Wykład: Pieniadz˛ i Polityka monetarna · Wykład: Pieniadz˛ i Polityka monetarna Makroekonomia II Zima 2018/2019 - SGH ... Wielka Brytania w mld funtów 67,4 373,3 1464,3 2130,6

Wykład: Pieniadz i Polityka monetarna

Makroekonomia IIZima 2018/2019 - SGH

Jacek Suda

Wykład: Pieniadz

Barter a pieniadz

Gospodarka bez pieniadza to gospodarka barterowa - wymiana macharakter bezposredni, w której jedne dobra i usługi wymieniane sa nainne

Wymaga spotkania sie dwóch osób, które chca dokonac wzajemnejwymiany

Pieniadz pozwala ominac ta podwójna zbieznosc potrzeb (doublecoincidence of wants)

Pieniadz to zbiór aktywów, które ludzie wykorzystuja do kupowaniadóbr i usług

Pieniadz jest prawnie okreslonym srodkiem płatniczym

Wykład: Pieniadz

Funkcje pieniadza

3 funkcje pieniadza:1 srodek przechowywania wartosci

umozliwia przeniesienie siły nabywczej w czasie2 jednostka rozliczeniowa

miara słuzaca do okreslania cen i zapisywania zobowiazan3 srodek wymiany

ułatwia wymiane handlowa

Pieniadz musi byc prawnie okreslonym srodkiem płatniczymniejasny status kryptowalut, np. bitcoin: legalny srodek płatniczy tylko wniektórych krajach

Wykład: Pieniadz

Rodzaje pieniadzy

Pieniadz towarowypieniadz, który przyjmuje postac towaru o wartosci samoistnejnp. złoto, srebro, bydło (Imperium rzymskie), papierosy,...kamienie z wysp Yap,...

Pieniadz fiducjarny/symboliczny (fiat money)pieniadz niemajacy oparcia w dobrach materialnychuznany jako legalny srodek płatniczywartosc wieksza niz materiał, z którego został wytworzonynp. gotówka

Wykład: Pieniadz

Agregaty pieniezne

Gotówka = banknoty + monety w obiegu

M0 = baza monetarna = gotówka + rezerwy bankowe (wkładytrzymane przez banki komercyjne w banku centralnym

M1 = M0 + wkłady bankowe a vista (rachunki na zadanie)uzywane w codziennych transakcjach

M2 = M1 + bankowe wkłady terminowe (lub oszczednosciowe) onieograniczonej dostepnosci

M3 = M2 + duze depozyty terminowe + wkłady w instytucjachpozabankowych

Poszczególne agregaty róznia sie płynnoscia: łatwoscia przekształcenia

W naszych rozwazaniach pieniadz toM = gotówka (C) + wkłady bankowe (D)

Wykład: Pieniadz

Agregaty pieniezne

Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e

© Michael Burda and Charles Wyplosz, 2017. All rights reserved.

Pieniądz w 4 krajach i strefie euro w 2015

Źródło: IMF, Central banks' bulletins

Table 9.1

Gotówka M0 M1 M2 M3

Wielka Brytania w mld funtów 67,4 373,3 1464,3 2130,6 2401,3

w % PKB 3,6 20,0 78,5 114,3 128,8

Strefa Eurow mld euro 1110,8 1930,8 6630,8 10234,5 10836,8

w % PKB 10,7 18,6 63,7 98,3 104,1

Stany Zjednoczone

w mld dolarów 1380,5 3611,4 3147,0 12401,5

w % PKB 7,7 20,1 17,5 69,1

Polskaw mld PLN 163,0 215,0 692,1 1145,7 1155,4

w % PKB 9,1 12,0 38,7 64,0 64,6

Szwecjaw mld koron 73,5 144,4 2289,4 2728,9 2788,7

w % PKB 1,8 3,5 55,1 65,7 67,1

Wykład: Pieniadz

Podaz pieniadza

Podaz pieniadza to ilosc pieniadza krazacego w gospodarce

Podaz pieniadza M0, a posrednio M1, okreslona jest przez bankcentralny

w Polsce: Narodowy Bank Polski (NBP)w strefie euro: Europejski Bank Centralny (ECB) (1999/2002)

