Yrd.Doç.Dr. İlyas Yolbaş

1

İdameİdrar 40-70 cc/kgİnsensibile (görünmeyen) -Akciğer (1/3) 15 cc/kg -Deri (2/3) 30 cc/kgFeçes 5 cc/kgEndojen su üretimi 10-15 cc/kg

%60

%35

%5

İdame sıvısının 1/3’ü insensibl kayıplardır01.10.13 2

Dehidratasyon Etyolojisi;

1. Yetersiz alım

2. Kusma ve/veya ishal ile kayıp

3. İnsensibl kayıplarda artma

4. İdrarla olan kayıplarda artma

ADH miktarında azalma

ADH’a cevabın azalması

Solüt yükünde artma

3

4

Hafif Orta Ağır Kilo kaybı % 3 - 5 % 6- 9 > % 10Sıvı kaybı 30-50 ml / kg 60-90 ml / kg >100 ml / kg

Ön fontonel Normal Hafif çökük ÇökükGöz Küreleri Normal Çökük İleri derecede çökük

Göz yaşı Var Yok YokMüköz membranlar Islak Kuru Parşömen

Nabız Dolgun, normal hızda Hızlı, zayıf Hızlı, zayıf-inpalpablSistolik basınç Normal Normal veya azalmış Şok

Solunum Normal Derin ( hızlı olabilir) Derin ve hızlıİdrar atılımı Normal- Azalmış Çok azalmış-koyu Anüri (şiddetli oligüri)

İdrar dansitesi Artmış Artmış ArtmışDeri turgoru Normal Azalmış Çok azalmış

Deri Normal Soğuk Soğuk - benekliKapiller dolgunluk Normal 2sn > 3 sn

Genel durum susamış -aktif, irritabl susamış-letarji dokun irritabl susama yok- preşok -şok

5

6

7

8

Hiponatremik (Hipotonik ) Dehidratasyon..........< 130 mEq / L

İzonatremik ( İzotonik ) Dehidratasyon........130 –150 mEq / L

Hipernatremik ( Hipertonik ) Dehidratasyon.........>150 mEq / L

5%

15%

80%

Hiponatremikdehidratasyon

Hipernatremikdehidratasyon

İzonatremikdehidratasyon

Parenteral Tedavi Endikasyonları

Şok gibi dolaşım bozukluğuAğırlığın < 4.5 kg veya yaşın < 3 ay olmasıBilinç değişikliğiKarında distansiyonBarsak seslerinin alınamamasıOral tedaviye rağmen aşırı kusma veya ağır ishal veya ağırlık

kaybı olmasıAspirasyon riskinin artmasıDamaryolu açılma gerekliliğiAmeliyat öncesi ve sonrası dönemlerde Semptomatik hiponatremi veya hipernatremi, asit- baz bozukluğu

9

Parenteral Sıvı tedavisi verme yolları

İntravenöz (İV)İntraosseöz (İO)İntraperitoneal yoldan verilebilir

01.10.13 10

Çocuklarda sıvı tedavisinin prensipleri

Çocuklarda minimal sıvı gereksinimi erişkine oranla daha yüksek olmasına rağmen maksimum su toleransı erişkinin yarısı kadardır. Bu nedenle çocuklarda sıvı-elektrolit tedavisi sırasında şu noktalara çok dikkat edilmelidir:

Her hastanın özelliğine göre tedavi düzenlenmelidir. Tedavinin başlangıcındaki sıvı-elektrolit gereksinimlerinin hesaplanması bir

öngörüdür. Bu miktarlar yeterli, yetersiz veya fazla olabileceği unutulmamalıdır.

Hastanın uygulamaya verdiği yanıtın yakından izlenmesi gerekir. Fizik inceleme bulguları, ağırlık takibi, idrar çıkımı ve dansitesi, kan biyokimyası yakından izlenmelidir.

Doğru ve etkin bir tedavi yapabilmek ve ortaya çıkabilecek komplikasyonları minimuma indirgemek için tedavi planı basit ve kolay uygulanabilir olmalıdır.

