Author
builien
View
231
Download
6
Embed Size (px)
2013
SMAJO MEKI SMAYSON
1 SADRAJ
2 Uvod U obradu teksta ............................................................................................................................. 0
3 Osnovni zadaci u programu Word 2013 ................................................................................................. 0
3.1 Biranje Predloka(templates) ................................................................................................................... 0
4 Kreiranje novog dokumenta uz pomo Predloka .................................................................................. 1
4.1 Otvaranje dokumenta ............................................................................................................................. 2
5 Koritenje programa Word 2013 za otvaranje dokumenata kreiranih u starijim verzijama programa Word
2
5.1 Reimi dokumenta i kompatibilnost ....................................................................................................... 2
5.1.1 Dostupnost funkcija u svakom od reima ........................................................................... 3
5.2 Konvertovanje dokumenta u Program Word 2013 reim ....................................................................... 4
5.3 uvanje dokumenta ................................................................................................................................ 5
5.4 itanje dokumenata ................................................................................................................................ 6
5.5 Praenje promjena .................................................................................................................................. 7
5.5.1 Word ............................................................................................................................................................................. 7
5.5.2 Kopiranje okvira za tekst ...................................................................................................................................... 8
5.5.3 Brisanje okvira za tekst .......................................................................................................................................... 8
6 Praenje promjena .................................................................................................................................. 9
6.1 Dranje praenih promjena ukljuenim ................................................................................................ 10
6.2 Iskljuivanje praenja promjena ............................................................................................................ 10
6.2.1 Uklanjanje praenih promjena ......................................................................................................................... 11
7 Uklanjanje ivice iz okvira za tekst ili oblika ............................................................................................ 11
7.1 Uklanjanje ivice iz okvira za tekst ili oblika ................................................ Error! Bookmark not defined.
7.2 Promjena boje ivice okvira za tekst ili oblika......................................................................................... 12
7.3 Promjena stepena vanosti ivice okvira za tekst ili oblika ..................................................................... 12
7.4 Promjena stila ivice okvira za tekst ili oblika ......................................................................................... 13
8 Oblikovanje ili prilagoavanje sadraja ................................................................................................. 14
8.1 Oblikovanje teksta u sadraju ............................................................................................................... 15
Prikazivanje ili skrivanje simbola za oblikovanje ........................................................................................ 16
Iskljuivanje talasastih linija ........................................................................................................................ 17
9 Provjera pravopisa i gramatike.............................................................................................................. 17
9.1 Istovrijemena kompletna provjera pravopisa i gramatike ..................................................................... 18
9.2 Automatska provjera pravopisa i gramatike ......................................................................................... 18
9.2.1 Funkcionisanje automatske provjere pravopisa ........................................................................................ 19
9.2.2 Funkcionisanje automatske provjere gramatike ....................................................................................... 20
9.3 Ponovna provjera rijei i gramatike koje ste ranije provjerili i odluili da zanemarit .Moete da nametnute
i ponovnu provjeru rijei i gramatike koje ste ranije odluili da zanemarit. ................................................ 20
10 Provjera pravopisa i gramatike na drugom jeziku ................................................................................. 20
10.1 ............................................................................................................................ Vie o jezicima rjenika
21
11 Automatsko ispravljanje velikog slova .................................................................................................. 22
11.1 ..................................................................................................... Automatsko ispravljanje velikog slova
22
11.2 .................................................................. Navoenje izuzetaka za automatsko pisanje velikim slovom
22
12 Izbor naina na koji funkcionie provjera pravopisa i gramatike .......................................................... 23
12.1 .............................................................................................................................. Prikaz opcija provjere
23
12.2 ..................................................................................................... Izbor opcija automatskog ispravljanja
23
12.3 ................................... Izbor opcija ispravljanja pravopisa koje utiu na sve Microsoft Office programe
23
12.3.1 Izbor optih postavki kontrolora pravopisa za Office ........................................................................ 24
12.3.2 Izbor menija Reimi za francuski ............................................................................................................ 24
12.4 ................................................................. promjena naina na koji kontrolor pravopisa radi u pozadini
25
12.4.1 Potvrda ili opoziv izbora u polju za potvrdu Provjeravaj pravopis tokom kucanja ............ 25
12.4.2 Potvrda ili opoziv izbora u polju za potvrdu Sakrij greke (talasaste crvene linije) ............ 25
12.4.3 Ukljuivanje ili iskljuivanje automatskog kontrolora pravopisa ................................................... 25
12.5 ............................ Poboljanje rezultata kontrolora pravopisa pomou provjere pravopisa u kontekstu
26
12.6 .....................................................................promjena opcija za provjeru gramatike za Outlook i Word
26
12.6.1 Ukljuivanje ili iskljuivanje automatske provjere gramatike .......................................................... 26
12.6.2 Ukljuivanje istovrijemene provjere gramatike .................................................................................... 27
12.6.3 Prikazivanje statistikih podataka o itljivosti ....................................................................................... 27
12.6.4 Kontrola pravila koja kontrolor gramatike primjenjuje na pisanje ............................................... 28
12.7 ........................................................................ Izbor opcija za kontrolu pravopisa u programu Outlook
28
12.8 ........................................ Ukljuivanje ili iskljuivanje polja za kontrolor pravopisa u programu Project
28
13 Ponovna provjera pravopisa i gramatike koje ste ranije provjerili i odluili da zanemarite .................. 28
13.1 ....................................................................................................................................................... Word
28
13.2 ................................................................................................................................................... Outlook
29
13.3 ............................................................................................................................ tampanje dokumenta
29
tampanje i pregled dokumenata .............................................................................................................. 30
14 Kreiranje hiperveze ............................................................................................................................... 30
14.1 ................................... Kreiranje hiperveze ka dokumentu, datoteci, web stranici ili ka praznoj e-poruci
30
14.2 ....................................................................... Kreiranje hiperveze ka odreenom mjestu u dokumentu
31
14.2.1 Korak 1: oznaavanje lokacije hiperveze ................................................................................................. 32
14.2.2 Korak 2: dodavanje veze ka lokaciji u trenutnom ili nekom drugom dokumentu ................. 32
14.3 ........................................................................................................ Iskljuivanje automatskih hiperveza
33
14.4 ....................................................................................................... Prikazivanje pune putanje hiperveza
33
14.5 ............................................................................... Iskljuivanje kombinacije Ctrl+klik za praenje veze
34
15 Umetanje tabele .................................................................................................................................... 34
15.1 ..................................................... Umetanje veih tabela ili tabela sa prilagoenim ponaanjima irine
35
15.2 .......................................................................................................................... Dizajnirajte svoju tabelu
36
16 Uklanjanje ivica iz tabele ....................................................................................................................... 37
16.1.1 Uklanjanje svih ivica iz tabele ...................................................................................................................... 37
16.1.2 Uklanjanje odreenih ivica iz tabele ili elija ......................................................................................... 38
16.1.3 Uklanjanje odreene ivice (ili vie njih) iz tabele ................................................................................. 38
17 Izrezivanje slike ili smetanje slike u oblik ............................................................................................. 40
17.1 ........................................................................................................................................ Izrezivanje slike
40
17.2 .................................................................................................................... Izrezivanje u odreeni oblik
41
17.3 ............................................................................................ Izrezivanje u uobiajeni odnos irina/visina
42
17.4 ............................................................................................... Izrezivanje za uklapanje ili popunu oblika
42
17.5 ................................................................................................................. Brisanje izrezanih delova slike
44
18 Rotiranje okvira za tekst, oblika, WordArt objekta ili slike .................................................................... 45
18.1.1 Rotiranje za bilo koji ugao ............................................................................................................................ 45
18.1.2 Rotiranje okvira za tekst, oblika ili WordArt objekta na taan poloaj ....................................... 45
18.1.3 Rotiranje slike na taan ugao ...................................................................................................................... 46
18.1.4 90 stepeni ulijevo ili 90 stepeni udesno .................................................................................................. 46
19 Koritenje formule u Word tabeli .......................................................................................................... 47
19.1 ............................................................................................................ Umetanje formule u eliju tabele
47
19.2 .................................................................................................................... Auriranje rezultata formule
47
19.2.1 Auriranje rezultata odreenih formula .................................................................................................. 47
19.2.2 Auriranje svih rezultata formule u tabeli ............................................................................................... 47
19.2.3 Auriranje svih formula u dokumentu ..................................................................................................... 48
19.3 .................................................................................................... Zakljuavanje ili otkljuavanje formule
48
19.4 ................................... Primjeri: sabiranje brojeva u tabeli pomou argumenata koji zavise od poloaja
48
19.5 ....................................................................... Koritenje imena obeleivaa ili referenci elija u formuli
51
19.5.1 RnCn reference .................................................................................................................................................. 52
19.5.2 A1 reference ....................................................................................................................................................... 52
Gdje se nalazi Ureiva jednaina? ............................................................................................................ 52
20 Promjena jednaine .............................................................................................................................. 53
21 "Vodeni ig" ("Dizajn/Pozadina stranice")? ........................................................................................... 55
22 Umetanje ili promjena vodenog iga .................................................................................................... 56
22.1 ......................................................................................... Umetanje vodenog iga na izabrane stranice
56
22.2 ........................................................................................................................ Promjena vodenih igova
57
23 Osnovni zadaci u programu Excel 2013 ................................................................................................ 88