19 krajów w strefie euro: Austria, Belgia, Cypr (2008), Estonia (2011),Finlandia, Francja, Grecja (2001), Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa(2015), Luksemburg, Łotwa (2014) , Malta (2008), Niemcy, Portugalia,Słowacja (2009), Słowenia (2007), Włochy

w Stanach Zjednoczonych: System Rezerwy Federalnej (Fed)12 banków regionalnych + zarzad Rezerwy Federalnej + FOMC

przy pomocy polityki pienieznej

Neutralnosc pieniadza (w długim okresie)Zasada neutralnosci pieniadza: (w długim okresie) zmiany podazypieniadza zmieniaja tylko zmienne nominalne, a nie realne→ ceny rosna w takim samym tempie jak podaz pieniadza

Wykład: Pieniadz

Popyt na pieniadz

Gospodarstwa domowe (i przedsiebiorstwa) potrzebuja pieniedzy dotransakcji handlowych i przeniesienia swoich zasobów w czasie

Popyt na pieniadz okresla ile pieniedzy potrzebuja gospodarstwadomowe

Załózmy, ze gospodarstwa domowe trzymaja czesc swojego dochodu(k) w pieniadzach w celu przeprowadzeniu transakcji

Popyt na pieniadz okreslony jest wielkoscia nominalna dochodu(równanie Cambridge)

M = kPY

PY = nominalne PKBM = popyt na pieniadzDla V = 1/k = szybkosc obiegu pieniadza — ilosciowa teoria pieniadza

MV = PY

Popyt na pieniadz zalezy od nominalnego (PY) a nie realnego (Y) PKB

Wykład: Pieniadz

Siła nabywcza i wzrost podazy pieniadza

Wartosc (= siła nabywcza) pieniadza jest odwrotnie proporcjonalna dopoziomu cen

MP

= kY

M/P to realna wartosc pieniadza a

MP

= kY

okresla realny popyt na pieniadz jak funkcje realnego PKB (Y)

Co jezeli ilosc (podaz) pieniadza rosnie?k jest stałe (z załozenia)

M = kPY =⇒ M ↑ ⇒ PY ↑

PY ↑ ⇒ P ↑ (wzrost poziomu cen = inflacja) i/lub Y ↑ (wzrost PKB)

Wykład: Pieniadz

Podaz pieniadza i inflacja



Źródło: IMF International Financial Statistics

Wzrost ilości pieniądza i inflacja, 1975-2006Fig. 5.1 (a)

Infla

cja

Wzrost ilości pieniądza

Wykład: Pieniadz

Podaz pieniadza i inflacja

Inflacja i wzrost podazy pieniadza, 1999-2007Inflation and money growth, 1999 - 2007

0,1

1,0

10,0

100,0

1 10 100

China Switzerland

U.S.

Euro Area

Inflation r

ate

(p

erc

ent,

lo

gari

thm

ic s

cale

)

Money supply growth (percent, logarithmic scale)

Singapore

Ecuador Turkey

Belarus

Argentina

Indonesia

2. Money supply and money demand

Wykład: Pieniadz

Pieniadze, ceny i wielkosc produkcji

Popyt na pieniadz:Md = kPY

Tempo wzrostu popytu na pieniadz (∆M/M)

∆MM≈ ∆P

P+

∆YY

(+∆PP

∆YY )

tempo wzrostu popytu na pieniadz = inflacja + wzrost realnego PKBP ↑: potrzeba wiecej pieniedzy do przeprowadzenia tej samej liczby transakcjiY ↑: potrzeba wiecej pieniedzy do przeprowadzenia wiekszej liczby transakcji

W równowadze: podaz pieniadza Ms = Md popyt na pieniadz.

