Vesnik 129

univerzitetskivesnikИздание на Универзитетот „Св. Кирил иМетодиј“ во Скопје Број 129, април 2012 Р РА АЗ ЗН НО ОВ ВИ ИД ДН НА АТ ТА АИ ИБ БО ОГ ГА АТ ТА АП ПО ОН НУ УД ДА АЗ ЗА АС СТ ТУ УД ДИ ИР РА АЊ ЊЕ Е

Н НА АУ УК КИ ИМ МП ПР РЕ ЕЗ ЗЕ ЕН НТ ТИ ИР РА АН НА АН НА АД ДЕ ЕН НО ОТ ТН НА А

В ВИ ИС СО ОК КО ОТ ТО ОО ОБ БР РА АЗ ЗО ОВ ВА АН НИ ИЕ ЕН НА АУ УК КИ ИМ МК КА АК КО ОИ И

Н НА АС СА АЕ ЕМ МС СК КА АТ ТА АМ МА АН НИ ИФ ФЕ ЕС СТ ТА АЦ ЦИ ИЈ ЈА АД ДЕ ЕН НО ОВ ВИ ИН НА АО ОБ БР РА АЗ ЗО ОВ ВА АН НИ ИЕ ЕИ ИК КА АР РИ ИЕ ЕР РА А

Универзитетски весник бр. 1 29

универзитетски

весник

Главен и одговорен уредник

ППрроофф.. дд--рр ВВееллииммииррССттоојјккооввссккии

Заменик главен и одговорен уредник

ММ--рр ИИллиијјаа ППииппееррккооссккии

Постојани соработнициККооссттааддииннаа ММооккррооввааББииљљааннаа ФФооттииннооввссккааММ--рр ММаарриијјаа ЦЦееннееввссккааТТооммииссллаавв ББаашшееввссккии

ЛекторВВеессннаа ИИ.. ЦЦввееттааннооввссккаа

Техничко уредувањеГГоорраанн ММууррааттооввссккии

На 27 април, петок, бешеорганизиран Денот нависокото образование

на Универзитетот „Св. Кирил иМетодиј“ во Скопје, во периодот од10 до 17 ч. Поради интересот наидните студенти и позитивнитеискуства на факултетите кои воизминатите години организирааслични манифестации, оваа годинаРекторатот на Универзитетот„Св. Кирил и Методиј“ одлучи заед-нички да се организира оваа мани-фестација.

Централниот настан се одви-ваше на платото во универзитет-

скиот кампус, каде што беа смес-тени штандовите на факултети-те кои присуствуваа на манифес-тацијата (Економски факултет,Медицински факултет, Правен фа-култет „Јустинијан Први“, Стома-толошки факултет, Технолошко-металуршки факултет, Факултетза ветеринарна медицина, Факул-тет за електротехника и инфор-мациски технологии, Факултет заземјоделски науки и храна, Факул-тет за информатички науки и ком-пјутерско инженерство, Факултетза физичка култура, Фармацевт-ски факултет, Филозофски факул-тет, Филолошки факултет „Блаже

Конески“, Шумарски факултет).

Богатата понуда привлече го-лем број посетители кои имаа уба-ва можност, непосредно во разго-вор со наставниците, соработни-ците и студентите, да се запоз-наат со дејноста на најстариот инајдобриот Универзитет во наша-та земја. Во изложбените просто-ри се одвиваа разновидни презен-тации на активностите и проек-тите на наставниците и студен-тите на факултетите, изложбана богатата научна дејност, пре-зентации на студиските програ-ми, начинот на студирање, како и

ДЕН НА ВИ СОКОТО ОБРАЗОВАНИ Е НА

УНИВЕРЗИТЕТОТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ ВО СКОПЈЕ

3Универзитетски весник бр. 1 29

можностите и перспективите подипломирањето на факултетитена Универзитетот.

Настанот беше збогатен и соштандовите на Националнатаагенција за европски образовнипрограми и мобилност, град Скоп-

је, мобилниот оператор ОНЕ и Нес-кафе, кои сметаа дека треба да би-дат присутни со своите промоциина еден ваков голем хепенинг.

Покрај другите активностиимаше и многубројни наградни игриза посетителите, првенственонаменети за матурантите. Прекуцелиот ден, настанот беше збога-тен и со богатата музичка про-грама на групите Бени и Нон-стоп,како и Нокаут кои свиреа во живона бината поставена на платото.

Во кампусот прекуцелиот ден се слеваамлади лица на ученициод средните училиштаво Р. Македонија, но и наголем број студенти идруги дипломирани лицакои сакаа да дознаатнешто повеќе за програ-мите на постдиплом-ските и докторскитестудии на Универзите-тот, кои се мошне ак-туелни последните го-дини.

Организацијата помина во нај-добар ред. Самиот настан предиз-вика голем интерес кај медиумите,што можеше да се забележи одпрес-конференцијата закажана во12 ч., на која беа присутни нови-

нари од сите медиуми во нашатаземја.

Навистина беше задоволствода се биде дел од овој хепенинг и дасе биде присутен на платото тојден, заедно со многубројните уче-ници и нивните професори коиорганизирано ги носеа заинтереси-раните, колегите од останатитефакултети на Универзитетот,потоа студентите кои уживаа воубавата музика и маестралнитеизведби на Бени, Нон-стоп и Нок-

аут.

Она што провеју-ваше тој ден низ уни-верзитетскиот кам-пус е огромниот по-тенцијал на Универ-зитетот, креатив-носта на неговитепрофесори, соработ-ници и студенти и

нивната желба сето тоа да гопренесат и на убав начин да допредо пошироката јавност – желбанепосредно да им се раскаже напосетителите за новитетите, заиднината, за поуките од минато-то. Се надевам дека успеавме насите посетители да им ја пренесе-ме нашата цврста верба дека ква-

литетното високо образование еединствена основа за напредок ивлез на секој млад човек во подобраиднина. Доказ за тоа е одекот воелектронските медиуми и реакции-те кои ги преплавија социјалнитемрежи и промотивни страници наинтернет.

ДЕН НА ВИ СОКОТО ОБРАЗОВАНИ Е НА

УНИВЕРЗИТЕТОТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ ВО СКОПЈЕ

Доц. д-р Ратко Дуев

4 Универзитетски весник бр. 1 29

ДДееннооввии ннаа ооббррааззооввааннииее ии ккааррииеерраа 22001122

Соцел запознавање со можностите за студирањена високообразовните институции во земјата иво странство, и оваа година се одржа манифестацијатаДенови на образование и кариера, во организација наСкопски саем, каде што на едно место учествуваатакредитираните високообразовни институции во Република Македонија, како и странски институции. Манифестацијата е наменета пред сѐ за средношколцитеод четврта година, матурантите идните студенти. Овае од особено значење за запознавање и за правилнонасочување на младите луѓе кои имаат интерес засовремено, квалитетно образование и стручно усовршување.Традиционално, и оваа година во периодот од 25 до28 април, во четвртата хала на Скопскиот саем сеодржа манифестацијата Денови на образование и кариера 2012. Годинашната манифестација свечено ja

отвори мр Панче Кралев, министер за образование инаука. На отворањето, покрај раководството на Универзитетот ректорот проф. др Велимир Стојковски,проректорите: проф. др Елена ДумоваЈованоска,проф. др Коле Василевски, проф. др Пеце Недановски и проф. др Моме Спасовски, присуствуваа и ректорот и проректорите, декани и продекани на факултетите, директори на научните институти, студенти,


вработени на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ воСкопје, претставници на други домашни и странскиуниверзитети и други.Штандот на Универзитетот и годинава беше концепциски дизајниран во духот на вистински интегриран и отворен универзитет. Универзитетот се претстави на единствен штанд со сите свои 23 факултети,со што се симболизира единството на Универзитетот.Министерот мр Панче Кралев и претставници наМинистерството за образование и наука на РепубликаМакедонија ги посетија факултетите на Универзитетоти се запознаа со новините кои од оваа година сеимплементираат согласно со новите законски измениво делот на високото образование.Саемската манифестација беше уште една можностзаинтересираните посетители поблиску да се запознаат со факултетите и со широката лепеза студискипрограми и профили на Универзитетот.Општа е оцената дека терминот на одржување наоваа манифестација, секоја година во месец април енесоодветен и задоцнет. Тој треба да се сообрази сотермините во кои идните наши студенти треба да гиодберат предметите кои ќе ги полагаат во рамките надржавната матура. Манифестацијата Денови на образование и кариера треба да се одржува и независно одМеѓународниот саем на книга, либрографика и бироматеријали. Имено, најпогоден период за претставувaње од ваков вид би бил во месец ноември.Со претставувањето на понудата на студиски прогрaми во месец ноември ќе може во вистински моментда се насочат и информираат идните студенти, а со тоа

ќе се олесни изборот на факултетот и на студиите коиќе го трасираат нивниот иден животен пат. Токму затоа, единиците факултетите на Универзитетот самостојно организираат посети на средните училишта воземјата и ја презентираат својата високообразовна понуда во соодветни термини, пред одржувањето насаемските манифестации.За одбележување е годинашната заедничка презентација и промоција на факултетите и студискитепрограми на УКИМ, одржана на 27 април на платотона кампусот за општествени науки на Универзитетот„Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, со организиранапригодна културноуметничка програма, која e посебно претставена во овој број на весникот.


УУссппеешшннооззааппооччннааттииппррввииттееддооккттооррссккииссттууддииииннаа УУККИИММ

Воведувањето и заживувањето на третиот циклус докторски студии како вистински студии сонапуштањето на досегашниот начин на стекнувањедокторат на науки, претставува една од многу значајните реформи на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“. Оттаму, во изминатиов период беше посветенопосебно внимание за утврдување на моделот и организирањето на докторските студии на Универзитетот.Со оглед на значењето и нивната интегративна димензија, а како резултат на комплексноста и капацитетот на Универзитетот во поширока смисла, по одржани бројни дебати, работилници за размена на искуства и други активности, и во согласност со измените на законската регулатива во делот што се однесувана третиот циклус студии, утврдена е една од најсовремените форми докторските студии да се организираат во Школа за докторски студии на Универзитетот, како битен предуслов за најрационално обезбедување на воедначени критериуми за квалитет иадминистративни процедури кои ќе ги обезбедувааттие критериуми.Значајна улога и посебен ангажман во целокупниотпроцес на воведување, организирање и реализирањена третиот циклус докторски студии на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ имаше Стручниот совет задокторски студии, формиран од Универзитетскиотсенат, во состав: др Елена ДумоваЈованоска, претседател и проректор за настава, др Коле Василевски,проректор за наука, др Гордана БогоеваГацева, одТехнолошкометалуршкиот факултет, др ГолупкаНечевскаЦветановска, од Институтот за земјотресноинженерство и инженерска сеизмологија, др СоњаАлабаковска, од Mедицинскиот факултет, др Владимир Кандикјан, од Правниот факултет „ЈустинијанПрви“ и др Владимир Петрушевски, од Природноматематичкиот факултет, кој по неговото повлекувањеод Советот е заменет со др Билјана Ванковска, од Филозофскиот факултет. Административностручнитеработи, од Одделението за настава и од Одделениетоза наука ги вршат: Костадина Мокрова, Весна Марковска, Маја Анастасова Христова, Катерина Петрескаи Катерина Климоска.Треба да се истакнат сериозниот пристап и бројните состаноци на Стручниот совет за докторски студиипосветени на организирањето на докторските студиина Универзитетот, со цел утврдување на структурата настудиските програми, изготвување правила за запишување и студирање на третиот циклус, разгледувањена предложените проекти од единиците на УКИМ инивно усогласување со измените на законската регулатива, подготовки за објавување на првиот конкурс,операционализација на Правилникот за докторскитестудии и, воопшто, практичното започнување на третиот циклус студии на УКИМ. Стручниот совет за докторски студии организираше и заеднички средби сопретставници на единиците на Универзитетот задолжени за докторските студии, со цел заземање унифициран пристап при подготовката на измените и дополнувањата на веќе доставените проекти до Одборот заакредитација на високото образование, утврдување надинамиката на активностите, утврдување на финансиските аспекти на третиот циклус докторски студиина УКИМ итн. Стручниот совет, исто така, го координираше формирањето на советите на акредитиранитестудиски програми, изборот на нивни раководители ивоспостави систем на електронски информации ворамките наШколата за докторски студии на УКИМ.


КОНКУРС ЗА ЗАПИШУВАЊЕ СТУДЕНТИ НАТРЕТ ЦИКЛУС ДОКТОРСКИ СТУДИИ НАСТУДИСКИТЕ ПРОГРАМИ НА УКИМ ВОУЧЕБНАТА 2011/2012 ГОДИНА

По предлог на Стручниот совет за докторски студиии по претходни изјаснувања на единиците на Универзитетот, Универзитетскиот сенат на Универзитетот„Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, на 35. седница одржана на 23.6.2011 година, го утврди првиот Конкурс зазапишување студенти на трет циклус докторски студии на студиските програми на Универзитетот „Св.Кирил и Методиј“ во Скопје во учебната 2011/2012година. Конкурсот беше објавен на интернетстраницата на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ воСкопје www.ukim.edu.mk и во весникот „Дневник“, на15.7.2011 година.Според Конкурсот, а врз основа на издаденитерешенија за акредитација, во академската 2011/2012година беа објавени 813 слободни места, и тоа: 96 наприродноматематички науки; 225 на техничкотехнолошки науки; 291 на медицински науки и здравство;9 на биотехнички науки; 141 на општествени науки; 51на хуманистички науки.Со оглед на тоа што во меѓувреме Одборот за акредитација и евалуација издаде дополнителни решенијаза акредитација на одделни студиски програми, Универзитетскиот сенат на Универзитетот „Св. Кирил иМетодиј“ во Скопје донесе Oдлука за објавување наДополнување на Конкурсот за запишување студентина трет циклус докторски студии на студискитепрограми на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ воСкопје во учебната 2011/2012 година, на 36. седницаодржана нa 29.9.2011 година. Дополнувањето бешеобјавено на 1.11.2011 година. Со дополнувањето наКонкурсот беа објавени дополнителни 168 места зазапишување студенти на хуманистички науки.

СТУДИСКИ ПРОГРАМИ ЗА ДОКТОРСКИСТУДИИ ВО АКАДЕМСКАТА 2011/12 ГОДИНА

Според првиот Конкурс, се вршеше запишувањестуденти на трет циклус докторски студии на вкупно34 студиски програми и голем број потпрограми, односно модули.Подолу се дадени првите акредитирани студискипрограми на УКИМ, како и потпрограмите на кои севршеше запишување во оваа учебна година, прикажани според научни подрачја.ППРРИИРРООДДННООММААТТЕЕММААТТИИЧЧККИИ ННААУУККИИ

ПРИРОДНО-МАТЕМАТИЧКИФАКУЛТЕТ

БиологијаПотпрограми (модули): биологија биосистематика екологија биохемија физиологија молекуларна биологија

Физика

Географија

Хемија

Математички науки и примена

Информатика

ТТЕЕХХННИИЧЧККООТТЕЕХХННООЛЛООШШККИИ ННААУУККИИГРАДЕЖЕНФАКУЛТЕТ

ГрадежништвоПотпрограми (модули): конструкции хидротехника сообраќајна инфраструктура геотехника

ИНСТИТУТ ЗА ЗЕМЈОТРЕСНО ИНЖЕНЕРСТВО ИИНЖЕНЕРСКА СЕИЗМОЛОГИЈА

Земјотресно инженерство

ФАКУЛТЕТ ЗА ЕЛЕКТРОТЕХНИКА ИИНФОРМАЦИСКИТЕХНОЛОГИИ

Електротехника и информацискитехнологии

МАШИНСКИФАКУЛТЕТ

Машинство

Индустриско инженерство и менаџмент

ТЕХНОЛОШКО-МЕТАЛУРШКИФАКУЛТЕТ

ТехнологијаПотпрограми (модули): неорганско инженерство и заштита наживотната средина технологија на облеката проектирање системи со тоталенменаџмент на квалитет процесно инженерство наука за полимери и полимерноинженерство биотехнологија текстилни екотехнологии прехранбена технологија управување на технолошки процеси заобезбедување квалитет на храна

МеталургијаПотпрограми (модули): металургија и метални материјали екстрактивна металургија електрохемиско инженерство

ММЕЕДДИИЦЦИИННССККИИ ННААУУККИИ ИИ ЗЗДДРРААВВССТТВВООМЕДИЦИНСКИФАКУЛТЕТ

МедицинаПотпрограми (модули): базична медицина клиничка медицина молекуларна медицина

Јавно здравство


ФАРМАЦЕВТСКИФАКУЛТЕТ

Фармација

СТОМАТОЛОШКИФАКУЛТЕТ

СтоматологијаПотпрограми (модули): протетика превентивнореставративнастоматологија и ортодонција орална и максилофацијална хирургија орална патологија и пародонтологија

ББИИООТТЕЕХХННИИЧЧККИИ ННААУУККИИФАКУЛТЕТ ЗА ВЕТЕРИНАРНА МЕДИЦИНА

Ветеринарна медицина

ООППШШТТЕЕССТТВВЕЕННИИ ННААУУККИИПРАВЕНФАКУЛТЕТ „ЈУСТИНИЈАНПРВИ“

Правни наукиПотпрограми (модули): административно право право на информатичка технологија право на интелектуална сопственост деловно право финансово право граѓанско право казнено право меѓународно право право на Европска унија римско право теорија на правото уставно право

Политички наукиПотпрограми (модули): политички систем политички науки јавна администрација меѓународни односи демократијата во услови наглобализација (со ИНСТИТУТОТ ЗА

СОЦИОЛОШКИ И ПОЛИТИЧКО-ПРАВНИ ИСТРАЖУВАЊА)Комуниколошки науки

ФИЛОЗОФСКИФАКУЛТЕТ

Социјална работа и социјална политикаПотпрограми (модули): социјална работа социјална политика

ДефектологијаПотпрограми (модули): специјална едукација превенција и рехабилитација на лица соинвалидност

Безбедност, одбрана и мирПотпрограми (модули): безбедност одбрана мир

ФИЛОЗОФСКИФАКУЛТЕТИИНСТИТУТ ЗА СОЦИО-ЛОШКИИПОЛИТИЧКО-ПРАВНИИСТРАЖУВАЊА

СоциологијаПотпрограми (модули): социологија европска интеграција социологија на организација социологија на окружување

ФИЛОЗОФСКИФАКУЛТЕТИПЕДАГОШКИФАКУЛТЕТ „СВ. КЛИМЕНТОХРИДСКИ“

ПедагогијаПотпрограми (модули): теорискокомпаративна педагогија елементарно образование андрагогија социјална педагогија

ХХУУММААННИИССТТИИЧЧККИИ ННААУУККИИФИЛОЗОФСКИФАКУЛТЕТИИНСТИТУТ ЗАНАЦИОНАЛНА ИСТОРИЈА

ИсторијаПотпрограми (модули): античка историја средновековна историја нововековна историја современа историја историја на дипломатијата

ФИЛОЗОФСКИФАКУЛТЕТ

Историја на уметноста и археологија

Филозофија

Класична филологијаПотпрограми (модули): класична и византиска книжевност класична микенска филологија

ФИЛОЛОШКИФАКУЛТЕТ „БЛАЖЕКОНЕСКИ“

Наука за книжевностаПотпрограми (модули): албанска книжевност германска книжевност романистика славистика општа и компаративна книжевност

Наука за јазикотПотпрограми (модули): албански јазик германски јазик романистика славистика


ФИЛОЛОШКИФАКУЛТЕТ „БЛАЖЕКОНЕСКИ“,ФИЛОЗОФСКИФАКУЛТЕТИИНСТИТУТ ЗАМАКЕДОНСКА ЛИТЕРАТУРА

КултурологијаПотпрограми (модули): културолошки студии

ФИЛОЛОШКИФАКУЛТЕТ „БЛАЖЕКОНЕСКИ“,ИНСТИТУТ ЗА МАКЕДОНСКИ ЈАЗИК „КРСТЕМИСИРКОВ“ ИИНСТИТУТ ЗА МАКЕДОНСКАЛИТЕРАТУРА

МакедонистикаПотпрограми (модули): македонски јазик и лингвистика(ФИЛОЛОШКИ ФАКУЛТЕТ „БЛАЖЕ КОНЕСКИ“) научноистражувачки студии намакедонскиот јазик (ИНСТИТУТ ЗА

