België - BelgiqueP.B.

2800 MechelenMasspost2/2496

Terra IncognitaDriemaandelijks tijdschrift - Afz./V.U.: AFS Vlaanderen - H. Consciencestraat 52 - 2800 Mechelen (P509725) Jaargang 2 - nr 8

Editielente 2012

Foto: Lorien Troubleyn - Peru

Rode Draad

2

Beste AFS-vrienden,Hebben jullie het ook gezien? Onze beleidsdag zit in een nieuw kleedje. Hij heet nu Catch ‘13. Toen ik de naam eerst las, maakte ik als germanist spontaan de associatie met Catch-22.

Catch-22 is een klassieker uit de Amerikaanse literatuur. Joseph Heller schreef deze anti-oorlogsroman in de jaren ’60. De titel verwijst naar een absurde regel in het leger. Die regel stelt dat piloten die krankzinnig verklaard worden, ontslagen worden van het uitvoeren van gevechtsmissies. Wie echter zo’n psychiatrisch onderzoek aanvraagt, bewijst daarmee automatisch dat hij bij zijn volle verstand is, aan-gezien hij aan die levensgevaarlijke missies probeert te ont-snappen. Er valt dus niet onderuit te komen aan die missies. “Catch-22” heeft het als term, vergelijkbaar met “vicieuze cirkel”, zelfs gemaakt tot in de logicacursussen.

Wel, laat ons duidelijk zijn: Catch ’13 is in alle opzichten het omgekeerde van Catch-22. Het is geen valstrik, maar een uitnodiging om greep te krijgen op de toekomst van AFS.

Tot 2012 krijgt AFS als erkende jeugdvereniging subsidies op basis van een driejaarlijks beleidsplan. Volgens het nieu-we decreet “landelijk georganiseerd jeugdwerk” zal het be-leidsplan in de toekomst een periode van vier jaar behelzen. 2013 wordt een overgangsjaar. Het komt er daarom op neer dat we met jullie niet alleen willen plannen wat we in 2013 gaan doen maar al vooruit kijken naar de beleidsperiode 2014-2017. Het lijkt misschien nog veraf, maar het is de hoogste tijd om onze plannen vorm te geven! En daarbij willen we uitgaan van wat voor jullie belangrijk is.

We nodigen jullie allemaal uit om de toekomst van AFS in handen te nemen. De visie van AFS is duidelijk. We zijn een vrijwilligersorganisatie die de inspraak en participatie van onze lokale vrijwilligers hoog in het vaandel draagt.

Wij willen jullie het woord geven en jullie de kans geven om mee het beleid te bepalen. AFS, dat maak jij! Door op 24 maart aanwezig te zijn op onze Catch ’13 in Gent toon je dat je je zeg wilt doen over het lot van AFS in 2013.

Maar wees gerust, je krijgt er ook iets voor terug. Er zullen een aantal interessante workshops aangeboden worden die aansluiten bij ons beleid. Bovendien sluiten we af met een receptie om de Galatti Award van Patrick Vandendriessche te vieren, zodat de toon gezet is om daarna allemaal samen naar het AFStival van comité GEO te trekken!

Ik kijk er al naar uit om jullie daar massaal te mogen be-groeten!

Jan Van KeirsbilckVoorzitter AFS Vlaanderen

Catch ‘13 is in alle opzichten het omgekeerde van Catch-22

Inschrijven kan tot en met 16 maart via de vrijwilligerswebsite:http://vrijwilliger.afsvlaanderen.be/?catch13

Dagboek uit Boekarest

Intercultureel leren

Onze focus verscherpen

Eerste hulp bij sociale mediagevallen

Colofon:

Aan dit nummer werkten mee: Lieselot Devos, Stefanie Janssens, Caroline Steyaert, Jan Van Keirsbilck, Ahmed El-Jafoufi, Sara Cosemans, Liebrecht Lierman, Jimmy, Johnny, Zeynep, Grace, Indah en Fabienne van comité KIP.

Met dank aan Bas, Stijn en Charlotte voor hun ongezien constructieve medewerking.

Eindredactie & lay-out: Koen BaetensDruk: www.bulckens.com - www.zwartopwit.com

Verantwoordelijke uitgever: Jan Van Keirsbilck - Hendrik Consciencestraat 52 - 2800 Mechelen

3

Inhoud

De ene is er tegen, de andere is er verslaafd aan. Feit is dat de op-komst van blogs, Facebook en andere ‘nieuwe’ media een impact heeft op een AFS-uitwisseling. Lees er alles over op p. 8-9.

AFS is altijd in beweging. Op dit moment zijn vrijwilligers in Bulga-rije, Roemenië, Griekenland en Polen aan het werk om ook daar AFS-organisaties uit te bouwen. Onze Ahmed brengt verslag uit op p. 12

Op pagina’s 5, 6 én 7 maken we je wegwijs in de wondere wereld van het intercultureel leren. Theorie en praktijk, van de basics tot concrete voorbeelden, we denken écht aan alles.

Onze superhelden trokken naar het AFS-wereldcongres in Bangkok met slechts één missie: focussen! Een relaas van hun dappere daden op p. 14-15.

4

"Ik ga bezoeken meer..."De integratie van de jongeren die hier op uitwisseling zijn, gebeurt in de eerste plaats via het leven in een gastgezin. Dat is de kleinste soci-ale schakel in onze maatschappij. Vervolgens kiest AFS voor de school, waar jongeren samenkomen en waar de integratie met leeftijdsgenoten kan gebeuren.

AFS is er echter van overtuigd dat de inte-gratie ook verder moet gaan. Integratie bin-nen de gemeenschap waar de buitenlandse jongeren wonen, zal ervoor zorgen dat ze echt Belg worden tussen de Belgen. AFS’ers mogen immers niet op het eiland van hun gezin of school blijven zitten. Zij moeten de stap in de maatschappij durven zetten, zodat ze een vertrouwd en gewaardeerd gezicht worden in de buurt, in de gemeente,...

