntılı çalışmalardır.
PRE-FEASIBILITY STUDY : based on system capabilities stated in Project Describing Documents, detailed studies in which system alternatives are prepared, tactical requirement and industrial benefits of each alternative are compared, operation effectiveness of alternative systems and acceptability, performance and estimated cost are evaluated and according to that evaluation cost-effective system alternative and technical characteristics are determined.
ÖNCELİK : İhtiyaçların tespitinde, karşılanmasında, dağıtımında ve kullanımında verilen görevi yapabilme ve tehdidi etkileme maksadıyla, imkân ve kabiliyetlerin tespit edilen kriterlere göre sıralandırılmasıdır.
PRIORITY : in order to fulfil duty and affect threat while requirements are determined, met, distributed and used, it is arranging of possibilities and capabilities according to determined criteria.
ÖNGÖRÜ : İstenen bir gelecek için bugün yapılması gereken tercihleri belirlemektir.
FORESIGHT : determining preferences required to be done today for future.
ÖNLEYİCİ İŞLEM : Kalite güvence sisteminin işletilmesi ve/veya üretim süreçleri sonrasında elde edilen verilerin analizi sonucu, ileride oluşabilecek hataların önlenmesine yönelik alınan tedbirlerdir.
PREVENTIVE PROCESS : as a result of acquired data after operating quality assurance system and/or manufacturing process, measures taken against to prevent errors in the future.
ÖRTÜLÜ TALEP : Maksadı belirli ancak kalem bazında detaylandırılamayan ve çıkacak ihtiyaca göre sipariş edilen taleptir.
BLANKET ORDER : It is a requirement which is not detailed as item but of which aim is certain and ordered according to need/requirement.
TASNİF DIŞI-84-
TASNİF DIŞI
ÖZEL İMALAT : Piyasada hazır halde alınıp satılmayan, projelendirme veya bir talep üzerine üretimi yapılacak olan, özel ihtisas ve üretim tekniği gerektiren işlerdir.
SPECIAL PRODUCTION : they are productions that can not be bought and sold ready in market, are produced upon request, are required specialization and production technique.
TASNİF DIŞI-85-
TASNİF DIŞI
- P -PAKET (KOLİ) LİSTESİ : Sevk edilen malın ismi, birim, adet ve ağırlık itibarıyla kapsamını belirleyen ve içindekilerin faturadaki bilgileri tutması gereken bir belgedir.
PACKING LIST : a document that describes consignment name, item, number and weight and includings must be the same with information on bill.
PAKET PROJE : Tedarik edilecek veya üretilecek bir sistemi özel avadanlıkları, yedek parçaları, talimnameleri, eğitim cihazları, donanım/yazılım dahil altyapı ihtiyaçları, uyum/standardizasyon eğitim ve bakım hizmetleriyle birlikte tedarik etme yöntemidir.
PACKET PROJECT : it is a procurement method that a system to be procured or produced together with special tool set, spare parts, field manual, training device, groundworks including hardware/software, acommodation/standardization training and maintenance services.
PARÇA : Pratik olarak sökülmek suretiyle daha küçük parçalara ayrılmayan malzemelere denir. (Dişli, rondela, buji, platin gibi)
FRAGMENT / PART : They are materials that are not separated into fractions by means of dismantling practically. (such as cogwheel, pondel, bougie, platin)
PARSEL : Sınırları haritalarla belli edilmiş arazi parçasını, -kadastro yapıldığı zaman kadastro adaları içinde bulunan mülkiyeti tescilli parsel kadastro parselini, -imar adaları içerisindeki kadastro parsellerinin imar mevzuatı ve imar planı esaslarına göre düzenlenmiş şekli imar parselini ifade eder.
PARCEL : It refers to piece of land,-it refers to parcel cadastre parcel of which property is registered in cadastral city block when cadastral survey is carried out,-it refers to building plot that is arranged according to zoning legislation and zoning plan principles of cadastral parcels in cadastral city block.
PARSELASYON : Arazinin onanlı uygulama imar planına uygun hale getirilmesi için parçalara ayrılması veya birleştirilmesi işlemini ifade eder.
PARCELING : In order to make land suitable to application construction plan it refers to divide land into pieces or piece together.
TASNİF DIŞI-87-
TASNİF DIŞI
PAZARLIK USULÜ : 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda belirtilen hallerde kullanılabilen, ihale sürecinin iki aşamalı olarak gerçekleştirildiği ve idarenin ihale konusu işin teknik detayları ile gerçekleştirme yöntemlerini ve belli hallerde fiyatı isteklilerle görüştüğü ihale usulüdür.
NEGOTIATED TENDERING : it is a tendering method that can be used in circumstances determined in 4734 numbered Public Procurement Law, tender process is carried out as two-stage and contracting entity meets technical details and fulfilment methods of work and price in some circumstances with tenderers.
PERİYODİK BAKIM : Bir cihazın hassasiyetini, doğruluğunu ve arızasız kullanılmasını sağlamak maksadıyla belli zaman aralıklarında yapılan bakımdır.
PERIODIC MAINTENANCE : it is a maintenance carried out periodically in order to supply a device sensibility, accuracy.
PLANLAMA, PROGRAMLAMA, BÜTÇELEME SİSTEMİ (PPBS) : Türk Silahlı Kuvvetleri ihtiyaçlarının belirlenmesi, önceliklendirilmesi ve bütçelendirilmesi faaliyetlerinin tamamını kapsayan sistemdir.
PLANNING, PROGRAMMING AND BUDGETING SYSTEM : it is a system including determining, prioritization and budgeting of TAF requirements.
PLATFORM : Bir sistemin donanım ve yazılım alt yapısını (silah sistemleri, elektronik karşı tedbirler, haberleşme vb.) taşıyıcı ortamdır (Örneğin; uçak, tank,gemi vb.).
PLATFORM : it is a carrier environment (for example; aircraft, tank, ship and etc.)of hardware and software of a system (weapon systems,electronic countermeasures, communication and etc.).
PLATFORMA MONTELİ DİĞER SİLAH SİSTEMLERİ : Platformların (tank, uçak, gemi vb.) üzerinde ana silah sistemleri (uçaksavar, mayın temizleme sistemi, EH sistemi vb.) dışında kalan alt sistemlerdir.
OTHER WEAPON SYSTEMS MOUNTED ON PLATFORM : sub-systems except major weapon system (anti-aircraft, mine clearing system, EH system and etc.) on platforms (tank, ship and etc.).
POLİTİKA : Bir amaca ulaşmak için izlenen yol ve yöntemdir.
POLICY : it is a way and method in order to reach an aim.
TASNİF DIŞI-88-
TASNİF DIŞI
POZ NUMARASI : Rayiç ve birim fiyatların tanınmasına yarayan kod numarasıdır.
ITEM NUMBER : code number supplies current and unit prices recognition.
PROFORMA FATURA : Satıcı tarafından malın satılmasından ve tesliminden önce düzenlenen ve malın cinsini, miktarını, birim fiyatını, ödeme biçimini, tutarını vs. gösteren teklif niteliğindeki belge.
PROFORMA INVOICE : Abridged or estimated invoice sent by a seller to a buyer in advance of a shipment or delivery of goods. It notes the kind and quantity of goods, their value, and other important information such as weight and transportation charges.
PROGRAM BÜTÇE DİREKTİFİ : Kuvvet Komutanlıkları ile diğer ihtiyaç sahibi makamların yıllık program bütçe tekliflerinin hazırlanma esaslarını ortaya koyan ana planlama direktifidir.
PROGRAMME BUDGETINGS DIRECTIVE : major planning instruction introduces annual programme budget preparing principles of Service Commands and other requiring departments.
PROGRAM BÜTÇE / TSK’YA TAHSİSLİ KAYNAKLAR : Genel bütçeden MSB’ye tahsis edilen kaynaklardan modernizasyon programına ayrılan ödenekler ile bütçe dışı kaynaklardan bu maksat için kullanılacak kaynaklardır.
PROGRAMME BUDGET / EARMARKED RESOURCES TO TAF : allocations for modernization programme from resources earmarked to MND from general budget and resources to be used for the same aim from extra budgetary resources.
PROGRAM BÜTÇE TEKLİFLERİ : TSK Harekât İhtiyaçları Planı ile SHP’de belirtilen öncelikli hedeflerin, On Yıllık Tedarik Programlarında (OYTEP) belirtilen esaslar ile TSK Program Bütçe Direktifi doğrultusunda gerçekleştirilmesi için, Kuvvet Komutanlıkları ile diğer ihtiyaç sahibi makamların yıllık olarak mali kaynakların kullanılmasına dair teklifleridir.
PROGRAMME BUDGET PROPOSAL : in order to fulfil priority targets stated in TAF Operational Requirements Plan and Strategical Objectives Plan in accordance with principles in Ten-Year Procurement Programme and TAF Programme Budget Directive, proposals of Service Commands and other requiring departments on using financial resources annually.
PROGRAMLAMA : Planlama ile belirlenen hedeflerin kaynaklar bazında nasıl gerçekleştirileceğinin bir zaman boyutu üzerinde projelendirilmesi işlemidir.
TASNİF DIŞI-89-
TASNİF DIŞI
PROGRAMMING : Project designing process of targets determined by planning that how they are fulfilled on the basis of resources.
PROGRAMLAMA DİREKTİFİ : On yıl ve daha uzun vade için programlama çalışmalarına rehber olacak genel esasları, öncelikleri ve kriterleri belirleyen temel dokümandır.
PROGRAMMING DIRECTIVE : a major document determines general principles, priorities and criteria which are to be guide for programming works for ten year and longer period.
PROJE : Belli kriterler içinde tamamlanacak belirlenmiş bir hedefi, başlangıcı ve sonu olan, sınırlı para ve tüketim kaynakları (zaman, personel ve teçhizat) bulunan birbiri ile ilgili bir dizi faaliyetler ve görevlerdir.
PROJECT : activities and tasks that are to be completed specific criterias, have a specific target, have a specific begin date and end date, have limited monetary resources and consumption issues (such as time, personel and equipment) and are interrelated.
PROJE ADI / KODU : Tespit edilen bir ihtiyacı anmak amacıyla sistem bazında kısa, özlü ve anlamlı bir ifadedir.
PROJECT NAME / CODE : short, brief and meaningful statement for requirements determined.
PROJE EMRİ / UYGULAMA DİREKTİFİ : Tespit edilen bir projeyi hangi makamın, nasıl yöneteceğine dair İSM tekliflerine istinaden Gnkur.Gn.P.P.Bşk.lığı tarafından imzalanan ve gerektiğinde Gnkur. II nci Bşk.nına arz edilen bir emirdir.
PROJECT ORDER / APPLICATION DIRECTIVE : it is an order signed by General Staff General Plans and Policy Division and when needed presented to Deputy Chief of the Turkish General Staff against proposals of Requiring Department about what authority fulfils the determined project and how it is fulfilled.
