Zupcasti Prijenos - Uz Predavanja

1

1

PRIJENOS SA ZUPANICIMA

2

1. OSNOVE

ZUPANI PRIJENOSNICI

Sprega dva ili vie zupanika

Slue za prijenos snage, odnosno momenta s jednog vratila na drugo pomou veze oblikom zahvatom zuba

2

3

1. OSNOVE

Pogonski stroj

Radni stroj

REDUKTOR

Spojka

Spojka

12

1 >=nni

4

PREDNOSTI

- visok stupanj djelovanja ( 0,98)

- velika trajnost i sigurnost u pogonu

- male dimenzije

-mogu se upotrebljavati za prijenos snage i brzine vrtnje irokog raspona vrijednosti

- jednostavno odravanje

3

5

NEDOSTACI

- najskuplji od mehanikih prijenosnika (izuzev punih)

- vibracije i umovi zbog krutog prijenosa okretnog momenta

- zahtijeva se vrlo tona obrada

6

PODJELA PREMA POLOAJU OSI ZUPANOG PARA

1. ZUPANICI S PARALELNIM OSIMA

2. ZUPANICI IJE OSI SE SIJEKU

3. ZUPANICI S MIMOILAZNIM OSIMA

4

7


a) Cilindrini zupanici s vanjskim ozubljenjem

b) Cilindrini zupanici s unutarnjim ozubljenjem

[Obsieger]

8


c) Cilindrini zupanik sparen s ozubljenom letvom

[Obsieger]

5

9


d) Cilindrini zupanici s kosim zubima

[Obsieger]

10


e) Cilindrini zupanici s dvostruko kosim zubima

f) Cilindrini zupanici sa strelastim zubima

e) f) [Obsieger]

6

11

2. ZUPANICI IJE SE OSI SIJEKU

a) Stoasti zupanici s ravnim zubima

[Obsieger]

12

2. ZUPANICI IJE SE OSI SIJEKU

b) Stoasti zupanici sa spiralnim zubima

[Obsieger]

7

13


a) Vijanici

[Obsieger]

14


b) Puni prijenos sa cilindrinim punim vijkom

[Obsieger]

8

15


c) Puni prijenos sa globoidnim punim vijkom

[Obsieger]

16


d) Hipoidno ozubljenje

[Obsieger]

9

17

IZRADA CILINDRINIH ZUPANIKA1. POSTUPCI ODVALJIVANJEM ALATA- Odvalno dubljenje reznom letvom

- Odvalno glodanje reznim zupanikom

- Odvalno glodanje punim glodalom

- Glodanje lunih zuba

- Odvalno bruenje

- Brijanje

- Odvalno valjanje

- Lepovanje

18

OZNAKE

10

19

PRESJECI x

xtt

n

n

t t elni presjek

n n Normalni presjek

x x Aksijalni presjek

20

ZAKON OZUBLJENJA

11

21

ZAKON OZUBLJENJA

22

ZAKON OZUBLJENJA

12

23

EVOLVENTNO OZUBLJENJE

Evolventa

24


Prednosti:

- Mogunost izrade zupanika s razliitim brojem zubi istim alatom

- Mogunost jednostavne i precizne izrade zupanika

- Alat je s ravnim bokovima, jednostavan je i jeftin

- Neosjetljivost na malu promjenu razmaka osi

13

25


26


14

27


28

GEOMETRIJA ZUPANIKA

15

29

GEOMETRIJA ZUPANIKA

30

GEOMETRIJA ZUPANIKA

16

31

GEOMETRIJA ZUPANIKA

32

GEOMETRIJA ZUPANIKA

17

33

GEOMETRIJA ZUPANIKA

[Obsieger]

34

POMAK PROFILA

Ako se u procesu izrade zupanika diobeni pravac zupane letve odvaljuje po diobenom krugu zupanika, dobiva se zupanik bez pomaka profila.

Ukoliko je pri izradi zupanika zupana letva postavljena tako da njen diobeni pravac ne tangira diobeni krug zupanika, dobivaju se zupanici s pomakom profila.

Pomak profila, koji se definira kao umnoak faktora pomaka profila (x) i modula (m) moe biti pozitivan ili negativan.

18

35

POMAK PROFILA

36

POMAK PROFILA

19

37

POMAK PROFILA

38

POMAK PROFILA

20

39

POMAK PROFILA

40

POMAK PROFILAUtjecaj na podrezivanje korijena zuba:Ako je broj zubi zupanika malen, alat ulazi u podnoje zuba, podrezuje ga i slabi. Kod zupanika bez pomaka profila granini broj zubi - broj zubi kod kojeg jo ne dolazi do podrezanosti korijena zuba je z = 17, odnosno praktino se moe dopustiti mala podrezanost korijena pa je praktini granini broj zubi z = 14. Udaljavanjem alata od zupanika, odnosno poveavanjem pomaka profila smanjuje se opasnost od podrezivanja, na taj nain mogu se izraditi zupanici s brojem zubi manjim od 14, a da kod njih ne dolazi do podrezivanja, odnosno slabljenja zuba u korijenu.