МАКЕДОНСКИ ЈАЗИК „КРСТЕ МИСИРКОВ“) македонска книжевност (ИНСТИТУТ ЗАМАКЕДОНСКА ЛИТЕРАТУРА)УТВРДУВАЊЕ ЛИСТА НА МЕНТОРИ

Посебно место во целокупната работа на Стручниотсовет за докторски студии зазема утврдувањето налистата на ментори на студиските програми. Во рамките на подготвителните активности за објавување наКонкурс за запишување студенти на трет циклус докторски студии на студиските програми на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје во учебната2011/2012 година, а во согласност со член 9, став 1,алинеја 1 и со член 6, став 3, алинеја 7 од Правилникотза условите, критериумите и правилата за запишувањеи студирање на трет циклус – докторски студии наУниверзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, советите на студиските програми за трет циклус до Стручниот совет за докторски студии на УКИМ доставијапредлози за потенцијални ментори за докторски студии, а Стручниот совет ги верифицираше нивните референци. Во согласност со барањето од Одборот заакредитација и евалуација, утврдените листи на ментори со придружната документација за референцитебеа упатени на натамошна акредитација до Одборот заакредитација на високото образование. Верификацијата на потенцијалните ментори се вршеше во согласност со утврдените критериуми за ментор во Законотза измени и дополнувања на Законот за високотообразование на РМ (Сл. весник на РМ бр.17 од11.2.2011) и со Уредбата за нормативи и стандарди заосновање на високообразовни установи и за вршењена високообразовна дејност (Сл. весник на РМ бр. 103од 30.7.2010). Конечната листа на акредитиранитементори беше објавена на интернетстраницата наШколата за докторски студииwww.ukim.edu.mk/doktorski_studii.Со оглед на тоа што во меѓувреме беше донесенаУредба за изменување и дополнување на Уредбата занормативи и стандарди за основање на високообразовни установи и за вршење на високообразовна дејност (Сл. весник на РМ бр.168 од 24.12.2010), во којабеа извршени одредени промени во критериумите заизбор на ментори, Стручниот совет за докторски студии одржа повеќе седници на кои поединечно беаразгледувани референците на сите предложени кан

дидати за потенцијални ментори доставени од раководителите на советите на студиските програми, заДополнителниот конкурс за запишување студенти надокторски студии во учебната 2011/12 година.Согласно со новите законски одредби, баранитекритериуми за ментор произлегоа од потребата за меѓународна јавност на објавените трудови, односнопотребата менторите да имаат најмалку три објавенирецензирани научноистражувачки трудови во меѓународни научни списанија или меѓународни научни публикации во дадено поле и тие да бидат објавени вопоследните 5 години. По разгледувањето на доставените материјали, Стручниот совет заклучи дека е неопходно до сите раководители на студиските програмиод трет циклус – докторски студии на УКИМ да се достават забелешки, со цел заземање единствен пристаппри доставувањето на предлозите за ментори, притоапридржувајќи се до инструкциите/моделот за изготвување на референците изготвен од страна на Стручниотсовет.Од Одборот за акредитација и евалуација на високото образование на Република Македонија е доставено дополнително барање во однос на потребнатадокументација за потенцијалните ментори, со кое,покрај референците на предложените ментори, требада се доставува и копија од соодветните научни трудови. За таа цел, сите раководители на студискитепрограми за докторски студии на единиците на Универзитетот беа информирани да доставуваат копија одтрудовите наведени како референци на потенцијалните ментори до Одборот, веднаш по верификацијата напотенцијалните ментори од страна на Стручниот советза докторски студии.Со оглед на комплексноста на реализацијата натретиот циклус студии, а со цел постигнување ефикасност во работењето и меѓусебната комуникација приисполнувањето на обврските и задачите, Стручниотсовет за докторски студии ја нагласува потребата одпочитување на процедурите од страна на единиците,сите потребни материјали поврзани со докторскитестудии, вклучително и предлозите за потенцијалниментори, да се доставуваат до Стручниот совет, кој гиупатува на натамошна постапка до Одборот за акредитација и евалуација на високото образование на Р. Македонија. Општа е оцената на Советот дека практикатаодделни единици директно да доставуваат материјалидо Одборот за акредитација и евалуација на високотообразование на Р. Македонија треба веднаш да се прекине.Важно е да се нагласи дека Листата на ментори ќесе утврдува за секоја академска година посебно и оваапроцедура ќе му претходи на утврдувањето и објавувањето на Конкурсот за запишување студенти на третциклус докторски студии на студиските програми наУниверзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје во односната година.КРИТЕРИУМИ И НАЧИН НА СЕЛЕКЦИЈАНА КАНДИДАТИТЕ

Начинот на селекција на кандидатите беше утврденсо Конкурсот и се вршеше во согласност со Правилникот за условите, критериумите и правилата за запишување и студирање на трет циклус студии докторски


студии на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ воСкопје, со исполнување на следниве основни услови:• завршен II циклус на студии усогласени соевропскиот кредиттрансфер систем (во натамошниот текст: ЕКТСкредити);• завршени постдипломски студии по студискитепрограми пред воведувањето на европскиот кредиттрансфер систем, на кои им се признаваат 60кредити од обука за истражување и едукација;• стекната стручна подготовка според студиски програми за регулирани професии, со остварени најмалку 300 ЕКТСкредити;• остварен просечен успех од сите предмети одпретходно завршеното високо образование, однајмалку 8,00 (I и II циклус на студии);• познавање на еден од светските јазици. Доказ запознавање на светски јазик е сертификат од Филолошкиот факултет „Блаже Конески“, меѓународен сертификат или диплома за претходно стекнато образование на соодветниот светски јазик.На студиските програми со посебни специфики Фармацевтскиот факултет, Медицинскиотфакултет и Факултетот за ветеринарна медицинабеа предвидени и дополнителни услови.За кандидатите за запишување на докторски студии на Фармацевтскиот факултет, согласно со препораките и стандардите на Орфеус за докторски студии во биомедицината и здравствените науки, правона запишување имаа и:• лица кои завршиле според студиска програма од1992/1993 година, во траење од 5 години и се стекнале со диплома: дипломиран фармацевт;• лица кои завршиле според студиска програма од2002/2003 и се стекнале со диплома: магистер пофармација;• лица кои завршиле според студиска програма од1981/1982 година, во траење од 4 години, кои сестекнале со диплома: дипломиран фармацевт иимаат завршена здравствена специјализација вотраење од 3 години.За кандидатите за запишување на докторски студии наМедицинскиот факултет, согласно со препораките и стандардите на Орфеус за докторски студииво биомедицината и здравствените науки, право назапишување имаа и:• лица кои завршиле според студиските програмидо 2005/2006 година и се стекнале со диплома:доктор на медицина, а се во тек на втора половина од здравствена специјализација;• лица кои завршиле според студиска програма од2005/2006 (360 кредити) и се стекнале со диплома: доктор по медицина, а се во тек на втора половина од здравствена специјализација;• лица кои се запишуваат на докторски студии одбазична медицина на област за која нема здравствена специјализација, при што треба да имаатнајмалку два труда како прв автор, публикуваниво списанија со меѓународен уредувачки одбор.За кандидатите за запишување на докторскистудии на Факултетот за ветеринарна медицина,право на запишување имаа и:• лица со завршен интегриран прв и втор циклус,односно завршен втор циклус на студии од областа на ветеринарната медицина, медицинските науки, природните науки и биотехничките науки;• лица со завршени додипломски студии од погорепосочените области по студиските програми предвоведувањето на европскиот кредиттрансфер

систем, при што кандидатите треба да имаат инајмалку два соодветни труда (еден како првавтор), публикувани во списанија со меѓународенуредувачки одбор;• лица со завршени соодветни специјалистички студии.

СЕЛЕКЦИЈА НА КАНДИДАТИТЕ

По завршувањето на роковите за пријавување наКонкурсот и Дополнувањето на Конкурсот, советите настудиските програми ги разгледаа документите запријавување и доставија прелиминарни ранглисти накандидати кои ги исполнуваат условите, за секојастудиска програма, односно потпрограма одделно. Закандидатите кои не ги исполнуваат условите за запишување на докторски студии, советите на студискитепрограми доставија посебна листа. Овие листи беаобјавени на интернетстраницата на Школата задокторски студии www.ukim.edu.mk/doktorski_studii.Правото на приговор по листата во рок од 36 часа гоискористија 41 кандидат.По завршувањето на постапките со приговорите,потврдената ранглиста на кандидати кои ги исполнуваат условите за запишување беше објавена на интернетстраницата наШколата за докторски студии.

РЕАЛИЗАЦИЈА НА КОНКУРСОТ

Пријавувањето на Конкурсот за запишувањестуденти на трет циклус докторски студии на студиските програми на Универзитетот „Св. Кирил иМетодиј“ во Скопје во учебната 2011/2012 година сеодвиваше во периодот од 15 август до 15 септември2011 година. На студиските програми од Дополнувањето на Конкурсот за запишување студенти на третциклус докторски студии на студиските програми наУниверзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје воучебната 2011/2012 година, пријавувањето се одвиваше во периодот од 1 до 10 ноември 2011 година.На Конкурсот и Дополнувањето на Конкурсот сепријавени вкупно 357 кандидати, и тоа: 11 на природноматематички науки; 27 на техничкотехнолошкинауки; 263 на медицински науки и здравство; 5 набиотехнички науки; 47 на општествени науки; 4 нахуманистички науки.Во текот на годинашната реализација на Конкурсотза запишување студенти на трет циклус докторскистудии, Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје беше соочен со значителен интерес на кандидатитеза студирање на медицински науки и здравство, особено на студиската програма медицина, за која имашенајголем интерес (вкупно беа пријавени 189 кандидатиза 195 слободни места).Со реализацијата на Конкурсот и Дополнувањетона Конкурсот, на студиските програми за трет циклусстудии се запишани вкупно 244 студенти: 8 на природноматематички науки; 20 на техничкотехнолошки науки; 182 на медицински науки и здравство; 1на биотехнички науки; 30 на општествени науки; 3 нахуманистички науки.


ОФИЦИЈАЛЕН ПОЧЕТОК НА РАБОТАТА НАШКОЛАТА ЗА ДОКТОРСКИ СТУДИИ

Официјалниот почеток на работата наШколата задокторски студии беше означен на 1 декември 2011година, во големиот амфитеатар на Филозофскиот факултет, кога беше одржано и првото предавање од обуката за истражување на третиот циклус докторскистудии на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ воСкопје.На овој значаен настан присуствуваа првите запишани кандидати, раководството на Универзитетот,декани на факултетите, директори на научните институти, раководители на студиските програми од третциклус студии, наставнонаучни кадри, вработени наУниверзитетот, претставници на медиумите и други.На официјалниот почеток на докторските студииприсуствуваше и министерот за образование и наука, мр Панче Кралев, кој посебно го поздрави овојголем настан за Универзитетот и за Република Македонија.Воведно обраќање, како и прво предавање одобуката за истражување на третиот циклус докторскистудии на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ воСкопје, под наслов „Универзитетот, науката и етиката концепција и практика на Универзитетот „Св. Кирили Методиј“ во Скопје“, беше одржано од ректорот наУниверзитетот, проф. др Велимир Стојковски.Завршно обраќање пред студентите имаше проф.др Кирил Темков од Филозофскиот факултет, како одговорен за реализацијата и организирањето на наста

вата по предметот научноистражувачка етика, кој настудентите на докторски студии накратко им ја образложи предметната програма според која ќе се одвиваатпредавањата и начинот на кој ќе се врши проверка назнаењето.Врз основа на член 6, став 3, алинеја 11 од Правилникот за условите, критериумите и правилата зазапишување и студирање на трет циклус студии докторски студии на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, Стручниот совет за докторски студии наУниверзитетот, на 35. седница одржана на 3 февруари2012 година, донесе Упатство за реализација наПравилникот за условите, критериумите и правилата за запишување и студирање на трет циклус докторски студии на Универзитетот „Св. Кирил иМетодиј“ во Скопје, во учебната 2011/2012 година. СоУпатството е поконкретно уредено извршувањето настручните и административните работи за реализацијана Правилникот за условите, критериумите и правилата за запишување и студирање на трет циклус докторски студии на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, во учебната 2011/2012 година. Упатството е објавено во Универзитетски гласник број 199од 3.2.2012 година и е доставено до сите раководителина студиските програми за докторски студии.Во рамките на активностите на Школата задокторски студии беше изготвена и Листа на предложени предмети за стекнување генерички знаења ивештини за истражување и реализатори. Во овааакадемска година, на листата се содржани следнивепредмети:

Научноистражувачка етикаПРЕДМЕТ Реализатори Факултет/институт

Филозофски факултет

Природно-математичкифакултет

Медицински факултет

Проф. д-р Кирил Темков

Проф. д-р Катерина Здравкова

Проф. д-р Мирјана Кочова

Проф. д-р Мирко Спироски

Научноистражувачка етика

Методологија на научноистражувачката работаПРЕДМЕТ Реализатори Факултет/институт

Проф. д-р Виолета Панзова

Проф. д-р Виолета Ачковска

Проф. д-р Мирко Ѓошевски

Филозофски факултетМетодологија на научно-истражувачката работа(базично ниво)

Проф. д-р Верица Јаневска

Доц. д-р Марија АцковскаЕкономски институт

Методологија на научно-истражувачката работа(од областа на општествените ихуманистичките науки)


Проф. д-р Слобода Џекова

Проф. д-р Александар Димовски


Фармацевтски факултет

Методологија на научно-истражувачката работа(од областа на биотехничките имедицинските науки издравството)


Трета група на предмети во рамките на обуката за истражувањеПРЕДМЕТ Реализатори Факултет/институт

Проф. д-р Виолета Панзова

Проф. д-р Виолета Ачковска

Филозофски факултет

Создавање нанаучно дело

Проф. д-р Виолета ПетроскаБешка

Проф. д-р Наташа АнгелоскаГалевска

Доц. д-р Николина Кениг

Обработка, анализа иинтерпретација нарезултати одистражувањето

Проф. д-р Смиле Марковски

Проф. д-р Марјан Гушев


Проф. д-р Слобода Џекова

Природно-математичкифакултет


Пишување и презентирањенаучноистражувачки труд

Доц. д-р Ѓорѓи МарковскиПриродно-математичкифакултет

Извори на математичкизнаења и нивно користење

Проф. д-р КатеринаГорачинова Фармацевтски

факултет

Биостатистика

Проф. д-р Дијана ПлашескаКаранфилска

Биоинформатички основиза анализа на нуклеинскикиселини и протеини

Проф. д-р Драган ДаниловскиМедицинска информатикасо статистика


Проф. д-р Виктор ХристовскиВонр. проф. д-р ВиолетаМирчевскаВонр. проф. д-р РобертаАпостолскаВонр. проф. д-р ВлаткоШешов Институт за

земјотресноинженерство иинженерскасеизмологија

Современи компјутерскиалатки од областа наанализата наконструкциите иконтинуумите

Напредни програмскиоколини за ефективнаинженерска едукација иистражувања

Вонр. проф. д-р ЗоранРакиќевиќ

МАТЛАБ со примена воинженерски анализи Науч. сор. Катерина Манова

Проф. д-р Љубомир ТашковВонр. проф. д-р ЛидијаКрстевскаПроф. д-р Снежана СтаматовскаВонр. проф. д-р ЗоранРакиќевиќ

Прибирање, процесирање иинтерпретација наексперименталниподатоци

Факултет заветеринарна медицина

Проф. д-р Влатко ИлиевскиУпотреба на животните вонаучноистражувачки цели

Институт за социолошкии политичко-правниистражувања

Проф. д-р Ружица ЦацановскаАкадемско пишување

Биостатистика иинформатика Проф. д-р Никола Оровчанец Стоматолошки факултет


ДОПОЛНИТЕЛЕН КОНКУРСВо согласност со законската регулатива и актите наУниверзитетот, а врз основа на првиот Конкурс за запишување студенти на трет циклус докторски студиина студиските програми на УКИМ во учебната 2011/2012 година и останатите слободни места по неговатареализација, објавен е Дополнителен конкурс за запишување студенти на докторски студии во учебната2011/2012 година, за 680 кандидати на 29 студискипрограми, и тоа: 35 на природноматематички науки;202 на техничкотехнолошки науки; 149 на медицински науки и здравство; 8 на биотехнички науки; 124 наопштествени науки; 162 на хуманистички науки.Пријавувањето на кандидатите се одвиваше во периодот од 8 до 24 февруари 2012 година.

РЕАЛИЗАЦИЈА НА ДОПОЛНИТЕЛНИОТКОНКУРС

На Дополнителниот конкурс за запишување студенти на трет циклус докторски студии на студиските програми на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје во учебната 2011/2012 година, пријавенисе вкупно 181 кандидат, и тоа: 3 на природноматематички науки; 30 на техничкотехнолошки науки; 113на медицински науки и здравство; 8 на биотехничкинауки; 20 на општествени науки; 7 на хуманистичкинауки. Неговата реализација е во тек.

ПРОМЕНА НА ПРАВИЛНИКОТ ИДОПОЛНУВАЊЕ НА КРИТЕРИУМИТЕ ЗАСЕЛЕКЦИЈА НА КАНДИДАТИТЕ ВОДОПОЛНИТЕЛНИОТ КОНКУРС

Врз основа на член 52, став 1, алинеја 23 од Законотза високото образование (Сл. весник на РМ бр. 35/08,бр. 103/08, бр. 26/09, бр. 83/09, бр. 99/09, бр. 115/2010, бр. 17/2011 и бр. 51/2011), Универзитетскиот сенат, на 38. седница одржана на 30.11.2011 година, годонесе Правилникот за изменување и дополнување наПравилникот за условите, критериумите и правилатаза запишување и студирање на трет циклус студии

докторски студии на Универзитетот „Св. Кирил иМетодиј” во Скопје. Со овој Правилник беше извршенаизмена во условите за запишување на Факултетот заветеринарна медицина и се додадоа посебни условиза запишување на Стоматолошкиот факултет. Воглавата „Услови и начин на запишување“ одДополнителниот конкурс беше направена промена наточка 2 од условите за запишување на Факултетот заветеринарна медицина, која сега гласи:• лица кои завршиле според студиската програмапред воведувањето на европскиот кредиттрансфер систем, во траење од 10 семестри и сестекнале со диплома: доктор по ветеринарнамедицина, и кои запишале постдипломски магистерски студии.Во главата „Услови и начин на запишување“ одДополнителниот конкурс беше додаден и следниовтекст:Право за запишување на докторски студии наСтоматолошкиот факултет во Скопје имаат и:• лица кои завршиле според студиските програмидо 2003/2004 и се стекнале со диплома: докторна стоматологија или со диплома: доктор постоматологија, а им е одобрена, односно запишале здравствена специјализација;• лица кои завршиле според студиските програмиод 2003/2004 и се стекнале со диплома: докторпо стоматологија, а им е одобрена, односно запишале здравствена специјализација;• лица кои завршиле според студиските програмиод 2010/2011 и се стекнале со диплома: докторпо дентална медицина, а им е одобрена, односнозапишале здравствена специјализација.* * *Во текот на летниот семестар во учебната 2011/12година се предвидува организирање на докторскитесеминари како дел од обуката за истражување во рамките наШколата за докторски студии.Со цел идентификување на позитивните и негативните искуства од почетоците на реализацијата надокторските студии на Универзитетот, како и нивнонатамошно унапредување, секако дека една од претстојните активности во рамките на Школата за докторски студии е утврдувањето механизми за евалуација на функционирањето и реализацијата на третиотциклус студии.