23.1 .................................................................................................................... Kreiranje nove radne sveske
88
23.2 ........................................................................................................................................ Unos podataka
88
23.3 ................................................................... Koritenje funkcije Automatski zbir za sabiranje podataka
89
23.4 ................................................................................................................ Kreiranje jednostavne formule
89
23.5 ............................................................................................. Primjena formata za numerike vrijednosti
89
23.6 .......................................................................................................................... Unos podataka u tabelu
90
24 Filtriranje podataka u Excel tabeli ......................................................................................................... 92
24.1 ......................................................................................... Filtriranje po odreenom tekstu ili brojevima
94
24.2 ........................................................................................................................... Filtriranje stavki po boji
94
24.3 ............................................................... Kreirajte modul za sjeenje da bismo filtrirali podatke u tabeli
95
25 Filtriranje opsega podataka .................................................................................................................. 96
26 Uputstva i primjeri za sortiranje i filtriranje podataka po boji ............................................................... 97
26.1 ................................................................. Pregled sortiranja i filtriranja podataka po boji i skupu ikona
98
26.2 .................................................................................Efikasno koritenje boje prilikom analize podataka
99
26.2.1 Upotreba standardnih boja i ograniavanje broja boja ................................................................. 100
26.2.2 Razmatranje kontrasta boje i pozadine ................................................................................................ 100
26.3 ....................................................................................................... Izbor najboljih boja za vae potrebe
101
26.3.1 10 najvanijih boja ........................................................................................................................................ 101
26.3.2 Koritenje boja koje prirodno izraavaju znaenje .......................................................................... 102
26.3.3 Koji su razliiti tipovi pakovanja proizvoda? ....................................................................................... 102
26.3.4 Uzorak podataka ........................................................................................................................................... 102
26.3.5 Evo podataka sa kojima emo poeti: .................................................................................................. 102
26.3.6 Koji proizvodi imaju oznaku iznad 67% ili ispod 34%? .................................................................. 104
26.3.7 Koje proizvode treba odmah ponovo naruiti? ................................................................................ 104
26.3.8 Koji proizvodi imaju najvie i najnie cijene i trokove? ................................................................ 105
27 Filtriranje podataka u izvedenoj tabeli ................................................................................................ 106
27.1 .................................................................................... Drugi naini filtriranja podataka izvedene tabele
107
27.2 ....................................................................................................................... Runo filtriranje podataka
107
27.3 ................................................................... Prikazivanje samo odreenog teksta, vrijednosti ili datuma
108
27.4 ................................................................................................ Prikazivanje prvih ili posljednjih 10 stavki
109
27.5 ............................................................................................ Ukljuivanje ili iskljuivanje opcija filtriranja
110
28 Grupisanje ili razgrupisavanje podataka u izvjetaju izvedene tabele ................................................. 111
28.1 ...................................................................................................................... Grupisanje izabranih stavki
112
28.2 ..................................................................................................... Razgrupisavanje grupisanih podataka
113
28.3 ............................................................................................... O grupisanju podataka u izvedenoj tabeli
113
Uklanjanje filtera ...................................................................................................................................... 113
Uklanjanje filtera iz kolone ....................................................................................................................... 113
Uklanjanje svih filtera sa radnog lista ....................................................................................................... 114
Kako da znam da li su podaci filtrirani? .................................................................................................... 114
28.4 ........................................................................................................... Prikai ukupne vrijednosti brojeva
115
28.5 ................................................................................................................ Dodavanje znaenja podacima
115
28.6 .......................................................................................................... Prikazivanje podataka u grafikonu
116
28.7 ............................................................................................................................................uvanje rada
116
28.8 ............................................................................................................................................... Odtampaj
118
28.9 .................................................................................................................... Unos teksta ili broja u eliju
118
28.10 .......................................................................................... Unos broja sa fiksnim decimalnim zarezom
118
28.11 ........................................................................................................ Unos datuma ili vrijemena u eliju
119
28.12 ............................................................................... Istovrijemeni unos istih podataka u nekoliko elija
119
29 Automatsko popunjavanje podataka u elijama radnog lista ............................................................. 121
29.1 ............................................................... Automatsko ponavljanje vrijednosti koje ve postoje u koloni
122
29.1.1 Ukljuivanje ili iskljuivanje automaskog dovravanja vrijednosti elija ................................. 122
29.2 ..................................... Popunjavanje susjednih elija podacima pomou pokazivaa za popunjavanje
122
29.2.1 Prikazivanje ili skrivanje pokazivaa za popunjavanje .................................................................... 122
29.2.2 Privlaenje pokazivaa za popunjavanje radi popunjavanja susjednih elija podacima ... 123
29.2.3 Ukljuivanje ili iskljuivanje opcija automatskog popunjavanja ................................................. 123
29.3 ................................................... Popunjavanje susjednih elija podacima pomou komande Popuna
123
29.4 ............................................................................................... Popunjavanje susjednih elija formulama
124
29.5 ............................................. Popunjavanje nizom brojeva, datuma ili drugih ugraenih grupnih stavki
125
29.5.1 Popunjavanje elija nizom pomou pokazivaa za popunjavanje ............................................. 125
29.5.2 Popunjavanje elija nizom pomou komande za popunjavanje ................................................ 125
29.5.3 Primjeri nizova koji se mogu popuniti .................................................................................................. 126
29.6 ................................................... Popunjavanje podataka pomou prilagoene grupe za popunjavanje
127
29.6.1 Upotreba prilagoene grupe za popunjavanje zasnovana na postojeoj listi stavki ......... 127
29.6.2 Upotreba prilagoene grupe za popunjavanje zasnovana na novoj listi stavki................... 127
29.6.3 Ureivanje ili brisanje prilagoene grupe za popunjavanje ......................................................... 127
29.7 .................................................................. Istovrijemeni unos istih podataka na nekoliko radnih listova
128
29.8 .............................................................................. Prilagoavanje postavki radnog lista i formate elija
129
29.8.1 Promjena smjera za taster Enter .............................................................................................................. 129
29.8.2 Promjena irine kolone ............................................................................................................................... 129
29.8.3 Prijelamanje teksta u eliji.......................................................................................................................... 130
30 Prijelamanje teksta u eliji ................................................................................................................... 130
30.1 .............................................................................................................. Automatsko prijelamanje teksta
130
30.2 .......................................................................................................................... Runo prijelamanje reda
131
30.2.1 Promjena formata broja.............................................................................................................................. 131
30.2.2 Oblikovanje broja kao teksta .................................................................................................................... 132
31 Runi unos podataka u elije na radnom listu .................................................................................... 132
32 Dodavanje, ureivanje, pronalaenje i brisanje redova pomou obrasca sa podacima ...................... 133
32.1 .............................................................................................. Izaberimo jednu od sljedeih mogunosti:
133
32.2 ............................................................................................. Vie informacija o obrascima sa podacima
133
32.3 ................................................................................................................ Kreiranje obrasca sa podacima
134
32.4 .............................................................................................................. Koritenje obrasca sa podacima
134
32.4.1 Dodavanje novog reda sa podacima ..................................................................................................... 134
32.4.2 Pronalaenje reda putem navigacije ...................................................................................................... 135
32.4.3 Pronalaenje reda putem unosa kriterijuma za prijetragu............................................................ 135
32.4.4 Promjena podataka u redu ........................................................................................................................ 136
32.4.5 Brisanje reda .................................................................................................................................................... 136
33 Tasterskepreiceza Microsoft Word .................................................................................................... 136
33.1 ............................................................................................. Pronalaenje i koritenje tasterskih preice
136
33.1.1 Koritenje tastature za razvijanje odeljaka .......................................................................................... 136
33.1.2 Prijetraivanje ovog lanka ........................................................................................................................ 137
33.1.3 tampanje ovog lanka ............................................................................................................................... 137
33.2 ............................................................................................................. Osnove sistema Microsoft Office
58
33.2.1 Zatvaranje okna zadatka ............................................................................................................................... 61
33.2.2 Prijemjetanje okna zadatka ........................................................................................................................ 61
33.2.3 Promjena veliine okna zadatka ................................................................................................................. 61
33.3 ................................................................................................................................... Navigacija na traci
63
33.4 ............................................................................................ Brze reference za program Microsoft Word
64
33.4.1 Rad sa dokumentima i web stranicama .................................................................................................. 65
33.4.2 Ureivanje i prijemjetanje teksta i grafike ............................................................................................ 68
33.4.3 Oblikovanje znakova i pasusa ..................................................................................................................... 75
33.4.4 Zatvaranje okna zadatka Stilovi .............................................................................................................. 78
33.4.5 Umetanje i ureivanje objekata .................................................................................................................. 78
33.4.6 Objedinjavanje pote i polja ........................................................................................................................ 79
33.4.7 Traka jezika ......................................................................................................................................................... 80
33.5 ............................................................................................................... Reference za funkcijske tastere
80
34 PITANJA ZA PROVJERU ......................................................................................................................... 84
35 Excel funkcije (po kategoriji) ..................................................................... Error! Bookmark not defined.
