Wladza i polityka w organizacji - balewski.pl · §Platon – „Umiejętność panowania”, niedostępna dla każdego obywatela polis (Platon, Państwo z dodatkiem siedmiu ksiąg

WWłładza i polityka wadza i polityka w organizacjiorganizacji

dr Bdr Błłaażżej ej BalewskiBalewski

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

http://www.pdffactory.com


WWłładza potocznieadza potocznie

§§ Pewien stosunek spoPewien stosunek społłeczny eczny (Podmiot (Podmiot „„AA”” ma wma włładzadzęę nad nad podmiotem podmiotem „„BB””))..

§§ OkreOkreśślona instytucjalona instytucja ((„„dyrektor sprawuje dyrektor sprawuje wwłładzadzęę w zakw zakłładzie)adzie)

§§ Typ zachowania Typ zachowania (mo(możżliwoliwośćść modyfikowania cudzego zachowania)modyfikowania cudzego zachowania)

§§ Osoba Osoba ( funkcjonariusz policji ( funkcjonariusz policji „„Panie wPanie włładzoadzo””))

Redelbach A., Wstęp do prawoznawstwa, UAM Poznań, 1994r.,s.32-33




Istota wIstota włładzy w ujadzy w ujęęciu leksykalnymciu leksykalnym§§ prawo rzprawo rząądzenia padzenia pańństwem, panowanie, rzstwem, panowanie, rząądzenie; dzenie;

stosunek spostosunek społłeczny mieczny mięędzy dwiema grupami, dzy dwiema grupami, polegajpolegająący na tym, cy na tym, żże jedna z grup moe jedna z grup możże w spose w sposóób b trwatrwałły oddziay oddziałływaywaćć na postna postęępowanie grupy drugiej powanie grupy drugiej w realizacji zadaw realizacji zadańń spospołłecznych i ma ecznych i ma śśrodki rodki zapewniajzapewniająące jej kontrolce jej kontrolęę tego posttego postęępowania; takpowania; takżże: e: rzrząądzenie kimdzenie kimśś, kierowanie kim, kierowanie kimśś, np. cz, np. człłonkami onkami rodziny, instytucji, stowarzyszerodziny, instytucji, stowarzyszeńń itp.itp. (S(Słłownik jownik jęęzyka polskiego,zyka polskiego,PWN, Warszawa 1PWN, Warszawa 1981981,, t.3,t.3, s.s.732)732)..

§§ M.in.: wM.in.: włładza najwyadza najwyżższa, niepodzielna, sza, niepodzielna, absolutna, despotyczna, zmysabsolutna, despotyczna, zmysłłowa i in.owa i in. ((SSłłownik ownik

jjęęzyka polskiego,zyka polskiego, PWN, Warszawa 1PWN, Warszawa 1981981,, t.3,t.3, s.s.732)732)..




Istota wIstota włładzy w ujadzy w ujęęciu leksykalnymciu leksykalnym

§§ ((łłac.) ac.) potestaspotestas: w: włładza adza –– moc moc –– potpotęęga ga ((Winniczuk Winniczuk L.L.Linqua Linqua LatinaLatina,,,, PWNPWN, Warszawa 1, Warszawa 1975975,s.,s.375)375)..

§§ ((łłac.) ac.) regnumregnum: w: włładza (kradza (króólewska) lewska) ((WinniczukWinniczuk L.L.Linqua LatinaLinqua Latina,,,,PWNPWN, Warszawa 1, Warszawa 1975975,s.,s.377)377)..

§§ (ang.) (ang.) powerpower, , singtsingt, , authorityauthority, , rulerule.. (Podr(Podręęczny Sczny Słłownik polskoownik polsko--angielski,angielski, WWPP, Warszawa 1, Warszawa 1984984,s.,s.813)813)..

§§ (ros.) (ros.) ВЛАСТЪВЛАСТЪ ((SSłłownik kieszonkowy polskoownik kieszonkowy polsko--rosyjski, rosyjski, Russkij JazykRusskij Jazyk, ,

Moskwa, 1978,Moskwa, 1978, s.s.233)233)..




Istota wIstota włładzy w ujadzy w ujęęciu filozoficznymciu filozoficznym

§§WWłładza praw jest potadza praw jest potężężniejsza niniejsza niżżludzi ludzi (Tytus Liwiusz przedstawiciel epoki augustowskiej) (Tytus Liwiusz przedstawiciel epoki augustowskiej)

§§ PanowaPanowaćć nad sobnad sobąą to najwyto najwyżższa sza wwłładza adza ((SenekaSeneka MMłłodszy, przedstawiciel podszy, przedstawiciel póóźźnego stoicyzmu) nego stoicyzmu)

§§ Nic nie daje takiej wNic nie daje takiej włładzy nad ludem adzy nad ludem jak zabobony jak zabobony ((PaulPaul ThiryThiry HolbachHolbach, francuski filozof, francuski filozof--materialista)materialista)

Źródło: Glens Cz., Glensk J., Myślę więc jestem, Antyk, Warszawa 1991r.