ППРРИИФФААТТЕЕНН ИИЗЗВВЕЕШШТТААЈЈООТТ ЗЗАА РРААББООТТАА ННАА ККООННГГРРЕЕССННИИООТТ ЦЦЕЕННТТААРР ВВОО ООХХРРИИДД116600.. ссееддннииццаа ннаа РРееккттооррссккааттаа ууппрраавваа

Ректорската управа на Универзитетот „Св. Кирил иМетодиј“ во Скопје одржа седница на 20.4.2012 година, на која разгледа повеќе прашања од својата надлежност. Притоа, усвои позитивно мислење по предлогпроектите за измени и дополнувања на студискитепрограми на Факултетот за драмски уметности: првциклус студии драмски актери, драматургија, театарска режија, продукција, филмска и ТВмонтажа,филмско и ТВснимање, филмска и ТВрежија; вторциклус студии театарски (сценскоизведувачки) студии, филмски (аудиовизуелни) студии, студии по продукција во сценскоизведувачките и аудиовизуелнитеуметности; за измени и дополнувањa на едногодишните и двегодишните студиски програми од втор циклусстудии на Економскиот институт: меѓународна еконо

мија, финансиски менаџмент, агробизнис, претприемништво и меѓународен менаџмент; за воведувањестудиска програма од втор циклус студии по мехатронички системи на Машинскиот факултет; попредлогпроектите за воведување студиски програмиод втор циклус студии на Фармацевтскиот факултет:специјалистички студии од областа на индустрискатафармација и магистерски студии од областа на индустриската фармација; по предлогпроектите на Институтот за физика на Природноматематичкиот факултет: прв циклус студии измени и дополнувања настудиските програми по физика: наставна физика,теориска физика, астрономија и астрофизика, применета физика материјали и уреди, геофизика, метео


рологија, физика на компјутерски хардвер, медицинска физика, воведување студиски програми од првциклус студии по физика: физика на сончева енергија,форензичка физика, втор циклус студии измени идополнувања на студиските програми по физика: методика на наставата по физика, теориска физика,астрономија и астрофизика, применета физика, геофизика, метеорологија, физика на компјутерски хардвер, медицинска физика, воведување студиска програма по физика: сончева енергија, како и за Предлогпроектот за дополнувањe на студиските програми одпрв циклус, интегриран циклус и втор циклус на студии на Фармацевтскиот факултет (дескриптори). Ректорската управа донесе одлуки за давање согласност налице избрано во наставнонаучно звање на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје за вршење висо

кообразовна дејност на друг јавен универзитет, заПравниот факултет „Јустинијан Први“, Природноматематичкиот факултет, Филолошкиот факултет „БлажеКонески“, како и за Економскиот институт.Исто така, Ректорската управа донесе одлуки за давање одобрение за изведување настава на стручњак одпрактиката, за Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ и за Филозофскиот факултет.Ректорската управа го утврди Предлогправилникот за прашањата за кои одлучува, начинот на постапување и актите што ги донесува Комисијата за студентски жалби на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, а го прифати и Извештајот за работењето на Конгресниот центар во Охрид, со апел дочленките на Универзитетот за почесто користење накапацитетот.

ООССООВВРРЕЕММЕЕННУУВВААЊЊЕЕ ННАА ББРРООЈЈООТТ ННАА ССТТУУДДИИССККИИ ППРРООГГРРААММИИ

4433.. ссееддннииццаа ннаа УУннииввееррззииттееттссккииоотт ссееннаатт

Универзитетскиот сенат на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј” во Скопје одржа седница на 26.4.2012година, на која разгледа повеќе прашања од својатанадлежност. Притоа, ги усвои проектите: за измени идополнувања на студиските програми на Факултетот задрамски уметности: прв циклус студии драмски актери, драматургија, театарска режија, продукција, филмска и ТВмонтажа, филмско и ТВснимање, филмска иТВ режија; втор циклус студии театарски (сценскоизведувачки) студии, филмски (аудиовизуелни) студии, студии по продукција во сценскоизведувачките иаудиовизуелните уметности; за измени и дополнувањaна едногодишните и двегодишните студиски програмиод втор циклус студии на Економскиот институт:меѓународна економија, финансиски менаџмент, агробизнис, претприемништво и меѓународен менаџмент;за воведување студиска програма од втор циклусстудии по мехатронички системи на Машинскиотфакултет; по проектите за воведување студиски програми од втор циклус студии на Фармацевтскиот факултет: специјалистички студии од областа на индустриската фармација и магистерски студии од областана индустриската фармација; по проектите на Институтот за физика на Природноматематичкиот факултет: прв циклус студии измени и дополнувања настудиските програми по физика: наставна физика,теориска физика, астрономија и астрофизика, применета физика материјали и уреди, геофизика, метеорологија, физика на компјутерски хардвер, медицинска физика, воведување студиски програми од првциклус студии по физика: физика на сончева енергија,форензичка физика, втор циклус студии измени идополнувања на студиските програми по физика: методика на наставата по физика, теориска физика, астрономија и астрофизика, применета физика, геофизика, метеорологија, физика на компјутерски хардвер,медицинска физика, воведување студиска програма пофизика: сончева енергија, за Проектот за дополнувањeна студиските програми од прв циклус, интегриранциклус и втор циклус на студии на Фармацевтскиотфакултет (дескриптори), како и за проектите за измени и дополнувања на студиската програма од прв циклус додипломски студии на Факултетот за дизајн итехнологии на мебел и ентериер: дизајн на мебел иентериер, инженерство на мебел и дрво.

Универзитетскиот сенат го усвои Глобалниот календар на активности и неработни денови во учебната2012/13 година, а донесе одлуки за избор во звањеторедовен професор за ддрр ННииккоосс ЧЧааууссииддиисс, вонреденпрофесор на Филозофскиот факултет во Скопје, ддррВВааннччоо ЃЃооррѓѓииеевв, вонреден професор на Филозофскиотфакултет во Скопје, ддрр ЈЈаассммииннаа ЧЧааллооссккаа, вонреденпрофесор на Машинскиот факултет во Скопје, ддрр ВВааллееннттииннаа ГГееччееввссккаа, вонреден професор на Машинскиот факултет во Скопје и за ддрр ААттааннаасс ККооччоовв, вонреден професор на Машинскиот факултет во Скопје.Универзитетскиот сенат донесе Правилник за прашањата за кои одлучува, начинот на постапување иактите што ги донесува Комисијата за студентски жалби на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје,а ја усвои и Информацијата за реализација на Конкурсот за доделување средства за финансирање на научноистражувачки проекти за 2011 година од средствата за интегративните функции на Универзитетот„Св. Кирил и Методиј“ во Скопје. Исто така, донесеодлуки за поведување постапка за присоединување наЦентарот за истражувања, развој и континуиранообразование Скопје во Трговско друштво – Центар заистражување, развој и континуирано образованиеЦИРКО ДООЕЛ – Скопје и за прифаќање на присоединувањето.Универзитетскиот сенат донесе Одлука за потврдување на изборот на ддрр ВВллааддоо ТТииммооввссккии, редовен професор, за декан на Педагошкиот факултет „Св. Климент Охридски“ во Скопје.Универзитетскиот сенат донесе Одлука за доделување стипендии на студентите на Универзитетот „Св.Кирил и Методиј“ во Скопје, според која ќе им се доделат стипендии на студенти запишани во прва годинана прв циклус студии на факултетите на Универзитетот и во учебната 2012/2013 година, и тоа на првите 10студенти запишани во категоријата редовни студенти.Инаку, ваков вид стипендии за прв пат се воведениминатата учебна година. Износот на секоја стипендијае во висина на партиципацијата утврдена со Конкурсотза соодветниот факултет, односно за студиската програма, и се доделува само за соодветната учебна година.


Во рамките на процесите за интегрирано дејствување и функ-ционирање на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопјеусогласени со Законот за високото образование и Статутот наУниверзитетот, во Универзитетски весник ги претставуваме ра-ководните органи на единиците и придружните членки на Уни-верзитетот. Во зависност од обемноста на содржините и акту-елните настани, во секој број објавуваме биографски подато-ци на еден или повеќе декани на факултети, односно дирек-тори на научни институти.

Во овој број ги претставуваме ВВООННРР.. ПП РРООФФ.. ММ -- РР ЛЛААЗЗААРР ССЕЕККУУЛЛООВВССККИИ,ПП РРООФФ.. ММ -- РР ББЛЛААГГООЈЈ АА ММААННВВЕЕССККИИ и ППРРООФФ.. ДД-- РР ВВУУЈЈ ИИЦЦАА ЖЖИИВВККООВВИИЌЌ.

Лазар Секуловски е

роден на 4.4.1965 го-

дина во Скопје.

Основното и средно

образование ги за-

вршил во родниот

град. Студиите по

Филмска и тв мон-

тажа ги почнал и ги

завршил на Факул-

тетот за драмски

уметности во Скопје, во 1996 година. Иста-

та година бил избран за помлад асистент

по предметот филмска и тв монтажа при

Факултетот за драмски уметности во

Скопје. Во 2000 година бил избран за асис-

тент по предметот филмска и тв монта-

жа, а во 2005 година во наставно-научното

звање доцент по предметот дигитална

постпродукција. Постдипломските студии

по комуникации ги запишал на Институ-

тот за социолошки и политичко-правни

истражувања во Скопје, каде што маги-

стрирал во 2010 година со одбрана на тема-

та Филмското творештво како практичен

когнитивизам. Во 2010 година бил избран во

наставно-научно звање вонреден професор

по предметот филмска и тв монтажа и

дигитална постпродукција при УКИМ Фа-

култет за драмски уметности во Скопје.

Истата година бил именуван за раково-

дител на Катедрата за филмска и тв мон-

тажа, а во 2009 година бил избран за

продекан на Факултетот за драмски

уметности во Скопје. Во јули 2010 година

бил избран за в.д. декан, а во октомври

истата година за декан на Факултетот

за драмски уметности во Скопје.

М-р Лазар Секуловски успешно ја изведува

теоретската и практичната настава по

предметот дигитална постпродукција и

филмска и тв монтажа, а во својата 16 го-

дишна педагошка дејност, преку проблема-

тиката на филмската монтажа и диги-

талната постпродукција, дава голем при-

донес во развивањето на профилот на овие

студии.

Уште од самото воведување на болоњскиот

процес, активно партиципира во изготву-

вање и имплементација на студиските про-

Curriculum VitaeВонр. проф. мр Лазар Секуловски,декан на Факултетот за драмскиуметности


грами и креирање на високо-

образовна архитектура спо-

ред европскио кредит-транс-

фер систем.

Во текот на својата 27 го-

дишна уметничка дејност,

единаесет години работел во

Македонската телевизија,

каде реализирал голем број

аудиовизуелни дела, како

монтажер, но и како компле-

тен автор. Работел и во

многу продуцентски куќи,

креирајќи голем број на реа-

лизирани/режирани филмски

и/или телевизиски проекти

како сценарист, монтажер и

режисер. Добитник е на по-

веќе награди и признанија за

аудиовизуелни дела.

Од октомври 2011 година,

вонреден професор м-р Лазар

Секуловски ја извршува

функцијата декан на Факул-

тетот за драмски уметнос-

ти при Универзитетот „Св.

Кирил и Методиј“ во Скопје.

Вон. проф. мр Лазар Секуловски,декан на Факултетот за драмски уметностиОО ТТ ВВ ОО РР АА ЊЊ ЕЕ НН ОО ВВ ИИ ИИ ИИ НН ОО ВВ АА ТТ ИИ ВВ НН ИИ

СС ТТ УУ ДД ИИ СС КК ИИ ПП РР ОО ГГ РР АА ММ ИИ

ПОЈДОВНИНАЧЕЛАФакултетот за драмски уметности во Скопје, во текот на своетоработење од 1969 г. сé до денес,своите основни задачи и цели гиостварува преку пренесување науметничките, стручните и научникомпетенции, го поттикнува уметничкото творештво, исполнува сложени академски задачи прекуединство на наставата, уметничкатаи истражувачката работа, ги ангажира студентите како рамноправнипартнери во наставниот, уметничкиот, творечкиот и истражувачкиотпроцес и ги усогласува студискитепрограми според европските исветски тенденции прилагодени соиндивидуалните вредносни критериуми, афинитети и професионални определби на сите студенти. Факултетот веќе 42 години постојаного потврдува своето реноме каковрвна високообразовна институција во состав на Универзитетот „Св.Кирил и Методиј“ во Скопје, што едополнителна обврска за потврдување на постигнатото реноме и задржување на водечкото место каковисокообразовна институција одобласта на театарската и филмскауметност.

Опстојувањето и развојот на Факултетот за драмски уметности воСкопје во наредниот период ќе биде условен со промените кои сеслучуваат и ќе се случуваат во наредниот четиригодишен период.Факултетот за драмски уметности сé уште работи во отежнатиуслови и покрај значителниот напредок во решавање на техничкатаопременост, делумни кадровскирешенија и просторни ресурси.Материјалнофинансиската состојба на Факултетот не кореспондирасо реалните расходи, пред сé поради мал број на запишани студентиво државната квота, со цена за студирање која не кореспондира сореалната цена на студии од ваковвид. Малиот број запишани студенти е резултат на спецификата настудиите од ваков вид, работа намали групи, без можност за запишување на студенти со кофинансирање. Од друга страна евидентно енамалувањето на средствата со коипартиципира државата преку Министерството за образование и наука, што е повеќегодишен тренд безреални изгледи за радикални промени кон подобро.Долгогодишната неадекватнаисплата на платите, посредно е

причина за негативниот и дестимулативен однос на субјектите во наставниот процес, но и на останатите вработени на Факултетот задрамски уметности во Скопје.Реална закана претставува и можната флуктуација на врвните кадриод Факултетот поради дестимулацијата на образовната дејност.Националната и регионалналиберализација на пазарот на едукативни услуги во високото образование доведе до зголемување наконкуренцијата од други високообразовни институции и претставува голем предизвик за опстојувањеи развој на Факултетот.Предложената Програма за работа претставува појдовна точка инужен стремеж кон понатамошноунапредување на едукативната, научната и уметничката дејност наФакултетот за драмски уметности ие единствено остварлива преку унапредување на меѓучовечките односи, проактивна улога на сите субјекти во релизација на тековни икапитални проекти како појдовнаточка за успешно решавање на поставените задачи и проблеми. Целта на предложената Програма е даго поттикне стручниот, компетентниот и реномиран потенцијал наФакултетот, да го продолжи драгоцениот допринос во создавање иусовршување на компетентни кадри, кои македонската уметничка имедиумска стварност ја праватрамноправна со елитните светскикругови во областа на сценскоизведувачките и аудиовизуелните уметности, на планот на интегрирањево глобалниот простор на уметностите, културата и креативната индустрија.Клучен елемент за квалитативниот континуитет на досегашнитерезултати е возобновувањето на соработката на сите катедрите наФДУ и активно учество на наставниците и студентите во испитнитеактивности и заедничките проекти.Од непроценлива важност зареализација на активностите одоваа Програма ќе биде и искуствотона претходните раководни структури, но и на сите останати идни носители на наставната, научната иуметничката област.Без поговор сум подготвен даприфатам секаков совет, критика иукажување што би помогнало заразвој и напредок на нашиот Факултет. Без амбиција да предложамнеостварливи ветувања, можам даветам дека ќе вложам максималентруд и знаење да го искористамсвојот потенцијал, како и потенци


јалите и можностите на моите соработници за да гирешаваме поставените задачи и проблеми.Дозволете ми да ви ги презентирам најважнитеактивности, кои сметам дека ни престојат во овој четиригодишен период, поделени во неколку области.

НАСТАВНА ДЕЈНОСТПланирана и востановена пракса за афирмацијана студиските програми на ФДУ. Факултетот задрамски уметности е еден од ретките Факултети коинема проблем со кандидати кои сакаат да се запишатна студиските програми. Ваквата состојба треба дапродолжи и во иднина. Информирањето, рекламирањето и лобирањето во средните училишта треба дабиде континуирана активност која ќе се спроведува наФакултетот за драмски уметности, но и во самите училишта со што идните и потенцијални студенти ќе сезапознаат со можностите кои ги нуди нашиот Факултет. Информирањето на учениците во деновите напретставување на Факултетот треба да биде со поголема техничка и персонална подршка на сите катедри.Во месеците, а особено во деновите пред приемот треба да вршиме постојано информирање преку ситеможни инструменти за привлекување на внимание(настани, новости, публикации, друштвени работи,лобирање и социјални вложувања).Обезбедување на квалитетот на наставнообразовниот процес. Квалитетен наставнообразовенсистем е основната задача на која треба континуиранода работиме, а произлегува од самата мисија заградење на водечка институција во високотообразование од драмските уметности. Обезбедувањетона одржлив квалитет ќе биде можно единствено прекупостојано подигање на свеста и професионалнатаодговорност во наставнообразовните активности насекој член на Факултетот. За обезбедувањето наодржлив квалитет ќе се воспостави систем во кој ќе сеследат наставните активности, а ќе се одвива преку:• следење на успешноста на студентите во совладувањето на знаењата по секоја предметна програма;• анкетирање на завршените студенти за студискитепрограми и општо за системот за студирање;• континуирана евалуација од страна на студентите;• следење на кариерата на дипломираните студенти.Усогласување на студиските програми со новата законска регулатива. Законот за високо образовани нужно наметна потреба од усогласување на студиските програми според моделот 60% задолжителни,30% изборни и 10% меѓуфакултетски предмети. Постапката за усогласување на сите студиски програмина Факултетот е во тек и треба да заврши најдоцна досредината на ноември. За промените на наставнитепрограми при следната акредитација, ќе биде потребна анализа на оптовареноста на студентите, како и нанаставниците и соработниците. Потребно ќе биде да гивклучиме студентите во анализата на студиските програми, поточно претставници на апсолвентите од ситекатедри, со што студиите сé повеќе ќе добиваат на квалитет.Афирмирање на вториот циклус студии. Запишувањето на студенти на втор циклус на студии е одсуштинско значење за иднината на Факултетот пред сéзаради финасиската стабилност на ФДУ, но и поради

етаблирање на квалитетни и високопрофилирани студии во земјава и странство. Со цел да се афирмираатстудиите за сите заинтересирани кандидати од странство, студиските програми се преведени на англискијазик.Потребата на националното академско опкружување да ги следи европските и светски трендови наусовршување во доменот на сценскоизведувачките иаудиовизуелни уметности ќе претставува идната стратегија за овој циклус студии кој треба да почива наактивна партиципација на ФДУ во т.н. Double degreeили Joint degree програми со други универзитети одЕвропа со кои Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“има потпишано такви договори, а по пример на веќепостојните такви програми кои функционираат наУниверзитетот. Вклученоста на реномираниот наставен кадар од нашиот Факултет во вакви програми е гаранција за создавање на Балкански центар за студииод ваков вид.Нови студиски програми. Следејќи ги новите достигнувања и потреби во креативната забавна индустрија, култура и уметност, а во склад со матичнитеуметнички насочувања на Факултетот за драмскиуметности во областа на сценскоизведувачките иаудиовизуелни уметности филм, телевизија, театар,дигитални медиуми, актерска игра, драматургија,продукција во уметноста и медиумите, режија, камера,монтажа, дизајн, визуелната култура и другите подрачја што се во врска со неговите основни дејности,потребно е отворање на нови и иновативни студискипрограми кои ќе ги следат новите текови во областа нааудиовизуелните и сценскоизведувачките уметности.Од друга страна, фокусот на континуираната имплементација на нови студиски програми нужно требада се заокружи со III циклус или докторските уметнички студии. Во изминатиов едногодишен период сеизготви предлог проект за предвидените докторскиуметнички студии (по сценскоизведувачки и аудиовизуелни уметности) со кои ќе се имплементираат наставните планови и програми во склоп наШколата задокторски студии при УКИМ. Целокупната документација за докторските уметнички студии е во завршнафаза и според очекувањата, до крајот на ноември 2011година ќе биде препратена преку институциите наРекторатот до Одборот за акредитација и евалуација.Очекувам дека во најкраток временски рок тие ќе бидат акредитирани и истите ќе ги промовираме во 2012година.Неформално образование. Големиот интерес засценскоизведувачките и аудиовизуелни уметностинаметнува потреба од организација на курсеви, работилници, школи и др., како форми за конкретно поврзување на креативноста и практичната работа во филмот, театарот, телевизијата, дигиталните медиуми итн.Реализација на вакви форми на образование регрутирапотенцијални идни студенти на Факултетот и донекадепридонесува во релаксирање на финансиската состојбана Факултетот. Досегашното искуство од реализацијата на оваа нова активност на Факултетот се покажаособено плодна и се надевам дека и во иднина ќе продолжи со таа динамика и интерес.Континуираната доедукација (доживотно учење),како дел од европската политиката за доживотно учење треба да се обмисли и имплементира, со што ќе сеовозможи усовршување на дипломираните стручноуметничките кадри, кои ќе одговорат на иновативнитебарања во духот на времето.