11

ŞOK TEDAVİSİ

20 ml / kg % 0.9 NaCl yarım saatte İV

Gereğinde idrar çıkışı oluncaya kadar tekrarla

12

1. Saat sonunda değerlendir!Stabilse tedavinin 2. fazına geç

30-60 dk. İçinde

İdame tedavisinde amaç:• Günlük sıvı-elektrolit kaybını karşılamak• Vücudun gereksinimi olan kaloriyi karşılamak• Vücut depolarının yıkımını ve ketozisi önlemek

• Vücut sıvılarının dengede kalabilmesi için her 100 kcal kalori harcaması için 100 ml sıvı alınması gereklidir.

13

Dehidratasyonun Tedavisi5 soru

1- Hangi sıvı solüsyon?

2- Defisiti hangi hızla düzeltelim?

3- Ne kadar solüsyon ?

4- Potasyum verelim mi ?

5- Ne zaman HCO3 verelim?

14

Tedavinin UygulanmasıSıvı TedavisiDefisit:Kaybedilen Sıvının Yerine Konmasıİdame :Kaybedilecek Sıvının Karşılanması

Verilecek Günlük Sıvı Miktarının½ si İlk 6-8 Saatte½ si sonraki 16-18 Saatte verilmelidir

15

Devam (idame) sıvıları hesaplamaYÖNTEMLERİ

Vücut yüzey alanı yöntemi: (sıklıkla 10 kg üzeri çocuklarda kullanılır)1500-1700 ml/m2/gün

Vücut ağırlığı yöntemi (10 kg altı çocuklar için kullanılır.)<10 kg: 100 ml/kg/gün11-20 kg: 1000 ml + 50 ml/kg (>10 kg üzeri her kg

için)>20 kg 1500 ml + 20 ml/kg (>20 kg her kg için)

17

SIVI Na+(mEq/L) Cl-(mEq/L)Dekstroz (gr/dl)Kalori/LOsmolarite mOsm/L%5 DW ......... ......... 50 200 250

%10 DW ......... ......... 100 400 500%0.9 NaCl 154 154 ......... ........ 310

1/2 MM 77 77 25 100 2801/3 MM 51.2 51.2 33.3 120 2701/4 MM 38.5 38.5 37.5 150 2661/5 MM 30.8 30.8 40 175 263

2- DEFİSİTİ HANGİ HIZLA DÜZELTELİM?

Hiponatremik İzonatremik Hipernatremik

18

Vücut Yüzeyinin Hesaplanması

Vücut Yüzeyi(m2): (kgX4) +7 90 + kg Sıvı(ml)x20 Damla Sayısı :----------------damla/dakika Saatx60

19

20

Dehidratasyon derecesine göre m2 başına verilecek sıvı miktarları

İdame sıvısı 1500-2000 ml/ m2

Hafif dehidratasyon 2000-2500 ml/ m2

Orta dehidratasyon 2500-3000 ml/ m2

Ağır dehidratasyon 3000-3500 ml/ m2

Koma-şok >3500 ml/ m2

5- ASİDOZA NE ZAMAN MÜDAHALE EDELİM?

BİKARBONAT VERİLME ENDİKASYONLARI

ARTERİYEL pH : < 7.20 HCO3 : < 8 mEq / L

21

Verilecek HCO3 = (15- serum HCO3) X kg X 0.6

İHTİYACA GÖRE MAYİ TEDAVİSİ

** 1 ml = 20 damla,, damla sayısı: (sıvı(ml)x20)/(verilecek saat x 60) damla/dakika

** Hastanın ihtiyacına göre ayarlanır. İdrar çıkışı en önemli en basit takip kriteridir. 0,5-1 ml/kg/saatin üstünde olmalıdır.

Seçilecek mayi: Dehiratasyonun başında izotonik, idame tedavide ise ⅓ izodex . (⅓ izodex = %33 sf, %66 dx içerir.) olmalıdır. Sadece özel durumlarda %5 dextroz verilir. Çünkü verilecek mayinin elektrolit içermesi lazım yoksa verildiği gibi dışarı atılır.

** Hastalarda özel durum yoksa ilk seçilecek mayi 1/3 tür.(yenidoğanlarda ilk gün %5-10 dextroz)

** İlk gün izotonik verilirse bile 2. Gün 1/3 lük mayiye geçilmelidir.( örneğin yanıkta)

22

1/3’LÜK MAYİ: 1 pay (%0.3) izotonik 2 pay % 5 (%3.3) dextroz içerir.