Pierwotna istota wPierwotna istota włładzyadzy

§§M.in. w jM.in. w jęęzyku zyku inuktitutinuktitut nie nie istniaistniałły sy słłowa oznaczajowa oznaczająące ce wwłładcadcęę§§WWłładza pierwotnie to adza pierwotnie to rzrząądy dy

grupygrupy

Źródło: B. Bell., Canada, Apa Publications GmbH and Co.tł. A. Belczyk, Media Profit Sp. Z o.o., Warszawa 2007,s.21.




WWłładanie wedadanie wedłług Platonaug Platona(...) Jak d(...) Jak dłługo, albo miugo, albo miłłoośśnicy mnicy mąądrodrośści nie bci nie bęęddąą

mieli w polis wmieli w polis włładzy kradzy króólewskiej, albo ci dzisiaj tak lewskiej, albo ci dzisiaj tak zwani krzwani króólowie i wlowie i włładcy nie zacznadcy nie zacznąą sisięę w mw mąądrodrośści ci kochakochaćć uczciwie i naleuczciwie i należżycie, i ycie, i pokpokąąd to sid to sięę w jedno w jedno nie zleje nie zleje –– wpwpłływ polityczny i umiyw polityczny i umiłłowanie mowanie mąądrodrośścici–– tym licznym naturom, kttym licznym naturom, któóre dzire dziśś ididąą osobno, osobno, wywyłąłącznie tylko jednym albo drugim torem, drogi cznie tylko jednym albo drugim torem, drogi sisięę nie odetnie, tak dnie odetnie, tak dłługo nie ma mowy aby zugo nie ma mowy aby złło o ustaustałło, nie ma ratunku dla pao, nie ma ratunku dla pańństw, a uwastw, a uważżam, am, żże i e i dla rodu ludzkiego. Ani nie ma mowy, dla rodu ludzkiego. Ani nie ma mowy, żżeby taki eby taki ustrustróój prj pręędzej w granicach modzej w granicach możżliwoliwośści dojrzaci dojrzałł i i śświatwiatłło so słłoońńca zobaczyca zobaczyłł –– ustrustróój, j, ktktóóryryśśmy my teraz w teraz w mymyśśli rozwali rozważżyli.(...) yli.(...) Platon, PaPlaton, Pańństwo z dodaniem siedmiu ksistwo z dodaniem siedmiu ksiąąg g „„PrawPraw””, prze, przełł. . Witwicki Witwicki W.,T.1.i 2, V, Warszawa 1958 W.,T.1.i 2, V, Warszawa 1958




WWłładza w wiekach adza w wiekach śśrednich...rednich...

„„Non estNon est enimenim potestaspotestas, , nisinisi a a deodeo””

Św. Paweł Ad Romanos, c.XIII v.1)




Tomizm o wTomizm o włładzyadzy„„MMóówimy juwimy jużż, , żże stworzenia umyse stworzenia umysłłowe sowe sąą wywyżższe od sze od pozostapozostałłych stworzeych stworzeńń, a zatem przez stworzenia , a zatem przez stworzenia umysumysłłowe Bowe Bóóg rzg rząądzi wszystkimi innymi. Ponadto dzi wszystkimi innymi. Ponadto poniewaponieważż wwśśrróód samych stworzed samych stworzeńń umysumysłłowych jedne sowych jedne sąąwywyżższe od innych, przez wysze od innych, przez wyżższe z nich Bsze z nich Bóóg rzg rząądzi dzi niniżższymi. Poniewaszymi. Ponieważż ludzie zajmujludzie zajmująą w porzw porząądku natury dku natury (stworzenia) najni(stworzenia) najniżższe miejsce wsze miejsce wśśrróód stworzed stworzeńńumysumysłłowych, kierowani sowych, kierowani sąą przez duchy wyprzez duchy wyżższe, ktsze, któóre re ––poniewaponieważż ogogłłaszajaszająą ludziom to, co Boludziom to, co Bożże e –– nazywajnazywająą sisięęanioaniołłami, czyli zwiastunami. Rami, czyli zwiastunami. Róówniewnieżż wwśśrróód samych d samych anioaniołłóów wyw wyżżsi rzsi rząądzdząą niniżższymi, gdyszymi, gdyżż rozrrozróóżżniamy w nich niamy w nich hierarchihierarchięę, czyli , czyli śświwięęte wte włładze, poszczegadze, poszczegóólne zalne zaśśhierarchie dzielhierarchie dzieląą sisięę na rna róóżżne stopnie(...)ne stopnie(...)”” śśw. Tomasz z w. Tomasz z AkwinuAkwinu, Streszczenie , Streszczenie teologii (w: ) teologii (w: ) śśw. Tomasz z w. Tomasz z AkwinuAkwinu, Dzie, Dziełła wybrane, a wybrane, przekl przekl J. J. SalijSalij, Pozna, Poznańń 1984r.s.1241984r.s.124