СТУДЕНТИПостепени мерки за задоволување на студентскиот стандард. Грижата за студентите бил и ќе бидеосновен приоритет на Факултетот за драмски уметности. И покрај крајно сериозните услови во кои работиФакултетот, максимално ќе се залагам да се обезбедатпросторни услови, опременост со студиска опрема,посебно информатичка и соодветен книжен и медиотечен фонд.Евалуација на студентите. Спроведувањето наевалуација од страна на студентите за секоја катедра имодул, за работата на Деканатот, наставниците, соработниците и администрацијата ќе ги предочи одредените слабости и ќе го унапреди наставниот и административниот процес. Предложената евалуација ќе бидеизработена по соодветна методологија и ќе биде одобрена од секоја катедра и модул. Резултатите од спроведената евалуација, како инструмент кој произлегуваод законот и се дел од системот за зголемување наквалитетот, се основа за почетните активности за отстранување на недостатоците и слабите страни кои ќесе утврдат.Мобилност на студентите. Како клучен елементна болоњскиот процес е зголемување на мобилностана студентите, како можност за стекнување со новисознанија и искуства. За жал, Факултетот за драмскиуметности е пасивен и активно не партиципира вопрограмите Erasmus, Eraweb, Socrates, Basileus и др.кои нудат големи можности. Затоa е потребен поангажиран однос од наша страна, но и залагање прекуорганите и телата на Универзитетот да се иницирапрограма со Министерството за образование и науказа дополнителна финансиска подршка за престојот нанаши студенти на универзитетите во странство. Истовремено, треба да се обезбедат претпоставки за прифаќање на странски студенти и предавачи на нашиотФакултет.Подршка на студентската организација. Иницијативата за формирање на студентската организација при ФДУ веќе подолг период се форсира како потреба на студентите за активно учество во работата надомашните, но и европски студентски структури иасоцијации. И покрај пасивноста на студентите од ФДУза структурирање на студентска организација, интензивно ќе се залагам за нејзино формирање и нејзиноактивно вклучување во сите форми на студентско влијание.Партнерски однос. Едно од прашањата кое е одисклучителна важност за зголемување на квалитетотна образовниот процес е дијалог со студентите и нивното интензивно вклучување на сите нивоа во едукативниот процес како одговорни, компетентни, конструктивни и активни партнери во образовниот процес. Дијалогот треба да им овозможи да бидат двигатели на иницијативи за прогресивни промени во ситесегменти на образованието.Студентско бифе. Нотираните забелешки на студентите за оскудната понуда на прехрамбени производи во студентското бифе е еден од евидентните недостатоци кои мораат итно да се надминат. Целодневниот престој на студентите на Факултетот налага изнаоѓање начини за континуирана понуда на соодветнипрехрамбени производи. Затоа, понудата мора итно дасе збогати. Истовремено, ќе се залагам и за доследноспроведување на санитарнотехничките и хигиенскиуслови во просториите во кои престојуваат студентите.

ФИНАНСИИ, ИНВЕСТИЦИИИ РАЗВОЈФинансии. Финансиското работење на Факултетотза драмски уметности во изминатиот период бешеповрзано со поставеноста на условите поврзани со Законот за високото образование и од статутарните одредби на интегрираниот универзитет, како и Министерството за финансии (трезорско работење).Факултетот се соочува со ограничени финансискисредства од буџетот за реализирање на наставниотпроцес и необезбедување средства за кадровско обновување, па како единствено решение и нужен предуслов за успешно одвивање на образовниот процес наФакултетот е ургентно донесување на предлогмеркатаза финансирање на високото образование, врз основана индикатори за реално чинење на образованието наодредени профили. Тоа е од особено значење за Факултетот за драмски уметности со оглед на реалнатацена на чинење на студиите која е далеку повисока одонаа што Факултетот ја добива од ресорното Министерство или висината на средства кои се уплаќаат пооснов на партиципација.Затоа, ќе се залагам да се премине на финансирањесо пресметковна ставка, со што ќе се надминат финансиските проблеми со кои се соочуваме години наназад.Воедно, потребен е проактивен ангажман на деканската управа и вработените на Факултетот за решавањена проблемот со ниските плати и изнаоѓање начин занивно зголемување со аргументиран настап пред Министерството за образование и наука за спецификата иобемот на индивидуалната настава. Целокупните залагања за квалитет и развој можат да се постигнатсамо со мотивирање на сите вработени, зачувување надигнитетот на наставниот кадар и соодветно достоинствено наградување.Како решение за ограничените финансиски средства и малите плати ќе мораме сопствените потенцијали и активности да ги насочиме кон Универзитетот„Св. Кирил и Методиј“, нејзините структурни единици,институциите од областа на културата и пошироко, соуслуги во областа на аудиовизуелните и сценскоизведувачките уметности, со што ќе креираме модел задодатна акумулација и дополнителни примања. Воприлог на оваа можност е и долго очекуваната аудиовизуелна лабораторија која ќе може да одговори нанајсовремените продукцискотехнолошки трендови вофилмската и телевизиска индустрија, а ќе биде вофункција на наставата, и ќе обезбедува и дополнителни приходи на Факултетот. Истото се однесува и заостанатите катедри. Во дадениот момент состојбата затаков зафат е поволна за Факултетот поради акумулираните стручни и реномирани кадри.Приоритет во мојот мандатен период ќе биде изнаоѓањето модуси за приоритетно финансирање настудентски филмски и тетарски проекти (дипломски ииспитни). Имајќи го фактот дека Факултетот е регистриран како правен субјект за продукција на аудиовизуелни и сценскоизведувачки дела, ќе инсистирамод Филмскиот фонд и Министерството за култура наР. Македонија, приоритетно да ги (ко)финансираатовие проекти на студентите, но и проектите на наставниот кадар на ФДУ.Инвестиции и развој. Во наредниот период, инвестициите ќе се фокусираат на:• обезбедување на современа опрема за изведување


на наставниот процес;• опрема за сцената, гледалиштето и останатитесценски простори;• формирање на фонд за издавање на списание зафилм и телевизија;Потребните средства ќе се бараат од институциитево државата, од бизнис секторот, и мал дел од сопствени извори.Како значаен потенцијал во развојот на Факултетоте новата зграда која е финансирана од Владата наР. Македонија и треба да започне со градба до крајотна оваа година, а да заврши во 2014 година. Во неа ќесе реши проблемот со недостиг на административенпростор и простор за настава, со дополнителни потенцијално развојни капацитети кои ќе можат да допринесат за финансиска консолидација на Факултетот.КАДРОВСКА ЕКИПИРАНОСТ

Една од најважните задачи на секоја високообразовна институција е постојаниот прием на младистручни кадри, од кои зависи иднината на Факултетотза драмски уметности. За жал, нашиот Факултет вопоглед на вработувањето, пред сé на соработници не гизадоволува потребните стандарди, што е резултат нагодините наназад во кои не е примен ниту еден соработник. Во последниве две години, Факултетот во соработка со Ректоратот доби согласност за пет работниместа (пет соработника и еден хигиеничар), од кои сепримени еден соработник и хигиеничарка, а во тек сепостапки за избор на уште два соработника. И покрајтоа, состојбата е алармантна, особено поради заминувањето на една хигиеничарка на друго работно место,пензионирање на еден наставник во 2012 година, петнаставника во 2013 година и еден извршител, Секретар на Факултетот во 2012 година. Истовремено, заради зголемениот обем на работни задачи, техничкотехнолошките решенија и малиот административнотехнички капацитет на Факултетот, покрај соработници и административнотехнички персонал, потребнисе и нови работни места, како што се информатичкоадминистративен оператор, ЕКТС координатор, извршители чувари и други кои ќе го зајакнат и збогататадминистративнотехничкиот потенцијал.Постојано ќе се залагам максимално да излеземе вопресрет со вработување на нови соработници и административнотехнички персонал како потреба произлезена од пензионирање на голем број наставен кадарво период од 2011 до 2013 година, но и поради евентуална можност за континуирано запишување на студенти на катедрите наместо досегашната пракса зазапишување на секои четири години. Преку дописи,писмени барања и лични контакти постојано ќе барамрешенија за идни вработувања од Ректоратот и Министерството за образование таму каде што е приоритетно и потребно.Континуираното усовршување на административнотехнички персонал е од пресудна важност. За ефикасно и ефективно извршување на поставените задачии новите предизвици, потребна е континуирана едукација и доусовршување на административнотехничките служби, како и имплементирање на напреднисофтверски решенија.Редизајнирање на компонентите во системот на менаџмент на човечки ресурси е предуслов за меѓусебнаконзистентност со другите елементи на организациската структура на ФДУ.

МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКАВистински предизвик за понатамошниот развој наФакултетот е отворање кон европскиот пазар и размена на едукативни вредности. И покрај досегашнатабогата соработка со над 25 Факултети и Академии одЕвропа и светот (остварена во рамките на студентскитесредби Скомрахи, заеднички проекти итн.), Факултетот нема потпишано билатерална соработка со повеќето од нив.Затоа, институционалното поврзување на Факултетот со сродните регионални и европски институции восите форми ќе биде моја приоритетна задача и единствен гарант за правилната насока во градењето намодерна и европски респектибилна институција. Самотака ќе може да се обезбеди проток на нови идеи, сознанија но, исто така, и имплементирање на позитивни искуства од успешните академски средини во другидржави и ќе се обезбеди можност за мобилност на студентите, но и на наставниците и соработниците.Заедничките уметнички и/или научни проекти како дел од стратегијата за меѓународна соработка, требаплански и програмски да се спроведуваат и имплементираат. Се разбира, ќе биде потребна финансискаподдршка од УКИМ, Министерството за култура, Министерството за образование и наука и Филмскиотфонд, како и од бизнис компании, донации од домашни и меѓународни фондации и други партнери. Убеденсум дека Факултетот има голем високопрофесионаленпотенцијал да имплементира квалитетен и меѓународен проект кој ќе биде во целост подржан.Приоритено е да се најдат трајни финансиски решенија за континуиран настап и престој на студенти,наставници и соработници на светските филмски итеатарски фестивали, работилници и др. како формаза афирмација на студенти изведувачи, студенти автори и продуцирани студентски проекти.

СКОМРАХИСредбите на академиите и факултетите за драмски уметности СКОМРАХИ, оваа година го слават 20то јубилејно издание.СКОМРАХИ како манифестација стави посебен акцент врз спецификите на различните култури, се разбира преку работата и едукативните програми на студентите на Академиите и Факултетите за ДрамскиУметности.Оваа година, поради финасиската неизвесностсредбите ги одложивме на 27 ноември. Благодарениена несебичното залагање на сите структури, а особенона Студиото за продукција при ФДУ, и со подршка наМинистерството за култура на Р. Македонија, ГрадСкопје и Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“, оваареномирана манифестација ќе го доживее своето 20тоиздание и на неа ќе учествуваат студенти и професориод Салзбург, Љубљана, Софија, Белград и Сараево.Во сегашните услови на скромно и ограничено финансирање на студентските средби СКОМРАХИ, сметам дека Факултетот мора да обезбеди дополнителни,трајни и соодветни начини за финансирање на овааманифестација и да го продолжи квалитативниотконтинуитет кој го разви во минатото.Изминативе години Факултетот конкурираше вонеколку европски фондови, но за жал немавме позитивен одговор. Причина за неуспешното аплицирањена овие фондови лежи во малата посветеност и темел


ност при подготвување на апликациите, па затоа сметам дека е потребен тим кој ќе работи активно целагодина за изнаоѓање начин за финансиска стабилностна оваа реномирана манифестација.Исто така, сметам дека автосорсингот (ангажирањена надворешни партнери) е нужен за збирот од клучникомпетенции поврзани со инвентивно изнаоѓање нафинасиска долготрајна подршка.АКАДЕМСКА СЦЕНА

Овогодинешната активност на академската сцена есо исклучително богат репертоар и фреквентност наактивностите. Програмата вклучува претстави, проекции, изложби и други форми на претсавување на сегашните и дипломираните студенти од Факултетот задрамски уметности во Скопје, Факултетот за драмскиуметности во Тетово, Факултетот за ликовни уметности и Архитектонскиот факултет. Оваа година академската сцена е под менторство на проф. мр Владо Цветановски и вон. проф мр Мими Таневска, а во нејзината програмска и организациска активност е вклучена и Слаѓана Вујошевиќ, дипломиран актер.Сметам дека Факултетот за драмски уметности треба да ја продолжи ваквата пракса за афирмирање насвоите уметнички дела пред поширокиот аудиториумсо дефинирана, активна, континуирана и планиранаактивност.Нужно е да се создадат услови за финансиска поддршка на севкупните активности на Академската сцена, бидејќи истата продуцира финансиски трошоци(струја, реквизита, костими, сценографија...).И покрај ваквата состојба, сметам дека треба да сепродолжи со активностите, а да се изнајдат решенијаза нејзина финансиска одржливост. Решението за надминување на ваквата состојба треба да се бара во:• аплицирање со проект до Комисијата за култура испорт при УКИМ;• стимулирање на останатите единици на УКИМ дапартиципираат со соодветен број на купени влезници;• партиципација на средните училишта од градСкопје и пошироко со купени влезници;• влезници за бизнис секторот, локалната самоуправа итн.Активна, квалитетна и одржлива Академска сценаќе биде од особено значење за новиот објект на Факултетот, особено поради тоа што истиот ќе има сцена сокапацитет од 300 седишта и сала за киноприкажување.ИЗДАВАЧКА ДЕЈНОСТ

Кога станува збор за издавачка дејност на Факултетот за драмски уметности, може да се забележидека таа сé уште не е доволно развиена. Затоа, воиднина треба да се работи на разавивање на системза издавање на учебници според утврдена процедура и стандарди, што ќе обезбеди и поинаков приодво обезбедувањето на студентските учебници иучебни помагала и надминување на одредени досегапројавени слабости на тој план.Одлуката за издавање на списание за филм и телевизија сама по себе не е доволна за да се реализираиницијативата. Затоа е потребно формирање на уредувачки и координативен одбор кој ќе ја започне реализацијата на зацртаната идеа и ќе излезе со анализана финасиските потреби, содржини и други задачи.

Факултетот за драмски уметности има мал број напубликации за својот историски, научен, уметнички иобразовен потенцијал и развој, па е од суштинско значење да се почне со подготовка на Монографија заФакултетот, а истата да се промовира во 2013 година,односно на 45 годишнината од формирањето на ФДУ.ПРОМЕНИ

Почитувани колеги, Вашето искуство, знаење,вклученост, одговорност и стручност ќе бидат единствениот гарант дека оваа Програма за работа ќе бидеимплементирана и реализирана. Во наредниов период, претстојат промени кои се неопходни, а се во согласност со имплементација на Законот за високообразование и новиот Статут на Универзитетот.Во тек е реализација на целосно интегриран информациски систем кој ќе се поврзе со информацискиот систем на Универзитетот, а ќе се однесува настудентската евиденција и обезбедување на можностза електронско пријавување на испити, заверка насеместар и други студентски потреби.Во сегашните услови на скромно и ограничено буџетско финансирање на дејностите на Факултетот, потребно е да изнајдеме дополнителни извори и начиниза зголемување на примањата со кои ќе се надминателементарните финансиски проблеми.Очекуваме и други активности кои ќе произлезатод состојбите во државата но и пошироко и на кои ќетреба да одговориме и да се менуваме доколку сакамеда чекориме кон подобра и посветла иднина, затоашто единствена константа е промената, а не стабилноста.Благоја Маневски ероден на 9 април1957 година воСкопје. Основнотообразование го за-вршил во Скопје.Средното образо-вание го завршилво 1978 година воУчилиштето заприменета умет-ност во Скопје,

оддел: сликарство, во класата на проф.Родољуб Анастасов.

Од 1982 до 1986 г. студирал на Факулте-тот за ликовни уметности при Универ-

Curriculum VitaeПроф. мр Благоја Маневски,декан на Факултетот за ликовниуметности


зитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скоп-је, оддел: сликарство, а дипломирал вокласата на проф. Петар Мазев. Какостудент со највисок среден успех на ге-нерацијата добил Пофалница, а истатагодина му била доделена и Годишна на-града за сликарство, која ја доделува Фа-култетот за ликовни уметности. Маги-стрирал на истиот Факултет.

Од 1985 г. до денес активно учествувалво ликовниот живот на земјата и досегаима реализирано петнаесет самостојнипроекти, земал учество на преку сто-тина групни изложби од државен и меѓу-народен карактер на кои има добиеноосум награди за своите трудови. Сту-диски престои имал во повеќе земји, меѓукои во Италија, Германија, Франција, Гр-ција, Јапонија, САД и др. Од претставу-вањата во странство се издвојуваат из-ложбите во Белград, Чачак, Подгорица,Херцег Нови, Сараево, Загреб, Карловац,Љубљана, Софија, Истанбул, Рим, Вене-ција, Виена, Париз, Лондон, Кембриџ, Та-лин, Минхен, Њујорк, Бостон, Лос Анџе-лес, Токио итн.

Во перодот 1991-2002 г. работел какоконзерватор за ѕидно сликарство во Ре-публичкиот завод за заштита на споме-ниците на културата во Скопје, а во2001 г. го добил звањето виш конзерва-тор од истата институција. Во овааобласт има изработено и реализираноповеќе проекти за заштита и конзерва-ција на нашето културно наследство.

Во 1993 г. бил член на Уметничкиотсовет на Уметничката галерија - Скопје,а истата година бил и член на жири-ко-мисијата за доделување награди на 4.Биенале на млади, ликовна изложба којаредовно се одржува во Музејот на совре-мената уметност во Скопје.

На покана од Деканатот на Факулте-тот за ликовни уметности во Скопје,еден период предавал цртање како надво-решен наставник на истиот Факултет.

Во периодот 2002-2007 г. бил избран занаставник во звањето доцент на Фа-култетот за ликовни уметности, попредметите цртање и сликање на Ка-тедрата за сликарство.

Во 2003 г. ја добил наградата Нерешкимајстори (за сликарство) на изложбатаДЛУМ – 100 години македонска држав-ност, 50 години на Здружението.

Исто така, бил дел од неколку меѓуна-родни културни соработки: во 2003 г.учествувал во проектот Обединувачкиподарок (од кабинетот на д-р Пафтал),кој започнал во Њу Орлеанс, продолжилво Бостон, Цирих, Скопје и Тетово, а за-вршил во Охрид. Овој проект бил нареченМакедонско-американска уметничкарелација. Во 2004 г. учествувал во про-ектот Уметнички поврзувања 2004 –леби сол, како дел од афирмацијата намакедонската современа уметност воЛос Анџелес.

Со Решение на министерот за културана РМ бил претседател на Комисијатаза програма на Министерството за кул-тура за 2006 г. за областа на ликовнототворештво и галериската дејност. Воистата година, од Музејот на град Скоп-је бил номиниран за кандидат за учес-тво на 52. Венециско биенале во Итали-ја и од јуни до ноември 2007 г. во Инсти-тутот „Чилиота“ бил претставник наРепублика Македонија на оваа најпрес-тижна ликовна манифестација во све-тот.

Во 2007 г. бил избран во звањето вонре-ден професор. Наставничкиот ангаж-ман трудољубиво и одговорно го извршу-ва до денес и веќе ја води својата третагенерација на студенти. Покрај одржу-вањето настава на додипломските сту-дии, одржува настава и на постдиплом-ските студии и досега под негово мен-торство магистрирале девет кандида-ти.


На полето на образовниот процес, каконаставник и како значаен протагониство развојот и унапредувањето на Факул-тетот, како раководител на Катедра-та за сликарство во два мандатни пери-ода, од 2002 до 2006 г. и од 2006 до 2010г., а од 2010 до 15 ноември 2011 г. какопродекан на Факултетот, земал актив-но учество во сите сфери на неговотораководење, развивање и усовршување.

Во 2011 г., со Решение на министерот закултура на Република Македонија билпретседател на Комисијата за подго-товка на Годишната програма на Мини-стерството за култура за областа ли-ковна уметност и галериска дејност, ка-ко и член на Комисијата за финансирањепроекти од областа на меѓународнатакултурна соработка.

Со Решение на ректорот на Универзите-тот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје,назначен е за в.д. декан на Факулетотза ликовни уметности од 15 ноември2011 г. Со одлука на ректорот на УКИМ,избран е за декан на ФЛУна 31 јануари2012 г. за наредниот четиригодишенмандатен период.

За своите референтни ликовни достиг-нувања во историјата на македонскатасовремена ликовна уметност, застапене во енциклопедиите ЕнциклопедијаБританика, Ми-Ан-ова енциклопедија иМакедонска енциклопедија, издадена одМакедонската академија на науките иуметностите.