35.1 ......................................................................................................................... Funkcije kompatibilnosti
137
35.2 ......................................................................................................................................... Funkcije kocke
140
35.3 ........................................................................................................................... Funkcije baze podataka
140
35.4 .................................................................................................................... Funkcije datuma i vrijemena
141
35.5 ................................................................................................................................. Inenjerske funkcije
142
35.6 .................................................................................................................................. Finansijske funkcije
144
35.7 .............................................................................................................................. Informacione funkcije
147
35.8 ....................................................................................................................................... Logike funkcije
148
35.9 ...................................................................................................... Funkcije za prijetraivanje i reference
149
35.10 ............................................................................................... Matematike i trigonometrijske funkcije
150
35.11 ................................................................................................................................. Statistike funkcije
153
35.12 ................................................................................................................................ Tekstualne funkcije
158
35.13 ........................................ Korisniki definisane funkcije koje su instalirane sa programskim dodacima
160
35.14 ..........................................................................................................................................Web funkcije
160
Osnovni zadaci u Access aplikaciji............................................................................................................ 160
Kreiranje aplikacije na osnovu Predloka ................................................................................................. 171
Kreiranje prilagoene aplikacije ............................................................................................................... 172
36 Kreiranje, ureivanje ili brisanje relacije .............................................................................................. 184
36.1 .................................................................................................................................................... Pregled
Error! Bookmark not defined.
36.1.1 Relacije izmeu Web baza podataka.......................................................................................................... 185
36.2 ................................................................... Kreiranje relacije izmeu tabela pomou prozora Relacije
185
36.3 .............................. Kreiranje relacije izmeu tabela uz upotrebu okna Lista polja za dodavanje polja
186
36.4 ................................................................................... Kreiranje ili izmena relacije u Web bazi podataka
188
36.4.1 Kreiranje relacije pomou arobnjaka za pronalaenje .................................................................. 188
36.4.2 Izmena relacije u Web bazi podataka ................................................................................................... 189
36.5 ................................................................................................................................... Ureivanje relacije
189
36.5.1 Otvaranje dijaloga Ureivanje relacija ............................................................................................... 189
36.5.2 Postavljanje tipa spajanja ........................................................................................................................... 190
36.5.3 Promjene u dijalogu Svojstva spajanja .............................................................................................. 191
36.6 .................................................................................................... Nametanje referencijalnog integriteta
192
36.6.1 Ukljuivanje ili iskljuivanje referencijalnog integriteta ................................................................. 192
36.6.2 Podeavanje kaskadnih opcija ................................................................................................................. 193
36.6.3 Ukljuivanje ili iskljuivanje kaskadnog auriranja i/ili kaskadnog brisanja ........................... 194
36.7 ................................................................................................................ Brisanje relacije izmeu tabela
194
Uvoz podataka ili povezivanje sa njima.................................................................................................... 195
37 Uvoz podataka u Access bazu podataka ............................................................................................. 196
37.1 .......................................................................................................................... Uvoz u Access aplikaciju
196
37.2 ............................................................................................ Uvoz u bazu podataka na stonom raunaru
197
38 Kreiranje Access aplikacije .................................................................................................................. 197
38.1 ..................................................................................................................................... Rad sa prikazima
199
38.1.1 ................................................................................................................................................................................................. 199
38.1.2 .............................................................................................................................................................................. 199
38.2 ............................................................................................................................... Dodavanje podataka
199
38.3 .................................................................................................................................... uvanje aplikacije
200
39 Izmjena Access aplikacije .................................................................................................................... 200
39.1.1 Promjene nivoa aplikacije .......................................................................................................................... 206
40 Koritenje dugmadi radnji ................................................................................................................... 207
41 Pronalaenje podataka pomou dodavanja iskaueg obrasca .......................................................... 212
42 Osnovni zadaci u aplikaciji PowerPoint Web App ............................................................................... 217
42.1 ............................................................................................................. Dijeljenje prijezentacija na mrei
218
42.2 ................................................................................................... Ureivanje prijezentacije u pregledau
218
42.3 ........................................................................................................ Zajedniki rad na istoj prijezentaciji
219
42.4 .................................................................................................................. Unoenje komentara na slajd
219
42.5 ............................................................................................................. Prikazivanje slajda iz pregledaa
219
42.6 .......................................................................................... tampanje u aplikaciji PowerPoint Web App
220
43 Prilagoavanje prikaza kreiranjem makroa korisnikog interfejsa ...................................................... 215
43.1 ................................................................................ Kreiranje ugraenog makroa korisnikog interfejsa
215
43.2 ............................................................................. Kreiranje samostalnog makroa korisnikog interfejsa
216
43.3 ................................................................................... Savjeti za kreiranje makroa korisnikog interfejsa
216
44 Dobro doli u program Outlook with Business Contact Manager ...................................................... 220
44.1 ..................................................................................................................... Koje opcije treba odabrati?
221
44.1.1 Iskljuivanje programa Business Contact Manager za Outlook .................................................. 221
45 ta je to Business Contact Manager za Outlook?................................................................................ 222
45.1.1 Poetak rada sa programom Menader za poslovne kontakte za Outlook........................... 222
45.2 Kako vlasnici malih prijeduzea mogu koristiti Menader za poslovne kontakte za Outlook da bi lake
upravljali svojim prijeduzeima ................................................................................................................ 222
46 Najbolje prakse prilikom koritenja Outlook kalendara ...................................................................... 222
46.1 ............................................................................................................. Prosleivanje poziva za sastanak
223
46.2 .......................................................................................... Obrada svih poziva za sastanak i otkazivanja
224
46.3 ............................................................................................................... Rad sa periodinim sastancima
224
46.4 ........................................................................... Sprijeavanje nedosljednosti u biljekama sa sastanka
225
46.5 ............................................................................................................ Izbjegavanje kopiranja sastanaka
225
46.6 .............................................................................. Odravanje ureaja koji se povezuju sa kalendarom
225
46.7 ......................................... Odravanje programskih dodataka koji se integriu sa programom Outlook
226
46.8 ........................................................................... Dodatne prijeporuke za Microsoft Exchange korisnike
226
Kratka biografija autora Dipl.prof.Informatike
Smajo(Irfana)Meki- zv.Smayson- roen
01.01.1972.u G.Bukovici Travnik; Srednju tehniku
kolu zavrio u Zenici,Nastavniki fakultet zavrio
na Univerzitetu emal Bijedi u Mostaru,nastavio
studij na Panevropskom Univerzitetu Apeiron na
FIT-u(Fakultet Informacionih Tehnologija) u
Banjaluci smjer nastavnika informatiku gdje
dobiva zvanje Diplomirani profesor
Informatike,Specijalistiki studio zavrio na istom
fakultetu,a Diplomski/Specijalistiki rad na temu
Poreenje Pascala i C++ u nastavnom procesu
odbranio pred akademikom dr.Zoran..Avramovi
dipl.ing.elektrotehnike. Oenjen, otac etiri
sina,trenutno nastanjen na Kalibunaru-Travnik,
uposlen u Mjeovitim srednjim kolama Busovaa i
Vitez.
Rije autora
Potovani uenici
Iz vaeg dosadanjeg iskustva znate da se znanje najbolje stjee vjebom i rjeavanjem praktinih zadataka bez
puno teorije sa konkretnim zadacima.Ova knjiga upravo sadri izobilje upustava kako upotrebiti osnovne alate u
u Office-ovim programima.Takoe zadaci koji se nala ze na kraju odreenih poglavlja upuuju nas na
samoevaluaciju steenih znanja.
Ova knjiga je namjenjena za uenike koji u svom obrazovanju imaju korisniku informatikunije dozvoljeno
kopirati a ne moe se komercijalizirati i vodi se kao radna verzija.Sve Vae primjedbe ,sugestije i prijedloge
moete poslati na sljedee e-mail adrese:[email protected],&&[email protected]
Osnovni izvor informacija za kreiranje ove knjige je microsoft-va podrka za korisnike:www.microsoft.com,a za
kreiranje zadataka zbirka zadatakaInformatika i raunalstvo za srednje kole i gimnaziju(1.izdanje Zagreb
2009.
Odreene primjedbe sugestije i prijedloge za ovu knjigu dali su meni dragi prijatelji:
mr Almin Halilovi,prof.Latif abanovi,prof.Selvedin Haski i prof Junuz Junuzovi.
2 UVOD U OBRADU TEKSTA
Nekada davno gue se pero umakala u boicu s tintom i onda se paljivo i brzo pisalo po papiru. Brzo da se
tinta na peru ne posui, a paljivo da se ne pogrijei, jer je pogreke bilo gotovo nemogue ispravljati. Danas
imamo raunala. Tekst moete mijenjati kako elite, dopisivati i ureivati dijelove kako vam drago, pa ak i
umetati slikovne zapise. Sve to omoguuju nam programi za obradu teksta - tzv. tekstualni
procesori .Najpoznatiji program za obradu teksta je nesumnjivo Microsoft Word, standardni dio programskog
paketa Microsoft Office .Word ima standardne mogunosti koje su ugraene u gotovo sve programe koji rade
pod Windowsima . Osim toga, Word sadri i elemente koji su karakteri slini za programe za obradu teksta :
automatski prijelaz u novi red, rastavljene rijei, poravnavanja, pisanje u obliku novinskih stupaca, broja rijei,
provjeru gramatike i pravopisa, umetanje slika ...Word ove datoteke prijepoznajemo po naopciju DOC ili po
ikoni uz naziv dokumenta u obliku plavog slova W. Dokument (Dokument) je rad napravljen nekim korisnikim
programom , u ovom sluaju MS Wordom. Dokument je odreen svojim jedinstvenim imenom pod kojim je
sprijemljen .Dokument napisan u Wordu skup je stranica (Page), ba kao u knjizi. Razlika je u tome to u
Wordu stranice slijede jedna ispod druge, a ne slijeva nadesno kao u knjizi. Rubovi stranice nazivaju se
margine. One se upotrebljavaju za pisanje fusnota, brojeva stranica i sl. Temeljni dio teksta je odlomak
(Paragraph) , koji zavravamo pritiskom na tipku Enter .Pismo (Font) je grafiki dizajn primijenjen na grupu
slova, brojeva, simbola i znakova .Pismo je odreeno vrstom, veliinom , bojom i razmakom.