AFS wil deze ervaring voor alle jongeren mogelijk maken en organiseert daarom een project van sociaal engagement. Er wordt van de jongeren verwacht dat ze zich een tiental dagen inzetten als vrijwilliger in een organisatie naar keuze. Deze ervaring ver-kleint daarna misschien de stap naar verder vrijwilligerswerk op bijvoorbeeld een we-kelijkse basis.

De meeste gaststudenten houden er niet enkel leerrijke, maar ook leuke ervaringen aan over. Zo kregen de studen-ten van comité KIP (Kortrijk-Ieper-Poperinge) dit jaar de kans om te werken met de jongsten in kleuterscholen, hielpen ze mee in het activiteitenatelier voor personen met een verstandelijke handicap of werkten ze met de se-nioren in de plaatselijke dagcentra. Uit hun verslagen blijkt dat ze dit niet snel zullen vergeten.

Het activiteitenatelier De Lovie in Poperinge kreeg in december vier handen extra. Indah uit Indonesië en Fabienne uit Zwitserland heb-ben enkele dagen mogen meedraaien in het dagcentrum voor men-sen met een verstandelijke handicap. “Heel vriendelijke mensen. Allen zijn mannen. Enkel de leiders zijn vrouwen. Zij knuffelen graag,” zegt Indah. Na het maken van kerstversiering in de voormiddag, aten ze met z’n allen samen aan tafel. “Soms hebben de bezoekers de soep self ge-maakt. Aan tafel was het leuk. Ze waren heel blij als ze iets kleins voor jou konden doen bv. Spuit water in mijn glas schenken. De sfeer was gezellig.”

Voor de meesten was het de eerste keer dat ze aan een sociaal project meededen. Zo ook voor Jimmy uit Hongkong. Hij heeft 10 dagen a little bin geholpen bij het voorbereiden van enkele sport- en kook-activiteiten.

Grace uit Thailand heeft zo enkele dagen in een kleuterschool mogen werken en vond het erg leuk om als ‘jouf Grace’ te werken: “Ik heb met juf voor alles helpen – zoals de jas aan doen voor de kindjes, kijken naar hun, kerstmist staletjes maken,…”

Ook Zeynep uit Turkije heeft voor een weekje juf mogen spelen over de zeven kindjes uit de basisschool “De Vlier” in Ge-luwe. “Het was anders ervaring voor ik. Om-dat ik in Turkije geen sociaal werk gedaan heb. Sinds ik autistische kinderen beter ken, ik rea-liseer dat ik over autisme het verkeerde en niet genoeg afweet. Ik denk dat in deze week ik meer maturiteit en andere manier van denken krijg.”

Johnny uit Costa Rica had de eer om de 100ste verjaardag van Marie te vieren in het Heilig Hart. Bezoekjes aan de kapel en bingo-spelletjes zijn hem niet meer vreemd. “…en-kele dagen ik hielp scheer een oude man, hebben verjaardagsfeest voor bewoners, werkte in fysio-therapie en bereide kerstactiviteit voor bewoners en bereidde hen een kerstmaaltijd. Ik ben blij van het helpen van mensen als ze het nodig hebben. Het voelde ik echt goed en ik ga bezoeken meer!”

5

Intercultureel

U bladert momenteel in het tijdschrift van AFS. Voluit is dat AFS Interculturele Programma’s vzw. Heeft u er al eens bij stil gestaan waarom we precies dat ‘interculturele’ in onze naam hebben staan? Wat bedoelen we daar precies mee? En waarom is dat zo belangrijk?

De essentie van AFS

AFS is een educatieve organisatie, vastberaden om leerrijke ervaringen aan te bieden. Ervaringen die intercultureel be-grip, verdraagzaamheid en communicatie promoten. Door in nieuwe omgevingen te worden ondergedompeld en door regelmatige reflectie en begeleiding, helpt AFS haar deel-nemers voor te bereiden op de toekomst. Zowel op acade-misch als professioneel vlak, of gewoonweg door ze als ver-antwoordelijke en tolerante burgers de wereld in te sturen.

Communicatievaardigheden

AFS wil haar deelnemers meer interculturele competenties aanbieden: de mogelijkheid om te aarden in verschillende culturele settings, zowel lokaal als internationaal. Deelne-mers én gastgezinnen hebben de kans om hun perspectief te verbreden en van mekaar te leren. In dat proces ontwikke-len ze hun communicatievaardigheden. Het resultaat is dat ze kunnen leven en werken in een geglobaliseerde wereld.

De impact van een AFS-ervaring

Door individuen te helpen om betere communicatievaar-digheden te ontwikkelen en hun begrip van het onbekende te verbeteren, geeft AFS haar deelnemers en gastgezinnen een beter inzicht in andere culturen. De daaruit voortvloei-ende empathie bereidt deelnemers voor om beter met dub-belzinnigheden en verschillen om te gaan in de toekomst.

Carrière en academische keuzes

Onderzoek toont aan dat AFS’ers meer diversiteit hebben in hun professionele en sociale netwerken. Ze zijn ook meer geneigd dan anderen om met mensen uit andere culturen te blijven werken. Bijna 50% heeft meer kans om in het buitenland te leven en te werken. De taalgevoeligheid van AFS’ers is ook aanzienlijk hoger na hun onderdompeling in een ander taalgebied.

Interculturele gevoeligheid en persoonlijke groei

AFS’ers tonen een verhoogde interculturele ontwikkeling en zijn zich meer bewust van de wijde wereld rondom hen. Door hun verblijf in het buitenland zijn AFS’ers aanzienlijk minder zenuwachtig in nieuwe omgevingen. Ze voelen zich niet alleen méér op hun gemak bij mensen uit andere cul-turen, ze zijn ook minder geneigd om de wereld te zien in termen van ‘wij’ en ‘zij’.