Проф. мр Благоја Маневски,декан на Факултетот за ликовни уметностиФФААККУУЛЛТТЕЕТТ ССОО ММЕЕЃЃУУННААРРООДДЕЕНН,, ММУУЛЛТТИИККУУЛЛТТУУРРЕЕНН

ААММББИИЕЕННТТ ИИ ППРРЕЕППООЗЗННААТТЛЛИИВВ ККВВААЛЛИИТТЕЕТТПОЈДОВНИ НАЧЕЛА

Поаѓајќи од долгогодишнататрадиција, реномето и угледот штого има Факултетот за ликовниуметности во Скопје, како и лидерската позиција во образованието одобласта на ликовните уметности воРепублика Македонија, ми претставува голема чест и задоволство дави ја претставам Програмата за работа на деканот на ФЛУ за мандатниот период од 2012 до 2016 година.Голема обврска е да се даде својпридонес и визија за натамошноунапредување на перформанситена оваа високошколска институција, позиција која треба не само дасе задржи, туку да добие и пошироки димензии, со што Факултетот бипрераснал во една од водечките институции од ваков вид во регионот.Заложбата заеднички да продолжиме да го надградуваме сетоона што голем број наставници, соработници, стручни служби и студенти го градеа успешно во изминатите три декади и со тоа оставија

траен белег на Факултетот, нè мотивира во наредниот период дапродолжиме во промоција на академската слобода и интегритет.Индивидуалните карактeристики,разликите во мислење и дејствување, личните амбиции, итн., можатда бидат и се предност доколкупридонесуваат за остварување назаедничките цели.Пристапот кон доследно и чеснодејствување на секое поле, високитеочекувања и стандарди и издигнувањето на образовниот процес наедно повисоко рамниште, се рамкиво кои смислата за критичко размислување, конструктивен дијалог,меѓусебно почитување и соработкаќе се сметаат за основни атрибутина новопрофилираните кадри.Во овој период на тешка економска состојба, пазарно стопанство, конкуренција во високотообразование, изменети услови настудирање, реализацијата на создавање на отворен факултет со меѓународен, мултикултурен амбиент ипрепознатлив квалитет во вкупнатадејност, подготвен за интеграција

во меѓународниот високообразовенпростор, претставува предизвик,одговорност и доследна заложба.Максимално ќе вложам труд даго искористам својот потенцијал,потенцијалите и можностите намоите колеги, продеканот и Деканатската управа, стручните службии Студентскиот парламент, за да гирешаваме и надминеме поставените задачи и проблеми.Исправен пред најголемиотпредизвик од своето постоење,Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје и неговите единици,меѓу кои и Факултетот за ликовниуметности, се соочуваат со брзи,суштински и интензивни промениво организацијата. Надворешнитеуслови се навлезени во незапирливиот процес на постојани менувањакои ги трасира новиот Закон за високото образование, а кои произлегуваат од Болоњската декларацијакако најважен документ за глобализацијата на високото образование, кој ги постави темелните начела на мобилноста, препознатливоста и вреднувањето на студискитепрограми. Првата реакција на новонастанатите услови е да се одговори, да се реагира, но не декларативно, туку суштински. Времето напериферните промени треба да гооставиме во минатото, бидејќи тиене се доволни за воспоставување наеден достоинствен работен и животен стандард.Од тие причини, мора да воспоставиме поблагопријатни услови


за чекорење напред, а тие можат да се случат само одвнатре. Зборот „одговорност“ кај нас најчесто се сфаќаво контекст на грешки и последици од тие грешки. Восветот, зборот „одговорност“ подразбира работа, работни задачи со кој вработениот располага. Во случајна неквалитетно извршување на работата, се говори занеизвршување на работните задачи.Познавајќи ги своите можности и можностите наколегите, знам дека со вложен труд, кој повеќе не смееда се одложува, може да се продолжи процесот наразвој на ФЛУ, каков што треба да биде и каков штопосакуваме, и ние и општеството.НАСТАВНООБРАЗОВНА И УМЕТНИЧКАДЕЈНОСТ

Високото образование треба на сите рамништа дасе темели врз истражувачката дејност и развој, со тоапоттикнувајќи ги креативноста и иновацијата во општеството. Тежнеејќи кон посовремени и попродуктивни наставни програми, ќе посветиме внимание напредизвиците на новата ера, што, пак, од друга страна,бара постојано фокусирање на квалитетот. Сосема ејасно дека потенцијалите на студиските програми, тукавклучувајќи ги додипломските и постдипломскитестудии, како и идните докторски студии, треба да гипоттикнуваат студентите на љубопитство во истражувањето и иновациите кои претпоставуваат квалитет икреативност во уметничката дејност.Демонополизацијата на високото образование водржавата е голем предизвик за опстојувањето и развојот на Факултетот. Ние мораме, што поскоро, да изнајдеме посовремен приод како да го зголемиме интересот за нашите студиски програми и да одговоримена нелојалната и агресивна политика на приватнитепонуди за студирање. За соодветно да одговориме наовие предизвици, внимателно ги следиме големитепромени во наставниот процес кој се базира на ЕКТС,за да го обезбедиме своето место во опкружувањето, аво некои области да бидеме и референтни во регионот.Со цел надминување на претпоставените замки, соразвојот на студиските програми, треба да се работи ина развојот и дефинирањето на „спецификите наФЛУ“, т.е. да се овозможат препознатливи и интереснипонуди со кои Факултетот станува попривлечен и поатрактивен за студентите во Македонија и пошироко.Затоа, мораме да ја прошириме дејноста на Факултетотсо преземање на одредени активности за организирање на нови студиски програми во постдипломскитестудии и да направиме простор за отворање на: студии по графички дизајн; студии по методика на ликовното образование; кураторски студии;и секако, што поскоро, приклучување кон проектот завоведување на докторски студии.Во рамките на овие студии, напоменуваме дека тиетреба да се развиваат во насока на флексибилност икомпатибилност, и воспоставување на можни условиза воведување на практична работа во соработка собизниссекторот и државните институции.Со ваквото проширување на дејноста на Факултетотби се очекувале подобри резултати, како што тоа сеслучи со новата студиска програма од областа на конзервацијата и реставрацијата, со цел поголема афирмација на Факултетот и прeтпоставените нови општествени услови. Секако дека остануваме доследни на заложбата за проширување на понудата со нови студиски програми од слободните уметности, како и подоб

рување на квалитетот на наставата и квантитетот настудентите во веќе афирмираните студиски области:сликарство, вајарство и графика, како и остварувањена долгогодишната интенција за создавање на современа студиска програма на додипломските студии поликовна мултимедија.Во новите студиските програми ќе предложиме иќе се потрудиме да ги искористиме потенцијалите наматичните професори во правец на рационализацијана временските и материјалните добра на Факултетот.Сметаме дека недоволно се искористени и можноститеза продлабочување и посестрано образување на студентите надвор од нашата институција со воведувањена нови форми на практична и теоретска едукација, сокои ќе се зголеми ефикасноста на наставниот процес иќе се интензивира стручноапликативниот приод научење. Во тој правец ќе се обидеме да ги искористимесите можни релации со државни, културни, невладини, стопански субјекти и институции, како и лица,пријатели и добронамерници на нашиот Факултет.Во време на брз развој и размена на информации,потребно е постојано потврдување на авторитетот нанаставникот со неговите идејни презентации и сознанија. Овие предуслови мораат секојдневно да се надградуваат заради надминување на искуствените стереотипи и со тоа перманентно профилирање на наставничкиот и соработничкиот кадар, како на полетона наставнообразовната, така и на полето на стручноуметничката дејност.КАДРОВСКА ПОЛИТИКА И УПРАВУВАЊЕНАСОЧЕНО КОН РЕЗУЛТАТИ

Кадровската политика е битен фактор за успешноостварување на наставнообразовниот процес и научноуметничката дејност. Таа е условена од повеќе фактори и претставува комплексно прашање кое е условено од финансирањето, квалитетното и ефикасно студирање и го претпоставува севкупниот развој на еднаинституција.Во периодот што изминува, Факултетот за ликовниуметности перманентно се соочува со недостиг однаставнички, соработнички и стручен кадар, кој непосредно влијае на квалитетот на образовниот процес, апосебно денес, кога од нас се бара доследно да ги спроведеме реформите во образовниот процес според Болоњската декларација. Суштинската специфика, меѓудругото, е индивидуалната настава како фундаментална образовна активност во оваа област, а од другастрана се бара имплементирањето на болоњскиот процес. Спецификите за студирање на ФЛУ, освен штопретпоставуваат изразен талент и афинитет кон ликовните уметности, претпоставуваат и конкретни вештини, односно секојдневно практицирање преку непосредно обликување на уметничкиот материјал. Оттука,заради доследно и квалитетно изведување на наставните програми, треба да изнајдеме соодветни решенија за надминување на овие горливи проблеми, восоработка со УКИМ иМОН, и да се заложиме за следново:• добивање на финансиски средства од страна надржавните органи за пополнување на работнитеместа по пат на пензионирање;• интензивирање на барањето за отворање на новинаставнички и соработнички места, како и задоволување на кадровските потреби во стручнитеслужби, кои произлегуваат од реалната фактичкасостојба.


Со реалните перманентни вработувања, автоматскиќе се подобри квалитетот на наставата и ќе се намализголемениот обем на часови на одреден наставничкикадар. Евидентно е дека изведувањето на наставнитепрограми од страна на наставниците се темели наисклучително залагање и професионалност, а од другастрана, поради зголемената ангажираност се намалуванивното време за индивидуална надградба како суштинска активност за овој профил на наставници.Управувањето на Факултетот го доживувам какообликување на услови за остварување на нашите заложби. Во контекст на ова, процесот на управување наФакултетот во наредниот мандат ќе се одвива во услови на промените кои се одвиваат, а во согласност соимплементацијата на Законот за високото образование и Статутот на Универзитетот. Работите ќе се планираат, ќе се организираат, ќе се заложиме кадровскида се екипираме и ќе се почитуваат зацртаните стандарди за спроведување на програмите.Ќе инсистираме на лична одговорност во секојсегмент на работата, а посебно во исклучително важната советодавна улога на службите. Од стручнитеслужби се очекува, својата тимска работа во работењето на Факултетот да ја разберат како исклучителноважна и неделива од заедничките цели, и со своетоработење да го развиваат заедништвото и креативно,навремено и квалитетно да придонесуваат во реализацијата на позитивните промени.За потребите на дејностите на Факултетот во новонастанатите услови, кога дел од функциите се водат наниво на универзитет, ефикасноста на управувачкиотпроцес ќе биде постигната преку целосно интегриранинформациски систем на ниво на универзитет. Посебен дел од овој софтверски систем се однесува на студентската евиденција и можноста за електронско пријавување на испити и затворање на целиот циклус:студент студентски прашања – наставник.Особено значајно внимание за постигнување наефикасност во управувањето ќе биде посветено нацелокупните залагања за квалитет и развој, што можеда се постигне само со мотивирање на сите вработени,зачувување на дигнитетот на наставникот и соодветнодостоинствено наградување.ПРОЕКТИ И ИЗДАВАЧКА ДЕЈНОСТ

Проектите се можности, едно од орудијата за остварување и забрзување на развојот и посестрана афирмација на ФЛУ. Во нив се бара тимска работа, штозначи:• планирање на утврдена цел;• рокови и начин на реализација на идејата;• надзор и реализација на проектот;• процена на резултатите од заедничката работа.Проектот е едукативен процес, а учесниците во него се стекнуваат со ново искуство, како што се: тимскаработа, лична одговорност, прецизно одредена цел,јавно дејствување низ едукација итн., со кои се трасираат можностите за развој и финансиски бенефит.Проектот може да го предложи наставник, студент илида биде инициран од надворешни релевантни институции, како што се: музеј, галерија, градот Скопје, приватна фирма итн. Проектите претставуваат генераторина нови идеи и нови вредности и со нив се афирмираквалитетот на нашата дејност во јавноста. Познато едека во светот расте овој облик на вработување по проекти. Научниците, уметниците или експертите од раз

ните области се здружуваат заради реализација наеден заеднички, интердисциплинарен проект. Од овиепричини треба да се заложиме и да ги интензивираменашите можности преку ваков вид на активности, заради остварување на предложените цели на ФЛУ.Можеме да констатираме дека, со заложба на претходниот Деканат и некои колеги, ја активиравме и издавачката дејност. Тоа е обврска на секоја високошколска институција со која се профилира дејноста.Во тој контекст, потребно е формирање на комисијакоја ќе биде задолжена да ги разгледува можноститеза проектната и издавачката дејност. Комисијата постојано ќе изнаоѓа можности за апликативни контакти, со цел да се искористат расположливите универзитетски, државни и меѓународни фондови.ИЗЛОЖБЕНА ДЕЈНОСТ И МЕЃУНАРОДНАСОРАБОТКА

Јавното дејствување е императив и логична последица на работењето или студирањето на ФЛУ. Додипломските, а особено постдипломските студии, имаатможности за креирање и остварување на квалитетниликовни проекти на подрачјето на изложбената дејност. Со поставување на повисоки критериуми, построга селекција и наградување на студентите, можемеда дејствуваме на нивната мотивација и афирмација.Покрај досегашните ликовни изложби и награди, коисе во чест на наши професори и истакнати автори, ќесе заложиме за поголем број и позначајни награди коиќе ги стимулираат студентите, а можат да се обезбедатво соработка со институции, како и со партнери одприватниот сектор.Од огромно значење за ФЛУ е да направиме напориза отворање на галериски простор на Факултетот. Галеријата на ФЛУ има огромен потенцијал да стане дели значаен репер за ликовните понуди на градот Скопје. Таквата позиција би можела да ни овозможи дополнителен начин за финансирање на изложбенатадејност. Исто така, можеме и мораме повторно да говратиме на мапата на ликовните настани во нашатадржава и пошироко, СИАБ – Студентското интернационално арт биенале како релевантна изложба, сокоја се верифицираше опстојноста на ФЛУ во Македонија, но и во светот.Голем предизвик и афирмација за нашиот Факултет е подобрувањето на квалитетот на меѓународнатауниверзитетска соработка. Важноста на оваа дејностпроизлегува од дадените параметри, а тие се:• давање реална слика за нашите вредности и достигнувања;• позиционирање на нашето место во друштвото напосакуваните;• генерирање подобрување во сите сегменти надејствување;• верифицирање на значајната позиција на ФЛУ вомеѓународен контекст.Да се оствари мобилноста во образовната соработкасо размена на студенти и професори, е суштината нановиот начин на студирање, тоа е императив на секојфакултет. Ќе продолжиме со заложбите да склучувамеповеќе договори за соработка со факултети од европските земји, а особено од нашето опкружување. Ќенастојуваме со помош на Ректоратот на Универзитетотда се реализираат тие договори и во вистинска смислада бидеме европски факултет. Во тој контекст, паралелно со развојот на студиските програми и „спецификите на ФЛУ“, мораме да работиме на посестрана


промоција на Факултетот, т.е. на одржување на вебстраницата, дистрибуција на промотивни материјали,учество на значајни културни манифестации итн.СТУДЕНТСКИ ПАРЛАМЕНТ

Се разбира дека образовните, кадровските и економските прашања се битни и сложени, но исто такатреба да се нагласи и важноста на Студентскиот парламент, неговото место и улога во образовниот процес.Сметаме дека нашата студентска организација мора дабиде поагилна и поделотворна. Со Болоњската декларација студентот станува централен субјект. Предвидено е партнерскиот статус на студентите да им овозможи тие да станат рамноправни оценувачи на образовниот процес на Факултетот и двигатели на иницијативата за промени кои водат кон прогрес. Во тааулога, тие мораат да бидат одговорни и компетентниза да се ефектуира тој процес, а Деканатот ќе ја поддржи секоја нивна конструктивна заложба и потреба.Во тој процес, потребно е да се почитуваат правата иинтересите на студентите од страна на наставниците,соработниците и стручните служби во нивното коректно сервисирање, заради зачувување на дигнитетот заостварување на демократските односи и двонасочнатакомуникација, согласно со Законот за високото образование и Статутот на Универзитетот.БИБЛИОТЕКА

Деканатот од библиотеката ќе очекува и понатамупоуспешна работа. Сметаме дека потенцијалите набиблиотеката и на библиотекарот се поголеми и недоволно експонирани, во однос на уредување и соопштување на информациите и знаењата, како и во однос надавање насоки за потребите на студентите во користењето на литературата, учењето, подготовката на материјалите и сл. Континуирано ќе го зголемуваме библиотечниот фонд со нова и најсовремена литератураод наши и странски автори, рационално, во согласностсо финансиските показатели на Факултетот.ФИНАНСИИ

Сите досегашни планови кои ги истакнавме во оваапрограма се врзани со финансирањето. Развојот и инвестициите се органски поврзани, односно без инвестиции не е можен развој. Во оваа смисла, нема дабиде доволен мојот личен ангажман, продеканскиотангажман и напорите и работата на Деканатскатауправа, неопходен е висок ангажман на целиот колектив во правец на личен придонес на секој професор ивработен на ФЛУ, во ефикасно исполнување на ситенаставни и воннаставни задачи.Во досегашните услови на ограничено буџетскофинансирање на дејностите на Факултетот од странана државата, што е повеќегодишен тренд без реалниизгледи за радикални промени на подобро, во финансискиот дел ќе се фокусираме на рационално искористување на средствата и изнаоѓање на дополнителниначини и извори, како од наставнонаучни, така и одапликативни проекти кои се поврзани со услужнитедејности. За непречено одвивање на овие дејностимораме да обезбедиме услови, целокупната активностда се одвива преку Факултетот, без бариери и административни ограничувања.

Ред. проф. д-р Ву-јицаЖивковиќ е

роден на 7.9.1963 го-дина во Гостивар.Основно и среднообразование завр-шил во Скопје. НаФакултетот зафизичка култураво Скопје се запи-шал во учебната

1984/85 година, а гозавршил во учебна-та 1989/90 година, со просечен успех 8,27.

Од 1.9.1990 година е вработен како по-млад асистент по предметот кинези-терапија на Факултетот за физичкакултура во Скопје.

На 14.10.1991 година се запишал на пост-дипломски студии на Факултетот зафизичка култура во Скопје, а ги завршилсо просечна оценка 9,30.

На 26.12.1995 година, на Факултетот зафизичка култура во Скопје, го одбранилмагистерскиот труд под наслов Импли-кации на рамните стапала врз антропо-метрискиот и биомоторичкиот просторкај учениците од петтите одделенија,со што се здобил со академски степенмагистер од областа на физичката кул-тура.

На 29.3.1996 година, од страна на Нас-тавно-научниот совет на Факултетотза физичка култура, првпат е избран возвањето асистент, а на 13.04.2000 годи-на, избран е во истото звање по вторпат.

На 29.12.1999 година, на Факултетот зафизичка култура во Скопје, ја одбранил

Curriculum VitaeПроф. др Вујица Живковиќ,декан на Факултетот за физичка култура

продолжуванастр.28


докторската дисертација под насловРазвојни тенденции на стапалото и него-вите импликации врз антропометриски-от и биомоторичкиот простор кај учени-ците од основните училишта, со што сездобил со академскиот степен докторна науки од областа на физичката кул-тура.

На 18.12.2000 година, од страна на Нас-тавно-научниот совет на Факултетотза физичка култура во Скопје, бил из-бран во звањето насловен доцент, а во2005 година бил избран во звањето вон-реден професор.

На 30.11.2009 година, со одлука број 02-796од страна на Сенатот на Универзите-тот „Св. Кирил и Методиј” во Скопје еизбран е во звањето редовен професор.

За време на неговата работа на Факул-тетот, во однос на наставно-образовна-та дејност, како наставник на Факул-тетот за физичка култура одржуванастава на повеќе задолжителни пред-мети од прв циклус на студии, изборнипредмети од прв циклус на студии, какои теренска настава:- основи на кинезитерапија;- кинезитерапија;- примена на кинезитерапија во

спортот;- спорт за инвалиди;- примена на компјутери во

спортот;- теренска настава по скијање.

На студиите од втор циклус (постдип-ломски студии), досега бил ангажиран заизведување настава по предметите:• истражувања во подрачјето на

физичката култура;• кибернетика со информатика.

Како продекан за настава и наука пове-ќепати има организирано теренска нас-тава за летно логорување и скијање.

Како наставник повеќепати е ангажиранза изведување настава на додипломски,постдипломски и докторски студии вопоголем број високообразовни институ-ции во земјата и во странство.

Во рамките на наставно-образовнатадејност, има активно учество во пого-лем број на комисии (како член и мен-тор), за оцена и одбрана на дипломскиработи, магистратури и докторати.

Во рамките на воведувањето на кредит-трансфер системот на нашиот Универ-зитет, како обврска од потпишувањетона Болоњската декларација од странана Министерството за образование наРепублика Македонија, од страна наНаставно-научниот совет на Факулте-тот за физичка култура на двапати еименуван како одговорен за имплемен-тацијата и изработката на проектотза осовременување на студиските про-грами на Факултетот за физичка кул-тура во Скопје.

Може слободно да се каже дека ред. проф.Вујица Живковиќ е еден од најприсутни-те членови на сите значајни комисии наФакултетот, со чии предлози се усвоениедни од најзначајните документи зафункционирањето на Факултетот.

За време на својата работа на Факулте-тот, како дејности од поширок интерескои ги вршел и се уште ги врши се след-ниве:- секретар на постдипломските

студии на Факултетот;- продекан за настава и наука на

Факултетот за физичка култураво Скопје (до 30.9.2007 година);

- актуелен сенатор наУниверзитетот „Св. Кирил иМетодиј” во Скопје;

- потпретседател на Тренерскатаорганизација при Фудбалскатафедерација на Македонија;

- кондициски тренер на Фудбалскиотклуб „Шкендија”-Тетово;


- кондициски тренер на Фудбалскиотклуб „Работнички”-Скопје (со кој восезоната 2008/2009 година го освоии купот на Р. Македонија);

- повеќегодишен член на стручнатакомисија во Центарот за едукацијапри ФФМ и УЕФА, за имплемента-ција на УЕФА-ЈИРА проектот замеѓусебно признавање на тренер-ските квалификации.