½ ’LİK MAYİ: 1 pay izotonik 1 pay % 5 dextroz içerir.1/5 LİK MAYİ: 1 pay izotonik 4 pay % 5 dextroz içerir.

Yenidoğanlarda kullanılır.Endikasyonları: Hastaların defisit tedavisi sonrası

idame mayi tedavisinde kullanılırlar. Bu mayiler potasyum içermediklerinden dolayı potasyum katılarak kullanılmalıdırlar. Bazen kan sodyum seviyesini dengeli düşürmek içinde kullanılabilirler.

23

KRİSTALLOİD GRUBU MAYİLERSERUM FİZYOLOJİK izotonik (308 mosm/lt): 150ml medifleks-500-

100ml torba veya şişe ):Na:154 meq/l, Cl : 154 meq/l içerir.RİNGER SOLÜSYON (310 mosm/lt, 0.5-1 lt şişede) : Na:147, meq/l

Cl:155 meq/l, K: 4meq/l, Ca:4 meq/l içerir. (Alkalozda tercih edilir. )RİNGER LAKTAT (275 mosm/lt):Na:130meq/l Cl:109meq/l, K: 4meq/l,

Ca: 3meq/l, laktat:28meq/l içerir. (Asidozda tercih edilir. )D5 RİNGER LAKTAT(525mosm/l): Na:130meq/l Cl:109meq/l, K: 4meq/l,

Ca: 3meq/l, laktat:28meq/l, 50gr glikoz içerir. Endikasyonları: Sodyum içerdiklerinden dolayı bu sıvılar

dehidretasyonda, hipotansiyonda, hipovolemide, kan kaybında ve yanıkta, defisit (yükleme) tedavisinde ilk tercih edilecek mayilerdir. Kaybedilen hacmin en az 3 katı hastaya verilmelidir.

Dikkat: Sıvı yüklenmesi, doku ödemi ve kalp yetersizliklerine neden olabilirler. Böbrek yetmezliği olan hastalarda kullanılmamalıdır.

24

%3 SODYUM KLORÜR: Na, Cl: 513 meq/l içerir. Endikasyonları: Daha çok sodyumu acil yükseltme veya diüretik

amaçlı kullanılırlar.ISOLYTE-P (%5 glukoz) pediatrik (96 mosm/l): Dekstroz 5 %,

sodyum laktat 0.26 %, potasyum klorür 0.13 %, magnezyum 0.031 %, potasyum fosfat dibazik 0.026 % içerir.

Endikasyonları:Çocuklarda özellikle sıvı kayıplarında ve postoperatif dönemde kullanılan dengeli idame solüsyondur.

İSOLYTE –M : Dekstroz monohidrat 5 %, sodyum asetat 3H2O 0.28 %, potasyum klorür 0.15 %, potasyum fosfat dibazik 0.13 %, sodyum klorür 0.091 %, sodyum bisülfit 0.021 % içerir.

Endikasyonları: Ameliyatlardan sonra günlük sıvı ve kalori ihtiyacını karşılamak için kullanılır.

25

İSOLYTE-S: Magnezyum klorür 6H2O 0.030 %, potasyum klorür 0.037 %, sodyum asetat 3H2O 0.37 %, sodyum klorür 0.53 %, sodyum glukonat 0.5 %, potasyum fosfat monobazik 0.00082 %, sodyum fosfat dibazik 0.012 % içerir.

Endikasyonları: Ekstraselüler sıvı kayıplarında kullanılır.

%20 MANNİTOL: Endikasyonları: Kraniyal ödem tedavisinde veya

diüretik amaçlı kullanılabilirler.

26

SIK KULLANILAN MAYİLER VE İÇERİKLERİ (1 litre başına )

%5 DEXTROZ (253 mosm/l): 100-150ml medifleks-500-100ml torba veya şişe

Endikasyonları: Sodyum içermediklerinden hipovolemide ve dehidretasyonda tercih edilmemelidirler. Kan şekerini yükseltmede, minimum kalori ihtiyacını gidermede veya HT olan hastada mayi ihtiyacını gidermede kullanılabilirler.

Dikkat: Bu sıvılar dehidretasyonda, hipotansiyonda, hipovolemide, kan kaybında ve yanıkta, defisit (yükleme) tedavisinde yetersiz olduklarından tercih edilmemelidirler.