AFS is vastberaden om interculturele leerervaringen aan te bieden die mensen helpen om ‘ambassadeurs van positieve verandering’ in de wereld te worden. Zo heeft de organisatie al meer dan 400.000 individuen de mogelijkheid gegeven om uit te groeien tot verantwoordelijke wereldburgers.

Verhoogde culturele competenties zijn een springplank naar een geglobaliseerde toekomst en een divers heden. In dat opzicht ontwikkelde AFS een aantal educatieve doelstel-lingen, op (inter)persoonlijk, (inter)cultureel en universeel vlak.

Persoonlijke waarden en vaardigheden

AFS’ers leren door hun ervaring om moeilijke situaties om te buigen in kansen tot persoonlijke groei. Ze worden uitge-daagd om hun waarden in vraag te stellen, tot het uiterste van hun capaciteiten te gaan en nieuwe vaardigheden in de praktijk te brengen. Daarbij ontdekken ze aspecten van hun persoonlijkheid die tot op dat moment misschien verborgen waren.

Interpersoonlijke relaties

AFS’ers engageren zich voluit in hun dagelijkse leef- en werkomstandigheden. Wat ze opsteken in hun nieuwe om-geving nemen ze probleemloos mee naar andere settings in hun verdere leven.

(Inter)culturele kennis en gevoeligheid

De AFS-ervaring verdiept de inzichten van de deelnemers in hun eigen cultuur én in die van hun ‘nieuwe’ land. Ze ervaren de sterktes en de zwaktes ervan met de blik van een buitenstaander.

Universele bewustwording

AFS’ers kunnen begrip opbrengen voor de standpunten van mensen uit hun gastland. Zo beseffen ze dat werkbare oplossingen niet enkel chronologisch haalbaar, maar vooral cultuurgevoelig moeten zijn.

6

Binnenkort is het weer zover. Dan stuurt AFS een nieuwe la-ding jongeren de wereld in om te proeven van enkele nieu-we culturen. Hun ogen zullen opengaan en de emoties zullen volgen. Al snel zal het woord ‘cultuurshock’ vallen. Maar wat is dat eigenlijk, zo’n cul-tuurshock? En wat kunnen wij als AFS-vrijwilligers hier aan doen? Bert Vercamer, Interna-tional Program Development Specialist bij AFS, kan ons hier wat meer over vertellen.

De AFS’er vertrekt gemotiveerd en nieuwsgierig richting gastland. Bij aankomst zal hij of zij al snel mer-ken dat niet alles hetzelfde is als in het geboorteland. Op dat moment treedt de culture surprise op. Men-sen eten elke dag couscous, houden siëstas, dragen andere kleren, enz. De zichtbare aspecten van de cul-tuur komen boven en we nemen er sommige van over. Het meelopen met deze cultuur is echter gemak-kelijker gezegd dan gedaan. Zo was er de studente die na enkele weken in Japan snakte naar een verloren brood. Ze ging naar de winkel en kocht alle ingrediënten die nodig waren. Toen ze echter op het punt stond om de eieren te breken, deed ze de ontdekking dat ze, door haar beperkte kennis van de Japanse taal, hardgekookte eieren had ge-kocht. Vaarwel verloren brood, welkom culture stress. Ze had nooit gedacht dat een verloren brood de oorzaak kon zijn van de gigantische huilbui die volgde.

Deze vorm van dipjes zal bij elke AFS’er wel eens voorkomen. Het is pas vanaf het moment dat we merken dat deze stress blijft du-ren, dat we van een cultuurshock mogen spreken. Op voorbereiden-de weekends en oriëntatiedagen tracht AFS deze shock zo leerrijk mogelijk te houden. Hoewel een cultuurshock in de meeste ogen als een soort monster bekeken wordt,

zijn vele geleerden het ermee eens dat een cultuurshock nu eenmaal voorkomt als men zich wil aanpas-sen aan een andere cultuur. Men gaat er van leren, zelfbewuster van worden en persoonlijk groeien. Het is een kwestie van hoe we gaan re-ageren op de stress. Zo zijn er die veel tijd in bed doorbrengen, hun heimwee uiten en constant naar huis bellen, erg afhankelijk wor-den van anderen, of agressief wor-den tegenover de nieuwe cultuur. Deze hartverscheurende momen-ten voor de zendouders thuis noe-men we ‘defensive mechanisms’. De AFS’er gaat zich tot het diepste van zijn cultuur geraakt voelen en gaat op deze manier zijn frustratie uiten.

Maar stress hoeft daarom niet al-tijd slecht te zijn. Het kan ervoor zorgen dat we ons net gelukkig en gezond gaan voelen. Diezelfde stress van voordien gaan we pro-beren om te zetten in iets positiefs. Bijvoorbeeld de studente in Japan die voortaan de juiste eieren zal ko-pen en daarenboven met een grap-pig verhaal naar huis komt. Door zelf bewust te worden van je gevoe-lens, gedragingen en gedachten op het moment van je verblijf, hebben we de mogelijkheid om op een leer-rijke manier deze interculturele er-varing aan te gaan.

Ook binnen AFS willen we de stu-denten hier attent op maken. Al wie een workshop van AFS heeft mee-gedaan, weet hoe leuk we het vin-den om nabesprekingen te doen. En dit heeft zo zijn redenen. Wat hebben we nu gedaan? Waarom heb je dat gedaan? En hoe voel je jezelf hierbij? … Deze vragen maken dat de kandidaten stilstaan bij wat ze gedaan hebben. Bijvoorbeeld in het wereldstoelenspel confronte-ren we hen met de ongelijkheid in de wereld. Opstanden tijdens deze workshops zijn ons niet onbekend. Wanneer AFS’ers in het buitenland zitten, wordt hier vaak aan terug-

gedacht. Jammer genoeg zal de on-gelijkheid die ze daar tegenkomen niet één workshop-uurtje in beslag nemen…

Om hen voor te bereiden op een mogelijke cultuurshock, hebben we het ook vaak over de Adler-Curve. Hierin vertellen we hen dat het best normaal is om dipjes te hebben. Volgens Meneer Ad-ler bestaat het persoonlijk groeien namelijk uit een afwisseling van stressmomenten en een groei van het aanpassingsvermogen. Zo is het communiceren in het begin van het verblijf erg moeilijk. Wan-neer we dit eindelijk onder de knie hebben, zijn we opgelucht dat we van die ‘stress’ af zijn. Maar dat wil nog altijd niet zeggen dat we hen begrijpen. Het gevoel voor humor kan bijvoorbeeld anders liggen, wat een volgende stressfactor kan zijn. Dit houdt de AFS’er anderzijds niet tegen om te blijven groeien.