Од приемот на Факултетот до денес,како резултат на неговиот интерес коннаучноистражувачката работа, имаземено активно учество на голем бројконгреси, симпозиуми и семинари, во

земјава и во странство. Како автор иликоавтор, досега има презентирано иобјавено: над 75 стручни и научни тру-дови од областа на кинезитерапијата ифизичката култура воопшто, учебникза постдипломски студии под наслов„Истражувања во подрачјето на кинези-терапијата”, како и елаборат од науч-ноистражувачки проект под наслов„Различната вредност на телеснататежина и нејзиното влијание врз антро-пометриските, биомоторичките и функ-ционалните карактеристики и нејзина-та поврзаност со деформитетите нанозете кај учениците од обата пола (VI-VIII одд.) и др.

1. ВОВЕДЦенејќи ја 34годишната традиција на Факултетот за физичка култура при Универзитетот „Св. Кирили Методиј” во Скопје (во понатамошниот текст: Факултет), можемеслободно да кажеме дека таа претставува најстара и најреномирананаставнонаучна институција воР. Македонија, од подрачјето нафизичката култура воопшто.Успешната работа на Факултетот во периодот на неговото постоење се темели пред сѐ на извонредните кадровски потенцијали, коипокрај слабата материјална база ипросторни услови, успеаја да имплементираат поголем број студиски програми на додипломско,постдипломско и докторско ниво.Поради големиот број насобрани проблеми, а пред сѐ од финансиска природа, може слободно дасе каже дека Факултетот поминуваможеби низ најтешкиот период одсвоето постоење. Ако на ова се додадат и предизвиците кои произлегуваат од реформите во високотообразование кои континуирано сеслучуваат во последниве години,наредниов период е можеби најзначајниот за успешно пребродување на кризите и фаќање чекор соостанатите високообразовни институции во Република Македонија. Општо прифатена е констатацијата од сите надворешни фактори, кои вршат или вршеле анализиво нашето високо образование, дека последниве 10тина години не сеискористија во насока на зајакнување на нашите образовни инсти

Проф. др Вујица Живковиќ,декан на Факултетот за физичка култураННААДДММИИННУУВВААЊЊЕЕ ННАА ППРРООББЛЛЕЕММИИТТЕЕССОО ММООББИИЛЛИИЗЗААЦЦИИЈЈАА ННАА ЦЦЕЕЛЛИИООТТ ППООТТЕЕННЦЦИИЈЈААЛЛ

туции (а во тој контекст и на нашиот Факултет), со што тие би станалекункурентни на домашниот и глобалниот европски пазар на трудот.Наместо тоа, се направија фиктивни трансформации, т.е трансформации на системот и програмитесамо на хартија. На овој начин, воголема мера е доведена во прашањеподготвеноста на нашиот завршенкадар рамноправно да се вклучи воглобалниот европски пазар на трудот.Во таа смисла, во наредниот период ќе биде потребно спроведување на промени во сите насоки нанашето дејствување. Во тој контекст, главен императив, може дасе каже и мисија, ќе ни биде: унапредување на квалитетот наобразовните услуги; создавање на квалитетни иконкурентни кадри; подигнување на образовнотониво на целата македонска популација (се разбира, пред сѐод доменот на физичката култура).Во контекст на погоре изнесеното, како кандидат за декан нанашиот Факултет, ја осмислив оваапрограма која ви ја нудам како еднаможност заеднички да го подиг

неме Факултетот на едно повисококвалитетно ниво.За остварување на оваа програма, потребно ќе биде целиот колектив, заедно со студентите, да гиприменува принципите на професионалност, одговорност, транспарентност, етичност, искреност, соработка, почитување на законскитепрописи и акти и др. Овие принципи треба да претставуваат база засекој преземен чекор за развој нанашиот Факултет.Со цел темелно да се анализирапостојната состојба и да се проектираат идните чекори, неопходно еда се изготви Стратегија за развој на Факултетот и Оперативен план за нејзина реализација.На овој начин во целост ќе сеизбегне константната појава запроблемите и евентуалните решенија да се зборува само во периодотод избор до избор на нов декан.Во таа смисла, почитувајќи гиактите на Универзитетот и Факултетот, а пред сѐ последните извештаи за самоевалуација од една страна, како и нашето долгогодишноискуство во образовниот процес наФакултетот, мојата програма немаво детали да се занимава со ана


Со оглед на фактот дека стратегијата за опстанок и развој на Факултетот базирана врз инсистирање за добивање повеќе средства од државните извори би била целосно погрешна, реализацијата на предвидените активности кои сеистакнати во оваа Програма во најголем дел ќебиде условена од повеќе фактори на кои можемеда влијаеме, а тоа се:• одржување и зголемување на интересот заприем на нови студенти на додипломски ипостдипломски студии;• воведување нови програми на втор циклус –постдипломски студии;• имплементирање на трет циклус – докторски студии;• иницирање и реализација на проекти;• рационализирање на надворешните наставници;• реализирање дополнителни приходи по разни основи.Содржината на предвидените активностијасно го нагласува финансирањето од надворешни извори и таа е едно од решенијата за финансирање на развојните активности на ФЛУ. Покрајнаставните програми кои треба да бидат содржајни и да го привлечат вниманието и интересотна средношколската популација и студентите,внатрешните активности треба да се насоченикон јавноста, можните соработници, партнери,спонзори и донатори, сè со цел да се издигнеквалитетот на студиите, а средствата квалитетнода се позиционираат.За подобрување на материјалната база на Факултетот ќе придонесе и добивањето согласностод страна на државата и исполнување на нејзините обврски, кои би се движеле во насока на:• редовно пополнување на испразнетите работни места;• систематско отворање на нови наставничкии соработнички места, врз основа на реалните потреби кои ги налагаат студискитепрограми;• добивање согласност за редовно вработување на извршители на работни задачи коисе со договор за дело;• добивање на согласност и исплата на средства по основ на ЕКТС;• добивање на согласност и исплата на средства за модели.Квалитетот на студирањето на ФЛУ треба иможе да се подигне само со ефикасен модел нафинансирање кој произлегува од реалните потреби, а важен предуслов за успешно решавањена овој горлив проблем е ургентното донесувањена предлогмерилата за финансирање на високото образование врз основа на индикатори зареално чинење на образованието на одреденипрофили, во кои припаѓа и вреднувањето на индивидуалната настава како главна специфика наФЛУ.

лиза на постојната ситуација. Таа, пред сѐ, ќе оди вонасока на нудење на идејни решенија, со цел генерално подигнување на квалитетот на работа на нашиотФакултет.Се надевам дека при евентуалното остварување наидејата за изработка на Стратегија за развој на нашиотФакултет, дел од моите идеи ќе бидат имплементирани или тие ќе бидат заменети или надополнети соподобри и поефикасни. Сепак, на овој начин ќе сеоствари моето мото декаМОЖЕМЕМНОГУ ПОВЕЌЕОД ОВА!2. НАСТАВА

2.1.УписнаФакултетотВо последниве неколку години, уписот на нашиотФакултет бележи константен пад како во однос набројот на кандидати, така и во однос на нивниот квалитет. Не навлегувајќи во детална анализа за причините на оваа појава, би сакал да дадам некои препораки за подобрување на оваа состојба:• организирање Денови на отворени врати на Факултетот. Преку сите расположливи пишани иелектронски медиуми неколку пати годишно да сеповикува јавноста, заинтересираните кандидати инивните родители да го посетат Факултетот, соцел, тие да се запознаат со условите, начинот настудирање, студиските програми, можностите завработување, наставниот кадар и др. Тука, пред сѐ,голема улога би имала нашата, за жал, во моментов мртва вебстраница, која константно би зрачела во етерот со сите информации во врска со можностите и предностите за упис на нашиот Факултет;• изработка на информатор, флаери и друг промотивен материјал за упис на идните студенти, којорганизирано би се дистрибуирал до учениците восредните училишта, со можност за негово мултимедијално претставување пред учениците;• воведување на одредени стипендии за студирањеод страна на Факултетот, а спонзорирани од одредени спортски федерации, организации и претпријатија кои имаат интерес од продукција нанашиот кадар;• учество на таргетирани емисии, со цел што еможна поголема промоција на Факултетот во земјава и опкружувањето, каде што би се експониралесите добри примери на наши проекти, како и примери на успешни спортисти и спортски работнициод редот на сегашните и завршените студенти;Како подолгорочни цели можат да се набројат и:• воведување на elearning и студиски програми наанглиски јазик;• промоција на нови програми за надоградување ипродлабочување на знаењата, како континуираното образование, преку формирање на центарили катедра за континуирано образование (longlive learning).2.2.Наставаистуденти2.2.1.НаставаНаставата како една од основните задачи на ситенаставнонаучни и соработнички кадри, во голема мера треба да се подобри. Во таа смисла, насоките биоделе како во однос на подигнување на квалитетот нанаставата, така и во однос на нејзино материјално и

продолжениеодстр.25


техничко усовршување, т.е. сѐ поголемо користење намодерната технологија.Во таа насока, како прво и основно се јавува потребата од обезбедување на просторни услови за нејзиноизведување.Во тој контекст, изнаоѓањето на потребните средства и изградбата на тој или тие фамозни амфитеатриќе претставува еден од првите проблеми за решавањена идниот Деканат и Факултетот во целина. Во таа насока, посебна соработка ќе се оствари со Универзитетот и ресорното Министерство за образование и наукана Република Македонија, како и со одредени домашни и меѓународни институции кои би се јавиле какоспонзори или донатори во изградбата на минимумеден амфитеатар.Покрај погоре искажаното, потребно ќе биде и:• поголемо поврзување на наставните курикулумисо практиката, т.е. со институциите во кои би севработил завршениот кадар. На овој начин, нашиот завршен кадар ќе поседува поголем број реалникомпетенции што ќе му даде голема предност привработувањето;• подобрување на матерјалната основа за изведување на практичната и теоретската настава на секојпредмет;• унифицирање на обврските кои произлегуваат одпримената на ЕКТС, како во однос на правата такаи во однос на обврските кон секој предмет поодделно;• стимулирање на што е можно поголем интерактивен однос меѓу наставниот кадар и студентите;• детална анализа на досегашното работење по моделот на ЕКТС;• донесување на нови и адаптација на постојнитестудиски програми според новите побарувања коипроизлегуваат од новиот Закон за високото образование;• врз основа на новиот Закон за високото образование, во можност сме да понудиме предметнипрограми кои ќе бидат атрактивни и за останатитестуденти на Универзитетот. Со ова, во голема мераќе се промени и делот на финансирањето како одстрана на Министерството за образование и наука,така и од страна на нашиот Универзитет. Споредмое лично убедување, а врз основа на интересот намладите луѓе за спортот во генерална смисла, нашиот Факултет може да понуди можеби најатрактивни, т.е. најпривлечни предметни програми нацелиот Универзитет;• како законска обврска, потребно ќе биде на почетокот на секоја учебна година задолжително да сеобјави на вебстраницата на Факултетот основнаталитература од која ќе полагаат студентите, и тоа засекој предмет поодделно;• да се размисли во врска со тоа да се објават на вебстраницата на Факултетот и powerpoint презентациите од предавањата и темите за дипломски,специјалистички и магистерски работи на секојпредмет поодделно. Ова би можело да биде на семестрално или на годишно ниво;• донесување на Правилник за изработка на дипломска работа;• континуирано воведување на нови технологии вонаставата;• доследно залагање, а што претставува и законскаобврска (член 15 од измените на Законот за високото образование), лицата што се избрани во наставнонаучно, наставно и соработничко звање да

ги извршуваат своите педагошки обврски (настава, консултации, испити, менторства и др.);• изработка на правилници за студирање за ситенивоа на образование;• изработка на Правилник за спроведување на постапка за вреднување на педагошката работа нанаставниот кадар на Факултетот;• соодветно наградување на наставнонаучниот исоработничкиот кадар кој покажува натпросечнирезултати во однос на извршувањето на своитепедагошки обврски и др.2.2.2.СтудентиСтудентите се темелот за постоењето на секојависокообразовна институција, а во таа смисла и на нашиот Факултет. Како рамноправни членови на академската заедница, студентите треба да го зазематвистинското место и значење. Тие треба да бидат третирани како вредност во која треба да се инвестиратруд и знаење. На овој начин ќе бидеме сигурни декапо нивното дипломирање тие успешно ќе го претставуваат нашиот Факултет во сите сфери на општественото живеење. Во таа смисла, сметам дека ќе биде потребно да се направат чекори во следниве насоки: нивно поголемо учество во управувањето со Факултетот, а посебно за прашања од нивен интерес; стимулирање на активностите на Студентскиотпарламент, како од аспект на обезбедување насоодветни материјални и просторни услови заработа, така и во однос на потпомагање на ситенивни активности (спортски активности, научноистражувачки и апликативни проекти, промотивни кампањи и др.); воведување на задолжителни денови на директнакомуникација на студентите со Деканатот; вклучување на студентите во научноистражувачкии апликативни проекти како можност за развој нанивните компетенции за иновација; воведување на волонтерството како форма на избор на демонстратори; воведување на одредени бенифити за демонстраторите доколку продолжат во наредно ниво наедукација (ослободување од одреден процент финансиски средсва). На овој начин, тие студенти ќеимаат силен мотив волонтерски да се ангажирааткако демонстратори на одредени предмети, а Факултетот ќе има соодветен број заинтересиранистуденти за секое наредно ниво на образование; изработка на Правилник за наградување на студентите кои постигнуваат врвни резултати ворамките на универзитетскиот спорт со што успешно го презентираат нашиот Факултет; осовременување на работата на студентските прашања преку воведување на ИС (информатичкисистем) кој го подготвува Универзитетот; активно залагање нашите студенти да ја зазематводечката улога на Универзитетот во однос наорганизацијата и реализацијата на студентскитеспортски натпреварувања; стимулирање на студентската размена преку постојните европски фондови, како и изнаоѓање надруги форми на билатерална размена со одредениинституции во земјава и во странство.


3. СТУДИСКИПРОГРАМИ3.1.ДодипломскистудискипрограмиМоментално, на нашиот Факултет додипломскатанастава се изведува по три наставни плана за две студиски насоки (физичко и здравствено образование испорт). За жал, последната студиска програма во насоката спорт сѐ уште не е акредитирана.Ваквата состојба, поради низа објективни и субјективни причини, можеме слободно да ја наречеме каколоша. Во таа смисла, сметам дека како прв императивна новиот Деканат, а и на Факултетот во целина, ќе биде осовременувањето на постојните и реализација нанови студиски програми од типот на: физичко образование во предучилишна возраст физичко образование во одделенска настава адаптирано физичко образование физичко обрзование и спорт за безбедност и одбрана спортски менаџмент спортско новинарство спортско право спортска рекреација кинезитерапија спортска информатика спорт и туризам.За остварување на оваа цел потребна ќе биде мобилизација на целиот потенцијал и изработка на еденАкционен план за отворање на нови студиски програми. Со ова во целост ќе се вклучиме во тенденциитена високото образование во разиените европски земји.Се разбира, тие би биле изработени по принципитедефинирани во Болоњската декларација, како и нивнопрепознавање во глобалниот европски образовенсистем.Во таа смисла, атрактивни и интересни би билестудиите кои би се изведувале по примерот на некоиевропски универзитети од нашата област, со кои прекуедна директна соработка ќе биде можно да се реализираат и заеднички студии на англиски јазик (jointdеgree).Се разбира дека сите студиски програми кои се и ќебидат акредитирани за работа ќе треба директно да сеповрзат со пазарот на трудот, со што нашите завршеникадри ќе станат конкурентни за вработување како воземјава така и во останатите земји во Европа и во светот.3.2.ПостдипломскиидокторскистудииПостдипломските и докторските студии на нашиотФакултет, за жал, сѐ уште се изведуваат со студентитекои студираат по стариот систем кој е надвор од рамките на принципите кои ги наложува Болоњската декларација. Во таа смисла, како и за додипломскитестудии, и кај овие студии треба итно да се презематодредени активности со цел да се добие нивна акредитација. Во исто време, потребно ќе биде да се започнесо изработка на нови студиски програми. Со ова, понудата за студирање на постдипломски и докторски студии на нашиот Факултет значително би се зголемила.Исто така, потребно е изготвување на студискипрограми за специјалистички студии, како важен сегмент за поврзување со практиката, т.е. со доживотнотоучење.Исто така, треба да се размисли и за интегриранимагистерски студии во траење од 5 години.Како важен сегмент ќе биде аплицирањето на одредени научни проекти кои би биле во функција на пост

дипломските и докторските студии, т.е. преку коикандидатите активно би се вклучиле во студиите.Се разбира, набавката на научноистражувачкаопрема со која во голем дел би се подигнало нивото наовие студии, се јавува како еден од најважните императиви.За подигнување на квалитетот на овие студии, неопходно ќе биде осовременувањето на библиотечниотфонд со набавка на стручна и научна литература восоодветна книжна и електронска форма.Исто така, мошне важно ќе биде да се изградатглобални тематски целини за научноистражувачкаработа од кои студентите на постдипломски и докторски студии до некаде диригирано би бирале теми засвоите завршни трудови. Со ова, мислам дека во голема мера ќе се подигне имиџот на Факултетот во земјава и во светот, т.е. на овој начин би станале препознатливи во одредени истражувачки области.Иако сметам дека нашиот кадровски потенцијалможе во целост да одговори на барањата кои произлегуваат од овој вид на студии, сепак мислам дека ќебиде потребно и ангажирање на одредени странскиексперти од дадени области, а сѐ со цел подигнувањена квалитетот на овие студии.4. НАУЧНОИСТРАЖУВАЧКАИИЗДАВАЧКА ДЕЈНОСТСо чест на исклучоците, генерално може да се констатира дека учеството на нашите кадри во научноистражувачки проекти не е на задоволително ниво.Во таа смисла, неопходно ќе биде да се презематодредени стимулативни мерки кои би оделе во следниве насоки:• набавка на научноистражувачка опрема и формирање на Научноистражувачки институт;• стимулирање на наставниците и соработницитекои ќе добијат меѓународен или национален проект, преку обезбедување на помош како во финансискиот дел така и во однос на кадровските, просторните, техничкотехнолошките, административните и сите други потребни услови;• финансирање на проекти од сопствените изворина Факултетот;• обезбедување на навремени информации во односна можностите за апликација на одредени проекти;• стимулација на мобилноста на научниот кадар вооднос на негов престој во одредени европски исветски центри и институции;• организација на најмалку еден меѓународен конгрес;• континуирана едукација на сите кадри, а посебнона младите научни кадри во однос на пишувањеапликации за пријава во национални, а пред сѐ вомеѓународни научни проекти;• обезбедување на соодветна администрација и стимулација на постојната администрација во односна квалитетно сервисирање на научноистражувачките проекти;• спроведување на препораките на Европската унијаза создавање и унапредување на европскиот истражувачки простор ERA (European ResearchArea);• директно вклучување на студентите од постдипломските и докторските студии во научни и апликативни проекти;


• издавање на меѓународно научно списание одстрана на Факултетот;• набавка на списанија во книжна и електронскаформа, со предимство на тие кои се застапени во,за нас, релевантните научни бази и листи;• набавка на лиценцирани софтвери за истражувачки потреби;• создавање на ебаза на сите трудови кои се објавени од страна на нашиот научен кадар, со што тиеќе бидат достапни за понатамошно користење идр.5. ПРОСТОРНО МАТЕРИЈАЛНИУСЛОВИВо однос на просторноматерјалните услови можеслободно да кажеме дека тие се на едно незадоволително ниско ниво. Ова во голема мера ја отежнува работата на Факултетот и не дава можности за непреченразвој.Во новата сала до некаде е подобрена состојбата соделот на практичните предмети, но останатиот дел напредавални, анфитеатри, лабаратории и др. се навистина на очајно ниво. Просторот за изведување на наставата за сите студиски групи и сите нивоа на образование ниту ги задоволувале, ниту, пак, ќе ги задоволатпотребните нормативни стандарди.Во таа насока, итно ќе треба да се направат следниве чекори: за нашата состојба детално да се информираат, занас, важните институции во Р. Македонија (Министерството за образование и наука и Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“). Ним треба јасно даим се укаже дека во вакви услови во голема мера еотежнато спроведувањето на воспитнообразовниот процес на нашиот Факултет; работата во две смени, т.е. делењето на просторотсо Средното фискултурно училиште претставувапреседан, не само во нашата земја туку и пошироко. Решавањето на оваа ситуација во големамера би овозможило непречен развој не само нанашиот Факултет, туку и на двете институции. Безисполнување на овој предуслов, сите наши понатамошни заложби за непречен развој би се довелево прашање; спроведување на комплетен менаџмент на спортските објекти со цел тие да станат профитабилнии рентабилни; носење соодветно решение за искористување напросториите на „Тутун”, т.е. соодветно искористување за наши потреби; набавка на соодветна опрема за потребите на секојпредмет; континуирано инвестирање во компјутерскататехнологија и во др. технички средства; инвестирање во информатичкиот систем кој гоподготвува Универзитетот и др.

