Jaworzno

Śląski Salon Maturzystów

Teksty kultury i ich interpretacja

na egzaminie maturalnym z języka polskiego od 2015 roku

Jaworzno

ZAKRES WYMAGAŃ SPRAWDZANYCH

NA EGZAMINIE MATURALNYM Z

JĘZYKA POLSKIEGO

wymagania określone w podstawie kształcenia

ogólnego dla I, II, III etapu

wymagania określone w podstawie programowej

kształcenia ogólnego dla IV etapu edukacyjnego

suma wymagań z wszystkich kolejnych

etapów

Jaworzno

STRUKTURA EGZAMINU

MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO

NA POZIOMIE PODSTAWOWYM

część ustna

przeprowadzana w szkole i oceniana przez

przedmiotowy zespół egzaminacyjny

część pisemna

zdawana w szkole, sprawdzana i oceniana przez egzaminatorów

powołanych przez Okręgową Komisję

Egzaminacyjną

Jaworzno

Jaworzno

Tekst kultury

w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla przedmiotu

język polski na wszystkich etapach edukacji pojawia się pojęcie „tekst kultury”

każdy wytwór kultury stanowiący całość i uporządkowany

według określonych, właściwych mu reguł

Może to być:

tekst literacki

tekst sceniczny (np. kadr ze spektaklu

teatralnego)

tekst ikoniczny (np.

dzieło plastyczne)

tekst audiowizualny

(np. film, program tv)

Jaworzno

Wypowiedź monologowa

- losuje zadanie egzaminacyjne zawierające tekst kultury (literacki lub ikoniczny, lub

popularnonaukowy z zakresu wiedzy o języku) oraz odnoszące się do niego polecenie

- ma nie więcej niż 15 minut na przygotowanie

- przez około 10 minut wygłasza wypowiedź monologową na zadany w poleceniu temat.

Jaworzno

Rozmowa zdającego

z zespołem egzaminacyjnym

trwa około 5 minut

może dotyczyć wyłącznie wygłoszonej przez zdającego wypowiedzi monologowej

członkowie zespołu egzaminacyjnego nie mogą odwoływać się do faktów lub lektur nieprzywołanych w tej wypowiedzi

członkowie zespołu mogą prosić o dodatkowe wyjaśnienia, zachęcać do pogłębienia wybranych aspektów wypowiedzi itp.

Jaworzno

Cechy zadania

egzaminacyjnego

składa się z

polecenia i tekstu

sprawdza umiejętności analityczno-

interpretacyjne

w odniesieniu do tekstu źródłowego wskazanego

w zadaniu i związanych

z nim różnych kontekstów

w zadaniach wykorzystane są trzy typy

tekstów

teksty o języku teksty literackieteksty ikoniczne

Jaworzno

Egzamin ustny - przykład zadania

W jaki sposób twórcy późniejszych epok nawiązują do

starożytnych mitów? Odpowiedz na podstawie interpretacji

obrazu Pietera Bruegla Pejzaż z Upadkiem Ikara i

wybranego tekstu literackiego.

Jaworzno

Zadanie z tekstem ikonicznym

Przygotowanie do odpowiedzi:

• zastanów się, jakie czynności musisz

wykonać, by odnieść się do problemu

badawczego;

• zastanów się, w jaki sposób chciałbyś

zinterpretować obraz, co chciałbyś o nim

opowiedzieć;

• zastanów się, jaki tekst literacki pomógłby Ci

w odpowiedzi na pytanie problemowe.

Jaworzno

Interpretacja obrazuTekst ikoniczny jest tekstem kultury. Zastanów się, jak zinterpretować

elementy znaczące obecne w tekście.

Pierwszy plan:

Drugi plan:

Jaworzno

Interpretacja obrazu

Ważny element (detal):

Tło:

Jaworzno

Odwołanie do wybranego dzieła literackiego

- przywołaj utwór literacki, dzięki któremu łatwiej

Ci będzie odpowiedzieć na pytanie problemowe

(nie streszczaj, wskaż elementy przydatne do

przedstawienia Twego stanowiska);

- przedstaw przywołany utwór literacki jako

argument w wypowiedzi, będącej

rozstrzygnięciem postawionego przed Tobą

problemu badawczego.