3 OSNOVNI ZADACI U PROGRAMU WORD 2013
Program Microsoft Word 2013 je program za obradu teksta dizajniran da vam pomae u kreiranju
dokumenata profesionalnog kvaliteta. Word vam pomae da efikasnije organizujete dokumente i piete u
njima .Prvi korak prilikom izrade novog dokumenta u programu ,Program Word 2013 jeste da izaberete elite
li da poete od praznog dokumenta ili da dozvolite prijedloku da veliki dio posla obavi umjesto vas. Od tog
trenutka nadalje, osnovni koraci za kreiranje i dijeljenje dokumenta su isti. Mone alatke za ureivanje i
emitovanje pomau da radite sa drugima kako biste dokument napravili savrenim.
3.1 BIRANJE PREDLOKA(TEMPLATES)
esto je lake novi dokument kreirati od Predloka umjesto od prazne stranice. Prijedloci u programu Word
su sprijemni za koritenje sa temama i stilovima. Treba samo da dodate sadraj. Svaki put kad pokrenete
Program Word 2013 moete da izaberete predloak iz galerije, kliknite na kategoriju da bismo vidjeli koje
prijedloke sadri, ili da potraite vie predloaka na mrei. (Ako ne elite da koristimo predloak kliknite
na Prazan dokument.)
Da bismo detaljnije pregledali predloak, kliknite na njega kako biste ga otvorili u velikom pregledu.
4 KREIRANJE NOVOG DOKUMENTA UZ POMO PREDLOKA
Pronaite ili kreirajte pravi predloak i biete poteeni konstantnog ponovnog kreiranja informacija o
osnovnom sadraju i rasporedu. S obzirom na to da Word uva promjene u novom dokumentu, a ne u
prijedloku, moete da koristite taj predloak na beskonanom broju dokumenata .Pri prvom pokretanju
programa Word, automatski e biti prikazana lista predloaka. Da bismo vidjeli listu predloaka u bilo kom
drugom trenutku, izaberimo opcijeDatoteka > Novo.
SAVJET Izaberimo opciju Prazan dokument ili pritisnite taster ESC da bismo poeli sa praznom stranicom
.Moete da potraite jo predloaka na mjestu gdje vidite opciju Potraite prijedloke na mrei. Za brz
pristup popularnim prijedlocima kliknite na bilo koju od kljunih rijei u polju za prijetragu.
Kada pronaete predloak koji vam se svia, kliknite dvaput na njega da bismo kreirali dokument zasnovan na
tom prijedloku. Za detaljniji prikaz, kliknite na sliicu da bismo vidjeli veliki pregled. Kliknite na strelice sa bilo
koje strane prozora za pregled da bismo vidjeli povezane prijedloke.
Iz prozora za prikaz dvaput kliknite na sliicu ili izaberimo opciju Kreiraj da bismo pokrenuli novi dokument
zasnovan na tom prijedloku.
Ako esto koristimo predloak, moete ga zakaiti tako da se uvek nalazi tu kada otvorite program Word.
Jednostavno kliknite na ikonu Pribadaa koja se pojavljuje ispod sliice na listi predloaka.
Zakaeni prijedloci se nikad ne prikazuju u pregledu. Da bismo brzo kreirali novi dokument zasnovan na tom
prijedloku, kliknite dvaput na zakaeni predloak.
4.1 OTVARANJE DOKUMENTA
Svaki put kad pokrenete program Word u koloni sa lijeve strane vidjeete listu dokumenata koje ste nedavno
koristili. Ako se dokument koji traite ne nalazi na toj listi kliknite na Otvaranje drugih dokumenata.
Ako ste ve u programu Word izaberimo Datoteka > Otvori i zatim pronaite lokaciju datoteke.
Kada otvorite dokument koji je kreiran u starijim verzijama programa Word, vidjeete reim kompatibilnosti u
naslovnoj traci prozora dokumenta. Moete raditi u reimu kompatibilnosti ili moete nadograditi dokument
da bismo koristili funkcije koje su nove ili unaprijeene u programu Word 2013..
5 KORITENJE PROGRAMA WORD 2013 ZA OTVARANJE DOKUMENATA KREIRANIH U STARIJIM VERZIJAMA PROGRAMA WORD
Kada u programu Program Microsoft Word 2013 otvorite dokument kreiran u starijoj verziji programa Word,
ukljuie se reim kompatibilnosti i na naslovnoj traci prozora dokumenta pisae Reim kompatibilnosti.
Reim kompatibilnosti osigurava da nove ili poboljane funkcije u programu Program Word 2013 ne budu
dostupne pri radu sa dokumentom, kako bi osobe koje koriste Word 2003 ili prijethodne verzije programa
Word imale mogunosti potpunog ureivanja dokumenta. Reim kompatibilnosti takoe uva raspored
dokumenta.
5.1 REIMI DOKUMENTA I KOMPATIBILNOST
Kada dokument otvorite u programu Program Word 2013, on je u jednom od ovih reima:
Program Word 2013
Reim kompatibilnosti Word 2010
Reim kompatibilnosti Word 2007
Reim kompatibilnosti Word 97-2003
Da bismo utvrdili u kojem se reimu dokument nalazi pogledajte naslovnu traku dokumenta. Ako posle imena
datoteke stoji [reim kompatibilnosti], dokument je u reimu kompatibilnosti Word 2007, reimu
kompatibilnosti Word 2010 ili u reimu kompatibilnosti Word 97-2003. Da bismo utvrdili u kojem, uradite
slijedee:
1. Izaberimo karticu Datoteka.
2. Kliknite na Informacije.
3. U odjeljku Provjera dokumenta kliknite na dugme Provjeri da li postoje problemi, a zatim na
dugme Provjeri kompatibilnost.
4. Izaberimo opciju Izaberimo verzije za prikaz.
Pored imena reima u kojem se dokument nalazi pojavljuje se oznaka potvrde.Ako u naslovnoj traci ne
stoji [reim kompatibilnosti], nalazite se u Program Word 2013 reimu i dostupne su sve funkcije.
5.1.1 Dostupnost funkcija u svakom od reima
FUNKCIJA 97-2003 2007 2010 2013
Aplikacije za Office
Web vidio
Novo oblikovanje numeriranja
Novi oblici i okviri za tekst
Efekti za tekst
Alternativni tekst u tabelama
OpenType funkcije
Blokiranje autora
Novi WordArt efekti
Nove kontrole sadraja
Kontrole sadraja za Word 2007
Teme
Glavni/pomoni fontovi
Praena prijemjetanja
Kartice Margine
SmartArt grafika
Grafikoni u sistemu Office 2007
Open XML ugraeni objekti
Sastavni blokovi
Bibliografija i citati
Jednaine
Relativni okviri za tekst
Prilagoeni XML
WordArt iz prijethodne verzije
Dijagrame iz prijethodne verzije
Grafikoni prijethodne verzije
5.2 KONVERTOVANJE DOKUMENTA U PROGRAM WORD 2013 REIM
Moemo da radimo u reimu kompatibilnosti ili da konvertujete dokument u Program Word 2013 format
datoteke. Komanda Konvertuj u programu Word uklanja opcije kompatibilnosti tako da raspored dokumenta
izgleda kao to bi izgledao da je kreiran u programu Program Word 2013. Ako je datoteka u .doc formatu,
javascript:AppendPopup(this,'316273651_1')
komanda Konvertuj takoe nadograuje datoteku na .docx format. Konvertovanjem dokumenta dobijate
mogunost da pristupite novim i poboljanim funkcijama u programu Program Word 2013. Meutim, osobe
koje koriste starije verzije programa Word moda nee moi da ureuju, ili e imati tekoa, pri ureivanju
odreenih dijelova dokumenta koji su kreirani koritenjem novih ili poboljani funkcija u programu Program
Word 2013.
1. Izaberimo karticu Datoteka.
2. Uradite neto od slijedeeg:
Da bismo konvertovali dokument bez uvanja kopije, izaberimo opciju Informacije i kliknite na dugme
Konvertuj.
Da bismo kreirali novu kopiju dokumenta u Program Word 2013 reimu, kliknite na Sauvaj kao i zatim
izaberimo lokaciju i fasciklu u kojoj elite da sauvate novu kopiju. Otkucajte novo ime za dokument u polje
Ime datoteke, a zatim sa liste Sauvaj kao tip izaberimo opciju Word dokument. Uvjerite se da izbor u polju
za potvrdu Odri kompatibilnost sa prijethodnim verzijama programa Word nije potvren.