%10-20-30-50 DEXTROZ: 500 ml torba veya şişeler. Endikasyonları: Kan şekerini yükseltmek için (artmış kalori

gereksiminde) kullanılırlar.

27

DEFİSİT SIVI TEDAVİSİ ( Kişinin kaybettiği sıvıdır.) İzotonik tercih edilmeli ve verilecek idameden bağımsız olarak ½ si

ilk 8 saatte kalanı ½ si sonraki 16 saatte verilmelidir. Aynı anda hesaplanan idame mayisi ile beraber verilir.

Hastalara verilecek sıvı defisit miktarlarıHafif dehidratasyonda(%5): 2000-2500 ml/m2 veya 50ml/kg (bulgu

bulunmayabilir, anamnezde ishal, kusma, yetersiz alım olabilir, idrar miktarında azalma olabilir.

Orta dehidratasyonda(%10): 2500-3000 ml/m2 veya 100ml/kg (deri turgor ve tonusunda bozulma, fontanel ve göz kürelerinde çökme, mukoz membranlarda (dil, dudak) kuruluk, idrar miktarında azalma, uyuklama halsizlik hali, asidoz varsa sık solunum olabilir.)

Ağır dehidratasyonda(>%15): 3000-3500 ml/m2 veya 150ml/kg (bulgular daha belirgin ayrıca şok bulguları, deri soğuk, soluk, periferik siyanoz, konvülziyon olabilir.)

28

İDAME SIVI TEDAVİSİ (kişinin ihtiyacı olan kaybedeceği sıvıdır

ve defisitten bağımsız hesaplanırKısıtlı mayi: 900-1200/m² (pnömoni, NS, KY, HT, oral alımın olduğu

durumlar vb. ) İdame mayi: 1500-1700 cc/m² (normal oral almayan hastada günlük

mayi ihtiyacıdır.)**Sıvı ihtiyacının arttığı durumlarda idameden daha fazla mayi verilir. 1.derece sıvı ihtiyacı: 2000-2500/m²/gün ( İYE, kusma, ishal vb.

durumlarda)2. derece sıvı ihtiyacı:2500-3000/m²/gün3. derece sıvı ihtiyacı:3000-3500/m²/gün ( yanık, preşok vb.

durumlarda )** Hastaya verilecek mayi miktarı max: 4000cc/m2/günü

aşmamalıdır.(yaklaşık 5ml/kg/saat)

29

AKUT YÜKLEME TEDAVİSİİleri derece dehidratasyon ve şokta: 20xkg/cc

izotonik hastanın kliniğine göre hızlı şekilde yükleme yapılır. Gereğinde idrar çıkışı oluncaya kadar tekrarlanır.

30

Parenteral sıvı tedavisinde başarılı mıyız ?

1- Diare devam etmesine rağmen KİLO ALIMI VARSA,

2- Vital fonksiyonları DÜZELMİŞSE,

3- Fizyolojik oligüri kaybolmuş ve idrar dansitesi düşmüşse,

4- Sıvı replasmanı ile birlikte metabolik asidozun düzelmiş ise

5- BUN ve kreatinin takibi normal ise

31

EVET

ORS İV tedaviye daha ucuz ve komplikasyonu daha azdır

Rehidratasyon: Hafif dehidratasyon: 50 cc/kg/4saat

Orta dehidratasyon: 100 cc/kg/4saat

İlave olarak her dışkılamadan sonra 10 cc/kg ORS verilir

Rehidratasyon sonrası anne sütüne devam edilir

Çoğu çocuk laktozlu mamaları tolere ederken malobsorbsiyonu olan bazı hastalar tolere edemeyebilir

01.10.13 33

ORS başlamasından sonra 2 saat içinde kusma gelişebilirORS küçük miktarlarda verilerek rehidratasyon sağlanabilirCiddi kusma olursa İV tedavi başlanırRehidratasyon sonrası diare sonlanıncaya kadar 100 cc/kg/24 saat

devam edilirİshal devamında 10 cc/kg dışkılama başına verilebilirHipernatremi durumunda düşük Na içerikli ORS verilirKolerada yüksek Na içerikli ORS verilir

01.10.13 34

ORSNa : 90 mEq/LGlikoz: 111 mmol/LK: 20 mEq/LCl: 80 mEq/LBikarbonat: 30 mEq/LOsmolalite: 311 mmol/L