Jaworzno

Ocenianie – egzamin ustny

meritum wypowiedzi monologowej40% (16 pkt)

organizacja wypowiedzi monologowej 20% (8

pkt)

język i styl wypowiedzi

monologowej i dialogowej 20% (8

pkt)

meritum wypowiedzi dialogowej i

przestrzeganie zasad uczestniczenia w

rozmowie 20% (8 pkt)

Waga poszczególnych aspektów ocenianych w trakcie egzaminu(maksymalnie 40 punktów)

Jaworzno

Charakterystyka egzaminu

pisemnego na poziomie

podstawowym

jeden arkusz egzaminacyjny

170 minut

test

sprawdzający umiejętność wykonywania na tekście

nieliterackim operacji dowodzących jego rozumienia na różnych

poziomach

wypracowanie

część sprawdzająca umiejętność tworzenia wypowiedzi

argumentacyjnej

Jaworzno

Test rozumienia i operacji na

tekście

dwa zestawy,

każdy obejmuje:

tekst lub dwa teksty liczące łącznie nie więcej niż 500

słów

wiązkę 5–7 zamkniętych i/lub otwartych zadań do tekstu

z miejscem na wpisanie odpowiedzi

• zdający rozwiązuje zadania w obu zestawach

• łącznie w obu zestawach składających się na test znajdzie się 10–13 zadań zróżnicowanych pod względem formy oraz sprawdzających różne kompetencje

Jaworzno

Tekst i zadania egzaminacyjne

teksty zgodnie z podstawą programową mogą mieć charakter

popularnonaukowy, publicystyczny lub polityczny

zadania w teście mogą mieć formę

zamkniętą lub otwartą

zadania sprawdzają:

umiejętność analizy tekstu nieliterackiego

świadomość językową

umiejętność dokonywania

działań na tekście nieliterackim

możliwe są odwołania do tekstów literackich oznaczonych gwiazdką

Jaworzno

Zadania testowe sprawdzające umiejętność wykonywania

działań na tekście mogą dotyczyć:

formułowania pytań, na które odpowiedzią są

kolejne zdania lub fragmenty tekstu

streszczeniatworzenia planu

tekstu, wyszukiwania słów i pojęć kluczowych

Jaworzno

Przykłady zadań z działań na tekście

Zadanie (0–2)

Sformułuj trzy pytania, na które w kolejnych akapitach odpowiada autor tekstu. Każde pytanie musi odnosić się do całego akapitu.

Zadanie (0-2)

Przekształć akapit tak, aby zachować podobną treść, ale pozbawić go ironii.

Jaworzno

STRESZCZENIEStreszczenie

linearne

Zadanie (0-3)

Napisz streszczenie tekstu liczące 40-60 słów.

Określenie tematu tekstu i co na ten temat powiedziano w tekście; adekwatny poziom uogólnienia; streszczenie logicznie spójne; właściwa

liczba słów.

Streszczenie logiczne

Zadanie (0-3)

Dokonaj logicznego streszczenia tekstu. Twoja wypowiedź musi

zmieścić się w wyznaczonym obszarze, nie może też przekraczać pięciu

Zachowanie formy konspektu; odtworzenie toku wywodu i

głównej myśli autora; streszczenie logicznie spójne; zachowanie wskazanej liczby

zdań.

Jaworzno

ZADANIA TESTOWE SPRAWDZAJĄCE ŚWIADOMOŚĆ JĘZYKOWĄ MOGĄ DOTYCZYĆ:

• słownictwa, czyli m.in. znaczenia wyrazów i konstrukcjisynonimicznych, wyrazów wieloznacznych, definiowania pojęć

• słowotwórstwa, czyli analizowania budowy wyrazów pochodnychi sposobu ich tworzenia

• fleksji, czyli odmiany wyrazów

• składni w tekście, czyli m.in. budowy wypowiedzeń, funkcjiwyrazów w zdaniu (podmiotu, orzeczenia, dopełnienia, przydawki,okolicznika), związków składniowych między częściami zdania,budowy zdań złożonych, szyku wyrazów i wypowiedzeńskładowych w wypowiedzeniu złożonym, transformacji opartychna równoważności jednostek języka i konstrukcji językowych

Jaworzno

Przykłady zadań sprawdzających świadomość językową

Zadanie 3. (0 – 1)