WWłładza w ujadza w ujęęciu bizantyjskimciu bizantyjskim

§§ Hierarchia Hierarchia -- z gr. z gr. hieroshieros –– śświwięęty i ty i archearche ––poczpocząątek, wtek, włładzaadza§§ Hierarchia, pojHierarchia, pojęęcie znamienne dla mycie znamienne dla myśśli li

bizantyjskiej, ktbizantyjskiej, któóra nie znajra nie znająąc rozdziac rozdziałłu wu włładzy adzy duchowej i duchowej i śświeckiej, samwieckiej, samąą wwłładzadzęę pojmuje jako pojmuje jako hierarchihierarchięę –– dosdosłłownie jako wownie jako włładzadzęę śświwięętychtych§§ W okresie wiekW okresie wiekóów w śśrednich ujrednich ujęęcie to zostacie to zostałło o

rozpowszechnione takrozpowszechnione takżże w Europie Zachodniej, e w Europie Zachodniej, stajstająąc sic sięę jednym z gjednym z głłóównych pojwnych pojęćęć óówczesnej wczesnej kultury, utokultury, utożżsamiajsamiająącej porzcej porząądek z dek z podporzpodporząądkowaniemdkowaniem




WWłładza adza machiavellimachiavelli’’czniecznie......

§§ PaPańństwo = Ksistwo = Książąże = We = Włładzaadza§§ „„OtOtóóżż powiem, powiem, żże dochodzi sie dochodzi sięę do niej do niej

(w(włładzy adzy –– przyp. autora), albo przez przyp. autora), albo przez przychylnoprzychylnośćść ludu, albo przez przychylnoludu, albo przez przychylnośćśćmomożżnych. Poniewanych. Ponieważż w kaw każżdym miedym mieśście cie istniejistniejąą te rozbiete rozbieżżnonośści interesci interesóów, ktw, któóre stre stąąd d pochodzpochodząą, , żże lud nie chce poddae lud nie chce poddaćć sisięęwwłładzy i uciskowi moadzy i uciskowi możżnych, a monych, a możżni pragnni pragnąąrzrząądzidzićć ludem i uciskaludem i uciskaćć go. (...)go. (...)””

Machiavelli N., Książę, przeł. Nanke Cz.,PIW, Warszawa 1984r.,s.46




Monteskiusz Monteskiusz podzielipodzieliłł wwłładzadzęę......

„„WolnoWolnośćść (...) obywatela jest (...) obywatela jest óów spokw spokóój ducha, j ducha, pochodzpochodząący z przecy z prześświadczenia o wwiadczenia o włłasnym asnym bezpieczebezpieczeńństwie. Aby istniastwie. Aby istniałła ta wolnoa ta wolnośćść, trzeba , trzeba rzrząądu, przy ktdu, przy któórym by rym by żżaden obywatel nie aden obywatel nie potrzebowapotrzebowałł sisięę llęękakaćć drugiego obywatela.drugiego obywatela.

Kiedy w jednej i tej samej osobie lub w jednym i tym Kiedy w jednej i tej samej osobie lub w jednym i tym samym ciele wsamym ciele włładza prawodawcza zespolona jest adza prawodawcza zespolona jest z wykonawczz wykonawcząą, nie ma wolno, nie ma wolnośści; poniewaci; ponieważż momożżna na sisięę llęękakaćć, aby ten sam monarcha albo ten sam , aby ten sam monarcha albo ten sam senat nie stanowisenat nie stanowiłł tyratyrańńskich praw, ktskich praw, któóre bre bęędzie dzie tyratyrańńsko wykonywasko wykonywałł (...)(...)””..

Montesquieu Ch., L., O duchu praw, przeł. T. Boy – Żeleński, przejrzał i uzupełnił Sczaniecki M., Warszawa 1957, I.11




Istota wIstota włładzy w ujadzy w ujęęciu socjologicznymciu socjologicznym§§ Relacja miRelacja mięędzy jednostkami, w ktdzy jednostkami, w któórej istnieje rej istnieje

prawdopodobieprawdopodobieńństwo, stwo, żże jedna z nich przeprowadzi swe jedna z nich przeprowadzi swąą wolwolęęnawet mimo oporu drugiejnawet mimo oporu drugiej (Max (Max Weber Weber za za SztompkaSztompka P., Socjologia, PWN, P., Socjologia, PWN, Warszawa Warszawa 20022002, s., s.372) 372)

§§ ZdolnoZdolnośćść narzucenia swej wolinarzucenia swej woli ((MertonMerton R.K. R.K. Sociat Theory and Social StructureSociat Theory and Social Structure, , New York,New York, Free PressFree Press, s.426), s.426)

§§ Kontrola nad dziaKontrola nad działłaniem innychaniem innych ((Persons Persons T., T., The SocialThe Social System, New York, System, New York, Free Free PressPress))

§§ MoMożżliwoliwośćść podejmowania wipodejmowania wiążąążących decyzjicych decyzji ((Lasswell Lasswell H.D., H.D., PoliticsPolitics; ; Who Who Gets WhatGets What, , When and HowWhen and How?, New York, 1936, Median ?, New York, 1936, Median BooksBooks))

§§ Wymuszenie zgodnego ze swoimi intencjami zachowania Wymuszenie zgodnego ze swoimi intencjami zachowania innychinnych ((Shils Shils E., E., Constitution of SocietyConstitution of Society, Chicago 1982, , Chicago 1982, The University of The University of Chicago Chicago PressPress))

