Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej

z dnia 23 grudnia 2008 r.

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego

w poszczególnych typach szkół1

,,Zabawa jest nauką, nauka zabawą. Im więcej zabawy, tym więcej nauki”

(Glenn Doman)2

PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO DLA

PRZEDSZKOLI I ODDZIAŁÓW PRZEDSZKOLNYCH W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH

ORAZ INNYCH FORM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO z dnia 23 grudnia 2008 r.

4

PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO DLA PRZEDSZKOLI I ODDZIAŁÓW PRZEDSZKOLNYCH

W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH ORAZ INNYCH FORM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO

Opisuje proces wspomagania rozwoju i edukacji dzieci objętych wychowaniemprzedszkolnym.

Przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych oraz inne formy wychowania przedszkolnego w równej mierze pełnią funkcje: opiekuńcze, wychowawcze, kształcące.

Podstawa programowa wskazuje 10 celów wychowania przedszkolnego.

5

PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO DLA PRZEDSZKOLI I ODDZIAŁÓW PRZEDSZKOLNYCH

W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH ORAZ INNYCH FORM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO

Celem wychowania przedszkolnego jest:

1) wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji,

2) budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały się w tym, co dobre i co złe,3) kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego

radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów i porażek,

4) rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi,

5) stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieciom o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych,

6

6) troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa w zabawach i grach sportowych,

7) budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych,

8) wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne,

9) kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej,

10) zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej.

Cele te są realizowane we wszystkich obszarach działalności edukacyjnej przedszkola. W każdym z obszarów podane są umiejętności i wiadomości,

którymi powinny wykazywać się dzieci kończące przedszkole i rozpoczynające edukację w szkole podstawowej.

7

Obszary edukacyjne wychowania przedszkolnego.

8

1. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych.

2. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywaniu ładu i porządku.

3. Wspomaganie rozwoju mowy dzieci.

4. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia.

5. Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci.

6. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych.

9

7. Wychowanie przez sztukę – dziecko widzem i aktorem.

8. Wychowanie przez sztukę – muzyka i śpiew, pląsy i taniec.

9. Wychowanie przez sztukę: różne formy plastyczne.

10. Wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych.

11. Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń

12. Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt.

13. Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną.

14. Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania.

15. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne.

10

Umiejętności i wiadomości zawarte w obszarach działalności edukacyjnej przedszkola znajdują swoje odzwierciedlenie w podstawie programowej dla klasy

w edukacji wczesnoszkolnej.

Ciężar jakościowy edukacji przedszkolnej przeniesiony został na ogólny rozwój sprzyjający pojawieniu się gotowości edukacyjnej sześciolatka.

Istotą zmiany podstawy programowej wychowania przedszkolnego jest wyeliminowanie typowo szkolnych umiejętności jakie dziecko opanowywało przed podjęciem nauki w szkole.

NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA

PODSTAWA PROGRAMOWA

OBOWIĄZUJĄCA Wzbudzanie zainteresowań obrazem ( ilustracją) i

tekstem. Poznawanie, stosowanie, tworzenie symboli i znaków. Tworzenie warunków do

doświadczeń językowych … (ze szczególnym uwzględnieniem nabywania i rozwijania umiejętności czytania i pisania,

w tym czytania i pisania liczb).

ZGODNIE Z NOWĄ PODSTAWĄ

PROGRAMOWĄ

NIE WPROWADZAMY

LITER

CYFR

I ZNAKÓW MATEMATYCZNYCH

NOWA

Potrafi określić kierunki oraz miejsca na kartce papieru, rozumie polecenia typu: narysuj kółko w lewym górnym rogu kartki, narysuj szlaczek, zaczynając od lewej

strony kartki; Potrafi uważnie patrzeć (organizuje pole

spostrzeżeniowe), aby rozpoznać i zapamiętać to, co jest przedstawione na obrazkach;

Dysponuje sprawnością rąk oraz koordynacją wzrokowo-ruchową potrzebną do rysowania, wycinania i nauki pisania;

Interesuje się czytaniem i pisaniem; jest gotowe do nauki czytania i pisania;

Słucha np. opowiadań, baśni i rozmawia o nich; interesuje się książkami;

11

Proporcje zagospodarowania czasu przebywania w przedszkolu, w rozliczeniu tygodniowym.