01.10.13 35

ELEKTROLİT BOZUKLUKLARIHİPERNATREMİ

ETİYOLOJİ: Özellikle dehidratasyon başta olmak üzere, diabetes insipidus, AGE, diüretik etkisi, yetersiz su alımı (yetersiz anne sütü alımı), esansiyel hipernatremi, rehidratasyon (aşırı hipertonik mayiler), hatalı mamalar (yüksek sodyumlu), sıvı tedavisinde aşırı bikarbonat verilmesi, sodyum içeren lavman uygulanması, yenidoğanların tuzlanması (kırsal kesimlerde sık).

KLİNİK: İritabilite, şuur bulanıklığı, letarji, hiperrefleksi, kovülzyonlar, koma, İKK ve ölüm görülebilir.

TANI: Normal değeri: >7 gün ve yetişkin:140± 7,3 mEq/L, Prematüre: 116-140 mEq/L, 0-7gün: 134-146 mEq/L

Hipernatremi: Serum sodyum düzeyinin 150 mEq/L’den yüksek olmasıdır.

36

TEDAVİ** Sıvı açığının düzeltilmesi için kristalloid sıvılar kullanılır. Tedavi prensipleri: Tedavi sırasında en korkulan komplikasyon

sodyumun hızlı düşürülmesine bağlı gelişen beyin ödemidir. Bu nedenle sıvı replasmanı ile 48-72 saatlik bir periyotta ve saatte 0,5-1 mEq/L nin altında bir hızla düzeltilmelidir. Bundan dolayı tedavi sırasında sık aralarla (6-24 saat) serum sodyum konsantrasyonu kontrol edilmelidir. Tekrarlayan hipernatremide kasıtlı tuz zehirlenmesi akla gelmelidir. (Munchausen sendromu)

Hipervolemik hipernatremide tedavi : Etiyolojide hipertonik NaCl, NaHCO3 veya tuz tableti verilmesi veya primerhiperaldosteronizm de görülür. Tedavide ilk basamak tuz kısıtlaması olmalıdır. Daha sonra diüretik kullanımıyla hipernatremi düzeltilmeye çalışılır.

37

HİPOVOLEMİK HİPERNATREMİDE SIVI TEDAVİSİHipovolemik hipernatremide sıvı replesmanı öncelikle

izotonikle başlanmalı yeterince yanıt alınamazsa ardından daha hipotonik %0.45 NaCl, 1/3, 1/5, %5 dektroz vb mayilerle devam edilebilir.

Verilecek Sıvı Miktarı (ml) (sıvı açığı): 0.6 × VA × [(şu anki Na / 140) -1] + Hissedilmeyen sıvı kayıpları ( 400 ml/m2/gün)

Verilecek 1 Lt Sıvıdaki Na Miktarı (mEq/L): Şu anki Na - [((0.6× VA× 140/ şu anki Na) + 1) × 10]

** Bu mayiler oral veya IV verilebilir.** Plazma ozmolalitesi= 2xNa + glukoz/ 18 + BUN/2,8

(Beyin ödemi için dikkat edilmelidir.) 38

HİPONATREMİETYOLOJİ:Kusma, diyare, yanık, diüretikler, mineralokortikoid eksikliği, ozmotik diürez,

glukokortikoid eksikliği, uygunsuz ADH salınımı, hipotiroidizm, ağrı, heyecan, nefrotik sendrom, ABY, KBY, kalp yetmezliği, siroz vb.

** Serum glukoz konsantrasyonundaki her 100 mg/dl artış için serum sodyumu ort. 1.6 mEq/L düşer.

** Serum trigliserid konsantrasyonundaki her 500 mg/dl artış için Serum Na ortlama 1 mEq/L düşer.

Psödohiponatremi nedenleri: Hiperosmolar hiponatremi, hiperglisemi, izoozmolar hiponatremi (Sodyumun laboratuvar analizindeki artefakt, örneğin hiperlipidemi)

KLİNİK : Akut hiponatremi: Bulantı, kusma ve koma hali söz konusu olabilmektedir. Kronik hiponatremi: Uyuşukluk (örneğin ishalde vb.), susama, kas-karın

krampları, bulantı, kusma, kayıtsızlık, oryantasyon bozukluğu, ajitasyon, epileptik nöbetler, güçsüzlük, letarji, delirium ve bilinç kaybı şeklindedir.