§§ Jedno z dwJedno z dwóóch dch dóóbr generujbr generująących niercych nieróównownośćść spospołłecznecznąą. Jest . Jest dla czdla człłowieka celem samym w sobie (celem owieka celem samym w sobie (celem autotelicznymautotelicznym) ) oraz stanowi dobro wymienne na inne dobra ekonomiczneoraz stanowi dobro wymienne na inne dobra ekonomiczne( ( SztompkaSztompka P., Socjologia, PWN, P., Socjologia, PWN, Warszawa Warszawa 20022002, s., s.333) 333)




Typy wTypy włładzy wedadzy wedłług ug Maxa WeberaMaxa Webera

§§ WWłładza charyzmatyczna adza charyzmatyczna –– oparta na oparta na osobowoosobowośściowych cechach przywciowych cechach przywóódcy, ktdcy, któóre w re w przeprześświadczeniu podwwiadczeniu podwłładnych ksztaadnych kształłtujtująą daleko iddaleko idąąccąą sisiłęłęcharakteru (lub intelektu) przywcharakteru (lub intelektu) przywóódcydcy

§§ WWłładza racjonalna adza racjonalna –– oparta na legalnych, oparta na legalnych, okreokreśślonych przepisami prawnymi uprawnieniach oraz na lonych przepisami prawnymi uprawnieniach oraz na przekonaniu podwprzekonaniu podwłładnych do tych uprawnieadnych do tych uprawnieńń

§§ WWłładza oparta na tradycyjnych postawach adza oparta na tradycyjnych postawach ––wynikajwynikająąca z uznania podwca z uznania podwłładnych uksztaadnych ukształłtowanych przez towanych przez tradycjtradycjęę, zwyczaj, zwyczajóów, autorytetu i prestiw, autorytetu i prestiżżu u wwłładcy/kierujadcy/kierująącegocego

ŹŹrróóddłło:o: JanuszekJanuszek H., Sikora J., Socjologia pracy, AE PoznaH., Sikora J., Socjologia pracy, AE Poznańń, 2000r., s.121, 2000r., s.121




WWłładza wedadza wedłług marksistug marksistóóww

„„ŻŻadna dziaadna działłalnoalnośćść wspwspóólna nie jest molna nie jest możżliwa liwa bez narzucania komubez narzucania komuśś woli idwoli idąącej z cej z zewnzewnąątrz, to znaczy bez autorytetu wtrz, to znaczy bez autorytetu włładzy. adzy. (...) Pewien autorytet, niezale(...) Pewien autorytet, niezależżnie od tego nie od tego kto go ukto go użżycza, z drugiej strony pewne ycza, z drugiej strony pewne podporzpodporząądkowanie, to rzeczy narzucajdkowanie, to rzeczy narzucająące ce sisięę nam niezalenam niezależżnie od ustroju sponie od ustroju społłecznegoecznego””

Engels F., O zasadzie autorytetu. DzieEngels F., O zasadzie autorytetu. Dziełła wybrane, Warszawa 1949r.,s.599a wybrane, Warszawa 1949r.,s.599




Istota wIstota włładzy w ujadzy w ujęęciu ciu iustycznymiustycznym§§ Jest stosunkiem wyznaczajJest stosunkiem wyznaczająącym cym

zinstytucjonalizowany i ujzinstytucjonalizowany i ujęęty w pewne reguty w pewne regułły y tryb podejmowania decyzji witryb podejmowania decyzji wiążąążących strony cych strony co do podziaco do podziałłu lub ochrony du lub ochrony dóóbr bbr bęęddąących cych przedmiotem konfliktuprzedmiotem konfliktu§§ WWłładza opiera siadza opiera sięę na stwarzaniu sytuacji na stwarzaniu sytuacji

przymusowejprzymusowej§§ WWłładza jest szeroko legitymizowana jeadza jest szeroko legitymizowana jeżżeli eli

opiera siopiera sięę na autoryteciena autorytecie

Redelbach A., Wstęp do prawoznawstwa, UAM Poznań, 1994r.,s.34




Politologia o wPolitologia o włładzy....adzy....§§ R. R. DahlDahl -- WWłładza jako zdolnoadza jako zdolnośćść decyzyjna decyzyjna

najcznajczęśęściej jest szeroko rozproszona ciej jest szeroko rozproszona ( ( Dahl Dahl R., R., Who GovernsWho Governs? New ? New Haven ConnHaven Conn.:Yale .:Yale University PressUniversity Press, 1961), 1961)

§§ P.P.BachrachBachrach i M.i M. BaratzBaratz –– Istota wIstota włładzy nie leadzy nie leżży w y w momożżliwoliwośściach uczestniczenia w decyzjach, a w ciach uczestniczenia w decyzjach, a w momożżliwoliwośści okreci okreśślenia , ktlenia , któóre sprawy powinny sire sprawy powinny sięęznaleznaleźćźć w porzw porząądku obrad ciadku obrad ciałł decyzyjnych. decyzyjnych. ((BachrachBachrach P. P. Baratz Baratz M.,M.,The Two Faces of PowerThe Two Faces of Power, , American Political Science ReviewAmerican Political Science Review, 56 , 56 –– DecemberDecember, 1962, 947, 1962, 947--953)953)