6. ФИНАНСИИСпоред последните податоци, односот на буџетскисредства и средствата од самофинансирање акпроксимативно е 60% : 40% во полза на буџетските средства,со тенденција на опаѓање на делот на сопствени средства.

За тоа постојат повеќе причини, од кои најзначајнисе:• намалување на чинењето на самофинансирањетоод 700 на 400 евра по година;• малиот број на запишани студенти;• малиот број атрактивни студиски програми;• малиот број меѓународни и домашни проекти;• слабата соработка со спортските федерации восегментот на едукација на стручни кадри и др.;• слабата соработка со одредени странски амбасадикаде што постојат соодветни фондови за финансирање на одредени проекти во високото образование и др.Во таа смисла, потребно ќе биде да се презематодредени чекори кои ќе одат во насока на изнаоѓањена нови домашни и странски извори на финансирање.Исто така, потребна е и поблиска комуникација на Факултетот со Министерството за образование и наука воврска со финансирањето на нашата институција.Потребно е, исто така, и изготвување на нова Систематизација на работните места во која ќе бидатвметнати описот на работното место и пописот назадолженија на секој вработен. Таа ќе биде во согласност со постојната состојба, проширена со новите работни места кои функционираат во моментов или сепредвидуваат за во иднина, а не постојат во старатасистематизација.Исто така, потребно е да се направат усогласувања,измени и дополнувања на постојниот Правилник заплати со новиот Правилник за плати на Универзитетот„Св. Кирил и Методиј“.Како посебен проблем во финансискиот дел е т.н.фамозен долг, кој веќе два декански мандата преживеа и сѐ уште ни претставува главен пробем за решавање.Во таа смисла, потребно ќе биде да се направат напори за изнаоѓање соодветни решенија за надминување на овој проблем. Во тој контекст, мислам дека запроблемот треба сите да дискутираме и да донесеменасоки по кои ќе дејствуваме. Улогата на деканот иДеканатот би била со сите расположливи средства дасе трудат да ги остварат зацртаните правци. Секое друго добро решение, во моментов би бил само еден добарпредизборен трик, кој подоцна би се претворил во една голема ЛАГА.Како завршна констатација, во овој дел би рекол:кога односот 60% : 40% ќе го промениме во полза насопствените средства, тогаш сме на добар пат и добрата иднина на Факултетот е загарантирана. За тоа ќебиде потребно сите ние да вложиме голем труд, да гипромениме нашите навики и како што во воведот реков: потребно ќе биде целиот колектив, заедно со студентите, да ги применува принципите на професионалност, одговорност, транспарентност, етичност, искреност, соработка, почитување на законските прописи и акти и др. Овие принципи треба да претставуваатбаза за секој преземен чекор за развој на нашиот Факултет.Јас друг пат не познавам, и не верувам во ЧУДАИПРАЗНИ ВЕТУВАЊА, туку верувам во СВОЈОТ ЛИЧЕН КВАЛИТЕТ И ВО КВАЛИТЕТОТ НА СИТЕМОИКОЛЕГИ!


7. ЗАКЛУЧОКОваа програма е една моја визија за подобрувањена одредени сегменти на работењето на Факултетот. Серазбира, таа не е идеална и како јавен документ, тој еподложен на критики, сугестии и дополнувања.Доколку членовите на Наставнонаучниот совет на

Факултетот ме поддржат и гласаат за мене, можам даим гарантирам дека чесно и совесно ќе работам во интерес на нашиот Факултет и нашиот Универзитет.Како прв меѓу еднаквите, ќе ја штитам автономијата на Универзитетот и нашата академска слобода.Им благодарам на сите кои со својот глас ќе меподдржат мене и оваа програма.

Со цел воспоставување соработка со Југозападниот универзитет во Ченгду, Кина, од 4до 7 април 2012, на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ престојуваше универзитетскаделегација во состав: ппрроофф.. ДДииннгг РРееннззххооннгг, проректор, ппрроофф.. ЦЦааоо ДДеејјуунн , директор,Одделение за меѓународна соработка, ппрроофф.. ДДееннгг ХХааии , декан, Филолошки факултет, иппрроофф.. ТТааннгг ЏЏииааоо ЅЅооннгг, декан, Педагошки факултет.

Раководени од желбата за развивање и востановување на меѓууниверзитетската сора-ботка, двата универзитета изразуваат согласност за реализирање на академска разменаво областа на образованието, науката и културата.

За таа цел, на 5 април 2012 година, Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје иЈугозападниот универзитет за финансии и економија во Ченгу, Кина, потпишаа Договорза научно-образовна соработка. Соработката меѓу двата универзитета ќе се одвива ворамките на областите застапени на двата универзитета.

За успешна реализација на Договорот, двата универзитета се согласни соработката дасе реализира преку следниве форми на размена:• изработка на заеднички научноистражувачки проекти;• размена на визитинг-професори;• размена на студенти;• организирање заеднички научноистражувачки конференции и работилници;• размена на публикации, универзитетски изданија и книги, како и соработка во

областа на комуникациските мрежи;• соработка за основање на Конфучие-институт.


ДОГОВОРЗА НАУЧНО-ОБРАЗОВНА СОРАБОТКА

меѓу

УНИВЕРЗИТЕТОТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ ВО СКОПЈЕ,РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

иЈУГОЗАПАДНИОТ УНИВЕРЗИТЕТ ЗА ФИНАНСИИ И ЕКОНОМИЈА

ВО ЧЕНГДУ, КИНА

Раководени од желбата за развивање и продлабочување на пријателските врски меѓународите на двете земји, како и следејќи ја желбата и заедничкиот интерес за востано-вување на меѓууниверзитетската соработка, двата универзитета изразуваат согласност зареализирање на размена во областа на образованието, науката и културата.

Член 1

Соработката меѓу двата универзитета ќе се од-вива во рамките на областите застапени на два-та универзитета.

Член 2

За успешна реализација на Договорот, дватауниверзитета се согласуваат соработката да сереализира преку следниве форми на размена,во зависност од расположливите финансискисредства и со согласност на релевантните ин-ституции во соработката:

• изработка на заеднички научно-истражувачки проекти;

• размена на визитинг-професори;• размена на студенти;• организирање заеднички научно-

истражувачки конференции иработилници;

• размена на публикации, универзитетскиизданија и книги, како и соработка вообласта на комуникациските мрежи;

• соработка за основање на Конфучие-институт.

Член 3

Универзитетот-домаќин обезбедува соодветниуслови за студирање и научноистражувачка ра-бота за учесниците во размената.

Патните трошоци и трошоците за престој ги по-крива универзитетот/факултетот што ги пред-лага учесниците во размената.

Член 4

Двата универзитета заеднички ќе аплицираатдо соодветните институции и организации соцел обезбедување средства и грантови вообластите во кои е воспоставена соработка.

Член 5

Факултетите можат да воспоставуваат билате-рална соработка така што реализацијата ќе сеостварува непосредно на факултетите споредсопствени работни програми договорени меѓусоодветните факултети на двата универзитетаи претходно обезбедени средства.

Член 6

Секој член од овој Договор може да биде изме-нет или отповикан по консултации и претходназаемна согласност од страна на двата универ-зитета.

Член 7

Договорот се склучува за период од три годинисо можност за продолжување, освен ако не сепобара раскинување од страна на едниот илидругиот универзитет во форма на писмено из-вестување шест месеци пред истекувањето наДоговорот.


Член 8

Договорот се потпишува во 6 еднакви приме-роци на македонски, на кинески и на англискијазик, по три примерока за секој универзитет.

Го потпишуваме овој Договор мотивирани оддухот и принципите на академската размена изаемното разбирање и почитување.

ЈУГОЗАПАДЕН УНИВЕРЗИТЕТ ЗА ФИНАНСИИ И ЕКОНОМИЈА

П Р О Р Е К Т О Р

Проф. д-р Динг Ренхонг

УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ ВО СКОПЈЕ

Р Е К Т О Р

Проф. д-р Велимир Стојковски

ДОГОВОРЗА НАУЧНО-ОБРАЗОВНА СОРАБОТКА

меѓу

УНИВЕРЗИТЕТОТ ВО ЏЕНОВА, ИТАЛИЈАи

УНИВЕРЗИТЕТОТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ ВО СКОПЈЕ,РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, застапуван од страна на ректоротпроф. д-р Велимир Стојковски, и Универзитетот во Џенова, застапуван од странана ректорот проф. д-р Ѓакомо Деферари, ценејќи дека:• двете институции имаат исти цели во полето на наставата, истражувањето,

обуката и културата, и• имаат заеднички интерес за воспоставување на меѓународна договорна

соработка,се договорија за следново:

Член 1: Предмет на Договорот

Универзитетот „Св. Кирил и Методиј” во Скопјеи Универзитетот во Џенова со овој Договор сесогласни:- да организираат заеднички студиски

програми на различни нивоа кои ќе ре-зултираат со доделување на двојни ди-пломи;

- да обезбедуваат стипендии за наставнаи истражувачка работа;

- да ја интензивираат размената на истра-жувачи, студенти, наставен и админи-стративен кадар;

- да ја зајакнат соработката на полето нанаучното истражување преку реализа-ција на активности кои се од научен ин-терес, како и преку можноста за разменана искуства во користењето на совреме-на научна и техничка опрема;

како што е наведено во општата програма(Анекс 1 ), која претставува составен дел на овојДоговор.

Член 2: Работни програми

За да се постигнат целите наведени во член 1,двете страни, на реципрочна основа, ќе изгот-ват работни програми со протоколи за импле-ментација, кои треба да ги содржат следнивеинформации:- опис на програмата-проектот;- имињата на координаторите и учесници-

те од секој универзитет;- времетраењето на проектот (секое про-

должување мора да подлежи на одобру-вање од компетентни тела);

- предвидени трошоци за мобилност накадарот (предавачи, студенти, админи-

- Скопје, 5 април 2012 -


стративен кадар) и за планираните ак-тивности во проектот (конференции, се-минари итн.).

Член 3: Право на интелектуална сопственост

Право на интелектуална сопственост од резул-татите постигнати во рамките на заедничкитеактивности ќе имаат двете страни, доколку несе одлучи поинаку.

Член 4: Размена на наставен кадар

Со цел реализација на одредбите од член 1 иопштата програма за соработка (Анекс 1 ), раз-мената на универзитетски кадар може да сепланира согласно со условите и одредбите на-ведени во следниве параграфи:

Универзитетскиот кадар го задржува статусотна вработен на својата матична институција.

Патните и дневните трошоци треба да бидатобезбедени од страна на матичниот универзи-тет/факултет, додека сместувањето и трошоци-те за престој треба да бидат обезбедени одстрана на универзитетот/факултетот-домаќиндоколку има расположливи средства за таанамена.

Во согласност со принципот на реципроцитети постојната регулатива во рамките на дветеинституции, универзитетот/факултетот-дома-ќин може да исплати дополнителен надомес-ток за универзитетскиот кадар за дополнител-но реализирани предавања, семинари и конфе-ренции.

Член 5: Размена на студенти

За време на својот студиски престој, согласносо условите на реципроцитет, студентите ќебидат изземени од плаќање на школарина идруги трошоци на универзитетот-домаќин.

Патните трошоци, како и трошоците за сместу-вање и престој ќе бидат покриени лично одстудентите. Матичниот универзитет/факултетможе да даде финансиски придонес кон пат-ните трошоци доколку постојат расположливисредства за таа намена.

Универзитетот/факултетот-домаќин ќе имобезбеди помош на студентите во изнаоѓањена сместување во студентските домови илидруги слични институции и ќе им обезбедипристап до други услуги кои универзитетот гинуди за своите студенти.

Член 6: Осигурување

Здравственото осигурување ќе биде организи-рано од страна на самите учесници вклучени вопрограмата и/или нивниот матичен универзи-тет/факултет.

Член 7: Времетраење

Овој Договор се потпишува за период од петгодини, а ќе стапи во сила од денот на потпи-шување.

Член 8: Измени и дополнувања

Барањето за продолжување, измени и/или до-полнување треба да добие одобрување одкомпетентните академски тела.

Член 9: Правна надлежност

Секој конфликт кој ќе произлезе од толку-вањето и имплементацијата на овој Договор, акој нема да биде разрешен на пријателска ос-нова, ќе биде во надлежност на решавање наодбор за арбитража кој ќе биде составен од поеден претставник на секоја од потписничкитестрани и од друг член избран по заеднички до-говор.

УНИВЕРЗИТЕТ ВО ЏЕНОВА

Р Е К Т О Р

Проф. д-р Ѓакомо Деферари

УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ ВО СКОПЈЕ

Р Е К Т О Р

Проф. д-р Велимир Стојковски


ЕЕРРААЗЗММУУСС ЗЗАА ССИИТТЕЕ

ООППШШТТАА ППРРООГГРРААММАА ЗЗАА ССООРРААББООТТККАА

Активностите кои треба да бидат развиени одстрана на универзитетите се:

1. Интегрирани наставни и научни активнос-ти. Создавање на услови за кратки престои замобилност на наставен кадар со цел држењепредавања на универзитетот-домаќин.

2. Интегрирани студиски програми:

а) Создавање на услови за мобилност настуденти и можности за студентите навтор и трет циклус на студии да реали-зираат студиски престои, обуки и спе-цијалистички курсеви.

б) Започнување на:- нови заеднички студиски програ-

ми;- издавање на двојни дипломи на

трет циклус студии со овозможенстудиски престој од најмалку ед-на година на институцијата дома-ќин;

- специјалистички и студиски про-грами на втор циклус студии соовозможен соодветен студискипрестој на институцијата дома-ќин.

3. Интензивирање на заедничките активностиза истражување помеѓу истражувачите оддвата универзитета.

ААннеекксс 11

Е размус за сите е нова програма на ЕУ за образование, обука, млади и спорт, предложена одстрана на Европската комисија на 23 ноември 2011.Вложувањето во образованието е најдобрата инвестиција која можеме да ја направиме за иднината наЕвропа. Студирањето во странство ги подобрува вештините на луѓето, личниот развој и способноста заадаптација и ги прави поконкурентни на пазарот натрудот. Сакаме многу повеќе луѓе да имаат придобивки од поддршката што ЕУ ја овозможува. Исто такатреба повеќе да инвестираме за да го подобриме квалитетот на образованието и обуката на сите нивоа зада бидеме меѓу најдобрите во светот и да создадеме повеќе работни места и поголем пораст,” рече АндроулаВасилиоу, комесар за образование, култура, мултилингвализам и млади.Програмата Еразмус за сите ќе ги соедини сите ЕУи меѓународни шеми за образование, обука, млади испорт кои во моментот се имплементираат, заменувајќи седум програми со една. Со ова ќе се зголемиефикасноста, поедноставно ќе се аплицира и ќе се намали преклопувањето и фрагментираноста.Комисијата предлага зголемување од приближно70% споредено со сегашниот седумгодишен буџет, сошто ќе се алоцираат 19 милијарди евра за новата про

грама за периодот 20142020. Оваа бројка ги земапредвид можните проценки на инфлација и ги вклучува трошоците предвидени за меѓународна соработка.Новата програма ќе се фокусира на придобивкитеза ЕУ и влијанието врз системот, преку поддршка натри вида акции: индивидуална мобилност за реализација на студиски престој, во ЕУ и надвор од ЕУ; институционална соработка помеѓу образовни институции,младински организации, бизниссектор, локални ирегионални надлежни органи и невладини организации; и поддршка на реформи во земјитечленки замодернизација на образовниот систем и системот заобука и поддршка за промовирање на иновациите,претприемаштвото и вработувањето.Две третини од средствата ќе бидат потрошени намобилност за да се подобрат знаењето и вештините.Преструктурираната форма на новата програма –заедно со зголемениот буџет за инвестирање – значидека ЕУ ќе може да овозможи многу повеќе за студентите, луѓето кои сакаат да се обучуваат, младите, професорите, младинските работници и други да ги подобрат своите вештини и можностите за личен развоји вработување. Програмата Еразмус за сите, истотака, ќе промовира истражување и студии од областана европските интеграции и ќе го поддржува спортот.


Од 2007, во просек 400 000 лица на годишно ниводобиваат ЕУгрантови за студирање, обука или волонтирање во странство. Во предлогот на Комисијата, оваабројка се зголемува на скоро 800.000 (во 2010, 560.000лица добиле грант во 27 земјичленки).Околу 5 милиони луѓе, речиси двапати повеќе отколку во моментот, можат да добијат шанса да студираат или да посетуваат обука во странство преку грант

од програмата Еразмус за сите, новата програма наЕУ за образование, обука, млади и спорт предложенаденес од страна на Европската комисија. Меѓу нив ќебидат околу 3 милиони студенти од високото и стручнообразование. Студентите на втор циклус студии истотака ќе можат да бидат корисници на новата поставенашема за доделување на кредити.

2,2 милиона студенти од високото обра-зование да добијат грантови за реализирањена дел од своите студии или обука во стран-ство (споредено со 1,5 милиони во рамкитена програмата која е во тек на имплемен-тација).

Оваа бројка вклучува 135 000 студентикои ќе добијат можност да студираат воземја која не е членка на ЕУ, како и студентикои доаѓаат од земјите кои не се членки наЕУ за да студираат во Унијата.

735 000 студенти од стручното образо-вание ќе имаат можност да реализираатдел од своето образование или обука востранство (споредено со 350 000 во рамкитена програмата која е во тек на имплемен-тација).

1 милион професори, обучувачи и лица коиработат со млади ќе добијат средства за дадржат предавања или обуки во странство(споредено со 600 000 во рамките на програ-мата која е во тек на имплементација).

700 000 млади луѓе ќе отидат на стажи-рање во компании во странство (спореденосо 600 000 во рамките на програмата која ево тек на имплементација).

330 000 студенти на втор циклус студииќе имаат можност за добивање на кредит за

финансирање на нивните студии во стран-ство.

540 000 млади луѓе ќе можат да волон-тираат во странство или да учествуваатво младинска размена (споредено со 374 000во рамките на програмата која е во тек наимплементација).

34 000 ќе добијат грантови за „заедничкадиплома” која вклучува студирање на нај-малку две високообразовни институции востранство (споредено со 17 600 поддржаниво рамките на програмата која е во тек наимплементација).

115 000 институции/организации кои ра-ботат во полето на образованието, обукатаи/или младинските активности или другитела ќе добијат средства за воспоставу-вање на повеќе од 20 000 „стратешки парт-нерства” за имплементација на заедничкииницијативи и промовирање на размена наискуства и добра практика.

4 000 образовни институции и компанииќе формираат 400 „алијанси за стекнувањена знаење” и „алијанси за стекнување насекторски вештини” за промовирање наиновативност, претприемаштво ивработување. Се очекува да започне во 2014година.

ППррооггррааммааттаа ннаа ЕЕввррооппссккааттаа ккооммииссиијјаа,,ЕЕррааззммуусс ззаа ссииттее,, ќќее ооввооззммоожжии::


ППРРИИГГООДДННОО ООДДББЕЕЛЛЕЕЖЖААНН ССВВЕЕТТССККИИООТТ ДДЕЕНН ННАА

ННаа ФФааккууллттееттоотт ззаа ддррааммссккии ууммееттннооссттии

ММааккееддооннссккаа ппооррааккааНе знам... не сум сигурен дека

знам каков би требало да бидетеатарот. Немам рецепт кој биго поделил со сите. Мислам декасекој од нас одлучува за сопстве-ниот театар. Јас можам да рас-кажувам за мојот театар. Го на-рекувам театар на слободенпад.

Почитувани дами и господа,почитувани пријатели, вљубени-ци во театарот и театарскатауметност.

Пред сѐ, дозволете ми да вепоздравам вас присутните, а намоите почитувани и драги коле-ги, да им го честитам 27 Март,Меѓународниот ден на теата-рот.

ННееггооввооттоо ввееллииччеессттввоо ааккттееррооттМоќта и креативноста на чо-

вековиот ум е толку бескрајна,колку и самиот универзум, носепак човекот во себе ја носи ионаа темна, мрачна страна, совекови наталожени комплекси итрауми.

