1

Wymagania edukacyjne z chemii na podstawie programów nauczania chemii w gimnazjum „Chemia Nowej Ery”

autorstwa Marii Litwin i Teresy Kulawik oraz „Ciekawa chemia” autorstwa Hanny Gulińskiej i Janiny Smolińskiej

CELE OCENIANIA. 1. Sprawdzanie umiejętności posługiwania się wiedzą chemiczną w życiu codziennym w sytuacjach typowych i problemowych. 2. Sprawdzanie wiadomości i umiejętności praktycznych. 3. Kształtowanie postaw ucznia. 4. Kształtowanie umiejętności logicznego samodzielnego myślenia. 5. Wskazanie uczniowi, nauczycielowi i rodzicom stanu umiejętności uczniów i pomoc w wyborze formy wyrównania braków lub pokonaniu trudności. Sposoby sprawdzania postępów ucznia: 1. Sprawdziany pisemne: - sprawdzian zapowiadany będzie z tygodniowym wyprzedzeniem, - obejmuje większą partię materiału, np. dział chemii, - uczeń ma prawo jeden raz do poprawy oceny z danej pracy klasowej, w terminie wyznaczonym przez nauczyciela, nie później niż dwa tygodnie po

przedstawieniu klasie wyników sprawdzianu, ocena z popraw zostaje wpisana do dziennika jako kolejna z ocen, - poprawa odbywa się po lekcjach, - uczeń może przystępować do poprawy danego sprawdzianu tylko jeden raz, - termin poprawy wyznacza nauczyciel (poprawa odbywa się w ciągu 2 tygodni od przedstawienia klasie wyników sprawdzianu). 2. Kartkówki: - krótkie (niezapowiedziane) formy, równoznaczne z odpowiedziami ustnymi, - czas trwania - 5- 10 min. - obejmują materiał z trzech ostatnich lekcji, - nie przewiduje się ich poprawiania, 3. Kartkówki – wejściówki: - czas trwania - 2- 5 min. - mogą odbywać się na każdej lekcji, - sprawdzają znajomość materiału z poprzedniej lekcji - oceniane na +/- ( z 5 „+”powstaje ocena bardzo dobry, z 4 „+” powstaje ocena dobry, z 3 „+” powstaje ocena dostateczny, z 2 „+” powstaje ocena dopuszczający + z 1„+” powstaje ocena niedostateczny)

2

4. Wypowiedzi ustne: - Uczeń jest oceniany z trzech ostatnich tematów - Kryteria oceny ustnej są następujące: a) bezbłędna, samodzielna, wykraczająca poza program - ocena celująca b) bezbłędna, samodzielna, wyczerpująca - ocena bardzo dobra c) bezbłędna, samodzielna, niepełna - ocena dobra d) z błędami, samodzielna, niepełna - ocena dostateczna e) z błędami, z pomocą nauczyciela, niepełna - ocena dopuszczająca f) nie udzielenie prawidłowej odpowiedzi - ocena niedostateczna Nie każda odpowiedź musi być oceniana. 5. Prace domowe - mogą być: indywidualne krótkoterminowe z lekcji na lekcję (wykonywanie samodzielnie zadań i ćwiczeń) lub długoterminowe (np. referat, opracowanie

zagadnienia, wykonanie pomocy dydaktycznej, projektu). - z pracy domowej, pracy samodzielnej uczeń otrzymuje ocenę w zależności od jej typu i rodzaju oraz toku i poprawności wykonania zadania w ocenie

uwzględniany jest wybór poprawnej metody rozwiązania, konsekwencje w jej realizacji oraz poprawność wyniku - w przypadku otrzymania oceny niedostatecznej za brak pracy domowej, uczeń ma prawo do poprawy oceny niedostatecznej za brak zadania domowego

jeżeli w zamian wykona zadanie domowe w dwukrotnie większym zakresie. Obok oceny niedostatecznej w dzienniku wstawiona jest ocena poprawiona. Referaty niesamodzielne oraz bez podania źródeł nie będą sprawdzane, a w przypadku skopiowania cudzej pracy uczeń może otrzymać ocenę niedostateczną 6. Ćwiczenia praktyczne - umiejętność wykonywania przewidzianych eksperymentów chemicznych, pomiarów 7. Aktywność ucznia oceniana znakiem „+” i „-” „+” uczeń może uzyskać za: - zaangażowanie w pracę na lekcji - udział w dyskusji - wypowiedź w trakcie rozwiązywania nowych problemów - eksperymentowanie w toku lekcji - pomysłu, inicjatywy - rozwiązanie problemu o niewielkiej skali trudności - rozwiązanie typowego zadania domowego,