Een cultuur leren kennen zonder enige vorm van stress tegen te ko-men is dus praktisch onmogelijk. Dit merken we zelfs aan de stu-denten die terugkomen naar het geboorteland en geconfronteerd worden met aspecten van hun ei-gen cultuur die hen voordien nog niet waren opgevallen. We mogen dan alle workshops, verhalen en theorieën uitleggen die er bestaan, toch zullen de deelnemers zélf be-palen wat ze er uiteindelijk mee gaan doen. Hoe dan ook zullen ze er uit leren, willen of niet.

Help, een cultuurshock!door Stefanie Janssens, voorzitter jongerencomité Zuid-Antwerpen, stagiaire communicatie op AFS-kantoor

7

AFS’er Sara Cosemans wint Prijs Interculturele Studies

Sara Cosemans combineerde vorig jaar het voorzitterschap van het comité Zuid-Limburg met het schrijven van een the-sis over de sikh-gemeenschap in België. Dat deed ze blijkbaar goed, want het leverde haar de Gülen Chair for Intercultural Studies Award op, een prijs die jaarlijks wordt uitgereikt aan de beste thesis in het domein van de interculturaliteit.

Sinds mijn AFS-jaar in Guatemala (2006-2007) ben ik gefascineerd door het fenomeen migratie. Tot dan toe had ik enkel over migratie nagedacht vanuit het standpunt van de gastgemeenschap, maar in Guatemala kwam ik in contact met de motieven van emigranten. Ge-durende mijn interculturele erva-ring groeide langzaam mijn begrip voor mensen die ervan dromen in een rijk Westers land hun economi-sche situatie te verbeteren.

Dat ik een thesis over migratie zou schrijven stond dus al lang vast. De keuze voor de sikhs is ingegeven door mijn woonplaats, Haspen-gouw, waar de Indiase mannen met tulbanden reeds dertig jaar deel uitmaken van het straatbeeld.

Mijn onderzoek is grotendeels ge-baseerd op interviews en partici-perende observatie. Ik heb me met andere woorden gedeeltelijk geïn-tegreerd in de gemeenschap op een manier die niet erg verschillend is van een AFS-uitwisseling. Immers, eens je de gurdwara (sikh-tempel) binnen stapt, waan je je op een ander continent, in het verre Indi-ase Punjab en lijkt België een an-dere werkelijkheid. Het interieur is compleet anders, het eten smaakt meer gekruid, de mensen zien er anders uit.

Ik heb me echter niet beperkt tot de uiterlijke verschillen, maar ben

dieper gaan graven naar onderlig-gende waarden en normen en naar de onuitgesproken basisveronder-stellingen. Daaruit leerde ik dat de sikh-cultuur gebaseerd is op sterke onderliggende principes waar we in het Westen niet mee vertrouwd zijn en waar we soms behoorlijk van opschrikken, zoals het grote belang dat er gehecht wordt aan de onvoorwaardelijke dienstbaarheid en het hooghouden van de (collec-tieve) eer.

De confrontatie met die verschillen leidt zowel voor de migranten zélf als voor de ontvangende gemeen-schap soms tot enorm grote span-ningen, de zogenaamde cultuur-shock.

Mijn eigen AFS-ervaring heeft mij een beetje voorbereid op deze schok, zodat ik ongeveer wist hoe ik er tijdens mijn onderzoek mee moest omgaan zonder me erdoor te laten overrompelen. Dat heeft mijn onderzoek zeker deugd gedaan.

AFS biedt een enorme leerkans op het gebied van interculturaliteit, die niet stopt van zodra de uitwis-seling achter de rug is. Een inter-culturele uitwisseling is bepalend voor wie je later wordt, het vormt je en het bepaalt mede je keuzes. Je wordt erdoor uitgedaagd steeds opnieuw op zoek te gaan naar an-dere culturen, nieuwe horizonten te ontdekken. En bij iedere ont-moeting leer je weer nieuwe dingen en leer je omgaan met verschillen tussen mensen en culturen.

In een wereld waarin grenzen steeds meer vervagen en we alle-maal geconfronteerd worden met mensen uit allerlei uithoeken is die interculturele en open houding een enorme meerwaarde. We moeten er samen fier op zijn dat we AFS’ers zijn en mogen meebouwen aan een begripvollere en tolerantere wereld voor morgen.

In een wereld waarin grenzen steeds meer vervagen en we alle-maal geconfronteerd worden met mensen uit allerlei uithoeken is die interculturele en open houding een enorme meerwaarde.

8

eerste hulp bij Ministers tweeten foto’s van hun te-nen tijdens regeringsonderhandelin-gen, het hele Midden-Oosten staat nog steeds in brand door de gedre-venheid van de Facebook-generatie en wereldwijd smijten mensen ge-willig en bewust via blogs hun privé-leven op het internet. De snelle op-mars van de sociale media verandert onze blik op de wereld en heeft een grote impact op ons dagelijks leven.