12

Zadaniem nauczycieli jest prowadzenie obserwacji pedagogicznych i ich dokumentowanie

Celem takiej analizy jest zgromadzenie

informacji, które mogą pomóc:

rodzicom w poznaniu stanu gotowości swojego dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej, aby mogli je w osiąganiu tej gotowości, odpowiednio do potrzeb, wspomagać;

nauczycielowi przedszkola przy opracowaniu indywidualnego programu wspomagania i korygowania rozwoju dziecka, który będzie realizowany w rokupoprzedzającym rozpoczęcie nauki w szkole podstawowej;

pracownikom poradni psychologiczno-pedagogicznej, do której zostanie skierowane dziecko w razie potrzeby pogłębionej diagnozy związanej ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Z początkiem roku poprzedzającego rozpoczęcie przez dziecko nauki w klasie I szkoły podstawowej należy przeprowadzić analizę gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna).

13

UOGÓLNIENIA

Podstawa programowa obowiązywać będzie również w innych formach wychowania przedszkolnego, a nie jak dotąd w przedszkolach i oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych.

Podstawa programowa wyznacza 10 celów wychowania przedszkolnego.

W 15 obszarach podane są wiadomości i umiejętności dziecka kończącego przedszkole.

Podstawa informuje o konieczności prowadzenia obserwacji pedagogicznych i ich celu.

Podstawa programowa określa proporcje zagospodarowania czasu w przedszkolu, co wymusza respektowanie znanych z metodyki zasad

Podstawa zobowiązuje nauczycieli wychowania przedszkolnego do znajomości treści z podstawy programowej kształcenia ogólnego szkoły podstawowej a w szczególności kl. I

14

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

z dnia 23 grudnia 2008 r.

15

NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA

kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych obejmuje dwa etapy edukacyjne:

klasy I – IIIedukacja wczesnoszkolna

klasy IV – VI z wyodrębnionymi przedmiotami

Realizację zapisów w podstawie programowej dla edukacjiwczesnoszkolnej rozpatrujemy w kontekście preambuły podstawyprogramowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych.

16

NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA

Cele kształcenia ogólnego

Najważniejsze umiejętności

czytanie myślenie matematyczne myślenie naukowe komunikowanie się w języku

ojczystym i obcym posługiwanie się nowoczesnymi

technologiami informacyjno-komunikacyjnymi

umiejętność uczenia się uczenie się pracy zespołowej

17

1. Przyswojenie przezuczniów podstawowego zasobuwiadomości na temat faktów,zasad, teorii i praktykidotyczących przede wszystkimtematów i zjawisk bliskichdoświadczeniom uczniów.

2. Zdobycie przez uczniówumiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomościpodczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów.

3. Kształtowanie u uczniówpostaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie.

NOWA PODSTAWA PROGRAMOWAI ETAP EDUKACYJNY: KLASY I-III EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA

18

Edukacja wczesnoszkolna ma stopniowo i możliwiełagodnie przeprowadzić dziecko z kształcenia zintegrowanego do nauczania przedmiotowego w klasach IV-VI szkoły

podstawowej.

Edukacja wczesnoszkolna opisana jest poprzez: 1) zestaw celów kształcenia i wynikających z nich ogólnych

zadań szkoły( wymagania ogólne) 2) treści nauczania, wykaz wiadomości i umiejętności

ucznia kończącego klasę I i ucznia kończącego klasę III szkoły podstawowej( wymagania szczegółowe).

Ponadto opisane są „Zalecane warunki i sposób realizacji”.

NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA – EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA

Dlaczego wyodrębnia się klasę pierwszą?

podkreślenie ciągłości procesu edukacji rozpoczętego w przedszkolu i kontynuowanego w szkole podstawowej

uwzględnienie możliwości rozwojowych ucznia klasy I, W klasie I należy uwzględnić okres adaptacyjny dziecka do warunków

szkoły. Czas adaptacji określa nauczyciel, biorąc pod uwagę potrzeby dzieci.

właściwe rozmieszczenie treści nauczania w ramach I etapu edukacyjnego .Wiadomości i umiejętności zdobywane przez ucznia w klasie I będą powtarzane, pogłębiane i rozszerzane w klasie II i III.

19

NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA – EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA

Cele kształcenia – wymagania ogólne

wspomaganie dziecka w rozwoju intelektualnym, emocjonalnym, społecznym, etycznym, fizycznym i estetycznym;

takie wychowanie, aby dziecko w miarę swoich możliwości było przygotowane do życia w zgodzie z samym sobą, ludźmi i przyrodą;

należy zadbać o to, aby dziecko odróżniało dobro od zła, było świadome przynależności społecznej oraz rozumiało konieczność

dbania o przyrodę;

jednocześnie dąży się do ukształtowania systemu wiadomości i umiejętności potrzebnych dziecku do poznawania i rozumienia świata, radzenia sobie w codziennych sytuacjach oraz do kontynuowania nauki w klasach IV-VI szkoły podstawowej.