3

- aktywny udział w pracy grupy rozwiązującej problem, zadanie, „-”uczeń może uzyskać za: - brak zadania domowego lub brak zeszytu, zgłoszony na początku lekcji, - brak koniecznych (wcześniej zapowiadanych) materiałów niezbędnych podczas lekcji, - brak oznak pracy w grupie, - niewykonywanie prostych czynności w toku lekcji (nie są one związane z wolnym tempem pracy ucznia) Ocena za aktywność wystawiana jest na podstawie ilości zdobytych plusów. Kryterium oceny liczone wg prawidłowości – z 5 „+”powstaje ocena bardzo dobry, z 4 „+” powstaje ocena dobry, z 3 „+” powstaje ocena dostateczny, z 2 „+” powstaje ocena dopuszczający + z 1„+” powstaje ocena niedostateczny) Natomiast 3 znaki „-” – ocena niedostateczna. 8. Zeszyt przedmiotowy - uczeń ma obowiązek prowadzenia zeszytu przedmiotowego, w którym powinny znajdować się zapisy tematów, notatki, zapisy poleceń prac domowych. Zeszyt powinien być prowadzony systematycznie, nauczyciel może to ocenić. W przypadku nieobecności w szkole uczeń ma obowiązek uzupełnić zeszyt. - obecność wszystkich tematów, notatek, prac - ocena dostateczna, - wyróżnienie kolorem wszystkich pojęć, wzorów i jednostek, obecność numerów lekcji i dat, podkreślone tematy – ocena dobra - estetyka zeszytu – ocena bardzo dobra - spełnienie wszystkich powyższych wymagań oraz dodatkowe prace domowe, notatki, rysunki, ciekawostki – ocena celująca. Zasady oceniania

1. Uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami oceniania wewnątrzszkolnego 2. Prace klasowe i odpowiedzi ustne są obowiązkowe, 3. Prace klasowe są zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem, podany jest zakres sprawdzanych umiejętności i wiedzy, 4. Uczeń, który opuścił więcej niż 50% lekcji może być nieklasyfikowany. 5. Po usprawiedliwionej nieobecności na zajęciach trwającej, co najmniej tydzień uczeń ma prawo w pierwszym dniu po nieobecności nie odrobić

pisemnych prac domowych zadanych w okresie nieobecności, a przez trzy kolejne dni nauki nadrabiać zaległości i uzupełniać materiał (wiadomości, zeszyty, itp.), w tym czasie jest zwolniony z odpowiedzi ustnych i pisemnych form sprawdzania wiadomości

6. Uczeń ma prawo zgłosić (bez konsekwencji) nieprzygotowanie do lekcji, np. brak zadania, brak zeszytu, nieprzygotowanie do odpowiedzi, 2 razy w semestrze. Brak zgłoszenia nieprzygotowania skutkuje oceną niedostateczną.

7. Uczeń obecny na lekcji odmawiający odpowiedzi ustnej, pisania kartkówki (a przed lekcją nie zgłosił nieprzygotowania), zapowiedzianej pracy pisemnej lub sprawdzianu otrzymuje ocenę niedostateczną.

8. Udział z powodzeniem w olimpiadach i konkursach to podstawa do oceny celującej..

4

9. Nauczyciel 2 tygodnie przed klasyfikacją śródroczną/roczną wystawia przewidywane śródroczne/roczne oceny klasyfikacyjne, wpisując je do dziennika lekcyjnego w osobnej kolumnie „ przewidywana ocena” oraz zapoznaje z nimi uczniów i ich rodziców.

10. Ocenę śródroczną/roczną wystawia nauczyciel na tydzień przed śródrocznym/rocznym klasyfikacyjnym posiedzeniem zebraniem Rady Pedagogicznej.

11. Ocena śródroczna ustalana jest na podstawie ocen cząstkowych uzyskanych w ciągu pierwszego okresu. 12. Ocena roczna ustalana jest na podstawie oceny śródrocznej i ocen cząstkowych uzyskanych w II okresie. 13. Uzyskane stopnie w poszczególnych formach aktywności ucznia stanowią podstawę stopnia śródrocznego. Stopnie mają różne wagi. Ocena

śródroczna (roczna) nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych.

Warunki i tryb uzyskania wyższej niż przewidywana oceny klasyfikacyjnej – zgodnie z zapisami w statucie szkoły.