5.3 UVANJE DOKUMENTA
Da bismo dokument sauvali prvi put, uradite slijedee:
1. Izaberimo karticu Datoteka(FAJL).
2. Izaberimo opciju Sauvaj kao.
3. Pronaite mesto na kojem elite da sauvate dokument.
NAPOMENA Da bismo dokument sauvali na svom raunaru, izaberimo fasciklu u okviru Raunar ili kliknite
na Potrai. Da bismo dokument sauvali na mrei, izaberimo mesto u okviru Mjesta ili Dodaj lokaciju. Kad su
datoteke na mrei, moete da ih dijelite, pruate povratne informacije o njima i radite zajedno na njima u
realnom vrijemenu.
4. Kliknite na dugme Sauvaj.
NAPOMENA Program Word automatski uva datoteke u formatu .docx. Da bismo dokument sauvali u
nekom drugom formatu, a ne .docx, kliknite na listu uvanje kao tip i izaberimo eljeni format datoteke.
Da bismo sauvali dokument dok radite na njemu kliknite na dugme Sauvaj na prirunoj traci.
5.4 ITANJE DOKUMENATA
Otvorite dokument u reimu itanja da bismo sakrili veinu dugmadi i alatki i prijepustili se itanju bez iega
to bi moglo da vas ometa.
1. Otvorite dokument koji elite da proitate.
NAPOMENA Neki se dokumenti automatski otvaraju u reimu itanja, na primjer zatieni dokumenti ili
prilozi.
2. Izaberimo Prikaz > Reim itanja.
3. Da bismo se u dokumentu prijemjetali sa stranice na stranicu, uradite neto od slijedeeg:
Kliknite na strelice na lijevoj i desnoj strani stranice.
Pritisnite tastere Page Down i Page Up ili Space-Razmak i taster Backspace na tastaturi. Moete da koristimo i
tastere sa strelicama ili toak mia.
Ako koristimo ureaj osjetljiv na dodir, povlaite prstom lijevo ili desno.
SAVJET Izaberimo opciju Prikaz > Uredi dokument da bismo ponovo uredili dokument.
Formatted: Font: (Default) Segoe UI, 10 pt
5.5 PRAENJE PROMJENA
Kada na dokumentu radite zajedno sa drugim osobama ili sami ureujete dokument, ukljuite Praenje
promjena da bismo vidjeli sve promjene. Program Word oznaava svako dodavanje, brisanje, prijemjetanje ili
mijenjanje oblikovanja.
1. Otvorite dokument koji treba da pregledete.
2. Kliknite na Pregled i zatim na dugmetu Evidencija promjena izaberimo Evidencija promjene.
5.5.1 Word
1. Na kartici Umetanje, u grupi Tekst kliknite na dugme Okvir za tekst, a zatim sa liste izaberimo neki
od unaprijed oblikovanih okvira za tekst, izaberimo opciju Jo okvira za tekst sa lokacije Office.com ili
kliknite na dugme Nacrtaj okvir za tekst.
2. Ako kliknete na dugme Nacrtaj okvir za tekst, kliknite u dokument, a zatim privuete da bismo
nacrtali eljenu veliinu okvira za tekst.
3. Da bismo dodali tekst, kliknite u okvir i otkucajte ili nalijepiti tekst.
Ako ne koristimo mi
1. Pritisnite i otpustite tastere ALT, N, a zatim pritisnite taster X.
2. Pritiskanjem tastere sa strelicama da bismo izabrali eljeni okvir za tekst, a zatim pritisnite taster
ENTER.
3. Otkucajte eljeni tekst.
4. Kada zavrite sa kucanjem i elite da se vratite na ureivanje teksta u dokumentu, pritisnite taster ESC.
NAPOMENE
Ako imate problema sa tampanjem okvira za tekst, uvjerite se da je potvren izbor u polju za potvrdu
Odtampaj crtee kreirane u programu Word.
Da bismo to uradili, izaberimo karticu Datoteka, izaberimo opciju Opcije, izaberimo opciju Prikaz i u
okviru Opcije tampanja potvrdite izbor u polju za potvrdu Odtampaj crtee kreirane u programu Word.
Da bismo oblikovali tekst u okviru za tekst, izaberimo tekst i koristimo opcije oblikovanja na kartici Poetak u
grupi Font.
Da bismo oblikovali sami tekst, koristimo komande na kontekstualnoj kartici Oblikovanje koja se pojavljuje u
okviru Alatke za okvire za tekst kada izaberete okvir za tekst.
Da bismo promijenili poloaj okvira za tekst, kliknite na njega i kada pokaziva dobije oblik , privuete okvir
za tekst na novu lokaciju.
Takoe moete promijeniti ili ukloniti ivicu iz okvira za tekst ili oblika promijeniti ili ukloniti ivicu okvira za tekst
ili oblika.
Ako imate vie okvira za tekst, moete ih povezati kako bi tekst prijelazio iz jednog okvira u drugi. Kliknite na
jedan od okvira za tekst i na kartici Oblikovanje, u okviru Alatke za crtanje, u grupi Tekst izaberimo opciju
Kreiraj vezu.
5.5.2 Kopiranje okvira za tekst
1. Kliknite na ivicu okvira za tekst koji elite da kopirate.
2. Pritisnite kombinaciju tastera CTRL+C.
Uvjerite se da se pokaziva nalazi na ivici okvira za tekst, a ne u njemu. Ako je pokaziva unutra, pritiskom
kombinacije tastera Ctrl+C kopirae se tekst, a ne okvir za tekst.
3. Izaberimo lokaciju i pritisnite kombinaciju tastera Ctrl+V da bismo naljepili okvir za tekst.
5.5.3 Brisanje okvira za tekst
Kliknite na ivicu okvira za tekst koji elite da izbriete i pritisnite taster Delete.
Uvjerite se da se pokaziva nalazi na ivici okvira za tekst, a ne u njemu. Ako je pokaziva u okviru, pritiskom
tastera Delete izbrisae se tekst u okviru za tekst, a ne okvir.
6 PRAENJE PROMJENA
Kada elite da vidite ko unosi promjene u va dokument, ukljuite praenje promjena.
Na kartici Pregled > Praenje promjena.
Sada je Word u pregledu Jednostavna naznaka. Word postavlja naznake na bilo koju promjenu koja je
unijeta u dokument i prikazuje gdje se promjene nalaze prikazivanjem linije blizu margine.
Word prikazuje mali balon na mjestu gdje je neko unio komentar.
Da bismo vidjeli promjene i komentare, izaberimo liniju ili balon. Ovim se Word prijebacuje u pregled Sve
naznake.
Ako biste radije da vidite sve komentare, ali ne i sve promjene, izaberimo opciju Prikai komentare.
Formatted: Font: (Default) Segoe UI, 10 pt
6.1 DRANJE PRAENIH PROMJENA UKLJUENIM
Sada je mogue da sprijeite da neko drugi iskljui praene promjene njihovim zakljuavanjem uz pomo
lozinke. (Obavezno zapamtite lozinku kako biste mogli da ih ukljuite ili iskljuite kada ste sprijemni da
prihvatite ili odbijete promjene.)
1. Izaberimo karticu Pregled
2. Kliknite na strelicu ispod dugmeta Praenje promjena(evidencija promjena) i izaberimo
opciju Zakljuaj praenje.
3. Otkucajte lozinku, a zatim je ponovo otkucajte u polju Ponovo unesite lozinku da bismo je
potvrdili.
4. Kliknite na dugme U redu.
Dok su praene promjene zakljuane nije mogue iskljuiti praenje promjena, a nije mogue ni prihvatiti ili
odbiti promjene.
Da bismo prijekinuli zakljuavanje, kliknite na strelicu ispod dugmeta Praenje promjena i ponovo izaberimo
opciju Zakljuaj praenje. Word trai da otkucate lozinku. Nakon to otkucajte lozinku, kliknite na dugme U
redu, praene promjene su i dalje ukljuene, ali mogue je prihvatiti ili odbiti promjene.
6.2 ISKLJUIVANJE PRAENJA PROMJENA
Da bismo iskljuili praenje promjena, kliknite na dugme Praenje promjena. Word prijestaje sa naznaivanje
novih promjena ali sve promjene koje su ve bile praene ostaju naznaene u dokumentu dok ih ne uklonite.
6.2.1 Uklanjanje praenih promjena
VANO Jedini nain da uklonite praene promjene iz dokumenta je da ih prihvatite ili odbijte. Izborom
opcijeBez naznake u okviru Prikai za redigovanje-pregled moete vidjeti kako e izgledati konaan
dokument ali ovo samo privrijemeno sakriva praene promjene. Promjene nisu izbrisane i pojavie se
ponovo sljedei put kada dokument bude otvoren. Da bismo trajno izbrisali praene promjene, prihvatite ih ili
odbijte.
Na kartici Pregled(Redigovanje-pregled)> Slijedee > Prihvati ili Odbij.
Word prihvata promjenu ili je uklanja, a zatim prijelazi na sljedeu promjenu.
Da bismo izbrisali komentare iz dokumenta, izaberimo svaki komentar i zatim izaberimo Izbrii, ili kliknite na
dugme Izbrii sve komentare u dokumentu.
SAVJET Prije nego to podijelite konanu verziju dokumenta, korisno je pokrenuti nadzor dokumenta. Ova
alatka provjerava da li postoje praene promjene i komentari, skriveni tekst, lina imena u svojstvima i druge
informacije koje ne biste eljeli da dijelite. Da bismo pokrenuli nadzor dokumenta, na
kartici Datoteka > Informacije > Provjeri da li postoje problemi > Provjeri dokument.