§§ S. S. Lukes Lukes ––Istota wIstota włładzy to moadzy to możżliwoliwośćść okreokreśślenia lenia tego co jest istotne dla innych ostego co jest istotne dla innych osóób b ((Lukes Lukes S., S., PowerPower: A : A Radical ViewRadical View, , LondonLondon, , MacmillanMacmillan, 1974), 1974)

§§ P. P. Digeser Digeser –– Rzeczywista wRzeczywista włładza polega na adza polega na ustalaniu tego co stanowi o toustalaniu tego co stanowi o tożżsamosamośści ludzi. ci ludzi. ((Digeser Digeser P., P., The Fourth Face of PowerThe Fourth Face of Power, , Jurnal of PoliticsJurnal of Politics, 54 , 54 November November 1992, 9771992, 977--1007)1007)




GGłłóówne tendencje zjawiska wwne tendencje zjawiska włładzyadzy§§ Tendencja kumulatywnaTendencja kumulatywna –– śściciśśle zwile zwiąązana z zana z

tendencjtendencjąą do wydo wyłąłącznocznośści, prowadzi do prci, prowadzi do próób b bezwzglbezwzglęędnego podporzdnego podporząądkowania wszelkich przejawdkowania wszelkich przejawóów w rzeczywistorzeczywistośścici. . UmoUmożżliwia istnienie zamiennoliwia istnienie zamiennośści rci róól.l.

§§ Tendencja spolaryzowaniaTendencja spolaryzowania –– role wrole włładcy i adcy i poddanego nie spoddanego nie sąą jujużż zamienne. Sprzyja umacnianiu zamienne. Sprzyja umacnianiu poczucia wyjpoczucia wyjąątkowotkowośści i nieomylnoci i nieomylnośści wci włładajadająącegocego

Redelbach A., Wstęp do prawoznawstwa, UAM Poznań, 1994r.,s.33




ŹŹrróóddłła wa włładzyadzy

§§ DostDostęęp do p do śśrodkrodkóów.w.§§ DostDostęęp do informacji.p do informacji.§§ Formalnie nadane uprawnienia.Formalnie nadane uprawnienia.§§ UmiejUmiejęętnotnośści radzenia sobie w niepewnych ci radzenia sobie w niepewnych

sytuacjach.sytuacjach.§§ Istnienie grup spoIstnienie grup społłecznych i struktura organizacjiecznych i struktura organizacji§§ Prawo i tradycjaPrawo i tradycja§§ MiMięędzypokoleniowa transmisja wartodzypokoleniowa transmisja wartośścici§§ Stratyfikacja spoStratyfikacja społłecznaeczna

Źródło: Opracowanie własne oraz Chudak B., Władza i polityka w organizacji na przykładzie SP ZOZ – szansa czy zagrożenie rozwoju organizacji? W: Bartkowiak G., Balewski B., HRM w Polsce. Szanse i zagrożenia, praca w przygotowaniu




ŹŹrróóddłła uznania wa uznania włładzyadzy

§§ PrestiPrestiżż spospołłeczny zwieczny zwiąązany z zajmowanym zany z zajmowanym stanowiskiem lub pestanowiskiem lub pełłnionnionąą rolroląą spospołłecznecznąą..§§ Nawyk podwNawyk podwłładnych do uznawania wadnych do uznawania włładzyadzy§§ Obawa podwObawa podwłładnego, adnego, żże w razie e w razie

nieposnieposłłuszeuszeńństwa spotka go karastwa spotka go kara§§ Zaufanie podwZaufanie podwłładnego oparte na adnego oparte na

autorytecieautorytecie..JanuszekJanuszek H., Sikora J., Socjologia pracy, AE PoznaH., Sikora J., Socjologia pracy, AE Poznańń, 2000r., s.120, 2000r., s.120




WWłładza w organizacjiadza w organizacji

§§ Wynika z wystWynika z wystęępowania w organizacji powania w organizacji zjawiska kontrolizjawiska kontroli

§§ NajczNajczęśęściej odnosi siciej odnosi sięę do kierowania do kierowania zasobami ludzkimi organizacjizasobami ludzkimi organizacji

§§ WWłładzadzaa momożże podlegae podlegaćć zamizamiaaniniee na wpna wpłływyywy(gry)(gry) polityczne w danej organizacjipolityczne w danej organizacji




Istota gier politycznych w organizacjiIstota gier politycznych w organizacjiPrzyczyny podejmowania

gier politycznychGry polityczne

Stawianie oporu władzy Gry opozycyjne

Sprzeciw wobec oporu stawianego władzy Gry kontropozycyjne

Budowanie bazy dla władzy Wyrażanie poparcia (wobec przełożonych)Budowanie sojuszu (z osobami równorzędnymi)Budowanie imperium (z podwładnymi)Gry budżetowe (manipulacja środkami)Gry profesjonalne (manipulacja wiedzą i umiejętnościami)Gry schlebiające (wobec władz)