5

Wymagania edukacyjne z chemii w klasie II gimnazjum niezbędne do uzyskania śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych wg kolejnych działów:

Dział 1. WODA I ROZTWORY WODNE

Wymagania na ocenę

dopuszczającą [1]

dostateczną [1 + 2]

dobrą [1 + 2 + 3]

bardzo dobrą [1 + 2 + 3 + 4]

Uczeń: wymienia rodzaje wód; wie, jaką funkcję pełni woda w budowie

organizmów; podaje przykłady roztworów i zawiesin

spotykanych w życiu codziennym; wymienia czynniki przyśpieszające

rozpuszczanie ciał stałych; wie, co to jest stężenie procentowe

roztworu; zna wzór na stężenie procentowe

roztworu; wskazuje znane z życia codziennego

przykłady roztworów o określonych stężeniach procentowych;

wie, co to jest rozcieńczanie roztworu; wie, co to jest zatężanie roztworu; podaje źródła zanieczyszczeń wody; zna podstawowe skutki zanieczyszczeń

wód.

Uczeń: tłumaczy obieg wody w przyrodzie; tłumaczy znaczenie wody w

funkcjonowaniu organizmów; wyjaśnia znaczenie wody w gospodarce

człowieka; podaje, na czym polega proces

rozpuszczania się substancji w wodzie; bada rozpuszczanie się substancji stałych

i ciekłych w wodzie; bada szybkość rozpuszczania się

substancji w wodzie; podaje różnicę między roztworem

nasyconym i nienasyconym; przygotowuje roztwór nasycony; podaje, na czym polega różnica między

roztworem rozcieńczonym a stężonym; potrafi stosować wzór na stężenie

procentowe roztworu do prostych obliczeń;

przygotowuje roztwory o określonym stężeniu procentowym;

wie, na czym polega rozcieńczanie roztworu;

podaje sposoby zatężania roztworów; tłumaczy, w jaki sposób można poznać,

że woda jest zanieczyszczona.

Uczeń: wyjaśnia, jakie znaczenie dla

przyrody ma nietypowa gęstość wody; wykrywa wodę w produktach

pochodzenia roślinnego i w niektórych minerałach;

tłumaczy, jaki wpływ na rozpuszczanie substancji stałych ma polarna budowa wody;

wskazuje różnice we właściwościach roztworów i zawiesin;

wyjaśnia, na czym polega różnica między roztworem właściwym a roztworem koloidalnym;

tłumaczy, co to jest rozpuszczalność substancji;

odczytuje wartość rozpuszczalności substancji z wykresu rozpuszczalności;

oblicza stężenie procentowe roztworu, znając masę substancji rozpuszczonej i rozpuszczalnika (lub roztworu);

oblicza masę substancji rozpuszczonej w określonej masie roztworu o znanym stężeniu procentowym;

oblicza masę rozpuszczalnika potrzebną do przygotowania roztworu określonym stężeniu procentowym;

Uczeń: uzasadnia potrzebę oszczędnego

gospodarowania wodą i proponuje sposoby oszczędzania;

oblicza procentową zawartość wody w produktach spożywczych na podstawie przeprowadzonych samodzielnie badań;

wyjaśnia, co to jest emulsja; otrzymuje emulsję i podaje przykłady

emulsji spotykanych w życiu codziennym;

wyjaśnia, co to jest koloid; podaje przykłady roztworów

koloidalnych spotykanych w życiu codziennym;

korzystając z wykresu rozpuszczalności, oblicza rozpuszczalność substancji w określonej masie wody;

wyjaśnia, od czego zależy rozpuszczalność gazów w wodzie;

omawia znaczenie rozpuszczania się gazów w wodzie dla organizmów;

oblicza stężenie procentowe roztworu, znając masę lub objętość i gęstość substancji rozpuszczonej i masę rozpuszczalnika (lub roztworu);

oblicza masę lub objętość substancji

6

oblicza, ile wody należy dodać do danego roztworu w celu rozcieńczenia go do wymaganego stężenia procentowego;

oblicza masę substancji, którą należy dodać do danego roztworu w celu zatężenia go do określonego stężenia procentowego;

oblicza, ile wody należy odparować z danego roztworu w celu zatężenia go do określonego stężenia procentowego;

omawia zagrożenia środowiska przyrodniczego spowodowane skażeniem wód;

omawia sposoby zapobiegania zanieczyszczeniom wód.

rozpuszczonej w określonej masie lub objętości roztworu o znanym stężeniu procentowym;

oblicza objętość rozpuszczalnika (o znanej gęstości) potrzebną do przygotowania roztworu określonym stężeniu procentowym;

przygotowuje roztwór o określonym stężeniu procentowym przez zmieszanie dwóch roztworów o danych stężeniach;

oblicza masy lub objętości roztworów o znanych stężeniach procentowych potrzebne do przygotowania określonej masy roztworu o wymaganym stężeniu;

wyjaśnia, jak działa oczyszczalnia ścieków;

tłumaczy, w jaki sposób uzdatnia się wodę.

