WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY - wf.wum.edu.pl

1

WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY

WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

DLA STUDENTÓW I ROKU

KIERUNKU FARMACJA

Rok akademicki 2020/2021

2

WSTĘP

Przewodnik dydaktyczny wprowadza studentów w tok pracy I roku studiów na Wydziale

Farmaceutycznym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Zgodnie z programem ministerialnym, studentów I roku obowiązują następujące

przedmioty: anatomia, biologia z genetyką, botanika farmaceutyczna, fizjologia, historia

filozofii, technologia informacyjna, medycyna katastrof, psychologia z socjologią, biofizyka,

chemia ogólna i nieorganiczna, matematyka, statystyka, przysposobienie biblioteczne, historia

farmacji, język angielski I, podstawy naukowej informacji medycznej i farmaceutycznej,

szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, wychowanie fizyczne i język łaciński.

Oddany do użytku studentów I roku przewodnik dydaktyczny szczegółowo przedstawia

organizację jednostek, które prowadzą zajęcia z wyżej wymienionych przedmiotów, cele

i formy nauczania, regulaminy oraz piśmiennictwo w zakresie podręczników i czasopism

naukowych.

Przewodnik dydaktyczny ma pomóc studentom I roku w poznaniu ich obowiązków

i warunków studiowania.

Przewodniczącą Rady Pedagogicznej I roku studiów jest Dr Anita Śliwińska z Zakładu

Biologii Farmaceutycznej i Biotechnologii Roślin Leczniczych.

Dziekan Wydziału Farmaceutycznego

dr hab. Joanna Kolmas

3

Spis treści:

Wstęp……………………………………………………………………………………………….2

Władze Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego………………………….4

Dziekanat Wydziału Farmaceutycznego…………………………………………….5

Anatomia………………………………………………………………………………………….6

Bezpieczeństwo i higiena pracy………………………………………………..………7

Biofizyka…………………………………………………………………………………………..8

Biologia z genetyką…………………………………………………………………………11

Botanika farmaceutyczna……………………………………………………………….15

Chemia ogólna i nieorganiczna……………………………………………………….19

Fizjologia…………………………………………………………………………………………24

Historia farmacji……………………………………………………………………………..30

Historia filozofii……………………………………………………………………………….31

Język angielski I……………………………………………………………………………….33

Język łaciński…………………………………………………………………………………..35

Kwalifikowana pierwsza pomoc………………………………………………………39

Matematyka……………………………………………………………………………………40

Medycyna katastrof…………………….………………………………………………….43

Podstawy naukowej informacji medycznej i farmaceutycznej…………44

Przysposobienie biblioteczne………………………………………………………….45

Psychologia i socjologia………………………………………………………………….46

Statystyka……………………………………………………………………………………….48

Technologia informacyjna……………………………………………………………….50

Wychowanie fizyczne……………………………………………………………………..52

4

WŁADZE

WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO

REKTOR

prof. dr hab. n. med. ZBIGNIEW GACIONG

Prorektor ds. Studenckich i Kształcenia

prof. dr hab. n. med.. Marek Kuch

Prorektor ds. Nauki i Transferu Technologii

prof. dr hab. n. med. Piotr Pruszczyk

Prorektor ds. Klinicznych i Inwestycji

prof. dr hab. n. med.. Wojciech Lisik

Prorektor ds. Personalnych i Organizacyjnych

prof. dr hab. n. med. Agnieszka Cudnoch-Jędrzejewska

Prorektor ds. Umiędzynarodowienia, Promocji i Rozwoju

prof. dr hab. n. med. Paweł Włodarski

DZIEKAN WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO

dr hab. n. farm. JOANNA KOLMAS

Prodziekan Wydziału Farmaceutycznego

dr hab. n. farm. Agnieszka Bazylko

Prodziekan Wydziału Farmaceutycznego

dr hab. n. farm. Piotr Luliński

5

DZIEKANAT WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO

Adres: ul. Żwirki i Wigury 81

02-091 Warszawa

Pokój 12, parter

Telefon: 22 57 20 790

22 57 20 779

E-mail: [email protected]

Godziny przyjęć interesantów Poniedziałek: 10.00-14.00

Wtorek: 10.00-14.00

Środa: 10.00-14.00

Czwartek: 10.00-14.00

Dyżur Prodziekan Wydziału Farmaceutycznego dr hab. Agnieszka Bazylko Poniedziałek

Godzina 12:00 - 14:00

Środa

Godzina 10:00 - 12:00

Uprzejmie prosimy o wcześniejsze wysłanie wiadomości

na adres [email protected] celem potwierdzenia spotkania.

mailto:[email protected]


6

ANATOMIA

ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ i KLINICZNEJ

CENTRUM BIOSTRUKTURY WUM Warszawa, ul. Chałubińskiego 5, bezp. tel. 22 629-52-83

[email protected]

Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Bogdan Ciszek

Odpowiedzialny za dydaktykę: lek med. Ewa Rzeźnicka godziny przyjęć zostaną podane na tablicy inf. Zakładu na początku roku akademickiego 1. Nazwa przedmiotu

Anatomia

2. Liczba godzin

Zajęcia obejmują 30 godzin w tym; 15h wykładów i 15h seminaria

Wykłady i ćwiczenia odbywają się w pracowni dydaktycznej Zakładu wg grafiku podawanego

do wiadomości przed rozpoczęciem zajęć. 3. Forma zaliczenia przedmiotu

Zajęcia odbywają się w pracowni dydaktycznej z użyciem modeli anatomicznych, atlasów itp

Studenci zobowiązani są do opanowania przewidzianych programem wiadomości wg podanego

planu Aby w pełni wykorzystać czas zajęć student obowiązany jest przychodzić przygotowany

teoretycznie z aktualnego materiału bieżącego oraz ze wszystkich poprzednio odbytych

wykładów i ćwiczeń Na zakończenie każdego ćwiczenia przeprowadzane jest zaliczenie zbiorcze dotyczące

umiejętności logicznej interpretacji materiału Zaliczenia są przeprowadzane w formie testowej lub ustnej.

Studenci zobowiązani są do opanowania przewidzianych programem wiadomości wg planu

podanego na każde ćwiczenia. Obecność na wszystkich ćwiczeniach (w swojej grupie!) jest obowiązkowa.

Odrabianie zajęć z inną grupą jest niemożliwe.

Warunkiem zaliczenia i dopuszczenie do egzaminu z Anatomii jest czynny udział w wykładach

i ćwiczeniach. Egzamin z Anatomii odbywa się w sesji letniej. Jest to egzamin testowy. Aby uzyskać ocenę

pozytywną należy odpowiedzieć prawidłowo na 65% pytań Termin poprawkowy jest wyznaczony w sesji poprawkowej. Jest to egzamin testowy

4. Cel nauczania

W toku zajęć student zdobywa umiejętności i kompetencje w zakresie anatomii prawidłowej,

topograficznej, klinicznej i funkcjonalnej człowieka, z uwzględnieniem specyfiki nauczanej

profesji. Student po zakończeniu kursu powinien omówić teoretycznie poznane w trakcie

ćwiczeń podstawowe struktury anatomiczne człowieka. Scharakteryzować i podać różnice w

działaniu poszczególnych narządów anatomicznych człowieka

7

BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

ZAKŁAD MEDYCYNY SPOŁECZNEJ I ZDROWIA PUBLICZNEGO

(we współpracy z DZIAŁEM OCHRONY PRACY I ŚRODOWISKA)

Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. n.med. Aneta Nitsch-Osuch

Odpowiedzialna za dydaktykę – Dr inż. Irena Kosińska [email protected] (powołana Zarządzeniem nr 100/2019 Rektora WUM na Pełnomocnika Rektora ds. kontaktu

ze studentami w zakresie BHP)

Program nauczania obejmuje 4 godziny wykładów.

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Celem nauczania jest zapoznanie studentów z zasadami bezpieczeństwa i higieny

pracy oraz bezpieczeństwem pożarowym w trakcie studiów w Warszawskim

Uniwersytecie Medycznym, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych z

odbywaniem zajęć praktycznych (laboratoryjnych).

Przedmiot realizowany jest w ramach Rozporządzenia MNiSzW z dnia 30

października 2018 roku w sprawie zapewnienia w uczelni bezpiecznych i

higienicznych warunków pracy i kształcenia (Dz.U. z 2018, poz. 2090).

Tematyka wykładów:

1. Regulacje prawne z zakresu ochrony pracy (prawa i obowiązki studentów w zakresie

bezpieczeństwa i higieny pracy)

2. Zagrożenia zdrowia studentów na stanowiskach pracy/nauki w trakcie studiów (fizyczne,

chemiczne i biologiczne) i ochrona przed zagrożeniami. Koronawirus – zagrożenia i

profilaktyka. Procedura poekspozycyjna w narażeniu na HIV, WZWB, WZWC.

3. Postępowanie w razie wypadków i w sytuacjach zagrożeń (pożar, wybuch, awaria,

zagrożenie terrorystyczne, powódź itp.), zasady ewakuacji z budynków.

4. Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej.

5. Zasady ergonomii na stanowiskach pracy.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

1. Marcinkowski J. (Red.): Higiena, profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych,

PZWL, Warszawa 2004.

2. Rączkowski B.: BHP w praktyce, poradnik. ODDK Gdańsk, 2006.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

1. Kodeks pracy. Praca zbiorowa, Wydawnictwo LexisNexis 2009 (wraz z

aktualizacją)

2. Informacje internetowe ze stron: Centralnego Instytutu Ochrony Pracy,

Międzynarodowej Organizacji Pracy, Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi

Uwaga: Przedmiot realizowany na platformie e-learningowej


8

BIOFIZYKA

ZAKŁAD BIOANALIZY I ANALIZY LEKÓW 02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel.: 5728947 ; 5720961;

Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Piotr Wroczyński Kierownik Pracowni: mgr inż. Bartosz Kózka Odpowiedzialni za dydaktykę: mgr inż. Bartosz Kózka e-mail: [email protected],pl

Przyjęcia w sprawach studenckich: każdy piątek od 12-14 (pracownia biofizyki)

Roczny wymiar zajęć: semestr letni – 30 godzin

• Wykład z biofizyki – 10 godzin

• Ćwiczenia laboratoryjne – 20 godz. Miejsce wykładów: aula wykładowa na Wydziale Farmaceutycznym Miejsce ćwiczeń laboratoryjnych: Pracownia Biofizyki, blok 3, sala 01 CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU Celem nauczania jest zaznajomienie studentów z najważniejszymi zagadnieniami biofizyki będącej podstawą nauk ścisłych, a więc również nauk farmaceutycznych. Ćwiczenia laboratoryjne nauczają studentów ścisłego rozumowania, umiejętności posługiwania się podstawowymi przyrządami pomiarowymi, poprawnego przeprowadzenia doświadczeń, wyciągnięcia logicznych wniosków i właściwego matematycznego zapisu wyników.

PROGRAM NAUCZANIA

1. TEMATY WYKŁADÓW Z BIOFIZYKI • Metodyka pomiarów wielkości fizycznych. Rachunek niepewności pomiarów. Niepewności

typu A i typu B – 1 godz.

• Biofizyka zmysłów słuchu i wzroku – 1 godz.

• Biofizyka układu krążenia krwi – 1 godz.

• Wpływ promieniowania elektromagnetycznego i magnetycznego na organizm żywy. O szkodliwości promieniowania jonizującego i niejonizującego (podstawy dozymetrii jądrowej, hormeza radiacyjna) – 2 godz.

• Podstawy biofizyczne metod diagnostycznych in vivo. Pomiar sygnałów bioelektrycznych (EEG, EKG, wektokardiografia wysokie rozdzielczości). Metody transmisyjne (ultrasonografia, metody fotodynamiczne, jądrowy rezonans magnetyczny, rentgenodiagnostyka, CT). Metody emisyjne (SPECT, PET, scyntygrafia) – 3 godz.

9

• Lasery. Promieniowanie laserowe (wpływ promieniowania laserowego na tkanki, układ optyczny oka, zdolność rozdzielcza oka). Biofizyczne podstawy terapii izotopowej. Terapia hadronowa– 2 godz.

Sposób zaliczenia wykładów – Test końcowy; pytania otwarte i zamknięte

2. TEMATY ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH

Ćwiczenia laboratoryjne trwają 3 godz. i odbywają się raz w tygodniu w grupach ok. 20 osób i trzyosobowych zespołach ćwiczeniowych.

W ramach minimum programowego proponujemy wykonanie 7 ćwiczeń laboratoryjnych z biofizyki. Tematyka ćwiczeń z podziałem na godziny zawarta jest w Tabeli 1.

TABELA 1.

L.p Temat ćwiczeń Liczba

godzin

1.

2.

3.

4.

5.

6.

Rachunek niepewności pomiarów. Niepewności typu A i typu B.

Obserwacje i pomiary mikroskopowe.

Refrakcja molekularna.