Ook voor AFS heeft dit gevolgen

De organisatie stelt vast dat het ge-bruik van sociale media in vele ge-vallen geen problemen veroorzaakt, dat het gewoon deel van de ervaring is. Dat het zelfs leuk is om te volgen. AFS’ers nemen bijvoorbeeld soms al vóór hun vertrek contact op met hun nieuwe gezin. Toch zijn er ook voor-beelden waarbij het (overmatig) ge-bruik ervan nefaste gevolgen heeft voor de uitwisseling. Binnen AFS hebben we ons lang afgevraagd hoe we hier mee moeten omgaan. Moe-ten we richtlijnen opstellen? Beper-kingen opleggen? Of leven en laten leven? Als een gulden middenweg hanteerden we steeds de leuze ‘alles met mate’.

Uit een recente interne bevraging blijkt dat AFS vooral niet te betutte-lend mag zijn. Elk individu heeft zijn of haar manier van doen, dat is voor iedereen anders. Het is belangrijk om de discussie op een open manier aan te gaan, maar we moeten geen regels of aanbevelingen opleggen. Wél moeten we er in het hele voor-bereidingsproces meer aandacht aan besteden. De bevraging toont ook aan dat het besef groeit dat sociale media zowel kansen als valkuilen inhouden. Zowel ouders als deelne-mers sensibiliseren lijkt dus aange-wezen.

Bewustwording vóór vertrek

Zo werkte het jongerencomité van ZUL (Zuid-Limburg) een workshop uit rond het gebruik van sociale me-dia. Toekomstige vertrekkers merken aan de hand van ‘het Facebook-spel’ dat impulsieve reacties op hun ‘wall’ posten niet altijd even doeltreffend is. Wat moet je gastgezin denken als ze merken dat je over hen klaagt (zeker nu Facebook de optie tot ver-taling aanbiedt)? Hoe gaat je moeder reageren als je een hele emotionele

uitspatting hebt? Misschien ben je 10 minuten later opnieuw gekalmeerd, maar is je moeder al plannen aan het maken om je met het eerste vliegtuig te komen halen. Die workshop wordt momenteel verder geïntegreerd in de volledige voorbereidingscyclus. In maart 2012 zullen heel wat jon-geren-comités de workshop voor het eerst uittesten tijdens de oriëntatie-weekends. Bij enkele comités nemen ook de gaststudenten deel aan de workshop.

Vroeger was het beter

Is het trouwens wel zó anders dan vroeger? Hebben Facebook en Skype zoveel veranderd? AFS’ers konden vroeger toch ook emotionele tele-foontjes doen naar huis, of ze kon-den in een opwelling toch ook een boze brief sturen? Het grote verschil is het bereik van de boodschap. Wat vroeger privé bleef (tussen deelne-mer en ouder bijvoorbeeld) wordt nu gedeeld met de hele wereld. Die berichten hebben veel meer ef-fect op de hele brede kennissenkring van de AFS’er. Al zijn er tegenwoor-dig genoeg opties om niet alles voor iedereen zichtbaar te maken.

De laatste jaren zien we dat de baby-boom-generatie Facebook ontdekt. Dat is dus ook zo voor de ouders van AFS’ers. Gast- en zendgezinnen ont-dekken tijdens de uitwisseling van hun zoon of dochter de voor- én na-delen van sociale media, wat maakt dat ook zij zich bewust worden van de mogelijkheden ervan. Vele AFS’ers bevestigen ook dat Facebook ervoor zorgt dat het thuisfront beter op de hoogte is, en dat het contact met ex-klasgenoten bijvoorbeeld langer intact blijft. Dat helpt op zijn beurt dan weer bij de reïntegratie van de AFS’er na zijn of haar erva-ring.

Druk van het thuisfront

Het gebruik van Skype heeft ook een grote impact op het beleven van een uitwisseling. Iedereen is het er-over eens dat het af en toe gewoon deugd kan doen om te skypen. Het gebruik van een webcam maakt dat het wel helemaal anders is dan tele-foon. Het wordt tastbaarder, het lijkt alsof je vlakbij bent. Verschillende AFS-vrijwilligers die zelf een aantal jaren geleden op uitwisseling gingen, geven toe dat de druk van hun ou-ders groot was om te skypen. Som-mige AFS-comités geven ouders de raad om niet te overdrijven met het Skype-gebruik, anderen geven geen richtlijnen. Er is uiteraard ook geen ‘goed antwoord’, het belangrijkste is dat zowel deelnemers als hun ouders voor zichzelf moeten uitmaken wat het gezondste is. Maar het is zeker aangeraden dat ook ouderencomités het gebruik van sociale media be-spreken, zowel bij gastgezinnen als zendouders.

Interculturele regels

Sociale media bestaan dan wel over-al, maar dat wil niet zeggen dat het gebruik overal gelijk is. Uit de be-vraging bij vrijwilligers die vorig jaar plaatsvond, bleek dat respect voor je gastcultuur een belangrijk aan-dachtspunt is. Misschien bestaat in de cultuur van het AFS-gastland wel een andere visie op privacy? Mis-schien stoot je mensen voor de borst door alles over hen te delen met ie-dereen? Vindt je gastgezin het bij-voorbeeld wel ok dat je foto’s van het interieur van je nieuwe huis op het internet zet?

9

sociale mediagevallen

AFS en sociale media

Ook AFS is als organisatie meegesprongen op de kar van de sociale media. Het is voor elke moderne orga-nisatie vanzelfsprekend geworden om op deze alter-natieve manier te communiceren met de achterban.