PROJE GRUBU : Proje üst yöneticisi ve/veya proje yöneticisi başkanlığında, proje yönetiminin sürecine göre teşkil edilen ilgili proje subaylarının oluşturduğu bir çalışma grubudur.
PROJECT TEAM : under the presidency of Project executive manager and/or Project manager, it is a working group composed by Project officers and organized according to Project management process.
TASNİF DIŞI-90-
TASNİF DIŞI
PROJE İSTEKLERİ TANIMLAMA DOKÜMANI (PİTD) : Projenin teknik ayrıntılarına girilmeden genel teknik özelliklerin tanıtıldığı, projenin teknolojik amacının ve görev fonksiyonlarının belirtildiği (teknik şartname yerine kullanılan) bir dokümandır.
PROJECT REQUIREMENTS DEFINITION DOCUMENT : without descending to particulars of project, it is a document introducing general technical specifications and stating technologic aim and functions of project (used instead of technical specification).
PROJE KARTI : Proje yöneticisi tarafından sorumlu olduğu projeleri takip etmesi için belli bir formata göre proje subayına hazırlatılan, söz konusu proje ile ilgili tüm ayrıntıları içeren bir karttır.
PROJECT CARD : in order to pursuit projects by Project manager, it is a card prepared by Project officers according to a specific format and including all details about the Project.
PROJE OFİSİ : Proje yöneticisi ve proje subaylarından oluşan, projeyle ilgili çalışmaların ve koordinasyonun yapıldığı yerdir. Proje grubunun çekirdek kadrosunu oluşturur.
PROJECT OFFICE : it is a place at where Project manager and Project officers work on and coordinate the Project. It composes cadre of the Project team.
PROJE PROGRAMI : Proje yönetim süreci içinde yapılması gereken faaliyetler ve tüm planların (Lojistik Destek Planı, İnsan Gücü ve Personel Planı, Eğt. ve Eğt.Yrd.Mlz. Planı, Tesis Planı v.b. gibi) zamanca gerçekleşmesini tanımlayan bir programdır. Programın hazırlanmasından proje yöneticisi sorumludur.
PROJECT PROGRAMME : it is a programme that describes performing in time of activities and plans to be fulfilled in Project management process (logistic support plan, manpower and personnel plan, training and training aid plan, facility plan). Project manager is responsible to prepare programme.
PROJE SUBAYI : Proje yöneticisinin emrinde, proje yönetiminde belirli bir görevi olan ve bu görev tamamlanıncaya kadar projeyi yürüten Yzb.-Yb. rütbesinde bir subaydır. Proje yöneticisine karşı sorumludur. Proje yöneticisi olmadığı zamanlarda projenin yönetiminden sorumludur.
PROJECT OFFICER : an officer who is at Project manager’s command, has a certain task in Project management and carries out the Project until the task is completed and in Captain-Lieutenant Colonel rank.
TASNİF DIŞI-91-
TASNİF DIŞI
PROJE SÜRESİ : İhtiyacın belirlendiği tarihten, proje haline getirilerek tedarik edilmesi, işletilmesi ve envanterden çıkarılması aşamasına kadar olan 10-50 yıllık bir süreçtir.
PROJECT PERIOD : it is a process from decade long to fifty-year and from determining date of requirement to conceptualize the Project and procurement, operating of requirement and removed it from inventory.
PROJE TANIMLAMA DOKÜMANI : On Yıllık Temin/Tedarik Programına esas teşkil edecek modernizasyon projelerinin her biri için hazırlanan ve ihtiyacın ortaya konmasından tedarik aşamasına kadar gerekli taktik bilgileri kapsayan bir etüt dokümanıdır.
PROJECT DEFINITION DOCUMENT : etude document prepared for each modernization projects constituting the basis on ten-year Supply/Procurement Programme and composing of tactical data required from revealing stage of requirement to procurement stage.
PROJE ÜST YÖNETİCİSİ : Büyük deneyim ve kapsamlı çalışmaları gerektiren, oldukça karmaşık yapıda ve millî çıkarları etkileyen proje veya projelerin yönetiminden sorumlu olan, tayinle veya emirle atanan, proje yönetiminde deneyimli bir General/Amiraldir.
PROJECT EXECUTIVE MANAGER : required experience and inclusive works, General/Admiral who is responsible for complex Project or Project management that is affecting national interests, who is assigned by appoinment or an order and experienced in Project management.
PROJE YÖNETİCİSİ : Projenin esas sorumlusu olarak proje ofisini ve/veya proje yönetim grubunu idare eden, projenin her aşamasını takip eden, projeyle ilgili her türlü konuyu Komuta Katına arz eden, tayinle veya emirle atanan, ideal olarak Tedarik Yönetim Kursu görmüş Yb.-Alb. rütbesinde bir subaydır.
PROJECT MANAGER : as actual responsible of the Project, an officer at lieutenant colonel or colonel rank, who manages Project Office and/or Project management group, pursues each stages of Project, presents all kinds of information about Project to command group, is assigned by appoinment or an order and preferably takes Procurement Management Course.
PROJE YÖNETİM : Belirgin bir hedefe yönelik olarak; bir ana sistem veya teçhizatın harekât ihtiyacı olarak belirlendiği andan, hizmet dışı bırakıldığı güne kadar mevcut kaynakların planlanması, teşkilatlandırılması ve yönetimi için yapılması gereken işlemlerin tümüne denir. Buna Ömür Devri Modeli Proje Yönetimi adı verilmektedir.
TASNİF DIŞI-92-
TASNİF DIŞI
PROJECT MANAGEMENT : for the purpose to reach a specific target, it is a process starting from any main system or equipment is determined as operational requirement and finishing they are disabled, and it means all required process for planning, organizing and management of current resources. It is called as Life Cycle Model Project Management.
PROJE YÜRÜTME GRUBU (PYG) : Projenin gerçekleştirilmesini sağlayan yürütme organıdır.
PROJECT EXECUTION GROUP : It is an executive organ carrying out Project.
PROTOTİP : Belirlenmiş teknik istek ve özellikler ile çevresel, güvenilirlik, bakım, ambalajlama vb. diğer özellikleri karşılayacak bir sistem, araç, gereç, teçhizat ve malzemenin ARGE veya teknoloji transferi yoluyla fonksiyonel olarak ilk kez gerçekleştirilmesidir.
PROTOTYPE : to be realized for the first time by Research and Development or technological transfer of a system, vehicle, equipment and material that meet determined technical requirements and technical specifications and features such as environment, credibility, maintenance, packaging and etc.
PROTOTİP GELİŞTİRME : Teknoloji geliştirme faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan yeni ürün ve sürecin tüm teknik özelliklerini ve performansını içeren bir modelin oluşturulması, sistem/alt sistem modelinin güvenilirliğinin daha yüksek laboratuvar ya da sanal ortamda ve sistemin gerçek ortamda performansının gösteriminin yapılmasıdır.
PROTOTYPE DEVELOPMENT : to form a new product and a model including technical specifications and performance of the process as a result of technology development activities, to make demonstration of system/sub-system’ s credibility at laboratory or in virtual environment and performance demonstration of system in real environment.
PROTOTİP ÜRÜN : Yeni ürün ve sürecin tüm teknik özelliklerini ve performansını içeren sanal veya gerçek bir modeldir. Prototip ürünler mutlaka ve en az bir ana silah, malzeme ve teçhizat ile ilişkili olmalıdır.
PROTOTYPE PRODUCT : it is a virtual or real model including all technical specifications and performance of new product and process. Prototype products must be connected with at least one main armament, material and equipment.
TASNİF DIŞI-93-
TASNİF DIŞI
- R -RANT : Bir mal veya paranın, belirli bir süre içinde emek verilmeden sağladığı gelir.
UNEARNED INCOME : income of good or money in a definite period without laboring. (income that is derived from investments, such as dividends, property rentals, and other sources not involving the individual's direct personal efforts.)
RAPOR : Herhangi bir konunun incelenmesi sonucu veya muayene edilen bir mal ve hizmete ilişkin niteliklerin o anki durumunun yazılı olarak belirtilmesidir.
REPORT : written document describing current situation qualifications of any subject as a result of examination or goods or service inspected.
RAPORTÖR : Rapor düzenleyen kimse. Kendisine verilen inceleme görevini yerine getirerek görüşünü bildiren kimse.
REPORTER : person preparing a report. A person who delivers an opinion after completing his examination task.
RAYİÇ FİYAT : Bir iktisadi varlığın (mal, para, döviz, menkul kıymet) belli bir tarihte piyasadaki normal alım satım fiyatı.
CURRENT PRICE : purchase and sale price of an economic assets (good, Money, currency, security) in market in a specific date. (The "real time" price of a security trading on an exchange.)
REESKONT : İkinci iskonto. Bir banka tarafından iskonto edilmiş bir ticari senedin, o bankaca bir başka bankaya iskonto ettirilmesidir.
REDISCOUNT : second discount/deduction. To discount short-term negotiable debt instruments for a second time, after they have been discounted with a bank.
RE’SEN : Kendiliğinden; herhangi bir isteğe gerek olmadan; otomatikman.
EXOFFICIO : by itself; without any requirement; automatically.
RİSK YÖNETİMİ : İstenmeyen olayların ve bunun olumsuz yansımalarının oluşmasını engellemek veya en aza indirmek için riskin belirlenmesi, değerlendirilmesi, kontrolü ve dokümantasyonu aşamalarını içeren bir yönetim işlevidir.
RISK MANAGEMENT : a management process including determinining, evaluating, control and documentation of a risk in order to block or reduce the unexpected events and objectives.
TASNİF DIŞI-95-
TASNİF DIŞI
ROYALTİ : Proje sonucunda ortaya çıkan ürünün yurt dışına satışlarında, ürün bazında belli bir yüzdenin veya genelde belli bir miktarın MSB’ye ödenmesini öngören düzenlemedir.
ROYALTY : in selling product to abroad in consequence of Project, it is an arrangement to pay some of percentage or certain amount to MND.
RÖLEVE : Eski bir eseri yenileştirme.
RELIEVO : modernization of old work.
RÖLÖVE : Arazinin zemindeki mevcut durumunun, bir takım ölçme teknikleri ile sayısal bilgilerinin tespit edilmesi işlemini ifade eder.
BUILDING SURVEY : It refers determining digital information of current situation of land on ground with some measuring techniques.
RÜCU : Dönme, geriye dönme, cayma, sözünden geri dönme; bir ödemede bulunan kimsenin, yaptığı bu ödemeyi, kısmen veya tamamen yapması gereken diğer kişilerden istemesi.
RECOURSE : The right to seek repayment of debt. Usually used to describe the right to seek repayment from an originator or prior endorser who sold or assigned debt to another party.
RÜÇHAN : Öncelik, üstünlük, imtiyaz.
PRIORITY : superiority, privilege.