20

NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA

Efekty kształcenia wyrażone w języku wymagań na koniec każdego etapu edukacyjnego (zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacyjnych dla uczenia się przez całe życie, Dz. Urz. UE C z 6.05.2008)

WYMAGANIA

OGÓLNE SZCZEGÓŁOWE

opisują główne kierunki opisują treści kształcenia oraz

i cele kształcenia oczekiwane umiejętności ucznia

23

WYMAGANIA OGÓLNE Wyposażenie dziecka w umiejętność czytania

WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

Po klasie pierwszej:

- rozumie sens kodowania oraz

dekodowania informacji, odczytuje

uproszczone rysunki, piktogramy, znaki

informacyjne i napisy

- zna wszystkie litery alfabetu, czyta

i rozumie proste, krótkie teksty

- interesuje się książką i czytaniem,

słucha w skupieniu czytanych utworów

- korzysta z pakietów edukacyjnych

pod kierunkiem nauczyciela

Po klasie trzeciej:

- czyta i rozumie teksty

przeznaczone dla dzieci na I etapie

edukacyjnym i wyciąga z nich

wnioski

- czyta teksty i recytuje wiersze z

uwzględnieniem interpunkcji i intonacji

- ma potrzebę kontaktu z literaturą

i sztuką dla dzieci, czyta wybrane

przez siebie i wskazane przez

nauczyciela książki…

- korzysta pod kierunkiem nauczyciela

z podręczników i zeszytów ćwiczeń

oraz innych środków dydaktycznych.

 

24

Rodzaje edukacji/ zajęć:

- edukacja polonistyczna- język obcy nowożytny- edukacja muzyczna- edukacja plastyczna- edukacja społeczna- edukacja przyrodnicza- edukacja matematyczna - zajęcia komputerowe- zajęcia techniczne- wychowanie fizyczne - etyka / (religia odrębne przepisy)

25

PODSUMOWANIE – EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA

Nazwę I etapu edukacyjnego - kształcenie zintegrowanezmieniono na edukację wczesnoszkolną.

Kształcenie w klasach I – III ma charakter zintegrowany.

Edukację dzieci powierza się jednemu nauczycielowi.

Istnieje możliwość powierzania prowadzenia zajęć z edukacjimuzycznej, plastycznej, wychowania fizycznego, językaobcego, zajęć komputerowych innym nauczycielomposiadającym odpowiednie kwalifikacje.

26

27

Wyodrębnienie klasy I w podstawie programowej służy podkreśleniu ciągłości procesu edukacyjnego rozpoczętego w przedszkolu i kontynuowanemu w szkole podstawowej.

W klasie I powinien być kontynuowany proces osiągania przez dziecko dojrzałości szkolnej. Wykorzystywanie metod i form pracy charakterystycznych dla wychowania

przedszkolnego. Kształcenie połączone z zabawą i opieką.

W klasie I szkoły podstawowej: około ½ czasu przeznaczonego na edukację

polonistyczną uczniowie mogą zajmować się rysowaniem

i pisaniem, siedząc przy stolikach, najwyżej przez ¼ czasu przeznaczonego na edukację

matematyczną uczniowie mogą korzystać z zeszytów ćwiczeń .

Ogranicza się uczenie „ podręcznikowe”.

Mocno podkreśla uczenie się dziecka przez przeżywanie,doświadczanie, działanie w naturalnym środowisku i naróżnorodnym materiale edukacyjnym.

Sale lekcyjne powinny składać się z dwóch części: edukacyjnej rekreacyjnej.

Edukacja w klasach I – III winna odbywać się w zespołachrówieśniczych liczących nie więcej niż 26 osób.

28

Prezentację przygotował zespół konsultantów i doradców metodycznych

w składzie:

Krystyna Karpińska – KPCEN w Bydgoszczy

Izabela Kaszubska –Tomaszewska – KPCEN we Włocławku

Małgorzata Koc – CKU TODM i DN w Toruniu

Jolanta Kolibowska – ODN w CDiE we Włocławku

Beata Podlewska – OD i DZN w Grudziądzu

Lider zespołu - Marzenna Wierzbicka – KPCEN w Toruniu

29