** Düşük NaCl iyonize Ca +2 seviyesini düşürerek konvülzyonlara neden olabilir. ** Genel olarak hastalarda Na değeri 115 in altında olduğu zaman konvülzyon gözlenir. TANI: Sodyum değerinin normalin altında olmasıdır. Normal değeri:>7 gün ve yetişkin:140± 7,3 mEq/L, Prematüre:116-140 mEq/L, 0-

7gün:134-146 mEq/L.39

TEDAVİ Akut semptomatik hiponatremi: Hızla tedavi edilmezse kalıcı nörolojik

hasar riski yüksektir. Hipotonik sıvılar (%5 dekstroz, 1/3 vb) veriliyorsa hemen kesilmelidir. Serum Na+ semptomlar ortadan kalkana kadar, saatte 1-2 mEq/L artacak şekilde düzeltilmelidir. Tedavi boyunca sık aralıklarla (2-4 saatte bir) serum Na+ tayini yapılmalıdır.

Kronik septomatik hiponatremi: Serum Na+2 ’u saatte 1-1.5 mEq/L, günde 12 mEq/L’yi geçmeyecek şekilde düzeltilmelidir. Acil tedaviye gerek yoktur. Ön planda sıvı kısıtlaması olmalıdır. Altta yatan neden tedavi edilmelidir.

Uygunsuz ADH sendromu: Yatan hastalarda hiponatreminin en sık nedenidir. Klinik olarak normovolemik, Plazma ozmolalitesi < 270 mOsm/kg H2O, İdrar ozmolalitesi > 100 mOsm/kg H2O, İdrar Na+ konsantrasyonu > 40 mEq/L, Böbrek, karaciğer, kalp, sürrenal, hipofiz ve tiroid fonksiyonları normal ve diüretik kullanımı yoktur.

** Ölçülen sodyum değeri 120- 125’in altında veya üstünde ama septomatikse

sodyum defisit tedavisi verilir. Etyolojiye göre tedavi verilmelidir.40

HİPERPOTASEMİ ETKEN: Düşük GFH, metabolik asidoz (PH da her 0.1 lik düşme ile serum K’u 0.6

mmol/L artırır.) Prerenal azotemi, ABY, KBY, Adrenokortikal yetmezlik, Hipoaldosteronizm, Potasyum tutucu diüretikler, İlaçlar, hemoliz, Hiperkatabolik durumlar, Doku harabiyeti, yanık, sepsis, İnsülin eksikliği, hiperpotasemik periyodik paralizi, iatrojenik.

KLİNİK: kardiyak aritmi (1.2.derece blok, A-V tam blok, nodal ritim,

idioventriküler ritm, ventriküler taşikardi, ventriküler fibrilsyon, ventrikül arrest), ishal, karıncalanma, uyuşukluk, kuvvetsizlik, flask paralizi, kas zayıflığı bulunmaktadır. En önemli tehlike ise hiperkalemiye bağlı kardiyak aritmi ve arreste bağlı ölümdür.

TANI: Kan potasyum değerinin normalin Üstünde olmasıdır.

41

EKG BULGULARI:Ciddi hiperpotaseminin en önemli bulgusudur. Tüm

V’lerde T sivriliği olur. (T sivriliği: T, R nin 3/8 den büyüktür.) Sırasıyla ilk önce T sivriliği oluşur sonra P dalgası düzleşir sonrasında PR mesafesi uzar (1 derece AV blok), QRS genişler en son Ventriküler Fibrilasyon ve arrest meydana gelir.

42

TEDAVİ K+ 5-6 mEq/L: Diyet + Furosemid (IV ve PO K+alımı kısıtlanır. Diyetle 0,5

mEq/kg/gün verilir. K+ 6-6,5 mEq/L: Kayexelat + NaHCO3 +Ca glukonat +kısa etkili b2 mimetik K+ >6,5 mEq/L: Ca glukonat + NaHCO3 +Glukoz + insülin ve gereğinde T

düzelmezse diyaliz. Kalsiyum glukonat (%10): 0,25-0.5 cc/kg IV (5-10 ml) mayi içinde yavaş (10-

20dk) verilir. Etkisi 1- 2dk içinde başlar. Hiperpotaseminin kardiyak yan (Aritmi, A-V blok) etkilerini azaltır. Hastaların digital almamasına dikkat edilmelidir.