We zetten de blogs van onze wereldstudenten en -werkers online. Het zijn ongefilterde rechtstreekse getuigenissen. Zo stimuleren we interactie tussen hen en de thuisblijvers, en geven we toekomstige vertrekkers een realistischer beeld van wat hen te wachten staat. Volg ze hier:http://www.afsvlaanderen.be/Blogs-links.linkcollectie.0.html

Op onze Facebookaccount plaatsen we regelmatig up-dates, nieuwtjes, foto’s van activiteiten,... Facebook veranderde onlangs haar beleid, waardoor we geen vriendschapsverzoeken meer kunnen versturen of ont-vangen. Vanaf nu kan iedereen wél fan worden!https://www.facebook.com/afs.vlaanderen

Onze Twitteraccount is rechtstreeks gelinkt aan de nieuwsitems op onze website. Volg ons nu!https://twitter.com/AFSVlaanderen

Onlangs opende AFS Vlaanderen haar eigen youtube-kanaal. Dit zou op termijn moeten kunnen uitgroeien tot hét online platform voor audiovisuele promotie, zowel op internationaal vlak (om Vlaanderen te pro-moten als bestemming bij onze AFS-partners) als hier. Post gerust je bijdrage op:http://www.youtube.com/user/AFSVlaanderen

13 hours ago . like . add comment

Liebrecht Lierman is lid van onze Werkgroep ‘Oriëntatie’. Hij trok het interne denkproces over sociale me-dia binnen AFS mee op gang. Aan hem vroeg Terra Incognita of we al voorlo-pige conclusies kunnen trekken.

Liebrecht Lierman Algemeen kunnen we con-cluderen dat iedereen die tot nu bij de bevraging betrokken was het ermee eens was dat de AFS-ervaring aangrijpend is veranderd door de op-komst van sociale media. De visie van AFS op het vlak van contact met het thuisfront was altijd al ‘alles met mate’.

Dat blijft zo. Maar veel vrijwilligers vinden dat aan dit thema toch meer aandacht moet geschonken worden tijdens de voor-bereiding. Daarbij moet zowel aandacht gaan naar de deelne-mers als naar hun ouders en is er dus een rol weggelegd voor jongeren- en ouderencomités, tijdens lokale en nationale oriën-tatiemomenten, en bij gast- en zendgezinbegeleiding.

Ik denk dat dé belangrijkste conclusie is dat niemand een betut-telende houding van AFS verwacht. Het is héél belangrijk dat we de discussie openen, dat we het proberen zoveel mogelijk te laten leven, dat mensen er zich bewust van worden. De dis-cussie moet dus niet gaan over regels, maar over wat normaal of evenwichtig is. Alle meningen tellen. Ik hoorde op het af-gelopen kadervormingsweekend heel uiteenlopende reacties, gaande van ‘sociale media zorgen niet voor een vernauwing van de ervaring, maar voor een uitbreiding’ tot ‘alles delen zorgt ervoor dat deelnemers niet langer in hun eentje moeilijkheden overwinnen’.

Daarom bespreekt de Werkgroep Oriëntatie dit thema in de loop van 2012 met andere werkgroepen. Sociale media hebben de AFS-ervaring veranderd, dus het is vanzelfsprekend dat AFS Vlaanderen de voorbereiding en begeleiding van zowel deelne-mers als vrijwilligers daaraan aanpast.

10

De AFS-promopool is een cruciaal onderdeel van de organisatie. Het is het officiële adviesor-gaan voor alles wat betreft communicatie bin-nen AFS. Naar analogie met de Trainerspool is de promopool een nationaal vrijwilligersor-gaan.

Om een rooskleurige toekomst voor AFS te verzekeren is de promopool dringend op zoek naar enthousiaste medewerkers (m/v)

Omschrijving

Je maakt deel uit van een kernteam dat om de twee maanden samenkomt om de interne en externe com-municatie van de organisatie mee vorm te geven. Dankzij een duidelijkere afbakening van de bevoegd-heden en de opdracht van de promopool willen we dit belangrijk orgaan nieuw leven inblazen. We streven naar een gelijkmatige vertegenwoordiging van JC- en OC-leden en van vrijwilligers die ervaring hebben met het volledige AFS-aanbod (wereldstudenten trimester en schooljaar, wereldwerkers, gastgezinnen).

Tot de taken van de promopool behoren:

- Algemene naambekendheid van AFS vergroten door specifieke acties (pers, sociale media,…)- Begeleiding van PR-, scholentocht- en infoavond-verantwoordelijken (permanent concepten opvolgen en nieuwe ideeën uitwerken)- Vertegenwoordiging van AFS op festivals en beur-zen (beleid uitstippelen, tools en dragers ontwikke-len, concept stand en uitwerking bemanningsplan)- Beleid ontwikkelen op het vlak van gadgets (voor vrijwilligers en deelnemers)- Interne communicatie: communicatie naar ver-schillende interne doelgroepen in kaart brengen en stroomlijnen (vrijwilligers, gast- en zendgezinnen,…) Daarbij hoort het evalueren van bijvoorbeeld Terra Incognita, vrijwilligers- en voorzittersmailbox, enz.

Jouw profiel

Je bent gebeten door communicatie in de breedste zin van het woord. Door je studies of professionele bezig-heden, of uit interesse. Promopoolleden mogen nog een actieve functie in een comité bekleden. Ervaring met gastgezinrekrutering, lokale PR-werking en soci-ale media zijn een meerwaarde, maar geen vereiste.

Je hebt vooral zin om constructief mee na te denken over nieuwe en verfrissende ideeën om AFS duidelijk en met één stem naar buiten te laten komen. Om écht iets in gang te kunnen trekken, vragen we een mini-mum-engagement van twee jaar. Daar staat uiteraard wat tegenover.

De AFS-promopool biedt je:

- De kans om mee te bouwen aan de toekomst van AFS, door een modern aangepast communicatie-beleid uit te werken- Professionele omkadering en aangepaste vorming om je expertise ten volle te ontwikkelen- De kans om je CV te pimpen met door werkgevers zéér graag geziene info!- Een plaats in het coolste orgaan van AFS

Interesse?

Laat het weten aan koen.baetens@afs.org! Voor meer informatie kan je ook bij Koen terecht op 015 79 50 13.

Pimp je cv!

11

In februari kwamen 10 AFS-wereldwerkers en 9 EVS’ers aan in ons land. Zij zullen een half jaar in gastgezinnen verblijven en aan de slag gaan in een ecologisch, sociaal, maatschappelijk of cultureel project. AFS zorgde, samen met JINT, voor de gepaste aankomstoriëntatie.