TASNİF DIŞI-96-
TASNİF DIŞI
- S -SANAL PROTOTİP : Belirlenmiş teknik istek ve özelliklere göre; geliştirilmesi veya üretimi plânlanan bir sistem, araç, gereç, teçhizat veya malzemenin bilgisayar ortamında modellenmesi ve simülasyonudur.
VIRTUAL PROTOTYPE : according to determined technical requirements and specifications; modelling and simulation of a system, vehicle, equipment or a material planned to be developed or manufactured, in computer environment.
SANAYİ KURULUŞLARI : Tüm sanayi kuruluşları ile yazılım geliştirmeye yönelik hizmet alanında faaliyet gösteren kuruluşlardır.
INDUSTRIAL ENTERPRISE/ESTABLISHMENT / ORGANIZATION : organizations that activate in service area in order to develop software with all industrial enterprises.
SAPMA : Ürünün onaylanmış konfigürasyonunda belirtilen bir veya birkaç özelliğinin üretim başlamadan önce sağlanamayacağının ortaya çıkması durumunda üretici tarafından alınan yazılı onaydır.
DIVERSION / DEVIATION : in case one or some features determined in approved configuration of product is considered not to be supplied before production/manufacturing, it is an approved document taken by manufacturer.
SAPMA ORANI : Her yıl bir sonraki yıl için hazırlanan ve her bir malzeme için bütçelemeye esas olmak üzere belirlenen tahmini birim fiyattan o yıl aynı malzeme için gerçekleşen birim fiyatın (birden fazla tedarik yapılmış ise fiyatların aritmetik ya da ağırlıklı ortalaması alınır.) çıkarılması ile elde edilen sonucun tahmini birim fiyata bölünmesi suretiyle hesaplanan orandır.
DIVERSION / DEVIATION RATIO : prepared every year for the following year and it is a ratio calculated by deducting unit price of material for that year (in case more than one procurement is made, arithmetic mean or weighted mean is calculated) from determined approximate unit price for each material providing budget essential, and finding is divided to approximate unit price.
SARF MALZEMESİ : Hizmette tamamen sarf ve istihlâk edilebilen; imalde veya sarfı esnasında vasfını kaybeden; onarım, bakım, tutum için kullanılan; deneme ve araştırma maksadıyla kullanılan maldır.
CONSUMABLES : material that is completely consumed; lost its characteristic during its manufacturing or its consumption and used for repair, maintenance and conduct with the purpose of test and research.
TASNİF DIŞI-97-
TASNİF DIŞI
SAVUNMA SANAYİ : Harp silah, araç, gereç, mühimmat, yedek parça ve bunların önemli girdileri ile bunlara ilişkin mal ve hizmetleri üreten tesislerdir.
DEFENSE INDUSTRY : facilities at where warfare weapons, vehicles, equipments, ammunitions, spare parts and important inputs, material and services concerning them are manufactured.
SAVUNMA SANAYİ GÜVENLİĞİ : Savunma sanayi ile ilgili faaliyetlerde, her türlü ortamdaki gizlilik dereceli bilgilerin, belgelerin ve malzemelerin korunması, yerlerin, tesislerin ve personelin güvenliklerinin sağlanması amacıyla oluşturulan bir sistemdir.
DEFENSE INDUSTRY SECURITY : in activities of defense industry, it is a system developed in order to protect all kinds of classified information, documents and materials, to maintain securities of places, facilities and personel.
SAVUNMA SANAYİ MİLLÎ GÜVENLİK MAKAMI : 29 Haziran 2004 tarihli ve 5202 sayılı Savunma Sanayi Güvenliği Kanunu ile yetkilendirilen Millî Savunma Bakanlığı adına Teknik Hizmetler Dairesi Başkanlığıdır.
NATIONAL SECURITY AUTHORITY OF DEFENSE INDUSTRY : it is the Technical Services Department authorised on behalf of the Ministry of National Defence by by Law no.5202 dated 29 June 2004 on Defense Industry Security.
SDR : İkmal Uyuşmazlık Raporudur.
SDR : Supply Discrepancy Report.
SEFER STOKLARI : Saptanmış muayyen ikmal seviyelerine göre barışta tedarik edilerek, depolanan ve sarf edilmeyen ancak depolanan malzemenin evsafını korumak için gerektiği zaman değiştirilen; seferde ikmal maddelerinin ikmal akışında meydana gelebilecek gecikmelerde ve/veya olağanüstü yıpranma ve/veya aşınma hallerinde emirle sarf edilen ve kapsamda belirtilen malzemeler ile akaryakıt, madenî yağ gibi malzemelerdir.
EXCURSION / EXPEDITION STOCKS : they are materials such as fuel oil and mineral oil procured and stored in peace according to determined certain level of supply and can not be consumed but can be changed when required in order to protect qualities of stored material; can be consumed on order in delays and/or extraordinary corrosion and/or abrasion conditions on excursion while supplying.
SEHVEN : Yanlışlıkla, yanılarak, hata ile.
ERRONEOUSLY : by mistake, by error, accidentally.
TASNİF DIŞI-98-
TASNİF DIŞI
SEMEN : Satış parası; satım sözleşmesinde, satanın mal teslimine karşılık olarak ödenecek para.
PRICE : selling price; payment by seller against delivery of material in contract of sale.
SERBEST BÖLGE : Bir devletin egemenliği altındaki arazinin bir kısmı olup, gümrük sınırları dışında bırakılan ve böylece gümrük vergisinin ve gümrük işlemlerinin söz konusu olmadığı belli bir bölgedir.
FREE ZONE : it is a certain area that is part of land under a state sovereignty, out of customs border and so at where customs duty and customs procedures are not applied.
SİLAH : Savunmak veya saldırmak amacıyla kullanıldığında uzaktan veya yakından canlıları öldürebilen, yaralayan, etkisiz hâle getiren, yıkım gücü sağlayan, ölümcül olaylara sebep olan, herhangi bir patlayıcı madde vasıtasıyla mekanik veya basınçlı hava yardımıyla atılabilen veya fırlatılabilen, ateşli veya ateşsiz, farklı menzillere sahip, uzun veya kısa namlulu, tek veya toplu olarak ateşlenebilen, ağır, hafif ve otomatik silahlardır.
ARMS : it is a tool that kills, wounds or makes alive ineffective while defence or attack, that causes destruction and fatal events; heavy, light or automatic weapons that are shot or launched by means of any explosives by the help of mechanic or compressed air; that has different ranges, is long barrel or sawn-off, that can be fired singly or collectively.
SİLAH MALZEMESİ : Ana silâh sistemini oluşturan; sistemler, alt sistemler, cihazlar, destek teçhizatları ile personel veya mürettebat tarafından kullanılan silahlar ve bunların tamamlayıcı ve bütünleme ihtiyacı parçalarının yanı sıra silah ve/veya silah sisteminin eğitiminde kullanılan malzemedir.
ARMS MATERIAL : materials that compose major weapon system; they are systems, sub-systems, devices, support equipments and weapons used by personnel or crew and supplementary and complementary parts of weapons and materials used for training of arms and/or weapon systems.
SİLAH TEÇHİZATI : Taşınabilir veya mobil özelliği olan her türlü silaha ait araç, gereç, set ve avadanlıklardır.
ARMS ORDNANCE : equipments, sets and hand tools of all kinds of arms, which are transportable or mobile.
TASNİF DIŞI-99-
TASNİF DIŞI
SİSTEM : 1) Düzenli bir bütün meydana getirmek için, düzenlenmiş karşılıklı faaliyetlerle birleştirilmiş işlem, yöntem ve teknikler topluluğudur. 2) Görev otomasyonunu yapabilmek için farklı alt sistem ve ekipmanlardan oluşan komple birimdir. (Birbiriyle entegreli çalışan alt sistemler grubu)
SYSTEM : 1) in order to form a regular wholeness, it is function, method and technics. 2) in order to carry out task automation, it is a unit composing of different sub-systems and equipments. (sub-systems group work integrated to each other).
SİSTEM GELİŞTİRME PROJESİ : ARGE’ye dayalı tedarik yoluyla bir sistemin prototipinin geliştirilmesini, üretilmesini ve tedariğini öngören, gerektiğinde teknolojik alt yapı oluşturma ve/veya temel araştırma çalışmaları ile desteklenen projelerdir.
SYSTEM DEVELOPMENT PROJECT : projects that provide development, manufacturing and procurement of prototype of a system through Research and Development based supply; that are supported by devoloping technological infrastucture and/or fundamental research works.
SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ : Bütün sistem elemanlarının en iyi ve en uygun bir dengeye ulaşması için sistem geliştirme faaliyetlerinin tamamını kontrol eden bir yönetim fonksiyonudur.
SYSTEM ENGINEERING : it is a management function that controls all system development activities in order all system components to reach the best and balance.
SON KULLANICI BELGESİ : Tedarik edilen ürünün, üreticinin onayı alınmadan üçüncü kişilere veya ülkelere verilmeyeceğinin, alıcı tarafından taahhüt edildiğini gösteren ve ilgili ülkenin yetkili resmî makamı tarafından onaylanan belgedir.
END USER CERTIFICATE : An End-user certificate, or EUC, is a document used in international sales of weapons and ammunition to certify that the buyer is the final recipient of the materials, and is not planning on transferring the materials to another party.
SÖZLEŞME : Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinde idare ile yüklenici arasında yapılan yazılı anlaşmadır.
CONTRACT : a written agreement between administrator (contracting entity) and contractor about material or service procurement and constructional works.
TASNİF DIŞI-100-
TASNİF DIŞI
SÖZLEŞME MAKAMI : Yüklenici ile sözleşmeyi imzalayan, takibini yapıp sonlandıran makamdır.
CONTRACT AUTHORITY : authority that makes agreement and concludes with contractor.
STANAG (STANDARDİZASYON ANLAŞMASI) : Aynı veya benzeri askeri teçhizat, mühimmat, ikmal maddeleri, yiyecek maddeleri ile harekât, lojistik ve idari usullerin kabulü için müteaddit veya bütün üye devletler arasında varılan anlaşmadır.
STANAG (STANDARDIZATION AGREEMENT) : an agreement between many or all member countries in order to accept procedures of the same or similar military equipment, ammunition, supplies, subsistence stores, operation, logistic and administrative. (Agreement, which sets up processes, procedures, terms, and conditions for common military or technical procedures or equipment between the member countries of the alliance.)
STANDARDİZASYON : İşletme-idame maliyetlerinin asgari düzeye indirilmesi ve/veya envanterde bulunan sistemlerle uyumun sağlanması amacıyla kalite ve/veya marka ve/veya model ve/veya üretici firma birliğinin sağlanması işlemidir.
STANDARDIZATION : in order to decrease in-service and maintenance costs at minimum level and/or in order to accommodate systems in inventory, it is a process to supply uniformity of quality and/or mark and/or model and/or manufacturing firm.