Pokonywanie rywali Gry frontowe i sztaboweGry zwalczających się obozów

Wpływanie na zmiany w organizacji Gry na strategicznych kandydatówGry typu „para w gwizdek”

Źródło: Shortell M., Kaluzny A.: Podstawy zarządzana opieką zdrowotną. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Kraków 2001,str.295




Polityka wPolityka w organizacji organizacji

dr Bdr Błłaażżej ej BalewskiBalewski




Polityka potoczniePolityka potocznie

§§ PostPostęępowanie zrpowanie zręęczne czne

§§ PostPostęępowanie ostropowanie ostrożżne ne

§§ PostPostęępowanie sprytne powanie sprytne ((KopaliKopalińńskiski W., SW., Słłownik Wyrazownik Wyrazóów Obcych,w Obcych, WPWP, Warszawa 1, Warszawa 1985985,s.,s.335)335)..




Istota polityki w ujIstota polityki w ujęęciu leksykalnymciu leksykalnym

§§ DziaDziałłalnoalnośćść wwłładzy paadzy pańństwowej, rzstwowej, rząądu w dziedzinach du w dziedzinach spospołłecznej, gospodarczej, kulturalnej, wojskowej i innych, ecznej, gospodarczej, kulturalnej, wojskowej i innych, dotyczdotycząąca spraw wewnca spraw wewnęętrznych patrznych pańństwa lub stosunkstwa lub stosunkóów z w z innymi krajami; dziainnymi krajami; działłalnoalnośćść grupy spogrupy społłecznej, partii, osoby ecznej, partii, osoby majmająąca zwykle na celu zdobycie i utrzymanie wca zwykle na celu zdobycie i utrzymanie włładzy adzy papańństwowej; cele i zadania takiej dziastwowej; cele i zadania takiej działłalnoalnośści, metody ci, metody realizacji tych zadarealizacji tych zadańń (S(Słłownik jownik jęęzyka polskiego,zyka polskiego, PWN, Warszawa 1PWN, Warszawa 1981981,, t.2,t.2,s.s.785)785)..

§§ M.in.: polityka gospodarcza, rolna, spoM.in.: polityka gospodarcza, rolna, społłeczna,handlowa, eczna,handlowa, przemysprzemysłłowa, uprawiaowa, uprawiaćć politykpolitykęę, i in, i in. . ((SSłłownik jownik jęęzyka polskiego,zyka polskiego, PWN, PWN, Warszawa 1Warszawa 1981981,, t.2,t.2, s.s.785)785)..

§§ DziaDziałłalnoalnośćść wwłładz paadz pańństwowych w ksztastwowych w kształłtowaniu stosunktowaniu stosunkóów w wewnwewnęętrznych w patrznych w pańństwie oraz stosunkstwie oraz stosunkóów paw pańństwa z stwa z zagraniczagranicąą (Winiarski B., Polityka gospodarcza, PWN, Warszawa 2001r.,s.16)(Winiarski B., Polityka gospodarcza, PWN, Warszawa 2001r.,s.16)




Istota wIstota włładzy w ujadzy w ujęęciu leksykalnymciu leksykalnym

§§ (gr.) (gr.) politykpolitykáá –– sprawy pasprawy pańństwowe od stwowe od politpolitêêss ––obywatel, krajan z polis obywatel, krajan z polis ((KopaliKopalińńskiski W., SW., Słłownik Wyrazownik Wyrazóów Obcych,w Obcych, WPWP, , Warszawa 1Warszawa 1985985,s.,s.335)335)..

§§ (ang.) (ang.) politicspolitics, , policypolicy, , diplomacydiplomacy, , govermentgoverment.. (Podr(Podręęczny czny SSłłownik polskoownik polsko--angielski,angielski, WWPP, Warszawa 1, Warszawa 1984984,s.,s.500)500)..

§§ (ros.) (ros.) ПΟЛИТИКАПΟЛИТИКА ((SSłłownik kieszonkowy polskoownik kieszonkowy polsko--rosyjski, rosyjski, Russkij JazykRusskij Jazyk, ,

Moskwa, 1978,Moskwa, 1978, s.s.157)157)..




Polityki w ujPolityki w ujęęciu filozofciu filozofóów klasycznychw klasycznych

§§ Arystoteles Arystoteles -- „„UmiejUmiejęętnotnośćśćobywatelskaobywatelska””, kt, któórrąą posiadaposiadaććpowinien kapowinien każżdy obywatel polis dy obywatel polis (Arystoteles, (Arystoteles, Polityka z z dodaniem pseudoPolityka z z dodaniem pseudo--arystotelowskiej arystotelowskiej ekonomiki, przekekonomiki, przekłł. . Piotrowicz Piotrowicz L., Warszawa 1964r. I., 1L., Warszawa 1964r. I., 1--12)12)

§§ Platon Platon –– „„UmiejUmiejęętnotnośćść panowaniapanowania””, , niedostniedostęępna dla kapna dla każżdego obywatela dego obywatela polis polis (Platon, Pa(Platon, Pańństwo z dodatkiem siedmiu ksistwo z dodatkiem siedmiu ksiąąg Praw , przeg Praw , przełł. . Witwicki Witwicki W.,T.1i2,Warszawa W.,T.1i2,Warszawa 1958r., V)1958r., V)




Polityka Polityka machiavellimachiavelli’’czniecznie......