Wyznaczanie współczynnika dyfuzji przez błonę

Reometria cieczy newtonowskich i nienewtonowskich. Wyznaczanie

charakterystyki lepkościowo-temperaturowej gliceryny wiskozymetrem

rotacyjnym.

Badanie własności i absorpcji światła z wykorzystaniem lasera.

5

3

3

3

3

3

3

METODY I ORGANIZACJA PRACY

1. Ćwiczenia laboratoryjne. Studenci wykonują ćwiczenia w zespołach trzyosobowych. Przed przystąpieniem do zajęć asystenci sprawdzają teoretyczne przygotowanie studentów za pomocą kartkówki. Na pierwszych zajęciach studenci otrzymują instrukcje do wszystkich wykonywanych doświadczeń. Zawarte są w nich podstawy teoretyczne, sposób wykonywania ćwiczeń, ich przebieg, sposób prezentacji i obliczenia wyników końcowych. Po wykonaniu ćwiczenia studenci opracowują w ciągu tygodnia sprawozdanie. Wynik kartkówki, ocena praktycznego przebiegu ćwiczenia oraz

10

ocena sprawozdania stanowią podstawę do wystawienia oceny końcowej z wykonanego ćwiczenia.

FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA.

Szczegółowe warunki zaliczenia przedmiotu oraz terminy wykonywanych ćwiczeń, kolokwium końcowego podane są na tablicy ogłoszeń Pracowni.

Wszystkie materiały (wykłady, instrukcje ćwiczeń, programy obliczeniowe) podane będą w formie skryptu w wersji elektronicznej.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA.

1. Biofizyka. Podręcznik dla studentów pod redakcją Feliksa Jaroszyka, Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa

Materiały do ćwiczeń z biofizyki i fizyki pod redakcją Bolesława Kędzi, PZWL Warszawa

11

BIOLOGIA Z GENETYKĄ

BIOLOGIA z GENETYKĄ

ZAKŁAD BIOLOGII FARMACEUTYCZNEJ I BIOTECHNOLOGII ROŚLIN

LECZNICZYCH

02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel.5720983, 5720984, sekretariat sala 202, I kostka,

2 piętro.

Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. farm. Agnieszka Pietrosiuk

Osoby odpowiedzialne za dydaktykę: prof. dr hab. n. farm. Agnieszka Pietrosiuk,

mgr Dorota Gajdzis-Kuls

Konsultacje studenckie: poniedziałek 12.00-13.00.

Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń: 50 godz. (wykłady 14 godz., ćwiczenia 27 godz.,

seminaria 9 godz.)

Miejsce wykładów: sala wykładowa na Wydziale Farmaceutycznym lub zdalnie

na platformie Microsoft Teams

Miejsce ćwiczeń: pracownia mikroskopowa im. Profesor Mirosławy Goleniewskiej-

Furmanowej, Wydział Farmaceutyczny, gmach III, piętro 3. ul. Banacha 1.

Miejsce seminariów: pracownia mikroskopowa im. Profesor Mirosławy Goleniewskiej-

Furmanowej, Wydział Farmaceutyczny, gmach III, piętro 3. ul. Banacha 1 lub zdalnie


Liczba punktów ECTS = 4


Celem nauczania biologii z genetyką jest zapoznanie studentów z wybranymi

zagadnieniami z cytologii, genetyki i parazytologii. Znajomość zagadnień związanych

z cytologią organizmów eukariotycznych jest niezbędna do zrozumienia przez

studentów zagadnień z innych przedmiotów wykładanych w czasie studiów

farmaceutycznych.

Dla przyszłych farmaceutów ważna jest również wiedza dotycząca podstawowych zagadnień związanych z genetyką ze szczególnym uwzględnieniem chorób genetycznych oraz zagadnień związanych z parazytologią lekarską i chorobami pasożytniczymi.

PROGRAM NAUCZANIA

Tematy wykładów

1. Cel i formy nauczania biologii z genetyką. Zasadnicze różnice w budowie komórek

Procaryota i Eucaryota. Organelle komórkowe.

2. Budowa błon biologicznych. Podstawowe składniki lipidowe i rodzaje białek

błonowych.

3. Podstawy transportu substancji przez błony: dyfuzja bierna, dyfuzja ułatwiona,

transport aktywny.

4. Sortowanie białek w komórce. Udział retikulum endoplazmatycznego i aparatu

Golgiego w modyfikacji i sortowaniu białek.

5. Mechanizm transportu pęcherzykowego: kompleksy opłaszczające, adaptyny.

Endocytoza, fagocytoza i egzocytoza, endosomy, lizosomy.

6. Cytoszkielet.

12

7. Substancja pozakomórkowa.

8. Adhezja komórek i typy połączeń międzykomórkowych.

9. Podstawy mechanizmów regulacji cyklu komórkowego. Wybrane białka biorące

udział w regulacji cyklu komórkowego i konsekwencje mutacji kodujących je

genów.

10. Starzenie się i śmierć komórek. Nekroza i apoptoza.

11. Przyczyny mutacji genowych spontanicznych i indukowanych. Wybrane mutageny

chemiczne i fizyczne wpływające bezpośrednio na DNA.

12. Prawidłowy i nieprawidłowy kariotyp człowieka.

13. Parazytologia - leki przeciwpasożytnicze.

Tematy ćwiczeń

1. Porównanie budowy komórki roślinnej i zwierzęcej. Struktury komórkowe w

mikroskopie elektronowym,

2. Elementy substancji pozakomórkowej w tkankach zwierzęcych.

3. Podziały komórkowe: a) mitoza, b) mejoza, c) struktura chromosomów, d)

przykłady kariotypów roślinnych.

4. Wpływ związków chemicznych na podziały komórkowe: a) hamowanie mitozy w

stadium metafazy (c-mitoza), b) hamowanie cytokinezy (statmodiereza), c) zmiany

w strukturze chromosomów (aberracje chromosomowe, d) mutacje chromosomowe

liczbowe u roślin (euploidy).

5. Mutageneza środowiskowa. Określanie wpływu wybranych mutagenów

środowiskowych na podziały komórkowe i na chromosomy.

6. Prawidłowy i nieprawidłowy kariotyp człowieka: a) chromosomy człowieka;

zróżnicowanie ich budowy morfologicznej, b) aberracje chromosomów płciowych

i autosomów jako przyczyna chorób genetycznych.

7. Nowotwory różnych narządów człowieka. Zmiany cytologiczne w komórce

nowotworowej.

8. Morfotyczne elementy krwi człowieka.

9. Omówienie budowy, rozwoju, chorobotwórczości i metod wykrywania pasożytów.

Profilaktyka.

10. Pasożytnicze pierwotniaki - morfologia, fizjologia, chorobotwórczość: a) Wiciowce

- Mastigophora (Flagellata), b) Korzenionóżki – Rhizopoda, c) Zarodnikowce –

Sporozoa, d) Orzęski – Ciliata, e) Robaki płaskie, f) Przywry wnętrzniaki -

Trematoda (Digenea), g)Tasiemce – Cestoidea.

11. Pasożytnicze robaki obłe: Nicienie – Nematoda.

12. Pasożytnicze owady i pajęczaki - Insecta i Arachnida.

Tematy seminariów

1. Cytologia – cykl życiowy komórki.

2. Prawidłowy i nieprawidłowy kariotyp człowieka.

3. Parazytologia: a) klasyfikacja pasożytów na podstawie różnych kryteriów, b)

rodzaje współżycia organizmów zwierzęcych, c) metody wykrywania i zwalczania

pasożytów, d) drogi i źródła inwazji pasożytów, e) mechanizmy oddziaływania

pasożytów na żywiciela, f) morfologiczne i fizjologiczne cechy adaptacyjne

pasożytów, g) profilaktyka chorób pasożytniczych.

METODY ORGANIZACJI PRACY

Wykłady (14 godzin dydaktycznych) odbywają się w semestrze zimowym w wymiarze

jednej godziny tygodniowo.

13

Ćwiczenia laboratoryjne są obowiązkowe i odbywają się w semestrze zimowym

w wymiarze trzech godzin tygodniowo.

Większość ćwiczeń stanowią ćwiczenia mikroskopowe. Materiał ćwiczeniowy do

realizacji poszczególnych tematów stanowią gotowe preparaty mikroskopowe i

wykonywane przez studentów oraz prezentacje multimedialne. Część preparatów

została uzyskana dzięki uprzejmości innych placówek badawczych. Praca studenta

przy mikroskopach jest indywidualna.

Student zobowiązany jest do:

• samodzielnego przygotowania się do poszczególnych zajęć;

• posiadania na zajęciach instrumentarium (mikroskopowe szkiełka podstawowe

i nakrywkowe, żyletka, igła preparacyjna, ściereczka, ołówek, gumka) oraz fartucha

laboratoryjnego;

• prowadzenia w trakcie zajęć dokumentacji swojej pracy w zeszycie (80-100)

o gładkich kartkach. W zakres dokumentacji wchodzą tematy ćwiczeń i wykonane

samodzielnie rysunki z objaśnieniami struktur komórkowych i organizmów

oglądanych pod mikroskopem.

FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest:

• obecność na wszystkich zajęciach (w przypadku nieobecności studenta na

ćwiczeniach wymagane jest przedłożenie zwolnienia lekarskiego);

• znajomość całości przerobionego materiału oraz aktywny udział w ćwiczeniach

i seminariach;

• uzyskanie dostatecznej liczby punktów z pracy na ćwiczeniach, z seminariów,

kartkówek, dwóch zadań pisemnych obejmujących (i) materiał ćwiczeniowy

z cytologii z genetyką oraz (ii) materiał ćwiczeniowy z parazytologii połączony

z rozpoznawaniem pasożytów człowieka pod mikroskopem.

Terminy zadań i egzaminów zatwierdzane są przez Radę Pedagogiczną i podawane

do informacji studentów na początku roku akademickiego.

Szczegółowy regulamin pracowni oraz system punktowy oceny pracy studenta podawane

są do wiadomości studentów na pierwszych ćwiczeniach oraz dostępne są na tablicy

ogłoszeń oraz stronie internetowej Zakładu.

Forma egzaminu z biologii z genetyką – egzamin elektroniczny (test). Kryteria oceny

podane są w sylabusie przedmiotu. Egzamin odbywa się w sesji zimowej.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA 1. Alberts B., Bray D., Hopkin K¸ Johnson A., Lewis J., Raff M., Roberts K., Walter P.

Podstawy biologii komorki. PWN Warszawa 2007

2. Seminaria z cytofizjologii (red. J. Kawiak, M. Zabla) Elsevier & Partner 2014.

3. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. PZWL Warszawa 1999.

4. Reinhard E.; opracowanie Dingermann T., Kreis W., Rimpler H., Zuendorf I.” Biologia

Farmaceutyczna” MedPharm Polska 2012.

LITERATURA ZALECANA 1. Stevens A., Lowe J. Histologia człowieka. PZWL, Wyd. Medyczne Słowiński Verlag 2000

2. Zabel M. (red.) Histologia. Podręcznik dla studentów medycyny i stomatologii. Urban &

Partner Wrocław 2008

3. Brown T.A. Genomy. PWN Warszawa 2009

4. Passarge E. Genetyka. Ilustrowany przewodnik. PZWL Warszawa 2004

5. Węgleński P. ( red.). Genetyka molekularna PWN Warszawa 2008.

14

6. Kilarski W. Strukturalne podstawy biologii komórki. PWN Warszawa 2003

7. Kłyszejko-Stefanowicz L. Cytobiochemia. PWN Warszawa 2002.

8. Buczek A. Choroby pasożytnicze; epidemiologia, diagnostyka, objawy. Koliber, Lublin

2005.

9. Buczek A. Atlas pasożytów człowieka. Koliber, Lublin 2005.

10. Deryło A. (Redaktor naukowy) Parazytologia i akaroentomologia medyczna. PWN

Warszawa 2002

15

BOTANIKA FARMACEUTYCZNA

BOTANIKA FARMACEUTYCZNA

ZAKŁAD BIOLOGII FARMACEUTYCZNEJ I BIOTECHNOLOGII ROŚLIN

LECZNICZYCH

02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel.5720983, 5720984, sekretariat sala 202, I kostka,

2 piętro.

Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. farm. Agnieszka Pietrosiuk,

Osoby odpowiedzialne za dydaktykę: prof. dr hab. n. farm. Agnieszka Pietrosiuk,

dr n. farm. Anita Śliwińska

Konsultacje studenckie: poniedziałek 12.00-13.00.

Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń: 85 godz. (wykłady 30 godz., ćwiczenia 47 godz.,

seminaria 8 godz.)

Miejsce wykładów: sala wykładowa na Wydziale Farmaceutycznym lub zdalnie


Miejsce ćwiczeń: pracownia mikroskopowa im. Profesor Mirosławy Goleniewskiej-

Furmanowej, Wydział Farmaceutyczny, gmach III, piętro 3. ul. Banacha 1.

Miejsce seminariów: pracownia mikroskopowa im. Profesor Mirosławy

Goleniewskiej Furmanowej, Wydział Farmaceutyczny, gmach III, piętro 3. ul.