Przykłady wymagań nadobowiązkowych

Uczeń:

wyjaśnia, co to jest mgła i piana;

tłumaczy efekt Tyndalla;

prezentuje swoje poglądy na temat ekologii wód w Polsce i na świecie;

zna i rozumie definicję stężenia molowego;

wykonuje proste obliczenia związane ze stężeniem molowym roztworów.;

stosuje zdobyte wiadomości w sytuacjach problemowych.

7

Dział 2. KWASY

Wymagania na ocenę

dopuszczającą [1 ]

dostateczną [1 + 2]

dobrą [1 + 2 + 3]

bardzo dobrą [1 + 2 + 3 + 4]

Uczeń:

wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami

definiuje pojęcia: elektrolit i nieelektrolit

wyjaśnia, co to jest wskaźnik i wymienia trzy przykłady wskaźników

opisuje zastosowania wskaźników

odróżnia kwasy od innych substancji chemicznych za pomocą wskaźników

definiuje pojęcie kwasy

opisuje budowę kwasów beztlenowych i tlenowych

odróżnia kwasy tlenowe od beztlenowych

wskazuje wodór i resztę kwasową we wzorze kwasu

wyznacza wartościowość reszty kwasowej

zapisuje wzory sumaryczne kwasów: HCl, H2S, H2SO4, H2SO3, HNO3, H2CO3, H3PO4

podaje nazwy poznanych kwasów

opisuje właściwości kwasów: chlorowodorowego, azotowego(V) i siarkowego(VI)

opisuje podstawowe zastosowania kwasów: chlorowodorowego, azotowego(V) i siarkowego(VI)

wyjaśnia, na czym polega dysocjacja

Uczeń:

wymienia wspólne właściwości kwasów

wyjaśnia, z czego wynikają wspólne właściwości kwasów

zapisuje wzory strukturalne poznanych kwasów

wyjaśnia pojęcie tlenek kwasowy

wskazuje przykłady tlenków kwasowych

wymienia metody otrzymywania kwasów tlenowych i beztlenowych

zapisuje równania reakcji otrzymywania poznanych kwasów

opisuje właściwości poznanych kwasów

opisuje zastosowania poznanych kwasów

wyjaśnia pojęcie dysocjacja jonowa

zapisuje i odczytuje wybrane równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów

definiuje pojęcie odczyn kwasowy

zapisuje obserwacje do przeprowadzanych doświadczeń

Uczeń:

wyjaśnia, dlaczego podczas pracy ze stężonymi roztworami kwasów należy zachować szczególną ostrożność

wymienia poznane tlenki kwasowe

zapisuje równania reakcji otrzymywania wskazanego kwasu

wykazuje doświadczalnie żrące właściwości kwasu siarkowego(VI)

podaje zasadę bezpiecznego rozcieńczania stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI)

wyjaśnia, dlaczego kwas siarkowy(VI) pozostawiony w otwartym naczyniu zwiększa swą objętość

planuje doświadczalne wykrycie białka w próbce żywności (w serze, mleku, jajku)

opisuje reakcję ksantoproteinową

zapisuje i odczytuje równania reakcji dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) kwasów

określa odczyn roztworu kwasowego na podstawie znajomości jonów obecnych w badanym roztworze

analizuje proces powstawania kwaśnych opadów i skutki ich działania

rozwiązuje chemografy

opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek)

Uczeń:

zapisuje wzór strukturalny dowolnego kwasu nieorganicznego o podanym wzorze sumarycznym

projektuje doświadczenia, w których wyniku można otrzymywać kwasy

identyfikuje kwasy, na podstawie podanych informacji

odczytuje równania reakcji chemicznych

potrafi rozwiązywać trudniejsze chemografy

proponuje sposoby ograniczenia powstawania kwaśnych opadów

8

jonowa (elektrolityczna) kwasów

definiuje pojęcia jon, kation i anion

zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów (proste przykłady)

wyjaśnia pojęcie kwaśne opady

Przykłady wymagań nadobowiązkowych

Uczeń:

omawia przemysłową metodę otrzymywania kwasu azotowego(V),

definiuje pojęcie stopień dysocjacji,

dzieli elektrolity ze względu na stopień dysocjacji.