π =∆Ms

Ms −∆YY

Jezeli podaz pieniadza rosnie szybciej niz PKB (np. bank centralnywydrukuje wiecej pieniedzy) pieniedzy jest za duzo w stosunku do liczbydóbr i usług→ wzrost cen przywraca równowage

∆(M/P)

M/P=

∆YY

Wykład: Pieniadz

Zasada neutralnosci i zasada dychotomii

W długim okresie obserwujemy zasade neutralnosciZmiany podazy pieniadza nie wpływaja na realny PKBZmiany podazy pieniadza wpływaja tylko na poziom cenMP jest stałe, jezeli Y jest stałe

Brak wpływu na PKB oznacza

π =∆MM

W długim okresie wzrost podazy pieniadza nie wpływa na zmiany PKBale wzrost PKB wpływa na popyt na pieniadz: zasada dychotomii

wzrost PKB zalezy od wzrostu czynników produkcji i technologiiwzrost PKB powoduje wzrost zapotrzebowania na pieniadz, zebyprzeprowadzic wiecej transakcji

Wzrost PKB oznaczaπ =

∆MM− ∆Y

Y

stopa inflacji zalezy od polityki pienieznej (Ms) i tempa wzrostu PKB (Y)

Wykład: Pieniadz

Równowaga na rynku pieniadza



P1

M1

S1

M2

S2

Fig. 5.4

PD

M

Równowaga na rynku pieniądza

A1

P2

Md=PkY

A2

Wykład: Pieniadz

Instytucje monetarne

Pieniadz tworzony jest przez instytucje pieniezne1 bank centralny2 banki komercyjne

M = C + D

Bank centralny:ma wyłaczne prawo do kontroli obiegu pieniadza ikredytujest bankiem banków: banki maja własne rachunkiw banku centralnymemituje gotówke (C)tworzy rezerwy bankowe (wkłady trzymane prezbanki komercyjne) (R)=⇒ kontroluje baze monetarna, M0 = C + R



Fig. 9.3

Bilans banku centralnego

Aktywa Pasywa

Aktywa zagraniczne

Kredyty dla banków

komercyjnych

Papiery wartościowe

Gotówka w obiegu

Wkłady banków komercyjnych

Wkłady państwa

Wartość netto

Wykład: Pieniadz

Banki komercyjne

Banki to posrednicy finansowi pomiedzy włascicielamiwkładów/depozytów a kredytobiorcamiBanki przyjmuja krótkookresowe zobowiazania (D) i tworzadługookresowe aktywa (L) =⇒ przekształcaja termin płatnosciPrzekształcaniu terminu płatnosci towarzyszy ryzyko: jezeli(czesc/wszyscy) depozytariusze zarzadaja swoich srodkówulokowanych jako depozyty (run na bank) bank moze nie byc w staniewywiazac sie ze swoich zobowiazanBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e


Fig. 9.1

Gotówka w skarbcu i wkłady w banku

centralnym

Kredyty

Papiery wartościowe

Zobowiązania wobec banku centralnego

Wkłady klientów

Wartość netto

Aktywa Pasywa

Bilans banku komercyjnego

Wykład: Pieniadz

Tworzenie pieniedzy przez banki komercyjne

Tworzenie pieniadza ma forme udzielania kredytów

Idea: banki uzywaja depozytów do udzielania kredytów, które stworzakolejne depozyty

(W wiekszosci krajów) banki musza utrzymywac rezerwy: czescwkładów pienieznych, które nie sa pozyczane

Dwa przykłady:1 Stopa rezerw = 100% – bank trzymaja wszystkie depozyty jako rezerwy2 Stopa rezerw < 100% - banki trzymaja tylko czesc depozytów jako

rezerwy, reszta finansuja kredyty

Wykład: Pieniadz

Przykład 1: 100% rezerw

Robinson ma C = 1000 USD→ D = $0 i M = $1000

Deponuje pieniadze w "Pierwszym Banku"