21

41

POMAK PROFILA

Pomak profila ne mijenja korak osnovnog profila, ni korak na diobenom krugu zupanika pa proizlazi da se zupanici s razliitim pomacima profila mogu meusobno pravilno sprezati.

42

POMAK PROFILA

Zupanici s pomakom profila se izvode radi:

- Mogunosti postizavanja standardnog razmaka osi

- Postizanja boljih svojstava ozubljenja, npr. poveanje opteretivosti korijena i bokova zuba, poveanje stupnja prekrivanja, poboljavanje uvjeta klizanja, izbjegavanje zailjenosti zuba,

- Mogunosti izrade zupanika s manjim brojem zubi bez pojave podrezivanja

22

43

POMAK PROFILA

44

POMAK PROFILA

23

45

POMAK PROFILA

[Obsieger]

z = 14

x = +0,75...-1

z = 55

x = +1...-1

46

POMAK PROFILA

Pozitivni pomak Negativni pomak

24

47

POMAK PROFILA

Nul (0) ozubljenje

021 == xx

1w1 dd =

2w2 dd =

daa =

twt =

48

POMAK PROFILA

V-nul (V0) ozubljenje

021 = xx

1w1 dd =

2w2 dd =

daa =

twt =

25

49

POMAK PROFILA

V-plus (V+) ozubljenje

021 >+= xxx1w1 dd >

2w2 dd >

daa>

twt >

50

POMAK PROFILA

V-minus (V-) ozubljenje

021

26

51

POMAK PROFILA - Razmak osi

1000800710630(560)500

(450)400(355)315(280)250(224)200

(180)160(140)125100806350

Standardni razmaci osi a (mm)

52

POMAK PROFILA Podrezivanje korijena

27

53

POMAK PROFILA Zailjenost vrha

54

POMAK PROFILA

Raspodjela faktora pomaka profila

28

55

POMAK PROFILA

Raspodjela faktora pomaka profila

[Obsieger]

56

STUPANJ PREKRIVANJA PROFILA

29

57

STUPANJ PREKRIVANJA PROFILA

58

CILINDRINI ZUPANICI S KOSIM (HELIKOIDNIM)

ZUBIMA

30

59

CILINDRINI ZUPANICI S KOSIM ZUBIMA

60


31

61


62


32

63


64


GEOMETRIJA ZUPANIKA

33

65

TOLERANCIJE CILINDRINOG OZUBLJENJAA [m] - odstupanjeT [m] - irina polja odstupanja

Prvi indeks - poloaj mjeres - diobeni cilindarw - ravnina zahvata

Drugi indeks - presjekn - normalni presjekt - elni presjek

Trei indeks0 - teorijski profili - unutarnja (donja) granica izradee - vanjska (gornja) granica izrade

66

TOLERANCIJE CILINDRINOG OZUBLJENJAOdstupanje na diobenom cilindru

[Obsieger]

34

67

TOLERANCIJE CILINDRINOG OZUBLJENJAPreporuka za odabir poloaja tolerantnog polja (Asne)

[Obsieger]

68

TOLERANCIJE CILINDRINOG OZUBLJENJAPoloaji tolerantnog polja (Asne [m])

Diobeni promjer [mm] Poloaj tolerantnog polja

[DIN 3967]

35

69

TOLERANCIJE CILINDRINOG OZUBLJENJAPreporuka za odabir irine tolerantnog polja (Tsn)

[Obsieger]

70

TOLERANCIJE CILINDRINOG OZUBLJENJAirina tolerantnog polja (Tsn [m])

[DIN 3967]

Diobeni promjer [mm]

Razred irine tolerantnog polja

36

71

TOLERANCIJE CILINDRINOG OZUBLJENJAOdstupanje u ravnini zahvata

[Obsieger]

72

TOLERANCIJE CILINDRINOG OZUBLJENJAOdstupanje razmaka osi

[Obsieger]

37

73

TOLERANCIJE CILINDRINOG OZUBLJENJAPreporuka za odabir odstupanja razmaka osi (Aa)

[Obsieger]

74

TOLERANCIJE CILINDRINOG OZUBLJENJAOdstupanje razmaka osi (Aae i Aai [m])

[DIN 3964]

Razmak osi [mm]

Red odstupanja razmaka osi

38

75

BONE ZRANOSTI

[Obsieger]

76

KONTROLNE MJERE

39

77

DEFORMACIJA ZUBA

78

RASPODJELA SILE

40

79

RASPODJELA SILE

80

RASPODJELA SILE RASPODJELA NAPREZANJA

Documents

Zupcasti Prijenos - Uz Predavanja