Dział 3. WODOROTLENKI

Wymagania na ocenę

dopuszczającą [1]

dostateczną [1 + 2]

dobrą [1 + 2 + 3]

bardzo dobrą [1 + 2 + 3 + 4]

Uczeń:

wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z zasadami

odróżnia zasady od innych substancji chemicznych za pomocą wskaźników

definiuje pojęcia wodorotlenek i zasada

opisuje budowę wodorotlenków

podaje wartościowość grupy wodorotlenowej

zapisuje wzory sumaryczne wodorotlenków: NaOH, KOH, Ca(OH)2, Al(OH)3

opisuje właściwości oraz zastosowania wodorotlenków: sodu, potasu i wapnia

Uczeń:

wymienia wspólne właściwości zasad

wyjaśnia, z czego wynikają wspólne właściwości zasad

definiuje pojęcie tlenek zasadowy

podaje przykłady tlenków zasadowych

wymienia dwie główne metody otrzymywania wodorotlenków

zapisuje równania reakcji otrzymywania wodorotlenku sodu, potasu i wapnia

wyjaśnia pojęcia woda wapienna, wapno palone i wapno gaszone

określa rozpuszczalność wodorotlenków na podstawie tabeli rozpuszczalności

odczytuje proste równania dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) zasad

Uczeń:

rozróżnia pojęcia wodorotlenek i zasada

wymienia przykłady wodorotlenków i zasad

wyjaśnia, dlaczego podczas pracy z zasadami należy zachować szczególną ostrożność

wymienia poznane tlenki zasadowe

zapisuje równania reakcji otrzymywania wybranego wodorotlenku

planuje doświadczenia, w których wyniku, można otrzymać wodorotlenek: sodu, potasu lub wapnia

planuje sposób otrzymywania wodorotlenków trudno rozpuszczalnych

zapisuje i odczytuje równania dysocjacji

Uczeń:

zapisuje wzór sumaryczny wodorotlenku dowolnego metalu

planuje doświadczenia, w których wyniku można otrzymać różne wodorotlenki, także trudno rozpuszczalne

zapisuje równania reakcji otrzymywania różnych wodorotlenków

identyfikuje wodorotlenki na podstawie podanych informacji

odczytuje równania reakcji chemicznych

rozwiązuje chemografy o większym stopniu trudności

wyjaśnia pojęcie skala pH

9

wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa (elektrolityczna) zasad

zapisuje równania dysocjacji jonowej zasad (proste przykłady)

podaje nazwy jonów powstałych w wyniku

odróżnia zasady od kwasów za pomocą wskaźników

wymienia rodzaje odczynu roztworów

określa zakres pH i barwy wskaźników dla poszczególnych odczynów

definiuje pojęcie odczyn zasadowy

omawia skalę pH

bada odczyn i pH roztworu

zapisuje obserwacje do przeprowadzanych doświadczeń

jonowej (elektrolitycznej) zasad

określa odczyn roztworu zasadowego na podstawie znajomości jonów obecnych w badanym roztworze

rozwiązuje chemografy

opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek)

wymienia przyczyny odczynu kwasowego, zasadowego, obojętnego roztworów

interpretuje wartość pH w ujęciu jakościowym (odczyn kwasowy, zasadowy, obojętny)

opisuje zastosowania wskaźników

planuje doświadczenie, które umożliwi zbadanie wartości pH produktów używanych w życiu codziennym

Przykłady wymagań nadobowiązkowych

Uczeń:

opisuje i bada właściwości wodorotlenków amfoterycznych.

Dział 4. SOLE

Wymagania na ocenę:

dopuszczającą [1]

dostateczną [1 + 2]

dobrą [1 + 2 + 3]

bardzo dobrą [1 + 2 + 3 + 4]

Uczeń:

opisuje budowę soli

wskazuje metal i resztę kwasową we wzorze soli

zapisuje wzory sumaryczne soli

Uczeń:

wymienia cztery najważniejsze sposoby otrzymywania soli

podaje nazwy i wzory soli (typowe przykłady)