AFS Familienieuws- 1 december 2011: geboorte van Eva, dochtertje van Abou Teuw en Anneleen Provoost (Peru ‘08 - hoofdbegeleider comité Kempen)- 12 februari: geboorte van Floris, zoon van Evert Boeykens en Liesbet Bauwens (BRA ‘00 - ex-TP)- 24 februari: overlijden van Theresia Godaert, moeder van Maria (taallerares van comité BHV) en Pol (penningmeester van BHV)- 16 februari: geboorte van Trix Bauwens, dochter van Lieven (USA ‘95 - Raad) en Inge, zusje van Miep en Cora

Onze wereldstudenten zijn halfweg.

Een sfeerbeeld van op hun midoriëntatie.

Op het tweede wegwijsweekend leerde een dertigtal nieuwe wereldstudenten de AFS-werking intensief kennen.

Eind januari organiseerde comité ZAN

(Zuid-Antwerpen) een brunch voor gaststu-

denten en hun families.

12

WIEWATWAARW

ieW

atW

aar

Maandag 6 februariDe week begon met enkele teambuil-dingsactiviteiten die ons toelieten om de andere deelnemers beter te leren kennen. ‘s Avonds probeerden de Zwitsers hun chocolade als de beste van de wereld aan te prijzen op de internationale avond. Het feit dat er veel meer Belgische chocolade gegeten werd spreekt uiteraard boekdelen...

Dinsdag 7 februariDag twee was gewijd aan inter-cultureel leren, iets waar iedere AFS’er ongetwijfeld ervaring mee heeft. Aan de hand van workshops hebben we intercul-tureel leren gelinkt aan AFS-uitwisselingen. We hebben ook de theoretische werken van Geert Hofstede, Edward T. Hall en Milton Benett bespro-ken en toegepast op onze eigen ervaringen binnen en buiten AFS.

Omdat de deelnemers van uit-eenlopende landen waren, hebben we gedurende het hele seminarie uiter-aard ook aan informeel intercultureel leren gedaan.

Een leuke anekdote is misschien de lichaamstaal van de Bulgaarse deelne-mers. Ik merkte op dat deelnemer Ro-bert uit Bulgarije steeds nee schudde wanneer ik hem iets vertelde. Toen ik hem vroeg waarom hij dit deed, ver-telde hij mij dat in Bulgarije ja knik-ken en nee schudden het omgekeerde is van wat wij kennen in West-Europa. Ik vroeg hem of hij dit meende waarop hij nee schudde en dus de verwarring compleet was. Mocht u het zich afvra-gen, het is wel degelijk omgekeerd in Bulgarije.

Woensdag 8 februariVandaag ging het over actief burger-schap en vrijwilligerswerk. In de na-middag hebben we een bezoekje ge-bracht aan het Parlementspaleis, het grootste gebouw in Europa. Het ge-bouw heeft een woelige geschiedenis en werd in opdracht van de Roemeense dictator Nicolae Ceaucescu gebouwd. Vandaag huisvest het onder meer het Roemeens parlement en het nationaal museum van hedendaagse kunst.

Donderdag 9 februariOp dag vier hebben we sessies gevolgd over hoe nieuwe organisaties opgericht en verder ontwikkeld kunnen worden.

Nadien hebben we in kleinere groepen meer specifieke workshops gehad over bijvoorbeeld netwerken, presentatie-vaardigheden, project management, budgettering en risicomanagement.

Deze laatstgenoemde sessie in het bij-zonder was heel nuttig voor ons als AFS-vrijwilligers. We bespraken de meest uiteenlopende scenario’s waar we potentieel mee te maken kunnen hebben, gaande van natuurrampen tij-dens het verblijf in het gastland tot een vermiste deelnemer tijdens een AFS-

kamp. De systematische en doelbe-wuste manier van omgaan met risico’s is zeker iets dat wij in volgende AFS-activiteiten zullen meenemen.

Vrijdag 10 februariOp de laatste dag hebben we al de ken-nis en vaardigheden die we in de vo-rige dagen opgedaan hadden, gebruikt om een strategie uit te tekenen voor de ontwikkeling van AFS-organisaties in Roemenië en Bulgarije.

In teams hebben we gewerkt aan verschillende deelaspecten van de oprichting van deze or-ganisaties. Zo waren er teams verantwoordelijk voor fond-senwerving, promotie, studen-tenwerking, leerkrachtambas-sadeurs en veel meer.

Tot slot heeft elke deelnemer individueel een persoonlijk ac-tieplan opgesteld voor de ont-wikkeling van AFS-organisa-

ties in Roemenië en Bulgarije. Deze actieplannen zijn een persoon-lijke leidraad van de deelnemers voor toekomstige samenwerking na afloop van het seminarie.

Wij, als vrijwilligers van de ‘gevestigde’ organisatie AFS Vlaanderen, vonden het bijzonder interessant om onze er-varingen, kennis en knowhow te delen met de enthousiaste vrijwilligers van Roemenië en Bulgarije. We hebben zelf ook bijzonder veel geleerd over het oprichten en ontwikkelen van nieuwe organisaties en hoe wij als vrijwilligers effectiever en efficiënter te werk kun-nen gaan. Wij kijken er dan ook naar uit om deze nieuwe vaardigheden bin-nen AFS Vlaanderen te gebruiken.

Boe

kare

st, R

oem

enië

5-

11 fe

brua

ri 2

012

De in Brussel gebaseerde European Federation for Intercultural Learning, kortweg EFIL, is on-der meer verantwoordelijk voor het ontwikkelen van nieuwe AFS-partnerorganisaties in Europa. Recentelijk heeft de federatie nieuwe AFS-organisaties kunnen uitbouwen in Bosnië-Herzegovi-na, Kroatië, Slovenië en Servië. Na het succes in Zuidoost-Europa is een volgend doel van EFIL om in de komende jaren permanente vrijwilligersorganisaties voor scholierenuitwisselingen uit te bouwen in Bulgarije, Roemenië, Griekenland en Polen. In het kader hiervan werd begin februari een seminarie georganiseerd in de Roemeense hoofdstad Boekarest.