Banacha 1 lub zdalnie na platformie Microsoft Teams

Liczba punktów ECTS = 7


Celem nauczania botaniki farmaceutycznej jest zapoznanie studentów z metodami identyfikacji i opisu składników strukturalnych komórek, tkanek i organów roślin metodami mikroskopowymi i histochemicznymi oraz rozpoznawania roślin na podstawie cech morfologicznych i anatomicznych (szczególnie gatunków o znaczeniu farmaceutycznym). Studiowanie systematyki, morfologii, anatomii i chemotaksonomii, a także biotechnologii roślin stanowiących źródła leku naturalnego oraz poznanie roślin leczniczych i użytkowych (rośliny jadalne, rośliny stosowane jako przyprawy i używki), a także roślin działających halucynogennie, teratogennie, toksycznie pozwoli studentom zdobyć wiedzę związaną z lekiem naturalnym i szeroko pojętą ochroną zdrowia człowieka i jego środowiska naturalnego. Ponadto studenci poznają tematykę naukową Zakładu w trakcie tzw. ćwiczeń otwartych, podczas których mają możliwość praktycznego zapoznania się biotechnologią roślin i dyskusji naukowej z asystentami. Umiejętności nabywane przez studentów w czasie zajęć z botaniki farmaceutycznej to:

1. posługiwanie się mikroskopem świetlnym, 2. wykonywanie preparatów anatomicznych i rozpoznawanie pod mikroskopem roślinnych

struktur komórkowych i tkanek w celu identyfikacji substancji roślinnych. 3. sporządzanie dokumentacji z obserwacji mikroskopowych, 4. określanie przynależności roślin występujących we florze Polski do poszczególnych grup

systematycznych na podstawie cech morfologicznych. 5. posługiwanie się kluczami do oznaczania roślin w celu ich identyfikacji (określanie

gatunku).

16

6. posługiwanie się nazewnictwem roślin i substancji leczniczych ze szczególnym uwzględnieniem gatunków opisanych w Farmakopei Polskiej wyd. IX i X.

Wiedza i umiejętności zdobyte na botanice farmaceutycznej przygotowują studentów

do zrozumienia treści nauczania przekazywanych na wyższych latach studiów z takich

przedmiotów jak: farmakognozja, leki pochodzenia naturalnego, bromatologia,

farmakologia, toksykologia, farmacja stosowana.

PROGRAM NAUCZANIA

Tematyka wykładów

1. Cel nauczania botaniki farmaceutycznej. Zasady i metody klasyfikacji roślin,

Jednostki systematyczne (takson) różnej rangi. Zasady nomenklatury botanicznej.

Farmakopea Polska wyd. X.

2. Źródła pozyskiwania materiału roślinnego - roślin leczniczych, z których uzyskuje

się surowce lecznicze. Uprawy i zbiór ze stanowisk naturalnych. Poszukiwania

nowych gatunków i odmian roślin leczniczych. Systemy ochrony roślin.

3. Taksonomiczny przegląd grzybów i roślin leczniczych dostarczających surowców

farmakopealnych: diagnostyczne cechy morfologiczne, anatomiczne, chemiczne

i ekologiczne. Kolejno omawiane rośliny okrytozalążkowe, rośliny nagozalążkowe,

rośliny zarodnikowe i grzyby. Wśród roślin okrytozalążkowych są gatunki należące

do rodzin: Amborellaceae, Nymphaeaceae, Illiciaceae, Magnoliaceae,

Aristolochiaceae, Ranunculaceae, Berberidaceae, Papaveraceae, Caryophyllaceae,

Amarantaceae, Aizoaceae, Cactaceae, Droseraceae, Polygonaceae, Loranthaceae,

Santalaceae, Casuarinaceae, Fagaceae, Betulaceae, Juglandaceae, Salicaceae,

Cannabaceae, Urticaceae, Guttiferae, Euphorbiaceae, Hammamelidaceae, Linaceae,

Brassicaceae, Rosaceae, Saxifragaceae, Crassulaceae, Vitaceae, Geraniaceae,

Malvaceae, Rhamnaceae, Lythraceae, Apiaceae, Araliaceae, Ericaceae, Styracaceae

Primulaceae, Boraginaceae, Lamiaceae, Verbenaceae, Oleaceae, Plantaginaceae,

Scrophulariaceae, Pedaliaceae, Solanaceae, Caprifoliaceae, Valerianaceae,

Gentianaceae, Rubiaceae, Apocynaceae, Menyanthaceae, Campanulaceae, Asteraceae,

Liliaceae sensu lato, Amaryllidaceae, Iridaceae, Zingiberaceae, Poaceae.

Wsród roślin nagozalążkowych są gatunki lecznicze z rodzin.: Ginkgoaceae,

Pinaceae, Cupressaceae, Taxaceae.

Rośliny zarodnikowe: widłaki, skrzypy, paprocie. Krótka charakterystyka

grzybów: grzyby trujące, zagadnienie mykotoksyn, grzyby - producenci leków.

4. Kierunki rozwoju biotechnologii roślin: mikrorozmnażanie, biosynteza

i biotransformacja wtórnych metabolitów in vitro.

Tematyka ćwiczeń

1. Morfologia grzybów (Mycota) z klasy Ascomycetes.

2. Substancje zapasowe komórki roślinnej, struktury komórkowe, w których

występują; Reakcje mikrochemiczne stosowane do wykrywania substancji

zapasowych.

3. Struktury tkankowe o znaczeniu diagnostycznym.

4. Morfologia i anatomia organów (liście, łodygi, korzenie, kłącza, kwiaty, owoce

i nasiona).

5. Oznaczanie roślin leczniczych w pracowni. Zasady posługiwania się kluczem

do oznaczania roślin.

6. Zajęcia w Ogrodzie Botanicznym UW - poznanie roślin leczniczych i użytkowych,

polskich i obcych florze Polski.

17

Tematy seminariów

1. Cechy morfologiczne, anatomiczne i chemiczne gatunków leczniczych i użytkowych

z rodzin obcych naszej florze: Myristicaceae, Monimiaceae, Lauraceae,

Menispermaceae, Piperaceae, Theaceae, Mimosaceae, Punicaceae, Loganiaceae,

Myrtaceae, Apocynaceae, Lobeliaceae, Sterculiaceae, Dioscoreaceae (2 godz.).

2. Owoce: powstawanie, budowa i klasyfikacja. Owoce charakterystyczne

dla wybranych rodzin (2 godz.).

3. Podstawy biotechnologii roślin leczniczych (4 godz.).


Wykłady odbywają się w semestrze zimowym i letnim w wymiarze jednej godziny

dydaktycznej tygodniowo (30 wykładów).

Ćwiczenia laboratoryjne są obowiązkowe i odbywają się w semestrze letnim w wymiarze

czterech godzin tygodniowo. Większość ćwiczeń to ćwiczenia mikroskopowe. Praca przy

mikroskopach jest indywidualna.

Student zobowiązany jest do:

• samodzielnego przygotowania się do każdych zajęć;

• posiadania na zajęciach instrumentarium (mikroskopowe szkiełka podstawowe

i nakrywkowe, żyletka, igła preparacyjna, ściereczka, ołówek, gumka) oraz fartucha

laboratoryjnego;

• prowadzenia w trakcie zajęć dokumentacji swojej pracy w zeszycie (80-100)

o gładkich kartkach. W zakres dokumentacji wchodzą tematy ćwiczeń i wykonane

samodzielnie rysunki, z czytelnymi objaśnieniami struktur o znaczeniu

diagnostycznym, oglądanych pod mikroskopem. Tematy kolejnych ćwiczeń

wskazane przez osobę prowadzącą ćwiczenia należy bezbłędnie przepisać

z Suplementu do skryptu „Materiały do ćwiczeń z botaniki farmaceutycznej”

do zeszytu przed ćwiczeniami. Po wykonaniu i obejrzeniu preparatów

mikroskopowych należy wykonać rysunki szczegółowe i/lub schematyczne zgodnie

z poleceniem prowadzącego i przedstawić je do zaliczenia. Studenci proszeni są

o zachowanie porządku na stanowisku pracy.


W semestrze letnim sprawdzianem wiadomości są:

• dwa zadania praktyczne, które wymagają znajomości budowy anatomicznej

wegetatywnych organów rośliny, umiejętnego formułowania diagnozy, dokładnego

jej uzasadnienia oraz wykonania rysunków schematycznego i szczegółowego

analizowanego organu i objaśnienia poszczególnych tkanek;

• dwa sprawdziany ze znajomości polskich i łacińskich nazw gatunków, rodzin

i substancji roślinnych uwzględniający materiał ćwiczeniowy i wykładowy.

• trzy kartkówki z wiadomości teoretycznych obejmujących materiał przerabiany

na ćwiczeniach;

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń w każdym semestrze jest:

• obecność na wszystkich zajęciach (w przypadku nieobecności studenta na

ćwiczeniach wymagane jest przedłożenie zwolnienia lekarskiego);

• znajomość całości przerobionego materiału oraz aktywny udział w ćwiczeniach

i seminariach;

• uzyskanie dostatecznej liczby punktów z pracy na ćwiczeniach, z seminariów,

kartkówek, zadań praktycznych, i sprawdzianów ze znajomości polskich i łacińskich

nazw gatunków, rodzin i substancji roślinnych.

18

Terminy zadań i egzaminów zatwierdzane są przez Radę Pedagogiczną i podawane

do informacji studentów na początku semestru letniego.

Szczegółowy regulamin pracowni oraz system punktowy oceny pracy studenta podawane

są do wiadomości studentów na pierwszych ćwiczeniach oraz dostępne są na tablicy

ogłoszeń oraz stronie internetowej Zakładu.

Forma egzaminu z botaniki farmaceutycznej – egzamin dwuczęściowy: 1) egzamin

elektroniczny (test) i 2) egzamin praktyczny. Kryteria oceny podane są w sylabusie

przedmiotu). Egzamin odbywa się w sesji letniej, drugi termin egzaminu w sesji

poprawkowej we wrześniu.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

Bukowiecki H., Furmanowa M. Botanika farmaceutyczna. PZWL 1972.

Reinhard E.; opracowanie Dingermann T., Kreis W., Rimpler H., Zuendorf I.”

Biologia farmaceutyczna” MedPharm Polska 2012.

Michalska Z. Materiały do ćwiczeń z botaniki farmaceutycznej. Warszawa, skrypt

WUM 2015.

Broda B. Zarys botaniki farmaceutycznej. PZWL Warszawa 2005

Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny Polskie. PWN Warszawa 1986

Malepszy S.(pod.red.). Biotechnologia roślin. PWN Warszawa 2009

Gajdzis-Kuls D. Pietrosiuk A. Olszowska O., Józefowicz J. Botanika Farmaceutyczna.

Suplement do skryptu: „Materiały do ćwiczeń z botaniki farmaceutycznej” wraz z

tematami ćwiczeń dla studentów I roku Wydziału Farmaceutycznego, kierunek

Farmacja WUM Warszawa 2018/2019.

LITERATURA ZALECANA

Kohlmünzer S. Farmakognozja. PZWL Warszawa 2007

Słownik botaniczny (red. Alicja i Jerzy Szweykowscy) Wiedza Powszechna, Warszawa

2003

Szweykowska A., Szweykowski J. Botanika. PWN Warszawa 2006

Ben-Erik van Wyk, Wink M. Rośliny lecznicze świata. MedPharm Polska 2008

Lamer-Zarawska E., Kowal-Gierczak B., Niedworok J. (red.) Fitoterapia i leki

roślinne. PZWL 2007

Frohne D. Leksykon roślin leczniczych. Przewodnik naukowy. MedPharm Polska

2010

Strzelecka H., Kowalski J. (pod red.). Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa. PWN

Warszawa 2000

Strasburger E. (i in.). Botanika. PWLiR

Borkowski B. Zarys farmakognozji. PZWL Warszawa 1974

Malepszy S. (red) Biotechnologia roślin. PWN Warszawa 2009

Zenkteler M. (pod red.). Hodowla komórek i tkanek roślinnych. PWN Warszawa 1984

Rutkowski L. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. 2.

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.

Flora ojczysta. System identyfikacji gatunków i atlas. Komputerowy program

edukacyjny, płyta CD. Cortex Nova 2004.

19

CHEMIA OGÓLNA I NIEORGANICZNA

Katedra Chemii Analitycznej i Biomateriałów 02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel/fax: 5720 784, 5720 787

Kierownik katedry: Prof. dr hab. inż. Marcin Sobczak Adres e-mail: [email protected] Godziny przyjęć w sprawach studenckich: wtorek 12.00 - 14.00

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: Prof. dr hab. inż. Marcin Sobczak

Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń: 150 godz. (wykłady 45 godz., seminaria 15 godz., ćwiczenia 90 godz.).

Miejsce wykładów, ćwiczeń i seminariów: Wydział Farmaceutyczny WUM, ul. Banacha 1, Warszawa

Liczba punktów ECTS: 12


Wykłady obejmują wiedzę z podstaw chemii i przygotowują do zrozumienia zagadnień chemicznych omawianych w trakcie studiów farmaceutycznych oraz przygotowują do przewidzianych w programie zajęć laboratoryjnych.