Bank musi odłozyc 100% depozytu jako rezerwe

C = $0, D = $1000 i M = $1000



Pierwszy BankAktywa Pasywa

rezerwy 1000 depozyty 1000

Przy stopie rezerw = 100% brak kreakcji pieniadza przez bankkomercyjny

Wykład: Pieniadz

Przykład 2: 10% rezerw - "Pierwszy bank"

Robinson ma C = 1000 USD→ D = $0 i M = $1000

Deponuje pieniadze w "Pierwszym Banku"

Bank musi odłozyc 10% depozytu jako rezerwe

Bank udziela pozyczki Robertowi: (100%-10%) wielkosci depozytuRobinsona




rezerwy 100 depozyty 1000kredyty 900

C = $900, D = $1000 i M = $1900

Wykład: Pieniadz

Przykład 2: 10% rezerw - "Drugi bank"

Robert za C = 900 USD kredytu kupuje laptopaWłasciciel sklepu deponuje pieniadze za sprzedanego laptopa w"Drugim Banku"“Drugi bank” musi odłozyc 10% depozytu jako rezerwe“Drugi bank” udziela pozyczki Włodkowi: (100%-10%) wielkoscidepozytu Roberta







Drugi BankAktywa Pasywa


C = $810, D = $1000 + $900 i M = $2710System bankowy tworzy pieniadze w postaci depozytówAle: system bankowy nie tworzy majatku (depozyty rosna w tymsamym tempie co dług)

Wykład: Pieniadz

Mnoznikowa kreacja pieniadza

Proces ten bedzie trwał az wszystkie mozliwe depozyty zostanapozyczone



1000

100

Rezerwy

90

Rezerwy

900Kredyt 810Kredyt Kredyt itd.

itd.

Mnożnik kreacji pieniądza

Fig. 9.2

W sumie w sytemie bankowym bedziedepozyty (D) = 10 000kredyty (L) = 9 000rezerwy (R) = 1 000

Proces tworzenia pieniadza i kredytu nazywany jest procesemmnoznikowej kreacji pieniadzaJezeli czesc rr wkładu zostaje jako rezerwa a czesc (1− rr) jestpozyczana to wartosc depozytów z poczatkowego wkładu C wyniesie

D = C+C·(1−rr)+C·(1−rr)2+C·(1−rr)3+. . . = C1

1− (1− rr)=

Crr

a wielkosc rezerw

R = C · rr + C · (1− rr) · rr + C · (1− rr)2 · rr + . . . = D · rr = CWykład: Pieniadz

Stopa rezerw obowiazkowych

Mnoznik kreacji pieniadza: odwrotnosc stopy rezerw obowiazkowych 1rr



Table 9.2

Wymagana stopa rezerw, wybrane kraje

Kraj Wkłady, których dotyczy obowiązek posiadania rezerw

Obowiązkowa minimalna stopa rezerw

Australia Nie ma

Chiny Wkłady w dużych instytucjach finansowych 18,5%

Czechy Wkłady dwuletnie i krótsze 2,0%

Stefa euro Wkłady dwuletnie i krótsze 1,0%

Węgry Wszystkie wkłady 2,0%

Polska Wszystkie wkłady z wyjątkiem repo 3,5%

Szwajcaria Wkłady trzymiesięczne i krótsze 2,5%

Wielka Brytania Nie ma

Stany Zjednoczone „Rachunki transakcyjne” większe niż $15,2 mln ale mniejsze niż $110,2 mln 3,0%

„Rachunki transakcyjne” większe $110,2 mln 10,0%

Wykład: Pieniadz

Rezerwy

Rezerwy banków komercyjnych moga przybrac forme gotówki wskarbcu lub wkładów w banku centralnymBankom opłaca sie trzymac dokładnie tyle rezerw, ile jest to wymaganeprawemStopa rezerw okreslana jest przez bank centralny, który w ten sposóbokresla stopien kreacji pieniadza przez banki komercyjneZmiana stopy rezerw obowiazkowych (rr) zmienia ilosc depozytów iilosc pieniadza w gospodarce