STRATEJİ : Araçlar, amaçlar ve irade arasındaki ilişki ve çelişkilerin ülkenin geleceği konusunda mantıki yargılarla uyumlandırılmasıdır.
STRATEGY : accommodation of relationship and conflicts between means, aims and willpower with logical interpretation of country’s future.
STRATEJİK HEDEF PLANI (SHP) : TSK’nın geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedeflerini, kısa, orta ve uzun vadede kazanması gereken yeteneklerini, bu yeteneklerin ne kadar ve hangi zaman birimi içinde kazanılması gerektiğini ifade eden, TÜMAS gibi stratejik dokümanların ortaya koyduğu vizyon ve öngörü gerektiren uzun vadeli hedeflere ulaşmak için izlenecek yöntemleri ve kaynak dağılımlarını içeren, 20 yıllık dönemi kapsayan, kaynak konusu düşünülmeden, projenin öncelik durumu, ihtiyacın gerekli olduğu zaman ve gerçekleştirilebilme zamanı düşünülerek katılımcı yöntemlerle hazırlanmış bir plan ve projeler havuzudur.
TASNİF DIŞI-101-
TASNİF DIŞI
STRATEGICAL OBJECTIVES PLAN : prepared by participatory method, plans and projects that describe mission and vision of TAF on future, strategic targets and quantifiable targets, capabilities to be gained in short, middle and long terms and when those capabilities should be gained; that include methods and resource allocations in order to reach long term targets requiring vision and foresight set forth by strategic documents as TÜMAS, that contain twenty-year-period; that are prepared without considering resource matters though priority of Project, requirement and feasible time of requirement.
TASNİF DIŞI-102-
TASNİF DIŞI
- Ş -ŞARTNAME : İhale konusu işin hangi koşullarda yapılacağı (teknik ve idari) ile muayene, kabul ve bedel ödeme esas ve usullerini gösteren belge veya belgelerdir.
SPECIFICATION : document(s) that determines terms and conditions of tender (technical and administrative), inspection, acceptance and payment.
TASNİF DIŞI-103-
TASNİF DIŞI
- T -TAHKİM : Bir hak üzerinde uyuşmazlığa düşmüş olan iki tarafın anlaşarak, bu uyuşmazlığın çözümlenmesini özel kişilere bırakması ve uyuşmazlığın bu özel kişiler tarafından incelenip karara bağlanmasıdır.
FORTIFICATION / ARBITRATION : in case of conflict on any right, parts agree to solve problem through private persons and those people study on the conflict and finalize the conflict.
TAHSİS : Mülkiyeti kendilerinde kalması koşuluyla kamu idarelerince, kanunlarında belirtilen kamu hizmetlerinin yerine getirilebilmesi amacıyla mülkiyetlerindeki taşınmazların, birbirlerine veya köy tüzel kişiliklerine; Hazineye ait taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin ise, Maliye Bakanlığınca hizmetin devamı süresince kamu idarelerinin veya köy tüzel kişiliklerinin bedelsiz olarak kullanımına bırakılmasını ifade eder.
ALLOCATION : In order to fulfil public services referred to in laws, on condition that properties of immovables belong to public administrations it refers to leave use of immovables to eachother or village legal persons by public administrations; on the other side it refers to leave use of immovables belonging to Treasury and places under rule and ownership of State to eachother or village legal persons free of charge by the Ministry of Finance during continuity of service.
TAKYİT : Bağlı kılma, kısıtlama, kayıtlama.
RESTRAINT : limitation, qualification.
TALİ MALZEME (TKM) / (BİRLEŞİK PARÇA) : İki veya daha fazla birbirleriyle ilgili parçaların birleştirilmesinden meydana gelen onarılabilir malzemelere denir.
SUBMUNITION (COMBINED PART) : Reparable materials that are composing of two or more parts that are interrelated.
TAM TANIMLAYICI MALZEME TANIMLAMASI : Bir malzemeyi tanımlamak üzere, Malzeme Tanımlama Kılavuzlarından tespit edilen bütün zorunlu soruların cevaplandırıldığı tanımlama tipidir.
COMPLETE DEFINER MATERIAL DEFINITION : in order define a material, a type of definition in which all obligatory questions are replied, determined in Material Definition Guides.
TAPU : Arazinin belirli bir parçasının veya üzerine inşa edilmiş bağımsız bölümün malikini gösteren, tapu sicil müdürlüğünce verilmiş, aksi kanıtlanıncaya kadar geçerli resmi belgeyi ifade eder.
TASNİF DIŞI-105-
TASNİF DIŞI
CERTIFICATE OF OWNERSHIP : It refers to official document indicating property owner of independent part that is built on land or part of land and that is given by the real estate registration office and valid until opposite is proved.
TAŞINIR MAL : Bir yerden diğer yere nakledilebilen canlı-cansız her çeşit mal ve malzemeler ile diğer her çeşit kıymetleri, edinmeye elverişli olan ve taşınmaz mal mülkiyetine dahil olmayan doğal güçleri (Elektronik ortamdaki yazılımlar programlar ve manyetik ürünler dahil) ifade eder.
MOVABLE PROPERTY : It refers to all kinds of living and non-living goods and materials that can be transported from somewhere to another and all kinds of esteems and natural power that are not including immovable material and suitable to acquire. (including softwares, programmes in electronic environment and magnetic products).
TAŞINMAZ (TAŞINMAZ MAL) : Özüne bir zarar verilmeksizin bir yerden diğer bir yere taşınması mümkün olmayan, yerinde sabit duran malları ifade eder.
IMMOVABLES (IMMOVABLE PROPERTY) : It refers to materials that are not possible to carry from somewhere to an other without detriment and stable materials.
TAŞIYICI : Kara, hava ve deniz yoluyla insan veya malzemenin bir yerden başka bir yere nakli işini bir sözleşme veya protokol çerçevesinde yapan gerçek veya tüzel kişidir.
CARRIER : real or legal person who carries out transportation/carriage of people or material from somewhere to another by land, air and sea ways in the scope of contract or protocol.
TEAMÜL : Bir yerde öteden beri olagelen davranış, örf ve adet.
CUSTOM : long-established tradition, usage.
TEBLİGAT : Hukuki bir işlemin, ilgili kimsenin bilgisine sunulması için yetkili makamın, yasa ve yöntemine (usulüne) uygun bir biçimde yazı ile veya ilanla yaptığı bildirim işlemidir.
DECLARATIONS / NOTIFICATION : written or advertisement notification of legal transaction authority in accordance with act and method in order to present it to relevant person.
TASNİF DIŞI-106-
TASNİF DIŞI
TECDİT : Yenileme. Mevcut bir borcun yerine yeni bir borcun konularak eskisinin ortadan kaldırılması.
NOVATIO(N) : renovation. Wipe off old debt by new debt is put instead of current debt. (The substitution of an existing debt with a newer debt.)
TEDARİK İŞLEMİ : Teknik şartname ve/veya diğer dokümanlar ile tanımlanmış mal/malzeme veya hizmetin tahsis edilen ödeneğinden aktarılması ile başlayan ve mahsup aşamasına kadar süren tüm fonksiyonları kapsayan işlemler/faaliyetler zinciridir.
PROCUREMENT PROCESS : procedures/activities including all functions starting from allocated appropriation of goods/material or service defined in technical specification and/or other documents and ending at accounting/offset stage.
TEDARİK PROGRAMI : Onaylanmış bir ihtiyacın karşılanması için, yeni veya iyileştirilmiş bir malzeme yeteneğine sahip olmak amacıyla planlanan yönetim ve kaynak kullanma faaliyetleridir.
PROCUREMENT PROGRAMME : in order to meet approved requirement, planned management and using resource activities in order to have new or healed material qualification.
TEDARİKÇİ : Mal alımı ihalesine teklif veren gerçek veya tüzel kişiler veya bunların oluşturdukları ortak girişimlerdir.
SUPPLIER : real or legal persons or joint ventures bids for material purchase tender.
TEKLİF : İlgili kanun, kararname ve yönetmeliklere göre yapılacak ihalelerde isteklinin idareye sunduğu fiyat ile değerlendirmeye esas belge ve/veya bilgilerdir.
BID / OFFER : for tenders to be carried out in accordance with relevant act, enactment and regulation; documents and/or information, which are based on the basis of evaluation by price submitted by tenderer to contracting entity.
TEKNİK ŞARTNAME : İhtiyacı karşılayan mal veya hizmetin verimlilik ve fonksiyonelliğini sağlayacak şekilde taktik, teknik ve her türlü diğer özelliklerini tereddüde yer bırakmayacak, açık ve anlaşılır şekilde kesin hükümler ile tarif eden, numune alma, denetim ve muayene yöntemlerini, ret ve kabul kriterlerini ve varsa ürüne ait kalite güvence ile ilgili hususları, kullanım şartlarını, işletme ve bakım özelliklerini, ambalajlama, etiketleme, taşıma ve depolama gereksinimlerini, garanti ile ilgili hususları içeren, tedarikte serbest rekabeti engellemeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacak biçimde hazırlanan, tedarik işlemlerine esas ve temel teşkil eden bir teknik dokümandır.
TASNİF DIŞI-107-
TASNİF DIŞI
TECHNICAL SPECIFICATION : technical document that defines tactical, technical and all other characteristics of material or service with definite provisions by means of efficiency and functionality clearly, that includes sampling, audit and inspection methods, rejection and acceptance criterias and if any quality assurance matters of product, condition of use, operation and maintenance characteristics, packaging, labeling, transportation and storage, warranty; that is prepared in such a manner that it does not prevent free competitive and supplying equal opportunities and that is fundamental for procurement process.
TEKNOLOJİ : 1) Teknik üretme ve bu tekniğin uygulanması için gerekli alet, makine ve malzeme ile kontrol, yazılım ve donanım geliştirebilme bilgisidir. 2) Araştırma, geliştirme, üretim, pazarlama, satış ve satış sonrası hizmeti kapsayan bir sanayi sürecinin, etkin ve verimli bir biçimde gerçekleştirilmesi için kullanılabilecek bilgi ve becerilerin tümüdür.
TECHNOLOGY : 1) for technical producing and technical implementation, it is development of control by machine, equipment and material and software and equipment development information. 2) in order to realize industry period effectively including research, development, manufacturing, marketing, selling and after sales service, it is all kinds of informations and abilities.
TEKNOLOJİ GELİŞTİRME : Bir ürün oluşturulmasına yönelik ustalık bilgisi kazanılması ve yeni bir ürüne uygulanması faaliyetidir.
TECHNOLOGY DEVELOPMENT : in order to produce a new product, acquiring artful and applying it to a new product.
TEKNOLOJİ İLİŞKİLİ ALT SİSTEM : Bir ana sistem içerisinde bir temel fonksiyonu yerine getirmek üzere bir araya getirilmiş fonksiyonel bileşenler grubunun, kendisini oluşturan teknolojilerle ilişkili olarak ifade edilmesidir.