„„ Musicie bowiem wiedzieMusicie bowiem wiedziećć, , żże se sąą dwa sposoby dwa sposoby prowadzenia walki (polityki prowadzenia walki (polityki -- przyp. autora). Jeden przyp. autora). Jeden –– prawem, drugiprawem, drugi-- sisiłąłą; pierwszy spos; pierwszy sposóób jest ludzki, b jest ludzki, drugi zwierzdrugi zwierzęęcy, lecz poniewacy, lecz ponieważż czczęęstokrostokroććpierwszy nie wystarcza, wypada uciekapierwszy nie wystarcza, wypada uciekaćć sisięę do do drugiego (...) Przeto ksidrugiego (...) Przeto książęążę zmuszony umiezmuszony umieććdobrze sidobrze sięę posposłługiwaugiwaćć naturnaturąą zwierzzwierząąt, powinien t, powinien spospośśrróód nich d nich wziwziąśćąść za wzza wzóór lisa i lwa, albowiem r lisa i lwa, albowiem lew nie umie unikalew nie umie unikaćć sidesidełł, a lis broni, a lis bronićć sisięę przed przed wilkami. Trzeba przeto bywilkami. Trzeba przeto byćć lisem, by wiedzielisem, by wiedziećć, co , co sidsidłła i lwem by postrach budzia i lwem by postrach budzićć u wilku wilkóóww””

Machiavelli N., Książę, przeł. Nanke Cz.,PIW, Warszawa 1984r.,s.80




OOśświeceniowa wizja polityki...wieceniowa wizja polityki...„„Przedmiotem filozofii, czyli materiPrzedmiotem filozofii, czyli materiąą, kt, któórrąą sisięę ona ona

zajmuje, jest wszelkie ciazajmuje, jest wszelkie ciałło (...).o (...).Jednym rodzajem ciaJednym rodzajem ciałł jest to co jest powijest to co jest powiąązane z zane z

naturnaturąą rzeczy i nazywa sirzeczy i nazywa sięę ciaciałłem naturalnym; em naturalnym; drugim zadrugim zaśś to co zostato co zostałło ustanowione wolo ustanowione woląą ludzkludzkąąw umowach i paktach i co siw umowach i paktach i co sięę nazywa panazywa pańństwem stwem ––ciaciałłem politycznym. Stem politycznym. Stąąd wid więęc powstajc powstająą przede przede wszystkim dwa dziawszystkim dwa działły filozofii, a mianowicie y filozofii, a mianowicie filozofia natury i filozofia spofilozofia natury i filozofia społłeczna, kteczna, któóra dzieli sira dzieli sięęznowu na dwa dziaznowu na dwa działły: ten co traktuje o y: ten co traktuje o usposobieniach i obyczajach, nazywa siusposobieniach i obyczajach, nazywa sięę etyketykąą, , drugi zadrugi zaśś, badaj, badająący obowicy obowiąązki obywateli, nazywa zki obywateli, nazywa sisięę politykpolitykąą, czyli po prostu filozofi, czyli po prostu filozofiąą spospołłecznecznąą(...)(...)””..

Hobbes T.,Elementy filozofa przeł. Znamierowski Cz.., Warszawa 1956, I.1., II




Marksistowska wizja polityki...Marksistowska wizja polityki...„„ W istocie nie istnieje jakaW istocie nie istnieje jakaśś filozofia w ogfilozofia w ogóóle:le:istniejistniejąą

rróóżżne filozofie i rne filozofie i róóżżne ne śświatopoglwiatopogląądydy (polityki (polityki ––przyp. autora) i przyp. autora) i zawsze dokonuje sizawsze dokonuje sięę pomipomięędzy dzy nimi wyborunimi wyboru. Jak taki wyb. Jak taki wybóór nastr nastęępuje? Czy jest puje? Czy jest faktem czysto intelektualnym, czy bardziej faktem czysto intelektualnym, czy bardziej zzłłoożżonym? I czy nie zdarza sionym? I czy nie zdarza sięę i to nierzadko, i to nierzadko, żże e mimięędzy faktem intelektualnym, a normdzy faktem intelektualnym, a normąąpostpostęępowania zachodzi sprzecznopowania zachodzi sprzecznośćść? Kt? Któóry zatem ry zatem śświatopoglwiatopogląąd bd bęędzie dzie śświatopoglwiatopogląądem dem rzeczywistym: czy ten, ktrzeczywistym: czy ten, któóry siry sięę ggłłosi w formie osi w formie logicznej, jako fakt intelektualny, czy telogicznej, jako fakt intelektualny, czy teżż ten, ktten, któóry ry wynika z z rzeczywistej dziawynika z z rzeczywistej działłalnoalnośści kaci każżdego dego czczłłowieka i w dziaowieka i w działłaniu kaaniu każżdego jest implicite dego jest implicite zawarty? (...)zawarty? (...)””..