Ćwiczenia i seminaria dają możliwość poznania właściwości wielu substancji nieorganicznych, reakcji zachodzących między nimi w roztworach wodnych, uczą dokonywania obserwacji objawów reakcji, wyciągania wniosków i prawidłowego opisu w formie sprawozdania.

W semestrze zimowym na ćwiczeniach i seminariach student kształtuje najważniejsze umiejętności z zakresu chemii ogólnej oraz podstaw chemii analitycznej. Umiejętności te są niezbędne w semestrze letnim do prawidłowego przeprowadzenia analiz jakościowych substancji nieorganicznych z wykorzystaniem metod klasycznych, w tym farmakopealnych.

Celem zajęć laboratoryjnych jest też opanowanie praktycznych umiejętności przeprowadzania reakcji chemicznych, zapoznanie się z techniką i metodyką pracy analitycznej, przyswojenie zasad BHP i wykształcenie dobrych nawyków w pracy laboratoryjnej.

PROGRAM NAUCZANIA

Tematyka wykładów

I. Wykłady z chemii ogólnej i nieorganicznej

➢ Znaczenie współczesnej chemii nieorganicznej i bionieorganicznej dla nauk farmaceutycznych.

➢ Mechaniczno-kwantowa teoria atomu, orbitale atomowe.

➢ Układ okresowy pierwiastków a budowa atomu. Izotopy promieniotwórcze.

➢ Wiązania chemiczne w ujęciu klasycznym.

➢ Wiązania chemiczne a orbitale molekularne.

➢ Oddziaływania międzycząsteczkowe. Elementy krystalografii.

➢ Elementy termodynamiki chemicznej, równowaga chemiczna.

20

➢ Układ okresowy pierwiastków a okresowość właściwości chemicznych.

➢ Przegląd poszczególnych grup pierwiastków: wodór, helowce, fluorowce, tlenowce, azotowce, węglowce, borowce, berylowce, litowce, pierwiastki grup przejściowych.

II. Wykłady z chemii analitycznej jakościowej

➢ Chemia analityczna jakościowa w ujęciu klasycznym - rys historyczny, podstawowe pojęcia. Farmakopea, przykłady farmakopealnego oznaczenia tożsamości jonów i preparatów farmaceutycznych, podział pierwiastków na mikro-, makro i ultraelementy.

➢ Prawo działania mas. Stała równowagi reakcji. Teoria elektrolitów mocnych Debye'a i Hückela. Aktywność jonów. Elektrolity słabe. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. Iloczyn jonowy wody, definicja pH wg. Sørensena. Oznaczanie kwasowości roztworów, wskaźniki barwne. Hydroliza. Amfoteryczność.

➢ Wytrącanie osadów. Iloczyn rozpuszczalności. Wytrącanie frakcjonowane, wpływ wspólnego jonu i innych jonów na rozpuszczalność osadów. Roztwory koloidalne. Współstrącanie. Potencjał termodynamiczny. Przewidywanie przebiegu reakcji na

podstawie wartości elektrochemicznych G0. Równanie Nernsta. Tablice potencjałów standardowych półogniw.

➢ Analiza systematyczna kationów. Oddzielenie I grupy kationów tworzących nierozpuszczalne chlorki. Wybór optymalnych warunków strącania. Reakcje analityczne kationów I grupy. Analiza systematyczna I grupy kationów

➢ pH nasyconego roztworu siarkowodoru. Zależność stężenia jonów siarczkowych od pH roztworu. Minimalne stężenie jonów S2- wytrącające osady kationów II grupy analitycznej. Wybór optymalnego pH do wytrącenia siarczków II gr. Własności siarczków. Reakcje analityczne kationów grupy II. Analiza różnych mieszanin kationów grupy II.

➢ Roztwory buforowe. pH w buforze amonowym. pH roztworu siarczku amonu. Reakcje analityczne kationów grupy III. Analiza różnych mieszanin kationów grupy III.

➢ pH roztworu węglanu amonu. Reakcje analityczne kationów grupy IV i V. Analiza różnych mieszanin kationów grup IV i V.

➢ Podział anionów na grupy analityczne według Bunsena. Omówienie reakcji charakterystycznych poszczególnych anionów z grup I-VI. Analiza różnych mieszanin anionów z grup I-VI.

➢ Identyfikacja substancji prostych i związków chemicznych. Farmakopealne potwierdzenie tożsamości różnych substancji rozpuszczalnych i nierozpuszczalnych w wodzie. Farmakopealne potwierdzenie tożsamości mikro-, makro i ultraelementów.

ĆWICZENIA LABORATORYJNE

Tematyka ćwiczeń

I. Podstawy pracy laboratoryjnej, wprowadzenie do analizy jakościowej

1. Mieszaniny i roztwory (sporządzanie i badanie właściwości mieszanin, w tym roztworów wodnych).

2. Dysocjacja i amfoteryczność (pomiar przewodności roztworów elektrolitów i nieelektrolitów, porównywanie mocy elektrolitów, wypieranie kwasów i zasad, badanie amfoteryczności tlenków, wodorotlenków i soli).

3. Odczyn i pH roztworu (zapoznanie z barwami wybranych wskaźników kwasowo-zasadowych, pomiar pH-metryczny). Roztwory buforowe (sporządzanie i badanie właściwości).

4. Hydroliza (badanie odczynu soli i obserwacja objawów towarzyszących hydrolizie, wpływ stężenia i temperatury na hydrolizę).

21

5. Rozpuszczalność i strącanie (sporządzanie roztworów nasyconych i przesyconych, efekt wspólnego jonu, strącanie frakcjonowane, efektywne usuwanie jonów z roztworu metodą strącania osadu).

6. Związki kompleksowe (zapoznanie z podstawowymi rodzajami kompleksów, porównywanie ich trwałości, maskowanie/blokowanie jonów przez kompleksowanie, kompleksy labilne i bierne).

7. Reakcje utleniania i redukcji (przewidywanie kierunku zachodzenia reakcji redoks, badanie wybranych typowych utleniaczy i reduktorów, wpływ odczynu na przebieg reakcji redoks, reakcje kom- i dysproporcjonowania, roztwarzanie i pasywacja metali).

II. Analiza jakościowa z uwzględnieniem metod farmakopealnych

I. Analiza kationów

1. Analiza kationów pierwiastków toksycznych i ultraelementów z I grupy analitycznej. Próby wstępne, w tym reakcje farmakopealne. Wykrywanie pojedynczych kationów oraz analiza mieszaniny kationów z I grupy wg toku I grupy kationów.

2. Analiza wybranych kationów z II grupy analitycznej, w tym mikroelementów i kationów pierwiastków toksycznych. Próby wstępne, w tym reakcje farmakopealne. Wykrywanie pojedynczych kationów oraz analiza mieszaniny kationów z grupy II.

3. Analiza wybranych mikroelementów i kationów pierwiastków toksycznych z III grupy kationów. Próby wstępne, w tym reakcje farmakopealne. Wykrywanie pojedynczych kationów oraz analiza mieszaniny kationów z grupy III.

4. Analiza wybranych makroelementów z IV-V grupy kationów oraz jonów Ba2+ i NH4+. Próby

wstępne, w tym reakcje farmakopealne. Wykrywanie pojedynczych kationów oraz analiza mieszaniny kationów z grup IV-V.

II. Analiza anionów

5. Analiza anionów cz. I: Próby wstępne wybranych anionów z grup I-III, w tym reakcje farmakopealne. Wykrywanie pojedynczych anionów z grup I-III oraz analiza jednej z omawianych na wykładzie mieszanin.

6. Analiza anionów cz. II: Próby wstępne wybranych anionów z grup IV-VI, w tym reakcje farmakopealne. Wykrywanie pojedynczych anionów z grup I-VI oraz analiza jednej z omawianych na wykładzie mieszanin.

III. Identyfikacje substancji chemicznych

7. Identyfikacje cz. I: identyfikacja substancji farmakopealnych rozpuszczalnych w wodzie. Potwierdzanie tożsamości zidentyfikowanych jonów metodami farmakopealnymi.

8. Identyfikacje cz. II: identyfikacja substancji trudno rozpuszczalnych w wodzie.

Tematyka seminariów

1. Chemia roztworów wodnych: powtórzenie i przypomnienie wiadomości ze szkoły średniej - teoria (nazewnictwo związków nieorganicznych, dysocjacja jonowa, stopień dysocjacji, stała dysocjacji, moc elektrolitów, prawo rozcieńczeń Ostwalda, wykładnik stężenia jonów wodorowych/pH roztworu, reakcje jonowe, hydroliza soli, amfoteryczność, teoria kwasów i zasad Arrheniusa/Brønsteda-Lowry'ego, szybkość reakcji i katalizatory/ inhibitory, równowaga chemiczna, reguła Le Chateliera-Brauna, wiązania chemiczne).

2. Obliczenia chemiczne - stężenie roztworu (stężenie: procentowe, molowe i masowe, przeliczanie stężeń, mieszanie, zatężanie oraz rozcieńczanie roztworów).

22

3. Teoria oraz obliczenia chemiczne - chemia roztworów wodnych (stopień i stała dysocjacji, prawo rozcieńczeń Ostwalda, wykładnik stężenia jonów wodorowych/pH roztworu, mocne/słabe kwasy, kwasy wieloprotonowe, stechiometria reakcji w roztworach).

4. Teoria oraz obliczenia chemiczne - rozpuszczalność (rozpuszczalność, rozpuszczanie hydratów, krystalizacja). Hydroliza soli.

5. Obliczenia chemiczne - iloczyn rozpuszczalności, rozpuszczalność molowa.

6. Reakcje utleniania-redukcji (stopnień utlenienia, szereg napięciowy, utleniacze i reduktory, równania reakcji utleniania-redukcji, reakcje dysproporcjonowania, przewidywanie kierunku reakcji redoks).


Wykłady odbywają się zarówno w semestrze zimowym, jak i letnim.

Ćwiczenia laboratoryjne (po 8 zajęć w każdym semestrze) i seminaria (6 zająć w semestrze zimowym) odbywają się raz w tygodniu. Szczegółowy harmonogram zajęć jest podawany do wiadomości studentów na pierwszych ćwiczeniach w semestrze.

Istnieje możliwość konsultacji z Prowadzącymi ćwiczenia w indywidualnie uzgodnionych terminach (poza godzinami ćwiczeniowymi).

FORMY KONTROLI I OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA

Warunkiem zaliczenia pracowni (ćwiczeń i seminariów) jest:

• wykonanie przewidzianych w programie ćwiczeń;

• przystąpienie do wszystkich obowiązujących kolokwiów i sprawdzianów;

• uzyskanie wymaganej sumarycznej liczby punktów: za wykonane ćwiczenia, ze sprawdzianów oraz pisemnych kolokwiów. Zakres materiału obowiązującego do kolokwiów i sprawdzianów zostanie podany na początku każdego semestru.

Terminy kolokwiów i egzaminów zatwierdzane są przez Radę Pedagogiczną i podawane do wiadomości studentów na początku roku akademickiego.

Szczegółowy regulamin zajęć oraz system punktowy oceny pracy studenta podawane są do wiadomości studentów na pierwszych ćwiczeniach oraz są dostępne na tablicy ogłoszeń oraz stronie internetowej Katedry.

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie pracowni i zdanie końcowego egzaminu.

Egzamin odbywa się w sesji letniej. Kryteria oceny podane są w sylabusie przedmiotu.

PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZKOWE

1. Bielański A.: Podstawy chemii nieorganicznej, Wyd.6, PWN Warszawa 2016.

2. Kocjan R.: Chemia analityczna”, tom I. Wyd. 2, PZWL Warszawa 2014.

3. Galus Z.: „Ćwiczenia rachunkowe z chemii analitycznej”, Wyd. 10, PWN Warszawa 2016.

PIŚMIENNICTWO UZUPEŁNIAJĄCE

1. Cotton F.A., Wilkinson G., Gaus P.L.: Chemia nieorganiczna, PWN Warszawa 2002.

2. Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna, T. 1, Wyd. 9, PWN Warszawa 2016.

3. Pajdowski L.: Chemia ogólna, Wyd. 10, PWN Warszawa 1999.

23

4. Sołoniewicz R.: Zasady nowego słownictwa związków nieorganicznych, WNT 1995

5. Atkins P., Jones L.; Chemia ogólna, PWN Warszawa 2016.

Nomenklatura chemii nieorganicznej (zalecenia 1990). K. Dyrek, A. Samotus, Z. Stasicka (red.), Wiad. Chem. Biblioteka, 1998. ISBN 83-229-1879-8. [org. ang. Nomenclature of Inorganic Chemistry. Recommendations 1990. Blackwell, 1990].