„Swojskim derywatem” utworzonym od wyrazu obcego, analogicznym do przykładów podanych przez Jana Miodka, jest wyraz:

A. bronks.

B. afterek.

C. dzienks.

D. monitoring.

Budowa słowotwórcza wyrazu

Budowanie wyrazów pochodnych, tworzenie neologizmów językowych

Jaworzno

Przykłady zadań sprawdzających świadomość językową

Zadanie 4. (0 – 2)

a) Poprawna wymowa wyrazu aquapark w języku polskim to

A. „akłapark”.

B. „agłapark”.

C. “akfapark”.

D. „akwapark”.

b) Co, zdaniem prof. Miodka, jest przyczyną błędu popełnianego przez młodych Polaków w wymowie wyrazu aquapark?

Zasady wymowy i akcentowania, rozpoznawanie błędów w wymowie.

Ćwiczenia poprawnej wymowy (ortofonia)

Jaworzno

WYPRACOWANIE sprawdza umiejętność tworzenia wypowiedzi

argumentacyjnej

dwa tematywypracowania

do wyboru

rozprawka

stała formuła tematu, rozstrzygnięcia lub

dopełnienia np. czy..? dlaczego…?

interpretacja tekstu

poetyckiego

stała formuła tematu: Zinterpretuj podany

utwór…

zdający realizuje jeden, wybrany przez siebie temat

Jaworzno

Rozprawka na poziomie podstawowym

Zadanie składa się z polecenia i tekstu epickiego lub

dramatycznego

zrozumienia załączonego do polecenia tekstu literackiego (epickiego lub dramatycznego)

sformułowania własnego stanowiska (tezy lub hipotezy) wobec problemu postawionego w poleceniu i odnoszącego się do zamieszczonego w arkuszu tekstu literackiego

rzeczowego uzasadnienia swojego stanowiska

odwołania się do załączonego tekstu oraz do wybranego tekstu/wybranych tekstów kultury

napisania wypowiedzi, którą powinien cechować widoczny zamysł kompozycyjny

wypracowanie nie może liczyć mniej niż 250 słów

WYMAGA

Jaworzno

Przykłady poleceń do rozprawki

• Czy w miłości lepiej słuchać głosu rozsądku, czy też oddać się namiętności? Rozważ problem i uzasadnij swoje stanowisko, odwołując się do podanego fragmentu Lalki, całego utworu Bolesława Prusa oraz innego tekstu kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów.

• Czym może być dla człowieka podróżowanie? Rozważ problem i uzasadnij swoje stanowisko, odwołując się do podanego fragmentu reportażu Ryszarda Kapuścińskiego oraz innych, wybranych przez siebie, tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów.

Jaworzno

Interpretacja tekstu poetyckiego Zadanie składa się z polecenia

i utworu poetyckiego

przedstawienia propozycji odczytania utworu poetyckiego, czyli zaprezentowaniu zrozumianych przez zdającego sensów tekstu

uzasadnienia postawionej tezy/hipotezy interpretacyjnej za pomocą argumentów pozwalających na jej uprawomocnienie

uzasadnienie powinno znajdować potwierdzenie nie tylko w tekście, ale także w kontekstach (np. biograficznym, historycznoliterackim, filozoficznym, kulturowym)

WYMAGA

Jaworzno

Przykład polecenia do interpretacji tekstu poetyckiego

Zinterpretuj podany utwór. Postaw tezę interpretacyjną i uzasadnij ją. Twoja praca

powinna liczyć co najmniej 250 słów.