Gramasci A., Wstęp do studiównad filozofią i materializmem historycznymprzeł. Sieroszewska A.., Warszawa 1961, I.




Weberowska Weberowska wizja politykiwizja polityki

„„DDążążenie do udziaenie do udziałłu we wu we włładzy lub do adzy lub do wywierania wpwywierania wpłływu na podziaywu na podziałł wwłładzy, czy adzy, czy to mito mięędzy padzy pańństwami, czy testwami, czy teżż w obrw obręębie bie papańństwa, mistwa, mięędzy grupami ludzi, jakie to dzy grupami ludzi, jakie to papańństwo tworzstwo tworząą””

((MaxMax WeberWeber -- Polityka jako zawPolityka jako zawóód i powod i powołłanie, Krakanie, Krakóów 1998).w 1998).




Polityka wedPolityka wedłług politologug politologóóww

§§ Podzielanie stanowiska M. Podzielanie stanowiska M. WeberaWebera

§§ Ujmowanie, Ujmowanie, żże polityka to sztuka bycia e polityka to sztuka bycia wybieranym ( sztuka zdobywania wwybieranym ( sztuka zdobywania włładzy).adzy).

( ( Phillips Shively Phillips Shively W., Sztuka prowadzenia badaW., Sztuka prowadzenia badańń politycznych, Zysk i Spolitycznych, Zysk i S--kaka, Pozna, Poznańń,2001),2001)




Polityka w ujPolityka w ujęęciu prakseologicznymciu prakseologicznym

Polityka to interwencja, a iPolityka to interwencja, a interweniowanterweniowaćć, , toto brabraćć udziaudziałł w zdarzeniu przez w zdarzeniu przez

wywarcie wpwywarcie wpłływu na jego tok ywu na jego tok impulsu zewnimpulsu zewnęętrznegotrznego””

((KotarbiKotarbińński T., Traktatski T., Traktat o dobrej robocieo dobrej robocie, Wroc, Wrocłław ,1969r.,s.145. s.150aw ,1969r.,s.145. s.150--151i s. 154.151i s. 154. ) )




Polityka wedPolityka wedłług ujug ujęćęć ekonomicznychekonomicznych

§§ Istnienie sankcjonowane jest przez Istnienie sankcjonowane jest przez przedstawicieli wszystkich doktrynprzedstawicieli wszystkich doktryn§§ Doktryny ekonomiczne odnoszDoktryny ekonomiczne odnosząą sisięę w w

zrzróóżżnicowany sposnicowany sposóób do zakresu b do zakresu prowadzenia politykiprowadzenia polityki§§ Uwaga skupiona jest na polityce Uwaga skupiona jest na polityce

ekonomicznejekonomicznej




Przedmiot i podmiot politykiPrzedmiot i podmiot polityki

§§ Podmiotem politykiPodmiotem polityki w ujw ujęęciu interdyscyplinarnym ciu interdyscyplinarnym jest nie tylko wjest nie tylko włładza paadza pańństwowa, lecz takstwowa, lecz takżże kae każżda da organizacja, grupa spoorganizacja, grupa społłeczna czy nawet osoba eczna czy nawet osoba podejmujpodejmująąca dziaca działłania, ktania, któórych celem jest rych celem jest wywarcie okrewywarcie okreśślonego wplonego wpłływu na tok sprawywu na tok spraw

§§ Przedmiotem politykiPrzedmiotem polityki w ujw ujęęciu ciu interdyscyplinarnym jest rodzaj spraw, ktinterdyscyplinarnym jest rodzaj spraw, któórych rych interesujinteresująąca nas dziaca nas działłalnoalnośćść dotyczydotyczy

(Winiarski B., Polityka gospodarcza, PWN, Warszawa 2001r.,s.17)(Winiarski B., Polityka gospodarcza, PWN, Warszawa 2001r.,s.17)PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com



Polityka w organizacjiPolityka w organizacji

§§ Jako przejaw Jako przejaw śświadomego dziawiadomego działłania, ktania, któórego rego podmiotem jest grupa ludzi lub pojedynczy czpodmiotem jest grupa ludzi lub pojedynczy człłowiek owiek a przedmiotem sprawy gospodarczoa przedmiotem sprawy gospodarczo--spospołłeczne, eczne, jest obecna w kajest obecna w każżdej organizacji.dej organizacji.

§§ NajczNajczęśęściej przejawia siciej przejawia sięę w implikacji szerszej w implikacji szerszej polityki np.ekonomicznej (gospodarczej i polityki np.ekonomicznej (gospodarczej i spospołłecznej) oraz w prowadzeniu wewnecznej) oraz w prowadzeniu wewnęętrznej trznej polityki personalnej, kosztowej itp.)polityki personalnej, kosztowej itp.)




DziDzięękujkujęę za uwagza uwagęę




Documents

Wladza i polityka w organizacji - balewski.pl · §Platon – „Umiejętność panowania”, niedostępna dla każdego obywatela polis (Platon, Państwo z dodatkiem siedmiu ksiąg