24

FIZJOLOGIA

Zakład Farmakodynamiki, Laboratorium Fizjologii i Patofizjologii Człowieka,

Centrum Badań Przedklinicznych i Technologii Warszawskiego Uniwersytetu

Medycznego, ul. Banacha 1B

02-097 Warszawa; pokój FC02, CePT; tel.: (48) 22 116 61 61

Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Magdalena Bujalska-Zadrożny

Godziny przyjęć w sprawach studenckich:

- prof. dr hab. Mariusz Sacharczuk: poniedziałki 13-14.

- dr hab. Bartłomiej Szulczyk: czwartek 13.00-14.00, tel. 22 116 61 63

- dr hab. Ewa Nurowska: poniedziałki 14.00-15.00, tel.: 22 116 61 63

- dr Maciej Gawlak: środy 14.00-15.00, tel.: 22 116 61 64

- dr Przemysław Kurowski: wtorki 13.00-14.00, tel.: 22 116 61 69; -64

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: dr Ewa Nurowska, email:

[email protected], tel. 22 116 61 63;

Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń: wykłady 30 godzin, ćwiczenia 30 godzin, seminaria

15 godzin.

Liczba punktów ECTS – 6.

Cel nauczania i zakres przedmiotu

Celem nauczania fizjologii jest zapoznanie studentów z mechanizmami funkcjonowania

organizmu człowieka na poziomie molekularnym, komórkowym i systemowym. Zakres

nauczania obejmuje m.in.: układ nerwowy, krążenia, oddechowy, pokarmowy, moczowy,

płciowy i hormonalny człowieka.

PROGRAM NAUCZANIA

Tematy wykładów:

1. Fizjologia błon komórkowych.

2. Fizjologia synaps nerwowych.


25

3. Mechanizmy przekazywania informacji między komórkami.

4. Fizjologia układu czuciowego.

5. Narządy zmysłów

6. Fizjologia układu ruchowego.

7. Fizjologia układu autonomicznego.

8. Fizjologia układu hormonalnego.

9. Fizjologia serca.

10. Fizjologia układu naczyniowego.

11. Kontrola funkcji serca przez układ autonomiczny oraz przez odruchy neuronalne.

12. Fizjologia układu oddechowego.

13. Fizjologia układu pokarmowego.

14. Fizjologia nerek.

15. Fizjologia równowagi kwasowo-zasadowej i wodno-elektrolitowej.

Tematy ćwiczeń/seminariów:

1. Fizjologia komórki. Fizjologia krwi. Fizjologia i regulacja procesu krwiotworzenia.

Fizjologia i regulacja procesu krzepnięcia krwi. Transport substancji odżywczych

i metabolitów przez krew. Demonstracja komputerowa transportu substancji

odżywczych i metabolitów przez krew.

2. Fizjologia komórek pobudliwych. Funkcja i klasyfikacja kanałów jonowych.

Mechanizm powstawania potencjału spoczynkowego i czynnościowego. Fizjologia

propagacji potencjału czynnościowego wzdłuż aksonu. Demonstracja komputerowa

mechanizmów działania kanałów jonowych i potencjałów czynnościowych.

3. Mechanizmy przekazywania informacji między komórkami. Mechanizm skurczu

mięśni. Przekazywanie informacji na drodze chemicznej: synaptycznej,

parakrynowej, endokrynowej, za pośrednictwem feromonów. Klasyfikacja synaps

nerwowych. Budowa i mechanizm działania synapsy nerwowo-mięśniowej. Blokery

i aktywatory synapsy nerwowo-mięśniowej. Sprzężenie elektrochemiczne.

Potencjały czynnościowe mięśni poprzecznie prążkowanych. Sprzężenie

elektromechaniczne. Mechanizm skurczu mięśni poprzecznie prążkowanych.

Elektromiogram. Regulacja siły skurczu mięśni poprzecznie prążkowanych.

Demonstracja oceny siły mięśniowej w skali Lovett'a. Komputerowa demonstracja

26

mechanizmu działania złącza nerwowo-mięśniowego i modelu ślizgowego skurczu

mięśnia poprzecznie prążkowanego.

4. Fizjologia układu czuciowego. Klasyfikacje receptorów czuciowych. Klasyfikacje

dróg czuciowych ośrodkowych. Budowa kory czuciowej. Badanie czucia

dyskryminacji przestrzennej bodźca, badanie czucia powierzchniowego i głębokiego.

Badanie rozmieszenia receptorów czuciowych na powierzchni skóry przy pomocy

włosów von Frey’a. Struktura i funkcja narządów zmysłów: smaku i węchu.

5. Fizjologia układu czuciowego narządy zmysłów. Struktura i funkcja narządów

zmysłów: wzrok, słuch, narząd równowagi. Demonstracja przewodzenia kostnego

i powietrznego. Odruch źrenic na światło i nastawność – anatomia, fizjologia,

znaczenie diagnostyczne odruchu. Demonstracja złudzeń wzrokowych, kolorów

dopełniających, istnienia plamki ślepej. Badanie dominacji oka.

6. Układ ruchowy. Funkcja i klasyfikacja odruchów neuronalnych. Odruch na

rozciąganie. Odruch z ciałek ścięgnistych Golgiego. Funkcja alfa i gamma

motoneuronów. Klasyfikacja i funkcja dróg ruchowych rdzeniowych. Struktura

i funkcja jąder podkorowych. Struktura i funkcja móżdżku. Objawy uszkodzenia

móżdżku. Fizjologia kory ruchowej. Demonstracja i badanie odruchów rdzeniowych.

Demonstracja prób móżdżkowych.

7. Seminarium sprawdzające;

8. Układ hormonalny. Podwzgórze, przysadka mózgowa, szyszynka, tarczyca,

przytarczyce, grasica, trzustka, nadnercza, jądra, jajniki.

9. Fizjologia serca. Struktura i funkcja układu bodźcoprzewodzącego serca.

Elektrofizjologia komórek układu bodźcoprzewodzącego serca. Potencjały

czynnościowe komórek mięśnia sercowego. EKG. Sprzężenie elektromechaniczne

w komórkach mięśnia serca. Unerwienie układu bodźcoprzewodzącego i mięśnia

sercowego przez układ autonomiczny współczulny i przywspółczulny. Regulacja

funkcji mięśnia sercowego przez odruch z baroreceptorów tętniczych,

chemoreceptorów tętniczych i receptorów czuciowych mięśnia sercowego. Praca

mechaniczna mięśnia sercowego. Autoregulacyjna odpowiedź mięśnia sercowego na

obciążenie. Rejestracja EKG. Demonstracja niemiarowości oddechowej.

Komputerowa demonstracja mechanizmu powstawania potencjału czynnościowego

w komórkach mięśnia sercowego i szerzenia się pobudzenia w mięśniu sercowym.

27

10. Fizjologia układu krążenia. Biofizyka przepływu krwi. Struktura i organizacja

naczyń krwionośnych. Regulacja nerwowa, regulacja miejscowa i autoregulacja

mięśniówki gładkiej naczyń krwionośnych. Mikrokrążenie. Regulacja układu

krążenia przez odruch z baroreceptorów tętniczych i odruch z chemoreceptorów

tętniczych. Odrębność regulacji mięśniówki gładkiej naczyń krwionośnych

wieńcowych, nerkowych, mięśniowych, płucnych i układu pokarmowego. Pomiar

ciśnienia tętniczego krwi. Osłuchiwanie serca.

11. Fizjologia układu oddechowego. Objętości i pojemności oddechowe. Opór

i podatność w układzie oddechowym. Dyfuzja gazów w pęcherzykach płucnych.

Nerwowa kontrola układu oddechowego: regulacja funkcji mięśnia przeponowego

i mięśni międzyżebrowych przez nerwy somatyczne, regulacja funkcji mięśniówki

gładkiej i gruczołów dróg oddechowych przez nerwy układu autonomicznego.

Odruchowa kontrola mięśni oddechowych poprzecznie prążkowanych, mięśniówki

gładkiej i gruczołów dróg oddechowych. Pojęcie centralnego generatora

oddechowego. Komputerowa prezentacja cyklu oddechowego, demonstracja zmian

ciśnienia zewnątrzopłucnowego i wewnątrzopłucnowego w czasie cyklu

oddechowego. Spirometria.

12. Fizjologia układu pokarmowego. Ogólna struktura układu pokarmowego

człowieka. Mechanizm rozdrabniania i absorbcji substancji pokarmowych. Struktura,

funkcja i mechanizmy kontroli działania żołądka. Regulacja i rola wydzielania

trzustkowego. Regulacja i rola wydzielania żółci. Struktura, funkcja, kontrola funkcji

jelita cienkiego i jelita grubego.

13. Fizjologia nerek. Anatomia czynnościowa nerek. Struktura i funkcja nefronu.

Mechanizmy tworzenia i zagęszczania moczu. Demonstracja komputerowa

mechanizmu filtracji kłębuszkowej i mechanizmu funkcjonowania nefronu.

14. Seminarium sprawdzające, powtórzenie omówionego materiału.

15. Fizjologia cyklu menstruacyjnego, zapłodnienie, ciąża.

REGULAMIN ZAJĘĆ STUDENCKICH

1. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń i dopuszczenia do egzaminu z przedmiotu jest

zaliczenie wszystkich zajęć dydaktycznych. Maksymalna ilość usprawiedliwionych

nieobecności (zwolnienie lekarskie lub karta informacyjna ze szpitala) w ciągu

semestru: 2. Usprawiedliwione nieobecności na zajęciach należy zaliczyć u asystenta

prowadzącego zajęcia. Zaliczanie przedmiotu i przystąpienie do egzaminu

28

w przypadku braku usprawiedliwienia nieobecności lub przy większej liczbie

nieobecności usprawiedliwionych jest uzależnione od decyzji Dziekanatu.

2. Studenci zobowiązani są do odbywania zajęć we własnych grupach dziekańskich.

Odrabianie zajęć z inną grupą jest ograniczone do sytuacji wyjątkowych i możliwe

w uzasadnionych przypadkach po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Kierownika

Zakładu.

3. Adiunkci Zakładu prowadzą dyżury dydaktyczne, w wyznaczonych godzinach,

w trakcie których studenci mogą uzyskać dodatkowe informacje oraz odbyć

konsultacje dotyczące zajęć z przedmiotu.

4. Studenci są zobowiązani do przygotowania się do aktualnych zajęć, aby w pełni

wykorzystać czas ćwiczeń i seminariów. Stopień przygotowania do ćwiczeń

i seminariów może być sprawdzany w formie pisemnej (test

wielokrotnego/jednokrotnego wyboru lub pytania otwarte).

5. Każdy student zobowiązany jest do przygotowania raz w semestrze dwóch 10

minutowych wystąpień (wraz z prezentacją w PowerPoint/pdf); jedno wystąpienie

poświęcone jest omówieniu zagadnień ze wskazanego artykułu naukowego; drugie

wystąpienie poświęcone jest omówieniu przydzielonego zagadnienia; wskazanie

artykułu oraz przydzielenie zagadnienia wystąpienia nastąpi na pierwszych

zajęciach; punkty za prezentacje studentów dodawane są do punktów uzyskanych z

kolokwium.

6. W semestrze zostaną przeprowadzone dwa seminaria sprawdzające w formie

pisemnej (test wielokrotnego wyboru lub jednokrotnego wyboru lub pytania otwarte).

7. Podstawą dopuszczenia do egzaminu jest przygotowanie dwu prezenyacji oraz

uzyskanie pozytywnej oceny z 2 seminariów sprawdzających.

8. Studenci, którzy nie uzyskali zaliczenia ćwiczeń i seminariów w celu dopuszczenia

do egzaminu muszą zaliczyć kolokwium wyjściowe.

9. Studenci, którzy zaliczyli zajęcia dydaktyczne i uzyskali średnią ocenę z seminariów

sprawdzających co najmniej 4.5 i mogą przystąpić do egzaminu w terminie zerowym

po uprzednim uzgodnieniem terminu egzaminu z sekretariatem Zakładu.

10. Egzamin z przedmiotu w pierwszym terminie odbywa się w formie testowej (test

wielokrotnego lub jednokrotnego wyboru) lub zastosowania pytań otwartych.

11. W czasie testów obowiązuje zakaz używania telefonów komórkowych

i fotografowania pytań testowych.