Jaworzno

Ocenianie – egzamin pisemny na poziomie podstawowym

70 punktów

test

20 punktów

wypracowanie

50 punktów

Jaworzno

Ocena wypracowania na poziomie

podstawowym

50 punktów

najważniejsze kryteria

rozprawka

sformułowanie swojego stanowiska wobec

problemu podanego w poleceniu i uzasadnienie

stanowiska

interpretacja

sformułowanie koncepcji interpretacyjnej

i uzasadnienie tezy interpretacyjnej

kryteria wspomagające

poprawność rzeczowa

zamysł kompozycyjny

spójność lokalna tekstu

styl tekstu

poprawność językowa

poprawność zapisu

Jaworzno

Charakterystyka egzaminu pisemnego

na poziomie rozszerzonym

zdający realizuje jeden, wybrany przez siebie temat

jeden arkusz egzaminacyjny

180 minut

wypowiedź argumentacyjnainterpretacja porównawcza dwóch tekstów literackich

Jaworzno

WYPRACOWANIE na poziomie

rozszerzonym

dwa tematywypracowania

do wyboru

wypowiedź argumentacyjna

stała formuła tematu:Określ, jaki problem

podejmuje…

interpretacja porównawcza

stała formuła tematu: Dokonaj interpretacji

porównawczej…

zdający realizuje jeden, wybrany przez siebie temat

Jaworzno

Wypowiedź argumentacyjnaskłada się z polecenia i tekstu teoretycznego (krytycznoliterackiego

lub historycznoliterackiego, lub teoretycznoliterackiego)

zrozumienia załączonego do polecenia tekstu krytycznoliterackiego, historycznoliterackiego lub teoretycznoliterackiego

określenia głównego problemu przedstawionego w tekście

rozważenia i oceny rozwiązania problemu, które przedstawił autor tekstu

odwołania się do załączonego tekstu oraz do innych, wybranych przez ucznia tekstów kultury

przygotowania wypowiedzi pisemnej (np. w formie rozprawki lub szkicu), którą powinien cechować widoczny zamysł kompozycyjny

wypracowanie nie może liczyć mniej niż 300 słów

WYMAGA

Jaworzno

Przykład polecenia do wypowiedzi

argumentacyjnej

Określ, jaki problem podejmuje Marian Maciejewski w podanym

tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autora, odwołując się do tego tekstu oraz do innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów.

Jaworzno

Interpretacja porównawcza

utworów literackich na poziomie

rozszerzonym

składa się z polecenia i dwóch tekstów literackich (epickich albo lirycznych, albo dramatycznych) lub ich fragmentów

każdy z zestawionych fragmentów musi mieć charakter autonomiczny, to znaczy można przeprowadzić jego analizę i interpretację bez konieczności odwołania się do innych fragmentów lub do całości tego utworu

zdający może otrzymać maksymalnie 40 punktów

Jaworzno

PRZYKŁAD POLECENIA

DO INTERPRETACJI PORÓWNAWCZEJ

Dokonaj interpretacji porównawczej podanych

utworów. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów.

Jaworzno

Interpretacja porównawcza utworów

literackich na poziomie rozszerzonym

przedstawienia propozycji odczytania dwóch utworów – zaprezentowania zrozumianych przez zdającego sensów zawartych w tych tekstach

ustaleniu podobieństw i/lub różnic między nimi i przedstawieniu wniosków wynikających z zestawienia tych podobieństw/różnic

uzasadnienie postawionej tezy/hipotezy interpretacyjnej dotyczącej obu porównywanych utworów przez wskazanie rzeczowych argumentów pozwalających na jej uprawomocnienie

uzasadnienie powinno znajdować potwierdzenie nie tylko w tekstach, ale także w kontekstach (np. biograficznym, historycznoliterackim, filozoficznym, kulturowym)

WYMAGA

Jaworzno

Ocena wypracowania na poziomie rozszerzonym

40 punktów

najważniejsze kryteria

wypowiedź argumentacyjna

określenie problemu podjętego w tekście

i sformułowanie stanowiska wobec rozwiązania

przyjętego przez autora tekstu

interpretacja porównawcza

sformułowanie koncepcji porównywania utworów

i uzasadnienie tezy interpretacyjnej

kryteria wspomagające

poprawność rzeczowa

zamysł kompozycyjny

spójność lokalna tekstu

styl tekstu

poprawność językowa

poprawność zapisu

Jaworzno

Matura ustna

z języka polskiego

termin przeprowadzenia egzaminu

11 – 23 MAJA 2015

Matura pisemna

z języka polskiego

termin przeprowadzenia egzaminu

4 maja 2015 (poniedziałek) godz. 9:00 – poziom podstawowy

7 maja 2015 (czwartek) godz. 9:00 – poziom rozszerzony

Jaworzno

Kontakt:koordynator egzaminu maturalnego z języka

polskiego w OKE Jaworzno

telefon:

bezpośredni

(32) 784 16 18

lub

(032) 752 00 44, (032) 616 33 99

wewnętrzny 118

e-mail:

matura.polski@oke.jaworzno.pl

Jaworzno

Powodzenia