SUB-SYSTEM ASOCIATED WITH TECHNOLOGY : in order to fulfil fundamental function in main system, it is expressing of functional components group as connected with technologies that composes functional components group.
TEKNOLOJİ PANELİ : TSK ihtiyaçlarının azami ölçüde yurt içinden karşılanması için, araştırma ve teknoloji faaliyetlerinin; Savunma Araştırma Geliştirme ve Teknoloji Planı (SAGTEP) doğrultusunda yönlendirilmesi ve proje yönetiminde ihtiyaç makamı, tedarik makamı, sanayi kuruluşları, üniversiteler ve araştırma kuruluşları arasında iş birliğinin sağlanabilmesi amacıyla oluşturulan panellerdir.
TASNİF DIŞI-108-
TASNİF DIŞI
TECHNOLOGY PANEL : in order to meet TAF requirements within the country, directing research and technology activities in the direction of Defence Research Development and Technology Plan and panels in order to provide cooperation among requiring department, procurement department, industry enterprises, universities and research organizations in project management.
TEKNOLOJİ SAHİPLİLİĞİ : Bir ürünün ya da üretim yönteminin tanımlanması, tasarım ve analizinin yapılması, geliştirilmesi, üretilmesi, test edilmesi, kullanıma alınması, bu sisteme lojistik destek verilebilmesi ile sürecin yönetilebilmesi için gereken bilgi, altyapı (tesis, makina, cihaz, yetişmiş iş gücü vb.) ve kazanılmış becerilerin tümüdür.
TECHNOLOGY POSSESSION : definition, analysing and design, development, manufacturing, test, get into use of a product or product method, in order to supply logistic support to the system and for process management they are information, infrastructure (facility, machine, device, qualified labour force and etc.) and acquired abilities.
TEKNOLOJİ SAHİPLİLİK DÜZEYİ : Teknolojinin temel prensiplerini farklı uygulama alanlarında kullanabilecek şekilde; anlama, araştırma ve dokümante edebilme düzeyidir. Harekât ihtiyaçlarının özgün olarak gerçekleştirilebilmesidir.
TECHNOLOGY POSSESSION LEVEL : in the manner that fundamental principles of technology are applied in different application fields, it is level of apprehension, research and documentation. It is realization of operation requirements uniquely.
TEKNOLOJİ VE SİSTEM HAZIRLIK DÜZEYİ : Teknoloji sahipliliği ile elde edilen özümsenmiş ve/veya teknoloji/sistem transferi yoluyla temin edilen özümsenmemiş bilgi birikimi ile tasarım-entegrasyon-üretim-test yeteneğine hazır olunmasıdır.
TECHNOLOGY AND SYSTEM PREPARATION LEVEL : being ready to design-integration-production-test ability by means of assimilated knowledge supplied through technology possession and/or unassimilable knowledge supplied through technology/system transfer.
TEKNOLOJİ VE SİSTEM OLGUNLUĞU : Sahip olunan veya hazır temin edilen teknolojinin, olgunlaşmakta olan/yeni/ileri teknolojiler ile ilişkili güncelliğinin göstergesidir.
TECHNOLOGY AND SYSTEM FULLNESS/MATURITY : indication of actuality of possessed or off-the-shelf procurement technology concerned with maturing/new/ advanced technology.
TASNİF DIŞI-109-
TASNİF DIŞI
TEKNOLOJİK ALT YAPI PROJESİ : Bir sistemin geliştirilmesi için ihtiyaç duyulan teknolojilerin oluşturulmasını veya mevcut teknolojilerin yeni teknik ve yöntemlerle geliştirilmesini amaçlayan, gerektiğinde temel araştırma projeleri ile desteklenen projelerdir.
TECHNOLOGICAL SUBSTRUCTURE PROJECT : in order to develop a system, aiming to build technology or to develop current technologies with new technic and methods and when needed supported by basic research projects.
TEKNOLOJİK GÖSTERİMCİ : Henüz uygulanmamış olan kritik teknolojilerin performans parametrelerinin doğrulanması çalışmaları ve varsa bu çalışma sonucu ortaya çıkan üründür.
TECHNOLOGIC EXHIBITIONIST/DEMONSTRATOR : affirmation works of performance parameters of critical Technologies, which are not applied and the product comes forth at the end of the work.
TEKNOLOJİK HAZIRLIK DÜZEYİ : Farklı tipteki teknolojilerin hazırlık seviyelerinin birbirleriyle karşılaştırılabilmesi ve teknoloji hazırlık seviyelerinin değerlendirilmesi maksadıyla geliştirilmiş sistematik bir ölçü/ölçme sistemidir. Milli/Kritik olması zorunlu sistemlerde/yeni geliştirilecek sistemlerde (dünya çapında mevcut olmayan) önerilen teknolojilerin program hedeflerini karşılama derecesinin bir ölçütüdür.
TECHNOLOGICAL READINESS LEVEL : a systematic measuring system developed in order to compare readiness levels of different types of Technologies and in order to evaluate technology readiness levels. Meeting level criteria of programme aims of proposed Technologies at systems to be national/critical/at systems to be newly developed.
TEMDİT : Uzatma; Bir borcun ödenmesi için öngörülen süreye yeni bir süre eklenmesi.
DELAY PAYMENT : extending; giving extra time for a debt payment.
TEMEL ARAŞTIRMA : Laboratuvarlarda temel bilimsel kanunlar ve bu kanunların sistemlere veya teknoloji gelişimine uygulanabilirliği konusunda yapılan deney çalışmalarına verilen addır.
BASIC RESEARCH : experiments/tests at laboratories on basic scientific laws and adaptedness them to systems or technological development.
TASNİF DIŞI-110-
TASNİF DIŞI
TEMEL TEKNOLOJİ : Teknoloji ilişkili alt sistemlere sahip olunabilmesi için yararlanılan teknoloji alanlarıdır. Temel teknolojiler genellikle tek bir bilimsel alan ile özdeşleştirilebilir (Örneğin; kompozit malzeme teknolojisi, malzeme birleştirme teknolojileri, hafif ve yüksek mukavemetli malzeme teknolojileri, bilgi ve veri birleştirme teknolojisi vb.).
BASIC TECHNOLOGY : technology fields utilised in order to have sub-systems relevant to technology. Basic technologies generally assimilate with one technologic field. (for example; composite material technology, material integration technology, light and high-strenght material technologies, information and databinding Technologies and etc.)
TEMERRÜT : Direnme; borcun ifasında gecikme; borçlunun borcunu ödememekte veya alacaklının alacağını almamakta direnmesi.
DEFAULT (IN CONTRACT) : resistance; delay in debt payment; resistance of debtor not to pay his/her debt or resistance of creditor not to take his/her credit.
TEMİN-TEDARİK LOJİSTİĞİ : Lojistiğin araştırma, tasarım, geliştirme, imalat ve üretimi ile ilgilenen kolu olup, Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacı olan malzemeler, işletme-idame malzemeleri ve sefer stoklarının konsepte dayalı ihtiyaçlar sistemine göre temin ve tedarikine ait faaliyetlerdir. Konsepte dayalı ihtiyaçların tespiti, Kaynak planlaması, Proje yönetimi, Entegre Lojistik Destek planı (ELD)’nın hazırlanması, Teknik ve idari şartnamelerin hazırlanması, Araştırma, Tasarım, Geliştirme ve üretim, Üretim hattı kalifikasyonu, Kalite güvencesi ve kontrolünün temini, Güvenilirlik ve hata analizlerinin yapılması, Emniyet standartlarının belirlenmesi, Deneme ve testlerin icra edilmesi, Dokümantasyon faaliyetleri, Kodifikasyon, Konfigürasyon kontrolü ve modifikasyon, Muayene, Test, Kabul, Teslim ve Tesellüm faaliyetleri konularını kapsar.
ACQUISITION LOGISTICS : logistic subject on research, design, development, manufacturing and production, according to concept-based-requirements, supply and procurement of materials, in-service and maintenance and excursion stocks, which are needs of TAF. Determining concept-based-requirements include resource planning, Project management, Integrated Logistic Support Plan preparation, Technical and Administrative Specification preparation, Research, Design, Development and production, Production line qualification, Quality assurance and control obtaining, Credibility and error analysis, Security standards determining, fulfilment of practice and tests, Documentation activities, Codification, Configuration control and modification, Inspection, Test, Acceptance, Delivery and Acceptance activities.
TASNİF DIŞI-111-
TASNİF DIŞI
TESCİL : Tapu kütüğüne yazımı ifade eder.
REGISTRATION : It refers to write on land register.
TESELLÜM : Verilen bir şeyi alma, teslim alma.
ACCEPTANCE : receiving of something given.
TESİS GÜVENLİK BELGESİ : Bir tesiste bulunan veya bulunabilecek gizlilik dereceli bilgi, belge, proje ve malzemenin fiziki güvenliklerinin sağlanması için, tesisin bulunduğu yer ve çevre şartları ile maruz kalabileceği dış ve iç tehditler göz önüne alınarak, projelendirilmiş olan koruma önlemlerinin uygun bulunduğunu belirten belgedir.
FACILITY SECURITY CLEARANCE : in order to provide physical security of classified information, document, Project and material at a facility, it is a document that indicates designed protection measures are suitable considering external and internal threats and place and environment conditions of the facility.
TEST : Belirlenmiş yöntemlerin uygulanmasıyla ürünlerin veya ürüne ait parçaların fonksiyonel çalışmalarını belirleyen muayene faaliyetidir.
TEST : by applying determined methods, inspection activities that determine functional works of products or parts of products.
TEST VE MUAYENE : Platform, silah sistemi ve teçhizatın harekât alanında çalışabilirliği ve istenen kriterlere uygunluğunun tespit edilmesidir.
TEST AND INSPECTION : determing workableness and demanded criteria of platform, weapon system and equipment at theatre of operations.
TEVHİT : Tapu sicilinde ayrı ayrı kayıtlı birbirine bitişik birden fazla taşınmaz malın tek bir tapuya bağlanarak, tek bir parsel halini almasını ifade eder.
AMALGAMATION : It refers to single parcel by registering more than one immovable properties that are registered separately to land registry and near to eachother to just one certificate of ownership.
TRAMPA : Bir malın başka bir malla değiştirilmesini ifade eder.
EXCHANGE : It refers changing one material to another.
TRANSFER İŞLEMİ : Akreditifin muhabir bankaya gönderilmesidir.
TRANSFERRING PROCESS : sending letter of credit to correspondent bank.
TASNİF DIŞI-112-
TASNİF DIŞI
TREND ANALİZİ : Belirli zaman dilimleri için bağımlı değişkenin gözlenen değeri varsa bu değerlerden hareketle bağımlı değişken için geleceğe yönelik tahmin metodudur.
TREND ANALYSIS : forecasting method for future dependent variable /events that if there is observed value of dependent variable of specific period of time. (the comparison of financial ratios for one financial institution over time. Trend analysis is a key to analyzing financial ratios. No ratio is an island.)