R = rr · D =⇒ D ≤ (=)1rr· R



Związek między rezerwami a zasobem pieniądza w gospodarce

Rezerwy

Wkłady

Zmiana wielkości rezerw

Zmiana wielkości wkładów

Fig. 9.4

Wykład: Pieniadz

Zmiany mnoznika pieniadza

Zmiana M0 zmienia ilosc pieniadza w gopodarce

M0 = C + R

M1 zalezy od ilosci depozytów

M1 = C + D =⇒ M1 = C +1rr· R

Im nizsze rr tym wiecej depozytów D i tym wiekszy M1

Jezeli gospodarstwa domowe wola trzymac gotówke od depozytów toM1 spada

Jezeli bank nie ma wkładów na udzielenie (nowego) kredytu lub nie mawymaganej ilosci rezerw, moze pozyczyc wymagane rezerwy od bankucentralnego lub innego banku (na rynku miedzybankowym) = kreacjapieniadza

Wykład: Pieniadz

Instrumenty polityki pienieznej

Bank centralny wpływa na podaz pieniadza (M) za pomoca 3instrumentów:

1 Stopa rezerw obowiazkowych, rrrr ↑ ⇒ M1 ↓

2 Operacje otwartego rynku: kupno i sprzedaz aktywów (np. obligacjirzadowych)

NBP kupuje obligacje na rynku i płaci C (lub R) ⇒ M0 ↑ ⇒ M1 ↑NBP sprzedaje obligacje na rynku za C (lub R) ⇒ M0 ↓ ⇒ M1 ↓

3 Oprocentowanie pozyczek dla banków, ii ↓ ⇒ rezerwy sa tansze ⇒ podaz kredytów ↑ ⇒ M0 ↑ ⇒ M1↑

Bank centralny kontroluje w pełni tylko M0, nie M1

Wykład: Pieniadz

Rynek pieniadza



Fig. 9.5

Stopy procentowe w strefie euro w latach 2007-2015

Źródło: ECB Monthly Bulletin, Grudzień 2016

Wykład: Pieniadz

Popyt na pieniadz

Jak dotad: popyt na pieniadz

Md = kPY

Koszt trzymania pieniadza = nominalna stopa procentowakoszt utraconych mozliwosci

k(i) okresla ile pieniedzy gospodarstwa chca trzymac jako funkcjestopy procentowej: im wyzsze i, tym mniejsze k(i) :

Md = k(i)PY

(k′(i) < 0)

Wykład: Pieniadz

Rynek pieniadza: popyt na pieniadz



Rynek pieniądza: popyt na bazę monetarną

D

Fig. 9.7 (a)

M0

Sto

pa m

iędz

yban

kow

a

Popyt podmiotów gospodarczych na pieniądz wpływa na pochodny popyt

na bazę monetarną, zgłaszany przez banki komercyjne.

Wykład: Pieniadz

Rynek pieniadza: podaz bazy monetarnej



Rynek pieniądza: podaż bazy monetarnej

D

0sM

Fig. 9.7 (b)

A

Podaż bazy monetarnej

kontrolowana jest przez bank centralny

Sto

pa m

iędz

yban

kow

a

M0

Wykład: Pieniadz

Rynek pieniadza: stała podaz



Rynek pieniądza: stała podaż pieniądza

D ′D

0sMC

Fig. 9.7 (c)

A

Wzrost popytu przy braku reakcji banku

centralnego

Sto

pa m

iędz

yban

kow

a

M0

Wykład: Pieniadz

Rynek pieniadza: stała stopa procentowa



Rynek pieniądza: stała stopa procentowa

D ′D

0sM ′0sM

Fig. 9.7 (d)

BA

Popyt rośnie ale bank centralny

chce utrzymać stałą stopę procentową.