Ahmed El-Jafoufi (18+-comité) en Anaïs Moyson (Trainerspool) vertegenwoordigden AFS Vlaan-deren op dit seminarie. Wij publiceren stukjes uit het “Dagboek uit Boekarest” van Ahmed.

Deelnemers aan het seminarie in Boekarest

13

WorldSPACE

In Brazilië leerde Charlot Fernando kennen. Niet veel later werden ze een koppel, en dat bleef zo tot aan het einde van haar uitwisselingsjaar. Charlot is enkele weken vroe-ger thuisgekomen dan gepland vanwege toelatingsexamens voor de Modeschool in Antwerpen. Enkele stressvolle we-ken later en een toegangsticket rijker begon het ook voor haar te dagen dat ze terug was in België. Het werd ons al snel duidelijk dat ze haar vrienden, haar gastgezin, maar vooral Fernando, miste.

Een semester later, na heel wat babbels met mijn ouders, haar zussen en vrienden, besliste Charlot om te stoppen met studeren en te gaan werken. Ze wilde geld verdienen om tijdens de maand juni terug te keren naar Brazilië.

Toen ze een maand later terug in België was, zat ze vol ener-gie en zag ze er ook 100 procent gelukkig uit. Ze had dan ook de beslissing genomen om naar Brazilïe te verhuizen en met Fernando te trouwen! Nogal een schok voor iedereen hier thuis, maar we zagen ook wel in dat we er niet veel aan te zeggen hadden. We hebben ongetwijfeld alle mogelijke tegenargumenten gebruikt, maar haar hart lag in Brazilië, bij Fernando.

In november 2010 is ze dan opnieuw vertrokken om uiteindelijk op 8 janu-ari 2011 in het huwelijk te treden met Fernando. Mijn ouders, ikzelf en mijn twee andere zussen zaten op dat mo-ment allemaal verzameld rond de keu-kentafel achter de laptop om Charlot en Fernando toch 5 minuutjes te kunnen zien op hun huwelijksdag.

Met 5 heen en weer vliegen naar Brazi-lië was financieel immers niet haalbaar. In het begin kloeg Charlot dat ze geen werk vond, dat ze zich verveelde, dat het toch niet hetzelfde was als tijdens haar uitwisselingsjaar,... Maar na en-kele maanden heeft ze werk gevonden als leerkracht Engels. En we hoorden vooral hoe gelukkig ze was. Ook Fer-nando kregen we af en toe aan de lijn, met zijn pas geleerde zinnetjes Engels of Nederlands.

De maanden gingen voorbij, en na een jaartje liet Char-lot soms toch uitschijnen hoe erg ze ons miste. Ze wilde ons graag opnieuw komen bezoeken, maar het geld groeit nu eenmaal niet aan de bomen. Toen mijn grootouders dit hoorden hebben ze niet lang getwijfeld en een maand na-dien belden ze iedereen op met een grote verassing. Ze zou-den de tickets voor Charlot en Fernando betalen. Iedereen superblij en het plannen kon beginnen. Op 17 december 2011 is Charlot opnieuw geland in Zaventem samen met haar man Fernando.

Iedereen is haar in de armen gevlogen en voor het eerst konden mijn ouders hun schoonzoon ontmoeten. Een heel emotioneel weerzien. Fernando is met open armen ontvangen in ons gezin en heeft ons en België gedurende een maand intensief leren kennen. De kust, Gent, Brugge, Antwerpen, Brussel en zelfs Amsterdam en Parijs. De vele Belgische bieren en het Belgische eten. Hij vond het alle-maal fantastisch. Voor ons was het een ideale gelegenheid om hem te leren kennen en een beetje ‘goed te keuren’. Ik denk dat ik wel kan zeggen dat hij met glans geslaagd is!

Ik heb hem leren kennen als iemand die open staat voor heel wat nieuwe dingen, een persoon met de nodige humor, iemand die van het leven ge-niet, iemand die ergens voor gaat als hij het wil, maar vooral als iemand die mijn zus heel gelukkig maakt…

Een maand gaat snel voorbij en dus stonden we op 17 januari 2012 alle-maal op de luchthaven om Charlot en Fernando opnieuw uit te wuiven. Met heel veel pijn in het hart en enorm veel traantjes. We weten niet wanneer ze terug komt naar België of wanneer wij hen eens zullen kunnen bezoeken in Brazilië. We weten wél dat ze héél gelukkig is aan de zijde van Fernando, en dat maakt het gemis wel goed.

Charlot Devos en Fernando Golfetto

In 2006 vertrok mijn zus Charlot ongeveer een jaar na mijn eigen AFS-avontuur naar Brazilië. Met de nodige traantjes wuifden we haar uit op de luchthaven.

Niemand die toen wist dat ik haar in november 2010 terug zou uit-wuiven op diezelfde luchthaven...

Wo

rld

Sp

ace

Brazilië

door Lieselot Devos, voorzitter jongerencomité Brugge

"Fernando is met open armen ontvan-

gen in ons gezin"

14

AFS WERELDCONGRES - van 7 tot 11 februari 2012 - BANGKOK

15

Sharpen our focus: een getuigenis in beelden

16

Continue that journey throughout 2012!

Prettige Feestdagen!

gevolgd door het

AFStivalin het Zuidpark Gent

met dansinitiaties, live optredens, kinder-pret en internationale lekkernijen

14u-22u, gratis toegang

AFS Vlaanderen - H. Consciencestraat 52 - 2800 Mechelen - info@afsvlaanderen.be - 015/79.50.10