7 UKLANJANJE IVICE IZ OKVIRA ZA TEKST ILI OBLIKA
1. Izaberimo ivicu okvira za tekst ili ivicu oblika koje elite da uklonite.
Ako elite da promijenite vie okvira za tekst ili oblika, kliknite na prvi okvir za tekst ili oblik i pritisnite i drite
taster Ctrl dok kliknite na ostale okvire za tekst ili oblike.
2. Na kartici Oblikovanje izaberimo opciju Obris oblika, a zatim kliknite na Bez obrisa.
NAPOMENA Takoe moete kliknuti desnim tasterom mia na oblik, kliknuti na ikonu Obris oblika, a zatim
kliknuti na dugme Bez obrisa.
7.1 PROMJENA BOJE IVICE OKVIRA ZA TEKST ILI OBLIKA
1. Izaberimo ivicu okvira za tekst ili ivicu oblika koje elite da promijenite .Ako elite da promijenite vie
okvira za tekst ili oblika, kliknite na prvi okvir za tekst ili oblik i pritisnite i drite taster Ctrl dok kliknite na ostale
okvire za tekst ili oblike.
2. Na kartici Oblikovanje izaberimo opciju Obris oblika i u okviru Boje teme izaberimo eljenu boju.
Ako ne vidite karticu Oblikovanje, uvjerite se da ste izabrali okvir za tekst ili oblik.
Da bismo promijenili boju ivice u neku koja se ne nalazi u bojama teme, uradite slijedee:
1. Izaberimo okvir za tekst ili oblik.
2. U okviru za tekst Alatke za crtanje, na kartici Oblikovanje izaberimo opciju Obris oblika i izaberimo opciju
Jo boja za obris.
3. U dijalogu Boje na kartici Standardno izaberimo eljenu boju ili na kartici Prilagoeno pomijeati sopstvenu
boju. Prilagoene boje i boje na kartici Standardno ne auriraju se ako kasnije promijenite temu dokumenta.
Takoe moete kliknuti desnim tasterom mia na oblik, kliknuti na ikonu Obris oblika, a zatim kliknuti
na dugme Bez obrisa.
U programu PowerPoint moete da promijenite i ivicu tako to ete na kartici Poetak izabrati
opciju Obris oblika.
U programu Project kliknite desnim tasterom mia na okvir za tekst ili oblik, izaberimo
opciju Svojstva i koristimo kontrole na kartici Linija i popuna da bismo promijenili boju ivice.
7.2 PROMJENA STEPENA VANOSTI IVICE OKVIRA ZA TEKST ILI OBLIKA
1. Izaberimo ivicu okvira za tekst ili ivicu oblika koje elite da promijenite.
Ako elite da promijenite vie okvira za tekst ili oblika, kliknite na prvi okvir za tekst ili oblik i pritisnite i drite
taster Ctrl dok klikete na ostale okvire za tekst ili oblike.
2. Na kartici Oblikovanje izaberimo opciju Obris oblika, postavite pokaziva na Debljina, a zatim
izaberimo eljenu debljinu linije.
Ako ne vidite karticu Oblikovanje, uvjerite se da ste izabrali okvir za tekst ili oblik.
Da bismo kreirali prilagoen stepen vanosti linije, uradite slijedee:
1. Izaberimo okvir za tekst ili oblik.
2. Na kartici Oblikovanje kliknite na Obris oblika, postavite pokaziva na opciju Debljina i
izaberimo opciju Vie linija.
3. U dijalogu Oblikovanje oblika, u okviru Stil linije, u polju irina otkucajte eljenu debljinu.
Takoe moete kliknuti desnim tasterom mia na oblik, kliknuti na ikonu Obris oblika, a zatim kliknuti
na dugme Bez obrisa.
U programu PowerPoint moete da promijenite i ivicu tako to ete na kartici Poetak izabrati
opciju Obris oblika.
U programu Project kliknite desnim tasterom mia na okvir za tekst ili oblik izaberimo opciju Svojstva,
a na kartici Linija i popuna izaberimo debljinu sa liste Linija.
7.3 PROMJENA STILA IVICE OKVIRA ZA TEKST ILI OBLIKA
Ove komande nisu dostupne za Project.
1. Izaberimo ivicu okvira za tekst ili ivicu oblika koje elite da promijenite.
Ako elite da promijenite vie okvira za tekst ili oblika, kliknite na prvi okvir za tekst ili oblik i pritisnite i drite
taster Ctrl dok klikete na ostale okvire za tekst ili oblike.
2. Na kartici Oblikovanje izaberimo opciju Obris oblika, postavite pokaziva na Crtice, a zatim
izaberimo eljeni stil ivice.
Ako ne vidite karticu Oblikovanje, uvjerite se da ste izabrali okvir za tekst ili oblik.
Da bismo kreirali prilagoen stil linije, uradite slijedee:
1. Izaberimo okvir za tekst ili oblik.
2. Na kartici Oblikovanje kliknite na Obris oblika, postavite pokaziva na opciju Crtice i izaberimo opciju Vie
linija.
3. U dijalogu Oblikovanje oblika, u okviru Stil linije izaberimo eljene opcije stila linije.
4. Takoe moete kliknuti desnim tasterom mia na oblik, kliknuti na ikonu Obris oblika, a zatim kliknuti na
dugme Bez obrisa.
U programu PowerPoint moete da promjenite i ivicu tako to ete na kartici Poetak izabrati
opciju Obris oblika.
8 OBLIKOVANJE ILI PRILAGOAVANJE SADRAJA
Kada kreirate sadraj u programu Word, moete da izmjeniti njegov izgled. Na primjer, moete da izaberete
koliko nivoa naslova elite da ukljuite i da li ete da prikaete takaste linije izmeu stavki i brojeva stranica.
Moete i da promjenite oblikovanje teksta i Word e sauvati oblikovanje bez obzira na to koliko
puta aurirate sadraj.
Ako u dokumentu ve postoji sadraj, sljedei koraci e ga zamjeniti.
1. Izaberimo opcije Reference > Sadraj > prilagoen sadraj.
2. Promjene unosite u dijalog Sadraj. Moete vidjeti kako one izgledaju u oblastima Pregled prije
tampanja I Web pregled.
Da bismo dodali takastu liniju vodilju, ili takastu liniju, izmeu svake opcijei njenog broja stranice,
kliknite na listu Linija vodilja, a zatim kliknite na takastu liniju. Moete da izaberete i isprijekidana liniju
vodilju.
Da bismo promijenili cjelokupan izgled sadraja, kliknite na listu Oblikovanja i izaberimo zeleno
oblikovanje.
Da bismo promijenili broj nivoa prikazanih u sadraju kliknite na opciju Prikai nivoe, a zatim
izaberimo eljeni broj nivoa.
3. Kliknite na dugme U redu.
8.1 OBLIKOVANJE TEKSTA U SADRAJU
Da bismo promijenili oblikovanje teksta u sadraju, promjenite stil za svaki nivo u sadraju.
Sljedei koraci zamjenjuju va sadraj prilagoenim sadrajem.
1. Izaberimo opcije Reference > Sadraj > Prilagoeni sadraj.
2. U dijalogu Sadraj kliknite na dugme Izmjeni. Ako je dugme Izmjeni obojeno u sivo,
promjenite Oblikovanja Iz Predloka.
3. Na listi Stilovi kliknite na nivo koji elite da promjenite, a zatim kliknite na dugme Izmjeni.
4. U dijalogu Izmjeni stil unosite eljene izmjene i kliknite na dugme U redu.
5. Ponovite 3. i 4. korak za sve nivoe koje elite da prikaete u sadraju.
Word e zapamtiti ova prilagoavanja svaki put kada aurirate sadraj (na kartici Reference kliknite na dugme
Auriraj tabelu).
Prikazivanje ili skrivanje simbola za oblikovanje
Da bismo prikazali simbole za oblikovanje, kao take (za razmake) ili strelice (za znakove tabulatora), izaberimo
opcijePoetak > Prikai/sakrij.
Da bismo ih ponovo sakrili, izaberimo opcijePoetak > Prikai/sakrij. Ukljuivanje ili iskljuivanje izabranih
oznaka za oblikovanje .Vi moete da odluite koje e oznake za oblikovanje sakriti dugme Prikai/sakrij.
Moete sakriti tabulatorske znakove i skriveni tekst kada je dugme Prikai/sakrij iskljueno, ali uvek
prikazivati pasuse i razmake.
1. Izaberimo opcijeDatoteka>Opcije>Prikaz.
2. Pod stavkom Uvek prikai na ekranu ove oznake za oblikovanje, potvrdite izbor svih simbola za
oblikovanje koje elite da vidite i kad je dugme Prikai/sakrij iskljueno.
Iskljuivanje talasastih linija
Crvena talasasta linija u programu Word ukazuje na mogue pravopisne greke. Plava talasasta linije ukazuje
na neprikladnu upotrebu rijei u datom kontekstu par cipela u odnosu na pir cipela ili njegov u odnosu
na njihov.
Da bismo iskljuili talasaste linije, uradite slijedee:
1. Izaberimo opcijeDatoteka>Opcije>Provjera.
2. U okviru Prilikom ispravljanja pravopisa i gramatike u programu Word opozovite izbor u poljima
za potvrdu stavki koje elite da iskljuite.