TÜRK STANDARTLARINA UYGUNLUK BELGESİ (TSE) : Türk Standardı bulunan konularda, imalata yeterlilik belgesi almaya hak kazanmış firmaların söz konusu ürünlerinin ilgili Türk Standardına uygunluğunu belirten ve akdedilen sözleşme ile TSE markası kullanma hakkı veren, firma adına düzenlenen ve üzerinde TSE markası kullanılacak malların ticari markası, cinsi, sınıfı, tipi ve türünü belirten, geçerlilik süresi bir yıl olan belgedir.
TSE (TURKISH STANDARDS INSTITUTION) CONFORMITY CERTIFICATE : for Turkish Standards matters, it is a document that indicates products of a firm, which has a rigt to take certificate manufacturing competence, acceptability to Turkish Standards and that gives right to use TSE mark, that is prepared on behalf of the firm, and that states trade mark, variety, class, type and category of product for which TSE mark is used and validity period of document is for one year.
TÜRKİYE’NİN MİLLÎ ASKERÎ STRATEJİSİ (TÜMAS) : TSK’nın, Anayasa ve kanunlarla tevdi edilmiş vazifelerini; Millî Güvenlik Siyaset Belgesi ve diğer Özel Siyaset Belgeleri, Teknolojik ve Ekonomik Değerlendirme, Politik Değerlendirme, Tehdit Değerlendirmesi Askerî Durum Değerlendirmesi, Politik-Askerî Durum Değerlendirmesi ışığında ele alarak Millî Askerî Hedefleri ve hedeflerin elde edilmesinde uygulanacak Millî Askerî Stratejiyi ihtiva eder.
TURKEY’S NATIONAL MILITARY STRATEGY (TÜMAS) : strategy that includes tasks of TAF commended by Constitution and acts; National Security Policy Document and other special Policy Documents, Technological and Economic Evaluation, Political Evaluation, Threat Assessment, Military Situation Assessment and National Military Strategy to be applied to reach aims.
TÜZEL KİŞİ : Gerçek kişilerden oluşan fakat yasaya göre onlardan ayrı ve aynen gerçek kişiler gibi hak ve yükümlülükleri olan kuruluşlardır.
LEGAL / JURIDICAL PERSON/CORPORATE BODY : An entity other than a natural person, such as a partnership or a corporation, that is given some of the same rights as persons under the law.
TASNİF DIŞI-113-
TASNİF DIŞI
- U -ULUSAL (MİLLÎ) İHALE : Yalnızca, ihalenin yapıldığı ülke firmalarının teklif vermek üzere davet edilebildiği ihalelerdir.
NATIONAL COMPETITIVE BIDDING – NCB : tenders for which only firms of contracting country invited for bidding.
ULUSAL SİLAHLANMA YÖNETİCİLERİ KONFERANSI : Kuzey Atlantik Konseyi (KAK)’ne bağlı temel bir NATO komitesidir. CNAD’ın ana sorumluluğu silahlanma iş birliğidir. Üretim lojistiği (araştırma, tasarım, geliştirme, üretim, malzeme kabul, standardizasyon, karşılıklı kullanılabilirlik, sözleşme, kalite güvence, yedek malzeme işlemleri, test ve deneme işlemleri, belgeleme, konfigürasyon, denetim) ile ilgilidir. Silahlanma iş birliğinin ana amaçları siyasal, askerî, sosyo-ekonomik ve teknolojik unsurlar içerir. Yılda iki kez sonbahar ve ilkbahar dönemlerinde Ulusal Silahlanma Yöneticilerinin katılımı ile toplanır.
CONFERENCE OF NATIONAL ARMAMENTS DIRECTORS/CNAD : The major part of the collaborative work undertaken within NATO to identify opportunities for collaboration in the research, development and production of military equipment and weapon systems for the armed forces takes place under the auspices of the CNAD. The Conference meets in plenary session twice a year under the Chairmanship of the Secretary General. The Assistant Secretary General for Defence Support is the permanent Chairman. The CNAD brings together the senior officials with responsibility for defence acquisition in member nations, representatives from the Military Committee and NATO Strategic Commands, the Chairmen of the CNAD Main Groups, and other civil and military authorities responsible for different aspects of production logistics.
ULUSLARARASI İHALE : Ödemeler komitesinin fon yetkisi sağlama şartını ifade eden ve yalnızca projelerin finansmanına katılmakta olan NATO ülkeleri firmalarının, teklif vermek üzere davet edilebildiği ihalelerdir.
INTERNATIONAL COMPETITIVE BIDDING – ICB : tenders for which NATO countries’ firms are invited that firms express funds supplying condition of payment committee and participate in only projects’ financing.
ULUSLARARASI TAŞIMACILIK TERİMLERİ : Uluslararası ticarette kullanılan taşımacılık ve teslim şekilleri ve bunlara ilişkin alıcı ve satıcı sorumlulukları (Alıcı ve satıcı yükümlülükleri, mal bedelinin ödenmesi, lisans, yetkiler ve formaliteler, taşıma ve sigorta yükümlülükleri, teslim etme/alma, hasarın geçişi, masrafların bölüşümü gibi) yürürlükteki INCOTERMS dokümanına göre uygulanır ( Hâlen yürürlükteki doküman INCOTERMS 2000’dir).
TASNİF DIŞI-115-
TASNİF DIŞI
INCOTERMS (INTERNATIONAL COMMERCIAL TERMS) : Carriage and delivery modes used for international commerce and buyer and seller responsibilities (responsibilities of buyer and seller, payment of material cost, licence, authorities and formalities, carriage and insurance responsibilities, delivering/receiving, correct the damage, sharing of expenses) concerning them are carried out according to current INCOTERMS document. (the current document is INCOTERM 2000).
UYGULAMA DÜZENLEMESİ : Mutabakat Muhtırası çerçevelerinde katılınan ARTE projelerinin kapsamı, iş ve maliyet paylaşımı hak ve yükümlülükler, katılımcı üyeler vb. diğer hükümlerin düzenlendiği bir sözleşmedir.
APPLICATION ARRANGEMENT : in the scope of Memorandum of Understanding, it is a contract that is arranged by RT projects includings, work and cost sharing, rights and obligations, participant members and etc. and other provisions.
UYGULAMA PROJESİ : Belli bir yapının onaylanmış kesin projesine göre yapının her türlü ayrıntısının belirtildiği projedir.
APPLICATION PROJECT : it is a project in which all details of structure is stated according to approved final project of a definite structure.
UYGULAMALI ARAŞTIRMA : Teknolojik bilgi ve becerinin özel amaçlı uygulama sonuçlarını elde etmek üzere yürütülen faaliyetlerdir.
APPLIED RESEARCH : activities carried out in order to get specific targeted application result of technologic information and ability.
UYGUNLUK BELGESİ : Yüklenici tarafından imzalanan ve ürünün sözleşme şartlarına uygun olduğunu belirten ve Yüklenicinin, sertifikayı sunması için bir sözleşme gereği olması zorunlu olan bir belgedir.
CERTIFICATE OF CONFORMITY – COC : A document signed by the Contractor, which states that the product conforms with contractural requirements and must be a contractual requirement for the Contractor to submit.
UYGUNSUZLUK : Belirli teknik veya işlevsel gereklerden ayrılmak demektir.
NONCONFORMITY : A departure from the specified technical or functional requirements.
UZMAN ÜYE : Bir bilim, bir meslek dalında, konusunda eğitimli, diplomalı, sertifikalı, bilgi ve/veya becerisi olan, kullandığı bilimsel yöntemler ışığında elde edilen verilerle çalışan personeldir.
TASNİF DIŞI-116-
TASNİF DIŞI
EXPERT MEMBER : he/she is a personnel who is educated, graduated, certificated in science and occupation fields, has information and/or skill and works in the lights of scientific method.
TASNİF DIŞI-117-
TASNİF DIŞI
- Ü -ÜRETİM HATTI KALİFİKASYONU (ÜHK) : Hatalı üretim riskini en aza indirmek amacıyla; siparişi alan yüklenicinin, şartnamede teknik detayları verilen ürünün üretilmesinde kullanılan personel, malzeme, parça, takım, aparat, mastar, üretim süreci ile ilgili prosesler, test imkânları, depolama ve sevkiyat kabiliyeti ile üretim kapasitesi açısından yeterli ve uygun olduğunu idareye ispatlamasıdır.
PRODUCTION LINE QUALIFICATION : in order to minimize imperfect manufacturing risk, contractor proves efficiency and acceptability of processes, test possibility, storage, shipment and production capacity concerning personnel, material, part, set, apparatus, gauge, manufacturing process of product of which technical details are stated in specification.
ÜRETİM İZNİ : Kuruluşlara, Kanun kapsamında üretim yapabilmeleri için, denetim heyeti vasıtasıyla yapılacak denetim sonucunda, Millî Savunma Bakanının onayı ile verilen izindir.
PRODUCTION LICENCE : it is permission given by approve of Minister of Defence to institutions in order to manufacture in scope of Act as a result of audit by a committee.
ÜRETİM PROTOTİPİ : Belirlenmiş teknik istek ve özelliklere göre; teknik ve teknolojik yönden belirli çevre şartlarında fonksiyon gösteren, bir veya birkaç yeni teknolojiyi kullanarak ARGE yoluyla ilk kez üretilen bir sistem, araç, gereç, teçhizat veya malzemedir.
PRODUCTION PROTOTYPE : according to determined technical demand and features, first-time-produced system, vehicle, equipment, apparatus or material through Research and Development, using one or some new technology which function in specific environmental conditions in terms of technical and technologic.
ÜRÜN : Faaliyetlerin, süreçlerin ve görevlerin sonucudur. Bir ürün, hizmeti, donanımı, sürece tabi malzemeleri, yazılımı veya bunların bir birleşimini (kombinasyonunu) içerebilir. Bir ürün, somut (örneğin, aksamlar veya sürece tabi malzemeler) ya da soyut (örneğin, bilgi veya konseptler) ya da bunların bir birleşimi olabilir. Bir ürün hem arzu edilen (örneğin, müşterilere sunulan) hem de arzu edilmeyen (örneğin, kirlilik oluşturan madde veya istenmeyen etkiler) şekilde olabilir.
PRODUCT : Result of activities, processes, and tasks. A product may include service, hardware, processed materials, software or a combination thereof. A product can be tangible (e.g.assemblies or processed materials) or intangible (e.g. knowledge or concepts), or a combination thereof. A product can be either intended (e.g. offering to customers) or unintended 8e.g. pollutant or unwanted effects).
TASNİF DIŞI-119-
TASNİF DIŞI
- V -VARAKA : Belge, yazılı kağıt.
DOCUMENT : documentary, written paper.
VARİS : Mirasçı.
BENEFICIARY : A beneficiary (also, in trust law, referred to as the cestui que use) in the broadest sense is a natural person or other legal entity who receives money or other benefits from a benefactor.