29

LITERATURA

Literatura obowiązkowa:

1. Fizjologia człowieka; skrypt dla studentów farmacji i medycyny laboratoryjnej pod

redakcją Pawła Szulczyka i Magdaleny Okarskiej-Napierały,

2. Fizjologia Człowieka, Autor: Stanisław Konturek.

Literatura uzupełniająca:

Dee Unglaub Silverthorn. Fizjologia Człowieka. Zintegrowane podejście

KOŁO NAUKOWE

Przy Zakładzie Fizjologii i Patofizjologii Człowieka działa Studenckie Koło Naukowe

CEREBRUM (https://cerebrum.wum.edu.pl/). Opiekunem naukowym koła jest

dr Przemysław Kurowski, email: [email protected], tel.: 22 116 61 69.

https://cerebrum.wum.edu.pl/


30

HISTORIA FARMACJI

ZAKŁAD BIOANALIZY I ANALIZY LEKÓW 02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel./fax. 22 75 20976 Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Piotr Wroczyński Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: dr hab. Iwona Arabas, prof. PAN Godziny przyjęć w sprawach studenckich: poniedziałek godz. 12:00 –14:00 Roczny wymiar wykładów: 15 godzin Miejsce wykładów: sale Wydziału Farmaceutycznego Liczba punktów ECTS: 1 CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU Celem nauczania jest zapoznanie studentów z zagadnieniami związanymi z historią szeroko rozumianej dziedziny nauki, jaką jest farmacja. Przedmiotem historii farmacji są więc zarówno dzieje aptekarstwa, czyli praktycznie wykonywanego zawodu, jaki i historia nauki o lekach oraz historia kształcenia farmaceutów. PROGRAM NAUCZANIA Tematy wykładów obejmują następujące zagadnienia:

1. Zarazy, epidemie i pierwsze szczepionki 2. Dzieje aptekarstwa: wyodrębnienie zawodu, pierwsze farmakopee, funkcje apteki (miejsce

wytwarzania leków, ich dystrybucji oraz rola informacyjno-edukacyjna) 3. Rozwój nauki o lekach: leki roślinne i z naturalnych zasobów mineralnych, leki izolowane,

leki syntetyczne i chemioterapeutyczne oraz wytwarzane metodami inżynierii genetycznej 4. Narodziny przemysłu farmaceutycznego 5. Historia Wydziału Farmaceutycznego w Warszawie i sylwetki wybitnych nauczycieli

akademickich

FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA Zaliczenie z całości materiału. LITERATURA ZALECANA 1. Rembieliński R., Kuźnicka B., Historia farmacji, Warszawa 1987. 2. Brzeziński T., Historia medycyny, Warszawa 1995. 3. Drygas A., Zarys dziejów farmacji: z elementami zagadnień metodologicznych dla studentów farmacji, Gdańsk 1994. 4. Arabas I., Res pharmaceuticae, Warszawa 2017.

31

HISTORIA FILOZOFII

1. Rok akademicki 2020/21 2. Wydział FARMACEUTYCZNY 3. Kierunek studiów FARMACJA 4. Typ modułu/przedmiotu (obowiązkowy/fakultatywny) OBOWIĄZKOWY 5. Forma weryfikacji efektów uczenia się (egzamin/zaliczenie) ZALICZENIE 6. Jednostka/jednostki prowadząca/e (oraz adres/y jednostki/jednostek) Zakład Etyki i Humanistycznych Podstaw Medycyny Ul. Litewska Tel. 22 116 92 34 e-mail: zakład-bietyki@wum. edu.pl…………………….. strona WWW http://zhmif.wum.edu.pl 7. Kierownik jednostki/kierownicy jednostek Prof. dr hab. Tomasz Paierski 8. Prowadzący zajęcia Dr n med. Maria J. Turos

CELE KSZTAŁCENIA Zaprezentowanie w skróconej (ograniczony czas wykładów) formie historii filozofii, jako nauki oraz jej podziału strukturalnego. Podstawowe wiadomości z zasadniczych działów (logika, epistemologia, ontologia, metafizyka0 Omówienie nurtów historii filozofii i ich miejsca w ramach kultury ogólnoświatowej Rozwój ogólnych kompetencji humanistycznych

ZAJĘCIA 1. Historia filozofii – starożytność – wykład dwuczęściowy

2. Historia filozofii – nowożytność – wykład dwuczęściowy

3. Nurty filozofii współczesnej

4. Filozofia miejscem dialogu kultur

5. Trudne problemy współczesności

6. Pytanie o „…conditio humana…”

7. 7. Czy filozofia jest nam potrzebna

LITERATURA Obowiązkowa 1. Kakures-Scott D. – Wstęp do historii filozofii 2. Nielsen K. – Wprowadzenie do filozofii 3. Popkin R., Stroll A. – Filozofia

32

4. Szczeklik A. – Kore 5. Tatarkiewicz Wł. – Historia filozofii (wybrane tematy) 6. McInerney P. – Wstęp do filozofii Uzupełniająca 1. P. Zaborowski – Filozoficzne podstawy postępowania lekarskiego

ZALICZENIE Zaliczenie w formie eseju 60% poprawnie omówionego zagadnienia

33

JĘZYK ANGIELSKI I

JĘZYK ANGIELSKI

STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH

02-109 Warszawa, ul. Księcia Trojdena 2a, tel. (22) 5720 863

www.sjo.wum.edu.pl

e-mail: [email protected]

Kierownik Studium Języków Obcych: dr Maciej Ganczar

Godziny przyjęć w sprawach studenckich

Godziny przyjęć w sprawach studenckich oraz dyżury lektorów podane są do wiadomości

zainteresowanych na stronie internetowej WUM w zakładce Studium Języków Obcych

(www.sjo.wum.edu.pl) oraz na tablicy ogłoszeń w Studium Języków Obcych.

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę języka angielskiego: dr Joanna Moczyńska

([email protected])

Roczny wymiar zajęć: 60 godzin ćwiczeń (po 30 godzin w I i II semestrze)

Miejsce zajęć: SJO, Centrum Dydaktyczne (ul. Księcia Trojdena 2a)


Cel nauczania i zakres przedmiotu

Celem lektoratu jest nauka języka specjalistycznego, czyli kształcenie sprawności

językowych pozwalających na:

• udzielanie pacjentom informacji o produktach leczniczych w języku

angielskim,

• rozumienie i relacjonowanie tekstów i wypowiedzi o tematyce

specjalistycznej,

• formułowanie własnych wypowiedzi w języku angielskim na tematy

zawodowe.

Wymogiem wstępnym jest znajomość języka angielskiego na poziomie B1+ w

odniesieniu do skali Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego (ESOKJ).

Absolwent farmacji powinien posługiwać się językiem obcym na poziomie biegłości B2+

wg skali ESOKJ oraz językiem obcym specjalistycznym z zakresu farmacji.

Program nauczania

Słowotwórstwo medyczne w języku angielskim.

Praca farmaceuty: opis zawodu.

Układy: budowa i funkcje.

Choroby i ich objawy.

34

Leki: grupy, postacie, drogi podania, reakcje niepożądane.

Ulotka informacyjna dla pacjenta.

Pytania pacjenta i odpowiedzi oraz sugestie farmaceuty dotyczące leku.

Fragmenty artykułów z pism specjalistycznych dla farmaceutów.

Metody organizacji pracy

Ćwiczenia odbywają się na I roku w wymiarze rocznym 60 godzin (w semestrach:

zimowym i letnim, po 30 godzin lekcyjnych w każdym semestrze; 1 ćwiczenia 90-

minutowe tygodniowo).

Forma kontroli i ocena wyników nauczania

Podstawę zaliczenia każdego semestru stanowią: udział we wszystkich zajęciach (30

godz. w semestrze) lub zaliczenie ewentualnych nieobecności (maksymalnie 2 nb w

semestrze wg Regulaminu SJO), pozytywne oceny z testów pisemnych (semestralnego i

końcowego, obejmującego semestr zimowy oraz letni) i prezentacja opracowanego

samodzielnie tekstu o tematyce specjalistycznej. Student ma obowiązek zgłosić się na

testy pisemne w wyznaczonym terminie – w przypadku niestawienia się w wyznaczonym

terminie, bądź niezaliczenia testu, studentowi przysługują dwa terminy poprawkowe.

Ocena końcowa po 60 godzinach ćwiczeń: ocena / nzal

Piśmiennictwo

Zajęcia prowadzone są w systemie autorskim, z wykorzystaniem podręcznika oraz

materiałów własnych opracowanych na podstawie podręczników specjalistycznych,

artykułów z czasopism specjalistycznych i bieżącej prasy oraz źródeł internetowych, w

tym materiałów audiowizualnych.

35

JĘZYK ŁACIŃSKI

JĘZYK ŁACIŃSKI W FARMACJI

Jednostka prowadząca kształcenie:

Studium Języków Obcych

Centrum Dydaktyczne

ul. Księcia Trojdena 2a, 02-109 Warszawa

[email protected], , tel. 22 5720863

www.sjo.wum.edu.pl

Kierownik jednostki: dr Maciej Ganczar, [email protected]

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Beata Olędzka, [email protected]

Forma prowadzonych zajęć

Ćwiczenia - 45 godzin (30 godzin w I semestrze i 15 godzin w II semestrze)


Forma zaliczenia przedmiotu

1. Pisemne kolokwia cząstkowe sprawdzajace znajomość słownictwa.

2. Pisemne kolokwium końcowe z całości materiału.

Kryteria oceniania

Zgodnie z Regulaminem Studium Języków Obcych www.sjo.wum.edu.pl

2,0 (ndst) poniżej 60%

3,0 (dost) 60%-69,99%

3,5 (ddb) 70%-79,99%

4,0 (db) 80%-85,99%

4,5 (pdb) 86%-90,99%

5,0 (bdb) 91%-100%


http://www.sjo.wum.edu.pl/



http://www.sjo.wum.edu.pl/

36

Cele kształcenia

Nauka języka łacińskiego ma zapewnić studentowi opanowanie podstaw gramatyki w stopniu

pozwalającym na prawidłowe posługiwanie się terminami medycznymi i farmaceutycznymi oraz

opanowanie określonego słownictwa z zakresu botaniki, farmakologii, anatomii, patofizjologii,

mikrobiologii, parazytologii oraz chemii. Wiadomości nabyte podczas lektoratu są przydatne w

późniejszej praktyce farmaceutycznej, zwłaszcza w prawidłowym realizowaniu i rozumieniu recept.

Tematy zajęć

1. Alfabet, wymowa, akcent, iloczas. Ćwiczenia w poprawnym czytaniu i akcentowaniu.

2-3. Nazwy roślin. Rodziny roślin. Rzeczownik i przymiotnik łaciński. Związek zgody.

3-4. Części roślin. Nominativus i genetivus singularis i pluralis rzeczownika i przymiotnika.

Związek rządu.

5-6. Nazwy i postaci leków i preparatów leczniczych. Stopniowanie przymiotników.

7-8. Drogi podania leków. Wyrażenia przyimkowe. Przedrostki łacińskie i greckie.

Accusativus i Ablativus.

9-10. Terminologia anatomiczna. Deklinacja III rzeczownika i przymiotnika.

11-12. Wprowadzenie do języka greckiego. Podstawowe wyrazy łacińsko-grecko-polskie w

terminologii farmaceutycznej i medycznej. Grecka deklinacja I i II w języku łacińskim.

13-14. Terminologia kliniczna. Przyrostki łacińskie i greckie.

15-16. Nazwy bakterii, wirusów, grzybów i pasożytów.

17. Czasownik jako podstawa słowotwórcza terminów farmaceutycznych i medycznych.

Participia.

18. Recepta.

19. Łacińskie mianownictwo chemiczne. Liczebnik.

20. Podsumowanie materiału.

21. Test zaliczeniowy.

22-23. Poprawa testu.

Literatura obowiązkowa

Olędzka Beata, Szymańska-Budzińska Anna: Język łaciński dla farmaceutów. Warszawa: MediPage

2019.

37

Literatura uzupełniająca

Dąbrowska Barbara, Podręczny słownik medyczny łacińsko-polski i polsko-łaciński, Warszawa:

Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2005.

Regulamin zajęć w Studium Języków Obcych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

1. Studium Języków Obcych (SJO) prowadzi zajęcia z języków nowożytnych i języka łacińskiego

zgodnie z programem studiów obowiązującym na danym kierunku.

2. Lektorat kończy się zaliczeniem lub zaliczeniem na ocenę i egzaminem w zależności od nauczanego

języka oraz kierunku studiów.

3. Przedmiotem nauczania jest język specjalistyczny, dostosowany do potrzeb zawodowych

przyszłych absolwentów.

4. Podstawę zaliczenia przedmiotu stanowią: udział w zajęciach, pozytywne oceny uzyskane z

kolokwiów cząstkowych oraz pisemnego sprawdzianu końcowego i prezentacji w przypadku języków

nowożytnych.

5. W przypadku nieobecności:

- dwie nieobecności w semestrze – obie należy zaliczyć w terminie do dwóch tygodni od daty

nieobecności

- trzy nieobecności w semestrze – student zobowiązany jest napisać podanie do kierownika SJO z

prośbą o umożliwienie odrobienia i zaliczenia trzeciej nieobecności w trybie indywidualnym

- cztery i więcej nieobecności w semestrze – student zobowiązany jest do powtarzania semestru (w

wypadku pobytu w szpitalu lub długotrwałej choroby potwierdzonej zwolnieniem lekarskim student

może ubiegać się o zgodę na zaliczanie nieobecności w sesji poprawkowej).