9 PROVJERA PRAVOPISA I GRAMATIKE
Svi Microsoft Office programi mogu da provjere pravopis i gramatiku vaih datoteka. U programu Program
Microsoft Word 2013 opcije Pravopis i gramatika ete pronai ovde:
Izaberimo karticu Pregled > Pravopis i gramatika da bismo pokrenuli kontrolor pravopisa i
gramatike.
neku od ovih opcija dok kontrolor pravopisa i gramatike prijelazi prijeko svake rijei:
Istovrijemena kompletna provjera pravopisa i gramatike.
Automatska provjera pravopisa i gramatike tokom kucanja.
Ponovna provjera rijei koje ste ranije provjerili i odluili da zanemarite (ali ste se predomislili)
Formatted: Font: (Default) Segoe UI, 10 pt, Font color:
Custom Color(RGB(68;68;68))
Formatted: Font: (Default) Segoe UI, 10 pt
9.1 ISTOVRIJEMENA KOMPLETNA PROVJERA PRAVOPISA I GRAMATIKE
Kompletna provjera pravopisa i gramatike u dokumentu je korisna kada elite da brzo provjerite tekst. Moete
provjeriti da li moda postoje greke i odluiti da li se slaete sa kontrolorom pravopisa i gramatike.
Nakon to izaberete opciju Pravopis i gramatika, na razliite naine moete ispraviti svaku greku koju Word
pronae. U oknu zadataka sa desne strane dokumenta vidjeete opcije za pravopis i gramatiku:
Ispravljanje greke pomou prijedloga programa Word Ako greku elite da ispravite pomou
neke od preporueni rijei, sa liste prijedloga izaberimo rije i kliknite na dugme Promjeni. (Moete i da
kliknete na dugme Promjeni sve ako znate da ste rije nepravilno pisali ili koristili u celom dokumentu da to
ne biste morali da rjeavate svaki put kada se pojavi.)
Kreiranje opcije rjenika Ako neka rije koju koristimo zaista postoji i elite da je Word i SVI Office
programi prijepoznaju, kliknite na dugme Dodaj.
Zanemarivanje rijei Moda elite da zanemarite ovu pogreno otkucanu rije (iz bilo kog razloga):
kliknite na dugme Zanemari ili Zanemari sve.
9.2 AUTOMATSKA PROVJERA PRAVOPISA I GRAMATIKE
Provjera pravopisa i gramatike dok kucate moe biti nain na koji elite da utedite vrijeme: potrebne ispravke
i promjene unosite dok kucate i ne ekate da dokument (po vaem miljenju) bude gotov.
Formatted: Font: (Default) Segoe UI, 10 pt, Font color:
Custom Color(RGB(68;68;68))
1. Najprije , da bismo ukljuili (ili iskljuili) automatsku provjeru pravopisa i gramatike, izaberimo opcije
Datoteka >Opcije > Provjera.
2. Kao to vidite na slici iznad, moete da izaberete da se automatski provjerava pravopis i gramatika
jedno ili drugo, i jedno i drugo ili ni jedno ni drugo ili ak druge opcije, kao to je kontekstualni pravopis.
3. U okviru Izuzeci moete da izaberete da sakrijete gramatike i pravopisne greke u otvorenom
dokumentu ili, ako ove opcije ne izaberete, ali zadrite izbor bilo koje od opcija iznad njih, svi novi dokumenti
koji dolaze zadravaju ove postavke.
9.2.1 Funkcionisanje automatske provjere pravopisa
Word oznaava pogreno otkucane rijei crvenom talasastom linijom ispod rijei dok radite, pa lako moete da
pronaete greke:
Kada kliknite desnim tasterom mia na pogreno otkucanu rije, vidjeete meni u kojem moete da izaberete
ta elite da uradite sa grekom.
9.2.2 Funkcionisanje automatske provjere gramatike
Kada ukljuite automatsku provjeru gramatike, Word oznaava potencijalne gramatike, stilske i kontekstualne
greke plavom talasastom linijom ispod rijei, termina ili fraze dok radite u dokumentu.
Nisam mogao da znam koje Smayson i Drayvery.
Kao i sa kontrolorom pravopisa, moete da kliknite na greku desnim tasterom mia da bismo vidjeli vie
opcija. (U ovom sluaju, reenica je moda bolja kao pitanje umjesto kao izjavne reenica.)
9.3 PONOVNA PROVJERA RIJEI I GRAMATIKE KOJE STE RANIJE PROVJERILI I ODLUILI DA ZANEMARIT . MOETE DA NAMETNUTE I PONOVNU PROVJERU RIJEI I GRAMATIKE KOJE STE RANIJE ODLUILI DA ZANEMARIT.
1. Otvorite dokument koje elite ponovo da provjerite.
2. Izaberimo opcijeDatoteka > Opcije > Provjera.
3. U okviru Ispravljanje pravopisa i gramatike u programu Word izaberimo opciju Ponovo provjeri
dokument.
4. Kada se pojavi poruka Izvravanje ove operacije uspostavlja poetno stanje kontrolora pravopisa
i gramatike, tako da e Word ponovo prijekontroliratirijei i gramatiku u delovima koje ste prijedhodno
provjerili i odluili da zanemarit. elite li da nastavite? kliknite na dugme Da, a zatim na dugme U redu da
bismo izali iz dijaloga Word opcije.
5. Zatim, u dokumentu izaberimo opcijePregled> Pravopis i gramatika.
10 PROVJERA PRAVOPISA I GRAMATIKE NA DRUGOM JEZIKU
Recimo da citirate neto iz dokumenta na britanskom engleskom i Word oznaava rije colour kao pogreno
napisanu. Kada se to dogodi moete da provjerite pravopis na britanskom engleskom na
kartici Pregled > Jezik >Podesi jezik za korekturu.
Evo vie informacija:
1. Izaberimo tekst za koji elite da provjerite pravopis.
2. Na kartici Pregled > Jezik > Podesi jezik za korekturu.
3. U polju Jezik pomjeriti se do jezika koji elite da koristimo i potraite ikonu provjeri pravopis &
gramatiku isprijed jezika.
Ikona vas obavjetava da imate instaliranje alatke za provjeru za taj jezik. Ako ne vidite ikonu, to je u redu,
samo nastavite dalje.
4. Izaberimo jezik koji elite da koristimo i kliknite na dugme U redu.
5. Ako se provjera pravopisa ne pokrene automatski, izaberimo tekst koji elite da provjerite i na
kartici Pregled >Pravopis i gramatika.
Ako u 3. koraku ne vidite ikonu Provjeri pravopis & gramatiku, izaberimo jezik i kliknite na dugme U redu i
Word e vam omoguiti da prijeuzmete potrebne alatke za provjeru.
Prijeuzmite alatke za provjeru, a zatim ponovite prijethodne korake da bismo provjerili pravopis.
10.1 VIE O JEZICIMA RJENIKA
Na kraju, moemo da radimo mnogo vie sa drugim jezicima u programu Word. Moete da promijenite jezik
dokumenta, promijenite podudarati jezik sa dokumentom ili da promijenite, to znai da povezujete
Formatted: Font: (Default) Segoe UI, 10 pt
Formatted: Font: (Default) Segoe UI, 10 pt
prilagoeni rijenik sa jednim jezikom, to provjeru pravopisa ini jednostavnijom. Moete i da dodate rijei u
rijenik i iskljuite provjeru pravopisa. Neke pisce automatska provjera pravopisa suvie ometa, stoga
provjeravaju pravopis runo kada zavre sa pisanjem.
11 AUTOMATSKO ISPRAVLJANJE VELIKOG SLOVA
Microsoft Office program moe vam olakati rad tako to e automatski ispravljati greke u pisanju velikog
slova. Podrazumijevanja opcije obino odgovaraju veini korisnika, tako da moda nee biti potrebno da ih
izmjeniti. Meutim, ako je to potrebno, moete lako da prilagodite opcije za automatsko pisanje velikim
slovom.
NAPOMENA Tekst hiperveza se automatski ne ispravlja.
Izaberimo jednu od sljedeih mogunosti:
11.1 AUTOMATSKO ISPRAVLJANJE VELIKOG SLOVA
U mogunosti ste da omoguite ili onemoguite razne naine na koje program automatski ispravlja veliko
slovo.
1. Izaberimo karticu Datoteka.
2. Kliknite na dugme Opcije.
3. Izaberimo opciju Provjera.
4. Kliknite na dugme Opcije automatskog ispravljanja.
5. Na kartici Automatsko ispravljanje potvrdite ili opozovite izbore u sljedeim poljima za potvrdu:
Ispravi Dva Velika Poetna Slova
Veliko slovo na poetku reenice
Veliko slovo na poetku teksta u elijama tabele
Imena dana pii velikim poetnim slovom
Ispravi nehotinu upotrebu tastera caps LOCK
11.2 NAVOENJE IZUZETAKA ZA AUTOMATSKO PISANJE VELIKIM SLOVOM
Mogue je navesti izuzetke za nekoliko pravila za pisanje velikim slovom. Izuzeci koje navedete vae za sve
programe sistema Office koji podravaju ovu funkciju, to znai da svaka promjena koju napravite na ovoj listi
u jednom programu utie i na druge programe.