Sto

pa m

iędz

yban

kow

a

M0

Wykład: Pieniadz

Rynek pieniadza



Rynek pieniądza: przypadek ogólny

D

A

′D

C

B

Fig. 9.7 (d)

Bank centralny może wybrać dowolny punkt na krzywej popytu na bazę

monetarną

Sto

pa m

iędz

yban

kow

a

M0

Wykład: Pieniadz

Rynek pieniadza: stopa procentowa w równowadze



Ustalanie stopy procentowej

Fig. 9.8 (a)

D

S

Bank centralny może ustalić dowolną stopę procentową, dostarczając taką ilość pieniądza M0 na jaką – przy tej stopie –zgłasza zapotrzebowanie sektor prywatny.

Sto

pa m

iędz

yban

kow

a

M0

Wykład: Pieniadz

Stopa procentowa a podaz pieniadza

Bank centralny ustala równowage na rynku pieniadza M0d = M0s

poprzez:

1 trzymanie stopy procentowej i na okreslonym przez bank centralnypoziomie ⇒ bank dostarcza zadana przy danej stopie procentowejilosc M0s (czyli M0d = M0s przy stopie i)

2 trzymanie bazy monetarnej M0s na okreslonym przez bank centralnypoziomie ⇒ bank pozwala by popyt na pieniadz (i rynek) okresliłstope procentowa

Oba sposoby moga dac taka sama podaz pieniadza M0s i stopeprocentowa i

Wykład: Pieniadz

Stopy procentowe

Stopa depozytowa (23 listopada 2018: 0,50%)wyznacza dolny poziom stóp procentowych na rynku miedzybankowymmówi, ile bank centralny zapłacic za depozyty przyjmowane od bankówkomercyjnychw EBC: deposit rate

Stopa referencyjna (23 listopada 2018: 1,50%)stanowi podstawe do okreslenia krótkoterminowych stóp procentowych na rynkumiedzybankowymw Polsce wyznaczona przez rentownosc 7-dniowych bonów pienieznychsprzedawanych przez NBP bankom komercyjnymw EBC: main refinancing operations (MRO) rate

Stopa lombardowa (23 listopada 2018: 2,50%)okresla górny pułap stawek na rynku miedzybankowym— stawka, po której bankcentralny godzi sie udzielac pozyczek bankom komercyjnym, które nie uzyskajadostepu do płynnosci z innych zródeł (np. z innych banków)Kredyt lombardowy zabezpieczany jest bezpiecznymi papierami wartosciowymi,które banki komercyjne oddaja do dyspozycji bankowi centralnemuw EBC: marginal lending rate

Wykład: Pieniadz

Podstawowe stopy procentowe na rynku miedzybankowym

Podstawowe stopy procentowe na rynku miedzybankowym

w PolsceWIBOR: Warsaw Interbank Offered Rate

srednia arytmetyczna wielkosci oprocentowania podawanych przeznajwieksze banki działajace w Polsce;referencyjna wysokosc oprocentowania kredytów na polskim rynkumiedzybankowym23 listopada 2018: O/N: 1,50%; 1W: 1,54%; 1M: 1,64%; 3M: 1,72%; 6M:1,79%; 1Y: 1,87%

POLONIAsrednia wazona oprocentowania niezabezpieczonych depozytówmiedzybankowych zawartych na termin overnight (O/N) w danym dniuroboczym23 listopada 2018: 1,21%

w strefie euroEONIA: Euro Overnight Index Average

23 listopada 2018: -0,362%

Wykład: Pieniadz

Stopa procentowa w Polsce

Podstawowe stopy procentowe NBPBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e