TASNİF DIŞI-121-
TASNİF DIŞI
- Y -YAKLAŞIK MALİYET : Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere hesaplanan ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilen, ihale ve ön yeterlik ilanlarında yer verilmeyen, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmayan, ihale konusu alım, hizmet veya yapım işinin öngörülen bedelini ifade eder.
APPROXIMATE COST : before making a tender of goods or service purchase or construction works, contracting entity prices out and calculated without value-added tax and the calculated price is indicated on a chart of accounts with supporters. The price is not on tender and prequalification advertisements, not explained to tenderers and other persons who are not related officially with tender and foreseen price of purchase, service or construction work.
YAPIM : Bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali, rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ıslahı, taşkın koruma ve dekapaj gibi her türlü inşaat işleri ve bu işlerle ilgili tesisat, imalat, ihzarat, nakliye, tamamlama, büyük onarım, restorasyon, çevre düzenlemesi, sondaj, yıkma, güçlendirme ve montaj işleri ile benzeri işlerdir.
CONSTRUCTION/BUILDING : every kinds of civil works such as building, highway, railroad, motorway, airport, dock, port, shipyard, bridge, tunnel, subway, viaduct, sport center, infrustructure, pipe transmission line, communication and energy transmission line, dam, power plant, refinery facility, irrigation facility, reclamation of land, flood wall and stripping and concerning works such as installment, manufacturing, acquisition, transportation, fulfillment, major repair, restoration, environment monitoring, drilling, destruction, consolidation and erection works.
YAPIM MÜTEAHHİDİ : Yapım işi ihalesine teklif veren gerçek veya tüzel kişiler veya bunların oluşturdukları ortak girişimlerdir.
BUILDING CONTRACTOR : real or legal persons or joint ventures, who gives an offer to construction tenders.
YAZILIM : Bir bilgi işlem sisteminin işleyişi ile ilgili bilgisayar programlarının, yordamların, kuralların ve gerektiğinde belgelemelerin tümüdür.
SOFTWARE : Computer software, or just software is a general term used to describe a collection of computer programs, procedures and documentation that perform some tasks on a computer system.
TASNİF DIŞI-123-
TASNİF DIŞI
YEDEK PARÇA : Arızalı duruma gelen malzemelerin onarımı ve bakımında kullanılan veya kullanılarak sarf edilen ve tüketilen malzemelerdir.
SPARE PART : They are materials that are used or consumed for repair and maintenance of broken materials.
YENİLİK : 1) Bilim, teknoloji, sistem, teşkilat ve süreçler ile ilgili gelişmeler ve bunların uygulanmasına yol açan veya yol açması öngörülen faaliyetlerdir. Bu faaliyetler, yapısal ve köklü özel bir yeniliğin geliştirilmesi dahil mevcut sistemin veya sürecin iyileştirilmesi ile de ilgilidir. Bu faaliyetler ile ilgili tanımlanan projeler, ARGE projeleri olarak nitelendirilir. 2) Mevcut herhangi bir ürün, metot ve/veya sürecin yapısını, fonksiyonunu daha iyi, etkili veya verimli olarak icra edecek tarzda değiştiren ek, tasarım veya tamamen yeni bir ürün, metodoloji veya fikirdir.
INNOVATION : 1) developments of science, technology, system, organisations and processes and activities to apply them. Those activities are related to improvement of current system or process including improvement of structural and rooted special innovation. Project of those activities are defined as Research and Development projects. 2) addition, design or completely new product, methodology or opinion that change structure and function of any current product, method and/or process effectively.
YERLİ İSTEKLİ : Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişiler ile Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişiliklerdir.
DOMESTIC TENDERER : real persons who are citizens of Turkish Republic and legal personalities established according to Acts of Turkish Republic.
YERLİ İMÂL DURUM BELGESİ : İthâli istenen malın, iç piyasada yapılmadığını veya imalatının yeterli olmadığını belirten Sanayi ve Ticaret Bakanlığından sağlanan bir belgedir.
DOMESTIC MANUFACTURING CERTIFICATE : it is a document obtained from Ministry of İndustry and Trade that states material demanded to be imported is manufactured in domestic market or its manufacturing is not enough.
YETENEK : Bir kuvvetin, görevi önceden planlama ve planladığı şekilde icra etme kapasitesidir ve bu genelde eğitim ve lojistik destekle birlikte kuvvet yapısının bir fonksiyonudur.
ABILITY : task planning and implementation capacity of a force and function of force structure with training and logistic support.
TASNİF DIŞI-124-
TASNİF DIŞI
YETKİLENDİREN : ikili anlaşmalar ve/veya STANAG 4107 altında, satıcı konumundaki bir NATO ülkesi ya da dost ülkeden DKG talep eden, bir Ülkenin veya NATO Teşkilatının belirli bir makamı.
DELEGATOR : The appropriate authority of a Nation or NATO Agency requesting GQA in a NATO or friend country supplying Nation under bilateral agreements and/or STANAG 4107.
YETKİ ALAN (ULUSAL KALİTE GÜVENCE YETKİLİSİ) : Devlet Kalite Güvence (DKG) Talebinin kabulünü müteakip, DKG’nin yerine getirilmesi için MSB veya Silahlı Kuvvetlerin diğer birimlerinde görev yapan DKG Temsilcisini atayan Makam.
DELEGATEE (NATIONAL QUALITY ASSURANCE AUTHORITY) : The authority assigns the Government Quality Assurance Representative (GQAR) working in MND or other units of the Armed Forces for performing GQA after acceptance of the Request for Government Quality Assurance (RGQA).
YETKİLENDİRİLEN : Ülkesi adına kalite güvence faaliyetlerinin yapılmasını millî kalite otoritesi kanalıyla Kalite Güvence Temsilcisine bildiren makamdır.
AUTHORISED PERSON : it is an authority that notifies quality assurance activities to be carried out on behalf of country to Quality Assurance Agent through national quality authority.
YEVMİYE : Tapu siciliyle ilgili olarak tapu sicil müdürlüğünde yapılan her işlem ile red edilen istemlerin tarih ve sıra numarasına göre kaydedildiği defter yevmiye defterini; bu defterden alınarak tapu kütüğünde yapılan tescil veya terkinin yanında belirtilen tarih ve numara da, yevmiye tarihi ve numarasını ifade eder.
PER DIEM ALLOWANCE : It refers to daybook to which all process about land registry at the Real Estate Registration Office and registering of rejected requirements according to date and serial number; and it refers to document date and number that is written near registration or cancellation taken from daybook and carried out at land registry.
YOLA TERK : İmar planlarının uygulanışı sırasında taşınmaz mal maliklerince bedelli veya bedelsiz olarak imar planına uygun biçimde taşınmazın tamamının veya bir kısmının kamu yararına (yola, yeşil alana, parka) terk edilmesi işlemini ifade eder.
ROAD WAIVER : It refers to process that the whole or part of immovable is left by owners of immovable in return for money or not in accordance of zoning plan to public interest (to road, gren field, park) during applying of zoning plans.
TASNİF DIŞI-125-
TASNİF DIŞI
YOLDAN İHDAS : Yolun kapanması nedeniyle oluşan taşınmaz malın, düzenlenecek haritaya göre yoldan ayrılarak, bir parsel numarası altında ilgisine göre belediye, köy, Karayolları Genel Müdürlüğü veya Hazine adına tescili işlemini ifade eder.
ACQUISITON FROM ROAD : It refers to registration process of immovables that is formed because the road is blocked, on behalf of municipality, village, General Directorate for Highways or Treasury by leaving from road under parcel number.
YURT İÇİ NET KATMA DEĞER : Türkiye’de üretilen ürün ve/veya hizmetlerin ihracat bedelinden, söz konusu üretimin yapılabilmesi için, üretimi yapan firma ve bu firmanın ürün/hizmet temin ettiği diğer firmalar tarafından ithal edilen ürün/hizmet bedellerinin düşülmesi ile bulunan net üretimin değeridir.
NET DOMESTIC ADDED VALUE : in order to make the production, it is value of net production that product/service value imported by manufacturing firm and by other firms from which manufacturing firm supplies product/service, is deducted from export value of product and/or services manufactured in Türkiye.
YÜKLENİCİ : Üzerine ihale yapılan ve sözleşme imzalanan isteklidir.
CONTRACTOR : tenderer who wins the tender and signs the contract.
TASNİF DIŞI-126-
TASNİF DIŞI
- Z -ZAMANAŞIMI : Yasada belirtilen hallerde belirli zamanın geçmesi ile bir hakkı kazanma ya da bir sorumluluktan kurtulma durumudur.
TIMEOUT : it is a gaining right or acquittal of obligation situation in matters stated in Act within a specified period of time.
ZEYİLNAME : İhale ilanı yapıldıktan sonra yayımlanmış olan ihale dokümanında ekleme düzeltme ve/veya açıklama yapmak üzere belirlenen sürelerle kısıtlı kalmak üzere fiyat teklifi almadan önce yayımlanan ilandır.
ADDENDUM : published advertisement before price offer is taken that in tender document, published after tender advertisement, for the purpose of adding, correction and/or explanation issued up to specified period of time.