1. Izaberimo karticu Datoteka.
2. Kliknite na dugme Opcije.
3. Izaberimo opciju Provjera.
4. Kliknite na dugme Opcije automatskog ispravljanja.
5. Na kartici Automatsko ispravljanje kliknite na dugme Izuzeci i uradite neto od slijedeeg:
Ako ste potvrdili izbor u polju za potvrdu Ispravi Dva Velika Poetna Slova i elite da sprijeite da funkcija
automatskog ispravljanja ispravlja rijei koje sadre pomjeane velika i mala slova, izaberimo karticu Velika
Poetna Slova.
Ako ste potvrdili izbor u polju za potvrdu Veliko slovo na poetku reenice i elite da sprijeite da funkcija
automatskog ispravljanja stavlja veliko slovo na poetak rijei koju otkucate nakon odreene skraenice,
izaberimo karticu Prvo slovo.
Da bismo dodali rije na listu izuzetaka, u polju otkucajte rije i kliknite na dugme Dodaj.
Da bismo izbrisali rije sa liste izuzetaka, izaberimo rije i kliknite na dugme Izbrii.
NAPOMENA Takoe moete potvrditi ili opozvati izbor u polju za potvrdu Automatski dodaj rijei u listu.
Ova opcija funkcionie kada ureujete datoteku ili opciju. Kada automatsko ispravljanje napravi neeljenu
ispravku, moete da je opozovete tako to ete pritisnuti kombinaciju tastera CTRL+Z. Ako je potvren izbor u
polju za potvrdu Automatski dodaj rijei u listu, neeljene ispravke koje opozovete dodaju se na listu
izuzetaka.
12 IZBOR NAINA NA KOJI FUNKCIONIE PROVJERA PRAVOPISA I GRAMATIKE
Pravopisne i gramatike greke mogu da skrenu panju italaca sa sadraja dokumenata, tako da ete eljeti
da uklonite te greke. Pri tom verovatno imate svoje eljene opcije za upotrebu provjere u Microsoft Office
programu koji koristimo. Moda elite da cjelokupan pravopis provjerite tek kad zavrite dokument ili moda
elite da koristimo provjeru pravopisa ili gramatike (talasaste crvene, plave i zelene linije) da bismo umanjili
broj greaka dok radite.
Ovaj lanak objanjava sve naine na koje moete prilagoditi alatke za provjeru da bismo kreirali eljeni utisak
pri radu u Office programu koji koristimo.
12.1 PRIKAZ OPCIJA PROVJERE
1. Izaberimo karticu Datoteka i kliknite na dugme Opcije.
Ako koristimo Outlook, izaberimo opciju Pota i izaberimo opciju Pravopis i automatsko ispravljanje.
2. Izaberimo opciju Provjera.
12.2 IZBOR OPCIJA AUTOMATSKOG ISPRAVLJANJA
Vie informacija potraite u lancima Automatsko ispravljanje pisanja velikim slovima, Automatsko ispravljanje
pravopisa i umetanje teksta i simbola i Automatsko ispravljanje pravopisa pomou rijei iz glavnog rijenika.
12.3 IZBOR OPCIJA ISPRAVLJANJA PRAVOPISA KOJE UTIU NA SVE MICROSOFT OFFICE PROGRAME
Da bismo prikazali i promijenili ove opcije, prvo morate da prikaete opcije provjere. Nakon toga
poopcijemoete da prikaete i promjenite na nain opisan u sljedeim odjeljcima.
12.3.1 Izbor optih postavki kontrolora pravopisa za Office
Neke od opcija koje su prikazane u prozoru primjenjuju se na sve Microsoft Office programe. Bez obzira na
program koji koristimo za promjenu opcije, izabrana postavka se primjenjuje na sve programe.
Sledi lista opcija polja za potvrdu i njihovih funkcija.
POTVRDITE IZBOR U
OVOM POLJU ZA
POTVRDU:
DA BISMO URADILI SLIJEDEE:
Zanemari rijei pisane
VELIKIM SLOVIMA
Zanemaruje rijei napisane velikim slovima. Na primjer, ako izaberete ovu opciju,
kontrolor pravopisa nee oznaiti rije ABC kao greku.
Zanemari rijei koje
sadre brojeve
Zanemaruje rijei koje sadre brojeve. Na primjer, ako izaberete ovu opciju, kontrolor
pravopisa nee oznaiti rije a1b2c3 kao greku.
Zanemari internet
adrese i adrese
datoteka
Zanemaruje rijei koje prijedstavljaju internet adrese i adrese datoteka. Neki primjeri rijei
koje kontrolor pravopisa zanemaruje kada je izabrana ova opcija jesu:
http://www.mssbusovaca.com/
\\smayson\drayveri\
mailto:[email protected]
Oznai ponovljene
rijei
Upozorava vas na ponovljene rijei. Na primjer, ako izaberete ovu opciju, kontrolor
pravopisa e oznaiti rijei bip bip kao greku.
Nametni primjenu
naglaenih velikih
slova u francuskom
Upozorava vas na francuske rijei koje sadre velika slova kojima nedostaje akcjenat.
Kada koristimo francuski (kanadski) dijalekat, ova opcija je podrazumjevano uvek
ukljuena jer rijenik za ovaj jezik obuhvata akcentovane rijei napisane velikim slovima na
ovom jeziku. To znai da je opcija podrazumjevano izabrana kad god uradite slijedee:
Koristimo francuski (kanadski) kao glavni jezik za ureivanje.
Provjeravati pravopis teksta na francuskom (kanadskom) dijalektu.
Prijedloi samo iz
glavnog rjenika
Prijedlae samo rijei iz glavnog rjenika koji je ugraen u kontrolor pravopisa. Ako
izaberete ovu opciju, rijei iz prilagoenih rjenika se nee nalaziti na listi prijedloenih
rijei prilikom provjere pravopisa u dokumentu.
12.3.2 Izbor menija Reimi za francuski
Druga opcija koja utie na sve programe sistema Microsoft Office jeste meni Reimi za francuski. Ova opcija
utie samo na tekst na francuskom jeziku.
12.4 PROMJENA NAINA NA KOJI KONTROLOR PRAVOPISA RADI U POZADINI
Dok radite na dokumentu, kontrolor pravopisa moe da trai greke u pozadini. Rezultat je bra provjera
pravopisa po zavretku radne verzije na kojoj radite. To moe da vam utedi vrijeme, pogotovo u sluaju
velikih dokumenata.
NAPOMENA Ove opcije nisu dostupne u programima Microsoft Access, Microsoft Excel i Microsoft Project.
U njima kontrolor pravopisa ne radi u pozadini.
Da bismo prikazali i promijenili ove opcije, prvo morate da prikaete opcije provjere. Nakon toga,
poopcijemoete da prikaete i promjenite na nain opisan u sljedeim odjeljcima.
12.4.1 Potvrda ili opoziv izbora u polju za potvrdu Provjeravaj pravopis tokom kucanja
U veini sluajeva u polju za potvrdu Provjeravaj pravopis tokom kucanja izbor bi trebalo da bude potvren.
Neki od razloga iz kojih biste moda eljeli da opozovete izbor u ovom polju za potvrdu obuhvataju slijedee:
elite da sakrijete pravopisne greke (talasaste crvene linije) u stavkama koje ureujete u programu
Microsoft Office Outlook.
Koristimo raunar koji radi sporo zbog hardverskih ogranienja (na primjer, zbog nedostatka memorije
ili brzine procesora) ili softverskih ogranienja (na primjer, zbog toga to istovrijemeno radite u vie velikih
programa).
12.4.2 Potvrda ili opoziv izbora u polju za potvrdu Sakrij greke (talasaste crvene linije)
Opozovite izbor u polju za potvrdu Sakrij pravopisne greke ako elite da Microsoft Office program
automatski oznaava pravopisne greke tokom kucanja. Ako opozovete izbor ove opcije, imaete vee
pouzdanje da neete morati da otklanjate veliki broj pravopisnih greaka kada budete zavravali dokument.
Microsoft Office program u toku rada oznaava pogreno napisane rijei, tako da ih moete lako vidjeti, kao
to je prikazano u slijedeem primjeru.
12.4.3 Ukljuivanje ili iskljuivanje automatskog kontrolora pravopisa
1. Izaberimo karticu Datoteka i kliknite na dugme Opcije.
Ako koristimo Outlook, izaberimo opciju Pota i izaberimo opciju Pravopis i automatsko ispravljanje.
2. Izaberimo opciju Provjera.
3. Potvrdite ili opozovite izbor u polju za potvrdu Provjeravaju pravopis tokom kucanja.
Ako koristimo Word, moete da ukljuite ili iskljuite automatsku provjeru pravopisa za sve dokumente koje
ubudue kreirati tako to ete uraditi slijedee:
1. Slijedite gore navedene korake od 1. do 3.
2. U okviru Izuzeci za izaberimo opciju Svi novi dokumenti.
3. Potvrdite ili opozovite izbor u polju za potvrdu Sakrij pravopisne greke samo u ovom dokumentu.
NAPOMENA Ako iskljuite automatsku provjeru pravopisa za datoteku koju dijelite sa drugim osobama,
moda ete eljeti da obavijestite te osobe da ste izvrili ovu promjenu.
12.5 POBOLJANJE REZULTATA KONTROLORA PRAVOPISA POMOU PROVJERE PRAVOPISA U KONTEKSTU
Da bismo prikazali i promijenili ovu opciju, prvo morate da prikaete opcije provjere.
Da li ste ikada napravili greku u ku