Живееме во време на големипромени, девијантни појави ибројни конфронтации.

Општествени, политички исоцијални потреси... алчност, из-мами, немир...

Обичниот човек е збунет, безверба во идеали и што било дру-го.

Во едно такво опкружувањеопстојува и создава нашиот те-атарски уметник, со останати-

те културни дејци, исправенипред нови предизвици и сведоцина бројни настани и промени, сожелба за едно подобро утро вокое централна тема ќе биде чо-векот, неговиот живот и уни-верзалните вредности како па-токаз и ориентир за сите нас.Амбиент во кој ќе дојде до изразчовековата креативност, него-вата грижа и љубов кон ближни-от свој и убавината на живототкако највисока вредност.

Актерот, како и секој човек,сонува, мечтае по убавото и кре-ативното... Мечтае по она штоја возвишува и храни човековатадуша, со желба секојдневието дасе преточи во возвишен сценскиживот, во тој „магичен ринг штоживот значи“. Ринг, кој честопа-ти е проследен со многу возбуду-вања, но и многу непреспиени но-ќи, само со една единствена цел,барем за миг да се долови највоз-вишеното, да се влезе во светотна креативноста. За миг да сезаборави црно-белиот свет. Анашата радост, возбуда и љубовда ја споделиме со оние за коипостоиме, а тоа е публиката.

Заедно да го славиме од Богададеното, да бидеме посреќни,радосни, духовни.

Да ја славиме уметноста ка-ко светлина против мракот итемнината. А нашите храмовии понатаму да зрачат со духотна убавото, со силата на духов-ното.

Нека биде возвишена и бла-гословена креативноста на не-говото величество актерот!

ФАКУЛТЕТОТ ЗА ДРАМСКИ УМЕТНОСТИ ВО СКОПЈЕ ПРИГОДНО ГООДБЕЛЕЖА 27 МАРТ, СВЕТСКИОТ ДЕН НА ТЕАТАРОТ.ОДБЕЛЕЖУВАЊЕТО СЕ ОДВИВАШЕ ВО САЛАТА НА ФДУ, НА 27МАРТ, СО ЧИТАЊЕ НА ТРАДИЦИОНАЛНИТЕ ПОРАКИ,МЕЃУНАРОДНАТА И НАЦИОНАЛНАТА. НА ПОЧЕТОКОТ,ПРИСУТНИТЕ ГИ ПОЗДРАВИ МР ЛАЗАР СЕКУЛОВСКИ, ДЕКАН НАФАКУЛТЕТОТ ЗА ДРАМСКИ УМЕТНОСТИ.ВО ЧЕСТ НА СВЕТСКИОТ ДЕН НА ТЕАТАРОТ, ПОЗДРАВНООБРАЌАЊЕ ИМАШЕ И МИНИСТЕРКАТА ЗА КУЛТУРА НАРЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА, ДР ЕЛИЗАБЕТА КАНЧЕСКАМИЛЕВСКА.НАЦИОНАЛНАТА ПОРАКА ЈА ПРОЧИТА НЕЈЗИНИОТ АВТОР,МАКЕДОНСКИОТ АКТЕРСКИ ВЕЛИКАН МЕТО ЈОВАНОВСКИ.КОЛЕГИЈАЛНА ЧЕСТИТКА ДО СИТЕ ТЕАТАРСКИ ДЕЈЦИ УПАТИРУБЕНС МУРАТОВСКИ, КОГО ВЕСНИКОТ ДНЕВНИК ГО ПРОГЛАСИЗА АКТЕР НА ГОДИНАТА.ГОДИНАШНИОТ СВЕТСКИ ДЕН НА ТЕАТАРОТ БЕШЕ ПОВОД ЗАОДБЕЛЕЖУВАЊЕ И НА 60ГОДИШНИНАТА ОД ДИПЛОМИРАЊЕТОНА ПРВИТЕ МАКЕДОНСКИ РЕЖИСЕРИ, НЕКОГАШНИ ПРОФЕСОРИНА ФДУ И ГОЛЕМИ ТЕАТАРСКИ И ФИЛМСКИ ДЕЈЦИ: ТОДОРКАКОНДОВАЗАФИРОВСКА (19262003) И ДИМИТРИЕ ОСМАНЛИ(19272006).ЗА ДВАЈЦАТА ДОАЈЕНИ НА МАКЕДОНСКАТА РЕЖИЈА ЗБОРУВААПРОФЕСОРИТЕ НА ФДУ, ДР ЈЕЛЕНА ЛУЖИНА И ДР АНТОНИОМИТРИЌЕСКИ. НИВНИТЕ ИЗЛАГАЊА БЕА ДОКУМЕНТИРАНИ СОСООДВЕТНИ ТЕАТРОГРАФСКИ И ФИЛМОГРАФСКИ МАТЕРИЈАЛИ,КАКО И ИНСЕРТИ ОД ТЕЛЕВИЗИСКИ ЕМИСИИ И ФИЛМОВИ.

ТТЕЕААТТААРРООТТ


ММааккееддооннссккаа ппооррааккааНе знам... не сум сигурен дека

знам каков би требало да бидетеатарот. Немам рецепт кој биго поделил со сите. Мислам декасекој од нас одлучува за сопстве-ниот театар. Јас можам да рас-кажувам за мојот театар. Го на-рекувам театар на слободенпад.

Почитувани дами и господа,почитувани пријатели, вљубени-ци во театарот и театарскатауметност.

Пред сѐ, дозволете ми да вепоздравам вас присутните, а намоите почитувани и драги коле-ги, да им го честитам 27 Март,Меѓународниот ден на теата-рот.

ННееггооввооттоо ввееллииччеессттввоо ааккттееррооттМоќта и креативноста на чо-

вековиот ум е толку бескрајна,колку и самиот универзум, носепак човекот во себе ја носи ионаа темна, мрачна страна, совекови наталожени комплекси итрауми.

Живееме во време на големипромени, девијантни појави ибројни конфронтации.

Општествени, политички исоцијални потреси... алчност, из-мами, немир...

Обичниот човек е збунет, безверба во идеали и што било дру-го.

Во едно такво опкружувањеопстојува и создава нашиот те-атарски уметник, со останати-

те културни дејци, исправенипред нови предизвици и сведоцина бројни настани и промени, сожелба за едно подобро утро вокое централна тема ќе биде чо-векот, неговиот живот и уни-верзалните вредности како па-токаз и ориентир за сите нас.Амбиент во кој ќе дојде до изразчовековата креативност, него-вата грижа и љубов кон ближни-от свој и убавината на живототкако највисока вредност.

Актерот, како и секој човек,сонува, мечтае по убавото и кре-ативното... Мечтае по она штоја возвишува и храни човековатадуша, со желба секојдневието дасе преточи во возвишен сценскиживот, во тој „магичен ринг штоживот значи“. Ринг, кој честопа-ти е проследен со многу возбуду-вања, но и многу непреспиени но-ќи, само со една единствена цел,барем за миг да се долови највоз-вишеното, да се влезе во светотна креативноста. За миг да сезаборави црно-белиот свет. Анашата радост, возбуда и љубовда ја споделиме со оние за коипостоиме, а тоа е публиката.

Заедно да го славиме од Богададеното, да бидеме посреќни,радосни, духовни.

Да ја славиме уметноста ка-ко светлина против мракот итемнината. А нашите храмовии понатаму да зрачат со духотна убавото, со силата на духов-ното.

Нека биде возвишена и бла-гословена креативноста на не-говото величество актерот!

Мето Јовановски

Во своето обраќање, деканот Лазар Секуловски истакна: „ ... Денешниов 27 марти Факултетот за драмски уметности се некако нераскинливо споени, пред сѐ по нашите и ваши Скомрахи. Оваа година, наовој ден нема да ги отвориме Скомрахите,туку ќе говориме и ќе го славиме театарот.Денес кога светот го чествува Светскиотден на театарот, се прашувам како да гиразберам оние во театарот кои преку Хамлет ја совладуваат науката за умирање, јастудираат смртта и треба да знаат како да

умрат? Или како ли се чувствуваат когазнаат дека колку и да одиграат добро еднапретстава, публиката која ќе дојде следната вечер нема да има ништо заедничко сонивната игра од претходната вечер. И затоа, мораат повторно да играат исто толкудобро или уште подобро. И така денес,утре, задутре ... цел живот. Нема опуштање и однапред стекнати позиции. Многумина можат да се затскријат зад пријателите, зад нечиј авторитет, зад..., а тие вотеатарот мораат постојано да се покажува


ат, бидејќи ако се затскријат, ќе бидат мртви.За театарот многумина ќе речат дека отсекогашбил место во кое се одвивала борбата за поубав свет,а за драмските дејци дека се воини, чие единственооружје е љубовта. Токму така и никако поинаку воини наоружани со љубов. Така јас барем ги разбирам оние чиј празник денес го славиме, а и вас вемолам тоа да го направите.Факултетот за драмски уметности во Скопје веќе43 години регрутира театарски воини кои успешноја бијат битката во речиси сите театри во Република

Македонија. За тоа се виновни и нашите почитуванипрофесори Тодорка Кондова Зафировска и Димитрие Османли, кој е воедно и прв декан на Факултетот за драмски уметности во Скопје. За нивната богата и плодна кариера нешто подоцна ќе говоратпроф. др Јелена Лужина и проф. др Антонио Митриќески, а јас, за крај, вам почитувани театарскиалхемичари ви се поклонувам и ви посакувам уштемногу добиени театарски војни во земјава и надвор,верба и желба, бидејќи го поседувате најмоќнотооружја љубовта...“

Министерката за култура Елизабета КанческаМилевска својот поздравен збор го започна содобро познатата реплика од култниот Хамлет: „... Добар мој господаре, ќе се погрижите ли актерите да бидат добро сместени? Слушате ли, нека се постапува добро со нив, зашто тие претставуваат целосна и сожета хроника на времето.Несомнено дека оваа мисла наголемиот Шекспир го детерминира театарот како ЦЕЛОСНА И СОЖЕТА ХРОНИКА НА ВРЕМЕТОно, всушност, и како МОЌЕНМЕДИУМ кој на својата сцена постојано ги реферира настаните штодопрва ќе станат историски важни.На овој 27 Март, Светскиотден на театарот, кога на сите меридијани се слави една од најста

рите уметности во историјата начовештвото, дозволете ми да гоизразам моето големо задоволство што сум дел од оваа централна прослава на Факултетот задрамски уметности – нашата највисока институција од која излегоа плејада имиња што денеска сенаоѓаат на врвот на македонскатауметничка сцена и на врвот наевропските и светските стандарди. Оваа институција произведемногу генерации на уметници иуметнички педагози, кои ја вложија и ја вложуваат својата умешност во моделирањето и надградувањето на уметничкиот идентитет на Република Македонија.Најубавата реченица што сегами доаѓа на ум поврзана за присутноста на театарот во Македонија е дека и самиот воздух вонеа мириса на театар. Затоа,дозволете ми во оваа прилика даго поздравам и одбележувањетона 60годишнината од дипломирањето на првите македонски режисери, некогашни професори наФДУ и големи театарски и филмски дејци: Тодорка КондоваЗафировска и Димитрие Османли.Уште многу години во нашата меморија ќе останат 56те театарскиролји и 33те режирани претставина авторката на првиот оригинален македонски учебник за студирање глума, првата Македонкашто се стекнала со универзитетска диплома од областа на уметностите, Тодорка КондоваЗафировска, а ќе се сеќаваме и на екстензивната филмографија на Димитрие Османли, првиот Македонец запишан на студиите по режија на Високата филмска школаво Белград, авторот на 39 театарски претстави. Режирајќи во ситетеатри во Македонија, овие дејција изградија историјата на македонскиот театар и го вложија сво

ето искуство во градењето на младите македонски театарски уметници, кои денес се гордост на македонската театарска уметност.На денешниот Светски ден натеатарот, со задоволство можамда забележам дека театарскатадејност и нејзиниот развој се приоритети во културната политикана нашата држава. Вложувањатаво оваа дејност се огледуваат насите полиња. Инфраструктурно,оваа година ќе ја завршиме изградбата на Новиот театар, а планираме реконструкција и на стариот струмички театар. Минататагодина го прославивме отворањето на новиот театар во Охрид, авечерва ја отвораме и новата национална институција Театар комедија. Го подобривме статусотна театарските работници, го стимулиравме творештвото, и во иднина ќе продолжиме да ги реализираме сите иницијативи кои ќеја унапредат театарската уметноство Република Македонија и коиќе ни помогнат да ги лоцирамеактуелните проблеми со кои сесоочуваат нашите уметници и институциите.Дозволете ми да завршам соголемата максима на легендарниот режисер Луј Жуве, кој посакаобразованието на театарот да мупомогне тој пак да се здобие соролјата што му припаѓала отсекогаш: да стане и засекогаш да остане место на разбирање, место вокое луѓето меѓусебно ќе разменуваат пријателство и љубов.Честитајќи го Светскиот денна театарот, сакам да им се заблагодарам на сите актери, режисерии театарски работници за нивнатаљубов кон театарот, за нивнатаенергија да ги постават сите ониепретстави во кои публиката созадоволство ужива...“


Навраќајќи се на почетоците на творештвото наДимитрие Османли, Антонио Митриќескизапочна со зборовите: „... Во 1952 година, во Битолскиот народен театар е одржана првата македонскадипломска претстава Ѓаволштините на Скапен одМолиер, со којa на сцената на македонските драмскиуметности стапи една од нејзините најпродуктивни инајразнородни режисерски личности, тогашниот апсолвент на Белградската академија за филм и театар,Димитрие Османли. Со други зборови, на денешенден, точно пред шест децении започна едно ново поглавје во македонската драмска култура нејзиниотнов, академски почеток, олицетворен со успешнотополагање на, сега тоа слободно можеме да го посведочиме, историскиот дипломски испит на во тоа времемладиот режисер Димитрие Османли, подоцна и самиот член на основачкиoт состав на нашиот Факултет задрамски уметности и негов прв декан.Во својата богата и плодна кариера режирал повеќеод 100 театарски претстави од разни автори и епохи наречиси сите театарски сцени во Македонија, четиридолгометражни играни филмови: Мирно лето, Мементо, Жед и Ангели на отпад, како и голем број документарни остварувања. Димитрие Османли активнопартиципирал и во телевизиското и радиодрамскотворештво, а иницијатор е и на востановување на Фестивалот на филмска камера во Битола и во повеќе наврати претседател на Друштвото на филмски работници во Македонија.

Добитник е на голем број награди и признанија, амеѓу најзначаните се: наградата 13 Ноември, за играниот филмМементо, наградата 11 Октомври, за животно дело, специјалната Диплома од Кинотеката наМакедонија, за ревитализација на документарниотфилмски фонд од браќата Манаки, и други.Османли ќе биде дел од малкумината зачетници натогашниот авторски филм.“

Ј елена Лужина, исто така, започна со споменитеод далечното минато на славеничката: „ ... На 25април 1952 година, на сцената на Народниот театар воКралево, во Србија, Македонката Тодорка Кондова,подоцна Зафировска, со одличен успех го положиладипломскиот испит, режирајќи ја пиесата „Печалбари“од Антон Панов.Таа е првата Македонка која се здобила со универзитетска диплома од областа на уметностите. Студирала и дипломирала на Белградската академија затеатар и филм, како една од студентките запишани вопрвата класа на таа институција.Кога би се обиделе нејзината богата, разновидна исилно ангажирана професионална актива да ја квантифицираме во бројки, тие би покажале дека во текотна 45 години, помеѓу 1945 и 1990 Тодорка КондоваЗафировска одиграла 56 улоги (од кои барем 45 насловни/главни!) и дека, само во театарот, режирала 33претстави. Стасувала секаде, работејќи безмалку восите македонски театри: Куманово, Прилеп, Штип,Албански театар, Турски театар, МНТ, Драмски... Стасувала, дури, да биде и професорка по актерско мајсторство на тазе формираниот скопски Факултет задрамски уметности. Стасала, згора на сето, да создадесплотено семејство, да одгледа две деца... Да го напише и објави првиот оригинален македонски учебникпо актерско мајсторство. Уште пред триесет години...

Тодорка КондоваЗафировска, која сите ја викавмеТоки, македонскиот театар и македонската култура гиима задолжено ептен сериозно. Како ретко кој. Да гоправеше сето тоа на некое друго место, во некоја средина со поинаква традиција и поинакви општествении културни стандарди, безмалку е сигурно дека барембиста ќе ѝ направеле. Ќе го именувале по неа некоесокаче. Ќе ја прогласеле за витез на честа...Нашата оригинална, единствена, македонскаЛЕЈДИ ТОКИ!“

За Димитрие Османли...

За Тодорка Кондова-Зафировска...


ОД 30 МАРТ ДО 3 АПРИЛ 2012 ГОДИНА, ВО ОХРИД, СЕ ОДРЖАА МАКЕДОНСКИТЕ СПОРТСКИ ИГРИ

Студентскиот парламент на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, од 30 март до 3 април 2012 година,по 15. пат, го организираше најголемиот спортски студентски настан Македонските студентски игри МСИ 2012. Игрите се одржаа во Охрид, во хотелот „Десарет“.Свеченото отворање беше во хотелот „Десарет“, со ревијален натпревар во футсал, а Игритеза отворени ги прогласи г. Ѓорге Иванов, претседател на Република Македонија. На свеченотоотворање присуствуваа и: г. Панче Кралев, министер за образование и наука, проф. др Велимир Стојковски, ректор на Универзитетот„Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, Иван Живковски, претседател на Студентскиот парламентна УКИМ, како и претставници на универзитетите од Република Македонија и од универзитетите во регионот.Во рамките на оваа традиционална спортскаманифестација се одржа SEIсредба на студентите лидери од Југоисточна Европа (Србија,Словенија, Република Српска, Романија, Буга

рија, Хрватска), при што остварија средба и совисоките гости присутни на Игрите.Од Студентскиот парламент изјавија: „Годинава МСИ ги организиравме по петнаесетти пати можеме да се пофалиме дека ова беа најмасовните Македонски студентски игри, на кои,покрај УКИМ, учествуваа и дел од другите државни универзитети, како и дел од приватните ННАА ММССИИ 22001122 -- УУЧЧЕЕССТТВВОО ННАА ННААДД 880000 ССТТУУДДЕЕННТТИИ


ККООШШААРРККАА ((ССТТУУДДЕЕННТТККИИ))

1. Правен факултет

2. ФЕИТ

3. Филозофски факултет

ОД 30 МАРТ ДО 3 АПРИЛ 2012 ГОДИНА, ВО ОХРИД, СЕ ОДРЖАА МАКЕДОНСКИТЕ СПОРТСКИ ИГРИ

универзитети. Горди сме што успеавме Македонските студентски игрида ги доведеме до едно завидно ниво,кое привлекува голема заинтересираност и учество на сѐ поголем бројстуденти. Годинава земаа учествонад 800 студенти“. Покрај нив, имаше и гости од студентските организации од регионот, како и делегација на Европската студентска унија(ЕСУ), во која Република Македонија преку Националната студентска

унија е рамноправна членка.Студентите земаа учество воследниве спортови: футсал, кошарка, ракомет, одбојка, шах и пингпонг. Натпреварите се играа во салата „Билјанини извори“ и во салатана Основото училиште „Глигор Прличев“.Натпреварите се одржаа во најдобар ред.

ННАА ММССИИ 22001122 -- УУЧЧЕЕССТТВВОО ННАА ННААДД 880000 ССТТУУДДЕЕННТТИИ

Ви ги претставуваме екипните постигнувања на трите првопласирани екипи во сите спортови кои беа застапени наМСИ:

ООДДББООЈЈККАА ((ССТТУУДДЕЕННТТККИИ))


2. Универзитет „Гоце

Делчев“ -Штип


РРААККООММЕЕТТ ((ССТТУУДДЕЕННТТККИИ))


2. Машински факултет



ККООШШААРРККАА ((ССТТУУДДЕЕННТТИИ))

1. Факултет за физичка култура




ООДДББООЈЈККАА ((ССТТУУДДЕЕННККИИ))

1. Факултет за физичка култура

2. ФЕИТ


РРААККООММЕЕТТ ((ССТТУУДДЕЕННТТИИ))

1. ПМФ

2. Економски факултет


ФФУУТТССААЛЛ ((ССТТУУДДЕЕННТТИИ))

1. ФЕИТ

2. ПМФ


Универзитет „Св. Кирил и Методиј“бул. Крсте Мисирков б.б., 1 000 Скопје, Македонија

: +389 2 3 293 293 : +389 2 3 293 202

: [email protected] : www.ukim.edu.mk

Documents

Vesnik 129