TASNİF DIŞI-127-
TASNİF DIŞI EK-A
KISALTMALAR(ABBREVIATIONS)
AB / EUABD / USA
AQAP / AQAP
ARGE / R&DARGEPTD / R&D
ARTE / (RT)BİDK
BİLKARDEM
BWB (BUNDESAMT FÜR WEHRTECHNIK UND BESCHAFFUNG)/ BWB
CALS / CALS
CFR / CFR
CIF / CIF
CIP / CIP
CNAD / CNAD
CPT /CPT DAF / DAF DDP / DDP
DDU / DDU
DEQ / DEQ DES / DES DFAS-DE / DFAS-DE DFAS-IN / DFAS-IN
DKGT / GQAR
DPT DSCA / DSCA
AVRUPA BİRLİĞİ / EUROPEAN UNION AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ / THE UNITED STATES OF AMERICAMÜTTEFİK KALİTE GÜVENCESİ YAYINLARI / ALLIED QUALITY ASSURANCE PUBLICATIONSARAŞTIRMA GELİŞTİRME / RESEARCH AND DEVELOPMENTARGE PROJESİ TANIMLAMA DOKÜMANI / RESEARCH AND DEVELOPMENT PROJECT DEFINING DOCUMENTARAŞTIRMA VE TEKNOLOJİ / RESEARCH AND TECHNOLOGYBÜTÇE İNCELEME VE DEĞERLENDİRME KURULU / BUDGET ANALYSING AND EVALUATING COMMİTTEEBİLİMSEL KARAR DESTEK MERKEZİ / SCIENTIFIC DECISION SUPPORT CENTREALMANYA FEDERAL CUMHURİYETİ SAVUNMA BAKANLIĞI SİLAH TEKNİĞİ VE TEDARİKİ DAİRESİ / (FEDERAL REPUBLIC OF GERMANY MINISTRY OF DEFENCE WEAPON TECHNIC AND PROCUREMENT DEPARTMENT)
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÜRETİM, SÜREKLİ TEDARİK VE ÖMÜR BOYU DESTEK / COMPUTER AİDED MANUFACTURING, CONTINUOUS ACQUISITION AND LIFE-CYCLE SUPPORTMAL BEDELİ VE NAVLUN (VARIŞ YERİ BELİRTİLMEK SURETİYLE) / COST AND FREIGHT (…NAMED PORT OF DESTİNATİON) )EŞYA BEDELİ, SİGORTA VE NAVLUN / COST, INSURANCE AND FREIGHTTAŞIMA VE SİGORTA ÜCRETİ ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM / CARRIAGE AND INSURANCE PAID TONATO MİLLÎ SİLAHLANMA YÖNETİCİLERİ KONFERANSI / NATO CONFERENCE OF NATIONAL ARMAMENTS DIRECTORSTAŞIMA ÜCRETİ ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM / CARRIAGE PAID TOSINIRDA TESLİM / DELIVERED AT FRONTIERGÜMRÜK RESMİ ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM / DELIVERED DUTY PAIDGÜMRÜK RESMİ ÖDENMEMİŞ OLARAK TESLİM / DELIVERED DUTY UNPAIDRIHTIMDA TESLİM / DELIVERED EX QUAY (DUTY PAID) )GEMİDE TESLİM / DELIVERED EX SHIPABD SAVUNMA BAKANLIĞI SAVUNMA FİNANS MERKEZİ / DEFENSE FINANCE ACCOUNTING SERVICE-DENVERABD SAVUNMA BAKANLIĞI SAVUNMA FİNANS MERKEZİNİ İFADE EDER / DEFENSE FINANCE ACCOUNTING SERVICE- INDIANAPOLİS
DEVLET KALİTE GÜVENCESİ TEMSİLCİSİ / GOVERNMENT QUALITY ASSURANCE REPRESENTATIVEDEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI / STATE PLANNING ORGANISATIONSAVUNMA GÜVENLİK İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI / DEFENSE SECURITY COOPERATION AGENCY
TASNİF DIŞI
TASNİF DIŞI EK-ADTM
EDA / EDA EXW / EXW FAS / FAS FAT / FAT FCA / FCA FMS / FMS
FOB / FOB FOT / FOT HİİK
HİİK/AÇG
HİP
HİPD
ISO / ISO
İBF İSM KDİS
KG / QA KGB / PSC KGT / QAA
KTL / LWSC LOR / LOR MGSB
MISWG / MISWG
MOD / MOD MSPF
MSB / MND MTKY
NAMSA/ NAMSO
NATO / NATO
NAMSO / NAMSO OCCAR/ OCCAR
ODC / ODC
OYTEP
ÖSB
DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI / UNDERSECRETARIAT OF FOREIGN TRADEAVRUPA SAVUNMA AJANSI / EUROPEAN DEFENSE AGENCYTİCARİ İŞLETMEDE TESLİM / EX WORKSGEMİ DOĞRULTUSUNDA MASRAFSIZ / FREE ALONGSIDE SHIPFABRİKA KABUL TESTİ / FACTORY ACCEPTANCE TESTTAŞIYICIYA TESLİM / FREE CARRIERAMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ SAVUNMA BAKANLIĞININ YABANCI ASKERÎ SATIŞLARI / FOREIGN MILITARY SALES OF THE UNITED STATES DEPARTMENT OF DEFENSEFREE ON BOARDKAMYON ÜSTÜNDE TESLİM / FREE ON TRUCKHAREKÂT İHTİYAÇLARI İNCELEME KURULU / OPERATIONAL REQUIREMENTS ANALYSIS COMMITTEEHAREKÂT İHTİYAÇLARI İNCELEME KURULU ALT ÇALIŞMA GRUBU / OPERATIONAL REQUİREMENTS ANALYSIS COMMITTEE SUBGROUPHAREKÂT İHTİYAÇLARI PLANI / OPERATIONAL REQUIREMENTS PLANHAREKÂT İHTİYAÇLARI PLANLAMA DİREKTİFİ/ OPERATIONAL REQUIREMENTS PLANNING INSTRUCTIONULUSLARARASI STANDARDİZASYON ÖRGÜTÜ / INTERNATIONAL STANDARDİZATION ORGANIZATIONİHTİYAÇ BİLDİRİM FORMU / REQUIREMENT NOTICE FORMİHTİYAÇ SAHİBİ MAKAM / REQUİREMENT OWNERKONSEPTE DAYALI İHTİYAÇLAR SİSTEMİ / CONCEPT BASED REQUIREMENTS SYSTEMKALİTE GÜVENCESİ / QUALITY ASSURANCEKİŞİ GÜVENLİK BELGESİ / PERSONNEL SECURITY CLEARANCEKALİTE GÜVENCESİ TEMSİLCİSİ / TEMSİLCİLERİ / QUALITY ASSURANCE AGENCYKONTROLE TABİ LİSTE / THE LIST SUBJECT TO CONTROLİSTEK MEKTUBU / LETTER OF REQUESTMİLLÎ GÜVENLİK SİYASET BELGESİ / NATIONAL SECURITY POLICY DOCUMENTÇOK ULUSLU SANAYİ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMA GRUBU / MULTINATIONAL INDUSTRIAL SECURITY WORKING GROUPMODERNİZASYON / MODERNIZATIONMİLLÎ SAVUNMA PLANLAMA FAALİYETLERİ / NATIONAL DEFENCE PLANNING ACTIVITIESMİLLÎ SAVUNMA BAKANLIĞI / MINISTRY OF NATIONAL DEFENCEMÜSTEŞAR TEKNOLOJİ VE KOORDİNASYON YARDIMCILIĞI / DEPUTY UNDERSECRETARY FOR TECHNOLOGY AND COORDINATION NATO BAKIM VE İKMAL TEŞKİLATI / NATO MAINTENANCE AND SUPPLY ORGANIZATIONKUZEY ATLANTİK ANTLAŞMASI ÖRGÜTÜ / NORTH ATLANTIC TREATY ORGANIZATIONNATO BAKIM VE İKMAL ORGANİZASYONUNU İFADE EDER / NATO MAINTENANCE AND SUPPLY ORGANIZATIONORTAK İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI / ORGANISATION CONJOINTE DE COOPERATION EN MATIERE D’ARMEMENTABD SAVUNMA İŞBİRLİĞİ OFİSİ / THE USA, OFFICE OF DEFENSE COOPERATION
TASNİF DIŞI
TASNİF DIŞI EK-AÖYE PADD
PİTD
PTD
PPBS
PLİK PLİK/AÇG
PRİK
PRİK/AÇG
SAGTEP
SAGTEPR
SARGES
SAT / SAT SAVTEK ÇG
SKB / EUC SDR SHP SSM
SSDF
STBS
TGB / FSC TMK / TO&E
TSK / TAF TÜBİTAK / TUBİTAK
TÜMAS
ÜİB / PLC WEAG / WEAG
ON YILLIK TEMİN/TEDARİK PROGRAMI / TEN-YEAR PROCUREMENT PROGRAMMEÖZEL SİYASET BELGESİ / SPECIAL POLICY DOCUMENTÖN YAPILABILIRLIK ETÜDÜ / PRELIMINARY FEASIBILITY ANALYSISPOLİTİK ASKERÎ DURUM DEĞERLENDİRMESİ / POLITICAL MILITARY SITUATION EVALUATIONARGE PROJE İHTIYAÇLARI TANIMLAMA DOKÜMANI / RESEARCH AND DEVELOPMENT PROJECT REQUIREMENTS DESCRIPTION DOCUMENTPROJE TANIMLAMA DOKÜMANI / PROJECT DESCRIPTION DOCUMENT PLANLAMA, PROGRAMLAMA VE BÜTÇELEME SISTEMI / PLANNING, PROGRAMMING AND BUDGETING SYSTEMPLANLAMA İNCELEME KURULU / PLANNING REVIEW BOARDPLANLAMA İNCELEME KURULU ALT ÇALIŞMA KURULU / PLANNING REVIEW BOARD WORKING SUBGROUPPROGRAMLAMA İNCELEME KURULU / PROGRAMMING REVIEW BOARDPROGRAMLAMA İNCELEME KURULU ALT ÇALIŞMA GRUBU / PROGRAMMİNG REVIEW BOARD WORKING SUBGROUPSAVUNMA ARAŞTIRMA GELIŞTIRME VE TEKNOLOJI PLANI / DEFENSE RESEARCH DEVELOPMENT AND TECHNOLOGY PLANSAVUNMA ARAŞTIRMA GELİŞTİRME VE TEKNOLOJİ PROGRAMI / DEFENSE RESEARCH DEVELOPMENT AND TECHNOLOGY PROGRAMMESAVUNMA, HAVACILIK VE UZAY ARGE PROJELERİ TANIMLAMA, PLANLAMA, YÖNLENDİRME VE KONTROL SİSTEMİ / DEFENSE, AVIATION AND SPACE RESEARCH AND DEVELOPMENT PROJECTS DESCRIPTION, PLANNING, DEFINITION, GUIDING AND CONTROL SYSTEMSEYİR KABUL TESTİ / SEA ACCEPTANCE TESTSAVUNMA TEKNOLOJİLERİ ÇALIŞMA GRUBU / DEFENSE TECHNOLOGIES WORKİNG GROUPSON KULLANICI BELGESİ / END USER CERTIFICATEUYMAZLIK RAPORU / SUPPLY DISCREPANCY REPORTSTRATEJİK HEDEF PLANI / STRATEGICAL OBJECTIVES PLANSAVUNMA SANAYİİ MÜSTEŞARLIĞI / UNDERSECRETERIAT FOR DEFENSE INDUSTRIESSAVUNMA SANAYİİ DESTEKLEME FONU / DEFENSE INDUSTRY SUPPORT FUNDSAVUNMA TEKNOLOJİLERİ BİLGİ SİSTEMİ / DEFENSE TECHNOLOGIES DATA SYSTEMTESİS GÜVENLİK BELGESİ / FACILITY SECURITY CLEARANCETEŞKİLAT MALZEME KADRO / TABLE OF ORGANISATION AND EQUIPMENT TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ / TURKISH ARMED FORCESTÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU / SCIENTIFIC AND TECHNOLOGICAL RESEARCH COUNCIL OF TURKEYTÜRKİYE’NİN MİLLÎ ASKERÎ STRATEJİSİ / TURKEY’S NATIONAL MILITARY STRATEGYÜRETİM İZİN BELGESİ / PRODUCTION LICENCE CERTIFICATEBATI AVRUPA SİLAHLANMA GRUBU / WEST EUROPEAN ARMAMENT GROUP
Prepared ByBağdagül GÜMÜŞ AKYOL
TASNİF DIŞI
Recommended