Zródło: NBP

Wykład: Pieniadz

Stopy procentowe w Polsce

Stopy procentowe NBP i stawka Polonia

2006 2008 2010 2012 2014 2016Data

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Stop

apr

ocen

tow

aStopy procentowe NBP i stawka Polonia

PoloniaDepozytowaLombardowaReferencyjna

2005 2007 2009 2011 2013 2015Data

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Stop

apr

ocen

tow

a

Stawka Polonia i stopy WIBOR: srednie miesieczne

PoloniaWIBOR ONWIBOR 2WWIBOR 1M

WIBOR 3MWIBOR 6MWIBOR 1YZakres stop NBP

2005 2007 2009 2011 2013 2015Data

0

5

10

15

20

Stop

apr

ocen

tow

a

WIBOR i srednie oprocentowanie depozytow i kredytow

Depozyty gosp. dom.WIBOR 1YKredyty kons.

Kredyty mieszk.Kredyty przeds.

2

Zródło: NBP, Bielecki (2018) Wykład: Pieniadz


Stawka Polonia i stopy WIBOR

2006 2008 2010 2012 2014 2016Data

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Stop

apr

ocen

tow

a



2005 2007 2009 2011 2013 2015Data

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Stop

apr

ocen

tow

aStawka Polonia i stopy WIBOR: srednie miesieczne



2005 2007 2009 2011 2013 2015Data

0

5

10

15

20

Stop

apr

ocen

tow

a

WIBOR i srednie oprocentowanie depozytow i kredytow



2

Zródło: NBP, Bielecki (2018) Wykład: Pieniadz


WIBOR i srednie oprocentowanie depozytów i kredytów

2006 2008 2010 2012 2014 2016Data

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Stop

apr

ocen

tow

a



2005 2007 2009 2011 2013 2015Data

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Stop

apr

ocen

tow

a

Stawka Polonia i stopy WIBOR: srednie miesieczne



2005 2007 2009 2011 2013 2015Data

0

5

10

15

20

Stop

apr

ocen

tow

aWIBOR i srednie oprocentowanie depozytow i kredytow



2

Wykład: Pieniadz

Polityka pieniezna

Cele banku centralnegostabilnosc cen (cel inflacyjny NBP: 2.5% ± 1%)zatrudnienie i wzrost gospodarczy

CeleNBP:

Podstawowym celem polityki pienieznej jest utrzymaniestabilnego poziomu cen. Stabilnosc cen jest niezbedna dozbudowania trwałych fundamentów długofalowego wzrostugospodarczego.

ECB: stabilnosc cen przede wszystkimFed: oba cele równie wazne

Konflikt celówwyzsza podaz pieniadza M⇒ wyzsza inflacja w długim okresie(neutralnosc pieniadza)wyzsza podaz pieniadza M⇒ nizsze stopy procentowe i⇒ wyzszywzrost i zatrudnienie w krótkim okresie

(W wiekszosci krajów) bank centralny jest niezalezny od rzadu

Wykład: Pieniadz

Wybór strategii polityki pienieznej



Wybór strategii polityki pieniężnej

Fig. 9.11 (a)

Sto

pa p

roce

ntow

a

D

Si

SM

M

Wykład: Pieniadz

Strategia i cele posrednie

Inflacja, wzrost gospodarczy i zatrudnienie nie sa pod bezposredniakontrola banku centralnego

Bank centralny wpływa na te wielkosci poprzez polityke pienieznaustalajac albo podaz pieniadza albo stope procentowa

Polityka pieniezna: kontrolowanie ilosci pieniadza w gospodarcepodaz pieniadza jako cel posredni (lata 1970.)wymaga okreslenia, który agregat pieniezny bedzie kontrolowanywymaga stabilnego popytu na pieniadz⇒ trudnosci z implementacja w latach 80. i 90. po deregulacji sektorafinansowego

Polityka pieniezna: cel inflacyjnyokreslony cel dla inflacjizakotwicza oczekiwania inflacyjneoparta na prognozach przyszłej inflacji

prognoza wysokiej inflacji ⇒ bank podnosi stopy procentoweprognoza niskiej inflacji ⇒ bank obniza stopy procentowe