Uczeń:

podaje nazwy i wzory dowolnych soli

zapisuje i odczytuje równania dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) soli

stosuje metody otrzymywania soli

Uczeń:

wskazuje substancje, które mogą ze sobą reagować, tworząc sól

podaje metody otrzymywania soli

identyfikuje sole na podstawie podanych

10

(chlorków, siarczków)

tworzy nazwy soli na podstawie wzorów sumarycznych i zapisuje wzory sumaryczne soli na podstawie ich nazw, np. wzory soli kwasów: chlorowodorowego, siarkowodorowego i metali, np. sodu, potasu i wapnia

wskazuje wzory soli wśród zapisanych wzorów związków chemicznych

opisuje, w jaki sposób dysocjują sole

zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej soli (proste przykłady)

dzieli sole ze względu na ich rozpuszczalność w wodzie

określa rozpuszczalność soli w wodzie na podstawie tabeli rozpuszczalności wodorotlenków i soli

podaje sposób otrzymywania soli trzema podstawowymi metodami (kwas + zasada, metal + kwas, tlenek metalu + kwas)

zapisuje cząsteczkowo równania reakcji otrzymywania soli (najprostsze)

definiuje pojęcia reakcje zobojętniania i reakcje strąceniowe

odróżnia zapis cząsteczkowy od zapisu jonowego równania reakcji chemicznej

określa związek ładunku jonu z wartościowością metalu i reszty kwasowej

wymienia zastosowania najważniejszych soli, np. chlorku sodu

zapisuje równania reakcji otrzymywania soli (reakcja zobojętniania) w postaci cząsteczkowej, jonowej oraz jonowej skróconej

odczytuje równania reakcji otrzymywania soli

wyjaśnia pojęcia reakcja zobojętniania i reakcja strąceniowa

zapisuje równania reakcji otrzymywania soli (reakcja strąceniowa) w postaci cząsteczkowej

korzysta z tabeli rozpuszczalności wodorotlenków i soli

zapisuje i odczytuje wybrane równania reakcji dysocjacji jonowej soli

dzieli metale ze względu na ich aktywność chemiczną (szereg aktywności metali)

wymienia sposoby zachowania się metali w reakcji z kwasami (np. miedź lub magnez w reakcji z kwasem chlorowodorowym)

zapisuje obserwacje z przeprowadzanych na lekcji doświadczeń

wyjaśnia przebieg reakcji zobojętniania

zapisuje równania reakcji otrzymywania soli w postaci cząsteczkowej i jonowej

określa, korzystając z szeregu aktywności metali, które metale reagują z kwasami według schematu:

metal + kwas sól + wodór

wymienia przykłady soli występujących w przyrodzie

projektuje doświadczenia umożliwiające otrzymywanie soli w reakcjach strąceniowych

formułuje wniosek dotyczący wyniku reakcji strąceniowej na podstawie analizy tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków

podaje zastosowania soli

opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek)

informacji

wyjaśnia, jakie zmiany zaszły w odczynie roztworów poddanych reakcji zobojętniania

przewiduje, czy zajdzie dana reakcja chemiczna

proponuje reakcję tworzenia soli trudno rozpuszczalnej

określa zastosowanie reakcji strąceniowej

zapisuje i odczytuje równania reakcji otrzymywania dowolnej soli w postaci cząsteczkowej i jonowej

projektuje doświadczenia otrzymywania soli

przewiduje efekty zaprojektowanych doświadczeń

formułuje wniosek do zaprojektowanych doświadczeń

Przykłady wymagań nadobowiązkowych

Uczeń:

wyjaśnia pojęcie hydroliza,

11

wyjaśnia pojęcie hydrat, wymienia przykłady hydratów,

wyjaśnia pojęcia: sól podwójna, sól potrójna, wodorosól i hydroksosól.

DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ PROGRAMOWYCH DO MOŻLIWOŚCI UCZNIA Z DYSLEKSJĄ: Zakres dostosowywania wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia z dysleksją.

- Brać pod uwagę wolniejsze tempo pracy, trudności w pisaniu i czytaniu - Utrwalać znajomość zasad ortograficznych oraz umiejętność stosowania reguł w praktyce; - Umożliwić korzystanie ze słownika ortograficznego - Wdrażać do samokontroli i czujności ortograficznej - Zmniejszenie stopnia trudności i obszerności zadań - Dzielenie materiału na mniejsze partie, wyznaczanie czasu na ich opanowanie i odpytywanie - Formułowanie pytań w formie zdań o prostej konstrukcji powołujących się na ilustrujące przykłady - Częste podchodzenie do ucznia w trakcie samodzielnej pracy w celu udzielania dodatkowej pomocy, wyjaśnień - Należy zezwolić na dokończenie w domu niektórych prac wykonywanych na lekcjach, zadawać do domu na miarę możliwości ucznia - Dyktanda przeprowadzać indywidualnie w wolniejszym tempie i na wyrazach wyraźnie zapowiedzianych, sprawdzać reguły pisowni, - Zapewnienie większej ilości czasu i powtórzeń na opanowanie materiału, - Docenianie każdego sukcesu

Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych ucznia z dysleksją:

naukę definicji, reguł wzorów, symboli chemicznych rozłożyć w czasie, często przypominać i utrwalać, nie wyrywać do natychmiastowej odpowiedzi, przygotować wcześniej zapowiedzią, że uczeń będzie pytany, w trakcie rozwiązywania zadań tekstowych sprawdzać, czy uczeń przeczytał treść zadania i czy prawidłowo ją zrozumiał, w razie potrzeby udzielać

dodatkowych wskazówek, w czasie sprawdzianów zwiększyć ilość czasu na rozwiązanie zadań, można też dać uczniowi do rozwiązania w domu podobne zadania, uwzględniać trudności związane z myleniem znaków działań, przestawianiem cyfr, zapisywaniem reakcji chemicznych itp., materiał sprawiający trudność dłużej utrwalać, dzielić na mniejsze porcje, oceniać tok rozumowania, nawet gdyby ostateczny wynik zadania był błędny, co wynikać może z pomyłek rachunkowych,

DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ PROGRAMOWYCH DO MOŻLIWOŚCI UCZNIA, U KTÓREGO STWIERDZONO TRUDNOŚCI DYDAKTYCZNE: Zakres dostosowywania wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia u którego stwierdzono trudności dydaktyczne.

Brać pod uwagę wolniejsze tempo pracy, ewentualne trudności w pisaniu i czytaniu

Udzielać dodatkowych wskazówek, naprowadzać na prawidłowy tok rozumowania

Wracać do podstaw programowych z lat wcześniejszych, aby lepiej je utrwalić

Zmniejszyć stopień trudności i obszerności zadań

12

Dzielić materiał na mniejsze partie, wyznaczać więcej czasu na ich opanowanie i odpytywanie

Formułowanie pytań w formie zdań o prostej konstrukcji powołujących się na ilustrujące przykłady

Częste podchodzenie do ucznia w trakcie samodzielnej pracy w celu udzielania dodatkowej pomocy, wyjaśnień

Należy zezwolić na dokończenie w domu niektórych prac wykonywanych na lekcjach, zadawać do domu na miarę możliwości ucznia

Można wyznaczać dodatkowe/zamienne zadania, na miarę możliwości ucznia w celu poprawy ocen

Pomoc w odczytywaniu tekstów ze zrozumieniem oraz prowadzeniu notatek (np. karty pracy), dzielenie tekstu dłuższego i bardziej złożonego na części – szczegółowa analiza tekstu, stosowanie pytań pomocniczych, wypisywanie elementów ważnych w zadaniu, wypisywanie danych, powtarzanie przez ucznia tekstu własnymi słowami, praca etapami,

Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych ucznia u którego stwierdzono trudności dydaktyczne: naukę definicji, reguł wzorów, symboli chemicznych rozłożyć w czasie, często przypominać i utrwalać, w trakcie rozwiązywania zadań tekstowych sprawdzać, czy uczeń przeczytał treść zadania i czy prawidłowo ją zrozumiał, w razie potrzeby udzielać

dodatkowych wskazówek, w czasie sprawdzianów zwiększyć ilość czasu na rozwiązanie zadań, można też dać uczniowi do rozwiązania w domu podobne zadania, materiał sprawiający trudność dłużej utrwalać, dzielić na mniejsze porcje, podawać polecenia w prostszej formie (dzielić złożone treści na proste, bardziej zrozumiałe części) – kierować do ucznia krótkich komunikatów ogniskujących

jego uwagę na toku lekcji unikać trudnych, czy bardzo abstrakcyjnych pojęć, unikać pytań problemowych, przekrojowych, odrębnie instruować, zadawać do domu tyle, ile uczeń jest w stanie wykonać samodzielnie, jak najczęściej podchodzić do ucznia podczas samodzielnej pracy, w celu udzielenia dodatkowej pomocy, wyjaśnień, wydłużyć termin poprawy ocen

DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ PROGRAMOWYCH DO MOŻLIWOŚCI UCZNIA ZDOLNEGO: Zakres dostosowywania wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia zdolnego:

Indywidualne formy pracy na lekcji, zadań domowych, kryteriów oceniania

Umożliwienie poszerzania wiedzy o treści wykraczające poza podstawę programową,

Umożliwienie korzystania z różnych form rozwoju zainteresowań

Przygotowanie do konfrontacji posiadanej wiedzy z wymaganiami konkursowymi

Różnicowanie obszerności i terminowości prac

Poszerzanie treści programowych z przedmiotów

Zwiększenie wymagań edukacyjnych

Przydzielanie trudniejszych zadań podczas pracy grupowej lub indywidualnej,

Stwarzanie sytuacji wyboru zadań, ćwiczeń o większej skali trudności, lub prac dodatkowych,

Różnicowanie stopnia trudności prac klasowych i domowych,

13

Przydzielanie specjalnych ról np. asystenta, lidera,

Organizacja konkursów szkolnych,

Przygotowanie projektu, czyli dłuższej formy umożliwiającej przeprowadzenie badan i analizy ciekawego zadania,

Przydzielenie tzw. ligi zadaniowej, czyli cotygodniowej listy zadań do samodzielnego rozwiązania,

DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ PROGRAMOWYCH DO MOŻLIWOŚCI UCZNIA Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIIĄ UMYSŁOWĄ W STOPNIU LEKKIM: Wskazania nakierowane na niwelowanie trudności rozwojowych i edukacyjnych:

Dostosowanie wymagań programowych do możliwości ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim

Zadawanie pytań pomocniczych, ukierunkowanie na problem, istotę sprawy,

Kontrolowanie toku myślenia podczas wykonywania zadań

Stosowanie poleceń prostych,

Dzielenie materiału do nauki na mniejsze części

Przykłady ilustrować, odwoływać się do konkretów

Wracać do podstaw programowych z lat wcześniejszych, aby lepiej je utrwalić

Pomoc w rozwiązywaniu zadań tekstowych – szczegółowa analiza tekstu, stosowanie pytań pomocniczych, wypisywanie elementów ważnych w zadaniu, wypisywanie danych, powtarzanie przez ucznia tekstu własnymi słowami, praca etapami,

Pomoc w nabywaniu umiejętności matematycznych i wyobraźni matematycznej – działania na konkretach, stosowanie grafów i innych pomocy, stosowanie prostych przykładów działań, wykorzystanie np. liczydeł, stosowanie rysunków

Pomoc w odczytywaniu tekstów ze zrozumieniem oraz prowadzeniu notatek (np. karty pracy), dzielenie tekstu dłuższego i bardziej złożonego na części,

Uczeń powinien zajmować miejsce w pierwszych ławkach

Wydłużenie czasu pracy;

Dostosować wielkość czcionki prac pisemnych do potrzeb ucznia Warunki zapobiegania wtórnym skutkom niepełnosprawności:

korygowanie, usprawnianie i kompensowanie zaburzonych funkcji

rozwijanie umiejętności poznawczych, potrzebnych do należytej orientacji w otoczeniu.

stopniowanie trudności i indywidualizacja w procesie kształcenia.

kształtowanie równowagi emocjonalnej i pozytywnej motywacji do pracy.

rozwijanie zainteresowań, predyspozycji oraz naturalnej aktywności.

wdrażanie do zdobycia niezależności i zaradności życiowej.

docenianie za postępy dydaktyczne i pozytywne zachowania

wdrożenie do uczestniczenia w różnych formach życia społecznego na równi z innymi

14

Zakres dostosowania wymagań edukacyjnych: Uczniowie realizują treści podstawy programowej kształcenia ogólnego. Zaleca się: dostosowanie ilości materiału przeznaczonego do opanowania do możliwości dziecka, wydłużenie czasu pracy, zwiększenie ilości powtórzeń, udzielanie dodatkowych wyjaśnień, wskazówek. Stosowanie wzmocnień pozytywnych poprzez pochwałę, nagrodę za niewielkie postępy ucznia. Dostosowanie sposobu sprawdzania wiadomości i oceniania:

umożliwienie zdawania części materiału ustnie,

oceniać wartość merytoryczną prac, nie biorąc pod uwagę błędów,

nie wyrywać ucznia do odpowiedzi na forum klasy,

brać pod uwagę wysiłek i zaangażowanie ucznia, udział w zajęciach, aktywność, zainteresowanie tematyką, a także stopień przygotowania do zajęć, odrabianie prac domowych,

Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania przez uczniów śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z fizyki opracowane zgodnie z zapisami art. 44b ust.8 ustawy z dnia 7 września 1991r o systemie oświaty (Dz.U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.)

Opracowała: Katarzyna Krasucka