6. Student ma obowiązek zgłosić się na pisemny sprawdzian zaliczający semestr w wyznaczonym

terminie. W przypadku niestawienia się, bądź niezaliczenia sprawdzianu, studentowi przysługuje

jeden termin poprawkowy ustalony przez prowadzącego. Sprawdzian poprawkowy należy zaliczyć

38

nie później niż przed rozpoczęciem sesji egzaminacyjnej. W przypadku niezaliczenia poprawy

studentowi przysługuje drugi termin poprawkowy zgodnie z regulaminem studiów. Student

otrzymuje wpis do indeksu od wykładowcy i potwierdza go u kierownika lub koordynatora zespołu

wykładowców SJO. Potwierdzenia nie wymagają oceny wpisywane do e-indeksu.

7. Student ubiegający się o zwolnienie z lektoratu (przepisanie oceny) powinien złożyć stosowne

podanie do kierownika SJO w pierwszym tygodniu zajęć. Studentom pierwszego roku oceny nie będą

przepisywane.

8. Forma egzaminu podana jest do wiadomości studentów w przewodniku dydaktycznym dla danego

kierunku i roku studiów.

9. Posiadanie certyfikatu z języka obcego, oceny z lektoratu na innym kierunku studiów w WUM lub

innej uczelni nie zwalnia z uczęszczania na zajęcia przewidziane programem studiów na aktualnym

kierunku studiów.

10. W przypadku przeniesienia zajęć w tryb online, zajęcia odbywają się zgodnie z ustalonym

wcześniej planem w formie spotkań wideo, podczas których zarówno wykładowca jak i studenci

mają włączone kamery internetowe. Niewłączenie kamery podczas zajęć oznacza nieobecność

studenta na zajęciach.

11. Sprawy nieuregulowane niniejszym regulaminem będą rozstrzygane indywidualnie przez

kierownictwo SJO.

SKALA OCEN

ZALICZENIA i EGZAMINY

(w %)

91%-100% ------ 5 (bardzo dobry)

86%-90,99% --- 4.5 (ponad dobry)

80%-85,99% --- 4 (dobry)

70%-79,99% --- 3.5 (dość dobry)

60%-69,99% --- 3 (dostateczny)

39

KWALIFIKOWANA PIERWSZA POMOC

40

MATEMATYKA

Materiały do Przewodnika Dydaktycznego

dla studentów I roku Wydziału Farmaceutycznego

Kierunek: Farmacja

Matematyka

KATEDRA FARMACJI FIZYCZNEJ I BIOANALIZY

ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ

PRACOWNIA MATEMATYCZNA

02-097 WARSZAWA, ul. Banacha 1, pokój 28 Kierownik Katedry: prof. dr hab. Piotr Wroczyński

Kierownik Zakładu: dr hab. Dariusz Maciej Pisklak

Kierownik Pracowni: dr Justyna Kurkowiak

Konsultacje i godziny przyjęć w sprawach studenckich podane na stronie Zakładu Chemii

Fizycznej w zakładce Informacje dla studentów.

Odpowiedzialna za dydaktykę: dr Justyna Kurkowiak

Roczny wymiar zajęć dla studentów

I semestr: wykłady 15 godz., seminaria 30 godz.


Matematyka jest jednym z podstawowych narzędzi opisu zjawisk przyrodniczych, a w szczególności fizycznych, chemicznych i biologicznych. Użycie języka matematyki, tj. ustalenie modelu matematycznego zjawiska, umożliwia w konsekwencji zastosowanie metod matematycznych do badania zjawiska, rozwiązanie zagadnień z nim związanych jak również poprawną i ścisłą interpretację otrzymanych wyników. Program matematyki obejmuje pojęcia rachunku różniczkowego i całkowego.

PROGRAM NAUCZANIA

WYKŁADY

• Funkcje liniowe, wielomianowe, wymierne, wykładnicze i logarytmiczne w farmacji;

• Funkcje trygonometryczne;

• Ciągi liczbowe. Liczba e. Granice funkcji;

• Pochodne funkcji. Zastosowania pochodnych

• Funkcje wielu zmiennych, pochodne cząstkowe, różniczka zupełna;

• Całki nieoznaczone;

• Całki oznaczone. Zastosowania;

• Równania różniczkowe.

41

SEMINARIA

• Funkcje: kwadratowa, wielomianowa, wymierna, wykładnicza w kontekście zastosowań

farmaceutycznych;

• Funkcja logarytmiczna i jej zastosowania w farmacji;

• Funkcje trygonometryczne;

• Granice ciągów liczbowych i funkcji;

• Pochodne funkcji;

• Zastosowania pochodnych;

• Pochodne cząstkowe, różniczka;

• Całki nieoznaczone;

• Całki oznaczone;

• Całka oznaczona w obliczaniu pól obszarów płaskich;

• Równania różniczkowe.


1. W ciągu semestru student ma możliwość zdobycia od 0 do 100 punktów za:

• 5 kartkówek (od 0 do 6 pkt każda)

• dwa kolokwia (od 0 do 35 pkt)

2. Przedmiot zalicza uzyskanie co najmniej 60 pkt. .

• Terminy kolokwiów zostaną ustalone na początku semestru przez Radę Pedagogiczną w porozumieniu z przedstawicielami studentów.

• Kolokwiów i kartkówek nie można poprawiać.

• Dla osób, które nie uzyskają zaliczenia zostanie wyznaczony dodatkowy termin kolokwium z

całości materiału w trakcie sesji poprawkowej.

42

KRYTERIA ZALICZENIA

ocena kryteria

2,0 (ndst) 0 ÷ 59,5

3,0 (dst) 60 ÷ 67,5

3,5 (ddb) 68 ÷ 75,5

4,0 (db) 76 ÷ 83,5

4,5 (pdb) 84 ÷ 91,5

5,0 (bdb) 92 ÷ 100

LITERATURA

1. Matematyka – skrypt dla studentów I roku Farmacji – wersja elektroniczna

2. Chmaj J.: Rachunek różniczkowy i całkowy. Teoria, przykłady, ćwiczenia. Wyd. II.

Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.

43

MEDYCYNA KATASTROF

44

PODSTAWY NAUKOWEJ INFORMACJI MEDYCZNEJ I FARMACEUTYCZNEJ

BIBLIOTEKA GŁÓWNA WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO

02-091 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 63, informacja tel. (0 22) 116 60 03, 116 60 08 e-mail: [email protected] www.biblioteka.wum.edu.pl Dyrektor Biblioteki: mgr Irmina Utrata e-mail: [email protected]

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Irmina Utrata Cel nauczania i zakres przedmiotu: przygotowanie do samodzielnego i efektywnego korzystania z usług i zasobów Biblioteki Uczelnianej oraz kształtowanie umiejętności wyszukiwania informacji o zbiorach bibliotecznych z wykorzystaniem warsztatu informacyjnego biblioteki. Uświadomienie korzyści wynikających z sięgania po zasoby i usługi bibliotek naukowych oraz uświadomienie potrzeby ustawicznego kształcenia i rozwoju zawodowego. Treści programowe:

1. Organizacja systemu biblioteczno-informacyjnego Uczelni 2. Zakres działania jednostek usługowych Biblioteki Głównej 3. Charakterystyka zbiorów Biblioteki Głównej – rodzaje gromadzonych

dokumentów i ich wartość informacyjna 4. Wyszukiwanie informacji z wykorzystaniem katalogów w wersji tradycyjnej i

online 5. Charakterystyka zasobów i rodzaj usług świadczonych przez biblioteki naukowe na

terenie Warszawy 6. Strona www biblioteki – serwis informacyjny prezentujący zasoby i usługi

Biblioteki Uczelnianej

Metody organizacji pracy: szkolenie online Formy kontroli i ocena wyników nauczania: podstawą zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie z testu

wielokrotnego wyboru 67% poprawnych odpowiedzi (zaliczenie na ocenę).

http://www.biblioteka.wum.edu.pl/


45

PRZYSPOBIENIE BIBLIOTECZNE

BIBLIOTEKA GŁÓWNA WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO

02-091 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 63, informacja tel. (0 22) 116 60 03, 116 60 08 e-mail: [email protected] www.biblioteka.wum.edu.pl Dyrektor Biblioteki: mgr Irmina Utrata e-mail: [email protected]

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Irmina Utrata Cel nauczania i zakres przedmiotu: przygotowanie do samodzielnego i efektywnego korzystania z usług i zasobów Biblioteki Uczelnianej oraz kształtowanie umiejętności wyszukiwania informacji o zbiorach bibliotecznych z wykorzystaniem warsztatu informacyjnego biblioteki. Uświadomienie korzyści wynikających z sięgania po zasoby i usługi bibliotek naukowych oraz uświadomienie potrzeby ustawicznego kształcenia i rozwoju zawodowego. Treści programowe:

7. Organizacja systemu biblioteczno-informacyjnego Uczelni 8. Zakres działania jednostek usługowych Biblioteki Głównej 9. Charakterystyka zbiorów Biblioteki Głównej – rodzaje gromadzonych

dokumentów i ich wartość informacyjna 10. Wyszukiwanie informacji z wykorzystaniem katalogów w wersji tradycyjnej i

online 11. Charakterystyka zasobów i rodzaj usług świadczonych przez biblioteki naukowe na

terenie Warszawy 12. Strona www biblioteki – serwis informacyjny prezentujący zasoby i usługi

Biblioteki Uczelnianej

Metody organizacji pracy: szkolenie online Formy kontroli i ocena wyników nauczania: podstawą zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie z testu wielokrotnego wyboru 67% poprawnych odpowiedzi (zaliczenie na ocenę).

http://www.biblioteka.wum.edu.pl/


46

PSYCHOLOGIA I SOCJOLOGIĄ

ZAKŁAD EPIDEMIOLOGII i BIOSTATYSTYKI

02-007 Warszawa, ul. Oczki 3, tel. 22-629-02-43

Kierownik Zakładu: doc. dr hab. n. med. Joanna Peradzyńska

Odpowiedzialna za dydaktykę: dr n. hum. Cecylia Łabanowska

Przedmiot obejmuje 15 godzin wykładów.

Liczba punktów ECTS – 1

CEL NAUCZANIA:

■ Zapoznanie studentów z wybranymi prawidłowościami i mechanizmami

psychologicznymi dotyczącymi ludzkiej psychiki i zachowań.

■ Umożliwienie studentom przyswojenia podstawowych pojęć pozwalających opisywać

i rozumieć złożone zachowania własne i innych ludzi.

■ Pobudzenie refleksji nad możliwościami spożytkowania wiedzy psychologicznej

i socjologicznej dla lepszego rozumienia ludzi i radzenia sobie w trudnych sytuacjach

życiowych.

Tematyka wykładów:

1. Jak myślimy o świecie społecznym? Psychospołeczne uwarunkowania zakresu wiedzy o życiu

społecznym (efekt pierwszeństwa, dysonans poznawczy, efekt fałszywej powszechności, wpływ

norm i miejsca w strukturze społecznej, fake newsy). Wiedza potoczna a naukowa. Poprawność

wnioskowania i możliwości generalizacji wyników. Samospełniające się proroctwa. Specyfika

nauk o człowieku. Wyjaśnianie a przewidywanie.

2. Kim jesteśmy? Rola samooceny. Motywy związane ze strukturą „ja” (autowaloryzacja,

autoweryfikacja, samopoznanie, samonaprawa). Stres a wymogi adaptacyjne. Źródła „ja”.

Konsekwencje odgrywania ról społecznych. Rola chorego i społeczne konsekwencje choroby

oraz niepełnosprawności. Role a tożsamość jednostki. Osobowość zintegrowana. Osobowość a

porządek społeczny.

3. Kiedy jesteśmy konformistami? Facylitacja społeczna. Pobudzenie psychiczne a skutki oceny

naszych działań. Działanie indywidualne a zespołowe. Tłum i deindywiduacja. Konformizm

informacyjny. Odmiany zbiorowości ludzkich. Konformizm normatywny i publiczny. Grupy

odniesienia. Typy identyfikacji z grupą. Konformizm a cechy osobowości. Socjalizacja.

4. Czy jesteśmy altruistami? Biologiczna a społeczna geneza zachowań prospołecznych. Teoria

wymiany społecznej. Teoria empatii. Typy zachowań prospołecznych. Działanie norm

społecznych. Sytuacyjne determinanty zachowań prospołecznych (płeć, obecność innych osób,

autokoncentracja, nastrój). Przyjmowanie pomocy a udzielanie pomocy.

5. Jak kilku może wpływać na wielu? Typy wpływu społecznego. Podstawowe mechanizmy

ulegania i posłuszeństwa. Typy władzy. Bezreflesyjny konformizm normatywny. Reguły

psychologiczne sterujące przebiegiem ludzkiego zachowania (wzajemności, zaangażowania i

konsekwencji, społecznego dowodu słuszności, lubienia i sympatii, niedostępności). Techniki

wywierania wpływu. Obrona przed manipulacją.

6. Kiedy grupa działa efektywniej? Typy zadań rozwiązywanych przez grupę. Straty ponoszone w

toku procesu decyzyjnego. Organizacja grupy. Style dowodzenia grupą. Myślenie grupowe.

47

Polaryzacja grupowa. Wpływ mniejszości na grupę. Efektywność działania grup zadaniowych.