Na Bikarbonat (% 8,4): 1-2 mEq/kg veya 1ml/kg >10-30 dakikada verilir. Etkisi 30 dk içinde başlar. EKG anormallikleri devam ederse bu doz 15 dakikada bir tekrarlanabilir. Ph’ da her 0.1 lik artma serum K’unu 0.6 mmol/L düşürür. (Na Bikarbonat (% 8,4) ampulde 1 cc=1 mEq ), Ca ile aynı koldan ve arka arkaya verilmemelidir.

43

Glikoz + Reguler insulin : 0,5 gr/kg glikoz (%10 dextroz) içine 0,1 Ü/kg (5gr glikoza 1 Ü) kristalize insülin (max:10 ünite) katılır. 30 dk -1saat içinde IV olarak verilir. Etkisi10-20 dk içinde başlar.

Albuterol: inhaler: < 10 kg: 2.5 mg, 10 - 40 kg :5 mg, > 40 kg: 10 mg (0.3 mg/kg/doz max:10 mg), yetişkin: 10-20 mg/doz 4 ml izotonik içinde inhaler verilir. Etkisi15-30 dk içinde başlar.

Kayeksalat: Oral 1gr/kg (max: 30-40 gr) olarak 20-50 gr Resin, 100-200 mL %70'lik sorbitole katılarak 4 saatte bir oral alınır. Veya lavman olarak l50 gr resin, 50 mL %70'lik sorbitole katılıp, 100-200 mL su eklenir ve başlangıçta 1-2 saatte, sonra 6 saatte bir rektal olarak uygulanır. Etkileri 2-4 saat içinde başlar

Furosemid: Dehidretasyon yoksa 0.5 mg/kg’dan verilebilir.

44

HİPOPOTASEMİ ETYOLOJİ: Alkaloz, periyodik paralizi, insülin uygulanması, potasyum alımında yetersizlik,

anoreksiya nervoza, ter yoluyla (kistik fibroz), kusmalar, pilor stenozu, uzamış ishal, aşırı laksatif, uzayan mide aspirasyonu, renal hastalıklar, RTA, bartter sendromu, fanconi sendromu, artmış mineralokortikoid etki, hiperaldosteronizm, cushing sendromu, ilaçlar ve diabetes mellitus.

KLİNİK: İştahsızlık, bulantı, kusma, karın ağrıları, kas krampları, poliüri, polidipsi, letarji ve

hafıza karışıklığı, iskelet kaslarında güçsüzlük, peristaltizmde azalma, ileus ve aritmi olabilir.

TANI: Serum potasyum düzeyinin normalin altında olmasıdır. Düzeyi 2,5 mEq/L altında ise

EKG bulguları belirginleşir. Normal değer: Kord: 5,00-10,20 mEq/L, Prematüre: 3,00-6,00 mEq/L, 0-7 gün: 3,70-

5,90 mEq/L, ve >7 gün ve yetişkin: 3,50-5,50 mEq/L. ** EKG ile potasyum düzeyinin doğruluğu tahmin edilebilir.

45

EKG BULGULARI: Düşük voltaj, ST çökmesi, T dalgasında düzleşme, U dalgası, PR ve QT

aralığında uzama olabilir. V1 de T dalgası bifazikdir. Eğer U dalgası P’ nin boyunu geçerse veya negatif olursa durum ciddidir.

TEDAVİ: Hastanın günlük mayisi maksimumdan verilir her 1000 cc SF içine max doz

olan 40 cc KCl katılır. Çok ciddi serum K düşüklüğünde daha fazla potasyumun kullanıldığı (>40cc KCL) tedavi şeklini tercih eden hekimlerde mevcuttur. Hafif vakalarda günlük mayisindeki potasyum miktarı 2 katına çıkarılarak tedavi edilebilir. Veya oral K+ verilebilir.

** Hafif hipopotasemilerde veya proflaktik amaçla oral muz veya oral K+

verilir. KALİNOR EFERVESAN TB (K): 1 tb =46 meq. Doz:1-3 meq/kg/gün 2

dozda verilebilir.

46