Wykład: Pieniadz

Koszty inflacji (Rozdział 16.2.3)

Bank centralny stara sie o niska i stabilna inflacje. Dlaczego?ekonomia klasyczna: inflacja to tylko zmiana jednostki obliczeniowej

Redystrybucja dochodów i majatkuwysoka inflacja zmniejsza majatek niepodlegajacy indeksacji lubnieuwzgledniajacy dostatecznie zmiany cen (ale aktywa realne: domy,mieszkania, metale szlachetne nie traca na wartosci)(negocjowane) płace rosna, płace nienegocjowane (np. emerytury) niezamrozone progi podatkowe zmieniaja obciazenia podatkowepozyczkobiorcy vs pozyczkodawcy

Zniekształcenie cen wzglednychceny przestaja spełniac swoja role alokacyjna i informacyjna

Koszty zmian karty dan (menu)

Wykład: Pieniadz

Prognoza inflacji przed kryzysem

Prognoza inflacji szwedzkiego Riksbanku, czerwiec 2008Swedish Riksbank's inflation forecast, June 2008

Actual inflation

4. Monetary policy - role of the central bank

Zródło: Monetary Policy Update, Riksbank, czerwiec 2008

Wykład: Pieniadz

Prognozy inflacji po kryzysieBurda & Wyplosz MACROECONOMICS 7/e


Prognoza inflacji szwedzkiego Riksbanku, grudzień 2011

Fig. 9.12

Źródło: Monetary Policy Update, Riksbank, Dec. 2011

Zródło: Monetary Policy Update, Riksbank, grudzien 2011

Wykład: Pieniadz

Reguła Taylora

Reguła Taylora ilustruje jak bank centralny stara sie utrzymac niskainflacje i ograniczyc wahania produkcji i zatrudniena

odzwierciedla zachowanie banku centralnego USA badane przez JohnaTaylora (lata 1990.)

Reguła Taylora

i = i + a(π − π) + bY − Y

Y

i: stopa procentowa kontrolowana przez bank centralnyi: neutralna/naturalna stopa procentowaπ: docelowy poziom inflacji (cel inflacyjny)Y: potencjalny/zgodny ze sciezka zrównowazonego wzrostu poziom PKBY−Y

Y : luka produkcji

Interpretacja przy a > 0 i b > 0:Bank centralny podnosi stopy procentowe i, jezeli inflacja jest powyzejcelu (π − π) lub produkcja powyzej poziomu potencjalnego (Y − Y)Taylor (1993): w USA a = 1.5; b = 0.5⇒ nominalna stopa procentowa rosnie szybciej niz inflacja⇒ realnastopa procentowa ↑

Wykład: Pieniadz

Reguła Taylora: strefa euro



Reguła Taylora: strefa euro

Fig. 9.13 (a)

Źródło: OECD, Econ. Outlook; IMF, Int. Fin. Statistics

Wykład: Pieniadz

Inne zadania banku centralnego

Monitorowanie stabilnosci systemu finansowego

Asymetria informacjibanki maja mniej informacji o mozliwosciach/zamiarach spłaty kredytu nizpozyczkobiorcaryzyko “złego kredytu” (niespłaconego)

Ryzyko systemowebanki tworza siec i sa wzajemnie powiazaneproblemy jednego banku moga przełozyc sie na problemy innych banków icałego systemu finansowego

Innowacje technologiczne

Kredytodawca ostatniej instancjiBank centralny jako kredytodawca banku komercyjnegoZmniejszenie prawdopodobienstwa bankructwa banku komercyjnegoAle: too-big-too-fail i ryzyko naduzyc (ze strony banku komercyjnego)

Wykład: Pieniadz

Documents

Wykład: Pieniadz˛ i Polityka monetarna · Wykład: Pieniadz˛ i Polityka monetarna Makroekonomia II Zima 2018/2019 - SGH ... Wielka Brytania w mld funtów 67,4 373,3 1464,3 2130,6