Role w zespole – zadania i cechy. Podziemny świat wzajemnych relacji.

7. Jak komunikować się efektywnie? Konflikt o sumie zerowej i konflikt motywów mieszanych.

Przyczyny niepowodzeń w komunikowaniu się. Modele efektywnej komunikacji. Umiejętności

związane z komunikowaniem się. Bariery wewnętrzne i zachowania zakłócające słuchanie oraz

przekaz informacji. Komunikacja niewerbalna i niespójność przekazu. Style rozwiązywania

konfliktów i negocjowania. Modele asertywności. Asertywność a postawy altruistyczne.

OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA:

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie pozytywnej oceny z testu końcowego.

Zaliczenie odbywa się w terminie zatwierdzonym przez Radę Pedagogiczną. Test zawiera

pytania zamknięte i otwarte. Aby uzyskać ocenę pozytywną należy uzyskać 60% z

możliwych do uzyskania punktów.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:

Podawana na końcu każdego z wykładów.

LITERATURA ZALECANA:

Wybrane rozdziały z następujących pozycji:

1. P. Sztompka: Socjologia, Wyd. „Znak”, Warszawa, 2002.

2. E. Aronson, T. Wilson, R. Akert: Psychologia społeczna, Wyd. Zysk i Sp-ka,

Warszawa, 2006.

3. G. Mietzel: Wprowadzenie do psychologii, Gdańskie Wydawnictwo

Psychologiczne, 2001.

48

STATYSTYKA

Materiały do Przewodnika Dydaktycznego

dla studentów I roku Wydziału Farmaceutycznego

Kierunek: Farmacja

Statystyka

KATEDRA FARMACJI FIZYCZNEJ I BIOANALIZY

ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ

PRACOWNIA MATEMATYCZNA

02-097 WARSZAWA, ul. Banacha 1, pokój 28 Kierownik Katedry: prof. dr hab. Piotr Wroczyński

Kierownik Zakładu: dr hab. Dariusz Maciej Pisklak

Kierownik Pracowni: dr Justyna Kurkowiak

Konsultacje i godziny przyjęć w sprawach studenckich podane na stronie Zakładu Chemii

Fizycznej w zakładce Informacje dla studentów.

Odpowiedzialna za dydaktykę: dr Justyna Kurkowiak

Roczny wymiar zajęć dla studentów

II semestr: wykłady 10 godz., ćwiczenia 30 godz.


Rozważane pojęcia i metody statystyki są ściśle powiązane z konkretnymi zagadnieniami pochodzącymi z nauk farmaceutycznych, medycznych, chemicznych i biologicznych. Nauczanie statystyki ma za zadanie przygotować studentów do wykorzystania nabytej wiedzy do badań statystycznych obserwacji i pomiarów, a także interpretacji wyników tych badań. Metody statystyki są szczególnie przydatne w pracy laboratoryjnej i badawczej na wyższych latach studiów. Program statystyki obejmuje pojęcia rachunku prawdopodobieństwa będące podstawą statystyki oraz pojęcia i metody statystyki.

PROGRAM NAUCZANIA

Wykłady

• Zdarzenia i prawdopodobieństwo.

• Zmienne losowe. Dystrybuanta zmiennej losowej. Wartość przeciętna i wariancja. Podstawowe rozkłady zmiennych losowych.

• Podstawowe pojęcia statystyki. Estymacja punktowa parametrów. Przedziały ufności.

• Testowanie hipotez

• Ogólne pojęcie regresji. Regresja liniowa. Analiza korelacji. Współczynnik korelacji.

49

Ćwiczenia:

• Obliczanie prawdopodobieństwa warunkowego i zupełnego. Wzór Bayesa.

• Rozkład i dystrybuanta zmiennej losowej. Wyznaczanie wartości przeciętnej i wariancji.

• Obliczanie prawdopodobieństw w rozkładach dwumianowym i Poissona.

• Rozwiązywanie zagadnień związanych z rozkładem normalnym.

• Statystyka opisowa. Organizacja danych. Szereg rozdzielczy. Wyznaczanie średniej, mediany, mody i wariancji z próby.

• Wyznaczanie przedziałów ufności dla wartości przeciętnej, wariancji i odchylenia standardowego.

• Testowanie hipotez o wartości przeciętne, wariancji i odchyleniu standardowym.

• Wyznaczanie prostej regresji. Wyznaczanie wartości prognozowanej. Badanie korelacji zmiennych losowych na podstawie prób.

• Obsługa pakietów statystycznych


1. W ciągu semestru student ma możliwość zdobycia od 0 do 100 punktów za:

• kartkówki (od 0 do 40 pkt)

• kolokwium (od 0 do 60 pkt)

2. Przedmiot zalicza uzyskanie co najmniej 60 pkt.

Termin kolokwiuw zostaną ustalony na początku semestru przez Radę Pedagogiczną w porozumieniu z przedstawicielami studentów.

• Kolokwium i kartkówek nie można poprawiać.

• Dla osób, które nie uzyskają zaliczenia w trakcie semestru zostanie wyznaczony termin w sesji poprawkowej z części obejmującej kolokwium i kartkówki komputerowe.

KRYTERIA ZALICZENIA

ocena kryteria

2,0 (ndst) 0 ÷ 59,5

3,0 (dst) 60 ÷ 67,5

3,5 (ddb) 68 ÷ 75,5

4,0 (db) 76 ÷ 83,5

4,5 (pdb) 84 ÷ 91,5

5,0 (bdb) 92 ÷ 100

LITERATURA

3. Chmaj J.: Statystyka – Ćwiczenia. Materiały w wersji elektronicznej.

4. Kurkowiak J.: Testy statystyczne. Materiały w wersji elektronicznej.

50

TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Katedra Farmacji Fizycznej i Bioanalizy Zakład Chemii Fizycznej

Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej

02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel. 5720-950

Kierownik Katedry: Profesor dr hab. Piotr Wroczyński

Kierownik Pracowni: Dr Jarosław Bukowicki

Email: [email protected]

Odpowiedzialny za dydaktykę: dr Jarosław Bukowicki - godziny konsultacji zostaną podane na początku semestru.

Roczny wymiar zajęć: 15 godzin

• Ćwiczenia – 15 godz.

Miejsce ćwiczeń: pracownia komputerowa

Punkty ECTS - 1


Celem nauczania jest przygotowanie studentów do korzystania z komputerów i zasobów

Internetu. Studenci poznają obsługę komputerowych programów biurowych z pakietu Microsoft

Office i aplikacji przydatnych w farmacji. Program ćwiczeń umożliwia studentom praktyczne

opanowanie umiejętności samodzielnego napisania pracy dyplomowej, wykonania niezbędnych

obliczeń, zastosowania elementów statystyki do analizy danych i interpretacji obserwacji oraz

pomiarów w praktyce laboratoryjnej, przygotowania wykresów.

PROGRAM NAUCZANIA

Tematy ćwiczeń obejmują następujące zagadnienia:

I. Edytor tekstu MS Word

a) edycja tekstu – kopiowanie/przenoszenie/wklejanie

b) formatowanie tekstu – ustawienia stylu, marginesów, orientacji strony, akapity

c) listy numerowane, punktowe, symbole

d) tabulatory, tworzenie kolumn, style

e) tabele – wstawianie, scalanie komórek, style tabeli

f) podział dokumentu na sekcje, nagłówki i stopki, numeracja stron

51

g) tworzenie przypisów, spisu treści, podpisów tabel i rysunków, indeksy, kody pól

h) edytor równań matematycznych

i) rysowanie i wstawianie grafiki

j) tworzenie bibliografii

II. Arkusz kalkulacyjny MS Excel

a) wprowadzanie danych liczbowych i tekstu, formatowanie

b) tworzenie i edycja formuł

c) adresowanie względne, bezwzględne i mieszane w formułach

d) stosowanie sortowania i filtrowania danych, listy, konspekty

e) podstawowe zagadnienia oraz funkcje statystyczne

f) tworzenie i formatowanie wykresów

g) tabele i wykresy przestawne

Metody Organizacji Pracy:

Ćwiczenia odbywają się w grupach 10 osobowych – każdy student ma indywidualny dostęp

do komputera. Do prowadzenia zajęć wykorzystywany jest projektor multimedialny. Ćwiczenia

prowadzone są raz w tygodniu. Każde ćwiczenie poprzedzone jest krótkim wprowadzeniem do

tematu, po czym studenci wykonują samodzielnie zadania i projekty. Studenci korzystają z pakietu

MS Office.

FORMY KONTRTOLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA

Kontrola i ocena wyników nauczania przeprowadzana jest na podstawie odpowiednich

zadań wykonywanych w trakcie ćwiczeń.

LITERATURA ZALECANA.

1. ABC MS Office 2016 PL, Adam Jaronicki, 2016,

2. Microsoft Word 2016. Krok po kroku, Lambert Joan, 2016,

3. Excel 2016 PL. Biblia, John Walkenbach, 2016,

52

WYCHOWANIE FIZYCZNE

WYCHOWANIE FIZYCZNE STUDIUM WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I SPORTU WUM

02-109 Warszawa ul. Księcia Trojdena 2C, tel. ( 022) 57 20 528 oraz 57 20 529

[email protected] Kierownik Studium: mgr Jerzy Chrzanowski Przyjmuje: poniedziałek 1000 – 1200, wtorek 1000 – 1200;

Sekretariat Studium czynny w sprawach studenckich: poniedziałek, wtorek, czwartek, piątek w godz. 900 – 1500 środa dniem bez interesanta, e-mail: [email protected], Zastępca kierownika ds. dydaktycznych: mgr Kinga Klaś-Pupar Przyjmuje: wtorek 1100 – 1300; piątek 1100 – 1300 Roczny wymiar zajęć: 60 godzin ćwiczeń Punkty ECTS – 0 CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU Kultura fizyczna, jako ogół uznawanych wartości i utrwalonych zachowań w odniesieniu do ludzkiego ciała, harmonijny rozwój organizmu, wzmacnianie układu ruchowego – stabilizacja budowy ciała, stymulacja układu krążeniowo – oddechowego i nerwowego, hartowanie organizmu na bodźce fizyczne i psychiczne (m.in. odporność na stres), zapoznanie z zasadami i metodologią programów profilaktycznych w stopniu umożliwiającym czynny udział w ich projektowaniu, wdrażaniu i realizacji. PROGRAM NAUCZANIA Zadaniem przedmiotu jest tworzenie warunków do doskonalenia sprawności fizycznej i umiejętności ruchowych studenta w nawiązaniu do jego możliwości fizycznych i zdrowotnych oraz wyposażenie w wiedzę z zakresu kultury fizycznej i wybranych zagadnień z fizjologii wysiłku sportowego i rehabilitacji ruchowej. Rozwój cech motorycznych: siły, szybkości, wytrzymałości, koordynacji ruchowej, zwinności i gibkości. Poznanie nowych i atrakcyjnych form aktywności ruchowej, w tym „sportów całego życia” ( indywidualnych i zespołowych), zapewniających aktywne uczestnictwo w kulturze fizycznej.

METODY ORGANIZACJI PRACY Ćwiczenia – zajęcia praktyczne, na które, każdy student ma obowiązek zapisania się drogą elektroniczną, poprzez Internet, po zapoznaniu się z Ogólnymi Zasadami Rejestracji na Zajęcia z Wychowania Fizycznego!!! Zajęcia praktyczne w I i II semestrze, odbywają się przez 15 tygodni dydaktycznych w wymiarze 2 godziny dydaktyczne jeden raz w tygodniu. Istnieje również możliwość udziału w dwóch zajęciach tygodniowo (4 godziny dydaktyczne) w ramach grup „zdrowy kręgosłup” i zaliczenia 60 godzin w jednym semestrze. Studenci mogą wybrać interesującą ich formę zajęć, aktualny plan, wykaz obiektów oraz system zapisów - za pośrednictwem strony internetowej: http://www.zapisywf.wum.edu.pl/ .



http://www.zapisywf.wum.edu.pl/

53


1. Student przestrzega regulamin obiektu, w którym odbywają się ćwiczenia z wychowania fizycznego i posiada regulaminowy strój sportowy.

2. Studenci zwolnieni przez lekarza z zajęć wychowania fizycznego ze względu na stan zdrowia są obowiązani zgodnie z kwalifikacją lekarską uczestniczyć w zajęciach rehabilitacji ruchowej lub technik relaksacyjnych w Studium Wychowania Fizycznego WUM.

3. Podstawowym kryterium zaliczenia przedmiotu przez studenta jest 80% frekwencja na zajęciach (nie mniej niż 12 zajęć w semestrze), oraz zaliczenie na ocenę sprawdzianów w wybranych dyscyplinach rekreacyjno-sportowych.

PIŚMIENNICTWO OBOWIAZKOWE Zgodne z programem nauczania wybranej dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej – prezentowane na pierwszych zajęciach. PIŚMIENNICTWO ZALECANE Zgodne z programem nauczania wybranej dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej – prezentowane na pierwszych zajęciach.

Documents

WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY - wf.wum.edu.pl